Đ C GIÁO HOÀNG GIOAN PHAOLÔ IIỨ

TÔNG HU NẤ

PASTORES DABO VOBISV VI C ĐÀO T O LINH M CỀ Ệ Ạ Ụ

TRONG HOÀN C NH HI N NAYẢ Ệ

L p Tu Đ c – Ti n ĐCV 2012ớ ứ ề

GI I THI U Ớ ỆI. NH N Đ NH S KH I.Ậ Ị Ơ Ở

2

B n d ch Tông Hu n b ng Vi t Ng , “Nh ng m c t nh lòngả ị ấ ằ ệ ữ ữ ụ ử ư mong c”, m i ra m t ch a tròn m t tháng, v i s l ng trênướ ớ ắ ư ộ ớ ố ượ 1000 cu n, đã c n s ch. Nhi u n i còn đ t mua thêm 30, 40,ố ạ ạ ề ơ ặ 60… Ch c ch n sẽ có tái b n m c d u b n d ch ch a ph i làắ ắ ả ặ ầ ả ị ư ả hoàn ch nh. Đ c bi t có m t s giám m c, linh m c và c n tuỉ ượ ế ộ ố ụ ụ ả ữ đang s d ng t i đa văn b n (đ c đi đ c l i, g ch đích, ghi chú,ử ụ ố ả ọ ọ ạ ạ rút tia đ tài, suy ni m,…) đ làm c a ăn nuôi s ng b n thân, đề ệ ể ủ ố ả ể làm ch t li u h ng d n c ng đoàn trong hoàn c nh hi n t i.ấ ệ ướ ẫ ộ ả ệ ạPh i chăng tác ph m c a Đ c Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã đ nả ẩ ủ ứ ế đúng lúc đ c u ch a c n s t linh m c, đ đáp ng n i khát khaoể ứ ữ ơ ố ụ ể ứ ỗ mong ch r o r c t nhi u phía, phía Thiên Chúa, phía Giáo H iờ ạ ự ừ ề ộ nói chung, phía các linh m c nói riêng, và nh t là c phía giáo dânụ ấ ả n a: làm sao đ có đ c ữ ể ượ “nh ng linh m c nh lòng mong c”ữ ụ ư ướ .

Chúng ta không có quy n nhìn và nghe ngóng s ki n m t cáchề ự ệ ộ ch quan, giàn l c ho c quá l c quan. Có th có nh ng ng iủ ượ ặ ạ ể ữ ườ ch vì “sính trí th c” mà ch y theo Tông Hu n đ t ch ng tỉ ứ ạ ấ ể ự ứ ỏ chính mình. Cũng có th có nh ng ng i ch tr ng c h i chể ữ ườ ủ ươ ơ ộ ỉ trích d n và ch nh n m nh nh ng gì trong Tông Hu n đem l iẫ ỉ ấ ạ ữ ấ ạ cho l i ích c p thòi. Không thi u nh ng ng i l n gi văn ki nợ ấ ế ữ ườ ầ ờ ệ v i m t thái đ h i h t và thi n c n. M t s đông sẽ v i vàng bớ ộ ộ ờ ợ ể ậ ộ ố ộ ỏ cu c vì n n chí, vì ng i đ ng đ u v i nh ng khó khăn đòi ph iộ ả ạ ươ ầ ớ ữ ả ti n sâu vào ngõ ngách c a v n đ .ế ủ ấ ềII. NH NG KHÓ KHĂN.ỮKhó khăn d ng nh là đi u đ ng nhiên. Th nh ng không vìườ ư ề ươ ế ư v y mà ng i Kitô h u và nh t là ng i linh m c l i không cùngậ ườ ữ ấ ườ ụ ạ v i Đ c Giáo Hoàng tìm hi u và c m nghi m sâu xa nhu c u b cớ ứ ể ả ệ ầ ứ bách c a Giáo H i hi n nay, m t ủ ộ ệ ộ “Giáo H i là m u nhi m, hi pộ ầ ệ ệ thông và s v ”, ứ ụ m t Giáo H i không l n tránh khó khăn nh ngộ ộ ẫ ư luôn tìm cách đ ng đ u và v t qua. M t chi ti t đ c Tôngươ ầ ượ ộ ế ượ Hu n l p đi l p l i khá nhi u l n là ng i linh m c v a ấ ặ ặ ạ ề ầ ườ ụ ừ “ở trong” Giáo H i v a ộ ừ “đ ng tr c” ứ ướ Giáo H i: đây l i càng là m tộ ạ ộ thôi thúc đ chúng ta nh n đ nh nh ng khó khăn c a văn ki nể ậ ị ữ ủ ệ đ r i cũng say mê văn ki n nh ng i so n th o đã viêt lên v iể ồ ệ ư ườ ạ ả ớ m t tâm h n d t dào, tha thi t và say s a.ộ ồ ạ ế ư

3

1. Ph i thú nh n r ng khó khăn tho t đ u c a chúng ta là ả ậ ằ ạ ầ ủ khó khăn ch quan c a nh ng con ng i nghiêng chi u v khuynhủ ủ ữ ườ ề ề h ng th c d ng. ướ ự ụ Chúng ta quen dùng “mì ăn li n”, nh ng bàiề ữ gi ng so n s n, nh ng m u suy ni m v n g n, mau h p d n vàả ạ ẵ ữ ẫ ệ ắ ọ ấ ẫ ch ng lôi cu n, nh ng áng văn hoa mỹ dành đ th ng th c h n làố ố ữ ể ưở ứ ơ đòi ph i suy nghĩ b ng t t c tâm h n. Đây cũng là nh n xét c aả ằ ấ ả ồ ậ ủ Đ c Giáo Hoàng ngay trong ph n d n nh p Tông Hu n: ứ ầ ẫ ậ ấ “… Về ph n nh ng linh m c ít lâu nay đang thi hành ch c v c a mình, hầ ữ ụ ứ ụ ủ ọ d ng nh r i vào m t s phân tán thái quá trong nh ng ho t đ ngườ ư ơ ộ ự ữ ạ ộ m c v ngày càng tăng… h c m th y bó bu c ph i xét l i l i s ngụ ụ ọ ả ấ ộ ả ạ ố ố c a mình, xét l i nh ng ch n l a u tiên c a mình… và đ ng th iủ ạ ữ ọ ự ư ủ ồ ờ c m nghi m m i lúc m t sâu s c s c n thi t ph i có m t n n đàoả ệ ỗ ộ ắ ự ầ ế ả ộ ề t o tr ng kỳ”. ạ ườ Trong ch ng I khi đ t m u nhi m linh m c tr cươ ặ ầ ệ ụ ướ nh ng thách đ c a thiên nhiên kỳ đang k t thúc, ngài đã nh cữ ố ủ ế ắ nh : ở “truy t m m t s hi u bi t chính xác và sâu r ng v b n ch tầ ộ ự ể ế ộ ề ả ấ và s v c a ch c linh m c th a tác là đ ng l i ph i tuân theo đứ ụ ủ ứ ụ ừ ườ ố ả ể có th ra kh i cu c kh ng ho ng v căn tính linh m c”.ể ỏ ộ ủ ả ề ụ Ý th c khóứ khăn tho t đ u này, chúng ta m n l i Thánh Augustinô đ cùngạ ầ ượ ờ ể khuy n khích nhau đi vào Tông Hu n: Tolle et lege.ế ấ2. Khó khăn c b n không th không nh n ra đó là ơ ả ể ậ ph m vi baoạ la và sâu r ng c a v n đ đào t o linh m c.ộ ủ ấ ề ạ ụ Đ t a c a Tôngề ự ủ Hu n là: ấ “Vi c đào t o linh m c trong hoàn c nh hi n nay”. ệ ạ ụ ả ệ Ngay c khi chúng ta t gi i h n khái ni m “đào t o” vào v n đ đã làả ự ớ ạ ệ ạ ấ ề mênh mông r i. Hu ng n a, đây, Đ c Giáo Hoàng l i m r ngồ ố ữ ở ứ ạ ở ộ khái ni m “đào t o”. Ch ng nh ng đào t o là đào t o các ngệ ạ ẳ ữ ạ ạ ứ sinh linh m c nh ng còn là đào t o chính các linh m c, ngài coiụ ư ạ ụ đó là hai giai đo n c a cùng m t ti n trình đào t o:ạ ủ ộ ế ạ đào t o khaiạ đ o ạ (formation initiale) và đào t o tr ng kỳ ạ ườ (formation permanente), đ c khai tri n và trình bày trong hai ch ng cu iượ ể ươ ố là ch ng V và ch ng VI.ươ ươa) Ch ng V ươ l y hình nh ấ ả Nhóm M i Hai chung quanh Chúaườ Giêsu tr c ướ khi đ c sai đi làm kim ch nam và là ch ng dàiượ ỉ ươ nh t trong Tông Hu n. Ph n I bàn v các chi u kích c a vi c đàoấ ấ ầ ề ề ủ ệ t o các ng sinh g m có: nhân b n, trí th c, thiêng liêng và m cạ ứ ồ ả ứ ụ v . Ph n II đ c p t i các môi tr ng đào t o nh đ i ch ngụ ầ ề ậ ớ ườ ạ ư ạ ủ

4

vi n, ti u ch ng vi n và nh ng hình th c khác. Ph n III nh mệ ể ủ ệ ữ ứ ầ ắ t i nh ng ng i đ m nh n trách nhi m đào t o, tr c h t làớ ữ ườ ả ậ ệ ạ ướ ế Giáo H i và Giám M c, sau đó là c ng đoàn h u trách ch ngộ ụ ộ ữ ở ủ vi n, các giáo s th n h c và chính b n thân ng sinh.ệ ư ầ ọ ả ứb) Ch ng VI ươ tuy có ph n ng n h n nh ng có th đ c coi nhầ ắ ơ ư ể ượ ư là ch ng cao đi m. Hình nh ch đ o cho vi c đào t o tr ngươ ể ả ỉ ạ ệ ạ ườ kỳ trong ch ng VI là l i khuyên nh mà Thánh Phaolô nói v iươ ờ ủ ớ Timôthê: “Cha kêu m i con kh i th m l i ân hu mà Thiênờ ơ ắ ạ ệ Chúa đã đ xu ng trên con”. ổ ố T ng t nh ch ng V, ch ngươ ự ư ươ ươ VI l n l t bàn v nh ng lý do th n h c c a vi c đào t o tr ngầ ượ ề ữ ầ ọ ủ ệ ạ ườ kỳ, khai tri n các chi u kích đa d ng c a vi c đào t o y, cũngể ề ạ ủ ệ ạ ấ g m có nhân b n, thiêng liêng, trí th c và m c v , xét t i ý nghĩaồ ả ứ ụ ụ ớ sâu xa c a vi c đào t o tr ng kỳ, đ c p t i tu i tác và đi uủ ệ ạ ườ ề ậ ớ ổ ề ki n s ng, xác đ nh nh ng thành ph n ch u trách nhi m v vi cệ ố ị ữ ầ ị ệ ề ệ đào t o tr ng kỳ và sau cùng đ ngh th i gi , hình th c vàạ ườ ề ị ờ ờ ứ nh ng ph ng th đ t ch c vi c đào t o tr ng kỳ.ữ ươ ế ể ổ ứ ệ ạ ườHai ch ng V và VI nh chúng ta v a phác ho d u quan tr ngươ ư ừ ạ ầ ọ cũng ch là ph n ng d ng c a nh ng phân tích và suy ni m vỉ ầ ứ ụ ủ ữ ệ ề n n móng. Nh ng phân tích và suy ni m này l i liên h và đanề ữ ệ ạ ệ k t v i nhau m t cách ch t chẽ tuy v n đ c chia thành b nế ớ ộ ặ ẫ ượ ố ch ng.ươc) Ch ng I ươ có th ví nh m t b c ho đ t ng i tr ng sinhể ư ộ ứ ạ ặ ườ ẻ ứ cũng nh ng i linh m c vào khung c nh c a th i đ i, v iư ườ ụ ả ủ ờ ạ ớ nh ng y u t tiêu c c cũng nh tích c c. Nh ng b c ho g nữ ế ố ự ư ự ư ứ ạ ắ li n v i Tin M ng: không l n tránh s th t phũ phàng, nh ngề ớ ừ ẩ ự ậ ư cũng không kém l c quan và nh t là ạ ấ d u ch th i đ i ấ ỉ ờ ạ không ph i đ nh n xét suông r i áp d ng v i vàng, nh ng đ nh n raả ể ậ ồ ụ ộ ư ể ậ l i m i g i, trách nhi m và b n ph n ờ ờ ọ ệ ổ ậ ph i c ng tác, ph iả ộ ả không ng ng canh tân và thích nghi. Công cu c ừ ộ “phúc âm hoá m i”ớ đòi ph i có ả “nh ng nhà phúc âm hoá m i”. ữ ớ Vì linh m cụ “đ c c t nh c t gi a loài ng iượ ấ ắ ừ ữ ườ ”, nên linh m c và ng sinhụ ứ linh m c v a ph i am t ng môi tr ng nhân sinh, ph i bénụ ừ ả ườ ườ ả nh y tr c d u ch c a th i đ i nh ng v a ph i c y d a vào l iạ ướ ấ ỉ ủ ờ ạ ư ừ ả ậ ự ờ h a c a Thiên Chúa trung thành, cùng chia s v i Giáo Hôi ni mứ ủ ẻ ớ ề

5

tin t ng v ng ch c và sâu xa vào ho t đ ng c a Chúa Thánhưở ữ ắ ạ ộ ủ Th n.ầd) Ch ng II ươ truy t m c i ngu n c a ầ ộ ồ ủ căn tính linh m c ụ b ngằ cách nhìn vào chính Chúa Giêsu linh m c, trong tình yêu Chúaụ Cha và s thánh hi n c a Chúa Thánh Th n, nhìn vào Giáo H iự ế ủ ầ ộ trong m u nhi m, hi p thông và s v , móc n i v i Đ c Kitôầ ệ ệ ứ ụ ố ớ ứ Đ u và M c T , h ng đ n công cu c ph c v Giáo H i và thầ ụ ử ướ ế ộ ụ ụ ộ ế gi i. ớ “Ngài đã x c d u thánh hi n tôi”.ứ ầ ếe) Ch ng IIIươ khai tri n sâu r ng vể ộ ề đ i s ng thiêng liêng ờ ố c aủ linh m c m t khi đ c l p đ y Thánh Th n : ụ ộ ượ ấ ầ ầ “Th n Khí Chúaầ ng trên tôi”. ự - Cũng nh ng i giáo dân và còn h n ng i giáoư ườ ơ ườ dân, linh m c đ c m i g i nên thánh m t cách đ c bi t –ụ ượ ờ ọ ộ ặ ệ Ph ng th c nên thánh c a linh m c là nên đ ng hình d ng v iươ ứ ủ ụ ồ ạ ớ Đ c Giêsu Kitô Đ u và M c T và là th c thi đ c ái m c v – Đ iứ ầ ụ ử ự ứ ụ ụ ờ s ng thiêng liêng và thánh thi n y ph i đ c bi u l trong vi cố ệ ấ ả ượ ể ộ ệ thi hành th a tác v – S thánh hi n c a linh m c g n li n v iừ ụ ự ế ủ ụ ắ ề ớ nh ng đòi h i tri t đ c a Tin M ng : vâng ph c, nghèo khó vàữ ỏ ệ ể ủ ừ ụ trinh khi t – Y u t đ nh đo t c a m t đ i s ng thiêng liêng Kitôế ế ố ị ạ ủ ộ ờ ố giáo và h n n a m t đ i s ng thiêng liêng linh m c, đó là ý th cơ ữ ộ ờ ố ụ ứ mình trong m t Giáo H i đ a ph ng và x thân ph c v Giáoở ộ ộ ị ươ ả ụ ụ H i y m t cách t n t y – Tin vào ân s ng c a Chúa Thánh Th nộ ấ ộ ậ ụ ủ ủ ầ trong m i hoàn c nh.ọ ảf) Ch ng IV bàn v n g i linh m c trong m c v c a Giáo H i.ươ ề ơ ọ ụ ụ ụ ủ ộ M u m c c a n g i linh m c là cu c g p g ban đ u gi a Chúaẫ ự ủ ơ ọ ụ ộ ặ ỡ ầ ữ Giêsu v i hai môn đ c a Gioan T y Gi : “Hãy đ n mà xem”. M iớ ệ ủ ẩ ả ế ọ

n g i Kitô h u đ u phát xu t t Thiên Chúa và đ u là ân hu c aơ ọ ữ ề ấ ừ ề ệ ủ Thiên Chúa dành cho Giáo H i. n g i bao g m cu c đ i tho i gi aộ Ơ ọ ồ ộ ố ạ ữ Thiên Chúa đ x ng và con ng i đáp tr . Làm sao đ c võ vàề ướ ườ ả ể ổ nuôi d ng các n g i (m u g ng c a Anrê trong Tin M ngưỡ ơ ọ ẫ ươ ủ ừ Gioan). M i thành ph n trong Giáo H i đ u có trách nhi m đ i v iọ ầ ộ ề ệ ố ớ các n g i linh m c: giám m c, linh m c, gia đình, h c đ ng, giáoơ ọ ụ ụ ụ ọ ườ dân.

Li t kê s l c dàn bài cùng v i nh ng đ tài chính trên đây làệ ơ ượ ớ ữ ề đ chúng ta nh n th c đ c t m m c sâu r ng c a Tông Hu n.ể ậ ứ ượ ầ ứ ộ ủ ấ

6

T m m c sâu r ng y không cho phép chúng ta d ng l i ầ ứ ộ ấ ừ ạ ở nh ng suy nghĩ phi n di n, h i h t ho c xé v n nh ng ng c l iữ ế ệ ờ ợ ặ ụ ư ượ ạ m i g i chúng ta đ ng đ u v i khó khăn và n l c đi vào nh ngờ ọ ươ ầ ớ ỗ ự ữ suy ni m và phân tích c a Đ c Giáo Hoàng v i thái đ chú tâm vàệ ủ ứ ớ ộ v i tinh th n Tin M ng.ớ ầ ừ3. Hai khó khăn trên không ph i là không th kh c ph c n uả ể ắ ụ ế chúng ta đánh giá cao và n u chúng ta a chu ng văn ki n quýế ư ộ ệ hoá này. Th t ra, khó khăn đ c bi t c a Tông Hu n Pastoresậ ặ ệ ủ ấ dabo vobis là ch nóở ỗ đ c vi t ra b ng ngôn ng c a conượ ế ằ ữ ủ tim nên đòi ph i đ c đ c và nghi n ng m cũng b ngả ượ ọ ề ẫ ằ nh ng rung c m c a con tim. ữ ả ủ Không gi ng nh thông th ng.ố ư ườ Tông Hu n v đào t o linh m c c a Đ c Gioan Phaolô II khôngấ ề ạ ụ ủ ứ ch là thành qu góp nh t t quá kh đ l i, t nh ng nghiênỉ ả ặ ừ ứ ể ạ ừ ữ c u và th o lu n c a Th ng H i Đ ng 1990, cũng không ch làứ ả ậ ủ ượ ộ ồ ỉ dùng Quy n Giáo Hu n đ đ a ra nh ng ch d n, khuyên b o cóề ấ ể ư ữ ỉ ẫ ả tính cách giáo thuy t. H n th n a, đây là c m t s san sế ơ ế ữ ở ả ộ ự ẻ nh ng u t , nh n th c và c m nghi m sâu xa đã th m đ mữ ư ư ậ ứ ả ệ ấ ượ nh ng nh p đâp c a con tim. Ng i đ c chăm chú có th l y làmữ ị ủ ườ ọ ể ấ l và ng ngàng t h i: t i sao m t Tông Hu n v i nh ng đ tàiạ ỡ ự ỏ ạ ộ ấ ớ ữ ề quan tr ng và n ng tính ch t giáo đi u nh th mà l i đ cọ ặ ấ ề ư ế ạ ượ di n đ t m t cách say mê và dào d t kinh nghi m s ng nh v y?ễ ạ ộ ạ ệ ố ư ậ Ph i chăng chúng ta có quy n coi đây là ki t tác c a V Kả ề ệ ủ ị ế Nhi m Thánh Phêrô th i đ i, v i bi t bao chuy n công du m cệ ờ ạ ớ ế ế ụ v nhi u n i trên th gi i, v i nh ng ti p xúc g p g đ m đàụ ở ề ơ ế ớ ớ ữ ế ặ ỡ ậ và chân tình cùng các linh m c và giáo dân r i rác kh p n i, v iụ ở ả ắ ơ ớ m t cái nhìn bao quát và sâu r ng kèm theo m i u t kh cộ ộ ố ư ư ắ kho i đ i v i s c s ng c a Giáo H i, v i nh ng n thúc đ y vàả ố ớ ứ ố ủ ộ ớ ữ ơ ẩ soi sáng c a m t v Th Lãnh Giáo H i có đ i s ng n i tâm sâuủ ộ ị ủ ộ ờ ố ộ xa và bén nh y.ạNgay trong ph n d n nh p, sau khi đã say s a kêu g i ng i Kitôầ ẫ ậ ư ọ ườ h u m nh mẽ tin t ng vào l i h a c a Chúa, m c cho bi t baoữ ạ ưở ờ ứ ủ ặ ế nh ng kh ng ho ng, m c cho s xu ng c p, m c cho tình tr ngữ ủ ả ặ ự ố ấ ặ ạ thi u h t linh m c tr m tr ng, Đ c Gioan Phaolô II đã bày t n iế ụ ụ ầ ọ ứ ỏ ỗ lòng c a mình: ủ “Tôi mu n ng l i tâm huy t (le coeur) v i m i tínố ỏ ờ ế ớ ọ h u và t ng tín h u, cách riêng v i các linh m c và v i t t cữ ừ ữ ớ ụ ớ ấ ả

7

nh ng ai đã d n thân vào trách nhi m t nh trong lãnh v c đàoữ ấ ệ ế ị ự t o linh m c. Qua Tông Hu n này, tôi mong m i đ c ti p c n t tạ ụ ấ ỏ ượ ế ậ ấ c các linh m c và m i m t linh m c, tri u ho c dòng”. ả ụ ỗ ộ ụ ề ặ Trong ph n k t lu n, ngài còn di n t rõ h n : ầ ế ậ ễ ả ơ “Ngài (Đ c Kitô M c Tứ ụ ử Nhân Lành) yêu c u nh ng con tim khác cũng ph i chung nh pầ ữ ả ị đ p – nh ng con tim linh m c – “Các ng i hãy cho h ăn”. ậ ữ ụ ươ ọ Như v y không ph i l i suy nghĩ và di n t c a “ng i slave” làm choậ ả ố ễ ả ủ ườ b n văn ra vòng vo và ph c t p cho b ng nh ng l i n o c a conả ứ ạ ằ ữ ố ẻ ủ tim, l t léo, u n khúc, có khi chi li, súc tích… Th a tác v linhắ ố ừ ụ m c đ c g i là ụ ượ ọ “amoris officium” theo ki u nói c a Thánhể ủ Augustinô: “Đ i s ng thiêng liêng c a linh m c không là gì khácờ ố ủ ụ h n s đón nh n “chân lý” c a th a tác v linh m c, đ c coi làơ ự ậ ủ ừ ụ ụ ượ amoris officium, trong ý th c và trong t do, và b i đó trong tríứ ự ở óc và con tim, trong nh ng quy t đ nh và nh ng hành đ ng”.ữ ế ị ữ ộ (cu i s 24).ố ốCon tim có nh ng t l ít c n đ m x a đ n lý trí. Ch ng h n đữ ỷ ệ ầ ế ỉ ế ẳ ạ ể gi i quy t v n đ kh ng ho ng v căn tính linh m c, ch ng IIả ế ấ ề ủ ả ề ụ ươ nh m m i g i linh m c quay v v i ngu n c i t t cùng c aằ ờ ọ ụ ề ớ ồ ộ ộ ủ mình, đ đ m mình trong tình yêu c a Chúa Cha, đ yêu m nể ắ ủ ể ế ngu n c i cao c c a chính mình: ồ ộ ả ủ “Đ i s ng và th a tác v linhờ ố ừ ụ m c là s n i dài đ i s ng và ho t đ ng c a chính Đ c Kitô. Cănụ ự ố ờ ố ạ ộ ủ ứ tính c a chúng ta n m đó, cũng nh ph m giá th c s c aủ ằ ở ư ẩ ự ự ủ chúng ta, ngu n m ch vui m ng c a chúng ta, và ni m tin v ngồ ạ ừ ủ ề ữ ch c c a chúng ta v s s ng” ắ ủ ề ự ố (cu i s 18).ố ốV n đ đ c thân linh m c cũng đ c gi i quy t v a m nh mẽ,ấ ề ộ ụ ượ ả ế ừ ạ c ng quy t nh ng cũng v a nh nhàng và uy n chuy n. Ý th cươ ế ư ừ ẹ ể ể ứ sáng su t nh ng ch trích và ch ng đ i, không ph nh n nh ngố ữ ỉ ố ố ủ ậ ữ l i ph m, nh ng khó khăn. Tông Hu n chuy n v n đ sang m tỗ ạ ữ ấ ể ấ ề ặ tích c c, chiêm ng m m t ự ắ ộ “Đ c Giêsu Kitô mong mu n đ c linhứ ố ượ m c yêu m n m t cách hoàn toàn và đ c chi m gi ng nh Đ cụ ế ộ ộ ế ố ư ứ Giêsu Kitô Đ u và Phu Quân đã yêu m n Giáo H i” ầ ế ộ (s 29, ph nố ầ gi a), kêu g i linh m c ữ ọ ụ “đón nh n b c s ng đ c thân v i m tậ ậ ố ộ ớ ộ quy t đ nh t do và ng p tràn yêu th ng”, ế ị ự ậ ươ xác quy t b c s ngế ậ ố đ c thân linh m c là có th th c hi n m t cách trung thành nhộ ụ ể ự ệ ộ ờ

8

“c u xin trong s k t hi p v i Giáo H i” ầ ự ế ệ ớ ộ và g i lên ợ “lòng tin c y vàậ can đ m trong vi c ti p t c ti n b c” ả ệ ế ụ ế ướ (cu i s 29).ố ốC th , trong vi c đào t o ng sinh linh m c, b ng ngôn ng c aụ ể ệ ạ ứ ụ ằ ữ ủ con tim. Tông Hu n đòi ph i có ấ ả “s quan tâm t i du khách, nghĩaự ớ là t i con ng i c th đang d n thân trong chuy n du hành đàoớ ườ ụ ể ấ ế t o…”, “lòng yêu m n đích th c và s tôn tr ng chân thành đ i v iạ ế ự ự ọ ố ớ ng i ng sinh đang b c t i ch c linh m c trong nh ng chi uườ ứ ướ ớ ứ ụ ữ ề kích cá v c a mình”. ị ủ (s 61, ph n cu i). Vi c đào t o tr ng kỳố ầ ố ệ ạ ườ cũng đ c đ y xa t i nh ng ng ngách c a con tim nh khi đượ ẩ ớ ữ ỏ ủ ư ề c p đ n tình huynh đ linh m c s 74 ph n gi a: ậ ế ệ ụ ở ố ầ ữ “Tình huynh đ linh m c không lo i tr m t ai; d u v y,…, linh m c có th vàệ ụ ạ ừ ộ ầ ậ ụ ể ph i dành nh ng u tiên cho ng i nào đang c n giúp đ và c nả ữ ư ườ ầ ỡ ầ khích l nh t. Tình huynh đ y dành m t s quan tâm đ c bi tệ ấ ệ ấ ộ ự ặ ệ đ i v i các linh m c tr , duy trì m t thái đ đ i tho i chân tình vàố ớ ụ ẻ ộ ộ ố ạ huynh đ v i nh ng linh m c thu c l a tu i trung bình ho c caoệ ớ ữ ụ ộ ứ ổ ặ niên cũng nh đ i v i nh ng linh m c nào vì lý do này hay lý doư ố ớ ữ ụ khác đang ph i đ ng đ u v i nh ng khó khăn…” ả ươ ầ ớ ữ Cũng v vi cề ệ đào t o tr ng khi, khi c võ nh ng trao đ i và g p g gi a cácạ ườ ổ ữ ổ ặ ỡ ữ linh m c v i nhau, Tông Hu n ghi nh n: ụ ớ ấ ậ “H sẽ nh đó mà ch ngọ ờ ứ t tình yêu c a mình đ i v i toàn th linh m c đoàn và ch ng tỏ ủ ố ớ ể ụ ứ ỏ ni m hăng say c a mình trong vi c đáp ng nh c u c a Giáo H iề ủ ệ ứ ư ầ ủ ộ đ a ph ng là nhu c u ph i có nh ng linh m c đ c đào t o h nị ươ ầ ả ữ ụ ượ ạ ẳ hoi”. (s 76 ph n gi a).ố ầ ữM t vài d n ch ng trong s muôn vàn d n ch ng khác thi t t ngộ ẫ ứ ố ẫ ứ ế ưở t m đ đ chúng ta c m ph c con tim tràn đ y s c s ng đ c b cạ ủ ể ả ụ ầ ứ ố ượ ộ l ra trong Tông Hu n l n lao c a Giáo H i và nh t là đ chúng taộ ấ ớ ủ ộ ấ ể cũng đón nh n và đi vào Tông Hu n b ng chính con tim c a chúngậ ấ ằ ủ ta cùng v i ni m say mê và n i thao th c c a nh ng chi th trongớ ề ỗ ứ ủ ữ ể Nhi m Th Giáo H i có Chúa Kitô là Đ u, M c T và Tôi T .ệ ể ộ ầ ụ ử ớIII. M T VÀI ĐI M N I B T VÀ LAN T A TRONG TÔNGỘ Ể Ổ Ậ Ỏ HU NẤ1. Tr c h t, trong m ch văn c a cái g i là ngôn ng con tim,ướ ế ạ ủ ọ ữ chúng ta có th ghi nh n m t đ c tính mà Tông Hu n luôn kêuể ậ ộ ứ ấ m i m c d u t ng ch đ c l p l i nhi u l n khi đ c p t iờ ặ ầ ừ ữ ỉ ượ ặ ạ ề ầ ề ậ ớ

9

chi u kích nhân b n và m c v c a vi c đào t o, đó là ề ả ụ ụ ủ ệ ạ tính bén nh y ạ (sensibilité). Trong s 72, ch ng V, Tông Hu n vi t: ố ươ ấ ế “Linh m c ph i làm sao đ tính bén nh y nhân b n c a mình đ c nênụ ả ể ạ ả ủ ượ phong phú nh vào m t kinh nghi m ngày càng r ng l n h n vàờ ộ ệ ộ ớ ơ đ cho Dân Thiên Chúa có th nói v mình m t cách t ng t nhể ể ề ộ ươ ự ư tác gi th g i tín h u Do Thái đã nói v Đ c Giêsu: Không ph iả ư ở ữ ề ứ ả chúng ta có m t v th ng t b t l c, không c m thông đ cộ ị ượ ế ấ ự ả ượ nh ng n i y u hèn c a chúng ta, trái l i, Ngài đã n m ch u m iữ ỗ ế ủ ạ ế ị ọ th thách, gi ng nh chúng ta, ngo i tr t i l i ử ố ư ạ ừ ộ ỗ (Dt 4,15)”.

a) Tr n ch ng I là đ khai tri n ọ ươ ể ể tính bén nh yạ đ i v i ố ớ môi tr ng ườ và hoàn c nh chung quanh ả : nh ng thách đ c a thiênữ ố ủ niên k th hai. C n ph i nh n th c và nh t là di n gi i tìnhỷ ứ ầ ả ậ ứ ấ ễ ả hu ng ph c t p hi n nay thì m i tr l i đ c câu h i: ố ứ ạ ệ ớ ả ờ ượ ỏ “Làm sao đ đào t o các linh m c cho th c s ngang t m v i hoàn c nhể ạ ụ ự ự ầ ớ ả hi n nay, cho th c s có kh năng phúc âm hoá th gi i ngàyệ ự ự ả ế ớ nay?” (s 10). M t tính bén nh y nh th c n ph i đ a theo Tinố ộ ạ ư ế ầ ả ư M ng, c n ph i đ c ừ ầ ả ượ “soi sáng và cũng c nh Chúa Thánh Th n,ố ờ ầ Đ ng m i n i m i lúc kh i d y s vâng ph c đ c tin, lòng dũngấ ọ ơ ọ ơ ậ ự ụ ứ c m t i vui đ n i gót Chúa Giêsu, n khôn ngoan đ xét đoánả ươ ể ố ơ ể m i s và không b m t ai xét đoán ọ ự ị ộ (x. 1 Cr 2.15)” (s 10, g nố ầ cu i).ốb) Bén nh y đ i v i L i Chúa,ạ ố ớ ờ đ i v i truy n th ng Giáo H i,ố ớ ề ố ộ đ i v i Hu n Quy n (s 26, tr.61).ố ớ ấ ề ốc) Bén nh y đ i v i ng i nghèo : ạ ố ớ ườ “Không lo i tr m t ai trongạ ừ ộ vi c loan báo và ban phát n c u đ , linh m c bi t chú tâm t iệ ơ ứ ộ ụ ế ớ nh ng ng i bé nh , t i các t i nhân, t i h t m i ng i s ngữ ườ ỏ ớ ộ ớ ế ọ ườ ố ngoài l xã h i…” ề ộ (s 30, tr. 73)”ố … gi mình kh i m i thái đữ ỏ ọ ộ tr ch th ng ho c kh i vi c thi hành m t quy n bính nào đó màị ượ ặ ỏ ệ ộ ề không luôn luôn ho c không ch có th bi n minh b ng đ c áiặ ỉ ể ệ ằ ứ m c v ” ụ ụ (s 60, tr.145). ố “Các chúng sinh ph i tìm ki m Đ c Kitô…ả ế ứ nh t là n i nh ng ng i nghèo, nh ng ng i bé nh , nh ngấ ơ ữ ườ ữ ườ ỏ ữ ng i y u đau, nh ng ng i t i l i và nh ng ng i không tin”ườ ế ữ ườ ộ ỗ ữ ườ (s 45, tr.116).ố

10

“Linh m c c n ph i có kh năng hi u bi t sâu xa lòng trí con ng i,ụ ầ ả ả ể ế ườ tr c giác đ c nh ng khó khăn và nh ng v n đ , t o đi u ki n dự ượ ữ ữ ấ ề ạ ề ệ ễ dàng cho s g p g và đ i tho i, đ t đ c lòng tin c y, s c ng tác,ự ặ ỡ ố ạ ạ ượ ậ ự ộ phát bi u đ c nh ng phán đoán lành m nh và khách quan” ể ượ ữ ạ (s 43, tr.ố 109).

“Linh m c c n ph i l n lên trong vi c ti p xúc th ng ngày v iụ ầ ả ớ ệ ế ườ ớ ng i khác và trong vi c chia s cu c s ng v i h m i ngày,… hi uườ ệ ẻ ộ ố ớ ọ ỗ ể đ c nh ng nhu c u và đón nh n nh ng l i kêu c u, có th tr cượ ữ ầ ậ ữ ờ ứ ể ự giác nh ng yêu c u không đ c phát bi u thành l i…” ữ ầ ượ ể ờ (s 72, tr.ố 176).

d) Bén nh y đ i v i Giáo H i, ạ ố ớ ộ “khuy n khích Giáo H i đ a ph ngế ộ ị ươ s ng đ m đà h n chi u kích ph quát c a Giáo H i y” ố ậ ơ ề ổ ủ ộ ấ (s 31,ố tr.76), “nh m giúp xây d ng toàn th c ng đoàn, m i đ c s ng riêngằ ự ể ộ ọ ặ ủ bi t đ u đ c s p x p cho s ph c v c ng đoàn y” ệ ề ượ ắ ế ự ụ ụ ộ ấ (s 31, tr.77).ốT t c s bén nh y nói trên nh “m c l y nh ng tâm tình c a Đ cấ ả ự ạ ờ ặ ấ ữ ủ ứ Kitô”, nh ờ “nên đ ng hình d ng v i Ngài”ồ ạ ớ , nh thông ph n vàoờ ầ đ c ái m c v ứ ụ ụ c a Ngài, nh ho t đ ng ủ ờ ạ ộ “nhân danh” và “thay m t” ặ Ngài.

2. Ba khái ni m luôn đ c móc n i v i nhay là: hi p thông, tínhệ ượ ố ớ ệ ph quát và t th ng tr c (communion, universalité,ổ ư ế ứ ự disponibilité).

Ngay trong ph n d n nh p, Tông Hu n đã nêu b t kinh nghi mầ ẫ ậ ấ ậ ệ c th c a Th ng H i Đ ng Giám M c: ụ ể ủ ượ ộ ồ ụ “kinh nghi m riêng bi tệ ệ v s hi p thông gi a các giám m c trong tinh th n ph quát nhề ự ệ ữ ụ ầ ổ ờ đó mà c m th c v Giáo H i ph quát cũng nh trách nhi m c aả ứ ề ộ ổ ư ệ ủ các giám m c đ i v i Giáo H i ph quát và đ i v i s v c a Giáoụ ố ớ ộ ổ ố ớ ứ ụ ủ H i, đ c c ng c , trong m i hi p thông thân ái và thi t th cộ ượ ủ ố ố ệ ế ự chung quanh Thánh Phêrô”. T nh n đ nh v hoàn c nh Giáo H i,ừ ậ ị ề ả ộ trong đó có “s ki n này là càng ngày ng i ta càng thu c vự ệ ườ ộ ề Giáo H i m t cách không tr n v n và có đi u ki n, gây nhộ ộ ọ ẹ ề ệ ả h ng tiêu c c cho s n r các n g i h ng đ n ch c linh m c,ưở ự ự ở ộ ơ ọ ướ ế ứ ụ cho ý th c mà linh m c có v căn tính và v th a tác v c aứ ụ ề ề ừ ụ ủ mình” (s 7, tr.18). Đ c Gioan Phaolô II đã đ cao ố ứ ề tính “t ngươ

11

giao” và tính “hi p thông” ệ c a th a tác v linh m c trong Giáoủ ừ ụ ụ H i.ộTính ch t thi t y u “t ng giao” y là ấ ế ế ươ ấ “do b i ch c linh m c phátở ứ ụ sinh t n i sâu th m M u Nhi m khôn t c a Thiên Chúa, nghĩa làừ ơ ẳ ầ ệ ả ủ t tình yêu c a Chúa Cha, t ân s ng c a Chúa Giêsu Kitô và t nừ ủ ừ ủ ủ ừ ơ hi p nh t c a Chúa Thánh Th n, ng i linh m c qua bí tích đ cệ ấ ủ ầ ườ ụ ượ h i nh p vào s hi p thông v i giám m c và v i các linh m cộ ậ ự ệ ớ ụ ớ ụ khác, đ ph c v Dân Thiên Chúa là Giáo H i và đ d n d t m iể ụ ụ ộ ể ẫ ắ ọ ng i đ n v i Chúa Kitô” ườ ế ớ (s 12, tr.30).ốDo đó, th a tác v đ c đi u ph i mang ừ ụ ượ ề ố “b n ch t c ng đ ng” ả ấ ộ ồ và ch có th đ c hoàn thành nh là ỉ ể ượ ư “công trình t p th ”. ậ ể Đ i s ngờ ố thiêng liêng cũng đ c suy ni m trong chi u h ng hi p thôngượ ệ ề ướ ệ

y: t vi c nên đ ng hình d ng v i Đ c Kitô Đ u và M c t , đ cấ ừ ệ ồ ạ ớ ứ ầ ụ ử ứ ái m c v cho đ n s ng các l i h a vâng ph c, khó nghèo, vàụ ụ ế ố ờ ứ ụ trinh khi t… T t c đ u mang chi u kích c ng đ ng. Chính vìế ấ ả ề ề ộ ồ th , trong Giáo H i là m u nhi m, hi p thông và s v , linh m cế ộ ầ ệ ệ ứ ụ ụ ph i s ng v i ý th c mình thu c v Giáo H i ph quát qua Giáoả ố ớ ứ ộ ề ộ ổ H i đ a ph ng, và ph i x thân ph c v Giáo H i m t cách t nộ ị ươ ả ả ụ ụ ộ ộ ậ t y. Toàn th Giáo H i ph i chăm lo cho n g i linh m c, vì nụ ể ộ ả ơ ọ ụ ơ g i linh m c là t trong Giáo H i và đ ph c v Giáo H iọ ụ ừ ộ ể ụ ụ ộ (ch ng IV). Hai ch ng V và VI cũng luôn nêu d n chi u kíchươ ươ ẫ ề hi p thông y đ i v i ti n trình đào t o : m t linh m c đoàn duyệ ấ ố ớ ế ạ ộ ụ nh t, liên k t ch t chẽ v i giám m c, g n bó và k c n v i m iấ ế ặ ớ ụ ắ ề ậ ớ ọ ng i.ườĐi m đ c bi t đây là tính hi p thông luôn g n li n v i l i m iể ặ ệ ở ệ ắ ề ớ ờ ờ g i ọ h ng đ n Giáo H i ph quát : ướ ế ộ ổ “b i vì trong n i b Giáoở ộ ộ H i, linh m c là con ng i c a s v và hi p thông, cho nên đ iộ ụ ườ ủ ứ ụ ệ ố v i m i ng i, linh m c ph i là con ng i c a s v và đ iớ ọ ườ ụ ả ườ ủ ứ ụ ố tho i… Linh m c ph i n i k t nh ng quan h huynh đ tr c h tạ ụ ả ố ế ữ ệ ệ ướ ế v i các anh em thu c các Giáo H i khác và thu c các h phái Kitôớ ộ ộ ộ ệ giáo, nh ng cũng ph i n i k t nh ng quan h huynh đ v i cácư ả ố ế ữ ệ ệ ớ tín h u thu c các tôn giáo khác, v i m i ng i thi n chí và m tữ ộ ớ ọ ườ ệ ộ cách đ c bi t v i nh ng ng i nghèo và nh ng ng i y u đu iặ ệ ớ ữ ườ ữ ườ ế ố h n h t cũng nh v i h t m i ng i, ho c không nh n th c, ho cơ ế ư ớ ế ọ ườ ặ ậ ứ ặ không di n đ t ra đ c, đang ng ng v ng v chân lý và n c uễ ạ ượ ưỡ ọ ề ơ ứ

12

đ mà Đ c Kitô mang đ n…” ộ ứ ế (s 18, tr.42 và 43); ố “b t c th a tácấ ứ ừ v linh m c nào cũng tham d vào nh ng chi u kích hoàn vũ c aụ ụ ự ữ ề ủ s v đ c Đ c Kitô giao phó cho các Tông Đ ” ứ ụ ượ ứ ồ (s 32, tr.77);ố “m t não tr ng th a sai, m ng h ng đ n nh ng nhu c u c aộ ạ ừ ở ỏ ướ ế ữ ầ ủ Giáo H i và c a th gi i, chú tr ng t i nh ng ng i xa cách nh tộ ủ ế ớ ọ ớ ữ ườ ấ và trên h t t i nh ng t p th ngoài Kitô giáo trong môi tr ngế ớ ữ ậ ể ườ c a mình” ủ (s 32, tr.77). Trong công vi c giáo d c và hu n luy n,ố ệ ụ ấ ệ Tông Hu n cũng khuy n khích s đóng góp đa d ng cho các giáoấ ế ự ạ ph n k nhau, do nh ng thành ph n nam n d bi t…ậ ề ữ ầ ữ ị ệTính ch t hi p thông và ph quát l i d n đ n m t thái đ quanấ ệ ổ ạ ẫ ế ộ ộ tr ng n i ng i linh m c : đó là ọ ơ ườ ụ t t ng tr cư ế ứ ự , s n sàng đẵ ể đ c sai đi b t c n i nào, s n sàng ch p nh n v t ra ngoàiượ ấ ứ ơ ẵ ấ ậ ượ biên gi i giáo ph n, n u c n luôn t o thu n l i cho vi c đón ti pớ ậ ế ầ ạ ậ ợ ệ ế m i ng i có nhu c u, m i l i kêu c u. ọ ườ ầ ọ ờ ứ “ ng sinh linh m c sẽỨ ụ đ c giúp đ đ yêu m n và s ng chi u kích th a sai thi t y uượ ỡ ể ế ố ề ừ ế ế c a Giáo H i cùng nh ng ho t đ ng m c v đa t p; h sẽ đ củ ộ ữ ạ ộ ụ ụ ạ ọ ượ giúp đ đ tr nên r ng m và ng tr c s n sàng đ i v i m iỡ ể ở ộ ở ứ ự ẵ ố ớ ọ đ ng l i có th th c hi n ngày nay nh m loan báo Tin M ng…ườ ố ể ự ệ ằ ừ

ng tr c, đáp l i Chúa Thánh Th n và đáp l i giám m c, đ r iứ ự ạ ầ ạ ụ ể ồ đ c sai đi rao gi ng Tin M ng bên kia nh ng biên gi i c a qu cượ ả ừ ữ ớ ủ ố gia mình” (s 61, tr.147), ố “liên l ng tr c và s n sàng đ choỉ ứ ự ẵ ể mình b ch p gi hay, có th nói, đ cho mình b “ăn” do b iị ộ ữ ể ể ị ở nh ng nhu c u và nh ng đòi h i dĩ nhiên c n ph i h p lý c aữ ầ ữ ỏ ầ ả ợ ủ đoàn chiên” (s 28, tr.67).ố3. M t y u t quan tr ng c n đ c ghi nh n đ kh i l c h ng khiộ ế ố ọ ầ ượ ậ ể ỏ ạ ướ b c vào Tông Hu n, đó là v n đ đào t o nh m đ n ướ ấ ấ ề ạ ắ ế ph m ch tẩ ấ linh m c ụ h n là con s linh m c. Nhi u t ng đ c dùng đ di n tơ ố ụ ề ừ ữ ượ ể ễ ả tr ng tâm đó : ọ “Nh ng nhà phúc âm hoá m i”, “nh ng linh m c ngangữ ớ ữ ụ t m v i th i đ i”, “nh ng linh m c đ c đào t o h n hoi” ầ ớ ờ ạ ữ ụ ượ ạ ẳ (bien formés), “m t trình đ đào t o trí th c u tú”, “không ph i […] b t cộ ộ ạ ứ ư ả ấ ứ nh ng m c t nào nh ng nh ng m c t nh lòng Ngài mong c”.ữ ụ ử ư ữ ụ ử ư ướChính vì th mà Tông Hu n nh n đ nh tình tr ng thi u h t linhế ấ ậ ị ạ ế ụ m c cũng nh s gi m sút n g i linh m c v i m t thái đ kháchụ ư ự ả ơ ọ ụ ớ ộ ộ quan và bình tĩnh và luôn nêu cao trách nhi m c ng tác vào s th cệ ộ ự ự hi n l i h a c a Chúa v i m t ni m tin v ng m nh và can tr ng.ệ ờ ứ ủ ớ ộ ề ữ ạ ườ

13

Cũng chính vì th mà, không nh chúng ta có th l m t ng, Tôngế ư ể ầ ưở Hu n không t gi n l c vào nh ng phân tích và nghiên c u nh mấ ự ả ượ ữ ứ ằ đ a ra nh ng ph ng h ng hu n luy n và giáo d c. Tông Hu nư ữ ươ ướ ấ ệ ụ ấ đi xa h n nhi u, v i d ng ý đ a linh m c vào trong ơ ề ớ ụ ư ụ m u nhi mầ ệ c a cu c s ng ủ ộ ố : “T v n đ căn tính c a linh m c, s chú tr ngừ ấ ề ủ ụ ự ọ đ c h ng đ n các v n đ liên quan t i ti n trình đào t o linhượ ướ ế ấ ề ớ ế ạ m c và t i ph m ch t đ i s ng các linh m c” ụ ớ ẩ ấ ờ ố ụ (Ph n D n Nh p,ầ ẫ ậ tr.7).

Ch ng I nh n m nh ươ ấ ạ “b n tính con ng i” ả ườ c a th a tác viên, t iủ ừ ớ môi tr ng nhân sinh, t i nh ng đi u ki n và hoàn c nh c a cu cườ ớ ữ ề ệ ả ủ ộ s ng: ố “Ngay c vào năm 2000, n g i linh m c sẽ ti p t c là l i m iả ơ ọ ụ ế ụ ờ ờ g i s ng ch c linh m c đ c nh t và tr ng t n c a Chúa Kitô. Cũngọ ố ứ ụ ộ ấ ườ ồ ủ v y, đ i s ng và ch c v linh m c ph i thích nghi v i m i th i đ i vàậ ờ ố ứ ụ ụ ả ớ ọ ờ ạ v i m i môi tr ng s ng” ớ ọ ườ ố (s 5, tr.12). Trong dòng liên t c này,ố ụ Tông Hu n không ng ng l p đi l p l i ấ ừ ặ ặ ạ “đ i s ng linh m c”, “đ iờ ố ụ ờ s ng thiêng liêng c a linh m c”, “cu c s ng c a ng i linh m c vàố ủ ụ ộ ố ủ ườ ụ tính tri t đ c a Tin M ng”, “s ng n i gót Đ c Kitô nh các Tôngệ ể ủ ừ ố ố ứ ư Đ ”, ồ Tông Hu n đ t t i đ nh cao c a vi c suy ni m v cu c s ngấ ạ ớ ỉ ủ ệ ệ ề ộ ố linh m c, đó là ch ng VI v i vi c đào t o truy n kỳ : s ng làm saoụ ươ ớ ệ ạ ề ố cho sâu đ m h n, kh i th m l i cu c đ i linh m c đã kh i đ u:ậ ơ ơ ắ ạ ộ ờ ụ ở ầ “Cha kêu m i con kh i th m l i ân hu mà Thiên Chúa đã đ xu ngờ ơ ắ ạ ệ ổ ố n i con”.ơCu c s ng linh m c b t ngu n t m u nhi m Thiên Chúa Baộ ố ụ ắ ồ ừ ầ ệ Ngôi, múc l y s c m nh n i V M c T Nhân Lành đã đ c Chaấ ứ ạ ơ ị ụ ử ượ sai đ n trong quy n l c c a Chúa Thánh Th n. Đó là căn tínhế ề ự ủ ầ c a linh m c, ủ ụ “là ngu n m ch vui m ng c a chúng ta, và ni m tinồ ạ ừ ủ ề v ng ch c c a chúng ta v s s ng”. ữ ắ ủ ề ự ố Toàn b Tông Hu n nh mộ ấ ằ m c đích n i dài và ng dung s s ng c i ngu n này. Kh i tụ ố ứ ự ố ộ ồ ở ừ vi c mô ph ng V M c T Nhân Lành đã hi n ban m ng s ng,ệ ỏ ị ụ ử ế ạ ố “nhân danh Ngài, các linh m c ti n dâng nghi l c u đ … các linhụ ế ễ ứ ộ m c có trách nhi m x thân ph c v Dân Cha đ nuôi d ng hụ ệ ả ụ ụ ể ưỡ ọ b ng l i c a Cha và làm cho h s ng b ng các bí tích c a Cha; cácằ ờ ủ ọ ố ằ ủ linh m c sẽ là nh ng ch ng nhân th c s cho đ c tin và đ c ái,ụ ữ ứ ự ự ứ ứ s n sàng hi n m ng s ng mình nh Đ c Kitô đã hi n dâng m ngẵ ế ạ ố ư ứ ế ạ s ng cho đàn em và cho Cha” ố (s 15, tr.37).ố

14

Cu c s ng linh m c chính là tham gia và thông ph n vào s cộ ố ụ ầ ứ s ng c a Đ ng làố ủ ấ Đ u ầ c a Thân Th , ủ ể nên đ ng hình d ng v iồ ạ ớ Ngài. Bi u hi n rõ nét nh t c a s tham gia thông ph n chính làể ệ ấ ủ ự ầ “đ c ái m c v ”, ứ ụ ụ s trao hi n tr n v n chính mình m t cáchự ế ọ ẹ ộ tích c c và t i vui, nh Đ c Kitô Phu Quân đã trao hi n chínhự ươ ư ứ ế Ngài cho Hi n Thê ề là Giáo H i. Có th nói r ng toàn b Tôngộ ể ằ ộ Hu n xoay quanh “đ c ái m c v ” b i vì đó chính là bi u hi n, làấ ứ ụ ụ ở ể ệ tr l c, là c i r và ngu n m ch c a đ i s ng linh m c: ợ ự ộ ễ ồ ạ ủ ờ ố ụ “Vi cệ chu n b cho cu c s ng linh m c nh t thi t bao hàm m t n n đàoẩ ị ộ ố ụ ấ ế ộ ề t o v ng ch c v đ c ái, nh t là v lòng yêu m n u tiên đ i v iạ ữ ắ ề ứ ấ ề ế ư ố ớ ng i nghèo…”ườCó th k thêm ể ể “đ i s ng c u nguy n” “đ i s ng bí tích” “s ngờ ố ầ ệ ờ ố ố thinh l ng”, “s ng cô đ n” v.v… Nói tóm l i, c Tông Hu n đ uặ ố ơ ạ ả ấ ề trình bày v s s ng, gi i thi u s s ng và d n vào s s ng. ề ự ố ớ ệ ự ố ẫ ự ố S ngố ch c v linh m c ch không ph i có ch c linh m c. T ng lai vàứ ụ ụ ớ ả ứ ụ ươ hy v ng c a Giáo H i là đó.ọ ủ ộ ởM t đôi đi u gi i thi u và g i ý trên đây ch ng qua là n l cộ ề ớ ệ ợ ẳ ỗ ự khiêm t n nh m giúp b n đ c đ n n chí khi m i b t tay vàoố ằ ạ ọ ỡ ả ớ ắ Tông Hu n. Chúng tôi ch a dám t cho mình là n m v ng đ cấ ư ự ắ ữ ượ n i dung phong phú và trào tràn c a văn ki n. Cũng nh b n đ c,ộ ủ ệ ư ạ ọ chúng tôi còn ph i đ c đi đ c l i, nghi n ng m th t nhi u n a…ả ọ ọ ạ ề ẫ ậ ề ữ

TÔNG HU NẤV VI C ĐÀO T O LINH M CỀ Ệ Ạ Ụ TRONG HOÀN C NH HI N NAYẢ Ệ

PASTORES DABO VOBISC A Đ C GIÁO HOÀNG GIOAN PHAOLÔ IIỦ Ứ

G I GIÁM M C ĐOÀNỞ ỤHÀNG GIÁO SĨ

15

VÀ TOÀN TH GIÁO H UỂ ỮSAU TH NG H I Đ NG GIÁM M CƯỢ Ộ Ồ Ụ

D N NH PẪ Ậ1. “Ta sẽ ban cho các ng i nh ng m c t nh lòng Ta mongươ ữ ụ ử ư

c” (Gr 3,15).ướQua l i c a ngôn s Giêrêmia, Thiên Chúa h a sẽ không bao giờ ủ ứ ứ ờ đ cho Dân Ngài ph i thi u m c t chăm lo qui t và h ng d n:ể ả ế ụ ử ụ ướ ẫ “Ta sẽ thôi thúc cho [các chiên Ta] nh ng m c t đ các m c tữ ụ ử ể ụ ử chăn nuôi chúng, chúng sẽ không còn ph i s hãi và ho ng lo n”ả ợ ả ạ (Gr 23,4).

Là Dân Thiên Chúa, Giáo H i luôn ch ng nghi m cho s th cộ ứ ệ ự ự hi n l i tuyên s m y và, trong ni m vui, Giáo H i ti p t c t nệ ờ ấ ấ ề ộ ế ụ ạ ơ Chúa. Giáo H i bi t r ng Đ c Giêsu Kitô chính là l i h a c aộ ế ằ ứ ờ ứ ủ Thiên Chúa đ c ng nghi m, m t cách s ng đ ng, tuy t hào vàượ ứ ệ ộ ố ộ ệ vĩnh vi n : “Ta là M c T Nhân Lành” (Ga 10,11). Là “M c T t iễ ụ ử ụ ử ố cao c a đoàn chiên” (Dt 13,20), Đ c Giêsu đã giao phó cho cácủ ứ Tông Đ và nh ng ng i k v các ngài s m nh chăn d t đoànồ ữ ườ ế ị ứ ệ ắ chiên c a Thiên Chúa (x. Ga 21, 15-17; 1 Pr 5,2).ủM t cách đ c bi t, n u không có linh m c, Giáo H i sẽ không thộ ặ ệ ế ụ ộ ể nào th c thi đ c s vâng ph c c b n v n n m ngay gi a lòngự ượ ự ụ ơ ả ố ằ ữ cu c s ng và s m nh c a Giáo H i trong l ch s , s vâng ph c đ iộ ố ứ ệ ủ ộ ị ử ự ụ ố v i l nh truy n c a Chúa Giêsu: “Các con hãy ra đi,. Hãy chiêu t pớ ệ ề ủ ậ môn đ t kh p muôn dân” (Mt 28,19) và “hãy làm vi c này màệ ừ ắ ệ nh đ n Ta” (Lc 22,19; x. 1Gr 11,24). L nh truy n y có nghĩa làớ ế ệ ề ấ l nh truy n loan báo Tin M ng và hàng ngày c hành hy l Mình vàệ ề ừ ử ễ Máu Ng i đã trao hi n và đ ra cho nhân lo i đ c s ng.ườ ế ổ ạ ượ ốĐ c tin d y cho chúng ta r ng Chúa không bao gi b i c quênứ ạ ằ ờ ộ ướ th . L i Chúa đã h a chính là đ ng l c làm cho Giáo H i vuiề ờ ứ ộ ự ộ m ng và v ng m nh, tr c s n r và tình tr ng gia tăng conừ ữ ạ ướ ự ở ộ ạ s nh ng n g i linh m c đ c ghi nh n m t s mi n trên thố ữ ơ ọ ụ ượ ậ ở ộ ố ề ế gi i. L i h a y còn là n n t ng và là y u t kích thích cho m tớ ờ ứ ấ ề ả ế ố ộ hành vi đ c tin cao c h n, cho m t ni m hy v ng mãnh li t h nứ ả ơ ộ ề ọ ệ ơ

16

tr c s thi u h t linh m c tr m tr ng n i nh ng mi n khácướ ự ế ụ ụ ầ ọ ơ ữ ề trên th gi i.ế ớT t c chúng ta đ u đ c m i g i chia s ni m tin c y hoàn toànấ ả ề ượ ờ ọ ẻ ề ậ vào s ng nghi m liên l c a l i Thiên Chúa h a, nh các Nghự ứ ệ ỉ ủ ờ ứ ư ị Ph Th ng H i Đ ng Giám M c đã làm ch ng m t cách rõ ràngụ ượ ộ ồ ụ ứ ộ và m nh mẽ: “V i ni m tin c y hoàn toàn vào l i h a c a Chúaạ ớ ề ậ ờ ứ ủ Kitô: ‘Và Ta, Ta sẽ v i các con m i ngày cho đ n t n th ’,ở ớ ọ ế ậ ế Th ng H i Đ ng Giám m c ý th c r ng Chúa Thánh Th nượ ộ ồ ụ ứ ằ ầ không ng ng ho t đ ng trong Giáo Hôi; Th ng H i Đ ng tinừ ạ ộ ượ ộ ồ t ng m t cách sâu xa r ng Giáo H i sẽ không bao gi hoàn toànưở ộ ằ ộ ờ khuy t v nh ng th a tác viên đ c thánh hi n… M c d u ng iế ị ữ ừ ượ ế ặ ầ ườ ta ghi nh n s thi u v ng linh m c m t s mi n trên th gi i,ậ ự ế ắ ụ ở ộ ố ề ế ớ Chúa Cha, Đ ng kh i d y các n g i, sẽ không bao gi ng ngấ ơ ậ ơ ọ ờ ư ho t đ ng trong Giáo H i” (1).ạ ộ ộĐ ng tr c cu c kh ng ho ng v n g i linh m c, nh Tôi đã tứ ướ ộ ủ ả ề ơ ọ ụ ư ỏ bày khi k t thúc Th ng H i Đ ng Giám m c, “gi i pháp đ uế ượ ộ ồ ụ ả ầ tiên c a Giáo H i ph i là hoàn toàn tin t ng vào Chúa Thánhủ ộ ả ưở Th n. Chúng ta thâm tín r ng s phó thác v i lòng tin c y y sẽầ ằ ự ớ ậ ấ không làm chúng ta th t v ng n u chúng ta luôn trung thành v iấ ọ ế ớ

n đã lãnh nh n” (2).ơ ậ2. Trung thành v i n đã lãnh nh n ! Qu th c, n hu c a Thiênớ ơ ậ ả ự ơ ệ ủ Chúa không h y di t t do c a con ng i nh ng l i c võ, phátủ ệ ự ủ ườ ư ạ ổ huy và đòi h i t do y.ỏ ự ấB i th , trong Giáo H i, lòng tin c y hoàn toàn vào s trungở ế ộ ậ ự thành vô đi u ki n c a Thiên Chúa đ i v i l i h a c a Ngài ph iề ệ ủ ố ớ ờ ứ ủ ả kèm theo tr ng trách h p tác v i ho t đ ng c a Thiên Chúa làọ ợ ớ ạ ộ ủ Đ ng m i g i, tr ng trách đóng góp vào vi c t o nh ng đi uấ ờ ọ ọ ệ ạ ữ ề ki n thu n l i và b o t n nh ng đi u ki n y đ cho h t gi ngệ ậ ợ ả ồ ữ ề ệ ấ ể ạ ố t t đ c Thiên Chúa vãi gieo có th bén r và tr sinh d i dàoố ượ ể ễ ổ ồ hoa trái. Giáo H i sẽ không bao gi ng ng c u xin Đ ng làm chộ ờ ư ầ ấ ủ mùa g t đ Ngài sai th g t đ n (x. Mt 9,38); Giáo H i sẽ đ nghặ ể ợ ặ ế ộ ề ị v i các th h tr m t ph ng án n g i sáng t và can tr ng.ớ ế ệ ẻ ộ ươ ơ ọ ỏ ườ Giáo H i sẽ giúp các th h tr phân đ nh tính chính hi u c a l iộ ế ệ ẻ ị ệ ủ ờ m i g i t Thiên Chúa và đáp l i l i m i g i y v i lòng qu ngờ ọ ừ ạ ờ ờ ọ ấ ớ ả

17

đ i; Giáo H i sẽ chú tâm đ c bi t đ n vi c đào t o các ng sinhạ ộ ặ ệ ế ệ ạ ứ cho hàng linh m c.ụTh t v y, vì t ng lai c a công cu c phúc âm hoá nhân lo i, vi cậ ậ ươ ủ ộ ạ ệ chuyên chăm đào t o các linh m c t ng lai tri u và dòng, vi cạ ụ ươ ề ệ n i dài n n đào t o y trong su t đ i s ng các linh m c, nh mố ề ạ ấ ố ờ ố ụ ằ giúp h bi t thánh hoá b n thân khi thi hành ch c v bà bi tọ ế ả ứ ụ ế th ng xuyên c p nh t hoá đ ng h ng d n thân m c v c aườ ậ ậ ườ ướ ấ ụ ụ ủ mình, đ c Giáo H i nhìn nh n nh là m t trách v có t m quanượ ộ ậ ư ộ ụ ầ tr ng đ c bi t và là m t trách v h t s c t nh .ọ ặ ệ ộ ụ ế ứ ế ịNh công trình đào t o y, Giáo H i n i ti p trong th i gian côngờ ạ ấ ộ ố ế ờ trình c a Đ c Kitô mà tác gi tin m ng Máccô trình bày nh sau:ủ ứ ả ừ ư “Chúa Giêsu leo lên núi, Ngài g i nh ng k Ngài mu n đ n v iọ ữ ẻ ố ế ớ Ngài. H đã đ n v i Ngài. Và Ngài đã thi p l p Nhóm M i Haiọ ế ớ ế ậ ườ đ h v i Ngài và đ sai h đi rao gi ng, kèm theo quy n xuaể ọ ở ớ ể ọ ả ề tr ma qu ” (Mc 3,13-15).ừ ỉCó th qu quy t r ng trong su t dòng l ch s c a mình, khiể ả ế ằ ố ị ử ủ nh t khi khoan, cách này ho c cách khác, Giáo H i đã áp d ngặ ặ ộ ụ trang Tin M ng này vào cu c s ng b ng công trình đào t o cácừ ộ ố ằ ạ

ng sinh cho hàng linh m c và ngay c đào t o chính các linhứ ụ ả ạ m c. D u v y, ngày nay Giáo H i c m th y mình đ c m i g i điụ ầ ậ ộ ả ấ ượ ờ ọ vào m t ph ng th c d n thân m i đ ng d ng vào cu c s ngộ ươ ứ ấ ớ ể ứ ụ ộ ố đi u mà Đ ng là Th y đã làm v i các Tông Đ c a Ngài, trongề ấ ầ ớ ồ ủ lãnh v c này, Giáo H i b thúc bách b i nh ng bi n đ i xã h iự ộ ị ở ữ ế ổ ộ sâu r ng và nhanh chóng, b i s đa t p và d bi t c a nh ng b iộ ở ự ạ ị ệ ủ ữ ố c nh trong đó Giáo H i loan báo Tin M ng và làm ch ng cho Tinả ộ ừ ứ M ng. Giáo H i cũng đ c khích l b i s ti n tri n thu n l i vừ ộ ượ ệ ở ự ế ể ậ ợ ề con s n g i linh m c trong nhi u giáo ph n trên th gi i, b iố ơ ọ ụ ề ậ ế ớ ở s kh n c p ph i duy t xét l i n i dung và ph ng pháp đào t oự ẩ ấ ả ệ ạ ộ ươ ạ linh m c, n i n i băn khoăn c a các Giám M c và các c ng đoànụ ở ỗ ủ ụ ộ tr c s thi u v ng linh m c ngày càng tăng, b i s c n thi tướ ự ế ắ ụ ở ự ầ ế tu t đ i ph i làm cho công cu c “phúc âm hoá m i” có đ cỵệ ố ả ộ ớ ượ nh ng “nhà phúc âm hoá m i”, đ u tiên là các linh m c.ữ ớ ầ ụChính trong b i c nh l ch s và văn hoá này mà và qua Th ngố ả ị ử ượ H i Đ ng Giám m c th gi i năm 1990, đã ti n hành Đ i H iộ ồ ụ ế ớ ế ạ ộ

18

chung th ng kỳ, dành tr n đ i h i cho “vi c đào t o linh m cươ ọ ạ ộ ệ ạ ụ trong hoàn c nh hi n nay”, hai m i lăm năm sau C ng Đ ng, v iả ệ ươ ộ ồ ớ ý h ng b túc giáo thuy t c ng đ ng v đi m này và thích nghiướ ổ ế ộ ồ ề ể giáo thuy t y m t cách th a đáng h n vào hoàn c nh hi n nay.ế ấ ộ ỏ ơ ả ệ (3).

3. N i ti p các văn ki n Công Đ ng Vaticanô II v v n đ ch cố ế ệ ồ ề ấ ề ứ linh m c và đào t o linh m c (4), nh m m c đích đem giáo thuy tụ ạ ụ ằ ụ ế phong phú đ c ban hành trong các văn ki n y áp d ng m tượ ệ ấ ụ ộ cách c th vào trong nh ng hoàn c nh khác nhau. Giáo H i đãụ ể ữ ả ộ nhi u l n bàn lu n v các v n đ đ i s ng, ch c v và đào t oề ầ ậ ề ấ ề ờ ố ứ ụ ạ linh m c.ụNh ng c h i long tr ng h n c là các Th ng H i Đ ng Giámữ ơ ộ ọ ơ ả ượ ộ ồ m c. Ngay t Đ i H i chung đ u tiên tháng 10 năm1967,ụ ừ ạ ộ ầ Th ng H i Đ ng đã dành năm y ban cho đ tài canh tân cácượ ộ ồ ủ ề ch ng vi n. Công vi c này đã mang l i m t đóng góp d t khoátủ ệ ệ ạ ộ ứ cho vi c so n th o tài li u c a Thánh B Giáo d c Công giáo:ệ ạ ả ệ ủ ộ ụ “Nh ng tiêu chu n c b n dành cho vi c đào t o linh m c” (5).ữ ẩ ơ ả ệ ạ ụNh t là Đ i H i chung Th ng kỳ, l n th hai, vào năm 1971, đãấ ạ ộ ườ ầ ứ dành phân n a đ i h i cho ch c linh m c th a tác. Đ c l y l i vàử ạ ộ ứ ụ ừ ượ ấ ạ cô đ ng trong m t vài “l i nh n nh ” do v Ti n Nhi m c a Tôi làọ ộ ờ ắ ủ ị ề ệ ủ Đ c Giáo Hoàng Phaolô VI, đ c đ c lên vào lúc khai m c Th ngứ ượ ọ ạ ượ H i Đ ng Giám m c năm 1974, các thành qu c a công cu c t duyộ ồ ụ ả ủ ộ ư lâu dài y ch y u liên quan đ n giáo thuy t v ch c linh m c th aấ ủ ế ế ế ề ứ ụ ừ tác và v m t vài khía c nh tu đ c cũng nh th a tác v c a hàngề ộ ạ ứ ư ừ ụ ủ linh m c.ụTrong nhi u c h i khác, Hu n Quy n c a Giáo H i đã ti p t c bàyề ơ ộ ấ ề ủ ộ ế ụ t m i quan tân c a mình đ i v i đ i s ng và ch c v linh m c.ỏ ố ủ ố ớ ờ ố ứ ụ ụ Trong nh ng năm h u công đ ng, có th nói không có m t bàiữ ậ ồ ể ộ tham lu n nào c a Hu n Quy n mà, d i hình th c này hay hìnhậ ủ ấ ề ướ ứ th c khác, l i không minh nhiên ho c m c nhiên l u ý t i ý nghĩaứ ạ ặ ặ ư ớ s hi n di n c a các linh m c trong c ng đoàn, vai trò và s c nự ệ ệ ủ ụ ộ ự ầ thi t c a các linh m c đ i v i Giáo H i và đ i v i đ i s ng nhânế ủ ụ ố ớ ộ ố ớ ờ ố lo i.ạ

19

Nh ng năm g n đây, nhi u n i, ng i ta đã c m th y c n ph iữ ầ ở ề ơ ườ ả ấ ầ ả quay v v i đ tài ch c linh m c và đ c p v n đ d i m tề ớ ề ứ ụ ề ậ ấ ề ướ ộ quan đi m t ng đ i m i h n và thích nghi h n cho hoàn c nhể ươ ố ớ ơ ơ ả Giáo H i và văn hoá hi n nay. T v n đ căn tính c a linh m c,ộ ệ ư ấ ề ủ ụ s chú tr ng đ c h ng đ n các v n đ liên quan t i ti n trìnhự ọ ượ ướ ế ấ ề ớ ế đào t o linh m c và t i ph m ch t đ i s ng linh m c. Th c ra,ạ ụ ớ ẩ ấ ờ ố ụ ự các th h tr đ c n g i làm linh m c th a tác bi u l rõ r tế ệ ẻ ượ ơ ọ ụ ừ ể ộ ệ nh ng đ c tính khác v i nh ng đ ac tính c a các th h k c nữ ặ ớ ữ ự ủ ế ệ ế ậ tr c đây, h s ng trong m t th gi i m i, m t th gi i d iướ ọ ố ộ ế ớ ớ ộ ế ớ ướ nhi u ph ng di n không ng ng bi n đ i m t cách nhanhề ươ ệ ừ ế ổ ộ chóng. C n ph i chú tr ng đ n t t c nh ng đi u y khi so nầ ả ọ ế ấ ả ữ ề ấ ạ th o ch ng trình và khi th c hi n nh ng đ ng h ng đào t oả ươ ự ệ ữ ườ ướ ạ linh m c th a tác.ụ ừV ph n nh ng linh m c ít lâu nay đang thi hành ch c v c aề ầ ữ ụ ứ ụ ủ mình, h d ng nh r i vào m t s phân tán thái quá trongọ ườ ư ơ ộ ự nh ng ho t đ ng m c v ngày càng tăng. Đ ng tr c nh ng khóữ ạ ộ ụ ụ ứ ướ ữ khăn c a xã h i và n n văn hoá hi n đ i, h c m th y bó bu củ ộ ề ệ ạ ọ ả ấ ộ ph i xét l i l i s ng c a mình, xét l i nh ng ch n l a u tiênả ạ ố ố ủ ạ ữ ọ ự ư c a mình trong vi c d n thân m c v và đ ng th i c m nghi mủ ệ ấ ụ ụ ồ ờ ả ệ m i lúc m t sâu s c s c n thi t ph i có m t n n đào t oỗ ộ ắ ự ầ ế ả ộ ề ạ tr ng kỳ.ườTh ng H i Đ ng Giám m c năm 1990 đã h ng nh ng m i uượ ộ ồ ụ ướ ữ ố ư t và nh ng suy nghĩ c a mình vào v n đ gia tăng n g i linhư ữ ủ ấ ề ơ ọ m c, vào vi c đào t o – sao cho các ng sinh hi u bi t và n i gótụ ệ ạ ứ ể ế ố theo Chúa Giêsu đ ng th i h c t p c hành và s ng bí tíchồ ờ ọ ậ ử ố Truy n Ch c Thánh là bí tích làm cho h nên đ ng hình d ng v iề ứ ọ ồ ạ ớ Chúa Kitô là Đ u và M c T , là Tôi T và Phu Quân c a Giáo H iầ ụ ử ớ ủ ộ – và váo vi c xác đ nh nh ng đ ng h ng đào t o tr ng kỳệ ị ữ ườ ướ ạ ườ thích h p đ nâng đ cách thi t th c và h u hi u ch c v và đ iợ ể ỡ ế ự ữ ệ ứ ụ ờ s ng thiêng liêng c a các linh m c.ố ủ ụTh ng H i Đ ng Giám m c này cũng có ý gi i quy t m t yêuượ ộ ồ ụ ả ế ộ c u c a Th ng H i Đ ng tr c v v n đ n g i và s m nhầ ủ ượ ộ ồ ướ ề ấ ề ơ ọ ứ ệ c a ng i giáo dân trong Giáo H i và trên th gi i. Chính ng iủ ườ ộ ế ớ ườ giáo dân mong c đ c các linh m c d n thân đào t o h đướ ượ ụ ấ ạ ọ ể giúp h m t cách th a đáng trong vi c th c thi s v chung c aọ ộ ỏ ệ ự ứ ụ ủ

20

Giáo H i. Th c ra, “ho t đ ng tông đ giáo dân càng phát tri n,ộ ự ạ ộ ồ ể ng i ta càng c m nh n m t cách mãnh li t nhu c u ph i cóườ ả ậ ộ ệ ầ ả nh ng linh m c đ c đào t o h n hoi, nh ng linh m c thánhữ ụ ượ ạ ẳ ữ ụ thi n. B i đó, chính đ i s ng c a Dân Thiên Chúa tr thành l iệ ở ờ ố ủ ở ờ di n gi i cho giáo hu n c a Công đ ng Vaticanô II v t ngễ ả ấ ủ ồ ề ươ quan gi a ch c t t công đ ng v i ch c t t th a tác và ph mữ ứ ư ế ồ ớ ứ ư ế ừ ẩ tr t. Th c v y, trong m u nhi m Giáo H i, ph m tr t mang tínhậ ự ậ ầ ệ ộ ẩ ậ ch t th a tác ấ ừ (x. Lumen gentium, GH, s 10). n g i đ c thù c aố Ơ ọ ặ ủ giáo dân càng đ c đào sâu ý nghĩa thì nh ng gì là đ c thù c aượ ữ ặ ủ linh m c càng hi n thi n h n” (6).ụ ể ệ ơ4. Trong kinh nghi m tiêu bi u v Giáo H i c a Th ng H iệ ể ề ộ ủ ượ ộ Đ ng, nghĩa là “kinh nghi m riêng bi t v s hi p thông giámồ ệ ệ ề ự ệ m c trong tinh th n ph quát nh đó mà c m th c v Giáo H iụ ầ ổ ờ ả ứ ề ộ ph quát cũng nh trách nhi m c a các Giám m c đ i v i Giáoổ ư ệ ủ ụ ố ớ H i ph quát và đ i v i s v c a Giáo H i đ c c ng c , trongộ ổ ố ớ ứ ụ ủ ộ ượ ủ ố m i hi p thông thân ái và thi t th c chung quanh Thánh Phêrô”ố ệ ế ự (7), ng i ta đã nghe đ c ti ng nói minh b ch và th ng thi tườ ượ ế ạ ố ế c a nhiwuf Giáo H i đ a ph ng và l n đ u tiên, trong Th ngủ ộ ị ươ ầ ầ ượ H i Đ ng v a qua, c a m t s Giáo H i Đông ph ng, các Giáoộ ồ ừ ủ ộ ố ộ ươ H i y đã công b ni m tin vào s ng nghi m c a l i Thiênộ ấ ố ề ự ứ ệ ủ ờ Chúa h a: “Ta sẽ ban cho các ng i nh ng m c t nh lòng Taứ ươ ữ ụ ử ư mong c” (Gr 3.15). Các Giáo H i đã canh tân công cu c d nướ ộ ộ ấ thân m c v nh m quan tâm đ c bi t đ n n g i và nh m đàoụ ụ ằ ặ ệ ế ơ ọ ằ t o linh m c, v i ý th c r ng t ng lai c a Giáo H i, s phátạ ụ ớ ứ ằ ươ ủ ộ ự tri n và s m nh c u đ ph quát c a Giáo H i tuỳ thu c vàoể ứ ệ ứ ộ ổ ủ ộ ộ nh ng công vi c này.ữ ệGi đây, v i t cách là Giám m c Tôma và là Đ ng k v thánhờ ớ ư ụ ấ ế ị Phêrô, trong Tông Hu n sau Th ng H i Đ ng Giám m c này,ấ ượ ộ ồ ụ Tôi xin đóng góp thêm ti ng nói c a Tôi vào trong n n móng r tế ủ ề ấ phong phú g m nh ng suy t , nh ng ph ng h ng và nh ngồ ữ ư ữ ươ ướ ữ ch d n đã d n đ ng cũng nh đã hình thành các công trình c aỉ ẫ ọ ườ ư ủ các Ngh Ph Th ng H i Đ ng. Tôi mu n ng l i tâm huy t v iị ụ ượ ộ ồ ố ỏ ờ ế ớ m i tín h u và t ng tín h u, cách riêng v i các linh m c và v iọ ữ ừ ữ ớ ụ ớ t t c nh ng ai đã d n thân vào trách nhi m t nh trong lãnhấ ả ữ ấ ệ ế ị v c đào t o linh m c. Qua Tông Hu n này, Tôi mong m i đ cự ạ ụ ấ ỏ ượ

21

ti p c n t t c các linh m c và m i m t linh m c, tri u ho cế ậ ấ ả ụ ỗ ộ ụ ề ặ dòng.

Tôi mu n vay m n tâm tình và l i lẽ c a các Ngh Ph Th ngố ượ ờ ủ ị ụ ượ H i Đ ng trong “S đi p chung k t c a Th ng H i Đ ng g i Dânộ ồ ứ ệ ế ủ ượ ộ ồ ở Thiên Chúa : “V i đ y lòng tri ân và c m ph c, chúng tôi h ng vớ ầ ả ụ ướ ề các linh m c là nh ng c ng tác viên đ u tiên c a chúng tôi trongụ ữ ộ ầ ủ s v tông đ . Vai trò c a anh em trong Giáo H i th t là c n thi tứ ụ ồ ủ ộ ậ ầ ế và b t kh thay th . Chính anh em là nh ng ng i đ m nh nấ ả ế ữ ườ ả ậ gánh n ng c a ch c v và tr c ti p g n gũi v i giáo dân. Anh emặ ủ ứ ụ ự ế ầ ớ là nh ng th a tác viên c a bí tích Thánh Th , nh ng ng i phânữ ừ ủ ể ữ ườ phát l ng t bi c a Thiên Chúa qua bí tích Th ng H i, nh ngượ ừ ủ ố ố ữ ng i an i các tâm h n và nh ng h ng d n viên cho m i tínườ ủ ồ ữ ướ ẫ ọ h u trong c n l c c a cu c s ng d y đ y khó khăn ngày hômữ ơ ố ủ ộ ố ẫ ầ nay”.

“Chúng tôi h t lòng chào đón anh em, chúng tôi bày t v i anhế ỏ ớ em tâm tình bi t n c a chúng tôi, và chúng tôi khuy n khíchế ơ ủ ế anh em kiên tâm ti n b c trong ni m vui và lòng hăng say.ế ướ ề Đ ng lùi b c tr c s chán n n. Công vi c c a chúng ta khôngừ ướ ướ ự ả ệ ủ ph i là c a chúng ta nh ng là c a Thiên Chúa”.ả ủ ư ủ“Đ ng đã kêu g i chúng ta và sai phái chúng ta v n luôn v iấ ọ ẫ ở ớ chúng ta, h t m i ngày trong đ i chúng ta. Qu v y, chúng taế ọ ờ ả ậ ho t đ ng là do đ c Chúa Kitô y thác” (8).ạ ộ ượ ủ

CH NG IƯƠĐ C C T NH CƯỢ Ấ Ắ

T GI A LOÀI NG IỪ Ữ ƯỜVI C ĐÀO T O LINH M CỆ Ạ Ụ

TR C NH NG THÁCH ĐƯỚ Ữ ỐVÀO CU I THIÊN NIÊN K TH HAIỐ Ỷ Ứ

Linh m c và th i đ iụ ờ ạ5. “M i th ng t đ c c t nh c t gi a loài ng i đ u đ cọ ươ ế ượ ấ ắ ừ ữ ườ ề ượ đ t lên đ can thi p cho loài ng i trong nh ng m i t ng quanặ ể ệ ườ ữ ố ươ gi a l i ng i v i Thiên Chúa” (Dt 5,1).ữ ờ ườ ớ

22

Th g i tín h u Do Thái kh ng đ nh rõ ràng ư ử ữ ẳ ị “b n tính con ng i”ả ườ n i th a tác viên c a Thiên Chúa : ơ ừ ủ t loài ng i mà đ n và ph cừ ườ ế ụ v loài ng i, noi g ng Chúa Giêsu Kitô, “Đ ng đã ph i ch u thụ ườ ươ ấ ả ị ử thách v m i m t, hoàn toàn gi ng nh chúng ta, ngo i tr t iề ọ ặ ố ư ạ ừ ộ l i” (Dt 4,15).ỗThiên Chúa lúc nào cũng kêu g i các linh m c c a Ngài gi aọ ụ ủ ữ nh ng môi tr ng nhân sinh và môi tr ng Giáo H i nh t đ nh,ữ ườ ườ ộ ấ ị các linh m c không th không mang d u v t c a nh ng môiụ ể ấ ế ủ ữ tr ng y và chính trong nh ng môi tr ng y mà h đ c saiườ ấ ữ ườ ấ ọ ượ đ n đ ph c v Tin M ng Chúa Kitô.ế ể ụ ụ ừChính vì v y, Th ng H i Đ ng đã đem đ t l i v n đ linh m cậ ượ ộ ồ ặ ạ ấ ề ụ trong b i c nh hi n đ i c a xã h i và c a Giáo H i. Th ng H iố ả ệ ạ ủ ộ ủ ộ ượ ộ Đ ng cũng đã m ng v n đ cho nh ng vi n t ng c a thiênồ ở ỏ ấ ề ữ ễ ượ ủ niên k th ba, nh cách phát bi u v n đ cho th y : “Vi c đàoỷ ứ ư ể ấ ề ấ ệ t o linh m c ạ ụ trong hoàn c nh hi n nay”.ả ệCh c h n luôn luôn có “m t di n m o c t y u, không thay đ i,ắ ẳ ộ ệ ạ ố ế ổ c a ng i linh m c : th c v y, không kém gì linh m c hôm nay,ủ ườ ụ ự ậ ụ linh m c ngày mai sẽ ph i nên gi ng Chúa Kitô. Trong cu c s ngụ ả ố ộ ố tr n th . Đ c Giêsu đã t bày n i chính Ngài khuôn m t xác đ nhầ ế ứ ỏ ơ ặ ị c a linh m c, đã th hi n ch c linh m c th a tác mà các Tôngủ ụ ể ệ ứ ụ ừ Đ là nh ng ng i đ u tiên đ c nh n lãnh; ch c linh m c yồ ữ ườ ầ ượ ậ ứ ụ ấ t y u tính ph i n i ti p, ph i tr i dài không ng ng trong m iự ế ả ố ế ả ả ừ ọ giai đo n l ch s . Trong chi u h ng y, ng i linh m c thiênạ ị ử ề ướ ấ ườ ụ niên k th ba sẽ là ng i n i ti p các linh m c trong nh ngỷ ứ ườ ố ế ụ ữ thiên niên k tr c đã đóng góp vào s c s ng c a Giáo H i. Ngayỷ ướ ứ ố ủ ộ c vào năm 2000, n g i linh m c sẽ ti p t c là l i m i g i s ngả ơ ọ ụ ế ụ ờ ờ ọ ố ch c linh m c đ c nh t và tr ng t n c a Chúa Kitô” (9). Cũngứ ụ ộ ấ ườ ồ ủ v y, đ i s ng và ch c v linh m c ph i “thích nghi v i m i th iậ ờ ố ứ ụ ụ ả ớ ọ ờ đ i và v i m i môi tr ng s ng… Chính vì th , trong m c đ cóạ ớ ọ ườ ố ế ứ ộ th , chúng ta ph i n l c ti p nh n ánh sáng t i th ng c aể ả ổ ự ế ậ ố ượ ủ Chúa Thánh Th n, h u khám phá ra nh ng ph ng h ng c aầ ầ ữ ươ ướ ủ xã h i đ ng th i, nh n ra nh ng nhu c u sâu xa nh t, xác đ nhộ ươ ờ ậ ữ ầ ấ ị nh ng b n ph n c th quan tr ng nh t, nh ng ph ng phápữ ổ ậ ụ ể ọ ấ ữ ươ m c v ph i ch p nh n, đ có th đáp l i cách x ng h p nh tụ ụ ả ấ ậ ể ể ạ ứ ợ ấ nh ng mong ch c a nhân lo i” (10).ữ ờ ủ ạ

23

Vì ph i thích ng ý nghĩa đích th c tr ng t n c a ch c linhả ứ ự ườ ồ ủ ứ m c v i nh ng đòi h i và nh ng đ c đi m c a th i bu i hi nụ ớ ữ ỏ ữ ặ ể ủ ờ ổ ệ t i, các Ngh Ph Th ng H i Đ ng đã tìm cách gi i đáp m t sạ ị ụ ượ ộ ồ ả ộ ố v n n n tr c m t : đâu là nh ng v n đ và đ ng th i đâu làấ ạ ướ ắ ữ ấ ề ồ ờ nh ng đ ng c tích c c mà b i c nh văn hoá xã h i và Giáo H iữ ộ ơ ự ố ả ộ ộ hi n nay kh i d y n i nh ng tr nh , thi u niên và thanh niênệ ơ ậ ơ ữ ẻ ỏ ế đang c n ph i làm cho d phóng s ng đ i linh m c đ c chínhầ ả ự ố ờ ụ ượ nu i trong toàn b cu c s ng c a mình ? Th i đ i chúng ta gâyồ ộ ộ ố ủ ờ ạ nh ng khó khăn nào và cung c p nh ng kh năng m i m nàoữ ấ ữ ả ớ ẻ cho vi c thi hành m t th a tác v linh m c phù h p v i n bíệ ộ ừ ụ ụ ợ ớ ơ tích đã lãnh nh n và v i đòi bu c ph i có m t đ i s ng thiêngậ ớ ộ ả ộ ờ ố liêng thích đáng ?

Gi đây, Tôi l p l i m t s y u t do vi c phân tích tình hu ngờ ặ ạ ộ ố ế ố ệ ố mà các Ngh Ph Th ng H i Đ ng đã khai tri n. Vì có quáị ụ ượ ộ ồ ể nhi u b i c nh văn hoá xã h i và Giáo H i hi n đ i trong nh ngề ố ả ộ ộ ệ ạ ữ qu c gia khác nhau, Tôi ch nêu d n nh ng hi n t ng sâu xaố ỉ ẫ ữ ệ ượ nh t và ph c p nh t, đ c bi t nh ng hi n t ng liên quan t iấ ổ ậ ấ ặ ệ ữ ệ ượ ớ các v n đ giáo d c và t i vi c đào t o linh m c.ấ ề ụ ớ ệ ạ ụTin M ng hôm nay : nh ng tri n v ng và nh ng tr ng i.ừ ữ ể ọ ữ ở ạ6. Nhi u y u t d ng nh c võ n i con ng i hôm nay m t ýề ế ố ườ ư ổ ơ ườ ộ th c s c bén h n v ph m giá nhân v và v m t s m ng m iứ ắ ơ ề ẩ ị ề ộ ự ở ỏ ớ đ i v i nh ng giá tr tôn giáo, đ i v i Tin M ng và đ i v i th aố ớ ữ ị ố ớ ừ ố ớ ừ tác v linh m c.ụ ụM c d u nh ng mâu thu n ch ng ch t, chúng ta g p th y trongặ ầ ữ ẫ ồ ấ ặ ấ xã h i m t ni m khao khát công b ng và hòa bình lan r ng h nộ ộ ề ằ ộ ơ và mãnh li t h n, m t c m th c s c bén h n v vi c qu n trệ ơ ộ ả ứ ắ ơ ề ệ ả ị lành m nh công trình t o d ng và v s tôn tr ng thiên nhiên,ạ ạ ự ề ự ọ m t s nghiên c u r ng m h n v chân lý và v s b o v nhânộ ự ứ ộ ở ơ ề ề ự ả ệ ph m; n i nhi u t p th dâ n c th gi i, ng i ta ghi nh n m tẩ ơ ề ậ ể ứ ế ớ ườ ậ ộ s d n thân ngày càng tăng nh m xây d ng tình liên đ i gi a cácự ấ ằ ự ớ ữ qu c gia sao cho c th h n và nh m t o m t tr t t m i choố ụ ể ơ ằ ạ ộ ậ ự ớ hành tinh chúng ta trong s tôn tr ng t do và công b ng.ự ọ ự ằTrong khi ti m l c năng l ng mà khoa h c và kỹ thu t cung c pề ự ượ ọ ậ ấ đang trên đà phát tri n, trong khi thông tin và văn hoá ngày càngể

24

lan r ng, ng i ta cũng nh n th y tr i hi n lên m t yêu c u m iộ ườ ậ ấ ổ ệ ộ ầ ớ v luân lý, nghĩa là m t s truy t m ý nghĩa và b i đó truy t mề ộ ự ầ ở ầ n c thang khách quan cho các giá tr đ nh đó đi u hoà nh ngấ ị ể ờ ề ữ tri n v ng và nh ng gi i h n c a ti n b .ể ọ ữ ớ ạ ủ ế ộTrong lãnh v c thu n túy tôn giáo và thu n túy Kitô giáo, khôngự ầ ầ còn ph i đ ng đ u v i nh ng thành ki n ý th c h và nh ngả ươ ầ ớ ữ ế ứ ệ ữ t kh c có tính b o đ ng tr c đ ngh v nh ng giá tr tinhừ ướ ạ ộ ướ ề ị ề ữ ị th n và tôn giáo n a, và n i nhi u mi n trên th gi i xu t hi nầ ữ ơ ề ề ế ớ ấ ệ nh ng tri n v ng phúc âm hoá và nh ng tri n v ng tái l p đ iữ ể ọ ữ ể ọ ậ ờ s ng Giáo H i th t m i m và th t b t ng . Ng i ta ghi nh nố ộ ậ ớ ẻ ậ ấ ờ ườ ậ m t s ph c p ngày càng tăng trong vi c hi u bi t Kinh Thánh,ộ ự ổ ậ ệ ể ế m t s c s ng và m t mãnh l c lan r ng n i nhi u Giáo H i trộ ứ ố ộ ự ộ ơ ề ộ ẻ v i s d n thân càng lúc càng h tr ng vào vi c b o v và nângớ ự ấ ệ ọ ệ ả ệ cao các giá tr con ng i và s s ng con ng i, ng i ta còn nêuị ườ ự ố ườ ườ d n m t ch ng t đ o tuy t v i t phía các Giáo H i Trung vàẫ ộ ứ ừ ạ ệ ờ ừ ộ Đông Âu cũng nh ch ng t trung tín và dũng c m c a nhi uư ứ ừ ả ủ ề Giáo H i khác hi n đang ph i gánh ch u nh ng bách h i vàộ ệ ả ị ữ ạ nh ng th luy n nhân danh đ c tin (11).ữ ử ệ ứNi m khát v ng h ng v Thiên Chúa, ni m khát v ng v m tề ọ ướ ề ề ọ ề ộ m i quan h s ng đ ng và có ý nghĩa v i Thiên Chúa ngày nayố ệ ố ộ ớ bi u hi n rõ r t đ n m c t o đi u ki n thu n l i cho s qu ngể ệ ệ ế ứ ạ ề ệ ậ ợ ự ả bá nh ng hình thái tôn giáo phi Thiên Chúa và nhi u giáo pháiữ ề khác n a nh ng n i mà không có đ c s loan báo Tin M ngữ ở ữ ơ ượ ự ừ Đ c Giêsu m t cách chính hi u và toàn v n. Đ i v i m i con cáiứ ộ ệ ẹ ố ớ ọ Giáo H i, đ c bi t đ i v i các linh m c, s qu ng bá y, th m chíộ ặ ệ ố ớ ụ ự ả ấ ậ n i m t s môi tr ng có truy n th ng Kitô giáo, là nguyên doơ ộ ố ườ ề ố th ng h ng bu c ph i ki m đi m l ng tâm, ph i xét l i tínhườ ằ ộ ả ể ể ươ ả ạ kh tín n i ch ng t Tin M ng c a mình; th nh ng s qu ng báả ơ ứ ừ ừ ủ ế ư ự ả

y cũng là m t d u hi u cho th y s truy t m Thiên Chúa v nấ ộ ấ ệ ấ ự ầ ẫ còn sâu xa và r t ph bi n.ấ ổ ế7. Ng i ta nh n th y nhi u y u t khác có tính ch t v n n nườ ậ ấ ề ế ố ấ ấ ạ ho c tiêu c c pha tr n vào các y u t nói trên và vào nh ng y uặ ự ộ ế ố ữ ế t tích c c khác.ố ự

25

Ch nghĩa duy lý ủ v n còn r t ph bi n, nhân danh m t quanẫ ấ ổ ế ộ ni m gi n l c hoá c a “khoa h c”, ch nghĩa này khép ch t lýệ ả ượ ủ ọ ủ ặ trí con ng i l i, không nh ng ch cho s g p g M c kh i vàườ ạ ườ ỗ ự ặ ỡ ặ ả không công nh n tính siêu vi t c a Thiên Chúa.ậ ệ ủNg i ta cũng ghi nh n r ng ườ ậ ằ ch nghĩa ch th ủ ủ ể c a ngôi v v nủ ị ẫ đ c b o v m t cách kh c li t, ch nghĩa này có khuynh h ngượ ả ệ ộ ố ệ ủ ướ vây kín ngôi v trong cá nhân ch nghĩa, đ r i không th cóị ủ ể ồ ể đ c nh ng t ng quan đích th c gi a ng i v i ng i. Vì thượ ữ ươ ự ữ ườ ớ ườ ế nhi u ng i, nh t là các thi u niên và thanh niên, tìm cách bùề ườ ấ ế tr tình tr ng cô đ n y b ng nh ng ph ng ti n kh a l pừ ạ ơ ấ ằ ữ ươ ệ ỏ ấ thu c nhi u b n ch t khác nhau, v i nh ng hình th c tìm h ngộ ề ả ấ ớ ữ ứ ướ l c ho c tìm tr n tránh trách nhi m trong m c đ c ng đi uạ ặ ố ệ ứ ộ ườ ệ khác nhau; b giam hãm trong cái chóng qua, nh ng ng i y tìmị ữ ườ ấ cách s ng nh ng kinh nghi m cá nhân nào m nh nh t và có l iố ữ ệ ạ ấ ợ nh t trong m c đ có th , nh ng kinh nghi m trên bình di nấ ứ ộ ể ữ ệ ệ giác quan và c m xúc nh t th i, b i đó h đ ng nhiên tr thànhả ấ ờ ở ọ ươ ở vô tâm và nh th b i li t tr c l i m i g i b c vào m t kư ể ạ ệ ướ ờ ờ ọ ướ ộ ế ho ch s ng đòi ph i có chi u kích thiêng liêng và tôn giáo ho cạ ố ả ề ặ ph i có s d n thân trong tình liên đ i.ả ự ấ ớNgoài ra, kh p n i trên th gi i, ngay c khi mà nh ng ý th c hắ ơ ế ớ ả ữ ứ ệ l y ch nghĩa duy v t làm giáo đi u và s bài tr tôn giáo làmấ ủ ậ ề ự ừ ch ng trình hành đ ng đã cáo chung, có m t th ươ ộ ộ ứ ch nghĩa vôủ th n th c hành và hi n sinh ầ ự ệ v n đ c truy n lan, ch nghĩa nàyẫ ượ ề ủ ăn kh p v i m t nhãn gi i tr n t c hoá v đ i s ng và v v nớ ớ ộ ớ ầ ụ ề ờ ố ề ậ m nh con ng i. M t con ng i “ch còn bi t quan tâm đ nệ ườ ộ ườ ỉ ế ế chính mình, m t con ng i ch ng nh ng bi n mình thành tiêuộ ườ ẳ ữ ế đi m hâm m mà còn dám t x ng mình là nguyên lý và là căn cể ộ ự ư ơ c a m i th c t i” (12), con ng i y càng ngày càng b t c đo tủ ọ ự ạ ườ ấ ị ướ ạ m t ph n “b khuy t c a tâm h n”, ph n này l i càng r t c nấ ầ ổ ế ủ ồ ầ ạ ấ ầ thi t khi mà kh i l ng d tr l n lao g m nh ng c a c i v tế ố ượ ự ữ ớ ồ ữ ủ ả ậ ch t và nh ng tài nguyên càng t o cho ng i y o t ng đ tấ ữ ạ ườ ấ ả ưở ể ự tho mãn v i chính mình. H không còn c n ph i đ u tranh v iả ớ ọ ầ ả ấ ớ Thiên Chúa, h ch đ n gi n coi Ngài nh không có.ọ ỉ ơ ả ưTrong b i c nh này, m t cách đ c bi t, c n ph i ghi nh n ố ả ộ ặ ệ ầ ả ậ tình tr ng th c t i gia đình đang b thoái hoá, ý nghĩa đích th c c aạ ự ạ ị ự ủ

26

tính d c con ng i b lu m ho c bóp méo:ụ ườ ị ờ ặ đây là nh ng hi nữ ệ t ng có t m nh h ng r t tiêu c c trên vi c giáo d c nh ngượ ầ ả ưở ấ ự ệ ụ ữ ng i tr và trên vi c giúp h m lòng đón nh n các th n g iườ ẻ ệ ọ ở ậ ứ ơ ọ tu trì. Ng i ta còn ghi nh n tình tr ng tr m tr ng do nh ng b tườ ậ ạ ầ ọ ữ ấ công xã h i và do s t p trung c a c i trong tay m t thi u s , làộ ự ậ ủ ả ộ ể ố hoa qu c a m t ch nghĩa t b n phi nhân b n (13), càng ngàyả ủ ộ ủ ư ả ả càng kh i thêm h ngăn cách gi a nh ng dân t c giàu và nh ngơ ố ữ ữ ộ ữ dân t c nghèo: b i đó có s phát sinh trong xã h i con ng iộ ở ự ộ ườ nh ng căng th ng và nh ng băn khoăn làm cho đ i s ng cá nhânữ ẳ ữ ờ ố và c ng đoàn b xáo tr n cách sâu đ m.ộ ị ộ ậTrong môi tr ng Giáo H i, ng i ta cũng ghi nh n nh ng hi nườ ộ ườ ậ ữ ệ t ng tiêu c c đáng lo ng i nh h ng đ n đ i s ng và th a tácượ ự ạ ả ưở ế ờ ố ừ v c a các linh m c: ch ng h n s ngu d t, s thi u hi u bi tụ ủ ụ ẳ ạ ự ố ự ế ể ế v tôn giáo v n đang dai d ng n i nhi u tín h u, nh h ngề ẫ ẳ ơ ề ữ ả ưở th p kém c a hu n giáo b l n át b i nh ng s đi p ph bi nấ ủ ấ ị ấ ở ữ ứ ệ ổ ế sâu r ng và có s c m nh h n v phía nh ng c quan truy nộ ứ ạ ơ ề ữ ơ ề thông xã h i; s đa nguyên trong lãnh v c th n h c, văn hoá vàộ ự ự ầ ọ m c v , m c d u đôi khi đ c kh i x ng v i ý ngay lành đã bụ ụ ặ ầ ượ ở ướ ớ ị hi u l ch l c và r t cu c làm cho đ i tho i đ i k t tr nên khóể ệ ạ ố ộ ố ạ ạ ế ở khăn và t o nguy c cho s hi p nh t đ c tin c n có; s t n t iạ ơ ự ệ ấ ứ ầ ự ồ ạ lâu dài c a m t thái đ nghi k và h u nh b t khoan nh ngủ ộ ộ ỵ ầ ư ấ ượ đ i v i Hu n Quy n c a ph m tr t; s đ y m nh ngu n phongố ớ ấ ề ủ ẩ ậ ự ẩ ạ ồ phú c a s đi p Tin M ng theo ki u m t chi u và gi n l c đủ ứ ệ ừ ể ộ ề ả ượ ể r i bi n vi c loan báo đ c tin và làm ch ng cho đ c tin thànhồ ế ệ ứ ứ ứ m t đóng góp đ n thu n cho s gi i phóng con ng i và xã h iộ ơ ầ ự ả ườ ộ ho c thành m t n i n trú làm cho con ng i tha hoá trong sặ ộ ơ ẩ ườ ự mê tín ho c trong m t tr ng thái tôn giáo phi Thiên Chúa (14).ặ ộ ạS hi n di n trên cùng m t m t lãnh th nh ng t p th b n bự ệ ệ ộ ộ ổ ữ ậ ể ề ỉ g m nh ng ng i thu c s c t c và tôn giáo khác nhau là m t hi nồ ữ ườ ộ ắ ộ ộ ệ t ng r t quan tr ng ngay c khi đó là m t hi n t ng đ i m iượ ấ ư ọ ả ộ ệ ượ ổ ớ m n i nhi u qu c gia có thuy n th ng Kitô Giáo t lâu đ i. Cẻ ơ ề ố ề ố ừ ờ ứ nh th mà ngày càng phát tri n m t xã h i da s c t c và đa tônư ế ể ộ ộ ắ ộ giáo. N u m t đàng hi n t ng này có th tr nên c h i cho m tế ộ ệ ượ ể ở ơ ộ ộ n l c đ i tho i th ng xuyên h n và hi u nghi m h n, cho m tỗ ự ố ạ ườ ơ ệ ệ ơ ộ s m ng h ng đ n nh ng tinh th n cũng nh nh ng kinhự ờ ỏ ướ ế ữ ầ ư ữ

27

nghi m ti p đón và khoan dung đúng m c, thì đàng khác nó l i cóệ ế ứ ạ th tr nên ngu n phát sinh s xáo tr n và ch nghĩa t ng đ i,ể ở ồ ự ộ ủ ươ ố nh t là n i nh ng cá nhân và t p th không m y v ng ch c v đ cấ ơ ữ ậ ể ấ ữ ắ ề ứ tin.

Ngoài nh ng y u t trên, trong s liên k t ch t chẽ v i đà đi lênữ ế ố ự ế ặ ớ c a ch nghĩa cá nhân, còn có th k thêm ch nghĩa duy ch thủ ủ ể ể ủ ủ ể v đ c tin. N i m t con s Kitô h u ngày càng gia tăng, ng i ta ghiề ứ ơ ộ ố ữ ườ nh n có s sút kém, trong vi c g n bó v i n i dung khách quan c aậ ự ệ ắ ớ ộ ủ giáo thuy t đ c tin : ng i ta g n bó m t cách ch quan vào nh ngế ứ ườ ắ ộ ủ ữ gì đ a, vào nh ng gì t ng h p v i kinh nghi m riêng rẽ c aể ư ữ ươ ợ ớ ệ ủ mình, vào nh ng gì không gây xáo tr n cho nh ng thói quen riêngữ ộ ữ t c a mình. Cu i cùng vi c n i t i tính b t kh xâm ph m c aư ủ ố ệ ạ ớ ấ ả ạ ủ l ng tâm cá nhân, t nó là chính đáng, trong m t b i c nh nhươ ự ộ ố ả ư th , không kh i m c l y nh ng tính ch t nguy hi m và hàm h .ế ỏ ặ ấ ữ ấ ể ồT đó d n đ n s ki n này là càng ngày ng i ta càng thu c vừ ẫ ế ự ệ ườ ộ ề Giáo H i m t cách không tr n v n và có đi u ki n, gây nh h ngộ ộ ọ ẹ ề ệ ả ưở tiêu c c cho s n r các n g i h ng đ n ch c linh m c, cho ýự ự ở ộ ơ ọ ướ ế ứ ụ th c mà linh m c có v căn tính và v th a tác v c a mình trongứ ụ ề ề ừ ụ ủ c ng đoàn.ộSau h t, cho đ n ngày hôm nay, n i nhi u vùng. Giáo H i v n cònế ế ơ ề ộ ẫ ph i gánh ch u nh ng v n đ nghiêm tr ng do s ki n các l cả ị ữ ấ ề ọ ự ệ ự l ng linh m c không có m t đ y đ và b i đó ít đáp ng h n choượ ụ ặ ầ ủ ở ứ ơ nh ng nhu c u. Các tín h u th ng b b r i trong nh ng giai đo nữ ầ ữ ườ ị ỏ ơ ữ ạ lâu dài, thi u s tr giúp m c v thích đáng. S tăng tri n đ i s ngế ự ợ ụ ụ ự ể ờ ố Kitô h u c a h nói chung ph i thi t thòi và h n n a, kh năng trữ ủ ọ ả ệ ơ ữ ả ở thành tác nhân rao gi ng Tin M ng c a chính h b gi m sút.ả ừ ủ ọ ị ảNh ng ng i tr tr c n g i và vi c đào t o linh m c.ữ ườ ẻ ướ ơ ọ ệ ạ ụ8. Nh ng mâu thu n và tri n v ng đa t p đánh d u các xã h i, cácữ ẫ ể ọ ạ ấ ộ n n văn hoá và đ ng th i các c ng đoàn Giáo H i chúng ta đ cề ồ ờ ộ ộ ượ th gi i ng i tr c m nh n và s ng v i m t c ng đ r t đ cế ớ ườ ẻ ả ậ ố ớ ộ ườ ộ ấ ặ bi t, v i nh ng âm vang tr c ti p và r t mãnh li t trên b cệ ớ ữ ự ế ấ ệ ướ đ ng giáo d c c a h . Trong chi u h ng y, s kh i đ ng và sườ ụ ủ ọ ề ướ ấ ự ở ộ ự phát tri n các n g i linh m c n i tr nh , thi u niên và thanh niênể ơ ọ ụ ơ ẻ ỏ ế không ng ng ph i đ ng đ u v i nh ng c n tr và nh ng khích l .ừ ả ươ ầ ớ ữ ả ở ữ ệ

28

Cái mà ng i ta g i là “xã h i tiêu dùng” mê ho c nh ng ng i trườ ọ ộ ặ ữ ườ ẻ m t cách d d i, làm cho h tr thành n n nhân và tù nhân c aộ ữ ộ ọ ở ạ ủ m t l i gi i thích cu c hi n h u con ng i mang tính ch t duy cáộ ố ả ộ ệ ữ ườ ấ nhân, duy v t và duy khoái l c ! Quan ni m “s ng tho i mái” hi uậ ạ ệ ố ả ể theo nghĩa v t ch t có khuynh h ng tr thành lý t ng đ c nh tậ ấ ướ ở ưở ộ ấ c a cu c đ i, m t l i “s ng tho i mái” ph i đ t đ c v i b t củ ộ ờ ộ ố ố ả ả ạ ượ ớ ấ ứ đi u ki n nào và v i b t c giá nào. Hi u qu là t ch i m i hyề ệ ớ ấ ứ ệ ả ừ ố ọ sinh, v t b m i n l c tìm ki m và s ng nh ng giá tr tinh th n vàứ ỏ ọ ỗ ự ế ố ữ ị ầ tôn giáo. M i “quan tâm” đ c chi m v cái s h u dành ch cái uố ộ ế ề ở ữ ỗ ư vi t là hi n h u ; và, t đó, các giá tr nhân v và liên v không đ cệ ệ ữ ừ ị ị ị ượ c t nghĩa và s ng theo luân lý c a n hu , c a tính nh ng không,ắ ố ủ ơ ệ ủ ư nh ng theo luân lý c a s chi m h u ích k và s bóc l t k khác.ư ủ ự ế ữ ỷ ự ộ ẻTình tr ng này đ c nh n ra m t cách đ c bi t trong ạ ượ ậ ộ ặ ệ quan ni mệ v tính d c con ng i, ề ụ ườ sa đo và m t ph m giá, t ch n m ph cạ ấ ẩ ừ ỗ ằ ụ v cho hi p thông và trao hi n liên v đ n ch giàn l c thànhụ ệ ế ị ế ỗ ượ đ n thu n m t m t hàng tiêu dùng. B i đó, kinh nghi m c mơ ầ ộ ặ ở ệ ả tính c a s đông nh ng ng i tr thay vì d n đ n s tăngủ ố ữ ườ ẻ ẫ ế ự tr ng hoà đi u và t i đ p v nhân cách, thay vì m ng choưở ệ ươ ẹ ề ở ỏ h h ng đ n tha nhân trong s trao hi n chính mình l i d nọ ướ ế ự ế ạ ẫ đ n m t s thoái nh ng nghiêm tr ng v m t tâm lý và đ oế ộ ự ượ ọ ề ặ ạ đ c, mang theo nh ng h u qu n ng n cho t ng lai h .ứ ữ ậ ả ặ ề ươ ọĐ i v i nhi u ng i tr , c i r c a các khuynh h ng nói trênố ớ ề ườ ẻ ộ ễ ủ ướ chính là kinh nghi m l ch l c ệ ệ ạ v t do : t do thay vì đ c đ mề ự ự ượ ả nh n đ tuân theo chân lý khách quan và ph quát thì l i đ cậ ể ổ ạ ượ c m m n nh là s đ ng tình mù quáng v i nh ng mãnh l c c aả ế ư ự ồ ớ ữ ự ủ b n năng và v i ý mu n th ng tr c a m i ng i. Do v y, m tả ớ ố ố ị ủ ỗ ườ ậ ộ cách nào đó, xét theo ph ng di n não tr ng và cách x s , th tươ ệ ạ ử ự ậ là t nhiên khi có s tiêu tan v thái đ g n bó n i tâm đ i v iự ự ề ộ ắ ộ ố ớ nh ng nguyên t c luân lý; th t là t nhiên, xét theo ph ng di nữ ắ ậ ự ươ ệ tôn giáo, n u không ph i trong m i tr ng h p, khi có s t ch iế ả ọ ườ ợ ự ừ ố Thiên Chúa m t cách minh nhiên, hay ít ra có thái đ b t c nộ ộ ấ ầ ho c m t cu c s ng mà ngay c trong nh ng giây phút có ýặ ộ ộ ố ả ữ nghĩa nh t và trong nh ng l a ch n d t khoát nh t ch đ cấ ữ ự ọ ứ ấ ỉ ượ s ng nh th không h có Thiên Chúa. Trong m t b i c nh nhố ư ể ề ộ ố ả ư th , th t là khó khăn cho ý nghĩa c a m t n g i linh m c có thế ậ ủ ộ ơ ọ ụ ể

29

th c hi n, th m chí có th hi u; b i vì n g i là m t ch ng tự ệ ậ ể ể ở ơ ọ ộ ứ ừ lo i bi t v tính u vi t c a cái hi n h u trên cái chi m h u; nạ ệ ề ư ệ ủ ệ ữ ế ữ ơ g i còn là nhìn nh n ý nghĩa c a đ i s ng nh là m t s traoọ ậ ủ ờ ố ư ộ ự hi n chính mình t do và có trách nhi m cho ng i khác và nhế ự ệ ườ ư là m t t th s n sàng đ hoàn toàn ph c v Tin M ng và N cộ ư ế ẵ ể ụ ụ ừ ướ Chúa trong ch c linh m c.ứ ụNgay c trong c ng đoàn Giáo H i, th gi i ng i tr v n đangả ộ ộ ế ớ ườ ẻ ẫ th ng là m t “v n n n”. Th c v y, n u còn h n c n i ng iườ ộ ấ ạ ự ậ ế ơ ả ơ ườ tr ng thành, n i ng i tr , có m t xu h ng khá m nh ti n t iưở ơ ườ ẻ ộ ướ ạ ế ớ thái đ duy ch th trong lãnh v c đ c tin và ti n t i tình tr ngộ ủ ể ự ứ ế ớ ạ thu c v đ i s ng và s m nh c a Giáo H i ch phi m di n và cóộ ề ờ ố ứ ệ ủ ộ ỉ ế ệ đi u ki n, thì trong c ng đoàn Giáo H i ng i ta ph i v t v , vìề ệ ộ ộ ườ ả ấ ả m t lo t nguyên c , đ t ch c m t n n m c v cho gi i tr saoộ ạ ớ ể ổ ứ ộ ề ụ ụ ớ ẻ cho thích nghi và ki n hi u : ng i tr có nguy c b b r i, làmế ệ ườ ẻ ơ ị ỏ ơ m i cho s mong manh v tâm lý, b t mãn và ch trích khi nhìnồ ự ề ấ ỉ th y nh ng ng i l n không s ng đ c tin cho h p lẽ và chínấ ữ ườ ớ ố ứ ợ mu i và do đó không nêu đ c nh ng m u g ng đáng tin c y.ồ ượ ữ ẫ ươ ậB i v y, khó có th đ ngh cho nh ng ng i tr và đào t o choở ậ ể ề ị ữ ườ ẻ ạ h m t kinh nghi m s ng tr n v n và năng đ ng đ i s ng Kitôọ ộ ệ ố ọ ẹ ộ ờ ố h u trong Giáo H i. Do s ki n y, vi n t ng n g i linh m cữ ộ ự ệ ấ ễ ượ ơ ọ ụ v n xa cách v i nh ng tiêu đi m hâm m c th c a ng i tr .ẫ ớ ữ ể ộ ụ ể ủ ườ ẻ9. D u v y, không thi u nh ng tình hu ng đ y khích l và tíchầ ậ ế ữ ố ầ ệ c c có kh năng kh i d y và c xuý trong tâm h n các thi u niênự ả ơ ậ ổ ồ ế và thanh niên m t thái đ s n sàng đáp ng m i cũng nh m tộ ộ ẵ ứ ớ ư ộ s truy t m đích th c và chính hi u đ i v i các giá tr đ o đ c vàự ầ ự ệ ố ớ ị ạ ứ tinh th n, v n t b n ch t c ng hi n m t m nh đ t thu n l iầ ố ự ả ấ ố ế ộ ả ấ ậ ợ cho s n r n g i nh m trao hi n tr n v n chính mình choự ở ộ ơ ọ ằ ế ọ ẹ Chúa Kitô và cho Giáo H i trong ch c linh m c.ộ ứ ụTr c h t, m t s hi n t ng m i đây đã gây khá nhi u v n đướ ế ộ ố ệ ượ ớ ề ấ ề nay đ c ghi nh n là có ph n gi m thi u, ch ng h n s ph nượ ậ ầ ả ể ẳ ạ ự ả kháng có tính tri t đ , nh ng làn sóng phóng túng, nh ng yêuệ ể ữ ữ sách n ng tính không t ng, nh ng hình th c xã h i hoá b tặ ưở ữ ứ ộ ấ ch p phân bi t, s b o đ ng.ấ ệ ự ạ ộ

30

Đàng khác, ph i công nh n r ng nh ng ng i tr ngày nay, v iả ậ ằ ữ ườ ẻ ớ s c m nh và s t i mát c a l a tu i mình, c u mang n i hứ ạ ự ươ ủ ứ ổ ư ơ ọ nh ng lý t ng đang d n dà h i nh p vào l ch s : ni m khaoữ ưở ầ ộ ậ ị ử ề khát t do, s nh n th c giá tr vô song c a nhân v , nhu c uự ự ậ ứ ị ủ ị ầ ph i chân chính và trong su t, m t quan ni m m i và m t thả ố ộ ệ ớ ộ ể lo i m i v tính h t ng trong nh ng quan h gi a nam và n ,ạ ớ ề ỗ ươ ữ ệ ữ ữ s truy t m xác tín và say mê nh m ti n t i m t th gi i côngự ầ ằ ế ớ ộ ế ớ b ng h n, liên đ i h n và hi p nh t h n, s m ng h ng đ nằ ơ ớ ơ ệ ấ ơ ự ở ỏ ướ ế đ i tho i v i m i ng i, s d n thân cho hoà bình.ố ạ ớ ọ ườ ự ấN i nhi u ng i tr th i đ i, ng i ta ghi nh n m t s phátơ ề ườ ẻ ờ ạ ườ ậ ộ ự tri n th t phong phú và th t s ng đ ng v nhi u hình th c tể ậ ậ ố ộ ề ề ứ ự nguy n đáp ng nhu c u c a nh ng ng i ph i s ng trong c nhệ ứ ầ ủ ữ ườ ả ố ả b b r i và v t v ng gi a lòng xã h i, thái đ s n sàng đáp ngị ỏ ơ ấ ưở ữ ộ ộ ẵ ứ này đ c coi là m t y u t tác đ ng r t quan tr ng cho vi c giáoượ ộ ế ố ộ ấ ọ ệ d c, b i vì khuy n khích và nâng đ nh ng ng i tr trong m tụ ở ế ỡ ữ ườ ẻ ộ l i s ng vô v l i h n, c i m h n và liên đ i h n v i ng iố ố ị ợ ơ ở ở ơ ớ ơ ớ ườ nghèo. N p s ng y có th giúp khai thông s hi u bi t, ni mế ố ấ ể ự ể ế ề khát v ng và s đón nh n m t n g i h ng đ n vi c ph c vọ ự ậ ộ ơ ọ ướ ế ệ ụ ụ tha nhân lâu b n và hoàn toàn, nh t là b ng đ ng l i dâng hi nề ấ ằ ườ ố ế tr n v n cho Thiên Chúa trong đ i s ng linh m c.ọ ẹ ờ ố ụS s p đ g n đây c a các ý th c h , thái đ n ng tính ch t phêự ụ ổ ầ ủ ứ ệ ộ ặ ấ phán khi đ ng tr c th gi i nh ng ng i l n v n không luônứ ướ ế ớ ữ ườ ớ ố luôn nêu d n m t ch ng t s ng đ c hun đúc b ng các giá trẫ ộ ứ ừ ố ượ ằ ị luân lý và siêu vi t, c đ n kinh nghi m c a nh ng ng i đ ngệ ả ế ệ ủ ữ ườ ồ trang l a đi tìm đào thoát trong ma tuý và b o l c, t t c gópứ ạ ự ấ ả ph n r t l n đ ph i đ y m nh h n và ph i nh t thi t khôngầ ấ ớ ể ả ẩ ạ ơ ả ấ ế tránh né v n đ c b n v nh ng giá tr th c s có kh năngấ ề ơ ả ề ữ ị ự ự ả mang l i ý nghĩa viên mãn c a chúng cho cu c s ng. N i r tạ ủ ộ ố ơ ấ nhi u ng i tr , khát v ng tôn giáo và nhu c u thiêng liêng ngàyề ườ ẻ ọ ầ càng t hi n cách minh nhiên : t đó có khát v ng s ng kinhỏ ệ ừ ọ ố nghi m hoang đ a và c u nguy n, có s quay tr v v i vi c đ cệ ị ầ ệ ự ở ề ớ ệ ọ L i Chúa thi t thân h n và th ng đ u h n, v i vi c nghiên c uờ ế ơ ườ ề ơ ớ ệ ứ th n h c.ầ ọTrong khuôn kh c a môi tr ng t nguy n, cũng nh trongổ ủ ườ ự ệ ư khuôn kh c a công đoàn Giáo H i, nh ng ng i tr tr thànhổ ủ ộ ữ ườ ẻ ở

31

nh ng chi n h u m i ngày m t tích c c, nh t là trong vi c thamữ ế ữ ỗ ộ ự ấ ệ gia các nhóm, t nh ng nhóm lâu đ i nh t nay đã đ c canh tânừ ữ ờ ấ ượ cho t i nh ng nhóm m i đ c thành l p: đây là kinh nghi m c aớ ữ ớ ượ ậ ệ ủ m t Giáo H i đ c m i g i vào công cu c “phúc âm hoá m i”ộ ộ ượ ờ ọ ộ ớ b ng s trung thành v i Th n Khí, Đ ng t o s c s ng cho Giáoằ ự ớ ầ ấ ạ ứ ố H i, và th theo nh ng khát v ng c a m t th gi i xa cách Thiênộ ể ữ ọ ủ ộ ế ớ Chúa nh ng l i c n đ n Ngài; đây cũng là kinh nghi m c a m tư ạ ầ ế ệ ủ ộ Giáo H i liên đ i h n v i con ng i và các dân t c, trong côngộ ớ ơ ớ ườ ộ cu c b o v và thăng ti n ph m giá con ng i, nhân quy n c aộ ả ệ ế ẩ ườ ề ủ m i ng i và c a t ng ng i. T t c nh ng đi u y khai m tâmọ ườ ủ ừ ườ ấ ả ữ ề ấ ở h n và đ i s ng nh ng ng i tr h ng đ n nh ng lý t ng cóồ ờ ố ữ ườ ẻ ướ ế ữ ưở s c thu hút và đòi ph i d n thân, nh ng lý t ng có th th cứ ả ấ ữ ưở ể ự hi n m t cách c th b ng vi c n i gót Chúa Kitô trong ch c linhệ ộ ụ ể ằ ệ ố ứ m c.ụTình tr ng c a con ng i và c a Giáo H i đ c đánh d u b ngạ ủ ườ ủ ộ ượ ấ ằ m t tính ch t hàm h và l ng nghĩa sâu đ m nh th ch c h nộ ấ ồ ưỡ ậ ư ế ắ ẳ sẽ làm n n, ch ng nh ng cho m c v n g i và cho vi c đào t oề ẳ ữ ụ ụ ơ ọ ệ ạ linh m c t ng lai, mà còn cho khuôn kh đ i s ng và th a tácụ ươ ổ ờ ố ừ v c a m i linh m c, và cho vi c đào t o tr ng kỳ. B i đó, n uụ ủ ọ ụ ệ ạ ườ ở ế ng i ta hi u đ c nh ng hình th c “kh ng ho ng” khác nhauườ ể ượ ữ ứ ủ ả mà các linh m c ngày nay c m nghi m trong vi c thi hành th aụ ả ệ ệ ừ tác v , trong đ i s ng thiêng liêng, c đ n trong vi c di n gi iụ ờ ố ả ế ệ ễ ả b n ch t và ý nghĩa c a ch c linh m c th a tác, ng i ta cũngả ấ ủ ứ ụ ừ ườ ph i vui m ng và hy v ng mà nh n ra đ c nh ng tri n v ngả ừ ọ ậ ượ ữ ể ọ tích c c mà khúc quanh l ch s hi n nay cung ng cho các linhự ị ử ệ ứ m c trong vi c hoàn thành s v c a mình.ụ ệ ứ ụ ủS phân đ nh d a theo Tin M ng.ự ị ự ừ10. Nh đã đ c g i lên qua m t vài nh n đ nh thoáng qua cóư ượ ợ ộ ậ ị tính cách ví d , tình hu ng ph c t p hi n nay ch ng nh ng c nụ ố ứ ạ ệ ẳ ữ ầ ph i đ c nh n th c nh ng còn ph i và nh t là ph i đ c di nả ượ ậ ứ ư ả ấ ả ượ ễ gi i. Ch b ng cách đó ng i ta m i có th tr l i rành m ch câuả ỉ ằ ườ ớ ể ả ờ ạ h i c b n : “Làm sao đ đào t o các linh m c cho th c s ngangỏ ơ ả ể ạ ụ ự ự t m v i hoàn c nh hi n nay, cho th c s có kh năng phúc âmầ ớ ả ệ ự ự ả hoá th gi i ngày nay?” (15).ế ớ

32

Nh n th c tình hu ng là đi u quan tr ng. Ch nêu d n m t sậ ứ ố ề ọ ỉ ẫ ộ ố d ki n thì ch a đ ; c n có m t cu c tra c u khoa h c đ có thữ ệ ư ủ ầ ộ ộ ứ ọ ể ể xác đ nh cái toàn di n c a m t khuôn kh c th g m nh ngị ệ ủ ộ ổ ụ ể ồ ữ hoàn c nh văn hoá, xã h i và Giáo H i.ả ộ ộDi n gi i ễ ả tình hu ng còn là đi u quan tr ng h n. Vi c làm này làố ề ọ ơ ệ do yêu c u c a tính l ng nghĩa và đôi khi c a tính ch t mâuầ ủ ưỡ ủ ấ thu n t n i tình hu ng, nh ng tính ch t này cũng gi ng nhẫ ừ ơ ố ữ ấ ố ư th a đ t trong Tin M ng, trên đó h t gi ng t t và c lùng cùngử ấ ừ ạ ố ố ỏ đ c gieo và m c chung v i nhau (x.Mt 1, 24-30), ch ng t choượ ọ ớ ứ ỏ th y có s tr n l n sâu đ m gi a nh ng khó khăn và nh ngấ ự ộ ẫ ậ ữ ữ ữ ti m năng, gi a nh ng y u t tiêu c c và nh ng lý do đ hyề ữ ữ ế ố ự ữ ể v ng, gi a nh ng c n tr và nh ng l i m .ọ ữ ữ ả ở ữ ố ởCông vi c di n gi i nh m phân bi t đi u thi n và đi u d , phânệ ễ ả ằ ệ ề ệ ề ữ bi t nh ng d u ch hy v ng và nh ng đe do , không ph i luônệ ữ ấ ỉ ọ ữ ạ ả d dàng. Trong công vi c đào t o linh m c, v n đ không ph iễ ệ ạ ụ ấ ề ả ch đ n thu n là thâu nh n nh ng y u t tích c c và đem đ iỉ ơ ầ ậ ữ ế ố ự ố ch i chúng v i nh ng y u t tiêu c c. Đi u quan tr ng là ph iọ ớ ữ ế ố ự ề ọ ả đ a chính nh ng y u t tích c c y ra đ phân đ nh m t cáchư ữ ế ố ự ấ ể ị ộ chăm chú, đ đ ng tách bi t y u t này ra kh i y u t kia vàể ừ ệ ế ố ỏ ế ố đ ng đem đ i l p chúng v i nhau, nh th chúng là nh ng y uừ ố ậ ớ ư ế ữ ế t có th đem đ i ch i nhau. Đ i v i các y u t tiêu c c cũngố ể ố ọ ố ớ ế ố ự v y : đ ng đem v t b chúng tr n kh i mà không phân bi t, b iậ ừ ứ ỏ ọ ố ệ ở vì n i m i m t y u t tiêu c c có th ti m n m t giá tr c nơ ỗ ộ ế ố ự ể ề ẩ ộ ị ầ đ c c u vãn và c n đ c tr v trong chân lý toàn di n.ượ ứ ầ ượ ả ề ệĐ i v i ng i tín h u, di n gi i tình hu ng l ch s có nghĩa làố ớ ườ ữ ễ ả ố ị ử tôn tr ng nguyên t c v n d ng trí thông minh và d a vào tiêuọ ắ ậ ụ ự chu n c a nh ng l a ch n hành đ ng phát xu t t đó, nguyênẩ ủ ữ ự ọ ộ ấ ừ t c và tiêu chu n này n m trong m t đòi h i m i và căn c , đó làắ ẩ ằ ộ ỏ ớ ơ s phân đ nh d a theo Tin M ng; ự ị ự ừ vi c di n gi i này hình thànhệ ễ ả trong s c m nh và ánh sáng c a Tin M ng, c a Tin M ng s ngứ ạ ủ ừ ủ ừ ố đ ng và cá v , c a chính Chúa Giêsu Kitô, và nh vào ân hu c aộ ị ủ ờ ệ ủ Chúa Thánh Th n. B i th , trong tình hu ng l ch s v i nh ng gìầ ở ế ố ị ử ớ ữ là b p bênh c a nó, công vi c phân đ nh d a theo Tin M ngấ ủ ệ ị ự ừ không ch thâu nh n m t d ki n đ n thu n đ r i ph i đem raỉ ậ ộ ữ ệ ơ ầ ể ồ ả

ng d ng m t cách chính xác và đ r i có th d ng d ng ho cứ ụ ộ ể ồ ể ử ư ặ

33

th đ ng tr c d ki n y, nh ng đúng h n thâu nh n m tụ ộ ướ ữ ệ ấ ư ơ ậ ộ “b n ph n”, m t thách đ đ i v i t do có trách nhi m, ho c c aổ ậ ộ ố ố ớ ự ệ ặ ủ cá nhân mà thôi ho c c a c ng đoàn. Đó là m t thách đ g n li nặ ủ ộ ộ ố ắ ề v i “l i m i g i” mà Thiên Chúa làm vang v ng trong chính tìnhớ ờ ờ ọ ọ hu ng l ch s : vì v y, trong tình hu ng, Thiên Chúa m i g iố ị ử ậ ố ờ ọ tr c h t Giáo H i cùng v i ng i tín h u làm sao cho “Tinướ ế ộ ớ ườ ữ M ng v n g i và v ch c linh m c” di n d t đ c tính tr ngừ ề ơ ọ ề ứ ụ ễ ạ ượ ườ t n c a chân lý trong nh ng hoàn c nh đ i thay c a cu c s ng.ồ ủ ữ ả ổ ủ ộ ố Cũng c n ph i áp d ng cho vi c đào t o linh m c nh ng l i c aầ ả ụ ệ ạ ụ ữ ờ ủ c a Công đ ng Vaticanô II: “Giáo H i có b n ph n, b t c lúcủ ồ ộ ổ ậ ấ ứ nào, tra c u các d u ch th i đ i và c t nghĩa các d u ch y d iứ ấ ỉ ờ ạ ắ ấ ỉ ấ ướ ánh sáng Tin M ng, làm th nào cho mình có th gi i đáp, v iừ ế ể ả ớ cách th c thích nghi cho t ng th h , các v n n n muôn thuứ ừ ế ệ ấ ạ ở c a con ng i v ý nghĩa c a cu c s ng hi n t i và mai ngày vàủ ườ ề ủ ộ ố ệ ạ v nh ng quan h h t ng gi a con ng i v i nhau. B i đó,ề ữ ệ ỗ ươ ữ ườ ớ ở đi u c n thi t là ph i nh n bi t và th u hi u th gi i trong đóề ầ ế ả ậ ế ấ ể ế ớ chúng ta đang s ng, nh ng mong ch , nh ng khát v ng và d cố ữ ờ ữ ọ ặ tính th ng là bi th m c a th gi i” (16).ườ ả ủ ế ớS phân đ nh d a theo Tin M ng y đ t n n t ng trên lòng tínự ị ự ừ ấ ặ ề ả thác vào tình yêu Chúa Giêsu Kitô là Đ ng luôn mãi và không ng iấ ơ chăm sóc Giáo H i (x. Ep 5,29), Ngài là Chúa và là Th y, là n nộ ầ ề móng, là trung tâm và là cùng đích c a toàn th l ch s nhân lo iủ ể ị ử ạ (17); s phân đ nh y đ c soi sáng và c ng c nh Chúa Thánhự ị ấ ượ ủ ố ờ Th n Đ ng m i n i m i lúc kh i d y s vâng ph c đ c tin, lòngầ ấ ọ ơ ọ ơ ậ ự ụ ứ dũng c m t i vui đ nói gót Chúa Giêsu, n khôn ngoan đ xétả ươ ể ơ ể đoán m i s và không b m t ai xét đoán (x. 1Cr 2,15); s phânọ ự ị ộ ự đ nh y c y d a vào lòng trung thành c a Chúa Cha đ i v iị ấ ậ ự ủ ố ớ nh ng l i h a c a Ngài.ữ ờ ứ ủNh đó Giáo H i c m th y dù kh năng đ ng đ u v i nh ng khóờ ộ ả ấ ả ươ ầ ớ ữ khăn và nh ng thách đ c a giai đo n l ch s m i. Giáo H i cũng cóữ ố ủ ạ ị ử ớ ộ th b o đ m cho hi n t i cũng nh cho t ng lai m t n n đào t oể ả ả ệ ạ ư ươ ộ ề ạ linh m c nh m cung c p nh ng th a tác viên nhi t thành và xác tínụ ằ ấ ữ ừ ệ đ i v i công cu c “phúc âm hoá m i”, nh ng ng i đ y t trungố ớ ộ ớ ữ ườ ầ ớ thành và qu ng đ i ph c v Chúa Giêsu Kitô và ph c v loài ng i.ả ạ ụ ụ ụ ụ ườ

34

Chúng ta đ ng che d u nh ng khó khăn. Nh ng khó khăn khôngừ ấ ữ ữ ph i là hi m và cũng không nh nhàng. Đ th ng v t khó khăn,ả ế ẹ ể ắ ượ chúng ta có ni m hy v ng và ni m tin vào tình yêu b t kh khuy tề ọ ề ấ ả ế c a Chúa Kitô, chúng ta có ni m tin v ng ch c vào tính b t khủ ề ữ ắ ấ ả thay th c a th a tác v linh m c đ i v i đ i s ng Giáo H i và thế ủ ừ ụ ụ ố ớ ờ ố ộ ế gi i.ớ

CH NG IIƯƠNGÀI ĐÃ X C D UỨ ẦTHÁNH HI N TÔIẾVÀ ĐÃ SAI TÔI ĐI.

B N CH T VÀ S VẢ Ấ Ứ ỤC A CH C LINH M C TH A TÁC.Ủ Ứ Ụ Ừ

H ng nhìn ch c linh m c.ướ ứ ụ11. “M i ng i trong h i đ ng đ u đ a m t h ng nhìn Ngài”ọ ườ ộ ườ ề ư ắ ướ (Lc 4,20). Đi u mà Thánh Luca tác gi Tin M ng nói v nh ngề ả ừ ề ữ ng i đã có m t trong h i đ ng Nagiarét ngày Sabbát hôm yườ ặ ộ ườ ấ và đã nghe Đ c Giêsu gi i thích đo n sách ngôn s Isaia sau khiứ ả ạ ứ Ngài đ c lên hôm y có th đem áp d ng cho t t c m i Kitô h uọ ấ ể ụ ấ ả ọ ữ b i vì t t c đ u đ c m i g i công nh n l i s m đã đ c th cở ấ ả ề ượ ờ ọ ậ ờ ấ ượ ự hi n tr n v n n i Đ c Giêsu Nagiarét : “Lúc y, Ngài c t ti ngệ ọ ẹ ơ ứ ấ ấ ế nói : ‘Hôm nay đo n Sách Thánh này đ c ng nghi m cho anhạ ượ ứ ệ em là nh ng k đang nghe’ (Lc 4,24). Đo n Sách Thánh y nóiữ ẻ ạ ấ r ng: “Thánh Th n Chúa ng trên tôi vì Ngài đã x c d u thánhằ ầ ự ứ ầ hi n tôi đ tôi mang Tin M ng đ n cho ng i nghèo. Ngài đã saiế ể ừ ế ườ tôi đi rao gi ng s gi i thoát cho ng i b giam c m, s sáng m tả ự ả ườ ị ầ ự ắ cho k mù loà, tr t do cho ng i b áp b c, công b năm h ngẻ ả ự ườ ị ứ ố ồ ân c a Chúa” (Lc 4,18-19;x. Is 62,1-2). Đ c Giêsu t gi i thi uủ ứ ự ớ ệ mình nh là đ y tràn Chúa Thánh Th n, “đ c x c d u hi nư ầ ầ ượ ứ ầ ế thánh”, “đ mang Tin M ng đ n cho ng i nghèo” : Ngài là Đ ngể ừ ế ườ ấ Mêsia, m t Đ ng Mêsia v a là t t , ngôn s và là vua.ộ ấ ừ ư ế ứNg i Kitô h u ph i đ a m t đ c tin và m t tình yêu h ngườ ữ ả ư ắ ứ ắ ướ nhìn dung m o nói trên c a Đ c Kitô. Chính d i ánh sáng c aạ ủ ứ ướ ủ s “chiêm ng m” này mà các Ngh Ph Th ng H i Đ ng đã suyự ắ ị ụ ượ ộ ồ t v v n đ đào t o linh m c trong hoàn c nh hi n nay. Khôngư ề ấ ề ạ ụ ả ệ th nào gi i quy t v n n n y n u tr c đó không suy nghĩ vể ả ế ấ ạ ấ ế ướ ề

35

c u cánh c a ti n trình đào t o: c u cánh, đó chính là ch c linhứ ủ ế ạ ứ ứ m c th a tác và, nói chính xác h n, là ch c linh m c th a tác v iụ ừ ơ ứ ụ ừ ớ t cách tham gia vào chính ch c linh m c c a Chúa Giêsu Kitô,ư ứ ụ ủ trong Giáo H i. Nh n th c v b n ch t và v s v c a ch c linhộ ậ ứ ề ả ấ ề ứ ụ ủ ứ m c th a tác là đi u t t y u ph i đi tr c, đ ng th i là đ ngụ ừ ề ấ ế ả ướ ồ ờ ườ l i v ng ch c nh t và là đ ng c mãnh li t nh t đ có th phátố ữ ắ ấ ộ ơ ệ ấ ể ể tri n ho t đ ng m c v trong Giáo H i, nh m thăng ti n vàể ạ ộ ụ ụ ộ ằ ế phân đ nh các n g i linh m c cũng nh đào t o nh ng ng iị ơ ọ ụ ư ạ ữ ườ đ c m i g i ti n đ n th a tác v đ c phong ban.ượ ờ ọ ế ế ừ ụ ượNh th , truy t m m t s hi u bi t chính xác và sâu r ng v b nư ế ầ ộ ự ể ế ộ ề ả ch t và s v c a ch c linh m c th a tác là đ ng l i ph i tuân theoấ ứ ụ ủ ứ ụ ừ ườ ố ả — đây qu th c là đ ng l i c a Th ng H i Đ ng — đ có th raả ự ườ ố ủ ượ ộ ồ ể ể kh i cu c kh ng ho ng v ỏ ộ ủ ả ề căn tính linh m c, ụ nh Tôi đã phát bi uư ể trong bài di n văn b m c Th ng H i Đ ng: “Cu c kh ng ho ngễ ế ạ ượ ộ ồ ộ ủ ả này đã xu t hi n trong nh ng năm k ti p ngay sau Công đ ng. S dĩấ ệ ữ ế ế ồ ở nó phát sinh là vì giáo thuy t c a Hu n Quy n trong Công đ ng đã bế ủ ấ ề ồ ị gi i thích sai l m, có khi đã b c tình gi i thích l ch l c. Ch c ch nả ầ ị ố ả ệ ạ ắ ắ đây là m t trong nh ng nguyên nhân đã gây ra nhi u v h i t c màộ ữ ề ụ ồ ụ Giáo H i lúc b y gi ph i gánh ch u; nh ng v h i t c đã nh h ngộ ấ ờ ả ị ữ ụ ồ ụ ả ưở tr m tr ng đ n công vi c m c v , đ n các n g i linh m c và cáchầ ọ ế ệ ụ ụ ế ơ ọ ụ riêng đ n các n g i th a sai. Th ng H i Đ ng Giám M c nămế ơ ọ ừ ượ ộ ồ ụ 1990, b ng cách khám phá l i toàn v n chi u sâu c a ch c linh m cằ ạ ẹ ề ủ ứ ụ nh vào bi t bao bài tham lu n đã đ c đón nghe trong Phòng H iờ ế ậ ượ ộ Aula này, nh th đã đ n đ mang l i ni m hy v ng sau nhi u vư ể ế ể ạ ề ọ ề ụ h i t c xót xa y. Nh ng bài tham lu n y ch ng t chúng tôi ý th cồ ụ ấ ữ ậ ấ ứ ỏ ứ nh th nào v m i dây h u th lo i bi t n i k t ng i linh m cư ế ề ố ữ ể ạ ệ ố ế ườ ụ v i Chúa Kitô là Linh M c T i Cao và là M c T Nhân Lành. Căn tínhớ ụ ố ụ ử linh m c y ph i làm n n đ t o b n ch t cho n n đào t o c nụ ấ ả ề ể ạ ả ấ ề ạ ầ đ c ti n hành nh m đ n ch c linh m c và còn nh m đ n tr n v nượ ế ắ ế ứ ụ ắ ế ọ ẹ cu c đ i linh m c. M c đích chính xác c a Th ng H i Đ ng 1990 làộ ờ ụ ụ ủ ượ ộ ồ nh th ” (18).ư ếNh m m c đích y, Th ng H i Đ ng xét r ng c n ph i nh c l iằ ụ ấ ượ ộ ồ ằ ầ ả ắ ạ m t cách t ng h p t t c nh ng gì liên quan đ n các n n t ngộ ổ ợ ấ ả ữ ế ề ả c a b n ch t và s v linh m c th a tác, b n ch t và s v màủ ả ấ ứ ụ ụ ừ ả ấ ứ ụ đ c tin Giáo H i đã th a nh n trong su t dòng l ch s qua nhi uứ ộ ừ ậ ố ị ử ề

36

th h và Công đ ng Vaticanô II đã trình bày cho con ng i th iế ệ ồ ườ ờ đ i chúng ta (19).ạTrong Giáo H i là m u nhi m, hi p thông và s v .ộ ầ ệ ệ ứ ụ12. Các Ngh Ph Th ng H i Đ ng đã vi t: “căn tính linh m c,ị ụ ượ ộ ồ ế ụ cũng nh b t c căn tính nào c a ng i Kitô h u, b t ngu n tư ấ ứ ủ ườ ữ ắ ồ ừ M u Nhi m Thiên Chúa Ba Ngôi” (20) là M u nhi m đ c m cầ ệ ầ ệ ượ ạ kh i, đ c chuy n đ t cho loài ng i n i Chúa Kitô, đ ng th iả ượ ể ạ ườ ơ ồ ờ trong Ngài và nh ho t đ ng c a Chúa Thánh Th n, t o thành Giáoờ ạ ộ ủ ầ ạ H i v i t cách là “h t m m và kh i đ u” c a N c Tr i (21). Tôngộ ớ ư ạ ầ ở ầ ủ ướ ờ Hu n ấ Christifideles Laici t ng h p giáo hu n c a Công đ ng b ngổ ợ ấ ủ ồ ằ cách trình bày Giáo H i nh là m u nhi m, hi p thông và s v ;ộ ư ầ ệ ệ ứ ụ “Giáo H i là ộ m u nhi m ầ ệ b i vì tình yêu và s s ng c a Chúa Cha,ở ự ố ủ Chúa Con và Chúa Thánh Th n là ân hu tuy t đ i nh ng không,ầ ệ ệ ố ư đ c ban cho t t c nh ng ai sinh ra b i n c và Th n Khí (x. Gaượ ấ ả ữ ở ướ ầ 3,5), đ c kêu m i s ng chính s ượ ờ ố ự hi p thông ệ c a Thiên Chúa, bi uủ ể l và lan truy n s hi p thông y trong l ch s (ộ ề ự ệ ấ ị ử s v ) ứ ụ “ (22).

Chính trong lòng Giáo H i xét nh là m u nhi m hi p thông gi aộ ư ầ ệ ệ ữ Thiên Chúa Ba Ngôi trong n i day d t thi hành s v mà m i cănỗ ứ ứ ụ ọ tính Kitô h u đ c m c kh i và đ ng th i căn tính lo i bi t c aữ ượ ạ ả ồ ờ ạ ệ ủ linh m c và c a th a tác v linh m c cũng đ c m c kh i. Quụ ủ ừ ụ ụ ượ ạ ả ả v y, linh m c, nh vào s thánh hi n đã lãnh nh n qua bí tíchậ ụ ờ ự ế ậ Truy n Ch c thánh, đ c sai đi b i Chúa Cha, nh Chúa Giêsuề ứ ượ ở ờ Kitô, và m t cách đ c bi t đ c nên đ ng hình d ng v i Ngài,ộ ặ ệ ượ ồ ạ ớ Đ ng là Đ u và M c T c a dân Ngài, đ s ng và ho t đ ng,ấ ầ ụ ử ủ ể ố ạ ộ trong s c m nh c a Chúa Thánh Th n, nh m ph c v Giáo H iứ ạ ủ ầ ằ ụ ụ ộ và c u đ th gi i (23).ứ ộ ế ớNh đó, ng i ta hi u đ c tính ch t thi t y u “t ng giao” c aờ ườ ể ượ ấ ế ế ươ ủ căn tính linh m c : do b i ch c linh m c phát sinh t n i th mụ ở ứ ụ ừ ơ ẳ sâu m u nhi m khôn t c a Thiên Chúa, nghĩa là t tình yêu c aầ ệ ả ủ ừ ủ Chúa Cha, t ân s ng c a Chúa Giêsu Kitô và t n hi p nh t c aừ ủ ủ ừ ơ ệ ấ ủ Chúa Thánh Th n, ng i linh m c qua bí tích đ c h i nh p vàoầ ườ ụ ượ ộ ậ s hi p thông v i Giám m c và v i các linh m c khác (24), đự ệ ớ ụ ớ ụ ể ph c v Dân Thiên Chúa là Giáo H i và đ d n d t m i ng iụ ụ ộ ể ẫ ắ ọ ườ đ n v i Chúa Kitô, đúng nh l i c u nguy n c a Ngài : “L y Chaế ớ ư ờ ầ ệ ủ ạ

37

r t thánh, xin Cha gìn gi chúng con trong danh Cha mà Cha đãấ ữ ban cho Con đ chúng nên m t nh chúng ta… L y Cha, cũng nhể ộ ư ạ ư Cha, Cha trong Con và Con trong Cha, xin cho chúng cũng ở ở ở trong chúng ta, đ cho th gian tin r ng Cha đã sai Con” (Gaể ế ằ 17,11-21).

B i th , không th tìm xác đ nh b n ch t và s v c a ch c linhở ế ể ị ả ấ ứ ụ ủ ứ m c th a tác bên ngoài nhi m h đa t p và phong phú g mụ ừ ở ệ ệ ạ ồ nh ng t ng quan b t ngu n t M u Nhi m Thiên Chúa Ba Ngôiữ ươ ắ ồ ừ ầ ệ và n i dài trong s hi p thông v i Giáo H i xét nh là d u ch vàố ự ệ ớ ộ ư ấ ỉ khí c , trong Chúa Kitô, c a s n i k t gi a loài ng i v i Thiênụ ủ ự ố ế ữ ườ ớ Chúa và c a s hi p nh t toàn th nhân lo i (25). T đó, nghiênủ ự ệ ấ ể ạ ừ c u Giáo H i v ph ng di n hi p thông chính là vi c làm cóứ ộ ề ươ ệ ệ ệ tính đ nh đo t đ có th n m v ng căn tính linh m c, ph m giáị ạ ể ể ắ ữ ụ ẩ riêng bi t c a linh m c, n g i và s v trong Dân Thiên Chúa vàệ ủ ụ ơ ọ ứ ụ trong th gi i. Chính vì v y, qui chi u v Giáo H i là đi u c nế ớ ậ ế ề ộ ề ầ thi t, ngay c khi đó không ph i là đi u tiên quy t trong đ nhế ả ả ề ế ị nghĩa v căn tính linh m c. Xét nh là ề ụ ư m u nhi m, Giáo H i thi tầ ệ ộ ế y u g n li n v i Chúa Giêsu Kitô; ế ắ ề ớ th c ra, Giáo H i chính là sự ộ ự viên mãn, là Thân Th và là Hi n Thê c a Ngài. Giáo H i là “d uể ề ủ ộ ấ ch ”, là “k v t” s ng đ ng nói lên s hi n di n liên l c a Ngài vàỉ ỷ ậ ố ộ ự ệ ệ ỉ ủ nói lên ho t đ ng c a Ngài gi a chúng ta và cho chúng ta. Ng iạ ộ ủ ữ ườ linh m c tìm g p tr n v n s th t v căn tính c a mình trong sụ ặ ọ ẹ ự ậ ề ủ ự ki n mình tham d m t cách lo i bi t vào Đ c Kitô và n i ti pệ ự ộ ạ ệ ứ ố ế chính Đ c Kitô, v t t T i Cao và đ c nh t c a Giao c m i :ứ ị ư ế ố ộ ấ ủ Ướ ớ linh m c là hình nh s ng đ ng và trong su t c a Chúa Kitô linhụ ả ố ộ ố ủ m c. Là bi u hi n “tính ch t m i m ” tuy t đ i c a Ngài trongụ ể ệ ấ ớ ẻ ệ ố ủ l ch s c u đ , ch c t t c a Chúa Kitô chính là c i ngu n đ cị ử ứ ộ ứ ư ế ủ ộ ồ ộ nh t và là b n m u b t kh thay th c a ch c t t Kitô h u vàấ ả ẫ ấ ả ế ủ ứ ư ế ữ cách riêng c a ch c t t linh m c. B i đó, qui chi u v Chúaủ ứ ư ế ụ ở ế ề Kitô là chìa khoá tuy t đ i c n thi t đ có th th u hi u th c t iệ ố ầ ế ể ể ấ ể ự ạ linh m c.ụM i liên h c b n v i Đ c Kitô là Đ u và M c T .ố ệ ơ ả ớ ứ ầ ụ ử13. Đ c Giêsu Kitô đã bi u l n i chính Ngài dung m i tr n h oứ ể ộ ơ ạ ọ ả và vĩnh vi n c a ch c t t th i Tân c *26): Ngài đã m c kh iễ ủ ứ ư ế ờ Ướ ạ ả dung m o y b ng toàn th đ i s ng tr n th c a Ngài, nh ngạ ấ ằ ể ờ ố ầ ế ủ ư

38

trên t t c b ng chính bi n c trung tâm là cu c kh n n, cáiấ ả ằ ế ố ộ ổ ạ ch t và s ph c sinh c a Ngài.ế ự ụ ủNh tác gi ư ả Th g i tín h u Do Tháiư ử ữ đã vi t, là con ng i nhế ườ ư chúng ta và đ ng th i là ng i Con đ c nh t c a Thiên Chúa, Đ cồ ờ ườ ộ ấ ủ ứ Giêsu, ngay trong chính h u th c a Ngài, là v trung gian hoàn h oữ ể ủ ị ả gi a Chúa Cha và nhân lo i (x. Dt 8-9), v trung gian cho chúng taữ ạ ị đ c tr c ti p đ n g n Thiên Chúa, nh ân hu c a Chúa Thánhượ ự ế ế ầ ờ ệ ủ Th n : “Thiên Chúa đã sai đ n tâm h n chúng ta Th n Khí c a Conầ ế ồ ầ ủ Ngài, Th n Khí y kêu lên : Abba, l y Cha !” (Gl 4,6; x. Rm. 8,15).ầ ấ ạĐ c Giêsu hoàn thành nhi m v trung gian b ng vi c hi n dângứ ệ ụ ằ ệ ế chính mình trên Th p Giá, nh đó, m t l n thay cho muôn l n,ậ ờ ộ ầ ầ Ngài m l i vào thánh đi n trên tr i và vào nhà c a Chúa Cha (x.ở ố ệ ờ ủ Dt 9,24-28). Sánh v i Đ c Giêsu, Môisê và t t c các v “trungớ ứ ấ ả ị gian” th i C u c gi a Thiên Chúa và Dân Ngài — các vua, cácờ ự Ướ ữ t t và các ngôn s — ch xu t hi n nh là “hình nh” và làư ế ứ ỉ ấ ệ ư ả “bóng m c a nh ng đi u thi n b o sẽ t i”, ch không nh làờ ủ ữ ề ệ ả ớ ớ ư “chính s bi u hi n c a các th c t i” (x. Dt 10,1).ự ể ệ ủ ự ạĐ c Giêsu là V M c T Nhân Lành mà các ngôn s đã báo tr cứ ị ụ ử ứ ướ (x. Ed 34), V M c T bi t chiên mình t ng con m t, thí m ngị ụ ử ế ừ ộ ạ s ng mình cho chiên và quy t h t m i con chiên l i thành m tố ụ ế ọ ạ ộ đàn duy nh t v i m t ch chăn duy nh t (x. Ga 10,11-16). Ngài làấ ớ ộ ủ ấ v m c t , không ph i đ n “đ đ c ph c v nh ng đ ph c v ”ị ụ ử ả ế ể ượ ụ ụ ư ể ụ ụ (Mt 20,28), v i c ch r a chân ngày v t qua (x. Ga 13,11-20),ớ ử ỉ ử ượ đã đ l i cho nh ng ng i thân thích c a Ngài m u g ng ph cể ạ ữ ườ ủ ẫ ươ ụ v mà h có trách nhi m th c thi l n cho nhau, và đã t nguy nụ ọ ệ ự ẫ ự ệ hi n dâng chính mình làm cho chiên vô t i ch u sát t đ c uế ộ ị ế ể ứ chu c chúng ta (x. Ga 1,36; Kh 5,6-12).ộNh hy l Th p Giá ti n dâng m t l n và mãi mãi. Đ c Giêsu thôngờ ễ ậ ế ộ ầ ứ ban cho t t c các môn đ c a Ngài ph m giá và s v làm linhấ ả ệ ủ ẩ ứ ụ m c c a Giao c m i và vĩnh c u. Nh th là ng nghi m l iụ ủ Ướ ớ ử ư ế ứ ệ ờ Thiên Chúa h a v i Ít-raen: “Ta sẽ coi các ng i nh m t v ngứ ớ ươ ư ộ ươ qu c t t , m t dân t c thánh thi n” (Xh 19,6). Thánh Phêrô vi t :ố ư ế ộ ộ ệ ế Chính toàn dân Giao c M i đ c làm thành m t “toà nhà thiêngƯớ ớ ượ ộ liêng”, “m t hàng t t thánh thi n, nh m dâng ti n nh ng hy lộ ư ế ệ ằ ế ữ ễ

39

thiêng liêng đ p lòng Thiên Chúa, nh Đ c Giêsu Kitô” (1 Pr 2,5).ẹ ờ ứ Nh ng ng i đã lãnh nh n Phép R a là nh ng viên đá s ng đ ngữ ườ ậ ử ữ ố ộ xây nên toà nhà thiêng liêng, n i k t v i Thân Th Chúa Kitô, “là đáố ế ớ ể t ng s ng đ ng… đ c tuy n ch n và th t quý giá bên c nh Thiênả ố ộ ượ ể ọ ậ ạ Chúa” (1 Pr 2,4). Dân t t m i, là Giáo H i, ch ng nh ng có đ cư ế ớ ộ ẳ ữ ượ n i Chúa Kitô hình nh riêng bi t và chính hi u c a mình mà cònơ ả ệ ệ ủ lãnh nh n t n i Ngài s tham d thi t th c trên bình di n h uậ ừ ơ ự ự ế ự ệ ữ th vào ch c t t vĩnh c u và đ c nh t c a Ngài, ch c t t màể ứ ư ế ử ộ ấ ủ ứ ư ế Dân Chúa ph i thích ng tr n c đ i mình.ả ứ ọ ả ờ14. Nh m ph c v ch c t t ph quát c a Giao c M i, Đ cằ ụ ụ ứ ư ế ổ ủ Ướ ớ ứ Giêsu, trong s v tr n th , đã m i g i nhi u môn đ đ n v iứ ụ ầ ế ờ ọ ề ệ ế ớ Ngài; v i quy n bính dành cho m t s v lo i bi t, Ngài kêu g iớ ề ộ ứ ụ ạ ệ ọ và thi t l p Nhóm M i Hai “đ làm b n đ ng hành v i Ngài vàế ậ ườ ể ạ ồ ớ đ sai h đi rao gi ng, kèm theo quy n xua tr ma qu ” (Mc 3,14-ể ọ ả ề ừ ỉ15).

Nh th , ngay t trong giai đo n thi hành s v công khai (x. Mtư ế ừ ạ ứ ụ 16,18) và sau đó, m t cách viên mãn, khi đã ch t và s ng l i (x.ộ ế ố ạ Mt 28,16-20; Ga 20,21), Đ c Giêsu ban cho Phêrô và Nhóm M iứ ườ Hai nh ng quy n hành hoàn toàn lo i bi t đ i v i c ng đoànữ ề ạ ệ ố ớ ộ t ng lai và nh m m c đích rao gi ng Tin M ng cho muôn dân.ươ ằ ụ ả ừ Sau khi đã m i g i h theo Ngài. Ngài gi h bên c nh Ngài vàờ ọ ọ ữ ọ ạ Ngài s ng v i h , dùng g ng sáng và l i nói thông truy n choố ớ ọ ươ ờ ề h s đi p c u đ sau cùng, Ngài sai h đ n v i m i ng i. Đọ ứ ệ ứ ộ ọ ế ớ ọ ườ ể cho s v y đ c hoàn thành, Đ c Giêsu ban cho các Tông Đ ,ứ ụ ấ ượ ứ ồ cùng v i s c m nh do s tuôn đ Thánh Th n sau bi n c Ph cớ ứ ạ ự ổ ầ ế ố ụ Sinh, cũng m t quy n bính Mêsia mà Ngài đã lãnh nh n t n iộ ề ậ ừ ơ Chúa Cha, quy n bính đã đ c ban cho Ngài, quy n bính đã đ cề ượ ề ượ bi u l cách viên mãn qua s Ph c Sinh c a Ngài: “M i quy nể ộ ự ụ ủ ọ ề hành trên tr i d i đ t đã đ c ban cho Ta. V y, các con hãy raờ ướ ấ ượ ậ đi, hãy chiêu t p môn đ t kh p muôn dân, làm phép r a choậ ệ ừ ắ ử h nhân danh Cha và Con và Thánh Th n, d y h tuân gi m iọ ầ ạ ọ ữ ọ đi u Ta đã ch th . Này đây Ta sẽ v i các con m i ngày cho đ nề ỉ ị ở ớ ọ ế t n th ” (Mt 28,18-20).ậ ếB ng cách y, Đ c Giêsu thi t l p m t m i liên h sít sao gi aằ ấ ứ ế ậ ộ ố ệ ữ th a tác v đ c ban cho các Tông Đ v i chính s v riêng c aừ ụ ượ ồ ớ ứ ụ ủ

40

mình : “Ai đón nh n các con là đón nh n Ta và ai đón nh n Ta làậ ậ ậ đón nh n Đ ng đã sai Ta” (Mt 10,40); “Ai nghe các con là nghe Ta,ậ ấ ai lo i b các con là lo i b Ta và ai lo i b Ta là lo i b Đ ng đãạ ỏ ạ ỏ ạ ỏ ạ ỏ ấ sai Ta” (Lc 10,16). H n th n a, trong Tin M ng th t , d i ánhơ ế ữ ừ ứ ư ướ sáng c a bi n c v t qua g m cái ch t và s ph c sinh, Đ củ ế ố ượ ồ ế ự ụ ứ Giêsu qu quy t m t cách h t s c m nh mẽ và minh b ch: “Nhả ế ộ ế ứ ạ ạ ư Cha đã sai Ta, cũng v y Ta sai các con” (Ga 20,21; x.13,20; 17,18).ậ Cũng nh Đ c Giêsu n m gi m t s v đ n tr c ti p t Thiênư ứ ắ ữ ộ ứ ụ ế ự ế ừ Chúa và làm cho chính quy n bính c a Thiên Chúa tr nên hi nề ủ ở ệ di n (x. Mt 7,29; 21,23; Mc 1,27; 11,28; Lc 20,2;24,19), cũng v yệ ậ các Tông Đ n m gi m t s v đ n t Chúa Giêsu. Cũng nhồ ắ ữ ộ ứ ụ ế ừ ư “Con không th t mình làm đi u gì” (Ga 5,19) đ n n i giáoể ự ề ế ỗ thuy t c a Ngài không phài là c a riêng Ngài nh ng là giáo thuy tế ủ ủ ư ế c a Đ ng đã sai Ngài (x. Ga 7,16), cũng v y, Đ c Giêsu nói v i cácủ ấ ậ ứ ớ Tông Đ : “Ngoài Ta các con không th làm đ c gì” (Ga 15,5): sồ ể ượ ứ v c a các Tông Đ thì không ph i là s v riêng c a các ngàiụ ủ ồ ả ứ ụ ủ nh ng là chính s v c a Chúa Giêsu. S dĩ có th hoàn thành sư ứ ụ ủ ở ể ứ v y thì không ph i do s c l c c a con ng i nh ng ch nh vàoụ ấ ả ứ ự ủ ườ ư ỉ ờ “ n ban” c a Chúa Kitô và c a Th n Khí Ngài, nh vào n bí tích:ơ ủ ủ ầ ờ ơ “Các con hãy nh n l y Thánh Th n. Các con tha t i cho ai, t iậ ấ ầ ộ ộ ng i y đ c tha, các con c m bu c t i ai, t i ng i y b c mườ ấ ượ ầ ộ ộ ộ ườ ấ ị ầ bu c” (Ga 20,22-23). Vì th , không ph i vì c y d a vào m t côngộ ế ả ậ ự ộ nghi p riêng t nào nh ng ch vì thông ph n m t cách nh ngệ ư ư ỉ ầ ộ ư không vào ân s ng c a Chúa Kitô mà các Tông Đ , trong l ch s ,ủ ủ ồ ị ử cho đ n th i cùng t n, đeo đu i s v c u đ c a chính Đ c Kitôế ờ ậ ổ ứ ụ ứ ộ ủ ứ vì l i ích cho loài ng i.ợ ườD u ch và đi u ki n tiên quy t đ cho s v y đ c chínhấ ỉ ề ệ ế ể ứ ụ ấ ượ hi u và sai n , đó là s hi p nh t gi a các Tông Đ v i Chúaệ ở ự ệ ấ ữ ồ ớ Giêsu và trong Chúa Giêsu, gi a các Tông Đ v i Chúa Cha, nhữ ồ ớ ư đã đ c nêu d n trong l i nguy n t t c a Chúa, là t ng h pượ ẫ ờ ệ ư ế ủ ổ ợ c a s v Ngài (x. Ga 17,20-23).ủ ứ ụ15. Đ n l t các ngài, nh đã đ c Chúa thi t l p, các Tông Đế ượ ư ượ ế ậ ồ sẽ d n dà làm tr n s v c a các ngài b ng cách kêu m i, d iầ ọ ứ ụ ủ ằ ờ ướ nhi u hình th c khác nhau nh ng t u trung đ ng qui v i nhau,ề ứ ư ự ồ ớ nh ng ng i khác, làm giám m c, làm linh m c và làm phó t , đữ ườ ụ ụ ế ể

41

hoàn thành s v đã lãnh nh n t n i Chúa Kitô Ph c Sinh, Đ ngứ ụ ậ ừ ơ ụ ấ đã sai các ngài đ n v i m i ng i thu c m i th i đ i.ế ớ ọ ườ ộ ọ ờ ạTân c nh t lo i ghi chú r ng Th n Khí c a chính Đ c Kitô đã đ aƯớ ấ ạ ằ ầ ủ ứ ư d n vào trong th a tác v nh ng con ng i đ c ch n gi a các anhẫ ừ ụ ữ ườ ượ ọ ữ em. V i c ch đ t tay (x. Cv 6,6; 1Tm 4,14; 5,22; 2Tm 1,6) là c chớ ử ỉ ặ ử ỉ chuy n ban n Th n Khí, nh ng con ng i y đ c m i g i và đ cể ơ ầ ữ ườ ấ ượ ờ ọ ượ trang b đ ti p n i cùng m t th a tác v hoà gi i, chăn d t đoànị ể ế ố ộ ừ ụ ả ắ chiên c a Thiên Chúa và gi ng d y (x. Cv 20,28; 1Pr 5,2).ủ ả ạNh v y, các linh m c đ c m i g i n i dài s hi n di n c aư ậ ụ ượ ờ ọ ố ự ệ ệ ủ Đ c Kitô, v M c T duy nh t và t i cao, b ng cách noi theo l iứ ị ụ ử ấ ố ằ ố s ng c a Ngài và b ng cách làm sao cho mình nh th đ c Ngàiố ủ ằ ư ể ượ xuyên th u ngay gi a đàn chiên đ c giao phó cho mình. Nhấ ữ ượ ư th th nh t c a thánh Phêrô đã vi t m t cách rõ ràng và chínhư ứ ấ ủ ế ộ xác : “V i các v niên tr ng gi a anh em, tôi, cũng thu c hàngớ ị ưở ữ ộ niên tr ng nh các v y, ưở ư ị ấ là ch ng nhân v nh ng n i th ngứ ề ữ ỗ ố kh c a Đ c Kitô, là k sẽ đ c thông ph n vinh quang s pổ ủ ứ ẻ ượ ầ ắ đ c m c kh i, tôi có l i khuyên nh các v y. Hãy chăn d t đànượ ạ ả ờ ủ ị ấ ắ chiên Thiên Chúa đã đ c giao phó cho anh em, hãy chăm lo choượ chúng, không ph i vì mi n c ng nh ng m t cách s n lòng, thả ễ ưỡ ư ộ ẵ ể theo ý Thiên Chúa; không ph i vì l i nhu n ô tr c nh ng vì lòngả ợ ậ ọ ư nhi t thành; không ph i b ng cách làm vua làm chúa trên nh ngệ ả ằ ữ k đ c ban cho anh em làm ph n c nghi p nh ng b ng cáchẻ ượ ầ ơ ệ ư ằ tr nên m u m c cho đàn chiên. Và khi V Th Lãnh các m c tở ẫ ự ị ủ ụ ử xu t hi n, anh em sẽ lãnh nh n tri u thiên vinh quang không baoấ ệ ậ ề gi tàn úa” (1 Pr 5,1-4).ờTrong Giáo H i và cho Giáo H i, nh nh ng d u ch bí tích, cácộ ộ ư ữ ấ ỉ linh m c đ i di n cho Chúa Giêsu Kitô là Đ u và M c T , các linhụ ạ ệ ầ ụ ử m c công b L i Chúa m t cách chính danh, các linh m c l p l iụ ố ờ ộ ụ ặ ạ nh ng c ch tha th và ban n c u đ , nh t là qua các bí tíchữ ử ỉ ứ ơ ứ ộ ấ R a T i, Th ng H i và Thánh Th , các linh m c đem s chămử ộ ố ố ể ụ ự sóc đ y tình th ng c a Ngài, s chăm sóc đ n n i trao hi nầ ươ ủ ự ế ỗ ế tr n v n chính mình c a Ngài, ra thi th cho đoàn chiên mà cácọ ẹ ủ ố linh m c qui t l i làm m t và d n đ n Chúa Cha nh Chúa Kitôụ ụ ạ ộ ẫ ế ờ trong Chúa Thánh Th n. Nói tóm l i, các linh m c hi n h u vàầ ạ ụ ệ ữ

42

ho t đ ng đ loan báo Tin M ng cho th gi i và đ xây d ngạ ộ ể ừ ế ớ ể ự Giáo H i nhân danh đích thân Chúa Kitô là Đ u và M c T (27).ộ ầ ụ ửChính b ng th th c ki u m u và lo i bi t trên đây mà các th aằ ể ứ ể ẫ ạ ệ ừ tác viên đ c c t đ t tham d vào ch c t t duy nh t c a Chúaượ ắ ặ ự ứ ư ế ấ ủ Kitô. Nh vi c x c d u trong bí tích Truy n Ch c Thánh, Chúaờ ệ ứ ầ ề ứ Thánh Th n làm cho h nên đ ng hình d ng, b ng m t t cầ ọ ồ ạ ằ ộ ướ hi u m i và lo i bi t, v i Đ c Giêsu Kitô là Đ u và M c T , Chúaệ ớ ạ ệ ớ ứ ầ ụ ử Thánh Th n làm cho h nên thích ng t bên trong và thôi thúcầ ọ ứ ự h b ng đ c ái m c v c a Ngài, và trong Giáo H i, Chúa Thánhọ ằ ứ ụ ụ ủ ộ Th n làm cho h tr thành nh ng ng i tôi t có ph m ch t đầ ọ ở ữ ườ ớ ẩ ấ ể h loan báo Tin M ng cho m i t o v t và đ h làm cho đ i s ngọ ừ ọ ạ ậ ể ọ ờ ố Kitô h u c a m i ng i đã r a t i đ c viên mãn.ữ ủ ọ ườ ử ộ ượS th t v linh m c phát xu t t L i Chúa, nghĩa là t chính Đ cự ậ ề ụ ấ ừ ờ ừ ứ Giêsu Kitô, và t k ho ch c a Ngài liên quan t i s c u thành Giáoừ ế ạ ủ ớ ự ấ H i, s th t y đã đ c hát lên b ng m t bài ca t n vui m ng c aộ ự ậ ấ ượ ằ ộ ạ ơ ừ ủ ph ng v trong kinh Ti n T ng ngày l D u: “Nh vi c x c d u c aụ ụ ề ụ ễ ầ ờ ệ ứ ầ ủ Chúa Thánh Th n, Cha đã đ t Con M t Cha làm T T c a Giao cầ ặ ộ ư ế ủ Ướ M i vĩnh c u; Cha đã mu n cho ch c t t duy nh t c a Ngài luônớ ử ố ứ ư ế ấ ủ s ng đ ng trong Giáo H i. Chính Ngài là Đ c Kitô, là Đ ng ban choố ộ ộ ứ ấ toàn dân đ c c u chu c ph m v làm t t v ng gi ; chính Ngàiượ ứ ộ ẩ ị ư ế ươ ả tuy n ch n trong tình yêu c a Ngài đ i v i đàn em, nh ng ng i sẽể ọ ủ ố ớ ữ ườ đ c đ t tay và sẽ thông ph n vào th a tác v c a Ngài… Nhân danhượ ặ ầ ừ ụ ủ Ngài, các linh m c ti n dâng hy l c u đ duy nh t n i bàn ti c v tụ ế ễ ứ ộ ấ ơ ệ ượ qua : các linh m c có trách nhi m x thân ph c v Dân Cha đ nuôiụ ệ ả ụ ụ ể d ng h b ng L i c a Cha và làm cho h s ng b ng các bí tích c aưỡ ọ ằ ờ ủ ọ ố ằ ủ Cha; các linh m c sẽ là nh ng ch ng nhân th c s cho đ c tin và đ cụ ữ ứ ự ự ứ ứ ái, s n sàng hi n m ng s ng mình nh Đ c Kitô đã hi n dâng m ngẵ ế ạ ố ư ứ ế ạ s ng cho đàn em và cho Cha”.ốPh c v Giáo H i và Th gi i.ụ ụ ộ ế ớ16. M i liên h c b n c a linh m c là m i liên h n i k t linh m cố ệ ơ ả ủ ụ ố ệ ố ế ụ v i Đ c Giêsu Kitô là Đ u và M c T : th c ra, b ng m t th th cớ ứ ầ ụ ử ự ằ ộ ể ứ lo i bi t và chính hi u, linh m c tham d vào s “thánh hi n” ho cạ ệ ệ ụ ự ự ế ặ “x c d u” và vào “s v ” c a Đ c Kitô (x. Lc 4,18-20). Nh ng m iứ ầ ứ ụ ủ ứ ư ố liên h y l i đ c m t thi t g n li n v i m i liên h n i k t linhệ ấ ạ ượ ậ ế ắ ề ớ ố ệ ố ế

43

m c v i Giáo H i. đây không ph i là nh ng m i liên h ch đ nụ ớ ộ Ở ả ữ ố ệ ỉ ơ thu n ch ng ch t lên nhau : chính nh ng m i liên h y đ c n iầ ồ ấ ữ ố ệ ấ ượ ố k t m t thi t v i nhau b ng m t th n i nh p h t ng. S quiế ậ ế ớ ằ ộ ứ ộ ậ ỗ ươ ự chi u v Giáo H i đ c hàm ch a trong cùng m t quan h duyế ề ộ ượ ứ ộ ệ nh t gi a linh m c v i Chúa Kitô, theo nghĩa là chính vi c linh m cấ ữ ụ ớ ệ ụ đ i di n cho Chúa Kitô b ng “s đ i di n hi u theo nghĩa bí tích”ạ ệ ằ ự ạ ệ ể đ t n n t ng và t o s c s ng cho quan h gi a linh m c và Giáoặ ề ả ạ ứ ố ệ ữ ụ H i.ộTrong chi u h ng y, các Ngh Ph Th ng H i Đ ng đã vi t:ề ướ ấ ị ụ ượ ộ ồ ế “V i t cách đ i di n cho Chúa Kitô là Đ u, M c T và Phu Quânớ ư ạ ệ ầ ụ ử c a Giáo H i, linh m c ch ng nh ng đ c đ t vào ủ ộ ụ ẳ ữ ượ ặ trong Giáo H iộ nh ng còn làư đ i di n v i Giáo H i. ố ệ ớ ộ Ch c linh m c cũng nhứ ụ ư đ ng th i L i Chúa và các d u ch bí tích mà linh m c là ng iồ ờ ờ ấ ỉ ụ ườ ph c v đ u thu c v nh ng y u t tác thành Giáo H i. Th a tácụ ụ ề ộ ề ữ ế ố ộ ừ v c a linh m c hoàn toàn là đ ph c v Giáo H i nh m nângụ ủ ụ ể ụ ụ ộ ằ cao vi c th c thi ch c t t c ng đ ng c a toàn th Dân Thiênệ ự ứ ư ế ộ ồ ủ ể Chúa; th a tác v y ch ng nh ng đ c s p đ t cho Giáo H i đ aừ ụ ấ ẳ ữ ượ ắ ặ ộ ị ph ng nh ng còn cho Giáo H i hoàn vũ (x. ươ ư ộ Presbyterorum ordinis , LM, s 10), trong s hi p thông v i Giám m c, v i Thánhố ự ệ ớ ụ ớ Phêrô và d i quy n c a thánh Phêrô. Nh ch c linh m c c aướ ề ủ ờ ứ ụ ủ Giám m c, ch c linh m c b c hai đ c tháp vào c c u tôngụ ứ ụ ậ ượ ơ ấ truy n c a Giáo H i. B i đó, cũng nh các Tông Đ , linh m c giề ủ ộ ở ư ồ ụ ữ nhi m v làm s gi c a Đ c Kitô (x. 2Cr 5,20). Đó chính là n nệ ụ ứ ả ủ ứ ề t ng cho tính ch t th a sai c a ch c linh m c” (28).ả ấ ừ ủ ứ ụNh th , th a tác v đ c phong ban cùng khai sinh v i Giáo H i;ư ế ừ ụ ượ ớ ộ d u là c a giám m c hay c a các linh m c trong s qui chi u vàầ ủ ụ ủ ụ ự ế trong s hi p thông v i các giám m c, th a tác v y có m i liên hự ệ ớ ụ ừ ụ ấ ố ệ đ c bi t v i th a tác v c a các Tông Đ bu i đ u, t đó th a tác vặ ệ ớ ừ ụ ủ ồ ổ ầ ừ ừ ụ

y th c s đóng vai trò k nhi m, m c d u, so v i th a tác v c aấ ự ự ế ệ ặ ầ ớ ừ ụ ủ các Tông Đ , th a tác v y m c nh ng hình thái hi n sinh khácồ ừ ụ ấ ặ ữ ệ bi t.ệB i đó, không đ c coi ch c linh m c đ c th phong nh làở ượ ứ ụ ượ ụ ư đ n tr c Giáo H i : ch c linh m c y hoàn toàn là đ ph c vế ướ ộ ứ ụ ấ ể ụ ụ chính Giáo H i; cũng không đ c quan ni m ch c linh m c y làộ ượ ệ ứ ụ ấ

44

đ n sau c ng đoàn Giáo H i, nh th có th hi u Giáo H i đãế ộ ộ ư ế ể ể ộ đ c thành l p mà không c n ch c linh m c y.ượ ậ ầ ứ ụ ấQuan h gi a linh m c v i Đ c Giêsu Kitô và, trong Ngài, v i Giáoệ ữ ụ ớ ứ ớ H i đ c hàm ch a trong chính ộ ượ ứ h u th ữ ể c a linh m c, do b i đãủ ụ ở đ c thánh hi n và đã đ c x c d u trong bí tích, và đ c hàmượ ế ượ ứ ầ ượ ch a trong hành đ ng c a linh m c, nghĩa là trong s v hayứ ộ ủ ụ ứ ụ trong th a tác v c a linh m c. M t cách đ c bi t, “linh m cừ ụ ủ ụ ộ ặ ệ ụ th a tác là tôi t c a Đ c Kitô hi n di n trong Giáo H i xét nhừ ớ ủ ứ ệ ệ ộ ư là m u nhi m, hi p thông và s v . Do s ki n linh m c thôngầ ệ ệ ứ ụ ự ệ ụ ph n vào vi c “x c d u” và vào “s v ” c a Đ c Kitô, linh m cầ ệ ứ ầ ứ ụ ủ ứ ụ có kh năng n i dài kinh nghi m, l i nói, hy l và ho t đ ng c uả ố ệ ờ ễ ạ ộ ứ đ c a Ngài trong Giáo H i. Linh m c b i đó là ộ ủ ộ ụ ở tôi t c a Giáoớ ủ H i xét nh là m u nhi m, ộ ư ầ ệ b i vì linh m c th c thi nh ng d uở ụ ự ữ ấ ch Giáo H i và bí tích nói lên s hi n di n c a Chúa Kitô Ph cỉ ộ ự ệ ệ ủ ụ Sinh. Linh m c là ụ tôi t c a Giáo H i xét nh là hi p thông, ớ ủ ộ ư ệ b i vìở — trong s hi p nh t v i giám m c và m i liên k t ch t chẽ v iự ệ ấ ớ ụ ố ế ặ ớ linh m c đoàn — linh m c xây d ng s hi p nh t c a c ng đoànụ ụ ự ự ệ ấ ủ ộ Giáo H i trong s hoà đi u c a nhi u n g i, nhi u đ c s ng vàộ ự ệ ủ ề ơ ọ ề ặ ủ nhi u hình th c ph c v khác nhau; cu i cùng, linh m c là ề ứ ụ ụ ố ụ tôi tớ c a Giáo H i xét nh là s v , ủ ộ ư ứ ụ b i vì linh m c làm cho c ng đoànở ụ ộ tr thành c ng đoàn loan báo và làm ch ng v Tin M ng” (29).ở ộ ứ ề ừDo đó, trong chính h u th và trong s v bí tích c a mình, linhữ ể ứ ụ ủ m c đ n trong c c u Giáo H i đ làm d u ch cho tính u vi tụ ế ơ ấ ộ ể ấ ỉ ư ệ tuy t đ i và cho tính nh ng không c a ân s ng đ c ban cho Giáoệ ố ư ủ ủ ượ H i nh Chúa Kitô Ph c Sinh. Nh ch c linh m c th a tác. Giáo H iộ ờ ụ ờ ứ ụ ừ ộ ý th c trong đ c tin r ng Giáo H i không hi n h u t mình nh ngứ ứ ằ ộ ệ ữ ự ư là nh ân s ng c a Chúa Kitô trong Chúa Thánh Th n. Các Tông Đờ ủ ủ ầ ồ và nh ng ng i k nhi m các ngài, v i t cách là nh ng ng i n mữ ườ ế ệ ớ ư ữ ườ ắ gi quy n bính đ n t Đ c Kitô là Đ u và M c T , do b i th a tácữ ề ế ừ ứ ầ ụ ử ở ừ v c a mình, đ c s p đ tụ ủ ượ ắ ặ đ i di n v i Giáo H i, ố ệ ớ ộ nh là s n i dàiư ự ố h u hình và là d u ch bí tích c a Đ c Kitô, thay cho chính Ngàiữ ấ ỉ ủ ứ tr c m t Giáo H i và th gi i, nh là c i ngu n c u đ tr ngướ ặ ộ ế ớ ư ộ ồ ứ ộ ườ t n và luôn mãi m i m , “Ngài, Đ ng c u đ Thân Th ” (Ep 5,23).ồ ớ ẻ ấ ứ ộ ể17. Th a tác v đ c phong ban, do t b n ch t, ch có th đ cừ ụ ượ ự ả ấ ỉ ể ượ hoàn thành trong m c đ mà linh m c hi p nh t v i Chúa Kitôứ ộ ụ ệ ấ ớ

45

b ng s h i nh p hi u theo nghĩa bí tích vào trong hàng ngũ linhằ ự ộ ậ ể m c và b i đó trong m c đ mà linh m c hi p thông v i giámụ ở ứ ộ ụ ệ ớ m c v ph ng di n ph m tr t. T căn r , th a tác v đ cụ ề ươ ệ ẩ ậ ự ễ ừ ụ ượ phong ban mang “b n ch t c ng đ ng” ả ấ ộ ồ và ch có th đ c hoànỉ ể ượ thành nh là ư “công trình th p th ” ậ ể (30). Công đ ng đã di n t r tồ ễ ả ấ nhi u v b n ch t hi p thông y c a ch c linh m c, đã l n l tề ề ả ấ ệ ấ ủ ứ ụ ầ ượ nghiên c u các quan h gi a linh m c v i giám m c c a mình,ứ ệ ữ ụ ớ ụ ủ v i các linh m c khác và v i giáo dân (31). Th a tác v linh m cớ ụ ớ ừ ụ ụ tr c h t là s hi p thông, s h p tác thi t y u và có tráchướ ế ự ệ ự ợ ế ế nhi m vào th a tác v c a giám m c, trong vi c chăm lo choệ ừ ụ ủ ụ ệ Giáo H i hoàn vũ và cho Giáo H i đ c thù và, cùng v i giám m c,ộ ộ ặ ớ ụ làm thành m t linh m c đoàn duy nh t trong khi ph c v Giáoộ ụ ấ ụ ụ H i y.ộ ấM i m t linh m c, là tri u ho c dòng, đ c liên k t nên m t v iỗ ộ ụ ề ặ ượ ế ộ ớ các thành ph n khác thu c linh m c đoàn, tùy theo bí tíchầ ộ ụ Truy n Ch c Thánh, b ng nh ng m i liên h riêng bi t v đ cề ứ ằ ữ ố ệ ệ ề ứ ái tông đ , v th a tác v và v tình huynh đ . Th c v y, t t cồ ề ừ ụ ề ệ ự ậ ấ ả các linh m c tri u ho c dòng đ u tham d vào ch c t t duyụ ề ặ ề ự ứ ư ế nh t c a Đ c Kitô là Đ u và M c T , “cùng nh m m t m c đích :ấ ủ ứ ầ ụ ử ằ ộ ụ xây d ng Thân Th Đ c Kitô; nh t là vào th i đ i chúng ta, côngự ể ứ ấ ờ ạ vi c y đòi h i nh ng nhi m v đa d ng và nh ng thích nghiệ ấ ỏ ữ ệ ụ ạ ữ m i”, và th a tác v đ c nên phong phú tr i qua các th i đ iớ ừ ụ ượ ả ờ ạ nh vào nh ng đ c s ng luôn m i m (32).ờ ữ ặ ủ ớ ẻSau h t, b i vì dung m o c a mình cũng nh s d n thân c aế ở ạ ủ ư ự ẫ ủ mình không ph i là đ thay th nh ng đúng h n đ nâng caoả ể ế ư ơ ể ch c t t lãnh nh n t Bí Tích R a t i c a toàn th Dân Thiênứ ư ế ậ ừ ử ộ ủ ể Chúa và đ h ng d n ch c t t y đ n ch th hi n tr n v nể ướ ẫ ứ ư ế ấ ế ỗ ể ệ ọ ẹ trong Giáo H i, các linh m c s ng trong m t t ng quan tích c cộ ụ ố ộ ươ ự và xây d ng đ i v i ng i giáo dân. Các linh m c ph c v choự ố ớ ườ ụ ụ ụ đ c tin, cho ni m trông c y và cho đ c ái c a h . Các linh m cứ ề ậ ứ ủ ọ ụ công nh n nh ng đi u y và, v i t cách là anh em và là b nậ ữ ề ấ ớ ư ạ h u, các linh m c b o t n ph m giá cho nh ng ng i làm conữ ụ ả ồ ẩ ữ ườ Thiên Chúa và giúp h th c thi tr n v n vai trò lo i bi t c a họ ự ọ ẹ ạ ệ ủ ọ trong khuôn kh s v c a Giáo H i (33).ổ ứ ụ ủ ộ

46

Ch c t t th a tác đ c phong ban nh bí tích Truy n Ch cứ ư ế ừ ượ ờ ề ứ Thánh và ch c t t c ng đ ng hay “v ng gi ” c a các tín h u,ứ ư ế ộ ồ ươ ả ủ ữ m c d u khác bi t v i nhau ch ng nh ng v c p tr t nh ng cònặ ầ ệ ớ ẳ ữ ề ấ ậ ư v y u tính (34), v n liên quan v i nhau và l thu c l n nhau; cề ế ẫ ớ ệ ộ ẫ ả hai — d i nh ng hình th c khác nhau — đ u b t ngu n t ch cướ ữ ứ ề ắ ồ ừ ứ t t duy nh t c a Đ c Kitô. Th c ra, ch c t t th a tác t nóư ế ấ ủ ứ ự ứ ư ế ừ ự không là d u ch cho m t c p đ thánh thi n cao h n so v i ch cấ ỉ ộ ấ ộ ệ ơ ớ ứ t t c ng đ ng c a các tín h u; nh ng, do b i ch c t t th a tác,ư ế ộ ồ ủ ữ ư ở ứ ư ế ừ các linh m c đã lãnh nh n t Chúa Kitô, b i Chúa Thánh Th n, m tụ ậ ừ ở ầ ộ ân hu lo i bi t, h u có th giúp Dân Thiên Chúa th c thi m t cáchệ ạ ệ ầ ể ự ộ trung thành và tr n v n ch c t t c ng đ ng đ c ban cho họ ẹ ứ ư ế ộ ồ ượ ọ (35).

18. Nh Công Đ ng ghi nh n, “ân hu thiêng liêng mà các linhư ồ ậ ệ m c đã lãnh nh n ngày th phong chu n b cho các linh m cụ ậ ụ ẩ ị ụ không ph i đi vào m t s v h n h p và gò bó, nh ng đi vào m tả ộ ứ ụ ạ ẹ ư ộ s v c u đ có t m c ph quát, “cho đ n t n cùng b cõi tráiố ụ ứ ộ ầ ỡ ổ ế ậ ờ đ t”; th t ra b t c th a tác v linh m c nào cũng thông ph nấ ậ ấ ứ ừ ụ ụ ầ vào nh ng chi u kích ph quát c a s v đ c Đ c Kitô giaoữ ề ổ ủ ứ ụ ượ ứ phó cho các Tông Đ ” (36). Do b i chính b n ch t c a th a tácồ ở ả ấ ủ ừ v , các linh m c c n ph i đ c th m nhu n và thôi thúc b i m tụ ụ ầ ả ượ ầ ầ ở ộ tinh th n th a sai sâu xa và b i “tinh th n công giáo th c s sẽầ ừ ở ầ ự ự giúp các linh m c quen v t kh i nh ng ranh gi i c a riêng giáoụ ượ ỏ ữ ớ ủ ph n mình, qu c gia mình và l ch mình đ r i đáp ng nhuậ ố ễ ế ể ồ ứ c u c a Giáo H i toàn c u, s n sàng t n đáy lòng rao gi ng Tinầ ủ ộ ầ ẵ ậ ả M ng cho đ n t n cùng b cõi trái đ t” (37).ừ ế ậ ờ ấNgoài ra, m t cách đ c bi t, b i vì trong n i b Giáo H i, linhộ ặ ệ ở ộ ộ ộ m c là con ng i c a hi p thông, cho nên đ i v i m i ng i, linhụ ườ ủ ệ ố ớ ọ ườ m c ph i là con ng i c a s v và đ i tho i. Bén r sâu xaụ ả ườ ủ ứ ụ ố ạ ễ trong s th t và trong đ c ái c a Chúa Kitô, đ c thôi thúc b iự ậ ứ ủ ượ ở

c v ng và s c n thi t n i t i ph i loan báo n c u đ choướ ọ ự ầ ế ộ ạ ả ơ ứ ộ m i ng i, linh m c đ c m i g i n i k t v i m i ng i nh ngọ ườ ụ ượ ờ ọ ố ế ớ ọ ườ ữ m i quan h huynh đ và ph c v , cùng nhau truy t m chân lýố ệ ệ ụ ụ ầ b ng cách làm vi c đ thăng ti n công b ng và hoà bình. Linhằ ệ ể ế ằ m c ph i n i k t nh ng quan h huynh đ tr c h t v i các anhụ ả ố ế ữ ệ ệ ướ ế ớ em thu c các Giáo H i khác và thu c các h phái Kitô giáo, nh ngộ ộ ộ ệ ư

47

cũng ph i n i k t nh ng quan h huynh đ v i các tín h u thu cả ố ế ữ ệ ệ ớ ữ ộ các tôn giáo khác, v i m i ng i thi n chí, và m t cách đ c bi t,ớ ọ ườ ệ ộ ặ ệ v i nh ng ng i nghèo và nh ng ng i y u đu i h n h t, cũngớ ữ ườ ữ ườ ế ố ơ ế nh v i h t m i ng i, ho c không nh n th c ho c không di nư ớ ế ọ ườ ặ ậ ứ ặ ễ đ t ra đ c, đang ng ng v ng v chân lý và n c u đ mà Đ cạ ượ ưỡ ọ ề ơ ứ ộ ứ Kitô mang đ n, theo l i và theo g ng Đ c Giêsu nh Ngài đã nóiế ờ ươ ứ ư : “Không ph i nh ng ng i kh e m nh c n th y thu c nh ng làả ữ ườ ỏ ạ ầ ấ ố ư nh ng ng i đau y u… Ta không đ n đ kêu g i ng i côngữ ườ ế ế ể ọ ườ chính nh ng kêu g i ng i có t i” (Mc 2,17).ư ọ ườ ộNgày nay, m t cách đ c bi t, trách nhi m m c v mà u tiên làộ ặ ệ ệ ụ ụ ư ‘công cu c phúc âm hoá m i’ là trách nhi m c a toàn th Dânộ ớ ệ ủ ể Chúa và đòi h i m t nhi t tình m i, nh ng ph ng pháp m i vàỏ ộ ệ ớ ữ ươ ớ m t ngôn ng m i dành cho vi c loan báo và làm ch ng v Tinộ ữ ớ ệ ứ ề M ng. Đòi bu c các linh m c ph i tri t đ và hoàn toàn đ mừ ộ ụ ả ệ ể ắ mình trong m u nhi m Chúa Kitô và ph i có kh năng th hi nầ ệ ả ả ể ệ m t l i s ng m c v m i, đánh d u b ng m t s hi p thông sâuộ ố ố ụ ụ ớ ấ ằ ộ ự ệ xa v i Đ c Giáo Hoàng, v i các Giám m c và gi a các linh m cớ ứ ớ ụ ữ ụ v i nhau, và b ng m t s h p tác sai hoa sai trái v i giáo dân, tônớ ằ ộ ự ợ ớ tr ng và thăng ti n các vai trò khác nhau, các đ c s ng và cácọ ế ặ ủ th a tác v gi a lòng c ng đoàn Giáo H i (38).ừ ụ ữ ộ ộ“Hôm nay, l i Sách Thánh này ng nghi m cho anh em là nh ngờ ứ ệ ữ k đang nghe” (Lc 4,21). Chúng ta hãy l ng nghe m t l n n aẻ ắ ộ ầ ữ nh ng l i y c a Chúa Giêsu d i ánh sáng c a ch c linh m cữ ờ ấ ủ ướ ủ ứ ụ th a tác mà chúng ta đã trình bày v b n ch t và s v . Cái “hômừ ề ả ấ ứ ụ nay” mà Đ c Giêsu đ c p, b i vì n m trong “th i gian viên mãn”ứ ề ậ ở ằ ờ và xác đ nh ý nghĩa cho th i gian viên mãn — là th i gian c u đị ờ ờ ứ ộ đã hoàn thành và d t khoát — cái “hôm nay” y ám ch th i gianứ ấ ỉ ờ c a Giáo H i. S thánh thi n và s v c a Đ c Kitô, nh đ củ ộ ự ệ ứ ụ ủ ứ ư ượ di n t b ng nh ng l i sau đây : “Th n Khí Chúa… đã x c d uễ ả ằ ữ ờ ầ ứ ầ thánh hi n tôi, đ tôi mang Tin M ng đ n cho ng i nghèo”,ế ể ừ ế ườ chính là ngu n c i s ng đ ng t đó n y m m s hi n thánh vàồ ộ ố ộ ừ ẩ ầ ự ế s v c a Giáo H i, “s viên mãn” c a Đ c Kitô (x. Ep 1,23);ứ ụ ủ ộ ự ủ ứ đ c tái sinh nh bí tích R a t i, h t m i Kitô h u đã lãnh nh nượ ờ ử ộ ế ọ ữ ậ s tuôn đ Th n Khí Chúa, Đ ng thánh hi n h đ t o thànhự ổ ầ ấ ế ọ ể ạ m t đ n th thiêng liêng và m t hàng t t thánh thi n. Th nộ ề ờ ộ ư ế ệ ầ

48

Khí sai h đi công b nh ng kỳ công đã đ c th c hi n do Đ ngọ ố ữ ượ ự ệ ấ đã kêu g i h t bóng đêm sang ánh sáng di u v i c a Ngài (x. 1ọ ọ ừ ệ ợ ủ Pr 2,4-10). Linh m c thông ph n vào s thánh hi n và vào s vụ ầ ự ế ứ ụ c a Đ c Kitô b ng m t th th c lo i bi t và chính hi u, ủ ứ ằ ộ ể ứ ạ ệ ệ nghĩa là b ng bí tích Truy n Ch c Thánh là bí tích đã bi n đ i linh m c,ằ ề ứ ế ổ ụ ngay trong chính h u th c a mình, nên đ ng hình d ng v i Đ cữ ể ủ ồ ạ ớ ứ Giêsu Kitô Đ u và M c T ; linh m c tham d vào s v “loan báoầ ụ ử ụ ự ứ ụ Tin M ng cho ng i nghèo” nhân danh Chúa Kitô và thay m từ ườ ặ Chúa Kitô.

Trong s đi p chung k t, các Ngh Ph Th ng H i Đ ng đã côứ ệ ế ị ụ ượ ộ ồ đ ng trong m t công th c v n g n nh ng giàu ý nghĩa t t cọ ộ ứ ắ ọ ư ấ ả nh ng gì là “s th t” hay đúng h n “m u nhi m” và “ n hu ”ữ ự ậ ơ ầ ệ ơ ệ c a ch c linh m c th a tác đ c phát bi u nh sau: “Ngu n c iủ ứ ụ ừ ượ ể ư ồ ộ t t cùng c a căn tính chúng ta trong tình yêu c a Chúa Cha.ộ ủ ở ủ Hi u theo nghĩa bí tích, chúng ta đ c k t h p làm m t v i Chúaể ượ ế ợ ộ ớ Con mà Cha đã sai đ n, là Th ng T và là M c T Nhân Lành,ế ượ ế ụ ử b ng ch c t t th a tác trong quy n l c c a Chúa Thánh Th n.ằ ứ ư ế ừ ề ự ủ ầ Đ i s ng và th a tác v linh m c là s n i dài đ i s ng và ho tờ ố ừ ụ ụ ự ố ờ ố ạ đ ng c a chính Đ c Kitô. Căn tính c a chúng ta n m đó, cũngộ ủ ứ ủ ằ ở nh ph m giá th c s c a chúng ta, ngu n m ch vui m ng c aư ẩ ự ự ủ ồ ạ ừ ủ chúng ta, và ni m tin v ng ch c c a chúng ta v s s ng” (39).ề ữ ắ ủ ề ự ố

CH NG IIIƯƠTH N KHÍ CHÚAẦNG TRÊN TÔIỰ

Đ I S NG THIÊNG LIÊNG C A LINH M CỜ Ố Ủ Ụ

M t l i m i g i lo i bi t nên thánh.ộ ờ ờ ọ ạ ệ19. “Th n Khí Chúa ng trên tôi” (Lc 4,18). Th n Khí không ch ầ ự ầ ỉ ở trên Đ ng Mêsia nh ng l p đ y Ngài, th m nh p vào Ngài, n iấ ư ấ ầ ấ ậ ố k t v i Ngài trong h u th và trong hành đ ng c a Ngài. Th tế ớ ữ ể ộ ủ ậ v y, Th n Khí chính là nguyên lý cho s “thánh hi n” và cho “sậ ầ ự ế ứ v ” c a Đ ng Mêsia; “vì Ngài đã x c d u thánh hi n tôi và đã saiụ ủ ấ ứ ầ ế tôi đi loan báo Tin M ng cho ng i nghèo…” (Lc 4,18). Nh s cừ ườ ờ ứ

49

m nh c a Th n Khí, Đ c Giêsu hoàn toàn thu c v Thiên Chúaạ ủ ầ ứ ộ ề và ch thu c v Thiên Chúa, Ngài thông ph n vào s thánh thi nỉ ộ ề ầ ự ệ vô biên c a Thiên Chúa là Đ ng m i g i Ngài, tuy n ch n Ngài vàủ ấ ờ ọ ể ọ sai phái Ngài. B i th , Th n Khí Chúa t t l nh là ngu n m chở ế ầ ự ỏ ộ ư ồ ạ thánh thi n và l i m i g i nên thánh.ệ ờ ờ ọChính “Th n Khí Chúa” y cũng “trên” toàn th Dân Chúa, Dânầ ấ ở ể đ c thi t l p thành dân “thánh thi n” cho Thiên Chúa và đ cượ ế ậ ệ ượ Thiên Chúa “sai đi” loan báo Tin M ng c u đ . Các thành ph nừ ứ ộ ầ Dân Chúa “say s a” v i Th n Khí, “mang d u n” c a Th n Khíư ớ ầ ấ ấ ủ ầ (x. 1Gr 12,13; 2Gr 1,21-22; Ep 1,13;4,30) và đ c m i g i nênượ ờ ọ thánh.

M t cách đ c bi t, ộ ặ ệ Th n Khí m c kh i cho chúng ta và thôngầ ạ ả truy n cho chúng ta n g i c b n ề ơ ọ ơ ả mà Chúa Cha t muôn thuừ ở ng v i m i ng i : n g i ỏ ớ ọ ườ ơ ọ nên “thánh” và vô tì v t tr c m tế ướ ặ Ngài trong tình yêu”, do đ c ti n đ nh “làm d ng t c a Ngàiượ ề ị ưỡ ử ủ nh Đ c Giêsu Kitô” (Ep 1,4-5). Ch ng nh ng m c kh i choờ ứ ẳ ữ ạ ả chúng ta và thông truy n cho chúng ta n g i y, ề ơ ọ ấ Th n Khí cònầ tr nên trong chúng ta nguyên lý và ngu n c i cho s th c hi nở ồ ộ ự ự ệ

n g i y : ơ ọ ấ là Th n Khí c a Chúa Con (x. Gl 4,6), Ngài làm choầ ủ chúng ta m c hình d ng c a Đ c Kitô Giêsu và bi n chúng taặ ạ ủ ứ ế thành nh ng ng i thông ph n vào đ i s ng nghĩa t c a Đ cữ ườ ầ ờ ố ử ủ ứ Giêsu, nghĩa là vào đ c ái c a Ngài đ i v i Chúa Cha và đ i v iứ ủ ố ớ ố ớ đàn em. “B i vì Th n Khí là s c s ng c a chúng ta, c gì Th nở ầ ứ ố ủ ướ ầ Khí cũng làm cho chúng ta hành đ ng” (Gl 5,25). V i nh ng l iộ ớ ữ ờ v a qua, thánh Tông Đ Phaolô nh c nh cho chúng ta r ng đ iừ ồ ắ ở ằ ờ s ng c a ng i Kitô h u làố ủ ườ ữ đ i s ng thiêng liêng, ờ ố nghĩa là đ iờ s ng đ c thôi thúc và d n d t b i Th n Khí, h ng đ n số ượ ẫ ắ ở ầ ướ ế ự thánh thi n và h ng đ n đ c ái tr n h o.ệ ướ ế ứ ọ ảKh ng đ nh c a Công Đ ng: “L i m i g i s ng viên mãn đ i s ngẳ ị ủ ồ ờ ờ ọ ố ờ ố Kitô h u và th c thi đ c ái tr n h o đ c ng đ n m i ng i tinữ ự ứ ọ ả ượ ỏ ế ọ ườ vào Chúa Kitô, b t k b c s ng ho c l i s ng c a h ” (40), đ cấ ể ậ ố ặ ố ố ủ ọ ượ áp d ng m t cách đ c bi t cho các linh m c: các linh m c đ cụ ộ ặ ệ ụ ụ ượ m i g i, ch ng nh ng v i t cách th nhân c a bí tích R a t iờ ọ ẳ ữ ớ ư ụ ủ ử ộ nh ng còn, m t cách lo i bi t, v i t cách linh m c, hi u như ộ ạ ệ ớ ư ụ ể ư

50

m t t c hi u m i và tùy theo nh ng th th c riêng, b t ngu nộ ướ ệ ớ ữ ể ứ ắ ồ t bí tích Truy n Ch c Thánh.ừ ề ứ20. V v n đ “đ i s ng thiêng liêng” c a linh m c, v n thánhề ấ ề ờ ố ủ ụ ề ơ thi n và v n có trách nhi m nên “thánh”, S c L nh công đ ngệ ề ơ ệ ắ ệ ồ v ch c v và đ i s ng linh m c cung c p cho chúng ta m t t ngề ứ ụ ờ ố ụ ấ ộ ổ h p phong phú và khích l : “Các linh m c tr thành th a tác viênợ ệ ụ ở ừ c a Chúa Kitô là Đ u đ xây d ng và ki n thi t tr n v n Thânủ ầ ể ự ế ế ọ ẹ Th là Giáo H i, v i t cách c ng s viên c a Hàng Giám M c :ể ộ ớ ư ộ ự ủ ụ chính v i t c hi u y mà bí tích Truy n Ch c Thánh m c choớ ướ ệ ấ ề ứ ặ các linh m c hình d ng c a Chúa Kitô Linh M c. Ch c h n, đ cụ ạ ủ ụ ắ ẳ ượ bí tích R a t i thánh hi n, các linh m c đã lãnh nh n nh m iử ộ ế ụ ậ ư ọ Kitô h u khác d u ch và ân hu v m t n g i và m t ân s ngữ ấ ỉ ệ ề ộ ơ ọ ộ ủ nh đó, dù b n tính nhân lo i y u hèn, các linh m c có kh năngờ ả ạ ế ụ ả và có đòi bu c ph i theo đu i s tr n h o, đúng nh l i Chúaộ ả ổ ự ọ ả ư ờ phán: “Các con hãy nên tr n h o nh Cha các con trên tr i làọ ả ư ờ Đ ng tr n h o” (Mt 5,48). S tr n h o này, các linh m c có tráchấ ọ ả ự ọ ả ụ nhi m đ t t i v i m t danh nghĩa riêng: các linh m c nh n Ch cệ ạ ớ ớ ộ ụ ậ ứ Thánh, có nghĩa là đã đ c thánh hi n b ng m t th th c m iượ ế ằ ộ ể ứ ớ đ làm khí c s ng đ ng cho Đ c Kitô Linh M c Đ i Đ i, đ cể ụ ố ộ ứ ụ ờ ờ ượ trang b đ qua các th i d i n i ti p ho t đ ng kỳ di u c a Chúa,ị ể ờ ạ ố ế ạ ộ ệ ủ ho t đ ng nh m ph c h ng toàn v n c ng đoàn nhân lo i trongạ ộ ằ ụ ư ẹ ộ ạ quy n năng t i cao c a Ngài. Linh m c nào cũng v y, m t khiề ố ủ ụ ậ ộ đóng vai trò thay m t Chúa Kitô b ng cách th c a mình thì doặ ằ ế ủ s ki n y đ c phú ban thêm m t n riêng n a; n này giúpự ệ ấ ượ ộ ơ ữ ơ cho linh m c, nh ph c v nh ng ng i đ c giao phó cho mìnhụ ờ ụ ụ ữ ườ ượ và ph c v toàn th Dân Chúa, lúc nào cũng h ng đ n s tr nụ ụ ể ướ ế ự ọ h o c a Đ ng mình đ i di n cho; cũng chính nh vào n này màả ủ ấ ạ ệ ờ ơ s y u đu i c a con ng i xác th t n i linh m c đ c c u ch aự ế ố ủ ườ ị ơ ụ ượ ứ ữ nh s thánh thi n c a Đ ng đã tr thành Linh M c Th ngờ ự ệ ủ ấ ở ụ ượ Ph m “thánh thi n, vô t i, không tì v t, tách bi t kh i t i nhân”ẩ ệ ộ ế ệ ỏ ộ cho chúng ta (Dt 7,26) (41).

Công đ ng tr c h t kh ng đ nhồ ướ ế ẳ ị n g i nên thánh ph quát.ơ ọ ổ nƠ g i này b t ngu n t bí tích R a t i là bí tích đóng n cho linhọ ắ ồ ừ ử ộ ấ m c làm “tín h u” ụ ữ (Christifidelis), làm “anh em gi a nh ng ng iữ ữ ườ anh em”, đ c h i nh p và liên k t làm m t v i Dân Chúa, trongượ ộ ậ ế ộ ớ

51

ni m vui san s các n thiêng c u đ (x. Ep 4,4-6) và v i b nề ẻ ơ ứ ộ ớ ổ ph n cùng nhau b c đi “trong đ ng l i Chúa Thánh Th n”ậ ướ ườ ố ầ theo chân Đ c Chúa và Th y duy nh t. Chúng ta đ ng quên l iứ ầ ấ ừ ờ nói n i danh c a thánh Augustinô: “Đ i v i anh em, tôi là giámổ ủ ố ớ m c; cùng v i anh em, tôi là Kitô h u. Tên g i tr c là đ chụ ớ ữ ọ ướ ể ỉ ch c v lãnh nh n, tên g i sau là đ ch ân s ng; tên g i tr cứ ụ ậ ọ ể ỉ ủ ọ ướ g n li n v i hi m nguy, tên g i sau k t ch t v i n c u đ ” (42).ắ ề ớ ể ọ ế ặ ớ ơ ứ ộCũng minh b ch nh th , Công đ ng còn bàn v m tạ ư ế ồ ề ộ n g i nênơ ọ thánh “lo i bi t”ạ ệ , nói đúng h n v m t n g i đ t n n t ng trên bíơ ề ộ ơ ọ ặ ề ả tích Truy n Ch c Thánh, xét nh là bí tích dành riêng cho linh m c,ề ứ ư ụ nghĩa là nhân danh s thánh hi n m i cho Thiên Chúa nh vi c thự ế ớ ờ ệ ụ phong. Đ i v i n g i lo i bi t này, thánh Augustinô cũng có ý ámố ớ ơ ọ ạ ệ ch khi ti p t c l i kh ng đ nh “đ i v i anh em, tôi là giám m c;ỉ ế ụ ờ ẳ ị ố ớ ụ cùng v i anh em tôi là Kitô h u” b ng nh ng l i lẽ sau: “N u nhớ ữ ằ ữ ờ ế ư cùng chung s ng v i anh em trong t cách ng i đ c c u chu cố ớ ư ườ ượ ứ ộ làm cho tôi c m th y vui m ng h n là đ c c t đ t đ ng đ u anhả ấ ừ ơ ượ ắ ặ ứ ầ em thì, khi tuân gi l nh truy n c a Chúa, tôi sẽ c công ph c vữ ệ ề ủ ố ụ ụ anh em sao cho h t m c t n tâm đ không ph b c đ i v i Đ ngế ự ậ ể ụ ạ ố ớ ấ đã c u chu c tôi v i giá làm cho tôi nên ng i tôi t c a anh em”ứ ộ ớ ườ ớ ủ (43).

Trong ph n ti p theoầ ế , b n văn công đ ng nêu d n m t vài y u tả ồ ẫ ộ ế ố c n thi t đ xác đ nh n i dung lo i bi t g m ch a trong đ iầ ế ể ị ộ ạ ệ ồ ứ ờ s ng thiêng liêng c a các linh m c. Các y u t y g n li n v i số ủ ụ ế ố ấ ắ ề ớ ự “ thánh hi n” c a riêng các linh m c, làm cho các linh m c nênế ủ ụ ụ đ ng hình d ng v i Đ c Giêsu Kitô là Đ u và M c T c a Giáoồ ạ ớ ứ ầ ụ ử ủ H i. Các y u t y g n li n v i “s v ” hay th a tác v riêng c aộ ế ố ấ ắ ề ớ ứ ụ ừ ụ ủ chính các linh m c, trang b cho các linh m c đ các linh m cụ ị ụ ể ụ d n thân và tr nên “khí c s ng đ ng c a Đ c Kitô Linh M cấ ở ụ ố ộ ủ ứ ụ Đ i Đ i” và đ các linh m c hành đ ng “nhân danh và thay m tờ ờ ể ụ ộ ặ cho chính Đ c Kitô”; các y u t y cũng g n li n v i toàn thứ ế ố ấ ắ ề ớ ể “đ i s ng” các linh m c qua đó các linh m c có trách nhi m bi uờ ố ụ ụ ệ ể l và làm ch ng m t cách đ c đáo “tính tri t đ Tin M ng” (44).ộ ứ ộ ộ ệ ể ừNên đ ng hình d ng v i Đ c Giêsu Kitô Đ u và M c T . ồ ạ ớ ứ ầ ụ ửĐ c ái m c v .ứ ụ ụ

52

21. Nh đ c thánh hi n b i bí tích, linh m c nên đ ng hìnhờ ượ ế ở ụ ồ d ng v i Đ c Giêsu xét nh là Đ u và M c T , linh m c lãnhạ ớ ứ ư ầ ụ ử ụ nh n n “có quy n thiêng liêng”, nghĩa là thông chia quy n bínhậ ơ ề ề qua đó Đ c Giêsu Kitô d n d t Giáo H i nh Th n Khí Ngài (45).ứ ẫ ắ ộ ờ ầNh vào s thánh hi n y, s thánh hi n đ c th c hi n do vi cờ ự ế ấ ự ế ượ ự ệ ệ tuôn đ Th n Khí trong bí tích Truy n Ch c Thánh, đ i s ngổ ầ ề ứ ờ ố thiêng liêng c a linh m c đ c đóng n, đ c u n n n và đ củ ụ ượ ấ ượ ố ắ ượ đánh d u b i nh ng cách ng x c a chính Đ c Kitô là Đ u vàấ ở ữ ứ ử ủ ứ ầ M c T Giáo H i, nh ng cách ng x đ c g m tóm trong đ c áiụ ử ộ ữ ứ ử ượ ồ ứ m c v c a linh m c.ụ ụ ủ ụĐ c Giêsu Kitô làứ Đ u c a Giáo H i, Thân Th Ngài. ầ ủ ộ ể Ngài là “Đ u”ầ v i ý nghĩa m i và đ c đáo, là “tôi t ”, nh chính Ngài đã nói:ớ ớ ộ ớ ư “Cũng v y, Con Ng i đ n không ph i đ đ c ph c v nh ngậ ườ ế ả ể ượ ụ ụ ư đ ph c v và hi n ban m ng s ng làm giá chu c muôn dân”ể ụ ụ ế ạ ố ộ (Mc 10,45). Công cu c ph c v c a Đ c Giêsu đ t m c viên mãnộ ụ ụ ủ ứ ạ ứ b ng cái chêt trên th p giá, nghĩa là b ng s hi n ban tr n v nằ ậ ằ ự ế ọ ẹ chính mình trong khiêm h và tình yêu: “Ngài đã t hoá mìnhạ ự thành h vô b ng cách mang l y thân ph n nô l và tr nênư ằ ấ ậ ệ ở gi ng ng i phàm. Ch ng nh ng x s nh m t con ng i, Ngàiố ườ ẳ ữ ử ự ư ộ ườ còn t h h n n a, b ng cách vâng ph c cho đ n ch t và ch tự ạ ơ ữ ằ ụ ế ế ế trên th p giá…” (Pl 2,7-8). Nh th , quy n bính c a Đ c Giêsuậ ư ế ề ủ ứ Kitô là Đ u ăn kh p v i vi c ph c v c a Ngài, v i s trao hi nầ ớ ớ ệ ụ ụ ủ ớ ự ế tr n v n chính mình Ngài, khiêm nh ng và đ y tình th ngọ ẹ ượ ầ ươ yêu, cho Giáo H i. T t c đ u n m trong s hoàn toàn vâng ph cộ ấ ả ề ằ ự ụ Chúa Cha : Ngài là ng i Tôi T đau kh duy nh t và đích th cườ ớ ổ ấ ự c a Chúa, đ ng th i là T T và là C a L .ủ ồ ờ ư ế ủ ễĐ i s ng thiêng liêng c a m i linh m c ph i đ c thôi thúc vàờ ố ủ ỗ ụ ả ượ tr nên s ng đ ng b i chính th lo i quy n bính hay ph c v yở ố ộ ở ể ạ ề ụ ụ ấ đ i v i Giáo H i, và đó đúng là đòi h i do vi c linh m c nên đ ngố ớ ộ ỏ ệ ụ ồ hình d ng v i Đ c Giêsu Kitô là Đ u và nên đ y t c a Giáo H iạ ớ ứ ầ ầ ớ ủ ộ (46). Chính trong chi u h ng y mà thánh Augustinô ng l iề ướ ấ ỏ ờ v i m t giám m c trong ngày t n phong nh sau: “Ng i đ ngớ ộ ụ ấ ư ườ ứ đ u trên dân tr c h t ph i bi t r ng mình là tôi t c a nhi uầ ướ ế ả ế ằ ớ ủ ề ng i. Đ ng khinh chê, tôi xin l p l i, ng i đ ng đ u trên dânườ ừ ặ ạ ườ ứ ầ đ ng khinh chê vi c tr nên tôi t cho nhi u ng i b i vì Chúaừ ệ ở ớ ề ườ ở

53

các Chúa đã không khinh chê vi c tr nên tôi t cho chúng ta”ệ ở ớ (47).

Đ i s ng thiêng liêng c a các th a tác viên Tân c ph i đ cờ ố ủ ừ Ướ ả ượ đóng n b ng thái đ tiên kh i y, thái đ ph c v đ i v i dânấ ằ ộ ở ấ ộ ụ ụ ố ớ Thiên Chúa (x. Mt 20,24-28; Mc 10,43-44), và ph i đ c lo i trả ượ ạ ừ kh i m i cao ng o và m i tham v ng “làm vua làm chúa” trênỏ ọ ạ ọ ọ đoàn chiên đ c giao phó (x. 1Pr 5,2-3). Hoàn thành công vi cượ ệ ph c v m t cách t nguy n và s n lòng : b ng cách y, các th aụ ụ ộ ự ệ ẵ ằ ấ ừ tác viên — các “niên tr ng” trong c ng đoàn, t c các linh m cưở ộ ứ ụ — sẽ có th là “mô hình” c a đoàn chiên và đoàn chiên, đ n l tể ủ ế ượ mình, đ c m i g i đ m nh n cùng m t thái đ t t và ph c vượ ờ ọ ả ậ ộ ộ ư ế ụ ụ

y đ i v i toàn th th gi i đ cho con ng i đ c tri n n đ yấ ố ớ ể ế ớ ể ườ ượ ể ở ầ đ và đ c gi i thoát toàn v n.ủ ượ ả ẹ22. Hình nh c a Đ c Giêsu Kitô ả ủ ứ M c T c a Giáo H i,ụ ử ủ ộ đoàn chiên Ngài, l y l i và bi u tr ng cùng nh ng ý nghĩa nh hìnhấ ạ ể ư ữ ư

nh Đ c Giêsu Kitô Đ u và Tôi T , nh ng v i nh ng đ ng nétả ứ ầ ớ ư ớ ữ ườ m i h n và g i c m h n. Th c hi n l i s m v Đ ng Mêsia C uớ ơ ợ ả ơ ự ệ ờ ấ ề ấ ứ Đ mà ngôn s Êdêkien và tác gi thánh v nh trong kinh nguy nộ ứ ả ị ệ đã vui m ng hát lên (x. Tv 23/22; Ed 34,11-16), chính Đ c Giêsuừ ứ t gi i thi u mình là “M c T Nhân Lành” (Ga 10,11.14) ch ngự ớ ệ ụ ử ẳ nh ng c a dân Ítraen mà c a m i ng i (x. Ga 10,16). Đ i s ngữ ủ ủ ọ ườ ờ ố c a Ngài là bi u hi n liên l và còn là s th c hi n th ng nh tủ ể ệ ỉ ự ự ệ ườ ậ “đ c ái m c v ” c a Ngài: Ngài đ ng lòng th ng xót đám đôngứ ụ ụ ủ ộ ươ b i vì b m i m t và ki t s c nh nh ng con chiên không cóở ọ ỏ ệ ệ ứ ư ữ ng i chăn (x. Mt 9,35-36); Ngài đi tìm nh ng con chiên th t l cườ ữ ấ ạ và t n mác (x. Mt 18,12-14), và Ngài reo vui m t khi tìm đ cả ộ ượ chúng; Ngài qui t chúng l i và b o v chúng; Ngài bi t chúng vàụ ạ ả ệ ế g i chúng t ng con m t (x. Ga 10,3); Ngài d n d t chúng trênọ ừ ộ ẫ ắ nh ng đ ng c xanh t i, ti n v nh ng dòng su i n c êmữ ồ ỏ ươ ế ề ữ ố ướ đ m (x. Tv 23/22); Ngài d n bàn ăn cho chúng, l y chính m ngề ọ ấ ạ s ng mình mà nuôi chúng. V M c T Nhân Lành hi n ban m ngố ị ụ ử ế ạ s ng mình, b ng cái ch t và s ph c sinh c a Ngài, nh ph ngố ằ ế ự ụ ủ ư ụ v la mã c a Giáo H i đã hát lên: “Ngài đã s ng l i, Đ c Giêsu, Vụ ủ ộ ố ạ ứ ị M c T chân chính, Đ ng đã hi n ban m ng s ng mình vì đoànụ ử ấ ế ạ ố chiên, Đ ng đã ch n l a cái ch t đ c u chúng ta. Alleluia” (48).ấ ọ ự ế ể ứ

54

Thánh Phêrô g i Đ c Giêsu là “Th Lãnh các m c t ” (1Pr 5,4) vìọ ứ ủ ụ ử công trình c a Ngài và s v c a Ngài đ c n i ti p trong Giáoủ ứ ụ ủ ượ ố ế H i b i các Tông Đ (x. Ga 21,15-17) và b i nh ng ng i kộ ở ồ ở ữ ườ ế nhi m các ngài (x. 1Pr 5,1-4), các linh m c. Do tác d ng c a vi cệ ụ ụ ủ ệ thánh hi n, các linh m c đ c nên đ ng hình d ng v i Đ c Giêsuế ụ ượ ồ ạ ớ ứ M c T Nhân Lành và đ c m i g i sao chép b ng cu c s ngụ ử ượ ờ ọ ằ ộ ố đ c ái m c v c a Ngài.ứ ụ ụ ủS trao hi n mà Đ c Kitô t mình dành cho Giáo H i, hoa tráiự ế ứ ự ộ c a tình yêu Ngài, mang ý nghĩa đ c đáo c a s trao hi n gi a vủ ộ ủ ự ế ữ ợ và ch ng, nh h n m t l n các b n văn sách thánh đã g i lên.ồ ư ơ ộ ầ ả ợ Đ c Giêsu là Phu Quân đích th c ứ ự trao t ng r u c u đ cho Giáoặ ượ ứ ộ H i (x. Ga 2,11). Là “Đ u c a Giáo H i, là Đ ng C u Đ c a Thânộ ầ ủ ộ ấ ứ ộ ủ Th ” (Ep 5,23), Ngài đã yêu m n Giáo H i và đã n p mình vì Giáoể ế ộ ộ H i, ngõ h u thánh hoá Giáo H i b ng cách thanh t y Giáo H iộ ầ ộ ằ ẩ ộ b i vi c t m n c kèm theo l i đ c; b i vì Ngài mu n t đemở ệ ắ ướ ờ ọ ở ố ự đ n cho mình m t Giáo H i th t r ng r , không tì v t, khôngế ộ ộ ậ ạ ở ế nhăn nheo ho c t ng t , nh ng thánh thi n và không v ngặ ươ ự ư ệ ươ nhi m” (Ep 5,25-27). Ch c h n, Giáo H i là thân th trong đó v iễ ắ ẳ ộ ể ớ t cách là Đ u Đ c Kitô hi n di n và hành đ ng, nh ng Giáo H iư ầ ứ ệ ệ ộ ư ộ còn là Hi n Thê nh m t Evà m i đ c d ng nên t c nh s nề ư ộ ớ ượ ự ừ ạ ườ b đâm th ng c a Đ ng C u chu c trên Th p Giá. Chính vì th ,ị ủ ủ ấ ứ ộ ậ ế Đ c Kitô đ ng “tr c” Giáo H i, “d ng nuôi Giáo H i và chămứ ứ ướ ộ ưỡ ộ sóc Giáo H i” (x. Ep 5,29) b ng vi c trao hi n m ng s ng mìnhộ ằ ệ ế ạ ố cho Giáo H i. Linh m c đ c m i g i tr nên hình nh s ngộ ụ ượ ờ ọ ở ả ố đ ng c a Đ c Giêsu Kitô, Phu Quân c a Giáo H i : (49) dĩ nhiên,ộ ủ ứ ủ ộ linh m c v n luôn trong c ng đoàn và thu c v c ng đoàn, v iụ ẫ ở ộ ộ ề ộ ớ t cách là tín h u, liên k t v i m i anh ch em đ c qui t v iư ữ ế ớ ọ ị ượ ụ ớ nhau nh Th n Khí; nh ng, do tác d ng c a vi c nên đ ng hìnhờ ầ ư ụ ủ ệ ồ d ng v i Đ c Kitô Đ u và M c T , linh m c đ c đ t trong tìnhạ ớ ứ ầ ụ ử ụ ượ ặ hu ng phu thê y, đ i di n v i c ng đoàn. “V i t cách đ i di nố ấ ố ệ ớ ộ ớ ư ạ ệ cho Chúa Kitô là Đ u, M c T và Hi n Thê c a Giáo H i, linhầ ụ ử ề ủ ộ m c ch ng nh ng chi m v trí trong Giáo H i nh ng còn đ iụ ẳ ữ ế ị ộ ư ố di n v i Giáo H i (50). Chính vì th , trong đ i s ng thiêng liêngệ ớ ộ ế ờ ố c a mình, linh m c đ c m i g i b ng cu c s ng sao chép tìnhủ ụ ượ ờ ọ ằ ộ ố yêu c a Đ c Kitô Phu Quân đ i v i Giáo H i Hi n Thê. Nh v y,ủ ứ ố ớ ộ ề ư ậ đ i s ng c a linh m c ph i đ c chi u t a và đ c đ nh h ngờ ố ủ ụ ả ượ ế ỏ ượ ị ướ

55

b i tính ch t phu thê y và b i đó ph i làm ch ng cho tình yêuở ấ ấ ở ả ứ phu thê c a Đ c Kitô; nh đó, linh m c sẽ có kh năng yêu m nủ ứ ờ ụ ả ế ng i ta v i m t con tim m i, l n r ng và trong v ng, v i s siêuườ ớ ộ ớ ớ ộ ắ ớ ự thoát chân chính đ i v i chính mình, trong m t s trao hi nố ớ ộ ự ế chính mình hoàn toàn, liên t c và chân thành. Và linh m c sẽ c mụ ụ ả nghi m nh th m t “ganh t ” th n thiêng (x. 2Cr 11,2), v i m tệ ư ế ộ ị ầ ớ ộ ni m âu y m th m chí đ c đi m tô b ng nh ng s c thái c aề ế ậ ượ ể ằ ữ ắ ủ tình m u t , nh đó có kh năng ch u đ ng, nh ng “đau đ n doẫ ử ờ ả ị ự ữ ớ vi c sinh con”, cho t i khi “ Đ c Kitô đ c thành hình” trong cácệ ớ ứ ượ tín h u (x. Gl 4,19).ữ23. Nguyên lý n i t i, nhân đ c thôi thúc và h ng d n đ i s ngộ ạ ứ ướ ẫ ờ ố thiêng liêng c a linh m c, xét nh đã nên đ ng hình d ng v iủ ụ ư ồ ạ ớ Đ c Kitô Đ u và M c T , chính làứ ầ ụ ử đ c ái m c v , ứ ụ ụ thông ph n vàoầ đ c ái m c v c a Đ c Kitô Giêsu: đó làứ ụ ụ ủ ứ n ơ nh ng không c aư ủ Chúa Thánh Th n và, đ ng th i v phía linh m c, là s d n thânầ ồ ờ ề ụ ự ấ và l i m i g i đ đáp tr t do và có trách nhi m.ờ ờ ọ ể ả ự ệC t lõi c a đ c ái m c v là ố ủ ứ ụ ụ trao hi n chính mình, ế trao hi n ế hoàn toàn cho Giáo H i, ộ theo hình nh s trao hi n c a Đ c Kitô vàả ự ế ủ ứ thông ph n v i Ngài. “Đ c ái m c v là nhân đ c nh đó chúngầ ớ ứ ụ ụ ứ ờ ta noi g ng Chúa Kitô trong s trao hi n c a Ngài và trong vi cươ ự ế ủ ệ ph c v c a Ngài. Không ph i ch nh ng vi c chúng ta làm,ụ ụ ủ ả ỉ ữ ệ nh ng là ư vi c chúng ta trao hi n chính mình ệ ế m i bi u l tình yêuớ ể ộ c a Đ c Kitô dành cho đoàn chiên c a Ngài. Đ c ái m c v nủ ứ ủ ứ ụ ụ ấ đ nh cho chúng ta cách th suy nghĩ và hành đ ng, ph ng th cị ế ộ ươ ứ quan h v i ng i đ i. Đi u y r t là đòi h i đ i v i chúng ta…”ệ ớ ườ ờ ề ấ ấ ỏ ố ớ (51).

S trao hi n chính mình, c i r và chóp đ nh c a đ c ái m c v ,ự ế ộ ễ ỉ ủ ứ ụ ụ nh m đ i t ng là Giáo H i. Đi u này ng d ng cho Đ c Kitôắ ố ượ ộ ề ứ ụ ứ “Đ ng đã yêu m n Giáo H i và đã n p mình cho Giáo H i” (Epấ ế ộ ộ ộ 5,25). Linh m c cũng ph i làm nh v y. V i đ c ái m c v th mụ ả ư ậ ớ ứ ụ ụ ấ nhu n vào vi c th c thi th a tác v linh m c, nh m t ầ ệ ự ừ ụ ụ ư ộ “tác vụ tình yêu” (52), “linh m c, m t khi đón nh n n g i thi hành tácụ ộ ậ ơ ọ v , có nhi m v làm cho n g i y tr thành m t l a ch n doụ ệ ụ ơ ọ ấ ở ộ ự ọ tình yêu, nh đó Giáo H i và các linh h n tr thành m i l i chínhờ ộ ồ ở ố ợ y u c a linh m c. S ng đ ng thiêng liêng y m t cách c th ,ế ủ ụ ố ườ ấ ộ ụ ể

56

linh m c sẽ có kh năng yêu m n Giáo H i ph quát và thànhụ ả ế ộ ổ ph n Giáo H i đ c giao phó cho mình, v i t t c s n ng nhi tầ ộ ượ ớ ấ ả ự ồ ệ c a m t ng i ch ng đ i v i v mình” (53). S trao hi n chínhủ ộ ườ ồ ố ớ ợ ự ế mình không có biên gi i, đ c đánh d u b i chính nhi t tâmớ ượ ấ ở ệ tông đ và truy n giáo c a Đ c Kitô, v M c T Nhân Lành, Đ ngồ ề ủ ứ ị ụ ử ấ đã nói: “Ta còn nhi u chiên khác ch a thu c v chu ng n y;ề ư ộ ề ồ ầ nh ng chiên y, Ta ph i d n chúng v ; chúng sẽ nghe ti ng Taữ ấ ả ẫ ề ế và sẽ ch có m t đoàn chiên và m t m c t mà thôi” (Ga 10,16).ỉ ộ ộ ụ ửBên trong c ng đoàn Giáo H i, đ c ái m c v c a linh m c yêu c uộ ộ ứ ụ ụ ủ ụ ầ và đòi h i, m t cách riêng rẽ và lo i bi t, linh m c ph i gi quan hỏ ộ ạ ệ ụ ả ữ ệ ngôi v v i linh m c đoàn, trong s l thu c giám m c và cùng v iị ớ ụ ự ệ ộ ụ ớ giám m c, nh Công đ ng đã minh th phát bi u: “Đ c ái m c v đòiụ ư ồ ị ể ứ ụ ụ bu c các linh m c, n u nh không mu n ch y đua cách vô ích, ph iộ ụ ế ư ố ạ ả làm vi c b ng cu c s ng trong s hi p thông tr ng kỳ v i các giámệ ằ ộ ố ự ệ ườ ớ m c và v i các anh em khác trong hàng linh m c” (54).ụ ớ ụS trao hi n chính mình cho Giáo H i liên quan t i Giáo H i v i tự ế ộ ớ ộ ớ ư cách Giáo H i là thân th và là ộ ể Hi n Thê c a Đ c Giêsu Kitô. ề ủ ứ Chính vì th , đ c ái c a linh m c tr c h t đ c n i k t v i đ c ái c a Chúaế ứ ủ ụ ướ ế ượ ố ế ớ ứ ủ Giêsu Kitô. Ch khi nào yêu m n và ph c v Chúa Kitô Đ u và Phuỉ ế ụ ụ ầ Quân thì đ c ái m i tr nên ngu n c i, tiêu chu n, th c đo, đ ngứ ớ ở ồ ộ ẩ ướ ộ l c cho tình yêu và cho công vi c ph c v c a linh m c đ i v i Giáoự ệ ụ ụ ủ ụ ố ớ H i, Thân Th và Hi n Thê c a Chúa Kitô. Đó chính là đi u màộ ể ề ủ ề Thánh Tông Đ Phaolô ý th c m t cách tinh t ng và m nh mẽ, ngàiồ ứ ộ ườ ạ vi t cho các Kitô h u thu c Giáo H i Corintô nh sau: “Ph n chúngế ữ ộ ộ ư ầ tôi, chúng tôi ch là nh ng ng i làm đ y t cho anh em vì Đ cỉ ữ ườ ầ ớ ứ Giêsu” (2 Cr 4,5). Nh t là l i gi ng d y minh th c a Đ c Giêsu, Ngàiấ ờ ả ạ ị ủ ứ ch giao cho Phêrô tác v chăn d t đoàn chiên c a ngài sau ba l nỉ ụ ắ ủ ầ làm ch ng v tình yêu, th m chí v m t tình yêu tr i v t: “Ngài nóiứ ề ậ ề ộ ổ ượ v i Phêrô l n th ba ‘Simon, con Gioan, con có yêu m n Ta không?’ớ ầ ứ ế Phêrô… nói v i Ngài: ‘L y Chúa, Chúa bi t h t m i s ; Chúa bi t rõớ ạ ế ế ọ ự ế con yêu Chúa’. Đ c Giêsu nói v i ông: ‘Hãy chăn d t các chiên c aứ ớ ắ ủ Ta’” (Ga 21,17).

Đ c bi t b t ngu n t bí tích Truy n Ch c Thánh, đ c ái m c v sẽặ ệ ắ ồ ừ ề ứ ứ ụ ụ đ c bi u hi n tròn đ y và sẽ tìm đ c l ng th c chính y u n i bíượ ể ệ ầ ượ ươ ự ế ơ tích Thánh Th : “Đ c ái m c v — theo nh chúng ta đ c th y trongể ứ ụ ụ ư ọ ấ

57

Công Đ ng — c t nh t này sinh t hy l Thánh Th ; nh v y, hy lồ ố ấ ừ ễ ể ư ậ ễ Thánh Th là trung tâm và là c i r c a toàn th đ i s ng linh m c,ể ộ ễ ủ ể ờ ố ụ tinh th n c a linh m c ph i là c g ng làm sao n i tâm hoá t t cầ ủ ụ ả ố ắ ộ ấ ả nh ng gì đ c th c hi n trên bàn th hi n t ” (55). Th c v y, chínhữ ượ ự ệ ờ ế ế ự ậ trong bí tích Thánh Th mà đ c tái di n — nói cho chính xác h n,ể ượ ễ ơ đ c hi n t i hoá l n n a — hy l Th p Giá, s trao hi n hoàn toànượ ệ ạ ầ ữ ễ ậ ự ế c a Chúa Kitô cho Giáo H i, s trao hi n b ng Mình b n p và Máuủ ộ ự ế ằ ị ộ đ ra c a Ngài, nh là ch ng t tuy t h o cho ph m v làm Đ u vàổ ủ ư ứ ừ ệ ả ẩ ị ầ M c T c a Ngài, làm Tôi T và Hi n Thê cho Giáo H i. Rõ ràngụ ử ủ ớ ề ộ chính vì th mà đ c ái m c v c a linh m c ch ng nh ng n y sinhế ứ ụ ụ ủ ụ ẳ ữ ả t bí tích Thánh Th mà còn tìm đ c n i vi c c hành bí tích Thánhừ ể ượ ơ ệ ử Th s th c hi n cao đ nh t. Cũng v y, chính t bí tích Thánh Thể ự ự ệ ộ ấ ậ ừ ể mà linh m c nh n đ c n và trách nhi m m c cho toàn th cu cụ ậ ượ ơ ệ ặ ể ộ s ng mình m t ý nghĩ “hi t ”.ố ộ ếCũng chính đ c ái m c v y làm thành nguyên lý n i t i và năngứ ụ ụ ấ ộ ạ đ ng có kh năng th ng nh t nh ng sinh ho t khác bi t và đaộ ả ố ấ ữ ạ ệ t p c a linh m c. Nh đ c ái m c v , có th th c hi n đ c đòiạ ủ ụ ờ ứ ụ ụ ể ự ệ ượ h i c t y u và tr ng kỳ ph i th ng nh t đ i s ng n i tâm v iỏ ố ế ườ ả ố ấ ờ ố ộ ớ nhi u ho t đ ng và trách nhi m thu c ch c v . L i n a, h n baoề ạ ộ ệ ộ ứ ụ ạ ữ ơ gi h t, đòi h i y r t kh n thi t trong m t b i c nh văn hoá xãờ ế ỏ ấ ấ ẩ ế ộ ố ả h i và Giáo H i đ c đánh d u m nh mẽ b i s đa ph c, sộ ộ ượ ấ ạ ở ự ứ ự phân chia thành m ng và s t n mác. Ch b ng cách ráp n i t ngả ự ả ỉ ằ ố ừ th i kh c và t ng hành vi nào trong l a ch n c b n, l a ch nờ ắ ừ ự ọ ơ ả ự ọ “hi n ban m ng s ng mình vì đoàn chiên”, ng i ta m i có thế ạ ố ườ ớ ể ch c ch n t o đ c s th ng nh t s ng còn y, s th ng nh tắ ắ ạ ượ ự ố ấ ố ấ ự ố ấ c n thi t đ cho đ i s ng linh m c đ c hoà đi u và quân bình :ầ ế ể ờ ố ụ ượ ệ “Đ có th xây d ng s th ng nh t đ i s ng, các linh m c, trongể ể ự ự ố ấ ờ ố ụ khi thi hành ch c v , ph i noi g ng Chúa Kitô; l ng th c c aứ ụ ả ươ ươ ự ủ Ngài là th c thi ý mu n c a Đ ng đã sai Ngài và hoàn thành côngự ố ủ ấ trình c a Đ ng y… S ng b ng chính đ i s ng c a V M c Tủ ấ ấ ố ằ ờ ố ủ ị ụ ử Nhân Lành nh th , các linh m c, khi th c hành đ c ái m c v ,ư ế ụ ự ứ ụ ụ sẽ tìm đ c m i giây tr n h o linh m c, h u làm cho đ i s ng vàượ ố ọ ả ụ ầ ờ ố ho t đ ng c a mình đ c th ng nh t” (56).ạ ộ ủ ượ ố ấĐ i s ng thiêng liêng trong vi c thi hành th a tác v .ờ ố ệ ừ ụ

58

24. Th n Khí Chúa đã thánh hi n Đ c Kitô và đã sai Ngài đi loanầ ế ứ báo Tin M ng (x. Lc 4,18). S v không ph i là m t y u t bênừ ứ ụ ả ộ ế ố ngoài song song v i vi c thánh hi n, nh ng là cùng đích n iớ ệ ế ư ộ thu c và s ng còn c a vi c thánh hi n: ộ ố ủ ệ ế thánh hi n là thánh hi nế ế cho s v . ứ ụ B ng cách y, không ch vi c thánh hi n nh ng ằ ấ ỉ ệ ế ư c sả ứ v đ u d i d u hi u và s c m nh thánh hoá c a Th n Khí.ụ ề ở ướ ấ ệ ứ ạ ủ ầĐi u này đã nghi m đúng đ i v i Đ c Giêsu. Đi u này cũng đãề ệ ố ớ ứ ề nghi m đúng v i các Tông Đ và nh ng ng i k nhi m cácệ ớ ồ ữ ườ ế ệ Tông Đ . Đi u này nghi m đúng v i đ i v i toàn th Giáo H i,ồ ề ệ ớ ố ớ ể ộ và, trong Giáo H i, đ i v i các linh m c: t t c đ u lãnh nh nộ ố ớ ụ ấ ả ề ậ Th n Khí nh là l i m i g i và nh là n thánh hoá trong và b iầ ư ờ ờ ọ ư ơ ở vi c chu toàn s v c a mình (57).ệ ứ ụ ủNh v y, gi a đ i s ng thiêng liêng c a linh m c và vi c th cư ậ ữ ờ ố ủ ụ ệ ự hành ch c v c a linh m c, có m t m i t ng quan m t thi tứ ụ ủ ụ ộ ố ươ ậ ế (58) mà Công Đ ng di n t nh sau: “Trong khi thi hành th a tácồ ễ ả ư ừ v c a Th n Khí và c a s công chính (x. 2Cr 3,8-9), các linh m cụ ủ ầ ủ ự ụ bén r sâu trong đ i s ng thiêng liêng, mi n sao các ngài ni mễ ờ ố ễ ề n đón nh n Th n Khí Chúa Kitô, Đ ng ban s s ng cho các ngàiở ậ ầ ấ ự ố và h ng d n các ngài. Nh ng y u t đ c ph i trí đ cho đ iướ ẫ ữ ế ố ượ ố ể ờ s ng các ngài nên tr n h o, đó là các hành vi ph ng v m i ngàyố ọ ả ụ ụ ỗ c a các ngài, là tr n v n th a tác v c a các ngài đ c th c thiủ ọ ẹ ừ ụ ủ ượ ự trong m i hi p thông v i Giám m c và v i các linh m c. Đàngố ệ ớ ụ ớ ụ khác, s thánh thi n c a các linh m c là m t đóng góp c t y uự ệ ủ ụ ộ ố ế làm cho th a tác v mà các ngài chu toàn đ c h u hi u” (59).ừ ụ ượ ữ ệ“Anh em hãy s ng đi u mà anh em sẽ chu toàn và hãy u n mìnhố ề ố cho phù h p v i m u nhi m Th p Gía c a Chúa!”.ợ ớ ầ ệ ậ ủ Đó là l i m i, làờ ờ hu n d mà Giáo H i ng v i các linh m c trong nghi th cấ ụ ộ ỏ ớ ụ ứ phong ch c khi l v t c a dân thánh dành cho hy l thánh thứ ễ ậ ủ ễ ể đ c trao cho linh m c. “M u nhi m” mà linh m c là “ng iượ ụ ầ ệ ụ ườ phân phát” (x. 1Cr 4,1) cu i cùng chính là Đ c Giêsu Kitô, Đ ng,ố ứ ấ trong Th n Khí, là ngu n m ch thánh thi n và là l i m i g iầ ồ ạ ệ ờ ờ ọ thánh hoá. “M u nhi m” ph i n m gi a lòng đ i s ng th ngầ ệ ả ằ ữ ờ ố ườ nh t c a linh m c. B i đó, có đòi bu c ph i c nh t nh th t s vàậ ủ ụ ở ộ ả ả ỉ ậ ự ph i ý th c bén nh y. Cũng trong nghi th c phong ch c, tr cả ứ ạ ứ ứ ướ nh ng l i v a nêu d n trên đây, có l i khuyên nh nh sau: “Anhữ ờ ừ ẫ ờ ủ ư

59

em hãy ý th c nh ng vi c anh em sẽ làm”. Chính thánh Phaolô đãứ ữ ệ c nh giác giám m c Timôthê: “Con ch khinh th ng n huả ụ ớ ườ ơ ệ thiêng liêng trong con” (1 Tm 4,13; x. 2Tm 1,6).ởT ng quan gi a đ i s ng thiêng liêng và vi c thi hành th a tácươ ữ ờ ố ệ ừ v linh m c cũng có th đ c gi i thích kh i t đ c ái m c vụ ụ ể ượ ả ở ừ ứ ụ ụ mà bí tích Truy n Ch c Thánh ban cho. Th a tác v c a linhề ứ ừ ụ ủ m c, chính b i vì thông ph n vào th a tác v c u đ c a Đ cụ ở ầ ừ ụ ứ ộ ủ ứ Giêsu Kitô Đ u và M c T , không th không hi n t i hoá đ c áiầ ụ ử ể ệ ạ ứ m c v c a linh m c, đ c ái mà linh m c v a ph i coi là ngu nụ ụ ủ ụ ứ ụ ừ ả ồ m ch và v a ph i l y làm tinh th n cho công vi c ph c v cũngạ ừ ả ấ ầ ệ ụ ụ nh cho s t hi n c a mình. Xét theo th c th khách quan, th aư ự ự ế ủ ự ể ừ tác v linh m c là ụ ụ “amoris officium”, nh ki u nói đã đ c tríchư ể ượ d n c a thánh Augustinô; th c th khách quan y đ c coi đúngẫ ủ ự ể ấ ượ là n n t ng và là l i m i g i h ng đ n m t ề ả ờ ờ ọ ướ ế ộ ethos t ng ng,ươ ứ ethos y ch có th là ấ ỉ ể ethos c a tình yêu, nh l i thánhủ ư ờ Augustinô: “Sit amoris officium pascere dominicum gregem” (60). Ethos y, đ i s ng thiêng liêng c a linh m c, không là gì khácấ ờ ố ủ ụ h n s đón nh n “chân lý” c a th a tác v linh m c, đ c coi làơ ự ậ ủ ừ ụ ụ ượ amoris officium, trong ý th c và trong t do, và b i đó trong trí ócứ ự ở và con tim, trong nh ng quy t đ nh và nh ng hành đ ng.ữ ế ị ữ ộ25. Đi u thi t y u, đ i v i m t đ i s ng thiêng liêng đ c tri nề ế ế ố ớ ộ ờ ố ượ ể n trong vi c thi hành th a tác v , là linh m c ph i không ng ngở ệ ừ ụ ụ ả ừ canh tân và luôn luôn đào sâu h n n aơ ữ ý th c c a mình v vi cứ ủ ề ệ làm th a tác viên c a Đ c Giêsu Kitô, ừ ủ ứ nh tác d ng c a vi cờ ụ ủ ệ thánh hi n b ng bí tích và c a vi c nên đ ng hình d ng v i Đ cế ằ ủ ệ ồ ạ ớ ứ Kitô Đ u và M c T c a Giáo H i. Ý th c y không ch t ngầ ụ ử ủ ộ ứ ấ ỉ ươ

ng v i b n ch t th c s c a s v mà linh m c chu toàn nh mứ ớ ả ấ ự ự ủ ứ ụ ụ ằ l i ích cho Giáo H i và cho nhân lo i, nh ng còn t o thành đ iợ ộ ạ ư ạ ờ s ng thiêng liêng cho linh m c chu toàn s v y. Qu v y, linhố ụ ứ ụ ấ ả ậ m c đ c Đ c Kitô ch n, không ph i nh m t “đ v t” nh ngụ ượ ứ ọ ả ư ộ ồ ậ ư nh m t “nhân v ”; linh m c không ph i là m t công c ù lì vàư ộ ị ụ ả ộ ụ th đ ng nh ng là m t “khí c s ng đ ng” nh l i Công Đ ngụ ộ ư ộ ụ ố ộ ư ờ ồ khi nói v đòi bu c h ng đ n s tr n lành (61). Cũng chínhề ộ ướ ế ự ọ Công đ ng trình bày các linh m c nh là “nh ng ng i liên k tồ ụ ư ữ ườ ế

60

và nh ng c ng tác viên” c a m t Thiên Chúa “thánh thi n vàữ ộ ủ ộ ệ thánh hoá” (62).

Trong chi u h ng y, con ng i c a c a linh m c v i ý th c, tề ướ ấ ườ ủ ủ ụ ớ ứ ự do và trách nhi m đ c lôi cu n sâu đ m vào trong vi c thi hànhệ ượ ố ậ ệ th a tác v . Đ c b o đ m do vi c thánh hi n và vi c nên đ ngừ ụ ượ ả ả ệ ế ệ ồ hình d ng phát xu t t bí tích Truy n Ch c Thánh, m i dây n iạ ấ ừ ề ứ ố ố k t v i Đ c Giêsu Kitô xây d ng và đòi h i t phía linh m c m tế ớ ứ ự ỏ ừ ụ ộ m i dây khác, đó là “ý h ng”, là ý mu n có ý th c và t do làmố ướ ố ứ ự đi u mà Giáo H i mu n làm, b ng hành vi th a tác. M i dây yề ộ ố ằ ừ ố ấ t b n ch t đ i ph i tr nên bao quát nh t và sâu xa nh t trongự ả ấ ờ ả ở ấ ấ m c đ có th , ph i đem trí tu , tình c m, đ i s ng, hay nói m tứ ộ ể ả ệ ả ờ ố ộ cách v n t t, m t chu i nh ng tr ng thái luân lý và thiêng liêngắ ắ ộ ỗ ữ ạ t ng ng vào trong các hành vi th a tác mà linh m c chu toàn.ươ ứ ừ ụCh c ch n th a tác v linh m c, cách riêng vi c c hành các bíắ ắ ừ ụ ụ ệ ử tích, đón nh n hi u năng c u đ t chính ho t đ ng c a Đ cậ ệ ứ ộ ừ ạ ộ ủ ứ Giêsu Kitô là ho t đ ng đ c hi n t i hoá trong các bí tích.ạ ộ ượ ệ ạ Nh ng, do b i m t k ho ch c a Thiên Chúa nh m tuyên d ngư ở ộ ế ạ ủ ằ ươ tính nh ng không tuy t đ i c a n c u đ , và khi làm cho conư ệ ố ủ ơ ứ ộ ng i v a nên “ng i đ c c u” v a nên “v c u tinh” — luônườ ừ ườ ượ ứ ừ ị ứ luôn và duy ch v i Đ c Giêsu Kitô — hi u năng c a vi c thi hànhỉ ớ ứ ệ ủ ệ th a tác v còn tùy thu c vào m c đ tham gia c a con ng i vàừ ụ ộ ứ ộ ủ ườ m c đ đón nh n n a (63). Cách riêng, n u trong m t m c đứ ộ ậ ữ ế ộ ứ ộ nào đó, th a tác viên th c s thánh thi n, thì s thánh thi n yừ ự ự ệ ự ệ ấ có nh h ng đích th c trên cách mà th a tác viên loan báo l i,ả ưở ự ừ ờ c hành các bí tích và h ng d n c ng đoàn trong đ c ái. Và đóử ướ ẫ ộ ứ chính là đi u mà Công Đ ng qu quy t m t cách rõ r t: “Chínhề ồ ả ế ộ ệ s thánh thi n c a các linh m c là m t đóng góp c t y u làm choự ệ ủ ụ ộ ố ế th a tác v mà các ngài chu toàn đ c h u hi u; ch c h n nừ ụ ượ ữ ệ ắ ẳ ơ thánh c a Thiên Chúa có th hoàn thành công trình c u đ ngayủ ể ứ ộ c b i nh ng th a tác viên b t x ng nh ng, thông th ng, Thiênả ở ữ ừ ấ ứ ư ườ Chúa a thích bi u l nh ng s vi c cao c c a Ngài qua nh ngư ể ộ ữ ự ệ ả ủ ữ con ng i ni m n và ngon ngùy đ i v i s thúc đ y và d n d tườ ề ở ố ớ ự ẩ ẫ ắ c a Chúa Thánh Th n, qua nh ng con ng i s ng k t hi p m tủ ầ ữ ườ ố ế ệ ậ thi t v i Chúa Kitô và s ng đ i s ng thánh thi n nh đó có thế ớ ố ờ ố ệ ờ ể

61

nói nh Thánh Tông Đ : “N u tôi s ng thì không còn ph i là tôiư ồ ế ố ả s ng, nh ng là Chúa Kitô s ng trong tôi” (Gl 2,20)” (64).ố ư ốNgay trong ý th c v vi c mình là th a tác viên c a Đ c Giêsuứ ề ệ ừ ủ ứ Kitô Đ u và M c T , còn có ni m vui vì đã lãnh nh n t Đ cầ ụ ử ề ậ ừ ứ Giêsu Kitô m t ân s ng riêng bi t : ân s ng do đã đ c Chúaộ ủ ệ ủ ượ ch n làm “khí c s ng đ ng” cho công trình c u đ . S l a ch nọ ụ ố ộ ứ ộ ự ự ọ

y ch ng t tình yêu c a Đ c Giêsu Kitô dành cho linh m c. L nấ ứ ỏ ủ ứ ụ ớ h n t t c m i tình yêu khác, tình yêu y đòi ph i đáp tr . Sauơ ấ ả ọ ấ ả ả khi s ng l i, Đ c Giêsu đ t ra cho Phêrô câu h i c b n v tìnhố ạ ứ ặ ỏ ơ ả ề yêu: “Simon con ông Gioan, con có yêu m n Ta h n nh ng ng iế ơ ữ ườ này không?”. Sau khi Phêrô tr l i, s v m i đ c giao phó:ả ờ ứ ụ ớ ượ “Hãy chăn d t các chiên m c a Ta” (Ga 21,15). Đ có th giaoắ ẹ ủ ể ể cho Phêrô đoàn chiên c a Ngài, tr c đó Đ c Giêsu h i xemủ ướ ứ ỏ Phêrô có yêu m n Ngài không. Nh ng th c ra, đó là tình yêu tế ư ự ự do và đi tr c c a chính Đ c Giêsu đã thúc đ y Ngài đ t câu h iướ ủ ứ ẩ ặ ỏ

y cho Phêrô và r i giao phó cho V Tông Đ các chiên “c aấ ồ ị ồ ủ Ngài”. B i đó, b t c hành vi th a tác nào, trong khi d n đ n vi cở ấ ứ ừ ẫ ế ệ yêu m n và ph c v Giáo H i, cũng thúc đ y đ có s chín mu iế ụ ụ ộ ẩ ể ự ồ ngày càng h n trong tình yêu và trong vi c ph c v Đ c Kitôơ ệ ụ ụ ứ Đ u, M c T và Phu Quân c a Giáo H i; tình yêu y luôn luônầ ụ ử ủ ộ ấ đ c coi là s đáp tr l i tình yêu đi tr c, t do và hào phóngượ ự ả ạ ướ ự c a Thiên Chúa trong Đ c Kitô. Đàng khác, s tăng tri n trongủ ứ ự ể tình yêu đ i v i Đ c Giêsu Kitô l i đ nh hình cho s tăng tri nố ớ ứ ạ ị ự ể trong tình yêu đ i v i Giáo H i: “Chúng tôi chăn d t anh emố ớ ộ ắ (pascimus vobis); cùng v i anh em, chúng tôi đ c chăn d tớ ượ ắ (pascimur vobiscum). Nguy n xin Chúa ban cho chúng tôi s cệ ứ m nh đ yêu m n anh em đ n đ có th ch t cho anh em, ho cạ ể ế ế ộ ể ế ặ b ng hi u qu bên ngoài ho c b ng tâm h n bên trong ằ ệ ả ặ ằ ồ (aut effectu aut affectu)” (65).

26. Nh l i giáo hu n quí giá c a Công Đ ng Vaticanô II (66),ờ ờ ấ ủ ồ chúng ta có th n m v ng đ c nh ng đi u ki n, nh ng đòiể ắ ữ ượ ữ ề ệ ữ bu c, nh ng th lo i và nh ng thành qu c a m i t ng quanộ ữ ể ạ ữ ả ủ ố ươ m t thi t ph i có gi a đ i s ng thiêng liêng c a linh m c v iậ ế ả ữ ờ ố ủ ụ ớ vi c thi hành ba th a tác v c a linh m c: L i Chúa, các Bí Tíchệ ừ ụ ủ ụ ờ và công vi c ph c v trong Đ c Ái. Tr c h t linh m c là ệ ụ ụ ứ ướ ế ụ th aừ

62

tác viên L i Chúa. ờ Linh m c đ c hi n thánh và sai đi đ loanụ ượ ế ể báo Tin M ng N c Tr i cho m i ng i, m i g i m i ng i vângừ ướ ờ ọ ườ ờ ọ ọ ườ ph c đ c tin và h ng d n các tín h u đ m i ngày h m t hi uụ ứ ướ ẫ ữ ể ỗ ọ ộ ể bi t và thông hi p sâu xa h n vào m u nhi m c a Thiên Chúa,ế ệ ơ ầ ệ ủ đã đ c Đ c Kitô m c kh i và truy n đ t cho chúng ta. Vì th ,ượ ứ ạ ả ề ạ ế chính linh m c tr c tiên ph i t o đ c m t m i thâm tình sâuụ ướ ả ạ ượ ộ ố đ m gi a b n thân mình v i L i Chúa. Khía c nh ng h c ho cậ ữ ả ớ ờ ạ ữ ọ ặ chú gi i m c d u c n thi t v n ch a đ đ g i là hi u bi t L iả ặ ầ ầ ế ẫ ư ủ ể ọ ể ế ờ Chúa. Linh m c ph i đón nh n L i Chúa v i m t t m lòng m mụ ả ậ ờ ớ ộ ấ ề m i và nguy n c u đ cho L i Chúa th m nh p đ n t n đáyạ ệ ầ ể ờ ấ ậ ế ậ th m ý nghĩ và tình c m c a mình và làm n y sinh n i mình m tẳ ả ủ ả ơ ộ tinh th n m i, làm n y sinh “t t ng c a Chúa” (1 Cr 2,16). B iầ ớ ả ư ưở ủ ở đó, nh ng l i nói và h n n a nh ng l a ch n, nh ng thái đ c aữ ờ ơ ữ ữ ự ọ ữ ộ ủ linh m c ph i làm sao đ ngày càng nên trong su t h n đ i v iụ ả ể ố ơ ố ớ Tin M ng, đ loan báo Tin M ng và làm ch ng cho Tin M ng. Chừ ể ừ ứ ừ ỉ b ng cách “ ” trong L i Chúa mà linh m c có th tr nên môn đằ ở ờ ụ ể ở ệ hoàn h o c a Chúa, có th th u tri t chân lý và có th th c sả ủ ể ấ ệ ể ự ự tr nên t do, v t qua m i tr ng hu ng trái ngh ch ho c xa lở ự ượ ọ ạ ố ị ặ ạ v i Tin M ng (x. Ga 8,31-32). Linh m c ph i là ng i đ u tiên tinớ ừ ụ ả ườ ầ vào L i Chúa v i ý th c tròn đ y r ng nh ng l i lẽ trong th a tácờ ớ ứ ầ ằ ữ ờ ừ v c a mình không ph i là “c a mình” nh ng là c a Đ ng đã saiụ ủ ả ủ ư ủ ấ mình. Linh m c không ph i làm ch L i Chúa : linh m c là ng iụ ả ủ ờ ụ ườ ph c v L i. Không ph i linh m c là ng i duy nh t chi m h uụ ụ ờ ả ụ ườ ấ ế ữ L i Chúa : linh m c là ng i m c n L i Chúa đ i v i dân Thiênờ ụ ườ ắ ợ ờ ố ớ Chúa. Chính b i vì ngài rao gi ng Tin M ng và đ ngài có th raoở ả ừ ể ể gi ng Tin M ng mà linh m c, cũng nh Giáo H i, càng ngày càngả ừ ụ ư ộ ph i ý th c r ng chính mình cũng c n ph i đ c liên l phúc âmả ứ ằ ầ ả ượ ỉ hoá (67). Linh m c loan báo l i Chúa, v i t cách là th a tác viên,ụ ờ ớ ư ừ linh m c tham d vào quy n làm ngôn s c a Đ c Kitô và c aụ ự ề ứ ủ ứ ủ Giáo H i. Vì công vi c y, đ cho chính mình cũng nh cho các tínộ ệ ấ ể ư h u b o đ m có đ c s chuy n đ t Tin M ng trong tính toànữ ả ả ượ ự ể ạ ừ v n c a nó, linh m c đ c m i g i trau d i n i mình m t sẹ ủ ụ ượ ờ ọ ồ ơ ộ ự nh y c m, m t tr ng thái ng s n và m t s g n bó đ c bi t đ iạ ả ộ ạ ứ ẵ ộ ự ắ ặ ệ ố v i Truy n Th ng s ng đ ng c a Giáo H i và đ i v i Hu nớ ề ố ố ộ ủ ộ ố ớ ấ Quy n c a Giáo H i. T t c m i đi u y không xa l đ i v i L iề ủ ộ ấ ả ọ ề ấ ạ ố ớ ờ

63

Chúa nh ng góp ph n cho vi c c t nghĩa L i Chúa đ c chu nư ầ ệ ắ ờ ượ ẩ xác h n và b o v ý nghĩa chính hi u cho L i Chúa (68).ơ ả ệ ệ ờNh t là trong vi c ấ ệ c hành các bí tích, ử cũng nh trong vi c cư ệ ử hành Ph ng V các Gi Kinh, linh m c đ c m i g i s ng vàụ ụ ờ ụ ượ ờ ọ ố bi u l s th ng nh t sâu xa gi a vi c thi hành th a tác v vàể ộ ự ố ấ ữ ệ ừ ụ đ i s ng thiêng liêng c a mình. Là ân s ng đ c ban cho Giáoờ ố ủ ủ ượ H i, bí tích Thánh Th là nguyên lý cho s thánh thi n và là l iộ ể ự ệ ờ m i g i h ng đ n s thánh hoá. Đ i v i linh m c, bí tích Thánhờ ọ ướ ế ự ố ớ ụ Th chi m m t v trí th t s trung tâm, trong th a tác v cũngể ế ộ ị ậ ự ừ ụ nh trong đ i s ng thiêng liêng c a Ngài. “B i vì Bí tích Thánhư ờ ố ủ ở Th ch a đ ng t t c kho tàng thiêng liêng c a Giáo H i, nghĩaể ứ ự ấ ả ủ ộ là ch a đ ng chính Chúa Kitô, Chiên V t Qua, bánh h ng s ng :ứ ự ượ ằ ố thân mình Ngài có s s ng nh Chúa Thánh Th n và t o s s ng,ự ố ờ ầ ạ ự ố thân hình y ban s s ng cho m i ng i, m i g i h và h ngấ ự ố ọ ườ ờ ọ ọ ướ d n h cùng k t hi p v i Ngài hi n dâng chính cu c đ i c aẫ ọ ế ệ ớ ế ộ ờ ủ riêng mình, hi n dâng công vi c c a mình và hi n dâng toàn thế ệ ủ ế ể t o v t” (69).ạ ậT nh ng bí tích khác nhau và cách riêng t ân s ng lo i bi t thu cừ ữ ừ ủ ạ ệ ộ v t ng bí tích, đ i s ng thiêng liêng c a linh m c nh n đ cề ừ ờ ố ủ ụ ậ ượ nh ng d u n riêng bi t : th c v y, đ i s ng y đ c c ch hoáữ ấ ấ ệ ự ậ ờ ố ấ ượ ơ ế và đ c u n n n nh vào nh ng đ c tính và đòi bu c đa d ng c aượ ố ắ ờ ữ ặ ộ ạ ủ các bí tích đ c c hành và đ c c m nghi m b ng cu c s ng.ượ ử ượ ả ệ ằ ộ ốTôi mu n có m t l i nh c nh đ c bi t v bí tích Th ng H i màố ộ ờ ắ ở ặ ệ ề ố ố các linh m c là th a tác viên nh ng đ ng th i cũng ph i làụ ừ ư ồ ờ ả nh ng th nhân, t đó tr nên nh ng ng i làm ch ng cho lòngữ ụ ừ ở ữ ườ ứ t bi nhân ái c a Thiên Chúa đ i v i ng i cõ t i. Tôi đ ngh l nừ ủ ố ớ ườ ộ ề ị ầ n a đi u mà Tôi đã vi t trong Tông Hu n ữ ề ế ấ Reconciliatio et poenitentia : “Cũng nh đ i s ng c a các anh em giáo dân và tu sĩư ờ ố ủ c a mình, đ i s ng thiêng liêng và m c v c a linh m c ch giủ ờ ố ụ ụ ủ ụ ỉ ữ đ c ph m ch t và lòng nhi t thành n u nh cá nhân linh m cượ ẩ ấ ệ ế ư ụ bi t th c hành bí tích Th ng H i m t cách chuyên c n và nghiêmế ự ố ố ộ ầ ch nh. Vi c c hành bí tích Thánh Th và làm th a tác viên c aỉ ệ ử ể ừ ủ các bí tích khác, nhi t tâm tông đ , nh ng giao ti p v i các tínệ ồ ữ ế ớ h u, s hi p thông v i các anh em linh m c, s c ng tác v i giámữ ự ệ ớ ụ ự ộ ớ m c, đ i s ng c u nguy n, nói tóm l i, toàn b đ i s ng linhụ ờ ố ầ ệ ạ ộ ờ ố

64

m c ph i nh n ch u m t s thoái hoá không th tránh kh i n u,ụ ả ậ ị ộ ự ể ỏ ế vì coi th ng hay vì b t c m t lý do nào khác, linh m c khôngườ ấ ứ ộ ụ th ng đ u ch y đ n v i bí tích Th ng H i b ng m t đ c tin vàườ ề ạ ế ớ ố ố ằ ộ ứ m t lòng đ o đ c chân chính. Linh m c nào mà không x ng t iộ ạ ứ ụ ư ộ n a ho c x ng t i m t cách ch ng ra gì thì ữ ặ ư ộ ộ ẳ con ng i linh m cườ ụ cũng nh ư ho t đ ng linh m c ạ ộ ụ sẽ mau chóng c m th đi u y vàả ụ ề ấ chính c ng đoàn mà linh m c là ng i m c t cũng không kh iộ ụ ườ ụ ử ỏ nh n ra” (70).ậSau h t, các linh m c đ c m i g i thi hành quy n bính và ph cế ụ ượ ờ ọ ề ụ v Đ c Giêsu Kitô Đ u và M c T c a Giáo H i ụ ứ ầ ụ ử ủ ộ b ng cách thôiằ thúc và d n d t c ng đoàn Giáo H i, ẫ ắ ộ ộ nghĩa là b ng cách quy t “giaằ ụ đình c a Thiên Chúa, m t c ng đoàn huynh đ ch có chung m tủ ộ ộ ệ ỉ ộ linh h n, và, nh Chúa Kitô trong Chúa Thánh Th n, các linh m cồ ờ ầ ụ d n d t c ng đoàn y đ n v i Thiên Chúa là Cha” (71). Tráchẫ ắ ộ ấ ế ớ nhi m cai qu n y ệ ả ấ (“munus regendi”) là m t trách nhi m r t tộ ệ ấ ế nh và ph c t p đòi h i, ngoài s chú tâm đ i v i t ng ng i vàị ứ ạ ỏ ự ố ớ ừ ườ t ng n g i khác bi t, ph i có kh năng đi u h p m i ân hu vàừ ơ ọ ệ ả ả ề ợ ọ ệ đ c s ng mà Chúa Thánh Th n kh i d y trong c ng đoàn b ngặ ủ ầ ơ ậ ộ ằ cách ki m nghi m chúng và m c giá tr cho chúng h u xây d ngể ệ ặ ị ầ ự Giáo H i, luôn luôn trong s hi p nh t v i các giám m c. Đây làộ ự ệ ấ ớ ụ m t th a tác v đ i linh m c ph i có m t đ i s ng thiêng liêngộ ừ ụ ờ ụ ả ộ ờ ố sâu đ m, gi u nh ng ph m cách và nhân đ c dành riêng choậ ầ ữ ẩ ứ ng i “ch t a” và “ch đ o” m i c ng đoàn, cho ng i “niênườ ủ ọ ỉ ạ ọ ộ ườ tr ng” hi u theo nghĩa m nh nh t và cao quí nh t c a t ng ,ưở ể ạ ấ ấ ủ ừ ữ đó là lòng trung thành, tính nh t quán, s khôn ngoan, kh năngấ ự ả ti p nh n m i ng i, thái đ hoà nhã, l p tr ng v ng ch c vế ậ ọ ườ ộ ậ ườ ữ ắ ề nh ng đi u c t y u, s t b đ i v i nh ng quan đi m quá chữ ề ố ế ự ừ ỏ ố ớ ữ ể ủ quan, lòng vô v l i t b n thân, tính kiên nh n, lòng hăng say d nị ợ ự ả ẫ ấ thân m i ngày, ni m tin c y vào ho t đ ng th m kín c a ân s ngỗ ề ậ ạ ộ ầ ủ ủ đ c bi u l n i nh ng ng i đ n s và n i nh ng ng i nghèoượ ể ộ ơ ữ ườ ơ ơ ơ ữ ườ (x. Tt 1,7-8).

Cu c s ng c a ng i linh m c và tính tri t đ c a Tin M ngộ ố ủ ườ ụ ệ ể ủ ừ27. Th n Khí Chúa ng trên tôi (Lc 4,18). Chúa Thánh Th n đ cầ ự ầ ượ ban t ng nh bí tích Truy n Ch c Thánh là ngu n m ch thánhặ ờ ề ứ ồ ạ thi n và là l i m i g i thánh hoá. B i vì, tr c h t, Ngài làm choệ ờ ờ ọ ở ướ ế

65

linh m c nên đ ng hình đ ng d ng v i Đ c Kitô Đ u và M c Tụ ồ ồ ạ ớ ứ ầ ụ ử c a Giáo H i và Ngài giao phó cho linh m c chu toàn s m nhủ ộ ụ ứ ệ làm ngôn s , làm t t và làm vua nhân danh và thay m t Đ cứ ư ế ặ ứ Kitô. Ti p đ n, Ngài thôi thúc linh m c và t o sinh khí cho cu cế ế ụ ạ ộ s ng th ng nh t c a linh m c, vun đ p b ng nh ng ân hu vàố ườ ậ ủ ụ ắ ằ ữ ệ nh ng đòi bu c, nh ng nhân đ c và nh ng khí th , c th hoáữ ộ ữ ứ ữ ế ụ ể trong đ c ái m c v . Đ c ái này là t ng h p nh ng giá tr vàứ ụ ụ ứ ổ ợ ữ ị nh ng nhân đ c d a theo Tin M ng và là s c m nh nâng đ sữ ứ ự ừ ứ ạ ỡ ự phát tri n các giá tr và các nhân đ c y cho t i m c tr n h oể ị ứ ấ ớ ứ ọ ả Kitô Giáo (72).

Đ i v i h t m i Kitô h u không lo i tr m t ai, tính tri t đ Tinố ớ ế ọ ữ ạ ừ ộ ệ ể M ng là m t đòi bu c c b n và b t kh thay th , phát xu t từ ộ ộ ơ ả ấ ả ế ấ ừ l i Đ c Kitô m i g i n i gót Ngài và noi g ng Ngài, b ng cáchờ ứ ờ ọ ố ươ ằ c y d a vào s hi p thông đ i s ng ch t chẽ v i Ngài, do tácậ ự ự ệ ờ ố ặ ớ đ ng c a Chúa Thánh Th n (x. Mt 8,18-20; 10,37-39; Mc 8,34-38;ộ ủ ầ 10,17-21; Lc 9,57-62). Chính đòi bu c y cũng đ ng th i liên canộ ấ ồ ờ đ n các linh m c, ch ng nh ng b i vì các linh m c “trong” Giáoế ụ ẳ ữ ở ụ ở H i, nh ng còn b i vì các linh m c đ ng “tr c” Giáo H i, v i tộ ư ở ụ ứ ướ ộ ớ ư cách là đã nên đ ng hình d ng v i Đ c Kitô Đ u và M c T , đãồ ạ ớ ứ ầ ụ ử đ c thánh hi n và đã d n thân vào trong th a tác v đ c ph iượ ế ấ ừ ụ ượ ố trí, đã đ c thôi thúc b i đ c ái m c v . Trong tinh th n tri t đượ ở ứ ụ ụ ầ ệ ể c a Tin M ng và đ bi u l tinh th n y, có r t nhi u nhân đ củ ừ ể ể ộ ầ ấ ấ ề ứ và đòi bu c luân lý mang tính đ nh đo t đ i v i đ i s ng m c vộ ị ạ ố ớ ờ ố ụ ụ và thiêng liêng c a linh m c đã đ c khai hoa k t nh y. Chúng taủ ụ ượ ế ụ có th nêu d n ch ng h n đ c tin, thái đ khiêm nh ng tr cể ẫ ẳ ạ ứ ộ ượ ướ m u nhi m Thiên Chúa, lòng t ái, s c n tr ng. Nh ng “l iầ ệ ừ ự ẩ ọ ữ ờ khuyên Phúc Âm” mà Đ c Giêsu đ ngh trong Bài Gi ng Trênứ ề ị ả Núi là m t hình th c di n đ t u vi t c a tính tri t đ Tin M ngộ ứ ễ ạ ư ệ ủ ệ ể ừ (x. Mt 5-7). Trong s ố nh ng l i khuyênữ ờ đ c ph i trí m t thi tượ ố ậ ế v i nhau y, có đ c vâng ph c, đ c khi t t nh và đ c nghèo khóớ ấ ứ ụ ứ ế ị ứ (73). Linh m c đ c m i g i s ng các l i khuyên y theo nh ngụ ượ ờ ọ ố ờ ấ ữ th th c và h n n a, theo nh ng c u cánh và ý nghĩa nguyênể ứ ơ ữ ữ ứ th y, nh chúng đã phát xu t t căn tính c a linh m c và bi u lủ ư ấ ừ ủ ụ ể ộ căn tính y.ấ

66

28. Trong s nh ng đ c tính c n thi t nh t cho th a tác v linhố ữ ứ ầ ế ấ ừ ụ m c, ph i k đ n tr ng thái ng tr c c a tâm h n nh đó cácụ ả ể ế ạ ứ ự ủ ồ ờ linh m c không tìm ý riêng c a mình nh ng tìm ý c a Đ ng đãụ ủ ư ủ ấ sai phái mình (x. Ga 4,34; 5,30; 6,38)” (74). Đó chính là đ c vângứ ph c ụ v n mang m t s đ c đi m riêng đ i v i tr ng h p đ iố ộ ố ặ ể ố ớ ườ ợ ờ s ng thiêng liêng linh m c.ố ụTr c h t đó là m t s ướ ế ộ ự vâng ph c “tông truy n”, ụ ề hi u theo nghĩaể công nh n, yêu m n và ph c v Giáo H i trong c c u ph m tr tậ ế ụ ụ ộ ơ ấ ẩ ậ c a Giáo H i. Qu v y, không th có th a tác v linh m c n uủ ộ ả ậ ể ừ ụ ụ ế không có hi p thông v i Đ c Giáo Hoàng và v i giám m c đoàn,ệ ớ ứ ớ ụ cách riêng v i giám m c giáo ph n mà linh m c m c n vì đãớ ụ ậ ụ ắ ợ h a “tôn kính v i tâm tình hi u th o và vâng ph c” trong ngàyứ ớ ế ả ụ th phong. Vi c “tuân ph c” nh ng v n m gi quy n bính trongụ ệ ụ ư ị ắ ữ ề Giáo H i không h gây nh c nhã, nh ng l i là hoa qu c a t doộ ề ụ ư ạ ả ủ ự có trách nhi m n i linh m c và chính linh m c đón nh n nh ngệ ơ ụ ụ ậ ữ đòi bu c c a m t đ i s ng Giáo H i có c c u và có t ch c. Linhộ ủ ộ ờ ố ộ ơ ấ ổ ứ m c cũng đón nh n n phân đ nh và n ý th c trách nhi mụ ậ ơ ị ơ ứ ệ trong nh ng quy t đ nh mang chi u kích Giáo H i. Ân s ng y,ữ ế ị ề ộ ủ ấ Đ c Giêsu đã t ng ban cho các Tông Đ và nh ng ng i kứ ặ ồ ữ ườ ế nhi m các ngài đ cho m u nhi m Giáo H i đ c b o t n m tệ ể ầ ệ ộ ượ ả ồ ộ cách trung thành và đ cho m i dây n i k t c ng đoàn Kitô h uể ố ố ế ộ ữ đ c gìn gi trên con đ ng duy nh t d n đ a Giáo H i t i b nượ ữ ườ ấ ẫ ư ộ ớ ế c u đ .ứ ộĐ c vâng ph c Kitô giáo chính hi u, v i nh ng đ ng l c chu nứ ụ ệ ớ ữ ộ ự ẩ xác và v i s tuân gi không vì tinh th n nô l , giúp cho linh m cớ ự ữ ầ ệ ụ thi hành quy n bính mà linh m c có s v thi hành đ i v i dânề ụ ứ ụ ố ớ Thiên Chúa, sao cho Tin M ng nh th xuyên th u chính mình:ừ ư ể ấ không theo ch nghĩa đ c tài và cũng không áp d ng nh ngủ ộ ụ ữ ph ng th m dân. Ch ng i nào bi t vâng ph c trong Đ cươ ế ỵ ỉ ườ ế ụ ứ Kitô m i bi t làm sao đ yêu c u ng i khác vâng ph c trongớ ế ể ầ ườ ụ tinh th n Tin M ng.ầ ừNgoài ra, đ c vâng ph c c a linh m c còn bi u l m t đòi bu cứ ụ ủ ụ ể ộ ộ ộ mang chi u kích “c ng đ ng”: đó không ph i là s vâng ph c c aề ộ ồ ả ự ụ ủ m t cá nhân bi t l p đ i v i quy n bính, nh ng ng c l i đó làộ ệ ậ ố ớ ề ư ượ ạ s vâng ph c h i nh p m t cách sâu đ m vào trong s hi p nh tự ụ ộ ậ ộ ậ ự ệ ấ

67

c a linh m c đoàn, trong khi linh m c đoàn, v i t cách là c ngủ ụ ụ ớ ư ộ đoàn, đ c m i g i s ng trong s h p tác chân tình v i giámượ ờ ọ ố ự ợ ớ m c và, qua giám m c v i v k nhi m thánh Phêrô (75).ụ ụ ớ ị ế ệKhía c nh y trong đ c vâng ph c c a linh m c đòi h i m t sạ ấ ứ ụ ủ ụ ỏ ộ ự kh ch đáng k : m t đàng, linh m c ph i t p làm quen đ đ ngổ ế ể ộ ụ ả ậ ể ừ quá g n bó v i nh ng s thích riêng c a mình và v i nh ng quanắ ớ ữ ở ủ ớ ữ đi m riêng c a mình; đàng khác linh m c ph i nh ng cho cácể ủ ụ ả ượ anh em đ ng s kho ng cách c n thi t đ h có th bi u d ngồ ự ả ầ ế ể ọ ể ể ươ tài ngh và kh năng c a h , mà không h ganh t , phân bì ho cệ ả ủ ọ ề ị ặ kình ch ng. Đ c vâng ph c c a linh m c là m t s vâng ph cố ứ ụ ủ ụ ộ ự ụ liên đ i, b i vì đ c xây d ng trên s ki n linh m c thu c vớ ở ượ ự ự ệ ụ ộ ề linh m c đoàn duy nh t và b i vì, luôn luôn gi a lòng linh m cụ ấ ở ữ ụ đoàn và cùng v i linh m c đoàn, bi u l nh ng đ ng h ng vàớ ụ ể ộ ữ ườ ướ nh ng l a ch n đ ng trách nhi m.ữ ự ọ ồ ệSau h t, đ c vâng ph c c a linh m c mang m t tính ch t riêngế ứ ụ ủ ụ ộ ấ bi t, tính ch t ệ ấ “m c v ”.ụ ụ Đi u y có nghĩa là linh m c s ng trongề ấ ụ ố m t b u khí liên l ng tr c và s n sàng đ cho mình b ch p giộ ầ ỉ ứ ự ẵ ể ị ộ ữ hay, có th nói, đ cho mình b “ăn” do b i nh ng nhu c u vàể ể ị ở ữ ầ nh ng đòi h i dĩ nhiên c n ph i h p lý c a đoàn chiên; nh ngữ ỏ ầ ả ợ ủ ữ nhu c u và đòi h i y m t đôi khi c n ph i đ c đem ra phânầ ỏ ấ ộ ầ ả ượ đ nh và ki m ch ng, th nh ng không th ch i cãi đ c r ngị ể ứ ế ư ể ố ượ ằ cu c s ng c a ng i linh m c hoàn toàn đ c l p đ y b i s đóiộ ố ủ ườ ụ ượ ấ ầ ở ự khát Tin M ng, đói khát lòng tin, đói khát hy v ng, đói khát tìnhừ ọ yêu Thiên Chúa và đói khát m u nhi m Thiên Chúa, m t s đóiầ ệ ộ ự khát, có th đ c nh n th c nhi u hay ít, đang hi n h u trongể ượ ậ ứ ề ệ ữ đoàn dân Thiên Chúa đ c giao phó cho linh m c.ượ ụ29. Công đ ng vi t: trong s nh ng l i khuyên Phúc Âm, “tr cồ ế ố ữ ờ ướ tiên ph i k đ n h ng ân quí giá là ân s ng mà Chúa Cha đã banả ể ế ồ ủ cho m t s ng i (x. Mt 19,11; 1Cr 7,7), đó là n t hi n cho m tộ ố ườ ơ ự ế ộ mình Thiên Chúa d dàng h n và v i m t con tim không chia s tễ ơ ớ ộ ớ (x. 1Cr 7,32-34), trong b c s ng đ ng trinh ho c đ c thân. Sậ ố ồ ặ ộ ự ti t d c hoàn toàn vì N c Tr i y đã luôn luôn là đ i t ng, vế ụ ướ ờ ấ ố ượ ề phía Giáo H i, c a m t ni m vinh d đ c bi t, nh là d u ch vàộ ủ ộ ề ự ặ ệ ư ấ ỉ tr l c cho đ c ái và nh là ngu n m ch riêng bi t làm tr sinhợ ự ứ ư ồ ạ ệ ổ hoa trái thiêng liêng trong th gi i” (76). Trong b c s ng đ ngế ớ ậ ố ồ

68

trinh và đ c thân, đ c khi t t nh duy trì ý nghĩa c b n c a nó,ộ ứ ế ị ơ ả ủ nghĩa là ý nghĩa c a m t đ i s ng tính d c con ng i đ c thủ ộ ờ ố ụ ườ ượ ể hi n nh là m t ph ng cách bi u l chính hi u và nh là m tệ ư ộ ươ ể ộ ệ ư ộ l i n o ph c v quí giá cho tình yêu hi p thông và trao hi n liênố ẻ ụ ụ ệ ế v . Ý nghĩa y ti m n và t n t i m t cách tròn đ y trong b cị ấ ề ẩ ồ ạ ộ ầ ậ s ng đ ng trinh là b c s ng, m c d u kh c t đ i s ng hônố ồ ậ ố ặ ầ ướ ừ ờ ố nhân, th hi n “ý nghĩa phu thê” c a thân xác, nh vào s hi pể ệ ủ ờ ự ệ thông và s trao hi n liên v v i Đ c Giêsu Kitô và v i Giáo H iự ế ị ớ ứ ớ ộ c a Ngài; s hi p thông y và s trao hi n y là hình nh tiênủ ự ệ ấ ự ế ấ ả báo và là c m n m tr c h ng v c a s hi p thông trao hi nả ế ướ ươ ị ủ ự ệ ế hoàn h o và vĩnh vi n trên tr i: “Trong b c s ng đ ng trinh, conả ễ ờ ậ ố ồ ng i p ni m mong đ i, ngay c trong thân xác mình, ngàyườ ấ ủ ề ợ ả d ti c c i cánh chung c a Đ c Kitô v i Giáo H i, và con ng iự ệ ướ ủ ứ ớ ộ ườ t trao hi n hoàn toàn chính mình cho Giáo H i v i hy v ng Đ cự ế ộ ớ ọ ứ Kitô sẽ trao t ng chính Ngài cho Giáo H i trong chân lý tr n v nặ ộ ọ ẹ c a đ i s ng vĩnh c u” (77).ủ ờ ố ửD i ánh sáng y, ng i ta có th d dàng hi u đ c và đánh giáướ ấ ườ ể ễ ể ượ đ c nh ng nguyên do đã d n t i s l a ch n qua nhi u th kượ ữ ẫ ớ ự ự ọ ề ế ỷ c a Giáo H i Tây Ph ng và đã làm cho Giáo H i Tây Ph ng,ủ ộ ươ ộ ươ m c cho m i khó khăn và m i bình ph m đ c nêu lên quaặ ọ ọ ẩ ượ nhi u giai đo n, duy trì quy t đ nh ch phong ch c linh m c choề ạ ế ị ỉ ứ ụ nh ng ng i mà quy t mình đ c Thiên Chúa m i g i s ng nữ ườ ế ượ ờ ọ ố ơ trinh khi t trong b c s ng đ c thân tuy t đ i và vĩnh vi n.ế ậ ố ộ ệ ố ễCác Ngh Ph c Th ng H i Đ ng đã di n đ t t t ng c a cácị ụ ượ ộ ồ ễ ạ ư ưở ủ ngài cách rõ r t và m nh mẽ trong m t l i đ ngh quan tr ngệ ạ ộ ờ ề ị ọ đáng cho chúng ta nh c l i tr n v n và nguyên văn. “M c d uắ ạ ọ ẹ ặ ầ v n tôn tr ng k lu t c a các Giáo H i Đông Ph ng, xác tínẫ ọ ỷ ậ ủ ộ ươ r ng đ c trinh khi t toàn v n trong b c đ c thân linh m c làằ ứ ế ẹ ậ ộ ụ m t đ c s ng, Th ng H i Đ ng nh c nh các linh m c r ngộ ặ ủ ượ ộ ồ ắ ở ụ ằ đ c trinh khi t y chính là h ng ân vô giá c a Thiên Chúa dànhứ ế ấ ồ ủ cho Giáo H i và đ c trinh khi t y bày t cho th gi i hi n đ iộ ứ ế ấ ỏ ế ớ ệ ạ m t giá tr ngôn s . Th ng H i Đ ng l n này, m t l n n a vàộ ị ứ ượ ộ ồ ầ ộ ầ ữ m t cách m nh mẽ, kh ng đ nh l i đi u mà Giáo H i La mã vàộ ạ ẳ ị ạ ề ộ m t s l ch Đông Ph ng đòi h i, r ng ch c linh m c chộ ố ễ ế ươ ỏ ằ ứ ụ ỉ đ c phong ban cho nh ng ng i đã lãnh nh n t Thiên Chúaượ ữ ườ ậ ừ

69

h ng ân có đ c n g i s ng trinh khi t trong b c đ c thânồ ượ ơ ọ ố ế ậ ộ (không thành ki n đ i v i truy n th ng c a m t s Giáo H iế ố ớ ề ố ủ ộ ố ộ Đông Ph ng và đ i v i m t s tr ng h p đ c bi t trong đó cóươ ố ớ ộ ố ườ ợ ặ ệ nh ng giáo sĩ s ng đ i đôi b n v n xu t th n t nh ng giáo pháiữ ố ờ ạ ố ấ ấ ừ ữ khác m i tr l i đ o công giáo và v n là tr ng h p ngo i l đ iớ ở ạ ạ ố ườ ợ ạ ệ ố v i thông đi p c a Đ c Phaolô VI v đ i s ng đ c thân linhớ ệ ủ ứ ề ờ ố ộ m c) [s 42]. Th ng H i Đ ng không mu n đ v ng v n n iụ ố ượ ộ ồ ố ể ươ ấ ơ tâm trí b t c ai m t chút hoài nghi nào liên quan t i ý đ nh kiênấ ứ ộ ớ ị quy t c a Giáo H i là duy trì lu t bu c s ng đ c thân vĩnh vi nế ủ ộ ậ ộ ố ộ ễ do t do l a ch n đ i v i các ng sinh đ c th phong linh m c,ự ự ọ ố ớ ứ ượ ụ ụ trong nghi l La Mã. Th ng H i Đ ng đ ngh b c s ng đ cễ ượ ộ ồ ề ị ậ ố ộ thân ph i đ c trình bày và c t nghĩa trong t t c s phong phúả ượ ắ ấ ả ự t n i Thánh Kinh, th n h c và tu đ c h c, nh là h ng ân quíừ ơ ầ ọ ứ ọ ư ồ giá mà Thiên Chúa ban cho Giáo H i và nh là d u ch c a N cộ ư ấ ỉ ủ ướ Chúa v n không thu c v th gian này, đ ng th i là d u ch choố ộ ề ế ồ ờ ấ ỉ tình yêu c a Thiên Chúa đ i v i th gian này, cũng nh cho tìnhủ ố ớ ế ư yêu không chia s t c a linh m c đ i v i Thiên Chúa và đ i v iớ ủ ụ ố ớ ố ớ dân Thiên Chúa, làm sao đ cho b c s ng đ c thân đ c nhìnể ậ ố ộ ượ nh n nh là m t y u t tích c c làm cho ch c linh m c đ cậ ư ộ ế ố ự ứ ụ ượ nên phong phú” (78).

Đi u r t quan tr ng, đó là linh m c ph i hi u đ c đ ng l c vàề ấ ọ ụ ả ể ượ ộ ự nguyên do th n h c d n t i lu t c a Giáo H i v b c s ng đ cầ ọ ẫ ớ ậ ủ ộ ề ậ ố ộ thân. V i tính cách là lu t, nó di n đ tớ ậ ễ ạ ý đ nh c a Giáo H i, ị ủ ộ ngay c tr c khi ch th bày t ý mu n đáp ng c a mình. Nh ng ýả ướ ủ ể ỏ ố ứ ủ ư đ nh c a Giáo H i tìm đ c đ ng l c và nguyên do t i h u n iị ủ ộ ượ ộ ự ố ậ ơ m i liên k t gi a b c s ng đ c thân v i vi c Phong Ch c Thánh,ố ế ữ ậ ố ộ ớ ệ ứ nh đó linh m c đ c nên đ ng hình d ng v i Đ c Giêsu Kitôờ ụ ượ ồ ạ ớ ứ Đ u và Phu Quân c a Giáo H i. Giáo H i xét nh là Hi n Thê c aầ ủ ộ ộ ư ề ủ Đ c Giêsu Kitô mong mu n đ c linh m c yêu m n m t cáchứ ố ượ ụ ế ộ hoàn toàn và đ c chi m gi ng nh Đ c Giêsu Kitô Đ u và Phuộ ế ố ư ứ ầ Quân đã yêu m n Giáo H i. Đ i s ng đ c thân linh m c lúc y sẽế ộ ờ ố ộ ụ ấ là s trao hi n chính mình ự ế trong và v iớ Đ c Kitô ứ cho Giáo H iộ Ngài và sẽ bi u l công vi c ph c v mà linh m c th c thi choể ộ ệ ụ ụ ụ ự Giáo H i trong Chúa Kitô và v i Chúa Kitô.ộ ớ

70

Vì nh m đ n m t đ i s ng thiêng liêng chính hi u, linh m c c nắ ế ộ ờ ố ệ ụ ầ ph i quan ni m và s ng b c đ c thân không ph i nh m t y uả ệ ố ậ ộ ả ư ộ ế t riêng rẽ và thu n túy tiêu c c, nh ng nh m t trong nh ngố ầ ự ư ư ộ ữ s c thái c a m t đ ng h ng tích c c, lo i bi t và đ c tr ngắ ủ ộ ườ ướ ự ạ ệ ặ ư c a nhân cách linh m c. T b cha m mình, linh m c n i gótủ ụ ừ ỏ ẹ ụ ố Đ c Giêsu M c T Nhân Lành trong m t s hi p thông tôngứ ụ ử ộ ự ệ truy n, đ ph c v dân Chúa. B c s ng đ c thân b i đó c n ph iề ể ụ ụ ậ ố ộ ở ầ ả đ c đón nh n v i m t quy t đ nh t do và ng p tràn yêuượ ậ ớ ộ ế ị ự ậ th ng, c n ph i đ c c i ti n liên l , nh là m t h ng ân vô giáươ ầ ả ượ ả ế ỉ ư ộ ồ c a Thiên Chúa, nh là m t “tr l c cho đ c ái m c v ” (79),ủ ư ộ ợ ự ứ ụ ụ nh là m t s tham d riêng bi t vào tình ph t c a Thiênư ộ ự ự ệ ụ ử ủ Chúa và vào s s n sinh c a Giáo H i, nh là m t ch ng t choự ả ủ ộ ư ộ ứ ừ V ng Qu c cánh chung đ c ban cho th gi i. Đ s ng t t cươ ố ượ ế ớ ể ố ố ả nh ng đòi h i luân lý, m c v và thiêng liêng c a b c đ c thânữ ỏ ụ ụ ủ ậ ộ linh m c, tuy t đ i c n thi t ph i c u nguy n v i lòng khiêmụ ệ ố ầ ế ả ầ ệ ớ nh ng và c y tin, nh l i nh c nh c a Công Đ ng: “Ch c h n,ượ ậ ư ờ ắ ở ủ ồ ắ ẳ trong th gi i hi n nay, có r t nhi u ng i tuyên b r ng khôngế ớ ệ ấ ề ườ ố ằ th nào th c hi n đ c ti t d c hoàn toàn: đó là m t lý do h nể ự ệ ượ ế ụ ộ ơ n a đ các linh m c ph i khiêm t n và kiên trì c u xin, trong sữ ể ụ ả ố ầ ự k t hi p v i Giáo h i, n trung thành, là n không bao gi b tế ệ ớ ộ ơ ơ ờ ị ừ ch i v i m i ng i” (80). Ngoài ra, nh liên k t vi c c u nguy nố ớ ọ ườ ờ ế ệ ầ ệ v i các bí tích c a Giáo H i và v i n l c kh ch , linh m c sẽ cóớ ủ ộ ớ ỗ ự ổ ế ụ đ c ni m hy v ng trong nh ng khó khăn, n tha th trongượ ề ọ ữ ơ ứ nh ng l i ph m, lòng tin c y và s can đ m trong vi c ti p t cữ ỗ ạ ậ ự ả ệ ế ụ ti n b c.ế ướ30. Về đ c nghèo khó theo tinh th n Tin M ng, ứ ầ ừ các Ngh Phị ụ Th ng H i Đ ng đã đ a ra m t l i mô t cô đ ng và sâu s cượ ộ ồ ư ộ ố ả ọ ắ h n bao gi h t, trình bày đ c nghèo khó nh là vi c “đem m iơ ờ ế ứ ư ệ ọ c a c i (tous les biens) tùng ph c C a C i t i th ng (Bienủ ả ụ ủ ả ố ượ suprême) là Thiên Chúa và V ng Qu c c a Ngài” (81). Trongươ ố ủ th c t , ch ng i nào chiêm ng m và s ng m u nhi m Thiênự ế ỉ ườ ắ ố ầ ệ Chúa nh là C a C i đ c nh t và t i th ng, nh là ngu n phongư ủ ả ộ ấ ố ượ ư ồ phú th c th và vĩnh vi n, m i có th hi u và th c hành đ cự ụ ễ ớ ể ể ự ứ nghèo khó. Đ c nghèo khó ch c ch n không ph i là khinh chê vàứ ắ ắ ả t ch i nh ng c a c i v t ch t, nh ng là t do s d ng nh ngừ ố ữ ủ ả ậ ấ ư ự ử ụ ữ c a c i y và đ ng th i vui v t kh c chúng v i m t tr ngủ ả ấ ồ ờ ẻ ừ ướ ớ ộ ạ

71

thái ng tr c n i tâm, đ i v i Thiên Chúa và đ i v i nh ng kứ ự ộ ố ớ ố ớ ữ ế ho ch c a Ngài.ạ ủS nghèo khó c a linh m c, vì lý do linh m c nh bí tích nênự ủ ụ ụ ờ đ ng hình d ng v i Đ c Kitô Đ u và M c T , m c l y nh ng đ cồ ạ ớ ứ ầ ụ ử ặ ấ ữ ặ đi m m c v chính xác. Các Ngh Ph Th ng H i Đ ng đã d ngể ụ ụ ị ụ ượ ộ ồ ừ chân n i nh ng đ c đi m y b ng cách l p l i và khai tri n giáoơ ữ ặ ể ấ ằ ặ ạ ể hu n c a công đ ng (82). Cùng v i nh ng đ c đi m khác, cácấ ủ ồ ớ ữ ặ ể ngài vi t: “Theo g ng Chúa Kitô, Đ ng v n giàu sang đã hoá nênế ươ ấ ố nghèo khó vì yêu th ng chúng ta (x. 2Cr 8,9), các linh m c ph iươ ụ ả coi ng i nghèo và nh ng ng i y u đu i nh là đ c giao phóườ ữ ườ ế ố ư ượ cho mình m t cách đ c bi t, và ph i có kh năng nêu ch ng táộ ặ ệ ả ả ứ nghèo khó b ng m t đ i s ng gi n d và kh c kh , vì đã quen tằ ộ ờ ố ả ị ắ ổ ừ b m t cách qu ng đ i nh ng gì là d th a ỏ ộ ả ạ ữ ư ừ (Optatam totius, ĐT s 9; C.I.C, GL kho n 282)” (83).ố ảQu th t “th x ng đáng h ng thù lao c a mình” (Lc 10,7) vàả ậ ợ ứ ưở ủ “Chúa đã ch th cho nh ng ai loan báo Tin M ng s ng b ng Tinỉ ị ữ ừ ố ằ M ng” (1Cr 9,14); th nh ng, th t ra quy n y c a ng i tôngừ ế ư ậ ề ấ ủ ườ đ không đ c nh m l n v i b t c m t kỳ v ng nào nh m đemồ ượ ầ ẫ ớ ấ ứ ộ ọ ằ công vi c ph c v Tin M ng và Giáo H i làm cái ph thu c choệ ụ ụ ừ ộ ụ ộ nh ng m i l i và b ng l c có th phát sinh t đó. Ch có sữ ố ợ ổ ộ ể ừ ỉ ự nghèo khó m i ch c ch n t o đ c cho linh m c t t ng tr cớ ắ ắ ạ ượ ụ ư ế ứ ự c n có đ đ c sai đi n i nào mà ho t đ ng c a mình h u íchầ ể ượ ơ ạ ộ ủ ữ h n và c p thi t h n, ngay c v i giá c a m t hy sinh b n thân.ơ ấ ế ơ ả ớ ủ ộ ả Đó là đi u ki n tiên quy t cho s ngoan nguỳ c a ng i tông đề ệ ế ự ủ ườ ồ đ i v i Th n Khí, Đ ng làm cho ng i tông đ s n sàng “ra đi”ố ớ ầ ấ ườ ồ ẵ mà không c n hành trang và không b ràng bu c, ch m t m cầ ị ộ ỉ ộ ự tuân theo ý đ nh c a Đ ng là Th y (x. Lc 9,57-62; Mc 10,17-22).ị ủ ấ ầĐích thân h i nh p vào trong c ng đoàn mà mình có tráchộ ậ ộ nhi m, linh m c c n ph i nêu ch ng tá v m t s “trong su t”ệ ụ ầ ả ứ ề ộ ự ố hoàn toàn trong vi c qu n tr tài s n c a c ng đoàn. Linh m c sẽệ ả ị ả ủ ộ ụ không bao gi x s nh th các tài s n y là gia s n riêng tờ ử ự ư ể ả ấ ả ư c a mình, nh ng nh nh ng gì mà mình ph i thanh th a tr củ ư ư ữ ả ỏ ướ m t Thiên Chúa và tr c m t anh em mình, nh t là tr c nh ngặ ướ ặ ấ ướ ữ ng i nghèo. Và, nh ý th c r ng mình thu c v m t linh m cườ ờ ứ ằ ộ ề ộ ụ đoàn duy nh t, linh m c sẽ d n thân đ t o đi u ki n thu n l i,ấ ụ ấ ể ạ ề ệ ậ ợ

72

ho c cho m t s phân ph i c a c i gi a các anh em đ ng s caoặ ộ ự ố ủ ả ữ ồ ự sang cho công b ng h n, ho c cho vi c cùng h ng dùng chungằ ơ ặ ệ ưở v i nhau nh ng c a c i y (x. Cv 2,42-45).ớ ữ ủ ả ấT do n i tâm, đ c nuôi d ng và b o toàn nh vào đ c nghèoự ộ ượ ưỡ ả ờ ứ khó theo tinh th n Tin M ng, làm cho linh m c có kh năngầ ừ ụ ả đ ng v phía nh ng ng i y u đu i nh t, liên k t chính mìnhứ ề ữ ườ ế ố ấ ế v i nh ng n l c c a h nh m tái t o m t xã h i công b ng h n,ớ ữ ỗ ự ủ ọ ằ ạ ộ ộ ằ ơ tr nên nh y bén h n cũng nh có kh năng hi u bi t và phânở ạ ơ ư ả ể ế đ nh h n đ i v i nh ng hi n t ng liên can t i khía c nh kinh tị ơ ố ớ ữ ệ ượ ớ ạ ế và xã h i c a đ i s ng, đ ng th i thăng ti n ch n l a nào là uộ ủ ờ ố ồ ờ ế ọ ự ư tiên c a ng i nghèo. Không lo i tr m t ai trong vi c loan báoủ ườ ạ ừ ộ ệ và ban phát n c u đ , linh m c bi t chú tâm t i nh ng ng i béơ ứ ộ ụ ế ớ ữ ườ nh , t i các t i nh n, t i h t m i ng i s ng ngoài l xã h i,ỏ ớ ộ ậ ớ ế ọ ườ ố ề ộ theo nh m u m c mà Đ c Giêsu đã đ l i trên b c đ ngư ẫ ự ứ ể ạ ướ ườ th a tác v ngôn s và t t c a Ngài (x. Lc 4,18).ừ ụ ứ ư ế ủChúng ta đ ng quên ý nghĩa ngôn s c a đ c nghèo khó linhừ ứ ủ ứ m c, đ c bi t kh n thi t trong nh ng xã h i tiêu dùng: “M t linhụ ặ ệ ẩ ế ữ ộ ộ m c th t s nghèo ch c ch n sẽ là d u ch c th cho s táchụ ậ ự ắ ắ ấ ỉ ụ ể ự bi t, cho s ch i t ch không ph i cho s l y ph c đ i v i b oệ ự ố ừ ớ ả ự ụ ụ ố ớ ạ quy n trong th gi i đ ng th i là th gi i đ t tr n ni m tinề ế ớ ươ ờ ế ớ ặ ọ ề c y c a mình n i ti n b c và n i s an toàn v t ch t” (84).ậ ủ ơ ề ạ ơ ự ậ ấTrên th p giá, Đ c Giêsu Kitô mang đ c ái m c v c a Ngài đ nậ ứ ứ ụ ụ ủ ế m c tr n h o trong m t s tr n tr i t t cùng bên ngoài và bênứ ọ ả ộ ự ầ ụ ộ trong; Ngài là m u m c và là ngu n m ch các nhân đ c vângẫ ự ồ ạ ứ ph c, khi t t nh và nghèo khó mà linh m c đ c m i g i s ngụ ế ị ụ ượ ờ ọ ố nh là bi u hi n tình yêu m c v c a mình đ i v i anh em. Theoư ể ệ ụ ụ ủ ố ớ nh nh ng đi u Phaolô vi t cho các Kitô h u Philipphê, linh m cư ữ ề ế ữ ụ ph i có “cùng nh ng tâm tình” nh Đ c Giêsu, ph i t t c bả ữ ư ứ ả ự ướ ỏ kh i cái tôi riêng r c a mình đ , trong đ c ái vâng ph c, khi tỏ ẻ ủ ể ứ ụ ế t nh và nghèo khó, tìm g p đ c con đ ng v ng gi đ a t i sị ặ ượ ườ ươ ả ư ớ ự n i k t v i Thiên Chúa và t i s hi p nh t v i các anh em (x. Plố ế ớ ớ ự ệ ấ ớ 2,5).

Thu c v Giáo H i đ a ph ng ộ ề ộ ị ươvà t n t y v i Giáo H i đ a ph ng.ậ ụ ớ ộ ị ươ

73

31. Cũng nh b t c đ i s ng thiêng liêng Kitô giáo chính hi uư ấ ứ ờ ố ệ nào, đ i s ng thiêng liêng c a linh m c cũng s đ c m tờ ố ủ ụ ở ắ ộ chi uề kích giáo H i c t y u và b t kh thay th :ộ ố ế ấ ả ế đ i s ng y tham dờ ố ấ ự vào s thánh thi n c a chính Giáo H i, Giáo H i mà trong ự ệ ủ ộ ộ kinh Tin Kính chúng ta tuyên x ng là “các Thánh cùng thông công”. Sư ự thánh thi n c a Kitô h u b t ngu n t s thánh thi n c a Giáoệ ủ ữ ắ ồ ừ ự ệ ủ H i, bi u l s thánh thi n y và đ ng th i làm giàu cho s thánhộ ể ộ ự ệ ấ ồ ờ ự thi n y. Chi u kích Giáo H i này mang nh ng th th c, nh ngệ ấ ề ộ ữ ể ứ ữ c u cánh và nh ng ý nghĩa đ c thù trong đ i s ng thiêng liêng c aứ ữ ặ ờ ố ủ linh m c, vì t ng quan lo i bi t đ i v i Giáo h i, luôn luôn kh iụ ươ ạ ệ ố ớ ộ ở đi t vi c linh m c nên đ ng hình d ng v i Đ c Kitô Đ u và M cừ ệ ụ ồ ạ ớ ứ ầ ụ T , t th a tác v đ c phân b và t đ c ái m c v c a linhử ừ ừ ụ ượ ổ ừ ứ ụ ụ ủ m c.ụTrong nhãn quan y, c n ph i coi vi c linh m c thu c v Giáo H iấ ầ ả ệ ụ ộ ề ộ đ a ph ng và t n t y v i Giáo H i đ a ph ng nh là giá trị ươ ậ ụ ớ ộ ị ươ ư ị thiêng liêng c a ngài. Các th c t i y không nh ng ch kh i phát vìủ ự ạ ấ ữ ỉ ở nh ng lý do t ch c và k lu t. Ng c l i, quan h v i giám m cữ ổ ứ ỷ ậ ượ ạ ệ ớ ụ trong s hi p nh t c a linh m c đoàn, s san s ni m ân c n sănự ệ ấ ủ ụ ự ẻ ề ầ sóc c a giám m c đ i v i Giáo H i, lòng t n t y m c v nh mủ ụ ố ớ ộ ậ ụ ụ ụ ằ ph c v dân Thiên Chúa trong nh ng đi u ki n l ch s và xã h iụ ụ ữ ề ệ ị ử ộ c th c a Giáo H i đ a ph ng là nh ng y u t mà ng i taụ ể ủ ộ ị ươ ữ ế ố ườ không th coi th ng khi mu n phác ho chân dung c a linh m cể ườ ố ạ ủ ụ và c a đ i s ng thiêng liêng linh m c. Trong chi u h ng y,ủ ờ ố ụ ề ướ ấ “nh p v ” không ch gi n l c vào m t liên h , nh ng còn giậ ụ ỉ ả ượ ộ ệ ư ả thi t m t chu i nh ng thái đ , nh ng l a ch n m c v và thiêngế ộ ỗ ữ ộ ữ ự ọ ụ ụ liêng góp ph n ki n tao m t di n m o riêng bi t cho n g i c aầ ế ộ ệ ạ ệ ơ ọ ủ linh m c.ụĐi u c n thi tề ầ ế là linh m c ph i ý th c r ng s ki n trong m tụ ả ứ ằ ự ệ ở ộ Giáo H i đ a ph ng t nó là m t y u t đ nh đo t đ s ng m tộ ị ươ ự ộ ế ố ị ạ ể ố ộ đ i s ng thiêng liêng Kitô giáo. V i ý nghĩa y, linh m c tìm ngayờ ố ớ ấ ụ trong vi c mình thu c v Giáo H i đ a ph ng và t n t y v iệ ộ ề ộ ị ươ ậ ụ ớ Giáo H i đ a ph ng m t ngu n m ch cho nh ng ý nghĩa, nh ngộ ị ươ ộ ồ ạ ữ ữ tiêu chu n phân đ nh và hành đ ng t o khuôn kh cho s m nhẩ ị ộ ạ ổ ứ ệ ph c v và đ i s ng thiêng liêng c a mình.ụ ụ ờ ố ủ

74

Trên b c đ ng ti n t i tr n h o, cũng có th có s tr giúpướ ườ ế ớ ọ ả ể ự ợ đ n t nh ng th n h ng ho c nh ng qui chi u n i các truy nế ừ ữ ầ ứ ặ ữ ế ơ ề th ng đ i s ng thiêng liêng khác, có kh năng làm giàu cho đ iố ờ ố ả ờ s ng linh m c c a nhi u ng i và t o sinh khí cho linh m cố ụ ủ ề ườ ạ ụ đoàn nh vào nh ng ân hu thiêng liêng quí giá. Đó là tr ngờ ữ ệ ườ h p c a nhi u hi p h i cũ và m i trong Giáo H i v n đón nh nợ ủ ề ệ ộ ớ ộ ố ậ c nh ng linh m c trong hàng ngũ c a mình, t nh ng hi pả ữ ụ ủ ừ ữ ệ đoàn tông đ cho đ n nh ng tu h i đ i linh m c, t nh ng d ngồ ế ữ ộ ờ ụ ừ ữ ạ th c hi p thông và chia s thiêng liêng đa d ng cho đ n cácứ ệ ẻ ạ ế phong trào Giáo H i. Các linh m c thu c nh ng đan vi n vàộ ụ ộ ữ ệ nh ng h i dòng chính là ngu n phong phú thiêng liêng cho toànữ ộ ồ th linh m c đoàn giáo ph n, đóng góp cho linh m c đoàn nh ngể ụ ậ ụ ữ đ c s ng lo i bi t c a h cũng nh nh ng th a tác v chuyênặ ủ ạ ệ ủ ọ ư ữ ừ ụ bi t c a h : do b i s hi n di n c a mình, h khuy n khíchệ ủ ọ ở ự ệ ệ ủ ọ ế Giáo H i đ a ph ng s ng đ m đà h n chi u kích h ng m phộ ị ươ ố ậ ơ ề ướ ở ổ quát c a Giáo H i y (85).ủ ộ ấVi c linh m c thu c v Giáo H i đ a ph ng và t n t y v i Giáoệ ụ ộ ề ộ ị ươ ậ ụ ớ H i đ a ph ng đ n đ trao hi n m ng s ng mình, ngõ h y xâyộ ị ươ ế ộ ế ạ ố ầ d ng Giáo H i “thay m t” cho Đ c Kitô Đ u và M c T , nh mự ộ ặ ứ ầ ụ ử ằ ph c v toàn th c ng đoàn Kitô h u, trong s liên k t chân tìnhụ ụ ể ộ ữ ự ế và hi u th o v i giám m c, c n ph i đ c tô đ m b i b t c đ cế ả ớ ụ ầ ả ượ ậ ở ấ ứ ặ s ng nào kh dĩ kh i h ng tr c ti p ho c gián ti p cho đ i s ngủ ả ở ứ ự ế ặ ế ờ ố c a m t linh m c (86).ủ ộ ụĐ cho các ân hu d tràn c a Th n Khí đ c đón nh n trongể ệ ư ủ ầ ượ ậ ni m vui và đ cho chúng đ c sinh hoa k t trái nh m làm vinhề ể ượ ế ằ danh Thiên Chúa và m u ích cho toàn th Giáo H i, tr c h tư ể ộ ướ ế m i ng i c n ph i nh n th c và phân đ nh nh ng đ c s ngọ ườ ầ ả ậ ứ ị ữ ặ ủ riêng c a mình và nh ng đ c s ng c a tha nhân. Ti p đ n, vi củ ữ ặ ủ ủ ế ế ệ th c thi các đ c s ng y ph i luôn luôn đi kèm v i lòng khiêmự ặ ủ ấ ả ớ nh ng Kitô giáo, v i s can đ m dám t phê phán chính mình,ượ ớ ự ả ự v i ý h ng tr i v t trên m i b n tâm khác nh m giúp xâyớ ướ ổ ượ ọ ậ ằ d ng toàn th c ng đoàn, m i đ c s ng riêng bi t đ u đ c s pự ể ộ ọ ặ ủ ệ ề ượ ắ x p cho s ph c v c ng đoàn y. Ngoài ra m i ng i đ u đ cế ự ụ ụ ộ ấ ọ ườ ề ượ yêu c u ph i có m t n l c chân thành nh m quý chu ng l nầ ả ộ ỗ ự ằ ộ ẫ nhau, nh m tôn tr ng l n nhau và nh m đánh giá sao cho hoàằ ọ ẫ ằ

75

h p nh ng d bi t tích c c và chính đáng hi n có n i linh m cợ ữ ị ệ ự ệ ơ ụ đoàn. T t c nh ng y u t y cũng n m trong đ i s ng thiêngấ ả ữ ế ố ấ ằ ờ ố liêng và trong s kh ch liên l c a linh m c.ự ổ ế ỉ ủ ụ32. Thu c v Giáo H i đ a ph ng và t n t y đ i v i Giáo H iộ ề ộ ị ươ ậ ụ ố ớ ộ đ a ph ng thì không ph i là t t c ho t đ ng và đ i s ng linhị ươ ả ấ ả ạ ộ ờ ố m c đ u đóng khung trong Giáo H i y. Không th đem gi nụ ề ộ ấ ể ả l c các đ c tính y vào n i Giáo H i đ a ph ng b ng cách n iượ ặ ấ ơ ộ ị ươ ằ ạ t i chính b n ch t c a Giáo H i đ a ph ng (87) và t i b n ch tớ ả ấ ủ ộ ị ươ ớ ả ấ c a th a tác v linh m c. V v n đ này, Công Đ ng vi t : “ânủ ừ ụ ụ ề ấ ề ồ ế hu thiêng liêng mà các linh m c đã lãnh nh n ngày th phongệ ụ ậ ụ chu n b cho các linh m c, không ph i đi vào m t s v h n h pẩ ị ụ ả ộ ứ ụ ạ ẹ và gò bó, nh ng vào m t s v c u đ có t m m c ph quát, choư ộ ứ ụ ứ ộ ầ ứ ổ đ n mút cùng trái đ t” (Cv 18); th c v y, b t c th a tác v linhế ấ ự ậ ấ ứ ừ ụ m c nào cũng thông ph n vào nh ng chi u kích hoàn vũ c a sụ ầ ữ ề ủ ứ v đ c Đ c Kitô giao phó cho các Tông Đ ” (88).ụ ượ ứ ồB i đó, đ i s ng thiêng liêng c a các linh m c c n ph i đ cở ờ ố ủ ụ ầ ả ượ đánh d u sâu đ m b i khí th và năng đ ng th a sai. H có tráchấ ậ ở ế ộ ừ ọ nhi m, trong vi c thi hành th a tác v và làm ch ng b ng đ iệ ệ ừ ụ ứ ằ ờ s ng c a mình, bi n c ng đoàn đ c giao phó cho mình thànhố ủ ế ộ ượ m t c ng đoàn th a sai chính hi u. Nh Tôi đã vi t trong thôngộ ộ ừ ệ ư ế đi p ệ Redemptoris missio, “t t c các linh m c đ u ph i có m tấ ả ụ ề ả ộ tâm h n và m t não tr ng th a sai, m ng h ng đ n nh ngồ ộ ạ ừ ở ỏ ướ ế ữ nhu c u c a Giáo H i và c a th gi i, chú tr ng t i nh ng ng iầ ủ ộ ủ ế ớ ọ ớ ữ ườ xa cách nh t, và trên h t t i nh ng t p th ngoài Kitô giáo trongấ ế ớ ữ ậ ể môi tr ng c a mình. Trong kinh nguy n và cách riêng trong hyườ ủ ệ l t n, các linh m c ph i c u mang ni m ân c n c a toàn thễ ạ ơ ụ ả ư ề ầ ủ ể Giáo H i đ i v i toàn b nhân lo i” (89).ộ ố ớ ộ ạN u tinh th n th a sai y t o sinh khí d t dào cho đ i s ng cácế ầ ừ ấ ạ ạ ờ ố linh m c, vi c đáp ng tình hu ng hi n đang ngày càng nghiêmụ ệ ứ ố ệ tr ng h n trong Giáo H i, tình hu ng phát xu t t tình tr ng phânọ ơ ộ ố ấ ừ ạ ph i hàng giáo sĩ không đ ng đ u, sẽ tr nên d dàng h n. Vố ồ ề ở ễ ơ ề đi m này, Công đ ng đã phát bi u h t s c rõ ràng và m nh mẽ:ể ồ ể ế ứ ạ “Do đó, các linh m c ph i nh r ng cách ngài c n p trong timụ ả ớ ằ ầ ủ ấ m i u t c a t t c Giáo H i. Vì th , nh ng linh m c thu c cácố ư ư ủ ấ ả ộ ế ữ ụ ộ giáo ph n giàu n g i ph i s n sàng t nguy n ra đi, dĩ nhiên v iậ ơ ọ ả ẵ ự ệ ớ

76

phép c a Đ ng B n Quy n ho c v i l i kêu g i c a ngài, đ thiủ ấ ả ề ặ ớ ờ ọ ủ ể hành th a tác v c a mình trong nh ng x s , nh ng h i th a saiừ ụ ủ ữ ứ ở ữ ộ ừ ho c nh ng ho t đ ng đang lâm vào c nh thi u th n linh m cặ ữ ạ ộ ả ế ố ụ (90).

“Xin hãy canh tân n i chúng s tuôn đ Th n Khí thánhơ ự ổ ầ thi n c a Ngài”ệ ủ33. “Th n Khí Chúa ng trên tôi, vì Ngài đã x c d u thánh hi nầ ự ứ ầ ế tôi. Ngài đã sai tôi đem Tin M ng đ n cho ng i nghèo” (Lcừ ế ườ 4,18). Ngày nay, Đ c Giêsu v n còn làm v ng lên trong con timứ ẫ ọ linh m c chúng ta nh ng l i Ngài đã phát bi u trong h i đ ngụ ữ ờ ể ộ ườ Nagiarét. Th t v y, đ c tin chúng ta m c kh i cho chúng ta sậ ậ ứ ạ ả ự hi n di n tích c c c a Th n Khí Chúa Kitô n i h u th chúng ta,ệ ệ ự ủ ầ ơ ữ ể n i hành đ ng và đ i s ng chúng ta, b ng cùng m t ph ng cáchơ ộ ờ ố ằ ộ ươ nh đã đ c bí tích Truy n Ch c Thánh đ nh hình, trang b vàư ượ ề ứ ị ị u n n n.ố ắĐúng v y, ậ Th n Khí Chúa là v h ng đ o vĩ đ i c a đ i s ngầ ị ướ ạ ạ ủ ờ ố thiêng liêng chúng ta. Th n Khí Chúa t o d ng “qu tim m i”,ầ ạ ự ả ớ ban sinh khí và d n d t qu tim y v i “l lu t m i” c a đ c ái,ẫ ắ ả ấ ớ ề ậ ớ ủ ứ c a đ c ái m c v . Ý th c r ng linh m c không bao gi thi u ânủ ứ ụ ụ ứ ằ ụ ờ ế s ng c a Chúa Thánh Th n, xét nh là n hoàn toàn nh ngủ ủ ầ ư ơ ư không và nh là s d n thân trong trách nhi m, đó là y u tư ự ấ ệ ế ố đ nh đo t cho s phát tri n đ i s ng thiêng liêng linh m c. S ýị ạ ự ể ờ ố ụ ự th c v ân hu y thâm nh p và đ nâng lòng tin c y không thứ ề ệ ấ ậ ỡ ậ ể chuy n lay c a linh m c gi a nh ng khó khăn, nh ng cám d ,ể ủ ụ ữ ữ ữ ỗ nh ng y u đu i v n th ng x y đ n trên hành trình thiêngữ ế ố ẫ ườ ả ế liêng.

M t l n n a, Tôi đ ngh v i m i linh m c đi u mà vào m t d pộ ầ ữ ề ị ớ ọ ụ ề ộ ị khác Tôi đã nói v i nhi u ng i trong anh em: “ n g i linh m cớ ề ườ ơ ọ ụ c t y u là m t l i m i g i nên thánh v i mô hình b t ngu n t bíố ế ộ ờ ờ ọ ớ ắ ồ ừ tích Truy n Ch c Thánh. S thánh thi n là tình thân m t đ i v iề ứ ự ệ ậ ố ớ Thiên Chúa, là n l c noi g ng Đ c Kitô nghèo khó, khi t t nhỗ ự ươ ứ ế ị và khiêm nh ng; là tình yêu không h n ch đ i v i các linh h nượ ạ ế ố ớ ồ và là s trao hi n chính mình vì l i ích đích th c c a các linhự ế ợ ự ủ h n; là tình yêu đ i v i Giáo H i, m t Giáo H i thánh thi n, m tồ ố ớ ộ ộ ộ ệ ộ

77

Giáo h i mu n chúng ta nên thánh b i vì đó chính là s v màộ ố ở ứ ụ Đ c Kitô đã giao phó cho Giáo H i. M i ng i trong anh em cũngứ ộ ỗ ườ ph i nên thánh đ có th giúp các anh em khác th c hi n n g iả ể ể ự ệ ơ ọ nên thánh.

“Làm sao l i không suy t […] v vai trò thi t y u mà Chúaạ ư ề ế ế Thánh Th n n m gi trong l i m i g i lo i bi t nên thánh dànhầ ắ ữ ờ ờ ọ ạ ệ riêng cho th a tác v linh m c ? Chúng ta hãy nh c l i nh ng l iừ ụ ụ ắ ạ ữ ờ trong nghi th c Phong Ch c đ c coi nh tr ng tâm c a côngứ ứ ượ ư ọ ủ th c bí tích: “L y Chúa Cha toàn năng, chúng con kh n nguy nứ ạ ẩ ệ Cha, xin Cha ban cho các tôi t Cha đây đ c gia nh p hàng linhớ ượ ậ m c. Xin Cha hãy tuôn đ m t l n n a Th n Khí thánh thi n vàoụ ổ ộ ầ ữ ầ ệ n i đáy th m tâm h n h . L y Chúa, xin cho h đ c lãnh nh nơ ẳ ồ ọ ạ ọ ượ ậ n i Chúa tr ng trách ph c tùng hàng giám m c. Xin cho h bi tơ ọ ụ ụ ọ ế dùng g ng đ i s ng c a mình mà thúc đ y cho các phong t cươ ờ ố ủ ẩ ụ t p quán đ c nên tinh tuy n”.ậ ượ ề“H i nh ng ng i b n thân m n, nh vi c Phong Ch c, anh emỡ ữ ườ ạ ế ờ ệ ứ đã lãnh nh n chính Th n Khí c a Đ c Kitô. Đ ng làm cho anh emậ ầ ủ ứ ấ nên gi ng v i Đ c Kitô, ngõ h u anh em có th hành đ ng nhânố ớ ứ ầ ể ộ danh Đ c Kitô và m c l y n i anh em cùng nh ng tâm tình nhứ ặ ấ ơ ữ ư Ngài. S thông hi p m t thi t v i Th n Khí Đ c Kitô b o đ mự ệ ậ ế ớ ầ ứ ả ả cho hi u năng c a ho t đ ng bí tích mà anh em th c hi n ệ ủ ạ ộ ự ệ “thay m t Đ c Kitô”, ặ ứ s thông hi p y còn đòi ph i đ c bi u l trongự ệ ấ ả ượ ể ộ vi c s t s ng c u nguy n, trong tính nh t quán c a đ i s ng,ệ ố ắ ầ ệ ấ ủ ờ ố trong đ c ái m c v c a m t th a tác v không ng i qui h ngứ ụ ụ ủ ộ ừ ụ ơ ướ v n c u đ c a m i ng i. Nói v n t t, s thông hi p y đòiề ơ ứ ộ ủ ọ ườ ắ ắ ự ệ ấ h i anh em ph i thánh hoá b n thân mình” (91).ỏ ả ả

CH NG IVƯƠHÃY Đ N MÀ XEMẾ

N G I LINH M C TRONG M C V C A GIÁO H IƠ Ọ Ụ Ụ Ụ Ủ Ộ

Tìm theo, l i.ở ạ

78

34. “Hãy đ n mà xem” ế (Ga 1,39). Đ c Giêsu đã tr l i cho hai mônứ ả ờ đ c a Gioan T y Gi nh th , khi hai v h i Ngài đâu. Chúng taệ ủ ẩ ả ư ế ị ỏ ở tìm th y n i câu nói này ý nghĩa c a n g i.ấ ơ ủ ơ ọSau đây là cách mà thánh Gioan tác gi Tin M ng thu t l i n g iả ừ ậ ạ ơ ọ c a Anrê và Phêrô: “Ngày hôm sau, Gioan l i có m t đó cùngủ ạ ặ ở v i hai môn đ c a mình. Đ c Giêsu đi ngang qua, Gioan đ a m tớ ệ ủ ứ ư ắ h ng nhìn Ngài và nói: ‘Đây là Chiên Thiên Chúa’. Hai môn đướ ệ nghe nói th li n đi theo Đ c Giêsu. Đ c Giêsu quay l i và th yế ề ứ ứ ạ ấ h theo Ngài. Ngài nói v i h : “Các anh mu n gì?” H tr l i:ọ ớ ọ ố ọ ả ờ “Rabbi (nghĩa là Th a Th y), Th y đâu ?” Ngài nói: “Hãy đ nư ầ ầ ở ế mà xem”. H đã đ n và đã xem th y n i Ngài và h l i v iọ ế ấ ơ ở ọ ở ạ ớ Ngài ngày hôm y. Lúc đó đ ch ng gi th m i.ấ ộ ừ ờ ứ ườ“Anrê, em Simon Phêrô, là m t trong hai ng i đã nghe l i Gioanộ ườ ờ và đã đi theo Đ c Giêsu. Tr c h t, Anrê g p Simon anh mình vàứ ướ ế ặ nói v i anh: ‘Chúng tôi đã g p Đ ng Mêsia’ – nghĩa là Đ c Kitô.ớ ặ ấ ứ Anrê d n anh đ n v i Đ c Giêsu. Đ c Giêsu nhìn Simon và nói:ẫ ế ớ ứ ứ ‘Anh là Simon, con ông Gioan; anh sẽ đ c g i là Kêpha’ – nghĩaượ ọ là Đá” (Ga 1,35-42).

Trang Tin M ng này là m t trong nhi u trang Sách Thánh mô từ ộ ề ả “m u nhi m” n g i; trong tr ng h p hi n t i, đi u đ c đầ ệ ơ ọ ườ ợ ệ ạ ề ượ ề c p là m u nhi m n g i n i các Tông Đ c a Đ c Giêsu. Trangậ ầ ệ ơ ọ ơ ồ ủ ứ Tin M ng c a Gioan cũng có ý ám ch n g i Kitô h u nói chung,ừ ủ ỉ ơ ọ ữ nh ng l i có giá tr m u m c cho n g i linh m c. V i t cách làư ạ ị ẫ ự ơ ọ ụ ớ ư c ng đoàn các môn đ c a Đ c Giêsu, Giáo H i đ c m i g i g nộ ệ ủ ứ ộ ượ ờ ọ ắ ch t cái nhìn c a mình vào ho t c nh này là ho t c nh, m t cáchặ ủ ạ ả ạ ả ộ nào đó, không ng ng tái di n trong l ch s . Giáo H i đ c m i g iừ ễ ị ử ộ ượ ờ ọ đào sâu ý nghĩa nguyên tuy n và ngã v c a l i m i g i đi theo Đ cề ị ủ ờ ờ ọ ứ Kitô trong th a tác v linh muc, đào sâu m i liên h b t kh phânừ ụ ố ệ ấ ả gi a ân s ng c a Thiên Chúa v i trách nhi m c a con ng i, m iữ ủ ủ ớ ệ ủ ườ ố liên h đ c g m ch a và đ c m c kh i trong l i m i m c màệ ượ ồ ứ ượ ạ ả ờ ờ ọ chúng ta g p th y nhi u l n trong Tin M ng: ặ ấ ề ầ ừ hãy đ n và theo Ta ế (x. Mt 19,21). Giáo H i đ c m i g i c t nghĩa và mô t s năng đ ngộ ượ ờ ọ ắ ả ự ộ đ c thù c a n g i, s phát tri n t ng c p và c th theo nh ngặ ủ ơ ọ ự ể ừ ấ ụ ể ữ giai đo n sau: ạ tìm Đ c Giêsu, theo Ngài và l i v i Ngài.ứ ở ạ ớ

79

Giáo H i tìm th y trong ộ ấ “Tin M ng v n g i” ừ ề ơ ọ này m u m c, s cẫ ự ứ m nh và ni m hăng say c n thi t cho m c v c a Giáo H i v nạ ề ầ ế ụ ụ ủ ộ ề ơ g i, nghĩa là s v nh m t i vi c chăm lo cho s n y sinh, cho sọ ứ ụ ắ ớ ệ ự ả ự phân đ nh và cho s sát cánh các n g i, cách riêng n g i h ngị ự ơ ọ ơ ọ ướ đ n ch c linh m c. B i vì “thi u h t linh m c ch c ch n là n iế ứ ụ ở ế ụ ụ ắ ắ ỗ bu n c a toàn th Giáo H i” (92), m c v các n g i, nh t là ngàyồ ủ ể ộ ụ ụ ơ ọ ấ nay, c n ph i đ c kh i x ng v i m t ni m hăng say m i, mãnhầ ả ượ ở ướ ớ ộ ề ớ li t và xác đ nh h n, do m i thành ph n trong Giáo H i. C n ph iệ ị ơ ọ ầ ộ ầ ả xác tín r ng n n m c v y không ph i là m t y u t đ nh ho cằ ề ụ ụ ấ ả ộ ế ố ệ ị ặ ph tùy, không ph i là m t thì bi t l p ho c h n h u nh th làụ ả ộ ệ ậ ặ ạ ữ ư ể đ n thu n m t “ph n”, cho d u có quan tr ng đ n đâu, trong n nơ ầ ộ ầ ẫ ọ ế ề ph c v bao quát c a Giáo H i. Đúng h n, theo nh các Ngh Phụ ụ ủ ộ ơ ư ị ụ Th ng H i Đ ng đã l p l i, đó là m t sinh ho t m t thi t l ng vàoượ ộ ồ ặ ạ ộ ạ ậ ế ồ trong n n m c v chung c a toàn th Giáo H i (93), m t tr ngề ụ ụ ủ ể ộ ộ ọ trách c n ph i đ c tháp nh p và ph i đ c đ ng hoá tr n v nầ ả ượ ậ ả ượ ồ ọ ẹ v i cái mà ng i ta th ng g i là “tr ng trách đ i v i các linh h n”ớ ườ ườ ọ ọ ố ớ ồ (94), m t chi u kích đ ng b n ch t và thi t y u v i m c v c aộ ề ồ ả ấ ế ế ớ ụ ụ ủ Giáo H i, cũng gi ng nh v i s s ng và s v c a Giáo H i (95).ộ ố ư ớ ự ố ứ ụ ủ ộĐúng v y, ậ ch đ n g i có cùng b n ch t v i m c v c a Giáo H iủ ề ơ ọ ả ấ ớ ụ ụ ủ ộ và thi t y u đ i v i n n m c v y. ế ế ố ớ ề ụ ụ ấ S dĩ nh th là b i vì, hi uở ư ế ở ể theo m t nghĩa nào đó, n g i t o thành h u th thâm sâu c a Giáoộ ơ ọ ạ ữ ể ủ H i ngay c tr c khi n g i đ c tác đ ng.ộ ả ướ ơ ọ ượ ộ Ecclesia, danh x ngư c a Giáo H i, ch d n cho th y b n ch t c a Giáo H i g n li n m tủ ộ ỉ ẫ ấ ả ấ ủ ộ ắ ề ộ cách sâu r ng v i n g i, b i vì Giáo H i th t s là “tri u t p”, làộ ớ ơ ọ ở ộ ậ ự ệ ậ t p th qui t nh ng ai đ c m i g i: ậ ể ụ ữ ượ ờ ọ “Cái t p th qui t nh ngậ ể ụ ữ ng i trong ni m tin ng c nhìn Đ c Giêsu, tác gi n c u đ ,ườ ề ướ ứ ả ơ ứ ộ nguyên lý hi p nh t và bình an y, Thiên Chúa đã tri u t p và đãệ ấ ấ ệ ậ làm thành Giáo H i, đ cho t p th này, đ i v i con m t m i ng iộ ể ậ ể ố ớ ắ ọ ườ và t ng ng i, tr nên bí tích h u hình c a s hi p nh t c u đ ”ừ ườ ở ữ ủ ự ệ ấ ứ ộ (96).

Ch b ng cách kh i đi t m u nhi m Giáo H i, xét nh làỉ ằ ở ừ ầ ệ ộ ư mysterium vocationis, ng i ta m i có th đ c đ c m t cáchườ ớ ể ọ ượ ộ thu n túy th n h c cái g i là n g i linh m c và cái g i là m cầ ầ ọ ọ ơ ọ ụ ọ ụ v liên quan t i n g i y.ụ ớ ơ ọ ấGiáo H i và n g i đ c ban t ng.ộ ơ ọ ượ ặ

80

35. n g i Kitô h u nào cũng đ t n n t ng trên s tuy n ch nƠ ọ ữ ặ ề ả ự ể ọ nh ng không và kh i x ng tr c t phía Chúa Cha “Đ ng đãư ở ướ ướ ừ ấ chúc lành cho chúng ta b ng đ lo i phúc lành thiêng liêng, trênằ ủ ạ tr i, trong Đ c Kitô. Chính b i đó mà Thiên Chúa đã tuy n ch nờ ứ ở ể ọ chúng ta trong Ngài, ngay c tr c khi t o d ng th gi i, đả ướ ạ ự ế ớ ể chúng ta tr nên thánh thi n và vô tì v t d i con m t Ngài,ở ệ ế ướ ắ trong tình yêu, và, ngay t tr c, đã xác đ nh cho chúng ta đ cừ ướ ị ượ nên d ng t c a Ngài nh Đ c Giêsu Kitô. Đó chính là sưỡ ử ủ ờ ứ ở nguy n trong ý đ nh c a Ngài” (Ep 1,3-5).ệ ị ủM i n g i Kitô h u đ u ph i phát xu t t Thiên Chúa, đ u là ânọ ơ ọ ữ ề ả ấ ừ ề hu c a Thiên Chúa; th nh ng không bao gi n g i Kitô h uệ ủ ế ư ờ ơ ọ ữ đ c ban ngoài Giáo H i và không l thu c vào Giáo H i. n g iượ ộ ệ ộ ộ Ơ ọ Kitô h u luôn luôn ngang qua Giáo H i và trong Giáo H i b i vì,ữ ộ ộ ở nh l i nh c nh c a Công Đ ng Vaticanô II, “Thiên Chúa đãư ờ ắ ở ủ ồ không mu n cho con ng i lãnh nh n s thánh hoá và n c u đố ườ ậ ự ơ ứ ộ m t cách l loi bên ngoài m i liên h h t ng; ng c l i, Ngài đãộ ẻ ọ ệ ỗ ươ ượ ạ mu n làm cho con ng i tr thành m t dân t c, m t dân t c nh nố ườ ở ộ ộ ộ ộ ậ bi t Ngài theo đúng s th t và ph c v Ngài trong thánh thi n”ế ự ậ ụ ụ ệ (97).

Ch ng nh ng Giáo H i đón nh n trong nhà mình t t c m i nẳ ữ ộ ậ ấ ả ọ ơ g i mà Thiên Chúa ban cho Giáo H i trên l i đ ng c u đ c aọ ộ ố ườ ứ ộ ủ mình, nh ng chính Giáo H i còn m c l y cho mình nh ng đ ngư ộ ặ ấ ữ ườ nét c a m t m u nhi m n g i, ph n nh s ng đ ng và r ng rủ ộ ầ ệ ơ ọ ả ả ố ộ ạ ỡ c a m u nhi m Thiên Chúa Ba Ngôi. Trong th c t , là “dân k t tủ ầ ệ ự ế ế ụ thành m t nh s hi p nh t gi a Chúa Cha, Chúa Con và Chúaộ ờ ự ệ ấ ữ Thánh Th n” (98), Giáo H i c u mang n i chính mình m u nhi mầ ộ ư ơ ầ ệ c a Chúa Cha, Đ ng không ai kêu m i cũng không do ai sai phái (x.ủ ấ ờ Rm 11,33-35), Đ ng m i g i m i ng i thánh hoá danh Ngài vàấ ờ ọ ọ ườ chu toàn ý mu n c a Ngài; Giáo H i c u mang n i chính mìnhố ủ ộ ư ơ m u nhi m c a Chúa Con, Đ ng đ c Chúa Cha m i g i và saiầ ệ ủ ấ ượ ờ ọ đ n đ loan báo N c Thiên Chúa cho m i ng i, Đ ng m i g iế ể ướ ọ ườ ấ ờ ọ m i ng i đi theo Ngài. Sau h t Giáo H i n m gi m u nhi m c aọ ườ ế ộ ắ ữ ầ ệ ủ Chúa Thánh Th n, Đ ng thánh hi n cho s v t t c nh ng ng iầ ấ ế ứ ụ ấ ả ữ ườ nam và ng i n mà Chúa Cha kêu g i nh Con Ngài là Đ c Giêsuườ ữ ọ ờ ứ Kitô.

81

T b n ch t là “ n g i”, Giáo H i ự ả ấ ơ ọ ộ sinh thành các n g i ơ ọ và đ ngồ th i ờ giáo d c các n g i. ụ ơ ọ Giáo H i làm công vi c y trong chínhộ ệ ấ th c th “bí tích” c a mình, v i t cách là “d u ch ” và là “khí c ”ự ể ủ ớ ư ấ ỉ ụ trong đó n g i Kitô h u vang v ng và đ c chu toàn; Giáo H iơ ọ ữ ọ ượ ộ làm công vi c y trong ho t đ ng c a mình, nghĩa là trong vi cệ ấ ạ ộ ủ ệ thi hành th a tác v loan báo L i Chúa, c hành các bí tích, ph cừ ụ ờ ử ụ v và làm ch ng cho đ c ái.ụ ứ ứB i đó c n ph i l u ý r ngở ầ ả ư ằ n g i Kitô h u tho t tiên ngang m tơ ọ ữ ạ ộ chi u kích Giáo H iề ộ . n g i không ch phát xu t “t ”Giáo H i vàƠ ọ ỉ ấ ừ ộ t vai trò trung gian c a Giáo H i; n g i không ch đ c nh nừ ủ ộ ơ ọ ỉ ượ ậ bi t và th c hi n “trong” Giáo H i; nh ng – trong vi c ph c vế ự ệ ộ ư ệ ụ ụ c b n nh m đáp đ n cho Thiên Chúa – n g i cũng t bày tơ ả ằ ề ơ ọ ự ỏ m t cách thi t y u nh là làm công vi c ph c v “cho” Giáo H i.ộ ế ế ư ệ ụ ụ ộ D i m i hình th c, n g i Kitô h u là m t h ng ân nh m m cướ ọ ứ ơ ọ ữ ộ ồ ắ ụ đích xây d ng Giáo H i, làm tăng tri n N c Thiên Chúa trên thự ộ ể ướ ế gi i (99).ớNh ng gì chúng ta nói v m i n g i Kitô h u đ c th hi nữ ề ọ ơ ọ ữ ượ ể ệ cách riêng trong n g i linh m c. n g i này, nh bí tích Truy nơ ọ ụ Ơ ọ ờ ề Ch c Thánh đ c lãnh nh n trong Giáo H i, là m t l i m i g iứ ượ ậ ộ ộ ờ ờ ọ đ t mình vào vi c ph c v dân Thiên Chúa v i t cách đ c bi tặ ệ ụ ụ ớ ư ặ ệ thu c v Đ c Giêsu Kitô và nên đ ng hình d ng v i Ngài, đ ngộ ề ứ ồ ạ ớ ồ th i bao g m quy n hành đ ng “nhân danh và thay m t” Đ ngờ ồ ề ộ ặ ấ Đ u và M c T c a Giáo H i.ầ ụ ử ủ ộTrong nhãn quan y, chúng ta hi u đ c đi u mà các Ngh Phấ ể ượ ề ị ụ Th ng H i Đ ng vi t: “ n g i c a m i linh m c hi n h uượ ộ ồ ế Ơ ọ ủ ỗ ụ ệ ữ trong Giáo H i và cho Giáo H i: chính nh Giáo H i mà n g i yộ ộ ờ ộ ơ ọ ấ đ c th hi n. T đó, m i linh m c lãnh nh n n g i c a Chúa,ượ ể ệ ừ ọ ụ ậ ơ ọ ủ qua trung gian Giáo H i, nh m t h ng ân di m phúc, m t ânộ ư ộ ồ ễ ộ s ng ủ gratis data (đ c s ng). ặ ủ Giám m c ho c v b trên có th mụ ặ ị ề ẩ quy n ch ng nh ng có b n ph n duy t xét, nh ng còn có b nề ẳ ữ ổ ậ ệ ư ổ ph n công nh n kh năng thích ng và n g i c a ng sinh. M tậ ậ ả ứ ơ ọ ủ ứ ộ s can thi p c a Giáo H i nh th v n n m trong n g i h ngự ệ ủ ộ ư ế ố ằ ơ ọ ướ đ n th a tác v linh m c hi u theo đúng nghĩa. ng sinh c aế ừ ụ ụ ể Ứ ủ hàng linh m c ph i lãnh nh n n g i mà không áp đ t nh ngụ ả ậ ơ ọ ặ ữ đi u ki n riêng t c a b n thân mình, nh ng l i ch p nh nề ệ ư ủ ả ư ạ ấ ậ

82

nh ng tiêu chu n và đi u ki n do chính Giáo H i đ ra theoữ ẩ ề ệ ộ ề đúng trách nhi m thu c v Giáo H i” (100).ệ ộ ề ộCu c đ i tho i trong n g i : Thiên Chúa đ x ng và conộ ố ạ ơ ọ ề ướ ng i đáp tr .ườ ả36. L ch s c a m i n g i linh m c, cũng nh đàng khác c aị ử ủ ọ ơ ọ ụ ư ủ m i n g i Kitô h u, là l ch s c a m t ọ ơ ọ ữ ị ử ủ ộ cu c đ i tho i khôn tộ ố ạ ả gi a Thiên Chúa và con ng i, ữ ườ gi a tình yêu c a Thiên Chúa làữ ủ Đ ng m i g i v i t do c a con ng i là k đáp l i Thiên Chúaấ ờ ọ ớ ự ủ ườ ẻ ạ trong tình yêu. Hai khía c nh b t kh phân ly y c a n g i, ânạ ấ ả ấ ủ ơ ọ hu nh ng không c a Thiên Chúa và t do h u trách c a conệ ư ủ ự ữ ủ ng i, đ c mô t m t cách r t rõ ràng và h t s c m nh mẽườ ượ ả ộ ấ ế ứ ạ trong nh ng l i v n g n nh ng v ng ch c qua đó thánh Máccôữ ờ ắ ọ ữ ữ ắ tác gi Tin M ng trình bày n g i c a Nhóm M i Hai: Đ c Giêsuả ừ ơ ọ ủ ườ ứ “leo lên núi và Ngài g i nh ng k Ngài mu nọ ữ ẻ ố đ n v i Ngài. Hế ớ ọ đã đ n ế v i Ngài” (3,13). M t đàng, có s quy t đ nh tuy t đ i t doớ ộ ự ế ị ệ ố ự c a Đ c Giêsu, đàng khác có vi c Nhóm M i Hai “đ n”, hay nóiủ ứ ệ ườ ế cách khác, vi c h “đi theo Đ c Giêsu”.ệ ọ ứĐó chính là m u m c có giá tr tr ng t n, là nh ng d ki n b tẫ ự ị ườ ồ ữ ữ ệ ấ kh phân ly c a m i n g i: n g i c a các ngôn s , c a các tôngả ủ ọ ơ ọ ơ ọ ủ ứ ủ đ , c a các linh m c, c a các tu sĩ, c a các tín h u giáo dân, c aồ ủ ụ ủ ủ ữ ủ m i ng i.ọ ườTh nh ng, y u t chi m hoàn toàn u th và còn là tiên quy tế ư ế ố ế ư ế ế và có tính đ nh đo t, đó là ị ạ s can thi p t do và nh ng không c aự ệ ự ư ủ Thiên Chúa, Đ ng m i g i. ấ ờ ọ Thiên Chúa có sáng ki n m i g i.ế ờ ọ Ch ng h n, đây là kinh ngh m c a ngôn s Giêrêmia: “L i Chúaẳ ạ ệ ủ ứ ờ đã ng v i tôi nh th này : ‘Tr c khi ng i hình thành trongỏ ớ ư ế ướ ươ lòng m , Ta đã bi t ng i; tr c khi ng i đ c đ a vào vùngẹ ế ươ ướ ươ ượ ư ánh sáng, Ta đã thánh hi n ng i; Ta đã đ t ng i làm ngôn sế ươ ặ ươ ứ cho muôn dân’” (Gr 1,4-5). Thánh Tông Đ Phaolô đã trình bàyồ cùng m t chân lý y, ngài g n ch t m i n g i vào s tuy nộ ấ ắ ặ ọ ơ ọ ự ể ch n t muôn thu c a Đ c Kitô, s tuy n ch n đã đ c th cọ ừ ở ủ ứ ự ể ọ ượ ự hi n “tr c khi t o d ng vũ tr ” và “tùy theo s nguy n c a ýệ ướ ạ ự ụ ở ệ ủ đ nh Ngài” (Ep 1,5). u th tuy t đ i c a ân s ng trong n g iị Ư ế ệ ố ủ ủ ơ ọ đ c kh ng đ nh m t cách rõ r t nh t trong l i c a Đ c Giêsu:ượ ẳ ị ộ ệ ấ ờ ủ ứ

83

“Không ph i anh em đã ch n Th y nh ng chính Th y đã ch nả ọ ầ ư ầ ọ anh em và c t đ t anh em đ anh em ra đi và mang l i hoa trái vàắ ặ ể ạ đ hoa trái c a anh em t n t i” (Ga 15,16).ể ủ ồ ạN u tính u vi t c a ân s ng là đi u đ c n g i linh m cế ư ệ ủ ủ ề ượ ơ ọ ụ ch ng t m t cách không th bàn cãi, thì quy t đ nh t do và t iứ ỏ ộ ể ế ị ự ố th ng c a Thiên Chúa trong vi c m i g i con ng i l i đòi h iượ ủ ệ ờ ọ ườ ạ ỏ ph i đ c tôn tr ng m t cách tuy t đ i: quy t đ nh y không hả ượ ọ ộ ệ ố ế ị ấ ề có th b ép bu c do b t c m t tham v ng nào c a con ng i,ể ị ộ ấ ứ ộ ọ ủ ườ cũng không th đ c thay th b i b t c m t quy t đ nh nàoể ượ ế ở ấ ứ ộ ế ị c a con ng i. n g i là đi u đ c ban t ng do ân s ng c aủ ườ Ơ ọ ề ượ ặ ủ ủ Thiên Chúa ch không bao gi là m t quy n l i c a con ng i.ứ ờ ộ ề ợ ủ ườ Chính vì th , “không bao gi đ c coi đ i s ng linh m c nh làế ờ ượ ờ ố ụ ư m t s thăng ti n thu n ộ ự ế ầ túy nhân b n, cũng nh không bao giả ư ờ đ c coi s v c a th a tác viên nh là m t ph ng án đ nượ ứ ụ ủ ừ ư ộ ươ ơ thu n c a con ng i” (101). T đó, c n ph i tri t đ lo i tr m iầ ủ ườ ừ ầ ả ệ ể ạ ừ ọ kỳ v ng ho c cao v ng t phía nh ng ng i đ c kêu g i (x. Dtọ ặ ọ ừ ữ ườ ượ ọ 5,4). Tr n v n kho ng thiêng liêng trong con tim c n ph i đ cọ ẹ ả ầ ả ượ ph l p b ng m t ni m tri ân đ y thán ph c và c m m n, vàủ ấ ằ ộ ề ầ ụ ả ế b ng m t ni m hy v ng không h chuy n lay, b i vì các ng sinhằ ộ ề ọ ề ể ở ứ nh n th c r ng ngu n c y d a c a h không ph i n i s c l cậ ứ ằ ồ ậ ự ủ ọ ả ở ơ ứ ự riêng c a h , nh ng ch n i s trung thành vô đi u ki n c aủ ọ ư ỉ ở ơ ự ề ệ ủ Thiên Chúa là Đ ng m i g i.ấ ờ ọ“Ngài g i nh ng k Ngài mu n và h đ n v i Ngài” (Mc 3,13).ọ ữ ẻ ố ọ ế ớ Vi c h “đ n”, đây cũng đ ng th i là vi c h n i gót “theo” Đ cệ ọ ế ở ồ ờ ệ ọ ố ứ Giêsu, di n t s đáp tr t do c a Nhóm M i Hai tr c l i m iễ ả ự ả ự ủ ườ ướ ờ ờ g i c a Đ ng là Th y. Tr ng h p c a Phêrô và Anrê cũng y nhọ ủ ấ ầ ườ ợ ủ ư v y: “Ngài nói v i h : ‘Hãy theo Ta, Ta sẽ làm cho các anh tr nênậ ớ ọ ở nh ng ng ph chài l i ng i”. Và l p t c h đã b l i mà điữ ư ủ ướ ườ ậ ứ ọ ỏ ướ theo Ngài” (Mt 4,19-20). Kinh nghi m c a Giacôbê và Gioan cũngệ ủ t ng t nh th (x. Mt 19,21-22). Và c nh th , mãi mãi, trongươ ự ư ế ứ ư ế

n g i, có s chi u sáng cùng v i nhau c a tình yêu nh ng khôngơ ọ ự ế ớ ủ ư t phía Thiên Chúa và c a s v n lên cao nh t có th t phía từ ủ ự ươ ấ ể ừ ự do con ng i, t do g n bó v i l i m i g i c a Thiên Chúa và tườ ự ắ ớ ờ ờ ọ ủ ự do tin c y n i Ngài.ậ ơ

84

Qu th t, ân s ng và t do không đ i ch i nhau. Ng c l i, ânả ậ ủ ự ố ọ ượ ạ s ng thôi thúc và nâng đ t do nhân linh, gi i thoát t do yủ ỡ ự ả ự ấ kh i ách nô l c a t i (x. Ga 8,34-36), c u ch a t do y và nângỏ ệ ủ ộ ứ ữ ự ấ cao t do y trong nh ng kh năng c i m và đón nh n h ng ânự ấ ữ ả ở ở ậ ồ c a Thiên Chúa. N u nh s kh i x ng hoàn toàn nh ng khôngủ ế ư ự ở ướ ư c a Thiên Chúa Đ ng m i g i là đi u không th ph n bác thì,ủ ấ ờ ọ ề ể ả cũng v y và h n n a, không th ch i b tính nghiêm tr ng t tậ ơ ữ ể ố ỏ ọ ộ b c trong t do c a con ng i khi ph i đ ng đ u và đáp tr .ự ự ủ ườ ả ươ ầ ả Chính vì th mà đáp l i l i m i “hãy đ n và theo Ta” c a Đ cế ạ ờ ờ ế ủ ứ Giêsu, ng i thanh niên gi u có đ i ch i b ng s t ch i, là d uườ ầ ố ọ ằ ự ừ ố ấ ch – m c d u tiêu c c – cho th y t do c a anh: “nh ng khiỉ ặ ầ ự ấ ự ủ ư nghe nh ng l i y, anh ta sa s m nét m t và bu n bã b đi, vìữ ờ ấ ầ ặ ồ ỏ anh ta có l m ti n nhi u c a” (Mc 10,22).ắ ề ề ủDo đó, t do là thi t y u cho n g i, ự ế ế ơ ọ m t s t do, trong l i đápộ ự ự ờ tr tích c c, m c l y ý nghĩa c a m t s g n bó b n ngã sâuả ự ặ ấ ủ ộ ự ắ ả đ m, v i tính cách trao hi n tình yêu hay đúng h n v i tính cáchậ ớ ế ơ ớ tr n cho Đ ng Trao Ban là Thiên Chúa, tác gi c a l i m i g i,ả ợ ấ ả ủ ờ ờ ọ v i tính cách t n hi n. Đ c Phaolô VI đã nói: “L i m i g i đ iớ ậ ế ứ ờ ờ ọ ố x ng v i l i đáp tr . Ch có th có nh ng n g i t do, nghĩa làứ ớ ờ ả ỉ ể ữ ơ ọ ự nh ng n g i ch p nh n dâng hi n chính mình m t cách h nữ ơ ọ ấ ậ ế ộ ồ nhiên, ý th c, qu ng đ i, toàn di n… Chúng tôi g i n g i làứ ả ạ ệ ọ ơ ọ nh ng c a l : và trong c th , đó là đích th c v n đ . Ngày hômữ ủ ễ ụ ể ự ấ ề nay cũng nh hôm qua và còn h n hôm qua, Đ c Kitô v n nóiư ơ ứ ẫ b ng m t gi ng nói nh nh và xuyên th u: “Hãy đ n”. T doằ ộ ọ ỏ ẹ ấ ế ự đ c đ t tr c th thách cao c nh t: đúng v y, đó là t do trượ ặ ướ ử ả ấ ậ ự ở thành c a l , t do d n t i s qu ng đ i, lòng hy sinh” (102).ủ ễ ự ẫ ớ ự ả ạLàm thành h t nhân m t thi t nh t trong l i đáp tr c a conạ ậ ế ấ ờ ả ủ ng i tr c Thiên Chúa Đ ng m i g i, c a l t do tìm đ cườ ướ ấ ờ ọ ủ ễ ự ượ m u m c không th sánh ví hay đúng h n, c i r s c bén c a nóẫ ự ể ơ ộ ễ ắ ủ trong c a l r t t do c a Đ c Giêsu Kitô, v tiên phong c aủ ễ ấ ự ủ ứ ị ủ nh ng ai đ c m i g i, dâng theo ý mu n c a Chúa Cha: “Chínhữ ượ ờ ọ ố ủ vì th , khi b c vào th gi i, Đ c Kitô nói: ‘Hy sinh và l v t Ngàiế ướ ế ớ ứ ễ ậ đã ch ng ng, nh ng Ngài đã tác thành thân th cho con… V yẳ ư ư ể ậ con xin th a: Này đây, l y Thiên Chúa, con xin đ n đ th c hànhư ạ ế ể ự thánh ý Ngài” (Dt 10,5-7).

85

Trong s hi p thông m t thi t v i Đ c Kitô, Đ c Maria M Đ ngự ệ ậ ế ớ ứ ứ ẹ ồ Trinh đã là t o v t h n t t c m i t o v t s ng tr n v n chân lýạ ậ ơ ấ ả ọ ạ ậ ố ọ ẹ

n g i, b i vì không m t ai đã đáp tr nh Đ c Maria b ng m tơ ọ ở ộ ả ư ứ ằ ộ tình yêu cao c đ n th đ i l i tình yêu bao la c a Thiên Chúaả ế ế ố ạ ủ (103).

37. “Nh ng khi nghe nh ng l i y, anh ta sa s m nét m t vàư ữ ờ ấ ầ ặ bu n bã b đi, b i vì anh ta có l m ti n nhi u c a” (Mc 10,22).ồ ỏ ở ắ ề ề ủ Ng i thanh niên giàu có trong Tin M ng đã không đáp l i l iườ ừ ạ ờ m i g i c a Đ c Giêsu, nh c nh cho chúng ta nh ng tr ng iờ ọ ủ ứ ắ ở ữ ở ạ l n lao có th làm b t c ho c ngăn c n s đáp tr t do t phíaớ ể ế ắ ặ ả ự ả ự ừ con ng i: ch ng nh ng c a c i v t ch t có th khép ch t lòngườ ẳ ữ ủ ả ậ ấ ể ặ ng i tr c nh ng giá tr c a Th n Khí và tr c nh ng đòi bu cườ ướ ữ ị ủ ầ ướ ữ ộ tri t đ c a N c Thiên Chúa, mà ngay c m t s đi u ki n xãệ ể ủ ướ ả ộ ố ề ệ h i và văn hoá th i đ i cũng có th t o ra nhi u m i đe d a vàộ ờ ạ ể ạ ề ố ọ có th áp đ t nh ng nhãn gi i lêch l c và sai l m v b n ch tể ặ ữ ớ ạ ầ ề ả ấ th t s c a n g i, làm cho s đón nh n và c đ n s th u hi uậ ự ủ ơ ọ ự ậ ả ế ự ấ ể tr nên khó khăn n u không nói là b t kh th c hi n.ở ế ấ ả ự ệNhi u ng i hình dung v Thiên Chúa b ng m t ý ni m kháiề ườ ề ằ ộ ệ quát và m h đ n đ g n gi ng v i nh ng hình th c tôn giáoơ ồ ế ộ ầ ố ớ ữ ứ phi Thiên Chúa trong đó ng i ta quan ni m thánh ý Thiên Chúaườ ệ nh là m t th đ nh m nh c đ nh và b t kh tránh né mà conư ộ ứ ị ệ ố ị ấ ả ng i ch có vi c thích nghi và cam ch u m t cách hoàn toàn thườ ỉ ệ ị ộ ụ đ ng. Nh ng đó không ph i là dung nhan Thiên Chúa mà Đ cộ ư ả ứ Giêsu Kitô đã mu n m c kh i cho chúng ta. Th c ra, Thiên Chúaố ạ ả ự là Cha và, b ng m t tình yêu vĩnh c u cho Ngài kh i x ngằ ộ ữ ở ướ tr c, Ngài kêu g i con ng i và móc n i v i con ng i m tướ ọ ườ ố ớ ườ ộ cu c đ i tho i kỳ di u và lâu b n, m i con ng i chia s chínhộ ố ạ ệ ề ờ ườ ẻ s s ng th n linh c a Ngài v i t cách làm con. Ch c ch n r ngự ố ầ ủ ớ ư ắ ắ ằ v i m t cái nhìn sai l c v Thiên Chúa, con ng i còn không thớ ộ ạ ề ườ ể hi u đ c chính mình là nh th nào cho đúng v i s th t, b i vìể ượ ư ế ớ ự ậ ở

n g i không th nào đ c tri th c và c m nh n trong giá trơ ọ ể ượ ứ ả ậ ị chính hi u c a nó: n g i lúc y ch có th đ c nh n ch u nhệ ủ ơ ọ ấ ỉ ể ượ ậ ị ư là m t gánh n ng áp đ t và không ch u đ ng n i.ộ ặ ặ ị ự ổCũng v y, m t s t t ng sai l c v con ng i, th ng đ cậ ộ ố ư ưở ạ ề ườ ườ ượ bi n minh b i nh ng lu n ch ng m nh danh là tri t lý hay khoaệ ở ữ ậ ứ ệ ế

86

h c, m t đôi khi d n con ng i đ n ch quan niêm cu c hi nọ ộ ẫ ườ ế ỗ ộ ệ h u c a mình và t do c a mình nh là hoàn toàn đ c n đ nhữ ủ ự ủ ư ượ ấ ị và chi ph i b i nh ng y u t bên ngoài thu c c p tr t giáo d c,ố ở ữ ế ố ộ ấ ậ ụ tâm lý, văn hoá hay xã h i. Trong m t s tr ng h p, t do đ cộ ộ ố ườ ợ ự ượ hi u b ng nh ng t ng nh s đ c l p tuy t đ i, t coi mình làể ằ ữ ừ ữ ư ự ộ ậ ệ ố ự ngu n c i duy nh t và t i h u c a nh ng l a ch n cá nhân, tồ ộ ấ ố ậ ủ ữ ự ọ ự đ nh nghĩa nh là s kh ng đ nh chính mình v i b t c giá nào.ị ư ự ẳ ị ớ ấ ứ Nh ng, b ng cách đó, không th nào hi u và s ng n g i như ằ ể ể ố ơ ọ ư m t cu c đ i tho i t do b ng tình yêu là cu c đ i tho i n yộ ộ ố ạ ự ằ ộ ố ạ ả sinh t m i thông hi p gi a Thiên Chúa v i con ng i và hoànừ ố ệ ữ ớ ườ t t, n i con ng i, b ng s trao hi n chính mình m t cách chânấ ơ ườ ằ ự ế ộ thành.

Trong b i c nh hi n đ i, ng i ta cũng g p th y m t xu h ngố ả ệ ạ ườ ặ ấ ộ ướ t duy v m i quan h gi a Thiên Chúa và con ng i theo cáchư ề ố ệ ữ ườ th c a ch nghĩa cá nhân và c a ch nghĩa thân tình, coi l i m iế ủ ủ ủ ủ ờ ờ g i c a Thiên Chúa nh th đ c ng v i t ng cá nhân m t cáchọ ủ ư ể ượ ỏ ớ ừ ộ tr c ti p, không h qua trung gian c a c ng đoàn, và coi l i m iự ế ề ủ ộ ờ ờ g i y nh th nh m đ n m c tiêu là m t l i ích, ho c là n c uọ ấ ư ể ắ ế ụ ộ ợ ặ ơ ứ đ c a t ng ng sinh ch không ph i là s trao hi n hoàn toànộ ủ ừ ứ ớ ả ự ế cho Thiên Chúa nh m ph c v c ng đoàn. Chúng ta cũng còn g pằ ụ ụ ộ ặ m t m i đe d a khác thâm sâu h n, đ ng th i tinh vi h n : m iộ ố ọ ơ ồ ờ ơ ố đe d a ngăn c n nh n bi t và đón m ng chi u kích Giáo H iọ ả ậ ế ừ ề ộ đ c kh c ghi do t b n ch t trong m i n g i Kitô h u, đ cượ ắ ự ả ấ ọ ơ ọ ữ ặ bi t trong n g i linh m c. Th t v y, nh Công đ ng nh c nh ,ệ ơ ọ ụ ậ ậ ư ồ ắ ở ch c linh m c th a tác đ t đ c ý nghĩa chính hi u và th hi nứ ụ ừ ạ ượ ệ ể ệ đ c chân lý tr n v n trong vi c ph c v và trong s tăng tri nượ ọ ẹ ệ ụ ụ ự ể c a c ng đoàn Kitô h u và c a ch c t t thu c v giáo dânủ ộ ữ ủ ứ ư ế ộ ề (104).

B i c nh văn hoá chúng ta v a g i lên, mà nh h ng ch c h nố ả ừ ợ ả ưở ắ ẳ lan t i các Kitô h u, đ c bi t t i nh ng ng i tr , giúp hi uớ ữ ặ ệ ớ ữ ườ ẻ ể đ c t m c c a cu c kh ng ho ng chính các n g i linh m cượ ầ ỡ ủ ộ ủ ả ơ ọ ụ v n liên can, t ngu n g c và tr i qua ti n trình phát tri n, t iố ự ồ ố ả ế ể ớ r t nhi u kh ng hoàng tr m tr ng h n v đ c tin. Các Ngh Phấ ề ủ ầ ọ ơ ề ứ ị ụ Th ng H i Đ ng đã minh b ch tuyên b đi u y, các ngài côngượ ộ ồ ạ ố ề ấ nh n r ng cu c kh ng ho ng các n g i linh m c có nh ng cănậ ằ ộ ủ ả ơ ọ ụ ữ

87

r sâu xa trong môi tr ng văn hoá, trong não tr ng và trongễ ườ ạ cách gi đ o c a các Kitô h u (105).ữ ạ ủ ữB i đó, đi u kh n thi t là m c v v các n g i c a Giáo H iở ề ẩ ế ụ ụ ề ơ ọ ủ ộ ph i d t khoát và u tiên chăm lo lái t p “não tr ng Kitô giáo”,ả ứ ư ậ ạ phát sinh t đ c tin và đ c đ c tin nâng đ . H n bao gi h t,ừ ứ ượ ứ ỡ ơ ờ ế công cu c phúc âm hoá h t i ch trình bày m t cách khôngộ ệ ạ ỗ ộ nhàm chán khuôn m t th t c a Thiên Chúa là Cha Đ ng trongặ ậ ủ ấ Đ c Giêsu Kitô, kêu g i m i ng i chúng ta, đ ng th i trình bàyứ ọ ỗ ườ ồ ờ ý nghĩa chính hi u c a t do nhân linh, xét nh là nguyên lý và làệ ủ ự ư s c m nh c a s trao hi n chính mình m t cách có trách nhi m.ứ ạ ủ ự ế ộ ệ Ch b ng cách đó m i có th thi t l p đ c nh ng n n t ng c nỉ ằ ớ ể ế ậ ượ ữ ề ả ầ thi t đ cho m i n g i, k c n g i linh m c, có th đ c c mế ể ọ ơ ọ ể ả ơ ọ ụ ể ượ ả nh n trong chân lý c a nó, đ c quí m n trong v đ p c a nó, vàậ ủ ượ ế ẻ ẹ ủ đ c s ng v i lòng t n t y hoàn toàn và v i ni m vui sâu xa.ượ ố ớ ậ ụ ớ ềN i dung c a m c v các n g i và nh ng ph ng th đ cộ ủ ụ ụ ơ ọ ữ ươ ế ượ

ng d ng.ứ ụ38. n g i ch c ch n là m t m u nhi m không th dò th u baoƠ ọ ắ ắ ộ ầ ệ ể ấ hàm m i t ng quan mà Thiên Chúa thi t l p v i con ng i: đ cố ươ ế ậ ớ ườ ộ nh t và không th văn h i; là m u nhi m đ c truy nh n vàấ ể ồ ầ ệ ượ ậ c m nghi m nh m t l i m i g i đón ch m t s đáp tr đ n tả ệ ư ộ ờ ờ ọ ờ ộ ự ả ế ừ n i thâm cung c a l ng tâm, “n i thánh đi n, đó con ng iơ ủ ươ ơ ệ ở ườ hi n di n m t mình v i Thiên Chúa và đó ti ng Chúa đ c đónệ ệ ộ ớ ở ế ượ nghe” (106). Th nh ng đi u y không lo i b chi u kích c ngế ư ề ấ ạ ỏ ề ộ đ ng và đ c bi t chi u kích Giáo H i c a n g i; Giáo H i cũngồ ặ ệ ề ộ ủ ơ ọ ộ th c s hi n di n và hành đ ng trong n g i c a m i linh m c.ự ự ệ ệ ộ ơ ọ ủ ọ ụNh m ph c v n g i linh m c cũng nh hành trình c a n g i y,ằ ụ ụ ơ ọ ụ ư ủ ơ ọ ấ nghĩa là s hình thành, s phân đ nh và s sát cánh n g i, Giáo H iự ự ị ự ơ ọ ộ có th tìm đ c m u g ng n i Anrê, m t trong hai môn đ đ uể ượ ẫ ươ ơ ộ ệ ầ tiên đã đi theo Đ c Giêsu. Chính Anrê đã thu t l i cho ng i anhứ ậ ạ ườ đi u đã x y đ n cho mình: “Chúng tôi đã g p Đ ng Mêsia (nghĩa làề ả ế ặ ấ Đ ng Kitô)” (Ga 1,44). Và l i t ng thu t cu c “khám phá” y mấ ờ ườ ậ ộ ấ ở l i cho cu c g p g : ố ộ ặ ỡ “Và Anrê d n anh mình đ n v i Đ c Giêsu” ẫ ế ớ ứ (Ga 1,42). Không h có th hoài nghi v s đ x ng hoàn toàn t doề ể ề ự ề ướ ự và v quy t đ nh t i th ng c a Đ c Giêsu chính Đ c Giêsu g iề ế ị ố ượ ủ ứ ứ ọ

88

Simon và đ t cho Simon m t tên m i: “Đ c Giêsu nhìn Simon vàặ ộ ớ ứ nói: ‘Ng i là Simon con ông Gioan; ng i sẽ đ c g i là Kêpha’ươ ươ ượ ọ (nghĩa là Đá)” (Ga 1,42). Th nh ng Anrê cũng đã góp ph n trongế ư ầ s đ x ng : Anrê đã khuy n khích anh mình đi g p Đ c Giêsu.ự ề ướ ế ặ ứ“Và Anrê d n anh mình đ n v i Đ c Giêsu”. ẫ ế ớ ứ Chính đây, hi u theoở ể m t nghĩa nào đó, chúng ta g p th y tâm đi m c a m i n n ph cộ ặ ấ ể ủ ọ ề ụ v v n g i qua đó Giáo H i quan tâm đ n s hình thành và đ nụ ề ơ ọ ộ ế ự ế s tăng tri n c a các n g i, b ng cách s d ng nh ng ân hu vàự ể ủ ơ ọ ằ ử ụ ữ ệ nh ng trách nhi m, nh ng đ c s ng và th a tác v đã lãnh nh n tữ ệ ữ ặ ủ ừ ụ ậ ừ n i Đ c Kitô và t n i Th n Khí c a Ngài. V i t cách là dân t t ,ơ ứ ừ ơ ầ ủ ớ ư ư ế ngôn s và v ng gi , Giáo H i có tr ng trách c võ và ph c v sứ ươ ả ộ ọ ổ ụ ụ ự hình thành cũng nh s chín mu i c a các n g i linh m c, như ự ồ ủ ơ ọ ụ ờ kinh nguy n và đ i s ng bí tích, nh vi c loan báo L i Chúa và vi cệ ờ ố ờ ệ ờ ệ giáo d c đ c tin, d i nh h ng và v i ch ng t c a đ c ái.ụ ứ ướ ả ưở ớ ứ ừ ủ ứTrong ph m v và trong trách nhi m làm dân t t . Giáo H i chẩ ị ệ ư ế ộ ỉ d n cho th y ẫ ấ kinh nghi m ệ và vi c c hành ệ ử ph ng c ụ ụ là nh ngữ nh p c t y u và tiên kh i c a m c v các n g i. ị ố ế ở ủ ụ ụ ơ ọ Qu v y, đ cả ậ ượ L i Chúa nuôi d ng, kinh nghi m Kitô giáo t o nên kho ngờ ưỡ ệ ạ ả không gian lý t ng đ cho m i ng i có th khám phá ra chânưở ể ỗ ườ ể lý c a h u th mình và căn tính c a ph ng án đ i s ng, cá v vàủ ữ ể ủ ươ ờ ố ị duy nh t, mà Chúa Cha t o tác cho mình. Do đó, đi u c n thi t làấ ạ ề ầ ế ph i giáo d c các thi u nhi và thanh niên sao cho h trung thànhả ụ ế ọ v i vi c c u nguy n và suy ni m L i Chúa; trong thinh l ng vàớ ệ ầ ệ ệ ờ ặ đón nghe, h sẽ có th nh n ra đ c l i m i g i c a Chúa ti nọ ể ậ ượ ờ ờ ọ ủ ế đ n ch c linh m c và mau m n qu ng đ i đi theo Ngài.ế ứ ụ ắ ả ạGiáo H i ph i đón nh n m i ngày l i m i g i b c bách và kh nộ ả ậ ỗ ờ ờ ọ ứ ẩ thi t c a Đ c Giêsu, Ngài yêu c u “c u nguy n v i Ch mùa g tế ủ ứ ầ ầ ệ ớ ủ ặ đ Ch y sai th đ n g t hái” (Mt 9,38). Tuân theo gi i l nh c aể ủ ấ ợ ế ặ ớ ệ ủ Đ c Kitô, trên h t m i s , Giáo H i chu toàn vi c khiêm t nứ ế ọ ự ộ ệ ố tuyên x ng đ c tin: trong khi c u nguy n cho các n g i vì c mư ứ ầ ệ ơ ọ ả nh n đ c s kh n c p c a n g i đ i v i đ i s ng và s vậ ượ ự ẩ ấ ủ ơ ọ ố ớ ờ ố ứ ụ c a mình, Giáo H i nh n ra r ng các n g i là h ng ân c a Thiênủ ộ ậ ằ ơ ọ ồ ủ Chúa và, xét theo b n ch t, các n g i y ph i đ c van xin b ngả ấ ơ ọ ấ ả ượ ằ m t s c u kh n liên l và tín thác. Ch ng nh ng t ng ng iộ ự ầ ẩ ỉ ẳ ữ ừ ườ nh ng là toàn th các c ng đoàn Giáo H i c n ph i th c hànhư ể ộ ộ ầ ả ự

89

vi c c u nguy n vì đó là đi m t a, là giá đ nâng c a m i n nệ ầ ệ ể ự ỡ ủ ọ ề m c v các n g i. Không ai còn nghi ng v tâm quan tr ng c aụ ụ ơ ọ ờ ề ọ ủ nh ng sáng ki n đ c thù trong vi c c u nguy n, c a nh ng th iữ ế ặ ệ ầ ệ ủ ữ ờ kh c đ c bi t dành riêng cho yêu c u y, tr c h t ph i k đ nắ ặ ệ ầ ấ ướ ế ả ể ế Ngày th gi i h ng năm dành cho các n g i, và c a s d n thânế ớ ằ ơ ọ ủ ự ấ m t cách minh th n i nh ng ng i và nh ng nhóm nh y c mộ ị ơ ữ ườ ữ ạ ả cách riêng v i v n đ các n g i linh m c. Th nh ng, ngày nay,ớ ấ ề ơ ọ ụ ế ư s mong ch nh ng n g i m i trong vi c c u nguy n ph i càngự ờ ữ ơ ọ ớ ệ ầ ệ ả ngày càng tr thành m t t p quán tr ng kỳ v i s tham gia m tở ộ ậ ườ ớ ự ộ cách r ng rãi c a toàn th c ng đoàn Kitô giáo và c a tr n v nộ ủ ể ộ ủ ọ ẹ th c th Giáo H i. Chính nh đó mà ng i ta có th l p l i b ngự ể ộ ờ ườ ể ặ ạ ằ cu c s ng kinh nghi m c a các Tông Đ : các ngài đã hi p nh tộ ố ệ ủ ồ ệ ấ v i Đ c Maria, trong Phòng Ti c Ly, và đã c u nguy n đ mongớ ứ ệ ầ ệ ể ch s tuôn đ Th n Khí (x. Cv 1,14), Đ ng v n không ng ngờ ự ổ ầ ấ ẫ ừ kh i d y t trong toàn dân Thiên Chúa “nh ng linh m c mà thơ ậ ừ ữ ụ ế gi i đang c n đ n, đ ph c v cho vi c c u nguy n, cho bí tíchớ ầ ế ể ụ ụ ệ ầ ệ Thánh Th và đ loan báo Tin M ng là Đ c Kitô” (107).ể ể ừ ứLà chóp đ nh và là ngu n m ch c a đ i s ng Giáo H i (108),ỉ ồ ạ ủ ờ ố ộ cách riêng c a m i kinh nguy n Kitô Giáo, ph ng v cũng chi mủ ọ ệ ụ ụ ế gi m t vai trò c n thi t và m t nh h ng bi t đãi trong m cữ ộ ầ ế ộ ả ưở ệ ụ v các n g i. Th c ra, ph ng v t o thành m t kinh nghi mụ ơ ọ ự ụ ụ ạ ộ ệ s ng đ ng v ân hu c a Thiên Chúa và m t tr ng h c đáng kố ộ ề ệ ủ ộ ườ ọ ể cho vi c đáp tr l i m i g i c a Ngài. Xét theo b n ch t, m iệ ả ờ ờ ọ ủ ả ấ ọ vi c c hành ph ng v , nh t là c hành bí tích Thánh Th , mangệ ử ụ ụ ấ ử ể l i r t nhi u hi u qu . Ph ng v m c kh i cho chúng ta dungạ ấ ề ệ ả ụ ụ ạ ả nhan đích th c c a Thiên Chúa; ph ng v laà cho chúng ta thôngự ủ ụ ụ hi p vào m u nhi m V t Qua, nghĩa là vào gi mà Đ c Giêsu đãệ ầ ệ ượ ờ ứ đ n trong th gian và vào gi mà Ngài đã t do và t nguy nế ế ờ ự ự ệ b c t i, vì vâng theo ti ng g i c a Chúa Cha (x. Ga 13,1); sauướ ớ ế ọ ủ h t, ph ng v t l cho chúng ta khuôn m t c a Giáo H i, xétế ụ ụ ỏ ộ ặ ủ ộ nh là đoàn dân t t và nh là c ng đoàn g n ch t v i nhauư ư ế ư ộ ắ ặ ớ m t cách keo s n, v i s d bi t và b khuy t l n nhau c a cácộ ơ ớ ự ị ệ ổ ế ẫ ủ đ c s ng và các n g i. Hy l c u chu c c a Đ c Kitô mà Giáoặ ủ ơ ọ ễ ứ ộ ủ ứ H i c hành trong m u nhi m, mang l i m t giá tr đ c bi t caoộ ử ầ ệ ạ ộ ị ặ ệ quí cho s kh đau đ c c m nh n b ng cu c s ng trong s k tự ổ ượ ả ậ ằ ộ ố ự ế hi p v i Chúa Giêsu. Các Ngh Ph Th ng H i Đ ng đã m i g iệ ớ ị ụ ượ ộ ồ ờ ọ

90

chúng ta đ ng bao gi quên r ng “nh c a l g m nh ng khừ ờ ằ ờ ủ ễ ồ ữ ổ đau r t th ng tình trong đ i s ng con ng i, b nh nhân Kitôấ ườ ờ ố ườ ệ h u ti n dâng chính mình làm c a l toàn thiêu cho Thiên Chúa,ữ ế ủ ễ theo g ng Đ c Kitô Đ ng đã t hi n chính mình cho m i ng iươ ứ ấ ự ế ọ ườ chúng ta (x. Ga 17,19)” và r ng “c a l g m nh ng kh đau dângằ ủ ễ ồ ữ ổ theo ý h ng y mang l i ích l i l n lao cho s thăng ti n các nướ ấ ạ ợ ớ ự ế ơ g i” (109).ọ39. Trong vi c th c hành s v ngôn s , Giáo H i c m th y r ngệ ự ứ ụ ứ ộ ả ấ ằ b n ph n không th né tránh c a mình là ổ ậ ể ủ loan báo và bày t ýỏ nghĩa Kitô Giáo c a n g i ủ ơ ọ mà chúng ta có th g i là “Tin M ngể ọ ừ v n g i”. Giáo H i cũng nh n th c trong lãnh v c này s b cề ơ ọ ộ ậ ứ ự ự ứ xúc đ c di n t qua l i c a Thánh Tông Đ : “Vô phúc cho tôiượ ễ ả ờ ủ ồ n u tôi không rao gi ng Tin M ng!” (1Cr 9,16). Trên t t c , l iế ả ừ ấ ả ờ khuy n cáo y vang v ng cho chúng tôi là nh ng m c t và,ế ấ ọ ữ ụ ử đ ng th i v i chúng tôi, liên can đ n m i nhà giáo d c trong Giáoồ ờ ớ ế ọ ụ H i. Công vi c gi ng thuy t và hu n giáo ph i luôn làm n i b tộ ệ ả ế ấ ả ổ ậ nh ng m i t ng quan m t thi t v i các n g i: L i Thiên Chúaữ ố ươ ậ ế ớ ơ ọ ờ mang l i cho các tín h u ánh sáng c n thi t đ nh n th y cu cạ ữ ầ ế ể ậ ấ ộ đ i là m t s đáp tr l i m i g i c a Thiên Chúa, L i Thiên Chúaờ ộ ự ả ờ ờ ọ ủ ờ sát cánh v i các tín h u đ h đón nh n, trong đ c tin, ân hu nớ ữ ể ọ ậ ứ ệ ơ g i b n thân.ọ ảTh nh ng, m c d u quan tr ng, t t c nh ng đi u y v n ch aế ư ặ ầ ọ ấ ả ữ ề ấ ẫ ư đ : c n có m t “khoa rao gi ng tr c ti p v m u nhi m n g iủ ầ ộ ả ự ế ề ầ ệ ơ ọ trong Giáo H i, v giá tr c a ch c linh m c th a tác, v s c nộ ề ị ủ ứ ụ ừ ề ự ầ thi t b c bách c a ch c linh m c th a tác đ i v i dân Thiênế ứ ủ ứ ụ ừ ố ớ Chúa” (110). M t n n giáo hu n h u c và m r ng cho m iộ ề ấ ữ ơ ở ộ ọ thành ph n trong Giáo h i giúp xua tan nh ng nghi ho c, đánhầ ộ ữ ặ b i nh ng ý ni m m t chi u và sai l ch v th a tác v linh m c,ạ ữ ệ ộ ề ệ ề ừ ụ ụ đ ng th i m r ng tâm h n các tín h u cho vi c mong ch h ngồ ờ ở ộ ồ ữ ệ ờ ồ ân và t o nh ng đi u ki n thu n l i cho s hình thành nh ng nạ ữ ề ệ ậ ợ ự ữ ơ g i m i. Đã đ n lúc ph i can đ m đ c p đ n đ i s ng linh m cọ ớ ế ả ả ề ậ ế ờ ố ụ nh là m t giá tr vô song và nh là m t hình th c s ng đ i s ngư ộ ị ư ộ ứ ố ờ ố Kitô h u r ng r và u vi t. Các nhà giáo d c và đ c bi t các linhữ ạ ỡ ư ệ ụ ặ ệ m c đ ng ng n ng i đ xu t m t cách minh b ch và m nh mẽụ ừ ầ ạ ề ấ ộ ạ ạ

n g i h ng đ n ch c linh m c nh là m t s kh thi thi tơ ọ ướ ế ứ ụ ư ộ ự ả ế

91

th c đ i v i nh ng ng i tr có tài năng và có đ c tính x ngự ố ớ ữ ườ ẻ ứ ứ h p. Làm nh v y không có nghĩa là chi ph i và h n ch t doợ ư ậ ố ạ ế ự c a nh ng ng i tr , ng c l i, m t s đ xu t chính xác, đ củ ữ ườ ẻ ượ ạ ộ ự ề ấ ượ th c hi n đúng lúc, có th có giá tr đ nh đo t đ r i kh i d yự ệ ể ị ị ạ ể ồ ơ ậ n i nh ng tr m t s đáp tr t do và chính hi u. Ngoài ra, l chơ ữ ẻ ộ ự ả ự ệ ị s c a Giáo H i và l ch s c a bi t bao n g i linh m c, đ c nử ủ ộ ị ử ủ ế ơ ọ ụ ượ ở r ngay c vào lúc tu i th , là m t ch ng c hùng h n cho tínhộ ả ổ ơ ộ ứ ớ ồ ch t quan phòng c a vi c s ng k c n v i linh m c và c a vi cấ ủ ệ ố ề ậ ớ ụ ủ ệ nghe l i linh m c nói: không nh ng l i nói nh ng còn là s kờ ụ ữ ờ ư ự ề c n, nghĩa là m t ch ng t c th , vui t i, có kh năng làm tr iậ ộ ứ ừ ụ ể ươ ả ổ hi n nh ng v n n n và d n đ n nh ng quy t đ nh d t khoát.ệ ữ ấ ạ ẫ ế ữ ế ị ứ40. V i t cách là dân v ng gi , Giáo H i nh n th c mình đ cớ ư ươ ả ộ ậ ứ ượ bén r trong “l lu t c a Th n Khí là Đ ng ban s s ng” (Rm 8,2),ễ ề ậ ủ ầ ấ ự ố và đ c thôi thúc b i l lu t y. L lu t y v n dĩ thi t y u là lượ ở ề ậ ấ ề ậ ấ ố ế ế ề lu t v ng gi c a đ c ái (x. Gc 2,8) hay l lu t tr n h o c a t doậ ươ ả ủ ứ ề ậ ọ ả ủ ự (x. Gc 1,25). Chính vì th , Giáo H i chu toàn s v c a mình khi Giáoế ộ ứ ụ ủ H i ộ d n d t m i tín h u khám phá và s ng n g i c a riêng mìnhẫ ắ ọ ữ ố ơ ọ ủ trong t do và gánh vác n g i y cho t i hoàn thành trong đ c ái.ự ơ ọ ấ ớ ứTrong công vi c giáo d c, v i m t s chú tâm bi t đãi, Giáo H iệ ụ ớ ộ ự ệ ộ nh m kh i d y n i các tr nh , n i các thanh thi u niên ni mằ ơ ậ ơ ẻ ỏ ơ ế ề khát v ng và c mu n n i gót Đ c Giêsu Kitô trong m i s vàọ ướ ố ố ứ ọ ự m t cách k c n. Công trình giáo d c, m c d u liên quan t iộ ề ậ ụ ặ ầ ớ c ng đoàn Kitô h u xét nh là c ng đoàn, c n ph i đáp ng choộ ữ ư ộ ầ ả ứ t ng ng i m t: qu v y, qua l i m i g i c a Ngài, Thiên Chúaừ ườ ộ ả ậ ờ ờ ọ ủ đ t th u lòng m i ng i, và Th n Khí, Đ ng c ng trong lòngạ ấ ỗ ườ ầ ấ ư ụ m i môn đ (x. 1Ga 3,24), đ c trao ban cho t ng Kitô h u v iỗ ệ ượ ừ ữ ớ nh ng đ c s ng d bi t và v i nh ng bi u hi n riêng rẽ c aữ ặ ủ ị ệ ớ ữ ể ệ ủ mình. Nh th m i ng i c n đ c giúp đ đ lãnh nh n ân huư ế ỗ ườ ầ ượ ỡ ể ậ ệ đ c giao phó cho mình m t cách cá nhân, v i t cách m t ngôiượ ộ ớ ư ộ v đ c nh t và b t kh thay th , và c n đ c giúp đ đ đónị ộ ấ ấ ả ế ầ ượ ỡ ể nghe nh ng l i mà Th n Khí Thiên Chúa ng v i mình.ữ ờ ầ ỏ ớTrong nhãn quan y, m i u t v các n g i h ng đ n ch cấ ố ư ư ề ơ ọ ướ ế ứ linh m c cũng có th đ c di n đ t b ng m t s đ xu t quy tụ ể ượ ễ ạ ằ ộ ự ề ấ ế li t và thuy t ph c trong ệ ế ụ vi c linh h ng.ệ ướ Đi u c n thi t là ph iề ầ ế ả khám phá l i truy n th ng cao c v vi c sát cánh thiêng liêngạ ề ố ả ề ệ

92

v i t ng ng i, là công vi c đã luôn mang l i nhi u hoa trái quýớ ừ ườ ệ ạ ề giá trong đ i s ng Giáo H i, ti n trình linh h ng này có thờ ố ộ ế ướ ể đ c b khuy t, trong nh ng tr ng h p nh t đ nh và v iượ ổ ế ữ ườ ợ ấ ị ớ nh ng đi u ki n chính xác, b ng nh ng hình th c phân tích hayữ ề ệ ằ ữ ứ nh ng tr l c tâm lý, ch không đ c thay th b i chúng (111).ữ ợ ự ớ ượ ế ở Các tr nh , các thanh thi u niên ph i đ c m i g i khám phá vàẻ ỏ ế ả ượ ờ ọ đánh giá n đ c ban là vi c linh h ng, truy t m n y, th cơ ượ ệ ướ ầ ơ ấ ự t p n y, yêu c u n y, b ng m t thái đ tha thi t và tin c y,ậ ơ ấ ầ ơ ấ ằ ộ ộ ế ậ n i các v giáo d c mình trong đ c tin. V phía mình, các linhơ ị ụ ứ ề m c ph i là nh ng ng i tiên phong c ng hi n th i gi và năngụ ả ữ ườ ố ế ờ ờ l c cho công trình giáo d c và tr giúp thiêng liêng cho t ng cáự ụ ợ ừ nhân : c chi các linh m c đ ng bao gi h i ti c vì đã coiướ ụ ừ ờ ố ế th ng ho c đã đ vu t m t sang hàng th y u nhi u đi u khác,ườ ặ ể ộ ấ ứ ế ề ề ngay c nh ng đi u đ p đẽ và h u ích, n u nh đó là s vi cả ữ ề ẹ ữ ế ư ự ệ không th tránh kh i đ v n ti p t c tin vào th a tác v c aể ỏ ể ẫ ế ụ ừ ụ ủ mình là c ng tác v i Th n Khí h u soi sáng và h ng d n nh ngộ ớ ầ ầ ướ ẫ ữ ai đ c m i g i.ượ ờ ọCùng đích c a vi c giáo d c ng i Kitô h u là đ t t i, d i nhủ ệ ụ ườ ữ ạ ớ ướ ả h ng c a Th n Khí, “s tr ng thành viên mãn c a Đ c Kitô” (Epưở ủ ầ ự ưở ủ ứ 4,13). Đi u này đ c th hi n khi, nh noi theo và chia s đ c áiề ượ ể ệ ờ ẻ ứ c a Chúa Kitô, ng i ta làm cho tr n v n cu c s ng mình tr nênủ ườ ọ ẹ ộ ố ở vi c ph c v tình yêu (x. Ga 13,14-15), b ng cách ti n dâng lênệ ụ ụ ằ ế Thiên Chúa s th ph ng thiêng liêng đ p lòng Ngài (x. Rm 12,1)ự ờ ượ ẹ và b ng cách x thân cho anh em. ằ ả Công vi c ph c v tình yêu làệ ụ ụ h ng đi c b n c a m i n g i, ướ ơ ả ủ ọ ơ ọ và đi u y nghi m đúng m t cáchề ấ ệ ộ h t s c đ c bi t cho n g i linh m c vì, qu th c, linh m c đ cế ứ ặ ệ ơ ọ ụ ả ự ụ ượ m i g i l p l i b ng cu c s ng ph ng cách tri t đ nh t có thờ ọ ặ ạ ằ ộ ố ươ ệ ể ấ ể đ th c thi đ c ái m c v c a Chúa Giêsu, nghĩa là tình yêu c a Vể ự ứ ụ ụ ủ ủ ị M c T Nhân Lành “hi n m ng s ng mình vì đoàn chiên” (Gaụ ử ế ạ ố 10,11).

Chính vì th , m t n n ế ộ ề ph c v chính hi u v n g i sẽ không baoụ ụ ệ ề ơ ọ gi n n chí trong vi c giáo d c các tr nh , các thanh thi u niênờ ả ệ ụ ẻ ỏ ế v khát v ng d n thân, v ý nghĩa c a vi c ph c v nh ngề ọ ấ ề ủ ệ ụ ụ ư không, v giá tr c a hy sinh, v s trao hi n chính mình m tề ị ủ ề ự ế ộ cách vô đi u ki n. Phong trào t nguy n, ngày càng thu hút đ iề ệ ự ệ ố

93

v i nhi u ng i tr , là m t phong trào r t h u ích, v i đi u ki nớ ề ườ ẻ ộ ấ ữ ớ ề ệ đó là t nguy n do đ ng l c Tin M ng, giúp giáo d c nh ngự ệ ộ ự ừ ụ ữ ng i tr bi t phân đ nh các nhu c u, giúp h m i ngày m tườ ẻ ế ị ầ ọ ỗ ộ s ng t n t y và trung thành, giúp h s n sàng đón nh n khi c nố ậ ụ ọ ẵ ậ ầ kíp cu c d n thân d t khoát trong đ i t n hi n, l y vi c c uộ ấ ứ ờ ậ ế ấ ệ ầ nguy n làm l ng th c. T nguy n nh th sẽ đ nâng cáchệ ươ ự ự ệ ư ế ỡ ch c ch n h n m t cu c đ i d n thân vô v l i và nh ng không,ắ ắ ơ ộ ộ ờ ấ ị ợ ư và sẽ làm cho ng i nào đeo đu i cu c đ i y tr nên bén nh yườ ổ ộ ờ ấ ở ạ h n đ i v i ti ng nói c a Thiên Chúa là Đ ng có th m i g iơ ố ớ ế ủ ấ ể ờ ọ ng i y ti n đ n ch c linh m c. Ng c l i v i ng i thanhườ ấ ế ế ứ ụ ượ ạ ớ ườ niên giàu có, k nh d v n có th đón nh n l i m i g i tràn đ yẻ ẹ ạ ẫ ể ậ ờ ờ ọ ầ tình yêu mà Đ c Giêsu ng v i mình (x. Mc 10,21); ng i y sẽứ ỏ ớ ườ ấ có th đón nh n l i m i g i b i vì c a c i (biens) c a ng i yể ậ ờ ờ ọ ở ủ ả ủ ườ ấ đã h t i ch trao hi n chính mình cho ng khác và chệ ạ ỗ ế ươờ ở ỗ “thi t m t” chính mình.ệ ấT t c chúng ta đ u có trách nhi m đ i v i các n g i linh m c.ấ ả ề ệ ố ớ ơ ọ ụ41. n g i linh m c là m t ân hu c a Thiên Chúa, ân hu yƠ ọ ụ ộ ệ ủ ệ ấ ch c ch n t o thành m t thi n ích l n lao đ i v i ng i đ u tiênắ ắ ạ ộ ệ ớ ố ớ ườ ầ đ c trao g i. Th nh ng đó cũng là m t ân hu dành cho toànượ ở ế ữ ộ ệ th Giáo H i, m t thi n ích cho đ i s ng và s v c a Giáo H i.ể ộ ộ ệ ờ ố ứ ụ ủ ộ B i đó, Giáo H i đ c m i g i b o t n ân hu y, quí chu ng vàở ộ ượ ờ ọ ả ồ ệ ấ ộ yêu m n ân hu y : Giáo H i có trách nhi m đ i v i s hìnhế ệ ấ ộ ệ ố ớ ự thành và đ i v i s chính mu i c a các n g i linh m c. Do v y,ố ớ ự ồ ủ ơ ọ ụ ậ ch th ch đ ng, chi n h u tiên phong c a m c v n g iủ ể ủ ộ ế ữ ủ ụ ụ ơ ọ chính là c ng đoàn Giáo H i xét nh là c ng đoàn, trong m i hìnhộ ộ ư ộ ọ thái bi u hi n khác bi t c a c ng đoàn y: t Giáo H i ph quátể ệ ệ ủ ộ ấ ừ ộ ổ đ n Giáo H i đ a ph ng và, m t cách lo i suy, t Giáo H i đ aế ộ ị ươ ộ ạ ừ ộ ị ph ng đ n giáo x và đ n m i thành ph n Dân Chúa.ươ ế ứ ế ọ ầĐi u b c bách h n bao gi h t, nh t là ngày nay, là ph i lanề ứ ơ ờ ế ấ ả truy n và c ng c ni m xác tín r ng ề ủ ố ề ằ t t c m i thành ph n trongấ ả ọ ầ Giáo H i, không lo i tr m t ai, đ u nh n đ c ân s ng và đ uộ ạ ừ ộ ề ậ ượ ủ ề mang l y trách nhi m chăm lo cho các n g i. ấ ệ ơ ọ Công Đ ngồ Vaticanô II đã t ra minh b ch h t m c khi qu quy t r ng “b nỏ ạ ế ự ả ế ằ ổ ph n t o thu n l i cho s gia tăng các n g i linh m c là c aậ ạ ậ ợ ự ơ ọ ụ ủ toàn th c ng đoàn Kitô h u, c ng đoàn Kitô h u đ c giao phóể ộ ữ ộ ữ ượ

94

ph i thanh th a b n ph n y tr c tiên b ng m t đ i s ng tr nả ỏ ổ ậ ấ ướ ằ ộ ờ ố ọ v n là Kitô h u” (112). Ch trên n n t ng ni m xác tín y màẹ ữ ỉ ề ả ề ấ m c v các n g i m i có th bi u l dung nhan th t s Giáoụ ụ ơ ọ ớ ể ể ộ ậ ự H i c a mình và m i có th phát huy m t ho t đ ng hoà di u,ộ ủ ớ ể ộ ạ ộ ệ b ng cách cũng s d ng nh ng b ph n đ c bi t và nh ngằ ử ụ ữ ộ ậ ặ ệ ữ ph ng th thích ng v i s hi p thông và v i tinh th n đ ngươ ế ứ ớ ự ệ ớ ầ ồ trách nhi m.ệTrách nhi m đ u tiên c a n n m c v h ng v các n g i linhệ ầ ủ ề ụ ụ ướ ề ơ ọ m c, đó là trách nhi m c a ụ ệ ủ giám m c (113)ụ , giám m c đ c m iụ ượ ờ g i đích thân đ m nh n trách nhi m y, ngay c khi ngài có thọ ả ậ ệ ấ ả ể và ph i c võ nh ng ngu n c ng tác đa d ng. Giám m c là m tả ổ ữ ồ ộ ạ ụ ộ ng i cha và là m t ng i b n đ i v i linh m c đoàn c a mình,ườ ộ ườ ạ ố ớ ụ ủ trách nhi m c a ngài là ph i “duy trì cho liên t c” đ c s ng vàệ ủ ả ụ ặ ủ th a tác v linh m c b ng cách k t hi p thêm nh ng l c l ngừ ụ ụ ằ ế ệ ữ ự ượ m i nh vi c đ t tay. Giám m c ph i chăm lo sao cho chi u kíchớ ờ ệ ặ ụ ả ề các n g i luôn luôn hi n di n trong toàn b m c v bìnhơ ọ ệ ệ ộ ụ ụ th ng, h n n a sao cho chi u kích y đ c h i nh p và đ cườ ơ ữ ề ấ ượ ộ ậ ượ đ ng hoá v i m c v . Chính giám m c có trách nhi m c võ vàồ ớ ụ ụ ụ ệ ổ đi u h p các sáng ki n d bi t y đ m u ích cho các n g iề ợ ế ị ệ ấ ể ư ơ ọ (114).

Giám m c bi t r ng, trên t t c , ngài có th c y d a vào s c ngụ ế ằ ấ ả ể ậ ự ự ộ tác c a linh m c đoàn. T t c ủ ụ ấ ả các linh m c, ụ cùng v i ngài, đ uớ ề liên đ i v i nhau, và đ ng trách nhi m v i nhau trong vi c m uớ ớ ồ ệ ớ ệ ư c u và trong vi c thăng ti n các n g i linh m c. Th t v y, nhầ ệ ế ơ ọ ụ ậ ậ ư l i qu quy t c a Công Đ ng, “v i t cách là nh ng nhà giáo d cờ ả ế ủ ồ ớ ư ữ ụ đ c tin, các linh m c có trách nhi m chăm lo sao cho m i Kitôứ ụ ệ ỗ h u, trong Chúa Thánh Th n, đ t t i s tri n n n g i c a b nữ ầ ạ ớ ự ể ở ơ ọ ủ ả thân mình” (115). Và đó là “m t b n ph n b t ngu n t chính sộ ổ ậ ắ ồ ừ ứ v linh m c, nh đó linh m c thông chia m i u t c a toàn thụ ụ ờ ụ ố ư ư ủ ể Giáo H i là làm sao, mãi mãi n i tr n th này, tránh kh i n nộ ơ ầ ế ỏ ạ thi u h t nh ng ng i th trong đoàn dân Thiên Chúa” (116).ế ụ ữ ườ ợ Đ i s ng các linh m c, lòng t n t y tuy t đ i c a các ngài dànhờ ố ụ ậ ụ ệ ố ủ cho dân Thiên Chúa, vi c các ngài làm ch ng b ng cách ph c vệ ứ ằ ụ ụ Chúa và Giáo H i c a Chúa trong tình yêu – đây là m t ch ng tộ ủ ộ ứ ừ in h n d u thánh giá, thánh giá đ c ch p nh n trong hi v ng vàằ ấ ượ ấ ậ ọ

95

trong ni m vui ph c sinh – s hoà h p huynh đ c a các ngài vàề ụ ự ợ ệ ủ nhi t tâm c a các ngài trong vi c rao gi ng Tin M ng cho thệ ủ ệ ả ừ ế gi i, đó là nh ng y u t đ nh t và có tính thuy t ph c nh t choớ ữ ế ố ệ ấ ế ụ ấ th y các n g i quà th t phong nhiêu (117).ấ ơ ọ ậM t trách nhi m r t đ c thù đ c giao phó cho ộ ệ ấ ặ ượ gia đình Kitô giáo b i vì, nh vào bí tích hôn nhân, gia đình thông ph n m tở ờ ầ ộ cách đ c bi t và đ c đáo vào s v giáo d c c a Giáo H i là Mặ ệ ộ ứ ụ ụ ủ ộ ẹ và là Th y. Nh các Ngh Ph Th ng H i Đ ng đã vi t, “quầ ư ị ụ ượ ộ ồ ế ả th c nh m t ‘Giáo H i t i gia’ ự ư ộ ộ ạ (Lumen gentium, GH, s 11), giaố đình đã luôn c ng hi n và còn ti p t c công shi n nh ng đi uố ế ế ụ ế ữ ề ki n thu n l i cho s hình thành các n g i. B i vì, ngày nay,ệ ậ ợ ự ơ ọ ở hình nh gia đình Kitô giáo đang g p hi m ho , c n ph i dànhả ặ ể ạ ầ ả m t t m quan tr ng l n lao cho m c v gia đình. B ng cách y,ộ ầ ọ ớ ụ ụ ằ ấ m t khi qu ng đ i đón nh n n s s ng con ng i, chính các giaộ ả ạ ậ ơ ự ố ườ đình sẽ tr thành “nh th ch ng vi n đ u tiên” ở ư ể ủ ệ ầ (Optatam totius, ĐT s 2), trong đó các tr em sẽ có th đ t đ c, ngay t bu iố ẻ ể ạ ượ ừ ổ đ u, ý th c v đ o đ c, v vi c c u nguy n và v tình yêu đ iầ ứ ề ạ ứ ề ệ ầ ệ ề ố v i Giáo H i” (118). Trong dòng liên t c và hoà đi u v i ho tớ ộ ụ ệ ớ ạ đ ng c a các cha m và c a gia đình, ph i k đ n ộ ủ ẹ ủ ả ể ế h c đ ng, ọ ườ là b ph n đ c m i g i s ng căn tính “c ng đoàn giáo d c” c aộ ậ ượ ờ ọ ố ộ ụ ủ mình v i m t ph ng án văn hoá có kh năng chi u t a ánhớ ộ ươ ả ế ỏ sáng trên chi u kích c a n g i, xét nh là giá tr t nhiên và cề ủ ơ ọ ư ị ự ơ b n c a con ng i. Trong chi u h ng y, b ng m t đ c tinả ủ ườ ề ướ ấ ằ ộ ứ nh t thi t đ c đi m tô b ng tinh th n Kitô giáo (ho c nh tônấ ế ượ ể ằ ầ ặ ờ giáo đ c hi n di n cách minh nhiên n i h c đ ng Nhà N c,ượ ệ ệ ơ ọ ườ ướ theo nh ng s s p đ t c a qu c gia, ho c nh t là trong tr ngữ ự ắ ặ ủ ố ặ ấ ườ h p h c đ ng công giáo), h c đ ng có th ghi t c “vào trongợ ọ ườ ọ ườ ể ạ tâm trí các tr nh và các thanh thi u niên ni m khát v ng thiẻ ỏ ế ề ọ hành ý Thiên Chúa trong b c s ng thích h p nh t cho t ngậ ố ợ ấ ừ ng i, mà không bao gi lo i tr n g i ti n đ n th a tác vườ ờ ạ ừ ơ ọ ế ế ừ ụ linh m c” (119).ụCác tín h u giáo dân, ữ cách riêng các giáo lý viên, nh ng nhà gi ngữ ả d y, nh ng nhà giáo d c, nh ng linh đ ng viên c a m c v choạ ữ ụ ữ ộ ủ ụ ụ ng i tr , m i ng i tùy theo tài nguyên và kh năng riêng c aườ ẻ ỗ ườ ả ủ mình, đóng m t vai trò r t quan tr ng trong m c v n g i linhộ ấ ọ ụ ụ ơ ọ

96

m c. Th c v y, càng đào sâu ý nghĩa c a n g i và c a s vụ ự ậ ủ ơ ọ ủ ứ ụ mình trong Giáo H i, h càng có th nh n ra giá tr và tính ch tộ ọ ể ậ ị ấ b t kh thay th c a n g i và c a s v linh m c.ấ ả ế ủ ơ ọ ủ ứ ụ ụTrong khuôn kh các c ng đoàn giáo ph n và giáo x , ổ ộ ậ ứ nh ngữ nhóm suy t v n g i ư ề ơ ọ c n ph i đ c quí chu ng và khích l . Cácầ ả ượ ộ ệ thành viên trong nh ng nhóm y c ng hi n ph n đóng góp b ngữ ấ ố ế ầ ằ c u nguy n và b ng nh ng kh đau c a mình cho nh ng n g iầ ệ ằ ữ ổ ủ ữ ơ ọ linh m c và tu sĩ, đ ng th i nâng đ các n g i y v tinh th nụ ồ ờ ỡ ơ ọ ấ ề ầ cũng nh v t ch t.ư ậ ấ

đây cũng c n ph i nh c t i Ở ầ ả ắ ớ nhi u nhóm, nhi u phong trào vàề ề hi p h i tín h u giáo dânệ ộ ữ mà Chúa Thánh Th n kh i đ ng và làmầ ở ộ tăng tr ng trong Giáo H i, trong t ng quan v i s ki n ng iưở ộ ươ ớ ự ệ ườ Kitô h u hi n di n m t cách th a sai h n trong th gi i. Các tữ ệ ệ ộ ừ ơ ế ớ ổ ch c giáo dân y đ c nhìn nh n là m t môi tr ng đ c bi tứ ấ ượ ậ ộ ườ ặ ệ giàu n g i t n hi n, nh là nh ng đ a đi m th c s thích ngơ ọ ậ ế ư ữ ị ể ự ự ứ v i vi c đ xu t và tăng tri n n g i. Th t v y, nhi u ng i tr ,ớ ệ ề ấ ể ơ ọ ậ ậ ề ườ ẻ trong chính khuôn kh y và nh vào nh ng hi p h i y, đãổ ấ ờ ữ ệ ộ ấ nghe đ c l i Chúa m i g i đi theo Ngài trên con đ ng linhượ ờ ờ ọ ườ m c th a tác và đáp tr v i m t lòng qu ng đ i đáng khích lụ ừ ả ớ ộ ả ạ ệ (120). B i v y, v n ph i đ cao nh ng t ch c y đ , trong sở ậ ầ ả ề ữ ổ ứ ấ ể ự hi p thông v i toàn th Giáo H i và nh các t ch c y nên l nệ ớ ể ộ ờ ổ ứ ấ ớ m nh, các t ch c y đóng góp ph n riêng c a mình vào s phátạ ổ ứ ấ ầ ủ ự tri n m c v các n g i.ể ụ ụ ơ ọNh ng ti n kêu nài vang v ng t nhi u phía, nh ng thành ph nữ ế ọ ừ ề ữ ầ khác nhau trong Giáo H i d n thân cho m c v n g i, t t cộ ấ ụ ụ ơ ọ ấ ả ho t đ ng cho n g i y càng tr nên h u hi u n u nh càngạ ộ ơ ọ ấ ở ữ ệ ế ư làm cho c ng đoàn Giáo H i, kh i t giáo x , hi u đ c r ngộ ộ ở ừ ứ ể ượ ằ tuy t đ i không th đem v n đ n g i linh m c y thác choệ ố ể ấ ề ơ ọ ụ ủ m t s “chuyên gia đ r i trút b trách nhi m trên h ” (các linhộ ố ể ồ ỏ ệ ọ m c nói chung và các linh m c ph trách ch ng vi n nói riêng),ụ ụ ụ ủ ệ nh ng là “m t v n đ s ng còn n m ngay gi a lòng Giáo H i”ư ộ ấ ề ố ằ ữ ộ (121), và r ng c n ph i đem đ t v n đ y vào trong tâm đi mằ ầ ả ặ ấ ề ấ ể tình yêu c a m i Kitô h u đ i v i Giáo H i.ủ ọ ữ ố ớ ộ

CH NG VƯƠ97

NG ÀI THI T L P H THÀNH NHÓM M I HAIẾ Ậ Ọ ƯỜĐ H NÊN B N Đ NG HÀNH V I NGÀIỂ Ọ Ạ Ồ ỚVI C ĐÀO T O CÁC NG SINH LINH M CỆ Ạ Ứ Ụ

S ng n i gót Đ c Kitô nh các Tông Đố ố ứ ư ồ42. “Ngài leo lên núi và Ngài g i nh ng k Ngài mu n đ n v iọ ữ ẻ ố ế ớ Ngài. H đã đ n v i Ngài và Ngài thi t l p h thành Nhóm M iọ ế ớ ế ậ ọ ườ Hai đ h nên b n đ ng hành v i Ngài và đ sai h đi rao gi ng,ể ọ ạ ồ ớ ể ọ ả kèm theo quy n xua tr ma qu ” (Mc 3,13-15).ề ừ ỷ“Đ h nên đ ng hành v i Ngài” : v i nh ng t này, chúng ta cóể ọ ồ ớ ớ ữ ừ th đ c th y “s sát cánh các n g i” c a các Tông Đ , t phíaể ọ ấ ự ơ ọ ủ ồ ừ Đ c Giêsu. Sau khi đã kêu g i h và tr c khi sai h đi và cũng làứ ọ ọ ướ ọ đ có th sai h đi rao gi ng, Đ c Giêsu x p đ t cho h m t th iể ể ọ ả ứ ế ặ ọ ộ ờ gian đào t o nh m m c đích phát tri n m i t ng quan hi pạ ằ ụ ể ố ươ ệ thông và b ng h u sâu xa v i Ngài. Ngài dành cho h m t n nằ ữ ớ ọ ộ ề hu n giáo đi vào chi u sâu (x. Mt 13,11), và Ngài mu n h nênấ ề ố ọ nh ng ng i làm ch ng v đ i c u nguy n th m l ng c a Ngàiữ ườ ứ ề ờ ầ ệ ầ ặ ủ v i Chúa Cha (x. Ga 17,1-6; Lc 22,39-45).ớTrong s chăm sóc dành cho các n g i linh m c, Giáo H i, thu cự ơ ọ ụ ộ ộ m i th i đ i, tìm ngu n c m h ng n i g ng m u c a Chúaọ ờ ạ ồ ả ứ ơ ươ ẫ ủ Kitô. M c v các n g i trong Giáo H i đã có và hôm nay v n cònụ ụ ơ ọ ộ ẫ có r t ấ nhi u d ng th c c th khác bi t nhau, ề ạ ứ ụ ể ệ ch ng nh ngẳ ữ nh m m c đích phân đ nh các n g i linh m c nh ng còn là sátắ ụ ị ơ ọ ụ ư cánh v i các n g i y. Tuy nhi u nh ng ớ ơ ọ ấ ề ư tinh th n ầ thôi thúc và nâng đ v n ỡ ẫ là m t : ộ ch sau khi đã đào t o nh ng ng i có nỉ ạ ữ ườ ơ g i m t cách đ y đ m i có th đ a h ti n đ n ch c linh m c.ọ ộ ầ ủ ớ ể ư ọ ế ế ứ ụ M c v các n g i cung ng cho h kh năng đáp tr m t cách ýụ ụ ơ ọ ứ ọ ả ả ộ th c và t do và s đáp tr y đ a d n toàn th con ng i hứ ự ự ả ấ ư ẫ ể ườ ọ đ n v i Chúa Giêsu Kitô, Đ ng m i g i h s ng thân tình v iế ớ ấ ờ ọ ọ ố ớ Ngài và chia s s v c u đ c a Ngài. Trong chi u h ng này,ẻ ứ ụ ứ ộ ủ ề ướ “ch ng vi n”, d i nhi u hình th c khác nhau và, m t cáchủ ệ ướ ề ứ ộ t ng t , “c s đào t o” các linh m c dòng, tr c khi là m t n iươ ự ơ ở ạ ụ ướ ộ ơ ch n v t ch t, đã ph i là m t n i ch n thiêng liêng, m t l trìnhố ậ ấ ả ộ ơ ố ộ ộ cho cu c s ng, m t b u khí tr l c và b o đ m cho ti n trìnhộ ố ộ ầ ợ ự ả ả ế đào t o, nh đó giúp nh ng ng i đ c Thiên Chúa m i g i ti nạ ờ ữ ườ ượ ờ ọ ế

98

đ n ch c linh m c tr thành hình ế ứ ụ ở nh s ng đ ng c a Đ c Kitôả ố ộ ủ ứ Đ u và M c T c a Giáo H i, qua bí tích Truy n Ch c Thánh. Cácầ ụ ử ủ ộ ề ứ Ngh Ph Th ng H i Đ ng đã trình bày rõ r t ý nghĩa nguyênị ụ ượ ộ ồ ệ th y và lo i bi t c a vi c đào t o các ng sinh linh m c: “S ngủ ạ ệ ủ ệ ạ ứ ụ ố trong ch ng vi n, tr ng d y Tin M ng, có nghĩa là s ng n i gótủ ệ ườ ạ ừ ố ố Đ c Kitô nh các Tông Đ , có nghĩa là đ cho Đ c Kitô đ a d n vàoứ ư ồ ể ứ ư ẫ công cu c ph c v Chúa Cha và ph c v nhân lo i, d i s h ngộ ụ ụ ụ ụ ạ ướ ự ướ d n c a Chúa Thánh Th n, và đ cho mình nên đ ng hình d ng v iẫ ủ ầ ể ồ ạ ớ Đ c Kitô M c T Nhân Lành nh m m c đích, trong c ng v linhứ ụ ử ằ ụ ươ ị m c, ph c v t t đ p h n trong Giáo H i và trong th gi i. Đ cụ ụ ụ ố ẹ ơ ộ ế ớ ượ đào t o đ làm linh m c có nghĩa là luy n t p đ có th t mìnhạ ể ụ ệ ậ ể ể ự tr l i câu h i c b n c a Đ c Kitô: “Con có yêu m n Ta không?”ả ờ ỏ ơ ả ủ ứ ế Đ i v i ng i linh m c t ng lai, câu tr l i ch có th là s traoố ớ ườ ụ ươ ả ờ ỉ ể ự hi n tr n v n đ i s ng mình” (122).ế ọ ẹ ờ ốV n đ đây là ph i tùy vào nh ng đi u ki n xã h i, tâm lý,ấ ề ở ả ữ ề ệ ộ chính tr và văn hoá c a th gi i hi n nay mà phiên d ch tinhị ủ ế ớ ệ ị th n nói trên là tinh th n không bao gi đ c sao nhăng trongầ ầ ờ ượ Giáo H i; nh ng đi u ki n y v n d bi t và ph c t p theo nhộ ữ ề ệ ấ ố ị ệ ứ ạ ư l i ch ng c a các Ngh Ph Th ng H i Đ ng, trong t ng quanờ ứ ủ ị ụ ượ ộ ồ ươ v i các Giáo H i đ a ph ng khác nhau. Các Ngh Ph Th ngớ ộ ị ươ ị ụ ượ H i Đ ng đ l nh ng m i b n tâm đ y lo âu nh ng đ ng th iộ ồ ể ộ ữ ố ậ ầ ư ồ ờ cũng nêu cao m t ni m hy v ng l n lao, các ngài đã dành nhi uộ ề ọ ớ ề th i gi đ suy t v nh ng n l c nghiên c u và nh ng n l cờ ờ ể ư ề ữ ỗ ự ứ ữ ỗ ự thích nghi các ph ng pháp đào t o ng sinh linh m c, hi nươ ạ ứ ụ ệ đang đ c th c hi n trong nh ng Giáo H i c a các ngài.ượ ự ệ ữ ộ ủTông Hu n hi n t i ch có ý thâu nh p thành qu các công vi cấ ệ ạ ỉ ậ ả ệ trong Th ng H i Đ ng. Tông Hu n này mu n xác đ nh m t vàiượ ộ ồ ấ ố ị ộ đi m đã đ t đ c, ể ạ ượ ch rõ ỉ nh ng m c tiêu không th b qua, ữ ụ ể ỏ cung

ng cho m i ng i ứ ọ ườ nh ng b c đ ng đào t o phong phúữ ướ ườ ạ đã đ c th nghi m m t cách tích c c. Trong Tông Hu n này, có sượ ử ệ ộ ự ấ ự phân bi t gi aệ ữ đào t o “khai đ o” và đào t o “tr ng kỳ”, ạ ạ ạ ườ tuy v yậ v n không bao gi coi nh m i liên h sâu xa n i k t chúng nênẫ ờ ẹ ố ệ ố ế m t và làm cho c hai tr thành m t l trình duy nh t cho cu cộ ả ở ộ ộ ấ ộ s ng Kitô h u và linh m c. Tông Hu n bàn v ố ữ ụ ấ ề nh ng chi u kíchữ ề khác bi t trong n nệ ề đào t o nhân b n, thiêng liêng, trí th c vàạ ả ứ

99

m c v , ụ ụ cũng nh bàn v ư ề các môi tr ng ườ và nh ng ữ ch th cóủ ể trách nhi mệ đào t o các ng sinh.ạ ứI. CÁC CHI U KÍCH C A VI C ĐÀO T O LINH M CỀ Ủ Ệ Ạ ỤĐào t o nhân b n, n n t ng c a m i n n đào t o linh m c.ạ ả ề ả ủ ọ ề ạ ụ43. “Không có đào t o nhân b n th a đáng, thì vi c đào t o linhạ ả ỏ ệ ạ m c trong toàn b sẽ b thi u h t m t n n t ng c n thi t” (123).ụ ộ ị ế ụ ấ ề ả ầ ế L i kh ng đ nh này c a các Ngh Ph Th ng H i Đ ng không chờ ẳ ị ủ ị ụ ượ ộ ồ ỉ nói lên m t d ki n mà lý trí quen g i lên và kinh nghi m v nộ ữ ệ ợ ệ ẫ th ng xác nh n: đó còn là m t đòi bu c mà nguyên do sâu xaườ ậ ộ ộ nh t và lo i bi t nh t n m ngay trong chính b n ch t c a linhấ ạ ệ ấ ằ ả ấ ủ m c và c a th a tác v linh m c. Đ c m i g i tr nên “hình nhụ ủ ừ ụ ụ ượ ờ ọ ở ả s ng đ ng” c a Đ c Giêsu Kitô Đ u và M c T , linh m c c n ph iố ộ ủ ứ ầ ụ ử ụ ầ ả ph n ánh n i chính mình, trong m c đ có th , s thành toànả ơ ứ ộ ể ự nhân b n nh đ c r ng chi u n i Con Thiên Chúa làm ng i vàả ư ượ ạ ế ơ ườ nh đ c nhìn xuyên th u qua các thái đ đ y hi u năng c a Ngàiư ượ ấ ộ ầ ệ ủ đ i v i tha nhân, đúng nh l i di n t c a các tác gi Tin M ng.ố ớ ư ờ ễ ả ủ ả ừ Ch c h n th a tác v c a linh m c bao g m vi c loan báo L iắ ẳ ừ ụ ủ ụ ồ ệ ờ Chúa, c hành các bí tích, đi u hành c ng đoàn Kitô h u “nhânử ề ộ ữ danh và thay m t Đ c Kitô”, nh ng t t c nh ng công vi c yặ ứ ư ấ ả ữ ệ ấ luôn luôn là đ nh m t i nh ng con ng i c th : “Th t v y,ể ắ ớ ữ ườ ụ ể ậ ậ đ c c t nh c t gi a loài ng i, m i v th ng t đ u đ c đ tượ ấ ắ ừ ữ ườ ọ ị ượ ế ề ượ ặ lên đ can thi p cho loài ng i trong nh ng m i quan h gi a loàiể ệ ườ ữ ố ệ ữ ng i v i Thiên Chúa” (Dt 5,1). Chính vì th , vi c đào t o nhânườ ớ ế ệ ạ b n cho ng i linh m c m c m t t m quan tr ng riêng bi t vì lýả ườ ụ ặ ộ ầ ọ ệ do linh m c ph i quan h v i v i nh ng ng i đón nh n s vụ ả ệ ớ ớ ữ ườ ậ ứ ụ c a mình. Th t v y, đ cho th a tác v c a linh m c đ c d tinủ ậ ậ ể ừ ụ ủ ụ ượ ễ h n và d đón nh n h n xét theo ph ng di n nhân b n, linhơ ễ ậ ơ ươ ệ ả m c c n ph i trau d i nhân cách c a mình sao cho mình tr nênụ ầ ả ồ ủ ở m t “nh p c u” ch không ph i m t ch ng ng i v t cho tha nhânộ ị ầ ớ ả ộ ướ ạ ậ trong vi c g p g Đ c Giêsu Kitô Đ ng c u chu c loài ng i. Noiệ ặ ỡ ứ ấ ứ ộ ườ g ng Đ c Giêsu là Đ ng “bi t đ c nh ng đi u ch t ch a trongươ ứ ấ ế ượ ữ ề ấ ứ lòng ng i” (Ga 2,25; x. 8,3-11), linh m c c n ph i có kh năngườ ụ ầ ả ả hi u bi t sâu xa lòng trí con ng i, tr c giác đ c nh ng khóể ế ườ ự ượ ữ khăn và nh ng v n đ , t o đi u ki n d dàng cho s g p g vàữ ấ ề ạ ề ệ ễ ự ặ ỡ

100

đ i tho i, đ t đ c lòng tin c y và s c ng tác, phát bi u đ cố ạ ạ ượ ậ ự ộ ể ượ nh ng phán đoán lành m nh và khách quan.ữ ạNh th , không ph i ch vì đ đ t đ c m t s tri n n c n thi tư ế ả ỉ ể ạ ượ ộ ự ể ở ầ ế và chính đáng và đ t th hi n chính mình, nh ng còn vì đ thiể ự ể ệ ư ể hành th a tác v linh m c mà các linh m c t ng lai c n ph i vunừ ụ ụ ụ ươ ầ ả tr ng m t t p h p nh ng đ c tính nhân b n, c n thi t cho s ki nồ ộ ậ ợ ữ ứ ả ầ ế ự ế t o nh ng nhân cách quân bình, m nh mẽ và t do: chính vì đ cóạ ữ ạ ự ể kh năng ch u đ ng s c n ng c a các trách nhi m m c v . B i đóả ị ự ứ ặ ủ ệ ụ ụ ở có nhu c u ph i đ c giáo d c v lòng yêu m n chân lý, v s chânầ ả ượ ụ ề ế ề ự thành, v s tôn tr ng nhân v đ i v i m i ng i, v ý th c côngề ự ọ ị ố ớ ọ ườ ề ứ b ng, v ch tín trong l i nói, v lòng tr c n th c th , v tínhằ ề ữ ờ ề ắ ẩ ự ụ ề nh t quán, cách riêng v s quân bình trong phán đoán và trongấ ề ự cách c x (124). Trong th g i tín h u Philipphê, Thánh Tông Đư ử ư ở ữ ồ Phaolô đ ngh m t ch ng trình v a đ n gi n v a đ i h i choề ị ộ ươ ừ ơ ả ừ ỏ ỏ vi c đào t o nhân b n: “T t c nh ng gì là chân th t, là cao th ng,ệ ạ ả ấ ả ữ ậ ượ là công minh, là trong tr ng, là d m n, là đáng kính ph c, t t cắ ễ ế ụ ấ ả nh ng gì đ c coi là t t đ p v m t nhân đ c nhân b n và vữ ượ ố ẹ ề ặ ứ ả ề nh ng đi u đ c ng i đ i ca ng i, anh em hãy chú tr ng t t cữ ề ượ ườ ờ ợ ọ ấ ả nh ng đi u y” (Ph 4,8). Có đi u thú v đáng ghi nh n, đó là thánhữ ề ấ ề ị ậ Phaolô, ngay trong nh ng đ c tính th t s nhân b n c a Ngài, l iữ ứ ậ ự ả ủ ạ đ a chính mình ra làm m u m c cho các tín h u, ngài nói ti p ngayư ẫ ự ữ ế sau đó: “Nh ng gì anh em đã h c, đã lãnh nh n, đã nghe v tôi và đãữ ọ ậ ề nh n th y n i tôi, anh em ph i đem ra th c hành” (Pl 4,9).ậ ấ ơ ả ựT ng quan v i tha nhân mang m t t m quan tr ng đ c thù. Đó làươ ớ ộ ầ ọ ặ m t y u t th t s thi t y u đ i v i ng i đ c m i g i lãnhộ ế ố ậ ự ế ế ố ớ ườ ượ ờ ọ nh n trách nhi m trên m t c ng đoàn và tr thành “con ng iậ ệ ộ ộ ở ườ c a hi p thông”. Đi u này đòi h i linh m c không đ c t cao,ủ ệ ề ỏ ụ ượ ự không đ c cau có nh ng ph i nhã nh n, ni m n , chân thànhượ ư ả ặ ề ở trong l i nói cũng nh trong lòng (125), khôn ngoan và th nờ ư ậ tr ng, qu ng đ i và s n sàng ph c v , có kh năng thi t l p v iọ ả ạ ẵ ụ ụ ả ế ậ ớ tha nhân và kh i d y n i tha nhân nh ng m i quan h chân thànhơ ậ ơ ữ ố ệ và huynh đ , mau c m thông, tha th và an i (x. 1 Tm 3, 1-5; Trệ ả ứ ủ 1,7-9). Th ng b xô đ y vào tình tr ng v a ô h p v a cô đ c,ườ ị ẩ ạ ừ ợ ừ ộ nh t là n i nh ng ch t p trung đông đúc thành th , nhân lo iấ ơ ữ ỗ ậ ở ị ạ hi n nay càng ngày càng nh y c m đ i v i s hi p thông: ngàyệ ạ ả ố ớ ự ệ

101

nay hi p thông là m t trong nh ng d u ch hùng h n nh t và làệ ộ ữ ấ ỉ ồ ấ m t trong nh ng đ ng l i h u hi u nh t c a s đi p Tin M ng.ộ ữ ườ ố ữ ệ ấ ủ ứ ệ ừĐào t o cho ng sinh linh m c có đ c s tr ng thành v c mạ ứ ụ ượ ự ườ ề ả tính, trong m t b i c nh nh hi n nay, là m t y u t quan tr ngộ ố ả ư ệ ộ ế ố ọ và mang tính đ nh đo t, là tìm cách làm cho b c đ ng giáo d cị ạ ướ ườ ụ th t s đ t t i m t tình yeê chân th c và h u trách.ậ ự ạ ớ ộ ự ữ44. S tr ng thành v m t c m tính ự ưở ề ặ ả gi thi t đã đ t đ c ýả ế ạ ượ th c v v trí trung tâm c a tình yêu trong cu c s ng con ng i.ứ ề ị ủ ộ ố ườ Th c ra, nh Tôi đã vi t trong thông đi p ự ư ế ệ Redemptor hominis, “con ng i không th s ng mà không có tình yêu. Con ng i sẽườ ể ố ườ mãi mãi không hi u đ c chính mình, cu c đ i con ng i sẽ m tể ượ ộ ờ ườ ấ h t ý nghĩa n u con ng i không đón nh n m c kh i v tìnhế ế ườ ậ ạ ả ề yêu, n u con ng i không g p đ c tình yêu, n u con ng iế ườ ặ ượ ế ườ không th nghi m tình yêu, n u con ng i không bi n tình yêuử ệ ế ườ ế thành c a mình, n u con ng i không thông ph n m t cáchủ ế ườ ầ ộ m nh mẽ vào tình yêu” (126).ạTình yêu đ c đ c p đây là m t tình yêu bao g m toàn thượ ề ậ ở ộ ồ ể ngôi v con ng i, trong nh ng chi u kích và nh ng câu đ thị ườ ữ ề ữ ố ể lý, tâm lý và thiêng liêng c a con ng i, m t tình yêu đ c di nủ ườ ộ ượ ễ đ t trong “ý nghĩa hôn c” c a thân th con ng i, nghĩa là,ạ ướ ủ ể ườ nh thân th , con ng i t trao hi n mình cho ng i khác vàờ ể ườ ự ế ườ đón nh n ng i khác. M t n n giáo d c ph i tính hi u m t cáchậ ườ ộ ề ụ ả ể ộ đúng đ n sẽ h ng đ n chính n l c hi u bi t và th hi n tìnhắ ướ ế ổ ự ể ế ể ệ yêu nhân linh y trong “chân lý” c a nó. Ngày nay, ng i ta ghiấ ủ ườ nh n m t tình hu ng xã h i và văn hoá xô b trong đó “đ i đa sậ ộ ố ộ ồ ạ ố ‘t m th ng hoá’ tính d c con ng i, c t nghĩa tính d c conầ ườ ụ ườ ắ ụ ng i m t cách gi n l c và nghèo nàn, ch đem móc n i tínhườ ộ ả ượ ỉ ố d c v i thân xác và v i l c thú ích k ” (127). V ph ng di nụ ớ ớ ạ ỷ ề ươ ệ này, ngay chính nh ng gia đình làm n i phát xu t n g i linhữ ơ ấ ơ ọ m c cũng r i vào nh ng tình hu ng trong đó có nh ng h t h ngụ ơ ữ ố ữ ụ ẫ đáng k và đôi khi nh ng b t quân bình nghiêm tr ng.ể ữ ấ ọTrong m t b i c nh nh th , đi u khó h n nh ng cũng b c báchộ ố ả ư ế ề ơ ư ứ h n, đó là b o đ m có đ c m t ơ ả ả ượ ộ n n giáo d c v tính d c ề ụ ề ụ th tậ s và tr n v n thi t thân cho t ng cá nhân, m t n n giáo d cự ọ ẹ ế ừ ộ ề ụ

102

d n đ n s quý chu ng cũng nh lòng yêu m n đ i v i đ cẫ ế ự ộ ư ế ố ớ ứ khi t t nh, “là nhân đ c phát huy s tr ng thành chính hi u c aế ị ứ ự ưở ệ ủ ngôi v nhân linh, làm cho con ng i có kh năng tôn tr ng vàị ườ ả ọ thăng ti n “ý nghĩa hôn c” c a thân xác” (128).ế ướ ủGiáo d c cho con ng i có đ c tình yêu h u trách và làm choụ ườ ượ ữ con ng i tr ng thành v c m tính là nh ng gì tuy t đ i c nườ ưở ề ả ữ ệ ố ầ thi t cho ng i nào đ c m i g i, nh linh m c, s ng b cế ườ ượ ờ ọ ư ụ ố ậ đ cộ thân, nghĩa là đ c m i g i, v i ân s ng c a Chúa Thánh Th nượ ờ ọ ớ ủ ủ ầ và nh s đáp tr t do b ng ý mu n c a riêng mình, hi n dângờ ự ả ự ằ ố ủ ế toàn th tình yêu và lòng ân c n c a mình cho Đ c Giêsu Kitô vàể ầ ủ ứ cho Giáo H i. Nh m m c đích d n b c s ng đ c thân, sộ ằ ụ ấ ướ ố ộ ự tr ng thành v m t c m tính ph i có th h i nh p vào trongưở ề ặ ả ả ể ộ ậ nh ng m i quan h nhân sinh, nh tình b n lành m nh và tìnhữ ố ệ ư ạ ạ huynh đ sâu xa, m t tình yêu n ng nhi t, s c bén và t thân đ iệ ộ ồ ệ ắ ự ố v i Đ c Giêsu Kitô. Nh các Ngh Ph Th ng H i Đ ng đã vi tớ ứ ư ị ụ ượ ộ ồ ế “tình yêu c a Đ c Kitô, đ c n i dài b ng hy l ti n dâng chínhủ ứ ượ ố ằ ễ ế mình mang chi u kích hoàn vũ, ph i chi m gi t m quan tr ngề ả ế ữ ầ ọ b c nh t trong vi c phát đ ng s tr ng thành v m t c m tính.ậ ấ ệ ộ ự ưở ề ặ ả Chính nh đó mà ng sinh đ c m i g i s ng đ c thân sẽ tìmờ ứ ượ ờ ọ ố ộ đ c n i s tr ng thành v m t c m tính m t ch d a v ngượ ơ ự ưở ề ặ ả ộ ỗ ự ữ ch c đ s ng đ c khi t t nh m t cách trung tín và vui v ” (129).ắ ể ố ứ ế ị ộ ẻD u có là chính hi u và tôi luy n, đ c s ng đ c thân v n giẫ ệ ệ ặ ủ ộ ẫ ữ nguyên nh ng nghiêng chi u c a c m tính và nh ng thúc đ yữ ề ủ ả ữ ẩ c a b n năng : do đó, các ng sinh linh m c r t c n đ n m t sủ ả ứ ụ ấ ầ ế ộ ự tr ng thành v m t c m tính, nh đó m i có kh năng s ngưở ề ặ ả ờ ớ ả ố th n tr ng, t kh c t t c nh ng gì có th làm ph ng h i sậ ọ ừ ướ ấ ả ữ ể ươ ạ ự tr ng thành y, bi t c nh t nh v th xác cũng nh tinh th n,ưở ấ ế ả ỉ ề ể ư ầ có đ c thái đ quí chu ng và tôn tr ng nh ng t ng quan liênượ ộ ộ ọ ữ ươ v gi a nam và n . Có th góp thêm vào đó m t s tr giúp quíị ữ ữ ể ộ ự ợ giá t m t n n giáo d c thích nghi cho ừ ộ ề ụ tình b nạ đích th c, theoự g ng nh ng m i giây trìu m n huynh đ mà chính Đ c Kitô đãươ ữ ố ế ệ ứ th hi n trong cu c s ng tr n th c a Ngài. (x. Ga 11,5).ể ệ ộ ố ầ ế ủS tr ng thành nhân b n và cách riêng s tr ng thành v m tự ưở ả ự ưở ề ặ c m tính đòi h i m t ả ỏ ộ n n đào t oề ạ trong su t và c ng nghố ươ ị nh m đ n t do,ắ ế ự đ cho t do m c l y nh ng s c thái c a m tể ự ặ ấ ữ ắ ủ ộ

103

s tuân ph c v a xác tín v a chân tình đ i v i “s th t” c a conự ụ ừ ừ ố ớ ự ậ ủ ng i mình, đ i v i “ý nghĩa” c a cu c s ng mình, nghĩa là tuânườ ố ớ ủ ộ ố ph c đ n đ trao hi n chính mình m t cách chân thành, l y đóụ ế ộ ế ộ ấ làm đ ng l và làm c t lõi c b n cho s th hi n b n thânườ ộ ố ơ ả ự ể ệ ả chính hi u (130). Hi u nh th , t do đòi h i con ng i ph iệ ể ư ế ự ỏ ườ ả th c s làm ch chính mình, d t khoát chi n đ u và th ng v tự ự ủ ứ ế ấ ắ ượ m i hình thái vi k và cá nhân ch nghĩa v n đe d a đ i s ngọ ỷ ủ ố ọ ờ ố m i ng i, mau m n c i m đ i v i tha nhân, qu ng đ i trongỗ ườ ắ ở ở ố ớ ả ạ s t n t y và trong vi c ph c v đ i v i tha nhân. T t c nh ngự ậ ụ ệ ụ ụ ố ớ ấ ả ữ đi u y đ u quan tr ng đ có th đáp tr n g i, đ c bi t n g iề ấ ề ọ ể ể ả ơ ọ ặ ệ ơ ọ linh m c, đ có th trung thành v i n g i và v i nh ng cam k tụ ể ể ớ ơ ọ ớ ữ ế g n li n v i n g i, nh t là trong nh ng giai đo n khó khăn. Đ iắ ề ớ ơ ọ ấ ữ ạ ờ s ng c ng đoàn trong ch ng vi n có th góp thêm ph n tr l cố ộ ủ ệ ể ầ ợ ự đ cho vi c giáo d c t o đ c b c ti n h ng đ n m t s tể ệ ụ ạ ượ ướ ế ướ ế ộ ự ự do chín mu i và có trách nhi m (130).ồ ệGiáo d c v l ng tâm luân lý ụ ề ươ là m t công vi c m t thi t g nộ ệ ậ ế ắ li n v i vi c đào t o v t do h u trách. T n i cái “tôi” sâuề ớ ệ ạ ề ự ữ ừ ơ th m, l ng tâm luân lý v võ s vâng ph c tr c nh ng đòiẳ ươ ổ ự ụ ướ ữ bu c luân lý; đ ng th i, l ng tâm luân lý vén m ý nghĩa thâmộ ồ ờ ươ ở sâu c a s vâng ph c y : m t s đáp tr có ý th c và t do, b iủ ự ụ ấ ộ ự ả ứ ự ở đó có đ ng l c là tình yêu, tr c nh ng l i yêu c u c a Thiênộ ự ướ ữ ờ ầ ủ Chúa và c a tình yêu Ngài. Các Ngh Ph Th ng H i Đ ng vi t:ủ ị ụ ượ ộ ồ ế “S tr ng thành nhân b n c a linh m c ph i đ c bi t bao hàmự ưở ả ủ ụ ả ặ ệ vi c đào t o l ng tâm linh m c. Th t v y, đ cho ng sinh cóệ ạ ươ ụ ậ ậ ể ứ th trung thành th a đáp nh ng ràng bu c c a mình đ i v iể ỏ ữ ộ ủ ố ớ Thiên Chúa, đ i v i Giáo H i và có th h ng d n l ng tâm cácố ớ ộ ể ướ ẫ ươ tín h u m t cách khôn ngoan, ng sinh c n ph i t o thói quenữ ộ ứ ầ ả ạ l ng nghe ti ng Chúa ng v i mình trong lòng và c n ph i g nắ ế ỏ ớ ầ ả ắ bó vào thánh ý Ngài v i tình yêu và lòng kiên quy t” (132).ớ ếĐào t o thiêng liêng : hi p thông v i Thiên Chúa và tìm g pạ ệ ớ ặ Đ c Kitô.ứ45. Vi c đào t o nhân b n y, n u đ c phát tri n trong b iệ ạ ả ấ ế ượ ể ố c nh c a m t n n nhân h c th a nh n s th t tr n v n v conả ủ ộ ề ọ ừ ậ ự ậ ọ ẹ ề ng i, sẽ khai m và b khuy t cho vi c đào t o thiêng liêng.ườ ở ổ ế ệ ạ Đ c Thiên Chúa t o d ng và đ c máu Đ c Kitô c u chu c,ượ ạ ự ượ ứ ứ ộ

104

m i ng i đ u đ c m i g i tái sinh “b i n c và b i Th n Khí”ọ ườ ề ượ ờ ọ ở ướ ở ầ (Ga 3,5) và tr nên “con trong Con”. Chính trong k ho ch h uở ế ạ ữ hi u y c a Thiên Chúa mà chúng ta tìm g p chi u kích tôn giáo,ệ ấ ủ ặ ề là y u t c u thành con ng i, chi u kích y v n đ c khám pháế ố ấ ườ ề ấ ố ượ và nhìn nh n b i lý trí đ n thu n : con ng i h ng m v cáiậ ở ơ ầ ườ ướ ở ề siêu vi t, v cái tuy t đ i; tâm h n con ng i kh c kho i mãiệ ề ệ ố ồ ườ ắ ả cho t i khi an ngh trong Chúa (133).ớ ỉTi n trình giáo d c dành cho đ i s ng thiêng liêng, hi u nh làế ụ ờ ố ể ư t ng quan và hi p thông v i Thiên Chúa, l y nhu c u c b n vàươ ệ ớ ấ ầ ơ ả b t kh h y di t y làm ngu n m ch và đ c phát tri n trongấ ả ủ ệ ấ ồ ạ ượ ể nhu c u đó. D a theo M c Kh i và kinh nghi m Kitô giáo, vi cầ ự ạ ả ệ ệ đào t o thiêng liêng tìm đ c tính ch t đ c đáo đ c nh t vô nhạ ượ ấ ộ ộ ấ ị trong s m i m c a Tin M ng. Th c ra, “vi c đào t o y là côngự ớ ẻ ủ ừ ự ệ ạ ấ vi c c a Chúa Thánh Th n, đòi h i toàn di n con ng i ph i d nệ ủ ầ ỏ ệ ườ ả ấ thân; vi c đào t o y d n vào trong s hi p thông sâu xa v i Đ cệ ạ ấ ẫ ự ệ ớ ứ Giêsu Kitô M c T Nhân Lành; vi c đào t o y h ng d n choụ ử ệ ạ ấ ướ ẫ toàn th cu c s ng tuân ph c Chúa Thánh Th n, b ng m t tháiể ộ ố ụ ầ ằ ộ đ hi u th o đ i v i Đ c Chúa Cha và b ng m t s g n bó tínộ ế ả ố ớ ứ ằ ộ ự ắ thác đ i v i Giáo H i. Vi c đoà t o thiêng liêng bén r trong kinhố ớ ộ ệ ạ ễ nghi m th p giá đ r i có th đ a d n, b ng m t s hi p thôngệ ậ ể ồ ể ư ẫ ằ ộ ự ệ sâu xa, vào trong toàn th m u nhi m V t qua” (134).ể ầ ệ ượNh chúng ta nh n th y, đào t o thiêng liêng đây là đào t oư ậ ấ ạ ở ạ chung cho m i tín h u, vi c đào t o y còn c n ph i đ c cọ ữ ệ ạ ấ ầ ả ượ ơ c u hoá tùy theo ý nghĩa và đ c tính phát xu t t căn tính c aấ ặ ấ ừ ủ linh m c và c a th a tác v linh m c. Đ i v i m i tín h u, đàoụ ủ ừ ụ ụ ố ớ ọ ữ t o thiêng liêng ph i là vi c làm trung tâm và ph i t o s th ngạ ả ệ ả ạ ự ố nh t gi a con ng i Kitô h u v i đ i s ng Kitô h u, nghĩa là sấ ữ ườ ữ ớ ờ ố ữ ự th ng nh t c a m t t o v t m i trong Đ c Kitô đang t n t iố ấ ủ ộ ạ ậ ớ ứ ấ ớ trong Chúa Thánh Th n. Cùng m t cách th c y, đ i v i m i linhầ ộ ứ ấ ố ớ ọ m c, vi c đào t o thiêng liêng ph i là “tâm đi m”, ph i t o sụ ệ ạ ả ể ả ạ ự th ng nh t cũng nh s c s ng cho “h u th ” và “hành đ ng” c aố ấ ư ứ ố ữ ể ộ ủ linh m c. Trong chi u h ng y, các Ngh Ph Th ng H i Đ ngụ ề ướ ấ ị ụ ượ ộ ồ qu quy t r ng “thi u đào t o thiêng liêng, vi c đào t o m c vả ế ằ ế ạ ệ ạ ụ ụ sẽ không có n n t ng” (135) và r ng đào t o thiêng liêng chính làề ả ằ ạ “y u t quan tr ng nh t trong n n giáo d c linh m c” (136).ế ố ọ ấ ề ụ ụ

105

S c l nh công đ ngắ ệ ồ Optatam totius đã trình bày khá rõ nét nh ngữ gì là thi t y u đ c hàm ch a trong vi c đào t o thiêng liêngế ế ượ ứ ệ ạ nh m giúp có đ c m t l trình n đ nh cho vi c ti n t i ch cằ ượ ộ ộ ấ ị ệ ế ớ ứ linh m c: “Ph i cung ng m t n n đào t o thiêng liêng […] saoụ ả ứ ộ ề ạ cho các ch ng sinh đ c chu n b đ s ng trong s hi p thôngủ ượ ẩ ị ể ố ự ệ liên l và thân tình v i Chúa Cha, nh Con Ngài là Đ c Giêsu Kitô,ỉ ớ ờ ứ trong Chúa Thánh Th n. H ng đ n vi c mô ph ng Đ c Kitô Linhầ ướ ế ệ ỏ ứ m c nh bí tích Truy n Ch c Thánh, các ch ng sinh ph i t p làmụ ờ ề ứ ủ ả ậ quen đ g n bó v i Ngài nh nh ng ng i b n b ng m t đ iể ắ ớ ư ữ ườ ạ ằ ộ ờ s ng tâm phúc tr n v n. Các ch ng sinh ph i s ng m u nhi mố ọ ẹ ủ ả ố ầ ệ v t qua c a Ngài làm sao đ có th đ a d n đoàn dân sẽ đ cượ ủ ể ể ư ẫ ượ giao phó cho mình vào trong m u nhi m y. Ph i d y cho cácầ ệ ấ ả ạ ch ng sinh bi t tìm ki m Đ c Kitô b ng cách trung thành suyủ ế ế ứ ằ ni m L i Chúa, b ng cách tích c c hi p thông v i các m u nhi mệ ờ ằ ự ệ ớ ầ ệ r t thánh c a Giáo H i, tr c h t qua bí tích Thánh Th và th nấ ủ ộ ướ ế ể ầ v . Các ch ng sinh ph i tìm ki m Đ c Kitô n i giám m c là ng iụ ủ ả ế ứ ơ ụ ườ sai phái mình và n i nh ng con ng i mà mình đ c sai phái đ n,ơ ữ ườ ượ ế nh t là n i nh ng ng i nghèo, nh ng ng i bé nh , nh ngấ ơ ữ ườ ữ ườ ỏ ữ ng i y u đau, nh ng ng i t i l i và nh ng ng i không tin. V iườ ế ữ ườ ộ ỗ ữ ườ ớ ni m c y tin hi u th o, các ch ng sinh ph i yêu m n và tôn kínhề ậ ế ả ủ ả ế Đ c Trinh N Maria di m phúc mà khi h p h i trên th p giá Đ cứ ữ ễ ấ ố ậ ứ Kitô Giêsu đã ban cho ng i cho môn đ yêu d u đ làm m c aườ ệ ấ ể ẹ ủ mình” (137).

46. B n văn công đ ng trên đây đáng cho chúng ta chú tâm suyả ồ ni m. Chúng ta có th d dàng phân đ nh đó m t s giá tr vàệ ể ễ ị ở ộ ố ị đòi bu c c b n liên quan t i hành trình thiêng liêng đ c độ ơ ả ớ ượ ề ngh cho ng sinh linh m c.ị ứ ụĐi u đ c nh n ra tiên vàn, đó là giá tr và đòi bu c c a m tề ượ ậ ị ộ ủ ộ “đ i s ng m t thi t k t hi p” v i Đ c Giêsu Kitô.ờ ố ậ ế ế ệ ớ ứ Đ c xây trên bíượ tích R a t i và đ c nuôi d ng b ng bí tích Thánh Th , s hi pử ộ ượ ưỡ ằ ể ự ệ nh t v i Chúa Giêsu ph i t l b ng m t cu c canh tân tri t đ ,ấ ớ ả ỏ ộ ằ ộ ộ ệ ể trong đ i s ng m i ngày. S thông hi p m t thi t v i Chúa Baờ ố ỗ ự ệ ậ ế ớ Ngôi, nghĩa là đ i s ng m i trong ân s ng v i quy n làm conờ ố ớ ủ ớ ề Thiên Chúa, nói lên “tính ch t m i m ” c a ng i tín h u, tínhấ ớ ẻ ủ ườ ữ ch t m i m này lan t a đ n h u th và hành đ ng. Đ i s ngấ ớ ẻ ỏ ế ữ ể ộ ờ ố

106

m i y chính là huy n nhi m c a đ i s ng Kitô h u đ c đ tớ ấ ề ệ ủ ờ ố ữ ượ ặ d i sinh khí c a Chúa Thánh Th n; b i đó, đ i s ng m i yướ ủ ầ ở ờ ố ớ ấ ph i làm thành cái g i là ả ọ “ethos” c a đ i s ng ng i Kitô h u. Vủ ờ ố ườ ữ ề nh ng đi u đ c hàm ch a cách kỳ di u trong đ i s ng Kitôữ ề ượ ứ ệ ờ ố h u, đ c coi nh là tâm đi m c a đ i s ng thiêng liêng, theoữ ượ ư ể ủ ờ ố nh v a trình bày, Đ c Giêsu đã gi ng d y cho chúng ta trong ámư ừ ứ ả ạ d cây nho và ngành cho : “Th y là cây nho đích th t và Cha Th yụ ầ ậ ầ là ng i tr ng nho…. Anh em hãy trong Th y, nh Th y ườ ồ ở ầ ư ầ ở trong anh em. Cũng nh ngành nho t mình không th k t tráiư ự ể ế n u không g n li n v i thân nho, anh em cũng v y, n u anh emế ắ ề ớ ậ ế không trong Th y. Th y là cây nho, anh em là ngành. Ng iở ầ ầ ườ nào trong Th y và Th y trong ng i y, ng i y sẽ sinhở ầ ầ ở ườ ấ ườ ấ nhi u hoa trái; b i vì lìa kh i Th y nh em sẽ không làm đ cề ở ỏ ầ ạ ượ gì” (Ga 15,1.4-5).

Trong n n văn hoá hi n đ i, các giá tr tinh th n và tôn giáoề ệ ạ ị ầ không thi u và con ng i, m c cho nh ng dáng v bên ngoài,ế ườ ặ ữ ẻ v n c tri n miên đói khát Thiên Chúa. Nh ng th ng th ngẫ ứ ề ư ườ ườ Kitô giáo có nguy c b coi nh là m t tôn giáo trong s các tônơ ị ư ộ ố giáo, ho c b gi n l c vào n n đ o đ c xã h i thu n túy nh mặ ị ả ượ ề ạ ứ ộ ầ ằ ph c v con ng i. B i đó, không ph i lúc nào ng i ta cũngụ ụ ườ ở ả ườ nh n ra đ c tính ch t m i m có s c làm đ o l n cu c s ngậ ượ ấ ớ ẻ ứ ả ộ ộ ố c a Kitô giáo trong l ch s : Kitô giáo là “M u Nhi m”, là bi n củ ị ử ầ ệ ế ố Con Thiên Chúa làm ng i và ban cho nh ng k đón nh n Ngàiườ ữ ẻ ậ “quy n” tr nên con Thiên Chúa (Ga 1,12); là s loan báo và cònề ở ự là s ban t ng m t giao c tình yêu và s s ng đ c ký k tự ặ ộ ướ ự ố ượ ế gi a Thiên Chúa và con ng i, Các linh m c t ng lai sẽ ch cóữ ườ ụ ươ ỉ th truy n đ t tin di u v i và ngu n h nh phúc y cho ng iể ề ạ ệ ợ ồ ạ ấ ườ khác (x. 1 Ga 1,1-4), n u h đ t đ c cho chính h m t s hi uế ọ ạ ượ ọ ộ ự ể bi t sâu xa cùng v i nh ng ti n b b ng kinh nghi m v “m uế ớ ữ ế ộ ằ ệ ề ầ nhi m”, nh vào m t n n đào t o thiêng liêng thích ng.ệ ờ ộ ề ạ ứTrong khi nêu b t tính ch t siêu vi t c a m u nhi m Kitô giáo,ậ ấ ệ ủ ầ ệ b n văn công đ ng còn trình bày s thông hi p m t thi t c a cácả ồ ự ệ ậ ế ủ linh m c v i Đ c Giêsu, th m chí còn đi m thêm ụ ớ ứ ậ ể s c thái c aắ ủ tình b ng h u. ằ ữ V n đ đây không ph i là m t kỳ v ng phi lýấ ề ở ả ộ ọ c a con ng i. Đây ch đ n thu n là quà t ng vô giá c a Đ củ ườ ỉ ơ ầ ặ ủ ứ

107

Kitô nh Ngài đã nói v i các Tông Đ : “Th y không còn g i anhư ớ ồ ầ ọ em là tôi t , b i vì tôi t không bi t vi c ch làm; nh ng Th yớ ở ớ ế ệ ủ ư ầ g i anh em là b n h u, b i vì t t c nh ng gì Th y đã nghe bi tọ ạ ữ ở ấ ả ữ ầ ế n i Cha Th y Th y đ u đã truy n đ t cho anh em” (Ga 15,15).ơ ầ ầ ề ề ạTrong ph n k ti p, b n văn công đ ng tr ng d n m t giá trầ ế ế ả ồ ư ẫ ộ ị thiêng liêng khác không kém quan tr ng : đó là ọ vi c tìm g p Đ cệ ặ ứ Giêsu. “Ph i d y cho các ch ng sinh bi t tìm g p Đ c Kitô”. V iả ạ ủ ế ặ ứ ớ đi u g i là ề ọ quaerere Deum, đây là m t đ tài c đi n c a n n tuộ ề ổ ể ủ ề đ c Kitô giáo l y n g i c a các Tông Đ làm m u m c đ minhứ ấ ơ ọ ủ ồ ẫ ự ể h a. Khi t ng thu t v cách th c mà hai môn đ đ u tiên đã điọ ườ ậ ề ứ ệ ầ theo Đ c Giêsu, thánh Gioan đ a ra ánh sáng v th mà “tìm g p”ứ ư ị ế ặ

y chi m gi . Chính Đ c Giêsu là ng i đ t câu h i: “Các anh tìmấ ế ữ ứ ườ ặ ỏ gì?” Và c hai đã tr l i: “Th a Th y, Th y đâu?”. Tác gi Tinả ả ờ ư ầ ầ ở ả M ng vi t ti p : “Ngài nói v i h : “Hãy đ n mà xem”. H đã đ nừ ế ế ớ ọ ế ọ ế và đã xem th y n i Ngài và h l i v i Ngài ngày hôm y” (Gaấ ơ ở ọ ở ạ ớ ấ 1,37-39). B i đó, đ i s ng thiêng liêng c a ng i chu n b b cở ờ ố ủ ườ ẩ ị ướ vào ch c linh m c đ c chi ph i b i cu c tìm g p y : tìm vàứ ụ ượ ố ở ộ ặ ấ “g p” Th y, theo Ngài và l i v i Ngài. Trong th a tác v và đ iặ ầ ở ạ ớ ừ ụ ờ s ng linh m c, c n ph i ti p t c cu c “tìm g p” y, b i vì m uố ụ ầ ả ế ụ ộ ặ ấ ở ầ nhi m noi g ng Đ c Kitô và thông d vào đ i s ng Ngài thì b tệ ươ ứ ự ờ ố ấ t n. Cũng v y, c n ph i ti p t c “g p” Th y đ r i gi i thi uậ ậ ầ ả ế ụ ặ ầ ể ồ ớ ệ Ngài cho ng i khác và h n n a, kh i d y n i ng i khác lòngườ ơ ữ ơ ậ ơ ườ khao khát tìm ki m Th y. Th nh ng ch có th th c s làmế ầ ế ư ỉ ể ự ự đ c vi c này n u đem đ ngh cho ng i khác m t “kinhượ ệ ế ề ị ườ ộ nghi m s ng, m t kinh nghi m đáng đem chia s . Đó là đ ngệ ố ộ ệ ẻ ườ l i mà Anrê đã ch n đ d n anh mình là Simon đ n v i Đ cố ọ ể ẫ ế ớ ứ Giêsu. Theo l i thánh Gioan tác gi Tin M ng, Anrê “g p anhờ ả ừ ặ mình là Simon lúc t ng sáng và nói v i anh: Chúng tôi đã g pả ớ ặ Đ ng Mêsia — nghĩa là Đ c Kitô. Anrê d n anh mình đ n v iấ ứ ẫ ề ớ Đ c Giêsu”. B ng cách đó, c Simon cũng đã đ c m i g i làmứ ằ ả ượ ờ ọ tông đ đi theo Đ ng Mêsia : “Đ c Giêsu nhìn Simon và nói: “anhồ ấ ứ là Simon, con ông Gioan; anh sẽ đ c g i là Kêpha” – nghĩa là Đá”ượ ọ (Ga 1,41-42).

Th nh ng, trong đ i s ng thiêng liêng, tìm ki m Đ c Kitô cóế ư ờ ố ế ứ nghĩa là gì? G p Ngài đâu? “Th a Th y, Th y đâu?”. S c l nhặ ở ư ầ ầ ở ắ ệ

108

công đ ng ồ Optatam totitus d ng nh ch d n ba con đ ngườ ư ỉ ẫ ườ ph i tr i qua : trung thành suy ni m l i Chúa, tích c c tham dả ả ệ ờ ự ự các m u nhi m thánh trong Giáo H i, ph c v trong đ c ái đ iầ ệ ộ ụ ụ ứ ố v i nh ng ng i “bé m n”. Đó chính là ba giá tr và đòi bu c caoớ ữ ườ ọ ị ộ c xác đ nh n i dung hàm ch a trong n n đào t o thiêng liêngả ị ộ ứ ề ạ dành cho ng sinh linh m c.ứ ụ47. Đ c L i Chúa trong suy ni m và c u nguy n ọ ờ ệ ầ ệ (lectio divina), đ ng th i khiêm nh ng và quý tr ng l ng nghe ng i phátồ ờ ượ ọ ắ ườ bi u, đó là m t y u t thi t c t trong vi c đào t o thiêng liêng.ể ộ ế ố ế ố ệ ạ Qu th t, chính trong ánh sáng và s c m nh c a L i Chúa màả ậ ứ ạ ủ ờ m i ng i có th khám phá, hi u, yêu m n và theo đu i n g iỗ ườ ể ể ế ổ ơ ọ cũng nh chu toàn s v c a mình. Chính khi tr thành đíchư ứ ụ ủ ở đi m c a L i Thiên Chúa là Đ ng m i g i con ng i và tr thànhể ủ ờ ấ ờ ọ ườ ở kh i đi m (nguyên lý) c a l i con ng i là k đáp l i Thiênở ể ủ ờ ườ ẻ ạ Chúa, mà cu c s ng con ng i đ t đ c ý nghĩa tròn đ y và cănộ ố ườ ạ ượ ầ c . Nh thân m t v i L i Chúa mà ti n trình hoán c i sẽ tr nênơ ờ ậ ớ ờ ế ả ở d dàng, hi u theo hai nghĩa : ch ng nh ng t b đi u d đễ ể ẳ ữ ừ ỏ ề ữ ể g n bó v i đi u lành nh ng còn làm cho t t ng c a Thiênắ ớ ề ư ư ưở ủ Chúa đ c l n lên trong tâm h n. V i tính cách đáp l i l i Thiênượ ớ ồ ớ ạ ờ Chúa, đ c tin lúc y tr thành tiêu chu n m i đ giúp phán đoánứ ấ ở ẩ ớ ể và đánh giá con ng i và s vi c, các bi n c và các v n đ .ườ ự ệ ế ố ấ ềT t c nh ng đi u y, v i đi u ki n là L i Chúa đ c nghe và đónấ ả ữ ề ấ ớ ề ệ ờ ượ nh n theo đúng b n ch t đích th c, b i vì L i Chúa giúp g p gậ ả ấ ự ở ờ ặ ỡ chính Thiên Chúa, m t Thiên Chúa ng l i v i con ng i; L i Chúaộ ỏ ờ ớ ườ ờ giúp g p g Đ c Kitô, Ngôi L i Thiên Chúa, S Th t, cũng là Đ ngặ ỡ ứ ờ ự ậ ườ và S S ng (x. Ga 14,6). C n ph i đ c “sách thánh” b ng cách l ngự ố ầ ả ọ ằ ắ nghe “nh ng l i nói”, l ng nghe “L i” c a Thiên Chúa, nh l i nh cữ ờ ắ ờ ủ ư ờ ắ nh c a công đ ng: “Các Sách Thánh ch a đ ng L i Thiên Chúa vàở ủ ồ ứ ự ờ b i vì các sách y đ u đ c linh ng nên đ u th t s là L i Thiênở ấ ề ượ ứ ề ậ ự ờ Chúa” (138). Công đ ng còn nói : “B ng vi c m c kh i y, Thiênồ ằ ệ ạ ả ấ Chúa vô hình (x. Cl 1,15; 1Tm 1,17), trong tình yêu bao la c a Ngài,ủ ng l i v i loài ng i nh v i nh ng ng i b n (x. Xh 33,11; Gaỏ ờ ớ ườ ư ớ ữ ườ ạ 15,14-15). Ngài đàm đ o v i h (x. Br 3,38) đ m i g i h và ch pạ ớ ọ ể ờ ọ ọ ấ nh n cho h đ c thông chia s s ng thu c v Ngài” (139).ậ ọ ượ ự ố ộ ề

109

Ti p c n L i Chúa m t cách m t thi t và ng p tràn tình yêu,ế ậ ờ ộ ậ ế ậ b ng vi c c u nguy n : đó là công vi c h t s c đ c bi t đ i v iằ ệ ầ ệ ệ ế ứ ặ ệ ố ớ th a tác v ngôn s c a linh m c; đó là m t đi u ki n t t y uừ ụ ứ ủ ụ ộ ề ệ ấ ế đ linh m c có th thi hành th a tác v y m t cách x ng h p,ể ụ ể ừ ụ ấ ộ ứ ợ nh t là trong b i c nh c a công cu c “phúc âm hoá m i” trongấ ố ả ủ ộ ớ Giáo H i ngày nay. Theo l i m i g i c a Công Đ ng, và t t cộ ờ ờ ọ ủ ồ ấ ả nh ng ai m t cách bình th ng tham gia th a tác v L i Chúa,ữ ộ ườ ừ ụ ờ các phó t ho c các giáo lý viên, c n ph i chuyên chăm đ c Kinhế ặ ầ ả ọ Thánh nh m t lo i sách thiêng liêng và đào sâu Kinh Thánhư ộ ạ b ng vi c h c h i, c n ph i g n bó v i Kinh Thánh, đ đ ng cóằ ệ ọ ỏ ầ ả ắ ớ ể ừ ai trong h ph i tr nên k làm công vi c gi ng thuy t L i Chúaọ ả ở ẻ ệ ả ế ờ bên ngoài cách hão huy n, trong khi t thâm tâm l i ch ng hề ự ạ ẳ ề l ng nghe (Thánh Augustinô, Serm. 179,1 : PL 38,966)” (140).ắC u nguy n là cách đáp tr c b n đ i v i L i Chúa và c uầ ệ ả ơ ả ố ớ ờ ầ nguy n ch c ch n là m t giá tr và m t đòi bu c tiên kh i trongệ ắ ắ ộ ị ộ ộ ở vi c đào t o thiêng liêng. Vi c đào t o thiêng liêng ph i đ a d nệ ạ ệ ạ ả ư ẫ các ng sinh linh m c đ h nh n bi t và th c nghi mứ ụ ể ọ ậ ế ự ệ ý nghĩa chính hi u c a kinh nguy n Kitô giáo : ệ ủ ệ là m t cu c g p g s ngộ ộ ặ ỡ ố đ ng và cá v v i Chúa Cha, nh Con đ c nh t c a Ngài v i tácộ ị ớ ờ ộ ấ ủ ớ đ ng c a Chúa Thánh Th n, là m t cu c đ i tho i đ c trộ ủ ầ ộ ộ ố ạ ượ ở thành vi c thông ph n vào cu c đ i tho i ph t gi a Đ c Giêsuệ ầ ộ ố ạ ụ ử ữ ứ v i Cha Ngài. Đàng khác, còn m t khía c nh không kém quanớ ộ ạ tr ng trong s v linh m c, đó là linh m c ph i là “nhà giáo d cọ ứ ụ ụ ụ ả ụ v c u nguy n”. Th nh ng linh m c sẽ ch có th đào t o ng iề ầ ệ ế ư ụ ỉ ể ạ ườ khác theo tr ng h c c a Đ c Giêsu c u nguy n n u chính linhườ ọ ủ ứ ầ ệ ế m c đã đ c đào t o và còn ti p t c t đào luy n theo tr ngụ ượ ạ ế ụ ự ệ ườ h c y. Đó chính là đi u mà ng i đ i đòi h i n i linh m c :ọ ấ ề ườ ờ ỏ ơ ụ “Linh m c là ụ ng i c a Thiên Chúa, ườ ủ là ng i thu c v Thiênườ ộ ề Chúa và làm cho ng i ta suy nghĩ v Thiên Chúa. Khi nói v Đ cườ ề ề ứ Kitô, Th g i tín h u Do Thái ư ở ữ trình bày Đ c Kitô nh m t “vứ ư ộ ị th ng t nhân ái và trung thành trong nh ng s vi c liên canượ ế ữ ự ệ t i Thiên Chúa” (Dy 2,17)…. Các Kitô h u hy v ng g p đ c n iớ ữ ọ ặ ượ ơ linh m c ch ng nh ng m t con ng i đón ti p h , b ng lòngụ ẳ ữ ộ ườ ế ọ ằ l ng nghe h , bày t cho h m t m i thi n c m nào đó, nh ngắ ọ ỏ ọ ộ ố ệ ả ư còn là và nh t là ấ m t con ng i giúp đ h ng m nhìn Thiênộ ườ ỡ ọ ắ Chúa, ti n lên v phía Thiên Chúa. B i đó, linh m c c n ph iế ề ở ụ ầ ả

110

đ c đào t o cho có m t thâm tình sâu đ m v i Thiên Chúa.ượ ạ ộ ậ ớ Nh ng ng i chu n b làm linh m c ph i hi u đ c r ng toànữ ườ ẩ ị ụ ả ể ượ ằ th giá tr đ i s ng linh m c c a h l thu c vào s trao hi nể ị ờ ố ụ ủ ọ ệ ộ ự ế chính mình mà h sẽ có th th c hi n cho Đ c Kitô và nh Đ cọ ể ự ệ ứ ờ ứ Kitô, cho Đ c Chúa Cha” (141).ứTrong m t b i c nh náo đ ng và n ào nh b i c nh xã h iộ ố ả ộ ồ ư ố ả ộ chúng ta, n n s ph m c n thi t cho vi c c u nguy n, ph i baoề ư ạ ầ ế ệ ầ ệ ả g m vi c giáo d c nh m đ t đ c m t c m nh n sâu s c v conồ ệ ụ ằ ạ ượ ộ ả ậ ắ ề ng i, nh m nh n th c đ c giá tr tôn giáo c a s ườ ằ ậ ứ ượ ị ủ ự thinh l ng, ặ là b u khí thiêng liêng c n có đ có th nh n ra s hi n di n c aầ ầ ể ể ậ ự ệ ệ ủ Thiên Chúa và đ cho s hi n di n c a Thiên Chúa có th xâmể ự ệ ệ ủ ể chi m mình (x. 1 V 19,11-12).ế48. Chóp đ nh c a kinh nguy n Kitô giáo chính là ỉ ủ ệ Bí Tích Thánh Th , ể bí tích này, đ n l t mình, l i là ế ượ ạ “chóp đ nh và ngu n m ch”ỉ ồ ạ c a m i bí tích và c a Ph ng V các Gi Kinh. Giáo d c v ph ngủ ọ ủ ụ ụ ờ ụ ề ụ v ụ hi u theo nghĩa tròn đ u là m t s h i nh p đ i s ng vàoể ầ ộ ự ộ ậ ờ ố m u nhi m Đ c Giêsu Kitô, đã ch t và s ng l i, đang hi n di nầ ệ ứ ế ố ạ ệ ệ và hành đ ng trong các bí tích c a Giáo H i : vi c giáo d c này làộ ủ ộ ệ ụ tuy t đ i c n thi t đ i v i n n đào t o thiêng liêng c a m i Kitôệ ố ầ ế ố ớ ề ạ ủ ọ h u và cách riêng c a m i linh m c. Các bí tích mang l i ân huữ ủ ọ ụ ạ ệ và hoa qu là s thông hi p v i Thiên Chúa, trung tâm c a toànả ự ệ ớ ủ th đ i s ng thiêng liêng. S thông hi p v i Thiên Chúa đ ngể ờ ố ự ệ ớ ồ th i là m t b n ph n và m t trách nhi m mà các bí tích chuy nờ ộ ổ ậ ộ ệ ể thông cho t do c a ng i tín h u, đ r i s thông hi p y g iự ủ ườ ữ ể ồ ự ệ ấ ợ h ng cho nh ng quy t đ nh, nh ng l a ch n, nh ng thái đ vàứ ữ ế ị ữ ự ọ ữ ộ nh ng ho t đ ng trong cu c s ng th ng ngày. Trong chi uữ ạ ộ ộ ố ườ ề h ng y, “ân s ng” làm cho đ i s ng Kitô h u nên “m i” chínhướ ấ ủ ờ ố ữ ớ là Đ c Giêsu Kitô. Đ ng đã ch t và đã s ng l i, hi n ti p t c tuônứ ấ ế ố ạ ệ ế ụ đ Th n Khí c a Ngài qua các bí tích, Th n Khí thánh thi n vàổ ầ ủ ầ ệ thánh hoá. Cũng v y, “lu t m i” có trách nhi m h ng d n vàậ ậ ớ ệ ướ ẫ ch nh đ n cu c s ng ng i Kitô h u, lu t y đ c các bí tíchỉ ố ộ ố ườ ữ ậ ấ ượ khác ghi trong “trái tim m i”. Đó là lu t bác ái đ i v i Thiên Chúaớ ậ ố ớ và đ i v i anh em, là s đáp tr và n i dài đ c ái c a Thiên Chúaố ớ ự ả ố ứ ủ đ i v i con ng i, m t đ c ái đ c ám ch và đ c thông banố ớ ườ ộ ứ ượ ỉ ượ qua các bí tích. Nh đó, chúng ta hi u đ c giá tr c a m t sờ ể ượ ị ủ ộ ự

111

tham d “tr n v n, ý th c và tích c c” (142) vào vi c c hànhự ọ ẹ ứ ự ệ ử các bí tích, nh m m c đích đón nh n và đem ra th c hành nằ ụ ậ ự ơ “đ c ái m c v ” v n là linh h n c a th a tác v linh m c.ứ ụ ụ ố ồ ủ ừ ụ ụĐáng k h n c là vi c tham d vào bí tích Thánh Th , t ng ni mể ơ ả ệ ự ể ưở ệ hy l , cái ch t và s ph c sinh vinh hi n c a Đ c Kitô, “bí tích sùngễ ế ự ụ ể ủ ứ m , d u ch hi p nh t, m i dây bác ái” (143), b a ti c v t quaộ ấ ỉ ệ ấ ố ữ ệ ượ “trong đó Đ c Kitô đ c đón nh n làm c a ăn, linh h n đ c ng pứ ượ ậ ủ ồ ượ ậ tràn ân s ng Ngài và vinh quang mai ngày nh đã đ c t ng banủ ư ượ ặ cho chúng ta” (144). Trong khi đó, v i t cách là th a tác viên c aớ ư ừ ủ nh ng s vi c linh thánh, các linh m c trên h t là th a tác viên c aữ ự ệ ụ ế ừ ủ Hi n T Thánh L : (145) vai trò c a các ngài là tuy t đ i c n thi tế ế ễ ủ ệ ố ầ ế b i vì, không có linh m c, không th có hi n t t n.ở ụ ể ế ế ạ ơĐi u đó ch ng t t m quan tr ng thi t y u c a Bí Tích Thánh Thề ứ ỏ ầ ọ ế ế ủ ể đ i v i đ i s ng và th a tác v linh m c và b i đó đ i v i n n đàoố ớ ờ ố ừ ụ ụ ở ố ớ ề t o các ng sinh linh m c. M t cách h t s c đ n s và đ cho th tạ ứ ụ ộ ế ứ ơ ơ ể ậ c th , Tôi xin l p l i: “Đi u c n thi t phù h p cho các ch ng sinh,ụ ể ặ ạ ề ầ ế ợ ủ đó là h tham d ọ ự h ng ngày ằ vi c c hành Bí tích Thánh Th , làmệ ử ể th nào đ sau này h coi vi c c hành th ng nh t y nh là quyế ể ọ ệ ử ườ ậ ấ ư lu t trong cu c đ i linh m c c a h . Ngoài ra, c n ph i d y cho cácậ ộ ờ ụ ủ ọ ầ ả ạ ch ng sinh bi t quan ni m vi c c hành Thánh Th nh ủ ế ệ ệ ử ể ư nh p s ngị ố thi t y u c a m t ngày. ế ế ủ ộ H ph i tham d vi c c hành y m t cáchọ ả ự ệ ử ấ ộ tích c c , không bao gi b ng lòng v i vi c có m t vì thói quenự ờ ằ ớ ệ ặ thu n túy. Sau cùng, các ng sinh linh m c ph i đ c đào t o đ cóầ ứ ụ ả ượ ạ ể nh ng tâm tình s u kín nh bí tích Thánh Th làm n y sinh : đó làữ ầ ờ ể ả tâm tình tri ân đ i v i nh ng ân phúc lãnh nh n t tr i, b i vì bíố ớ ữ ậ ừ ờ ở tích Thánh Th là m t cu c t n; ể ộ ộ ạ ơ thái đ hi n dâng ộ ế nh đó hờ ọ đ c thúc đ y k t hi p c a l chính mình v i c a l t n c a Đ cượ ẩ ế ệ ủ ễ ớ ủ ễ ạ ơ ủ ứ Kitô; đ c ái,ứ đ c nuôi d ng b ng m t bí tích v n là d u ch hi pượ ưỡ ằ ộ ố ấ ỉ ệ nh t và chia s , ấ ẻ khát v ng chiêm ng m và th l yọ ắ ờ ạ đ i di n v i Đ cố ệ ớ ứ Kitô th c s hi n di n trong các hình bánh và r u” (146).ự ự ệ ệ ượĐi u kh n c p h n bao gi h t là ph i giúp khám phá l i, gi aề ẩ ấ ơ ờ ế ả ạ ữ lòng n n đào t o thiêng liêng, ề ạ v đ p và ni m vui c a bí tíchẻ ẹ ề ủ th ng h i. ố ố Qu v y, n n văn hoá c a chúng ta, v i cu c canh tânả ậ ề ủ ớ ộ nh ng hình thái t bi n h chính mình cách tinh vi nh t, có nguyữ ự ệ ộ ấ c đánh m t “ý th c v t i” và, do đó, đánh m t ni m vui có s cơ ấ ứ ề ộ ấ ề ứ

112

an i do vi c c u xin n tha th (x. Tv 51/50,14) và vi c g p gủ ệ ầ ơ ứ ệ ặ ỡ Thiên Chúa “giàu lòng th ng xót” (Ep 2,4). Do v y, th t là c nươ ậ ậ ầ thi t ph i giáo d c các linh m c t ng lai sao cho có đ c nhânế ả ụ ụ ươ ượ đ c th ng h i mà Giáo H i khéo léo g i m i trong các cu c cứ ố ố ộ ọ ờ ộ ử hành và trong nh ng d p quan tr ng c a năm ph ng v , nhânữ ị ọ ủ ụ ụ đ c y đ t đ c t m m c tr n v n trong bí tích Hoà Gi i. T đóứ ấ ạ ượ ầ ứ ọ ẹ ả ừ phát sinh ý th c v s kh ch và v k lu t n i tâm, phát sinhứ ề ự ổ ế ề ỷ ậ ộ tinh th n hy sinh và t b , thái đ ch p nh n gian kh và th pầ ừ ỏ ộ ấ ậ ổ ậ giá. Các y u t y trong đ i s ng thiêng liêng th ng gây nh ngế ố ấ ờ ố ườ ữ khó khăn đáng k cho nhi u ng sinh linh m c, nh t là nh ngể ề ứ ụ ấ ữ

ng sinh đã đ n lên trong nh ng đi u ki n s ng t ng đ i dứ ớ ữ ề ệ ố ươ ố ễ dãi : h ít h ng đ n các y u t y và ít nh y c m đ i v i cácọ ướ ế ế ố ấ ạ ả ố ớ y u t y do nh ng m u g ng và nh ng lý t ng l u hành b iế ố ấ ữ ẫ ươ ữ ưở ư ở nh ng ph ng tiên truy n thông xã h i, ngay c n i nh ng qu cữ ươ ề ộ ả ơ ữ ố gia mà đi u ki n s ng th p kém h n và tình tr ng c a nh ngề ệ ố ấ ơ ạ ủ ữ ng i tr nghi t ngã h n. Vì lý do y và nh t là đ noi g ngườ ẻ ệ ơ ấ ấ ể ươ Đ c Kitô M c T Nhân Lành mà th c hi n “s trao hi n tri t đứ ụ ử ự ệ ự ế ệ ể chính mình” theo nh đòi bu c c a linh m c, các Ngh Phư ộ ủ ụ ị ụ Th ng H i Đ ng đã vi t: “Đi u c n thi t là ph i c y tr ng ýượ ộ ồ ế ề ầ ế ả ấ ồ th c v th p giá, trung tâm c a m u nhi m Ph c Sinh. Nh sứ ề ậ ủ ầ ệ ụ ờ ự đ ng hoá v i Đ c Kitô ch u đóng đinh, v i Đ c Kitô tôi t , thồ ớ ứ ị ớ ứ ớ ế gi i có th tìm l i đ c giá tr c a s kh c nghi t, s kh đau vàớ ể ạ ượ ị ủ ự ắ ệ ự ổ th m chí c a s đ máu vì đ o, ngay gi a lòng n n văn hoá hi nậ ủ ự ổ ạ ữ ề ệ đ i là văn hoá tiêm nhi m ch nghĩa th t c, tinh th n thèm khátạ ễ ủ ế ụ ầ và ch tr ng h ng l c” (147).ủ ươ ưở ạ49. Vi c đào t o thiêng liêng cũng d y cho bi t ệ ạ ạ ế tìm ki m Đ cế ứ Kitô n i nh ng con ng i.ơ ữ ườ Đ i s ng thiêng liêng ch c h n là đ iờ ố ắ ẳ ờ s ng n i tâm, đ i s ng thân m t v i Thiên Chúa, đ i s ng c uố ộ ờ ố ậ ớ ờ ố ầ nguy n và chiêm ng m. Nh ng cũng chính trong đ i s ng thiêngệ ắ ư ờ ố liêng mà vi c g p g Thiên Chúa và vi c g p g tình yêu c a m tệ ặ ỡ ệ ặ ỡ ủ ộ ng i Cha đ i v i m i ng i l i nh t thi t d n đ n vi c g p gườ ố ớ ọ ườ ạ ấ ế ẫ ế ệ ặ ỡ tha nhân, d n đ n s trao hi n chính mình cho ng i khác, quaẫ ế ự ế ườ vi c ph c v khiêm t n và vô v l i mà Đ c Giêsu đã đ ngh choệ ụ ụ ố ị ợ ứ ề ị m i ng i dùng làm ch ng trình s ng khi Ngài r a chân cho cácọ ườ ươ ố ử tông đ : “Th y đã nêu g ng cho anh em, đ đ n l t anh em,ồ ầ ươ ể ế ượ anh em cũng làm nh Th y đã làm cho anh em” (Ga 13,15).ư ầ

113

Vi c đào t o nh m đ n s trao hi n chính mình cách qu ng đ iệ ạ ắ ế ự ế ả ạ và nh ng không g p đ c tr l c t n i đ i s ng c ng đoàn làư ặ ượ ợ ự ừ ơ ờ ố ộ đ i s ng bình th ng đ c đòi h i cho vi c chu n b ti n t iờ ố ườ ượ ỏ ệ ẩ ị ế ớ ch c linh m c. Vi c đào t o y chính là đi u ki n c n thi t ph iứ ụ ệ ạ ấ ề ệ ầ ế ả có đ i v i ng i nào đ c m i g i đ chính mình tr nên số ớ ườ ượ ờ ọ ể ở ự xuyên th u, s hi n dung cho V M c T Nhân Lành, Đ ng banấ ự ể ị ụ ử ấ t ng m ng s ng (x. Ga 10,11.15). D i khía c nh y, n n đào t oặ ạ ố ướ ạ ấ ề ạ thiêng liêng ph i phát huy chi u kích n i t i m c v ho c bác áiả ề ộ ạ ụ ụ ặ c a mình. M t lòng sùng kính đúng đ n, mãnh li t và d u dàngủ ộ ắ ệ ị đ i v i trái tim Chúa Kitô có th góp thêm ph n nào n n đào t oố ớ ể ầ ề ạ

y nh các Ngh Ph Th ng H i Đ ng đã ghi nh n : “Đào t oấ ư ị ụ ượ ộ ồ ậ ạ các linh m c t ng lai trong n n tu đ c h ng v Trái Tim Chúa,ụ ươ ề ứ ướ ề đó là d n đ a h đ n m t cu c s ng t ng ng v i tình yêu c aẫ ư ọ ế ộ ộ ố ươ ứ ớ ủ Ngài đ i v i Chúa Cha trong Chúa Thánh th n, v i tình yêu c aố ớ ầ ớ ủ Ngài đ i v i nhân lo i đ n đ ban m ng s ng b ng cách t hi nố ớ ạ ế ộ ạ ố ằ ự ế t ” (148).ếNh th , linh m c là ư ế ụ con ng i c a đ c ái; ườ ủ ứ linh m c đ c m iụ ượ ờ g i d y cho ng i khác bi t noi g ng Đ c Kitô và bi t s ng gi iọ ạ ườ ế ươ ứ ế ố ớ răn m i là gi i răn yêu th ng huynh đ (x. Ga 15,12). T cáchớ ớ ươ ệ ư này đòi h i linh m c ph i không ng ng đ cho Chúa Thánh Th nỏ ụ ả ừ ể ầ giáo d c v đ c ái c a Chúa Kitô. T đó, vi c chu n b cho cu cụ ề ứ ủ ừ ệ ẩ ị ộ s ng linh m c nh t thi t bao hàm m t n n đào t o v ng ch cố ụ ấ ế ộ ề ạ ữ ắ v đ c ái, nh t là v lòng yêu m n u tiên đ i v i “ng iề ứ ấ ề ế ư ố ớ ườ nghèo”, vì đ c tin khám phá ra n i h s hi n di n c a Đ cứ ơ ọ ự ệ ệ ủ ứ Giêsu (x. Mt 25,40), và v lòng nhân ái yêu m n dành cho các t iề ế ộ nhân.

Chính trong vi n t ng đ c ái, đ c hi u là trao hi n chínhễ ượ ứ ượ ể ế mình vì tình yêu, mà s giáo d c v đ c vâng ph c v b c s ngự ụ ề ứ ụ ề ậ ố đ c thân và v đ c nghèo khó ộ ề ứ tìm đ c v trí c a mình trong n nượ ị ủ ề đào t o thiêng liêng dành cho ng i linh m c t ng lai (149).ạ ườ ụ ươ L i kêu m i c a Công Đ ng cũng đi theo cùng m t chi u h ng :ờ ờ ủ ồ ộ ề ướ “Các ch ng sinh c n ph i hi u rõ ràng r ng h không đ c đàoủ ầ ả ể ằ ọ ượ luy n đ th ng tr hay đ th a h ng vinh d , nh ng đ tr nệ ể ố ị ể ừ ưở ự ư ể ọ v n phó mình cho vi c ph c v Thiên Chúa và cho th a tác vẹ ệ ụ ụ ừ ụ ch chăn. C n ph i vun tr ng n i h , v i m t s chăm sóc đ củ ầ ả ồ ơ ọ ớ ộ ự ặ

114

bi t, đ c vâng ph c c a m t linh m c, c mu n s ng nghèoệ ứ ụ ủ ộ ụ ướ ố ố khó, tinh th n t b , sao cho h có thói quen mau m n t kh cầ ừ ỏ ọ ắ ừ ướ ngay c nh ng s vi c đ c phép mà không c p thi t và có thóiả ữ ự ệ ượ ấ ế quen mô ph ng Đ c Kitô ch u đóng đinh” (150).ỏ ứ ị50. Trong vi c đào t o thiêng liêng dành cho ng i đ c m i g iệ ạ ườ ượ ờ ọ s ng b c đ c thân, c n ph i đ c bi t l u ý đ luy n t p choố ậ ộ ầ ả ặ ệ ư ể ệ ậ ng i linh m c t ng lai ườ ụ ươ hi u bi t, quý chu ng, yêu m n và s ngể ế ộ ế ố b c đ c thân theo đúng b n ch t ậ ộ ả ấ và theo đúng nh ng cùng đíchữ c a b c s ng y, nghĩa là v i nh ng đ ng l c Tin M ng, thiêngủ ậ ố ấ ớ ữ ộ ự ừ liêng và m c v . Trong công vi c luy n t p này, đi u đ c giụ ụ ệ ệ ậ ề ượ ả thi t và đi u đ c hàm ch a chính là nhân đ c khi t t nh, làế ề ượ ứ ứ ế ị nhân đ c đi m tô m i t ng quan nhân linh và d n đ n vi cứ ể ọ ươ ẫ ế ệ “th c nghi m và bi u l … m t tình yêu chân thành, nhân b n,ự ệ ể ộ ộ ả huynh đ , cá v và có kh năng hy sinh theo g ng Đ c Kitô đ iệ ị ả ươ ứ ố v i m i ng i và đ i v i t ng ng i” (151).ớ ọ ườ ố ớ ừ ườB c s ng đ c thân linh m c thông chuy n cho đ c khi t t nhậ ố ộ ụ ể ứ ế ị m t s đ c tính nh đó, “kh c t đ i s ng l a đôi vì N c Tr iộ ố ặ ờ ướ ừ ờ ố ứ ướ ờ (x. Mt 19,12), các linh m c có th g n bó v i Chúa b ng m t tìnhụ ể ắ ớ ằ ộ yêu không chia s t, phù h p tr n v n v i Giao c m i; các linhớ ợ ọ ẹ ớ Ướ ớ m c làm ch ng v s s ng l i thu c th gi i mai sau (x. Lcụ ứ ề ự ố ạ ộ ế ớ 20,36) và tìm đ c m t tr l c r t thích h p cho vi c th c hànhượ ộ ợ ự ấ ợ ệ ự liên l đ c ái tr n h o đ có th nên m i s cho m i ng i trongỉ ứ ọ ả ể ể ọ ự ọ ườ th a tác v linh m c” (152). Theo chi u h ng y, không đ cừ ụ ụ ề ướ ấ ượ coi b c đ c thân linh m c nh m t quy t c đ n thu n mang tínhậ ộ ụ ư ộ ắ ơ ầ pháp lý ho c nh m t đi u ki n hoàn toàn bên ngoài đ đ cặ ư ộ ề ệ ể ượ ch p nh n cho th phong. Ng c l i, b c đ c thân là m t giá trấ ậ ụ ượ ạ ậ ộ ộ ị m t thi t g n li n v i vi c Th Phong. B c đ c thân làm cho linhậ ế ắ ề ớ ệ ụ ậ ộ m c nên gi ng Đ c Giêsu Kitô, M c T Nhân Lành và Phu Quânụ ố ứ ụ ử c a Giáo H i. B c đ c thân t o đi u ki n cho linh m c ch n l aủ ộ ậ ộ ạ ề ệ ụ ọ ự m t tình yêu cao c h n, m t tình yêu không chia s t dành choộ ả ơ ộ ớ Đ c Kitô và Giáo H i Ngài, v i m t t th tr n v n và vui t i,ứ ộ ớ ộ ư ế ọ ẹ ươ

ng s n cho th a tác v m c t . Ph i coi b c đ c thân nh m tứ ẵ ừ ụ ụ ử ả ậ ộ ư ộ ân s ng đ c bi t, nh m t h ng ân mà không ph i b t c ai cũngủ ặ ệ ư ộ ồ ả ấ ứ hi u đ c, nh ng ch nh ng ng i đã đ c ban cho n y (X. Mtể ượ ư ỉ ữ ườ ượ ơ ấ 19,11). Ân s ng này đòi h i m t s đáp tr có ý th c và t do tủ ỏ ộ ự ả ứ ự ừ

115

phía ng i lãnh nh n, v i m t s c m nh phi th ng. Đ c s ngườ ậ ớ ộ ứ ạ ườ ặ ủ y c a Chúa Thánh Th n cũng chuy n ban n trung thành choấ ủ ầ ể ơ

đ n tr n đ i, n chu toàn m t cách qu ng đ i và vui t i nh ngế ọ ờ ơ ộ ả ạ ươ ữ bó bu c g n li n. Trong vi c đào t o s ng b c đ c thân linhộ ắ ề ệ ạ ố ậ ộ m c, c n ph i ki n t o v ng ch c ý th c v “h ng ân vô giá c aụ ầ ả ế ạ ữ ắ ứ ề ồ ủ Thiên Chúa” (153); b i đó, c n ph i luy n t p c u nguy n vàở ầ ả ệ ậ ầ ệ c nh giác đ cho h ng ân y đ c thoát kh i m i đi u có thả ể ồ ấ ượ ỏ ọ ề ể gây nguy h i.ạN u đ c s ng m t cách chính hi u, b c đ c thân linh m c sẽế ượ ố ộ ệ ậ ộ ụ mang l i nhi u thu n l i cho vi c chu toàn th a tác v linh m cạ ề ậ ợ ệ ừ ụ ụ gi a đoàn dân Thiên Chúa. Ngoài ra, b ng cách làm ch ng v giáữ ằ ứ ề tr Tin M ng c a s trinh khi t, linh m c nh đó mà có th giúpị ừ ủ ự ế ụ ờ ể các đôi b n Kitô h u bi t s ng tr n v n “bí tích cao c ” là tìnhạ ữ ế ố ọ ẹ ả yêu c a Đ c Kitô Phu Quân đ i v i Hi n Thê Giáo H i và, nh sủ ứ ố ớ ề ộ ờ ự trung thành c a mình trong b c đ c thân, linh m c sẽ tr nênủ ậ ộ ụ ở ngu n khích l cho s trung thành trong đ i s ng v ch ngồ ệ ự ờ ố ợ ồ (154).

Vi c t p luy n quan tr ng và t nh nh m s ng b c đ c thânệ ậ ệ ọ ế ị ằ ố ậ ộ linh m c, đ c bi t trong nh ng tình hu ng xã h i và văn hóaụ ặ ệ ữ ố ộ ngày nay, đã d n các Ngh Ph Th ng H i Đ ng đ n m t lo tẫ ị ụ ượ ộ ồ ế ộ ạ nh ng ch th mà giá tr tr ng t n đ c xác quy t do s khônữ ỉ ị ị ườ ồ ượ ế ự ngoan c a M Giáo H i. Tôi dùng quy n mà đ ngh m t l n n aủ ẹ ộ ề ề ị ộ ầ ữ nh ng ch th y nh là nh ng tiêu chu n ph i tuân theo trongữ ỉ ị ấ ư ữ ẩ ả vi c đào t o s ng đ c khi t t nh b c đ c thân: “Các giám m c,ệ ạ ố ứ ế ị ậ ộ ụ cũng nh các vi n tr ng và các v linh m c h ng ch ng vi n,ư ệ ưở ị ụ ướ ủ ệ ph i thi t l p nh ng nguyên t c, ph i cung c p nh ng tiêuả ế ậ ữ ắ ả ấ ữ chu n và ph i c ng hi n nh ng tr l c đ giúp phân đ nh trongẩ ả ố ế ữ ợ ự ể ị lãnh v c này. S ân c n c a giám m c và đ i s ng huynh đ gi aự ự ầ ủ ụ ờ ố ệ ữ các linh m c mang m t t m quan tr ng r t đ c bi t đ i v i vi cụ ộ ầ ọ ấ ặ ệ ố ớ ệ đào t o s ng đ c khi t t nh trong b c đ c thân. T i ch ng vi n,ạ ố ứ ế ị ậ ộ ạ ủ ệ nghĩa là trong giai đo n đào t o, b c s ng đ c thân ph i đ cạ ạ ậ ố ộ ả ượ trình bày m t cách minh b ch, không m t chút hàm h nh ngộ ạ ộ ồ ư theo h ng tích c c. Ch ng sinh c n ph i có m t trình đướ ự ủ ầ ả ộ ộ tr ng thành tâm lý và phái tính đ y đ cũng nh m t đ i s ngưở ầ ủ ư ộ ờ ố chuyên chăm c u nguy n và ph i đ t mình d i s h ng d nầ ệ ả ặ ướ ự ướ ẫ

116

c a m t cha thiêng liêng. V linh h ng ph i giúp cho ch ng sinhủ ộ ị ướ ả ủ đ t t i m t quy t đ nh chín mu i và t do xây d ng trên lòngạ ớ ộ ế ị ồ ự ự quý chu ng đ i v i tình b n c a linh m c và đ i v i k lu t b nộ ố ớ ạ ủ ụ ố ớ ỷ ậ ả thân, cũng nh trên thái đ ch p nh n s cô đ n và trên m tư ộ ấ ậ ự ơ ộ tình tr ng b n thân hoàn ch nh v th lý và tâm lý. Đ đ t đ cạ ả ỉ ề ể ể ạ ượ thành qu này, các ch ng sinh ph i h c hi u kỹ l ng giáoả ủ ả ọ ể ưỡ thuy t c a Công Đ ng Vaticanô II, thông đi p ế ủ ồ ệ Sacerdotalis coelibatus và Hu n Th v vi c đào t o s ng b c đ c thân linhấ ị ề ệ ạ ố ậ ộ m c do Thánh B Giáo D c Công Giáo ph bi n năm 1974. Đụ ộ ụ ổ ế ể cho ch ng sinh có th đ m nh n đ i s ng đ c thân vì N c Tr iủ ể ả ậ ờ ố ộ ướ ờ v i m t quy t đ nh t do, đi u c n thi t là ch ng sinh ph i hi uớ ộ ế ị ự ề ầ ế ủ ả ể bi t b n ch t Kitô giáo và b n ch t th c s nhân b n c a đ iế ả ấ ả ấ ự ự ả ủ ờ s ng tính d c trong hôn nhân và trong b c đ c thân cũng nhố ụ ậ ộ ư cùng đích c a nó. Đ ng th i cũng c n thi t ph i d y d và giáoủ ồ ờ ầ ế ả ạ ỗ d c các tín h u giáo dân v nh ng nguyên do Tin m ng, thiêngụ ữ ề ữ ừ liêng và m c v giúp minh gi i b c s ng đ c thân linh m c, saoụ ụ ả ậ ố ộ ụ cho h bi t tr giúp các linh m c b ng tình b n, s c m thông vàọ ế ợ ụ ằ ạ ự ả s h p tác c a h ” (155).ự ợ ủ ọĐào t o trí th c : tăng c ng hi u bi t cho đ c tin.ạ ứ ườ ể ế ứ51. M c d u bao g m nh ng đòi h i lo i bi t, đào t o trí th cặ ầ ồ ữ ỏ ạ ệ ạ ứ m t thi t g n li n v i đào t o nhân b n và thiêng liêng, đ n đậ ế ắ ề ớ ạ ả ế ộ t o thành m t chi u kích c n thi t cho n n đào t o y: th t raạ ộ ề ầ ế ề ạ ấ ậ đào t o trí th c là m t đòi h i c a lý trí nh đó con ng i “dạ ứ ộ ỏ ủ ờ ườ ự ph n vào ánh sáng thông hi u c a Thiên Chúa” và tìm cách đ tầ ể ủ ạ t i s khôn ngoan đ r i s khôn ngoan, đ n l t nó, l i giúpớ ự ể ồ ự ế ượ ạ hi u bi t Thiên Chúa và g n bó v i Ngài (156).ể ế ắ ớVi c đào t o trí th c cho ng sinh linh m c đ c bi n minh m tệ ạ ứ ứ ụ ượ ệ ộ cách đ c lo i nh vào chính b n ch t c a th a tác v đ c đi uặ ạ ờ ả ấ ủ ừ ụ ượ ề ph i, và ngày nay, công cu c “phúc âm hoá m i” mà Chúa g i m iố ộ ớ ọ ờ Giáo H i th c hi n khi b c vào thiên niên k th ba này l iộ ự ệ ướ ỷ ứ ạ chính là m t thách đ làm cho vi c đào t o trí th c tr nên kh nộ ố ệ ạ ứ ở ẩ thi t h n. Các Ngh Ph Th ng H i Đ ng vi t: “N u b t c Kitôế ơ ị ụ ượ ộ ồ ế ế ấ ứ h u nào cũng ph i s n sàng đ b o v đ c tin và đ nêu caoữ ả ẵ ể ả ệ ứ ể ni m hy v ng đang s ng đ ng trong chúng ta (x. 1P 3,15), thìề ọ ố ộ h n th n a, các ng sinh linh m c và các linh m c l i càng ph iơ ế ữ ứ ụ ụ ạ ả

117

quý tr ng vi c đào t o thiêng liêng trong giáo d c và trong ho tọ ệ ạ ụ ạ đ ng m c v l; th c v y, đ c u r i các anh ch em mình, các ngộ ụ ụ ự ậ ể ứ ỗ ị ứ sinh và các linh m c ph i đ t đ c m t s hi u bi t sâu xa h nụ ả ạ ượ ộ ự ể ế ơ n a v các m u nhi m c a Thiên Chúa” (157). Hoàn c nh hi nữ ề ầ ệ ủ ả ệ đ i đ c đánh d u sâu đ m b i m t thái đ tôn giáo d ng d ng:ạ ượ ấ ậ ở ộ ộ ử ư đ ng th i b i m t s ng v c không m y minh b ch v khồ ờ ở ộ ự ờ ự ấ ạ ề ả năng th c th c a lý trí trong vi c đ t th u chân lý khách quanự ụ ủ ệ ạ ấ và ph quát, h n n a b i nh ng v n n n m i do các phát minhổ ơ ữ ở ữ ấ ạ ớ khoa h c và kỹ thu t kh i d y. T t c nh ng đi u y bi n minhọ ậ ơ ậ ấ ả ữ ề ấ ệ cho s đòi h i mãnh li t ph i có m t trình đ đào t o trí th c uự ỏ ệ ả ộ ộ ạ ứ ư tú nh m giúp cho các linh m c, trong m t b i c nh nh th , cóằ ụ ộ ố ả ư ế th loan báo Tin M ng b t bi n c a Đ c Kitô và làm cho Tinể ừ ấ ế ủ ứ M ng y tr nên đáng tin c y tr c nh ng đòi h i chính đángừ ấ ở ậ ướ ữ ỏ c a lý trí con ng i. Ngoài ra, hi n t ng đa nguyên ngày nayủ ườ ệ ượ đang lây lan m t cách đáng k , ch ng nh ng trong xã h i mà cònộ ể ẳ ữ ộ c trong c ng đoàn Giáo H i. B i đó c n ph i có m t kh năngả ộ ộ ở ầ ả ộ ả thích ng đ phân đ nh và phê phán. Tình hu ng hi n nay càngứ ể ị ố ệ làm hi n rõ s c n thi t ph i có m t n n đào t o trí th cệ ự ầ ế ả ộ ề ạ ứ nghiêm minh h n bao gi h t.ơ ờ ếTìm nguyên do “m c v ” cho n n đào t o trí th c nh v a r iụ ụ ề ạ ứ ư ừ ồ giúp chúng ta xác quy t đi u đã đ c đ c p tr c n a v v nế ề ượ ề ậ ướ ữ ề ấ đ th ng nh t ti n trình giáo d c trong các chi u kích khác bi t.ề ố ấ ế ụ ề ệ Vi c h c chi m m t ph n l n cu c đ i c a ng sinh linh m c,ệ ọ ế ộ ầ ớ ộ ờ ủ ứ ụ vi c h c b t bu c y không ph i là m t y u t bên ngoài ho cệ ọ ắ ộ ấ ả ộ ế ố ặ ph thu c đ i v i s phát tri n n g i c a ng sinh v ph ngụ ộ ố ớ ự ể ơ ọ ủ ứ ề ươ di n nhân b n, Kitô giáo và thiêng liêng. Trong th c t , nh vi cệ ả ự ế ờ ệ h c, nh t là th n h c ng i linh m c t ng lai bám víu vào L iọ ấ ầ ọ ườ ụ ươ ờ Chúa, l n lên trong đ i s ng thiêng liêng và có đ c t th s nớ ờ ố ượ ư ế ẵ sàng đ chu toàn th a tác v m c t . Đó chính là m c đích v aể ừ ụ ụ ử ụ ừ đ n thu n v a đa t p c a b môn th n h c nh đã đ c Côngơ ầ ừ ạ ủ ộ ầ ọ ư ượ Đ ng nêu d n (158) và còn đ c Th ng H i Đ ng l p l i trongồ ẫ ượ ượ ộ ồ ặ ạ Inanumenium lohons: “Đ có th gia tăng hi u năng m c v c aể ể ệ ụ ụ ủ vi c đào t o trí th c, c n ph i đem l ng vi c đào t o y vàoệ ạ ứ ầ ả ồ ệ ạ ấ trong m t l trình thiêng liêng đ c đánh d u b i kinh nghi mộ ộ ượ ấ ở ệ t thân v Thiên Chúa, và b i có ph i v t qua m t b môn khoaự ề ở ả ươ ộ ộ h c thu n túy khái ni m và ph i đ t t i s hi u bi t c a con timọ ầ ệ ả ạ ớ ự ể ế ủ

118

đ tr c h t có th “xem th y” và sau đó có th chuy n đ t m uể ướ ế ể ấ ể ể ạ ầ nhi m Thiên Chúa cho anh em” (159).ệ52. Vi c h c ệ ọ tri t h c ế ọ giúp hi u và c t nghĩa sâu xa h n v conể ắ ơ ề ng i, v t do c a con ng i, v nh ng t ng quan gi a conườ ề ự ủ ườ ề ữ ươ ữ ng i v i th gi i và v i Thiên Chúa, tri t h c là m t thànhườ ớ ế ớ ớ ế ọ ộ ph n thi t y u cho n n đào t o trí th c. Vi c h c tri t h c đ cầ ế ế ề ạ ứ ệ ọ ế ọ ượ coi là t i c p thi t, tr c h t vì lý do có m i liên h gi a nh ngố ấ ế ướ ế ố ệ ữ ữ v n đ tri t h c v i các m u nhi m c u đ đ c nghiên c uấ ề ế ọ ớ ầ ệ ứ ộ ượ ứ trong th n h c d i ánh sáng đ c tin (160), sau n a vì lý do tìnhầ ọ ướ ứ ữ tr ng văn hoá hi n nay quá h n đ n, v i s ki n ch nghĩa duyạ ệ ỗ ộ ớ ự ệ ủ ch th đ c đ cao và đ c coi nh th c đo và tiêu chu n c aủ ể ượ ề ượ ư ướ ẩ ủ chân lý. Trong nh ng đi u ki n nh th , ch có m t n n tri tữ ề ệ ư ế ỉ ộ ề ế h c lành m nh m i có th giúp cho các ng sinh linh m c phátọ ạ ớ ể ứ ụ tri n ý th c và t duy v m i quan h thi t đ nh gi a trí óc c aể ứ ư ề ố ệ ế ị ữ ủ con ng i v i chân lý, m t chân lý đ c m c kh i tr n v n choườ ớ ộ ượ ạ ả ọ ẹ chúng ta n i Đ c Giêsu Kitô. Không đ c làm gi m thi u t mơ ứ ượ ả ể ầ quan tr ng c a tri t h c, b ng cách n i c ph i b o toàn ni mọ ủ ế ọ ằ ạ ớ ả ả ề “xác tín v chân lý” m c d u ch có ni m xác tín này m i có thề ặ ầ ỉ ề ớ ể làm n n t ng cho vi c trao hi n tr n v n con ng i cho Đ cề ả ệ ế ọ ẹ ườ ứ Giêsu và cho Giáo H i. M t vài v n đ r t c th , nh căn tínhộ ộ ấ ề ấ ụ ể ư c a linh m c, s d n thân tông đ và th a sai c a linh m c, l iủ ụ ự ấ ồ ừ ủ ụ ạ m t thi t g n li n v i v n đ không kém c th là v n đ chânậ ế ắ ề ớ ấ ề ụ ể ấ ề lý: đây là đi u không m y khó hi u. N u ng i ta không n mề ấ ể ế ườ ắ ch c chân lý, làm sao ng i ta có th đ t cu c c đ i mình vàắ ườ ể ặ ộ ả ờ làm sao cho ng i ta có th đ s c c t ti ng g i m i cu c đ iườ ể ủ ứ ấ ế ọ ờ ộ ờ c a tha nhân m t cách nghiêm ch nh ?ủ ộ ỉTri t h c đóng góp r t nhi u đ giúp ng sinh làm giàu vi c đàoế ọ ấ ề ể ứ ệ t o trí th c nh m đ t t i s “suy tôn chân lý”, nghĩa là m t sạ ứ ằ ạ ớ ự ộ ự bái ph c chân lý v i tâm tình trìu m n ụ ớ ế d n đ n ch nhìn nh nẫ ế ỗ ậ r ng chân lý t nó không h đ c t o nên ho c đ c khuôn đúcằ ự ề ượ ạ ặ ượ do con ng i nh ng đ c ban cho con ng i do b i Chân lý t iườ ư ượ ườ ở ố th ng, b i Thiên Chúa; r ng lý trí con ng i, m c d u b h nượ ở ằ ườ ặ ầ ị ạ ch và đôi khi r t khó khăn, có th đ t t i chân lý khách quan vàế ấ ể ạ ớ ph quát, là chân lý liên quan t i Thiên Chúa và t i ý nghĩa căn cổ ớ ớ ơ c a hi n h u; sau h t, r ng đ c tin t nó không th lo i b lý tríủ ệ ữ ế ằ ứ ự ể ạ ỏ

119

ho c mi n tr n l c “suy t ” v nh ng gì đ c tin ch t ch a,ặ ễ ừ ỗ ự ư ề ữ ứ ấ ứ nh l i d n gi i c a m t đ u óc xu t chúng là thánh Augustimô :ư ờ ẫ ả ủ ộ ầ ấ “Tôi đã khao khát dùng trí thông minh đ dò tìm đi u mà tôi đãể ề đ t ni m tin tôi vào, tôi đã bàn cãi nhi u và tôi đã c c nh cặ ề ề ự ọ không ít” (161).

Đ có đ c s hi u bi t sâu r ng h n v con ng i và v nh ngể ượ ự ể ế ộ ơ ề ườ ề ữ hi n t ng xã h i, nh m m c đích thi hành th a tác v m c tệ ượ ộ ằ ụ ừ ụ ụ ử sao cho đ c “nh p th ” t i đa, ượ ậ ể ố các khoa h c v con ng i, ọ ề ườ theo nh ng i ta v n th ng g i, ch c ch n không th không h uư ườ ẫ ườ ọ ắ ắ ể ữ ích; đó là xã h i h c, tâm lý h c, s ph m, các khoa h c kinh tộ ọ ọ ư ạ ọ ế và chính tr , các khoa h c truy n thông xã h i. Trong khuôn khị ọ ề ộ ổ nh t đ nh c a nh ng khoa h c th c nghi m và mô t , các khoaấ ị ủ ữ ọ ự ệ ả h c v con ng i giúp cho linh m c t ng lai n i dài ho t đ ngọ ề ườ ụ ươ ố ạ ộ c a Đ c Kitô nh Ngài đã hoá nên đ ng th i v i nh ng conủ ứ ư ươ ờ ớ ữ ng i thu c th i đ i Ngài. Đ c Phaolô VI đã nói : “Đ c Kitô đãườ ộ ờ ạ ứ ứ hoá nên đ ng th i v i m t s ng i và đã dùng ngôn ng c aươ ờ ớ ộ ố ườ ữ ủ h đ t di n đ t chính mình. Trung thành v i Ngài có nghĩa làọ ể ự ễ ạ ớ làm sao đ Ngài v n ti p t c là ng i đ ng th i v i chúng ta”ể ẫ ế ụ ườ ươ ờ ớ (162).

53. Vi c đào t o trí t c cho ng i linh m c t ng lai ph i đ t l iệ ạ ứ ườ ụ ươ ả ặ ạ n n t ng và đ c phát tri n nh t là trong vi c h c th n h c,ề ả ượ ể ấ ệ ọ ầ ọ sacra doctrina. Giá tr và tính chính danh c a n n đào t o th nị ủ ề ạ ầ h c l thu c vào s tôn tr ng chu đáo b n ch t riêng c a th nọ ệ ộ ự ọ ả ấ ủ ầ h c, nh các Ngh Ph Th ng H i Đ ng đã tóm t t: “Th n h cọ ư ị ụ ượ ộ ồ ắ ầ ọ chân chính là th n h c phát xu t t đ c tin và nh m m c đíchầ ọ ấ ừ ứ ắ ụ d n t i đ c tin” (163). Đó là đi u mà Giáo H i, và đ c bi t Hu nẫ ớ ứ ề ộ ặ ệ ấ Quy n c a Giáo H i, đã không ng ng đ ngh . Đây cũng chính làề ủ ộ ừ ề ị đ ng h ng mà các th n h c gia c l n đã tuân theo và đã làmườ ướ ầ ọ ỡ ớ cho t t ng c a Giáo H i trong dòng l ch s đ c nên phongư ưở ủ ộ ị ử ượ phú. Thánh Tôma đã t ra minh b ch h t m c khi qu quy tỏ ạ ế ự ả ế r ng đ c tin chính là ằ ứ habitus (quán tính) c a th n h c, nghĩa làủ ầ ọ nguyên lý ho t đ ng th ng h ng c a th n h c (164) và r ngạ ộ ườ ằ ủ ầ ọ ằ “toàn b th n h c đ u đ c đi u h p đ nuôi d ng đ c tin”ộ ầ ọ ề ượ ề ợ ể ưỡ ứ (165).

120

Nh th , th n h c gia tr c h t là m t tín h u, m t con ng iư ế ầ ọ ướ ế ộ ữ ộ ườ đ c tin. Nh ng đó là m t tín h u th c m c v chính đ c tin c aứ ư ộ ữ ắ ắ ề ứ ủ mình (fides quaerens intellectum), th c m c đ có th đ t đ nắ ắ ể ể ạ ế m t s hi u bi t th u đáo h n v đ c tin c a mình. C hai khíaộ ự ể ế ấ ơ ề ứ ủ ả c nh, đ c tin và t duy có ph ng pháp, đ u liên quan v i nhauạ ứ ư ươ ề ớ và th m nh p l n nhau : chính s ph i h p m t thi t v i nhauấ ậ ẫ ự ố ợ ậ ế ớ và s th m nh p h t ng này nói lên b n ch t đích th c c aự ấ ậ ỗ ươ ả ấ ự ủ th n h c, và b i đó, c a n i dung, c a th lo i, c a tinh th n màầ ọ ở ủ ộ ủ ể ạ ủ ầ theo đó giáo thuy t linh thánhế sẽ đ c so n th o và h c h i.ượ ạ ả ọ ỏĐàng khác, là kh i đi m và là đích đi m c a th n h c, đ c tinở ể ể ủ ầ ọ ứ t o nên m t m i t ng quan cá v gi a ng i tín h u v i Đ cạ ộ ố ươ ị ữ ườ ữ ớ ứ Giêsu Kitô trong Giáo H i. Chính vì th , ngay trong th n h c cũngộ ế ầ ọ ch t ch a nh ng đ c tính n i thu c có t m m c Kitô h c và Giáoấ ứ ữ ặ ộ ộ ầ ứ ọ H i mà ng sinh c n ph i th m nhu n m t cách có ý th c,ộ ứ ầ ả ấ ầ ộ ứ ch ng nh ng vì m t thi t liên can đ n đ i s ng b n thân c aẳ ữ ậ ế ế ờ ố ả ủ mình, nh ng còn đ n th a tác v m c t c a mình n a. N u đ cư ế ừ ụ ụ ử ủ ữ ế ứ tin là s đón nh n L i Thiên Chúa thì đ c tin đ c thành toànự ậ ờ ứ ượ trong ti ng “xin vâng” tri t đ c a ng i tín h u đáp l i Đ cế ệ ể ủ ườ ữ ạ ứ Giêsu Kitô, L i viên mãn và vĩnh vi n c a Thiên Chúa nói v i thờ ễ ủ ớ ế gi i (x. Dt 1,1-4). B i đó, l y s g n bó v i Đ c Giêsu Kitô làớ ở ấ ự ắ ớ ứ Đ ng Khôn Ngoan c a Thiên Chúa làm trung tâm suy t th n h cấ ủ ư ầ ọ cũng ph i nh v y : vi c suy t này ph i t coi mình nh là sả ư ậ ệ ư ả ự ư ự thông d vào “t t ng” c a Đ c Kitô (x. 1Cr 2,16) d i ph ngự ư ưở ủ ứ ướ ươ di n nhân lo i c a m t khoa h c ệ ạ ủ ộ ọ (scientia fidei). Đ ng th i, đ cồ ờ ứ tin d n ng i tín h u vào trong Giáo H i và làm cho ng i tínẫ ườ ữ ộ ườ h u đ c thông chia s s ng c a Giáo H i xét nh là c ng đoànữ ượ ự ố ủ ộ ư ộ đ c tin. T đó, th n h c mang m t chi u kích Giáo H i b i vìứ ừ ầ ọ ộ ề ộ ở th n h c chính là t duy v đ c tin c a Giáo H i, và t duy b iầ ọ ư ề ứ ủ ộ ư ở m t th n h c gia v n là thành ph n c a Giáo H i (166).ộ ầ ọ ố ầ ủ ộNh ng nhãn quan thu c v Kitô lu n và Giáo H i này, vì có cùngữ ộ ề ậ ộ b n ch t v i th n h c, sẽ giúp phát tri n n i các ng sinh linhả ấ ớ ầ ọ ể ơ ứ m c, đ ng th i v i tính chu n m c khoa h c, m t lòng yêu m nụ ồ ờ ớ ẩ ự ọ ộ ế l n lao và mãnh li t đ i v i Đ c Giêsu Kitô và đ i v i Giáo H i.ớ ệ ố ớ ứ ố ớ ộ Lòng yêu m n y v a nuôi d ng đ i s ng thiêng liêng c a cácế ấ ừ ưỡ ờ ố ủ

ng sinh v a qui h ng h đ n s qu ng đ o chu toàn th a tácứ ừ ướ ọ ế ự ả ạ ừ

121

v c a mình. Đó chính là đi u Công đ ng Vaticanô II mong mu nụ ủ ề ồ ố khi yêu c u t ch c l i các môn h c c a Giáo H i b ng cách ph iầ ổ ứ ạ ọ ủ ộ ằ ố trí hoàn b h n nh ng b môn tri t h c và th n h c khác nhau.ị ơ ữ ộ ế ọ ầ ọ “đ làm cho các b môn y hoà nh p v i nhau đóng góp vào vi cể ộ ấ ị ớ ệ ngày càng khai m trí tu c a các ch ng sinh tr c m u nhi mở ệ ủ ủ ướ ầ ệ c a Đ c Kitô là Đ ng, trong toàn v n l ch s nhân lo i, khôngủ ứ ấ ẹ ị ử ạ ng ng sinh ho t trong Giáo H i và nh t là tác đ ng nh vào th aừ ạ ộ ấ ộ ờ ừ tác v linh m c” (167).ụ ụVi c đào t o trí th c th n h c và đ i s ng thiêng liêng, cáchệ ạ ứ ầ ọ ờ ố riêng đ i s ng c u nguy n, liên k t nên m t v i nhau và tăngờ ố ầ ệ ế ộ ớ c ng l n nhau mà không h lo i tr tính nghiêm ch nh c a vi cườ ẫ ề ạ ừ ỉ ủ ệ nghiên c u cũng nh không lo i tr h ng v thiêng liêng c aứ ư ạ ừ ươ ị ủ vi c c u nguy n. Thánh Bônaventura d phòng cho chúng ta:ệ ầ ệ ự “Đ ng có ai t ng r ng mình đã làm dù khi đ c sách mà khôngừ ưở ằ ọ có x c d u, khi t duy bay b ng mà không m m n, khi truy c uứ ầ ư ổ ộ ế ứ mà không thán ph c, khi nh n đ nh mà không hân hoan, khi sinhụ ậ ị ho t mà không có lòng đ o đ c, khi uyên bác mà không có đ c ái,ạ ạ ứ ứ khi thông thái mà không có lòng khiêm nh ng, khi h c h i màườ ọ ỏ không có ân s ng c a Thiên Chúa, khi hi u bi t chính mình màủ ủ ể ế không có s khôn ngoan do Thiên Chúa phú ban” (168).ự54. Đào t o th n h c là m t công trình ph c t p và nhiêu khê.ạ ầ ọ ộ ứ ạ Vi c đào t o th n h c ph i giúp cho ng sinh linh m c đ t đ cệ ạ ầ ọ ả ứ ụ ạ ượ m t quan ni mộ ệ đ c coi làượ đ y đ và th ng nh t ầ ủ ố ấ v nh ng chânề ữ lý mà Thiên Chúa m c kh i n i Đ c Giêsu Kitô và v kinhạ ả ơ ứ ề nghi m đ c tin c a Giáo H i. T đó phát xu t m t đòi bu c g mệ ứ ủ ộ ừ ấ ộ ộ ồ hai y u t : hi u bi t “t t c ” m i chân lý Kitô giáo mà không cóế ố ể ế ấ ả ọ nh ng l a ch n vô đoán, và hi u bi t các chân lý y m t cách cóữ ự ọ ể ế ấ ộ ph ng pháp. Công vi c này đòi h i sinh viên ph i đ c giúp đươ ệ ỏ ả ượ ỡ đ hoàn thành m t t ng lu n, t ng lu n này là thành qu thâuể ộ ổ ậ ổ ậ ả l m t nh ng b môn th n h c khác nhau mà vi c đi vàoượ ừ ữ ộ ầ ọ ệ chuyên môn ch th c s có giá tr n u không r i xa s ph i h pỉ ự ự ị ế ờ ự ố ợ sâu xa c a chúng.ủTrong vi c t duy v đ c tin, th n h c ti n theo hai h ng.ệ ư ề ứ ầ ọ ế ướ H ng th nh t là “ướ ứ ấ vi c h c h i L i Chúa” ệ ọ ỏ ờ : l i đ c ghi chépờ ượ trong Sách Thánh, đ c c hành và đ c th hi n b ng cu cượ ử ượ ể ệ ằ ộ

122

s ng trong truy n th ng s ng đ ng c a Giáo H i, đ c gi iố ề ố ố ộ ủ ộ ượ ả thích m t cách chính hi u do Hu n Quy n c a Giáo H i. H ngộ ệ ấ ề ủ ộ ướ này đòi ph i h c h i Thánh Kinh là “công vi c ph i đ c coi nhả ọ ỏ ệ ả ượ ư linh h n c a toàn b th n h c” (169), h c h i các thánh Giáoồ ủ ộ ầ ọ ọ ỏ Ph thu c v Giáo H i, h c h i ph ng v , h c h i l ch s Giáoụ ộ ề ộ ọ ỏ ụ ụ ọ ỏ ị ử H i và các tuyên ngôn c a Hu n Quy n. H ng th hai là h ngộ ủ ấ ề ướ ứ ướ c a ủ con ng i đàm đ o v i Thiên Chúa ườ ạ ớ :con ng i đ c m i g iườ ượ ờ ọ “tin”, “s ng”, “chuy n thông”ố ể đ c tin ứ và cái “ethos” Kitô giáo cho ng i khác. B i đó c n ph i h c tín lý, th n h c luân lý, th n h cườ ở ầ ả ọ ầ ọ ầ ọ tu đ c, giáo lu t và th n h c m c v .ứ ậ ầ ọ ụ ụVi c quy chi u v con ng i có đ c tin đ a th n h c t i ch đ cệ ế ề ườ ứ ư ầ ọ ớ ỗ ặ bi t chú tâm m t đàng đ n s kh n thi t c b n và th ng hàngệ ộ ế ự ẩ ế ơ ả ườ c a m i quan h đ c tin tôn giáo và đàng khác đ n m t s đòi h iủ ố ệ ứ ế ộ ố ỏ có ph n liên h nhi u h n v i tình hu ng xã h i và văn hoá c aầ ệ ề ơ ớ ố ộ ủ th i đ i chúng ta. Trong chi u h ng th nh t ph i k đ n th nờ ạ ề ướ ứ ấ ả ể ế ầ h c c b n có đ i t ng là s ki n m c kh i Kitô giáo và vi cọ ơ ả ố ượ ự ệ ạ ả ệ chuy n đ t m c kh i trong Giáo H i. Trong chi u h ng th hai,ể ạ ạ ả ộ ề ướ ứ đó là nh ng b môn đã và đang đ c phát tri n m t cách m nh mẽữ ộ ượ ể ộ ạ h n, nh đ đáp l i nh ng v n đ ngày nay đang đ c c m nh nơ ư ể ạ ữ ấ ề ượ ả ậ m t cách mãnh li t. Đó là tr ng h p c a môn lý thuy t xã h i h cộ ệ ườ ợ ủ ế ộ ọ c a Giáo H i, môn này “đ c gia nh p vào trong lãnh v c… c aủ ộ ượ ậ ự ủ th n h c và cách riêng vào trong lãnh v c th n h c luân lý” (170)ầ ọ ự ầ ọ và ph i đ c x p vào s nh ng “nhân t thi t y u” cho công cu cả ượ ế ố ữ ố ế ế ộ “phúc âm hoá m i” mà môn này đ c dùng làm khí c (171). Cũngớ ượ ụ ph i k đ n các môn h c v s v truy n giáo, v đ i k t, v Doả ể ế ọ ề ứ ụ ề ề ạ ế ề thái giáo, v H i giáo và v các tôn giáo khác ngoài Kitô giáo.ề ồ ề55. N n đào t o th n h c hi n đ i ph i đ c bi t chú tâm t i ề ạ ầ ọ ệ ạ ả ặ ệ ớ m tộ s v n đ ố ấ ề v n th ng kh i d y nh ng khó khăn, t o nh ng đôiố ườ ơ ậ ữ ạ ữ co và làm cho t n t i nh ng xáo tr n trong đ i s ng Giáo H i.ồ ạ ữ ộ ờ ố ộ Chúng ta c n ph i suy nghĩ v ầ ả ề m i liên h gi a các tuyên ngônố ệ ữ c a Hu n Quy n v i nh ng tranh lu n th n h c ủ ấ ề ớ ữ ậ ầ ọ m c d u m iặ ầ ố liên h không ph i luôn luôn đáng khích l , nghĩa là không luônệ ả ệ luôn ph n ánh tinh th n c ng tác: “M c d u n m gi nh ng đ cả ầ ộ ặ ầ ắ ữ ữ ặ s ng và nh ng trách nhi m khác nhau, Hu n Quy n s ng đ ngủ ữ ệ ấ ề ố ộ và th n h c t u trung nh m cùng m t m c đích: đó là b o vầ ọ ự ắ ộ ụ ả ệ

123

dân Thiên Chúa trong chân lý có s c gi i thoát và nh đó làm choứ ả ờ dân Thiên Chúa tr nên “ánh sáng muôn dân”. Công vi c ph c vở ệ ụ ụ c ng đoàn Giáo H i nh v a xác đ nh đ t nhà th n h c và Hu nộ ộ ư ừ ị ặ ầ ọ ấ Quy n vào trong n ng m i t ng quan h t ng v i nhau. Hu nề ữ ố ươ ỗ ươ ớ ấ Quy n gi ng d y m t cách chính danh giáo thuy t c a các Tôngề ả ạ ộ ế ủ Đ và v n d ng thành qu c a th n h c đ bi n bác nh ng phêồ ậ ụ ả ủ ầ ọ ể ệ ữ phán và nh ng l ch l c v đ c tin, ngoài ra còn dùng quy n lãnhữ ệ ạ ề ứ ề nh n t Đ c Giêsu Kitô đ đ ngh nh ng công vi c nh đào sâu,ậ ừ ứ ể ề ị ữ ệ ư phát bi u và áp d ng theo l i m i giáo thuy t đã đ c m t sể ụ ố ớ ế ượ ộ ự hi u bi t ngày càng sâu r ng h n v L i Chúa, nh đ c ch aể ế ộ ơ ề ờ ư ượ ứ đ ng trong Thánh Kinh và đ c chuy n đ t cách trung thành doự ượ ể ạ Truy n Th ng s ng đ ng c a Giáo H i, d i s d n d t c aề ố ố ộ ủ ộ ướ ự ẫ ắ ủ Hu n Quy n; th n h c tìm cách làm sáng t giáo hu n c a M cấ ề ầ ọ ỏ ấ ủ ạ Kh i tr c nh ng đòi h i thúc bách c a lý trí, và sau h t m cả ướ ữ ỏ ủ ế ặ cho giáo hu n y m t hình thái h u c và có h th ng” (172).ấ ấ ộ ữ ơ ệ ố D u v y, n u vì c m t chu i đ ng c nào đó mà s h p tác yầ ậ ế ả ộ ỗ ộ ơ ự ợ ấ gi m sút thì nh t thi t không đ c đ cho mình l m đ ng l cả ấ ế ượ ể ầ ườ ạ l i b i nh ng gì là m h và h n đ n; c n ph i làm công vi cố ở ữ ơ ồ ỗ ộ ầ ả ệ phân bi t kỹ l ng m t bên là “giáo thuy t ph c p c a Giáo H iệ ưỡ ộ ế ổ ậ ủ ộ và bên kia là nh ng quan đi m c a các nhà th n h c cũng nhữ ể ủ ầ ọ ư nh ng trào l u mau qua (nh ng “m t”)” (173). Không h cóữ ư ữ ố ề hu n quy n “song song” b i vì Hu n Quy n duy nh t là c aấ ề ở ấ ề ấ ủ Thánh Phêrô và các Tông Đ , c a Đ c Giáo Hoàng và các giámồ ủ ứ m c (174).ụCòn m t v n đ khác th ng g p th y nh t là nh ng n i màộ ấ ề ườ ặ ấ ấ ở ữ ơ vi c đào t o trí th c c a các ch ng sinh đ c giao phó cho cácệ ạ ứ ủ ủ ượ h c vi n hàn lâm, đó là v n đ liên quan t i ọ ệ ấ ề ớ m i liên h gi a tínhố ệ ữ chu n m c khoa h c c a th n h c v i cùng đích m c v c a th nẩ ự ọ ủ ầ ọ ớ ụ ụ ủ ầ h c, ọ và nh v y là liên quan t i b n ch t m c v c a th n h c.ư ậ ớ ả ấ ụ ụ ủ ầ ọ Th c ra v n đ đây bao g m hai đ c tính c a th n h c và c aự ấ ề ở ồ ặ ủ ầ ọ ủ vi c gi ng d y th n h c, hai đ c tính này ch ng nh ng khôngệ ả ạ ầ ọ ặ ẳ ữ đ i ngh ch nhau nh ng còn đ ng qui, m c d u d i nh ng gócố ị ư ồ ặ ầ ướ ữ đ khác nhau, v vi c tăng c ng “hi u bi t cho đ c tin” sao choộ ề ệ ườ ể ế ứ đ y đ h n. Th t v y, tính ch t m c v c a th n h c không cóầ ủ ơ ậ ậ ấ ụ ụ ủ ầ ọ nghĩa là th n h c nh tính giáo thuy t h n hay b t c đo t m tầ ọ ẹ ế ơ ị ướ ạ ấ tính ch t khoa h c c a nó; ng c l i đi u đó có nghĩa là th nấ ọ ủ ượ ạ ề ầ

124

h c trang b cho các linh m c t ng lai kh năng loan báo sọ ị ụ ươ ả ứ đi p Tin M ng v i s chú tâm t i nh ng y u t văn hoá thu cệ ừ ớ ự ớ ữ ế ố ộ th i đ i mình, và kh năng hi u đ c ho t đ ng m c v theoờ ạ ả ể ượ ạ ộ ụ ụ m t l i nhìn th n h c chính hi u. B i đó, m t n n h c v n bi tộ ố ầ ọ ệ ở ộ ề ọ ấ ế tôn tr ng tính ch t khoa h c sít sao c a t ng b môn th n h cọ ấ ọ ủ ừ ộ ầ ọ sẽ góp ph n làm cho n n đào t o v m c t chăn d t các linhầ ề ạ ị ụ ử ắ h n, là th y d y đ c tin, đ c đ y đ h n và đ c sâu r ngồ ầ ạ ứ ượ ầ ủ ơ ượ ộ h n; đàng khác, no v linh m c t ng lai, m t c m quan bénơ ơ ị ụ ươ ộ ả nh y tu ng ng v i ph ng h ng m c v sẽ th t s làm choạ ơ ứ ớ ươ ướ ụ ụ ậ ự vi c h c th n h c nghiêm minh và có tính khoa h c có đ c hi uệ ọ ầ ọ ọ ượ ệ năng đào t o.ạNgày nay, ng i ta c m nh n m t cách sâu xa nhu c u ph i ườ ả ậ ộ ầ ả phúc âm hoá các n n văn hoá ề và ph i ả h i nh p s đi p đ c tin vào trongộ ậ ứ ệ ứ các n n văn hoá, ề nhu c u y còn kh i d y m t v n đ khác. Đó làầ ấ ơ ậ ộ ấ ề m t v n đ m c v có t m m c r ng l n c n ph i đ c đ c pộ ấ ề ụ ụ ầ ứ ộ ớ ầ ả ượ ề ậ m t cách r ng rãi và v i nhi u chú tâm trong th i gian đào t o cácộ ộ ớ ề ờ ạ

ng sinh linh m c: “Trong hoàn c nh hi n nay, n i nhi u mi nứ ụ ả ệ ơ ề ề khác nhau trên th gi i, Kitô giáo đ c coi nh là m t đi u gì xa lế ớ ượ ư ộ ề ạ đ i v i các n n văn hoá c x a ho c tân th i; b i đó, đi u th tố ớ ề ổ ư ặ ờ ở ề ậ quan tr ng là, trong toàn b n n đào t o trí th c và nhân b n, c nọ ộ ề ạ ứ ả ầ ph i đ a vi c h i nh p văn hoá lên hàng nhu c u và y u tính”ả ư ệ ộ ậ ầ ế (175). Đi u này đòi bu c tiên vàn ph i có m t n n th n h c chínhề ộ ả ộ ề ầ ọ hi u, múc ngu n t nh ng nguyên t c công giáo liên quan t i vi cệ ồ ừ ữ ắ ớ ệ h i nh p văn hoá. Nh ng nguyên t c này g n li n v i m u nhi mộ ậ ữ ắ ắ ề ớ ầ ệ Nh p Th c a Ngôi L i Thiên Chúa và v i nhân h c Kitô giáo, cácậ ể ủ ờ ớ ọ nguyên t c y làm sáng t ý nghĩa chính hi u c a vi c h i nh pắ ấ ỏ ệ ủ ệ ộ ậ văn hoá. Vi c h i nh p văn hoá này ph i đ ng đ u v i nhi u n nệ ộ ậ ả ươ ầ ớ ề ề văn hoá r t d bi t và đôi khi đ i ngh ch nhau nh hi n có trongấ ị ệ ố ị ư ệ nhi u vùng khác nhau trên th gi i, đ r i tr thành m t hành viề ế ớ ể ồ ở ộ tuân ph c đôi v i l nh truy n c a Đ c Kitô v vi c rao gi ng Tinụ ớ ệ ề ủ ứ ề ệ ả M ng cho m i dân t c đ n t n cùng b cõi trái đ t. Vâng l i đâyừ ọ ộ ế ậ ờ ấ ờ ở không có nghĩa là ch tr ng pha tr n, cũng không đ n thu n cóủ ươ ộ ơ ầ nghĩa là thích nghi vi c loan báo Tin M ng, nh ng nói lên s ki nệ ừ ư ự ệ Tin M ng thâm nh p m t cách s ng đ ng vào trong các n n vănừ ậ ộ ố ộ ề hoá, v t qua nh ng y u t văn hoá không dung h p v i đ c tin vàượ ữ ế ố ợ ớ ứ đ i s ng Kitô h u, nâng cao giá tr c a các n n văn hoá đ n t nờ ố ữ ị ủ ề ế ậ

125

m u nhi m c u đ phát xu t t Đ c Kitô (176). V n đ h i nh pầ ệ ứ ộ ấ ừ ứ ấ ề ộ ậ văn hoá có th mang l i m t l i ích đ c bi t khi chính các ng sinhể ạ ộ ợ ặ ệ ứ linh m c l i xu t hi n t nh ng n n văn hoá b n th : lúc y h sẽụ ạ ấ ệ ừ ữ ề ả ổ ấ ọ c n đ n nh ng h ng l i đào t o thích ng, ho c đ tránh m iầ ế ữ ướ ố ạ ứ ặ ể ố nguy ít đòi h i h n và m i nguy b ng lòng v i m t n n giáo d cỏ ơ ố ằ ớ ộ ề ụ th p kém h n v nh ng giá tr nhân b n. Kitô giáo và linh m c,ấ ơ ề ữ ị ả ụ ho c đ đ cao nh ng y u t t t đ p, và chính hi u trong các n nặ ể ề ữ ế ố ố ẹ ệ ề văn hoá truy n th ng c a h (177).ề ố ủ ọ56. Tuân theo giáo hu n và nh ng ph ng h ng c a Côngấ ữ ươ ướ ủ Đ ng Vaticanô II cùng nh ng tiêu chu n th c hành c a ồ ữ ẩ ự ủ Ratio fundamentalis institutionis sacerdotalis, m t công trình c p nh tộ ậ ậ hoá (aggiornamento) r ng l n v vi c gi ng d y các b mônộ ớ ề ệ ả ạ ộ tri t h c và nh t là th n h c đã đ c th c hi n trong các ch ngế ọ ấ ầ ọ ượ ự ệ ủ vi n. N u trong m t s tr ng h p, công cu cệ ế ộ ố ườ ợ ộ aggiornamento yấ còn đòi h i nh ng rà soát và nh ng khai tri n, ph i nói r ng,ỏ ữ ữ ể ả ằ trong toàn b , công cu c y đã góp ph n hoàn thi n hoá m i lúcộ ộ ấ ầ ệ ỗ m t h n n n giáo d c đ c ban hành trong khuôn kh c a n nộ ơ ề ụ ượ ổ ủ ề đào t o trí th c. V v n đ này, “Các Ngh Ph Th ng H iạ ứ ề ấ ề ị ụ ượ ộ Đ ng, m t l n n a, đã th ng xuyên và minh b ch kh ng đ nhồ ộ ầ ữ ườ ạ ẳ ị s c n thi t và h n n a s kh n c p ph i áp d ng trong cácự ầ ế ơ ữ ự ẩ ấ ả ụ ch ng vi n và trong nh ng tr ng đào t o ch ng trình c b nủ ệ ữ ườ ạ ươ ơ ả cho vi c h c h i, ho c ch ng trình ph quát ho c ch ng trìnhệ ọ ỏ ặ ươ ổ ặ ươ dành cho m t s qu c gia hay m t s H i Đ ng Giám M c”ộ ố ố ộ ố ộ ồ ụ (178).

C n thi t ph i kiên quy t đánh tan xu h ng h th p trình đầ ế ả ế ướ ạ ấ ộ và h th p tính nghiêm minh c a công vi c h c h i, xu h ngạ ấ ủ ệ ọ ỏ ướ này đ c bi u l trong m t s khu v c thu c Giáo H i và m tượ ể ộ ộ ố ự ộ ộ ộ ph n là do k t qu c a tình tr ng thi u h t và h ng chân trongầ ế ả ủ ạ ế ụ ổ n n đào t o trí th c c b n mà các sinh viên đã lãnh nh n khiề ạ ứ ơ ả ậ b t đ u chu kỳ tri t h c và th n h c. Tình hu ng hi n đ i t nóắ ầ ế ọ ầ ọ ố ệ ạ ự cũng đòi h i các b c th y ph i ngày càng ngang t m h n v i sỏ ậ ầ ả ầ ơ ớ ự đa ph c c a th i đ i và ph i đ s c bi n lu n m t cách có uyứ ủ ờ ạ ả ủ ứ ệ ậ ộ th , minh b ch và sâu s c đ đ ng đ u v i nh ng v n n n doế ạ ắ ể ươ ầ ớ ữ ấ ạ con ng i ngày nay đ t ra, nh ng v n n n mà ch có Tin M ngườ ặ ữ ấ ạ ỉ ừ

126

c a Đ c Giêsu Kitô m i mang l i đ c m t l i gi i đáp đ y đủ ứ ớ ạ ượ ộ ờ ả ầ ủ và d t khoát.ứĐào t o m c v : hi p thông v i đ c ái c a Chúa Giêsu Kitô,ạ ụ ụ ệ ớ ứ ủ V M c T Nhân Lành.ị ụ ử57. Toàn b n n đào t o dành cho các ng sinh linh m c đ uộ ề ạ ứ ụ ề nh m đ n vi c t o đi u ki n m t cách đ c bi t h n cho các ngắ ế ệ ạ ề ệ ộ ặ ệ ơ ứ sinh hi p thông vào đ c ái c a Chúa Kitô M c T Nhân Lành. B iệ ứ ủ ụ ử ở đó, trong m i ph ng di n, n n đào t o y ph i mang m t tínhọ ươ ệ ề ạ ấ ả ộ ch t thi t y u m c v . S c l nh Công Đ ng ấ ế ế ụ ụ ắ ệ ồ Optatam totius đã kh ng đ nh rõ ràng đi u này khi đ c p đ n các đ i ch ng vi n:ẳ ị ề ề ậ ế ạ ủ ệ “N n giáo d c tr n v n dành cho các h c sinh các đ i ch ngề ụ ọ ẹ ọ ở ạ ủ vi n ph i nh m h ngệ ả ắ ướ làm cho h tr nên th c s là nh ng m cọ ở ự ự ữ ụ t chăn d t các linh h n, noi g ng Đ c Giêsu Kitô Chúa chúng ta,ử ắ ồ ươ ứ là Th y, Linh M c và M c T .ầ ụ ụ ử Nh th , h ph i đ c luy n t pư ế ọ ả ượ ệ ậ đ thi hành th a tác v L i Chúa, sao cho ngày càng hi u th uể ừ ụ ờ ể ấ đáo h n l i m c kh i c a Thiên Chúa, sao cho h n m gi l i yơ ờ ạ ả ủ ọ ắ ữ ờ ấ b ng vi c suy ni m và di n đ t l i y b ng môi mi ng và b ngằ ệ ệ ễ ạ ờ ấ ằ ệ ằ đ i s ng c a h ; h ph i đ c luy n t p đ thi hành th a tác vờ ố ủ ọ ọ ả ượ ệ ậ ể ừ ụ ph ng t và thánh hoá, làm sao đ d n mình vào vi c c uượ ự ể ấ ệ ầ nguy n và vào nh ng c hành ph ng v , h th c thi công cu cệ ữ ử ụ ụ ọ ự ộ c u đ b ng hi n l t n và các bí tích; h ph i đ c luy n t pứ ộ ằ ế ễ ạ ơ ọ ả ượ ệ ậ đ thi hành th a tác v m c t , sao cho h bi t làm cho Đ c Kitôể ừ ụ ụ ử ọ ế ứ hi n di n v i con ng i, Đ c Kitô, Đ ng “đã không đ n đ đ cệ ệ ớ ườ ứ ấ ế ể ượ ph c v nh ng đ ph c v và hi n m ng s ng làm giá c uụ ụ ư ể ụ ụ ế ạ ố ứ chu c muôn ng i” (Mc 10,45; x. Ga 13,12-17), làm sao đ , m tộ ườ ể ộ khi tr nên tôi t c a m i ng i, h nh đó mà l i đ c nhi uở ớ ủ ọ ườ ọ ờ ợ ượ ề h n (x. 1 Cr 9,19)” (179).ơB n văn Công Đ ng nh n m nh đ n s ph i h p sâu đ m ph iả ồ ấ ạ ế ự ố ợ ậ ả có gi a các ph ng di n khác nhau c a n n đ o nhân b n,ữ ươ ệ ủ ề ạ ả thiêng liêng và trí th c, đ ng th i nh n m nh đ n c u cánh lo iứ ồ ờ ấ ạ ế ứ ạ bi t m c v c a chúng. Trong chi u h ng y, c u cánh m c vệ ụ ụ ủ ề ướ ấ ứ ụ ụ b o đ m cho n n đào t o nhân b n, thiêng liêng và trí th c cóả ả ề ạ ả ứ đ c nh ng n i dung nh t đ nh và nh ng đ c tính chính xác, đượ ữ ộ ấ ị ữ ặ ể th ng nh t và đánh d u toàn b n n đào t o dành cho các linhố ấ ấ ộ ề ạ m c t ng lai.ụ ươ

127

Cũng nh b t c n n đào t o nào khác, n n đào t o m c v ph iư ấ ứ ề ạ ề ạ ụ ụ ả đ c th hi n b ng m t ti n trình suy t chín ch n và b ngượ ể ệ ằ ộ ế ư ắ ằ nh ng vi c th c t p; n n đào t o y nh n chìm nh ng c i rữ ệ ự ậ ề ạ ấ ậ ữ ộ ễ s ng đ ng c a mình vào trong m t tinh th n v n là trung tâmố ộ ủ ộ ầ ố c a m i s và v n t o nên mãnh l c thúc đ y và phát tri n.ủ ọ ự ố ạ ự ẩ ểVì th , đây là m t b môn th n h c th c th c n thi t ph i h c:ế ộ ộ ầ ọ ự ụ ầ ế ả ọ th n h c m c v hay th n h c th c hành, ầ ọ ụ ụ ầ ọ ự dùng ph ng phápươ khoa h c đ suy t v Giáo H i nh Giáo H i đang đ c ki nọ ể ư ề ộ ư ộ ượ ế t o m i ngày, v i s c m nh c a Chúa Thánh Th n, theo dòngạ ỗ ớ ứ ạ ủ ầ l ch s , v Giáo H i xét nh là “bí tích ph quát c a n c u đ ”ị ử ề ộ ư ổ ủ ơ ứ ộ (180), nh là d u ch và khí c s ng đ ng đ chuy n thông nư ấ ỉ ụ ố ộ ể ể ơ c u đ c a Đ c Giêsu Kitô qua L i, các bí tích và vi c ph c vứ ộ ủ ứ ờ ệ ụ ụ trong đ c ái. M c v không ch là m t ngh thu t, m t t p h pứ ụ ụ ỉ ộ ệ ậ ộ ậ ợ nh ng l i khuyên b o, nh ng kinh nghi m, nh ng ch d n; m cữ ờ ả ữ ệ ữ ỉ ẫ ụ v chi m gi ph m v th n h c tr n v n c a nó b i vì m c vụ ế ữ ẩ ị ầ ọ ọ ẹ ủ ở ụ ụ lãnh nh n t n i đ c tin nh ng nguyên t c cho ho t đ ng m cậ ừ ơ ứ ữ ắ ạ ộ ụ v c a Giáo H i trong l ch s , c a m t Giáo H i ngày nào cũngụ ủ ộ ị ử ủ ộ ộ “s n sinh” ra chính Giáo H i theo ki u di n t hân hoan c aả ộ ể ễ ả ủ thánh Bêđa kh kính: ả “Nam et Ecclesia quotidie gignit Ecclesiam” (181). Trong s nh ng nguyên t c và tiêu chu n y, có m tố ữ ắ ẩ ấ ộ nguyên t c mang t m quan tr ng đ c bi t, đó là nguyên t c giúpắ ầ ọ ặ ệ ắ d a theo Tin M ng đ phân đ nh tình hu ng văn hoá, xã h i vàự ừ ể ị ố ộ Giáo H i trong đó ho t đ ng m c v đang đ c phát tri n.ộ ạ ộ ụ ụ ượ ểVi c h c th n h c m c v ph i soi sáng cho ệ ọ ầ ọ ụ ụ ả ho t đ ng c thạ ộ ụ ể mà các ng sinh linh m c ph i t nguy n tr i qua v i nh ng giaiứ ụ ả ự ệ ả ớ ữ đo n th c t p, g i là th c t p m c v , b ng cách th c ti m ti nạ ự ậ ọ ự ậ ụ ụ ằ ứ ệ ế và luôn luôn ăn kh p v i nh ng đòi bu c khác c a n n đào t o.ớ ớ ữ ộ ủ ề ạ Nh ng “kinh nghi m” m c v này có khi ph i k t thành m tữ ệ ụ ụ ả ế ộ “t p vi n m c v ” th t s , ph i kéo dài trong m t quãng th iậ ệ ụ ụ ậ ự ả ộ ờ gian và ph i đ c đánh giá m t cách có ph ng pháp.ả ượ ộ ươTh nh ng vi c h c h i và sinh ho t m c v l i quy v m t ngu nế ư ệ ọ ỏ ạ ụ ụ ạ ề ộ ồ m ch bên trong mà n n đào t o sẽ ph i quan tâm b o toàn và đạ ề ạ ả ả ề cao : đó là s hi p thông ngày càng sâu đ m h n vào đ c ái m c vự ệ ậ ơ ứ ụ ụ c a Chúa Giêsu. ủ Cũng nh m c v đã t o thành ngu n c i và s cư ụ ụ ạ ồ ộ ứ m nh cho ho t đ ng c u chu c c a Đ c Giêsu, cũng v y, m c vạ ạ ộ ứ ộ ủ ứ ậ ụ ụ

128

còn ph i nh vào s tuôn đ Th n Khí trong bí tích Truy n Ch cả ờ ự ổ ầ ề ứ Thánh, t o thành ngu n c i và s c m nh cho th a tác v linh m c.ạ ồ ộ ứ ạ ừ ụ ụ N n đào t o đ c đ c p đây là m t n n đào t o ch ng nh ngề ạ ượ ề ậ ở ộ ề ạ ẳ ữ nh m đ n vi c b o đ m cho có m t uy th m c v mang tính khoaắ ế ệ ả ả ộ ế ụ ụ h c và m t s khôn khéo v m t th c hành nh ng còn là và nh t làọ ộ ự ề ặ ự ư ấ b o đ m cho s tăng tri n c a m t ả ả ự ể ủ ộ ph ng cách hi n h u ươ ệ ữ trong sự hi p thông v i chính nh ng tâm tình và nh ng thái đ c x c aệ ớ ữ ữ ộ ư ử ủ Đ c Kitô M c T Nhân Lành: “Anh em hãy đ i x v i nhau b ngứ ụ ử ố ử ớ ằ nh ng tâm tình v n trong Đ c Kitô Giêsu” (Pl 2,5).ữ ố ở ứ58. Hi u nh th , vi c đào t o m c v dĩ nhiên không th bể ư ế ệ ạ ụ ụ ể ị gi n l c vào m t công vi c th c t p đ n thu n v i m c đíchả ượ ộ ệ ự ậ ơ ầ ớ ụ làm quen v i nh ng kỹ thu t m c v . Ph ng án giáo d c c aớ ữ ậ ụ ụ ươ ụ ủ ch ng vi n ph i đ ngh d y cho các sinh viên đ t đ c m tủ ệ ả ề ị ạ ạ ượ ộ c m th c bén nh y v m c v , đ m nh n m t cách ý th c vàả ứ ạ ề ụ ụ ả ậ ộ ứ tr ng thành nh ng trách nhi m thu c v mình, t t p luy nưở ữ ệ ộ ề ự ậ ệ con ng i n i tâm đ đánh giá các tình hu ng, thi t l p nh ngườ ộ ể ố ế ậ ữ l a ch n u tiên và tìm ph ng th đ ự ọ ư ươ ế ể th c hi n ự ệ nh ng l aữ ự ch n y, t t c m i s vi c này d i ánh sáng đ c tin và thọ ấ ấ ả ọ ự ệ ướ ứ ể theo nh ng đòi bu c th n h c c a chính công vi c m c v .ữ ộ ầ ọ ủ ệ ụ ụNh kinh nghi m y là kinh nghi m kh i đ u và ti m ti n c aờ ệ ấ ệ ở ầ ệ ế ủ th a tác v , các linh m c t ng lai sẽ có th đ c đ a vào trongừ ụ ụ ươ ể ượ ư truy n th ng m c v s ng đ ng c a Giáo H i đ a ph ng mình;ề ố ụ ụ ố ộ ủ ộ ị ươ các linh m c t ng lai sẽ h c t p đ m r ng chân tr i trí tu vàụ ươ ọ ậ ể ở ộ ờ ệ con tim c a mình cho phù h p v i chi u kích truy n giáo c a đ iủ ợ ớ ề ề ủ ờ s ng Giáo H i; h ph i th c t p m t s hình th c c ng tác v iố ộ ọ ả ự ậ ộ ố ứ ộ ớ nhau và v i các linh m c mà h sẽ đ c sai đ n. Các v này lãnhớ ụ ọ ượ ế ị nh n m t trách nhi m giáo d c m c v không kém quan tr ng,ậ ộ ệ ụ ụ ụ ọ trong t ng quan v i vi c gi ng d y đ c cung ng n i ch ngươ ớ ệ ả ạ ượ ứ ơ ủ vi n.ệTrong vi c ch n l a nh ng n i và nh ng công vi c ph c v đệ ọ ự ữ ơ ữ ệ ụ ụ ể có đ c kinh nghi m m c v , c n ph i dành m t s chú tâm đ cượ ệ ụ ụ ầ ả ộ ự ặ bi t cho giáo x (182) là t bào s ng đ ng c a các lo i kinhệ ứ ế ố ộ ủ ạ nghi m m c v khác nhau, n i mà các ng sinh th c t p sẽ ph iệ ụ ụ ơ ứ ự ậ ả đ ng đ u v i nhi u v n đ đ c bi t thu c v th a tác vươ ầ ớ ề ấ ề ặ ệ ộ ề ừ ụ t ng lai c a mình. Các Ngh Ph Th ng H i Đ ng đã cung c pươ ủ ị ụ ượ ộ ồ ấ

129

m t lo t nh ng thí d c th , ch ng h n đi thăm b nh nhân,ộ ạ ữ ụ ụ ể ẳ ạ ệ chăm sóc nh ng ng i di c , nh ng ng i b đày i và nh ngữ ườ ư ữ ườ ị ả ữ ng i du m c, nhi t thành trong đ c ái bi u hi n trong nh ngườ ụ ệ ứ ể ệ ữ ho t đ ng xã h i đa t p. Các ngài vi t: “Đi u c n thi t là linhạ ộ ộ ạ ế ề ầ ế m c ph i làm cho đ c ái c a chính Chúa Kitô, Đ ng “đi t i đâuụ ả ứ ủ ấ ớ cũng đ u thi ân giáng phúc” (Cv 10,38); linh m c cũng c n ph iề ụ ầ ả tr nên d u ch h u hình cho lòng u ái c a Giáo H i là M vàở ấ ỉ ữ ư ủ ộ ẹ Th y. Và, b i vì con ng i ngày nay ph i lao đao v i muôn vànầ ở ườ ả ớ th thách, nh t là b đè b p b i m t s nghèo đói b t nhân, b iử ấ ị ẹ ở ộ ự ấ ở b o l c mù quáng và b i quy n l c b t chính, đi u c n thi t làạ ự ở ề ự ấ ề ầ ế ng i c a Thiên Chúa, nh đã đ c chu n b đúng m c cho m iườ ủ ư ượ ẩ ị ứ ọ công trình t t đ p (x. 2 Tm 3,17), ph i đòi l i nh ng quy n l i vàố ẹ ả ạ ữ ề ợ ph m giá c a con ng i. D u v y, ng i c a Thiên Chúa ph iẩ ủ ườ ầ ậ ườ ủ ả gi mình đ không ch y theo nh ng ch thuy t sai l c và, b i vìữ ể ạ ữ ủ ế ạ ở mu n vun đ p cho s ti n b , không quên r ng th gi i ch cóố ắ ự ế ộ ằ ế ớ ỉ th đ c c u chu c nh vào th p giá c a Đ c Kitô” (183).ể ượ ứ ộ ờ ậ ủ ứToàn b nh ng ho t đ ng y và các ho t đ ng khác t ng tộ ữ ạ ộ ấ ạ ộ ươ ự giáo d c cho linh m c t ng lai bi t s ng s v “quy n bính”ụ ụ ươ ế ố ứ ụ ề c a mình trong c ng đoàn nh là m t công vi c “ph c v ”, b ngủ ộ ư ộ ệ ụ ụ ằ cách gi mình kh i m i thái đ tr ch th ng ho c kh i vi c thiữ ỏ ọ ộ ị ượ ặ ỏ ệ hành m t quy n bính nào đó mà không luôn luôn ho c không chộ ề ặ ỉ có th bi n minh b ng đ c ái m c v .ể ệ ằ ứ ụ ụĐ có đ c m t n n đào t o thích ng, đi u c n thi t là các lo iể ượ ộ ề ạ ứ ề ầ ế ạ kinh nghi m khác nhau c a ng sinh linh m c ph i m c l y tìnhệ ủ ứ ụ ả ặ ấ ch t “th a tác v ”, luôn m t thi t g n li n v i m i đòi bu c khácấ ừ ụ ậ ế ắ ề ớ ọ ộ thu c v ti n trình đào luy n linh m c và (sao cho không gâyộ ề ế ệ ụ thi t h i đ n vi c h c) trong vi c ch t a c ng đoàn. Nh ngệ ạ ế ệ ọ ệ ủ ọ ộ ữ vi c ph c v này có th tr thành nh ng hình th c c th đệ ụ ụ ể ở ữ ứ ụ ể ể th c thi các th a tác v Đ c Sách, Giúp L và Phó T .ự ừ ụ ọ ễ ế59. B i vì ho t đ ng m c v t b n ch t nh m đ n vi c t o s cở ạ ộ ụ ụ ự ả ấ ắ ế ệ ạ ứ s ng cho m t Giáo H i v n thi t y u là “m u nhi m”, “hi pố ộ ộ ố ế ế ầ ệ ệ thông” và “s v ”, n n đào t o m c v sẽ ph i chú tr ng đ n cácứ ụ ề ạ ụ ụ ả ọ ế chi u kích y trong vi c thi hành th a tác v .ề ấ ệ ừ ụ

130

Đi u c b n là ph i ý th c r ng ề ơ ả ả ứ ằ Giáo H i là “m u nhi m”, ộ ầ ệ nghĩa là công trình c a Thiên Chúa, hoa qu c a Th n Khí Đ c Kitô,ủ ả ủ ầ ứ d u ch h u hi u c a ân s ng, s hi n di n c a Ba Ngôi Thiênấ ỉ ữ ệ ủ ủ ự ệ ệ ủ Chúa trong c ng đoàn Kitô giáo. Thay vì làm gi m thi u ý nghĩaộ ả ể c a trách nhi m m c t , ý th c này sẽ giúp cho v m c t xác tínủ ệ ụ ử ứ ị ụ ử r ng s tăng tr ng c a Giáo H i là thành qu nh ng không, doằ ự ưở ủ ộ ả ư Th n Khí, và vi c ph c v Giáo H i — nh ân s ng Thiên Chúa,ầ ệ ụ ụ ộ ờ ủ đ c giao phó cho trách nhi m và t do c a con ng i – là côngượ ệ ự ủ ườ vi c c a ng i đ y t vô d ng trong Tin M ng (x. Lc 17,10).ệ ủ ườ ầ ớ ụ ừH n n a, nh ý th c ơ ữ ờ ứ Giáo H i là “hi p thông”,ộ ệ ng sinh linh m cứ ụ sẽ đ c chu n b đ th c hành m t công vi c m c v c ng đ ngượ ẩ ị ể ự ộ ệ ụ ụ ộ ồ trong s h p tác thân tình v i các thành ph n khác trong Giáoự ợ ớ ầ H i: linh m c và giám m c, linh m c tri u và tu sĩ, linh m c vàộ ụ ụ ụ ề ụ giáo dân. Nh ng, m t s h p tác nh th tr c h t gi thi tư ộ ự ợ ư ế ướ ế ả ế ph i có s hi u bi t và quý chu ng nh ng ân hu và đ c s ngả ự ể ế ộ ữ ệ ặ ủ khác nhau, nh ng n g i và trách nhi m d bi t mà Chúa Thánhư ơ ọ ệ ị ệ Th n ban t ng và giao phó cho các thành ph n thu c v Thânầ ặ ầ ộ ề Th c a Đ c Kitô. S h p tác y cũng đòi h i m t c m th c bénể ủ ứ ự ợ ấ ỏ ộ ả ứ nh y và chính xác v căn tính c a mình và v căn tính c a nh ngạ ề ủ ề ủ ữ ng i khác trong Giáo H i. Ngoài ra, s h p tác y còn đòi bu cườ ộ ự ợ ấ ộ ph i có s tin c y l n nhau, lòng kiên nh n, thái đ hi n d u, khả ự ậ ẫ ẫ ộ ề ị ả năng hi u, c m thông và l ng nghe; sau h t và trên t t c , sể ả ắ ế ấ ả ự h p tác y bén r trong m t lòng yêu m n đ i v i Giáo H i l nợ ấ ễ ộ ế ố ớ ộ ớ m nh h n lòng yêu m n đ i v i chính mình và đ i v i nh ngạ ơ ế ố ớ ố ớ ữ nhóm mà mình tr c thu c. Đi u đ c bi t quan tr ng là ph iự ộ ề ặ ệ ọ ả luy n t p cho các linh m c t ng lai bi t ệ ậ ụ ươ ế h p tác v i giáo dân,ợ ớ đ , theo nh l i c a Công Đ ng, “có th s n sàng l ng nghe ýể ư ờ ủ ồ ể ẵ ắ ki n c a giáo dân, đ ng th i, trong tình huynh đ , chú tr ng đ nế ủ ồ ờ ệ ọ ế nh ng khát v ng c a giáo dân, giúp đ cũng nh nh n s giúpữ ọ ủ ỡ ư ậ ự đ c a giáo dân v kinh nghi m và v uy th trong nhi u lãnhỡ ủ ề ệ ề ế ề v c khác nhau c a sinh ho t nhân lo i, h u có th cùng v i hự ủ ạ ạ ầ ể ớ ọ đ c ra nh ng d u ch c a th i đ i” (184). Cũng v y, Th ng H iọ ữ ấ ỉ ủ ờ ạ ậ ượ ộ Đ ng v a qua đã nh n m nh đ n m i quan tâm dành cho giáoồ ừ ấ ạ ế ố dân v ph ng di n m c v : “ ng sinh linh m c c n ph i trề ươ ệ ụ ụ Ứ ụ ầ ả ở nên có kh năng lôi cu n và h ng d n các tín h u giáo dân,ả ố ướ ẫ ữ nh t là nh ng ng i tr , vào trong nh ng n g i khác nhau (hônấ ữ ườ ẻ ữ ơ ọ

131

nhân, nh ng d ch v xã h i, vi c tông đ , các th a tác v , nh ngữ ị ụ ộ ệ ồ ừ ụ ữ trách nhi m thu c bình di n m c v , đ i s ng t n hi n, nh ngệ ộ ệ ụ ụ ờ ố ậ ế ữ tr ng trác. trong sinh ho t chính tr và xã h i, vi c nghiên c uọ ạ ị ộ ệ ứ khoa h c, vi c gi ng d y). Trên t t c , c n ph i soi d n và nângọ ệ ả ạ ấ ả ầ ả ẫ đ giáo dân trong n g i c a h đ h d n thân vào th gi i vàỡ ơ ọ ủ ọ ể ọ ấ ế ớ bi n đ i th gi i theo ánh sáng c a Tin M ng, đ ng th i nh nế ổ ế ớ ủ ừ ồ ờ ậ th c giá tr c a s d n thân y và quý tr ng s d n thân y”ứ ị ủ ự ấ ấ ọ ự ấ ấ (185).

Sau cùng, nh ý th c Giáo H i là ờ ứ ộ hi p thông “trong s v ”,ệ ứ ụ ngứ sinh linh m c sẽ đ c giúp đ đ yêu m n và s ng chi u kíchụ ượ ỡ ể ế ố ề th a sai thi t y u c a Giáo H i cùng nh ng ho t đ ng m c v đaừ ế ế ủ ộ ữ ạ ộ ụ ụ t p: h sẽ đ c giúp đ đ tr nên r ng m và ng tr c đ i v iạ ọ ượ ỡ ể ở ộ ở ứ ự ố ớ m i đ ng l i có th th c hi n ngày nay nh m loan báo Tinọ ườ ố ể ự ệ ằ M ng, k c s đóng góp quý giá mà các ph ng ti n truy nừ ể ả ự ươ ệ ề thông xã h i có th và ph i mang l i trong lãnh v c này (186); hộ ể ả ạ ự ọ sẽ đ c giúp đ đ chu n b b c vào m t th a tác v v n, m tượ ỡ ể ẩ ị ướ ộ ừ ụ ố ộ cách c th , có th đòi bu c h ph i trong tình tr ng ng tr c,ụ ể ể ộ ọ ả ở ạ ứ ự đáp l i Chúa Thánh Th n và đáp l i giám m c, đ r i đ c sai điạ ầ ạ ụ ể ồ ượ rao gi ng Tin M ng bên kia nh ng biên gi i c a qu c gia mìnhả ừ ữ ớ ủ ố (187).

II. CÁC MÔI TR NG ĐÀO T O LINH M CƯỜ Ạ ỤC ng đoàn đào t o trong đ i ch ng vi n.ộ ạ ạ ủ ệ60. S c n thi t ph i có đ i ch ng vi n – và ph i có c s tônự ầ ế ả ạ ủ ệ ả ơ ở giáo t ng đ ng – đ đào t o các ng sinh linh m c mà Côngươ ồ ể ạ ứ ụ Đ ng Vaticanô II (188) đã kh ng đ nh b ng quy n bính nay l iồ ẳ ị ằ ề ạ đ cượ Th ng H i Đ ng tái kh ng đ nh ượ ộ ồ ẳ ị nh sau: “C n ph i kh ngư ầ ả ẳ đ nh m t l n n a r ng c ch đ i ch ng vi n, n i đào t o t iị ộ ầ ữ ằ ơ ế ạ ủ ệ ơ ạ ố

u, là môi tr ng thông th ng, th m chí s đ ng, c a m t đ iư ườ ườ ậ ơ ẳ ủ ộ ờ s ng c ng đoàn có ph m tr t và cũng là c s thích ng cho vi cố ộ ẩ ậ ơ ở ứ ệ đào t o các ng sinh h ng đ n ch c linh m c, v i nh ng v bạ ứ ướ ế ứ ụ ớ ữ ị ề trên th t s hi n thân cho th a tác v này. C ch y đã mangậ ự ế ừ ụ ơ ế ấ l i nh ng hoa trái d i dào theo dòng th k và còn ti p t c c ngạ ữ ồ ế ỷ ế ụ ố hi n nh ng hoa trái nh th trên kh p th gi i” (189).ế ữ ư ế ắ ế ớ

132

Ch ng vi n đ c coi nh là m t th i gian và là m t n i ch n,ủ ệ ượ ư ộ ờ ộ ơ ố nh ng trên h t ch ng vi n đ c coi nh là ư ế ủ ệ ượ ư m t c ng đoàn giáoộ ộ d c theo nh ng b c ti n l n l t:ụ ữ ướ ế ầ ượ đó là c ng đoàn đ c giámộ ượ m c thi t l p đ t o cho ng i nào đ c Chúa kêu g i ph c vụ ế ậ ể ạ ườ ượ ọ ụ ụ nh các Tông Đ có đi u ki n l p l i b ng cu c s ng kinhư ồ ề ệ ặ ạ ằ ộ ố nghi m giáo d c mà Chúa đã dành riêng cho Nhóm M i Hai.ệ ụ ườ Th c ra, trong Tin M ng, m t cu c s ng s ng b ng t ng quanự ừ ộ ộ ố ố ằ ươ lâu dài và m t thi t v i Đ c Giêsu đ c trình bày nh là ti nậ ế ớ ứ ượ ư ề thân c n thi t cho th a tác v tông đ . Tình nghĩa m t thi t yầ ế ừ ụ ồ ậ ế ấ đòi bu c Nhóm M i Hai, m t cách h t s c sáng t và khácộ ườ ộ ế ứ ỏ th ng, th hi n thái đ siêu thoát, nh đ c đ ngh trong m tườ ể ệ ộ ờ ượ ề ị ộ m c đ nào đó cho h t th y các môn đ , đ i v i môi tr ngứ ộ ế ả ệ ố ớ ườ xu t thân, đ i v i công vi c quen thu c, đ i v i nh ng tìnhấ ố ớ ệ ộ ố ớ ữ nghĩa sâu đ m (x. Mc 1,16-20; 10,28; Lc 9,23.57-62; 14,25-27).ậ Chúng tôi đã khá nhi u l n thu t l i truy n th ng c a thánhề ầ ậ ạ ề ố ủ Máccô v i ch nh n m nh v m i liên h sâu xa n i k t cácớ ỗ ấ ạ ề ố ệ ố ế Tông Đ v i Đ c Kitô và v i nhau: tr c khi đ c sai đi raoồ ớ ứ ớ ướ ượ gi ng và thi hành vi c c u ch a, các Tông Đ đ c m i g i đả ệ ứ ữ ồ ượ ờ ọ ể “nên b n đ ng hành v i Ngài” (Mc 3,14).ạ ồ ớB n ch t sâu xa c a ch ng vi n là, b ng cách th c a mình, thả ấ ủ ủ ệ ằ ế ủ ể hi n m t s ệ ộ ự ti p n i, trong Giáo H i, c ng đoàn tông đ quâyế ố ộ ộ ồ qu n chung quanh Đ c Giêsu, ầ ứ v i vi c l ng nghe L i Chúa, ti nớ ệ ắ ờ ế b c h ng t i kinh nghi m V t Qua, trong khi ch đ i Th nướ ướ ớ ệ ượ ờ ợ ầ Khí đ c h a ban cho s v . Đó chính là lý t ng mà m i ch ngượ ứ ứ ụ ưở ọ ủ vi n đ u ph i h ng t i. V i t cách là ệ ề ả ướ ớ ớ ư c ch c a con ng i,ơ ế ủ ườ ch ng vi n đã m c l y trong l ch s nh ng hình th c r t khácủ ệ ặ ấ ị ử ữ ứ ấ bi t nhau và đã v p ph i muôn vàn khi m khuy t. Căn tính c aệ ấ ả ế ế ủ ch ng vi n luôn khích l ch ng vi n tìm g p m t đ ng l i củ ệ ệ ủ ệ ặ ộ ườ ố ụ th , trung thành v i các giá tr Tin M ng mà ch ng vi n kín múc,ể ớ ị ừ ủ ệ và dù kh năng đáp ng nh ng tình hu ng và nh ng nhu c u c aả ứ ữ ố ữ ầ ủ th i đ i.ờ ạT n i chính mình, ch ng vi n là ự ơ ủ ệ m t kinh nghi m nguyên tuy nộ ệ ề c a đ i s ng Giáo H i: ủ ờ ố ộ trong ch ng vi n, giám m c hi n di nủ ệ ụ ệ ệ qua th a tác v mà vi n tr ng thi hành cùng v i các nhà giáoừ ụ ệ ưở ớ d c khác, trong tinh th n đ ng trách nhi m và hi p thông d iụ ầ ồ ệ ệ ướ

133

s h ng d n và v n d ng c a vi n tr ng, nh m đ n s tăngự ướ ẫ ậ ụ ủ ệ ưở ắ ế ự tri n m c v và tông đ c a các ng sinh. Các thành ph n khácể ụ ụ ồ ủ ứ ầ bi t trong c ng đoàn ch ng vi n, liên k t v i nhau nh Chúaệ ộ ủ ệ ế ớ ờ Thánh Th n b ng m t tình huynh đ duy nh t, h p tác v i nhau,ầ ằ ộ ệ ấ ợ ớ m i ng i tuỳ theo tài năng riêng c a mình, đ làm cho m iỗ ườ ủ ể ọ ng i đ c tăng tr ng trong đ c tin và đ c ái. Chính nh đó màườ ượ ưở ứ ứ ờ các ng sinh đ c chu n b đ tr thành linh m c và do v y đứ ượ ẩ ị ể ở ụ ậ ể n i dài, trong Giáo H i cũng nh trong l ch s , s hi n di n c uố ộ ư ị ử ự ệ ệ ứ chu c c a Đ c Giêsu Kitô. V M c T Nhân Lành.ộ ủ ứ ị ụ ửTrên bình di n con ng i, đ i ch ng vi n đã ph i n i l c trệ ườ ạ ủ ệ ả ỗ ự ở thành “m t c ng đoàn trong đó các thành ph n liên k t v i nhauộ ộ ầ ế ớ b ng m t tình b n và m t đ c ái sâu xa, đ t o thành m t giaằ ộ ạ ộ ứ ể ạ ộ đình th c s v i b u khí vui t i” (190). Trên bình di n Kitôự ự ớ ầ ươ ệ giáo – các Ngh Ph Th ng H i Đ ng nói ti p – ch ng vi n ph iị ụ ượ ộ ồ ế ủ ệ ả t o thành m t “c ng đoàn Giáo H i”, m t “c ng đoàn môn đạ ộ ộ ộ ộ ộ ệ c a Chúa trong đó cùng m t ph ng v th m nh p tinh th n c uủ ộ ụ ụ ấ ậ ầ ầ nguyên vào toàn th đ i s ng; c ng đoàn đ c qui t nh vi cể ờ ố ộ ượ ụ ờ ệ l ng nghe và suy ni m L i Chúa m i ngày và nh bí tích Thánhắ ệ ờ ỗ ờ Th ; c ng đoàn hi p nh t v i nhau trong vi c th c thi đ c áiể ộ ệ ấ ớ ệ ự ứ huynh đ và tinh th n công b ng; trong c ng đoàn y, Th n Khíệ ầ ằ ộ ấ ầ c a Đ c Kitô và tình yêu c a Giáo H i t a chi u, nh vào s ti nủ ứ ủ ộ ỏ ế ờ ự ế b c a đ i s ng c ng đoàn và c a đ i s ng thiêng liêng n i m iộ ủ ờ ố ộ ủ ờ ố ơ ỗ m t thành ph n trong c ng đoàn” (191). Xác quy t và di n gi iộ ầ ộ ế ễ ả m t cách c th chi u kích Giáo H i thi t y u c a ch ng vi n,ộ ụ ể ề ộ ế ế ủ ủ ệ các Ngh Ph Th ng H i Đ ng nói ti p: “V i t cách là c ngị ụ ượ ộ ồ ế ớ ư ộ đoàn Giáo H i, thu c giáo ph n cũng nh liên giáo ph n ho c cộ ộ ậ ư ậ ặ ả đ n thu c dòng tu, ch ng vi n ph i nuôi d ng c m th c v sế ộ ủ ệ ả ưỡ ả ứ ề ự hi p thông Giáo H i c a các ng sinh đ i v i giám m c c a hệ ộ ủ ứ ố ớ ụ ủ ọ và đ i v i linh m c đoàn c a h , làm sao đ h thông chia nh ngố ớ ụ ủ ọ ể ọ ữ hy v ng cũng nh lo âu c a các ngài và bi t tr i dài tr ng tháiọ ư ủ ế ả ạ r ng m y đ n nh ng nhu c u c a Giáo H i ph quát” (192).ộ ở ấ ế ữ ầ ủ ộ ổVi c đào t o các ng sinh h ng đ n ch c linh m c và đ n th aệ ạ ứ ướ ế ứ ụ ế ừ tác v m c t v n t b n ch t mang chi u kích Giáo H i. Đ làmụ ụ ử ố ự ả ấ ề ộ ể công vi c y, đi u thi t y u là ch ng vi n ph i đ c nhìn nh nệ ấ ề ế ế ủ ệ ả ượ ậ không ph i m t cách bên ngoài và b m t, nghĩa là nh m t n iả ộ ề ặ ư ộ ơ

134

ch n ăn và h c hành mà thôi, nh ng m t cách bên trong và sâuố ở ọ ư ộ r ng, nh m t c ng đoàn Giáo H i lo i bi t, m t c ng đoàn l p l iộ ư ộ ộ ộ ạ ệ ộ ộ ặ ạ b ng cu c s ng kinh nghi m c a Nhóm M i Hai n i k t v i Đ cằ ộ ố ệ ủ ườ ố ế ớ ứ Giêsu (193).

61. Nh v y, ch ng vi n là m t ư ậ ủ ệ ộ c ng đoàn Giáo H i giáo d c, ộ ộ ụ hay nói đúng h n, m t c ng đoàn đ c thù th c thi vi c giáo d c.ơ ộ ộ ặ ự ệ ụ Đi u n đ nh di n m o cho ch ng viên, đó là cùng đích lo i bi tề ấ ị ệ ạ ủ ạ ệ c a ch ng vi n, nghĩa là vi c sát cánh v i các linh m c t ng laiủ ủ ệ ệ ớ ụ ươ trong n g i, và b i đó, vi c phân đ nh n g i, s tr giúp đ đápơ ọ ở ệ ị ơ ọ ự ợ ể l i n g i, và s chu n b đ lãnh nh n bí tích Truy n Ch cạ ơ ọ ự ẩ ị ể ậ ề ứ Thánh cùng v i nh ng ân s ng và trách nhi m g n li n v i bíớ ữ ủ ệ ắ ề ớ tích nh đó linh m c nên đ ng hình d ng v i Đ c Giêsu Kitô,ờ ụ ồ ạ ớ ứ Đ u và M c T , đ c trang b và đ c đ a vào nh p cu c đầ ụ ử ượ ị ượ ư ậ ộ ể thông chia s v c u đ trong Giáo H i và trên th gi i.ứ ụ ứ ộ ộ ế ớV ch ng vi n là m t c ng đoàn giáo d c, toàn b đ i s ng di nị ủ ệ ộ ộ ụ ộ ờ ố ễ ra t i đó, trong nh ng bi u hi n d bi t nh t, đ u ph i ạ ữ ể ệ ị ệ ấ ề ả t p trungậ vào vi c đào t o ệ ạ nhân b n, thiêng liêng, trí th c và m c v choả ứ ụ ụ các linh m c t ng lai : đó là m t n n đào t o, m c d u có nhi uụ ươ ộ ề ạ ặ ầ ề đi m chung v i n n đào t o nhân b n và Kitô giáo cho m iể ớ ề ạ ả ọ thành ph n thu c v Giáo H i, bao g m nh ng n i dung, nh ngầ ộ ề ộ ồ ữ ộ ữ th lo i và nh ng đ c tính phát xu t m t cách riêng bi t t m cể ạ ữ ặ ấ ộ ệ ừ ụ đích mà ch ng vi n theo đu i: chu n b cho ch c linh m c.ủ ệ ổ ẩ ị ứ ụĐàng khác, các n i dung và hình th c c a công trình giáo d c đòiộ ứ ủ ụ bu c ch ng vi n ph i ộ ủ ệ ả l p ch ng trình ậ ươ m t cách chính xác, nghĩaộ là ph i đ a ra m t ch ng trình s ng có s th ng nh t gi a cácả ư ộ ươ ố ự ố ấ ữ b ph n và đ ng th i đ c ph i trí trong s hoà h p v i cùngộ ậ ồ ờ ượ ố ự ợ ớ đích duy nh t là cùng đích đem l i ý nghĩa cho s t n t i c aấ ạ ự ồ ạ ủ ch ng vi n: chu n b cho các linh m c t ng lai.ủ ệ ẩ ị ụ ươTrong chi u h ng này, các Ngh Ph Th ng H i Đ ng vi t:ề ướ ị ụ ượ ộ ồ ế “V i t cách là c ng đoàn giáo d c, [ch ng vi n] ph i theo m tớ ư ộ ụ ủ ệ ả ộ ch ng trình đã đ c xác đ nh rõ ràng, có đ c đi m là s th ngươ ượ ị ặ ể ự ố nh t đi u hành qua vai trò đ i di n c a Vi n Tr ng và cácấ ề ạ ệ ủ ệ ưở c ng s viên, qua s nh t quán trong cách s p x p đ i s ng vàộ ự ự ấ ắ ế ờ ố ho t đ ng đào t o, qua nh ng đòi bu c c b n c a đ i s ngạ ộ ạ ữ ộ ơ ả ủ ờ ố

135

c ng đoàn, chính đ i s ng c ng đoàn này cũng bao g m nh ngộ ờ ố ộ ồ ữ khía c nh thi t y u thu c v công cu c đào t o. Ch ng trìnhạ ế ế ộ ề ộ ạ ươ này ph i, không do d cũng không b p bênh, ph c v cho c uả ự ấ ụ ụ ứ cánh lo i bi t là c u cánh duy nh t mang l i ý nghĩa cho s t nạ ệ ứ ấ ạ ự ồ t i c a ch ng vi n: đào t o các linh m c t ng lai, nh ng m cạ ủ ủ ệ ạ ụ ươ ữ ụ t c a Giáo H i” (194). Và đ cho ch ng trình y đ c th c sử ủ ộ ể ươ ấ ượ ự ự thích nghi và h u hi u, c n ph i di n d ch nh ng đ ng h ngữ ệ ầ ả ễ ị ữ ườ ướ l n c a ch ng trình m t cách c th h n, trong chi ti t, b ngớ ủ ươ ộ ụ ể ơ ế ằ m t vài tiêu chu n riêng dành cho vi c s p x p đ i s ng c ngộ ẩ ệ ắ ế ờ ố ộ đoàn, đ ng th i n đ nh nh ng ph ng th và nh ng nh p đi uồ ờ ấ ị ữ ươ ế ữ ị ệ th i gian chính xác.ờCòn m t khía c nh khác c n ph i ghi chú đây. Công trình giáoộ ạ ầ ả ở d c t b n ch t là s sát cánh v i nh ng con ng i c th ,ụ ự ả ấ ự ớ ữ ườ ụ ể nh ng con ng i s ng trong l ch s , đang b c t i nh ng l aữ ườ ố ị ử ướ ớ ữ ự ch n và t i s g n bó v i m t s lý t ng s ng. Đó chính là lý doọ ớ ự ắ ớ ộ ố ưở ố đòi h i công trình giáo d c ph i bi t dung hoà h t m i y u tỏ ụ ả ế ế ọ ế ố cho ăn nh p v i nhau, t cái nhìn sáng su t v m c đích ph i đ t,ị ớ ừ ố ề ụ ả ạ đ n s đòi bu c ph i nghiêm ch nh ti n b c h ng v m cế ự ộ ả ỉ ế ướ ướ ề ụ đích y, s quan tâm t i “du khách”, nghĩa là t i con ng i cấ ự ớ ớ ườ ụ th đang d n thân trong chuy n du hành đào t o, và b i đó t iể ấ ế ạ ở ớ m t chu i nh ng tình hu ng, nh ng v n đ , nh ng khó khăn,ộ ỗ ữ ố ữ ấ ề ữ nh ng nh p đi u ti n b c và tăng tr ng. Công vi c y đòi h iữ ị ệ ế ướ ưở ệ ấ ỏ m t s uy n chuy n khôn khéo, mà v n ph i tránh t t c nh ngộ ự ể ể ẫ ả ấ ả ữ gì có th làm ph ng h i các giá tr cũng nh s d n thân có ýể ươ ạ ị ư ự ấ th c và t do, s uy n chuy n y còn ph i nói lên lòng yêu m nứ ự ự ể ể ấ ả ế đích th c và s tôn tr ng chân thành đ i v i ng i ng sinhự ự ọ ố ớ ườ ứ đang b c t i ch c linh ướ ớ ứ m c trong nh ng chi u kích cá v c aụ ữ ề ị ủ mình. Đi u này ch ng nh ng có giá tr đ i v i m i m t con ng iề ẳ ữ ị ố ớ ỗ ộ ườ nh ng còn là đ i v i nh ng b i c nh xã h i và văn hoá khác nhauư ố ớ ữ ố ả ộ trong đó di n ra cu c s ng c a các ch ng vi n và c a nh ng hìnhễ ộ ố ủ ủ ệ ủ ữ thái đa t p trong l ch s các ch ng vi n. Hi u nh th , ạ ị ử ủ ệ ể ư ế công trình giáo d c đòi bu c m t s canh tân liên l .ụ ộ ộ ự ỉ Các Ngh Ph đã k ch li tị ụ ị ệ nh n m nh đi u đó, ngay c v n l c làm cho các ch ng vi n nênấ ạ ề ả ề ỗ ự ủ ệ đ ng hình d ng: “Trong khi v n b o toàn giá tr c a các hình th cồ ạ ẫ ả ị ủ ứ ch ng vi n c đi n, Th ng H i Đ ng mong mu n r ng công vi củ ệ ổ ể ượ ộ ồ ố ằ ệ tham kh o ý ki n các H i Đ ng Giám M c v nh ng nhu c u hi nả ế ộ ồ ụ ề ữ ầ ệ

136

đ i c a n n đào t o ph i đ c ti p t c theo đu i, theo nh s cạ ủ ề ạ ả ượ ế ụ ổ ư ắ l nh ệ Optatam totius (s 1) và Th ng H i Đ ng năm 1967 đã tiênố ượ ộ ồ li u. Cácệ ch tiêu (Rationes) ỉ dành cho m i qu c gia hay m i l chỗ ố ỗ ễ ế ph i đ c k p th i duy t xét l i, ho c nhân c h i đ c các H iả ượ ị ờ ệ ạ ặ ơ ộ ượ ộ Đ ng Giám M c yêu c u, ho c nhân d p nh ng chuy n vi ng thămồ ụ ầ ặ ị ữ ế ế v i t cách Tông Đ n i các ch ng vi n thu c nh ng qu c gia khácớ ư ồ ơ ủ ệ ộ ữ ố nhau, đ đ a vào trong ch ng vi n nh ng th lo i đào t o d bi t,ể ư ủ ệ ữ ể ạ ạ ị ệ nh m đáp ng nhu c u c a các dân t c thu c n n văn hoá g i làằ ứ ầ ủ ộ ộ ề ọ b n th , nhu c u c a n g i n i nh ng ng i đã l n tu i, c a nả ổ ầ ủ ơ ọ ơ ữ ườ ớ ổ ủ ơ g i th a sai, v.v…” (196).ọ ừ62. C u cánh và c c u giáoứ ơ ấ d c c a đ i ch ng vi n đòi h i cácụ ủ ạ ủ ệ ỏ

ng sinh linh m c ch đ c gia nh p sau m t th i gian chu n b .ứ ụ ỉ ượ ậ ộ ờ ẩ ị Vi c chu n b này không không đ t thành v n đ riêng bi t, ít raệ ẩ ị ặ ấ ề ệ cho đ n nh ng th p niên v a qua, khi mà c s th ng các ngế ữ ậ ừ ứ ự ườ ứ sinh linh m c xu t thân t các ti u ch ng vi n và khi mà đ iụ ấ ừ ể ủ ệ ờ s ng Kitô h u trong các c ng đoàn Giáo H i d dàng c ng hi nố ữ ộ ộ ễ ố ế cho m i ng i, không phân bi t, m t n n giáo hu n và giáo d cọ ườ ệ ộ ề ấ ụ Kitô giáo kh quan.ảTình hu ng đã bi n chuy n n i nhi u vùng. Có m t s t ngố ế ể ơ ề ộ ự ươ ph n đáng k m t đàng, gi a ki u cách s ng và s đào luy n tả ể ộ ữ ể ố ự ệ ự n n t ng cho các tr nh , các thi u niên và thanh niên, ngay cề ả ẻ ỏ ế ả khi chúng là Kitô h u và đôi khi đã d n thân trong đ i s ng Giáoữ ấ ờ ố H i; đàng khác, gi a ki u cách s ng c a ch ng vi n v i nh ngộ ữ ể ố ủ ủ ệ ớ ữ đòi bu c c a n n đào t o. Trong b i c nh này, cùng hi p thôngộ ủ ề ạ ố ả ệ v i các Ngh Ph Th ng H i Đ ng. Tôi yêu c u ph i có m t giaiớ ị ụ ượ ộ ồ ầ ả ộ đo n x ng h p cho vi c chu n b đi tr c n n đào t o đ c banạ ứ ợ ệ ẩ ị ướ ề ạ ượ hành ch ng vi n: “M t giai đo n chu n b v m t nhân b n,ở ủ ệ ộ ạ ẩ ị ề ặ ả Kitô giáo, trí th c và thiêng liêng cho các ng sinh đ i ch ng vi nứ ứ ạ ủ ệ là đi u h u ích. Các ng sinh y cũng c n ph i h i t nh ng đ cề ữ ứ ấ ầ ả ộ ụ ữ ứ tính đ c n đ nh : ý h ng ngay lành, m t trình đ tr ngượ ấ ị ướ ộ ộ ưở thành nhân b n đ y đ và m t s hi u bi t khá sâu r ng v giáoả ầ ủ ộ ự ể ế ộ ề thuy t đ c tin, m t s khai đ o vào nh ng ph ng pháp c uế ứ ộ ự ạ ữ ươ ầ nguy n và vào m t ki u cách s ng phù h p v i truy n th ngệ ộ ể ố ợ ớ ề ố Kitô giáo. Các ng sinh cũng c n ph i có nh ng l i c x qua đóứ ầ ả ữ ố ư ử tuỳ theo nh ng phong t c c a đ a ph ng mình, ch ng t n l cữ ụ ủ ị ươ ứ ỏ ỗ ự

137

truy t m Thiên Chúa và đ c tin (ầ ứ x. Evangelii nuntiandi, s 48)”ố (197).

S “hi u bi t khá sâu r ng v giáo thuy t đ c tin” mà các Ngh Phự ể ế ộ ề ế ứ ị ụ Th ng H i Đ ng đ c p là đi u ki n ph i có tr c khi h c th nượ ộ ồ ề ậ ề ệ ả ướ ọ ầ h c : không th nào phát tri n ọ ể ể “s thông hi u c a đ c tin”ự ể ủ ứ n u nhế ư không n m v ng n i dung “đ c tin”. M t l h ng nh th sẽ đ cắ ữ ộ ứ ộ ỗ ổ ư ế ượ d dàng l p đ y h n nh vào b ễ ấ ầ ơ ờ ộ Giáo lý ph quát ổ s p phát hành.ắTrong khi m i ng iọ ườ đ u có chung m t ni m xác tín v s c nề ộ ề ề ự ầ thi t ph i có giai đo n chu n b tr c khi gia nh p ch ng vi n,ế ả ạ ẩ ị ướ ậ ủ ệ các quan đi m l i khác bi t nhau v nh ng n i dung và nh ngể ạ ệ ề ữ ộ ữ đ c tính c a ch ng vi n, nghĩa là v m c đích đ nh t c aặ ủ ủ ệ ề ụ ệ ấ ủ ch ng viên : đào t o thiêng liêng đ giúp phân đ nh n g i ho củ ạ ể ị ơ ọ ặ đào t o trí th c và văn hoá. Đàng khác, không th không k raạ ứ ể ể nhi u d bi t sâu xa v n t n t i ch ng nh ng n i các ng sinhề ị ệ ẫ ồ ạ ẳ ữ ơ ứ khác nhau, mà còn c n i các mi n ho c các qu c gia. S ki n yả ơ ề ặ ố ự ệ ấ kêu m i ph i kéo dài giai đo n h c và th c t p hi n nay, đ cóờ ả ạ ọ ự ậ ệ ể th xác đ nh m t cách thích đáng h n và h p nghĩa h n các y uể ị ộ ơ ợ ơ ế t thu c v giai đo n chu n b y hay còn g i là “ố ộ ề ạ ậ ị ấ ọ giai đo n dạ ự bị” : th i gian, n i ch n, hình th c, đ tài cho giai đo n y, đ r iờ ơ ố ứ ề ạ ấ ể ồ còn ph i ph i trí giai đo n y v i nh ng năm đào t o k ti p ả ố ạ ấ ớ ữ ạ ế ế ở ch ng vi n.ủ ệTrong chi u h ng y, Tôi đích thân l p l i và Tôi đ ngh m tề ướ ấ ặ ạ ề ị ộ l n n a v i Thánh B Giáo D c Công Giáo l i yêu c u mà cácầ ữ ớ ộ ụ ờ ầ Ngh Ph Th ng H i Đ ng đã phát bi u : “Th ng H i Đ ngị ụ ượ ộ ồ ể ượ ộ ồ yêu c u Thánh B Giáo D c Công Giáo thâu th p t t c m iầ ộ ụ ậ ấ ả ọ thông tin liên quan t i nh ng kinh nghi m ban đ u c a n n đàoớ ữ ệ ầ ủ ề t o này đã đ c kh i x ng ho c đang di n ti n trong giai đo nạ ượ ở ướ ặ ễ ế ạ hi n nay. Vào th i gian thích h p, Thánh B sẽ chuy n đ t choệ ờ ợ ộ ể ạ các H i Đ ng Giám M c nh ng thông tin v v n đ này” (197).ộ ồ ụ ữ ề ấ ềTi u Ch ng Vi n và nh ng hình th c khác đ sát cánh các nể ủ ệ ữ ứ ể ơ g i.ọ63. Như kinh nghi m lâu dài t rõ cho th y, bi u hi n đ u tiênệ ỏ ấ ể ệ ầ c a n g i linh m c th ng trùng h p v i nh ng năm thángủ ơ ọ ụ ườ ợ ớ ữ tr c th i niên thi u ho c v i nh ng năm tháng đ u c a l aướ ờ ế ặ ớ ữ ầ ủ ứ

138

tu i thanh niên. Và, ngay c n i nh ng ng i quy t đ nh vàoổ ả ơ ữ ườ ế ị ch ng vi n mu n h n, đi u th ng tình v n là nh n ra đ c sủ ệ ộ ơ ề ườ ẫ ậ ượ ự hi n di n c a l i m i g i đ n t Thiên Chúa vào nh ng nămệ ệ ủ ờ ờ ọ ế ừ ữ tháng xa x a v tr c. L ch s Giáo H i không ng ng làm ch ngư ề ướ ị ử ộ ừ ứ v nh ng ti ng g i c a Chúa trong th i tu i tr . Thánh Tôma,ề ữ ế ọ ủ ờ ổ ẻ ch ng h n, gi i thích lòng u ái đ c bi t c a Đ c Giêsu dành choẳ ạ ả ư ặ ệ ủ ứ Tông Đ Gioan “v i lý do Gioan còn tr tu i” và rút ra k t lu nồ ớ ẻ ổ ế ậ nh sau: “Đi u này giúp hi u đ c r ng Thiên Chúa đ c bi t yêuư ề ể ượ ằ ặ ệ quý nh ng ai hi n thân ph c v Ngài ngay t bu i đ u c a tu iữ ế ụ ụ ừ ổ ầ ủ ổ tr ” (198).ẻGiáo H i n l c chăm sóc nh ng h t m m n g i đ c gieo vãiộ ỗ ự ữ ạ ầ ơ ọ ượ trong tâm h n các tr em; nh các ti u ch ng vi n, Giáo H iồ ẻ ờ ể ủ ệ ộ th c hi n vi c phân đ nh bu i đ u và đ tâm sát cánh các h tự ệ ệ ị ổ ầ ể ạ m m n g i y. Trong nhi u vùng trên th gi i, các ch ng vi nầ ơ ọ ấ ề ế ớ ủ ệ nh th v n đang ti p t c th c hi n m t công trình giáo d cư ế ẫ ế ụ ự ệ ộ ụ quý giá, đ b o t n và phát tri n nh ng h t m m n g i linhể ả ồ ể ữ ạ ầ ơ ọ m c, h u các h c sinh có th nh n ra n g i d dàng h n vàụ ầ ọ ể ậ ơ ọ ễ ơ đ c nên đ kh năng h n đ đáp tr n g i. Ph ng án giáoượ ủ ả ơ ể ả ơ ọ ươ d c c a các ch ng vi n này nh m t o đi u ki n thu n l i, m tụ ủ ủ ệ ắ ạ ề ệ ậ ợ ộ cách x ng h p và qua t ng giai đo n, cho vi c đào t o nhân b n,ứ ợ ừ ạ ệ ạ ả văn hoá và thiêng liêng nh đó h ng d n ng i tr đi vào conờ ướ ẫ ườ ẻ đ ng đ i ch ng vi n v i m t n n t ng thích ng và v ng ch c.ườ ạ ủ ệ ớ ộ ề ả ứ ữ ắ“Luy n t p đ n i gót Đ c Kitô C u Th v i tinh th n qu ng đ iệ ậ ể ố ứ ứ ế ớ ầ ả ạ và v i tâm h n trong tr ng” ớ ồ ắ : đó là m c đích c a ti u ch ng vi nụ ủ ể ủ ệ nh đã đ c nêu d n trong s c l nh ư ượ ẫ ắ ệ Optatam notius, s c l nhắ ệ này trình bày ki u cách giáo d c c a ti u ch ng vi n nh sau :ể ụ ủ ể ủ ệ ư “D i s h ng d n b ng tình cha con c a các v b trên, v i sướ ự ướ ẫ ằ ủ ị ể ớ ự h p tác r t h u ích c a các b c cha m , các ch ng sinh sẽ tr iợ ấ ữ ủ ậ ẹ ủ ả qua m t cu c s ng phù h p v i l a tu i, v i não tr ng và v iộ ộ ố ợ ớ ứ ổ ớ ạ ớ di n bi n c a th i niên thi u, m t cu c s ng đáp ng tr n v nễ ế ủ ờ ế ộ ộ ố ứ ọ ẹ nh ng tiêu chu n c a m t đ i s ng tâm lý lành m nh. Khôngữ ẩ ủ ộ ờ ố ạ đ c b qua vi c b o đ m cho các ch ng sinh có đ c kinhượ ỏ ệ ả ả ủ ượ nghi m thích h p v nh ng th c t i nhân linh và v nh ng m iệ ợ ề ữ ự ạ ề ữ ố quan h bình th ng v i gia đình” (199).ệ ườ ớ

139

Trong giáo ph n, ti u ch ng vi n sẽ có th là t đi m cho m cậ ể ủ ệ ể ụ ể ụ v các n g i, b ng cách đ ngh nh ng hình th c ti p đón x ngụ ơ ọ ằ ề ị ữ ứ ế ứ h p và b ng cách t o nh ng c h i thông tin cho các thanh thi uợ ằ ạ ữ ơ ộ ế niên đang đi tìm n g i, ho c, đã nh t đ nh theo đu i n g i,ơ ọ ặ ấ ị ổ ơ ọ nh ng còn bu c ph i trì hoãn vi c gia nh p ch ng vi n vì nh ngư ộ ả ệ ậ ủ ệ ữ lý do nh hoàn c nh đ lo i, gia đình ho c h c v n.ư ả ủ ạ ặ ọ ấ64. nh ng n i nào mà ti u ch ng vi n – th t s c n thi t vàỞ ữ ơ ể ủ ệ ậ ự ầ ế r t h u ích, n i nhi u mi n – không th đ c thành l p, c nấ ữ ơ ề ề ể ượ ậ ầ ph i thay th b ng cách thi t l p nh ng “c ch ” khác (200),ả ế ằ ế ậ ữ ơ ế nh , ch ng h n, ư ẳ ạ nh ng nhóm n g iữ ơ ọ dành cho thi u niên ho cế ặ thanh niên. M c d u không có tính cách tr ng t n, các nhómặ ầ ườ ồ này sẽ có th , trong m t b i c nh c ng đ ng, cung c p nh ngể ộ ố ả ộ ồ ấ ữ đi u ki n thu n l i cho s xác quy t và s tăng tr ng n g i.ề ệ ậ ợ ự ế ự ưở ơ ọ V n s ng trong gia đình mình, đ ng th i th ng xuyên lui t i v iẫ ố ồ ờ ườ ớ ớ c ng đoàn Kitô h u đ đ c giúp đ trong ti n trình đào t o, cácộ ữ ể ượ ỡ ế ạ thi u niên và thanh niên này không th b b m c đ n đ c. Hế ể ị ỏ ặ ơ ộ ọ c n đ n m t nhóm riêng rẽ ho c m t c ng đoàn làm n i quy t ,ầ ế ộ ặ ộ ộ ơ ụ đ có th c y d a vào đó mà hoàn thành hành trình n g i mà ânể ể ậ ự ơ ọ hu c a Chúa Thánh Th n đã kh i x ng n i h .ệ ủ ầ ở ướ ơ ọB i vì đây là đi u đã luôn x y ra trong dòng l ch s Giáo H i, ngàyở ề ả ị ử ộ nay ng i ta ghi nh n, v i m t s m i m và m t s th ng đ uườ ậ ớ ộ ự ớ ẻ ộ ự ườ ề đáng khích l , hi n t ng ệ ệ ượ nh ng n g i linh m c ữ ơ ọ ụ này sinh vào tu iổ tr ng thành, ưở sau m t kinh nghi m lâu dài v cu c s ng giáo dânộ ệ ề ộ ố và v cu c s ng d n thân trong ngh nghi p. Không ph i lúc nàoề ộ ố ấ ể ệ ả cũng là đi u có th và c s th ng là đi u không x ng h p, n uề ể ứ ự ườ ề ứ ợ ế mu n m i g i nh ng ng i l n tu i y theo đu i hành trình giáoố ờ ọ ữ ườ ớ ổ ấ ổ d c c a đ i ch ng vi n. T t h n, sau khi đã phân đ nh kỹ l ngụ ủ ạ ủ ệ ố ơ ị ưỡ tính chính hi u c a các n g i y, c n ph i đ ra m t hình th cệ ủ ơ ọ ấ ầ ả ề ộ ứ đ c lo i nào đó đ sát cánh và đ đào t o, làm th nào đ v nặ ạ ể ể ạ ế ể ậ d ng nh ng thích nghi tho đáng mà b o đ m cho có đ c m tụ ữ ả ả ả ượ ộ n n đào t o t t y u v m t thiêng liêng và trí th c (201). N uề ạ ấ ế ề ặ ứ ế đ c đi u ch m t cách t t đ p trong nh ng m i quan h v i cácượ ề ế ộ ố ẹ ữ ố ệ ớ

ng sinh khác cùng h ng đ n ch c linh m c và trong nh ng th iứ ướ ế ứ ụ ữ ờ gian có m t v i c ng đoàn đ i ch ng vi n, các n g i y sẽ ch cặ ớ ộ ạ ủ ệ ơ ọ ấ ắ ch n đ t đ c s h i nh p tr n v n vào trong linh m c đoàn duyắ ạ ượ ự ộ ậ ọ ẹ ụ

140

nh t và đ t đ c s hi p thông m t thi t và thân tình v i linh m cấ ạ ượ ự ệ ậ ế ớ ụ đoàn.

III. CÁC CHI N H U TIÊN PHONG C A N N ĐÀO T O LINHẾ Ữ Ủ Ề Ạ M CỤGiáo H i và Giám M c.ộ ụ65. B i vì vi c đào t o các ng sinh linh m c v n n m trong n nở ệ ạ ứ ụ ố ằ ề m c v các n g i do Giáo H i đi u hành, ph i nói r ng Giáoụ ụ ơ ọ ộ ề ả ằ H i, ộ xét theo đúng b n ch t, chính là đ i ch th (sujetả ấ ạ ủ ể communautaire) đ c n và có trách nhi m sát cánh nh ng aiượ ơ ệ ữ đ c Chúa kêu g i tr nên th a tác viên c a Ngài trong ch c linhượ ọ ờ ừ ủ ứ m c.ụTrong chi u h ng y, chính s hi u bi t v m u nhi m Giáoề ướ ấ ự ể ế ề ầ ệ H i sẽ giúp chúng ta xác đ nh rõ h n v th và b n ph n thu cộ ị ơ ị ế ổ ậ ộ v các thành ph n khác nhau trong Giáo H i, ho c nh nh ng cáề ầ ộ ặ ư ữ nhân riêng rẽ, ho c nh nh ng thành ph n c a m t nhóm, m tặ ư ữ ầ ủ ộ ộ t p th , trong công vi c đào t o các ng sinh linh m c.ậ ể ệ ạ ứ ụT b n ch t thâm sâu, Giáo H i là “s t ng ni m”, là “bí tích” vự ả ấ ộ ự ưở ệ ề s hi n di n và v ho t đ ng c a Đ c Giêsu Kitô gi a chúng taự ệ ệ ề ạ ộ ủ ứ ở ữ và vì chúng ta. Chính nh s hi n di n c u chu c c a Ngài màờ ự ệ ệ ứ ộ ủ chúng ta m i có đ c l i m i g i h ng đ n ch c linh m c :ớ ượ ờ ờ ọ ướ ế ứ ụ không ch l i m i g i, mà còn s sát cánh đ cho ng i đ c g iỉ ờ ờ ọ ự ể ườ ượ ọ có th nh n ra ân s ng c a Chúa và đáp l i ân s ng y m t cáchể ậ ủ ủ ạ ủ ấ ộ t do và b ng tình yêu. Chính Th n Khí c a Đ c Giêsu t o ánhự ằ ấ ủ ứ ạ sang và ban s c m nh cho s phân đ nh n g i và cho hành trìnhứ ạ ự ị ơ ọ

n g i. B i đó, ơ ọ ở không th có công trình đào t o chính hi u dành choể ạ ệ ch c linh m c n u không có ân hu c a Th n Khí Đ c Kitôứ ụ ế ệ ủ ầ ứ . B t cấ ứ nhà đào t o phàm nhân nào cũng ph i ý th c đ y đ đi u y. T iạ ả ứ ầ ủ ề ấ ạ sao l i không nhìn th y đó m t “tài nguyên” hoàn toàn mi n phíạ ấ ở ộ ễ và tri t đ h u hi u, m t “tài nguyên” hoàn toàn mi n phí và tri tệ ể ữ ệ ộ ễ ệ đ h u hi u, m t tài nguyên t l tr ng l ng d t khoát khi có sể ữ ệ ộ ỏ ộ ọ ượ ứ ự d n thân vào vi c đào t o h ng đ n ch c linh m c? T i sao l iấ ệ ạ ướ ế ứ ụ ạ ạ không m ng r tr c ph m giá c a m i nhà đào t o v n là conừ ỡ ướ ẩ ủ ọ ạ ố ng i nh ng nay, hi u theo m t nghĩa nào đó, tr thành ng iườ ư ể ộ ờ ườ đ i di n h u hình c a Chúa Kitô đ i v i ng sinh linh m c? N uạ ệ ữ ủ ố ớ ứ ụ ế

141

n n đào t o linh m c thi t y u là đ chu n b cho v “m c t ”ề ạ ụ ế ế ể ẩ ị ị ụ ử t ng lai noi theo hình nh c a Đ c Giêsu Kitô M c T Nhânươ ả ủ ứ ụ ử Lành, h i còn ai h n là chính Đ c Giêsu Kitô, nh s tuôn đ Th nỏ ơ ứ ờ ự ổ ầ Khí c a Ngài, có th chuy n thông đ c ái m c v mà Ngài đã thủ ể ể ứ ụ ụ ể hi n b ng cu c s ng đ n n i hiên ban tr n v n chính mình (x. Gaệ ằ ộ ố ế ỗ ọ ẹ 15,13;10,11), có th đ a d n đ c ái m c v y t i ch tr ngể ư ẫ ứ ụ ụ ấ ớ ỗ ưở thành, đ c ái mà Ngài mu n cho h t m i linh m c ph i l p l iứ ố ế ọ ụ ả ặ ạ b ng cu c s ng ?ằ ộ ốV đ i di n đ u tiên c aị ạ ệ ầ ủ Đ c Kitô trong vi c đào t o linh m cứ ệ ạ ụ chính là giám m cụ . Có th dùng l i c a tác gi Tin M ng Mác-côể ờ ủ ả ừ trong b n văn chúng ta đã tr ng d n nhi u l n, đ nói v giámả ư ẫ ề ầ ể ề m c, v m i giám m c : “Ngài g i nh ng k Ngài mu n đ n v iụ ề ọ ụ ọ ữ ẻ ố ế ớ Ngài. H đã đ n v i Ngài và Ngài đã thi t l p h thành Nhómọ ế ớ ế ậ ọ M i Hai ườ đ h nên b n đ ng hành v i Ngàiể ọ ạ ồ ớ và đ sai h đi raoể ọ gi ng…” (Mc 3,13-14). Th t ra, ti ng g i bên trong c a Th n Khíả ậ ế ọ ủ ầ c n ph i đ c xác nh n b i ti ng g i chính hi u c a giám m c.ầ ả ượ ậ ở ế ọ ệ ủ ụ N u tât c m i ng i đ u có th “ế ả ọ ườ ề ể đ n v i giám m cế ớ ụ ” vì giám m c là Cha và là M c T c a m i ng i, thì các linh m c có thụ ụ ử ủ ọ ườ ụ ể đ n m t cách đ c bi t, vì các linh m c chung chia v i giám m cế ộ ặ ệ ụ ớ ụ cùng m t ch c t t và cùng m t th a tác v : theo l i Côngộ ứ ư ế ộ ừ ụ ờ Đ ng, giám m c ph i coi các linh m c và đ i x v i các linh m cồ ụ ả ụ ố ử ớ ụ nh “nh ng ng i anh em và nh ng ng i b n” (202). Có thư ữ ườ ữ ườ ạ ể lo i suy đ áp d ng đi u đó cho nh ng ai đang chu n b ti nạ ể ụ ề ữ ẩ ị ế đ n ch c linh m c. Còn v đi m khác: “nên b n đ ng hành v iế ứ ụ ề ể ạ ồ ớ Ngài”, b n đ ng hành v i giám m c, thì trách nhi m c a giámạ ồ ớ ụ ệ ủ m c, v i t cách là nhà đào t o c a các ng sinh linh m c, đòiụ ớ ư ạ ủ ứ ụ ngài ph i có b n ph n thăm vi ng các linh m c th ng đ u vàả ổ ậ ế ụ ườ ề m t cách nào đó ph i nên “b n đ ng hành v i các linh m c”.ộ ả ạ ồ ớ ụS hi n di n c a giám m c mang m t giá tr đ c bi t, ch ngự ệ ệ ủ ụ ộ ị ặ ệ ẳ nh ng b i vì s hi n di n y giúp c ng đoàn ch ng vi n s ngữ ở ự ệ ệ ấ ộ ủ ệ ố h i nh p v i Giáo H i đ a ph ng và hi p thông v i V M c Tộ ậ ớ ộ ị ươ ệ ớ ị ụ ử d n d t Giáo H i này, nh ng còn b i vì s hi n di n y đem l iẫ ắ ộ ư ở ự ệ ệ ấ ạ căn tính cho c ng đoàn và ph c v c u cánh m c v là đ c tínhộ ụ ụ ứ ụ ụ ặ c a n n đào t o các ng sinh linh m c. Nh t là, v i s hi n di nủ ề ạ ứ ụ ấ ớ ự ệ ệ

gi a các ng sinh linh m c, qua vi c chia s cho h t t cở ữ ứ ụ ệ ẻ ọ ấ ả

142

nh ng gì liên quan đ n hành trình m c v Giáo H i đ a ph ng,ữ ế ụ ụ ộ ị ươ giám m c mang l i m t nhân t c b n đ cho các ng sinhụ ạ ộ ố ơ ả ể ứ đ c đào t o v “c m th c Giáo H i” v n là m t giá tr thiêngượ ạ ề ả ứ ộ ố ộ ị liêng và m c v trung tâm trong vi c thi hành th a tác v linhụ ụ ệ ừ ụ m c.ụC ng đoàn giáo d c trong ch ng vi n.ộ ụ ủ ệ66. C ng đoàn giáo d c trong ch ng vi n đ c xây d ng xungộ ụ ủ ệ ượ ự uanh nh ng nhà đào t o khác nhau : vi n tr ng, cha linh h ngữ ạ ệ ưở ướ ho c cha thiêng liêng, các b trên và các giáo s . T t c nh ngặ ề ư ấ ả ữ nhà đào t o này ph i t c m th y liên k t m t thi t v i giámạ ả ự ả ấ ế ậ ế ớ m c mà h đóng vai đ i di n d i nh ng t c v khác nhau vàụ ọ ạ ệ ướ ữ ướ ị b ng nh ng cách th c khác nhau; gi a h v i nhau, h c n ph iằ ữ ứ ữ ọ ớ ọ ầ ả có m t s hi p thông và m t s c ng tác sâu đ m và chân tình.ộ ự ệ ộ ự ộ ậ M i dây hi p nh t gi a các nhà giáo d c làm cho ph ng án giáoố ệ ấ ữ ụ ươ d c có th đ c th c hi n đúng m c và nh t là mang l i cho cácụ ể ượ ự ệ ứ ấ ạ

ng sinh linh m c m t g ng m u giàu ý nghĩa và c th v sứ ụ ộ ươ ẫ ụ ể ề ự hi p thông Giáo H i, giá tr c b n c a đ i s ng Kitô h u và c aệ ộ ị ơ ả ủ ờ ố ữ ủ th a tác v m c t .ừ ụ ụ ửĐi u hi n nhiên là hi u năng c a vi c đào t o ph n l n tuỳề ể ệ ủ ệ ạ ầ ớ thu c vào nhân cách chín ch n và v ng vàng c a các nhà đào t o,ộ ắ ữ ủ ạ v ph ng di n nhân b n và Tin M ng. Vè th , đi u h t s c hề ươ ệ ả ừ ế ề ế ứ ệ tr ng là ph i ch n l c kỹ l ng các nhà đào t o và ph i tích c cọ ả ọ ọ ưỡ ạ ả ự khuy n ế khích h t tôi luy n cho ngày càng tr nên thích ng h nọ ự ệ ở ứ ơ v i tr ng trách đ c u thác cho h . Vì bi t ch c r ng vi c chu nớ ọ ượ ỷ ọ ế ắ ằ ệ ẩ b cho các ng sinh linh m c tuỳ thu c vào s l a ch n các nhàị ứ ụ ộ ự ự ọ đào t o và vào n n đào t o mà các v y cung ng, các Ngh Phạ ề ạ ị ấ ứ ị ụ Th ng H i Đ ng đã xác đ nh khá dài dòng v nh ng đ c tínhượ ộ ồ ị ề ữ ứ dành cho các nhà đào t o. Ch ng h n các ngài đã vi t: “Tr ngạ ẳ ạ ế ọ trách đào t o các ng sinh linh m c đòi h i các nhà đào t o ph iạ ứ ụ ỏ ạ ả đ c chu n b m t cách đ c bi t, v nh ng ph ng di n th t sượ ẩ ị ộ ặ ệ ề ữ ươ ệ ậ ự là kỹ thu t, s ph m, thiêng liêng, nhân b n và th n h c, nh ngậ ư ạ ả ầ ọ ư cũng ph i đ c chu n b v m t tinh th n đoàn k t và c ng tác,ả ượ ẩ ị ề ộ ầ ế ộ đ có th th c hi n ch ng trình đào t o trong m t m i dây hi pể ể ự ệ ươ ạ ộ ố ệ nh t r t ch t chẽ, sao cho luôn luôn b o toàn đ c s th ng nh tấ ấ ặ ả ượ ự ố ấ trong ho t đ ng m c v c a ch ng vi n d i quy n vi n tr ng.ạ ộ ụ ụ ủ ủ ệ ướ ề ệ ưở

143

T p th các nhà đào t o ph i làm ch ng v m t đ i s ng th c sậ ể ạ ả ứ ề ộ ờ ố ự ự ph n ánh Tin M ng và v s t n hi n hoàn toàn cho Chúa. Đi uả ừ ề ự ậ ế ề xúng h p là nhà đào t o c n đ c h ng m t s n đ nh và c nợ ạ ầ ượ ưở ộ ự ổ ị ầ có ch c ng th ng xuyên trong c ng đoàn ch ng vi n. Nhà đàoỗ ư ụ ườ ộ ủ ệ t o ph i luôn liên k t m t thi t v i giám m c, vì giám m c làạ ả ế ậ ế ớ ụ ụ ng i đ u tiên ch u trách nhi m v vi c đào t o các linh m c”ườ ầ ị ệ ề ệ ạ ụ (203).

Các giám m cụ ph i là nh ng ng i đ u tiên c m th y tráchả ữ ườ ầ ả ấ nhi m nghiêm tr ng c a mình trong vi c đào t o nh ng ng iệ ọ ủ ệ ạ ữ ườ sẽ đ m nh n vi c giáo d c các linh m c t ng lai. Đ i v i th aả ậ ệ ụ ụ ươ ố ớ ừ tác v giáo d c này, c n ph i ch n nh ng linh m c có đ i s ngụ ụ ầ ả ọ ữ ụ ờ ố g ng m u và s đ c m t t p h p nh ng đ c tính nh : “Sươ ẫ ỏ ắ ộ ậ ợ ữ ứ ư ự tr ng thành nhân b n và thiêng liêng, kinh nghi m m c v , uyưở ả ệ ụ ụ th nghi p v , s n đ nh trong n g i c a riêng mình, s đàoế ệ ụ ự ổ ị ơ ọ ủ ự luy n v m t lý thuy t trong nh ng khoa h c nhân văn (đ c bi tệ ề ặ ế ữ ọ ặ ệ tâm lý h c) t ng ng v i trách nhi m đ c giao phó, s thànhọ ươ ứ ớ ệ ượ ự th o v nh ng ph ng pháp làm vi c t p th ” (204).ạ ề ữ ươ ệ ậ ểM c d u v n tôn tr ng s phân bi t gi a cái bên trong v i cáiặ ầ ẫ ọ ự ệ ữ ớ bên ngoài, m c d u v n tôn tr ng t do hoàn toàn trong vi cặ ầ ẫ ọ ự ệ ch n l a cha gi i t i cũng nh tôn tr ng s khôn ngoan và th nọ ự ả ộ ư ọ ự ậ tr ng phù h p v i th a tác v linh h ng, c ng đoàn linh m cọ ợ ớ ừ ụ ướ ộ ụ g m nh ng nhà giáo d c ph i c m th y liên đ i l n nhau trongồ ữ ụ ả ả ấ ớ ẫ trách nhi m giáo d c các ng sinh linh m c. Chính c ng đoànệ ụ ứ ụ ộ này, luôn luôn quy chi u v s đánh giá có th m quy n c a giámế ề ự ẩ ề ủ m c và c a vi n tr ng, sẽ đóng vai thăng ti n và ki m nghi mụ ủ ệ ưở ế ể ệ kh năng thích ng c a các ng sinh v m t tài năng thiêngả ứ ủ ứ ề ặ liêng, nhân b n và trí th c, nh t là v nh ng gì liên quan t i tinhả ứ ấ ề ữ ớ th n c u nguy n, v s h p th sâu xa giáo lý đ c tin, v khầ ầ ệ ề ự ấ ụ ứ ề ả năng s ng tình huynh đ chính hi u, v đ c s ng s ng đ c thânố ệ ệ ề ặ ủ ố ộ (205).

Nh các Ngh Ph Th ng H i Đ ng đã nh c nh , trong khi v nư ị ụ ượ ộ ồ ắ ở ẫ chú tr ng đ n nh ng ch d n c a Tông Hu n ọ ế ữ ỉ ẫ ủ ấ Christifideles laici và c a Tông Th ủ ư Mulieris dignitatem (206), trong đó có s nh nự ấ m nh v ích l i c a m t ngu n nh h ng lành m nh cho m iạ ề ợ ủ ộ ồ ả ưở ạ ọ đ ng l i giáo d c do t đ i s ng tu đ c c a ng i giáo dân vàườ ố ụ ự ờ ố ứ ủ ườ

144

do t đ c s ng c a gi i n , còn m t đi u quan tr ng n a, đó làự ặ ủ ủ ớ ữ ộ ề ọ ữ ph i liên hi u d i nh ng hình th c khôn khéo và thích ng v iả ệ ướ ữ ứ ứ ớ t ng b i c nh văn hoá, cho có đ c s c ng tác c a các ừ ố ả ượ ự ộ ủ tín h uữ giáo dân, nam cũng nh nư ữ, trong công trình đào t o các linh m cạ ụ t ng lai. H ph i đ c ch n l a m t cách kỹ l ng, trongươ ọ ả ượ ọ ự ộ ưỡ khuôn kh nh ng lu t l c a Giáo H i, tuỳ theo đ c s ng riêngổ ữ ậ ệ ủ ộ ặ ủ c a h và nh ng s đ c c a h nh đã đ c th nghi m. V i sủ ọ ữ ở ắ ủ ọ ư ượ ử ệ ớ ự c ng tác c a h , đ c đi u h p và đan k t kỹ l ng vào nh ngộ ủ ọ ượ ề ợ ế ưỡ ữ trách nhi m giáo d c c a nh ng v đóng vai trò đào t o các linhệ ụ ủ ữ ị ạ m c t ng lai, chúng ta có quy n ch đ i nh ng thành qu r tụ ươ ề ờ ợ ữ ả ấ h u ích cho các ng sinh linh m c đ h có đ c m t s tăngữ ứ ụ ể ọ ượ ộ ự tri n quân bình v c m th c Giáo H i và m t nh n th c chínhể ề ả ứ ộ ộ ậ ứ xác h n v căn tính linh m c (207).ơ ề ụCác giáo s th n h c.ư ầ ọ67. Nh ng ng i h ng d n và sát cánh v i các linh m c t ng laiữ ườ ướ ẫ ớ ụ ươ đ đi vào h c thuy t linh thánh (doctrina sacra), b ng vi c gi ngể ọ ế ằ ệ ả d y th n h c, có m t trách nhi m giáo d c đ c thù, trách nhi mạ ầ ọ ộ ệ ụ ặ ệ này, d a theo kinh nghi m th ng đ c nhìn nh n là mang nhi uự ệ ườ ượ ậ ề t m m c đ nh đo t h on là trách nhi m c a các nhà giáo d c khácầ ứ ị ạ ư ệ ủ ụ trong vi c phat tri n nhân cách c a ng i linh m c t ng lai.ệ ể ủ ườ ụ ươCh a k đ n nh ng quan h s ư ể ế ữ ệ ư ph m v i các ng sinh linh m c,ạ ớ ứ ụ trách nhi m c a ệ ủ các giáo s th n h c ư ầ ọ bao g m quan ni m màồ ệ chính h ph i có v b n ch t th n h c và v b n ch t th a tácọ ả ề ả ấ ầ ọ ề ả ấ ừ v linh m c, cũng nh bao g m tinh th n và cú pháp mà h dùngụ ụ ư ồ ầ ọ đ di n gi i giáo trình th n h c c a mình. Theo chi u h ng y,ể ễ ả ầ ọ ủ ề ướ ấ các Ngh Ph Th ng H i Đ ng đã qu quy t đúng nghĩa khi nóiị ụ ượ ộ ồ ả ế “nhà th n h c ph i ý th c rõ r t r ng, trong vi c gi ng d y,ầ ọ ả ứ ệ ằ ệ ả ạ mình không v n d ng uy th t n i chính mình, nh ng ph i kh iậ ụ ế ự ơ ư ả ơ d y và thông truy n nh n th c đ c tin nhân danh Chúa và Giáoậ ề ậ ứ ứ H i. B ng cách y, trong khi v n s d ng nh ng tài nguyên m iộ ằ ấ ẫ ử ụ ữ ớ c a khoa h c, nhà th n h c thi hành th a tác v c a mình theoủ ọ ầ ọ ừ ụ ủ s y thác c a Giáo H i và c ng tác v i giám m c trong b nự ủ ủ ộ ộ ớ ụ ổ ph n d y d c a ngài. B i vì các nhà th n h c cũng nh các giámậ ạ ỗ ủ ở ầ ọ ư m c đ u ph c v cùng m t Giáo H i trong công vi c thăng ti nụ ề ụ ụ ộ ộ ệ ế đ c tin, h ph i cùng nhau phát huy và vun tr ng m t lòng tinứ ọ ả ồ ộ

145

c y l n nhau, và trong tinh th n y, h cũng ph i th ng v tậ ẫ ầ ấ ọ ả ắ ượ nh ng đôi co và nh ng xung kh c (x. ph n khai tri n trong Hu nữ ữ ắ ầ ể ấ Th c a Thánh B Giáo Lý Đ c Tin v “ị ủ ộ ứ ề n g i mang chi u kíchơ ọ ề Giáo H i c a nhà th n h cộ ủ ầ ọ ”)” (208).

Cũng nh m i nhà giáo d c khác, v giáo s th n h c ph i duy trìư ọ ụ ị ư ầ ọ ả s hi p thông và ph i c ng tác chân tình v i t t c nh ng ng iự ệ ả ộ ớ ấ ả ữ ườ khác cũng đã hi n thân cho vi c đào t o linh m c t ng lai, hế ệ ạ ụ ươ ọ ph i nh vào s chu n m c khoa h c, lòng qu ng đ i, thái đả ờ ự ẩ ự ọ ả ạ ộ khiêm nh ng và say mê, mà mang l i m t s đóng góp đ c đáoườ ạ ộ ự ộ và u tú; s đóng góp đây không ph i ch là truy n đ t h cư ự ở ả ỉ ề ạ ọ thuy t – cho d u đó là h c thuy t thánh – nh ng, trên h t, làế ầ ọ ế ư ế trình bày m t l i nhìn, m t nhãn quan h u có th liên k t thànhộ ố ộ ầ ể ế m t m i, trong k ho ch c a Thiên Chúa, t t c m i ki n th cộ ố ế ạ ủ ấ ả ọ ế ứ c a con ng i và m i bi u hi n khác nhau c a đ i s ng.ủ ườ ọ ể ệ ủ ờ ốCác giáo s th n h c có kh năng chuyên bi t và có hi u năngư ấ ọ ả ệ ệ đào t o hay không là tuỳ thu c n i đ c tính c a h : tr c h tạ ộ ơ ứ ủ ọ ướ ế ph i là “nh ng con ng i đ c tin và đ y lòng yêu m n Giáo H i,ả ữ ườ ứ ầ ế ộ r i ph i xác tín r ng ch th phân minh n m gi s hi u bi t vồ ả ằ ủ ể ắ ữ ự ể ế ề m u nhi m Kitô giáo v n luôn là Giáo H i xét nh là Giáo H i;ầ ệ ẫ ộ ư ộ b i đó, ph i tin ch c r ng b n ph n d y d c a mình là m tở ả ắ ằ ổ ậ ạ ỗ ủ ộ th a tác v chính hi u c a Giáo Hôi, ph i khá d i dào v c mừ ụ ệ ủ ả ồ ề ả quan m c v y ch ng nh ng đâu là nh ng n i dung nh ng cònụ ụ ấ ẳ ữ ữ ộ ư đâu là cách trình bày nh ng n i dung y cho thích ng. Các giáoữ ộ ấ ứ s đ c yêu c u ph i hoàn toàn tuân ph c Hu n Quy n : làư ượ ầ ả ụ ấ ề nh ng ch ng nhân c a đ c tin, các giáo s gi ng d y nhân danhữ ứ ủ ứ ư ả ạ Giáo H i” (209).ộCác c ng đoàn xu t phát, các hi p h i và phong trào ng i tr .ộ ấ ệ ộ ườ ẻ68. M c d u s l a ch n n g i đã nh t thi t d n đ n thái đặ ầ ự ự ọ ơ ọ ấ ế ẫ ế ộ d t b , nh ng c ng đoàn mà t đó các ng sinh linh m c đã xu tứ ỏ ữ ộ ừ ứ ụ ấ phát v n còn ti p t c n m gi m t t m nh h ng không thẫ ế ụ ắ ữ ộ ầ ả ưở ể coi th ng đ i v i vi c đào t o linh m c t ng lai. B i đó, cácườ ố ớ ệ ạ ụ ươ ở c ng đoàn y c n ph i ý th c ph n trách nhi m đ c bi t v phíaộ ấ ầ ả ứ ầ ệ ặ ệ ề mình.

146

Tr c tiên ph i k đ n gia đình : các b c cha m , các anh ch emướ ả ể ế ậ ẹ ị và các thành ph n khác trong vòng vây gia đình không bao giầ ờ đ c tìm cách đ a linh m c t ng lai tr v v i nh ng gi i h nượ ư ụ ươ ở ề ớ ữ ớ ạ ch t h p c a m t ki u l p lu n quá nhân lo i, n u không nóiậ ẹ ủ ộ ể ậ ậ ạ ế quá tr n t c, ngay c khi vì tình nghĩa chân thành (x. Mc 3,20-ầ ụ ả21.31-35). Ng c l i, chính mình đ c thôi thúc b i c mu nượ ạ ượ ở ướ ố “thi hành thánh ý Thiên Chúa”, h sẽ có th sát cánh v i b cọ ể ớ ướ đ ng đào t o b ng vi c c u nguy n, lòng kính tr ng, g ngườ ạ ằ ệ ầ ệ ọ ươ sáng v nh ng nhân đ c gia đình, s tr giúp tinh th n và v tề ữ ứ ự ợ ầ ậ ch t, nh t là trong nh ng giai đo n khó khăn. Kinh nghi m d yấ ấ ữ ạ ệ ạ cho chúng ta r ng, trong nhi u tr ng h p, s tr giúp đa d ngằ ề ườ ợ ự ợ ạ

y đã đ c coi là có tính đ nh đo t đ i v i ng sinh linh m c.ấ ượ ị ạ ố ớ ứ ụ Ngay c trong tr ng h p cha m và gia đình d ng d ng ho cả ườ ợ ẹ ử ư ặ ch ng đ i vi c l a ch n n g i, cách phát bi u l p tr ng trongố ố ệ ự ọ ơ ọ ể ậ ườ sáng và minh b ch c a h cùng v i đ ng c kích thích phát xu tạ ủ ọ ớ ộ ơ ấ t đó, đ i v i chúng sinh, sẽ là m t tr l c l n lao đ cho n g iừ ố ớ ộ ợ ự ớ ể ơ ọ linh m c đ c chín mu i m t cách có ý th c h n và nh t đ nhụ ượ ồ ộ ứ ơ ấ ị h n.ơTrong liên h sâu đ m v i gia đình, có ệ ậ ớ c ng đoàn giáo xộ ứ ; c haiả k t hi p v i nhau trên ph ng di n giáo d c đ c tin. H n n a,ế ệ ớ ươ ệ ụ ứ ơ ữ nh m t n n m c v đ c bi t dành cho nh ng ng i tr và cácờ ộ ề ụ ụ ặ ệ ữ ườ ẻ

n g i, giáo x đóng vai trò b khuy t, trong t ng quan v i giaơ ọ ứ ổ ế ươ ớ đình. Nh t là, v i t cách th hi n m u nhi m Giáo H i m t cáchấ ớ ư ể ệ ầ ệ ộ ộ c n k h n, giáo x c ng hi n m t s đóng góp ngu n c i và h tậ ề ơ ứ ố ế ộ ự ồ ộ ế m c quý giá cho n n đào t o linh m c t ng lai. C ng đoàn giáoự ề ạ ụ ươ ộ x ph i ti p t c coi ng i tr đang trên đ ng ti n t i ch c linhứ ả ế ụ ườ ẻ ườ ế ớ ứ m c nh m t thành ph n s ng đ ng c a mình. C ng đoàn giáoụ ư ộ ầ ố ộ ủ ộ x ph i ti p t c coi ng i tr đang trên đ ng ti n t i ch c linhứ ả ế ụ ườ ẻ ườ ế ớ ứ m c nh m t thành ph n s ng đ ng c a mình. C ng đoàn giáoụ ư ộ ầ ố ộ ủ ộ x ph i sát cánh v i ng i tr b ng vi c c u nguy n, ph i đónứ ả ớ ườ ẻ ằ ệ ầ ệ ả ti p ng i tr m t cách chân tình trong nh ng th i gian ngh hè,ế ườ ẻ ộ ữ ờ ỉ ph i tôn tr ng và t o đi u ki n thu n l i đ ng i tr đ c đàoả ọ ạ ề ệ ậ ợ ể ườ ẻ ượ t o v căn tính linh m c c a mình, b ng cách t o cho ng i trạ ề ụ ủ ằ ạ ườ ẻ nh ng c h i thích đáng và nh ng kinh nghi m phù h p nh mữ ơ ộ ữ ệ ợ ằ tôi luy n n g i c a ng i tr tr c s v linh m c.ệ ơ ọ ủ ườ ẻ ướ ứ ụ ụ

147

C ả các hi p h i và các phong trào ng i trệ ộ ườ ẻ, là d u ch và là l iấ ỉ ờ xác quy t v s c s ng mà Th n Khí b o đ m ban cho Giáo H iế ề ứ ố ầ ả ả ộ cũng có th và ph i đóng góp vào vi c đào t o các ng sinh linhể ả ệ ạ ứ m c, cách riêng cho nh ng ng i đã s ng kinh nghi m Kitô h u,ụ ữ ườ ố ệ ữ thiêng liêng và tông đ trong các c ng đoàn y. Nh ng ng i trồ ộ ấ ữ ườ ẻ đã lãnh nh n s đào t o n n t ng trong các hi p h i nh th vàậ ự ạ ề ả ệ ộ ư ế đang qui chi u v đó đ múc l y kinh nghi m v Giáo H i khôngế ề ể ấ ệ ề ộ đ c đ cho mình c m th y nh b m i g i thoát ra kh i quáượ ể ả ấ ư ị ờ ọ ỏ kh và c t đ t nh ng m i t ng quan v i môi tr ng đã gópứ ắ ứ ữ ố ươ ớ ườ ph n giúp mình đáp l i n g i. Nh ng ng i tr y không đ cầ ạ ơ ọ ữ ườ ẻ ấ ượ xoá b nh ng đ ng nét tiêu bi u c a n n linh đ o mà mình đãỏ ữ ườ ể ủ ề ạ lãnh nh n và đã s ng đó, v i t t c nh ng gì là t t lành, là xâyậ ố ở ớ ấ ả ữ ố d ng và là làm cho phong phú mà mình n m gi đ c (210). B iự ắ ữ ượ ở đó, đ i v i h , môi tr ng xu t phát v n ti p t c là ngu n trố ớ ọ ườ ấ ẫ ế ụ ồ ợ l c và nâng đ trên b c đ ng đào t o linh m c.ự ỡ ướ ườ ạ ụNh ng c h i giáo d c đ c tin, nh ng c h i tăng tri n Kitô giáoữ ơ ộ ụ ứ ữ ơ ộ ể và Giáo H i mà Chúa Thánh Th n t o cho bi t bao ng i tr , quaộ ầ ạ ế ườ ẻ muôn vàn hình th c t p th , nhóm, phong trào và hi p h i v iứ ậ ể ệ ộ ớ ngu n h ng kh i tin m ng đa d ng, c n ph i đ c nh n đ nh vàồ ứ ở ừ ạ ầ ả ượ ậ ị s ng nh m t ân hu đ n t m t ngu n m ch nuôi d ng bênố ư ộ ệ ế ừ ộ ồ ạ ưỡ ở trong c ch và nh m ph c v cho c ch . Th t v y, m t phongơ ế ằ ụ ụ ơ ế ậ ậ ộ trào riêng bi t hay m t n n linh đ o riêng bi t thì “không ph i làệ ộ ề ạ ệ ả m t c u trúc thay cho c ch . Ng c l i, đó là ngu n m chộ ấ ơ ế ượ ạ ồ ạ không ng ng tái t o tính chính hi u hi n sinh và l ch s c a cừ ạ ệ ệ ị ử ủ ơ ch . B i đó linh m c c n ph i tìm th y, trong m t phong trào,ế ở ụ ầ ả ấ ộ ánh sáng và s c nóng nh đó mình có đ kh năng trung thànhứ ờ ủ ả v i giám m c, nh đó mình đ c chu n b s n sàng đ chu toànớ ụ ờ ượ ẩ ị ẵ ể nh ng đòi bu c c a c ch và đ chú tâm t i k lu t c a hàngữ ộ ủ ơ ế ể ớ ỷ ậ ủ giáo sĩ, nh m m c đích làm cho nhi t tình đ c tin và c mu nằ ụ ệ ứ ướ ố trung tín c a mình đ c nên đ m đà h n” (211).ủ ượ ậ ơB i v y, trong c ng đoàn m i c a ch ng viên mà h đ c giámở ậ ộ ớ ủ ủ ọ ượ m c quy t , nh ng ng i tr xu t phát t các hi p h i và cácụ ụ ữ ườ ẻ ấ ừ ệ ộ phong trào c a Giáo H i c n ph i h c t p “s kính tr ng đ i v iủ ộ ầ ả ọ ậ ự ọ ố ớ nh ng con đ ng thiêng liêng khác, tinh th n đ i tho i và c ngữ ườ ầ ố ạ ộ tác”, h c n ph i tuân th m t cách nghiêm nh t và chân tìnhọ ầ ả ủ ộ ặ

148

nh ng ch d n đào t o mà giám m c và các nhà giáo d c c aữ ỉ ẫ ạ ụ ụ ủ ch ng vi n ban hành, b ng cách r p theo nh ng hi u l nh vàủ ệ ằ ậ ữ ệ ệ nh ng phán quy t c a các v y v i lòng tin c y chân thànhữ ế ủ ị ấ ớ ậ (212). Th t ra, thái đ y s a so n và, m t cách nào đó, chu n bậ ộ ấ ử ạ ộ ẩ ị tr c cho s l a ch n chính hi u c a linh m c nh m ph c vướ ự ự ọ ệ ủ ụ ằ ụ ụ toàn th Dân Chúa, trong s hi p thông huynh đ v i linh m cể ự ệ ệ ớ ụ đoàn và trong s vâng ph c đ i v i giám m c.ự ụ ố ớ ụVi c ch ng sinh ho c linh m c tri u tham d vào nh ng n n linhệ ủ ặ ụ ề ự ữ ề đ o riêng bi t và vào nh ng nhóm ho c t p th thu c v Giáo H iạ ệ ữ ặ ậ ể ộ ề ộ ch c ch n t nó là m t y u t ích l i cho s tăng tri n và cho tìnhắ ắ ự ộ ế ố ợ ự ể huynh đ linh m c. D u v y, vi c tham d y không đ c gâyệ ụ ầ ậ ệ ự ấ ượ phi n l y nh ng ng c l i, ph i tr giúp cho vi c thi hành th a tácề ụ ư ượ ạ ả ợ ệ ừ v và đ i s ng thiêng liêng đ c thù c a linh m c tri u, vì linh m cụ ờ ố ặ ủ ụ ề ụ tri u “v n luôn là m c t c a toàn th m i ng i. Linh m c tri uề ẫ ụ ử ủ ể ọ ườ ụ ề ch ng nh ng là ng i “th ng tr c” s n sàng ph c v m i ng iẳ ữ ườ ườ ự ẵ ụ ụ ọ ườ mà còn đóng vai ch s trong cu c g p g m i ng i – cách riêngủ ự ộ ặ ỡ ọ ườ ngài đ ng đ u các giáo x -, ngõ h u m i ng i g p đ c s ti pứ ầ ứ ầ ọ ườ ặ ượ ự ế đón mà h có quy n ch đ i trong c ng đoàn và trong Ti c Thánhọ ề ờ ợ ộ ệ Th là c h i quy t c a h , không k đ n tính nh y c m tôn giáoể ơ ộ ụ ủ ọ ể ế ạ ả cũng nh con đ ng d n thân m c v c a h ” (213).ư ườ ấ ụ ụ ủ ọĐích thân ng sinh.ứ69. Sau h t, không th quên đ c r ng ng sinh linh m c chínhế ể ượ ằ ứ ụ mình là chi n h u tiên phong c n thi t và b t kh thay th choế ữ ầ ế ấ ả ế n n đào t o c a mình : m i n n đào t o, k c đào t o linh m c,ề ạ ủ ọ ề ạ ể ả ạ ụ cu i cùng là m t công cu c t đào t o. Qu v y, không ai có thố ộ ộ ự ạ ả ậ ể trám ch cho t do h u trách c a m i ng i v i tính cách là ngôiỗ ự ữ ủ ỗ ườ ớ v đ c nh t.ị ộ ấCh c h n linh m c t ng lai ph i là ng i đ u tiên nh n th cắ ẳ ụ ươ ả ườ ầ ậ ứ m t cách mãnh li t h n r ng V Chi n H u Tiên Phong tuy tộ ệ ơ ằ ị ế ữ ệ h o c a n n đào t o dành cho mình, đó là Chúa Thánh Th n,ả ủ ề ạ ầ Đ ng ban cho trái tim m i, làm cho nên đ ng hình d ng và nênấ ớ ồ ạ m t v i Đ c Giêsu Kitô M c T Nhân Lành : hi u nh th , ngộ ớ ứ ụ ử ể ư ế ứ sinh sẽ ph i c ng c tri t đ t do c a mình b ng cách đónả ủ ố ệ ể ự ủ ằ nh n ho t đ ng giáo d c c a Chúa Thánh Th n. Th nh ng đónậ ạ ộ ụ ủ ầ ế ư

149

nh n ho t đ ng y thì, v phía ng sinh linh m c, cũng có nhĩaậ ạ ộ ấ ề ứ ụ là đón nh n nh ng “vai trò trung gian” nhân lo i mà Chúa Thánhậ ữ ạ Th n s d ng. Chính vì th , ho t đ ng c a các nhà giáo d c chầ ử ụ ế ạ ộ ủ ụ ỉ h u hi u th t s và tr n v n n u linh m c t ng lai c ng tácữ ệ ậ ự ọ ẹ ế ụ ươ ộ vào đó m t cách t thân, thâm tín và vui lòng. ộ ự

CH NG VIƯƠCHA KÊU M I CON KH I TH M L IỜ Ơ Ắ Ạ

ÂN HU MÀ THIÊN CHÚA ĐÃ Đ XU NG N I CONỆ Ổ Ố ƠVI C ĐÀO T O TR NG KỲ DÀNH CHO CÁC LINH M CỆ Ạ ƯỜ Ụ

Nh ng lý do th n h c c a vi c đào t o tr ng kỳữ ầ ọ ủ ệ ạ ườ70. “Cha kêu m i con kh i th m l i ân hu mà Thiên Chúa đã đờ ơ ắ ạ ệ ổ xu ng n i con” (2 Tm 1,6).ố ơL i thánh Tông Đ Phaolô nói v i Timôthê có th áp d ng thíchờ ồ ớ ể ụ h p cho vi c đào t o tr ng kỳ mà t t c các linh m c đ c kêuợ ệ ạ ườ ấ ả ụ ượ g i th c hi n nhân danh “ân hu c a Thiên Chúa” đã lãnh nh nọ ự ệ ệ ủ ậ ngày th phong. L i y giúp chúng ta hi u đ c t t c s th t vàụ ờ ấ ể ượ ấ ả ự ậ căn nguyên c a vi c đào t o tr ng kỳ cho các linh m c. M t b nủ ệ ạ ườ ụ ộ ả văn khác c a Phaolô, g i cho cùng m t Timôthê, cũng giúp chúng taủ ở ộ hi u đi u y :”Con ch khinh màng ân hu thiêng liêng có n iể ề ấ ớ ệ ở ơ con, ân hu mà c ng đoàn niên tr ng đã chuy n theo vi c đ t tay.ệ ộ ưở ể ệ ặ Con hãy đ tâm vào đó. Hãy d n tr n v n con ng i con vào đó, để ồ ọ ẹ ườ ể cho nh ng thành t u c a con đ c m i ng i th u t . Hãy th nữ ự ủ ượ ọ ườ ấ ỏ ậ tr ng v chính mình và v công vi c giáo hu n : c kiên trì trongọ ề ề ệ ấ ứ nh ng s vi c y. Hành đ ng nh th là con t c u thoát chínhữ ự ệ ấ ộ ư ế ự ứ mình, c con và nh ng ng i đón nghe con n a” (1 Tm 4,14-16).ả ữ ườ ữNh ng i ta nhen nhúm l i ng n l a d i đám tro Thánh Tôngư ườ ạ ọ ử ướ Đ van xin Timôthê “kh i th m l i” ân hu th n thiên, đón nh nồ ơ ắ ạ ệ ầ ậ ân hu y mà không bao gi đánh m t ho c quên đi s “m i mệ ấ ờ ấ ặ ự ớ ẻ tr ng t n” đ c bi t cho t ng ân hu c a Thiên Chúa, Đ ng làmườ ồ ặ ệ ừ ệ ủ ấ m i l i m i s (x. Kh 21.5), và do đó, s ng ân hu y trong t t cớ ạ ọ ự ố ệ ấ ấ ả s t i mát và v đ p ban đ u.ự ươ ẻ ẹ ầ

150

“Kh i th m l i” ân hu th n thiêng không ch là chu toàn m tơ ắ ạ ệ ầ ỉ ộ b n ph n đ c u thác cho trách nhi m cá nhân c a Timôthê,ổ ậ ượ ỷ ệ ủ cũng không ch là hi u su t do n l c c a ký c và c a ý chíỉ ệ ấ ỗ ự ủ ứ ủ mang l i. Đó là thành qu do s năng đ ng ân s ng ch thu c vạ ả ự ộ ủ ỉ ộ ề ân hu c a Thiên Chúa. Th t ra, chính Thiên Chúa kh i th m l iệ ủ ậ ơ ắ ạ chính ân hu c a Ngài, hay nói đúng h n, gi i thoát ngu n phongệ ủ ơ ả ồ phú phi th ng c a ân s ng và c a trách nhi m mà ân hu Ngàiườ ủ ủ ủ ệ ệ

n ch a.ẩ ứNh tác d ng c a bí tích là s tuôn đ Thánh Th n Đ ng thánhờ ụ ủ ự ổ ầ ấ hi n và sai phái, linh m c nên đ ng hình d ng v i Đ c Giêsuế ụ ồ ạ ớ ứ Kitô, Đ u và M c T c a Giáo H i, và linh m c đ c sai đi đ thiầ ụ ử ủ ộ ụ ượ ể hành th a tác v m c t . B i đó, mãi mãi và không bao gi phai,ừ ụ ụ ử ở ờ linh m c đ c ghi n tín trong h u th c a mình v i t cách làụ ượ ấ ữ ể ủ ớ ư th a tác viên c a Đ c Giêsu và c a Giáo H i. Linh m c h i nh pừ ủ ứ ủ ộ ụ ộ ậ vào m t tình tr ng s ng tr ng kỳ không th đ i thay và đàmộ ạ ố ườ ể ổ nh n m t th a tác v m c t , th a tác v này, vì bén r trongậ ộ ừ ụ ụ ử ừ ụ ễ h u th c a linh m c và đ a vào cu c tr n v n đ i s ng c aữ ể ủ ụ ư ộ ọ ẹ ờ ố ủ linh m c, chính nó cũng tr ng kỳ. Bí Tích Truy n Ch c Thánhụ ườ ề ứ chuy n ban cho linh m c ân s ng bí tích, làm cho linh m c ch ngể ụ ủ ụ ẳ nh ng tham d vào “quy n năng” và vào “th a tác v ” c u đữ ự ề ừ ụ ứ ộ c a Đ c Giêsu, mà còn vào “tình yêu” c a Ngài. Ân s ng y đ ngủ ứ ủ ủ ấ ồ th i b o đ m cho linh m c có đ c m i n hi n s ng sẽ đ cờ ả ả ụ ượ ọ ơ ệ ủ ượ ban cho linh m c m i khi c n thi t và h u ích, đ linh m c chuụ ỗ ầ ế ữ ể ụ toàn t t đ p th a tác v mình đã lãnh nh n.ố ẹ ừ ụ ậNh th , vi c đào t o tr ng kỳ tìm đ c n n t ng đ c thù vàư ế ệ ạ ườ ượ ề ả ặ đ ng c ngu n c i c a mình trong s năng đ ng c a bí tíchộ ơ ồ ộ ủ ự ộ ủ Truy n Ch c Thánh.ề ứCh c ch n không h thi u ắ ắ ề ế lý do, ngay c trên bình di n nhân linhả ệ , đ kêu m i linh m c tham gia vào vi c đào t o tr ng kỳ. Vi cể ờ ụ ệ ạ ườ ệ đào t o tr ng kỳ là m t đòi h i c a s tăng tr ng con ng iạ ườ ộ ỏ ủ ự ưở ườ n i linh m c : m i m t cu c đ i là m t cu c hành trình l n b cơ ụ ỗ ộ ộ ờ ộ ộ ầ ướ liên l ti n t i s tr ng thành v n đòi bu c ph i không ng ngỉ ế ớ ự ưở ố ộ ả ừ đào t o. H n n a, đó còn là m t đòi h i c a th a tác v linh m c,ạ ơ ữ ộ ỏ ủ ừ ụ ụ n u xét th a tác v y theo b n ch t t ng quát, ph c p v i m iế ừ ụ ấ ả ấ ổ ổ ậ ớ ọ nghi p v khác, nh vi c ph c v tha nhân. Ngày nay, không cóệ ụ ư ệ ụ ụ

151

ngh nghi p nào, không có con đ ng d n thân nào và không vi cề ệ ườ ấ ệ làm nào mà l i không đòi h i ph i c p nh t hoá liên t c đ v nạ ỏ ả ậ ậ ụ ể ẫ đ t đ c hi u năng. S đòi bu c ph i “bám sát” b c đi c a l chạ ượ ệ ự ộ ả ướ ủ ị s l i là m t lý do nhân linh n a đ bi n minh cho vi c đào t oử ạ ộ ữ ể ệ ệ ạ tr ng kỳ.ườTh nh ng, t t c nh ng nguyên do y và các nguyên do khácế ư ấ ả ữ ấ đ u đ c thâu tóm và phân lo i ề ượ ạ b i nh ng lý do th n h cở ữ ầ ọ đã đ c nh c t i trên đây và s p đ c đào sâu trong ph n k ti p.ượ ắ ớ ắ ượ ầ ế ếDo b n ch t là “d u ch ”, đ c tính c a m i bí tích, ả ấ ấ ỉ ặ ủ ọ bí tích Truy nề Ch c Thánhứ có th đ c coi nh và th t s ể ượ ư ậ ự là L i c a Thiên Chúaờ ủ : đó là L i c a Thiên Chúa, ờ ủ Đ ng m i g i và sai pháiấ ờ ọ , đó là bi uể hi n mãnh li t nh t c a n g i và c a s v linh m c. Nh bíệ ệ ấ ủ ơ ọ ủ ứ ụ ụ ờ tích Truy n Chúc Thánh, ề Thiên Chúa m i g i ng sinh “b c t i”ờ ọ ứ ướ ớ ch c linh m c tr c m t Giáo H iứ ụ ướ ặ ộ .

L i m i “hãy đ n và theo Ta” c a Chúa Giêsu đ c công b tr nờ ờ ế ủ ượ ố ọ v n và d t khoát trong nghi th c c hành bí tích c a Giáo H iẹ ứ ứ ử ủ ộ Ngài ; l i m i y đ c bi u l và truy n đ t b ng ti ng nói c aờ ờ ấ ượ ể ộ ề ạ ằ ế ủ Giáo H i, trên môi mi ng c a giám m c, khi ngài c u nguy n vàộ ệ ủ ụ ầ ệ đ t tay. Và trong đ c tin, linh m c đáp l i l i m i c a Chúa Giêsuặ ứ ụ ạ ờ ờ ủ : “Này đây, con xin đ n và con xin theo Ngài”. Lúc đó, l i đáp tr ,ế ờ ả s ch n l a c b n m i ch kh i đ u, l i y còn ph i đ c táiự ọ ự ơ ả ớ ỉ ở ầ ờ ấ ả ượ b c l và tái kh ng đ nh theo dòng năm tháng b ng muôn vàn l iộ ộ ẳ ị ằ ờ đáp tr khác, l i nào cũng đ c bén r và cũng đ c nên sinhả ờ ượ ễ ượ đ ng nh ti ng “xin vâng” c a ngày th phong.ộ ờ ế ủ ụTrong chi u h ng y, h n nhiên có th nói v m t ề ướ ấ ẳ ể ề ộ n g iơ ọ “trong” ch c linh m cứ ụ . Th c ra, Thiên Chúa ti p t c m i g i vàự ế ụ ờ ọ sai g i khi Ngài t l k ho ch c u đ c a Ngài trong di n ti nở ỏ ộ ế ạ ứ ộ ủ ễ ế đ i s ng c a linh m c, trong nh ng bi n c c a đ i s ng Giáoờ ố ủ ụ ữ ế ố ủ ờ ố H i và xã h i. Chính trong l i nhìn này mà ý nghĩa c a vi c đàoộ ộ ố ủ ệ t o tr ng kỳ đ c nh n di n: vi c đào t o tr ng kỳ là c nạ ườ ượ ậ ệ ệ ạ ườ ầ thi t đ có th phân đ nh và b c theo n g i th ng h ng ho cế ể ể ị ướ ơ ọ ườ ằ ặ thánh ý c a Thiên Chúa. Chính b i đó mà ngay c sau khi Đ ngủ ở ả ấ Ph c Sinh đã u thác đoàn chiên c a Ngài cho Phêrô, Thánh Tôngụ ỷ ủ Đ Phêrô v n đ c m i g i đ b c theo Đ c Giêsu : “Đ c Giêsuồ ẫ ượ ờ ọ ể ướ ứ ứ

152

nói v i Phêrô : “Con hãy chăn d t đoàn chiên c a Th y. Qu th t,ớ ắ ủ ầ ả ậ qu th t, Th y nói cho con hay, khi con còn tr , con t th t dâyả ậ ầ ẻ ự ắ l ng cho mình, con mu n đi đâu thì đi ; nh ng khi con v già, conư ố ư ề sẽ giang tay ra, ng i khác sẽ th t dây l ng cho con và sẽ d nườ ắ ư ẫ con đi n i mà con không mu n”. Qua đó, Ngài mu n ám ch cáchơ ố ố ỉ mà Phêrô sẽ ph i ch t đ làm vinh danh Thiên Chúa. Nói th r i,ả ế ể ế ồ Ngài b o Phêrô : “Hãy theo Th y”” (Ga 21,17-19). Nh v y, có l iả ầ ư ậ ờ m i “Hãy theo Ta” luôn đi kèm v i đ i s ng và s v c a ng iờ ớ ờ ố ứ ụ ủ ườ tông đ . L i m i “hãy theo Ta” đó xác quy t l i m i g i và s đòiồ ờ ờ ế ờ ờ ọ ự bu c ộ ph i trung thành cho đ n ch tả ế ế (x. Ga 21,22), l i m i đó cũngờ ờ có th ám ch m t cu c ể ỉ ộ ộ n i gót theo Đ c Kitôố ứ b ng cách trao hi nằ ế tr n v n chính mình qua vi c t đ o (214).ọ ẹ ệ ử ạCác Ngh Ph Th ng H i Đ ng đã trình bày lý do ch ng t sị ụ ượ ộ ồ ứ ỏ ự c n thi t c a vi c đào t o tr ng kỳ và bi u l b n ch t sâu xaầ ế ủ ệ ạ ườ ể ộ ả ấ c a vi c đào t o y, khi các ngài đánh giá vi c đào t o tr ng kỳủ ệ ạ ấ ệ ạ ườ nh là “ư s trung thànhự ” đ i v i th a tác v linh m cố ớ ừ ụ ụ và nh làư “m t ti n trình hoán c i liên t cộ ế ả ụ ” (215). Chính Chúa Thánh Th n,ầ đ c ban trong bí tích, là Đ ng nâng đ linh m c trong s trungượ ấ ỡ ụ ự thành y, s trung thành đi kèm v i linh m c và đ ng viên linhấ ự ớ ụ ộ m c trong ti n trình hoán c i liên t c. Ân hu c a Chúa Thánhụ ế ả ụ ệ ủ Th n không thay th , nh ng c võ t do c a linh m c, đ linhầ ế ư ổ ự ủ ụ ể m c c ng tác m t cách có trách nhi m vào vi c đào t o tr ngụ ộ ộ ệ ệ ạ ườ kỳ, xét nh là tr ng trách đ c giao phó cho linh m c, và đ linhư ọ ượ ụ ể m c đ m nh n vi c đào t o y. V i cách th c y, đào t oụ ả ậ ệ ạ ấ ớ ứ ấ ạ tr ng kỳ v a là bi u hi n v a là đi u ki n c a vi c linh m cườ ừ ể ệ ừ ề ệ ủ ệ ụ trung thành v i th a tác v và h n n a, v i chính con ng iớ ừ ụ ơ ữ ớ ườ mình. Nh th , đào t o tr ng kỳ là tình yêu đ i v i Đ c Giêsuư ế ạ ườ ố ớ ứ Kitô và là s nh t quán đ i v i chính mình. Nh ng đó cũng làự ấ ố ớ ư m t đ ng tác tình yêu đ i v i Dân Thiên Chúaộ ộ ố ớ mà linh m c làụ ng i tôi t ph c v . Cũng có th coi đó th c s là m t ườ ớ ụ ụ ể ự ự ộ hành vi công b ngằ : linh m c ph i thanh tho đi u y, linh m c đ cụ ả ả ề ấ ụ ượ m i g i công nh n và thăng ti n “quy n l i” c b n c a Dânờ ọ ậ ế ề ợ ơ ả ủ Thiên Chúa, là quy n đ c đón nh n L i Chúa, các bí tích và vi cề ượ ậ ờ ệ ph c v bác ái : ba y u t làm thành n i dung ngu n c i vàụ ụ ế ố ộ ồ ộ không th gi n l c c a th a tác v linh m c. Đào t o tr ng kỳể ả ượ ủ ừ ụ ụ ạ ườ

153

là c n thi t đ cho linh m c có th đáp l i m t cách thích ngầ ế ể ụ ể ạ ộ ứ quy n l i y c a Dân Thiên Chúa.ề ợ ấ ủLinh h n và hình d ng c a vi c đào t o tr ng kỳ dành cho linhồ ạ ủ ệ ạ ườ m c chính là đ c ái m c vụ ứ ụ ụ. Là Đ ng ban đ c ái m c v cho linhấ ứ ụ ụ m c, Chúa Thánh Th n h ng d n linh m c và sát cánh v i linhụ ầ ướ ẫ ụ ớ m c trong vi c hi u bi t ngày càng sâu r ng h n v m u nhi mụ ệ ề ế ộ ơ ề ầ ệ Đ c Kitô mà s phong phú v n không th dò th u (x. Ep 3,14-ứ ự ố ể ấ19), và, b ng cùng m t đ ng tác, trong vi c hi u bi t v m uằ ộ ộ ệ ể ế ề ầ nhi m ch c t t Kitô h u. Cũng chính đ c ái m c v y thúcệ ứ ư ế ữ ứ ụ ụ ấ đ y linh m c quan tâm ngày càng bén nh y h n đ n nh ngẩ ụ ạ ơ ế ữ mong ch , nh ng nhu c u, nh ng v n đ và nh ng tâm tình c aờ ữ ầ ữ ấ ề ữ ủ nh ng ng i h ng nh th a tác v c a mình : t t c nh ngữ ườ ưở ờ ừ ụ ủ ấ ả ữ đi u y trong nh ng tình hu ng c th , cá nhân, gia đình và xãề ấ ữ ố ụ ể h i c a h .ộ ủ ọNh th , m c tiêu c a vi c đào t o tr ng kỳ chính là : m tư ế ụ ủ ệ ạ ườ ộ ph ng án t do vàcó ý th c đ đáp ng s năng đ ng c a đ cươ ự ứ ể ứ ự ộ ủ ứ ái m c v và c a Chúa Thánh Th n, Đ ng là ngu n m ch chínhụ ụ ủ ầ ấ ồ ạ y u và là giá đ nâng th ng h ng c a ph ng án y. Hi u nhế ỡ ườ ằ ủ ươ ấ ể ư th , đào t o tr ng kỳ là đòi bu c n i t i c a ân hu ngày thế ạ ườ ộ ộ ạ ủ ệ ụ phong và c a th a tác v bí tích nh đã lãnh nh n. Đào t oủ ừ ụ ư ậ ạ tr ng kỳ đ c nhìn nh n là c n thi t mãi mãi, b t c lúc nào.ườ ượ ậ ầ ế ấ ứ D u v y, ngày nay, đó là m t công vi c th t s b c bách, ch ngầ ậ ộ ệ ậ ự ứ ẳ nh ng do b i s bi n đ i mau l nh ng đi u ki n xã h i và vănữ ở ự ế ổ ẹ ữ ề ệ ộ hoá c a nh ng con ng i và nh ng dân t c mà linh m c đ củ ữ ườ ữ ộ ụ ượ sai đ n đ thi hành th a tác v linh m c, nh ng còn do b i “côngế ể ừ ụ ụ ư ở cu c phúc âm hoá m i” đang là trách v kh n thi t c a Giáo H iộ ớ ụ ẩ ế ủ ộ vào cu i thiên niên k th hai này.ố ỷ ứNh ng lý do th n h c c a vi c đào t o tr ng kỳữ ầ ọ ủ ệ ạ ườ71. Vi c đào t o tr ng kỳ dành cho các linh m c, tri u ho cệ ạ ườ ụ ề ặ dòng, là m t s n i dài h t s c t nhiên và hoàn toàn c n thi tộ ự ố ế ứ ự ầ ế đ i v i ti n trình c c u hoá nhân cách linh m c đã kh i s vàố ớ ế ơ ấ ụ ở ự khai tri n ch ng vi n, ho c t i c s tôn giáo, trong th i gianể ở ủ ệ ặ ạ ơ ở ờ đào t o đ đ c phong ch c.ạ ể ượ ứ

154

Đi u h t s c quan tr ng là ph i nh n th c và tôn tr ng ề ế ứ ọ ả ậ ứ ọ m i liênố h n i t i gi a vi c đào t o tr c ngày th phong v i vi c đàoệ ộ ạ ữ ệ ạ ướ ụ ớ ệ t o k ti p v sauạ ế ế ề . B i vì n u có s gián đo n ho c th m chí sở ế ự ạ ặ ậ ự đ i ngh ch gi a hai giai đo n đào t o thì t c kh c sẽ x y đ nố ị ữ ạ ạ ứ ắ ả ế nh ng h u qu tr m tr ng đ i v i ho t đ ng m c v và đ i v iữ ậ ả ầ ọ ố ớ ạ ộ ụ ụ ố ớ s hi p thông huynh đ gi a các linh m c v i nhau, nh t là gi aự ệ ệ ữ ụ ớ ấ ữ nh ng linh m c thu c l a tu i khác nhau. Đào t o tr ng kỳữ ụ ộ ứ ổ ạ ườ không ph i là l p l i vi c đào t o đã thành t u n i ch ng vi nả ậ ạ ệ ạ ự ơ ủ ệ đ r i ch ôn l i và n i r ng b ng nh ng áp d ng m i m h n.ể ồ ỉ ạ ớ ộ ằ ữ ụ ớ ẻ ơ V i m t n i dung và nh t là v i nh ng ph ng th c t ng đ iớ ộ ộ ấ ớ ữ ươ ứ ươ ố m i m , vi c đào t o tr ng kỳ đ c khai tri n nh m t th cớ ẻ ệ ạ ườ ượ ể ư ộ ự th sinh đ ng và toàn di n. Vi c đào t o tr ng kỳ v a bén rể ộ ệ ệ ạ ườ ừ ễ trong n n đào t o đã lãnh nh n ch ng vi n v a đòi h i nh ngề ạ ậ ở ủ ệ ừ ỏ ữ thích nghi, nh ng c p nh t hoá và nh ng tu chinh, nh ng khôngữ ậ ậ ữ ư vì th mà gây nh ng r n n t ho c ch đi tìm nh ng gi i phápế ữ ạ ứ ặ ỉ ữ ả b o t n tính liên t c.ả ồ ụĐàng khác, vi c đào t o tr ng kỳ đ c d li u ngay t th i gianệ ạ ườ ượ ụ ệ ừ ờ

ch ng vi n. C n ph i đ ng viên s quan tâm và lòng khao khátở ủ ệ ầ ả ộ ự c a các linh m c t ng lai b ng cách ch d y cho h v s c nủ ụ ươ ằ ỉ ạ ọ ề ự ầ thi t, v nh ng l i ích và v tinh th n c a vi c đào t o tr ngế ề ữ ợ ề ầ ủ ệ ạ ườ kỳ và b ng cách b o đ m cho h có đ c nh ng đi u ki n đằ ả ả ọ ượ ữ ề ệ ể th c thi vi c đào t o y.ự ệ ạ ấB i vì n i dài vi c đào t o ch ng vi n, đào t o tr ng kỳở ố ệ ạ ở ủ ệ ạ ườ không ch nh m đ n m t thái đ g i là hành ngh nh th c t pỉ ắ ế ộ ộ ọ ề ờ ự ậ nh ng kỹ thu t m c v m i mà thôi. Đúng h n, vi c đào t oữ ậ ụ ụ ớ ơ ệ ạ tr ng kỳ ph i gìn gi sao cho c m t ti n trình liên t c nh mườ ả ữ ả ộ ế ụ ằ t n t i trong s tr ng thành đ c s ng đ ng và toàn v n, b ngấ ớ ự ưở ượ ố ộ ẹ ằ cách trau d i t ng chi u kích c a n n đào t o (nhân b n, thiêngồ ừ ề ủ ề ạ ả liêng, trí th c và m c v ) cũng nh trau d i m i t ng quanứ ụ ụ ư ồ ố ươ ch t chẽ và đ c lo i gi a các chi u kích y v i nhau trong đ c áiặ ặ ạ ữ ề ấ ớ ứ m c v .ụ ụ72. M t khía c nh đ u tiên c a công vi c trau d i nói trên liênộ ạ ầ ủ ệ ồ quan đ n ế chi u kích nhân b n ề ả c a n n đào t o linh m c. Linhủ ề ạ ụ m c c n ph i l n lên trong vi c ti p xúc th ng ngày v i ng iụ ầ ả ớ ệ ế ườ ớ ườ khác và trong vi c chia s cu c s ng v i h m i ngày ; linh m cệ ẻ ộ ố ớ ọ ỗ ụ

155

c n ph i trau d i tính nh y bén nhân b n đ nh đó có th hi uầ ả ồ ạ ả ể ờ ể ể đ c nh ng nhu c u và đón nh n nh ng l i kêu c u, có th tr cượ ữ ầ ậ ữ ờ ứ ể ự giác nh ng yêu c u không đ c phát bi u thành l i, có th chiaữ ầ ượ ể ờ ể s nh ng m i hy v ng và nh ng n i mong ch , có đ kh năngẻ ữ ố ọ ữ ỗ ờ ủ ả g p g t ng ng i và đ i tho i v i m i ng i . Trên t t c , trongặ ỡ ừ ườ ố ạ ớ ọ ườ ấ ả khi am hi u và chia s , nghĩa là trong khi bi n thành c a mìnhể ẻ ế ủ kinh nghi m kh đau c a con ng i d i m i hình th c, t cệ ổ ủ ườ ướ ọ ứ ừ ơ b n đ n b nh t t, t l c loài đ n ngu d t, t cô đ n đ n đ lo iầ ế ệ ậ ừ ạ ế ố ừ ơ ế ủ ạ nghèo đói v t ch t ho c tinh th n, linh m c làm cho kinhậ ấ ặ ầ ụ nghi m nhân b n c a mình đ c nên phong phú, bi n nó thànhệ ả ủ ượ ế chính hi u h n và xuyên th u h n trong m t tình yêu ngày càngệ ơ ấ ơ ộ gia tăng và n ng nhi t v i con ng i.ồ ệ ớ ườĐ cho n n đào t o nhân b n c a mình đ c tri n n , linh m cể ề ạ ả ủ ượ ể ở ụ đón nh n tr l c t n i ân s ng c a Đ c Giêsu Kitô : th c v y,ậ ợ ự ừ ơ ủ ủ ứ ự ậ đ c ái c a V M c T Nhân Lành ch ng nh ng đ c bi u l n iứ ủ ị ụ ử ẳ ữ ượ ể ộ ơ

n c u đ ban cho con ng i nh ng còn n i vi c chia s cu cơ ứ ộ ườ ư ơ ệ ẻ ộ s ng v i con ng i ; Ngôi L i khi hoá nên “xác phàm” (x. Ga 1,14)ố ớ ườ ờ đã mu n n m c m ni m vui và n i kh , nghi m bi t s m tố ế ả ề ỗ ổ ệ ế ự ệ m i, chung chia nh ng xúc đ ng, đ đ n nh ng phi n l y. B ngỏ ữ ộ ỡ ầ ữ ề ụ ằ cách s ng nh m t ng i gi a muôn ng i và v i muôn ng i,ố ư ộ ườ ữ ườ ớ ườ Đ c Giêsu Kitô nêu lên m t ph ng cách bi u l toàn v n nh t,ứ ộ ươ ể ộ ẹ ấ chính hi u nh t và hoàn h o nh t v nh ng gì là nhân b n :ệ ấ ả ấ ề ữ ả chúng ta th y Ngài chung chia ni m vui t i ti c c i Cana,ấ ề ạ ệ ướ th ng xuyên lui t i m t gia đình thân thi t, tr l i cho cha mườ ớ ộ ế ả ạ ẹ nh ng đ a con b b nh ho c ph i ch t, khóc th ng Lagiarô…ữ ứ ị ệ ặ ả ế ươLinh m c ph i làm sao đ tính bén nh y nhân b n c a mìnhụ ả ể ạ ả ủ đ c nên phong phú nh vào m t kinh nghi m ngày càng l nượ ờ ộ ệ ớ r ng h n và đ cho Dân Thiên Chúa có th nói v mình m t cáchộ ơ ể ể ề ộ t ng t nh tác gi th g i tín h u Do thái đã nói v Đ cươ ự ư ả ư ở ữ ề ứ Giêsu : “Không ph i chúng ta có m t v th ng t b t l c, khôngả ộ ị ượ ế ấ ự c m thông đ c nh ng n i y u hèn c a chúng ta, trái l i, Ngàiả ượ ữ ỗ ế ủ ạ đã n m ch u m i th thách, gi ng nh chúng ta, ngo i tr t iế ị ọ ử ố ư ạ ừ ộ l i” (Dt 4,15).ỗChi u kích thiêng liêngề trong vi c đào t o linh m c là m t đòiệ ạ ụ ộ bu c c a đ i s ng m i theo tinh th n Tin M ng mà linh m cộ ủ ờ ố ớ ầ ừ ụ

156

đ c m i g i m t cách đ c lo i do Chúa Thánh Th n đ c banượ ờ ọ ộ ặ ạ ầ ượ cho linh m c trong bí tích Truy n Ch c Thánh. B ng cách thánhụ ề ứ ằ hi n linh m c và làm cho linh m c nên đ ng hình d ng v i Đ cế ụ ụ ồ ạ ớ ứ Giêsu Kitô Đ u và M c T , Chúa Thánh Th n t o m t m i dâyầ ụ ử ầ ạ ộ ố liên k t ngay trong chính h u th c a linh m c ; m i dây liên k tế ữ ể ủ ụ ố ế

y c n ph i đ c c m nh n và s ng m t cách cá v , nghĩa là v iấ ầ ả ượ ả ậ ố ộ ị ớ ý th c và t do, b ng m t đ i s ng hi p thông và yêu th ngứ ự ằ ộ ờ ố ệ ươ ngày càng phong phú h n và b ng m t s thong ph n vào nh ngơ ằ ộ ự ầ ữ tâm tình và thái đ c a Đ c Giêsu Kitô ngày càng l n m nh vàộ ủ ứ ớ ạ tri t đ h n. Trong m i dây liên k t gi a Chúa Giêsu v i linhệ ể ơ ố ế ữ ớ m c, v ph ng di n h u th và tâm lý, bí tích và đ o đ c, cóụ ề ươ ệ ữ ể ạ ứ ch t ch a n n t ng và đ ng th i s c m nh c n thi t cho “đ iấ ứ ề ả ồ ờ ứ ạ ầ ế ờ s ng trong Th n Khí” và cho “tính tri t đ Tin M ng” mà linhố ầ ệ ể ừ m c đ c m i g i h ng t i, mà vi c đào t o tr ng kỳ vụ ượ ờ ọ ướ ớ ệ ạ ườ ề ph ng di n thiêng liêng c võ. Vi c đào t o y cũng c n thi tươ ệ ổ ệ ạ ấ ầ ế cho th a tác v linh m c, nh m làm cho th a tác v y đ cừ ụ ụ ằ ừ ụ ấ ượ chính hi u và đ c sai n v m t thiêng liêng, Thánh Charlesệ ượ ở ề ặ Borromée t h i : “Có ph i ng i t hi n thân đ chăm sóc cácự ỏ ả ườ ự ế ể linh h n không?” Và ngài đã tr l i nh sau trong m t bài di nồ ả ờ ư ộ ễ văn ng v i các linh m c : “Cha đ ng vì nh ng đi u y mà khinhỏ ớ ụ ừ ữ ề ấ th ng vi c chăm sóc đ n chính mình và đ ng x thân choườ ệ ế ừ ả ng i khác đ n đ không còn gì là c a mình và không còn gì choườ ế ộ ủ mình. Ch c h n cha ph i t ng nh đ n các linh h n mà cha làắ ẳ ả ưở ớ ế ồ m c t , th nh ng cha đ ng quên chính mình. Các cha thân m n,ụ ử ế ư ừ ế các cha hãy hi u r ng không có gì c n thi t h n cho chúng taể ằ ầ ế ơ b ng vi c suy ni m là vi c ph i đi tr c, ph i đ ng hành và ph iằ ệ ệ ệ ả ướ ả ồ ả đu i theo t t c m i ho t đ ng c a chúng ta, nh l i c a ngônổ ấ ả ọ ạ ộ ủ ư ờ ủ s : tôi sẽ ca hát và tôi sẽ suy ni m (x Tv 100,1). H i cha, n u chaứ ệ ỡ ế ban phát các bí tích cha hãy suy ni m đi u cha làm. N u cha cệ ề ế ử hành thánh l , cha hãy suy ni m đi u cha dâng ti n. N u chaễ ệ ề ế ế đ ng thanh x ng hát ca v nh, cha hãy suy ni m xem mình đangồ ướ ị ệ nói v i ai và nói đi u gì. N u cha h ng d n các linh h n, chaớ ề ế ướ ẫ ồ hãy suy ni m v máu đã thanh t y h . Và c chi m i vi c đ cệ ề ẩ ọ ướ ọ ệ ượ th c hành gi a anh em v i nhau trong đ c ái (1 Cr 16,14). Nhự ữ ớ ứ ư th chúng ta sẽ có th th ng v t nh ng khó khăn mà chúng taế ể ắ ượ ữ g p m i ngày, và nh ng khó khăn thì không ph i là ít. H n n a,ặ ỗ ữ ả ơ ữ

157

đó chính là đi u mà trách v đ c u thác cho chúng ta đòi bu c.ề ụ ượ ỷ ộ N u chúng ta x s nh v y, chúng ta sẽ có đ s c m nh đ sinhế ử ự ư ậ ủ ứ ạ ể h Đ c Kitô n i chúng ta và n i ng i khác” (216).ạ ứ ơ ơ ườCách riêng, đ i s ng c u nguy n c n ph i đ c “c i t ” liên l n iờ ố ầ ệ ầ ả ượ ả ổ ỉ ơ linh m c. Kinh nghi m d y r ng, trong lãnh v c nguy n ng m,ụ ệ ạ ằ ự ệ ắ không th ch c y d a vào nh ng gì mình đã đ c th . Ch ngể ỉ ậ ự ữ ắ ủ ẳ nh ng h ng ngày ph i tái chi m đo t s trung thành b ngoàiữ ằ ả ế ạ ự ề trong nh ng gi kh c c u nguy n, nh t là nh ng lúc đ c Ph ngữ ờ ắ ầ ệ ấ ữ ọ ụ V Các Gi Kinh và nh ng gi kh c đ c dành cho s l a ch nụ ờ ữ ờ ắ ượ ự ự ọ riêng t mà không có nh p đi u ph ng v nâng đ , nh ng cònư ị ệ ụ ụ ỡ ư ph i đ c bi t tái hu n luy n s truy t m trong kiên nh n m tả ặ ệ ấ ệ ự ầ ẫ ộ cu c g p g th t s và cá v v i Đ c Giêsu, m t cu c đ i tho i tínộ ặ ỡ ậ ự ị ớ ứ ộ ộ ố ạ thác v i Chúa Cha và m t kinh nghi m th m sâu v Chúa Thánhớ ộ ệ ẳ ề Th n.ầCó th áp d ng m t cách đ c lo i cho các linh m c đ c m i g iể ụ ộ ặ ạ ụ ượ ờ ọ h ng đ n đ c ái tr n h o và b i đó đ n s thánh thi n đi uướ ế ứ ọ ả ở ế ự ệ ề mà Thánh Tông Đ Phaolô qu quy t khi nói v các tín h u, r ngồ ả ế ề ữ ằ h ph i đ t t i ch “tr nên Con Ng i thành toàn, trong s cọ ả ạ ớ ỗ ở ườ ứ m nh c a tu i tác, h u th hi n s viên mãn c a Đ c Kitô” (Epạ ủ ổ ầ ể ệ ự ủ ứ 4,13) ; chính th a tác v m c t c a các linh m c cũng đòi bu cừ ụ ụ ử ủ ụ ộ các linh m c ph i nên nh ng m u g ng s ng đ ng cho m i tínụ ả ữ ẫ ươ ố ộ ọ h u.ữChi u kích trí th cề ứ c a vi c đào t o cũng đòi ph i đ c đeo đu iủ ệ ạ ả ượ ổ và trau d i su t đ i s ng linh m c, cách riêng b ng vi c h c h iồ ố ờ ố ụ ằ ệ ọ ỏ và b ng n l c c p nh t hoá (“ằ ỗ ự ậ ậ aggiornamento”) nghiêm ch nh vàỉ c n cù v văn hoá. Thông ph n vào s v ngôn s c a Đ c Giêsuầ ề ầ ứ ụ ứ ủ ứ và h i nh p vào trong m u nhi m Giáo H i, th y d y chân lý,ộ ậ ầ ệ ộ ầ ạ linh m c đ c m i g i t l cho nhân lo i dung m o c a Thiênụ ượ ờ ọ ỏ ộ ạ ạ ủ Chúa và d ng th i dung m o đích th c c a con ng i trong Đ cồ ờ ạ ự ủ ườ ứ Giêsu Kitô (217). Tuy nhiên, đ th c hi n đi u đó, chính linhể ự ệ ề m c cũng ph i ki m tìm dung m o y và chiêm ng m dung m oụ ả ế ạ ấ ắ ạ

y v i tâm tình ng ng m và yêu m n (x. Tv 26,8 ; 41,2). Chấ ớ ưỡ ộ ế ỉ b ng cách đó linh m c m i có th giúp ng i khác cũng nh n ra.ằ ụ ớ ể ườ ậ Cách riêng, theo đu i vi c h c th n h c là đi u t t y u đ linhổ ệ ọ ầ ọ ề ấ ế ể m c có th chu toàn m t cách trung thành th a tác v L i Chúa,ụ ể ộ ừ ụ ờ

158

loan báo L i Chúa mà không l m l n ho c không m h , phânờ ầ ẫ ặ ơ ồ bi t L i Chúa v i nh ng quan đi m ch thu n tuý là nhân lo i,ệ ờ ớ ữ ể ỉ ầ ạ cho d u có l ng danh ho c lan r ng đ n đâu. Linh m c nh đóẫ ừ ặ ộ ế ụ ờ sẽ có th th c s đ t mình vào trong công vi c ph c v Dânể ự ự ặ ệ ụ ụ Thiên Chúa và giúp cho Dân y, cho t t c nh ng ai yêu c u,ấ ấ ả ữ ầ nh n ra ni m hy v ng Kitô giáo c a mình (1 Pr 3,15). Ngoài ra,ậ ề ọ ủ “nh chuyên chăm h c h i th n h c m t cách có ý th c và kiênờ ọ ỏ ầ ọ ộ ứ trì, linh m c đ t t i m c đ th m nhu n s phong phú chínhụ ạ ớ ứ ộ ấ ầ ự hi u c a Giáo H i d i m t d ng th c v ng ch c và cá v . T đóệ ủ ộ ướ ộ ạ ứ ữ ắ ị ừ linh m c có th chu toàn s v trong đó có b n ph n ph i gi iụ ể ứ ụ ổ ậ ả ả đáp nh ng khúc m c v giáo lý công giáo chính hi u, ph i th ngữ ắ ề ệ ả ắ v t khuynh h ng – c a chính mình và c a ng i khác – ph nượ ướ ủ ủ ườ ả đ i ho c có thái đ tiêu c c đ i v i Hu n Quy n và truy nố ặ ộ ự ố ớ ấ ề ề th ng” (218).ốPh ng di n m c vươ ệ ụ ụ trong vi c đào t o tr ng kỳ đã đ cệ ạ ườ ượ Thánh Tông Đ Phêrô di n t m t cách hoàn ch nh : “M i ng iồ ễ ả ộ ỉ ỗ ườ trong anh em hãy tùy theo n mình đã lãnh nh n mà ph c v l nơ ậ ụ ụ ẫ nhau, nh nh ng ng i qu n lý thành th o v ân s ng muônư ữ ườ ả ạ ề ủ hình v n tr ng c a Thiên Chúa” (1 Pr 4,10). Đ m i ngày s ngạ ạ ủ ể ỗ ố theo n đã lãnh nh n, linh m c ph i ngày càng r ng m , sao choơ ậ ụ ả ộ ở đ c ái m c v c a Đ c Giêsu Kitô, đ c Chúa Thánh Th n banứ ụ ụ ủ ứ ượ ầ cho khi lãnh nh n bí tích, bi n thành c a mình. Cũng nh toànậ ế ủ ư th ho t đ ng c a Chúa đ u là hoa trái và là d u ch c a đ c áiể ạ ộ ủ ề ấ ỉ ủ ứ m c v c a Ngài, sinh ho t th a tác v c a linh m c cũng ph iụ ụ ủ ạ ừ ụ ủ ụ ả nh v y. Đàng khác, đ c ái m c v là m t h ng ân nh ng đ ngư ậ ứ ụ ụ ộ ồ ư ồ th i cũng là m t b n ph n, m t ân s ng và m t trách nhi m đòiờ ộ ổ ậ ộ ủ ộ ệ chúng ta ph i trung thành ; vì th c n ph i đón nh n đ c ái m cả ế ầ ả ậ ứ ụ v và s ng s năng đ ng c a đ c ái m c v cho đ n t n nh ngụ ố ự ộ ủ ứ ụ ụ ế ậ ữ đòi h i tri t đ nh t. Cũng chính đ c ái m c v y, nh đã đ cỏ ệ ể ấ ứ ụ ụ ấ ư ượ đ c p, khuy n khích và thúc đ y linh m c ngày càng am hi uề ậ ế ẩ ụ ể h n hoàn c nh thi t th c c a nh ng ng i nam và n mà mìnhơ ả ế ự ủ ữ ườ ữ đ c sai đ n, phân đ nh nh ng ti ng kêu m i c a Th n Khíượ ế ị ữ ế ờ ủ ầ trong nh ng hoàn c nh l ch s mình tr i qua, cu i cùng tìm ki mữ ả ị ử ả ố ế nh ng ph ng pháp thích ng nh t và nh ng cách th h u íchữ ươ ứ ấ ữ ế ữ nh t đ thi hành th a tác v c a mình ngày hôm nay. Nh th ,ấ ể ừ ụ ủ ư ế đ c ái m c v làm sinh đ ng và nâng đ nh ng n l c nhân linhứ ụ ụ ộ ỡ ữ ỗ ự

159

c a linh m c đ cho ho t đ ng m c v c a linh m c đ c thíchủ ụ ể ạ ộ ụ ụ ủ ụ ượ nghi, kh tín và hi u nghi m. Đ đ c nh v y c n có m t n nả ệ ệ ể ượ ư ậ ầ ộ ề đào t o m c v tr ng kỳ.ạ ụ ụ ườHành trình l n b c ti n t i s tr ng thành ch ng nh ng đòi linhầ ướ ế ớ ự ưở ẳ ữ m c ph i không ng ng trau d i t t c m i chi u kích y c a n nụ ả ừ ồ ấ ả ọ ề ấ ủ ề đào t o, nh ng còn là và nh t là đòi linh m c ph i bi t làm choạ ư ấ ụ ả ế chúng th m nh p tr n v n m t cách hoà đi u, đ n đ d n dà đ tấ ậ ọ ẹ ộ ệ ế ộ ầ ạ t i s th ng nh t n i tâm mà đ c ái m c v sẽ làm cho them kiênớ ự ố ấ ộ ứ ụ ụ v ng. Qu v y, đ c ái m c v ch ng nh ng ph i h p và thongữ ả ậ ứ ụ ụ ẳ ữ ố ợ nh t các ph ng di n khác bi t c a n n đào t o v i nhau nh ngấ ươ ệ ệ ủ ề ạ ớ ư còn chuy n ban cho các ph ng di n y ph m ch t đ c lo i c aể ươ ệ ấ ẩ ấ ặ ạ ủ n n đào t o linh m c xét nh là linh m c, nghĩa là nh hình nhề ạ ụ ư ụ ư ả xuyên th u và s ng đ ng, nh bí tích c a Đ c Giêsu M c T Nhânấ ố ộ ư ủ ứ ụ ử Lành.

Vi c đào t o tr ng kỳ giúp cho linh m c th ng v t m i cámệ ạ ườ ụ ắ ượ ố d đ a th a tác v c a mình đ n ch l y ch tr ng duy ho tỗ ư ừ ụ ủ ế ỗ ấ ủ ươ ạ đ ng làm cùng đích, đ cho th a tác v b xâm chi m m t cáchộ ể ừ ụ ị ế ộ vô ngã b i đ lo i s vi c, cho d u có thiêng liêng và linh thánhở ủ ạ ự ệ ẫ đ n đâu, ho c còn gi n l c th a tác v thành m t th vi c làmế ặ ả ượ ừ ụ ộ ứ ệ c a công ch c ph c v cho t ch c giáo sĩ. Ch có vi c đào t oủ ứ ụ ụ ổ ứ ỉ ệ ạ tr ng kỳ m i giúp cho linh m c b o toàn đ c m u nhi m màườ ớ ụ ả ượ ầ ệ linh m c c u mang n i chính mình b ng m t tình yêu khôngụ ư ơ ằ ộ ch nh mãng h u m u ích cho Giáo H i và cho nhân lo i.ể ầ ư ộ ạÝ nghĩa sâu xa c a vi c đào t o tr ng kỳủ ệ ạ ườ73. Tính d bi t và tính b túc l n nhau c a các chi u kích trongị ệ ổ ầ ủ ề vi c đào t o tr ng kỳ giúp chúng ta hi u rõ h n ý nghĩa sâu xaệ ạ ườ ể ơ c a vi c đào t o y : giúp đ linh m c đ cho con ng i và hànhủ ệ ạ ấ ỡ ụ ể ườ đ ng c a linh m c luôn r p theo tinh th n và đ ng l i c a Đ cộ ủ ụ ậ ầ ườ ố ủ ứ Giêsu M c T Nhân Lành.ụ ửChân lý đòi ph i hành đ ng ! Thánh Giacôbê khuy n cáo chúng taả ộ ế v đi u đó : “Anh em hãy đem L i Chúa ra th c hành. Đ ng làmề ề ờ ự ừ nh th anh em là nh ng ng i ch bi t nghe suông đ r i l aư ế ữ ườ ỉ ế ể ồ ừ d i chính mình” (Gc 1,22). Các linh m c đ c m i g i “th hi nố ụ ượ ờ ọ ể ệ s th t” c a chính con ng i mình, hay nói cách khác s ng cănự ậ ủ ườ ố

160

tính và th a tác v c a mình trong Giáo H i và cho Giáo H i,ừ ụ ủ ộ ộ b ng m t đ i s ng “trong đ c ái” (x. Ep 4,15). Các linh m c đ cằ ộ ờ ố ứ ụ ượ kêu m i m i ngày m t nêu cao ý th c v ân hu c a Thiên Chúaờ ỗ ộ ứ ề ệ ủ và không ng ng ghi nh ân hu y. Đó chính là l i thánh Phaolôừ ớ ệ ấ ờ căn d n Timôthê: “Con hãy b o v l y t n kho quý giá nh vàoặ ả ệ ấ ồ ờ s tr giúp c a Chúa Thánh Th n ng trong chúng ta” (2 Tmự ợ ủ ầ ự 1,14).

Trong m t b i c nh v h c thuy t Giáo H i nh đã đ c g i lênộ ố ả ề ọ ế ộ ư ượ ợ nhi u l n, có th đánh giá ý nghĩa sâu xa c a vi c đào t o tr ngề ầ ể ủ ệ ạ ườ kỳ dành cho linh m c b ng cách d a vào s di n và ho t đ ng c aụ ằ ự ự ệ ạ ộ ủ linh m c trong Giáo H i xét nh là ụ ộ ư m u nhi mầ ệ , hi p thông và sệ ứ v .ụTrong Giáo H i xét nh là “m u nhi m”ộ ư ầ ệ , linh m c đ c m i g iụ ượ ờ ọ dùng ph ng th đào t o tr ng kỳ ươ ế ạ ườ đ b o t n và phát huyể ả ồ trong đ c tin ý th c v s th t toàn v n và đáng kinh ng c c aứ ứ ề ự ậ ẹ ạ ủ con ng i mình ườ : linh m c là tôi t c a Đ c Kitô và là ng i qu nụ ớ ủ ứ ườ ả lý các m u nhi m c a Thiên Chúa (x. 1 Cr 4,1). Thánh Phaolô yêuầ ệ ủ c u m t cách rõ r t các Kitô h u ph i nhìn coi ngài theo căn tínhầ ộ ệ ữ ả

y, và chính ngài là ng i tr c tiên s ng v i ý th c v ân huấ ườ ướ ố ớ ứ ề ệ cao c đã lãnh nh n t n i Chúa. M i m t linh m c cũng ph iả ậ ừ ơ ỗ ộ ụ ả làm nh v y n u mu n mãi trong s th t c a con ng i mình.ư ậ ế ố ở ự ậ ủ ườ Th nh ng ch có đ c tin, ch có cái nhìn v i đôi m t c a Đ cế ư ỉ ứ ỉ ớ ắ ủ ứ Kitô m i làm cho đi u y tr thành kh thi.ớ ề ấ ở ảTrong chi u h ng y, có th nói r ng đào t o tr ng kỳ nh mề ướ ấ ể ằ ạ ườ ắ làm cho linh m c th t s nên m t tín h u và ngày càng tr thànhụ ậ ự ộ ữ ở tín h u h n, làm cho linh m c luôn nh n ra mình đúng nh trongữ ơ ụ ậ ư s th t v i đôi m t c a Đ c Kitô. Linh m c ph i canh phòng sự ậ ớ ắ ủ ứ ụ ả ự th t y b ng m t tình yêu tri ân và t i vui. Linh m c ph i canhậ ấ ằ ộ ươ ụ ả tân đ c tin c a mình trong khi thi hành th a tác v linh m c,ứ ủ ừ ụ ụ ph i nh n bi t mình là tôi t c a Đ c Giêsu Kitô và là bí tích c aả ậ ế ớ ủ ứ ủ tình yêu Thiên Chúa đ i v i con ng i, m i khi linh m c làmố ớ ườ ỗ ụ trung gian và khí c s ng đ ng đ ban phát ân s ng c a Thiênụ ố ộ ể ủ ủ Chúa cho loài ng i. Linh m c cũng ph i nhìn nh n cùng m t sườ ụ ả ậ ộ ự th t y n i nh ng ng i anh em đ ng s , b i vì đó chính làậ ấ ơ ữ ườ ồ ự ở

161

nguyên lý giúp cho linh m c bi t quí tr ng và yêu th ng cácụ ế ọ ươ linh m c khác.ụ74. Trong Giáo H i xét nh là “hi p thông”, vi c đào t o tr ng kỳộ ư ệ ệ ạ ườ giúp cho linh m c phát huy ý th c đ nh n ra r ng th a tác v c aụ ứ ể ậ ằ ừ ụ ủ mình xét cho cùng đ c ph i trí đ qui t gia đình c a Thiên Chúaượ ố ể ụ ủ trong tình huynh đ l y đ c ái làm s c s ng, và đ d n d t gia đìnhệ ấ ứ ứ ố ể ẫ ắ

y đ n v i Chúa Cha nh Chúa Kitô trong Chúa Thánh Th n (219).ấ ế ớ ờ ầLinh m c c n ph i t n t i trong ụ ầ ả ấ ớ ý th c v m i hi p thông sâu xaứ ề ố ệ n i k t linh m c v i Dân Thiên Chúaố ế ụ ớ ; linh m c không nh ngụ ữ đ ng “tr c” Giáo H i, nh ng tr c h t và trên h t, “trong”ứ ướ ộ ư ướ ế ế ở Giáo H i. Linh m c là anh em gi a nh ng ng i anh em. Đ cộ ụ ữ ữ ườ ượ m c l y ph m giá và t do c a nh ng ng i làm con Thiên Chúaặ ấ ẩ ự ủ ữ ườ trong Con Duy Nh t nh bí tích R a T i, linh m c là chi th c aấ ờ ử ộ ụ ể ủ cùng m t thân th duy nh t c a Đ c Kitô (x Ep 4,16). Ý th c vộ ể ấ ủ ứ ứ ề m i hi p thông y th c đ y linh m c kh i d y và phát huy ố ệ ấ ứ ẩ ụ ơ ậ tinh th n đ ng trách nhi mầ ồ ệ trong cùng m t s v c u đ duy nh t,ộ ứ ụ ứ ộ ấ b ng cách mau m n và vui lòng bi u d ng nh ng đ c s ng vàằ ắ ể ươ ữ ặ ủ nh ng nhi m v mà Chúa Thánh Th n phân ph i cho các tín h uữ ệ ụ ầ ố ữ đ xây d ng Giáo H i. Tr c h t và trên h t, chính trong vi cể ự ộ ướ ế ế ệ chu toàn th a tác v m c t , nh đã đ c ph i trí do t b nừ ụ ụ ử ư ượ ố ự ả ch t đ m u ích cho Dân Thiên Chúa, mà linh m c c n ph i s ngấ ể ư ụ ầ ả ố và ch ng t m i hi p thong sâu xa c a mình v i m i ng i. Nhứ ỏ ố ệ ủ ớ ọ ườ ư Đ c Phaolô VI đã viêt, “chính vì mu n tr nên nh ng m c t ,ứ ố ở ữ ụ ử nh ng ng i cha và nh ng ng i làm th y mà chúng ta c n ph iữ ườ ữ ườ ầ ầ ả hoà mình tr nên anh em c a m i ng i. B u khí c a đ i tho iở ủ ọ ườ ầ ủ ố ạ ph i là tình b n. H n n a, ph i là s ph c v ” (220).ả ạ ơ ữ ả ự ụ ụM t cách đ c lo i h n, linh m c đ c m i g i phát huy ý th cộ ặ ạ ơ ụ ượ ờ ọ ứ đ nh n ra mình là ể ậ thành ph n c a Giáo H i đ a ph ngầ ủ ộ ị ươ , n i màơ mình đã nh p t ch, nghĩa là đã đ c tháp nh p b ng m t m iậ ị ượ ậ ằ ộ ố dây v a pháp lý, v a thiêng liêng và v a m c v . M t ý th c nhừ ừ ừ ụ ụ ộ ứ ư th gi thi t linh m c ph i có m t lòng yêu m n đ c bi t đ i v iế ả ế ụ ả ộ ế ặ ệ ố ớ Giáo H i c a mình và đ ng th i làm cho lòng yêu m n y đ cộ ủ ồ ờ ế ấ ượ phát tri n. Th t ra, Giáo H i đ a ph ng chính là đ i t ng s ngể ậ ộ ị ươ ố ượ ố đ ng và th ng h ng c a đ c ái m c v mà linh m c ph i độ ườ ằ ủ ứ ụ ụ ụ ả ể cho h ng d n đ i s ng mình. Qu v y, đ c ái m c v h ngướ ẫ ờ ố ả ậ ứ ụ ụ ướ

162

d n linh m c chia s l ch s và kinh nghi m s ng c a Giáo H iẫ ụ ẻ ị ử ệ ố ủ ộ đ a ph ng mình, v i nh ng gì là phong phú và n ng gì là dònị ươ ớ ữ ữ m ng, nh ng khó khăn và nh ng hy v ng, và đ ng th i làm vi cỏ ữ ữ ọ ồ ờ ệ cho Giáo H i ộ y đ Giáo H i y đ c tăng tr ng. Vì đã lãnh nh nấ ể ộ ấ ượ ưở ậ r t nhi u t n i Giáo H i đ a ph ng mình và trong khi tích c cấ ề ừ ơ ộ ị ươ ự tham gia vào vi c xây d ng Giáo H i y, m i m t linh m c liên k tệ ự ộ ấ ỗ ộ ụ ế v i các anh em đ ng s c a mình, đ n i dài ho t đ ng m c vớ ồ ự ủ ể ố ạ ộ ụ ụ c a nh ng v ti n nhi m. Chính vì đòi bu c t b n ch t c a đ c áiủ ữ ị ề ệ ộ ự ả ấ ủ ứ m c v đ i v i Giáo H i đ a ph ng c a mình cũng nh đ i v iụ ụ ố ớ ộ ị ươ ủ ư ố ớ t ng lai th a tác v c a mình, linh m c ph i d n thân chăm loươ ừ ụ ủ ụ ả ấ làm sao đ , m t cách nào đó, có đ c m t ng i k nhi m trongể ộ ượ ộ ườ ế ệ ch c linh m c.ứ ụLinh m c cũng c n ph i phát huy ý th c v ụ ầ ả ứ ề s hi p thông v nự ệ ố t n t i gi a các Giáo H i đ a ph ng khác nhauồ ạ ữ ộ ị ươ , m t s hi pộ ự ệ thông bén r trong chính h u th c a các Giáo H i xét nh làễ ữ ể ủ ộ ư Giáo H i đang s ng t i đ a ph ng mình cùng m t cu c s ngộ ố ạ ị ươ ộ ộ ố nh Giáo H i duy nh t và ph quát c a Đ c Kitô. M t ý th c như ộ ấ ổ ủ ứ ộ ứ ư th v s hi p thông liên-Giáo-H i sẽ c võ “s trao đ i các ânế ề ự ệ ộ ổ ự ổ hu ”, kh i đ u b ng các ân hu s ng đ ng và cá v là chính cácệ ở ầ ằ ệ ố ộ ị linh m c. Do đó, ph i có thái đ ng s n, và h n n a ph i có sụ ả ộ ứ ẵ ơ ữ ả ự d n thân qu ng đ i đ có th th c hi n vi c phân ph i giáo sĩấ ả ạ ể ể ự ệ ệ ố cho công b ng (221). Trong s các Giáo H i đ a ph ng y, c nằ ố ộ ị ươ ấ ầ ph i nh c đ n nh ng Giáo H i “vì thi u t do nên không cóả ắ ế ữ ộ ế ự đ c nh ng n kêu g i riêng cho mình”, cũng nh đ n “nh ngượ ữ ơ ọ ư ế ữ Giáo H i v a m i thoát kh i c nh bách h i và nh ng Giáo H iộ ừ ớ ỏ ả ạ ữ ộ Nghèo, t lâu và do s chi u c c a nhi u ng i, đã lãnh nh nừ ự ế ố ủ ề ườ ậ s giúp trong m t tinh th n huynh đ và hi n còn đang lãnhự ộ ầ ệ ệ nh n s tr giúp” (222).ậ ự ợGi a lòng m it dây hi p thông Giáo H i, linh m c đ c m i g iữ ố ệ ộ ụ ượ ờ ọ ngày càng tăng tr ngưở , nh vi c đào t o tr ng kỳờ ệ ạ ườ , trong t cáchư thành viên c a linh m c đoàn hi p nh t v i giám m củ ụ ệ ấ ớ ụ . Linh m cụ đoàn th t s là m t m u nhi m ; linh m c đoàn qu là m t th cậ ự ộ ầ ệ ụ ả ộ ự th siêu nhiên b i vì bén r trong bí tích Truy n Ch c Thánh.ể ở ễ ề ứ Ngu n m ch và c i r c a linh m c đoàn, “n i” sinh ra và tăngồ ạ ộ ễ ủ ụ ơ tr ng c a c ng đoàn, là đó. Qu th c, “nh bí tích Truy nưở ủ ộ ở ả ự ờ ề

163

Ch c Thánh, các linh m c đ c g n li n v i Đ c Kitô Linh M cứ ụ ượ ắ ề ớ ứ ụ Duy nh t b ng m t m i dây cá v và b t kh phân. Vi c phongấ ằ ộ ố ị ấ ả ệ ch c đ c ban hành cho các linh m c nh là nh ng cá nhân,ứ ượ ụ ư ữ nh ng các linh m c đ c h i nh p vào trong m i hi p thông c aữ ụ ượ ộ ậ ỗ ệ ủ toàn th linh m c đoàn cùng v i giám m c (ể ụ ớ ụ Lumen gentium , GH s 28 ; ố Presbyterorum ordinis, ĐT s 7-8)” (223).ốNgu n c i bí tích y ph n ánh và n i ti p trong vi c thi hànhồ ộ ấ ả ố ế ệ th a tác v linh m c : t ừ ụ ụ ừ m u nhi m đ n th a tác vầ ệ ế ừ ụ. “S hi pự ệ nh t gi a các linh m c v i giám m c và gi a các linh m c v iấ ữ ụ ớ ụ ữ ụ ớ nhau không ph i đ c thêm nh th t bên ngoài vào trong b nả ượ ư ể ừ ả ch t tách bi t c a công vi c ph c v , s hi p nh t y bi u lấ ệ ủ ệ ụ ụ ự ệ ấ ấ ể ộ y u tính c a công vi c ph c v , y u tính y chính là s v c aế ủ ệ ụ ụ ế ấ ứ ụ ủ Đ c Kitô Linh M c đ i v i đoàn dân đ c quy t trong s hi pứ ụ ố ớ ượ ụ ự ệ nh t c a Thiên Chúa Ba Ngôi” (224). Nh s ng tình hi p nh tấ ủ ờ ố ệ ấ linh m c trong tinh th n đ c ái m c v , các linh m c nên nhânụ ầ ứ ụ ụ ụ ch ng cho Đ c Giêsu Kitô, vì chính Ngài cũng đã c u nguy n v iứ ứ ầ ệ ớ Chúa Cha “đ cho m i ng i đ c nên m t” (Gs 17,21).ể ọ ườ ượ ộDi n m o c a linh m c đoàn chính là di n m o c a ệ ạ ủ ụ ệ ạ ủ m t gia đìnhộ th t sậ ự và c a ủ m t m i tình huynh độ ố ệ không ph i v i nh ng ràngả ớ ữ bu c máu th t nh ng v i nh ng ràng bu c do ân s ng c a Ch cộ ị ư ớ ữ ộ ủ ủ ứ Thánh. Ân s ng y xâm chi m và nâng cao nh ng m i t ng quanủ ấ ế ữ ố ươ nhân lo i, tâm lý, c m tính, b ng h u và thiêng liêng gi a các linhạ ả ằ ữ ữ m c v i nhau; ân s ng y bi u l kh p m i n i và t hi n c thụ ớ ủ ấ ể ộ ắ ọ ơ ỏ ệ ụ ể trong nh ng hình th c t ng tr tinh th n và v t ch t đa d ngữ ứ ươ ợ ầ ậ ấ ạ nh t. Tình huynh đ linh m c không lo i tr m t ai ; d u v y,ấ ệ ụ ạ ừ ộ ầ ậ trong chi u h ng l a ch n theo tinh th n Tin M ng, linh m c cóề ướ ự ọ ầ ừ ụ th và ph i dành nh ng u tiên cho ng i nào đang c n giúp để ả ữ ư ườ ầ ỡ và c n khích l nh t. Tình huynh đ y “dành m t s quan tâmầ ệ ấ ệ ấ ộ ự đ c bi t đ i v i các linh m c tr , duy trì m t thái đ đ i tho iặ ệ ố ớ ụ ẻ ộ ộ ố ạ chân tình và huynh đ v i nh ng linh m c thu c l a tu i trungệ ớ ữ ụ ộ ứ ổ bình ho c cao niên cũng nh đ i v i nh ng linh m c nào vì lý doặ ư ố ớ ữ ụ này hay lý do khác đang ph i đ ng đ u v i nh ng khó khăn. Cònả ươ ầ ớ ữ v nh ng linh m c đã r i b th a tác v hay không còn trungề ữ ụ ờ ỏ ừ ụ thành v i th a tác v , tình huynh đ y cũng không b r i hớ ừ ụ ệ ấ ỏ ơ ọ

164

nh ng ng c l i dõi theo h v i m t s chú tâm còn huynh đư ượ ạ ọ ớ ộ ự ệ h n” (225).ơNh ng ữ linh m c dòngụ s ng và làm vi c trong m t Giáo H i đ aố ệ ộ ộ ị ph ng, v i m t t c hi u khác, cũng thông ph n vào cùng m tươ ớ ộ ướ ệ ầ ộ linh m c đoàn duy nh t. Nguyên ch s hi n di n c a h cũng đãụ ấ ỉ ự ệ ệ ủ ọ làm giàu cho t t c các linh m c. Các đ c s ng riêng bi t và đaấ ả ụ ặ ủ ệ d ng c a h v a m i g i các linh m c t n t i trong n l c th uạ ủ ọ ừ ờ ọ ụ ấ ớ ỗ ự ấ hi u ch c linh m c, v a góp ph n đ ng viên các linh m c và sátể ứ ụ ừ ầ ộ ụ cánh v i các linh m c trong vi c đào t o tr ng kỳ. M t khiớ ụ ệ ạ ườ ộ đ c đi đôi v i lòng quý chu ng chân thành, luôn tôn tr ng tínhượ ớ ộ ọ ch t đ c thù c a t ng H i Dòng và c a t ng truy n th ng tuấ ặ ủ ừ ộ ủ ừ ề ố đ c, ân hu dòng tu trong c ng đoàn giáo ph n n i r ng chânứ ệ ộ ậ ớ ộ tr i làm ch ng Kitô giáo và b ng nhi u cách, góp ph n làm choờ ứ ằ ề ầ n n tu đ c linh m c nên phong phú. Ân hu dòng tu đóng vai tròề ứ ụ ệ

y, đ c bi t trong nh ng gì liên can đ n t ng quan tho đángấ ặ ệ ữ ế ươ ả và nh h ng h t ng gi a nh ng giá tr c a Giáo H i đ aả ưở ỗ ươ ữ ữ ị ủ ộ ị ph ng v i nh ng giá tr c a toàn th Dân Chúa. V phía mình,ươ ớ ữ ị ủ ể ề các tu sĩ ph i chú tâm duy trì m t tinh th n hi p thông Giáo H iả ộ ầ ệ ộ th t s , m t s tham gia chân tình vào v n hành c a giáo ph nậ ự ộ ự ậ ủ ậ và vào nh ng l a ch n m c v c a giám m c, b ng cách tữ ự ọ ụ ụ ủ ụ ằ ự nguy n hi n dâng đ c s ng riêng c a mình h u xây d ng m iệ ế ặ ủ ủ ầ ự ọ ng i trong đ c ái (226).ườ ứCu i cùng, chính trong b i c nh c a Giáo H i hi p thông và c aố ố ả ủ ộ ệ ủ linh m c đoàn mà ng i ta có th v ng vàng h n c đ đ ngụ ườ ể ữ ơ ả ể ươ đ u v i ầ ớ v n đ cô đ n c a linh m cấ ề ơ ủ ụ , là v n đ đã lôi cu n s chúấ ề ố ự ý c a các Ngh Ph Th ng H i Đ ng. Có m t s cô đ n v nủ ị ụ ượ ộ ồ ộ ự ơ ố thu c v kinh nghi m c a m i linh m c và v n là hoàn toàn bìnhộ ề ệ ủ ọ ụ ố th ng. Nh ng cũng có m t n i cô đ n nãy sinh b i đ lo i khóườ ư ộ ỗ ơ ở ủ ạ khăn và t đó l i d n đ n nh ng v n đ khác. Trong chi uừ ạ ẫ ế ữ ấ ề ề h ng y, “s tham gia tích c c vào linh m c đoàn giáo ph n,ướ ấ ự ự ụ ậ nh ng ti p xúc th ng đ u v i giám m c và v i các linh m cữ ế ườ ề ớ ụ ớ ụ khác, s c ng tác h t ng, đ i s ng chung ho c huynh đ gi aự ộ ỗ ươ ờ ố ặ ệ ữ các linh m c v i nhau, cũng nh tình b n và nh ng m i quan hụ ớ ư ạ ữ ố ệ chân tình v i nh ng ng i giáo dân tích c c d n thân trong cácớ ữ ườ ự ấ giáo x , đ u là nh ng ph ng th r t h u ích đ th ng v tứ ề ữ ươ ế ấ ữ ể ắ ượ

165

nh ng hi u qu c a n i cô đ n mà đôi khi linh m c ph i c mữ ệ ả ủ ỗ ơ ụ ả ả n m” (227).ếCô đ n không ch t o nên nh ng khó khăn ; cô đ n còn mang l iơ ỉ ạ ữ ơ ạ nh ng thu n l i cho đ i s ng linh m c. “M t khi đ c đón nh nữ ậ ợ ờ ố ụ ộ ượ ậ v i tinh th n t n hi n và tinh th n tra v n trong tình thân m tớ ầ ậ ế ầ ấ ậ v i Chúa Giêsu Kitô, cô đ n có th h tr cho vi c nguy n ng mớ ơ ể ỗ ợ ệ ệ ắ và vi c h c h i, cũng nh còn có th giúp cho s thánh hoá và sệ ọ ỏ ư ể ự ự tăng tri n con ng i” (228). Chúng ta đ ng quên r ng cô đ n,ể ườ ừ ằ ơ d i m t hình th c nào đó, là đi u c n thi t cho vi c đào t oướ ộ ứ ề ầ ế ệ ạ tr ng kỳ. Đ c Giêsu đã th ng tìm cách rút lui đ c u nguy nườ ứ ườ ể ầ ệ trong cô t ch (x. Mt 14,23). Kh năng ch u đ ng s cô đ n h u íchị ả ị ự ự ơ ữ là đi u ki n thi t y u cho vi c duy trì đ i s ng n i tâm. đây,ề ệ ế ế ệ ờ ố ộ Ở ph i hi u là m t s cô đ n làm n i l u trú cho Chúa Kitô hi nả ể ộ ự ơ ơ ư ệ di n, đ r i Chúa Kitô, trong ánh sáng c a Th n Khí, đ a chúng taệ ể ồ ủ ầ ư đ n ti p xúc v i Chúa Cha. Trong chi u h ng y, đi u c n thi tế ế ớ ề ướ ấ ề ầ ế là ph i t o thinh l ng và ph i tìm đ c nh ng n i ch n và nh ngả ạ ặ ả ượ ữ ơ ố ữ th i gian “hoang đ a” dành cho vi c đào t o tr ng kỳ v m t tríờ ị ệ ạ ườ ề ặ th c, thiêng liêng và m c v . Cũng trong chi u h ng y, có thứ ụ ụ ề ướ ấ ể qu quy t r ng h ai không bi t s ng n i cô đ n c a mình choả ế ằ ễ ế ố ỗ ơ ủ t t đ p thì cũng không có kh năng đ s ng m i hi p thông đíchố ẹ ả ể ố ố ệ th c và huynh đ .ự ệ75. Đi m nh m c a vi c đào t o tr ng kỳ là ể ắ ủ ệ ạ ườ phát huy n i linhơ m c ý th c v s tham gia c a mình vào s v c u đ c a Giáoụ ứ ề ự ủ ứ ụ ứ ộ ủ H iộ . Trong Giáo H i “s v ”, vi c đào t o tr ng kỳ dành choộ ứ ụ ệ ạ ườ linh m c ch ng nh ng là m t đi u ki n c n thi t, nh ng còn làụ ẳ ữ ộ ề ệ ầ ế ư m t ph ng th t t y u đ th ng xuyên kh i th m l i c mộ ươ ể ấ ế ể ườ ơ ắ ạ ả th c v s v và đ b o đ m cho s v đ c th c hi n m tứ ề ứ ụ ể ả ả ứ ụ ượ ự ệ ộ cách trung thành và qu ng đ i. Vi c đào t o nh th giúp linhả ạ ệ ạ ư ế m c nh n ra đ c t t c tính nghiêm tr ng c a m t s đòi bu cụ ậ ượ ấ ả ọ ủ ộ ự ộ cũng đ ng th i là m t ân s ng di u v i mà linh m c không thồ ờ ộ ủ ệ ờ ụ ể d ng d ng. Cũng nh thánh Phaolô, linh m c ph i có th nóiử ư ư ụ ả ể đ c r ng: “Đ i v i tôi, rao gi ng Tin M ng không ph i là m tượ ằ ố ớ ả ừ ả ộ t c hi u đ tôi l y làm vinh d ; đó là m t s kh n thi t đ cướ ệ ể ấ ự ộ ự ẩ ế ượ ký thác cho tôi. Vô phúc cho tôi n u tôi không rao gi ng Tinế ả M ng !” (1 Cr 9,16). Vi c đào t o y giúp cho linh m c cũng nh nừ ệ ạ ấ ụ ậ

166

ra đ c n i b c xúc trong nh ng th nh nguy n minh nhiên hayượ ỗ ứ ữ ỉ ệ không minh nhiên c a nh ng con ng i mà Thiên Chúa khôngủ ữ ườ ng i m i g i lãnh nh n n c u đ .ơ ờ ọ ậ ơ ứ ộCh nh vào m t vi c đào t o tr ng kỳ tho đáng, linh m c m iỉ ờ ộ ệ ạ ườ ả ụ ớ đ c nâng đ trong s trung thành thi t y u và d t khoát đ i v iượ ỡ ự ế ế ứ ố ớ th a tác v c a mình. Nh thánh Phaolô Tông Đ đã vi t: “T t cừ ụ ủ ư ồ ế ấ ả nh ng gì ng i ta đòi h i n i nh ng ng i qu n lý [các m uữ ườ ỏ ơ ữ ườ ả ầ nhi n c a Thiên Chúa], đó là nh n ra đ c h là ng i trungệ ủ ậ ượ ọ ườ thành” (1 Cr 4,2). D u cho nh ng khó khăn g p ph i có nh thẫ ữ ặ ả ư ế nào, ngay c trong nh ng hoàn c nh nghi t ngã nh t ho c trongả ữ ả ệ ấ ặ m t tr ng thái m i m t d dàng hi u đ c, linh m c v n ph iộ ạ ỏ ệ ễ ể ượ ụ ẫ ả trung thành v i t t c ngh l c mà mình s n có và ph i c nhớ ấ ả ị ự ẵ ả ứ ư th cho đ n tr n đ i. Ch ng t c a Phaolô ph i là m t g ngế ế ọ ờ ứ ừ ủ ả ộ ươ m u và là m t ngu n khích l cho m i linh m c, ngài đã vi t choẫ ộ ồ ệ ọ ụ ế các Kitô h u Corintô : “Chúng tôi không h nên c v p ph m choữ ở ề ớ ấ ạ m t ai v m t đi u gì, đ th a tác v c a chúng tôi kh i b đàmộ ề ộ ề ể ừ ụ ủ ỏ ị ti u. Ng c l i, trong m i s , chúng tôi ch ng t mình nh nh ngế ượ ạ ọ ự ứ ỏ ư ữ th a tác viên c a Thiên Chúa : nh m t lòng kiên v ng l n laoừ ủ ờ ộ ữ ớ trong gian nan, trong kh n khó, trong ho ng h t, trong roi v t,ố ả ố ọ trong tù ng c, trong bi n lo n, trong ki t l c, trong canh th c,ụ ế ạ ệ ự ứ trong chay kiêng ; nh m t lòng trong tr ng, m t trí thông hi u,ờ ộ ắ ộ ể m t đ c nh n n i, m t s d u dàng, m t th n khí thánh thi n,ộ ứ ẫ ạ ộ ự ị ộ ầ ệ m t đ c ái không gi b , l i nói chân th t, quy n năng c a Thiênộ ứ ả ộ ờ ậ ề ủ Chúa ; nh nh ng khí gi i công chính v a công v a th ; trongờ ữ ớ ừ ừ ủ vinh d và ô nh c, trong ti ng x u và ti ng t t ; b coi nh đ tríự ụ ế ấ ế ố ị ư ồ trá nh ng l i chân th t ; b coi nh đ vô danh nh ng l i n i ti ngư ạ ậ ị ư ồ ư ạ ổ ế ; nh nh ng ng i gi y ch t, nh ng này chúng tôi v n s ng ; như ữ ườ ẫ ế ư ẫ ố ư nh ng k b tr ng ph t, nh ng l i không b x t ; nh nh ngữ ẻ ị ừ ạ ư ạ ị ử ử ư ữ ng i phi n mu n, nh ng chúng tôi l i luôn vui s ng ; nhườ ề ộ ư ạ ướ ư nh ng k nghèo nàn, nh ng chúng tôi l i làm cho bi t bao ng iữ ẻ ư ạ ế ườ nên giàu có ; nh nh ng ng i b n cùng, nh ng chúng tôi l i sư ữ ườ ầ ư ạ ở h u m i s ” (2 Cr 6,3-10).ữ ọ ựCho m i l a tu i và trong m i đi u ki n sinh s ng.ọ ứ ổ ọ ề ệ ố76. Vi c đào t o tr ng kỳ, chính b i vì nó là tr ng kỳ, ph iệ ạ ườ ở ườ ả luôn luôn không thi u v ng trong đ i s ng các linh m c, vào m iế ắ ờ ố ụ ọ

167

l a tu i và trong m i đi u ki n sinh s ng, b t k m c đ tráchứ ổ ọ ề ệ ố ấ ể ứ ộ nhi m trong Giáo H i. Dĩ nhiên, đ ng th i, c n ph i chú tr ngệ ộ ồ ờ ầ ả ọ đ n nh ng kh năng và nh ng đ c tính t ng ng v i s khácế ữ ả ữ ặ ươ ứ ớ ự bi t tu i tác, các đi u ki n sinh s ng và các ch c v đ m nhi m.ệ ổ ề ệ ố ứ ụ ả ệĐào t o tr ng kỳ tr c h t là m t b n ph n đ i v i các ạ ườ ướ ế ộ ổ ậ ố ớ linh m c trụ ẻ. V i nh ng cu c g p g theo h n kỳ th ng đ u x ngớ ữ ộ ặ ỡ ạ ườ ề ứ h p và theo m t ch ng trình đ c s p x p có h th ng nh mợ ộ ươ ượ ắ ế ệ ố ằ n i dài nh ng gì là nghiêm minh và v ng ch c trong n n đào t oố ữ ữ ắ ề ạ đã lãnh nh n ch ng vi n, vi c đào t o tr ng kỳ d n dàậ ở ủ ệ ệ ạ ườ ầ h ng d n các linh m c tr hi u và s ng ngu n phong phú c aướ ẫ ụ ẻ ể ố ồ ủ “h ng ân” Thiên Chúa, c a ch c linh m c. Vi c đào t o này cũngồ ủ ứ ụ ệ ạ giúp h bày t nh ng kh năng thích ng v i th a tác v , cùngọ ở ữ ả ứ ớ ừ ụ v i các linh m c khác, b ng m t s hoà nh p ngày càng thâm tínớ ụ ằ ộ ự ậ và có trách nhi m h n vào linh m c đoàn và b i đó vào m i hi pệ ơ ụ ở ố ệ thông và tinh th n đ ng trách nhi m v i t t c các anh em đ ngầ ồ ệ ớ ấ ả ồ s c a mình.ự ủV a m i ra tr ng kh i ch ng vi n mà đã ph i đ ng đ u v iừ ớ ườ ỏ ủ ệ ả ươ ầ ớ nh ng gi kh c h c h i và g p g m i n a, ng i linh m c trữ ờ ắ ọ ỏ ặ ỡ ớ ữ ườ ụ ẻ d c m th y “ngán”, và đi u này có th hi u đ c. Th nh ng,ễ ả ấ ề ể ể ượ ế ư c n ph i lo i tr quan ni m hoàn toàn sai l c và nguy h i choầ ả ạ ừ ệ ạ ạ r ng vi c đào t o linh m c đã ch m d t khi r i b ch ng vi n.ằ ệ ạ ụ ấ ứ ờ ỏ ủ ệKhi cùng tham gia vào nh ng bu i g p g đ đ c đào t oữ ổ ặ ỡ ể ượ ạ tr òng kỳ, các linh m c tr sẽ t o cho nhau m t s n ng t a hư ụ ẻ ạ ộ ự ươ ự ỗ t ng b ng vi c chia s kinh nghi m và suy t v ph ng cáchươ ằ ệ ẻ ệ ư ề ươ di n đ t lý t ng linh m c m t cách c th , nh h đã luy n t pễ ạ ưở ụ ộ ụ ể ư ọ ệ ậ trong nh ng năm tháng ch ng vi n. Đ ng th i, vi c h tích c cữ ở ủ ệ ồ ờ ệ ọ ự tham gia vào nh ng bu i g p g c a linh m c đoàn v i m c đíchữ ổ ặ ỡ ủ ụ ớ ụ đào t o sẽ có th là g ng sáng và là ngu n khích l cho nh ngạ ể ươ ồ ệ ữ linh m c khác l n tu i h n. Th t v y, h sẽ nh đó mà ch ng tụ ớ ổ ơ ậ ậ ọ ờ ứ ỏ tình yêu c a mình đ i v i toàn th linh m c đoàn và ch ng tủ ố ớ ể ụ ứ ỏ ni m hăng say c a mình trong vi c đáp ng nhu c u c a Giáoề ủ ệ ứ ầ ủ H i đ a ph ng là nhu c u ph i có nh ng linh m c đ c đào t oộ ị ươ ầ ả ữ ụ ượ ạ h n hoi.ẳ

168

Đ sát cánh v i các linh m c tr trong giai đo n đ u tiên h t s cể ớ ụ ẻ ạ ầ ế ứ t nh c a đ i s ng linh m c và c a th a tác v , đi u phù h pế ị ủ ờ ố ụ ủ ừ ụ ề ợ h n bao gi h t, n u không nói là t i c n thi t cho ngày hômơ ờ ế ế ố ư ầ ế nay, đó là ph i t o l p m t ả ạ ậ ộ c c u nâng đ đ c bi tơ ấ ỡ ặ ệ v i nh ng cớ ữ ố v n và nh ng giáo s thích ng. đó, các linh m c tr sẽ tìmấ ữ ư ứ Ở ụ ẻ g p, d i m t th th c có c c u và có chuy n ti p, m t ngu nặ ướ ộ ể ứ ơ ấ ể ế ộ ồ n ng t a c n thi t đ b t đ u công vi c ph c v c a mình.ươ ự ầ ế ể ắ ầ ệ ụ ụ ủ Trong nh ng bu i g p g đ u đ n t ng đ i lâu gi và th ngữ ổ ặ ỡ ề ặ ươ ố ờ ườ xuyên, có khi v i khuôn kh đ i s ng c ng đoàn và cùng v iớ ổ ờ ố ộ ở ớ nhau, c n ph i t o cho các linh m c tr có đ c nh ng th iầ ả ạ ụ ẻ ượ ữ ờ kh c quí giá dành cho vi c ngh ng i, c u ngy n, suy t , trao đ iắ ệ ỉ ơ ầ ệ ư ổ huynh đ . H sẽ nh đó mà b o đ m cho mình, ngay t bu iệ ọ ờ ả ả ừ ổ đ u, có đ c s quán bình theo tinh th n Tin M ng trong đ iầ ượ ự ầ ừ ờ s ng linh m c. N u các Giáo H i đ a ph ng không th t mìnhố ụ ế ộ ị ươ ể ự ph c v cho các linh m c tr trong lĩnh v c này, đi u x ng h pụ ụ ụ ẻ ự ề ứ ợ là các Giáo H i lân c n ph i hi p nh t l i v i nhau đ cùng nhauộ ậ ả ệ ấ ạ ớ ể rút ra nh ng tài nguyên c n thi t và so n th o nh ng ch ngữ ầ ế ạ ả ữ ươ trình thích đáng.

77. Đ i ố v i nh ng linh m c thu c l a tu i trung bìnhớ ữ ụ ộ ứ ổ , vi c đàoệ t o tr ng kỳ cũng là m t b n ph n. Th t ra, h có th vì chínhạ ườ ộ ổ ậ ậ ọ ể lý do tu i tác mà r i vào vô s nh ng li u lĩnh, ch ng h n m tổ ơ ố ữ ề ẳ ạ ộ ch tr ng ho t đ ng thái quá ho c m t ủ ươ ạ ộ ặ ộ thái đ ù lìộ trong vi cệ thi hành th a tác v . Ho c còn có th đó là m i cám d quá tin ừ ụ ặ ể ố ỗ ở s c mình đ n n i cho r ng t nay kinh nghi m mà cá nhân mìnhứ ế ỗ ằ ừ ệ đã c m nh n không còn c n ph i so đ v i b t c đi u gì ho cả ậ ầ ả ọ ớ ấ ứ ề ặ b t c ai. Đi u th ng x y ra đó là, trong nh ng tr ng h p nhấ ứ ề ườ ả ữ ườ ợ ư th , linh m c ph i ch u đ ng m t n i chán ch ng nguy h iế ụ ả ị ự ộ ỗ ườ ạ trong lòng, d u hi u c a m t tình tr ng v tan o m ng mà linhấ ệ ủ ộ ạ ỡ ả ộ m c ph i cam ch u khi đ ng đ u v i nh ng khó khăn và th tụ ả ị ươ ầ ớ ữ ấ b i. Vi c đào t o tr ng kỳ cung c p gi i pháp cho tình tr ngạ ệ ạ ườ ấ ả ạ này : không ng ng duy t xét th quân bình b n thân cũng nhừ ệ ế ả ư ho t đ ng c a mình, th ng xuyên đi u nghiên nh ng d ng l cạ ộ ủ ườ ề ữ ộ ự thúc đ y và nh ng ph ng th cho s v c a mình. Nh đó, linhẩ ữ ươ ế ứ ụ ủ ờ m c sẽ duy trì đ c m t tinh th n th c t nh và s n sang đáp ngụ ượ ộ ầ ứ ỉ ẵ ứ đ i v i nh ng th nh nguy n c u đ m i ngày m t m i m màố ớ ữ ỉ ệ ứ ộ ỗ ộ ớ ẻ r t nhi u ng i giãi bày cho linh m c, “ng i c a Thiên Chúa”.ấ ề ườ ụ ườ ủ

169

Vi c đào t o tr ng kỳ cũng ph i đ t ệ ạ ườ ả ạ th u các linh m c cao niênấ ụ , th ng đ c g i là ườ ượ ọ niên tr ng, ưở các v này chi m m t kh iị ế ộ ố l ng đông đ o nh t trong linh m c đoàn n i m t s Giáo H i.ượ ả ấ ụ ơ ộ ố ộ Linh m c đoàn ph i ch ng t lòng bi t n c a mình đ i v i cácụ ả ứ ỏ ế ơ ủ ố ớ ngài v công vi c ph c v trung thành mà các ngài đã chu toànề ệ ụ ụ cho Đ c Kitô và cho Giáo H i, và ph i s ng tình liên đ i v i cácứ ộ ả ố ớ ớ ngài b ng cách chú tr ng t i thân ph n c a các ngài. Đ i v i cácằ ọ ớ ậ ủ ố ớ linh m c này, vi c đào t o tr ng kỳ sẽ không ph i là v n đụ ệ ạ ườ ả ấ ề h c h i, th o lu n và c p nh t văn hoá cho b ng m t s c ng cọ ỏ ả ậ ậ ậ ằ ộ ự ủ ố thanh th n và an hoà v vai trò mà các ngài v n đ c m i g iả ề ẫ ượ ờ ọ đóng góp trong linh m c đoàn. Vai trò y sẽ đ c xác đ nh ch ngụ ấ ượ ị ẳ nh ng nh vi c theo đu i th a tác v m c t , có khi d i nh ngữ ờ ệ ổ ừ ụ ụ ử ướ ữ hình th c khác, nh ng còn nh kh năng mà kinh nghi m s ngứ ư ờ ả ệ ố và kinh nghi m làm vi c tông đ mang l i cho các ngài, đó làệ ệ ồ ạ chính các ngài tr thành nh ng v th y và nh ng nhà đào t o c aở ữ ị ầ ữ ạ ủ các linh m c khác.ụC nh ng linh m c, vì m t m i hay bênh t t, đang ph i s ngả ữ ụ ệ ỏ ậ ả ố trong m t ộ tình tr ng y u nh c v th lý ho c rã r i v tinhạ ế ượ ề ế ặ ờ ề th nầ , cũng có th đ c vi c đào t o tr ng kỳ tr giúp. Nh vi cể ượ ệ ạ ườ ợ ờ ệ đào t o này, h đ c khuy n khích ti p t c ph c v Giáo H iạ ọ ượ ế ế ụ ụ ụ ộ m t cách thanh th n và can tr ng, không t cô l p mình kh iộ ả ườ ự ậ ỏ c ng đoàn hay kh i linh m c đoàn, gi n l c ho t đ ng bênộ ỏ ụ ả ượ ạ ộ ngoài đ hi n mình cho nh ng sinh ho t thu c t ng quan m cể ế ữ ạ ộ ươ ụ v và tu đ c b n thân nh đó có th b o v lẽ s ng và ni m vuiụ ứ ả ờ ể ả ệ ố ề trong ch c linh m c. Cách riêng, vi c đào t o tr ng kỳ sẽ giúpứ ụ ệ ạ ườ h gi cho ni m xác tín mà chính h đã ghi t c n i các tín h uọ ữ ề ọ ạ ơ ữ đ c s ng đ ng, r ng h luôn mãi là nh ng thành ph n tích c cượ ố ộ ằ ọ ữ ầ ự trong vi c xây d ng Giáo H i, đ c bi t nh vào s c m nh do hệ ự ộ ặ ệ ờ ứ ạ ọ k t hi p v i Đ c Giêsu Kitô ch u đau kh và do bi t bao anh chế ệ ớ ứ ị ỏ ế ị em khác trong Giáo H i đang thông ph n vào cu c kh n n c aộ ầ ộ ổ ạ ủ Chúa. Cùng v i nh ng ng i y, h l p l i b ng cu c s ng kinhớ ữ ườ ấ ọ ặ ạ ằ ộ ố nghi m c a thánh Phaolô nh ngài đã nói : “Tôi tìm g p ni m vuiệ ủ ư ặ ề trong nh ng đau kh mà tôi ph i ch u vì anh em, và tôi bữ ổ ả ị ổ khuy t n i thân xác tôi nh ng gì còn thi u trong nh ng thế ơ ữ ế ữ ử thách Đ c Kitô đã ch u vì Thân Th Ngài, t c là Giáo H i” (C1ứ ị ể ứ ộ 1,24) (229).

170

Nh ng ng i ch u trách nhi m v vi c đào t o tr ng kỳ.ữ ườ ị ệ ề ệ ạ ườ78. Nh ng đi u ki n hi n đ i c a th a tác v linh m c, th ngữ ề ệ ệ ạ ủ ừ ụ ụ ườ th ng và nhi u n i, không t o d dàng cho m t cu c d nườ ở ề ơ ạ ễ ộ ộ ấ thân nghiêm minh vào vi c đào t o tr ng kỳ. S gia tăng nh ngệ ạ ườ ự ữ tr ng trách và nh ng công vi c ph c v ph i đ m nh n, s ph cọ ữ ệ ụ ụ ả ả ậ ự ứ t p c a đ i s ng nhân linh nói chung và c a các c ng đoàn Kitôạ ủ ờ ố ủ ộ h u nói riêng, ch tr ng duy ho t đ ng và tình tr ng ki t quữ ủ ươ ạ ộ ạ ệ ệ v n đang đánh d u nhi u môi tr ng trong xã h i ngày nay, t tố ấ ề ườ ộ ấ c nh ng y u t y th ng chi m m t th i gi c a linh m cả ữ ế ố ấ ườ ế ấ ờ ờ ủ ụ cũng nh năng l c c n thi t đ linh m c “chăm lo cho chínhư ự ầ ế ể ụ mình” (x. 1 Tm 4,16).

Vì th m i ng i c n ph i tăng thêm ph n trách nhi m đ thăngế ọ ườ ầ ả ầ ệ ể v t nh ng khó khăn y và đ nh n ra n i nh ng khó khăn yượ ữ ấ ể ậ ơ ữ ấ s thách đ ph i so n th o và th c hi n m t cu c đào t oự ố ả ạ ả ự ệ ộ ộ ạ tr ng kỳ h u đáp ng tho đáng h ng ân cao c c a Thiênườ ầ ứ ả ồ ả ủ Chúa cùng nh ng th nh nguy n và đòi bu c h tr ng c a th iữ ỉ ệ ộ ệ ọ ủ ờ đ i chúng ta.ạNh ng ng i ch u trách nhi m v vi c đào t o tr ng kỳ ph iữ ườ ị ệ ề ệ ạ ườ ả thu c v Giáo H i “hi p thông”. Nh v y, chính là ộ ề ộ ệ ư ậ toàn th Giáoể H i đ a ph ngộ ị ươ , d i s d n d t c a giám m c, có trách nhi mướ ự ẫ ắ ủ ụ ệ thôi thúc và thi t l p nh ng th lo i d bi t cho vi c đào t oế ậ ữ ể ạ ị ệ ệ ạ tr ng kỳ c a các linh m c. B i vì các linh m c không ph i làmườ ủ ụ ở ụ ả linh m c cho chính mình, nh ng là cho Dân Chúa. B i đó, trongụ ư ở khi b o đ m cho các linh m c có đ c s tr ng thành v m tả ả ụ ượ ự ưở ề ặ nhân b n, thiêng liêng, trí th c và m c v , vi c đào t o tr ngả ứ ụ ụ ệ ạ ườ kỳ mang l i hi u qu là m t thi n ích mà ng i h ng dùngạ ệ ả ộ ệ ườ ưở chính là Dân Chúa. Ngoài ra, chính vi c th c hành m c v cũngệ ự ụ ụ d n t i m t s trao đ i h t ng, b n b và sai n , gi a đ c tinẫ ớ ộ ự ổ ỗ ươ ề ỉ ở ữ ứ c a các linh m c v i đ c tin c a các tín h u. Đ c đi u hành vàủ ụ ớ ứ ủ ữ ượ ề v n d ng m t cách khôn ngoan, ậ ụ ộ s chia s đ i s ng gi a linhự ẻ ờ ố ữ m c và c ng đoànụ ộ t o thành m t đóng góp c b n cho vi c đàoạ ộ ơ ả ệ t o tr ng kỳ. Đàng kác, s đóng góp y không ch gi n l c vàoạ ườ ự ấ ỉ ả ượ m t giai đo n h n ch ho c vào m t sáng ki n riêng l , nh ngộ ạ ạ ế ặ ộ ế ẻ ữ tr i dài su t th a tác v và đ i s ng linh m c.ả ố ừ ụ ờ ố ụ

171

Th t v y, kinh nghi m Kitô giáo c a nh ng ng i đ n s vàậ ậ ệ ủ ữ ườ ơ ơ khiêm nh ng, khí th thiêng liêng c a nh ng con ng i say mêượ ế ủ ữ ườ Thiên Chúa, đ c tin đ c th hi n m t cách can tr ng n iứ ượ ể ệ ộ ườ ơ nh ng Kitô h u d n thân vào các lo i trách nhi m xã h i và dânữ ữ ấ ạ ệ ộ s , t t c nh ng đi u y đ u đ c linh m c đón nh n và, trongự ấ ả ữ ề ấ ề ượ ụ ậ khi đem chi u d i vào đó ánh sáng c a công vi c ph c v linhế ọ ủ ệ ụ ụ m c, chính linh m c tìm đ c c a ăn thiêng liêng vô cùng quýụ ụ ượ ủ giá. C nh ng nghi ho c, nh ng kh ng ho ng và nh ng do dả ữ ặ ữ ủ ả ữ ự khi ph i đ i đ u v i nh ng hoàn c nh cá nhân hay xã h i thu cả ố ầ ớ ữ ả ộ ộ đ lo i, ho c còn ph i k đ n nh ng cám d t kh c hay tuy tủ ạ ặ ả ể ế ữ ỗ ừ ướ ệ v ng vào gi phút kh đau, b nh t t, k c n cái ch t, nói tóm l i,ọ ờ ổ ệ ậ ề ậ ế ạ t t c nh ng khó khăn mà con ng i g p ph i trên con đ ngấ ả ữ ườ ặ ả ườ đ c tin đ u đ c linh mc c m nh n b ng cu c s ng. Linh m cứ ề ượ ụ ả ậ ằ ộ ố ụ chia s nh ng khó khăn y nh m t ng i anh em và ch u đ ngẻ ữ ấ ư ộ ườ ị ự m t cách chân thành trong tâm h n mình. Khi đi tìm nh ng gi iộ ồ ữ ả đáp cho ng i khác, linh m c không ng ng đ c đ a d n đườ ụ ừ ượ ư ẫ ể tr c h t tìm đ c gi i đáp cho chính mình.ướ ế ượ ảNh th , toàn th Dân Chúa, trong h t m i thành ph n, có th vàư ế ể ế ọ ầ ể c n ph i mang l i m t s tr giúp quí báu cho vi c đào t o tr ngầ ả ạ ộ ự ợ ệ ạ ườ kỳ c a các linh m c. Trong chi u h ng y, h ph i đ cho các linhủ ụ ề ướ ấ ọ ả ể m c có th i gi h c h i và c u nguy n, ch yêu c u n i các linhụ ờ ờ ọ ỏ ầ ệ ỉ ầ ơ m c nh ng gì liên quan đ n m c đích c a vi c các ngài đ c Đ cụ ữ ế ụ ủ ệ ượ ứ Kitô u thác ch không yêu c u nh ng đi u gì khác, sau h t c ngỷ ớ ầ ữ ề ế ộ tác v i các ngài trong nh ng lãnh v c khác nhau c a s v m c tớ ữ ự ủ ứ ụ ụ ử b ng m t s chú tâm đ c bi t đ i v i nh ng gì qui h ng v sằ ộ ự ặ ệ ố ớ ữ ướ ề ự thăng ti n con ng i và v vi c ph c v trong đ c ái. H ph i duyế ườ ề ệ ụ ụ ứ ọ ả trì v i các linh m c nh ng cu c ti p xúc n ng nhi t và huynh đ vàớ ụ ữ ộ ế ồ ệ ệ ph i kh i d y n i các ngài ni m ý th c r ng trách nhi m c a cácả ơ ậ ơ ề ứ ằ ệ ủ ngài không ph i là “cai qu n đ c tin” nh ng đúng h n là “góp ph nả ả ứ ư ơ ầ t o ni m vui” cho t t c các tín h u (x. 2 Cr 1,24).ạ ề ấ ả ữTrách nhi m c a Giáo H i đ a ph ng nh v a đ c trình bàyệ ủ ộ ị ươ ư ừ ượ trong công vi c đào t o các linh m c ph i đ c v n d ng m tệ ạ ụ ả ượ ậ ụ ộ cách c th và đ c lo i tuỳ theo nh ng thành ph n khác nhauụ ể ặ ạ ữ ầ làm thành Giáo H i y, kh i đ u b ng chính linh m c.ộ ấ ở ầ ằ ụ

172

79. Hi u theo m t nghĩa nào đó, ể ộ t ng linh m c m t ph i là ng iừ ụ ộ ả ườ đ u tiên ch u trách nhi m v vi c đào t o tr ng kỳ c a mìnhầ ị ệ ề ệ ạ ườ ủ trong Giáo H iộ . B n ph n trung thành v i ân hu c a Thiên Chúaổ ậ ớ ệ ủ và v i s năng đ ng c a vi c hoán c i th ng nh t phát xu t tớ ụ ộ ủ ệ ả ườ ậ ấ ừ chính ân hu , nh đ c bén r trong bí tích Truy n Ch c Thánh,ệ ư ượ ễ ề ứ là b n ph n mà trong th c t m i m t linh m c ph i t mìnhổ ậ ự ế ỗ ộ ụ ả ự gánh mang. Các qui t c ho c các tiêu chu n c a quy n bính Giáoắ ặ ẩ ủ ề H i v v n đ này, cũng nh g ng sáng c a các linh m c khácộ ề ấ ề ư ươ ủ ụ không đ đ làm cho vi c đào t o tr ng kỳ có s c lôi cu n, n uủ ể ệ ạ ườ ứ ố ế nh m i m t linh m c không t mình xác tín v s kh n thi t c aư ỗ ộ ụ ự ề ự ẩ ế ủ vi c đào t o y và không t quy t đ nh đ đ cao giá tr c aệ ạ ấ ự ế ị ể ề ị ủ nh ng c h i, nh ng th i gi và nh ng ph ng th c dành choữ ơ ộ ữ ờ ờ ữ ươ ứ vi c đào t o y. Đào t o tr ng kỳ b o t n s “t i tr ” cho tinhệ ạ ấ ạ ườ ả ồ ự ươ ẻ th n, đi u mà không m t ai có th áp đ t t bên ngoài nh ng m iầ ề ộ ể ặ ừ ư ỗ ng i ph i không ng ng kín múc n i chính mình. Ch ng i nàoườ ả ừ ơ ỉ ườ luôn nuôi s ng khát v ng h c t p và l n lên. ng i đó m i cóố ọ ọ ậ ớ ườ ớ đ c s “t i tr ” y.ượ ự ươ ẻ ấTrách nhi m c a ệ ủ giám m cụ và, cùng v i ngài, c a ớ ủ linh m c đoànụ là c n b n. Trách nhi m c a giám m c đ t n n t ng trên s ki nơ ả ệ ủ ụ ặ ề ả ự ệ các linh m c lãnh nh n ch c linh m c v t n i ngài và cùng chiaụ ậ ứ ụ ụ ừ ơ s v i ngài m i quan tâm m c v đ i v i toàn th Dân Chúa. Ngàiẻ ớ ố ụ ụ ố ớ ể ch u trách nhi m v m t n n đào t o tr ng kỳ nh m giúp cácị ệ ề ộ ề ạ ườ ằ linh m c bi t qu ng đ i trong vi c trung thành v i ân hu vàụ ế ả ạ ệ ớ ệ th a tác v mình đã lãnh nh n, nh lòng mong c và đ ng th iừ ụ ậ ư ướ ồ ờ “quy n l i” c a Dân Thiên Chúa : có linh m c. Trách nhi m yề ợ ủ ụ ệ ấ d n giám m c t i ch , cùng v i linh m c đoàn, thi t l p và tẫ ụ ớ ỗ ớ ụ ế ậ ổ ch c m t ch ng trình đào t o tr ng kỳ, không coi đó là m tứ ộ ươ ạ ườ ộ vi c làm tuỳ ti n, ch ng m c nh ng là m t d án đ c so n th oệ ệ ừ ự ư ộ ự ượ ạ ả kỹ l ng và đ c ti n hành qua t ng giai đo n theo nh ngưỡ ượ ế ừ ạ ữ ph ng th c nh t đ nh. Giám m c ph i thi hành trách nhi m c aươ ứ ấ ị ụ ả ệ ủ mình, ch ng nh ng b ng cách b o đ m cho các linh m c d iẳ ữ ằ ả ả ụ ướ quy n mình có đ c n i ch n và th i gian dành riêng cho vi cề ượ ơ ố ờ ệ đào t o tr ng kỳ, nh ng còn b ng cách chính mình hi n di n ạ ườ ư ằ ệ ệ ở đó và cùng tham gia m t cách thâm tín và n ng nhi t. Trong nhi uộ ồ ệ ề tr ng h p, đi u thích đáng và th m chí c n thi t là các giámườ ợ ề ậ ầ ế m c thu c nh ng giáo ph n k c n nhau hay thu c cùng m tụ ộ ữ ậ ề ậ ộ ộ

173

mi n tông đ c n ph i ăn ý v i nhau và k t hi p nh ng n l cề ồ ầ ả ớ ế ệ ữ ỗ ự c a mình l i v i nhau đ có th đ a ra nh ng đ ngh t t đ pủ ạ ớ ể ể ư ữ ề ị ố ẹ h n, th c s b ích cho vi c đào t o tr ng kỳ, ch ng h n nh ngơ ự ự ổ ệ ạ ườ ẳ ạ ữ khoá tu nghi p Thánh Kinh, th n h c và m c v , nh ng tu n lệ ầ ọ ụ ụ ữ ầ ễ s ng c ng đoàn, nh ng bu i thuy t trình theo chu kỳ, nh ng th iố ộ ữ ổ ế ữ ờ gian dành cho vi c suy t và đánh giá ph ng h ng m c v c aệ ư ươ ướ ụ ụ ủ linh m c đoàn và c a c ng đoàn Giáo H i.ụ ủ ộ ộGiám m c ph i thi hành trách nhi m c a mình b ng cách cũng yêuụ ả ệ ủ ằ c u s đóng góp có th có t phía các phân khoá và các h c viênầ ự ể ừ ọ th n h c và m c v , các ch ng viên các c quan hi p h i – g m cóầ ọ ụ ụ ủ ơ ệ ộ ồ linh m c, tu sĩ, giáo dân – d n thân cho vi c đào t o linh m c.ụ ấ ệ ạ ụTrong Giáo H i đ a ph ng, m t v th quan tr ng đ c dành choộ ị ươ ộ ị ế ọ ượ các gia đình. V i t cách là “Giáo H i t i gia”, các gia đình th c ra làớ ư ộ ạ ự đi m quy chi u c th cho đ i s ng c a các c ng đoàn Giáo H iể ế ụ ể ờ ố ủ ộ ộ đ c các linh m c thôi thúc và h ng d n. Cách riêng, c n ph i ghiượ ụ ướ ẫ ầ ả chú vai trò c a chính gia đình linh m c. Cùng hi p thông ý h ngủ ụ ệ ướ v i linh m c, gia đình có th mang l i cho s v c a linh m c m tớ ụ ể ạ ứ ụ ủ ụ ộ s đóng góp đ c đáo và quí giá. Gia đình là cái nôi c a n g i mà giaự ộ ủ ơ ọ đình đã che ch và nâng đ b ng m t ngu n c y d a thi t y u đở ỡ ằ ộ ồ ậ ự ế ế ể cho n g i y đ c l n lên và đ c phát tri n. Nh đã s n sangơ ọ ấ ượ ớ ượ ể ư ẵ th c hi n k ho ch c a Chúa Quan Phòng nh m làm n y m m nự ệ ế ạ ủ ằ ả ầ ơ g i theo ý Ngài, gia đình c a linh m c, ngu n tr l c thi t y u choọ ủ ụ ồ ợ ự ế ế linh m c đ c l n lên và phát tri n, v n ph i luôn mãi là ch ngụ ượ ớ ể ẫ ả ứ nhân trung thành, v a h t m c tôn tr ng m t ng i con đã ch pừ ế ứ ọ ộ ườ ấ nh n hi n thân cho Thiên Chúa và đ ng lo i, v a khuy n khích linhậ ế ồ ạ ừ ế m c trong s v , cùng chia sẽ s v v i linh m c và cùng g n gũiụ ứ ụ ứ ụ ớ ụ ầ v i linh m c m t cách t n tu và th n tr ng.ớ ụ ộ ậ ỵ ậ ọTh i gi , hình th c và ph ng th dành cho vi c đào t oờ ờ ứ ươ ế ệ ạ tr ng kỳ.ườ80. N u nh m i gi kh c đ u là “th i gian thu n ti n” (x 2 Crế ư ọ ờ ắ ề ờ ậ ệ 6,2) đ Chúa Thánh Th n h ng d n cho linh m c l n lên trongể ầ ướ ẫ ụ ớ kinh nghi m, trong vi c h c h i và trong ý th c v nh ng tráchệ ệ ọ ỏ ứ ề ữ nhi m m c v c a mình, thì d u v y v n có nh ng gi kh cệ ụ ụ ủ ầ ậ ẫ ữ ờ ắ

174

“bi t đãi”, ngay c đó là nh ng gi kh c thông th ng và đãệ ả ữ ờ ắ ườ đ c tiên li u tr c.ượ ệ ướ

đây, tr c h t c n ph i nh c t i Ở ướ ế ầ ả ắ ớ nh ng bu i g p g gi a giámữ ổ ặ ỡ ữ m c v i linh m c đoànụ ớ ụ , ho c có tính cách ph ng v ( cách riêngặ ụ ụ cu c đ ng t Thánh L làm phép D u ngày th Nam Tu n Thánhộ ồ ế ễ ầ ứ ầ ) ho c có tính cách m c v và văn hoá nh m trao đ i nh n đ nhặ ụ ụ ằ ổ ậ ị v sinh ho t m c v ho c nh m h c h i m t s v n đ th nề ạ ụ ụ ặ ầ ọ ỏ ộ ố ấ ề ầ h c đã đ c n đ nh.ọ ượ ấ ịCũng có nh ng bu i g p g thiêng liêng gi a các linh m cữ ổ ặ ỡ ữ ụ , như nh ng cu c c m phòng, nh ng ngày tĩnh tâm và tu đ c, v.v.. Đóữ ộ ấ ữ ứ là nh ng c h i đ tăng tr ng v m t thiêng liêng và m c v ,ữ ơ ộ ể ưở ề ặ ụ ụ đ c u nguy n l ng đ ng h n và lâu gi h n, đ quay v v iể ầ ệ ắ ọ ơ ờ ơ ể ề ớ nh ng c i r c a con ng i linh m c, đ hâm nóng l i nh ngữ ộ ễ ủ ườ ụ ể ạ ữ đ ng l c kh i ngu n cho s trung thành và cho khí th m c v .ộ ự ơ ồ ự ế ụ ụNh ng bu i g p g đ h c h i và suy t chung v i nhauữ ổ ặ ỡ ể ọ ỏ ư ớ cũng mang t m m c quan tr ng. Chúng d li u đ tránh tình tr ngầ ứ ọ ự ệ ể ạ nghèo nàn v văn hoá và tình tr ng chai c ng v nh ng l pề ạ ứ ề ữ ậ tr ng d dãi trong lãnh v c m c v , là h u qu c a s l iườ ễ ự ụ ụ ậ ả ủ ự ườ bi ng trí th c. Chúng b o đ m cho có đ c m t t ng h p dàyế ứ ả ả ượ ộ ổ ợ công suy nghĩ h n v nh ng y u t đa t p trong đ i s ng thiêngơ ề ữ ế ố ạ ờ ố liêng, văn hoá và tông đ : chúng m r ng trí óc và con tim h nồ ở ộ ơ tr c nh ng thách đ m i c a l ch s và tr c nh ng ti ng g iướ ữ ố ớ ủ ị ử ướ ữ ế ọ m i mà Chúa Thánh Th n gióng lên cho Giáo H i.ờ ầ ộ81. R t nhi u ki u c ng tác và ph ng th có th giúp ích đấ ề ể ộ ươ ế ể ể cho vi c đào t o tr ng kỳ tr nên m t kinh nghi m s ng t tệ ạ ườ ở ộ ệ ố ố đ p h n cho các linh m c. Trong s nh ng ki u c ng tác vàẹ ơ ụ ố ữ ể ộ ph ng th y, có th nh c t i ươ ế ấ ể ắ ớ nh ng hình th c s ng chungữ ứ ố gi aữ các linh m c v i nhau, là nh ng hình th c v n th ng có trongụ ớ ữ ứ ẫ ườ l ch s Giáo H i, v i nh ng th lo i và c ng khác bi t nhau.ị ử ộ ớ ữ ể ạ ườ ệ “Ngày nay, không th không yêu c u cho có nh ng hình th c y,ể ầ ữ ứ ấ nh t là gi a nh ng linh m c s ng và d n thân m c v trongấ ữ ữ ụ ố ấ ụ ụ cùng m t n i. Đ i s ng chung c a hàng giáo sĩ nh th , h u íchộ ơ ờ ố ủ ư ế ữ cho đ i s ng và ho t đ ng m c v , t o cho m i ng i, c linhờ ố ạ ộ ụ ụ ạ ọ ườ ả

175

m c và giáo dân, m t g ng m u chói sáng v đ c ái và hi pụ ộ ươ ẫ ề ứ ệ nh t” (230).ấM t hình th c t ng tr khác có th đ c cung ng do ộ ứ ươ ọ ể ượ ứ các hi pệ h i linh m cộ ụ , nh t là các tu h i đ i linh m c v i tính ch t tr cấ ộ ờ ụ ớ ấ ự thu c giáo ph n nh đó các linh m c k t hi p ch c chẽ h n v iộ ậ ờ ụ ế ệ ặ ơ ớ giám m c. Các tu h i y quy đ nh “m t b c s ng toàn hi n trongụ ộ ấ ị ộ ậ ố ế đó, nh nh ng l i kh n và nh ng m i dây ràng bu c linh thánhờ ữ ờ ấ ữ ố ộ khác, các linh m c cam k t th c hành nh ng l i khuyên Phúc Âmụ ế ự ữ ờ trong đ i s ng mình” (231). T t c m i hình th c “huynh đ linhờ ố ấ ả ọ ứ ệ m c” đ c Giáo H i công nh n đ u h u ích cho đ i s ng thiêngụ ượ ộ ậ ề ữ ờ ố liêng cũng nh cho đ i s ng tông đ và m c v .ư ờ ố ồ ụ ụTh c hành vi c ự ệ linh h ngướ cũng đóng góp r t nhi u cho vi c đàoấ ề ệ t o tr ng kỳ c a các linh m c. Đây là m t ph ng th c đi nạ ườ ủ ụ ộ ươ ế ổ ể v n luôn gi mãi đ c giá tr , ch ng nh ng nh m t o n n t ngẫ ữ ượ ị ẳ ữ ằ ạ ề ả v ng ch c cho vi c đào t o thiêng liêng, nh ng còn giúp c võ vàữ ắ ệ ạ ư ố nâng đ cho s trung thành và lòng qu ng đ i b n b trong vi cỡ ự ả ạ ề ỉ ệ thi hành th a tác v linh m c. Nh Đ c Phaolô VI đã vi t tr cừ ụ ụ ư ứ ế ướ khi lên Giáo hoàng, “vi c linh h ng đóng m t nhi m v r t caoệ ướ ộ ệ ụ ấ đ p và có th nói thi t y u đ i v i n n giáo d c luân lý và thiêngẹ ể ế ế ố ớ ề ụ liêng dành cho gi i tr , nh ng con ng i mong c tìm hi u vàớ ẻ ữ ườ ướ ể theo đu i n g i c a mình m t cách h t m c chân tình, khôngổ ơ ọ ủ ộ ế ự phân bi t n g i lo i nào. Vi c linh h ng gi mãi t m quanệ ơ ọ ạ ệ ướ ữ ầ tr ng ích l i cho m i l a tu i và m i cu c đ i, m i lúc chúng taọ ợ ọ ứ ổ ọ ộ ờ ỗ đ n v i nh ng soi d n và lòng bác ái c a m t v c v n đ o đ cế ớ ữ ẫ ủ ộ ị ố ấ ạ ứ và khôn ngoan, đ r i c u xin s ki m nghi m đ ng ngay l iể ồ ầ ự ể ệ ườ ố th ng c a chúng ta, cũng nh s s i m chúng ta trong vi cẳ ủ ư ự ưở ấ ệ qu ng đ i chu toàn nh ng b n ph n. Đây là m t ph ng th sả ạ ữ ổ ậ ộ ươ ế ư ph m r t t nh nh ng mang m t giá tr r t cao c . Đây là m tạ ấ ế ị ư ộ ị ấ ả ộ ngh thu t s ph m và tâm lý đòi ng i hành x ph i có tinhệ ậ ư ạ ườ ử ả th n trách nhi m cao đ ; đây là m t vi c t p luy n thiêng liêngầ ệ ộ ộ ệ ậ ệ đòi ng i lãnh nh n ph i nghiêm tr ng và tin c y” (232).ườ ậ ả ọ ậ

K T LU NẾ Ậ

176

82. “Ta sẽ ban cho cá ng i nh ng m c t nh lòng Ta mongươ ữ ụ ử ư c” (Gr 3,15).ướ

Cho đ n hôm nay, l i h a y c a Thiên Chúa v n đang s ngế ờ ứ ấ ủ ẫ ố đ ng và hình thành trong Giáo H i, và Giáo H i ý th c r ng, tộ ộ ộ ứ ằ ừ muôn th , chính Giáo H i đ c di m phúc th h ng nh ngưở ộ ượ ễ ụ ưở ữ l i tuyên s m y. Ngày ngày, Giáo H i nhìn th y l i h a y đ cờ ấ ấ ộ ấ ờ ứ ấ ượ th c hi n kh p nhi u n i trên đ a c u; h n n a, n i nhi u tâmự ệ ắ ề ơ ị ầ ơ ữ ơ ề h n con ng i, nh t là n i nh ng ng i tr . Khi b c vào thiênồ ườ ấ ơ ữ ườ ẻ ướ niên k th ba,Giáo H i ao c r ng, lý do nh ng nhu c uỷ ứ ộ ướ ằ ữ ầ nghiêm tr ng và b c bách c a Giáo H i cũng nh nh ng nhu c uọ ứ ủ ộ ư ữ ầ c a th gi i, l i h a y c a Thiên Chúa đ c ng nghi m m tủ ế ớ ờ ứ ấ ủ ượ ứ ệ ộ cách m i m h n, r ng l n h n, sâu đ m h n và h u hi u h n,ớ ẻ ơ ộ ớ ơ ậ ơ ữ ệ ơ v i m t s tuôn đ phi th ng Th n Khí c a Ngày L Hi nớ ộ ự ổ ườ ầ ủ ễ ệ Xu ng.ốL i h a c a Chúa kh i d y trong lòng Giáo H i m t kinh nguy n,ờ ứ ủ ơ ậ ộ ộ ệ m t l i c u xin khiêm t n, n ng nhi t và tin c y vào tình yêu c aộ ờ ầ ố ồ ệ ậ ủ Chúa Cha ; cũng nh Ngài đã sai Đ c Giêsu M c T Nhân Lành,ư ứ ụ ừ sai các Tông Đ , nh ng ng i k v các ngài và đông đ o các linhồ ữ ườ ế ị ả m c: cũng v y, Ngài v n ti p t c bi u l cho con ng i ngày nayụ ậ ẫ ế ụ ể ộ ườ s trung tín và lòng nhân h u c a Ngài.ự ậ ủGiáo H i luôn trong t th s n sàng đáp l i ân s ng y. Giáoộ ở ư ế ẵ ạ ủ ấ H i bi t r ng ân hu c a Thiên Chúa đòi bu c m t l i đáp trộ ế ằ ệ ủ ộ ộ ờ ả qu ng đ i và đ ng tâm nh t trí : toàn th Dân Chúa ph i khôngả ạ ồ ấ ể ả ng i c u nguy n và làm vi c cho các n g i linh m c. Các ngơ ầ ệ ệ ơ ọ ụ ứ sinh linh m c ph i chu n b m t cách có ý th c đ lãnh nh n vàụ ả ẩ ị ộ ứ ể ậ s ng ân hu c a Thiên Chúa, tin ch c r ng Giáo H i và th gi iố ệ ủ ắ ằ ộ ế ớ r t c n đ n mình. H ph i say mê Đ c Kitô M c T Nhân Lành,ấ ầ ế ọ ả ứ ụ ử u n n n con tim mình theo con tim c a Ngài và, noi g ng Ngài,ố ắ ủ ươ s n sàng r o b c trên các n o đ ng th gi i đ công b Đ cẵ ả ướ ẻ ườ ế ớ ể ố ứ Kitô là Đ ng, S Th t và S S ng cho m i ng i.ườ ự ậ ự ố ọ ườTôi xin g i đ n các gia đình m t l i kêu g i đ c bi t : xin các b cở ế ộ ờ ọ ặ ệ ậ cha m , cách riêng nh ng ng i làm m , hãy qu ng đ i đ banẹ ữ ườ ẹ ả ạ ể t ng cho Chúa nh ng ng i con c a mình đ c Chúa m i g i ti nặ ữ ườ ủ ượ ờ ọ ế t i ch c linh m c; xin hãy vui m ng c ng tác vào ti n trình n g iớ ứ ụ ừ ộ ế ơ ọ

177

c a con cái, đoan ch c r ng, b ng cách y, sẽ làm cho s sai n c aủ ắ ằ ằ ấ ự ở ủ Kitô giáo và c a Giáo H i, cũng là c a mình, đ c nên l n m nhủ ộ ủ ượ ớ ạ h n và sâu r ng h n và sẽ nghi m bi t, m t cách nào đó, h nhơ ộ ơ ệ ế ộ ạ phúc c a Đ c Trinh N Maria : “Trong s các ph n , ng i đ củ ứ ữ ố ụ ữ ườ ượ di m phúc, hoa qu lòng ng i th t đáng chúc t ng” (Lc 1,42).ễ ả ườ ậ ụV i nh ng ng i tr hôm nay, Tôi mu n nh n nh đi u này : cácớ ữ ườ ẻ ố ắ ủ ề b n hãy ngoan nguỳ h n n a đ i v i Th n Khí, hãy đ cho vangạ ơ ữ ố ớ ầ ể v ng lên trong lòng các b n nh ng n i mong ch l n lao c a Giáoọ ạ ữ ỗ ờ ớ ủ H i và c a nhân lo i, đ ng ng i m r ng tâm trí các b n tr c l iộ ủ ạ ừ ạ ở ộ ạ ướ ờ m i g i c a Chúa đang h ng th ng v phía các b n và hãy đáp l iờ ọ ủ ướ ẳ ề ạ ạ m t cách hăng say l i Ngài đ ngh n i gót theo Ngài cho đ n cùng.ộ ờ ề ị ố ếGiáo H i đáp l i ân s ng b ng vi c các linh m c cam k t th cộ ạ ủ ằ ệ ụ ế ự hi n vi c đào t o tr ng kỳ theo nh đòi h i c a ph m v vàệ ệ ạ ườ ư ỏ ủ ẩ ị trách nhi m đã đ c trao ban cho h trong bí tích Truy n Ch cệ ượ ọ ề ứ Thánh. T t c các linh m c đ u đ c m i g i truy nh n tínhấ ả ụ ề ượ ờ ọ ậ kh n c p đ c bi t n i vi c đào t o c a h trong th i bu i hi nẩ ấ ặ ệ ơ ệ ạ ủ ọ ờ ổ ệ t i : “công cu c phúc âm hoá m i” c n có nh ng nhà rao gi ngạ ộ ớ ầ ữ ả m i, nh ng linh m c d n thân s ng ch c linh m c nh m t conớ ữ ụ ấ ố ứ ụ ư ộ đ ng nên thánh.ườL i h a c a Thiên Chúa b o đ m cho Giáo H i c a Ngài khôngờ ứ ủ ả ả ộ ủ ph i có đ c b t c nh ng m c t nào nh ng nh ng m c tả ượ ấ ứ ữ ụ ử ư ữ ụ ử “nh lòng Ngài mong c”. “Lòng mong c” c a Thiên Chúa đãư ướ ướ ủ đ c m c kh i m t cách tr n v n cho chúng ta trong lòng mongượ ạ ả ộ ọ ẹ

c c a Đ c Kitô M c T Nhân Lành. Ngài đã luôn ch nh lòngướ ủ ứ ụ ử ạ xót th ng đoàn ngũ dân chúng và đã ban cho h bánh s th t,ươ ọ ự ậ bánh tình yêu và bánh s s ng (x. Mc 6,30-44). Ngài yêu c uự ố ầ nh ng con tim khác cũng ph i chung nh p đ p — nh ng con timữ ả ị ậ ữ linh m c — : “Các ng i hãy cho h ăn” (Mc 6,37). Nhi u ng iụ ườ ọ ề ườ đang c n ph i ra kh i tình tr ng vô danh và ra kh i s s hãi ;ầ ả ỏ ạ ỏ ự ợ h c n đ c nh n bi t và đ c g i b ng tên c a h , đ c b cọ ầ ượ ậ ế ượ ọ ằ ủ ọ ượ ướ đi an toàn trên nh ng n o đ ng cu c s ng, đ c tìm g p n uữ ẻ ườ ộ ố ượ ặ ế nh b l c l i, đ c đón nh n n c u đ nh là quà t ng tuy tư ị ạ ố ượ ậ ơ ứ ộ ư ặ ệ h o c a tình yêu Thiên Chúa ; đó chính là đi u Đ c Giêsu, V M cả ủ ề ứ ị ụ T Nhân Lành, th c hi n; đó chính là đi u các linh m c th cử ự ệ ề ụ ự hi n cùng v i Ngài.ệ ớ

178

đo n chót c a Tông Hu n này, Tôi h ng ánh m t tôi v phíaỞ ạ ủ ấ ướ ắ ề đông đ o các ch ng sinh và linh m c, t i kh p các mi n trên thả ủ ụ ạ ắ ề ế gi i, ngay c trong nh ng đi u ki n khó khăn nh t và đôi khi bớ ả ữ ề ệ ấ ị th m nh t, đ nhìn th y h v n luôn vui v trong n l c trungả ấ ể ấ ọ ẫ ẻ ỗ ự thành v i Chúa, v n không ng ng ph c v đoàn chiên c a Chúaớ ẫ ừ ụ ụ ủ và h ng ngày hi n dâng cu c đ i mình đ cho đ c tin, ni mằ ế ộ ờ ể ứ ề trông c y và đ c ái đ c tăng tri n trong tâm h n và trong đ iậ ứ ượ ể ồ ờ s ng c a nh ng ng i nam và n th i đ i chúng ta.ố ủ ữ ườ ữ ờ ạAnh em linh m c r t thân m n, s dĩ anh em x thân nh v y làụ ấ ế ở ả ư ậ b i vì chính Chúa, v i s c m nh c a Th n Khí Ngài, đã m i g iở ớ ứ ạ ủ ầ ờ ọ anh em làm cho kho tàng vô giá là tình yêu c a V M c T Nhânủ ị ụ ử Lành đ c hi n di n trong nh ng chi c bình sành là cu c đ iượ ệ ệ ữ ế ộ ờ khiêm t n c a anh em.ố ủHi p thông v i các Ngh Ph Th ng H i Đ ng, nhân danh t t cệ ớ ị ụ ượ ộ ồ ấ ả các giám m c trên th gi i và toàn th c ng đoàn Giáo H i, Tôiụ ế ớ ể ộ ộ mu n bày t tr n ni m tri ân mà ch c h n là chính đáng đ i v iố ỏ ọ ề ắ ẳ ố ớ lòng trung thành c a anh em và công vi c ph c v c a anh emủ ệ ụ ụ ủ (233).

Tôi c u chúc t t c anh em đ c n canh tân m i ngày ân huầ ấ ả ượ ơ ỗ ệ c a Thiên Chúa mà anh em đã lãnh nh n do vi c đ t tay, nủ ậ ệ ặ ơ h ng nh ngu n khích l n i tình b n sâu xa là tình b n n iưở ờ ồ ệ ơ ạ ạ ố li n anh em v i Đ c Giêsu và hi p nh t anh em l i v i nhau, nề ớ ứ ệ ấ ạ ớ ơ c m n m ni m vui vè s tăng tr ng c a đoàn chiên Thiên Chúaả ế ề ự ưở ủ h ng v m t tình yêu ngày càng l n r ng h n đ i v i Ngài vàướ ề ộ ớ ộ ơ ố ớ đ i v i m i ng i, n b o t n ni m xác tín thanh th n r ngố ớ ọ ườ ơ ả ồ ề ả ằ Đ ng đã kh i s n i anh em công trình t t đ p ch c h n sẽ đ aấ ở ự ơ ố ẹ ắ ẳ ư công trình y đ n ch hoàn thành cho t i ngày c a Đ c Kitôấ ế ỗ ớ ủ ứ Giêsu (x. Ph 1,6); hi p nh t v i m i ng i và v i t ng ng iệ ấ ớ ọ ườ ớ ừ ườ trong anh em, Tôi trao g i l i nguy n c u c a Tôi cho Đ c Maria,ở ờ ệ ầ ủ ứ ng i m và nhà giáo d c c a các linh m c chúng ta.ườ ẹ ụ ủ ụT t c m i khía c nh trong n n đào t o linh m c đ u có thấ ả ọ ạ ề ạ ụ ề ể đem gán cho Đ c Maria, nh m t ng i phàm, h n t t c m iứ ư ộ ườ ơ ấ ả ọ ng i phàm khác, đã đáp l i l i m i g i c a Thiên Chúa ; Đ cườ ạ ờ ờ ọ ủ ứ Maria đã hoá nên n tì và môn đ c a L i Chúa đ n đ c u mangữ ệ ủ ờ ế ộ ư

179

trong lòng mình và trong d mình Ngôi L i làm ng i đ r i banạ ờ ườ ể ồ t ng Ngài cho nhân lo i; Đ c Maria đã đ c m i g i đ trặ ạ ứ ượ ờ ọ ể ở thành nhà giáo d c c a v linh m c duy nh t và vĩnh c u, v linhụ ủ ị ụ ấ ử ị m c này đã t nguy n s ng ngoan nguỳ và đã t ng ph c quy nụ ự ệ ố ừ ụ ề làm m c a Ngài. Nh g ng sáng và s chuy n c u c a Ngài,ẹ ủ ờ ươ ự ể ầ ủ Đ c Trinh N v n ti p t c chăm lo cho các n g i và đ i s ngứ ữ ẫ ế ụ ơ ọ ờ ố linh m c trong Giáo H i đ c h ng th nh.ụ ộ ượ ư ịChính vì th , là linh m c, chúng ta đ c m i g i vun tr ng n iế ụ ượ ờ ọ ồ ơ chúng ta m t lòng sung kính d u hi n và b n v ng đ i v i Đ cộ ị ề ề ữ ố ớ ứ Trinh N Maria, giãi bày v Ngài b ng cách b t ch c các nhânữ ề ằ ắ ướ đ c c a Ngài và b ng cách th ng xuyên c u xin Ngài.ứ ủ ằ ườ ầL y Đ c Maria,ạ ứlà M c a Đ c Giêsu Kitô và là M c a các linh m c,ẹ ủ ứ ẹ ủ ụXin hãy nh n l y t c hi u mà chúng con gán cho Mậ ấ ướ ệ ẹđ ng i ca ch c quy n thánh m u c a Mể ợ ứ ề ẫ ủ ẹvà đ k bên M chiêm ng m ch c linh m cể ề ẹ ắ ứ ục a Con m và c a các con cái M ,ủ ẹ ủ ẹl y Thánh M u c a Thiên Chúa !ạ ẫ ủL y M Đ c Kitô,ạ ẹ ứM đã t ng ban cho Đ ng Mêsia Linh M c m t thân th xác phàmẹ ặ ấ ụ ộ ểNh đ c Thánh Th n x c d uờ ượ ầ ứ ầđ c u đ ng i nghèo và c u đ nh ng con ng iể ứ ộ ườ ứ ộ ữ ườcó trái tim tan nát,

xin hãy gìn gi các linh m c trong trái tim m và trong Giáo H i,ữ ụ ẹ ộL y M Đ ng C u Đ !ạ ẹ ấ ứ ộL y M đ c tin,ạ ẹ ứM đã sánh b c t i Đ n Thẹ ướ ớ ề ờcùng v i Con ng i,ớ ườ

180

là s ng nghi m c a nh ng l i h aự ứ ệ ủ ữ ờ ứnh đã đ c ng v i cha ông chúng con,ư ượ ỏ ớxin hãy trao g i các linh m c c a Con Mở ụ ủ ẹcho Thiên Chúa Cha, đ làm vinh danh Ngài,ểl y Hòm Bia Giao c !ạ ƯớL y M Giáo H i, ạ ẹ ột i Phòng Ti c Ly, gi a các Môn Đ ,ạ ệ ữ ệM đã c u nguy n v i Thánh Th nẹ ầ ệ ớ ầcho Dân m i và cho các v M c T c a Dân m i,ớ ị ụ ử ủ ớXin hãy làm cho hàng linh m cụđ c d tràn các ân hu ,ượ ư ệl y N V ng các Tông Đ !ạ ữ ươ ồL y M Đ c Giêsu Kitô,ạ ẹ ứM đã v i Ngài vào lúc kh i đ u cu c s ngẹ ở ớ ở ầ ộ ốvà s v c a Ngài,ứ ụ ủM đã tìm ki m Ngài, khi Ngài đang làm Th y gi a đám đông,ẹ ế ầ ữM đã đ ng k bên Ngài, khi Ngài đ c nâng lên kh i m t đ t,ẹ ứ ề ượ ỏ ặ ấhoàn t t m i s đ tr nên hy l duy nh t vĩnh c u,ấ ọ ự ể ở ễ ấ ửxin hãy đón nh n nh ng k đ c Chúa m i g i,ậ ữ ẻ ượ ờ ọkhi h c t nh ng b c đ u tiên trên n o đ ng c a h ,ọ ấ ữ ướ ầ ẻ ườ ủ ọxin hãy che ch cho s tăng tri n c a h ,ở ự ể ủ ọxin hãy sát cánh v i nh ng ng i làm con mớ ữ ườ ẹtrong đ i s ng và trong th a tác v ,ờ ố ừ ụl y M là M các linh m c!ạ ẹ ẹ ụAmen.

181

Ban hành t i Rôma, g n Đ n Th Thánh Phêrô, ngày 25 tháng 3ạ ầ ề ờ năm 1992, vào ngày đ i l Truy n Tin, năm th m i b n c aạ ễ ề ứ ườ ố ủ Tôi trong ch c v Giáo Hoàngứ ị+Gioan Phaolô II

----------------------------------------

CHÚ THÍCH1) Propositio 2.

2) Di n văn b m c Th ng H i Đ ng (27/10/1990), s 5 báoễ ế ạ ượ ộ ồ ố Osservatore Romano, (28/10/1990).

3) X. Propositio 1.

4) X. Hi n Ch Tín Lý ế ế Lumen Gentium, GH, s 28; S c l nh v Th a tácố ắ ệ ề ừ v và đ i s ng các linh m c ụ ờ ố ụ Presbyterorum ordinis, LM; S c l nh vắ ệ ề đào t o các linh m c ạ ụ Optatam totius, ĐT.

5) Ratio fundamentalis institutionis Sacerdotalis (6/01/1970) : AAS 62 (1970), tr.321-384.

6) Di n văn b m c Th ng H i Đ ng (27/10/90), s 3 : 1.c.ễ ế ạ ượ ộ ồ ố7) Nh trên, s 1: 1.c.ư ố8) S Đi p c a các Ngh Ph Th ng H i Đ ng g i Dân Chúaứ ệ ủ ị ụ ượ ộ ồ ở (28/10/1990), III: Osservatore Romano, 29-30/10/1990.

9) Kinh Truy n Tin (14/01/1990), s 2 : ề ố Osservatore Romano, 15-16/01/1990.

10) Nh trên, s 3 : 1.c.ư ố11) X. Propositio 3.

12) Bài gi ng c a Đ c Phaolô VI nhân khoá h p th IX CĐ Vat.IIả ủ ứ ọ ứ (7/12/1965): AAS 58 (1966), tr.55.

13) X. Propositio 3.

14) X. Nh trên.ư15) X. Th ng H i Đ ng các Giám M c ượ ộ ồ ụ v vi c đào t o các linh m cề ệ ạ ụ trong hoàn c nh hi n nay – “Lineamenta” ả ệ (1989), s 5-6.ố16) Hi n Ch M c V v Giáo H i trong th gi i ngày nay, ế ế ụ ụ ề ộ ế ớ Gaudium et Spes, MV s 4.ố

182

17) X. Th ng H i Đ ng Giám M c, Phiên h p khoáng đ i th ng kỳượ ộ ồ ụ ọ ạ ườ VII, S Đi p c a các Ngh Ph Th ng H i Đ ng g i Dân Chúaứ ệ ủ ị ụ ượ ộ ồ ở (28/10/1990), 1 : 1.c.

18) Di n văn b m c c a Th ng h i Đ ng (27/10/1990), s 4 : 1.c. ;ễ ế ạ ủ ượ ộ ồ ố x. Th g i các linh m c nhân ngày Th Năm Tu n Thánh 1991ư ử ụ ứ ầ (10/3/91): Osservatore Romano, 15/3/1991.

19) X. Hi n ch Tín Lý v Giáo H i ế ế ề ộ Lumen Gentium, GH; S c l nh vắ ệ ề Th a tác v và đ i s ng linh m c ừ ụ ờ ố ụ Optatam totius, LM; Thánh B Giáoộ D c Công Giáo. ụ Ratio fundamentalis institutionis sacerdotalis (6/1/1970) : 1.c, tr 321-384; Th ng H i Đ ng Giám M c, phiên h pượ ộ ồ ụ ọ khoáng đ i th ng kỳ II, 1971.ạ ườ20) Propositio 7.

21) CĐ Vat.II, Hi n ch Tín Lý v Giáo H i ế ế ề ộ Lumen Gentium, GH s 5.ố22) Tông hu n h u Th ng H i Đ ng ấ ậ ượ ộ ồ Christifideles laici (30/12/1988), s 8 : AAS 81 (1989), tr.405; X. Th ng H i Đ ng Giám M c, Phiên h pố ượ ộ ồ ụ ọ khoáng đ i ngo i th ng II, 1985.ạ ạ ườ23) X. Propositio 7.

24) X. Công Đ ng Vat, II, S c l nh v th a tác v và đ i s ng linh m c,ồ ắ ệ ề ừ ụ ờ ố ụ Presbyterorum ordinis, LM, s 7-8.ố25) X. Công Đ ng Vat. II, Hi n ch Tín Lý v Giáo H i, ồ ế ế ề ộ Lumen Gentium, GH, s 1.ố26) X. Propositio 7.

27) X. Nh trên.ư28) Propositio 7.

29) Th ng H i Đ ng Giám M c, phiên h p khoáng đ i th ng kỳ VIII,ượ ộ ồ ụ ọ ạ ườ Vi c đào t o linh m c trong hoàn c nh hi n nay – “Instrumentumệ ạ ụ ả ệ loboris”, s 16; x. ố Propositio 7.

30) Kinh Truy n Tin (25/2/1990) : ề Osservatore Romano, 26-27/2/1990.

31) X. S c l nh v th a tác v và đ i s ng linh m c, ắ ệ ề ừ ụ ờ ố ụ Presbyterorum ordinis, LM, s 7-9.ố32) Nh trên s 8; x. ư ố Propositio 7.

33) X. Công Đ ng Vat. II, S c l nh v th a tác v và đ i s ng linh m c,ồ ắ ệ ề ừ ụ ờ ố ụ Presbyterorum ordinis, LM s 9.ố

183

34) Công Đ ng Vat. II, Hi n ch Tín Lý v Giáo H i, ồ ế ế ề ộ Lumen Gentium, GH, s 10.ố35) X. Propositio 7.

36) S c l nh v th a tác v và đ i s ng linh m c, ắ ệ ề ừ ụ ờ ố ụ Presbyterorum ordinis, LM, s 10.ố37) S c l nh v vi c đào t o linh m c, ắ ệ ề ệ ạ ụ Optatam totius, ĐT, s 20.ố38) X. Propositio 12.

39) S đi p c a các Ngh Ph Th ng H i Đ ng g i Dân Chúaứ ệ ủ ị ụ ượ ộ ồ ở (28/10/1990), III : 1.c.

40) Hi n Ch Tín Lý v Giáo H i, ế ế ề ộ Lumen Gentium, GH, s 40.ố41) S c l nh v th a tác v và đ i s ng linh m c, ắ ệ ề ừ ụ ờ ố ụ Presbyterorum ordinis, LM, s 12.ố42) Sermo 340,1 : PL 38,1483.

43) Nh trên : 1.c.ư44) X. Propositio 8.

45) X. Công Đ ng Vat. II, S c l nh v th a tác v và đ i s ng linh m c,ồ ắ ệ ề ừ ụ ờ ố ụ Presbyterorum ordinis, LM, s 2; 12.ố46) X. Propositio 8.

47) Sermo Morin Guelferbytanus, 32,1; PLS 2, 637.

48) Sách l Roma, Ca Hi p L chúa nh t th t Mùa Ph c Sinh.ễ ệ ễ ậ ứ ư ụ49) X. Tông Th , ư Mulieris dignitatem. Ph m giá c a ph nẩ ủ ụ ữ (15/8/1988), s 26 : AAS 80 (1988), tr. 1715-1716.ố50) Propositio 7.

51) Bài gi ng d p tôn th Thánh Th t i Séoul (7/10/1989), s 2:ả ị ờ ể ạ ố Insegnamenti XII/2 (1989), tr. 785.

52) Thánh Augustinô, In Iohannis Evangelium Tractatus, Kh o lu n vả ậ ề Tin M ng Gioan 123,5 : CCL 36,678.ừ53) V i các linh m c tham d đ i h i do H i Đ ng Giám M c Ý kh iớ ụ ự ạ ộ ộ ồ ụ ở x ng (4/11/1980) : ướ Insegnamenti III/2 (1980), TR. 1055.

54) S c l nh v th a tác v và đ i s ng linh m c ắ ệ ề ừ ụ ờ ố ụ Presbyterorum ordinis, LM, s 14.ố55) Nh trên.ư

184

56) Nh trên.ư57) X. Phaolô VI, Tông Hu n v vi c rao gi ng Tin M ng ấ ề ệ ả ừ Evangelii nuntiandi (8/12/1975), s 75 : ASS 68 (1976), tr. 64-67.ố58) X. Propositio 8.

59) S c l nh v th a tác v và đ i s ng linh m c, ắ ệ ề ừ ụ ờ ố ụ Presbyterorum ordinis, LM, s 12.ố60) In Iohannis Evange-lium Tractatus, 123, 5 : 1.c.

61) X. S c l nh v th a tác v và đ i s ng linh m c, ắ ệ ề ừ ụ ờ ố ụ Presbyterorum ordinis, s 12.ố62) Nh trên, s 5.ư ố63) X. Công Đ ng Trentô, ồ Decretum de justificatione, S c l nh v sắ ệ ề ự công chính hoá, ch ng 7; ươ Decretum de sacramentis, S c l nh v các bíắ ệ ề tích, kho n 6 (DS 1529;1606).ả64) S c l nh v th a tác v và đ i s ng linh m c, ắ ệ ề ừ ụ ờ ố ụ Presbyterorum ordinis, LM, s 12.ố65) Thánh Augustinô, Sermo de Nat. Sanct. Apost. Petri et Pauli sx Evangelio in quo ait : Simon Iohannis diligis me?: Bibliotheca Casinensis, in “Miscellanea Augustiana”, Quy n I phát hành do G.Morin, o.s.b.,ể Roma, Typ. Polygl. Vat., 1930, tr.404.

66) X. S c l nh v th a tác v và đ i s ng linh m c, ắ ệ ề ừ ụ ờ ố ụ Presbyterorum ordinis, LM, s 4-6; 13.ố67) X. Phaolô VI, Tông Hu n v vi c Rao gi ng Tin M ng, ấ ề ệ ả ừ Evangelu nuntiandi (8/12/1975), s 15 : 1.c; tr. 13-15.ố68) X. Hi n Ch Tín Lý v M c Kh i, ế ế ề ạ ả Dei Verbum, MK, s 8; 10.ố69) Công Đ ng Vat. II, S c l nh v th a tác v và đ i s ng linh m c,ồ ắ ệ ề ừ ụ ờ ố ụ Presbyterorum ordinis, LM, s 5.ố70) Tông Hu n h u Th ng H i Đ ng, ấ ậ ượ ộ ồ Hoà Gi i và Th ng H i,ả ố ố Reconciliatio et paenitentia (2/12/1984), s 31, VI : AAS 77 (1985), tr.ố 265-266.

71) Công Đ ng Vat. II, S c l nh v th a tác v và đ i s ng linh m c,ồ ắ ệ ề ừ ụ ờ ố ụ Presbyterorum ordinis, LM, s 6.ố72) X. Công Đ ng Vat. II, Hi n Ch Tín Lý v Giáo H i, ồ ế ế ề ộ Lumen Gentium, GH, s 42.ố73) X. Propositio 9.

185

74) Công Đ ng Vat, II, S c l nh v th a tác v và đ i s ng linh m c,ồ ắ ệ ề ừ ụ ờ ố ụ Presbyterorum ordinis, LM, s 15.ố75) X. nh trên.ư76) Hi n Ch Tín Lý v Giáo h i, ế ế ề ộ Lumen Gentium, GH, s 42.ố77) Tông Hu n v Gia đình, ấ ề Familiaris consortio (22/11/1981), s 16 :ố AAS 74 (1982), tr.98.

78) Propositio 11.

79) Công Đ ng Vat. II, S c l nh v th a tác v và đ i s ng linh m c,ồ ắ ệ ề ừ ụ ờ ố ụ Presbyterorum ordinis, LM, s 16.ố80) Nh trên.ư81) Propositio 8.

82) X. S c l nh v th a tác v và đ i s ng linh m c, ắ ệ ề ừ ụ ờ ố ụ Presbyterorum ordinis, LM, s 17.ố83) Propositio 10.

84) Nh trên.ư85) X. Thánh B đ c trách các tu sĩ và các Tu H i đ i và Thánh B đ cộ ặ ộ ờ ộ ặ trách các giám m c, Nh ng Ch D n dành cho các m i quan h hụ ữ ỉ ẫ ố ệ ỗ t ng gi a các giám m c và tu sĩ trong Giáo h i, ươ ữ ụ ộ Mutuae relationes (14/5/1978), s 18: AAS 70 (1978), tr. 484-485.ố86) X. Propositiones 25,38.

87) X. Công Đ ng Vat. II, Hi n Ch Tín Lý v Giáo h i, ồ ế ế ề ộ Lumen Gentium, GH, s 23.ố88) S c l nh v th a tác v và đ i s ng linh m c, ắ ệ ề ừ ụ ờ ố ụ Presbyterorum ordinis, LM, s 10; x. ố Propositio 12.

89) Thông Đi p S V Đ ng C u Chu c, ệ ứ ụ ấ ứ ộ Redemptoris missio (7/12/1990), s 67 : AAS 83 (1991), tr. 315-316.ố90) S c l nh v th a tác v và đ i s ng linh m c, ắ ệ ề ừ ụ ờ ố ụ Presbyterorum ordinis, LM, s 10.ố91) Bài gi ng cho 5000 linh m c đ n t kh p th gi i (9/10/1984), sả ụ ế ừ ắ ế ớ ố 2 : Insegnamenti VII/2 (1984), tr. 839.

92) Di n văn b m c Th ng H i Đ ng (27/10/1990), s 5: 1.c.ễ ế ạ ượ ộ ồ ố93) X. Propositio 6.

94) X. Propositio 13.

186

95) X. Propositio 4.

96) Công Đ ng Vat. II, Hi n Ch Tín Lý v Giáo h i, ồ ế ế ề ộ Lumen Gentium, GH, s 9.ố97) Nh trên.ư98) Thánh Cyprianô, De dominica Oratione, 23 : CCL 3/A, 105.

99) X. Công Đ ng Vat. II, S c l nh v tông đ giáo dân, ồ ắ ệ ề ồ Apostolicam actuositatem, TĐ, s 3.ố100) Propositio 5.

101) Kinh Truy n Tin (3/12/1989), s 2: ề ố Insegnamenti XII/2 (1989), tr.1417.

102) S đi p ngày qu c t th V c u cho n g i linh m c (19/4/1968)ứ ệ ố ế ứ ầ ơ ọ ụ : Insegnamenti VI (1968), tr.134-135.

103) X. Propositio 5.

104) X. Hi n Ch Tín Lý v Giáo h i, ế ế ề ộ Lumen Gentium, GH, s 10; s cố ắ l nh v th a tác v và đ i s ng linh m c, ệ ề ừ ụ ờ ố ụ Presbyterorum ordinis, LM, s 12.ố105) X. Propositio 13.

106) Công Đ ng Vat. II, Hi n Ch M c V v Giáo h i trong th gi iồ ế ế ụ ụ ề ộ ế ớ ngày nay, Gaudium et spes, MV, s 16.ố107) Sách l Roma, L i Nguy n đ u l trong thánh l c u cho n thiênễ ờ ệ ầ ễ ễ ầ ơ tri u linh m c.ệ ụ108) X. Công Đ ng Vat. II, Hi n Ch v Ph ng V , ồ ế ế ề ụ ụ Sacrosanctum Concilium, PV, s 10.ố109) Propositio 15.

110) Nh trên.ư111) X. CIC, Giáo Lu t kho n 220 : không ai […] đ c phép xâm ph mậ ả ượ ạ quy n b o t n bí m t c a b t c ai; x. thêm kho n 642.ề ả ồ ậ ủ ấ ứ ả112) S c l nh v vi c đào t o linh m c, LM, s 2.ắ ệ ề ệ ạ ụ ố113) X. Công Đ ng Vat.II, S c l nh v nhi m v m c v c a các giámồ ắ ệ ề ệ ụ ụ ụ ủ m c trong Giáo h i, ụ ộ Christus Dominus, GM, s 15.ố114) X. Công Đ ng Vat. II, S c l nh v vi c đào t o linh m c, ồ ắ ệ ề ệ ạ ụ Optatam totius, ĐT, s 2.ố

187

115) S c l nh v th a tác v và đ i s ng linh m c, ắ ệ ề ừ ụ ờ ố ụ Presbyterorum ordinis, LM, s 6.ố116) Nh trên, s 11.ư ố117) X. Công Đ ng Vat. II, S c l nh v vi c đào t o linh m c, ồ ắ ệ ề ệ ạ ụ Optatam totius, ĐT, s 2.ố118) Propositio 14.

119) Propositio 15.

120) X. propositio 16.

121) S Đi p Ngày Qu c T Th XXII c u cho n g i linh m cứ ệ ố ế ứ ầ ơ ọ ụ (13/4/1985), s 1 : AAS 77 (1985), tr. 982.ố122) S đi p c a các Ngh Ph Th ng H i Đ ng g i Dân Chúaứ ệ ủ ị ụ ượ ộ ồ ở (28/10/1990), IV : 1.c.

123) Propositio 21.

124) X. Công Đ ng Vat. II, S c l nh v vi c đào t o linh m c, ồ ắ ệ ề ệ ạ ụ Optatam totius, ĐT, s 11; S c l nh v th a tác v và đ i s ng linh m c,ố ắ ệ ề ừ ụ ờ ố ụ Presbyterorum ordinis, LM, s 3: Thánh B Giáo D c Công Giáo, ố ộ ụ Ratio fundamentalis institutionis sacerdotalis (6/1/1970), s 51 : 1.c., tr. 356-ố357.

125) X. Propositio 21.

126) Thông đi p ệ Redemptor hominis (4/3/1979), s 10 : AAS 71ố (1979), tr. 274.

127) Tông Hu n ấ Familiaris Consortio (22/11/1981), s 37: 1.c. tr. 128.ố128) Nh trên.ư129) Propositio 21.

130) X. Công Đ ng Vat. II, Hi n Ch M c V v Giáo H i trong th gi iồ ế ế ụ ụ ề ộ ế ớ ngày nay, Gaudium et Spes, MV, s 24.ố131) X. Propositio 21.

132) Propositio 22.

133) X. Thánh Augustinô, Conf. I, 1 : CSEL 33,1.

134) Th ng H i Đ ng Giám M c, Phiên h p khoáng đ i th ng kỳượ ộ ồ ụ ọ ạ ườ l n VIII, ầ Vi c đào t o linh m c trong hoàn c nh hi n nay –ệ ạ ụ ả ệ “Instrumentum laboris”, s 30.ố135) Propositio 22.

188

136) Propositio 23.

137) S c l nh v vi c đào t o linh m c, ắ ệ ề ệ ạ ụ Optatam totius, ĐT, s 8.ố138) Hi n Ch Tín Lý v M c Kh i, ế ế ề ạ ả Dei Verbum, MK, s 24.ố139) Nh trên, s 2.ư ố140) Nh trên, s 25.ư ố141) Kinh Truy n Tin (4/3/1990), s 2-3 :ề ố Osservatore Romano, 5-6/3/1990.

142) Công Đ ng Vat. II, Hi n Ch v Ph ng V , ồ ế ế ề ụ ụ Sacro santum Concilium, PV, s 14.ố143) Thánh Augustinô, In Iohannis Evangelium Tractatus 26,13 : 1.c. 266.

144) Ph ng V Các Gi Kinh, L Mình Máu Thánh Chúa Kitô, Kinhụ ụ ờ ễ Chi u II, ề antiphona (Ti n x ng)ề ướ tr c kinh Magnificat.ướ145) X. Công Đ ng Vat. II, S c l nh v th a tác v và đ i s ng linhồ ắ ệ ề ừ ụ ờ ố m c, ụ Presbyterorum ordinis, LM, s 13.ố146) Kinh Truy n Tin (1/7/1990), s 3:ề ố Osservatore Romano, 2-3/7/1990.

147) Propositio 23.

148) Nh trên.ư149) X. nh trên.ư150) S c l nh v vi c đào t o linh m c, ắ ệ ề ệ ạ ụ Optatam totius, ĐT, s 9.ố151) Thánh B Giáo D c Công Giáo, ộ ụ Ratio fundamentalis institutionis sacerdotalis, ĐT, s 10.ố152) Công Đ ng Vat. II, S c l nh v vi c đào t o linh m c, ồ ắ ệ ề ệ ạ ụ Optatam totius, ĐT, s 10.ố153) Nh trên.ư154) X. Th g i t t c các linh m c trong Giáo H i nhân ngày th Nămư ở ấ ả ụ ộ ứ Tu n Thánh 1979 (8/4/1979) : ầ Insegnamenti II/1 (1979), tr. 841-862.

155) Propositio 24.

156) Công Đ ng Vat. II, Hi n Ch M c V v Giáo h i trong th gi iồ ế ế ụ ụ ề ộ ế ớ ngày nay, Gaudium et spes, MV, s 15.ố157) Propositio 26.

189

158) X. S c l nh v vi c đào t o linh m c, ắ ệ ề ệ ạ ụ Optatam totius, ĐT, s 16.ố159) Vi c đào t o linh m c trong hoàn c nh hi n nay – “Instrumentumệ ạ ụ ả ệ laboris”, s 39.ố160) X. Thánh B Giáo D c Công Giáo, ộ ụ Th g i các giám m c v vi cư ở ụ ề ệ gi ng d y tri t h c trong các ch ng vi n ả ạ ế ọ ủ ệ (20/1/1972).

161) “Desideravi inteliectu videre quod credidi et multum disputavi et laboravi”, De Trinitate XV,28 : CCL 50/A, 534.

162) Di n văn cho các tham d viên Tu n L Thánh Kinh th XXI t i Ýễ ự ầ ễ ứ ạ (25/9/1970) : AAS 62 (1970), tr. 618.

163) Propositio 26.

164) “Fides, quae est quasi habitus theologiae” In Lib. Boetii de Trinitate V, 4, đ n 8.ế165) Thánh Tôma, In I Sentent. q. I, a : 1-5.

166) X. Thánh B Giáo lý Đ c Tin, Hu n th v n g i c a th n h c giaộ ứ ấ ị ề ơ ọ ủ ầ ọ trong Giáo h i, ộ Donum veritatis (24/5/1990), s 11; 40 : AAS 82ố (1990), tr. 1554-1555; 1568-1569.

167) S c l nh v vi c đào t o linh m c, ắ ệ ề ệ ạ ụ Optatam totius, ĐT, s 14.ố168) Itinerarium mentis in Deum, Prol. s 4 : ố Opera omnia, Tomus V, Ad Claras Aquas (1981), tr. 296.

169) Công Đ ng Vat. II, S c l nh v vi c đào t o linh m c, ồ ắ ệ ề ệ ạ ụ Optatam totius, ĐT, s 16.ố170) Thông Đi p v các v n đ xã h i, ệ ề ấ ề ộ Sollicitudo rei socialis (30/12/1987), s 41 : AAS 80 (1988), tr. 571.ố171) X. Thông Đi p Bách Chu Niên, ệ Centesimus annus (1/5/1991), số 54 : AAS 83 (1991), tr. 859-860.

172) Thánh B ộ Giáo lý Đ c Tin, ứ Hu n Th v n g i c a th n h c giaấ ị ề ơ ọ ủ ầ ọ trong Giáo H i, ộ Donum veritatis (24/5/1990), s 21 : 1.c., tr.1559.ố173) Propositio 26.

174) Ch ng h n Thánh Tôma Aquinô vi t: “Ph i bám vào quy n bínhẳ ạ ế ả ề c a Giáo H i h n là vào quy n bính c a Augustinô, c a Hiêrônimô hayủ ộ ơ ề ủ ủ c a m t ti n sĩ nào khác” (S.T.,II-II,10,12); và h n n a, không ai có thủ ộ ế ơ ữ ể m n quy n c a Hiêrônimô, c a Augustinô hay c a m t v ti n sĩ nàoượ ề ủ ủ ủ ộ ị ế khác đ bào ch a cho mình ch ng l i quy n bính c a Phêrô (x.S.T.,II-II,ể ữ ố ạ ề ủ 11,2-3).

190

175) Propositio 32.

176) X. Thông Đi p S V Đ ng C u Th ệ ứ ụ ấ ứ ế Redemptoris missio (7/12/1990), s 67: 1.c., tr 315-316.ố177) X. Propositio 32.

178) Propositio 27.

179) S c l nh v vi c đào t o linh m c, ắ ệ ề ệ ạ ụ Optatam totiuis, ĐT, s 4.ố180) Công Đ ng Vat.II, Hi n ch Tín Lý v Giáo H i, ồ ế ế ề ộ Lumen gentium, GH, s 48.ố181) Explanatio Apocalypsis, Lib.II, 12 : PL 93, tr. 166.

182) X. Propositio 28.

183) Nh trên.ư184) S c l nh v th a tác v và đ i s ng linh m c, ắ ệ ề ừ ụ ờ ố ụ Presbyterorum ordinis, LM, s 9; x. Gioan Phaolô II, Tông Hu n h u Th ng H i Đ ngố ấ ậ ượ ộ ồ Christifideles laici (30/12/1988), s 61 : 1.c tr 512-514.ố185) Propositio 28.

186) X. Nh trên.ư187) X. Thông Đi p S V Đ ng C u Th , ệ ứ ụ ấ ứ ế Redemptoris missio (7/12/1990), s 67-68 : 1.c., tr. 315-316.ố188) X. S c l nh v vi c đào t o linh m c, ắ ệ ề ệ ạ ụ Optatam totius, ĐT, s 4.ố189) Propositio 20.

190) Nh trên.ư191) Nh trên.ư192) Nh trên.ư193) Di n văn cho các h c sinh và c u h c sinh Tr ng Capranicaễ ọ ự ọ ườ (21/1/1983): Insegnamenti VI/1 (1983), tr. 173-178).

194) Propositio 20.

195) Nh trên.ư196) X. Propositio 19.

197) Nh trên.ư198) In Iohannem Evangelistam Expositio, c.21, lect.V, 2.

199) S c l nh v vi c đào t o linh m c, ắ ệ ề ệ ạ ụ Optatam totius, ĐT, s 3.ố

191

200) X. Propositio 17.

201) X. Thánh B Giáo D c Công Giáo, ộ ụ Ratio Fundamentalis institutionis saerdotalis (6/1/1970), s 19: 1.c., tr 342.ố202) S c l nh v th a tác v và đ i s ng linh m c, ắ ệ ề ừ ụ ờ ố ụ Presbyterorum ordinis, LM, s 7.ố203) Propositio 29.

204) Nh trên.ư205) X. Propositio 23.

206) X. Tông Hu n H u Th ng H i Đ ng ấ ậ ượ ộ ồ Christifideles laici (30/12/1988), s 61; 63 : 1.c tr. 512-514; 517-518, Tông Th ố ư Mulieris dignitatem (15/8/1988), s 29-31: 1.c., tr.1721-1729.ố207) X. Propositio 29.

208) Propositio 30.

209) Nh trên.ư210) X. propositio 25.

211) Di n văn ng v i các linh m c t ng c n v i phong trào “Hi pễ ỏ ớ ụ ươ ậ ớ ệ Thông và Gi i Phóng” (12/9/1985): AAS 78 (1986), tr. 256.ả212) X. Propositio 25.

213) Cu c g p g v i các đ i bi u hàng giáo sĩ Th y Sĩ Einsiedenộ ặ ỡ ớ ạ ể ụ ở (15/6/1984), s 10 : ố Insegnamenti VII/1 (1984), tr. 1798.

214) X. Thánh Augustinô, In Iohannis Evangelium Tractatus, 123,5 : 1.c., 678-680.

215) X. Propositio 31.

216) Thánh Charles Borromée, Acta Ecclesiae Mediolanensis, Milan (1559), tr. 1178.

217) X. Công Đ ng Vat. II, Hi n Ch v M c V Giáo H i trong th gi iồ ế ế ề ụ ụ ộ ế ớ ngày nay, Gaudium et spes, MV, s 22.ố218) Th ng H i Đ ng Giám M c, phiên h p khoáng đ i th ng kỳượ ộ ồ ụ ọ ạ ườ VII, Vi c đào t o các linh m c trong hoàn c nh hi n nay, “Instrunentumệ ạ ụ ả ệ laboris” (1990), s 55.ố219) X. Công đ ng Vat. II, S c l nh v th a tác v và đ i s ng linhồ ắ ệ ề ừ ụ ờ ố m c, ụ Presbyterorum ordinis, LM, s 6.ố

192

220) Thông Đi p ệ Ecclesiam suam (6/8/1964), III : AAS 56 (1964), tr. 647.

221) X. Thánh B Giáo Sĩ, Nh ng Ch D n dành cho vi c thăng ti n sộ ữ ỉ ẫ ệ ế ự h p tác h t ng gi a các Giáo H i đ a ph ng v i nhau và đ c bi tợ ỗ ươ ữ ộ ị ươ ớ ặ ệ dành cho vi c phân ph i giáo sõ thích ng h n, ệ ố ứ ơ Postquam Apostoli (25/3/1980) : AAS 72 (1980), tr. 343-364.

222) Propositio 39.

223) Propositio 34.

224) Nh trênư225) Nh trênư226) X. Propositio 38; Công Đ ng Vat. II, S c l nh v th a tác v và đ iồ ắ ệ ề ừ ụ ờ s ng linh m c, ố ụ Presbyterorum ordinis, LM, s 1; S c l nh v vi c đàoố ắ ệ ề ệ t o linh m c, ạ ụ Optatam totius, ĐT, s 1; Thánh B đ c trách các Tu Sĩ vàố ộ ặ các Tu h i đ i và Thánh B đ c trách các giám m c, Nh ng Ch D nộ ờ ộ ặ ụ ữ ỉ ẫ dành cho m i quan h h t ng gi a các giám m c và các Tu sĩ trongố ệ ỗ ươ ữ ụ Giáo h i, ộ Mutuae relationes (14/5/1978), s 2; 10 : 1.c., tr. 475; 479-ố480.

227) Propositio 35.

228) Nh trênư229) X. Propositio 36.

230) Th ng H i Đ ng Giám M c, Phiên h p khoáng đ i th ng kỳượ ộ ồ ụ ọ ạ ườ VIII, Vi c đào t o linh m c trong hoàn c nh hi n nay, “Instrumentumệ ạ ụ ả ệ laboris” (1990), s 60; x. Công Đ ng Vat.II, S c l nh v nhi m v m cố ồ ắ ệ ề ệ ụ ụ v c a các giám m c trong Giáo h i, ụ ủ ụ ộ Christus Dominus, GM, s 30; S cố ắ l nh v th a tác v và đ i s ng linh m c, ệ ề ừ ụ ờ ố ụ Presbyterorum ordinis, LM, s 8; CIC, Giáo Lu t, kho n 550,2.ố ậ ả231) Propositio 37.

232) G.N Montini, Th m c v v c m th c luân lý, ư ụ ụ ề ả ứ 1961.

233) X. Propositio 40.

193

194