Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e...
Transcript of Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e...
![Page 1: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/1.jpg)
Tema 8: A poboación española e a poboación galega
![Page 2: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/2.jpg)
•O estudo da poboación española parte da presentación das fontes que proporcionan información sobre os seus compoñentes e céntrase na explicación dos seus trazos actuais: natalidade moi baixa, elevada esperanza de vida, balance migratorio positivo debido á recepción dun elevado volume de inmigrantes, reactivación do crecemento e estrutura avellentada e terciarizada.
•A poboación de Galicia comparte, en xeral, estes trazos, aínda que agudiza o máis negativo: o avellentamento. •Todos estes trazos teñen numerosas implicacións no futuro, que se explicarán ao final do tema.
![Page 3: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/3.jpg)
•A técnica de comentario de pirámides de poboación permite apreciar de forma gráfica a estrutura demográfica por sexo e idade, así como o notable avellentamento da poboación española.
![Page 4: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/4.jpg)
¿Qué é o esencial deste tema? •Controlar o vocabulario correspondente (comentar) •“Os movementos naturais da poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural da poboación” (tema a desenvolver) •“Mobilidade espacial da poboación: o éxodo rural e a inmigración” (Tema a desenvolver).
![Page 5: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/5.jpg)
¿Qué é o esencial deste tema?
•Exercizos prácticos: -Calcular o índice sintético de fecundidade a partir de datos do INE ou do IGE -Comparar e comentar pirámides de poboación. -Gráfica da evolución da poboación activa de España e Galicia nos últimos 25 anos. -Gráfica da transición demográfica en España. -Gráfica ou estatísticas coa variable de xénero (actividade, estudos….) -Mapas das porcentaxes de inmigrantes por provincias ou CC.AA. -Gráfica da emigración galega. -Mapas e gráficas de ocupación por sectores económicos.
![Page 6: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/6.jpg)
Información complementaria: FOTOCOPIAS
![Page 7: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/7.jpg)
Introducción: As fontes demográficas
![Page 8: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/8.jpg)
¿Con qué fuentes se estudia la población española?
Población de hecho y población de derecho
La población es el recurso más importante de cualquier país
Geografía de la población
Censo: es un registro total de la población que se hace cada 10 años, los que acaban en «1»
Padrones: se hacían por los ayuntamientos cada cinco años, ahora existe el padrón continuo
Registro civil: se inscriben nacimientos, defunciones y matrimonios
Población de derecho es la que está empadronada en un lugar Población de hecho es la que se encuentra en el momento del censo, independientemente de si está empadronada allí. Estos últimos son los transeúntes
![Page 9: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/9.jpg)
Historia de la población española
![Page 10: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/10.jpg)
Crecimiento real Crecimiento natural + Saldo migratorio
Históricamente
1712-1717. Vecindario de Campoflorido; población española: 7.500.000 1772. Catastro del Marqués de la Ensenada, 9.400.000 personas 1801. 10,5 millones, a finales de siglo 18,6 millones
Crecía menos que otros países de Europa por la emigración y la alta mortalidad
Siglo XX
1900-1960. Mayor crecimiento demográfico, 1960, 30 millones Último cuarto se debilitó debido a la caída de la natalidad Con el cambio de siglo, crecimiento debido a la llegada de inmigrantes 2008. Había 46,1 millones de habitantes (en la actualidad, 47 millones)
![Page 11: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/11.jpg)
Evolución de la población española
![Page 12: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/12.jpg)
Tasas de crecimiento real de la población española entre 1900 y 2008
•Importante crecemento natural da poboación
•Importante crecemento natural da poboación (“Baby boom”)
•Caída da natalidade e elevada mortalidade na posguerra.
•Descenso da natalidade.
•Importante crecemento natural polo incremento da inmigración
![Page 13: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/13.jpg)
•Epidemias de cólera e de gripe en 1918.
•Guerra Civil e posguerra
•Avellentamento da poboación española.
•“Baby boom”
![Page 14: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/14.jpg)
![Page 15: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/15.jpg)
3.- La distribución de la población
![Page 16: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/16.jpg)
Los orígenes de la actual distribución de la población
Siglos XVII, XVIII y XIX Norte, levante, periferia y Madrid
Industrialización y natalidad alta
1900-1960 Incremento demográfico
A partir de 1970 Pérdida de vitalidad demográfica
Cambio al siglo XXI Aumento de la población
![Page 17: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/17.jpg)
La actual distribución de la población
Andalucía, Cataluña, Madrid y Comunidad Valenciana concentran la mitad de la población española (más del 56% del total)
La densidad media es de 91 hab/km2
Madrid, 800 hab/km2 También destacan Cataluña, P. Vasco, C. Valenciana y Baleares.
Soria, 10 hab/km2 Las dos Castillas, Aragón Extremadura o La Rioja presentan las menores densidades.
En los últimos tiempos las diferencias de densidad se están incrementando (factores económicos, zonas receptoras de inmigrantes, mejores servicios…)
![Page 18: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/18.jpg)
Densidad de población de las provincias españolas, 2008
•Maior dinamismo demográfico pola forte inmigración interior e estranxeira.
•Menor dinamismo ou en declive demográfico (crecemento natural baixo ou negativo)
![Page 19: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/19.jpg)
Distribución actual da poboación española:
![Page 20: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/20.jpg)
Crecimiento de población en 2008 respecto de 1900, por Comunidad y Ciudad Autónoma
•Maior desenvolvemento económico e forte inmigración estranxeira.
•Poboación avellentada pola emigración, o éxodo rural, a crise industrial, e con menor inmigración estranxeira
![Page 21: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/21.jpg)
Tasas anuales medias de crecimiento real, 2001-2008
![Page 22: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/22.jpg)
Población por Comunidad y Ciudad Autónoma, enero de 2008
![Page 23: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/23.jpg)
Porcentaxes por Comunidades Autónomas na poboación total
![Page 24: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/24.jpg)
4. Los movimientos naturales de la población
![Page 25: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/25.jpg)
Crecimiento natural o vegetativo (total de nacimientos-total de defunciones) Tasa bruta de natalidad (relaciona el número de naci- mientos de un año con la población total y se expresa en tantos por mil)
Tasa bruta de mortalidad (relaciona el número de defunciones en un año con la población total y se expresa en tantos por mil)
![Page 26: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/26.jpg)
•Importante crecimiento natural hasta finales de los 80 (alta natalidad)
•Crisis demográfica en los 90: situación próxima al crecimiento 0.
•Recuperación del crecimiento por el aporte da la inmigración (repunte de la natalidad)
![Page 27: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/27.jpg)
•Impacto importante de la mortalidad catastrófica (epidemias de cólera hasta 1885)
•Remite el cólera y se mantiene una natalidad potente
•Impacto de la gripe española de 1918
•Recuperación del crecimiento natural en los años 20
•Impacto de la Guerra Civil y de la posguerra (aumenta la mortalidad)
•Potente aumento del crecimiento por el incremento da la natalidad (“Baby-boom)
•Declive del crecimiento (caída de la natalidad) Recuperación con el aporte de la inmigración estranjera en el tránsito del siglo XX al XXI)
![Page 28: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/28.jpg)
•Menor dinamismo ou en declive demográfico (crecemento natural baixo ou negativo)
•Maior dinamismo demográfico pola forte inmigración interior e estranxeira.
![Page 29: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/29.jpg)
![Page 30: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/30.jpg)
Los cambios inducidos por la transición demográfica
Cambios socioeconómicos y cambios en las pautas de la población: transición demográfica en España
El modelo demográfico de corte antiguo
En los movimientos naturales de la población influyen aspectos variados
Económicos Culturales Técnicos Políticos
Transición demográfica
Tasas de natalidad y mortalidad altas
Reino Unido, siglo XVIII
Crisis de mortalidad
Comienzan a reducirse, primero las tasas de mortalidad y al cabo de un tiempo también bajan las tasas de natalidad
España. El retroceso es casi simultáneo, a partir de la mitad del s. XIX
La mortalidad es la variable natural más importante
![Page 31: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/31.jpg)
Fases del modelo de transición demográfica
•Régimen demográfico antiguo
•Transición demográfica
•Régimen demográfico moderno
![Page 32: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/32.jpg)
La transición demográfica española
•Transición demográfica
•Epidemias de cólera •Gripe española de 1918
•Guerra Civil y Posguerra
•“Baby-boom”
•Crisis demográfica: caída en picado de la natalidad
![Page 33: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/33.jpg)
Una familia característica de los años 60 y en la actualidad
![Page 34: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/34.jpg)
La políticas demográficas
El comportamiento demográfico de corte moderno
Tasas de natalidad y mortalidad reducidas
España. Los nacimientos se redujeron a la mitad en 30 años.
500.000 nacimientos anuales, (uno de cada cinco de madre extranjera). Tasa natalidad 11 por mil, mortalidad, 8,57 por mil, crecimiento 2,58 por mil
Ayudas a las familias con hijos. Desgravaciones fiscales, beneficios en materia de empleo…
Políticas para conseguir un nivel óptimo de población
![Page 35: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/35.jpg)
La natalidad
El comportamiento ante la natalidad de las diferentes Comunidades Autónomas
Tasas progresiva-mente bajas durante el último siglo
La incidencia de los cambios sociales y culturales Incidencia del contexto económico
Natalidad baja a pesar de factores que intentan favorecerla
Importantes diferencias entre unas regiones y otras
Las Comunidades del sur son más dinámicas, al norte presentan tasas más bajas
![Page 36: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/36.jpg)
Tasas de natalidad provinciales, 2007
•Taxas máis elevadas
![Page 37: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/37.jpg)
Tasas de natalidad por Comunidades y Ciudades Autónomas, 2007
![Page 38: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/38.jpg)
Nacimientos de madre extranjera
Número medio de hijos por mujer o índice sintético de fecundidad
Reemplazo generacional: cada mujer ha de tener 2,1 hijos
2008. Había una media de 1,39 hijos por mujer
Causas Retraso en tener el primer hijo; la media está en 31 años. La fertilidad femenina empieza de decrecer a partir de los 25 años
Uno de cada cinco niños nacido procede de madre extrajera
Los inmigrantes tienen pautas distintas de comportamiento. pero en pocos años limitan también el número de hijos
![Page 39: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/39.jpg)
Número medio de hijos por mujer, 2008
Evolución del número medio de hijos por mujer, 1987-2007
FFIN DO BABY BOOM
DESCENSO BRUSCO DA NATALIDADE
INMIGRACIÓN
![Page 40: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/40.jpg)
![Page 41: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/41.jpg)
Procedencia de las madres extranjeras, 2008
![Page 42: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/42.jpg)
La mortalidad
Efecto yoyó
Final de los 70, caída de la mortalidad por las mejoras alimentarías, sanitarias e higiénicas Final de los 90, repunte provocado por el envejecimiento de la población A partir del 2000, rejuvenecimiento por la llegada de inmigrantes; las tasas han vuelto a caer levemente
Las causas de muerte más frecuentes son las causadas por las enfermedades cardiovasculares , accidentes de tráfico y el cáncer (“las tres C”)
![Page 43: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/43.jpg)
Régimen demográfico antiguo: elevada mortalidad por epidemias, guerras, hambrunas…
Transición al régimen demográfico moderno: descenso por mejoras sanitarias, médias, alimentarias..
Repunte por el envejecimiento de la población española.
![Page 44: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/44.jpg)
El comportamiento ante la mortalidad de las diferentes Comunidades Autónomas
Relación entre envejecimiento y tasas de mortalidad elevadas
Grupo con tasas de mortalidad más elevadas. Envejecimiento elevado y lugar poco atractivo para los inmigrantes Comunidades que han mejorado relativamente sus tasas. Llegada de inmigrantes Las tasas más bajas se ubican en las Comunidades con mayor presencia relativa de población joven Resto de las Comunidades, cerca de la media
![Page 45: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/45.jpg)
Tasas de mortalidad por Comunidades y Ciudades Autónomas, 2007
![Page 46: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/46.jpg)
Mortalidad infantil
Buen indicador del grado de desarrollo de una sociedad
Países desarrollados por debajo del 10 por mil
En España
Tendencia descendente
Fase de tasas en caída libre durante todo el siglo XX. Finales de los 40, 70 por mil
Fase de tasas en caída lenta. Finales de los setenta por debajo del 10 por mil
El año 2007 fue de 3,67 por mil
![Page 47: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/47.jpg)
Evolución de las tasas de mortalidad infantil en España, 1901-2007
![Page 48: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/48.jpg)
Tasas de mortalidad provinciales, 2007
Soria
Teruel
![Page 49: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/49.jpg)
Tasas de mortalidad infantil por Comunidad y Ciudad Autónoma
![Page 50: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/50.jpg)
Tasas de crecimiento natural provinciales (2007)
![Page 51: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/51.jpg)
Tasas de crecimiento real por provincia, 2001-2008
![Page 52: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/52.jpg)
La nupcialidad
La esperanza de vida en España
La esperanza de vida de los españoles en 2005 era de 80,23 años, las mujeres 83,92 y los varones 77,50 años
A principios de siglo XX era de 40 años. La mejora se debe a muchos factores, pero, sobre todo a la eficacia del sistema sanitario, a la alimentación…
Es un indicador muy fiable de las nuevas pautas de comportamiento social. Antes se relacionaba con la natalidad
En España en 30 años se ha reducido a la mitad
Los matrimonios que se celebran son muy tardíos. Hombres, 32; mujeres, 30 Carácter más variado, religioso o civil
Personas del mismo sexo
Las razones de este postergamiento son los cambios culturales, el acceso a la vivienda, el proceso de formación…
![Page 53: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/53.jpg)
Evolución de la esperanza de vida en España, 1900-2005
![Page 54: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/54.jpg)
![Page 55: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/55.jpg)
Esperanza de vida por Comunidades Autónomas, 2008
![Page 56: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/56.jpg)
Tasas de nupcialidad por Comunidad y Ciudad Autónoma, 1975 y 2007
![Page 57: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/57.jpg)
Evolución de la edad media en la que se llega al matrimonio, 1975-2006
![Page 58: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/58.jpg)
Los movimientos migratorios:
![Page 59: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/59.jpg)
Introducción
Los movimientos espaciales: en España, en el pasado, fueron de carácter interior (éxodo rural) y también hacia otros países. A partir de los años 90, España se ha convertido en un país de acogida
Estructura de la población: juventud y envejecimiento, varones o mujeres según las edades, niveles educativos, mercado de trabajo…
En este capítulo estudiaremos:
![Page 60: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/60.jpg)
Las migraciones: conceptos fundamentales
Movimientos espaciales o migraciones son los desplazamientos de la población que conllevan un cambio de residencia
Emigración Inmigración
Migraciones forzadas Migraciones libres o voluntarias
Carácter
Temporales Definitivas
Tiempo
Migraciones interiores Migraciones externas o internaciones
Espacio
Éxodo rural
Migraciones transcontinentales
Saldo migratorio: diferencia entre inmigrantes y emigrantes
![Page 61: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/61.jpg)
Los movimientos espaciales en España
Claves básicas de los movimientos espaciales de la población española hasta finales del siglo XX
Los movimientos transcontinentales e internacionales
Hasta finales del siglo XX, movimientos de salida de la población
Motivos económicos: del campo a la ciudad. La insuficiente agricultura empujaba a la población a emigrar debido a las altas tasas de natalidad Motivos políticos: expulsión de los judíos y los moriscos o también los republicanos o los afrancesados después de las diversas guerras
Expulsión de los judíos, moriscos y colonización de América América: Cuba, México, Argentina y Uruguay Finales del XIX, emigración hacia el Magreb: Argelia Después de la Guerra Civil: migración rural y hacia países europeos Después de la crisis de 1973: migración de retorno Entrada Unión Europea (1986): migraciones golondrina
Movimientos migratorios históricos
![Page 62: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/62.jpg)
Los movimientos espaciales en España
Los movimientos internos de la población española: el éxodo rural
Industria Explotaciones mineras Capitales de provincia Asentamientos turísticos
El éxodo rural se dirigió hacia
![Page 63: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/63.jpg)
Datos provinciales de inmigración entre 1961 y 1990
![Page 64: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/64.jpg)
As migracións en España (1961-1975)
![Page 65: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/65.jpg)
Salidas y retornos de los emigrantes españoles a Europa (1960-1977)
Emigración a Europa
Crisis económica de
1973
![Page 66: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/66.jpg)
Datos provinciales de emigración entre 1961 y 1990
![Page 67: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/67.jpg)
Emigrantes españoles
![Page 68: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/68.jpg)
Os emigrantes españois no estranxeiro: case un millón de persoas
![Page 69: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/69.jpg)
http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=OGUICpvUBno
![Page 70: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/70.jpg)
“En tierra extraña” (Concha Piquer)
Voy a contarles a ustedes
lo que a mí me ha sucedido,
que es la emoción más profunda
que en mi vida yo he "sentío".
Fue en Nueva York una Nochebuena,
mamá preparó una cena
"pa" invitar a sus paisanos
Y en la reunión, toda de españoles,
entre vivas y entre oles por España se brindó,
Pues aunque allí no beben por la ley seca,
Y sólo al que está enfermo despachan vino
Yo con una receta compré en la farmacia vino español, vino
español.
El vino de nuestra tierra
bebieron en tierra extraña,
¡qué bien que sabe ese vino!
cuando se bebe lejos de España.
Por ella brindamos todos
y fue el fin de aquella cena,
La Nochebuena más buena
que soñar pudo un español.
Mas de pronto se escuchó un gramófono sonar
"¡callad todos!" dije yo
Y un pasodoble nos hizo suspirar.
Cesó la alegría ya todos callaban,
ya nadie reía, todos lloraban.
Oyendo esta música, allá en tierra extraña,
eran nuestros suspiros ...
¡Suspiros de España!
![Page 71: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/71.jpg)
“El emigrante” (Juanito Valderrama, 1959)
Tengo que hacer un rosario con tus dientes de marfil para que pueda besarlo cuando esté lejos de ti, sobre sus cuentas divinas hechas de nardo y jazmín rezaré pá que me ampare aquella que está en San Gil. Y adiós mi España querida, dentro de mi alma te llevo metida, y aunque soy un emigrante jamás en la vida yo podré olvidarte. Cuando salí de mi tierra volví la cara llorando porque lo que más quería atrás me lo iba dejando, llevaba por compañera a mi Virgen de San Gil, un recuerdo y una pena y un rosario de marfil.
..\..\Documentos sonoros\emigrantes e inmigrantes\Juanito Valderramas 'El emigrante Ao 1959'.wmv
![Page 72: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/72.jpg)
Españoles en el extranjero
Los movimientos espaciales en España
Los movimientos espaciales en la España del cambio de milenio
Los años del desarrollismo (60 y 70 del siglo XX)
Importante basculamiento de la población española Efecto llamada
Durante los años ochenta se produce un cambio en los patrones migratorios con origen y destino dentro de España
Se dan intercambios demográficos internos mucho más complejos y variados
El impacto de las migraciones
Zonas de salida Despoblamiento y envejecimiento
Zonas de llegada Rejuvenecimiento demográfico Mayor disponibilidad de mano de obra Problemas urbanísticos y dotacionales
Argentina, Francia y Venezuela agrupan el 45% de los españoles censados en el extranjero
La tipología en los últimos años es de un emigrante con un nivel de formación más elevado
![Page 73: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/73.jpg)
Países con mayor número de residentes españoles en 2007
![Page 74: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/74.jpg)
La inmigración exterior
Los movimientos pendulares
3.- Los movimientos espaciales en España
Proceso nuevo y no bien conocido. Se inicia hacia los años 90
Procedencia de los inmigrantes: Rumanía, Marruecos, Gran Bretaña y Latinoamérica, principalmente
Son los que se efectúan a diario para acudir al lugar de trabajo, estudio, compras, etc.
Intensificado Mejora comunicaciones y expansión suburbana de las ciudades
![Page 75: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/75.jpg)
Frontera de Ceuta con Marruecos
![Page 76: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/76.jpg)
Empadronamiento anual de inmigrantes extranjeros entre 1998 y 2007
![Page 77: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/77.jpg)
Inmigrantes empadronados por Comunidades, 2008
![Page 78: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/78.jpg)
Procedencia de los inmigrantes por países, 2008
![Page 79: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/79.jpg)
![Page 80: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/80.jpg)
Procedencia de los inmigrantes por continente, 2008
![Page 81: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/81.jpg)
Peliculas sobre a inmigración en España:
![Page 82: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/82.jpg)
Peliculas sobre a inmigración en España:
![Page 83: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/83.jpg)
Cancións sobre a inmigración en España:
![Page 84: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/84.jpg)
“Africanos en Madrid” (Amistades Peligrosas, 1991)
..\..\Documentos sonoros\emigrantes e inmigrantes\Africanos en Madrid Amistades Peligrosas.wmv
Madrid la noche se vuelve de esparto, cuando llega la despedida hay un hueco a medida, para el polizonte se marchó lejos de su casa, con el corazón en rodaje a cambio de ese pasaje, vendió su alma al diablo. (estribillo) Hoy de nuevo le vi pasar, algo triste pero amable siempre infatigable, tras el pan y la sal hoy de nuevo le vi pasar, tenía los ojos alegres alguien le dio noticias breves, de su pueblo natal El pecado de ser africanos en madrid abrí los ojos para ver, que no llega el sol aqui el pecado de ser ébano, sangre y marfil si miras bajo su piel, hay un mismo corazón Quizás con un poco de suerte, llegarás hasta la "gran vía" sin que la policía te pida el pasaporte si la luna está de tu parte, por ventura tendrá su cama hecha de hojas y ramas, en "la plaza de españa" (estribillo)
![Page 85: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/85.jpg)
..\..\Documentos sonoros\emigrantes e inmigrantes\Chambao Papeles Mojados.wmv
Miles de sombras cada noche trae la marea, navegan cargaos de ilusiones que en la orilla se quedan. Historias del día día, historias de buena gente. Se juegan la vida cansaos, con hambre y un frío que pela. Ahogan sus penas con una candela,ponte tú en su lugar, el miedo que en sus ojos reflejan,la mar se echó a llorar. Muchos no llegan, se hunden sus sueño papeles mojaos, papeles sin dueño Muchos no llegan se hunden sus sueño papeles mojaos, papales sin dueño Fragiles recuerdos a la deriva degarran el alma, cala to los huesos el agua los arrastra sin esperanza. La impotencia en su garganta con sabor a sal, una bocanada de aire le da otra oportunidad. Tanta noticia me desespera, ponte tú en su lugar, el miedo que en sus ojos reflejan, la mar se echo a llorar. Muchos no llegan, se hunden sus sueño papeles mojaos, papeles sin dueño Muchos no llegan, se hunden sus sueño papeles mojaos, papeles sin dueño Muchos no llegan, se hunden sus sueño papeles mojaos, papeles sin dueño Muchos no llegan, se hunden sus sueño papeles mojaos, papeles sin dueño
“Papeles mojados” (Chambao, 2007)
![Page 86: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/86.jpg)
La estructura de la población
española
![Page 87: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/87.jpg)
Índices básicos: sex ratio, juventud y vejez
La sex ratio
Nacen más hombres que mujeres, pero los varones tienen tasas de mortalidad mayores El sistema sanitario explicaría la proporción entre varones y mujeres Las sex ratios son decrecientes
![Page 88: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/88.jpg)
Sex ratio por Comunidades Autónomas, 2008
![Page 89: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/89.jpg)
Juventud y envejecimiento
Índices básicos: sex ratio, juventud y vejez
Población joven: 15 o menos años Población adulta: 16 a 64 años Población vieja: más de 65 años
Tendencia al envejecimiento
![Page 90: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/90.jpg)
Índices de juventud y de vejez por Comunidades y Ciudades Autónomas, 2008
![Page 91: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/91.jpg)
Evolución de la estructura por edades en 1950, 1981 y 2008
![Page 92: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/92.jpg)
Como comentar unha pirámide de poboación (páxinas 340-341)
![Page 93: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/93.jpg)
Las pirámides de población
La pirámide de población representa la estructura por edad y sexo de la población de un territorio en un momento determinado
![Page 94: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/94.jpg)
Pirámide de población española, 1900
![Page 95: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/95.jpg)
Pirámide de población española, 1900
•Forma triangular ou de parasol. •Indica poboación nova (os mozos supoñen máis do 35% da poboación e os anciáns, menos do 5%) •Base ancha polas altas taxas de natalidade. Cumio estreito pola elevada mortalidade e a reducida esperanza de vida. •Comentar as causas da alta natalidade (economía e sociedade de base agraria: máis fillos, máis man de obra), e ausencia de control efectivo dos nacementos) e da alta mortalidade (alimentación insuficiente, precariedade médica e hixiénica, enfermidades e epidemias, guerras, malas colleitas…). •A esperanza de vida era baixa pola elevada mortalidade infantil e materna. •Ter en conta as consecuencias desta estrutura demográfica: a nivel laboral, a alta porcentaxe de mozos en idade de traballar nun país pouco industrializado, conleva elevado paro e unha forte emigración.
![Page 96: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/96.jpg)
Pirámide de población española, 1950
![Page 97: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/97.jpg)
Pirámide de población española, 1950
•Forma de oxiva ou de campá. •Indica poboación adulta ou estacionaria (mozos entre o 25-35% e anciáns entre o 5-12%). •A base é moderada porque a natalidade se foi recortando (aínda que de forma suave), de modo que aínda permite o relevo xeneracional. •A poboación diminúe lentamente cara ao cumio a causa das taxas de mortalidade baixas. •Hai unha acumulación de efectivos nos adultos e porcentaxes non moi elevadas de mozos nin de anciáns. •Nótase un entrante na franxa de idade madura correspondente aos efectos da Guerra Civil e da posguerra. •É necesario indicar as causas do recorte da natalidade e da baixa mortalidade, así como as consecuencias do predominio dunha poboación adulta (moitos activos e non demasiada poboación dependente)
![Page 98: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/98.jpg)
Pirámide de población española, 2008
![Page 99: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/99.jpg)
Pirámide de población española, 2008
•Forma de urna. •Indica poboación avellentada (menos do 25% de mozos e máis do 12% de anciáns. •A base remétese, debido a unha natalidade baixa e en descenso. •Abultado peso ou saínte da poboación madura (efecto do “baby boom” de 1960-1975. •O entrante causado pola guerra e a posguerra, sitúase na franxa de 65 a 75 anos. •A porcentaxe de anciáns é elevada debido ao incremento da esperanza de vida. •É necesario explicar as causas de avellentamento e as súas consecuencias (gastos en pensións, sanidade e asistencia social).
![Page 100: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/100.jpg)
![Page 101: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/101.jpg)
¿Cómo será la población española en 2025?
Población más envejecida Poblaciones jóvenes poco abundantes
Pero podría cambiar si se incrementara el número de inmigrantes
![Page 102: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/102.jpg)
La estructura de la población activa según los sectores económicos
Los niveles de instrucción
La población activa
El paro
El mercado de trabajo
Los niveles de instrucción Como los países desarrollados de su entorno
Diferencias entre Comunidades
Es la que está en edad de trabajar (entre 16 y 65 años) y desea hacerlo
Población ocupada Población parada
Incorporación de la mujer al mercado de trabajo
Disminución de la natalidad Mejora formación profesional Reclamación de equiparación Refleja las coyunturas económicas
Afecta mucho más a las mujeres que a los varones
Caída progresiva de las personas dedicadas a las actividades agrarias Aumento de la población ocupada en la industria, regresión posterior Progresivo aumento de los servicios
![Page 103: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/103.jpg)
Porcentaje de población mayor de 16 años analfabeta, 2007
![Page 104: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/104.jpg)
Porcentaje de población con estudios superiores, 2007
![Page 105: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/105.jpg)
Evolución de las tasas de actividad en España, 1977-2008
![Page 106: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/106.jpg)
Evolución de las tasas de paro, 1977-2008
![Page 107: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/107.jpg)
![Page 108: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/108.jpg)
![Page 109: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/109.jpg)
Evolución de la población activa por sectores económicos, 1900-2008
![Page 110: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/110.jpg)
A poboación galega (Información complementaria): FOTOCOPIAS
http://mas.farodevigo.es/graficos/163/estimacion-poblacion.html
![Page 111: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/111.jpg)
![Page 112: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/112.jpg)
A emigración galega
![Page 113: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/113.jpg)
![Page 114: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/114.jpg)
![Page 115: Tema 8: A poboación española e a poboación galega · poboación: natalidade, mortalidade e fecundidade no réxime demográfico actual. Desequilibros territoriais no movemento natural](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022020305/5c604bb909d3f28f6c8b45f7/html5/thumbnails/115.jpg)
Actividades de repaso: