1

TARİH ÖNCESİ DÖNEM

Tarih öncesi dönemi genel olarak üç bölüme ayırmak mümkündür.

1. Paleolitik Dönem (Eski Taş Çağı)2. Mezolitik Dönem (Orta Taş Çağı)3. Neolitik Dönem (Yeni Taş Çağı)

2

Evrim süreci içinde bütün türler için geçerli olan ilke: Yaşamın

sürdürülebilmesi ve kendi türünün evrimsel sürekliliğinin korunmasıdır.Bunun gerçekleşmesi:

• Beslenme• Barınma• Korunma • Üreme eylemleri ile olur.

3

Homo Erectus-1.6 milyon yıl önce ortaya çıkmıştır. -Orta Afrika’dan Kuzeye göçtüler (Avrupa, Hindistan ve Endonezya adalarına yayıldılar). -Kendi barınaklarını bulmak ve yapmak zorunda kaldılar. Ağaç kovukları ve kaya oyuklarına sığındılar. İlk mimarlık kalıntılarını bıraktılar)

4

-Sahip olduklarını korumak ve sahiplenme ilk mülkiyet kavramını ortaya çıkarmıştır.

-Buldukları bu hazır mekanlara ilk katkıları, ileride kapı öğesi olarak tanımlanacak bu geçiş noktalarını kontrol etmeye başlamışlardır.

5

Yapı Tipolojisi• Paleolitik Dönem: 400.000-

300.000 yıl öncesine ait ilk mimarlık kalıntısı “Terra Amato” (Güney Fransa/Nice)(Latince Sevgili Yurt) denilen bölgede bulundu.

-Mezolitik Dönem: Bu döneme ait ilk mimarlık kalıntısı Yugoslavya’ da “Lepenski Vir”de bulunmuştur.(Danube nehri kenarında)

6

Kalıntılar Çek Cum./Moravya, Rusya, Ukrayna/Dinşter Nehri yakınlarında bulunmuştur.

7

Neolitik (Yeni Taş Çağı) Kültür

İ.Ö. Yaklaşık 8000 yılında yada 10.000 yıl önce başlayarak buzullar

bir kez daha geri çekildi. Yeni bir Çağ “Neolitik” yada “Yeni Taş

Çağı” başladı.

İnsanlar sürekli yerleşim yerleri oluşturarak tek bir yere yerleşmeye

başladı.

8

Yapı Tipolojisi

• Ahşap Konstrüksiyonlu Yapılar:

Ahşap konstrüksiyonlu yapılar, çoğunlukla ya kare planlı ya da dikdörtgen planlı küçük ailelerin kullandığı veya lineer planlı birden çok ailenin barınmasına olanak tanıyan yapılardır.

9

Örnek Yapılar:

-Kare Planlı Yapılar: “Nea Nikomedeia” Kuzey Yunanistan/Makedonya,

-Dikdörtgen Planlı Yapılar: Azmak ve Karanova/Bulgaristan

-Lineer Planlı Yapılar: Bylany/Çek Cumhuriyeti, Hollanda, Ukrayna

10

• Kuru Duvar Taş Yapılar: bu yapı tipinin örnekleri çoğunlukla; Sakra Brae/İskoçya, Orkneys ve Shetland adasında bulunmaktadır.

11

Mimari yapıların ilk baştan beri toplumsal inanç simgesi olarak inşa edilmiş olduklarını görürüz. Tarihsel süreç içinde görülmüştür ki, sürekli konuta ilk sahip olanlar ölülerdir.

Anıtsal Yapılar

12

Koridor Tümülüsler (Mezarlar)

İlk Kalıntılar Meas Howe/Orkney Adası’nda bulunmuştur.

13

14

• Los Millares/İspanya

15

• New Grange/İrlanda

16

• Knowth/İrlanda

17

Galeri Tümülüsler (Mezarlar)

En iyi örneği Midhowe/Shetland Adası’nda görülmektedir. La Halliade/

Fransa, Essé/Britanya, West Kennet/İngiltere

18

Tapınak ve Ayin Yapıları

• Bu yapılar değişik tipte ve işlevlere hizmet veren erken Avrupa yapılarıdır. Bu yapılar kapalı ve açık olmak üzere iki gurupta incelenirler.

19

Tapınaklar:

• Üçlü Yonca Planlı Tapınaklar:Malta adasında, Malta dilinde devanlamına gelen “Ggantija” diye adlandırılan tapınaklardır.

20

Aynı özelliğe sahip bir diğer yapı

Örneği Hal Tarxien/Malta.

21

Açık Hava Ayin Yapıları:

• Bu yapılar masif taştan oluşan

“Megalitler” dir. (yunanca mega+lithos “büyük Taş”dangelmekte).

22

Tam anlamı bilinmeyen bir ritüel için bir

noktayı işaretleyen dairesel örüntüler yada

paralel diziler şeklinde çok sayıda kesilmiş ve düşey olarak dikilmiş

“Menhir” Adlı serbest duran taş sütunlardır.

Carnac’da İ.Ö. 4500’e kadar erkene tarihlenen 6.4 km. kadar uzayan taş dizileri.

23

Diğer bir yapı tipi,Çatılı yapılardır.En basiti üzerine yatay bir taş levhanın yatırıldığı üç düşey taşlevhada oluşan “Dolmen”dir

(keltçe “masa taşı”) Buluntulardan mezar Olarak yapıldığı anlaşılır.

24

Bu taş yapıların içinde en bilineni İngiltrere/Salisbury yakınlarındaki “Stonehenge” dir. 1200 yıl boyunca üç aşamalı olarak yapılmıştır. 320ayak çapında bir daireden hendek kazılarak elde edilmiştir.

25

Kuzey-batı tarafına geçit bırakılmış, girişin hemen dışına bir menhir megalitif anıt dikilmiştir.Buluntular bu yapının yıldız gözlem evi olarak kullanılmış olduğunu göstermektedir.