8/17/2019 Teorija racionalnog prirodnog prava.docx

1/1

 Teorija racionalnog prirodnog pravaNa racionalno prirodno pravo uticalo je anticko i srednjovjekovnoduhovno nasledje. Nove teorije pocivaju na uvjerenju da je pojedinactaj koji kreira drustveni poredak. Teorije prirodnog prava obiljezava tri kljucne osobine:

1. Prema racionalnim prirodnim teorijama , izvorom prirodnogprava smatra se ljudski razum

2. Ove teorije pretpotavljaju postojanje urodjenih i neotudjivihprirodnih prava koja ne zavise od savjetodavnih utemeljivacapozitivnog prava.

. !koliko vladar ne postuje prirodno pravo , narod ima pravo naotkazivanje poslusnosti nepravednim zakonima.

"acetnik racionalnog prirodnog prava je #ugo $rocijus, a snaznijidoprinos novovekovnim procedurnog ucenja i konacne ideje oprirodnim pravima donijeli su Tomas #obs i %zon lok.

 Tomas #obs je smatrao da su ljdu po prirodi jednaki ali zaostvarivanje svojih ciljeva koji su zasnovani na samoodrzavanjudolazi do medjusobnih sukoba. Polazeci od covjeka kaoegocentricnog bica hobs smatra ako ljudi nisu integrisani uokviru nekog reda njihova neizbjezna sudbina je da nestanu uokviru takve anarhije. Takvo stanje gdje je covjek covjeku vuk ,namece se ustanovljavanje drustvene organizacije u kojoj se mir ibezbjednost obezbjedjuje potpunim potcinjavanjem ljudineogranicenoj vlasti.

Prelazak iz prirodnog u drustveno stanje obezbjedjuje sedrustvenim ugovorima, gdje se pojedinci odricu svojih prirodnihstanja.

%zon lok je izdvojio teoriju ogranicene vlasti ciji je osnovni cilj,da obezbjedi zastitu prirodnih prava. Po njemu su ljudi slobodni imogu ciniti sto im je volja. "a razliku od #obsa on je imao stav daprirodno stanje obiljezava mir, dobru volju, uzajamno pomaganje.Nasuprot #obsu koji je u prirodnom stanju vidi samo silu i slobodukoja se odnosi iskljucivo na slobodu borbe protiv drugih koja neostaje sacuvana pri prelasku u politicko stanje, &ok u prirodnom

stanju vidi dominaciju prirodnog zakona, odnosno razuma saciljem da nastane drustveno stanje koje treba da ocuva prirodnezakone i slobodu.

Osnovni cilj da se obrazuje politicka zajednica da se obezbjediuzivanje imovine u miru i bezbjednosti. "akoni su instrument naosnovu koga se omogucava otelovljenje ovog cilja, teustanovljena zakonodavne vlasti prvi korak pri obrazovanjupoliticke zajednice. Pri tome pozitivni zakoni treba da budu usluzbi razuma, postavlja iznad pozitivnih zakona drzave.