1

MA HA CH QUN

PHP MN VIN N

(The Great Calming and Contemplation)

THIN THAI TR KHI

Neal Donner & Daniel B. Stevenson bin

son - T Hoa Nht Tu Tm dch

Ta

Qua nhiu th k, truyn thng Pht gio

c thnh lp bi c Thch Ca Mu Ni

khong th k th nm trc Ty lch dn

dn lan rng t chic ni n n

nhng vng t Chu. p ng vi

nhng nn vn ha khc bit, nhng

khuynh hng t tng, ng li thc

hnh, v trng phi ra i, trong s ny

c nhiu khun mt tr nn quan trng v

gi vng truyn thng ca ring h. Khi

chng ta ni n Pht gio ngy nay,

chng ta nhn tng qut qua ba truyn

2

thng ln, vi vn t, tniu gio l.

l truyn thng Pht gio ng (Trung

Hoa, i Hn, Nht Bn, v Vit Nam),

truyn thng Thervada (Tiu Tha) t

ng Nam , v truyn thng Vajrayana

(Mt Tng) cn gi l Tantric (Kim Cang

Tha) dc theo dy ni Hy M Lp Sn.

y l vic lm phin dch v nghin cu

mt phn chnh trong tc phm MaHa Ch

Qun do mt t khiu ngi Trung Hoa l

Tr Khi (538-597) vit ra. Chnh Tr

Khi c tn tng nh mt v T s sng

lp Thin Thai Tng, l mt trong nhng

truyn thng Pht gio gy nh hng ln

v di lu vng ng (1). Nh ta

quyn lun a ra, Chv Qun l phng

php thin hoc tu tp thuc tn gio.

c gi l i (MaHa) v l php vin

n hi nhp Pht gii, l mt t tng

3

ni bt ca Pht o ng m Tr Khi

v thi i ca i S nhn nh mt biu

tng ca Pht php (2). S kin ny,

cng vi ni dung vn mch cc k thm

thy, khng nhng lm cho MaHa Ch

Qun tr nn mt lun tuyt nh ca

Thin Thai Tng, nhng cn c tt c

nhng tng phi Pht gio ng tn

tng. Mt biu tng lch s vi li nhn

cun ht su thm nh vy t gi mt

ch ng song song vi tc phm Thanh

Tnh o (Visuddhimagga) ca

Buddaghosa v Tsong-kha-pa Lam-rim

chen-mo nh mt trong nhng tinh ty

ca Pht gio i c.

Tc phm nguyn thy MaHa Ch Qun

gm c mi chng, phn ra lm mi

mc- tng ng vi khong bn

hoc nm chng di dng Anh ng.

4

Quyn sch trong tay bn l mt bn dch

chng th nht ca MaHa Ch Qun,

cng vi li gii thiu hng trng c

mt mn ca Tr Khi l Qun nh

(561-632) vit v nh km theo tc phm

ca Thy mnh, cng l ngi c trch

nhim ghi chp v xem xt tc phm.

Chng m u ny c gi l phn i

(Synopsis), v mt s kin n gin l

chng ny tm tt v lp li b cc, ni

dung ch ca MaHa Ch Qun nh mt

ton phm, vi nhng thay i uyn

chuyn. V c tnh t y ca chng

ny, cc nh nghin cu v Pht hc

Thin Thai Tng xem chng ny nh

chnh l mt tc phm. V l do , chng

ti khng phi l khng tm hiu chu

o khi chn a ra chngi ny nh

mt bn dch ring r.

5

Phn theo sau da vo lun n tin s ca

Neal Donner vit nm 1976 ti i Hc

Britist Columbia. Vo nm 1989, Peter N.

Gregory tu chnh khi c Dan Stevenson

a vo Kuroda Institutes Classics trong

phn Pht hc ng , v ng thi c

nh xut bn i Hc Hawaii n hnh.

Bn dch ca chng ti cn c vo ln ti

bn MaHa Ch Qun ca Taisho shinshu

daizokyo (3), v bn lun - mt di

dng Hoa ng, ba l Nht ng- di ta

Makasshikan, vol. 5, Bukkyo takei

series nos. 22-26 (4). Bn lun gm c

: (1) Ch Qun Ph Hnh Truyn Hong

Quyt (Chih kuan fu-hsing chuan-hung

chueh) t v T th chn ca Thin Thai

Tng l Trm Nhin (Chan-jan, 711-782)

(5), (2) shikan bugyo shiki, tnh nghin

cu ni ting v Tng Thin Thai vo th

6

k20 l Shoshin, (3) Makashikan bugyo

kogi, t sau thi Tokugawa Thin Thai t

khiu Chiku (1780-1862), v (4)

Makashikan bugyo kojutsu, bi gio s

Thin Thai Tng th k th 19 l

Shudatsu (1804-1884) (6).

Nhiu tham kho v MaHa Ch Qun

ng thi di dng Nht ng cng rt

hu ch. Donner trc tin n hnh hai

chng Makashikan ca Sekiguchi

shindai trong nhng tp Iwanami bunko

phthng (1966) (7). T , nhiu bn

dch khc xut hin, gm c bn ca

Muranaka Yujo (8) v ca Nitta Masaaki

(9). C hai bn tham kho khc va c

xut bn gn y gp phn vo vic hc

MaHa Ch Qun cng cn nn . Mt

bn l Makashikan ichiji sakuin (10) dy

cm lin quan n tng ch mt ca tc

7

phm MaHa Ch Qun; bn kia lit k chu

o nhng on kinh c trch dn trong

MaHa ChQun (11).

Vi s khuyn khch v cng tc ca

Peter N. Gregory, nm 1989, Donner xem

li sut lun n ca mnh, nh chnh v

khai trin nhiu ch. Mt nm sau ,

Stevenson i chiu bn dch vi bn

chnh qua tng dng mt, ng thi tham

kho nhng lun ca Thin Thai Tng

vi nhng bn dch mi ra i di dng

Nht ng. Nhng iu chnh nho nh v

ch dng v li hnh vn c thc hin

ton th bn dch, nhng nhng sa i

quan trng ch gii hn mc

chn.- xt on s bn b i vi nguyn

bn ca Donner. Nhng sa i quan

trng trong chng ni v t thin nh

lin quan n phng thc hnh tr c

8

Stevenson gii thiu nh phn c bit.

Stevenson cng sa i phn ghi ch, ch

trng v ni dung ca MaHa Ch Qun

hn l trong dn bi nghin cu. V vy,

nhng ch Donner phn on v gii

thch trc kia, Stevensonu gii thiu

thm nhng phn trch dn t cc lun

ca Trm Nhin (Chan-jan), v t nhng

t liu khc ca Thin Thai Tng (12).

Nhng danh t chuyn bit vn gi

nguyn ngha. Mt s khc bit thit yu

c gi li, ni m Anh ng c th

thngt ngha mt cch hu hiu. Tuy

vy, mt c gicn thn vn khng b sai

lc. Mt khc, li dch tng ch mt gia

Hoa ng v Anh ng v nhng danh t

c bit khng th thc hin i vi

nhng danh t nh fa (dharma, gio l,

yu t tm vt l, hoc ch nh mt vt),

9

ni m mt trng ngha, hoc l nhng

ip tcng to s kh khn dng li

mt ngha tngng. Th d nh khi

kin thc v mt danh t Trung Hoa c

in c li th cho vo du ngoc. Phn t

ng kh (vi nhng ch tng ng)

cng c ghi li theo sau bn dch ny.

MaHa Ch Qun l mt ti liu mt c

ng kh hiu v khng cn bng- v

c bt u bng mt s ghi ch ca

mn Tr Khi l Qun nh t nhng

bi ging ca Thy mnh. Quanh s kin

ny, nhiu s ri rc trong vn mch

khin ny sinh ra nhng h thng kho st

v tranh lun gia cc c gi Thin Thai

Tng trong nhiu thk. i vi chng ti

l nhng ngi phin dch tc phm nu

phin dch vi v bn ngoi hoc lt qua

nhng kh khn ny m khng ch n

10

li ch ngha theo truyn thng th s lm

m nht nhng ng nt tng ng gp

vo vic lm cho tc phm tr nn sng

ng. V vy, nhng s ri rc v phc

tp trong vn mch ( c chng minh

l gy tr ngi cho truyn thng Thin

Thai sau ny) c cn trng gi li trong

bn dch v t m trong phn ghi ch.

Nhng ch dn chnh c nh du bng

nhng du ngoc ln.

Sphin dch v nhng danh t hoc

nhng li din t chuyn bit tru tng

ca Thin Thai Tng, nu c th c,u

da vo nhng nh ngha trong vn mch

ca Tr Khi, hoc t nhng bn kinh v

lun m i S v nhng ngi cng

thi bit n v dng. Ngoi ra, Trm

Nhin (Chan-jan) c xem l ngi ng

tin cy. C hai l do c th tin tng

11

vo nhng tc phm cng nh nhng ghi

ch ca Chan-jan. Th nht l s lng lo

nu i vo nhng ti lp ca MaHa Ch

Qun m khng theo nhng lun ca

Chan-jan, v xa kia thiu t liu, cng

nh v sxung t m nhng lun ca

Chan-jan gp phi khi ti to hnh dng

cho tc phm hin nay (13). Th hai, s

din dch ca Chan-jan v tc phm tr

thnh mt din dch theo cng tiu chun

cho tt c cc vng ng , tip nhn ci

hiu ca Chan-jan t nht a chng ta

bc vo c dng sui ca nhng kho

cu v Thin Thai Tng sau ny. Chng

ph trong bn dch theo Chan-jan, v

m nhim hu ht (nhng khng phi l

tt c) nhng yu t lm ni bt vn mch

ca tc phm.

12

Phn chnh ca tc phm trc ht l li

ni u, v ba chng gii thiu.

Reverend Yamada Etai hin nay l tng

ch kho ca Thin Thai Tng Nht

Bn vit li ni u ny. Stevenson v

Donner vit chng gii thiu th

nht,a ra nhng nn tng khi nim ca

Thin Thai Tng cng nh pht ha

chng i trong tng quan vi tc

phm MaHa Ch Qun nh mt khi.

Chng th hai v chng thba, do

Stevenson vit, a ra mt ci nhn tng

qut v mt vn ha c tnh cch lch s

ca MaHa Ch Qun, v a vo ti

lin quan n vai tr ca tc phm nh

mt thnh th ca truyn thng Thin

Thai.

Trong vic hon thnh tp sch ny,

chng ti cng nhn c s nng t

13

nhiu ni, bn hu, v nhng ngi ng

s. Nim cm t c bit gi n Yamada

Etai, v thng lnh trng phi Thin Thai

hin nay nh T Du (Mount Hiei), i

vi s gip v cu ca Ngi di

hnh thc gip chi ph n hnh tp sch

ny (cng nh t tcung cp kiu ch p

dnh cho ta sch v dng vba sch);

v gi n Maezumi Roshi, khoa trng

Trung tm Kuroda, i vi lng lun n

cn v s nng tinh thn.

Peter N. Gregory, Gim c Trung tm

Kuroda, v cng l Gio s phn khoa

Tn gio, University of Illinois ti

Champaign Urbana, dnh th gi xem

bn in, cc mu hnh, v gip in nhng n

bn sau cng. Khng c lng t t v

khuyn khch ca ng, (cha k lng kin

nhn), tp sch ny s kh c th y.

14

Chng ti cng gi li cm t n b

Barbara E. Cohen trong vic gip sang

sa bn in v phn ghi ch. Hu ht th

gi ca Stevenson dnh cho tp sch ny

tri qua phng tr i Hc Michigan,

di s nng ca University of

Michigan Institute for the Study of

Buddhist Literature v Chung-Hwa

Institute of Buddhist Studies, Taipei. S

quan tm ca cc Gio s Luis O.

Gonnez, Donald S. Lopez, Jr., v T.

Griffith Foulk tUniversity of Michigan

Buddhist Studies Program, gip

nhiu cch.

Ti, Dan Stevenson, xin c cm