Nutrigenomics Wij zijn wat wij eten

Michael MüllerNetherlands Nutrigenomics Centre

& Nutrition, Metabolism and Genomics GroupDivision of Human Nutrition, Wageningen University

Wij zijn wat wij eten

Zo lang mogelijk gezond en vitaal blijven

100 %

tijd

Gez

ondh

eid

/ “Q

ualit

y of

life

”

Overvoeding = Genen + calorieën + leefstijl…?

Geen eenvoudig probleem

Wij hebben een “tsunami” aan gezondheidsproblemen

Wat is gezond?

Gezonde voeding in Luilekkerland

100

50

0

% Energy

Low-fat meatChickenEggsFish

FruitVegetables (carrots)NutsHoney

100

50

0

% Energy

FruitVegetablesBeans

MeatChickenFish

GrainMilk/-productsIsolated CarbohydratesIsolated Fat/OilAlcohol

1.200.000 Generations between feast en famine

Paleolithic era

2-3 Generations in energy abundance

Modern Times

Je bent wat je eet

“Veilig”: Minder gezonde “stress”“Onveilig”: Gezonde “stress”

Wij zijn verschillend

Onze genen

• 23 chromosomen• Met ca 20.000 genen

Plekjes in het genoom die ons gevoeliger maken om bepaalde ziekten te krijgen

Wie wil alles weten over zijn genen? Voor 100 $ & een beetje “spuug”

Sneller en sneller – meer en meer informatie, maar hoe komen wij tot meer begrip van de biologie en de fysiologie?

Nutrigenomics & modern voedingsonderzoek

Voeding

Genomics

Gezond -

Ziek

Nutrigenomics onderzoekt het effect van voeding op de relatie genotype - fenotype

Phenotype

Metabolome

Proteome

Transcriptome

Epigenome

Genotype

Leefstijl

VoedingVoedsel

Microbiota

Omgeving

Tijdige relatief bescheiden ingrepen aan het begin van het leven kunnen een groot effect hebben op risico van een ziekte later in

het leven

Je bent wat je eet en hebt gegeten: Ontvangen & opnemen → herinneren → openbaren

VLDL LPL

Remnant

FFA

Vetten

Chylomicrons

We zijn wat we eten

Regulatie van cholesterol en lipidemetabolisme in

organen door nucleaire receptoren

Intestine

LXR Decreased cholesterol absorptionFXR Increased bile salt recirculationPPARα Improved lipid handling

Hoe nutriënten onze genen reguleren

Verbeterde orgaan

capaciteit door

PUFAs

Gezonde voeding activeert en reguleert heel

veel kleine schakels (medicijnen maar één)

Ons “probleem” met de energie homeostase

Twee van de zeven hoofdzonden: luiheid & onmatigheid (deel van het

probleem)

De juiste balans?

Voeding

Medicijnen

Begin van de ziekte

Vroege biomarkers

Ziek

Gezond

Late biomerkersvan ziekte

Vroege biomerkersvan ziekte

Wij zijn op zoek naar de vingerafdruk (“barcode”) van gezond, net niet meer gezond en ziek

1 2 3 4 10 16 Weeks WAT

1 2 3 4 10 16 Weeks Muscle

1 2 3 4 10 16 Weeks Liver

1 2 3 4 10 16 Weeks Intestine

gezond, net niet meer gezond en ziek

Je bent wat je eet:Humane Nutrigenomics: Wat kunnen

wij?

Humane nutrigenomics studie“oude” & “nieuwe” biomerkers

Visolie interventie geeft “jongere” genexpressie

Minder ontstekking & pro-arteriosclerose merkers= Anti-immuno-senescence

Bouwens et al. Am J Clin Nutr. 2009

Humane nutrigenomics studie Hoe werken probiotica ?

Hoe blijven wij gezond en vitaal?

• Door onze organen te “trainen” met gevarieerde en gezonde voeding om hun metabole functies (capaciteit en prestatie) te optimaliseren

“Hygiëne”Immunologie van een “boerderij jeugd”

Helga van Mutius et al.

Samenstelling van de microbiële

 gemeenschap op

verschillende plaatsen in het

lichaam van de gezonde mens

Ontwikkeling van de darmflora en milieufactoren die de darm microbiota tijdens het leven beïnvloeden

Dus lekker vies

Hoe blijf je gezond

• Je bent wat je eet => eet je gevarieerd, dan blijf je “flexibel” er blijven “sporen” achter (op ons genoom) , soms irreversibel

• Ziekten zoals obesitas, metabool syndroom en diabetes zijn grotendeels gerelateerd aan onze levensstijl en moderne  ”snelle” ("fast") voedingsmiddelen => ongezond ouder worden

• Minder chronische stress (ontsteking), dus minder chronische metabole stress (minder verzadigd vet en lipogeen voedsel)

• Meer beweging met een gezonde levensstijl en voedingspatroon, soms ook wat minder eten

• Variatie houdt ons flexibel, hiermee moeten wij zo vroeg mogelijk beginnen

36

“2 Meals a day, work as long as possible & embrace challenge”

Walter Breuning (1896 - 2011)

Bedankt