TRAFİK DERSİ SUNUMU

Konu -1 Davranış-Psikoloji-Davranış Psikolojisi

Davranış Nedir ?

Bireyin gözlenebilir tüm hareketleri ‘’ davranış’’ olarak adlandırılır.

Psikoloji Nedir ?

Psikoloji, insan davranışlarının tümüdür.

SÜRÜCÜ DAVRANIŞ MODELLERİ

Sürücülük nedir ?

Sürücülük belli bir zeminde, bir araç yardımıyla bir varış noktasına hareket etmektir.

Sürücü için uygun davranışlar;

• Trafik kurallarını önemsemek,

• Kazalara neden olabilecek risklerden kaçınmak,

• Saygılı olmak ve empati kurmak

KONU 3 – ALKOL VE SÜRÜCÜLÜK

Madde 48- uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri almış olan sürücüler ile alkollü olan sürücülerin karayolunda araç sürmeleri yasaktır.

0.50 promilin üzerinde alkollü araç kullandığı tespit edilen sürücüler hakkında, fiili bir suç oluştursa bile idari para cezası verilir ve sürücü belgesi 6 ay süreyle geri alınır.

Ticari araçlarda bu oran 0.20 ‘ dir.

1.00 promil üzerinde alkollü olduğu tespit edilen sürücüler hakkında ayrıca Türk Ceza Kanunun 179. maddesinin 3. hükümleri uygulanır.

KONU 4- TRAFİK ORTAMINDA GÜVENLİ DAVRANIŞLAR

Bir kaza olduğunda, aynı kazanın tekrarlanmaması için nedenlerinin araştırılması ve önlem alınması gerekmektedir.Ancak önemli olan insan hayatına ve maddi kayıplara yol açabilecek riskleri kaza gerçekleşmeden analiz edebilmektedir.

Sürüş Yeteneğini Etkileyen Faktörler

Yaş

İşitme

Görüş

Hastalık ve ilaç kullanımı

Yorgunluk

Hız ihlali

Alkollü Araç Kullanma

ÜNİTE -2 TRAFİK ADABI

Adap denince ne anlıyoruz ?

Olması gereken kurallar, yollar , davranış biçimi.

Trafik adabından ne anlaşılıyor ?

Trafikteyken uymamız gereken kurallar ve davranış biçimi.

Trafik adabına neden uymalıyız ?

Kendimize ve trafikteki diğer insanlara zarar vermemek

için Trafik adabı denince aklımıza iki şey gelmeli ;

1)Denetim ve ceza korkusu olmadan kurallara uymak,

2)Yazılı olmayan ve trafik içerisinde karşılıklı anlayış ve empati gerektiren davranışları oluşturma ve bu davranışları alışkanlık haline getirmek.

Trafikte Temel Değerler;

Sorumluluk; Kişinin kendi davranışlarını veya kendi yetki alanına giren herhangi bir olayın sonuçlarını üstlenmesi anlamına gelmektedir.

Yardımlaşma; Yardımlaşma, karşılıklı yardımda bulunma anlamına gelmektedir.Yardımlaşmanın olduğu ortamlar, stresten uzak, insanların daha sakin ve huzurlu olduğu ortamlardır.

Hoşgörü; İnsanın kötü ve güç durumlara karşı koyabilme ya da katlanabilme gücü olarak tanımlanmıştır.

Nezaket ; Başkalarına karşı saygı ve incelikli davranma anlamına gelmektedir.

Saygı ; Bir kimseye , bir şeye karşı dikkatli , özenli, ölçülü,davranmaya sebep olan sevgi duygusu, başkalarını rahatsız etmekten çekinme duygusu anlamına gelmektedir.

Feragat ve Fedakarlık ; Bir amaç uğruna kendi yararlarından vazgeçme , özveri anlamına gelir.

Öfke Kontrol ;

Konuşma üslubu; Kişinin konuşma üslubu bazen sözlerinden daha önem taşır. Konuşurken kişilerin yüzüne bakarak tebessüm etmek karşımızdakinin sert duruşunu yumuşatacaktır.

UNİTE 3 TRAFİK MEVZUATI

KONU 1- TRAFİKLE İLGİLİ KURULLAR,

KURULUŞLAR GÖREV VE YETKİLERİ

Karayolları Güvenliği Yüksek Kurulu ;

Kurul, Başkan’ın başkanlığında yılda iki defa toplanır.Trafik hizmetleri başkanlığınca hazırlanarak, Karayolu trafik güvenliği

kurulunca uygun görülen önerileri karara bağlar ve kararlarının yaşama geçirilmesi için gerekli koordinasyon önlemlerini belirler.

Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu;

Trafik hizmetlerinin çağdaş ve güvenli bir şekilde yürütülmesi amacıylaönerilen veya katılacak temsilcilere önerilecek önlemlerineuygulanabilirliğini tartışarak karara bağlar.

Emniyet Genel Müdürlüğü;

Trafik kanuna göre; araçları, araçlarda bulundurulması gerekli belge vegereçleri, sürücüleri ve bunlara ait belgeleri, sürücülerin ve karayolunukullanan diğer kişilerin kurallara uyup uymadığını trafikdüzenlemelerinin ve çeşitli tesislerin yasa hükümlerine uygun olupolmadığını denetlemek, duran ve akan trafiği düzenlemek ve yönetmek,el koyduğu trafik kazalarında trafik kazası tespit tutanağı düzenlemek,araçların tescil işlemlerini yaparak belge ve plakalarını vermek,sürücülerin belgelerini vermek,ülke çapında taşıtların ve sürücülerinsicillerini tutmak

Karayolları Genel Müdürlüğü;

Yapım ve bakımdan sorumlu olduğu karayollarında can ve mal güvenliği yönünden gerekli düzenleme ve işaretlemeleri yaparak önlemleri almak ve aldırmak , Projeleri incelemek ve onaylamak

Milli Eğitim Bakanlığı;

Motorlu araç sürücülerinin yetiştirilmesi için sürücü kursları açmak, özel sürücü kursu açılmasına izin vermek, bunları her safhada denetlemek, kurslarda eğitilenlerin sınavlarını yapmak, başarılı olanlara sertifika verilmesini sağlamak, okul öncesi , okul içi ve okul dışı trafik eğitimini düzenleyen trafik genel eğitim planı hazırlamak ve ilgili kuruluşlarla işbirliği yaprak uygulamak.

Belediyeler;

Yapım ve bakımından sorumlu olduğu yolları trafik düzeni ve güvenliğini sağlayacak durumda bulundurmak, Gerekli görülen kavşaklara ve yerlere trafik ışıklı işaretleri, işaret levhaları koymak ve yer işaretlemeleri yapmak, Karayolu yapısında ve üzerinde yapılacak çalışmalarda gerekli tedbirleri almak,

KONU 2 TRAFİK, KARAYOLU VE ARAÇLARLA İLGİLİ TANIMLAR

Geçiş Üstünlüğü; Görev sırasında, belirli araç sürücülerinin can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamak şartı ile trafik kısıtlama veya yasaklarına bağlı olmamalarıdır.

Geçiş Hakkı; Yayaların ve araç kullananların diğer yaya ve araç kullananlara göre yolu kullanmak sırasındaki öncelik hakkıdır.

Yerleşim Yeri; Kendisine ulaşan karayolları üzerinde sınırının , başlangıcı ve bitimi bir işaret levhası ile belirlenmiş olan olan yerleşme.

Kara Yolu ile ilgili Tanımlar;İki yönlü karayolu ; Taşıt yolunun her iki yönündeki taşıt trafiği için

kullanıldığı karayoludur.

Tek Yönlü Karayolu; Taşıt yolunun yalnız bir yöndeki taşıt trafiği için kullanıldığı karayoludur.

Bölünmüş Karayolu; Bir yöndeki trafiğe ait taşıt yolunun bir ayırıcı ile belirli şekilde diğer taşıt yolundan ayrılması ile meydana gelen karayoludur.

Erişme Kotrollü Karayolu; Özellikle transit trafiğe tahsis edilen, belirli yerler ve şartlar dışında giriş ve çıkışın yasaklandığı, yaya,hayvan ve motorsuz taşıtların giremediği, ancak izin verilen motorlu araçların yararlandığı ve trafiğin özel kontrole tabi tutulduğu karayoludur.

Geçiş Yolu ; araçların bir mülke girip çıkması için yapılmış olan yolun karayolu üzerinde bulunan kısmıdır.

Bağlantı Yolu; Bir kavşak yakınında karayolu taşıt yollarının birbirine bağlanmasını sağlayan, kavşak alanı dışında kalan ve bir yönü trafiğe ayrılmış olan karayolu kısmıdır.

Bölünmüş Karayolu Geçiş Yolu

Bağlantı Yolu

Yaya Yolu; Karayolunun, taşıt yolu kenarı ile gerçek ve tüzel kişilere ait mülkler arasında kalan ve yalnız yayaların kullanımına ayrılmış olan kısmıdır.

Bisiklet Yolu; Karayolunun ,sadece bisikletlerin kullanımına ayrılan kısmıdır.

Anayol ; Ana trafiğe açık olan ve bunu kesen karayolundaki trafiğin bu yolu geçerken veya bu yola girerken, ilk geçiş hakkını vermesi gerektiği işaretlerle belirlenmiş karayoludur.

Anayol

Yaya Yolu Bisiklet Yolu

Tali Yol; Genel Olarak üzerindeki trafik yoğunluğu bakımından bağlandığı yoldan daha az önemde olan yoldur.

Kavşak ; İki veya daha fazla karayolunun kesişmesi veya birleşmesi ile oluşan ortak alandır.

Yaya Geçidi; Taşıt yolunda, yayaların güvenli geçebilmelerini sağlamak üzere trafik işaretleri ile belirlenmiş alandır.

Okul Geçidi; Genel olarak okul öncesi, ilköğretim ve orta dereceli okulların çevresinde özellikle öğrencilerin geçmesi için, taşıt yolundan ayrılmış ve bir trafik işareti ile belirlenmiş alandır.

Tali Yol Kavşak

Yaya Geçidi Okul Geçidi

Alt Geçit; Karayolunun, diğer bir karayolu veya demiryolunun alttan geçmesini sağlayan yapıdır.

Üst Geçit; Karayolunun, diğer bir karayolun veya demiryolunun üstten geçmesini sağlayan yapıdır.

Demiryolu Geçidi; Karayolu ile demiryolunun aynı seviyede kesiştiği bariyerli veya bariyersiz geçitlerdir.

Şerit; Taşıtların bir dizi halinde güvende seyredebilmeleri ve taşıt yolunun ayrılmış bir bölümü veya boyuna işaretlemelerle ayrılmamış olsa bile motorlu araç dizisinin hareketine yeterli genişlikte olmak şartıyla taşıt yolunun bölünebileceği boyuna dilimlerin herhangi biridir.

Alt GeçitÜst Geçit

Demiryolu Geçidi Şerit

KONU 3 TRAFİK VE TRAFİK GÖREVLİSİNİN İŞARETLERİ

Trafik görevlisinin her iki kolunun veya sağ veya sol kollarından birini yere paralel olarak yana açtığı durumda; kollar doğrultusundaki araçlara geç, ön ve arka doğrultusundaki araçlara dur demektedir.

Trafik görevlisinin sağ veya sol kolundan birini havaya kaldırması durumunda bütün yönlerdeki araçlara dur demektir.

Görevli kişinin kırmızı ışığı sallaması, ışığı yönelttiği doğrultudaki karayolunu kullananlar için dur demektir.

Görevli kişinin kısa sesli tek veya fasılalı düdük işareti uyarma, uzun sesli tek veya fasılalı düdük işareti dur demektir.

Trafiği hızlandırma işareti: Trafik polisi, hızlandırmak istediği yöne sol yada sağ yanı dönük olarak, o yönde bulunan kolunu yere paralel olacak şekilde ve dirsekten kırmak suretiyle eline kadar olan kısmı yukarı kaldırıp, tekrar yere paralel hale getirir.

Trafiği yavaşlatma işareti; Trafik polisi, yavaşlatmak istediği yöne cephesi dönük durur ve sağ yada sol kolunu ( trafiğin akış yönüne göre) omuzdan, yere paralel oluncaya kadar kaldırıp, 45 derece ile 90 derece arasında seri olarak yavaş yavaş sallar. Görevli kişiler; mecburiyet olmadıkça ışıklı işaretlerle yöneltilmekte olan kavşaklarda yönetime müdahale etmemeye özen göstermek zorundadırlar.

Işıklı Trafik İşaretleri

Kırmızı Işık ; Aksini gösteren bir işaret yoksa hiçbir yöne hareket edilemez, durulur.

Kırmızı-Sarı Işık; Yol trafiğe açılmak üzeredir, harekete hazırlanılır.

Yeşil Işık; Yol trafiğe açıktır , aksine bir işaret yoksa durmadan geçilir.

Yeşil-Sarı Işık; Yolun trafiğe kapanmak üzere olduğunu bildirir bu ışık yandığında eminyetle durulamayacak kadar yaklaşılmış ise normal geçiş yapılır aksi halde durulur.

Sarı Işık; Uyarı anlamında olup , yanış sırasına göre yolun trafiğe açılmak veya kapanmak üzere olduğunu belirtir.

Fasılalı Yanıp Sönen Sarı Işık; Uyarı anlamındadır. Bu yerin yavaş ve dikkatli geçilmesini bildirir.

Fasılalı Yanıp Sönen Kırmızı Işık; Mutlak bir duruş yapılmasını ve gidilecek yolun açık ve müsait olduğu görüldükten sonra yeniden hareket edilmesini bildirir.

Işıklı Oklar ; Sağa ve sola dönüşleri düzenlemek amacıyla tesis edilir, ok yönünde dönüş yapacak sürücülerin oklu ışığın yeşil yanmasının beklemeleri zorunludur.

Yaya Figürlü Yeşil Işık ; Yaya geçidinin yayalara açık olduğunu gösterir.

Yaya Figürlü Kırmızı ışık; Yaya geçidinin yayalara kapalı olduğunu gösterir.

YOL ÇİZGİLERİ

Yol çizgileri araçların düzen ven güvenli şekilde seyretmelerini sağlamak amacıyla üzerine çizilen çizgilerdir.

Kesik Yol Çizgisi ; Kurallara uymak şartı ile öndeki araç geçilebilir, şerit değiştirilebilir.

Devamlı Yol Çizgisi; Bu çizgi boyunca hiçbir sebeple öndeki araç geçilemez , şerit değiştirilemez.

Kesik ve Devamlı Yol Çizgisi; Sadece bir yönde geçme yasağı getirilmiştir. Bu çizgi boyunca araca yakın olan çizginin durumuna göre hareket edilir.

Kesik yol Çizgisi Devamlı Yol Çizgisi

Kesik ve Devamlı Yol Çizgisi

Yan Yana İki Devamlı Yol Çizgisi; Bu çizgi taşıt yolunu bölünmüş yol durumuna getirmiştir, ayırıcı (refüj) anlamındadır.Hiçbir sebeple çizgilerin soluna geçilmez.

Park Yeri Çizgileri; Araçların duracakları yerleri belirlemek amacıyla park yerlerine çizilen çizgilerdir.

Yön Okları; Özellikle kavşak yaklaşımlarında gidilecek veya dönülecek yöne göre zamanında uygun şeride girilmesini gösteren çizgilerdir.

Yan yana İki Devamlı Yol Çizgisi Yön Okları

Park Yeri Çizgileri

Azami Hız Sınırı; Taşıt yolu üzerinde yazılan sayılar bu yol kesimindeki azami hızı gösterir.

Sarı Renkli Çizgiler; Sarı çizgilerin beyaz çizgilere üstünlüğü vardır.Sarı çizgilerin kurallarına uyulur.

Park Yasağı Çizgileri; Park etmenin yasaklandığı kesimlerde bordur taşlarına veya kaplama üzerine kesilen çizgilerdir.

Yaya Geçidi Çizgileri; Yayaların karşıdan karşıya güvenle geçmelerini sağlamak amacıyla taşıt yolu üzerinde çizilen çizgilerdir.

TRAFİK İŞARETLERİ

ARAÇ KULLANMA SÜRELERİ

Ticari amaçla yolcu ve yük taşıyan motorlu araç sürücülerinin veya

Bir yarar karşılığında sürücülük yapanların 24 saatlik herhangi bir

Süre içinde toplam olarak 9 saatten ve devamlı olarak 4,5 saatten

Fazla araç sürmeleri yasaktır.Bu sürücüler en fazla 6 günlük araç

Kullanma süresinden sonra 1 günlük hafta tatili kullanmak zorunda

dırlar. Sürekli 4,5 saatlik araç kullanma süresi sonunda eğere din-

lenmeye çekilmiyor ise en az 45 dk mola almaları mecburidir. Ayrı

ca 24 saatte 11 saat dinlenmek zorundadırlar.

HIZ KURALLARI

Sürücüler hızlarını ;

Kullandıkları aracın cinsine,

Yük durumuna,

Yol durumuna,

Hava ve görüş durumuna,

Takip mesafesi Hız / 2 ‘dir. Tehlikeli madde taşıyan araçlar yerleşim yerleri dışında diğer araçları 50 m den az mesafe ile takip edemezler.

KARAYOLLARININ KULLANILMASI KURALLARI

Gidiş yönüne göre yolun en sağından sürmek,

Çok şeritli yollarda, yol ve trafik durumuna göre hızının gerektirdiği şeritten seyir etmek,

Trafiği aksatacak şekilde şerit değiştirmemek,

Sol şeridi sürekli olarak işgal etmemek,

Sürücülerin;

İki şeridi birde kullanmaları yasaktır.

Kavşaklara yaklaşırken yerleşim yerleri dışında 150 m , yerleşim yerleri içinde 30 m mesafe içinde ve kavşak içinde şerit değiştirmek yasaktır.

İşaret vermeden şerit değiştirmek yasaktır.

Zorunlu haller dışında karayolunu kullanan motorlu araçlarda araç sınıfı gözetmeksizin ;

Asgari hız sınırı 15 km , otoyollarda ise 40 km’dir.

Römork veya yarı römork olması halinde hız sınırı saatte 10 km düşürülür.

Aksine bir karar yok ise hız sınırı %10 ‘a kadar aşılırsa herhangi bir ceza uygulanmaz %10 ‘dan fazla aşan sürücüler için idari para cezası uygulanır.

1 Yıl içerisinde hız sınırı 5 defa aşan sürücülerin ehliyetlerine 1 yıl el konur, ehliyetlerin geri alınabilmesi için psikoteknik belgesi alınması gerekir.

HIZIN AZALTILMASI GEREKEN YERLER

Kavşaklara yaklaşırken,

Dönemeçlere girerken,

Tepe üstlerine yaklaşırken,

Yaya ve okul geçitlerine yaklaşırken,

Devamlı dönemeçli yollarda ilerlerken,

Demiryolu geçitlerine yaklaşırken,

Tünellere yaklaşırken,

Dar köprü ve menfezlere yaklaşırken,

Yapım, bakım,onarım çalışmaları yapılan yol kesimlerine yaklaşırken,

ÖNDEKİ ARACI GEÇME KURALLARI

Öndeki aracı geçmenin yasak olduğu yerler;

Geçmenin trafik işaretleri ile yasaklandığı yerler,

Görüş yetersizliğinin olduğu yerler,

Yaya ve okul geçitlerine yaklaşırken,

Kavşaklarda ve buralara yaklaşırken,

Demiryolu geçitlerinde ve buralara yaklaşırken,

İki yönlü iki şeritli köprü ve tünellerde,

Öndeki aracı geçecek sürücülerin;

Arkadan gelecek sürücüleri kontrol etmek,

Geçilecek aracın başka bir aracı geçip-geçmediğini

Geçme, geçilecek aracın solundaki şeritten yapılır,

Sol sinyal verilerek geçme işlemi yapılır,

Geçilen araç geriyi görme aynasından görülene kadar aynı şeritten devam edilir,

Son olarak sağ sinyal verilerek geçme işlemi tamamlanır.

GEÇİLEN ARACIN SÜRÜCÜSÜNÜN UYACAĞI KURALLAR

Geçilen araç sürücüsünü, kendisini geçmek isteyen araçların işaretini alınca;

İki yönlü , iki şeritli yollarda taşıt yolunun sağ kenarına yakın gitmek,

Dörtten fazla şeritli ve bölünmüş yollarda bulunduğu şeridi izlemek,

Hızını arttırmamak,

Geçiş yapacak sürücülere geçiş kolaylığı sağlamak.

DÖNÜŞLER MANEVRA KURALLARI

Manevra yapılmadan önce yolun durumu kontrol edilmeli,

Hız azaltmak,

Manevra sırasında dönüş ışıkları kullanılmalı ,

Yerleşim birimi içerisinde kavşaklara 30 m. Kala dışında 150 m kala ve kavşak içinde şerit değiştirmek yasaktır.

Dönüşlerde uyulması gereken kurallar;

Dönüş işareti vermek,

Uygun mesafede şeride girmek,

Sağa dönüşte dar kavisle , sola dönüşte geniş kavisle dönmek,

Sağa dönüşlerde bisiklet sürücülerine ve yayalara yol vermek,

DÖNEL KAVŞAKLARDA DÖNÜŞLER,

Sağa ve sola dönüşlerdeki kurallar aynen uygulanır ek olarak;

Sola veya geri geriye dönecek ise orta adaya bitişik şeritten kavşağa girmeye,

Dönel kavşakta geriye dönecekse orta adaya bitişik şeritten dönüşe geçmeye,

Orta ada etrafında dönerken, kavşak çıkışında bulunan ve uygun mesafede olmayan bir kara yoluna veya geçiş yoluna girmek istemesi hali dışında , şeridini muhafaza etmeye mecburdur.

Geri Gitme ve Dönüşler

Trafiğin yoğun olduğu yerlerde geri dönüş yapmak yasaktır,

Geri dönüşün yapılabileceği alanlarda diğer araçları tehlikeye atmayacak şekilde en az manevra ile geri dönüş yapılır.

Araç sürücüleri bağlantı yollarında geri dönüş yapamazlar,

Tek yönlü yollarda duraklama ve park manevrası dışında geri gitmeleri yasaktır.

Otobüs, kamyon , çekici gibi araçlarda geri manevra emniyetle sağlanamıyorsa bir gözcü bulundurulması zorunludur.

KAVŞAKLARDA İLK GEÇİŞ HAKKI

Bütün sürücüler doğru geçmekte olan Tramvaylara yol vermek zorundadır.

Tali yoldan anayola çıkan sürücülerAna yoldan gelen araçlara yol vermekzorundadırlar.

Dönel Kavşağa gelen sürücüler dönel kavşak içindeki araçlara yol vermek Zorundadırlar.

Bir iz veya mülkten karayoluna çıkan sürücüler karayolunda seyir eden Araçlara yol vermek zorundadır.

Dönüş yapan sürücüler , doğru geçmekte olan araçlara yol vermek zorundadır.

Lastik tekerlekli traktör ve iş makineleri , diğer motorlu araçlara yol vermek zorundadır.

Motorsuz araç sürücüleri , motorlu araçlara yol vermek zorundadır.

GEÇİŞ ÜSTÜNLÜĞÜNE SAHİP ARAÇLAR

Yaralı ve acil hastaların taşınması için kullanılan ambulanslar, cankurtaran araçları(Mavi-kırmızı veya mavi tepe lambası.

İtfaiye araçları ( Kırmızı tepe lambası)

Sanık veya suçluları takip eden genel güvenlik ve asayiş için olay yerine giden zabıta araçları(mavi-kırmızı veya mavi tepe lambası)

Trafik güvenliğini korumak amacıyla ve trafik kazasına müdahale amacıyla olay veya kaza yerine giden trafik hizmet araçları.

Yolun yapım ve bakımından sorumlu araçlar

Sadece alarm sırasında olmak üzere sivil savunma araçları

Hizmetin devamı süresince koruma araçları ile korunan araçlar.

Durma – Duraklama ve Park Etme kuralları

• Araçların görevli kişilerce durdurulması , trafik işaretlerince durdurulması ve arıza halleri gibi her türlü trafik mecburiyeti nedeni ile durulmasına durma denir.

• Yolcu indirme bindirme / yük yükleme veya boşaltma veya bekleme amacıyla 5 dakika yı geçmeyen sürede durulmasına duraklama denir.

Duraklamada alınacak tedbirler,

• En uygun şerit seçilir.

• En az yer işgal edilir.

• Varsa banketten yararlanılır.

• Diğer araçların geçişi ve yayaların geçişi zorlaştırmayacak şekilde duraklama yapılır.

Duraklamanın yasak olduğu yerler,• Trafik işaretleri ile yasaklanmış yerler,

• Sol şerit,

• Yaya, okul ve demir yolu geçitleri,

• Görüşün yeterli olmadığı yerlerde,

• Toplu taşıma duraklarında

• İşaret levhalarına yerleşim yeri içinde 15 m dışında 100 m mesafede duraklama yapmak yasaktır.

Park Etmede Alınacak Tedbirler;

• El freni ile tespit edilir,

• Motor durdurulur,

• Eğimli yollarda inişte geri,yokuşta birinci vitese takılır ve ön tekerlek sağa çevrilir.

• Büyük araçlar eğimli yola park edilmiş ise her arkadaki her iki tekerleğine takoz konur.

Araçların Işıklandırılması ve Işıkların Kullanılması• Her araç imal , bakım ,tadil ve montaj hakkındaki yönetmelikte gösterildiği

şekilde ışık donanımı bulundurmalıdır.

• Araçlar geceleri, aydınlatmanın az olduğu yerlerde ışıklarını yakmak zorundadır.

Uzağı gösteren ışıklar;

• Yerleşim yerleri dışında geceleri seyir ederken,

• Yeterince aydınlatılmamış tünellerde

• Görüşün yetersiz olduğu yerlerde

Yakını gösteren ışıklar;

• Karşılaşmalarda,

• Aydınlatmanın yeterli olduğu yerlerde,

• Öndeki aracı takip ederken

• Gece bir aracı geçerken

Not: Kısa farlar 25 m uzun farlar 100 m aydınlatacak şekilde ayarlı olmak zorundadır.

Arızalı araçların işaretlenmesi;

• Araçların park ışıkları yakılmalı ve diğer araç sürücülerinin 150 m mesafeden açıkça görüşebilecekleri şekilde araçtan 30 m uzağa reflektör yerleştirilmelidir.

• Otobüs, kamyon ve çekicilerin arızalanması halinde normal hava şartlarında 150 m mesafeden net bir şekilde görülebilecek 150x25 cm ebadında engel işareti konulması gerekmektedir.

Çekilen araçlar;

• Çeken araçtan ağır olamaz,

• Sürücüsünün yönetiminde olacaktır,

• Işık donanımı bozuk ise reflektör kullanılacaktır.

Trafik Kazaları ve Sorumluluklar,

Kazaya Karışanların sorumlulukları;

• Durmak ve trafik için güvenlik önlemlerini almak,

• Kaza yerindeki durumu değiştirmemek,

• Olayı görevlilere bildirmek, kaza yerinden ayrılmamak,

• Olayda taraf olanlar, istendiğinde diğer tarafa kimlik ve adreslerini bildirmek,sürücü ve trafik belgeleri ile sigorta poliçelerini göstermek,

• Başında sahibi olmayan araca zarar verilmesi halinde sahibine ulaşmak.

• Kaza sadece maddi hasarlı ise ve taraflar aralarında anlaşabilirse yetkililerin çağırılmasına gerek yoktur, kaza tutanağı tutmak yeterlidir.

Trafik Kazalarına El koyanların Görev ve Yetkileri,

• Yolun güvenliğini sağlamak,

• Gerekli tespitleri yapmak,

• Yaralıların hastaneye sevk edilmesini sağlamak

Trafik Kazasında Asli Kusurlu haller,

• Arkadan çarpma,

• Trafik kurallarına uyulmadığı için gerçekleşen kazalar

Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası,

• Motorlu taşıt kullanıcıları araçların sınıflarına bakılmaksızın bu sigortayı yaptırmak zorundadır, Zorunlu Mali sorumluluk sigortasının geçerlilik süresi 1 yıldır ve süresi bitmeden önce yenilenmesi gerekir, sigortası seyir eden araç yetkililerce tespit edilmesi halinde bağlanır.

Muayene İşlemleri,

• Binek araçlarda 2 yılda bir, ticari araçlarda her yıl yapılması gerekir, yetkilendirilmiş kurum TÜV Türk ‘tür.

MOTOR VE ARAÇ TEKNİĞİ

Aracı Tanıma ve kullanıma hazırlık;

• Motor Nedir ? Yakıttan elde ettiği enerjisini mekanik enerjisine çeviren makine.

4 Zamanlı motorun çalışma prensibi;

Emme ; Silindire temiz havanın veya yakıt hava karışımının alındığı zamandır.

Sıkıştırma; Motora alınan temiz havanın veya yakıt hava karışımının sıkıştırılma zamanıdır.

Ateşleme; Silindire alınan yakıt hava karışımının buji ile ateşlenmesidir.

Egzoz; Silindir içerisinde yanmış olan gazların, egzoz borusu vasıtası ile dışarı atılma zamanı.

Çalışma Prensibi; Günlük araçlarda kullanılan yakıt türüne göre benzinli ve lpgli motorlar da yakıt hava karışımı silindir içerisine alınır , bujinin kıvılcım çakmasıyla ateşleme olur. Dizel motorda silindir içerisine alınan hava sıkıştırılma işlemi ile ısınır içeri mazot toz tanecikleri şeklinde püskürtülür ve ateşleme sağlanır.

Aracın ve Motorun Sistemleri

• Marş sistemi ; Motora ilk hareket.

• Sarj sistemi ; Dinamonun vantilatör kayışından aldığı hareket enerjisini elektrik enerjisine çevirerek gerekli sistemlere elektrik dağıtır.Aküyü şarj eder.

• Ateşleme sistemi ; 12 voltluk elektrik akımını 15-35 bin volt arasında yükselterek ateşleme sırasında gelen silindir üstündeki bujilere yollayan sistemdir.

• Soğutma sistemi ; Yanma sonunda meydana gelen ısıyı üzerine alıp motorun belli bir ısıda çalışmasını sağlayan sistemdir.

• Yağlama Sistemi ;

Çalışan parçaların aşınmasını en aza indirmek,

Bazı motor parçalarını temizlemek,

Motorun soğutulmasına yardımcı olmak,

Motor Yağı Kontrolü;

• Araçlarda belli aralıklarda yağ değişimi yapılmak zorundadır.

• Araç düz bir zemine alınır.

• Çalışıyorsa stop edilir ve 4-5 dk beklenir.

• Yağ çubuğu çekilir ve kontrol edilir.

Göstergeler Sistemi ; Araç seyir halindeyken motorda ve aracın diğer kısımlarında oluşan arızayı sesli veya ışık yoluyla ikaz eden sistemdir.

Güç Aktarma Organları ; Motorun hareketini tekerlere aktarılmasını sağlayan ve çekici tekerlerle motor arasında bulunan parçaların tümüne güç aktarma organı denir.

• Volan dişlisi; Motordaki hareketi motor dışına verir.

• Kavrama ; Motorla vites kutusu arasındaki irtibatı keserek vites değiştirme olanağı sağlayan aktarma organıdır.

• Vites Kutusu ; Aracın hızını ve gücünü (torku) ayarlar.

• Şaft ; vites kutusundan aldığı dönme hareketini diferansiyele iletir.

• Diferansiyel ; kendine gelen hareketi 90 derece kırıp akslaryardımıyla tekerleklere iletmek, virajlarda içteki tekerleği az, dıştakini fazla döndürerek kolay ve rahat viraj almayı temin etmektir.

• Akslar ; diferansiyelin hareketini tekerleklere iletirler.

Süspansiyon sistemleri ; Araç seyir halindeyken sarsıntı ve titreşimleri üzerinde toplayan sistemler.

Fren Sistemi ; Duran aracı sabitlemek , harekette olan aracı durdurmak veya hızını azaltmak.

Öndüzen sistemi ; Araç seyir halindeyken yönünü belirleyen sistem.

Sasi ; Motor aracının iskelet aksamı.

Araca Binmeden ve Motoru Çalıştırmadan Önce Yapılması Gerekenler,

• Lastik kontrolü,

• Kaput kontrolü ( Yağ ve Su kontrolü)

Araca Binildiğinde Yapılması Gerekenler;

• Koltuk ayarı

• Ayna ayarı (kör nokta oluşumunu en aza indirmek için 90 derece olarak ayarlanmalı)

• Emniyet Kemeri Takılması

Göstergeler Ve Anlamları;

Radyatör Suyu Kontrolü;

• Günlük yapılması gereken kontrollerden biridir,

• Her zaman olması gereken seviyede olmalıdır.

Radyatörün Görevi;

• Motordaki soğutma suyuna depoluk eder.

• Motoru soğutarak hararet yapmasını engeller.

• Motor Neden Hararet Yapar ?

Yağ ve suyun bitmesi / Vantilatör kayışının gevşemesi /devir daim sisteminin bozuk olması /Radyatör peteklerinin tıkalı olması.

Aracın Periyodik Bakımları;

• Araç Lastikleri , soğutma suyu her gün kullanımdan önce kontrol edilmeli,

• Kış aylarında mutlaka araca antifriz konulmalı.

• Haftada bir defa aracın aküsü kontrol edilmeli.

• 10.000 Km de bir veya 6 ay da bir bakımları yapılmalı.

İlk Yardım Bilgisi

Herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren durumda sağlık personeli gelinceye kadar eldeki imkanlar ile yapılan ilk müdahaledir.

Acil Yardım : Sağlık personeli tarafından gerekli donanım kullanılarak yapılan müdahalelerdir

İlk Yardımcının Özellikleri :

• İlk önce kendi can güvenliğini sağlamalı

• Emin olmadığı uygulamalardan kaçınmalı

• Sakin , pratik ve kararlı olmalı

• Eldeki olanakları verimli kullanmalı

İlk Yardımın Öncelikli Amacı :• Hayati tehlikeyi ortadan kaldırmak

• Yaşamsal fonksiyonların sürdürülebilmesini sağlamak

• Durumun kötüleşmesini engellemek

İLK YARDIMIN TEMEL UYGULAMALARI

1) Koruma :

• İlkyardımcı öncelikle kendi ve yaralının güvenliğini sağlamalıdır.

• Olay yerinin güvenliğini sağlamak (oluşabilecek diğer kazaları engellemek için olay yerinin önüne ve arkasına uyarı işaretler koymak )

• Gaz Zehirlenmesinde Olay Yeri Güvenliği : Gaz vanası kapatılmalı

Ortam havalandırılmalı , patlama olasılığı nedeniyle ışıklandırma ve

çağrı cihazları kullanılmamalı

• Suda Boğulmada Olay Yeri Güvenliği : Boğulan kişiyi kurtarmak için suya girilmemeli varsa can simidi kullanılmalı

• 2 ) Bildirme :

• 112 aranmalı isim soy isim ve adres bilgileri net olara bildirilmeli ve eger yapıldıysa yapılan müdahale anlatılmalıdır.

Hayat Kurtarma Zinciri :

• 112 nin aranması

• Temel Yaşam Desteği

• Ambulans ekiplerinin muayenesi

• Hastane acil servislerinin müdahalesi

İnsan Vücudu Ve İşleyişi

• Hücre : Bağımsız olarak yaşayabilen vücudumuzun en küçük fonksiyonel birimidir.

• Doku : Genellikle aynı yapıda ve görevdeki hücre topluluklarıdır. Epitel Doku , bağ dokusu , kas dokusu ve sinir dokusu olmak üzere 4 grupta incelenir.

• Organ : Aynı görevdeki dokuların birleşmesiyle oluşur

• Sistem : Yaşamsal fonksiyonların yerine getirilmesi için organların birleşmesiyle oluşan yapıdır.

Sistemler

• Hareket Sistemi : Vücudun hareket etmesini desteklenmesini sağlar ve koruyucu görev yapar. Hareket sistemi kemikler , kaslar ve eklemlerden oluşur.

• Kemikler : Vücudumuzda 206 kemik vardır. Kemikler eklemler aracılığıyla birbirlerine eklenirler ve iskelet oluşmuş olur.

• Eklemler : Kemik uçlarını birleştirerek kemiklerin çeşitli açılardan birbirine bağlanmasını sağlar 3 tipi vardır : Oynamaz Eklemler ( kafatası Kemikleri ) , Yarı Oynar eklemler ( Omurlar ) , Oynar eklemler ( Omuz , Kalça , Diz )

• Kaslar : 3 tip kas çeşidi vardır ,

• Çizgili Kaslar : (iskelet kası ) ; istemli hareket sağlarlar

• Düz Kas : İsteğimiz Dışında çalışan kaslardır,

• Kalp Kası :

• Dolaşım Sistemi : Dolaşım sistemini şu yapılar oluşturur : Kalp , kan

Kan damarları , (atar damarlar , toplar damarlar , Kılcal damarlar , Lenf damarı ve Lenf Bezleri )

• Kalp :

• Kan Damarları : Kanı kalpte vücuda; vücuttan kalbe taşıyan kapalı boru sistemi şeklindeki yapılar.

• A) Atar Damarlar : Kalpten çıkan kanı vücuda taşıyan damarlardır. Genellikle Temiz kan (oksijence ve besin maddelerince zengin ) taşırlar.

• B) Toplar Damarlar : Metabolizma artıklarını içeren kanı vücuttan kalbe getiren damarlardır. Genellikle kirli kan taşırlar.

C) Kılcal Damarlar : Atar damar ve toplar damar arasındaki ilişkiyi sağlar . Kan ve hücreler arasında madde alışverişinde görevlidir.

D) Kan : İnsan vücudunun 1/13 ü kandır.

• Nabız : Kalbin kanı pompalaması sırasında damar duvarına yaptığı basıncın atar damarlar üzerinden elle hissedilmesidir. Şah damarı , Kol damarı , Kasık , diz arkası ve ayağın üst kısmından nabız alınır.

• Solunum Sistemi : Vücut hücreleri için gerekli oksijenin vücuda alınması ve açığa çıkan karbondioksitin vücuttan atılmasını sağlar.

• Sinir Sistemi : İç ortamdan ve dış ortamdan aldığı uyarıları değerlendireme ve bunlara karşı cevap oluşturan bir sistemdir.

• Sindirim Sistemi : Ağızdan anüse kadar uzanır. Görevi ; besini vücut içine almak , parçalayıp hücrelerin emebileceği kadar küçük hale getirmek , oluşan küçük parçaları sindirmek ve sindirilmeyen artıkları vücuttan uzaklaştırmaktır 2 bölümde incelenir ,• 1 ) Sindirim kanalı ;

• Ağız ve dişler

• Yutak

• Yemek borusu

• Mide

• İnce / Kalın bağırsak

• 2 ) Sindirime Yardımcı Organlar ;

• Tükürük bezleri

• Karaciğer

• Pankreas

• Boşaltım Sistemi : Kandaki metabolik artıkların vücut dışına atılmasını sağlar. Boşaltım sisteminin organları: böbrekler ,idrar boruları ,mesane , Kalın bağırsak , anüs

Hasta / Yaralının Değerlendirilmesi :• Değerlendirmenin Amacı :

• Hasta / yaralı durumunun ciddiyetini belirlemek

• İlk yardımın yönetimini ve önceliklerini belirlemek

• Güvenli ve hızlı bir ilk yardım uygulaması sağlamak

• Birinci Değerlendirme :

• Bilinç Kontrolü : Bilinç kontrol edilerek beyin fonksiyonları kontrol edilmiş olur , eğer sözlü uyarılara cevap alınamıyorsa ağrılı uyaran uygulanır ( yaralının boynu sıkılır ) , Bebeklerde topuğa vurulur.

• Birinci Derece Bilinç Kaybı : Hasta / Yaralı sese tepki verir.

• İkinci Derece Bilinç kaybı : Hasta / Yaralı ağrılı uyarana cevap verir.

• Üçüncü derece bilinç kaybı : Hasta / yaralı hiçbir uyarana cevap vermez.

• ABC Kontrolü :

A Solunum yolu açıklığının sağlanması : Bilinci kapalı hastalarda kusmuk , dilin geri kaçması gibi nedenlerle solunumun yolu tıkanabilir, solunum yolu açıldıktan sonra Baş geri çene yukarı pozisyon verilir.

B Solunumun Değerlendirilmesi : İlk yardımcı başını yaralının gövdesine bakacak şekilde yan çevirerek yanağını yaralının ağzına yaklaştırır. ‘’ Bak Dinle Hisset Yöntemi ‘’ ile yaralının solunumu 10 sn değerlendirir . Normal solunum yetişkinlerde dakikada 12- 20 kez çocuklarda 20 – 25 kez , bebeklerde 25-40 kezdir.

• C dolaşımın Değerlendirilmesi : Hasta / Yaralının şah damarı kontrol edilerek 10 sn boyunca dolaşım değerlendirilir.Normal Nabız değerleri Yetişkinde 60 – 100 / dk , çocuklarda 80 – 100 / dkbebeklerde 100-120 / dk’ dır

• İkinci Değerlendirme

• Görüşerek Bilgi Edinme : Eğer yaralı ve ya hastanın bilinci açıksa uygulanabilir , ismi ve durumun ne olduğu ile ilgili olarak bilgi alınmaya çalışır.

• Baştan ayağa muayene : Başta morluk , yara var mı ? Kulaktan veya burundan kan geliyor mu ?

Temel Yaşam Desteği:

• Suni solunum : Solunumu , dolaşımı durmuş ve bilinç kaybı olan hasta / yaralının hayati fonksiyonlarını tekrar sağlamak için yapılan yapay solunum uygulamasıdır.

• Solunumun Durması : Vücudun oksijen yoksunluğudur. Solunumun durmasında kısa bir süre sonra kalbin durması da söz konusudur.

• Solunum Durma Sebepleri,• Yabancı bir cismin soluk borusunu tıkaması

• Dilin geriye kaçarak soluk borusunu tıkaması

• Gaz zehirlenmeleri

• Suda boğulmalar

• Aşırı kan kaybı

• Dış etkenlerle göğüs kafesinin sıkışması

• Kaburgaların kırılarak akciğer bütünlüğünü bozması

• Solunumun Durma Belirtileri :• Baş dönmesi / nefes darlığı / sürekli ve düzensiz nabız

• Bilinç kaybı

• Boyun damarlarında şişme

• Yüzde kızarma, dudaklarda ve parmak uçlarında morarma,

• Kalp Durması : Kalbi durmuş kişide 4- dk içerisinde oksijenlenme bozulduğu için beyin hasarı başlar. Bu süre zarfında müdahale etmek çok önemlidir. Beyin hasarı dk sonra geri dönüşümsüz bir hal alır.

• Kalp Durması Sebepleri:

• - Kalp Hastalıkları ve Kalp krizi

• - Vücut ısısının aşırı düşmesi veya yükselmesi

• - Elektrik ve ya yıldırım çarpması

• - Damarlardaki ani tıkanıklıklar

• Kalp durması belirtileri :

• - Nabız yokluğu

• - Bilinç kaybı

• - Göz bebeklerinin büyümesi ve sabitleşmesi

• - Solunum yokluğu

• - Vücut sıcaklığının düşmesi

Yetişkinlerde Temel Yaşam Desteği

• Buraya kadar yaptığımız birinci değerlendirme sonucunda eğer bilinç , solunum ve dolaşım yoksa temel yaşam desteğine kalp masajı ile başlanır. Kalp masajı için bir elin topuğunu göğüs kemiğinin alt yarısına veya kaburgaların bittiği yerin hemen üzerine yerleştirilir, Diğer elin topuğu da bu elin üzerine yerleştirilir ve iki elin parmakları birbirine kenetlenir. Kolların pozisyonu ise dirsekler bükülmeden kollar vücuda dik duracak şekildedir. Göğüs Kemiği 5 cm inecek şekilde yada yandan bakıldığında göğüs yüksekliğinin 112 ‘si aşağı inecek şekilde 30 kalp basısı uygulanır.30 kalp basısı 1 dk da 100 tane olacak şekilde ayarlanmalıdır.

Yapay Solunum

Not : 30 kalp basısı ve 2 kurtarıcı solunuma ambulans ekipleri gelene kadar devam edilir, ( yada Hasta geri dönene kadar )

Çocuklarda Temel Yaşam Desteği

• Yetişkinlerdeki temel yaşam desteği çocuklarda da aynen uygulanır,

• Farklar ;

• Yetişkinlerde 2 el ile yapılan kalp masajı çocuklarda tek ile aynı bölgeye yapılır,

• 2 solunum ile başlar 30 kalp basısı ile devam eder, bu işlemler 5 kere yapıldıktan sonra 112 aranır.

Bebeklerde Temel Yaşam Desteği

• Topuğa fiske vurularak bilinç kontrolü yapılır.

• Solunum yoksa bebeğin ağzı ve burnu ilk yardımcının ağzı içinde olacak şekilde 2 kurtarıcı solunum verilir. Her solunum 1 sn’de verilir ve arada havanın çıkmasına izin verilir.

Solunum Tıkanıklıklarında İlkyardım

• Solunum yolunun solunum için gereken havanın geçişi engellenecek şekilde tıkanmasıdır . 2 tip tıkanma söz konusudur:

• Kısmi Tıkanma : Solunum yolunun yanlızca bir bölümü tıkanmıştır. Kısmi tıkanma olan bir kişi öksürür, nefes alabilir , konuşabilir ve rengi kızarmıştır.

• Kısmi Tıkanmada İlk Yardım : Solunum yolunu tıkayan cisim görülüyorsa alınır , öksürmeye teşvik edilir ve asla sırtına vurulmaz.

• Tam Tıkanma : Solunum yolu tamamen tıkanmıştır. Tam tıkanmaya maruz kalan kişi nefes alamaz konuşamaz ,rengi morarmıştır, ellerini boğazına götürür.

Tam Tıkanmalarda İlkyardım

Kanamalar , Şok Ve Yaralanmalar• Kanamalar ;

Dış Kanamalarda İlk Yardım

• Direkt Baskı Uygulama

Doğal Deliklerden Olan Kanamalarda İlkyardım

• Ağız Yoluyla Gerçekleşen Kanamalar : Ağız yoluyla gerçekleşen kanamlar mideden ve ya akciğerden kaynaklanabilir. Mideden kaynaklanıyorsa kan kahve rengimsi gelirken ; akciğer kökenli kanamalar pembe ve köpüklüdür.

Şok Ve Şokta İlkyardım;

Şok: Vücuda sağlanan kan desteğinin yetersizliği ve sonucunda görülen bilinç kaybıdır. Şokta kan desteği sıkıntıya girdiği için dokulara oksijen taşınmasında problem oluşur. Şoktan öncelikle ve en çok etkilenen organ beyindir.

• Şokun nedenleri ;

• Her türlü kanama , zehirlenme , yanıklar , enfeksiyon ve alerjiler, Kalp krizler , su kaybı, yüksek ateş.

Hipovolemik Şok :

• Kardiyonejik Şok : Kalbin pompalama gücünün azalmasına bağlı olarak dokuda kan dolaşımı yetersizliği sonucu ortaya çıkar.

• Nörojenik Şok : Omurga ve omurilikte görülen hasarlar sonucu ortaya çıkar. Omurga yaralanmalarının en büyük sebebi trafik kazalarıdır.

• Septik Şok : Çeşitli mikroorganizmaların sebep olduğu enfeksiyonlar sonrası gelişir.

• Şokta İlkyardım ;

• Bilincin açık kalması sağlanmalıdır

• Hasta sırt üstü yatırılmalıdır kusma varsa başı yana çevrilir.

• Şoka ait bulgular kontrol edilir

• Ayaklar altına destek konularak 30 cm yükseltilir ve hasta / yaralının üzeri örtülür.

• Ağızdan yiyecek ve içecek verilmez.

Yaralanmalarda İlkyarıdm

Yanıklarda İlkyardım

Kırık Çıkıklarda İlkyardım

• Kırık : Kemik dokusunun bütünlüğünün bozulmasıdır. Kırıklar hayati organlara ve atardamarlara zarar vererek hayati tehlike oluşturabilir.

• Kırık Çeşitleri :

• Kapalı Kırık : Deri bütünlüğünün korunduğu kırılan kemiğin görülmediği kırık çeşididir.

• Açık Kırık : Deri bütünlüğü bozulmuştur ; kırılan kemik uçları çıkmıştır ve kanama görülebilir. Deri bütünlüğü bozulduğu için enfeksiyon riskleri taşır.

• Kırıklarda İlkyardım :

• Gereksiz hareketlerle kan damarları , sinir , hayati organlar vb. yapılara zarar vermemek için yaralı hareket ettirilmemelidir.

• Kırık açık kırık ise kanama durdurulmalıdır.

• Kırık kesinlikle yerine yerleştirilmeye çalışılmamalıdır.

• Kırık şüphesi olan bölge tespit edilmeli ve kırık atel yardımıyla sabitlenmelidir.

• Kırık kolda ise askıya alınmalıdır.

• Çıkık : Eklemi oluşturan kemiklerin birbirinden kalıcı olarak ayrılmasıdır.

• Çıkık Belirtileri : Ağrı , şişlik , Kızarıklık, Hareket kaybı

• Çıkıkta İlkyardım :

• Çıkık yerine oturtulmaya çalışılmamalıdır.

• Çıkık tespit edilmeli ve soğuk uygulanmalıdır.

• Burkulma : eklemi oluşturan kemiklerin birbirinden anlık ayrılmasıdır.

• Burkulma Belirtileri : Ağrı , şişlik , kızarıklık , hareket kaybı

• Burkulmada Genel ilkyardım :

• Soğuk uygulama yapılıp bölge yukarı kaldırılır,

• Bölge sıkıştırıcı bandajla tespit edilir ,

• Omurga Kırıkları : Sakatlık ve felç riskinin fazla olduğu yaralanmalardır.

• Hastaya bilinç kontrolü ve ABC kontrolü yapılır ( Baş geri çene yukarı pozisyonu tam olarak verilmez .)

• Omurga yaralanmalarında yaralının sert bir zemin üzerinde yatması ve Baş –Boyun – Gövde çizgisinin korunması en ideal pozisyondur.

• Boyunda hasar varsa gazete veya kalın bir eşarptan boyunluk yapılır.

Bilinç Bozukluklarında İlkyardım

• Koma : Uzun süreli bilinç kaybıdır. Kişi sözlü ve ağrılı uyarıların hiç birine yanıt vermez.

• Koma Belirtileri : Yutkunma , öksürük gibi reflekslerin kaybolması , hiçbir uyarıya tepki vermeme, idrar kaçırma.

• Koma Sebepleri : Şiddetli kafa travmaları , zehirlenmeler , Şeker Hastalığı , Sara krizi , Epilepsi , Havale

• Komada İlkyardım :

• Bilinç kontrolü yapılır

• Koma pozisyonu verilir

• Ambulans gelene kadar solunum ve dolaşım kontrol edilir.

Koma Pozisyonu :

• Bilinç kontrolü ve ABC kontrolü yapılır

• Koma pozisyonu verilir.

• Tıbbi yardım gecikirse hasta / yaralı sürekli aynı tarafa yatırılmamalı : 30 dk dan sonra diğer tarafa çevrilmelidir.

Yaralı Taşıma Şekilleri

• Hasta / Yaralı olağanüstü bir tehlike olmadıkça hareket ettirilmemelidir. Aşağıdaki koşullar var ise taşınmalıdır;

• Yangın , patlama , çökme gibi olasılıklar

• Hasta / Yaralının temel yaşam desteği olduğu durumlarda ortam elverişli değilse,

Hasta/Yaralı Taşımasında Genel Kurallar :

• İlkyardımcı önce kendi güvenliğini sağlamalı

• Taşıma işlemi hasta / yaralıya yakın mesafeden yapılmalıdır.

• İlk yardımcı en uzun ve en kuvvetli kasların bulunduğu bacak kaslarını kullanmalıdır.

• İlkyardımcı hasta / yaralı kaldırma tekniği :

• Hasta / yaralıya iyice yaklaşmalıdır.

• Ayaklar omuz hizasında açılır ve bir ayak önde olmalıdır,

• Diz ve kalça bükülü , sırt düz tutulmalıdır.

• Yaralıyı kaldırırken ağırlık her iki bacağa birden verilmelidir.

• Yaralının baş-boyun-gövde ekseni korunarak en az 6 destek noktasından kavranmalıdır.

• Taşıma 1 den fazla kişi ile yapılıyorsa koordineli bir şekilde yapılmalıdır.

Sürükleme Yöntemleri:

• Koltuk altından tutarak sürükleme : Hasta / yaralıyı sırtüstü yatarken ilkyardımcı yaralının baş ucunda durarak koltuk altlarından tutarak sürükler.

• Ayak bileklerinden tutarak sürükleme : Yaralının baş ve boyununuyaralama riski yoksa uygulanır.

• Battaniye ile Sürükleme : Hasta /yaralı battaniyenin üzerine alınır. İlk yardımcı yaralının baş tarafına geçer battaniye uçlarından tutarak geriye doğru taşır.

• İtfaiyeci sürünme Yöntemi : Hasta / yaralının bulunduğu ortam çok dar ve tünel gibiyse ; bilinç kaybı varsa bu yöntem uygulanabilir. Yaralı sırt üstü yatar , el bileklerinden kalın bir malzeme ile bağlanır.

• İlkyardımcı yaralının ellerini boynuna geçirir, yaralıyı bacakları arasına alarak ellerini ve dizlerini üzerinde ilerleyerek sürükler.

• Kısa Mesafede Süratli taşıma teknikleri :

• Kucakta Taşıma : Yaralı bir elle dizlerin altından diğer elle gövdenin altından kavranarak ve ağırlık dizlere verilerek kaldırılır.

• İlk Yardımcının Omzundan Destek Alma :

• Yaralı kısmen yürüyebiliyorsa , bir elini ilk yardımcının omzuna atarak ağırlığını ona verir.

• Sırtta Taşıma Yöntemi : İlk yardımcı yaralıya sırtı dönük şekilde çömelir ve bacaklarını kavrar. Yaralı da ellerini ilk yardımcının göğsünde birleştirir.

• İtfaiyeci Yöntemi ile Omuzda taşıma :

• Altın Beşik Yöntemi :

İki ilkyardımcı ile uygulanır .

• Kollar ve bacaklardan tutarak tasıma :

İki ilkyardımcı tarafından uygulanır.

• Rentek Manevrası : Rentek manevrası araç içindeki yaralıyı çıkarmak için uygulanır. Yaralı araçtan çıkarılırken baş-boyun-gövde çizgisinin bozulmamasına dikkat edilmelidir

Yaralıya yan tarafından yaklaşılır. İlkyardımcı elini yaralının kendinden uzak taraftaki koltuk altından geçirerek kendine yakın taraftaki el bileğini kavrar. Diğer eli ile de hastanın çenesini tutar. Başın hareket etmemesi için ilkyardımcı yaralının yanağına yaklaştırarak destek verilir.