Trahit me ad, ms amor vestri; allicit me dulcissirna habitatid domus vestrae, et praecb pue...

me@entbeW eine fjtueulynbr 9JIenqe bon Berbeferanqn an bit #anbid umjben gartj berborbenen S@ @tiger unb both Vnbtger I j t r ~ i ~ d l e n , a18 e4 Qi~niFul m5gli4 bar. B a S id) nid$ jebe %bWdpng bmt k m Ubbrude bei 6anifiu4, fa tuie iebt Pleine 3[enBentn$ bie idj, meiner Sjanbfdyift folgenb, aa born Ze& be& (;lanifiu& borqenommcn $ak, pebantifd,~ angebe, birb man ben1 %aft biefer 3eitfdjrift angemeven finben; aori@ ego# bie Qanbf4tifi bon ben 5Marten be6 &anifiu@ ohbeidp, ;iff d jebdmal $Pid)tma#ig bemedt, im 'tlflgemeinen abtr &K %&art bar_ @aabfdp-tfi ba ?lkgng gegeben iuorbtn.

4 , l ' l - , I '

F 1 l -

Epistola Grilklmi bc Boldenecle ad Petrfim abbatem Adae Redae. ,

Peramantissirno patri ac domina sua, domino Petco, abbati Aulae Regiae, Cistereiensis ordinis,/ PragefiSis dioecesis, Guilielmus de Boldensele, miles in coelesti' Hierusatem, jocundari perpetua una swum. v

iiccepti betieficii immemor esse nolens, mente re- volvo sedula beneficiorum et curialitatum opera, q d d i s anno prileterita in ddmo vestra, Aula Regia, hibariter et beaignis affectibus, plus quam duobus mensibus, mihi et meae familiae ostendistis. Et volente Domino &dem exhibitionibusi cum ad vas reversus fuero, gratdle et omnt studio respondebo.

Et nunc quidetn apud dominum meum, dominum Tha- layrandum Pclragoricum, tituli S. Petri ad Vincula presby- terum cardinalem, in curia Aviniouis l) moram facere me adhuc . o p t e t amplius, quam . + ., eo quod dorni- nus rneus multum fuit de meo adventu de sua gratia jocuodatus, et negotia mea omnia, de quibus apud vcrs existens dixeram vobis, ad finem jam disponit el wdi- nat praeoptatum. His finitis, per Coloniam Agrippinam prupter quaedam negotia ibide~n determinanda rediens, ad vos in Aulam Regiam revertar, volente Domino per- -- ---

l) Qnniflu0 unb !8aBnafie gebtn Ammonis, U. unfen Arnmoniae.

petm permansurus. Trahit me ad, m s amor vestri; allicit me dulcissirna habitatid domus vestrae, et praecb pue vest~orum devotbl filiorum, et nil me retrahere poterib, hisi mops 3ola . >

Yeruntamen libellurn rneum, quem ad instantiam pradfati domini, mei cardinalis de statu lerrae sanctae cmpilavi, vobis, ut rogas* et ego prorr~isi, p e ~ F ~ a e - ciscum Cristam de Fraga; serVitorem nleum, transmitto in s i p m maximi meit desideFii et amo~is, ut intexim de terra sancta diqua legatis, io litteris; et ego eum venero,. ubi necesse herit, verbk iudentius explanabo.

i Christus vos aqsidiat in aeternum. Datum Avinione rtnno Domini N. CCG. m. VIk id diel S.- MichaelisJ t

> < I + , , i r . . U , , r I , ) , . < 1 1 r * [ ~ l , I ) i

' 1imerkas f uili&ni de Baldenpclc. r

I - * Cap. 1. , F 4

De i t i n e r e . v e r s u s Syr iam, c p j u s pars t e r r a # . s'aocta est .

Egressus de Alemania, tema nalIvitatis meae, et pertransiens Lombardiarn, ad litus maris Mediterrangi p r o p civitatem, quae Naulum diaflur, in iipariis Januse situatam, prospen perueni+. ubi galeam bene armatam ascendi, et ad persequendum iter ultramarinurn nautae remis et vda solliciti insistebant. Dicitur b c mare Mediterraneum, quod principalibus mundi partibus, scilicet Asiae, Ahicqe et Europe, interjacet, ipsas se et suis, bra& ab invicem separans e t tiistinguens. Habei enim ab. oecidente et septentrione F~ropam, ad o r i e ~ tern Asiam, a 1 austrum Africam, et 'uno brachm, quo attingit Hispaniam et Stklum'de' Marocll, quod vulga- ritm dicitur; continuatun hcn: mare Mediterrandum aum oceano, mari scilicet maximo, quod o~bern circumfluit. Altero vero ejus brachio, quod,Ellespo~~~us seu bracbium sancti Georgii dicitur, colrtiauatur cum magna mari Pontico, quod quasi nullam habet ir~sulam, unde et m+r@ majus commuriiter vocatur. In hoc mnri beatus Cle-

me- papa ~ubmersus fait prop Chersonam et habitaculum marCyri in modurn templk marimrei manibus an- gelicis praeparatum l). Est diud mare versus orientem ultra civitatem Sara, quam tenent Tartari de Cumanis, quad Caspium dicitur. Hoc nec oceano, nec Mediterra- net% oeo Pontico aliquo apparenti brachio copulatur. Asserunt tamn quidam, quod per gurgitern subterra- neum mari Pontico, quod sibi pmpiuquum est, et per cuesequens cet&s maribmu contiauetur. Hoc brachium saacti krg i i , de q w &xi, divklit Europam et Asiam Winorem+ quae inajork Asiae pmvincia est. Hoc brachium vuigarithr Bucra Constantiaopolitana dicitrtr. eo quod super ipsam in litme Europae egregia civilas est Constantinopoliq quae et Nova Roma dicitur, situata. Haec civitas solemnissima in optimo mundi loco tam ratione aeris quam terrae constructs esC; ,porturn%a- bens maximum et optimum, muris fortissimis cingitur; figuram habet trianpli, cujus duo latera tersus mark sunt, tertium versus terram. In hac civitate multae suni ecelesiae et fuerunt plures supra modurn pulchrae, opere musaica, marmoribus et singulari modo con- s t r u e d rnirabiles. Pluraque sun1 palatia pulcherrima in &m; tenet tamen principatuq in ipsa civitate e e clesia sanctae Sopbiae, id est Sapientiae, quae Christus est, q u m Justinianus sanGtissimue imperator fundavit et mirabi1it.m singularibus praerogativis ao praeconiis decoravit. Credo, quod sub coelo, potitquam mundus creatos est, non fuit tale aedificium completum, quod huie poterit in nobilitate d rnagnitudine oeteris paribus eomparari Coram 2) ista pretinsissima ecclesia stat imago imperatoris JuGtiniani eques, de aere fusa, impe, riali diademate coronatit, toB deaurata maximae quan,

I

1) praeparatur C o d . unb Can is. 1) Cod. In. Bgl. l b t r birft Qfilbfiulc .Qt t )ne itr b e ~ ~ b m m e h t a -

tiones Soc. m&. sdent. Gotting. XI, @. 60 f. bolbenft1t'B b t f c 4 r d i bung ill &bar rntgangtn. t

titatis, mano sirdstra pomum, quod orbem repraesentat., cruce superpositq tenens, dexteramque contra orientem levans ad modum principis minas rebellibus imponentis. Statua, super quam imago pasita est, altissima est ex pet& magnk et eemento fortissimo conglutinab. 10 hac sacra urbe vidi er mandato domini imperatoris magnam partem &ruciw dominicae, tunicam Domini in- consutilm l), ifcm spongiam, calamum et unum elavuro

* Domini corpusque beati Johannis Chrysostomi et plures alias saoctorurn re&uias venerandas.

Ubi vew hou' brachium incipit derivari a mcui M& diterranm, supra litus Asiae Minoris fuit Troja, illa aa- tiqua et potens civitas, constituta. Pulchrum locum habebat d planum, et aspecturn versus mare latitudine gratiosum. Portum bonum non videtur habuissei $4 in quodam fluvio mare contra ipsam i~lflueote navigis poteraot conservari. Propter vetustatm temporis taw tae tivitath vest@ vix apparent. .

Sie igitur prospero navigio, Domino annuente, ad has partes Trojae perveni, postquam de elvitate Nauli procedeodo pedustravf litora Lornbardiae ao Tusciee, Campaniae, Calabria& et Apuliae et tpansivi 'famosas ltaliae insulas, Corsicam, Sardiniam et Siciliam, et postquam transivi sinum seu mare Adriaticum, quod hodie Gulfus Yenetiarum dicitur, qui sinus tempestuosus est dividens Italiam et Graeciam in hac parte, et pstquam circa litora lpsius Graeciae navigando lustravi Achajam

1) PIU@ bier O , I ~ ?Bii$(Im bw bolbcnft l t ba8 UngliIU gefpbt bon grhnb* i iaen s o t f d y r n nbtrfclyn &U tuerben. Cd i Ib t m e lfler unb b o a G Q b e l lennrn ben bdligcn Rod an Bonftantinopd erft urn ha8 9 a b r 13N. tan btitfge &a bu P r i a a n 6 bit 20 a n b m n bttllgrq nngtbibet tn (R6Ut. 2. BufL 98fitlborf 1944. G. 94.) Woo intereffanter a b t r mirb bit !?BoIfcnb8ttelfdy aanbfdjrift burd) bit tva$rfd)etnl14 bom Berfafltr frlw bar t i ) r tnb t R a n b k m t r h l n g ldeo tunica Domini inconsutilis non est in T m eri, n q u o in C o s l ar ia , ut quidam dicuni. Slfo n o 4

Alhenarumquet.pmviuciam, philosophise ~fi&renq et Ma- cado~ianv btefasque partes Graeciae, -quae Hornania vulgariter nuacupalu~.~ +IIP - l ,I ,, I l W-I i ,, I

I Post! haec, p m d e o s da Trojae partibus, in~ulas Graecbrum Asiae et-. l i b ~ a Minoris A s k ctitigentius perhst~avi; veni 'ad4 insulam 9yo L& ubi mastix crekiE, et, iut dieitur, nmquarn ali& 1 Gummi est fluens &, ar-

C boPitffls parvulis( punoluva. aertit i~strumeoli (in scortice ape& tempore opor tuwl~t ' 1 r I * ' n - r : id ( r

Post haec veni ad iosulam Pat6moqi ubi ab ill0 &- lektissimo Christi ~diseipulo r iibev:;Apocalypsio s~ribitur, dum ia ipsa insula vir sanctissirnus esset e x k r e l e g&u% 1 ' l l c 1 J i i t l l l 3 1 J < + I )

1 ' 'Past haec perveni in :.Ephewium, ubii hatisaimus praedietw a~ostolus et evangelists Jdha~nes se +a- suit1 id ntonumenb v i w %: + In # qucs loco sdpro monu- menturn ejus patcherrirna et magna ecaksia e& aoq- structa, plumbo cooperta: ad modurn crude, mtenta, opere musaico et marporibug aglemniter decorata. Est autem.civitas Ephesiiiaa in locq,pulchr~, forti et fertjli collocata, distans a mari ad pauea-, miliaria., Sarra~qai, qui Turchi appellantur, tenent illam et) quasi ,\qtare Minorem h a m , Chrisbiartis inde equlsis, occjjsis et in servitutem redactis, ecelegiis,, de guibus io,dpgca/ypsi fit mentiu, pulchewimis destructis T- nisi quod, ecclesia beati Johannis evaagelistae, in qua sepulobruin, ejus vidi relro I majus altare, integra conservata, ipsarq ~ u o profano cultui secundum legem Mahometi applicarunt - et postquain Minor Asia a Turchis capta est, nomen pristinum perdidit et generaliter Turchia ab iniquis ejus hahi tatoribus nominatur. I I

Inde pmcedeos, multis i&ulis hinc inde lustratis,

Wgtn btr ntutren~ G4reibart Sdo bie 9 e d u t . btr Qgnbj4rift niQt dnbtrn mbgtn,

2, Qaniljne litBt: loannes decessit et sepuhus est. ,

quia ralde multae insulae in hao maris part6 sunt, qmudam'habitatae et divitiis abundantes, sed nunc per Turchos plurimum desertae, perveni in ipsa Mioori Asia prope maris iitus ad urberp Pataram, unde beatus Ni- cotaus kaxit originem, et 'post ad Myram 1). civitatem, ubi divino nutupostmodum fuit in episcopum ordinatus. Hanc provinciarn ille beatw confessor miraculis innu- rneris illustravit. - I l * - ' * ,

Post haeo vidil Cretam famosam insulam atque R h ,dum. Rhodum insulam Fratres hospitalis sancti Joban- nis Hierosolymitani vi armorurn Constantinopolitano im- perio abstulerunt, ubi nunc majorem conventurn suum tenent et ipsum caput ordinis statuerunt. Locus est sanus atque delectabilis, non mullurn a Turchia maqs brachio separatus.

4

Inde processi versus Cyprum. Haec insula op th i vini ferax est, unde sponsa in Canticis 2) sponsum bo- tro Cypd in vineis Engaddi voluit comparare. Hae vineae surit in Cypro prope civitatem Nimosensem 3),

et hodie Engaddia ab incolis nuncupantur. Vina Cypri crescunt rubea, sed post annum _albescunt, et quanto veteriora sunt, tanto magis clarescunt et redolent ; sana sunt et fortissima, sine multae aquae appositione potui minus apta. Est in Cypro in quodam alto monte apud rnonachos ordinis sancti Benedicti crux boni latronis et pars clavi Domini et aliae reliquiae venerandae.' Item in Cypro est corpus beati Hilarionis sub custodia regia in castro, quod Cedarnorosq) dicitur; et alius

1) Sit &anbf@rift bat Miream, QaniflnE Mymhaeam. 2, Qobtlieb Ealomoni0 1 , 13.

3) Die W b f k i f t bat Nunosensem, Banifiub h'icomosarn. BoI: brnftn meint bit e tabt Plmafol, bit au@ be1 S!ubolf bon Gu4ent 6. 31. civitas Nymociensis Qeibt.

4) ate $anbf@riit bat de Darnoras, lIaniflu0 Gedamors. Bpbols loniu8 Tl)Ocolu8 ncnnt tintn Drt Oeranbron auf EgQtrr~; bgl. Qngtl, Bgbrc8. l. 8 .157. Qin b$n(id)ertr mame ifl mir nirbf belunnt. Plrbolf

1 G

soclus, qui Zomnio appelialur et in ipsa insula in q n a reverentia habetur, cujus caput in capella regia conservatur. Beatus eliam Barnabas in civitate Sala- mina sive Constantia, nunc destructa, prope Famagu- stam in Cypro natus est. Sunt etiam in Cypri m o n t h s oves silvaticae, in pilis similes capreolis et cervisl), quae nusquam alias esse perhibentur. Multum velox est animal, bonas carnes et dukes habens. Plures capi vidi, existens in venatione cum canibus et maxime domesticis leopardis.

De Cypro in die natali perveni in Syriam, me vento prospen, per mare salubriter prosequenk.

Cap. 2. De Syr ia Phoenicis a c t e r r a Phi l is t i im e t c ivi -

t a t i b u s marit imis u s q u e a d dese r tpm, qw6d dividit Syriam e t Aegyptum.

Perveniens, Dei dementia favente, in Syriam, ap- plicui ad portum Tyri, quae nunc Sur vulgariter appellatur. Est autem Tyrus antiquissima civitas. Nobilis- sima et fortisgima quondam fuit, nunc vero quasi destructa est; portum vero ejus Sarraceni custodiunt di- ligenter. In c o d e maris sita est, ex omni fere parte mari circumdata; versus terram erat turribus et muris fortissirnis munita. Hujus civitatis meminit propheta in psalmo 2) dicens: Filfae Tyri in mztneribus et ab alio propheta 3) instftores ejus pra'nclpes, negotiato- resqtre @us incaclPlz' terrae dicuntur, et in pluribus locis sacrae paginae hujus civitatis fit mentio, per quam perpendi potest de facili ejus nobilitas singularis. Prope Tyrum est fonv hortorum et puteus

bon En@rm (S. 301, b t r f t fne gan8e Renntnifj bon Obptrn at18 PBilOtlrn ban bolbtnf t lc gt f46pft 311 b b t n fdyint, n tnnt bra Drt our n i e f ; bit Qeiligtn nrnnt tr Hilariue trnb Zyzonimus.

1) QenipnO canihs . 2) qJf&Irn 44, I t . 3) 3efdlaB 23, 8.

aquamm viveotium, impetu de Libauo Iluentes aquae l@i& atque same, ipsius hortos et territMiurn irrb gants. Locus etism ibidem ostenditur, ubi Dominlu, fideli Cananaeae misertus est, et prope, eo loquente Bd turbas, sibi dictum est l): Beatus. sent@, qut le p t d . r

i De Tyro in una die veni per terram in Accon, quae AcFi vulgariter dicitur. Haec famosa dvitas in pulehra planitie situata est supra mare; quae quondam Chpistiaoorum fuit et antiquitus Ptolomaida dicebatur,

'cujus meminit liber Machabaeorum. Per Sarracenos deatructa est, posset tamen de facili repararid Conve- nientem p o W habet, per ruinas tamen civitatis ali. quantulum destructus e s t Et est baec villa io Syria Phoenicis sita et non in terra promissionis, sicut et Tyrus; per effusionem tamen sanguinis Christianorum in expugnatione ejus pro fide Christi morientiurn con- secrata est, tanquam lacus sacer merit0 reverenda

D e h i ~ ; in diebus quatwr per terram veni in Ca- zam, civitatern quondam Philistiim, quia circurnjacens patria Philivtinorum erat et dicebatur antiquitus Pa lm stiaa; in qua sunt aliae quatuor civitates Philistinorurn, quarum meminit liber Regum; quae nunc ad casalia parva, mutatis. quodammodo nominibus, sunt redactae. Inter Awon vero et Gazam praedictam prope Accon vix ad quatuor miliaria supra mare a dextris est moos Carmeli, non multum altus, oblongus, desuper planuq multum speciosus et fertilis et habitatio sancti Heliae, ubi et ordo Carmelitarum sumpsit exordium, plures devotas ecclesias continens et eremitoria gratiosa. In hujus montis pede civitas erat quondam Christianorum, Caiphas nomine, nunc destructa.

Inde procedens transivi Caesaream Palaeslinae, famosam quondam civitalem et castrum peregrlnorum famosum a Chrisliaois nlirn constructum; item civilatem

Ascalonem quondam vkorosam; item urbem Joppensem vetustissimam, qualn Jafet filius No6 creditur condidisse. Haec loca in ripa maris optime situata a Sarracenis miserabiliter sunt destructa. Prope Joppen intra terram est pulchra civitas, Rama nomine, quae optime habitatur, locus delectabilis atque sanus. Prope .hanc villarn a sinistris est civitas Diospolis, quae similiter I~abitatur et in Actibus apostolorum l) Lydda dicitur, ubi beatus Ceorgius decapitatus dicitur, et locus peregrinis advenientibus demonstratur in choro ecclesiae quondam pulchrae. Non multum a monte Carmeli a sinistris est villa Safaram in quodam monte, ubi beati Jacobus et Johannes nati dicuntur; et in loco nativila- tis ipsorum pulchra fuit ecclesia constructs, quam etiam peregriai visitare devotius consueverunt.

_H His visiq perveni in Gazam, quam peius dixeram, civitatem satis magnam et bene populatam, a mari aliquantulum elongatam. Haec est illa civitas, cujus Sam- pson portas asportavit, cum in ea captus esset, super unum monticulum civitati propinquum, et ubi tot milia Philistinorurn palatii columnis concussis et se ipsum prius excaecatum mirabiliter ocddif sicut in libro Judi- cum reperitur.

Post haec veni in castrum Darii z), quod ultimum occurrit procedentibus de Syria in Aegyptum. Et no- tandum, y o d eundo de Acmn per hanc viam dimisi civitalem sanctam Hierusalem a sinistris vix ad viginti miliaria, vdens prius videre Aegyptum et Arabiam, ut, obtentis soldani literis, possem in reversione commct- &us et securius terrae promissionis loca sanctissirna vis~tare.

Cap. 3. De d e s e r t o , quod d iv id i t Syriam e t Aegypturn,

et d e Aegypto. De castro igitur, quod Darium dicitur, processi

versus AegJptum per desertum arenosum in septem diebus; in qUo deserto est aquae penuria, portanturque victualia et alia necessaria in camelis; sunt tameo or-

per Samacenos certa secundum diaetas hospitia, ubi etiam inveniuntur necessaria competenter.

Post haee veni in Aegyptum, ubi sunt casalia pul- cherrirna, infinita, omnibus bonis temporalibus abun- dantia, praete~quam quod in terris Sarracenorum per Sarracenos vineae non coluntur, nec porcos nutriunt, ,hoc eis lege ipsorum, quae in libro, quem Alcoranum dicunt, scribitur, strictius inhibente. Et primo procedens versus Babyloniam veni ad villam famosam et magnam, quae Belbeis nominatur.

Post haec dimissa a dextris supra ripam maris Alexandria, famosissima tivitate, et Damiata, propter convenientem porturn navigantibus bene nota, perveni ad K a d m et Babyloniam, metropolim Aegpti, ubi est sedes sqldani in uno -castro pulcherrimo prope Kadrum. Hoc castrum in monte est non alto, sed petroso; largum est et valde putchris palatiis decoratum. Dicitur, quod continue pro diversis ipsius soldani serviliis et custodia ejus in ipso castro commorentur circa sex milia penonarum, quibus quotidie de curia victualia ministrantnn Ceteri vero admirati, id est capitanei, et genus armorum, equites, in maxima mullitudine sub castro in civitatibus commorantur, ordinati sub mille- nariis, centenariis, quinquagenariis et decanis, secundum quod visum fuerit expedirc; quibus per soldanum secundum gradus suos dispensantur stipendia. Sunt autem Kadrum et Babylonia duae civitates multum magnae, parum distantes et quasi contiguae; minor 1) ta. men est Kadrum, quae est versus desertum Spriae, parum distans a Nilo fluvio paradisi; Babylonia vero sita est super ipsum fluvium sine medio. I'raedictae duae villae multum sunt populosae, pulchris aedificiis

1) 4aniflub bat major llnb tbtnfo 211bolf tron etl?)trn.

constructaes plus intus quam de forie apparenh quia orieotalee gew~al i tw consueverunt non & foris eed ieterius, ipsorwm hospitia marrnoribus, tarn in pavirnen- tis, quam in parietibus, et opere musaica mirabiliter decorare. - Et sciendum, quod haec Babylonia, de qua nunc fit meat& Don est ilia antiqua Babylonia, id qua repavit Nabuehodonosor, et ad quam filii Esrad captivi dueti sunt, sed est haec noea Babylonia antiquae in nomine et quodammodo in operibus irnitatrix, quiq ut de ceteris tacearn, sicut antiqua 61% Israel tunc fidelibus baxime infesta fuit, sie et nobis Christianis, veris Israefitis, haec' nova Babylonia cam suo capite, quod soldanus est, maxirnB oppohitur inter cetenw illr fideles, utpote qui prinaipdie propugnator et dilatator impiae per6diae Machornett -4 corn de domo s~ldani ille mendax eequam CraldC originena, qui ibidem prim0 praedieavit, scilicet ie desert0 -4Pabiae hominibus bestiat liltus et imiootl, legernque diabolicam ipsis imposui4 et serpentha astutia eos decepit falsique miraculis siM et pairi fabitatis ac mendacii Cdligavit; corpusque ipsius perditlssimi pseustis sub sol8ani diligentissirnd custodia in civitate, quae Meca dicitur, sita in deswto Arabiae ds Babylonia circa 2.5 diaetas, pro ntaximo sanctaario condervatuf in pulchra ipsorum ewlesia, quam musquet- vulgariter dicunt, non quod gendeat in a6re per virtutern petrae, quae ferrum trabit, ut false dirnulgaturn est, sed alias in tumba elevata et preciosa ad majorem ipsius mortui damnationem perpetuam po- situm est: quo Sarraceni er omnibus mundi partibus conveaiunt, peregrinationern ibidem ad suum prophetam devotissimm et solemnissimarn reputantes. Et ob hoe maxime advocatus et defensor a Sarracenis ipsorum pw6diae tenetur soldanus hujus novae Babyloniae, quae per6dia Christianae fidei super ornnes errores existit maxime inimic& /

Distat vero antiqua Babylonia ab hac inter seplen- trionern et orientem circa 35 diaetas in Chaldaea.

d i l l i ~ patriae dominus ounc est chau, id est imperator T a r t a r o m de Persia. Dicunt sliqui, quod civitas, quae nune Baldacum dicitur, sit ipsa aotiqua Babylonia, quae sita est super flumen Eufraten; alii asserunt prope Baldacum ipsam f u s e et destructam, hoe per ruiaas de pmpe maximas approbantes. Turris Babd a filiis NOB incepta in loco propinquo asserilur, ubi hu- mauum labium confusum est. Locus autern desertus dicitur et quasi inaccessibiliv propter ferarum crudelium et venenosorum animalium ibidem cornmorantiurn rnul- titudinem wmerosam. Haec dicta sunt, ut habeatur discretio veteris e tnovae Babyloniq in hoc opere p iu - cipaliler recolendae.

Fluvim igitur paradisi, id est Nilus, novam Baly- loniam praeterfluens ac terram Aegypti irrigans et fe- cundaos et omnibus bonis abundare faciens, Gihon in Genesi appellatur. Quidam tamen dicunt, q d Gihon et Phis_on in superioribus Aethiopiae conjungantur, et sic conjuncti unum alveum contineant et conservent l). Insulas tamen plures in Aegypto habet praedictus fluvius, uberrimas et deticiosaq divisus et iterurn recol- lectus. fn mare Mediterraneum in partes divisus inci- dit p r o p Alexandriarn civilatern, de qua f&i superius mentionern. Praedicti fluvii aqua sapida est et sanis- sirna ad bibendurn, cibos digerit. Bonos pisces habet in magna copia, inveniturque in eo et circa ipsum lignum aloe et d i v e d coloris lapides carneoli. ID Kadro et Babylonia plures sunt ecclesiae Christianorum valde pulcbrae, inter quas magis farnosae sunt ecclesia beatae Virginis in Babylonia, ubi ipsa cum Christo Jesu et Josepb, quando in Aegypturn de Judaea metu Hero- dis fugerat, aliquarndiu dicitur habitasse. Item alia ecclevia beatae Barbarae virginis, in qua corpus ipsius in parvQ rnonurnento rnarrnoreo conservatur.

Et sciendum, quod Aegjptus oblonga palria esl,

1) $m Blanbc flct)t bier: Non dicunt isti verum.

et h aliquibus partibus conslricte propter deserlum siccum latera ipsiw ambiens et comprimenq de cujur natum etiam ipsa Aegyptus est, nisi quod in quantum exuberante fluvio vel naturaliter vel artificialiter con- ducto visibiliter fertilis eficitur et delectabilibus hominum usibus coaptatur. Rarum 1) pluit in ea, quia pegin multurn de se sicca est et fortis ardor solis humores consumit super ea faciliter elevatos. Uudique in longum protenditur ab Aethiopia secundum cursum fluvii usque ad Alexandriam et mare Mediterraneum, tantunr habeos Iatitudinis, prout pofest fluvius secundum dis- positionem terrae hinc iude et Bominum diligentianl elargiri.

Fidi in Kadro tres elephantes 9 vivos. Est autern elephas animal valde magnum, pellern babens durarn ad m d u m squamarurn piscis; vaMe disciplinabii$ ad s o n m iastrumenti music5 chorizat et saltat. Dentes de ore exeunt ad modum apci valde longi; supra OS

habet probuscidem longam ad modum sacci rotundi, praeacutam, cartiraginosam, ad, omnem partem flexibi- lem, qua utitur loco maous; cibum per earn sumit et incurvando subtus in oa mittit, eaque plura recipit et distribuit, soiatiatur et ludit, se prostemit et se levat. Unde verum non est, quod jacens se denuo erigere non possit. Ad praecepfum magistri advenientibus alludit caput inclinando, genua flectendo terramque oscu- lando, quia hie modus honoraudi hospites horninibus in illa patria communiter est consuetus.

Vidi in Kadro animal jeraffan nomine, in anteriori parte multum elevatum, longissimum collum habens, ita u t de tecto domus communis altitudinis comedere possit Retro ita dirnissum est, ut dorsum ejus manu

1) BEanipu0: Parum. Km Wanbt btr no l f tnb . ganbfdy. f t tbt. Raro pluit in Egipto.

1) %m Otanbt: Tres elephantee vidi. Pllro pnb bicfe Wanbbe: mtrfungt-U bop bem IIlerfaffer ftLbp.

hominis taogi wit. Non est ferox auirnal, sed ad modum jumenti pacificum, colore albo et rubeo pellern habens ordinatissirne decoratam. Vidi plures babuinos, catos, maymones, psittacos l), mirabiliter iostructos, gestibus suir hornines miltipliciter ad deductionem et solatia provocantes. Invenitur psittacus, qui pro cen- tum aureis non daretur, quia in hiis partibus sunt homines delicati, supra mabum delectationem et, corpo- ralia solatia requirentes.

In superioribus Aegypti est vena srnaragdina, unde ibidem smaragdi 'melius et in meliori forma habentur, quam in alia mundi parte.

Sunt in Syria et in Aegypto poma oblonga, quae paradisi nuncupantur, optimi saporis et mollia, in ore cito dissolubilia; per transversum quandocumque ipsa diviseris, iavenies crucifixum, in tantum ut aliquotiens faciei et membrorum aliorum lineamenta possis per- pendere competenter. Diu non durant, unde per mare ad' n&tras parks duoi non poterunt ineorrupla. /

Saccarum optimum ibi crescit, et alia terrae na- scentia apudnos inconsueta et consueta - tamen, quae apud nos in hmtis humana studio nutriuntur, ut ruta, salvia et hujusmodi, sola naturae operatione in carnpis et alias oriuntur - crescunt 9 ibidem, tamen multo amplius virtuosa. '

Est in Kadro domus alta et ad modum stupae de- missa, in qua sunt multae fornaces etiam dernissae, YU-

per quas in palea ponuntur ova, quanta quilibet ~o lue- rit apportare, et sine gallinarum excubatione naturali ex certo ternperamento ignis in fornacibus foetus ma: turatur. Ex ovis pulli exeunt suo tempore, arte aestum naturae mirabiliter prosequente; statimque ul pulli ex

1) Qaniflub: baburnos coctoa, mammones, psittecos. Etat! bt0 ItQtra PBorttB vat bit %3olftab. Qanbfer, persicabos.

2) msrcescunt Qanijiu0. gn ber EMitnb. 4anbi1i)r. feblt bit Ettat DOD tamen, qwe - crescunt.

r 250

teslie ovorum eruperint, dantur dominis, quorum ova fuemnt, asportanturque et nutriuntur; unde et in his partibus est maxima copia galliaarum. Hoc mirabilius reputo omnibus, quae viderim in his locis.

Hornines et feminae venduntur in his partibus, si sint alterius fidei vel sectae, quam ementes et venden- tes, et sic in servitutemrediguntur, et secundum juven- tutem, fortitudinem, artem, sanitatem et pulchritudinem in pretio aestirnantur.

Infra Babylonian~ est quaedam contrata siugulari- ler fertilis, pascuis uberrimis opulenta, quae dicitur terra esse Gessen l), quam filii Israg1 consensu Pharaonis ob merita Josepl~ et patris ipsius beati patriarchae Ja- cob instantiam inhabitantes de divina dispensatione peregrinati sunt in Aegpto. Qwe miracula et magnalia Deus iu Aegypto operatus sit, in libris I\.foysis satis patet.

Prope Kadrurn versus plagam deserti Syriae est ortus balsami singularis. Non est multum magnus, nee forti sepe, nec muro circumcinctus est; de quo pluri. mum admirabar, locum scilicet tarn nobilem non fortius muuitum. Arbusta balsami grossa non sunk nec aka, sed ad modum vitis palmiturn ramusculi mediocres. Irrigatur hic bortus quodam fonte parvo in ipso exi- steute, in quo Yirginem puerum Jesum balneasse saepius ac vesles panniculosque ejus lavisse asserunt Christiani; et ex lwc dicual fontem virtutem contraxisse, ot terra aqua hujumodi irrigata balsamum germinet et producat.

Ultra Babyloniam et fluvium paradisi versus de. sertum, quod est inter Aeg~pturn et Africarn, sunt plura antiquorum rnonumenta figurae pyramidalis, inter quae sunt duo mirae magnitudinis et altitudinis, de maximis lapidibus et politis, it] quibus ipveni scripturas diver- . - -

1) Sal. Y~tbnli ron Pud~ctn c. 29, 3, 32 ed. Deyrks.

sorum ~ ~ t u m . Za uno itlveni hos versus Laliuos in petris iosculptos l): \

Via pgrrmzlrmzldsr sine te, dulcissime frater, Et #H, quod poM, h p r i ~ w h& rnoestn popluii, B nostn' 172em0~m Czrctus h n c sculpo qyerelam. SiC nomm Decimi Ceitanni 2) pyramirle alta PuroCi/kis comi&yue ~~, Trrrjane, triumphia Lvatru sea 4rzh.a csnooris consulis esse.

1) 9i t fc lb tn 93eqt gfebt na@ unfrrern Berfaflcr an@ 9nbolfae DO& G n e m (S. 66 ad. Deycks, bt r P@ hber biejelbtn crldutemb au8ldfjt). Qiu. mbgt au8 ber %ieberbrutf@en l l~bcrfet jung be6 bolfu6, mt@t ber B o l f e n b 8 t f t l f ~ t Codex Blankob. KO. 127a. eutp gilt , btr birrqtrgebbrfge gaflu6 folfltn, auglei4 ale b robe ientr ltebtr: ft$ung obtr bitlmeQr j tnte BuBpgeB:

Fol. QV. In erne grave stad bokstave, uppe eyner want Latinxhe, up der anderen Grekesche, up der drudden Hebreyscbe, up der verden Kaldaysche, vele 8creven unde inghehowen, dar neyn man nicht eb weyt; wad yd ys; aver in der ersten wan1 slunde tbo Latine ghescreven, alzu verne alzo men dat underschey- den konde van olderes weghen, desse versche, de bir nn valghen:

VIW piramider sine de dulcedtnc frahds tibl quod poM lacrimas MC gesta profmdf

I

El nosM mernorm & c m irhnc scuZpo guerelam Si6 nomn DecIml &l plramldlr &fa P M & conziteque suw Troyane triwnpMs Lw&a sex fnlra censotts COW$ esse.

Desse versch dude eyn wys man, de se vorslat. - Desse gravi de hetet de lude, de dar wonef Pharaonis schune.

at Barianten blrfm Qanbfer ip pnb, b i t man peQL n i 4 t bit1 mm@. Ri@t b i d be@? pnb bit bc8 lateinifeen Ludolfus de Suchem bcr @itflgea Gtabtbib1iotI)tf (bgf. Brotefenb, Ber?,ei@ni6 bfr Q a n b fdp-iften unb Bnnlnabefn bcr 65tabt:dibliotbet ?,K Qannober p. 4, n. 13). Bcr6 2 felierjt bafelbfi: heu moesta profudi; Ber8 4 beginnt Sic nomine ;c.

t ) P)lc B o l ~ n b f i t t l c t $janbfd)rlft btB bolbtnfelc bat cetianni, aUc anberm mir betaunt gctporbcntn nur Anni. BoUte t tma D. T1- tranue bcr Bonful bet9 3aQre4 127 n. &br. gemeint f t in? - B i t Btl@ pyrimldle 61111 meflea fonnte begrtlfc 14 n i G t ba bodl im trflen !Berft f@on pyrgmldis jef6ritben b a r . 9 l e Qor r~c tur Scit ftatt Sit im 4. Berfc rpirb It)ol)l t id~t ig rein, loenn and) feine Qanbfd)rift fo litet. @trabc barum B a r bit expositio horum versuum obscura.

Horum versuum obscura expositio aliquantulum me tenebat. Dicunt simplices haec maxima mooumenta fuisse granaria Pbaraonis, et sic ea appellant. Sed nullo modo est, quod nec ad imponendum, nec ad ex- trahendurn, nec ad cooservandum annonam aut frumen- turn locus in ipsis pyramidibus aptus deprehenditur, maxime quod a summo usque deorsum plenae sunt maximis lapidibus, invicem bene junctis, nisi quod porta parvula a terra bene elevata remansit et via stricta ac tenebrosa, per quam ascenditur 1) per certum spatium in eisdem, nulla in ipsis reperla latitudine spatiosa. Verum quod monurnenta sint, versus praescripti atte- stantur et multa alia ipsa praesentialiter intuenti.

Cap. 4.

De i t ine re v e r s u s montem Synai , e t Arabia a c loc i s s a n c t i s in ea usque ad initiurn t e r r a e

promissionis.

De Kadro et Babylonia recedens partibusq~ie Aegypti, in Arabiam properavi, venique ad montem Synai eques in decem diebus. Via media tota deserta est. Assere- bant monachi rnontis Synai veteres et veraces, se nunquam vidisse illuc venisse Christianum equitern pere. grinum praeter me, quia in camelis consueverunt venire ceteri peregrini. Camelus namque comedit spinas et tribulos, quos invenit in deserto; sine potu aliquotiens per duos dies integros usque in tertium permanens, fabasque siccas portant camelarii per deserturn, et dum camelos bene volunt reficere, dant ipsis de hujusmodi fabis in rnodica quantilate, et sic'onusti graviter tota die laborando in itinere perseverant. Equi tali labore et viclu deficerent; unde pabulum conveniens aquarnque in utribus feci portari pro equis meis et familia mea necessaria in camelis.

Soldanus l) u a q u e Babyloniae fecit tnihi singula- gratiam, Dei medianle favore, dans mihi literas,

qrtibus me omnibus suMitis recommendabaf ut me ad 10- sancta per totum ej!n dominiurn libere ire pep miuerent sine o~nni tributq exactiow tebaeo, et me,

a c mea salvarent, honorarent, ab omni offensa et iujuria quorumcumqtro custodirenl; propte~ quod securus per totam terrarn soldani ivi cum mea familia et pluribus scutiferis pad veste indutis et habitu mili- tan, gladiis, calcaribus, ~\lltellis, ac si in terra Christia- norum securissime processissem. Existens in itinere, singulis eoetibus dormivi in campis sub tentorio, quod mecum portavi; et Sarraceni ad hoc deputati per offi- cialem loci, ad quem vani, excubabant, me et meos custodientw sollicite et crtlente a noctur~~is periculisr Multi iverunt ultra mm, magni et parvi. nobiles et ignobieq sed huius temporis nulIus hoe modo; quod repub. singularem gratiam et donum gratuitum Salv* toris. Quocumque pervrni et illis, quorum intererat, literas soldani monstravi, statim se levabant, literas osculabantur, super caput ponebant, me honorabant, aliquoties victualia gratis praesehtabant, et se mihi ad beneplacita benevolos exhibebant.

Sic igitur recedenda de Kadro prirno perveni ad mare Rubrum in deserta, quod est quoddam brachium oceani Indici stricturn versus plagam Aegypti, sed plus et plus versus mare magnum incipit elargiri. Supra ipsum mare Rubrum vsnl ad locum, ubi filii Israel sicco vestigio transieruat divino miraculo, submersis in ipso Aegyptiis insequentibue eos, sicut in Exodo clarius reperitnr. In hoc loco hoc mare magnum et largum non est, sed meo judicln vix latitudo transitus ad quin- que miliaria se extendlt, Non est autern hoc mare ~ b e u m in hac part% net! fundus rubeus, sed omnibus

assimilatw -S maribas. Potest tamen esse, quod in atiqua ejus parte alibi ejus gleba sit rubea, et ah hac totum atiud bracbium maris Hubeum seu Rubrum appellatur. Processi in litore hujus maFie per triduum, et circa ipsun in itinere plurirnum delectabar, quod refoeillak plus: quam in desert0 alio ventorurn dulci refrigerio moderato. p

Circa hoc mare imenitur corallus albus in abun- dantis, in ramis multis pulchris, sed pamm vaIet, quia nimis est frag&s;- inveni tamen sine ramis duas vet tres petias duras, ad modum eboris relueentes.

Recedens de mari Rubra veni ad fontem, qui in scripturn dicitur Marath, ubi in transitu filiorum Israel aquae amarae erant, quae per immissionem ligni a Deo iaonstrati Moysi dalces et potabiles sunt effec@e.

Deinde weni in Helyrn locum valde deldctabilem in desertn, ubi suat 12 fodes et 7.0 palmae et una de statimibus Israiil, ut in Exodo reperitur.

Post traec veni in deserturn Syn, ubi est mons Dei Synai seu Oreb, quem in hoo finalifer requirebam deserto. In pede hujus rnontis est ille locus sanctis. simus, ubi Moyses vidit rubum ardentem non consum- ptum flamrnis et Deum in rub0 loquentem sibi, nostrae salutis ordinem figuraliter convenientius inchoantes. In hoc loco pulchrum est monasterium satis magnum, plombo cooperturn, et ctaustrum monachorum bene fir- matum, pork ferrea clausum; et sunt monachi Arabes et pauci Graeci, simul multi numero devote et distri ctissime viventes, archiepiscopo ejusdern loci ac ordinis et ceteris praelatis suis valde obedientes, vinum non bibentes nisi in paucisr festis anni, et tunc in certa mensura modkae quantitatis. Pisces ram comednnC oleribus, dactylis, leguminibus vitam certis horis et locis simul quietissime sustentantes; diviwm officium secundum eorum consuetudinem devotissime peragunt, ecclesiarn intrinsecus mundissime tenentes et valde multis lampadibus et luminaribus illustrantes. Ad locurn

rubi relm majus aitare diecatceali intraat, peregrinos i e a d ~ diwlceari jubeot propter hc, quod Deus Moysi dixit ibidem existenti: Soloc 1) culcemnenta de pedibrra l&; Comr er&% fn quo etas, terra sancta esi,

Diebus pluribos apud eos fui, et in clausfro bono low commode assignato me benignissime pertractaruot. Itt Imo monasterio est aqua, quam per~ussione virgae paecepte Dei jussit Moyses emanare. Aqua est optima et sanissima ad bibendurn. In hoc monasterio prope altar0 majus a dextris in loco aliquantulum eminenti est una capsa marmorea alba, non longa aut aka, in qua caput et membrorum ossa non ordinate posita, sed mixta, de summitate montis Synai huc translata beat isshe Katherinae virginis ac martiris sunt reclusa, qtlod vas seu eapsam praelati dicti monasterii corn ministris cum debita solemnitate devotissime pereginis aperiunt, sacras intus jacentes reliquias ostendentes. Praela!us vero major cum instrument0 ad hoc facto argenteo ossa forlissime fricat et liquorem exeunlem ab eis divino miraculo petentibus impertitur, modice tamen per quantitatem, quia per modurn sudoris con- suevit liquor hujusmodi, non Mien continue, ex ossi- bus emanare; qui liquor obdurus aliquantulum existit, et vere meritis beatae Katherinae donum Dei creditur, quia nuilam balsami nec olei nec alicujus humoris na* turalis speciem sortitur, quia 2) transcendens naturam merito comprobatur.

In hoc etiam monasterio plures et diverse aliae religuiae nobis sunt ostensae. Intra septa hujus clau* stri nec muscae nec pulices aut hujusmodi irnmundi* tiae esse possunt, cum tarnenextra per deserlum undid que molestant plurimum transeuntes et non minus uti+ que habitaotes; de quo curn rnirarer et oculis meis vidissarn, quod ejusmodi anirnalia ibi portata morie-

1) 2. aturn mops 3, 5.

2) qoo donum lranwendens Qmfi116.

bantur, informatus hi, quod olim orationibus sanctonlm in e d e m loco commorantium, qui in tantum hujus~nodi animalibus vexabanhr, quod etiam loeum cogifabant dimittere, a pi6 Deo impetratum est, ut nullus tali taedio deinceps in dicto loco sanctissimo aggravetur. h n a c b i etiam praedicti loci ptregrinis advenientibue dant de victualibus, quibus ipsimet utuntur, quamdiu stant in i p s o m monasterio, et iterum pro itinere ver- s m Syriam secundum numerum diaetarum aeqr~aliter omnibus, ita parvis sicut magnis, gratis omnino. Omne pretium etiam, si oblatum fuerit, penitus respuent.

Super huoc sacrum locum, de quo dixi, jam in rnullo eminet mons Synai, satis magnus et altus; gradibus multis ad ejus sumitatem ascendilur, in 4 qua summitate una est capella beati Hdiae, altera Moysis, ubi g j ~ r i a Domini appamit, legem dedit et multis rifaculis coru- scavit. Foramen etiam in petra durissima ibidem ostin- ditur, in qw, Dew Moysen posuit et dextera sua pro- texit; cum ipsurn in nlajestate pertransiret, posteriors sibi ostendenq cum faciern ipsius nullatenus potuerit intueri. De his et aliis magnalibus Dei in locis his sanctis ex libris sacme scripturae quilibet poterit ple- nius informari. Figura corporis Moysis quodammodo videtur petrae praedictae tanquam cerae impressa, cum tamen adeo sit- dura, ut instrumentis fortissirnis ferreis vix mei familiares potuerint aliquid de ipsa ad modum pulveris desecare. In cacumine alterius mow tis multum aitioris, valle profunda media existente, car- pus beatae Katherinae ab angelis portatum et ab hominibus reperturn esse dicitur, videlicet a monachis et iacalis illarurn partium, et devote ob hanc cansam etiam a lchristianis haec sumrnitas laboriose visitatur. In hacl summitate nulla capella est aut habitaculum, sed petris et collibus locus inventi corporis est signatus. Oratio dicit ecclesiae, quod in eodem loco et lex sit data et corpus beatae Katherinae sit ab angelis collo- caturn. Dici potest, quod in eodem loco, non numero,

sed specie, vel cum divina mqjeslas nuilo mod0 deler- miplta sit, mod0 de, uno, mod0 de alio montisl apice lqu ; pqterat, @y,si,, et nunc de longe, nunc de prope iprum de his,'cpae eum p i r e voluit, informare, et sic identitas localis uon sumitur, quantum ad legem data~n et sepuitam Kalhtribam, sed quantum ad legem dan- tem W sepdlturatn, ' Eujus allctdritas in summitate montis Synai eadem, lick in loco non determinato, respfenduit in utrisqne. '

l I I

De monte iqitur Synai de'scendens, versus Sgriam processi ger deserturn, in 13 diebus. Hoc deserturn totum, de quo prius 'me~in i inter Kadrum et rnontern Svnai. Arabia nominatur, in quo' latissime moratur in- daifa 'mhltitudof horninurn Arabum, goi dicuntur alio nomine ~iduk.ini, iii tocis sepositis, ubi aquam habew po$sunt dd fbnticulid,' riVuIi3 et puteis, saltem in modice quantitat6 quia msgnti mt ibi aquae penurie, ita M ad doas dtaetaj vix possit aliquoties iov6nH; t t dbi unh twpnre 'invenitur," did exsiccatur. Morantur autem hi harriines sdb tentorss de fillris d pellibus, et vivvni maxime dE camelis et Capris; npn s w o t , nec metun!, agris catentes. Panef noh ututor, nisi portent alkpI+ tiens de Syria et ~ e ~ y p t o . ' Brud hominn sunt, fortes et veloces, p armk scutum et lanceam portant* camelis aimbillantibutt insident, quos dromedaries dici- mus, uno die muffurn itineris valde, si voluerint, pera- gentes; caput et eolium involvunt panoo lineo longic simo, nec generaliter utuntur areubus, ut ceteri Sarra- ceni. Parurn' curant de soldano; ipse tarnen caute eapitaneos eorum tiahit ad se muneribus et hujusmodi, auia. ut dicitur, qumdo culfores hujrls deserti vellent ,

et' essed unanimes, possmt hegypturn l) et Syriam de facili occupare.

l

1) possent soldanurn cjicere, Aegyptumque &anifiu8.

258 , I Cap. 9.

I

~ e ' inifio t e r r a e ' p r o m i s s i o n i s , quod e s t Ber- rabeae v e r s u s Arab?am, e t l o c i s s a n c t i s u s q u e ..t J ? - I 1 1

lliul. l 11 , a d c ivi ta tem Hierusalem. ,

C

,,,;b bxeclens igitur de Arabia. veni in Bersabeam, terrek promissionis i+ium versus austrum quae quondam

suit villa csmpetens. Pulclvas habuit ecclesias, quarum adhuc aliquae perseverant. Pulcher valde locus est atque suavis. In bac villa beatus Abraham diu rnoratus h, a h e aedificavit, contempIatiobem statuit nomen f..f - ~orninf devotrus invncando, vocatusquk a Deo man& (;m acceiic vr m k s immnlaret. $ 7

, , ~ q i & p r ~ e d e n n , in media die veni in civilatem Hebran, q+eialin nomine vallis h1al.mbre et Cariat5arbe in Biblb qemioatur, ubi beatus Davhl regnsvit pro tem- pp* ubi. et sepulti sunt sanctissimi patriarchae Abra- barn, Laac e& &cob, Sara quoque, Rebqcca atqpe Q, in ~polunca a@ duplici, quem emit Abraham; quam sepulturam in Genesi reperirnus. In declivo mantis hie lmu8 esk iu quo supra rnonumenla ipsorum palri- archarum pulchra ecclesia constructa est ad rnodum oa(ri w n i h da rnagnis lapidibus ac politis; quam Sarraceni habenlos in reverentia ab merita parenturn w o r n quos dicunt fuivse praedicbs patriarchas, in eau intram rmn permitlunt aliquem Christianum: sed, si voluerbt, ad ostiurn ecclesiae potwuot adorare. {n bac sancta, vdle HebFon locus es4 ubi Abraham L1

ostio sui tabernaculi sedeos in ipso fervore diei tres vidit et unum adoravih caritate Dei inflammatus et a passionurn mundaliurn turbine quietatus ie deitate tri- nitatis e( unitatis mysterium ioeflabile recognosceog. In hoe loco etiam ipse vir sanctus anplos Dei hospi- tin reapit, prandium ipsis acceptabile pmmpta devo- time mentis praeparari jussit, heredis repmmissionem de veterana conjuge prnmeruit, 4uod semndum cursum naturae incredibile videlatur. Prope hunc locum Abra-

p m . S o d o m o ~ cevCIB11& oralioneque raliow bli salutem Lath el ejus lueris et ejus fandliae impetravl

, I)ei& in una die veni in civitatem sanctam Belk l e a , quae utique non debt4 in pr iacipih Juda minims repub& Vh media multuh est delectabilin et 1 d i q u n - tulum nernorosa. In hac ci*te saaeCa versue orierr tem in ultiroai ejw p& diversorkm erat, io quo puer net= est Itohis dw VSrgioe" et filius D& datus wt, pa- tpiw~aetenli paadens secrets miseris w b h indii&ntibus, . ly lm hapi ctpaiiii destimtur, In loco natiuitatis solis justitia* CM& Dei uostri W e m orti, davOAa0- aimr, et. pulcherrbna e& ecclesia eonstructa &is rdagna, plwbcu maptxh, m a r m o r i b ac pioturis gareelogiam Ekisc( arprimeolibu. egregie r b m a h A p p e t mihi, qpd. nunquam tarn ptioslrm e c c b i m in law mtmdo.~. Emt bem muris, turribus aa prop~gaaCulir mimita. h ipsa wclesia prow &mum a dextri.91 de- scedi t ta per paucos gradus, ubb esL Low p r a e w i , artis &nieterio marmoribus e t apere--aim pukhre k o r a t i . In.loco hujus praesepii panis aogdolxlrn nobis praeponitur, quo magir .in uirtutibu eL in , aogdo rum q u o d a m d o hoooris g r a k di~ina cdloeali, noa immuternus cibum hujusmodi in nostrae uarnis substan- tiam, sed po4iu.s io ipsum vivaci deifica sirhilitudine transmukmur. In loco sanatissimo pauperculae Yirgi- nis i&ntulus a Magis adoratur, mysticis nwueribus hanoratur, stella duclrice ostenditur, in mobili veee immobilis demonstratur, ab angelis et pastoribus coe- lestibus et humanis praeconiis attollitur evidenter.

Ex hac etiam sancta civitate David duxit originem; is qua et ejus finibos beatissimi Innocentes oecidi

primitiae Filii, quos Deo Patri obtulit, poelqum in hujus mundi exilio peregrinari voluit, cum ipso vo- lens ad patriam ducere peregrinos. .- I

Beatus Hieronymus in hoc loco diu rnoratus est et tandem dehnctus, aliique plures sancti pro loci rev& rentia sunt devotissime commorati. 1

1; *

M autem Bethleem civitas parvula quantitate loci, l* non virtute mysterii, dlonga est et strictit a late- r i b suis, profundis rallibus bene natuialiter commu- mta; habitatom ejus sunt commuoiter Christiani, quam vis scismatd, quorum territorium cultu Bethleemitico~ rum boni vini copiam administrat.

, In felici loco aativibtio Christi pulchram feci car)- tari missam: h e r natuo erl nob&, et devotam per sacerdotem, quem per totum sa~ctum iter mecum duxi, et potui in istis locis licite celebrwe, quia de licentia summi pontificis haec loca saoctissima visitavi.

De Bethleern processi versus Hierusalem, et est via idemnedia uix quatuor miliarium, in qua via a sinistris est monumeotum beatae Rachelii matris Jnsepb, wndissimi patriarchae, qoae io pwlu Beojamin moriens a b e d in via, quaa duck EfPrata, id esl ~elhlGem, sepulta est, et laptdes, quos secuodum oumrum filio- n m sepulchre irrrposuit, appareat usque hodie, quod et historia t h e s i s attestatur. I

Est circa hanq v i m locus, &i pastoribus super gregem v igdh nodis custodientibus angelicus exerci- h appawii, decantans in Salvatoris oativitate : Gloriu b eseekir Deo. 7

Dicitur etiam circa ham viam esse cisterna illa vetus, io quam Joseph m h o est per fratres suos, venditus postea mercatoribus in Aegyptum eu~~tibus; et breviter io hae via sunt plurima Christianorum mo- nasteria gratiasa.

Cap. 6. De civi ta te sancta Hierusalem et locis s anc t i s i s ea, e t primo de temp10 Domioi et qu ibus -

dam aliis. Visitatis igitur lucis praecfic4is aniruente Deo civi-

tatem sandam Hierusalem itrlravi die Jovis post inven- lionem sanctae crucis. Haec est civitas Regis magni. de qua gloriosa dicta ~ 1 ~ 1 1 1 , maxiine quia preliosivsimo

est agni immaculati Christi sanguine salutifero purpu- r a a Est autem Hierusah, metropolis lerrae promis- d n i s , in mode sita, jt~xta illud psahnorum 1): J b &mcdn @8 fn tnonffbscr sanclis, non parva, vel magna, sed virtutis medium amplectens. In sere- nissimo est aere coilocala, rivis et fontibus carens in- t d e c u s ; aquam sibi ministrari artificiatiter a q d u c t u faciunt, et cisternae plures suot in civitate pro neces- sitatibus aquam tribuentes. Chnducitur aute~n aqoa in Himsalem de prtibus terrae Hebmn, et prope viam euntibus Hebron ipse conductus aquae hujusmodi satis patet. L hao civitate sanctissima, ut de priorihs tem-

pure prius iocipiam, est tempium Domini a), UOR tamen ill* q d Salomonl construxit, qaia hoc penilus ts4 destructurn scriptura testante, sed aliud in eodem loca restauraturn; &rotundurn figura, satis largum et altum, plurnbo conpertus, ex magnia lapidibls 81 politis, habens a t h m largum irr circuitu, nulla sibi de compe- tedi spatio manaione alia appropinqumte. Est autem ipsw atrium wa cooperturn, sub(ua autern albo mar- more bene stratum, quod Sarraceni in maxima haben- tes reverentia mundissimurn tenent, nudis peciibus in- lrad et deoscuhntnr' gentikxi multotiens, non permil- tcntes aliquem Christianum atrium vel templum intrare, diceotes, tarn sanctum locum, quem domum Dei singrt. l a m asserunt, non debere a Chrisiiaois ~ e l a Judaeis, quos canes et it~fideles reputant, maculari.

Sane in hoc loco templil plura magnalia et miri- fica Dei opera facta sunt, scriptura lam Veteris quam Novi Teslamenti testante, quae per singula tangere longum esset. 111 hoc loco Dei sacerdm Melchisedech crditur panem et vinum Den mystice primitus obtu- lisse. Dicitw etiam hic locus Abrahae a Deo ostensus, -- -- - - -

1) $jaIrn 86, 1.

1) (tnniiine bat Qitr nod): in arecl ornata dehuzaei ad orienlem.

262

ut dlium inkbehet, quo* rem+ praeeepta angeli illaaso , pennanen(e filio, an'- haa)e&rn cornibes ih veprit bns'lbraham loco Rlia bmolavit: quo snrificio peasin Dei christi el homiAis darissime prophetatur. ..Dicaun etiam hid locus esse, ubi Beatus: patriarchs Jacokvid& scalanll eredam oacumiae eoe im (emgentem et aogeles~ Dei ' h d e n t e s et descedentes~t hubs I d sawlitatem mirabilittw inchntea . ' In- h c l etiam I loco ~vidit David am@m caisdentem)" gspulum l imposclissa muentatunr &diuml int'v8ginam.i *L 4oct e W loco Salomon W &iIb maWoem devotarntawb loew cbnvnlibtdem ad Deum emisit, ac ipsurn sacerdotibus ministris praecelq snlchnitatw imtinctu4De.i d h l k s i m e dedicavit. Ia: hoc Wf beata Virg~l enlerldesponsationem ejus disitu~ a @redhn Deo fuisse oMaw U@ templi *@po$ ablrierid~,~ n ~ p b s ~ mnsuendo, am* d i n l n a 8 , I e t i t hujtwnodi~ offib c* Rluliebriad ao virginaka dili~anbim ,exhiberetJ r Inr Im I r h *%Q m m Da6 Paki eliam suum~ P h m .piurn Jesmn praeseniavit sbcundurn legis lptae&ptum pro ed nbmino redemptionern primogeniti maml i offere* ttbi 'et beatust S y m W Christum(in uhas mcpieas e~ bcata 'Anna prophetha salvatcwern laundi venisse dma m e WYK%O instigante Spiritu promulgmit. Ex hoo ioeot Chistus re~tdentesiettmtm&s @C. I Ar boo loco saw pius1 docuit; puk~us~~cf isputavi t , quserentihus l dulcem respmvionem retulit, rqulla: rniiacula~ fecih locum @\l., rimurn tcomrnendH, quae. sac& evangebis koi; dius continentor. Gapra:ipinnacehrn hujus templi .. Dei flh m i s m &,c ubi teolathnem deiaca I vocei non viriti, repalit,' et ut deeuitl tanquam dominus omnium pw- titus esl sacra ministerio ange tbm. Juxta hoc tem- plom J a m b e minor,< qui at frater Mmini dieitnr, pen tka fulbnis excerebratus, feliv martyrium cansummavit

Jmta holc templum a sinistris esk ilta vetus pnrta allrea et ci\ilatis 1) atrii templi, d-? qua scriptura fecit comrnendabilem metltionem. -

1) Bunifin4 bat et c-iritas, et atrit BnUttn)t et c~o i ts t~s . et a t r i ~ ?

h p e templm a dextris 'est ecclesia oMongq @~bo cooper(., qrue SEd. Salmonia vulgo dicitur. w a r n dicuid, fbi Iuisse quoodam 1) habitaculum et pretiosum S a l o m ~ ~ i s podcum. - t

Non longe vetsus quilooem est illa Ptobakiea piscina, curatrix debilium secundum evangelium m d u aogeli descendenth, et ecclesia m c t a e Annae, aviae Clxi&, satis pulchra eidem pis~inae eat contigua, ubi beata Virgo coneepir et nata fuisse dicitur. Sepulebrs. que Joacbn et beatae Anoae, parenturn ejus, in qua- dam eripta subterraoea osteadootur, d noD longe es( Wi ubi Christus invitatw cum Warisaeo disc* buiG ill&p tune peccatrix mulier, batissima Nsria Magdaleoa, verecude ad conviviunt iutranbi pedes Do. mini lacrimis lavit, capillis tersit, et remissionem pec? catwum meruit abCinerc.

I Est et Hiesosolymk locus, ubi Cbrislus coaspilitur, colaphdur, illuditur, cendemnalur, spinis coronaCq crueis a r k r e oneratur et passiones pro nobis innurn* rr#l sustinet, @m irnpassibilia patienter, l 1

De tetaglo Domini versus ineridiern esf ille be- M d s mons Sion intra oivitatem Hierusale& cujvg portae supa omoia tabernaeuk &cob a Domio~ d i b yotnr; qui quidem mans parurn altior est cetero situ oivitatis de civitate ad ipsurn ascendentibus, verum ab extrinseeo pmfundis vallilfus cornmunitus. Est tamen Mior locus urbis; qui mons civitas David in scriptu~a saepius nominatur; in quo et c&ri regw Hierusaleor postnvnlum habitabant, in quo Darid. et Salomoois p h rimorwnque prophebrurn ao regum 1 Hierusalem m- pora requiescunt. 1

h pede bujus mnotis versus civilabm soldanus rastrum fed , et a deputato caslellmo el servientibtrs dilipntius custoditur. Brev~ter in h m monk sanctir simo frequentatione Christi ac benedictae matris elus

-- -.- l) Qoniflub quondam, bit Solftnb. ganbf@r. quoda.

a dircipulurt&m l e ~ l mndificata surd, pra&pue quia ie certa loco BUM moatis Hhs. Dei pascha m diseipulis c~lebravit, sllcratissim t corpus et sangub nem consecratum discipulis tribuik novum testmenturn tonstitait, prodiknis seoteatiam notarit Dilectissirnus ille discipulus supra p & s magistri recubuit, ubi secrek kuum &estim hausit sententias, postmodurn credm tibus fldeliter et cautissime wcundum salutis nwtrae esigeabiam detegendits t Ib hot montea hujusmodi mr- gister et dotninu9 dimipulorun5. petlee lavit, tinteo prae- doctw temiql e~emglo sdtltifera 110s docuit, sermonem hrninicum Fe&; caritals Oundamentum et consum m a ~ n e m fidei 8olidavit.t ha koc rnoate pos~'mortern Cbtisti diecipuli curn m a r e k u ir, orationibus d e w tissime pomkdebant: Iteni in h monte pm&. gziut.. rectionem Christus discipulis apparuit, dausis jawis, et Thomae se- pafpoiiriem praebuil a m lcreded. In hnc e t h mmte die pente60st.ea Spiritus sanis discipulos vetii(; linguh, dispertitia in ipsas in- auditorum operum dons distr ihns carismaturn divinot rum. In hoc monte pm&- Christi ascensionem beata Dei genitrix morata est,~ et tandem ibidem deceden% in collaterale coelesle d i u n a filio estf assumgta. #era in floe rnoote lapis; ille rqagonsr valde mtenditur, qui advolutus erat ad ostium 4 rnoeuriwntk In rnante etiam Smn beatus Jacobus majw decdlatur, ubi pulchra est ecclesia Armenica'; et b e e sola est ecclesia notabilis ad fidern hrnanae eceksiae spectans, cum tameo Hie- rosolymiv sunt multae, 'ecclesiae Christianorum sciurna. ticorurn, s u m ' poatifid non obedientium; et ipsi iutelr se diversis heresi et scismate sunt diuisi. Sectae mul. tae sunt Christianorum in his ultramariois partibus, ritibus et diversis hominibr~s discrepantes. Sunt enim ibi Craeci, Syiianf, Xestorini, Jacobitae, Christiani Cructurani l),

1) QaniPn0 bat: Jacobilae, Cbristiani, Derentuani. ~ I c rimtigr Pelart barnag l4 ni4t onjegtbtn.

N* I Aetbiop@ lodiei+ PresbyW bbsnnis Mem e m et horgia* quorum R&m ~ u m q u e v i r d M, errores describen bn@m essd, sed L) tdum W e - t~ in dee'. XX. P r t 41 1:

I I

, C&- .pauca, qme ifk Hierusatem et term sancta ab iuitia usqus: n m q Dei~dispmm~te pmvidentia, faeta sunt 6 0aM188j F ~ r l d q O l nuUbilia, ob moth h- votionen~ h a wim: siqpIa vero magnalia hi, qui seiw votcnrit. con- at tales sacrae paginae h i a -

, r S persmut*. 1 m ! C ' I 4 t v (11 ' 1 r

! ) ' 9 ) ,*e t$ 6 r y t l f 1*'7r'r't I * , r f

De m'ont6 CaIvatiae et depulchro Cfiristi a c I 1 ' s8nef&etYelesia sepulchri.

1

' ~oc i i i$ui pHedicth io Rierusalern lustratis, re- stac ol' & idh ie Calvatiae' ek' sepulchre Christi pro- sequar, quad' in hab 'civitak BnaIitet requirebam. Sun1 igilhr' praedicta 16ca inlra '&6tate,rn Hierusalem, quam-

' tempore c&cifi!&n\s exRa civitalem erant, quia post ilestructioned Rierusalem per Tilum ~es~asianuni fadlid ih iestabratiooeA: ejus ~ostmodum per ~klioln Adriasum 16Ca cruci~xidni~ et sepulchri intra chitatem inel,ha s h t , u'rbe ad"seplehtriodaleni "plagam quodaml modu dilatata; gupe7 ha& toea -a Ftiristianis pulchra fd6ricatK ha', e 6 C l e s flgu'ra rotunda, choro v e n d ori Jteni ill '"oblon&k~ fiaorae addito circulali : quae devotissima ecclesia plumbo cooperta ad ocddentem de' ?&th lapidibus pulaerrimam turrim habet. In summitate vem ip$a ecclesia versus coelum cooperta non esG circulo mbgno patulo eu'steote coelestis luminis clartds receptivo. Sub hoc circulo, in media scilicet ecdesiae, parva dornuocula est, in quam propter porlae

* demissionem versus orientetn intrare oporlet corpore iidi~iato; supra veru testudiuata est' dd modutn semi- circuli, opere musaico, aum ' et marmoribus adorna ta ; nulhm Rabens fenestram, candelis vel lampade illhstrdtur. l

I) sed - XK ftlllt bti Qanifllt4.

r 333

in bujus Boe#tacutae parte'dextera loeue est damhrirae sepuhae, ad. ertrenitw praedictae casae in l oopmy 8cificel ab orieote versus occidentem, wjas longiludo 9 palmarurn communium est. LaliCdo vero tam monument); quani spat; ceteri ipsius domuoculae residuum in lathdine &car 6 palmas utrobique se- ex. tend& mrmnurtes h l% p&st pdmae esse altilwto domullculae mpradictae. Illud, vero advertendurn ea, quedi mnumeotum illo sanctissimo l looo saperpositmm non est illud, in quo sanctissimum corpus Christi erp- nime primitus est immissum, quod sacro testante elo- q u i ~ raonumenlum C k i s t i erat exasum in petra viva, scilicet quomodo adiquorurn moaumenta et praecipue in .his partibus fieri cornmuniter consuerunt; istud veru, ex, pluribus est aornpsitum et de novo congiutiea-~m cpnenlo, ~ i e u s artificialiter sl ,minqs,, , warn, decqt, nrdiqste Lgpq,! etiam ipsius monurnenti Chrisli f ' t per infdeles loogo tempore possessus ante tempora, talinorurn et pmfanatus; qui nichil io ipso dirnisknt, quod devotionem fidelium posset de hqusmodi pram. care. Quandr, etiam Hierusalem capta est uitimo a Sarracenis, Christiani per certa pacta et tractatus dvi tatem sanctam dimisenrd, et assults capta non hit, nec est , verisimile, ut posito, quod io loco sepulr;hq aliquid fuisset de vem monumento, Christiani dimissis S& aliquid ibidem ab infidelibus conculcandum, cm, etiam nunc i Rdeles studeant eadem loca visitaptes de petris et term quantum possunt, secvm poy(are, e( si possent, ulique totarn asporfarent CBrisli vestigis consecratam,, Yerumtamen, quicquid sit de hoc, locw ipse sepulchri formaliter moveri non potest, sed reman: sit et remanebit immobilis iu aeternum; in quo #m aacr$ioimum corpus Chrisli de cruce levatum pq Joseph ab brimathia missurn est. [Quum] apostoli et n~ulierm et coostantius , illa peccatrix diligentissirna, quem vivum ~lilexerant, mortuurn diligenles, hunc locum devot ibsinie visitarenl, coelestes cives illic visi srmt

we. t&reeks+, Bdeles duloi albquie Corrsolerrtes. - bcw eat singulaEil devokae et owoi merila, S&

p r lm slia, mersalUb I ubi w p u e Cbristi sanctiesi- m ioter m&ms in* ei arudeliler deputatum aeima teessumpla bmerLafbthl kmitiis glwiatur. t t

. In e p e didae domuneulae me. sinisCra aontra septllcbrW emhet -&a catems lapides Lapis -qrridarn & aakuisd m a& m~dum, capitis unilre ,homiaia+ bebe- adr 7 palms a.,terr& in mum elev* quem vidi. , C m 0 s i l l a r ~ i pacCi~m , devotissime prael oelei ris: osc~lari;,~ de! aairarerl et,$ quare hsci 'RseaY s d i c h d ~ n ) , per &enticas pemonas per to0erpretm,ib- :-urn m& quad illet lap& sit cie- wem roon~meoto~ ChFisbir qui a, Christianis esb ibi* dern ut CPII.istirai advenientes geregrini ipsum poaeidr- et v-, ut4 ad , dev&ionem' m p l h eaaiCeniurs , $ l c t t , C 1 1 6 , I , , I

. ., I Suprade- Cbristi pulchram~ lac. de resurr reoti&& Domini wisstrla celebari, st aliqui del meis sue& dordo corpus b n i susceparuat. Post missam b-5, &m adlitea no&iks+ wpEa,sepulehium gladins am cingendo et alia observando, quae in professiane miiib jarb laxdinis fieri cloasuwenurt, qula admiratua iu Hie- rusalem lnichi Etavem. ad .domum aepuldk dedit nemit ~ q u e inks eocleeiami sepulchd ire permisit, nisi q u e ~ ~ sibi wmhatim erpressi et intrare uolui, , ut q u b titup p o w m euw3 ateis ko t ioa i vacare et ea faeere in ecclesia, -quae michi ad r hoaorem . Dei videbantur apedire, eh ia Bisl et aliis se rnichi idem capitaneus gratiosum io bmaibw exhibebatr f

t r

Circa locum septrlchri in eadem wlesia, ubi tune hortus erat, resurrectionem beatae Mariae b g d a - 'lenae L speoie horlulaai Christus apparuii et se resuh reaisse per earn discipubs mnciavit; sed sicut illo temt pore hujus loci custndes iufidelev veiut mortui gecti sun&, &G t e l l l hodie pmittenle Deo custodes tarn sacri loci an( in Ads et virtnte mortui Sarraceni.

1s &m ecclesia veraua orientrm & s e p ~ k h o . ad m m m dexteram p q e chorum eeclesiae est ilk

locus, ad quern aswnditur per gradus non multos, quia parurn est altus, omnium mernorie et laude digni.ssimue, scilicet Golgat. e4 Calvariae monticulua de viva petra albi calm rubeo quodamrnodo irnrnixtn, naturaliter elev-, ubi dilectus fiddis animae candidus et rubi cundus &tss er rnilibua, cujus colorem etiam ipse locus risibiliter et toM non casu reten, pro saluls h o i eneris Patri coelesti obediens Fiiim accepb bilis h d i a imrnolatur; n j o s Roslire @ram praetulit aguus pesdis et cetera cunda holocaosta, sacrificia et libamina* legalia, sacro vdatnine cit.cwndata; U&

el in ejua north mlum templi scisum eat ad desg- nandum, quad sacrificiorum *a aessante illuxit yeti- tas De4 6lii c m i s patibulo immolati et usqde ad finen~ saeculi in altari sacramento mirabili qrwtidie immolandi; El quis homn k a A ~ l a m videre potwitr aine lac~imis, tremors c d i q alta coasofaioria compaasione menlie, ubi itnpassibilis patitur, vita rnoritur et supersubstarr tialio cotn~unicatira ban* prcs nobis pecoabribus cum impiis deputatur ?

In b c laen lalmni sero poemitenti culpa dimittitup, maler discipth commendalur, et dlacipdus pro filb matri miserabili concarnbio substituitu~ Christus denu- datur, erucifigitur, clavatur, lanceatur et tandem sitieos et alte vociferam spiritum praecellentissimum emittendo nahrrae mortalis debib misericorditer satisfecit.

IR hoe lnca feci celehrari officitlm de die paras- ceves, et quidam ex nostris de gratia Dei devotioms rivulis ibidem sun1 dulcissime permolliti.

Sub hoc sacratissirno monte Calvariae in eaclem ecctesia locus esb ubi sancta Helenq Constantini rnater, lignum dominicae cnmis invenit sub term diutius twculb tatum.

Circa hunc locum sun1 quaedanl columnae mar- moreae aquam continue distillante~; et silnplices dicunt,

q d ddeant et piaymt mortem ChMi; quod verw w n esl, quh, ubi patnra suficit, DOB est ad miracdurn recurrendum. Est autem certa species lapidis in genere marmoruln, qui enydros appellatur, cujus uatura per rnagistros ~nineralia colisc6bentes talis asserilur, quod ea, frigdissima naturali ejus colnplexione aerem circurn- stanlem ingrossando col~tinue lraosmutat in aquam. IN iuzbenlii?~ enim dtniditudinnn l), ut ail Aristoleles, faeiIi# erC tronrittir, scihcel aquae in akem subtili- , saodo, et alris in aquam inspissando, quo fit, ut a5re1n aquam facturn et petrae circumpositum necesse sit natu raliter distillam. Uode in Coostantinopoli in veteri palatio imperiali sub terra quasdam conchas mamo- reas vidi de simili 'lapide, quae plenae existentes aqua evacuantur aliquotiens et revoluto anno sine omni hu- man0 studio plenae inveoiuntur aqua, ita ut undique effluant, quod miraculum vulgaribus reputatur. Sed ego, hoc videns, naturam lapidis consideravi, circum- stantiam loci adverti, admirato domini imperatoris cau- yam naturalem hujus tacti exposhi, cui plurimum pla- cuit; et extunc in singularem amordm et honoris grati- tudinem me recollegit. 3 - 1

1n hac sancta ecclesia sepulchri morientes pec- cat0 crucifigamur muodo resurgamusque v~rtute cum Christo, ut ab ipso assumi in coheredes aeternae gloriae merearnut. '

1 3 *

Et sciendum, quod civilas Hier~sa1e:n versus aquilonem, ubi et sepulchrum Chrisli es+, minorem habet fortitudinem et planitiem competentem, muris' tamen. propugoaculis et fossatis ibidem posset commode de- fensa~i; ab oriente vero valfe Josaphatl et rrleridie ac occidente aliis adjacentib vallibus continuis et pro- lundis contiguis est plurimum naturaliter commun~la.

Distat autem ipsa sancta civitas a mari hlediterraneo

1) tymhlum bat 'bit Solfenb. ganbfdy. .

We lobis s a n c t i s iri circbitu Hie'tnsattbm et alif S

' ' ldcis sanctid usque a d flumen Jordan'is.' +

I t ' I I 1 .

+ , , Qvivte, i$&r saocp' $erusalem diligenii"; qer- iustrata,, processi Yersus oc~~dentem ad, montana h- daew c F p ,cpingue m%a<a ad locum: ubi beata ti&o post, conceptionem ~ a l v a t o i i cne;diitae siiY ~~$bib)ih ad oer menses gravidae de paecursore &mini occurrit ' congratulans sa~utationkm dulcissikak emittendd, qua iraecursor Johanhes divhitus e x c b h s :n hale& utem, 'gesticulis infantilibus exultando virginalem e',? ceptum Dei filiurn nuntiavit, matresque utraeGe l~ipc inde devqtione . humili Dei praeconia intulerunt, ha& beoedi~ena genit&em,, il la' vero praeceloa genitrix .:er-

' , biq altisgimi Dei ma@ican% Salvatorem. , t i i +

. . In hoe \oOo est camptens ecclesia,, u l i sunt sq. pulchra parentum praecursoris. Prope est locus, uhi lignurn yivi6cae crucis crevisse. dicitur. Pulchra eccle- ria est ibi et compete9 et claustrum; ubi religiosi, Georgiafli nomine, scismatx~ commorantur,

d e hoc loco redii non multum'de Hierusaleq ad sepulchra plurimorum prophetam+ me quodam litte- r& Judaeo 'heutonico conducente; quae sepulchra Judaei consuevdrunt lunc visitare cornmuniter. EL prd- cedens red& pertransiens iterum civitatem sanctam, exiewque de p o p eius bored supra vallem JosaehaC veni ad lwum, ubi beatissimus protomartyr stepha& lapidatur, et a Saulo vestes lapidantium conservantur. Ibi beatus, Stephanus Christum cernit, cum a destris Dei esset, cui pro lapidantibus orando spiritunl moriens commisit

lnde descendi- ad vallem ranetissirnam Josaphat,

sqm qur & a k est civitao fancl. sine mein, in gu hmms Csdmn quondam fluxi4 suis lernporidrtls ex aque phtvia(i a~tkeeteaceos, juxta quem m pede mods (#ivdi arat hortm, quem Dei filius intrare cos suewit. Paslquam a discipulo tractitus est+ ibidem ab ipo pmditon improbe osculatuc, capitor et i$#ut; auricula Malcho amputalur et saaetur; tanquam ovis a 4 vietimam inwens duc i tu~~ dkcipukque electi fugiunt benefaciom Dei immemorap, i h q u e aolum r e l i pant, 4.i si ipew mundurnque rdiaqueret, pariter is aicbilorn deciderer#, oeo m se possent persisteread m menlum. J I LP d ..

I la, htjus v& ~~ a sinis+ris est ecclesia beatissimae Virginia, in descenditur per plures gadOS bpidms+ qoi. pm1 mspri parte sub terra arC quod credo &am minis civhtis Aierusdem- us\lea wplentibus aaidilsa Haec ecdesis son pulchra, aed &v&, ih a~jus medicr in parra tugurio sepdcbmm matris. Dei ostenditur, in quo ab apostolis asseritur tumul& Supra sepulchrtw ejus pulchrarn feci cele- btari missem del assum@ione ejus gloriosai Hie locus mni devotiooe reverendissimus -M&om animis at4alta tar, ubi templura Deh sacrarium Spiaitus w t i m o w que solemnissimuq de quo exdsqs & lapis @ris, sine ~ w i b u s paaitur, mipitur et quaarvio puca tem- pdre continetup. Woo enim diu corpus illud sanctissi ruae Virgiais iBi dimissum est, sed statim amma re@

manredimis et immortalitatis dolibua oetcPnia qne pnmi i s gtoriatur, l

1 P r o p hoe ecclesiam sub rupe locus eat, ubi D8i flliue proatrahrs ia ternam otatiooem ad D- Petrem fudit a h b b i b & in temam eudore sanguioeo decuc- 'W, ambitatem mortis humana maditione, quam DeS vece mica pramoverat, naturaliter ah r r en te ; quo maoifwte edocuit, oe naturam nostram veram sine culpa, tamed hmanae passioni subditam in omnibus assurnpsisee. ' 1 1 .

ex! br haa eliam vallef h pede mntis, mpet quem

dvitao sands coostifuta eet, subc terra; quodammodp SUC S y k fms Wee& Chrieti evangelia n s a igeotus, Ex apposito ejus qtatua quaedm t e p i a b o w magnitudinis et artificiosa ce~nituc, quam, ut diu- Absalon ob memoriam ,soi fieri pttrecepit, et in Iibrp Regum maous Absaloe appellatu~~ ) I :

r l - s p a vallem Josaphat versus, meridkm est aget ilie Aceldema in septrlluram peregeiooh p d i o ChFistl sangukiq camparitbs, ubi mul tomcorpm sanctowm requiescuob sub qwt ip p h i s excisa smt multa ChrL stianorum habitacula et oratoria gratiosa.

I I& hac s m d a valle h a p & Cbistus ad judicium ventcwsl creditur post h k m resurredionem -carpi+ rum, auctoritats jndieiariai unicuiqw s e t x d u h op.31~4 quae egit; ~ r c d e r n propiam redditurus. J

In pwedicta etian, vdle locus oateaditur, ubi Petya were poenitens amare Revif de m, quod ter se novisse abnagaver* Sulvatohnr. I

Frope ibii locus monsbatur, ubi iUe miserrimus traditor 'inpmHitena poenitendo mieericordiae iafiuitae tampam t alter^ Caynt bonitili desperahue obstrluit ostium, taqueo m, suspendew, se ipsum, vita corp~ris etaainraen~tpliterspdxBiti~, ) 8 J , f l t , t , ~

I Hh vish mcendila& monfem.smlum Oliveti a re nomen habehtem. Nam olivag in ipso et circa ipsum p b e s suat. I Inter ipsun, meatem et civiWm sanctam salm interest vallis Josapba4 et quod' praedioluv mons allior est, quam sancta civitas et mow Syoe, et vallis intermedia non est multum lab, de ipso monte civitas intrinseeas ih mapa p a d pdesdprospiei, templurnque d &urn de ipeo p b i t quPibet ,alarius lnlcleri. l 1

Mons iSfB pulchenirnus et praeclaeus ad orientem ex opposito civilatis et templi est pulcherrime siluatus, in quo Dominrtscoeb ascend& di~cipulos ad evangeli- randurn misit, baptizandi h a m tribuib credentibus aeternae salutis praemium repromisit, suis finaliter

knedixit, visione angelica confortavit, de secundo ejus adventu judiciario certos fecit. Hunc etiam montem Dei praedictus filius ante haeo opera cum discipulis frequentius visitavit. In praedicto monte vestigia quaedam apparent in petra, qu'ae sunk ut dicitur, Domini ascend& In quo loco pulchra fuit ecclesi&, quae beu! nutw est plurimum dissipata.

P r o p est Bethfage, ubde Dominus discipulos in civitatem misit, ut asinam et pullurn adducerent, quibus insidens magnifice receptus a populo ab evangelica historia memoratur.'

Post haec veni in Bethaniam in declivo montis Oliveti versus orientern sitam, domum Marthae et La- zari fratris ejus. Hic fuit singulare hospitiukn Domini usita tum, ubi Christo felix bfartha sollicite ministraba l, Yaria Magdalena, pedes Domini non wlinquens, deitatis mysteria dulcia hauriebat. Hic dulcis Dominus, pieta- tis fons, lacrimatus est, misericordiae rivulum necesst tatis tekpore non obstruens, sed devote petentibus ipsum distribuit copiose. Hic namque quatriduanus La- zarus mortuus resuscitatur , futura resurrectio tarn lacti evidentia quam Marthae confessione lucida vera- cissime comprobatur.

De hoc sancto loco parva diaeta est ad Jordanem, desert. quodam montoso rnedio existente, quo semivi- vus ~eliclus a latronibus Samaritani misericsrdia rele- vatur.

in fine hujus deserti mons altus est, in quo 40 diebus et 40 noctibus Dominus dicitur jejunasse, et illuc ductus a spiritu, ut a daemone tentaretur, cujus tentationem ibidern auctoritate divina virili animo supe- ravit. In altitudine hujus montis fuit ecclesia, et circa m'edium ejus est excisum eremitorium valde gratum, quod Georgiani Christiani scis~natici tenent; qui me re- ceperunt mulum gratiose.

Infra hunc montem versus planitiem Jordanis est hortus e) fons pulcherrimus atque magnus, circa quern

I3

heatus Abraham, de Chaldaea praecepto Jlei velriens, aliquamdiu dicitur habitasse; ubi et a l t a~e aedifieavil nomenque Domini iovocavit; t d e hodie Hortus Abrahae nuncupatu~. t

Post haec veni in Hiericbo, quae in ipsa valle Jor. h n i s sita est, et nuno Caqale lest; dim fuil fortis divi- tas et amoena, quam h u e Dei famulus miraculose cepit. Inter o m m c i ~ i t a h lerrae promissionis primn funditus praecepto Dei lpmm destruxit ac renovantes fuodamenta ejus in perpeluum maledixit. De hac lamerr civitate sola Raab meretrix, quae nuatios Israiil rece. perat et d d t a v e r a t , incolumis cutn sua prngenie conservatur. .Prope bunc,locum a dextris, vix ad tria miliaria, est mare Mortuum, foetens. e t . horridtun, lacus detestabiiis et abjectus, vindictae Dei rnanifestum,indi- cium; in cujus Ioco Sodorna et Gomorra dum aliis dua- bus urbibus innaturaliter deliquentes sopernaturali et acerrima melesti caumats sunt subversae. Ad quem locum cum ire proponerem Sarraceois, iuterpres michi &xi t : Pro Cod, quibus D e w benedixif , peregrinm aentsfd; m &be# ad loca accedere, qerae mnledictio- netm AltiPrkra' meruerunf. Quo verbo aedificatus et rationabiliter relractatus direelum iter ad Jordanis fluvium prosequebar.

Cirea mare Mortuum a dextris versus montes israel uxor Loth contra mandatum Dei retrospiciens miraculose in statuam salis versa est, et si aliquid de ipsa manserit, pro certo non potui ioformari, Et p o p e est civitas parvula Segor, quae oratione I,oIh salvata est, cui mons supereminet, in quo cum filiabuu iace- slum egit Loth, quae de patre inebriato per eas conci. pientes Moab et A~nmon filios genueruot; quae patria Idumaea sive mons Seir seu Ednm dicitur i n scripturin.

Cadesbarnea quoque ad austrum contra mare Ru- brum situata est; infra quam Carmelug est, in quo Nabal in deserti coofinibus habitabat.

Ultra mare Morluum versus orientem, eqra fines

temae promissionis est oastrum fortissimurn h monta- nis, quodLatind Mons Regatis dicitur, in Srabiw autem Kr& l). Olim fuit Christianorunq nuna vero esl soldani, ad quod in periculis confugit thesaumque ac prolem ibidem gliquotiens conservari facitS quia munitissirnuv locus est totius Syriae at sol&ni domiuii in hac parte.

Dicitur, qnod sub castro in villa, quae Sobak 2)

dicitur, ac in terminis e j u khristianorum scismatiearum circa 40 milial commrentuu de illis partibus oriundi.

D; f luvio Jo rdan i s e t ' l o c i s s a n c l i s , q u a e s u n t in i t inere , v e r s u s Ca l i l aeam, e t d e mari Tibe-

riadis.

Praedictis igilur locis diligentius visitatis, ad sacrum - Jordanis fluv~um perveni, in quo more solito balneatus sum cum ceteris peregrinis. Hic fluvius non est mat gnus multum profundus, limosum fundum habens, bonos pisces et dulcis saporis a q a m continens. Ver- sus septenlrionem circa quatuor diaetas de hoc loco in radim mootis Libani scaturiens, ex duobus fwtibus, ut dicilur, Jor et Dan collectus' re et nomine trahit originem. Per mare Tiberiadis tluens, prope locum, ubi Christiani communiter balneantur, in mare Mortuurn pmedictum dilabitar, et non apparens ulterius inibi absorbetur. Ach! quod lam sacer tluvius ac delectabilis lam detestabili lacui admiscetur ,, ! l

1) E o f6rt ibt unfcrc Qonbfdyiff nnten im 9. Cap, raa ber &m faffer pd) au8britdlid) auf biefe BtcUe bedie$&. @er Oat &amp114 Trackh., bit BI3olfenb. Qanbfar . Arab. Q0I. Witfer, Qrbfonbe XIV. a. 62. Eonbtrbar iff, b a t auQ Qubolf bon &u&m cap. 41. castrum, in Arabico Arab (ber Codes Btr f)itpgen etabtbibl. bat hrabi), in dhaldaico Schobach, in Latino Mons Regalis (In ber Riebtrbt~~tfdjen lteberf. an iBolFnbBtte1: de in Arabico gheheten ys Araby, in La. tin0 heth se Mons Regalis unde in Caldagyco Scobalh) f$reibt, monad) bit 9eeaff Arab eieKeid)t n I4 t flan3 fe$Ierf)aft i f t

9) Eanipn4 Solackh; bie bmolftnb. Qanbf4r . Sobab. Ylgl Wittrr a. d. 0. >

13'

276

111 boc sacratissirno fluvio Dei filius a bealissimo praecursore Iolla~lne baptizatur; vox Dei h l r i s audilur, Spiritus sanctus io specie columbae descendens cer- nilur, lavacrum regencrationis etXcitur, undis nalurali- bus supernaturale Dei donum ad ablutionem peccami- mum erogalur. Hunc Ouvium filii Israel sicco vesiigio lransieruut duodecim lapides de ipsius fundo secundum numerum tribuum assumeutes et totidem aliunde sum- Los in ejus medium reponentes in memoriam miraculi perpetuo recordandi. Undis hujus fluvii Naaman Syrus a lepra curatur et breviter pluribus praecooiis hic fluvius divinitus insignitur. Circa quem beatissirnus Johan- nes baptista moratus est et baptismum poenitentiae praedicavit, discipulos collegit, Chlivtum indice mon- slravit, agnum Dei peccata mundi tollentem asser& et veraci testimonio comprobavit. Circa hdnc fluvium plura sunt monastcria, scilicet beati Johannis et alia devota, ubi Christiani tamen scismalici ducunt vilarn; et prope est civitas Hai per Josue expugnata.

Io his partibus plures sunt leones silvalici aliquo- liens in pecoribus et jurnentis damna habitantibus i n - ferentes.

De his lbcis processi versus provinciam Galilaeae per mediam Judaeam et Samariam in tribus tliebus, et primo in hoc itinere dimittens sanctam civitatem a si- nistriq perveni in Rainatha Sophim, in montem Ephraim altum, ubi Helcana et beata Anna Samuelis rnater commorati sunt; ibidemque sanctus ille propheta Samuel natus et defunctus est. Et sciendnm, quod -in hac mea peregrinatione non sen~per secutus sum publica itinera et vulgaria, sed pro visitandis sanctis locis hiuc inde voluntarie multdiens deviavi.

Sic igitur procedens veni ulterius in Silo, locum sanctum atque amoeul~m, ubi arca Dei sub Heli sacer- dote longo tempore ser vabatur, sicut astruit liber Resum. llic ~ o t a et sacrificia populi Domino reddebaotur, Sa-

mueli prilno Deus locutus est et sibi inter cetera de rnutatione sacerdotii intimavit et revelavit.

Prope a sinislris est Cabaon, et ex opposito Cabaa, de propinquo Rama Benjamin, quorum locorum sacra hisloria recordatur.

Inde procedens veni in Sichem vel Sichar, ubi est provincia Samaritanorum. Yallis est pulcherrima ac fecunda civitasque bona, quae nunc Neapolis appelta- tur, juxta quam circa viam versus Judaeam Dornious cum muliere Samaritana prope puteum Ioquebatur, q~ti

' adhuc ibidem ostenditur, sed aliquanlulum obstructus est; supra quem locum olim pulchra erat ecclesia, nunc plurirnum dissipata.

Non longe sepulchrum est beatissimi Joseph patriarchae, cujuv ossa de Begypto ad ipsius praeceplum a filiis lsraBl sunt transportata. Hunc locum Judaei plurimum reverentur.

n In praedicfa civitate Dina 6lia Jacob patriarchae rapta M ; sed crudelis viodicta urbis habitatoribus a duobus Jacob filiis postrnodum est illata.

In hac provincia Samariae est quaedam singularis secta hominum, qui Sarnaritani specialiler nominantur. Hi nec legem Christianorurn aut Judaeorum aut Sarra- cenorum, sed nec paganorum sectantur, sed unum Deum dicentes, opinionea, ritus colendi ac modos vi- vendi mirabiles teneot, se solos reputantes de numero salvandorum. El etiam in habitu ab aliis distinguunlur quia, cum in his partibus habitantes generaliter invoG vant capita linteis longissimis, Christiani quidem flavis, Sarraceni albis, Judaei glaucis, horum capita rubeis iavolvuntur; et se dicunt Dei electissirnos inter omnes.

De Sichem igitur processi versus Sarnariam, quondam famosissirnan~ civilatem, capul hujus proviuciae cpae et Samaria ab hac nominalur civitate. Nur~c Sebasle dicitur et multum assimilatur civitati sanctae in situ. In hac h i t caput et sedes regni 10 tribaum, postql~am sub filio Salomonis se a tribu Juda et Ren-

jamin JiviserunL Successores quiclem secundurn san- guinem David reguantes in Hiemsalem reges Juda, re- gnaotts vem in Sarnari;p super decem tribuc ieges israbl dicebantur. I * I I )

2

Haec egregia civitas desnlata est et destcucla; in monte valde pulchm si@ aliquas ecclesias Christia- norum adhuc habet. e t prdecipoe unam valde pukhram habuiq cujos adhm apparent vestigia, ubi caput bea- tissid Johanoib baptislao abseiditur et corpus acepha- lam a dhipllis tumulatur. 0 v e n sacer locus illius *aoguinis eL8ione caasecralua, quo inter natos mulie- m m nemo, major surwxit, hao etiam verilate, quae Cliristus es4 clarius attestante v ! H U ~ U P civitatis ruinae magnae auuc apparenles, multitude columnarum mar- morearum, numerositas rnonurneutorum mirabilium in ipsa et circa ipam adhue existenridm anlql~am &bik latem ejus et excellentkm indicant evidenter.

S iede progrplienqr rnonbnia dimissis, van] in* planitiem Calilaeab. Est auCem Galilaea provincia terrae promissionis rnelior et fortilior, plgois rnontlbus atque vallibus -multum grata, cooversatione, vestigiis atque miraculis Salvatoris plurimurn illuslrata, in cujus planitie ae dectivis maotiurn ham loca saacta sunt ad memoriam merito revocaada, videlicet civitates Nairn, & pharnaurn, Bethsaida, Cnna Galilaeae etc.; ubi quae M filius prodigia fecerit, hic: dicere non oportet, cum hneo sacra evangelia elucident in ecclesiis'quotidie recitata. Coofert supra modurn homini loca haeo sanctissirna videre, quia dsvotiu excitatur, et videlur, quad vito Christi et apmtolorun- quodammodo oculis corpnreis inspiciaiur, et e r hoc io corde fundameutum Gdei fir- mills stabilitur: ,

Circa tines Galilaeae a dextris sutil montes Gelboe, ubi ~ladiis itlfidelium primus rex populi Israel Saul et ejus lilius Jonathas ceciderunt, super quorum morte J111-L. c ( ,

1) QntaP t , ?R

+cur rex David plauril uolehiliter, verb exprilwus w n , m i & m , signa cordis amicabilis tie sinceri; a quorum seote~ltia subtiliter trabilw: quod amor arni-

ma)of es( ambre eoocupiscenCiae, natural1 anlori inter mortalea maxim eoaequatns; qui amor videlur we, quem ad filium fert unigenitum ind3solubili glulioo genitrix virtuosa. Ia praedictis moutibus subacto fideli populo- area Dei ducitur captivata. Econtra est molls Herman, o*sa quem dilabitur torrens Cism, cirea ipsam Galiiaeatt pbniliaro, quae c a m p Esdrebn appellatur. ' His v i a quodanl monte transits, dimissa phi l i e Galilaeae,, veni ad saeratissimam civitatem Naearelh, quae- nun@ villa calopestlis est{ irnmuaibt, domibus et Witaeulis not1 eolleetihl aed ab in~ieem~dislantibus et d i s p e d s G;t -autem Nazareth, sils in valle parvula, p l d m gratiosa, montibus undique circumclusa. Haec est propria civilas Redemp(oris, unda ~ n d u m oarnem iraxit origiomft, unde et dicitur Nazaeous. b hoc

loco llbrido initium nostrae saluCisl effloruil, dum Dew Dei filius, es ~ t i s s i m i s saaguinibus vifgineis trcaroem assumens, humanam oaturam divinae hypostasl ineffa. liliter courdvit, quo d ~ l u t e sarlcti Spiritus femina ori- gindis peccdti eradioavit s u r c u i u ~ qui per ferninam sueshoe malipi spiritus io salutis pernitiem diutius prllularat. Nens w n concipit, lingua tabescih scriptura titubal hqjus loci praerogativam inaestimabilem eoodpre, ubi Gabriel archangelus, uptimi nuntii bajulus, Firginern gloriosiuimarn salutando coelesti Patri p r e c a b s p n s a e , ut coelesti coosensu requisite et debile adhibito digna Deo praeelecb puellula Geri Dei gesi- trix mereretur. Breviter: in h06 loco conceptio Christi, omnium operum Dei mirabilior, in virginali utero celb bratur e\ obumbratione Spiri- sancli bcundatur, fruc) nobilissimo cuwum natwae, ordinem ac limites excede~lte.

In hoc loco pulchra fuit ecclesia atque magna; sed heu! quasi destructs est; parvuhls tamen locus est in ea coopertus et a Sarracenis diligentius custn-

&UP, ubi circa quandam eolurnnam marntoream awe- runt veneranda conceptionis mysteria esse perfecta.

In Nazareth sunt pessirni Sarraceni, et videtur, quod fuit ab antiquo, ut rationabiliter dictum sit in evangelio l): A Nnoareth ptest dlguiif bon2 esae? Ad infinitam siquidern Dei booitatern pertinet, u t ex mdis bona eliciat et ex pessimis optima dispositione suavi; sima proferantur. . I I

ID praedicto low Christi infantia peragitur, a pe- rentibus educabr, protlcit &ate et gratia ac pro nobis parentibus subditur, cujus nutui obediunt universa. Fons ibidem osteoditur, ubi puer Jesus balneatur, vestes quoque ejus per matrem Virginem abluuntur, de quo et portare aquarn ad hospitium pro humanis necessi- tatibus tarn mater qwam filiw consueverunt,

In loco conceptionis Jesa Christi celgbrari &sam fee+ de annunciatione. Virginis gtotiosae.

I Rope ad mum miliare locus est, qui Saltus Domini appellatur, ubi, cum Christus ductus esset, ut praeci~ pitarelur de montis cacumine, ipse transiens per m e dium illorurn ibat, evangelio attestante,

De hoo loco processi versus montem Thabor in media die. Hic moos formosus est et bene altus, in quo quondam erat civitas fortis, ubi et apparent aliquae Christiaaorurn ecclesiae devotione congrua venerandae. Ibi enim Christus frequenter discipulos docuit, arcana secretorum coelestium revelavit, ut ex hoc non immerito singularis schola Domini ouncupetur, coelum empyreurn repraesentans, ubi Dominus naster tmnsfip ratus esf vox Patris audita est, Rfoyses et Helias visi sunt a tribus discipulis, ad hanc visionem assumtiq felicitatisque aeternae dulcedo ibidem est quodammodo p~aegustata. Unde Petrus digit Domino confidenter 2): Domine, born esl aoi &c erae etc. quae sequunlur.

1) 3oOann. 1, 46. 1) matt$. I ? , 4.

v 28 1 \

DR hoc loco veni ad mare Galilaeae et ad T i l p ridem dvitatem supra ipum mare sine rnedio situa- tarn. Est autem b e mare Locus mullum magnus, scilicet forsitan circa 30 miliaria 1) in circuitu continens,

cujus medium flurius*Jordanis currit; bonos habet pisces in magna copis, et aqua ejus dulcis est et ama- bilis ad bibendum. Civitas vero ipsa Tiberiadis parum valet et parum valuisse videtur, etiam ab antique; suot tamen bona balnea oaturdia apud ipsam.

Sane supa mare Galilaeae praediclum Christus ' siccis pedibus ambulavit, ipsum tempestuoaum ac vew

tis agitstum tranguiilum esse jussit, Petrum, dum in ipw mer@ coepisset, erelit; post resurrectionem s u m ibidem discipulis apparuit, ipsos piscari jussit, eomm- que retia magna piscibus adimplevit. In hoc mari saeDe Dominus ~lavigavit, circa ipsum Petrurn et Andream vocavit, rnultaque milia horninum paucis panibus et

1

piscibu~ satiavit, et sus frequenti praesentia partes has d i g n d feeit pariter et devotas. In wpite hujus maris versus aquilonem est forte castrum et altum Saphet z) nomine, ac villa ejusdem nominis delectabilis atque magna. Hoc fortalitium secundum gradum tenet post Krak, cujus superius memoriam feci, in his partibus. Verum iutra terram promissionis huic castro aliud in fortitudine ac aedificiis non aequatur. Non longe ab hoc castro 3) est civitas Dan, alter terminus terrae promissionis in longum versus aquilonem, quae et Beli- nas4)- aut Caesarea Philippi difitur, in pede montis Libani delectabiliter situata; et vocatur haec regio intermedia Galilaea superior aut saltus Libani aut term Roob vel Decapolis in scripturis. ---

l) 40 milliaria W t 6aaiflu0; \X miliaria istius patriae fdpeibt %S bolf boa Gu@em. %ad) de Bertou pnb oB nur ttmu 9 gneilen obtr 18 Gttlnbrn IIEltgcB. 6. Witter, Qrblanbe XV, 1. G. 288.

3) 6oniftu8 Japhet. G. Ritter &bbrebe XV, 1. 3. 252, 3) circa 30 milliaria f4itbt B0nrftu6 e h . 4) b. 1. 4)aniaB.

Et stieodurn est, quod terra promksiol~is in Ion- @dine, sdlket a Dan usque Bersabe& de plrga aqui- lonari versus australem prateosa tenet circa 140 1) miliaria; in latitndine vero ab oriente in oecideotem, sci. licet a finibus Hiericho usque in Joppeo parum .ultra 40. Unde cum sit a d o suh krmiois arta, admirabi- lis or~meroeitas populi. bra51 nobilitatisque magniludo ptentiaque divitkum, quod ipsius singularis excellen- tia merito debet,,attribui: miracutbrum operatrici divittae potentiae et. non , humanad mdustriae cutsuique usitato aatnrae, quando polentia ac 'Dei gratuita providenth ipsi 6lii Israel praedictas parks canquirere, inhabilare ar: usque ad praefinilum t e m p s meruerunt secundttm incomprehensibilia Dei judkia possirfere.

I r , I I

, ca&' 10. _- / De ~ a m a s c d e t t e rmin i s e j u s a c rnontibus

Libani a c de.$ine peregr,i'tiationis. -

~ e r r a igilur~saseta promissionis in longitudine, la- Liludiae ejus ac if1 circuitu sollicite, perquisita, J~rdauern transivi in eo loco, ubj ipse fl i lvius se a mari Galilaeae separat, deiuceps fluenta proprii alvei ex terrae sanctae lateribus usque ad voraginem lacus Mortui conservando. In hac Lerra ultralordanem duae tribus et dimidia pos sessionem hereditariam sortitae sunt mandalo Domioi, sicut textus sacrae paginae attestatur; ubi est terra regis Basan ao terra eras end rum, Cedar quoque ac

, , 1) centurn LX miliaria bt bit Bolfonbhttclfd)e O o n b f 4 r i p . P30

euboif bOn EuQem, b t r anct) biefe Blel I t abger6r lebtn but, ip p t in ben auegaben flan3 berborben. %er Coder bcr $wnnob t r f6en E t o a t s bibliotpet bat: Terra promissionis itl longiludine extendit se a Datr usque ad Bersabee de aquilone versus austrum circa C. XL. milia. ria, et continel in latiludins a fioibus Jericho in Joppen de oriente in occideaiem circa XL miliaria istiur patriae,, 2 n ber !3i~bcrbrut= f 4 t n t feberfc tpng b t r % o l f e n b W t r Bibliotbct feplt bit trPe $M. an O@u@ abrr bei$t tbenfall6 unde heft in syner lenghe van Jericho wenle !ho Jopbe na (b. 1. van) deme orten in dat aesten by XL myle weghes.

Tiberiadii collocatat t

lode prowdells ia trif~US diebus veni ad Damab W,, civicatem antiqoa- wbilem et famosam. Haec 1)

rego intermedia, quae ad .a monte Hennon, majoris plagae, scilicet septentrionali partim et oriestah, uque ad mare Galilaeae, vocatur regh Trachonitid~ et pac- tim terra Hus, beatissiroi tliob habitatio rnemorada Et sciendum quod tota regio, quae est inter deserturn - - Aegypti et &biae protensa de aurtro in aqurlonea 'uaque ad Ciliciam, -4cmmiam ac Chaldaeam et ab oriente de desert0 ioagus ueque ad occidenkm, mare Mediterraneum, generali vocabulo Syria appellatur, in plures speciales proviodaP subdivisa. Partes namque ejus sunt Syria Phoeoieis, Palaestina, Judaea, Galilaea, Mesopotamia, Syria Libaoi ac Syria Damaseena, et

=urn essel. aliae hujusmodi, quas singillatim distinguere Ion, Ceterum p r o p Damascum versus terram pronlls-

yiollis ~ C U S est, ubi Saulus Gvinilus prosbernltur, I'au- lus erigit&, Chrislo informanti consentit et tie perse cutore vas electionis fit, annuente clementia Salvator~s. ln D a m a ~ o ipse Paulus tribus' diebus no11 mdeos per- mansit, oullo cibo corporali p n h s recreatus; quo trk duo ad tertium coelum rapilur, arcana verba audiens, quae non licet homioi loqui, ut ipse de se loquens in

-epistola2) manifestat. Dicit beatus Augustinus ia hbro de videndo Deum et super Genesin ad liteiam 3), quod in hoe raptu triduano Paulus Deum per esseotiam vide rit, in came scilicet vivens, sensibus tamen c a m s mi- nime quoad haoc visionem ulens: oculis namque corpo, ralibus vel quacumque cognitiva virlute organo corporeo alligata nullo modo divina essentia ab aliquo potent rn- lueri, sed sdus intellectus videre ipsum dlv~num esse

1) Haec regio - memoranda [tblt in btni Qolirt~bottclfif)pn Codes ;) 2 &orin$. IS, S 3) lib. XII. Opp D. hugslini 1. Ill, p. 274 sqrr, ed. Paris. 1586.

polerit ludw gratiae illuslratus. Et dicit bealus Augustiuus ibidem, quod nulli in hac vita datum est Deum per essentiam videre, nisi primis duobus docto- ribus, Paulo quidem gentium et Rloysi Judaeorun~. 0 quanta profunditas sapientiae infibitae, quae per se ipsam

' clare et immediate primos magistroa divinae verifatis~ voluit informare, ut irrefragabilibus fundamentis disci- ptinae innixi docerent conslantius rivis beatificis humana cods arida irrigando, quos a prirno veritatis fonte clara vision0 noverant eR'luxisse!

Est autem Damascus, cujus ante memioi, antiquissima, pulcherrima et ditissirna civit'as, omnibus rnerca- tionibus et victualibus perabundans. Species namque Jndiae, pelrae pretiosae, sericurn plurimum, aromata infioita illic de Baldaco et ceteris partibus oriqntis, Persia et ledia ac majori Armenia in catdelis et aliis saumeriis adducunlur, et inde per mercatores ad alias partes mundi et-longe el late undique disperguntur.

Distat autem Damascus a mari ad tres diaetas, rnultum existens delectabilis, aquis fluentibus, mediocri- bus quantifate, hntib~isque praeclaris intus et extra undique irrigata, in circuitu sui hortos habens, ut dicitur, circa 60 milia I), arborum amoeoilate et utililate fructuum, ultra quam credi polest, humanis solatiis et refocillationibus adaptatos. Dicitur, quod quilibet horlus, custodibus ex aequo divisis, ad minus habet tres cuslo- des, quod si verum est, ex ipsis consurgit in surnma personarum maxima multitude. Ipsa civitas in se est multurn populosa, artifices mechanicos diversi generis optimos habens et praetipue rnedicos excellentes.

De Damasco processi ad irnaginem beatae Virginis in Sardanii, ubi eut locus fortis supra petram ad rnodum castelli muratus in circuitu, in quo satis pulchra est ecclesia. Retro rnajtls altare in murcl tabuia clt~aeclanr lota nigra el hurnitla cernitur, irb qua imago gloriosae

1 ) circa 40 n~illiaria bat Qat~ipue

virginis d i m fuisse depicta asserilur; sed propler retu- slakm nihil de lineamentis figurae cernitur in eadem, ,,isi quad in aliqua parte color rubeus mihi videbatur aliqtlaliter apparere. Haec tabula mediocris quaritilate

supra vas quoddam marinnreurn posila, inlra murum cancdiis ferreis praemuuita. De ipsa visibiliter oleum quasi continue stillat, quod mnnachi recipientes de vase Wmoreo, quod subtus est: per cancellos immisso coch- leari peregrinis distrib~unt satis large. Per omnem modum videtur esse oleum olivae. Dicitur, quod pro

aliquando dt? hao imagine oteum rniracubse flu- *erit; sed si hot, quod modo fluit, divino fluat miraculo, rationabiliter dubito, et etiam multi alii de veritate hujus facti non imrnerito altercantur. Monachi et moniales in pmedi&o claustro sunt degentes. In casali pulchro, quad sub monaslerio est, Christiani scismatioi commorantur, bono vino satis abundantes. Hio locus a Da- masco.sejungitur ad mediarn diurnalam.

lode- reeedens dimissis a dextris Antiochia, quae quondam Reblata dicebatur, olim magna et multum nobilis civitas, et Tripoli famosa, quae olim Christiano- rum fuerunt, nunc vero per Sarracenos desertae sunt et destructae, processi versus Beruthum in tribus diebus. In via media transita valle Bokar, quae fertilis- &ma et pulcherrima est inter montes hino inde protensa, rivis, pratis, piscibus, pecoribus praedilata ac Sarracenis habitatoribus bene plena, veni ad montes Libani gratiosos, qui in longurn protenduntur de aquilone versus austrum a Cilicia, quae nunc Armenia rni- nor dicitur propter Armenos, qui earn vi arrnorum ceperunt et teneut, prioribus habitatoribus subjugatis, usque ad Dan, terrae promissiouis initium, de quo feci superius mentionem. Hi montes pleni surit pulcherrimis casalibus, habitationibus, fructibus, fontibus ac ceteris opulentiis temporalibus, cedris, cypressis ao pluribus , hujusmodi odoriferis non carentes in parte Libaui prope

Tripolirn, quae wlgariler lontanea Nigra dicitur, corn

morantur circa 20 milia Christiani, ut dicitur, boni sagittatii ac viriles homines, passagium Latinorum plurirnum affeclantes; a jug0 soldani plus quam alii Chri. stiani desiderant relevari.

Sicque Libani latitudine transcensa perveni ad B e rutensium splendidissirnum oppidum, supra mare optime situatum, arboribus, hortis, fructibus, fontibus praede- corum, cujus in prologo Digestorum meminit imperator l). Supra Berutam versus CiGciam est laeus fortis, qui Biblium nominatur; supra mare et prope ex alia parte est Sidon civitas atque Sarepta Sidoniorum, quorum towrum sacra pagina recordatur. Existens igitur in Beruto, quae nunc sub Sarracenorurn est dominio, peregrinatione mea annuente Deo pmspere peracta, desideravi multum recedere et ad porturn Q~hristiaqorurn navi pertingere, u t post laborem aliquali/quiete com. mode recrearw 9. Quod et ita factum est, de quo Deus sit benedietus in secula seculorum. Amen.

Explicit ilinerarius domini Guilielmi de Boldensele, compiialus anno Domini millesimo trecentesirno trice. simo sexto. Deo gratias.

I) ndrnlie Supinianl8. Digest. L, tit. 15, 1.

2) 9 t r Gd)Lufi IaUtet b d &anifin8 bon bier an. Spiritualiter porlus Christianorum, Cbristus est, ad quem post laborem hujus viae (vitae?) et in labore praesentis miseriae nos contenit atten- tius aspirare, ad ipmm tlccedendo continuo non passibus corpo- reig sed h i d e r i b purae mentis. Navim igitur cordis extra peri- cola fluctuationnm et tempestaturn celeumata in ipsa firmare et statuere cupientes, erigamus velum affectus, dirigamus nos guber- naculo intellectus, corrigamus remigando virtuosis operibus, ut finaliter prora fidei, dimissis ao progredientlbus funibus spei, cba- ritatis anchor'a in aeterna felicilate mereamur Dei favente gratia felieiter stabiliri. Quod nobis praestara dignetur, qui est bene- dictus in secula seculorum. Amen.

Explicit tractatus de quibusdam ultramarinis partibus et praecipue de terra sancta, compilatus per nobilem virum Cuihelmum de Boldensele ad instanliarn reverendi palm et domini, domini Thslayrandi Petragorici, tit. S. Petri ad V~ncula presbyteri cardinalis, aono 1336. ---

Trahit me ad, ms amor vestri; allicit me dulcissirna habitatid domus vestrae, et praecb pue...

Documents

Transcript of Trahit me ad, ms amor vestri; allicit me dulcissirna habitatid domus vestrae, et praecb pue...