Translation Strategies of Focus Clausal Constructionsin Non-academic Texts

นนทภค ฤกษนนทNanthaphak Rerksanan

บทคดยองานวจย มวตถประสงคเพอศกษาชนดและลกษณะของหนวยสรางประโยคภาษาไทยทผแปลเ ล อกใ ช

แทนหนวยสรางประโยคเนนสวนชนดตางๆ ในภาษาองกฤษ และเพอศ กษา ล กษณะ ของหน วยสร างปร ะโ ยคเ น นโดยขอมลทใช ใน

การศกษาเปนคแปลฉบบภาษาองกฤษและภาษาไทยทเป น นวนยาย 5 คแปลในแนวทแตกต าง ก น ไดแก แนววทยาศาสตร โรแมนตก ผจญภย ดรามา และสบสวนสอบสวน ผลการวจยพบวาผ แปลใชกลวธการแปล3 กลวธหลกไดแก 1) การแปลแบบตรงตว โดยใชประโยคเนนสวนทเป นชน ดเ ด ยวก นก บภา ษา ต นฉบ บมา เ ป นค เท ยบรอยละ 76.20 2) การแปลแบบเสร โดยไมจากดอยทโคร งสร างปร ะโ ยคชน ดใ ดๆ ในอ ตร าส วนร อยละ 19.42 และ3) การแปลแบบสอความ โดยใ ช โคร งสร างปร ะโ ยคเ น นส วนด วยก นแต ไม จ าก ดชน ดใ นภา ษา ไ ทยมา เ ป นค แปลรอยละ .88 ตามลาดบ สวนลกษณะของหนวยสรางประโยคเนนสวนในภาษาไทยน น พบว าโครงสรางประโยคกรรมวาจก โครงสรางประโยคปรากฏ และโครงสรางประโยคเคลฟตมรปแบบทหลากหลายคาสาคญ: ไมเปนวชาการ

AbstractThe research study aims at studying 1) types and characteristics of focus constructions in

Thai which translators employed in translating English focus sentences to Thai and 2)characteristics of focus constructions in Thai which translators created in the translation. Dataare drawn from 5 pairs (English –Thai) of non-academic books or, in particular, novels in 5different types: fiction, romantic, adventure, drama, and detective. The results show that thereare 3 main translation strategies: 1) faithful translation in which sentence structures in the targetlanguage are limited to only corresponding focus constructions by 76.20 percent; 2) freetranslation in which sentence structures in the target language are not limited to any particularones by 19.42 percent and 3) communicative translation in which sentence structures in thetarget language are limited to only focus constructions by .88 percent, respectively. For Thaifocus structure characteristics, it is found that focus constructions such as passive, existential andcleft constructions vary in forms.Keywords: translation strategies, focus clausal constructions, non-academic texts

1

บทนาแมวาศาสตรทางดานการแปลขามภาษาจะพฒนามาในระยะเวลาหนงแล ว และม ผ เช ยวชาญหล าย

ทานไดเสนอแนวทางหรอกลวธการแปล พรอมปญหาและแนวทางในการแกไข ท งในร ปของ หน งส อ ต าราบทความ ตลอดจนการบรรยายในโอกาสตางๆ แตอยางไรกตาม ศาสตรดานการแปลกยงคงตองอาศยองคความร ทางดานภาษาศาสตร ทมอง ภา ษา ในล กษณะ ของระบบการส อสาร อนประกอบดวยรปแบบไวยากรณ(syntactic forms) และหนาทในการสอความ (semantic and pragmatic meanings) ซงความสมพนธระหวางรปแบบและหนาทในการสอความน นจะ แตกตางกนในแตละปรบท (context) การแปลขามภาษาจะตองอาศยความร ความเขาใจวารปแบบตางๆ ของภาษาจะสงผลในการสอความใ นแต ละปร บทอย างไร นอกจากน การแปลยงตองการมมมองภาษาทเป นแบบล กษณ (typological view) หรอมองภาษาเปนกลมๆ ตามลกษณะของ

ขามภาษาเปนการทาความเขาใจขามภาษา จงตองมความเขาใจวาในการสอสารปร บทต าง ๆ น น แตละภาษาจะใชวธการในการสอความ เหมอนหรอแตกตางกนอยางไร

ใน การแปลขามภาษาน น มปญหาของการเลอกใชวธการแปลซงเ ป นประเดนถกเถยงกนมาตลอด เปนตนวา ควรจะกระทาการแปลแบบใด แปลตามอกษร (literally) หรอแปลแบบเสร (freely) ตอประเดนปญหาดงกลาว Newmark (1988) ซงเปนผหนงในบร รดาผ นาคนแร กๆ ไดเสนอวาควรพจารณาทวตถประสงคของการแปล โดยพจารณาชนดของตวบทและธรรมชาตของผ อาน ดงน นแนวทางการแปลนาจะแบงเปนสองแนวทางตามวตถประสงคดงกลาว คอ แนวการแปลทยดภา ษา ต นฉบ บเปนสาคญ และแนวการแปลทยดภา ษา ฉบ บแปล เปนสาคญ ซงแต ละแนวทางก อาจใ ช กลวธการแปลไดหลายกลวธ แนวการแปลทยดภา ษา ต นฉบ บ อาจม กลว ธได แก การแปลค าต อค า (word-for-word translation) การแปลตามอกษร(literal translation) การแปลตรงตว (faithful translation) การแปลความ (semantic translation) สวนแนวการแปลทยดภา ษา ฉบ บแ ปลเ ป นส าค ญ อาจม กลว ธได แก การ ด ดแปลง (adaptation) การแปลเสร (freetranslation) การแปลสานวน (idiomatic translation) และ การแปลแบบสอคว าม (communicativetranslation)

ในการแปลภาษาองกฤษเปนภาษาไทยน นผ เชยวชาญ ดานการแปลจานวนหนงไดกลาวถงปญหาทมกเกดกบการแปล อาท เกดจากการขาดความรทางดานภาษา ท งในภา ษา ตนฉบบและในภาษาฉบบแปล เชนไมเขาใจคาศพทและสานวน ไมเขาใจไวยากรณและโครงสรางของประโยค เปนตน นอกจากน ย งม ปญห าท เกดจากการขาดการวเคราะหทดเก ยวก บ ซงผ แปลไมไดตระหนกและใหความสาคญอกปญหาหนงค อการ ล อนจะรวมไปถงดานสงคมวฒนธรรมดวย(ปญญา สทธา พนจภวดล 2542 สพรรณ และ

ประโยคทมโครงสรางและลกษณะไมเปนปกตทวไ ป อาท หน วยสร างปร ะโ ยคเ น นส วน ก เป นปร ะเ ด นทางไวยากรณภาษาทมการหย กยกข นมา เ ป นป ญหา ส าคญด านกา ร แปลจากภาษาอ ง กฤษเ ป นภา ษาไ ทย

หนวยสรางประโยคเนนสวน (focus clausal constructions) ในงานวจยนเปนชดความสมพนธระหวางรปแบบภาษาและการสอความในปรบท ทมปร ะโ ยคใ นร ปแบบล าด บของ ส วนปร ะกอบหล กนา มหร ออาก วเ มนต (argument) แตกตาง

สอความใ นปร บทต าง โดยส วนปร ะกอบหล กนาม

(ซงจะปร ากฏต อไ ปว า “สวน” contrastive focus) เปนขอมลทสมพ นธ กบหวเรอง (topic) เปนขอมลเกา-ใหม (given-new information) หรอเปนขอมลทางวจนปฎบตอนๆ เป นต น หนวย

(fronting/ Y- movement) เชนJerry she can’t stand (ประโยคปกต: she can’t stand Jerry) ประโยคยายสวนไปซาย (left dislocation) เชนJohn, I never saw him there (ประโยคปกต: I never saw John there) ประโยคยายสวนไปขวา (rightdislocation) เชน …so he comes over, John does (ประโยคปกต: …so John comes over) ประโยคกรรมวาจก (passive construction) เชน He was killed in the war. (ประโยคปกต: (someone) killed him in thewar) ประโยคปรากฏ (Existential /presentative) เชน There is a man who wants to see you. (ประโยคปกต:? A man who wants to see you exists) และประโยคเคลฟต (cleft) เชน It was a bike that Joe lent me(ประโยคปกต: Joe lent me a bike)

ทผาน มาแมจะมการกลาวถงปญหาในการแปลหนวยสรางประโยคเนนสวน แตปมากลาวเปนเรองของโคร งสร าง ซงม กจะกล าวเ ก ยวก บ การเปลยนแปลงปร ะเ ภทของ โครงสรางประโยคจากการแปลภาษาตนฉบบ ทผแปลพยายามทาใหภาษาทแปลออกมา ไ ม ข ดก บหล กภา ษา ฉบ บแปลและเ ป นธรรมชาตตอเจาของภาษา หากผแปลไมสามารถเทยบเคยงโครงสรางและความเดมไวไดเนอง จากภา ษา ม ลกษณะโครงสรางทแตกต างก น ก จะแปลสารท สอโดยพยายามปร บภาษา และว ฒนธร ร มให เขากบภาษา ในฉบ บแ ปลมากทส ด อาท ในการแปลประโยคกรรมวาจกน นทพา เทพอครพงศ (2544) ไดแสดงปญหาและแนวทางในการแปลวา แมวาภาษาไทยจะมโครงสรางทเป นกร รมวาจก ม การใช ถก และ โดน กตาม แตโดยมากประโยคเหลานมความหมายไมด เชน เขาถกครดดา หรอมโครงสรางประโยคทคล ายกร รมว าจก เช น โตะจดเสรจแลว บางครงผ แปลจงไมเลอกไปเปนคแปลของประโยคกรรมวาจกในภาษาองกฤษ ยกตวอยางประโยคในภาษาองกฤษ เชนBy the time the news is broadcast, the treaty will have been signed by all the involving parties กจะแปลเปนภาษาไทยวา สาหรบการแปลประโยคปรากฏน น ท พา เทพอครพงศ (2544) ไดกลาววาในประโยคภาษาไทยบางครงไมจาเปนตองมประธานเชน มนกเรยนมาก คาวา ม เปนคากรยาลอยๆ ทไม มปร ะธาน แต ถาเปนภาษาองกฤษ ตามไวยากรณแลวจาเปนตองมภาคประธานแสดงในประโยคเสมอ ยกเวนประโยคคาสงท ไม ตองแสดงประธาน โดยไ ด ยกต วอยางการแปลประโยคน เป นหน วยสร างปร ะโ ยคปร ากฏใ นภา ษา อ งกฤษ วา There are a lot students ซงม Thereเปนประธานทไม ม ความหมา ย (non-referential there) สวนในการแปลประโยคยกสวนน นประเทอง ทนรตน

: ทม การยก ภาคแสดงไวตอนตนประโยค และวางประธานไวตอนทายวามกปรากฏในงานเฉพาะดาน เชน วรรณกรรม คาปราศรยของบคคลสาคญ ฯลฯซงผ แปลจะตองวเคราะหสวนตางๆ ของประโยคใหร ความหมายอยางถกตองเสยกอน เชน Very silently crawling across the road wasa python ควรจะแปลวา ง เพอคง ความหมา ยและความเ ป นธรรมชาตของภาษาไทยไว แมวาในฉบบแปลจะใชประโยคทม การเ ร ยง ค าต างก นค อ วางภาคปร ะธานไ ว ตอนต นและตอดวยภาคแสดง เหลาน เป นต น

อยางไรกตาม การนาความร ทางดานภาษาศาสตรไปประยกตใชกบงานดานการแปลขามภาษายงมนอยมาก ประกอบกบตาราและคมอการแปลตางๆ ดงทได กล าวขางตนไดแสดงการแปลโครงสรางประโยค

เนนสวนในภาษาองกฤษไวแตเพยงบางชนดเทาน นซงไม คร อบคล มท งระบบของ หนวยสรางประโยคทใช ในการสอสาร ประเภทน จงเปนความจาเปนทจะตองทาการศกษาตอไปวาสวนใหญแลวผ แปลทมคว ามเ ช ยวชาญจะมกลวธการแปลหนวยสรางประโยคเนนสวนชนดตางๆ อยางไร จะมการคงลกษณะโครงสรางประโยคตนฉบบหรอคงสวนทเน น โดยใชประโยคคเทยบทมอย แล วในภาษาไทยอยางไร หรอหากผ แปลจะเลอกใชโครงสรางประโยคชนดอน จะเ ป นชน ดใดไดบางและอยางไร โดยการพจารณาตามแนวทางการแปลทองก บว ตถ ปร ะสง คดงทได กล าวไปแล ว เพอใหไดมาซงข อสร ปต อปร ะเ ด นค าถามด งกล าว งานว จ ยน จงไดต งว ตถ ปร ะสง ค ไวดงนคอเพอศ กษา ชน ดของ หน วยสร างปร ะโ ยคภา ษา ไ ทยทผแปลเ ล อกใ ช แทนหน วยสร างปร ะโ ยคเ น นส วนชน ดต างๆในภาษาองกฤษ และเทยบคกบหนวยสรางประโยคเนนสวนในภาษาองกฤษ

ขอมลทใช ในการ ศ กษา เ ป นข อม ลจากค แปลฉบ บภาวชาการ คอวรรณกรรมประเภทนวนยาย 5 คแปล โดยแตละคแปลมเน อหา ท แตกต างก นไปในแนวต า งๆ ไ ดแกแนววทยาศาสตร แนวโรแมนตก แนวผจญภย แนวดรามา และแนวสบสวนสอบสวน เพอใ ห มความครอบคลมเนอง จากต วบทนว น ยายแต ละแนว ก อา จมรปแบบของภาษาทใช ไม เหม อนก น ในการพจารณาเกบรวบรวมขอมลทเป นหน วยสร างปร ะโ ยคเ น นส วนใ นภา ษา ต นฉบ บจ ะพ จารณา จาก โครงสรางประโยคเนนสวนในภาษาองกฤษท Givón (1990) เสนอไวเปนแบบลกษณภาษาเปนหลกในภาษาตนฉบบ และโครงสรางประโยคเนนสวนท Singnoi (in press) เสนอไวในภาษาไทยเปนแนวทางหลกในการพจารณาดงจะไดกลาวตอไป

สาหรบแนวทางการวเคราะหจะพจารณากลวธการแปล ตามแนวทางของ Newmark (1988) แตละแนวทางจะพจารณาหากลวธทผ แปลใชแปลหนวยสรางตางๆ วาเปนอยางไร เชนแปลโดยใชประโยคคเทยบทมปรากฏในภาษาไทยเชนเดยวกนหรอไม ประโยคคเทยบในภาษาไทยมรปแบบเปนอยางไร หรอหากไมใชประโยคคเทยบ ผ แปลจะใชกลวธใด จะใชหนวยสรางประโยคชนดอนใ ดบ าง เปนตน พรอมกนนกจะนาเสนอขอมลทางสถต ของขอมล ซงจะท าใ ห ทร าบว ากลวธการแปลใดบางทผ แปลน ยมใ ช

ภาษาองกฤษและภาษาไทย ไดแก หนวยสรางประโยคยกสวน (fronting/ Y-movement construction) หนวยสรางประโยคกรรมวาจก (passive construction) หนวยสรางประโยคปรากฏ (existential/ presentativeconstruction) หนวยสรางประโยคเคลฟต (cleft construction) หนวยสรางประโยคยายสวนไปซาย (left-dislocation construction) และหนวยสรางประโยคยายสวนไปซาย (left-dislocation construction) โดยจะกลาวตามลาดบดงน

1) หนวยสรางประโยคยกสวนหนวยสรางประโยคยกสวน (fronting หรอ Y-movement)

ลเกามความสมพนธกบ(contrast) ดวยในขณะเดยวกน ยกตวอยางในภาษาองกฤษ เชน

(Givón 1990)

ปรบท: She has two brothers, Tom and Jerry.She likes Tom a lot….

ประโยคตอไป: …Jerry (rather than Tom) she can’t stand.

ในตวอยางประโยคสดทายเปนโครงสรางประโยคยกสวนทเน นส วนกร รม Jerryเปนขอมลเกาในปรบท (ปรากฏในประโยคแรก) และแสดงความขดแยงวาไมใช Tom นอกจากสวนกรรมแลว

ลงกรยาหลกของประโยคเชนเดยวกนในภาษาองกฤษมการยกสวนทเร ยกว า predicate adjectival phrase และ predicate nominal phrase ดวยเชนกน เชน (Celce-Murcia and Larsen-Freeman 1999: 612)

ประโยคยกสวน: Ambitious she must have been, or she wouldn’t have comeประโยคปกต: She must have been ambitious…

นอกจากน แล วในภาษา อ งกฤษส วนอ นๆ เ ชน คาปฏเสธ สวนเตมเตมวเศษณวล ภาคแสดง ฯลฯ อาจม(subject-verb

inversion) เชน (Celce-Murcia and Larsen-Freeman 1999: 613)

(1) Never have I seen such a mess!(2) At the kitchen table was our missing uncle(3) Sitting at the kitchen table was our missing uncle

ในภาษาไทยกปรากฏโครงสรางประโยคยกสวนเชนเดยวกน ดงตวอยาง เชน(Singnoi in press)

ประโยคยกสวน: จนเรยกวานกหวางหลประโยคปกต:

2) หนวยสรางประโยคกรรมวาจกหนวยสรางประโยคกรรมวาจก (passive construction) ในภาษาโดยทวไ ปม ลกษณะทางไวยากรณ

ทสาค ญ 3 ประการ คอ 1) ลดรปเอเจนต (agent) โดยอาจปรากฏในสวนทไม ใช สวนหล กของ ปร ะโ ยคหร อไมปรากฏ เนองจากป จจ ยทางปร บทต างๆ 2) ยกสวนทไม ใช เอเจนต เชน เพเชยน (patient) เดทฟ (dative) ฯลฯใหเดนกวา โดยอาจปรากฏในตาแหนงประธานของประโยคเปนตน และ 3) มกรยาหลกเปนสกรรมกรยาทกลายสภาพ เปนอกรรมกรยาแสดงส เอเจนต (topic) ในปรบทมากกวาเอเจนต เอเจนตจะถกลดความสาคญลง เนองมา จากสาเหตหลายประการ อาท เอเจนตไมเปนทรจก เอเจนตเปนทเขาใจกนอยางกวางขวาง เอเจนตเปนทคาดเ ดาไ ด หร อ เอเจนตไมมความสาคญ ยกตวอยางเชนประโยคภาษาองกฤษตอไปน ตามล าด บ(Givón 1990)

(1) He was killed in the war.(2) It was known that dogs were psychic…(3) The plane was brought down safely.(4) …his son was run over by a motorcar…

นอกจากปจจยตางๆ ททาใ ห ผ กระทาสาคญนอยลงดงทได กล าวไ ปแล วน หน วยสร างประ โยคกร ร มวาจกอาจเกดจากสวนทไม ใช เอเจนตมความสาคญมากกวาเอเจนต หรอมความสมพนธกบเรองมากกว าเอเจนตเชน (Celce-Murcia and Larsen-Freeman 1999: 353)

I was a young Columbia man while I worked in a cafeteria from 6:30 A.M. to 3:00 P.M. I wasmuch respected by the management, even though I drove the people I worked with insane, becauseI had standards they couldn’t cope with.

สวนทไม ใช เอเจนตคอ เพเทยน I ในประโยค I was much respected by the managementมความสมพนธกบประเดนในปรบทน มากกว าผ กระทาจงยกไวเปนสวนทส าค ญท สดคอปร ะธาน

ในภาษาไทยมโครงสรางประโยคกรรมวาจกปราก (Singnoi 1999)เชน “…วนหนงเ ก ดเ หต รายส าหร บแมว ถกหมาไล จนพลาดตกลงไปกลายเปนแมวน า” (Singnoi in press)โดยสวนทเป นเ พเ ช ยน ค อ แมว ในประโยค (แมว)ถกหมาไล สมพนธกบประเดนของปรบทน จ งยกไ ปเ ป นประธาน

3) หนวยสรางประโยคปรากฏประโยคปรากฏ (existential/ presentative) ในภาษาโดยทวไ ปม โคร งสร างท มกร ยาหล กคอ ‘be’ หรอ

‘have’ หรอกรยาแสดงการปรากฏอนๆ ในบา งภา ษา เช น ‘sit’ ‘stand’ ‘lie’ ‘live’ ‘stay’ ‘remain’ หรอกรยาแสดงการเขามาใหเหน เชน ‘come’ ‘arrive’ ‘appear’ ‘approach’ และอาจมสวนแสดงสถานท เช น ‘there’ ปรากฏรวมดวย โดยมลาดบเรยงของประโยคสลบทก นร ะหว างปร ะธานและกร ยา เช นใ นภาษา ท มลาดบเร ยง SV (SVO,SOV) กจะกลบกนเปน VS หนวยสรางประโยคปรากฏมหนาทแนะนาขอมลใหมทสาค ญเ ข ามา ในปร บทยกตวอ be หรอ อาจมกรยาหลกเปนกรยาปรากฏอน เช นexist, live, , stand, lie, remain, arise, appear, emerge, happen, occur, come, go, walk, run,approach, ฯลฯ ดงตวอยาง

(1) There is a man who wants to see you.(2) There exist several alternatives.(3) Along the river there walked an old woman.

โดยทวไ ปแลว ขอมลใหมทปร ะโ ยคปร ากฏกร ยาหล ก be แนะนามกจะอยในรปของประโยค จงทาใหมโครงสรางทเป นปร ะโ ยคสองปร ะโ ยคซ อนก น

There is a man who wants to see you.(There is a man + a man wants to see you)

ในภาษาไทยโดยทวไ ปม โคร งสร างปร ะโ ยคปร ากฏกร ยาหล ก ม ซงม ค เท ยบเ ป นปร ะโ ยคปกต ล าด บเรยง SVO ดวย เชน (Singnoi in press)

ประโยคปรากฏ: มคางคาวอย ฝงใหญ

ประโยคปกต: คางคาวมอยฝงใหญ

4) หนวยสรางประโยคเคลฟตหนวยสรางประโยคเคลฟต (cleft) ซงอาจจะเ ป นข อม ลเ ก าหร อ

จะนามาไวในกรอบทเร ยกว า “cleft”สาหรบกรอบโครงสรางเคลฟตในภาษาองกฤษ คอ it + be + สวนทขดแย ง + คณานประโยค เชน (Givón1990)

(1) It was Joe who lent me a bike (rather than Mary)(2) It was a bike that Joe lent me (rather than a car)

ในภาษาไทยปรากฏประโยคเคลฟตดวยเชนกน เชน (Singnoi in press)

ประโยคเคลฟต: ฉนเปนคน

ประโยคปกต: ฉนชอบทากจกรรม

“เคลฟตเทยม” (pseudo-cleft)ซงใ ช แสดง ขอมลทขดแยงเมอม การลง น าหน กคาเท า นน โ ครงสรางน ม ทมาจากโ ครง สร างท ประธ านเ ป น

(relative pronoun)ทกลายเ ป นค าแสดง ค าถาม (question word หรอ wh word) ในปจจบน เชน (Givón 1990)

(1) The one who will milk the goat is Joe.(2) What Joe will do to the goat is milk it.(3) What Joe will do is milk the goat.(4) What Joe will milk is the goat.

ในภาษาไทยกปรากฏประโยคเคลฟตชนดน เชน (Singnoi in press)

ประโยคเคลฟต: ฉน

ประโยคปกต: ฉนชอบทากจกรรม

Celce-Murcia and Larsen-Freeman (1999) เรยก เคลฟตโครงสรางแรกวา เคลฟต it (it-cleft) และเรยกโครงสรางหลงวา เคลฟต wh (wh-cleft)สองชนดทนอกเ หน อไ ปจากท Givón อธบาย วา ประโยคเคลฟตท งสอง ชน ดแม วาจะใ ช แสดง ข อม ลท ขดแย งเหมอนกนกตาม แตขอมลในประโยคเคลฟต it ไมจาเปนตอง ผ พดและผ ฟงกาลงคดอย ในขณะทขอม ลในประโยคเคลฟต wh อยในความคดของผ พดและผ ฟง และมกใชในปรบททไมเปนทางการ

5) หนวยสรางประโยคยายสวนไปขวาประโยคยายสวนไปขวา (right dislocation) มโครงสรางทยายสวนทเน นไ ปขวาส ดของปร ะโ ยค โดยม

สรรพนามทใช แทนส วนเ น นไ ว ในต าแหน งปกต ของ ส วนน นสรรพนามน นไ ด จาก ปรบทเหมอนทวๆ ไป แต เม อพดไปแล วตองการ ควา มม นใจว า ผ ฟงสามารถต ความสรรพนามน นไ ด จร งๆ ยกตวอยาง เชน (Givón 1990)

(1)…so he comes over, John does, and…(2)…so we saw him come over, John, and…

ในภาษาไทยกปรากฏประโยคยายสวนไปขวาเชนเดยวกน เชน (อญชล สงหนอย 2548)ประโยคยายสวนไปขวา: ฉนไมชอบหรอก ปลารานะประโยคปกต: ฉนไมชอบปลาราหรอก

6) หนวยสรางประโยคยายสวนไปซายประโยคยายสวนไปซาย (left dislocation)

ประโยค โดยคงสรรพนามทใช แทนส วนน นไว ในต าแหน ง เด ม

การลงน าหน กเ ส ยงแยกออกมา ต างหาก) ยกต วอย าง เช น(Givón 1990)John, I never saw him there

สวนในภาษาไทยประโยคชนดน ก มปร ากฏ เชน (Singnoi in press)ประโยคยายสวนไปซาย: นกศกษาประโยคปกต:

ผลการวจยและอภปรายผล1: ชนดของหนวยสรางประโย

ตางๆ ในภาษาองกฤษ

ในหนงสอตนฉบบภาษาองกฤษทไม เป นว ชาการ ท ง 5 ดานน น พบปร ะโ ยคเ น นส วนปร ากฏ 7โครงสราง แตละโครงสรางปรากฏในความถทแตกต างก น ด ง แสดงใ นตาร าง

จากตาราง พบประโยคเนนสวนปรากฏเปนจานวน 4,992 ประโยค คดเปนอตราสวนประมาณรอยละ12 ของจานวนประโยคท งหมด 41,606 ประโยค โดยพบประโยคยกสวนปรากฏมากทสด จ านว น 3,093ประโยค คดเปนรอยละ 61.96 ของจานวนประโยคเนนสวนท งหมด ซงส วนใ หญ เป นการยกส วนท เปนค า พดรองลงมาเปนประโยคกรรมวาจก จานวน 1,099 ประโยค คดเปนรอยละ 22.02 ของจานวนประโยคเนนสวนท งหมด ประโยคปรากฏ จานวน 700 ประโยค คดเปนรอยละ 14.02 ของจานวนประโยคเนนสวนท งหมดประโยคเคลฟต it จานวน 90 ประโยค คดเปนรอยละ 1.80 และประโยคเคลฟต wh จานวน 10 ประโยคคดเปนรอยละ .20

ในการแปลหนวยสรางประโยคเนนสวนในตวบทนวนยายจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทยน นโดยทวไป พบวาผ แปลมการใชกลวธการแปลหลก 3 กลวธ ดงน

1) การแปลตรงตว (faithful translation)โครงสรางไวยากรณในภาษาฉบบแปล หรอการใชโครงสรางประโยคเนนสวนชนดเดยวกนกบภาษาตนฉบบ

2) การแปลแบบเสร (free translation) ซงไ ม ยดต ดก บโครงสรางประโยคเนนสวนทปร ากฏใ นSVO ทวไ ป และการใช โคร งสร า งทเป นว ล

ซงไม คง สวนทเน นใ นภาษา ฉบ บแปล

3) การแปลแบบสอความ (communicative translation)ปรบทดวย สวนทเน นใ นภาษาตนฉบบมกเปนสวนทเน นใ นภาษา ฉบ บแปล ในขณะเดยวกนภาษาในฉบบแปลกจะตองเปนทยอมร บและเขาใจไดดเชนกน

ชนดประโยคเนนสวนในภาษาตนฉบบ

รอยละจากจานวนประโยคเนนสวน

รอยละจากจานวน

ประโยคยกสวน 3,093 61.96 7.43

ประโยคกรรมวาจก 1,099 22.02 2.64

ประโยคปรากฏ 700 14.02 1.68

ประโยคเคลฟต it 90 1.80 .22

ประโยคเคลฟต wh 10 .20 .02

รวม 4,992 100 11.99

อตราสวนของกลวธการแปลแบบตางๆ แสดงไดดงในตาราง

ชนดของโครงสราง

ประโยคเนนสวน

กลวธการแปล

แบบตรงตว แบบเสร ไมแปล

ประโยคยกสวน 79.97 3.72 8 2.27 3,093

ประโยคกรรมวาจก 4.78 76.99 83.43 56.82 1,099

ประโยคปรากฏ 13.77 15.58 5.14 36.36 700

ประโยคเคลฟต it 1.31 3.30 3.43 4.55 90

ประโยคเคลฟต wh .16 .41 - - 10

รอยละ 76.20 19.41 3.51 .88 100

จากตาราง กลวธการแปลแบบตรงตวจะปรากฏใชกบประโยคเนนสวนมากทสด ร อยละ 76.20รองลงมาเปนกลวธการแปลแบบเสร รอยละ 19.41 กลวธการแปลแบบสอความ ร อยละ 3.51 และการเลอกทจะไมแปล รอยละ .88 ตามลาดบ โดยกลวธการแปลแบบตรงตวปรากฏกบประโยคยกสวนมากทสด ร อยละ 79.79รองลงมาในระยะทหางมา กปร ากฏใชกบประโยคปรากฏ รอยละ 13.77 ประโยคกรรมวาจก รอยละ 4.78ประโยคเคลฟต it รอยละ 1.31 และประโยคเคลฟต wh รอยละ .16 ตามลาดบ การแปลแบบเสรปรากฏใชกบประโยคกรรมวาจกมากทส ด ร อยละ 76.99 รองลงมาแบบท งห างเ ป นปร ะโ ยคปร ากฏ ร อยละ 15.58 ประโยคยกสวน รอยละ 3.72 ประโยคเคลฟต it รอยละ 3.30 และประโยคเคลฟต wh รอยละ .41 ตามลาดบ และการแปล

83.43 รองลงมาแบบท งห างเ ป นประโยคยกสวนรอยละ 8 ประโยคปรากฏ รอยละ 5.14 และประโยคเคลฟต it รอยละ 3.43 ตามลาดบ สวนการเลอกไมแปลพบกบประโยคกรรมวาจก ประโยคปรากฏ ประโยคเคลฟต it และประโยคยกสวน ตามลาดบ แตไมปรากฏกบประโยคเคลฟต wh

1. กลวธการแปลหนวยสรางประโยคยกสวนประโยคยกสวน ตวบทนวนยายคอ ประโยคทยกสวนเตมเตมกรยา (verbal

complement) ทเปนคาพดตรง (direct quote complement) เชน “He might leave later”, she said. (Shesaid: “He might leave later”) ซงปรากฏเปนจานวนรอยละ 97.87 ของจานวนประโยคยกสวนท งหมด บางครงกปรากฏโดยมการสลบทปร ะธานและกร ยาเ ป น “Exactly,” said Harry ประโยคยกสวนชนดดงกลาวผ แปลจะแปลโดยคงโครงสรางยกสวน และมลาดบของประธานและกรยาเปนแบบไมสลบลาดบกนเชน แปลเปน “เขาคง

” เธอพด” และ “ถกเผงเลยฮะ” ตามลาดบ และพบเปนเชนน ตลอดจ งจะไ ม ขอกล าวตอไปจากน จะกล าวถ งเ พ ยงแต ประโยคยกสวนทไม เปนคาพดเทาน นซงปร ากฏน อยมาก พบเ พ ยง ร อยละ 2.13ประโยคยกสวนชนดน แบงตามโครงสรางไดเปน 2 รปแบบ ไดแก ประโยคยกสวนลาดบ OSV และ ลาดบ OVSซงม กลว ธ การแปล และอตราการปรากฏดงแสดงในตาราง

กลวธการแปลประโยคยกสวนรปแบบประโยคยกสวนOSV OVS

ความถ รอยละ ความถ รอยละการแปลแบบเสร 18 75 18 42.86การใชโครงสรางเปนประโยคปกต 18 75 17 40.48การใชโครงสรางเปนนามวล - - 1 2.38การแปลแบบตรงตว 4 16.66 13 30.95การใชโครงสรางเปนประโยคคเทยบคอประโยคยกสวนในภาษาไทย 4 16.66 13 30.95ก 1 4.17 11 26.19การใชโครงสรางเปนประโยคยายสวนไปซาย 1 4.17 - -การใชโครงสรางเปนประโยคปรากฏ - - 11 26.19

1 4.17 - -

รวม 24 100 42 100

จากตาราง ประโยคยกสวนแบบ OSV และ OVS ผ แปลใชกลวธการแปลแบบเสรมากทสดโดยการใชโครงสรางเปนประโยคปกตรปแบบ SVO และใชโครงสรางวล ประโยคยกสวนแบบ OSV คดเปนรอยละ 75 และประโยคยกสวนแบบ OVS รอยละ 42.86 รองลงมาเปนวธการแปลแบบตรงตวโดยการใชประโยคคเทยบคอประโยคยกสวนในภาษาไทย ประโยคยกสวนแบบ OSV รอยละ 16.66 และประโยคยกสวนแบบ OVS รอยละ30.95 และลาดบสดทายเปนวธการแปลแบบสอความ โดยรปแบบ OSV ผ แปลใชโครงสรางเปนประโยคยายสวนไปซาย รอยละ 4.17 สวนรปแบบลาดบ OVS ผ แปลใชโครงสรางเปนประโยคปรากฏ รอยละ 26.19นอกจากน ผ แปลเลอกทจะไ ม แปล รอยละ 4.17

1.1. กลวธการแปลประโยคยกสวนรปแบบ OSVในการแปลประโยคยกสวนรปแบบ OSV ผแปลเลอกใชวธการแปลแบบเสรโดยการใชโครงสรางเปน

ประโยคปกตลาดบ SVO เหมอนทวไป วธการแปลตรงตวโดยการใชคเทยบคอประโยคยกสวนในภาษาไทย และวธการแปลแบบสอความ โดยการใชโครงสรางทคล ายก นค อปร ะโ ยคย ายส วนไ ปซ าย ดงน

1.1.1. การใชโครงสรางเปนประโยคปกตผ แปลอาจแปลโครงสรางประโยคยกสวนโดยการเลอกใชโครงสรางเปนประโยคปกต ลาดบเปน SVO

ซงไม ได เป นการเ น นส วนใ ด เช น…, the coward I was.แปลเปน(รปแปลตรงตว: ... จงนะ ฉน)

1.1.2. การใชโครงสรางเปนประโยคคเทยบคอประโยคยกสวนทเป นล าด บ OSV ในภาษาไทยผ แปลอาจแปลตรงตวโดยใชโครงสรางเปนประโยคยกสวนลาดบ OSV ในภาษาไทยทมา เ ท ยบได เชน

The Handbook, he thought quickly.แปลเปน หนงสอค มอ เขารบนกในทนท

1.1.3. การใชโครงสรางเปนประโยคยายสวนไปซายผ แปลอาจเลอกใชโครงสรางประโยคยายสวนไปซายแปลประโยคยกสวน ซงสวนทเน นไมจาเปนตอง

เปนสวนเดยวกนกบในภาษาฉบบแปล เชนLike the bally idiots we are.แปลเปน พวกเรา(รปแปลตรงตว: บรมโง )

1.2. กลวธการแปลประโยคยกสวนรปแบบ OVSในการแปลประโยคยกสวนรปแบบ OVS ผ แปลเลอกใชการแปลแบบเสรโดยการใชโครงสรางเปน

ประโยคปกตและการใชโครงสรางเปนนามวล วธการแปลแบบตรงตว โดยการใชคเทยบคอประโยคยกสวนในภาษาไทย และวธการแปลแบบสอความ โดยการใชโครงสรางเปนประโยคปรากฏ ดงน

1.2.1. การใชโครงสรางเปนประโยคปกตผ แปลอาจแปลโครงสรางประโยคยกสวนรปแบบOVS โดยการแปลแบบเสร ใชโครงสรางเปนประโยค

ปกต “กลบ” ลาดบเปนปกต ดงนThrough the window soared three owls,...แปลเปน นกฮกสามตวพงผานหนาตางเขามา(รปแปลตรงตว: ผานหนาตางเขามาแลว นกฮกสามตว)

1.2.2. การใชโครงสรางเปนนามวลผ แปลอาจใชโครงสรางเปนนามวลในการแปลประโยคชนดน เชน

…so were his bare feet…แปลเปน(รปแปลตรงตว: ...เชนเดยวกน เขากเปลอยเปลา...)

1.2.3. การใชโครงสรางเปนประโยคคเทยบโครงสรางยกสวนรปแบบ OVS ในภาษาไทยผ แปลอาจแปลตรงตวโดยใชโครงสรางเปนประโยคยกสวนรปแบบ OVS ในภาษาไทยทเทยบได เชน

And then came the deadest hour of the night…แปลเปน กถงยามดกสงด...

1.2.4. การใชโครงสรางเปนประโยคปรากฏผ แปลอาจใชกรยา ม ทาใหโครงสรางเปนประโยคปรากฏ โดยคงสวนทเนนไวหนาประโยค เชน

On their left was rockier ground.แปลเปน มแตกอนหน(รปแปลตรงตว: ทางซายเป กอนหน)

2. กลวธการแปลหนวยสรางประโยคกรรมวาจกรปแบบทสาค ญข องหน วยสร างปร ะโ ยคกร รมว าจกใ นภา ษา อ งกฤษ ทพบ คอ be + V-en และอาจม

เอเจนต (ซงปร ากฏเ ป นปร ะธานใ นปร ะโ ยคค เท ยบกร รต วาจก) ปร ากฏใ นบ พบทว ล เช น His son was run over

by a motorcar เมอม การแปลเปนภาษาไทยในตวบทนวนยาย พบวาผ แปลใชหลายกลวธ ไดแก การแปล

กลวธการแปลประโยคกรรมวาจก รอยละการแปลแบบเสร 746 67.88การใชโครงสรางเปนประโยคปกต 736 66.97การใชโครงสรางเปนนามวล 10 .91การแปลแบบตรงตว 182 16.56การใชโครงสรางเปนประโยคคเทยบคอประโยคกรรมวาจกในภาษาไทย 182 16.56

146 13.28การใชโครงสรางเปนประโยคปรากฏ 73 6.64การใชโครงสรางเปนประโยคยกสวน 71 6.46การใชโครงสรางเปนประโยคยายสวนไปซาย 1 .09การใชโครงสรางเปนประโยคเคลฟต 1 .09

25 2.28

รวม 1,099 100

จากตาราง ผ แปลใชกลวธการแปลแบบเสร มากทสด ร อยละ 67.88 โดยการโครงสรางเปนประโยคปกต และการใชโครงสรางเปนวล ใชวธการแปลแบบตรงตวหรอการแปลโดยใชประโยคคเทยบคอประโยคกรรมวาจกในภาษาไทย รอยละ 16.56 และใชกลวธการแปลแบบสอความ รอยละ 13.28 โดยการใชโครงสรางเปนประโยคปรากฏ การใชโครงสรางเปนประโยคยกสวน การใชโครงสรางเปนประโยคยายสวนไปซาย การใชโครงสรางเปนประโยคเคลฟต นอกจากน ผ แปลเลอกทจะไ ม แปล รอยละ 2.28

2.1. การใชโครงสรางเปนประโยคปกตมประโยคกรรมวาจกจานวนไมนอยทผแปล แปลแบบเสร ไมยดตดกบการทจะต องใช โคร งสร างเ น น

สวนใด จะใชโครงสรางเปนประโยคปกตโดยทวไป ซงไม แสดง การเ น นส วนใ ด ปร ะธาน จะเปนสวนสาคญทสดตามปกต การใชโครงสรางเปนประโยคปกตน นพบ ในลกษณะตางๆ อาท โดยการใชโครงสรางเปนประโยคกรรตวาจกคเทยบ เชน

Then the potatoes were planted.แปลเปน จงปลกมนเสรจ(รปแปลตรงตว: มนจงถกปลกเสรจ)

ผ แปลอาจใชโครงสรางเปนประโยคปกต ในลกษณะอนๆ เช น…his voice was not exactly lowered,…แปลเปน จงพดตอดวยเสยงเบาแตชดเจน...(รปแปลตรงตว: เสยงเขาจงไมถกลดทเดยว)

2.2. การใชโครงสรางเปนวลผ แปลอาจใชโครงสรางทเป นวล ในการแปลโ คร งสร างปร ะโ ยคกร รมวาจก เชน

…and was backed up by today’s reading.แปลเปน ...(รปแปลตรงตว: ... )

2.3. การใชโครงสรางเปนประโยคคเทยบคอประโยคกรรมวาจกในภาษาไทยผ แปลอาจแปลตรงตวโดยใชประโยคคเทยบ คอประโยคกรรมวาจกในภาษาไทยไดโดยสะดวก

ยกตวอยางเชนThe room was cut in half by a long counterแปลเปน หอง

2.4. การใชโครงสรางเปนประโยคปรากฏผ แปลอาจใชโครงสรางเปนประโยคปรากฏในภาษาไทยซงโดยทวไปเ ป นกรยาปรากฏ ม เชน

Two words were written in his elegant script.แปลเปน มเพยงสองคาเขยนดวยลายมอสงางามของเขา(รปแปลตรงตว: สองคาถกเขยนดวยลายมอสงางามของเขา)

นอกจาก ก รยา ปร ากฏ ม แลว ยงพบเ ป นก รยาป รากฏอนด วย เ ช น เ กด เห ลอ เ ช น…and which had been interrupted…แปลเปน และเกดสะดด...(รปแปลตรงตว: ...และ ถกขด...)

2.5. การใชโครงสรางเปนประโยคยกสวนผ แปลอาจแปลโดยใชโครงสรางยกสวนกรรมไวหนาประโยค โครงสรางน ย งคง แสดง ส วนท เนนสวน

เดยวกนกบโครงสรางกรรมวาจก…, like thousands of tiny diamonds were embedded inแปลเปน ... หยาดเพชรนบพนฝงอยใตผว(รปแปลตรงตว: ... หยาดเพชรนบพนถกฝงอยใตผว)

2.6. การใชโครงสรางเปนประโยคยายสวนไปซายผ แปลอาจใชโครงสรางประโยคยายสวนไปซายแทนประโยคกรรมวาจก ซงเปนโครงสรางทแสดง ส วนท

เนนสวนเดยวกนกบโครงสรางกรรมวาจกMy temper was hardwired to my tear ducts.แปลเปน อารมณโกรธของฉน(รปแปลตรงตว: อารมณโกรธของฉน ตา)

2.7. การใชโครงสรางเปนประโยคเคลฟต whผ แปลอาจใชโครงสรางทเป นปร ะโ ยคเ คลฟต wh แทนโครงสรางประโยคกรรมวาจก ซงไม จ าเ ป นต อง

คงสวนเนนไวกได เชนIt was designed by Holman,…แปลเปน คนออกแบบจดสวนคอฮอลแมน(รปแปลตรงตว: สวนถกออกแบบจดโดยฮอลแมน, ...)

3. กลวธการแปลหนวยสรางประโยคปรากฏในการแปลประโยคปรากฏจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทยน น พบว าผ แปลใชกลวธการแปลตรงตว

การแปลแบบสอความ และการแปลแบบเสร ซงแต ละกลว ธมลกษณะ ทหลากหลายตามล กษณะ โครงสรางของประโยคในภาษาไทย อาจแบงกลาวไดเปน กลวธการแปลประโยคปรากฏกรยาหลก be และกลวธการแปล

3.1. กลวธการแปลหนวยสรางประโยคปรากฏกรยาหลก beสาหรบกลวธการแปลประโยคปรากฏกรยาหลก be น นผ แปลใชกลวธการแปลแบบตรงตว การแปล

แบบเสรการเลอ

กลวธการแปลประโยคปรากฏ รอยละการแปลแบบตรงตว 524 74.86การใชโครงสรางเปนประโยคคเทยบคอประโยคปรากฏในภาษาไทย 524 74.86การแปลแบบเสร 151 21.57การใชโครงสรางเปนประโยคปกต 145 20.71การใชโครงสรางเปนนามวล 6 .86

16 2.29

9 1.28การใชโครงสรางเปนประโยคยกสวน 5 .71การใชโครงสรางเปนประโยคยายสวนไปซาย 1 .14การใชโครงสรางเปนประโยคเคลฟต 3 .43

รวม 700 100

จากตาราง ผ แปลใชการแปลแบบตรงตว โดยการใชประโยคคเทยบคอประโยคปรากฏในภาษาไทยมากทส ด ค ดเ ป นร อยละ 74.88 รองลงมาเปนการใชกลวธการแปลแบบเสร รอยละ 21.57 โดยการใชโครงสรางเปนประโยคปกต และการใชโครงสรางเปนวล ผ แปลเลอกทจะไ ม แปล ร อยละ 2.29 และผ แปลใชการแปลแบบสอความ นอยทส ด ร อยละ 1.28 โดยการใชโครงสรางเปนประโยคยกสวน การใชโครงสรางเปนประโยคยายทไปซาย การใชโครงสรางเปนประโยคเคลฟต

3.1.1. การใชประโยคคเทยบคอประโยคปรากฏในภาษาไทยในการแปลประโยคปรากฏกรยาหลก be ในภาษาองกฤษ ผ แปลอาจใชประโยคคเทยบคอประโยค

ปรากฏในภาษาไทย ปรากฏ ม เชนThere was so many trees and shrubs.แปลเปน มตนไมและพมไมแนนขนด

นอกจากผ แปลจะใชคเทยบประโยคปรากฏกรยาหลก ม ยงพบวามการใชกรยาปรากฏอน ได แกปรากฏ อย ใช เปน ยง อยาง/อยางเชน และ พบ ในภาษาไทยเปนคเทยบดวย เชน

There was no one there at the moment.แปลเปน ปรากฏวาไมมใครเลย3.1.2. การใชโครงสรางเปนประโยคปกต

มประโยคปรากฏกรยาหลก be ในภาษาองกฤษจานวนไมนอยทผแปลเลอกทจะไ ม ใช โคร งสร าง เนนสวน แตหากใชโครงสรางประโยคทมลาด บเ ร ยง ตามปกต SVO ทไม เป นการเ น นส วนใ ดๆ โดยใหนามวลทเป นสวนเนนเปนประธานของประโยคปรากฏในตาแหนงหนาตามปกต เชน

There are enough of us.แปลเปน พวกเรามกนเหลอเฟอ(รปแปลตรงตว: มพวกเรากนเหลอเฟอ)

กรยาปรากฏ ม เชนAnd there was the anguish again…แปลเปน แลวความกลดกลมก(รปแปลตรงตว: แลวม )

นอกจากน ในการแปลปร ะโ ยคปร ากฏ โดยใชโครงสรางเปนประโยคปกต ผ แปลอาจปรบเปลยนเ ป นลกษณะอนๆ ได ในอ กหลายล กษณะ

3.1.3. การใชโครงสรางเปนวลผ แปลใชโครงสรางเปนนามวล โดยไมใชกรยาปรากฏในฉบบแปล คงแปลเพยงนามวลทตามกร ยา

ปรากฏเทาน น เช นThen there’s Turmpkin.แปลเปน สวนทรมพคน(รปแปลตามอกษร: มทรมพคน)3.1.4. การใชโครงสรางเปนประโยคยกสวน

ผ แปลอาจเลอกใชโครงสรางเปนประโยคยกสวน โดยการไมใชกรยาปรากฏในโครงสรางทแปลตามอกษร แตปรบนามวลทตามก รยาปรากฏใหเปนประโยคยกสวน เชน

There is some attempt at a supper…แปลเปน จดไว(รปแปลตรงตว: ม ...)3.1.5. การใชโครงสรางเปนประโยคยายทไปซ าย

ายในภาษาไทย ในการแปลหนวยสรางประโยคปรากฏ เชน

There was too much pain for that.แปลเปน ความเจบปวดมนมากเกนไป(รปแปลตรงตว: มความเจบปวดมากเกนไป)3.1.6. การใชโครงสรางเปนประโยคเคลฟต

บางครงผ แปลเ ล อกใ ช โครงสรางเปนประโยคเคลฟต it ในภาษาไทย ในการแปลหนวยสรางประโยคปรากฏ เชน

There’s a reason why we chose the Olympic Peninsula,…แปลเปน เหตผล(รปแปลตรงตว: ม ปก)

การเลอกใชโครงสรางเปนประโยคเคลฟต wh กปรากฏดวยเชนกน เชนThere was my new truck...แปลเปน ........คอรถใหม(รปแปลตรงตว: มรถใหม..........)

3.2. กลวธการแปลหนวยสรางประโยคปรากฏกรยาหลกอนดงทได กล าวไปแล วว าโครงสรางของประโยคปรากฏอาจมกรยาอนนอกจากกร ยา be ซงม จ านวน

ไมมาก ผแปลมกลวธในการแปล 2 วธ ไดแก การแปลแบบเสร โดยการใชโครงสรางเปนประโยคปกต และการแปลแบบตรงตว โดยการใชประโยคคเทยบคอประโยคปรากฏในภาษาไทย ดงน

3.2.1. การใชโครงสรางเปนประโยคปกตผ แปลอาจเลอกใชโครงสรางประโยคปกตในภาษาไทย เชน

There went my good day.แปลเปน(รปแปลตรงตว: จบ )

3.2.2. การใชประโยคคเทยบคอประโยคปรากฏการแปลหนวยสรางประโยคปรากฏชนดน ผ แปลม กแปลโ ดยใ ช ค เท ยบปร ะโ ยคปร ากฏใ นภา ษา ไ ทย

เชนเดยวกน ทพบเ ป นการใช โคร งสร างปร ะโ ยคปร ากฏกร ยาหล ก ม เชน…there came a sound…แปลเปน ม(รปแปลตรงตว: ...มาถง ...)

4. การแปลหนวยสรางประโยคเคลฟต4.1. กลวธการแปลหนวยสรางประโยคเคลฟต it

กลวธการแปลหนวยสรางประโยคเคลฟต it พบปรากฏใชไดแก กลวธการแปลแบบตรงตว กลวธการแปลแบบเสร กลวธการแปลแบบสอความ และการเ ล อกท จะไ ม แปล ด ง แสดงใ นตาร าง

กลวธการแปลประโยคเคลฟต it รอยละการแปลแบบตรงตว 53 58.89การใชโครงสรางเปนประโยคคเทยบคอประโยคเคลฟต it ในภาษาไทย 50 55.56การใชโครงสรางเปนประโยคคเทยบคอประโยคเคลฟต wh ในภาษาไทย 3 3.33การแปลแบบเสร 32 35.55การใชโครงสรางเปนประโยคปกต 31 34.44การใชโครงสรางเปนนามวล 1 1.11

3 3.33การใชโครงสรางเปนประโยคปรากฏ 3 3.33

2 2.22

รวม 90 100

จากตาราง การแปลแบบตรงตวปรากฏใชมากทสด รอยละ 58.89 โดยการใชประโยคคเทยบคอประโยคเคลฟตในภาษาไทย รองลงมาเปนการแปลแบบเสร รอยละ 35.55 โดยการใชโครงสรางเปนประโยคปกต และการใชโครงสรางเปนนามวล และการแปลแบบสอความ ร อยละ 3.33 โดยการใชโครงสรางเปนประโยคปรากฏ ผ แปลเลอกทจะไ ม แปลร อย ละ 2.22

4.1.1. การใชโครงสรางเปนประโยคคเทยบคอประโยคเคลฟตในภาษาไทยผ แปลอาจแปลประโยคเคลฟต it โดยการใชประโยคคเทยบคอประโยคเคลฟตในภาษาไทย ซงม การใช

ท งโคร งสร างท เป นเคลฟต it และ เคลฟต wh เชน(1) …it was something I preferred to do alone.

แปลเปน มนเปน

(2) It was Anthea who was deputed to accompany her.แปลเปน แอนเธย(รปแปลตรงตว: มนคอแอนเธย )

4.1.2. การใชโครงสรางเปนประโยคปกตการใชโครงสรางเปนประโยคปกตผ แปลอาจกระทาไดโดยเพยงแต “เปลยน ” โครงสรางประโยคเคลฟต

เปนโครงสรางทม ส วนต าง ๆ อย ในต าแหน งปกต ซงม ล าด บเ ร ยงปกต (SVO) เชน

It was to forks that I now exiled myself.แปลเปน(รปแปลตรงตว: )

นอกจากน ย งพบ วามการใชโครงสรางเปนประโยคปกตในลกษณะอนๆ เช น…it was fear that upset me…แปลเปน ฉนกลวจนเศราซม(รปแปลตรงตว: มนเปนความกลว )4.1.3. การใชโครงสรางเปนนามวล

ผ แปลอาจใชโครงสรางเปนนามวล ทมคณานประโยคขยาย ซงก มา จากการไม แปล it + be ในภาษาตนฉบบดวยนนเ อง เช น

It’s a place I like to go when the weather is nice.แปลเปน(รปแปลตรงตว: มนเปน )4.1.4. การใชโครงสรางเปนประโยคปรากฏ

บางครงผ แปลอาจแปลประโยคเคลฟตโดยใชโครงสรางเปนประโยคปรากฏ เชน…it was someone who was following her.แปลเปน มบางคนกาลงตามเธออย(รปแปลตรงตว: มนเปนบางคน )

4.2. กลวธการแปลประโยคเคลฟต whการแปลหนวยสรางประโยคเคลฟต wh พบวาใช 2 วธดวยกน ไดแก การแปลแบบตรงตว โดยการใช

ประโยคคเทยบคอประโยคเคลฟตในภาษาไทยในอตราสวนรอยละ 60 และการแปลแบบเสร โดยการใชโครงสรางเปนประโยคปกต ในอตราสวนรอยละ 40 โดยมรายละเอยดดงน

4.2.1. การใชโครงสรางเปนประโยคคเทยบคอประโยคเคลฟต whในภาษาไทยผ แปลมกแปลประโยคเคลฟตwh โดยการใชประโยคคเทยบคอประโยคเคลฟต wh ในภาษาไทย เชน

What is involved in my problem is justice.แปลเปน ความยตธรรม4.2.2. การใชโครงสรางเปนประโยคปกต

ผ แปลอาจแปลประโยคเคลฟตwh โดยการใชโครงสรางเปนประโยคปกตทวไ ป โดยการเพยงแตทาใหโครงสรางประโยคเคลฟตเปนโครงสรางทม ส วนต าง ๆ อย ในต าแหน งปกต ซงม ล าด บเ ร ยงปกต (SVO) เชน

What I meant to say was, don’t do what you’re doing.แปลเปน

นอกจากน ผ แปลใชโครงสรางเปนประโยคปกต ในลกษณะอนๆ เช น

What they found outside was quite unlike the bit of Narnia…แปลเปน(รปแปลตรงตว: ากนารเนย...)

2: ลกษณะของหนวยสรางประโยคเนนสวนในภาษาไทยหนวยสรางประโยคเนนสวนในภาษาองกฤษ

ในการแปลแบบตรงตวดงทได กล าวไปแล วข างต นน นจะเหนวาผ แปลพยายามทจะคงไวซงสวนทเน นจากภาษาตนฉบบไปสภาษาฉบบแปลจงปรากฏเปนโครงสรางทเร ยกว มาจากทมกปร ากฏใ ห เห นบ อยๆ ในภา ษา ไ ทย หร ออาจเ ก ดจากการท ผ แปลพยา ยามสร างข นมาเ พ อเ ทยบ ใหเหมอนภาษาตนฉบบเทาทจะท าไ ด จงอาจเปนโครงสรางหรอลกษณะประโยคเนนสวนแบบใหมปรากฏใชในภาษาไทย ในงานวจยน พบ (เชน Singnoi in press)และ ดงตอไปน

1. โครงสรางประโยคยกสวนในงานวจยน โครงสรางประโยคยกสวนทพบ ไมมลกษณะทแตกตางไปจากงานวจยทผานมา ค อเ ป น

การยกสวนกรรม เชนประโยคยกสวน: หนงสอค มอเขารบนกในทนทประโยคปกต: เขารบนก(ถง)หนงสอคมอในทนท

2. โครงสรางประโยคยายสวนไปซายโครงสรางประโยคยายสวนไปซายทพบใ นภา ษา ไ ทย กปรากฏในลกษณะเชนเดยวกนกบงานวจยท

ผานมา คอ ยายสวนทเน นไ ปซ าย และคง สร รพนามไ ว ในต าแหน งเ ด ม เช นประโยคยายสวนไปซาย: พวกเราประโยคปกต:

3. โครงสรางประโยคกรรมวาจกโครงสรางประโยคกรรมวาจกทพบใ นภ าษาไทย โดยทวไ ปแ ล วงานว จยน กพบปรากฏในลกษณะ

เชนเดยวกนกบงานวจยทผ านมา ค อ ยกส วนท ไม ใ ชเ อเจนต ลดส วนเ อเจนต โดยการปรากฏเปนสวนเสรมหรอไมปรากฏ และกรยาหลกทกลายเ ป นกร ยาแสดง สภาพด วยการ บงดวย ถก เชน

ประโยคกรรมวาจก: ฉนถกชวนใหไปดวยประโยคปกต: (เอเจนต) ชวนฉนใหไปดวย

ในตวอยาง ฉน ซงเ ป น เพเ ช ยน เปนสวนทเนนจงยกไปไวเปนประธานหนาประโยค เอเจนตลดรปโดยไมปรากฏ และกรยาหลก ชวน มคาวา ถก บงวาเปนกรยาแสดงสภาพ นอกจากคาวา ถก แลว ในงานวจยน ย งพบคา โดน และ ตอง ใชในการแปลโครงสรางประโยคกรรมวาจกอกดวย เชน

(1) ภาษาองกฤษ: And afterwards her face and head had beendisfigured ภาษาไทย: แลวโดนทบหนาและหวเสยจนเละ

(2) ภาษาองกฤษ: No other man was suggested?ภาษาไทย: ตองสงสย

4. โครงสรางประโยคปรากฏ

มา คอ ไมมประธานตามโครงสรางประโยคทวไป ในภาษาไทย นาดวยกรยาปรากฏซงมกเปนคาวา ม เชนม ก

ในงานวจยน นอกจากจะพบกร ยา หล ก ม แลว ยงพบกรยาหลกอนๆ อ กจ านว น 12 คา ซงมความหมายแสดงการปรากฏ ไดแก ปรากฏ เกด ไร อย เหลอ ใช เปน คอ ยง อยาง/อยางเชน และ พบ ทาหนาทเช นเ ด ยว ก นก บกร ยา ปรากฏ ม คอแนะนาขอมลใหม (หรอขอมลทนากล บมา แนะ น าใ หม หลงจากทกลาวถงมาแลวระยะหนงก อนหน า) ในปรบท ตวอยางดงน

ภาษาองกฤษ: Then there came a great crash and bang.ภาษาไทย: นแลวกเกดเสยงโครมและเสยงระเบด

5. โครงสรางประโยคเคลฟตโครงสรางเคลฟต it ทพบในงานวจยน มรปแบบทคอนข างแตกต างจากง านว จยท ผานมา คอ (มน +

เปน/ใช + สวนเนน + คณานประโยค เชนภาษาฉบบแปล: มนเปนเทอรมนอลภาษาตนฉบบ: It was the terminal I needed…

ในรปแบบดงกลาวสรรพนามไรความหมาย มน อาจไมปรากฏกได นอกจากน ยงพบโครงสรางเคลฟตit ในภาษาไทยทแตกต างออกไป คอ ไมปรากฏสรรพนามไรความหมาย มน และกรยาเชอมต อ เปน/ใช แตจะใชคากากบทส วนเ น นเ พ อแสดงความต าง ซงม กไดแกคาวา เชน

ตางหากเลาทข าม สต ส มปช ญญะ สมบ รณโครงสรางประโยคเคลฟต wh ทพบใ นภา ษา ฉบบแปล ไดแก ( ) + คณานประโยค+ คอ + สวนเนน

โดยอาจไมปรากฏคานามหลกในภาษาองกฤษกได เชน

ภาษาฉบบแปล:ภาษาตนฉบบ: What you want in your life is what complements yourself

สรปผลงานวจยเรองกลวธการแปลหนวยสรางประโยคเนนสวนในเน อหาท ไม เ ปนว ชาการ หรอตวบทนวนยายน

มประเดนทน าสนใ จ หลายประเดนดวยกน ประเดนแรกคอการพบวาผ แปลมการใชโครงสรางประโยคภาษาไทยหลายชนดแปลหนวยสรางประโยคเนนสวนแตละชนดในภาษาองกฤษ โดยไมจากดวาจะตองเปนชนดเดยวกนกบในภาษาตนฉบบแมวาหนวยสรางประโยคเนนสวนในภาษาองกฤษบางชนดจะหาคเทยบไดงายในภาษาไทยกตาม ซงแปลแบบตรงตวแลว ทาใหไดขอสรปเรองกลว ธการแปล ในอตราสวนตามลาดบดงน ค อ1) การแปลแบบตรงตวโดยการใชประโยคเนนสวนทเป นชน ดเ ด ยวก นก บภา ษา ต นฉบ บมา เ ป นค เท ยบ 2) การแปลแบบเสร โดยไมใช

โครงสรางประโยคเนนสวนชนดใดๆ โครงสรางทใช เป นปร ะโ ยคปกต ท วไปในภาษาไ ทย และ 3) การแปลแบบสอความ โดยการใชโ นกบในภาษาองกฤษมาเปนคแปล ซงกลว ธ แบบแรกท จดอยในแนวทางการแปลทย ดภาษา ตนฉบบเปนหลก ในขณะทกลวธสองแบบหลงจดอยในแนวทางทย ดภาษ าฉบบแปลเปนหลก ตามท Newmark (1988) ไดเสนอไว นอกจากกลวธการแปล3 วธหลกดงกลาวแลวในการแปลตวบทประเภทนวนยายน นผ แปลใชวธการทเป นร ายละเ อ ยดปล กย อยออกไ ปอกอยางหลากหลาย ซงละเ อ ยดอ อนเ ก นกวาทจะกล าว ถงแคเพยงแคสามวธเทาน น

ขอสรปตอโจทยวจยประเดนทสองค อลกษณะของหนวยสรางประโยคเนนสวนในภาษาไทยทผแปล ใชแปลประโยคเนนสวนภาษาองกฤษ พบวาเปนการนาโครงสรางท งทปรากฏอยแลวในภาษาไทย ไดแกโครงสรางประโยคเนนสวนดงทปร ากฏใ นง านว จ ยท ผานมา และโครงสรางทผ แปลพยายามสรางประโยคเนนสวนในภาษาองกฤษ มคาระบกรรมวาจกตอง ดวย เชน ตองสงสย และโครงสรางประโยคปรากกฎทมกรยาปรากฏอนนอกจาก ม อกจานวนไมนอยตลอดจนลกษณะปลกยอยในโครงสรางเคลฟตทพบแตกต างจากง านว จยท ผานมา โ ครง สร างเ หล าน จงนบเปนโครงสรางทเก ดจากการแปล

ขอคนพบดงกลาวในงานวจยนนอกจากจะกอใหเกดประโยชนในการเสรมสรางและพฒนาองคความรเกยวก บกลว ธการ แปล ขอทควรค าน งเกยวก บการ แปลประโยคเนนสวนจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทยหรอในภาษาอนๆ ก ตาม และลกษณะของประโยคเนนจะเปนแนวทางในการนาความร ทางภาษาศาสตร โดยเฉพาะวจนปฏบตศาสตร ไปพฒนาศาสตรทางดานการแปลตอไป

เชงอรรถ

เชงอรรถ โยคเนนสวนในเน อหาทไมเปนวชาการไดรบการสนบสนนทนวจยมหาบณฑต สกว. ดานมนษยศาสตร-สงคมศาสตร รนท

บรรณานกรม

งตน. ฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ปญญา บรสทธ. (2542). ทฤษฎและวธปฏบตในการแปล. กรงเทพฯ: หางหนสวนจากดอรณการพมพ.ประเทอง ทนรตน. (2545). การแปลเชงปฏบต . พมพครงท 2. กรงเทพฯ: สานกพมพ

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.วรน ค มอสอนแปล. ภาควชาภาษาองกฤษ คณะอกษรศาสตร, กรงเทพฯ: สานกพมพ

แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.2). ค มอนกแปลมออาชพ. กรงเทพฯ: นานมบ คส จากด.

กรงเทพฯ : สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.Celce-Murcia, Marianne and Larsen-Freeman, Diane. (1999). The Grammar Book: An ESL/EFL

Teacher’s Course. Heinle & Heinle Publishers.Givón, Talmy. (1990). Syntax: A Functional Typology Introduction, Vol. II. Amsterdam/Philadelphea:

John Benjamins Publishing Company.Newmark, Peter. (1988). A Textbook of Translation. Hertfordshire, UK: Prentice Hall International

(UK) Ltd.Prasithrathsint, Amara. (1988a). “Spoken and Written Thai: A Stylistic Continuum. Paper presented at

The First Hong Kong Conference on Language and Society: Sociolinguistics Today: Easternand Western Perspectives. Hong Kong, 25-28, 1988.

Singnoi, Unchalee. (1999). “An Analysis of Passive Constructions in Thai”. In Dawn Nordquist andCatie Berkenfield (eds.) HDLS Proceedings. New Mexico: University of New Mexico Press.

Singnoi, Unchalee. (In Press). “On the Pragmatic Functions of Marked Clausal Constructions in Thai”In Mark Alves (ed.). Proceedings from the XVII Annual Meeting of the Southeast AsianLinguistics Society (SEALS).