1. Chnh sch Chnh sch cn bng quan h vi cc nc ln ca Vit nam trong thi k i mi Hc vin: Nguyn Th Vn Anh

Chnh sch cn bng quan h vi cc nc ln l 1 chnh sch rt quan trng ca mi quc gia. Mt quc gia mun n nh, pht trin lun cn thc hin chnh sch ny. Bn cht ca chnh sch cn bng quan h l khng lin minh khng i u vi quc gia no. C 3 iu kin thit yu thc hin chnh sch ny l: Mt l: Quan h cc nc ln cn bng, hai l ch th nc nh - nh trong lun vn cp l Vit Nam v mi trng quc t n nh. i su phn tch, nghin cu chnh sch cn bng quan h vi cc nc ln ca Vit Nam trong thi k i mi, ngoi phn m u v kt lun, lun vn gm c 3 chng: Chng I: Chnh sch gi cn bng quan h - mt s vn l thuyt i su phn tch l thuyt chnh sch cn bng mi quan h v cc iu kin c th thc hin c chnh sch ny. Chng II : Chnh sch cn bng quan h ca Vit Na Ni dung Chng II i su phn tch nhng ni dung c bn ca chnh sch gi cn bng quan h vi cc nc ln ca Vit Nam trong thi k i mi. Chng III: Trin khai thc hin, mt s thnh tu v kh nng duy tr chnh sch cn bng quan h ca Vit Nam. Phn tch thc tin quan h ca ta vi hai i tc chnh l Trung Quc v M, ng thi phn tch quan h vi cc nc khc trn cc lnh vc an ninh, kinh t, chnh tr nhm chng minh chnh sch c p dng trn thc t. Tm li, yu t cn bng gia cc nc ln, v mi trng ha bnh, n nh, hp tc c thc y v duy tr trong nhng nm qua v nhng nm tip theo l

c s thun li cho Vit Nam thc hin chnh sch cn bng quan h vi cc nc. Tuy nhin, nhng yu t xung t mang tnh khu vc nh Bin ng cng c th cn tr chng ta thc hin chnh sch ny. thc hin chnh sch cn bng trong quan h i ngoi, i hi ng v nh nc phi c cc chnh sch kho lo, da trn nn tng li ch dn tc l ti cao. 2. S ln mnh v kinh t ca Trung Quc v tc ng n hp tc ng Hc vin Nguyn Th Thi Bnh L mt trong nhng quc gia c tc tng trng kinh t lin tc cao nht th gii t cui thp nin 1970 tr li y, Trung Quc thc s chuyn mnh khng nhng thnh mt con rng chu , m cn tr thnh cng xng ca th gii, mt "cng quc mi xut hin", thch thc quyn lc ca siu cng M. Vi tim nng to ln v nhiu mt, Trung Quc rt c kh nng vn ln thnh mt trung tm quyn lc khu vc chu - Thi Bnh Dng v c th gii trong tng lai khng xa. ng l mt trong nhng khu vc pht trin nng ng nht ca th gii. Trong nhng thp k gn y, kinh t ng c bc pht trin nhanh chng, trong Trung Quc, Nht Bn v Hn Quc l ba trong s mi nc c nn kinh t ln hng u th gii. Vit Nam l mt quc gia nm trong khu vc ng v l lng ging trc tip ca Trung Quc nn vic nghin cu s ln mnh v kinh t ca Trung Quc v tc ng ca nhn t ny i vi quan h Vit Nam Trung Quc ni ring, v hp tc khu vc ng ni chung, l yu cu ht sc cp thit, i vi Vit Nam Lun vn tp trung vo ba mc tiu sau: th nht l nh gi s ln mnh v kinh t ca Trung Quc v mc tiu ca Trung Quc i vi khu vc ng ; th hai l phn tch qu trnh hnh thnh v pht trin ca hp tc ng v tc ng ca s ln mnh v kinh t ca Trung Quc i vi hp tc ng ; v th ba d bo trin vng pht trin kinh t ca Trung Quc, kh nng pht trin hp tc ng v vai tr nh hng ca Trung Quc ti khu vc ny trong tng lai, t a ra kin ngh

v chnh sch ca Vit Nam. Ngoi phn M u v Kt lun, lun vn c b cc thnh 3 chng vi ni dung nh sau: Chng 1: S pht trin kinh t ca Trung Quc Chng 1 i su phn tch thc trng pht trin kinh t ca Trung Quc, nhng thnh tu m nc ny t c sau hn 30 nm tin hnh ci cch v m ca, cng nh nhng vn cn tn ti trong nn kinh t, t nh gi thc lc v kinh t v v th ca Trung Quc trong nn kinh t ton cu cng nh trong phm vi khu vc ng . Chng 2: Hp tc ng v tc ng ca s pht trin kinh t ca Trung Quc y l chng chnh ca Lun vn. Chng ny phn tch qu trnh hnh thnh v pht trin ca hp tc ng , v thi ca cc nc lin quan ch yu i vi hp tc ng . Chng 2 i su lm r mc tiu v chnh sch ca Trung Quc i vi hp tc khu vc ng , t a ra nhng nh gi v vai tr v nh hng ca mt Trung Quc ang ln mnh i vi tin trnh hp tc ng trn cc lnh vc kinh t, an ninh-chnh tr, v vn ho. Chng 3: Trin vng hp tc ng , nh hng ca Trung Quc, v kin ngh chnh sch ca Vit Nam Chng 3 tp trung nh gi v d bo v trin vng hp tc ti ng , v s pht trin kinh t ca Trung Quc trong thi gian ti. Chng 3 cng bao gm nh gi nhng nh hng ca Trung Quc ln mnh i vi Vit Nam v nhng tc ng do mt Trung Quc ngy cng gia tng nh hng trong hp tc ng i vi nc lng ging ni sng lin mt di nh Vit Nam. T , tc gi a ra mt s suy ngh v chnh sch ca Vit Nam nhm m bo li ch an ninh, chnh tr v kinh t trong quan h gia Vit Nam Trung Quc ni ring, v trong tin trnh hp tc ng ni chung.

3. Chnh sch ng Nam ca Nht Bn nhng nm u th k XXI Hc vin: Nguyn c Bo Chu Nht Bn l mt trong nhng cng quc pht trin hng u th gii, c tim lc kinh t, qun s tng i ln mnh. Tuy nhin, v th chnh tr v qun s ca Nht Bn trn trng quc t hin vn cha tng xng vi sc mnh v kinh t v s pht trin ca khoa hc k thut. Chnh v vy, bc sang th k XXI Nht Bn v ang iu chnh chnh sch i ngoi nhm tng cng tim lc v qun s v chnh tr, vi mc tiu a Nht Bn tr thnh mt cng quc ton din, c vai tr to ln trn th gii, trc ht l khu vc chu . Nht Bn hiu r rng khng th pht huy vai tr ton cu nu khng bt u t khu vc. Do vy, Nht Bn t trong tm chnh sch vo khu vc Chu Thi Bnh Dng v coi ng Nam c v tr quan trng c bit trong chnh sch i ngoi ca mnh. Vy trong thi gian ti, liu Nht Bn c t c mc tiu tr thnh mt cng quc ton din hay khng? Nht Bn s c vai tr nh hng nh th no i vi khu vc ng Nam v trn th gii nhng nm u th k XXI v trong nhng thp nin tip theo? gii p mt lot nhng cu hi trn, tc gi la chn ti: Chnh sch ng Nam ca Nht Bn nhng nm u th k XXI. ti c chia lm ba chng, c th: Chng 1, nhng nhn t tc ng ti chnh sch ng Nam ca Nht Bn nhng nm u th k XXI; Chng 2, ni dung chnh sch ng Nam ca Nht Bn nhng nm u th k XXI; Chng 3, mt s d bo v chnh sch v vai tr ca Nht Bn ng Nam trong thi gian ti. Trong chng 1, tc gi tp trung phn tch nhng nhn t khch quan, ch quan tc ng n chnh sch ng Nam ca Nht Bn. Chng 2 phn tch nhng ni dung c bn trong chnh sch i ngoi ca Nht Bn v vic trin khai chnh sch khu vc ng Nam . T nhng cn c nu chng 1 v chng 2 c nhng nhn xt i vi chnh sch ng Nam ca Nht Bn nhng nm u th k XXI chng 3, trong bao gm nhng mt t c v nhng mt hn

ch, ng thi a ra mt s d bo v chnh sch v vai tr ca N 4. Sc mnh mm ca Trung QucKhi nim v Thc tin Hc vin: Nguyn L Dung Vit Nam v Trung Quc l 2 nc lng ging, c nhiu im tng ng, bt c s thay i no trong chnh sch ca Trung Quc, c bit l vic khuch trng sc mnh mm ca quc gia ny u t nhiu c nh hng n Vit Nam v khu vc. Bn cnh , bn thn khi nim sc mnh mm ni ln mt phn tnh cht v s quan trng ca n ngi ta phi nhc n. Trong lun vn, tc gi tp trung lm r khi nim sc mnh mm, ch ra sc mnh mm ca Trung Quc trn thc tin, c th l 2 chu v chu Phi. ng thi, lun vn cng s a ra mt s d bo v sc mnh mm ca Trung Quc trong tng lai & kinh nghim cho Vit Nam. Ngoi Li m u v Kt lun, lun vn gm 3 chng: Chng 1, tp trung lm r khi nim sc mnh mm nh khi qut v qu trnh hnh thnh v pht trin ca sc mnh cng nh khi nim v ni dung ca n v vic vn dng sc mnh mm trong quan h quc t ca mt s nc, quan im, c s ca sc mnh mm Trung Quc; t ch ra nhng mc tiu, tham vng ca Trung Quc trong vic trin khai sc mnh mm. Chng 2, tp trung gii thiu v vic Trung Quc trin khai sc mnh mm trn thc tin, c th l chu v chu Phi. Chng 3 l chng d bo v sc mnh mm ca Trung Quc trong tng lai v nhng kinh nghim cho Vit Nam trong vic pht trin sc mnh mm. 5. Cng ng An ninh ASEAN v vic tham gia ca Vit NamHc vin Nguyn Vn Dng

Tri hn bn mi nm hnh thnh pht trin, Hip hi cc quc gia ng Nam (ASEAN) tr thnh mt thc th chnh tr-kinh t bao gm c 10 quc gia trong khu vc. Tnh on kt, tnh thng nht, s linh hot v tinh thn ci m

tr thnh im sng trong quan h chnh tr quc t, l n by gip ASEAN vn khc bit v th ch chnh tr, trnh pht trin, nim tin tn gio v c th vn ha, ng vng v khng ngng pht trin trong nhng nm gn y. K t khi hnh thnh, mc d ASEAN lp ra nhiu c ch phi hp, hp tc v chnh tr an ninh nhng vn cha m bo c nhu cu cp thit ca Hip hi trc nhng bin chuyn nhanh chng ca tnh hnh th gii. y chnh l tin ASEAN tin ti xy dng Cng ng ASEAN vi 3 tr ct: hp tc chnh tr-an ninh, hp tc kinh t v hp tc vn ho-x hi v mc tiu bo m ha bnh, n nh v chia s thnh vng, hng ti mt cng ng nng ng, gn kt, t cng v hi nhp. S xut hin tng v Cng ng An ninh ASEAN (ASC) cho thy mi quan h gia cc thnh vin ASEAN trong cc vn v chnh tr an ninh chuyn sang mt giai on mi, rng ln hn v lnh vc, su sc hn v ni dung, phong ph hn v hnh thc. Mt Hip hi on kt, c tinh thn hp tc cht ch, hng ti tng lai khu vc ha hp vi mi trng n nh, ha bnh, hp tc v thnh vng chung l hon ton ph hp vi li ch ca Vit Nam. Do , Vit Nam ch ng v tch cc tham gia qu trnh nh hnh, xy dng v trin khai cc quyt nh chung ca ASEAN v ASC. ti nghin cu vi tiu Cng ng an ninh ASEAN v vic tham gia ca Vit Nam s tp trung lm r nhn thc v theo l chnh sch ca Vit Nam i vi ASC trong qu trnh tng bc tham gia hi nhp quc t. Xy dng ASEAN on kt v hp tc cht ch, c bit l trong lnh vc chnh tr an ninh nhm bo m mi trng khu vc ha bnh, n nh hon ton ph hp vi li ch ca Vit Nam. Vi bn Lun vn, tc gi mong c lm r Vit Nam nhn thc th no v tm quan trng ca ASC? chun b ra sao trong tin trnh tham gia ASC? v trn c s gii p cc cu hi trn, Lun vn s a ra mt s khuyn ngh v bin php Vit Nam tham gia ASC c hiu qu hn. Ngoi Li ni u v Kt lun, bn lun vn s gm:

Chng 1: Tin trnh xy dng Cng ng An ninh ASEAN, trong ch yu tm hiu qu trnh hp tc chnh tr an ninh ASEAN, i su phn tch l trnh xy dng ASC vi cc nhn t khch quan v ch quan. Chng 2: Vit Nam tham gia ASC, tp trung nu, phn tch nhn thc ca Vit Nam v ASEAN ni chung v ASC ni ring; mc tiu, li ch ca vic tham gia ASC; qu trnh chun b, trin khai trn thc t, ng thi nh gi khi qut vic tham gia ASC. Chng 3: Trin vng ca ASC v vic tham gia ca Vit Nam cng mt s khuyn ngh trong qu trnh tham gia ASC thi gian ti. 6. Vn chng khng b quc t trong quan h Nga - M sau Chin tranh lnh Hc vin: Tng Th Hoi Hng Cp quan h Nga- M l cp quan h quan trng trong i sng quan h quc t, bi n gin y l quan h gia hai nc ln trong quan h quc t ng i. Bn cnh , vn khng b quc t tr thnh mt vn ton cu, nhc nhi v e da nghim trng n tnh hnh an ninh th gii. Bi vy, vic nghin cu cp quan h Nga- M trong vn chng khng b quc t l ht sc cn thit Chng I: cp n quan h Nga- M trong giai on t 1991 n trc 11/9/2001. Sau chin tranh lnh, M tr thnh siu cng duy nht, M tham vng tr thnh b ch th gii. Nc Nga do s yu km v kinh t, s st gim uy tn trn th gii, nc Nga ch trng y mnh quan h vi cc nc phng Ty, c bit l M vi mong mun nhanh chng khi phc nn kinh t nc Nga. Sau chin tranh lnh, chnh sch hai mt ca M i vi Nga vn khng h thay i, M va hp tc va kim ch Nga, khng Nga vn ln e da a v s 1 ca M trn trng quc t. Chng II: Tp trung nghin cu quan h Nga- M sau s kin 11/9/2001. y l mc lch s quan trng, ln u tin k t khi lp quc, nc M b tn cng ngay

trn lnh th ca mnh. iu ny tc ng mnh m ti t duy chng khng b quc t ca cc nh lnh o M. Chng khng b quc t tr thnh nhim v hng u trong mi quyt sch ca M sau s kin 11/9 xy ra. Nga v M tuyn b tr thnh ng minh ca nhau, ng h nhau v mi mt. C th ni, s kin 11/9 l cht xc tc mnh m Nga- M xch li gn nhau hn. Tuy nhin cho d M v Nga l ng minh ca nhau trn mt trn chng khng b, chnh sch hai mt ca M vi Nga vn khng thay i. Trong chng III: a ra mt s nhn nh v s pht trin ca khng b quc t, v kh nng chng khng b quc t ca Nga v M v trin vng quan h hai nc trn mt trn chng khng b quc t trong thi gian ti. V chng khng b quc t l mt cuc chin lu di, nn chc chn trong thi gian ti Nga v M vn s tip tc hp tc vi nhau, tuy nhin, do xut pht t li ch ring ca mi nc nn s khng trnh khi mu thun. Quan h Nga- M l cp quan h quan trng v phc tp, bi y l quan h gia hai nc ln. Vn chng khng b quc t l vn m c Nga v M u quan tm. Bi vy, vn hp tc vn tip tc trong thi gian ti. Tuy nhin y l vn mang tnh thi s cao, nn vic nghin cu cn cp nht thm nhng s kin mi trong thi gian ti.

7. Ngoi giao kinh t: L lun v Thc tin Hc vin: on Thu Ngn Sau Chin tranh lnh, nguy c xy ra chin tranh trn phm vi ton cu l rt t mc d u trn th gii vn ang xy ra nhng cuc chin tranh, xung t cc b, din ra trn phm vi quc gia v khu vc. Nhn chung, xu th ng x ca cc quc gia trong quan h quc t trong giai on hin nay l: hp tc cng pht trin. Hn na, trong bi cnh ton cu ha, hu ht mi quc gia trn th gii u t mc tiu pht trin kinh t l u tin hng u. Mi chnh sch i ngoi v i ni ca cc quc gia u hng ti mc tiu phc v pht trin kinh

t t nc. Vi nhng l do , hot ng ngoi giao kinh t (NGKT) gi mt vai tr rt quan trng. i vi mt nc ang pht trin nh Vit Nam, hi nhp pht trin kinh t l mt yu cu cp thit. V kt cu ca Lun vn, ngoi phn M u v Kt lun, Lun vn gm 03 chng: - Chng I: Ngoi giao kinh t v cc vn l lun - Chng II: Nhn t kinh t trong hot ng ngoi giao trn th gii - Chng III: Hot ng ngoi giao kinh t ca Vit Nam t nm 1986 n nay. Lun vn nu v phn tch hot ng ngoi giao kinh t ca cc nc trn hai din n: a phng v song phng. So vi din n song phng, din n a phng mang tnh cht phc tp hn do tp hp nhiu quc gia nn d dn n nhng xung t li ch, i hi mi quc gia phi thc hin cc hot ng ngoi giao kinh t mt cch mm do, linh hot, trn tinh thn tch cc tha hip i ti thng nht cng m bo li ch cho tt c cc bn. Qu trnh pht trin nhn thc v tm quan trng ca ngoi giao kinh t Vit Nam l mt qu trnh cng c, nng cao tng bc. Xt v quan h song phng, trong nhng nm qua nhng n lc khng nh trong hot ng ngoi giao gp phn quan trng thc y mi quan h hp tc kinh t song phng ca Vit Nam vi cc nc trn th gii v trong khu vc, th hin thng qua cc hip nh thng mi, hip nh khuyn khch v bo h u t Xt v quan h a phng, hot ng NGKT ca Vit Nam c tp trung phn tch ti hai din n ln nht ton cu l Lin Hp Quc v c bit l T chc Thng mi Th gii WTO. Trong qu trnh vn ng gia nhp WTO v ngay c khi tr thnh thnh vin ca t chc ny, cc nh hot ng ngoi giao v cc nh kinh

t Vit Nam cng phi hp u tranh bo v li ch ca t nc trn cc bn m phn v cc ni dung quan trng trong WTO. Tm li, hot ng NGKT tc ng tch cc n nn kinh t Vit Nam theo hng: khai thng, thit lp v pht trin quan h ca Vit Nam vi cc nc trn th gii; nng cao vai tr ca Vit Nam ti cc din n hp tc a phng; v thc y kinh t t nc pht trin. Nhm nng cao hiu qu ca hot ng NGKT, lun vn nu ln 07 gii php khuyn ngh; trong c bit nhn mnh vo hai yu t: con ngi ( ng cn b lm cng tc NGKT) v cng tc t chc, qun l./.8. Vn Mi-an-ma trong quan h ca ASEAN vi M v EU Hc vin: Phan Th Minh Giang L mt t chc khu vc pht trin nng ng, ASEAN t lu rt ch trng n vic thc y quan h hp tc vi cc i tc ngoi khu vc, c bit l vi cc nc ln. Nhng, sau hn 10 nm c kt np chnh thc vo Hip hi, Mi-an-ma lun l vn t ra nhiu tr ngi i vi ASEAN trong quan h vi cc i tc chnh nh M v EU. i vi M v EU, Mi-an-ma vi phm dn ch, nhn quyn, bt gi t nhn chnh tr, cm dn chng i li, s dng lao ng cng bc nn cn phi p dng bin php trng pht, c lp, nhm buc Mi-an-ma thc hin ci cch dn ch. ng thi, cc nc ny cng ku gi ASEAN gy sc p i vi Mi-an-ma, thm ch cn c lp Mi-an-ma trong cc quan h hp tc vi Hip hi. Trong khi , ASEAN, vi nguyn tc khng can thip vo cng vic ni b, cho rng nhng vn m M v Eu co buc l vn ni b ca nc ny, ch nn can d ch khng c lp. C th ni, Mi-an-ma t ASEAN vo tnh th kh x: lm th no lm hi lng M v EU, thc hin thnh cng mc tiu pht trin quan h vi cc i tc chnh ny, m vn tn trng vai tr thnh vin ca Mi-an-ma. Do , Lun vn tp trung nghin cu vn Mi-an-ma trong quan h ca ASEAN vi M v EU nhm

lm r v sao xut hin vn Mi-an-ma, thc cht ca vn ny, tc ng ca n n quan h ca ASEAN vi M v EU, v t a ra mt s kin v chnh sch ca Vit Nam trong quan h vi Mi-an-ma. Thc cht ci gi l vn Mi-an-ma l vn ni b ca nc ny: s thiu cng bng x hi, chnh quyn sau bu c nm 1990 khng c tnh hp php v qu trnh ha gii dn tc ko di, nhng c cc nc phng Ty, ch yu M v EU nhn nhn di gc dn ch, nhn quyn nhm yu cu chnh quyn qun s Mi-an-ma thc hin dn ch ha theo kiu ca h. Mc d vn Mi-anma c nh hng khng nh n quan h ca ASEAN vi M v EU, nhng cha dn n khng hong quan h do cc bn c nhiu li ch rng buc. Hin nay, chnh quyn qun s Mi-an-ma ang khn trng chun b cho cuc tng tuyn c t do vo nm 2010, v thc hin l trnh dn ch nhm m ng cho qu trnh ho gii dn tc thc s; M v EU cng bt u c thi mm mng hn i vi Mi-an-ma. Tuy nhin, vn cn kh d on v nhng chuyn bin ng k thc s ti Mi-an-ma trong thi gian ti. L mt thnh vin ca ASEAN v c mi quan h gn gi vi Mi-an-ma, Vit Nam lun ng h cc n lc ca chnh ph nc ny trong vic i thoi vi cc bn lin quan tm ra gii php chnh tr cho nhng vn ca h, cng nh tn thnh vai tr ca Lin Hp Quc thng qua hot ng ca c phi vin. y l thch thc, v cng l c hi Vit Nam khng nh v tr v ting ni ca mnh trong cc vn khu vc v quc t, qua gp phn vo vic thc y quan h ca ASEAN vi M v EU ni chung, v quan h ca Vit Nam vi hai ch th ny ni ring. 9. Vn vin tr trong chnh sch ca M i vi Chu Phi t sau Chin tranh lnh n nay Hc vin Quch Thanh Hng T sau chin tranh lnh, M coi chu Phi l khu vc cn tng cng nh hng vi nhng li ch r rng. thc hin mu b ch ton cu, M khng

th b qua bt k mt khu vc hay chu lc no, c bit Chu Phi ni c v tr a chin lc, ngun ti nguyn khong sn di do vi mt th trng tim nng to ln li ang tr thnh khu vc cnh tranh nh hng ca nhiu nc ln trn th gii. Bn cnh , nhng vn ton cu ti chu Phi nh i ngho, dch bnh, thin tai, chin tranh, xung t sc tc, khng b quc t... li l nhng nguy c e da n an ninh, chin lc ton cu ca M. Ty theo tnh hnh c th, M nhiu ln iu chnh chin lc i vi chu Phi, trong vin tr tr thnh mt cng c hu hiu gip M thc hin chin lc ton cu. y cng l dp tc gi c c hi gp mt phn nh b vo vic tm hiu v phn tch su rng hn ti ny: Vn vin tr trong chnh sch ca M i vi chu Phi t sau chin tranh lnh n nay. ti c chia lm 3 chng c th l: Chng 1: Nu mt cch khi qut v tr, tm quan trng ca chu Phi i vi M, nhng li ch ca M ti chu Phi v s cnh tranh nh hng ca cc nc ln ti chu lc en, t a ra tng quan chnh sch ca M i vi chu Phi k t sau chin tranh lnh n nay qua cc thi k Bush I (cha), Bill Clinton, Bush II (con) v Barack Obama. Chng 2: y l chng chnh ca lun vn. Chng ny cp n nhng quan im, chnh sch vin tr ca M v qu trnh trin khai trn thc t chnh sch vin tr ca M i vi chu Phi t khi chin tranh lnh kt thc n nay qua cc chnh quyn Bush I (cha), Bill Clinton v Bush II (con). Chng 3: Lun vn nu ra nhng nh gi chung v chnh sch vin tr ca M i vi chu Phi t sau chin tranh lnh n nay, ng thi a ra nhng nhn inh v kh nng c th lm tc ng n s thay i chnh sch vin tr ca M cho chu Phi trong tng lai. Vi t cch l mt cng trnh nghin cu tng th v Vn vin tr trong chnh sch ca M i vi chu Phi t sau chin tranh lnh n nay, tc gi ti hy vng s mang li cho ngi c nhng thng tin b ch v bc tranh ton din v

vn ny. 10. Quan h lin bang Nga - n trong nhng nm u th k XXIHc vin: o Xun Ho Giang

Lin bang Nga v n l hai cng quc v din tch, dn s, quc phng, c v tr a l quan trng, ng thi c tc kinh t pht trin mnh m trong th k XXI. Quan h Nga- n ang c nhng tin trin mi v cht, c tc ng khng nh ti tnh hnh an ninh, chnh tr, ngoi giao v kinh t trn th gii cng nh trong khu vc chu . L mt nc nm trong khu vc chu - Thi Bnh Dng, Vit Nam chu tc ng trc tip t nhng thay i v an ninh, chnh tr v kinh t ca khu vc, c bit nhng chuyn ng trong quan h gia cc ln nc nh Nga v n . Cho ti nay, cha c mt cng trnh nghin cu no phn tch c th v quan h song phng gia hai nc trong giai on hin nay. V vy, quan h Ngan vn cn l ti mi m v cn thit ti Vit Nam. Quan h hp tc lin kt l mt hin tng ang vn ng. Do vy, quan h gia hai nc s c tip cn di gc nhng g , ang din ra v trin vng trong tng lai. Nga v n duy tr quan h chin lc gn gi trong phn ln thi k chin tranh lnh. Bc sang th k XXI, mi quan h ny chu tc ng bi rt nhiu yu t nh tnh hnh an ninh, chnh tr th gii, s iu chnh trong quan h gia cc nc ln, tnh hnh lc lng v thc lc hai nc... Qu trnh hp tc ca hai nc trong mt thp k tr li din ra trn tt c cc lnh vc t chnh tr, ngoi giao, quan h an ninh, qun s, quan h kinh t cho ti khoa hc-cng ngh. Bn cnh nhng mt tch cc, Nga v n vn cn nhng im yu km trong quan h hp tc, c bit l hp tc kinh t cha tng xng vi tim nng ca hai nc. i tc chin lc l m hnh quan h Nga- n trong thi im hin nay. Tuy nhin, v mt l lun, y khng phi l m hnh la chn duy nht trong quan h Ngan. Trong tng lai quan h Nga- n c kh nng xy ra 05 m hnh: [1] Lin minh chin lc [2] Hp tc chin lc [3] Quc gia hu ngh [4] Quc gia lnh nht [5]

i th chin lc./. 11. Chnh sch chng ph bin v kh hu dit hng lot ca M sau s kin 11/9/2001 Hc vin: Nguyn Th Hng Vic M nm 2 qu bom nguyn t "Little Boy" v "Fat Man" xung Hiroshima v Nagasaki ca Nht Bn m u cho thi k pht trin mnh m cc loi v kh hu dit hng lot. Trong Chin tranh lnh, cc cng quc chy ua gt gao nhm tm kim u th vt tri v ht nhn so vi i th ca mnh. Bn cnh , h cng n lc khng ngng k kt hng lot cc hip c, cng c, thnh lp cc thit ch lin quan ti mc ch kim sot, ngn chn ph bin cc loi v kh hu dit m thc cht l nhm duy tr v tr c tn ca h. Chin tranh lnh kt thc, Lin X tan r, M khng cn mi e do phi tip tc tin hnh chy ua v trang, phi chng vic ph bin v kh ht nhn. Tuy nhin, cho n nay khng ch c M, m c th gii vn tip tc y mnh cc hot ng chng ph bin v kh ht nhn v cc loi v kh hu dit hng lot khc, c bit t sau v khng b 11/9/2001. Vi hy vng gp phn lm sng t chnh sch i ngoi ca M trn lnh vc chng ph bin v kh hu dit v ng gp cho cng tc nghin cu v cc chnh sch ca M trong quan h quc t, dng lm mt ti liu tham kho cho cc sinh vin ngoi giao theo hc chuyn M v nhng ngi quan tm, tm hiu v nc M, tc gi chn ti "Chnh sch chng ph bin v kh hu dit hng lot ca M sau s kin 11/9/2001" lm ti Lun vn tt nghip. S kin 11/9/2001 cho thy mc tiu c th ca lc lng khng b l gy ra nhng tn tht ln v sinh mng ca ngi dn, v c s vt cht ca x hi v nn kinh t. Nhng mt mt ny s tr nn nghim trng hn gp bi nu nhng k khng b c c v s dng v kh hu dit, c bit trong bi cnh kh nng cc nc bt ho, cc t chc khng b tip cn cng nh c c nhng v kh ny tr nn d dng hn bao gi ht. Chnh v vy, vn chng ph bin WMD ngy

cng ng vai tr quan trng hn trong tng th chnh sch ca M, buc h phi c nhng chnh sch mi, c th hn ch khng ch l mt phn trong chin lc an ninh quc gia nh giai on trc. Nhn thc c iu , M ra Chin lc quc gia chng ph bin v kh hu dit hng lot, vi mt s iu chnh quan trng v c tnh cht nh hng cc hot ng chng ph bin WMD, vi ba bin php tr ct l: chng ph bin, khng ph bin v gii quyt hu qu khi b tn cng bng WMD. Nhn mt cch tng th, chnh quyn Bush c chnh sch kh ton din i vi vn ph bin WMD. Bng cch ku gi ton nhn loi chung tay chng ph bin WMD, tch cc khi xng hng lot chnh sch, sng kin, h tr cc quc gia khc hay kin ton cc c ch chng ph bin hin c, M t nhn mnh l mt ngi bo v cng l, mt nh lnh o trong cuc chin chng li s ph bin v kh hu dit. Song xt trn mt kha cnh khc, chnh sch chng ph bin WMD khng ch n gin c a ra bo v v ngn chn M cng nh th gii khi thm ho WMD, m hn th, mc ch ca chng l nhm nng cao uy tn, v th cng nh tm kim s ng h nhiu hn ca th gii v d lun i vi nhng quyt sch, hnh ng ca M t dn xc lp v tr lnh o ca M trn trng quc t. Bn cnh , bng cch ny hay cch khc, chnh sch chng ph bin WMD tip tc l cch thc M duy tr u th ca mnh v v kh ht nhn v cc v kh hu dit khc so vi cc quc gia khc. Tuy nhin, kt qu ca cc chnh sch khng c nh nhng g M mong mun, thm ch n cn mang n mt s h qu tiu cc cho nc M ni ring v quan h quc t ni chung./. 12. Vin tri pht trin (ODA) trong quan h Vit - M t sau khi bnh thng ho quan quan h n nay Hc vin: Nguyn Th Hip

Bt u t nm 1986, Vit Nam bt u thc hin cng cuc i mi, a t nc chuyn sang giai on pht trin mi vi ng li i ngoi ch ng m rng quan h vi hu ht cc nc, trn tinh thn Vit Nam mun l bn vi tt c cc nc trong cng ng th gii, v ho bnh, c lp hp tc v pht trin. Mt trong nhng quan h quan trng hng u m chng ta phi tnh n trong qu trnh hi nhp vi cng ng quc t trong thi k ny l mi quan h vi M - mt trong nhng cng quc hng u, c vai tr ch o trong tin trnh pht trin ca th gii ng i. Thng li ca cng cuc i mi ton din v chnh sch i ngoi c lp, t ch, rng m, a dng ho, a phng ho lm cho th v lc ca Vit Nam ngy cng c tng cng mnh m, tr thnh mt trong nhng yu t m M khng th b qua khi thc hin chnh sch kinh t v an ninh i vi khu vc chu -Thi Bnh Dng ni chung, ng Nam ni ring. Mt khc, xu th ho bnh, hp tc v pht trin khu vc ng Nam v chu tr thnh xu th khng th o ngc; cc nc pht trin v ASEAN hng ng chnh sch i ngoi rng m ca Vit Nam, tng cng quan h vi Vit Nam. Cc yu t trn buc M phi c mt ci nhn mi i vi Vit Nam. Trn c s , t 1991, quan h gia Vit Nam v M c nhng bc pht trin mi. Ngy 11-7-1995, M bnh thng ho quan h ngoi giao vi Vit Nam. Lch s quan h gia hai nc bc sang mt trang mi. K t quan h bun bn v u t gia Vit Nam v M t c nhiu kt qu, c bit M h tr Vit Nam nhng khon vin tr pht trin (ODA) ng k. Hin nay Vit Nam v M vn ang tip tc xy dng, cng c v pht trin hn na quan h song phng trn c s bnh ng v cng c li. Vy, iu g lm cho quan h gia Vit Nam v Hoa K t 1995 n nay c bc pht trin c bit nh th? Vic m rng v hp tc vi M c gip g cho cng cuc pht trin ca Vit Nam hin nay? Nhng thch thc tn ti? V chng ta c th rt ra c nhng bi hc g? y l

nhng vn va mang tnh thc tin, cp thit va hm cha nhng ni dung khoa hc, i hi c s u t v nghin cu mt cch cn trng. Bi v, nu gii p c mt cch khch quan nhng cu hi chc chn s gp phn gii quyt c hiu qu vn s dng v ku gi ngun vn vin tr. ng thi, trn c s gp phn tip tc y mnh s pht trin quan h Vit Nam M trong th k XXI. T xut pht im nh vy, chng ti chn nghin cu vn Vin tr pht trin (ODA) trong quan h Vit- M t sau khi bnh thng ho quan h n nay. ti gm 3 phn chnh: Chng I: Tng quan v quan h Vit-M; Chng II: Vin tr pht trin ca M t sau bnh thng ha quan h n nay; v Chng III: Mt vi nhn xt v vin tr pht trin ca M cho Vit Nam v trin vng trong thi gian ti. 13. Trung Quc m rng nh hng Chu Phi v nhng tc ng Hc vin Phm Th Lan Hng Nhiu th k qua, chu Phi c bit n l tm im ca i ngho, bnh tt, xung t, bo lc, c mc sng thp nht so vi cc chu lc khc. n cui th k XX u th k XXI, chu Phi li ni ln l mt khu vc nhn c nhiu s quan tm ca cc nc ln trn th gii. Vy, cc nc ln tng cng s hin din v hp tc vi cc nc chu Phi l gip cc nc chu Phi thot khi cnh i ngho v lc hu, nng cao dn ch, nhn quyn hay ch l nhng tnh ton ring v mt li ch. V mt a l, chu Phi l a bn xa xi vi Trung Quc. Trong nhng thp nin 1970 v 1980 ca th k XX, chu Phi khng phi l a bn truyn thng trong chnh sch i ngoi ca Trung Quc. Nhng u th k XXI, Trung Quc li coi trng, thc y quan h vi chu Phi, ban hnh vn kin chnh sch i vi chu Phi, thit lp khun kh quan h i tc chin lc kiu mi. Cc nc ln u nh gi vic Trung Quc c chnh sch i vi khu vc chu Phi th hin tham vng ton cu, khng ch b hp phm vi ng Nam m vn rng n

lc a en xa xi. V th, vic nghin cu Trung Quc m rng nh hng ti chu Phi s gp phn nghin cu ton din hn chnh sch i ngoi ca Trung Quc, t thy c nhng li ch, nhu cu cng nh ng c ca Trung Quc ti chu Phi, ng thi hiu c bn cht chnh sch ca Trung Quc ti chu Phi? v nhng h lu ca n. Bc sang th k XXI, li ch v chnh tr, kinh t v vn ho, c bit l nhu cu v nng lng i vi Trung Quc ngy cng gia tng v tr thnh vn cp thit buc Trung Quc phi tm n cc khu vc xa xi giu ti nguyn nhm p ng nhu cu pht trin kinh t. Vi li t duy , Trung Quc tm n chu Phi lc a p ng c nhu cu v nng lng, th trng... Mt khc, chu Phi n tng vi m hnh pht trin ca Trung Quc, sn sng mi cho doanh nghip Trung Quc n th trng chu Phi. Trn c s , quan h gia hai bn pht trin nhanh v tt p. Nm 2006, Trung Quc thit lp quan h i tc chin lc kiu mi vi chu Phi, trc khng lu, cn ban hnh vn kin chnh sch i vi chu Phi. Vn kin c th ho cc lnh vc hp tc, a ra nhiu bin php thc hin, em li thnh qu ln cho Trung Quc v chu Phi. Bn cnh mt thun li, chnh sch m rng gp khng t thch thc, l xu hng phn i s hin din ca Trung Quc trong d lun chu Phi ngy cng tng ln. V th tng i thp ca chu Phi trong tnh ton chin lc i ngoi chung ca Trung Quc. Ngoi ra, vic Trung Quc tng cng u t cho cc quc gia bt n chu Phi lm gia tng tnh cnh tranh vi cc nc ln khc cng nh ph v tnh cn i, pht trin bn vng, hu hoi cc n lc chng i ngho khu vc Trung Quc hin xem chu Phi l ci m quan trng cung cp ngun nng lng v l th trng tiu th hng ho rng ln trong hin nay v ngay c trong tng lai. V th, Trung Quc tng cng trao i thng mi, thc y u t v vin tr i vi cc nc chu Phi, nng cao nh hng v kinh t, ng nhin ko theo nh hng v chnh tr, an ninh, t to ra li th chu Phi. V di hn, vic

Trung Quc ch ch trng u t trong lnh vc hp tc ti nguyn, m khng ch trng ci thin nn chnh tr, dn ch hay pht trin bn vng cho cc nc chu Phi, thm ch cn ng h v tch cc u t cho cc quc gia bt n ti y lm cho tnh hnh cc nc chu Phi cng bt n hn, ph v tnh bn vng v gy nhim, nh hng n mi trng sinh thi.. Hot ng m rng nh hng ca Trung Quc cng lm xi mn n lc ca cng ng quc t trong vic gii quyt cc vn quc t ti chu Phi.Nhng iu ny s tc ng khng tt n quan h Trung Quc - chu Phi trong tng lai. Vic Trung Quc khng ch m rng nh hng ng Nam , m cn vn bn tay n cc lc a xa xi nh chu Phi, M La tinh phn no th hin tham vng cng quc ton cu ca mnh. Vic ny s va chm vi chin lc ton cu ca M, dn n lm nng ln cuc cnh tranh gia cc cng quc ti lc a en. Tm li, qua phn tch v nh gi chnh sch m rng nh hng ca Trung Quc ti chu Phi, tc gi thy rng bn cht vic m rng nh hng ca Trung Quc ti lc a en khng phi l nhm mong mun gip cc nc chu Phi thot khi cnh i ngho v lc hu, nng cao nhn quyn, m chnh l tm kim th trng, khai thc ti nguyn, tm kim ng minh, nhng chnh xc hn l tm mt vng t thc hin tham vng nc ln ca mnh. iu ny c ging vi khi nim ch ngha thc dn mi m phng Ty thng ch trch i vi hnh ng ca Trung Quc ti chu Phi hay khng? Theo tc gi, iu ny cn phi xem xt v kim chng bng thc tin trong tng lai.14. Cnh tranh nh hng ca Nga v M ti khu vc Trung sau Chin tranh lnh Hc vin: Nguyn Diu Linh Lun vn ny bc u tm hiu, phn tch, lm r nhng li ch ca M v Nga ti Trung , t i vo phn tch s cnh tranh ca hai cng quc ny Trung din ra nh th no trn cc lnh vc chnh tr, an ninh, kinh t. Bn cnh , tc gi

cng nh gi nhng tc ng ca cuc cnh tranh ti khu vc Trung cng nh xu hng ca cuc cnh tranh. Khi x hi ch ngha Lin X - ng u xp , Lin bang X Vit gii th, 15 nc cng ho trong c nm nc Trung tr thnh cc quc gia c lp. Khu vc ny trong mi trng an ninh hu Chin tranh Lnh vi v tr a chin lc ngy cng tr nn quan trng cng vi ngun ti nguyn du kh phong ph nhanh chng tr thnh tm im ch ca nhiu cng quc nh M, Nga, Trung Quc, EU... Sau s kin 11/9, Trung chng kin nhiu thay i vi s xut hin ca mt s nhn t v ng thi mi. Ln u tin M c mt ti sn sau ca Nga, v c li lu di trong khu vc khi mc tiu lt ch Taliban hon tt. Tip theo , cc cuc cch mng mu lan rng, cc lnh o mi ln nm quyn c xu hng thn phng Ty v bi Nga. Cnh tranh M - Nga din ra kh gay gt. Tuy nhin, Nga vn gi c u th nh hng v an ninh chnh tr thng qua cc t chc Nga tham gia v nm phn ch o. Cnh tranh v ngun du kh s ngy cng nng trong vic chia th phn. M phn no ph c th c quyn v du kh ca Nga ti khu vc. Do , kt cu lun vn gm 3 chng: Chng I - Li ch ca M v Nga ti khu vc Trung : Chng ny tc gin nu mt cch khi qut bc tranh Trung v c im lch s, v tr a chnh tr, vn ho, tn gio, sc tc v phn tch li ch ca M v Nga khu vc. Chng II - Cnh tranh nh hng ca M v Nga ti khu vc Trung sau Chin tranh Lnh: Chng ny tc gi tp trung cp chnh sch ca M v Nga i vi khu vc Trung t sau Chin tranh Lnh, t rt ra cc mt cnh tranh gia M v Nga trn cc mt chnh tr, an ninh v kinh t. Chng III Cc kch bn v tc ng: Trn c s phn tch cc nhn t tc ng, cc im ng v mu thun li ch gia M v Nga, tc gi a ra nhn nh v d bo chiu hng cnh tranh gia M v Nga cng nh tc ng ca s cnh tranh ny i vi khu vc Trung .

Mi quan h gn b v a chnh tr, kinh t ca cc nc Trung vi Nga c nhiu rng buc khng th mt sm mt chiu M c th li ko Trung to i trng vi Nga. Ngc li, Nga cng khng th ch huy cc nc lm theo mnh lnh ca Nga ngn chn nh hng ca M. Cc cm quyn lc khc cng khng mun mt lc lng duy nht c mt khu vc.

15. Quan h i tc chin lc Vit Nga: thc trng v trin vng Hc vin: Bi Th Thu Nga Quan h Vit Nam Lin bang Nga l mt trong nhng mi quan h lu di v quan trng nht ca Vit Nam trong khi thc hin chnh sch i ngoi ca mnh, k t khi thnh lp nc n nay. Lin X m Lin bang Nga l nc k tha, l mt trong nhng quc gia u tin cng nhn v thit lp quan h ngoi giao vi Vit Nam. Trong sut nhng nm Vit Nam tin hnh cuc chin tranh khng chin cu nc v xy dng CNXH, Lin X gip Vit Nam rt nhiu c v vt cht v s ng h to ln trn trng quc t. Sau khi Lin X tan r, Lin bang Nga k tha Lin X tip tc pht trin quan h hu ngh, hp tc vi Vit Nam, vi mc quan trng l Hip c v nhng nguyn tc c bn ca quan h gia Lin Bang Nga v Cng ha x hi ch ngha Vit Nam nm1994. Quan h Vit Nga chuyn sang giai on mi, va k tha tip ni quan h X Vit, va c nhng thay i v cht. Nghin cu ton din mi quan h Vit Nga k t khi hnh thnh n nay (tnh t nm 1991) thy c thc cht s vn ng v pht trin, nhng vn t ra hin nay v trin vng ca n c ngha c v l lun v thc tin. Nhng kt lun rt ra t qu trnh nghin cu s gp phn nng cao hiu qu hp tc chin lc Vit Nga, lm phong ph thm ngun t liu nghin cu, t liu ging dy v ti liu tham kho cho nhng c gi quan tm. Vi l do , tc gi chn ti Quan h i tc chin lc Vit Nga: thc trng v trin vng lm lun vn thc s

chuyn ngnh quan h quc t. Ngoi phn m u v kt lun, lun vn c 3 chng nh sau: Chng 1: C s hnh thnh quan h i tc chin lc Vit Nga. Chng ny trnh by nhng yu t lch s to nn quan h Vit - Nga, tip phn tch s cn thit pht trin mi quan h hai nc ln tm i tc chin lc thng qua bi cnh quc t v khu vc, ch ra nhng tnh ton li ch trong chnh sch i ngoi ca mi bn. Chng 2: Thc trng v nhng c im chnh ca quan h i tc chin lc Vit - Nga. Lun vn tp trung nu v phn tch qu trnh trin khai quan h Vit - Nga, nh gi thc cht mi quan h ny trn nhiu kha cnh, c bit trong lnh vc chnh tr - ngoi giao, an ninh quc phng, kinh t thng mi - u t, vn ho, gio dc v khoa hc cng ngh. Chng 3: Trin vng ca quan h i tc chin lc Vit Nga, a ra nhng d bo chiu hng pht trin, ci thin quan h hp tc nhiu mt, to dng khun kh quan h hp tc n nh, lu di v khc phc nhng vn tn ti trong quan h i tc gia Vit Nam v Lin Bang Nga. 16. ASEAN trong quan h M - Trung t sau Chin tranh lnh n nay Hc vin: Hong nh Nhn Chin tranh lnh kt thc l c hi cc nc ASEAN vn ln thnh mt thc th chnh tr c lp c kh nng to dng mt trt t khu vc mi, c vai tr u tu trong Din n an ninh khu vc ASEAN (ARF), Hi ngh sau Hi ngh b trng ASEAN (PMC) v Hi ngh hp tc -u (ASEM)... ASEAN ngy cng gi vai tr quan trng trong vic gii quyt cc vn quc t v khu vc. V th mi ca ASEAN sau chin tranh lnh cng vi nhng gi tr v mt a chnh tr, a kinh t ca cc nc ASEAN khin ASEAN ngy cng tr nn quan trng trong chin lc ca nhiu nc, tr thnh ni cnh tranh quyt lit gia cc nc ln v nh hng trc tip ti nhiu mi quan h, c bit l quan h M-Trung.

Chng I ca lun vn tp trung phn tch, lm r nhng nhn t kin to nn vai tr ca ASEAN trong quan h M - Trung. ti trnh by nhng nhn t c bn, trc ht l v tr - a chin lc khu vc ng Nam trong chin lc ca cc nc ln. ng Nam l ni n ng nhiu trc giao thng quan trng, l ni c hu ht cc loi ti nguyn thin nhin trn th gii c M v Trung Quc u cn n... ng Nam l khu vc c hu ht cc nc u l thnh vin ASEAN. Sau chin tranh lnh, bi cnh quc t v khu vc c nhng thay i r rt, cc din i u gia hai cc khng cn, thay vo l xu th chuyn t hai cc sang a cc, quan h M - Trung Quc tr nn phc tp hn, hp tc v kim ch ln nhau l c trng ni bt, s tu thuc ln nhau ngy cng gia tng, chnh nhng c im ny khin cho v th ca cc nc va v nh - in hnh l ASEAN ngy cng c nng ln, h khng cn l nhng din vin th ng trn sn khu chnh tr m tr thnh mt yu t quan trng i hi cc nc ln phi tnh n trong qu trnh hoch nh chnh sch ca mnh. Ngoi ra, li ch m ASEAN mang li cho M v Trung Quc, thi ca ASEAN i vi M v Trung Quc cng nh ca hai nc i vi nhau khu vc Chu -Thi Bnh Dng v ng Nam tr thnh nhng nhn t quan trng kin to nn vai tr ca ASEAN trong quan h M Trung. Chng II l chng trng tm ca lun vn, trong chng ny, tc gi khi qut v quan h M - Trung sau chin tranh lnh, thng qua ch r c im hp tc v cnh tranh trong quan h M - Trung. Trong , c im cnh tranh trong quan h M - Trung ni ln r nt nht, thc cht ca cnh tranh M - Trung l do mt bn lun mong mun tr thnh cng quc lnh o khu vc Chu - Thi Bnh Dng tin ti lnh o th gii, mt bn lun lo ngi a v siu cng ca mnh b thch thc. Bi vy, hai nc khng ngng cnh tranh, bao vy kim ch ln nhau trn mi phng din, li ko nhiu vng lnh th v quc gia trn th gii vo cuc chi ny, trong ASEAN l mt minh chng thuyt phc nht. Vai tr

ca ASEAN trong cnh tranh M - Trung c th hin trn nhiu kha cnh, c bit l vic s dng, li ko ASEAN trong chin lc bao vy kim ch Trung Quc ca M; ngc li, i vi Trung Quc, ASEAN l t ph khu quan trng Trung Quc tranh ginh nh hng v ph th bao vy kim ch ca M. thc hin thnh cng chin lc ny, M y mnh cc c ch hp tc song phng vi tng nc ASEAN, c bit l trn lnh vc qun s, ly l do chng khng b tng cng s hin din ca M khu vc...; trong khi , Trung Quc tng cng cc c ch hp tc a phng trn c s coi trng cc mi quan h song phng nhm xc lp nh hng mm ca Trung Quc ASEAN, dn a cc nc ASEAN ng theo Trung Quc, phc v ca Trung Quc. Trn c s nhng phn tch l gii , cui chng II, tc gi nh gi li vai tr ca ASEAN trong hp tc v cnh tranh M - Trung c cch nhn nhn tng th, hon chnh hn. Trn c s ni dung trnh by chng II, trong chng III, tc gi d bo nhng kh nng thay i ca quan h M - Trung, t d bo vai tr mi ca ASEAN trong quan h M - Trung v nhng thch thc t ra i vi ASEAN. Ngoi ra, tc gi cng cp n vai tr ca Vit Nam t trong tng th vai tr ca ASEAN trong quan h M - Trung, nhng thch thc i vi Vit Nam trong trng hp cnh tranh M - Trung tr thnh xung t, a ra mt s khuyn ngh nhm gp phn gi cn bng, tng cng hp tc, cng pht trin quan h ng thi tranh th, tn dng c c M v Trung Quc phc v cho s nghip xy dng, bo v, cng nghip ho, hin i ho t nc./. 17. Ngoi giao a phng Vit nam trong thi k i mi Hc vin: Nguyn Ngc Minh Tin trnh ton cu ha cng vi ch ngha a phng v ch ngha khu vc ngy nay cng ang c nhng bin chuyn su sc cng vi nhng bc pht trin trn cc lnh vc nh chnh tr, kinh t, qun s... Sau hn 20 nm i mi, hot ng ngoi giao a phng ca Vit Nam ngy cng c m rng v t c

nhng thnh tu r rt. Vit Nam tham gia v tng cng mi quan h vi mt s t chc a phng ch cht nh Lin hp quc (UN), Hip hi cc quc gia ng Nam (ASEAN), Din n Hp tc kinh t chu Thi Bnh Dng (APEC), Din n hp tc u (ASEM) Trn tin trnh hi nhp quc t , vic nghin cu, phn tch v tng hp tm ra nhng bin php thc y ngoi giao a phng ca Vit Nam l v cng quan trng, gp phn xy dng ng li, chnh sch i ngoi ng n nhm nng cao v th ca Vit Nam trn trng quc t. Lun vn bao gm 3 chng: Chng I cp ti nhng vn l thuyt v ngoi giao a phng ni chung trong quan h quc t. Ni dung chng I nhm gii thiu ba mc chnh: Khi nim v Ngoi giao a phng v qu trnh hnh thnh ca n trong quan h quc t, mc ch cng nh trin vng ca ngoi giao a phng. Chng II: Ch yu tp trung vo Chnh sch ngoi giao ca Vit Nam trong thi k i mi v cc hot ng ca ngoi giao a phng Vit Nam t khi i mi ti nay (bnh thng ha v thit lp quan h vi cc t chc, din n quc t, khu vc ch cht). Chng III: a ra nhng tng kt v thnh tu, hn ch v a ra mt s suy ngh c nhn v phng hng hot ng ca ngoi giao a phng trong thi gian ti nhm nng cao hn na hiu qu ngoi giao a phng. Nh vy c th thy, cng cuc i mi pht trin t nc, thc hin ng li i ngoi c lp t ch, rng m, a phng ha v a dng ha cc quan h i ngoi gip Vit Nam hi nhp ngy cng su rng vo cc t chc, din n a phng, tham gia vo hi nhp quc t ngy cng su sc. Tuy nhin, bn cnh nhng thnh tu, ngoi giao a phng Vit Nam vn cn nhng mt hn ch, v vy vn phi tip tc hc hi kinh nghim ca nhng nc i trc, tip tc nghin cu nhm a ra cc gii php a quan h ca Vit Nam vi cc t chc cng nh cc nc i vo chiu su, gp phn pht trin t nc hn na trn tt c cc lnh vc.

Vic nghin cu qu trnh ngoi giao a phng ca Vit Nam vi cc t chc, din n quc t theo ng li i mi ca ng l rt cn thit, va mang ngha khoa hc, va c gi tr thc tin su sc, nht l trong giai on hin nay, khi Vit Nam ang phn u tip tc hi nhp su hn, gia nhp vo cc t chc quc t c ting ni hn trn trng quc t. 18. Chnh sch ca M i vi M La Tinh tc ng ti phong tro cnh t khu vc sau Chin tranh lnh Hc vin: Trnh Qun M Latinh l khu vc a l tri di t Mexico Bc M xung ht Nam M. Thi k Chin tranh lnh, Phong tro cnh t M Latinh u tranh chng li chnh sch th ch ca M quyt lit trn tt c cc lnh vc, l mt trong nhng nhn t quan trng c M tnh n khi hoch nh chnh sch. Tuy nhin, do chnh lch v so snh lc lng, M dn kim ch c s pht trin Phong tro. T sau Chin tranh lnh, M Latinh c phn b M lng qun, khng cn l mt trong nhng u tin chnh sch ca M. y chnh l c hi Phong tro cnh t M Latinh mt ln na tri dy, nh im l t nm 2006 hnh thnh mt nhm khong 16 nc c chnh quyn thin t, c cng quyt tm lin kt chng li nh hng ca M. V vy, t gia nhim k 2 ca Tng thng W. Bush, M buc phi tm cch tng cng nh hng tr li M Latinh vi mc tiu chnh vn l kim ch v ph hoi Phong tro cnh t. Do , chnh sch ca M i vi M Latinh nhm ph hoi Phong tro cnh t khu vc vn l bin s v l mt trong nhng thch thc ln nht, nh hng trc tip v sng cn i vi s pht trin ca Phong tro. Vit Nam v cc nc cnh t M Latinh c nhiu nt tng ng v chnh tr. Nu nm r xu hng pht trin ca Phong tro cnh t M Latinh th Vit Nam c th tn dng rt nhiu c hi n t khu vc ny, gp phn vo cng cuc xy dng v bo v T quc. C th khng nh vic nghin cu v Phong tro cnh t

M Latinh Vit Nam l cn thit, trong phi tp trung vo nhng thch thc i vi Phong tro v xu hng pht trin ca Phong tro, nht l nhn t can thip ca M khu vc. V cu trc, ngoi phn M u, Kt lun, Mc lc, Danh mc ti liu tham kho v Ph lc, lun vn bao gm 3 chng 8 tit: Chng 1: Chnh sch ca M i vi M Latinh v nhng tc ng ti Phong tro cnh t khu vc thi k Chin tranh lnh. Chng ny s cp mt cch khi qut v c s hoch nh chnh sch ca M i vi khu vc M Latinh, bao gm: bi cnh quc t v khu vc M Latinh sau Th chin th hai; vai tr ca khu vc M Latinh v Phong tro cnh t M Latinh i vi M trong giai on ny. Trn c s , chng ny phn tch chnh sch ca M i vi M Latinh thi k Chin tranh lnh v nhng tc ng ti Phong tro cnh t khu vc. Chng ny cng cp ti tnh hnh M Latinh, mt s vn c bn v ni hm v s pht trin ca Phong tro cnh t khu vc M Latinh v quan h M M Latinh t th k XIX cho ti trc thi k Chin tranh lnh. Chng 2: Tc ng chnh sch ca M i vi M Latinh ti Phong tro cnh t khu vc t sau Chin tranh lnh n nay. Chng ny l chng chnh ca lun vn, tp trung phn tch nhng ni dung chnh sch ca M vi khu vc, ng thi l gii v sao M khng cn u tin M Latinh trong chnh sch i ngoi ca mnh t khi Chin tranh lnh kt thc ti khong nm 2006. Sau , khi c nhng du hiu r rng cho thy Phong tro cnh t khu vc pht trin tr li, t na cui nhim k 2 ca Tng thng W. Bush n thi Tng thng Obama, M ang trong qu trnh iu chnh chnh sch theo chiu hng tng cng nh hng tr li khu vc M Latinh v hn ch s pht trin ca Phong tro cnh t khu vc.

Chng 3: Chiu hng tc ng chnh sch ca M i vi M Latinh ti Phong tro cnh t khu vc trong nhng nm sp ti. Chng ny nh gi chiu hng tc ng ca chnh sch ca M ti Phong tro cnh t khu vc trong thi gian sp ti. Bn cnh , chng ny cng phn tch quan h gia cch mng Vit Nam vi Phong tro cnh t khu vc M Latinh v tc ng ca s pht trin ca Phong tro ti cch mng Vit Nam trong thi gian sp ti. 19. Hp tc Vit Nam Hoa K trong vn gii quyt hu qu bom mn cn st li sau chin tranh ti Vit Nam Hc vin: Trn Gia Quang Hp tc Vit Nam - Hoa K trong vn gii quyt hu qu bom mn cn st li sau chin tranh c th xem l vn mi trong quan h hp tc gia Vit Nam v Hoa K, n khng nhng gip Vit Nam gii quyt vn ny m cn c tc dng rt tch cc trong vic thc y s pht trin quan h ca hai nc. Lun vn ny s tm hiu nhng c s cho s hp tc cng nh qu trnh hp tc gia Vit Nam v Hoa K trong vn ny, ng thi xem xt tc ng ca n i vi s pht trin quan h ca hai nc t c th xut nhng phng hng thc y thch hp. Ni dung chnh ca lun vn c th hin trong ba chng. Chng I c ta : Khi qut quan h Vit Nam Hoa K v vn bom mn cn st li sau chin tranh. Chng ny nu khi qut tnh hnh pht trin quan h ca hai nc trong tt c cc lnh vc ni chung v trong vn bom mn cn st li sau chin tranh ni ring, ng thi phn tch nhng c s cho hp tc hai nc trong lnh vc ny. Chng II c ta : Qu trnh hp tc Vit Nam Hoa K trong cc hot ng nhn o lin quan ti vn bom mn cn st li sau chin tranh. Chng ny s i su phn tch tnh hnh hp tc ca hai nc trong lnh vc ny, tnh hnh ti tr ra sao, hp tc trn nhng lnh vc g v c im ca hp tc ny l g. Chng III c ta : nh gi hp tc Vit Nam Hoa K trong vn bom mn cn st li sau chin tranh v phng hng thc y hp tc trong thi gian ti. Chng ny s

phn tch r nhng thnh cng, hn ch, nhng tc ng tch cc, tiu cc ca hp tc ny, ng thi ra mt s phng hng thc y hp tc trong thi gian ti. Lun vn c s tham kho nhiu ti liu lin quan cng vi kinh nghim lm vic thc tin kt hp vi nhng thng tin c c t cc cuc phng vn mt s ngi ang lin quan trc tip n hp tc ny. Bng vic nghin cu hp tc hai nc trong vn ny, tc gi cng t mc tiu gp mt phn nh vo vic nghin cu quan h gia Vit Nam v Hoa K nhm a dng ho quan h hp tc vi i tc quan trng ny, trong c bit c s ng gp ca hnh thc ngoi giao nhn dn thng qua lc lng cc t chc phi chnh ph. Thnh cng ca hp tc ny s ng gp tch cc trong vic thc y quan h hp tc chung gia hai nc. 20. LAN PHNG

21. Hi nhp quc t ca Vit Nam trong lnh vc ti chnh ngn hng sau khi gia nhp WTO Hc vin: V L Phng Trong nn kinh t th trng, lnh vc ti chnh ngn hng c v tr, vai tr l trung tm thn kinh ca nn kinh t quc gia. c bit trong qu trnh hi nhp kinh t quc t, nu thng mi l bc t ph u tin th ti chnh ngn hng l bc tip theo, nhy cm hn v phn nh trnh hi nhp su hn ca mi quc gia vo nn kinh t ton cu. Vit Nam cng khng nm ngoi xu th . Ngy 1/1/2007 nh du s kin Vit Nam chnh thc tr thnh thnh vin th 150 ca T chc Thng mi Th gii (WTO). Hai nm su thng qua, cu hi t ra l vi t cch l thnh vin ca WTO v c bit l cam kt WTO ca Vit Nam trong lnh vc ti chnh ngn hng gp phn gii quyt nhng vng mc trong lnh vc ny, m ca cho u t nc ngoi n u v gip Vit Nam hi nhp KTQT n

mc no. Trn c s , ngi vit la chn ti Hi nhp quc t ca Vit Nam trong lnh vc ti chnh ngn hng sau khi gia nhp WTO cho lun vn thc s ca mnh. Lun vn nhm nh gi v s t do ha trong lnh vc ngn hng, nhng thay i trong mi trng u t nc ngoi ti Vit Nam t ng gp vo vic lm r cc bc pht trin mi ca Vit Nam v hi nhp quc t trong lnh vc ngn hng thi k hu WTO. t c mc ch trn, nhim v nghin cu ch yu ca lun vn l: Th nht, xem xt cam kt WTO ca Vit Nam trong lnh vc ngn hng. Th hai, phn tch v nh gi vic thc thi cam kt WTO t (i) kha cnh php l l nhng ci cch lut php v (ii) kha cnh thc t l vic m ca th trng ngn hng cho u t nc ngoi vo Vit Nam thi k hu WTO. Th ba, nh gi cc kh khn, thch thc c bn sau khi gia nhp WTO ca Vit Nam. T a ra cc gii php nhm y mnh hn na hi nhp quc t ca Vit Nam trong lnh vc ngn hng. Tm li, mt s kt lun chnh c th rt ra t lun vn nh sau: (i) S kin Vit Nam chnh thc tr thnh thnh vin th 150 ca WTO nh du qu trnh hi nhp y ca Vit Nam vo nn kinh t th gii; (ii) Cam kt WTO ca Vit Nam trong lnh vc ngn hng th hin mc t do ha ln m Vit Nam cam kt; (iii) Sau khi gia nhp, Vit Nam tip tc thc hin qu trnh ci cch php lut, v do to ra c s t do ho th trng ca mnh mt cch hiu qu v hi nhp su hn vo tin trnh ton cu ha kinh t Trong thi gian ti, nu chnh ph Vit Nam tip tc chng minh c vic ci cch t php v m ca th trng ca mnh l tun th nguyn tc WTO, vic t do ha lnh vc ngn hng ti Vit Nam s c tng cng hn na, thc y cnh tranh, to iu kin thun li cho u t nc ngoi v mang li li ch cho ngi tiu dng. 22. Nc Nga vi mc tiu khi phc v th cng quc th gii nhng nm u th k XXI

Hc vin: Nguyn Quc S Lin X tng lm c nhng iu phi thng trong th k XX, nh chin thng qun pht xt, ln u tin a ngi ln v tr, l mt trong hai siu cng th gii thi Chin tranh Lnh... Vy nc Nga ngy nay, vi t cch l quc gia k tc Lin X, liu c th tm li chnh mnh, vn ln v th cng quc th gii nh tng trong qu kh? l ch c gii nghin cu chnh tr quc t quan tm theo di, c bit sau s kin xung t Nga - Georgia (08.2008). Tuy nhin, nhng nh gi v hin ti v tng lai ca nc Nga trong gii nghin cu cng tn ti nhiu khc bit, thm ch l i lp nhau khi nhiu nh nghin cu cho rng siu cng Nga hi sinh, trong khi s khc li cho rng Nga ang suy yu. Vy thc cht nc Nga c nhng c s hay sc mnh no thc hin mc tiu khi phc v th cng quc th gii nh trc y? Nga v ang s dng nhng phng thc no (hiu qu hay khng hiu qu) thc hin mc tiu ca mnh? Nga thc hin mc tiu ca mnh n u? Vic thc hin mc tiu tc ng nh th no ti Vit Nam? Xut pht t nhng cu hi trn v mi quan tm i vi nc Nga, ti chn ti Nc Nga vi mc tiu khi phc v th cng quc th gii nhng nm u th k XXI. Qua nghin cu, phn tch v sc mnh (chnh tr, kinh t, qun s, i ngoi) v phng thc s dng sc mnh ca Nga, lun vn rt ra kt lun: Nga ang tin gn hn ti mc tiu khi phc v th cng quc trong bi cnh th gii ang dch chuyn mnh m t trt t nht siu, a cng sang a cc, nhiu trung tm, do s yu i tng i ca siu cng M trong khi cc cng quc khc nh Nga, Trung Quc, n , Brazil ang mnh ln tng i. Quan h Nga - Vit r rng s b chi phi bi qu trnh Nga thc hin mc tiu ly li v th quc t. Do , nu bit tn dng thi c gia tng quan h vi Nga, v th ca Vit Nam cng s c

nng cao trn trng quc t, iu ny cng ph hp vi ch trng cn bng nc ln ca Vit Nam. sm thc hin thnh cng mc tiu ca mnh, Nga cn to dng sc mnh tng th c tnh n nh v bn vng cao hn, tch cc phi hp v lin kt vi cc nc ln v trung tm quyn lc khc hnh thnh mt trt t th gii mi cng bng v bnh ng hn, quan tm hn ti vic s dng sc mnh mm v sc mnh thng minh. Vi truyn thng nhiu ln lm nn k tch trong lch s, nc Nga chc chn s thc hin thnh cng mc tiu ca mnh. Cu C vn An ninh quc gia M Z.Brezinski tng khng nh: Nc Nga l mt nc, do s phn quy nh, bng cch ny hay cch khc vn l mt cng quc trong cc vn th gii, bt lun nhng kh khn m n gp phi; Ch tch Hi ng Quan h i ngoi M Richard N.Haass th khng nh: iu chc chn l ng hng pht trin ca nc Nga s l nhn t ch cht quyt nh tnh cht ca th k XXI cng nh n tng l nhn t ch cht quyt nh tnh cht ca th k XX.

23. NGUYN TH THANH THU

24. Vai tr ca Lin Hp Quc trong tin trnh ha bnh Trung ng Hc vin: Nguyn Thnh Trung Ni dung chnh ca lun vn gm ba chng, trong : Chng I trnh by tng quan v cuc xung t Arp Israel v Lin Hp Quc; Chng II trnh by, phn tch v nh gi ng gp ca LHQ trong tin trnh ha bnh Trung ng; Chng III nu thnh tu, hn ch ca LHQ trong vic gii quyt v em li nn ha bnh bn vng cho khu vc Trung ng v a ra d bo v trin vng ca vn ny. Lun vn trnh by v nh gi nhng ng gp th hin vai tr ca Lin Hp Quc nh: ban hnh cc ngh quyt lin quan, trin khai cc chin dch gn gi ha

bnh, gim st tnh hnh cng cc hot ng h tr nhn o v pht trin v vai tr c nhn ca cc v Tng Th k LHQ trong vic gp phn trung gian ha gii v by t quan im ca cng ng quc t trc hnh ng ca c hai bn xung t. Lun vn cng cp vai tr l mt knh quan trng, qua cc nc trong cng ng quc t chia s, ln ting v tham gia thc y tin trnh ha bnh Trung ng ca LHQ. Tuy nhin, lun vn cng ch ra vic LHQ nhiu ln b gt ra khi nhng quyt sch trong vn Trung ng lm r nhng hn ch ca t chc ny. Do t ra vn ci t LHQ khng nh v th quc t v vai tr duy tr ha bnh an ninh th gii. Mt LHQ c ting ni quyt nh hn, s gp phn thc y v gii quyt trit nhng cuc xung t, tranh chp trn th gii ni chung v tin trnh ha bnh Trung ng ni ring. nh gi v trin vng tin trnh ha bnh Trung ng, lun vn nhn nh, mt khi cc bn lin quan tng cng n lc v thin ch ca bn thn; M thay i chnh sch Trung ng; v LHQ nng cao c vai tr duy tr, bo m ha bnh an ninh quc t ca mnh, th tin trnh ha bnh s c nhng tin trin kh quan hn./. 25. Vai tr ca Ngoi giao kinh t trong chnh sch hi nhp ca Vit nam thi k i mi Hc vin: L Anh Tun Ngay t rt sm, ngnh Ngoi giao Vit Nam thc c tm quan trng ca cng tc Ngoi giao Kinh t. K t khi Vit Nam tin hnh cng cuc i mi nm 1986, hot ng Ngoi giao Kinh t tr thnh nhim v trng tm ca ngnh Ngoi giao Vit Nam. Sau hn 20 nm i mi, Vit Nam c nhng bc pht trin vt bc trong qu trnh pht trin kinh t x hi t nc, th v lc ca Vit Nam ngy cng c nng cao trn trng quc t. Trong nhng thnh cng chung , cng tc Ngoi giao Kinh t c v tr nh th no? Cc nc trn th gii trin khai hot ng Ngoi giao Kinh t nh th no? Cng tc Ngoi giao Kinh t ca

Vit Nam t nm 1986 n nay tri qua my giai on, ni dung ca cc giai on c g khc nhau? Trong thi gian ti trng tm ca cng tc Ngoi giao Kinh t l g? Lm th no khc phc nhng im cn hn ch trong cng tc Ngoi giao Kinh t hin nay? gii php phn no nhng cu hi trn, tc gi chn ti Vai tr Ngoi giao Kinh t trong chnh sch hi nhp ca Vit Nam thi k i mi. Ngoi phn m u, kt lun v ti liu tham kho, ti gm c 3 chng. Chng I: Ngoi giao Kinh t: Khi nim, ni dung v kinh nghim quc t. Chng ny khi qut cc vn v Ngoi giao Kinh t, t l lun n thc tin v kinh nghim quc t v Ngoi giao Kinh t ca mt s quc gia trn th gii. Chng II: Thc tin trin khai hot ng Ngoi giao ti Vit Nam thi k i mi. y l chng chnh ca ti, tp trung gii thiu cng tc Ngoi giao Kinh t trong chnh sch hi nhp quc t ca ng v Nh nc Vit Nam; nh gi nhng mt c v nhng mt cn hn ch trong qu trnh thc hin cng tc Ngoi giao Kinh t t i hi VI n nay. Chng III: Ngoi giao Kinh t trong chnh sch i ngoi hi nhp ca Vit Nam trong tng lai. Chng ny phn tch cc thi c v thch thc c bn ca nc ta trong thi gian ti; nhim v t ra i vi cng tc Ngoi giao Kinh t trong bi cnh mi v nu ln mt s kin ngh nhm tng cng hiu qu hn na cng tc Ngoi giao Kinh t trong tng lai. L mt vn cn kh mi Vit Nam, tc gi ti hy vng s mang li cho ngi c nhng thng tin b ch v ci nhn tng quan v cng tc Ngoi giao Kinh t ca Vit Nam trong thi k i mi.

26. Quan h Trung Quc ASEAN t nm 1991 n nay

Hc vin: Trn Thanh Vn Chin tranh lnh kt thc lm thay i cn bn bu khng kh an ninh, chnh tr quc t, nh hng mnh m n cc mi quan h song phng v a phng trn tm khu vc cng nh th gii. Trong xu th chung , quan h Trung Quc - ASEAN cng bc sang mt chng mi, vi nhng bc tin trin ngy cng tch cc trn tt c cc lnh vc chnh tr, ngoi giao, an ninh, kinh t v vn ha theo hng xy dng Quan h i tc chin lc c hai bn k kt vo thng 11/2003. Lun vn i su phn tch nghin cu lm r qu trnh pht trin quan h Trung Quc - ASEAN t nm 1991 n nay; a ra d bo trin vng pht trin ca quan h Trung Quc - ASEAN n nm 2015 v tc ng ca quan h Trung Quc ASEAN n Vit Nam. Chng 1: nu ln nhng nhn t chnh tc ng n quan h Trung Quc ASEAN thi k sau chin tranh lnh, gii thiu nhng nt khi qut v quan h Trung Quc ASEAN thi k chin tranh lnh, tnh hnh th gii v khu vc sau chin tranh lnh, cng cuc ci cch v m ca ca Trung Quc v s hp tc lin kt ca ASEAN v chnh sch i ngoi ca Trung Quc v cc nc ASEAN. Nhng nhn t nu trn tc ng v thc y mnh m quan h Trung Quc ASEAN thi k hu chin tranh lnh Chng 2: nu ln Qu trnh pht trin quan h Trung Quc ASEAN sau chin tranh lnh. Chng ny tp trung phn tch thc trng pht trin quan h Trung Quc - ASEAN trn cc lnh vc chnh tr - i ngoi, kinh t, vn ha, gio dc v khoa hc cng ngh... t nm 1991 n nay. Chng 3: Trin vng pht trin quan h Trung Quc ASEAN n nm 2015 v tc ng ca mi quan h ny ti Vit Nam, tc gi d bo trin vng ca mi quan h Trung Quc - ASEAN n nm 2015, phn tch tc ng ca quan h Trung Quc - ASEAN n Vit Nam v nu ln mt s khuyn ngh nhm gp phn cng c v tng cng mi quan h ny trong nhng nm sp ti.

Tm li, sau chin tranh lnh, c Trung Quc v ASEAN u c nhng iu chnh trong chin lc, chnh sch i ngoi ca mnh cng nhau xy dng quan h i tc chin lc, to dng s tin tng ngy cng su m v tt p hn. nh hng ca quan h Trung Quc ASEAN tc ng khng nh n Vit Nam, v vy, i sch ca Vit Nam l thc hin chnh sch i ngoi c lp t ch, tham gia tch cc vo hi nhp ASEAN v pht trin quan h lng ging vi Trung Quc. Hp tc gia Trung Quc v ASEAN m ra mt tng lai pht trin nhanh mnh hn na cng nhau tin ti thnh vng chung trong ton khu vc./. 27. Cuc chin chng khng b ca M Afghanistan v Iraq nhng nm u th k XXI Hc vin L Xun Vi xu th ha bnh, hp tc v pht trin trong quan h quc t, hu ht cc nc u tng cng hp tc duy tr mt nn ha bnh bn vng. Tuy nhin, ch ngha khng b xut hin nh mt vn nn ln ca th gii, e da li ch sng cn ca cc nc. c bit, v khng b 11/9/2001 l mt c sc ln cho nc M v ton th gii; khin cho M v nhiu nc phi iu chnh chnh sch ca mnh. Ring M phi thay i t duy bn-th, nhn li quan nim v an ninh v quyt nh pht ng cuc chin chng khng b. Afghanistan v Iraq l tm im trong cuc chin ny. Bi cnh chung gi cho ngi vit mt ti v vn chng khng b; c th: Cuc chin chng khng b ca M Afghanistan v Iraq nhng nm u th k XXI. i tng nghin cu: Chnh sch chng khng b ca M Afghanistan v Iraq; khng gian nghin cu: Afghanistan v Iraq; thi gian nghin cu: nhng nm u th k XXI hay t khi M a chng khng b thnh u tin hng u trong chnh sch i ngoi ca mnh.

Cc mc tiu chnh ca ti: (i) ch ra cc cch tip cn khc nhau v khng b v chng khng b t trc ti nay; (ii) xem xt khng b quc t nh mt tc nhn quan trng khin M iu chnh chnh sch i ngoi; (iii) lm r ngun gc, bn cht v ca M trong cuc chin Afghanistan v Iraq; t (iv) xem xt tc ng ca n ti tnh hnh th gii v Vit Nam. Sau khi lun vn c hon thnh, mt s ni dung chnh c gii quyt l: (i) gii thiu khi qut vn khng b-chng khng b; (ii) phn tch quan im v s iu chnh chnh sch ca M v khng b-chng khng b u th k XXI thy mt phn nguyn nhn khin M chn Afghanistan v Iraq tin hnh chin tranh; (ii) hai cuc chin ca M Afghanistan v Iraq ln lt c m t, i su phn tch cc mc tiu chin lc ca M v nhng h qu ti mi quc gia; (iii) cp trin vng cuc chin chng khng b ca M ti Afghanistan v Iraq chng minh ch ngha khng b quc t l mi e da ngy cng ln i vi ha bnh an ninh th gii. Ngoi ra, lun vn cng im ra cc tc ng chnh ca cuc chin chng khng b ca M ti tnh hnh th gii v Vit Nam. Nhn chung, khng b-chng khng b quc t trong chnh sch i ngoi ca M tuy khng mi nhng ch c M coi l mt trong nhng trng tm chnh sch k t sau s kin 11/9. Xut pht t mc ch m bo an ninh quc gia v nhng tnh ton khc c li cho mnh, M tin hnh chin tranh chng khng b ti Afghanistan v Iraq. Cho n nay, cuc chin vn cha h kt thc v vn lun c nhng tc ng nhiu chiu n tnh hnh th gii v Vit Nam.

28. Chnh sch ca M i vi cng ho dn ch nhn dn Triu Tin nhng nm u th k XXI Hc vin: Nguyn Xun SngBc sang th k XXI, vn ht nhn trn bn o Triu Tin tip tc thu ht s ch ca d lun th gii mt cch mnh m vi s bng n ca cuc khng hong ht nhn ln th hai (2002). L mt siu cng duy nht trn th gii, chnh

sch ca M c nhng tc ng nht nh trn phm vi ton cu. V th, vic nghin cu chnh sch ca M ni chung v chnh sch ca M i vi CHDCND Triu Tin ni ring c ngha ht sc quan trng nhm gp phn lm r qu trnh trin khai chnh sch ca M v tm hiu l do v sao vn ht nhn trn bn o Triu Tin vn lm vo b tc. Xut pht t ngha thc tin , lun vn nghin cu chnh sch ca M i vi CHDCND Triu Tin trong mt giai on nht nh (ch yu tp trung vo giai on Tng thng George W. Bush cm quyn) nhm lm r mc tiu chin lc ca M i vi bn o Triu Tin; s iu chnh chnh sch ca M qua cc thi k; nhng tc ng ca chnh sch i vi an ninh th gii, khu vc v Vit Nam, ng thi gp phn hiu r hn chin lc ton cu ca M trong k nguyn mi. Ngoi phn m u v kt lun, lun vn c chia lm 3 chng: Chng 1: Nhng nhn t chnh tc ng ti chnh sch ca M i vi CHDCND Triu Tin nhng nm u th k XXI, trnh by khi qut tnh hnh th gii, khu vc ng Bc , bi cnh nc M nhng nm u th k XXI v lch s vn ht nhn trn bn o Triu Tin. Bc sang th k XXI, xu hng hnh thnh trt t th gii a cc, nguy c ph bin ht nhn trn ton th gii, nhng bt n v an ninh M sau v tn cng khng b 11/9/2001 khin chnh quyn M phi iu chnh chnh sch trn phm vi ton cu v bn o Triu Tin l mt trong nhng tm im. Chng 2: Qu trnh trin khai chnh sch ca M i vi CHDCND Triu Tin nhng nm u th k XXI. Chng ny trnh by khi qut v mc tiu chin luc, mc tiu c th ca M trong chnh sch i vi CHDCND Triu Tin v tp trung phn tch qu trnh trin khai chnh sch ca M trong cc lnh vc chnh nh chnh tr - ngoi giao, kinh t v qun s ca chnh quyn tng thng Bush.

Chng 3: nh gi v d bo chnh sch ca M i vi CHDCND Triu Tin trong thi gian ti, a ra mt s nhn xt, nh gi v chnh sch ca chnh quyn tng thng Bush i vi CHDCND Triu Tin, d bo v chnh sch ca M i vi CHDCND Triu Tin di chnh quyn tng thng Obama v mt s tc ng ca tnh hnh trn bn o Triu Tin i vi Vit Nam.

29. Nhn t M trong qu trnh pht trin kinh t ca Lo t nm 1993 n 2008 Hc vin: Lakavanh KEOMANY. L do chn ti ca tc gi l xut pht t thc t ca Lo ang tp trung thc hin chin lc pht trin kinh t - x hi; thc hin thnh cng chin lc trn, vic hp tc vi quc t trong c cc nc ln nh M l rt cn thit. Cn i vi tc gi, t sau khi vo lm v u M, B Ngoi giao Lo, t nhng cng vic thc tin ca mnh, tc gi cng c bn khon, thc mc, ti sao Lo M ch c quan h hp tc trong lnh vc chnh tr v t quan h trong lnh vc kinh t? M l mt nc ln v c th mnh v kinh t, liu M c phi l nhn t quan trng trong qu trnh pht trin kinh t ca Lo hay khng? V vy, tc gi chn ti nghin cu Nhn t M trong qu trnh pht trin kinh t ca Lo t nm 1993 n 2008 (t sau khi Lo M nng quan h ln cp i s nm 1993 n nm 2008) Mc tiu nghin cu ca tc gi l nhm tr li cho cu hi v thc mc trn, t tm ra nhng nguyn nhn v phng hng gii quyt. Qua nghin cu ti ny, tc gi pht hin ra 1 kt lun chnh l: Nhn t M khng phi l nhn t quan trng trong qu trnh pht trin kinh t ca Lo trong tng quan so snh vi cc nc khc. Minh chng cho kt lun trn, tc gi s dng phng php lch s so snh v phn k giai on quan h Lo M. l vai tr ca M t nm 1993

2005 (t sau khi Lo M nng quan h ln cp i s cho n khi M trao NTR cho Lo) v vai tr ca M trong giai on t nm 2005 n nm 2008. Vai tr ca M trong giai on t nm 1993 2005: xt v quan h thng mi Lo M, quan h ny tng gim t mc cao nht 24,4 triu USD nm 1998 gim xung cn 1,2 triu USD nm 2005. Cn v u t trc tip nc ngoi ca M ti Lo trong giai on ny th c nhiu d n ln nh vi tng gi tr vn u t hn 1,58 t USD. Nhng xt trn tng th, giai on ny vai tr ca M khng ln bng cc nc khc, iu ny th hin qua nhng con s thng mi v u t trc tip nc ngoi ca M khng ln nh cc nc nh Thi Lan, Trung Quc, Vit Nam. Vai tr ca M t nm 2005 n nm 2008, trong giai on ny vai tr ca M tng ln so vi giai on trc, iu ny th hin qua nhng quan h thng mi Lo M tng lin tc tng nm v tng ln rt nhanh t mc 1,2 triu USD nm 2005 ln ti 14,4 triu USD nm 2007 v 39,6 triu USD nm 2008. Cho d u t trc tip nc ngoi ca M giai on ny gim xung so vi giai on trc. Vai tr ca M trong giai on ny tng ln so vi giai on trc nhng so snh vi tng th th vai tr ca M cng khng ln bng cc nc khc. V d, trong nm 2008, quan h kinh t thng mi Lo M mc cao nht l 39,6 triu USD nhng so vi quan h kinh t thng mi Lo Thi Lan l 1,3 t USD, vi Vit Nam l 256 triu USD. Nh vy c th ni: vai tr ca M trong qu trnh pht trin kinh t ca Lo rt thp nu so vi cc nc khc. Trn c s , tc gi tm ra nhng nguyn nhn lm hn ch quan h kinh t Lo M v a ra mt s phng hng gii quyt nhm tng cng quan h kinh t Lo M. Bt chp nhng hn ch trong quan h kinh t Lo M t sau khi Lo M nng quan h ln cp i s nm 1993 v sau khi M trao NTR cho Lo nm

2005 n nay, quan h kinh t song phng gia hai nc c nhng chuyn bin c bn. Tc ng ca mi quan h kinh t ny gp phn vo qu trnh pht trin kinh t ca Lo. Tuy nhin, mc tc ng ny cn rt hn ch. Xt trong tng th, c th ni M cha thc s l mt nhn t thc y qu trnh pht trin kinh t ca Lo. Nhng vi vai tr ca kinh t M, l mt siu cng c th mnh v kinh t; vic thc y quan h kinh t thng mi Lo M, Lo s c nhiu li ch v c hi tip cn vi nn kinh t quc t trong tng lai. V vy, Lo cn phi pht huy nhng thun li vn c v khc phc nhng hn ch trong quan h gia hai nc.30. Qu trnh m phn v hoch nh bin gii Lo - Thi Lan, nhng bi hc v kinh nghim. Hc vin Anousone Onsavath Lo v Thi Lan l nc lng ging cng nm ng Nam c mi quan h lch s lu di, tuy mt hp tc ha bnh l ch yu nhng cng c xy ra tranh chp bin gii lnh th v mi bn u cho rng vng thuc quyn s hu ca mnh. Thc tin bin gii gia Lo v Thi Lan ngy xa cha c xc nh r rng v mun c bin gii xc nh r rng th phi tin hnh phn nh cm mc. Bi lun vn c chia lm ba chng chnh nh: CHNG 1: Vi nt v lch s quan h Lo - Thi Lan. CHNG 2: Qu trnh m phn bin gii Lo Thi Lan. CHNG 3: Bi hc v kinh nghim. hnh dung c nhng mi quan h v tranh chp gia Lo v Thi Lan th nht l khi qut v lch s ca hai nc. th hai phn tch quan h gia Lo - Thi Lan t nm 1975 n nay. th ba i su phn tch 3 trng hp tranh chp nh: vn dc bin gii sng M Kng, trng hp 3 lng v mu thun huyn b ten. Nhn t dn n qu trnh m phn v hoch nh bin gii Lo - Thi Lan. Nhn t ni b ca hai nc v nhn t bn ngoi. V nhn t ni b ca hai nc. i vi Lo, Lo

tin hnh chnh sch i ngoi i mi v da vo nhu cu pht trin ca t nc. i vi Thi Lan, Thi Lan tin hnh chnh sch bin chin trng sang thng trng v thi hnh chnh sch pht trin kinh t - x hi. V nhn t bn ngoi: Chin tranh lnh kt thc, vn Cmpuchia c gii quyt, Vit Nam v Trung Quc bnh thng ha quan h v gim cng thng trn th gii v khu vc. Qu trnh m phn kho st v cm mc bin gii Lo - Thi Lan. Nhng thun tin v kh khn. V mt thun tin: Lo v Thi Lan c thay i v nhn thc da trn tinh thn xy dng, hp tc, hiu bit v chung sng ha bnh l iu kin c bn ca pht trin kinh t v Lo v Thi Lan nhn thy con ng ha gii v chung sng ha bnh vi nhau thng qua cc y ban lin hip gia hai nc. V mt kh khn: Vi nhng thay i ca lch s v tc ng ca thin nhin, con ngi v chin tranh ng bin gii Lo - Thi Lan hn mt trm nm qua c bin ng phc tp. Mt s mc gii mt, b hy hoi hoc dch chuyn gy ra nhn thc khc nhau v bin gii; kh chp nhn nhng quy nh v bn s dng vo vic kho st cm mc; nhng trnh , k thut v vn s dng vo cng vic kho st cm mc cn nhiu hn ch; thc a ca mc gii thng nm tn vng su vng xa, trong rng su khin cho vic kho st gp nhiu kh khn v ko di thi gian v quan trng nht l chnh ph Thi Lan bt n. T nhng phn tch trn c th rt ra c nhng bi hc v kinh nghim trong qu trnh m phn: phng php m phn cn nhn mnh tnh kh nng v tnh hin thc ca quan h hp tc hai bn cng c li. ng thi cn thuyt phc i phng khng b nghi ng hoc nh hng n tha thun m phn; thi im l iu cc k quan trng trong qu trnh m phn. th hin cho thy qua cc thi k thay i chnh ph ca Thi Lan. Nu chnh ph thn phng Ty th quan h Lo - Thi Lan b tc v khi chnh ph khc c t tng n ha th quan h Lo - Thi Lan tin trin tt; vic nhn nhng c nguyn tc. y ch quyn lnh th l vn mang tnh nguyn tc khng th nhn nhng nhng nhn nhng nhng vn khc li l nhn t

kch thch y nhanh qu trnh m phn; hiu r i phng c th a ra quyt sch ng n v hp l. ng thi cn nm gi chi tit lp lun ca i phng, nm r c s, chng c cho lp lun ca mnh. Tm li Quan h gia Nhn dn Lo v nhn dn Thi Lan l quan h lng x, l quan h anh em; tr ngi c bn trong quan h gia hai nc l khc bit v ch chnh tr v thi nghi ng, thiu tin tng ln nhau v vic tin hnh kho st v cm mc bin gii chung gia Lo v Thi Lan trong tng lai vn cn nhiu tr ngi v c s ca s phn nh bin gii thi Php - Xim c nhiu im khng r rng c bit l v ni dung ca hip c, tiu hip c, ngh nh th m Lo v Thi Lan khng nht tr vi nhau 31. SINGDENG SILVILAY 32. Ngoi giao Lo trong qu trnh hi nhp quc t t nm 1986 n nay Hc vin Amphavanh Themkhamheuang Hin nay, th gii v khu vc ang c nhng chuyn bin rt su sc v nhanh chng, tc ng mnh m n tt c cc quc gia, buc tt c cc nc phi iu chnh chnh sch v tm ra phng thc thc hin thch hp t cc mc tiu pht trin kinh t - x hi, bo v an ninh, ch quyn quc gia v ton vn lnh th, nng cao v th ca nc mnh khu vc v trn th gii. i hi i biu ton quc ca ng Nhn dn Cch mng Lo ln th IV (thng 3 nm 1986), nh gi thc trng tnh hnh kinh t x hi trong nc v din bin mi ca tnh hnh th gii v quyt nh nc CHDCND Lo phi tin hnh cng cuc i mi ton din, k c trong lnh vc ngoi giao. Sau hn 20 nm thc hin ng li , CHDCND Lo t c nhiu thnh tu c ngha v cng quan trong trn mt trn ngoi giao, gp phn tch cc cho s nghip xy dng v bo v T quc. ng li, chnh sch i ngoi mi ca ng v Nh nc Lo do i hi IV ng NDCM Lo khi xng v c b sung, pht trin v hon thin qua cc i hi, hi ngh Ban Chp Hnh Trung ng ng, l s k tha v pht huy truyn thng i ngoi ca dn tc, l s vn dng ng n, sng to ch ngha

Mc Lnin, t tng H Ch Minh, t tng ch o ca ng ch Cay Xn Phn Vi Hn. N th hin t duy nhy bn, sng to ca ng v Nh nc Lo c thc tin chng minh l ng n, v n c nhng ng gp to ln cho s nghip bo v, xy dng v pht trin t nc ca nhn dn Lo. T s i mi nhn thc v tnh hnh quc t v nhim v ca cch mng trong thi k mi, i mi t duy i ngoi l iu tt nhin. T sau khi i mi t duy i ngoi, cc cng tc i ngoi pht trin rng m v i vo chiu su hn; trn mi lnh vc u c nhng thnh tu ni bt nh quan h song phng, quan h a phng, cng tc ngi Lo nc ngoi, s h tr ca Cng ng quc t, FDI . Quan h vi nhiu nc u tin trong chnh sch i ngoi ca Lo t c nhng thnh tu vt bc nh vi Trung Quc, vi Vit Nam, Campuchia, M, Nht Bn, Php, ASEAN... c bit nhng du mc khng th qun trong nn ngoi giao Lo hin i nh, nm 1993, Lo nng cp quan h vi M ln cp i s, nm 1997 Lo gia nhp ASEAN v AFTA... Ba bi hc kinh nghim m ngoi giao Lo rt ra trong giai on ny l:1. Th nht, ng li, chnh sch i ngoi phi xoay quanh v phc v cho s

nghip bo v v xy dng t nc, ng thi phi c sch lc ph hp v kp thi vi s din bin mau l ca tnh hnh th gii.2. Th hai, hot ng i ngoi c tnh hai mt v phi tr thnh nhim v ca

ton dn. Hot ng i ngoi l c tnh hai mt: mt trong nc v mt ngoi nc. Mt trong nc l ni n tnh n nh chnh tr, trt t an ton v an ninh trong x hi, gi gn bn sc vn ho dn tc v s phn vinh, vng mnh v kinh t. iu tr thnh c s, ch da vng chc v thnh iu kin cho vic tng cng hiu qu hot ng i ngoi. Mt ngoi nc c ngha l cn tuyn truyn ng li, ch trng, chnh sch pht trin kinh t - x hi ca ng v Nh nc Lo cng nh vn ho dn tc cho ngi nc ngoi hiu, tranh th s ng h v gip bng nhiu hnh thc,

phc v mc tiu pht trin t nc theo ng li ca ng NDCM Lo v thc hin ngha v quc t ca Lo.3. Th ba, mun cho hot ng i ngoi c hiu qu th phi c nhn t v

iu kin m bo cn thit, trc ht l nm vng ng li, chnh sch, nm vng tnh hnh th gii, xy dng mi trng php lut, c cu t chc v c ch hp tc thng thong, thch hp v cc iu kin nhn lc, vt lc khc T nhng im phn tch nh trn, ngi vit xin trnh by nhng kin ngh, gii php thc y s pht trin mnh m hn na ca ngoi giao Lo trong thi k hi nhp mi: Mt l, tng cng vic gio dc chnh tr, t tng, nng cao nhn thc x hi v hot ng i ngoi v hi nhp quc t Hai l, y mnh hi nhp kinh t quc t su hn v y hn vi cc th ch kinh t ton cu, khu vc v song phng ln a phng Ba l, tng cng cng c v nng cao cht lng ca i ng lm cng tc i ngoi c nng lc lm trn nhim v chnh tr trong giai on mi Bn l, kin quyt cng c, un nn np lm vic trong lnh vc i ngoi cho ph hp. Nm l, tip tc pht huy hn na vai tr quan trng ca ngoi giao Nh nc v cc hnh thc ngoi giao phong ph khc cng vi i ngoi ca ng NDCM Lo v ngoi giao nhn dn to thnh sc mnh tng hp trn mt trn i ngoi. Su l, c gng to cc iu kin cn thit cho hot ng i ngoi By l, tch cc xy dng i ng cn b p ng i hi ca hot ng i ngoi. Bc vo thp nin cui cng ca th k XX, hot ng i ngoi ca Lo bc sang mt trang mi vi nhng thay i c bn c v t duy l lun ln hot ng thc tin, c th hin c ng trong tuyn b Lo sn sng l bn, l i tc tin cy ca tt c cc nc trong cng ng th gii, phn u v ho bnh, c

lp v pht trin (i hi VII ng NDCM Lo). Phng chm i ngoi l kim ch nam ch o vic hoch nh v thc thi ng li, chnh sch i ngoi ca ng v Nh nc Lo trong thi k i mi. Trn c s t duy i ngoi ng n, hot ng i ngoi ca ng v Nh nc Lo thi k mi m ra quan h quc t m rng, ton din nht t trc ti nay. n nay, Lo c quan h ngoi giao vi 130 nc vi hu ht cc t chc quc t v khu vc. Ln u tin trong lch s ngoi giao cch mng, Lo c quan h hu ngh vi tt c cc nc ln, cc trung tm kinh t - chnh tr trn th gii, bn gn xa, kt hp gia a dng ho vi xc lp v cng c quan h vi cc i tc tin cy, cc th trng chin lc, to cho Lo th i ngoi cn bng, n nh v vng chc, to mi trng quc t thun li cho s nghip xy dng v bo v t nc. Tuy t c nhng kt qu quan trng, cng cuc hi nhp quc t ca Lo vn cn giai on u. V vy, bn cnh vic tip tc thc hin cc ch trng, chnh sch v gii php c, cn nghin cu c thm cc ch trng, chnh sch v gii php mi nhm y mnh hn na tin trnh hi nhp ca CHDCND Lo. 33. Tnh on kt c bit Lo - Vit nam trong s nghip u tranh gii phng dn tc thi k chng Php Hc vin Nhotkhammani Souphanouvong Mi quan h gia Lo v Vit Nam c xy dng, ti luyn trong cuc u tranh gii phng dn tc. Quan h Lo Vit Nam khc vi quan h Lo Thi Lan, Lo Trung Quc... L quan h him c trn th gii, c tnh cht c bit th hin qua s hy sinh xng mu v nhau trong cuc khng chin chng gic ngoi xm. Nhn t tc ng, chi phi mi quan h Lo Vit Nam l hai nc cnh nhau lu i, c truyn thng chng gic ngoi xm ngay t khi cha c ng Cng sn ng Dng lnh o, c chung mt mc ch nh ui bn thc dn xm lc v vai tr lnh t ca hai nc Ch tch H Ch Minh v Hong thn Xuphanuvng

c mi quan h anh em thn thit, c chung mt t tng ln l ginh c lp cho dn tc. Cc nhn t trn l c s, nn tng cho qu trnh hp tc gia Lo Vit Nam trong cuc u tranh chng thc dn Php (1945 1954) sau ny v pht trin thnh mi quan h c bit. Nm 1930, ng Cng sn ng Dng c thnh lp do Ch tch H Ch Minh, l mt s kin ht sc quan trng i vi cch mng ba nc ng Dng, t khi c s lnh o sng sut ca ng cc cuc u tranh gii phng dn tc ca hai nc tng bc ginh thng li mc d lc gp rt nhiu kh khn, gian kh nhng hai nc vn on kt, hp tc, cng nhau vn ln ginh c lp, t do v cho t nc, cho nhn dn buc Php phi u hng dn ti vic k kt Hip nh Ginev chm dt chin tranh trn bn o ng Dng, cng nhn c lp ca ba nc anh em. S gn b, on kt trong khng chin chng Php xm lc th hin s on kt cao c, mt nhu cu v i hi phi gn kt hai dn tc trong cuc chin u chung trn tt c cc mt trn qun s cng nh chnh tr, i ngoi. Tri qua nhng nm thng gn b trong khi i on kt chng thc dn Php, quc M xm lc, bo v c lp, t do ca mi nc, hai nc c ng ring, t khi c ha bnh mi quan h gia hai nc chuyn sang mt cung bc mi l hp tc ton din cng nhau xy dng v bo v t quc ca mnh, da trn nn tng lin minh chin lc cng c chung ci ngun l ng Cng sn ng Dng, cng c chung v lnh t v i l Ch tch H Ch Minh, cng theo ui mc tiu v l tng chung. Quan h hp tc gia hai nc Lo v Vit Nam trong tnh hnh mi hin nay c xy dng trn nguyn tc bnh ng, cng c li v trn tinh thn quan h c bit, dnh u tin, u i cho nhau mt cch hp l v ph hp vi thng l quc t. Trn tinh thn , quan h hp tc ton din gia hai nc trong nhng nm qua, c bit l t khi hai nc thc hin cng cuc i mi n nay ginh c nhng thng li to ln, ng gp tch cc vo tng trng ca nn kinh t mi nc.

Tm li, ti ny ch yu cp n ni dung, tnh cht c bit ca mi quan h hai nc Lo Vit Nam. 34. Vai tr ca i ngoi nhn dn i vi quan h Lo Vit Nam Hc vin Somxayphone Thippavong Lo v Vit Nam c mi quan h lng ging hu ngh truyn thng, c bit, thy chung v trong sng, him c trong quan h quc t. L ti sn v gi ca hai dn tc truyn tip cho cc th h mai sau, l quy lun pht trin v l nhn t quyt nh thng li ca s nghip xy dng v bo v T quc ca mi nc. Chnh v vy, mi quan h ny lun c ngha to ln i vi Lo. Trong bi cnh hi nhp quc t ca Lo, hot ng i ngoi nhn dn ang c nhng ng gp v cng quan trng i vi cng cuc ci cch ca Lo v tng cng quan h hp tc gia nhn dn Lo v nhn dn cc nc bn b trong khu vc v trn th gii ni chung, gia nhn dn Lo v Vit Nam ni ring. i ngoi nhn dn (NND) khng phi l vn mi m cc t chc chnh tr x hi, cc t chc qun chng nhn dn ca Lo v ang thc hin. Nhng thc t, trong hot dng NND li cha c ch th no quy nh c th v cng tc i ngoi nhn dn, cho n i hi VIII ng Nhn dn Cch mng Lo mi a cm t i ngoi nhn dn vo vn kin i hi ng vi ni dung Tng cng cng tc i ngoi nhn dn. Vic a ra quan im ca ng v NND trong thi k hin nay phi da vo ng li chnh sch i ngoi ca ng. Ngoi ra, vn i ngoi nhn dn Lo li cha c ti liu no cp v cha c tc gi no nghin cu v vn ny. Chnh v vy, tc gi phi nghin cu thm quan im v NND ca cc nc, c bit l quan im ca Vit Nam v NND. C th rt ra quan im NND ca Lo nh sau: Coi trng i ngoi nhn dn l mt b phn cu thnh i ngoi chung ca t nc bao gm i ngoi ng, ngoi giao Nh nc v i ngoi nhn dn; hot ng khng thuc phm vi ca i ngoi ng v ngoi giao Nh nc do cc t chc chnh tr - x hi, cc t chc qun chng nhn dn thc hin nhm mc ch tng cng quan h hp tc gia nhn dn. Gp phn thc hin ng li i ngoi

ha bnh, c lp, hu ngh v hp tc; a phng ha, a dng ha quan h; thc hin ch trng CNDCND Lo sn sng l bn, l i tc tin cy ca tt c cc nc. Vi mc ch ca tai l lm r vai tr ca cc t chc chnh tr - x hi, t chc qun chng nhn dn trong vic cng c v tng cng quan h hp tc Lo Vit Nam. Hot ng NND l hnh thc hot ng rng c nhiu ch th tham gia. Trong phm vi nghin cu ca mnh, tc gi ch nghin cu hot ng NND m in hnh l 6 t chc nh: Mt trn Lo xy dng t nc, on thnh nin Nhn dn cch mng Lo, Hi lin hip ph n Lo, Lin hip cng on Lo, Hip hi cu chin binh Lo v cc t chc ha bnh, hon kt, hu ngh nh y ban ha bnh v on kt Lo v Hi hu ngh Lo Vit Nam. T trc ti nay, cc t chc trn c quan h NND cht ch vi Vit Nam vi mc ch chung l tng cng quan h hp tc gia nhn dn hai nc. Vi vai tr: lm cu ni vn ng v thc y cc hot ng hu ngh v hp tc, giao lu kinh t, vn ha, khoa hc k thut; tuyn truyn, vn ng cc tng lp nhn dn, nht l th h tr, nhm khng ngng cng c v tng cng truyn thng on kt hu ngh c bit Lo Vit Nam. Tuy nhin, trong thc t hot ng NND ca Lo c nhng hn ch l: cha c ch th c th v cng tc i ngoi nhn dn; thiu chin lc v xc nh mc v bin php thc hin; quy m v phm vi hot ng cn hp, hnh thc v ni dung cn thiu kp thi, nng ng, linh hot; vic phi hp t chc hot ng gia Ban i ngoi, cc t chc chnh tr - x hi, t chc qun chng nhn dn cha lm c tt. khc phc nhng hn ch trn, c th rt ra mt s gii php nhm thc y vai tr ca i ngoi nhn dn trong pht trin quan h Lo Vit Nam nh sau: phi c cc quy nh c th v cng tc i ngoi nhn dn; xy dng chin lc trong tng giai on; tng cng vai tr ca Ban i ngoi Trung ng ng NDCM Lo trong vic hng dn v ch o thc hin cng tc NND; phi thnh lp mt t chc chuyn trch v cng tc i ngoi nhn dn; xc nh mc tiu v trng tm trong quan h NND vi Vit Nam v i mi ni dung, a dng ha cc hnh thc hot ng, a dng cc ch th tham gia, ch ng trong quan h hp tc./

35. Hp tc Camphuchia - Vit nam t nm 1993 n nay Hc vin Chhoueut Sopheak Hn 40 nm qua, k t ngy thit lp quan h ngoi giao (24/6/1967), quan h Campuchia - Vit Nam ngy cng pht trin su rng, i vo thc cht v hiu qu hn da trn phng chm "Lng ging tt p, hu ngh truyn thng, hp tc ton din, bn vng lu di". S gn gi v a l cng vi nhng im tng ng v lch s v s song trng li ch khi hai nc cng gia nhp ASEAN l nhng c s gc r cho mi quan h truyn thng lu i Chnh ph v gia nhn dn hai nc. Trong nhng nm qua, nhm khng ngng cng c v tng cng hn na s tin cy gn b gia hai nc, cc cuc gp g trao i cp cao c tng cng. Cc on thm, trao i lm vic cp Chnh ph, cc b, ngnh, on th qun chng v cc a phng hai nc, nht l cc tnh c chung bin gii cng ngy cng tng, gp phn quan trng tng cng mi quan h ngy cng ci m, chn tnh, ng tin cy v gn b gia Campuchia v Vit Nam. Trong xu th ton cu ha v hi nhp kinh t th gii mi quan h Campuchia Vit Nam cng bc vo giai on mi. Mi quan h gi y pht trin trn lnh vc chnh tr, kinh t, an ninh quc phng, vn ha v mt s lnh vc khc p ng nhng nhu cu pht trin bn vng, lu di ca c hai quc gia. Trong bi cnh mi, hai nc iu chnh chnh sch ngoi giao coi trng vic thc y quan h hp tc song phng v li ch chung ca hai nc cng nh v ho bnh v n nh trn th gii v trong khu vc ng Nam , Chu - Thi Bnh Dng cng nh trong khu vc Tiu vng Sng M kng. Xut pht t tm quan trng ca vn , tc gi la chn ti: Hp tc Campuchia - Vit Nam t nm 1993 n nay lm lun vn tt nghip. Khi chn ti nghin cu ny, tc gi t ra mc ch ca lun vn l nhm nh gi nhng c s ca mi quan h hp tc hu ngh ton din gia Campuchia v Vit Nam trong khong thi gian t nm 1993 n nay trn c s phn cc yu t thuc v chnh sch ca Campuchia v Vit nam, v thc trng quan

h Campuchia Vit Nam trong mt s lnh vc trng yu. Trn c s mc ch ny, tc gi ra nhim v m lun vn ny phi tr li c l: C s pht trin mi quan h gia Campuchia v Vit Nam trong giai on hin nay l g? Thc trng mi quan h gia Campuchia v Vit Nam trong thi gian qua l nh th no? Trin vng v gii php nhm thc y mi quan h hp tc hu ngh ton din gia Campuchia v Vit Nam p ng nhu cu pht trin ca c 2 quc gia trong xu th ton cu ha v khu vc ha l g? gii quyt nhim v c t ra th ngoi phn m u, ni dung, kt lun, ti liu tham kho, lun vn gm 3 chng: Chng I: Nhng nhn t tc ng ti mi quan h gia Campuchia v Vit Nam Chng II: Qu trnh hp tc gia Campuchia v Vit Nam t nm 1993 n nay Chng III: Trin vng v gii php thc y mi quan h gia Campuchia v Vit Nam. Thng qua ni dung ca 3 chng ny, lun vn gii quyt c nhng vn c t ra trong trong phn mc ch nghin cu, l: H thng ha l lun c bn iu kin, tc ng n mi quan h hp tc gia Campuchia v Vit Nam trong bi cnh ton cu ha v khu vc ha. Nghin cu qu trnh lch s quan h ngoi giao gia Campuchia v Vit Nam trong thi k nm 1993 n nay. nh gi chung quan h gia Campuchia v Vit Nam trn cc lnh vc t kinh t, vn ha, x hi, an ninh, quc phngthng qua rt ra nhng u im, hn ch.

Nu ln nhng quan im, mc tiu nh hng, kin ngh v nhng gii php ch yu nhm xy dng v cng c mi quan h hu ngh hp tc gia Campuchia v Vit Nam. 36. T chc thng mi th gii (WTO) v s hi nhp ca Campuchia Hc vin: Ly Rotha Trong thi i ngy nay, ton cu ho v khu vc ho ang din ra ngy cng su sc m khng mt quc gia no c th ng ngoi. Campuchia l mt nc ngho trong khu vc ng Nam . Campuchia nhn thc c rng mun a t nc pht trin th khng cn con ng no khc ngoi vic hi nhp vi nn kinh t th gii. Do s c gng ca Chnh ph v s gip ca cng ng quc t cng nh cc bn b trn th gii, Campuchia tr thnh thnh vin ca Hip hi cc nc ng Nam - ASEAN t nm 1999 v nm 2004 l thnh vin th 148 ca T chc Thng mi Th gii (WTO), mt t chc thng mi ln nht ton cu hin nay. Cc quc gia trn th gii mun c kt np vo WTO lun phi tri qua cc vng m phn vi tt c cc thnh vin ca WTO. Tnh cht ca vic m phn lm cho WTO cng ngy cng pht trin v thay i lin tc thng qua cc vng m phn . Hn na, cch mng khoa hc k thut ngy cng pht trin v nn kinh t th gii cng nh vy. i vi Campuchia, bt u t nm 1993, do s n nh v chnh tr, nn kinh t pht trin hn so vi trc. c bit, sau khi hi nhp vo nn kinh t khu vc v th gii trong khun kh cc t chc nh ASEAN v WTO, kinh t Campuchia lun pht trin vi tc cao, n nh. GDP tng ln t 5.2% nm 2002 ; 8.5% trong nm 2003; 10.0% trong nm 2004 v 13.5% vo nm 2005 [26; tr.79]. Nhng sau bt u c xu hng gim xung, 10.8% trong nm 2006; 10.2% nm 2007; 7.0% nm 2008 v d kin l 6.0% nm 2009 [27; tr.65].

Xc nh c tm quan trng ca WTO cng nh hot ng hi nhp ca Campuchia vo t chc ny i vi qu trnh pht trin kinh t - x hi v n nh chnh tr ca t nc nn c mt s bi vit v cc cng trnh nghin cu ca cc b, ngnh v cc tc gi khc v vn ny. Tuy nhin, vi t cch l mt thnh vin chnh thc ca WTO, Campuchia chc chn khng th trnh khi nhng tc ng tch cc v c nhng hn ch, nht l trong bi cnh ton cu ha v khu vc ha ang din ra mnh m hin nay. V vy, vic nghin cu v WTO v s hi nhp ca Campuchia lun l vn ht sc cn thit v c tnh thi s i vi cc hc gi, cc doanh nghip, cc nh qun l cng nh i vi Chnh ph Campuchia, t tip tc tng cng hiu qu hot ng hi nhp ca mnh. Lun vn s lm r nhng cu hi: Thc tin hi nhp WTO ca Campuchia nh th no? Nhng tc ng g i vi s hi nhp WTO ca Campuchia? Nhng gii php no tng cng hiu qu hot ng hi nhp WTO ca Campuchia? Vi nhng cu hi trn, tc gi s tm hiu v WTO v thc tin hi nhp WTO ca Campuchia, ng thi nh gi cc kt qu t c cng nh nhng tn ti rt ra nhng gii php ph hp nhm tn dng ti a nhng c hi v hn ch ti a nhng thch thc phi i mt trong thi gian ti. t c mc tiu ny, lun vn s tp trung: - Nghin cu s b v t chc thng mi th gii (WTO) v khi qut li v qu trnh gia nhp WTO ca Campuchia. - Nghin cu phn tch v thc tin hi nhp WTO ca Campuchia. Trong s tp trung phn tch v s tc ng tch cc v tiu cc ca WTO i vi qu trnh hi nhp ca Campuchia. - Thng qua vic phn tch v s tc ng tch cc v tiu cc trn, lun vn s a ra nhng gii php nhm tng cng hiu qu hot ng hi nhp WTO ca Campuchia.

Sau khi hon thnh mc tiu nghin cu v nhng nhim v ra, hy vng lun vn s tr thnh mt ngun ti liu tham kho b sung cho vic nghin cu v s hi nhp WTO ca Campuchia ni ring v cc nc thnh vin mi gia nhp khc nh Vit Nam hoc cc nc ang m phn gia nhp khc ni chung rt kinh nghim t s hi nhp ca Campuchia. c bit l thng qua vic phn tch v s tc ng ca WTO i vi Campuchia v cc gii php a ra trong lun vn ny c th ng gp cho nh hoch nh chnh sch thng mi ca Campuchia gip nhn r hn v im mnh v im yu ca mnh c th ra mt chnh sch ng n hn nhm mc ch tng cng hiu qu trong cuc cch tranh vi cc i tc khc trn th trng ton cu