The Role of Local Cuisines in Creative Tourism Process: A Case … · 2019-05-19 · Dusit Thani...

วารสารวทยาลยดสตธาน ปท 11 ฉบบพเศษ เดอนพฤษภาคม 2560

อาหารพนถนกบกลไกในการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรค: กรณศกษากลมชาตพนธลาวครง จงหวดชยนาท 93

อาหารพนถนกบกลไกในการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรค : กรณศกษากลมชาตพนธลาวครง จงหวดชยนาท

The Role of Local Cuisines in Creative Tourism Process:

A Case Study of Lao Khrang Ethnic Group in Chai Nat Province

ญาณภา บญประกอบ

อาจารยประจ าสาขาวชาการจดการโรงแรมและรสอรท คณะอตสาหกรรมบรการนานาชาต วทยาลยดสตธาน Yanapa Booparkob

Lecturer, Hotel and Resort Management, Faculty of International Hospitality Industry,

Dusit Thani College, Email: [email protected]

จกรวาล วงศมณ อาจารยประจ าสาขาวชาการจดการการทองเทยวและการบรการ คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน Jakawan Wongmanee

Lecturer, Tourism and Hospitality Management, Faculty of Humanities & Social Science

Ubon Ratchathani Rajabhat University, Email: [email protected]

สรพร เขตเจนการ

พนกงานตอนรบบนเครองบน ประจ าสาขาประเทศไทย สายการบนไชนาแอรไลน Siriporn Khetjenkarn

Flight Attendant (Thailand Based) China Airlines, Email: [email protected]

โยธน แสวงด

รองศาสตราจารย ดร. สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล

Yothin Sawangdee

Associate Professor Ph.D., of Institute for Population and Social Research, Mahidol University,

Email: [email protected]

Abstract

This paper aims to 1) study local food wisdom and 2) develop creative tourism activities for

community tourism. The paper use a qualitative method with the triangulation approach to

analyze. The primary data were obtained from all involved stakeholders, such as local people,

leader, authorities, and related government agencies, by conducting observation participation, in-

depth interview, focus group discussion, and group interview to identify local food wisdom and

mailto:[email protected]



Dusit Thani College Journal Vol.11 Special May 2017

The Role of Local Cuisines in Creative Tourism Process: A Case Study of Lao Khrang Ethnic Group in Chai Nat Province 94

current tourism activities within the case study area. The documentary research was also

conducted from different sources and related empirical studies.

The findings indicate that Lao Khrang ethnic group in Chai Nat has been preserving its symbolic

foods, such as Pla ra (Fermented fish), Pla-Dook Tom Pla ra (Catfish in fermented fish soup),

Jaew Kai (Minced chicken spicy sauce), and Kanom Dak Kao Pod (Steamed sweet corn wrapped

with banana leaf or corn leaf). This study has emphasized on the use of symbolic foods through

creative tourism process in relation to conservation, rehabilitation, adaptation, and creation, in

creating new creative tourist activities for community tourism promotion. Finally, the study has

proposed the possible cooking activities for Lao Khrang ethnic group in Chai Nat based on the creative

tourism concept.

Keywords : Local Food Wisdom of Lao Khrang Ethnic Group, Creative Tourism, Gastronomic

Tourism

บทคดยอ

งานวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอศกษาภมปญญาอาหารต ารบลาวครง และ 2) เพอสรางกลไกในการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคจากอาหารพนถนลาวครง กรณศกษากลมชาตพนธลาวครง จงหวดชยนาท ประเทศไทยเปนการวจยเชงคณภาพซงคณะวจยท าการตรวจสอบความแมนตรงของขอมลดวยหลกการตรวจสอบสามเสาโดยเกบขอมลปฐมภมจากคนในกลมชาตพนธลาวครงและผมสวนเกยวของไดแก ประชาชนทองถน ผน าชมชน องคกรภาครฐทองถน และองคกรภาครฐระดบจงหวด ดวยวธการสงเกตแบบมสวนรวม การสมภาษณเชงลก การสนทนากลม และการสนทนากลมยอย และ มการคนควาวจยเอกสาร ต ารา บทความ แผนพบ และงานวจยทเกยวของ จากการศกษาคนพบวากลมชาตพนธลาวครงในจงหวดชยนาทมภมปญญาอาหารต ารบลาวครงมากมายเชน ปลารา ปลาดกตมปลารา แจวไก แกงเหดระโงก และ ขนมแดกขาวโพด การศกษาครงนไดน าเสนอขนตอนการน าอตลกษณอาหารลาวครงเขาสกระบวนการยกระดบภมปญญาทองถนสการทองเทยวเชงสรางสรรคโดย การอนรกษ การฟนฟ การประยกต การสรางใหม เพอสรางกจกรรมใหม ๆ ส าหรบนกทองเทยว ทจะชวยในการสงเสรมการทองเทยวในพนท ซงการวจยครงนไดน าเสนอตวอยางกจกรรมการท าอาหารแกชมชนลาวครงตามหลกแนวคดการทองเทยวเชงสรางสรรค

ค าส าคญ : อาหารพนถนลาวครง การทองเทยวเชงสรางสรรค การทองเทยวเพอเรยนรดานอาหาร

บทน า

ปจจบนแนวโนมการทองเทยวไดเปลยนแปลงไปในรปแบบของการทองเทยวในความสนใจพเศษ (Special

Interest Tourism) เชน การทองเทยวเชงสขภาพ (Health Tourism) การทองเทยวเชงผจญภย (Adventure



Tourism) การทองเทยวเชงศาสนา (Spiritual Tourism) เปนตน รปแบบการทองเทยวดงกลาวมแนวโนมขยายตวเนองจากนกทองเทยวทมความตองการจะเรยนรและไดรบประสบการณทแตกตาง ในการทองเทยวแตละครง ตองการสมผสธรรมชาตทบรสทธ กจกรรมทเปนมตรกบสงแวดลอม ซงประเทศไทยมความพรอมของทรพยากรพนฐานส าหรบการทองเทยวในความสนใจพเศษ (คณะกรรมการนโยบายการทองเทยวแหงชาต , 2554) การทองเทยวเชงสรางสรรค (Creative Tourism) เปนการทองเทยวแนวใหม ซงเปนอกทางเลอกหนงของกลมนกทองเทยวตามความสนใจพเศษทไดรบความนยมเปนอยางมากและมแนวโนมเพมมากขน (OECD,

2014) โดยนกทองเทยวจะไดรบประสบการณทมคณคาจากการ มสวนรวมอยางจรงจงกบกจกรรมในพนททองเทยว อกทงยงไดรวมพฒนาศกยภาพการสรางสรรคของตน ไปพรอมกบชมชนทองถน วฒนธรรม ประสบการณในลกษณะดงกลาวนจะกอใหเกดความจดจ าและประทบใจ นอกจากนการทองเทยวเชงสรางสรรคยงเปนเครองมอส าคญในการรกษาสมดลทงทางเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรมของชมชนไดอยางยงยนอกดวย (สดแดน วสทธลกษณ และคณะ, 2554)

อาหารเปนสวนหนงของกจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรค ซงมคณคาทางศลปะ วฒนธรรม และสงคม ซงคณคาดงกลาวมองเหนไดอยางงายในสงคม อาหารประจ าถนสามารถเปนแรงจงใจใหนกทองเทยวจากวฒนธรรมทแตกตางกนเขามาศกษาเรยนร (Scarpato, 2002 ; UNESCO, 2004) องคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน (2549) ไดกลาวถงความส าคญของอาหารกบการทองเทยววาการรบประทานอาหารคอกจกรรมหลกทนกทองเทยวใชจายเงนมากถง 1 ใน 3 ของคาใชจาย นกทองเทยวกวารอยละ 30 มองหาอาหารด ๆ ระหวางการเดนทางทองเทยว อาหารท าใหนกทองเทยวรสกถงแหลงทองเทยวนนอยางลกซง ดงนน การทองเทยวเพอการเรยนรเกยวกบอาหาร เปนการผสมผสานของวฒนธรรม ธรรมชาต พนทหรอทองถนทมเอกลกษณ การตอนรบ บรการ รวมเปนประสบการณทสรางความประทบใจใหกบนกทองเทยว

ชมชนวฒนธรรมลาวครงกดจอก อ าเภอหนองมะโมง จงหวดชยนาท เปนหมบานของกลมชาตพนธไท-ลาว อพยพยายถนฐานจากเมองหลวงพระบาง ประเทศสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาวในสมยรตนโกสนทรตอนตนมาตงรกรากแถบบานเขากระจว จงหวดกาญจนบร กระทงป พ.ศ. 2427 ชาวลาวครงกวา 20 ครวเรอน ไดยายมาอยบานกดจอก อ าเภอหนองมะโมง จงหวดชยนาทจนถงปจจบน (มยร ถาวรพฒน และ เอมอร เชาวสวน, 2548) ชาวลาวครงกดจอกยงคงรกษาวฒนธรรมไวอยางเขมแขง มภาษาพด การละเลน ประเพณ การแตงกายในแบบฉบบของตนเอง และโดยเฉพาะวฒนธรรมการกน มเมนอาหารถนคาว หวาน ทหลากหลายอนเกดจากภมปญญาทองถนอนเปนเอกลกษณเฉพาะ

จากการลงพนทกอนการศกษาวจยพบวา ในชมชนลาวครงกดจอกมผน าชมชนทเขมเขง ประชาชนทองถนมความเปนอยอยางเครอญาต มการสบทอดวฒนธรรม และภมปญญาทองถนจนมาถงปจจบน ท าใหกลายเปนหมบานการทองเทยวเชงวฒนธรรมทนาสนใจ จนไดรบรางวลอตสาหกรรมทองเทยวไทย (Thailand Tourism

Award) ประเภทหมบานการทองเทยวประวตศาสตรและวฒนธรรมดเดน จากการทองเทยวแหงประเทศไทย (การทองเทยวแหงประเทศไทย ส านกงานสพรรณบร, 2556) อยางไรกตามรปแบบกจกรรมการทองเทยวใน



ชมชนยงมขอจ าจดอยหลายดาน เชน นกทองเทยวสวนใหญมาชนชมวถชวตความเปนอย และวฒนธรรมการทอผาแลวเดนทางกลบ แตภมปญญาดานอน ๆ ทสามารถน ามาเปนสงดงดดใจทางการทองเทยวยงมอกมาก คณะวจยจงไดเลงเหนถงความส าคญของภมปญญาทองถนลาวครงในการประกอบอาหาร ซงเปนคณคาของวฒนธรรมทแฝงอยในวถชวตทนกทองเทยวสามารถเรยนรและมสวนรวมกบกจกรรมไดในเวลาอนสน และดวยกระแสทางการทองเทยวเชงสรางสรรคทก าลงเปนทนยมในกลมนกทองเทยวในปจจบนและมแนวโนมมากยงขนในอนาคต จงไดท าการศกษาวจยเรอง อาหารพนถนกบกลไกในการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรค : กรณศกษา กลมชาตพนธลาวครง จงหวดชยนาท ประเทศไทย ทงนผลจากการวจยจะสรางกลไกในการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรค อนเปนประโยชนตอชมชนลาวครงกดจอกโดยตรง อกทงยงชวยในการอนรกษ ฟนฟ และเผยแพรมรดกทางวฒนธรรมทสบทอดจากรนสรนมใหสญหาย และสรางความยงยนสทองถนไดอกดวย

วตถประสงค

1. เพอศกษาภมปญญาอาหารต ารบลาวครง กรณศกษากลมชาตพนธลาวครง จงหวดชยนาท 2. เพอสรางกลไกในการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคจากอาหารพนถนลาวครง กรณศกษากลมชาตพนธลาวครง จงหวดชยนาท ประเทศไทย

การทบทวนวรรณกรรม

1. การทองเทยวเชงสรางสรรค (Creative Tourism)

Raymond and Richard (2000) ไดรวมกนนยามความหมายของการทองเทยวเชงสรางสรรค (Creative

Tourism) วาหมายถง การทองเทยวซงมอบโอกาสใหกบผเดนทางในการพฒนาศกยภาพ การสรางสรรคของตน ผานการมสวนรวมในกจกรรมการเรยนรดวยประสบการณจรง ทเปนไปตามลกษณะเฉพาะของพนทเปาหมายทไดทองเทยว นอกจากนการทองเทยวเชงสรางสรรคยงเนนความผกพนและประสบการณทแทจรงในการเรยนรรวมกนกบเจาของพนทผานกจกรรมดานศลปะ วฒนธรรมหรอกจกรรมทมลกษณะพเศษของพนททเดนทางไป (Wurzburger, 2009) อกนยามหนงทนาสนใจยงคอ การทองเทยวเชงสรางสรรค เปนการสนบสนนใหนกทองเทยวท าความเขาใจในคณคาทางสงคม วฒนธรรม และสภาพแวดลอมของพนททองเทยวอยางลกซงโดยผานประสบการณตรงรวมกบเจาของพนทหรอเจาของวฒนธรรม (สดแดน วสทธลกษณ และคณะ, 2554) แนวคดเกยวกบการทองเทยวเชงสรางสรรคไดถกน าเสนอโดยองคการยเนสโก จากการน าเสนอโครงการเครอขายเมองสรางสรรค 7 กลม ไดแก วรรณกรรม งานหตถกรรมและศลปะพนบาน งานออกแบบ ดนตร อาหาร ภาพยนตร และ สอศลปะ ท าใหเกดความตนตวในการเขารวมเครอขายเมองสรางสรรคเพอใหองคการยเนสโกรบรองเปนเมองสรางสรรค (UNESCO, 2004)

2. การทองเทยวเชงอาหาร (Gastronomic Tourism)

อาหารซงเปนหนงในกลมเครอขายเมองสรางสรรคของยเนสโก ประเดนเรองอาหารกบการทองเทยวจงเปนทสนใจ และไดมนกวชาการไดอธบายไวหลากหลาย จากการคนควาพบวา อาหารเปนสวนหนงของกจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรค ซงมคณคาทางศลปะวฒนธรรม และสงคมเชนเดยวกน ซงคณคาดงกลาวมองเหน



ไดอยางงายในสงคม อาหารประจ าถนสามารถเปนแรงจงใจใหนกทองเทยวจากวฒนธรรมทแตกตางก น (Scarpato, 2002 ; UNESCO, 2004) เขามาศกษาเรยนร กลาวคอ อาหารสามารถเสรมสรางประสบการณการทองเทยวไดอยางด โดยท าหนาทเปนสอกลางในการกระตนใหนกทองเทยวเกดความสนใจในจดหมายปลายทางของการทองเทยวนนอกดวย (Cohen and Avieli, 2010) บอยครงทมการน าเอกลกษณของอาหารประจ าถนมาใชในการสรางตราสญลกษณ (Brand) ของแหลงทองเทยว และยงใชอาหารเปนเครองมอในการพฒนากลยทธเพอดงดดนกทองเทยวทงในระดบทองถนและระดบชาต (Hall and Mitchell, 2000 ; Hall and Sharples,

2003) การทองเทยวเชงอาหารไดกลายเปนเรองทไดรบความสนใจเปนอยางมากในปจจบนและไดกลายเปนหนงในองคประกอบของแหลงทองเทยวทเตบโตอยางรวดเรวในชวงไมกปทผานมา ธรกจทองเทยวในหลากหลายประเทศไดตระหนกถงความส าคญของอาหารในแหลงทองเทยวซงนกทองเทยวในปจจบนใหความส าคญเปนอยางมาก ไมใชเพยงแคบรโภคอาหารเพอใหอมทอง แตเปนการสรางประสบการณใหม ๆ ผานการบรโภคอาหารในแหลงทองเทยวเพอการเรยนรทงดานวฒนธรรม สงคม และวถชวตของคนในแหลงทองเทยว

3. การยกระดบภมปญญาทองถนสการพฒนาเชงสรางสรรค (Creative Tourism Process)

ภมปญญาเกดจากการสงสมและเรยนรมาเปนเวลานาน เชอมโยงประสานกนทกดาน กลาวคอ อาชพ วถความเปนอย วฒนธรรมและประเพณ จะสมพนธถงกนในทก ๆ ดาน ไมสามารถแยกขาดออกจากกนไดมลกษณะเปนองครวม (ประเวศ วส, 2530) ภมปญญา ยงหมายความถง ศกยภาพของความรทถกผสมผสานจากรากฐานความรของชาวบานซงสบทอดกนมาเกดจากการเรยนรจากบรรพบรษหรอการเรยนรคนพบสงใหม ๆ ดวยตนเอง น ามาใชประโยชนในการด ารงชพ หรอเปนสวนหนงของประเพณวฒนธรรมเปนลกษณะเฉพาะของชมชนนน ศกยภาพในการผสมผสานความรใหม ๆ น ามาใชประโยชนดวย จะท าใหไดมาซงลกษณะใหม ๆ เฉพาะชมชน (เสนห จามรก, 2531; เสร พงศพศ, 2536)

การยกระดบภมปญญาทองถนสการพฒนาเชงสรางสรรค มหลกเทคนคอย 4 ขอ ดงน (เทดชาย ชวยบ ารง, 2554) 1) กรอนรกษ คอ การรกษาสงทเหลออยเพยงเลกนอยใหคงอยสบไป เชน การอนรกษประเพณสงกรานต การอนรกษสตวปา 2) การฟนฟ คอ การน าสงทสญหายไปแลวใหกลบมาอก เชน การฟนฟประเพณ 3) การประยกต คอ การน า สงเดมมาปรบใชใหเหมาะสมกบยคสมย 4) การสรางใหม คอ การคดคนสงใหมจากฐานความรเดม เชน การสรางชลประทานจากเหมองฝาย การผลตเตาแกสแทนเตาถาน ภมปญญาทองถนจงมความส าคญยงตอการพฒนาอยางสรางสรรคอนเปนจะโยชนอยางยนตอสงคม

วธการศกษาวจย

การศกษาวจยเรองอาหารลาวครงกบกลไกในการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรค เปนการวจยเชงคณภาพ โดยคณะวจยไดก าหนดขอบเขตดานเนอหาเพอศกษาชนด และประเภทของอาหารลาวครง ภมปญญาอาหารต ารบลาวครง และกลไกในการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคจากอาหารพนถนลาวครง ขอบเขตดานพนทในการศกษาเฉพาะบานกดจอก ต าบลกดจอก อ าเภอหนองมะโมง จงหวดชยนาท เนองดวยชมชนทองถนลาวครงน ยงรกษาขนบธรรมเนยม วฒนธรรม และประเพณลาวครงไวอยางเขมแขง กลมประชากรในการศกษา



ไดแก ประชาชนทองถน ผน าชมชน องคกรภาครฐทองถน และองคกรภาครฐระดบจงหวด และระยะเวลาในการศกษาระหวางเดอนสงหาคม ถง เดอนธนวาคม พ.ศ. 2558

การเกบรวบรวมขอมล ไดแก ขอมลปฐมภม (Primary Data) เกบขอมลจากการลงพนทบานกดจอก อ าเภอหนองมะโมง จงหวดชยนาท ดวยวธการสงเกตแบบมสวนรวม (Observation Participation) การสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) การสนทนากลม (Focus Group Discussion) และ การสนทนากลมยอย (Group

Interview) ดงแสดงในตารางท 1 ขอมลทตยภม (Secondary Data) จากการคนควาวจยเอกสาร (Documentary

Research) ต ารา บทความ แผนพบ และงานวจยทเกยวของ ดงแสดงในตารางท 2 และทส าคญคณะวจยไดน าหลกการตรวจ สอบสามเสา (Triangular Checked) มาใชในการตรวจสอบความแมนตรงของขอมล

ตารางท 1 การเกบรวบรวมขอมลปฐมภม วธการเกบรวบรวมขอมล เครองมอ กลมตวอยาง การวเคราะหขอมล

การสงเกตแบบมสวนรวม

(Observation Participation)

เปนการสงเกตการณและรวมปฏบตการประกอบอาหารของชาวลาวครงกดจอก อ.หนองมะโมง จ.ชยนาท

ประชาชนทองถนทอยระหวางการประกอบอาหาร จ านวน 5 ครวเรอน

Content

Analysis

การสมภาษณเชงลก

(In-depth Interview)

ออกแบบสมภาษณแบบกงโครงสราง (Semi-structured Interviews)

ประชาชนทองถน จ านวน 30 คน Content

Analysis

การสนทนากลม

(Focus Group Discussion)

ออกแบบขอค าถามในการสนทนากลมทตรงตามวตถประสงคในการศกษา

ผน าชมชน ภาครฐทองถน ปราชญชาวบาน ผร จ านวน 8 – 12 คน

Content

Analysis

การสนทนากลมยอย

(Small Group Discussion)

ออกแบบขอค าถามในการสนทนากลมยอยทตรงตามวตถประสงคในการศกษา

กลมแมบานทประกอบอาหารเอง แบงเปน 2 กลมจ านวนกลมละ 3 – 5 คน

Content

Analysis

ตารางท 2 การเกบรวบรวมขอมลทตยภม หวขอเรอง เนอหา ประเภทเอกสาร แหลงทมา

ขอมลพนฐานลาวครงบานกดจอก อ.หนองมะโมง จ.ชยนาท

ชาวลาวครงบานกดจอก อ.หนองมะโมง จ.ชยนาท อพยพมาจากเมองหลวงพระบาง สปป.ลาว ในสมยรตนโกสนทรตอนตนดวยเหตผลตาง ๆ มาอยท จ.สพรรณบร ตอมาใน ป พ.ศ.2427 ไดยายครวเรอนมาตงถนฐานอยท จ.ชยนาท จนถงปจจบน

หนงสอ,สารานกรม, แผนพบ, เวบไซต

ส านกวฒนธรรมจงหวดชยนาท ;มหาวทยาลยมหดล, 2548 ; การทองเทยวแหงประเทศไทย ; www.tatsuphan.net

อาหารพนถนลาวครง อาหารการกนแตละมอท ากนเองอยางงายดวยวตถดบจากธรรมชาต และจะมการประกอบอาหารพเศษในงานบญและเทศกาลส าคญของหมบาน ในอดตของหวานไมนยมรบประทานแตท าเลยงเมอมงานบญ ปจจบนลาวครงรบประทานอาหารแบบชาวไทยภาคกลางทวไป

เอกสารประกอบการเรยน ชดต านานทองถนแผนดนกดจอก

สนนทา ทนวงศ, 2552

ความหมายของการทองเทยวเชงสรางสรรค

การทองเทยวทเปดโอกาสใหนกทองเทยวไดมประสบการณและเรยนรรวมกนกบเจาของพนทผานกจกรรมดานศลปะ วฒนธรรมหรอกจกรรมทมลกษณะพเศษของพนททเดนทางไป

บทความ, proceeding สดแดน วสทธลกษณ และคณะ, 2554 ; Wurzburger,

2009



หวขอเรอง เนอหา ประเภทเอกสาร แหลงทมา หวใจของการทองเทยวเชงสรางสรรค

หวใจส าคญของแนวคดการทองเทยวเชงสรางสรรค คอ การไดรบประสบการณจรง (Authentic experience) จากการเดนทางทองเทยว โดยกระบวนการผลตและการบรโภค

เปนสวนส าคญทหลอหลอมนกทองเทยวเชงสรางสรรคใหเกดประสบการณการทองเทยว

บทความ อนวจน เดชอม, 2556

ความส าคญของอาหารตอการทองเทยว

อาหารเปนสวนหนงของคณคาทางศลปะ วฒนธรรมทมองเหนไดงายของสงคม ถกน ามาเปนเครองมอพฒนากลยทธในการทองดงดดนกทองเทยวเพมประสทธภาพในการสรางเสรมประสบการณทองเทยวเทยว และเปนสอกลางในการกระตนใหนกทองเทยวสนใจและจดจ าจดหมายปลายทางทางการทองเทยวนน ๆ

บทความ Hussain, Z., Lema, J., &

Agrusa J, 2012 ;

Cohen, E., & Avieli N,

2010.

ภมปญญาทองถน องคความรทถกผสมผสานจากรากฐานความรของชาวบานซงสบทอดกนมาเกดจากการเรยนรจากบรรพบรษหรอการเรยนรคนพบสงใหม ๆ ดวยตนเอง น ามาใชประโยชนในการด ารงชพ หรอเปนสวนหนงของประเพณวฒนธรรมเปนลกษณะเฉพาะของชมชนนน

หนงสอ ประเวศ วะศร, 2530 ;

เสนห จามรก, 2534

ผลการวเคราะหขอมลและการอภปรายผล

1. ภมปญญาอาหารต ารบลาวครง วถชวตของชาวลาวครงบานกดจอกทเกยวกบวฒนธรรมอาหารมลกษณะไมซบซอนเปนการประกอบ

อาหารท ารบประทานเองในครอบครวแบบงาย ๆ ชาวลาวครงนยมประกอบอาหารจากวตถดบทหาไดงายในทองถน หรอแหลงธรรมชาต (สนนทา ทนวงศ, 2552) กรรมวธการปรงยงยดถอกนมาจากบรรพบรษ ถงแมวาจะมการปรบเปลยนกรรมวธและวตถดบในการประกอบอาหารไปบาง เนองจากวตถดบทเคยหาไดเองตามไรนา แมน าล าคลองในชมชน หาไดยากขน และมปรมาณนอยลงในปจจบน การประกอบอาชพ และ ทศนคตเกยวกบวฒนธรรมอาหารทคอย ๆ เปลยนไป (วณะ วระไวทยะ, 2535) จากการเกบขอมลในพนทวจยโดยการสมภาษณเชงลกจากผใหสมภาษณกลมแมบาน การสนทนากลมยอยกลมเยาวชน และการสงเกตแบบมสวนรวมและการรวมกจกรรมในกจกรรมท าอาหาร พบวาในชมชนลาวครงมอาหารทยงคงความดงเดมอยบางดงตอไปน 1.1 ปลารา ชาวลาวครงมวธการท าปลาราสบทอดกนมาจากรนสรน จงท าใหปลาราแบบฉบบลาวครง นนมกลนและรสชาตพเศษแตกตางไปจากปลาราโดยทวไป วธการท าปลาราเรมตนดวยการจบปลาทหาไดจากบรเวณคลอง บง หนองน า คนา หวยตาง ๆ เชน หวยขนแกว โดยสะดวกตามวถการใชชวตของชาวลาวครง ปลาจากแหลงธรรมชาตเหลานจะมมากยามฤดน าหลาก และปลาตวใหญ เชน ปลาชอน ปลาตาขาว จะเปนทนยมมากกวาเนองจากมรสชาตดกวาปลาตวเลก แตปลาบางชนดทหาจากแหลงธรรมชาตไดคอนขางยาก เชน ปลาตะเพยน ชาวลาวครงจะซอหาจากตลาดใกลเคยงหมบาน ชนตอนแรกในการท าปลาราคอ การท าความสะอาดปลา ดวยการน าปลามาลางหลาย ๆ น าใหหมดเมอกจนผวปลาเกลยงหมดยาง แลวใชน าเกลอลางเปนน าสดทาย จากนน



น าปลาไปผงไวใหสะเดดน า ขย าคลกเคลากบเกลอ โดยใชอตราสวนปลาขนาดกลาง 6 ตว ตอเกลอ 1 ถวย เมอเคลาเกลอจนทวแลว จงน าลงไหหมก ทงไวอยางนอย 1 สปดาห ปลาราจะไดทโดยสงเกตจากสน าหมกออกสแดง และหอมกลนคาวแบบปลารา จงจะพรอมน ามาปรงรบประทาน ปลาราทหมกไวอาย 1 สปดาหนเรยกวา “ปลาราใหม” ชาวลาวครงนยมน ามาปรงรสโดยการใสขาวคว เคลาใหทวแลวน ามาทอดรบประทาน ปลาราทมรสชาตดมกนยมหมกไวนานกวา 3 เดอน หากเปนปลาตวใหญเชนปลาชอนอาจใชเวลาหมกใหไดทถง 1 ป

1.2 ปลาดกตมปลารา ปลาดกตมปลาราเปนอาหารลาวครงอกหนงต ารบทเปนเอกลกษณของชาวลาวครง หารบประทานทวไปไดคอนขางยาก ชาวลาวครงมการน าปลาดกตมปลารามาตอนรบนกทองเทยวหรอผมาเยอนบางในบางโอกาส กรรมวธคอน าปลาดกสดมาลางท าความสะอาด 3-4 น า จนผวปลาเกลยงหมดยาง ปจจบนนยมใชน าหมกมะกรดลางปลาดกเปนน าสดทาย เตรยมสวนผสมตามอตราสวน 1 ตอ 1 โดยใชปลารา ½ กโลกรม ตอปลาดก ½

กโลกรม สวนผสมดงกลาวสามารถปรบมากนอยไดตามตองการ จากนนน าปลารามาตมจนสก ใชผาขาวบางกรองกากทง น าน าปลาราใสทกรองแลวมาตมกบปลาดกทหนเปนชนเตรยมไวแลว เคยวจนเนอปลาสก หอมกลนน าปลารา และปรงรสดวยน าตาล ผงชรสน ามะนาว พรกปนจนไดรสชาตทถกปาก อาหารต ารบลาวครงต ารบน นอกจากจะใชปลาดกมาตมกบปลาราแลวยงสามารถปรบเปลยนเนอสตวโดยใชเนอหม หรอกระดกซโครงหมมาตมกบปลาราเพอเพมความหลากหลายในรสชาตใหกบอาหารจานนไดอกดวย 1.3 แจวไก

อาหารอกหนงต ารบทชาวลาวครงนยมใชตอนรบแขกผมาเยอน คอ แจวไก มลกษณะคลายลาบไกสบหรอน าพรกทมน าขลกขลกคอนขางแหง สวนผสมของแจวไกมดงน เนอไกสวนอก หรอเนอไกบด 300 กรม หอมแดง 3 หว ขา 2-3 แวน น า ½ ถวยตวง น าปลา ½ ชอนโตะ น าปลารา 1 ชอนโตะ กะป ½ ชอนโตะ พรกคว 1 ชอนโตะ ขาวควปน 1 ชอนโตะ กระเทยม 1 หว กระชาย 50 กรม และผวมะกรด ซงผวมะกรดชาวลาวครงนยมใสปรมาณมากเพอเพมความหอมใหกบอาหาร น าเนอไกสวนอกมาลางใหสะอาด เชดใหแหง สบจนละเอยด โขลกขา หอมแดง กระชาย และผวมะกรดเขาดวยกนใหละเอยด น าไปคลกกบเนอไก ใสน าในหมอ จากนนน าเนอไกบดทคลกกบเครองเทศใสลงตมรวนจนเนอไกสกหอม แลวน ามาผสมกบหอมและกระเทยมทควสกรอไว ปรงรสดวยน าปลา น าปลารา พรกปน และขาวคว แจวไกจะมรสชาตกลมกลอมหรอจดจานขนอยกบการปรงรสตามแบบทชอบ รบประทานคกบผกเคยงทเปนพชผกสวนครวซงหาไดสะดวกรมรวบานชาวลาวครง 1.4 ขนมแดกขาวโพด

ขนมขาวโพด หรอ แดกขาวโพดเปนอาหารหวานอกหนงต ารบทชาวลาวครงบานกดจอกนยมท าเตรยมไวตอนรบนกทองเทยว ในบางครงหากเปนกลมนกทองเทยวทมความสนใจในกระบวนการประกอบอาหาร เจาบานจะสอนวธการท าขนมขาวโพดโดยใหนกทองเทยวไดลงมอท าดวยตนเอง นบวาเปนกจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรคเพอสงเสรมการเรยนรในชมชนกจกรรมหนง วตถดบในการท าขนมขาวโพดมดงน ขาวโพดหวาน 5 ฝกเมอฝานออกเหลอแตเนอขาวโพดจะไดปรมาณ 1 ½ ถวย เปลอกขาวโพดทแกะออกมาให



เกบไวส าหรบหอตวขนม หรอสามารถใชใบตองไดดวยเชนกน แปงขาวเจา 1/2 ถวย แปงขาวเหนยว 1/2 ถวย น าตาลทราย 1/2 ถวย หวกะท 1/3 ถวย เกลอ 1/2 ชอนชา มะพราวขด 1/2 ถวยตวง เกลอ 1/4 ชอนชา น าแปงขาวเจา แปงขาวเหนยว เตมน าเปลาผสมใหเขากน นวดจนเนอแปงนวล หลงจากนนใสขาวโพดหวาน น าตาลทราย เกลอ และหวกะท นวดคลกเคลาใหเขากนอกครง เมอสวนผสมเขากนดแลว โรยหนาดวยมะพราวคลกเกลอ ส าหรบมะพราวขดมเคลดลบคอ หากนงมะพราวเตรยมไวกอนโรยหนาขนมจะท าใหขนมขาวโพดอยไดนานขนไมบดงาย ปนขนม 1 หยบมอหอดวยเปลอกขาวโพด หรอใบตองหอใหเปนรปสเหลยมผนผาจบจบขนมมตรงกลางเพอความสวยงาม น าขนมทหอแลวลงนงในซง ประมาณ 30 นาทกพรอมรบประทาน

ขนมขาวโพดทหอดวยเปลอกขาวโพด และใบตองจะมกลนหอมทเปนเอกลกษณแตกตางกน ในอดตมการใชขาวโพดขาวเหนยวหรอขาวโพดสขาวมาใชเปนวตถดบดวยเนองจากมความเหนยว หอม มน อรอย ใหรสชาตทแตกตาง ทงขาวโพดขาวเหนยวและขาวโพดหวานชาวบานไมตองซอหาเพราะจะขนเองโดยธรรมชาตตามไรนา และใชเปลอกขาวโพดเปนวสดหลกในการหอขนม แตในปจจบนขาวโพดตามธรรมชาตมปรมาณนอยลง และเปลอกขาวโพดกหาไดไมมากนก ชาวลาวครงจงใชใบตองและขาวโพดหวานทซอหาจากทองตลาดมาท าขนมขาวโพดตอนรบและขายใหแกกลมนกทองเทยว

2. อตลกษณอาหารพนถนลาวครงกบกลไกในการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรค 2.1 กลไกในการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคจากภมปญญาอาหารพนถนลาวครง จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ รวมถงการลงพนทศกษาชมชนลาวครง ซงสะทอนใหเหนถงความพรอมของชมชนในการรวมมอกนของประชาชนทองถนทมความเปนมตรไมตรตอ ผมาเยอนซงถอวาเปนหวใจส าคญในการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรคใหประสบความส าเรจ (Beaumont and Dredge,

2010 ; Richards and Marques, 2012) อกทงการบรณาการเทคนคการยกระดบภมปญญาทองถนสการทองเทยวเชงสรางสรรค ของเทดชาย ชวยบ ารง (2554) และไดสงเคราะหเปนรปแบบกลไกในการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคจากภมปญญาอาหารพนถนลาวครงทเหมาะสม



จากแผนภาพท 1 คณะวจยไดน าเสนอกระบวนการทจะน าไปสการทองเทยวเชงสรางสรรคทสามารถสรางผลประโยชนโดยรวมใหกบชมชนลาวครงโดยน าภมปญญาอาหารพนถนมาเปนกลไกสความส าเรจ โดยแบงออกเปน 3 ขนตอน ดงแผนภาพท 1 ซงกลไกนจะน ามาซงผลประโยชนของทงชมชนและนกทองเทยวดงน

แผนภาพท 1 กลไกในการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคจากภมปญญาอาหารพนถนลาวครง

ขนท 1 การคนหาอตลกษณอาหารพนถนลาวครง ทมความโดดเดนมเรองราว (Story) ทนาสนใจ ตลอดจนมวธการท าหรอขนตอนทไมยงยากจนเกนไป ใชเวลานอย

ขนท 2 การยกระดบภมปญญาทองถนสการพฒนาเชงสรางสรรค ขนตอนการยกระดบภมปญญาทองถนสการพฒนาเชงสรางสรรค มเทคนคดงน

ขนท 3 กจกรรมใหมส าหรบนกทองเทยวเชงสรางสรรค จากขนตอนการยกระดบภมปญญาสการพฒนาอยางสรางสรรค จะเปนขนตอนการออกแบบกจกรรมสรางสรรคใหมส าหรบนกทองเทยว (New Creative

Tourists Activities) ตองเปนกจกรรมทใหนกทองเทยวมสวนรวมกบกจกรรมอยางจรงจงซงเปดโอกาสใหนกทองเทยวไดมประสบการณกบการทองเทยวของชมชนทองถน หรอสรางสรรคสงใหม ๆ จากการรวมกบกจกรรมนนไดอกทางหนง เชน กจกรรมการเรยนรการท าอาหารลาวครงเปน เปนการสรางประสบการณทดใหกบนกทองเทยวและเกดความภาคภมใจ

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ทายทสดจากกลไกการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรคจากภมปญญาอาหารพนถนลาวครงจะตองสงผลในดานบกทงแกชมชนทองถน และนกทองเทยว ดงในตารางท 4



ตารางท 3 การยกระดบภมปญญาทองถนสการพฒนาเชงสรางสรรค การยกระดบภมปญญาทองถน

สการพฒนาเชงสรางสรรค ชมชนลาวครง

1. การอนรกษ (Conservation) คอ การรกษาสงทเหลออยเพยงเลกนอยใหคงอยสบไป เชน ปจจบนในหมบานมการท าปลารากนนอยลง ควรมการอนรกษการท าปลาราซงเปนการอนรกษภมปญญาในการถนอมอาหาร หรอการปรงอาหารดวยน าปลาราตามต าหรบอาหารลาวครงทมรสชาตและกลนหอมอนเปนเอกลกษณของชาวลาวครงมาแตอดต

2. การฟนฟ (Rehabilitation) คอ การน าสงทสญหายไปแลวใหกลบมาอก เชน ในอดตการท าขนมแดกขาวโพดจะหอดวยเปลอกขาวโพดซงจะท าใหมกลนหอม แตในปจจบนไมไดท าแลว จงควรฟนฟขนตอนการหอขนมดวยเปลอกขาวโพดเพอท าใหอาหารมเสนหไมเหมอนทอน ๆ

3. การประยกต (Adaptation) คอ การคดคน สรางสรรคสงใหมจากฐานความรเดม เชน การออกแบบผลตภณฑปลาราลาวครงดวยบรรจภณฑทสวยงามเปนไหปลาราขนาดเลกตกแตงดวยผาจกลายลาวครง เพมมลคาใหกบผลตภณฑมากขน จากขนตอนการยกระดบภมปญญาสการพฒนาอยางสรางสรรค จะเปนขนตอนการออกแบบกจกรรมสรางสรรคใหมส าหรบนกทองเทยว

4. การสรางใหม (Creation) คอ การสรางใหม (Creation) คอ การคดคน สรางสรรคสงใหมจากฐานความรเดม เชน การออกแบบผลตภณฑปลาราลาวครงดวยบรรจภณฑทสวยงามเปนไหปลาราขนาดเลกตกแตงดวยผาจกลายลาวครง เพมมลคาใหกบผลตภณฑมากขน

ตารางท 4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ชมชนลาวครง บานกดจอก นกทองเทยว

• การทองเทยวเชงสรางสรรคท าใหประชาชนในทองถนตระหนกถงคณคาของอตลกษณภมปญญา และวฒนธรรมเกยวกบอาหารพนถนมากขน

• เปนสรางรายไดเสรมใหกบชมชน

• ไดแลกเปลยนความร และวฒนธรรมใหม ๆ กบนกทองเทยว

• มการพฒนาความคดเชงสรางสรรคทน ามาสการเพมมลคาใหกบทรพยากรทองถนและภมปญญาของชมชนลาวครง

• ชมชนไดรบการพฒนาและสนบสนนมากขนจากภาครฐและหนวยงานตาง ๆ ในการพฒนาการทองเทยวเชงสรางสรรคใหยงยน

• ประสบการณใหม ๆ และ ความรใหมผานกจกรรมการประกอบอาหาร

• สรางความสมพนธทดกบชมชน

• เกดความจดจ า เขาใจ และประทบใจในภมปญญาและ

อตลกษณของอาหารลาวครงผานกจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรค

• ไดมสวนรวมในการพฒนาศกยภาพในการสรางสรรคของตนเอง • ชวยสนบสนน และ ท าใหชมชนไดเหนคณคาของวฒนธรรมและ

ภมปญญาอนเปนเอกลกษณของตนเองมากขน

2.2 รปแบบกจกรรมการท าอาหารกบการทองเทยวเชงสรางสรรค อาหารลาวครงไดสบทอดความเปนเอกลกษณของกลมชาตพนธลาวครงไดอยางโดดเดน รกษาความเปนลาวครงดวยการน าปลาราเปนสวนผสมของอาหารหลายชนด เปนเครองปรงทสามารถชรสชาตอาหารและบงบอกความเปนทองถนไดอยางชดเจน และดวยจดเดนนอาหารหลายชนดจงเปนอตลกษณของลาวครง อยางไรกตามในเรองการน าอตลกษณของอาหารพนถนลาวครงมาน าเสนอในรปแบบกจกรรมสรางสรรคใหนกทองเทยวไดมสวนรวมนน ประเภทอาหารทมความเหมาะสมทจะน ามาสรางกจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรคผานอาหารพนถนลาวครงไดแก ปลาดกตมปลารา และทขาดไมไดส าหรบของหวานทองถนคอ ขนมแดกขาวโพด โดยคณะวจยไดน าเสนอขนตอนกจกรรมเชงสรางสรรคดงตอไปน



1) ตวอยางกจกรรมการท าอาหาร : ปลาดกตมปลารา ปลาดกตมปลารา เปนอาหารคาวทมเอกลกษณโดดเดนของชมชน จงควรมการเพมกระบวนการในการท ากจกรรมเพอเปดโอกาสใหนกทองเทยวไดมสวนรวมเพมมากขน โดยคณะวจยจะน าเสนอในรปแบบการจดกจกรรมเปนฐานการเรยนรระหวางเจาบาน (Host) และนกทองเทยวหรอผมาเยอน (Tourist or Guest) ส าหรบอาหารคาวต ารบนมทงหมด 3 ฐาน ตามล าดบขนตอนดงน ฐานท 1 เจาบาน น าเสนอเรองราวความเปนมาของอาหาร พรอมทงท าการสาธตวธการท าปลาราในแบบฉบบชาวลาวครงทเปนสวนผสมหลกของปลาดกตมปลารา และ มการบอกเลาเรองราววธการไดมาซงวตถดบไดอยางนาสนใจโดยการใชเรองราวในอดตของชาตพนธลาวครง และ ความส าคญของปลาราในการด ารงชวตตงแตอดตจนถงปจจบน ในขณะทเจาบานกเรมสาธตตงแตลางปลา เคลาเกลอ จนน าปลาลงไหหมก ซงหากนกทองเทยวสนใจกสามารถมสวนรวมทดลองท าดวยได โดยเจาบานสามารถเตรยมภาชนะหมกปลาแบบไหนขนาดพอเหมาะทคาดตกแตงดวยแถบผาจกลาวครงเพอเพมความสวยงามดงดดนกทองเทยวทสนใจไดอกดวย อาจมการใหนกทองเทยวเขยนชอหรอลวดลายลงบนไหเพอความสวยงาม

ฐานท 2 เจาบาน ท าการสาธตวธการปรงปลาดกตมปลารา โดยเจาบานเปนผสาธตโดยละเอยดทงดานวตถดบ สวนผสม และวธการปรงรส ในกระบวนการน นกทองเทยวสามารถรวมท า รวมแสดงความคดสรางสรรคในการดดแปลงวตถดบ ปรบสวนผสม และปรงรสเพมเตมเพอเสรมรสชาตและสสนใหเปนทถกปากนกทองเทยวมากยงขน

ฐานท 3 เปนฐานรบประทานอาหารต ารบลาวครงเพอประสบการณการเรยนร เมอปลาดกตมปลาราพรอมจดลงจานเพอรบประทาน ในฐานนจะเปนการเพมมลคาใหแกอาหารจานปลาดกตมปลารา โดยอาจจดใสในภาชนะพนบานเชนหมอดน อนรอนตลอดการรบประทานดวยการตงบนเตาถานขนาดเลก จดใหสวยงามบนพาแลงพรอมผกเคยง ชาวลาวครงจะรวมรบประทานอาหารกบนกทองเทยว และจะมการพดคยเพอถายทอดประสบการณวฒนธรรมอาหารต ารบลาวครงซงเปนการเผยแพรความรใหแกนกทองเทยวไปในขณะเดยวกน

ในทกขนตอนของทง 3 ฐาน มกระบวนการใชความคดสรางสรรครวมกนระหวางนกทองเทยวและเจาบานจงท าใหอาหารต ารบลาวครงจานปลาดกตมปลารายงคงความเปนเอกลกษณ แตมการประยกตเพอใหรสชาตถกปากและมรปลกษณทดงดดความสนใจจากนกทองเทยวมากขน อกทงยงสรางประสบการณการเรยนรรวมกน และเสรมสรางปฏสมพนธระหวางเจาบานและนกทองเทยว รวมทงเปนการเพมมลคาใหแกอาหารต ารบลาวครงจานนดวย

2) ตวอยางกจกรรมการท าอาหาร : ขนมแดกขาวโพด

ในปจจบนชมชนลาวครงไดมการจดฐานกจกรรมท าขนมขาวโพดใหแกนกทองเทยวทมความสนใจอยบางแลว โดยการจดฐานสาธตวธการท าและใหนกทองเทยวไดทดลองท าดวย จากอตลกษณขนม แดกขาวโพดของชาวลาวครงและกจกรรมของเจาบานรวมกบนกทองเทยวทมอยเดม ทางคณะผวจยไดเสนอกจกรรมเพอการทองเทยวเชงสรางสรรคทเพมการใหความรและประสบการณใหแกนกทองเทยว โดยเรมจาก



เจาบาน เปนผบอกเลาเรองราวความเปนมาของอาหารหวานต ารบลาวครงถงทมา การสบทอดกรรมวธการเลอกใชวตถดบแตละชนด อตราสวนผสมและวธการท าโดยละเอยด เพอสรางความรความเขาใจใหแกนกทองเทยวอยางลกซง ระหวางการท าขนมขาวโพดนกทองเทยวสามารถแสดงความคดเหนรวมกบเจาบานถงกรรมวธใหม ๆ ในการประกอบอาหาร เชน การน าวตถดบดงเดมเชนขาวโพดขาวเหนยวทชาวลาวครงเคยท าในอดต น ากลบมาต าผสมกบขาวโพดหวานทใชในปจจบน เพอใหไดรสชาตขนมทแปลกใหม มความหอมมนเพมขน เปนการน าวตถดบทเคยใชในอดตกลบมาฟนฟใชใหม อาจดดแปลงใชวตถดบอน ๆ ทท าใหขนมมรสชาตแปลกใหมไดตามชอบ เชน เมดบว และลกเดอย หรอแสดงความคดสรางสรรครวมกบเจาบานในการใสสอาหารธรรมชาตลงในขนม เชน น าสมวงครามจากดอกอญชนทพบไดตามรมรวบาน ในชมชนมาใสในขนม จะท าใหไดขนมขาวโพดสมวงตดเหลองนวลมสสนนารบประทานมากยงขน ตลอดจนการออกแบบบรรจภณฑแบบใหมจากเดมทใชใบตองหอทรงสเหลยมผนผา ในระหวางการลงมอท าเจาบานและนกทองเทยวสามารถรวมกนคดคนวธการหอขนมแบบใหม ๆ โดยน าเปลอกขาวโพดกลบมาใชใหมและหอในรปทรงใหม ๆ ตามประสบการณและความคดเชงสรางสรรครวมกนของทงสองฝาย เชน การหอขนมทรงถงทองจบจบแลวมดดวยเชอกกลวย อาจตกแตงดวยดอกอญชนหรอตดปายชอนกทองเทยวทเปนผท าขนมขาวโพดชนนไดดวยเชนกน นอกจากนนอกจากนยงสามารถสรางมลคาเพมใหกบขนมแดกขาวโพดดวยการจดวางลงในถาดหรอตระกราจกรสานท าจากทางมะพราวซงเปนอกหนงกจกรรมงานฝมอในชมชน กอใหเกดผลตภณฑของทระลกรปแบบใหมจากภมปญญาของชมชน ผนวกกบความคดสรางสรรครวมกนระหวางเจาบานและนกทองเทยว ในทกขนตอนของกจกรรมนกทองเทยวจะไดความรและประสบการณอนจรงแทจากการเรยนร การทดลองลงมอท าดวยตนเอง และมโอกาสแสดงความคดเหนรวมกนท าใหเกดกระบวนการเรยนรแลกเปลยนประสบการณเชงสรางสรรค และเกดปฏสมพนธเชงบวกซงกนและกนขนทงสองฝาย จากกจกรรมทใชแนวคดการทองเทยวเชงสรางสรรคเพมเตมกระบวนการตาง ๆ ขนมาใหมนนอกจากจะสรางมลคาเพมใหแคผลตภณฑนเนองจากจะเปนทสนใจของนกทองเทยวและสรางรายไดเสรมใหแกชมชนกดจอกแลว นกทองเทยวจะเกดประโยชนดานการจดจ า ประทบใจ และเขาใจอยางลกซง ตามคณสมบตหนงของการทองเทยวเชงสรางสรรคทมแนวคดวา “I hear and I forgot, I see and I remember, I do and I

understand” (Richard, 2013 ; Raymond, 2010 ; OECD, 2014)

ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะเพอการน าผลวจยไปใชประโยชน 1. กลมชมชนลาวครงทงในจงหวดชยนาท และ จงหวดอน ๆ สามารถน าผลวจยไปใชในการสราง

กจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรคโดยใชอาหารพนถน และ ภมปญญาชาวบานเปนจดขาย

2. องคกร หรอ ผทมสวนไดเสยในการทองเทยวในจงหวดชยนาท ทงหนวยงานรฐบาล และ เอกชน ควรใหการสนบสนนและกระตนใหชมชนลาวครงเหนความส าคญ และ ความเปนไปไดในการดงดดนกทองเทยว



โดยการจดกจกรรมการท าอาหารอยางมขนตอน โดยเนนการสรางประสบการณของทงฝงชมชน และ นกทองเทยวเปนหลก เพอผลประโยชนของทงสองฝง

3. ชมชนทขาดกจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรค สามารถน าแนวคด และ ขนตอนการใชอาหารเปนกลไกในการสงเสรมการทองเทยวเชงสรางสรรค ไปใชกบอาหารพนถนของตนเองเพอเพมคณคาใหกบภมปญญาทองถน และ รกษาไวซงวฒนธรรมเกยวกบอาหาร ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป

ควรศกษาถงความพงพอใจและความคาดหวงของนกทองเทยวทเขามาเทยวในชมชนลาวครง จากกจกรรมททางชมชนไดจดใหกบนกทองเทยว และ ควรศกษาเปรยบเทยบภมปญญาอาหารพนถนลาวครงในพนทตาง ๆ เพอสรางความเชอมโยงทางประวตศาสตรในการยายถนของกลมชาตพนธลาวครงในประเทศไทย และ ในประเทศลาว ซงจะท าใหไดขอมลเชงซงมากขน และสามารถน ามาใชประโยชนไดทงในแงของการทองเทยวในแตละจงหวดทเปนถนทอยของกลมชาตพนธลาวครง และ สรางความเขมแขงใหกบกลมชาตพนธลาวครง

References

Beaumont, N., & Dredge, D. (2010). Local tourism governance : A comparison of three network

approaches. Journal of Sustainable Tourism, 18(1), 7-28.

Chamarik, Sane. (1991). The guidelines for Thai Education Development: The preliminary analysis.

Choibamroong, Therdchai. (2014). Locale Wisdom for Local Creative Tourism Development.

Nonthaburi: King Prajadhipok's Institute Publication.

Cohen, E., & Avieli, N. (2010). Food tourism : Attraction and impediment. Annals of Tourism

Research, 31(4), 755-778. Dachum, Puriwaj. (2013). Creative Tourism Development: from Concepts to Practice for

Thailand. Bangkok: Silpakorn University Journal (Thai Version)

HALL, C.M., and MITCHELL, R. (2000), We are what we eat: Food, tourism and globalization,

Tourism Culture and Communication, 2, 29-37. HALL, C.M., and SHARPLES, L. (2003), The consumption of experiences or the experience of

consumption? An introduction to the tourism of taste, in C.M. Hall, L. Sharples, R.

Hussain, Z., Lema, J., & Agrusa J. (2012). Enhancing the cultural tourism experience through

gastronomy in the Maldives. Journal of Tourism Challenges and Trends, v(2), 71-84. Matei, F. (2015). Cultural tourism potential, as part of rural tourism development in the north-

east of Romania. Procedia Economics and Finance, 453-460. doi:10.1016/S2212-

5671(15)00584-5



OECD. (2014). Tourism and the Creative Economy, OECD Studies on Tourism, OECD Publishing.

Retrieve from http://dx.doi.org/10.1787/9789264207875-en

Richards, G. (2010). Creative Tourism and Local Development. In Wurzburger, R, et al.

Creative Tourism: A Global Conversation: How to Provide Unique Creative Experiences

for Travelers Worldwide. Santa Fe: Sunstone Press.

Raymond. C. (2010). What’s in a Name? The Origins of the Term ‘Creative Tourism’. In

Wurzburger, R, et al. Creative Tourism: A Global Conversation: How to Provide Unique

Creative Experiences for Travelers Worldwide. Santa Fe: Sunstone Press.

Richards, G., & Marques, L. (2012). Exploring creative tourism: Editors introduction. Journal of

Tourism Consumption and Practice, 4(2).

Scarpato, R. (2002), Gastronomy as a tourist product: The perspective of gastronomy studies, in

A.M. Hjalager and G. Richards (eds.), Tourism and gastronomy. London: Routledge.

Thawornpat, Mayuree., & Chawsuan, Em-orn. (2005). Encyclopedia of ethnic groups in Thailand.

Bangkok: Ek Pimthai Company Limited.

Tourism Authority of Thailand Suphanburi Office. (2013). The cultural community, Lao Krang Ban

Kut Jok and Eakkaraj Drum Village Locate in Pamoke, Angthong have received The 9th

Thailand Tourism Awards 2013. Retrieve from http://www.tatsuphan.net/Snews01.html

Wasi, Prawet. (1987). The Creativity of Thai Local Wisdom for Development. Bangkok: Journal

of Community Development

Wisudthiluck, Suddan. (2011). Creative Tourism Thailand. Scholarship awarded from Designated

Areas for Sustainable Tourism Administration (Public Organization).

Wurzburger, R, et al. (2010). Creative Tourism: A Global Conversation : How to Provide Unique

Creative Experiences for Travelers Worldwide. Santa Fe: Sunstone Press.

Viravaidya, Vina. (1992). The selection of food consumption choices of Thai people. Journal of

Nutrition Association.

United Nation Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO). (2008) The 2008 Santa

Fe UNESCO International Conference on Creative Tourism in Santa Fe. Santa Fe . New

Mexico. n.p.

http://dx.doi.org/10.1787/9789264207875-en



4

Yanapa Booparkob Master of Science in International Business and

Entrepreneurship, University of Essex, United Kingdom, Lecturer Hotel and

Resort Management, Faculty of International Hospitality Industry,

Dusit Thani College.

Jakawan Wongmanee, Master of Science in Recreation and Tourism

Management, Chulalongkorn University, Lecturer Tourism and Hospitality

Management, Faculty of Humanities & Social Science, Ubon Ratchathani

Rajabhat University.

4

Siriporn Khetjenkarn, Master of Arts in Tourism Rangsit University

Flight Attendant (Thailand Based) China Airlines.

4

Associate Professor Yothin Sawangdee Ph.D., (Sociology) The University of

North Carolina at Chapel Hill, U.S.A. Institute for Population and Social

Research, Mahidol University.

The Role of Local Cuisines in Creative Tourism Process: A Case … · 2019-05-19 · Dusit Thani...

Documents

Transcript of The Role of Local Cuisines in Creative Tourism Process: A Case … · 2019-05-19 · Dusit Thani...