TAT Tourism Journal 1/2014

บรรณาธการยวด นรตนตระกล ผอำ�นวยก�รกองวจยก�รตล�ด

กองบรรณาธการออยทพย นธย�นนท ผอำ�นวยก�รกองประช�สมพนธในประเทศวไลลกษณ นอยพยคฆ ผอำ�นวยก�รกองตดต�มและประเมนผลฐ�ปนย เกยรตไพบลย ผอำ�นวยก�รกลมส�รสนเทศก�รตล�ด จรญ ชนในธรรม ผอำ�นวยก�รกลมฐ�นขอมลก�รตล�ดบษกร พรหมม�โนช ผอำ�นวยก�รกองเผยแพรคว�มรด�นก�รทองเทยวโศรย� หอมชน หวหน�ง�นวช�ก�รณฏฐร� อำ�พลพรรณ พนกง�นว�งแผนสจตร� แยมง�มเหลอ พนกง�นบนทกขอมล

เจาของก�รทองเทยวแหงประเทศไทย

คณะทปรกษาธวชชย อรญญก ผว�ก�รก�รทองเทยวแหงประเทศไทยจฑ�พร เรงรณอ�ษ� รองผว�ก�รด�นตล�ดยโรป แอฟรก� ตะวนออกกล�งและอเมรก� รกษ�ก�รรองผว�ก�รด�นตล�ดในประเทศสวรรณชย ฤทธรกษ ทปรกษ�ระดบ 10วไลวรรณ ทวชศร รองผว�ก�รด�นสนค�และธรกจทองเทยวอภช�ต อนทรพงษพนธ รองผว�ก�รด�นนโยบ�ยและแผนพงศธร เกษสำ�ล รองผว�ก�รด�นตล�ดอ�เซยน เอเชยใตและแปซฟกใตศกรย สทธวนช รองผว�ก�รด�นสอส�รก�รตล�ดสมรก คำ�พทธ รองผว�ก�รด�นบรห�รม�นตย บญฉม ผอำ�นวยก�รฝ�ยว�งแผน

| Low Carbon Tourism• เทยวตล�ดเหบ

| Pop Culture Tourism• SOFT CONTENT บ�นไวกอน นองสอนไว

| Tourism @ AEC• เตรยมพรอมทองเทยวไทย ก�วไกลส AEC• กรณปร�ส�ทพระวห�ร : คดบวก ไมคดลบ และไมรบ

| Tourism Seminar• World Travel & Tourism Council The Asia Summit : Staying Ahead of Tomorrow

| Tourism Talk• คยเรองเมองเชยงใหม

| From the Cover • มรดกโลก-มรดกใคร? สโขทยกบก�รเปลยนกระบวนวธคดด�นทองเทยววฒนธรรม

| Tourism Situation• สถ�นก�รณก�รทองเทยวของนกทองเทยวช�วต�งประเทศ มกร�คม - กนย�ยน 2556

| Tourism Trend• WTM Global Trends Report• Hostel Part 2 วพ�กษวฒนธรรมแบคแพคเกอร

C o n t e n t

Tourism Authority of Thailand1600 New Phetchaburi Road, Makkasan, Ratchathewi,Bangkok 10400, Thailandtel: +66 2250 5500 ext. 2620-2fax: +66 2253 7468email: [email protected]: etatjournal.comebook: www.issuu.com/etatjournalwww.ebooks.in.th/etatjournaltwitter: @etatjournal

จลส�รฉบบนจดทำ�ขนโดยใชกระด�ษ EPO (EcoPaque Offset) และหมกพมพจ�กนำ�มนถวเหลองทไมเปนอนตร�ยตอสขภ�พและเปนมตรตอสงแวดลอม

ตร�สญลกษณ จ�กเลมเดมอนญ�ตใหใชไดต�มสญญ�อนญ�ตครเอทฟคอมมอนสแสดงทม�-ไมใชเพอก�รค�-อนญ�ตแบบเดยวกน 3.0 ประเทศไทย

Tourism Journal 1/2014จลสารวชาการการทองเทยวการทองเทยวแหงประเทศไทย1600 ถนนเพชรบรตดใหม แขวงมกกะสน เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400โทรศพท : 0 2250 5500 ตอ 2620-2 โทรสาร : 0 2253 7468

| Tourism Research

6-15 25-30

41-48

49-5556-61

62-73

16-19

20-24

• สรปส�ระสำ�คญผลก�รสำ�รวจคว�มคดเหนของประช�ชนทมตอก�รทองเทยวไทย 31-40

บทคว�มในจลส�รวช�ก�รก�รทองเทยวฉบบนคอนข�งหล�กหล�ย ต�มวถก�รทองเทยวทม หล�ยองคประกอบ เฉกเชนเดยวกบศ�สตรท�งก�รทองเทยวทหลอหลอมศ�สตรต�งๆ เข�ไว ดวยกน ไมว�จะเปนก�รตล�ด ก�รบน ก�รจดก�รอย�งยงยน ม�นษยวทย� จตวทย� ก�รทองเทยวจงไดยมศพทเทคนคของศ�สตรอนๆ ม�ใช เชน PANKs, Happiness Index, Low Carbon, Pop Culture, Soft Content

ว�กนไปแลว ในปจจบนประเทศไทยมก�รวจยด�นก�รทองเทยวอยพอสมควร แตยงห�คนไปใช ไมคอยไดม�กนก อ�จเปนเพร�ะว�นกทฤษฎพดคยกบนกปฏบตนอยไปหรอเปล� องคก�ร ก�รทองเทยวโลก (UNWTO) ไดจดเวทใหคน 2 กลมนไดม�พบปะกนในเวท TedQual Network สำ�หรบในประเทศไทย ใครละจะเปนผรเรม

ก�รเมองไทยยงเปนเรองทตองจบต�มองว�จะมผลม�กนอยเพยงไรกบก�รทองเทยว ไดแต หวงว�ในปใหมน บ�นเมองคงไมมคว�มขดแยง เพร�ะก�รทองเทยวเปนอตส�หกรรมทออนไหวกบข�วเชงลบม�กทสด

สวสดปใหมคะ

ดร. วไลลกษณ นอยพยคฆ กองบรรณ�ธก�ร

บทบรรณ�ธก�ร

6 | Tourism Journal

T o u r i s m S i t u a t i o n

สถานการณการทองเทยวตลาดนกทองเทยวตางประเทศ มกราคม-กนยายน ป 2556

เรอง : งานวเคราะหตลาดตางประเทศ ททท.

ภาพรวม สถานการณการทองเทยวของนกทองเทยวชาวตางประเทศในชวง 9 เดอนแรกของป 2556 มทศทางทสดใส ทงจำานวนนกทองเทยวและรายไดเตบโตรอยละ 23 เปนไปในทศทางเดยวกน โดยมจำานวนนกทองเทยวประมาณ 19.67 ลานคน สรางรายไดทางการทองเทยวประมาณ 853,122 ลานบาท (ทงน สถตเดอนกนยายนยงคงเปนตวเลขประมาณการจากกรมการทองเทยว)

ตลาดทเปนแรงผลกสำาคญททำาใหการทองเทยวไทยเตบโตแบบ

กาวกระโดด ยงคงเปนตลาดจนและรสเซย ซงเปนตลาดขนาดใหญ

ท เตบโตกาวกระโดดตอเนองตงแตปลายปทผานมา โดยในชวง

9 เดอนแรกตลาดจนเตบโตรอยละ 93 สงทสด สวนหนงเกดจาก

การหนมาจองทวรเขาไทยเปนจำานวนมากกอนทราคาทวรจะปรบตว

สงขนในเดอนตลาคมเปนตนไป อนเปนผลจากกฎหมายทองเทยว

ฉบบใหมของจน สวนตลาดรสเซย เตบโตรอยละ 37 นอกจากนน

ตลาดอาเซยนยง เปนกลมตลาดศกยภาพอกกลมห นงท จะตอง

จบตามองในดานการเตบโต โดยเฉพาะตลาดมาเลเซย สงคโปร ลาว

เวยดนาม และอนโดนเซย ซงมขนาดตลาดมากกวา 500,000 คนขนไป

และมการเตบโตแบบกาวกระโดด ตงแตระดบรอยละ 14-40 โดยเฉพาะ

ตลาดมาเลเซย ซงมฐานตลาดขนาดใหญเปนอนดบ 2 ของประเทศ

แตยงสามารถเตบโตไดถงรอยละ 20 สวนตลาดอนโดนเซย เตบโตถง

รอยละ 40 นบเปนตลาดขนาดกลางทมแนวโนมสดใส ซงเกดจาก

แนวทางการทำาตลาดของ ททท. ทตองการดงดดตลาดอาเซยน

ใหเดนทางภายในภมภาคกนเองใหมากขน สวนตลาดยโรป แมจะประสบ

ปญหาภาวะเศรษฐกจในหลายประเทศ แตในภาพรวมนกทองเทยว

มาไทยกยงสามารถเตบโตไดถงรอยละ 13 ซงเกดจากนโยบายของ

ททท. ทมงเจาะตลาดใหมทมศกยภาพมากขน และสวนหนงนกทองเทยว

ไดหลกเลยงการเดนทางไปตะวนออกกลาง ซงกำาลงมปญหาความขดแยง

ในหลายประเทศ

สำาหรบสถานการณทองเทยวภาพรวมในไตรมาสสดทายคาดวา

จำานวนนกท องเทยวและรายได จะยงคงเตบโตต อเนอง เพราะ

ประเทศไทยยงคงมปจจยแขงแกรงจากภาพลกษณดานความคมคาเงน

ในภาวะเศรษฐกจโลกผนผวน และยงคงมการเพมเทยวบนจากตลาด

หลกตางๆ มาไทยอยางตอเนอง แมวาจะมปจจยลบจากกฎหมาย

ทองเทยวฉบบใหมของจนทออกมาดแลทวรคณภาพ และการชะลอตว

ของตลาดสหรฐอเมรกาจากปญหาการผานรางกฎหมายขยายเพดาน

หนสาธารณะของสหรฐฯ ซงจะทำาให ทงสองตลาดหลกดงกล าว

ชะลอการเตบโตลงไปในระยะสนๆ ทงน คาดวาตลอดทงป 2556

ประเทศไทยจะไดรบนกทองเทยวเกนเปาหมายทกำาหนดไว โดยม

แนวโนมวาจะรบนกทองเทยวตางชาตเพมขนรอยละ 17 หรอมจำานวน

นกทองเทยว 26.26 ลานคน สรางรายได 1.18 ลานลานบาท หรอเพมขน

รอยละ 20

6 | Tourism Journal

7|Tourism Journal

ตลาดญปน ขยายตวเพมขนรอยละ 15 ในชวง 9 เดอนแรก โดยได

ปจจยบวกจากการปดภาคเรยนชวงฤดรอนในชวงไตรมาสท 3 นอกจากน

นบตงแตตนป นกทองเทยวบางสวนหลกเลยงการเดนทางไปจนและ

เกาหล เนองจากขอพพาทเรองดนแดนทางทะเลและขาวสงครามเกาหล

ประกอบกบคาเงนเยนทยงคงออนคา เมอเทยบกบเงนสกลตางๆ สงผลให

นกทองเทยวญปนเลอกเดนทางไปประเทศแถบเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ซงมคาใชจายไมสงแทน

ตลาดฮองกงและไตหวน มสถานะดมากขนกวาปทผานมา โดยใน

9 เดอนแรกของป ตลาดฮองกงขยายตวเพมขนรอยละ 30 โดยไดรบ

ปจจยเสรมสวนหนงจากการทสายการบน City Airways เปดบนเสนทาง

ฮองกง-กรงเทพฯ จำานวน 7 เทยว/สปดาห เรมเดอนกรกฎาคม สำาหรบ

ตลาดไตหวน ขยายตวรอยละ 32 โดยไดรบแรงเสรมจากการเปดเสนทางบน

ของสายการบน TransAsia Airways เสนทาง ไทเป-เชยงใหม จำานวน

2 เทยว/สปดาห เรมเดอนกรกฎาคม เปนการสยายปกการบนเพม

หลงจากทไดเปดเทยวบน ไทเป-กรงเทพฯ ไปแลวในชวงมนาคมทผานมา


ภมภาคเอเชยตะวนออก สถานการณทองเทยวของภมภาคเอเชยตะวนออก ชวง 9 เดอนแรก ยงคงขยายตวเพมขนในระดบคอนขางสง โดยมนกทองเทยว

รายสญชาตเดนทางเขาไทย เพมขนรอยละ 35 หรอมจำานวนประมาณ 12.08 ลานคน โดยในไตรมาสท 3 ขยายตวเพมขนประมาณ

รอยละ 36 เนองจากกระแสการเดนทางอยางคกคกในชวงปดภาคเรยนของนกทองเทยวจากจนและญปน รวมทงการเดนทางเขามาทองเทยวในชวง

เทศกาลฮารรายอและเทศกาลเขาพรรษาของนกทองเทยวจากอาเซยน

ตลาดภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงเหนอ : ใน 9 เดอน

แรกของป 2556 ตลาดภมภาคนมอตราการเตบโตเพมขนประมาณ

รอยละ 51 หรอมนกทองเทยว 6.74 ลานคน ซงเปนการเตบโตทสงทสด

เมอเปรยบเทยบกบทกภมภาค การเตบโตของนกทองเทยวจนมผลอยาง

มากตอการดงใหอตราการเตบโตของภมภาคนสงกาวกระโดด ในขณะท

ตลาดฮองกงและญปนมการเตบโตทดเชนกน รวมทงตลาดไตหวน มการ

เตบโตตอเนองมาตงแตตนป สวนตลาดเกาหลขยายตวเพมขนในระดบปาน

กลาง โดยมรายละเอยด ดงน

ตลาดจน มอตราการขยายตวเพมขนสงถงรอยละ 93 หรอมนกทอง

เทยวจำานวน 3.74 ลานคนใน 9 เดอนแรกของป โดยไตรมาสท 3 มอตรา

การเตบโตรอยละ 83 ผลจากการประกาศใชกฎหมายทองเทยวจนฉบบใหม

ทจะเรมในเดอนตลาคม ทำาใหนกทองเทยวจนจำานวนมากรบซอทวรมาไทย

กอนทราคาทวรจะปรบเพมขน นอกจากนยงเปนการเดนทางในชวง

ปดภาคเรยน ซงนยมเดนทางกนเปนครอบครว โดยมการเปดเทยวบน

เพมจำานวนมากในเดอนกรกฎาคม-สงหาคม เพอรองรบการเดนทาง

ทเพมขน อาท China Southern Airlines เปดเสนทาง หวฮน-กรงเทพฯ

14 เทยว/สปดาห และเสนทาง ฉางซา-กรงเทพฯ, Hainan Airlines

เปดเสนทาง ปกกง-กรงเทพฯ 4 เทยว/สปดาห, Shenzhen Airlines

เปดเสนทาง เสนเจน-กรงเทพฯ 14 เทยว/สปดาห นอกจากน ความขดแยง

ระหวางจนกบญปนยงคงมผลกระทบตอการเดนทางเขาไปทองเทยว

ในญปนของนกทองเทยวจน โดยใน 8 เดอนแรกของปน นกทองเทยวจน

เดนทางเขาญปนลดลงรอยละ 26 ลดลงในทกๆ เดอน และเลอกเปลยน

เสนทางมายงเอเชยตะวนออกเฉยงใตแทน

ตลาดเกาหลใต ขยายตวเพมขนรอยละ 12 ใน 9 เดอนแรกของ

ป 2556 โดยมปจจยเสรมจากการเพมเทยวบนของสายการบน Korean

Air เพมเทยวบน โซล-เชยงใหม จาก 4 เทยว เปน 7 เทยว/สปดาห

ในเดอนกรกฎาคม และ Asiana Airlines เพมเทยวบน โซล-กรงเทพฯ

จาก 7 เทยว เปน 14 เทยวบน/สปดาห ในเดอนกรกฎาคม

7|Tourism Journal

8 | Tourism Journal


อาเซยน : 9 เดอนแรกของป นกทองเทยว

รายสญชาต จากภมภาคอาเซยนเดนทางเขาไทย ขยายตวด

รอยละ 19 เมอเปรยบเทยบกบชวงเดยวกนของป 2555 โดยในไตรมาสท 3 มอตราการเตบโตเพมขนรอยละ 27 ตลาดหลก เชน มาเลเซย และสงคโปร ลวนขยายตวเพมขน ดวยด ในขณะทตลาดรอง เชน พมา และอนโดนเซย มอตราการเตบโตทคอนขางสง ดงมรายละเอยด ดงน

ตลาดหลก สงคโปรและมาเลเซย มการเตบโตทดในอตรารอยละ 14

และ 20 ตามลำาดบ ในชวง 9 เดอน โดยในปนตลาดมาเลเซยมวนหยดเทศกาล

ฮารรายอ รวม 4 วน จงสามารถออกเดนทางทองเทยวตางประเทศในระยะ

ใกลได อกทงสายการบนแอรเอเชย เพมเทยวบน กวลาลมเปอร-กรงเทพฯ

จาก 64 เปน 70 เทยว/สปดาห ในชวงวนท 2-18 สงหาคม และ

สายการบนมาเลเซย แอรไลน เพมเทยวบน กวลาลมเปอร-ภเกต จาก

19 เทยว เปน 26 เทยว/สปดาห ในเดอนกรกฎาคม สวนตลาดสงคโปร

มปจจยเสรมจากสายการบน Jetstar Asia เพมเทยวบน สงคโปร-กรงเทพฯ

จาก 25 เทยว/สปดาห เปน 33 เทยว/สปดาห ในเดอนกรกฎาคม

ตลาดขนาดกลาง เชน อนโดนเซย มแนวโนมทดมาก ใน 9 เดอนแรก

ของป ตลาดอนโดนเซยเพมขนรอยละ 40 และในไตรมาสท 3 กเตบโต

ในระดบเดยวกน อนเปนผลมาจากการเดนทางเขามาในชวงฮารรายอ

และปจจยสนบสนนจาก สายการบน Garuda Airlines เปดเทยวบน

จาการตา-ภเกต จำานวน 4 เทยว/สปดาห ในเดอนสงหาคม และ

การบนไทย เพมเทยวบน จาการตา-กรงเทพฯ จาก 7 เทยว เปน 14 เทยว/

สปดาห ในเดอนกรกฎาคม

ตลาดขนาดเลก เชน ฟลปปนส ใน 9 เดอนแรกของป ขยายตวเพมขน

รอยละ 11 สวนไตรมาสท 3 มอตราการเตบโตเพมขนถงรอยละ 21

โดยไดรบปจจยเสรมจากสายการบน Cebu Pacific เปดเสนทางบน

มะนลา-ภเกต จำานวน 3 เทยว/สปดาห ในเดอนสงหาคม

ตลาดอนโดจน ตลาดพมา มแนวโนมทด โดยเพมขนรอยละ 38 ในชวง

9 เดอนแรก โดยการเปดประเทศมากขน ทำาใหมการลงทนจากตางชาต

สงผลใหเศรษฐกจในประเทศดขน ชนชนกลางมากขน และมความตองการ

ทองเทยวตางประเทศ กอปรกบในเดอนกนยายน สายการบน Bangkok

Airways เปดเทยวบน มณฑะเลย-กรงเทพฯ 4 เทยว/สปดาห และ

เนปดอว-กรงเทพฯ 3 เทยว/สปดาห รวมทงสายการบนนกแอร เปดเทยวบน

มะละแหมง-แมสอด 7 เทยว/สปดาห สำาหรบตลาดกมพชาและลาว

ในชวง 9 เดอนขยายตวเพมขนรอยละ 8 เทากน สวนเวยดนาม เตบโต

รอยละ 25 สวนหนงเกดจากการขามมาเทยวซอของหางสรรพสนคา

ทเปดใหมในฝงไทยในจงหวดนครราชสมา

ภมภาคยโรป สถานการณการทองเทยวของภมภาคยโรปในชวง 9 เดอนแรก

2556 ยงคงมทศทางทสดใส จากสถตนกทองเทยวรายสญชาตทเดนทาง

เขาประเทศไทย มจำานวนประมาณ 4.42 ลานคน หรอมอตราการเตบโต

รอยละ 13 เมอเทยบกบปทผานมา แทบทกตลาดลวนมการขยายตวทด

โดยนกทองเทยวจากรสเซย ยโรปตะวนออก และเยอรมน มการเตบโต

แบบกาวกระโดด รอยละ 37 รอยละ 24 และรอยละ 11 ตามลำาดบ

ยกเวนตลาดฟนแลนด เดนมารก และสวเดน ทปรบตวลดลงรอยละ 8

รอยละ 1 และ 0.57 ตามลำาดบ

8 | Tourism Journal

9|Tourism Journal

ปจจยสนบสนนตอการขยายตว มดงน ประเทศไทยยงคงเปนแหลงทองเทยวยอดนยมและมความคมคาเงน

สงเมอเทยบกบประเทศอนๆ ในภมภาค

ปจจยบวกทางดานเศรษฐกจของตลาดเกดใหม อาท ตลาดรสเซย

ยโรปตะวนออก/CIS ยงคงมทศทางการเตบโตทางเศรษฐกจทด และเปน

แรงขบเคลอนสำาคญของภมภาค

สำาหรบตลาดสหราชอาณาจกร เยอรมน ฝรงเศส หรอแมแต

ประเทศในกลมยโรปใต อตาล และสเปน ยงคงเผชญกบการแกไขปญหา

หนสาธารณะ ภาคการผลตชะลอตว และอตราการวางงานอยในระดบสง

แตการเดนทางเขาไทยของตลาดเหลานยงมการเตบโตได โดยเฉพาะอตาล

ซงมปญหาทางเศรษฐกจเรอรงมานาน กยงคงสามารถรกษาฐานตลาดเดม

ไวได แมจะไมสามารถปรบตวเพมสงขนไดมากนกกตาม

สภาพอากาศในชวงฤดร อนปนของทางฝ งยโรปคอนขางด

(กรกฎาคม-กนยายน) สงผลใหนกทองเทยวชาวยโรปออกเดนทาง

ทองเทยวกนคกคก อาท ตลาดสแกนดเนเวย โดยเฉพาะเดนมารก และ

นอรเวย ประเทศในแถบยโรปใต สเปน ตรก และเมดเตอรเรเนยน มแนวโนม

เดนทางทองเทยวทงภายในภมภาคและนอกภมภาค โดยเฉพาะแหลงเทยว

ทางทะเลในแถบเอเชยตะวนออกเฉยงใต สำาหรบประเทศไทยในชวงฤดฝน

(เดอนกรกฎาคม-กนยายน) การทองเทยวกบบรษทนำาเทยวไดรบความนยม

เพมขน และคาดวาจะเปนทนยมในฤดหนาวทจะมาถงนดวย โดยเสนทาง

ยอดนยมในชวงฤดหนาว ไดแก ประเทศไทย, เสนทางอสราเอลและ

จอรแดน, เสนทางอนเดยและเนปาล, ควบาและแอฟรกาใต

การไดประโยชนจากสถานการณความไมสงบทางการเมองภายใน

ประเทศอยปตทวความรนแรงและยงไมมททาจะยต ทำาใหนกทองเทยว

ชาวยโรปหนเหการเดนทางไปทองเทยวในภมภาคอนแทน โดยเฉพาะ

ในแถบเอเชยตะวนออกเฉยงใตและประเทศไทย ทงนมรายงานวา

บรษทนำาเทยว อาท Thomas Cook, TUI Thomson, TUI Nordic ในพนท

ตลาดรสเซย สหราชอาณาจกร อตาล โปรตเกส และกลมสแกนดเนเวย

ไดระงบการขายแพคเกจทองเทยวไปอยปตและขายเสนทางอนแทน

เรมตงแตกลางเดอนกรกฎาคมไปจนกวาสถานการณจะคลคลาย สวนการ

ลองเรอสำาราญ (Cruise) บรษทนำาเทยวแนะนำาใหยกเลกการเดนทาง

จนถงชวงกลางเดอนกนยายน

การขยายตวของอตสาหกรรมการบน และการเปดเทยวบน

ใหมในชวงตารางบนฤดรอน (มถนายน-ตลาคม) อาท ตลาดนอรเวย

สายการบน Norwegian Air เปดเทยวบนใหม เสนทางออสโล-กรงเทพฯ

และเสนทางสตอกโฮลม-กรงเทพฯ จำานวน 3 เทยว/สปดาหในตลาดสวเดน

ทงนมรายงานวาจำานวนผโดยสารของสายการบนดงกลาวในเดอนมถนายน

เพมขนรอยละ 21 จากปทผานมา และมการเพมจำานวนทนงในตลาด

สแกนดเนเวยดวย สำาหรบตลาดอตาล มการเพมเทยวบน เสนทางมลาน-

กรงเทพฯ จาก 3 เทยว เปน 4 เทยว/สปดาห เสนทางโรม-กรงเทพฯ

จากเดม 4 เทยว เพมเปน 5 เทยว/สปดาห เมอปลายเดอนมถนายน ทผานมา


ภมภาคอเมรกา จากสถตนกทองเทยวตางชาตเดนทางเขาประเทศไทยรายสญชาต

9 เดอนแรก ภมภาคนมการเตบโตเพมขนรอยละ 8 นบเปนการขยายตว

ทคอนขางด โดยเฉพาะตลาดหลก สหรฐอเมรกาเพมขนรอยละ 8 แคนาดา

เพมขนรอยละ 5 และยงคงไดแรงเสรมทแขงแกรงจากตลาดเกดใหมใน

ละตนอเมรกา คอ บราซล เพมขนรอยละ 19 และอารเจนตนา เพมขน

รอยละ 18 ดวยปจจยสนบสนนการขยายตว ดงน

ปจจยบวกทางดานเศรษฐกจของประเทศในแถบอเมรกาเหนอและ

ละตนอเมรกา โดยเฉพาะแคนาดา บราซล และอารเจนตนา ทมอตรา

การเตบโตทด เออใหมอตราการเดนทางทองเทยวออกนอกประเทศ ขณะท

เศรษฐกจสหรฐฯ ยงคงผนผวนจากปจจยเสยงทางดานความขดแยง

ทางการเมองระหวางประเทศ และปญหาหนสาธารณะ แตสถานการณ

ทองเทยวมาไทยกยงคงเตบโตไดคอนขางด เนองจากกลมตลาดมาไทย

สวนใหญเปนกลมตลาดระดบบน จงไมออนไหวตอปญหาทางเศรษฐกจ

อกทงยงมเงนออมเพยงพอทจะเดนทางทองเทยวระยะไกล

เหตการณนองเลอดในประเทศอยปต และความขดแยงทางการ

เมองระหวางสหรฐฯ และซเรย ทำาใหทางการสหรฐฯ ออกประกาศเตอน

พลเมองใหหลกเลยงการเดนทางเขาประเทศอยปตและพนทเสยงภย

ภมภาคเอเชยใต จากสถตนกทองเทยวตางชาตเดนทางเขาประเทศไทยรายสญชาต

ในชวง 9 เดอนแรก มจำานวนนกทองเทยวเอเชยใตมาไทยประมาณ

1 ลานกวาคน ขยายตวรอยละ 5 เมอเปรยบเทยบกบปทผานมา

อตราการเตบโตของนกทองเทยวของภมภาคนเตบโตในระดบปานกลาง

เปนผลมาจากตลาดหลกของภมภาค คอ ตลาดอนเดย ประสบปญหา

9|Tourism Journal

10 | Tourism Journal


เศรษฐกจซบเซามาตงแตป 2555 และมการเพมมาตรการการขอวซา

เขาไทย สงผลใหนกทองเทยวบางสวนชะลอการเดนทางลง แตสถานการณ

การทองเทยวตลาดเลกๆ ในภมภาคยงคงขยายตวไดคอนขางด โดยเฉพาะ

บงกลาเทศ เตบโตสงถงรอยละ 12 โดยมรายละเอยดรายตลาด ดงน

ตลาดหลกของภมภาคน คอ อนเดย สถานการณทองเทยวในชวง

9 เดอนแรก ขยายตวรอยละ 5 ถงแมเศรษฐกจอนเดยจะยงไมฟนตวด

เทาทควร แตนกทองเทยวอนเดยยงคงตองการเดนทางทองเทยว โดยม

ขอมลอางองจาก Associated Chamber of Commerce and Industry

of India วาในชวงทคาเงนรปยงคงออนคา ชาวอนเดยยงมความตองการ

เดนทางทองเทยว แตปรบเปลยนพฤตกรรมจากเดม โดยเลอกพกโรงแรม

ในราคาถกลง ระยะเวลาพำานกสนลง และความถในการเดนทางลดลง

โดยยงคงมความตองการไปเทยวยงแหลงทองเทยวระยะใกล โดยเฉพาะ

ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ซงรวมถงประเทศไทย ซงมขอไดเปรยบ

ในแงความคมคาเงน

สำาหรบตลาดเลกๆ ในภมภาค ไดแก บงกลาเทศ ปากสถาน และ

ศรลงกา ในชวง 9 เดอน ตลาดขยายตวเพมขนรอยละ 12 รอยละ 7

และรอยละ 4 ตามลำาดบ เนองจากสถานการณความวนวายทางการเมอง

ในแตละประเทศเรมคลคลายในไตรมาสท 3 จงเปนปจจยใหการเดนทาง

ในฤดกาลทองเทยวภาคฤดรอนในปนปรบตวดขน

ภมภาคโอเชยเนย จากสถตนกทองเทยวเดนทางเขาประเทศไทยรายสญชาต ในชวง

9 เดอนแรก ตลาดภมภาคนปรบตวลดลงรอยละ 3 โดยมรายละเอยด

รายตลาด ดงน

ตลาดออสเตรเลย ซงเปนตลาดหลก ปรบตวลดลงรอยละ 4 โดยใน

ไตรมาสท 3 ลดลงรอยละ 2 เนองจากการขยายตวทางเศรษฐกจของ

ออสเตรเลย สงผลใหคาเงนดอลลารออสเตรเลย มแนวโนมแขงคากวา

เงนดอลลารสหรฐฯ ทำาใหนกทองเทยวสวนหนงหนเหเดนทางทองเทยว

ไปอเมรกา ซงเปนแหลงทองเทยวในฝนของนกทองเทยวออสเตรเลยแทน

ประกอบกบในชวงเดยวกนนนประเทศไทยประสบปญหาการแขงของคา

เงนบาทตงแตชวงตนป และแขงคาหนกสดชวงไตรมาสท 2 ซงสงผลให

นกทองเทยวบางสวนชะลอการเดนทางมาทองเทยวประเทศไทย ตงแต

เดอนเมษายนเปนตนมา แมในบางเดอนตลาดจะเรมปรบตวดขนบาง

แตกไมสามารถดงภาพรวมในชวง 9 เดอนใหเพมสงขนได

ตลาดนวซแลนด สถานการณการทองเทยวยงขยายตวได เนองจาก

ตลาดไมไดรบผลกระทบมากนกจากปญหาการแขงคาของเงนบาทของไทย

โดยในชวง 9 เดอนแรกขยายตวรอยละ 2

ภมภาคตะวนออกกลาง และแอฟรกา สถานการณทองเทยวของภมภาคตะวนออกกลางในชวง 9 เดอน

แรก นกทองเทยวรายสญชาตปรบตวลดลงรอยละ 2 แมวาตลาดหลก

ทกตลาดจะปรบตวเพมขน แตตลาดรายยอย เชน อหราน และตลาดอนๆ

ซงมสดสวนคอนขางสง มอตราการเตบโตลดลง จงฉดใหภาพรวมของภมภาค

นลดลงไปเลกนอย ตลาดหลกทเตบโตสงมาก คอ อยปต เพมขนรอยละ 31

และซาอดอาระเบย เพมขนรอยละ 26 สวนภมภาคแอฟรกาเตบโตรอยละ 2

โดยเปนการเตบโตของตลาดขนาดเลกอนๆ ทเพมขนรอยละ 5 ในขณะท

ตลาดแอฟรกาใตซงเปนตลาดหลกของภมภาคนปรบตวลดลงรอยละ 1

ทงนมรายละเอยดในแตละตลาด ดงน

ปญหาความไมสงบทางการเมองภายในภมภาคตะวนออกกลางและ

แอฟรกา ไมวาจะเปนเหตการณนองเลอดในอยปต ปญหาความขดแยงของ

อสราเอลและปาเลสไตน ปญหาทางการเมองระหวางสหรฐฯ และซเรย

สงผลใหจำานวนนกทองเทยวในชวง 9 เดอนแรกของภมภาคตะวนออกกลาง

คอนขางมความผนผวน

นกทองเทยวชาวตะวนออกกลาง มแนวโนมหนเหไปทองเทยวยโรป

มากขน ดวยปจจยดานคาเงนยโรออนคาเปนแรงจงใจสำาคญ โดยแหลงทอง-

เทยวทยงคงไดรบความนยม ไดแก เยอรมน ฝรงเศส และสหราชอาณาจกร

การชะลอตวของจำานวนนกทองเทยวจากกลมประเทศ Gulf

Cooperation Council (GCC) โดยเฉพาะตลาดหลก สหรฐอาหรบ

เอมเรตส เนองจากชวงเทศกาลถอศลอด (Ramadan) ในปน

(เรมตงแตวนท 9 กรกฎาคม-สงหาคม) เลอนมาทบกบชวงฤด

ทองเทยวชวงฤดรอน และมผลใหชวงวนหยดกอนเดอนรอมฎอน ในปน

มระยะเวลาสนลง ทงน การเดนทางทองเทยวปรบตวดขนตงแตชวง

กลางเดอนสงหาคมเปนตนมา เนองจากมชวงวนหยดยาวเพอเฉลมฉลอง

เทศกาลฮารรายอ โดยในเดอนกนยายนมการขยายตวเพมขนรอยละ 9

ตลาดอยปต แมจะเกดสถานการณความรนแรงทางการเมองภายใน

ประเทศ แตมไดสงผลกระทบตอจำานวนนกทองเทยวทเดนทางเขาไทย

แตอยางใด จากการรายงานของสำานกงาน ททท. ในพนท พบวา สายการบน

Etihad และบรษทนำาเทยวในพนททเจาะกลมระดบบน อาท Corporate/

Incentive รวมทงกลม Medical ยงคงไดรบกลมตลาดดงกลาวเปนลกคา

หลกในชวงน โดยมการเดนทางออกอยางตอเนอง แมจะมจำานวนไมมาก

กตาม ซงในชวงไตรมาสท 3 นกทองเทยวอยปตเดนทางเขาไทย มการ

ขยายตวรอยละ 50 เมอเทยบกบชวงเดยวกนของปทผานมา

ตลาดอหราน ยงคงไดรบผลกระทบจากปญหาการควำาบาตรของ

สหรฐฯ อยางตอเนอง ขณะทตลาดแอฟรกาใต ปรบตวลดลง เนองจาก

ยงคงมสถานการณความขดแยงในภมภาคแอฟรกาเหนอและปญหาการ

กอความไมสงบของกลมมสลมหวรนแรงและกลมโจรสลดภายในภมภาค

ทำาใหบรรยากาศในการเดนทางทองเทยวไมคกคกเทาทควร


11|Tourism Journal


ตลาดเอเชยตะวนออก : คาดวาทกตลาดจะยงคงเตบโตตอเนอง

ในไตรมาสสดทาย เนองจากยงมปจจยเสรมดานเทยวบนทปรบตว

เพมขน ยกเวนตลาดจนทอาจจะชะลอตวลดลง รอยละ 30-50 จากปญหา

การออกกฎหมายทองเทยวฉบบใหมของจน

ผลกระทบจากการออกกฎหมายทองเทยวฉบบใหมของจน ทมผล

บงคบใชตงแตวนท 1 ตลาคม 2556 เปนตนไปนน คาดวาสงผลทำาให

จำานวนนกทองเทยวจนในไตรมาสท 4 ชะลอตวลง จากราคาทวรทปรบตว

สงขน สงผลใหยอดจองทวรลดลง โดยเฉพาะในชวงวนชาตของจน

(Golden Week 1-7 ตลาคม 2556) ลดลงประมาณรอยละ 30-50 และ

สงผลกระทบถงยอดจองทวรของเดอนตลาคมลดลงประมาณรอยละ

50-70 รวมทงสายการบนตางๆ ทมเสนทางมายงประเทศไทยมยอดจอง

ในเดอนตลาคม-พฤศจกายน ลดลงประมาณรอยละ 40-50 อยางไรกตาม

คาดวาปญหานจะสงผลกระทบในไตรมาสท 4 นเทานน

ผลกระทบเรองความขดแยงดนแดนหมเกาะของจนกบญปน แมจะ

ไมรนแรงเหมอนชวงกอนหนาน แตคาดวาจะยงสงผลกระทบตอเนอง

ในชวงไตรมาสท 4 โดยเฉพาะ ตลาดญปน ซงมการสำารวจจาก JATA

วาชาวญปนจะยงคงไมเลอกเดนทางไปจนในปน

การออกมาตรการผอนปรนเรองการเขา-ออกประเทศพมา และการ

เปดดานการคาแหงใหม (ดานทก) ตงแตเดอนสงหาคม และการเปดสะพาน

มตรภาพไทย-ลาวแหงท 4 ปลายป 2556 คาดวาจะสงเสรมการทองเทยว

ในอนโดจนใหสะดวกมากขน

คาเงนบาททออนคาลงจนกลบมาเปนปกต ดงดดใหนกทองเทยว

เดนทางมาทองเทยวประเทศไทย อยางไรกตาม ยงคงตองจบตามองปญหา

เพดานหนของสหรฐฯ ทอาจสงผลตอคาเงนบาทในอนาคต รวมทงอาจจะ

สงผลตอเศรษฐกจของญปนและจน ซงเปนเจาหนใหญของประเทศสหรฐฯ

จบตามองการแขงขนกฬาซเกมส ครงท 27 ในเดอนธนวาคม 2556

ซงพมาเปนเจาภาพ อาจมผลในการดงสดสวนนกทองเทยวในภมภาค

อาเซยนทเดนทางเขาพมา

ยงตองคอยตดตามปญหาความรนแรงใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต

อยางใกลชด ซงจะมผลโดยตรงตอตลาดมาเลเซย

ตลาดยโรป : คาดวาการเดนทางทองเทยวจากภมภาคยโรปจะคกคก

มากขน โดยมปจจยสนบสนนการขยายตว ดงน

แนวโนมการทองเทยวของตลาดยโรปปนคอนขางสดใสเมอเทยบ

กบปทผานมา เนองจากนกทองเทยวตองการหนหนาวมาเทยวไทยเรวเปน

ประวตการณ โดยไดทยอยจองโรงแรมทพกบรเวณหวหน ชะอำา ลวงหนา

ตงแตเดอนกนยายน (มากกวา 40% ของหองพกทงหมด) และจะเรมเขาพก

ตงแตเดอนตลาคม 2556 - กมภาพนธ 2557 จากปกตจะเรมจองชวงกลาง

เดอนตลาคม สวนหนงเปนผลมาจากเงนบาทออนคาเมอเทยบกบยโร และ

เหรยญสหรฐฯ และนกทองเทยวสแกนฯ เปลยนเสนทางมาพกในแหลง

ทองเทยวรอง อาท หวหนและชะอำา เนองจากทพกในเมองทองเทยวหลก

เชน ภเกตและพทยา มนกทองเทยวจนและรสเซยจองเกอบเตม โดยม

การคาดการณวาทงปจะมอตราเขาพกเฉลยรอยละ 65 สงกวาปทผานมา

ทมอตราการเขาพกอยทรอยละ 50-55 (ทมา : สมาคมโรงแรมไทย)

มสญญาณทดวาเศรษฐกจของยโรปกำาลงฟนตวอยางชาๆ โดย

ดชนความเชอมนทางเศรษฐกจของยโรโซนปรบตวดขนอยในระดบ 96.9

(ณ เดอนกนยายน) จากระดบ 95.3 (ณ เดอนสงหาคม) ภายหลงทรฐบาล

ประเทศในยโรปเรมผอนคลายมาตรการรดเขมขดและขนภาษ สงผลให

เศรษฐกจ 17 ประเทศทใชเงนสกลยโรอาจมการขยายตวรอยละ 1 ในปหนา

ซงยงคงตองเฝาตดตามสถานการณอยางใกลชดตอไป

ปจจยหนนดานการดำาเนนงานทางการตลาดของ ททท. ในการมงเจาะ

ตลาดใหมในพนทรองมากขน เชน จด Road Show เมองมวนกและ

ชตททการท ประเทศเยอรมน ไอรแลนด ฯลฯ ซงคาดวาจะชวยขยายตลาด

นกทองเทยวกลมใหมและมศกยภาพมากขน

11|Tourism Journal



ตลาดภมภาคอเมรกา

: คาดวาในภาพรวมของภมภาคจะมการเตบโตปานกลาง

โดยไดรบแรงผลกจากแนวโนมทดของตลาดละตนอเมรกา

โดยในสวนของตลาดสหรฐฯ ซงเปนตลาดหลก มทศทางตลาด

ทไมคอยแจมใสนกในชวงไตรมาสสดทาย เนองจากมปจจยเสยงทางดาน

วกฤตเศรษฐกจสหรฐฯ ทยงคงเปราะบางจากสถานการณการปดหนวยงาน

ภาครฐของสหรฐฯ ในชวงวนท 1-16 เดอนตลาคมทผานมา โดยเฉพาะ

ผลกระทบจากการจางงานในสวนราชการ และในสวนของภาคการ

ทองเทยวภายในประเทศสหรฐฯ ซงตองใชระยะเวลาในการฟนตว จงอาจ

สงผลกระทบทำาใหตลาดสหรฐฯ ชะลอตวลงไปเลกนอย ทงน จากขอมล

การจองบตรโดยสารเครองบนของ ForwardKeys ซงรวบรวมฐานขอมล

จากบรษทรายใหญ เชน Abacus, Amadeus ฯลฯ พบวา แนวโนมการจอง

ในชวงไตรมาสสดทายจากสหรฐฯ มาไทย อาจปรบตวลดลงรอยละ 3

นอกจากนสำาหรบผลกระทบระยะยาว คาดวาจากการพจารณาผานราง

กฎหมายขยายเพดานหนตอไปจนถงเดอนกมภาพนธป 2557 อาจสงผล

ตอความเชอมนในการใชจายของประชาชน และอาจมการปรบลดการ

ใชจายดานการทองเทยวลงเพอออมเงนมากขน ซงยงคงตองเฝาตดตาม

สถานการณตอไปอยางใกลชด

ตลาดเอเชยใต : คาดวานาจะมการขยายตวเพมขนในระดบปานกลาง

จากปจจยสนบสนนตางๆ ดงน

เทศกาลดวาล (เทศกาลปใหมของชาวอนเดย) ในเดอนตลาคม ซงจะม

วนหยดยาวและชาวอนเดยนยมออกเดนทางทองเทยว และจากการรายงาน

ของ ททท. สำานกงานมมไบ ณ เดอนตลาคม 2556 รายงานวาสายการบน

หลายสายของอนเดยปรบราคาคาบตรโดยสารเครองบนเสนทางใน

ประเทศ โดยเพมสงขนราวรอยละ 30-37 จงคาดวานกทองเทยวสวนหนง

นาจะเลอกเดนทางทองเทยวตางประเทศ

ผลกระทบจากเศรษฐกจของอนเดยทยงไมฟนตว คาเงนรปยงผนผวน

จงคาดวานกทองเทยวจะเลอกเดนทางทองเทยวระยะใกล ซงสอดคลอง

กบผลสำารวจในเดอนกนยายนของเวบไซตทองเทยวชอดง www.yatra.

com ผานทางออนไลน โดยรอยละ 63 ของผตอบแบบสอบถามยงคง

ยนยนการเดนทางตามแผนเดม จดหมายปลายทางอนดบตน คอ เอเชย

ตะวนออกเฉยงใต ตามดวยยโรปและสหรฐอเมรกา ซงจะเปนผลบวก

ตอประเทศไทย ขณะทรอยละ 37 จะเดนทางทองเทยวในประเทศ

ปลายเดอนกนยายน ประเทศไทยไดรบรางวล ‘The Best Golf

Destination’ จาก Safari India National Tourism Awards 2013 และ

รางวล ’Best Wedding Destination’ จาก Hospitality India Awards

2013 ซงนาจะเปนตวชวดถงความสำาเรจทประเทศไทยสามารถดงดด

นกทองเทยวไดมากขน โดยเฉพาะนกทองเทยวกลมฮนนมน/แตงงาน และ

กลมกอลฟ ซงนาจะเตบโตไดตอเนองตอไป

ตลาดโอเชยเนย สถานการณทองเทยวตลาดโอเชยเนยในชวงไตรมาสท 4 ของป 2556

คาดวาจะอยในภาวะทรงตว เนองจาก

ความมศกยภาพทางเศรษฐกจของภมภาค ซงเออตอการใชจาย

ในการเดนทางทองเทยวตางประเทศ อาจจะยงสงผลใหนกทองเทยว

ออสเตรเลยยงคงเลอกเดนทางไปสหรฐอเมรกา

การเปดเสนทางบนใหมของ สายการบน Jetstar ในเสนทาง

เมลเบรน-ภเกต 2 เทยวบน/สปดาห ตงแตวนท 14 ธนวาคม 2556

อาจชวยชะลอใหตลาดไมปรบตวลดลงไปมากนก

การสงเสรมการตลาดอยางตอเนองของ ททท. โดยลาสดในเดอน

สงหาคม 2556 ไดจดงาน Thailand Medical & Wellness Tourism Trade

and Media FAM Trip 2013 โดยมเอเยนตทองเทยวเพอสขภาพ 40 บรษท

จาก 10 ประเทศมารวมงาน รวมทงจากออสเตรเลย ซงจากการจดงาน

ในครงนคาดวาจะดงดดนกทองเทยวกลมสขภาพไดมากขน

ตลาดตะวนออกกลางและแอฟรกา ตลาดตะวนออกกลาง : คาดวาจะเตบโตไดเมอเทยบกบชวงเดยวกน

ของปทผานมา เนองจากสนสดชวงเทศกาลถอศลอดและนกทองเทยว

เรมออกเดนทางทองเทยวแลว และสายการบน Emirates จะเพมเทยวบน

เสนทางดไบ-กรงเทพฯ จากเดม 35 เทยว/สปดาห เปน 42 เทยว/สปดาห

นอกจากนการเปดตลาดใหมของ ททท. ในชวงตนป 2556 โดยเขาไปทำา

Road Show ในคเวตและกาตาร อาจมสวนในการสงเสรมตลาดกลมใหม

ใหเพมขนได

สำาหรบตลาดแอฟรกาใต : อาจจะปรบตวลดลง เนองจากสายการบน

ไทย จะปรบลดความถเทยวบนในชวงตารางบนฤดหนาว เสนทางโจฮน-

เนสเบรก-กรงเทพฯ จาก 4 เทยวเหลอ 3 เทยว/สปดาห เนองจากเปนชวง

Low Season และนกทองเทยวมแนวโนมนยมเดนทางระยะใกล (Short

Haul) หรอทองเทยวภายในภมภาคมากขน


13|Tourism Journal


เรอง : ยวด นรตนตระกล

1. เมอทบทวนเหตการณตางๆ ทเกดขนในชวงป 2556 ตลอดทงป

มหลายเหตการณทนาสนใจทงทเปนเหตการณภายนอกประเทศ และ

เหตการณในประเทศ ทงทเปนเรองดและเรองราย (ตออตสาหกรรม

ทองเทยวไทยในภาพรวม) การบนทกเหตการณตาง ๆ ไว ทำาใหเราไมหลงลม

และใชประโยชนจากการบนทกนนเพอทบทวนการทำางานทผานมา

2. ในป 2555 eTAT Journal ไตรมาส 1/2013 มบทความทเกยวกบ

เหตการณสำาคญในป 2555 ซงหลายเหตการณยงไมจบ ตองตดตามตอ

เนอง ถาลองยอนกลบไปดจะพบวา มเรองใหฉกคดมากมาย อาท

เชยงใหมมหานคร เรมจดประเดนในป 2555 ตอนน คบหนาไปถงไหน และโมเดลการ

บรหารจดการเชยงใหมมหานครนน จะเปนยาหมอใหญรกษาไดทกโรค

หรอไม กรณการเตบโตของจำานวนนกทองเทยวจนทเดนทางทองเทยว

ในจงหวดเชยงใหมจากผลของภาพยนตร Lost in Thailand สงผลตอสภาพ

การทองเทยวของเมองอยางไร และทศทางของเชยงใหมจะไปทางไหน

ปฏบตการรายไดทองเทยว 2 ลานลานบาท ป 2555 มการตงเปาหมายรายไดจากการทองเทยวของรฐบาล

ยงลกษณ ชนวตร ใหบรรลเปา 2 ลานลานบาท ในป 2558 ในชวงเวลา

ผานไปเพยงแค 3 ไตรมาสของป 2555 เปาหมายเรมขยบเปน 2.2 ลานลาน

บาท อนเนองมาจากบรรยากาศการทองเทยวไทยทเตบโตอยางนาพอใจ

มวลขาวใดๆ ในป 2556 ทตองจดจำา

3. มวลขาวใดๆ ทเกดขนในป 2556 และนาจะเชอมโยงสเรอง

ของการทองเทยวได พอจะประมวลเบองตนได ดงน

เกาหลเหนอ เกาหลใต และมวลมตร

ตนป 2556 เกาหลเหนอออกแถลงการณเรอง ‘การเขาสภาวะ

สงคราม’ กบเกาหลใต พรอมขจะใชอาวธนวเคลยรหากถกยวย การ

ออกแถลงการณของเกาหลเหนอครงน กอใหเกดบรรยากาศแหงความกลว

และหวาดหวนตอความปลอดภยในชวต ลำาพงคขดแยงระหวางเกาหลเหนอ

กบเกาหลใตนนเปนเรองทเขาใจได แตเรองราวของคน ขยายไปถงชาต

พนธมตรอยางสหรฐอเมรกา จงทำาใหโลกตางเฝาสงเกตสถานการณ

ผลจากแถลงการณดงกลาวทำาใหเกดการยกเลกทวรไทยทจะไป

ทองเทยวเกาหลใต และหากตรวจสอบสถานการณทองเทยวของเกาหลใต

ชวงนน กกระทบตอบรรยากาศทองเทยวอยางหลกเลยงไมได และมความ

เปนไปไดทจะลกลามเปนปญหาในระดบภมภาค

ชวงกลางปถงปลายป 2556 ผ นำาเกาหลเหนอประกาศลงโทษ

ประหารชวตชาวเกาหลเหนอ 80 คนโทษฐานแอบดละคร และประหารชวต

อดตแฟนเกา ดวยขอหาถายภาพโป และทเปนขาวมากทสดคอ กลางเดอน

ธนวาคม 2556 ผนำาเกาหลเหนอประกาศประหารชวต ลงเขย ทมตำาแหนงสง

ในรฐบาล ดวยขอหาทพยายามลมลางระบอบการปกครอง

การปกครองโดยผ นำาเกาหลเหนอ กอใหเกดการเฝาตดตาม

สถานการณอยางใกลชด และจากการประเมนในมตการเมองระหวาง

ประเทศแลว นาจะเปนสญญาณทไมดนก

13|Tourism Journal


มวลรถยนต จากนโยบายรถคนแรก

นโยบายรถคนแรกเปนนโยบายของรฐบาลยงลกษณ ชนวตร

หลกการเบองต น คอ สามารถลดหย อนภาษ ได สงสดไม เกน

100,000 บาท รถยนตทจะซอ ขนาดเครองยนตไมเกน 1,500 ซซ

และราคาไมเกน 1 ลานบาท เปลยนมอและโอนไมได ภายใน 5 ป

นโยบายน ตงเปาวาจะมคนซอรถไมตำากวา 500,000 คน

นโยบายรถคนแรกเรมสงผลจรงจงในป 2556 จากการสำารวจ

ความคดเหนของคนไทยทมตอการเดนทางทองเทยว พบวา การม

รถคนแรกสอดคลองกบพฤตกรรมการทองเทยวของคนไทย คอ การ

ขบรถเทยว (Self Drive) ซงนาจะสงผลใหความถในการเดนทางทองเทยว

ของคนไทยเพมขน

ระบบรางทงประเทศ กบมวลเงนลงทน 2 ลานลานบาท การลงทนในระบบราง หรอ รถไฟรางค เปนโครงการของกระทรวง

คมนาคม ถอเปนการลงทนในลกษณะเมกะโปรเจกตทเกยวของกบการ

พฒนาโครงสรางพนฐาน โดยระบวา โครงการรถไฟรางค จะกอใหเกด

การพฒนาศกยภาพดานการคาและการลงทนและคณภาพของประชาชน

ของประเทศใหดขน

โครงการรถไฟรางค จะทำาใหเกดการเชอมโยงโครงขายการเดนทาง

ทองเทยวทงในประเทศ และเชอมโยงไปยงประเทศเพอนบาน จาก

การประมวลขอมลของประเทศเพอนบานพบวา หลายประเทศไดมการ

ดำาเนนการแลว

การไหลบาของมวลนกทองเทยวจน ปรากฏการณของจำานวนนกทองเทยวจากสาธารณรฐประชาชนจน

ทออกเดนทางทองเทยวทวโลก นอกจากจะสรางความตนเตนใหกบ

ประเทศทเปนจดหมายปลายทางแลว ยงไดสรางความตระหนกตกใจ

ในพฤตกรรมของนกทองเทยวจนทปฏบตตวระหวางการทองเทยวดวย

จากการรวบรวมขอมลเกยวกบการตำาหนพฤตกรรมนกทองเทยวจน

ทกระทำาระหวางการเดนทางทองเทยว จะพบพฤตกรรมทสรางปญหา

ในรปแบบตางๆ เชน การสลกชอลงในประตมากรรมโบราณในวหาร

แหงหนงทอยปต การขโมยเสอชชพในเครองบน การสงเสยงดง เอะอะ

ไมเกรงใจผอน

จากพฤตกรรมนกทองเทยวจนดงกลาว ทำาใหรฐบาลจนออกกฎระเบยบ

เกยวกบการปฏบตตวเมออยตางแดน เพอมงแกไขภาพลกษณดานลบของ

นกทองเทยวจน รฐบาลจนจดทำาคมอปฏบตตนเยยงอารยะ เผยแพรให

ชาวจนทเดนทางทองเทยวตางประเทศไดศกษา

สำาหรบประเทศไทยนน ในป 2555 นกทองเทยวจากประเทศจน

มาทองเทยวในประเทศไทยสงถง 2.7 ลานคน มากเปนอนดบ 1 และใน

ป 2556 คาดวาจะมนกทองเทยวจนเดนทางมาทองเทยวในประเทศไทย

ประมาณ 4 ลานคน ในประเดนเรองผลกระทบของจำานวนนกทองเทยว

จนนน ททท. ไดจดทำาโพลสำารวจความคดเหนและนำาเสนอผลโพลใน

eTAT Journal ในไตรมาส 4/2556 แลว ตามอานยอนหลงได

มวลนำามนรวทระยอง

เมอเดอนกรกฎาคม 2556 มวลนำามนกวา 50,000 ลตร รวไหลจาก

ทอนำามนดบกลางทะเล ลงสทะเลทจงหวดระยอง กระแสนำาพดพาคราบ

นำามนกระจายไปทว และนำามนจำานวนมากลอยไปตดอาวพราว เกาะเสมด

จากหาดทรายทเคยขาวสวยงาม กลายเปนหาดสดำาจากคราบนำามน

จากปญหาดงกลาว ทำาใหหลายหนวยงานรวมกนแกปญหาและฟนฟ

สภาพชายหาด รวมทงใหความชวยเหลอแกผไดรบผลกระทบ หลงจาก

เหตการณผานไปประมาณ 2 เดอน บรษท พทท โกลบอล เคมคล จำากด

(มหาชน ) หรอ ปตท. ไดนำาเสนอภาพยนตรโฆษณาชด เราไปเทยวเสมด

กนเถอะ หรอ Better Samed เนอหาทนำาเสนอ คอ เกาะเสมดกลบมา

สวยเหมอนเดม อาหารทะเลกนได เชญชวนใหนกทองเทยวเดนทาง

มาทองเทยวได

กรณมวลนำามนรวในประเทศตางๆ ไดมการนำาเสนอบทความเรอง

‘เมอนำามนรว’ เขยนโดย โตมร ศขปรชา ตามอานยอนหลงไดใน eTAT

Journal ไตรมาส 4/2556



15|Tourism Journal

การเมองไทย ขออภยในความไมสะดวกกบ มวลมหาประชาชน

ชวงไตรมาสสดทายของป 2555 เกดความกงวลระดบ 3 รกเตอร

กบ การรณรงคทางการเมองภายใตการชธงเรอง ‘แชแขงประเทศไทย’

โดย พล.อ.บญเลศ แกวประสทธ หรอ เสธ.อาย ประธานองคการพทกษสยาม

(อพส.) จากพจนานกรมศพทการเมองไทยรวมสมย ใหความหมายคำาวา

‘แชแขงประเทศไทย’ คอ ‘การงดเวนกระบวนการทางการเมองทงหลาย

ทดำาเนนการโดยนกการเมองทมาจากการเลอกตงของประชาชน แลว

แตงตงคณะบคคลขนทำาหนาทแทนเปนระยะเวลา 5 ป อนจะสงผล

ใหประเทศไทยไดพกฟ นจากความขดแยงและมเสถยรภาพกอนจะ

เดนหนาตอไป’ กระแสหยดประเทศ แชแขง 5 ป เพอลกหลานไทย

กำาหนดนดหมายรวมมวลชน 1 ลานคน ในวนท 24 พฤศจกายน 2555

เพอขบไลรฐบาลยงลกษณ ชนวตร โดยในการชมนมทางการเมอง

ครงดงกลาว เปนกจกรรมทางการเมองทจบภายในวนเดยว

การรณรงคทางการเมอง เรองแชแขงประเทศไทยในชวงปลายป

2555 ไมสงผลตอบรรยากาศการทองเทยวของประเทศไทยมากนก

เนองจากเปนการชมนมทไมยดเยอและไมมการบาดเจบลมตาย หรอการ

ปะทะกน

สำาหรบในชวงไตรมาสสดทายของป 2556 เกดปญหาการเมอง

ในประเทศทคลายกบการแชแขงประเทศไทยเมอป 2555 แตในป 2556

องคกรนำา คอคณะกรรมการประชาชนเพอเปลยนแปลงประเทศไทย

ใหเป นประชาธปไตยทสมบรณอนมพระมหากษตรย เป นประมข

(กปปส.) โดยม นายสเทพ เทอกสบรรณ เปนแกนนำาหลก กจกรรมทางการ

เมองทเคลอนไหว คอ การเรยกรองใหประชาชนทเหนดวยกบแนวคดของ

กปปส. ออกมารวมตวกนใหได 1 ลานคน ในวนท 24 พฤศจกายน 2556

การรวมตวของมวลมหาประชาชนทกรงเทพมหานครครงน

มจำานวนผ เข ารวมมากทสดเทาทมการเคลอนไหวทางการเมองใน

ประเทศไทย และเหตการณชมนมทางการเมองครงน สงผลตอบรรยากาศ

การทองเทยวโดยเฉพาะในพนทกรงเทพมหานคร มการแจงเตอน

ชาวตางชาตทจะเดนทางมาทองเทยวทกรงเทพมหานคร กอใหเกดการ

ยกเลกการจอง และผลกระทบทางการเมองคาดวาจะเหนชดในชวง

ไตรมาสแรกของป 2557

4. ในป 2557 ททท. ตงเปาหมายใหมนกทองเทยวตางชาตเดนทาง

ทองเทยวในไทย 28 ลานคน และใหคนไทยทองเทยวในประเทศ 136.8

ลานคน/ครง และตงเปาวา การทองเทยวจะกอใหเกดรายได 2 ลานลาน

บาท กลยทธการตลาดสำาหรบป 2557 คอ การสานตอแนวคด ‘รายได

กาวกระโดดดวยวถไทย’ หรอ ‘Higher Revenue Through Thainess’

ตอเนองจากป 2556 โดยใชแนวทางการตลาดแบบ Marketing 3.0

เนนสงมอบคณคา (Value) หรอความสขในการเดนทางทองเทยวทเกดจาก

การเรยนรและการมสวนรวม (Co-creation) ซงจะสรางความประทบใจ

จนกระทงเกดการแบงปนและบอกตอ (Share)

การผลกดนใหเกดการพฒนาการทองเทยวนน ตองรวมมอรวมใจ

ประสานการทำางาน กำาหนดทศทางการเตบโตดานการทองเทยวอยาง

มออาชพ มวสยทศน ใชอดตเปนบทเรยนเพอขบเคลอนการทำางาน

ในอนาคต

15|Tourism Journal



T o u r i s m R e s e a r c h

ทมา: การทองเทยวแหงประเทศไทย (ททท.) ไดจดทำา ‘โครงการสำารวจความ

คดเหนของประชาชนทมตอการทองเทยวไทย’ หรอทเรยกวา ‘TAT Tourism Poll’ ซงเปน

โครงการตอเนองเขาสปท 3 โดยมวตถประสงค เพอรบทราบความคดเหนของประชาชน

ทมตอประเดนทกำาลงอยในความสนใจ ไมวาจะเปนเรองเศรษฐกจ สงคม การเมอง

และกระแสนยมตางๆ อนจะมผลกระทบตออตสาหกรรมทองเทยว ซงขอมลทไดรบ

สามารถนำามาประมวลกบสถานการณดานอน รวมถงนำาไปปรบใชกบการดำาเนนการ

ดานการตลาดของ ททท. ในอนาคต

กลมเปาหมาย: ทำาการสำารวจขอมลจำานวน 2,000 ตวอยาง แบงเปนผประกอบการ

600 ตวอยาง และประชาชน 1,400 ตวอยาง ในพนททองเทยวหลกของประเทศไทย

6 พนท ไดแก กรงเทพฯ ชลบร เชยงใหม สงขลา กาญจนบร และนครราชสมา

ชวงเวลาการสำารวจ: สำารวจระหวางวนท 21 พฤศจกายน ถง 28 พฤศจกายน 2556


17|Tourism Journal


ผลจากการสำารวจ ความคดเหนของประชาชนเกยวกบความเชอมนสถานการณทองเทยวไทย

ซงเปนผลกระทบจากการชมนมทางการเมอง

1.1การวางแผนการทองเทยวในชวงเดอนธนวาคม

จากการสำารวจความคดเหนของประชาชนในพนททองเทยวหลก พบวา

ประชาชนสวนใหญมแผนเดนทางทองเทยวในชวงเดอนธนวาคม โดยแบงเปนการเดนทางในประเทศ

98.3% และการเดนทางไปตางประเทศ 1.7% ทงน นกทองเทยวจำานวน 5.7% เทานนทไมมแผน

การเดนทางทองเทยวในชวงเดอนธนวาคม เนองจากเหตผลหลกคอ ไมมงบประมาณในการทองเทยว

70% ไมชอบทองเทยวในชวงวนหยดยาว 38.8% และไมมจงหวดหรอสถานทใดในประเทศไทย

นาสนใจใหไปเทยว 11.3 % โดยวตถประสงคหลกในการทองเทยวในชวงเดอนธนวาคมสามารถแบง

ไดเปน พกผอนและเปลยนบรรยากาศ 75.8% เยยมญาต 64.3% ประชม/สมมนา/ทำาธรกจ 3.9%

5อนดบแรกของสถานททองเทยวทนกทองเทยวจะเดนทางไปในชวงเดอนธนวาคม

สรปสาระสำาคญผลการสำารวจความคดเหนของประชาชนทมตอการทองเทยวไทย

เรยบเรยง : งานวจย กองวจยการตลาด ททท.

สำาหรบการเดนทางทองเทยวไปตาง

ประเทศนน สดสวนการเดนทางเปนจำานวนนอย

มากเมอเทยบกบการเดนทางภายในประเทศ

โดยประเทศทไดรบความนยมจากนกทองเทยว

ชาวไทยในการวางแผนเดนทางไปทองเทยว

ในชวงเดอนธนวาคมปน คอ จน และประเทศ

ในกลมอาเซยน อาท มาเลเซย และพมา เปนตน

1.2 ผลกระทบจากการชมนมทางการ

เมองตอการเดนทางทองเทยวของนกทองเทยว

ในชวงเดอนธนวาคม

จากการสำารวจพบวา

l ประชาชนสวนใหญ (59.5%) เหนวา

การชมนมทางการเมองไมมผลกระทบตอ

แผนการเดนทางทองเทยวในชวงเดอนธนวาคม

เนองจากเหตผลหลก ดงน

n จดหมายปลายทางไมมผลกระทบ

จากการชมนม 63.1%

n ผรวมเดนทางยงตองการไปทองเทยว

อย 41.1%

n การชมนมทางการเมองเปนเรองปกต

สำาหรบประเทศไทย 40.5%

1

เรอง ‘ความเชอมนสถานการณทองเทยวไทยซงเปนผลกระทบจากการชมนมทางการเมอง’

1.

2.

3.

4.

5.

เชยงใหม คดเปน 12.2%

ชลบร คดเปน 8.2%

ระยอง คดเปน 6.4%

เลย คดเปน 6.1%

ภเกต คดเปน 5.2%



l ประชาชนจำานวนหนง (40.5%) เหนวา

การชมนมทางการเมองมผลกระทบตอแผน

การเดนทางทองเทยวในชวงเดอนธนวาคม

แตประชาชนสวนใหญยงคงยนยนทจะเดนทาง

ไปทองเทยวเหมอนเดม โดยจะมการปรบเปลยน

แผนการ ดงน

n เปลยนวนและเวลาในการเดนทาง

61.3%

n เปลยนจดหมายปลายทาง 47.9%

n เปลยนเสนทางการเดนทาง 42.1%

l สำาหรบพนททประชาชนไดรบผลกระทบ

จากการชมนมทางการเมองมากทสด คอ

ประชาชนทอาศยอย ในพนทของกรงเทพ-

มหานครและกาญจนบร แตทงนสวนใหญ

มากกวา 80% ของประชาชนกลมน ยงคงยนยน

การเดนทางทองเทยวในชวงปลายปน

l หากสถานการณทางการเมองยงคง

ดำา เนนอย และทวความรนแรง ขนเ รอยๆ

นกทองเทยว 85.6% ยงยนยนทจะเดนทาง

ตามแผนการเดมทกำาหนดไว ในขณะท 14.4%

ของนกทองเทยวตดสนใจยกเลกแผนการ

เดนทางเดม เนองจาก

n ไมมนใจในความปลอดภย 82.4%

n เขารวมชมนมทางการเมอง 15.9%

n ผรวมเดนทางไมตองการเดนทาง /

ไมกลาเดนทาง 12.9%

l ทงน ประชาชนสวนใหญทมความคดเหน

วาการชมนมทางการเมอง ไมสงผลกระทบ

ตอแผนการเดนทางทองเทยว เนองจากมความ

เหนวา

n การชมนมทางการเมองเปนเรองปกต

สำาหรบประเทศไทย 50.0%

n พนทการชมนมทางการเมองไมได

กระทบกบจดหมายปลายทางทจะเดนทาง

ไปเทยว 48.3%

n ผรวมเดนทางยงคงตองการเดนทาง

ทองเทยวตามแผนทวางไว 44.0%

ความคดเหนของผประกอบการเกยวกบความเชอมนสถานการณทองเทยวไทย

ซงเปนผลกระทบจากการชมนมทางการเมอง

2.1สภาพธรกจในพนทหลก

จากการสำารวจขอมลในกลมผประกอบการในพนททองเทยวหลกทง 6 พนท

พบวา ในภาพรวมมขนาดของนกทองเทยวชาวไทยและตางชาตมสดสวนใกลเคยงกน ทงน

เมอพจารณารายพนทจะมความแตกตางกน โดยในพนทของจงหวดนครราชสมาและกาญจนบร

นกทองเทยวสวนใหญเปนกลมนกทองเทยวชาวไทย ในขณะทกรงเทพมหานคร ชลบร และเชยงใหม

สวนใหญเปนกลมของนกทองเทยวชาวตางชาต สำาหรบจงหวดสงขลา ไดรบนกทองเทยวทงชาวไทย

และชาวตางชาตในสดสวนใกลเคยงกน

เมอเปรยบเทยบกลมนกทองเทยวชาวตางชาตทเปนกลมลกคาหลกของประเทศไทยในขณะน

พบวา 5 อนดบนกทองเทยวชาวตางชาตทเปนลกคาหลกในธรกจทพก คอ จน 58.4% องกฤษ

33.8% ญปน 32.9% อเมรกา 27.3% และเยอรมน 26.3%

สำาหรบชองทางในการจองหองพกนน มความแตกตางในกลมนกทองเทยวชาวไทยและชาวตางชาต

ดงน

2

Walk-in ทแผนกตอนรบ

ผานทางโทรศพท

ผานทางเวบไซต

ผานทางบรษทนำาเทยว

ชองทางการจอง เดอนธนวาคม ป พ.ศ. 2555 เดอนธนวาคม ป พ.ศ. 2556

นกทองเทยวชาวไทย

37.0%

35.3%

27.3%

0.5%

นกทองเทยวชาวตางชาต

17.7%

7.5%

17.2%

57.5%

นกทองเทยวชาวไทย

35.8%

35.6%

27.4%

1.2%

นกทองเทยวชาวตางชาต

21.8%

7%

20.8%

21.8%

19|Tourism Journal


2.2ผลกระทบจากการชมนมทางการเมองในธรกจทองเทยว

จากผลการสำารวจในขณะทมการชมนมทางการเมอง พบวา ผประกอบการ 57.1% ใหขอมล

วายอดการจองหองพกลดลง ในขณะท 31.6% ใหขอมลวามการจองและเขาพกเพมขน

l เมอถามถงการรบมอในสวนของผประกอบการทมยอดการจองทพกลดลง รวมถงแผนการ

ในการดำาเนนธรกจ ผประกอบการไดใหขอมลแผนการรบมอ 3 อนดบแรก ดงน

n ไมไดทำาสงใด 40.2%

n แจก Gift Voucher หองอาหารฟร สำาหรบลกคา 27.7%

n ทำาการลดราคาหองพกตอคน 21.9%

l สำาหรบยอดการจองทเพมขนในระหวางการชมนมทางการเมอง คดเปนนกทองเทยวชาวไทย

7.9% และนกทองเทยวชาวตางชาต 92.1% สวนมากในพนทของจงหวดเชยงใหมและชลบร

เปนหลก

l ผลกระทบอนๆ ทไดรบจากการชมนมทางการเมอง นอกเหนอจากยอดการจองและการ

เขาพก 3 อนดบแรก คอ

n ทำาใหขายสนคาไดยากขน 45.2%

n ทำาใหคาใชจายมากขน 32%

n ทำาใหพนกงานเสยสขภาพจต 30.2%

ทงน ผประกอบการในพนทกรงเทพมหานคร ระบผลกระทบทไดรบคอนขางแตกตางจาก

ผประกอบการในจงหวดอนๆ คอ ทำาใหการเดนทางลำาบากขนมากถง 71%

l ความคดเหนของผประกอบการ ตอการชมนมทางการเมอง คอ

n เปนเรองปกตสำาหรบประเทศไทย 52.0%

n เปนเรองทถกตอง / สมควรทำา 49.7%

n เปนเรองทไมถกตอง / ไมสมควรทำา 7.2%

l ในกรณทการชมนมทางการเมองทวความรนแรงขนเรอยๆ 5 อนดบการรบมอทผประกอบ

การเตรยมพรอม คอ

n ยงคงเปดบรการเหมอนปกต และไมม

การเปลยนแปลงสงใด 39.2%

n ยงคงเปดบรการเหมอนปกต แตม

การปรบเปลยนกลยทธการขาย 32.7%

n ยงคงเปดบรการเหมอนปกต แตม

การปรบเปลยนกลมลกคาเปาหมาย 29.2%

n ยงคงเปดบรการเหมอนปกต แตมการ

ปรบเปลยนวธการดำาเนนงานในแตละวน 26.3%

n ยงคงเปดบรการตามปกต แตจะลด

คาใชจายในแตละวน 25.5%

l 5 อนดบการชวยเหลอจากภาครฐท

ผประกอบการตองการระหวางการชมนม

ทางการเมองและหลงการชมนมทางการเมอง

n ตองการใหภาครฐทำาการประชาสมพนธ

การทองเทยว 76.2%

n ตองการใหภาครฐยตเหตการณน

อยางเรวทสด 52.3%

n ตองการใหภาครฐมมาตรการทเขมงวด

ในการดแลรกษาความปลอดภย 36.3%

n ตองการใหภาครฐประกนรายได

หากธรกจไดรบความเสยหายจากการชมนม

31.3%

n ตองการใหภาครฐออกมาตรการนำา

คาใชจายในการทองเทยวมาลดหยอนภาษ 30%


F r o m t h e C o v e rF r o m t h e C o v e r


21|Tourism Journal

F r o m t h e C o v e r

ทวาพนทในโครงการอทยานประวตศาสตร

ทง 3 แห งท ได รบการดแลอย างใกล ชด

โดยกรมศลปากรและส�านกงานอทยาน

ประวตศาสตรมกเปนพนททมการลอมรวและ

เกบคาเขาชม ซงจะวาไปแลวนบเปนพนท

สวนนอยมากเมอเทยบกบทดนในเขตโบราณ-

สถานอทยานประวตศาสตรทง3แหงทปรากฏ

เปนรายละเอยดแนบทายบญชมรดกโลก

ยกตวอยางเชน พนทเฉพาะภายในเขตก�าแพง

เมองสโขทยเนอทประมาณ1,600 ไร มกลม

โบราณสถานส�าคญบางสวนทไดรบการบรณะ

และดแลเปนอยางดถกลอมรวไวอยทามกลาง

ตนไมใบหญาทตดแตงสวยงาม ในขณะท

บ านเรอนถนนหนทางซงปลกสรางนอกรว

ดงกลาวดจากสภาพแลวเหมอนไมถกเอาใจใส

นกว าเป นสวนหนงของใจกลางพนทมรดก

โลก สวนวดศรชมนอกเขตก�าแพงเมองทนก

ทองเทยวมกจ�าไดเพราะมพระอจนะองคใหญ

ประดษฐานอยนนกรมศลปากรไดดแลแตเฉพาะ

บรเวณโบราณสถานท�าใหวดทมพระสงฆซงอย

ตดกนและใชชอเดยวกนมสภาพทแตกตางมาก

เหลอเกนเชนหองน�าสชมพทมองเหนไดชดเจน

จากบรเวณโบราณสถาน4

มขอคดเหนทนาสนใจคอจากการส�ารวจ

ในพ.ศ.2547-2548พบวาในอทยานประวต-

ศาสตรสโขทยมนกทองเทยวชาวตางชาต

สวนหนงคดวาพนทใจกลางอทยานแหงน‘Over

Manicured’หรอเนยบจนเกนไปแถมดรางไร

ชวตผคน และมจ�านวนเกนครงทไมสนใจอาน

ปายบอกขอมลเนอหาเกยวกบโบราณสถาน5

เมอพจารณาเพยง2ประเดนนกสามารถลวงร

ถงปญหาใหญดานการทองเทยววฒนธรรม

มรดกโลก-มรดกใคร?สโขทย

กบการเปลยนกระบวนวธคดดานทองเทยววฒนธรรม

เกรนน�ำเสยกอนวำ เมอพดถงมรดกโลกสโขทย กมควำมจ�ำเปนตองอำงองถง ‘Historic Town of Sukhothai and Associated

Historic Towns’ ซงถกบรรจไวในรำยชอบญชมรดกโลกนบตงแต พ.ศ. 25342 โดยท ‘เมองประวตศำสตรสโขทยและเมองบรวำร’

นนหมำยถงอทยำนประวตศำสตร 3 แหง คอ สโขทย ศรสชนำลย และก�ำแพงเพชร ซงภำยในประกอบไปดวย โบรำณสถำน

บำนเรอนอยอำศย โรงเรยน วด ทดนท�ำกนของชำวบำน ไรนำสวน และสงแวดลอมธรรมชำต เชน ตนไม แหลงน�ำ ภเขำ เปนตน

โดยกรมศลปำกรไดก�ำหนดเขตทดนโบรำณสถำนอทยำนประวตศำสตรทง 3 แหงเอำไว ครอบคลมพนทขนำดใหญถง 43,750 ไร

ส�ำหรบอทยำนประวตศำสตรสโขทย (ป 2518) 28,217 ไร ส�ำหรบอทยำนประวตศำสตรศรสชนำลย (ป 2531) และ 2,114 ไร

ส�ำหรบอทยำนประวตศำสตรก�ำแพงเพชร (ป 2511)3


ในพนทซงมคณคาระดบมรดกโลกไดทนท

ประเดนแรกคอ มรดกโลกสโขทยไมมการ

น�าเสนอสงใดใหนกทองเทยวไดเรยนรมากไป

กวาโบราณสถานในอทยาน และโบราณวตถ

ในพพธภณฑ ในปจจบนแหลงประวตศาสตร

ทวโลกม งน�าเสนอการทองเทยววฒนธรรม

ทเนนการเรยนรคณคาของพนทซงไดรบการ

สบเนองใหยงมชวตอยในวถของผคนทองถน

และเปดโอกาสใหนกทองเทยวเขาสมผสและ

เรยนรแบบมสวนรวมประเดนทสองคอการสอ

ความหมายและคณคาความส�าคญของมรดกโลก

สโขทยดวยวธการทเปนอยในปจจบนนนลาสมย

และสรางความนาเบอหนายใหนกทองเทยว

ในประเดนแรกนนมการถกเถยงกนอย

พอสมควรในแวดวงวชาการระดบนานาชาต

ถงวธการจดการพนทมรดกโลกทเคยท�ากนมา

lเรอง:ดร.จาตรงคโพคะรตนศร1 llภาพ:ณฐพจนพลลมงคลl

21|Tourism Journal

1 อาจารยประจ�าสาขาวชาการผงเมองคณะสถาปตยกรรมศาสตรและการผงเมองมหาวทยาลยธรรมศาสตรตดตอท[email protected]ดเพมเตมในhttp://whc.unesco.org/en/list/5743ปทระบคอประกาศกรมศลปากรในราชกจจานเบกษา4จากการส�ารวจโดยคณะวจยซงมผเขยนเปนนกวจยหลกเมอพ.ศ.2556ดวยทนอดหนนจากองคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน(อพท.)ภายใตชอโครงการเศรษฐกจสรางสรรค และมรดกวฒนธรรมเพอการทองเทยวยงยน5อางองจากบทความน�าเสนอของRussellStaiff(2013).‘LostinTranslation’?Conversingacrossculturesatheritagesites.ในการประชมเชงปฏบตการผเชยวชาญนานาชาตดานการทองเทยววฒนธรรมสโขทย ประจ�าป2556(ICOMOSInternationalCulturalTourismCommitteeWorkshopandSukhothaiInternationalCulturalTourismExpertSymposium2013)สโขทย,7-11ตลาคม2556.



แตไมรวาเกดประโยชนแกใครบาง อทยานประวตศาสตรท�าหนาทดแลจดการ

มรดกวฒนธรรมของมนษยชาตโดยไมไดครอบครองสทธความเปนเจาของ

ซงในพนทมรดกโลกสโขทยมเจาของพนทหลากหลายรปแบบ ทงส�านกงาน

ของหนวยงานรฐ โรงแรมของผประกอบการเอกชน บานเรอนและรานคา

ของชาวบานทวไป และแปลงนาไรของเกษตรกร เปนตน แตทนาสนใจ

คอมเพยงสวนนอยทคดวาตนเองเปนสวนหนงของคณคามรดกโลก บางคน

อาจคดวาตนเองเปนสวนเกนของพนทมรดกโลกดวยซ�าไป ทางหนวยงานรฐ

กดเหมอนจะมเพยงกรมศลปากรทเอาใจใสเขมงวดดานการจดการสภาพ

แวดลอมเพอรกษาสมบตชาตและมรดกโลก ในขณะทหนวยงานอนกใชชวต

ตามปกตตราบใดทไมขดแยงกบระเบยบการจดการพนทอนรกษ

มการถกเถยงกนมากขนเรอยๆ วากฎบตรสากลทเคยใชกนมาตลอด

เพออนรกษมรดกวฒนธรรมนนลาสมยและควรมการทบทวนเสยใหมเชนกฎบตร

เวนส6ทมอายนบไดครงศตวรรษแลวซงกรมศลปากรไดใชเปนแนวทางในการ

อนรกษและจดการโบราณสถานมาโดยตลอด ความชดเจนของแนวทางนคอ

วถชวตของผคนมกถกมองวาไมเปนสวนหนงของคณคาโบราณสถานและแหลง

ประวตศาสตรในความจรงแลวตลอดระยะเวลาหลายสบปมานไดมการพฒนา

กฎบตรสากลอนๆ ซงมแนวทางการสบทอดคณคาวถชวตและมรดกวฒนธรรม

ทจบตองไมไดของผคน ตลอดจนค�านงถงการพฒนาคณภาพชวตผอยอาศย

ในแหลงประวตศาสตรโดยไมแบงแยกจากการสงวนรกษาสงทจบตองไดอยาง

โบราณสถาน7 อกทงยงมการตงค�าถามวา อะไรคอ ‘ความแท’ ของคณคา

(หรอคณคาทแทจรง) ซงควรไดรบการจดการใหสบเนองตอไปในอนาคตของ

พนทมรดกโลก ล�าพงแตการบรณะซากอฐหนดนปนคงไมเพยงพออกตอไป

หากปราศจากการฟนฟและดแลจตวญญาณของพนท(SenseofPlace)

จงน�ามาสประเดนทสองนนคอการน�าเสนอคณคาของพนทควรเปลยนไป

ตามยคสมย วาทจรงแลวกรมศลปากรดแลโบราณสถาน ตนไมใบหญา และ

คคลองประวตศาสตรไดดมากมาโดยตลอด

เทาททรพยากรจะเอออ�านวยส�าหรบประเทศ

ทไมคอยลงทนสกเทาใดนกกบมรดกวฒนธรรม

ในฐานะทเปนสวนหนงของเศรษฐกจสรางสรรค8

ททวโลกตางเรงพฒนาใหเปนยทธศาสตร

ส�าคญเพอการขบเคลอนประเทศดวยการระดม

ความรควบคการจดการตนทนดงเดมแตในโลก

ยคดจตอลทการสอสารในสงคมเปลยนรปแบบ

ไปอยางรวดเรวล�าพงการตดแผนปายขอความ

และรปภาพแสดงขอมลทางประวตศาสตรและ

โบราณคดชนดทว าสอสารทางเดยวโดยไม

สนใจวาใครจะอานหรอไมกนบวายงสนเปลอง

ทรพยากรไปโดยเปลาประโยชน โดยเฉพาะ

เนอหาน�าเสนอทเรยกวาถาคณครไมไดสงให

ไปนงคดลอกมาสงเปนการบานกคงไมมเดก

คนไหนสนใจใครรนไมไดหมายความวาเนอหา

ไมมประโยชน แต ‘มมมอง’ ทเกยวของกบ

คณคาของสงนนตางหากทนาจะมการเลอกสรร

มาน�าเสนอ




6 InternationalCharterfortheConservationandRestorationofMonumentsandSites(TheVeniceCharter1964)ดรายละเอยด เพมเตมในwww.icomos.org/charters/venice_e.pdf7 ทไดรบการอางองบอยครงเชนTheNaraDocumentonAuthenticity(1994)ดเพมเตมในwww.icomos.org/charters/nara-e.pdf และแนวทางHistoricUrbanLandscape(HUL)ดเพมเตมในwhc.unesco.org/document/1235708 อตสาหกรรมสรางสรรค(CreativeIndustries)ตามนยามของUNCTADแบงได4กลมใหญคอHeritage,Arts,MediaและFunctional Creationsดเพมเตมเกยวกบเศรษฐกจสรางสรรคในhttp://unctad.org/en/Pages/DITC/CreativeEconomy/Creative-Economy- Programme.aspx

23|Tourism Journal


ไปมากกวานนเกยวกบคณคาของพนท กนาจะเรยกไดวาเปนการทองเทยว

วฒนธรรมทลมเหลวซงจะโทษนกทองเทยวทอตสาหเดนทางมาไกลครงคอน

โลกวาใชเวลากบพนทนอยไปเปนพวกฉาบฉวยไมใสใจวฒนธรรมกคงไมได

จงนาจะหนกลบมาถามตวเอง(ถาคดวามรดกโลกสโขทยเปนของมนษยชาต

ของชาตและของฉนดวย)วาแลวเราไดมทางเลอกในการน�าเสนอประสบ-

การณใหนกทองเทยวไดรบรคณคาอนหลากหลายของพนทอยางไรบาง...

วาแตอนนมนหนาทของใครนเปนอกหนงค�าถามทผดขนในใจ

บนพนทมรดกโลกสโขทย หนวยงานและเจาหนาทรฐทเขามาเจาก

เจาการดแลพนทมกถกมองวาเปน ‘คนอน’ ในขณะทชาวบานกถกมอง

(หรอมองตวเอง)วาเปน‘คนนอก’พนทซงมคณคาทางประวตศาสตร10และ

เมอตางฝายตางเหนวถชวตของอกฝายเปนเหมอนอปสรรคตอการอนรกษ

และพฒนาพนทโดยไมท�าความเขาใจซงกนและกนบนจดยนรวมทมงสงเสรม

คณคาทแทจรงของพนทเพอประโยชนของทกฝาย จงไมนาแปลกใจท

นกทองเทยวจะยงไมเขาใจคณคาของพนทแหงนมากกวาใคร ในฐานะ

คนแปลกหนาทเพงมาเยยมเยอนพนทนกทองเทยวทกคนยอมแสวงหาความ

สะดวกสะอาดปลอดภยเปนพนฐานเอาแคเรองพนฐานเหลานกไมแนใจ

วาในพนทมรดกโลกสโขทย ซงเชอมโยงอทยานประวตศาสตรถง3 แหง

ทอยหางกนบนระยะทางกวา200 กโลเมตร ไดมความชดเจนเรองทพก

การเดนทาง และการเยยมชมกนมากนอยแคไหน เพอใหนกทองเทยว

ไดสมผสประสบการณและเรยนร วฒนธรรมของพนทมรดกโลกแหงน

ไดอยางเตมอม

ในชวง พ.ศ.2555-2556 มการสงเสรมการทองเทยวทนาสนใจ

2เรองเกยวของกบสโขทยคอเรองทหนงการทองเทยวแหงประเทศไทย

(ททท.) ไดสงเสรมใหแหลงทองเทยวในจงหวดสโขทยเปนตวแทนประเทศ

เขาชงและไดรบรางวลจากPATA(PacificandAsiaTourismAssociation

หรอสมาคมการทองเทยวแหงแปซฟกและเอเชย)ถง2แหลง2รางวล

ในปเดยวกนคอโครงการเกษตรอนทรยสนามบนสโขทยไดรางวลในหมวด

การทองเทยวเชงนเวศ และโฮมสเตยบานนาตนจนในอ�าเภอศรสชนาลย

ไดรางวลในหมวดมรดกวฒนธรรม11 ทนาสนใจกเพราะวาเมอคดถงการ

ทองเทยววฒนธรรมสโขทย กอนหนานรอยทงรอยคงคดถงงานเทศกาล

มรดกโลกสโขทยมเนอหาน�าเสนอส�าหรบ

นกทองเทยวทลวนเปนมมมองในขนรายละเอยด

ของประวตศาสตรและโบราณคดเชนจากซาก

อฐหนดนปนเทาทเหน มอะไรเกดขนเมอเกอบ

พนปทแลว อยในยคสมยไหน ใครปกครอง

และวดเกาเหลานมสวนประกอบอะไรของศลปะ

ยคสมยไหนทางพระพทธศาสนาบาง ซงยาก

เกนท�าความเขาใจไดโดยล�าพง หรอหาความ

เชอมโยงมาสสภาพแวดลอมปจจบนและวถชวต

ผคนรวมสมย9จงเกดค�าถามวาแลวมใครเขามา

ใชสถานทเหลานบางในปจจบนใชเพอท�าอะไร

มความหมายตอจตวญญาณและวถชวตของ

พวกเขาอยางไรบาง และมการสบทอดทกษะ

งานฝมออะไรตอเนองมา และจะไปหาดไดท

ชมชนไหนเปนตนเครองมอทใชน�าเสนอจงควร

แสดงกระบวนการใหเหนควบคไปกบผลผลต

ส�าเรจรปและอาจสอสารดวยเทคโนโลยทชวย

จ�าลองการรบร แบบเสมอนจรง ซงลวนเปน

การสงเสรมการสบทอดคณคามรดกวฒนธรรม

อยางยงยน ทงในแงการสงเสรมอาชพ และ

ปองกนไมใหมรดกวฒนธรรมถกคกคามและ

บรโภคอยางไมเหมาะสมตามมตามเกด

การทองเทยววฒนธรรมทงหมดเนน

การขายประสบการณโดยเฉพาะประสบการณ

แบบมสวนรวม สมผสตรง และไดลงมอท�า

ล�าพงการปลอยใหนกทองเทยวดโบราณสถาน

แบบ‘Sightseeing’ผานมาแลวกผานไปถายรป

ไวหนงแชะแปะลงเฟซบคแลวรบไปเทยวทอน

ตอเสมอนการChecklistหรอแคตกวาฉนไดไป

มาแลวโดยไมมความรความเขาใจอะไรตดตว


23|Tourism Journal


9 จากบทความน�าเสนอของRussellStaiff(ดอางอง4)ซงยกตวอยางขอความน�าเสนอบนแผนปายใหขอมลนกทองเทยวเปรยบเทยบระหวาง อทยานประวตศาสตรสโขทยและอทยานแหงชาตUluru-KataTjutaในประเทศออสเตรเลยซงในกรณหลงถายทอดเนอหาดวยค�าพดของ ชาวพนเมองทเลาตามความเขาใจถายทอดกนมาจากรนสรนถงความทรงจ�าและความหมายของแหลงประวตศาสตรทมตอวถชวตและจตวญญาณ10จากการส�ารวจโดยคณะวจย(ดอางอง3)11ดเพมเตมในhttp://www.pata.org/press/pata-announces-the-grand-and-gold-award-winners และhttp://www.tatnews.org/tourist-attractions-sukhothai-win-pata-gold-awards/



ลอยกระทงและเผาเทยนเลนไฟ ถายรปโบราณสถานและชมงานแสดงแสง

และเสยงในอทยานประวตศาสตรตลอดจนเยยมชมและเลอกซอของฝากเชน

สงคโลกสโขทยแตคงมนอยคนนกทคดถงการคางแรมในสวนผลไมนอนบานไร

ตนเชาลงมอท�านาปลกขาว เลยงควาย เกบผกหดท�ากบขาวและรบประทาน

เมนอาหารเพอสขภาพ

เรองทสองคอองคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยาง

ยงยน(อพท.)ไดมโครงการสงเสรมการใชจกรยานเพอการทองเทยวมรดกโลก

สโขทยเชอมโยงระหวางอทยานประวตศาสตรทง3แหง12ในขณะทประเทศไทย

ยงคงมสถตอบตเหตและการตายบนทองถนนสงสดเปนอนดบ3 ของโลก

ซงแมแตนกทองเทยวมากประสบการณทเดนทางดวยจกรยานปนไปรอบโลก

ยงเคยตองมาจบชวตบนทางหลวงในประเทศไทย13และส�าหรบสโขทยซงดเหมอน

จะสงเสรมใหนกทองเทยวใชจกรยานเยยมชมอทยานประวตศาสตรกลบไมพบ

วามระเบยบและวธการควบคมคณภาพการใหบรการจกรยานเชามากเทาใดนก

อกทงการจดการจราจรและเสนทางเดนรถในทองถนกไมไดสงเสรมการใชงาน

จรงไมวาจะเปนจกรยานของชาวบานหรอนกทองเทยวจงลวนแลวแตตองเผชญ

วบากกรรมบนทองถนนเชนเดยวกน ทงสบลอวงเฉยด ไหลทางไมเรยบและ

มสงกดขวาง ทางเปลยวรางสอใหเกดอาชญากรรม14 และอนๆ ทลวนสราง

ความไมสะดวกสบายและเสยงตายเมอเทยบกบการใชรถยนต

เมอพจารณาทงสองประเดนขอคดเหนจากนกทองเทยว คอประเดน

ความสวยเนยบทรางไรชวตผคนกบประเดนขอมลน�าเสนอทไมสรางความเขาใจ

และไมนาสนใจและสองเรองของการสงเสรมการทองเทยววฒนธรรมในสโขทย

จากหนวยงานคอเรองการทองเทยววฒนธรรมวถเกษตรกบเรองคณภาพชวต

และความยงยนของทองถนจากการทองเทยวดวยจกรยาน ท�าใหไดขอสรป

ทนาสนใจบางสวนวา แทจรงแลวมรดกวฒนธรรมและการทองเทยววฒนธรรม

เปนเรองของการเลอกสรรคณคาทมอยหลากหลายมาน�าเสนอใหสอดคลองกบ

สถานการณ ซงสอดคลองกบทฤษฎทชชดวามรดกวฒนธรรมคอการเลอกเกบ

บางสงทคนบางกลมใหคณคาโดยเปนเรองปกตทอาจมคนบางกลมไมเหนดวย

หรอใหคณคากบสงอนทคดวาเปนตวแทนความทรงจ�าของวฒนธรรมนนได

ดกวา15และแนวคดดานการทองเทยววฒนธรรมทเชอมนในการสงเสรมความ

หลากหลายของคณคาในพนทหนงเพอสรางมมมองและทางเลอกประสบการณ

เรยนรทหลากหลายใหนกทองเทยวมากกวายดตดกบภาพจ�าทซ�าซาก

ในกรณมรดกโลกสโขทยคณคาทถกเลอก

มาน�าเสนอจนกลายเปนภาพจ�าทสลดไมหลด

คอโบราณสถาน ซงแทจรงแลวเปนเพยงองค-

ประกอบเดยวของคณคาอกมากมายของพนท

ผคนจ�านวนมากทงชาวบานและนกทองเทยว

ทไมสามารถเชอมโยงตวตนและความสนใจ

ทเกยวของกบการด�ารงวถชวตและการเดนทาง

ทองเทยวเข ากบคณคาโบราณสถานและ

ประวตศาสตรกบศลปะยคโบราณ ยอมไม

สามารถท�าใหสโขทยเปนทหมายในใจซงตน

จะสามารถผกพนดวยได สโขทยจงกลายเปน

มรดกของคนอนเชนยเนสโกและกรมศลปากร

ในความเขาใจของชาวบานเปนจ�านวนมาก16

ทงทตนเองอาจเปนเจาของ ด�ารงชวต และ

ผกพนมความทรงจ�าอยในพนทแหงน โดยอาจ

ไมจ�าเพาะเจาะจงวาเกยวของกบโบราณสถาน

เชน ชนชอบในความสงบ ไมรบเรง อยงาย

กนงาย วถชนบทเกษตรกรรม เปนตน ซงแม

จะจบตองไดยากกวา แตมความชดเจนวาเปน

คณคาทนกทองเทยวตองการเรยนรและสมผส

ประสบการณเหลานดวยเชนกน

การเปลยนกระบวนวธคดดานมรดก

วฒนธรรมและการทองเทยววฒนธรรมให

เทาทนสถานการณและแนวคดทเรยนรจากกรณ

ศกษาและขอคดเหนทมการถกเถยงกนอยาง

สม�าเสมอในระดบนานาชาต จงมความจ�าเปน

ส�าหรบหนวยงานรฐ ตลอดจนผประกอบการ

และชมชนทองถนซงเปนผรวมจดการทรพยากร

วฒนธรรมเหล าน ให ด�ารงอย สบเนองไป

นกทองเทยวนนเปนสงมชวตทเบองาย จงมก

ออกแสวงหาสงทาทายแปลกใหมและหลากหลาย

ทไดรบการอ�านวยความสะดวกและชน�าใหอยาง

ไมโจงแจงนก หากความเปนมรดกโลกสโขทย

คออฐหนดนปนเทาทเหน ไมมอะไรลกลบหรอ

สรางสรรคเปดโอกาสใหคนหาและใชเวลาอย

ชนชมสมผสประสบการณมากไปกวาโบราณ-

สถานทกลายเปนแคฉากถายรปมากขนทกวน

โดยเฉพาะอย างย งมน อยคนทจะรบร ถง

ความพเศษและแตกตางของศรสชนาลยและ

ก�าแพงเพชรซงท�าใหทงคมกกลายเปนแคทางผาน

กคงยากทจะท�าความเขาใจและสงเสรมใหเกด

Repeater หรอนกทองเทยวคณภาพทอยาก

กลบมาใชชวตอยนานๆทมรดกโลกแหงน


12ดเพมเตมเกยวกบโครงการปนตามฝน3เสนทางมรดกโลกสโขทย-ศรสชนาลย-ก�าแพงเพชร ในhttp://www.dasta.or.th/th/procurement/1539-1539.html13ดเพมเตมเกยวกบGlobalStatusReportonRoadSafety2013ในhttp://www.who.int/violence_injury_prevention/road_ safety_status/2013/en/index.htmlและเรองราวของครกชาวองกฤษนกปนจกรยานรอบโลกทประสบอบตเหตเสยชวตในประเทศไทย ทwww.twoonfourwheels.com14เชนเหตฆาตกรรมนกทองเทยวหญงชาวญปนในอทยานประวตศาสตรสโขทยเมอเดอนพฤศจกายนพ.ศ.2550ทยงไมสามารถคลคลายได ซงไดมการเชาจกรยานของโรงแรมในชวงเทศกาลทองเทยว(งานลอยกระทง)โดยผประกอบการและชาวบานจ�านวนมากเชอวามผลเชอมโยง มาถงปรมาณนกทองเทยวชาวญปนทลดจ�านวนลงมากในปจจบนเมอเทยบกบกอนเกดเหต15ดเพมเตมในบทความภาษาองกฤษของผเขยนPokharatsiri,J.(2012).BangkokOldTowninDissonance:Heritage,Tourismand Gentrification.NAJUAJournalofFacultyofArchitecture,SilpakornUniversity,Vol.9(September2012-October2013),121-135. ในวารสารหนาจววาดวยประวตศาสตรสถาปตยกรรมและสถาปตยกรรมไทยฉบบท9(กนยายน2555-สงหาคม2556)16จากการส�ารวจโดยคณะวจย(ดอางอง3)

T o u r i s m T r e n d

1. Americas : PANKs – A New Demographic

กลมทางการตลาดใหมทเรยกวา ‘PANKs’ หรอ ‘Professional Aunt, No Kids’ ผซงมการใชจายทางการทองเทยวหลายพนลาน

เหรยญดอลลารสหรฐฯ เพอเดนทางทองเทยวกบหลานๆ

2. UK : Travel Happiness Index เวบไซต Routehappy.com ไดรเรมก�าหนดคาคะแนนความสข ‘Happiness Score’ เพอชวยใหผโดยสารสามารถเลอกเทยวบน

ทสะดวกสบายและเหมาะสมได ทงน บรรดาสายการบนตางท�างานอยางหนกเพอขบเคลอนการเดนทางทางอากาศใหพนจากการ

เปนสนคา (Commoditised) ทอาศยปจจยดานราคาและตารางบน

3. Europe : Next Generation Peer-to-Peer ซงเปนผลจากเศรษฐกจทตกต�า สงผลใหนกเดนทางชาวยโรปหาทพกราคาประหยด แนวโนมนเตบโตเปนอยางมาก ดงจะเหน

ไดจากการเตบโตของเวบไซต เชน Airbnb, HouseTrip และ HomeAway ซงใหบรการดานทพก ตลอดจนการใหบรการ ‘การใชรถ

รวมกน’ (Car Sharing) หลงจากท Avis ซอกจการของ Zipcar

Global Trends Reportเรยบเรยง : ณฏฐรา อ�าพลพรรณ

Euromonitor International บรษทวจยชนน�ำของโลกไดน�ำเสนอแนวโนมกำร ทองเทยวโลกในงำน World Travel Mart 2013 (WTM 2013) ทกรงลอนดอน สหรำชอำณำจกร เมอวนท 4 พฤศจกำยน 2556 ดงน

25|Tourism Journal


4. Middle East : Low-Cost Goes Upmarket แนวโนมนเหนไดชดเจนจากการทสายการบนตนทนต�า เชน Jazeera เปดใหบรการชนธรกจในราคา

ทต�ากวาสายการบนทวไปและยงคงไดผลก�าไร เชนเดยวกบบรการของสายการบน Flydubai

5. Africa : The Big Five with Your Little One

ความส�าเรจของภาพยนตรฮอลลวดเชน Madagascar และ Lion King เปนปจจยส�าคญทสงเสรม

ใหเดกๆ ตองการทจะเหนสตวปาจรงๆ รวมทงการเปลยนแปลงรปแบบการทองเทยวแบบซาฟาร

ในแอฟรกาในปจจบนทเออใหเดกๆ และลกคากลมครอบครวทประกอบไปดวย

คนหลายกลมอายสามารถใชเวลารวมกน สงเสรมใหการทองเทยวแบบซาฟาร

ไดรบความนยมเปนอยางมาก นอกจากนยงมแนวโนมทจะขยายไปสการทองเทยว

แบบ Volunteerism การทองเทยวแบบยงยน ตลอดจนการทองเทยวแบบเรอส�าราญ

6. Asia : Fight for Cruise Control in China

เปนทคาดการณวาตลาดการทองเทยวแบบเรอส�าราญ (Cruise) ของจนจะม

ขนาดใหญเปนอนดบ 2 รองจากสหรฐอเมรกาในป 2017 โดยคาดวาในป 2013

จะมนกทองเทยวจนทเดนทางกบเรอส�าราญถง 200,000 ราย (Royal Caribbean)

ซงรฐบาลจนเองกใหความส�าคญกบเรองน โดยประกาศใหป 2013 เปนป Marine

Tourism Year ตลอดจนมแผนระยะ 5 ป เพอรองรบการเตบโตทจะเกดขน

7. India : The Travel Social Shake-up

จากสถตพบวาประชากรรอยละ 12 ของอนเดยใช Facebook ในขณะท Facebook ประกาศวา

มชาวอนเดยถง 82 ลานรายทลงทะเบยนใชสอสงคมออนไลนของตน และท�าใหเปนประเทศทใช

Facebook เปนอนดบ 3 รองจากสหรฐอเมรกาและบราซล ทงนบรรดาบรษทน�าเทยวออนไลน

ตางน�าสอสงคมออนไลนเขามาเพอชวยสงเสรมการขาย รวมไปถงกระทรวงการทองเทยวของอนเดย

ทใชสอสงคมออนไลนสงเสรมแหลงทองเทยวทวประเทศ เชนเดยวกบโรงแรมหรกวารอยละ 70

ในเมองหลกทใชชองทางดงกลาว

8. Travel Technology : Mobile Concierge

จากการทธรกจทองเทยวตางใชชองทางโทรศพทเคลอนทในการเขาถงลกคาทงการบรการและ

เพมยอดขาย จงไมนาแปลกใจทลกคามความคาดหวงทจะไดค�าตอบเกยวกบสนคาและบรการทเปน

ปจจบน (Real-time) และเปนบรการเฉพาะตวบคคล (Customisation) ในทกท ทกเวลา ทงกอน

ระหวางและหลงจากการเดนทาง ทงน ในป 2012 ยอดขายทางการทองเทยวผานชองทางออนไลน

เตบโตรอยละ 8.4 และมมลคา 524 พนลานเหรยญดอลลารสหรฐฯ นอกจากนยงเปนทคาดการณ

วายอดขายสนคาทองเทยวออนไลนจะมการเตบโตเฉลยรอยละ 9.5 ในอก 5 ปขางหนา

9. Global Village : Vacancy on Demand–Chasing the 24-hour Traveller โรงแรมก�าลงเพมสดสวนการใหบรการหองประเภทตางๆ ส�าหรบนกทองเทยวทเดนทางทงเพอการ

พกผอนและธรกจเพมขน โดยมชวงระยะเวลาใหเลอกใชหลากหลาย รวมทงการใหบรการแบบสน

มากๆ หรอทเรยกวา ‘Microstays’ เชนการทนกทองเทยวทเดนทางเพอธรกจตองการใชระหวางวน

(Day-use) เพอพกผอนระหวางตารางนดหมายหรอรอเทยวบนหรอใชเปนพนทท�างาน ทงนโรงแรม

กก�าลงจะกาวไปสการเปนออฟฟศในอนาคตส�าหรบนกทองเทยวกลมนเชนกน



Hostel part

เรอง : วฒชย กฤษณะประกรกจ

วพากษวฒนธรรมแบคแพคเกอร

คงมหลำยคนทเกลยดและกลว ไมกลำดหนงแนว

Torture Porn หรอทเรยกวำแนว ‘ทณฑทรมำน’

แตกมอกหลำยคน รวมถงผมดวย ทชอบด

หนงแนวนมำก เพรำะร สกวำมนสรำงควำม

ตนเตนเรำใจไดมำกกวำหนงผแนวอน อยำงไร

กตำม หนงแนวนบำงเรองท�ำออกมำไดอยำง

มศลปะ ประเดนลกซง เรำจงควรจะดมนอยำง

ละเอยดลออ มำกกวำจะรองยแลวโยนทงไป

หรอมำกกวำจะนงดอยำงสะใจสนกสนำนเทำนน

หนงเรอง Hostel (2005) เปนตวอยำงของหนงทณฑทรมำนทมประเดนนำสนใจ

ผก�ำกบ เอล รอธ ไดวพำกษวจำรณสงคมบรโภคนยม กำรใชชวตของคนหนมสำว

และวฒนธรรมกำรทองเทยวแบบแบคแพคกงไดอยำงเจบแสบ หนงเรองนสรำง

ออกมำ 2 ภำคแลว และส�ำหรบภำค 2 กมแงมมทนำสนใจแฝงอยไมนอย บทควำมน

มกำรเลำเนอหำอยำงละเอยด เพอจะไดท�ำควำมเขำใจประเดนในหนงอยำงลกซง

27|Tourism Journal


Souvenirs ฉากเปดเรอง Opening Credits สอความหมายอยางครบถวน วา Hostel 2 ก�าลง

ตองการพดถงประเดนเกยวกบการทองเทยว วฒนธรรมวยรน และวฒนธรรม

แบคแพคเกอร โดยการเผาท�าลายวตถสงของตางๆ ทเกยวกบการทองเทยว

อยางทเราคนเคยกนด ดงตอไปน

l ภาพถายบตรประชาชนและบตรเครดตของผหญง เปนการสอวาหนงเรองนจะพงเปาไปยง

แบคแพคเกอรเพศหญง

l หมวกแกปปกตวอกษรวา ROME สอถงของทระลก หรอ Souvenir เลกๆ นอยๆ

ทพวกนกทองเทยวมกจะชอบซอไว ของทระลกพวกนมสวนส�าคญตอการทองเทยว ทจะใชปะตดปะตอ

เรองราวประสบการณทองเทยวทงหมดเขาดวยกน โดยมนมกจะมลกษณะพเศษ คอตองระบถง

สถานทเฉพาะเจาะจงเพอชวยในการจดจ�า ในทนคอโรม ประเทศอตาล

l โปสตการดรปหอไอเฟล นกเปนอกสงหนงทถอเปนของทระลก และเปนทนยมมากกวา

เพราะราคาถกทสด เปนการสอถงกลมนกทองเทยวแบบประหยด หรอพวกแบคแพคกงนนเอง

l สมดบนทกหรอเจอรนล ส�าหรบจดบนทกเรองราวการเดนทาง เปนกจกรรมทนยมกน

ในกลมคนหนมสาว ทมองวาการทองเทยวเปนการเดนทางแสวงหาสจธรรมบางอยางของชวต

เทยบเทากบการธดงค หรอ Pilgrimage ของนกบวชในศาสนา การทองเทยวถกน�าเขาผกโยงกบ

เรองความคด จตวญญาณ และใหคณคาอยางสงในโลกวรรณกรรม นกทองเทยวจงมกจะนยม

จดบนทกเรองราวตางๆ ราวกบวาเขาก�าลงสรางวรรณกรรมแนวแสวงหาสงทยงใหญ

Phallus ชวงตนเรอง เปนการเลาปพนยอนกลบไปถงเรองราวในภาคแรก วามเดกหนม

แบคแพคเกอรกลมหนงถกฆาตายอยางทรมาน โดยมเพยงคนเดยวรอดตาย

กลบมาได เขานกยอนอดตถงสงทไดไปพบไปเหนมา ประสบการณทไดรบ

มนชางแตกตางจากการเดนทางเพอแสวงหาสจธรรม แตมนคอหนงแนว Torture Porn ทงเรอง!

ภาพนคอเสาปลองควนของโรงงานราง ทถกดดแปลงมาใชเปนสถานทฆาคน จดทโดดเดน

ทสดของมนคอล�าเสาขนาดยกษตงตระหงานเดนเปนสงา มองเหนไดแมในระยะไกล เสายกษน

เปนสญลกษณของลงคยกษ ในหนงภาคแรก หนงไดพงเปาไปทกลมแบคแพคเกอรชาย โดยเฉพาะ

อยางยง กลมเดกหนมผวขาวจากประเทศพฒนาแลว ทชอบแบคแพคกงไปเทยวประเทศหางไกล

ดอยพฒนา ราคาถก และมความ Exotic อยางเชนประเทศเลกๆ ในยโรป เปาหมายหลกของ

เดกหนมพวกน คอการหาประสบการณ

ทางเพศทแปลกใหมกบหญงสาวใน

ทองถนนนๆ แตในทสดพวกเขากถก

หลอกและพาไปเชอดแทน

เสายกษทเปรยบเหมอนลงคยกษ

จงเปรยบไดกบลงคของคนทองถน

ทใหญกวา นากลวกวา ฉากทโดดเดน

ในหนงภาคแรก คอฉากทณฑทรมาน

บนเกาอรด แบคแพคเกอรชายโดน

สวานเจาะลงไปในตนขาแบบเหนจะจะ

เขารองสบถสดเสยงวา ‘ฟคๆ ฟคๆ’

คอตวเขาก�าลงโดน F_ck อยนนเอง

Worldview

เรมตนแนะน�าใหร จกกบตวละครหลก

ในภาคน คอกลมแบคแพคเกอรสาวชาวอเมรกน

เธอไมรเลยวาภยก�าลงมาถงตว เธอก�าลงงวน

อยกบการจดบนทกการเดนทาง ใสหฟงไอพอด

อยางสบายอารมณ แสดงใหเหนถงความ

ไรเดยงสา ไมรอะไรเลยเกยวกบโลกรอบตวเธอ

และสะทอนใหเหนโลกทศนอนคบแคบของ

ชาวตะวนตกทมตอโลกทสาม ในฉากนพวก

เธอ 2 คนพยายามยวยวนแบคแพคเกอรชาย

ชาวอตาล เพราะอยากหาประสบการณทางเพศ

ทแปลกใหม ในทสดพวกเธอกโดนลวนลามและ

ขจะท�ารายจนกลวหวหด ตองหนกลบมาทหอง

และมคนแปลกหนาชวนใหเธอไปเทยวประเทศ

สโลวาเกย ในบทสนทนาชวงน แบคแพคเกอร

สาวคนหนงแสดงความไมรออกมาอก วาประเทศ

สโลวาเกยนมสงครามอยไมใชเหรอ เพอนเธอ

ตองชวยตอบใหว านนมนประเทศบอสเนย

บทสนทนานเหมอนกบเรองเลาตลกๆ ทวา

มคนอเมรกนบางคนยงคดวา Taiwan กบ

Thailand เปนประเทศเดยวกนนนแหละ

1

2

3



Coming of Age

ความแหลมคมของหนง Hostel 2 คอนอกจากจะวพากษวจารณพวกแบคแพคเกอร

วยรน แบบทท�าเอาไวอยางยอดเยยมแลวในภาคแรก ในภาคนยงไดขยายการ

วพากษวจารณไปสการทองเทยวของคนกลมผใหญทเปนนกธรกจดวย โดยน�า

คนสองกลมนมาด�าเนนเรองคกนไป เปรยบเทยบและเปรยบตางกนอยตลอดเวลา

ในขณะทคนหนมสาวอเมรกนไปทองเทยวแบบแบคแพคกง เพอการแสวงหาประสบการณ

แปลกใหม บางคนมองวาการแบคแพคกงไมใชการทองเทยว แตเปนการศกษา และถอเปน

พธกรรมส�าหรบการขามผานชวงวย คนวยผใหญทเปนนกธรกจ กตองการทองเทยวดวยเชนเดยวกน

โดยถอวามนเปนพธกรรมเพอการขามผานสถานการณบางอยางในชวต

หนงตดตอแบบแบงภาพออกเปน 2 กรอบซาย-ขวา เลาสอง

เหตการณทเกดขนในเวลาเดยวกน เพอเปรยบเทยบใหเหนความ

เหมอนและความตาง

ภาพทเหนอยทางซายมอคอภาพพวกแบคแพคเกอรสาวทไมรตว

เลยวาตนเองก�าลงจะ ‘ถกเทยว’

ภาพทางขวามอคอภาพนกทองเทยวกลมผใหญนกธรกจทก�าลง

เตรยมตวจะ ‘ไปเทยว’

Midlife Crisis นกทองเทยวกลมผใหญทเปนนกธรกจ ใชการ

ทองเทยวไปยงประเทศหางไกล และ Exotic

เพอเปนการขามผานชวงวย หรอ Coming of Age

เชนกน แตเปนชวงวยกลางคนทก�าลงประสบปญหาชวต อยางทเรยก

วา Midlife Crisis หรอวกฤตวยกลางคน ภาพในชวงนเผยใหเหนโลกในชวตประจ�าวนของผใหญ

ทถกหอมลอมไปดวยเรองงาน เงน และครอบครว บางคนก�าลงตกอลฟคยธรกจ บางคนยนอยหนา

ตลาดหน บางคนนงในทประชม บางคนนงอยกบภรรยาในเรอยอชท โปรดสงเกตวาพวกผใหญ

ทกคนจะละทงสงทก�าลงท�าอยทนท และเหมอนวาพวกเขาจะมความสข ตนเตนดใจ และลงโลดมากๆ

เมอก�าลงซอแพคเกจการทองเทยวแบบออนไลน และรวาตนเองก�าลงจะได ‘ไปเทยว’

ฉากส�าคญของเรองท เอล รอธ ผก�ากบใชบอกเลา Theme หลกของหนงทงเรอง เขาเลามน

ผานบทสนทนาของตวละคร 2 ตว ระหวางทก�าลงวงจอกกงยามเชา เตรยมฟตรางกายรอเขา

พธกรรมฆาคน ตวละครทงสองพดกนถงเรองเพอนคนหนงทเคยมาฆาคนทนแลว เมอกลบไป

เขากเปลยนเปนคนละคน กลายเปนคนทแขงแกรง นาเกรงขาม เขาใชค�าพดวา “มอะไรบางอยาง

ทพอมองหนาแลวกรวาเจาหมอนเจงจรง” พวกเขาอยากจะเปนแบบนนบาง เพอทเมอเทยวเสรจ

กลบบานไปแลว จะไดไมตองไปกลวเมยอก ไมตองไปกลวหวหนางานอก “สงทเราก�าลงจะท�าน

จะท�าใหเราใชชวตตอไปขางหนาไดอยางคมคาทสด”

Pseudo Place

อกจดหนงทผมวา Hostel 2 แสดงความแหลมคม คอการจดใหหองเชอด

แตละหอง มการตกแตงใหมลกษณะเปนหองแบบม Theme Concept ทแตกตาง

กนไป เหมอนกบทพวกโรงแรมหรอรสอรทหรๆ ในปจจบนนยมท�ากน ทเรยกวา

Boutique Hotel หรอ Hip Hotel โดยการออกแบบหองพกใหแตกตางกน หองนเปนยานอวกาศ

หองนเปนคาวบอย หองนเปนบาหล เปนตน

การออกแบบสถานทพกผอนเชนน คอการสราง Pseudo Place หรอสถานทเทยม เปนการ

จ�าลองสภาพแวดลอมและสรางบรรยากาศขน เพอเอาใจนกทองเทยวในยคหลงสมยใหม คอนกทองเทยว

Romanticized กจกรรมของบรรดาแบคแพคเกอร

หนมสาว เมอเดนทางไปถงทหมาย กท�าสงท

คลายๆ กน

l เชาทพกเปน Hostel ราคาถก เพอ

ความประหยด

l สนใจโปสตการดทตงไวขายนกทอง-

เทยว

l เมอไดกญแจหองพกแลว กเอาขาวของ

ออกจากกระเปา แลวกออกมาเดนเทยวเตร

ชมเมอง จนตนาการ และ Romanticized

เมองเลกๆ ใหมความโรแมนตก เตมไปดวย

บานเรอนเกาๆ สวยงาม ผคนนารกเปนมตร ฯลฯ

เพอทตนเองจะไดน�าไปจดใสสมดบนทกให

มนกลายเป นวรรณกรรมแนวแสวงหาได

ทงทจรงแลว เมองนไมไดโรแมนตกอยางท

ตนเอง Romanticized ไวเลย มนกลบเตมไปดวย

ภยนตรายมากมาย เดกเลกในเมองรวมตวกน

เปนแกงอนธพาลคอยรดไถและคกคามแบค-

แพคเกอรสาวโดนเดกชาวทองถนถมน�าลาย

ใสหนาเตมๆ

4 5

6

7

29|Tourism Journal


ทไมไดตองการแคเดนทางไปยงสถานททองเทยวนน แตยงตองการสรางเสรมจนตนาการของตนเอง

โดยปรบเปลยนสถานททองเทยวใหแตกตาง วลศมาหราขนไปอก เชน ออกไปนอกโลก หรอการ

ขามกาลเวลากนเลยทเดยว เปนการเตมแฟนตาซเขาไปใหมากขนกวาการทองเทยวธรรมดา

หองเชอดทเหนในหนงภาคน คอหองเชอดแบบอางอาบน�า และหองเชอดแบบภตตาคาร

เทยบกบในภาคแรกทมเพยงหองเชอดแบบทเปนเกาอรดเทานน

Commoditization

การวจารณทนนยมวาแปลงทกสงทกอยางใหกลายเปนสนคาได หรอ Com-

moditization ไมเวนแมกระทงชวตมนษย ภาพทเหนนคอการแปะปายราคา

การประมลชวตของแบคแพคเกอรสาว - ภาพแบคแพคเกอรสาวทยงไมตายสนท

ถกน�ากลบมาเชดลางและท�าใหเปนสนคาซ�าอกครง แบบทเรยกวาสนคา Refurbish - และภาพ

แคตตาลอกสนคารถมอเตอรไซค ทบรรดาคนคมหองเชอดน�าขนมานงดฆาเวลา ระหวางรอให

ลกคาลงมอฆาคน หนงตองการจะสอวา พวกคนคมหองเชอดรบท�างานสกปรกแบบน เพอจะไดรบ

เงนเดอนแลวไปหาซอรถมอเตอรไซคทพวกเขาชอบนนเอง ชวตคนกเปนเหมอนสนคามอเตอรไซค

เหลาน

Dog Eat Dog สญลกษณทเหนบอยทสดในหนง คอหมาพนธบลดฮาวด ซงเปนหมาลาเนอ

ทนายพรานเลยงเอาไวเพอใชใหวงไปคาบสตวทบาดเจบกลบมา สงเกตเหนได

ชดเจนวาตวละครในหนงเรองนลวนเกยวของกบ ‘การลา’ คอเปนนายพรานผลา

เปนสตวทถกลา เปนนางนกตอหรอเหยอลอ และเปนหมาลาเนอ เปรยบเหมอนกบผคนในสงคม

ทนนยม นายทนคอนายพรานผลา แรงงานกคอหมาลาเนอทจะตองรบใชนายพราน แลวในทายทสด

กจะตกเปนสตวทถกลาเสยเอง ในภาพนจะเหน

l หมาลาเนอนอนอยแทบเทาของนายพราน ในกลองทเหยยบอยนนคอหวคนทพยายามหน

ออกจากโลกของการลา หรอโลกทนนยมนนเอง

l นกธรกจทมาทองเทยว ยอมจายเงนหลายหมนเหรยญเพอจะไดมาลาทน พวกเขาตองยอม

สกลายหมาลาเนอเพอเปนสญลกษณ ซงกคอการ Identified

ตวเองวาเปนหมาลาเนอ

l ในทสดเมอพวกเขาลงมอฆาคนไมได พวกเขากรสกเจบ

ปวดรวดราว จนตองลงไปกองกบพน ยน 4 ขาเหมอนกบหมา

l แลวในทสด หมากกนเนอหมากนเอง นคอสจธรรม

คอโลกทนนยม

Castration

ตอนจบของเรอง ผเทยว - กลายเปนผถกเทยว

- แลวผถกเทยวกยอนกลบไปเปนผเทยวอกครง

เมอนางเอกทเปนแบคแพคเกอรในตอนตนเรอง

และก�าลงจะถกผใหญทเปนนกธรกจเชอด กลบกลายมา

เปดเผยตววาร�ารวยกวา (เนอเรองเหมอนบานทรายทองเปะเลย ทพจมานเปดเผยตวเองวาเปน

ผไดรบมรดกจากทานพอ) ในเมอเธอร�ารวยกวา เธอกซอชวตตวเองได และขอยอนกลบไปเปน

ฝายเชอด หรอเปนฝายผเทยวบาง

บทสรปของเรองนกคอ ในทสดแลว

หมากกนหมา ผเทยวกถกเทยวเสยเอง ผเชอด

กกลบกลายเปนผถกเชอด ทกอยางแกงแยง

แขงขน ท�าลาย สบกน และวนเวยนกนอยภายใน

โลกทนนยม ในโลกของเราน ใครรวยกวา กได

เปนฝายเชอด กเทานนเอง

โปรดสงเกตว าจดทนางเอกซ ง เป น

แบคแพคเกอรสาวเลอกทจะเชอดกคอลงค

ของผชาย ลองยอนกลบขนไปอานท ขอ 2.

นะครบ วาหนง Hostel ภาคแรกนนพดถงการ

ตอสกนระหวางลงคของแบคแพคเกอรชาย และ

ลงคของคนทองถน พอมาในตอนจบของภาค 2

นางเอกเชอดลงคของนกทองเทยวผชาย

ผมคดวา เอล รอธ ตองการจะสอวา

‘การทองเทยว’ ไมใชอะไรทสงสง และไมได

เกไกแบบทพวกแบคแพคเกอรชอบสรางภาพ

กนไว แตจรงๆ แลวมนกคอ ‘การตอสของลงค’

โดยค�าวา ‘ลงค’ ในทนไมไดหมายถงไอจผชาย

แบบลนๆ ดนๆ นนนะครบ แต ‘ลงค’ คอ

สญลกษณ ดงนน ไมวาจะเปนผหญงหรอผชาย

กสามารถมลงคไดในระดบสญลกษณนนเอง

การทเราไปเทยวทไหน กคอการทเรา

Penetrate ลงคของเราเขาไปในสถานทนน

ซงในทสด เรากอาจจะซวย โดนลงคของเจาถน

ตอสยอนกลบมานนเอง และนคอสงท Hostel

วพากษวจารณไวอยางเจบแสบ

8

9

หมายเหต : เผยแพรครงแรก December 24, 2008

http://theaestheticsofloneliness.blogspot.com โดย วฒชย กฤษณะประกรกจ


31|Tourism Journal

T o u r i s m S e m i n a r

RT Hon. Tony Blair อดตนายกรฐมนตรแหงสหราชอาณาจกร (1997-2007)

เรยบเรยง : โศรยา หอมชน

World Travel & Tourism CouncilThe Asia Summit : Staying Ahead of Tomorrow

World Travel & Tourism Council (WTTC) ไดจดการประชมสดยอดในภมภาคเอเชยขน เปน ครงแรกระหวางวนท 10-11 กนยายน 2556 ณ โรงแรม Lotte กรงโซล สาธารณรฐเกาหล โดยมบคคลสำาคญในอตสาหกรรมการทองเทยวทงภาครฐและภาคเอกชน รวมทงธรกจทเกยวเนองจากนานาประเทศ โดยเฉพาะประเทศในเอเชยเขารวมประชมเพอนำาเสนอขอมล เกยวกบแนวโนมของโลกในประเดนทจะมผลกระทบตอการเดนทางทองเทยว สำาหรบ Keynote Speaker ไดแก นายโทน แบลร อดตนายกรฐมนตรแหงสหราช-อาณาจกร ในการประชมครงนม Theme คอ ‘Staying Ahead of Tomorrow’ และมการแบงหวขอยอย ในการอภปรายและนำาเสนอขอมลเปน 7 หวขอยอย สาระสำาคญของการประชมสรปได ดงน

การเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศตางๆในเอเชยโดยเฉพาะจน

เกาหลและอกหลายประเทศในเอเชยแปซฟกเปนสงทรฐบาลของประเทศ

ในซกโลกตะวนตกไมอาจเมนเฉย เพราะเอเชยจะกลายเปนขมอ�านาจ

ทสรางความมงคงในโลกและกอใหเกดการเดนทางทองเทยวเพมขน

ภาคการทองเทยวของเอเชยจะมการเตบโตถงรอยละ6 ตอป

ในชวงทศวรรษหนาจากการจางงานใหมในภาคการทองเทยวถง70ลาน

อตราทวโลกภายในป2023 จะเปนการจางงานในเอเชยถง2 ใน3

หรอประมาณ47ลานอตราซงเปนผลมาจากการทชนชนกลางในเอเชย

มฐานะร�ารวยขนโดยเฉพาะในจนทงนถอเปนการเปลยนแปลงทองคการ

สหประชาชาตตองบนทกเปนประวตศาสตรทไมเคยเกดขนในชวง150ป

ทผานมา


Session 1 : Asia-Powerhouse of the World Economy การเปลยนแปลงของเอเชยทเหนไดอยางชดเจนคอมการเชอมโยง

(Connectivity)มากขนความยากจนลดลงมนวตกรรมใหมๆ เพมขน

คนมการศกษาสงขนเอเชยมสวนแบงในเศรษฐกจโลกเพมขนชนชนกลาง

ในเอเชยมอ�านาจมากขนอตราการเกดลดลงแตมคนในวยกลางคนเพมขน

และมการเตบโตทางเศรษฐกจด

โอกาสทยงใหญอาจจะมาคกบความเสยงเชนการพฒนาเทคโนโลย

ขอมลขาวสารอาจมาพรอมกบอาชญากรรมทใชเทคโนโลยเปนเครองมอ

การปฏเสธโลกาภวตนและเทคโนโลยโศกนาฏกรรมของผทใชเทคโนโลย

อยางผดพลาด

ธรรมาภบาลระดบโลกจะสงผลตอการเดนทางทองเทยวระหวาง

ประเทศและนยของการเดนทางทองเทยวทเจรญเตบโตอยางรวดเรว

มการแบงระดบชนของความเสยงซงความเสยงของยคเกาไมเปนท

ยอมรบอกตอไปสงทเปลยนแปลงไปคอความเสยงทขดแยงกน

ชนชนกลางในเอเชยจะเพมขนเปน3 เทาภายในป2020 หรอ

มจ�านวนถง1,700ลานคนซงถอวาเปนตลาดทใหญส�าหรบอตสาหกรรม

ทองเทยวและชาตตะวนตกจ�าเปนตองรกษาสวนแบงไวและตองหาหนสวน

ธรกจใหมๆ ในซกโลกตะวนออก เพราะถงแมวาขณะนสหรฐอเมรกา

จะเปนประเทศมหาอ�านาจของโลก แตกมแนวโนมทจนจะกลายเปน

ประเทศทมอ�านาจมากทสดเชนกน

รฐบาลของแตละประเทศควรตระหนกถงอตสาหกรรมทองเทยว

ในฐานะของพลงขบเคลอนสงทด ไมใชเปนเพยงสงทสรางความเตบโต

ทางเศรษฐกจเทานน เพราะการทองเทยวเปนอตสาหกรรมทสามารถ

ชวยกอใหเกดสนตภาพและความเขาใจกนมากขนโดยการเดนทางทองเทยว

มความส�าคญ เพราะจะท�าใหเราเหนไดวาคนเรามอะไรทเหมอนกนหรอ

แตกตางกนและการศกษาจะเปนสงทท�าใหคนเราตางกน

WTTCคาดการณวาในปนจะมการเตบโตของการเดนทางทองเทยว

ทวโลกรอยละ3สรางรายได6.8ลานลานเหรยญสหรฐฯคดเปนรอยละ9

ของGDPโลกกอใหเกดการจางงานกวา266ลานอตรา


ทมา“Asia2050:RealizingtheAsianCentury”

ทมา“GlobalEconomicsPaperNo:99”ของGoldmanSachs

33|Tourism Journal


ความเสยงในปจจบนมหนาตาเปนอยางไร จะเปนความเสยงตอ

อนาคตของสงคมทเตมไปดวยสงชวรายจะตองมการยนยนอตลกษณความ

เปนตวตนของบคคล และความเสยงจะมาเปนกลมกอนไมแยกจากกน

โดยเดดขาด

การจบสนของความเสยงมผลตอการเดนทางอยางไร เมอไมม

ความเสยงกจะไมมการผจญภยกระทบตอเศรษฐกจการทองเทยวเกดการ

ทองเทยวแบบDarkTourismทงนองคประกอบของการสนสดความเสยง

ไดแกสถานการณคนและปจจยแวดลอม

ในมมมองของผบรหารของสถาบนวจยดานเศรษฐกจของเกาหล

การเตบโตของเอเชยมทงความทาทายและความเสยง การยายฐาน

การผลตไปยงเอเชยตะวนออกเฉยงใตเปนการกระจายรายไดแตมความ

เสยงแฝงอย เชนMiddleIncomeTrap หรอการตดกบดกรายไดของ

ชนชนกลางมความไมเทาเทยมกนของรายไดความไมสมดลกนในระดบ

ภมภาคมความตองการดานสวสดการสงคมในดานการปกครองรฐบาล

มความรรอบดานและมอ�านาจสงสด แตขณะเดยวกน เศรษฐกจของ

ประเทศกยงอยบนฐานของหนสนและความสามารถในการบรหารประเทศ

ของรฐบาลรวมทงความไมมเสถยรภาพทางการเมอง

โอกาสของเอเชยเกดจาก1. กลมชนชนกลางใหมทเตบโตขน

2.การเพมความส�าคญของภาคบรการและ3.การเตบโตอยางแขงแกรง

ของภาคการทองเทยว

ในกรณของเกาหลใตมโอกาสในการเปนขมอ�านาจการผลตของ

โลกการเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอม(Bio-medical,SmartEco-City,

GreenIndustry) และการขยายตวของอตสาหกรรมบรการ(Service

BigBang)



การเตบโตของจ�านวนนกทองเทยวในเอเชยเรมตงแตป2005เรอยมา

จนถงปจจบนโดยเอเชยตะวนออกเฉยงใตมการเตบโตสงกวาภมภาคอน

การทองเทยวภายในประเทศกอใหเกดรายไดถงรอยละ60

ของประเทศอนโดนเซย และมการเตบโตอกมาก มโรงแรมสรางใหม

เพอรองรบนกทองเทยวเพมขน

นกทองเทยวในเอเชยมการเดนทางระหวางกนรอยละ25และเมอ

รวมจ�านวนประชากรในอาเซยนจนเกาหลญปนและอนเดยมจ�านวน

กวารอยละ80 ของประชากรโลก โดยมลกษณะเชงประชากรศาสตร

ในแตละพนทแตกตางกนเชนเอเชยตะวนออกเฉยงเหนอมคนสงอายมาก

จดเปนOldAsiaขณะทเอเชยตะวนออกเฉยงใตเปนประชากรหนมสาว

วยท�างานมาก

ภาคการทองเทยวและการบรการของภมภาคเอเชยเปดกวางมากขน

และมความหลากหลายเชนดานEducationTourismมมาเลเซยและไทย

เปนผน�า มการเตบโตของการทองเทยวเชงสขภาพและสงอ�านวยความ

สะดวกตางๆ

การเดนทางระหวางประเทศของชาวอาเซยนสวนใหญไมจ�าเปน

ตองขอวซาจงมการเดนทางระหวางกนมาก

การเปดประเทศของสมาชกในกลมAECและการขยายสAEC+6

รวมถงการพฒนาโครงสรางพนฐานและนโยบายนานฟาเสรในอาเซยน

ลวนกระตนใหการเดนทางภายในภมภาคเอเชยขยายตว

Session 2 : Asia Powering Global Travel & Tourism

Speed 1 : Old Asia Speed 1 : Old Asia Japan 2005 Japan 1995 Republic of Korea 2024 Republic of Korea 2015 PRC 2032 PRC 2020Speed 2 : Young Asia Speed 2 : Young Asia Thailand 2039 Indonesia 2030 Indonesia Post 2050 Thailand 2040 Viet Nam Post 2050 India 2040 Bangladesh Post 2050 Viet Nam 2040 India Post 2050 Bangladesh 2045Speed 3 : Very Young Asia Speed 3 : Very Young Asia Pakistan Post 2050 Pakistan Post 2050 Afghanistan Post 2050 Afghanistan Post 2050

Source : United Nations Statistics Division, 2011Korea Economic Research Institute

• Mature economies together with young and fast-growing economies< Inflection Years >

Total population Working Age Population

35|Tourism Journal


ลกษณะเดนในการทองเทยวของประเทศจน

ประเดนส�าคญประการหนงทตองค�านงถงคอเรองความยงยน

ทางวฒนธรรม(CulturalSustainability)ของประชาชนในแตละประเทศ

ทตองรกษาไว

ส�าหรบภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงเหนอ สายการบนตนทนต�า

มการเตบโตคอนขางชาตางจากเอเชยตะวนออกเฉยงใตทมสายการบน

ตนทนต�าจ�านวนมาก

คนจนในปจจบนเปนBiggestSpenderและตองการสนคาแบรนดเนม

สนคาระดบพรเมยมซงเราจะสามารถเจาะเฉพาะSegmentได

GoWestPolicyซงเปนนโยบายของรฐบาลจนทจะกระจายความ

เจรญไปทางฝงตะวนตกของประเทศ ท�าใหโอกาสในการขยายตลาด

การทองเทยวมมากขน

การบนของสายการบนตนทนต�าในจนและภมภาคเอเชยตะวนออก

เฉยงเหนอ ควรมองตลาดระดบบนในจนดวย แตตองเนนความตรงเวลา

และมการแบงระดบการใหบรการ

นกทองเทยวขาออกของจนในปทผานมามถง80 ลานคน หาก

มจ�านวนสายการบนตนทนต�าเพมขนกจะเพมจ�านวนนกทองเทยวไดอก

แตในภมภาคเอเชยตะวนออกมขอจ�ากดบางอยางเปนBottleNeck

สายการบนหลกเชนCathayPacificตองศกษาคแขงและสายการบน

ตนทนต�าวาท�าอยางไรใหคมทนและโตได มกลยทธในการแขงขนและ

ปรบเปลยนไดตามสถานการณสวนJapanAirlinesจะไมลงไปแขงกบ

สายการบนตนทนต�าแตจะท�าแบรนดJapanAirlinesใหมใหแขงขนไดดขน

ประเทศเศรษฐกจใหมในยโรปยงมการเตบโตทางการทองเทยว

ต�ากวาในเอเชย โดยประเทศทมนกทองเทยวขาออกมากทสดคอญปน

แตในปหนาจนจะกลายเปนอนดบ1ในการเดนทางทองเทยวในเอเชย

ชนชนกลางกลมใหมในเอเชยระหวางป2013-2023จะเพมจ�านวน

ขนโดยในจนจะม75ลานครวเรอนอนเดย9ลานครวเรอนโดยจนจะม

การเตบโตมากทสด

ความทาทายทอาจเกดขนคอภมทศนของการทองเทยวทจะตอง

เปลยนแปลงไป เกดแนวคดใหมๆ สนคาใหมๆ มการเชอมโยงระหวาง

จดหมายปลายทางทแตกตางกนไวใน1แพคเกจ

ผประกอบการทองเทยวตองมความเขาใจทดถงบทบาททส�าคญ

ของอตสาหกรรมน ซงมความเปนมายาวนานและตองมคณภาพในการ

บรการทเชอถอได

LCCs expand in SE Asia

LCC Capacity Share With SE Asia, 2001-2012(%ofseats)

0

10

2001 2004 2007 20112002 2005

3.3%4.6%

4.0%

9.8%13.6%

18.1%

23.2%

26.8%

30.9% 30.7%32.4%

52.0%57.4%

2008 20122003 2006 20102009 Jan-Aug2013

20

30

40

50

But very slowly in NE Asia

LCC Capacity Share With NE Asia, 2001-2012(%ofseats)

0

2

4

6

8

2001 2004 2007 20112002 2005

0.4% 0.4% 0.3%0.6%

0.8%1.8%

2.7% 2.7%

3.9%

6.8%

9.5%9.2%

2008 20122003 2006 20102009 Jan-Aug2013

10

ทมา“CAPACenterforAviation”

5.9%



เทคโนโลยสารสนเทศ IT ในธรกจการทองเทยว

ผประกอบการทองเทยวจ�าเปนตองปรบตวและน�า IT มาชวย

ในการท�างาน

คนจนวยเกษยณรนใหมๆ จะเดนทางออกทองเทยวอกมากและ

นยมใชสอออนไลนในการหาขอมลทองเทยวเพมขน รวมถงการวางแผน

และจองตวตางๆดวยท�าใหคนมประสบการณทดในการเดนทางเพมขน

ShoppingTourismเปนแนวโนมทส�าคญเปนกจกรรมทนกทอง-

เทยวนยมท�าเมอไปเทยว ซงตางกบการซอ(Buying) ตามปกตทอาจ

ซอของออนไลนในสงทตองการเทานน

ประเทศจดหมายทางการทองเทยวทตองการการเตบโตทงในเชง

คณภาพและเชงปรมาณจ�าเปนตองมการรวมมอกนทกภาคสวน

ความออนไหวทางวฒนธรรม(CulturalSensitivity) เปนไดทง

ภยคกคาม(Threat) และโอกาส(Opportunity) ส�าหรบอตสาหกรรม

ทองเทยวทตองค�านงถง โดยเฉพาะในยคทเทคโนโลยสารสนเทศพฒนา

อยางกวางขวาง

การทองเทยวเปนกระบวนการเรยนร(LearningProcess) ของ

คนเราโดยเฉพาะในเรองของวฒนธรรม

ญปนตองเตรยมตวและมการวางแผนจดการกบความเสยงทอาจ

เกดขนในอนาคต

จนจะตองมการเตรยมความพรอมประชากรของตนกอนจะให

ออกเดนทางไปทองเทยวตางประเทศ จงมการออกกฎหมายส�าหรบ

อตสาหกรรมทองเทยวขนมผลบงคบใช1ตลาคม2556

นกทองเทยวจนมการผสมผสานทงการทองเทยวเพอพกผอนและ

การเดนทางเพอธรกจไวดวยกนมากขน

ภาษาเปนอปสรรคอยางหนงของนกทองเทยวจน ประเทศทเปน

จดหมายปลายทางจ�าเปนตองเตรยมพรอมในการรองรบ

Session 3 : Korea, Huge Potential Innovative Ideas ในชวง12 ปทผานมา การทองเทยวของเกาหลขยายตวสงมาก

และยงมการเตบโตตอไป จากปจจยเรองโครงสรางพนฐานทพรอมและ

การพฒนาทรพยากรมนษย โดยตลาดหลกของเกาหลคอนกทองเทยว

จากญปนและจน

เกาหลตองการใหมการเดนทางซ�าของนกทองเทยวทเดนทางแบบ

GroupTour มากขน ส�าหรบสนคาการทองเทยวของเกาหลจะเปน

ดานชอปปงและสนคาทมมลคาเพมสง เปนการเชอมโยงระหวางสนคา

หลายประเภท

37|Tourism Journal


เกาหลใตจ�าเปนตองพฒนาสนคาทางการทองเทยวพรอมๆ กบ

สนคาดานความบนเทงและเทคโนโลย และขณะนการทองเทยวเชง

การแพทยเรมเปนทนยมมากขน โดยเตบโตขนรอยละ37 ในชวง3 ป

ทผานมาซงเกนกวาทคาดหมายไวและเปนผลดตอเศรษฐกจของประเทศ

เพราะนกทองเทยวมาใชเงนมากและสรางมลคาเพมสง จงตองสงเสรม

ตลาดกลมนมากขนโดยลกคาหลกคอจนอเมรกาญปนและรสเซย

การเปดตลาดMedicalTourism เปนการสรางความมนคง

ใหกบการทองเทยวดวยมการเปดตลาดใหมในซาอดอาระเบย ซงถอเปน

การเพมความหลากหลายของตลาด

โรงพยาบาลในเกาหลทรองรบMedicalTourismมการตงบรษท

ตวแทนน�าเทยวของตนเอง เพราะปฏบตการทางการแพทยเปนเรอง

เกยวกบชวตและมความเสยงตอประเดนทางกฎหมายเชนสหรฐอเมรกา

มกฎระเบยบทเครงครดในเรองเกยวกบสขภาพ

ในเรองของโครงสรางพนฐาน ทาอากาศยานนานาชาตอนชอน

ของเกาหลใตไดรบรางวลBestServiceมาแลว8ปตดตอกนจากสมาคม

สนามบนระหวางประเทศมเทยวบนไปยงเมองตางๆกวา200เมองทวโลก

และจะพยายามเปนHubของภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงเหนอสนามบน

อนชอนมระบบทดทสดในเรองของการบน มSelf-Check-in และม

การตรวจคนเขาเมองทมประสทธภาพ และยงเปนCulturalAirport

ทมการแสดงทางวฒนธรรมตางๆภายในสนามบนและจะมโรงแรมและ

คอมเพลกซอยในพนทของAirportCityดวยตามแผนการพฒนาขนตอไป

ในปจจบนเกาหลเรมมนกทองเทยวทเดนทางดวยตนเองเขามา

มากขน เชน จากญปนสดสวนของกรปทวรมเพยงรอยละ25 จากจน

กเรมเปลยนจากกรปทวรเปนนกทองเทยวทเดนทางเองเพมขน รวมทง

นกทองเทยวทเดนทางมาซ�ากมกจะจดการเดนทางเองแตการเปลยนแปลง

ของตลาดมกเกดขนอยเสมอ

KoreanWave ตองเดนหนาตอไปในการเปนแมเหลกดงดด

นกทองเทยวสเกาหล โดยจะกลายเปน ธรกจบนเทง+ ธรกจทองเทยว

ทงนKoreanWaveเกดขนเมอ15ปกอนโดยเรมจากภาพยนตรเรอง

MySassyGirlจากนนกมซรสเกาหลโดงดงในเอเชยตามมาอยางตอเนอง

และในปจจบนมนกทองเทยวจากจนและญปนเปนจ�านวนมากทเดนทาง

เขาไปชมคอนเสรตของศลปนเกาหล

การทองเทยวเกาหลเรมมการสงเสรมในประเทศญปนเมอ20ป

กอนโดยเนนตลาดนกทองเทยวชายกอนและสวนใหญเปนคนสงอายตอมา

จงเรมเปลยนเปนตลาดนกทองเทยวหญงและกลมYoungGeneration

และอทธพลของKoreanWave

UCC(UserContentCreator)และYouTubeมผลตอการขาย

Contentของอตสาหกรรมบนเทงในเกาหลและเชอมโยงสอตสาหกรรม

ทองเทยวได เชนกงนมสไตล กลายเปนสนคาทางการทองเทยวลกคา

ของเกาหลมาจากญปนถงรอยละ60



กรงโซลจะมแลนดมารคแหงใหมเปนตกLotteWorldTower

สง556 เมตร ม123 ชน ตงอยรมแมน�าฮน โดยโครงการคาดวา

จะแลวเสรจในปพ.ศ.2558ภายในอาคารจะมรานคา(ชน1-6)ส�านกงาน

(ชน7-60)ทพกอาศย(ชน61-85)โรงแรมระดบหร(ชน86-119)และ

พนทสาธารณะทใหเขาชมได(ชน120-123)ซงจะมหอสงเกตการณ

ประเดนทวทยากรหลายทานเปนหวงคอความออนไหวดาน

วฒนธรรม(CulturalSensitivity) เชน ในฮองกง เรมมปญหากบ

นกทองเทยวชาวจนทเดนทางไปทองเทยวเปนจ�านวนมาก

ประเดนเรองวซาส�าหรบBusinessTouristคอนขางเปนอปสรรค

ในการเดนทางเพราะนกธรกจมกจะรตวลวงหนากอนการเดนทางไมนาน

จงควรมการออกวซารปแบบเฉพาะใหคนกลมน หรอมการออกวซาเปน

กลมประเทศกจะชวยใหสะดวกมากขน

ความรวมมอระหวางภาครฐและภาคเอกชน(Public-Private

Partnership)เปนแนวทางส�าคญในการแกไขปญหาเรองอปสรรคจากการ

ขอรบการตรวจลงตรา(VisaBarrier)ควรตองน�าเทคโนโลยมาชวยและ

ตองเชญหนวยงานทดแลความมนคงปลอดภยภายในประเทศ(National

SecurityOrganization)มารวมในการแกปญหาจงจะขจดปญหาไดจรง

ตองเปลยนMindset ของขาราชการในประเทศนนๆ จงจะแกปญหาได

ตวอยางเชนตอนทเกาหลใตและญปนเปนเจาภาพจดการแขงขนฟตบอล

โลกตองมการปรบเปลยนนโยบายเรองวซากสามารถท�าได

ขณะนประเทศสมาชกอาเซยน(ASEAN)ก�าลงอยระหวางด�าเนนการ

เรองSingleVisaและพจารณาวาจะน�าไปปฏบตไดอยางไร

อปสรรคในการพฒนาอตสาหกรรมทองเทยวในเอเชยคอเราม

Hardware ทด พฒนาไดเรว แตการพฒนาบคลากรยงขาดแคลน เชน

นกบนผใหบรการในสาขาตางๆ(HospitalityServiceProvider)

การเดนทางทองเทยว(Travel)และการคา(Trade)เปนสงทเสรม

กนไดซงจะตองหาวตถประสงครวมใหได

Session 4 : Removing the Barriers

Session 5 : Tourism for Tomorrow สงส�าคญทWTTC ค�านงถงเปนหลกส�าคญส�าหรบการพฒนา

อตสาหกรรมการทองเทยวคอความสมดลระหวาง3PคอPeople(คน)

Planet(โลก, สงแวดลอม) และProfit(ผลประโยชน) แบรนดของ

สนคาและบรการทดตองค�านงถงการชวยเหลอทองถนดวย ตวอยางเชน

ในอนเดย โรงแรมชวยฝกอบรมคนใหเขาสตลาดแรงงานโดยใหนกเรยน

เขาไปฝกงานในโรงแรม ทงน เนองจากบางประเทศทก�าลงพฒนาไมม

โรงเรยนอาชวะใหนกเรยนไดฝกงานกอนเขาสอตสาหกรรม

ลกษณะพฤตกรรมของคนแตละรนเปนสงทควรค�านงถงส�าหรบ

อตสาหกรรมทองเทยว

-GenY เปนพวกทท�างานไมเปนเวลา(Non-conventional

WorkingHour)ซงเหมาะกบการท�างานในอตสาหกรรมทองเทยว

-BabyBoomerเปนกลมทมความคดเรองWork-lifeBalance

ตางกบคนในรนปจจบน

แรงงานในอตสาหกรรมทองเทยวสวนใหญยายงานบอยแตยงอย

ในอตสาหกรรมเดมทงนแรงงานเรมลดลงในญปนสวนจนจะเกดขนใน5ป

ขางหนา ตามมาดวยสงคโปร เพราะคนทท�างานในอตสาหกรรมนจะถก

ดงตวไปตางประเทศ

การเดนทางในอนาคตตองเลอกการขนสงทประหยดพลงงานเลอก

ทพกทเปนมตรกบสงแวดลอมและมประสทธภาพคมราคา นกทองเทยว

จะไมหยดการเดนทางแมจะมสถานการณไมปกตเกดขนบางภาคธรกจ

จงตองเตรยมหาแรงงานมารองรบ

การปลอยกาซคารบอนไดออกไซดจากอตสาหกรรมการเดนทาง

และการทองเทยวจะตองมการควบคมมากขน และจะมเทคโนโลย

ใหมๆ ทราคาถกลง ซงคนทวไปสามารถน�ามาใชเพอลดปรมาณกาซ

คารบอนไดออกไซดไดมการก�าหนดFrameworkในการวดรวมทงจะม

การใหรางวลนวตกรรมใหมๆ ในการน�าเครองมอมาใชในการวดปรมาณ

คารบอนไดออกไซดทปลอยออกมา

39|Tourism Journal

Ministers : Travel & Tourism in the Trade Arena

การทองเทยวเปนแหลงรายไดอนดบ1ในการสงออกดานบรการ

ของสหรฐอเมรกาโดยเมอป2012มมลคา125พนลานเหรยญสหรฐฯ

สวนในระดบโลกมรายไดจากการทองเทยวถง1.3 ลานลานลานเหรยญ

สหรฐฯ

กลมประเทศสมาชกASEAN มความรวมมอกนและมแนวโนม

ทจะเกดลกษณะการเปนคแขงทรวมมอกนในการดงนกทองเทยวเขามาใน

ภมภาคเปนลกษณะของCo-opetitionเชนเดยวกบทประเทศบราซลและ

อารเจนตนาโปรโมตน�าตกอกวาซรวมกน

ASEAN และMekongSub-region เปนตวอยางความรวมมอ

ทประสบความส�าเรจดานการทองเทยว เปนการน�าสนคาทองเทยวมาอย

ภายใตThemeเดยวกนเหมอนการสงเสรมเสนทางสายไหม(SilkRoad

Project)จากตะวนออกไปตะวนตก


Session 6 : Growing Capacity Sustainably through Infrastructure Development การพฒนาทางการศกษาเทคโนโลยและการฝกอบรมเปนสงท

จะตองด�าเนนการเพอรองรบการเตบโตของอตสาหกรรมการทองเทยว

ในอนาคต

การเตบโตของความสามารถในการรองรบ(ดานการทองเทยว)

ทยงยนเกดขนไดจากการพฒนาโครงสรางพนฐานซงมโรงแรมจ�านวนมาก

ทอย ระหวางการกอสรางในชวงนโดยเฉพาะในจนและประเทศอนๆ

ในเอเชยนอกจากนยงมการสรางสนามบนเพมขนในหลายเมองของจนเพอ

รองรบการเตบโตของการทองเทยวภายในประเทศเชนเดยวกบในบราซล

ปจจบนมเรอส�าราญ(CruiseShip)เขามาในเอเชยมากขนและ

จะมคนในเอเชยประมาณรอยละ13ทเดนทางทองเทยวโดยเรอส�าราญ

โรงไฟฟาพลงงานนวเคลยรทฟกชมะมผลกระทบกบเมองใกลเคยง

จงตองมมาตรการรกษาความปลอดภยตางๆ รวมทงดานความปลอดภย

ของอาหารและน�าจากการแผกมมนตภาพรงสดวย ซงประเทศญป น

ใหความเชอมนวาจะไมสงผลกระทบตอการเปนเจาภาพกฬาโอลมปก

ของกรงโตเกยวในป2020

WHEREDO CHINESE TRAVELERS FLY TO?

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

04

03

05

06

07

08

09

10

01

02

VANCOU-VER

LOS AN-GELES

HONOLULU

LONDON

PARIS

KUALA LUMPUR

TOKYO

OSAKA

TAIPEI

MILAN

ROME SINGAPORE

SYDNEY

SAN FRANCISCO

NEW YORK

LAS VEGAS

HONGKONG

BANGKOK

SEOUL

PHUKET


Asia and the Pacific,the Middle East and Africa to Increase their shares

Europe63%

Europe51%

Europe41%

Africa

3%

Africa

5%

Africa

7%

Asia and the Paci�c

8%

Middle East

3%

Middle East

6%

Middle East

8%

Americas23%


22%


30%

Americas

16%

Americas

14%


ADS(ApprovedDestinationStatus)ของจนเปนเหมอนความ

รวมมอในการสงเสรมการทองเทยวอยางหนง คอใหนกทองเทยวจน

เดนทางไปประเทศไหนกจะใหนกทองเทยวประเทศนนเดนทางเขาไป

ทองเทยวในจนดวยเปนการเพมการเดนทางทองเทยวทง2ทาง(Inbound

&Outbound)

Session 7 : Trending Now (and Tomorrow)

จนมการออกTourismLaw ไมเฉพาะส�าหรบการทองเทยว

ในประเทศ แตรวมถงการทองเทยวไปยงตางประเทศเหมอนเปนเรอง

สทธสวนบคคลของนกทองเทยว(RightofIndividualTourist)เพอลด

ปญหาทวรศนยเหรยญ

Expedia.com มเครอขายของเวบในประเทศอนๆ เชนCTrip,

MakeMyTrip ในชวงเรมตนธรกจมพนกงานเพยง15 คน โดยน�า

เทคโนโลยมาใชเพอเพมอ�านาจใหแกผบรโภคในการจองเทยวบน ทพก

รถเชาฯลฯดวยตนเองใหผบรโภคมสทธเลอกสงทตนเองตองการ

สายการบนตนทนต�าเรมตนในสหรฐอเมรกา คอSouthwest

AirlinesตอมาในยโรปมRyanairในเอเชยมAirAsiaซงเตบโตเรวมาก

Expediaจงมารวมทนกบแอรเอเชย

ผบรโภคยนดจายในราคาสงเพอแลกกบบรการทดตรงตามความ

ตองการนอกจากนวทยากรยงใหความเหนวาExperiential-basedser-

viceนาจะอยไดอกนาน

อตสาหกรรมทองเทยวในศตวรรษท 21 จะมลกษณะดงตอไปน

1.การทองเทยวในอนาคตจะถกนยามดวยคณคา

2. นกทองเทยวชาวจนจะเปนกล มใหญทสดในเอเชยแทนท

นกทองเทยวญปน

3. การมบรการWi-Fi บนเครองบนท�าใหนกทองเทยวสามารถ

เขาถงขอมลการทองเทยวไดมากมายแตเราจะน�าเสนอสงทตรงกบความ

ตองการของลกคาไดอยางไรและจะชวยใหชวตของลกคาดขนอยางไร

4. ปญหาคอมฐานขอมล(Data) ทจะใชApplication ตางๆ

ไมเพยงพอ

การจองโรงแรมผานระบบออนไลนจะเตบโตดแตจะมเวลาการจอง

ลวงหนาทสนลงและผประกอบการทพกแรมจะเตรยมหองไดยากมากขน

NFC(NearFieldCommunication) เปนเทคโนโลยใหมทจะ

น�ามาใชเวลาเชกอน แตถงแมจะมการใชเทคโนโลยใหม ใชอนเตอรเนต

หรอระบบออนไลน แตกตองไมละทงการใชแคมเปญการทองเทยวแบบ

ออฟไลนเราควรตองผสมผสานเครองมอทงสองอยางเขาดวยกน

การใชสอตางๆ ใหเขาถงกลมเปาหมายตองพจารณาดานขอมล

เชงประชากรศาสตรดวยเชนในจนมคนชวงอาย45-65ปจ�านวนมาก

และเปนผ มรายไดสง มงานท�าทมนคง จดหมายดานการทองเทยว

ตองใชเครองมอใหเหมาะสมกบกลมเปาหมาย

การเชอมโยง(Connectivity) มความส�าคญ เราตองรเทาทน

ความคดผบรโภคโดยเฉพาะกลมNewGeneration

เทคโนโลยใหมๆ ทจะอ�านวยความสะดวกแกนกทองเทยว เชน

GoogleGlassทใชเทคโนโลยชวยใหเรารจกสถานททเราไปไดโดยไมตอง

มมคคเทศกเทคโนโลยทชวยในการแปลภาษาจะชวยใหคนสอสารกนได

งายขนแมจะเดนทางไปในตางประเทศทเราไมสามารถใชภาษานนได

ความไววางใจในการซอสนคาและบรการออนไลนของผบรโภค

มมากนอยเพยงใด จะตองมองถงผลประโยชนรวมของผประกอบการ

และผบรโภคทจะตองมขอตกลงรวมกนลวงหนา

1980 (277 mn)

2010 (940 mn)

ทมา‘UNWTO’

2030 (1.8 bn)

41|Tourism Journal

T o u r i s m T a l k

1

คยเรองเมองเชยงใหมเรอง : ยวด นรตนตระกล

ท สำ�นกง�นก�รทองเทยวแหงประเทศไทยจงหวดเชยงใหมเร�มนดกบนกวช�ก�รจ�กมห�วทย�ลยเชยงใหม 2 ท�น คอ ศ.ดร. อรรถจกร สตย�นรกษ อ�จ�รยประจำ�ภ�ควช�ประวตศ�สตร คณะมนษยศ�สตร และ รศ.สมช�ย ปรช�ศลปกล อ�จ�รยจ�กคณะนตศ�สตร ทงสองท�นสละเวล�ในวนหยดม�นงสนทน�เรองเกยวกบก�รทองเทยวของจงหวดเชยงใหม จงหวดทเปนทงบ�น ทงททำ�ง�น เปนจงหวดทมหล�ยหนวยง�นในประเทศไทยมงกำ�หนดภ�พลกษณใหเปน Creative City เปน Mice City และหล�ยสำ�นกในต�งประเทศไดจดอนดบใหเชยงใหมเปนเมองน�ทองเทยวอนดบโลก

ปรากฏการณทเกดขนกบเชยงใหม มเรองนาคด

นาคยมากมาย การพฒนาการทองเทยวใหเปนท

รจกในระดบโลก เปนเรองนาภมใจ เปนหมดหมาย

สำาหรบการสอสารการตลาด เปนความทาทายของ

ผรบผดชอบทกฝายทจะตองรกษาตำาแหนงน ไว

การตงคำาถามกบปญหาเดมทดำารงอยคเชยงใหม

กบการเกดขนของปญหาใหมๆ ทมาพรอมกบการ

ทองเทยวทเปลยนไป เหลานลวนเปนสงทาทายความร

ความสามารถของทกภาคสวนทเกยวของ ไมวาจะเปน

ภาครฐหรอภาคเอกชน ทงน อาจตองรวมคนทองถน

เขาไวในโมเดลการเตบโตดวย เนองจากโดย

สวนใหญแลว คนทองถนในฐานะเจาบาน หรอ Host

มกไมเคยถกนบจากคนในอตสาหกรรมทองเทยว

จากการแลกเปลยนความคดเหนและมมมอง

ทมตอสภาพการทองเทยวเชยงใหมกบอาจารยทง

สองทาน มประเดนทพอจะสรปเปนสาระสำาคญ ดงน

การกระจกตวของนกทองเทยวในเขตเมอง

นกทองเทยวทเดนทางมาทองเทยวจงหวด

เชยงใหมสวนใหญกระจกตวกนอยในเมอง ทำาให

เกดปญหาการจราจร ปญหาความแออดของผคน

ปญหาความไมเปนระเบยบของเมอง การเกดขน

ของธรกจทพกสำาหรบนกทองเทยวโดยในชวงหลง

พบวา มการประกอบธรกจทพกขนาดเลกเกดขน

อยางมาก เกดยานการทองเทยวใหม เชน บรเวณ

ถนนนมมานเหมนททเลองชอ เปนทรจกของกลม

นกทองเทยวทมรสนยมเฉพาะกลม การทเมอง

เชยงใหมเปนเมองทองเทยวจงจำาเปนอยางยงทจะตอง

มรปแบบการบรหารจดการเมองทดแลทงคนเมอง

และนกทองเทยว

41| 41|Tourism Journal

43|Tourism Journal


2 ตองกระจายคนออกใหได

หากมกระบวนคดในการสงเสรมสนบสนนใหนกทองเทยว

กระจายออกไปในเขตอำาเภอรอบนอกได จะสามารถลดทอนปญหาตางๆ

ไดมาก ปจจบน สงททรงอทธพลมาก คอการสอสารระหวางกน

ในสงคมออนไลน การเผยแพรขอมลทนาสนใจในเรองทเกยวกบ

การทองเทยว เชน รานอาหาร รานกาแฟ ทพก หรอกจกรรมทองเทยว

ตางๆ พนทหนงในเชยงใหม เชน แมทา เปนพนททสวยมาก เปนหมบาน

ทปลกผกปลอดสารพษสงเชยงใหม ขอมลพนฐานเหลาน หาก ททท.

นำาไปประชาสมพนธจะทำาใหเกดการทองเทยวทเกยวกบเกษตรอนทรย

อาจจะทำาเปนเสนทางทองเทยว หรอรายการนำาเทยว เชน ทวรลางพษ

ทสำาคญคอเสนทางทองเทยวลกษณะนมคนสนใจ หรอมอปสงค

นอกจากตองกระจายคนออกไปยงเขตอำาเภอรอบนอกแลว

ในแนวคดเรองเมองบรวารหรอเมองรอง เชน ลำาพน ลำาปาง กเปนสง

ทตองนำามาขบคดและออกแบบการทองเทยวไปพรอมกน โดยการให

ความสำาคญในลกษณะกลมจงหวด

การจดกลมทองเทยวอาจดำาเนนการไดใน 3 ระดบ คอ การจด

กลมจงหวดตามกลมลมนำาหรอจงหวดทมอะไรคลายๆ กน สวนระดบ

ทสอง คอ ระดบองคการบรหารสวนจงหวด เทศบาลตางๆ และ

ระดบทสาม คอเชอมขามจงหวด เปนการบรณาการทกอยางทงเรอง

เศรษฐกจสงแวดลอมพรอมๆ กบการพจารณาเรองจำานวนนกทองเทยว

ควบคไปดวย

43|Tourism Journal



นอกเหนอจากทนกทองเทยวรจกอยแลว เชน ดอยสเทพ ตลาดวโรรส สงใหม

ทเกดขนและเรมไดรบความสนใจจากนกทองเทยวกลมเฉพาะ ททท. ควรโปรโมต

สงเลกสงนอยทกระจายตวอยทวไป ไมวาจะเปน บานแมกำาปอง รานกาแฟเลกๆ

ทมดไซน และตงอยในเขตอำาเภอรอบนอก เดกๆ ใน มช. ไปกนกาแฟรานน

โดยตองขบรถออกไปถง 40 กโลเมตร

ททท. นาจะรวบรวมสงเลกๆ เหลาน รปแบบคลายๆ OTOP แลวทำาโฆษณา

ประชาสมพนธ โดยเฉพาะการโฆษณาทางอนเตอรเนต ซงปจจบนนจะไดผล

อยางมาก หรอทำาเปนแผนทแสดง โปรโมตใหคนรจก อาจจดเปนเทศกาลทองเทยว

นำาเสนอการทำาธรกจของคนเลกๆ ทงทเปนทพก ของทระลก ของกน เปนตน

การจดเทศกาลทองเทยวทเนนสงเลกๆ อาจทำารวมกบการจดสมมนา จากนน

จงผลตเปนสอประชาสมพนธเพอนกทองเทยวจะรจกและจะกอใหเกดการ

กระจายตวและกระจายรายได

3Little Chiang Mai

ของเลกๆ คนเลกๆ เชยงใหมมอะไรเกดขนใหมๆ

45|Tourism Journal


ปญหาพฤตกรรมนกทองเทยวจนอาจตองแยกแยะใหชดเจนในแตละเรอง

เชน เรองการไมเคารพกฎหมาย กฎจราจร กรณนสามารถแกไดดวยกฎระเบยบ

ทมอยแลว หากผดกฎจราจร กจบ ปรบ หรอในกรณการเชารถเครองในเชยงใหม

หากนกทองเทยวไมมใบขบขสากลกไมสามารถเชารถได หากผประกอบการให

นกทองเทยวเชา ตำารวจกดำาเนนการตามกฎหมาย ทงกบนกทองเทยวและผประกอบ-

การ

ตอนนนกทองเทยวจนทมาทองเทยวในเชยงใหมเรมเขามากนขาวใน

มหาวทยาลยเชยงใหม ซงนกทองเทยวไทยกเขามากน มากนเปนรถทวรเลย

จอดกนเตม แตกรณนกทองเทยวจน จากการสงเกต พบวา เขาเดนกนมา

เดนเขามากนขาวทโรงอาหาร หากมากนมากๆ กจะทำาใหเดกและอาจารยไมมทนง

นอกจากการกนขาวในโรงอาหารแลว นกทองเทยวจนยงมการทวรตามจดตางๆ

ในมหาวทยาลย เทาทสงเกต นกทองเทยวจนจะถอแผนท และเดนไปตามจดตางๆ

ในมหาวทยาลย เชน อางแกว เรองนนาสนใจ เพราะจะตองมการสบคนขอมล

มาอยางด จงสามารถทำาทวรเองได

ในอดตทผานมา คนเชยงใหมเผชญปญหาทเกดจากนกทองเทยวตางชาต

ทเปนชาตตะวนตกมาแลว เชน การแตงกายโป การนงกางเกงขาสน หรอ

คนเชยงใหมเคย Suffer กบนกทองเทยวญปนและเกาหล ทนาสนใจคอ ทงนกทองเทยว

ตะวนตกหรอญปน เกาหล จะจำากดอยเปนพนท ไมเหมอนกบกรณนกทองเทยวจน

ทกระจายลงไปในพนทตางๆ ถาวเคราะหจากอดต กจะพบวาคนเชยงใหมจะปรบตว

กบปญหา และเรมชน คนเคย กบสงทเกดขน

สำาหรบกรณทมบางจงหวดประกาศทจะไมตอนรบนกทองเทยวจนนน

นาจะทำาไมได แตสงททำาไดแนๆ คอ การบรหารจดการกบมวลนกทองเทยวจน

เชน การปฏบตตามกฎระเบยบทมอย เชน เรองพนฐานทสดคอ การจราจร

เราตองเขมงวด ตรวจสอบอยางเครงครด ทผานมา เราปลอยปละละเลยมานาน

การบรหารจดการใหมการกระจายตวของนกทองเทยว ทงในพนททองเทยว

ทงในเรองชวงเวลาทอาจจะมาซอนทบกบกจกรรมคนเมองซงอาจจะตองออกแบบ

ชวงเวลาใหเหมาะสม

พฤตกรรมนกทองเทยวทเฮงซวยอยในปจจบนนกเพราะเรานนแหละทเฮงซวย

ระบบการบรหารจดการพนฐานของเราเฮงซวยดวยกรณคลนมวลมหานกทองเทยว

จนทมาเชยงใหม นาจะเปนโอกาสทดททำาใหเชยงใหมหนมามองปญหาการบรหาร

จดการของตวเอง

4กรณการเพมขนของนกทองเทยวจน

47|Tourism Journal


เปนแนวคดเรองจงหวดจดการตนเอง หลกการเบองตน คอ จงหวดมอำานาจ

ในการกำาหนดแนวนโยบาย ระเบยบ ขอปฏบต การจดการงบประมาณการคลง

การจดการบรหารงานบคคล ขณะนยงอยในระหวางกระบวนการนำาเสนอ

ในรปแบบพระราชบญญต เชยงใหมมหานคร

ถาคดวาจะใชเชยงใหมมหานครเปนเครองมอในการแกปญหาดานการ

ทองเทยว และการบรหารจดการเมอง เรองเชยงใหมมหานครอาจตองใชเวลาอก

ระยะหนง ซงขณะนเราจำาเปนตองมาดเรองเฉพาะหนา หรอดกลไกทมอยกอน

เชน คณะกรรมการนโยบายทองเทยวจงหวด ทมผวาราชการจงหวดเปนประธาน

และมหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนเปนกรรมการ นาจะใชชองทางน

โดยในเบองตนสมมตเปนเรองกรณนกทองเทยวจน มผประกอบการสวนใด

ไดรบผลกระทบบาง ใหรวบรวมความเหนและเสนอเขาสการพจารณาหาทางออก

และหากมการตงวงคยกนแลว ตองมการตดตามตอเนอง เชน การตงคณะทำางาน

เปน Working Group ตดตามเรองนนๆ เปนชวงๆ อาจจะทกไตรมาส เปนตน

5เชยงใหมมหานคร

47|Tourism Journal



เนองจากตอนนประเทศไทยมกลมชนชนกลางเพมขน เปนกลมคนทมฐานะดขน มลกษณะ

การใชชวตชดหนง สำาหรบการทองเทยวของคนไทยตอนน จะพบวามการเปลยนวธการเทยว เปลยนวธคด

ทมตอการทองเทยว เปลยนจาก Mass เปน Niche ถาเปนเชนน ททท. จำาเปนตองเปลยนแลนดมารค

ทางการทองเทยวจากเดม เนน ดอยสเทพ เนน งานลอยโคม อาจจะตองเปลยนมาแลนดมารคจดอน

จดเลกๆ เหมอนอยางทญปนทำา เนนรานเลกๆ

สวนเรองการออกแบบเชยงใหมใหเปนเมองทมคอนเซปตตางๆ เชน เมองประชม เมองสรางสรรค นน

ทกวนนเปนไปตามหนวยงานทเขาไปประกาศ

การสนทนากบอาจารยทงสองทานจากมหาวทยาลยเชยงใหม เปนการพดคยแลกเปลยนความคดเหน

หลายเรองเปนเรองใกลตว ทำาไดทนท ไมตองรอนวตกรรมใหมๆ บางเรองบางประเดนทอาจารย

ทงสองทานพดและยกตวอยาง ทำาใหตองกลบมาขบคด ทบทวนความเชอ ทงในสวนทเปนทศนคต

และทศนอคตทอยในตวเอง

ขอบคณอาจารยทงสองทานอยางสง และหวงวาจะมโอกาสไดอานบทความเตมๆ ของอาจารยในมม

ทเกยวกบการทองเทยว ภาพรวมสถานการณทองเทยวเชยงใหม

ในป 2555 มนกทองเทยวเดนทางทองเทยวในจงหวดเชยงใหม 6.57 ลานคน เพมขนรอยละ

16.05 เปนนกทองเทยวชาวไทย 4.37 ลานคน เพมขนรอยละ 20.86 นกทองเทยวตางชาต 2.19 ลานคน

เพมขนรอยละ 7.51 พกคางคนเฉลย 3.24 วน คาใชจายเฉลย 2,976.06 บาทตอคนตอวน รายไดจากการ

ทองเทยว 53,863.72 ลานบาท

เมอพจารณาในภาพรวม พบวา จงหวดเชยงใหมมนกทองเทยวเพมขนทงชาวไทยและชาวตางชาต

นกทองเทยวใชจายดานการทองเทยวเพมขน พกคางคนในจงหวดนานขน สงผลใหรายไดจากการ

ทองเทยวเพมขน

6การเปลยนผานดานการทองเทยว


49|Tourism Journal

เทยวตลาดเหบเรอง : โตมร ศขปรชา

แอนนา ซย แฟชนดไซเนอรชนน�าของโลก

เคยกลาวไววา

I love going to flea markets

especially when I am traveling, because

I love seeing the stuff of other cultures,

handicrafts and things with historical

content.

ฉนรกการไปตลาดเหบ โดยเฉพาะ

เวลาเดนทาง เพราะฉนรกทจะไดเหนขาวของ

จากตางวฒนธรรม งานฝมอ และสงของตางๆ

ทมประวตศาสตรอยในตว

1 วนนน เมอรถโคชคนใหญจอดนงสนท

นกทองเทยวตางกรกนลงไปยงตลาดเหบอนเปน

ทหมายอยางไมรอชา ทกคนมสหนาตนเตน

มอถอกระเปาสตางคและกลองถายรป พรอม

ลงไปผจญภยในตลาดเหบ

ไมหรอก, ไมใชเฉพาะนกเดนทางแบกเป

เทานนทนยมไปตลาดเหบ แตในหลายโปรแกรม

ทวรทวโลกในปจจบนน-นอกเหนอจากการไป

ดนเนอรหรและลองเรอชมแมน�าตามปกตของ

โปรแกรมทวรทวไปแลว, ยงไดบรรจการไปเยอน

ตลาดเหบเอาไวดวยเสรจสรรพ

ตลาดเหบมอะไรดกระนนหรอ ?

L o w C a r b o n T o u r i s m



2

หลายคนแปลค�าวา Flea Market เอาไว

นารกวา ‘ตลาดเหบ’ (บางคนกเรยกวา ‘ตลาด

หมด’ ซงหมายถงตวหมด ไมใชการชกตอย)

ค�านเปนการแปลตรงอยางจงใจ และท�าให

เหนภาพ ผมไมรหรอกวาคนอนเหนภาพอะไร

แตส�าหรบตวเองแลวนกถงภาพตลาดขายของ

เกา โดยเฉพาะรานขายพรมตะวนออกเกาๆ

ทมวนอยจนฝนจบ และในนนกมตวเหบตวหมด

และเรอดไรแอบแฝงอย ท�าใหผซอทมาเลอกของ

ตองเลอกอยางระมดระวง

ทจรงแลวทมาของค�าวา Flea Market นน

ยงเปนทถกเถยงกนอยวาค�านมาจากไหน ทฤษฎ

หนงบอกวามาจากตลาดเกาในนวยอรกยค

ศตวรรษท 18 ซงตงอยรมฝงแมน�าอสทรเวอร

โดยตลาดนมชอวา Fly Market และตอมาเรยก

เพยนกนไปเปน Flea Market แตเปนตลาดท

ขายของในลกษณะเดยวกน

อกทฤษฎหนงบอกวา ค�าวา Flea Market

นน เปนค�าทรบมาจากภาษาฝรงเศสวา marché aux puces ซงแปลตรงตวไดวาเปน market

where one acquires fleas ซงหมายถงตลาด

เกาแหงหนงในปารสทใครเขาไปแลวจะตองเจอ

กบตวดดเลอดทเรยกวา Siphonaptera ซงฝง

ตวอยในผาของเครองเรอนเกาๆ ทน�าออกมาวาง

ขาย ท�าใหตลาดนกลายเปน Flea Market ไป

อยางไรกตาม ค�าวา Flea Market ใน

ปจจบนนนหมายความถงตลาดทมกจะขาย

ของเกา อาจมของใหมแซมปนอยบาง ทวา

โดยมากมกเปนการน�าของเกามาปดฝนเชดถ

ท�าความสะอาดและซอมแซม กอนจะน�ามาขาย

ใหม ดงนน สนคาทมวางขายในตลาดเหบ จงมก

จะเปนสนคาใชแลวทมทงคณภาพดและคณภาพ

ไมดคละกนไป แตทแนๆ ไมวาจะคณภาพด

หรอไมกตาม ขาวของในตลาดเหบจะตองม

ราคาถกกวาของทวางขายทวไป

และทส�าคญกวานนกคอ - ตองเปนของท

ตอรองราคาได !

ผมไปถงพอรโทเบลโลตงแตเชาตรของ

วนเสารนน เพราะรดวา หากปลอยเวลาให

สายลวงเลยไปอกหนอย ฝงนกทองเทยวจะ

แหแหนกนเขามาเดนบนถนนพอรโทเบลโล

จนแทบไมเหลอทวาง

การเดนบนถนนพอรโทเบลโลในเชาวน

เสารนนมความหมายยงนก เพราะพอรโท-

เบลโลจะแปลงรางจากถนนสายเลก ๆ แหงหนง

กลายไปเปนตลาดเหบทโดงดงทสดแหงหนง

ของโลก

ทจรงแลว พอรโทเบลโลเปนถนนสายสน ๆ

ไมยาวนก ถนนสายนมชอของมนมานานแลว

ในฐานะ ‘ตลาด’ ขายของเกา แตยงบมขนไปอก

เมอยานนกลายเปนทอย ของ ฮวจ แกรนต

ในหนงเรองนอตตงฮลล และท�าใหราคาของ

ทดนแถวนพงสงขนอยางทไมเคยเปนมากอน

เดมทเดยว ถนนพอรโทเบลโลนนมชอวา

Green’s Lane แตมการสรางฟารมชอพอรโท-

เบลโลขนในบรเวณน ท�าใหแถบน ไดชอวา

พอรโทเบลโล แตตวถนนพอรโทเบลโลนน

มาสรางขนจรง ๆ ในราวยควกตอเรยน ประมาณ

ป 1850 เปนถนนเลกๆ ทสรางเชอมระหวาง

พอรโทเบลโลฟารมกบถนนดานเหนอ โดย

บรเวณพอรโทเบลโลฟารมนน ในปจจบนได

กลายมาเปนแถบนอตตงฮลลในปจจบน

ในยคนน แถบนถอเปนถนทอยอาศยใหม

ของเมอง รานรวงทเกดขนมาจงตองดงดดลกคา

ทมก�าลงซอ ท�าใหตองวาจางคนในชนชนแรงงาน

เขามาท�างานมากมาย เปนทงคนรบใชในบาน

คนงานกอสราง คนสงเอกสาร และอนๆ ตอมา

เมอมการสรางสถานรถไฟทางดานเหนอของ

พอรโทเบลโล คอสถานแลดโบรคโกรฟสเตชน

ขนมา ยานนกยงคกคก

หลายคนอาจคดวาพอรโทเบลโลเปนเพยง

ตลาดอยางเดยว แตทจรงแลว พอรโทเบลโล

ยงเปนยานทอย อาศยดวย รวมไปถงมราน

อาหารและผบอกมากมาย แตแนนอน ไมมอะไร

สรางชอใหกบพอรโทเบลโลมากเทากบการเปน

ตลาดเหบ อนเปนตลาดทดงดดนกทองเทยว

มากมายมหาศาลในแตละป

วาแตวา - อะไรคอตลาดเหบกนแน ?

3

51|Tourism Journal


พอร โทเบลโลนนมเสน ห หลายระดบ

นอกจากข าวของมากมายละลานตาแล ว

ยงม เสน ห ตรงสถาป ตยกรรมของอาคาร

บานเรอนดวย โดยเปนสถาปตยกรรมในยคกลาง

และปลายวกตอเรยน แถมยงมการทาสสน

สวยงามสะดดตา ท�าใหพอรโทเบลโลกลายเปน

จดสนใจและเปนทแวะถายรปของผคน นอกเหนอ

จากการเดนตระเวนเพอหาซอของถกใจ

ขาวของในพอรโทเบลโลมหลายอยาง

แตทพบเหนมากทสดกคอพวกเครองเงน ไมวา

จะเปนถาดเงน กาน�าชา เครองใชบนโตะ

อาหารทงหลาย รวมไปถงเครองกระเบอง

เครองป นดนเผา เซรามก ซงมตงแตของ

สะสมอยางยหอเวดจวดไปจนถงรอยลอลเบรต

นอกจากนยงมของเกาแกอนๆ อกมากมาย

ไมวาจะเปนตวพมพโบราณทเกบแกะมาจาก

แทนพมพยคเกาใหผซอไดเลอกสรรตวอกษร

สวยๆ ไปประทบตราเปนชอตวเอง แผนทเกาแก

โบราณ หนงสอเกา ปฏทนเกา หรอภาพจากซอง

บหรเกาทมการน�ามาใสกรอบ จดระเบยบใหม

ท�าใหของทเคยถกทงขวางกลายเปนของมคณคา

และขายกนในราคาทพดไมไดวาถก

นอกจากนยงมเสอผา เฟอรนเจอร ตโตะ

ทงแบบองกฤษและแบบตะวนออก ไมนบรวม

กระเปา รองเทา เชงเทยน ปะวะหล�าก�าไล และ

ของตกแตงบานอกมากมายวางรายเรยงชวน

ใหเขาไปตอราคาอกดวย แตทเปนจดเดนทสด

ของพอรโทเบลโล นาจะเปนของเกาโบราณ

แอนทคทงหลาย ไมวาจะเปนของแตงบาน

น�าหอม แจกน ฯลฯ

การเลอกซอขาวของเหลานตองบอกวา

ตาดได ตารายเสย เพราะขนอยกบจงหวะเวลา

และโอกาสในการเหนของนนๆ บางครงคณอาจ

เหนของบางอยาง ตองใจ แตยงไมคดจะซอทนท

ทวาหากเดนเลยแลวยอนกลบมาใหมกไมได

แปลวาของนนๆ จะอยรอ คณอาจไมไดพบเหน

มนอกตลอดกาลกได ดงนน หลายคนจงไมรอชา

ตองรบควกกระเปาซอทนท เพอทจะพบวา เลยไป

อกหนงชวงถนน มของแบบเดยวกนขายในราคา

ทถกกวากนครงหนงกม

ครนเดนขนเหนอมาไดครงถนน จากท

เปนตลาดเหบขายขาวของตางๆ พอรโทเบลโล

กแปลงรางกลายเปนตลาดของกนไปเสยดอๆ

โดยอาหารทมขายนนมแทบทกอยางสารพดชนด

ตงแตผกสดๆ จากฟารมปลอดสารพษ ไปจนถง

อาหารหลากสญชาต ตงแตฟชแอนดชพอนเปน

อาหารองกฤษทคนเคยกนด จนกระทงถงอาหาร

จากปากสถาน อาหารอนเดย ไสกรอกเยอรมน

เบอรเกอร อาหารปงยาง บารบคว รวมถงเบเกอร

มากมายทขายกนในราคาถก อาทเชน เลอก

หยบขนมปงและเพสตรชนไหนกไดสองชน

ในราคาหนงปอนด นอกจากน พอรโทเบลโล

ยงเปดโอกาสใหเกดรานกาแฟ แผงลอยขาย

อาหารเลกๆ นอยๆ รวมถงหากเปนฤดหนาว

กมคนน�าตนครสตมาสทเปนตนสนจรงๆ มาวาง

ขายรายเรยงใหไดแบกกลบบานอกดวย

จงไมต องสงสยเลยวาเพราะอะไร -

พอรโทเบลโลจงกลายเปนตลาดเหบทมชอใน

ระดบโลก !

4



นอกจากตลาดเหบแลว โลกนยงมตลาด

ในรปแบบคลายๆ กนอกหลายแหง อยางท

คนไทยอาจจะคนเคยในยคเศรษฐกจพงทลาย

กคอการ ‘เปดทายขายของ’ ซงดเหมอนจะซา

ความนยมในเมองไทยลงไปแลว แตในหลาย

เมองของโลกตะวนตก การ ‘เปดทายขายของ’

ยงคงไดรบความนยมอยางสงยงอย

โดยเฉพาะทเมองเอดนเบอระ เมองหลวง

ของสกอตแลนด !

การเปดทายขายของนน ฝรงเรยกวา Car

Boot Sales หรอ Boot Fairs ซงตองบอกวาเปน

รปแบบตลาดขององกฤษ โดยทคนแตละคน

ตางกพากนหอบหวสนคาตวเองมาขาย โดย

เอาของใสรถแลวน�ามาจดบนโตะ วางบนพน

หรอไมกเปดทายขายกนตรงๆ ไปเลยกม

แนนอน, ของสวนใหญกคอของทเจาของ

เดมไมเอาแลว หรอพดงายๆ วาเปน ‘ขยะ’

นนเอง !

แตกระนน จะบอกวาของทงหมดเปน

ของเกาหรอของทงแลวกไมเชง เพราะเมอ

Car Boot Sales ไดรบความนยมมากขนเรอยๆ

กเรมมคนน�าเอาของใหมเข ามาแทรกปน

เนองจากการเปดทายขายของไมไดระบเอาไว

วาจะตองขายแตของแอนทคเทานน สามารถ

ขายอะไรกได บางคนทมฝมอทางท�าอาหาร

กอาจท�าแยมมาขาย บางคนมสนคาในสตอก

เหลอ ไมวาจะเปนหนงสอเดก ของเลน หรออะไร

กตาม กสามารถน�ามาขายในตลาดแบบนได

โดยตองปฏบตตามกฎของตลาด เชน จายคาบธ

ตามทก�าหนด หรอของทขายตองเปนไปตามท

ก�าหนดเอาไว เปนตน

Car Boot Sales ทเอดนเบอระนนไมเหมอน

งานอนๆ โดยทวไปซงโดยมากมกจะจดกน

กลางแจง ท�าใหเมอถงฤดหนาว บางทกตองงดจด

หรอไมตลาดเปดทายขายของบางแหงกจะม

เฉพาะฤดรอนเทานน แต Car Boot Sales ของ

เอดนเบอระจดขนทตก Omni Center บนท

จอดรถชน 4 จงพดไดวาเปนงานเปดทายขายของ

‘ในรม’ ทสรางความสะดวกใหกบทงผซอและ

ผขายเปนอยางยง

เมอไปทนนในเชาวนอาทตยหนงของ

ฤดหนาว ผมเหนหลายคนลากกระเปาเดนทาง

ใบใหญยกษมาดวย เปลาเลย, พวกเขาไมไดเพง

เดนทางมาถง แตเอากระเปาใบโตมาเพอ ‘ขน’

ขาวของกลบไปตางหากเลา !

ถ าใครคดว าของในตลาดเหบอย าง

พอรโทเบลโลราคาถกแลว จะตองทงและ

ถงขน ‘สตแตก’ กบของใน Car Boot Sales

ของทน เนองจากทนเปนของทต างคนตาง

น�ามาเอง จงถอเปน ‘ตนทาง’ ของสนคา

ท�าใหราคานนถกมาก อาท มการน�ากระบะ

ใสภาชนะตางๆ เชน แกวไวน เชงเทยน กาน�าชา

ฯลฯ คละเคลากนมากมายเตมไปหมด แลวกตด

ปายเอาไววา ‘ชนละ 50 p’ ซงแปลวาแตละอยาง

นนมราคาเพยงครงปอนด หรอราว 25 บาท

เทานนเอง แลวไมใชของทใชแลวจนหมดสภาพ

ทวาหลายอยางยงเปนของด อาจมต�าหนหรอ

มการใชงานอยบาง แตกขนอยกบการเลอกสรร

ของผซอเอง

ของทดกว านนอาจมราคาสงขน เชน

เสอขนสตว กนหนาวตวใหญ อาจมราคา

ราว 5 ปอนด จานของเวดจวดทเปนของสะสม

อาจมราคาเพยงใบละ 1-5 ปอนด แตถาเปนท

พอร โทเบลโล ราคาจะสงกว าน ได ถงราว

10-20 เทา

นนจงเปนเหตผลทหลายคนขนกระเปา

ใบโตมาทน

พวกเขาไมเพยงแตเลอกของไปใชได

เทานน แตยงสามารถเลอกของไปขายไดอกดวย

ไมแน ของราคา 1 ปอนดบางชนจากทนอาจได

ไปวางอวดโฉมทตลาดเหบพอรโทเบลโล หลง

ขดสฉววรรณแลวในราคา 40 ปอนด กเปนได !

55

53|Tourism Journal


6 การขายของอกแบบหนงทมลกษณะ

คลายๆ กบ Car Boot Sales ขององกฤษ กคอ

การขายของแบบทเรยกวา Garage Sale หรอ

Yard Sale ซงเปนรปแบบการขายของคน

อเมรกน

Garage Sale หรอ Yard Sale นน

พดงายๆ กคอการเอาของในบานทไมใชแลว

มาวางขาย อาจเปดโรงรถทบานใหคนเขาไปชม

เพอซอของ หรอเอาผามาปทสนามหนาบาน

แลววางของตางๆ เอาไวกได โดยการขายของ

ในลกษณะนมกไมพบในทอนใดในโลก ยกเวน

ในสหรฐอเมรกา

ถา ‘ตลาดเหบ’ เปนการขายของทม

ลกษณะเปนตลาดใหญเหมอนกบตลาดทวไป

แตตลาดขายของเกา Car Boot Sales กจะเปน

ตลาดขายของเกาทมขนาดยอมลงมาหนอย

แตทงสองอยางมการจดกนเปนกจจะลกษณะ

มก�าหนดการแนนอนวาจะเปดขายกนวนไหน

เชน วนหยดสดสปดาหหรอวนอนๆ ตามท

ก�าหนด ทวา Garage Sale หรอ Yard Sale

นน เปนการขายของทไมเปนทางการ จงไมม

ก�าหนดการทแนนอน เจาของบานอาจจะออกมา

นงขายของเอง หรอแคตดปายราคาพรอมวาง

กระปองใสเงนเอาไว แลวลกคากหยบของไปเอง

กอนหยอนเงนลงไปในกระปองกยงได ดงนน

Garage Sale หรอ Yard Sale จงเปนรปแบบ

ของ ‘ตลาด’ ทเลกและไมเปนทางการอยางยง

โดยมากมกขนอยกบเวลาวางของเจาของ

วาแตวา, คณเหน ‘ความเหมอน’ อะไรบาง

อยางระหวาง Flea Market, Car Boot Sales

และ Garage Sale บางไหม ?



7 ตลาดเหบ ตลาดเปดทายขายของ และตลาดหนาบาน - จงถอก�าเนด

ขนมาได ไมใชเพราะมใครคนใดคนหนง ‘ตงใจ’ จะไปซออะไร ตลาดเหลาน

มลกษณะรวมกนอยางหนงกคอ ผซอตอง ‘อยากไป’ ทแหงนน โดย

ไมไดมแรงจงใจเฉพาะวาจะไปหาซออะไรเปนพเศษ (เชนจะไปซอเกาอ

ทมลกษณะแบบนๆ) ทวามกตองใชเวลาในการคอยๆ พลกดของ คอยๆ

เดนทอดนอง คอยๆ ละเลยดปลอยตวใหหลดเขาไปในกาลเวลาเกาแก

ของขาวของเหลานน คอยๆ พนจ คอยๆ พศด ถกใจอะไรจงคอยตอรอง

วางทาเหมอนไมตองการของนน แลวจงจายเงนเมอไดราคาทพงพอใจ

พดอกอยางหนงกคอ ตลาดเหลานคอตลาดทมการ ‘รไซเคล’ ขาวของ

ในปรมาณมหมา ท�าใหของทถกทงขวางกลายเปนของทมคณคาและราคา

ขนมาได แถมยงท�าใหสถานทบางแหงทไมนาสนใจเทาไหร (เชน ลานจอดรถ

ของตก อยาง Car Boot Sales ทเอดนเบอระ หรอถนนสายสนๆ เลกๆ

อยางพอรโทเบลโล) กลายมาเปน Tourist Attraction ถงขนทมการน�าไป

เขยนแนะน�าในนตยสารและเวบไซตยอดนยมหลายแหงทวโลก

เหนอไปกวาตลาดทมลกษณะรไซเคลขนไปอกขน กคอตลาดทมชอ

เรยกวา Freecycle ซงเปนชอขององคกรแหงหนงทมอยทงในแอรโซนา

ของสหรฐอเมรกาและองกฤษ (แมภายหลงจะแยกทางกนกตาม) ดวย

แนวคดทวา ยงมของทถกทงขวางอกมากมายทไมหลดรอดมาถงมอ

ผคาขายของเหลาน แตตกไปอยในกองภเขาขยะทเรยกวา Landfill ดงนน

กลม Freecycle จงสรางเครอขายของกลมคนทไป ‘คยขยะ’ มาจากกองขยะ

แลวน�าของเหลานนมาขดสฉววรรณ กอนจะน�ามา ‘แจกจาย’ ใหผท

ตองการในฐานะทเปน ‘ของขวญ’

ในเวลาเดยวกน กลม Freecycle กรบบรจาคของทคนไมตองการแลว

ทงทยงใชงานไดอย เพอน�ามามอบใหกบคนทตองการดวย ซงจะมลกษณะ

คลายๆ กบราน Oxfam เพยงแตกลม Freecycle นนไมไดขายของเหลานน

พวกเขามอบใหกบผทตองการไปฟรๆ

แนนอน, เราพดไมไดเตมปากวานคอตลาด แตค�าขวญของกลม

Freecycle ซงคอ Changing the World One Gift at a Time หรอ

‘เปลยนโลกดวยของขวญทละอยาง’ นาจะพอบอกอะไรเราไดบาง

ตลาดแบบนเปนตลาดทมลกษณะของ Gift Economy หรอ

‘เศรษฐกจของขวญ’ นนกคอแทนทจะมารวมตวกนเพอ ‘ขายของ’ ในตลาด

กมการรวมตวกน (ทงในเชงกายภาพและทางออนไลน) เพอ ‘แลกเปลยน’

ขาวของกน ซงจะตางจากระบบ Barter System ตรงทไมไดค�านงถง

‘มลคา’ ของของเหลานนวาจะตองสมน�าสมเนอกน ทวาใชบรรทดฐาน

ของสงคมและขนบธรรมเนยมประเพณตางๆ ของทองถนนนๆ ในการ

แลกขาวของกนมากกวา

ในบางทอาจไมถงขนเปน Gift Economy แตผจดงานจะเดนสาย

ในทองถนขอใหแตละบานบรจาคขาวของตางๆ แลวน�ามาขายในตลาด

ทจดขนเฉพาะกาลในราคาถก โดยมากมกเปนโบสถหรอกลมลกเสอ

เนตรนารในทองถน จากนนเงนทไดกจะน�าไปใชตามวตถประสงคในการ

หาทน ตลาดแบบนมกเรยกวา Jumble Sale หรอ Rummage Sale

ซงไดรบความนยมมากทเดยวทงในสหรฐอเมรกาและในองกฤษ

ใชแลวครบสงทเหมอนกนกคอตลาดทงสามแบบนลวนแตขาย‘ของเกา’ทงนน เปลาครบ, อาจไมใชของเกาประเภทแอนทคทตองทะนถนอมหรอมความเลอคาในตวเสมอไป บางอยาง กเปนของเกากะโหลกกะลาในความเหนของเจาของเดม แตกลบเปนสมบตล�าคาของอกคนหนงกได โดยเฉพาะ‘นกทองเทยว’ จากตางแดนทเดนทางมาแสนไกล แลวพบวากาน�าชาเงนทมรอยบบเลกนอยแตมจารกวาท�าในยควกตอเรยนนน-เปนสงทแปลกตาและนาเกบส�าหรบเขา

55|Tourism Journal


8 ผมเดนอยในพอรโทเบลโลไดไมนานนก

นกทองเทยวกเรมทยอยกนเขามา ผคนเนองแนน

นบรอยพนหมนจนแทบไมมทใหเดน

มนคอความส�าเรจของการทองเทยวแบบ

หนง มขาวของตางๆ ถกเปลยนมอครงแลว

ครงเลา จากของทถกทงขวาง กลายมาเปน

สนคาทมคา ชะตากรรมยงไมพาพวกมนไปเปน

ขยะ ซงกดแลว เพราะชะตากรรมของขยะ โดย

เนอแทกคอชะตากรรมของพวกเราทกคนททง

มนไปนนเอง

ดวยเหตน ตลาดเหบจงนาเทยว,

เพราะมนคอตลาดแหงการรไซเคลโดยแท !

บานไวกอน นองสอนไว

เรอง : นวพล ธำ�รงรตนฤทธ

P o p C u l t u r e T o u r i s m


โดยปกตชวตมนษย เอ�เข�จรงเปนคนรกสบ�ยกนทงนนแหละครบ เร�ไมอย�กจะไดอะไรทยงย�กๆ เปน

ท�งก�รๆ เครงๆ เครยดๆ กฎๆ คมๆ สงเกตไดว�อะไรกต�มทสอส�รออกม�เปนแนวจรงจงซเรยส คนมกจะ

ไมคอยฟง ไมคอยทำ�ต�ม หรอไมคอยเชอในตวมน เพร�ะมนมลกษณะของก�รบงคบ สงสอน และเผอญว�

เอ�เข�จรงธรรมช�ตของคนเร�นนไมอย�กจะใหใครม�สงสอน หรอไมอย�กทำ�ใหตวเองรสกว�ตกอยเบองล�ง

ใคร ถ�ใครสกคนจะทำ�ต�มกฎอะไรสกอย�ง พวกเข�มกจะเลอกทำ�ต�มกฎทเปนพวกเข� รสกว�เข�กนไดกบ

พวกเข� กฎทมเหตมผลเข�ใจได ขอบงคบทมลกษณะไมไดบงคบ (แตถ�ทำ�ต�มหนอยกดนะ) ว�ง�ยๆ มนคอ

คำ�สงทเปนมตรกบผถกสงนนเอง

ไมน�แปลกใจทคลปต�งๆ ภ�พต�งๆ ในเฟซบคทมกถกแชรนนมนมกจะเปนคำ�คมง�ยๆ ต�ร�งช�รตทเข�ใจ

ไมย�ก Infographic ทสรปใจคว�มสำ�คญใหอ�นเข�ใจใน 5 น�ท หรอจะเปนคลปขำ�ๆ ทไมไดมแกนส�รอะไรม�กม�ย

บ�งครงหล�ยตอหล�ยคลป จรงๆ แลวเปนคลปโฆษณ�เชญชวนอะไรสกอย�ง แตดวยคว�มทมนทำ�ออกม�แลว

ตลกม�กๆ คนกเลยกดแชรโดยอตโนมต และทำ�ใหเพอนๆ ของคนแชรอกม�กม�ยเหนคลปตวนนและหวเร�ะบนเทง

ไปกบมนโดยทไมรตวเลยว�ตวเองไดโดนโฆษณ�แอบสงเข�ไปในใจของเข�เรยบรอยแลว

ดงนน ไมว�เร�จะกำ�ลงสอส�รอะไรกต�ม คว�มตลกตองๆ อ�จจะชวยท�นไดไมม�กกนอย คว�มตลกมนชวย

ใหผรบส�รผอนคล�ยและเปดใจจะรบส�รอย�งง�ยด�ย คว�มตลกทำ�ใหเกดก�รอย�กบอกตอ (คล�ยกบหนงตลก

ทคนมกจะบอกตอใหไปดม�กกว�หนงดร�ม� ยงเรองหนงจบแนวพระเอกต�ย น�งเอกแขนข�ดนคอ อ�จจะไมอย�ก

ใหเพอนม�ด) คว�มตลกทำ�ใหผรบส�รรสกว�ไมไดกำ�ลงจะถกหลอกใชใหไปทำ�อะไร คนเร�เปนเพอนกบคว�มตลก

มมตรสห�ยกบคว�มปญญ�ออน

เร�จงอย�กแนะนำ�กรณตวอย�ง เผอว�ใครมไอเดยจะสร�งแคมเปญแนว ‘สย�มเมองฮ�’ อะไรแบบนน

น�จะเปนแนวท�งทใหมไมนอย

หลกการพนฐานอนหนงในการท�าสอนน คอ การยอยทกอยางใหงายและเคลยร จบไดในประโยคเดยว มใจความสนๆ ซอๆ จะสงผลใหผรบสารนนสามารถจดจ�าสอและสารทเราสงไปไดอยางงายดาย แถมยงเปนการโชวทกษะของผสงสาร เพราะยงพนทส�าหรบบรรจสารนอยลงเทาไหร ผสรางงาน ยอมตองใชความคดสรางสรรคในการสอใหไดสารครบถวนในพนทจ�ากด แถมความทาทายอกนดคอ ตองท�าอยางไรใหมนออกมาดสวยงาม ฟงแลวเขาห เหนแลวจ�าได ชอบแลวเอาไปแชร กดไลคแลวเอาไปใชตอในชวตประจ�าวน


57|Tourism Journal

Iron Man 3 (Thai Sweded by FEDFE) คำ�ว� Sweded ในแวดวงก�รทำ�คลปนนหม�ยถงก�รทำ�คลปลอเลยนหนงดงๆ ดวยวธก�ร

แบบบ�นๆ สดขดเท�ทมนษยจะพงปฏบตได เชน อย�กทำ�คลป Sweded ของหนงเรอง Titanic

กอ�จจะสร�งไทท�นคดวยกลองกระด�ษตเยนม�ปะๆ ตดๆ กล�ยเปนเรอยกษ (ใหนกถงก�รแสดง

หน�ชนเรยนสมยมธยมเข�ไว แบบพวกประเภทเตรยมร�ยง�นอ�จ�รยไมทน กเลยคว�อะไรไดกคว�

ม�เลนหน�หอง สมมตว�ไมกว�ดเปนด�บวเศษ อะไรทำ�นองนน) แลวถ�ยดวยกลองหวยๆ ถ�ยง�ยๆ

สนกๆ ในหมเพอน แตคว�มจรงศลปะของก�รทำ� Sweded นนกย�ก เพร�ะแมว�คอนเซปตจะคอ

ก�รทำ�อะไรใหบ�นๆ ดร�ค�ถก แตในขณะเดยวกนมนกตองดมไอเดยและคว�มคดสร�งสรรค ไมใช

ว�จะเอ�อะไรกไดม�ทำ� เฉกเชนคลป Sweded ลอเลยนตวอย�งหนงเรอง Iron Man 3 ททำ�โดย

กลมวยรนช�วไทยทชอ FEDFE น คว�มทะเยอทะย�นในก�รจะไปเปน Iron Man นนคงสงม�ก

แตงบกนอยม�กเชนกน เลยออกม�เปนคลป Sweded สดลำ� เชนปกต Iron Man จะตองมไอพน

ทฝ�มอถงจะบนได แกง FEDFE กทำ�ไดเชนกนดวยก�รเอ�ไฟเยนไปหนบไวทง�มนว โอเค บนไดแลว

แถมออกม�เหมอนดวย จบครบ, หรอจะเปนบรรด�ชดเกร�ะสดหรของ Iron Man กทำ�ไดโดย

ก�รแกผ� ใสก�งเกงในตวเดยว แลวเอ�สม�ท�ตว จบ (แตว�ท�กนแบบเวรเนยบจนแทบเหมอนเปะ

เลย) ดวยคว�มททำ�ออกม�ดปญญ�ออนแตว�เนยนม�กแบบน ทำ�ใหคลปกล�ยเปนคลปแนะนำ�ของ

เวบต�งช�ตดงๆ คร�วนคนทวโลกม�ดกนใหญเลย สงผลใหคลปนเปนหนงในคลปของคนไทยทน�จะ

World Wide ทสดในรอบปนเชนกน

Harlem Shake ตอจ�กกระแสของกงนมสไตลของป 2012 ช�วโลกกมก�รละเลนเตนรำ� Harlem Shake

เอ�ไวแกเบอในโลก Social Media ทคว�มสนใจตอสงสงหนงของคนเร�หมดไดภ�ยใน 24 ชวโมง

คว�มจรงก�รถอกำ�เนดของ Harlem Shake นนมนช�งแรนดอมและดไรทม�ทไป แตยงไงมนกม

ประวตศ�สตรของมนอย คลปนถอกำ�เนดโดยไอหนม 5 คนในอเมรก�ทเอ�เพลงทชอ Harlem Shake

ม�แดนซและถ�ยวดโอไว โดยกฎมอยว� ตอนอนโทรเรมเพลง จะตองมคนนงเตนเด�ลม สวนคนอน

ในคลปจะตองทำ�ท�ไมสนใจ ทกอย�งสงบนง แตพอเพลงเข�ทอนฮค ภ�พวดโอกจะตดไปสคว�ม

โกล�หลของทกคนในคลปทจะเตนหรอเหวยงอะไรยงไงกไดใหเละเทะทสดเท�ทจะเปนไปได คออะไร

แบบนเร�กไปห�เหตผลถงคว�มดคว�มง�มของคลปแบบนไมไดหรอกฮะ มนกคงตลกดทตอนแรกนงๆ

แตตดภ�พม�อกทแลวเละเทะมวกระจ�ย ง�ยๆ สนๆ และกฮ�ๆ ด แคนฮตไดเลย แตสงททำ�ใหมน

ฮตม�กขน คอก�รทคลปนโดนทำ�เลยนแบบไดโดยง�ย คร�วนคนอนกเอ�ไปทำ�ต�มบ�ง และดไซน

ชวงสงบกบชวงเละออกม�เปนของตวเอง คร�วนกล�ยเปนวฒนธรรมสดมนสในชวข�มคนไป

โดยอตโนมต เหล�ช�วเซเลบไทยกเอ�ไปเลนอยหล�ยคนทเดยว



แอน Politics อนนมคว�มคล�ย Harlem Shake แตไทยกว�ม�กๆ มนเปนคลปง�ยๆ ว�ดวยเพอนช�ย

คนหนงถ�ยคลปนองผหญงชอแอนทกำ�ลงอ�นหนงสอสอบวช� Politics อย คนอดคลปกออนวอน

แอนว�เร�ไปรองเกะกนเถอะ แอนกคดค�นอย�งแรงบอกว�ตวเองตองสอบวช� Politics นงเครยด

ม�กๆ ปฏเสธลกเดยว ทนใดนน ตดภ�พไปทแอนเขย�ร�งกรดกร�ดในหองค�ร�โอเกะ พรอม

ระเบดลล�แหงดวงวญญ�ณของ ใบเตย อ�รสย�ม ร�วกบว�ก�รปฏเสธทจะม�เกะเมอกไมเคยม

อยจรง ก�รสอบวช� Politics เปนเพยงแคเรองหลอกลวง (ขอใชคำ�ว�ระเบดลล� เพร�ะขอใหนกถง

เวล�ภเข�ไฟระเบดนะครบ นองมนแดนซรนแรงกระจ�ยเยยงนนเลย) ยงแอนรองเปะ เตนเปะม�ก

เท�ไหร เวล�คลปตดกลบม�ทภ�พแอนด�ต�กลองว� ‘ถ�มงเหนกไปรองเกะนะ กใหมงถบหน�

กเลย’ กยงตลกม�กขนเท�นน แคนแหละครบคลปฮตเลย ก�รฮตดวยเหตผลแบบนนมนกำ�กบ

ย�กเหมอนกนนะ เซตอพไมไดเลย

รกตองเปด (แนนอก) ฟงเพลงนครงแรก รเลยว�ไปเอ�กงนมสไตลม�ใสเนอไทย แต ณ วน�ทนนใครจะสนละครบ

เพลงม�กแดนซกนลมต�ยกนหมดทงซอยแลว เอ�เข�จรงแลวเพลงลกทงทฮตๆ ในชวข�มคน

ทงหล�ย เร�กพอจะมสตรเด�มนไดอยประม�ณนง มนจะตองเปนเพลงลกทงตลกๆ อ�จจะตองม

คำ�ทตอนนนกำ�ลงฮตผสมอย (เชน ถ�สมมตตอนนคำ�ว�นรโทษกรรมกำ�ลงฮต กควรตงชอเพลง

ลกทงทกำ�ลงปนๆ อยว� หวใจไมนรโทษฯ อะไรแบบนรบรองฮตแนนอน) เพลงเรวยอมฮตง�ยกว�

เพลงช� ยงพวกเพลงจงหวะสนกๆ แดนซ ตบๆ เบสหนกๆ นยงฮตไปไว แตทจะเดดสดคอ เนอห�ของ

เพลงทควรจะเปนเพลงทมเนอห�สร�งสรรคแบบ 3 มต (เชน แนนอก ตองยกออก เดยวกระฉอก,

เพลงถ�รกกบป�จะพ�ไปยนฮ หรออกเพลงหนงทเคยสร�งคว�มสะเทอนใหแกวงก�รคอเพลง

อกดอก ของ อ�ภ�พร นครสวรค อนนถอว�มหล�ยมตม�กๆ จรงๆ คอ กเพลงเข�รองเกยวกบว�

เข�ชอบดอกไมน จะไปแบนเพลงเข�ทำ�ไมกไมแนใจ คงเหนกนคนละมต) ซงไมน�แปลกทเพลง

รกตองเปด (แนนอก) จะดงรนแรง เพร�ะมคณสมบตนนแบบครบม�กๆ และยงผนกกำ�ลงดวย

คว�มเปน ใบเตย อ�รสย�ม ทพรอมจะม�ระเบดอก ดวยท�เตนชอนนมททกคนส�ม�รถเตน

เลยนแบบไดไมย�ก ปจจยครบถวนขน�ดนมหรอเพลงนจะไมพลแตก (เพยงแตว�อ�ก�รพลแตกน

กอยไดไมน�นนกหลงจ�กก�รม�ถงของเพลง ขอใจเธอแลกเบอรโทร ของ หญงล ทน�รกๆ และ

เตนเลยนแบบง�ยกว�นนอก คนทำ�เพลงแนนอกคงแคนใจ เพร�ะคดว�ท�ยปนตองแนนอก

ทงแผนดนแนนอน ปร�กฏว�ลงตำ�แหนงนนอย�งรวดเรวเหลอเกน)


59|Tourism Journal

เบบมายด เบบม�ยดเปรยบเสมอนกบโอปอล

แหงยคน ดวยรปลกษณทเปนหญงส�วก�กน

ไมไดสวยม�ก แตเปยมไปดวยคว�มกล�ห�ญ

และอ�รมณขน แตทเบบม�ยดทำ�ไดม�กกว�

โอปอลมอยอย�งหนงคอ ก�รทเธอส�ม�รถ

เลยนเสยงพ�กยไทยในหนงเก�หลไดแบบ

ทคณตองลมใบหน�ของเธอไดเลย เพร�ะ

ถ�ฟงเสยงอย�งเดยว เร�จะคดว�เธอเปน

น�งเอกเก�หลม�กๆ มนเหมอนไดขน�ดนน

ดวยคณสมบตน เธอจงไดทำ�คลปเลนๆ ขนม�

กบเพอนทชอว� คณทนคว�มเยนไดแคไหน

เบบ 69 ซงจรงๆ แลวคลปไมไดมอะไรม�ก

มนคอก�รแสดงละครเก�หลเลนๆ กบเพอน

ในหอง ดวยแอคตงสดตวของเธอและเสยง

พ�กยไทยแบบเก�หลใตของเธอ ยงทำ�ให

คลปนนตลกโดนใจบรรด�ส�วกซรสเก�หล

ทงหล�ย เพร�ะนอกจ�กเสยงแลว เบบม�ยด

ยงส�ม�รถจบคำ�ฮตๆ ทซรสเก�หลชอบใชม�

ไดครบถวน เชนคำ�ว� พช�ย ฉนหน�ว อะไร

แบบน (ยงเสยงพ�กยเหมอนเข�ไปอก ยงไป

กนใหญเลย) มนเลยกล�ยเปนคลปทฮตม�ก

ทวดไดจ�กยอดวว 4 ล�นวว พรอมกบสงให

เบบม�ยดแจงเกดในวงก�รบนเทงทนท จรงๆ

แลวสงทเบบม�ยดทำ�ม�นนมนกไมไดเปน

สตรใหมอะไรม�กม�ย เพร�ะคนไทยชอบ

อยแลวกบง�นประเภทเง�เสยงคนดง มนเปน

วฒนธรรมปอปๆ แบบบ�นๆ สนกๆ ทเข�ใจ

ไดไมย�กนก และก�รยอมรบว�พวกเร�คอ

ช�วไทยแตบ�ซรสเก�หลกไมใชเรองผดอะไร

พอตวคลปกล�เลนกบตรงน มนกยอมชนะใจ

คนหมม�กเปนธรรมด�



พมาก พระโขนง ก�รทหนงเรองหนงทำ�เงนไดถง 1,000 ล�นบ�ท มนจะตองมคว�มหม�ย

อะไรสกอย�ง

นอกจ�กเรองทพม�กฯ ไดหยบจบตำ�น�นทคนไทยเร�คนเคยม�เล�และ

เม�ทในมมใหม (อนเปนสงทคนไทยชอบกนอยแลวนะ เม�ทๆ ลอๆ เนย) สงท

พม�กฯ สร�งขนม�คอบรรย�ก�ศแหงมหรสพในโรงภ�พยนตรทคนไทยไมได

สมผสม�น�นพอสมควร แลวไอบรรย�ก�ศแหงมหรสพทว�นคออะไร มนกคอ

อ�รมณเหมอนดหนงกล�งแปลงนนแหละครบ คอทกคนดหนงแบบบนเทงเตมท

ดแบบสบ�ยๆ เอ�เข�จรงแลว ดไปคยไปกนปอปคอรนเลน Line ไปดวยกยงได

ซงหนงทจะม�เปนหนงแนวมหรสพเนย มนกตองถกดไซนม�อย�งเรยบรอยแลว

ว�คนจะส�ม�รถดหนงเรองนสนกไดดวยวธก�รดไปคยไปกนไปไดอย�งแทจรง

ไมว�จะโดยตงใจหรอไมตงใจ พม�กฯ กมสงเหล�นนอยเกอบทงหมด จดเดนของ

พม�กฯ อย�งหนงคอ ก�รทผกำ�กบดไซนตวละครในเรองใหหลดจ�กคว�มจรง

ของทองเรอง (ว�ง�ยๆ คอ ในยคสมยของพม�ก ก�รพดถงสไปเดอรแมนนเปน

สงทเซอรเรยลม�กๆ) ซงพอตวละครในหนงหลดจ�กคว�มเปนตวละครนน

และทำ�ท�กล�ยม�เปนเพอนกบคนด (โดยก�รพดแซวนนแซวนตลอดเวล�ร�วกบ

พเข�ไมไดอยในหนงจรงๆ และนงอยข�งๆ เร�) มนกทำ�ใหคนดรสกว� กกำ�ลง

ดหนงอยกบเพอนๆ ทหอ ญ�ตๆ ทบ�น เพร�ะเวล�เร�ดหนงกบครอบครวในแบบ

ไมซเรยส เร�กจะคยกนตลอดเวล� จะด�ตวละครบ�งตวว�ทำ�ไมมนโงแบบน

จะแซวของประกอบฉ�กบ�งอนว�นนมนไหสมยอยธย�เหรอวะ ทำ�ไมเหมอนถวย

ทร�นในเซนทรลเวลดวะ ซงนคอคว�มบนเทงในอกรปแบบหนง เร�ไมไดสนใจ

สงทอยตรงหน�ม�กกว�สงทอยข�งหเร� คอว�ง�ยๆ คอ หนงเปนเพยงเครองชง

ใหเกดบทสนทน�กบคนทอยรอบตวเร� ใหเกดกจกรรมรวมกนม�กกว�ทจะตงใจ

ดเนอหนงจรงๆ

ถ�คณพล�ดก�รชมพม�กฯ ไปสก 10 น�ท คณอ�จจะไมรสกพล�ดอะไร

ไปม�กนก จะส�ม�รถกลบม�ตอตดได เพร�ะตวเนอเรองของหนงถกออกแบบ

ม�ใหส�ม�รถทำ�อย�งนนไดเชนกน นคอก�รทำ�หนงในอกโหมดหนง มนซเรยส

นอยกว�ปกต ปรบตวเองใหเหมอนเปนเครองเลนชนดหนง ง�ยๆ บ�นๆ สนกๆ

แตยงคงมชนเชงทแหลมคม จงไมน�แปลกใจว�ทำ�ไมเดกมธยมหล�ยโรงเรยน

จงยกพวกกนไปดพม�กฯ เพร�ะพวกเข�รแนๆ ว�ก�รไปดพม�กฯ จะชอบม�ก

ชอบนอย สดท�ยแมงตลกแนนอน และก�รไปดพรอมกบเพอนๆ หล�ยคน

ยอมสนกกว� เพร�ะมนจะส�ม�รถตะโกนแซวกนเองได และเวล�ฮ�ทนงจะฮ�

กนเปนคณะ ชวยเพมอรรถรสแหงก�รดหนงไดม�กโข นแหละคอบรรย�ก�ศ

แบบมหรสพทหนงเรองนทำ�ได

แคภ�ยในปเดยว กดเหมอนจะมตวอย�งใหเร�ไดเรยนรม�กม�ยกอนท

เร�จะก�วสปใหม เอ�เปนว�ถ�ฝกซอมก�รเปนคนสบ�ยๆ ฮ�ๆ ง�ยๆ บ�นๆ ได

ตงแตตอนน ทงปทกำ�ลงจะไดเจอ น�จะเปนปทมง�นสร�งสรรคแคมเปญแบบ

ใหมๆ สนกๆ ออกม�กนอกเพยบเลยครบ


61|Tourism Journal


T o u r i s m A E C

เตรยมพรอม

ทองเทยวไทย กาวไกลส AEC

การทองเทยวแหงประเทศไทย รวมกบสภาอตสาหกรรมทองเทยวแหงประเทศไทย ไดจดสมมนา ‘เตรยมพรอมทองเทยวไทย กาวไกลส AEC’ ขน เมอวนท 24-25 กนยายน 2556 ณ โรงแรม โนโวเทล แพลตตนม กรงเทพฯ โดยเชญผประกอบการธรกจในอตสาหกรรมทองเทยวเขารวมสมมนา เพอเสรมสรางความรความเขาใจในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เปนการเตรยมความพรอมบคลากรในอตสาหกรรมทองเทยวของประเทศไทยใหมศกยภาพแขงขนไดในระดบสากล


เรยบเรยง : วรพล สขศรพานช

63|Tourism Journal

T o u r i s m A E C

การสมมนาในครงนไดเชญวทยากรผทรงคณวฒจากการทองเทยวแหงประเทศไทย

รองประธานสภาอตสาหกรรมการทองเทยวแหงประเทศไทย และนกวชาการจากมหาวทยาลย

เพอบรรยายในหวขอตางๆ ใหกบผเขารวมสมมนา หวขอการสมมนาม 7 หวขอ ไดแก

1) สถานการณทองเทยวและแนวโนมในอนาคต

2) การปรบตวเพอรองรบ AEC : พฤตกรรมนกทองเทยว

3) การพฒนาทรพยากรมนษยในอตสาหกรรมการทองเทยวเพอรองรบ AEC

4) ความส�าเรจในการท�าธรกจทองเทยวกบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

5) แนวคดและเทคนคการจดการโลจสตกสในการทองเทยว

6) การประยกตแนวคด Lean Thinking ในการจดการการทองเทยวเพอรองรบ AEC

พรอมกรณศกษา และ

7) ความเชอมโยงระบบโลจสตกสใน AEC

ผจดงานมความมงหวงใหผประกอบการธรกจในอตสาหกรรมทองเทยวสามารถ

น�าความรตางๆ รวมถงการแลกเปลยนความคดเหนไปคดตอยอดการพฒนาและเพมทกษะ

การกาวเขาส AEC ตอไป

ทงน สาระส�าคญทไดรบจากการสมมนาสรปไดดงน

63|Tourism Journal


T o u r i s m A E C

สถานการณทองเทยวและแนวโนมในอนาคตโดย คณยวด นรตนตระกล ผอ�ำนวยกำรกองวจยกำรตลำด

กำรทองเทยวแหงประเทศไทย

สถานการณทองเทยวและแนวโนมในอนาคต (Tourism Situation

and Trends) ในเรองของ Global Tourism พบวาคนเดนทางทองเทยว

มากขนทกป จากสถตขององคการการทองเทยวโลก ทแสดงผลของแตละ

ภมภาคนน ยโรปเปนภมภาคทคนนยมไปเทยวมากทสดคอครงหนง

ของนกทองเทยวทวโลก สวนภมภาคเอเชยและแปซฟกเปน Newcomer

ในการทองเทยว และเปนจดหมายใหมทคนสนใจ เชน การทองเทยวแหลง

อารยธรรม จน อนเดย เปนตน

การปรบตวเพอรองรบ AEC : พฤตกรรมนกทองเทยวโดย คณยวด นรตนตระกล ผอ�ำนวยกำรกองวจยกำรตลำด

กำรทองเทยวแหงประเทศไทย

ศกยภาพตลาดการทองเทยว กลมประเทศอาเซยน : เกดการ

พฒนาการทองเทยวไทย สถานภาพของตลาดการทองเทยวทเปลยนไป

จากการขยายตวอยางกาวกระโดดของตลาดใหม อาท ตลาดจน อนเดย

และรสเซย การเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน รวมทงสภาพเศรษฐกจ

สงคม การเมอง รวมทงสถานะของตลาดอมตวในตลาดหลก และ

การพฒนาดานการคมนาคม

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community :

AEC) : เปนตลาดและฐานการผลตเดยว เนนการเคลอนยายสนคา

Global Tourism Risks เกดสถานการณตางๆ บนโลกใบน ไดแก

Eurozone Crisis, Egypt Civil War, Arab Spring, Syrian Civil War,

North Korea vs South Korea ถงแมวาจะมการเกดวกฤต Eurozone

แตปรมาณนกทองเทยวของประเทศไทยกไมไดลดลง แมวาจะเกด

ความเสยงและเหตการณตางๆ ขน

Competitors in the Region ปจจบนการแขงขนดานการทองเทยว

แตละประเทศมการแขงขนกนสง จากสถตรายไดจากนกทองเทยวตางชาต

ทมาเทยวประเทศไทยในป 2012 เพมขนจากป 2011 จ�านวน 1 ลาน

ลานบาท แมวาเมองไทยจะเกดเหตการณตางๆ ขน โดยนกทองเทยว

ทมาเทยวไทยมากทสด 5 อนดบแรกคอ จน มาเลเซย ญปน รสเซย และ

เกาหล ซงนกทองเทยวจากประเทศจนน แมวาตวเลขจ�านวนจะเพมขน

แตยงมการใชจายในการทองเทยวจ�านวนเทาเดม ปญหาพฤตกรรม

นกทองเทยวชาวจน เกดขนทวโลก ซงเมอนกทองเทยวชาวจนนยมไปสถานท

ทองเทยวใดเปนจ�านวนมาก นกทองเทยวชาวยโรปกจะหลกหน มการท�า

โพลส�ารวจ และไดแนวทางเพอแกปญหา เชน การท�าคมอ DOs & DON’Ts

ของ ททท. เพอเปนคมอใหกบนกทองเทยว เปนตน

Future Tourism การทองเทยวในอนาคต จะเปนรปแบบของ

Well- Being ซงประกอบไปดวย 5’S ไดแก Sport (เนนทความแขงแรง

ของรางกายและจตใจ) Snow (เนนในเรองเกยวกบภมอากาศ) Silk Road

(แนวโนมในการนยมทองเทยวแถบเอเชย) Safari (รปแบบ Green Tourism

หรอ Eco Tourism) และ Space (การทองอวกาศ ซงเปนกจกรรมทไดรบ

ความสนใจจากกลมมหาเศรษฐ รปแบบเปนการทองเทยวแนวล�าสมย

ดทนสมย)

การบรการ การลงทน เงนทน และแรงงานฝมออยางเสร มขดความ

สามารถในการแขงขนสง เนนการด�าเนนนโยบายการแขงขน การพฒนา

โครงสรางพนฐาน การคมครองทรพยสนทางปญญา การพฒนา ICT

และพลงงาน รวมทงมการพฒนาการทางเศรษฐกจทเทาเทยมกน และ

บรณาการเขากบเศรษฐกจโลกไดอยางสมบรณ เนนการจดท�าขอตกลง

ความรวมมอตางๆ เชน เขตการคาเสร (Free Trade Area-FTA)

การตอตานการคามนษย (Counter Trafficking in Persons-CTP)

โอกาสของไทย มฐานนกทองเทยวขยายใหญขน เมอมองในกลม

ASEAN แลว มฐานตลาดทใหญมาก ในเชงการตลาดนน เราตองการให

นกทองเทยวในกลมอก 9 ประเทศเขามาทองเทยวในไทย โดยตองการ

นกทองเทยวคณภาพและมศกยภาพสง ซง ททท. ไดท�าการหาขอมลของ

นกทองเทยวกลมน โดยดพฤตกรรมการใชชวตเพอรองรบความตองการ

ดาน Product & Service ทเกยวกบการทองเทยวทเราม ผบรรยายมองวา

อยากใหนกทองเทยวเหนเมองไทยในมมทตางออกไปจาก Friendliness,

Culture และ Smile โดยขอมลอางองวานกทองเทยวอาเซยนทเขามาไทย

มากทสดคอ มาเลเซย รองลงมาคอ ลาว สงคโปร เวยดนาม อนโดนเซย

กมพชา ฟลปปนส พมา และบรไน

การท�าการตลาดโดยคนหานกทองเทยวคณภาพนน มการวเคราะห

Lifestyle จากกลมนกทองเทยวทเปนผบรโภคแนว Succeeder และ

Reformer แตปญหาทพบคอนกทองเทยวกลมคณภาพน นยมไปเทยว

ยโรป แสดงวาสนคาทางการทองเทยวของไทย ไมตอบสนองความ

ตองการของนกทองเทยวกลมน

65|Tourism Journal

T o u r i s m A E C

แนวทางการปรบตวของธรกจทองเทยวไทยทงในเชงรกและเชงรบ

แนวทางเชงรก ไดแก ศกษาสนคาใหมทมศกยภาพ ศกษาพฤตกรรม

นกทองเทยวอาเซยน มอง AEC ดวยวสยทศนใหม ทงในดานการลงทน

การเปนพนธมตรแรงงานฝมอ และเจาะตลาดคคาอาเซยน

แนวทางเชงรบ ไดแก ศกษาประเทศคแขงในกลม AEC ทแสวงหา

ลทางธรกจในไทย ลดตนทนการด�าเนนงานเพอแขงขนดานราคา เสรม

จดแขง และปดจดออนขององคกรในการบรหารจดการ

การพฒนาสนคาและบรการ ควรสราง Value Creation สราง

Brand เสรมสรางบรการใหไดคณภาพและมาตรฐาน และพฒนาสนคา

โดยมงเนนการรกษาสงแวดลอม

สงทควรพฒนาบคลากร เชน มาตรฐานบคลากรในดานนนๆ ความร

เฉพาะดาน ทศนคตการท�างาน ทกษะ เทคโนโลย มนษยสมพนธ เปนตน

หนวยงานทเกยวของในการพฒนาบคลากร ไดแก ภาครฐ หนวยงาน

ทางการศกษา และภาคเอกชน

วธการคดเลอกบคลากร มรปแบบทหลากหลาย โดยเนนทกษะเปน

ประเดนหลก โดยมรปแบบตางๆ ไดแก การสมภาษณ การทดสอบความร

เฉพาะดาน การแสดงบทบาทสมมต / การแกปญหาเฉพาะหนา แบบสงเกต

พฤตกรรม แบบวดทางจตวทยา / แบบวดความถนดพนฐาน แบบสอบถาม

จดหมายรบรอง ใบสมคร และปรญญา / ประกาศนยบตร

การพฒนาทรพยากรมนษยในอตสาหกรรม การทองเทยวเพอรองรบ AECโดย ดร. ธนวต ลมปพำณชยกล คณะวทยำกำรจดกำร

มหำวทยำลยเกษตรศำสตร วทยำเขตศรรำชำ

ประโยชนจากการอบรม และพฒนาบคลากรเพอรองรบการ

ขยายงานหรอสรางงานใหม และลดการตอตานสงใหมๆ ในองคกร

(จดแขงทเรามอยเมอเวลาเปลยนอาจไมใชจดแขงอกตอไป) เพอลดคาใชจาย

จากการสญเสยทเกดขนในการปฏบตงาน (Financial / Non-Financial)

เพอการแขงขนกบคแขงทางธรกจ และเพอเตรยมบคลากรในการปฏบต

งานต�าแหนงอนๆ ในอนาคต

ในกระบวนการตดสนใจจะมหลกการคอ Decision Making Core

Value = Benefits - Cost แสดงวา ทกครงเราจะมการประเมนคณคา

ทเราไดรบจาก 2 สง เราจะเลอกในสงทมคณคามากกวา บคลากร

ลดตนทนใหผบรโภคไดเชนเดยวกน เปนการเพม Value สงสด

ปญหาหลกของบคลากรทางการทองเทยวของไทย ประกอบดวย

3 ปจจย คอ เทคโนโลย ภาษา ทศนคตและจตบรการ บคลากรทควรพฒนา

นนจะแตกตางกนไปตามแตละอตสาหกรรม ซงบคลากรทางการทองเทยว

ประกอบไปดวย บคลากรทอยเบองหลง และ สวนบคลากรทเปนหวใจ

ของธรกจ

กระบวนการฝกอบรมและการพฒนานน ในแตละองคกรมการอบรม

ทแตกตางกนไป เราตองรวาเราจะฝกดานอะไร มวตถประสงคอะไรในการ

ฝกดานนน ตองการฝกใหพนกงานไดใชถงระดบไหน เชน การฝกอบรม

เพอใชในการสอสารและใชในการทองเทยว วตถประสงคตองชดเจน

หากระบวนการทเหมาะสม มปจจยภายนอกคอ AEC ใหเกดการรวมกลม

และเคลอนยายแรงงาน มขอดคอ จะมการเพมจ�านวนของแรงงานทม

ทกษะพรอมท�างาน ตวอยางวธการฝกอบรมและการพฒนา เชน Case

Studies, Demonstration, Role Playing, Business Game, Simulation/

In-Basket Training เปนตน

การประเมนผล เปนกระบวนการวนจฉย เพอใหทราบวา การศกษา

และฝกอบรมทไดด�าเนนการไปนนเกดผลอยางไร โดยการเกบขอมล

แลวน�าไปเปรยบเทยบกบวตถประสงคทตงไว เพอทจะน�าไปปรบปรง

แกไขตอไป วธการหนงทใชคอ PDCA ยอมาจาก การวางแผน (Plan)

การปฏบต (Do) การตรวจสอบ (Check) และการน�าไปบรณาการ (Act)

ซงกระบวนการทง 4 ขอนจะมลกษณะหมนเปนวงลอสลบกนไป


T o u r i s m A E C

ความส�าเรจในการท�าธรกจทองเทยว กบประชาคมเศรษฐกจอาเซยนโดย คณพรทพย หรญเกต รองประธำนสภำอตสำหกรรมทองเทยว

แหงประเทศไทย

สถานการณปจจบน ตอนนประเทศไทยเราเปน Hub ของสายการบน

ตางๆ ในภมภาคอนโดจน ซงสายการบนจะมาลงทไทยมากกวาสงคโปร

การขายแพคเกจการทองเทยวจะเปนลกษณะขายพวงอนโดไชนา หรอ

การไปแถบอนโดจนกตองเขามาทไทยกอน ซงเรายงสามารถขายการ

ทองเทยวของไทยได นอกจากน สายการบนแอรเอเชยททกคนบนได ท�าให

การเขาถง (Accessibility) และการเดนทางเชอมโยง (Connectivity)

เปนไปไดโดยสะดวก เราจงตองเตรยมพรอม

ในอดตเราจะมองแตนกทองเทยวฝรงอยางเดยว แตดวยจ�านวน

ประชากรในอาเซยน 580 ลานคน ปจจบนสงเกตไดวา โรงแรมทพก

ในกรงเทพฯ เตมไปดวยนกทองเทยวชาวเอเชย รวมทงออสเตรเลย

สวนนกทองเทยวชาวอนเดยทนยมมาจดงานแตงงาน กฉลองกน 7 วน

7 คนอยางเตมทในประเทศไทย

สงทเกดขนกบชมชนทองถน เชน การตงโรงแรมของบรษทตางชาต

เขาจะมาจางแรงงานไทย บรษททวรกมบรษทใหญๆ มาซอบรษทใน

อาเซยน แลวเปด ASEAN Community ซงบรษทใหญไดเปรยบ มอ�านาจ

ตอรอง (Bargaining Power) แตถาเปนบรษทเลกๆ ตองมการสราง

ความโดดเดน

ในเรองถนนเชอม AEC นน เรากสามารถขายทวรไทยพวงไปลาวได

และมถนนไปจนถงดานลาวบาวทเวยดนาม ซงในปจจบนมนกทองเทยว

ชาวเวยดนามมาทองเทยวไทยโดยทางรถยนต ตอนนการเดนทาง

ในอาเซยนจงมความสะดวกสบายขน

ทวรศนยเหรยญของนกทองเทยวชาวจน คอ ทวรทราคาถกมาก

เพราะมคคเทศกตองจายสวนตางจากคาหวนกทองเทยว และน�าไปลงใน

รานทไดคาหวคว เพอน�ามาชดเชยในสงทเปนคาใชจาย ซงในเดอนตลาคม

2556 รฐบาลจนไดออกกฎหมายใหม หามขายทวรต�ากวาราคาทน เพราะ

ฉะนนในเดอนตลาคม นกทองเทยวจนจงอาจมจ�านวนลดลง 30-40%

ซงกจะมการปรบตวไปสการไดทวรคณภาพ มรายไดเขาประเทศมากขน

กระแสจากภาพยนตร Lost in Thailand นกทองเทยวชาวจน

บางกลมเดนทางโดยรถยนตมาเชยงใหมเพอไปถายรปตรงประตทาแพ

ทภาพยนตรเรองนไดรบความนยมเพราะสนกสนาน ตลก และเปนเรองราว

ทจบตองได สรางความรสกวาการมาเทยวเมองไทยเปนเรองสนกสนาน

การเชอมตอเสนทางของถนนในอาเซยน และก�าลงสรางอกมากมาย

นน ท�าใหเกด Connectivity การท�าธรกจเกยวกบการทองเทยวจงควรหา

พนธมตร อาจจะหาไดจากการเขารวมงาน Trade Show สรางพนธมตร

แบบหลวมๆ ไว สรางเครอขายหรอมการหา Associate กบประเทศอน

หรอท�าในรปแบบของ Marketing Group เมอมการจด Road Show

กไปรวมกบ ททท. การไปงานเหลานตองไปอยางตอเนอง ถาไปครงเดยว

อาจจะยงไมได และควรสรางมาตรฐาน (Standard) ในทกๆ อยางดวย

แนวคดและเทคนคการจดการโลจสตกส ในการทองเทยว (Tourism Logistics : Concepts and Technique)โดย ดร. ไพรช พบลยรงโรจน ศนยวจยและซพพลำยเชน

คณะเศรษฐศำสตร มหำวทยำลยเชยงใหม

โลจสตกส (Logistics) มประวตทมาจากการทหาร คอ การสงก�าลง

บ�ารง เชน สมยสงครามโลกครงทสอง สมยพระนเรศวรฯ สมย Alexander

the Great เปนตน ซงโลจสตกสไดน�ามาประยกตใชในธรกจมากขน

ทงในดานสายการขนสง การจดซอ วศวกรรม มการพฒนาสการจดการ

หวงโซอปทาน (Supply Chain Management - SCM) หรอนอกจากน

ยงเชอมโยงไดหลากหลายสาขา เชน บรหารธรกจ เศรษฐศาสตร

วศวกรรม กฎหมาย ผงเมอง สงแวดลอม เปนตน

การบรหารจดการโลจสตกส เปนกระบวนการท�างานตางๆ ท

เกยวของกบการวางแผน การด�าเนนการ และการควบคมการท�างานของ

องคกร รวมทงการบรหารจดการขอมล และธรกรรมการเงนทเกยวของ

ใหเกดการเคลอนยาย จดเกบ การรวบรวม การกระจาย สนคา วตถดบ

ชนสวนประกอบ และการบรการใหมประสทธภาพและประสทธผลสงสด

โดยค�านงถงความตองการและความพงพอใจของลกคาเปนส�าคญ

การบรหารจดการโลจสตกส เปนสวนหนงของการจดการหวงโซ

อปทาน ทเกยวของกบการวางแผน การด�าเนนการ และการควบคม

เพอใหเกดการไหลไปขางหนาและยอนกลบ รวมทงการจดเกบสนคา

บรการ และขอมลทเกยวของจากจดก�าเนดของสนคาไปยงจดทมการ

บรโภคเพอตอบสนองความตองการของลกคาใหมประสทธภาพ

และประสทธผลสงสด

67|Tourism Journal

T o u r i s m A E C

โลจสตกสการทองเทยว ประกอบดวย มมมอง 2 ดาน คอ โลจสตกส

ของนกทองเทยว (Logistics of Tourists) และโลจสตกสของการใหบรการ

การทองเทยว (Logistics of Tourism Services)

Flows (การไหลเวยนในการทองเทยว) ประกอบดวย Physical Flow

เชน การสงมอบสนคาทมผลตอลกคาโดยตรง ตวอยางเชน อาหารทมา

ทนเวลา Information Flow เชน การจองโรงแรม หรอทวร และ Financial

Flow เชน การช�าระเงนตอนทจองทวร จากผลการวจย ส�ารวจจาก

นกทองเทยวทมาเทยวไทย พบวา สงทเมองไทยยงมปญหาคอการจดการ

ทตดขด ไมตอเนอง ในการเดนทางของนกทองเทยว ตองจดการใหมการ

ไหลเวยน (Flow) สะดวกขน

โลจสตกสการทองเทยวจะเกยวของกบนกทองเทยว มเปาหมาย

คอ การท�าใหนกทองเทยวพงพอใจ มหนาท คอ การออกแบบเสนทาง

การทองเทยวและอ�านวยความสะดวกใหนกทองเทยวเทยวตามเสนทาง

ซงท�าตามสญญา (ตรงท ตรงเวลา ตรงสเปค ตรงตามราคาทตงไว)

หวงโซอปทานการทองเทยว (Tourism Supply Chain) l การใหนยามอตสาหกรรมทองเทยว (Defining the Tourism

Industry) อตสาหกรรมทองเทยวประกอบไปดวย :

# Hospitality Industry เชน Clubs, Food Service

# Tourism Industry เชน Train, Ferries, Airline และ

# Travel Industry เชน Commuters

l ลกษณะเฉพาะตวของการทองเทยว (Specify Special

Characteristics of Tourism) เชน อปสงคทมเปนชวงฤดกาลและ

เปลยนแปลงงาย (Demand, Seasonality, Volatility)

l การก�าหนดทศทางการไหลเวยนและกระบวนการ (Outlining

Flow and Process) ประกอบไปดวย

Before the Trip : เรมจากกอนการทองเทยว ม Trip Arrangement

จองผานเวบไซต อานรวว

During the Trip : ประกอบดวยการเดนทางของนกทองเทยว

ทงทางอากาศและภาคพนดน Passenger Transport (Air/Land)

After Trip : การ Feedback ความพงพอใจของลกคา

ประเดนทตองพจารณาในหวงโซอปทานการทองเทยว

1. การออกแบบ (Design) เชน Customer Value, Competitive

Advantage, Inventory

2. ความเกยวของสมพนธกน (Relationship) โดยเกดความสมพนธ

ระหวาง 4 ปจจย คอ Service Provider, Tourists, Tour Agency และ

Input Provider

3. การวดผล (Performance Measurement) เชน External

(Customer Satisfaction), Financial

กจกรรมโลจสตกส ไดแก การจดการการขนสง ทงขาเขา-ขาออก,

การบรหารก�าลงการขนสง, การบรหารคลงสนคา, การเคลอนยายวตถดบ,

การเตมเตมค�าสงซอ การออกแบบเครอขาย

ต�าแหนงของโลจสตกสในองคกร เกยวกบระดบวางแผน / ระดบ

กลยทธ ระดบปฏบตการ และระดบเทคนค

Value Stream Mapping (VSM) หมายถง การวาดแผนทของลกคา

และดวาสนคาทเราผลตขนมาผานกระบวนการอะไรบาง แตละชวงจะวด

วาใชระยะเวลาเทาไร

Global Supply Chain Management เราตองน�าของดๆ มาจาก

ทวโลก เชน ทมฟตบอล Real Madrid ทซอตวนกฟตบอลเกงๆ มา หรอ

ทม FC Barcelona มการสงบอลกนไดเกง ซงกคลายๆ กบการท�า

โลจสตกส

ปจจยทส�าคญทสดในการพฒนากลยทธโลจสตกสคอความตองการ

ของลกคา


T o u r i s m A E C

69|Tourism Journal

T o u r i s m A E C

การประยกตแนวคด Lean Thinking ในการจดการการทองเทยวเพอรองรบ AEC พรอมกรณศกษาโดย ดร. ไพรช พบลยรงโรจน ศนยวจยและซพพลำยเชน

คณะเศรษฐศำสตร มหำวทยำลยเชยงใหม

แนวทางการออกแบบระบบโลจสตกส เรมจากคนหาคณคา

ทลกคาตองการ จากนนกระบเปาหมายทตองการสงใหลกคา

แลวจงออกแบบระบบโลจสตกส

องคประกอบของสนคา ประกอบดวย องคประกอบปกต

องคประกอบทคาดหวง องคประกอบพเศษ และองคประกอบทม

ศกยภาพ

การคนหาคณคาของลกคาคอ คณคาของลกคา = ประโยชน

ทรบรได - ตนทนทรบรได

มตคณคาของลกคา (Customer Value) ประกอบดวย คณภาพ

การบรการ ตนทน / ราคา และระยะเวลาจดสง (ทงน ทง 4 ประเดน

ตองสมดลกน)

โลจสตกสตองจบคกบการตลาดใหได โลจสตกสจงประกอบ

ดวยองคประกอบ 2 ประเภทหลก คอ คณสมบตเจาะตลาด (Market

Qualifiers) และ คณสมบตชนะใจ (Order Winners)

โลจสตกสและหวงโซอปทาน : สงส�าคญในการจบคหวงโซ

อปทานกบอปสงคของผบรโภค ทควรตระหนก คอ

l That ‘One Size Doesn’t Fit All’ สนคาชนดเดยวไมสามารถ

ตอบสนองลกคาไดทงหมด

l ทฤษฎ Lean = Do Less For More = Waste Elimination

ท�านอยไดมาก ลดของเสยในระบบ

l ทฤษฎ Agile = Flexibility and Responsiveness ตอบสนอง

ลกคาไดทนท ไดความพงพอใจลกคา

l การรวมทฤษฎ Lean + Agile = LeAgile มวธการทสามารถ

พลกแพลงได ปรบเปลยนได รวมทงตอบสนองตอลกคาไดดอกดวย

Seven Wastes ของเสย หรอ สงทท�าแลวเสยเวลา ไมจ�าเปน

(TIMWOOD) ประกอบดวย 7 สง ดงตอไปน Transport, Inventory,

Motion/Movement, Waiting, Over Processing, Over Production

และ Defects

มการยกตวอยางกรณศกษาของหาง Marks and Spencer

เกยวกบการสงสนคา จะแบงออกเปนสวนๆ เพอเปนการแกปญหา

หลงจากทประสบปญหาเกยวกบการขนสงสนคาในชวงป 1990

The LeAgile Approach เปนชอวธทนยมใช เรยกในแถบ

ยโรป From Mass Production to Mass Customisation ทางฝง

สหรฐอเมรกานยมใชเรยกวธนดวยค�าวา Mass Production

ตวอยางของ Mass Customisation เชน ชอกโกแลตยหอ

M&M ลกคาสามารถเขาไปเลอกสชอกโกแลตทตองการไดใน

เวบไซต หรอคอมพวเตอรยหอ DELL สามารถเลอกแบบทตองการ

ของลกคาได เปนตน สามารถน�ามาปรบใชเกยวกบธรกจทองเทยว

โดยทไมจ�าเปนทจะตองมการวางแผนทองเทยวไวทกอยาง สามารถ

ปรบเปลยนแบบใหลกคาเลอกเองได

ความรวมมอในหวงโซอปทาน เกดขนในรปแบบของวฏจกร

ในหวงโซอปทาน เชน วฏจกรการจดซอ น�าไปสวฏจกรการผลต

น�าไปสวฏจกรการเตมเตมสนคา น�าไปสวฏจกรค�าสงซอของลกคา

เปนตน เปาหมายสงสดของการจดการหวงโซอปทาน คอ การสราง

ก�าไรสงสดของทงหวงโซอปทาน

การจดการการทองเทยวแบบ Lean 1. ก�าหนดคณคาของการทองเทยว (Identify Value)

2. จดท�าแนวทางสรางคณคาของการทองเทยวนนๆ

(Map the Value Stream)

3. สรางการไหลเวยนของกระบวนการ (Create Flow)

4. ก�าหนดวธการสรางกระแสเพอดงดดนกทองเทยว

(Establish Pull)

5. หาวธการทสมบรณแบบทสด (Seek Perfection)

กลาวโดยสรป คอ โลจสตกสการทองเทยว เปนการเคลอนยาย

สนคาและบรการเกยวกบการทองเทยว และนกทองเทยวตางๆ

โดยใชกลยทธ Lean Agile และ LeAgile


T o u r i s m A E C

Logistics and Connectivity ความเชอมโยงระบบโลจสตกสใน AECโดย รศ.ดร. รธร พนมยงค คณะพำณชยศำสตรและกำรบญช

มหำวทยำลยธรรมศำสตร

ความเขาใจเกยวกบความรวมมอทางเศรษฐกจระดบภมภาค

(Understanding Regional Economic Integration) ประเทศไทย

มหลายกรอบความรวมมอ เชน GMS-Greater Mekong Subregion

หรอการท�าโลจสตกสแถบแนวชายแดนพมา เปนตน

ภาพลกษณในอาเซยนตองประกอบไปดวย หนงวสยทศน หนง

เอกลกษณ หนงประชาคม แตเรายงมขอจ�ากด เชนในเรองของความ

มนคง เกยวกบวซา ซงไมสามารถท�าไดแบบวซาเชงเกนของแถบยโรป

ประชาคมอาเซยน ประกอบดวย 3 เสาหลก คอ ความมนคง สงคม

วฒนธรรม และการสรางประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

ทศทางทเรามเปนวสยทศน ไมไดเปนวธการทเราจะด�าเนนการ

ซงประกอบดวย แผนแมบท และการเชอมโยง

1. การเชอมโยงทางกายภาพ เชน ถนน สนามบน ทาเรอ

2. การเชอมโยงกฎระเบยบ เชน ขอจ�ากด การขบรถขามแดน

ระหวางมาเลเซยและสงคโปร

3. การเชอมโยงระหวางกนของประชาชนอาเซยนตองเปน

ประชาชนทมความเปนอนหนงอนเดยวกน

ประเดนทเกยวกบโลจสตกส ในประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

เปนการเชอมโยงกบหวเมองหลกๆ ปจจบนมสายการบนตนทนต�า

จดผานแดนยงคงเปนปญหาและเปนจดออนของโลจสตกส ในดานของ

เครอขายผใหบรการ เรายงขาดการเชอมโยงภายในเชงธรกจ

ในการเปดตลาดนน ท�าใหเกดการแขงขนมากขน ตองมการคยกน

ในเรองมาตรฐาน การหาขอมลเพมเตมจากแหลงขอมล เชน กระทรวง

พาณชย ผประกอบการตองมการปรบตวทงเชงรกและเชงรบ ถามองวา

ประเทศไทยเปน Gateway แลว เราตองมองดานตลาดแรงงาน และ

ตองมการคยกนและยอมรบกนดานวชาชพ แตตองยอมรบวา บคลากร

การทองเทยวของไทยดอยเรองภาษา การจดท�าขอตกลงการยอมรบ

รวม (Mutual Recognition Agreement - MRA) จงใชควบคมคนทใช

วชาชพทางการทองเทยว

สงทส�าคญทสดของการวางระบบโลจสตกสในอาเซยน ขนอยกบ

หวงโซทเปนขอตอทออนแอทสด ความสามารถของเราคอ ตองก�าจด

สงนนออกไปใหได ในปจจบน AEC ไดเขามาแลว แตเราก�าลงคอยๆ

ขยบใหถงในป ค.ศ. 2015 ซง AEC จะมผลกระทบตอแตละประเทศ

ทแตกตางกน อตสาหกรรมการทองเทยวของไทย ถามขอไดเปรยบ

กสามารถออกไปสประเทศอนได แตถาไมได นกทองเทยวกจะใชการ

น�าเทยวของคนทองถน


71|Tourism Journal

T o u r i s m A E C

“ฉนไมประสงคจะไดอะไรจากเขมร นอกจากเกยรตยศชอเสยง

ทจะมสบไปในภายภาคหนา วาไดกอบกชาตเขมรไว

ไมใหพระบวรพทธศาสนาในเขมรตองเปนอนเสอมสลายไป”

พระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว รบสงกบนกองคดวงเมอ พ.ศ. 2383

เรอง : สรชาต บ�ารงสข

กรณปราสาทพระวหาร :

คดบวก ไมคดลบ และ ไมรบ

สถานการณความสมพนธระหวาง

ไทยกบกมพชาก�าลงเขาส สภาวะของ

ความเปราะบางเปนอยางยง อนเปนผล

จากการยนค�ารองของรฐบาลกมพชา

ในการใหศาลโลกตความเพอชแนวเสน

รอบตวปราสาทพระวหาร (Vicinity)

ผลของการตความดงกลาวอาจน�าไปส

การปลกกระแสชาตนยมเกาในไทย ซง

ผกโยงกบแนวคดเรองของการเสยดนแดน

เพราะการชเชนนอาจสงผลตอสงทฝาย

ไทยเรยกวา ‘พนททบซอน’ ไดโดยตรง

ในอกดานหนงของปญหา หากตอง

พจารณาดวยสตและความมเหตผลแลว

ปญหา ‘การเมองเรองโบราณสถาน’

ของกรณปราสาทพระวหารเชนน ดจะม

ประเดนใหตองคดถงในอนาคตอยหลาย

เรอง


T o u r i s m A E C

หากเราลองพจารณาปญหาขอพพาท

ปราสาทพระวหารตงแตในป พ.ศ. 2505 จนถง

แนวโนมสถานการณทอาจจะเรมขนในอนาคต

รวมกบกรณของการสนสดยคสมยของโลก

ความมนคงในอดต อนไดแกการยตของ

สงครามเยนแลว จะเหนไดชดเจนของขอสงเกต

ประการส�าคญวา ในยคสงครามเยน ปญหาภย

คกคามจากคอมมวนสตเปนประเดนส�าคญทสด

ในการมองปญหาของรฐ แตในปจจบน ความ

สมพนธไทยกบเพอนบานเปนโจทยใหญ

ดงนน แมวาในป พ.ศ. 2505 ไทยจะตอง

พายแพในการน�าเอาความขดแยงในกรณ

ปราสาทพระวหารเขาสกระบวนการตดสนของ

ศาลยตธรรมระหวางประเทศ และกลายเปน

‘ประเดนรอน’ ในความสมพนธไทย-กมพชา

มาโดยตลอดกตาม

แตในระยะตอมา ความรสกชาตนยมกบ

การตองสญเสย (แพคด) ปราสาทพระวหาร

ใหแกกมพชากเรมคอยๆ ถกกลบลงดวย

พฒนาการของสงครามตอตานคอมมวนสต

ในภมภาค ทท�าให รฐและสงคมไทยตอง

กงวลอย กบเรองของคอมมวนสตและการ

เปลยนแปลงทางการเมองในกมพชามากกวา

เรองของความร สกทต องสญเสยปราสาท

พระวหาร โดยเฉพาะอยางยงหลงจากการยด

อ�านาจของกลมขวาและคณะทหารในกมพชา

ทท�าใหเจาสหนตองกลายเปนรฐบาลพลดถน

ในประเทศจน รฐบาลทหารในกมพชาไดรบ

การสนบสนนจากสหรฐอเมรกาเพอรองรบ

ตอยทธศาสตรของการท�าสงครามอนโดจน

ผลเชนนอยางนอยกอาจท�าใหผน�าไทยสบายใจ

ขนสกนดวา กมพชามรฐบาลนยมตะวนตก

เชนเดยวกบรฐบาลไทย ซงจะเปนสวนส�าคญตอ

การสราง ‘รฐกนชน’ เพอขดขวางตอการขยาย

อทธพลของเวยดนามเขามาสพนทราบลมของ

แมน�าโขง และเขาประชดตอแนวชายแดนของไทยได ซงทศนะเชนนดจะปรากฏชดตงแต

ในประวตศาสตรของการปองกนกรงรตนโกสนทรในยคตน (หรอกอนยคอาณานคม)

หากยอนเวลาได เรองราวดงกลาวในชวงระยะเวลานนดจะท�าใหตองร�าลกถงอดต

ของสงครามระหวางสยามกบญวนในรชสมยของพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว

(รชกาลท 3) ซงเรมตนขนในป พ.ศ. 2376 และมาสนสดในชวงกลางป พ.ศ. 2389

[ผสนใจอาจหาอานไดจากหนงสอประวตศาสตรเรองอานามสยามยทธ ซงเจาพระยา

บดนทรเดชา (สงห) ไดแตงขนไวในสมยรชกาลท 3 ตพมพครงแรก ร.ศ. 122 และ

ตพมพซ�าอกครงในป พ.ศ. 2514]

วาทจรงแลว สงครามระหวางสยามกบญวนเหนอพนทลมแมน�าโขงของเขมรกคอ

กระบวนการจดการปญหาความขดแยงทางภมภาครฐศาสตรของรฐในอดต ทใชสงคราม

เปนเครองมอ ซงในบรบททางประวตศาสตรกคอ ทงสยามและญวนตางกพยายามขยาย

อทธพลเขาครอบครองความมงคงของทราบลมของแมน�าโขง อนเปนทงจดยทธศาสตร

และความอดมสมบรณในทางเศรษฐกจของราชอาณาจกรขแมร

ภมศาสตรของพนทดงกลาวเขามาเกยวของกบปญหาความมนคงของสยามอกครง

เมอสยามจ�าเปนตองท�าความตกลงกบผแทนของรฐมหาอ�านาจอาณานคมในการก�าหนด

เขตอธปไตยของรฐสมยใหม (อนเปนผลจากการพฒนาความเปนรฐประชาชาตทเกดขน

ในการเมองโลกยคใหม) ตลอดรวมถงการตองท�าความยนยอมทจะยกพนทบางสวน

ในแนวล�าน�าโขงใหกบเจาอาณานคมตะวนตก เพอแลกกบการลดแรงกดดนของความ

ตองการผนวกสยามเขาเปนอาณานคมของมหาอ�านาจตะวนตกในขณะนน

ผลจากการขยายอ�านาจของเจาอาณานคมในอนโดจนเชนนจงไมเพยงแตน�าไปส

การสนสดของการแขงขนชงอ�านาจระหวางรตนโกสนทรกบหงสาวด เชนเดยวกบยต

ปญหาระหวางสยามกบญวนเทานน หากแตยงหมายถงอาณาเขตของสยามรฐอยตด

ตลอดแนวพรมแดนกบรฐอาณานคมของตะวนตกจากเหนอจรดใต จากตะวนออกจรด

ตะวนตก ในสภาพเชนนปญหาการเมองระหวางประเทศส�าคญประการหนงของรฐสยาม

ในยคนนจงไดแก การแบงเขตอธปไตยของรฐดวยการปกปนเขตแดน ซงเปนเรองใหม

ของสยามรฐในยคอาณานคม

ปญหาไมใชเพยงการท�าเขตแดนกบเพอนบาน ไมวาจะเปนลาว เขมร หรอพมา

หากแตเปนการแบงเขตอธปไตยระหวางสยามกบรฐมหาอ�านาจทบงบอกวา อาณาเขต

ของสยามสนสดลงทใดในทางภมรฐศาสตร และเขตอ�านาจของเจาอาณานคมมาถง


73|Tourism Journal

T o u r i s m A E C

จดใดเชนเดยวกน ซงความตกลงเชนนปรากฏอยในรปของสนธสญญา

ทสยามกระท�ากบประเทศตะวนตกทเปนผปกครองเพอนบาน ภายใต

บรบทของยคอาณานคม

จนกระทงเมอสงครามโลกครงท 2 สนสดลงพรอมกบความออนแอ

ของเจาอาณานคม จงไดน�าไปสจดส�าคญของการเมองในภมภาคกคอ

การทบรรดาประเทศตางๆ ทเคยตกเปนเมองขน เรมท�าสงครามเรยกรอง

เอกราชจนไดรบชยชนะ และไดรบเอกราชในเวลาตอมา รฐเอกราชใหม

เหลานหรอเปนสงทภาษารฐศาสตรเรยกวา ‘ประเทศใหม’ (The New

Nations) และในขณะเดยวกนกเปนผรบมรดกทางการเมองจากเจา

อาณานคมมาดวย

ประเทศใหมเหลานด�ารงอยในการเปน ‘ผสบสทธ’ จากประเทศ

อาณานคม โดยเฉพาะอยางยงในการเปนผรบมรดกดนแดนทเจาอาณา-

นคมได ท�าความตกลงไว กบสยามแตเดม และในขณะเดยวกน

สยามกไดยอมรบสถานะของเสนเขตแดนเชนนมาตลอดระยะเวลา

อนยาวนานในประวตศาสตร เพราะความตองการทจะมเสนเขตแดน

ทมความชดเจนและเปนรปธรรม และทส�าคญกคอเปนทยอมรบในเวท

ระหวางประเทศ

แมจะมขอโตแยงเกดขนเชนใดกตาม กใชวาสยามจะสามารถ

ท�าการเปลยนแปลงเสนเขตแดนทางภมศาสตรของตนไดตามอ�าเภอใจ

เพราะการเปลยนแปลงดงกลาวจะเกดขนเปนจรงได กจะตองไดรบการ

ยอมรบจากประเทศทมแนวชายแดนตดกนในรปของการท�าสนธสญญาใหม

ซงกคงไมมประเทศผสบสทธใดกระท�าเชนนนเพอใหตนตองเสยดนแดน

ไป และเปนสงทเปนไปไมได

ผลพวงจากระบบอาณานคมเชนน ท�าใหเกดความขดแยงขนในหลาย

พนทของโลกในยคหลงสงครามโลกครงท 2 มรดกของปญหาเสนเขตแดน

ทถกก�าหนดจากเจาอาณานคมกยงคงตกทอดจนถงปจจบน ไมวาจะเปน

เสนเขตแดนจน-อนเดย หรอเสนเขตแดนเอธโอเปย-โซมาเลย เปนตน

และใชวาจะมแตกรณของไทยเทานน

ในกรณเชนนเสนเขตแดนของไทยกบประเทศเพอนบาน อนเปน

ผลจากเสนแบงเขตระหวางสยามกบพนทในปกครองของเจาอาณานคม

กเปนปญหาเชนในกรณอนๆ ของโลก เพราะเสนเขตแดนหลายสวน

ถกก�าหนดขนอยางไมเปนธรรม หรอในบางกรณสงทใชเปนปจจยของ

การก�าหนดทางภมศาสตรในอดต ไดกลายเปนความไมชดเจนของสมย

ปจจบน ไมวาจะเปนความเปลยนแปลงของสนปนน�า หรอรองน�า เปนตน

แตไมวาจะเปนการก�าหนดทไมเปนธรรม หรอการก�าหนดทไมชดเจน

กมไดหมายความอยางงายๆ วา ไทยสามารถเปลยนเสนเขตแดนของ

ตนเองจากความตกลงทท�ากบมหาอ�านาจในยคอาณานคมได และเมอม

ขอพพาททเกดขน และยอมทจะน�าเอาความเหนทแตกตางกนเขาสการ

ตดสนของศาลยตธรรมระหวางประเทศหรอศาลโลกแลว กปรากฏวาไทย

ตองพายแพในกรณปราสาทพระวหารในป พ.ศ. 2505

ดงนน ในสถานการณปจจบนทกมพชาไดรบการยอมรบจากองคการ

ยเนสโกในการใหปราสาทพระวหารเปนมรดกโลก พรอมๆ กบการขอให

ศาลโลกตความค�าตดสนเดมในป พ.ศ. 2505 ปญหาภมรฐศาสตรเชนท

กลาวแลวในขางตนกหวนกลบมาใหตองขบคดกนอก เพราะในทายทสด

แลว ปญหายอมหลกหนไมพนจากการเปนกรณพพาทระหวางประเทศ

ในเรองของเสนเขตแดนโดยตรง

ในโลกของการเมองระหวางประเทศสมยใหม หนงในแนวทางท

ถกใชเพอการแกไขปญหาขอพพาทเรองเสนเขตแดน ไมใชสงคราม

หากแตมกจะออกในรปของการใชประโยชนพนททเปนขอพพาทรวมกน

หรอทเรยกกนโดยทวไปวา ‘เจดเอ’ (Joint Development Area - JDA)

เชนพนท JDA ทางภาคใตระหวางไทยกบมาเลเซย เปนตน

ฉะนนเพอไมใหปญหาปราสาทพระวหารกลายเปนปจจยทท�าใหเกด

สงครามชายแดนไทย-กมพชาแลว การท�าปราสาทพระวหารใหเปน

พนทพฒนารวมไทย-กมพชา กนาจะเปนทางออกหนง เชน อาจจะเรยก

เฉพาะลงไปวา ‘พนทพฒนารวมทางวฒนธรรม’ (Joint Cultural

Development Area) หรอ ‘JCDA’ หรออาจจะท�าเปน ‘พนททองเทยว

รวม’ (Joint Tourism Areas) หรอ ‘JTA’ เพอใชประโยชนทงทางเศรษฐกจ

และการพฒนาความรวมมอทางวฒนธรรมระหวางประเทศทงสอง

ตวอยาง ไทยกบกมพชาอาจจะเปดการทองเทยวรวมกน เชน การ

เปดเสนทาง ‘การทองเทยวเชงวฒนธรรม’ โดยมฐานของปราสาทหน

เปนจดขาย และเชอมตอระหวางการทองเทยวจากนครวด-นครธม

เชอมเขามาสบรรดาปราสาทหนทอยในภาคอสานของไทย ไมวาจะเปน

ปราสาทตาเมอน ปราสาทตาเมอนธม ปราสาทพมาย ตลอดรวมถง

ปราสาทพนมรง ปราสาทเมองต�า เปนตน อกทงยงอาจจะขยายเสนทาง

การทองเทยวเขาไปสในลาวภาคใต คอ ปราสาทวดภ (หรอบางทานอาจ

จะเรยกวา วดโพธ)

หากสามารถเปดการทองเทยวรวมกนในรปของ ‘การทองเทยว

ปราสาทหน’ ไดเชนนแลว บางทปญหาอาจจะไมใชเรองของการถกเถยง

ปญหาอธปไตยของปราสาท แตนาจะเปนเรองของพนองในสามประเทศ

จด ‘ขายทวรปราสาทหน’ รวมกนไดอยางไร และทส�าคญกคอ อยาลมวา

ปราสาทหนสวนใหญนนอยในภาคอสานของไทย... ปราสาทหนทสมบรณ

ทสดกอยในไทย คอ ปราสาทพมาย... ปราสาททสวยทสดไมวาจะเปน

ปราสาทพมายหรอปราสาทพนมรงกอยในไทย... ปราสาททอาจจะถอวา

ออนชอยและงดงามเชนปราสาทเมองต�ากอยในไทย

ถาเราเดนผานกระแสชาตนยมและปญหาความขดแยงไดจรง ปญหา

ทเหลอในอนาคตกคอ เราจะสรางและพฒนาโครงสรางพนฐานเพอเชอมตอ

การทองเทยวเหลานไดอยางไร ดงนน ขอเสนอไมวาจะเปน ‘JCDA’

หรอ ‘JTA’ กเพอหวงวา ความสมพนธไทย-กมพชาจะกาวจาก ‘วกฤต

สโอกาส’ และในขณะเดยวกนกจะตองระมดระวงไมใหเกดสถานการณ

จาก ‘โอกาสสวกฤต’ ทจะน�าไปสความบาดหมางในระหวางพนองและ

ผองญาตของคนในไทยและกมพชากบปญหาทจะเกดขนกบอนาคตของ

ปราสาทพระวหาร !

73|Tourism Journal

ของการทองเทยวแหงประเทศไทย

รายชอ

รายงานวจย

ขอมลเพมเตม [email protected] หรอ http://tourismlibrary.tat.or.th

2553

2554

2555การส�ารวจทศนคตและความพงพอใจในการเดนทางทองเทยว

ของคนไทยในพนททมศกยภาพในการสงออก (เชยงใหม พษณโลก ขอนแกน นครราชสมา นครสวรรค กาญจนบร ชลบร ลพบร สงขลา

และสราษฎรธาน)

การศกษาสถานการณและแนวโนมดานการตลาดส�าหรบการทองเทยวกลมด�าน�า

การศกษาสถานการณและแนวโนมดานการตลาดส�าหรบการทองเทยว กลม Honeymoon & Wedding

การส�ารวจทศนคตและความพงพอใจนกทองเทยวตางชาตกลมตลาดหลก และกลมตลาดเกดใหม ระยะท 2 (มาเลเซย ฟลปปนส เกาหลใต เดนมารก อตาล เนเธอรแลนด นอรเวย สวเดน สวตเซอรแลนด แคนาดา ออสเตรเลย

และอสราเอล)

การส�ารวจมมมองของชาวไทยตอการทองเทยวเพอการจดแบงกลมฐานลกคา

การศกษาสถานการณและโอกาสการสงเสรมตลาดการทองเทยวกลมนเวศและผจญภย (Eco & Adventure Tourism)

การส�ารวจการรบรของนกทองเทยวเพอการวางแผนเชงรกในการเจาะกลมลกคาใหม (ส�าหรบตลาดยโรป)

การศกษาภาพลกษณดานการทองเทยว ของประเทศไทยในสายตาของนกทองเทยวตางชาต

การศกษาแนวทางการสงเสรมการทองเทยวในกลมนกทองเทยว

ตางประเทศทเดนทางซ�า

การศกษา ศกยภาพและขนาดของตลาดนกทองเทยวกลมสขภาพ กลมกอลฟ

กลมการแตงงานและฮนนมน และกลมการทองเทยว

เชงนเวศ (Golf, Honeymoon & Wedding)

TAT Tourism Journal 1/2014

Travel

Transcript of TAT Tourism Journal 1/2014