Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

download Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

of 45

Transcript of Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    1/45

    Thc vt dc

    C IM MT S H THC VT DNG LM THUC

    1. H Long no (L!"#$$%

    H ny l mt nhm thc vt c hoa nm trong b Nguyt qu !aural"#$%

    H ny ch&a 'ho(ng )) ch* v tr+n ,%--- lo* .h/n b0 rng 'h1. th g*2*3 ch4

    yu trong c5c 'hu vc nh*t 62*3 67c b*t l 8 'hu vc 9:ng Nam ; v ng ch4 yu l c5c lo?* c/y th@ng Aanh th/n gB hay c/y bC* c hDng thDm3

    nhng ch* Ea##aFra# v mt ho7c ha* ch* 'h5c l c5c lo?* c/y #2m rCng3 cGn

    =a##ytha tD Aanh$ l ch* ch&a c5c lo* d/y l"o #0ng ' #*nh%

    1.1. c im chnh:

    Cy g.

    L mc so le, n nguyn, gn l lng chim, thng c 3 gn gc l!n.

    C"m ho# $im, c h#y tn gi%. &o# 'u, thng l(ng t)nh, 3 l *i, 3 cnhho# +i nh#u

    - nh: / nh $01 th*nh 2# 4ng, i 5hi c thm m-t 4ng nh l61

    - nh"y: m-t l no7n, 28u t+n, 9 , ng 9 no7n.

    &o# th;c: 3=3=3? 3@9

    Au% mng hBnh c8u ng t+ong *i ho# tn tDi 2#o Eu#nh nh m-t ci ch6n.

    &Dt 5hng n-i nhF.

    1.2. Mt s cy trong h:Cy Long n7o =*nnamomum cam.horaGees et H2e+mI... Cy g to, c#o

    9J @ 9Km. L mc so le, 1hi0n l hBnh 28u "c, c 3 gn gc nMi +NO P gc giQ#

    gn 1h" * gn ch)nh c m-t tuy0n nhR, nMi, 2ng, ch;# tinh 8u. &o# nhR m*u

    *ng l"c, t" h1 th*nh $im h#i ng% P ngn c*nh. Au% mng hBnh c8u. Shn cy,

    l, +T, Eu% ch;# tinh 8u * long n7o Uc. Long n7o Vng l*m thuc chQ# ho, t+W

    tim.

    Cy Au0 th#nh =*nnamomum ca##*aGees. et Lou+.I Cy g to, c#o 9X @XJm

    L mc i, hBnh t+;ng h#i 8u nhn, m61 l nguyn, ngo*i gn giQ# c4n c X

    gn 2n nMi +N. &o# m*u t+Yng $#nh nhDt, mc th*nh $im P 5Z l h#y 8u c*nh.

    Au% nhR hBnh t+;ng, 5hi ch)n c m*u nu t)m. [R cy, R c*nh, c*nh non Vng

    l*m thuc chQ# 2\nh tiu ch%y, ho hen, c%m lDnh.

    Th#% NguyIn J*nh H*Kn L M%v*ol"t%vnOv*nhh*"nb*o9

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    2/45

    Thc vt dc

    Cy Au0 Cy Long n7o

    M&' ) #*+ ,-# '"ong -/o &]u 1hc n#m =*nnamomum *n"r# ^ein_.Io [V hng =*nnamomum balan#a" LeeI. Cho tinh 8u l* $ $o ` Wc !*nd"ra aggr"gata aoste+m.I ^T l*m thuc chQ# 8y 2"ngo b*ng t#ng !*t#"a cub"ba

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    3/45

    Thc vt dc

    &o# mc th*nh chVm P 5Z l , n t)nh 5hc gc, ho# c c k nh 9 hoUc 3nh. Au% hDch.

    Shn * +T Vng l*m thuc chQ# l, chQ# #u mYt * thuc 2M.Cy Bnh i Et".han*a glabra Lou+I... dy leo, gc thn 1ht t+in th*nh

    c to, c c nUng t!i XJ5g. L hBnh lng mc so le. S+ong thn, c c ch;##lc#loi l* +otunin Vng l*m thuc t+n 5inh t+ong cc 2\nh mt ng, l*m thuc2M, chQ# hen.

    Cy &o*ng jng Cy Bnh i

    M&' ) #*+ ,-# '"ong -:o Si0t R*.locl*#*a glauc"#c"n# diels.I +T cy Wc $em nh c tc "ngchng st chu 5, lWi tiu, 5h lc, lWi tiu ho.

    o

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    4/45

    Thc vt dc

    >. H Mo ?@Ang -+ - HoBng ?4n (n!n#!?#$$%& n*y ch;# 5ho%ng KJ@kK chi, !i 5ho%ng [email protected] lo*i, ch y0u l* cy thn

    th%o, nhng c m-t *i lo*i l* loDi y leo thn g qchwng hDn chi =l"mat*#I. ChxngWc tBm thy P nhi'u ni t+n th0 gi!i.

    >.1. :# ;.0. M&' ) #*+ '"ong -/Cy ` 8u @ 1h" t Scot*um Fortun"* &emsl.I Cy th%o sng lu nm. ^T c

    m*u en. L $f th*nh 3 thu, hBnh chn t. &o# to, m*u $#nh l#m, 5hng 'u.

    Au% t" gm K Di mRng. ^T c Vng l*m thuc $o# 21 ni nh;c mRi, sng#u.

    Cy &o*ng lin chn g* =o.t*# t""ta z#ll.I. Cy th%o, c thn +T. L $f Knh chn g*, mc t +T. &o# m*u t+Yng. Au% Di. Shn +T Vng l*m thuc chQ#l, chQ# st, chQ# #u mYt, 5)ch th)ch tiu ho.

    Cy ` 8u 1h" t Cy &o*ng lin chn g*

    Th#% NguyIn J*nh H*Kn L M%v*ol"t%vnOv*nhh*"nb*o

    http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Chi_Uy_linh_ti%C3%AAn&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Chi_Uy_linh_ti%C3%AAn&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Chi_Uy_linh_ti%C3%AAn&action=edit&redlink=1
  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    5/45

    Thc vt dc

    M&' ) #*+ ,-# '"ong -/ShM ho*ng lin qThal*ctrum Fol*olo#um dC.I Shn +T ch;# 2e+2e+in l*m

    thuc chQ# l

    dy ng l7o =l"mat*# #m*lac*Fol*a z#ll.I ^T l*m thuc chQ# #u lng,nh;c mRi.b-c thng =l"mat*# armand** Qranch%$ Shn l*m thuc lWi tiu.dy +u-t g* =l"mat*# #*n"n#*# {s2ec5.I&o# mu n Pa"on*a #uFFruct*co#a" >n+.I [R +T chQ# nh;c 8u, #u

    lng, #u 2"ng 5inh.Dch thWc Pa"on*a lact*Flora

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    6/45

    Thc vt dc

    Cy Shuc 1hi\n Cy bVi cu#M&' B ?oB '"ong - nB+/

    &o# Lng th%o C#li~o+ni#qU#ch#choltV*a cal*Forn*caI.

    Cy #nh txc ng qPa.av"r rho"a#$ &o# Lng th%o C#li~o+ni#. H ! "9 (5o?+gon#$$%

    & c g8n kJ lo*i P [G, h8u h0t l* cR nhR mc ho#ng Di..1. :# ;

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    7/45

    Thc vt dc

    .0. M&' ) #*+ '"ong -/Cy Ct 5h) c q"ynoutr*a Wa.on*ca &outtI. Cy nhR sng lu nm. L

    mc so le, c 2 chB# ngYn. &o# nhR, mc th*nh chVm P 5Z l , cnh ho# m*u

    t+Yng. Au% 5h 3 cDnh. ^T c Vng chQ# 2\nh t th1, c8m muCy &* th ` R qPolygonum mult*Florum Shun2Idy leo 2jng thn Eun. L hBnh tim, c 2 chB# mRng. &o# nhi'u nhR m*u

    t+Yng. Au% 3 cDnh, c 2# cnh 2#o 2c. ^T c Vng l*m thuc 2M, chQ# th8n 5inhsuy nhWc, l*m en +u tc.

    Cy Ct 5h) cy &* th Rb-t s cy 5hc t+ong h

    ^#u +m c tn 5ho# hc l*Polygonum odoratumLou+, chQ# 1hV thFng,chQ# D *y lDnh, 8y hi, #u 2"ng. n sng thB m 2"ng, mDnh chn gi, sngmYt. n nhi'u thB l*m u tBnh "c, 56m 5h), )t tinhO nhQng ngi g8y 5h,thng nng * th lc y0u thB 5hng nn Vng.

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    8/45

    Thc vt dc

    chc lP, su Eu%ngI. dVng n!c ct ung * ly 27 Y1 0t thng chQ# +Yn cYnh#y ch Q cYn.

    vDi ho*ng qh"um .almatum#illI, thn +T t+ to 2nChxt ch)t qum"A all*ch**beissnI. ^T c t+ to 2n.

    GghT qPolygonum hydro.*."rLI, SYm t+ ghf, chQ# 2\nh cho c

    J. H K= (C!#!"'#$$%Cc cy t+ong h 'u l* y leo hoUc mc 24 t+n mUt t, c ho# n t)nh

    qho# c * ho# ci +ingI. & n*y c 5ho%ng KJ lo*i P [G.k.9 vUc im ch)nh:Cy thn cR, sng h*ng nm h#y sng #i, leo 2jng tu# cun hoUc mc 24

    t+n mUt t.L mc so le, cung l *i, 1hi0n l thng chi# thVy.&o# n t)nh, 1h8n l!n l* cVng gc. &o# 'u, mu K

    &o# th;c: a K CqKI>qXI ,

    a KCqKI?q3IAu% mng to, R Eu% ngo*i c;ng.&Dt 5hng n-i nhF, l m8m *y * ch;# nhi'u 8u.J.0. M&' ) #*+ '"ong -/Cy ?c Xomord*ca coch*nch*n"n#*# r1+eng.I. Cy leo 2jng tu# cun. L

    mc cch chi# thVy. &o# n t)nh m*u *ng nhDt. Au% hBnh 28u "c, c g#ingYn, 5hi ch)n c m*u R. S+ong Eu% c nhi'u hDt t, Eu#nh hDt c m*ng m*uR ti.

    b*ng hDt gc c cht 8u ch;# c#+oten, 5hi *o t+ong c th th*nh it#min

    >. &Dt qm-c mi0t tI Vng l*m thuc chQ# m"n nht.Cy Au# lu Tr*cho#anth"# '*r*lo** b#$imI dy leo c +T c. L chi# 3 K thu. &o# n t)nh m*u t+Yng. Au% hBnh c8u to, 5hi ch)n m*u R c#m. Ghi'uhDt hBnh t+;ng t. &Dt qEu# lu nh7nI chQ# to 2n, ho 5h#n, ung nht. ^T cqthin ho# 1hnI chQ# c%m st, 5ht n!c

    Cy ?c Cy Au# lu

    Th#% NguyIn J*nh H*Kn L M%v*ol"t%vnOv*nhh*"nb*o

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    9/45

    Thc vt dc

    M&' ) #*+ ,-#d# hu q=*trullu# lanatu# b#tsum et G#5#i.I Au% Wc Vng t+ong cc

    t+ng hW1 huy0t 1 c#o, nng t+ong 2*ng Eu#ng, i 2ut, im th]n 1hV thFng,*ng #, i ng, s#y +Wu, c%m st, 1hi'n 5ht. C4n Vng chQ# i l +# mu* ng]m 5hRi im hng. [R Eu% Wc Vng gi%i nYng, chQ# st 5ht n!c, i

    tiu )t, i Yt, 1hV thFng, mi\ng l(i sng lP. C th Vng t!i Jg R Eu% sYc!i n# l)t n!c un si ung th#y t+*O hoUc Vng R Eu% 1hi 5h t +# th#ntn 2-t ng]m hoUc sYc n!c ng]m chQ# lP mi\ng l(i. &Dt Vng chQ# #u lng* 1h" nQ h*nh 5inh Eu nhi'u, lDi c th t+ giun sn. Li'u Vng 9Xg, Dngthuc sYcO ng*y ung 3l8n.

    ) R q =ucurb*ta .".o L.I.) ng l* mn +#u n thng thng t+ong nhnn. Wc ch nh Vng t+ong t+ng hW1 im ng ti0t ni\u, 2\nh t+, im+u-t, 5i0t l, mt ng, suy nhWc, suy th]n, ch;ng 5h tiu, to 2n, i ng* cc 2\nh ' tim. dVng ngo*i Y1 t+ giun, c% giun F# * giun mcO 1hi

    hW1 !i +T Lu t+ sn s m)t. CFng Vng t+ ch;ng mt ng, im #u ng ti0tni\u. Cung Eu% ) ng Vng gi%i -c th;c n qtht, cI gy nn * chQ# cM hngnhi'u m. n v-, ngi t# cFng Vng hDt ) ng t+ giun * sn $ m)t, *Vng l Y1 ngo*i t+ 2Rng. Ggi t# thng Vng Eu% ti ly ch ung h*ngng*y cho nhu]n t+*ng, hoUc nu $x1 n. bn ch| ) ng nu !i ]u R, ]uen, lDc, n01 l* mn n Euen thu-c Vng 2M (ng, lDi # l*m thuc t+ #u8u, mt ng, suy nhWc th8n 5inh, #u m*ng c, im m*ng n7o.

    ) +W =ucurb*ta maA*ma duch. H$ L#m5.Ib!1 t# !uFFa cyl*ndr*ca ^oem.I

    b!1 Yng Xomord*ca charant*a L.I ChQ# ho, im hng: Gh#i hDtb!1 Yng nut n!c. X. ChQ# t+f em 8u 5h si }y t+Yng, chc 8u: dVng l*o nu n!c g-i, +i nh#i Eu% * hDt. b!1 Yng $o#, hoUc gi7 nt 2i. 3.ChQ# #u D *y: &o# b!1 Yng, tn nhR ung qL S+8n ;cI. . ChQ# nht-c sng ty * m"n nht #u nh;c: L b!1 Yng 9 nYm, sYc ung !i m-tch6n +Wu, hoUc 1hi 5h tn 2-t ung mi l8n 9Xg !i +Wu. Ggo*i gi7 l tichng nng Y1 *o qdWc li\u [i\t G#m @ L S+8n ;cI. K. ChQ# +Yn cYn: &Dt* l @g, nh#i nut n!c, ly 27 Y1 ln 0t cYn qdWc li\u [i\t G#mI.

    ) #o

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    10/45

    Thc vt dc

    L mc so le, n nguyn hoUc chi# thVy, thng c gn chn t, lunlun c l 5|m, i 5hi +"ng s!m.

    &o# thng mc +ing lZ h#y c"m ho# chVm, $im P 5Z l. &o# 'u l(ngt)nh. Cc l 2Yc $01 th*nh 4ng ng#y !i *i ho# th*nh m-t *i 1h"O K l *i

    +i hoUc )nh nh#u P gcO K cnh ho# +i nh#u- nh: nh $01 h#i 4ngO 4ng t+ong c +t nhi'u nh, 4ng ngo*i c th2i0n th*nh nh l61, ch nh )nh th*nh ng 2#o Eu#nh nh"y

    - nh"y gm K l no7n t+P ln, +i hoUc )nh nh#u. 8u t+n c X hoUcnhi'u .

    &o# th;c:Au% n#ng chf , Eu% Di, Eu% ng, Eu% mng h#y Eu% c cnh.

    &Dt thng c lng, 5hng n-i nhF.0. M&' ) #*+ '"ong -/Cy [ng #ng Sb"lmo#chu# mo#chatu# qL.I beic.I... Cy thn cR, l

    chi# thV y chn t. Shn * l c lng c;ng. &o# to, m*u *ng. Au% n#ng. &Dtch;# tinh 8u. &Dt * l chQ# +Yn cYn.

    Cy Ci $#y Sbut*lon *nd*cum qL.I r_eet.I... Cy nh(, mc th*nh 2"i, lhBnh tim. &o# n -c, m*u *ng ti, mc P 5Z l. Au% n#ng c nhi'u mxi.Cy Ci $#y Wc Vng l*m thuc lWi tiu.

    Cy [ng #ng Cy Ci $#y

    M&' ) #*+ ,-#/rm 2 ch)nh Slb"mo#chu# mo#chatu# qL.I beic. ru2s1. tub"ro#u#

    qr1#n.I o+ss.I ^T l*m thuc 2M, thng tiu, i'u 5inh, i 5hi gi% mDo nhnsm.

    dm 2"t H*b*#cu# ro#a @#*n"n#*# LinI

    Th#% NguyIn J*nh H*Kn L M%v*ol"t%vnOv*nhh*"nb*o9J

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    11/45

    Thc vt dc

    "1 gimH*b*#cu# #abdar*FFa L. v*i ho# c chu#, Vng l*m n!c gi%i5ht.

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    12/45

    Thc vt dc

    *ng nhDt 5hi ch)n tch th*nh 3 m%nh R. &Dt hBnh t+;ng Wc 61 ly 8u l*mthuc t}y mDnh.

    &Dt -c q2%ng >I Vng thuc c, chQ# ghf.

    Cy Sh8u d8u Cy # ]uM&' ) #*+ ,-#/

    Gh-i

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    13/45

    Thc vt dc

    Ch| h*ng +*o Scaly.ha #*am"n#*# {li. H$ ?#gn.I bc ho#ng * t+ngl*m h*ng +*o, l nu n!c ung tc "ng lWi tiu

    L#i Sl"ur*t"# moluccana qL.I zillI. &Dt ch;# nhi'u 8u 26o Vng l*m $*1h4ng, 1h# sn, thuc $M, Eu li'u gy -c.

    C#o su H"v"a ora#*ll*"n#*# q>.uss.I buell. >+g.IR. H Ho -ng (o#$$%vy l* m-t h l!n t+ong gi!i thc ]t !i 5ho%ng 3JJJ@JJJ lo*i t+n th0

    gi!i chi# +# nhi'u h 1h". [i\t G#m theo sch Cy cR [G thB c hn 9J lo*i.R.1. :# ;

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    14/45

    Thc vt dc

    Cy b Cy aim >nh

    M&' ) #*+ ,-#/Chu# cht h#y So m|o Rocyn*a *nd*ca qz#ll.I decne.I Au% Vng l*m

    thuc chQ# 8y 2"ng.rn t+# Xalu# doum"r* qois.I >. Che.I

    Ght ty Ur*obotrya Wa.on*ca Linl. Idu ty Qragar*a v"#ca L.Io#n *o Prunu# arbor"aa#l5m.I Cy g l!n, g Vng $y ng, hDt 2

    gy $ngv*o Prunu# ."r#*ca qL.I #tsch.I hDt Vng l*m thuc chQ# ho .b]n Prunu# #al*c*na Linl.I Au% Mn chu#, cht, t)nh 2Bnh, c tc

    "ng lWi tiu ho, gi%i 5ht, l*m mt # * t+ #u 5h!1. Ghn hDt c Yngt)nh 2Bnh, c tc "ng hoDt huy0t, tiu im, nhu]n t+*ng lWi tiu.

    1. H ! #$1. 1. :# ;

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    15/45

    Thc vt dc

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    16/45

    Thc vt dc

    Cy ng nem Cy &o# h4eM&' ) #*+ ,-#C#m th%o 2Yc qZlycyrrh*Va ural"n#*# isch.I Shn +T Vng l*m thuc chQ# ho.aim ti'n th%o R"#mod*um #tyrac*Fol*um q{s2. be++.I So*n cy Vng l*m

    thuc chQ# sRi 2*ng Eu#ng, txi m]t, chQ# l, t th1.rYn y Pu"rar*a thom#on* enth%$ ^T c chQ# c%m st nng

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    17/45

    Thc vt dc

    aeo gi]u !"uca"na l"ucoc".hala qL#m.I de zit.I &Dt Vng l*m thuc t+giun.

    ^#u +xt qN".tun*a ol"rac"a Lou+I. Cy mc nMi t+n mUt n!c nh 1h#o$1, Vng l*m +#u n

    be qTamar*ndu# *nd*ca L.I chng 2\nh hoDi huy0t, #u g#n *ng # *chng nn o.C ]u qPachyth*Vu# "ro#u# qL.I +2I. C4n gi l* c sn qmi'n G#mI, +T

    1hBnh to th*nh c, n mt * ngt, hDt -c.v]u tng q]u n*nhI qZlyc*n" #oWa rie2ol et ucc.I &Dt Vng l*m ]u

    1h", sQ# ]u n*nh.11. H C9 (!'#$$%C g8n 9J lo*i P [G, t+ong C#m, Au)t, Ch#nh, Pi lDi c +t nhi'u

    th; 5hc nh#u.11.1. :# ;

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    18/45

    Thc vt dc

    Cy &ng 2B Cy $uyn tiuM&' ) #*+ ,-#Pi 2ung Scronych*a ."dunculata qL.I biE.I Cy g c#o 0n lJm, R c

    mViCy $o*i qb#ngi~e+# inic# L.Io*i l sYc ung chQ# #u D *y, 1h" nQ

    s#u 5hi sinh.# chDc Uvod*a l".ta ben .I L chQ# ghf, +T chQ# 1hong th1C#m s*nh q=*tru# nob*l*# Lou+.I.Au% C#m c ngt chu#, t)nh mtO c tc

    "ng gi%i 5ht, sinh tm ch, mt 1hMi, tiu m, th#nh nhi\t * lWi tiu. [R Eu%C#m c c#y, mVi thm, t)nh }m, c tc "ng tiu m, thng 5h) t+\, gix1 tiuho. [R cy C#m ngt, hi the, t)nh mtO c tc "ng hD 5h) 8y, i'u ho* t. n v-, Eu% Wc $em nh c tc "ng 5h lc, * R c tc "ng t+ungti\n * 2M.

    Gguy\t Eu, Gguy\t Eu0 qXurraya .an*culata#c5.I L chQ# ho c m&o*ng 2 Phclod"ndron ch*n"n#" rchei.I [R thn ch;# 2e+2e+in chQ# l

    Gg thV u Uvod*a ruta"car.a$ Eu% l*m thuc chQ# 8y 2"ng.10. H NgW g X (F"?#$$%10.1 :# ;

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    19/45

    Thc vt dc

    &o# th;c:Au% mng h#y Eu% hDch.10.0. M&' ) #*+ '"ong - /Cy GgF gi# 2B g#i Scantho.anaA tr*Fol*atu# qL.I ben.I% Cy nh( c g#i.

    L mc so le, 561 chn t c t 3 0n K l ch6t. &o# n t)nh 5hc gc, c"m ho#mc th*nh tn P 8u c*nh. Au% mng hBnh c8u, 5hi ch)n c m*u en. [R cychQ# 2\nh t th1.

    Cy S#m tht PanaA .#"udo @ g*n#"ng z#ll.I. Cy thn cR, sng nhi'unm. L mc 4ng, cung l *i, l 561 c t 3 0n l ch6t. &o# t tn, mc P8u c*nh m*u $#nh nhDt. Au% mng hBnh th]n, 5hi ch)n m*u R. ^T c WcVng l*m thuc 2M (ng, c8m mu.

    Cy ngF gi# 2B g#i Cy t#m thtM&' ) #*+ ,-#

    Ghn sm PanaA g*n#"ng C.>. bey.Ivinh lng Poly#c*a# Frut*co#a +ms.I +T * l Vng l*m thuc 2M, thn

    Vng l*m thuc chQ# #u nh;c, 1hong th1.Ghn sm [i\t G#m PanaA v*"tnam"n#*# et ?+ushI ^T c sm Ggc

    Linh ch;# t!i KJ s#1onin qsm S+i'u Sin c 5ho%ng XK s#no1inI, t+ong c

    nhi'u hW1 cht m!i. Ggo*i nhQng s#no1in ch)nh m* sm S+i'u Sin c, thB sm

    Ggc Linh c4n c nhQng s#no1in c# nhn sm &o# a, nhn sm S+ung Auc

    * nhn sm Gh]t %n. S+ong l sm Ggc Linh cFng 7 1hn l]1 Wc 93

    s#no1in.

    Th#% NguyIn J*nh H*Kn L M%v*ol"t%vnOv*nhh*"nb*o9/

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    20/45

    Thc vt dc

    rm Ggc Linh c tc "ng tng s;c lc, tng ' 5hng, chng 2\nh,

    chng l7o ho * chng st+ess. Suy nhin, o sm Ggc Linh m!i Wc 1ht

    hi\n, i\c nghin c;u * Q li\u ch# nhi'u nn ch# c th c nhQng 50t lu]n

    8y . qSheo sch Cy thuc, 2*i thuc * 2i\t Wc G hc.I

    Shng th%o qT"tra.anaA .a.yr*F"ra aoch.I LNi thn l*m thuc lWi sQ#, lWitiu.

    vn chu chu Sral*a armata qz#ll.I reem.I [R +T c tc "ng th#nhnhi\t, gi%i -c, tiu thFng, tn ;, 5h 1hong t+ th1. ^T c tc "ng 5hng sinhmDnh, c th gi%i -c. Shn, nht l* lNi thn c tc "ng 2M. L c tc "ng tiu-c.

    GgF gi# 2B chn chim Ech"FFl"ra h".ta.hylla qLoDi.I +ms.I [R thn l*mthuc 2M, mDnh gn ct.

    1>. H Ho 'n -+ - ! #Pn (F8#$$%& &o# Sn >1i#ce#e c 5ho%ng K lo*i P [G, to*n l* nhQng cy thn th%o

    Dng cR nhR.1>.1 :# ;K?qXIAu% ng i, hBnh c8u h#y 28u "c.So*n cy c ng ti0t tinh 8u thm.1>.0. M&' ) #*+ '"ong -/Cy Dch ch Sng"l*a dahur*ca qish.I enth et &oo5.I. Cy thn cR sng

    lu nm, thn +ng. L $f lng chim cung *i c 2. &o# m*u t+Yng, c"m ho#tn 561, mc P 5Z l h#y 8u c*nh. Au% ng i. ^T c Vng l*m thuc chQ#nh;c 8u, c%m cxm.

    Cy uyn 5hung !*gu#t*cum all*ch**+#nch.I. Cy thn cR, sng lu

    nm, thn +ng. L mc so le, 561 3 l8n lng chim. C"m ho# tn 561, ho# nhRm*u t+Yng. Au% ng i, hBnh t+;ng. Shn +T Vng l*m thuc chQ# c%m cxm.

    Th#% NguyIn J*nh H*Kn L M%v*ol"t%vnOv*nhh*"nb*oXJ

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    21/45

    Thc vt dc

    CB ")' (Raucu# carotaLinnI K& 8-n #-o 'n- 3P!/1h8n t+n mUt t,t+i qJ,@9,kI.T-Bn- 8-Pn -Y -#/ Tn- 3P! 8-Pn '"4n 9:' ;Z'/ s#2inenq9J,/IO mi+cen q,KIO elemincin q3,JIO c#+on q,IO lin#lol q9,/IO#cet#t lin#lil q,3I, Tn- 3P! '"/ c#+otol, #ucolO @2is#2olen. Cng 3[ng/

    tinh 8u c t)nh st 5hu}n mDnh

    Cy Dch ch Cy uyn 5hung

    M&' ) #*+ ,-#?i8n s*ng =n*d*um monn*"r* !%$ Cusson.IShng Vng chQ# li\t ng,

    1h" nQ lDnh t cung, 5h) h, $)ch 2Dch !i, lng gi mRi #u. Li'u Vng @9Xg Dng thuc sYc ung +ing h#y 1hi hW1 !i cc thuc 5hc. dVngngo*i l*m thuc chQ# 1h" nQ lP ng;# m Do, im o t+Vng +oi m Do,ghf lP.Si'n h P"uc"danum d"cur#*vum h#ySng"l*ca d"cur#*va +#nch. et

    r##t.I ^T Vng l*m thuc t+ ho.vng Euy Sg"l*ca #*n"n#*# R*"l#%$ ^T Vng l*m thuc 2M mu, i'u 5inh^#u m ="nt"lla a#*at*ca n2I C% cy Vng l*m thuc gi%i nhi\t^#u mVi q =or*andrum #at*vum Lin.I Eu% l*m thuc 5)ch th)ch tiu h#ShB l* Sn"thum grav"ol"n# !%$ cy l*m gi# , Eu% l*m thuc chQ# 8y 2"ng.r*i h 2Yc

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    22/45

    Thc vt dc

    r# sm 2Yc Zl"hn*a l*ttoral*# +. rchmit e$ biE.I. S+ l#o 1hMi, im 1h0Eu%n mDn t)nh, ho o 1h0 to, t+ 2\nh im nhiTm thi 5 hi. S+ ng;# ngo*i #

    1. H M '\n (Logn#$$%1.1. :# ;I * 2+ucin Wc Vng l*m thuc 5)ch th)ch th8n 5inh t+ungng, chQ# t th1, 2Di li\t.

    &o*ng n*n qb7 ti'n l Eu0I Etrychno# allch*ana rteu e$ dC.I, y leon c#o, bc ho#ng P +ng.

    Cy b7 ti'n Cy &o*ng n*nM&' ) #*+ ,-#Cy b]t mng ho#

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    23/45

    Thc vt dc

    L ngn Z"l#"m*um "l"gan# enth.Itheo Eu#n ni\m 1hn loDi m!i, cy Lngn thu-c h &o*ng ng ?elsemi#ce#e.

    Ggi 2 ng- -c l ngn c cc t+i\u ch;ng 5ht n!c, #u hng, chngmUt, ho# mYt, 2un nn s#u 2 mRi c, thn nhi\t hD, huy0t 1 hD, +ng cYnchUt, sVi 2t m61, #u 2"ng Q -i, tim ]1 y0u, 5h thP, ng t gi7n * ch0t

    +t nh#nh o ngng h h1G] ;/

    G!c c# +#u m ti nguyn cy s#u 5hi +# sDch * gi7 nt c th Vng gi%i -c l ngn..

    S^ 3[ng + -#SDi S+ung Auc, n Wc s "ng i'u t+ ecem#, 2\nh t+, nhiTm t+Vng

    +ng, 1hong qhiI, nht ngo*i #, chng tMn thng * co thYt, nhng o -ct)nh c#o nn ch hDn ch0 t+ong cc ;ng "ng ngo*i #.

    1. H T"_# ;Bo (F8o#+n#$$%

    & S+xc *o c 5ho%ng XJ lo*i.1.1. :# ;

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    24/45

    Thc vt dc

    Cy S+xc *o Cy Shng thinM&' ) #*+ ,-#rng ho# *ng Etro.hanthu# d*var*catu# qLou+.I &oo5. et >m.I Au%

    ch;# glycosi tim.# gDc auolF*a v"rc*llata #ill.I ^T l*m thuc t+ c#o huy0t 1.b;c ho# t+Yng Holarrh"na ant*dy#"nt"r*ca z#ll.I [R thn l*m thuc chQ# l .d# cDn =atharanthu# ro#"u# don.I SDi [i\t G#m, cy Wc t+ng l*m

    c%nh, hoUc l*m thuc t+ c#o huy0t 1, tiu ng, st +6t,2\nh mu t+Yng, thngtiu.

    rQ# Sl#ton*a #cholar*# ^.+.I [R thn l*m thuc chQ# st +6t, thuc 2M.&unh #nh Sllamanda cathart*ca L.I dy leo, ho# *ng, t+ng l*m c%nh.vDi Plum"r*a rubra L.I [R thn l*m thuc chQ# 1hV thng1J. H CB 8-4 (!#$$%C 5ho%ng kJJ chi * t+n 9J.JJJ lo*i. SDi [i\t G#m hi\n 2i0t /J chi !i

    5ho%ng t+n JJ lo*i, thng gU1 nhi'u t+ong +ng, tDo nn th*nh 1h8n ch y0u

    c# t8ng cy th1.1J.1. :# ;

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    25/45

    Thc vt dc

    Au% tht, Eu% hDch h#y Eu% n#ng.&Dt c th c cnh qhDt cy C#nh @ 5i @ n# I.1J.0. M&' ) #*+ '"ong -/Cy C#nh @ 5i @ n# =*nchona E.$% Cy g to. C#o 5ho%ng 9J @ XJ m. l

    mc i, 1hi0n l nguyn, hBnh t+;ng, c X l 5|m +"ng s!m. &o# m*u t+YnghoUc hng.Au% ch;# nhi'u hDt nhR, t. [R cy ch;# nhi'u #lc#loi nh: Euiniin,

    cinchonin, cinchoniin Wc Vng l*m thuc chQ# st +6t, t+ loDn nh1 tim,thuc 2M.

    Cy b lng Pa"d"r*a tom"nto#a l.I. Cy leo, thn * l c nhi'u lngmn, mUt !i l m*u nu t)m. L m lng Wc Vng chQ# 2\nh 5i0t l.

    Cy C#nh 5i n# Cy b S#m th Cy b lngM&' ) #*+ ,-#b t#m thPa"d"r*a lanug*no#az#ll.Id*nh *nh Zard"n*a Flor*da Lin.I, Eu% l*m thuc t+ 2\nh g#nC* 1h v0* =oFF"a can".hora

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    26/45

    Thc vt dc

    Cy thn cR, sng nhi'u nm, cy 2"i, )t 5hi l* cy g.L mc so le h#y mc i, l nguyn, 5hng c l 5|m.&o# n -c hoUc c"m ho# $im, 2ng, chVm. &o# 5hng 'u, l(ng t)nh,

    mu K, c K l *i li'n nh#u, t+*ng ho# thng hBnh mUt nD

    - nh nh o c 9 nh l61, 2- nh X t+-i, c 5hi ch c4n X nh- nh"y gm X l no7n. 8u t+n, X .

    &o# th;c:A# n#ng, )t 5hi Eu% mng. Ghi'u hDt, n-i nhF nDc.1. 0. M&' ) #*+ '"ong -/Cy Ghn t+8n Sd"no#ma ca"rul"um ^.+I. Cy thn cR, c#o 9m, thn t+4n

    m*u t)m, c lng. L P gc mc i, l P ngn mc so le, 1hi0n l 5h) +ng c#.

    S+*ng ho# m*u $#nh l#m. Au% n#ng chf * chf ch. &Dt nhR, m*u *ng.dVng to*n cy qt+ +TI l*m thuc chQ# 2\nh g#n, m]t, n!c tiu *ng.

    Cy v# ho*ng "hmann*a glut*no#a Li2osch.I Cy thn g, c#o 9J @ 3Jcm. So*n cy c lng m'm. L mc 4ng P gc. &o# m*u t)m R, mc th*nhchVm P ngn, *i * t+*ng hBnh chung. Shn +T Wc Vng l*m thuc 2M mu.

    Cy Ghn t+8n Cy v# ho*ngM&' ) #*+ ,-#

    dng # ho*ng R*g*tal*# .ur.ur"a Lin.I, ch;# igit#lin l* thuc t+W tim^#u s#m t+Yng

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    27/45

    Thc vt dc

    C#m th%o n#m qC#m th%o tI Eco.ar*a dulc*# Lin.I, Vng l*m thucchQ# st, gi%i -c c th

    &uy'n sm 2Yc Ecro.hular*a bu"rg"r*ana biE.I, c l*m thuc chQ#nng, st, chng im

    ^#u om !*mno.h*la ch*n"n#*# be++I L*m gi# 1O. H Ho 9 (L9#$$%& L#mi#ce#e c 5ho%ng 93J lo*i P [G1O.1 :# ;

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    28/45

    Thc vt dc

    Cy Dc h* n#m Cy &oYc hngM&' ) #*+ ,-#ainh gi!i Ul#holtV*a cr*#tata zill.I, l*m thuc chQ# c%m cxm.ch mu !"onuru# h"t"ro.hylu# r_eet.I, l*m thuc i'u 5inh, chQ# 2\nh

    1h" nQ.&ng nhu t)# ^c*mum #anctum Lin.I, l*m thuc chQ# c%m stS)# t P"r*lla ocymo*d"# Lin.I l*m thuc chQ# c%m, hov#n sm Ealv*a mult*orrh*Va unge.I, +T l*m thuc 2M, chQ# 2\nh 1h" nQ&xng ch#nh =ol"u# aromat*cu# enth. in z#ll.$3 l l*m thuc chQ# ho^u m|o ^rtho#*.hon st#mineus enth.I, l*m thuc lWi tiu, t+ sRi th]n&oYc hng Pogo#t"mon cabl*n enth.I, l*m thuc chQ# #u 2"ng, c%m

    lDnh, nh;c 8u&D 5h th%o Prun"lla vulgar*# L.I &o# l*m thuc chQ# c#o huy0t 1, 2)

    tiu, i'u 5inh

    &o*ng c8m Ecut"llar*a ba*cal"n#*# ?eo+gi.I, +T c chQ# st, l, 2nghuy0t, #n th#i.1R. H Ho #-!ng (C98n!?#$$%?m 5ho%ng J@ chi * [email protected] lo*i.1R.1. :# ;

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    29/45

    Thc vt dc

    &o# th;c: aKCqKI>K?qX@3@KIAu% n#ng. &Dt nhR.1R.0. M&' ) #*+ '"ong -/

    Cy vwng sm =odono.#*# Wavan*ca qlumeI &oo5..I. Cy thn cR, sng lunm. Shn leo, +T hBnh t+" *i. L mc i, m61 l nguyn hoUc 5h)# +ng. &o#

    mc +ing lf P 5Z l, m*u *ng nhDt, Eu% n#ng. ^T v%ng sm Vng chQ# tiu ho

    56m, 56m n, Di ti\n lRng, m\t mRi, m lu c th suy nhWc, l4i om, im

    th]n, n!c tiu c #l2umin. C4n Vng l*m thuc 2M D *y, lWi tiu, chQ# ho,

    tiu m.

    Cy Ct cnh Platycodon grand*Florum q#c5I >.d.CI. Cy thn cR, snglu nm. L mc i h#y mc 4ng, c 5hi mc so le, 1hi0n l hBnh t+;ng, m61c +ng c# to. S+*ng ho# hBnh chung, m*u l#m t)m h#y t+Yng. ^T c Vng l*mthuc chQ# ho, t+ m.

    Cy vwng sm Cy Ct c#nhM&' ) #*+ ,-#r# sm 2Yc Sd"no.hora v"rt*c*llataisch.I, +T chQ# st, im 1h0 Eu%nS0 i\1 s# sm q_ahl"nb"rg*a grac*l*#

    S%R%=%$CR 1hng E.h"nocl"a V"ylan*ca

    ?#e+tn.I &Bnh 2n.

    Th#% NguyIn J*nh H*Kn L M%v*ol"t%vnOv*nhh*"nb*oX/

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    30/45

    Thc vt dc

    0. H C_# (F'$"#$$%vy l* m-t h l!n c m;c ti0n h# c#o nht t+ong cc lo*i thc ]t hDt 5)n

    h#i l m8m.

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    31/45

    Thc vt dc

    dVng ch y'u l*m thuc chQ# cc 2\nh c# 1h" nQ: 5inh nguy\t 5hng 'u,ch%y mu t cung q2ng l]uI, 5h) h, t cung lDnh 5hng th" th#i, -ng th#i, #u

    2"ng o lDnh, i l lu ng*y +# mu, ch%y mu c#m, #u $c.Cy cng #nh [i\t G#m !actuca *nd*ca Lin.I Cy thn cR, c#o J,k @

    9m , c nh# m t+Yng. L mc so le, m ly thn, l 1h)# !i chi# thVy, c

    +ng c# to.L 1h)# t+n 5hng chi# thVy, c nhi'u +ng c# th# hn. &o# t 8u

    m*u t)m *ng. Au% ng c chVm lng. cng #nh qt+ +TI Wc Vng l*mthuc chQ# m"n nht.

    Cy Gg7i c;u Cy cng #nh [i\t G#mM&' ) #*+ ,-#a6 8u ng# `anth*um #trumar*um Lin.I, Eu% t+ m"n nhtr*i t q _"d"l*a calcndulac"a Lcss.I l*m thuc t+ m"n nht, +m s%yb8n t!i U.aton*um #tachdomum nce.I, l*m thuc i'u 5inh, chQ#

    m"n nht, lP lo6t

    Cxc ho# *ng =hry#anth"mum *nd*cum Lin.I, ho# Vng l*m thuc chQ#c%m st.

    Sh#nh c#o ho# *ng Srtcm*#*a annua L.I, l ch;# #+temisinin chQ# st +6tCR c;t lWn Sg"ratum conyVo*d"# L.I, l chQ# im $o#ng, Vng nu n!c

    tYm t+ ng;#Dch t+u]t Stractylod"# macroc".hala aoi.I, thn +T t+W tiu h#, lWi

    tiu, chQ# ho, tiu ngvDi 2i

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    32/45

    Thc vt dc

    C%i cxc =hry#anth"mum coronar*um L.I, C4n Vng l*m thuc chQ# holu ng*y * chQ# #u mYt. n v-, ngi t# Vng cy 1hi hW1 !i h tiu t+ 2\nh l]uO ho# Wc Vng th#y th0 dng c#m cxc nh l* m-t cht thm Yng* lWi tiu ho.9. ChQ# ho t+f em: dVng l C%i cxc thi nhR kg, thm )t m]t ong, h1 *o ni

    cho ti0t n!c +#, chi# nhi'u l8n ung t+ong ng*y.X. GhQng ngi n ung 56m tiu, im l, h#y #u mYt: dVng C%i cxc n snghoUc nu c#nh n, 'u c tc "ng t+ 2\nh tt.

    >+tich#ut =ynara #colymu# L.I, l l*m thuc chQ# 2\nh g#n.CR mc Ud*.t .ro#trata !%$, l l*m thuc c8m mu, hD nhi\t

    01. H N-B (c?$#$$%.

    C6n #Y '4n ,-# H d ?!, l* m-t h thc ]t c ho# gm c X chi hi\n c4ntn tDi q9chi 7 tuy\t chngI.01.1. :# ;

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    33/45

    Thc vt dc

    nhnh, ngV ho# *yO *i c ng, *i 9,Kmm, t#i 9mm, 5hng lngO t+*ng c ng

    9,K@Xcm, t#i , *i @9XmmO nh X, 2#o 1hn *i @Kmm.

    K& 8-n 3eng/^T

    T-Bn- 8-Pn -o -#/C m-t cht Yng.

    Cng 3[ng/ n v-, ngi t# Vng +T t+ nm tcC*+ L4n ,\!, c4n gi l* S+xc cn, &o*ng th #n, &Dn lin t l* Eu%

    1hi h#y sy 5h c# cy Lin 5i'u qQor#yth*a #u#."n#a[#hl.I

    [ Yng t)nh h*n, c sch ghi: Yng 2Bnh qMn 5inhI, hi Yng c#y q%n

    th%o cng m"cI, Eui 5inh .Sheo hc cM t+uy'n: thuc c tc "ng th#nh nhi\t gi%i -c.

    .Sheo 50t Eu% nghin c;u Wc l hi\n Di:9. Sc "ng 5hng 5hu}n +-ng:

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    34/45

    Thc vt dc

    C*+ C-i jng h#y c4n gi ch| C!c m#n, y C}m n, dy Yng, cy

    dm t+Yng, cy L ngn, bR sf. Sn 5ho# hcJasminum subtriphnr!lume.

    C 3 loDi jng, jng l nhR vng #$Vng tt hn c%, jng l to vng tr/u$

    cFng Wc Vng, c4n jng nxi 5hng Vng l*m thuc.

    Ch| [jng mc ho#ng P 5hY1 ni, l* loDi cy 2"i nhR, ng 5)nh thn5hng Eu kmm, thn c;ng, tng t n *i h*ng ch"c m6t, 1hn nhnh

    nhi'u. [R thn nhn m*u $#nh l"c. L mc i hi hBnh mc, 1h)# cung t+4n,

    mFi nhn, c 2# gn ch)nh nMi +N P mUt t+n, m61 nguyn, c*ng ln ngn, c*nh

    l c*ng nhR. &o# m*u t+Yng mc th*nh $im P 8u c*nh, Eu% hBnh c8u.

    - 1h]n Vng l*m thuc l* l 1hi h#y sy 5h, thu hi Eu#nh nm

    chQ# sng x, m"n nht, 1 $e, cn t+Vng, +Yn, +0t cYn, !i Dng thuc sYc hoUc

    1h# nh 1h# t+*.=h Jng dI nhm ln v2* !5 ngn 'h:ng che vf =h vng cGn c t+n l

    !5 ngn m cGn vf hfnh d?ng b+n ngo*3 th/n3 cnh tDng 60* g*0ng v2* th/n

    cnh !5 ngn3 nht l 'h* 6 ch7t 'hi* g0c v bi ht l5%

    =/y =h vng c thK .h/n b*t v2* c/y l5 Ngn nh@ vo 67c 6*Km l53 hoa v

    qu(% !5 =h vng c j g/n dc , g/n b+n u0n cong th"o mk. l53 r rt$% Hoa

    =h vng mu tr1ng v2* m@* c5nh hoa trong 'h* hoa !5 ngn mc thnh chm3

    .h/n nh5nh nh*u ln , M j ln$ mu vng% u( =h vng hfnh cu cp h?t ng:3chn mu vng3 c mt h?t r1n ch1c% Ngc l?*3 qu( c/y !5 ngn hfnh trC -3)

    A cm$3 'h* chn t m83 nh*u h?t t2* s- h?t$3 nhi3 hfnh thn3 c d*m ming3

    .h5t t5n th"o g*%

    C*+ ? ngYn, c4n gi l* cy +xt +u-t, ho*ng jng, oDn t+ng th%o... c

    tn 5ho# hc Z"l#"m*um "l"gan#, thu-c - HoBng ;jng ("#smiaca%.LoDi

    cy n*y 1hM 2i0n t+ong +ng [i\t Yc * Sy Yc Yc.

    &o# cy L ngn

    Th#% NguyIn J*nh H*Kn L M%v*ol"t%vnOv*nhh*"nb*o3

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    35/45

    Thc vt dc

    v-c t)nh c# l ngn l* o cc #nc#loitch;# t+ong to*n 2- cy, t+]t t -cgi%m t +T, l, ho#, Eu% * thn cy. S!i 9 n 1hn #nc#loit 7 Wc chi0t +# tl ngn nh 5oumin, gelsenicin, gels#myin , gelsemo$onin, 9/@hy+o$ygels#myin, t+ong h*m lWng 5oumin l* c#o nht c4n -c t)nh c#gelsenicin t)nh theo LdKJt+n chu-t l* c#o nht.

    [i\t G#m* S+ung Auc, n Wc coi l* m-t t+ong loDi cy c -ct)nhh*ng c#o nht qthuc -c 2%ng >I, m-t s ngi cho +jng ch c8n n 2# l l* ch0t ngi.

    T"E! #-bng ng& ;Ggi 2 ng- -c l ngn c cc t+i\u ch;ng 5ht n!c, #u hng, chng

    mUt, ho# mYt, 2un nn s#u 2 mRi c, thn nhi\t hD, huy0t 1 hD, +ng cYnchUt, sVi 2t m61, #u 2"ng Q -i, tim ]1 y0u, 5h thP, ng t gi7n * ch0t+t nh#nh o ngng h h1.

    G] ;

    G!c c# +#u m ti nguyn cy s#u 5hi +# sDch * gi7 nt c th Vng gi%i -c l ngn.S^ 3[ng + -#SDi S+ung Auc, n Wc s "ng i'u t+ ecem#, 2\nh t+, nhiTm

    t+Vng +ng, 1hong qhiI, nht ngo*i #, chng tMn thng * co thYt, nhng o-c t)nh c#o nn ch hDn ch0 t+ong cc ;ng "ng ngo*i #.

    00. H Ck n*! (Do#o"$#$$%L* m-t hthc ]t m-t l m8m. &i\n n#y, ngi t# 7 2i0t KJ@K lo*i

    t+ong @/ chi.

    00.1 :# ;

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    36/45

    Thc vt dc

    Cy S gi%i R*o#cor"a to'oro b#5ino.I dy leo, sng lu nm. Shn +Tngn 1hBnh th*nh c to. L mc so le, hBnh tim. &o# n t)nh 5hc gc. Au% nhRc B#.

    T-Bn- 8-Pn -o -# / Sheo Gh]t %n Wc hc tD1 ch), t+ong t gi%i ch#i cht s#1onoit l* io$in * iosco+e# s#1oto$in. dio$in l* hW1 cht c tinhth, - ch%y XJC, t#n t+ong n!c, t#n t+ong cn, cn metylic, 5hng t#n t+ongn!c, hi t#n t+ong #$eton, iosco+e# s#1oto$in c - ch%y XXJJC. Shup 1hn sZcho 1hn t iosgenin * m-t 1hn t gluco#. diosgenin cFng c tinh th, t#nt+ong cc ung mi hQu c thng thng * t+ong #$it #$etic, c th cho t# nhigit#lin. Ggo*i +# diosgenin 50t hW1 !i 1hn t gluco# thB sZ cho t+ilin, 50thW1 !i h#i 1hn t gluco# thB sZ cho t+il#+in.

    T=n- lm '# 3[ng / Sheo t*i li\u cM t gi%i c Yng, t)nh 2Bnh, *o h#i5inh c#n * . C tc "ng 5h 1hong th1, m"n nht.

    Cng 3[ng /S+ong n gi#n. S gi%i Wc Vng l*m thuc lWi tiu ti\n,

    ung *o c tc "ng tiu -c, chQ# m"n nht, #u gn ct, lng gi #u mRi,n!c tiu c 1h%n ;ng #$it. Gg*y Vng 9X@9g !i Dng thuc sYc. C4n Vng thuc c, tn nhR, th% $ung n!c, c n 1h%i sZ nMi ln mUt n!c. &i\n n#yt gi%i c4n l* nguyn li\u Wc nhi'u n!c Vng chi0t s#1onin ste+olic, nguynli\u t+ung gi#n ch0 hocmon * coction.

    Cy &o*i sn Cy S gi%iM&' ) #*+ ,-#C c%i qR*o#cor"a alataLinI t+ng P Vng 2Yc 2-, l*m thuc.C nu qR*o#cor"a c*rrho#aLou+I C nu c ngt, chu# * se, t)nh 2Bnh,

    5hng -c, c tc "ng th#nh nhi\t, st t+Vng, c8m mu, hoDt huy0t, c8m #.C m*i gng qR*o#cor"a V*ng*b"r"n#*#z+ight.I. S+ong +T c 9,K @ iosgenin.C 5ho#i t qR*o#cor"a "#cul"ntau+5I c t gi%i nhi\t, tiu m, gi%i -c

    Th#% NguyIn J*nh H*Kn L M%v*ol"t%vnOv*nhh*"nb*o3k

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    37/45

    Thc vt dc

    C m*i gng C t0>. H Gng (ng$"#$$%

    & n*y c 5ho%ng chi * hn 9.JJJ lo*i, 1hn 2 P Vng nhi\t !i *

    c]n nhi\t !i, ch y0u P n#m * ng n#m chu . [i\t G#mhi\n 2i0t g8n XJ

    chi * g8n 9JJ lo*i, t+ong nhi'u cy c gi t+.

    0>.1. :# ;

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    38/45

    Thc vt dc

    Cy r# nhn Cy ?ng

    M&' ) #*+ ,-#/^i'ng Sl.*n*a oFFc*narum nce.I, thn +T l*m gi# , thuc 5)ch th)ch

    tiu h#.Dch ]u 5hu Smomum cardamomum L.I, Eu% 5hng c g#i, l*m thuc

    chQ# 8y 2"ngSh%o Eu% Smomum aromat*cum ^o$2.I Cy mc ho#ng * t+ng t+n

    Vng nxi c#o, Eu% l*m thuc t+W tiu h# * l*m gi# Ggh\ *ng =urcuma longa L.I, thn +T l*m thuc chQ# 2\nh g#n, #uDy *y, l*m gi#

    v# li'n a"m.F"r*a galanga L.I cy l*m gi# , chQ# n ung 5hng tiuS#m tht n#m a"m.F"r*a rotundaL.$3 thn +T l*m thuc i'u 5inh

    v# li'n Cy S#m tht n#m

    Th#% NguyIn J*nh H*Kn L M%v*ol"t%vnOv*nhh*"nb*o3

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    39/45

    Thc vt dc

    0. H L_ (5o#$$%& n*y c 5ho%ng kJJ chi * 5ho%ng 9J.JJJ lo*i cR. Ggi t# !c t)nh +jng

    cc ng cR chi0m 5ho%ng XJ to*n 2- th%m thc ]t t+n S+i vt.

    0.1. :# ;

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    40/45

    Thc vt dc

    Cy CR b8n t+8u Ul"u#*n" *nd*ca ?#e+tn.I. Cy thn cR, sng h*ng nm,mc th*nh c"m. L m'm 2 l c lng. C"m ho# 2ng. Au% thun *i g8n nh 3cDnh. So*n cy Vng l*m thuc lWi tiu, hD nhi\t.

    Cy CR b8n t+8u

    M&' ) #*+ ,-#vDi mDch Hord"num vulgar" L.I hDt l*m mDch nh#, l*m 2i#, 5o. dVng

    l*m thuc chQ# sRi ni\u, 8y 2"ng, lWi sQ#.CR t+#nh m."rata cyl*ndtr*ca

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    41/45

    Thc vt dc

    2"ng * t+ l. ?Do n01 Vng t+ cc ch;ng #u 2"ng, nn m# * tiu ti\n +#cht nhn q(ng t+1I.

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    42/45

    Thc vt dc

    1h8n ch y0u, #@ te+1ineol * lin#lyl #cet#t, s#2inen, limonen, #lehy 1+o1ionic

    * #ci #cetic

    ChQ# th1 5h!1, #u nh;c $ng, t 2Di, #u D *y, 5h tiu, #u 2"ng

    5inh: ng*y k@ 9Xg thn +T Dng thuc sYc, +Wu thuc hoUc c#o. dVng ngo*i, thn

    +T ti ngm +Wu $o# 21 chQ# #u nh;c, hoUc l ti gi7 Y1 chQ# nht, hnng 2u-c ln t+n chQ# #u 8u. -t thn +T t+ su, nh]y.

    Cy n hD n#m Cy Shin nin 5i\n

    M&' ) #*+ ,-#Shy $ng 2 Scoru# calamu# Lin.I thn +T l*m thuc t+W tiu h#, l*m

    hng li\uShDch $ng 2 Scoru# gram*n"u# rol#nI thn +T l*m thuc nh Shy

    $ng 2, chQ# 1hong th1, 2\nh ngo*i #|o ci P*#t*a #trat*ot"# Lin.I l t+ mn ng;#,tiu Yt, m"n nht^y Di qSloca#*a macrorrh*Vo# qL.I rchott.I, thn +T ch;# ch +0t ng;#,

    s#u 5hi ch0 l*m thuc chQ# c%m cxm, st c#o, st +6t, m"n nhtn hD 2Yc P*n"ll*a t"rnata+eit.I Gh]1 t S+ung Auc, l*m thuc chQ# hovui 1hWng ha.h*do.hora d"cur#*va q^o$2.Irchott.I Cy leo 2m ln

    cy 5hc l $f su c h#i h*ng l c cDnh gn ln, t+ng l*m c%nh * l*m thucchQ# 0t thng 1h8n m'm.

    Th#% NguyIn J*nh H*Kn L M%v*ol"t%vnOv*nhh*"nb*oX

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    43/45

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    44/45

    Thc vt dc

    TI LIyU THFM `Hzc

    9. Shc ]t Wc - t0, G ?d XJJ

    X. *i gi%ng thc ]t hc, [F [n Chuyn, G &, 9//93. dWc in [i\t G#m S, G&, XJJX

    . GhQng cy thuc * thuc [i\t G#m, ?r@Sr v St LWi, G& XJJ

    K. ?io t+Bnh thc ]t Wc, Ghi'u tc gi%, vDi hc y Wc &* G-i, XJJK.

    k. ?i%i 1hu hBnh thi thc ]t, &o*ng th r%n qch 2inI, G ?d 9//

    .

  • 8/11/2019 Thuc Vat Duoc Thuc Vat Lam Thuoc Chua Benh

    45/45

    Thc vt dc