qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmrtyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwerty

O PALEOLÍTICO

ROCÍO REBOREDO BLANCOTOMÁS GUIMAREY VIDAL

CURSO 2012-2013

11

11

ÍNDICE

1.- Introducción…………………………………………………..3

2.- Periodicidade e características 2.1-Paleolítico inferior…………………………………………3 2.2-Paleolítico medio…………………………………………..4 2.3-Paleolítico superior………………………………………...4

3.- Xenealoxía 3.1-Paleolítico inferior………………………………………...5 3.2-Paleolítico medio………………………………………….6 3.3- Paleolítico superior……………………………………….6

4.-Arte Paleolítico………………………………………………..7 4.1-Arte mobiliar……………………………………………7 e 8 4.2- Arte rupestre……………………………………………8 e 9 4.2.1-Arte franco-cantábrica……………………………8 e 9 4.2.2-Arte levantino…………………………………….8 e 9

5.- Novas sobre restos do Paleolítico atopados en Galicia..9,10 e 11

11

1.- INTRODUCCION

Os historiadores dividen a vida da humanidade en dúas etapas: a primeira é a Prehistoria e a segunda é a Historia. A primeira iniciase coa aparición dos primeiros homínidos na terra (4 millóns de anos) e esta etapa divídese en dous periodos: Paleolítico “pedra antiga” e Neolítico “pedra nova”. A Historia iníciase có invento da escritura (3500 antes de cristo) e continúa ata os nosos días, pero á vez a historia divídese en catro períodos: Idade antiga, Idade media, Idade Moderna e Idade contemporánea.

2.- PERIODICIDADE E CARACTERÍSTICAS

O Paleolítico do grego, significa etimolóxicamente pedra antiga, termo creado polo arqueólogo John Lubbock en 1865 en contraposición á do Neolítico (Idade moderna da pedra). É o periodo máis longo da existencia do ser humano ( de feito abarca un 99% da mesma) e exténdese dende fai uns 2,85 millóns de anos ata fai uns 12.000 anos. Forma, xunto có Mesolítico/Epipaleolítico e o Neolítico, a chamada Idade de pedra, denominada así porque a elaboración de utensilios líticos sirveu ós arqueólogos para caracterizala.

Aínda que esta etapa identifícase có uso de útiles de pedra tallada, tamén se utilizaron outras materias primas orgánicas para construir diversos artefactos: oso, asta, madeira, coiro, fibras vexetais, etc. Durante a maior parte do Paleolítico inferior as ferramentas líticas eran grosas, pesadas, toscas e difíciles de manexar, pero ó longo do tempo foron facéndose cada vez máis lixeiras, pequenas e eficientes. O home do Paleolítico era nómada, é decir, a súa vida estaba caracterizada por un desplazamento contínuo ou períodico (estacional).

Tradicionalmente o Paleolítico dividiuse en tres periodos:

2.1.- Paleolítico Inferior. Ata os 127.000 anos antes do presente.

- A súa economía basábase na recolección, caza e pesca.- O home paleolítico era nómada e trashumante.- Poseían ferramentas e armas de pedra tallada.- O canto tallado é o artefacto máis antigo que xamais fabricou o ser humano.

11

Os cantos tallados recibiron moitos nomes: Olduvayense, Pebble Cultura, Pre-Achelense, Paleolítico Inferior Arcaico, Cultura dos Cantos tallados).

Canto tallado,o utensilio máis antigo e sinxelo

2.2.- Paleolítico medio. Ata os 40.000-30.000 anos antes do presente.

- O paleolítico medio foi definido pola existencia do Homo Neanderthalensis.- En Europa aparece o Homo Sapiens Neanderthalensis (manexo da Industria lítica perfeccionada).- A industria lítica característica encóntrase realizada básicamente sobre lascas, denominada técnica Levallois.- O home de Neandertal foi un homínido cazador e nómada que habitou en covas.- A él débense os primeiros ritos funerarios, o perfeccionamento das técnicas de caza, a utilización do lume para alumado e un grado de solidaridade social bastante acusado.- Aparece en África: Homo Sapiens Sapiens (Home Actual).

Unha lasca preparada para curtir peles

2.3.- Paleolítco Superior. Ata arredor de 12.000 anos antes do presente.

- Extinguese o Homo Sapiens Neanderthalensis.- Protagonismo do Homo Sapiens Sapiens.- Invención do arco.- Domesticación do can.- O arte é un elemento característico da cultura.

11

- Invención do arte rupestre e mobiliar.- Créanse gravados en covas, expresión artística (Altamira o Lascaux)- Ainda son cazadores e recolectores.- Desenrolo das técnicas de traballo, as ferramentas líticas perfecciónanse.- Período de Supremacía do home actual.

Folla de sílex, raspador e perforador

3.- XENEALOXÍA

Ó identificarse o Paleolítico co uso de ferramentas líticas por parte dos homínidos, boa parte de nosos ancestros ( como Australopithecus) quedan fora do seu ámbito de estudio, que únicamente abarca as especies conocidas do xénero Homo:

3.1.- Paleolítico Inferior:

- Australopithecus: o máis primitivo, moitos non o consideran un homínido.

* Non é bípede.* Cara é fociñuda (mandíbula prominente).

-Homo hábilis:* Cara fociñuda.* Semi- bípede.* Capaz de construir.* Homínido.

-Homo erectus* Segundo dos homínidos.* Rasgos menos primitivos.* Totalmente bípede.* As mans gañan flexibilidade.

- Pulgar oponible.- Prensibilidade.

11

* Vive da caza e constrúe útiles para iso.* A columna vólvese recta.* Este cambio permite o desenrolo do cerebro.

3.2.- Paleolítico medio

- Homo Sapiens Neandenthalensis.* Aspecto moderno.* Prácticamente perdeu todos os rasgos primitivos.* Os seus instrumentos son dunha gran técnica.* As súas mans son hábiles.* Extrae da caza a máxima utilidade.* Ten pensamento abstracto.* Ten ideas e crenzas.* Coñece e usa o lume.

3.3.- Paleolítico superior

- Homo Sapiens Sapiens: Home de Cromagnon.* Crenzas e pensamento abstracto.* Utilización da linguaxe .* Vivíu en covas semiconstruídas.* Practica ritos funerarios.* Crea unha cultura.* Organízase para a caza.

Imaxe da evolución do home

11

4.- ARTE PALEOLÍTICO

Aparece no Paleolítico Superior co Homo Sapiens- Sapiens. Está unido ás crenzas da cultura espiritual e do pensamento abstracto.

O estudo do arte permítenos coñecer as súas preocupacións. Os arqueólogos chegaron á conclusión de que non é un arte estético, senón que é máxico-relixioso.

Coa arte prentendían facilitar a caza, xa que pensaban que si o Chamán realiza os seus conxuros ante as pinturas, estas convertíanse en realidade. A caza é o tema principal, é a súa preocupación fundamental.

Poucas veces pintan ó home o que demostra a pouca importancia. Só aparece no arte levantino.

Xunto ós animais aparecen mans e signos xeométricos.

- Mans- Intento de capturar- Signos- Trampas e proxectís

As pinturas non aparecen na parte da cova onde viven, senón ao fondo, nun lugar de difícil acceso. O ondo da cova é considerada a zona sagrada. Cando falta espacio superpoñen as pinturas, o cal demostra que non é un arte estético.

Coa axuda da Antropoloxía é como se sacaron estas conclusións, xa que na actualidade hai tribus que viven de forma paleolítica e pintan con intención máxico-relixiosa.

4.1. Arte mobiliar

Realízase sobre obxetos móbiles (instrumentos de caza, cornos de animais, pequenas figuras…..)

- Bastóns de mando.- Son cornos de animal cun burato na súa parte máis ampla e con gravados. Creuse que servían para saber quen era o xefe da tribu e simbolizar o seu poder.

- “Venus paleolíticas”.- As máis importantes: “Willendorf, Vestrocina y Lespugne”.* Son figuriñas de bulto redondo esculpidas en pedra.

11

*Simbolizan a fertilidade humana, rasgos como o peito, o abdomen e as cadeiras están moi esaxerados.*Os outros rasgos ou non se representan ou son moi pequenos (non teñen brazos, o final das pernas desaparece e non teñen rostro) isto demostra que estos rasgos para eles non eran moi importantes.*Ao non ter rostro significa que non representan a ningunha muller en concreto.

Venus de Willendorf

4.2. Arte rupestre

Este tipo de arte é realizada sobre parede rochosa ( en covas ou en abrigos rochosos).Destacan:

4.2.1.--Arte franco-cantábrica(covas)-As pinturas sitúanse ó fondo da cova e os gravados na entrada.-Desenrólase no Sur de Francia e Norte da Península Ibérica (cordilleira cantábrica).Xacementos en Francia: Lecaux, RouffignacXacementos en España: Altamira, O Castillo, A Pasiega- Aparece no interior de covas habitadas e foi datado no Paleolítico Superior

11

- Representan fundamentalmente a animais, non aparece o home. Animais sós e illados, non teñen movemento, están representados de forma natural (arte realista ou naturalista)- É unha arte policromada.- Aproveitan relieves das rochas para pintar membros flexionados ou ventres preñados.

4.2.2.-Arte levantino(en abrigos rochosos) - Desenrólase nas costas Mediterráneas españolas, aínda que tamén hai en Israel, Norte de Africa….

-Non se puideron datar xa que aparece en abrigos rochosos non habitados. Díxose que pertencen ó Paleolítico Superior coma o arte franco-cantábrico. Un grupo de prehistoriadotes afirmaron que eran do Mesolítico:

Non aparecen animais de tipo glaciar Teñen unha composición máis complexa A miúdo representan escenas de caza: animais e homes Reflexa movemento (arte expresionista) É monocromática e o home é representado de forma

esquemática.

11

5.- NOVAS SOBRE RESTOS DO PALEOLÍTICO ATOPADOS EN GALICIA

-TERME ANTIQVAE.com 15 de agosto de 2010.Atópase en ARBO(PONTEVEDRA) un xacemento do Paleolítico inferior, superior ós 250.000 anos.

-EL PAÍS. 20 de agosto de 2012.Descóbrense na Cova de Eirós, en TRIACASTELA(LUGO), as primeiras pinturas rupestres de Galicia.

11

-PERIÓDICO ABC.es do 16 de marzo de 2013.Aparecen restos do Paleolítico en AS NEVES (PONTEVEDRA), únicos en Europa polo seu tamaño.