TEKSTURA

SADRŽAJ

Pojam teksture

Karakter i vrste tekstura

Stvarne – fizičke teksture

Vizuelne teksture

Teksture u prirodi

Teksture materijala

Teksture u umetnosti

Likovne tehnike kojima se izražavaju teksture

Reč tekstura vodi poreklo od latinske reči

textura što znači tkanje, tkanina, sklop,

sastav. Povezana je s rečima tkanje, tekstil i

s rečju tekst.

Tekstura je likovni element - element kompozicije koji najdirektnije govori o samoj prirodi materije, o njenoj građi i strukturnom karakteru.

Dok površina i linija opisuju kakav je izgled predmeta, tekstura govori o tome kakav mu je sastav.

Tekstura nikada nije samostalni element, uvek je u okviru likovnih celina, gde se pridružuje ostalim elementima da bolje i bliže označe strukturu predstavljenih predmeta i time pojača njihovu materijalnost i njihovu predmetnu prisutnost u kompoziciji.

Tekstura je površinski kvalitet nekog objekta ili materijala.

Svaka površina ima teksturu.

Tekstura je jedinstvena među likovnim elementima zbog toga što izaziva dva senzorna procesa: viđenje i dodir – može se videti i osetiti.

Tekstura se odnosi na ono kako se stvari osećaju ili izgledaju.

Ako je utisak povezan sa dodirom naziva se taktilni i može biti rezultat interakcije sa stvarnom teksturom ili iluzijom teksture.

Teksture mogu biti:

Stvarne - fizičke ili taktilne i

Vizuelne ili zamišljene

Stvarna, fizička ili taktilna tekstura je fizički prisutna, trodimenzionalna je i može se osim viđenja i osetiti dodirom (taktilno). Opisuje se rečima kao što su: tvrd, mek, grub, sjajan, mat, gladak, hrapav, bodljikav itd. koje opisuju njene karakteristike. Može biti na prirodnim ili veštačkim materijalima.

Vizuelna ili zamišljena tekstura je, ustvari, vizuelna dvodimenzionalna interpretacija trodimenzionalne fizičke ili neke zamišljene teksture.

Vizuelna tekstura može biti:

Simulirana tekstura vrlo realistički imitira fizičku i daje vizuelni privid stvarnosti. Može se dobiti slikanjem, šrafurom, suvom četkom, tufovanjem, sunđerom, špricanjem...

Apstraktna tekstura izgledom podseća na stvarne fizičke, ali je modifikovana i vizuelno uprošćena.

Imaginarna tekstura je plod imaginacije i kreacije i obično se koristi u dekorativne i dizajnerske svrhe.

TEKSTURE

Teksture u prirodi i

Teksture u umetnosti

TEKSTURE U PRIRODI

TEKSTURE RAZLIČITIH MATERIJALA

TEKSTURE METALA

TEKSTURA U UMETNOSTI

Tekstura, kao karakter površine u umetnosti, po

načinu izvođenja može biti:

- crtačka tekstura, gde se koriste crtački

elementi - tačka i crta;

- slikarska (različite gustine mrlja boja koje čine

površinu);

- plastička (hrapavo ili glatko, taktilna)

Tekstura kao likovni element koristi se u likovnim

umetnostima (slikarstvu, vajarstvu i arhitekturi),

primenjenim umetnostima i dizajnu.

U vajarstvu i arhitekturi tekstura je uvek stvarna –

fizička i plastička (površina skulpture, reljef, površina

– fasada građevine).

U slikarstvu tekstura može biti stvarna – fizička,

vizuelna (imitacija, iluzija fizičke teksture) i

kombinovana.

CRTAČKE TEKSTURE

Crtačke teksture su vizuelne i dvodimenzionalne.

Albrecht Durer: Rinoceros, 1515.

SLIKARSKE TEKSTURE

Stvarna

Simulirana

Apstraktna

Inventivna

STVARNA

Van Gog, Maslinovo drveće (Slika i detalj)

Milan Konjović

SIMULIRANA

APSTRAKTNA

INVENTIVNA

TEKSTUROM SE U SLIKARSTVU MOŽE POSTIĆI ILUZIJA DUBINE

Faktura u likovnim umetnostima označava likovno-tehnički postupak obrade površine likovnog dela, ili drugim rečima umetnikov rukopis.

U slikarstvu se to odnosi na način nanošenja boje koji može biti: - Impasto: gusti, debeli, pastozni, reljefni, trodimenzionalni nanos boje koji se može i opipati (npr. Van Gog, Milan Konjović), i - Lazuran namaz: tanak, redak i proziran sloj boje ispod kojeg se vidi boja ispod njega, ili čak površina – tkanje platna (npr. Rembrant).

U vajarstvu faktura se odnosi na način obrade materijala (udarcima dleta, modeliranjem gline, brušenjem i uopšte načinom upotrebe raznih alata).

IMPASTO SLIKARSTVO LAZURNO SLIKARSTVO

Van Gog, Zvezdana noć Žan Ogist Dominik Engr,

Princeza Albert de Brolj

Vrlo interesantne teksturne kompozicije mogu se

postići i tehnikama:

Kolaž – dvodimenzionalni, lepljenje plošnih objekata,

Asamblaž – trodimenzionalni kolaž, instalacije,

Frotaž - trljanje grafitom, pastelom, voštanom bojom,

olovkom u boji platna ili papira postavljenog na hrapavu -

reljefnu podlogu

Dekolaž - skidanje, cepanje (suprotno od kolaža).

Dekupaž – isecanje papirnih motiva i lepljenje na

predmete.

Kolaž

Kurt Schwitters

Asamblaž,

Alfonso A. Ossorio Valentina Antanavičus

Frotaž

Max Ernst

Dekolaž

Mimo Rotela, Osmeh Merilin Monro

Dekupaž

Ako se u umetničkom delu upotrebe neslikarski

materijali kao što su npr. metal, staklo, pesak ili

slično, dobiće se stvarne teksture koje se

mogu osetiti dodirom.

Ove i druge materijale su u svom slikarstvu

koristili slikari enformela, za koje je

karakteristično, osim toga što je njihovo

slikarstvo bilo lišeno forme i pravilnosti, da su

koristili i upotrebljavali neslikarske materijale i

tehnike.

Džekson Polok, Jesenji ritam

Ordan Petlevski: Crne brazde

TEKSTURE U VAJARSTVU

SU STVARNE – FIZIČKE I PLASTIČKE

Mikelanđelo: Probuđeni rob.

Keramika

TEKSTURE U ARHITEKTURI

SU STVARNE – FIZIČKE I PLASTIČKE

TEKSTILNE TEKSTURE

SU STVARNE - FIZIČKE