Techniek met jonge kinderen -...
Transcript of Techniek met jonge kinderen -...
![Page 1: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/1.jpg)
Techniek met jonge kinderen
Hanno van Keulen Lector Leiderschap in Onderwijs en Opvoeding Hogeschool Windesheim Flevoland Leve Het Jonge Kind Jaarcongres, Utrecht, 4 november 2014
![Page 2: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/2.jpg)
Voorstellen Hanno van Keulen was/is: • Scheikundige • Nieuwsgierige • Onderwijsonderzoeker • Lector Leiderschap in Onderwijs en
Opvoeding, Windesheim Flevoland in Almere
E l l e n R o h a a n & H a n n o v a n K e u l e nE l l e n R o h a a n & H a n n o v a n K e u l e n
![Page 3: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/3.jpg)
Vraag: Waarom zou je met peuters en kleuters aandacht besteden aan techniek? Bedenk (minstens) drie redenen.
![Page 4: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/4.jpg)
Wat is techniek? 1. Dingetjes, apparaten, ‘artefacten’ 2. Kennis: recepten, bouwtekeningen 3. Verzameling activiteiten: denken,
ontwerpen, maken, beproeven, verbeteren
4. Techniek is cultuur: een wijze van mens-zijn (‘homo faber’), iets wat we willen, een visie op mens en wereld; waardenvol
![Page 5: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/5.jpg)
Een reden: de wereld is er vol van!
![Page 6: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/6.jpg)
Omdat kinderen overal techniek ervaren
![Page 7: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/7.jpg)
Techniek is de mogelijkheden van de wereld ontdekken
“Het licht neemt de schaduw mee en daardoor wordt de schaduw steeds groter!”
![Page 8: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/8.jpg)
“Zie de maan schijnt door de bomen”
Is het hier dag of nacht? Zouden jonge kinderen dit weten?
![Page 9: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/9.jpg)
“Zie de maan schijnt door de bomen”: Hoe laat is het hier?
A. Acht uur ‘s avonds
B. Eén uur ‘s nachts
C. Negen uur in de ochtend
D. Geen flauw idee
![Page 10: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/10.jpg)
Hoe laat is het hier (ongeveer)?
![Page 11: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/11.jpg)
Hoe laat is het hier (ongeveer)?
![Page 12: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/12.jpg)
De magie wegnemen?
![Page 13: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/13.jpg)
Dit haalt de verwondering weg!
![Page 14: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/14.jpg)
Spelen en de ontwikkeling van het brein
• Kennis is ‘belichaamd’: elke vaardigheid, elk inzicht en elke verwoording ontstaat in een dynamisch proces van waarnemen en handelen
• Kinderen onderzoeken wat ze waarnemen om te achterhalen wat ze er mee kunnen (‘affordanties’)
• Leren = onderzoeken = actie & perceptie = cognitie = taal geven = denken en doen tegelijkertijd
• “Intelligence emerges in the interaction of an agent with an environment and as a result of sensorimotor activity” (Smith & Gasser, 2005)
![Page 15: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/15.jpg)
Is dit een stoel?
![Page 16: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/16.jpg)
Het begint met aandacht
![Page 17: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/17.jpg)
Wat zou je doen als je dit zag?
![Page 18: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/18.jpg)
Ontwikkeling is: de mogelijkheden van de omgeving leren gebruiken
![Page 19: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/19.jpg)
Grijpen, draaien, slaan, wrijven, vasthouden, …. Techniek, dat ben je zelf, maar dan ‘handiger’
![Page 20: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/20.jpg)
Funderend onderwijs en techniek
• De basisschool en de peuterspeelzaal leiden geen loodgieters of elektriciens op
• Maar: ook jonge kinderen kunnen we oriënteren op ‘de wereld’ en op hun talenten: – De drieledige functie van het basisonderwijs is:
• het draagt bij aan de persoonlijke ontwikkeling van kinderen; • het zorgt voor overdracht van maatschappelijke en culturele
verworvenheden; • het rust kinderen toe voor participatie in de samenleving.
• Kerndoel 45: ‘De leerlingen leren oplossingen voor technische problemen te ontwerpen, uit te voeren en te evalueren’
• Jong geleerd is oud gedaan!
![Page 21: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/21.jpg)
Dus daarom techniek!
• Persoonlijke ontwikkeling: Heb ik hier talent voor? • Overdracht culturele verworvenheden: Wij ‘zijn’
techniek • Participatie: Technisch vakmanschap is gevraagd!
![Page 22: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/22.jpg)
Jong geleerd, oud gedaan?
• De basis voor elke toekomst wordt gelegd in de basisschool, dus ook die van de ingenieur en de installateur. Is die toekomst daar geborgd? – Ca. 4% van de schooltijd in NL is voor W&T tegen 10%
gemiddeld in OESO-landen (TIMSS; = groep 6) – In NL haalt slechts 3% van de kinderen het excellente
niveau (TIMSS) – Nederlandse meisjes doen het slechter dan jongens (PISA):
dat patroon komt verder nergens voor – 13% van de leraren doet nooit ‘een proefje’ (en dit neemt
toe!) – Slechts 5% van de NL kinderen doet wel eens de hele cyclus
van ‘onderzoekend/ontwerpend leren’ (tegen 40% OESO)
![Page 23: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/23.jpg)
Doel Wetenschap &Technologie
![Page 24: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/24.jpg)
W&T: niet als (extra) vak
![Page 25: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/25.jpg)
Techniek is dus (zo goed als) alles en (bijna) overal!
![Page 26: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/26.jpg)
Techniek daagt kinderen uit taal te ontwikkelen
“Het licht neemt de schaduw mee en daardoor wordt de schaduw steeds groter!”
![Page 27: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/27.jpg)
Belichaamde taal: Metaforen
“De adem gaat door het slangetje naar de kikker”
![Page 28: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/28.jpg)
Uitgedaagde taalontwikkeling trapkogelbaan
![Page 29: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/29.jpg)
Begripsontwikkeling met techniek is taal ontwikkelen
• Confrontatie met verschijnselen in wetenschap en techniek leidt tot verwondering en aandacht
• Verwondering lokt reacties uit: uitgedaagde taalproductie • Taal wordt tool:
– Ervaren: de fenomenen aanwijzend benoemen (‘dat daar’) – Relateren: Beschrijvingen en redeneringen op basis van
concrete waarneembare kenmerken en patronen (‘het pakje past niet door de schoorsteen als je het hier in het licht houdt’; ‘de wielen gaan de blokjes omhoog doen’).
– Denken: Concepten ontwikkelen gebaseerd op abstracties en theorie (‘hoe verder van het licht; hoe kleiner de schaduw’). “Altijd”; “nooit”.
![Page 30: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/30.jpg)
Geen verschoolsing maar ‘verspeelsing’
ü Rijk aanbod van materialen en verschijnselen
ü Actiemogelijkheden
ü Taal ontlokken; aan het denken zetten
Ø Ontwikkelingsgericht spel vraagt om ‘observerende en creatieve leidsters’ (Sieneke Goorhuis)
![Page 31: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/31.jpg)
![Page 32: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/32.jpg)
CLASS Gaat om de interactie van de leidster (dus niet het gedrag (prestaties, welbevinden of betrokkenheid) van het kind) Observeert proces-kwaliteit Genereert feedback voor leidster en kindercentrum of school
![Page 33: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/33.jpg)
Dimensies CLASS
• Emotionele ondersteuning (voorwaardelijk voor leren): – sfeer op de groep – sensitiviteit leidster – aandacht voor kind-perspectief – begeleiding van gedrag
• Educatieve ondersteuning (het eigenlijke leren): – Faciliteren van leren en ontwikkeling – Kwaliteit van feedback – Stimuleren van taalontwikkeling
![Page 34: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/34.jpg)
Leidsters die rijk en diep taalgebruik stimuleren
• Nieuwsgierigheid wekken • Aandacht richten • Rijke ervaring laten opdoen • Vragen stellen; beurten geven • Denkpunten maken • Kinderen uitdagen tot taalproductie • Doorvragen; rondvragen; volhouden • ‘Vaktaal’ voorstellen (‘academisch taalgebruik’) • Helpen met redeneerwoorden (‘als .. dan’; ‘omdat’) • Samenvatten en herhalen Ø Zelf oefenen, video maken, elkaar observeren, nabespreken Ø Overweging: gebruik CLASS Toddler of CLASS Pre-K
![Page 35: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/35.jpg)
Ontwikkelingsgericht spelen: hoe doe je dat?
ü Vanuit een scenario (winkeltje spelen; in het verkeer; bouwen; koken; naar de dokter)
ü Exploreren van materialen en verschijnselen (water, zand, lucht, stenen, stof, eten, hout)
ü Aandacht voor concepten (evenwicht, stijf, patroon, categorie, getal, …..)
ü Vanuit een ‘technisch systeem’: voedseltechnologie; transport technologie; kledingindustrie; constructie; medische technologie
Ø Altijd: taal-ontwikkelend!
![Page 36: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/36.jpg)
![Page 37: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/37.jpg)
2. Denken
3. Meten & Doen
4. Antwoorden
0. Zien
5.Schrijven/
Tekenen
1. Vragen
Hoe
De empirische cyclus
![Page 38: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/38.jpg)
We ontwerpen en onderzoeken een cake
• Kan het glutenvrij? • We hebben geen margarine maar wel
roomboter • De eieren zijn op! • We hebben geen bakpoeder maar wel gist
• Waarom is een cake niet taai-stevig zoals brood?
• Waarom wordt de korst bruin? • Waarom .....
Met gist
Zonder boter
Zonder ei Met rijstmeel
![Page 39: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/39.jpg)
Thema ‘Water’
• Kun je een waterdichte paraplu maken? • Kun je een dijk maken? • “De leerlingen leren oplossingen voor technische
problemen ontwerpen, uitvoeren en evalueren”
![Page 40: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/40.jpg)
Thema Bouwen
Foto’s: Hilde Amse, Pabo Almere
![Page 41: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/41.jpg)
Thema ‘bruggen’
![Page 42: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/42.jpg)
Wat kan je met het materiaal? En wat niet?
![Page 43: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/43.jpg)
Vragen stellen
• Wat zie je?
• Ken jij zo’n brug?
• Hoe maak je dat?
• Waarom stort de boog niet in?
![Page 44: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/44.jpg)
Spelend wiskunde en natuurkunde leren: de wip; de
weegschaal
Hilde Amse
![Page 45: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/45.jpg)
Zie ginds komt de stoomboot
• Navigeren: kompas, sterren, kaarten • Drijven (en zinken): dichtheid en opwaartse kracht; golven • Beladen (en kapseizen): ruimte vullen; verpakkingsmateriaal;
verhouding inhoud / oppervlakte • Uitladen: kraan, lier, glijbaan, katapult (‘pepernoten schieter’) • Varen: stoom; uitzetten van gas; motor
– Een ‘pop-pop boot’ maken
!
!
![Page 47: Techniek met jonge kinderen - swphost.compdf.swphost.com/JongeKind2014/HANDOUTS/deelsessie_11.pdf · verkeer; bouwen; koken; naar de dokter) ! Exploreren van materialen en verschijnselen](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013010/5f978ebca9cac02b57308e9b/html5/thumbnails/47.jpg)