Tölvunotkun í landsbyggðarskóla 1998–2002

Gróska og margbreytileikiRáðstefna FUM – Kennaraháskóla Íslands22. nóvember 2003

Sólveig JakobsdóttirBára Mjöll JónsdóttirTorfi Hjartarson

NámUSThttp://namust.khi.is

Efni erindisMarkmið, aðferð, niðurstöður

• Markmið rannsóknar• Tölvumenning• Upplýsingatækni og skólasöfn• Rannsóknin – aðferð• Niðurstöður• Lokaorð

MarkmiðRannsóknarspurningar

• Hvernig hefur tölvumenning þróast í landsbyggðarskóla frá 1998 til 2002?– Notkun tölva heima fyrir, nýting tölva og

hugbúnaðar í skólanum, viðhorf, félagslegir þættir og fleira.

• Er munur eftir kyni, skólastigi og tíma könnunar á tölvufærni, tölvunotkun og viðhorfum nemenda innan skólans?

• Hvert hefur verið hlutverk skólasafnsins í þessari þróun og hvernig ætti hlutverk þess að þróast í framtíðinni?

Tölvumenning skólaHvaða þættir hafa áhrif?

Þjóðfélag

Heimili, fjölskylda Samfélag, skóli

Tölvunotkun, færni, viðhorf, vandamál … er munur milli hópa, t.d. kynjamunur ... ?

Nemendur (aldur,

reynsla, námsgeta ...)

Tölvur og aðgengi

að þeim

Félagslegir þættir Hugbúnaður, námsefni

Kennarinn og kennsluhættir, nýting tölva

Hlutur skólasafnsinsNokkur athugunarefni

• Miðstöð á sviði upplýsingatækni?• Miðstöð yfirleitt?• Sjálfsmynd og ímynd starfsmanns/a• Frumkvæði starfsmanna og stjórnenda• Stuðningur, samvinna og samþætting• Tækjakostur, gagnakostur, húsnæði• Kennsla á safni og kennsla í

upplýsingatækni• Tómstundir á safni• Aðsókn og afnot með tilliti til kynja• Aðgengi, umgengni og reglur

AðferðNokkur meginatriði

• Þátttakendur úr landsbyggðarskóla um 94% allra nemenda úr 6.–10. bekk 1998 (62) og 5.–10. bekk 2002 (63). 1–2 kennarar/skólastjórnendur hvort ár.

• Spurningalistar, sjá http://soljak.khi.is/spurnnem og http://soljak.khi.is/spurnnem/spurnskola.htm - aðallega valspurningar fyrir tölulega úrvinnslu en einnig voru nokkrar opnar spurningar.

• Gagnaúrvinnsla: ANOVA (2x2x2), t-próf, kí-kvaðrat, fylgnipróf á tölulegum gögnum, kóðun og flokkun á eigindlegum gögnum.

• Hluti af stærri rannsókn úr 14 skólum þar sem nemendur í tölvu- og upplýsingatækni við KHÍ söfnuðu gögnum á Neti meðal sinna eigin nemenda.

• Hluti af umfangsmiklu verkefni styrktu af RANNÍS, NámUST-verkefninu (sjá http://namust.khi.is).

AðferðÞátttakendur

9

18

14

25

11

23

1113

0

5

10

15

20

25

30

Primary Lower s. Primary Lower s.

1998 2002

Group by year & school level

Stu

den

t co

un

t

Girls

Boys

Færnimunur milli áraEftir kyni og aldri

0

2

4

6

8

10

12

Girls, prim. l. Boys, prim. l. Girls, lower s.l. Boys, lower s.l.

Group

Mea

n N

umbe

r of

Ski

lls

1998

2002

• Aukning í færni milli áranna 1998 og 2002 (7.6 í 9.5) • Miklu meiri á miðstigi (4,9 í 9,3) en unglingastigi (9,0 í 9,7) • Allra mest hjá stúlkum á miðstigi (3,0 í 8,6)

Breyting á færniSamanburður við aðra skóla

1998• Nemendur á unglingastigi í skóla L búa yfir meiri færni að

meðaltali en nemendur á sama stigi í öðrum skólum (9,0 vs. 7,9)

• Á miðstigi búa nemendur í skóla L yfir svipaðri færni og nemendur á sama stigi í öðrum skólum (4,9 vs. 5,3).

2002• Á unglingastigi virtust nemendur í skóla L búa yfir svipaðri færni

og nemendur í öðrum skólum (9,7 vs. 9,8).• Á miðstigi virtust nemendur í skóla L búa yfir meiri færni en

nemendur á sama stigi í öðrum skólum (9,3 vs. 7,6).

Miðstigi virðist hafa farið fram miðað við aðra skóla en á unglingastigi hafa aðrir skólar sótt í sig veðrið

Viðhorf, sjálfstraustHvað finnst nemendum um eigin færni?

0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

5,00

Primary Middle Primary Middle

1998 2002

Year - school level

Att

itud

e/ag

reem

ent

Girls

Boys

Sjálfstraust eykst – stelpur ekki lengur ósammála þvíað þær séu klárar að nota tölvur (talan 3 = hlutlaus).

NotkunarmynsturStelpur og strákar

• Dæmigerður nemandi bæði 1998 og 2002 og á báðum skólastigum sagðist hafa notað tölvur fyrir minna en viku í meira en 30 mínútur heima hjá sér, mest til leikja.

• Þetta á þó ekki við um stúlkur á miðstigi 1998. Af þeim sögðust aðeins 43% hafa notað tölvur fyrir innan við viku og 80% í minna en 30 mínútur.

• 1998 voru líka fleiri piltar en stúlkur sem höfðu notað tölvur lengi (meira en 30 mínútur), 93% vs. 58%.

• Stúlknahópurinn á miðstigi 2002 virtist nota tölvur meira með félögum en aðrir hópar, 60% sögðust hafa notað tölvur síðast með a.m.k. einum öðrum og 20% í stærri hópi.

• Piltar höfðu meiri tilhneigingu en stúlkur til að hafa notað tölvuleiki og nefndu miklu fleiri tegundur leikja (oft íþrótta- og ofbeldisleiki).

NotkunarmynsturSamskipti, leit að efni, leikur, nám

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%

100%

Gir

ls

Boy

s

Gir

ls

Boy

s

Gir

ls

Boy

s

Gir

ls

Boy

s

1998 2002 1998 2002

Primary Lower s.

Group

Other

Communicate

Look at mat.

Play

For learning

Forrit notað síðastEftir aldursstigi, ári könnunar og kyni

1998 s 1998 p 2002 s 2002 p

M Leikir 22%Tetris

Kennsluforrit 22%

Leikir 73%Fifa, Cm2Worms, Duke, Nukkem, Flight, Kknd krossfire, NHL97, Rainbow six

Tónlistarforrit 9%

Leikir 14%Hundalíf

Word/skrif 21%Horfa á myndir 14%Net 7%

Leikir 73%Championship Manager, Sims, Netleikir, Mikki mús, Kasza

Paint 7%

U Leikir 17%Cm2, Solitaire, Team hospital, Need for speed

Spjall 11%Vefur/net 11%Word/windows 33%

Leikir 78%CM, Duke, Numk'em,Quake, Need for speed, Carmageddon, Gta, Strike commander, Commandos, Micro machines, Fifa, ndfs2se, ff7, Rainbow 6, Red alert, Street rod, TestDrive4

Spjall, Net, Word, annað 4%

Leikir 60%Sims, Bakamon?, Bobble shoter, cm, Dx-ball, Emulator King, KaAza, Solitaire, Rats, Actionman

Net 28%Spjall 4%Word 4%

Leikir 54%Baldurs Gate 2, Battelfield 1944, DIABLO, gta3, heroes 1V, Ituns, Tibarien Sun

Net 8%

Tölvunotkun heima og í skólaHlutfall þeirra sem segjast nota tölvur í 2+ tíma á

viku

0102030405060708090

Stú

lku

r

Pilt

ar

Stú

lku

r

Pilt

ar

Stú

lku

r

Pilt

ar

Stú

lku

r

Pilt

ar

Mið Ungl Mið Ungl

1998 2002

Tölvunotkun skóla

Tölvunotkun heima

Ýmsar tegundir tölvunotkunarMunur eftir kyni, aldursstigi, könnunarári

Almenn tölvunotkun og vefnotkun• Meiri 2002 en 1998• Meiri hjá piltum en stúlkum• Meiri hjá unglingum en miðstigiNýting á spjalli og tölvupósti• Ámóta mikil 2002 og 1998 á heildina litið• Tölvusamskiptin meiri hjá stúlkum en piltum• Tölvusamskiptin meiri hjá unglingum en miðstigi• Piltar spjalla svipað 1998 og 2002• Stúlkur spjalla meira 2002 en 1998• Unglingspiltar og miðstigspiltar nýta tölvupóst ámóta mikið• Unglingsstúlkur nýta póstinn meira en miðstigsstúlkur• Póstnotkun eykst meðal miðstigspilta og unglingsstúlkna

Tölvu- og forritanotkunÍ skólanum og heima fyrir

• Tölvunotkun í skóla virtist aukast á milli ára á miðstigi en hafði tilhneigingu til að vera svipuð eða jafnvel aðeins minni á unglingastigi.

• Forritaflokkum sem nemendur sögðust nota í skólanum fjölgaði á miðstigi úr 3,5 í 4,9 en fækkaði á unglingastigi úr 6,0 í 3,7.

• Forritaflokkum sem nemendur sögðust nota heima fyrir fækkaði meðal pilta milli ára (úr 5,8 í 3,0) en ekki stúlkna (4,1 vs. 4,2).

Tölvuaðgengi nemenda í skólanum

Stofur, tölvuver og safn• Tölvuaðgengi: 5,8 nemendur á tölvu 2002

(voru færri um tölvu 1998 eða 4,2 en þá var nýlokið endurnýjun á tölvuveri)

• 2 byggingar, tölvuver í annarri, tengt skólasafni, bókasafn bæjarins örstutt frá skóla

• Eftir skóla hafa nemendur haft frjálsan aðgang að tölvuveri (í endurskoðun), piltar hafa notfært sér það en stúlkur í auknum mæli eftir að boðið var upp á nettengingu

Nýting tölva eftir námsgreinumSamanburður við 3 aðra skóla

Skólar L1 skipulag ??

L2 vélritun R7 verk, bók

R8 ritun

MiðstigGreinar %

3,2Upplýsinga-tækni 100Enska 88Danska 54Enska 50 ???

2,1Upplýsinga-tækni 96Vélritun 60

1,4Upplýsinga-tækni 80Annað 18

1,6Upplýsinga-tækni 47Bekkjar-kennsla 41Stærðfræði 26

UnglingarGreinar %

4,3Upplýsinga-tækni 93Danska 90Enska 90Stærðfræði 57Íslenska 37

1,0Upplýsinga-tækni 95

1,8Upplýsinga-tækni 73Danska 41

2,9Stærðfræði 60Danska 55Upplýsinga-tækni 55Íslenska 49

TölvunotkunSvör nemenda við opinni spurningu

• Svörin eru yfirleitt stutt og gefa til kynna að tölvur séu langmest nýttar í vélritun (bæði aldursstig) og/eða „tölvufræði“ (unglingastig).

• Svo að dæmi sé tekið er í tæpum helmingi allra svara minnst á vélritun (stúlkur nefna vélritun töluvert oftar en piltar, 54 og 62% vs. 13 og 33%).

TölvunotkunDæmi um svör við opinni spurningu

• véiritun• Vélritun• Við vélritum • Vélritun• vélritun• við vélritum.• vélritun• Vélritun & netinu• það nota flestir nemendur tölvu bara i vélritun og

tölvufræði.• velritun• Við notum tölvuna í Vélritun• e´g nota tölvur ekki mikið í skólanum en ef ég nota þær

þá er það helst í tölvufr eða velrtiun• Vélritun...!!!• ekkert bara upplýsingarmennt (vélritun og tölvufræði)• Ekki mjög mikið. En í vélritun• ég nota tölvurnar í skólanum bara í vélritun

TölvunotkunFleiri dæmi um svör

Jákvæð skrif(38% stráka á miðstigi og22% stráka á

unglingastigi)

• Bara góð• vel• góða• hún er góð• hun er mjög góð

Neikvæð skrif(23% á unglingastigi og15% stúlkna á miðstigi)

• Við meigum ekki fara á netið það er asnalegt. Mjög ASNALEGT!!!

• Ekki skemmtinleg við lærum ekkert og erum bara í vélritun og til hvers er að læra vélritun ef maður kann ekki að komast til að skrifa? (Stelpa á unglingastigi)

• hún er mjög lítil og ekki kennt mjög vel í henni. Tölvur eru ekki kynntar nógu mikið fyrir okkur...möguleikana sem þær kunna að hafa fyrir okkur. Svo er tölvuverið alls ekki aðgengilegt,lítið opið, oft upptekið og ekki góð vinnuaðstaða og hjálp við margvísleg verkefni.

Kostir tölvunotkunarDæmi um svör nemenda

• það er hægt að finna næstum allt• Spjallið,Leikir,Hotmail og maður verður að prófa Spjallið!!!! Í alvöru....• Skoða hollywood sjörnur á yahoo.com ég ætla sjálfur að vera hollywood stjarna• gaman og fróðlegt• Maður getur fundið allar þær upplýsingar sem maður þarf og langar til að fá. Maður

getur líka skrifast á á mjög fljótan hátt og verið áfram í góðu sambandi við vini og ættingja sem eru í burtu.

• netið. mér finnst það mjö sniðugt fyrir samskipti. svona spjallrásir (t.d. mirc). svo er bara eiginleg allt hægt að gera á netinu. downloada tónlist, það er líka mjög sniðugt. svo er hellingur af skemmtilegum forritum.

• getað skoðað ýmsahluti á neitinu:)"• Ef maður þarf að finna e-ð getur maður farið á netið og það hjálpar samskipti við aðra,

maður getur farið á spjall og sent e-mail svo líka við nám, það getur verið betra að nota tölvur við nám, svo líka bara ef maður hefur ekkert að gera þá getur maður farið aðeins í tölvuna og leikið sér.

• LEIKIRNIR AUÐVITAÐ

•hummmm..... bara allt.. þetta er snilldar tæki.......... , hvernig var bara heimurinn..... skiptirikki!!!!!

Sýn nemenda virðist mjög bundin við Netið, upplýsingar, samskipti og/eða leiki. Nemendur lýsa langflestir jákvæðu hugarfari og benda sumir á fjölbreytta notkunarmöguleika.

LokaorðNokkrir punktar

• Stelpur og yngri nemendur í sókn• Félagsfræðilegt samhengi skiptir miklu• Margt sem má bæta og efla til muna• Frumkvæði stjórnenda og stuðningur við

samvinnu og samþættingu lykilatriði• Frumkvæði safnkennara mikilvægt• Svigrúm og frelsi til tölvunotkunar• Tölvunotkun og greinabundnar þarfir• Tölvunotkun, safnnotkun og sérkennsla• Frekari rannsóknir