TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 ·...
Transcript of TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 ·...
![Page 2: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/2.jpg)
MedreselerinBozulması
![Page 3: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/3.jpg)
OsmanlıDevleti,16.yüzyıldansonrasiyasi,askerîveekonomikalanlardaolduğugibieğitimalanındadayavaş
yavaşgerilemeyebaşladı.
![Page 4: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/4.jpg)
Döneminpadişahları,eğitimalanındakigerilemeyifarkederekbununnedenlerini
araştırmaküzerebazıdevletadamlarındanraporistemişlerdir.
Hazırlananraporlardoğrultusundaeğitim
alanındaıslahatlaryapılmıştır.
![Page 5: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/5.jpg)
Sunulanraporlariçindeenönemlisi,IV.Murad’ıntalimatıileKoçiBeytarafındanhazırlananvekendi
adıylaanılanRisale’dir.(KoçiBeyRisalesi)
Risale’yegöre;topraksistemibozulmuşturvehalkbudurumdanrahatsızdır.
Kuruluşfelsefesidevletinvarlığınısürdürmekolan
YeniçeriOcağıdevletleçatışmayabaşlamıştır.
Devletadamları,rüşvetveiltimaslaişyapmayabaşlamıştır.
![Page 6: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/6.jpg)
MedreselerinBozulmaSebepleri
![Page 7: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/7.jpg)
Siyasetinbilimanlayışınıbaskıaltındavedarkalıplariçindetutması.
Özgürdüşüncevearayışlarınhoş
görülmemesi.
![Page 8: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/8.jpg)
Fıkhınayrıntılarıüzerindeçokfazladurulupenerjilerinesasolarakbunakilci,kuralcıalanda
harcanmasıveözünkaçırılması.
![Page 9: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/9.jpg)
Batıilekarşılaştırmalaryapılmakistenmediğiveyapılmadığıiçin,ülkedekieğitimöğretimvebiliminiçineyuvarlanmaktaolduğudurumunzamanında
veiyianlaşılmaması.
![Page 10: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/10.jpg)
DuraklamavegerilemedönemlerindeRumeli’deyenilgileryüzündenTürkkitleleringerileredoğru
göçetmesiveböyleceİstanbulvebaşkaşehirlerdesağlıksız,düzensizbirnüfusyoğunluğu
oluşması.
Bukişilerinmedreselerdedebarındırılmasısebebiileburalarınhayırkurumunadönüşmesi.
![Page 11: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/11.jpg)
Devletinçeşitlikurumlarının(Maliye,orduvs.)dabozulmayabaşlaması.
![Page 12: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/12.jpg)
Rüşvet,hatırgönül,adamsendecilik,aldırışetmemek.
![Page 13: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/13.jpg)
MedreselerinBozulmaBiçimleri
![Page 14: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/14.jpg)
Öğretimveyöntemalanındabozulma:
Aklîvemüsbetbilimlerprogramdançıkarılmış,yanlızcadinî,hukukîbilimleröğretilmiştir.
Busebeple,tartışma,eleştiriyöntemideterkedilmiş,dahaçokaktarmacı,kitabî,doğmatik
yöntemleryerleşmiştir.
Ayrıcaaletilimlerineaşırıönemverilmiştir.
![Page 15: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/15.jpg)
KatipÇelebibudurumuşuşekildeözetler(1656):
Kanunîdöneminegelinceyekadar,“hikmet”ve“dinîbilimleri”uzlaştıranbilimadamlarıvardı.Fatih,
Kelamderslerineyervermişti.Sonragelenler,bunlarfelsefedirdiyekaldırıpyerlerinefıkıhvs.derslerkoydular.Böylecebilimalanıfakirleşti.Kıyıda
köşede,DoğuAnadolu’dayeryerhikmetokumayısürdürenöğrenciler,İstanbul’ageliptafrasatar
oldular…
![Page 16: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/16.jpg)
Müderrisliğeatanmayöntemininbozulması:
Müderriskadrolarınaatanmakiçinbeklenilen“mülazemet”dönemiaynızamandabirstaj
özelliğitaşıyordu.
Zamanlabuyolkötüyekullanıldığıgibi,müderrisolmakiçinmedresebitirmeşartıdaaranmadı.
![Page 17: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/17.jpg)
Dersyapılamayanharapyanmışadıolupkendisivarolmayanmedreselereadamkayırmayoluile
müderristayiniyapılıroldu.
![Page 18: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/18.jpg)
Devletadamlarıvemüderrislerinoğullarınaküçükyaşlardanitibarenmüderrisünvanıveriliyorbirmedresedegörevligösteriliyorvegeçimleri
sağlanmışoluyordu.
Bugibikişilerealayiçin“beşikuleması”tabirikullanılıroldu.
![Page 19: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/19.jpg)
Yüksekdereceliulemanınilmiyesınıfındakioğullarıbabalarınınmevkiigözönünealınarakdoğrudanmiftah,kırklı,hariçvedahilmüderrisi
atanırlardı.
BukonudailkimtiyazınMollaFenarî’ninvefatından(1431)sonraoğullarıiçinuygulandığıifadeedilmektedir.Müderrisolduklarıtakdirde
40akçeiletayinoluyorlardı.
![Page 20: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/20.jpg)
KoçiBey,1631tarihliraporunda,Herkesinrüşvet,hatırgönülilemüderrisliğegeçebildiğinikaydederve“ilimsahasının
cahillerledolduğunu,bilgilliilecahilarasındabirfarkgözetilmediğini”belirtir.
![Page 21: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/21.jpg)
Disiplinalanındabozulma:
16.yy’ınortalarındanitibarenmedreseöğrencilerinindisiplinibozulmayabaşladıvebozulma,kısasüredetaşradasuhte(softa)
ayaklanmalarıdenenboyutlaraulaştı.
![Page 22: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/22.jpg)
Uzunçarşılıbubozulmayımülazemetyöntemindekibozulmayadayandırır.
Medresetahsiliyapmadanrüşvetvekayırmaileyükselenlerindurumukudretsizvekayırıcısız
durumdabulunanlartarafındantepkiilekarşılanmışvebutalebelerkötüyollarayönelmişlerdir.
![Page 23: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/23.jpg)
Buşekildetalebelerinkudretsizveyeteneksizolanları16.yy’ınikinciyarısındaderslerinibırakarak
eşkiyalığabaşlamışlardır.
Avusturyaveİranladevamedensavaşlarsebebiile“softaşekaveti”önemlibirproblemolmuştur.
![Page 24: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/24.jpg)
SoftaayaklanmalarındaŞiîpropogandasınındaetkiliolduğunuUzunçarşılıifadeetmektedir;
“AkkoyunluDevletiniyıkarakşiîmezhebindeSafevî
DevletiniKuranŞahİsmailAnadolu’yapropogandacılargöndererekAlevilerikendicamiasıaltınasokmayaçalışıyordu.Bupropogandacılar,Sivas,Çorum,Tokat,Amasya,Antalya’daistyanvefacialarayolaçtılar.HattaYavuzSultanSelim’intahtaçıktığısıralardaAmasya’dabinlercesuhte
toplanıppekçokinsanıöldürmüşlerdir.”
![Page 25: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/25.jpg)
Diğertaraftannüfusunhızlaartmasıtoprakkazandıransavaşlarınvezaferlerindurması,
vergilerinağırlaşmasısebebiileköylerdenşehirlerevezenginyörelerenüfusakınıbaşlamıştı.
Bunüfusuneritilebileceği,yararlıhale
getirilebileceğibiralanyoktu.
Buişsizlertakımıülkeninpekçokyanındagüvenliğivehuzurubozuyordu.Bunlara“çiftbozan”,“garip”,“garipyiğit”,“levent”deniyordu.
![Page 26: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/26.jpg)
Geçimizorlaşanaileler,çocuklarınıilerdeçiftbozanolmasındiyemedreseleregöndermeyi
tercihediyorlardı.
Bugençlerinbirkısmıokumakyerinesığınmakmaksadıilemedreselereyerleşiyordu.
Buradabirlikteolmanınverdiğidayanışmaile10’ar20’şerkişilikgruplarlaköyleri,mahalleleribasmaya,hertürlüahlaksızlığıyapmaya,halkı
haracakesipsoymayabaşladılar.
![Page 27: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/27.jpg)
BugibihareketlermedreselerinyoğunolduğuEdirne,Bursa,Balıkesir,Manisa,Isparta,Muğla,Bolu,Kastamonu,Tokat,Amasyagibişehirlerde
dahafazlayaşanıyordu.
Müderris,kadıgibiulemasınıfındaninsanlararasındadagizlidenveyaaşikarebuhareketleri
destekleyenlerbulunuyordu.
![Page 28: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/28.jpg)
ÖrneğinIII.Selimdönemineait1794tarihlibirbelgede,
Bursamedreselerine“yobaz”denenve“alat-ıharb”ilegezenkişilerinöğrencikılığıaltında
medreseleresokuştuklarıyazılmış,çeşitlifesatlarçıkarıpkötülükveahlaksızlıklaryapanbu
yobazlarınyakalanıp,cezalandırılmalarıiçinİstanbul’agönderilmişolduklarıbelirtilmiştir.
![Page 29: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/29.jpg)
Müderrislerindisiplinlerininbozulması:
Müderrislerdenbirkısmıgörevlerinisavsaklamaya,yadahiçgörevyapmamaya
başlamışlardır.
![Page 30: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/30.jpg)
Müderrislerindisiplinininbozulmasındakısmenekonomikdurumlarınkötüleşmesisebepolarak
gösterilmektedir.
1640’lardayazılanbireserde(Kitab-uMesalih-iMüslimin)ulemaiçinşöyledenilmektedir;
“Nicesifakirliktenkitaplarınısatıpkaracahil
olurlardı.”
![Page 31: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/31.jpg)
1570’lerdeEdirneÜçŞerefelimüderrislerindenbiri,medresesinibırakıp4-5ayİstanbul’dageziptozmuş,
göreviolmayanişlerekarışmıştır.
Yineaynımedresedenbirmüderris1590’lardaikisenegörevinegitmemiştir.
1575’teBursa’dagörevinesonverilenbirmüderris
eşkiyalarıtoplayarakevinimahkemehalinegetirmiştir.
![Page 32: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/32.jpg)
Medreseleriıslahçalışmaları
![Page 33: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/33.jpg)
PadişahlarınzamanzamanKanunnamelerçıkararakmedreseleriyolunakoymayaçalıştığı
görülür.
KanunîSultanSüleymandönemineaitbirkanunnamede;Öğrencilerinpekazkitapveders
okuyupbiranönceüstmakamlaraçıkmayıamaçladıklarıeleştirilmektevemüderrislerdenöğrencilericiddiçalıştırmaları,kitaplarıeksiksizokutmaları,süreyikısaltmamalarıistenmektedir.
Erkendönemdekibueleştiridikkatçekicidir.
![Page 34: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/34.jpg)
III.Murad1577’deveziriazamagönderdiğibirfermanda;
MedreselerinFatihdönemindeolduğugibiyolunakonması,haksızyereçeşitlimakamlaragetirilenmüderrislerdenbumevkileringerialınmasıve
makamların“ehline”yani“ilimvefazileti”olanlaraverilmesiistenmiştir.
![Page 35: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/35.jpg)
DahasonralarıKoçibey,KatipÇelebivebaşkadüşünürler,medreselerinıslahınailişkinfikirler
ortayaatmışlardır.
I.Ahmed,IV.Murad,III.Ahmed,I.Mahmud,III.Selimzamanındadamedreselerinıslahınaçalışılmışsada
başarısağlanamamış,bozulmaveyolsuzluklarsürmüştür.
![Page 36: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/36.jpg)
19.yy’ınikinciyarısındaveII.Meşrutiyetyıllarındaıslahatgirişimleriyapılmıştır.
Bunlarsonrakiderslerimizdeincelenecektir.
![Page 37: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/37.jpg)
Avrupa’dadurumnedir?
![Page 38: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/38.jpg)
15.yy’ınortalarındanitibarenAvrupa’da“Rönesans”denilen,dünyayabakışta,sanat,edebiyatvebilimdeçokgüçlübiruyanışın
varlığıgörülür.
Buhareket16.ve17.yy’lardadahadagelişir.
![Page 39: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/39.jpg)
Rönesans’ınkökenleriözetleşuşekildedir:
12.ve13.yyrönesansınınetkileri.
AlmanGutenberg’in1440’lardamatbaatekniğinibulması,kitaplarınçoğalması,ucuzlamasıbilginin
genişkitlelereyayılmasınısağlamıştır.
EskiYunanveRomaeserlerinidahaesaslıincelemeveanlamayayönelmişlerdir.
![Page 40: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/40.jpg)
İstanbul’unfethindenöncevesonra,Avrupa’yakaçanBizanslıbilginvesanatçılareskiYunanve
Roma’yaaitbirçokkitabıvebilgiyiorayataşımışvebunlarıAvrupalılaraöğretmişlerdir.
Gözlem,deneygibibilimselyöntemlere,eleştiriye,
özgürdüşünceyeönemverilmişvedoğmatik,skolastikyöntemzayıflamıştır.
![Page 41: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/41.jpg)
16.yy’ınilkyarısındaAlmanya’daReformhareketiortayaçıkmıştır.
Reform,Avrupa’daeğitimvebilimingelişmesineönemli
katkısağlamıştır.
BuhareketiAlmanMartinLuther(1483-1546)başlatmıştır.
ÜniversitelerdeilahiyatokutanMartinLuther,öğrencilerinindedesteğiileHıristiyanlığınbazıilkeveuygulamalarına(azizlereveMeryemAna’yaduave
endülüjanssatılması)vePapa’nınotoritesinekarşıçıkmıştır.
![Page 42: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/42.jpg)
Rönesansvereformileberaber,Avrupa’damüsbetbilimlerinöğretimiönemkazanmış,ilahiyatfakültelerigiderekeskisaygınlıklarını
kaybetmişlerdir.
![Page 43: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/43.jpg)
Üniversitedışındadapekçokbilginbuluşlaryapmışeserlervermiştir;
Polonya’daCopernic(1473-1543),
İngiltere’deFrancisBacon(1561-1626)veNewton(1643-1727),Fransa’daPascal(1623-1662),
İtalya’daLeonarddeVinci(1452-1519),Bruno(1548-1600)veGalile(1564-1642).
![Page 44: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/44.jpg)
Bruno,dünyayıtanımakiçininançvegelenekleredeğil,akılvedeneyebaşvurulmasıgerektiğini
savunduğuiçinRoma’dayakılmıştır.
FizikçiveastronomolanGaliledeCopernic’tensonradünyanınkendisivegüneşinetrafında
döndüğünüsavunduğuiçinEngizisyonmahkemesiönündedizçöküpyanıldığınıitirafetmesi
karşılığındakurtulabilmiştir(1633).
![Page 45: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/45.jpg)
Avrupa’daayrıcaodönemlerdeAkademidenilenbilimkurumlarıaçılmış,buralardabilimadamları,yazarlar,sistemli,planlıçalışmalaryapmışlardır.
MedreselerdeArapçaöğretimdiliolarak
hakimiyetinisürdürürken,Avrupa’da16.yy’danitibarenLatinceartıköğretimvebilimdili
olmaktançıkarılmayaveulusaldillerkullanılmayavegeliştirilmeyebaşlanmıştır.
![Page 46: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/46.jpg)
Medreselervegünümüz
![Page 47: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/47.jpg)
Medreselerinbazıözelliklerigünümüzeğitimanlayışıtarafındanortayakoyulandinamiklere
uygundüşmektedir.
![Page 48: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/48.jpg)
Medreselerinbinaveyerleşmedüzenlerigünümüzeışıktutacakşekildedir.
Başkasosyalkurumlarlaberaber,bircamietrafında
külliyeoluştururlardı.
Böyleceşehirmimarisinindegüzelveönemlibirparçasıolmaktaydılar.
![Page 49: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/49.jpg)
Öğrencilerintümihtiyaçlarınınkarşılıksızsağlanması,çokileribirsistemdir.
![Page 50: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/50.jpg)
Medresedersleriarasındauyumveönceliksonralıkbakımındantutarlılıkvardı.
Sınıfdeğildersgeçmesistemininvarlığıgüncel
görüşlereuygundur.
![Page 51: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/51.jpg)
Medreseöğrencilerihücrelerindeyemekdeyaparlar,odalarınıısıtır,temizler,yataklarını
düzenler,çamaşırlarınıyıkarlardı.
Öğrencilerinbazıişlerinikendiyapmalarısorumlulukduygusunungelişimiaçısındançağdaşgörüşlerlede
uyumiçindedir.
![Page 52: TÜRK EĞİTİM TARİHİismailbağdatlı.com.tr/attachments/File/egitim_tar__h... · 2019-10-18 · Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan sonra siyasi ... Duraklama ve gerileme dönemlerinde](https://reader033.fdocument.pub/reader033/viewer/2022041514/5e2a4b03dfcae63338752e55/html5/thumbnails/52.jpg)
Medreseöğrencilerinin“cer”sistemiileheryılenücraköylerekadardağılıphalklakaynaşmaları,
halkıaydınlatmaları,mezunoluncadayadırgamadanheryerdegörevekoşmalarıönemli
özelikleridir.
Halkıtanıyanhalktankopukolmayanbirilmiyesınıfınınoluşmasınısağlamıştır.
Tanzimattansonraaçılan“mektep”öğrencileribu
açıdaneleştirilmişlerdir.