T.C. KALKINMA BAKANLIĞI

Konya Ovası Projesi (KOP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı

2012 YILI ÇALIŞMALARI VE HEDEFLERİ Ocak 2013

Konya Ovası Projesi (KOP) Bölge Kalkınma İdaresi (KOP İdaresi), Aksaray, Karaman, Konya ve Niğde illerinden oluşan KOP Bölgesi'nin kalkınmasını hızlandırmak amacıyla, 8 Haziran 2011 tarihinde 642 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Kalkınma Bakanlığı’nın bağlı bir kuruluşu ve merkezi bir teşkilat olarak kurulmuştur.

25.03.2013 2

KOP İdaresi, yasal görevi olarak; Bölge kalkınmasını temin etmek amacıyla bir KOP Eylem Planı hazırlayacak, Planın ve kamu kurum-kuruluşları tarafından Bölge’de yürütülen yatırım projelerinin de uygulanmasını koordine ederek, izleme ve değerlendirme faaliyetlerini yürütecektir.

Merkezi Konya'da bulunan İdare, “Kalkınma Ortak

Paydamız” sloganıyla Kasım 2011 tarihi itibarıyla çalışmalarına başlamış olup, faaliyetlerini yoğun bir şekilde sürdürmektedir.

25.03.2013 3

25.03.2013 4

BAŞBAKAN

BÖLGESEL GELİŞME YÜKSEK KURULU

KALKINMA BAKANI

BAŞKANLIĞI

I

HUKUK MÜŞAVİRLİĞİ MÜŞAVİRLİKLER

BAŞKAN YARDIMCISI BAŞKAN YARDIMCISI

KURUMSAL STRATEJİ GELİŞTİRME VE DIŞ

İLİŞKİLER KOORDİNATÖRLÜĞÜ

ARAŞTIRMALAR VE PROGRAM-PROJE

GELİŞTİRME KOORDİNATÖRLÜĞÜ

İZLEME VE

DEĞERLENDİRME

KOORDİNATÖRLÜĞÜ

UYGULAMA DESTEK

KOORDİNATÖRLÜĞÜ

YÖNETİM HİZMETLERİ

KOORDİNATÖRLÜĞÜ

KOP İdaresi’nin görev alanı olan KOP Bölgesi'ndeki 4 İlde; 50 ilçe, 263 belde ve 1002 köy bulunmaktadır.

KOP Bölgesi, 65 bin kilometrekare alanı ile Türkiye’nin yaklaşık %8,5’ini, 3 milyon nüfusu ile de Türkiye nüfusunun yaklaşık %4’ünü oluşturmaktadır. Bu oran verilen göçler nedeniyle her yıl azalma eğilimindedir.

25.03.2013 5

25.03.2013 6

25.03.2013 7

Yeni KOP Bölgesi Coğrafyası

Dağlık (%36.5),

düzlük-ova (%59.4)

DENİZE KAPALI DAĞLIK KISIM

OVA-DÜZLÜK KISIM- KAPALI HAVZA

25.03.2013 8

Aksaray Konya Niğde Karaman KOP

Ort./Top

İl mevcut nüfusu

378 823 2 038 555 337 553 234 005 2 988 936

İl doğumlu toplam nüfus

524 490 2 382 820 590 247 328 311 3 825 868

İl doğumlu ilde yaşayan

%62.9 %73.0 %50.4 %59.8 %67.0

İl doğumlu il dışında yaşayan

%37.1 %27.0 %49.6 %40.2 %33.0

KOP Bölgesi: Nüfus

25.03.2013 Tablo: Kırsaldan il merkezine ve il dışına, İl ve bölge genelinden bölge dışına göç

KOP İlleri: Son 5 yıllık (2007-2011) Göç Durumu

Konya İlinin aldığı göç (kişi)-2011

Konya İlinin verdiği göç (kişi)- 2011

Türkiye 52.134 Türkiye 54.533

İstanbul 4.926 İstanbul 6.668

Ankara 4.883 Ankara 6.586

Antalya 4.181 Antalya 6.345

İzmir 2.957 İzmir 3.133

Karaman 2.798 Karaman 1.888

Aksaray 1.989 Mersin 1.495

Van 1.886 Aksaray 1.433

Mersin 1.756 Bursa 1.209

Adana 1.401 Eskişehir 1.205

Niğde 1.276 Adana 1.120 10

Konya Net Göç: - 2.399

Karaman İlinin aldığı göç (kişi)-2011

Karaman İlinin verdiği göç (kişi)-2011

Türkiye 7.593 Türkiye 9.365

Konya 1.888 Konya 2.798

Mersin 1.225 Antalya 909

Antalya 563 İstanbul 812

İstanbul 380 Mersin 774

Ankara 353 Ankara 557

İzmir 225 İzmir 338

Adana 196 Adana 172

Kahramanmaraş 120 Aksaray 118

Afyonkarahisar 95 Aydın 110

Kayseri 94 Kayseri 99 11

Karaman Net Göç: - 1,772

Aksaray

Konya

Karaman

Niğde

25.03.2013 12

Niğde İlinin aldığı göç (kişi)-2011

Niğde İlinin verdiği göç (kişi)-2011

Türkiye 11.769 Türkiye 17.023

Adana 1.535 İstanbul 3.341

İstanbul 1.505 Adana 1.931

Ankara 933 Ankara 1.669

Mersin 801 Konya 1.276

Kayseri 637 Mersin 1.001

Konya 612 Kayseri 896

Aksaray 353 İzmir 591

İzmir 322 Bursa 538

Hatay 265 Antalya 514

Nevşehir 259 Aksaray 413 13

Niğde Net Göç: - 5,254

14

Aksaray İlinin aldığı göç (kişi)-2011

Aksaray İlinin verdiği göç (kişi)-2011

Türkiye 10.778 Türkiye 13.142

Konya 1.433 İstanbul 2.453

Ankara 1.265 Konya 1.989

İstanbul 1.214 Ankara 1.901

Adana 422 Antalya 557

Niğde 413 İzmir 454

Mersin 380 Niğde 353

Antalya 365 Kayseri 296

İzmir 360 Mersin 293

Kayseri 284 Adana 266

Nevşehir 271 Bursa 260

Aksaray Net Göç: - 2,364

25.03.2013 15

4,60

4,68

4,08 4,07 4,05 4,02 4,00

1990 2000 2007 2008 2009 2010 2011

Bölge nüfusu oransal olarak azalıyor.

KOP Bölgesi/Türkiye Nüfus Oranı Değişimi (%) (Son 22 yıl)

Bölgedeki tarımsal su kısıtı, yarı kurak karasal iklim yapısı ve yeni su kaynakları teminindeki zorluklara rağmen, KOP Bölgesi'nin mutlak bir tarım bölgesi olduğuna inanılmakta ve tarım odaklı kalkınmasının en akılcı yol olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle, Bölge’nin ulusal ölçekteki bu algısı ile gerçek durumu tezat oluşturmaktadır.

25.03.2013 16

25.03.2013 17

1974 Ekim Alanı

(hektar)

2012 Ekim Alanı

(hektar)

1974 Üretim (Ton)

2012 Üretim (Ton)

Buğday 912 950 675 770 (-%25) 780 000 1 515 300 (+%94)

Arpa 271 000 296 063 (+%9) 378 000 653 978 (+%72)

Çavdar 61 000 17 235 (-%278) 52 000 48 275 (-%8)

Toplam 1 244 950 989 068 (-%21) 1 210 000 2 217 553 (+%78)

Ort. Verim 1974 yılı 972 kg/hektar 2012 yılı 2240 kg/hektar (+%230)

25.03.2013 18

25.03.2013 19

İller

Sulanan arazi (ha)

YAS+YÜS toplam kullanılabilir su (milyon m3/yıl)

Sulamada yer altı suyunun payı

(%)

Aksaray 118.281 357 %72.2

Karaman 76.091 390 %62.6

Konya 551.743 179 %48.4

Niğde 108.156 439 %89.7

KOP 854.271 4,365* %55.8

Türkiye 5.420.000 108,660

*DSİ: Mevcut ve 2020 yılına kadar uygulanacak projelerden kazanım dahil.

KOP Bölgesi Sulanan Arazi, Kullanılabilir Su Varlığı ve Yeraltı Suyunun Sulamadaki Payı

25.03.2013 20

56 yılda

100 bin

kuyu

İlk kuyu

Valilik

Bahçesine

25.03.2013 21

GAP KOP KOP Fark

Yüz ölçümü (km²) 75.193 65.322 -15%

Tarıma elverişli arazi (milyon ha) 3,1 3,05 Benzer

Sulanabilir arazi (milyon ha) 1,8 1,8 Benzer

Havza içi yıllık su potansiyeli (milyar m3) 55 9,1* -46,7

*Kullanılabilir miktarı 4,36 milyar m3

GAP ve KOP: Tarımsal önemi büyük iki bölge

“KOP İdaresi” ve “KOP” denilince, kamuoyunda sadece su temini projelerini yürüten bir kurum ve proje algısı hâkimdir. KOP Bölge Kalkınma İdaresi, Bölge’nin tüm sektörler itibariyle kalkınmasını hızlandırmak üzere kurulmuştur.

Bölgesel kalkınma, ancak birçok sektörü gözeten

bütüncül bir yaklaşımla gerçekleştirilebilir. Kalkınmanın tek sektör odaklı planlanması reel olmayıp, böyle bir yapılanma gelecekte büyük riskleri de beraberinde getirecektir.

25.03.2013 22

Konya kent merkezinin gelişmiş görüntüsüne bakılarak, Bölge’nin tümünün aynı gelişmişlik seviyesinde olduğunun sanılması, diğer bir yanlış algıdır.

Oysa Türkiye'de yüzölçümü bakımından ilk sırada, nüfus bakımından 7. sırada olan Konya ili, sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksi (SEGE) sıralamasında 20. sıradadır.

25.03.2013 23

İli

TR'de yüzölçümü sıralaması

TR'de nüfus sıralaması*

Nüfus yoğunluk

(kişi/km2)

SEGE sırası

1996**

SEGE sırası

2003**

SEGE sırası

2011**

Yeni teşvik

bölgesi

Konya 1 7 52 24 26 20 2

Karaman 33 66 26 40 35 32 3

Aksaray 40 49 50 49 56 55 5

Niğde 45 55 46 42 49 56 5

*TR nüfus yoğunluğu 97, İstanbul 2500 kişi/km2, İstanbul toplam alanı: 5000 km2, Konya alanı 41 000 km2, KOP Alanı 65000 km2 **TÜİK 2011, **DPT (Kalkınma Bakanlığı)

25.03.2013 24

Tarımsal su yetersizliği ve alt yapı eksikliği

Bölge algısı ile gerçek durumunun farklılık arz etmesi

Denizlere ve diğer merkezlere hızlı ve ucuz ulaşamaması

Genel olarak cazibe merkezi niteliğinde olmaması (göçler)

Herhangi bir kalkınmışlık alanında öncü konumda olmaması

Enerjide tamamen dışa bağımlı olması

Kültür ve turizm değerlerinden faydalanamaması

25.03.2013 25

KOP Bölgesi’nin Ana Sorunları

Tarım ve kırsal kalkınma

Tarımın kalkınmada öncelikli alan olarak ele alınması gerekirken, salt tarım odaklı kalkındırılması gereken bir bölge olduğu anlayışında değişim ihtiyacı

Bölgenin tasarruflu su kullanımı ve rekabetçi tarım için tarım alt yapısının geliştirilmesi ihtiyacı

Bölgeye özel tarımsal destekleme sistemi ihtiyacı

Tarım altyapısı tamamlanan alanlarda yer altı suyunun kontrol edilmesi ihtiyacı

Bölgeye havza dışından su temini ihtiyacı

Kırsal alanda öncelikli kalkınma ihtiyacı

Kuru tarımın rehabilitasyon ihtiyacı

25.03.2013 26

KOP Bölgesi: Temel İhtiyaçlar / 1

Diğer Sektörel İhtiyaçlar

Bölgenin bazı kalkınmışlık alanlarında öncü/lider konuma getirilmesi ihtiyacı

Türkiye ulaştırma ağının bölgeyi merkez alacak ve denizlere açacak şekilde planlanması ihtiyacı

Kültür -Turizm kapasitesini değerlendirecek planlama ve yeniden yapılanma ihtiyacı

Bölge’nin yenilenebilir enerji üretiminde öne çıkma ihtiyacı

Sanayi kapasitesinin iyi değerlendirilmesi ve orta-yüksek teknolojiye geçirilmesi ihtiyacı

25.03.2013 27

KOP Bölgesi: Temel İhtiyaçlar / 2

Diğer Sektörel İhtiyaçlar

Rekabetçi ve ihracat odaklı bir ticaret sektörünün geliştirilmesi ihtiyacı

Bölgede kapsamlı bir fuar merkezi ihtiyacı

Eğitim, Ar-Ge ve sağlık alanlarında ihtisaslaşma ihtiyacı

Yerel dayanışma kültürü ve beşeri sermayenin geliştirilmesi ihtiyacı

Sorunları ve öncelikleri dikkate alan, tabana yayılmış, entegre ve katılımcı bir KOP Eylem Planı ihtiyacı

25.03.2013 28

KOP Bölgesi: Temel İhtiyaçlar / 2

Faaliyet merkezi: Ankara Yolu, Aksaray Kavşağı, Konya 5600 m2 kapalı alana sahip idari bina. Açık ofis şeklinde düzenlenmiş 100 personel çalışma ortamı (6 adet

koordinatör ve yönetici ofisleri) Yemekhane (120 kişilik), 350 kişilik konferans salonu, Büyük ve küçük toplantı salonları, Basın toplantısı alanı, Bölge illerine ait stantların, sergi ve fuaye alanlarının bulunduğu,

1600 m²’lik KOP Sanat Galerisi (KOP SaGa), 150 araçlık otopark. Personel 1 Başkan 1 Başkan Yardımcısı 31 Uzman ve memur 2 Danışman: Prof. Dr. Bayram Sade, Doç. Dr. Mehmet Şahin- Selçuk

Üniversitesi Temizlik, güvenlik ve lojistik hizmetleri (16 personel).

25.03.2013 29

Panel/Koordinasyon/Planlama/Proje Uygulama Faaliyetleri

Üretilen Bilgi Notları ve Raporlar

KOP Eylem Planı Hazırlık Çalışmaları

25.03.2013

30

1. “Terleme Sulama Sistemleri Paneli” (Konya Ticaret Borsası ile, Kasım 2011, Konya)

2. “KOP Bölgesi’nde Organik Tarım Paneli” (Konya Ticaret Borsası ve Selçuklu Ziraat Odası ile, Mayıs 2012, Konya)

3. "Tarım ve Kırsal Kesim Veri Toplama Değerlendirme Komisyonu Toplantıları" (TÜİK Bölge Müdürlüğü, Kurumlar ve Üniversiteler ile, Nisan-Kasım 2012, Konya)

4. Tarım Reformu Genel Müdürlüğü'nde Bölge Paydaşları Arazi Toplulaştırması Koordinasyon Toplantısı (Nisan 2012, Ankara)

25.03.2013 31

5. KOP İdaresi, Tarım Reformu Genel Müdürlüğü (TRGM), DSİ Genel Müdürlüğü, DSİ 4. ve 18. Bölge Müdürlükleri, İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri, İl Özel İdareleri ile “KOP Bölgesi’nde Arazi Toplulaştırması ve Sulama Koordinasyonu ve Mutabakat Zaptı” imzalanarak, KOP Bölgesi'nde bu konulardaki çalışmaların daha koordineli bir şekilde yürütülebilmesi için önemli bir adım atılmıştır (Haziran 2012, Konya).

6. KOP İdaresi, Kalkınma Bakanlığı tarafından 2012 yılı içinde, küçük ölçekli sulama projelerinin rehabilitasyonu ve modernizasyonu için Bölge’ye tahsis ettiği 63,4 milyon TL'lik ödeneğin kullandırılması ile ilgili izleme ve koordinasyon görevini gerçekleştirmiştir. 2013 yılında benzer faaliyetler için de 70 milyon TL ödenek, İdare bütçesi içerisinde yer almaktadır.

25.03.2013

32

7. Dışişleri Bakanı Sayın Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu’nun başkanlığında, Bölge illerinden ve Bakanlıklardan üst düzey temsilcilerin katılımıyla “KOP Bölgesi Koordinasyon Toplantısı” yapılmıştır. Toplantıda, Bölge’nin mevcut durumu ve bölgesel kalkınmanın hızlandırılması amacıyla uygulanacak programlar ve hazırlanacak eylem planıyla ilgili konular görüşülerek önemli kararlar alınmıştır (16 Eylül 2012, Konya)

8. “Vav, Elif Olabilmek” Resim Sergisi (8 Aralık 2012, KOP SaGa)

25.03.2013 33

9. KOP İdaresi öncülüğünde, Bölge’deki 7 üniversitenin katılımıyla gerçekleştirilen toplantıda, bir mutabakat zaptı ve sonrasında “Birlik Protokolü” imzalanarak, ilk dönem başkanlığını Selçuk Üniversitesi’nin yürüteceği “KOP Bölgesi Üniversiteler Birliği” hayata geçirilmiş ve çalışmalarına başlamıştır. Bölge üniversitelerinin, Bölge kalkınması için el ele vererek oluşturdukları bu birliğin, özellikle yükseköğrenim ve Ar-Ge alanlarında Bölge’de bir kaldıraç etkisi yapacağı kuşkusuzdur. Kamu kaynaklarının etkin kullanımında, kurumlar arası işbirliğinin hayati öneme sahip olduğu bilinmektedir. Konuların tüm yönleriyle ele alındığı müşterek planlama ve uygulamalar yerine, bireysel faaliyetlerle hareket edilmesi, çerçevenin bütününün görülmesini ve hedeflere ulaşmayı engellemektedir. Bu nedenle KOP İdaresi, Bölge'de bulunan diğer kurum ve STK'lar ile benzer işbirliği ortamları oluşturma çalışmalarına devam edilecektir.

25.03.2013 34

10. KOP Bölgesi'nin Güneş Enerjisi'nden Elektrik Üretimi Amaçlı Cazibe Merkezi Haline Getirme Planı Çalışmaları (Devam ediyor)

11. KOP Bölgesi'nde İmalat Sanayinin Orta-Yüksek Teknolojiye Geçirilmesi Amaçlı Plan Geliştirme Çalışmaları (Devam ediyor)

12. KOP Bölgesi Ulaştırma Eylem Planı Çalışmaları (Devam ediyor)

13. KOP Bölgesi Turizm Master Planı Çalışmaları (Devam ediyor)

14. Konya İlinin Yeni Büyükşehirler Kanunu'ndan Etkin Yararlanması İçin Proje ve Strateji Geliştirme Çalışmaları (Devam ediyor)

25.03.2013 35

15. KOP Bölgesi'nde Kır-Kent Bütünleşmesi, Kırsalda Kentlilik Bilincinin Geliştirilmesi Çalışmaları (Devam ediyor)

16. KOP Bölgesi Sosyal Yapı Araştırması (2013 içinde başlanacak)

17. KOP Bölgesinde Sivil Toplum Örgütlerinin Kurumsal Kapasitelerinin Güçlendirilmesi Projesi (2013 içinde başlanacak)

18. KOP Bölgesi Ekonomik Varlıklar Envanteri Araştırması (2013 içinde başlanacak)

19. KOP Bölgesi Kültür Varlıkları Envanter Araştırması (2013 içinde başlanacak)

20. KOP Bölgesi Hukuki Vaka ve Davalar Envanteri Araştırması (2013 içinde başlanacak)

25.03.2013

36

21. Niğde-Aksaray Alt Gelişme Planı (2013 içinde başlanacak)

22. KOP Bölgesi Bitkisel ve Hayvansal Üretim Araştırma Projesi (2013 içinde başlanacak)

23. KOP Bölgesi Kuru Tarım Araştırma ve Uygulama Projesi (2013 içinde başlanacak)

24. KOP Bölgesi'nde Etkin Tarımsal Su ve Enerji Kullanımı Koordinasyon Eğitimi ve Uygulaması Projesi (2013 içinde başlanacak)

25. KOP Bölgesinde Arazi Toplulaştırma Farkındalık Eğitimleri Projesi (2013 içinde başlanacak)

26. KOP Eylem Planı Hazırlık Çalışmaları (2012 Nisan ayından bu yana devam etmektedir. Aşağıda detaylı bilgi verilmiştir).

25.03.2013 37

1. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nün 7 Haziran 2011 tarihli ve 27957 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan DSİ Yeraltısuyu Ölçüm Sistemleri Yönetmeliği konusunda İnceleme Raporu hazırlanarak ilgili birimlere iletildi.

2. Kalkınma Bakanlığı ‘Teşvik Sistemi, Turizm ve KOP İlleri’ konulu rapor ve bilgi notu (Özellikle turizm alanında, Bölge'de tarihi kent merkezi ve jeotermal turizmle ilgili bazı iller ve ilçelerde değişiklik yapılması talep edilmiştir).

3. 1/100.000 Çevre Planı’nın KOP Bölgesi hayvancılık yatırımlarına olumsuz etkileri konulu rapor hazırlandı ve Kalkınma Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na gönderildi (Rapor sonrası Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yeni bir plan çalışması yapacağını ifade etmiştir).

25.03.2013 38

4. ‘KOP Bölgesi’ne Yeni Su Transferi Önerisi’ konulu ön rapor (Kesikköprü Barajı ve Hirfanlı Barajı’ndan Su Transferi) hazırlanarak, Kalkınma Bakanlığı’na gönderildi.

5. KOP Bölgesi’nde kuyulara su tahsisi uygulaması hakkında bilgi notu hazırlanarak ilgili makamlara iletildi.

6. DSİ Yeraltısuyu Yönetmeliği’nin (kuyulara su kotası uygulaması) Bölge’ye olası etkileri hakkında teknik rapor hazırlandı ve ilgili makamlara gönderildi

7. KOP Bölgesinde arazi toplulaştırması, tarla içi geliştirme hizmetleri, ulaştırma ve mekansal planlama gibi proje uygulama faaliyetlerinin eşgüdüm içerisinde yapılmasını öneren bir rapor hazırlanarak ilgili kurumlara gönderilmiştir.

25.03.2013

39

8. İç Anadolu-Akdeniz Özel Ekonomi Koridoru Raporu: Bu rapor Bölge’nin Konya-Karaman-Mersin ekseninde, sanayi-ticaret ve turizm sektörlerinde Bölge’nin gücünü artırma amaçlı bir mega özel ekonomi koridoru oluşturmayı hedefleyen yeni bir model önermektedir. Kayseri-Antalya YHT Turizm hattıyla desteklenecek bu mega bölgenin, Bölge ve Türkiye ihracatında ve diğer sektörel faaliyetlerde Türkiye'nin makro hedeflerine önemli katkı yapacak bir bölge haline gelmesini temin edecek yaklaşımlar içermektedir.

25.03.2013 40

9. Güneş Enerjisinden Elektrik Enerjisi Üretimi, Meralar ve Hazine Arazileri [Durum Tespiti ve Öneriler Raporu], arazi toplulaştırması çalışmalarının Maliye, Gıda Tarım ve Hayvancılık ve Kalkınma Bakanlığı ile işbirliği içinde yürütülerek, tarım dışı araziler üretip bu alanların, Karapınar Enerji İhtisas Endüstri Bölgesi ile birlikte “Organize Güneş Enerjisi Üretim Bölgeleri” ilan edilmesi ve bu yolla Bölge'de, Türkiye'nin mevcut elektrik enerjisi kurulu güç kapasitesi kadar bir enerji üretecek alanların ortaya çıkarılmasını önermektedir. Raporun uygulamaya geçirilmesi, Bölge’yi yenilenebilir enerji üretimi merkezi haline getirecektir.

25.03.2013

41

10. KOP Bölgesi'nde DSİ Yeraltısuyu (YAS) Eylem Planı ve Kuyulara Su Tahsisi Uygulaması, Önlemler ve Öneriler Raporu, DSİ'nin tek başına uygulamaya koyduğu ve Bölge tarımında büyük kayıplara yol açacak uygulamasına karşın; Bölge paydaşlarıyla işbirliği içinde önerileri içeren bir çalışmadır. Şu anda bu rapor Bölge’de kabul görmektedir. Çünkü, DSİ YAS Eylem Planı ve Kuyulara Su Tahsisi Uygulaması, Bölge’nin halen en büyük sorunu niteliğindedir. Kalkınma Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın ortak çalışmasıyla sorunlar giderilebilecek görülmektedir. KOP Eylem planı bu amaçla iyi bir araç olacaktır.

25.03.2013 42

11. KOP Bölgesi Sosyo-Ekonomik Göstergeler (Taslak çalışma halen devam etmekte olup; Bölge’nin sosyo-ekonomik göstergelerini içeren kapsamlı bir çalışma olacaktır)

12. KOP Bölgesi’nde Arazi Toplulaştırma (AT) ve Tarla İçi Geliştirme Hizmetleri (TİGH) Eylem Planı Önerileri Raporu (Ulaştırma, enerji, mekansal planlama gibi konuları da içermektedir)

25.03.2013 43

KOP İdaresi, en temel işlevi olan Bölge Eylem Planı hazırlık çalışmalarına 2012 yılının ikinci çeyreğinde başlamıştır. Bu kapsamda sektör kısıtlaması olmadan, Bakanlıklardan ve Bölge illerindeki kamu kurum, kuruluşları ile STK’lardan 'bölge kalkınmasında önemli gördükleri' proje öneri yazılı olarak talep edilmiştir. Alınan proje önerileri, sosyal ve beşeri sermayenin güçlendirilmesi odağında; tarım, sulama altyapısı, ulaştırma alt yapısı ve enerji öncelikleri göz önüne alınarak değerlendirilmektedir.

25.03.2013 44

25.03.2013 45

1

Ülkesel gıda güvenliği için; Acil sorunları olan sulu ve

kuru tarım alt yapısının geliştirilmesi, su kaynakları

yönetişimi, çevresel sürdürülebilirlik, kırsal kalkınma

(Alt yapının geliştirilmesi)

2

Ulaştırma ve Enerji

(Alt yapının geliştirilmesi- 1, 3 etkili, 4 üzerinde tam

etkili)

3 Sanayi-Ticaret, Turizm, Eğitim, Sağlık

(Alt yapı, kalite ve hizmetlerin geliştirilmesi)

4 Sosyal ve beşeri sermayenin geliştirilmesi

KOP Eylem Planı Sektörel Öncelikler Sıralaması

Sektör Adı Proje Sayısı

Tarım 405

İmalat 25

Enerji 33

Ulaştırma Ve Haberleşme 82

Turizm 127

Eğitim 137

Sağlık 52

Diğer Kamu 311

Genel Toplam 1172

25.03.2013 46

Tablo: Sektörlere Göre Proje Önerileri

KOP Eylem Planı kapsamında, merkezi teşkilatlar ve Bölge'deki kurumlardan alınan proje önerileri; ekonomik kalkınma ve rekabetin güçlendirilmesi, sosyal ve kültürel gelişmenin sağlanması, altyapının geliştirilmesi ve kurumsal kapasitenin güçlendirilmesi olarak belirlenen dört ana eksende toplanmıştır.

Hazırlık çalışmaları devam eden KOP Eylem Planı Taslağı, 2013 yılı ilk çeyreğinde Kalkınma Bakanlığı'na, daha sonra Bölgesel Gelişme Yüksek Kurulu'na sunulacaktır. Kurul aşamasından geçen planın bu yıl içinde açıklanarak resmen yürürlüğe girmesi beklenmektedir.

25.03.2013 47

Sektörler Planlama ile ortaya

konulan toplam

finansman İhtiyacı

Eylem Planı

olmadan, olağan

kaynak tahsisi

Eylem Planıyla

Sağlanan Ek

Finansman

Sulama 11.323.949 600.000 10.723.949

Tarım 692.150 102.000 590.150

Enerji 3.279.579 1.710.931 1.568.648

Ulaştırma 1.977.550 610.108 1.367.442

Eğitim 3.014.622 1.955.472 1.059.150

Sağlık 999.190 412.000 587.190

Kültür-Turizm 192.024 62.170 129.854

Teknoparklar 6.000 0 6.000

KOBİ Destekleri 110.000 50.000 60.000

Sosyal Hizmet ve Yardımlar 345.839 11.756 334.083

Doğal Kaynaklar ve Yenilenebilir Enerji 79.039 33.207 45.832

İstihdam 347.819 8.490 339.329

Sosyal Fiziki Altyapı 3.517.989 1.701.769 1.816.220

Kültür Sanat Spor 407.300 28.900 378.400

Cazibe Merkezleri 265.000 0 265.000

Teşvik Politikaları 0 265.000 265.000

Yerel İdareler ve Bölgesel Kuruluşlar 121.125 200 120.925

Genel Toplam 26.702.065 7.287.003 19.415.062

GAP Eylem Planı ile GAP Bölgesine Sağlanan Ek Finansman Tablosu (2008-2012) (Bin TL)

25.03.2013 48

KOP Bölgesi yaklaşık 3 milyon hektar tarım arazisi varlığı ile Türkiye tarım arazisi varlığının %12,4'ünü bünyesinde barındırmaktadır. Ülke genelinde bu kadar geniş tarıma elverişli arazisi olup da suyu bu kadar yetersiz bir bölge mevcut değildir. Bölge tek başına Türkiye gıda güvenliğini sağlayacak potansiyele sahiptir. Bu amaçla KOP kapsamında öncelikli olarak tarımda tasarruflu su kullanımı için tarımsal alt yapının iyileştirilmesi yanında Bölgeye havza dışından su teminini mümkün kılacak büyük projelerin hayata geçirilmesi gerekmektedir.

25.03.2013 49

KOP Eylem Planı ile tarım alt yapısının iyileştirilmesinin yanında, Bölge’nin öncelikli sektörleri olan ulaştırma alt yapısının güçlendirilmesi, enerji üretimi ve imalat sanayisinin orta ve yüksek teknolojiye geçişi ön plana çıkan konulardır. Diğer tüm sektörler bunlara bağlı olarak gelişecektir.

25.03.2013 50

KOP Bölgesi ülkemizin merkezindedir. KOP Bölgesi'nde bölünmüş yolların tamamlanması ile karayolu ulaşım ihtiyacı karşılanmış olacaktır. Bölge’nin otoyollara göre daha acil ve öncelikli ihtiyacı olan demiryolu yatırımları bir an önce gerçekleştirilmelidir. Bu kapsamda, Konya- Mersin konvansiyonel demiryolu hattının iyileştirilmesi ve Mersin limanına kolay erişim, Konya-Karaman YHT hattının tamamlanması sağlanmalıdır.

Buna ilave olarak, Kırşehir-Aksaray-Niğde-Ulukışla demiryolu bağlantısı oluşturulmalı, etüt çalışmaları devam eden Antalya-Konya-Aksaray-Nevşehir-Kayseri yük+yolcu demiryolu projesinin hızlandırılarak yatırım programına alınması sağlanmalıdır. Böylece Orta Anadolu'nun Mersin ve Antalya üzerinden Orta Doğu ve Afrika pazarlarına ve dünyaya kolay erişimi sağlanabilecek, ticaret ve turizm faaliyetleri hızla gelişecektir.

25.03.2013 51

Marmara Bölgesi’nden sonra Türkiye'de yeni bir cazibe merkezi oluşturulması gereği ortadadır. Doğu-batı, kuzey-güney eksenlerinde Türkiye'nin merkezi konumunda olan KOP Bölgesi, OSB sayısı, derin tarihi ve kültürel birikimi, jeopolitik durumu ile Ülkemizin yeni cazibe merkezi olabilecek potansiyele sahiptir. Ulaştırma yatırımları ile Türkiye'nin bağlantı noktası haline getirilecek bir KOP Bölgesi, denizlere açılma yanında batı-doğu bütünleşmesinde bir köprü görevi üstlenecektir. 25.03.2013

52

25.03.2013 53

YTH ile birbirine bağlanan Ankara-Eskişehir'de ön plana çıkarılan savunma sanayi geliştirme programına, yine YTH erişiminde olan ve güçlü üretim alt yapısına sahip Konya İli de dahil edilerek bir “savunma sanayi üçgeni” oluşturulmalıdır.

25.03.2013 54

Konya-Karaman-Mersin illeri ekseninde bir “İç Anadolu-Akdeniz Özel Ekonomi Koridoru (Mega Ekonomi Bölgesi)” oluşturulmalıdır. İleride Ankara ve Eskişehir'i de içine alabilecek bu bölge, Türkiye'ye büyük fırsatlar sağlayacaktır. Bu konuda KOP İdaresi tarafından hazırlanan Rapor, Bölge’nin Marmara Bölgesi’nden sonra yeni bir ekonomi-sanayi zonu olmasını ve Orta Anadolu'nun denizlere açılmasını temin edecek, 2023 yılında 30-35 milyar TL'lik ihracat kapasitesine ulaşmaya yönelik, Bölge hedeflerinin gerçekleşmesine hizmet edecek öneriler içermektedir.

25.03.2013 55

Türkiye'de dış ticaret açığının yarıdan fazlası enerjide yüksek dışa bağımlılık nedeniyledir. Ayrıca Türkiye elektrik enerjisi kurulu güç kapasitesinin %32'si ithal edilen doğalgaza dayalıdır. Öte yandan Türkiye'de enerji arz güvenliğini esas alan enerji güvenliği politikasının temel amaçları arasında 'yenilenebilir enerji kaynaklarının enerji arzındaki payının arttırılması' yer almaktadır. KOP Bölgesi sahip olduğu geniş arazi varlığı ve yenilenebilir enerji potansiyeli ile Türkiye enerji güvenliği açısından da stratejik konumdadır.

25.03.2013 56

2012 yılında Bakanlar Kurulu Kararı’yla, güneş enerjisinden elektrik enerjisi üretmek amacıyla, Karapınar İlçesi'ne kurulan Enerji İhtisas Endüstri Bölgesi, Aksaray, Karaman ve Niğde illerinde de kurulmalıdır. Böylece, KOP İdaresi’nin bu konuyla ilgili Raporu’nda da belirtildiği üzere; yapılacak arazi toplulaştırması çalışmalarıyla, Bölge alanının %1,5’ine karşılık gelen 100 bin hektarlık bir alanın, güneş enerjisinden elektrik üretimi için planlanmasıyla, Türkiye mevcut kurulu güç kapasitesi kadar bir kapasite üretilebilecektir. Bu durum Bölge’yi enerji bölgesi haline getirecek, Türkiye'yi dışa bağımlılıktan kurtaracaktır.

25.03.2013 57

KOP Bölgesi’nde fiziki ve iktisadi sermayenin geliştirilmesinin yanı sıra bireylerin yaşam kalitesini yükseltecek, Bölgenin eğitim ve sağlık altyapısını iyileştirecek ve yaygınlaştıracak, istihdamı artıracak, vatandaşların gelir düzeyini yükseltecek, sosyal hizmetlerin etkinliğini geliştirecek ve kapsamını genişletecek, sosyal koruma ağını yaygınlaştıracak ve toplumsal diyalog ile dayanışma kültürünü güçlendirecek uygulamalara öncelik verilmelidir.

25.03.2013 58

KOP Eylem Planı, Bölge’nin kalkınma potansiyelinin ortaya çıkarılabilmesi adına tarihi bir fırsattır. Ulusal ve Bölgesel aktörler ile işbirliği içerisinde, güç birliği yaparak hazırlanacak güçlü ve etkili bir Eylem Planı, eşgüdüm içinde bir uygulama süreci sonunda, Bölgeyi Türkiye’nin yeni cazibe merkezi haline dönüştürerek batının göreceli kalkınmışlığının doğuya geçişini temin edecek, Bölge’nin ve Türkiye’nin 2023 ve 2071 yılı hedeflerine önemli katkılar sağlayacaktır.

25.03.2013 59

25.03.2013 60

KOP Bölgesi’nde Arazi Toplulaştırması Önerilen Alanlar

25.03.2013 61

Konya İli Yeni Çevre Yolunun Öngörülen Güzergâhı

25.03.2013 62