TRNG THPT QUC HC QUY NHN

TI LIU N THI C H

Chuyn : TC PHN NG - CN BNG HA HCI/. KIN THC CN NH: 1/. Tc phn ng: nh gi mc xy ra nhanh hay chm ca cc phn ng ha hc, ngi ta a ra khi nim tc phn ng ha hc, gi tt l tc phn ng. Tc phn ng l bin thin nng ca mt trong cc cht phn ng hoc sn phm trong mt n v thi gian. C v= => C: bin thin nng (mol/l), t: bin thin thi gian (s), x: h s t lng. x . t Cc yu t nh hng tc phn ng: + Nng : Khi tng nng cht phn ng, tc phn ng tng. + p sut: i vi phn ng c cht kh, khi tng p sut, tc phn ng tng. + Nhit : Khi tng nhit , tc phn ng tng. + Din tch b mt: Khi tng din tch b mt cht phn ng, tc phn ng tng. + Cht xc tc l cht lm tng tc phn ng, nhng cn li sau khi phn ng kt thc. 2/. Cn bng ha hc: a/. Phn ng thun nghch: Phn ng xy ra ng thi theo hai chiu ngc nhau trong cng iu kin nh nhau.H2 + I2 2HI b/. Cn bng ha hc: Trng thi ca phn ng thun nghch m ti vn tc ca phn ng thun bng vn tc phn ng nghch. Lu : Cn bng ha hc l cn bng ng v khi phn ng thun v phn ng nghch vn xy ra nhng vi vn tc nh nhau nn nng cc cht trong h khng cn thay i. c/. Nguyn l chuyn dch cn bng (Le Chatelier): Cn bng ca phn ng thun nghch s chuyn di theo chiu chng li s thay i cc iu kin bn ngoi (v nng , nhit , p sut). Thay i Chuyn di theo chiu Nng Tng [A] Gim [A] Gim [A] Tng [A] p sut Tng p sut Gim s phn t kh H p sut Tng s phn t kh Nhit Tng nhit Thu nhit H nhit Pht nhit Lu : Cht xc tc khng lm dch chuyn cn bng, ch lm phn ng nhanh t n trng thi cn bng. II/. KIN THC B SUNG: 1/. Biu thc vn tc phn ng: Vn tc phn ng t l thun vi tch nng ca cc cht tham gia phn ng, vi s m l h s hp thc ca cc cht tng ng trong phng trnh phn ng ha hc. Xt phn ng: mA + nB pC + qD Biu thc vn tc: v = k [A]m[B]n k: hng s t l (hng s vn tc). [A], [B]: nng mol ca cht A v B. 2/. Hng s cn bng: Xt phn ng thun nghch: mA + nB pC + qD Vn tc phn ng thun: vt = kt [A]m[B]n Vn tc phn ng nghch: vn = kn [C]p[D]q Khi phn ng t cn bng: vt = vn kt [A]m[B]n = kn [C]p[D]q kt [C]p.[D]q K cb = = m (k hiu: [] l nng lc cn bng) kn [A] .[B]n Bit Kcb suy ra nng cc cht lc cn bng v ngc li.

GV: Th Tho (Th. S Ha Hc)

Trang 1

TRNG THPT QUC HC QUY NHN

TI LIU N THI C H

CC DNG BI TP V CN BNG V S CHUYN DCH CN BNG Dng 1: Tc phn ngCu 1. Trong CN ngi ta iu ch NH3 theo phng trnh ho hc: N 2 (k ) + 3H 2 (k ) 2 NH 3 (k ) . khi tng nng H2 ln hai ln (gi nguyn nng ca N2 v nhit phn ng) th tc phn ng tng ln bao nhiu ln? A. 2 ln B. 4 ln C. 8 ln D. 16ln Hng dn gii: gi s ban u [N2] = a M. [H2] = bM tc p ban u c tnh bng CT. v1 = k[N2][H2]3 = k.a.b3 - - - - sau - - - - - - - - CT: v2= k[N2][H2]3= k.a.(2b)3 => v2 = 8 v1.. Chn p n C Cu 2. Khi nhit tng thm 100c, tc phn ng ho hc tng thm 2 ln. Hi tc phn ng s tng ln bao nhiu ln khi nng nhit t 250c ln 750? (2 c gi l h s nhit ). A. 32 ln B. 4 ln C. 8 ln D. 16ln Hng dn gii: v 2 = v1 2t 2 t1 10

=v1. 25 =32 v1. p n A

Cu 3. Khi nhit tng thm 100c, tc phn ng ho hc tng thm 3 ln. tc phn ng (ang tin hnh 30oc) tng ln 81 ln th cn thc hit nhit no? A. 40oc B. 500c C. 600c D. 700c Hng dn gii: t 2 t1 t 2 30 t 2 30 4 10 = 4 t 2 = 70 p n D v 2 = v1 3 = v1 3 10 = 81v1 = 3 v1 => 10 Cu 4. Khi nhit tng thm 100c, tc phn ng ho hc tng thm 4 ln. Hi tc phn ng s gim i bao nhiu ln nhit khi nhit gim t 700c xung 40 ln? A. 32 ln B. 64 ln C. 8 ln D. 16 ln Hng dn gii: v 2 = v1 4t 2 t1 10

= v1 4

70 40 10

= 43v1 = V1.64 p n B

Cu 5. Khi nhit tng thm 500c th tc phn ng ho hc tng ln 1024 ln. Hi gi tr h s nhit ca tc phn ng trn l? A. 2 B. 2,5 C. 3 D. 4 Hng dn gii: v 2 = v1 at 2 t1 10 5 = v1 a 5 = 1024v1 = V1.4 p n D

Cu 6. Trong cc phn ng sau y, nu lng Fe trong cc cp u c lybng nhau th cp no c tc phn ng ln nht? A. Fe + ddHCl 0,1M B. Fe + ddHCl 0,2 M C. Fe + ddHCl 0,3M Hng dn gii: p n D. 100.1,2.20 = 0,676 [ HCl ] = 6,76 100.35,5 Cu 7. Cho phng trnh A(k) + 2B (k) C (k) + D(k) 2 Tc phn ng c tnh bng cng thc v = k [ A].[ B ] H tc phn ng tng ln bao nhiu ln nu a. Nng ca B tng ln 3 ln, nng ca A khng i (tng 9 ln) b. p sut ca h tng 2 ln (tng 8 ln) Gi s v = 100 ml trong dd HCl 20% n HCl = D Fe + ddHCl 20%, (d = 1,2 g / ml )

GV: Th Tho (Th. S Ha Hc)

Trang 2

TRNG THPT QUC HC QUY NHN

TI LIU N THI C H

Cu 8. ho tan mt tm Zn trong dd HCl 200c th cn 27 pht, cng tm Zn tan ht trong dd HCl ni trn 400c trong 3 pht. Hi ho tan ht Tm Zn trong dd HCl trn 550c th cn bao nhiu thi gian? A. 60 s B. 34,64 s C. 20 s D. 40 s Hng dn gii: Khi nhit tng 40 20 = 200c th thi gian phn ng gim 27:3 = 9 ln. Vy tc phn ng tng 9 ln. => khi tng 100c th tc phn ng tng 3 ln. Khi tng thm 550c th tc phn ng tng 3 27.60 t = 3,5 = 34,64 s 355 20 10

= 3 3,5 . Vy thi gian ho tan tm Zn 55 c l:

0

Cu 1. mt nhit nht nh, phn ng thun nghch N 2 (k ) + 3H 2 (k ) 2 NH 3 (k ) t trng thi cn bng khi nng ca cc cht nh sau: [H2] = 2,0 mol/lt. [N2] = 0,01 mol/lt. [NH3] = 0,4 mol/lt. Hng s cn bng nhit v nng ban u ca N2 v H2. A. 2 v 2,6 M.B. 3 v 2,6 M. C. 5 v 3,6 M. D. 7 v 5,6 M. Hng dn gii: [ NH 3 ] 2 = (0,4) 2 = 2 k= [ N 2 ].[ H 2 ] 3 0,01.(2) 3 [N2] = 0,21M. [H2] = 2,6M Cu 2. Mt phn ng thun nghch A(k ) + B (k ) C (k ) + D(k ) Ngi ta trn bn cht A, B, C, D. mi cht 1 mol vo bnh kn c th tch v khng i. Khi cn bng c thit lp, lng cht C trong bnh l 1,5 mol. Hy tm k = ? A. 9. B. 10 C. 12 D. 7 Hng dn gii: [ C ] [ D] = (1,5) 2 = 9 k= [ A]. [ B ] 0,5 2 Cu 3. Tnh nng cn bng ca cc cht trong phng trnh: CO (k ) + H 2 O(k ) CO 2 (k ) + H 2 (k ) Nu lc u ch c CO v hi nc vi nng [CO] = 0,1M. [H2O] = 0,4 M. k = 1 A. 0,08. B. 0,06 C. 0,05 D. 0,1 Hng dn gii: ( x) 2 [ CO2 ] [ H 2 ] = k= =1 x = 0,08 [ CO ]. [ H 2 O] (0,1 x).(0,4 x)

Dng 2: Hng s cn bng

GV: Th Tho (Th. S Ha Hc)

Trang 3

TRNG THPT QUC HC QUY NHN

TI LIU N THI C H

BI TP TRC NGHIMCu 1. Tc phn ng l : A. bin thin nng ca mt cht phn ng trong mt n v thi gian. B. bin thin nng ca mt sn phm phn ng trong mt n v thi gian. C. bin thin nng ca mt cht phn ng hoc sn phm phn ng trong mt n v thi gian. D. bin thin nng ca cc cht phn ng trong mt n v thi gian. Cu 2. Tc phn ng ph thuc vo cc yu t sau : A. Nhit . B. Nng , p sut. C. cht xc tc, din tch b mt . D. c A, B v C. Cu 3. Dng khng kh nn thi vo l cao t chy than cc (trong sn xut gang), yu t no nh hng n tc phn ng ? A. Nhit , p sut. B. tng din tch. C. Nng . D. xc tc. Cu 4. Cho 5g km vin vo cc ng 50ml dung dch H2SO4 4M nhit thng (25o). Trng hp no tc phn ng khng i ? A. Thay 5g km vin bng 5g km bt. B. Thay dung dch H2SO4 4m bng dung dch H2SO4 2M. C. Thc hin phn ng 50oC. D. Dng dung dch H2SO4 gp i ban u . Cu 5. Cho phn ng ha hc : A (k) + 2B (k) + nhit AB2 (k). Tc phn ng s tng nu : A. Tng p sut. B. Tng th tch ca bnh phn ng. B. Gim p sut. D. Gim nng ca A Cu 6. Tng nhit ca mt h phn ng s dn n s va chm c hiu qu gia cc phn t cht phn ng. Tnh cht ca s va chm l A. Thot u tng, sau gim dn. B. Ch c gim dn. C. Thot u gim, sau tng dn. D. Ch c tng dn. Cu 7. Cho phn ng: Zn(r) + 2HCl (dd) ZnCl2(dd) + H2(k). Nu tng nng dung dch HCl th s ln va chm gia cc cht phn ng s: A. Gim, tc phn ng to ra sn phm tng. B. Gim, tc phn ng to ra sn phm gim. C. Tng, tc phn ng to ra sn phm tng. D. Tng, tc phn ng to ra sn phm gim. Cu 8. Khi din tch b mt tng, tc phn ng tng l ng vi phn ng c cht no tham gia ? A. Cht lng B. Cht rn C. Cht kh. D. C 3 u ng. Cu 9. Hai nhm hc sinh lm th nghim: nghin cu tc phn ng km tan trong dung dch axit clohydric: Nhm th nht : Cn ming km 1g v th vo cc ng 200ml dung dch axit HCl 2M. Nhm th hai : Cn 1g bt km v th vo cc ng 300ml dung dch axit HCl 2M Kt qu cho thy bt kh that ra th nghim ca nhm th hai mnh hn l do: A. Nhm th hai dng axit nhiu hn. B. Din tch b mt bt km ln hn. C. Nng km bt ln hn. D. C ba nguyn nhn u sai. Cu 10. Khi nhit tng thm 100 th tc phn ng tng 3 ln. Khi nhit tng t 20o ln 80o th tc phn ng tng ln A. 18 ln. B. 27 ln. C. 243 ln. D. 729 ln. Cu 11. C phng trnh phn ng: 2A + B C Tc phn ng ti mt thi im c tnh bng biu thc: v = k [A]2.[B]. Hng s tc k ph thuc : A. Nng ca cht B. Nng ca cht B. C. Nhit ca phn ng . D. Thi gian xy ra phn ng. Cu 12. Trong h phn ng trng thi cn bng: 2SO2 (k) + O2 (k) 2SO3 (k) ( H 0, phn ng thu nhit D. H < 0, phn ng ta nhit Cu 56. (Cao ng 2008) Hng s cn bng ca phn ng xc nh ch ph thuc vo A. p sut. B. cht xc tc. C. nng . D. nhit . Cu 23. (Cao ng 2010) Cho cn bng hoa hoc: PCl5 (k) PCl3 (k) + Cl 2 (k); H > 0 Cn bng chuyn dich theo chiu thun khi A. thm PCl3 vao h phan ng B. tng nhit cua h phan ng C. thm Cl2 vao h phan ng D. tng ap sut cua h phan ng

GV: Th Tho (Th. S Ha Hc)

Trang 8

TRNG THPT QUC HC QUY NHN

TI LIU N THI C H

Cu 6. (i Hc KA 2010) Cho cn bng 2SO2 (k) + O2 (k) 2SO3 (k). Khi tng nhit thi ti khi cua hn hp khi so vi H2 giam i. Phat biu ung khi noi v cn bng nay la : A. Phan ng nghich toa nhit, cn bng dich chuyn theo chiu thun khi tng nhit . B. Phan ng thun toa nhit, cn bng dich chuyn theo chiu nghich khi tng nhit . C. Phan ng nghich thu nhit, cn bng dich chuyn theo chiu thun khi tng nhit . D. Phan ng thun thu nhit, cn bng dich chuyn theo chiu nghich khi tng nhit . Hng dn gii: M ca hn hp kh SO2, O2, SO3 ph thuc vo t l s mol ca chng (MO2 = 32< M < MSO3 = 64). Khi tng nhit t khi ca hn hp so vi H2 gim, tc l M gim. C ngha l s mol SO3 gim. Vy khi tng nhit cn bng chuyn dch theo chiu nghch l chiu thu nhit, suy ra chiu thun l chiu to nhit. Cu 60. (i Hc KA 2010) Xt cn bng: N2O4 (k) 2NO2 (k) 250C. Khi chuyn dch sang mt trng thi cn bng mi nu nng ca N2O4 tng ln 9 ln th nng ca NO2 A. tng 9 ln. B. tng 3 ln. C. tng 4,5 ln. D. gim 3 ln. Hng dn gii: Gi nng ca N2O4 v NO2 ban u ln lt l a, x. Sau khi tng nng ca N2O4 l 9a, ca NO2 l y y x2 y2 =3 => = x a 9a Hng dn: Theo hng dn trn Dn tr ca T chuyn gia gii ca H thng o to Cng ngh thng tin Quc t Bachkhoa-Aptech v Bachkhoa-Npower cung cp chn D, ca PGS.TS o Hu Vinh (H Khoa hc T nhin - H Quc gia H Ni) cng chn D. Nhng p n chnh thc ca B gio dc l B. [ NO2 ] 2 KC = = >[ NO2 ] = K C .[ N 2 O4 ] = a . Khi [N2O4] tng 9 ln th [ NO2 ] = K C .9.[ N O4 ] = 3a => B. [ N 2 O4 ] Cu 34. (i Hc KB 2010) Cho cac cn bng sau (I) 2HI (k) H2 (k) + I2 (k) ; (II) CaCO3 (r) CaO (r) + CO2 (k) ; (III) FeO (r) + CO (k) Fe (r) + CO2 (k) ; (IV) 2SO2 (k) + O2 (k) 2SO3 (k) Khi giam ap sut cua h, s cn bng bi chuyn dich theo chiu nghich la A. 4 B. 3 C. 2 D. 1 Hng dn gii: Gim p xut cn bng chuyn dch theo chiu tng p sut ca h (tng tng s mol kh): (II) CaCO3 (r) CaO (r) + CO2 (k) : trong p trn duy nht theo chiu thun) (IV) 2SO2 (k) + O2 (k) 2SO3 (k) (nghch) (I) 2HI (k) H2 (k) + I2 (k) ; (III) FeO (r) + CO (k) Fe (r) + CO2 (k) (khng nh hng bi p sut)

GV: Th Tho (Th. S Ha Hc)

Trang 9