The Prey Nokor News number Vol.2 No.27

8
ងៃ ៤ ។ ១២ ន ថ រ ស័ក រូវន ងៃទ ១៦ ខែវិឆ ០២ ថេែ ២៧ ខកឥរគ រងៃ ចេញផាយបច សា ហ ៍ល់ងងទិយ REYNOKORNEWS.BLOGSPOT.COM ព. ស. ២៥៥៥ គ. ស. ២០១១ P របភពព័ត៌នអំព មររោម ពះសឃមែរចោមចៅបចហះចោមចះបីាធរ ពះសឃមែរចោមចៅបចហះចោមចះបីាធរ ចវៀមម់ ចវៀមម់ រចដញចោលអពីសិទធិមនុសសចវៀមនិ ោរចដញចោលអពីសិទធិមនុសសចវៀមនិ ចមរិកចៅសហរដឋចមរិក ចមរិកចៅសហរដឋចមរិក មនទ រពទយយួនមតត់ររូក ថងទ ២២ មម ន ំ ២០១១៖ ោក ៅ េន រតូវនញធរយួនក់ រើងទំងុមព រទុឌរទម មណៈដលោករតួវនេញព គុកមួយរយៈដើមប ពាលរបួន ងរំងឺដលរតួវនមំគុកយួនធវ ទរុណកមម ។ ោក ៅ េន រាន់តអនកទមទរយញ ធរវៀតមងមកវ ិញនូវដីធល រប់មល នដលរតូវនគបយកេកយរនត យួនៅមតត់ររូក តញធរយួនម នរាន់តម នរកដំរយរូនាត់ប ុណ ទ បរប់ាត់ត់គុក ន ងធវ ទរុណកមមោរល យតបៅវ ិញ ។ យ េ់ រប គឿន ដញលានល កទ ១៦ ឋ អំព ថនព ទធ មនុស ៅរបទ វៀតមមួយេរដឌមរ នំ ន របរព តៅៅោរ ល័យរកួង របរទេរដឌមរ ក រយៈពល រថង គ ៅថងទ ០៩ ន ង ទ ១០ ម វ ិេឆ ន ។ នក ការបំ ចៅទព័រ ៣ រណងទូក ង ថៅកព ថកន ងៃបុយអកអបុក ទូក ង មមររោមៅមតតល ំងទំង ៥០ កន ងព របំងៅទនល Maspero កន ថងទ ១០ មវ ិេឆ ំ ២០១១ នចៅទព័រ ៤ ចេញពីគុក ចេញពីគុក កូនចពញកមុ កូនចពញកមុ នចៅទព័រ ៤ អំព រព រណ៍ ១៦ វ ១៩៧៦ នទព័រ អនករ េ់ ធ ុម រតូវរឌ លបកស កុមយន តយួនប់ក់គុកករព រណ៍ ១៦ វ ិេឆ ំ ១៩៧៦ បហាមរប់ រពងឃមមររោម ៅវតតំោងឯក មតរពរតពំង យប់ អកអំបុក ថងទ ១០ មវ ិេឆ ២០១១ ។ ពះសឃមែរោមៅែបហះោមន យប់ងងអអំបុសំពះពះមប ះប យរដឋមនវៀែម នេញេាប់ម នេុះហែថលន ះាមបហ ះោមទូំបទស៏ោយ ពះសឃមែរោមន អះ ោរបហះោមនះ ាធរវៀែមនាមោនសមែពពះសឃ នសួរេមល យពះៅ អធ រវែរមលះ ែពួេន៊នប់ពះសឃទ រះេាប់ដលរោឋភ លនេញះ ោសលោលយ រះម ននេុះហែថលន បប់ា មយ៉ទៀែាធរយួនៅាមមូលោឋននែ មែយោស ឃៈនះ ដើរេំមពះៅអធ រវែរយនោរភ័យល េុំយបហះោមែៅទៀែ ដលទវើំនះ ពះ សឃមែរោមៅមព ោមនែ់ទុ ា ធរវៀែមនេែលុបបំែ់វបបធម៌មែរោម ។ យ េ់ រំរឿន រគូ, រពរតពំង៖ រពងឃមមរ រោម ៅមតតរពរតពំងៅតបហ ាមកន ងព បុណយអកអំបុក ំពរព ម ថងរពេបត៍ ១៥ មកកឋ ក រតូវ ងថងទ ១០ មវ ិេឆ ទប ញធរ វៀតមនេញល ត មបហ ាមទូ ទំងរបទក៏យ ។ រពងឃមមររោម ដលនេូល រួមកន ងព បុណយអកអំបុក ំពរពម ៅរមណ យឌន រគូ នរប់ រព័ត៌ន រពនគរពងឃមមរ រោមៅមវតតោម កន ងមតៅតំានបហាម ដូេដើម តៅ កន ងមណឍលកមានតរគូ នន បហទ នតកមមវ ិធ លយរបទ បត នចៅទព័រ ២ មែរចោមែរចោ៣៥ ន នរថងើបថ ទធ ាស់រន វរតនកងកអនតរនទព័រ យ េ់ រប គឿន ពះចជពះគុណ ពះចជពះគុណ ឡឹម ឯម ឡឹម ឯម ាបនិកវាេនទរស ី រូបគំនូររពលកខណ៍ រពតរពគុណ ឡ ម ឯម ៅកន ងវតតេនទរងស រូបថត៖យ.ម.ន/រព័ត៌ន រពនគនទព័រ ៧ កំពយឧទដល់រព រណ៍ ១៦ វិេឆិោ

description

The Prey Nokor News number Vol.2 No.27

Transcript of The Prey Nokor News number Vol.2 No.27

Page 1: The Prey Nokor News number Vol.2 No.27

ថងៃ ៤ ។ ១២ ឆន ាดดថ ោះ តរសក តរវនងថងៃទ ១៦ ខែវចឆកា

ឆនាទ ០២ ថេែ ២៧ ខចកឥរគរថងៃ

ចេញផាយបបចាសបតា ហរាលថងងអាទតយ REYNOKORNEWS.BLOGSPOT.COM ព. ស. ២៥៥៥ គ. ស. ២០១១ ៦

P

របភពពតមានសតអពខមមរករោម

បពះសងឃខមែរចបោមចៅខតបច ហ ះចោមច ះបអាជញា ធរ បពះសងឃខមែរចបោមចៅខតបច ហ ះចោមច ះបអាជញា ធរ ចវៀតណាមហាមឃាតចវៀតណាមហាមឃាត

ោរចដញចោលអាពសទធមនសសចវៀតណាមនងោរចដញចោលអាពសទធមនសសចវៀតណាមនងអាចមរកចៅសហរដឋអាចមរកអាចមរកចៅសហរដឋអាចមរក

មនទរកពទយយនកមតតមាតររក ថថងទ ២២ ខមកមសា ឆន ២០១១៖ កោក កៅ កេន រតវបានអាជញញ ធរយនដាកក ន ោះករើងទងសមភាព រទឌករទម មណៈខដលកោករតវបានកេញពគកមយរយៈកដើមបពាបាលរបសនងរងខដលរតវបានឆម គកយនកធវើទរណកមម ។ កោក កៅ កេន រានខតជញអនកទមទរឲយអាជញញ ធរកវៀតណាមសងមកវញនវដធលរបសមលនខដលរតវបានកគរបយកខេកឲយរនជញតយនកៅកមតតមាតររក ខតអាជញញ ធរយនមនរានខតមនរកដកណាោះរសាយរនាតប កណាណ ោះកទ ខបរជញចាបាតញាតគក នងកធវើ

ទរណកមមជញោរក លើយតបកៅវញ ។

កដាយ ថាេ របជញ កគឿន កេចកដញកដាលាន កលើកទ ១៦ សឋ

អពសាថ នភាពសទធមនសស កៅរបកទស

កវៀតណាមជញមយសេរដឌអាកមរក ឆន កនោះ របរពតតកៅកៅោរយាលយរកសងោរបរកទសសេរដឌអាកមរក រយៈកពល

ពរថថង គកៅថថងទ ០៩ នង ទ ១០ ខម វេឆោ កនោះ ។ កនោះជញកេចពភាការបចា

តចៅទាពរ ៣

ពធតរណាងទក ង ថៅកមពជាថតកាមកនងថងៃបណយអកអាបក

ទក ង ខមមរករោមកៅកមតតឃល ងទង ៥០ កនងពធរបណាងកៅទកនល Maspero កនង

ថថងទ ១០ ខមវេឆោ ឆន ២០១១

អានចៅទាពរ ៤

ចេញពគកចេញពគក កនចពញបកមាកនចពញបកមា

អានចៅទាពរ ៤

អពរពតតោរណ ១៦ វេឆោ ១៩៧៦

អានទាពរ ៦

អនករស ថាេ ធ សម រតវរដាឌ ភបាលបកសកមមយនសតយនចាបដាកគកកនងរពតតោរណ ១៦ វេឆោ ឆន ១៩៧៦

ពធបក ហ ោះកាមរបសរពោះសងឃខមមរករោមកៅវតតសកោងឯក កមតតរពោះរតពង យប អកអបក ថថងទ ១០ ខមវេឆោ ២០១១ ។

ពពះសងឃខមែរកពោមកៅខែបក ហ ះកោមកនងយបថងងអកអបកសពះពពះខមកបើក ះបនាយករដឋមនតនរកវៀែណាម បានកេញេាបមនេះហែថកលខានងកបាះពាហាមបក ហ ះកោមទ ងពបកទសកកោយ ។ ពពះសងឃខមែរកពោមបានអះអាងថា ោរបក ហ ះកោមកនះ អាជញា ធរកវៀែណាមបានាមោនសកមែភាពពពះសងឃ នងបានសរេកមលើយពពះកៅ អធោរវែរមលះ ខែពកកេមនហានចាបពពះសងឃកទ កពរះេាបខដលរោឋ ភបាលបានកេញកនាះ ជញពកោសខកលងោល យកពរះមនមានេះហែថកលខានងពបថាបពា នងមយងកទៀែអាជញា ធរយនកៅាមមលោឋ នបានពែមខែយកពកោស កមាឃៈកនះ កដើរេរាមពពះកៅអធោរវែរនានាឲយមានោរភយខាល េកឲយបក ហ ះកោមែកៅកទៀែ ខដលទកងវើ ងកនះ ពពះសងឃខមែរកពោមកៅកមពជញកពោមបានចាែទកថា អាជញា ធរកវៀែណាមមានកេែនាលបបបាែវបបធមខមែរកពោម ។

កដាយ ថាេ រករឿន រសោះគ, រពោះរតពង៖ រពោះសងឃខមមរ

ករោម កៅកមតតរពោះរតពងកៅខតបក ហ ោះកាមកនងពធបណយអកអបក សពោះរពោះខម នាថថងរពេសបត ១៥ ខមកកឋក រតវនងថថងទ ១០ ខមវេឆោ កបើកទោះបអាជញញ ធរ

កវៀតណាមបានកេញលមត ហាមបក ហ ោះកាមទទងរបកទសកកដាយ ។

រពោះសងឃខមមរករោម ខដលបានេលរមកនងពធបណយអកអបក សពោះរពោះខម កៅរមណយដាឌ ន រសោះគ បានរបាប សារពតមាន ថរពនគរ ថា រពោះសងឃខមមរ

ករោមកៅតាមវតតអាោមនានា កនងកមតត កៅខតនាាន បក ហ ោះកាម ដេកដើម ខតកៅកនងមណឍ លកមានតរសោះគ មនបានបក ហ ោះកទ មានខតកមមវធលយរបទបខត

អានចៅទាពរ ២

ខមែរចបោមខមែរចបោម

៣៥ ឆន ាថនការថងើបថ ើងថ ើមបសទធមចា សការនងវរតមចនកនងឆកអនតរជារ

អានទាពរ ៨

កដាយ ថាេ របជញ កគឿន

បពះចតជបពះគណបពះចតជបពះគណ ឡម ឯមឡម ឯម

សថា បនកវតាេនទរងស

របគនររពោះឆយាលកខណ រពោះកតរ រពោះគណ ឡម ឯម កៅកនងវតតេនទរងស ។ របថត៖យ.ម.ន/សារពតមាន ថរពនគរ

អានទាពរ ៧

កណាពយឧទទសដលរពតតោរណ

១៦ វេឆោ

Page 2: The Prey Nokor News number Vol.2 No.27

សថរពតមាន ថបពនគរ

អភបាល សង យង រតនា ចាងហាវ ង ល ឈន នពនធនាយក ថាេ បបជញ ចគឿន

ោរយាលយនពនធ

ពពះរាជញណាេពកកមពជញៈ ផទះកលម 791 ពកមទ 4 ភមព 3 ស ា ែសទងមានជយ មណឌ មានជយ, ភនកពញ

លមែអនញញា ែេាប

កលម ១១៤ ព.ម. របក/ថថងទ ២១ ខមកមភៈ ឆន ២០១១

កបាះពមពេនន ១០០០ េាប ករាងពមពអងគរ ផទះកលម ៦២ អាកប ផលវ ៣៣៦ ស ា ែបងពសឡាង មណឌ ទលកោក

រាជធានភនកពញ

ดទរសពទៈ (855) ០12 955 489 (ดดកមពជញ) (408) 550 5060 (ดดดអាកមរក) Email: [email protected] www.preynokornews.blogspot.com

ថងងពធ ៦ ករាេ ខមកែរក ឆន កថាះ ពែសក ព. ស. ២៥៥៥ ២ ពតមានជញត សថរពតមាន ថបពនគរ

បពះសងឃខមែរចបោមចៅខតបច ហ ះចោមច ះបអាជញា ធរចវៀតណាមហាមឃាត

ប កណាណ ោះ ។ រពោះអងគបានបនតកទៀតថា កៅរមណរដាឌ នរសោះគ មានមនសសមកកលងកមានតយា ងកោះករ ។

អាជញញ ធរកវៀតណាម បានដាកកមាល ងតាមដានឃល កមើល សកមមភាព នងកធវើោរសាកសរេកមលើយ រពោះកៅអធ ោរវតតមយេនន មណៈខដលពកកគបានក ើញរពោះសងឃទងកនាោះ បក ហ ោះកាម ។ ខតកទោះជញយា ងណាកកដាយអាជញញ ធរ កវៀតណាមមនហាា នករបើកមាល ងបងក ា ប ឬ ចាបរពោះសងឃខមមរករោមកទ ករពោះេាបខដលកគអោះអាងថា កេញកដាយនាយករដឌមងកនតកវៀតណាម កនងោរហាមបក ហ ោះកាមកនាោះ ជញរកដាស កមា ៈ ករពោះាម នេោះេតថកល នងរប ថាបរតាកឡើយ ។

មនថថង របារពធពធបណយអកអបក សពោះរពោះខមកនោះប នាម នថថង រកមមងកនត

សងឃខមមរករោមកៅកមតតរពោះរតពង បានកផញើលមតមយេាប កៅរដាឌ ភបាលកវៀតណាម កដើមបកសនើឲយវតតអាោមនានាកៅ

កមពជញករោមបានបក ហ ោះកាមផងខដរ ខតរេតមកដលយបអកអបកថថងទ ១០ ខមវេឆោ រដាឌ ភបាលកវៀតណាមកៅមន

បានផតលេកមលើយេាសោសកទ ។ រពោះសងឃខមមរករោមបានមានកថរដ

ោថា ោរខដលអាជញញ ធរកេញេាបហាមបក ហ ោះកាមទទងរបកទសកនោះ គជញ កេតនាមយ កនងោរលបបបាតវបបធមខមមរករោម កៅខដនដកមពជញករោមខដលមានមកតាងពយរលង នងថា របសនអាជញញ ធរកវៀតណាម មានបណងេងរកានវវបបធមខមមរករោមឲយបានគងវងសកនាោះ ពកកគគរខតរខរកជញមយ ថាន កដកនាខមមរករោម កដើមបរកដកណាោះរសាយរមានមយ ឲយសមរសបនងទកេតតរនជញត នមយៗកៅកនងរបកទសកវៀតណាម ។

ចាបតាងមានលមតមយេាបខដលមនបានេោះេតថកល នងរបថាបរតា សតអពោរហាមបក ហ ោះកាមទទងរបកទសរតវបានសករមេ កដាយកោកនាយករដឌមងកនតកវៀតណាម កងវៀង តង យ ង េោះថថងទ ១៧ ខមកកឋដា ឆន ២០០៩ នងមានរបសទធភាពចាបពថថងទ

១៥ ខមកញញដ ឆន ២០០៩ កនាោះមក រពោះសងឃខមមរករោមបានអោះអាងថា អាជញញ ធរកវៀតណាមបានោនលមតកនោះ កដើរគោមរពោះកៅអធោរវតតរគបរគបវតតកៅកមពជញករោម បានបណាឋ លឲយរពោះសងឃទងកនាោះមានោរោខរកយា ង ល ង កនងោរបក ហ ោះកាម កនងពធបណយអកអបកខដលជញរបថពណរបសមលន ធលល បមានតាងពបោណោលមក ។

អកអបកជញពធបណយដធមយរតវ ពលរដឌខមមរករោម របារពធជញករៀងោលឆន នាថថង ១៥ កកើតខមកតឋក កដាយមានករៀប េពធពទធសាសននយមកេច មានរពោះសងឃេករមើនរពោះបរតត នងសខមឋងរពោះធមកទសនា នងមានកលងខលបងរបជញរបយកមានតកៅតាមវតតអាោមនានា ផងខដរ ។ េខណកកៅទរមកមតតរពោះរតពង នង ឃល ងកមានចាតតាងពធរបណាងទក ង កដាយមានមនសសមាន មកកមើលកមានតយា ងករេើនកោះករ ៕

តពទាពរចដើម

សមណនសសែខមែរកពោមកៅកមពជញកពជើសករ ើសពបធានងែ រពោះកតររពោះគណ កយឿង តាោ ទទលបានសកឡងកឆន តារទករេើនជញងកគពសមារក សមារោថនសមពនធសមណនសសត-នសសតខមមរកមពជញករោម (UKKBS) កនងោរទទលតខណងជញរបធលនថមកនងអាណតតទ ៤ ថនអងគោរមនខមនរដាឌ ភបាលខមមរករោមមយកនោះ ោលពថថងអាទតយ ទ ៣០ ខមតោ ឆន ២០១១ ។ មហាសននបាតវសាមញដ ថនសមពនធសមណនសសត-នសសតខមមរកមពជញករោមបានរបរពតតកៅកៅកនងវតតអងគតាមញ ជញយរកងភនកពញ ោលពថថងទ ៣០ ខមតោ ករោយពរពោះកតររពោះគណ េនទ សផាត របធលនអងគោរមយកនោះបានោខលងកេញពតខណង ។ រពោះកតររពោះគណ កយឿង តាោ របធលនសមពនធសមណនសសត - នសសតខមមរកមពជញករោមខដលកទើបខតជញបកឆន តថមកនោះ សពវថថង ជញសមណនសសតកពងសកាកៅកនងទរកងភនកពញ នងបានសាងផនសបសជញសងឃកៅវតតកោោះទង រសកកោោះទង (huyện Cù Lao Dung ) កមតតឃល ង ខដនដកមពជញករោម កេើយបានកឡើងមកសកាកៅរបកទសកមពជញចាបពឆន ២០០៧ រេតដលបេចបបនន ៕

របថត៖ កនខមមរ/សារពតមាន ថរពនគរ

វទយសកឡងកមពជញករោម (VOKK ) កេញផាយតាមរបពនធអនកធើណតករៀងោលថថងតាមកគេទពរ www.vokk.net

ោរបក ហ ោះកាមរបសរពោះសងឃខមមរករោមកៅវតតសកោងឯក ទរមកមតតរពោះរតពង កនងពធអកអបកសពោះរពោះខម យបថថង ១៥ កកើត ខមកកឋក ឆន កថាោះ រតសក

ព. ស. ២៥៥៥ រតវនងថថងទ ១០ ខមវេឆោ គ. ស. ២០១១ ។

Page 3: The Prey Nokor News number Vol.2 No.27

ថងងពធ ៦ ករាេ ខមកែរក ឆន កថាះ ពែសក ព. ស. ២៥៥៥ ៣ ពតមានជញត សថរពតមាន ថបពនគរ

ឆន ខផែកកលើកាលោរណសមភាព នងការពាន កៅវញកៅមក ខដលមានោរេលរមពអនករនាញ ថនរបកទសទងពរកនោះផងខដរ ។

តណាងឲយភាគសេរដឌអាកមរក គរនយោររដឌមងកនតរកសងោរបរកទស ទ ទលបនទកលទធរបជញធបកតយយ នងសទធមនសស គ កោក Michael Posner នងភាគកវៀតណាមតណាង កដាយ កោក វ ង រ រតង (Hoàng Chí Trung) អគគរដឌទតកវៀតណាម ។

កយាងតាមកសេកឋខថលងោរណរបសរកសងោរបរកទស សរដឌអាកមរក ោរកដញកដាលកនោះ ជញឱោសកដើមប ររមញឲយមានោរពភាកា ោនខតសរករៅ ខដលអាេនាមកលទធផលជញក ខសឋងរវញបញញហ សទធមនសស ខដលកៅមនទនេោះេរមងាន រវងរបកទសទងពរ ។

រមជញមយសេគមន អនតរជញត អងគោរោរពរសទធមនសសកៅកនងពភពកោក រកសងោរបរកទស សេរដឌអាមរកជញករឿយៗ ខតងខតអពវនាវឲយកវៀត

ណាមការពសទធរបសរបជញពលរដឌ ។ ករៅពកនោះ កបានកថាា លកទសអពោរខដលរដឌោររកងហាណយ ខតងខតកធវើ ទកខបកកមនញ ឃងរកមរនជញតកដើម

ខមមរករោមកៅខដនដកមពជញករោម អនក មានកយាបលខមវងគនត អនកេលនារប ជញធបកតយយ នងអនកបកញចញកយាបលកដាយសនតវធរោះគនរដាឌ ភបាល ។

អនកខដលរតវបានអាជញញ ធរកវៀត ណាមកធវើទកខបកកមនញទងកនាោះ រមមានកោក កៅ កេន របជញជញតខមមរករោមអនកតវ ទមទរដធលរបសមលន ខដលរតវ

បានអាជញញ ធរកវៀតណាមរបយកខេក ឲយរនជញតយនកៅរសកសាវ យទង កមតតមាតររក នងរកមរនជញតយនរបជញ ធបកតយយ រមមានកោក កវ េវ ហា កៅ (Cù Huy Hà Vũ) កញញដ កឡ ធ កង ញង (Lê Thị Công Nhân ) កោក កឡ វង ដាយ (Nguyễn Văn Đài ) នង កោក កឡ កង ដន (Lê Công Định ) ។

កវៀតណាមជញរបកទសរបោនយករបបនកយាបាយបកសកទលខដលោរដក នារដឌរបសកគមនអនញញដ តឲយមាន ោររោះគនពរបជញពលរដឌកឡើយ ។ ករោយពបកសកមមយនសតកវៀតណាម បានេលរតតរតារបជញជញតខមមរករោម កៅខដនដ កមពជញករោមទងរសងោលព ថថងទ ៣០ ខមកមសា ឆន ១៩៧៥ មក អងគោរ ោរពរសទធមនសសខមមរករោមកៅករៅរប កទស កនងកនាោះ មានសេពនធខមមរកមពជញករោមជញកដើម ជញករឿយៗបានោយោរណថា ពលរដឌខមមរករោមកៅភាគងតបងកវៀតណាម រងោរករ ើសកអើងពរសាសន នងរកោភសទធមនសសយា ងធងនធងរពសណាកអាជញញ ធរកវៀតណាម ៕

ោរចដញចោលអាពសទធមនសសចវៀតណាមនងអាចមរកចៅសហរដឋអាចមរក តពទាពរចដើម

កោក Michael Posner រនយោររដឌមងកនតរកសងោរបរកទសសេរដឌអាមរក ទទលបនទកលទធរបជញធបកតយយ នងសទធមនសស ។ របថត៖AP

កោក កៅ កេន រតវបានអាជញញ ធរយនដាកក ន ោះករើងទងសមភាពរទឌករទមកនងកពលពាបាលរងកៅកនងមនទរកពទយយនកៅកមតតមាតររកោលពថថងទ ២២ ខមកមសា ឆន ២០១១ ។

Page 4: The Prey Nokor News number Vol.2 No.27

ថងងពធ ៦ ករាេ ខមកែរក ឆន កថាះ ពែសក ព. ស. ២៥៥៥ ៤ ពតមានជញត សថរពតមាន ថបពនគរ

ពធបបណាាងទក ង ចៅកមពជញចបោមកនងថងងបណយអកអាបក

កដើមបអបអរពធបណយអកអបកឆន កនោះ រពោះសងឃនងពលរដឌខមមរករោមកៅកមតតរពោះរតពង បានរបារពធពធរបណាងទក ង កៅទរមកមតតរពោះរតពង នាថថងពធ ១៤ កកើត ខមកកឋករតវនងថថងទ ០៩ ខមវេឆោ ខដលមានទក ង េនន ៨ ករគឿង េលរមតណាងឲយរសកទង ៨ ថនកមតត ។ េខណក កមតតឃល ងមាន ទកេនន ៥០ ករគឿងមកពេណោះករើងវតតនានាកនងកមតត កនងកនាោះមានទករសេនន ៧ ករគឿង ចាប កផឋើមរបណាងរយៈកពល ២ ថថងគកៅថថងទ ០៩ នង ១០ ខមវេឆោ ខដលមនសសេលរមទសសនា យា ង ករេើនកោះករ ។

ពធរបណាងទក ង កៅកមតតរពោះរតពង មានេមាង យ ១.២០០ ខម រត ។ លទធផល គ ទក ង របស រសកកពងធ ឬ រសកេវថាញ បានជញបកលម ១ ទរមកមតតរពោះរតពងបានជញបកលម ២ នងទក ង រសកកផាន ដាេ ឬ រសកកវ ង បានជញបកលម ៣ ។ កនោះកយាងតាមកសេកឋសករមេរបសគណៈកមមោរករៀប េពធរបណាងទក ង របចាកមតតរពោះរត ពង ។

ពធរបណាងទក ង កៅកមតតឃល ង វញ បានបញចបកៅថថងទ ១០ ខមវេឆោ ករោយពោររបណាងអស រយៈកពល ២ ថថង កៅដងខរពក Maspero កដាយ

មានទកេលរមរបណាងេនន ៥០ ករគឿង កនងកនាោះមានទក ង របស ៤៣ ករគឿង នងទក ង រស ៧ ករគឿង ។ កនងេកណាមទក ង ទង ៥០ ករគឿងកនោះ មានទក ង របសេនន ៩ ករគឿង នង ទក ង រស ២ ករគឿង មកពកមតតនានា ដេជញកមតតរពោះរតពង ពលោវ រកមនស ទកកមម នងលងកហារ រតវបាន គណៈកមមោរករៀបេបណយ អកញជ ើញឲយ មករបណាងផងខដរ ។ ោររបណាងទក ង របសរសមានេមាង យ ១.០០០ ខម រត នងរបសេមាង យ ១.២០០ ខម រត ៕

កដាយ សង មាោ ទក ង េនន ៥០ ករគឿង បានេលរមរបណាងកៅខរពក Maspero កមតតឃល ង នាថថងទ ០៩ នង ១០ ខមវេឆោ ឆន ២០១១ កនោះកដើមបអបអរពធបណយអកអបកសពោះរពោះខម ។

(កណាពយកមពកយ ៧)

ថមភឆន រងទកខកនងគកងត ឈករកៀមរកេតតគតរតកទវ យនវយដមលនមនថវកទ ជញតកៅករោមកគឈកនលង ។ ករោយថថងដបរបាមយវេឆោ រងទកខក ល េផាោបែនបង ឃល តរបពនធកនសងនកសនេសនង ថមភឆន អនងគកៅកមមា យ ។ កនងគកងងតដេខភនក វ ក កនងេតតមញ ជញកភលសោះសាយ នកក ើញករឿងកដើមាម នរសាយ កពលមលនឃល តឆង យអនកោលាន ។ នកក ើញទកខភនកភរយាថថល មរបងបកថដយរារា ថដជញបេណងាម នពកយោ ខម ឪមងមាជញសាេញាត ។ យនេងសាល បកសកបកណឋើ រមញ ោនគកលតដតាមផលវជញត ឲយយនកមើលមមេងអាឃត ដថមករពងរពតកចាលមកមញ ។ កទោះយនកដៀលមញ ថាកចាលកមសៀត ខតកនោះករឿងជញតជញករឿងធ ាម នករឿងផាទ លមលនេងគន កនោះជញករឿងធករឿងពរសាសន ។ ដលថថងកណតកេញពគក មាឋ យនងឪពកវយកររចាស កនកពញរកមមនសាគ លេាស ថមភឆន ឃល តផទោះទកខរបពនធ ៕ អនសាវរយ ថថងទ ១៤ ខមវេឆោ ឆន ២០១១ កដាយ ថាេ របជញ កគឿន

មហា [អានថា] មៈហា ( ន. ) ឋាននតរសកតសរមាបបពវរតខដលកដញរបកយាគរពោះបរយតតធមបាន គភកខឬសាមកណរខដលរបឡងវធខរបបាលកនងសននបាតថនកមរបកយាគមយរកមជញអនកពនតយ, អាេខរបរេមនកទើសទក, កេើយមានោជញនញញដ តតាងកណតពរតមថាន ក ៣ របកយាគកឡើងកៅ, កៅថា មហា ៣ របកយាគ, មហា៤របកយាគ ។ល។ កៅយា ងមលរតមខត មហា ភាជ បជញងកដើមថនបកតនាមរបសបពវរតកនាោះ (ឋាននតរកនោះតាងតាមលអានបកវណថនពកយ មហា ខដលជញគណបទថនបកតនាមរបសរពោះកថរទងឡាយអពបោណ ដេយា ង រពោះមហា-សារបតត, រពោះមហា-កមាគគោល ន, រពោះមហា-កសសប, រពោះមហា-អាននទ ជញកដើមកនាោះឯង) ។ បរសខដលកគសនមតឲយជញអនកសឋទ មហាកទព ឬ មហាមងកនត កនងកវោកធវើមងគលោរអាពេពពេ, ជញអនកនយាយោររគបរពកជញមយនងពកកមបា; កៅោតពកយមលរតមខត មហា ឬ អនកមហា ជញគនងងកសតជញ អនកផលវ, េនោលកៅរមថា អនកផលវកៅមហា ។ មកព ស.; បា. ( ន. ) (មេត, មេនត; មេនត > មហា) ធ; ករេើន; របកសើរ; សកមប ើម; ល ង...។ គណនាមកនោះសរមាបករបើជញបទសមាសករៀងជញងកដើមថនសពទដថទ, ករបើបានជញអកនកោបពអស, ដេជញ : មហាកថរ រពោះកថរៈធ; មហាទន ទនធ; មហាមន អនករបារញធ; មហាោរ កសឋេធ; មហាវន ថរពធ; មហាសាោ សាោធជញកដើម ។ សមបភាសាខមមរកអាេករបើសពទ មហា កនោះផសេលជញបទសមាសបានមលោះ (តាមទមាល បករបើ), ដេជញ : មហាកមជល មជលធ, ខដលមជល ល ង; មហារក ខដលរក ល ង, ខដលរកថរកកពក; មហាមេ មេធ, ខដលមេបណាឋ េ; មហាគរក គរកបផត: មហាទោយ ទោយពនកពក; មហារបកសើរ; របកសើរថរកកពក; មហាករពើល ករពើលធ, ករពើល ល ង; មហារពស របសណាស; មហាលបាក លបាក ល ង; មហាកោម ភ កោម ភថរកកពក, កោម ភ ល ង; មហាកណត អណត ល ង, ខដលអតឃល ន ល ងណាស ឬខដលបនអតរទកពក; មហាអណាេ អណាេធ, ខដលមានអណាេករេើនជញកដើម (ពកយករៅពកនោះខដលភាជ ប មហា កៅងកដើមទងប នាម នដេមានតករៀងតាមលដាបអកសរកៅ) ។ មហាកចាច យនៈ (មៈហាកេចាយ ៈន ៈ) ន. (បា.) នាមរពោះមហាកថរមយអងគកនងពទធសមយ (ោបេលកនងពកអសតមហាសាវក, រពោះសមាម សមពទធរទងកលើកសរកសើរថា ជញអនកបនរបសប ងោរសខមឋងកសេកឋសកងខបឲយពសាឋ រទោយបាន) ។ មានរពោះមហាកថរមយអងគកផសងកទៀតមាននាមថា មហាកចាច យនៈ ខដរ កកើតកៅកនងរកង មថោ រដឌសរកសន (របកទសឥណាឍ ងតបង ខដលកៅថា រដឌអវនត កនងសមយបោណ) រពោះមហាកចាច យនកតថរអងគកនោះបានខតងកវយាករណជញភាសាបាលមយគមពរក ម ោះ មលកចាច យន រពមទងកមសរតជញកាលផងកៅថា កចាច យនសរត កនងពទធសតវតសរទ១១ រគសតសតវតសរទ៦, ជញកវយាករណបាលចាសជញងកវយាករណបាលឯកទៀត, សរមាបឲយកលបរតករៀនសរតរេតមកដលសមយកយើងសពវថថងកនោះ ។ មហាករណា (--កៈ--) ន. (ស. បា.) កសេកឋអាណតធឬករេើនគអាណតេកពោះសពវសតវមនករ ើសមម េងឲយរេចាកទកខភយទងអសាន (ករណារបសរពោះសពវញដ ពទធ) ។ (សមកមើលពកយ «មហា» កនោះ ពសាឋ រកៅកនងវេនានរកមខមមរ ) ។ អនងគ [អានថា] អៈនង ឬ ត. ទ. រស. អៈ ណង ស. ( ន. ) (< អន “ឥត” + អងគ “របអងគ” = អនកខដលឥតរបអងគ) អទសសមានោយពកមយកៅថា ោមកទព ជញអនកនាបណាត លឲយកកើតកសេកឋករតករតអាល ។ ខមមរករបើជញពកយករបៀបសកៅកសេកឋថា “ងកសតមានរបលែ, នាងមានលអ, នាងក ើតកឆម” : អនងគថថល, អនងគមាសសងន, ខកងអនងគ (ព. ោ.) : អនងគមាសថថល េោះនាងសពវថថង កធវើោររអវ កៅជញកញញដ ឬមានបតស េរនាងរសដ របាបតាមពតមក ។ល។ កបើករៀងភាជ បពងកដើមសពទដថទ អ. ថ. អៈនង-គៈ ឬ អៈនង-គៈ, ដេជញ អនងគរកឌា ខលបងនាឲយកកើតកសេកឋករតករតអាល, ខលបងខដលនាឲយងបេតតសាបកៅរកោម។ អនងគកល សបរតកផាត ោះផតងកៅរកោម, សបរតខេេង ។ អនងគវទា ឬ--សាងកសត វទាឬសាងកសត ងផលវនាឲយករតករតអាល ។ អនងគសមាភ ស ឬ--សមាភ សន ោរនយាយកផាត ោះផតងកៅរកោម; ោរនយាយខេេង ។ អនងគសមាភ សា សមឋកផាត ោះផតងកៅរកោម; សមឋខេេង ។ល។

វេនានរកមខមមរ

មហា អានថា មៈហា ឬ ម-ហា ?

ចេញពគក កនចពញបកមា

សមឧទទសកណាពយកនោះរនដលយទធរនខមមរករោមខដលបានបជញរវត កនងរពតតោរណ ១៦ វេឆោ នងអនកកពងមានរវតរសកៅៗកឡើយ ខដលសល

ពោរសមាល បរបសរដាឌ ភបាលយនកនងរពតតោរណមយកនោះ ។

គណៈកមមោរ សារពតមាន ថរពនគរ សមខថលងអណរគណ េកពោះរពោះកតររពោះគណ សន វត កៅរបកទសបាោង បានរយ ឧបតថមភទករបាក ១០០ ដោល រសេរដឌអាកមរកកនងោរកបាោះពមព សារពតមាន ថរពនគរ ។

Page 5: The Prey Nokor News number Vol.2 No.27

ថងងពធ ៦ ករាេ ខមកែរក ឆន កថាះ ពែសក ព. ស. ២៥៥៥ ៥ ចវៀតណាម សថរពតមាន ថបពនគរ

កគេទពរ សារពតមាន ថរពនគរ អតថបទផាយ៖ ១០ តោ ២០១១ កដាយ ថាេ រករឿន គណៈកមមោរករៀបេកមមវធ Live

show Che Linh កៅមរឈមណឍ លម ដន (trung tâm Mỹ Đình) កៅខតបនតលកសបរតដលទសសនករន កទោះបមនទរវបបធមហាណយថនរដាឌ ភបាលកវៀតណាមនយាយថា កគបានដកេតលមតអនញញដ តសខមឋងរេកេើយ ។

ោរកធវើដកណើ រេលរសករបស កេ ឡន តាោេករមៀងកវៀតណាមកៅករៅរប កទស បានោល យជញបញញហ កៅឋ គគកមយ ករោយពមនទរវបបធម កឡា នងកទស េរណហាណយ (Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch) ោលពថថងទ ០១ ខមវេឆោ បានដកេតនវលមតអនញញដ តសខមឋងរបសកោកកឡើងវញ ។

គករមាងកមមវធកនោះ នងរតវចាប កផតើមសខមឋងកៅថថងទ ១២ ខមវេឆោ ងមមកនោះ កៅមរឈមណឍ លសននសទជញតហាណយ (Trung tâm Hội nghị Quốc gia) ។

ោលពថថងទ ០៧ ខមវេឆោ កោក ផាម វ ង ឡង (Pham Quang Long) នាយកមនទរវបប ធម កឡា នង កទស េរណ បានកធវើសននសទោខសតមយរប ោសថា កោកនងលបកចាល នវកមមវធសខមឋងកនោះ ។

កទោះបយា ងកនោះកឋ គណៈកមមោរករៀបេកមមវធសខមឋងមយកនោះ កៅខតលក

សបរតជញសាធលរណៈកេើយបានសនា ជញមយទសសនករនថា កមមវធនងកៅខតសខមឋងដេោរករពៀងទក ។

ក លើយពតមានជញមយ BBC តាម

រយៈទរសពទ គណៈកមមោរករៀបេោរសខមឋងបានរបាបថា រកមមលនបានបង របាក «ពនយ» ដលមនទរវបបធមរេកេើយ នងថា «កបារមភ» កមមវធនង

សខមឋងកៅថថងទ ១២ ខមវេឆោ ដខដល ។ តាមរបសាសនរបស កោក ផាម

វ ង ឡង នាយកមនទរវបបធម ក ឡានងកទសេរណ ខថលងកៅកនងសននសទ ោខសតថា មនទររបសកោកនងសករមេមនអនញញដ តឲយតាោេករមៀង កេ ឡន សខមឋងកៅហាណយជញអេថងកនតយ ។

តាមរបសាសនរបសកោក ឡង មលកេតខដលនាឲយបទកមមវធ Live show កនោះ មកពរកម េាន កមានតក ម ោះ បត ង ក (Công ty giai tri Bich Ngoc) ជញអនកទទលមសរតវ បានកលមើស អពោរកឃសនាកមមវធរបសមលន ។ កោក ឡង បានបញញជ កថា រកមេានកនោះបានបទបដា កឃស នាមានក ម ោះថា « Liveshow តាោេករមៀង កេ ឡន ៣០ ឆន របានវញ» (Liveshow ca sỹ Chế Linh, 30 năm tái ngộ) មនដេោរស អនញញដ តពមនទរ ។

កោក ឡង បានបនតកទៀតថា «ទកងវើរងទទង» របសរកមេាន បត ង ក មនរពមកដាោះបដា កឃសនាមសេាប របសមលនកេញ កទោះបមនទរបានសករមេដាកពនយកេើយយា ងណា កកដាយ កទើបបានររមញឲយមនទររបសកោក ដកេតលមតអនញញដ តសខមឋងកឡើងវញ ។

កោក ឡង បានរពមានថា រកេានណា ខដលហាា នសេោរនងរកមេាន បត ង ក កដើមប ករៀបេកមមវធ Liveshow កនោះ នង «ទទលមសរតវ

កដាយមលនឯង» ។ កោក ឡង បានបនត កទៀតថា កោក បានរនដណងកនោះ ដលរកសងវបបធមមរឈម នង PA25 ខដលជញរកសង នគរបាលមានភារកេចតាមដាន វបបធមសតអារមមណ (văn hóa tư tưởng) កៅកនងរបកទស កវៀតណាមរេកេើយ ។

សមបញញជ កថា តាោេករមៀង កេ ឡន ជញរនជញតចាមប ខដលមានក ម ោះពតថា ចា ខឡន (Chà Len) កកើតឆន ១៩៤២ កៅកមតតនញទង (N i n h Thuận) ភាគកណាឋ លរបកទសកវៀត ណាម ។ ាតជញអនកេករមៀងផង នង ជញអនកនពនធទនកកភលងផង ខដលមាននាមបា កោ ថា ទ ញ (Tú Nhi) នងមានទកដមសកឡងយា ងពកោោះ ។ កេ ឡន បានករេៀងបទេករមៀង ជញករេើនទកទងនងសងក គ ម កៅកវៀតណាមនយាយអពរវតរបសរបសទហាន ថនរបប សាធលរណរដឌកវៀតណាមមនឆន ១៩៧៥ ។ កនងអឡងឆន ១៩៦៤ - ១៩៦៥ កោក បាន ថតបទេករមៀងបានជញករេើនថាស ។ ដលឆន ១៩៧៦ នង ១៩៧៨ កោករតវបានអាជញញ ធរបកសកមមយនសតកវៀតណាម ចាបមលន ករពោះលប លងខដន នងកចាទពបទ «រប ឆងរដឌ» កេើយជញប ២៨ ខម ។ ឆន ១៩៨០ កោកបាន លងខដនកភៀសមលនកៅរបកទសមា កឡស កេើយបានកៅតាងទលកៅៗរបកទសទ ៣ នាទរកង Toronto របកទសោណាដា ៕

កមែវធ Liveshow Che Linh នងមនបតវ បតនសខមាងចៅហាណយ

តាោេករមៀង Che Linh

ហឡារ កលនតន៖ ចវៀតណាមបតវខកលមអសថា នភាពសទធមនសស ចបើេងពបងងយទធសថសនថដគនងអាចមរក កដាយ សង សករមេ/VOKK កោករសរដឌកលធោរ រកសង

ោរបរកទសសេរដឌអាកមរក េឡារ កលនតន បានមានរបសាសនោលពថថងរពេសបត ទ ១០ ខមវេឆោ ថា របកទសកវៀតណាម រតវខតកធវើឱយបានលែរបកសើរកឡើងកនងរបវតតោររបសមលន នវវសយ សទធមនសស របសនកបើរបកទសកនោះេងខសវងរកទនាកទនងឱយោនខតលែរបកសើរកឡើង កៅកពលខដលរបកទសទងពរកធវើកេចសនទនាកដញកដាលអពបញញហ កនោះ ។

កោករស កលនតន បានមានរបសាសនកៅមរឃមណឍ ល E a s t –West កៅកោោះហាថវ ថា៖ "កយើងបាន បញញជ កេាសោសកេើយ េកពោះរប កទសកវៀតណាមថា របសនកបើកយើង

ពរងងយទធសាសនជញថដគ ខដលរប កទសទងពរេងបាន កវៀតណាមរតវខតកធវើឱយបានករេើនខថមកទៀត កនងោរការពនងោរពរសទធពលរដឌរបសមលន"។

កៅកនងដកណើ រតាមរដឌនានារបសសេរដឌកដើមបកេចរបរកពលអាសបា សេវក កោករស កលនតន មានកមមវធរតវរបជញមយនងរបធលនាធបតកវៀតណាម ករទឿង តង សាង កៅថថងរពេសបត ។

កេចពភាកាបានកធវើកឡើងកៅកពលខដលសេរដឌអាកមរក នងរបកទសកវៀតណាម បញចបកេចពភាការយៈកពលពរថថង អពបញញហ សទធមនសសខដលបានកធវើកឡើងកៅទរកងវ េសនតន ។

រដាឌ ភបាល កោករបធលនាធបត បាោ ក អបាមា ខតងបានររមញឱយរប

កទសកវៀតណាមមតមកធវើឱយរកេករ ើនខផនកសទធមនសស កប ខនតមានោរពរងកយា ងឆបរេសនវទនាកទនងាន ខដរ ខដលរបកទសទងពរបានសវោះខសវងកៅេកពោះ មមោរកលេរតខដតថនរបកទសេន ។

កៅកណាត លកេចសនទនាអពបញញហសទធមនសស កវៀតណាមបានចាប ឃងអនករបតបតតេលនា ហាវ លងេគង ពរនាកខដលបានកធវើសញញដ វទយផាយកៅរបកទសេន។

កនងលមតរមាន ជញមយកេចសនទនាកៅទរកងវ េសនតន រកមអងគោរសទធមនសសខដលមានទងអនកយកោរណាម នរពខដនបានររមញឱយរបកទសកវៀតណាមកដាោះខលងអនករបឆង ដេជញក ម ោះ កងវៀង តាន រទង នង កងវៀង

វ ន ល ។ លមតបានខេងថាកវៀតណាមគរខត

ភយ ល េបាតបងបរយាោសវនកយាគ ទនរបសមលន តាមរយៈោរមវោះសទធកសរ ភាព ។

"កេចោររនញោនខតបានដងររតរជញបថា រកសកៅកនងរបកទសខដល

មានោរបរ ា ប អាេនាកៅរកោរាបសងាត កេើយនងឋតកៅករោមសមាព ធោនខត ល ងកឡើង កឆព ោះកៅរកោរដកយកវនកយាគវញ ពរបកទសទងកនាោះ" លមតបានខេងយា ងដកចាន ោះ ៕

កោករស Hillary Clinton នង កោក ករតឿង តង សាង របាន កៅកនងកេចរបរ

APEC នា Honolulu រដឌហាថវ ោលពថថងទ ១០ ខមវេឆោ ឆន ២០១១ ។

កយើងបានបញញជ កេាសោសកេើយ េកពោះរបកទសកវៀតណាមថា របសនកបើកយើងពរងងយទធសាសនជញថដគ ខដលរបកទសទងពរេងបានកវៀតណាមរតវខតកធវើឱយបានករេើនខថមកទៀត កន ងោរការពនងោរពរសទធពលរដឌរបសមល ន ។ កោករស េឡារ កលនតន

Page 6: The Prey Nokor News number Vol.2 No.27

ថងងពធ ៦ ករាេ ខមកែរក ឆន កថាះ ពែសក ព. ស. ២៥៥៥ ៦ ឯកសថរ សថរពតមាន ថបពនគរ

កដាយ ថាេ របជញ កគឿន ថថងទ ១៦ ខមវេឆោ ឆន កនោះ ជញទវ

គរមបមបឆន ទ ៣៥ ថនរពតតោណ១៦ វេឆោ ឆន ១៩៧៦ ខដលពលរដឌខមមរករោមកៅកមតតរពោះរតពង បានករោកកឡើង ផតលរលរដាឌ ភបាលបកសកមមនសតយនកដាយរណសរសកសរភាពជញតរកដាោះខមមរកមពជញករោម កនងកាលបណងរកដាោះ កមពជញករោមពអាណានគមយន ។

លទធផលករោយពរពតតោរណកនោះមានរពោះសងឃ នងពលរដឌខមមរករោមជញករេើនអងគរប រតវបានរដាឌ ភបាលបកសកមមយនសតយនរបហាររវត, ចាបដាកគកអសមយរវត នងកធវើទរណកមមរេតដលសាល បកៅកនងគកជញកដើម។

[របភពថនរពតតោរណកនោះ] រពតតោរណកនោះ កកើតកឡើងកដាយ

ោរឈចាបរបសពលរដឌខមមរករោម មនេងរសកៅ ករោមរបបអាណានគមយនកេើយ បានបកងាើតរណសរសមយក ម ោះ ថា រណសរសកសរភាពជញតរកដាោះខមមរកមពជញករោម ខដលមានកោក សង ញ ជញរបធលន នង កោក កោក កកៀង ហាា ន ជញអនរបធលន ។

ឆន ១៩៧៤ កោក សង ញ បានរតឡបពរបកទសកមពជញ មករសកកកណើ តកៅកមពជញករោម កេើយបានរបកោក កកៀង ហាា ន (អនកទងពរកៅជញសងឃកៅកឡើយ) រេបានពភាកាាន អពទសសនៈនងកាលគនត កដាយបញញជ កឲយក ើញថា កៅកពលដមលងមមកនោះបកសកមមយនសតយន នងេលោនោបកលើទកដកមពជញករោមទងរសង កេើយពកកគនងមនការពនវកេចរពមករពៀងអវកឡើយេកពោះខមមរនងអនតរជញត ។ កេតកនោះ កោក សង ញ នង កោក កកៀង ហាា ន កបានករតៀមលកខណៈកដើមបទប ទលនងោរ េលលកលយពរបបអា ណានគមបកសកមមយនសតថមមយកនោះ។

រាកនាោះ េលនាកបានចាបកផតើមកកើតកឡើង ករោមរបភាពបករងៀនមនតអា គមាថា កដើមបរបមលកមាល ងខតជញ េលនា កៅមានរទងរទយតេតាេកៅកឡើយកទ ។

ករោយថថងទ ៣០ ខមកមសា ឆន ១៩៧៥ កពលអាណានគមយនកមមយនសត បានេលោនោបទកដកមពជញករោមទងរសងកេើយកនាោះ កោក សង ញ នង កោក គម ខកវ នងសមារកមយេននកទៀត បានសករមេេតតោចាកសោខ បទពសងឃ កេើយបានឯកភាពាន បកងាើតរណសរសមយ ក ម ោះថា រណសរសកសរភាពជញត រកដាោះខមមរកមពជញករោម ។

[ោរតសានដលោរផទោះអាវធ] កដាយឈចាបនងោររោះជញនព

សណាករដាឌ ភបាលអាណានគមយន នងេងបានសទធមាច សោរ កនងនាមជញរនជញតកដើមមាច សរសកថនខដនដកមពជញ ករោមេលនាកនោះកបានកបើកយទធនាោរ វយលកេល រគបសាថ បនបកសកមមយ នសតយនកៅថងទ ១៦ ខម វេឆោ ឆន

១៩៧៦ ។ [សមភមកៅរសកកកញញច ង (Tiểu

Cần)] ជញសមរភមមយនមមកគង

ោល ហាន ខដលបានផទោះអាវធយា ងសាហាវបផតវយលក ម ងយន ។ កោក ថាេ ភ គជញវររនខមមរករោមមយរបនងវររនខមមរករោមដថទកទៀត បានោត បអាវធបាញសកៅកៅកលើសរតវ កៅសាោ រសកកកញញច ងបណាត លឲយពកវបគរ កលើាន មលោះកទៀត រតកេញមកករៅករតវបានយទធរនខមមរករោម សមាល បនងោ បត ពកៅឲយបយា ងោល ហាន ។ កោក ថាេ ភ នង វររនខមមរករោមពររបកទៀតកៅកលើខសតនទក (អាងសតបទក) ខដលមាន អាវធរគបធនដេជញរាប ខបក M79,12,8l បានបាញសកៅេលកៅសាោរសក បណាត លឲយកមាម ភបាលយនបនងរងរបសជញករេើន ។

កពលផទោះអាវធកៅកវោកមា ង ០៩ រពកថថងទ ១៦ ខមវេឆោ ឆន ១៩៧៦ លោះដល កពលរកសៀលរដាឌ ភបាលបកសកមមយនសតយន កបាននាទពរនយរបសកគមកពកមតតលងកហារ (V i n h Long) កធវើអនតោគមន មានទងរថករោោះោកភលើងធមកផង ។ កពលកនាោះ កមាល ងរបសយទធរនខមមរករោម មនអាេទប ទល នងកមាល ងរបសរដាឌ ភបាលយនបានកនាាន ដកថយកៅសលខត ៣ នាកប កណាណ ោះខដលកៅកលើខសតនទក ។ រាកនាោះ កងទពយនបានកឡាមពទធរវញខសតនទក កេើយបញញជ ឲយរថករោោះោកភលើងធបាញសរមកេល ខសតនទកកធវើឲយវររន ថាេ ភ នង វររនខមមរករោមពរ

របបានពលរវតកនងសមរភមកនោះ យា ងអងអាេោល ហាន ។ កពលបានក ើញ រថករោោះ កពងបាញសរមកខសតនទកដកចាន ោះ វររន ថាេ កភឿង នងកន របសរបសាតមាន កកទៀតក ម ោះ ថាេ កភឿន បានឱបរាបខបក កោតកឡើងកលើរថករោោះកបាក កធវើអតតឃតបណាត ល ឲយសរតវបជញករេើន ។

[អនកខដលបានបជញរវតកនងសមរភមមានជញង ៣០ អងគនងរបខដលមានោយនាម ងករោម]

១. រពោះកតររពោះគណ ថាេ ស រពោះកៅអធោរនងរពោះឧបរាយ វតតកកញញច ង កពងោវ រតវយនេងជញបនងបក គ លទងេកណាត លវតា កេើយបាញរបហារ រវត ។

២. រពោះកតររពោះគណ គម ភន ៣.កោក ថាេ កភឿង ៤.កោក ថាេ កភៀង ៥.កោក ថាេ កភឿន (អនកទង ៣ កនោះរគសារខតមយៈ

ថាេ កភឿង នង ថាេ កភៀង ជញបងបែនបកងាើត ឯកោក ថាេ កភឿន ជញកន របស ថាេ កភឿង )

៦.កោក ថាេ ភង ៧.កោក ថាេ ធ ៨.កោក ថាយ គ ៩.កោក ថាេ ស ១០.កោក ថាេ ករ ើក ១១.កោក ថាេ កកេ ១២.កោក ថាេ រ ង ១៣.កោក រតង កមា ១៤.កោក ថាេ ថន ១៥.កោក ថាេ អង

១៦.កោក ថាេ កេឿង ១៧.កញញដ ឡម ធ ហាញ ១៨.កោក ថាេ កររង ១៩.កោក ថាេ ង ក ថាញ ២០.កោក ថាេ ផាន ២១.កោក ថាេ េយ ២២.កោក ថាេ កមឿង ២៣.កោក ថាេ នម ២៤.កោក ថាេ កេម ២៥.កោក តង រន ២៦.កោក តង តង ២៧.កោក ថាេ អន ។ល។ កនងសមភម រសកកកញញច ងកនោះ

កោក ថាេ ភ នងយទធរនពរររបកទៀត រតវបានបជញរវត កៅកលើអាងសតកទកកៅផារកកញញច ង កនងកពលខដលបានរប យទធជញមយកងទពយន ។

[សមភមរសកថាវ (Trà Cú)] កោក គម ខកវ នង កោក គម

គនបានផតលរបាយោរណពសមភម េងថរព ។ េងថរពជញ មយខដលទ ទលរងករាោះធងនបផត កនងេកណាម កផសងកទៀតកៅកនងរសកថា វ។ វររនខដលបានបជញរវតកនងសមភមរមមាន៖

១.កោក គម សម (៦០ ឆន ) ២.កោក គម រ (រតវជញកន ២១ ឆន ) ៣.កោក សន ោរ (អាយ ៧១ ឆន ) ៤.កោក គម អាង (អាយ ៥៤ ឆន ) ៥.កោក គម សាង (អាយ ៥៣ ឆន ) ៦.កោក សន កសដាឌ (អាយ ៥០ ឆន ) ៧.កោក គម យ ង (អាយ ៣៥ ឆន ) ៨.កោក គម សាងតេ(អាយ ៤៩ ឆន ) ៩.កោក ថាេ កភឿង (អាយ ៤៨ ឆន ) ១០.កោក េនទ រងស (អាយ ៥៤ ឆន )

១១.កោក ថាេ េង ១២.កោក ថាេ សាង ១៣.កោក ធន កសរ ១៤.កោក ថាេ សម ១៥.កោក ថាេ រនទ ១៦.កោក ថាេ ឡង ១៧.កោក ថាេ កស ១៨.កោក ថាេ ម ង ១៩.កោក ថាេ ឌាង ២០.កោក ថាេ កមម ។ល។ [សមភមទរមកមតតរពោះរតពង] កោក កោក គម ញ បានរន

របាយោរណ ពសមភមថា េននវររនខមមរ ករោមខដលបានកងទព បកសកមមយនសយនសមាល បកដាយបាញរបហាររមមាន៖

១.កោក គម សាង វតតកពងររ ២.កោក សន េង វតតកពងថររ ៣.កោក គម យ យ វតតកពងថររ ៤.កញញដ ករតឿង តាន ៥.អនកនាង ផោល វតតកពងកាន ៦.កោក ថាេ ថា ៧.កោក សន រ ៨.កោក ថាេ ររ (សាល បកនងគក) វតតកពងថររ ៩.កោក ថាេ ករេើន ១០.កោក ថាេ េង ១១.កោក ថាេ កេឿង (វតតកពង)

១២.កោក សន គក (វតតថមទស) ករោយពរពតតោរណកនោះកមដកនា

រណសរស កនោះរតវបានយនចាបដាកពនធ នាារជញករេើននាក ។ ករោយពោរចាបដាកគកអសរយៈកពល ៤ ឆន គកៅ ថថងទ ៣០ ខមកមសា ឆន ១៩៨០ រដាឌ ភបាលបកសកមម យនសតយនបាន បញជ នខមមរករោមទង ២០ រប កឡើង ោតកទសកៅទរមកមតតរពោះរតពង ។ អនកខដល បានោតកទសរមមាន៖

[ោតកទសរបហាររវត] ១.កោក ថាេ គណ ២.កោក ថាេ ឌាក ៣.កោក គម រ [ោតកទសជញបគកមយរវត] ៤.កោក សន ញ រ ៥.កោក កកៀង ហាា ន ៦.កោក កកៀង សមន ៧.កោក កកៀង សង ៨.កោក ថាេ ករន ៩.កោក ថាេ សន [ោតកទសជញបគក ២០ ឆន ] ១០.កោក កយឿង បាន ១១.កោក ថាេ លត ១២.កោក គម អាន [ោតកទសជញបគក ១៥ ឆន ] ១៣.កោក ថាេ មន ១៤.កោក ថាេ នម ១៥.កោក ថាេ របស ១៦.កោក គម ខកវ ១៧.កោក គម យង [ោតកទសជញបគក ១៣ ឆន ] ១៨.កោក ថាេ មា រ [ោតកទសជញបគក ០៥ ឆន ] ១៩.កោក ថាេ ឬទធ [ោតកទសជញបគក ០៣ ឆន ] ២០.កោក ថាេ សាម ន ថថងទ ១៦ ខមវេឆោ ឆន ១៩៨១

កោក ថាេ គណ ,ថាេ ឌាក នង គម រ ខដល រដាឌ ភបាលបកស កមមយនសតយនោតកទសរបហាររវតោលពថថងទ ៣០ ខម កមសា ឆន ១៩៨០ កនាោះ បានយកកៅរបហារ រវតកៅរពោនយនតកហាោះ កមតតរតពងករោយពរតវ បានជញបគកបរកភាគបាយនងទកអមបល អសរយៈ កពលរត ២ ឆន ។

ោរសននដាឌ នពរពតតោណកនោះ] កបើគតតាមកមាល ងកយាធល គខមមរ

ករោមកពលកនាោះរតវចាញ ករពោះកងទពយនមានករេើនកពក ។ កបើគតតាមនកយា បាយ គខមមរករោមបានឈនោះកដាយបានកធវើឲយមតជញតនងអនតរជញតដងឮថា រន ជញតខមមរករោម ជញមាច សទកដកមពជញករោមមនរពមរសកៅករោមរបបអាណា នគមយនកឡើយ កេើយពកកគបានករោកកឡើងជញបនត បនាត បកដើមបសទធមាច សោរកលើទកដរបសមលន ។ ល។

[ឯកសារកយាង] ករមងករឿងពតថនរបវតតសាងកសតខមមរកមពជញករោមរពតតោរណ ១៦ វេឆោ ឆន ១៩៧៦ េងរកងកដាយ កោក កកៀង ហាា ន

អាព បពតាោរណ ១៦ វេឆោ ១៩៧៦

រពោះកតររពោះគណ ថាេ ស ឧបរាយវតតកកញញជ ងកពងោវរសកកកញញច ង កមតតរពោះរតពង រតវបានរដាឌ ភបាលបកសកមមយនសតយនេងសាល បកសកនងបក គ លទងវតតកកញញច ងកពងោវបាញរបហារកនងរពតតោរណ ១៦ វេឆោ កដាយកចាទរពោះអងគ

ថា ជញកមគនតថនោរបោះកបារ ។

Page 7: The Prey Nokor News number Vol.2 No.27

ថងងពធ ៦ ករាេ ខមកែរក ឆន កថាះ ពែសក ព. ស. ២៥៥៥ ៧ ភមសថសរសា សថរពតមាន ថបពនគរ

បពះចតជបពះគណ ឡម ឯម សថា បនកវតាេនទរងស កនងនាទភមសានតសរថន សារពែមាន ថពពនេរ កលមមន កយើងមា បានេះផាយមន នេបកៅកឡើយ «អពភមសានតសរទពកងថពពនេរ» ។ ដកេនះ កលមកនះ កយើងមា សមកធវើោរេះផាយបនរកទៀែ កោយបានកលើកយកអែថបទ «ពពះកែជពពះេណ ឡម ឯម សាថ បនកវែរេនទរងស» មកេះផាយបនរ កពរះវែរេនទរងស ជញវែរខមែរកពោមមយដសខានជញប កទននងភមសានតសរថនទពកងថពពនេរ ។ វែរេនទរងស ជញវែរពពះពទធសាសនាកងរវាទខមែរកពោមមយឋែកៅេកណាា លរដឋធានថពពនេរ ពែវបានកកកើែកឡើង កោយពពះកែជពពះេណ ឡម ឯម នា ព. ស. ២៤៩១ េ. ស. ១៩៤៧ មកដលឆន ២០១១ កនះ មានអាយ ោល ៦៤ ឆន កហើយ ។ បេចបបនន វែរេនទរងស មានអាសយោឋ ន កលម 164/235 វង ពែង វក ថាវ ស ា ែទ ៣ ទពកងថពពនេរ (Số 164/235 quốc lộ Trần Quốc Thảo Quận 3 thành phố Hồ chí Minh ។ ពពះកៅអធោរខដលពេបពេងវែរកនះសពវថងង េពពះកែជពពះេណ យញ លង ។

កដាយ ថាេ របជញ កគឿន Iអពក ម ោះវតតI ពកយ "វតតេនទរងស" មាននយថា

"វតតខដលមានពនលរពោះេនទ" ករពោះពកយកនោះ ជញភាសាបាលរតវបានកកើតកឡើង កដាយសពទទង ៣ គ "វតត" មយ "េនទៈ" មយ នង "រងស" មយ ។ ពកយទងបកនោះ ពកយនមយៗ កបើកយាងតាមវេនានរកមខមមរមាននយដេងករោម៖

វតត បា…ស… [អានថា] វត ( ន. )

ទខដលមានវតតរបតបតត (?); អាវសឬអា ោមជញទកៅអារសយរបសពកសមណៈ ឲយកនកៅវតត ឲយកនកៅកៅករៀនអកសរឯវតត ។ សាោវតត សាោសរមាបរបរកធវើបណយកនងវតត; សាោករៀនកនងវតត ។ល។ បោណកៅថា កត : ឲយកនកៅកៅកត ។

េនទ [អានថា] េន បា. ( ន. )

សភាវៈសរមាបបភល ជញេមបងជញងពនលទងអស ខដលភលកនងកវោយប : រពោះេនទកពញវង កៅតាមពកយធមមតាថា កោកខម, ខមរោះ, ខមលេ, ខមភល ។

រងស [អានថា] រង-ស បា. ស.

( ន. ) (រស; រឝម) ពនល, ពនលខដលមានខមសចាងរពកៗ ។ ពវណណ រងស (ប-ពន-ណៈ-រង-ស) រសមមានពណ ៦ គកមៀវ, កលឿង, រកេម, ស, េងសបាទ, របភសសរ (រសមខដលកេញពរពោះោយថនរពោះសពវញដ ពទធ) ។ រសម, (រស-សម)

រមកសេកឋមក ោរដាកក ម ោះវតតថា "េនទរងស" កនោះ គសាថ បនកថនវតតកនោះ េងសកៅយកនយថា វតតេនទរងស គវតតខដលមាន "ភាពរតជញករតរ" កដាយមលបរពោះពទធសាសនា នងមលបរពេមវហារធមរបសរពោះសងឃកនងវតតរគបដណឋ ប ដលពលរដឌខមមរករោម ឲយមានកសេកឋសមកកសមកានត ករបៀបបាននង "ពនលដងេនទ" ខដលរោះកពញវងខតង ផតលពនលរតជញកដលមនសសរគបរប ឲយទទលបានកសេកតសមកកសមកានតកដកចាន ោះខដរ ។

Iក ម ោះលបI វតតេនទរងស ជញវតតមយខដលមាន

អាយោលមចជញង វតតរពោះពទធសាសនាកថរវទខមមរករោមនានា កៅកនងខដនដ កមពជញករោម ប ខនតមានក ម ោះកបាោះសកឡងលបជញងកគខដរ ។ កេតខដលនាឲយវតតេនទរងស មានក ម ោះលបកនាោះ គ មកពកោត ដេងករោម៖

ទមយ វតតមានទតាងឋតកៅេកណាឋ លរដឌធលនថរពនគរ ខដលជញរកងជញទរបរកេចោរថនរដឌោរធកៅកនងខដនដកមពជញករោម ។ ទពរ វតតជញមរឈ មណឍ លរដឌបាល នងជញទរបរកេចោរជញត នងសាសនារបសរពោះសងឃខមមរករោមកៅខដនដកមពជញករោម រពមទងជញោរយាលយកណាឋ ល របសគណៈ កមាម ធោរ គណៈពទធសាសនាកថរវទមរឈមណឍ លថរពនគរ ខដលមានរពោះកតរ រពោះគណ ធមមវរកយា គម សាង ជញសងឃនាយក ។ ទប វតតជញមរឈមណឍ លសរមាបរពោះសងឃខមមរករោម របរាន កដើមបកធវើបាតកមម របឆងរដឌោរសារធលរណរដឌកវៀតណាម ោលពឆន ១៩៦៣ ទមទរឲយកោករបធលនាធបត ក ដន កយម កបើកសទធកសរភាពកនងោររបតបតតរពោះពទធសាសនា នងកៅឆន ១៩៦៩ ទមទរ ឲយរដឌោរសាធលរណរដឌកវៀតណាមឈបកៅខមមរករោមថា "ពលរដឌកវៀតណាមកកណើ តខមមរ" (Người Việt Gốc Miên) ខដលពកយកនោះ រដាឌ ភបាលកវៀតណាមេងសកៅថា "ខមមរករោម" ជញ

របជញពលរដឌថនរបកទសកវៀតណាម ខតកកើតកៅរបកទសកមពជញ កេើយមកសាន កអារសយកៅរបកទសកវៀតណាម បាននយថា "ខមមរករោម" មនខមនជញមាច សរសកថនខដនដកមពជញករោមកឡើយ ។

Iអព រពោះកតររពោះគណ ឡម ឯមI

រពោះកតររពោះគណ ឡម ឯម រប សតឆន ១៨៩៨ កៅរសកអណឋ ងទក (Mỹ Tú) កមតតឃល ង កនងរគសារខមមរករោមខដលមានរបថពណការពរបតបតតរពោះពទធសាសនាកថរវទ តាងពបោណោលមក ។

IោរបបពវជញI ឆន ១៩១៦ កនងអាយ ១៨ ឆន

រពោះកតររពោះគណ ឡម ឯម រតវបានមាតាបតាអនញញដ តឲយបពវជញ ជញសាម កណរកៅកនងវតតមយ (?) ឋតកនងរសកអណឋ ងទក កមតតឃល ង ។

IោរបកពញឧបសមបទI ឆន ១៩២០ កនងរពោះរនម ២២ ឆន

រពោះអងគបានបកពញឧបសមបទ ជញភកខ

កៅកនងវតត (?) ដខដល ។ Iោរសកាកៅតាមវតតនានា

កៅកមពជញករោមI ករោយព បានបកពញឧបសមបទ

រេ រពោះកតររពោះគណ ឡម ឯម បាននមនតកេញ កៅសកាអកសរសាងកសតខមមរ នងធមអាថវនយ កៅតាមវតតអាោមនានាទងកនង នងករៅកមតតកៅកនងខដនដកមពជញកដើមបខសវងរកេកណោះដង ។

IោរសកាកៅកមពជញI ឆន ១៩៣៨ រពោះអងគបាននមនតកៅ

របកទសកមពជញកដើមបបកពញវជញជ បខនថម ។ កនងអឡងកពល កៅកនងរបកទសកមពជញកនាោះ ចាបពឆន ១៩៤០ ដល ឆន ១៩៤៧ រពោះអងគបានេលកធវើធតងគកៅកនងថរពអសរយៈកពល ៨ ឆន ។

ករោយកេញពធតងគ រពោះអងគបានរតឡបមកខដនដកមពជញករោមវញ ។ កពលបានរតឡបមក រពោះអងគបានប ហ តបករងៀនធមអាថវនយ ដលរពោះសងឃខមមរករោមកៅកមពជញករោម នវអវខដលរពោះអងគបានសកាកនលងមក កៅ

កនងរបកទសកមពជញ ។ IោរកសាងវតតI ឆន ១៩៤៧ កពលបានរតឡបមក

ដលកមពជញករោមបានមយរយៈ រពោះអងគបាននមនតកឡើងកៅទរកងថរពនគរ កដើមប របខមរបមលពទធបរសទខមមរករោម កៅទកនាោះ កនងកាលបណងកសាងឲយបានវតតខមមរករោមមយ កៅេកណាឋ លទរកងរានបានជញទកខនលង សរមាបពទធបរ សទខមមរករោមកធវើបណយសនទរទន ។ មនដបង រពោះអងគបានសាងតបតេមយកៅមាតខរពកមយខកបរវតតេនទរងសសពវថថងកនោះ កដើមបរងចាឱោស ។

ឆន ១៩៤៨ រពោះកតររពោះគណ អាល រស ពរបកទសកមពជញបានេោះមកសរសមទកខសាេញាតរបសមលន រពោះ កតររពោះគណ ឡម ឯម នងពទធបរសទកនាោះទកនាោះ កបាននមនតរពោះកតររពោះ គណ អាល រស គងកៅកនងតបជញមយាន ខតមឋងកដើមបរយ កសាងវតត ។ មនយរប នាម ន តបដតេកៅខកបមាតខរពកកនាោះ កបានោល យកៅជញវតតមយ ដធសាមថសាតាមរេនាបទមខមមរ កនាោះគ វតតេនទរងស ។ ករោយោរសាងសងវតតបានសករមេជញសាថ ពរ រពោះកតររពោះគណ ឡម ឯម បានកឡើងកធវើជញរពោះកៅអធោរវតតទមយ នាឆន ១៩៤៨ ។ (កៅមានតកលមករោយ)

(កលមករោយ កយើងមញ នងេោះផាយ

អពោរតសារបសរពោះកតររពោះគណ ឡម ឯម កដើមបកសរភាពរពោះពទធសាសនាកន ងរបបសាធលរណរដឌកវៀតណាម នាឆន ១៩៦៣ នង ោរទទលអនេចធមមរបសរពោះអងគ )

រពោះកតររពោះគណ ឡម ឯម រពោះកៅអធោរទ ១ ថនវតតេនទរងស ទរកងថរពនគរ ។ រពោះអងគរបសតកនង គ. ស. ១៨៩៨ នងបានអនេចធមមកៅថថងអាទតយ ០៨ កកើត ខមកកឋក ឆន មខម ឯកសក ព. ស. ២៥២៣

រតវនងថថងទ ២៨ ខមតោ គ. ស. ១៩៧៩ ។ រពោះរនម ៨១ ឆន សាងផនសបាន ៦៣ រពោះវសា ។

រពោះវហារវតតេនទរងស

Page 8: The Prey Nokor News number Vol.2 No.27

ថងងពធ ៦ ករាេ ខមកែរក ឆន កថាះ ពែសក ព. ស. ២៥៥៥ ៨ ទសសនៈ សថរពតមាន ថបពនគរ

ោរយកពងមានកៅរលនងថម៖

មតមលោះថា ោរខដលយទធរនខមមរករោមថន រណសរសកសរភាពជញតរកដាោះ កមពជញករោម ហាា នកងើបកឡើងតសារប យទធជញមយកងទព រដាឌ ភបាលអាណានគមយនកនាោះ វជញោររសកមើរសថមមនអាេយករយរនោះបានកឡើយ ករពោះថា កបើកគករបៀបកធៀបកមាល ងភាគ ទងសង ងកនោះ ក ើញថា យនមានកងទពនងអាវធដករេើនសនធកសនាធ ប ឬ កយើងអាេនយាយបានថា កមាល ងរបសកគ ល ងោលមេមាថនរបកទសមយ ។ េខណកខមមរករោមវញ មានកមាល ង កងទព នងរបដាបអាវធតេជញងយន ករពោះកយើងរានខតជញេលនារណសរស ដតេមយខតប កណាណ ោះ ។ តោត ទងកនោះកេើយ បានកធវើឲយមតមលោះយលក ើញថា ោរខដលយទធរនខមមរករោមហាា នកងើបកឡើងនាកពលកនាោះ វករបៀបបាននង «ោរយកពងមានកៅរលនងថម» ។

រសករពោះហាា នសាល ប៖ ជញោរពតណាស រពតតោរណ

១៦ វេឆោ ថមដបតខតយទធរនខមមរករោមមនអាេទទលបានរយរនោះទងរសងកនងោរនាមកនវភាពមាច សោររនរបជញជញតកយើងកឋ ខតវលមម លោះបញញច ងឲយក ើញនវទដឌភាពមយ ខដលរបជញជញត ខមមរករោមមនអាេអតរទបាននវោរឈចាប ខដលកកើតកេញពោរករ ើសកអើងពរ

សាសន នដលោររោះជញន នងកធវើ ទកខបកកមនញ ពសណាករដឌោរកវៀត ណាមរគបរបបនកយាបាយ ។ ោរបជញរវតរបសយទធរនខមមរករោម កៅកនង

សមភមកនោះ អាេ លោះបញញច ងឲយក ើញថា របជញជញតខមមរករោម មានទកេតតតសាដអងអាេោល ហានាម នករបៀប កេើយពកកគេងបញញជ កឲយរដឌោរយនដងថា «ខមមរ

ករោមសាសាល បឈរ ខតមនរពមរសលតរងគង» ករោមោររោះជញននងាបសងាតរគបសពវខបបយា ង តាមខតទកនើងេតត រដាឌ ភបាលអាណានគមយនកឡើយ ។

ទកេតតោល ហានមោះមតរបសយទធរន ថាេ ភ, ថាេ កភឿង, ថាេ កភឿន ខដលហាា នរបយទធ ជញមយកងទពយនខដលមានករោោះរេតដលពលរវត នងយទធរន ៣ របកទៀត គ យវរន គម រ, ថាេ គណ នង ថាេ ឌាក រតវបានរដឌោរយនោតកទសរបហាររវតកនាោះ គជញោរ «ហាា នសាល ប» ឲយមរកេមកអែ របសមលនករសាេ កលើខផនដកមពជញករោម ដាសឲយរបជញជញតខមមរករោមភាញ កមលនករោកកឡើងរបយទធ តកៅមមកទៀតកដើមប«ជញតរស» ។

វតតមានកៅកនងឆកអនតរជញត៖

ខមន ! ពតជញមនមសខមន ! យនធលល បបានកពលថា សង គយ មាន កមនគរឲយ ល េកទ ខតអវខដលគរឲយ ល េកនាោះ គ មាន សង គយ ោបពននាកបានកកើតកឡើង ។ ដកេនោះ ោរបជញរវតរបសយទធរនខមមរករោម កៅកនងរពតតោរណ ១៦ វេឆោ កនាោះ វជញោរផសកឡើងថនគនតនងសាម រត សង គយ យា ងពតរបាកដ ខដលកគចាតទកថា មាន សង គយ ោបពន ោបមននាក បានកកើតកឡើង ។

ោរឈចាបាម នរពខដន ករពោះ

របកទសកៅករោមោររោះជញន របសអាណានគមយន ភាពឯកោ នងខតលកតាល បាតភាពមាច សោរកៅកលើខដនដរបសមលន កដាយមនមានបរកទសណាដងឮ សមបខតខមមរជញតសាសនខតមយ ខដលមានរពខដនជញបាន កៅរតបកងាើយកនោះកេើយ បានររមញឲយរបជញជញតខមមរករោមសករមេថា «កធវើោរតសា កដើមបសទធសករមេវសនាមលនកដាយមលនឯង» កនងនាមជញរបជញជញតកដើមមយថនខដនដកមពជញករោម ។ ោរសករមេេតតកនោះ បានររមញឲយខមមរករោមទទងពភពកោកឯកភាពាន បកងាើតជញទងជញតរបសមលនមយ ដាេកដាយខឡក កេើយរតវបានទទលសាគ លកដាយ អងគោររបជញជញតាម នតណាង កៅោតជញភាសាអងកគលសថា UNPO ករោយពសេពនធខមមរកមពជញករោម បានេលជញសមារកថនអងគោរមយកនោះ ោលពថថង ១៥ ខមកកាដា ឆន ២០០១ មក ។

កពលកនោះកេើយ ខមមរករោមរគបរប រគបរសទបវណណ ៈ រគបននាន ោរនកយាបាយ លមមេលមកអងគយទលមមាន ពភាកាាន កធវើោរជញមយាន កដើមបកផាឋ តអារមមណរមាន អពករឿងរបជញជញតខមមរករោមរបសកយើង ។ របសនកបើ កយើងជញខមមរករោមមាន កៗ មននាាន រយ គតគរ កដាោះរសាយបញញហ របសកយើងកទ ាម នរពោះបាទធមមកណាមករយ កយើងបានកទ ៕

ខមែរចបោមខមែរចបោម ៣៥ ឆន ា ថនោរចងើបចឡើងចដើមបសទធមាច សោរ

នងវតាមានកនងឆកអនារជញត ថងងទ ១៦ ខមវេឆោ ឆន កនះ ជញកណែសមាគ លេពមប ៣៥ ឆន ថនោរកងើបកឡើងរបសពបជញជញែខមែរកពោម កៅខដនដកមពជញកពោមកដើមបសទធមាច សោររបសមលនព

នមអាណានេមកវៀែណាម ។ ថងងកនះ ោលព ៣៥ ឆន មន េកៅថងងទ ១៦ ខមវេឆោ ឆន ១៩៧៦ ពពែរោរណបងហរឈាមមយបានកកើែកឡើងកៅកមែរពពះពែរងរវាងយទធជនខមែរកពោមនងកងទពថនរោឋ ភបាលបកសកមែយនសរយន បានបណាា លឲយយទធជនខមែរកពោម ងពពះសងឃនងពេហសថជញកពេើនរបបានបជញជវែកនង សមភម ពែវអាជញា ធរអាណានេមយនោែក សពបហារជវែ នងោែក សឲយជញបេកព ៣ ឆន រហែដលអសមយជវែ ។ ោរកងើបកឡើងកោយកពបើពបោបអាវធរបសយទធជនថន រណសរសកសរភាពជញែរកោះកមពជញកពោម កនះ ជញពពែរោរណមយប ហ ញឲយកឃើញនវកមករៀនបរាជយ

មយរបសពបជញជញែខមែរកពោម កហើយរោឋ ភបាលអាណានេមយនបានកលើយែបមកវញកោយោរសងសកជញពទងព យពបោនពជញសាសនមយេករះអនកខដលហានកងើបកឡើងរកោះជញែកេញពោរពែែពារបសពកកេ ។ ោរបាញពបហារនងកធវើ រណកមែអនកជញបេកខមែរកពោមកៅកនងពពែរោណកនះ ជញ រណកមែដអាងកបាងមយមនពែវបានពភពកោកដងឮកឡើយ ។ ផទយពោរបរាជយកនងពពែរោរណ ១៦ វេឆោ កនះ វាកបានលះបញញច ងឲយកឃើញនវទកេែរអងអាេោល ហានោែ នអវកពបៀបរបសយទធជនខមែរកពោមខដលហានកងើបកឡើងរកោះខមែរកពោមកេញពនមអាណានេមយនកោយោែ នសាា យពសកណាះជវែ កដើមបបញញជ កឲយពភពកោកកឃើញថា«ខមែរកពោមសសាល បឈរខែមនពពមរសលែជងគងកឡើយ» ។

យទធរន គម រ (កកើត៖១៩៦០ សាល ប៖ ១៦ វេឆោ ១៩៨០) រតវបានរដាឌ ភបាលយនោតកទសរបហាររវតនាថថងទ ៣០ ខមកមសា ឆន ១៩៨០

ករោយពរពតតោរណ ១៦ វេឆោ ឆន ១៩៧៦ ។

កពលកនោះកេើយ ខមមរករោមរគបរប រគបរសទបវណណ ៈ រគបននាន ោរនកយាបាយ លមមេលមកអងគយទលមមាន ពភាកាាន កធវើោរជញមយាន កដើមបកផាឋ តអារមមណរមាន អពករឿង

របជញជញតខមមរករោមរបសកយើង ។ របសនកបើកយើងជញខមមរករោមមាន កៗ មននាាន រយ គតគរកដាោះរសាយបញញហ របសកយើងកទ ាម នរពោះបាទធមមកណាមករយ កយើងបានកទ ៕

សមឲយខមមរករោមរគបរបកលើកទងជញតខមមរករោមរគបផទោះ