THIỀN ĐỊNH SÁNG SUỐT THỰC TIỄN - · PDF fileThực tập căn bản...
-
Upload
vuongxuyen -
Category
Documents
-
view
221 -
download
0
Transcript of THIỀN ĐỊNH SÁNG SUỐT THỰC TIỄN - · PDF fileThực tập căn bản...
1
THIỀN ĐỊNH SAacuteNG SUỐT THỰC TIỄN
Venerable Mahāsi Sayādaw
Dịch Việt Mỹ Thanh
Mục Lục
1 Lời noacutei đầu
2 Bước chuẩn bị
3 Thực tập căn bản bagravei I
4 Thực tập căn bản bagravei II
5 Thực tập căn bản bagravei III
6 Sự tiến bộ về trầm ngacircm suy ngẫm
7 Thực tập căn bản bagravei IV
8 Toacutem Lược
Lời noacutei đầu
Lẽ thật lagrave khocircng ai muốn đau khổ vagrave mọi
người đều tigravem kiếm hạnh phuacutec Trong thế
giới của chuacuteng ta con người cố gắng lagravem
mọi caacutech để phograveng ngừa vagrave lagravem giảm đau
khổ đồng thời hưởng thụ hạnh phuacutec Tuy
nhiecircn tất cả cố gắng của con người đều chỉ
2
hướng về phuacutec lợi của thacircn vagrave về mặt vật
chất Hạnh phuacutec thật ra bị điều kiện hoaacute
bởi thaacutei độ của tacircm thức vagrave chỉ coacute vagravei người
thật sự nghĩ đến việc phaacutet triển khiacutea cạnh
tacircm thức vagrave lại rất iacutet người lại chịu thực tập
thiền định một caacutech miecircn mật
Để minh hoạ điểm nầy coacute lẽ chuacuteng ta necircn
để yacute đến những thoacutei quen thường ngagravey như
lagravem vệ sinh thacircn thể sự theo đuổi khocircng
ngừng về thức ăn quần aacuteo chỗ ở vagrave sự tiến
bộ về mặt kỹ thuật thật lagrave to lớn hầu để
nacircng cao đời sống vật chất ở mức căn bản
cải thiện caacutech thức chuyecircn chở vagrave truyền
thocircng tin tức để phograveng ngừa chữa trị những
ốm đau bệnh tật Thocircng thường tất cả
những cố gắng nầy chỉ để chăm soacutec vagrave nuocirci
dưỡng thacircn thể Phải cocircng nhận rằng những
việc nầy rất cần thiết Tuy nhiecircn những cố
gắng của con người vagrave sự tiến bộ khocircng lagravem
giảm thiểu hoặc nhổ bỏ được gốc rễ đau khổ
của giagrave vagrave bệnh sự bất hạnh trong gia đigravenh
3
nỗi lo lắng về mặt kinh tế toacutem lại khocircng
thể nhổ bỏ tận gốc rễ của sự bất matilden hay
những ham muốn Đau khổ về mặt nầy
khocircng thể bị khắc phục bởi những phương
thức thiecircn về vật chất chuacuteng chỉ coacute thể bị
khắc phục bởi một tacircm thức thiền vagrave sự phaacutet
triển về mặt tacircm linh
Kế đoacute cần biết rotilde con đường đuacuteng đắn để
thực tập ổn định vagrave thanh tịnh hoaacute tacircm thức
Con đường đuacuteng đắn nầy được nhắc đến
trong Kinh Mahā Satipatthāna (Đại Tập
Kinh) một bagravei giảng nổi tiếng của đức Phật
caacutech đacircy đatilde trecircn 2500 năm Đức Phật tuyecircn
bố như sau
laquo Đacircy lagrave con đường duy nhất để thanh tịnh
hoaacute con người để khắc phục buồn phiền
than vatilden để diệt trừ niềm đau vagrave nỗi sầu
khổ để đạt đến con đường chacircn chiacutenh đạt
đến nibbāna (Niết Bagraven) đoacute lagrave bốn nền tảng
của chiacutenh niệm (Tứ Niệm Xứ) raquo
4
Bốn nền tảng của chiacutenh niệm lagrave (1) sự suy
ngẫm về thacircn (2) sự suy ngẫm về cảm giaacutec
(3) sự suy ngẫm về tacircm thức vagrave (4) sự suy
ngẫm về đối tượng của tacircm thức
Hiển nhiecircn những người đi tigravem hạnh phuacutec
coacute thể đi theo con đường nầy với mục điacutech
lagrave gột rửa những nhiễm ocirc của tacircm thức
những nguyecircn nhacircn đatilde tạo necircn đau khổ
Nếu một người được hỏi anh ta coacute mong
muốn khắc phục được nỗi phiền muộn vagrave
sầu natildeo khocircng tất nhiecircn anh ta sẽ noacutei laquo
Vacircng tocirci muốn raquo Kế đoacute anh ta coacute thể sẽ
noacutei cần phải thực tập Tứ Niệm Xứ
Nếu một người được hỏi nếu anh ta muốn
diệt trừ nỗi đau vagrave phiền muộn anh ta sẽ
khocircng ngần ngại magrave trả lời một caacutech khẳng
định Kế đoacute anh ta noacutei cần thực tập bốn
niệm xứ
5
Nếu một người được hỏi nếu anh ta muốn đi
trecircn chiacutenh đạo để đạt niết-bagraven một trạng
thaacutei hoagraven toagraven xa rời khỏi giagrave hư hoại vagrave
chết vagrave xa rời tất cả đau khổ anh ta chắc
chắn sẽ trả lời một khaacutech quả quyết rằng anh
ta đồng yacute Kế đoacute coacute thể noacutei necircn thực tập
bốn niệm xứ
Lagravem thế nagraveo để một người thực tập bốn nền
tảng của chiacutenh niệm Trong kinh Mahā
Satipatthāna Sutta ( Đại Tập Kinh) đức Phật
đatilde noacutei laquo Hatildey thực tập suy ngẫm về thacircn
suy ngẫm về cảm giaacutec tacircm thức vagrave đối
tượng của tacircm thức raquo Nếu khocircng coacute sự chỉ
dẫn từ một vị thầy coacute đủ tư caacutech thigrave thật
khocircng phải dễ cho một người bigravenh thường
thực tập những suy ngẫm nầy một caacutech coacute
hệ thống để coacute thể tiến bộ phaacutet triển sự chuacute
tacircm vagrave sự saacuteng suốt của chiacutenh niệm
Chiacutenh bản thacircn tocirci đatilde từng chịu đựng sự
thực tập miecircn mật về thiền satipatthāna (bốn
6
niệm xứ) dưới sự chỉ dẫn riecircng của Thầy
Mingun Jetavan Sayādaw ở Thaton tocirci đatilde
từng truyền đạt caacutech thức thiền nầy từ năm
1938 với sự chỉ dẫn riecircng cũng như đatilde ghi
lại trong saacutech trong caacutec bagravei giảng cho cả
ngagraven du sĩ (yogis) Để chigraveu theo những yecircu
cầu của những nhoacutem người trước đoacute đatilde
từng học tập với tocirci tocirci viết bảng luận
thuyết về Vipassanā vagrave thiền định sacircu sắc
trong hai bộ saacutech Luận thuyết đatilde hoagraven tất
vagraveo năm 1994 vagrave đatilde được xuất bản bảy lần
Trong tất cả caacutec chương trừ Chương V
những bagravei bigravenh luận thảo luận coacute sự tham
khảo của caacutec bảng kinh Pali với những lời
dẫn giải chuacute giải Trong Chương V tocirci
chọn caacutech viết trong một ngocircn ngữ bigravenh
thường dễ hiểu cho học trograve chỉ dẫn lagravem thế
nagraveo để họ coacute thể bắt đầu thực tập vagrave tiến
hagravenh ra sao từng bước một ghi chuacute rotilde ragraveng
những điểm đặc biệt nổi bật cugraveng với những
7
lời giảng trong Visuddhimagga (Thanh
Tịnh Đạo) vagrave những bagravei kinh khaacutec
Quyển saacutech hiện nay lagrave quyển đatilde được dịch
sang Anh ngữ với Chương 5 đatilde noacutei ở trecircn
Mười bốn trang đầu của quyển saacutech chiacutenh
bằng tiếng Miến Điện đatilde được U Pe Thin
dịch sang Anh ngữ từ năm 1954 lagrave một học
trograve lacircu năm của tocirci ocircng ta đatilde dịch quyển
saacutech sang tiếng Anh vigrave phuacutec lợi của những
người ngoại quốc đến thiền viện của chuacuteng
tocirci để thực tập Từ trang 15 tới trang 51 của
bảng gốc đatilde được Myanaung U Tin một học
trograve của tocirci dịch sang Anh ngữ theo lời yecircu
cầu của Thầy Venerable Nyanaponika
Mahāthera Thật lagrave ngẫu nhiecircn Thiền viện
của chuacuteng tocirci coacute một khu gọi lagrave Thathana
Yeiktha diện tiacutech đất gần hai mươi bốn
mẫu với trecircn năm mươi toagrave nhagrave dagravenh cho
caacutec thiền sư vagrave caacutec du sĩ (yogis) tu sĩ cũng
như caacutec cư sĩ nam vagrave nữ
8
Thầy Nyanaponika Mahāthera đatilde đuacutec kết
bản dịch nầy sau khi đatilde ghi lại những yacute kiến
giaacute trị Bản dịch của U Pe Thin đatilde được Cocirc
Mary McCollum một nữ cư sĩ người Mỹ
hiệu điacutenh vagrave cải thiện đuacuteng caacutech Cocirc đatilde thực
tập thiền satipatthāna dưới sự hướng dẫn của
ocircng Anagarika Munindra ở Burmese Vihāra
Bodh-Gaya Bihar Ấn độ Ocircng Anagarika
Munindra đatilde từng sinh hoạt với chuacuteng tocirci
trong một thời gian dagravei Ocircng ta đatilde gửi đến
chuacuteng tocirci bản hiệu điacutenh của cocirc nhờ chuacuteng
tocirci đọc kỹ vagrave chấp thuận Sau khi hoagraven tất
quyển saacutech ấy được gửi đến Thầy
Nyanaponika Mahāthera Vagrave như vậy quyển
saacutech nầy đacircy lagrave sự đoacuteng goacutep vagrave tiacutech luỹ của
hai bản dịch trước đoacute cộng với lời ngotilde của
tocirci
Chương V của bản luận thuyết bằng tiếng
Miến Điện như đatilde noacutei ở trecircn được viết
bằng một ngocircn ngữ bigravenh thường Tocirci cũng
muốn nhắc rằng trong những từ ngữ coacute tiacutenh
9
chất học thuyết trong saacutech nầy tocirci đatilde khocircng
sử dụng những từ Pali magrave lagrave giải thiacutech
tường tận về laquo việc phaacutet triển sự saacuteng suốt raquo
được dịch từ bagravei luận thuyết bằng tiếng Pali
của tocirci đatilde được thầy Nyanaponika
Mahāthera dịch sang Anh ngữ Quyển saacutech
của ocircng laquo Trọng tacircm của Thiền phật giaacuteo raquo
lagrave một kho tagraveng vocirc giaacute về tagravei liệu cũng như
những chỉ dẫn quan trọng về Thiền định
Toacutem lại tocirci muốn noacutei (1) tocirci rất cảm kiacutech sự
giuacutep đỡ của mọi người trong việc dịch saacutech
vagrave hiệu điacutenh cũng như những người chịu
traacutech nhiệm xuất bản quyển saacutech nầy (2) để
thuacutec đẩy caacutec bạn đọc đừng dừng lại ở sự
hiểu biết lyacute luận magrave phải aacutep dụng caacutei hiểu
biết đoacute trong sự thực tập coacute hệ thống vagrave
miecircn mẫn vagrave (3) tocirci muốn noacutei lecircn nguyện
vọng chacircn thagravenh ước muốn caacutec vị đạt được
sự saacuteng suốt một caacutech nhanh chong vagrave
hưởng được những iacutech lợi thiết thực đatilde được
10
đức Phật noacutei đến trong lời noacutei đầu của
Satipatthāna Sutta (Đại Tập Kinh)
Bhaddanta Sobhana (Agga Mahāpandita)
Mahāsi Sayādaw
October 1st 1970
Thathana Yeiktha
16 Hermitage Road
Rangoon Burma
Bước chuẩn bị
Nếu anh thật lograveng mong muốn phaacutet triển sự
thiền định vagrave đạt saacuteng suốt trong đời hiện
tại anh phải thực tập từ bỏ hết những yacute
nghĩ vagrave hagravenh động coacute liecircn quan đến cuộc
đời Hagravenh động nầy lagrave một caacutech để thanh
tịnh hoaacute hạnh kiểm bước đầu quan trọng để
tiến đến sự phaacutet triển thiền định một caacutech
đuacuteng đắn Anh phải gigraven giữ giới luật của
người cư sĩ tại gia (hoặc tu sĩ tuỳ vagraveo
trường hợp) giới luật giuacutep cho anh coacute caacutei
11
nhigraven saacuteng suốt Đối với những cư sĩ những
giới luật bao gồm Baacutet giới magrave caacutec phật tử
thuần thagravenh thường tham dự vagraveo ngagravey trai
giới (uposatha) vagrave trong những luacutec thiền
định 1 Một giới luật nữa đoacute lagrave khocircng được
noacutei bagravei xiacutech diễu cợt hoặc coacute aacutec yacute đối với
những người đang đạt đến trạng thaacutei bất khả
xacircm phạm (states of sanctity2) Nếu anh đatilde
lỡ phạm sai lầm nầy anh necircn đến trước
người ấy để xin lỗi vagrave gửi lời xin lỗi đến họ
qua vị thiền sư của anh Trong quaacute khứ nếu
như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec phạm đến
một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy giờ người đatilde
khocircng cograven nữa hoặc đatilde chết anh cũng necircn
tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc
anh coacute thể duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường hay
khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute chiacutenh bản
thacircn migravenh cho đức Phật vị đatilde giaacutec ngộ
trong khi thực tập thiền định anh coacute thể sẽ
bị sửng sốt khi nhận thấy tacircm thức của anh
12
khocircng hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh
đaacuteng sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền sư
bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde với anh
việc anh cần lagravem khi thiền định vagrave cho anh
lời khuyecircn thiacutech hợp nhất Coacute rất nhiều lợi
iacutech khi đặt hẳn niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ
đức Phật vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của
một vị thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave si mecirc
chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu aacutec vagrave đau
khổ Sự thực tập miecircn mật trong quaacute trigravenh
đạt saacuteng suốt cần được hoagraven thagravenh một caacutech
mỹ matilden Caacutech thực tập thiền định dựa trecircn
căn bản của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde
được caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng vigrave đatilde
cơ hội để thực tập giống như vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh coacute thể
bắt đầu sự thực tập của migravenh dugrave ngắn ngủi
dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ raquo magrave bậc giaacutec ngộ
13
đức Phật đatilde ban tặng cho anh để suy ngẫm
Việc nầy rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của
anh Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten gheacutet
thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey dacircng bản
thacircn anh cho đức Phật bằng caacutech biết đaacutenh
giaacute chiacuten phẩm chất tốt lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh thiện
hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo trong sự hiểu
biết vagrave hạnh kiểm một người phuacutec lạc nổi
tiếng một vị latildenh đạo khocircng ai saacutenh bằng
bậc đạo sư của trời vagrave người bậc tỉnh thức
giaacutec ngộ
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet lograveng từ
bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh vagrave hatildey xem
anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy lagrave một khocircng phacircn
biệt như vậy Nguyện sao cho tocirci thoaacutet
khỏi hận thugrave bệnh hoạn vagrave muộn phiền
Cũng như tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
14
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave hằn
bệnh hoạn vagrave phiền muộn Nguyện cho họ
thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự nhiecircn ocirc uế
của thacircn thể sẽ giuacutep cho anh giảm đi sự
baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh magrave đa số mọi người
đều nuocircng chigraveu tham đắm Suy ngẫm về
những thứ bất tịnh như bao tử ruột non ruột
giagrave đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi sự
yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh thần lagrave
suy ngẫm về hiện tượng của caacutei chết gần kề
Caacutec bagravei giảng phật giaacuteo nhấn mạnh rằng đời
sống lagrave khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute giaacute
nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục điacutech của
sự sống lagrave sự chết Coacute sanh bệnh khổ giagrave
vagrave rồi chết Tất cả những khaacutei niệm nầy lagrave
quaacute trigravenh của sự hiện hữu
15
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng theo tư
thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy thoải maacutei hơn
nếu hai chacircn khocircng khoaacute vagraveo nhau nhưng
đặt bằng trecircn sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn
nhau Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể tigravem
một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải maacutei Bacircy
giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp mắt) ở
phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo coacute sự chuyển
động của bụng lecircn cao hay xuống thấp Nếu
những chuyển động nầy khocircng rotilde ragraveng cho
anh từ luacutec bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay
lecircn bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn với
sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở ra vagraveo sẽ
trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey ghi nhớ trong
tacircm thức sự chuyển động lecircn cao nầy cũng
như sự chuyển động xuống thấp Ghi nhớ
16
bằng tacircm thức mỗi một sự chuyển động khi
noacute xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Anh khocircng lo
lắng về higravenh dạng của bụng Anh chỉ nhận
biết cảm thọ của thacircn đối với lực eacutep khi
bụng phồng lecircn xẹp xuống Như vậy đừng
dừng lại ở higravenh dạng của bụng magrave hatildey tiếp
tục với việc thực tập Đối với những người
sơ cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm của
tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt Khi việc
thực tập tiến triển mỗi một chuyển động sẽ
rotilde ragraveng hơn Khả năng biết trước mỗi bước
kế tiếp của tiến trigravenh về thacircn cũng như tacircm
để đạt đến trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về
saacuteu giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ cơ necircn
sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh niệm rất yếu
anh coacute thể sẽ thấy khoacute khăn khi để tacircm thức
theo dotildei mỗi sự chuyển động lecircn xuống của
17
bụng Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ tacircm
thức theo những chuyển động raquo Hatildey chỉ
nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học tập Sự chuyển
động lecircn xuống của bụng luacutec nagraveo cũng hiện
diện vagrave như vậy cũng khocircng cần thiết phải
tigravem kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ đối
với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ rotilde sự
chuyển động lecircn xuống giản dị nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong chiacutenh
niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Đừng bao giờ lặp đi lặp lại
lecircn xuống vagrave đừng nghĩ đến lecircn xuống lagrave
những chữ Chỉ cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại
với sự chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu với chủ
yếu chỉ lagravem cho sự chuyển động của bụng rotilde
ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ lagravem cho mau mệt vagrave sẽ
phản taacutec dụng đối với caacutech thực tập nầy
Hatildey hoagraven toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động
lecircn vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện trong
18
quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech bigravenh
thường
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động của
bụng những hoạt động khaacutec của tacircm thức
cũng xuất hiện giữa những chuyển động lecircn
xuống nầy Caacutec yacute nghĩ hoặc những hoạt
động tinh thần như dự định yacute kiến sự
tưởng tượng thường hay xuất hiện giữa
những ghi nhận về sự chuyển động của bụng
khi lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng để
yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm thức cũng
necircn được ghi lại đuacuteng với sự xuất hiện của
noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh phải
biết rằng anh đang tưởng tượng việc đoacute vagrave
ghi lại nơi tacircm thức tưởng tượng Nếu anh
chỉ đơn giản nghĩ đến một việc gigrave đoacute thigrave ghi
nhớ - suy nghĩ Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi
nhớ - suy ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc
19
gigrave thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức lang
thang khỏi đối tượng thiền định thigrave sự lecircn
xuống nơi bụng khocircng được tập trung
nhưng vẫn được ghi nhận Nếu anh tưởng
tượng phải đi đến một nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave
phải đi Khi anh đến cứ đến Khi ấy trong yacute
tưởng anh gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với cocirc
hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh tưởng
tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey bagraven catildei
Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh saacuteng chỉ cần
ghi nhận lagrave anh nhận thấy chuacuteng Một higravenh
ảnh từ tacircm thức cũng cần được ghi nhận mỗi
khi noacute xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute
biến mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi chuyển
động của bụng khi lecircn cao xuống thấp Tiến
bước một caacutech cẩn thận khocircng giatildei đatildei Nếu
anh coacute yacute định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave
hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh nuốt
nước miếng hatildey nuốt nước miếng Nếu anh
20
phải khạc nhổ hatildey khạc nhổ Sau đoacute anh
quay lại bagravei thực tập chuyển động của bụng
lecircn cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong khi quay cổ quay cổ Khi
anh coacute yacute định lagravem thẳng cổ thigrave hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong hoạt động lagravem thẳng cổ
hatildey cứ lagravem việc ấy Sự chuyển động về quay
cổ lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech từ
từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm thức của
mỗi hoạt động nầy tiến từng bước trong sự
chuacute tacircm vagrave ghi nhận những chuyển động của
bụng nhocirc lecircn xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu trong một
tư thế hoặc ngồi hoặc nằm (thật khocircng necircn
khuyecircn thiền sinh trong tư thế nằm ngoagravei
trừ khi ngủ) nếu anh thường cảm thấy mệt
mỏi cơ thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
21
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm thức
caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một phần nagraveo
của cơ thể vagrave nghiền ngẫm noacute ghi nhận sự
mệt mỏi vagrave căng thẳng của noacute Hatildey lagravem việc
nầy một caacutech tự nhiecircn nghĩa lagrave khocircng
nhanh hoặc khocircng chậm Những cảm giaacutec
nầy dần dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối
cugraveng sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho đến khi
cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở caacutec đốt
xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu anh necircn thay
đổi tư thế Tuy vậy trước khi anh bắt đầu
thay đổi tư thế đừng quecircn ghi nhận lại nơi
tacircm thức yacute định nầy Mỗi một sự chuyển
động cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức yacute định nầy Trong quaacute
trigravenh giơ tay hoặc chacircn chỉ việc giơ tay
chacircn Duỗi tay hay chacircn cứ duỗi tay chacircn
Khi anh cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi
22
bỏ một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để chuacuteng
đụng nhau Hatildey lagravem tất cả những việc nầy
trong tư thế chậm ratildei khoan thai Khi anh đatilde
yecircn vị ở một tư thế mới hatildey tiếp tục suy
ngẫm trong một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh
đatilde phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở phần nagraveo
của cơ thể hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey lagravem việc nầy một
caacutech điều hogravea khocircng nhanh magrave cũng khocircng
chậm Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp tục với
bagravei thực tập về ghi nhận lại sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Nếu cảm giaacutec ngứa ngaacutey tiếp
tục vagrave trở necircn matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định
gatildei chỗ ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng thời
ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn vagrave chạm
vagraveo khi tay chạm vagraveo phần ngứa đoacute Hatildey
chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven toagraven coacute chiacutenh niệm về
23
sự thoa chỗ ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa
ngaacutey biến mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa
boacutep hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay ra đồng
thời cũng ghi nhận hagravenh động ruacutet tay về Khi
tay trở về chỗ cũ đụng chacircn Kế đoacute hatildey trở
lại theo dotildei sự chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc khoacute
chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec khoacute chịu
ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ thể Hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức cảm giaacutec đặc biệt khi
noacute xuất hiện như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt
choacuteng mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc hay
lagravem cho chậm lại nhưng cần phải ghi nhận
trong tư thế tự nhiecircn bigravenh tĩnh Cảm giaacutec
đau đớn coacute thể ngưng bặt hoặc lagrave gia tăng
Đừng hoảng hốt khi noacute gia tăng Hatildey tiếp
tục kiecircn quyết với sự suy ngẫm Nếu anh
lagravem được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec cảm
24
giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở necircn khocircng
chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ cảm giaacutec đau
đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm về sự chuyển động
của bụng trồi lecircn xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm giaacutec đau
đớn matildenh liệt ngột ngạt hoặc khoacute thở như
một nỗi đau từ vết dao như bị một vật nhọn
đacircm vagraveo những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể cảm
thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve đầy người
Anh cũng coacute thể kinh nghiệm về sự ngứa
ngaacutey nhức nhối hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi
anh bắt đầu ngừng suy ngẫm anh coacute thể
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
ngưng bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy trở
lại Những cảm giaacutec đau đớn khocircng thể bị
coi lagrave sai lầm Chuacuteng khocircng phải lagrave sự biểu
thị của bệnh tật nhưng chuacuteng lagrave những yếu
tố bigravenh thường luocircn hiện diện trong cơ thể
25
vagrave chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy hơn
Khi những khả năng tacircm thức trở necircn beacuten
nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh niệm nhiều hơn
về caacutec cảm giaacutec Với sự phaacutet triển đều đặn
vagrave suy ngẫm trong thời gian dagravei anh mới coacute
thể khắc phục được những cảm giaacutec nầy vagrave
lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven toagraven Nếu
anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn quyết với mục
điacutech anh sẽ khocircng sao Nếu anh bị mất can
đảm phacircn vacircn lưỡng lự trong việc thiền
định vagrave khocircng tiếp tục thực tập trong một
thời gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei mỗi
khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy ngẫm Nếu anh
tiếp tục với sự kiecircn định anh chắc chắn sẽ
khắc phục được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ
gặp lại chuacuteng trong những lần thiền định tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi nhớ
yacute định ấy Trong khi nghiecircng người hatildey ghi
nhớ hagravenh động nầy Khi anh suy ngẫm đocirci
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
2
hướng về phuacutec lợi của thacircn vagrave về mặt vật
chất Hạnh phuacutec thật ra bị điều kiện hoaacute
bởi thaacutei độ của tacircm thức vagrave chỉ coacute vagravei người
thật sự nghĩ đến việc phaacutet triển khiacutea cạnh
tacircm thức vagrave lại rất iacutet người lại chịu thực tập
thiền định một caacutech miecircn mật
Để minh hoạ điểm nầy coacute lẽ chuacuteng ta necircn
để yacute đến những thoacutei quen thường ngagravey như
lagravem vệ sinh thacircn thể sự theo đuổi khocircng
ngừng về thức ăn quần aacuteo chỗ ở vagrave sự tiến
bộ về mặt kỹ thuật thật lagrave to lớn hầu để
nacircng cao đời sống vật chất ở mức căn bản
cải thiện caacutech thức chuyecircn chở vagrave truyền
thocircng tin tức để phograveng ngừa chữa trị những
ốm đau bệnh tật Thocircng thường tất cả
những cố gắng nầy chỉ để chăm soacutec vagrave nuocirci
dưỡng thacircn thể Phải cocircng nhận rằng những
việc nầy rất cần thiết Tuy nhiecircn những cố
gắng của con người vagrave sự tiến bộ khocircng lagravem
giảm thiểu hoặc nhổ bỏ được gốc rễ đau khổ
của giagrave vagrave bệnh sự bất hạnh trong gia đigravenh
3
nỗi lo lắng về mặt kinh tế toacutem lại khocircng
thể nhổ bỏ tận gốc rễ của sự bất matilden hay
những ham muốn Đau khổ về mặt nầy
khocircng thể bị khắc phục bởi những phương
thức thiecircn về vật chất chuacuteng chỉ coacute thể bị
khắc phục bởi một tacircm thức thiền vagrave sự phaacutet
triển về mặt tacircm linh
Kế đoacute cần biết rotilde con đường đuacuteng đắn để
thực tập ổn định vagrave thanh tịnh hoaacute tacircm thức
Con đường đuacuteng đắn nầy được nhắc đến
trong Kinh Mahā Satipatthāna (Đại Tập
Kinh) một bagravei giảng nổi tiếng của đức Phật
caacutech đacircy đatilde trecircn 2500 năm Đức Phật tuyecircn
bố như sau
laquo Đacircy lagrave con đường duy nhất để thanh tịnh
hoaacute con người để khắc phục buồn phiền
than vatilden để diệt trừ niềm đau vagrave nỗi sầu
khổ để đạt đến con đường chacircn chiacutenh đạt
đến nibbāna (Niết Bagraven) đoacute lagrave bốn nền tảng
của chiacutenh niệm (Tứ Niệm Xứ) raquo
4
Bốn nền tảng của chiacutenh niệm lagrave (1) sự suy
ngẫm về thacircn (2) sự suy ngẫm về cảm giaacutec
(3) sự suy ngẫm về tacircm thức vagrave (4) sự suy
ngẫm về đối tượng của tacircm thức
Hiển nhiecircn những người đi tigravem hạnh phuacutec
coacute thể đi theo con đường nầy với mục điacutech
lagrave gột rửa những nhiễm ocirc của tacircm thức
những nguyecircn nhacircn đatilde tạo necircn đau khổ
Nếu một người được hỏi anh ta coacute mong
muốn khắc phục được nỗi phiền muộn vagrave
sầu natildeo khocircng tất nhiecircn anh ta sẽ noacutei laquo
Vacircng tocirci muốn raquo Kế đoacute anh ta coacute thể sẽ
noacutei cần phải thực tập Tứ Niệm Xứ
Nếu một người được hỏi nếu anh ta muốn
diệt trừ nỗi đau vagrave phiền muộn anh ta sẽ
khocircng ngần ngại magrave trả lời một caacutech khẳng
định Kế đoacute anh ta noacutei cần thực tập bốn
niệm xứ
5
Nếu một người được hỏi nếu anh ta muốn đi
trecircn chiacutenh đạo để đạt niết-bagraven một trạng
thaacutei hoagraven toagraven xa rời khỏi giagrave hư hoại vagrave
chết vagrave xa rời tất cả đau khổ anh ta chắc
chắn sẽ trả lời một khaacutech quả quyết rằng anh
ta đồng yacute Kế đoacute coacute thể noacutei necircn thực tập
bốn niệm xứ
Lagravem thế nagraveo để một người thực tập bốn nền
tảng của chiacutenh niệm Trong kinh Mahā
Satipatthāna Sutta ( Đại Tập Kinh) đức Phật
đatilde noacutei laquo Hatildey thực tập suy ngẫm về thacircn
suy ngẫm về cảm giaacutec tacircm thức vagrave đối
tượng của tacircm thức raquo Nếu khocircng coacute sự chỉ
dẫn từ một vị thầy coacute đủ tư caacutech thigrave thật
khocircng phải dễ cho một người bigravenh thường
thực tập những suy ngẫm nầy một caacutech coacute
hệ thống để coacute thể tiến bộ phaacutet triển sự chuacute
tacircm vagrave sự saacuteng suốt của chiacutenh niệm
Chiacutenh bản thacircn tocirci đatilde từng chịu đựng sự
thực tập miecircn mật về thiền satipatthāna (bốn
6
niệm xứ) dưới sự chỉ dẫn riecircng của Thầy
Mingun Jetavan Sayādaw ở Thaton tocirci đatilde
từng truyền đạt caacutech thức thiền nầy từ năm
1938 với sự chỉ dẫn riecircng cũng như đatilde ghi
lại trong saacutech trong caacutec bagravei giảng cho cả
ngagraven du sĩ (yogis) Để chigraveu theo những yecircu
cầu của những nhoacutem người trước đoacute đatilde
từng học tập với tocirci tocirci viết bảng luận
thuyết về Vipassanā vagrave thiền định sacircu sắc
trong hai bộ saacutech Luận thuyết đatilde hoagraven tất
vagraveo năm 1994 vagrave đatilde được xuất bản bảy lần
Trong tất cả caacutec chương trừ Chương V
những bagravei bigravenh luận thảo luận coacute sự tham
khảo của caacutec bảng kinh Pali với những lời
dẫn giải chuacute giải Trong Chương V tocirci
chọn caacutech viết trong một ngocircn ngữ bigravenh
thường dễ hiểu cho học trograve chỉ dẫn lagravem thế
nagraveo để họ coacute thể bắt đầu thực tập vagrave tiến
hagravenh ra sao từng bước một ghi chuacute rotilde ragraveng
những điểm đặc biệt nổi bật cugraveng với những
7
lời giảng trong Visuddhimagga (Thanh
Tịnh Đạo) vagrave những bagravei kinh khaacutec
Quyển saacutech hiện nay lagrave quyển đatilde được dịch
sang Anh ngữ với Chương 5 đatilde noacutei ở trecircn
Mười bốn trang đầu của quyển saacutech chiacutenh
bằng tiếng Miến Điện đatilde được U Pe Thin
dịch sang Anh ngữ từ năm 1954 lagrave một học
trograve lacircu năm của tocirci ocircng ta đatilde dịch quyển
saacutech sang tiếng Anh vigrave phuacutec lợi của những
người ngoại quốc đến thiền viện của chuacuteng
tocirci để thực tập Từ trang 15 tới trang 51 của
bảng gốc đatilde được Myanaung U Tin một học
trograve của tocirci dịch sang Anh ngữ theo lời yecircu
cầu của Thầy Venerable Nyanaponika
Mahāthera Thật lagrave ngẫu nhiecircn Thiền viện
của chuacuteng tocirci coacute một khu gọi lagrave Thathana
Yeiktha diện tiacutech đất gần hai mươi bốn
mẫu với trecircn năm mươi toagrave nhagrave dagravenh cho
caacutec thiền sư vagrave caacutec du sĩ (yogis) tu sĩ cũng
như caacutec cư sĩ nam vagrave nữ
8
Thầy Nyanaponika Mahāthera đatilde đuacutec kết
bản dịch nầy sau khi đatilde ghi lại những yacute kiến
giaacute trị Bản dịch của U Pe Thin đatilde được Cocirc
Mary McCollum một nữ cư sĩ người Mỹ
hiệu điacutenh vagrave cải thiện đuacuteng caacutech Cocirc đatilde thực
tập thiền satipatthāna dưới sự hướng dẫn của
ocircng Anagarika Munindra ở Burmese Vihāra
Bodh-Gaya Bihar Ấn độ Ocircng Anagarika
Munindra đatilde từng sinh hoạt với chuacuteng tocirci
trong một thời gian dagravei Ocircng ta đatilde gửi đến
chuacuteng tocirci bản hiệu điacutenh của cocirc nhờ chuacuteng
tocirci đọc kỹ vagrave chấp thuận Sau khi hoagraven tất
quyển saacutech ấy được gửi đến Thầy
Nyanaponika Mahāthera Vagrave như vậy quyển
saacutech nầy đacircy lagrave sự đoacuteng goacutep vagrave tiacutech luỹ của
hai bản dịch trước đoacute cộng với lời ngotilde của
tocirci
Chương V của bản luận thuyết bằng tiếng
Miến Điện như đatilde noacutei ở trecircn được viết
bằng một ngocircn ngữ bigravenh thường Tocirci cũng
muốn nhắc rằng trong những từ ngữ coacute tiacutenh
9
chất học thuyết trong saacutech nầy tocirci đatilde khocircng
sử dụng những từ Pali magrave lagrave giải thiacutech
tường tận về laquo việc phaacutet triển sự saacuteng suốt raquo
được dịch từ bagravei luận thuyết bằng tiếng Pali
của tocirci đatilde được thầy Nyanaponika
Mahāthera dịch sang Anh ngữ Quyển saacutech
của ocircng laquo Trọng tacircm của Thiền phật giaacuteo raquo
lagrave một kho tagraveng vocirc giaacute về tagravei liệu cũng như
những chỉ dẫn quan trọng về Thiền định
Toacutem lại tocirci muốn noacutei (1) tocirci rất cảm kiacutech sự
giuacutep đỡ của mọi người trong việc dịch saacutech
vagrave hiệu điacutenh cũng như những người chịu
traacutech nhiệm xuất bản quyển saacutech nầy (2) để
thuacutec đẩy caacutec bạn đọc đừng dừng lại ở sự
hiểu biết lyacute luận magrave phải aacutep dụng caacutei hiểu
biết đoacute trong sự thực tập coacute hệ thống vagrave
miecircn mẫn vagrave (3) tocirci muốn noacutei lecircn nguyện
vọng chacircn thagravenh ước muốn caacutec vị đạt được
sự saacuteng suốt một caacutech nhanh chong vagrave
hưởng được những iacutech lợi thiết thực đatilde được
10
đức Phật noacutei đến trong lời noacutei đầu của
Satipatthāna Sutta (Đại Tập Kinh)
Bhaddanta Sobhana (Agga Mahāpandita)
Mahāsi Sayādaw
October 1st 1970
Thathana Yeiktha
16 Hermitage Road
Rangoon Burma
Bước chuẩn bị
Nếu anh thật lograveng mong muốn phaacutet triển sự
thiền định vagrave đạt saacuteng suốt trong đời hiện
tại anh phải thực tập từ bỏ hết những yacute
nghĩ vagrave hagravenh động coacute liecircn quan đến cuộc
đời Hagravenh động nầy lagrave một caacutech để thanh
tịnh hoaacute hạnh kiểm bước đầu quan trọng để
tiến đến sự phaacutet triển thiền định một caacutech
đuacuteng đắn Anh phải gigraven giữ giới luật của
người cư sĩ tại gia (hoặc tu sĩ tuỳ vagraveo
trường hợp) giới luật giuacutep cho anh coacute caacutei
11
nhigraven saacuteng suốt Đối với những cư sĩ những
giới luật bao gồm Baacutet giới magrave caacutec phật tử
thuần thagravenh thường tham dự vagraveo ngagravey trai
giới (uposatha) vagrave trong những luacutec thiền
định 1 Một giới luật nữa đoacute lagrave khocircng được
noacutei bagravei xiacutech diễu cợt hoặc coacute aacutec yacute đối với
những người đang đạt đến trạng thaacutei bất khả
xacircm phạm (states of sanctity2) Nếu anh đatilde
lỡ phạm sai lầm nầy anh necircn đến trước
người ấy để xin lỗi vagrave gửi lời xin lỗi đến họ
qua vị thiền sư của anh Trong quaacute khứ nếu
như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec phạm đến
một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy giờ người đatilde
khocircng cograven nữa hoặc đatilde chết anh cũng necircn
tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc
anh coacute thể duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường hay
khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute chiacutenh bản
thacircn migravenh cho đức Phật vị đatilde giaacutec ngộ
trong khi thực tập thiền định anh coacute thể sẽ
bị sửng sốt khi nhận thấy tacircm thức của anh
12
khocircng hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh
đaacuteng sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền sư
bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde với anh
việc anh cần lagravem khi thiền định vagrave cho anh
lời khuyecircn thiacutech hợp nhất Coacute rất nhiều lợi
iacutech khi đặt hẳn niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ
đức Phật vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của
một vị thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave si mecirc
chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu aacutec vagrave đau
khổ Sự thực tập miecircn mật trong quaacute trigravenh
đạt saacuteng suốt cần được hoagraven thagravenh một caacutech
mỹ matilden Caacutech thực tập thiền định dựa trecircn
căn bản của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde
được caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng vigrave đatilde
cơ hội để thực tập giống như vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh coacute thể
bắt đầu sự thực tập của migravenh dugrave ngắn ngủi
dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ raquo magrave bậc giaacutec ngộ
13
đức Phật đatilde ban tặng cho anh để suy ngẫm
Việc nầy rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của
anh Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten gheacutet
thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey dacircng bản
thacircn anh cho đức Phật bằng caacutech biết đaacutenh
giaacute chiacuten phẩm chất tốt lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh thiện
hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo trong sự hiểu
biết vagrave hạnh kiểm một người phuacutec lạc nổi
tiếng một vị latildenh đạo khocircng ai saacutenh bằng
bậc đạo sư của trời vagrave người bậc tỉnh thức
giaacutec ngộ
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet lograveng từ
bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh vagrave hatildey xem
anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy lagrave một khocircng phacircn
biệt như vậy Nguyện sao cho tocirci thoaacutet
khỏi hận thugrave bệnh hoạn vagrave muộn phiền
Cũng như tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
14
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave hằn
bệnh hoạn vagrave phiền muộn Nguyện cho họ
thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự nhiecircn ocirc uế
của thacircn thể sẽ giuacutep cho anh giảm đi sự
baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh magrave đa số mọi người
đều nuocircng chigraveu tham đắm Suy ngẫm về
những thứ bất tịnh như bao tử ruột non ruột
giagrave đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi sự
yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh thần lagrave
suy ngẫm về hiện tượng của caacutei chết gần kề
Caacutec bagravei giảng phật giaacuteo nhấn mạnh rằng đời
sống lagrave khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute giaacute
nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục điacutech của
sự sống lagrave sự chết Coacute sanh bệnh khổ giagrave
vagrave rồi chết Tất cả những khaacutei niệm nầy lagrave
quaacute trigravenh của sự hiện hữu
15
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng theo tư
thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy thoải maacutei hơn
nếu hai chacircn khocircng khoaacute vagraveo nhau nhưng
đặt bằng trecircn sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn
nhau Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể tigravem
một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải maacutei Bacircy
giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp mắt) ở
phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo coacute sự chuyển
động của bụng lecircn cao hay xuống thấp Nếu
những chuyển động nầy khocircng rotilde ragraveng cho
anh từ luacutec bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay
lecircn bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn với
sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở ra vagraveo sẽ
trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey ghi nhớ trong
tacircm thức sự chuyển động lecircn cao nầy cũng
như sự chuyển động xuống thấp Ghi nhớ
16
bằng tacircm thức mỗi một sự chuyển động khi
noacute xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Anh khocircng lo
lắng về higravenh dạng của bụng Anh chỉ nhận
biết cảm thọ của thacircn đối với lực eacutep khi
bụng phồng lecircn xẹp xuống Như vậy đừng
dừng lại ở higravenh dạng của bụng magrave hatildey tiếp
tục với việc thực tập Đối với những người
sơ cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm của
tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt Khi việc
thực tập tiến triển mỗi một chuyển động sẽ
rotilde ragraveng hơn Khả năng biết trước mỗi bước
kế tiếp của tiến trigravenh về thacircn cũng như tacircm
để đạt đến trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về
saacuteu giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ cơ necircn
sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh niệm rất yếu
anh coacute thể sẽ thấy khoacute khăn khi để tacircm thức
theo dotildei mỗi sự chuyển động lecircn xuống của
17
bụng Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ tacircm
thức theo những chuyển động raquo Hatildey chỉ
nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học tập Sự chuyển
động lecircn xuống của bụng luacutec nagraveo cũng hiện
diện vagrave như vậy cũng khocircng cần thiết phải
tigravem kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ đối
với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ rotilde sự
chuyển động lecircn xuống giản dị nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong chiacutenh
niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Đừng bao giờ lặp đi lặp lại
lecircn xuống vagrave đừng nghĩ đến lecircn xuống lagrave
những chữ Chỉ cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại
với sự chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu với chủ
yếu chỉ lagravem cho sự chuyển động của bụng rotilde
ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ lagravem cho mau mệt vagrave sẽ
phản taacutec dụng đối với caacutech thực tập nầy
Hatildey hoagraven toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động
lecircn vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện trong
18
quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech bigravenh
thường
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động của
bụng những hoạt động khaacutec của tacircm thức
cũng xuất hiện giữa những chuyển động lecircn
xuống nầy Caacutec yacute nghĩ hoặc những hoạt
động tinh thần như dự định yacute kiến sự
tưởng tượng thường hay xuất hiện giữa
những ghi nhận về sự chuyển động của bụng
khi lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng để
yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm thức cũng
necircn được ghi lại đuacuteng với sự xuất hiện của
noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh phải
biết rằng anh đang tưởng tượng việc đoacute vagrave
ghi lại nơi tacircm thức tưởng tượng Nếu anh
chỉ đơn giản nghĩ đến một việc gigrave đoacute thigrave ghi
nhớ - suy nghĩ Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi
nhớ - suy ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc
19
gigrave thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức lang
thang khỏi đối tượng thiền định thigrave sự lecircn
xuống nơi bụng khocircng được tập trung
nhưng vẫn được ghi nhận Nếu anh tưởng
tượng phải đi đến một nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave
phải đi Khi anh đến cứ đến Khi ấy trong yacute
tưởng anh gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với cocirc
hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh tưởng
tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey bagraven catildei
Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh saacuteng chỉ cần
ghi nhận lagrave anh nhận thấy chuacuteng Một higravenh
ảnh từ tacircm thức cũng cần được ghi nhận mỗi
khi noacute xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute
biến mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi chuyển
động của bụng khi lecircn cao xuống thấp Tiến
bước một caacutech cẩn thận khocircng giatildei đatildei Nếu
anh coacute yacute định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave
hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh nuốt
nước miếng hatildey nuốt nước miếng Nếu anh
20
phải khạc nhổ hatildey khạc nhổ Sau đoacute anh
quay lại bagravei thực tập chuyển động của bụng
lecircn cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong khi quay cổ quay cổ Khi
anh coacute yacute định lagravem thẳng cổ thigrave hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong hoạt động lagravem thẳng cổ
hatildey cứ lagravem việc ấy Sự chuyển động về quay
cổ lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech từ
từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm thức của
mỗi hoạt động nầy tiến từng bước trong sự
chuacute tacircm vagrave ghi nhận những chuyển động của
bụng nhocirc lecircn xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu trong một
tư thế hoặc ngồi hoặc nằm (thật khocircng necircn
khuyecircn thiền sinh trong tư thế nằm ngoagravei
trừ khi ngủ) nếu anh thường cảm thấy mệt
mỏi cơ thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
21
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm thức
caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một phần nagraveo
của cơ thể vagrave nghiền ngẫm noacute ghi nhận sự
mệt mỏi vagrave căng thẳng của noacute Hatildey lagravem việc
nầy một caacutech tự nhiecircn nghĩa lagrave khocircng
nhanh hoặc khocircng chậm Những cảm giaacutec
nầy dần dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối
cugraveng sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho đến khi
cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở caacutec đốt
xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu anh necircn thay
đổi tư thế Tuy vậy trước khi anh bắt đầu
thay đổi tư thế đừng quecircn ghi nhận lại nơi
tacircm thức yacute định nầy Mỗi một sự chuyển
động cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức yacute định nầy Trong quaacute
trigravenh giơ tay hoặc chacircn chỉ việc giơ tay
chacircn Duỗi tay hay chacircn cứ duỗi tay chacircn
Khi anh cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi
22
bỏ một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để chuacuteng
đụng nhau Hatildey lagravem tất cả những việc nầy
trong tư thế chậm ratildei khoan thai Khi anh đatilde
yecircn vị ở một tư thế mới hatildey tiếp tục suy
ngẫm trong một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh
đatilde phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở phần nagraveo
của cơ thể hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey lagravem việc nầy một
caacutech điều hogravea khocircng nhanh magrave cũng khocircng
chậm Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp tục với
bagravei thực tập về ghi nhận lại sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Nếu cảm giaacutec ngứa ngaacutey tiếp
tục vagrave trở necircn matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định
gatildei chỗ ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng thời
ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn vagrave chạm
vagraveo khi tay chạm vagraveo phần ngứa đoacute Hatildey
chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven toagraven coacute chiacutenh niệm về
23
sự thoa chỗ ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa
ngaacutey biến mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa
boacutep hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay ra đồng
thời cũng ghi nhận hagravenh động ruacutet tay về Khi
tay trở về chỗ cũ đụng chacircn Kế đoacute hatildey trở
lại theo dotildei sự chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc khoacute
chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec khoacute chịu
ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ thể Hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức cảm giaacutec đặc biệt khi
noacute xuất hiện như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt
choacuteng mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc hay
lagravem cho chậm lại nhưng cần phải ghi nhận
trong tư thế tự nhiecircn bigravenh tĩnh Cảm giaacutec
đau đớn coacute thể ngưng bặt hoặc lagrave gia tăng
Đừng hoảng hốt khi noacute gia tăng Hatildey tiếp
tục kiecircn quyết với sự suy ngẫm Nếu anh
lagravem được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec cảm
24
giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở necircn khocircng
chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ cảm giaacutec đau
đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm về sự chuyển động
của bụng trồi lecircn xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm giaacutec đau
đớn matildenh liệt ngột ngạt hoặc khoacute thở như
một nỗi đau từ vết dao như bị một vật nhọn
đacircm vagraveo những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể cảm
thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve đầy người
Anh cũng coacute thể kinh nghiệm về sự ngứa
ngaacutey nhức nhối hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi
anh bắt đầu ngừng suy ngẫm anh coacute thể
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
ngưng bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy trở
lại Những cảm giaacutec đau đớn khocircng thể bị
coi lagrave sai lầm Chuacuteng khocircng phải lagrave sự biểu
thị của bệnh tật nhưng chuacuteng lagrave những yếu
tố bigravenh thường luocircn hiện diện trong cơ thể
25
vagrave chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy hơn
Khi những khả năng tacircm thức trở necircn beacuten
nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh niệm nhiều hơn
về caacutec cảm giaacutec Với sự phaacutet triển đều đặn
vagrave suy ngẫm trong thời gian dagravei anh mới coacute
thể khắc phục được những cảm giaacutec nầy vagrave
lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven toagraven Nếu
anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn quyết với mục
điacutech anh sẽ khocircng sao Nếu anh bị mất can
đảm phacircn vacircn lưỡng lự trong việc thiền
định vagrave khocircng tiếp tục thực tập trong một
thời gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei mỗi
khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy ngẫm Nếu anh
tiếp tục với sự kiecircn định anh chắc chắn sẽ
khắc phục được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ
gặp lại chuacuteng trong những lần thiền định tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi nhớ
yacute định ấy Trong khi nghiecircng người hatildey ghi
nhớ hagravenh động nầy Khi anh suy ngẫm đocirci
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
3
nỗi lo lắng về mặt kinh tế toacutem lại khocircng
thể nhổ bỏ tận gốc rễ của sự bất matilden hay
những ham muốn Đau khổ về mặt nầy
khocircng thể bị khắc phục bởi những phương
thức thiecircn về vật chất chuacuteng chỉ coacute thể bị
khắc phục bởi một tacircm thức thiền vagrave sự phaacutet
triển về mặt tacircm linh
Kế đoacute cần biết rotilde con đường đuacuteng đắn để
thực tập ổn định vagrave thanh tịnh hoaacute tacircm thức
Con đường đuacuteng đắn nầy được nhắc đến
trong Kinh Mahā Satipatthāna (Đại Tập
Kinh) một bagravei giảng nổi tiếng của đức Phật
caacutech đacircy đatilde trecircn 2500 năm Đức Phật tuyecircn
bố như sau
laquo Đacircy lagrave con đường duy nhất để thanh tịnh
hoaacute con người để khắc phục buồn phiền
than vatilden để diệt trừ niềm đau vagrave nỗi sầu
khổ để đạt đến con đường chacircn chiacutenh đạt
đến nibbāna (Niết Bagraven) đoacute lagrave bốn nền tảng
của chiacutenh niệm (Tứ Niệm Xứ) raquo
4
Bốn nền tảng của chiacutenh niệm lagrave (1) sự suy
ngẫm về thacircn (2) sự suy ngẫm về cảm giaacutec
(3) sự suy ngẫm về tacircm thức vagrave (4) sự suy
ngẫm về đối tượng của tacircm thức
Hiển nhiecircn những người đi tigravem hạnh phuacutec
coacute thể đi theo con đường nầy với mục điacutech
lagrave gột rửa những nhiễm ocirc của tacircm thức
những nguyecircn nhacircn đatilde tạo necircn đau khổ
Nếu một người được hỏi anh ta coacute mong
muốn khắc phục được nỗi phiền muộn vagrave
sầu natildeo khocircng tất nhiecircn anh ta sẽ noacutei laquo
Vacircng tocirci muốn raquo Kế đoacute anh ta coacute thể sẽ
noacutei cần phải thực tập Tứ Niệm Xứ
Nếu một người được hỏi nếu anh ta muốn
diệt trừ nỗi đau vagrave phiền muộn anh ta sẽ
khocircng ngần ngại magrave trả lời một caacutech khẳng
định Kế đoacute anh ta noacutei cần thực tập bốn
niệm xứ
5
Nếu một người được hỏi nếu anh ta muốn đi
trecircn chiacutenh đạo để đạt niết-bagraven một trạng
thaacutei hoagraven toagraven xa rời khỏi giagrave hư hoại vagrave
chết vagrave xa rời tất cả đau khổ anh ta chắc
chắn sẽ trả lời một khaacutech quả quyết rằng anh
ta đồng yacute Kế đoacute coacute thể noacutei necircn thực tập
bốn niệm xứ
Lagravem thế nagraveo để một người thực tập bốn nền
tảng của chiacutenh niệm Trong kinh Mahā
Satipatthāna Sutta ( Đại Tập Kinh) đức Phật
đatilde noacutei laquo Hatildey thực tập suy ngẫm về thacircn
suy ngẫm về cảm giaacutec tacircm thức vagrave đối
tượng của tacircm thức raquo Nếu khocircng coacute sự chỉ
dẫn từ một vị thầy coacute đủ tư caacutech thigrave thật
khocircng phải dễ cho một người bigravenh thường
thực tập những suy ngẫm nầy một caacutech coacute
hệ thống để coacute thể tiến bộ phaacutet triển sự chuacute
tacircm vagrave sự saacuteng suốt của chiacutenh niệm
Chiacutenh bản thacircn tocirci đatilde từng chịu đựng sự
thực tập miecircn mật về thiền satipatthāna (bốn
6
niệm xứ) dưới sự chỉ dẫn riecircng của Thầy
Mingun Jetavan Sayādaw ở Thaton tocirci đatilde
từng truyền đạt caacutech thức thiền nầy từ năm
1938 với sự chỉ dẫn riecircng cũng như đatilde ghi
lại trong saacutech trong caacutec bagravei giảng cho cả
ngagraven du sĩ (yogis) Để chigraveu theo những yecircu
cầu của những nhoacutem người trước đoacute đatilde
từng học tập với tocirci tocirci viết bảng luận
thuyết về Vipassanā vagrave thiền định sacircu sắc
trong hai bộ saacutech Luận thuyết đatilde hoagraven tất
vagraveo năm 1994 vagrave đatilde được xuất bản bảy lần
Trong tất cả caacutec chương trừ Chương V
những bagravei bigravenh luận thảo luận coacute sự tham
khảo của caacutec bảng kinh Pali với những lời
dẫn giải chuacute giải Trong Chương V tocirci
chọn caacutech viết trong một ngocircn ngữ bigravenh
thường dễ hiểu cho học trograve chỉ dẫn lagravem thế
nagraveo để họ coacute thể bắt đầu thực tập vagrave tiến
hagravenh ra sao từng bước một ghi chuacute rotilde ragraveng
những điểm đặc biệt nổi bật cugraveng với những
7
lời giảng trong Visuddhimagga (Thanh
Tịnh Đạo) vagrave những bagravei kinh khaacutec
Quyển saacutech hiện nay lagrave quyển đatilde được dịch
sang Anh ngữ với Chương 5 đatilde noacutei ở trecircn
Mười bốn trang đầu của quyển saacutech chiacutenh
bằng tiếng Miến Điện đatilde được U Pe Thin
dịch sang Anh ngữ từ năm 1954 lagrave một học
trograve lacircu năm của tocirci ocircng ta đatilde dịch quyển
saacutech sang tiếng Anh vigrave phuacutec lợi của những
người ngoại quốc đến thiền viện của chuacuteng
tocirci để thực tập Từ trang 15 tới trang 51 của
bảng gốc đatilde được Myanaung U Tin một học
trograve của tocirci dịch sang Anh ngữ theo lời yecircu
cầu của Thầy Venerable Nyanaponika
Mahāthera Thật lagrave ngẫu nhiecircn Thiền viện
của chuacuteng tocirci coacute một khu gọi lagrave Thathana
Yeiktha diện tiacutech đất gần hai mươi bốn
mẫu với trecircn năm mươi toagrave nhagrave dagravenh cho
caacutec thiền sư vagrave caacutec du sĩ (yogis) tu sĩ cũng
như caacutec cư sĩ nam vagrave nữ
8
Thầy Nyanaponika Mahāthera đatilde đuacutec kết
bản dịch nầy sau khi đatilde ghi lại những yacute kiến
giaacute trị Bản dịch của U Pe Thin đatilde được Cocirc
Mary McCollum một nữ cư sĩ người Mỹ
hiệu điacutenh vagrave cải thiện đuacuteng caacutech Cocirc đatilde thực
tập thiền satipatthāna dưới sự hướng dẫn của
ocircng Anagarika Munindra ở Burmese Vihāra
Bodh-Gaya Bihar Ấn độ Ocircng Anagarika
Munindra đatilde từng sinh hoạt với chuacuteng tocirci
trong một thời gian dagravei Ocircng ta đatilde gửi đến
chuacuteng tocirci bản hiệu điacutenh của cocirc nhờ chuacuteng
tocirci đọc kỹ vagrave chấp thuận Sau khi hoagraven tất
quyển saacutech ấy được gửi đến Thầy
Nyanaponika Mahāthera Vagrave như vậy quyển
saacutech nầy đacircy lagrave sự đoacuteng goacutep vagrave tiacutech luỹ của
hai bản dịch trước đoacute cộng với lời ngotilde của
tocirci
Chương V của bản luận thuyết bằng tiếng
Miến Điện như đatilde noacutei ở trecircn được viết
bằng một ngocircn ngữ bigravenh thường Tocirci cũng
muốn nhắc rằng trong những từ ngữ coacute tiacutenh
9
chất học thuyết trong saacutech nầy tocirci đatilde khocircng
sử dụng những từ Pali magrave lagrave giải thiacutech
tường tận về laquo việc phaacutet triển sự saacuteng suốt raquo
được dịch từ bagravei luận thuyết bằng tiếng Pali
của tocirci đatilde được thầy Nyanaponika
Mahāthera dịch sang Anh ngữ Quyển saacutech
của ocircng laquo Trọng tacircm của Thiền phật giaacuteo raquo
lagrave một kho tagraveng vocirc giaacute về tagravei liệu cũng như
những chỉ dẫn quan trọng về Thiền định
Toacutem lại tocirci muốn noacutei (1) tocirci rất cảm kiacutech sự
giuacutep đỡ của mọi người trong việc dịch saacutech
vagrave hiệu điacutenh cũng như những người chịu
traacutech nhiệm xuất bản quyển saacutech nầy (2) để
thuacutec đẩy caacutec bạn đọc đừng dừng lại ở sự
hiểu biết lyacute luận magrave phải aacutep dụng caacutei hiểu
biết đoacute trong sự thực tập coacute hệ thống vagrave
miecircn mẫn vagrave (3) tocirci muốn noacutei lecircn nguyện
vọng chacircn thagravenh ước muốn caacutec vị đạt được
sự saacuteng suốt một caacutech nhanh chong vagrave
hưởng được những iacutech lợi thiết thực đatilde được
10
đức Phật noacutei đến trong lời noacutei đầu của
Satipatthāna Sutta (Đại Tập Kinh)
Bhaddanta Sobhana (Agga Mahāpandita)
Mahāsi Sayādaw
October 1st 1970
Thathana Yeiktha
16 Hermitage Road
Rangoon Burma
Bước chuẩn bị
Nếu anh thật lograveng mong muốn phaacutet triển sự
thiền định vagrave đạt saacuteng suốt trong đời hiện
tại anh phải thực tập từ bỏ hết những yacute
nghĩ vagrave hagravenh động coacute liecircn quan đến cuộc
đời Hagravenh động nầy lagrave một caacutech để thanh
tịnh hoaacute hạnh kiểm bước đầu quan trọng để
tiến đến sự phaacutet triển thiền định một caacutech
đuacuteng đắn Anh phải gigraven giữ giới luật của
người cư sĩ tại gia (hoặc tu sĩ tuỳ vagraveo
trường hợp) giới luật giuacutep cho anh coacute caacutei
11
nhigraven saacuteng suốt Đối với những cư sĩ những
giới luật bao gồm Baacutet giới magrave caacutec phật tử
thuần thagravenh thường tham dự vagraveo ngagravey trai
giới (uposatha) vagrave trong những luacutec thiền
định 1 Một giới luật nữa đoacute lagrave khocircng được
noacutei bagravei xiacutech diễu cợt hoặc coacute aacutec yacute đối với
những người đang đạt đến trạng thaacutei bất khả
xacircm phạm (states of sanctity2) Nếu anh đatilde
lỡ phạm sai lầm nầy anh necircn đến trước
người ấy để xin lỗi vagrave gửi lời xin lỗi đến họ
qua vị thiền sư của anh Trong quaacute khứ nếu
như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec phạm đến
một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy giờ người đatilde
khocircng cograven nữa hoặc đatilde chết anh cũng necircn
tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc
anh coacute thể duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường hay
khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute chiacutenh bản
thacircn migravenh cho đức Phật vị đatilde giaacutec ngộ
trong khi thực tập thiền định anh coacute thể sẽ
bị sửng sốt khi nhận thấy tacircm thức của anh
12
khocircng hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh
đaacuteng sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền sư
bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde với anh
việc anh cần lagravem khi thiền định vagrave cho anh
lời khuyecircn thiacutech hợp nhất Coacute rất nhiều lợi
iacutech khi đặt hẳn niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ
đức Phật vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của
một vị thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave si mecirc
chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu aacutec vagrave đau
khổ Sự thực tập miecircn mật trong quaacute trigravenh
đạt saacuteng suốt cần được hoagraven thagravenh một caacutech
mỹ matilden Caacutech thực tập thiền định dựa trecircn
căn bản của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde
được caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng vigrave đatilde
cơ hội để thực tập giống như vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh coacute thể
bắt đầu sự thực tập của migravenh dugrave ngắn ngủi
dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ raquo magrave bậc giaacutec ngộ
13
đức Phật đatilde ban tặng cho anh để suy ngẫm
Việc nầy rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của
anh Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten gheacutet
thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey dacircng bản
thacircn anh cho đức Phật bằng caacutech biết đaacutenh
giaacute chiacuten phẩm chất tốt lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh thiện
hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo trong sự hiểu
biết vagrave hạnh kiểm một người phuacutec lạc nổi
tiếng một vị latildenh đạo khocircng ai saacutenh bằng
bậc đạo sư của trời vagrave người bậc tỉnh thức
giaacutec ngộ
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet lograveng từ
bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh vagrave hatildey xem
anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy lagrave một khocircng phacircn
biệt như vậy Nguyện sao cho tocirci thoaacutet
khỏi hận thugrave bệnh hoạn vagrave muộn phiền
Cũng như tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
14
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave hằn
bệnh hoạn vagrave phiền muộn Nguyện cho họ
thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự nhiecircn ocirc uế
của thacircn thể sẽ giuacutep cho anh giảm đi sự
baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh magrave đa số mọi người
đều nuocircng chigraveu tham đắm Suy ngẫm về
những thứ bất tịnh như bao tử ruột non ruột
giagrave đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi sự
yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh thần lagrave
suy ngẫm về hiện tượng của caacutei chết gần kề
Caacutec bagravei giảng phật giaacuteo nhấn mạnh rằng đời
sống lagrave khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute giaacute
nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục điacutech của
sự sống lagrave sự chết Coacute sanh bệnh khổ giagrave
vagrave rồi chết Tất cả những khaacutei niệm nầy lagrave
quaacute trigravenh của sự hiện hữu
15
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng theo tư
thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy thoải maacutei hơn
nếu hai chacircn khocircng khoaacute vagraveo nhau nhưng
đặt bằng trecircn sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn
nhau Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể tigravem
một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải maacutei Bacircy
giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp mắt) ở
phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo coacute sự chuyển
động của bụng lecircn cao hay xuống thấp Nếu
những chuyển động nầy khocircng rotilde ragraveng cho
anh từ luacutec bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay
lecircn bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn với
sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở ra vagraveo sẽ
trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey ghi nhớ trong
tacircm thức sự chuyển động lecircn cao nầy cũng
như sự chuyển động xuống thấp Ghi nhớ
16
bằng tacircm thức mỗi một sự chuyển động khi
noacute xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Anh khocircng lo
lắng về higravenh dạng của bụng Anh chỉ nhận
biết cảm thọ của thacircn đối với lực eacutep khi
bụng phồng lecircn xẹp xuống Như vậy đừng
dừng lại ở higravenh dạng của bụng magrave hatildey tiếp
tục với việc thực tập Đối với những người
sơ cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm của
tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt Khi việc
thực tập tiến triển mỗi một chuyển động sẽ
rotilde ragraveng hơn Khả năng biết trước mỗi bước
kế tiếp của tiến trigravenh về thacircn cũng như tacircm
để đạt đến trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về
saacuteu giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ cơ necircn
sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh niệm rất yếu
anh coacute thể sẽ thấy khoacute khăn khi để tacircm thức
theo dotildei mỗi sự chuyển động lecircn xuống của
17
bụng Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ tacircm
thức theo những chuyển động raquo Hatildey chỉ
nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học tập Sự chuyển
động lecircn xuống của bụng luacutec nagraveo cũng hiện
diện vagrave như vậy cũng khocircng cần thiết phải
tigravem kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ đối
với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ rotilde sự
chuyển động lecircn xuống giản dị nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong chiacutenh
niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Đừng bao giờ lặp đi lặp lại
lecircn xuống vagrave đừng nghĩ đến lecircn xuống lagrave
những chữ Chỉ cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại
với sự chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu với chủ
yếu chỉ lagravem cho sự chuyển động của bụng rotilde
ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ lagravem cho mau mệt vagrave sẽ
phản taacutec dụng đối với caacutech thực tập nầy
Hatildey hoagraven toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động
lecircn vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện trong
18
quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech bigravenh
thường
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động của
bụng những hoạt động khaacutec của tacircm thức
cũng xuất hiện giữa những chuyển động lecircn
xuống nầy Caacutec yacute nghĩ hoặc những hoạt
động tinh thần như dự định yacute kiến sự
tưởng tượng thường hay xuất hiện giữa
những ghi nhận về sự chuyển động của bụng
khi lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng để
yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm thức cũng
necircn được ghi lại đuacuteng với sự xuất hiện của
noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh phải
biết rằng anh đang tưởng tượng việc đoacute vagrave
ghi lại nơi tacircm thức tưởng tượng Nếu anh
chỉ đơn giản nghĩ đến một việc gigrave đoacute thigrave ghi
nhớ - suy nghĩ Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi
nhớ - suy ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc
19
gigrave thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức lang
thang khỏi đối tượng thiền định thigrave sự lecircn
xuống nơi bụng khocircng được tập trung
nhưng vẫn được ghi nhận Nếu anh tưởng
tượng phải đi đến một nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave
phải đi Khi anh đến cứ đến Khi ấy trong yacute
tưởng anh gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với cocirc
hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh tưởng
tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey bagraven catildei
Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh saacuteng chỉ cần
ghi nhận lagrave anh nhận thấy chuacuteng Một higravenh
ảnh từ tacircm thức cũng cần được ghi nhận mỗi
khi noacute xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute
biến mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi chuyển
động của bụng khi lecircn cao xuống thấp Tiến
bước một caacutech cẩn thận khocircng giatildei đatildei Nếu
anh coacute yacute định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave
hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh nuốt
nước miếng hatildey nuốt nước miếng Nếu anh
20
phải khạc nhổ hatildey khạc nhổ Sau đoacute anh
quay lại bagravei thực tập chuyển động của bụng
lecircn cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong khi quay cổ quay cổ Khi
anh coacute yacute định lagravem thẳng cổ thigrave hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong hoạt động lagravem thẳng cổ
hatildey cứ lagravem việc ấy Sự chuyển động về quay
cổ lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech từ
từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm thức của
mỗi hoạt động nầy tiến từng bước trong sự
chuacute tacircm vagrave ghi nhận những chuyển động của
bụng nhocirc lecircn xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu trong một
tư thế hoặc ngồi hoặc nằm (thật khocircng necircn
khuyecircn thiền sinh trong tư thế nằm ngoagravei
trừ khi ngủ) nếu anh thường cảm thấy mệt
mỏi cơ thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
21
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm thức
caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một phần nagraveo
của cơ thể vagrave nghiền ngẫm noacute ghi nhận sự
mệt mỏi vagrave căng thẳng của noacute Hatildey lagravem việc
nầy một caacutech tự nhiecircn nghĩa lagrave khocircng
nhanh hoặc khocircng chậm Những cảm giaacutec
nầy dần dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối
cugraveng sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho đến khi
cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở caacutec đốt
xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu anh necircn thay
đổi tư thế Tuy vậy trước khi anh bắt đầu
thay đổi tư thế đừng quecircn ghi nhận lại nơi
tacircm thức yacute định nầy Mỗi một sự chuyển
động cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức yacute định nầy Trong quaacute
trigravenh giơ tay hoặc chacircn chỉ việc giơ tay
chacircn Duỗi tay hay chacircn cứ duỗi tay chacircn
Khi anh cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi
22
bỏ một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để chuacuteng
đụng nhau Hatildey lagravem tất cả những việc nầy
trong tư thế chậm ratildei khoan thai Khi anh đatilde
yecircn vị ở một tư thế mới hatildey tiếp tục suy
ngẫm trong một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh
đatilde phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở phần nagraveo
của cơ thể hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey lagravem việc nầy một
caacutech điều hogravea khocircng nhanh magrave cũng khocircng
chậm Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp tục với
bagravei thực tập về ghi nhận lại sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Nếu cảm giaacutec ngứa ngaacutey tiếp
tục vagrave trở necircn matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định
gatildei chỗ ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng thời
ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn vagrave chạm
vagraveo khi tay chạm vagraveo phần ngứa đoacute Hatildey
chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven toagraven coacute chiacutenh niệm về
23
sự thoa chỗ ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa
ngaacutey biến mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa
boacutep hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay ra đồng
thời cũng ghi nhận hagravenh động ruacutet tay về Khi
tay trở về chỗ cũ đụng chacircn Kế đoacute hatildey trở
lại theo dotildei sự chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc khoacute
chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec khoacute chịu
ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ thể Hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức cảm giaacutec đặc biệt khi
noacute xuất hiện như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt
choacuteng mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc hay
lagravem cho chậm lại nhưng cần phải ghi nhận
trong tư thế tự nhiecircn bigravenh tĩnh Cảm giaacutec
đau đớn coacute thể ngưng bặt hoặc lagrave gia tăng
Đừng hoảng hốt khi noacute gia tăng Hatildey tiếp
tục kiecircn quyết với sự suy ngẫm Nếu anh
lagravem được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec cảm
24
giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở necircn khocircng
chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ cảm giaacutec đau
đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm về sự chuyển động
của bụng trồi lecircn xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm giaacutec đau
đớn matildenh liệt ngột ngạt hoặc khoacute thở như
một nỗi đau từ vết dao như bị một vật nhọn
đacircm vagraveo những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể cảm
thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve đầy người
Anh cũng coacute thể kinh nghiệm về sự ngứa
ngaacutey nhức nhối hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi
anh bắt đầu ngừng suy ngẫm anh coacute thể
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
ngưng bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy trở
lại Những cảm giaacutec đau đớn khocircng thể bị
coi lagrave sai lầm Chuacuteng khocircng phải lagrave sự biểu
thị của bệnh tật nhưng chuacuteng lagrave những yếu
tố bigravenh thường luocircn hiện diện trong cơ thể
25
vagrave chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy hơn
Khi những khả năng tacircm thức trở necircn beacuten
nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh niệm nhiều hơn
về caacutec cảm giaacutec Với sự phaacutet triển đều đặn
vagrave suy ngẫm trong thời gian dagravei anh mới coacute
thể khắc phục được những cảm giaacutec nầy vagrave
lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven toagraven Nếu
anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn quyết với mục
điacutech anh sẽ khocircng sao Nếu anh bị mất can
đảm phacircn vacircn lưỡng lự trong việc thiền
định vagrave khocircng tiếp tục thực tập trong một
thời gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei mỗi
khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy ngẫm Nếu anh
tiếp tục với sự kiecircn định anh chắc chắn sẽ
khắc phục được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ
gặp lại chuacuteng trong những lần thiền định tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi nhớ
yacute định ấy Trong khi nghiecircng người hatildey ghi
nhớ hagravenh động nầy Khi anh suy ngẫm đocirci
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
4
Bốn nền tảng của chiacutenh niệm lagrave (1) sự suy
ngẫm về thacircn (2) sự suy ngẫm về cảm giaacutec
(3) sự suy ngẫm về tacircm thức vagrave (4) sự suy
ngẫm về đối tượng của tacircm thức
Hiển nhiecircn những người đi tigravem hạnh phuacutec
coacute thể đi theo con đường nầy với mục điacutech
lagrave gột rửa những nhiễm ocirc của tacircm thức
những nguyecircn nhacircn đatilde tạo necircn đau khổ
Nếu một người được hỏi anh ta coacute mong
muốn khắc phục được nỗi phiền muộn vagrave
sầu natildeo khocircng tất nhiecircn anh ta sẽ noacutei laquo
Vacircng tocirci muốn raquo Kế đoacute anh ta coacute thể sẽ
noacutei cần phải thực tập Tứ Niệm Xứ
Nếu một người được hỏi nếu anh ta muốn
diệt trừ nỗi đau vagrave phiền muộn anh ta sẽ
khocircng ngần ngại magrave trả lời một caacutech khẳng
định Kế đoacute anh ta noacutei cần thực tập bốn
niệm xứ
5
Nếu một người được hỏi nếu anh ta muốn đi
trecircn chiacutenh đạo để đạt niết-bagraven một trạng
thaacutei hoagraven toagraven xa rời khỏi giagrave hư hoại vagrave
chết vagrave xa rời tất cả đau khổ anh ta chắc
chắn sẽ trả lời một khaacutech quả quyết rằng anh
ta đồng yacute Kế đoacute coacute thể noacutei necircn thực tập
bốn niệm xứ
Lagravem thế nagraveo để một người thực tập bốn nền
tảng của chiacutenh niệm Trong kinh Mahā
Satipatthāna Sutta ( Đại Tập Kinh) đức Phật
đatilde noacutei laquo Hatildey thực tập suy ngẫm về thacircn
suy ngẫm về cảm giaacutec tacircm thức vagrave đối
tượng của tacircm thức raquo Nếu khocircng coacute sự chỉ
dẫn từ một vị thầy coacute đủ tư caacutech thigrave thật
khocircng phải dễ cho một người bigravenh thường
thực tập những suy ngẫm nầy một caacutech coacute
hệ thống để coacute thể tiến bộ phaacutet triển sự chuacute
tacircm vagrave sự saacuteng suốt của chiacutenh niệm
Chiacutenh bản thacircn tocirci đatilde từng chịu đựng sự
thực tập miecircn mật về thiền satipatthāna (bốn
6
niệm xứ) dưới sự chỉ dẫn riecircng của Thầy
Mingun Jetavan Sayādaw ở Thaton tocirci đatilde
từng truyền đạt caacutech thức thiền nầy từ năm
1938 với sự chỉ dẫn riecircng cũng như đatilde ghi
lại trong saacutech trong caacutec bagravei giảng cho cả
ngagraven du sĩ (yogis) Để chigraveu theo những yecircu
cầu của những nhoacutem người trước đoacute đatilde
từng học tập với tocirci tocirci viết bảng luận
thuyết về Vipassanā vagrave thiền định sacircu sắc
trong hai bộ saacutech Luận thuyết đatilde hoagraven tất
vagraveo năm 1994 vagrave đatilde được xuất bản bảy lần
Trong tất cả caacutec chương trừ Chương V
những bagravei bigravenh luận thảo luận coacute sự tham
khảo của caacutec bảng kinh Pali với những lời
dẫn giải chuacute giải Trong Chương V tocirci
chọn caacutech viết trong một ngocircn ngữ bigravenh
thường dễ hiểu cho học trograve chỉ dẫn lagravem thế
nagraveo để họ coacute thể bắt đầu thực tập vagrave tiến
hagravenh ra sao từng bước một ghi chuacute rotilde ragraveng
những điểm đặc biệt nổi bật cugraveng với những
7
lời giảng trong Visuddhimagga (Thanh
Tịnh Đạo) vagrave những bagravei kinh khaacutec
Quyển saacutech hiện nay lagrave quyển đatilde được dịch
sang Anh ngữ với Chương 5 đatilde noacutei ở trecircn
Mười bốn trang đầu của quyển saacutech chiacutenh
bằng tiếng Miến Điện đatilde được U Pe Thin
dịch sang Anh ngữ từ năm 1954 lagrave một học
trograve lacircu năm của tocirci ocircng ta đatilde dịch quyển
saacutech sang tiếng Anh vigrave phuacutec lợi của những
người ngoại quốc đến thiền viện của chuacuteng
tocirci để thực tập Từ trang 15 tới trang 51 của
bảng gốc đatilde được Myanaung U Tin một học
trograve của tocirci dịch sang Anh ngữ theo lời yecircu
cầu của Thầy Venerable Nyanaponika
Mahāthera Thật lagrave ngẫu nhiecircn Thiền viện
của chuacuteng tocirci coacute một khu gọi lagrave Thathana
Yeiktha diện tiacutech đất gần hai mươi bốn
mẫu với trecircn năm mươi toagrave nhagrave dagravenh cho
caacutec thiền sư vagrave caacutec du sĩ (yogis) tu sĩ cũng
như caacutec cư sĩ nam vagrave nữ
8
Thầy Nyanaponika Mahāthera đatilde đuacutec kết
bản dịch nầy sau khi đatilde ghi lại những yacute kiến
giaacute trị Bản dịch của U Pe Thin đatilde được Cocirc
Mary McCollum một nữ cư sĩ người Mỹ
hiệu điacutenh vagrave cải thiện đuacuteng caacutech Cocirc đatilde thực
tập thiền satipatthāna dưới sự hướng dẫn của
ocircng Anagarika Munindra ở Burmese Vihāra
Bodh-Gaya Bihar Ấn độ Ocircng Anagarika
Munindra đatilde từng sinh hoạt với chuacuteng tocirci
trong một thời gian dagravei Ocircng ta đatilde gửi đến
chuacuteng tocirci bản hiệu điacutenh của cocirc nhờ chuacuteng
tocirci đọc kỹ vagrave chấp thuận Sau khi hoagraven tất
quyển saacutech ấy được gửi đến Thầy
Nyanaponika Mahāthera Vagrave như vậy quyển
saacutech nầy đacircy lagrave sự đoacuteng goacutep vagrave tiacutech luỹ của
hai bản dịch trước đoacute cộng với lời ngotilde của
tocirci
Chương V của bản luận thuyết bằng tiếng
Miến Điện như đatilde noacutei ở trecircn được viết
bằng một ngocircn ngữ bigravenh thường Tocirci cũng
muốn nhắc rằng trong những từ ngữ coacute tiacutenh
9
chất học thuyết trong saacutech nầy tocirci đatilde khocircng
sử dụng những từ Pali magrave lagrave giải thiacutech
tường tận về laquo việc phaacutet triển sự saacuteng suốt raquo
được dịch từ bagravei luận thuyết bằng tiếng Pali
của tocirci đatilde được thầy Nyanaponika
Mahāthera dịch sang Anh ngữ Quyển saacutech
của ocircng laquo Trọng tacircm của Thiền phật giaacuteo raquo
lagrave một kho tagraveng vocirc giaacute về tagravei liệu cũng như
những chỉ dẫn quan trọng về Thiền định
Toacutem lại tocirci muốn noacutei (1) tocirci rất cảm kiacutech sự
giuacutep đỡ của mọi người trong việc dịch saacutech
vagrave hiệu điacutenh cũng như những người chịu
traacutech nhiệm xuất bản quyển saacutech nầy (2) để
thuacutec đẩy caacutec bạn đọc đừng dừng lại ở sự
hiểu biết lyacute luận magrave phải aacutep dụng caacutei hiểu
biết đoacute trong sự thực tập coacute hệ thống vagrave
miecircn mẫn vagrave (3) tocirci muốn noacutei lecircn nguyện
vọng chacircn thagravenh ước muốn caacutec vị đạt được
sự saacuteng suốt một caacutech nhanh chong vagrave
hưởng được những iacutech lợi thiết thực đatilde được
10
đức Phật noacutei đến trong lời noacutei đầu của
Satipatthāna Sutta (Đại Tập Kinh)
Bhaddanta Sobhana (Agga Mahāpandita)
Mahāsi Sayādaw
October 1st 1970
Thathana Yeiktha
16 Hermitage Road
Rangoon Burma
Bước chuẩn bị
Nếu anh thật lograveng mong muốn phaacutet triển sự
thiền định vagrave đạt saacuteng suốt trong đời hiện
tại anh phải thực tập từ bỏ hết những yacute
nghĩ vagrave hagravenh động coacute liecircn quan đến cuộc
đời Hagravenh động nầy lagrave một caacutech để thanh
tịnh hoaacute hạnh kiểm bước đầu quan trọng để
tiến đến sự phaacutet triển thiền định một caacutech
đuacuteng đắn Anh phải gigraven giữ giới luật của
người cư sĩ tại gia (hoặc tu sĩ tuỳ vagraveo
trường hợp) giới luật giuacutep cho anh coacute caacutei
11
nhigraven saacuteng suốt Đối với những cư sĩ những
giới luật bao gồm Baacutet giới magrave caacutec phật tử
thuần thagravenh thường tham dự vagraveo ngagravey trai
giới (uposatha) vagrave trong những luacutec thiền
định 1 Một giới luật nữa đoacute lagrave khocircng được
noacutei bagravei xiacutech diễu cợt hoặc coacute aacutec yacute đối với
những người đang đạt đến trạng thaacutei bất khả
xacircm phạm (states of sanctity2) Nếu anh đatilde
lỡ phạm sai lầm nầy anh necircn đến trước
người ấy để xin lỗi vagrave gửi lời xin lỗi đến họ
qua vị thiền sư của anh Trong quaacute khứ nếu
như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec phạm đến
một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy giờ người đatilde
khocircng cograven nữa hoặc đatilde chết anh cũng necircn
tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc
anh coacute thể duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường hay
khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute chiacutenh bản
thacircn migravenh cho đức Phật vị đatilde giaacutec ngộ
trong khi thực tập thiền định anh coacute thể sẽ
bị sửng sốt khi nhận thấy tacircm thức của anh
12
khocircng hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh
đaacuteng sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền sư
bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde với anh
việc anh cần lagravem khi thiền định vagrave cho anh
lời khuyecircn thiacutech hợp nhất Coacute rất nhiều lợi
iacutech khi đặt hẳn niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ
đức Phật vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của
một vị thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave si mecirc
chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu aacutec vagrave đau
khổ Sự thực tập miecircn mật trong quaacute trigravenh
đạt saacuteng suốt cần được hoagraven thagravenh một caacutech
mỹ matilden Caacutech thực tập thiền định dựa trecircn
căn bản của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde
được caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng vigrave đatilde
cơ hội để thực tập giống như vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh coacute thể
bắt đầu sự thực tập của migravenh dugrave ngắn ngủi
dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ raquo magrave bậc giaacutec ngộ
13
đức Phật đatilde ban tặng cho anh để suy ngẫm
Việc nầy rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của
anh Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten gheacutet
thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey dacircng bản
thacircn anh cho đức Phật bằng caacutech biết đaacutenh
giaacute chiacuten phẩm chất tốt lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh thiện
hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo trong sự hiểu
biết vagrave hạnh kiểm một người phuacutec lạc nổi
tiếng một vị latildenh đạo khocircng ai saacutenh bằng
bậc đạo sư của trời vagrave người bậc tỉnh thức
giaacutec ngộ
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet lograveng từ
bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh vagrave hatildey xem
anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy lagrave một khocircng phacircn
biệt như vậy Nguyện sao cho tocirci thoaacutet
khỏi hận thugrave bệnh hoạn vagrave muộn phiền
Cũng như tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
14
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave hằn
bệnh hoạn vagrave phiền muộn Nguyện cho họ
thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự nhiecircn ocirc uế
của thacircn thể sẽ giuacutep cho anh giảm đi sự
baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh magrave đa số mọi người
đều nuocircng chigraveu tham đắm Suy ngẫm về
những thứ bất tịnh như bao tử ruột non ruột
giagrave đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi sự
yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh thần lagrave
suy ngẫm về hiện tượng của caacutei chết gần kề
Caacutec bagravei giảng phật giaacuteo nhấn mạnh rằng đời
sống lagrave khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute giaacute
nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục điacutech của
sự sống lagrave sự chết Coacute sanh bệnh khổ giagrave
vagrave rồi chết Tất cả những khaacutei niệm nầy lagrave
quaacute trigravenh của sự hiện hữu
15
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng theo tư
thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy thoải maacutei hơn
nếu hai chacircn khocircng khoaacute vagraveo nhau nhưng
đặt bằng trecircn sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn
nhau Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể tigravem
một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải maacutei Bacircy
giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp mắt) ở
phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo coacute sự chuyển
động của bụng lecircn cao hay xuống thấp Nếu
những chuyển động nầy khocircng rotilde ragraveng cho
anh từ luacutec bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay
lecircn bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn với
sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở ra vagraveo sẽ
trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey ghi nhớ trong
tacircm thức sự chuyển động lecircn cao nầy cũng
như sự chuyển động xuống thấp Ghi nhớ
16
bằng tacircm thức mỗi một sự chuyển động khi
noacute xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Anh khocircng lo
lắng về higravenh dạng của bụng Anh chỉ nhận
biết cảm thọ của thacircn đối với lực eacutep khi
bụng phồng lecircn xẹp xuống Như vậy đừng
dừng lại ở higravenh dạng của bụng magrave hatildey tiếp
tục với việc thực tập Đối với những người
sơ cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm của
tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt Khi việc
thực tập tiến triển mỗi một chuyển động sẽ
rotilde ragraveng hơn Khả năng biết trước mỗi bước
kế tiếp của tiến trigravenh về thacircn cũng như tacircm
để đạt đến trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về
saacuteu giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ cơ necircn
sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh niệm rất yếu
anh coacute thể sẽ thấy khoacute khăn khi để tacircm thức
theo dotildei mỗi sự chuyển động lecircn xuống của
17
bụng Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ tacircm
thức theo những chuyển động raquo Hatildey chỉ
nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học tập Sự chuyển
động lecircn xuống của bụng luacutec nagraveo cũng hiện
diện vagrave như vậy cũng khocircng cần thiết phải
tigravem kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ đối
với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ rotilde sự
chuyển động lecircn xuống giản dị nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong chiacutenh
niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Đừng bao giờ lặp đi lặp lại
lecircn xuống vagrave đừng nghĩ đến lecircn xuống lagrave
những chữ Chỉ cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại
với sự chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu với chủ
yếu chỉ lagravem cho sự chuyển động của bụng rotilde
ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ lagravem cho mau mệt vagrave sẽ
phản taacutec dụng đối với caacutech thực tập nầy
Hatildey hoagraven toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động
lecircn vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện trong
18
quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech bigravenh
thường
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động của
bụng những hoạt động khaacutec của tacircm thức
cũng xuất hiện giữa những chuyển động lecircn
xuống nầy Caacutec yacute nghĩ hoặc những hoạt
động tinh thần như dự định yacute kiến sự
tưởng tượng thường hay xuất hiện giữa
những ghi nhận về sự chuyển động của bụng
khi lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng để
yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm thức cũng
necircn được ghi lại đuacuteng với sự xuất hiện của
noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh phải
biết rằng anh đang tưởng tượng việc đoacute vagrave
ghi lại nơi tacircm thức tưởng tượng Nếu anh
chỉ đơn giản nghĩ đến một việc gigrave đoacute thigrave ghi
nhớ - suy nghĩ Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi
nhớ - suy ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc
19
gigrave thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức lang
thang khỏi đối tượng thiền định thigrave sự lecircn
xuống nơi bụng khocircng được tập trung
nhưng vẫn được ghi nhận Nếu anh tưởng
tượng phải đi đến một nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave
phải đi Khi anh đến cứ đến Khi ấy trong yacute
tưởng anh gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với cocirc
hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh tưởng
tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey bagraven catildei
Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh saacuteng chỉ cần
ghi nhận lagrave anh nhận thấy chuacuteng Một higravenh
ảnh từ tacircm thức cũng cần được ghi nhận mỗi
khi noacute xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute
biến mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi chuyển
động của bụng khi lecircn cao xuống thấp Tiến
bước một caacutech cẩn thận khocircng giatildei đatildei Nếu
anh coacute yacute định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave
hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh nuốt
nước miếng hatildey nuốt nước miếng Nếu anh
20
phải khạc nhổ hatildey khạc nhổ Sau đoacute anh
quay lại bagravei thực tập chuyển động của bụng
lecircn cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong khi quay cổ quay cổ Khi
anh coacute yacute định lagravem thẳng cổ thigrave hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong hoạt động lagravem thẳng cổ
hatildey cứ lagravem việc ấy Sự chuyển động về quay
cổ lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech từ
từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm thức của
mỗi hoạt động nầy tiến từng bước trong sự
chuacute tacircm vagrave ghi nhận những chuyển động của
bụng nhocirc lecircn xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu trong một
tư thế hoặc ngồi hoặc nằm (thật khocircng necircn
khuyecircn thiền sinh trong tư thế nằm ngoagravei
trừ khi ngủ) nếu anh thường cảm thấy mệt
mỏi cơ thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
21
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm thức
caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một phần nagraveo
của cơ thể vagrave nghiền ngẫm noacute ghi nhận sự
mệt mỏi vagrave căng thẳng của noacute Hatildey lagravem việc
nầy một caacutech tự nhiecircn nghĩa lagrave khocircng
nhanh hoặc khocircng chậm Những cảm giaacutec
nầy dần dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối
cugraveng sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho đến khi
cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở caacutec đốt
xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu anh necircn thay
đổi tư thế Tuy vậy trước khi anh bắt đầu
thay đổi tư thế đừng quecircn ghi nhận lại nơi
tacircm thức yacute định nầy Mỗi một sự chuyển
động cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức yacute định nầy Trong quaacute
trigravenh giơ tay hoặc chacircn chỉ việc giơ tay
chacircn Duỗi tay hay chacircn cứ duỗi tay chacircn
Khi anh cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi
22
bỏ một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để chuacuteng
đụng nhau Hatildey lagravem tất cả những việc nầy
trong tư thế chậm ratildei khoan thai Khi anh đatilde
yecircn vị ở một tư thế mới hatildey tiếp tục suy
ngẫm trong một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh
đatilde phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở phần nagraveo
của cơ thể hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey lagravem việc nầy một
caacutech điều hogravea khocircng nhanh magrave cũng khocircng
chậm Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp tục với
bagravei thực tập về ghi nhận lại sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Nếu cảm giaacutec ngứa ngaacutey tiếp
tục vagrave trở necircn matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định
gatildei chỗ ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng thời
ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn vagrave chạm
vagraveo khi tay chạm vagraveo phần ngứa đoacute Hatildey
chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven toagraven coacute chiacutenh niệm về
23
sự thoa chỗ ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa
ngaacutey biến mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa
boacutep hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay ra đồng
thời cũng ghi nhận hagravenh động ruacutet tay về Khi
tay trở về chỗ cũ đụng chacircn Kế đoacute hatildey trở
lại theo dotildei sự chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc khoacute
chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec khoacute chịu
ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ thể Hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức cảm giaacutec đặc biệt khi
noacute xuất hiện như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt
choacuteng mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc hay
lagravem cho chậm lại nhưng cần phải ghi nhận
trong tư thế tự nhiecircn bigravenh tĩnh Cảm giaacutec
đau đớn coacute thể ngưng bặt hoặc lagrave gia tăng
Đừng hoảng hốt khi noacute gia tăng Hatildey tiếp
tục kiecircn quyết với sự suy ngẫm Nếu anh
lagravem được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec cảm
24
giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở necircn khocircng
chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ cảm giaacutec đau
đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm về sự chuyển động
của bụng trồi lecircn xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm giaacutec đau
đớn matildenh liệt ngột ngạt hoặc khoacute thở như
một nỗi đau từ vết dao như bị một vật nhọn
đacircm vagraveo những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể cảm
thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve đầy người
Anh cũng coacute thể kinh nghiệm về sự ngứa
ngaacutey nhức nhối hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi
anh bắt đầu ngừng suy ngẫm anh coacute thể
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
ngưng bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy trở
lại Những cảm giaacutec đau đớn khocircng thể bị
coi lagrave sai lầm Chuacuteng khocircng phải lagrave sự biểu
thị của bệnh tật nhưng chuacuteng lagrave những yếu
tố bigravenh thường luocircn hiện diện trong cơ thể
25
vagrave chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy hơn
Khi những khả năng tacircm thức trở necircn beacuten
nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh niệm nhiều hơn
về caacutec cảm giaacutec Với sự phaacutet triển đều đặn
vagrave suy ngẫm trong thời gian dagravei anh mới coacute
thể khắc phục được những cảm giaacutec nầy vagrave
lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven toagraven Nếu
anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn quyết với mục
điacutech anh sẽ khocircng sao Nếu anh bị mất can
đảm phacircn vacircn lưỡng lự trong việc thiền
định vagrave khocircng tiếp tục thực tập trong một
thời gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei mỗi
khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy ngẫm Nếu anh
tiếp tục với sự kiecircn định anh chắc chắn sẽ
khắc phục được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ
gặp lại chuacuteng trong những lần thiền định tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi nhớ
yacute định ấy Trong khi nghiecircng người hatildey ghi
nhớ hagravenh động nầy Khi anh suy ngẫm đocirci
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
5
Nếu một người được hỏi nếu anh ta muốn đi
trecircn chiacutenh đạo để đạt niết-bagraven một trạng
thaacutei hoagraven toagraven xa rời khỏi giagrave hư hoại vagrave
chết vagrave xa rời tất cả đau khổ anh ta chắc
chắn sẽ trả lời một khaacutech quả quyết rằng anh
ta đồng yacute Kế đoacute coacute thể noacutei necircn thực tập
bốn niệm xứ
Lagravem thế nagraveo để một người thực tập bốn nền
tảng của chiacutenh niệm Trong kinh Mahā
Satipatthāna Sutta ( Đại Tập Kinh) đức Phật
đatilde noacutei laquo Hatildey thực tập suy ngẫm về thacircn
suy ngẫm về cảm giaacutec tacircm thức vagrave đối
tượng của tacircm thức raquo Nếu khocircng coacute sự chỉ
dẫn từ một vị thầy coacute đủ tư caacutech thigrave thật
khocircng phải dễ cho một người bigravenh thường
thực tập những suy ngẫm nầy một caacutech coacute
hệ thống để coacute thể tiến bộ phaacutet triển sự chuacute
tacircm vagrave sự saacuteng suốt của chiacutenh niệm
Chiacutenh bản thacircn tocirci đatilde từng chịu đựng sự
thực tập miecircn mật về thiền satipatthāna (bốn
6
niệm xứ) dưới sự chỉ dẫn riecircng của Thầy
Mingun Jetavan Sayādaw ở Thaton tocirci đatilde
từng truyền đạt caacutech thức thiền nầy từ năm
1938 với sự chỉ dẫn riecircng cũng như đatilde ghi
lại trong saacutech trong caacutec bagravei giảng cho cả
ngagraven du sĩ (yogis) Để chigraveu theo những yecircu
cầu của những nhoacutem người trước đoacute đatilde
từng học tập với tocirci tocirci viết bảng luận
thuyết về Vipassanā vagrave thiền định sacircu sắc
trong hai bộ saacutech Luận thuyết đatilde hoagraven tất
vagraveo năm 1994 vagrave đatilde được xuất bản bảy lần
Trong tất cả caacutec chương trừ Chương V
những bagravei bigravenh luận thảo luận coacute sự tham
khảo của caacutec bảng kinh Pali với những lời
dẫn giải chuacute giải Trong Chương V tocirci
chọn caacutech viết trong một ngocircn ngữ bigravenh
thường dễ hiểu cho học trograve chỉ dẫn lagravem thế
nagraveo để họ coacute thể bắt đầu thực tập vagrave tiến
hagravenh ra sao từng bước một ghi chuacute rotilde ragraveng
những điểm đặc biệt nổi bật cugraveng với những
7
lời giảng trong Visuddhimagga (Thanh
Tịnh Đạo) vagrave những bagravei kinh khaacutec
Quyển saacutech hiện nay lagrave quyển đatilde được dịch
sang Anh ngữ với Chương 5 đatilde noacutei ở trecircn
Mười bốn trang đầu của quyển saacutech chiacutenh
bằng tiếng Miến Điện đatilde được U Pe Thin
dịch sang Anh ngữ từ năm 1954 lagrave một học
trograve lacircu năm của tocirci ocircng ta đatilde dịch quyển
saacutech sang tiếng Anh vigrave phuacutec lợi của những
người ngoại quốc đến thiền viện của chuacuteng
tocirci để thực tập Từ trang 15 tới trang 51 của
bảng gốc đatilde được Myanaung U Tin một học
trograve của tocirci dịch sang Anh ngữ theo lời yecircu
cầu của Thầy Venerable Nyanaponika
Mahāthera Thật lagrave ngẫu nhiecircn Thiền viện
của chuacuteng tocirci coacute một khu gọi lagrave Thathana
Yeiktha diện tiacutech đất gần hai mươi bốn
mẫu với trecircn năm mươi toagrave nhagrave dagravenh cho
caacutec thiền sư vagrave caacutec du sĩ (yogis) tu sĩ cũng
như caacutec cư sĩ nam vagrave nữ
8
Thầy Nyanaponika Mahāthera đatilde đuacutec kết
bản dịch nầy sau khi đatilde ghi lại những yacute kiến
giaacute trị Bản dịch của U Pe Thin đatilde được Cocirc
Mary McCollum một nữ cư sĩ người Mỹ
hiệu điacutenh vagrave cải thiện đuacuteng caacutech Cocirc đatilde thực
tập thiền satipatthāna dưới sự hướng dẫn của
ocircng Anagarika Munindra ở Burmese Vihāra
Bodh-Gaya Bihar Ấn độ Ocircng Anagarika
Munindra đatilde từng sinh hoạt với chuacuteng tocirci
trong một thời gian dagravei Ocircng ta đatilde gửi đến
chuacuteng tocirci bản hiệu điacutenh của cocirc nhờ chuacuteng
tocirci đọc kỹ vagrave chấp thuận Sau khi hoagraven tất
quyển saacutech ấy được gửi đến Thầy
Nyanaponika Mahāthera Vagrave như vậy quyển
saacutech nầy đacircy lagrave sự đoacuteng goacutep vagrave tiacutech luỹ của
hai bản dịch trước đoacute cộng với lời ngotilde của
tocirci
Chương V của bản luận thuyết bằng tiếng
Miến Điện như đatilde noacutei ở trecircn được viết
bằng một ngocircn ngữ bigravenh thường Tocirci cũng
muốn nhắc rằng trong những từ ngữ coacute tiacutenh
9
chất học thuyết trong saacutech nầy tocirci đatilde khocircng
sử dụng những từ Pali magrave lagrave giải thiacutech
tường tận về laquo việc phaacutet triển sự saacuteng suốt raquo
được dịch từ bagravei luận thuyết bằng tiếng Pali
của tocirci đatilde được thầy Nyanaponika
Mahāthera dịch sang Anh ngữ Quyển saacutech
của ocircng laquo Trọng tacircm của Thiền phật giaacuteo raquo
lagrave một kho tagraveng vocirc giaacute về tagravei liệu cũng như
những chỉ dẫn quan trọng về Thiền định
Toacutem lại tocirci muốn noacutei (1) tocirci rất cảm kiacutech sự
giuacutep đỡ của mọi người trong việc dịch saacutech
vagrave hiệu điacutenh cũng như những người chịu
traacutech nhiệm xuất bản quyển saacutech nầy (2) để
thuacutec đẩy caacutec bạn đọc đừng dừng lại ở sự
hiểu biết lyacute luận magrave phải aacutep dụng caacutei hiểu
biết đoacute trong sự thực tập coacute hệ thống vagrave
miecircn mẫn vagrave (3) tocirci muốn noacutei lecircn nguyện
vọng chacircn thagravenh ước muốn caacutec vị đạt được
sự saacuteng suốt một caacutech nhanh chong vagrave
hưởng được những iacutech lợi thiết thực đatilde được
10
đức Phật noacutei đến trong lời noacutei đầu của
Satipatthāna Sutta (Đại Tập Kinh)
Bhaddanta Sobhana (Agga Mahāpandita)
Mahāsi Sayādaw
October 1st 1970
Thathana Yeiktha
16 Hermitage Road
Rangoon Burma
Bước chuẩn bị
Nếu anh thật lograveng mong muốn phaacutet triển sự
thiền định vagrave đạt saacuteng suốt trong đời hiện
tại anh phải thực tập từ bỏ hết những yacute
nghĩ vagrave hagravenh động coacute liecircn quan đến cuộc
đời Hagravenh động nầy lagrave một caacutech để thanh
tịnh hoaacute hạnh kiểm bước đầu quan trọng để
tiến đến sự phaacutet triển thiền định một caacutech
đuacuteng đắn Anh phải gigraven giữ giới luật của
người cư sĩ tại gia (hoặc tu sĩ tuỳ vagraveo
trường hợp) giới luật giuacutep cho anh coacute caacutei
11
nhigraven saacuteng suốt Đối với những cư sĩ những
giới luật bao gồm Baacutet giới magrave caacutec phật tử
thuần thagravenh thường tham dự vagraveo ngagravey trai
giới (uposatha) vagrave trong những luacutec thiền
định 1 Một giới luật nữa đoacute lagrave khocircng được
noacutei bagravei xiacutech diễu cợt hoặc coacute aacutec yacute đối với
những người đang đạt đến trạng thaacutei bất khả
xacircm phạm (states of sanctity2) Nếu anh đatilde
lỡ phạm sai lầm nầy anh necircn đến trước
người ấy để xin lỗi vagrave gửi lời xin lỗi đến họ
qua vị thiền sư của anh Trong quaacute khứ nếu
như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec phạm đến
một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy giờ người đatilde
khocircng cograven nữa hoặc đatilde chết anh cũng necircn
tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc
anh coacute thể duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường hay
khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute chiacutenh bản
thacircn migravenh cho đức Phật vị đatilde giaacutec ngộ
trong khi thực tập thiền định anh coacute thể sẽ
bị sửng sốt khi nhận thấy tacircm thức của anh
12
khocircng hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh
đaacuteng sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền sư
bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde với anh
việc anh cần lagravem khi thiền định vagrave cho anh
lời khuyecircn thiacutech hợp nhất Coacute rất nhiều lợi
iacutech khi đặt hẳn niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ
đức Phật vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của
một vị thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave si mecirc
chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu aacutec vagrave đau
khổ Sự thực tập miecircn mật trong quaacute trigravenh
đạt saacuteng suốt cần được hoagraven thagravenh một caacutech
mỹ matilden Caacutech thực tập thiền định dựa trecircn
căn bản của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde
được caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng vigrave đatilde
cơ hội để thực tập giống như vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh coacute thể
bắt đầu sự thực tập của migravenh dugrave ngắn ngủi
dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ raquo magrave bậc giaacutec ngộ
13
đức Phật đatilde ban tặng cho anh để suy ngẫm
Việc nầy rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của
anh Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten gheacutet
thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey dacircng bản
thacircn anh cho đức Phật bằng caacutech biết đaacutenh
giaacute chiacuten phẩm chất tốt lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh thiện
hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo trong sự hiểu
biết vagrave hạnh kiểm một người phuacutec lạc nổi
tiếng một vị latildenh đạo khocircng ai saacutenh bằng
bậc đạo sư của trời vagrave người bậc tỉnh thức
giaacutec ngộ
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet lograveng từ
bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh vagrave hatildey xem
anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy lagrave một khocircng phacircn
biệt như vậy Nguyện sao cho tocirci thoaacutet
khỏi hận thugrave bệnh hoạn vagrave muộn phiền
Cũng như tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
14
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave hằn
bệnh hoạn vagrave phiền muộn Nguyện cho họ
thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự nhiecircn ocirc uế
của thacircn thể sẽ giuacutep cho anh giảm đi sự
baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh magrave đa số mọi người
đều nuocircng chigraveu tham đắm Suy ngẫm về
những thứ bất tịnh như bao tử ruột non ruột
giagrave đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi sự
yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh thần lagrave
suy ngẫm về hiện tượng của caacutei chết gần kề
Caacutec bagravei giảng phật giaacuteo nhấn mạnh rằng đời
sống lagrave khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute giaacute
nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục điacutech của
sự sống lagrave sự chết Coacute sanh bệnh khổ giagrave
vagrave rồi chết Tất cả những khaacutei niệm nầy lagrave
quaacute trigravenh của sự hiện hữu
15
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng theo tư
thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy thoải maacutei hơn
nếu hai chacircn khocircng khoaacute vagraveo nhau nhưng
đặt bằng trecircn sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn
nhau Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể tigravem
một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải maacutei Bacircy
giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp mắt) ở
phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo coacute sự chuyển
động của bụng lecircn cao hay xuống thấp Nếu
những chuyển động nầy khocircng rotilde ragraveng cho
anh từ luacutec bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay
lecircn bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn với
sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở ra vagraveo sẽ
trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey ghi nhớ trong
tacircm thức sự chuyển động lecircn cao nầy cũng
như sự chuyển động xuống thấp Ghi nhớ
16
bằng tacircm thức mỗi một sự chuyển động khi
noacute xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Anh khocircng lo
lắng về higravenh dạng của bụng Anh chỉ nhận
biết cảm thọ của thacircn đối với lực eacutep khi
bụng phồng lecircn xẹp xuống Như vậy đừng
dừng lại ở higravenh dạng của bụng magrave hatildey tiếp
tục với việc thực tập Đối với những người
sơ cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm của
tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt Khi việc
thực tập tiến triển mỗi một chuyển động sẽ
rotilde ragraveng hơn Khả năng biết trước mỗi bước
kế tiếp của tiến trigravenh về thacircn cũng như tacircm
để đạt đến trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về
saacuteu giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ cơ necircn
sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh niệm rất yếu
anh coacute thể sẽ thấy khoacute khăn khi để tacircm thức
theo dotildei mỗi sự chuyển động lecircn xuống của
17
bụng Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ tacircm
thức theo những chuyển động raquo Hatildey chỉ
nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học tập Sự chuyển
động lecircn xuống của bụng luacutec nagraveo cũng hiện
diện vagrave như vậy cũng khocircng cần thiết phải
tigravem kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ đối
với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ rotilde sự
chuyển động lecircn xuống giản dị nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong chiacutenh
niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Đừng bao giờ lặp đi lặp lại
lecircn xuống vagrave đừng nghĩ đến lecircn xuống lagrave
những chữ Chỉ cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại
với sự chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu với chủ
yếu chỉ lagravem cho sự chuyển động của bụng rotilde
ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ lagravem cho mau mệt vagrave sẽ
phản taacutec dụng đối với caacutech thực tập nầy
Hatildey hoagraven toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động
lecircn vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện trong
18
quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech bigravenh
thường
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động của
bụng những hoạt động khaacutec của tacircm thức
cũng xuất hiện giữa những chuyển động lecircn
xuống nầy Caacutec yacute nghĩ hoặc những hoạt
động tinh thần như dự định yacute kiến sự
tưởng tượng thường hay xuất hiện giữa
những ghi nhận về sự chuyển động của bụng
khi lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng để
yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm thức cũng
necircn được ghi lại đuacuteng với sự xuất hiện của
noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh phải
biết rằng anh đang tưởng tượng việc đoacute vagrave
ghi lại nơi tacircm thức tưởng tượng Nếu anh
chỉ đơn giản nghĩ đến một việc gigrave đoacute thigrave ghi
nhớ - suy nghĩ Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi
nhớ - suy ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc
19
gigrave thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức lang
thang khỏi đối tượng thiền định thigrave sự lecircn
xuống nơi bụng khocircng được tập trung
nhưng vẫn được ghi nhận Nếu anh tưởng
tượng phải đi đến một nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave
phải đi Khi anh đến cứ đến Khi ấy trong yacute
tưởng anh gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với cocirc
hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh tưởng
tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey bagraven catildei
Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh saacuteng chỉ cần
ghi nhận lagrave anh nhận thấy chuacuteng Một higravenh
ảnh từ tacircm thức cũng cần được ghi nhận mỗi
khi noacute xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute
biến mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi chuyển
động của bụng khi lecircn cao xuống thấp Tiến
bước một caacutech cẩn thận khocircng giatildei đatildei Nếu
anh coacute yacute định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave
hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh nuốt
nước miếng hatildey nuốt nước miếng Nếu anh
20
phải khạc nhổ hatildey khạc nhổ Sau đoacute anh
quay lại bagravei thực tập chuyển động của bụng
lecircn cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong khi quay cổ quay cổ Khi
anh coacute yacute định lagravem thẳng cổ thigrave hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong hoạt động lagravem thẳng cổ
hatildey cứ lagravem việc ấy Sự chuyển động về quay
cổ lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech từ
từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm thức của
mỗi hoạt động nầy tiến từng bước trong sự
chuacute tacircm vagrave ghi nhận những chuyển động của
bụng nhocirc lecircn xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu trong một
tư thế hoặc ngồi hoặc nằm (thật khocircng necircn
khuyecircn thiền sinh trong tư thế nằm ngoagravei
trừ khi ngủ) nếu anh thường cảm thấy mệt
mỏi cơ thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
21
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm thức
caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một phần nagraveo
của cơ thể vagrave nghiền ngẫm noacute ghi nhận sự
mệt mỏi vagrave căng thẳng của noacute Hatildey lagravem việc
nầy một caacutech tự nhiecircn nghĩa lagrave khocircng
nhanh hoặc khocircng chậm Những cảm giaacutec
nầy dần dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối
cugraveng sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho đến khi
cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở caacutec đốt
xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu anh necircn thay
đổi tư thế Tuy vậy trước khi anh bắt đầu
thay đổi tư thế đừng quecircn ghi nhận lại nơi
tacircm thức yacute định nầy Mỗi một sự chuyển
động cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức yacute định nầy Trong quaacute
trigravenh giơ tay hoặc chacircn chỉ việc giơ tay
chacircn Duỗi tay hay chacircn cứ duỗi tay chacircn
Khi anh cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi
22
bỏ một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để chuacuteng
đụng nhau Hatildey lagravem tất cả những việc nầy
trong tư thế chậm ratildei khoan thai Khi anh đatilde
yecircn vị ở một tư thế mới hatildey tiếp tục suy
ngẫm trong một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh
đatilde phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở phần nagraveo
của cơ thể hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey lagravem việc nầy một
caacutech điều hogravea khocircng nhanh magrave cũng khocircng
chậm Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp tục với
bagravei thực tập về ghi nhận lại sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Nếu cảm giaacutec ngứa ngaacutey tiếp
tục vagrave trở necircn matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định
gatildei chỗ ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng thời
ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn vagrave chạm
vagraveo khi tay chạm vagraveo phần ngứa đoacute Hatildey
chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven toagraven coacute chiacutenh niệm về
23
sự thoa chỗ ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa
ngaacutey biến mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa
boacutep hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay ra đồng
thời cũng ghi nhận hagravenh động ruacutet tay về Khi
tay trở về chỗ cũ đụng chacircn Kế đoacute hatildey trở
lại theo dotildei sự chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc khoacute
chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec khoacute chịu
ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ thể Hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức cảm giaacutec đặc biệt khi
noacute xuất hiện như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt
choacuteng mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc hay
lagravem cho chậm lại nhưng cần phải ghi nhận
trong tư thế tự nhiecircn bigravenh tĩnh Cảm giaacutec
đau đớn coacute thể ngưng bặt hoặc lagrave gia tăng
Đừng hoảng hốt khi noacute gia tăng Hatildey tiếp
tục kiecircn quyết với sự suy ngẫm Nếu anh
lagravem được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec cảm
24
giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở necircn khocircng
chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ cảm giaacutec đau
đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm về sự chuyển động
của bụng trồi lecircn xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm giaacutec đau
đớn matildenh liệt ngột ngạt hoặc khoacute thở như
một nỗi đau từ vết dao như bị một vật nhọn
đacircm vagraveo những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể cảm
thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve đầy người
Anh cũng coacute thể kinh nghiệm về sự ngứa
ngaacutey nhức nhối hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi
anh bắt đầu ngừng suy ngẫm anh coacute thể
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
ngưng bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy trở
lại Những cảm giaacutec đau đớn khocircng thể bị
coi lagrave sai lầm Chuacuteng khocircng phải lagrave sự biểu
thị của bệnh tật nhưng chuacuteng lagrave những yếu
tố bigravenh thường luocircn hiện diện trong cơ thể
25
vagrave chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy hơn
Khi những khả năng tacircm thức trở necircn beacuten
nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh niệm nhiều hơn
về caacutec cảm giaacutec Với sự phaacutet triển đều đặn
vagrave suy ngẫm trong thời gian dagravei anh mới coacute
thể khắc phục được những cảm giaacutec nầy vagrave
lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven toagraven Nếu
anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn quyết với mục
điacutech anh sẽ khocircng sao Nếu anh bị mất can
đảm phacircn vacircn lưỡng lự trong việc thiền
định vagrave khocircng tiếp tục thực tập trong một
thời gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei mỗi
khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy ngẫm Nếu anh
tiếp tục với sự kiecircn định anh chắc chắn sẽ
khắc phục được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ
gặp lại chuacuteng trong những lần thiền định tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi nhớ
yacute định ấy Trong khi nghiecircng người hatildey ghi
nhớ hagravenh động nầy Khi anh suy ngẫm đocirci
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
6
niệm xứ) dưới sự chỉ dẫn riecircng của Thầy
Mingun Jetavan Sayādaw ở Thaton tocirci đatilde
từng truyền đạt caacutech thức thiền nầy từ năm
1938 với sự chỉ dẫn riecircng cũng như đatilde ghi
lại trong saacutech trong caacutec bagravei giảng cho cả
ngagraven du sĩ (yogis) Để chigraveu theo những yecircu
cầu của những nhoacutem người trước đoacute đatilde
từng học tập với tocirci tocirci viết bảng luận
thuyết về Vipassanā vagrave thiền định sacircu sắc
trong hai bộ saacutech Luận thuyết đatilde hoagraven tất
vagraveo năm 1994 vagrave đatilde được xuất bản bảy lần
Trong tất cả caacutec chương trừ Chương V
những bagravei bigravenh luận thảo luận coacute sự tham
khảo của caacutec bảng kinh Pali với những lời
dẫn giải chuacute giải Trong Chương V tocirci
chọn caacutech viết trong một ngocircn ngữ bigravenh
thường dễ hiểu cho học trograve chỉ dẫn lagravem thế
nagraveo để họ coacute thể bắt đầu thực tập vagrave tiến
hagravenh ra sao từng bước một ghi chuacute rotilde ragraveng
những điểm đặc biệt nổi bật cugraveng với những
7
lời giảng trong Visuddhimagga (Thanh
Tịnh Đạo) vagrave những bagravei kinh khaacutec
Quyển saacutech hiện nay lagrave quyển đatilde được dịch
sang Anh ngữ với Chương 5 đatilde noacutei ở trecircn
Mười bốn trang đầu của quyển saacutech chiacutenh
bằng tiếng Miến Điện đatilde được U Pe Thin
dịch sang Anh ngữ từ năm 1954 lagrave một học
trograve lacircu năm của tocirci ocircng ta đatilde dịch quyển
saacutech sang tiếng Anh vigrave phuacutec lợi của những
người ngoại quốc đến thiền viện của chuacuteng
tocirci để thực tập Từ trang 15 tới trang 51 của
bảng gốc đatilde được Myanaung U Tin một học
trograve của tocirci dịch sang Anh ngữ theo lời yecircu
cầu của Thầy Venerable Nyanaponika
Mahāthera Thật lagrave ngẫu nhiecircn Thiền viện
của chuacuteng tocirci coacute một khu gọi lagrave Thathana
Yeiktha diện tiacutech đất gần hai mươi bốn
mẫu với trecircn năm mươi toagrave nhagrave dagravenh cho
caacutec thiền sư vagrave caacutec du sĩ (yogis) tu sĩ cũng
như caacutec cư sĩ nam vagrave nữ
8
Thầy Nyanaponika Mahāthera đatilde đuacutec kết
bản dịch nầy sau khi đatilde ghi lại những yacute kiến
giaacute trị Bản dịch của U Pe Thin đatilde được Cocirc
Mary McCollum một nữ cư sĩ người Mỹ
hiệu điacutenh vagrave cải thiện đuacuteng caacutech Cocirc đatilde thực
tập thiền satipatthāna dưới sự hướng dẫn của
ocircng Anagarika Munindra ở Burmese Vihāra
Bodh-Gaya Bihar Ấn độ Ocircng Anagarika
Munindra đatilde từng sinh hoạt với chuacuteng tocirci
trong một thời gian dagravei Ocircng ta đatilde gửi đến
chuacuteng tocirci bản hiệu điacutenh của cocirc nhờ chuacuteng
tocirci đọc kỹ vagrave chấp thuận Sau khi hoagraven tất
quyển saacutech ấy được gửi đến Thầy
Nyanaponika Mahāthera Vagrave như vậy quyển
saacutech nầy đacircy lagrave sự đoacuteng goacutep vagrave tiacutech luỹ của
hai bản dịch trước đoacute cộng với lời ngotilde của
tocirci
Chương V của bản luận thuyết bằng tiếng
Miến Điện như đatilde noacutei ở trecircn được viết
bằng một ngocircn ngữ bigravenh thường Tocirci cũng
muốn nhắc rằng trong những từ ngữ coacute tiacutenh
9
chất học thuyết trong saacutech nầy tocirci đatilde khocircng
sử dụng những từ Pali magrave lagrave giải thiacutech
tường tận về laquo việc phaacutet triển sự saacuteng suốt raquo
được dịch từ bagravei luận thuyết bằng tiếng Pali
của tocirci đatilde được thầy Nyanaponika
Mahāthera dịch sang Anh ngữ Quyển saacutech
của ocircng laquo Trọng tacircm của Thiền phật giaacuteo raquo
lagrave một kho tagraveng vocirc giaacute về tagravei liệu cũng như
những chỉ dẫn quan trọng về Thiền định
Toacutem lại tocirci muốn noacutei (1) tocirci rất cảm kiacutech sự
giuacutep đỡ của mọi người trong việc dịch saacutech
vagrave hiệu điacutenh cũng như những người chịu
traacutech nhiệm xuất bản quyển saacutech nầy (2) để
thuacutec đẩy caacutec bạn đọc đừng dừng lại ở sự
hiểu biết lyacute luận magrave phải aacutep dụng caacutei hiểu
biết đoacute trong sự thực tập coacute hệ thống vagrave
miecircn mẫn vagrave (3) tocirci muốn noacutei lecircn nguyện
vọng chacircn thagravenh ước muốn caacutec vị đạt được
sự saacuteng suốt một caacutech nhanh chong vagrave
hưởng được những iacutech lợi thiết thực đatilde được
10
đức Phật noacutei đến trong lời noacutei đầu của
Satipatthāna Sutta (Đại Tập Kinh)
Bhaddanta Sobhana (Agga Mahāpandita)
Mahāsi Sayādaw
October 1st 1970
Thathana Yeiktha
16 Hermitage Road
Rangoon Burma
Bước chuẩn bị
Nếu anh thật lograveng mong muốn phaacutet triển sự
thiền định vagrave đạt saacuteng suốt trong đời hiện
tại anh phải thực tập từ bỏ hết những yacute
nghĩ vagrave hagravenh động coacute liecircn quan đến cuộc
đời Hagravenh động nầy lagrave một caacutech để thanh
tịnh hoaacute hạnh kiểm bước đầu quan trọng để
tiến đến sự phaacutet triển thiền định một caacutech
đuacuteng đắn Anh phải gigraven giữ giới luật của
người cư sĩ tại gia (hoặc tu sĩ tuỳ vagraveo
trường hợp) giới luật giuacutep cho anh coacute caacutei
11
nhigraven saacuteng suốt Đối với những cư sĩ những
giới luật bao gồm Baacutet giới magrave caacutec phật tử
thuần thagravenh thường tham dự vagraveo ngagravey trai
giới (uposatha) vagrave trong những luacutec thiền
định 1 Một giới luật nữa đoacute lagrave khocircng được
noacutei bagravei xiacutech diễu cợt hoặc coacute aacutec yacute đối với
những người đang đạt đến trạng thaacutei bất khả
xacircm phạm (states of sanctity2) Nếu anh đatilde
lỡ phạm sai lầm nầy anh necircn đến trước
người ấy để xin lỗi vagrave gửi lời xin lỗi đến họ
qua vị thiền sư của anh Trong quaacute khứ nếu
như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec phạm đến
một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy giờ người đatilde
khocircng cograven nữa hoặc đatilde chết anh cũng necircn
tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc
anh coacute thể duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường hay
khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute chiacutenh bản
thacircn migravenh cho đức Phật vị đatilde giaacutec ngộ
trong khi thực tập thiền định anh coacute thể sẽ
bị sửng sốt khi nhận thấy tacircm thức của anh
12
khocircng hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh
đaacuteng sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền sư
bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde với anh
việc anh cần lagravem khi thiền định vagrave cho anh
lời khuyecircn thiacutech hợp nhất Coacute rất nhiều lợi
iacutech khi đặt hẳn niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ
đức Phật vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của
một vị thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave si mecirc
chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu aacutec vagrave đau
khổ Sự thực tập miecircn mật trong quaacute trigravenh
đạt saacuteng suốt cần được hoagraven thagravenh một caacutech
mỹ matilden Caacutech thực tập thiền định dựa trecircn
căn bản của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde
được caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng vigrave đatilde
cơ hội để thực tập giống như vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh coacute thể
bắt đầu sự thực tập của migravenh dugrave ngắn ngủi
dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ raquo magrave bậc giaacutec ngộ
13
đức Phật đatilde ban tặng cho anh để suy ngẫm
Việc nầy rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của
anh Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten gheacutet
thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey dacircng bản
thacircn anh cho đức Phật bằng caacutech biết đaacutenh
giaacute chiacuten phẩm chất tốt lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh thiện
hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo trong sự hiểu
biết vagrave hạnh kiểm một người phuacutec lạc nổi
tiếng một vị latildenh đạo khocircng ai saacutenh bằng
bậc đạo sư của trời vagrave người bậc tỉnh thức
giaacutec ngộ
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet lograveng từ
bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh vagrave hatildey xem
anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy lagrave một khocircng phacircn
biệt như vậy Nguyện sao cho tocirci thoaacutet
khỏi hận thugrave bệnh hoạn vagrave muộn phiền
Cũng như tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
14
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave hằn
bệnh hoạn vagrave phiền muộn Nguyện cho họ
thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự nhiecircn ocirc uế
của thacircn thể sẽ giuacutep cho anh giảm đi sự
baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh magrave đa số mọi người
đều nuocircng chigraveu tham đắm Suy ngẫm về
những thứ bất tịnh như bao tử ruột non ruột
giagrave đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi sự
yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh thần lagrave
suy ngẫm về hiện tượng của caacutei chết gần kề
Caacutec bagravei giảng phật giaacuteo nhấn mạnh rằng đời
sống lagrave khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute giaacute
nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục điacutech của
sự sống lagrave sự chết Coacute sanh bệnh khổ giagrave
vagrave rồi chết Tất cả những khaacutei niệm nầy lagrave
quaacute trigravenh của sự hiện hữu
15
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng theo tư
thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy thoải maacutei hơn
nếu hai chacircn khocircng khoaacute vagraveo nhau nhưng
đặt bằng trecircn sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn
nhau Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể tigravem
một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải maacutei Bacircy
giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp mắt) ở
phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo coacute sự chuyển
động của bụng lecircn cao hay xuống thấp Nếu
những chuyển động nầy khocircng rotilde ragraveng cho
anh từ luacutec bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay
lecircn bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn với
sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở ra vagraveo sẽ
trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey ghi nhớ trong
tacircm thức sự chuyển động lecircn cao nầy cũng
như sự chuyển động xuống thấp Ghi nhớ
16
bằng tacircm thức mỗi một sự chuyển động khi
noacute xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Anh khocircng lo
lắng về higravenh dạng của bụng Anh chỉ nhận
biết cảm thọ của thacircn đối với lực eacutep khi
bụng phồng lecircn xẹp xuống Như vậy đừng
dừng lại ở higravenh dạng của bụng magrave hatildey tiếp
tục với việc thực tập Đối với những người
sơ cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm của
tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt Khi việc
thực tập tiến triển mỗi một chuyển động sẽ
rotilde ragraveng hơn Khả năng biết trước mỗi bước
kế tiếp của tiến trigravenh về thacircn cũng như tacircm
để đạt đến trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về
saacuteu giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ cơ necircn
sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh niệm rất yếu
anh coacute thể sẽ thấy khoacute khăn khi để tacircm thức
theo dotildei mỗi sự chuyển động lecircn xuống của
17
bụng Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ tacircm
thức theo những chuyển động raquo Hatildey chỉ
nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học tập Sự chuyển
động lecircn xuống của bụng luacutec nagraveo cũng hiện
diện vagrave như vậy cũng khocircng cần thiết phải
tigravem kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ đối
với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ rotilde sự
chuyển động lecircn xuống giản dị nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong chiacutenh
niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Đừng bao giờ lặp đi lặp lại
lecircn xuống vagrave đừng nghĩ đến lecircn xuống lagrave
những chữ Chỉ cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại
với sự chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu với chủ
yếu chỉ lagravem cho sự chuyển động của bụng rotilde
ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ lagravem cho mau mệt vagrave sẽ
phản taacutec dụng đối với caacutech thực tập nầy
Hatildey hoagraven toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động
lecircn vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện trong
18
quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech bigravenh
thường
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động của
bụng những hoạt động khaacutec của tacircm thức
cũng xuất hiện giữa những chuyển động lecircn
xuống nầy Caacutec yacute nghĩ hoặc những hoạt
động tinh thần như dự định yacute kiến sự
tưởng tượng thường hay xuất hiện giữa
những ghi nhận về sự chuyển động của bụng
khi lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng để
yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm thức cũng
necircn được ghi lại đuacuteng với sự xuất hiện của
noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh phải
biết rằng anh đang tưởng tượng việc đoacute vagrave
ghi lại nơi tacircm thức tưởng tượng Nếu anh
chỉ đơn giản nghĩ đến một việc gigrave đoacute thigrave ghi
nhớ - suy nghĩ Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi
nhớ - suy ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc
19
gigrave thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức lang
thang khỏi đối tượng thiền định thigrave sự lecircn
xuống nơi bụng khocircng được tập trung
nhưng vẫn được ghi nhận Nếu anh tưởng
tượng phải đi đến một nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave
phải đi Khi anh đến cứ đến Khi ấy trong yacute
tưởng anh gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với cocirc
hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh tưởng
tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey bagraven catildei
Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh saacuteng chỉ cần
ghi nhận lagrave anh nhận thấy chuacuteng Một higravenh
ảnh từ tacircm thức cũng cần được ghi nhận mỗi
khi noacute xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute
biến mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi chuyển
động của bụng khi lecircn cao xuống thấp Tiến
bước một caacutech cẩn thận khocircng giatildei đatildei Nếu
anh coacute yacute định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave
hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh nuốt
nước miếng hatildey nuốt nước miếng Nếu anh
20
phải khạc nhổ hatildey khạc nhổ Sau đoacute anh
quay lại bagravei thực tập chuyển động của bụng
lecircn cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong khi quay cổ quay cổ Khi
anh coacute yacute định lagravem thẳng cổ thigrave hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong hoạt động lagravem thẳng cổ
hatildey cứ lagravem việc ấy Sự chuyển động về quay
cổ lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech từ
từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm thức của
mỗi hoạt động nầy tiến từng bước trong sự
chuacute tacircm vagrave ghi nhận những chuyển động của
bụng nhocirc lecircn xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu trong một
tư thế hoặc ngồi hoặc nằm (thật khocircng necircn
khuyecircn thiền sinh trong tư thế nằm ngoagravei
trừ khi ngủ) nếu anh thường cảm thấy mệt
mỏi cơ thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
21
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm thức
caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một phần nagraveo
của cơ thể vagrave nghiền ngẫm noacute ghi nhận sự
mệt mỏi vagrave căng thẳng của noacute Hatildey lagravem việc
nầy một caacutech tự nhiecircn nghĩa lagrave khocircng
nhanh hoặc khocircng chậm Những cảm giaacutec
nầy dần dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối
cugraveng sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho đến khi
cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở caacutec đốt
xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu anh necircn thay
đổi tư thế Tuy vậy trước khi anh bắt đầu
thay đổi tư thế đừng quecircn ghi nhận lại nơi
tacircm thức yacute định nầy Mỗi một sự chuyển
động cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức yacute định nầy Trong quaacute
trigravenh giơ tay hoặc chacircn chỉ việc giơ tay
chacircn Duỗi tay hay chacircn cứ duỗi tay chacircn
Khi anh cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi
22
bỏ một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để chuacuteng
đụng nhau Hatildey lagravem tất cả những việc nầy
trong tư thế chậm ratildei khoan thai Khi anh đatilde
yecircn vị ở một tư thế mới hatildey tiếp tục suy
ngẫm trong một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh
đatilde phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở phần nagraveo
của cơ thể hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey lagravem việc nầy một
caacutech điều hogravea khocircng nhanh magrave cũng khocircng
chậm Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp tục với
bagravei thực tập về ghi nhận lại sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Nếu cảm giaacutec ngứa ngaacutey tiếp
tục vagrave trở necircn matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định
gatildei chỗ ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng thời
ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn vagrave chạm
vagraveo khi tay chạm vagraveo phần ngứa đoacute Hatildey
chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven toagraven coacute chiacutenh niệm về
23
sự thoa chỗ ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa
ngaacutey biến mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa
boacutep hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay ra đồng
thời cũng ghi nhận hagravenh động ruacutet tay về Khi
tay trở về chỗ cũ đụng chacircn Kế đoacute hatildey trở
lại theo dotildei sự chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc khoacute
chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec khoacute chịu
ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ thể Hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức cảm giaacutec đặc biệt khi
noacute xuất hiện như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt
choacuteng mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc hay
lagravem cho chậm lại nhưng cần phải ghi nhận
trong tư thế tự nhiecircn bigravenh tĩnh Cảm giaacutec
đau đớn coacute thể ngưng bặt hoặc lagrave gia tăng
Đừng hoảng hốt khi noacute gia tăng Hatildey tiếp
tục kiecircn quyết với sự suy ngẫm Nếu anh
lagravem được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec cảm
24
giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở necircn khocircng
chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ cảm giaacutec đau
đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm về sự chuyển động
của bụng trồi lecircn xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm giaacutec đau
đớn matildenh liệt ngột ngạt hoặc khoacute thở như
một nỗi đau từ vết dao như bị một vật nhọn
đacircm vagraveo những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể cảm
thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve đầy người
Anh cũng coacute thể kinh nghiệm về sự ngứa
ngaacutey nhức nhối hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi
anh bắt đầu ngừng suy ngẫm anh coacute thể
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
ngưng bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy trở
lại Những cảm giaacutec đau đớn khocircng thể bị
coi lagrave sai lầm Chuacuteng khocircng phải lagrave sự biểu
thị của bệnh tật nhưng chuacuteng lagrave những yếu
tố bigravenh thường luocircn hiện diện trong cơ thể
25
vagrave chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy hơn
Khi những khả năng tacircm thức trở necircn beacuten
nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh niệm nhiều hơn
về caacutec cảm giaacutec Với sự phaacutet triển đều đặn
vagrave suy ngẫm trong thời gian dagravei anh mới coacute
thể khắc phục được những cảm giaacutec nầy vagrave
lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven toagraven Nếu
anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn quyết với mục
điacutech anh sẽ khocircng sao Nếu anh bị mất can
đảm phacircn vacircn lưỡng lự trong việc thiền
định vagrave khocircng tiếp tục thực tập trong một
thời gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei mỗi
khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy ngẫm Nếu anh
tiếp tục với sự kiecircn định anh chắc chắn sẽ
khắc phục được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ
gặp lại chuacuteng trong những lần thiền định tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi nhớ
yacute định ấy Trong khi nghiecircng người hatildey ghi
nhớ hagravenh động nầy Khi anh suy ngẫm đocirci
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
7
lời giảng trong Visuddhimagga (Thanh
Tịnh Đạo) vagrave những bagravei kinh khaacutec
Quyển saacutech hiện nay lagrave quyển đatilde được dịch
sang Anh ngữ với Chương 5 đatilde noacutei ở trecircn
Mười bốn trang đầu của quyển saacutech chiacutenh
bằng tiếng Miến Điện đatilde được U Pe Thin
dịch sang Anh ngữ từ năm 1954 lagrave một học
trograve lacircu năm của tocirci ocircng ta đatilde dịch quyển
saacutech sang tiếng Anh vigrave phuacutec lợi của những
người ngoại quốc đến thiền viện của chuacuteng
tocirci để thực tập Từ trang 15 tới trang 51 của
bảng gốc đatilde được Myanaung U Tin một học
trograve của tocirci dịch sang Anh ngữ theo lời yecircu
cầu của Thầy Venerable Nyanaponika
Mahāthera Thật lagrave ngẫu nhiecircn Thiền viện
của chuacuteng tocirci coacute một khu gọi lagrave Thathana
Yeiktha diện tiacutech đất gần hai mươi bốn
mẫu với trecircn năm mươi toagrave nhagrave dagravenh cho
caacutec thiền sư vagrave caacutec du sĩ (yogis) tu sĩ cũng
như caacutec cư sĩ nam vagrave nữ
8
Thầy Nyanaponika Mahāthera đatilde đuacutec kết
bản dịch nầy sau khi đatilde ghi lại những yacute kiến
giaacute trị Bản dịch của U Pe Thin đatilde được Cocirc
Mary McCollum một nữ cư sĩ người Mỹ
hiệu điacutenh vagrave cải thiện đuacuteng caacutech Cocirc đatilde thực
tập thiền satipatthāna dưới sự hướng dẫn của
ocircng Anagarika Munindra ở Burmese Vihāra
Bodh-Gaya Bihar Ấn độ Ocircng Anagarika
Munindra đatilde từng sinh hoạt với chuacuteng tocirci
trong một thời gian dagravei Ocircng ta đatilde gửi đến
chuacuteng tocirci bản hiệu điacutenh của cocirc nhờ chuacuteng
tocirci đọc kỹ vagrave chấp thuận Sau khi hoagraven tất
quyển saacutech ấy được gửi đến Thầy
Nyanaponika Mahāthera Vagrave như vậy quyển
saacutech nầy đacircy lagrave sự đoacuteng goacutep vagrave tiacutech luỹ của
hai bản dịch trước đoacute cộng với lời ngotilde của
tocirci
Chương V của bản luận thuyết bằng tiếng
Miến Điện như đatilde noacutei ở trecircn được viết
bằng một ngocircn ngữ bigravenh thường Tocirci cũng
muốn nhắc rằng trong những từ ngữ coacute tiacutenh
9
chất học thuyết trong saacutech nầy tocirci đatilde khocircng
sử dụng những từ Pali magrave lagrave giải thiacutech
tường tận về laquo việc phaacutet triển sự saacuteng suốt raquo
được dịch từ bagravei luận thuyết bằng tiếng Pali
của tocirci đatilde được thầy Nyanaponika
Mahāthera dịch sang Anh ngữ Quyển saacutech
của ocircng laquo Trọng tacircm của Thiền phật giaacuteo raquo
lagrave một kho tagraveng vocirc giaacute về tagravei liệu cũng như
những chỉ dẫn quan trọng về Thiền định
Toacutem lại tocirci muốn noacutei (1) tocirci rất cảm kiacutech sự
giuacutep đỡ của mọi người trong việc dịch saacutech
vagrave hiệu điacutenh cũng như những người chịu
traacutech nhiệm xuất bản quyển saacutech nầy (2) để
thuacutec đẩy caacutec bạn đọc đừng dừng lại ở sự
hiểu biết lyacute luận magrave phải aacutep dụng caacutei hiểu
biết đoacute trong sự thực tập coacute hệ thống vagrave
miecircn mẫn vagrave (3) tocirci muốn noacutei lecircn nguyện
vọng chacircn thagravenh ước muốn caacutec vị đạt được
sự saacuteng suốt một caacutech nhanh chong vagrave
hưởng được những iacutech lợi thiết thực đatilde được
10
đức Phật noacutei đến trong lời noacutei đầu của
Satipatthāna Sutta (Đại Tập Kinh)
Bhaddanta Sobhana (Agga Mahāpandita)
Mahāsi Sayādaw
October 1st 1970
Thathana Yeiktha
16 Hermitage Road
Rangoon Burma
Bước chuẩn bị
Nếu anh thật lograveng mong muốn phaacutet triển sự
thiền định vagrave đạt saacuteng suốt trong đời hiện
tại anh phải thực tập từ bỏ hết những yacute
nghĩ vagrave hagravenh động coacute liecircn quan đến cuộc
đời Hagravenh động nầy lagrave một caacutech để thanh
tịnh hoaacute hạnh kiểm bước đầu quan trọng để
tiến đến sự phaacutet triển thiền định một caacutech
đuacuteng đắn Anh phải gigraven giữ giới luật của
người cư sĩ tại gia (hoặc tu sĩ tuỳ vagraveo
trường hợp) giới luật giuacutep cho anh coacute caacutei
11
nhigraven saacuteng suốt Đối với những cư sĩ những
giới luật bao gồm Baacutet giới magrave caacutec phật tử
thuần thagravenh thường tham dự vagraveo ngagravey trai
giới (uposatha) vagrave trong những luacutec thiền
định 1 Một giới luật nữa đoacute lagrave khocircng được
noacutei bagravei xiacutech diễu cợt hoặc coacute aacutec yacute đối với
những người đang đạt đến trạng thaacutei bất khả
xacircm phạm (states of sanctity2) Nếu anh đatilde
lỡ phạm sai lầm nầy anh necircn đến trước
người ấy để xin lỗi vagrave gửi lời xin lỗi đến họ
qua vị thiền sư của anh Trong quaacute khứ nếu
như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec phạm đến
một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy giờ người đatilde
khocircng cograven nữa hoặc đatilde chết anh cũng necircn
tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc
anh coacute thể duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường hay
khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute chiacutenh bản
thacircn migravenh cho đức Phật vị đatilde giaacutec ngộ
trong khi thực tập thiền định anh coacute thể sẽ
bị sửng sốt khi nhận thấy tacircm thức của anh
12
khocircng hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh
đaacuteng sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền sư
bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde với anh
việc anh cần lagravem khi thiền định vagrave cho anh
lời khuyecircn thiacutech hợp nhất Coacute rất nhiều lợi
iacutech khi đặt hẳn niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ
đức Phật vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của
một vị thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave si mecirc
chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu aacutec vagrave đau
khổ Sự thực tập miecircn mật trong quaacute trigravenh
đạt saacuteng suốt cần được hoagraven thagravenh một caacutech
mỹ matilden Caacutech thực tập thiền định dựa trecircn
căn bản của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde
được caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng vigrave đatilde
cơ hội để thực tập giống như vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh coacute thể
bắt đầu sự thực tập của migravenh dugrave ngắn ngủi
dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ raquo magrave bậc giaacutec ngộ
13
đức Phật đatilde ban tặng cho anh để suy ngẫm
Việc nầy rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của
anh Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten gheacutet
thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey dacircng bản
thacircn anh cho đức Phật bằng caacutech biết đaacutenh
giaacute chiacuten phẩm chất tốt lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh thiện
hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo trong sự hiểu
biết vagrave hạnh kiểm một người phuacutec lạc nổi
tiếng một vị latildenh đạo khocircng ai saacutenh bằng
bậc đạo sư của trời vagrave người bậc tỉnh thức
giaacutec ngộ
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet lograveng từ
bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh vagrave hatildey xem
anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy lagrave một khocircng phacircn
biệt như vậy Nguyện sao cho tocirci thoaacutet
khỏi hận thugrave bệnh hoạn vagrave muộn phiền
Cũng như tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
14
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave hằn
bệnh hoạn vagrave phiền muộn Nguyện cho họ
thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự nhiecircn ocirc uế
của thacircn thể sẽ giuacutep cho anh giảm đi sự
baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh magrave đa số mọi người
đều nuocircng chigraveu tham đắm Suy ngẫm về
những thứ bất tịnh như bao tử ruột non ruột
giagrave đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi sự
yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh thần lagrave
suy ngẫm về hiện tượng của caacutei chết gần kề
Caacutec bagravei giảng phật giaacuteo nhấn mạnh rằng đời
sống lagrave khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute giaacute
nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục điacutech của
sự sống lagrave sự chết Coacute sanh bệnh khổ giagrave
vagrave rồi chết Tất cả những khaacutei niệm nầy lagrave
quaacute trigravenh của sự hiện hữu
15
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng theo tư
thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy thoải maacutei hơn
nếu hai chacircn khocircng khoaacute vagraveo nhau nhưng
đặt bằng trecircn sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn
nhau Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể tigravem
một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải maacutei Bacircy
giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp mắt) ở
phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo coacute sự chuyển
động của bụng lecircn cao hay xuống thấp Nếu
những chuyển động nầy khocircng rotilde ragraveng cho
anh từ luacutec bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay
lecircn bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn với
sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở ra vagraveo sẽ
trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey ghi nhớ trong
tacircm thức sự chuyển động lecircn cao nầy cũng
như sự chuyển động xuống thấp Ghi nhớ
16
bằng tacircm thức mỗi một sự chuyển động khi
noacute xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Anh khocircng lo
lắng về higravenh dạng của bụng Anh chỉ nhận
biết cảm thọ của thacircn đối với lực eacutep khi
bụng phồng lecircn xẹp xuống Như vậy đừng
dừng lại ở higravenh dạng của bụng magrave hatildey tiếp
tục với việc thực tập Đối với những người
sơ cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm của
tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt Khi việc
thực tập tiến triển mỗi một chuyển động sẽ
rotilde ragraveng hơn Khả năng biết trước mỗi bước
kế tiếp của tiến trigravenh về thacircn cũng như tacircm
để đạt đến trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về
saacuteu giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ cơ necircn
sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh niệm rất yếu
anh coacute thể sẽ thấy khoacute khăn khi để tacircm thức
theo dotildei mỗi sự chuyển động lecircn xuống của
17
bụng Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ tacircm
thức theo những chuyển động raquo Hatildey chỉ
nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học tập Sự chuyển
động lecircn xuống của bụng luacutec nagraveo cũng hiện
diện vagrave như vậy cũng khocircng cần thiết phải
tigravem kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ đối
với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ rotilde sự
chuyển động lecircn xuống giản dị nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong chiacutenh
niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Đừng bao giờ lặp đi lặp lại
lecircn xuống vagrave đừng nghĩ đến lecircn xuống lagrave
những chữ Chỉ cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại
với sự chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu với chủ
yếu chỉ lagravem cho sự chuyển động của bụng rotilde
ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ lagravem cho mau mệt vagrave sẽ
phản taacutec dụng đối với caacutech thực tập nầy
Hatildey hoagraven toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động
lecircn vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện trong
18
quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech bigravenh
thường
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động của
bụng những hoạt động khaacutec của tacircm thức
cũng xuất hiện giữa những chuyển động lecircn
xuống nầy Caacutec yacute nghĩ hoặc những hoạt
động tinh thần như dự định yacute kiến sự
tưởng tượng thường hay xuất hiện giữa
những ghi nhận về sự chuyển động của bụng
khi lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng để
yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm thức cũng
necircn được ghi lại đuacuteng với sự xuất hiện của
noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh phải
biết rằng anh đang tưởng tượng việc đoacute vagrave
ghi lại nơi tacircm thức tưởng tượng Nếu anh
chỉ đơn giản nghĩ đến một việc gigrave đoacute thigrave ghi
nhớ - suy nghĩ Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi
nhớ - suy ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc
19
gigrave thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức lang
thang khỏi đối tượng thiền định thigrave sự lecircn
xuống nơi bụng khocircng được tập trung
nhưng vẫn được ghi nhận Nếu anh tưởng
tượng phải đi đến một nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave
phải đi Khi anh đến cứ đến Khi ấy trong yacute
tưởng anh gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với cocirc
hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh tưởng
tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey bagraven catildei
Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh saacuteng chỉ cần
ghi nhận lagrave anh nhận thấy chuacuteng Một higravenh
ảnh từ tacircm thức cũng cần được ghi nhận mỗi
khi noacute xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute
biến mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi chuyển
động của bụng khi lecircn cao xuống thấp Tiến
bước một caacutech cẩn thận khocircng giatildei đatildei Nếu
anh coacute yacute định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave
hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh nuốt
nước miếng hatildey nuốt nước miếng Nếu anh
20
phải khạc nhổ hatildey khạc nhổ Sau đoacute anh
quay lại bagravei thực tập chuyển động của bụng
lecircn cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong khi quay cổ quay cổ Khi
anh coacute yacute định lagravem thẳng cổ thigrave hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong hoạt động lagravem thẳng cổ
hatildey cứ lagravem việc ấy Sự chuyển động về quay
cổ lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech từ
từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm thức của
mỗi hoạt động nầy tiến từng bước trong sự
chuacute tacircm vagrave ghi nhận những chuyển động của
bụng nhocirc lecircn xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu trong một
tư thế hoặc ngồi hoặc nằm (thật khocircng necircn
khuyecircn thiền sinh trong tư thế nằm ngoagravei
trừ khi ngủ) nếu anh thường cảm thấy mệt
mỏi cơ thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
21
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm thức
caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một phần nagraveo
của cơ thể vagrave nghiền ngẫm noacute ghi nhận sự
mệt mỏi vagrave căng thẳng của noacute Hatildey lagravem việc
nầy một caacutech tự nhiecircn nghĩa lagrave khocircng
nhanh hoặc khocircng chậm Những cảm giaacutec
nầy dần dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối
cugraveng sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho đến khi
cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở caacutec đốt
xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu anh necircn thay
đổi tư thế Tuy vậy trước khi anh bắt đầu
thay đổi tư thế đừng quecircn ghi nhận lại nơi
tacircm thức yacute định nầy Mỗi một sự chuyển
động cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức yacute định nầy Trong quaacute
trigravenh giơ tay hoặc chacircn chỉ việc giơ tay
chacircn Duỗi tay hay chacircn cứ duỗi tay chacircn
Khi anh cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi
22
bỏ một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để chuacuteng
đụng nhau Hatildey lagravem tất cả những việc nầy
trong tư thế chậm ratildei khoan thai Khi anh đatilde
yecircn vị ở một tư thế mới hatildey tiếp tục suy
ngẫm trong một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh
đatilde phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở phần nagraveo
của cơ thể hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey lagravem việc nầy một
caacutech điều hogravea khocircng nhanh magrave cũng khocircng
chậm Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp tục với
bagravei thực tập về ghi nhận lại sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Nếu cảm giaacutec ngứa ngaacutey tiếp
tục vagrave trở necircn matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định
gatildei chỗ ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng thời
ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn vagrave chạm
vagraveo khi tay chạm vagraveo phần ngứa đoacute Hatildey
chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven toagraven coacute chiacutenh niệm về
23
sự thoa chỗ ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa
ngaacutey biến mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa
boacutep hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay ra đồng
thời cũng ghi nhận hagravenh động ruacutet tay về Khi
tay trở về chỗ cũ đụng chacircn Kế đoacute hatildey trở
lại theo dotildei sự chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc khoacute
chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec khoacute chịu
ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ thể Hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức cảm giaacutec đặc biệt khi
noacute xuất hiện như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt
choacuteng mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc hay
lagravem cho chậm lại nhưng cần phải ghi nhận
trong tư thế tự nhiecircn bigravenh tĩnh Cảm giaacutec
đau đớn coacute thể ngưng bặt hoặc lagrave gia tăng
Đừng hoảng hốt khi noacute gia tăng Hatildey tiếp
tục kiecircn quyết với sự suy ngẫm Nếu anh
lagravem được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec cảm
24
giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở necircn khocircng
chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ cảm giaacutec đau
đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm về sự chuyển động
của bụng trồi lecircn xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm giaacutec đau
đớn matildenh liệt ngột ngạt hoặc khoacute thở như
một nỗi đau từ vết dao như bị một vật nhọn
đacircm vagraveo những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể cảm
thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve đầy người
Anh cũng coacute thể kinh nghiệm về sự ngứa
ngaacutey nhức nhối hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi
anh bắt đầu ngừng suy ngẫm anh coacute thể
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
ngưng bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy trở
lại Những cảm giaacutec đau đớn khocircng thể bị
coi lagrave sai lầm Chuacuteng khocircng phải lagrave sự biểu
thị của bệnh tật nhưng chuacuteng lagrave những yếu
tố bigravenh thường luocircn hiện diện trong cơ thể
25
vagrave chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy hơn
Khi những khả năng tacircm thức trở necircn beacuten
nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh niệm nhiều hơn
về caacutec cảm giaacutec Với sự phaacutet triển đều đặn
vagrave suy ngẫm trong thời gian dagravei anh mới coacute
thể khắc phục được những cảm giaacutec nầy vagrave
lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven toagraven Nếu
anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn quyết với mục
điacutech anh sẽ khocircng sao Nếu anh bị mất can
đảm phacircn vacircn lưỡng lự trong việc thiền
định vagrave khocircng tiếp tục thực tập trong một
thời gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei mỗi
khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy ngẫm Nếu anh
tiếp tục với sự kiecircn định anh chắc chắn sẽ
khắc phục được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ
gặp lại chuacuteng trong những lần thiền định tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi nhớ
yacute định ấy Trong khi nghiecircng người hatildey ghi
nhớ hagravenh động nầy Khi anh suy ngẫm đocirci
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
8
Thầy Nyanaponika Mahāthera đatilde đuacutec kết
bản dịch nầy sau khi đatilde ghi lại những yacute kiến
giaacute trị Bản dịch của U Pe Thin đatilde được Cocirc
Mary McCollum một nữ cư sĩ người Mỹ
hiệu điacutenh vagrave cải thiện đuacuteng caacutech Cocirc đatilde thực
tập thiền satipatthāna dưới sự hướng dẫn của
ocircng Anagarika Munindra ở Burmese Vihāra
Bodh-Gaya Bihar Ấn độ Ocircng Anagarika
Munindra đatilde từng sinh hoạt với chuacuteng tocirci
trong một thời gian dagravei Ocircng ta đatilde gửi đến
chuacuteng tocirci bản hiệu điacutenh của cocirc nhờ chuacuteng
tocirci đọc kỹ vagrave chấp thuận Sau khi hoagraven tất
quyển saacutech ấy được gửi đến Thầy
Nyanaponika Mahāthera Vagrave như vậy quyển
saacutech nầy đacircy lagrave sự đoacuteng goacutep vagrave tiacutech luỹ của
hai bản dịch trước đoacute cộng với lời ngotilde của
tocirci
Chương V của bản luận thuyết bằng tiếng
Miến Điện như đatilde noacutei ở trecircn được viết
bằng một ngocircn ngữ bigravenh thường Tocirci cũng
muốn nhắc rằng trong những từ ngữ coacute tiacutenh
9
chất học thuyết trong saacutech nầy tocirci đatilde khocircng
sử dụng những từ Pali magrave lagrave giải thiacutech
tường tận về laquo việc phaacutet triển sự saacuteng suốt raquo
được dịch từ bagravei luận thuyết bằng tiếng Pali
của tocirci đatilde được thầy Nyanaponika
Mahāthera dịch sang Anh ngữ Quyển saacutech
của ocircng laquo Trọng tacircm của Thiền phật giaacuteo raquo
lagrave một kho tagraveng vocirc giaacute về tagravei liệu cũng như
những chỉ dẫn quan trọng về Thiền định
Toacutem lại tocirci muốn noacutei (1) tocirci rất cảm kiacutech sự
giuacutep đỡ của mọi người trong việc dịch saacutech
vagrave hiệu điacutenh cũng như những người chịu
traacutech nhiệm xuất bản quyển saacutech nầy (2) để
thuacutec đẩy caacutec bạn đọc đừng dừng lại ở sự
hiểu biết lyacute luận magrave phải aacutep dụng caacutei hiểu
biết đoacute trong sự thực tập coacute hệ thống vagrave
miecircn mẫn vagrave (3) tocirci muốn noacutei lecircn nguyện
vọng chacircn thagravenh ước muốn caacutec vị đạt được
sự saacuteng suốt một caacutech nhanh chong vagrave
hưởng được những iacutech lợi thiết thực đatilde được
10
đức Phật noacutei đến trong lời noacutei đầu của
Satipatthāna Sutta (Đại Tập Kinh)
Bhaddanta Sobhana (Agga Mahāpandita)
Mahāsi Sayādaw
October 1st 1970
Thathana Yeiktha
16 Hermitage Road
Rangoon Burma
Bước chuẩn bị
Nếu anh thật lograveng mong muốn phaacutet triển sự
thiền định vagrave đạt saacuteng suốt trong đời hiện
tại anh phải thực tập từ bỏ hết những yacute
nghĩ vagrave hagravenh động coacute liecircn quan đến cuộc
đời Hagravenh động nầy lagrave một caacutech để thanh
tịnh hoaacute hạnh kiểm bước đầu quan trọng để
tiến đến sự phaacutet triển thiền định một caacutech
đuacuteng đắn Anh phải gigraven giữ giới luật của
người cư sĩ tại gia (hoặc tu sĩ tuỳ vagraveo
trường hợp) giới luật giuacutep cho anh coacute caacutei
11
nhigraven saacuteng suốt Đối với những cư sĩ những
giới luật bao gồm Baacutet giới magrave caacutec phật tử
thuần thagravenh thường tham dự vagraveo ngagravey trai
giới (uposatha) vagrave trong những luacutec thiền
định 1 Một giới luật nữa đoacute lagrave khocircng được
noacutei bagravei xiacutech diễu cợt hoặc coacute aacutec yacute đối với
những người đang đạt đến trạng thaacutei bất khả
xacircm phạm (states of sanctity2) Nếu anh đatilde
lỡ phạm sai lầm nầy anh necircn đến trước
người ấy để xin lỗi vagrave gửi lời xin lỗi đến họ
qua vị thiền sư của anh Trong quaacute khứ nếu
như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec phạm đến
một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy giờ người đatilde
khocircng cograven nữa hoặc đatilde chết anh cũng necircn
tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc
anh coacute thể duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường hay
khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute chiacutenh bản
thacircn migravenh cho đức Phật vị đatilde giaacutec ngộ
trong khi thực tập thiền định anh coacute thể sẽ
bị sửng sốt khi nhận thấy tacircm thức của anh
12
khocircng hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh
đaacuteng sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền sư
bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde với anh
việc anh cần lagravem khi thiền định vagrave cho anh
lời khuyecircn thiacutech hợp nhất Coacute rất nhiều lợi
iacutech khi đặt hẳn niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ
đức Phật vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của
một vị thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave si mecirc
chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu aacutec vagrave đau
khổ Sự thực tập miecircn mật trong quaacute trigravenh
đạt saacuteng suốt cần được hoagraven thagravenh một caacutech
mỹ matilden Caacutech thực tập thiền định dựa trecircn
căn bản của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde
được caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng vigrave đatilde
cơ hội để thực tập giống như vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh coacute thể
bắt đầu sự thực tập của migravenh dugrave ngắn ngủi
dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ raquo magrave bậc giaacutec ngộ
13
đức Phật đatilde ban tặng cho anh để suy ngẫm
Việc nầy rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của
anh Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten gheacutet
thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey dacircng bản
thacircn anh cho đức Phật bằng caacutech biết đaacutenh
giaacute chiacuten phẩm chất tốt lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh thiện
hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo trong sự hiểu
biết vagrave hạnh kiểm một người phuacutec lạc nổi
tiếng một vị latildenh đạo khocircng ai saacutenh bằng
bậc đạo sư của trời vagrave người bậc tỉnh thức
giaacutec ngộ
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet lograveng từ
bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh vagrave hatildey xem
anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy lagrave một khocircng phacircn
biệt như vậy Nguyện sao cho tocirci thoaacutet
khỏi hận thugrave bệnh hoạn vagrave muộn phiền
Cũng như tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
14
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave hằn
bệnh hoạn vagrave phiền muộn Nguyện cho họ
thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự nhiecircn ocirc uế
của thacircn thể sẽ giuacutep cho anh giảm đi sự
baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh magrave đa số mọi người
đều nuocircng chigraveu tham đắm Suy ngẫm về
những thứ bất tịnh như bao tử ruột non ruột
giagrave đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi sự
yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh thần lagrave
suy ngẫm về hiện tượng của caacutei chết gần kề
Caacutec bagravei giảng phật giaacuteo nhấn mạnh rằng đời
sống lagrave khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute giaacute
nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục điacutech của
sự sống lagrave sự chết Coacute sanh bệnh khổ giagrave
vagrave rồi chết Tất cả những khaacutei niệm nầy lagrave
quaacute trigravenh của sự hiện hữu
15
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng theo tư
thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy thoải maacutei hơn
nếu hai chacircn khocircng khoaacute vagraveo nhau nhưng
đặt bằng trecircn sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn
nhau Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể tigravem
một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải maacutei Bacircy
giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp mắt) ở
phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo coacute sự chuyển
động của bụng lecircn cao hay xuống thấp Nếu
những chuyển động nầy khocircng rotilde ragraveng cho
anh từ luacutec bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay
lecircn bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn với
sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở ra vagraveo sẽ
trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey ghi nhớ trong
tacircm thức sự chuyển động lecircn cao nầy cũng
như sự chuyển động xuống thấp Ghi nhớ
16
bằng tacircm thức mỗi một sự chuyển động khi
noacute xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Anh khocircng lo
lắng về higravenh dạng của bụng Anh chỉ nhận
biết cảm thọ của thacircn đối với lực eacutep khi
bụng phồng lecircn xẹp xuống Như vậy đừng
dừng lại ở higravenh dạng của bụng magrave hatildey tiếp
tục với việc thực tập Đối với những người
sơ cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm của
tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt Khi việc
thực tập tiến triển mỗi một chuyển động sẽ
rotilde ragraveng hơn Khả năng biết trước mỗi bước
kế tiếp của tiến trigravenh về thacircn cũng như tacircm
để đạt đến trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về
saacuteu giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ cơ necircn
sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh niệm rất yếu
anh coacute thể sẽ thấy khoacute khăn khi để tacircm thức
theo dotildei mỗi sự chuyển động lecircn xuống của
17
bụng Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ tacircm
thức theo những chuyển động raquo Hatildey chỉ
nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học tập Sự chuyển
động lecircn xuống của bụng luacutec nagraveo cũng hiện
diện vagrave như vậy cũng khocircng cần thiết phải
tigravem kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ đối
với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ rotilde sự
chuyển động lecircn xuống giản dị nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong chiacutenh
niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Đừng bao giờ lặp đi lặp lại
lecircn xuống vagrave đừng nghĩ đến lecircn xuống lagrave
những chữ Chỉ cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại
với sự chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu với chủ
yếu chỉ lagravem cho sự chuyển động của bụng rotilde
ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ lagravem cho mau mệt vagrave sẽ
phản taacutec dụng đối với caacutech thực tập nầy
Hatildey hoagraven toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động
lecircn vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện trong
18
quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech bigravenh
thường
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động của
bụng những hoạt động khaacutec của tacircm thức
cũng xuất hiện giữa những chuyển động lecircn
xuống nầy Caacutec yacute nghĩ hoặc những hoạt
động tinh thần như dự định yacute kiến sự
tưởng tượng thường hay xuất hiện giữa
những ghi nhận về sự chuyển động của bụng
khi lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng để
yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm thức cũng
necircn được ghi lại đuacuteng với sự xuất hiện của
noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh phải
biết rằng anh đang tưởng tượng việc đoacute vagrave
ghi lại nơi tacircm thức tưởng tượng Nếu anh
chỉ đơn giản nghĩ đến một việc gigrave đoacute thigrave ghi
nhớ - suy nghĩ Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi
nhớ - suy ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc
19
gigrave thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức lang
thang khỏi đối tượng thiền định thigrave sự lecircn
xuống nơi bụng khocircng được tập trung
nhưng vẫn được ghi nhận Nếu anh tưởng
tượng phải đi đến một nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave
phải đi Khi anh đến cứ đến Khi ấy trong yacute
tưởng anh gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với cocirc
hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh tưởng
tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey bagraven catildei
Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh saacuteng chỉ cần
ghi nhận lagrave anh nhận thấy chuacuteng Một higravenh
ảnh từ tacircm thức cũng cần được ghi nhận mỗi
khi noacute xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute
biến mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi chuyển
động của bụng khi lecircn cao xuống thấp Tiến
bước một caacutech cẩn thận khocircng giatildei đatildei Nếu
anh coacute yacute định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave
hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh nuốt
nước miếng hatildey nuốt nước miếng Nếu anh
20
phải khạc nhổ hatildey khạc nhổ Sau đoacute anh
quay lại bagravei thực tập chuyển động của bụng
lecircn cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong khi quay cổ quay cổ Khi
anh coacute yacute định lagravem thẳng cổ thigrave hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong hoạt động lagravem thẳng cổ
hatildey cứ lagravem việc ấy Sự chuyển động về quay
cổ lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech từ
từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm thức của
mỗi hoạt động nầy tiến từng bước trong sự
chuacute tacircm vagrave ghi nhận những chuyển động của
bụng nhocirc lecircn xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu trong một
tư thế hoặc ngồi hoặc nằm (thật khocircng necircn
khuyecircn thiền sinh trong tư thế nằm ngoagravei
trừ khi ngủ) nếu anh thường cảm thấy mệt
mỏi cơ thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
21
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm thức
caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một phần nagraveo
của cơ thể vagrave nghiền ngẫm noacute ghi nhận sự
mệt mỏi vagrave căng thẳng của noacute Hatildey lagravem việc
nầy một caacutech tự nhiecircn nghĩa lagrave khocircng
nhanh hoặc khocircng chậm Những cảm giaacutec
nầy dần dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối
cugraveng sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho đến khi
cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở caacutec đốt
xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu anh necircn thay
đổi tư thế Tuy vậy trước khi anh bắt đầu
thay đổi tư thế đừng quecircn ghi nhận lại nơi
tacircm thức yacute định nầy Mỗi một sự chuyển
động cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức yacute định nầy Trong quaacute
trigravenh giơ tay hoặc chacircn chỉ việc giơ tay
chacircn Duỗi tay hay chacircn cứ duỗi tay chacircn
Khi anh cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi
22
bỏ một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để chuacuteng
đụng nhau Hatildey lagravem tất cả những việc nầy
trong tư thế chậm ratildei khoan thai Khi anh đatilde
yecircn vị ở một tư thế mới hatildey tiếp tục suy
ngẫm trong một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh
đatilde phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở phần nagraveo
của cơ thể hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey lagravem việc nầy một
caacutech điều hogravea khocircng nhanh magrave cũng khocircng
chậm Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp tục với
bagravei thực tập về ghi nhận lại sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Nếu cảm giaacutec ngứa ngaacutey tiếp
tục vagrave trở necircn matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định
gatildei chỗ ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng thời
ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn vagrave chạm
vagraveo khi tay chạm vagraveo phần ngứa đoacute Hatildey
chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven toagraven coacute chiacutenh niệm về
23
sự thoa chỗ ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa
ngaacutey biến mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa
boacutep hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay ra đồng
thời cũng ghi nhận hagravenh động ruacutet tay về Khi
tay trở về chỗ cũ đụng chacircn Kế đoacute hatildey trở
lại theo dotildei sự chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc khoacute
chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec khoacute chịu
ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ thể Hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức cảm giaacutec đặc biệt khi
noacute xuất hiện như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt
choacuteng mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc hay
lagravem cho chậm lại nhưng cần phải ghi nhận
trong tư thế tự nhiecircn bigravenh tĩnh Cảm giaacutec
đau đớn coacute thể ngưng bặt hoặc lagrave gia tăng
Đừng hoảng hốt khi noacute gia tăng Hatildey tiếp
tục kiecircn quyết với sự suy ngẫm Nếu anh
lagravem được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec cảm
24
giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở necircn khocircng
chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ cảm giaacutec đau
đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm về sự chuyển động
của bụng trồi lecircn xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm giaacutec đau
đớn matildenh liệt ngột ngạt hoặc khoacute thở như
một nỗi đau từ vết dao như bị một vật nhọn
đacircm vagraveo những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể cảm
thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve đầy người
Anh cũng coacute thể kinh nghiệm về sự ngứa
ngaacutey nhức nhối hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi
anh bắt đầu ngừng suy ngẫm anh coacute thể
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
ngưng bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy trở
lại Những cảm giaacutec đau đớn khocircng thể bị
coi lagrave sai lầm Chuacuteng khocircng phải lagrave sự biểu
thị của bệnh tật nhưng chuacuteng lagrave những yếu
tố bigravenh thường luocircn hiện diện trong cơ thể
25
vagrave chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy hơn
Khi những khả năng tacircm thức trở necircn beacuten
nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh niệm nhiều hơn
về caacutec cảm giaacutec Với sự phaacutet triển đều đặn
vagrave suy ngẫm trong thời gian dagravei anh mới coacute
thể khắc phục được những cảm giaacutec nầy vagrave
lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven toagraven Nếu
anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn quyết với mục
điacutech anh sẽ khocircng sao Nếu anh bị mất can
đảm phacircn vacircn lưỡng lự trong việc thiền
định vagrave khocircng tiếp tục thực tập trong một
thời gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei mỗi
khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy ngẫm Nếu anh
tiếp tục với sự kiecircn định anh chắc chắn sẽ
khắc phục được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ
gặp lại chuacuteng trong những lần thiền định tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi nhớ
yacute định ấy Trong khi nghiecircng người hatildey ghi
nhớ hagravenh động nầy Khi anh suy ngẫm đocirci
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
9
chất học thuyết trong saacutech nầy tocirci đatilde khocircng
sử dụng những từ Pali magrave lagrave giải thiacutech
tường tận về laquo việc phaacutet triển sự saacuteng suốt raquo
được dịch từ bagravei luận thuyết bằng tiếng Pali
của tocirci đatilde được thầy Nyanaponika
Mahāthera dịch sang Anh ngữ Quyển saacutech
của ocircng laquo Trọng tacircm của Thiền phật giaacuteo raquo
lagrave một kho tagraveng vocirc giaacute về tagravei liệu cũng như
những chỉ dẫn quan trọng về Thiền định
Toacutem lại tocirci muốn noacutei (1) tocirci rất cảm kiacutech sự
giuacutep đỡ của mọi người trong việc dịch saacutech
vagrave hiệu điacutenh cũng như những người chịu
traacutech nhiệm xuất bản quyển saacutech nầy (2) để
thuacutec đẩy caacutec bạn đọc đừng dừng lại ở sự
hiểu biết lyacute luận magrave phải aacutep dụng caacutei hiểu
biết đoacute trong sự thực tập coacute hệ thống vagrave
miecircn mẫn vagrave (3) tocirci muốn noacutei lecircn nguyện
vọng chacircn thagravenh ước muốn caacutec vị đạt được
sự saacuteng suốt một caacutech nhanh chong vagrave
hưởng được những iacutech lợi thiết thực đatilde được
10
đức Phật noacutei đến trong lời noacutei đầu của
Satipatthāna Sutta (Đại Tập Kinh)
Bhaddanta Sobhana (Agga Mahāpandita)
Mahāsi Sayādaw
October 1st 1970
Thathana Yeiktha
16 Hermitage Road
Rangoon Burma
Bước chuẩn bị
Nếu anh thật lograveng mong muốn phaacutet triển sự
thiền định vagrave đạt saacuteng suốt trong đời hiện
tại anh phải thực tập từ bỏ hết những yacute
nghĩ vagrave hagravenh động coacute liecircn quan đến cuộc
đời Hagravenh động nầy lagrave một caacutech để thanh
tịnh hoaacute hạnh kiểm bước đầu quan trọng để
tiến đến sự phaacutet triển thiền định một caacutech
đuacuteng đắn Anh phải gigraven giữ giới luật của
người cư sĩ tại gia (hoặc tu sĩ tuỳ vagraveo
trường hợp) giới luật giuacutep cho anh coacute caacutei
11
nhigraven saacuteng suốt Đối với những cư sĩ những
giới luật bao gồm Baacutet giới magrave caacutec phật tử
thuần thagravenh thường tham dự vagraveo ngagravey trai
giới (uposatha) vagrave trong những luacutec thiền
định 1 Một giới luật nữa đoacute lagrave khocircng được
noacutei bagravei xiacutech diễu cợt hoặc coacute aacutec yacute đối với
những người đang đạt đến trạng thaacutei bất khả
xacircm phạm (states of sanctity2) Nếu anh đatilde
lỡ phạm sai lầm nầy anh necircn đến trước
người ấy để xin lỗi vagrave gửi lời xin lỗi đến họ
qua vị thiền sư của anh Trong quaacute khứ nếu
như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec phạm đến
một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy giờ người đatilde
khocircng cograven nữa hoặc đatilde chết anh cũng necircn
tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc
anh coacute thể duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường hay
khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute chiacutenh bản
thacircn migravenh cho đức Phật vị đatilde giaacutec ngộ
trong khi thực tập thiền định anh coacute thể sẽ
bị sửng sốt khi nhận thấy tacircm thức của anh
12
khocircng hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh
đaacuteng sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền sư
bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde với anh
việc anh cần lagravem khi thiền định vagrave cho anh
lời khuyecircn thiacutech hợp nhất Coacute rất nhiều lợi
iacutech khi đặt hẳn niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ
đức Phật vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của
một vị thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave si mecirc
chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu aacutec vagrave đau
khổ Sự thực tập miecircn mật trong quaacute trigravenh
đạt saacuteng suốt cần được hoagraven thagravenh một caacutech
mỹ matilden Caacutech thực tập thiền định dựa trecircn
căn bản của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde
được caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng vigrave đatilde
cơ hội để thực tập giống như vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh coacute thể
bắt đầu sự thực tập của migravenh dugrave ngắn ngủi
dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ raquo magrave bậc giaacutec ngộ
13
đức Phật đatilde ban tặng cho anh để suy ngẫm
Việc nầy rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của
anh Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten gheacutet
thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey dacircng bản
thacircn anh cho đức Phật bằng caacutech biết đaacutenh
giaacute chiacuten phẩm chất tốt lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh thiện
hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo trong sự hiểu
biết vagrave hạnh kiểm một người phuacutec lạc nổi
tiếng một vị latildenh đạo khocircng ai saacutenh bằng
bậc đạo sư của trời vagrave người bậc tỉnh thức
giaacutec ngộ
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet lograveng từ
bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh vagrave hatildey xem
anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy lagrave một khocircng phacircn
biệt như vậy Nguyện sao cho tocirci thoaacutet
khỏi hận thugrave bệnh hoạn vagrave muộn phiền
Cũng như tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
14
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave hằn
bệnh hoạn vagrave phiền muộn Nguyện cho họ
thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự nhiecircn ocirc uế
của thacircn thể sẽ giuacutep cho anh giảm đi sự
baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh magrave đa số mọi người
đều nuocircng chigraveu tham đắm Suy ngẫm về
những thứ bất tịnh như bao tử ruột non ruột
giagrave đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi sự
yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh thần lagrave
suy ngẫm về hiện tượng của caacutei chết gần kề
Caacutec bagravei giảng phật giaacuteo nhấn mạnh rằng đời
sống lagrave khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute giaacute
nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục điacutech của
sự sống lagrave sự chết Coacute sanh bệnh khổ giagrave
vagrave rồi chết Tất cả những khaacutei niệm nầy lagrave
quaacute trigravenh của sự hiện hữu
15
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng theo tư
thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy thoải maacutei hơn
nếu hai chacircn khocircng khoaacute vagraveo nhau nhưng
đặt bằng trecircn sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn
nhau Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể tigravem
một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải maacutei Bacircy
giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp mắt) ở
phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo coacute sự chuyển
động của bụng lecircn cao hay xuống thấp Nếu
những chuyển động nầy khocircng rotilde ragraveng cho
anh từ luacutec bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay
lecircn bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn với
sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở ra vagraveo sẽ
trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey ghi nhớ trong
tacircm thức sự chuyển động lecircn cao nầy cũng
như sự chuyển động xuống thấp Ghi nhớ
16
bằng tacircm thức mỗi một sự chuyển động khi
noacute xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Anh khocircng lo
lắng về higravenh dạng của bụng Anh chỉ nhận
biết cảm thọ của thacircn đối với lực eacutep khi
bụng phồng lecircn xẹp xuống Như vậy đừng
dừng lại ở higravenh dạng của bụng magrave hatildey tiếp
tục với việc thực tập Đối với những người
sơ cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm của
tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt Khi việc
thực tập tiến triển mỗi một chuyển động sẽ
rotilde ragraveng hơn Khả năng biết trước mỗi bước
kế tiếp của tiến trigravenh về thacircn cũng như tacircm
để đạt đến trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về
saacuteu giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ cơ necircn
sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh niệm rất yếu
anh coacute thể sẽ thấy khoacute khăn khi để tacircm thức
theo dotildei mỗi sự chuyển động lecircn xuống của
17
bụng Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ tacircm
thức theo những chuyển động raquo Hatildey chỉ
nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học tập Sự chuyển
động lecircn xuống của bụng luacutec nagraveo cũng hiện
diện vagrave như vậy cũng khocircng cần thiết phải
tigravem kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ đối
với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ rotilde sự
chuyển động lecircn xuống giản dị nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong chiacutenh
niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Đừng bao giờ lặp đi lặp lại
lecircn xuống vagrave đừng nghĩ đến lecircn xuống lagrave
những chữ Chỉ cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại
với sự chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu với chủ
yếu chỉ lagravem cho sự chuyển động của bụng rotilde
ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ lagravem cho mau mệt vagrave sẽ
phản taacutec dụng đối với caacutech thực tập nầy
Hatildey hoagraven toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động
lecircn vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện trong
18
quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech bigravenh
thường
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động của
bụng những hoạt động khaacutec của tacircm thức
cũng xuất hiện giữa những chuyển động lecircn
xuống nầy Caacutec yacute nghĩ hoặc những hoạt
động tinh thần như dự định yacute kiến sự
tưởng tượng thường hay xuất hiện giữa
những ghi nhận về sự chuyển động của bụng
khi lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng để
yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm thức cũng
necircn được ghi lại đuacuteng với sự xuất hiện của
noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh phải
biết rằng anh đang tưởng tượng việc đoacute vagrave
ghi lại nơi tacircm thức tưởng tượng Nếu anh
chỉ đơn giản nghĩ đến một việc gigrave đoacute thigrave ghi
nhớ - suy nghĩ Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi
nhớ - suy ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc
19
gigrave thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức lang
thang khỏi đối tượng thiền định thigrave sự lecircn
xuống nơi bụng khocircng được tập trung
nhưng vẫn được ghi nhận Nếu anh tưởng
tượng phải đi đến một nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave
phải đi Khi anh đến cứ đến Khi ấy trong yacute
tưởng anh gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với cocirc
hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh tưởng
tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey bagraven catildei
Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh saacuteng chỉ cần
ghi nhận lagrave anh nhận thấy chuacuteng Một higravenh
ảnh từ tacircm thức cũng cần được ghi nhận mỗi
khi noacute xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute
biến mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi chuyển
động của bụng khi lecircn cao xuống thấp Tiến
bước một caacutech cẩn thận khocircng giatildei đatildei Nếu
anh coacute yacute định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave
hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh nuốt
nước miếng hatildey nuốt nước miếng Nếu anh
20
phải khạc nhổ hatildey khạc nhổ Sau đoacute anh
quay lại bagravei thực tập chuyển động của bụng
lecircn cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong khi quay cổ quay cổ Khi
anh coacute yacute định lagravem thẳng cổ thigrave hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong hoạt động lagravem thẳng cổ
hatildey cứ lagravem việc ấy Sự chuyển động về quay
cổ lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech từ
từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm thức của
mỗi hoạt động nầy tiến từng bước trong sự
chuacute tacircm vagrave ghi nhận những chuyển động của
bụng nhocirc lecircn xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu trong một
tư thế hoặc ngồi hoặc nằm (thật khocircng necircn
khuyecircn thiền sinh trong tư thế nằm ngoagravei
trừ khi ngủ) nếu anh thường cảm thấy mệt
mỏi cơ thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
21
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm thức
caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một phần nagraveo
của cơ thể vagrave nghiền ngẫm noacute ghi nhận sự
mệt mỏi vagrave căng thẳng của noacute Hatildey lagravem việc
nầy một caacutech tự nhiecircn nghĩa lagrave khocircng
nhanh hoặc khocircng chậm Những cảm giaacutec
nầy dần dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối
cugraveng sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho đến khi
cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở caacutec đốt
xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu anh necircn thay
đổi tư thế Tuy vậy trước khi anh bắt đầu
thay đổi tư thế đừng quecircn ghi nhận lại nơi
tacircm thức yacute định nầy Mỗi một sự chuyển
động cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức yacute định nầy Trong quaacute
trigravenh giơ tay hoặc chacircn chỉ việc giơ tay
chacircn Duỗi tay hay chacircn cứ duỗi tay chacircn
Khi anh cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi
22
bỏ một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để chuacuteng
đụng nhau Hatildey lagravem tất cả những việc nầy
trong tư thế chậm ratildei khoan thai Khi anh đatilde
yecircn vị ở một tư thế mới hatildey tiếp tục suy
ngẫm trong một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh
đatilde phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở phần nagraveo
của cơ thể hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey lagravem việc nầy một
caacutech điều hogravea khocircng nhanh magrave cũng khocircng
chậm Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp tục với
bagravei thực tập về ghi nhận lại sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Nếu cảm giaacutec ngứa ngaacutey tiếp
tục vagrave trở necircn matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định
gatildei chỗ ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng thời
ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn vagrave chạm
vagraveo khi tay chạm vagraveo phần ngứa đoacute Hatildey
chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven toagraven coacute chiacutenh niệm về
23
sự thoa chỗ ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa
ngaacutey biến mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa
boacutep hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay ra đồng
thời cũng ghi nhận hagravenh động ruacutet tay về Khi
tay trở về chỗ cũ đụng chacircn Kế đoacute hatildey trở
lại theo dotildei sự chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc khoacute
chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec khoacute chịu
ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ thể Hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức cảm giaacutec đặc biệt khi
noacute xuất hiện như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt
choacuteng mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc hay
lagravem cho chậm lại nhưng cần phải ghi nhận
trong tư thế tự nhiecircn bigravenh tĩnh Cảm giaacutec
đau đớn coacute thể ngưng bặt hoặc lagrave gia tăng
Đừng hoảng hốt khi noacute gia tăng Hatildey tiếp
tục kiecircn quyết với sự suy ngẫm Nếu anh
lagravem được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec cảm
24
giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở necircn khocircng
chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ cảm giaacutec đau
đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm về sự chuyển động
của bụng trồi lecircn xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm giaacutec đau
đớn matildenh liệt ngột ngạt hoặc khoacute thở như
một nỗi đau từ vết dao như bị một vật nhọn
đacircm vagraveo những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể cảm
thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve đầy người
Anh cũng coacute thể kinh nghiệm về sự ngứa
ngaacutey nhức nhối hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi
anh bắt đầu ngừng suy ngẫm anh coacute thể
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
ngưng bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy trở
lại Những cảm giaacutec đau đớn khocircng thể bị
coi lagrave sai lầm Chuacuteng khocircng phải lagrave sự biểu
thị của bệnh tật nhưng chuacuteng lagrave những yếu
tố bigravenh thường luocircn hiện diện trong cơ thể
25
vagrave chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy hơn
Khi những khả năng tacircm thức trở necircn beacuten
nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh niệm nhiều hơn
về caacutec cảm giaacutec Với sự phaacutet triển đều đặn
vagrave suy ngẫm trong thời gian dagravei anh mới coacute
thể khắc phục được những cảm giaacutec nầy vagrave
lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven toagraven Nếu
anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn quyết với mục
điacutech anh sẽ khocircng sao Nếu anh bị mất can
đảm phacircn vacircn lưỡng lự trong việc thiền
định vagrave khocircng tiếp tục thực tập trong một
thời gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei mỗi
khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy ngẫm Nếu anh
tiếp tục với sự kiecircn định anh chắc chắn sẽ
khắc phục được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ
gặp lại chuacuteng trong những lần thiền định tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi nhớ
yacute định ấy Trong khi nghiecircng người hatildey ghi
nhớ hagravenh động nầy Khi anh suy ngẫm đocirci
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
10
đức Phật noacutei đến trong lời noacutei đầu của
Satipatthāna Sutta (Đại Tập Kinh)
Bhaddanta Sobhana (Agga Mahāpandita)
Mahāsi Sayādaw
October 1st 1970
Thathana Yeiktha
16 Hermitage Road
Rangoon Burma
Bước chuẩn bị
Nếu anh thật lograveng mong muốn phaacutet triển sự
thiền định vagrave đạt saacuteng suốt trong đời hiện
tại anh phải thực tập từ bỏ hết những yacute
nghĩ vagrave hagravenh động coacute liecircn quan đến cuộc
đời Hagravenh động nầy lagrave một caacutech để thanh
tịnh hoaacute hạnh kiểm bước đầu quan trọng để
tiến đến sự phaacutet triển thiền định một caacutech
đuacuteng đắn Anh phải gigraven giữ giới luật của
người cư sĩ tại gia (hoặc tu sĩ tuỳ vagraveo
trường hợp) giới luật giuacutep cho anh coacute caacutei
11
nhigraven saacuteng suốt Đối với những cư sĩ những
giới luật bao gồm Baacutet giới magrave caacutec phật tử
thuần thagravenh thường tham dự vagraveo ngagravey trai
giới (uposatha) vagrave trong những luacutec thiền
định 1 Một giới luật nữa đoacute lagrave khocircng được
noacutei bagravei xiacutech diễu cợt hoặc coacute aacutec yacute đối với
những người đang đạt đến trạng thaacutei bất khả
xacircm phạm (states of sanctity2) Nếu anh đatilde
lỡ phạm sai lầm nầy anh necircn đến trước
người ấy để xin lỗi vagrave gửi lời xin lỗi đến họ
qua vị thiền sư của anh Trong quaacute khứ nếu
như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec phạm đến
một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy giờ người đatilde
khocircng cograven nữa hoặc đatilde chết anh cũng necircn
tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc
anh coacute thể duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường hay
khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute chiacutenh bản
thacircn migravenh cho đức Phật vị đatilde giaacutec ngộ
trong khi thực tập thiền định anh coacute thể sẽ
bị sửng sốt khi nhận thấy tacircm thức của anh
12
khocircng hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh
đaacuteng sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền sư
bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde với anh
việc anh cần lagravem khi thiền định vagrave cho anh
lời khuyecircn thiacutech hợp nhất Coacute rất nhiều lợi
iacutech khi đặt hẳn niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ
đức Phật vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của
một vị thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave si mecirc
chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu aacutec vagrave đau
khổ Sự thực tập miecircn mật trong quaacute trigravenh
đạt saacuteng suốt cần được hoagraven thagravenh một caacutech
mỹ matilden Caacutech thực tập thiền định dựa trecircn
căn bản của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde
được caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng vigrave đatilde
cơ hội để thực tập giống như vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh coacute thể
bắt đầu sự thực tập của migravenh dugrave ngắn ngủi
dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ raquo magrave bậc giaacutec ngộ
13
đức Phật đatilde ban tặng cho anh để suy ngẫm
Việc nầy rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của
anh Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten gheacutet
thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey dacircng bản
thacircn anh cho đức Phật bằng caacutech biết đaacutenh
giaacute chiacuten phẩm chất tốt lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh thiện
hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo trong sự hiểu
biết vagrave hạnh kiểm một người phuacutec lạc nổi
tiếng một vị latildenh đạo khocircng ai saacutenh bằng
bậc đạo sư của trời vagrave người bậc tỉnh thức
giaacutec ngộ
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet lograveng từ
bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh vagrave hatildey xem
anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy lagrave một khocircng phacircn
biệt như vậy Nguyện sao cho tocirci thoaacutet
khỏi hận thugrave bệnh hoạn vagrave muộn phiền
Cũng như tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
14
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave hằn
bệnh hoạn vagrave phiền muộn Nguyện cho họ
thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự nhiecircn ocirc uế
của thacircn thể sẽ giuacutep cho anh giảm đi sự
baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh magrave đa số mọi người
đều nuocircng chigraveu tham đắm Suy ngẫm về
những thứ bất tịnh như bao tử ruột non ruột
giagrave đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi sự
yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh thần lagrave
suy ngẫm về hiện tượng của caacutei chết gần kề
Caacutec bagravei giảng phật giaacuteo nhấn mạnh rằng đời
sống lagrave khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute giaacute
nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục điacutech của
sự sống lagrave sự chết Coacute sanh bệnh khổ giagrave
vagrave rồi chết Tất cả những khaacutei niệm nầy lagrave
quaacute trigravenh của sự hiện hữu
15
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng theo tư
thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy thoải maacutei hơn
nếu hai chacircn khocircng khoaacute vagraveo nhau nhưng
đặt bằng trecircn sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn
nhau Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể tigravem
một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải maacutei Bacircy
giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp mắt) ở
phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo coacute sự chuyển
động của bụng lecircn cao hay xuống thấp Nếu
những chuyển động nầy khocircng rotilde ragraveng cho
anh từ luacutec bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay
lecircn bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn với
sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở ra vagraveo sẽ
trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey ghi nhớ trong
tacircm thức sự chuyển động lecircn cao nầy cũng
như sự chuyển động xuống thấp Ghi nhớ
16
bằng tacircm thức mỗi một sự chuyển động khi
noacute xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Anh khocircng lo
lắng về higravenh dạng của bụng Anh chỉ nhận
biết cảm thọ của thacircn đối với lực eacutep khi
bụng phồng lecircn xẹp xuống Như vậy đừng
dừng lại ở higravenh dạng của bụng magrave hatildey tiếp
tục với việc thực tập Đối với những người
sơ cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm của
tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt Khi việc
thực tập tiến triển mỗi một chuyển động sẽ
rotilde ragraveng hơn Khả năng biết trước mỗi bước
kế tiếp của tiến trigravenh về thacircn cũng như tacircm
để đạt đến trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về
saacuteu giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ cơ necircn
sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh niệm rất yếu
anh coacute thể sẽ thấy khoacute khăn khi để tacircm thức
theo dotildei mỗi sự chuyển động lecircn xuống của
17
bụng Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ tacircm
thức theo những chuyển động raquo Hatildey chỉ
nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học tập Sự chuyển
động lecircn xuống của bụng luacutec nagraveo cũng hiện
diện vagrave như vậy cũng khocircng cần thiết phải
tigravem kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ đối
với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ rotilde sự
chuyển động lecircn xuống giản dị nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong chiacutenh
niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Đừng bao giờ lặp đi lặp lại
lecircn xuống vagrave đừng nghĩ đến lecircn xuống lagrave
những chữ Chỉ cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại
với sự chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu với chủ
yếu chỉ lagravem cho sự chuyển động của bụng rotilde
ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ lagravem cho mau mệt vagrave sẽ
phản taacutec dụng đối với caacutech thực tập nầy
Hatildey hoagraven toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động
lecircn vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện trong
18
quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech bigravenh
thường
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động của
bụng những hoạt động khaacutec của tacircm thức
cũng xuất hiện giữa những chuyển động lecircn
xuống nầy Caacutec yacute nghĩ hoặc những hoạt
động tinh thần như dự định yacute kiến sự
tưởng tượng thường hay xuất hiện giữa
những ghi nhận về sự chuyển động của bụng
khi lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng để
yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm thức cũng
necircn được ghi lại đuacuteng với sự xuất hiện của
noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh phải
biết rằng anh đang tưởng tượng việc đoacute vagrave
ghi lại nơi tacircm thức tưởng tượng Nếu anh
chỉ đơn giản nghĩ đến một việc gigrave đoacute thigrave ghi
nhớ - suy nghĩ Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi
nhớ - suy ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc
19
gigrave thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức lang
thang khỏi đối tượng thiền định thigrave sự lecircn
xuống nơi bụng khocircng được tập trung
nhưng vẫn được ghi nhận Nếu anh tưởng
tượng phải đi đến một nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave
phải đi Khi anh đến cứ đến Khi ấy trong yacute
tưởng anh gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với cocirc
hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh tưởng
tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey bagraven catildei
Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh saacuteng chỉ cần
ghi nhận lagrave anh nhận thấy chuacuteng Một higravenh
ảnh từ tacircm thức cũng cần được ghi nhận mỗi
khi noacute xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute
biến mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi chuyển
động của bụng khi lecircn cao xuống thấp Tiến
bước một caacutech cẩn thận khocircng giatildei đatildei Nếu
anh coacute yacute định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave
hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh nuốt
nước miếng hatildey nuốt nước miếng Nếu anh
20
phải khạc nhổ hatildey khạc nhổ Sau đoacute anh
quay lại bagravei thực tập chuyển động của bụng
lecircn cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong khi quay cổ quay cổ Khi
anh coacute yacute định lagravem thẳng cổ thigrave hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong hoạt động lagravem thẳng cổ
hatildey cứ lagravem việc ấy Sự chuyển động về quay
cổ lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech từ
từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm thức của
mỗi hoạt động nầy tiến từng bước trong sự
chuacute tacircm vagrave ghi nhận những chuyển động của
bụng nhocirc lecircn xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu trong một
tư thế hoặc ngồi hoặc nằm (thật khocircng necircn
khuyecircn thiền sinh trong tư thế nằm ngoagravei
trừ khi ngủ) nếu anh thường cảm thấy mệt
mỏi cơ thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
21
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm thức
caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một phần nagraveo
của cơ thể vagrave nghiền ngẫm noacute ghi nhận sự
mệt mỏi vagrave căng thẳng của noacute Hatildey lagravem việc
nầy một caacutech tự nhiecircn nghĩa lagrave khocircng
nhanh hoặc khocircng chậm Những cảm giaacutec
nầy dần dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối
cugraveng sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho đến khi
cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở caacutec đốt
xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu anh necircn thay
đổi tư thế Tuy vậy trước khi anh bắt đầu
thay đổi tư thế đừng quecircn ghi nhận lại nơi
tacircm thức yacute định nầy Mỗi một sự chuyển
động cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức yacute định nầy Trong quaacute
trigravenh giơ tay hoặc chacircn chỉ việc giơ tay
chacircn Duỗi tay hay chacircn cứ duỗi tay chacircn
Khi anh cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi
22
bỏ một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để chuacuteng
đụng nhau Hatildey lagravem tất cả những việc nầy
trong tư thế chậm ratildei khoan thai Khi anh đatilde
yecircn vị ở một tư thế mới hatildey tiếp tục suy
ngẫm trong một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh
đatilde phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở phần nagraveo
của cơ thể hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey lagravem việc nầy một
caacutech điều hogravea khocircng nhanh magrave cũng khocircng
chậm Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp tục với
bagravei thực tập về ghi nhận lại sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Nếu cảm giaacutec ngứa ngaacutey tiếp
tục vagrave trở necircn matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định
gatildei chỗ ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng thời
ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn vagrave chạm
vagraveo khi tay chạm vagraveo phần ngứa đoacute Hatildey
chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven toagraven coacute chiacutenh niệm về
23
sự thoa chỗ ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa
ngaacutey biến mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa
boacutep hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay ra đồng
thời cũng ghi nhận hagravenh động ruacutet tay về Khi
tay trở về chỗ cũ đụng chacircn Kế đoacute hatildey trở
lại theo dotildei sự chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc khoacute
chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec khoacute chịu
ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ thể Hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức cảm giaacutec đặc biệt khi
noacute xuất hiện như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt
choacuteng mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc hay
lagravem cho chậm lại nhưng cần phải ghi nhận
trong tư thế tự nhiecircn bigravenh tĩnh Cảm giaacutec
đau đớn coacute thể ngưng bặt hoặc lagrave gia tăng
Đừng hoảng hốt khi noacute gia tăng Hatildey tiếp
tục kiecircn quyết với sự suy ngẫm Nếu anh
lagravem được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec cảm
24
giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở necircn khocircng
chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ cảm giaacutec đau
đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm về sự chuyển động
của bụng trồi lecircn xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm giaacutec đau
đớn matildenh liệt ngột ngạt hoặc khoacute thở như
một nỗi đau từ vết dao như bị một vật nhọn
đacircm vagraveo những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể cảm
thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve đầy người
Anh cũng coacute thể kinh nghiệm về sự ngứa
ngaacutey nhức nhối hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi
anh bắt đầu ngừng suy ngẫm anh coacute thể
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
ngưng bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy trở
lại Những cảm giaacutec đau đớn khocircng thể bị
coi lagrave sai lầm Chuacuteng khocircng phải lagrave sự biểu
thị của bệnh tật nhưng chuacuteng lagrave những yếu
tố bigravenh thường luocircn hiện diện trong cơ thể
25
vagrave chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy hơn
Khi những khả năng tacircm thức trở necircn beacuten
nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh niệm nhiều hơn
về caacutec cảm giaacutec Với sự phaacutet triển đều đặn
vagrave suy ngẫm trong thời gian dagravei anh mới coacute
thể khắc phục được những cảm giaacutec nầy vagrave
lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven toagraven Nếu
anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn quyết với mục
điacutech anh sẽ khocircng sao Nếu anh bị mất can
đảm phacircn vacircn lưỡng lự trong việc thiền
định vagrave khocircng tiếp tục thực tập trong một
thời gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei mỗi
khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy ngẫm Nếu anh
tiếp tục với sự kiecircn định anh chắc chắn sẽ
khắc phục được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ
gặp lại chuacuteng trong những lần thiền định tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi nhớ
yacute định ấy Trong khi nghiecircng người hatildey ghi
nhớ hagravenh động nầy Khi anh suy ngẫm đocirci
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
11
nhigraven saacuteng suốt Đối với những cư sĩ những
giới luật bao gồm Baacutet giới magrave caacutec phật tử
thuần thagravenh thường tham dự vagraveo ngagravey trai
giới (uposatha) vagrave trong những luacutec thiền
định 1 Một giới luật nữa đoacute lagrave khocircng được
noacutei bagravei xiacutech diễu cợt hoặc coacute aacutec yacute đối với
những người đang đạt đến trạng thaacutei bất khả
xacircm phạm (states of sanctity2) Nếu anh đatilde
lỡ phạm sai lầm nầy anh necircn đến trước
người ấy để xin lỗi vagrave gửi lời xin lỗi đến họ
qua vị thiền sư của anh Trong quaacute khứ nếu
như anh đatilde coacute noacutei những lời xuacutec phạm đến
một vị đaacuteng kiacutenh vagrave bacircy giờ người đatilde
khocircng cograven nữa hoặc đatilde chết anh cũng necircn
tỏ rotilde lỗi nầy vagrave nhờ vị thiền sư giuacutep đỡ hoặc
anh coacute thể duyệt xeacutet lại nội tacircm của migravenh
Caacutec vị thầy phật giaacuteo xưa kia thường hay
khuyecircn chuacuteng ta necircn giao phoacute chiacutenh bản
thacircn migravenh cho đức Phật vị đatilde giaacutec ngộ
trong khi thực tập thiền định anh coacute thể sẽ
bị sửng sốt khi nhận thấy tacircm thức của anh
12
khocircng hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh
đaacuteng sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền sư
bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde với anh
việc anh cần lagravem khi thiền định vagrave cho anh
lời khuyecircn thiacutech hợp nhất Coacute rất nhiều lợi
iacutech khi đặt hẳn niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ
đức Phật vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của
một vị thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave si mecirc
chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu aacutec vagrave đau
khổ Sự thực tập miecircn mật trong quaacute trigravenh
đạt saacuteng suốt cần được hoagraven thagravenh một caacutech
mỹ matilden Caacutech thực tập thiền định dựa trecircn
căn bản của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde
được caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng vigrave đatilde
cơ hội để thực tập giống như vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh coacute thể
bắt đầu sự thực tập của migravenh dugrave ngắn ngủi
dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ raquo magrave bậc giaacutec ngộ
13
đức Phật đatilde ban tặng cho anh để suy ngẫm
Việc nầy rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của
anh Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten gheacutet
thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey dacircng bản
thacircn anh cho đức Phật bằng caacutech biết đaacutenh
giaacute chiacuten phẩm chất tốt lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh thiện
hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo trong sự hiểu
biết vagrave hạnh kiểm một người phuacutec lạc nổi
tiếng một vị latildenh đạo khocircng ai saacutenh bằng
bậc đạo sư của trời vagrave người bậc tỉnh thức
giaacutec ngộ
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet lograveng từ
bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh vagrave hatildey xem
anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy lagrave một khocircng phacircn
biệt như vậy Nguyện sao cho tocirci thoaacutet
khỏi hận thugrave bệnh hoạn vagrave muộn phiền
Cũng như tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
14
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave hằn
bệnh hoạn vagrave phiền muộn Nguyện cho họ
thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự nhiecircn ocirc uế
của thacircn thể sẽ giuacutep cho anh giảm đi sự
baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh magrave đa số mọi người
đều nuocircng chigraveu tham đắm Suy ngẫm về
những thứ bất tịnh như bao tử ruột non ruột
giagrave đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi sự
yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh thần lagrave
suy ngẫm về hiện tượng của caacutei chết gần kề
Caacutec bagravei giảng phật giaacuteo nhấn mạnh rằng đời
sống lagrave khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute giaacute
nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục điacutech của
sự sống lagrave sự chết Coacute sanh bệnh khổ giagrave
vagrave rồi chết Tất cả những khaacutei niệm nầy lagrave
quaacute trigravenh của sự hiện hữu
15
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng theo tư
thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy thoải maacutei hơn
nếu hai chacircn khocircng khoaacute vagraveo nhau nhưng
đặt bằng trecircn sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn
nhau Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể tigravem
một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải maacutei Bacircy
giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp mắt) ở
phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo coacute sự chuyển
động của bụng lecircn cao hay xuống thấp Nếu
những chuyển động nầy khocircng rotilde ragraveng cho
anh từ luacutec bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay
lecircn bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn với
sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở ra vagraveo sẽ
trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey ghi nhớ trong
tacircm thức sự chuyển động lecircn cao nầy cũng
như sự chuyển động xuống thấp Ghi nhớ
16
bằng tacircm thức mỗi một sự chuyển động khi
noacute xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Anh khocircng lo
lắng về higravenh dạng của bụng Anh chỉ nhận
biết cảm thọ của thacircn đối với lực eacutep khi
bụng phồng lecircn xẹp xuống Như vậy đừng
dừng lại ở higravenh dạng của bụng magrave hatildey tiếp
tục với việc thực tập Đối với những người
sơ cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm của
tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt Khi việc
thực tập tiến triển mỗi một chuyển động sẽ
rotilde ragraveng hơn Khả năng biết trước mỗi bước
kế tiếp của tiến trigravenh về thacircn cũng như tacircm
để đạt đến trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về
saacuteu giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ cơ necircn
sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh niệm rất yếu
anh coacute thể sẽ thấy khoacute khăn khi để tacircm thức
theo dotildei mỗi sự chuyển động lecircn xuống của
17
bụng Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ tacircm
thức theo những chuyển động raquo Hatildey chỉ
nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học tập Sự chuyển
động lecircn xuống của bụng luacutec nagraveo cũng hiện
diện vagrave như vậy cũng khocircng cần thiết phải
tigravem kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ đối
với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ rotilde sự
chuyển động lecircn xuống giản dị nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong chiacutenh
niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Đừng bao giờ lặp đi lặp lại
lecircn xuống vagrave đừng nghĩ đến lecircn xuống lagrave
những chữ Chỉ cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại
với sự chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu với chủ
yếu chỉ lagravem cho sự chuyển động của bụng rotilde
ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ lagravem cho mau mệt vagrave sẽ
phản taacutec dụng đối với caacutech thực tập nầy
Hatildey hoagraven toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động
lecircn vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện trong
18
quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech bigravenh
thường
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động của
bụng những hoạt động khaacutec của tacircm thức
cũng xuất hiện giữa những chuyển động lecircn
xuống nầy Caacutec yacute nghĩ hoặc những hoạt
động tinh thần như dự định yacute kiến sự
tưởng tượng thường hay xuất hiện giữa
những ghi nhận về sự chuyển động của bụng
khi lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng để
yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm thức cũng
necircn được ghi lại đuacuteng với sự xuất hiện của
noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh phải
biết rằng anh đang tưởng tượng việc đoacute vagrave
ghi lại nơi tacircm thức tưởng tượng Nếu anh
chỉ đơn giản nghĩ đến một việc gigrave đoacute thigrave ghi
nhớ - suy nghĩ Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi
nhớ - suy ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc
19
gigrave thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức lang
thang khỏi đối tượng thiền định thigrave sự lecircn
xuống nơi bụng khocircng được tập trung
nhưng vẫn được ghi nhận Nếu anh tưởng
tượng phải đi đến một nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave
phải đi Khi anh đến cứ đến Khi ấy trong yacute
tưởng anh gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với cocirc
hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh tưởng
tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey bagraven catildei
Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh saacuteng chỉ cần
ghi nhận lagrave anh nhận thấy chuacuteng Một higravenh
ảnh từ tacircm thức cũng cần được ghi nhận mỗi
khi noacute xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute
biến mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi chuyển
động của bụng khi lecircn cao xuống thấp Tiến
bước một caacutech cẩn thận khocircng giatildei đatildei Nếu
anh coacute yacute định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave
hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh nuốt
nước miếng hatildey nuốt nước miếng Nếu anh
20
phải khạc nhổ hatildey khạc nhổ Sau đoacute anh
quay lại bagravei thực tập chuyển động của bụng
lecircn cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong khi quay cổ quay cổ Khi
anh coacute yacute định lagravem thẳng cổ thigrave hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong hoạt động lagravem thẳng cổ
hatildey cứ lagravem việc ấy Sự chuyển động về quay
cổ lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech từ
từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm thức của
mỗi hoạt động nầy tiến từng bước trong sự
chuacute tacircm vagrave ghi nhận những chuyển động của
bụng nhocirc lecircn xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu trong một
tư thế hoặc ngồi hoặc nằm (thật khocircng necircn
khuyecircn thiền sinh trong tư thế nằm ngoagravei
trừ khi ngủ) nếu anh thường cảm thấy mệt
mỏi cơ thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
21
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm thức
caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một phần nagraveo
của cơ thể vagrave nghiền ngẫm noacute ghi nhận sự
mệt mỏi vagrave căng thẳng của noacute Hatildey lagravem việc
nầy một caacutech tự nhiecircn nghĩa lagrave khocircng
nhanh hoặc khocircng chậm Những cảm giaacutec
nầy dần dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối
cugraveng sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho đến khi
cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở caacutec đốt
xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu anh necircn thay
đổi tư thế Tuy vậy trước khi anh bắt đầu
thay đổi tư thế đừng quecircn ghi nhận lại nơi
tacircm thức yacute định nầy Mỗi một sự chuyển
động cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức yacute định nầy Trong quaacute
trigravenh giơ tay hoặc chacircn chỉ việc giơ tay
chacircn Duỗi tay hay chacircn cứ duỗi tay chacircn
Khi anh cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi
22
bỏ một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để chuacuteng
đụng nhau Hatildey lagravem tất cả những việc nầy
trong tư thế chậm ratildei khoan thai Khi anh đatilde
yecircn vị ở một tư thế mới hatildey tiếp tục suy
ngẫm trong một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh
đatilde phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở phần nagraveo
của cơ thể hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey lagravem việc nầy một
caacutech điều hogravea khocircng nhanh magrave cũng khocircng
chậm Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp tục với
bagravei thực tập về ghi nhận lại sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Nếu cảm giaacutec ngứa ngaacutey tiếp
tục vagrave trở necircn matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định
gatildei chỗ ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng thời
ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn vagrave chạm
vagraveo khi tay chạm vagraveo phần ngứa đoacute Hatildey
chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven toagraven coacute chiacutenh niệm về
23
sự thoa chỗ ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa
ngaacutey biến mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa
boacutep hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay ra đồng
thời cũng ghi nhận hagravenh động ruacutet tay về Khi
tay trở về chỗ cũ đụng chacircn Kế đoacute hatildey trở
lại theo dotildei sự chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc khoacute
chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec khoacute chịu
ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ thể Hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức cảm giaacutec đặc biệt khi
noacute xuất hiện như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt
choacuteng mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc hay
lagravem cho chậm lại nhưng cần phải ghi nhận
trong tư thế tự nhiecircn bigravenh tĩnh Cảm giaacutec
đau đớn coacute thể ngưng bặt hoặc lagrave gia tăng
Đừng hoảng hốt khi noacute gia tăng Hatildey tiếp
tục kiecircn quyết với sự suy ngẫm Nếu anh
lagravem được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec cảm
24
giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở necircn khocircng
chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ cảm giaacutec đau
đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm về sự chuyển động
của bụng trồi lecircn xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm giaacutec đau
đớn matildenh liệt ngột ngạt hoặc khoacute thở như
một nỗi đau từ vết dao như bị một vật nhọn
đacircm vagraveo những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể cảm
thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve đầy người
Anh cũng coacute thể kinh nghiệm về sự ngứa
ngaacutey nhức nhối hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi
anh bắt đầu ngừng suy ngẫm anh coacute thể
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
ngưng bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy trở
lại Những cảm giaacutec đau đớn khocircng thể bị
coi lagrave sai lầm Chuacuteng khocircng phải lagrave sự biểu
thị của bệnh tật nhưng chuacuteng lagrave những yếu
tố bigravenh thường luocircn hiện diện trong cơ thể
25
vagrave chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy hơn
Khi những khả năng tacircm thức trở necircn beacuten
nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh niệm nhiều hơn
về caacutec cảm giaacutec Với sự phaacutet triển đều đặn
vagrave suy ngẫm trong thời gian dagravei anh mới coacute
thể khắc phục được những cảm giaacutec nầy vagrave
lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven toagraven Nếu
anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn quyết với mục
điacutech anh sẽ khocircng sao Nếu anh bị mất can
đảm phacircn vacircn lưỡng lự trong việc thiền
định vagrave khocircng tiếp tục thực tập trong một
thời gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei mỗi
khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy ngẫm Nếu anh
tiếp tục với sự kiecircn định anh chắc chắn sẽ
khắc phục được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ
gặp lại chuacuteng trong những lần thiền định tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi nhớ
yacute định ấy Trong khi nghiecircng người hatildey ghi
nhớ hagravenh động nầy Khi anh suy ngẫm đocirci
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
12
khocircng hoagraven thiện hoặc coacute những ảo ảnh
đaacuteng sợ trong khi thiền định Luacutec nầy anh
hatildey nương theo sự chỉ dẫn của vị thiền sư
bởi vigrave chỉ coacute thầy mới coacute thể noacutei rotilde với anh
việc anh cần lagravem khi thiền định vagrave cho anh
lời khuyecircn thiacutech hợp nhất Coacute rất nhiều lợi
iacutech khi đặt hẳn niềm tin vagraveo bậc giaacutec ngộ
đức Phật vagrave thực tập dưới sự chỉ dẫn của
một vị thầy Mục điacutech của sự thực tập lagrave lợi
iacutech cao tột để buocircng bỏ tham giận vagrave si mecirc
chuacuteng lagrave những gốc rễ của xấu aacutec vagrave đau
khổ Sự thực tập miecircn mật trong quaacute trigravenh
đạt saacuteng suốt cần được hoagraven thagravenh một caacutech
mỹ matilden Caacutech thực tập thiền định dựa trecircn
căn bản của chiacutenh niệm (satipatthāna) đatilde
được caacutec chư Phật vagrave thaacutenh chuacuteng thực tập
vagrave thagravenh cocircng Caacutec vị cũng necircn mừng vigrave đatilde
cơ hội để thực tập giống như vậy
Luacutec nầy cũng lagrave luacutec quan trọng để anh coacute thể
bắt đầu sự thực tập của migravenh dugrave ngắn ngủi
dựa vagraveo laquo bốn sự bảo hộ raquo magrave bậc giaacutec ngộ
13
đức Phật đatilde ban tặng cho anh để suy ngẫm
Việc nầy rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của
anh Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten gheacutet
thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey dacircng bản
thacircn anh cho đức Phật bằng caacutech biết đaacutenh
giaacute chiacuten phẩm chất tốt lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh thiện
hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo trong sự hiểu
biết vagrave hạnh kiểm một người phuacutec lạc nổi
tiếng một vị latildenh đạo khocircng ai saacutenh bằng
bậc đạo sư của trời vagrave người bậc tỉnh thức
giaacutec ngộ
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet lograveng từ
bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh vagrave hatildey xem
anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy lagrave một khocircng phacircn
biệt như vậy Nguyện sao cho tocirci thoaacutet
khỏi hận thugrave bệnh hoạn vagrave muộn phiền
Cũng như tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
14
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave hằn
bệnh hoạn vagrave phiền muộn Nguyện cho họ
thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự nhiecircn ocirc uế
của thacircn thể sẽ giuacutep cho anh giảm đi sự
baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh magrave đa số mọi người
đều nuocircng chigraveu tham đắm Suy ngẫm về
những thứ bất tịnh như bao tử ruột non ruột
giagrave đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi sự
yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh thần lagrave
suy ngẫm về hiện tượng của caacutei chết gần kề
Caacutec bagravei giảng phật giaacuteo nhấn mạnh rằng đời
sống lagrave khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute giaacute
nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục điacutech của
sự sống lagrave sự chết Coacute sanh bệnh khổ giagrave
vagrave rồi chết Tất cả những khaacutei niệm nầy lagrave
quaacute trigravenh của sự hiện hữu
15
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng theo tư
thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy thoải maacutei hơn
nếu hai chacircn khocircng khoaacute vagraveo nhau nhưng
đặt bằng trecircn sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn
nhau Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể tigravem
một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải maacutei Bacircy
giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp mắt) ở
phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo coacute sự chuyển
động của bụng lecircn cao hay xuống thấp Nếu
những chuyển động nầy khocircng rotilde ragraveng cho
anh từ luacutec bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay
lecircn bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn với
sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở ra vagraveo sẽ
trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey ghi nhớ trong
tacircm thức sự chuyển động lecircn cao nầy cũng
như sự chuyển động xuống thấp Ghi nhớ
16
bằng tacircm thức mỗi một sự chuyển động khi
noacute xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Anh khocircng lo
lắng về higravenh dạng của bụng Anh chỉ nhận
biết cảm thọ của thacircn đối với lực eacutep khi
bụng phồng lecircn xẹp xuống Như vậy đừng
dừng lại ở higravenh dạng của bụng magrave hatildey tiếp
tục với việc thực tập Đối với những người
sơ cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm của
tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt Khi việc
thực tập tiến triển mỗi một chuyển động sẽ
rotilde ragraveng hơn Khả năng biết trước mỗi bước
kế tiếp của tiến trigravenh về thacircn cũng như tacircm
để đạt đến trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về
saacuteu giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ cơ necircn
sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh niệm rất yếu
anh coacute thể sẽ thấy khoacute khăn khi để tacircm thức
theo dotildei mỗi sự chuyển động lecircn xuống của
17
bụng Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ tacircm
thức theo những chuyển động raquo Hatildey chỉ
nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học tập Sự chuyển
động lecircn xuống của bụng luacutec nagraveo cũng hiện
diện vagrave như vậy cũng khocircng cần thiết phải
tigravem kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ đối
với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ rotilde sự
chuyển động lecircn xuống giản dị nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong chiacutenh
niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Đừng bao giờ lặp đi lặp lại
lecircn xuống vagrave đừng nghĩ đến lecircn xuống lagrave
những chữ Chỉ cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại
với sự chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu với chủ
yếu chỉ lagravem cho sự chuyển động của bụng rotilde
ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ lagravem cho mau mệt vagrave sẽ
phản taacutec dụng đối với caacutech thực tập nầy
Hatildey hoagraven toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động
lecircn vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện trong
18
quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech bigravenh
thường
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động của
bụng những hoạt động khaacutec của tacircm thức
cũng xuất hiện giữa những chuyển động lecircn
xuống nầy Caacutec yacute nghĩ hoặc những hoạt
động tinh thần như dự định yacute kiến sự
tưởng tượng thường hay xuất hiện giữa
những ghi nhận về sự chuyển động của bụng
khi lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng để
yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm thức cũng
necircn được ghi lại đuacuteng với sự xuất hiện của
noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh phải
biết rằng anh đang tưởng tượng việc đoacute vagrave
ghi lại nơi tacircm thức tưởng tượng Nếu anh
chỉ đơn giản nghĩ đến một việc gigrave đoacute thigrave ghi
nhớ - suy nghĩ Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi
nhớ - suy ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc
19
gigrave thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức lang
thang khỏi đối tượng thiền định thigrave sự lecircn
xuống nơi bụng khocircng được tập trung
nhưng vẫn được ghi nhận Nếu anh tưởng
tượng phải đi đến một nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave
phải đi Khi anh đến cứ đến Khi ấy trong yacute
tưởng anh gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với cocirc
hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh tưởng
tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey bagraven catildei
Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh saacuteng chỉ cần
ghi nhận lagrave anh nhận thấy chuacuteng Một higravenh
ảnh từ tacircm thức cũng cần được ghi nhận mỗi
khi noacute xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute
biến mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi chuyển
động của bụng khi lecircn cao xuống thấp Tiến
bước một caacutech cẩn thận khocircng giatildei đatildei Nếu
anh coacute yacute định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave
hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh nuốt
nước miếng hatildey nuốt nước miếng Nếu anh
20
phải khạc nhổ hatildey khạc nhổ Sau đoacute anh
quay lại bagravei thực tập chuyển động của bụng
lecircn cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong khi quay cổ quay cổ Khi
anh coacute yacute định lagravem thẳng cổ thigrave hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong hoạt động lagravem thẳng cổ
hatildey cứ lagravem việc ấy Sự chuyển động về quay
cổ lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech từ
từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm thức của
mỗi hoạt động nầy tiến từng bước trong sự
chuacute tacircm vagrave ghi nhận những chuyển động của
bụng nhocirc lecircn xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu trong một
tư thế hoặc ngồi hoặc nằm (thật khocircng necircn
khuyecircn thiền sinh trong tư thế nằm ngoagravei
trừ khi ngủ) nếu anh thường cảm thấy mệt
mỏi cơ thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
21
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm thức
caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một phần nagraveo
của cơ thể vagrave nghiền ngẫm noacute ghi nhận sự
mệt mỏi vagrave căng thẳng của noacute Hatildey lagravem việc
nầy một caacutech tự nhiecircn nghĩa lagrave khocircng
nhanh hoặc khocircng chậm Những cảm giaacutec
nầy dần dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối
cugraveng sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho đến khi
cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở caacutec đốt
xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu anh necircn thay
đổi tư thế Tuy vậy trước khi anh bắt đầu
thay đổi tư thế đừng quecircn ghi nhận lại nơi
tacircm thức yacute định nầy Mỗi một sự chuyển
động cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức yacute định nầy Trong quaacute
trigravenh giơ tay hoặc chacircn chỉ việc giơ tay
chacircn Duỗi tay hay chacircn cứ duỗi tay chacircn
Khi anh cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi
22
bỏ một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để chuacuteng
đụng nhau Hatildey lagravem tất cả những việc nầy
trong tư thế chậm ratildei khoan thai Khi anh đatilde
yecircn vị ở một tư thế mới hatildey tiếp tục suy
ngẫm trong một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh
đatilde phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở phần nagraveo
của cơ thể hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey lagravem việc nầy một
caacutech điều hogravea khocircng nhanh magrave cũng khocircng
chậm Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp tục với
bagravei thực tập về ghi nhận lại sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Nếu cảm giaacutec ngứa ngaacutey tiếp
tục vagrave trở necircn matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định
gatildei chỗ ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng thời
ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn vagrave chạm
vagraveo khi tay chạm vagraveo phần ngứa đoacute Hatildey
chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven toagraven coacute chiacutenh niệm về
23
sự thoa chỗ ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa
ngaacutey biến mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa
boacutep hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay ra đồng
thời cũng ghi nhận hagravenh động ruacutet tay về Khi
tay trở về chỗ cũ đụng chacircn Kế đoacute hatildey trở
lại theo dotildei sự chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc khoacute
chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec khoacute chịu
ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ thể Hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức cảm giaacutec đặc biệt khi
noacute xuất hiện như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt
choacuteng mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc hay
lagravem cho chậm lại nhưng cần phải ghi nhận
trong tư thế tự nhiecircn bigravenh tĩnh Cảm giaacutec
đau đớn coacute thể ngưng bặt hoặc lagrave gia tăng
Đừng hoảng hốt khi noacute gia tăng Hatildey tiếp
tục kiecircn quyết với sự suy ngẫm Nếu anh
lagravem được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec cảm
24
giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở necircn khocircng
chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ cảm giaacutec đau
đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm về sự chuyển động
của bụng trồi lecircn xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm giaacutec đau
đớn matildenh liệt ngột ngạt hoặc khoacute thở như
một nỗi đau từ vết dao như bị một vật nhọn
đacircm vagraveo những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể cảm
thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve đầy người
Anh cũng coacute thể kinh nghiệm về sự ngứa
ngaacutey nhức nhối hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi
anh bắt đầu ngừng suy ngẫm anh coacute thể
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
ngưng bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy trở
lại Những cảm giaacutec đau đớn khocircng thể bị
coi lagrave sai lầm Chuacuteng khocircng phải lagrave sự biểu
thị của bệnh tật nhưng chuacuteng lagrave những yếu
tố bigravenh thường luocircn hiện diện trong cơ thể
25
vagrave chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy hơn
Khi những khả năng tacircm thức trở necircn beacuten
nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh niệm nhiều hơn
về caacutec cảm giaacutec Với sự phaacutet triển đều đặn
vagrave suy ngẫm trong thời gian dagravei anh mới coacute
thể khắc phục được những cảm giaacutec nầy vagrave
lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven toagraven Nếu
anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn quyết với mục
điacutech anh sẽ khocircng sao Nếu anh bị mất can
đảm phacircn vacircn lưỡng lự trong việc thiền
định vagrave khocircng tiếp tục thực tập trong một
thời gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei mỗi
khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy ngẫm Nếu anh
tiếp tục với sự kiecircn định anh chắc chắn sẽ
khắc phục được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ
gặp lại chuacuteng trong những lần thiền định tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi nhớ
yacute định ấy Trong khi nghiecircng người hatildey ghi
nhớ hagravenh động nầy Khi anh suy ngẫm đocirci
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
13
đức Phật đatilde ban tặng cho anh để suy ngẫm
Việc nầy rất tốt cho phuacutec lạc tinh thần của
anh Những chủ thể của bốn suy ngẫm bảo
hộ lagrave đức Phật lograveng từ bi sự chaacuten gheacutet
thacircn thể vagrave sự chết Đầu tiecircn hatildey dacircng bản
thacircn anh cho đức Phật bằng caacutech biết đaacutenh
giaacute chiacuten phẩm chất tốt lagravenh nhất như sau
Thật vậy đức Phật lagrave một vị thaacutenh thiện
hoagraven toagraven giaacutec ngộ hoagraven hảo trong sự hiểu
biết vagrave hạnh kiểm một người phuacutec lạc nổi
tiếng một vị latildenh đạo khocircng ai saacutenh bằng
bậc đạo sư của trời vagrave người bậc tỉnh thức
giaacutec ngộ
Điều hai hatildey suy ngẫm vagrave ban phaacutet lograveng từ
bi của anh đến caacutec chuacuteng sinh vagrave hatildey xem
anh vagrave caacutec chuacuteng sinh ấy lagrave một khocircng phacircn
biệt như vậy Nguyện sao cho tocirci thoaacutet
khỏi hận thugrave bệnh hoạn vagrave muộn phiền
Cũng như tocirci nguyện cho cha mẹ thầy cocirc
những chuacuteng sanh thacircn thuộc xa lạ vagrave
14
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave hằn
bệnh hoạn vagrave phiền muộn Nguyện cho họ
thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự nhiecircn ocirc uế
của thacircn thể sẽ giuacutep cho anh giảm đi sự
baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh magrave đa số mọi người
đều nuocircng chigraveu tham đắm Suy ngẫm về
những thứ bất tịnh như bao tử ruột non ruột
giagrave đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi sự
yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh thần lagrave
suy ngẫm về hiện tượng của caacutei chết gần kề
Caacutec bagravei giảng phật giaacuteo nhấn mạnh rằng đời
sống lagrave khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute giaacute
nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục điacutech của
sự sống lagrave sự chết Coacute sanh bệnh khổ giagrave
vagrave rồi chết Tất cả những khaacutei niệm nầy lagrave
quaacute trigravenh của sự hiện hữu
15
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng theo tư
thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy thoải maacutei hơn
nếu hai chacircn khocircng khoaacute vagraveo nhau nhưng
đặt bằng trecircn sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn
nhau Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể tigravem
một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải maacutei Bacircy
giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp mắt) ở
phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo coacute sự chuyển
động của bụng lecircn cao hay xuống thấp Nếu
những chuyển động nầy khocircng rotilde ragraveng cho
anh từ luacutec bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay
lecircn bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn với
sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở ra vagraveo sẽ
trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey ghi nhớ trong
tacircm thức sự chuyển động lecircn cao nầy cũng
như sự chuyển động xuống thấp Ghi nhớ
16
bằng tacircm thức mỗi một sự chuyển động khi
noacute xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Anh khocircng lo
lắng về higravenh dạng của bụng Anh chỉ nhận
biết cảm thọ của thacircn đối với lực eacutep khi
bụng phồng lecircn xẹp xuống Như vậy đừng
dừng lại ở higravenh dạng của bụng magrave hatildey tiếp
tục với việc thực tập Đối với những người
sơ cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm của
tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt Khi việc
thực tập tiến triển mỗi một chuyển động sẽ
rotilde ragraveng hơn Khả năng biết trước mỗi bước
kế tiếp của tiến trigravenh về thacircn cũng như tacircm
để đạt đến trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về
saacuteu giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ cơ necircn
sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh niệm rất yếu
anh coacute thể sẽ thấy khoacute khăn khi để tacircm thức
theo dotildei mỗi sự chuyển động lecircn xuống của
17
bụng Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ tacircm
thức theo những chuyển động raquo Hatildey chỉ
nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học tập Sự chuyển
động lecircn xuống của bụng luacutec nagraveo cũng hiện
diện vagrave như vậy cũng khocircng cần thiết phải
tigravem kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ đối
với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ rotilde sự
chuyển động lecircn xuống giản dị nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong chiacutenh
niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Đừng bao giờ lặp đi lặp lại
lecircn xuống vagrave đừng nghĩ đến lecircn xuống lagrave
những chữ Chỉ cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại
với sự chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu với chủ
yếu chỉ lagravem cho sự chuyển động của bụng rotilde
ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ lagravem cho mau mệt vagrave sẽ
phản taacutec dụng đối với caacutech thực tập nầy
Hatildey hoagraven toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động
lecircn vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện trong
18
quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech bigravenh
thường
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động của
bụng những hoạt động khaacutec của tacircm thức
cũng xuất hiện giữa những chuyển động lecircn
xuống nầy Caacutec yacute nghĩ hoặc những hoạt
động tinh thần như dự định yacute kiến sự
tưởng tượng thường hay xuất hiện giữa
những ghi nhận về sự chuyển động của bụng
khi lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng để
yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm thức cũng
necircn được ghi lại đuacuteng với sự xuất hiện của
noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh phải
biết rằng anh đang tưởng tượng việc đoacute vagrave
ghi lại nơi tacircm thức tưởng tượng Nếu anh
chỉ đơn giản nghĩ đến một việc gigrave đoacute thigrave ghi
nhớ - suy nghĩ Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi
nhớ - suy ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc
19
gigrave thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức lang
thang khỏi đối tượng thiền định thigrave sự lecircn
xuống nơi bụng khocircng được tập trung
nhưng vẫn được ghi nhận Nếu anh tưởng
tượng phải đi đến một nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave
phải đi Khi anh đến cứ đến Khi ấy trong yacute
tưởng anh gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với cocirc
hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh tưởng
tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey bagraven catildei
Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh saacuteng chỉ cần
ghi nhận lagrave anh nhận thấy chuacuteng Một higravenh
ảnh từ tacircm thức cũng cần được ghi nhận mỗi
khi noacute xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute
biến mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi chuyển
động của bụng khi lecircn cao xuống thấp Tiến
bước một caacutech cẩn thận khocircng giatildei đatildei Nếu
anh coacute yacute định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave
hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh nuốt
nước miếng hatildey nuốt nước miếng Nếu anh
20
phải khạc nhổ hatildey khạc nhổ Sau đoacute anh
quay lại bagravei thực tập chuyển động của bụng
lecircn cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong khi quay cổ quay cổ Khi
anh coacute yacute định lagravem thẳng cổ thigrave hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong hoạt động lagravem thẳng cổ
hatildey cứ lagravem việc ấy Sự chuyển động về quay
cổ lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech từ
từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm thức của
mỗi hoạt động nầy tiến từng bước trong sự
chuacute tacircm vagrave ghi nhận những chuyển động của
bụng nhocirc lecircn xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu trong một
tư thế hoặc ngồi hoặc nằm (thật khocircng necircn
khuyecircn thiền sinh trong tư thế nằm ngoagravei
trừ khi ngủ) nếu anh thường cảm thấy mệt
mỏi cơ thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
21
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm thức
caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một phần nagraveo
của cơ thể vagrave nghiền ngẫm noacute ghi nhận sự
mệt mỏi vagrave căng thẳng của noacute Hatildey lagravem việc
nầy một caacutech tự nhiecircn nghĩa lagrave khocircng
nhanh hoặc khocircng chậm Những cảm giaacutec
nầy dần dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối
cugraveng sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho đến khi
cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở caacutec đốt
xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu anh necircn thay
đổi tư thế Tuy vậy trước khi anh bắt đầu
thay đổi tư thế đừng quecircn ghi nhận lại nơi
tacircm thức yacute định nầy Mỗi một sự chuyển
động cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức yacute định nầy Trong quaacute
trigravenh giơ tay hoặc chacircn chỉ việc giơ tay
chacircn Duỗi tay hay chacircn cứ duỗi tay chacircn
Khi anh cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi
22
bỏ một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để chuacuteng
đụng nhau Hatildey lagravem tất cả những việc nầy
trong tư thế chậm ratildei khoan thai Khi anh đatilde
yecircn vị ở một tư thế mới hatildey tiếp tục suy
ngẫm trong một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh
đatilde phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở phần nagraveo
của cơ thể hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey lagravem việc nầy một
caacutech điều hogravea khocircng nhanh magrave cũng khocircng
chậm Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp tục với
bagravei thực tập về ghi nhận lại sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Nếu cảm giaacutec ngứa ngaacutey tiếp
tục vagrave trở necircn matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định
gatildei chỗ ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng thời
ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn vagrave chạm
vagraveo khi tay chạm vagraveo phần ngứa đoacute Hatildey
chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven toagraven coacute chiacutenh niệm về
23
sự thoa chỗ ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa
ngaacutey biến mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa
boacutep hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay ra đồng
thời cũng ghi nhận hagravenh động ruacutet tay về Khi
tay trở về chỗ cũ đụng chacircn Kế đoacute hatildey trở
lại theo dotildei sự chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc khoacute
chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec khoacute chịu
ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ thể Hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức cảm giaacutec đặc biệt khi
noacute xuất hiện như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt
choacuteng mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc hay
lagravem cho chậm lại nhưng cần phải ghi nhận
trong tư thế tự nhiecircn bigravenh tĩnh Cảm giaacutec
đau đớn coacute thể ngưng bặt hoặc lagrave gia tăng
Đừng hoảng hốt khi noacute gia tăng Hatildey tiếp
tục kiecircn quyết với sự suy ngẫm Nếu anh
lagravem được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec cảm
24
giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở necircn khocircng
chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ cảm giaacutec đau
đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm về sự chuyển động
của bụng trồi lecircn xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm giaacutec đau
đớn matildenh liệt ngột ngạt hoặc khoacute thở như
một nỗi đau từ vết dao như bị một vật nhọn
đacircm vagraveo những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể cảm
thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve đầy người
Anh cũng coacute thể kinh nghiệm về sự ngứa
ngaacutey nhức nhối hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi
anh bắt đầu ngừng suy ngẫm anh coacute thể
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
ngưng bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy trở
lại Những cảm giaacutec đau đớn khocircng thể bị
coi lagrave sai lầm Chuacuteng khocircng phải lagrave sự biểu
thị của bệnh tật nhưng chuacuteng lagrave những yếu
tố bigravenh thường luocircn hiện diện trong cơ thể
25
vagrave chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy hơn
Khi những khả năng tacircm thức trở necircn beacuten
nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh niệm nhiều hơn
về caacutec cảm giaacutec Với sự phaacutet triển đều đặn
vagrave suy ngẫm trong thời gian dagravei anh mới coacute
thể khắc phục được những cảm giaacutec nầy vagrave
lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven toagraven Nếu
anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn quyết với mục
điacutech anh sẽ khocircng sao Nếu anh bị mất can
đảm phacircn vacircn lưỡng lự trong việc thiền
định vagrave khocircng tiếp tục thực tập trong một
thời gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei mỗi
khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy ngẫm Nếu anh
tiếp tục với sự kiecircn định anh chắc chắn sẽ
khắc phục được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ
gặp lại chuacuteng trong những lần thiền định tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi nhớ
yacute định ấy Trong khi nghiecircng người hatildey ghi
nhớ hagravenh động nầy Khi anh suy ngẫm đocirci
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
14
khocircng quen biết được xa ligravea sự thugrave hằn
bệnh hoạn vagrave phiền muộn Nguyện cho họ
thoaacutet khỏi đau khổ
Điều ba suy ngẫm về tiacutenh chất tự nhiecircn ocirc uế
của thacircn thể sẽ giuacutep cho anh giảm đi sự
baacutem viacuteu khocircng tốt lagravenh magrave đa số mọi người
đều nuocircng chigraveu tham đắm Suy ngẫm về
những thứ bất tịnh như bao tử ruột non ruột
giagrave đagravem mủ maacuteu3 Luocircn suy ngẫm về
những thứ bất tịnh nầy sẽ lagravem giảm đi sự
yecircu mến baacutem viacuteu vagraveo thacircn thể
Sự bảo hộ thứ tư về mặt lợi iacutech tinh thần lagrave
suy ngẫm về hiện tượng của caacutei chết gần kề
Caacutec bagravei giảng phật giaacuteo nhấn mạnh rằng đời
sống lagrave khocircng chắc chắn nhưng sự chết lagrave
một điều chắc chắn cuộc sống quyacute giaacute
nhưng sự chết thigrave hiển nhiecircn Mục điacutech của
sự sống lagrave sự chết Coacute sanh bệnh khổ giagrave
vagrave rồi chết Tất cả những khaacutei niệm nầy lagrave
quaacute trigravenh của sự hiện hữu
15
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng theo tư
thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy thoải maacutei hơn
nếu hai chacircn khocircng khoaacute vagraveo nhau nhưng
đặt bằng trecircn sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn
nhau Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể tigravem
một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải maacutei Bacircy
giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp mắt) ở
phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo coacute sự chuyển
động của bụng lecircn cao hay xuống thấp Nếu
những chuyển động nầy khocircng rotilde ragraveng cho
anh từ luacutec bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay
lecircn bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn với
sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở ra vagraveo sẽ
trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey ghi nhớ trong
tacircm thức sự chuyển động lecircn cao nầy cũng
như sự chuyển động xuống thấp Ghi nhớ
16
bằng tacircm thức mỗi một sự chuyển động khi
noacute xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Anh khocircng lo
lắng về higravenh dạng của bụng Anh chỉ nhận
biết cảm thọ của thacircn đối với lực eacutep khi
bụng phồng lecircn xẹp xuống Như vậy đừng
dừng lại ở higravenh dạng của bụng magrave hatildey tiếp
tục với việc thực tập Đối với những người
sơ cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm của
tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt Khi việc
thực tập tiến triển mỗi một chuyển động sẽ
rotilde ragraveng hơn Khả năng biết trước mỗi bước
kế tiếp của tiến trigravenh về thacircn cũng như tacircm
để đạt đến trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về
saacuteu giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ cơ necircn
sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh niệm rất yếu
anh coacute thể sẽ thấy khoacute khăn khi để tacircm thức
theo dotildei mỗi sự chuyển động lecircn xuống của
17
bụng Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ tacircm
thức theo những chuyển động raquo Hatildey chỉ
nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học tập Sự chuyển
động lecircn xuống của bụng luacutec nagraveo cũng hiện
diện vagrave như vậy cũng khocircng cần thiết phải
tigravem kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ đối
với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ rotilde sự
chuyển động lecircn xuống giản dị nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong chiacutenh
niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Đừng bao giờ lặp đi lặp lại
lecircn xuống vagrave đừng nghĩ đến lecircn xuống lagrave
những chữ Chỉ cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại
với sự chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu với chủ
yếu chỉ lagravem cho sự chuyển động của bụng rotilde
ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ lagravem cho mau mệt vagrave sẽ
phản taacutec dụng đối với caacutech thực tập nầy
Hatildey hoagraven toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động
lecircn vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện trong
18
quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech bigravenh
thường
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động của
bụng những hoạt động khaacutec của tacircm thức
cũng xuất hiện giữa những chuyển động lecircn
xuống nầy Caacutec yacute nghĩ hoặc những hoạt
động tinh thần như dự định yacute kiến sự
tưởng tượng thường hay xuất hiện giữa
những ghi nhận về sự chuyển động của bụng
khi lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng để
yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm thức cũng
necircn được ghi lại đuacuteng với sự xuất hiện của
noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh phải
biết rằng anh đang tưởng tượng việc đoacute vagrave
ghi lại nơi tacircm thức tưởng tượng Nếu anh
chỉ đơn giản nghĩ đến một việc gigrave đoacute thigrave ghi
nhớ - suy nghĩ Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi
nhớ - suy ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc
19
gigrave thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức lang
thang khỏi đối tượng thiền định thigrave sự lecircn
xuống nơi bụng khocircng được tập trung
nhưng vẫn được ghi nhận Nếu anh tưởng
tượng phải đi đến một nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave
phải đi Khi anh đến cứ đến Khi ấy trong yacute
tưởng anh gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với cocirc
hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh tưởng
tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey bagraven catildei
Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh saacuteng chỉ cần
ghi nhận lagrave anh nhận thấy chuacuteng Một higravenh
ảnh từ tacircm thức cũng cần được ghi nhận mỗi
khi noacute xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute
biến mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi chuyển
động của bụng khi lecircn cao xuống thấp Tiến
bước một caacutech cẩn thận khocircng giatildei đatildei Nếu
anh coacute yacute định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave
hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh nuốt
nước miếng hatildey nuốt nước miếng Nếu anh
20
phải khạc nhổ hatildey khạc nhổ Sau đoacute anh
quay lại bagravei thực tập chuyển động của bụng
lecircn cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong khi quay cổ quay cổ Khi
anh coacute yacute định lagravem thẳng cổ thigrave hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong hoạt động lagravem thẳng cổ
hatildey cứ lagravem việc ấy Sự chuyển động về quay
cổ lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech từ
từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm thức của
mỗi hoạt động nầy tiến từng bước trong sự
chuacute tacircm vagrave ghi nhận những chuyển động của
bụng nhocirc lecircn xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu trong một
tư thế hoặc ngồi hoặc nằm (thật khocircng necircn
khuyecircn thiền sinh trong tư thế nằm ngoagravei
trừ khi ngủ) nếu anh thường cảm thấy mệt
mỏi cơ thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
21
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm thức
caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một phần nagraveo
của cơ thể vagrave nghiền ngẫm noacute ghi nhận sự
mệt mỏi vagrave căng thẳng của noacute Hatildey lagravem việc
nầy một caacutech tự nhiecircn nghĩa lagrave khocircng
nhanh hoặc khocircng chậm Những cảm giaacutec
nầy dần dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối
cugraveng sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho đến khi
cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở caacutec đốt
xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu anh necircn thay
đổi tư thế Tuy vậy trước khi anh bắt đầu
thay đổi tư thế đừng quecircn ghi nhận lại nơi
tacircm thức yacute định nầy Mỗi một sự chuyển
động cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức yacute định nầy Trong quaacute
trigravenh giơ tay hoặc chacircn chỉ việc giơ tay
chacircn Duỗi tay hay chacircn cứ duỗi tay chacircn
Khi anh cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi
22
bỏ một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để chuacuteng
đụng nhau Hatildey lagravem tất cả những việc nầy
trong tư thế chậm ratildei khoan thai Khi anh đatilde
yecircn vị ở một tư thế mới hatildey tiếp tục suy
ngẫm trong một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh
đatilde phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở phần nagraveo
của cơ thể hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey lagravem việc nầy một
caacutech điều hogravea khocircng nhanh magrave cũng khocircng
chậm Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp tục với
bagravei thực tập về ghi nhận lại sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Nếu cảm giaacutec ngứa ngaacutey tiếp
tục vagrave trở necircn matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định
gatildei chỗ ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng thời
ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn vagrave chạm
vagraveo khi tay chạm vagraveo phần ngứa đoacute Hatildey
chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven toagraven coacute chiacutenh niệm về
23
sự thoa chỗ ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa
ngaacutey biến mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa
boacutep hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay ra đồng
thời cũng ghi nhận hagravenh động ruacutet tay về Khi
tay trở về chỗ cũ đụng chacircn Kế đoacute hatildey trở
lại theo dotildei sự chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc khoacute
chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec khoacute chịu
ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ thể Hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức cảm giaacutec đặc biệt khi
noacute xuất hiện như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt
choacuteng mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc hay
lagravem cho chậm lại nhưng cần phải ghi nhận
trong tư thế tự nhiecircn bigravenh tĩnh Cảm giaacutec
đau đớn coacute thể ngưng bặt hoặc lagrave gia tăng
Đừng hoảng hốt khi noacute gia tăng Hatildey tiếp
tục kiecircn quyết với sự suy ngẫm Nếu anh
lagravem được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec cảm
24
giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở necircn khocircng
chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ cảm giaacutec đau
đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm về sự chuyển động
của bụng trồi lecircn xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm giaacutec đau
đớn matildenh liệt ngột ngạt hoặc khoacute thở như
một nỗi đau từ vết dao như bị một vật nhọn
đacircm vagraveo những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể cảm
thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve đầy người
Anh cũng coacute thể kinh nghiệm về sự ngứa
ngaacutey nhức nhối hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi
anh bắt đầu ngừng suy ngẫm anh coacute thể
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
ngưng bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy trở
lại Những cảm giaacutec đau đớn khocircng thể bị
coi lagrave sai lầm Chuacuteng khocircng phải lagrave sự biểu
thị của bệnh tật nhưng chuacuteng lagrave những yếu
tố bigravenh thường luocircn hiện diện trong cơ thể
25
vagrave chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy hơn
Khi những khả năng tacircm thức trở necircn beacuten
nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh niệm nhiều hơn
về caacutec cảm giaacutec Với sự phaacutet triển đều đặn
vagrave suy ngẫm trong thời gian dagravei anh mới coacute
thể khắc phục được những cảm giaacutec nầy vagrave
lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven toagraven Nếu
anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn quyết với mục
điacutech anh sẽ khocircng sao Nếu anh bị mất can
đảm phacircn vacircn lưỡng lự trong việc thiền
định vagrave khocircng tiếp tục thực tập trong một
thời gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei mỗi
khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy ngẫm Nếu anh
tiếp tục với sự kiecircn định anh chắc chắn sẽ
khắc phục được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ
gặp lại chuacuteng trong những lần thiền định tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi nhớ
yacute định ấy Trong khi nghiecircng người hatildey ghi
nhớ hagravenh động nầy Khi anh suy ngẫm đocirci
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
15
Để bắt đầu thực tập hatildey ngồi thẳng theo tư
thế kiết giagrave Anh sẽ cảm thấy thoải maacutei hơn
nếu hai chacircn khocircng khoaacute vagraveo nhau nhưng
đặt bằng trecircn sagraven đocirci chacircn khocircng chận lecircn
nhau Nếu anh thấy ngồi trền sagraven khocircng
thoải maacutei khi thiền định thigrave anh coacute thể tigravem
một caacutech ngồi khaacutec sao cho thoải maacutei Bacircy
giờ bắt đầu với mỗi bagravei thực tập sau đacircy
Bagravei tập I
Hatildey giữ tacircm thức (khocircng phải cặp mắt) ở
phần bụng Anh sẽ biết khi nagraveo coacute sự chuyển
động của bụng lecircn cao hay xuống thấp Nếu
những chuyển động nầy khocircng rotilde ragraveng cho
anh từ luacutec bắt đầu anh hatildey để hai bagraven tay
lecircn bụng để cảm nhận sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Sau một thời gian ngắn với
sự chuyển động lecircn cao vagrave hơi thở ra vagraveo sẽ
trở necircn rotilde ragraveng Kế đoacute hatildey ghi nhớ trong
tacircm thức sự chuyển động lecircn cao nầy cũng
như sự chuyển động xuống thấp Ghi nhớ
16
bằng tacircm thức mỗi một sự chuyển động khi
noacute xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Anh khocircng lo
lắng về higravenh dạng của bụng Anh chỉ nhận
biết cảm thọ của thacircn đối với lực eacutep khi
bụng phồng lecircn xẹp xuống Như vậy đừng
dừng lại ở higravenh dạng của bụng magrave hatildey tiếp
tục với việc thực tập Đối với những người
sơ cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm của
tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt Khi việc
thực tập tiến triển mỗi một chuyển động sẽ
rotilde ragraveng hơn Khả năng biết trước mỗi bước
kế tiếp của tiến trigravenh về thacircn cũng như tacircm
để đạt đến trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về
saacuteu giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ cơ necircn
sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh niệm rất yếu
anh coacute thể sẽ thấy khoacute khăn khi để tacircm thức
theo dotildei mỗi sự chuyển động lecircn xuống của
17
bụng Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ tacircm
thức theo những chuyển động raquo Hatildey chỉ
nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học tập Sự chuyển
động lecircn xuống của bụng luacutec nagraveo cũng hiện
diện vagrave như vậy cũng khocircng cần thiết phải
tigravem kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ đối
với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ rotilde sự
chuyển động lecircn xuống giản dị nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong chiacutenh
niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Đừng bao giờ lặp đi lặp lại
lecircn xuống vagrave đừng nghĩ đến lecircn xuống lagrave
những chữ Chỉ cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại
với sự chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu với chủ
yếu chỉ lagravem cho sự chuyển động của bụng rotilde
ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ lagravem cho mau mệt vagrave sẽ
phản taacutec dụng đối với caacutech thực tập nầy
Hatildey hoagraven toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động
lecircn vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện trong
18
quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech bigravenh
thường
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động của
bụng những hoạt động khaacutec của tacircm thức
cũng xuất hiện giữa những chuyển động lecircn
xuống nầy Caacutec yacute nghĩ hoặc những hoạt
động tinh thần như dự định yacute kiến sự
tưởng tượng thường hay xuất hiện giữa
những ghi nhận về sự chuyển động của bụng
khi lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng để
yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm thức cũng
necircn được ghi lại đuacuteng với sự xuất hiện của
noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh phải
biết rằng anh đang tưởng tượng việc đoacute vagrave
ghi lại nơi tacircm thức tưởng tượng Nếu anh
chỉ đơn giản nghĩ đến một việc gigrave đoacute thigrave ghi
nhớ - suy nghĩ Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi
nhớ - suy ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc
19
gigrave thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức lang
thang khỏi đối tượng thiền định thigrave sự lecircn
xuống nơi bụng khocircng được tập trung
nhưng vẫn được ghi nhận Nếu anh tưởng
tượng phải đi đến một nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave
phải đi Khi anh đến cứ đến Khi ấy trong yacute
tưởng anh gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với cocirc
hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh tưởng
tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey bagraven catildei
Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh saacuteng chỉ cần
ghi nhận lagrave anh nhận thấy chuacuteng Một higravenh
ảnh từ tacircm thức cũng cần được ghi nhận mỗi
khi noacute xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute
biến mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi chuyển
động của bụng khi lecircn cao xuống thấp Tiến
bước một caacutech cẩn thận khocircng giatildei đatildei Nếu
anh coacute yacute định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave
hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh nuốt
nước miếng hatildey nuốt nước miếng Nếu anh
20
phải khạc nhổ hatildey khạc nhổ Sau đoacute anh
quay lại bagravei thực tập chuyển động của bụng
lecircn cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong khi quay cổ quay cổ Khi
anh coacute yacute định lagravem thẳng cổ thigrave hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong hoạt động lagravem thẳng cổ
hatildey cứ lagravem việc ấy Sự chuyển động về quay
cổ lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech từ
từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm thức của
mỗi hoạt động nầy tiến từng bước trong sự
chuacute tacircm vagrave ghi nhận những chuyển động của
bụng nhocirc lecircn xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu trong một
tư thế hoặc ngồi hoặc nằm (thật khocircng necircn
khuyecircn thiền sinh trong tư thế nằm ngoagravei
trừ khi ngủ) nếu anh thường cảm thấy mệt
mỏi cơ thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
21
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm thức
caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một phần nagraveo
của cơ thể vagrave nghiền ngẫm noacute ghi nhận sự
mệt mỏi vagrave căng thẳng của noacute Hatildey lagravem việc
nầy một caacutech tự nhiecircn nghĩa lagrave khocircng
nhanh hoặc khocircng chậm Những cảm giaacutec
nầy dần dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối
cugraveng sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho đến khi
cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở caacutec đốt
xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu anh necircn thay
đổi tư thế Tuy vậy trước khi anh bắt đầu
thay đổi tư thế đừng quecircn ghi nhận lại nơi
tacircm thức yacute định nầy Mỗi một sự chuyển
động cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức yacute định nầy Trong quaacute
trigravenh giơ tay hoặc chacircn chỉ việc giơ tay
chacircn Duỗi tay hay chacircn cứ duỗi tay chacircn
Khi anh cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi
22
bỏ một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để chuacuteng
đụng nhau Hatildey lagravem tất cả những việc nầy
trong tư thế chậm ratildei khoan thai Khi anh đatilde
yecircn vị ở một tư thế mới hatildey tiếp tục suy
ngẫm trong một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh
đatilde phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở phần nagraveo
của cơ thể hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey lagravem việc nầy một
caacutech điều hogravea khocircng nhanh magrave cũng khocircng
chậm Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp tục với
bagravei thực tập về ghi nhận lại sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Nếu cảm giaacutec ngứa ngaacutey tiếp
tục vagrave trở necircn matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định
gatildei chỗ ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng thời
ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn vagrave chạm
vagraveo khi tay chạm vagraveo phần ngứa đoacute Hatildey
chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven toagraven coacute chiacutenh niệm về
23
sự thoa chỗ ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa
ngaacutey biến mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa
boacutep hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay ra đồng
thời cũng ghi nhận hagravenh động ruacutet tay về Khi
tay trở về chỗ cũ đụng chacircn Kế đoacute hatildey trở
lại theo dotildei sự chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc khoacute
chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec khoacute chịu
ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ thể Hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức cảm giaacutec đặc biệt khi
noacute xuất hiện như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt
choacuteng mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc hay
lagravem cho chậm lại nhưng cần phải ghi nhận
trong tư thế tự nhiecircn bigravenh tĩnh Cảm giaacutec
đau đớn coacute thể ngưng bặt hoặc lagrave gia tăng
Đừng hoảng hốt khi noacute gia tăng Hatildey tiếp
tục kiecircn quyết với sự suy ngẫm Nếu anh
lagravem được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec cảm
24
giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở necircn khocircng
chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ cảm giaacutec đau
đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm về sự chuyển động
của bụng trồi lecircn xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm giaacutec đau
đớn matildenh liệt ngột ngạt hoặc khoacute thở như
một nỗi đau từ vết dao như bị một vật nhọn
đacircm vagraveo những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể cảm
thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve đầy người
Anh cũng coacute thể kinh nghiệm về sự ngứa
ngaacutey nhức nhối hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi
anh bắt đầu ngừng suy ngẫm anh coacute thể
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
ngưng bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy trở
lại Những cảm giaacutec đau đớn khocircng thể bị
coi lagrave sai lầm Chuacuteng khocircng phải lagrave sự biểu
thị của bệnh tật nhưng chuacuteng lagrave những yếu
tố bigravenh thường luocircn hiện diện trong cơ thể
25
vagrave chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy hơn
Khi những khả năng tacircm thức trở necircn beacuten
nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh niệm nhiều hơn
về caacutec cảm giaacutec Với sự phaacutet triển đều đặn
vagrave suy ngẫm trong thời gian dagravei anh mới coacute
thể khắc phục được những cảm giaacutec nầy vagrave
lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven toagraven Nếu
anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn quyết với mục
điacutech anh sẽ khocircng sao Nếu anh bị mất can
đảm phacircn vacircn lưỡng lự trong việc thiền
định vagrave khocircng tiếp tục thực tập trong một
thời gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei mỗi
khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy ngẫm Nếu anh
tiếp tục với sự kiecircn định anh chắc chắn sẽ
khắc phục được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ
gặp lại chuacuteng trong những lần thiền định tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi nhớ
yacute định ấy Trong khi nghiecircng người hatildey ghi
nhớ hagravenh động nầy Khi anh suy ngẫm đocirci
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
16
bằng tacircm thức mỗi một sự chuyển động khi
noacute xuất hiện
Từ sự thực tập nầy anh học được sự chuyển
động lecircn xuống của bụng Anh khocircng lo
lắng về higravenh dạng của bụng Anh chỉ nhận
biết cảm thọ của thacircn đối với lực eacutep khi
bụng phồng lecircn xẹp xuống Như vậy đừng
dừng lại ở higravenh dạng của bụng magrave hatildey tiếp
tục với việc thực tập Đối với những người
sơ cơ caacutech nầy rất hữu hiệu để phaacutet triển
những khả năng về sự chuacute yacute chuacute tacircm của
tinh thần vagrave suy ngẫm saacuteng suốt Khi việc
thực tập tiến triển mỗi một chuyển động sẽ
rotilde ragraveng hơn Khả năng biết trước mỗi bước
kế tiếp của tiến trigravenh về thacircn cũng như tacircm
để đạt đến trạng thaacutei phaacutet triển hoagraven toagraven về
saacuteu giaacutec quan thigrave cần phải coacute sự thiền định
saacuteng suốt Vigrave anh chỉ lagrave một người sơ cơ necircn
sự chuacute tacircm vagrave khả năng chiacutenh niệm rất yếu
anh coacute thể sẽ thấy khoacute khăn khi để tacircm thức
theo dotildei mỗi sự chuyển động lecircn xuống của
17
bụng Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ tacircm
thức theo những chuyển động raquo Hatildey chỉ
nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học tập Sự chuyển
động lecircn xuống của bụng luacutec nagraveo cũng hiện
diện vagrave như vậy cũng khocircng cần thiết phải
tigravem kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ đối
với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ rotilde sự
chuyển động lecircn xuống giản dị nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong chiacutenh
niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Đừng bao giờ lặp đi lặp lại
lecircn xuống vagrave đừng nghĩ đến lecircn xuống lagrave
những chữ Chỉ cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại
với sự chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu với chủ
yếu chỉ lagravem cho sự chuyển động của bụng rotilde
ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ lagravem cho mau mệt vagrave sẽ
phản taacutec dụng đối với caacutech thực tập nầy
Hatildey hoagraven toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động
lecircn vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện trong
18
quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech bigravenh
thường
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động của
bụng những hoạt động khaacutec của tacircm thức
cũng xuất hiện giữa những chuyển động lecircn
xuống nầy Caacutec yacute nghĩ hoặc những hoạt
động tinh thần như dự định yacute kiến sự
tưởng tượng thường hay xuất hiện giữa
những ghi nhận về sự chuyển động của bụng
khi lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng để
yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm thức cũng
necircn được ghi lại đuacuteng với sự xuất hiện của
noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh phải
biết rằng anh đang tưởng tượng việc đoacute vagrave
ghi lại nơi tacircm thức tưởng tượng Nếu anh
chỉ đơn giản nghĩ đến một việc gigrave đoacute thigrave ghi
nhớ - suy nghĩ Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi
nhớ - suy ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc
19
gigrave thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức lang
thang khỏi đối tượng thiền định thigrave sự lecircn
xuống nơi bụng khocircng được tập trung
nhưng vẫn được ghi nhận Nếu anh tưởng
tượng phải đi đến một nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave
phải đi Khi anh đến cứ đến Khi ấy trong yacute
tưởng anh gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với cocirc
hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh tưởng
tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey bagraven catildei
Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh saacuteng chỉ cần
ghi nhận lagrave anh nhận thấy chuacuteng Một higravenh
ảnh từ tacircm thức cũng cần được ghi nhận mỗi
khi noacute xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute
biến mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi chuyển
động của bụng khi lecircn cao xuống thấp Tiến
bước một caacutech cẩn thận khocircng giatildei đatildei Nếu
anh coacute yacute định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave
hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh nuốt
nước miếng hatildey nuốt nước miếng Nếu anh
20
phải khạc nhổ hatildey khạc nhổ Sau đoacute anh
quay lại bagravei thực tập chuyển động của bụng
lecircn cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong khi quay cổ quay cổ Khi
anh coacute yacute định lagravem thẳng cổ thigrave hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong hoạt động lagravem thẳng cổ
hatildey cứ lagravem việc ấy Sự chuyển động về quay
cổ lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech từ
từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm thức của
mỗi hoạt động nầy tiến từng bước trong sự
chuacute tacircm vagrave ghi nhận những chuyển động của
bụng nhocirc lecircn xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu trong một
tư thế hoặc ngồi hoặc nằm (thật khocircng necircn
khuyecircn thiền sinh trong tư thế nằm ngoagravei
trừ khi ngủ) nếu anh thường cảm thấy mệt
mỏi cơ thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
21
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm thức
caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một phần nagraveo
của cơ thể vagrave nghiền ngẫm noacute ghi nhận sự
mệt mỏi vagrave căng thẳng của noacute Hatildey lagravem việc
nầy một caacutech tự nhiecircn nghĩa lagrave khocircng
nhanh hoặc khocircng chậm Những cảm giaacutec
nầy dần dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối
cugraveng sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho đến khi
cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở caacutec đốt
xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu anh necircn thay
đổi tư thế Tuy vậy trước khi anh bắt đầu
thay đổi tư thế đừng quecircn ghi nhận lại nơi
tacircm thức yacute định nầy Mỗi một sự chuyển
động cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức yacute định nầy Trong quaacute
trigravenh giơ tay hoặc chacircn chỉ việc giơ tay
chacircn Duỗi tay hay chacircn cứ duỗi tay chacircn
Khi anh cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi
22
bỏ một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để chuacuteng
đụng nhau Hatildey lagravem tất cả những việc nầy
trong tư thế chậm ratildei khoan thai Khi anh đatilde
yecircn vị ở một tư thế mới hatildey tiếp tục suy
ngẫm trong một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh
đatilde phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở phần nagraveo
của cơ thể hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey lagravem việc nầy một
caacutech điều hogravea khocircng nhanh magrave cũng khocircng
chậm Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp tục với
bagravei thực tập về ghi nhận lại sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Nếu cảm giaacutec ngứa ngaacutey tiếp
tục vagrave trở necircn matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định
gatildei chỗ ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng thời
ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn vagrave chạm
vagraveo khi tay chạm vagraveo phần ngứa đoacute Hatildey
chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven toagraven coacute chiacutenh niệm về
23
sự thoa chỗ ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa
ngaacutey biến mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa
boacutep hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay ra đồng
thời cũng ghi nhận hagravenh động ruacutet tay về Khi
tay trở về chỗ cũ đụng chacircn Kế đoacute hatildey trở
lại theo dotildei sự chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc khoacute
chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec khoacute chịu
ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ thể Hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức cảm giaacutec đặc biệt khi
noacute xuất hiện như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt
choacuteng mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc hay
lagravem cho chậm lại nhưng cần phải ghi nhận
trong tư thế tự nhiecircn bigravenh tĩnh Cảm giaacutec
đau đớn coacute thể ngưng bặt hoặc lagrave gia tăng
Đừng hoảng hốt khi noacute gia tăng Hatildey tiếp
tục kiecircn quyết với sự suy ngẫm Nếu anh
lagravem được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec cảm
24
giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở necircn khocircng
chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ cảm giaacutec đau
đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm về sự chuyển động
của bụng trồi lecircn xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm giaacutec đau
đớn matildenh liệt ngột ngạt hoặc khoacute thở như
một nỗi đau từ vết dao như bị một vật nhọn
đacircm vagraveo những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể cảm
thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve đầy người
Anh cũng coacute thể kinh nghiệm về sự ngứa
ngaacutey nhức nhối hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi
anh bắt đầu ngừng suy ngẫm anh coacute thể
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
ngưng bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy trở
lại Những cảm giaacutec đau đớn khocircng thể bị
coi lagrave sai lầm Chuacuteng khocircng phải lagrave sự biểu
thị của bệnh tật nhưng chuacuteng lagrave những yếu
tố bigravenh thường luocircn hiện diện trong cơ thể
25
vagrave chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy hơn
Khi những khả năng tacircm thức trở necircn beacuten
nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh niệm nhiều hơn
về caacutec cảm giaacutec Với sự phaacutet triển đều đặn
vagrave suy ngẫm trong thời gian dagravei anh mới coacute
thể khắc phục được những cảm giaacutec nầy vagrave
lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven toagraven Nếu
anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn quyết với mục
điacutech anh sẽ khocircng sao Nếu anh bị mất can
đảm phacircn vacircn lưỡng lự trong việc thiền
định vagrave khocircng tiếp tục thực tập trong một
thời gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei mỗi
khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy ngẫm Nếu anh
tiếp tục với sự kiecircn định anh chắc chắn sẽ
khắc phục được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ
gặp lại chuacuteng trong những lần thiền định tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi nhớ
yacute định ấy Trong khi nghiecircng người hatildey ghi
nhớ hagravenh động nầy Khi anh suy ngẫm đocirci
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
17
bụng Thấy được sự khoacute khăn nầy anh coacute
thể cho rằng laquoTocirci khocircng biết kềm giữ tacircm
thức theo những chuyển động raquo Hatildey chỉ
nhớ đacircy lagrave một quaacute trigravenh học tập Sự chuyển
động lecircn xuống của bụng luacutec nagraveo cũng hiện
diện vagrave như vậy cũng khocircng cần thiết phải
tigravem kiếm chuacuteng Thật ra việc nầy khaacute dễ đối
với người sơ cơ khi họ chỉ cần nhớ rotilde sự
chuyển động lecircn xuống giản dị nầy
Hatildey tiếp tục với thực tập nầy trong chiacutenh
niệm hoagraven toagraven để yacute sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Đừng bao giờ lặp đi lặp lại
lecircn xuống vagrave đừng nghĩ đến lecircn xuống lagrave
những chữ Chỉ cần biết rotilde quaacute trigravenh hiện tại
với sự chuyển động lecircn xuống của bụng
Đừng để thở quaacute nhanh hay quaacute sacircu với chủ
yếu chỉ lagravem cho sự chuyển động của bụng rotilde
ragraveng vigrave caacutech nầy sẽ lagravem cho mau mệt vagrave sẽ
phản taacutec dụng đối với caacutech thực tập nầy
Hatildey hoagraven toagraven tỉnh giaacutec với sự chuyển động
lecircn vagrave xuống như khi chuacuteng xuất hiện trong
18
quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech bigravenh
thường
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động của
bụng những hoạt động khaacutec của tacircm thức
cũng xuất hiện giữa những chuyển động lecircn
xuống nầy Caacutec yacute nghĩ hoặc những hoạt
động tinh thần như dự định yacute kiến sự
tưởng tượng thường hay xuất hiện giữa
những ghi nhận về sự chuyển động của bụng
khi lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng để
yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm thức cũng
necircn được ghi lại đuacuteng với sự xuất hiện của
noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh phải
biết rằng anh đang tưởng tượng việc đoacute vagrave
ghi lại nơi tacircm thức tưởng tượng Nếu anh
chỉ đơn giản nghĩ đến một việc gigrave đoacute thigrave ghi
nhớ - suy nghĩ Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi
nhớ - suy ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc
19
gigrave thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức lang
thang khỏi đối tượng thiền định thigrave sự lecircn
xuống nơi bụng khocircng được tập trung
nhưng vẫn được ghi nhận Nếu anh tưởng
tượng phải đi đến một nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave
phải đi Khi anh đến cứ đến Khi ấy trong yacute
tưởng anh gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với cocirc
hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh tưởng
tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey bagraven catildei
Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh saacuteng chỉ cần
ghi nhận lagrave anh nhận thấy chuacuteng Một higravenh
ảnh từ tacircm thức cũng cần được ghi nhận mỗi
khi noacute xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute
biến mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi chuyển
động của bụng khi lecircn cao xuống thấp Tiến
bước một caacutech cẩn thận khocircng giatildei đatildei Nếu
anh coacute yacute định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave
hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh nuốt
nước miếng hatildey nuốt nước miếng Nếu anh
20
phải khạc nhổ hatildey khạc nhổ Sau đoacute anh
quay lại bagravei thực tập chuyển động của bụng
lecircn cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong khi quay cổ quay cổ Khi
anh coacute yacute định lagravem thẳng cổ thigrave hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong hoạt động lagravem thẳng cổ
hatildey cứ lagravem việc ấy Sự chuyển động về quay
cổ lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech từ
từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm thức của
mỗi hoạt động nầy tiến từng bước trong sự
chuacute tacircm vagrave ghi nhận những chuyển động của
bụng nhocirc lecircn xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu trong một
tư thế hoặc ngồi hoặc nằm (thật khocircng necircn
khuyecircn thiền sinh trong tư thế nằm ngoagravei
trừ khi ngủ) nếu anh thường cảm thấy mệt
mỏi cơ thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
21
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm thức
caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một phần nagraveo
của cơ thể vagrave nghiền ngẫm noacute ghi nhận sự
mệt mỏi vagrave căng thẳng của noacute Hatildey lagravem việc
nầy một caacutech tự nhiecircn nghĩa lagrave khocircng
nhanh hoặc khocircng chậm Những cảm giaacutec
nầy dần dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối
cugraveng sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho đến khi
cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở caacutec đốt
xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu anh necircn thay
đổi tư thế Tuy vậy trước khi anh bắt đầu
thay đổi tư thế đừng quecircn ghi nhận lại nơi
tacircm thức yacute định nầy Mỗi một sự chuyển
động cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức yacute định nầy Trong quaacute
trigravenh giơ tay hoặc chacircn chỉ việc giơ tay
chacircn Duỗi tay hay chacircn cứ duỗi tay chacircn
Khi anh cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi
22
bỏ một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để chuacuteng
đụng nhau Hatildey lagravem tất cả những việc nầy
trong tư thế chậm ratildei khoan thai Khi anh đatilde
yecircn vị ở một tư thế mới hatildey tiếp tục suy
ngẫm trong một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh
đatilde phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở phần nagraveo
của cơ thể hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey lagravem việc nầy một
caacutech điều hogravea khocircng nhanh magrave cũng khocircng
chậm Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp tục với
bagravei thực tập về ghi nhận lại sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Nếu cảm giaacutec ngứa ngaacutey tiếp
tục vagrave trở necircn matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định
gatildei chỗ ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng thời
ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn vagrave chạm
vagraveo khi tay chạm vagraveo phần ngứa đoacute Hatildey
chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven toagraven coacute chiacutenh niệm về
23
sự thoa chỗ ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa
ngaacutey biến mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa
boacutep hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay ra đồng
thời cũng ghi nhận hagravenh động ruacutet tay về Khi
tay trở về chỗ cũ đụng chacircn Kế đoacute hatildey trở
lại theo dotildei sự chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc khoacute
chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec khoacute chịu
ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ thể Hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức cảm giaacutec đặc biệt khi
noacute xuất hiện như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt
choacuteng mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc hay
lagravem cho chậm lại nhưng cần phải ghi nhận
trong tư thế tự nhiecircn bigravenh tĩnh Cảm giaacutec
đau đớn coacute thể ngưng bặt hoặc lagrave gia tăng
Đừng hoảng hốt khi noacute gia tăng Hatildey tiếp
tục kiecircn quyết với sự suy ngẫm Nếu anh
lagravem được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec cảm
24
giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở necircn khocircng
chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ cảm giaacutec đau
đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm về sự chuyển động
của bụng trồi lecircn xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm giaacutec đau
đớn matildenh liệt ngột ngạt hoặc khoacute thở như
một nỗi đau từ vết dao như bị một vật nhọn
đacircm vagraveo những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể cảm
thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve đầy người
Anh cũng coacute thể kinh nghiệm về sự ngứa
ngaacutey nhức nhối hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi
anh bắt đầu ngừng suy ngẫm anh coacute thể
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
ngưng bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy trở
lại Những cảm giaacutec đau đớn khocircng thể bị
coi lagrave sai lầm Chuacuteng khocircng phải lagrave sự biểu
thị của bệnh tật nhưng chuacuteng lagrave những yếu
tố bigravenh thường luocircn hiện diện trong cơ thể
25
vagrave chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy hơn
Khi những khả năng tacircm thức trở necircn beacuten
nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh niệm nhiều hơn
về caacutec cảm giaacutec Với sự phaacutet triển đều đặn
vagrave suy ngẫm trong thời gian dagravei anh mới coacute
thể khắc phục được những cảm giaacutec nầy vagrave
lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven toagraven Nếu
anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn quyết với mục
điacutech anh sẽ khocircng sao Nếu anh bị mất can
đảm phacircn vacircn lưỡng lự trong việc thiền
định vagrave khocircng tiếp tục thực tập trong một
thời gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei mỗi
khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy ngẫm Nếu anh
tiếp tục với sự kiecircn định anh chắc chắn sẽ
khắc phục được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ
gặp lại chuacuteng trong những lần thiền định tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi nhớ
yacute định ấy Trong khi nghiecircng người hatildey ghi
nhớ hagravenh động nầy Khi anh suy ngẫm đocirci
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
18
quaacute trigravenh hiacutet ra thở vagraveo một caacutech bigravenh
thường
Bagravei thực tập II
Khi anh đang theo dotildei sự chuyển động của
bụng những hoạt động khaacutec của tacircm thức
cũng xuất hiện giữa những chuyển động lecircn
xuống nầy Caacutec yacute nghĩ hoặc những hoạt
động tinh thần như dự định yacute kiến sự
tưởng tượng thường hay xuất hiện giữa
những ghi nhận về sự chuyển động của bụng
khi lecircn cao xuống thấp Khocircng thể khocircng để
yacute đến chuacuteng Một ghi nhận tacircm thức cũng
necircn được ghi lại đuacuteng với sự xuất hiện của
noacute
Nếu anh tưởng tượng một vật gigrave anh phải
biết rằng anh đang tưởng tượng việc đoacute vagrave
ghi lại nơi tacircm thức tưởng tượng Nếu anh
chỉ đơn giản nghĩ đến một việc gigrave đoacute thigrave ghi
nhớ - suy nghĩ Nếu anh suy ngẫm thigrave ghi
nhớ - suy ngẫm Nếu anh coacute yacute định lagravem việc
19
gigrave thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức lang
thang khỏi đối tượng thiền định thigrave sự lecircn
xuống nơi bụng khocircng được tập trung
nhưng vẫn được ghi nhận Nếu anh tưởng
tượng phải đi đến một nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave
phải đi Khi anh đến cứ đến Khi ấy trong yacute
tưởng anh gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với cocirc
hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh tưởng
tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey bagraven catildei
Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh saacuteng chỉ cần
ghi nhận lagrave anh nhận thấy chuacuteng Một higravenh
ảnh từ tacircm thức cũng cần được ghi nhận mỗi
khi noacute xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute
biến mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi chuyển
động của bụng khi lecircn cao xuống thấp Tiến
bước một caacutech cẩn thận khocircng giatildei đatildei Nếu
anh coacute yacute định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave
hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh nuốt
nước miếng hatildey nuốt nước miếng Nếu anh
20
phải khạc nhổ hatildey khạc nhổ Sau đoacute anh
quay lại bagravei thực tập chuyển động của bụng
lecircn cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong khi quay cổ quay cổ Khi
anh coacute yacute định lagravem thẳng cổ thigrave hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong hoạt động lagravem thẳng cổ
hatildey cứ lagravem việc ấy Sự chuyển động về quay
cổ lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech từ
từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm thức của
mỗi hoạt động nầy tiến từng bước trong sự
chuacute tacircm vagrave ghi nhận những chuyển động của
bụng nhocirc lecircn xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu trong một
tư thế hoặc ngồi hoặc nằm (thật khocircng necircn
khuyecircn thiền sinh trong tư thế nằm ngoagravei
trừ khi ngủ) nếu anh thường cảm thấy mệt
mỏi cơ thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
21
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm thức
caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một phần nagraveo
của cơ thể vagrave nghiền ngẫm noacute ghi nhận sự
mệt mỏi vagrave căng thẳng của noacute Hatildey lagravem việc
nầy một caacutech tự nhiecircn nghĩa lagrave khocircng
nhanh hoặc khocircng chậm Những cảm giaacutec
nầy dần dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối
cugraveng sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho đến khi
cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở caacutec đốt
xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu anh necircn thay
đổi tư thế Tuy vậy trước khi anh bắt đầu
thay đổi tư thế đừng quecircn ghi nhận lại nơi
tacircm thức yacute định nầy Mỗi một sự chuyển
động cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức yacute định nầy Trong quaacute
trigravenh giơ tay hoặc chacircn chỉ việc giơ tay
chacircn Duỗi tay hay chacircn cứ duỗi tay chacircn
Khi anh cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi
22
bỏ một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để chuacuteng
đụng nhau Hatildey lagravem tất cả những việc nầy
trong tư thế chậm ratildei khoan thai Khi anh đatilde
yecircn vị ở một tư thế mới hatildey tiếp tục suy
ngẫm trong một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh
đatilde phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở phần nagraveo
của cơ thể hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey lagravem việc nầy một
caacutech điều hogravea khocircng nhanh magrave cũng khocircng
chậm Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp tục với
bagravei thực tập về ghi nhận lại sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Nếu cảm giaacutec ngứa ngaacutey tiếp
tục vagrave trở necircn matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định
gatildei chỗ ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng thời
ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn vagrave chạm
vagraveo khi tay chạm vagraveo phần ngứa đoacute Hatildey
chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven toagraven coacute chiacutenh niệm về
23
sự thoa chỗ ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa
ngaacutey biến mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa
boacutep hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay ra đồng
thời cũng ghi nhận hagravenh động ruacutet tay về Khi
tay trở về chỗ cũ đụng chacircn Kế đoacute hatildey trở
lại theo dotildei sự chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc khoacute
chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec khoacute chịu
ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ thể Hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức cảm giaacutec đặc biệt khi
noacute xuất hiện như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt
choacuteng mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc hay
lagravem cho chậm lại nhưng cần phải ghi nhận
trong tư thế tự nhiecircn bigravenh tĩnh Cảm giaacutec
đau đớn coacute thể ngưng bặt hoặc lagrave gia tăng
Đừng hoảng hốt khi noacute gia tăng Hatildey tiếp
tục kiecircn quyết với sự suy ngẫm Nếu anh
lagravem được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec cảm
24
giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở necircn khocircng
chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ cảm giaacutec đau
đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm về sự chuyển động
của bụng trồi lecircn xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm giaacutec đau
đớn matildenh liệt ngột ngạt hoặc khoacute thở như
một nỗi đau từ vết dao như bị một vật nhọn
đacircm vagraveo những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể cảm
thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve đầy người
Anh cũng coacute thể kinh nghiệm về sự ngứa
ngaacutey nhức nhối hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi
anh bắt đầu ngừng suy ngẫm anh coacute thể
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
ngưng bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy trở
lại Những cảm giaacutec đau đớn khocircng thể bị
coi lagrave sai lầm Chuacuteng khocircng phải lagrave sự biểu
thị của bệnh tật nhưng chuacuteng lagrave những yếu
tố bigravenh thường luocircn hiện diện trong cơ thể
25
vagrave chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy hơn
Khi những khả năng tacircm thức trở necircn beacuten
nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh niệm nhiều hơn
về caacutec cảm giaacutec Với sự phaacutet triển đều đặn
vagrave suy ngẫm trong thời gian dagravei anh mới coacute
thể khắc phục được những cảm giaacutec nầy vagrave
lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven toagraven Nếu
anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn quyết với mục
điacutech anh sẽ khocircng sao Nếu anh bị mất can
đảm phacircn vacircn lưỡng lự trong việc thiền
định vagrave khocircng tiếp tục thực tập trong một
thời gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei mỗi
khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy ngẫm Nếu anh
tiếp tục với sự kiecircn định anh chắc chắn sẽ
khắc phục được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ
gặp lại chuacuteng trong những lần thiền định tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi nhớ
yacute định ấy Trong khi nghiecircng người hatildey ghi
nhớ hagravenh động nầy Khi anh suy ngẫm đocirci
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
19
gigrave thigrave ghi nhớ yacute định đoacute Khi tacircm thức lang
thang khỏi đối tượng thiền định thigrave sự lecircn
xuống nơi bụng khocircng được tập trung
nhưng vẫn được ghi nhận Nếu anh tưởng
tượng phải đi đến một nơi nagraveo đoacute ghi nhớ lagrave
phải đi Khi anh đến cứ đến Khi ấy trong yacute
tưởng anh gặp một người ghi nhận gặp mặt
người ấy Nếu anh phải noacutei chuyện với cocirc
hay anh ấy hatildey cứ noacutei Nếu anh tưởng
tượng bagraven catildei với người đoacute hatildey bagraven catildei
Nếu anh thấy magraveu sắc hay aacutenh saacuteng chỉ cần
ghi nhận lagrave anh nhận thấy chuacuteng Một higravenh
ảnh từ tacircm thức cũng cần được ghi nhận mỗi
khi noacute xuất hiện vagrave biến mất Sau khi noacute
biến mất thigrave anh hatildey tiếp tục với Bagravei thực
tập I bằng caacutech chuacute tacircm vagraveo mỗi chuyển
động của bụng khi lecircn cao xuống thấp Tiến
bước một caacutech cẩn thận khocircng giatildei đatildei Nếu
anh coacute yacute định nuốt nước miếng khi noacutei thigrave
hatildey ghi nhận yacute định ấy Trong khi anh nuốt
nước miếng hatildey nuốt nước miếng Nếu anh
20
phải khạc nhổ hatildey khạc nhổ Sau đoacute anh
quay lại bagravei thực tập chuyển động của bụng
lecircn cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong khi quay cổ quay cổ Khi
anh coacute yacute định lagravem thẳng cổ thigrave hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong hoạt động lagravem thẳng cổ
hatildey cứ lagravem việc ấy Sự chuyển động về quay
cổ lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech từ
từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm thức của
mỗi hoạt động nầy tiến từng bước trong sự
chuacute tacircm vagrave ghi nhận những chuyển động của
bụng nhocirc lecircn xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu trong một
tư thế hoặc ngồi hoặc nằm (thật khocircng necircn
khuyecircn thiền sinh trong tư thế nằm ngoagravei
trừ khi ngủ) nếu anh thường cảm thấy mệt
mỏi cơ thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
21
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm thức
caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một phần nagraveo
của cơ thể vagrave nghiền ngẫm noacute ghi nhận sự
mệt mỏi vagrave căng thẳng của noacute Hatildey lagravem việc
nầy một caacutech tự nhiecircn nghĩa lagrave khocircng
nhanh hoặc khocircng chậm Những cảm giaacutec
nầy dần dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối
cugraveng sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho đến khi
cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở caacutec đốt
xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu anh necircn thay
đổi tư thế Tuy vậy trước khi anh bắt đầu
thay đổi tư thế đừng quecircn ghi nhận lại nơi
tacircm thức yacute định nầy Mỗi một sự chuyển
động cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức yacute định nầy Trong quaacute
trigravenh giơ tay hoặc chacircn chỉ việc giơ tay
chacircn Duỗi tay hay chacircn cứ duỗi tay chacircn
Khi anh cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi
22
bỏ một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để chuacuteng
đụng nhau Hatildey lagravem tất cả những việc nầy
trong tư thế chậm ratildei khoan thai Khi anh đatilde
yecircn vị ở một tư thế mới hatildey tiếp tục suy
ngẫm trong một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh
đatilde phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở phần nagraveo
của cơ thể hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey lagravem việc nầy một
caacutech điều hogravea khocircng nhanh magrave cũng khocircng
chậm Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp tục với
bagravei thực tập về ghi nhận lại sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Nếu cảm giaacutec ngứa ngaacutey tiếp
tục vagrave trở necircn matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định
gatildei chỗ ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng thời
ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn vagrave chạm
vagraveo khi tay chạm vagraveo phần ngứa đoacute Hatildey
chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven toagraven coacute chiacutenh niệm về
23
sự thoa chỗ ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa
ngaacutey biến mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa
boacutep hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay ra đồng
thời cũng ghi nhận hagravenh động ruacutet tay về Khi
tay trở về chỗ cũ đụng chacircn Kế đoacute hatildey trở
lại theo dotildei sự chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc khoacute
chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec khoacute chịu
ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ thể Hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức cảm giaacutec đặc biệt khi
noacute xuất hiện như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt
choacuteng mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc hay
lagravem cho chậm lại nhưng cần phải ghi nhận
trong tư thế tự nhiecircn bigravenh tĩnh Cảm giaacutec
đau đớn coacute thể ngưng bặt hoặc lagrave gia tăng
Đừng hoảng hốt khi noacute gia tăng Hatildey tiếp
tục kiecircn quyết với sự suy ngẫm Nếu anh
lagravem được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec cảm
24
giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở necircn khocircng
chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ cảm giaacutec đau
đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm về sự chuyển động
của bụng trồi lecircn xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm giaacutec đau
đớn matildenh liệt ngột ngạt hoặc khoacute thở như
một nỗi đau từ vết dao như bị một vật nhọn
đacircm vagraveo những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể cảm
thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve đầy người
Anh cũng coacute thể kinh nghiệm về sự ngứa
ngaacutey nhức nhối hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi
anh bắt đầu ngừng suy ngẫm anh coacute thể
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
ngưng bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy trở
lại Những cảm giaacutec đau đớn khocircng thể bị
coi lagrave sai lầm Chuacuteng khocircng phải lagrave sự biểu
thị của bệnh tật nhưng chuacuteng lagrave những yếu
tố bigravenh thường luocircn hiện diện trong cơ thể
25
vagrave chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy hơn
Khi những khả năng tacircm thức trở necircn beacuten
nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh niệm nhiều hơn
về caacutec cảm giaacutec Với sự phaacutet triển đều đặn
vagrave suy ngẫm trong thời gian dagravei anh mới coacute
thể khắc phục được những cảm giaacutec nầy vagrave
lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven toagraven Nếu
anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn quyết với mục
điacutech anh sẽ khocircng sao Nếu anh bị mất can
đảm phacircn vacircn lưỡng lự trong việc thiền
định vagrave khocircng tiếp tục thực tập trong một
thời gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei mỗi
khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy ngẫm Nếu anh
tiếp tục với sự kiecircn định anh chắc chắn sẽ
khắc phục được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ
gặp lại chuacuteng trong những lần thiền định tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi nhớ
yacute định ấy Trong khi nghiecircng người hatildey ghi
nhớ hagravenh động nầy Khi anh suy ngẫm đocirci
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
20
phải khạc nhổ hatildey khạc nhổ Sau đoacute anh
quay lại bagravei thực tập chuyển động của bụng
lecircn cao xuống thấp
Thiacute dụ anh coacute yacute định quay cổ hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong khi quay cổ quay cổ Khi
anh coacute yacute định lagravem thẳng cổ thigrave hatildey ghi nhận
yacute định ấy Trong hoạt động lagravem thẳng cổ
hatildey cứ lagravem việc ấy Sự chuyển động về quay
cổ lagravem thẳng cổ cần được lagravem một caacutech từ
từ Sau khi ghi nhận lại nơi tacircm thức của
mỗi hoạt động nầy tiến từng bước trong sự
chuacute tacircm vagrave ghi nhận những chuyển động của
bụng nhocirc lecircn xẹp xuống
Bagravei thực tập III
Anh phải tiếp tục suy ngẫm rất lacircu trong một
tư thế hoặc ngồi hoặc nằm (thật khocircng necircn
khuyecircn thiền sinh trong tư thế nằm ngoagravei
trừ khi ngủ) nếu anh thường cảm thấy mệt
mỏi cơ thể tay chacircn thường cứng ngắt Nếu
21
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm thức
caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một phần nagraveo
của cơ thể vagrave nghiền ngẫm noacute ghi nhận sự
mệt mỏi vagrave căng thẳng của noacute Hatildey lagravem việc
nầy một caacutech tự nhiecircn nghĩa lagrave khocircng
nhanh hoặc khocircng chậm Những cảm giaacutec
nầy dần dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối
cugraveng sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho đến khi
cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở caacutec đốt
xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu anh necircn thay
đổi tư thế Tuy vậy trước khi anh bắt đầu
thay đổi tư thế đừng quecircn ghi nhận lại nơi
tacircm thức yacute định nầy Mỗi một sự chuyển
động cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức yacute định nầy Trong quaacute
trigravenh giơ tay hoặc chacircn chỉ việc giơ tay
chacircn Duỗi tay hay chacircn cứ duỗi tay chacircn
Khi anh cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi
22
bỏ một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để chuacuteng
đụng nhau Hatildey lagravem tất cả những việc nầy
trong tư thế chậm ratildei khoan thai Khi anh đatilde
yecircn vị ở một tư thế mới hatildey tiếp tục suy
ngẫm trong một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh
đatilde phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở phần nagraveo
của cơ thể hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey lagravem việc nầy một
caacutech điều hogravea khocircng nhanh magrave cũng khocircng
chậm Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp tục với
bagravei thực tập về ghi nhận lại sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Nếu cảm giaacutec ngứa ngaacutey tiếp
tục vagrave trở necircn matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định
gatildei chỗ ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng thời
ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn vagrave chạm
vagraveo khi tay chạm vagraveo phần ngứa đoacute Hatildey
chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven toagraven coacute chiacutenh niệm về
23
sự thoa chỗ ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa
ngaacutey biến mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa
boacutep hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay ra đồng
thời cũng ghi nhận hagravenh động ruacutet tay về Khi
tay trở về chỗ cũ đụng chacircn Kế đoacute hatildey trở
lại theo dotildei sự chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc khoacute
chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec khoacute chịu
ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ thể Hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức cảm giaacutec đặc biệt khi
noacute xuất hiện như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt
choacuteng mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc hay
lagravem cho chậm lại nhưng cần phải ghi nhận
trong tư thế tự nhiecircn bigravenh tĩnh Cảm giaacutec
đau đớn coacute thể ngưng bặt hoặc lagrave gia tăng
Đừng hoảng hốt khi noacute gia tăng Hatildey tiếp
tục kiecircn quyết với sự suy ngẫm Nếu anh
lagravem được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec cảm
24
giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở necircn khocircng
chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ cảm giaacutec đau
đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm về sự chuyển động
của bụng trồi lecircn xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm giaacutec đau
đớn matildenh liệt ngột ngạt hoặc khoacute thở như
một nỗi đau từ vết dao như bị một vật nhọn
đacircm vagraveo những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể cảm
thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve đầy người
Anh cũng coacute thể kinh nghiệm về sự ngứa
ngaacutey nhức nhối hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi
anh bắt đầu ngừng suy ngẫm anh coacute thể
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
ngưng bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy trở
lại Những cảm giaacutec đau đớn khocircng thể bị
coi lagrave sai lầm Chuacuteng khocircng phải lagrave sự biểu
thị của bệnh tật nhưng chuacuteng lagrave những yếu
tố bigravenh thường luocircn hiện diện trong cơ thể
25
vagrave chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy hơn
Khi những khả năng tacircm thức trở necircn beacuten
nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh niệm nhiều hơn
về caacutec cảm giaacutec Với sự phaacutet triển đều đặn
vagrave suy ngẫm trong thời gian dagravei anh mới coacute
thể khắc phục được những cảm giaacutec nầy vagrave
lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven toagraven Nếu
anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn quyết với mục
điacutech anh sẽ khocircng sao Nếu anh bị mất can
đảm phacircn vacircn lưỡng lự trong việc thiền
định vagrave khocircng tiếp tục thực tập trong một
thời gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei mỗi
khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy ngẫm Nếu anh
tiếp tục với sự kiecircn định anh chắc chắn sẽ
khắc phục được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ
gặp lại chuacuteng trong những lần thiền định tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi nhớ
yacute định ấy Trong khi nghiecircng người hatildey ghi
nhớ hagravenh động nầy Khi anh suy ngẫm đocirci
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
21
việc nầy xảy ra chỉ cần giữ trong tacircm thức
caacutei cảm giaacutec khoacute chịu đoacute ở một phần nagraveo
của cơ thể vagrave nghiền ngẫm noacute ghi nhận sự
mệt mỏi vagrave căng thẳng của noacute Hatildey lagravem việc
nầy một caacutech tự nhiecircn nghĩa lagrave khocircng
nhanh hoặc khocircng chậm Những cảm giaacutec
nầy dần dần sẽ trở necircn mờ nhạt vagrave cuối
cugraveng sẽ tự hoại diệt Nếu một trong những
cảm giaacutec nầy trở necircn matildenh liệt cho đến khi
cơ thể mệt mỏi vagrave cứng ngắt ở caacutec đốt
xương thigrave thật lagrave rất khoacute chịu anh necircn thay
đổi tư thế Tuy vậy trước khi anh bắt đầu
thay đổi tư thế đừng quecircn ghi nhận lại nơi
tacircm thức yacute định nầy Mỗi một sự chuyển
động cần được suy ngẫm một caacutech mạch lạc
rotilde ragraveng với đầy đủ chi tiết
Nếu anh coacute yacute định giở tay hay chacircn hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức yacute định nầy Trong quaacute
trigravenh giơ tay hoặc chacircn chỉ việc giơ tay
chacircn Duỗi tay hay chacircn cứ duỗi tay chacircn
Khi anh cuacutei xuống hatildey cứ cuacutei xuống Khi
22
bỏ một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để chuacuteng
đụng nhau Hatildey lagravem tất cả những việc nầy
trong tư thế chậm ratildei khoan thai Khi anh đatilde
yecircn vị ở một tư thế mới hatildey tiếp tục suy
ngẫm trong một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh
đatilde phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở phần nagraveo
của cơ thể hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey lagravem việc nầy một
caacutech điều hogravea khocircng nhanh magrave cũng khocircng
chậm Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp tục với
bagravei thực tập về ghi nhận lại sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Nếu cảm giaacutec ngứa ngaacutey tiếp
tục vagrave trở necircn matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định
gatildei chỗ ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng thời
ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn vagrave chạm
vagraveo khi tay chạm vagraveo phần ngứa đoacute Hatildey
chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven toagraven coacute chiacutenh niệm về
23
sự thoa chỗ ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa
ngaacutey biến mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa
boacutep hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay ra đồng
thời cũng ghi nhận hagravenh động ruacutet tay về Khi
tay trở về chỗ cũ đụng chacircn Kế đoacute hatildey trở
lại theo dotildei sự chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc khoacute
chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec khoacute chịu
ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ thể Hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức cảm giaacutec đặc biệt khi
noacute xuất hiện như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt
choacuteng mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc hay
lagravem cho chậm lại nhưng cần phải ghi nhận
trong tư thế tự nhiecircn bigravenh tĩnh Cảm giaacutec
đau đớn coacute thể ngưng bặt hoặc lagrave gia tăng
Đừng hoảng hốt khi noacute gia tăng Hatildey tiếp
tục kiecircn quyết với sự suy ngẫm Nếu anh
lagravem được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec cảm
24
giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở necircn khocircng
chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ cảm giaacutec đau
đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm về sự chuyển động
của bụng trồi lecircn xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm giaacutec đau
đớn matildenh liệt ngột ngạt hoặc khoacute thở như
một nỗi đau từ vết dao như bị một vật nhọn
đacircm vagraveo những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể cảm
thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve đầy người
Anh cũng coacute thể kinh nghiệm về sự ngứa
ngaacutey nhức nhối hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi
anh bắt đầu ngừng suy ngẫm anh coacute thể
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
ngưng bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy trở
lại Những cảm giaacutec đau đớn khocircng thể bị
coi lagrave sai lầm Chuacuteng khocircng phải lagrave sự biểu
thị của bệnh tật nhưng chuacuteng lagrave những yếu
tố bigravenh thường luocircn hiện diện trong cơ thể
25
vagrave chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy hơn
Khi những khả năng tacircm thức trở necircn beacuten
nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh niệm nhiều hơn
về caacutec cảm giaacutec Với sự phaacutet triển đều đặn
vagrave suy ngẫm trong thời gian dagravei anh mới coacute
thể khắc phục được những cảm giaacutec nầy vagrave
lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven toagraven Nếu
anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn quyết với mục
điacutech anh sẽ khocircng sao Nếu anh bị mất can
đảm phacircn vacircn lưỡng lự trong việc thiền
định vagrave khocircng tiếp tục thực tập trong một
thời gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei mỗi
khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy ngẫm Nếu anh
tiếp tục với sự kiecircn định anh chắc chắn sẽ
khắc phục được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ
gặp lại chuacuteng trong những lần thiền định tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi nhớ
yacute định ấy Trong khi nghiecircng người hatildey ghi
nhớ hagravenh động nầy Khi anh suy ngẫm đocirci
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
22
bỏ một vật gigrave xuống hatildey bỏ xuống Nếu
chacircn hay tay đụng nhau thigrave cứ để chuacuteng
đụng nhau Hatildey lagravem tất cả những việc nầy
trong tư thế chậm ratildei khoan thai Khi anh đatilde
yecircn vị ở một tư thế mới hatildey tiếp tục suy
ngẫm trong một tư thế khaacutec giữ kỹ quaacute trigravenh
đatilde phaacutec thảo ở đoạn văn nầy
Nếu coacute một cảm giaacutec ngứa ngaacutey ở phần nagraveo
của cơ thể hatildey ghi nhận lại nơi tacircm thức
phần ngứa ngaacutey đoacute Hatildey lagravem việc nầy một
caacutech điều hogravea khocircng nhanh magrave cũng khocircng
chậm Khi một cảm giaacutec ngứa ngaacutey biến mất
trong sự chuacute tacircm hoagraven toagraven hatildey tiếp tục với
bagravei thực tập về ghi nhận lại sự lecircn cao xuống
thấp của bụng Nếu cảm giaacutec ngứa ngaacutey tiếp
tục vagrave trở necircn matildenh liệt vagrave anh coacute yacute định
gatildei chỗ ngứa đoacute hatildey ghi nhận lại yacute định đoacute
nơi tacircm thức Từ từ giơ tay lecircn đồng thời
ghi nhận hagravenh động giơ tay lecircn vagrave chạm
vagraveo khi tay chạm vagraveo phần ngứa đoacute Hatildey
chagrave nhẹ nhẹ vagrave hoagraven toagraven coacute chiacutenh niệm về
23
sự thoa chỗ ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa
ngaacutey biến mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa
boacutep hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay ra đồng
thời cũng ghi nhận hagravenh động ruacutet tay về Khi
tay trở về chỗ cũ đụng chacircn Kế đoacute hatildey trở
lại theo dotildei sự chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc khoacute
chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec khoacute chịu
ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ thể Hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức cảm giaacutec đặc biệt khi
noacute xuất hiện như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt
choacuteng mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc hay
lagravem cho chậm lại nhưng cần phải ghi nhận
trong tư thế tự nhiecircn bigravenh tĩnh Cảm giaacutec
đau đớn coacute thể ngưng bặt hoặc lagrave gia tăng
Đừng hoảng hốt khi noacute gia tăng Hatildey tiếp
tục kiecircn quyết với sự suy ngẫm Nếu anh
lagravem được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec cảm
24
giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở necircn khocircng
chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ cảm giaacutec đau
đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm về sự chuyển động
của bụng trồi lecircn xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm giaacutec đau
đớn matildenh liệt ngột ngạt hoặc khoacute thở như
một nỗi đau từ vết dao như bị một vật nhọn
đacircm vagraveo những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể cảm
thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve đầy người
Anh cũng coacute thể kinh nghiệm về sự ngứa
ngaacutey nhức nhối hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi
anh bắt đầu ngừng suy ngẫm anh coacute thể
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
ngưng bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy trở
lại Những cảm giaacutec đau đớn khocircng thể bị
coi lagrave sai lầm Chuacuteng khocircng phải lagrave sự biểu
thị của bệnh tật nhưng chuacuteng lagrave những yếu
tố bigravenh thường luocircn hiện diện trong cơ thể
25
vagrave chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy hơn
Khi những khả năng tacircm thức trở necircn beacuten
nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh niệm nhiều hơn
về caacutec cảm giaacutec Với sự phaacutet triển đều đặn
vagrave suy ngẫm trong thời gian dagravei anh mới coacute
thể khắc phục được những cảm giaacutec nầy vagrave
lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven toagraven Nếu
anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn quyết với mục
điacutech anh sẽ khocircng sao Nếu anh bị mất can
đảm phacircn vacircn lưỡng lự trong việc thiền
định vagrave khocircng tiếp tục thực tập trong một
thời gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei mỗi
khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy ngẫm Nếu anh
tiếp tục với sự kiecircn định anh chắc chắn sẽ
khắc phục được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ
gặp lại chuacuteng trong những lần thiền định tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi nhớ
yacute định ấy Trong khi nghiecircng người hatildey ghi
nhớ hagravenh động nầy Khi anh suy ngẫm đocirci
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
23
sự thoa chỗ ngứa ấy Khi cảm giaacutec ngứa
ngaacutey biến mất vagrave anh coacute yacute định ngừng thoa
boacutep hatildey luocircn giữ chiacutenh niệm vagrave ghi lại yacute
định nầy nơi tacircm thức Từ từ ruacutet tay ra đồng
thời cũng ghi nhận hagravenh động ruacutet tay về Khi
tay trở về chỗ cũ đụng chacircn Kế đoacute hatildey trở
lại theo dotildei sự chuyển động của bụng
Nếu coacute một cảm giaacutec đau đớn hoặc khoacute
chịu hatildey ghi nhận phần cảm giaacutec khoacute chịu
ấy bắt đầu từ nơi nagraveo của cơ thể Hatildey ghi
nhận lại nơi tacircm thức cảm giaacutec đặc biệt khi
noacute xuất hiện như đau đớn mỏi tecirc xoacutet mệt
choacuteng mặt Cần nhấn mạnh rằng sự ghi nhận
bằng tacircm thức khocircng necircn bị bắt buộc hay
lagravem cho chậm lại nhưng cần phải ghi nhận
trong tư thế tự nhiecircn bigravenh tĩnh Cảm giaacutec
đau đớn coacute thể ngưng bặt hoặc lagrave gia tăng
Đừng hoảng hốt khi noacute gia tăng Hatildey tiếp
tục kiecircn quyết với sự suy ngẫm Nếu anh
lagravem được anh coacute thể thấy cảm giaacutec ấy tự
dưng ngưng bặt Nhưng sau một luacutec cảm
24
giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở necircn khocircng
chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ cảm giaacutec đau
đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm về sự chuyển động
của bụng trồi lecircn xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm giaacutec đau
đớn matildenh liệt ngột ngạt hoặc khoacute thở như
một nỗi đau từ vết dao như bị một vật nhọn
đacircm vagraveo những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể cảm
thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve đầy người
Anh cũng coacute thể kinh nghiệm về sự ngứa
ngaacutey nhức nhối hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi
anh bắt đầu ngừng suy ngẫm anh coacute thể
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
ngưng bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy trở
lại Những cảm giaacutec đau đớn khocircng thể bị
coi lagrave sai lầm Chuacuteng khocircng phải lagrave sự biểu
thị của bệnh tật nhưng chuacuteng lagrave những yếu
tố bigravenh thường luocircn hiện diện trong cơ thể
25
vagrave chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy hơn
Khi những khả năng tacircm thức trở necircn beacuten
nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh niệm nhiều hơn
về caacutec cảm giaacutec Với sự phaacutet triển đều đặn
vagrave suy ngẫm trong thời gian dagravei anh mới coacute
thể khắc phục được những cảm giaacutec nầy vagrave
lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven toagraven Nếu
anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn quyết với mục
điacutech anh sẽ khocircng sao Nếu anh bị mất can
đảm phacircn vacircn lưỡng lự trong việc thiền
định vagrave khocircng tiếp tục thực tập trong một
thời gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei mỗi
khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy ngẫm Nếu anh
tiếp tục với sự kiecircn định anh chắc chắn sẽ
khắc phục được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ
gặp lại chuacuteng trong những lần thiền định tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi nhớ
yacute định ấy Trong khi nghiecircng người hatildey ghi
nhớ hagravenh động nầy Khi anh suy ngẫm đocirci
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
24
giaacutec đau đớn lại gia tăng vagrave trở necircn khocircng
chịu nổi anh coacute thể baacutec bỏ cảm giaacutec đau
đớn vagrave tiếp tục suy ngẫm về sự chuyển động
của bụng trồi lecircn xẹp xuống
Khi anh tiến triển về mặt giữ gigraven chiacutenh
niệm anh kinh nghiệm những cảm giaacutec đau
đớn matildenh liệt ngột ngạt hoặc khoacute thở như
một nỗi đau từ vết dao như bị một vật nhọn
đacircm vagraveo những cảm giaacutec khoacute chịu như bị
những mũi kim chiacutech hoặc thacircn thể cảm
thấy như bị caacutec cocircn trugraveng nhỏ bograve đầy người
Anh cũng coacute thể kinh nghiệm về sự ngứa
ngaacutey nhức nhối hoặc lạnh lẽo dữ dội Khi
anh bắt đầu ngừng suy ngẫm anh coacute thể
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy
ngưng bặt Khi anh tiếp tục suy ngẫm anh lại
cảm thấy những cảm giaacutec đau đớn nầy trở
lại Những cảm giaacutec đau đớn khocircng thể bị
coi lagrave sai lầm Chuacuteng khocircng phải lagrave sự biểu
thị của bệnh tật nhưng chuacuteng lagrave những yếu
tố bigravenh thường luocircn hiện diện trong cơ thể
25
vagrave chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy hơn
Khi những khả năng tacircm thức trở necircn beacuten
nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh niệm nhiều hơn
về caacutec cảm giaacutec Với sự phaacutet triển đều đặn
vagrave suy ngẫm trong thời gian dagravei anh mới coacute
thể khắc phục được những cảm giaacutec nầy vagrave
lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven toagraven Nếu
anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn quyết với mục
điacutech anh sẽ khocircng sao Nếu anh bị mất can
đảm phacircn vacircn lưỡng lự trong việc thiền
định vagrave khocircng tiếp tục thực tập trong một
thời gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei mỗi
khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy ngẫm Nếu anh
tiếp tục với sự kiecircn định anh chắc chắn sẽ
khắc phục được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ
gặp lại chuacuteng trong những lần thiền định tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi nhớ
yacute định ấy Trong khi nghiecircng người hatildey ghi
nhớ hagravenh động nầy Khi anh suy ngẫm đocirci
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
25
vagrave chuacuteng chỉ bị che lấp khi tacircm thức mắc
bận rộn với những đối tượng dễ thấy hơn
Khi những khả năng tacircm thức trở necircn beacuten
nhạy hơn anh sẽ coacute chiacutenh niệm nhiều hơn
về caacutec cảm giaacutec Với sự phaacutet triển đều đặn
vagrave suy ngẫm trong thời gian dagravei anh mới coacute
thể khắc phục được những cảm giaacutec nầy vagrave
lagravem cho chuacuteng bị ngưng bặt hoagraven toagraven Nếu
anh tiếp tục suy ngẫm kiecircn quyết với mục
điacutech anh sẽ khocircng sao Nếu anh bị mất can
đảm phacircn vacircn lưỡng lự trong việc thiền
định vagrave khocircng tiếp tục thực tập trong một
thời gian anh coacute thể sẽ phải đối diện với
những cảm giaacutec khoacute chịu ấy hoagravei hoagravei mỗi
khi anh bắt đầu quaacute trigravenh suy ngẫm Nếu anh
tiếp tục với sự kiecircn định anh chắc chắn sẽ
khắc phục được chuacuteng vagrave sẽ khocircng bao giờ
gặp lại chuacuteng trong những lần thiền định tới
Nếu anh coacute yacute định xoay người hatildey ghi nhớ
yacute định ấy Trong khi nghiecircng người hatildey ghi
nhớ hagravenh động nầy Khi anh suy ngẫm đocirci
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
26
luacutec anh coacute thể thấy được cơ thể đang lắc tới
lắc lui Đừng hốt hoảng đừng tiếp tục khoacute
chịu hay mong muốn Việc xoay người nầy
rồi cũng bị dừng bặt khi anh ghi lại nơi tacircm
thức hagravenh động nầy vagrave tiếp tục để yacute noacute cho
tới khi noacute ngừng hẳn Nếu sự lắc lư tiếp tục
cho dugrave anh đatilde ghi nhận lại rotilde ragraveng hatildey dựa
lưng vagraveo tường vagraveo một cacircy cột hoặc nằm
xuống nghỉ một chuacutet Sau đoacute thigrave tiếp tục với
sự suy ngẫm Tiếp tục theo quaacute trigravenh magrave anh
đatilde ghi nhận lắc lư hoặc run rẩy Khi sự suy
ngẫm phaacutet triển thigrave anh coacute lẽ sẽ coacute cảm giaacutec
run sợ hoặc lạnh lẽo ở sống lưng hoặc toagraven
thacircn Đacircy lagrave một triệu chứng thiacutech thuacute hăng
haacutei matildenh liệt của cảm giaacutec Noacute xảy ra một
caacutech tự nhiecircn trong tiến trigravenh của việc suy
ngẫm đuacuteng đắn Khi tacircm thức của anh được
giữ nơi chiacutenh niệm anh coacute thể sẽ giật migravenh
bởi vigrave một tiếng động rất nhỏ Việc nầy xảy
ra khi anh bị ảnh hưởng của ấn tượng giaacutec
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
27
quan quaacute mạnh mẽ vagrave bởi vigrave anh đang trong
trạng thaacutei chuacute tacircm tối đa
Nếu anh khaacutet nước trong luacutec đang thiền hatildey
ghi nhận cảm giaacutec khaacutet nước Khi anh coacute yacute
định đứng dậy hatildey ghi nhớ yacute định ấy Luocircn
luocircn ghi lại nơi tacircm thức hagravenh động của việc
đứng lecircn hatildey ghi nhớ đứng lecircn Khi anh
nhigraven thẳng để tiến bước hatildey ghi nhận caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh Nếu coacute yacute định đi
thẳng tới trước ghi nhớ yacute định ấy Khi anh
bắt đầu bước tới hatildey ghi nhớ lấy bước đi
đoacute hoặc bước traacutei bước phải Rất quan
trọng khi anh luocircn chuacute tacircm đến mỗi giacircy
phuacutet của bước đi từ đầu đến cuối Hatildey ghi
nhận quaacute trigravenh của việc đi lại hoặc khi anh
thiền hagravenh Hatildey cố gắng ghi nhận lại nơi
tacircm thức mỗi bước đi trong hai phần sau đacircy
giở chacircn lecircn để chacircn xuống giở chacircn lecircn
để chacircn xuống Khi anh đatilde thực tập một thời
gian dagravei trong tư thế đi đứng nầy sau đoacute hatildey
ghi nhận mỗi bước qua ba phần sau giơ
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
28
chacircn lecircn đẩy xuống để xuống hoặc giơ
chacircn lecircn bước chacircn tới trước để chacircn
xuống
Khi anh nhigraven thấy ống nước hay vogravei nước
nơi anh định giải khaacutet hatildey ghi nhận lại caacutei
thấy caacutei nhigraven của anh
Khi anh ngừng đi hatildey ngừng lại
Khi anh vươn vai hatildey vươn vai
Khi anh đụng đến caacutei taacutech hatildey chạm vagraveo
taacutech
Khi anh cầm caacutei taacutech hatildey giữ lấy noacute
Khi anh hứng taacutech vagraveo vogravei nước hatildey để
nước thấm taacutech
Khi anh đưa taacutech lecircn mocirci hatildey ghi nhận đang
đưa taacutech lecircn
Khi taacutech nước đụng vagraveo đocirci mocirci hatildey ghi
nhận lấy sự va chạm nầy
Khi anh nuốt nước hatildey nuốt nước
Khi để lại taacutech hatildey ghi nhận hagravenh động
nầy
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
29
Khi ruacutet tay về hatildey ghi nhận việc ruacutet tay về
Nếu anh bỏ tay xuống hatildey ghi nhận bỏ tay
xuống
Khi tay đụng becircn thacircn higravenh hatildey ghi nhận
điều nầy
Nếu anh coacute yacute định xoay lưng hatildey ghi nhớ
Nếu anh xoay lưng rồi thigrave hatildey cứ xoay
lưng
Khi anh tiến bước thigrave hatildey ghi nhớ cứ tiến
bước
Khi đến nơi magrave anh muốn ngừng lại thigrave hatildey
ghi nhận yacute định nầy
Khi anh ngừng thigrave hatildey ghi nhớ lagrave anh ngừng
lại ở đacircy
Nếu anh phải đứng một luacutec lacircu thigrave anh necircn
kiecircn trigrave thực tập sự chuacute tacircm về việc nhocirc lecircn
xẹp xuống của bụng Nếu anh coacute yacute định ngồi
xuống thigrave hatildey ghi nhớ yacute định ấy Khi anh đi
đến chỗ ngồi hatildey đi vagrave ghi nhớ Khi đến nơi
anh phải đến anh sẽ ngồi Khi anh quay
lưng ngồi thigrave cứ quay lưng Trong khi ngồi
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
30
thigrave hatildey ghi nhớ tư thế ngồi của anh Ngồi
xuống một caacutech từ tốn luocircn ghi nhớ sự
chuyển động của thacircn thể Anh coacute thể nhận
thấy mỗi chuyển động của tay vagrave chacircn trong
tư thế ngồi Kế đoacute hatildey quay lại việc quan
saacutet sự chuyển động của bụng
Nếu anh coacute yacute định nằm xuống hatildey ghi nhớ
yacute định nầy Sau đoacute tiếp tục suy ngẫm về
mỗi chuyển động của tư thế nằm giở tay
chacircn vươn vai đặt lưng xuống giường nằm
yecircn Hatildey dugraveng đối tượng của mỗi chuyển
động để suy ngẫm như đưa tay chacircn vagrave
thacircn vagraveo tư thế nằm Lagravem những hagravenh động
nầy một caacutech từ tốn Sau đoacute tiếp tục ghi
nhận sự trồi lecircn xẹp xuống của bụng Nếu coacute
bất cứ cảm giaacutec nagraveo như đau đớn mệt mỏi
ngứa ngaacutey hatildey ghi nhận mỗi cảm giaacutec nầy
Ghi lại tất cả những cảm giaacutec yacute nghĩ yacute
kiến sự quan tacircm sự suy nghĩ tất cả
chuyển động của tay chacircn vagrave thacircn thể Nếu
khocircng coacute gigrave đặc biệt để ghi nhớ hatildey quay về
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
31
với sự chuyển động của bụng Khi buồn
ngủ hatildey ghi nhận việc nầy Sau khi đatilde thực
tập đầy đủ anh coacute thể khắc phục được sự
buồn ngủ vagrave anh coacute thể sẽ cảm thấy khoẻ
khoắn hơn sau thực tập Hatildey tập luyện sự
suy ngẫm thocircng thường đối với những đối
tượng căn bản Khi anh khocircng thể khắc phục
được cảm giaacutec buồn ngủ anh cần phải tiếp
tục quaacuten tưởng về sự buồn ngủ cho đến khi
anh rơi vagraveo giấc ngủ
Trạng thaacutei ngủ lagrave sự tiếp tục của tiềm thức
Noacute tương tự như trạng thaacutei đầu tiecircn của yacute
thức taacutei sinh vagrave lagrave trạng thaacutei cuối cugraveng của yacute
thức ngay khi chết Trạng thaacutei yacute thức nầy rất
yếu vagrave như vậy khocircng coacute khả năng để ghi
nhận rotilde ragraveng một đối tượng Khi anh thức
dậy yacute thức tiếp tục xuất hiện bigravenh thường
giữa những khoảnh khắc nhigraven thấy nghe
nếm ngửi xuacutec chạm vagrave suy nghĩ Bởi vigrave
những việc nầy xảy trong khoảnh khắc necircn
thường chuacuteng khocircng rotilde ragraveng vagrave như vậy đatilde
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
32
khocircng được ghi nhận lại Tiềm thức lại tiếp
tục trong trạng thaacutei ngủ -- yếu tố quan trọng
lagrave khi anh thức dậy trong trạng thaacutei thức
dậy những yacute nghĩ vagrave những đối tượng của
giaacutec quan trở necircn rotilde rệt hơn
Thiền minh saacutet cần được thực hiện ngay khi
anh thức dậy Vigrave anh lagrave người sơ cơ cho necircn
anh khoacute thực hiện việc suy ngẫm ngay từ
phuacutet đầu tiecircn khi thức dậy Nhưng khi anh
nhớ anh necircn bắt đầu quan saacutet kỹ Thiacute dụ
nếu anh thức dậy vagrave đang suy nghĩ về việc
gigrave đoacute anh necircn chuacute tacircm về yếu tố nầy vagrave bắt
đầu ghi nhận noacute lại nơi tacircm thức Kế đoacute tiếp
tục sự chuacute tacircm vagraveo bụng khi trồi lecircn xẹp
xuống Khi rời khỏi giường cần chuacute tacircm
vagraveo mọi chi tiết hoạt động của thacircn thể Mỗi
một chuyển động của tay chacircn vagrave mocircng cần
được thực hagravenh với chiacutenh niệm Anh đang
nghĩ về giờ giấc của ngagravey hocircm nay khi anh
thức dậy Nếu đuacuteng như vậy thigrave anh hatildey
ghi nhớ điều nầy Anh coacute yacute định rời khỏi
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
33
giường Nếu đuacuteng vậy thigrave hatildey ghi nhớ yacute
định nầy Nếu anh sửa soạn tư thế để đứng
lecircn hatildey sửa soạn Vagrave anh từ từ đứng dậy
Nếu như anh muốn ngồi thecircm một thời gian
thigrave hatildey quay về quan saacutet sự chuyển động của
bụng
Hatildey rửa mặt hoặc tắm một caacutech tỉnh thức
trong chiacutenh niệm của mỗi sự chuyển động
thiacute dụ nhigraven thấy vươn vai cầm nắm cảm
thấy lạnh chagrave xaacutet Những hagravenh động như
mặc quần aacuteo lagravem giường mở vagrave đoacuteng cửa
lớn cửa sổ cầm vật nầy vật kia luocircn ghi
nhớ mọi chi tiết của những hagravenh động nầy
một caacutech liecircn tục
Anh cũng cần phải suy ngẫm về mọi chi tiết
trong việc ăn uống
Khi anh nhigraven thức ăn nhigraven vagrave ghi nhận caacutei
thấy nầy
Khi anh sắp xếp thức ăn vagraveo dĩa hatildey sắp
xếp
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
34
Nếu anh đưa thức ăn lecircn miệng thigrave cứ đưa
lecircn
Nếu anh cuacutei xuống thigrave cứ cuacutei xuống
Khi thức ăn chạm đến miệng hatildey để noacute
chạm vagraveo
Khi để thức ăn vagraveo miệng hatildey ghi nhận việc
nầy
Khi ngậm miệng lại thigrave hatildey ngậm miệng
Khi ruacutet tay về thigrave ghi nhận ruacutet tay về
Nếu tay đụng caacutei dĩa thigrave hatildey để noacute đụng
Khi ngồi thẳng lại thigrave ghi nhớ việc nầy
Khi nhai thigrave cứ nhai
Nếu anh coacute chiacutenh niệm về hương vị hatildey ghi
nhận điều nầy
Khi nuốt thức ăn thigrave cứ nuốt thức ăn
Trong khi nuốt thức ăn nếu thức ăn chạm
vagraveo cổ họng hatildey ghi nhớ
Hatildey suy ngẫm theo caacutech nầy mỗi lần anh ăn
cho đến khi xong bữa Trong buổi đầu thực
tập coacute thể anh sẽ quecircn vagravei điều Khocircng quan
trọng đacircu Đừng nản lograveng Nếu anh thực tập
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
35
miecircn mật thigrave dần dagrave anh sẽ iacutet quecircn hơn Khi
sự thực tập của anh tới mức cao anh sẽ coacute
khả năng nhận thấy nhiều chi tiết hơn những
gigrave đatilde kể ở trecircn
Tiến bộ về sự suy ngẫm
Sau khi thực tập trong vograveng một ngagravey một
đecircm anh coacute thể nhận thấy thiền tập của anh
đatilde tiến bộ rất nhiều Anh coacute khả năng keacuteo
dagravei bagravei thực tập căn bản về việc quan saacutet
những chuyển động của bụng Luacutec nầy anh
nhận thấy thocircng thường hay coacute một khoảng
trống giữa những chuyển động trồi lecircn vagrave
xẹp xuống Nếu anh đang ngồi hatildey điền vagraveo
khoảng trống nầy một ghi chuacute về kiểu ngồi
trồi lecircn - ragraveo chắn - ngồi Khi anh ghi chuacute về
kiểu ngồi hatildey nhớ giữ thẳng lưng Khi anh
nằm xuống hatildey tiếp tục với chiacutenh niệm như
sau trồi lecircn xẹp xuống nằm Nếu anh thấy
việc nầy dễ dagraveng hatildey tiếp tục ghi chuacute mọi
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
36
việc trong ba phần Nếu anh nhận thấy coacute sự
tạm ngưng xuất hiện vagraveo phần cuối của
chuyển động trồi lecircn cũng như xẹp xuống
thiacute dụ khi anh cảm thấy khocircng cograven dễ dagraveng
để ghi nhớ ba hoặc bốn đối tượng trong một
lần Hatildey tiếp tục caacutech nầy trồi lecircn ngồi
xẹp xuống ngồi Hoặc khi nằm trồi lecircn
nằm xẹp xuống nằm Sau đoacute hatildey quay lại
tiến trigravenh đầu tiecircn của việc ghi chuacute chỉ ghi
chuacute ra hai phần trồi lecircn vagrave xẹp xuống
Trong thực tập hagraveng ngagravey khi suy ngẫm về
những chuyển động của thacircn thể anh khocircng
cần phải để yacute đến những đối tượng của caacutei
thấy vagrave caacutei nghe Quan trọng lagrave anh coacute thể
giữ sự chuacute tacircm vagraveo những chuyển động lecircn
xuống của bụng với mục điacutech nhận diện rotilde
về caacutei thấy cugraveng đối tượng của noacute Tuy vậy
anh coacute thể coacute yacute định chỉ chăm chuacute vagraveo một
đối tượng đồng thời cũng necircn ghi nhận nơi
tacircm thức hai hoặc ba lần sự nhigraven thấy Kế
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
37
đoacute quay về quan saacutet những chuyển động
của bụng
Thiacute dụ coacute vagravei người chợt xuất hiện trong tầm
nhigraven của anh Hatildey ghi nhận về caacutei thấy nầy
hai hoặc ba lần vagrave rồi đưa sự chuacute tacircm về với
những chuyển động lecircn xuống của bụng
Nếu như anh nghe coacute tiếng noacutei thigrave sao Anh
coacute lắng nghe tiếng noacutei ấy Nếu coacute hatildey ghi
chuacute về caacutei nghe nầy sau khi nghe xong hatildey
quay về với sự chuyển động lecircn xuống
Nhưng nếu anh nghe những tiếng động lớn
giống như tiếng choacute sủa noacutei năng la lối lớn
tiếng Nếu vậy hatildey tức khắc ghi chuacute hai
hoặc ba lần việc nghe thấy nầy rồi quay lại
với sự thực tập căn bản (chuyển động của
bụng) Nếu anh quecircn ghi chuacute vagrave bỏ qua
những tiếng động đặc biệt nầy khi chuacuteng
xuất hiện anh coacute thể rơi vagraveo việc suy nghĩ
về những tiếng động nầy magrave khocircng hay
rằng anh phải tiếp tục quan saacutet miecircn mật
những chuyển động lecircn xuống của bụng coacute
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
38
thể ngay luacutec nầy sự việc rất rotilde ragraveng vagrave dễ
nhận thấy Ngay khi chiacutenh niệm bị yếu đi
thigrave những cảm xuacutec mạnh mẽ của tacircm thức ocirc
nhiễm sẽ coacute dịp sinh socirci vagrave nảy nở Nếu như
những suy nghĩ như vậy xuất hiện hatildey ghi
nhớ về suy nghĩ nầy hai hoặc ba lần rồi
quay về chuacute tacircm ở sự chuyển động lecircn
xuống của bụng Nếu như anh quecircn ghi chuacute
những chuyển động của thacircn chacircn hoặc tay
vậy thigrave hatildey ghi chuacute rằng anh đatilde quecircn vagrave rồi
quay về với sự chuyển động của bụng Luacutec
nầy anh coacute thể cảm nhận hơi thở chậm dần
hoặc những chuyển động lecircn xuống rất khoacute
nhận diện Khi việc nầy xảy ra vagrave nếu như
anh đang ngồi chỉ cần đưa sự chuacute tacircm về tư
thế ngồi sự xuacutec chạm hoặc nếu như anh
đang nằm ghi chuacute về tư thế nằm vagrave sự xuacutec
chạm Khi đang suy ngẫm về sự xuacutec chạm
tacircm thức của anh khocircng necircn dừng lại ở phần
nagraveo của thacircn magrave phải để sự chuacute tacircm lần lượt
hiện diện ở những phần khaacutec nhau của thacircn
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
39
Coacute tất cả bảy phần về xuacutec chạm vagrave iacutet nhất coacute
saacuteu hoặc bảy phần cần được suy ngẫm 4
Thực tập căn bản IV
Cho tới thời điểm nầy anh đatilde kiecircn trigrave thực
tập một thời gian rồi Anh bắt đầu cảm thấy
lười biếng vagrave nghĩ rằng anh đatilde khocircng tiến
triển chuacutet nagraveo Đừng necircn chaacuten nản Chỉ cần
ghi nhớ sự lười biếng Trước khi anh coacute đủ
nghị lực về sự chuacute tacircm vagrave coacute sự hiểu biết
saacuteng suốt anh coacute thể nghi ngờ về sự chiacutenh
xaacutec hoặc hữu dụng của phương thức nầy
Trong trường hợp nầy hatildey quay về sự suy
ngẫm của yacute nghĩ nghi ngờ Anh mong mỏi
hoặc ước mong những kết quả tốt Nếu
đuacuteng vậy hatildey ghi nhớ yacute nghĩ về sự việc nầy
trong luacutec thiền ghi nhớ mong mỏi hoặc
ước muốn
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
40
Cho đến luacutec nầy anh coacute thử nhớ lại caacutech
thức đatilde sử dụng trong luacutec thực tập hay
khocircng Coacute Như vậy anh hatildey suy ngẫm về
những gigrave đatilde được ghi nhớ Coacute những luacutec nagraveo
anh xem xeacutet đối tượng của thiền định để
định nghĩa việc ấy từ thacircn hay tacircm Nếu
vậy hatildey chuacute yacute vagraveo sự quaacuten xeacutet Anh coacute hối
hận lagrave khocircng coacute tiến triển nagraveo về thực tập
của anh Nếu vậy hatildey chuacute yacute về cảm giaacutec
hối hận Ngược lại anh coacute cảm thấy sung
sướng khi thực tập của anh tiến triển Nếu
đuacuteng vậy hatildey suy ngẫm về cảm giaacutec sung
sướng ấy Đacircy lagrave caacutech anh ghi nhớ bằng tacircm
thức về mỗi vật hoặc mỗi yacute nghĩ mỗi hagravenh
động khi noacute xảy ra vagrave nếu khocircng coacute những
yacute tưởng xen kẽ hay nhận xeacutet nagraveo để ghi nhớ
anh hatildey chuacute tacircm vagraveo chuyển động lecircn xuống
của bụng Trong khoaacute thực tập thiền gay go
thời gian thực tập bắt đầu ngay từ luacutec anh
thức dậy cho đến phuacutet cuối cugraveng trước khi
anh ngủ Khocircng thể thư giatilden được Đến luacutec
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
41
anh tiến triển đến một giai đoạn anh sẽ
khocircng cograven buồn ngủ khi ngồi thiền trong
một thời gian lacircu Ngược lại anh coacute khả
năng ngồi thiền liecircn tục cả ngagravey
Toacutem Lược
Trong phần dagraven bagravei ngắn gọn đatilde nhấn mạnh
rằng anh coacute thể quan saacutet vagrave suy ngẫm về mỗi
việc xảy ra nơi yacute thức dugrave tốt hoặc xấu mỗi
một chuyển động của cơ thể lớn hay nhỏ
mỗi cảm xuacutec (về thacircn hay tacircm) hagravei lograveng hay
bất matilden vhellipvhellip Nếu trong luacutec thực tập
đocirci luacutec chẳng coacute gigrave đặc biệt để suy ngẫm
ghi nhớ hatildey hoagraven toagraven chuacute tacircm vagraveo chuyển
động của bụng Khi anh phải chuacute tacircm về bất
cứ hagravenh động cần thiết nagraveo như đi trong
chiacutenh niệm mỗi bước cần được ghi nhớ
ngắn gọn lagrave đi đi hoặc traacutei phải Nhưng nếu
khi anh đang tập thể dục thigrave suy ngẫm về
mỗi bước trong ba phần lecircn trước xuống
Thiền sinh nagraveo hết lograveng thực tập ngagravey đecircm
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
42
sẽ đạt đến giai đoạn đầu trong bốn giai đoạn
về sự hiểu biết sacircu sắc (sự hiểu biết xuất
hiện vagrave rồi biến mất)5 vagrave sẽ tiếp tục tiến
triển ở những giai đoạn cao hơn của thiền
định (vipassanā-bhavana)
Chuacute thiacutech
1 The eight Uposatha precepts are
abstention from 1) killing 2) stealing 3) all
sexual activity 4) lying 5) intoxicants 6)
taking food after twelve noon 7) dancing
singing music shows (attendance and
performance) the use of perfumes
ornaments etc and 8) using luxurious beds
2 There are four noble individuals (ariya-
puggala) They are those who have obtained
a state of sanctity
a) The stream-winner (sotāpanna) is one
who has become free from the first three of
the ten fetters which bind him to the
sensuous sphere namely personality belief
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
43
sceptical doubt and attachment to mere rites
and rituals
b) The Once-returner (sakadāgāmi) has
weakened the fourth and fifth of the ten
fetters - sensuous craving and ill-will
c) The Non-returner (anāgāmi) becomes
fully free from the above-mentioned five
lower fetters and is no longer reborn in the
sensuous sphere before reaching nibbāna
d) Through the path of Holiness (Arahatta)
one further becomes free of the last five
fetters craving for fine material existence
(in celestial worlds) craving for immaterial
(purely mental) existence conceit
restlessness and ignorance
3 The thirty-two parts of the body as used in
body contemplation are haed-hair body-
hair nails teeth skin nails teeth skin
flesh sinews bones marrow kidney heart
liver diaphragm spleen lungs intensities
mesentery stomach excrement bile
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)
44
phlegm pus blood sweat lymph tears
serum saliva nasal mucus synovial fluid
urine and brain
4 Some of these points where the touch
sensations may be observed are where thigh
and knee touch or where the hands are
placed together or finger to finger thumb to
thumb closing of the eyelids tongue inside
the mouth lips touching when the mouth is
closed
5 Taruna-udayabbaya-ntildeāna mdash On the
degrees of insight knowledge see The
Progress of Insight by the Venerable
Mahāsi Sayādaw (Published by The Forest
Heritage Kandy Sri Lanka)