Toelichting KNA 3.0

1. Opgraven

2. Archeologische begeleiding

Kenmerken nieuwe KNA

• eenvoudiger, werkbare, minimale kwaliteitseisen aan het gehele archeologische proces

• protocol opgraven niet fundamenteel gewijzigd, protocol archeologische begeleiding wél veranderd

• eisen aan actoren soms verzwaard, om kwaliteit te waarborgen

1. Opgraven

• voorbereiden veldwerk

• uitvoeren veldwerk

• evaluatiefase– wat is nodig om met de resultaten van het veldwerk

de vraagstellingen uit PvE te beantwoorden;– bijstellen uitwerkingsplan en materiaalselectie;– kostenraming– deponering: wat, hoeveel, waar en wanneer

• uitwerking veldwerk - standaardrapportage

2. Archeologische begeleiding,afhankelijk van plaats binnen AMZ-

cyclus

• als onderzoek plaatsvindt vóór selectiebesluit, dan conform ‘IVO-proefsleuven’

• als onderzoek plaatsvindt ná selectiebesluit, dan conform proces ‘opgraven’

Motivatie wijziging AB

• ethisch: bodemarchief is eindig, opgravingen destructief, dus altijd streven naar onderzoek volgens (minimale) eisen KNA

• vooronderzoek kan (nagenoeg) altijd uitwijzen of vervolgonderzoek noodzakelijk is: zo nee, evt. waarnemingen door amateurs, zo ja, dan reguliere opgraving

vervolg motivatie wijziging AB

• frustrerend voor uitvoerende partij– vooral inhoudelijk (slechte

waarnemingsomstandigheden)– planning-technisch (daarmee evt. financieel)

• frustrerend voor opdrachtgever: – budgetmatig: kosten onduidelijk omdat

uitkomsten onderzoek niet zijn ingekaderd– planning-technisch: risico op vertragen of

stilleggen bouwproject als gevolg van archeologie

vervolg motivatie wijziging AB

• begeleiding nu soms aanbevolen als gevolg van besluiteloosheid

• begeleiding nu vaak ‘goedkoop alternatief’; financiën kunnen en mogen echter nooit meespelen in de keuze voor de aard van archeologisch onderzoek

vervolg motivatie wijziging AB

• wat gaat er verder mis:

– regie is in handen van opdrachtgever in plaats van archeoloog

– afspraken tussen opdrachtgever en uitvoerder vaak problematisch

vervolg motivatie wijziging AB

• Hoewel binnen civiel-technische omstandigheden opgravingen altijd beperkingen kennen, kan de kwaliteit van de waarnemingen worden vergroot door te kiezen voor onderzoek conform de eisen voor IVO-proefsleuven of opgraven

PvE

– inhoudelijke vraagstelling: wat moet worden onderzocht

– praktische uitvoering: hoe moet worden onderzocht

– evt. aanvullende eisen ten aanzien van veldwerk of actoren

– op basis PvE wordt PvA opgesteld

Begeleiding “IVO proefsleuven”

• doel: aanvullen en toetsen van gespecificeerd verwachtingsmodel, gebaseerd op bureau-onderzoek

• reden begeleiding: kleine ingreep in groot gebied, bijv. rioolsleuven, nutsleidingen

Begeleiding “Opgraven”

• doel: documenteren van en veiligstellen van materiaal om kennis en informatie te behouden

• reden: bodemarchief pas toegankelijk na sloop (bijv. binnensteden)

Actoren• actoren alleen genoemd bij ‘kritische

processtappen’, cruciaal voor goede uitvoering van onderzoek

• actor is degene die zelf daadwerkelijk uitvoert (dus niet degene die controleert)

• eindcontrole veldwerk vindt doorlopend plaats door senior-archeoloog (dus altijd een senior – periodiek - aanwezig op de opgraving)

• PvE wordt geschreven door senior en dmv interne autorisatie gecontroleerd door een andere senior-archeoloog

Stellingen

• Goed uitgevoerd vooronderzoek kan nooit een Archeologische Begeleiding als selectiebesluit hebben.

• Het is noodzakelijk dat te allen tijde een senior-archeoloog in het veld aanwezig is.