Tema 5 ne shqip

5-2

Kapitulli 5

Politika Monetare dhe Fiskale• Item • Item• Item• Etc.

McGraw-Hill/IrwinMacroeconomics, 10e

© 2008 The McGraw-Hill Companies, Inc., All Rights Reserved.

5-3

Hyrje

• Ne kete kapitull ne perdorim modelin IS-LM te zhvilluar ne kapitullin 4 per te treguar sesi funksionon politika monetare dhe fiskale

• Politika fiskale e ka impaktin e saj fillestar ne tregun e te mirave• Politika Monetare e ka impaktin e saj fillestar kryesisht ne

tregun e aseteve Duke qene se tregu i te mirave dhe aseteve jane te lidhur, te dyja

si politika fiskale dhe monetare kane efekte si mbi normen e interesit dhe mbi nivelin e output-it

Nje politike monetare ekspansioniste/kufizuese zhvendos kurben LM ne te djathte/majte

Nje politike fiskale ekspansioniste/kufizuese zhvendos kurben IS ne te djathe/majte

5-4

Politika Monetare

• Banka Qendrore eshte pergjegjese per politiken monetare te nje vendi. e realizuar kryesisht nepermjet operacioneve ne tregun e hapur

• Operacionet e tregut te hapur: blerja dhe shitja e bondeve qeveritare B.Q blen bonde ne kembim te

parave duke rritur stokun e parase (Fig. 11-3)

B.Q shet bonde ne kembim te parave te paguara nga bleresit e bondeve duke reduktuar stokun monetar

[Insert Figure 11-3 here]

5-5

Politika Monetare

• Procesi i rregullimit te politikes monetare ekspansioniste

• Ne ekuilibrin fillestar, E, rritja ne oferten monetare krijon nje teprice ne oferten e parase

• Publiku e rregullon duke u perpjekur te blej asete te tjera

• Cmimet e aseteve rriten, dhe normat e interesit bien duke levizur ne piken E1

• Tregjet e parase, pastrohen me norma me te ulta interesi

• Renia ne normat e interesit rezulton ne teprice kerkese per te mira

• Output-I zgjerohet dhe zhvendos lart LM’

• Pozicioni final eshte E’

[Insert Figure 11-3 here, again]

5-6

Mekanizmi i Transmisionit

• Dy hapat e mekanizmit te transmisionit (procesi nepermjet te cilit ndryshimet ne politiken monetare ndikojne AD):

1. Nje rritje e bilanceve reale gjeneron nje disekuiliber portofoli• Me normen ekzistuese te interesit dhe nivelin e te ardhurave, njerezit po mbajne me teper para

sesa iu nevojiten• Mbajtesit e portofolit perpiqen te reduktojne mbajtjen e parave te tyre duke blere asete te tjera

ndryshojne cmimet dhe normat e aseteve • Ndryshimi ne oferten e parase ndryshon normen e interesit

2. Nje ndryshim ne normen e interesit ndikon AD

[Insert Table 11-1 here]

5-7

Kurthi i Likuiditetit

• Dy probleme ekstreme dalin kur diskutojme efektet e politikes monetare ne ekonomine problemi i pare eshte kurthi i likuiditetit

• Kurthi i Likuiditetit = nje situate ne te cilen publiku eshte pergatitur, me nje norme te dhene interesi, te mbaje cfaredo lloj sasie paraje te ofruar

• Nenkupton qe kurba LM eshte horizontale ndryshimet ne sasine e parase nuk e zhvendosin ate

• Politika Monetare nuk ka impakt as mbi normen e interesit as mbi nivelin e te ardhurave politika monetare eshte e pafuqishme

• Rasti i nje kurthi likuiditeti me nje norme te ulet interesi eshte nje nocion qe zhvillohet nga teorite e ekonomistit Anglez John Maynard Keynes

5-8

Ngurrimi i Bankave

• Dy probleme ekstreme dalin kur diskutojme efektet e politikes monetare ne ekonomine i dyti eshte ngurrimi i bankave per te dhene hua

• Nje tjeter situate ne te cilen politika monetare eshte e pafuqishme per te ndryshuar ekonomine ngecja e mekanizmit te transmisionit

• Pavaresisht normave te ulta te interesit dhe rritjes se kerkeses per investime, bankat mund te mos jene te gatshme ti bejne huate te disponueshme per berjen e investimeve

• Nese bankat kane dhene me pare hua te keqija te cilat nuk jane kthyer, mund te ngurrojne per te dhene te tjera, pavaresisht kerkeses dhe preferojne me mire tu japin hua qeverive (per me teper siguri)

5-9

Rasti Klasik

• E kunderta e kurbes horizontale te LM-se (nenkupton se politika monetare nuk mund te ndikoj nivelin e te ardhures) eshte kurba vertikale e LM-se

• Nese LM esht vertikale = kerkesa per para nuk reagon aspak ndaj normes se interesit

• I rikthehemi, ekuacionit te kurbes LM (1) • Nese h eshte zero, atehere ka vetem nje nivel te ardhure qe i

korrespondon nje oferte te caktuar parash Kurba Vertikale e LM-se

• Kurba LM vertikale eshte quajtur rasti klasik• Rishkruajme ekuacionin (1), me h = 0: (2)

• Nenkupton qe NGDP varet vetem ne sasine e parase teoria sasiore e parase

hikYP

M

)( YPkM

5-10

Rasti Klasik

• Kur kurba LM eshte vertikale1. Nje ndryshim i caktuar ne sasine e parase ka nje efekt maksimal ne

nivelin e te ardhurave

2. Zhvendosjet ne kurben IS nuk ndikojne nivelin e te ardhurave

• Kurba vertikale e LM-se nenkupton efektivitetin krahasues te politikes monetare kundrejt asaj fiskale

• “Vetem parate jane problemi ” per percaktimin e output-it• Kerkohet qe kerkesa per para te mos reagoj ndaj i problemi i

rendesishem ne percaktimin e efektivitetit te politikave alternative

Kur kurba LM eshte vertikale, politika monetare ka efekt maksimal

mbi nivelin e te ardhurave,dhe politika fiskale nuk ka efekt mbi te ardhurat.

5-11

Politika Fiskale dhe Crowding Out

• Ekuacioni i kurbes IS eshte: (3) • Variablat e politikes fiskale, G dhe t, jane pjese e ketij

percaktimi• G eshte pjese e A-se• t eshte pjese e multiplikatorit Veprimet e politikes fiskale, ndryshimet ne G dhe ne t, ndikojne

kurben IS

• Supozoni se G-ja rritet• Per norma te pandryshuara interesi, AD rritet• Per te takuar kerkesen e rritur, output-i duhet te rritet• Ne cdo nivel te normes se interesit, e ardhura ekuiliber duhet te

rritet me:

)( biAY G

GG

5-12


• Nese ekonomia eshte fillimisht ne ekulibrin E, nese shpenzimet qeveritare rriten, ekuilibri leviz ne E”

• Tregu i te mirave eshte ne ekuiliber ne E”, por tregu i parase jo:

• Duke qene se Y eshte rritur, kerkese per para gjithashtu rritet normat e interesit rriten

• Shpenzimet per investime te planifikuara te firmave dhe AD zvogelohet dhe kurba LM zhvendoset larte tek E’


5-13


• Duke krahasuar E to E’: rritja e shpenzimeve qeveritare rrit te ardhurat dhe normen e interesit

• Duke krahasuar E’ to E”: rregullimi i normave te interesit dhe impakti i tyre mbi AD pakeson efektin ekspansionist te G-se rritur

• Te ardhurat rriten ne Y’0 ne vend te Y”


Rritja ne shpenzimet qeveritare redukton shpenzimet per investime.

5-14

Perberja e Output-it dhe Politika Mix-e

• Tabel 11-2 permbledh analizen tone te efekteve te politikes ekspansioniste monetare dhe fiskale mbi output-in dhe normen e interesit (duke mos supozuar kurthin e likuiditetit ose rastin klasik)

• Politika monetare operon duke stimuluar reagimin ndaj normes se interesit te komponenteve te AD-se

• Politika fiskale operon nepermjet G dhe t ndikimi varet nga te mirat qe blen qeveria dhe nga ndryshimi qe ajo iu ben taksave dhe transfertave

• Rritja e G-se rrit C-ne bashke me G-ne; reduktimi i taksave te te ardhurave rrit C-ne

[Insert Table 11-2 here]

5-15


• Figura 11-8 tregon problemin e politikes per arritjen e output-it te punesimit te plote, Y*, per nje ekonomi qe eshte fillimisht ne piken E, me papunesi

• Nje politik-beres duhet te zgjedhi: Ekspansionin e Politikes Fiskale,

duke kaluar ne piken E1, me te ardhura me te larta dhe norma me te larta interesi

Ekspansionin e Politikes Monetare, duke rezultuar ne punesim te plote me norma me te ulta interesi ne piken E2

Nje miks politike fiskale dhe politike monetare te rregulluar duke rezultuar ne nje pozicion te ndermjetem


5-16


• Te gjitha alternativat e politikave rrisin outputin, por dallojne ne menyre domethenese ne impaktin e tyre ne sektore te ndryshem te ekonomise problem i ekonomise politike

• Nese merret vendimi per zgjerimin e kerkeses agregate, kush do te perfitoj kryesisht?

• Nje ekspansion permes nje dobesimit te normave te interesit dhe rritje te shpenzimeve per investime?

• Nje ekspansion permes nje shkurtimi takse dhe rritjes se konsumit personal?

• Nje ekspansion ne formen e nje rritje ne madhesine e qeverise?


Tema 5 ne shqip

Documents

Transcript of Tema 5 ne shqip