โครงการนเปนความรวมมอระหวางการทองเทยวแหงประเทศไทย (ททท.) สภาอตสาหกรรมทองเทยวแหงประเทศไทย (สทท.)

และคณะศลปศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลศรวชย โดยมจดมงหมายเพอสะทอนสถานการณทองเทยวปจจบน

และคาดการณสถานการณทองเทยวทก�าลงจะเกดขนในอนาคต (รายไตรมาส) และเผยแพรใหทกภาคสวนไดรบร เพอเปน

ขอมลใหแกผประกอบการและภาครฐเตรยมความพรอมรบมอกบความเปลยนแปลงทอาจจะเกดขน นอกจากนยงสามารถน�า

ขอมลไปใชในการประกอบการตดสนใจวางแผนดานการลงทน ดานก�าลงคน และดานอนๆ ตอไป

การศกษาแบงออกเปน 7 สวน ไดแก

1. ภาพรวมสถานการณทวไปทสงผลตอการทองเทยว

2. ผลการส�ารวจดชนความเชอมนผประกอบการธรกจทองเทยว และผลการวเคราะหสถานการณทองเทยวปจจบนในมมมอง

ของผประกอบการ นกทองเทยว และนกวชาการ

3. ผลการส�ารวจพฤตกรรมการทองเทยวและการใชจายของนกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางชาต

4. ปจจยทางดานเศรษฐกจ ภยธรรมชาต สถานการณออนไหว หรอนโยบายของภาครฐตางๆ ทคาดวาจะสงผลกระทบ

ตอสถานการณการทองเทยว

5. การคาดการณสถานการณทองเทยวชวงเทศกาล

6. การคาดการณจ�านวนนกทองเทยวตางชาต

7. ขอเสนอแนะ

TOURISM SITUATION AND FORECAST OF TOURISTS’ BEHAVIOR AND CONFIDENCE INDEX OF

THAILAND’S TOURISM INDUSTRY

การอานคาดชน

ดชนความเชอมนมคาอยระหวาง 0 – 200 โดย

• คาดชนสงกวา 100 หมายความวาสถานการณทองเทยวดกวาชวงระยะเวลาเดยวกนของปทผานมา

• คาดชนเทากบ 100 หมายความวาสถานการณทองเทยวเหมอนกนกบชวงระยะเวลาเดยวกนของปทผานมา

• คาดชนต�ากวา 100 หมายความวาสถานการณทองเทยวแยกวาชวงระยะเวลาเดยวกนของปทผานมา

1ดชนความเชอมนผประกอบธรกจการทองเทยวในประเทศไทย | ไตรมาสท 4 ป 2562

ดชนความเชอมนผประกอบธรกจการทองเทยวในประเทศไทย | ไตรมาสท 4 ป 25622

1.ภาพรวมสถานการณทวไปทางเศรษฐกจเศรษฐกจโลกมแนวโนมการขยายตวชะลอลงอยาง

ตอเนอง สบเนองจากเศรษฐกจทวโลกไดรบผลกระทบจากการคาระหวางประเทศทชะลอตว อนเนองมาจากนโยบายกดกนทางการคาทเพมขน ซงเปนผลพวงของปญหาสงครามการคาระหวางสหรฐฯกบจนทยงคงยดเยอ สงผลกระทบตอการผลต การสงออก และการลงทน นอกจากนการทประเทศสหรฐอเมรกามมาตรการระงบสทธพเศษทางภาษศลกากร (GSP) กบประเทศไทย สงผลใหดชนความเชอมนภาคอตสาหกรรมลดลงต�าสดนบตงแตเดอนมถนายน พ.ศ. 2561 เปนตนมา ทงนเสถยรภาพระบบการเงนโลกมความเสยงเพมขนในระยะตอไปจากภาวะอตราดอกเบยต�านาน (lower for longer) ขณะทธนาคารกลางของหลายประเทศไดปรบลดอตราดอกเบยนโยบายและสวนใหญมทศทางการด�าเนนนโยบายการเงนทผอนคลาย (dovish) มากขนเพอชวยประคบประคองเศรษฐกจ โดยธนาคารกลางสหรฐฯ ประกาศลดดอกเบยเปนครงท 3 โดยปรบลดดอกเบยลงมาอยทระดบ 1.50-1.75% จากเดม 1.75-2.00% และมแนวโนมจะปรบ ลดอตราดอกเบยนโยบายอกในป 2563

เศรษฐกจไทยมแนวโนมชะลอตวเพมขน เนองจากราคาสนคาเกษตรลดลง หนสนครวเรอนเพมขน การบรโภคภาคครวเรอนชะลอตว นอกจากนการลงทนภาคเอกชนในหมวดเครองมอเครองจกรยงคงชะลอตว ขณะทการลงทนในหมวดกอสรางสงสญญาณปรบตวดขน โดยภาคธรกจมองวาเศรษฐกจไทยหดตวในทกธรกจ โดยเฉพาะธรกจใน ภาคอสงหารมทรพย และธรกจตวแทนจ�าหนายรถยนต ขณะทการคาระหวางประเทศชะลอตว สะทอนจากมลคา การสงออกสนคาทหดตวสง แตอยางไรกดเศรษฐกจไทย ยงไดรบปจจยสนบสนนจากภาคการทองเทยวจากตางประเทศทขยายตวสงสดในรอบ 15 เดอน โดยนกทองเทยวชาวจน ขยายตวในอตราเร ง ทร อยละ 31.6 ต อป และยงม นกทองเทยวจากประเทศอนทขยายตวด อาท นกทองเทยวชาวอนเดย ลาว และญปน

คาเงนบาทแขงคาขนอยางตอเนอง และมความผนผวน สงผลกระทบตอการทองเทยว การสงออก การจางงาน และอปสงคในประเทศ คาเงนบาทมกรอบการเคลอนไหวอยท 30.00-30.50 บาทตอดอลลารฯ ซงสงผลตอการใชจายและ

การตดสนใจมาเทยวของนกทองเทยวตางชาต โดยเฉพาะ ชาวตางชาตแถบภมภาคยโรปและอเมรกา แมนกทองเทยวจะใชจายในสกลเงนประเทศตวเองเทาเดม แตการทเงนบาท แขงคาขน ท�าใหนกทองเทยวแลกเปนเงนบาทไทยไดนอยลง และมผลท�าใหนกทองเทยวชะลอการวางแผนมาทองเทยว ในชวงทเงนบาทแขงคาได

นโยบายกระตนเศรษฐกจจากมาตรการ “ชม ชอป ใช” มการคนสทธใหแกผถกตดสทธจากกรณไมยนยนตวตน จาก ผใชสทธทงหมด 3 เฟส เพอชวยในการสงเสรมการใชจายของประชาชนในชวงเทศกาลวนหยดยาวสนป

2.ผลการส�ารวจความเชอมนของผประกอบ การธรกจทองเทยวในประเทศไทย

2.1 ดชนความเชอมนไตรมาส 4/2562

จากการส�ารวจความคดเหนผ ประกอบการธรกจ ทองเทยวจ�านวนกวา 600 ราย พบวา ดชนความเชอมน ผประกอบการธรกจทองเทยวในไตรมาสท 4/2562 อยท 88 ต�ากวาภาวะปกตท 100 คอนขางมาก ลดลง ต�ากวาชวงเวลาเดยวกนของ 3 ปทผานมา (ไตรมาสท 4/2561 อย ท 100 ไตรมาสท 4/2560 อย ท 101 และไตรมาสท 4/2559 อยท 97) แสดงใหเหนวาผประกอบการมผล ประกอบการในไตรมาสนต�ากวาชวงระยะเวลาเดยวกน ของปทผานมาคอนขางมาก สะทอนสถานการณทองเทยวในไตรมาสนต�ากวาภาวะปกตคอนขางมาก โดยปจจยลบ มาจากเศรษฐกจโลกและเศรษฐกจภายในประเทศทอยใน ชวงชะลอตว สงผลใหการบรโภคภาคครวเรอนชะลอตว และคาเงนบาททแขงตวสงผลใหการใชจายของนกทองเทยว

ภาพท 1ดชนความเชอมนผประกอบการธรกจทองเทยวประเทศไทย

ป2559-2562

3ดชนความเชอมนผประกอบธรกจการทองเทยวในประเทศไทย | ไตรมาสท 4 ป 2562

ในรปเงนบาทลดลง นอกจากนระดบการแขงขนทางธรกจทสงขนสงผลตอพฤตกรรมในการใชจายของนกทองเทยวม การกระจายตว การไดขอมลขาวสารทสะดวกขนสงผลใหพฤตกรรมการทองเทยวเปลยนไป เนองจากนกทองเทยวสามารถเขาถงแหลงทองเทยวใหมๆ ไดงายขน จงท�าให นกทองเทยวมการกระจายตวไปเทยวในสถานททองเทยวใหมๆ มากขน

ส�าหรบผลการคาดการณในอก 3 เดอนขางหนา พบวาดชนความเชอมนคาดการณในไตรมาส 1/2563 อยท 94 แสดงใหเหนวาผประกอบการมความเชอมนวาสถานการณทองเทยวในไตรมาส 1/2563 จะดขนกวา ไตรมาสน แตกยงคงอยในภาวะทต�ากวาชวงเวลาเดยวกนของปทผานมา

2.2 ดชนความเชอมนจ�าแนกตามภมภาค

ภาพท 2ดชนความเชอมนผประกอบการธรกจทองเทยวประเทศไทย จ�าแนกตามภมภาค

ไตรมาส 4/2562 ผประกอบการธรกจทองเทยวประเมนสถานการณต�ากว าภาวะปกตทกภาค โดย ผประกอบการในภาคตะวนออกและตะวนตกเปนกล มทประเมนสถานการณต�าทสด (70) โดยอยในระดบต�ากวาปกตมาก รองลงมาไดแก กรงเทพฯ (80) ภาคใต (84) ภาคกลาง (93) และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (95) และภาคเหนอ (98) ตามล�าดบ มเพยงผประกอบการในภาคเหนอเทานนทประเมนสถานการณใกลเคยงปกต

ส�าหรบผลการคาดการณในอก 3 เดอนขางหนา พบวาดชนความเชอมนคาดการณในไตรมาส 1/2563 ผ ประกอบการธรกจทองเทยวสวนใหญยงคงคาดการณสถานการณทองเทยวในอก 3 เดอนขางหนา อยในระดบ ต�ากวาภาวะปกต โดยเฉพาะผประกอบการในภาคตะวนตก(77) ภาคตะวนออก (86) และภาคใต (87) ประเมนสถานการณ

ทองเทยวต�ากวาภาวะปกตคอนขางมาก สวนผประกอบการในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (100) ประเมนสถานการณอยในระดบปกต และภาคเหนอ (98) ประเมนสถานการณอยในระดบต�ากวาปกตเลกนอย ขณะทผประกอบการในภาคกลาง (103) คาดการณวาสถานการณการทองเทยวในไตรมาส 1/2563 จะดกวาภาวะปกตในชวงระยะเวลาเดยวกนของป ทผานมา

2.3 ดชนความเชอมนจ�าแนกตามประเภทธรกจ

ภาพท 3 ดชนความเชอมนผประกอบการธรกจทองเทยวประเทศไทย แบงตามประเภทธรกจ

ไตรมาส 4/2562 ผประกอบการธรกจทองเทยว สวนใหญประเมนสถานการณทองเทยวต�ากวาชวงเวลาเดยวกนของปทผานมาคอนขางมาก โดยธรกจภตตาคารรานอาหารเปนกลมทประเมนสถานการณต�าทสด (86) ตามดวยธรกจทวรน�าเทยว (87) ธรกจสปาและนวด (88) ธรกจโรงแรมทพก (89) และธรกจสนคาทระลก (91) ตามล�าดบ ขณะทผประกอบการธรกจขนสงและรถเชาเปนกลมทประเมนสถานการณดทสด (94) แตกยงคงอยในระดบต�ากวาภาวะปกตในชวงระยะเวลาเดยวกนของปทผานมา

ส�าหรบผลการคาดการณในอก 3 เดอนขางหนา พบวาดชนความเชอมนคาดการณในไตรมาส 1/2563 ผ ประกอบการธรกจทองเทยวสวนใหญยงคงเชอมนวา สถานการณทองเทยวต�ากวาปกต โดยผ ประกอบการภตตาคารและรานอาหารประเมนสถานการณต�าทสด (88) โดยประเมนสถานการณต�ากวาภาวะปกตคอนขางมาก ตามดวยธรกจทวรน�าเทยว (91) สปาและนวด (93) โรงแรมทพก(97) ประเมนสถานการณต�ากวาภาวะปกต สวนธรกจขนสงและรถเชา (100) ประเมนสถานการณอยในระดบปกต ในขณะทธรกจสนคาทระลก (102) ประเมนสถานการณดกวาภาวะปกตเลกนอย

ดชนความเชอมนผประกอบธรกจการทองเทยวในประเทศไทย | ไตรมาสท 4 ป 25624

ภาพท 4 ศกยภาพในการรองรบนกทองเทยวในไตรมาส4/2562

ภาพท 5 แผนการประกอบการในไตรมาส1/2563

ปรมาณสนคาในการรองรบนกทองเทยว ผประกอบการธรกจทองเทยวสวนใหญ (รอยละ 82) ประเมนปรมาณของสนคาและจ�านวนผใหบรการในธรกจของตวเองเพอรองรบ นกทองเทยวในไตรมาส 4/2562 อยในระดบเพยงพอ (ไมเกนศกยภาพ) และคาดวาศกยภาพในการรองรบนกทองเทยว ในไตรมาส 1/2563 อยในระดบเพยงพอเชนเดยวกน (รอยละ 76) เมอถามถงแผนการประกอบการในไตรมาส 1/2563 ผประกอบการสวนใหญ (รอยละ 37) ไมมแผนในการปรบเปลยนธรกจแตอยางใด แตมผประกอบการบางสวน (รอยละ 29) มแผนในการลดการลงทน และผประกอบการรอยละ 16 มแผนในการลดราคาสนคาหรอบรการ

ระดบความกงวลของผประกอบการตอปจจยทสงผลตอธรกจ พบวาผประกอบการมความกงวลเกยวกบจ�านวนนกทองเทยวลดลงมากทสด รองลงมากงวลเกยวกบนโยบายทางการเมอง และระดบการแขงขนทางธรกจทรนแรงมากขน ตามล�าดบ ทงน ผประกอบการคาดวาสถานการณทองเทยว ในไตรมาส 1/2563 จะดขนจากปจจบน เมอถามถงปจจยบวกทชวยสงเสรมในธรกจในไตรมาส 1/2563 ผประกอบการยงคงเหนวาการขยายเวลามาตรการยกเวนคาธรรมเนยมวซา ณ ดานตรวจคนเขาเมอง (Visa on Arrival : VoA) ยงเปนปจจยบวกทท�าใหนกทองเทยวเพมมากขน นอกจากน

ในไตรมาส 1/2563 เปนชวงฤดกาลทองเทยวและมวนหยดเทศกาลทส�าคญหลายเทศกาล ไดแก เทศกาลปใหมซงตรงกบชวงวนหยดยาว 5 วน เทศกาลวนตรษจน เทศกาล วนวาเลนไทน ซงคาดวาจ�านวนนกทองเทยวเพมขนกวา ในไตรมาส 4/2562 อยางแนนอน

ภาพท 6ระดบความกงวลของผประกอบการตอปจจยทสงผลตอ

ธรกจไตรมาส4/2562

ภาพท 7จ�านวนนกทองเทยวชาวตางชาต รายไตรมาสป 2553-

2562

จากการส�ารวจดชนความเชอมนของผประกอบการธรกจทองเทยวในไตรมาส 4/2562 พบวาผประกอบการรสกกงวลถงสถานการณทองเทยวในไตรมาส 4/2562 เปนอยางมาก เนองจากผลประกอบการลดลงจากภาวะปกตเปนอยางมาก และผประกอบการมความรสกวาจ�านวน นกทองเทยวลดลง

เมอพจารณาขอมลจากกระทรวงการทองเทยวและกฬาพบวาจ�านวนนกทองเทยวชาวตางชาต (ภาพท 7) ไมได ลดลงตามทผ ประกอบการร สกแตกลบเพมมากขนทกป ดงนนปญหาไมไดอยทจ�านวนนกทองเทยวตางชาตลดลง แตปญหาทแทจรง คอ จ�านวนนกทองเทยวคนไทยทออกมา เทยวภายในประเทศลดลงเนองจากปญหาดานเศรษกจ

5ดชนความเชอมนผประกอบธรกจการทองเทยวในประเทศไทย | ไตรมาสท 4 ป 2562

ทชะลอตว ท�าใหลกคาของธรกจทองเทยวบางประเภทลด คาใชจายลง และพฤตกรรมการใชจายของนกทองเทยว ตางชาตทเปลยนไป มการกระจายตวของนกทองเทยวไปยงแหลงทองเทยวใหมๆ มากขน นกทองเทยวประเภท FIT มสดสวนทเพมขน ซงนกทองเทยวกลมนมการกระจายตวไปเทยวทองถน ดงนนคาใชจายของนกทองเทยว FIT จงกระจายไปยงทองถนมากขน ทพกของการทองเทยวชมชน โฮมสเตย โฮสเทล และทพกประเภท Airbnb ไดรบความนยม เพมขน ซงเปนกลมผประกอบการทกระจายสวนแบงรายไดทางการตลาดของกลมธรกจโรงแรมและทพกไป จงท�าให ผประกอบการธรกจทองเทยวรสกวาประสบปญหาการแขงขนทรนแรง นอกจากนธรกจดานการขนสงและรถเชากมคแขงทเปนผประกอบการอสระทใช Platform Ride Hailing ทกระจายไปทวประเทศ ซงกระจายสวนแบงรายไดทางการตลาดดานธรกจขนสงและรถเชาไป เชนเดยวกบ Platform Food Panda และรานอาหารประเภท Street food ทกระจายสวนแบงรายไดทางการตลาดธรกจภตตาคารและ รานอาหารไปเชนเดยวกน

3.ผลการส�ารวจพฤตกรรมการทองเทยวและ การใชจายของนกทองเทยวทงชาวไทย และชาวตางชาต

3.1 ผลการส�ารวจพฤตกรรมการทองเทยวของ นกทองเทยวชาวไทย

จากการวเคราะหขอมลเกยวกบพฤตกรรมการใชจาย

เงนในการ shopping ของนกทองเทยวตางชาต จากขอมล

สถตนกทองเทยวตางชาตของกระทรวงการทองเทยวและกฬา

ระหวางป 2558-2561 จาก (ภาพท 8) พบวาพฤตกรรมการ

ใชเงนในการ shopping ของนกทองเทยวสวนใหญมแนวโนม

ลดลง สวนประเทศทมคาใชจายในการ shopping ตอวนสง

ไดแก นกทองเทยวจน ฮองกง และนกทองเทยวในกลมภมภาค

เอเชยตะวนออกเฉยงใต เอเชยใต และตะวนออกกลาง สวน

นกทองเทยวจนซงเปนลกคากลมใหญทสดในตลาดทองเทยว

ของประเทศไทยมคาใชจายเฉลยในการ shopping ลดลง

เลกนอยในป 2561 และคาดวามแนวโนมลดลงในปตอๆ ไป

เนองจากภาวะเศรษกจทชะลอตว สวนลกคาในภมภาคยโรป

อเมรกา และกลมประเทศโอเชยเนย มแนวโนมในการลด

คาใชจายในการ shopping ลงทกปอยางเหนไดชด

จากการวเคราะหขอมลเกยวกบพฤตกรรมการใชจาย

ดานอาหารและเครองดมของนกทองเทยวตางชาต (ภาพ

ท 9) จากขอมลสถตนกทองเทยวตางชาตของกระทรวง

การทองเทยวและกฬา ระหวางป 2558-2561 พบวาพฤตกรรม

การใช เงนด านอาหารและเครองดมของนกทองเทยว

เกอบทกประเทศมแนวโนมเพมขนทกป นกทองเทยวท

มคาใชจายเฉลยดานอาหารและเครองดมตอวนสง ไดแก

นกทองเทยวในภมภาคตะวนออกกลาง ฮองกง สงคโปร

บรไน นอรเวย ออสเตรเลย นวซแลนด สวนนกทองเทยวจน

ซงเปนลกคากลมใหญทสดมคาใชจายเฉลยดานอาหารและ

เครองดมลดลงเลกนอยในป 2561

ในการส�ารวจครงนผประกอบการธรกจภตตาคารและ

รานอาหาร ประเมนสถานการณต�ากวาธรกจประเภทอน อาจ

เนองจากสภาวะเศรษกจทชะลอตวท�าใหลกคาคนไทยทวๆ

ไป ลดคาใชจายประจ�าวนลงโดยลดการรบประทานอาหาร

นอกบาน ประกอบกบลกคาชาวจนทเปนนกทองเทยวกลม

หลกกลดคาใชจายดานอาหารลงเลกนอย แสดงใหเหนวา

นกทองเทยวชาวจนมแนวโนมประหยดในเรองการรบประทาน

อาหารมากขน ดงนน คาดวารานอาหารประเภท Street

food จะไดรบความนยมจากนกทองเทยวชาวจนเพมขน

จากการส�ารวจนกทองเทยวชาวไทยจ�านวน 400 รายทวประเทศ เกยวกบกจกรรมทนกทองเทยวชาวไทยชอบ ท�าระหวางทองเทยว พบวา กจกรรมทนกทองเทยวมสดสวนนยมท�ามากทสด ไดแก ถายรป (รอยละ 68) รองลงมาคอ มการแวะไหวพระขอพร นมสการศาสนสถาน/บรพาจารย(รอยละ 56) แวะชมววทวทศน/ชมธรรมชาต (รอยละ 48) และชอปปง (รอยละ 42) ตามล�าดบ สวนสถานททนกทองเทยวชอบไปมากทสด คอ แหลงทองเทยวทางธรรมชาต เชน จดชมวว/ภเขา/หาดทรายทะเล (รอยละ 65) รองลงมาคอ แหลงทองเทยวศาสนสถาน/อนสาวรยบรพาจารย (รอยละ 52) ถนนคนเดน (รอยละ 38) แหลงทองเทยวอนๆ เชน รานกาแฟ/รานอาหารสวยๆ (รอยละ 27) ตามล�าดบ จากการส�ารวจพบวานกทองเทยวรอยละ 99 นยมไปเทยวดวยตวเอง มนกทองเทยว เพยงรอยละ 1 ทใชบรการบรษทน�าเทยว

3.2 ผลการวเคราะหการใชจายของนกทองเทยวชาวตางชาต

ดชนความเชอมนผประกอบธรกจการทองเทยวในประเทศไทย | ไตรมาสท 4 ป 25626

จากการวเคราะหขอมลเกยวกบพฤตกรรมการใชจายดานทพกของนกทองเทยวตางชาต (ภาพท 10) จากขอมลสถตนกทองเทยวตางชาตของกระทรวงการทองเทยว และกฬา ระหวางป 2558-2561 พบวาพฤตกรรมการใชเงนดานทพกของนกทองเทยวสวนใหญมแนวโนมลดลง แสดง ใหเหนถงพฤตกรรมการใชจายดานทพกของนกทองเทยวมการประหยดในเรองคาทพกมากขน ดงนน ในภาวะเศรษฐกจทชะลอตวและคาเงนบาททแขงคาขนคาดวาทพกโฮมสเตย โฮสเทล และทพกประเภท Airbnb จะไดรบความนยมจากนกทองเทยวเพมขน เนองจากราคาถกกวาและมความยดหยนเรองกฎระเบยบมากกวา

ภาพท 8คาใชจายเฉลยตอวนดานการShoppingของนกทองเทยว

เปรยบเทยบป2558-2561

ภาพท 9 คาใชจายเฉลยตอวนดานอาหารและเครองดมของนกทองเทยว

เปรยบเทยบป2558-2561

ภาพท 10 คาใชจายเฉลยตอวนดานทพกของนกทองเทยวเปรยบเทยบ

ป2558-2561

7ดชนความเชอมนผประกอบธรกจการทองเทยวในประเทศไทย | ไตรมาสท 4 ป 2562

4.ปจจยทางดานเศรษฐกจ ภยธรรมชาต สถานการณออนไหวหรอนโยบายของ ภาครฐตางๆ ทคาดวาจะสงผลกระทบตอ สถานการณการทองเทยว

ไตรมาส 4/2562 มนโยบายของภาครฐทคาดวา จะส งผลตอสถานการณการทองเทยว คอ โครงการ “ชม ชอป ใช”

ภาพท 11 ความคดเหนของผประกอบการธรกจทองเทยวตอโครงการ

“ชม ชอป ใช”

เมอถามความคดเหนของผประกอบการธรกจทองเทยว เกยวกบนโยบายของภาครฐในโครงการ “ชม ชอป ใช” ท�าใหเกดการกระตนเศรษฐกจดานการทองเทยวหรอสงผลดตอสถานประกอบการหรอไม พบวา ผประกอบการสวนใหญรสกวาผลประกอบการไมแตกตางจากเดม (รอยละ 64) แตกมผประกอบการบางสวนทตอบวาท�าใหผลประกอบการดขนหรอดขนมาก (รอยละ 31) ซงพบวาสวนใหญเปนธรกจโรงแรม

ภาพท 12 เปรยบเทยบความคดเหนของผประกอบการธรกจทองเทยว

ตอโครงการ“ชม ชอป ใช”

เมอถามความคดเหนของผ ประกอบการธรกจ ทองเทยววาถาหากรฐบาลจะสนบสนนงบประมาณในการสงเสรมการทองเทยว ทานคดวาควรใหความส�าคญใน เรองใดมากทสด จากการส�ารวจพบวาผประกอบการสวนใหญเหนวาควรมการสงเสรมคณภาพและการบรการของสถานประกอบการเปนสงทควรใหความส�าคญมากทสด (รอยละ 41) รองลงมา คอ การสงเสรมสอโฆษณาดานการทองเทยว(รอยละ 33) การสงเสรมสงแวดลอมและความสะอาดของแหลงทองเทยว(รอยละ 20) สวนโครงการ “ชม ชอป ใช” ผประกอบการเหนดวยเพยงรอยละ 6

ภาพท 13ดชนความเชอมนคาดการณของผ ประกอบการธรกจ

ทองเทยวในชวงเทศกาลไตรมาส1/2563

5.การคาดการณการทองเทยวชวงเทศกาล ไตรมาสท1ป2563

ไตรมาส 1/2563 เปนชวงทมวนหยด ไดแก เทศกาลปใหม เทศกาลตรษจน เทศกาลวาเลนไทน และวนมาฆบชา

ดชนความเชอมนคาดการณการทองเทยวชวง

เทศกาล ในไตรมาส 1/2563 ผ ประกอบการคาดวา

สถานการณทองเทยวชวงเทศกาล ในไตรมาส 1/2563

ส วนใหญอย ในภาวะต�ากว าปกต โดยเฉพาะเทศกาล

วนวาเลนไทน ผ ประกอบการประเมนวาจะลดลงกวาใน

ภาวะปกตมากทสด รวมทงเทศกาลปใหม และวนตรษจน

ผประกอบการประเมนวาการทองเทยวจะต�ากวาปทผานมา

สวนวนมาฆบชาผประกอบการประเมนสถานการณอยใน

ภาวะปกต

ดชนความเชอมนผประกอบธรกจการทองเทยวในประเทศไทย | ไตรมาสท 4 ป 25628

เทศกาลปใหมเทศกาลปใหม ผประกอบการธรกจทองเทยวประเมน

สถานการณทองเทยวในภาพรวมอยในภาวะต�ากวาปกต (ดชนความเชอมนอยท 91)

ภาพท 14 ดชนความเชอมนผ ประกอบการเทศกาลปใหมจ�าแนก

ตามประเภทธรกจ

จ�าแนกผประกอบการรายธรกจ พบวาธรกจนวดและสปาเปนธรกจทประเมนสถานการณต�าทสด (74) รองลงมา คอ โดยธรกจน�าเทยว (80) และธรกจโรงแรม (82) ตามล�าดบ โดยอยในระดบต�ากวาภาวะปกตคอนขางมาก สวนธรกจอาหารและเครองดมและธรกจขนสงประเมนสถานการณ อยในระดบดกวาปกต (104)

ภาพท 15 ดชนความเชอมนผ ประกอบการเทศกาลปใหมจ�าแนก

ตามภมภาค

จ�าแนกผประกอบการเปนรายภาค พบวาผประกอบการ ในภาคกลาง (101) และภาคตะวนตก (103) เปนกลมทประเมนสถานการณอยในระดบดกวาปกต ขณะทภาคเหนอ (93) ประเมนสถานการณอยในระดบต�ากวาปกต สวนภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (88) ภาคตะวนออก (85) กรงเทพฯ (84) และภาคใต (83) ประเมนสถานการณต�ากวาปกตคอนขางมาก

เทศกาลตรษจนเทศกาลตรษจน ผ ประกอบการธรกจทองเทยว

ประเมนสถานการณทองเทยวภาพรวมอยในภาวะต�ากวาปกต (ดชนความเชอมนอยท 93)

ภาพท 16 ดชนความเชอมนผประกอบการชวงเทศกาลตรษจนจ�าแนก

ตามประเภทธรกจ

จ�าแนกผประกอบการรายธรกจ พบวาผประกอบการธรกจรานอาหาร (82) ธรกจน�าเทยว (80) และธรกจโรงแรม (85) ประเมนสถานการณทองเทยวต�ากวาภาวะปกต คอนขางมาก ในขณะทธรกจรานขายของทระลก (104) และธรกจขนสง (108) ประเมนสถานการณทองเทยวสงกวาระดบปกต

ภาพท 17 ดชนความเชอมนผประกอบการชวงเทศกาลตรษจนจ�าแนก

ตามภมภาค

จ�าแนกผประกอบการเปนรายภาค พบวาผประกอบการในภาคตะวนตก (75) ประเมนสถานการณต�าทสด รองลงมา คอ ภาคกลาง (78) และภาคใต (85) โดยประเมนสถานการณต�ากวาภาวะปกตคอนขางมาก ในขณะทผประกอบการธรกจทองเทยวในกรงเทพฯ (106) ภาคตะวนออก (103) และ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (107) ประเมนสงกวาระดบปกต

9ดชนความเชอมนผประกอบธรกจการทองเทยวในประเทศไทย | ไตรมาสท 4 ป 2562

ภาพท 18 ดชนความเชอมนผ ประกอบการชวงเทศกาลวาเลนไทน

จ�าแนกตามประเภทธรกจ

จ�าแนกผประกอบการรายธรกจ พบวาธรกจขนสงเปนธรกจทประเมนสถานการณต�าทสด (71) รองลงมา ไดแก ธรกจน�าเทยว (73) ธรกจนวดและสปา (73) ธรกจโรงแรม (75) ธรกจของทระลก (76) และอาหารและเครองดม (84) โดยทกประเภทธรกจประเมนสถานการณทองเทยวต�ากวาภาวะปกตคอนขางมาก

เทศกาลวาเลนไทน เทศกาลวาเลนไทน ผประกอบการธรกจทองเทยว

ประเมนสถานการณทองเทยวภาพรวมต�ากวาปกตคอนขางมาก (ดชนความเชอมนอยท 75) โดยเปนการประเมนต�ากวาปกตในทกธรกจ

ภาพท 19 ดชนความเชอมนผ ประกอบการชวงเทศกาลวาเลนไทน

จ�าแนกตามภมภาค

จ�าแนกผ ประกอบการเป นรายภมภาค พบวา ผประกอบการในภาคกลาง (70) และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ(70) ประเมนสถานการณทองเทยวในเทศกาลวาเลนไทน ต�าทสด รองลงมา คอ ภาคตะวนออก (73) ภาคตะวนตก (77) ภาคใต (78) กรงเทพฯ (79) ภาคเหนอ (80) ตามล�าดบ โดยประเมนสถานการณต�ากวาภาวะปกตคอนขางมาก โดยผประกอบการทกภาคประเมนสถานการณทองเทยว ในเทศกาลวาเลนไทน อยในภาวะต�ากวาปกตคอนขางมาก

วนมาฆบชาวนมาฆบชา ผประกอบการธรกจทองเทยวประเมน

สถานการณทองเทยวภาพรวมอยในระดบปกต (ดชนความเชอมนอยท 100)

ภาพท 20 ดชนความเชอมนผประกอบการชวงวนมาฆบชา จ�าแนก

ตามประเภทธรกจ

จ�าแนกตามประเภทธรกจ พบวาผ ประกอบการธรกจของทระลกเปนกลมธรกจเดยวทประเมนสถานการณ ทองเทยวในวนมาฆบชา ดกวาภาวะปกต (105) และผประกอบการธรกจอนๆ ประเมนสถานการณอยในภาวะปกต ยกเวนธรกจน�าเทยว ประเมนสถานการณต�ากวาปกตเลกนอย

ภาพท 21 ดชนความเชอมนผประกอบการชวงวนมาฆบชา จ�าแนก

ตามภมภาค

จ�าแนกตามภมภาค พบวาผ ประกอบการในภาคกลาง (105) และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (103) กรงเทพฯ (102) และภาคเหนอ (103) ประเมนสถานการณทองเทยวในวนมาฆบชาดกวาภาวะปกต สวนผประกอบการในภาค ตะวนออก (97) ภาคตะวนตก (96) ภาคใต (96) ประเมนสถานการณต�ากวาภาวะปกต

ดชนความเชอมนผประกอบธรกจการทองเทยวในประเทศไทย | ไตรมาสท 4 ป 256210

6.การคาดการณจ�านวนนกทองเทยวตางชาต ไตรมาส4/2562

จากขอมลลาสดของกระทรวงการทองเทยวและกฬา

(ขอมลเมอ12 ธนวาคม ป 2562) ในเดอนมกราคม- พฤศจกายน

ป 2562 ประเทศไทยมนกทองเทยวตางชาตรวม 35.87 ลานคน

และมรายไดจากการทองเทยว 1.74 ลานลานบาท คาดวา

ในไตรมาส 4/2562 จะมนกทองเทยวตางชาต 10.30 ลานคน

เพมขนรอยละ 6.08 จากชวงเวลาเดยวกนของปทผานมา

และมรายไดจากนกทองเทยวตางชาตในไตรมาส 4/2562

ประมาณ 516,834 ลานบาท

ในป 2562 คาดวาจะมนกทองเทยวตางชาตทงหมด

ทเดนทางเขามาทองเทยวในประเทศไทยประมาณ 39.62

ลานคน เพมขนจากป 2561 รอยละ 3.78 และคาดวามรายได

7.สรปและขอเสนอแนะ

การทองเทยวยงคงเปนฟนเฟองส�าคญในการกระตน และพฒนาเศรษฐกจของประเทศ หน วยงานภาครฐ ผประกอบการธรกจทองเทยวและทกภาคสวนทเกยวของทางการทองเทยวควรรวมมอกนเพอทจะแสวงหาแนวทางเพอทจะเปลยนวกฤตใหเปนโอกาสดวยการน�าจดแขงของประเทศมาก�าหนดเปนแนวทางหลกในการสงเสรมและ พฒนาตลาดการทองเทยว

7.1 ขอเสนอแนะตอภาครฐ

(1) เปลยนกฎเกณฑและระเบยบของธรกจโรงแรมและทพกใหทนสมยเขากบสภาวะปจจบน พรอมแกไข พรบ.โรงแรม ลดขนตอนตางๆ ใหงายขน

ภาครฐหามาตรการในการน�าโรงแรมและทพกทไมถกตอง มาขนทะเบยนใหถกตองตามกฎหมาย

ลดระเบยบ กฎเกณฑ หรอลดขนตอน การขนทะเบยนโรงแรม และทพกใหท�าไดงายขน

จากนกทองเทยวตางชาตทงปประมาณ 1.93 ลานลานบาท

เพมขนจากป 2561 รอยละ 2.87 ทงนตวเลขคาดการณ

จ�านวนนกทองเทยวเปนการคาดการณภายใตสถานการณ

ปกตทไม มเหตการณรนแรงมากระทบตอสถานการณ

การทองเทยว

ในไตรมาส 1/2563 ถาไมมเหตการณผดปกตใดๆ

คาดวาจะมนกทองเทยวตางชาต 11.02 ลานคน เพมขน

จากชวงเวลาเดยวกนของป 2562 รอยละ 2.08

คาดวาเมอสนป 2563 ประเทศไทยมนกทองเทยว

ตางชาตทงปประมาณ 40.7 ลานคน เพมขนจากป 2562

รอยละ 2.73 และคาดวามรายไดจากนกทองเทยวตางชาต

ทงปประมาณ 2.05 ลานลานบาท เพมขนจากป 2562

รอยละ 2.9

ตารางท 1 การคาดการณจ�านวนและรายไดจากนกทองเทยวตางชาตรายไตรมาส ป 2562-2563

ไตรมาส

1

2

3

4

รวม

นกทองเทยว

2560

(ลานคน)

9.19

8.13

8.78

9.29

35.39

นกทองเทยว

2561

(ลานคน)

10.58

8.85

9.04

9.71

38.18

รายไดจาก

การทองเทยว

2563p

(ลานบาท)

2,050,000p

นกทองเทยว

2563p

(ลานคน)

11.02p

40.7p

รายไดจาก

การทองเทยว

2562p

(ลานบาท)

556,946

395,626

464,111

516,834p

1,933,517p

อตรา

การเตบโต

ป 2562

(รอยละ)

2.08

1.36

5.64

6.08p

3.78p

นกทองเทยว

2562p

(ลานคน)

10.80

8.97

9.55

10.30p

39.62p

11ดชนความเชอมนผประกอบธรกจการทองเทยวในประเทศไทย | ไตรมาสท 4 ป 2562

(2) สงเสรมการพฒนาขดความสามารถของ ผประกอบการธรกจทองเทยวในการแขงขนในดานตางๆ เชน การพฒนาทกษะบคลากร การลงทน และการสงเสรมการตลาดทองเทยวทงในและตางประเทศ

จดสรรงบประมาณเพอธรกจ SME ในอตสาหกรรม การทองเทยว เพอใหผประกอบการดานการทองเทยว ไดเขาถงแหลงเงนทนตนทนต�าแบบไมมหลกทรพย ค�าประกน เพอน�าไปใชในการพฒนาธรกจ สนคา และ การบรการ

สงเสรมทกษะการใชเทคโนโลยดจทลในการท�าธรกจ เชน การท�า Digital Marketing ใหกบผประกอบการ รายยอย โดยอาจจะจดอบรมใหผประกอบการ หรอ มศนยในการใหค�าแนะน�าและความชวยเหลอกบ ผประกอบการ

(3) กระตนและสงเสรมใหมการเดนทางทองเทยว ของนกทองเทยวชาวไทยในประเทศ

เรงท�าการประชาสมพนธการทองเทยวภายในประเทศ อยางเรงดวนเพอกระตนการทองเทยวของคนไทย เชน ผลตสอโฆษณาดานเมองรองอยางตอเนอง จดสรร งบประมาณสนบสนนการผลตแผนปายประชาสมพนธ แหลงทองเทยวทโดดเดนของแตละจงหวด จดสรร งบประมาณสนบสนนเทศกาลทองเทยวทส�าคญของ ประเทศ

จดสรรงบประมาณสนบสนนในการปรบปรงแหลง ทองเทยวทส�าคญของแตละจงหวด เชน ถนนคนเดน/ ตลาดนดจดตงทขนชอ รานอาหารทนกทองเทยวชอบ ไปเชคอน ศาสนสถาน/บรพาจารยทขนชอของแตละ จงหวด โดยสนบสนนงบประมาณดานสงอ�านวยความ สะดวกแกนกทองเทยว สาธารณปโภค ทจอดรถ และ การตกแตงสถานทใหสวยงาม จดเชคอน (ถายรป) เพอตอนรบนกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางชาต

จดสรรงบประมาณในการสงเสรมอาหารพนถนทขนชอ ของแตละจงหวด รวมทงใหความรแกผประกอบการ ในการจดวางการอาหารใหดงดดดน ารบประทาน การออกแบบบรรจภณฑใหเปนทสนใจแกนกทองเทยว

จดสรรงบประมาณในการปรบปรงคณภาพและความ สะอาดของอาหารประเภท Street food พรอมอ�านวย ความสะดวกดานทจอดรถ จดจอดรบ-สงชวคราวส�าหรบ นกทองเทยวทมากบรถบส

(4) สรางความรวมมอระหวางภาครฐและ ผประกอบการธรกจทองเทยว สงเสรมการทองเทยวแบบ Responsible Tourism อยางเปนรปธรรม เพอสงเสรมการทองเทยวอยางรบผดชอบตอสงคมและยงยน

(5) สร างความร วมมอระหว างภาครฐและผ ประกอบการธรกจทองเทยวในการสงเสรมการตลาดเพอเจาะตลาดนกทองเทยวเฉพาะกลม เชน นกทองเทยวหลงเกษยณ กลมนกทองเทยวประเภทเหมาล�าเครองบน เรอลองแมน�าเจาพระยา เรอทวรเกาะ สมย พงน

(6) สรางความรวมมอระหวางภาครฐและผประกอบการธรกจทองเทยวในการน�ากลยทธการสงเสรมดานราคามาปรบใชเพอสงเสรมการทองเทยวและสรางแรงจงใจ นกทองเทยวชาวตางประเทศใหเดนทางเขามาทองเทยวในประเทศไทย

(7) สรางความเชอมนในดานภาพลกษณความปลอดภยในการเดนทางทองเทยวภายในประเทศ

7.2 ขอเสนอแนะตอผประกอบการธรกจทองเทยว

(1) วางแผนการบรการเพอรองรบการทองเทยว

ประเภท FIT ทมสดสวนเพมขนทกป

เพมคณภาพสนคาและการบรการเพอดงดดลกคา

ตางชาต เชน ใชผลตภณฑท เป นนวตกรรมหรอม

กระบวนการผลตทเปนภมปญญาทองถน ใชผลตภณฑ

ทมการอนรกษธรรมชาต มการจดวางการอาหารให

ดงดดดนารบประทาน

มกจกรรมเพอดงดดนกทองเทยวใหกลบมาใชบรการซ�า

โดยการเพมการบรการเพอสรางความประทบใจในการ

บรการ เชน มพนทสวนกลางเพอใหนกทองเทยวไดท�า

กจกรรมทมการออกก�าลงกายเบาๆ เชน trampoline

บอลโตะโกล มกจกรรม DIY ทนกทองเทยวสามารถลงมอ

ท�าไดดวยตวเองเพอสรางประสบการณการทองเทยว

บรษททวรน�าเทยวเพมทางเลอกในการใหบรการแก นกทองเทยวแบบ FIT เชน เพมผลตภณฑการบรการ ประเภทการจดหาพาหนะในการเดนทาง ผลตภณฑ น�าเทยวตามความตองการของลกคา เชน การน�าเทยว แบบ Hiking Trekking diving Fishing เปนตน

ธรกจภตตาคารรานอาหารเพมคณภาพสนคาและ การบรการเพอแขงกบรานอาหารประเภท Street food

ดชนความเชอมนผประกอบธรกจการทองเทยวในประเทศไทย | ไตรมาสท 4 ป 256212

(2) สรางเครอขายการท�างานรวมกนระหวาง ผประกอบการธรกจทองเทยวทงภายในจงหวด ภายใน ภมภาคและภายในประเทศ

มการวางแผนการขายรวมกนระหวางผประกอบการธรกจทองเทยว เชน ถาหากพกทโรงแรม A จะไดสวนลด รานอาหาร B หรอจบมอกนระหวางธรกจทสมพนธกนใน การใหสวนลดในราคาพเศษ เพอกระตนความสนใจของลกคาไมใหไปใชบรการทอน

(3) ใช สอสงคมออนไลน หรอการประยกต ใช เทคโนโลยเปนเครองมอในการอ�านวยความสะดวกแกกลมลกคา เชน การมเวบเพจของราน/สถานประกอบการ เพอเปนชองทางในการตดตอและการเขาถงขอมลของสถานประกอบการ การปรบปรงระบบการจายเงนแบบออนไลน

(4) ตดตามสถานการณเศรษฐกจและสงคมของโลกอยางสม�าเสมอเพอปรบตวใหทนตอสถานการณทเปลยนแปลง

ดชนความเชอมนผประกอบการธรกจทองเทยวในประเทศไทยค�านวณจากผลการส�ารวจตวแทนผประกอบการเอกชน รวมถงเจาหนาทของรฐทเกยวของ โดยเปนการส�ารวจรายไตรมาส และรายป เพอประโยชนตอผประกอบการและผวางแผนนโยบาย ดชนความเชอมนผประกอบการธรกจทองเทยวในประเทศไทยยงแยกไดตามภมภาค และประเภทธรกจ

การค�านวณดชนกระท�าโดยการถามค�าถามผประกอบการเอกชน รวมถงเจาหนาทของรฐทเกยวของทกๆ ไตรมาส โดยใช ค�าถามหลกตามแนวทางของ World Tourism Organization (UNWTO) ไดแก

ทานประเมนผลการประกอบการในธรกจของทาน ในไตรมาสน อยางไร เมอเปรยบเทยบกบชวงระยะเวลาเดยวกน ของปทผานมา

ทานคาดวาผลประกอบการในธรกจของทาน ในไตรมาสทจะถงน จะเปนอยางไร เมอเปรยบเทยบกบชวงระยะเวลา เดยวกนของปทผานมา

ทงน ผตอบแบบสอบถามสามารถเลอกค�าตอบไดจาก: ลดลงมาก (0), ลดลง (50), เหมอนเดม (100), ดขน (150), หรอ ดขนมาก (200) จากนนจงน�าผลทไดไปหาคาเฉลย โดยผลดชนความเชอมนทมากกวา 100 แสดงวาผประกอบการ ประเมนวาสถานการณการทองเทยวดกวาปกอนๆ นอกจากนยงมค�าถามปลายเปดเพอใหผประกอบการไดแสดงความคดเหน ตอสถานการณการทองเทยวเพอน�ามาประกอบการวเคราะหขอมลอกดวย

ส�าหรบการส�ารวจความเชอมนผประกอบการในไตรมาสท 4 ป 2562 น ด�าเนนการส�ารวจในชวงเดอนตลาคม มตวแทนผประกอบการเอกชนทเกยวของกบธรกจทองเทยวตอบแบบสอบถามทงหมด 600 ราย สวนการส�ารวจความคดเหนนกทองเทยว มผตอบแบบสอบถามเปนนกทองเทยวชาวไทยทงหมด 400 ราย

ทงน ในไตรมาสท 1/2559 ไดมการเปลยนแปลงสดสวนผประกอบการทใชในการส�ารวจเพอใหสามารถสะทอนสถานการณ ธรกจการทองเทยวในประเทศทเกดขนจรงมากยงขน โดยตดการส�ารวจผประกอบการธรกจน�าเทยวตางประเทศ (Outbound) ออก และเพมสดสวนผประกอบการธรกจโรงแรมและน�าเทยว (Domestic และ Inbound) และมการปรบสดสวน ผประกอบการในแตละภมภาคใหมความเหมาะสมมากขน ดงนน ดชนความเชอมนทไดจากการส�ารวจในไตรมาสท 1/2559 อาจจะไมตอเนองกบดชนทไดมการส�ารวจกอนหนา

ผทสนใจสามารถตดตามขาวสารโครงการไดทเวบไซต www.thailandtourismcouncil.orgสภาอตสาหกรรมทองเทยวแหงประเทศไทย (สทท.)

E-mail: Info@thailandtourismcouncil.org

สรปผลการส�ารวจดชนความเชอมนผประกอบการธรกจทองเทยวในไตรมาสท 4/2562

• ดชนความเชอมนผประกอบการธรกจทองเทยวในไตรมาสท 4/2562 เทากบ 88 ต�ากวาระดบปกตคอนขางมาก

• ดชนความเชอมนคาดการณ ในไตรมาสท 1/2563 เทากบ 94 เปนการคาดการณดขนจากไตรมาสนแตยงคงต�ากวาระดบปกต

• ไตรมาส 4/2562 คาดวาจะมนกทองเทยวตางชาต 10.30 ลานคน เพมขนรอยละ 6.08 จากชวงเวลาเดยวกนของป 2561

• คาดวาเมอสนป 2562 ประเทศไทยมนกทองเทยวตางชาตทงปประมาณ 39.62 ลานคน เพมขนจากป 2561 รอยละ 3.78

และคาดวามรายไดจากนกทองเทยวตางชาตทงปประมาณ 1.93 ลานลานบาท เพมขนจากป 2561 รอยละ 2.87

• ไตรมาส 1/2563 คาดวาจะมนกทองเทยวตางชาต 11.02 ลานคน เพมขนจากชวงเวลาเดยวกนของป 2562 รอยละ 2.08

• คาดวาเมอสนป 2563 ประเทศไทยมนกทองเทยวตางชาตทงปประมาณ 40.7 ลานคน เพมขนจากป 2562 รอยละ 2.73

และคาดวามรายไดจากนกทองเทยวตางชาตทงปประมาณ 2.05 ลานลานบาท เพมขนจากป 2562 รอยละ 2.9

THAILAND TOURISM CONFIDENCE INDEX