Tân Phong N S - hobieuchanh.com · Tân Phong N w S 2 Ông ¥o thì b ³t tay chào m ïng ông Th...

Tân Phong N S 1 www.hobieuchanh.com

Tân Phong N S Bi u Chánh

Ông T i o m c a bu ng b c ra, r i ông i th ng l i cái bàn gi a t i salon, l yt u thu c út vô ng ót và qu t h p qu t t mà hút. Ông m c âu ph c b ng tussor,i i th ng th m, c th t noeud en, ch n mang giày da láng, tóc ch y láng m t, râu c o

ch tr n. Ông ã g n 50 tu i r i, tóc ã b c hoa râm song da m t ch a dùn, s c l c cònnh. M t tay c m u thu c, m t tay th c trong túi qu n, ông i qua i l i trong phòng

khách ch ng d n h c h .t lát ông ngó cái ng h treo trên t ng, ngay bàn vi t c a ông, r i ông b c qua

phòng n, th y v ng coi d y b i t bàn s p gh thì ông h i: ”Con Tân ch a v haysao?”.

Bà o tu i ã 45, nh ng mà da m t còn th ng, mái tóc còn en, eo h t xoàn thi t to,c qu n l a tr ng, bà nghe ch ng h i thì bà day l i mà áp:- Con nh t quá nó i m t bi t, có th y t m d ng gì âu. i âu v y không bi t.- Nó nói má nó1 mua bánh nhi u mà không mua trái cây, nên nó l y xe ch y ra Sài Gòn

mua trái cây ch i âu!- Nó sai b y tr i mua c ng c, c n gì nó ph i i. Nó i m t, r i v ch ng anh H i

ng lên t i, nó v không k p, m i làm sao?- Ch a lên t i âu. M i 2 gi 10 phút. Trong th anh H i ng nói nh n tr a d i

Tho, r i nh m i i. Có s m c ng 2 gi r i ho c 3 gi nh m i lên t i.- Thì bây gi ã g n 2 gi r i r i.- Ch a, m i 2 gi 10. Nó i lâu r i, ch c nó v c ng g n t i.- Nó v tr r i làm sao? H i nãy tôi bi u nó ng i, mà nó cãi tôi.- Bà hay la quá! Ví nh v ch ng anh H i ng v i c t t i tr c, còn con Tâm i

ch v sau, l i h i gì.- Sao l i không h i? Ông c ng con r i nó mu n th nào ông c ng chìu theo nó h t th y.

Thu nay ông có th y ai i coi v , mà t i ng i ó ch nàng dâu hay không?- Coi v gi ng gì h ng bi t! Hai àng ã h a lam sui v i nhau m y n m nay. S p nh

nó c ng g i th i hình v i nhau. Bây gi c t v mình cho hai a nó g p m tnhau, ch coi v n i gì. Ví nh d i h t i tr c thì h ng i ch i, h ch có m tchút, ch t chóc gì ó mà s .

- Làm sui mà ông nói nghe d quá!- i nay mà khó d gi ng gì.

ch ng ng cãi c nhau thì nghe ti ng xe h i ch y vô sân. Ông ngó ra và nói r ng:“V ch ng anh H i ng lên t i kìa”. Bà nói: “Ch t ch a! Tôi nói hay hôn h ?”

Hai v ch ng v i vã b c ra th m ng ch c mà ti p khách.Ông c t Cao V nh Xuân, tr c ch ng 27-28 tu i, vóc m mà cao, m t sáng s a, b

nghiêm ch nh, u i nón n màu ma-rông2, mình m c m t b Tây xám, m c a xe nh yxu ng g n gàng, r i tay n m c a xe ng ch cha m leo xu ng.

ch ng ông h i ng a h t Cao V nh Th nh ti p nhau xu ng xe, ông m c áo dài kh nóng àng hoàng, bà m c áo tím than lót màu c n r u chát. Xu ng xe r i v ch ng i tr c,

con n i theo sau mà lên th m.

1 em, ti ng x ng hô v i v m t cách thân m t2 màu h t marron, Kastanien: màu nâu m

http://www.hobieuchanh.com


Ông o thì b t tay chào m ng ông Th nh; bà o thì ti p r c bà Th nh, ch khách un h vui c i. Ông c t V nh Xuân d nón, cúi u mà chào ông và bà ch nhà. Ông oi vã b t tay và h i:- Hôm ó tàu t i h i m y gi ?- , tàu t i úng 4 gi .- Hèn chi! Tôi nghe nói 5 gi chi u tàu t i. úng 5 gi tôi qua ó, thì tàu t i ã lâu r i,

hành khách ã lên h t.Tôi ki m anh H i ng, ch H i ng c ng không có. Ông H i ng Th nh nói: “Tàu t i, v ch ng tôi r c th ng nh r i ch y v Cai L yli n ”

Ch khách d t nhau vô nhà, Bà o m i bà Th nh i th ng vô ng i b ván phía trong, cònông o thì m i ông Th nh v i V nh Xuân ng i t i b gh salon phía ngoài, hai ông ng ingang nhau, V nh Xuân ng i s p xu ng, mà m t bên v i cha.

Ông o m i khách u ng n c hút thu c l ng x ng, r i h i V nh Xuân r ng:- bên Tây v bên n y, d i tàu t i hai m i m y ngày, ch c cháu m t l m h ?- , d i tàu lâu, nên tù túng m t chút, mà cháu v ba b a rày, ngh c ng ã kh e.- Cháu l y c b ng c p Y khoa t n s r i, bây gi v ây cháu tính xin vô ng ch

ng y c a nhà n c, hay là cháu mu n m phòng khám b nh riêng ngoài?- Th a, cháu mu n m phòng khám b nh cho thu c riêng ng thong th mà kh o c u

thêm v cái ngh thu c.-Cô Hai Tân v a nói v a kéo tay V nh Xuân mà d t qua phòng n. Hai ông và hai bà ngó

nhau mà c i. Bà h i ng Th nh nói r ng: “Gái i nay d n d quá!” Bà o c i mà ápng: ”T i th y cho nó h c ch Tây, nên tánh nó nh m. Tôi r y nó h t s c, mu n s a cho

nó theo con gái An Nam, mà s a không c”.Ông o nói r ng: “ i nào ph i theo i n y, s a gi ng gì. n ông i n y ng i ta

cùng là giao thi p u theo cách ng i Âu M . n bà con gái t nhiên ph i t p n nhm, m i hi p ý nhau c ch ”.

Bà o h i bà Th nh r ng:- Anh ch ã có tính tháng nào c i hay ch a?- Nó v h m nay, v ch ng tôi nói chuy n v i nó thì nó nói th ng th ng ít ngày r i

hay.- Ch ng nào c i, xin anh ch ph i cho hay tr c lâu lâu m t chút, ch ng có nói g p

quá s m không k p.- Có l ph i i l h i r i m i nh ngày c i ch .Ông o l c u nói r ng: “V ch ng tôi ã h a làm sui v i anh ch b n, n m n m nay

i, s p nh nó c ng bi t vi c ó. Bây gi c t v r i, ch ng nào c i thì c i, bày nhi u llàm chi. i v n minh, mà còn gi theo t c x a, coi k quá”.

Ông Th nh c i và áp r ng:- Anh ch th ng, nên d nh v y, thì v ch ng tôi mang n l m.- Tôi v i anh mà khó d gi ng gì. Anh ch mu n th nào c ng c h t, mi n ti n thì

thôi.- Anh nói nh v y,thôi tôi tính vi c nhà ít b a r i tôi lên, ho c tôi g i th cho anh

hay.- Ru ng anh n m nay lúa t t hôn?- t l m. Ru ng c a anh trong Kinh M i anh b hoang u ng quá. Nghe nói phía tr ng

m nay h làm lúa trúng d .- Tôi mua s t ó h t ba ch c ngàn, làm m y n m b th t thoát hoài, l v n g n m i

ngàn n a; tôi ã thèm, h t mu n theo ru ng, lo c s cao su v i v n s u riêng dch u h n.

- Cao su lúc n y có lên giá hôn?- Có lên chút nh, làm n c.



- Còn tr i c a c a anh khá hôn?- y n m tr c thì v n ch không l i. T n m ngoái t i gi coi mòi khá.- ru ng c a anh d i Cai L y, coi có ai mu n m n, thì tôi ch cho h lên h

n. Mùa n y lúa phía tr ng trúng ây, ch c qua sang n m thi u gì ng i m n.- u có ai ó mu n m n xin anh làm n cho m n giùm cho tôi. Ch c là tôi không

dám mà làm n a. trên n y mà xu ng d i làm ru ng b t ti n quá.Cô Hai Tân v i V nh Xuân d t nhau tr qua salon. Cô th a cho cha m hay bánh trái ã

n r i.Ông o bèn ng d y m i khách qua phòng n mà dùng bánh.Hai ông ng i trên, hai bà ng i gi a, sau chót là V nh Xuân v i cô Hai Tân ng i ngang m t

nhau.nh Xuân ng i nghiêm ch nh song chàng ngó cô Hai Tân luôn luôn và c chúm chím

òi hoài, ch nói ít. Còn cô Hai Tân thì cô l ng x ng, l y bánh b y d a cho chàng, g t tráibom ép chàng n, rót cà phê m i chàng u ng.

n u ng xong r i, ch khách tr qua salon. Cô Hai Tân m i nói v i V nh Xuân r ng: ”Emyêu bông l m. B i v y tr c sân em không cho th y em tr ng cây, tr ng mà xây b n tr ngbông ch i. Tr i mát r i, v y m i anh b c ra sân coi m y g c h ng c a em ây. ã bi t d uth nào c ng không b ng h ng bên Tây c, nh ng mà bông coi c ng có v p , l i

n ng nên nó có cái màu theo trong x . Anh ra ây coi ”.Cô v a nói v a b c l i c p tay V nh Xuân mà d t i ra sân.

nh Xuân b c xu ng th m và h i r ng:- ây kêu là Ch Quán, mà ch ch nào âu tôi không th y, l i th y v n nhi u?- Tuy là Ch Quán, song không có ch , ng tr c nhà ây i xu ng m t chút thì t i

mé sông. Anh qu o qua tay m t i m t i t i nhà th ng, i kh i nhà th ng thì g pch , ng i ta kêu ch Hòa Bình. Anh không bi t phía n y hay sao?

- i nh tôi lên Sài Gòn có m t n m r i tôi i Tây, tôi không có d p i vô phía trongy.

- rày s p lên anh s có d p. Anh có hay em thi tú tài k nhì em u r i hay không?- Hay r i.- Ai nói?- Th y tôi nói tôi m i hay.- Hôm em thi u thì anh ã xu ng tàu r i, nên em không bi t làm sao mà vi t th cho

anh hay c. Em mu n g i th xu ng ch n tàu anh Singapour, mà r i em nghanh v t i r i anh hay thình lình ng h n.

- Tôi l y làm m ng và khen cô.- “Cô ch ”! Kêu b ng em, ch kêu b ng cô nghe l t l t quá. Anh kêu b ng cô n a, em

gi n a, bi t hôn?- u em cho phép thì tôi m i dám.- Cho phép li n. Anh v d i Cai L y h m nay ch c anh bu n d h ?- i lâu quá v nhà th y cha m , ông bà thì m ng, ch có bu n gì âu.- Ph i, anh m i v thì anh m ng. Mà anh nhà t i ba b a r i anh h t m ng, thì ch c

anh ph i bu n. Em bi t ch Cai L y mà. M y n m tr c th y em làm ru ng d i,em có theo th y em xu ng ch i m y l n, l n nào em c ng ghé th m hai bác. Ch gìmà ch t h p, ng sá nh xíu, ph xá d dáy quá. Còn i m i ra kh i ch thì t phíalà ru ng h t th y, c nh coi bu n mu n ch t.

- nhà quê thì là v y ch sao.- Bu n l m ch c em không n i.- Nhà quê thì không có các cu c vui nh thành th , song c b thanh t nh, mình thì

kh e trí h n.- u mu n thanh t nh cho kh e trí thì thà là lên mi t trên, cao ráo, s ch s h n.

a nào em d t anh lên s cao su c a th y em trên C Chi cho anh coi, thanh t nh mà



ch s l m. Còn n u qua v n s u riêng bên Bình Nhâm, thì vui h n n a. th ngth ng r i em d t anh i ch i cho bi t.

- Tôi sanh trong ch ru ng lúa, nên tôi a ru ng, ngó ra ng tôi vui trong lòng. M ich u có thú vui khác nhau. ru ng, n mùa c y r i, mình i theo m y b ru ngmà câu cá, thú v l m.

- trên n y câu cá c ng c v y. Qua tr i c a c a th y em, bên R ch Ông, r i ng itrên c u mát mà câu, cá n gi t không k p. Em câu ch i hoài. Nh anh thích câu cá thìem d n anh i câu.

Hai ng i v a nói chuy n v a d t nhau i vòng trong sân mà xem bông, xem h ng, xemhu , coi h vui v l m.

Bà Th nh tính 3 ng i C n c cho s m, nên bà b c ra c a kêu V nh Xuân mà nóing: “Thôi, tr vô ng th a v i hai bác mà i C n c, con. B n gi r i r i”.

Cô Hai Tân ch ng h ng nên h i V nh Xuân:- p nh v y hay sao?- Tôi ph i xu ng C n c ng th m bà ngo i tôi.- y mà tôi t ng n c m ch .- Xin l i cô khi khác.- Kêu cô n a kìa!

nh Xuân c i r i i vô nhà v i cô Hai Tân. ch ng ông h i ng Th nh v i V nh Xuân t giã mà i. V ch ng ông o v i cô Hai

Tân a ra xe.Khi V nh Xuân s a so n b c lên xe, thì cô Hai Tân níu áo mà nói r ng: “Khoan, xin ch

em m t chút”. Cô i l i m t b i h ng, hái m t bông v a m i bán khai, em gi t trên mi ngtúi áo c a V nh Xuân v a c i v a nói: ”Xin anh gi cái bông n y k ni m ngày nay”.

nh Xuân t n r i lên xe. Xe rút ch y, cô Hai Tân ng ngó theo, s c m t hân hoan, c pt r t h u tình.Bà o ngó ch ng r i l c u nói r ng: “Con gái i nay làm k quá, coi không c. H i

tr c ng i ta i coi v , mà ng i ta th y dâu lý l c nh con Tân v y ng i ta s , ng i tadám c i âu”.

Ông o rùn vai r i b c lên th m và áp r ng: “Bà th c u quá! i nào có phong t ctheo i n y ch ”.

3 t gi



II

Cách n a tháng.t bu i s m m i, cô Hai Tân ng i xe h i vô Ch L n mua . Ông T i o m c

mát, ng tr c sân coi m y tên gia d ch x i t ng tr ng bông.Ng i phát th ghé l i trao cho ông o m t phong th v i hai t nh t báo. Ông c m

phong th mà coi, thì th y con d u nhà th Cai L y. Ông qu y qu b c vô nhà, ng i t isalon r i xé th mà coi.

Bà o n m t i b ván phía trong, th y ông coi th r i ông bi n s c và th dài, thì bà h ing:

- Th c a ai v y?- Th c a anh h i ng Th nh.- nh g i th nói vi c gì? nh có nói chuy n s p nh hay không?- nh g i th nói chuy n ó a.- nh nói sao ó? Có nói l i tháng nào xin c i hay không?- Kh m c ch c i! nh g i th mà h i vi c hôn nh n nè.- ! Sao v y?- nh nói c t ch a mu n v .- Nói cái gì k c c v y! ây c th cho tôi nghe coi.Bà v a nói v a b c l i ng i ngang ông. Ông c th nh v y:“Kính g i l i tr c th m anh ch và hai cháu, sau tr l i cho anh ch rõ vi c hôn nh n c a

p nh .c t i th m bà con bên n i, bên ngo i h t r i, v ch ng tôi m i d chuy n hôn

nh n mà bàn tính v i nó. Nó nói “bây gi b ng nó còn ch a mu n c i v , m t mìnhng thong th mà kh o c u thí nghi m y khoa. V ch ng tôi s th t c v i anh ch , nênm nay ráng ép nó h t s c, mà nó n ng n c quy t nh không ch u c i v g p, xin c

thân n m b y n m ng kh o c u ngh c a nó cho tinh t , r i s tính b gia th t.y tôi ph i kính l i th a cho anh ch hay. Con có h c th c r ng, không d gì mà mình ép

nó c. Mà nó nói nh v y, tôi t ng anh ch không l ép cháu Tân ph i ch nó. V y vch ng tôi xin anh ch t li u, n u coi ch nào ph i thì g cháu Tân, ch ng c n ph i ch V nhXuân, b i vì có bi t ch ng nào nó m i c i v mà ch .

Tôi vi t th n y mà tôi bu n l m, vì anh em mình tính làm sui v i nhau 4-5 n m nay, bâygi V nh Xuân làm cho tôi ph i có l i v i anh, thi t tôi khó ch u quá. Mà thà là bu n, song tôinói ph t cho anh ch hay, thì t t h n là tôi dây d a, thành ra tôi không thi t tình v i anhch .

Xin anh ch xét l i mà tha l i cho v ch ng tôi ”.CAO V NH TH NH

Kính th .

Bà o nghe c d t r i, thì bà nói v i ch ng r ng:- Tôi ch c nó chê con Tân không có n t, ch có gì âu.- Sao mà không có n t! Làm c t mà có v thông minh lanh l i nh con Tân v y, thì

ph i l m, còn chê n i gì. Tôi ngh nó tính l p nhà th ng, nó mu n ki m v cho thi tgiàu, ng h ra v n cho nó làm công vi c, nên nó ki m ch c mà t hôn ch .

- Tôi t ng không ph i v y âu. Mu n l p nhà th ng b t quá t n ôi ba ch c ngàn chbao nhiêu. Nó c i con Tân r i, nh nó mu n nh v y, thì anh H i ng giúp nó m t



. Mình giúp m t m n a, nó làm c ng c, c n gì ph i kén v nào n a. H giàumà h quê mùa, h r m l m, d gì b o h ra ti n m t hai muôn.

- Tôi nghi l m. i n y là i kim ti n, thiên h h tính l i tính h i h t th y. Thôi hchê con Tân nghèo, thì h c i ch khác, tôi có c n gì âu. Mình không ph i nghèohèn, con mình không ph i quê d t gì mà s nó ch ng.

- Tôi gi n quá, tôi mu n ông i xu ng Cai L y mà h i l i cho ác ch t coi t i sao V nhXuân không ch u c i con Tân.

- Ng i ta không ch u c i con mình r i, còn m t m i nào mà mang xu ng ó! Tôikhông i âu h t.

- u ông không ch u i, thì tôi i.- i chi v y?- tôi xu ng cho giáp m t ng tôi h i coi t i sao V nh Xuân chê con Tân.- Bà không bi t m c c hay sao?- Có gì âu mà m c c . H a làm sui v i nhau m y n m nay, gi ng i ta b i c, h

c c ch mình m c c n i gì.- Bà mu n i thì i m t mình. Tui nh t nh không ngó m t t i nó n a.- sáng mai tôi i. Nè, mà ông khoan nói cho con Tân nó hay a, nghe hôn.- Ph i nói cho nó hay ch . Chuy n tr m n m c a nó nay ã d dang, mình còn gi u nó

làm chi.- Khoan ã. tôi i xu ng d i coi h nói làm sao r i s hay. Ít b a mình s nói cho

nó, có mu n gì âu.- ý bà.Xe h i c a cô hai Tân v , ch y vòng vô sân. Bà o l t t l y th x p l i mà b vô túi

i i vô bu ng.Ông o tr ra sân mà coi ch cho gia d ch tr ng bông. Cô hai Tân xu ng xe r i i l i

ng m t bên cha mà nói r ng: “Tr ng bông cho u m y b n h t, ng ch ng ám c i coii ng ”. Ông o châu mày, ngó ch khác, không nói chi h t.Sáng b a sau. Cô hai Tân th y m thay i áo qu n r i kêu s p-ph em xe ra. Cô bèn

i:- Má i âu v y má?- Má lên trên s cao su m t chút.- Má cho con i v i má.- Con i làm gì. Con nhà v i th y, má i th m v n m t chút.- Má v n c m hay không?- Ch ng m i m t gi má v . Mà nh t i gi n c m, má có v tr , thì con bi u th ng

p c d n c m cho th y con n i, ng có ch .Ông o nhà v i con, mà ông không mu n th y m t con, nên tr n bu i s m m i ông c

n b n tr c sân, ho c sau v n, mà coi gia d ch vô phân t i n c nh ng bông và cây c aông tr ng.

n 11 gi r i mà bà o ch a v . Cô hai Tân bi u b p d n c m, r i cô ra v n ki mcha mà m i vô n. Ông o ng i n c m v i con, mà ông không nói chuy n; cô hai Tân có

i chi thì ông tr l i ti ng m t mà thôi.n c m r i cha con ang ng i n tráng mi ng, bà o v t i. Cô hai Tân th y xe vô

sân, thì cô l t t và b c ra th m và nói r ng: ”Má v kìa! Ph i dè má v , mình ch m t chúta, ng n c m v i má cho vui”.Ch ng bà o xu ng xe, thì cô h i r ng: “Sao má v tr v y má? Quá m i hai gi r i.

Má d n m i m t gi , mà con ch t i m i m t gi r i, con bi u d n c m”.Bà o không tr l i, không nói chi ti t, mà m t l i có s c gi n. Ch ng bà b c vô nhà,

ngó th y ông ng i u ng n c, thì bà nói r ng: ”Tôi oán trúng l m; thi t nó chê con Tânkhông có n t na! T i ông ó, t i ông mu n cho con nó theo gái kim th i, ông cho nó h c Tây,



ông t p nó n nói i ng nh m, tôi c n không c nên bây gi mình m i b ng i takhinh r nh v y ó, ông th y ch a?”.

Cô hai Tân không hi u vi c gì h t, nghe m nói nh v y thì cô ch ng h ng, ng ngó mtrân trân.

Bà o ng i m t cái gh ngang v i ông, bà v a l t kh n choàng v a nói r ng: “Thi t,kh n n n h t s c!”.

Ông o châu mày nói r ng: “Ai bi u bà i xu ng d i làm chi, r i bà v tr l i bà gi ntôi”.

Cô hai Tân l i ng i m t bên m và th th h i r ng: ”Có vi c gì v y má? Ai chê conkhông có n t na mà má gi n ó?”

Bà o ngó con r t oai nghiêm mà áp r ng:- c t V nh Xuân nó chê m y, ch ai.- Chê h i nào? Nói v i ai mà má hay?- Nó nói v i tao ch nói v i ai.- Nói h i nào? Nói âu?- i nói d i nhà anh h i ng h i nãy ây.- Té ra má i xu ng d i ng i Cai L y, má v ây hay sao?- Ch sao!- Má i xu ng d i chi v y? Có ai m i má hay sao?- c th tao gi n, nên tao h i cho giáp m t, ch ai mà m i.- Th âu sao má không cho con coi?- Th ây, m y mu n coi thì coi…V y cho sáng con m t cha con m y. Con gái An nam

thì h c n công, n h nh, bày t theo kim th i, theo v n minh, nên m i nh c nhã nhy ó!

Bà v a nói v a móc túi l y ra m t phong th mà a cho con.Cô hai Tân m cái th c a ông H i ng Th nh ra mà c. Ch ng cô c h t r i thì côi ng t mà h i m r ng:- i má th y cái th n y nên má m i i xu ng Cai L y ó ph i không?- Ch sao.- Ph i mà th y con cho con coi cái th n y, thì con c n, con không cho má i. Th nói

nh v y, thì là d t r i, má còn t i nhà ng i ta làm gì.- Tao gi n l m, nên tao xu ng tao h i cho rõ ràng coi t i sao h chê m y.- Vì th y má ã h a l i, nên h mu n c i con thì c i; còn nh h h i thì thôi, ch h i

không c i r i con ch t hay sao mà má gi n? Má xu ng má h i gi ng gì n a? Mácó g p v ch ng bác H i ng v i anh c t nhà hay không?

- Có nhà h t.- Má h i r i h nói làm sao?- Ban u h c ng nói nh trong th v y. c t nói ch a mu n c i v , m t mình

ng kh o c u làm cho ngh thu c c rành. Tao không ch u cái lý ó, b i vì nókhông mu n c i v , sao m y n m nay nó g i th t cho m y luôn luôn. Tao h i ri t

i lòi ra s c t nó chê m y không có n t na theo gái An nam.- i chê con không có n t ó là l i v ch ng bác H i ng nói hay là l i c a anh V nh

Xuân nói?- c t nó nói v i tao ch .- nh nói sao âu, má l p l i y l i cho con nghe th coi?- i! Nó nói dài l m, ai nh h t cho c. Nó nói n m nó c th c a anh H i ng

i qua cho nó hay, nh ã h a làm sui v i th y m y, thì nó t ng là ch ng nó h cthành r i, nó tr v x s , nó s có m t ng i v An nam thi t thà m m m ng, lo c m

c, áo qu n cho nó. Té ra ch ng nó v , giáp m t v i m y, nó th y cách m y n nói, m y i ng gi ng nh m ch không ph i nh ng i v nó t ng t ng trong trí

nó m y n m nay ó v y. N u c i m y, thà r ng nó c i m còn t t h n, b i vì m y



làm b nh m, ch m t An nam trân mà m n i gì. Nó t thi t v i tao l i nó nóikhông ch u c i ó là l i nói d i. Nó s c i v , song nó c i con gái An nam, bi t lphép An nam, bi t tam tùng t c, ch nó không ch u c i gái kim th i m t An nammà b nh m ó.

- Gái kim th i h l m hay sao? Anh V nh Xuân b ng d h p hòi quá! Ph n nh thì nhmu n h c cao, ng có trí nh ng i Tây. Còn ph n n bà con gái thì nh khôngmu n cho h h c cao, ng có trí nh ng i m. nh mu n cho n bà con gáiAn nam ph i l c c trong bùn, ph i l n lóc d i b p, làm tôi m i gi con, quétnhà, n u n cho nh, ph i cúi u quì g i v ng l i nh luôn luôn, nh nói tr i hay tr i,nh nói t hay t. Anh V nh Xuân có cái quan ni m v v ch ng nh th y, mà nh

chê con, nh không c i con thì may cho con l m. Má nên t èn treo c n m ng,ch ng có bu n.

- Ch ng chê mà ch a bi t m c c , còn nói nhi u chuy n!- Th a má, ví nh con có tánh b t trung b t chánh ho c sanh tâm gian gi o làm m t ti t

t trinh, m t danh d , m t ph m giá nên b ch ng chê thì con m i h th n. Ch chêcon h nh anh V nh Xuân chê ó, thì con c i, con có m c c chi âu.

Nãy gi ông o ng i nghe v con nói chuy n v i nhau, ông không thèm xen vô. Bây giông nghe con nói nh v y, ông m i nói r ng: “Thôi, h h i thì thôi. Con Tân còn nh , m gìó mà lo. cho V nh Xuân nó ki m con gái bi t l phép An nam nó c i. Con Tân, coi bi uy tr d n c m cho má con n”.

Bà o ng d y nói r ng: “Tôi n c m không c âu. Gi n quá r i b t no. tôi nghch ng nào ói tôi s n”. Bà nói r i b i vô bu ng thay áo. Ch ng bà tr ra thì cô hai Tân ãlàm s n m t ly s a cho bà u ng.

ch ng ông o n m trên b ván mà ngh . Cô hai Tân ng i cái gh g n ó mà c nh ttrình.

Bà o nói r ng: “ Tôi ngh l i thi t tôi t c quá. Mình không ph i nghèo kh gì, có m ta con gái cho n h c t n hao không bi t bao nhiêu, l i nó c ng không x p m i s t tai gì ó,

mà g l y ch ng l i b ng i ta chê!”Ông o áp r ng:- Bà ng có bu n mà. Bà không nghe con Tân nó nói h i nãy ó sao, tôi ngh nó nói

ph i l m. i n y mà nó còn cái óc th c u quá nh v y, nó không c i con mìnhtôi c ng c u.

- Con Tân nó nói gi ng gì ông c ng cho nó nói ph i h t th y. Ông c ng nó, ông nghei nó l m. B i ông c ng, ông nghe nó, nên bây gi nó m i v y ó.

- Bây gi nó v y là sao?- Nó không có n t na gì h t ch sao.- t na là cái gì mà bà nói không có?- t na là i ng cho m th m, n nói trúng khuôn phép, vi c áng nói s nói, d u

vi c vui c ng ng có c i om sòm. Con gái có n t na là v y ó, ch n t na là gì.- t na nh v y là n t na c a hình n m, ch có ph i n t na c a ng i ta âu. Ng i ta

có m t, có tai, có ru t thì t nhiên có c m giác, có tánh khí th y vi c vui thì c i, th yvi c qu y thì gi n, mu n ng thì ng, mu n ng i thì ng i. Bà có con mà bà mu n

p cho nó nh cái hình máy, gi t dây nó m i i, kh u mi ng nó m i nói, ý bà nh v ykhông h p v i ý tôi chúc nào h t. Sanh con mình lo nuôi cho nó m nh m ph n xác, locho nó h c ng nó m mang tri th c, lo d y d cho nó bi t yêu chánh ghét tà. Còntánh khí thì ph i cho nó thong th không nên ép bu c nó vào khuôn m u nào h t,làm nh v y nó m i có nh n ph m, có ch n tánh riêng c a nó ch .

- Ông d y gi i l m! Nh ông d y gi i, nên bây gi h m i không dám c i nó ó.- Bà c lo vi c ó hoài! Có ph i trong n c An nam n y có m t mình V nh Xuân là con

trai âu. c t nó chê nó không c i thì mình g cho tr ng s , cho bác v t, m gì



ó mà s . r i bà coi, tôi s ki m ch ng cho con Tân sang tr ng thông minh b ngi c t V nh Xuân.

- Ông t p tánh nó nh m, thì ông g nó cho Tây ch An nam nào mà dám r t i.- Ví nh g cho Tây l i h i gì?- Khéo nói túng! H i nó còn nh , tôi n n n v i ông, tôi bi u cho nó h c ng bi t ch

chút nh mà thôi, r i r c th v nhà d y nó h c may vá, thêu thùa, bánh m t. Ch ngnó l n mình l a a nào nghèo mà bi t nh n ngh a, mình g nó, r i b t v ch ng nó

i mình. Mình ít con thì mình nuôi r , cho con mình nó kh i c c kh . Ông ham danh, ông mu n làm cao, b i ông trèo cao quá, nên bây gi ông m i té n ng ó.

- Bà ng nói nh v y. Ch a té âu. Sao mà té?- Ông mu n g con cho cao bây gi ng i ta chê, ng i ta không thèm c i thì là té,

ch còn i gì n a?- Tôi ã nói v i bà, tôi s ki m ch ng cho con Tân cao b ng m i V nh Xuân cho bà

coi mà.Nãy gi cô Hai Tân ng i coi nh t trình, cho cha m cãi nhau thong th , cô không d

vào. Bây gi cô m i c i mà nói r ng: “Sao má nói con té? Con ng v ng l m, ch ng baogi té âu mà má s . Còn th y lo ki m ch ng cho con chi v y? Con quy t nh c thântr n i, con không thèm l y ch ng âu xin th y ng tính t i vi c nh n duyên c a con n a.

Ông o l m c m ng i d y ngó con mà h i:- Chuy n gì mà l i không thèm l y ch ng?- Con c thân th coi th gái kim th i n y h n th nào mà thiên h h chê.- Con tính nh v y trí con th p l m. Con không l y ch ng, h t ng âu h chê r i con

, không ai thèm c i, h khinh khi con n a ch .- Ng i nh v y ó d u khen con c ng không m ng, d u chê con c ng không s .- Con không ch u l y ch ng r i con làm gì?- Con xin th y v i má cho con i Tây.- i Tây làm chi?- Con qua Tây con h c thêm ít n m n a.Bà o c i g n mà nói:- Bên n y h c làm m ch a úng nên bây gi òi i qua Tây h c thêm ng làm m

cho thi t úng ph i hôn?- Th a ph i.- Con n t na v y ó, th y nó th y ch a! H chê nó, h không thèm c i, nó gi n l y

không thèm l y ch ng. Bây gi nó òi i Tây, tôi r y nó, r i nó l y v i tôi n a ó.- Th a, con nói thi t, ch con âu dám nói l y v i má. Con h c ng con làm m cho

úng b c th coi nh th nào.- Mu n l y ch ng hay là không mu n thì t ý, vi c ó tao không ép. Ch i Tây thì

không c. Con gái mà i xa nh v y d gì hay sao?- Con l n r i con trí khôn, có sao âu mà s má.Ông o can r ng:- Th y v i má có m t mình con là gái, n u con i Tây thì má con nh . Con ng có tính

vi c ó.- u th y v i má không b ng lòng cho con i Tây ng con h c thêm, thì ph i cho con

10 ngàn ng b c.- Cho con 10 ngàn ng con làm vi c gì?- Con mu n làm vi c gì t ý con.- Con nói nh v y sao c. Không ph i cha m ti c ti n v i con. N u con làm vi c

ph i, d u t n m y ch c ngàn c ng c, ch ng lu n 10 ngàn. Mà con làm vi c gì conph i nói rõ cho cha m bi t ch ?

Cô Hai Tân ng i suy ngh m t h i r i nói r ng: “Con mu n ho c r ch em b n c a conhi p nhau l p m t tr ng n nhi h c hi u ng ào t o ra m t ám con gái m i, có t cách



ng c i, cao th ng, nh con gái bên Âu bên M , gi i thoát cái ách tôi m i c a n ông, h m h m quy t mang vào c chúng con hoài, ho c l p m t t nh t báo mà v n ng

khuy n khích ch em gái ph i i lòng s a trí, ph i k t oàn, ph i tranh u ng l t chokh i cái a v hèn h mà phong t c c bu c chúng con ph i loi nhoi trong ó hoài, ngchung ng ngang hàng v i n ông con trai trong xã h i”.

Bà o ch t l i nói r ng: “ Tr i i! Ph n riêng c a con còn chèm nhem ây, bi t con locho thân c yên hay không mà, h i nào mà lo cho thiên h n a không bi t”

Cô Hai Tân nói: “Th a má, ph n con yên l m có chèm nhem ch nào âu, con ã nh tnh c thân không thèm l y ch ng, thì thân con kh e kho n thong th l m. Mà i ph i

có m t cái m c ích gì làm ng mà i theo, thì s s ng m i có ý ngh a, m i c vui. Con quy t l y s gi i phóng ph n mà làm m c ích cho s s ng c a con. N u th y v i

má th ng con, thì cho phép con t do mà làm vi c y, là m t vi c không vô ích cho i c acon, mà c ng không vô ích cho xã h i âu”.

Bà o c i ng t mà nói:- Con báo h i cho con gái An nam h t th y b t ch c làm m nh con, r i chúng nó b

ch ng chê nh con v y, càng kh thêm cho ng i ta n a.- Má c lo vi c l y ch ng hoài! Tr i sanh n bà con gái ra, có ph i tính cho h có cái

thiên ch c c nh t là l y ch ng mà thôi âu má.- Thì sanh n bà con gái ra hi p v i n ông con trai g y d ng gia ình, sanh con

cháu, làm cho xã h i b n v ng ch sao?- Con t ng không ph i nh v y. Thi t, tr i sanh n bà con gái làm b n v i n

ông ng xây d ng gia ình mà duy trì xã h i. Th thì, n bà v i n ông u ngngang hàng nhau, n bà c n dùng n ông, mà n ông c ng c n dùng n bà v ych . N u má nói: ”Ð n bà ph i lo l y ch ng ” thì con th a “ n ông c ng ph i lo l y

”. Hai bên ai c ng v y, c ng u c n dùng nhau. N u n ông có quy n chê n bàthì n bà c ng có quy n chê n ông v y ch . Mà hai bên u c n dùng nhau, u cóquy n nh nhau, sao n ông l i c phép l n l t, ép bu c n bà, ph i làm tôi m icho h ? H l ng quy n áp ch , thì n bà hi p nhau t y chay h r i h làm sao?

- Thôi má d t, má cãi không l i con. Con gi i con làm sao cho ch ng kh i chê ó, thìmay h n h t.

Ông o nói r ng: ”Nãy gi th y suy ngh , hai vi c con mu n làm ó u ph i h t th y.Nh ng mà l p tr ng d y h c thì b a b n m t chút, còn thì l p báo thì d h n. Thôi, th ng th ng r i thì th y s tính, ch ng nên v i l m”.

Bà o m m c i mà nói:- Cái nào con ng nói ng c ng cho là ph i h t th y. Thôi, cho nó 10 ngàn b c ng nó

p nh t trình i.- Bi t ch ng âu.



IIIQua n m sau.

n 10 b a rày, ch ng nh ng là t i Sài Gòn, Hu , Hà N i, Kim Biên mà thôi, mà cácnh thành toàn x ông Pháp, th m chí trong m y ch nh , âu âu c ng u có dán nh ng qu ng cáo màu xanh, ho c màu , ho c màu vàng mà tuyên b t Nh t báo „Tân Ph” ra i gi i phóng ph n Vi t Nam, yêu c u nam n bình quy n và công kích

hôn nhân h t c; b i v y b a nay t báo xu t b n t i Sài Gòn, nh ng ng i lãnh bán báo chianhau i các n o ng mà rao, thì m y bà m y cô giành nhau mà mua ng giúp cho nh ngng i có công sáng l p c quan m ng t n hóa cho ph n , l i m y ông m y th y c ngáp mua ng coi cho bi t tôn ch c a t báo m i là th nào. n 12 gi tr a, 5 ngàn s báo bán l t i Sài Gòn, thiên h u mua h t, ch ng còn sót m t s nào, mà i n âu c ng ngheng i ta ngh lu n v t báo “Tân Ph N ”, n ông thì ng i khen v n ch ng, n bà thìmãn ý v tôn ch .

Báo quán d n lai m t cái nhà l u r ng l n ngó ra i l Norodom. T ng d i nhà phíatr c thì d n phòng khách ng i ch v i phòng c a Ty qu n lý làm vi c, phía sau thì d nch cho n công s p ch và máy ch y nh t trình; còn hai bên thì m t bên d n phòng T nglý, m t bên d n phòng Ch bút v i phòng cho B biên t p.

úng 5 gi chi u, t ng trên l u ã tr ng d n trang hoàng. Trong cái phòng l n chính gi a,có m t cái bàn dài tr i nappe4 tr ng t i, trên bàn bánh v i r u d n s n sàng.

Khách m i d ti c r u khánh h t báo „Tân Ph N ” ra i, ã r i rác k i xe h i,ng i ng i xe kéo mà t i báo quán.

Ông qu n lý Tr n H o Nhiên, vóc dáng to l n, b m nh d n, m c m t b n den, giàyen, noeud en, bâu c ng ng t i c a l n mà ti p khách r t vui v r i ch thang mà m i

khách lên l u. trên l u, cô Hai Tân là T ng lý báo „Tân Ph N ” bây gi cô nh p t ch vào làng báo

nên c i tên là Tân Phong n s , cô hi p v i hai ch em b n ng song mà c ng ng chí, là côThiên H ng v c a Bác v t Qui, lãnh trách nhi m chánh ch bút, và cô Thanh L , ch a cóch ng, lãnh trách nhi m phó ch bút, ba cô m c y ph c theo ki u kim th i, song trang mcó v thanh nhã, ng g n c u thang mà r c khách b t tay chào m i ng i, gi ng nói h utình mà nghiêm ngh , mi ng c i h u duyên l i vui v .

Nhi u v n s trong làng v n, làng báo b c th ng l u trí th c nh giáo s , bác v t, c t ,tr ng s và h ng Tân Ph N Sài Gòn u n d l khánh h nên khách k trên m t tr mng i.

Ba cô d t khách i xem các phòng t phòng T ng lý cho t i phòng T ng biên t p, t chp ch cho t i ch phát báo. r i khách vào ti c r u. Khi khách ng i r i, cô t ng lý Tân

Phong n s ng d y mà r ng: “Theo t c l x a nay, h có cu c l ho c ám ti c gì ng ich t ch ph i c m t bài di n v n. Ch em chúng tôi l p t nh t báo “ Tân Ph N ” th tâmgi i phóng ph n Vi t Nam, th tâm yêu c u nam n bình quy n, th tâm công kích hônnhân h t c, ngh a là ch em chúng tôi quy t ánh t c l x a, b i v y ch em chúng tôinh t quy t không làm di n v n, ch lo hành ng cho t c m c ích mà thôi. Nay quíông, quí bà, quí cô n khánh h ngày sanh cho t báo c a chúng tôi, t c bi u ng tình v i

ch c a chúng tôi, v y ch em chúng tôi xin nói “ Cám n” và xin chúc quí ông, quí bà quícô n bánh u ng r u mà ch ng giùm ngày nay là ngày ch em chúng tôi ph t c kêu toàn thph n Vi t Nam m m t ng d y g mà qu ng cái ách c a b c nam nhi h l u mang vào cchúng ta x a nay.

Cô Tân Phong n s nói d t l i, thì ti ng v tay r lên nh pháo n , r i ch khách ng nbánh u ng r u, nói nói c i c i, trên m t m i ng i u vui m ng h n h .

4 kh n tr i bàn, n p bàn



Ti c r u mãn r i, ông qu n lý H o Nhiên h i b i d p h t bàn gh và t máy pick-upcho khách khiêu v .

Ông Bác v t Qui b c l i cúi u chào cô t ng lý Tân Phong và m i cô m cu c khiêu vng khách vui ch i. Cô Tân Phong c p tay ông bác v t Qui r i th ng th ng i ra ng gi a

phòng ti ng nh c tr i lên, hai ng i bèn nh y theo nh p. Khách nam n , g n phân n a, li ni nhau b t c p mà nh y theo.Cu c khiêu v dây d a n 8 gi r i m i bãi. Khách t mà v . Cô Tân Phong, cô Thiênng và cô Thanh L hi p cùng ông qu n lý H o Nhiên v i ông bác v t Qui ng t i c u

thang mà a và t n khách.Ông T Chí Thành, là m t c phú Ch L n, có v n cao su trên m t ngàn m u trong

nh Biên Hòa, ông ch ng 30 tu i p trai, mà y ph c c ng p; ông i khách l n l t i h t,i ông b c l i ng tr c m t cô Tân Phong, m t li c, mi ng c i mà nói r ng: ”Tôi r t

kính ph c ch ngh a c a ba cô l m. V y tôi khuyên cô b n chí v ng lòng mà i theo chon t m c ích. N u cô ch ng chê tôi là a thô, thì tôi xin phép ng sau l ng cô luôn

luôn, h cô có c n dùng ti n b c, b t lu n là m y ngàn m y muôn, ng tán thành công vi ca cô làm, cô c day l i ngó tôi, thì tôi s n lòng giúp , xin cô ng ng i”.

Cô Tân Phong c i r t h u duyên và cúi u t n. Ông Chí Thành b t tay t giã r i m ixu ng l u.

Khách v h t r i, cô Tân Phong bèn ngó cô Thiên H ng và cô Thanh L mà c i và nóing: “Cu c l khánh h c a chúng ta k t qu r t m mãn. Tôi vui l m, mà c ng ph n chí l m.

Chúng ta còn ph i bàn tính công vi c c a chúng ta. V y tôi xin m i hai ch i l i nhà tôi ngn c m r i nói chuy n luôn th . Tôi c ng m i anh bác v t và anh qu n lý n a. Tôi có d n b pp t tr c r i, ng ng i chi h t. ã khuya r i, thôi mau mau k o ngu i h t r i b p nó

phi n”.Ai n y không th t ch i c, nên ph i i theo cô Tân Phong mà xu ng l u.

ch ng bác v t Qui có xe h i riêng, cô Tân Phong m i cô Thanh L v i ông H o Nhiênlên xe c a cô, r i cô c m tay lái mà ch y.

Cô Tân Phong m n m t cái nhà tr t mà t i ng Richaud. Nhà tuy nh , song có sânng, tr c có tr ng bông màu, chung quanh có cây l n che tàn mát m . Trong nhà cô d nt p, có phòng ti p khách, có phòng làm vi c, ch ng ch n u phân bi t.

Ch khách v t i nhà, cô Tân Phong m i h t vô phòng n và kêu b i b p h i b ng n.Ráp l i bàn n, cô Tân Phong m i v ch ng ông bác v t Qui ng i m t bên, còn m t bên thì công i gi a, cô m i cô Thanh L ng i phía tay m t và ông H o Nhiên ng i phía tay trái c a cô.

Bác v t Qui v a c m a thì nói r ng: “L khánh h vui quá, song tôi còn ti c m t u làhai bác không n d ti c r u v i m y cô”.

Cô Thiên H ng nói r ng: “H i hôm tôi có i v i ch Tân Phong vô trong nhà, tôi n n nt s c mà hai bác không ch u i. Bác trai tuy không ch u i, song c ng còn h i th m công

vi c c a ch em tôi làm, duy có bác gái, coi b không vui, nên không bao gi thèm h i t i ”.Cô Tân Phong nói: “Th y tôi có nói riêng v i tôi. Th y tôi nói mu n n d ti c l m, ng ti thì má tôi phi n, vì v y nên tính nhà ng kh i ch c gi n má tôi ”.Bác v t Qui h i:- u v y thì cô l p nh t trình ây bác gái không b ng lòng hay sao?- Ghét l m. Má tôi c theo ép tôi l y ch ng. L y ch ng làm gì không bi t. tôi c

thân, tôi làm gái i nay th coi h n b c nào mà.- Còn bác trai l i b ng lòng hay sao?- Th y tôi ch u. Th y tôi lén a b c cho tôi hùn mà mua nhà in và d n báo quán ó.

Nhà n y c ng th y tôi m n r i d n cho tôi ây. Th y tôi có nói th y tôi không luii nh ng mà tôi c làm i, n u thi u ti n thì cho th y tôi hay r i th y tôi s ph thêm.

- Bác trai ng quá há! Tu i tác thì theo b c lão thành, còn trí ý l i theo b n thanh niên,ng i nh v y ít có l m.

Cô Thiên H ng l i h i cô Thanh L :



- a h m tôi d n ch g i thi p m i ông c t V nh Xuân. Ch có nh mà g i haykhông, sao h i chi u không th y ng?

- Tôi có g i thi p ch , có l t i ng m c vi c gì ó nên ông n không c.- Bao th ch trúng a ch hay không?- Sao lai không trúng. Tôi Docteur Cao V nh Xuân, Clinique Cochinchinoise, N`800

Rue de Verdun Saigon, nh v y có th nào l c c.- nh v y thì trúng l m, mà t i sao ng không n, l i c ng không tr l i? Ch c là

ng nghe n bà con gái l p nh t báo ng ghét ch gì.- Hay là v ng không cho ng i.- Có l nào! Thi p mình m i ông bà mà.- Tôi nghi nh v y thôi nh ng mà có l trúng a ch . Bà c t V nh Xuân coi b k

m, không ph i nh ch em mình âu.- Ch bi t hay sao?- Sao l i không bi t. Ng i m t t nh v i tôi mà.- u ch quen thì b a nào ch lên nhà mà th m r i xin qu ng cáo c hôn?- Có l c. Bây gi anh qu n lý c g i báo i. V c t V nh Xuân giàu l m, g i

báo tr c r i sau minh òi ti n c ng c mà.Cô Tân Phong h i H o Nhiên:- Mình làm qu ng cáo hôm nay, v y mà công chúng ã có g i th n ch u mua báo

c ch ng bao nhiêu?- i tr a n y tôi có coi s thì ã c 4 ngàn tám tr m r i. S u tôi cho ch y 12

ngàn t , tôi 5 ngàn ng bán l t i Sài Gòn, Ch L n. T s m m i n 11 gi thìt ráo, không còn bán n a. Tôi tính s mai ph i ch y 15 ngàn m i bán.

- vi c bán báo và thâu xu t ti n b c, ch em tôi phó thác h t cho anh. Anh ráng ch mnom giùm ng ch em tôi r nh trí mà lo bài v .

- Xin cô hãy tin tôi. ng lo chi h t. Tôi s t n tâm.o Nhiên ng d y. Cô Tân Phong h i:

- Anh n r i hay sao? Sao n ít v y?- Tôi no r i. Xin cho phép tôi vô l i u ng n c tr c ng tôi ch y xu ng báo quán

t chút mà coi ch ng thúc n công s p ch ri t ng lên khuôn mà ch y cho s m.Lúc ban u công vi c còn l n x n ch a có m c th c, nên tôi ph i ch u c c m tchút. Ph i ôi ba tháng th th y quen l n r i mình m i kh e.

- Nh anh mu n thì anh i tr c i. Có l m t lát r i ch em tôi c ng tr xu ng báoquán làm vi c. Anh mu n u ng trà hay cà phê thì bi u b i nó rót cho.

- m n. Cô cho tôi t ti n.o Nhiên n tráng mi ng và u ng m t tách cà phê m, r i t giã m i ng i, kêu xe kéo

mà ch y xu ng báo quán.Cô Tân Phong nói: “Anh H o Nhiên coi b t n tâm v i ch em mình l m. Mình c

ng i qu n lý trung h u ít nói mà siêng n ng v y, thi t là có ph c”.Bác v t Qui nói: “ nh ít nói mà h c gi i l m. nh thi tú tài m t l t v i tôi, song nh thi

khoa bút toán. nh u v i ”mention très bien”5, b cha m nghèo nên nh i Tây h c thêmkhông c, ch ph i nh có ti n mà i Tây thì d u h c khoa nào nh c ng nên h t th y”.

Cô Thanh L c i nói: “T i nh i Tây không c, nên nh gi n, r i nh th ch ngh ac thân?”.Cô Thiên H ng cãi: “Không ph i v y, Tôi có h i sao nh không c i v , thì nh nói

ph n nh nghèo ch a l p c a v gì, n u c i v r i làm sao có h nh ph c c ”.Cô Thanh L nói: “V i ch thì nh nói nh v y, còn v i tôi thì nh nói nh ch a ý n

cu c v ch ng, là vì nh ch a g p ng i nào có t cách làm b n tr m n m v i nh. Coi bít nói mà kén v d l m”

5 h ng u



Cô Tân Phong ngó cô Thanh L mà nói: “Ch ã tính hi p v i tôi ng mà th ch ngh ac thân, mà ch còn nói vi c v ch ng làm chi không bi t!”Cô Thanh L m c c , nên không tr l i.

n c m r i ch khách i ra salon u ng n c. Cô Thiên H ng nói v i ch ng r ng: “ Emph i tr xu ng báo quán ng coi nh n công s p bài c a em r i thì em c l i m i c. Có

em ph i vi t l n bài cho s ngày m t n a. Mình v ng tr c i, nghe hôn mình, ch ng nàoem bu n ng em s v . Mình ng phi n em nghe”.

Bác v t Qui áp: ”Em c lo ph n s ”Cô Thiên H ng ôm m t ch ng mà hun r i ng d y r hai cô kia i.Bác v t Qui lên xe mà v Tân nh m t mình, còn ba cô thì i xe c a cô Tân Phong mà

xu ng báo quán.Ba cô b c vô báo quán thì th y trong phòng qu n lý èn t sáng tr ng, H o Nhiên ng i

ch m ch mà vi t. Ba cô i m t vòng coi n công s p ch r i m i lên l u, ai vô phòng n y màlàm vi c.

n 12 gi khuya, cô Thiên H ng bu n ng m i r hai cô kia v . Ba cô xu ng l u, th yo Nhiên v n còn làm vi c thì kêu mà bi u v , không cho làm quá .Cô Tân Phong m i h t lên xe, r i cô a Thanh L v ng Lagrandière là ch v i ch

làm n giáo s tr ng Ch i, a H o Nhiên v ng Mayer và a Thiên H ng v Tânnh r i cô m i v nhà riêng ngh .



IVc theo ng Verdun, kh i Ch i m t khúc xa xa, có m t cái nhà l u tuy không l n

m, song tr c có sân r ng chung quanh có tr ng cây mát m ; k bên phía tay m t l i có m tdãy ph l u 10 c n. Bao vòng nhà và ph y thì có làm rào, d i xây g ch, trên song s t, r ich a hai cái c a l n, m t cái vô nhà l u, m t cái vô d y ph .

Trên c a ngõ vô d y ph , có m t t m b ng ch l n nh v y:

Clinipue CchinchinoiseDocteur CAO V NH XUÂN

Chuyên tr các ch ng b nh n bà và con nít.

ó là nhà th ng c a V nh Xuân m i l p m y tháng nay.nh Xuân chê cô Hai Tân mà t hôn, r i bà ngo i C n c m i làm mai cô Ng , bên

cho 20 ngàn, ông h i ng Th nh ph 10 ngàn n a, nên V nh Xuân m n nhà và ph , muam c, mà t ch c cu c d ng ng r t nguy nga ó.

Trong cái nhà l u, v ch ng V nh Xuân t ng trên, còn t ng d i, chính gi a làmphòng r c khách, m t bên thì d n phòng coi m ch và m t bên thì d n phòng kh o c u thínghi m.

Trong 10 c n ph l u thì d n làm 20 phòng b nh n m phân n a t ng trên, phân n ang d i.

Nhà th ng tuy m i l p, song b nh n m g n y h t m y phòng, mà thân ch ngoài, d um m i hay chi u c ng v y, r i rác m i bu i u có n m ba ng i n coi m ch ho c tiêm

thu c.t bu i chi u, c t V nh Xuân qua nhà th ng mà th m b nh r i, ông tr v phòng coi

ch ng i l y sách y khoa d ra mà c. Cách ch ng bao lâu có m t cái xe h i còn m i tinhng ng ngoài c a, r i có m t cô leo xu ng, tr c ch ng 20 tu i, nhan s c thi t xinh p, t ng

i thi t d u dàng, y ph c thi t sang tr ng, th ng th ng i vô sân. Ch ng cô b c lên th m,th y ng i gác c a ng ó, cô m i h i r ng:

- i gi coi m ch hay ch a anh?- Th a, t i nãy gi . Cô mu n coi m ch ph i hôn?- Ph i. Có ai trong phòng ông c t hay không?- Th a không. Bu i chi u nay cô t i s m h n h t, nãy gi ch a có b nh nào t i. M i cô

ng i ngh , tôi cho ông c t hay.- m n.Ng i gác c a m c a phòng coi m ch vô nói cho V nh Xuân hay có b nh xin coi m ch,

i tr ra cúi u nói r ng: “Ông c t d y m i cô vô”.Cô n vô r i, ng i gác c a khép c a phòng coi m ch l i và ra bên trên th m mà ngó

mông ngoài ng.Cô Ng là v c a c t V nh Xuân, m c m t b áo qu n b ng l a tr ng, trên l u i

xu ng phòng khách. Cô m p mà l i lùn, trán th p, m t tròn, môi dày mi ng r ng, eo bôngtai, cà rá, dây chuy n và vòng, th nào nh n h t xoàn c ng tr u tr u6. Cô i th ng ra chng i gác c a ng mà h i r ng:

- Ai i xe h i ó? âu m t r i?- Th a, vô phòng cho ông c t coi m ch.- au b nh gì mà coi m ch?- Th a, tôi không hi u.- Làm b d ng i ve th y thu c, ch b t ng v y mà au gi ng gì nên coi m ch.

6 n ph ng lên



Ng i gác c ng ng ngó cô c t , không ki m c câu mà tr l i.Cô Ng ngó cái c a phòng m ch l m l m, i l i ng g n ó lóng tai nghe m t h i, r i

châu mày và th ng th ng i vô phía trong mà ng ngó ch ng n a.Cô ng lâu ch ng nào m t cô càng l s c gi n thêm ch ng n y.Thình lình c a phòng coi m ch m ra. Cô có b nh i coi m ch ó trong phòng b c ra, tay

cô c m m t mi ng gi y, cô cúi u t giã c t mi ng chúm chím c i r t h u duyên. cng t i c a, cúi u áp l và c i nói r ng: “Tôi kính chào cô. Cô mua thu c r i m i

a em l i ây tôi tiêm cho”.Cô n xu ng th m mà ra sân i v .Cô Ng x c x c i l i, chân mày tr n ng c m t ngó V nh Xuân va h i r ng:- Con nào ó?- âu trong Ch L n.- trong Ch L n sao mình quen? Quen h i nào?- Tôi có quen h i nào âu.- Không quen v i nó, sao nó c i m n v i mình?- i h i nào âu?- ng có ch i. Tôi ng àng kia nãy gi , tôi th y h t. V nh Xuân rùn vai r i tr vô phòng, không thèm tr l i. Cô Ng i theo, V nh Xuân

ng i l i bàn vi t. Cô Ng kéo gh ng i ngay tr c m t và nói r ng:- Mình quen v i con ó h i nào, mình ph i nói thi t i?- Tôi ã nói tôi không có quen.- Mình không quen, v y ch nó t i ây làm gì?- Mình lam c t , ng i ta có b nh thì ng i ta t i xin mình coi m ch ng tr b nh cho

ng i ta ch t i làm gì.- Nó làm b , ch m t nh v y mà b nh gì. B nh i ve c t ph i hôn?- Mình là v c t , mình không phép nói nh v y.- Tôi nói b y mà trúng a.- Tôi xin mình kính tr ng giùm ngh nghi p c a tôi m t chút.- Cái gì mà ph i kính tr ng! Mình nói nó có b nh nên n xin mình coi m ch. Nó có

nh gì, mình nói tôi nghe th coi?- Tôi không phép nói vi c ó.- ó, rõ ràng ch a! Nó có b nh gì âu mà mình nói c.- Tôi xin mình ng có nói iên. Mình lên l u mà ngh tôi làm vi c b n ph n.- Tôi không i âu h t. Mình không nói thi t thì tôi ây hoài.- Tôi có d u mình chuy n gì âu mà mình ép tôi ph i nói thi t.- Mình không gi u, sao tôi h i con ó au b nh gì mà n cho mình coi m ch, mình

không ch u nói?- Làm ngh nào c ng có cái thiên ch c riêng theo ngh n y. Làm ngh th y thu c, cái

thiên ch c càng h tr ng l m. Ng i ta có b nh, ng i ta m i n c u mình c u cáisanh m ng c a ng i ta. Mình ph i coi m ch ng tìm ch ng b nh, r i lo nh thu c

ng u tr mà c u ng i ta. Lúc mình b t m ch, ho c mình n m tay, ho c mình ktai trong mình ng i ta, mình ph i coi b nh nh n c ng nh m t khúc cây hay m t c cá, không có c m giác gì h t. Còn mình tr b nh cho ng i ta, mình không c phép

nói ch ng b nh c a ng i ta cho ng i khác bi t, tr ra khi nào b nh nh n nài mìnhph i biên ch ng b nh trong gi y cho ng i ta c m, thì mình m i làm. Thiên ch c c a

c t là v y ó, nên tôi không th tr l i câu mình h i c, mình c ng không nênghen t ng nói b y b mà nh c nhã cho tôi và mích lóng thân ch .

- Mình gi u là gi u cho thiên h , ch v c a mình mà mình c ng gi u n a sao?- u là th y thu c bi t t tr ng, thì không c nói ch ng b nh c a ng i coi m ch

cho ai bi t h t d u v con c ng v y.- u v y thì mình tr ng con ó h n tôi nhi u quá!



- Mình nói nh v y, thì tôi không còn th gì mà nói chuy n ph i qu y v i mình ca.

nh Xuân phi n quá, nên vùng ng d y, r i i qua i l i trong phòng, m t mày bu nhiu.

Cô Ng c ng ng d y h i r ng: “Còn x a rày tôi th y ai vô mình c ng coi m ch m tchút xíu r i ra, sao h i nãy con ó vô phòng mình coi m ch lâu d v y? ”

nh Xuân ngó v r i rùn vai l c u, không tr l i.Cô Ng v a b c ra c a v a nói r ng: “T rày s p lên, ai vô coi m ch thì m c a bét ra,

ch tôi không cho óng bì b t n a”.nh Xuân không tr l i, c ch p tay sau ít i qua i l i trong phòng.

Cách m t lát, cô Ng tr l i ng ngoài ngó vô mà nói r ng: “H i nãy mình d n con nhó mua thu c r i mai em l i ây cho mình tiêm. Tôi nói cho mà bi t, tôi không b ng lòng

mình tiêm thu c cho ng i ó. Mai nó có l i thì mình i nó i, bi u nó ki m c t khácmà u ng thu c”.

nh Xuân ch c l i l c u, r i b c l i ng t i c a s mà ngó ra sân không thèm nóichi h t.

Có m t th y, b ng m t a nh , ng i xe kéo vô c y c t coi m ch. V nh Xuân m i vôphòng óng c a l i. Cô Ng ngoe ngo y i lên l u.

n 5 gi r i chi u, cô Ng bi u s p ph em xe h i ra, r i cô xu ng kêu ch ng i ch i.nh Xuân nói r ng:- a nay tôi i không c. Mình i m t mình i.- Chuy n gì mà i không c? B mình ch ai n a hay sao ch ?- Bên nhà th ng có ng i b nh n ng, tôi ph i nhà ng i th m b nh.- t ngày th m b nh hai l n mà thôi, ch th m hoài hay sao? Bên nhà th ng có m y

cô m y th y u d ng ó chi?- Mình làm c t ch nhà th ng, mình ph i t n tâm mà nuôi b nh, ch b phú cho

ng i tùng s c a mình sao ph i.Có m t th y u d ng bên nhà th ng qua nói r ng: “B m ông, ng i b nh phòng s

8 sao bây gi nóng lung quá. Tôi m i t th y, lên t i 40,6 ”.nh Xuân ngó v mà nói: ”Th y hôn!” R i i v i th y u d ng mà qua nhà th ng.

Cô Ng lên xe h i mà i m t mình, m t cô ch b .i cô i ch i v r i v ch ng ng i n c m v i nhau.Vì ng i b nh n m phòng s 8 nóng

mê man, V nh Xuân lo ng i trong lòng, nên ng i n, ông không mu n nói chuy n. Còn côNg v a m i ng i l i thì cô kêu b i kêu b p la ó om sòm, chê món n y nêm l t, chê món kian không c.

nh Xuân ã r i trí v ch c nghi p mà ông còn b c mình v thói n ào c a v n a, b iy ông n không bi t ngon, và ri t cho h t chén c m r i i u ng n c. Ông b c ra sân r i

i qua i l i mà suy ngh . Ch ng v n c m r i i lên l u ông m i tr vô phòng thí nghi m,n èn khí b t lên và d sách thu c ra mà coi.

Ông c ng i coi sách n 11 gi khuya. Thình lình cô Ng xô c a b c vô h i l n r ng:“Ch ng n y sao ch a ch u i ng ng i làm gì mà ng i ghì d i n y?”

Ông c ngó trong cu n sách mà áp:- Mình có bu n ng thì ng tr c i. Tôi m c làm vi c.- Vi c gì?- Có m t ng i b nh au ch ng l quá, thu nay tôi ch a th y, b i v y tôi ph i kh o

u l i coi cái g c b i âu mà gây ch ng b nh ng tôi thu c cho trúng, thì tr m ic.

- Làm ban ngày mà thôi, ch t i gì mà ph i làm thêm ban êm n a.- Làm ngh c t mà k gì ngày hay êm. Ng i ta có b nh ng i ta n, ho c ng i

ta r c mình i thì ng i ta phú tánh m ng c a ng i ta cho mình. D u ban êm hayban ngày, mình c ng ph i h t lòng lo c u ch a ng i ta, d u ng sá xa xuôi tr c tr



mình c ng không c phép t ch i. Cái ch c nghi p c a ông c t là v y ó. Còntôi ây, tôi làm c t mà tôi l i l p nhà th ng ng nuôi b nh. Nh ng ng i có b nh

n n m trong nhà th ng c a tôi, h tin tôi, h ch c tôi s làm cho h h t b nh.Nay có m t ng i b nh tr n ng thình lình tôi ph i d ng h t trí não tìm ph ng c ung i ta, ch không lo sao c.

- ! Khéo nhi u chuy n! Thôi ó mà lo.Cô Ng ngoe ngu y b i ra, r i i lên l u óng c a cái r m.

nh Xuân l c u r i ng d y i qua bên nhà th ng. Ông vô phòng s 8 mà th m b nhnh n, th y b nh nh n b t nóng và di n m o t nh táo, thì ông m ng, nên tr v nhà ông m ich u i ng .

Qua ngày hôm sau, l i 11 gi tr a, có ng i n r c ông lên coi m ch cho m t b nhnh n già trên Tân nh. Ông kêu s p ph bi u em xe h i ra cho ông i. S p ph m i ch y rangoài. Ông ngh ng i không xa, mà ng i ta r c g p, nói b nh ng t, n u ch ki m cho

c s p ph thì tr nãi, b i v y ông lên xe kéo mà i. n nhà b nh, ông coi m ch, vi t toabi u i mua thu c r i ông v . Tuy b nh không có chi n ng l m, nh ng mà b nh nh n tr ngtu i, nên khó ch u m t chút, b i v y ch ng tr v trong tâm trí ông không yên. Xe ng ng,

c lên th m, thì th y v ng t i c a, s c m t h m h m, ngó ngay ông mà h i r ng: “ iâu v y h ?”

Ông nghe gi ng b t nhã thì ông ch ng h ng, song ông không gi n, ông c i mà áp r ng:- i coi m ch cho ng i ta trên Tân nh.- i âu mình c ng nói i coi m ch h t th y.- Mình ng có nói nh v y ch . N u không ph i i coi m ch, thì tôi có th nào mà nói

ra kh i nhà ho c nhà th ng c âu.- Mình nói mình i coi m ch, mà ra kh i nhà r i mình i âu ai bi t c.- Mình nghi tôi i âu?- Không ph i tôi “nghi”, tôi bi t “ch c” ch .- Mình bi t ch c s gì?- gì tôi c ng bi t h t th y.- Tánh mình k quá. M y tháng nay tôi c t ngh a h t s c, mà mình không ch u hi u,

mình c ghen hoài. Tôi làm c t mà i coi m ch, mình nghi, b nh nh n t i mình k ,mình không b cái thái ó, thì có th nào tôi làm tròn ch c nghi p c a tôi c.

- nói chuy n, thì c ch ng cái ch c c t ! Tôi không màng âu.nh Xuân rùn vai r i b i r a m t.

n c m tr a, v ch ng không nói chuy n v i nhau. Ch ng n r i, V nh Xuân c i áo n mtrên cái divan t i salon lim dim l i m t gi ng h r i b n áo l i mà vô phòng thí nghi m.

n chi u, cô l i coi m ch b a tr c ó ng ng xe h i ngoài c a, r i ch m rãi i vô sân,tay có c m m t h p thu c. Ch ng cô vô t i th m, thì cô Ng ch n l i mà h i r ng:

- Cô i âu?- Tôi i tiêm thu c.- Cô v i. Không có c t nhà.- y ch ông c t i âu?- i âu t ý ng i ta, cô không c n ph i bi t làm chi.- Sao hôm qua ông c t vi t toa bi u tôi mua thu c r i b a nay em l i cho ng tiêm,

mà ng l i b i âu?- Cô ki m c t khác tiêm cho. c t c a tôi không b ng lòng tiêm cho cô.Cô n ch ng h ng, ngó cô Ng mà c i ng o r i quày qu xây l ng, không thèm t giã,

a i v a nói l m b m ”Th y thu c gì mà k quá!”.Cô Ng ng ngó ch ng cho cô n lên xe i r i, cô m i m c a phòng coi m ch mà nói

i ch ng r ng:- Con hôm qua ó nó tr l i, tôi ã i nó v r i, nói cho mà bi t, ng có ch m t

công.



- Con hôm qua là con nào?- Khéo làm b ! Con nhõng nh o v i mình hôm qua; mình h n v i nó b a nay tr l i ó,

ch con nào.- Tr i i! Ng i ta n tiêm thu c mà mình i ng i ta hay sao?- Tôi i i r i.

nh Xuân ng d y ch c l i l c u mà nói r ng: “Mình làm thái quá! Th n y tôi ph isang nhà th ng cho ng i khác và d p cái ngh c t cho r i!”.

Ông nóng n c quá, ng i ng không c, nên tay m nút áo, tay vu t u lia l a r i l ynón i mà i.

Ông ra kh i c a r i ông i b lên h ng tr ng ua c . Ông lên t i u ng Mayer ôngqu o mà i qua Tân nh, tr xu ng c H , ông m i ch n nên i xe n mà xu ng SàiGòn. T i nhà gare Catinat thì tr i ã t i r i, trong nhà hàng và ngoài ng èn c sángtr ng. Ông m i xu ng xe i d c theo ng Catinat mà xu ng mé sông. G p quán r u, ôngng i u ng m t cái bock mà gi i khát. Có m y ng i ng i u ng r u bi t ông, th y b ôngbu n b c thì u l y làm l , xong không dám h i.

n 8 gi , ông vô m t nhà hàng ng Kinh L p mà n c m, r i th ng th ng i b mà.

t i nhà ông không th y v , ông h i b i, m i hay v ã l y xe h i mà v Tân An h i 6gi chi u. Ông qua nhà th ng i m t vòng, r i lên l u thay mà ngh .



V ngày t báo „Tân Ph N ” ra i, thì nh ng ng i có trách nhi m trong tòa so n u

n tâm c ng v s sáng l p Bình dân B o sanh ng trong m y ch ông o, chon bà nghèo n lúc sanh con, có ch s ch s mà n m kh i i xa, l i kh i b tay m y “bà m

xóm” không có h c th c, không bi t v sinh là gì.Nh ng bài ng trong báo c t nói Nhà n c có lòng th ng, mu n cho dân s càng ngày

càng thêm ông nên t i Châu Thành Ch L n có l p m t nhà b o sanh thi t l n và t i m inh thành cùng t i nhi u qu n có l p nhà b o sanh nh , giúp cho n bà sanh úng phép

có v sanh. ã v y mà trong nhi u làng l n Nhà n c còn t m có b ng c p n nhà giúpsanh cho nh n dân. Nh cái chánh sách y t r t nh n hu c a Nhà n c nh v y nên m y

i n m sau ây cái n n y u t gi m c nhi u. Tuy v y mà chung quanh Sài Gòn – Chn có nhi u xóm nh V nh H i, C u Kho, Xóm Chi u, Tân nh, t H , Th Nghè, Phú

Nhu n, Chí Hòa, dân nghèo ông c, m i l n n bà sanh ph i i n nhà b o sanh Chn thì xa quá. Còn trong nhi u làng l n, d u có m c a Nhà n c i n a, mà không có nhào sanh thì c ng b t ti n cho n bà nghèo. Báo „Tân Ph N ” ng khuyên m y bà m y

cô giàu có m y ch nói tr c ó, ph i th ng xót ch em n bà nghèo kh , vui lòng chungu ti n b c, ai giàu l n thì u nhi u, ai giàu nh thì u ít, ng c t m i ch m t tòa nhà

“Bình dân b o sanh ng” r i yêu c u Nhà n c t m t cô m có b ng c p cai qu n vàgiúp sanh cho nh n dân. Nhà b o sanh n y nh có m t h ng mà thôi, ai vô n m m i ngày chóng ti n nhi u l m là m t c c n c m mà thôi.

Báo c ng m i có m y tháng mà xóm Chí Hòa m y bà m y cô có lòng t thi n ã l pc m t “Bình dân B o sanh ng”.

a nay khánh thành nhà b o sanh y, nên nh ng ng i sáng t o m i cô T ng lý báo“Tân Ph N ”. Cô Tân Phong n s i d l , l i d t cô Thanh L theo. L khai m c h i 3 gichi u, cô Tân Phong c m t bài di n v n mà khen ng i lòng t thi n c a m y bà m y cô Chí Hòa r i nói chuy n ch i n 4 gi r i m i lên xe mà v .

Xe xu ng ng Verdun, ch ng t i Clinique Cochinchinoise, cô Thanh L bi u cô TânPhong ng ng l i và nói r ng:

- Ch tôi ghé th m cô c t V nh Xuân m t chút, và l y ti n báo luôn th .- i lát n a làm sao ch v ?- Ch ghé ch i v i tôi c không?- Ôi! Tôi ghé sao c.- Thôi, ch v tr c i, lát n a tôi v xe kéo.- Nè, ch có ghé, nh g p ông c t V nh Xuân, ch ng có nói tôi là ai a, nghe hôn.- Tôi bi t mà. Nói làm chi. Có l tôi s ph ng v n c t v cách tr b nh n bà và cách

nuôi d ng con nít ch i. Mà th nào tôi c ng xin ng qu ng cáo cho báo mình.- Ch mu n xin qu ng cáo thì xin, song vi c ó không c n chi l m. Có m t u c n

nh t là ch c n dè d t.- Ch m c tôi. Ch v i.- Lát n a s g p nhau.Cô Tân Phong m máy cho xe ch y. Cô Thanh L x ng x m i vô nhà c t V nh Xuân.

Khi cô b c lên th m thì ng i gác c a ti p chào và h i r ng:- Th a, cô mu n coi m ch ph i hôn?- Tôi mu n n th m cô c t .- Cha ch , r i quá, bà tôi không có nhà.- y ch i âu?- Bà tôi v Tân An h m nay.- Anh có nghe ch ng nào lên hay không?



Ng i gác c ng li c m t ngó c a phòng coi m ch, r i b c l i g n cô Thanh L v a c ia nói r ng:- Bà tôi gi n ông tôi, r i b i v Tân An, nên không hi u ch ng nào m i lên.- Sao mà gi n?- Cô v n bi t, n bà có m t cái ó mà sanh gi c, ch có chuy n chi âu.- Ghen ph i hôn?Ng i gác c ng c i mà cô Thanh L c ng c i.Cô Thanh L h i:- Cô c t ghen l m hay sao?- Tôi nói l nhi u r i… Cô quen v i bà tôi hay là cô quen v i ông?- Tôi là ch em b n v i cô c t .- Xin cô th ng tôi; sau cô có g p bà tôi, xin cô ng có h c l i vi c tôi thèo l o, mà bà

i tôi t i nghi p.- Anh an lòng, tôi không có h c l i âu mà s .- Cám n cô.Cô Thanh L ng suy ngh m t h i r i h i:- Ông c t có nhà hay không?- Th a có. Ông tôi ng i trong phòng coi m ch.- Có khách nào hay không?- Th a, không. H i nãy có m y ng i b nh l i, ông tôi coi m ch cho toa, h ã v h t

i. Bây gi ông tôi ng i có m t mình trong phòng.Cô Thanh L m h p l y m t cái danh thi p a cho ng i gác c ng và nói r ng: “Anh

làm n a t m danh thi p ây cho ông c t và nói tôi xin vô th m ông m t chút”. Ng igác c ng v a c i và nói: “Xin cô ng h c chuy n tôi thèo l o h i nãy”. Cô Thanh L g t

u. Ng i gác c ng m c a phòng coi m ch b c vô m t chút r i tr ra m i cô Thanh Lvô.

Cô Thanh L v a b c chân t i c a phòng thì th y c t V nh Xuân ng i ra ti p cô.Ông cúi u chào cô m t cách r t hi p l , khép c a phòng l i, r i ch m t cái gh d a bànvi t mà m i cô ng i. Ông ng i t i bàn vi t, ngó ngay cô mà h i r ng:

- Ch ng hay cô có vi c gì c n tôi, nên cô n th m tôi ây?- Ông là m t nhà bác h c, ngày gi c a ông quí báu l m, em n ây làm phi n cho

ông, xin ông tha l i.- Cô ch ng có l i chi mà ph i xin tôi tha. Thi t tôi vì ch c nghi p nên ít có th i gi

nh. Nh ng hi n bây gi tôi không m c bân vi c chi h t. V y cô có vi c chi xin cô ti. Tôi s n lòng nghe.

Cô Thanh L v a mu n nói, k chuông n tho i kêu ren ren, V nh Xuân xin l i cô r im ng mà nghe. Ông nói: “Ph i, ây là Clinique Cochinchinoise… Tôi c hân h nh mà

nói chuy n v i ai ó?… À, bonjour Tu n…Ph i V nh Xuân ây…M nh gi i, cám n… !Công vi c thì luôn luôn, làm sao mà i ch i c. Toa7 là c t nhà n c, h t gi toa ngh ;còn a8 b nhà th ng riêng c a m a t nhiên m a ph i lo ch sao…H , toa m i ám c i?

a nào?…m i b y tháng n y?…B a nào toa ãi ti c thì m a r nh vô chung vui v i, m t ítgi ng h có l c, ch i xu ng t i c C n Th nà r c dâu thì ch c là không c…M a i r i m a b nhà th ng cho ai …Xin toa tha l i…H ? Ma femme? Cha ch , cái ó

a không dám h a v i toa…b i vì nó gi n m a i v d i Tân An m y b a rày. Hôm quaông thân m a lên ép m a i r c nó, mà m a b n quá có l nào i c …M a có bi t ch ngnào nó lên âu mà dám h a v i toa cho nó i r c dâu… Hà? i! C cái m ng c ó hoài,toa bi t mà…Thì ghen ch có chi âu…Ch chi m a ch i b i nên ghen là áng l m. Ng t

a làm vi c mu n b trí khôn, ngoài ch c nghi p m a không bi t làm chi n a, mà c ghen

7 anh8 tôi



hoài, ghen làm cho thân ch thi t kh quá. Ch sao! M a ngán l m toa, ph i dè nh v y m ac thân khéo quá … ! Gia ình h nh phúc! Kh m c ch gia ình h nh phúc! M a n m

gia ình h nh phúc r i!… , b n tr m n m, tri ân tri k , m a mong cho toa l m! Nh ng mà toa c i r i toa s th y… , thì c i con nhà l ngh a ch sao, m a ã ch y m t gái th i nay,mà còn mu n ch t ây ch …Cám n, m a vái cho toa s ph c h n m a …Cám n, cám

n… m a chúc cho toa c ng v y…Au revoir ”nh Xuân móc ng n tho i r i ngó Cô Thanh L , c i và h i: ”Chúng ta nói

chuy n t i âu tôi quên r i”.Cô Thanh L nãy gi day ngó ch khác, d ng nh không ý t i câu chuy n c a

nh Xuân nói trong n tho i, nh ng cô nghe rõ h t, nghe bao nhiêu ó thì hi ugia o c a V nh Xuân r i. Ch ng V nh Xuân h i cô nói chuy n t i âu, thì cô áp

ng: ”Ch em chúng em là gái tân h c, hi p nhau l p m t t nh t báo hi u "TânPh N " ng m ng t n hóa và binh v c quy n l i cho phe n l u. T báo chúngem m i ra i m i có m y tháng nay mà c ch em trong ba K hoan nghinh cbi t, nên m i ngày báo ph i xu t b n trên 20 ngàn s m i bán. Em là m t viên phbút nh m n trong tòa s an, song em có nghe ông là m t v bác s i tài chuyên môntr b nh n bà và con nít, nên em n ây xin ph ng v n ông v cái v n n bà.Em mu n bi t coi m t ng i n bà c thân cô th s ng lâu h n m i ng i n bàcó ch ng hay không, và n u qu thi t nh v y thì nh duyên c nào? N u ông vui lòngch d n, thì em s ghi l i ông d y, r i em ng lên báo cho ch em ph n bi t ”.

nh Xuân chau mày mà h i:- Té ra cô là ng i trong tòa so n báo "Tân Ph N "? Ph i t báo n y i

theo m c ích: “Gi i phóng Ph n , công kích hôn nh n, yêu c u nam n bìnhquy n, ph i không? ”

- Th a, ph i.- tôi có mua t báo y. Tôi th ng có c n a.- u v y thì ch em chúng tôi vinh di n l m.- Tôi c mà tôi bu n lung l m.- Th a ông, em mu n xin ông t cho em bi t coi t "Tân Ph N " có ch nào

không v a ý ông, nên ông c mà ông bu n?- Tôi bu n vì tôi th y m y cô cày ru ng, mà m y cô m c cái cày tr c c p bò.- Xin ông nói rõ h n m t chút.- y cô mu n gi i phóng n , mu n nam n bình quy n. Gi i phóng làm chi,

bình quy n làm chi? M y vi c y không là vi c c n ích. Hi n nay n bà congái An Nam c bao nhiêu ng i có h c th c r ng nh m y cô? Ít l m, ph nông còn quê mùa d t nát, ch a hi u ngh a v làm v , làm m . Ch chi m y côòi i tôn ch , m y cô chuyên d y cho n bà con gái An Nam bi t ph n s

làm v , bi t ngh a v làm m , thì có ích nhi u l m. Ch a gi i phóng, ch a bìnhquy n, mà n ông còn g n ch t thay, n u c gi i phóng, c bình quy n,thì ai ch u cho n i.

- Th a ông, em n ây là quy t ph ng v n ông, ch không ph i n tuyêntruy n tôn ch . ã v y mà em là m t viên ph bút nh trong tòa so n, em không

c phép s a tôn ch c a t báo. Quy n y thu c v cô T ng lý. N u b a nàonh ông ghé báo quán mà nói chuy n v i cô T ng lý.

- ng lý là ai?- Cô Tân Phong n s .- Cô c bao l n? Có ch ng có con hay ch a?



- Th a, cô Tân Phong b ng tu i em, ch không l n. Cô th c thân không ch uy ch ng.

- Tôi bi t báo quán i l Norodom. Ð b a nào r nh tôi s ghé ng xin itôn ch mà d y dùm n bà con gái m t chút. Còn cái v n cô h i tôi h i nãylà m t v n r t khó gi i quy t. Thu nay nhi u nhà bác s ã làm sách màngh lu n, ng i thì nói c thân b ích cho s s ng, k thì cho hôn nh n cóích. Theo ý riêng c a tôi, cho s c thân là có ích. có r nh tôi so n sáchlu n v v n y r i tôi cho cô m n cô coi, ch ng i nói chuy n thì không thgi i cho h t ý t c.

- u c nh v y thì em c m n ông l m. Em xin phép h i ông m t u n ya: Ông i du h c nhi u n m, bây gi ông tr v quê h ng, ông th y tánh

tình và thái c a n bà con gái An Nam có d i i hay không?- i i nhi u l m.- i i nh v y là hay, hay là d ?- n ó tôi ch a kh o c u cho t ng t n nên tôi ch a dám nói. Khi tôi m i v , tôi

th y con gái t p th i m i tôi coi d l m, mà r i bây gi tôi l i th y gái gi thói x a tôicoi càng d h n n a. Mà ch tôi th y là b ngoài. Tôi ng tính kh o c u b trong.Ch ng nào tôi kh o c u xong r i thì tôi m i dám phân oán.

Hai ng i nói chuy n t i ó, k nghe có ti ng giày i ngoài c a. Cô Thanh Lng d y nói r ng: ”Em làm m t thì gi c a ông, em xin ông tha l i”.

nh Xuân c ng ng d y v a c i v a áp:- Tôi tha l i, nh ng mà tôi bu c cô ng em theo nh ng l i tôi nói v i cô nãy

gi vào nh t báo.- Em ch u h a l i. Mà em xin ông ph i h a ch c ông s cho em m n m y cu n

sách mà ông nói h i nãy.- c. tôi s an r i tôi s em l i báo quán mà cho cô m n, luôn d p tôi cãi

tôn ch v i cô T ng lý ch i.- Ông vui lòng qu ng cáo v nhà th ng c a ông vào báo "Tân Ph N "

ch ng?- Xin l i cô, tôi không a làm qu ng cáo. ã v y mà lúc n y tôi m t trí quá, tôi

có ý mu n sang nhà th ng c a tôi cho c t khác, b i v y làm qu ng cáokhông ti n.

Cô Thanh L t giã mà ra. V nh Xuân m c a a cô th y có ng i b nh ngng i ch phòng khách thì m i vô li n.

Cô Thanh L v t i báo quán thì ng h ch sáu gi . Cô i ngang qua c a phòngqu n lý, cô dòm vô, thì th y èn sáng tr ng, ông H o Nhiên còn ng i t i bàn vi t, màông không làm vi c, ông khoanh tay ng i ngó s ng vô vách, m t bu n hiu. Cô bèn

ng l i h i r ng: “Ch ng n y anh còn ng i làm chi ó, coi b bu n d v y?”o Nhiên gi t mình day ra, th y Cô Thanh L thì c i và áp r ng:

- nhà m t mình, v s m r i n m chèo queo ó có ích gì, ch t i m t lát r i s c ng c.

- Ch Tân Phong còn trên l u không?- Còn. ng nói chuy n v i khách tr n!- Khách nào ó?Thì c ng ông T Chí Thành, ch có khách nào l âu. B a nào c ng ra chà l t làmt thì gi c a ng i ta quá.



Té ra ông T Chí Thành. tôi lên ki m ch làm cho ng bu n ng ng v chonh.Cô Thanh L lên phòng T ng lý, th y c a m thì cô i ùa vô, b t tay chào T Chí

Thành r i kéo gh ng i g n cô Tân Phong mà nói r ng:- Tôi g p r i.- p ai?- p ng i ch ng.- Có ph ng v n hay không?- Cu c ph ng v n thì h ng, nh ng mà tôi bi t nhi u chuy n khác ng l m.- Chuy n gì?- c có khách nên không l tôi nói. khách v r i tôi thu t l i cho nghe.

Chuy n hay l m!- Chí Thành bi t n u mình ng i l n a thì ng i ta bu n, nên ng d y nói

ng: “Thôi tôi i cho hai cô nói chuy n riêng”.Cô Tân Phong nói r ng:- Không mà. Ch em tôi nói chuy n v t báo, ch có chuy n riêng gì âu, ông

ng ng i.- Tôi mu n m i hai cô i n c m v i tôi ch i.- Tôi v i anh H o Nhiên m i i n c m v i ông hôm qua r i; sao b a nay ông

còn m i n a?- a nay i v i cô Thanh L .- Cha ch ! N u ông nh c nh nuôi c m chúng tôi h ng ngày thì ông nói tr c

cho chúng tôi bi t ng i u b p ã ch .- y cô i h t u b p i. Tôi s m i m y cô i n c m luôn luôn.- Cám n ông. Nói ch i v i ông ch b a nay ch em chúng tôi m c làm vi c, i

n nhà hàng không ti n. Xin b a khác.- Mai c hôn?- Tôi không dám h a tr c.- t i mai tôi ra n a. Còn vi c l p nhà b o sanh ó, xin cô vui lòng cho phép

tôi làm nh v y, ng ng i chi h t.- Ông tr ng tôi quá.- Ng i áng tr ng mà không tr ng, v y ch tr ng ai?- Ông làm tôi ái ng i quá.- Có chi áng ng i âu. Tôi xin phép hai cô cho tôi v .

Chí Thành b t tay t giã hai cô r i xu ng thang l u.Cô Tân Phong nh n chuông. Ng i lon ton ch y vô. Cô d y xu ng d i phòng qu n lý

nói cho ông H o Nhiên hay r ng ông v c ng c, kh i ch cô n a.Ng i lon ton ra r i, Cô Thanh L h i:- Ông T Chí Thành nói chuy n m nhà b o sanh âu v y?- ng nói ng mu n h ng ng theo cu c v n ng c a ch em mình, nên ng

xu t ti n c p m t “Bình dân B o sanh ng” trong m t mi ng t c a ng phía Phú Lâm. ng c t g n r i nên xin phép tôi ng l y hai ch Tân Phong và

t hi u nhà b o sanh y.- c v y thì t t l m. ng làm ngh a mà lai tr ng ch n a.- Ng i nh v y mà bi t tr ng ai? Tr ng tình d c ch tr ng tôi. N u bi t tr ng

tôi sao c ve tôi hoài.- Cái tr ng c a ng i th p thì nh v y ó ch sao.



- i ng i tr ng th p th i nh v y nên h i nãy ng ghé th m, ch ch a v , chThiên H ng c ng v ng m t, tôi ph i bi u lon ton d n anh H o Nhiên l i chtôi.

- nào ông T Chí Thành dám làm u vô l v i ch hay sao mà ch s d v y?- Mình ph i phòng ch . Thôi b chuy n ó i. H i nãy ch nói ch ghé th m

ông c t V nh Xuân. Ch bi t c nhi u chuy n ng . Chuy n gì âu chthu t lai nghe ch i?

- Cô Ng ghen t ng r i b i v Tân An h m n y r i. Ông V nh Xuân r i trím nh sang nhà th ng.

- Có l nào mà k c c nh v y.- Thi t vây ch , tôi ang nói chuy n thì ông c t nào ó nói n tho i, m i

ng i n ám c i. ng nói chuy n nghe chán ngán cu c v ch ng quá. Tôinghe rõ ràng. Mà ch ng tôi xin qu ng cáo thì ng l i nói có l ng s sang nhàth ng cho ng i khác, nên ng không c n c ng n a.

Cô Tân Phong nghe nh v y, thì cô ng i suy ngh m t h i lâu r i cô th ra mà nói:- ng chê gái ng th i mang m coi không c, ng kén l ngh a theo l l i

a, té ra ng c ng không c h ng h nh phúc.- Tôi nói chuy n v i ng, tôi hi u ý ng ã n n n r i.- u n n n thì c ng ã tr .- ng nói b a nào r nh ông ghé báo quán mà nói chuy n v i ch .- Ý! n nói chuy n gì? Ch nói xì ra cho ng bi t tôi hay sao?- Không! ng có bi t ch âu. ng kích bác ch ngh a c a t báo "Tân Ph N ".

ng nói r t i n bà con gái ch a c gi i phóng, ch a ng quy n v i nông ã iên u iên óc r i, n u cho gi i phóng, cho bình quy n thì ai ch u n i.

ng khuyên tôi ph i s a ch ngh a, lo d y d cho n bà con gái bi t o làm, bi t ph n làm m thì có ích h n. Tôi không ch u cãi v i ng, vì tôi âu có

quy n s a ch ngh a c a t báo c. ng m i nói b a nào r nh ng ski m T ng lý mà ngh lu n chuy n y.

- u ng nói nh v y thì thi t qu gia ình ng không c hòa thu n m mi.

- Cái ó tôi bi t ch c nh v y. Ch ng nh ng tôi nghe ông nói chuy n n tho imà thôi, mà ng i gác c a c ng có khai lén v i tôi nh v y n a.

- u v y thì cái i c a ng c ng ã h ng r i!- i! Có v y cho ng sáng con m t, h t chê gái kim th i.- Nói chuy n v i ch mà ng còn chê gái kim th i n a hay không?- ng không chê nh ng mà ng ch a ch u khen. B a nào ng ghé n th m ch ,

thì ch cho ng m t bài h c ng ng m con m t m t chút.- Không! Tôi không mu n ti p ng. N u ng n ây thì tôi c y ch , ho c ch

Thiên H ng nói chuy n.- Ch s hay sao?- cái gì?- ng nhìn r i ng bi t ch .- Nói mà ch i, ch d u ng bi t tôi là con Hai Tân mà ng chê bai ph r y h i

m ngoái ó i n a, c ng không h i gì n tôi. Bây gi tôi không mu n g pt ng là vì ng chê tôi h mà tôi ch a h . Tôi mu n ch ng tôi già, tôi h cách h t, r i thì tôi s giáp m t mà k h t các ch tôi h cho ng nghe.

- Ch nói m y l i thì cho tôi hi u ch còn th ng ông V nh Xuân nhi u l m.



- Tôi thù, tôi oán, ch th ng!- Thì b i th ng nên m i oán ó.

Cô Tân Phong ng i l ng thinh suy ngh . Cách m t h i cô d p gi y t r i ng d ynói r ng: ”Thôi, v n c m. ói b ng r i”.



VIng h gõ 5 gi .

Cô Tân Phong vi t d t bài xã thuy t cho s báo ngày mai, cô buông cây vi t, du i haich n ra, r i d a l ng vào gh mà c. Cô c r i, ch c cô c ý, nên mi ng chúm chím c i.

Cô ngó ng h , r i tính i qua phòng r a m t mà d i ph n l i. Mà cô v a m i ng d ythì cô Thiên H ng v i ch ng là bác v t Qui m c a b c vô. Ba ng i chào nhau r t vui v .

Cô Tân Phong h i bác v t Qui:- a nay anh v tr c tan h u hay sao, mà m i ch ng n y mà hai ông bà ã xu ng t i

ây?- Ph i. Tôi v h i 4 gi .- m mai ch Thiên H ng h n 6 gi s i, nên tôi ch a k p r a m t d i ph n.- nh v y coi c ng p l m r i, c n gì ph i d i ph n l i.- Tôi p l m hay sao?- p l m.- y mà có ng i chê tôi a anh.- i h kh nên h m i chê ch .Cô Tân Phong c i r i ngó cô Thiên H ng mà nói:- Ch n y b a nay b n áo t t d !- nhà tôi ki m mua cho t i ó.- Ch c ch ng c ng, ki m áo t t mua cho nh v y, thì ch sung s ng quá!- Ch mu n sung s ng nh tôi thì ch l y ch ng i, r i ch ng c ng mua áo cho ch gì.- Cám n, tôi ch a m c l y ch ng.- Ch n y nói nghe phát ghét, l y ch ng mà “m c ” n i gì? Anh Chí Thành quy n luy n

ch quá. Ch ng nh i. Ch làm v anh Chí Thành, ch sung s ng h n ng i ta h tth y.

- Ch c hôn?- Ch c l m ch .- Ch ng nói b ng. Tôi không tin ch c chút nào h t.- nh có h c th c dùng, mà nh giàu l n, l i nh yêu ch n a, có ch ng nh v y, làm

sao mà không sung s ng c.- c giàu, c yêu, ch a ph i là có h nh phúc âu ch . Nh ng i ta yêu mình theo

cách mà ch không thích, thì mình có sung s ng gì âu? Nh ng i ta giàu, mà mìnhkhông c n s giàu y, thì có ích gì cho mình?

Cô Thanh L b c vô c a, th y ba ng i thì cô ng l i nói l n r ng: ”S a so n i BiênHòa ph i không? Còn s m l m mà. Cha ch , ch Thiên H ng b n áo t t d ! Bu i chi u nay

nhà gò cái áo ó, hèn cho không xu ng báo quán. ”Cô Thiên H ng áp:- i n ti c mà không gò áo sao c kìa.- Tôi b n nh v y i c hôn?- n nh v y thì thôi, ch còn mu n gì n a.- i! Mà anh Chí Thành mu n ch Tân Phong, ch ph i nh mu n tôi hay sao mà tôi

ph i ch ng di n. Cô Tân Phong b c t i v m t cô Thanh L mà nói: ”Ch yêu n y c ng còn nói nh

y n a! Nè. Tôi c m nh t không cho ai c nói ng i ta mu n tôi. Tôi sanh ra làm vi cgì, ch không ph i là ng i ta mu n âu.”

Bác V t Qui c i và h i:- Tr i sanh n bà con gái c t cho n ông con trai mu n, ch làm gì?- Th c u! Óc x a! Tr i sanh n bà tr ng tr nh ng ng i àn ông qu y, s a

lòng s a tánh cho n ông tr nên ng n, bi t hay ch a?



- Cô nói nh v y sao cô không tr ng tr anh Chí Thành, nh theo ve cô hoài v y?- Ve h i nào? nh t i lui, chà l t, nh m i i n u ng ch nh có dám nói m t ti ng chi

khi m nhã v i tôi âu. Ch ng nào nh ló mòi qu y, r i m y anh ch s th y mà.- t! T t! tôi s ch ng m t mà coi.Cô Tân Phong c i và nói: ”B a nay anh Chí Thành ãi ti c l n trên v n cao su c a

nh. nh m i b n mình, mà c ng m i ng i ta n a. V y tôi ph i thay r a m t cho s ch si c. Thôi, m y anh ch ng i ó ch tôi m t chút. Ch Thanh L , ch làm n sai lon ton

ch y xu ng b o anh H o Nhiên s a so n i v i mình.”Cô nói d t l i, v a xây l ng, thì nghe chuông n tho i reo ren ren. Cô l y ng k vô tai

mà nghe mà nói: ”Ph i ây là phòng T ng lý báo "Tân Ph N " …Ph i, tôi là T ng lýbáo…Tôi hân h nh nói chuy n v i ai ó…H …ông c t V nh …V nh Xuân?...A! Tôi kínhchào ông c t , ông c n tôi v vi c chi? …Ông mu n n th m tôi ng ngh lu n v tôn ch

"Tân Ph N " …Xin ông cho tôi bi t coi ông mu n n gi nào, r i tôi s li u mà tri…6 gi chi u nay ây? Xin l i ông! Tôi không th h u chuy n v i ông c, b i vì tôic i Biên hoà li n bây gi ây…Tôi c ng ti c l m, m t m t d p àm lu n v i m t nhà bác

cao tài… Cám n ông … c, b a khác c, song ông n gi nào, xin ông làm n chotôi hay tr c, b i vì tôi hay i l m, n u ông n thình lình ch c không g p tôi …Cám n. Tôi

ng kính chúc ông m nh gi i. ”Cô Tân Phong gác ng n tho i, m t coi bi n s c.Cô Thanh L li n h i:- c t V nh Xuân xin phép n nói chuy n v i ch ph i hôn?- Ph i.- a h m ng có nói v i tôi b a nào r nh ng s n th m ch mà ngh lu n v v n

ph n . Sao chi không ch u ti p r c ng? Mình nh 6 gi i, n u nói chuy n thìt quá i tr m t chút, có h i gì?

- Tôi không th ti p chuy n v i ng i ó c.- Sao v y, chi s n i gì?- Tôi có s ai âu? T i sao mà tôi không mu n giáp m t v i ng, hôm n tôi ã nói

chuy n v i ch r i, sao ch còn h i n a.- À, à, tôi nh r i.- u mai m t ng còn xin n nói chuy n n a thì tôi c y ch , ho c ch Thiên H ng

ti p dùm, ch tôi không th ti p c. Thôi, tôi thay áo, tr r i.Cô Tân Phong quày qu qua phòng r a m t mà trang m.

o Nhiên lên b t tay chào ba ng i, r i d t tay ra phòng khách ng i nói chuy n.úng 6 gi cô Tân Phong b c ra, tay c m bóp, mi ng chúm chím c i. Cô m c b

hàng màu tr ng gà, may thi t khéo, g ng m t r ng r , t ng i d u dàng.Cô hi p v i b n ng i kia mà xu ng l u. Cô kêu s p ph bi u em xe v , r i h t th y lên

i chung xe c a bác v t Qui, hai ng i n ông ng i tr c, ba cô ng i phía sau.Ông T Chí Thành có m t c s v n cao su r ng l n mà th nh m u trong t nh Biên

Hoà, d c theo ng i Long Thành. Cách t nh l ch ng 50 th c, ông có c t m t cái nhà caong, c t v i thang u úc b ng á s n. Nhà tuy không l n mà ki u coi p , trong chia

phòng ng , phòng n, phòng r c khách, phòng làm vi c, có ch th c bi da (billard), có chm r a.

Tr c nhà có d n m t cái sân tròn, xe h i vô quanh c. Vòng theo cái sân thì tr ng câycao su, trên lá sum xuê, d i g c s ch s . T sân ra t i l thì có d n m t con ng ngay. Haibên ng tr ng cây soài l i tr ng xen nh ng cây lá vàng, nên ngoài l ngó vô th y có

im lìm mà mát m .Xe h i c a bác v t Qui qu o vô c a ng , thì th y tt trong nhà ra n ngoài sân tuy tr i có

tr ng mà èn m n-sông (manchon) t sáng tr ng, l i d c theo ng vô và vòng xung quangsân u có t èn gi y màu, coi có v long tr ng l m. Vô g n t i sân, bác v t Qui th y có

y cái xe h i s p hàng u ó, nên ông c ng ng ng noi theo.



y cô m c a xe b c ra. Thì có Chí Thành ng s n mà ti p r c chào h i.Cô Tân Phong v a th y Chí Thành thì nói:- Ông m i thì ông nói lên n th t bò tái l i s s a trong v n ch i, mà sao ông t èn

cùng h t, d ng nh có m t cu c l l n v y?- Ti p r c cô T ng lý báo "Tân Ph N " t nhiên ph i t èn cho sáng s a, ch l

sao mà c.- Ông tr ng tôi quá làm cho tôi ái ng i h t s c.- g p tôi thì cô c nói ái ng i hoài. Tôi xin cô b hai ti ng y i. Tôi thi t tình! Cô

ph i coi nhà tôi nh là nhà c a cô v y, ng ái ng i chi h t.Cô Tân Phong châu mày, r i ngó vô sân th y n m sáu khách ang ng i u ng r u thì h i

ng:- Ông m i khách ông l m sao?- Không ông gì l m, tôi ch có m i ít anh ch em thân thi t n ch i ng làm quen v i

y cô báo "Tân Ph N " mà thôi. Tôi xin m i m y cô, m y ông vô ng tôi gi ithi u cho bi t nhau.

Ch khách t nhau vô sân. Chí Thành gi i thi u m i bi t khách ó tr c n ông làông H Hai Ch L n, ông Tr ng s Hùng Sài Gòn và ông c h c Li ng Biên Hoà, còn

n bà là bà Tr ng s Hùng và bà c h c Li ng.Chào m ng nhau r i, bà Tr ng s Hùng kéo gh ra m i cô Tân Phong ng i m t bên và

nói:- Tuy ch a g p nhau, nh ng c báo "Tân Ph N " m y tháng nay tôi v n bi t bà và

bi t h t m y bà trong toà so n. B a h m anh Chí Thành ghé m i v ch ng tôi lênn n c m ch i, nh nói có m i m y bà trong toà so n báo, thì tôi m ng quá.

Nh d p n y tôi m i c h i di n v i m y bà mà khen ng i lòng ngh a hi p c a m ybà i v i ch em ph n .

- Bà khen chúng tôi thì chúng tôi cám n bà l m. Có v y chúng tôi càng thêm ph n chímà theo i cái m c ích c a chúng tôi.

- Tôi xin bà k tôi là m t ng i ng tình v i bà và th ng c u nguy n cho t "Tân Ph" v ng b n r c r ng làm bi u hi n cho ch em t n hóa.

- Tôi thay m t cho c toà so n mà t n bà. c mong ch em trong ba K u có lòngng ng nh bà v y h t, thì ch c h n ng chúng tôi m ó ch ng có chông gai

chi h t.- Tôi c ng mong l m.Ông Tr ng S Hùng nãy gi ng i nói chuy n v i ông bác v t Qui, bây gi ông m i xen

vô nói v i t i r ng: ”M y bà ng h n ông ó, xin m y ông hãy gi mình. Ph n tôi thì tôikhông lo, b i vì tôi ã m i v tôi lên ng trên tôi lâu r i”.

Cô Tân Phong áp r ng: ”Xin ông Tr ng s ng nh o ch em chúng tôi t i nghi p. Cóbao gi ch em chúng tôi nài ng trên n ông âu, ch em chúng ch xin n ông r ng

ng cho phép ch em chúng tôi ng ngang hàng mà thôi ch .“Chí Thành s khách l y t t ng mà cãi nhau r i câu chuy n không vui, nên l t t b c

i m i cô Tân Phong dùng r u khai v . Cô Tân Phong ng d y nói r ng:- Cám n ông. Vi c y tôi không dám. H tôi u ng m t chút r u thì m t ph ng lên,

i nh c u li n.- Cô u ng m t ly nh r u Porto c mà.- Cám n. tôi i m t vòng theo sân coi cây ch i.- Tôi xin d t cô i.- n ông coi mát m quá.- Mát l m.Cô Tân Phong ngó quanh qu t r i ngó lên nhà mà nói ti p:- Nhà v n ngh mát mà ông c t coi thi t là p.



- Ch ng nh ng coi p mà thôi, mà d n trong c ng có th t l m. Ng t vì trong nhàkhông có n bà, nên d u coi p ch c ng còn thi u cái nét vui v . Tôi xin m i cô

c th ng lên nhà mà coi ch i cho bi t.- Xin ông i tr c.- Tôi âu dám. Tôi ph i nh ng cho khách ch . Cô Tân Phong th y m y ông m y cô

c àm lu n v i nhau, thì cô c ng chúm chím c i r i i l i cái thang mà lên nhà.Chí Thành d t cô i coi h t các phòng ch ng sót m t ch nào. Cô Tân Phong khen nhà

t ki u v t i tân, th y bàn gh cái nào cô c ng tr m tr khen khéo. Chí Thành c chí bèni cô i luôn ra coi su i.Hai ng i d t nhau i d i m t giàn nho, hai bên tr ng d lý h ng b c mùi th m ngát.

Ra t i su i, cô Tân Phong th y cây c i r m r p, ng n c trên cao ch y xu ng ro re công ng m tr ng, ng m c nh r i cô nói: ”Ch n y p quá. N u ông xây m t cái h t m thì

ph i ch l m”.Chí Thành c i mà áp: ”Tôi v n có ý ó ã lâu r i; nh ng mà ch a làm vì tôi bi t vui

ch i v i ai mà làm. Ch chi có ng i nào ch ng chê tôi quê d t, kh ng làm b n tr m n m chung vui chia bu n v i tôi, thì ch ng là tôi xây h t m trong v n ng khi tr i nóng n c vch ng ra ây l i ch i cho mát m , mà tôi còn t o thêm nhi u cái c nh khác n a, u ng r uth ng tr ng nh u trà h ng gió. Tôi s xu t ti n d n d p cách cho th c n h ng mùi sung s ng trên tr n gian, d u t n hao bao nhiêu tôi không c n, mi n là b n tr m n m

a tôi kh i bu n là tôi vui l m v y.”Chí Thành v a nói v a li c m t nghó cô Tân Phong. Tr ng r m t r ng soi m t cô sáng

loà. Cô m m c i mà áp:- i n y thi u gì gái ham h ng mùi sung s ng th gian. N u ông mu n ki m b n

tr m n m hi p v i ông mà h ng thú b ng lai, thì ông hô lên m t ti ng, t nhiên giành nhau ch y t i mà xin vô ch gì? Ông có ý ó sao mà ông không ch u b cáo

lên? Ông mu n tôi b cáo dùm trong báo "Tân Ph N " tôi b cáo giùm, tôi không nti n âu.

- Không, Không …Ch n m t ng i b n tr m n m có ph i nh mua v n mua t haysao mà rao trong nh t trình.

- Thì ông mu n ch n, ông ph i rao lên ng i ta m i bi t mà n cho ông ch n ch .- Không c, ch n b n tr m n m c ng không ph i nh mua cau t i nên coi m t mà

ch n c.- y ch ph i làm th nào?- Ng i b n tr m n m c a tôi ph i là ng i cho có tài có s c, có c có h nh, mà c ng

là ng i tôi th ng yêu m i c ch .- Cha ch , ông bu c nhi u kho n quá, khó cho tôi giúp ông c.- c. Cô giúp c ng c, duy có m t mình cô giúp c mà thôi.- Giúp th nào?Chí Thành b c l i ng g n cô Tân Phong v a c i m n v a h i:- Tôi nói nh v y cô không hi u hay sao?- Không, tôi không hi u.- Ng i b n tr m n m mà tôi mu n ch n ng chung h ng thú b ng lai v i tôi ó

chính là cô! M y tháng nay nhi u lúc tôi mu n nói thi t v i cô, mà tôi s quá, tôi scô chê tôi l n tu i, l i có m t i v r i, nên tôi không dám nói.

Cô Tân Phong ngó ngay Chí Thành, r i cô c i và xây l ng i vô. Chí Thành theo h i:- Tôi nói v y, sao cô l i c i mà không tr l i?- Tôi c i là c i ông ch n sai ch .Chí Thành ng n ng r i h i n a:- i sao mà tôi ch n sai ch ? Cô chê tôi hay sao?- Không. Tôi có nói tôi chê ông âu. Tôi nói ông ch n sai ch ch .- u cô không chê, thì cô c t ngh a cho tôi hi u coi t i sao mà tôi ch n sai ch .



- Ông nhè ông ch n ng i th tâm cô n, thì không sai sao c.- Cô có th cô không ch u l y ch ng hay sao?- Ch sao.- Tr i t ôi! T i sao v y?- i tôi ã t quy t hy sinh cái i c a tôi cho ch em Vi t Nam ch sao. y v y tôi ã

là t ng c a ph n xã h i, thì không th nào tôi làm v c a ai c h t.Chí Thành ng ch n ng n, không nói m t ti ng chi c n a.Cô Tân Phong th y d ng H o Nhiên i ra thì kêu mà nói: “Ngoài sau ây có m t ng n

su i, n c t t mà l i ch y m nh l m. Tôi m i khuyên ông Chí Thành xây m t cái h t m tháng nóng n c mình lên ây t m nh ch i”. Cô nói r i d t H o Nhiên tr vô sân.

Chí Thành th dài r i cúi m t i theo sau.Ch nhà coi b i ã t bàn xong và coi khách c ng ã dùng r u khai v r i, bèn m i

nh p ti c.Cô Tân Phong ng i ngang v i ch nhà, cô n u ng t nhiên, nói c i vui v nh th ng.

Chí Thành c ng làm vui mà ãi khách, nh ng mà ông th t v ng nên vui là vui g ng, chkhông ph i là vui thi t.

n 10 gi mãn ti c. V ch ng ông tr ng s Hùng nói r ng hôm nay c k t b n v i côTân Phong n s , thì v ch ng ông m ng l m nên m i cô tr v Sài Gòn ph i ghé nhà hàngBá L c dùng v i v ch ng ông m t ti c r u sâm banh. V ch ng ông c ng m i luôn h t cácông các cô i d ti c r u y r i s gi i tán. Duy có v ch ng ông c h c Li ng cáo t , cònbao nhiêu u nh n l i m i, nên lên xe mà i.

Chí Thành m i cô Tân Phong i xe c a ông. Cô ch u nên b c lên xe c a ông, l i kêu côThanh L mà bi u i v i cô.

Xu ng t i Sài Gòn, ba xe là xe c a tr ng s Hùng, xe c a bác v t Qui và xe c a ChíThành n i uôi nhau mà u tr c nhà hàng Bá L c.

Bà tr ng s Hùng bây gi là ch ti c, nên bà ân c n m i khách vô nhà hàng, còn ông tr ng thì kêu b i bi u d n hàng, s p gh , và em r u sâm banh.

Tuy ã khuya r i, nh ng mà khách u ng r u còn ng i c n m sáu bàn, còn kháchkhiêu v c ng c b n c p ng ôm nhau mà nh y theo nh p n.

u sâm banh rót r i. V ch ng ông tr ng s bèn ng d y m i khách c ng ly mà u ng,ch khách vui c i, ti ng lu n àm không d t.

Ông tr ng s ngó quanh qu t m t h i r i kêu bác v t Qui mà nói:- Ê, b a nay là ngày r m, mà Ph t b toà sen, lén vô nhà hàng khiêu v ng i kia ch !- Ph t nào âu?- Ph t V nh Xuân kia, ch ph t nào.- âu?- Kia kìa, ng i cái bàn trong góc u ng ó; ng i v i c t M i và cô Julie Mai ó,

th y hôn. Cha ch , c p v i cô Julie Mai mà i ch i ó thì không d âu!Ai n y u chong m t ngó cái bàn trong góc, thì thi t qu th y hai ông ng ng i u ngu v i m t cô, y ph c không loè lo t, mà dung nhan r t xinh p, nh ng vì cô trang m

khéo nên không ai dám oán cô m y tu i cho c.Cô Tân Phong c ng dòm coi nh chúng b n, nh ng mà ai n y u chúm chím c i, còn

cô thì bi n s c.Bà tr ng s Hùng nói v i ch ng: “Thôi, ng có ng o ng i ta! Mình c ng v y, ch

không gi i gì âu. Mà ông c t V nh Xuân i ch i còn có c , ch mình i ch i mà khôngcó c thì cái t i c a mình còn l n b ng hai ng i ta n a”.

Ông tr ng s ngó cô Tân Phong v a c i v a h i:- Cô th y hay ch a h ?- Th a, ông mu n h i th y vi c chi?- Cô có nghe bà nhà c a tôi m i nói ó hôn?- Tôi nghe.



- Nh ng l i y ch ng t n bà ã có quy n r y n ông r i, c n gì còn ph i òiquy n thêm n a.

- Th a, nh ng l i y là l i c a m t ng i vì th ng ch ng nên ghen r i nói b ng nggìn gi ái tình c a mình, ch nào ph i có quy n nên m i c nói nh v y âu.

- Thì n bà bây gi dám r y ch ng, dám trách ch ng tr c m t công chúng, là cóquy n h n ch ng r i, còn mu n sao n a?

- Th a, ó là ch ng th ng nên m i dám nói, ch không ph i c y quy n mà nói. B ivì ông th ng bà, mà ông t xét ông c ng có khi làm cái l i bà trách ó, nên ông c i

i thôi. Ví nh ông không th ng bà, mà bà ghen bà dám nói nh v y, ông i bà i,ho c ông vô n xin ly d , b t l i bà làm nh c ông tr c m t công chúng, thì bà cóquy n gì mà ch ng c l i âu.

Ai n y ng v tay khen cô Tân Phong nói ph i. Ông tr ng s không ch u thua, ông v amu n cãi l i, thì bác v t Qui c n và h i bà tr ng s :

- Thôi, ch u thua n bà không x u h gì âu mà ph i tranh bi n cho m t thì gi . cho tôi h i bà tr ng s m t chút.

- Th a bà nói ông V nh Xuân c i ch i có c , nh ng l i y làm tôi iên o quá; tôixin bà làm n cho tôi bi t cái c mà ông V nh Xuân c y ng i ch i cho kh i l i ó,

c hay không?- c l m ch . Mà ông mu n bi t chi v y?- Tôi mu n bi t ng tôi li u coi tôi có th c y c y mà i ch i hay không?- Không c. Bà bác v t th ng ông mà l i tr ng ông, không áp ch ông, thì ông

không c l y c nào mà i ch i.- ! V y ch sao ông V nh Xuân mà c?- Ông V nh Xuân c, vì v ông th ng ng hay không, mình không hi u, song

trong gia ình áp ch nh c m ng thái th m, làm cho ng ph i vào n t i tòa mà xinli d . Bây gi v ch ng ai nhà n y, ng bu n, t nhiên ng ph i i ch i. Tôi nói ông

nh Xuân i ch i có c là t i v y ó. Còn ông c v yêu, c v tr ng thì có cchi mà i ch i âu?

- ! Nói rành nh v y tôi m i hi u.Cô Tân Phong ngó cô Thanh L và cô Thiên H ng, b ng n ng .Cô Thiên H ng h i bà tr ng s :- Tôi nghe nói ông V nh Xuân c i v ch a y m t n m, mà sao v ch ng li d nhau l

quá. Bà nghe nh v y có ch c hay không?- Ch c l m ch . ng c y ông tr ng s ch ng tôi lãnh v ki n y mà cãi l cho ng,

không ch c làm sao c.- u v y thì ch c r i.- Cô Thanh L v vai cô Tân Phong mà nói: ”Ch coi ông V nh Xuân kìa ; ng ng i b

nh trên mây m i r t xu ng, cô Julie gh o ng mà ng không mu n c i”.Ông tr ng s Hùng nói: ”Ph t m i nh p tr n gian nên còn b ng chút nh. i ch i c

vài l n ây, r i m y cô coi mà”.y ông m y cô b t tay t giã nhau. Cô Tân Phong kêu ông H o Nhiên. D t ông i xê ra

y b c, nói nh v i ông ít câu, r i c y ông Chí Thành a giùm cô v i cô Thanh L v nhàcô. Chí Thành l t t m c a xe m i hai cô lên r i ba xe l n l t rút ch y h t, duy ch còn ông

o Nhiên th ng th ng tr vô nhà hàng.Xe v t i nhà ng ng ngoài c a, cô Tân Phong bi u cô Thanh L leo xu ng, cô ng l i

cám n ông Chí Thành r i d t cô Thanh L vô nhà. Ông Chí Thành không c m i vô nhà,thì ông th t v ng m t l n n a, song ông c ng ngó theo hai ông mà c i, không phi n tráchchi h t.

Vô nhà, cô Tân Phong v n èn trong phòng khách sáng tr ng, kêu b i bi u n u n c làmcà phê r i cô ng i nghiêm ch nh, không nói t i chuy n V nh Xuân.

Cô Thanh L li c m t ngó b n m t h i r i h i:



- Ch bi u tôi v ây làm chi?- Tôi mu n noí chuy n v i ch m t chút.- Chuy n gì?- Chuy n anh V nh Xuân.- Tôi oán không sai! Tôi bi t ch c ch mu n nói chuy n ó. Nên m i d t tôi v ây

ch .- Sao ch bi t tr c?- Có khó gì mà không bi t? H i nãy th y V nh Xuân, thì ch bi n s c, r i ch ng nghe

nói V nh Xuân ly d v r i thì ng ng n, bao nhiêu ó c ng cho tôi th y lòng da ch rõ ràng.

Cô Tân Phong ng i êm, cô châu mày suy ngh m t h i r t lâu, r i cô c i mà h i:- Thi t h i nãy ch th y tôi nh v y hay sao?- Tôi th y rõ ràng.- u v y thì ng i ta nói trái tim n bà y u i l m, l i y không sai hay sao? Tôi

a v i ch tôi s s a trái tim tôi l i. T rày v sau tôi s c ng c i, ch không y u tnh v y n a âu.

- ng sao c? V ái tình, thì có ai dám khoe mình c ng? Kìa, x a kia bao nhiêu anhhùng hào ki t h c ng c ng l m ch , mà vì ái tình h ngã l n h t th y, ch không th yhay sao?

- Ch không tin thì ch coi mà.- Tôi s ch ng m t mà coi. Tôi ch cái i c a anh V nh Xuân s tr ra làm sao?- i c a anh y h ng r i, s y mình th y rõ ràng, ch còn làm chi n a?- Ph i, cái i c a anh y h ng thì ã ành. Mà theo ý tôi, thì lúc n y nh ng ng

ngã ba ng: m t ngã là nh ch u l mà v i cô Ng ; m t ngã là nh r t cô Ng mài v khác, l p gia th t l i; m t ngã là nh ly d v r i s ng c thân tr n i. Tôi

ch theo ba ngã y thì anh V nh Xuân s theo ngã nào?- Ch u l mà v i v , thì tr n i trong vòng a ng c. Thôi v r i s ng v i v khác,

thì cái tình ã tán lo n r i, d u có l p gia th t khác thì c ng không vui s ng gì. Còncô thân c l p thì t nhiên ph i ch i b i, lâu ngày ch y tháng t s g p m t cô giang

sanh con r i mang m t cái gia ình không chánh áng tr n i. y v y trong bang y, ng nào c ng chông gai nguy hi m h t th y mà tôi mu n cho nh ing th nh t là v i v ng nh tr cái n c a nh vay. Mà tôi s nh i theo conng th t n a, là nh ho c c o u i tu, ho c là t v n mà ch t ch .

- Ch r a ng i ta làm chi!Hai ng i nói chuy n n ó thì ông H o Nhiên b c vô.Cô Tân Phong m i ng i r i h i:- Sao anh v mau v y?- Cô i r i tôi tr vô nhà hàng u ng r u, V nh Xuân khiêu c v i cô Julie Mai m t

ch p r i kêu c t M i ra xe h i mà i. Tôi không có xe mà theo nên tr v ây.- Cám n anh. Bao nhiêu ó r i. B i làm cà phê mau mau em ra ây u ng ch .Cô Thanh L h i cô Tân Phong:- Té ra h i nãy ch c y anh H o Nhiên theo rình anh V nh Xuân hay sao?- ! Cái gì mà rình! Tôi c y ng i nán l i coi c ch c a anh V nh Xuân ra làm sao ng

mình bi t mà c i ch i ch . Xin anh ng phi n, nghe hôn anh.o Nhiên c i và áp:

- Có chi âu mà phi n. Tôi giúp cô c m t chút gì, tôi vui l m ch .- Tôi nói thi t v i anh trong i tôi oán m t ng i là anh V nh Xuân, vì ã khinh b tôi

và tôi s m t ng i là anh Chí Thành, vì c theo ve tôi. Ph n tôi là gái y u i tôi sng i ta l p th ho c làm nh c tôi, ho c áp b c tôi. Tôi tin c y anh nên tôi xin anh b o

cho tôi.



- Tôi s n lòng nh n l i cô. Tôi nói thi t tôi không s ai h t. H ph i gi t tôi ch t thì hi làm nh c cô c. Mà mu n gi t tôi, không ph i là d âu. Cô mu n vi c gì, cô

nói ngay cho tôi bi t, tôi s làm theo ý cô mu n.- u tôi mu n gi t m t ng i nào, anh c ng dám gi t n a hay sao?- Dám.- Cám n, v y thì t rày tôi có hai ng i b n thi t: gái thì ch Thanh L còn trai là anh.Cô Tân Phong ng d y b t tay H o Nhiên r i b t tay cô Thanh L t d u k t ngh a ng

tâm.i b ng cà phê lên b trên bàn. Ba ng i u ng r i Thanh L v i H o Nhiên m i m i t

cô Tân Phong ng v ngh .



VIICô Tân Phong ng i t i Phòng T ng lý báo "Tân Ph N ". Cô châu mày suy ngh r i cô

i tay nh n chuông kêu ren ren.t ng i lon ton9 m c a b c vô. Cô h i:

- Có ch Thiên H ng ng i bureau10 hay không?- Th a, cô Thiên H ng vi t bài r i cô m i i v .- Còn ch Thanh L có ó hay không?- Th a, có.- Anh m i ch Thanh L l i cho tôi nói chuy n.Ng i lon ton b c ra r i khép c a l i. Cô Tân Phong cúi m t xu ng bàn, tay ch ng trán,

cô t l l m. Cách m t h i cô Thanh L m c a b c vô, mi ng chúm chím c i mà h ing:

- Có vi c gì ó?- Ch khép c a l i r i ng i ây, tôi s nói cho ch nghe.- Cha ch ! Chuy n quan h l m hay sao mà ch n y làm b bí m t d !Cô Tân Phong c i. Cô Thanh L khép c a r i kéo gh ng i ngay m t mà h i:- Chuy n gì thì nói i?- H i nãy anh V nh Xuân kêu n tho i xin phép n nói chuy n v i tôi n a.- A! Ch có tr l i ch u ti p hay không?- Vì hôm tr c tôi ã t m t l n r i, n u tôi t n a thì té ra tôi s nên không dám ti p

c. ã v y mà nh nói nh mu n ngh lu n v tôn ch c a t "Tân Ph N " tôikhông có lý gì mà tr n lánh c.

- Té ra ch ch u r i.- Ph i, tôi ch u r i; tôi h a 4 gi n y tôi s ti p chuy n v i nh.- ã 3 gi 3 kh c r i. V y ch s a so n mà ti p khách, còn kêu tôi làm chi. Ch mu n

tôi ng i ch ng ki n cho ch nói chuy n v i V nh Xuân hay sao?- Không. Không ph i v y. Tôi h a ti p chuy n v i V nh Xuân, mà nãy gi tôi ngh l i,

tôi th y có ch b t ti n. Ví nh V nh Xuân vô ây, nh không bi t tôi, thì chuy n dm. Còn nh nhìn, nh bi t tôi là ng i ph n mà nh ph b c ngày tr c thì tôi ph iy thái nào mà i v i nh?

- u nh bi t, thì ch cho nh m t bài h c ng nh bi t ng mà i.- Tr thù không h p v i thái quân t .- u ch b t nh n, ch không n tr thù thì ch ki m l i mà an i.- Còn nhân ngh a gì n a, mà ph i thí công an i.- Ng i ta làm nh c ch , bây gi ch không n tr a, mà không ch u tha th , v y ch

ch mu n làm sao?- Tôi m i ch n ây là mu n h i ch v kho n ó. Bây gi ph i làm th nào cho ng i

ta kiêng, ng i ta s , ng i ta h th n, ng i ta n n n, mà mình kh i mang ti ng ti unh n.

- Khó quá, tôi bi t làm sao?Hai cô ng i nhìn nhau không bi t ph i làm th nào cho v a ý mình mu n. Cách m t h i

cô Tân Phong qu quy t nói r ng: ” i! d u th nào c ng không h i n ph m giá c a tôi màtôi s . Tôi r c ùa, d u nh bi t tôi, tôi c ng làm b nh tôi không bi t nh. Nh ng mà tr ckhi tôi ti p r c nh, tôi ph i làm khó chút nh m i c. V y khi nh l i ây, ch làm n

c nh tr c. Ch nói tôi m c b n vi c, không th ti p r c nh c, nên c y ch ti p

9 ng i sai v t10 v n phòng



khách th . Nh nh mu n nói chuy n gì, thì c nói v i ch r i ch s nói l i v i tôi. Ch ngnào nh nài n l m, r i ch d t nh l i ây.”

Cô Thanh L g t u nói:- c. lát n a V nh Xuân l i r i tôi s thay m t ch mà ti p r c nh.- Ch ph i c n th n nghe hôn.- Tôi bi t mà.- Thôi, ch v bureau c a ch i. Nè, Ch d n tr c lon ton h có V nh Xuân l i thì cho

vô phòng ch , ch ng có cho vô phòng tôi. Ch làm n bi u giùm anh H o Nhiên lêncho tôi nói chuy n li n bây gi .

Cô Thanh L ra m t chút thì k H o Nhiên vô. Cô Tân Phong bi u khép c a l i, cô m ing i r i h i r ng:

- Vi c tài chánh tháng n y ra th nào?- Khá l m. Tháng n y l i trên m t ngàn.- t. N u v y thì nhà báo c a mình v ng l m.- ng l m. Xin cô ng lo v m t tài chánh. Cô c lo bài v , còn các vi c khác tôi

lo cho. Có l cu i n m nay mình s mua thêm m t cái máy n a c.- Nhà nh t trình mà c th nh v ng, y là nh có s c anh nhi u l m.- Nh cô và m y cô tòa so n vi t bài h p th i, c công chúng hoan nginh, nên nh t

trình m i bán ch y, ch tôi có công gì âu.- u vi t bài hay mà qu n lý d c ng ph i s p v y ch . Anh ng có khiêm nh ng.

Ai giúp tôi thì tôi bi t n l m. K t tháng t i làm s l ng anh nh anh biên s l nga anh lên 20 ng là 100 nghe hôn.

- Chi v y? Tôi lãnh 80 là r i.- Ph i 100 m i c, ch 80 ít quá.- Tôi có m t mình, c n gì ph i lãnh t i m t tr m.- Anh ng cãi tôi ch . Vì tôi th y anh có m t mình nên tôi m i bi u anh em s l ng

lên m t tr m ng anh c i v .- Tôi c i v ?Cô Tân Phong th y b ông H o Nhiên b i r i thì thì t c c i. Cô ngó ngay anh và h i:- Anh c ng quy t c thân nh tôi hay sao?- Có l .- Tôi th y anh hay bu n b c l m, tôi t ng anh nên c i v ng vui lên m t chút.- Tôi bu n? Tôi có bu n bao gi âu? tôi c giúp cô mà l p t báo "Tân Ph N " thì

tôi vui l m ó ch .- Cám n, mà d u anh không ch u c i v thì anh c ng em s l ng lên nh tôi d n.

Tôi th ng công anh ó.- Cô tin c y tôi, là cô th ng công tôi nhi u r i, tôi không mu n cô th ng b ng ti n

c n a.Cô Thanh L gõ c a r i m mà vô. Cô c p mà nói v i cô Tân Phong:- Anh V nh Xuân l i nãy gi .- Thì ch ti p nh i.- Tôi ti p chuy n v i nh. Tôi nói ch m c tính chuy n s sách v i tòa qu n lý nên ti p

nh không c. V y nh mu n nói chuy n gì thì nh c nói v i tôi ch ng ch r nh tôi chuy n t l i cho ch . nh không ch u, c nài n xin giáp m t ch . nh nói nh u t v n gia th t. nh mu n g p ch ng nh ngh lu n v cái thái c a ph n .u ch m c vi c thì nh ng i nh ch , d u ph i ch m t hai gi ng h nh c ng

ch u.- nh nài cho g p tôi l m hay sao?- Nài l m.



- c. N u trái ã chín mu i, thì hái ph t cho r i. Thôi, anh H o Nhiên xu ng làmvi c i. Còn ch Thanh L thì ch v bi u anh V nh Xuân ng i ch tôi m t chút, tôithâu x p công vi c r i tôi s ti p nh.

o Nhiên v i Thanh L tr ra. Cô Tân Phong b c qua phòng r a m t mà trang m l i.Cách m t h i cô tr ra bureau, m t mày t i rói, kêu lon ton mà bi u cô Thanh L v i c t

nh Xuân vô.Cô Thanh L m c a, r i cô ng nép m t bên mà m i V nh Xuân vô.Cô Tân Phong ng d y b c ra, m t sáng nh tr ng r m, mi ng c i nh hoa n ; cô a

tay ra mà b t tay chào V nh Xuân mà nói: “M t nhà bác h c n th m em thì làm vinh di ucho em nhi u l m. Mà em ch m tr , không ti p r c li n c, thi t em l i không bi t ch ngnào. Nh ng mà n u ông bi t công vi c c a em a oan, làm cho em không có m t chút th igi d , thì ch c là ông s tha th cho em li n ”.

nh Xuân ngó cô Tân Phong trân trân, r i ông châu mày, d ng nh ông gom trí mà nht vi c gì ó v y. May cô m c lo trách nhi m T ng lý nên bây gi cô m và nghiêm nghn h i tr c, b i v y ông nhìn không c ; tuy v y mà cô s , nên cô l t t ch m t cái gh

mà m i ông ng i và m i luôn cô Thanh L vô ng i nói chuy n ch i.Cô Thanh L nói:- Không c. Tôi ng vi t bài n a ch ng k ông c t vô. Tôi ph i vi t cho d t bài

y r i tôi nói chuy n m i c. Thôi, ch nói chuy n v i ông c t . Tôi r t cám nông c t cho tôi m n m y cu n sách quí báu y. tôi c ít b a r i tôi s tr l icho ông.

Cô Thanh L b t tay t giã V nh Xuân r i b c ra khép c a l i.Cô Tân Phong h i V nh Xuân:- Ông nh c lòng n báo quán c a chúng tôi, ông có u gì hay mu n d y d ch em

chúng tôi hay ch ng?- Tôi chuyên ngh tr b nh mà c u sanh m ng cho thiên h . V v n cãi l ng phong

c cho xã h i thì d t l m, tôi âu dám d y d các cô. Tôi t i ây là ch ng qua tôi th ytôn ch c a t báo "Tân Ph N " tôi th y cái ng c a m y cô ng ru ng11 m ó,tôi l y làm ái ng i, vì tôi s cái tôn ch y làn h i cho gia ình, cái ng y m s mquá, nên tôi n ch ng ph i dám d y các cô, tôi ch xin m y cô suy ngh l i coi nên

a i cái tôn ch m t chút, ng kh i h i mà l i b ích cho i c.- Tr c khi ch em chúng tôi ru ng m m t con ng m i cho ch em ph n , ch em

tôi ã có khoa c u k l ng. T báo "Tân Ph N " ra i ch a y m t n m, mà ãc trên 20 ngàn c gi . y v y là m t tri u ch ng ch rõ oàn ch em ph n hoan

nghinh cái ng c a ch em chúng tôi m ó. Tôi c ng mu n làm cho v a lòng ôngm, ng t vì s v a lòng ông r i mích lòng công chúng ch ng. Mà ý ông mu n ch em

tôi s a i tôn ch , v y ch s a i nh th nào?- Tôn ch c a m y cô là gi i phóng ph n Vi t Nam ng cho nam n bình quy n ph i

hôn?- Th a, ph i.- n bà con gái An Nam trình h c th c còn th p th i l m. T Nam chí B c nh ng

ng i thi t có h c th c m h t ch a c m t tr m. Nh ng ng i bi t c nh t trình,bi t c ti u thuy t, bi t nói ti ng Tây, m h t thì m i c ch ng ít ngàn. Còn m ytri u ng i khác n a thì không bi t h c là gì h t. Trình trí th c c a ph n Vi tNam nh v y, mà m y cô mu n cho c gi i phóng, mu n cho c ng quy n v i

n ông làm chi? Theo ý tôi t ng cái v n gi i phóng không c n kíp. u c n íchcho ph n bây gì là h c. Tôi nói h c, ch ng ph i là h c cho bi t ch b p b ng

c nh t trình và ti u thuy t mà thôi. H c là thi t h c kia, ngh a là h c cho rành v nch ng, tri t lý, khoa h c, hay là h c cho tinh x o các ngh , mà nh t là h c cho bi t

11 khai ng gi a r ng



tam tòng t c, cho bi t o làm v i v i ch ng, cho bi t o làm m i v i con.Tôi c mong m y cô s a i tôn ch là s a i nh v y ó.

- Em xin nh c cho ông nh , ch em chúng tôi là b n làm báo, ch không ph a là hànggiáo s chuyên d y luân lý. Ch em chúng tôi chuyên lo m ng t n hóa cho ph n

ph ng di n xã h i. Ch em chúng tôi tranh u ng giành l i cho ph n m t chng d i m t tr i c ng b ng ch c a nam nhi v y, c vì x a nay nam nhi chán h t

ch mà ng, b t ph n ph i núp d i cánh tay, ho c trong v t áo hoài. H i nãy ôngnói n bà có h c s còn ít l m, nên ch ng c n lo gi i phóng. Em xin h i ông v y s

n ông có h c l i nhi u l m hay sao? S ng i thi t có h c b t quá c ng ch ng m ytr m. S ng i có h c b p b b t quá ch ng vài muôn, còn m i m y tri u kia c ngch a bi t mùi h c là gì h t. y v y n ông ch ng hay gì h n n bà, mà sao l i c

t n bà làm tôi m i, không cho ng quy n ng ng?- Ai nghe l i cô nói thì trong trí c ng t ng n ông Vi t Nam là m t gi ng ng i dã

man tàn b o, không bi t tr ng n bà, mà l i áp ch húng hi p n bà lung l m. D u c nào c ng v y, th nào c ng ph i có m t ph n ng i thô l , không bi t l ngh a,

không bi t th ng yêu kính tr ng b n tr m n m c a mình. Tôi công nh n n c AnNam c a mình c ng có m t ph n ng i nh v y. Nh ng mà ph n ông u bi t quítr ng n bà l m, coi v là m t ng i i chung v i mình trên ng i, ch nào ph icoi v nh tôi nh m i âu. Cái t c l n bà góa ch ng, n u không c i giá thì cthay th cho ch ng mà ph ng t ông bà và c h ng s nghi p c a ch ng cho nmãn i, ó không ph i là cái b ng c là n bà bình quy n v i n ông hay sao? ã

y mà hi n bây gi ng i n ông có h c th c ch ng có ai mà ch ng bi t tr ng v .Ti c vì n bà con gái con gái c a mình bây gi không bi t tam tòng t c, th ych ng tr ng r i tr l i l y l ng l t l t, làm nh c trí c c lòng ch ng không bi t ch ngnào. Cô nói t báo "Tân Ph N " c n l u hoan nghinh l m. V y tôi xin cô th a

n h i y mà c ng cho n bà bi t tr ng ch ng, d y d cho n bà bi t o làm thì cô s có công v i xã h i l n l m.

- Th a ông, tôi c ng công nh n trong ám n l u c ng không ph i t t h t c ; thnào c ng ph i có m t ph n ngu xu n, th y ch ng tr ng thì t ng ch ng s nên l n

t, ho c mình có ti n nhi u, và có dùng ti n y mà giúp làm nên cho ch ng, r i coich ng nh r m nh rác. Mà nh ng ng i y là ng i không có h c th c, d u ch emtôi có c ng khuy n khích ch c c ng không có công hi u gì, b i vì óc h nh á,lòng h nh bùn, nói sao cho th ng, r a sao cho s ch c.

nh Xuân ng i l ng thinh mà suy ngh m t h i r i th ra mà nói:- Cô nói nh v y nghe c ng ph i. Mà cái h a gia ình c a ng i mình bây gi tôi coi

n l m. Cô làm báo, cô có cái thiên ch c duy phong di t t c. Cô nên l u ý v cái v n v ch ng; n u có công kích n ông áp ch v thì cô c ng ng quên bài bác cái sn bà h n u l n l t ch ng.

- Kích bác hôn nh n h t c c ng là tôn ch c a ch em chúng tôi. X a rày ch em tôith ng lu n v v n hôn nh n hoài. n ông x mình c i v , m t ph n thì ch n

cho có cái s c p, m t ph n thì ch n v cho có nhi u ti n, còn m t ph n n a thìch n v trong nhà sang tr ng, ch còn ít ai ch n tánh tình. Vì k t hôn nh v y nênph n nhi u v ch ng không hi u nhau, không ng tâm hi p ý, t nhiên trong nhàph i sanh s r y rà hoài, r i gia ình là a ng c, n không c ph i rã r i ly d .Ch chi bi t hôn nh n là bi t l a v ch ng ng chí h ng v i nhau, ng trình

c th c v i nhau, t nhiên v ch ng hi u nhau, thì âu có sanh cái h a ông m i nóió.

- Ph i, cô nói ph i l m. V ch ng không hi u nhau có l t i h c th c b t ng… mà traii gái d u có h c th c nh nhau, tôi c ng ch a ch c tâm u hi p ý c.

- i sao v y?



- n ông d u h c cao n b c nào i n a thì cái óc c a h v n còn cái óc An Nam.Còn n bà con gái , h h có chút h c th c, thì h làm m thái quá, vì v y nên khóhi p ý nhau c.

- Làm m là làm sao?- Làm m là c x t do không n n t theo gái An Nam.- u tôi hi u không l m thì ông chê gái An nam kim th i, không t cách làm v

t ng i có h c r ng ph i không?- Không ph i tôi chê không t cách. Ý tôi mu n nói là c ch t do c a ng i v e

không ph i cái h nh phúc c a gia ình ó ch .- y cái c ch ngu xu n c a ng i v l i ch c gì là h nh phúc c a gia ình? Ng i có

c th c r ng, n u c i m t con v , thi t nó không giao thi p v i ai h t, mà nó nhà câu mâu hoài, không bàn tính vi c gì v i nó c h t, mà nói chuy n gì nó c ng

không hi u, v ch ng nh v y vui l m hay sao?nh Xuân ng i cúi m t không áp c.

Cô Tân Phong c i mà nói ti p r ng:- Ông th ngh coi: cái xe hai bánh, m t cái bánh l n i, còn m t cái bánh nh xíu, thì

ch y sao cho c. Cái n i thì tròn, còn cái vung thì vuông làm sao mà y cho kínc.

- Ph i, cô nói ph i l m.- Tôi xin ông ng có s cái c ch t do c a gái i nay. H hay không u t i cái óc,

i cái lòng, ch không ph i t i cái c ch b ngoài âu. Có ng i h làm b dè t nhumì, h l c c trong nhà, h không dám ngó ai h t mà có khi h c ng h v y.

Cô Tân Phong nói t i ó, thì ng i lon ton m c a b c vô nói r ng: “Th a cô, có ôngChí Thành l i bi u tôi h i th m cô có th ti p ng c hay không?”.

Cô Tân Phong châu mày áp r ng: ”Không c. Anh nói v i ng b a nay tôi có kháchmà l i có công chuy n nhi u l m. ng mu n nói chuy n thì b a khác s l i”.

nh Xuân ng d y nói r ng: ”Tôi làm m t thì gi c a cô nhi u quá, xin cô tha l i.”Cô Tân Phong c ng ng d y v a c i v a áp r ng:- Câu chuy n c a ông có ích cho em nhi u l m. D u h u chuy n v i ông mà m t bao

nhiêu th i gi , thì em c ng không ti c.- Cám n cô. Tôi c ng vui mà nghe cô nói chuy n l m. Tôi xin cô vui lòng lúc nào cô

nh cô cho phép tôi n h u chuy n n a.- Em n báo quán thì ch ng bao gi r nh c. Tuy v y mà n u ông có lòng hu c ,

ông n th m em, thì em c ng vui mà ti p chuy n v i ông.- Cám n. Thôi, tôi xin t mà v , cho cô làm vi c. B a nào r nh r i chúng ta ngh

lu n ti p v v n hôn nh n.Cô Tân Phong b t tay t giã V nh Xuân, a ông ra c a, r i bi u lon ton kêu cô Thanh L .Cô Thanh L b c vô, thì cô Tân Phong c i mà nói r ng:- May quá, ch . Anh V nh Xuân không bi t tôi.- Thi t không bi t hay sao?- i m i vô, nh ngó tôi r i nh suy ngh . Tôi s nh nhìn c. Té ra nh quên.- Sao? nh nói chuy n gì v y?- nh ngh lu n minh mông ch không có chuy n riêng c a nh. Tuy v y mà tôi c kéo

chuy n vô gia ình c a nh hoài, coi b nh bu n. nh xin phép l i nói chuy n n a. th ng th ng r i tôi làm cho nh iên ng nh bi t gái i nay ch i.

- Ch ph i coi ch ng. L a ái tình nh y l m a ch .- Ch khinh khi tôi quá!Cô Thanh L c i mà i ra.



VIIIt êm, tr i m a râm râm nên ngoài ng t át, làm cho nam thanh n tú u rúc

trong nhà, không ai mu n i ch i.i 8 gi , cô Tân Phong n c m r i, cô ng ng i t i bàn vi t v a u ng n c trà v a c

sách. B i b p u lo d n d p phía sau, nên phía tr c im lìm song èn tr c c a và trongsalon u t sáng ho c.

Thình lình nghe ti ng xe h i ng ng ngoài ngõ r i l i nghe có ti ng ng i kêu b i. Anh b ich y ra m t lát r i tr vô th a cho cô Tân Phong hay r ng có ông c t V nh Xuân l i xinphép vô th m cô. Cô suy ngh m t chút r i bi u anh b i ra m i khách vô.

Cô x p sách l i r i th ng th ng i ra c a mà ti p khách. Cô v a t i c a thì V nh Xuânng v a vô t i. Cô b t tay chào h i r t vui v và m i khách vô salon mà ng i. Cô ng i ngangnh Xuân và h i: “Ông n th m em, v y mà ông có c n em v vi c chi không?”- Có ng i r c tôi coi m ch phía trên akao. Tôi v ngang ây th y èn t sáng lòa,

tôi ch c cô có nhà, nên tôi ghé th m cô, ch không có vi c chi h t. Ban êm tôi nth m cô nh v y, ch c tôi làm cô phi n lòng l m, xin cô tha l i.

- Không. Em có phi n lòng âu. Tr i m a t át mà ông n th m em, thì s th m ycàng thêm giá làm cho em càng thêm vinh h nh n a ch . Sao ông bi t nhà em âymà ông ghé?

- Tôi nh cô Thanh L ch hôm tr c nên tôi m i bi t.- Ông c tâm h i ng n t n nhà th m em, thi t em cám n ông l m.- Tôi b o gan n ây là vì tr c cô có cho phép nên tôi m i làm.- Em nh là hôm tr c ông xin cho ông n báo quán mà th m em n a, ch không ph i

là xin cho ông n nhà riêng.- Ph i hôm tr c tôi xin phép l i báo quán, nh ng mà tôi th y báo quán cô b n vi c

quá nên tôi tính t i nhà riêng c a cô mà nói chuy n có l ti n h n, vì câu chuy n c achúng ta còn dài, b a h m tôi nói ch a h t, mà cô vui lòng ti p chuy n v i tôi haykhông? N u cô không vui, xin cô cho tôi bi t ng tôi v li n.

- Không, không. c h u chuy n v i m t nhà bác h c nh ông thì em vui l m ch .Em là gái c thân nên trong nhà không có thu c u mà c ng không có r u ãikhách. Xin ông mi n l .

- Không, tôi không bi t hút thu c mà c ng ít u ng r u.- y em xin phép ông cho em ãi ông m t ly cà phê.- c l m, u ng cà phê mà àm lu n thì ph i h n.- Cô Tân Phong kêu b i bi u làm hai ly cà phê m.

nh Xuân ng i ngó vào cùng12 trong nhà r i h i:- i nãy cô nói cô c thân thi t v y hay sao?- Em âu dám nói d i ông.- Cô còn tr tu i mà hôm tr c cô àm lu n v i tôi thì tôi th y cô là ng i có h c th c

ng. Tôi không hi u t i sao cô không l y ch ng mà l i m t mình nh v y?- Làm thân con gái h có ch ng r i thì ph i lo ch m sóc cho ch ng, r i khi có con thì

ph a lo nuôi d ng con. Em ã hy sanh cái i c a em ng lo gi i phóng cho ph n .u em l y ch ng thì s em không tròn o làm v , vì v y mà em th tâm cô c su ti theo i m c ích c a em.

nh Xuân ngó cô Tân Phong trân trân, coi b ông l y làm ng c nhiên v nh ng l i cônói. Ông suy ngh r i h i n a:

- Cô còn cha m h t hay không?

12 kh p n i



- Còn h t.- Sao ông bà không chung v i cô?- Cha m em có gia s n d i quê, nên không th b mà lên trên n y v i em cho

c.- Ông bà c ng vui lòng cho cô t do c l p nh v y hay sao?- Em l n tu i r i, em không thèm l y ch ng, lo gi i phóng ph n . Em có làm u

chi qu y âu mà không vui lòng?- Thi t tôi không ng gái An Nam có ng i l p tâm nh cô v y.- Ông nói nh v y là khen em hay là ông chê?- Tôi khen l m ch .- Em có tài gì c bi t âu mà ông khen. i nay gái có h c thi u gì ng i nh em v y.

i ông m c lo kh o c u y khoa, ông ít i ch i, nên ông không g p ch !- Tôi không dè… Thi t tôi không dè chút nào h t. Tôi xin thú thi t v i cô, t ngày tôi

bên Tây v , tôi th y gái kim th i tôi s quá. Tôi th y n t na c ch c a m y cô nhm, mà tôi e là m gi , r i không ph i m mà c ng không ph i là gái An Nam, nên

tôi s .- Em t ng ông s l m. Hôm tr c, em ã có nói v i ông: h hay không c ng u t i

cái óc, t i cái lòng trong, ch không ph i t i cái n t na, cái c ch bên ngoài. Gái inay, vì lo h c th c ung úc, ho c vì sóng tân hóa lôi kéo, nên h i c ch nhu nh cra c ch hùng tráng, n nói qu quy t, i ng t do, nh ng cái óc c a h c ng còn làóc An Nam, làm sao mà h b cái ch ngh a gia t c, làm sao mà h thoát c nh ngthành ki n c a xã h i An Nam cho c mà ông s . Em xin ông suy ngh l i coi m y

i mà em nói ó ph i hay qu y.nh Xuân th dài mà nói: ”Hôm tr c cô lu n vi c hôn nh n, cô làm cho tôi v nhà suy

ngh hoài, ng không c. B a nay cô lu n v gái kim th i n a, thi t cô càng làm thêm r itrí cho tôi không bi t ch ng nào.”

Cô Tân Phong c i mà áp:- Em không dè nói chuy n ch i mà em làm ông c c lòng n th . Em xin ông tha l i.

nh Xuân ng ng ng p r i nói ti p nho nh r ng: “Tôi t ng n u tôi có m t ng i …t ng i b n nh cô, thì ch ng nh ng là cái óc tôi th th i, cái i tôi vui v mà thôi, mà có

tôi s làm có ích cho nh n qu n c n a”.Cô Tân Phong làm b nh không nghe m y l i nói sau ó. Cô ngó ra ngoài sân mà nói

ng r ng: “Tr i bây gi l i m a l n n a ch ”.i b ng ra m t mâm cà phê v i ng mà trên bàn. Cô Tân Phong ng d y h i V nh

Xuân dùng m y c c ng. V nh Xuân nói hai c c là . Cô b ng vô ly cà phê r i b ngt ly ngay tr c m t V nh Xuân mà m i ông u ng.

nh Xuân v i tay l y cái mu ng ng khu y cho tan ng. Cô Tân Phong ng d y vànói: “Ông em khu y cho” Cô ng khu y ly cà phê, ngón tay d u nh n. Ông ng i ngó taycô, ngó m t cô, ngó c mình cô r i ông th dài mà nói: “ nhà tôi bu n quá. tôi c n âybàn lu n v i cô, thi t tôi vui không bi t ch ng nào”.

Cô Tân Phong c i mà áp r ng:- Em nghe nói ông l p nhà Th ng m t bên nhà nuôi b nh. Ông i ra i vô ông th y

nh nhân hoài, t nhiên ông ph i bu n, ch vui sao c.- Thi t c ng có nh v y, mà th m b nh hay coi m ch u có gi . H làm ph n s xong

i, thì tôi c ng là m t ng i nh các ng i khác, tôi c ng c n ph i nói chuy n ch icho gi i trí, tôi c ng c n ph i t vi c vui, than vi c tôi bu n. Tôi b c mình là khôngbi t nói chuy n v i ai, không ai chung vui chia bu n v i tôi h t.

- Xin ông u ng cà phê, k o ngu i… V y mà em t ng ông có v ch . Sao ông khôngi v , ng có ng i trong nhà làm vui cho ông?

- ! V ! – Cô nh c t i v tôi càng thêm bu n. Tôi có v r i. T i có v nên không vuimà l i bu n quá.



- Ông nói em không hi u c. V là m t ng i xem xét món n ch ng cho ông, khi ông lo ph n s m t nh c thì ki m th mà gi i trí cho ông, khi ông có vi c

bu n r u thì ki m l i an i cho ông kh i ngã lòng th i chí. Em t ng v giúp ích choông l m. Sao ông l i nói v làm bu n cho ông? Ch c là tánh ý ông khó l m hay saoch ?

- Vi c nhà c a tôi khó nói ra cho c. N u v tôi n theo cách nh cô m i nói ó, thìtôi là tiên, tôi vui l m, có c gì mà tôi bu n.

- Em t ng n bà ai c ng v y, h có ch ng thì i v i ch ng t nhiên ph i làm nhy ch sao?

- Cô t ng ch cô ch a th y. Cô t ng nh v y còn tôi th y rõ n bà l y ch ng quy tbáo h i ch ng, quy t làm cho nh c nhã, làm cho r i trí ch ng m i thôi.

- Em không l y ch ng, nên em không tính ph i n v i ch ng nh th nào. Nh ng em e m y l i ông bình ph m n bà có l quá áng ch ng?

nh Xuân châu mày ng m ngh r i ngó cô Tân Phong mà nói:- Ðàm lu n v i cô, n u tôi em chuy n riêng c a tôi ra mà nói, thì e khi m nhã m t

chút. N u cô cho phép thì tôi t tâm s c a tôi ra cho cô nghe, r i cô s hi u l i bìnhph m n bà ó không ph i là quá áng.

- Xin ông ch ng i, ông mu n nói chi, em vui lòng mà nghe h t.- Có v y tôi m i dám nói. Khi tôi còn h c bên Tây, cha m tôi có h a làm sui v i m t

ông trong Ch Quán ây. Ch ng tôi v x , cha m tôi có d t tôi n giáp m t v it cô ã h a hôn cùng tôi. Tôi th y cô là m t ng i gái tân th i quá, n t na c ch

không ph i là gái An Nam nh tôi t ng t ng. Tôi c i v là tính ki m m t ng inhu mì l ngh a lo t gia n i tr , ng cho tôi kh e trí mà trau d i y khoa. Cô h ahôn v i tôi ó nói n ng lia l a, i ng t do, tôi th y thì tôi th t v ng, b i v y mà tôi

hôn li n.- Ông s ph i hôn?- Ph i. Tôi s quá.- i nãy em ã c t ngh a t cách c a gái ng th i r i, bây gi ông còn s n a

không?- Gái ng th i nh cô thì tôi kính, tôi tr ng l m, tôi có s chi âu.- Thôi, ông nói ti p chuy n c a ông coi ông chê gái tân th i r i ông c i v v h ng

nào mà ông l i bu n?- Tôi nh t nh ch n m t ng i v nhà quê, có h c chút nh, song bi t gi n n p

theo l ngh a An Nam. Ng i ta làm mai cho tôi c i con gái c a m t bà n chtrong t nh Tân An. Ng i ta h a ch c cô gái y tánh tình y nh ý tôi mu n. Té ra khi

i v r i thì tôi th y v tôi thi t c ch theo gái x a, ch không ph i nh gái tânth i, nh ng mà tánh n t v k quá, không h p v i tánh n t c a tôi chút nào h t.Chuy n tôi vui v tôi l i bu n, chuy n tôi bu n v tôi l i vui, tôi nói chuy n v tôikhông hi u, còn v tôi nói chuy n thì tôi nghe b t nh c u. ã v y mà v tôi trongnhà còn làm nhi u u c c lòng, nh c trí, nh c nhã cho tôi, không l tôi nói ra. Tôichê gái tân th i, tôi c i con gái gi n n p x a, r i tôi mang m t cái h a l n nh v yó, cô ngh coi sao mà tôi không phi n trách n bà cho c.

- Em nh hôm tr c em lu n hôn nh n v i ông, em có nói v ch ng ph i ng chíng, ng trình h c th c v i nhau, thì m i hi u nhau, m i hòa thu n v i nhauc. Gia ình ông không n m có l là t i ông v i bà h c th c b t ng ch gì?

- Ph i, ch c là t i nh v y. Tôi l p gia th t là tính ki m h nh phúc, té ra h nh phúckhông th y mà tôi l i th y c nh a ng c trong nhà. Tôi xin t thi t v i cô, tôi chán

r i. Tôi nh t nh lìa cái vòng kh n kh y, nên tôi ã vào n mà xin phá hôn thú.- Cha ch ! Ông h p t p quá nh v y, em s sau ông n n n.- Tôi ã suy ngh k r i. Thà li d ph c cho r i, ch dây d a sanh con, thì càng thêm

i.



- Ông quy t ly d r i ông ki m ng i khác mà c i ng l p gia th t l i hay sao?nh Xuân ng i l ng thinh m t h i r t lâu, r i m i áp:

- Vi c ó tôi ch a tính. Mà c i ai bây gi ? Tôi s ch y ô m r i m c ô m c ng v ya.

- Em t ng ông ch ng nên th i chí. n bà có ng i d , mà c ng có ng i hi n, chch ng l h t th y u d . Ông ch n gái x a mà c i, ông b th t v ng. Thôi, bây giông th c i gái kim th i coi?

- Cái i tôi n u mà th các lo i n bà, thì không vui s ng gì cho tôi, mà c ngkhông l i ích cho ai h t.

- Có l i ích ch . Ông s có c cái kinh nghi m v hôn nh n, r i ông ch ng giùmcho b n thanh niên tân h c bi t mà i cho kh i l m.

- Cha ch , n u tôi ph i li u thân mà thí nghi m thì kh cho tôi l m.- Làm ng i mu n giúp ích cho i thì ph i hy sanh cái b n thân mình ch . Mà thí

nghi m có l nào b kh hoài hay sao? N u ông g p c m t ng i h p ý v i ông thìông c ng c h ng h nh phúc v y ch .

- Ch n gái tân th i bây gi tôi bi t ai âu mà ch n. Ch ng tôi ly d v xong r i, n u tôitính l p gia th t l i, thì có l tôi s c y cô ki m dùm cho tôi.

Cô Tân Phong c i. Cô li c m t ngó V nh Xuân mà áp:- Em còn tr tu i quá, em âu dám lãnh vai tu ng mai dong. Ông nói h i tr c ông có

a hôn v i m t cô gái tân th i nào trong Ch Quán ó, v y thôi bây gi ông xini c thì ti n h n.

- Có l nào c v y mà ch tôi. Mà d u c ch a l y ch ng i n a, tôi ã chê c r i, bâygi tôi có m t m i nào dám tr l i mà c i c .

- Thi t ó ch ! Bây gi ông c u ng i ông ã chê thì h th n nhi u l m; l i không ch cng i ta quên cái nh c tr c mà ng ông. Mà i n y thiên h h mê nh ng b ng c pcao ng l m, h không k vinh nh c là gì. Có l cô y c ng theo th ng tình, c quênchuy n x a mà ch p n i m i tóc t v i ông l i.

- u thái c a cô y nh v y, thì c không áng ng i b n tr m n m c a tôi.- Ông quan ni m vi c i còn theo x a nhi u quá. Ông k ph m giá, mà ông không k

ái tình. Sóng tình mãnh li t l m, nó có th ánh luân lý, danh d , gia ình h t th y.u cô y thi t th ng ông, thì ch c cô không l y ch ng khác, mà c c ng không oán

thù ông âu.nh Xuân ng i suy ngh . Cô Tân Phong rót thêm cà phê mà m i ông u ng. Ông u ng

t h p r i m i nói ch m rãi:- u cô y i v i tôi mà có cái ái tình mãnh li t nh là cô nói ó, thì tôi i v i c , tôi

càng h th n nhi u h n n a… Tôi coi cái i c a tôi h ng r i. Tôi không phép c l p gia th t n a. Ch c mong g p m t ng i b n tâm tánh gi ng tôi, hi u ý t

tôi, n m tay nhau mà i trong ng th i, cho tôi vui v ng trau d i y khoa màu ch a b nh c a thiên h mà thôi.

nh Xuân m i nói t i ó r i ông a n c m t.Cô Tân Phong th y ông o não thì cô l i nghiêm n t m t mà nói:- Ông nói chuy n nãy gi , ông làm em th y rõ ông là m t ng i y u trí th quá. ng

nam nhi thì ph i có tánh hùng tráng, qu quy t m i c. Ông bên Tây v , ông th yng i h a hôn c a ông không h p tánh ý v i ông, ông chê, ông t hôn li n. Ông

ng quy t nh v y thì ph i l m. Em khen ông ch ó. Sau ông c i v khác, v ôngkhông ng tâm hi p ý, c làm c c chí ông, ông làm n xin phá hôn thú. Ông c ngquy t m t l n th nhì n a. Em khen ông ch n y n a. Nh cu c gia th t tr c ã phá

i, thì ông lo l p gia th t khác. Ông ã c ng quy t c hai l n r i, thì ông c ngquy t n a i, v y m i ph i tâm tánh c a b c nam nhi, c sao ông l i th i chí ngã lòngmà coi cái i ông ã h ng. N u ông th t chí, thì em chê ông l m.



- Cô chê tôi ch ó là úng l m. Ph i, ng nam nhi thì ph i có tánh hùng tâm c ngquy t. V gia ình thì tôi c ng quy t ã hai l n r i, bây gi ngh l c c a tôi d ngnh ã mòn m i, nên tôi th t chí. y v y, tôi không c n l p gia th t khác, mà tôi c ncó m t ng i b n cho cao th ng, tr ng dùm cái chí c a tôi.

- Ng i b n mà ông c n dùng ó ph i là n ông hay là n bà?- n ông hay là n bà ngh không quan h gì. Mà n u c m t ng i b n n bà thì

ch c quí h n, b i vì n bà h bi t cách an i, h có th làm cho tôi h t th t chí c.- Theo l ngh a An Nam thì nam n th th b t thân. n bà bi t gi l phép x a, thì có

ai kh ng làm b n v i ông. Ông ki m b n nh v y thì ch c ông ph i ki m trong ámgái tân th i. Mà ông ã chê gái tân th i, thì có th nào ông g p b n n bà cho c.

- u gái tân th i mà nh cô thì tôi có dám chê âu.- i ông nói ó là l i thi t, hay là ông n nhà em, ông ph i v em nên ông m i nói

nh v y?- Tôi nói thi t ch . Tuy cô thu c v h ng gái tân th i, song tôi c h u chuy n v i cô

ã hai l n r i, tôi bi t rõ c ch c a cô thì m i, mà tánh tình c a cô ng n l m. Tôikính, tôi ph c, tôi tr ng cô không bi t ch ng nào. Tôi ch ng dám c ao có m t ng i

nh cô, mà n u tôi c m t ng i b n nh cô mà thôi, thì cái i tôi ch c s p vui v l m v y.

Cô Tân Phong châu mày ngó ra sân, nhìn h t m a d t n i, lá cây lúc l c, khi n cho côm trong lòng, nên cô mu n t thi t cho V nh Xuân bi t cô là ai ng ông h th n ch i, mà

cô không n , nên cô day vô mà nói:- Em là gái tân th i mà ông không chê, ông l i tr ng em, thi t em cám n ông l m. Tuy

ông ch a dám nói rõ ràng, nh ng mà em hi u ý ông mu n em làm v ông, ví nhkhông c thì k t làm b ng h u v i ông, ph i nh v y hay không?

- Thi t cô là m t ng i sáng trí l lùng. Tôi m i m h i, mà cô ã th u áo lòng d c atôi. Thi t, tôi mu n nh v y l m. Tôi c giáp m t v i cô hôm tr c, tôi c nghecô àm lu n, thì v nhà m y b a nay tôi hoài v ng cô êm ngày. Tôi ôm p s hoài

ng y trong lòng ch ng khác nào nh tôi ôm m t c c á n ng. Tuy lòng tôi n ng nmà trí tôi l i sáng su t. Ch ng có gi nào mà hình d ng cô không ph ng ph t tr c

t tôi, ti ng nói c a cô không v ng v ng bên tai tôi; mà h nh hình d ng, nh gi ngnói thì trí tôi c th th i, r i tôi th y cái ti n trình c a tôi lúc tr c nó m t mù bu nth m, bây gi nó m r ng sáng lòa. Tôi xin thú thi t v i cô, tôi ch c n u tôi c g n

i v i cô, thì cái i c a tôi ã th y h ng r i, nó s g ng l i làm cho tôi vui v i sng ng lo trau d i ngh thu c. Hôm nay tôi b o gan n ây là tôi quy t n ng

yêu c u cô h a v i tôi: h tôi thôi v tôi xong r i, thì cô ng tôi ng tôi c i. Mà nây nãy gi , tôi th y m t cô, tôi nghe cô nói thì tôi kính cô quá, r i s c ng quy t nó

hóa ra m m m ng, nên mu n mà không dám nói thi t ra. Bây gi cô hi u ý t tôi r i,y tôi xin cô làm n cho tôi bi t coi s c m c a tôi có chút hy v ng gì hay không?

- Ông yêu em, mà ông bi t tr ng em, thi t em c m tình l m. Ph i ng i có h c th c caoi có thái cao nh v y. Em không dám l y thái th p mà i v i ông, ngh a là

em không dám ph nh ph g t g m ông. ã v y mà em l i là gái tân th i, h ngh thnào thì c nói ngay ra, ch không a nói quanh qu o. Ông h i nh v y, em xin tr l i

ng: “Em c m tình ông l m, nh ng mà em không th làm v ông c ”.nh Xuân bi n s c; ông ngó cô r i r ng r ng n c m t mà nói gi ng bu n th m r ng:

- Tôi v n bi t tôi vô ph c v chuy n gia ình! Cái m ng s tôi nh v y, thì tôi ph ich u, không nên c ng. Tôi không dám nài nh ng tôi xin cô cho tôi bi t coi cô không

ng tôi, v y mà cô có chê tôi hay không?- Em không dám chê ông, mà em c ng không dám chê ai h t. N u ph i nói cho h t ý,

thì em xin t thi t em chê h t th y n ông.- Tôi hi u. B i cô chê h t th y n ông, nên cô m i nh t nh c thân. Tôi v n bi t cô

ng b m t vi c u t nào ó, nên cô m i quy t nh nh v y. Mà ó là tâm s cùa cô,



tôi không dám nói t i. Tôi ch xin h i cô: cô b u t nên cô m i quy t th ch ngh ac thân, không thèm l y ch ng. Tôi c ng b u t nên n u tôi không c i c cô, thì

tôi c ng không c i v nào khác. V y thì cô v i tôi không làm v ch ng c, mà cóth k t ngh a làm b ng h u v i nhau c hay không?

- Th a ông, h k t b ng h u thì ph i t i lui chuy n vãn v i nhau. Ph n em a oancông vi c quá, em không th giao thi p, nên em c ng không dám nh n l i ông.

nh Xuân l c u r i ng d y ngó ra sân mà nói:- Lúc bây gi tôi nh là ng i ng ch i v i gi a dòng. Tôi c u c u, tôi xin cho tôi

t cây sào ng tôi v n mà l i. Cô c m sào s n trong tay, mà cô dành lòng cho tôich t chìm, cô không thèm c u hay sao?

- Xin l i ông, ông là nam nhi, ông ph i dùng s c riêng c a ông mà thoát n n, ông ch ngnên c u ai c u làm chi, nh t là ch ng nên c u n bà.

Nói nh v y mà V nh Xuân bu n quá nên không bi t h , l i ngó cô mà trách:- Té ra gái tân th i ác quá.- Th a ông, không ph i là ác, mu n ông t p tành t c ng ó ch . Em khuyên ông

hãy ráng mà l i. L i m t mình mà kh i chìm m i gi i.- Cám n cô!

nh Xuân l y nón, b t tay t giã cô Tân Phong r i nghoe ngo y d m m a mà i ra xe.Cô Tân Phong ng trong c a mà ngó theo, mi ng chúm chím c i.



IXt b a chúa nh t, cô Tân Phong u ng cà phê s m m i r i, cô ng i xe vô tr ng

Chasseloup-Laubat r c em là Ngh a, em v Ch Quán mà th m cha m .ng nh các chúa nh t khác, b a nay v ch ng ông T i o c ng có ý trông hai con,

song bà ng i t i b ván gi a c n tr u hoài, còn ông thì i x n b n tr c sân, v ch lá cây màt sâu, c t nhánh úa cho s ch s .

Xe h i vô sân r i ng ng. Cô Tân Phong v i trò Ngh a nh y xu ng m ng cha, r i m ing i n m m t tay mà d t vô nhà. Ông i o i v i hai con, m t ông t i rói.

Vô t i nhà, cô Tân Phong v i trò Ngh a th y m , li n buông cha ra mà ch y l i, r i cô TânPhong ôm ghì m mà hun, trò Ngh a thì ng i tr c m t, nói gi ng nhõng nh o theo con c ng.Bà o xô cô Tân Phong nh nh mà nói: ”Con xu ng b o b y tr d n lót lòng ng n

i th y con. T h i s m mai t i bây gi , ng ch bây nên ng ch a n lót lòng”.Cô Tân Phong coi d n r i m i cha m i n. Hai ông bà ng i l i bàn mà n v i hai con,

hai ông bà vui c i mà hai con c ng h n h . Cô Tân Phong nói: ”Con xin phép th y má T ty cho con i Nha Trang ngh ít b a”.

Bà o h i:- Con i v i ai?- Con m i ch em b n i v i con.- i ch i xa, mà con gái i v i nhau nh v y sao c?- Má s h b t cóc con hay sao?- Bi t ch ng âu.- Má ng lo, gái nào thì con không bi t, ch ch em b n c a con v i con ây thì s c

gi mình.- Con ng có nói gi i. Nh i d c ng k hung hãn nó ón nó n c p con thì sao?- À, v i b n c ng kh u thì con ph i ch u thua. Má nói nh v y, thôi con r hai v

ch ng anh bác v t Qui i v i con. Có nh thì kh i lo, mà nh nh không ch u i thìcon b o anh H o Nhiên i c ng c.

- Má nghe nói i âu con c ng d t H o Nhiên theo h t th y. H o Nhiên ch a có v , conlàm nh v y khó coi quá.

- o Nhiên là b n thi t c a con. nh kính tr ng yêu m n con l m, d u con b o anhch t thì nh c ng vui lòng mà ch t li n. y v y có i âu con c ng d t nh theo, ngnh b o v cho con, có gì âu mà khó coi.

- Trai ch a v , gái ch a ch ng mà i c p v i nhau hoài thiên h ng i ta d ngh ch .- Thiên h h bi t gì mà d ngh . Con th ng nói v i má, con là con trai, ch không ph i

là con gái mà s h d ngh . V y ch h n m t n m nay con m t mình, con giao thi pi n ông con trai má có th y con h ch nào hay sao mà má lo.

- Ph i, v cái h nh c a con thì má không th trách con c. Tuy v y mà con c ng ph ia v a v y, ng có làm thái quá.

- Trong vi c nào c ng v y, h con li u không ph m n danh d ho c nhân ph m c acon thì con làm, không bi t sao là v a sao là thái quá. Th y hi p ý v i con nên th ycho con t do hành ng. Con xin th y phán oán cho quân bình, th y nói ngay ra h n

t n m nay con có làm gì trái m t hay th y không?Ông i o n r i, ông ng d y d m i qua phòng khách, ông nghe con h i thì ông

áp:- c l m, n u con gi c nh v y hoài thì th y to i ý không bi t ch ng nào. Má

con lo, ch th y có lo chi âu.- Con nói thi t, con l p t „Tân Ph N ” thì con c ng nh ng i c m c mà soi

ng cho ch em ph n th y mà i theo. Con ph i gi ph m h nh cho cao mà làm



ng cho ch em ph n , nh t là con quy t làm cho thiên h kh i chê b n con gái tânth i n a.

Bà o v i hai con cùng n r i tr qua phòng khách mà u ng n c.Ông i o ng i hút thu c phì phà mà nói: “ c t V nh Xuân chê con mình không có

t na, nó t hôn ng ki m con nhà gia giáo mà c i. Sao c i v không y m t n m, r ii nghe b nhau không bi t”.

Bà o ch ng h ng nên h i:- nh Xuân thôi v hay sao? Sao ông hay?- a hôm tôi ghé tr ng s Hùng mà giao cái toa c a th u khoán Ki n mua cây mà c y

ông ki n. Tôi ng nói chuy n, k V nh Xuân vô. Tôi nghe nó nói chuy n v i tr ng Hùng, tôi m i hay.

- Té ra ông có g p V nh Xuân, nó bi t ông hay không?- Cái ó tôi không hi u. Nó vô nó cúi u chào tôi r i ng nói chuy n v i tr ng s .

Ch ng i nó c ng cúi u chào, ch không nói m t ti ng chi v i tôi h t.Cô Tân Phong chen vô nói: “Con ch c V nh Xuân không bi t th y âu. Ng i ó không

nh ai h t. Nói chuy n v i con ã hai l n mà c ng không bi t con”.Ông i o ng c nhiên h i con:- Nói chuy n v i con âu? Nói chuy n gì?- nh l i th m con m t l n t i báo quán, m t l n t i nhà con. L n u t i báo quán thì

nh c i tôn ch t báo c a con. L n sau t i nhà thì nh n ng ve con.- Ng i nh v y mà con ti p r c nói chuy n làm chi?- Có h i chi âu, th y. Nói chuy n ng coi ý h mu n vi c gì ch .- Con ti p r c nó, ví nh nó nhìn nó bi t con thì k quá.- u h nhìn h bi t con, thì h h , ch con có h âu mà con s .Bà o chen vô nói:- Thi t nh v y. H chê con, mà bây gi h l t ít n nhà, thì h m c c , ch mình có

c c âu. Ham c i v giàu, r i sao bây gi l i b i.- Ch sao c mà , má. Tính c i v theo n n p x a. N n p âu không th y,

mà nói chuy n gì nó c ng không hi u, nó gi i có cái tài ghen. Ghen làm sao ai r c icoi b nh nó c ng ghen, ai n coi m ch nó c ng ghen b i v y mà trong nhà t i ngàysáng êm ghe nh ng ti ng vô v , mà i âu c ng không c. V ch ng nh v y thì

i nhau sao c. Mà c ng không ph i d âu. V nh Xuân vô xin n v , vi n v h n u, l i b nhà ch ng. Bà v hay, l i m n tr ng s cãi l i v t i sang t,

vi n l h i c i có a cho ch ng 20 ngàn ng b c ng l p nhà th ng, bây gich ng mu n gi t s b c y, nên ki m chuy n b . Tòa còn ng tra xét. Con

ng thoát cho kh i cái ách v n n p y không d gì âu.- áng ki p! Có v y h m i t n, mà chuy n c a ng i ta sao con rõ d v y.- Con bi t h t, bà tr ng s Hùng quen v i con, nên bà thu t h t cho con nghe. Anh V nh

Xuân c ng thu t rõ vi c nhà c a nh cho con hi u n a.- i n y coi nó l t t i nó ve con. Nó không bi t con là ai, mà sao nó dám t i ve?- i nh không bi t con nên nh m i dám t i ch .- Nó ve nó nói làm sao?- nh nói chuy n v i con l n u, coi th nh mê con nên l n sau nh n n n xin con

a nh v xong r i thì con ng nh ng nh c i.- ! sao h i tr c chê, r i bây gi n n n xin c i. Con ch u hay không?- Th a không. Con nói h n hòi, con không ch u ng nh. nh th t v ng, nh xin k t

làm anh em b n v i con, con c ng không ch u.- Con trai v i con gái mà k t làm anh em b n l i gì?- ng c v y ch , có h i gì. Con có m y ng i b n n ông, h yêu m n kính tr ng

con l m, có sao âu. Mà con không ch u k t b n v i anh V nh Xuân, con mu n nhch i v i gi a dòng sông cho nh sáng con m t. Lúc n y nh coi b mu n i r i.



- Sao nó xin c i con, con không nói thi t con là ai, cho nó m c c ch i?- Có g p gì âu má, tr c sau r i thì nh s bi t. Mà bi t mu n ch ng nào thì càng h

th n thêm ch ng y.- Ví nh V nh Xuân nó v xong r i, nó n n n chuy n c , nó t i ây n n n v i th y

má mà xin c i con, con có ng hay không?Cô Tân Phong nghe m h i nh v y thì cô c i ng t. Cô không tr l i theo câu h i y mà

cô l i nói:- Hôm n con có khuyên nh nh v y, mà coi b nh m c c quá, nh không dám t i

ây âu.- i tr c nó t hôn vì nó s con không có n t na. Bây gi nó không dè con là ng i

nó chê h i tr c, mà nó th y n t na con nó l i ái m . Má t ng h i nó bi t con là aii, nó n ây n n n thì th y con v i má c ng nên h x , ng con có ôi b n v i

ng i ta.- Ý! không c âu má. S h a hôn h i tr c ã 13 r i. Bây gi ph n con t do.

không có cái gì ràng bu c con h t. ng hay không u t ý con, má ng có b t t .- u ng i ta bi t l i, ng i ta xu ng n c thì con c ng h x cho xong.- Má c mu n cho con l y ch ng hoài!- Không mu n sao c. Con gái m t mình, làm vi c v i n ông con trai, mà i ch i

ng v i n ông con trai. Má lo quá, má mu n con l y ch ng ph t cho r i.- Con làm vi c và i ch i v i n ông con trai luôn luôn, mà con không h thì con m i

gi i. Má ngh l i coi, ví nh bông sen tr ng nó tr trên ng n cây, không có b i cát gìdính nó c, thì nó có quí chi âu, nó quí là t i vì nó t d i bùn mà tr ra, mà nókhông có chút en úa, nh b n ó ch . M t ng i n bà c o u r i l p t nh th t, vôó mà tu, óng c kín mít, ch ng bao gi ngó th y n ông con trai, d u c thành

ph t c ng ch ng hay gì. Con n n l n gi a h ng tr n mà con không dính b i tr n, coni l n trong ao v ng mà con không v y bùn t con m i gi i.

Ông i o c i mà nói: “Con Tân nó nói trúng lý l m. cho nó thong th mà t x ,ép nó l y ch ng làm chi”.

Bà o áp:- Ông c a h i theo nó hoài, b i v y mà nó s s r i mà ch a có ch ng.- Có ch ng có ích l i gì, còn không ch ng mà thi t h i ch nào, nên bà c theo ép nó

y ch ng. Nó ã nói nó nguy n c thân tr n i mà còn ép nó làm chi. Ch ng nàonó mu n l y ch ng thì nó l y, còn nó ch a mu n thì thôi ng có khuyên l n ép u ngchi h t.

Bà o không thèm cãi n a.Cô Tân Phong ch i t i chi u, n c m r i cô a em v tr ng r i cô m i v nhà riêng

a cô.

13 qua



Xi l ng n án, các nh t báo Sài Gòn u ình b n n m ngày cho tòa so n và nhà in

ngh n t t. Báo quán „Tân Ph N ” ng óng c a ngh .Cô Tân Phong nh ra Nha Trang h ng gió bi n ít b a, song cô r v ch ng bác v t Qui

không c nên m i cô Thanh L v i ông H o Nhiên i v i cô.Khuya, ba ng i lên xe h i mà i, n sáng ra n ranh Trung k , th y núi non ch n ch ,

ng r m, khe sâu khác xa v i nh ng c nh ng ru ng minh mông Nam k , thì m i ng iu khoan khoái trong lòng.

Cô Thanh L n m tay cô Tân Phong mà nói:- Tôi ngó núi, ngó r ng, sao nó sanh m t m i c m khác th ng. Ch có nh v y hay

không? Hay chúng ta sanh tr ng ch n ng ru ng b ng trang, bây gi chúng tath y non cao r ng th m, l con m t c a chúng ta, nên chúng ta c m giác ch có chiâu.

- Tôi c ng v y.- Mình c m giác khác th ng nh v y mà không bi t tình c a mình có thay i hay

không?- Ng i ta nói th y c nh hay ng tình. Nhi u khi g p c nh r i tình m i phát hi n, y

y cái c nh l nó i tính con ng i c.- Ch nói nh v y, n u ông c t V nh Xuân, ng bi t tâm lý, ng i theo ra gi a ch n

núi non n y n n n v i chi, thì ch c ch ã quên cái h n x a mà k t b n v i ng li n.- Vi c ó không ch c.- Ch phi n hoài hay sao?- Tôi có phi n ng ch nào âu. ng t hôn thì tôi v i ng không còn dính d p chi h t.

Không bi t ch ng ó là cái may c a tôi, sao tôi l i phi n.- Tôi bi t ch phi n ng lung l m. S ng t hôn, không th nào ch quên c. Mà m y

tháng nay ng theo cô Julie Mai, êm nào c ng th y m y nhà hàng khiêu v nkhuya, ó là m t cái c cho ch phi n thêm n a.

- ng dính t i cô Julie Mai là tôi ã bi t tr c, có chi âu mà phi n. Ch quên hay saonh ng ngày n ch em mình àm lu n v cái i c a ông V nh Xuân. Ch nói ng

ng ng t i ng ba ng, không bi t ng s i ng nào. Tôi nói n u ng thôi r i mà ng không c i v khác thì t ng s g p m t cô giang h , sanh con r i ng mang m t gia ình không chánh áng tr n i. ng mu n l p gia ình khác, mà

ng l i xin c i tôi. Tôi không ch u, ng th t v ng, t nhiên ng ph i l t vào taykhách giang h , có gì l .

- Ch ành ng ch i v i gi a dòng, ch không thèm a cây sào cho ng níu hay sao?- Tôi ã có nói v i ng, nam nhi ph i t c ng. ng không bi t t c ng thì ng ch u.

y ch h i tr c ng em tôi ra gi a dòng r i ng buông tôi ó, tôi nào có c u aiu.

Cô Thanh L v vai H o Nhiên mà nói:- Ch Tân Phong g t gao quá há?- Ph i nh v y m i c ch . mu n cho ng i ta tr ng mình, thì mình ph i tr ng

ng i ta tr c ã. Mình ã khinh ng i ta, bây gi mu n cho ng i ta tr ng sao c.- Ch Tân Phong làm vi c gì hay là nói ti ng gì, anh c ng cho là úng h t th y.- Làm toán trúng thì tôi nói trúng, ch nói tr t sao c.- Thôi i, tôi bi t anh gi i v khoa bút toán mà, anh ch ng làm chi. Ra ây, th y núi non

nh v y, anh có ng tâm r i i tánh c a anh hay ch a?- Tánh gì mà i?- Tánh g u c a anh ó.- i không c âu.



- , ra Nha Trang r i, tôi s l t da g u c a anh cho anh coi, anh ráng mà gi mình.Cô Tân Phong th y cô Thanh L gh o, mà H o Nhiên b b , thì cô c i ng t.Vì ghé Phan Thi t, Phan Rang mà ch i nên chi u t i xe m i ra n Nha Trang.Cô Tân Phong b o s p ph ch y th ng xu ng nhà hàng d a bãi bi n, r i cô m n hai cái

phòng, m t cái cho H o Nhiên , còn m t cái thì cô v i cô Thanh L .n c m t i r i, v a tính d t nhau ra mé bi n ng i h ng gió, thì th y ông Chí Thành xâm

xâm t ngoài sân i vô nhà hàng. Ông a hai tay lên mà la l n r ng: “ Chào h t m y cô! Téra chúng ta ra h t ngoài n y mà n t t. B t k nhi ng , thi t là vui quá”.

o Nhiên b t tay chào Chí Thành mà s c m t không vui.Cô Tân Phong h i Chí Thành:- Ông ra t i ngoài n y h i nào?- Tôi ra t i h i s m m i.- u v y thì ông i h i chi u hôm qua.- Ph i. Còn cô ra t i h i nào?- Chúng tôi m i t i h i t i n y. Sao ông bi t chúng tôi ây mà ông l i?- i t i tôi ng ch i trong nhà hàng gare. Tôi th y xe c a cô ch y ngang, tôi th y

nghi nên tôi i ki m.- Té ra ông không dè chúng tôi ra ây hay sao?- Không dè. Ch chi tôi bi t thì chúng ta hi p nhau i m t l t cho vui.Cô Thanh L ngó ngay ông Chí Thành mà nói: “ Ê ông nói không thi t! Hôm kia ông h i

tôi t t n y ch Tân Phong có tính i ch i âu hay không. Tôi nói ch em tôi i Nha Trang. Ôngbi t tr c nh v y nên ông ra tr c ngoài n y ông ón. Ông ng nói d i”.

Chí Thành c i mà áp: “Ví d u tôi bi t hai cô s ra ây tôi i tr c ra ón mà dìu d t b o hai cô, thì tình c a tôi càng thêm giá, ch có h i chi âu”.

o Nhiên nói: ”C m n ông, ông kh i lo vi c ó. Có tôi theo b o h hai cô thì r i”.Chí Thành ngó sang H o Nhiên r i không thèm tr l i l i h i cô Tân Phong:- n c m r i cô mu n ng i xe i vòng ch i hay không?- Không, tôi ng i xe i m t ngày nay m i quá, tôi mu n xu ng mé bi n h ng gió m t

chút r i ngh .- c, m i cô i v i tôi.

n ng i i xu ng mé bi n, Chí Thành b n b i tr c v i cô Tân Phong, còn Thanh th ng th ng i sau v i H o Nhiên.Gió b c th i hiu hiu, sóng b a lên bãi cát ti ng nghe ào ào hoài. Vì tr i t i nên ngó qua

y hòn o ch th y m m t ng c m mà thôi.Cô Thanh L r H o Nhiên i dài theo mé n c mà xem sóng ánh.Cô Tân Phong không ch u i. Cô ng i b p trên bãi cát mà h ng gió. Chí Thành ng i xt bên r i h i cô:- Cô ra ngoài n y cô coi phong c nh có p ý không?- Tôi p ý l m, trên non d i n c mình nhìn xem c nh y r i mình th i th i, có th

mình tr ng chí r ng lòng thêm c.- u cô b ng lòng, thì tôi s mua t mà c t m t cái nhà d a bãi bi n ây ng khi nào

cô bu n hay là m t, cô ra ây h ng gió. Cô ch u hay không?- Tôi có làm s chi l i ích cho ông mà ông ph i t n hao n th ?- Nhà t tôi cho cô ng h h t th y.- Cám n ông. Tôi không có công, l nào tôi dám th c a nh v y.Chí Thành k m t g n cô Tân Phong mà nói: “Cô, tôi th ng cô quá, cô bi t hôn? Cô ng

tôi i. H cô ng tôi thì tôi giao h t gia tài s nghi p c a tôi cho cô làm ch . Cô mu n gi nggì c ng c h t th y. Tôi hay cô ra ây nên tôi i tr c mà ón cô, ng tôi t thi t chuy ny v i cô. Cái s c, cái tu i v i cái tài c a cô, ph i có thêm ti n b c c a tôi n a thì m i th táng quí, cô hi u không?”



Chí Thành nói t i ó r i a tay mu n ôm cô Tân Phong. Cô g t tay ng d y g n gàngvà nói l n r ng: “Ông là m t ng i thô l thái th m. Ông ã ve tôi m t l n r i. Tôi ã nói choông bi t tôi nh t nh không l y ch ng. L thì ông hi u tâm trí c a tôi nh v y, ông ph i kínhtr ng tôi l m m i ph i. Sao ông dám vô l theo ve vãn tôi n a? Sao ông dám l y ti n b c màlòe tôi? Ông t ng ti n b c c a ông ó quí l m hay sao? Tôi nói cho ông bi t, t rày s p lêntôi không mu n th y m t ông n a. N u ông mu n kh i mang x u thì ông ráng mà tránh tôi”.

Chí Thành b m ng thì gi n l m, song th y d ng H o Nhiên v i Thanh L i tr l i nênkhông dám làm d , ng xuôi x mà nói:

- Tôi nói nh v y, nh cô nghe không b ng lòng thì thôi ch tôi có l i gì mà cô m ngnhi c tôi.

- Ông vô l v i tôi, tôi nhi c ông ó là t t l m a. L thì tôi tr ng tr ông m t cáchng n h n m i ph i.

- Tôi mu n cho cô sung s ng, ch tôi có làm vi c chi âu mà cô b t l i tôi.- Ông mu n ôm tôi, ông ch a bi t l i n a sao?Chí Thành ng tr tr , không cãi c n a.Cô Tân Phong th y H o Nhiên và Thanh L tr l i g n t i, thì cô nói ti p: “ Thôi ông i

i, tôi không còn chuy n chi mà nói v i ông n a”.Chí Thành xây l ng i m t vài b c r i tr l i nói nho nh :- Chuy n tôi vô l v i cô ó, xin cô ng có thu t l i cho ai bi t.- Sao v y?- u ng i ngoài h bi t thì tôi mang ti ng không t t.- c. Tôi h a l i v i ông. Mà tôi bu c ông trong sáng mai ph i b t Nha Trang mà

i. N u tôi còn th y ông ây mà theo tôi n a thì tôi s làm cho ông mang nh c.- Tôi v li n bây gi , không ch t i sáng mai âu. Mà tôi xin cô ch ng v Sài Gòn cô

ng cho phép tôi t i lui nh th ng, ch n u cô bít ng giao thi p v i tôi thì s eanh em ng i ta d ngh .

- Mà tôi c m ông không c ve vãn tôi n a.- Tôi v ng l i, thôi, tôi chào cô.- Tôi c ng chào ông.Chí Thành lên l r i kêu xe kéo mà vô ch .- Cô Tân Phong i ón H o Nhiên và Thanh L . Ch ng g p nhau, cô Thanh L h i cô

Tân Phong:- Ph i ông Chí Thành kêu xe kéo mà i ó không?- Ph i.- a, coi b ng eo theo ch l m, mà sao ng l i b mà v tr c i?- Tôi bi u c u v .- Hôm kia ng h i th m tôi, nên ng m i bi t mà ra ây ón mình ó. Con dê già ó c

mài s ng hoài.- Tôi b s ng r i, ch ng lo.

o Nhiên nói: “B h c a c u ó không h p v i con m t tôi chút nào h t”.Cô Tân Phong c i mà nói: “C u h a v i tôi, c u s v Sài Gòn li n bây gi . N u mai mà

tôi còn th y c u ây thì tôi s làm cho c u mang nh c”.o Nhiên h i: “ Nó có vô l v i cô hay không?”.

Cô Tân Phong do d r i m i áp: “không".o Nhiên nói: “T ng nó dám vô l thì tôi s theo cho nó m t bài h c”.

Ba ng i d t nhau i d c theo bãi bi n m t h i n a r i m i tr v nhà hàng mà ngh .Sáng hôm sau, ba ng i th c d y r a m t thay r i m i i v i nhau xu ng phòng n mà

lót lòng. B c vô phòng n cô Tân Phong th y khách r t ông, l i th y c t V nh Xuân v icô Julie Mai ang ng i n lót lòng. Cô li n i l i mà chào. V nh Xuân ch ng h ng mà l i bng . Tuy v y mà ông c ng g ng ti n d n cô Julie Mai v i cô Tân Phong. Cô Thanh L th y



y li n d t H o Nhiên l i mà chào V nh Xuân. H i th m nhau m i hay V nh Xuân và côJulie Mai ra t i h i 12 gi khuya, khách trong nhà hàng ã ng h t nên không ai hay.

o Nhiên kêu b i d n n n i m t cái bàn tr ng g n ó, r i m i cô Tân Phong v i côThanh L l i lót lòng.

n r i V nh Xuân b c l i h i Tân Phong có tính i ch i ch nào hay không. Cô nói có l ch y xe dài theo mé bi n vô coi s cá r i vòng mé núi mà qua c a Bé. Ông nói l n n y ôngi ra Nha Trang l n th nh t. Ông ch a ra l n nào h t nên ông xin cô i dâu c ng cho phép

ông i theo sau.Hai xe n i uôi nhau mà i nh ý cô Tân Phong nh, i n tr i n i n ng m i tr v nhà

hàng.Bu i chi u cô Thanh L bày i ra èo Rù Rì ng leo lên núi ch i. Cô Tân Phong ch u,

nh Xuân c ng i theo. Cô Julie Mai nh c u nên n m nhà hàng mà ngh .n 4 gi ra t i èo. Hai xe u n i uôi nhau. Leo xu ng xe, cô Thanh L ng ngó t

phía, th y ng quanh qu o, núi ch p ch ng, nhi u c c á cheo leo, nhi u lùm cây r m r pt tr i chi u d i m y khe n c trên tri n núi coi c ng nh l n b c ch y, mây v n v trêny nh xa xa coi nh khói cu n cu n bay ra thì cô c m xúc trong lòng nên nói r ng: “Hèn

chi thi s ng i ta nói giang s n c m tú ngh c ng ph i l m, tôi không dè n c ta c ng cónh s n th y tuy t p nh v y. Có vào ch n lâm tuy n mình m i bi t cái i c nh tranh c a

loài ng i là vô v ”.Cô Tân Phong c i nói:- Cha ch ! Ch n y b a nay ch lãng m n r i ch .- Không ph i lãng m n. Ch ngh l i mà coi, loài ng i c nh tranh làm chi? C nh tranh

ng l y m t chút danh gi d i, ng cho ng i ng th i h khen mình khôn, hkhen mình gi i, h tr ng mình, h ph c mình, mà s khen, s tr ng, s ph c ó b tquá c ng trong ít n m r i không ai còn nh n tên mình, mà có nhi u khi có ng inh thì h l i chê, h l i khinh, h l i kích bác s hành c a mình n a. C nh tranh nggiành m t s ti n b c cho l n, r i c t nhà t t, mua t nhi u, h ng mùi phú quý trongít n m, k th h i cu i cùng, r i nhà h s p, t tan hoang h t. Chi b ng mình ki m

t ng i b n ng tâm ng chí, mình l a m y ch u nhàn thanh t nh nh v y, mìnht m t cái chòi tranh mà v i nhau, mình n cây cu c t mà tr ng b p, tr ng

khoai. ói thì mình n nh ng mình tr ng, khát thì lên núi múc n c trong màng, thân mình thong th , trí mình th nh th i, không chìu l y ai, không kiêng n ai,

nh v y há ch ng cao th ng hay sao?- Rõ ràng lãng m n n tr m ph n tr m, mà còn ch i ch .CôThanh L c i, r i n m tay H o Nhiên mà kéo, bi u i ki m ng mòn c a ti u phu

Khai, ng d t cô lên núi, hai ng i d t nhau i lên núi.Cô Tân Phong th y tri n núi bên phía tay m t, có m t th ch bàn, cô tính lên ó ng i ch ic nên cô v ch cây, trèo á mà i. V nh Xuân i theo cô.Hai ng i lên ng trên th ch bàn, ngó qua hòn núi phía bên kia ng, thì th y H o

Nhiên lui cui i tr c m ng cho cô Thanh L i, g p á c n ng ph i l y tay mà kéo.Ngó v h ng Nha Trang thì th y nhà th v i nhà l u l x , l i th y m t góc cái v nh có vàichi c thuy n ch y bu m, ngoài có m y cái cù lao ti p nhau mà ng n sóng to gió l n.

Cô Tân Phong ng i gi a th ch bàn, th y V nh Xuân ng m t bên thì h i: “Sao ông b côJulie Mai n m nhà có m t mình, ông không l i ng cho cô kh i bu n?”

nh Xuân không tr l i, mà s c m t coi bu n bã.Cô Tân Phong h i n a: “ông nh cô Julie Mai a cây sào cho ông níu, nên ông m i l ic ó ph i hôn?”

nh Xuân th dài, ng i xeo xéo v i cô, tay thì g ch, m t thì ngó th ch bàn mà áp:- Tôi g n ch t chìm r i, m i ngày n c ng p thêm m t ít, ch l i!- a! Sao v y? cô Julie thu c h ng gái tân th i, cô có s c p, cô có tánh vui, cô nói

chuy n hay, cô yêu ông l m. Ông làm b n v i ng i có tánh ch t quí nh v y, l thì



ông quên h t nh ng vi c quá vãng, r i h n h mà r c cái c c l c t ng lai m i ph ich , sao ông l i nói ông g n ch t chìm?

- Ph i, cô Julie Mai p , vui v , khôn ngoan. C l i s n lòng yêu tôi, b i v y t ngàytôi bày t tâm s c a tôi cho c hi u, thì c g ng s c làm cho tôi vui, ng tôi quêncác vi c bu n x a. Cô là ng i n c a tôi, n u tôi ph i n, thì té ra tôi b t ngh a.Nh ng ây cô là gái tân th i cao th ng, l ch lãm th tình, d u tôi không nói ra cô

ng bi t h t. y v y tôi ph i t thi t v i cô nh ng vi c cô Julie Mai s p t làm chotôi vui ó là nh ng cách th nh n tôi cho chìm. Tôi v n th y rõ ràng nh v y, nh ngmà m y tháng nay tôi ph i g n c , tôi không th lìa c c, là vì c c ng nh m tkhúc g n ng, h eo c thì th chung gì c ng ph i chìm v i c . Nh ng n u buông cra thì chìm li n, nên tôi ph i níu ng h p l n mà kéo dài s s ng t i âu hay t i ó.

Nghe m y l i tâm huy t y, ch c là cô Tân Phong c m xúc nhi u l m, b i vì cô khôngdám nói ti p chuy n y n a, cô ng i l ng thinh mà ngó mông vô núi.

nh Xuân ngó ch khác mà nói: “ Tôi ch c duy có m t mình cô c u tôi c mà thôi. Côkhông làm cho tôi p con m t, vui xác th t mà cô bi t nói cho tôi vui trong óc, an trong lòng.Cô Julie Mai, tuy c ng là gái tân th i nh cô, nh ng vì c không có h c th c r ng, không cógiáo d c k , b i v y d u có bi t c n b nh c a tôi, c cho thu c c ng không trúng, mà r i âych c b nh còn tr qua ch ng khác n a”.

Cô Tân Phong ng i tr tr ngó mông tr c m t b suy ngh nhi u. Thình lình cô day quangó ngay V nh Xuân mà h i.

Ông có bi t c n nguyên em là ai, âu hay không mà ông c theo c u em c u ông?Tôi không c n bi t c n nguyên cô làm chi. Tôi bi t cô thì r i. D u cô là con nhà bình

dân lao ng thì tôi c ng kính tr ng cô v y.Cô Tân Phong c i ng t mà áp: “ Em không ph i là con nhà bình dân lao ng nào h t.

Chánh em là con Hai Tân, con c a ông T i o Ch Quán, ông ã h a hôn r i ông chêem không có n n p l ngh a theo An Nam, nên ông t hôn ó, ông nh hay không?”

nh Xuân vùng ng d y g n gàng, ông ngó cô Tân Phong, m t ông tái xanh.Cô Tân Phong không nói n a, cô ng i i xem ông bi t cô r i bây gi ông l y c ch nào

mà i phó v i cô.nh Xuân ng t n ng n m t h i r i nói th ng th n r ng: “ Ôi không dè s tôi kiên quy t

m tr c là l m, mà s l m ó bây gi b hình ph t v th n trí n ng n n th n y!…H !nh phúc có s n mà không thèm h ng, i tìm h nh phúc khác, r i h nh phúc không g p,

i g p ho n h a!…nh Xuân ng ng p ng ng m t h i n a r i nói ti p: “ i v i cô tôi làm m t cái l i l n

m, b i v y d u cô qu ng i n c nào i n a. Tôi c ng không dám xin cô tha l i cho tôi.Tôi ch nh c cho cô nh tôi ã có nói v i cô r ng cái i c a tôi ã h ng r i. n th n y thìch ng còn gì mà ti c cái i y n a mà chi. Tôi th y m t cô l n n y là l n chót. V y tôi trântr ng xin cô m t u n y, là t rày s p lên cô tin ch c tôi là ng i l m l c, ch cô ng

ng tôi là a b i ngh a. c nh v y thì c ng cho tôi b t n n n nhi u l m v y. Tôicung kính mà xin t bi t cô”.

nh Xuân cúi u chào cô Tân Phong r i ki n ng mà i xu ng ch xe u.Cô Tân Phong ng i ngó theo V nh Xuân v i c p m t nghiêm ngh , r i cô ngó qua hòn núi

bên kia, th y H o Nhiên còn ng i ch i trên cao v i cô Thanh L thì cô kêu mà h i: “Ông c, ông i âu v y? Ông ph i tr l i mà d t em xu ng v i ch ”.

nh Xuân ng l i, ng ng n, r i th ng th ng tr l i mà không dám ngó cô Tân Phong.Cô Tân Phong ch tay m i ông ng i ngay tr c m t cô. V nh Xuân ng i li n, nh hình

máy.Cô Tân Phong suy ngh r i nói: “ i v i em, thi t ông làm m t cái l i l n l m. Theo

th ng tình thì cái l i y có tánh cách làm m t danh giá c a em. Nh ng mà theo em, là gái cócái óc m i, nên em coi s ông t hôn ó không có nh c em chút nào h t. Ch chi em th t ti t,hay là gian gi o, hay là vô l , nên ông chê em ông không thèm c i, thì là em h th n thi t.



Ch em xét mình em, thì em không có m y tánh x u y, mà ông chê là chê b ngoài, thì emc c i cho cái lý t ng sai l m c a ông mà thôi, nào em có m c c âu. ã v y có ng i

cho ông t em c i ng i khác là t i ý ông ham giàu. Em không th tin l i y c. Em bi tch c ông b i c là vì ông t ng l m, ch không ph i ông ham giàu. Tuy v y mà bây gi haych ng nào i n a, em c ng không th làm v ông c. Ông bi t t i sao hay không?

nh Xuân nói nho nh : “Không, xin cô nói ti p”.Cô m m c i mà áp: “Cái bình t t p h p b r i, d u ráp l i khéo cho m y i n a,

ng m t giá tr . Ông p cái hy v ng d i dàu p trót b n n m n m tr ng, b ng cái hyng y tan nh s ng, tiêu nh khói, bây gi làm th nào mà tom góp l i cho c".Cô li c m t th y V nh Xuân ng i g c g c mà nghe, n c m t nh u có gi t. Cô nói n a:

“Hôm n t i nhà em, ông xin em h a l i h ch ng ông v xong r i thì em ng ông ngông c i. Em không ch u là t i nh v y ó, ông l i nài xin em nh không ch u l y ch ng, thì

t tình b ng h u v i ông. Em bi t ông có b nh v trí não, b nh n ng l m, ph i có ng i lãoluy n v tâm b nh c u ông m i c. Tuy em t i nghi p cho ph n ông d l m, nh ng mà em

ng t luôn cái vai tu ng b ng h u n a. Em nh hôm ó ông trách em là ng i ác. Khôngph i ác âu, em có nh n l m. Em s b ng h u v i ông, lân la v i ông nhi u l n, r i ông nhìnbi t em là con Hai Tân mà ông chê ngày tr c thì ông h th n ho c ông n n n quá, ch c cáitâm b nh c a ông thêm n ng n a, ông không th s ng c. Rõ ràng h i nãy em v a cho ôngbi t tin em r i, thì ông li n tính t v n ó. T i nh v y em không dám ch u làm b ng h u v iông, ch không ph i em ác. B a nay em ph i t thi t c n nguyên cho ông bi t, là vì…, làvì…”.

Cô nói t i ó r i cô ng p ng ng, d ng nh cô không mu n bày t h t ý c a cô ra. Công h ng r i m i nói l i: ‘B a nay em nói thi t cho ông bi t là vì ông còn theo em c u c u

giùm ông n a. Ông ngh l i mà coi, d u em theo tân th i n th nào i n a, em không h ngi n ông ó, xét c ng ã quá r i, n u em còn kh ng c u ông n a, thì thành ra em là ph t chkhông ph i t ng lý báo “Tân Ph N ”.

Cô không nói n a, V nh Xuân m i th th nói: “ Té ra cô th t không t ng tôi là a b tngh a, mà c ng không h n, không gi n tôi, tôi cám n cô l m”.

Cô h i l i: “ i v i ông em nh v y mà ông còn tính t v n n a hay không?”nh Xuân nín thinh m t h i r i m i áp:

- Cái i c a tôi ã h ng r i, n u tôi còn ti c mà i trót ng i n a thì i xu ng, chkhông th i lên c, b i v y tôi t ng, thà ch t tr c cho kh i bu n kh i nh c.

- Ông là m t nhà bác h c, không l em dám cãi vi c i v i ông. Nh ng mà theo trín c a em con ng i có nhi u m c ích, ch không ph i h làm trai ch bi t lo c i

h làm gái ch bi t lo l y ch ng ng l p gia th t r i sanh con cháu mà n i dòng,tuy em thu c trong h ng gái tân th i nh ng em ch a có cái t t ng quá khích n n i

p c gia ình là cái g c c a xã h i. Song em ngh mình i ng h g p khúcchông gai, thì mình tránh mà ki m ngã khác b ng th ng mà i. Ông i h c thành danh

i, ông tính c i v h ng h nh phúc. N u ngã ng y không làm cho ông th ynh phúc c, thì ông b mà i ngã khác, ch sao ông l i ngã lòng th i chí, ông l i

tính t v n mà làm u ng cái công phu n h c c a ông, và làm cho cha m bu n r uth ng ti c.

- Tôi bây gi nh ng i b bít ng, tôi không th y ngã nào mà i!- Ph i, bên Tây tr v x , ông ch lo l p gia th t. Cu c gia th t làm ông không c

mãn ý, ông nh t nh phá h y cho r i. Mà phá h y t i, ông c ng ch a bi t chán, ôngng mu n l p gia th t l i. Nh ng câu chuy n ông nói v i em, t i nhà em hôm n ,

làm ch ng cho m y l i em mu n nói ó. Ông mu n c i v khác mà ông l ng l ,không bi t ph i ch n gái ki u x a mà c i n a, hay là ch n gái ki u nay. Ông b i r ikhông nh t nh, t nhiên ông ph i ch i v i gi a dòng sông, r i ông ph i eo khúccây n ng, d u ông bi t khúc cây y nó s kéo ông chìm l n l n. t i sao mà ông l u tâm

gia th t quá nh v y? i ph i có v m i có h nh ph c hay sao? Ông là m t v



danh y, ông m i m phòng khám b nh, ông m i l p nhà th ng thì thân ch ã t im n p. Ông l y s c u nh n th mà làm m c ích, ông t n tâm ki t l c lo trau

i y khoa, cái m c ích y ã t c r i thì ông c ng vui lòng, ông c ng th y h nhph c c v y ch , c n gì gia th t.

nh Xuân ng i suy ngh m t h i r t lâu, r i ngó ngay cô Tân Phong mà nói: “ Cô chdùm ng cho tôi i, tôi cám n cô l m. Tôi h a ch c v i cô tôi s i cái ng y. Tôi slìa cô Julie Mai, mà t rày s p lên tôi không tính c i v và c ng không g n ng i n bànào n a h t. Tôi s l y s c u nh n th mà làm m c ích”.

Cô Tân Phong c i mà nói: “Ái tình là tình chung c a loài ng i, d u giai c p nào c ngy. Không ph i vì em không th làm v ông c mà em khuyên ông ph i tuy t ái tình.

Không, em không có ý nh v y. Ái tình là m t th tình m nh m h n các tình khác h t th y,không ai có tài nào mà d p nó c. ã v y mà nó c ng là m t th tình có th làm cho mìnhtr nên anh hùng, chí s , n u mình bi t nuôi nó cho cao th ng. y v y em không dámkhuyên ông ph i b d t ái tình, em ch khuyên ông, n u có nuôi nó, thì ph i nuôi cho caoth ng, ch ng có làm cho nó hèn h ”.

nh Xuân g t u áp: “Tôi hi u, tôi hi i r i. M y l i cô nói ó th t là chánh áng. Tôi làm cho ái tình c a tôi cao. Mà n u tôi i cái ng c a cô ch , tôi nuôi ái tình c a tôi caoi, tôi có c cái hy v ng k t b ng h u v i cô hay không?”

Cô Tân Phong chúm chím c i mà áp:- Vi c ch a t i, không nên nói tr c.- Tôi quy t làm cho vi c s t i g p bây gi .- Ông làm th coi.Hai ng i nói chuy n t i ó thì nghe kèn xe h i d i l bóp vang rân. Cô Tân Phong ngó

xu ng thì th y H o Nhiên v i Thanh L ng gi tay mà ngo t. Cô ng d y và r V nhXuân tr xu ng.

Ch ng cô Tân Phong xu ng t i xe, cô Thanh L nói r ng: “ T i tôi i ch i bên núi bênkia, tuy b m t mà vui quá. Sao ch không leo lên cao, l i ng i ch ó. Ch c ch b ông c ttheo c i tôn ch „Tân Ph N ” nên ch i không c ch gì?

Cô Tân Phong áp: “Ph i, b ông c t nên tôi i xa không c. Mà ng i trên th ch bànxem t h ng c ng có thú v nhi u l m r i, ch ng c n ph i trèo cao n a làm chi cho m t”.

Hai xe n i nhau mà tr v Nha Trang.n c m t i r i. V nh Xuân t giã cô Tân Phong, cô Thanh L v i H o Nhiên mà v , nói

ng không dám b nhà th ng lâu, r i d t cô Julie Mai mà v ban êm.Ch ng V nh Xuân i r i, cô Thanh L ngó cô Tân Phong mà c i và nói:- Ch c V nh Xuân c ng b ch bi u v , nên m i v g p ó ch gì?- Ph i, tôi bi u v .- i n ông ó, ngày t t mà h xui x o quá! Theo ra ây u b i v h t th y.

o Nhiên nói: “Ê, cô ng nói xô b xô b n, n ông nào ch n ông n y cao th ngm, cao th ng n cùng, ch ng bao gi ch u th p th i âu”.

Cô Thanh L c i mà áp:- Anh ng có nói phách. Ra ây tôi ã i tánh anh c r i.- Bao gi mà cô i c.- Sài Gòn anh bu n luôn luôn, mà ra ây tôi làm cho anh b cái m t i ám ma, r i

mang cái m t i ám c i, không ph i i tánh anh c hay sao?o Nhiên châu mày và ngó vô vách mà nói: “Cô l m, cô l m to. Tôi vui là tôi th y thiên

th ái tình mà h th cách hèn h quá, nên b nh c nhã, mà tôi vui ch ”.Cô Tân Phong ngó H o Nhiên trân trân, r i cô l c u mà chúm chím c i.

Nha Trang h ng gió cho h t l t t r i, cô Tân Phong m i ch u i v v i cô Thanh L vào Nhiên.Báo „Tân Ph N ” xu t hi n ti p, công chúng càng hoan nghênh h n n a.



NH H I, Décembre 1937


Tân Phong N S - hobieuchanh.com · Tân Phong N w S 2 Ông ¥o thì b ³t tay chào m ïng ông Th...

Documents

Transcript of Tân Phong N S - hobieuchanh.com · Tân Phong N w S 2 Ông ¥o thì b ³t tay chào m ïng ông Th...