TIP EĞİTİMİ & TÜTÜN KONTROLÜ
description
Transcript of TIP EĞİTİMİ & TÜTÜN KONTROLÜ
TIP EĞİTİMİ & TÜTÜN KONTROLÜTIP EĞİTİMİ & TÜTÜN KONTROLÜ
Dr. OSMAN ELBEK
Adnan Menderes Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD
ÇIKAR ÇATIŞMASI
2010-2012 TTD MYK Üyesi (İlaç Endüstrisi)
Son üç yıl içinde bir kongre, sempozyum, kurs, panel vb bilimsel programa
katılmak için maddi destek aldınız mı?
2010 Sigara ve Sağlık Kongresi (Pfizer)
2010 ERS Kongresi (Abdi İbrahim)
2011 TTD Çukurova Şube Toplantısı (GSK)
2011 TTD Orta Karadeniz Toplantısı (AstraZeneca)
2011 TTD Çukurova Şube Toplantısı (B. Ingelheim)
2012 TTD İstanbul Şube Toplantısı (Sanovel)
TARTIŞMA HEDEFLERİ
• Eğitimin “teknik” bir süreç olmadığını vurgulamak
• Tıp eğitimini tütün kontrolü açısından sorgulamak
• Başka türlü bir tütün kontrolü eğitimini imgelemek
• Eve götüreceğimiz ödevleri saptamak
SUNU AKIŞI
• Öğretme/Öğrenme
• Tıp Eğitimi & Tütün
• Tütün Kontrolü Eğitim Programı
• Özet
ÖĞRETME - ÖĞRENME
• Bilgi Aktarımı
• Biçimlendirme
• Rehberlik
• Yetiştirme
We don't need no education.
We don't need no thought control.
No dark sarcasm in the classroom.
Teacher, leave those kids alone.
Hey, Teacher, leave those kids alone!
All in all it's just another brick in the wall.
All in all you're just another brick in the wall.
Pink Floyd, Another Brick In The Wall.
“İnsanlar(a) çevrelerini ara vermeksizin yıkmaya ve yenilemeye, aynı
zamanda kendilerini de yenilemeye muktedir olmalarını istediğimizi
söylemekten korkmayalım; en büyük güçleri entelektüel bağımsızlıkları
olacak olan, kendilerini hiçbir şeye bağlamayan, en iyi olanı kabul
etmeye her zaman hazır, yeni fikirlerin zaferinden hoşnut, bir hayat
içinde bir çok hayat yaşamaya özlem duyan insanlar. Toplum böyle
insanlardan korkar; o halde onun bize bu insanları verebilecek bir eğitim
isteyebileceğini umut etmemeliyiz.”
• Francisco Ferrer
Graham R, Anarşizm, 2007.
Bilgi Aktarımı
Bilgi Geçişi
Etkileşim
Anlamayı Kolaylaştırma
Anlayış Değişikliği
ÖĞRETEN MERKEZLİ
Kapsam Yönetimi
ÖĞRENEN MERKEZLİ
Öğrenme Yönelimli
ÖĞRENME ALANLARI
Bilgi
Kavrama
Uyarlama
Analiz
Sentez
Değerlendirme
Farkına Varma
Tepki Verme
Değerlendirme
Örgütleme
Karakter Haline GetirmeAlgılama
Rehberli Deneme
Beceri Kazanma
Farklı Koşullarda
Uygulayabilme
Tarz Yaratma
Aslolan…
• Soru sormak
• Problem sunmak
• Tartışma yaratmak
• Farkındalık yaratmak…
SOSYALLİK
• Aşılama
• İşbirliği İle Öğrenme
• Yardımlaşarak Öğrenme
• Birlikte Öğrenen Gruplar
DÜZENLEME
Araştırma
Keşif
Kavrama / Anlayış
Merak / Gereksinim
Dinleme / İzleme
Araziye Uyum
Red / Kaçış
Zorunluluk
“Her Yol Mübah Değil”
1. Bağımsız öğrenme
2. Deneme-yanılma
3. Klasik usta-çırak
4. Sokratik tartışma
5. Rehberli buluş yolu
6. Rehberli utanma
“EĞİTİCİ”
• Kılavuz olan
• Öğrenme fırsatları sunan
• Teknolojiyi akıllıca kullanan
• Moral değerler ve duygusal durumu “gören”
• Öğrenciyi sofistike yöntemlerle değerlendiren
• Etkili bir usta
BÜYÜK RESMİ GÖRMEK
“Seni gelince görmeye,
çıkartıyorlar üstümüzdekileri,
zor değil hastalığımızın nedenini anlamak,
şöyle bir bak üstümüze başımıza,
çünkü elbiselerimizi yıpratan neyse,
odur vücutlarımızı da yıpratan.”
BERTOLT BRECHT
http://mevsimlerdenroma.blogspot.com/2009_04_01_archive.html
““SİGARA EĞİTİMİ”SİGARA EĞİTİMİ”
Ögüş C, Akciğer Arşivi, 2004.
WHO, Tobacco Control in Turkey, 2012.
%17.9
American Cancer Society & World Lung Foundation, Tobacco Atlas, 2012.
BAŞARILI MIYIZ?
Karlıkaya C, Tuberk Toraks, 2011.
HASUDER, Sağlık Bakanlığı Çalışanları Tütün Kullanımı Araştırması, 2012.
SAĞLIK ÇALIŞANLARININ SİGARASIZLAŞMASI
SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA SİGARA İÇME SIKLIĞI
22,10%
30,50% 29,50%
33,80%
12,70%
23,90%20,60%
23,50%
0,00%
5,00%
10,00%
15,00%
20,00%
25,00%
30,00%
35,00%
40,00%
Uzman Hekim Pratisyen Hekim Hemşire & Ebe Sağlık Teknisyenleri
MESLEK
YÜ
ZD
E
2007
2011
DOKTORUN SORUMLULUĞUDOKTORUN SORUMLULUĞU
• Kişisel İmaj (Rol Model)
– “sigara içmeyen” davranış, görünüm
– “doktorlar da içiyor”
• Mesleki Faaliyetler
• Politik Rol
– Lobi Faaliyeti (Yasal düzenleme)
– Sigara Mücadelesi Etkinlikleri
– İl Tütün Kontrol Kurulu Faaliyetleri
MEZUNİYET ÖNCESİ TIP
EĞİTİMİ TÜTÜN KONTROLÜ
EĞİTİM PROGRAMI
GENEL HEDEFLER
• Tütün ürünleri kullanımının;
– Sıklığı ve belirleyen faktörleri
– Sağlık üzerine etkileri/sonuçları
– Çevresel etkileri/sonuçları
– Sosyal ve ekonomik etkileri
• Tütün bağımlılığının;
– Kavramsal çerçevesi
– Pratikteki önemi
– Bireysel ve toplumsal sonuçları
• Tütün kontrolü;
– Tanımı, gerekleri ve bileşenleri
– İlgili hukuksal düzenlemeleri
– Hekime düşen rol ve görevleri
– Politikalarının gündelik yaşama
aktarılma yolları
EĞİTİM YÖNTEMLERİ
• İlk Üç Yılda;
– En az 12 saat
– Yapılandırılmış Kuramsal Eğitim Etkinlikleri
• Sunum, Panel, Seminer, Küçük Grup Çalışması vb.
• Klinik Eğitim Süreci;
– Hasta Başı ve Poliklinik Eğitimleri
• Tutum ve davranışa dönüştürme yönünde pekiştirici
eğitim etkinlikleri
DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ
• Ön Test / Son Test
– Çoktan Seçmeli Sorular
– Doğru/Yanlış Tipi Sorular
• Ön Test; ilk eğitim etkinliği öncesi
• Son Test; altı yıllık programın sonunda
PROGRAMIN DEĞERLENDİRİLMESİ
• Ön Test / Son Test Karşılaştırma
• Yazılı ve Sözlü Geri Bildirimler
• Öğrenci / Eğiticilere Uygulanacak Anketler
HEDEFLER
• Bilişsel Alan:
– 1. Düzey (B1): Bilme (anımsama-sıralama, tanımlama, sayma)
– 2. Düzey (B2): Kavrama, Uygulama, Analiz, Değerlendirme,Yaratıcılık
– 3. Düzey (B3): Hastada, Klinikte, Gerçek Durumlarda Uygulama
• Duyuşsal Alan:
– 1. Düzey (D1): Farkındalık Kazanma
– 2. Düzey (D2): Tutum Elde Etme
– 3. Düzey (D3): Davranışa Dönüştürme
GENEL HEDEFLER / ALT HEDEFLER
HEDEFLERLE İLİŞKİLENDİRİLMİŞ İÇERİK LİSTESİ
• Genel Hedef
• Hedef
• İçerik
– Amaç
– Hedef
– Önerilen Kaynak
İÇERİK LİSTE KONULARI• Tütün Salgını• Tütün Kontrolü• Tütün ve Hücre• Tütün ve Toplum• Tütün veya Sağlık• Tütün ve Bağımlılık• Tütün Kontrol Kurulları• Tütün ve Çalışan Sağlığı • Tütün Bağımlılığı Tedavisi• Tütün ve Solunum Sistemi• Tütün ve Ürogenital Sistem• Tütün Endüstrisi ve Gençlik• Tütün ve Hematolojik Sistem • Sağlık Biriminde Tütün Kontrolü• Tütün ve Kardiyovasküler Sistem• Tütünsüz Kampüs / Tütünsüz Gençlik• Tütün Kontrolünde Hekime Düşen Sorumluluk• Sağlık Çalışanlarının Tütün Kontrolüne Katkısı
ÖZET
• Eğitim “politik” bir süreçtir.
• Tıp fakültesi eğitimi gerek içerik gerekse biçim yönünden
yeni baştan kurgulanmalıdır.
• Tütün kontrolü açısından uygulanabilecek bir program
vardır.
• Ulusal Tütün Kontrol Programı çerçevesinde sağlık
çalışanlarının mezuniyet öncesi eğitimi düzenlenmelidir.