Tailieu.vncty.com bao cao-chuyen_de_tot_nghiep_chu_5641

MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ.....................................................................................................1

PHẦN 1................................................................................................................3

TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU..........................................................3

1.1 Trên thế giới..................................................................................................3

1.2 Ở Việt Nam....................................................................................................4

1.2.1. Thời kỳ 1975 - 1980..................................................................................4

1.2.2. Thời kỳ 1981 - 1986..................................................................................5

1.2.3. Thời kỳ Luật Đất đai 1987 - 1993............................................................5

1.2.4. Thời kỳ Luật Đất đai 1993 đến nay........................................................5

PHẦN 2................................................................................................................7

MỤC TIÊU, ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU....................................................................................................7

2.1. Mục tiêu nghiên cứu....................................................................................7

1.1.1 Mục tiêu tổng quát....................................................................................7

1.1.2 Mục tiêu cụ thể...........................................................................................7

2.2. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu..................................................................7

2.2.1. Đối tượng nghiên cứu...............................................................................7

2.2.2. Phạm vi nghiên cứu..................................................................................7

2.3. Nội dung nghiên cứu...................................................................................7

2.4. Phương pháp nghiên cứu............................................................................8

2.4.1. Phương pháp ngoại nghiệp......................................................................8

2.4.1.1. Kế thừa tài liệu.......................................................................................8

2.4.1.2. Phương pháp đánh giá nông thôn có sự tham gia của người dân.....8

2.4.2 Phương pháp nội nghiệp.........................................................................10

PHẦN 3..............................................................................................................12

ĐẶC ĐIỂM KHU VỰC NGHIÊN CỨU........................................................12

3.1 §iÒu kiÖn tù nhiªn...........................................................................12

3.1.1 VÞ trÝ ®Þa lý vµ ranh giíi hµnh chÝnh.........................12

3.1.2 §Þa h×nh địa mạo...........................................................................12

3.1.3 KhÝ hËu thuû v¨n........................................................................12

3.1.4 §Þa chÊt, ®Êt ®ai.......................................................................13

3.1.5 Tài nguyên thiên nhiên, cảnh quan môi trường...................................14

3.2 §iÒu kiÖn d©n sinh kinh tÕ - x· héi.....................................14

3.2.1 D©n téc, d©n sè vµ lao ®éng.............................................14

3.2.2 Cơ sở hạ tầng........................................................................................15

3.3 Nh÷ng thuËn lîi, khã kh¨n cña khu vùc nghiªn cøu...17

3.3.1 Thuận lợi:.................................................................................................17

3.3.2 Khó khăn:.................................................................................................17

PHẦN 4..............................................................................................................19

KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN..........................................................................19

4.1. Điều tra điều kiện cơ bản của đối tượng quy hoạch...............................19

4.1.1. Đánh giá hiện trạng sử dụng đất và tiềm năng đất của xã.................19

4.1.1.1. Hiện trạng sử dụng đất toàn xã..........................................................19

4.1.1.2 Đánh giá tiềm năng đất đai của xã......................................................22

4.1.2 Đánh giá các hoạt động sản xuất của xã................................................24

4.1.2.1. Hoạt động trồng trọt...........................................................................24

4.1.2.2. Hoạt động lâm nghiệp.........................................................................24

4.1.2.3 Hoạt động chăn nuôi............................................................................25

4.1.2.4. Hoạt động sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và thương

mại dịch vụ........................................................................................................25

4.1.3. Phân tích lịch mùa vụ của xã.................................................................25

4.1.4. Đánh giá lựa chọn cơ cấu cây trồng, vật nuôi của xã..........................29

4.1.5 Sơ đồ lát cắt sử dụng đất của xã Sa Dung.............................................33

4.1.6. Đánh giá những thuận lợi, khó khăn, cơ hội, thách thức trong sử

dụng đất của xã.................................................................................................37

4.1.7 Dự báo nhu phát triển kinh tế nông lâm nghiệp, xã hội và môi trường

của xã.................................................................................................................39

4.1.7.1 Nhu cầu phát triển kinh tế nông lâm nghiệp.....................................39

4.1.7.2 Nhu cầu phát triển xã hội...................................................................41

4.1.7.3 Nhu cầu phát triển môi trường..........................................................41

4.2. Xây dựng phương án quy hoạch sử dụng đất cho xã Sa Dung giai đoạn

2015 – 2020........................................................................................................41

4.2.1. Căn cứ để xây dựng phương án quy hoạch..........................................41

4.2.2. Phương hướng, mục tiêu của phương án quy hoạch...........................42

4.2.2.1. Phương hướng.....................................................................................42

4.2.2.2. Mục tiêu................................................................................................43

4.2.3. Quy hoạch sử dụng đất..........................................................................44

4.2.4. Quy hoạch các hoạt động sản xuất........................................................49

4.2.4.1 Hoạt động trồng trọt...........................................................................49

4.2.4.2 Hoạt động lâm nghiệp.........................................................................49

4.2.4.3 Hoạt động thủy sản..............................................................................50

4.2.4.4 Hoạt động chăn nuôi............................................................................50

4.2.5 Kế hoạch sử dụng đất giai đoạn 2015 – 2020.......................................51

4.2.6 Hiệu quả của phương án quy hoạch.....................................................54

4.2.6.1 Hiệu quả kinh tế...................................................................................54

4.2.6.2 Hiệu quả xã hội.....................................................................................54

4.2.6.3 Hiệu quả môi trường...........................................................................55

4.3. Đề xuất các giải pháp thực hiện phương án quy hoạch.........................55

4.3.1 Giải pháp về tổ chức, quản lý.................................................................55

4.3.2 Giải pháp về nguồn vốn..........................................................................56

4.3.3 Giải pháp về kỹ thuật..............................................................................56

4.3.4 Giải pháp về thị trường...........................................................................58

4.3.5 Nhóm giải pháp khác...............................................................................58

PHẦN 5..............................................................................................................59

KẾT LUẬN – TỒN TẠI VÀ KHUYẾN NGHỊ.............................................59

5.1 Kết luận.......................................................................................................59

5.2. Tồn tại.........................................................................................................60

5.3. Khuyến nghị...............................................................................................60

TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................................61

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 4.1: Hiện trạng sử dụng đất của xã Sa Dung năm 2013......................19

Bảng 4.2: Hoạt động trồng trọt của xã Sa Dung năm 2013..........................24

Bảng 4.3 Lịch mùa vụ của xã Sa Dung...........................................................26

Bảng 4.4: Đánh giá lựa chọn cây nông nghiệp ngắn ngày............................29

Bảng 4.5: Đánh giá lựa chọn cây nông nghiệp dài ngày...............................31

Bảng 4.6: Đánh giá lựa chọn vật nuôi.............................................................32

Bảng 4.7: Số lượng gia súc, gia cầm của xã năm 2013..................................33

Bảng 4.8: Công cụ SWOT................................................................................37

Bảng 4.9: Quy hoạch sử dụng đất xã Sa Dung giai đoạn 2015 - 2020..........45

Bảng 4.10: Kết quả tính toán dự báo tăng dân số và số hộ gia đình phát

sinh của xã Sa Dung.........................................................................................48

Bảng: 4.11. Kế hoạch sử dụng đất của xã Sa Dung (Giai đoạn 2015-2020)......52

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 1: Biểu đồ hiện trạng sử dụng đất năm 2013 ........................................ 21

ĐẶT VẤN ĐỀ

Đất đai là nguồn tài nguyên thiên nhiên vô cùng quý giá, là tư liệu sản

xuất đặc biệt, lµ thµnh phÇn quan träng cña sù sèng vµ là ®Þa bµn

x©y dùng, ph¸t triÓn d©n sinh, lµ ®èi tîng ®Ó con ngêi t¸c

®éng s¶n xuÊt nh»m t¹o ra nguån cña c¶i cho x· héi. §Êt chØ

mang l¹i lîi Ých tèi ®a vµ bÒn v÷ng nÕu nh chóng ta biÕt quy

ho¹ch, qu¶n lý sö dông ®Êt mét çch hîp lý. Tuy nhiªn nh÷ng

ngêi sö dông ®Êt chØ muèn khai th¸c tiÒm n¨ng ®Êt nhng hä

cha nghÜ ®Õn viÖc b¶o vÖ, c¶i t¹o vµ sö dông ®Êt hîp lý ®Ó

phôc håi ®é ph× vµ søc s¶n xuÊt cña ®Êt. Çc ho¹t ®éng s¶n

xuÊt nh vËy ®· lµm mÊt ®i tÝnh hÖ thèng trong viÖc qu¶n lý sö

dông ®Êt tõ ®ã ph¸ vì thÕ c©n b»ng trong tù nhiªn. Níc ta cã

diÖn tÝch ®Êt n«ng l©m nghiÖp rÊt lín nhng mét ®iÒu bÊt hîp

lý l¹i xÕp h¹ng vµo çc níc thiÕu ®Êt canh t¸c, ®iÒu nµy cã thÓ

lý gi¶i viÖc quy ho¹ch sö dông ®Êt cña níc ta cßn cha hîp lý dÉn

®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ mµ ngµnh s¶n xuÊt n«ng l©m nghiÖp

mang l¹i cßn thÊp. §iÒu nµy ph¶i ch¨ng lµ do chóng ta cha ph¸t

huy hÕt tiÒm n¨ng s¶n xuÊt cña ®Êt hay lµ viÖc quy ho¹ch

qu¶n lý sö dông ®Êt cha hîp lý.

Nhiều năm qua, Nhà nước đã có những chủ trương, chính sách về giao đất,

giao rừng cho cộng đồng người dân và từng hộ gia đình để quản lý sử dụng đất

một cách có hiệu quả và bền vững. Tuy vậy, trong quá trình thực hiện và triển

khai những chủ trương chính sách của Nhà nước vẫn còn gặp nhiều khó khăn,

do sự nhận thức, trình độ và kinh nghiệm của người dân còn hạn chế, cơ sở hạ

tầng còn thấp kém. Mới đây nhà nước vừa ban hành hàng loạt các quyết định,

chỉ thị xây dựng nông thôn mới. Việc quy hoạch sử dụng đất đai có ý nghĩa đặc

biệt quan trọng không chỉ trước mắt mà cả về lâu dài, xác lập sự ổn định về mặt

pháp lý cho công tác quản lý Nhà nước về đất đai, làm cơ sở để tiến hành giao

1

cấp đất và đầu tư để phát triển sản xuất, đảm bảo an ninh lương thực, phục vụ

nhu cầu dân sinh, kinh tế, văn hóa - xã hội.

Xã Sa Dung là một xã vùng cao nghèo của huyện Điện Biên Đông, cách

thị tấn huyện 31 km về phía Đông Bắc. Xã có địa hình chia cắt, có nhiều núi

cao, độ dốc lớn, điều kiện thời tiết khắc nghiệt gây khó khăn đến sản xuất và đời

sống của nhân dân. Mặt khác, là xã vùng cao có nền kinh tế kém phát triển, cơ

sở hạ tầng chưa hoàn thiện, mặt bằng dan trí thấp, mức sống của người dân còn

gặp nhiều khó khăn.

Do vậy, vấn đề đặt ra là phải quy hoạch sử dụng đất đai của xã một cách

hợp lý, sử dụng đất đúng mục đích và có hiệu quả. Xuất phát từ thực tiễn trên,

việc thực hiện chuyên đề “Lập phương án Quy hoạch sử dụng đất tại xã Sa

Dung, huyện Điện Biên Đông – Điện Biên giai đoạn 2015 - 2020” sẽ góp phần

khắc phục những khó khăn về vấn đề sử dụng đất đai và nâng cao đời sống vật

chất và tinh thần cho người dân nhờ sử dụng đất đúng mục đích, có hiệu quả và

bền vững lâu dài.

2

PHẦN 1

TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

Đất là địa bàn sinh sống của con người, là tư liệu sản xuất ra của cải vật chất

cho con người.Vì vậy vấn đề sử dụng đất trên thực tế được nhiều quốc gia quan

tâm nghiên cứu dưới nhiều góc độ khác nhau.

1.1 Trên thế giới

Trên thế giới công tác quy hoạch sử dụng đất đai đã được tiến hành từ

nhiều năm trước vì thế họ đã tích luỹ được nhiều kinh nghiệm quý báu. Hiện nay

công tác này đang được chú trọng và phát triển, nó vẫn chiếm vai trò quan trọng

trong quá trình sản xuất, đặc biệt là sản xuất nông nghiệp.

Theo tổ chức FAO, quy hoạch sử dụng đất đai là bước kế tiếp của công tác

đánh giá đất. Kết quả của việc đánh giá đất đai sẽ đưa ra những loại hình sử

dụng đất hợp lý (FAO, 1976). Trên thế giới có rất nhiều loại hình sử dụng đất,

phương pháp quy hoạch đất đai tuỳ vào đặc điểm của mỗi nước. Nhìn chung có

hai trường phái quy hoạch chính sau:

+ Tiến hành quy hoạch tổng thể kinh tế - xã hội đảm bảo các mục tiêu một

cách hài hoà, sau đó mới đi sâu vào nghiên cứu quy hoạch chuyên ngành, như

các nước Đức, Anh, Úc, ...

+ Tiến hành quy hoạch nông nghiệp là nền tảng, sau đó làm quy hoạch cơ

bản, lập sơ đồ phát triển và phân bố lực lượng sản xuất yêu cầu của cơ chế, kế

hoạch hoá tập trung. Lao động và đất đai là yếu tố cơ bản của vấn đề nghiên

cứu, như Liên Bang Nga và các nước xã hội chủ nghĩa.

Ngoài ra ở các nước khác còn có các phương pháp quy hoạch đất đai mang

tính đặc thù và riêng biệt như: Ở Bungari quy hoạch lãnh thổ đất đai được phân

thành các vùng đặc trưng gắn liền với bảo vệ thiên nhiên và môi trường. Ở Pháp

quy hoạch sử dụng đất được xây dựng theo hình thức mô hình hoá nhằm đạt

hiệu quả kinh tế cao trong việc sử dụng tài nguyên và lao động, áp dụng bài toán

quy hoạch tuyến tính có cấu trúc hợp lý, tăng hiệu quả sản phẩm của xã hội.

Ở Nam Mỹ đã tiến hành lập đồ án quy hoạch mặt bằng ở cấp quốc gia. Đồ

án này sẽ làm căn cứ cho chính quyền cấp tỉnh soạn thảo các đồ án chi tiết hơn

với sự phối hợp của chính quyền cấp thấp hơn. Các đồ án quy hoạch dựa vào sự

3

điều tra tài nguyên thiên nhiên ở cấp tiếp theo (cấp huyện). Các nhà chức trách

địa phương bổ sung chi tiết hơn các đồ án đó với sự phối hợp của các chủ sử

dụng đất.

Ở Thái Lan việc quy hoạch phân theo 3 cấp: Cấp quốc gia, cấp vùng và cấp

địa phương. Quy hoạch nhằm thể hiện cụ thể những chương trình kinh tế - xã hội

của Hoàng gia Thái Lan, gắn liền với tổ chức hành chính và quản lý nhà nước,

phối hợp với tổ chức chính phủ và chính quyền địa phương. Dự án phát triển

Hoàng gia đã xác định vùng nông nghiệp chiếm một vị trí quan trọng về kinh tế -

xã hội, chính trị ở Thái Lan. Các dự án đều tập trung vào vấn đề như: Đất đai,

nông nghiệp, lao động, ...

Ở các nước như Trung quốc, Lào, Campuchia công tác quy hoạch đất đai

bắt đầu phát triển nhưng mới dừng lại ở quy hoạch tổng thể các ngành.

Để có phương pháp chung làm cơ sở khoa học cho công tác quy hoạch đất

đai trên phạm vi toàn thế giới, năm 1993 tổ chức FAO đã đưa ra quan điểm quy

hoạch đất đai nhằm sử dụng đất một cách có hiệu quả bền vững và đáp ứng tốt

các nhu cầu của hiện tại và môi trường. Phương pháp quy hoạch đất đai được áp

dụng ở 3 cấp: Quốc gia, Tỉnh, Địa phương. (FAO, 1993).

1.2 Ở Việt Nam

Ở miền Bắc, quy hoạch sử dụng đất đai đặt ra và xúc tiến từ năm 1962 do

ngành của tỉnh, huyện tiến hành và được lồng vào công tác phân vùng quy

hoạch đất nông nghiệp, nhưng thiếu sự phối hợp đồng bộ của các ngành liên

quan. Tính pháp lý của công tác quy hoạch đất đai trong các văn bản pháp luật

và được xem như một luận chứng cho phát triển của nền kinh tế đất nước. Điều

này được thể hiện rõ qua từng giai đoạn cụ thể:

1.2.1. Thời kỳ 1975 - 1980

Thời kỳ này nước ta mới thống nhất đất nước, Hội đồng Chính Phủ đã

thành lập Ban chỉ đạo phân vùng quy hoạch nông nghiệp, lâm nghiệp Trung

ương để triển khai công tác này trên phạm vi cả nước. Đến cuối năm 1978 các

phương án phân vùng nông - lâm nghiệp và chế biến nông sản của 7 vùng kinh

tế và tất cả các tỉnh đã lập kế hoạch sử dụng đất nông - lâm nghiệp và coi đó là

luận chứng quan trọng để phát triển ngành. Hạn chế của thời kỳ này là thiếu số

4

liệu điều tra cơ bản về đất đai, tính khả thi của phương án chưa cao vì chưa tính

đến khả năng đầu tư (Lương Văn Hinh, 2003) [6].

1.2.2. Thời kỳ 1981 - 1986

Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ V ra quyết định xúc tiến công tác điều tra cơ

bản lập tổng sơ đồ phát triển và phân bố lực lượng sản xuất, nghiên cứu chiến lược

kinh tế - xã hội dự thảo kế hoạch triển vọng để chuẩn tích cực cho kế hoạch 5 năm

sau (1986 - 1990).

Cơ sở khoa học của quy hoạch sử dụng đất theo lãnh thổ được đề cập theo

cấp huyện, tỉnh và cả nước. Quy hoạch sử dụng đất cấp xã chưa được đề cập

đến.

1.2.3. Thời kỳ Luật Đất đai 1987 - 1993

Năm 1987 Luật Đất đai đầu tiên của nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt

Nam được ban hành, trong đó có một số điều nói về quy hoạch đất đai. Tuy

nhiên nội dung quy hoạch đất đai chưa được nêu ra.

Ngày 15/04/1991 Tổng cục quản lý ruộng đất (nay là Bộ Tài nguyên và

Môi trường) đã ra thông tư 106/QH - KH/RD hướng dẫn lập quy hoạch sử dụng

đất. Thông tư đã hướng dẫn cụ thể quy trình, nội dung và phương pháp lập quy

hoạch sử dụng đất. Kết quả là nhiều tỉnh đã lập quy hoạch sử dụng đất cấp lớn

hơn, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chưa được thực hiện (Lương Văn Hinh,

2003) [6].

1.2.4. Thời kỳ Luật Đất đai 1993 đến nay

Tháng 7/1993 Luật Đất đai sửa đổi được công bố. Trong luật này các điều

khoản nói về quy hoạch đất đai được cụ thể hơn Luật Đất đai 1987.

Từ năm 1993 Tổng cục địa chính (nay là Bộ Tài nguyên và Môi trường) đã

triển khai quy hoạch đất đai toàn quốc giai đoạn 1996 - 2010. Dự án quy hoạch

này đã được Chính Phủ thông qua và Quốc Hội phê chuẩn tại kỳ họp thứ XI

Quốc Hội khoá IX. Đây là căn cứ quan trọng để xây dựng quy hoạch đất đai của

các bộ, ngành và các tỉnh. Quy hoạch đất đai theo lãnh thổ hành chính đã và

đang triển khai ở hầu hết các tỉnh trong toàn nước. Vấn đề quy hoạch sử dụng

đất đai ngày càng được Nhà nước quan tâm, vì vậy hàng loạt các văn bản liên

quan đến quy hoạch đã ra đời.

5

Ngày 12/10/1998, Tổng cục địa chính ra công văn số 1814/CV - TCĐC về

công tác lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

Ngày 1/10/2001, Chính Phủ ban hành Nghị định 64/NĐ - CP của Chính Phủ

về việc triển khai lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất ở 4 cấp hành chính.

Ngay sau đó Tổng cục địa chính đã ban hành Thông tư 1842/2001/TT-

TCĐC ngày 1/11/2001 kèm theo quyết định số 424a, 424b, Thông tư

2074/2001/TT - TCĐC ngày 14/02/2001 để hướng dẫn các địa phương thực hiện

quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất theo Nghị định 68NĐ - CP.

Ngày 01/07/2004 Luật Đất đai 2003 chính thức có hiệu lực, luật đã quy

định rõ về công tác quản lý Nhà nước về đất đai quy hoạch, kế hoạch sử dụng

đất là 1 trong 13 nội dung quản lý nhà nước về đất đai (Quốc hội khoá XI,

2003).

Ngày 29/10/2004 Chính Phủ ban hành Nghị định 181/2004/NĐ - CP về thi

hành Luật Đất đai 2003. Trong đó chương III, từ điều 12 đến điều 29 quy định

rõ các vấn đề quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất (Chính Phủ, 2004).

6

PHẦN 2

MỤC TIÊU, ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU

2.1. Mục tiêu nghiên cứu

1.1.1 Mục tiêu tổng quát

Bố trí sử dụng đất cho xã Sa Dung, huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên

một cách hợp lý và hiệu quả

1.1.2 Mục tiêu cụ thể

Tìm hiểu hiện trạng sử dụng đất; Phân tích, đánh giá những thuận lợi, khó

khăn trong việc sử dụng đất của xã Sa Dung, trên cơ sở đó xây dựng phương án

quy hoạch sử dụng đất cho xã Sa Dung giai đoạn 2015 - 2020

2.2. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu

2.2.1. Đối tượng nghiên cứu

Các vấn đề liên quan đến quản lý và quy hoạch sử dụng đất.

2.2.2. Phạm vi nghiên cứu- Chuyên đề nghiên cứu tại xã Sa Dung, huyện Điện Biên Đông, tỉnh

Điện Biên

- Thời gian: Từ 17/1/2014 – 15/4/2014

2.3. Nội dung nghiên cứu

Để hoàn thành mục tiêu nghiên cứu, đề tài tiến hành nghiên cứu những

nội dung chính sau:

- Điều tra điều kiện cơ bản của đối tượng quy hoạch

+ Đánh giá hiện trạng SDĐ và tiềm năng đất của xã

+ Đánh giá các hoạt động sản xuất của xã

+ Phân tích lịch mùa vụ của xã

+ Đánh giá lựa chọn cây trồng, vật nuôi của xã.

+ Vẽ sơ đồ lát cắt sử dụng đất của xã.

+ Thuận lợi, khó khăn, cơ hội và thách thức đối với xã Sa Dung

7

- Xây dựng phương án quy hoạch sử dụng đất cho xã giai đoạn 2015 –

2020

+ Căn cứ để xây dựng phương án quy hoạch

+ Xác định mục tiêu, phương hướng của phương án quy hoạch.

+ Quy hoạch sử dụng các loại đất

+ Quy hoạch các hoạt động sản xuất của xã.

+ Lập kế hoạch sử dụng đất của xã.

+ Đánh giá hiệu quả của phương án quy hoạch

- Đề xuất các giải pháp thực hiện phương án quy hoạch

2.4. Phương pháp nghiên cứu

2.4.1. Phương pháp ngoại nghiệp

2.4.1.1. Kế thừa tài liệu

Điều kiện tự nhiên, dân sinh, kinh tế của xã.

Các tài liệu có liên quan: Báo cáo, bảng biểu, bản đồ…

2.4.1.2. Phương pháp đánh giá nông thôn có sự tham gia của người dân

Để thu thập thông tin và quy hoạch sử dụng đất nông, lâm nghiệp cho xã

có hiệu quả ta cần có những công cụ sau:

a. Bản đồ hiện trạng của xã.

Xác định ranh giới hành chính của xã (bản đồ hành chính).

Xác định ranh giới các loại đất nông, lâm nghiệp và các loại đất khác.

b. Vẽ sơ đồ lát cắt

Phương pháp điều tra tuyến: Điều tra từ vùng thấp đến vùng cao. Đến

vùng có đặc trưng cho khu vực thì dừng lại phỏng vấn người dân về những vấn

đề: Điều kiện tự nhiên, đất đai, nguồn nước, cây trồng, tình hình quản lý…

8

c. Phương pháp sử dụng:

Xác định mùa vụ gieo trồng theo từng nơi và có quan hệ chặt chẽ với điều

kiện tự nhiên tại đó, là cơ sở để xác định mức độ sử dụng lao động và huy động

các nguồn lực trong quan hệ với thời gian, thời tiết trong năm nhằm phục vụ các

hoạt động sản xuất.

d. Đánh giá lựa chọn cây trồng vật nuôi.

Dùng công cụ RRA để phỏng vấn người dân thu thập các thông tin cần

thiết.

Đánh giá phân loại cây trồng, vật nuôi trong đề tài sử dụng phương pháp

Matrix đó là dùng công cụ RRA để phỏng vấn một nhóm người dân cân bằng về

giới cho việc lựa chọn, đánh giá cây trồng vật nuôi. Phương pháp Matrix là một

biểu mà hàng trên cùng ghi các loại cây trồng, vật nuôi của địa phương, cột bên

trái là các tiêu chí đánh giá cây trồng vật nuôi. Các ô còn lại dành để ghi kết quả

đánh giá các tiêu chí cho từng cây, con. Kết quả đánh giá cho một tiêu chí cao

nhất là 10 điểm, thấp nhất là 1 điểm. Hàng cuối cùng ghi tổng số điểm đánh giá

tổng hợp từ các tiêu chí và mức độ ưu tiên nuôi, trồng các loại cây trồng, vật

nuôi

Các tiêu chí chung để lựa chọn cây trồng, vật nuôi được người dân đưa ra

để thảo luận, lựa chọn đánh giá là.

+ Dễ kiếm giống: người sản xuất có thể tự sản xuất ra cây giống hoặc mua

một cách dễ dàng.

+ Dễ trồng: kỹ thuật trồng đơn giản, tỷ lệ sống cao

+ Phù hợp với điều kiện khu vực: Đánh giá mức độ sinh trưởng, khả năng

cho năng xuất của cây trồng.

+ Dễ bán sản phẩm: Thị trường tiêu thụ sản phẩm nhiều, nhiều mgười

mua, có thể bán sản phẩm ngay tại nhà.

+ Nhanh thu hoạch: Đánh giá chu kỳ kinh doanh ngắn

9

+ Hiệu quả kinh tế cao: Đánh giá lợi nhuận thu được sau 1 chu kỳ kinh

doanh

+ Ít sâu bệnh: Khả năng chống chịu sâu bệnh hại

+ Đầu tư ít: Chi phí, đầu tư cho sản xuất ít.

+ Người dân ưa thích: Đánh giá mức độ chấp nhận hay ưa thích của người

dân đối với cây trồng.

+ Đa tác dụng: Đánh giá khả năng cho số lượng sản phẩm của cây trồng

nhiều hay ít hay đánh giá tác dụng của cây trồng.

+ Tác dụng phòng hộ: đó chính là vai trò bảo vệ đất, nước của cây trồng.

+ Tác dụng cải tạo đất: Khả năng cại tạo hay trả lại chất dinh dưỡng cho

đất.

Tuỳ theo từng loại cây trồng, vật nuôi khác nhau mà sử dụng những chỉ

tiêu đánh giá một cách linh hoạt và hợp lý.

e. Đánh giá thuận lợi, khó khăn, cơ hội, thách thức sử dụng đất của xã bằng công

cụ SWOST.

2.4.2 Phương pháp nội nghiệp

Đề xuất các giải pháp thực hiện phương án quy hoạch sử dụng đất của xã

hiệu quả và bền vững.

Từ việc nghiên cứu, phân tích các tư liệu, số liệu thu thập được, sẽ tìm ra

những khiếm khuyết của việc sử dụng đất của địa phương trên cơ sở đó sẽ đề

xuất những giải pháp hợp lý để sử dụng đất hiệu quả và bền vững.

Các chỉ tiêu lựa chọn cơ cấu cây trồng có sự tham gia của người dân, dự

tính tăng dân số và số hộ phát sinh đến năm quy hoạch được tính toán bằng phần

mềm Excel.

- Tính toán dân số cho năm quy hoạch

Sử dụng công thức

10

Trong đó: Nt - Dân số năm quy hoạch.

N0 - Dân số năm hiện tại

P- Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên

V- Tỷ lệ tăng dân số cơ học

n - Số năm dự tính (kể từ năm hiện trạng đến năm định hình

quy hoạch)

- Số hộ gia đình trong tương lai được tính theo công thức:

Trong đó: Ht : Số hộ năm tương lai.

H0: Số hộ năm hiện trạng;

Nt, N0 dân số tương ứng với năm quy hoạch và hiện tại

Số hộ phát sinh Hp = Ht - H0

11

PHẦN 3

ĐẶC ĐIỂM KHU VỰC NGHIÊN CỨU

3.1 §iÒu kiÖn tù nhiªn

3.1.1 VÞ trÝ ®Þa lý vµ ranh giíi hµnh chÝnh

Xã Sa Dung là một xã vùng sâu vùng xa, nằm ở phía Bắc của huyện Điện

Biên Đông cách trung tâm huyện lỵ 32 km, có diện tích tự nhiên 9.118,55 ha.

Có vị trí địa lý từ 21019’55” – 21025’57” vĩ độ Bắc và 103014’52” – 103023’14”

kinh độ Đông và có vị trí như sau:

+ Phía Đông giáp xã Mường Bám của huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La

+ Phía Nam giáp xã Phì Nhừ, xã Chiềng Sơ

+ Phía Tây giáp xã Na Son

+ Phía Bắc giáp xã Mường Lạn, của huyện Mường Ẳng

3.1.2 §Þa h×nh địa mạo

Sa Dung là một xã vùng cao có địa hình tương đối phức tạp, có độ cao từ

428,4m đến 1572,6m so với mặt nước biển. Địa hình cao dần từ Tây Bắc sang

Đông Nam. Do địa hình phức tạp nên việc đi lại của người dân trong xã gặp

nhiều khó khăn, nhất là các bản ở xa, mặt khác cũng ảnh hưởng đến việc canh

tác của nhân dân.

3.1.3 KhÝ hËu thuû v¨n

Xã Sa Dung nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa được chia thành 2

mùa rõ rệt.

- Mùa mưa từ tháng 4 đến tháng 10 năm sau, khí hậu nóng ẩm mưa nhiều

vơi lượng mưa trung bình từ 1500mm – 1600mm/năm. Nhiệt độ trung bình

hàng năm là 280C, biên độ chênh lệch nhiệt giữa ngày và đêm khoảng 11,5oC

- Mùa khô lạnh bắt đầu từ trung tuần tháng 10 năm trước kết thúc vào hạ

tuần tháng 3 năm sau. Mùa này khô hanh, thỉnh thoảng xuất hiện sương muối.

Nhiệt độ trung bình hàng năm là 23,20C, biên độ chênh lệch nhiệt độ giữa ngày

và đêm khoảng 10,90C

12

Trên địa bàn xã có nhiều suối nhỏ đầu nguồn hệ thống sông Mã, chảy từ Đông

Nam vể Tây Bắc, lượng nước phụ thuộc theo mùa.

Mùa mưa lưu lượng nước lớn thường xuyên gây lũ nhỏ và sạt lở đất. Việc

canh tác của nhân dân chủ yếu được lấy từ đầu nguồn các khe suối và dựa vào

nước trời; nước sử dụng được lấy từ nguồn nước mặt và nước ngầm từ các khe,

mó tự chảy ra.

3.1.4 §Þa chÊt, ®Êt ®ai

Theo tài liệu điều tra thổ nhưỡng của tỉnh Lai Châu cũ, xã Sa Dung có 6

loại đất thuộc 3 nhóm được thể hiện trong bảng sau:

Bảng 3.1: Các loại đất của xã Sa Dung

STT Nhóm, loại đất Ký hiệu

Diện tích (Ha)

Cơ cấu %

Tổng diện tích tự nhiên 9118.55 100

A Nhóm đất phù sa 150.0 1.65

Đất phù sa ngòi suối Py 150.0 1.65

B Nhóm đất đỏ vàng 2650.54 29.06

Đất đỏ vàng trên đá biến chất Fj 2650.54 29.06

C Nhóm đất mùn vàng trên núi 6318.01 69.29

Đất mùn nâu đỏ trên đá vôi Hv 400.0 4.39

Đất mùn vàng đỏ trên đá mắc ma A xít Hj 2415.01 26.48

Đất mùn vàng nhạt trên đá sét Hs 1600.0 17.55

Đất mùn vàng nhạt trên đá cát Hq 1903.0 20.87

(Nguồn: UBND xã Sa Dung)

13

3.1.5 Tài nguyên thiên nhiên, cảnh quan môi trường

* Tài nguyên nước

Địa bàn là thượng nguồn của con sông lớn như sông Mã,… Lượng nước ngầm,

nước mặt tương đối dồi dào.

Như vậy nguồn nước mặt của xã dồi dào thuận lợi cho phát triển thuỷ lợi

phục vụ sản xuất.

* Tài nguyên rừng

Tổng diện tích đất có rừng của xã là 5.625,94 ha, trong đó diện tích rừng

phòng hộ là 4.590,07ha, diện tích rừng sản xuất là 1.035,87ha. Do địa hình núi

cao hiểm trở nên hệ động thực vật khá phong phú phân bố từ thấp lên cao. Tuy

nhiên do người dân sinh sống chủ yếu gắn liền với rừng, chủ yếu canh tác nương

dãy nên những năm gần đây hệ thống rừng đã bị người dân tàn phá nặng nề.

Hiện nay rừng chủ yếu là rừng tái sinh. Do diện tích rừng tự nhiên bị thu hẹp và

phần lớn là rừng tái sinh nên khả năng che phủ và chống xói mòn vẫn chưa được

tốt lắm, chất lượng rừng vẫn ở mức trung bình do chưa được đầu tư thâm canh

cao

* Tài nguyên khoáng sản

Là địa bàn có đồi núi chiếm phần lớn, nơi đây phân bố một số mỏ khoáng sản

quý như mỏ vàng tương đối lớn vẫn đang ở dạng tiềm năng, chưa được đưa vào

khai thác, nếu được đưa vào khai thác, đây có thể là nguồn thu lớn cho ngân

sách xã trong tương lai.

* Môi trường cảnh quan

Xã Sa Dung có môi trường tự nhiên tương đối sạch, tuy vậy nơi đây tập trung

một số điều kiện bất lợi về thời tiết, khí hậu nên môi trường ít nhiều bị ảnh

hưởng. Là một xã sản xuất nông nghiệp là chủ yếu, cơ giới hoá vẫn chưa phát

triển lắm, tiểu thủ công nghiệp có quy mô nhỏ và phân tán nên chất lượng không

khí còn khá sạch.

3.2 §iÒu kiÖn d©n sinh kinh tÕ - x· héi.

3.2.1 D©n téc, d©n sè vµ lao ®éng

14

Theo số liệu năm 2013, Tổng số dân toàn xã là 985 hộ = 5.896 nhân khẩu.

Trong đó Nam là 2.985 khẩu, nữ là 2.938 khẩu. Toàn xã có 3 dân tộc anh em

cùng sinh sống: Bao gồm dân tộc Mông, Thái, Kinh. Trong đó: Dân tộc Mông

có số hộ là 763 hộ chiếm 77,4%, số nhân khẩu là 4.838 nhân khẩu chiếm 82%.

Dân tộc Thái có 219 hộ chiếm 22,3%, số nhân khẩu là 1.049 chiếm 17,7%. Dân

tộc Kinh có 3 hộ chiếm 0,3%, số nhân khẩu là 9 chiếm 0,2%.

Số người trong độ tuổi lao động là 2.154 lao động. Trong đó lao động

Nam là 1.054 người, chiếm48,90% tổng số lao động; Lao động Nữ là 1.100

người, chiếm 51,10% tổng số lao động.

3.2.2 Cơ sở hạ tầng

- Giao thông

Hệ thống giao thông của xã còn kém chất lượng, các tuyến đường hình

thành theo các cấp quản lý.

+ Tuyến đường liên xã gồm có 2 tuyến gồm :

Tuyến từ núi Đao Hầu giáp xã Phì Nhừ đến dốc Sư Lư giáp xã Na Son

với chiều dài tuyến đường là 15 km, mặt đường rộng 3m, nền dường rộng 4m,

chất lượng tương đối tốt, toàn bộ là giải cấp phối.

Tuyến từ ngã ba Sa Dung B đến giáp xã Mường Lạn, huyện Mường Ẳng

với chiều dài tuyến đường là 4 km,mặt đường rộng 3m, nền đường rộng 4m,

chất lượng kém, toàn bộ là giải cấp phối.

+ Đường trục bản, liên thôn, bản :

Tổng số có 12 tuyến đường liên thôn với tổng chiều dài là 88 km, toàn bộ

là đường đất. Mặt đường rộng trung bình 2 m, nền đường rộng 3m.

Cho đến thời điểm này, đã có 1 bản là bản Sa Dung B đã được Bêtông hóa

đường nội bản theo chương trình xây dựng nông thôn mới của chính phủ, đã

hoàn thành và đưa vào sử dụng, Bản Sa Dung C hiện đang thi công Bêtông hóa

tuyến đường nội bản theo chương trình xây dựng nông thôn mới, dự kiến đưa

vào sử dụng trong năm tới.

15

Hiện nay các tuyến đường liên thôn, bản và đường trục chính các thôn có

bề mặt đường hẹp, chủ yếu là đường đất nên giao thông đi lại khó khăn, đặc biệt

là vào mùa mưa. Trong thời gian tới cần đầu tư mở rộng và cứng hóa để đáp ứng

nhu cầu đi lại cũng như thúc đẩy sản xuất của nhân dân trên địa bàn xã.

- Thủy lợi

Hiện nay trên địa bàn chưa có công trình thủy lợi đầu mối nào. Nguồn

nước phục vụ sản xuất nông nghiệp chủ yếu lấy từ các hệ thống khê suối trên địa

bàn xã. Việc tiêu nước chủ yếu bằng hình thức tự chảy ra các suối nhỏ và đổ dần

về các con suối lớn hơn. Toàn xã có 38,9 km mương đang được sử dụng, trong

đó có 23 km mương đã được kiên cố hóa và 15,80 km là mương đất. Để đảm

bảo cho việc tới tiêu, phát triển kinh tế, trong tương lai cần đầu tư xây mới và

nâng cấp các mương đã xuống cấp

- Điện và thông tin liên lạc

Hệ thống đường dây 35 KV/0,4 KV dài 11,60 km, toàn xã có 10/19 bản

được sử dụng điện.

Hiện có một bưu điện xã đạt chuẩn quốc gia

Tỷ lệ phủ sóng truyền thanh, truyền hình đạt 100%. Hiện xã chưa có các

điểm truy cập internet

- Giáo dục.

Hiện toàn xã có 5 trường và 27 điểm trường, trong đó có 2 trường Mầm

non, 14 điểm trường Mầm non ; Hai trường tiều học, 13 điểm trường tiểu học và

1 trường trung học cơ sở với 89 lớp,1.860 học sinh và 179 giáo viên. Mạng lưới

trường lớp tiếp tục được duy trì, chất lượng giáo dục có phần chuyển biến tích

cực, tỷ lệ chuyển lớp đạt 100%

- Y tế.

Hiện tại, xã có 6 cán bộ, trong đó 3 y sỹ, 1 điều dưỡng, 1 dược tá và 1 nữ

hộ sinh. Tổng số giường bệnh là 3 giường. Mạng lưới y tế thôn bản tiếp tục

được củng cố, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh.

Hiện Trạm chưa đạt chuẩn quốc gia về y tế.

16

3.3 Nh÷ng thuËn lîi, khã kh¨n cña khu vùc nghiªn cøu.

3.3.1 Thuận lợi:

Về điều kiện tự nhiên: Nhìn chung điều kiện tự nhiên của xã thuận lợi cho

việc phát triển một nền nông nghiệp sinh thái toàn diện và bền vững, khí hậu

phù hợp phát triển nhiều loại cây trồng, nguồn đất đai khá dồi dào và chất đất

tốt.

Nhân dân có truyền thống đoàn kết, đùm bọc lẫn nhau, luôn duy trì bản

sắc văn hóa dân tộc. Đội ngũ lãnh đạo các cấp năng động, nhiệt huyết được

được bà con tín nhiệm, tin tưởng, đây là điều kiện thuận lợi cho công tác tổ chức

thực hiện các chương trình phát triển cộng đồng, phát triển kinh tế xã hội.

Nguồn nhân lực lao động lớn, bản tính cần cù chịu khó là nguồn lực lớn

cho phát triển kinh tế.

Xã luôn nhận được sự quan tâm, tạo điều kiện của Trung ương, của tỉnh

và sự giúp đỡ của các ban nghành, Mặt Trận Tổ Quốc và các đoàn thể tỉnh,

huyện thông qua các chương trình, dự án.

3.3.2 Khó khăn:

Bên cạnh những thuận lợi, xã còn tồn tại một số khó khăn, hạn chế nhất

định sau:

+ Địa hình của xã rất phức tạp, chia cắt mạnh, dốc lớn,vào mùa mưa

thường gây xói mòn, lở đất; vào mùa khô tình trạng thiếu nước thường xuyên

xảy ra gây khó khăn cho sản xuất nông nghiệp và đời sống của nhân dân.

+ Khí hậu, thời tiết diễn biến xấu, khô hanh kéo dài, nhiều diện tích canh

tác phải bỏ hoang ảnh hưởng đến sản xuất của nhân dân.

+ Cơ sở hạ tầng còn thiếu và chưa đồng bộ.

+ Điểm xuất phát thấp, nền nông nghiệp còn mang nặng tính thuần nông,

tự cung, tự cấp, tỷ lệ đói nghèo ở mức cao, trình độ dân trí còn hạn chế.

+Trình độ canh tác của người dân còn lạc hậu, khả năng thâm canh hạn

chế, ý thức cải tạo đất và môi trường chưa được quan tâm nhiều. Ngoài ra còn

17

thiếu vốn,thiếu hiểu biết về khoa học kỹ thuật nên việc chuyển đổi cơ cấu cây

trồng, vật nuôi còn chậm.

+ Hệ thống thủy lợi chưa được đầu tư thỏa đáng, nước chủ yếu phụ thuộc

vào nước mưa và dòng chảy tự nhiên nên hiệu quả không cao

+ Nhận thức của người dân về khoanh nuôi bảo vệ rừng còn thấp.

+ Sản xuất mang tính tự túc, tự cấp, quy mô nhỏ lẻ, chất lượng chưa cao.

Lượng hàng hóa sản xuất ra chỉ đủ đáp ứng nhu cầu, tiềm năng thị trường kém

phát triển.

18

PHẦN 4

KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN

4.1. Điều tra điều kiện cơ bản của đối tượng quy hoạch

4.1.1. Đánh giá hiện trạng sử dụng đất và tiềm năng đất của xã

4.1.1.1. Hiện trạng sử dụng đất toàn xã

Theo kết quả thống kê tính đến ngày 1/1/2014, tổng diện tích đất tự nhiên

của xã Sa Dung là 9.118,55 ha, chia làm 3 loại chính: Đất nông nghiệp, đất phi

nông nghiệp, đất chưa sử dụng.

Bảng 4.1: Hiện trạng sử dụng đất của xã Sa Dung năm 2013

STT Loại đất Mã Diện tích

(Ha)

Cơ cấu

(%)

TỔNG DIỆN TÍCH TỰ NHIÊN 9.118,55 100

1 Đất nông nghiệp NNP 7077,67 77,62

1.1 Đất sản xuất nông nghiệp SXN 1426,12 15,64

1.1.1 Đất trồng cây hàng năm CHN 1404,36 15,40

1.1.1.

1

Đất trồng lúa LUA 740,18 8,12

1.1.1.

2

Đất trồng cây hàng năm khác HNK 664,18 7,28

1.1.2 Đất trồng cây lâu năm CLN 21,76 0,24

1.2 Đất lâm nghiệp LNP 5625,94 61,70

1.2.1 Đất rừng sản xuất RSX 1035,71 11,36

1.2.2 Đất rừng phòng hộ RPH 4590,23 50,34

1.3 Đất nuôi trồng thủy sản NTS 24,11 0,26

1.4 Đất nông nghiệp khác NKH 1,5 0,02

2 Đất phi nông nghiệp PNN 120,1 1,32

2.1 Đất ở nông thôn OTC 40,47 0,44

2.2 Đất chuyên dung CDG 47,31 0,52

19

2.2.1 Đất trụ sở, công trình sự nghiệp CTS 0,4 0,004

2.2.2 Đất có mục đích công cộng CCC 46,91 0,51

2.2.2.

1

Đất giao thông DGT 12,23 0,13

2.2.2.

2

Đất thủy lợi DTL 1,17 0,01

2.2.2.

3

Đất công trình năng lượng DNL 0,2 0,002

2.2.2.

4

Đất công trìh bưu chính viễn thông DBV 0,81 0,01

2.2.2.

5

Đất cơ sở y tế DYT 0,21 0,002

2.2.2.

6

Đất cơ sở giáo dục – Đào tạo DGD 2,01 0,02

2.2.2.

7

Đất có di tích danh thắng DDT 30,28 0,33

2.3 Đất nghĩa trang nghĩa địa NTD 3,21 0,04

2.4 Đất sông suối và mặt nước chuyên dung SMN 28,21 0,31

2.5 Đất sông ngòi, kênh, rạch, suối SON 28,21 0,31

2.6 Đất phi nông nghiệp khác PNK 0,9 0,01

3 Đất chưa sử dụng CSD 1920,78 21,07

(Nguồn: Địa chính xã Sa Dung)

20

1%

21%

78%

Đất nông nghiệp Đất phi nông nghiệp Đất chưa sử dụng

Hình 1: Biểu đồ hiện trạng sử dụng đất năm 2013

a) Nhóm đất nông nghiệp:

Diện tích đất nông nghiệpcủa xã là 7077,67 ha chiếm 77,62% tổng diện tích

tự nhiên

toàn xã, trong đó:

* Đất sản xuất nông nghiệp:

Có tổng diện tích là 1426,12 ha, chiếm 15,64 % diện tích đất tự nhiên của xã.

Bao gồm:

+ Đất trồng cây hàng năm là 1404,36 ha, chiếm 15,40 % diện tích đất tự

nhiên. Cây trồng hàng năm của xã chủ đạo vẫn là cây Lúa, ngoài ra Ngô, Sắn,

Hoa màu… và một số cây trồng khác được người dân trồng nhiều đem lại nguồn

thu nhập đáng kể. Diện tích cây trồng hàng năm cụ thể như sau:

Đất trồng lúa là 740,18 ha, chiếm 8,12% diện tích đất tự nhiên của xã

21

Đất trồng cây hàng năm khác là 664,18 ha, chiếm 7,28 % tổng diên tích đất

tự nhiên của toàn xã.

Đất trồng cây lâu năm có diện tích 21,76 ha, chiếm 0,24% diện tích tự nhiên

của xã. Chủ yếu là cây an quả và cây nông nghiệp lâu năm.

* Đất lâm nghiệp:

Tổng diện tích đất lâm nghiệp là 5625,94 ha, chiếm 61,70% diện tích tự nhiên

của xã, bao gồm:

Đất rừng sản xuất có diện tích 1035,71 ha, chiếm 11,36% diện tích đất tự

nhiên.

Đất rừng phòng hộ có diện tích 4590,23ha chiếm 50,34% diện tích đất tự

nhiên.

Tại xã không có diện tích đất được xếp vào loại đất rừng đặc dụng.

* Đất nuôi trồng thủy sản có diện tích là 24,11 ha, chiếm 0,26% diện tích đất

tự nhiên của toàn xã.

b) Nhóm đất phi nông nghiệp:

Tổng diện tích đất phi nông nghiệp là 120,1 ha, chiếm 1,32% tổng diện tích

tự nhiên toàn xã, bao gồm: Đất ở nông thôn (40,47ha, chiếm 0,44%), Đất

chuyên dùng (47,31ha, chiếm 0,52%), Đất trụ sở, công trình sự nghiệp (0,4 ha,

chiếm 0,004%), Đất có mục đích công cộng (46,91 ha, chiếm 0,51%), Đất nghĩa

trang, nghĩa địa (3,21 ha, chiếm 0,04%), Đất sông suối và mặt nước chuyên

dùng (28,21 ha, chiếm 0,31%), Đất sông ngòi, kênh, rạch, suối (28,21 ha, chiếm

0,31%), Đất phi nông nghiệp khác (0,9ha, chiếm 0,01%)

c) Nhóm đất chưa sử dụng:

Cho đến thời điểm hiện nay, toàn xã có 1920,78 ha đất chưa sử dụng, chiếm

21,07% tổng diện tích tự nhiên. Trong tương lai cần có kế hoạch khai thác cụ

thể, đưa vào sử dụng cho các mục đích phát triển kinh tế xã hội của xã nhằm tận

dụng triệt để quỹ đất hiện có, đem lại những lợi ích thiết thực cho người dân,

đồng thời đảm bảo sử dụng quỹ đất bền vững.

22

Từ số liệu trên cho thấy Sa Dung là một xã miền núi, hoạt động sản xuất của

người dân chủ yếu là hoạt động phát triển nông nghiệp, với diện tích đất sản

xuất nông nghiệp là 1426,12 ha, chiếm 77,62 %diện tích đất tự nhiên.

Năm 2013, sản lượng lương thực của xã đạt 2094 tấn (Bình quân đầu người

là 355,16 kg/người/năm). Đây là một con số đáng kể chứng tỏ tiềm năng từ sản

xuất nông nghiệp là tương đối lớn. Nếu có phương án đầu tư hơn nữa cho các

hoạt động sản xuất nông nghiệp như về giống, kỹ thuật kết hợp với các hoạt

động sản xuất lâm nghiệp sẽ hứa hẹn đem lại nguồn thu nhập đáng kể, đảm bảo

cho cuộc sống người dân ngày càng được nâng cao.

4.1.1.2 Đánh giá tiềm năng đất đai của xã

Sa Dung là một xã vùng cao với diện tích chủ yếu là đồi núi, hoạt động

sản xuất của người dân chủ yếu là sản xuất nông nghiệp. Năm 2013, toàn xã có

1426,12 ha đất dùng vào việc sản xuất nông nghiệp, chiếm 15,64% tổng diện

tích đất tự nhiên, tính trung bình 1,45ha/hộ. Diện tích này đảm bảo cho người

dân yên tâm sản xuất. Nếu được đầu tư hợp lý về giống và các điều kiện cần

thiết, luân canh tăng vụ sẽ đem lại hiệu quả cao , nâng cao thu nhập cho các hộ

gia đình, đồng thời nâng cao đời sống cho nhân dân.

Địa hình của xã chủ yếu là đồi núi với độ dốc cao, có sự chia cắt mạnh tạo

thuận lợi cho phát triển kinh tế nông – lâm nghiệp theo hướng đa dạng hóa các

loại cây trồng vật nuôi

Diện tích đất lâm nghiệp của xã là 5625,94 ha chiếm 61,70% diện tích tự

nhiên của toàn xã. Đây là điều kiên thuận lợi để phát triển kinh tế lâm nghiệp,

nếu có bước đi đúng, lựa chọn được loài cây có giá trị kinh tế lại phù hợp với

điều kiện tự nhiên của địa phương sẽ đem lại thu nhập cho người dân đồng thời

bảo vệ môi trường, đảm bảo tính bền vững.

Xã Sa Dung có độ dốc cao và địa hình chia cắt mạnh, chủ yếu là đất có độ

dốc trên 25o với nhiều hạn chế như xói mòn, rửa trôi, hạn hán, dất dễ bị thoái

hóa bạc màu, giao thông đi lại khó khăn, đời sống người dân còn thấp nên gây

23

trở ngại cho phát triển kinh tế. Tuy nhiên nếu đất dốc được khai thác hợp lý,

hiệu quả sẽ đem lại lợi ích to lớn về kinh tế, sinh thái môi trường.

Những tiềm năng của đất dốc như:

+ Hiện nay, các vùng có địa hình thấp, bằng điều được người dân khai

thác sử dụng để canh tác nông nghiệp, vậy chỉ còn đất dốc là nơi duy nhất có thể

mở rộng diện tích canh tác.

+ Là nơi có tiềm năng phát triển lâm nghiệp

+ Có tiềm năng phát triển các loại lâm sản ngoài gỗ theo hướng hàng hóa.

+ Có tiềm năng phát triển chăn nuôi gia súc, xây dựng chuồng trại, khu

chăn thả và khu đồng cỏ. Đối với những vùng đã bị bỏ hóa cần có biện pháp cải

tạo, gây trồng các loài cây có khả năng cải tạo đất như các loài cây thuộc họ đậu

để lấy lại độ phì cho đất.

Tuy nhiên do cuộc sống khó khăn nên người dân các dân tộc mới chỉ quan

tâm đến việc trồng các cây lương thực để giải quyết khó khăn trước mắt mà

chưa thực sự hiểu biết được những lợi ích lâu dài mà canh tác bền vững đem lại.

Vì vậy, việc nâng cao nhận thức cho người dân là việc hết sức quan trọng và cần

được quan tâm lên hàng đầu, nhất là trong công tác tuyên truyền, đào tạo cán bộ

chuyên môn, chuyên ngành.

4.1.2 Đánh giá các hoạt động sản xuất của xã

4.1.2.1. Hoạt động trồng trọt

Bảng 4.2: Hoạt động trồng trọt của xã Sa Dung năm 2013

STT Loại cây trồngdiện tích

(ha)

Năng suất

(tạ/ha)Sản lượng (tấn)

1 Trồng lúa (cả 2

vụ)655 27 1152,5

2 Trồng ngô 520 17 884

3 Trồng Sắn 25 35 87,5

24

4 Trồng Bông 8,5 12 10,2

5 Trồng Lạc 10 12 12

Tổng 1218,5 103 2146,2

(Nguồn: Báo Cáo của UBND xã Sa Dung)

Qua biểu số liệu cho thấy tổng diện tích trồng cây nông nghiệp ngắn ngày

của xã là 1218,5 ha với tổng sản lượng đạt 2.146,2 tấn. Như vậy đối với đất sản

xuất nông nghiệp ngắn ngày, diện tích bình quân 0,2 ha/người, sản lượng đạt

0,36 tấn/người/năm

4.1.2.2. Hoạt động lâm nghiệp

Trong thời gian qua, xã đã xây dựng kế hoạch tổ chức hội nghị tuyên

truyền Luật bảo vệ và phát triển rừng, phòng chống cháy rừng, chỉ đạo các tổ,

nhóm thường xuyên tuần tra, kiểm tra các khu rừng được khoanh nuôi trên địa

bàn xã để đảm bảo không bị chặt phá, đốt làm nương rẫy. Diện tích đất lâm

nghiệp của xã là 5.625,94 ha, trong đó diện tích rừng phòng hộ là 4.590,07 ha,

diện tích rừng sản xuất là 1.035,87 ha.

Hiện chưa có diện tích rừng nào được trồng trên địa bàn xã, hầu hết rừng

ở đây là rừng phục hồi, rừng tạp được khoanh nuôi, bảo vệ.

4.1.2.3 Hoạt động chăn nuôi

Năm 2013, hoạt động chăn nuôi của toàn xã đạt được như sau:

Đàn Trâu là: 628 con

Đàn Bò là: 1.229 con

Đàn Lợn: 3.150 con

Đàn Dê: 1.016 con

Đán gia cầm: 10.223 con

25

4.1.2.4. Hoạt động sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và thương mại

dịch vụ

Do đặc thù của bản miền núi, người dân sản xuất chủ yếu là nông lâm

nghiệp nên sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp gần như chưa phát triển.

Về hoạt động thương mại dịch vụ mới chỉ bắt đầu xuất hiện một số hàng quán

nhỏ lẻ tại trung tâm xã và một số bản trong xã.

4.1.3. Phân tích lịch mùa vụ của xã.

Lịch gieo trồng các loài cây ngắn ngày và cây lâu năm của bản được thể

hiện ở bảng dưới đây:

26

Bảng 4.3 Lịch mùa vụ của xã Sa Dung

STT Tháng

Loài cây

`1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

1 Lúa nước Gieo Chăm sóc Thu

hoạch

Gieo Chăm sóc Thu

hoạch

Gieo

2 Lúa nương Gieo Chăm sóc Thu hoạch

3 Ngô Trồng Chăm sóc Thu hoạch

4 Ngô Lai Trồng Chăm sóc Thu hoạch

5 Lạc Thu

hoạch

Trồng Chăm sóc Thu hoạch, trồng Chăm sóc Thu hoạch

6 Khoai Trồng Chăm sóc Thu hoạch

7 Sắn Trống Chăm sóc Thu hoạch dần

8 Chuối Thu hoạch Trồng Chăm sóc Chăm sóc, phát dọn

9 Đào Chắm sóc Thu

hoach

Trồng Chăm sóc

10 Sơn tra Chăm sóc Chăm sóc, (Thu) Trồng

11 Mận Chăm sóc Trồng Chăm

sóc, (Thu

hoạch)

Chăm sóc

12 Xoài Chăm sóc Chăm sóc, (Thu) Trồng Chăm sóc

13 Rau màu Thu hoạch Trồng Chăm sóc

27

Thông qua biểu số liệu về lịch mùa vụ của xã ở trên đã cho thấy toàn bộ

các hoạt động sản xuất của xã từ công việc gieo trồng cho đến khi thu hoạch các

loài cây trồng.

Công việc gieo trồng, chăm sóc, thu hoạch sản phẩm của các loại cây được

diễn ra chủ yếu từ tháng 3 đến tháng 11 hàng năm. Đây là thời gian sản xuất

mùa vụ chính của xã.

Những loài cây này chủ yếu trồng vào gần mùa mưa hay là đầu mùa mưa. Vì

vậy mà từ tháng 3 đến tháng 11 là khoảng thời gian bận rộn nhất của người dân

nơi đây. Còn thời gian từ tháng 12 đến tháng 2 là khoảng thời gian tương đối

nhàn rỗi của người dân nơi đây vì người dân canh tác chủ yếu phụ thuộc vào

điều kiện thời tiết “Trông trời, trông đất, trông mây, trông mưa trông nắng trông

ngày trông đêm”.

Cây lúa 2 vụ: + Vụ Đông xuân: Gieo vào khoảng thời gian từ tháng 12

đến tháng 1, chăm sóc trong khoảng thời gian từ tháng 02 đến tháng 05 và thu

vào tháng 6 hàng năm.

+ Vụ mùa: Gieo vào khoàng tháng 07, chăm sóc vào khoảng từ tháng 08 đến

tháng 10 và thu vào tháng 11 hàng năm.

Như vậy ta có thể thấy rằng khoảng thời gian chăm sóc của vụ Đông xuân

dài hơn so với vụ Mùa, vụ Đông xuân chăm sóc khoảng hơn 4 tháng, vụ Mùa

chăm sóc khoảng 3 tháng là được thu hoạch. Vụ Đông xuân thời gian chăm sóc

dài hơn vì bị ảnh hưởng bởi thời tiết lạnh nên cây lúa chậm sinh trưởng và phát

triển hơn so với vụ Mùa. Vụ mùa thời tiết ấm áp hơn tuy nhiên sâu bệnh phát

triển mạnh hơn nên thông thường năng xuất thấp hơn vụ Đông xuân.

Cây lúa Nương: Thường được gieo trồng vào khoảng thời gian từ tháng

04 đến tháng 05, và thu hoạch vào khoảng tháng 10 tháng 11 hàng năm.

Cây Ngô và ngô lai thường được trồng vào khoảng thời gian từ tháng 03

đến tháng 06, chăm sóc khoảng từ tháng 05 đến tháng 08 và thu vào tháng 09,

tháng 10 hàng năm.

28

Lạc: Vụ 1 được trồng vào khoảng tháng 4, tháng 5, chăm sóc vào khoảng

tháng 6, thu hoạch vào khoảng tháng 7 tháng 8; đồng thời trồng vụ tiếp theo vào

khoảng tháng 8 tháng 9, chăm sóc vào khoảng tháng 10 tháng 11 và thu hoạch

vào khoảng tháng 12 và tháng 1 năm sau.

Cây Sắn được trồng khoảng từ tháng 03 đến tháng 04 chăm sóc từ tháng

05 đến tháng 08 và thu hoạch từ tháng 10 đến tháng 12 hàng năm.

Cây Chuối trồng từ tháng 03 đến tháng 04 chăm sóc từ tháng 5 đến tháng

10 và thu vào khoảng tháng 01 tháng 02 hàng năm.

Cây Đào được trồng vào tháng 7, tháng 8; chăm sóc vào tháng 9 đến

tháng năm năm sau, thu hoạch vào khoảng tháng 6 đến đầu tháng 7 hàng năm kể

từ năm thứ 4 hoặc 5 năm trở đi (Sau 4 hoặc 5 năm cây mới cho thu hoạch).

Cây Sơn Tra (Táo Mèo) trồng vào khoảng tháng 10 đến tháng 12, chăm

sóc từ tháng 1 đến tháng 7 và thu hoạch vào khoảng tháng 8 và tháng 9 hàng

năm kể từ năm thứ 4 hoặc thứ 5 trở đi (sau 4 hoặc 5 năm thì cây mới cho thu

hoạch).

Cây Mận trồng từ tháng 04 tháng 05 và chăm sóc từ tháng 06 đến tháng

03 và thu hoạch vào tháng 06 hàng năm kể từ năm thứ 4 hoặc thứ 5 trở đi (Sau 4

hoặc 5 năm cây mới cho thu hoạch).

Cây Xoài trồng từ tháng 08 đến tháng 09, chăm sóc từ tháng 10 đến tháng

02, thu hoạch từ tháng 06 tháng 07 hàng năm (kể từ năm thứ 4 trở đi)

Cây rau màu được trồng vào khoảng tháng 10, 11 và chăm sóc khoảng

tháng 12, thu hoạch vào khoảng tháng 1 đên tháng 3 hàng năm..

Nhìn vào lịch mùa vụ của xã có thể thấy được một số tháng trong năm

vẫn còn tương đối trống, không có cây trồng quanh năm, cần có những cây trồng

ngắn ngày phù hợp với từng loại đất, tận dụng tối đa đất canh tác, thời gian nhàn

dỗi đi đôi với bảo vệ và cải tạo đất, tăng thu nhập cho người dân.

Như vậy việc bố trí lịch mùa vụ sản xuất cây trồng như vậy đã tạo được

công ăn việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân, đồng thời cải thiện được

mức sống sinh hoạt cho người dân trong xã. Tuy nhiên trong thời gian tới cũng

29

cần thiết kế, bố trí những loài cây trồng phù hợp với điều kiện tự nhiên, kinh tế,

xã hội của xã nhằm nâng cao thu nhập, đồng thời nâng cao hiệu quả sử dụng đất.

4.1.4. Đánh giá lựa chọn cơ cấu cây trồng, vật nuôi của xã

a) Cây nông nghiệp ngắn ngày:

Bảng 4.4: Đánh giá lựa chọn cây nông nghiệp ngắn ngày.

ST

TChỉ tiêu

Loài cây trồng

Lúa Ngô Khoai SắnĐậu

tươngLạc

Rau

màu

1 Dễ gây trồng 9 9 9 9 2 8 8

2 Dễ kiếm giống 10 10 9 9 1 8 9

3Phù hợp với điều

kiện tự nhiên9 9 8 9 1 8 8

4Dễ tiêu thụ sản

phẩm9 9 7 7 1 8 7

5 Ít sâu bệnh 8 8 8 8 1 8 8

6 Năng xuất cao 8 8 7 8 1 7 7

7Đa tác dụng cải tạo

đất8 8 7 7 2 8 7

8 Đầu tư ít 7 7 7 8 1 7 8

9 Người dân ưa thích 9 9 8 8 1 8 8

10 Có giá trị kinh tế 9 9 8 8 1 8 7

Tổng điểm 86 86 78 81 12 78 77

Ưu tiên 1 1 3 2 5 3 4

Từ bảng số liệu trên cho thấy, Lúa và Ngô là 2 loại cây nông nghiệp có

nhiều lợi thế ở xã Sa Dung. Lúa và Ngô được xem là cây trồng chủ đạo, đảm

bảo cung cấp lương thực cho người dân. Trên thực tế, lúa là cây trồng được

người dân ưa thích, phục vụ trực tiếp nhu cầu của người dân và đem lại năng

suất cao, nâng cao chất lượng cuộc sống lên từng ngày nhờ việc áp dụng khoa

học kỹ thuật vào sản xuất với nhiều giống lúa có giá trị cao, sản lượng cao và có

30

chỗ đứng trên thị trường, góp phần vào việc nâng cao thương hiệu gạo Điện

Biên như: Tám thơm, Tẻ Mèo, Nếp cẩm, Bắc thơm số 7, IR 64…, đáp ứng được

nhu cầu tiêu thụ của người dân trong tỉnh cũng như các tỉnh lân cận. Vậy lúa là

cây trồng được ưu tiên số 1 trong sản xuất của người dân trong xã. Ngoài ra,

Ngô cũng là cây trồng không kém phần quan trọng trong sản xuất của người dân

nơi đây. Đó là cây trồng cung cấp sản phẩm trực tiếp cho chăn nuôi, cung cấp

nguyên liệu cho các nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi… đã đem lại nguồn thu

nhập lớn cho người dân sản xuất nông nghiệp.

Xếp thứ 2 là cây sắn (81 điểm). Đây là loài cây không thể thiếu khi đời

sống người dân còn mang nặng tính tự cung tự cấp. Tuy không phải là cây đem

lại nguồn thu trực tiếp nhưng sắn cung cấp sản phẩm phục vụ chăn nuôi, tạo

nguồn thu nhập từ chăn nuôi góp phần ổn định đời sống người dân.

Tuy nhiên sắn là một loài cây không có tính cải tạo đất, khi đã trồng xong một

vụ sắn thì rất khó canh tác các loài cây trồng khác.

Sếp thứ 3 là Khoai và Lạc (78 điểm) Tại đây, Lạc và Khoai chỉ là 2 cây

trồng để phục vụ nhu cầu của địa phương, nhu cầu hàng ngày của bản thân

những người sản xuất mà chưa thành cây trồng có giá trị thương phẩm do thị

trường tiêu thụ hạn chế.

Xếp thứ 4 là cây Rau màu. Rau màu là cây dễ trồng, nhanh cho sản phẩm,

phục vụ nhu cầu hàng ngày của người dân theo tính tự cung tự cấp.

Tại xã Sa Dung diện tích trồng Đậu tương rất ít do không phù hợp với

điều kiện tự nhiên, khi chín không có hạt hoặc hạt không đẹp, vì vậy không

được người dân gây trồng

b) Cây ăn quả.

Cây nông nghiệp dài ngày (lâu năm) của xã chủ yếu là các loại cây ăn quả

như Chuối, Sơn Tra (Táo Mèo), Xoài, Đào,… được trồng với quy mô gia đình,

diện tích nhỏ, phân tán. Kết quả đánh giá, lựa chọn cây nông nghiệp dài ngày

được thể hiện ở biểu sau:

31

Bảng 4.5: Đánh giá lựa chọn cây nông nghiệp dài ngày

STTChỉ tiêu

Loài cây trồng

Chuối NhãnSơn

TraHồng Mận Xoài Đào Mít Vải

1 Dễ gây trồng 8 1 8 1 4 8 8 5 1

2Dễ nhân

Giống8 2 8 2 4 7 8 6 1

3Phù hợp với điều

kiện tự nhiên8 1 9 1 5 8 9 6 1

4 Dễ tiêu thụ 7 1 8 1 4 7 8 5 1

5Hiệu quả kinh tế

cao7 1 8 1 4 7 8 5 1

6 Ít sâu bệnh 8 1 8 1 5 7 8 6 1

7 Năng xuất cao 7 1 8 1 4 7 8 6 1

8 Cải tạo đất 8 1 7 1 5 6 7 5 1

9 Đầu tư ít 8 1 8 1 6 8 8 7 1

Tổng điểm 69 10 72 10 41 65 72 51 9

Ưu tiên 2 6 1 6 5 3 1 4 7

Qua biểu số liệu trên ta thấy, cây Sơn Tra (Táo Mèo) và cây Đào là 2 cây

trồng được người dân đánh giá cao và được ưu tiên trồng (Với tổng điểm là 72

điểm). Tiếp theo là cây Chuối (69 điểm), Xoài (65 điển), Mít (51 điểm) và cuối

cùng là Mận (41 điểm)

Do không phù hợp với điều kiện tự nhiên và không đem lại năng suất cao

nên Nhãn, Hồng và Vải không được người dân gây trồng.

c) Đánh giá cơ cấu vật nuôi.

Bảng 4.6: Đánh giá lựa chọn vật nuôi

STT Chỉ tiêu Loại vật nuôi

32

Trâu Bò Dê Lợn Gà Ngan Vịt

1 Dễ nuôi 9 9 9 9 9 8 8

2 Dễ nhân giống 8 8 8 9 9 8 8

3 Phù hợp với điều

kiện tự nhiên

9 9 9 9 9 8 8

4 Dễ tiêu thụ 9 9 9 9 9 8 9

5 Giá bán cao 9 9 9 8 9 8 8

6 Ít dịch bệnh 8 8 8 7 7 8 8

7 Người dân ưa thích 9 9 9 9 9 8 8

8 Đầu tư ít 9 9 9 8 8 8 8

Tổng điểm 70 70 70 68 69 64 65

Ưu tiên 1 1 1 3 2 5 4

Do xã là một xã vùng cao, địa hình chia cắt, diện tích rộng lớn nên có lợi

thế về diện tích đất chăn nuôi, bãi chăn thả và nguồn thức ăn trong tự nhiên dồi

dào nên các loài gia súc lớn như Trâu, Bò, Dê được người dân ưu tiên lên hàng

đầu, tiếp theo là các loài vật nuôi như Gà, Lợn, Ngan, Vịt là những loài mà phải

tốn nhiều công sức chăm sóc nên được xếp ở phía sau.

Theo kết quả thống kê của xã năm 2013, số lượn gia súc, gia cầm được

thể hiện ở bảng sau:

Bảng 4.7: Số lượng gia súc, gia cầm của xã năm 2013

33

Tổng số gia súc 6023 (con)

Tổng số gia cầm 10223 (con)

Trâu 628 (con)

Bò 1229 (con)

Lợn 3150 (con)

Dê 1016 (con)

Gia cầm 10223 (con)

(Nguồn: Báo cáo của UBND xã Sa Dung)

4.1.5 Sơ đồ lát cắt sử dụng đất của xã Sa Dung

Các loại hình sử dụng đất của xã được thể hiện qua sơ đồ sau:

34

Sơ đồ lát cắt sử dụng đất xã Sa Dung, huyện Điện Biên Đông, Điện Biên

Chỉ tiêu

mô hình

Ao, suối Ruộng Nương rẫy Nhà, vườn

nhà

Nương rẫy Đất chưa sử

dụng

Rừng tự nhiên

Thực vật Lúa Lúa, ngô,

sắn.

Cây ăn quă,

rau màu

Lúa, ngô,

khoai

Cây bụi Các loại gỗ

như Vối thuốc,

Dẻ,Nhội…

Tổ chức Hộ gia Hộ gia đình Hộ gia đình Hộ gia đình Hộ gia đình Chưa giao Cộng đồng bản

35

quản lý đình

Thuận lợi

- Nguồn

nước ồn

định

- Bảo vệ

tốt

- Gần nguồn

nước

- Đất tốt

Đất tương

đối bằng

phẳng,

Đất tốt, Dễ

trồng, chăm

sóc, thu

hoạch.

Đất tốt, dễ

trồng, chăm

sóc và thu

hạch

Đất tốt, dễ

trồng, phù

hợp với điều

kiện tự nhiên.

Cây sinh

trưởng, phát

triển tốt, thành

phần loài đa

dạng

Khó khăn Diện tích

manh

mún,

không quy

mô

Canh tác lạc

hậu, thiếu

vốn, hệ

thống thủy

lợi chưa

đảm bảo

Canh tác lạc

hậu, thiếu

vốn đầu tư,

đất xói mòn

mạnh

Thiếu kỹ

thuật gây

trồng, Thiếu

vốn đầu tư,

Thị trường

tiêu thụ hẹp,

Canh tác lạc

hậu, thiếu

vốn đầu tư,

đất xói mòn

mạnh

Đất dốc, thoái

hóa, khó canh

tác

Ít cây có giá trị

kinh tế, Phần

lớn là rừng

non, Mức độ

đầu tư cho

quản lý, bảo vệ

thấp, Quản lý,

bảo vệ rừng

chưa được tốt

Giải pháp Có chính

sách

Tăng nguồn

vốn đầu tư

- Tăng

nguồn vốn

- Tăng nguồn

vốn đầu tư

- Tăng nguồn

vốn đầu tư

- Quy hoạch và

giao cho các hộ

- Tăng mức độ

đầu tư cho

36

khuyến

khích phát

triển trên

quy mô

rộng

phân bón,

giống cây

có chất

lượng tốt.

Tập huấn kỹ

thuật

- Xây dựng

hệ thống

thuỷ lợi

kiên cố.

đầu tư phân

bón, giống

cây có chất

lượng tốt.

- Tập huấn

kỹ thuật

- Liên

doanh, liên

kết mở rộng

thị trường

tiêu thụ

phân bón,

giống cây có

chất lượng

tốt.

- Tập huấn kỹ

thuật

- Liên doanh,

liên kết mở

rộng thị

trường tiêu

thụ

phân bón,

giống cây có

chất lượng

tốt.

- Tập huấn kỹ

thuật

- Liên doanh,

liên kết mở

rộng thị

trường tiêu

thụ

gia đình quản lý

- Tăng cường

nguồn vốn để cải

tạo, phục hoá đất

quản lý, bảo vệ

rừng.

- Tăng cường

công tác quản

lý , bảo vệ

rừng.

- Trồng các

loại cây dược

liệu dưới tán để

tạo ra nguồn

thu

37

Qua sơ đồ lát cắt sử dụng đất của xã Sa Dung, ta thấy xã có các loại hình

sử dụng đất sau: Suối, ao, ruộng, nương rãy, nhà ở, vườn nhà, đất chưa sử dụng,

rừng tự nhiên.

Các kiểu sử dụng đất trên tập trung một số khó khăn cơ bản như: Diện

tích manh mún, hẹp, không qui mô; lượng đất xói mòn hàng năm lớn làm đất

mất dinh dưỡng, bạc màu; thiếu kỹ thuật trong canh tác; năng suất chưa cao, hệ

thống thủy lợi chưa đảm bảo; chưa có thị trường tiêu thụ.

4.1.6. Đánh giá những thuận lợi, khó khăn, cơ hội, thách thức trong sử dụng

đất của xã

Bảng 4.8: Công cụ SWOT

1. Thuận lợi 2. Khó khăn

- Tiềm năng phát triển nông – lâm

nghiệp lớn với tổng diện tích đất sản

xuất nông nghiệp là 1426,12 ha, diện tích

đất lâm nghiệp là 5625,94 ha. Đây là

điều kiện thuận lợi cho phát triển nông –

nghiệp theo hướng hàng hóa, đa dạng về

sản phẩm: lương thực, thực phẩm…

- Điều kiện tự nhiên phù hợp với sự phát

triển của nhiều loài cây theo mùa quanh

năm

- Nguồn nhân lực dồi dào, bản tính cần

cù

- Địa hình của xã rất phức tạp, chia cắt

mạnh, dốc lớn,vào mùa mưa thường gây

xói mòn, lở đất; vào mùa khô tình trạng

thiếu nước thường xuyên xảy ra gây khó

khăn cho sản xuất nông nghiệp và đời

sống của nhân dân.

- Khí hậu, thời tiết diễn biến xấu, khô

hanh kéo dài, nhiều diện tích canh tác phải

bỏ hoang ảnh hưởng đến sản xuất của

nhân dân.

- Cơ sở hạ tầng còn thiếu và chưa đồng

bộ.

- Điểm xuất phát thấp, nền nông nghiệp

còn mang nặng tính thuần nông, tự cung,

tự cấp, tỷ lệ đói nghèo ở mức cao (tổng số

hộ nghèo năm 2013 chiếm 55,5 %), trình

độ dân trí còn hạn chế.

38

- Trình độ canh tác của người dân còn lạc

hậu, khả năng thâm canh hạn chế, ý thức

cải tạo đất và môi trường chưa được quan

tâm nhiều.

- Hệ thống thủy lợi chưa được đầu tư thỏa

đáng, nước chủ yếu phụ thuộc vào nước

mưa và dòng chảy tự nhiên nên hiệu quả

không cao

- Sản xuất mang tính tự túc, tự cấp, quy

mô nhỏ lẻ, chất lượng chưa cao. Lượng

hàng hóa sản xuất ra chỉ đủ đáp ứng nhu

cầu, tiềm năng thị trường kém phát triển.

3. Cơ hội 4.Thách thức

- Đảng và nhà nước có nhiều chính sách

ưu tiên, đầu tư cho miền núi

- Luôn được sự quan tâm của các cơ

quan khuyến nông, khuyến lâm.

- Được ngân hàng cho vay vốn.

- Đất đai phù hợp với nhiều loài cây.

- Khoa học kỹ thuật ngày càng phát triển

và được áp dụng rộng rãi.

- Hệ thống thủy lợi, giao thông ngày

càng được đầu tư, nâng cấp.

- Ngày càng có nhiều nguồn vốn đầu tư.

- Nhiều loài cây trồng, vật nuôi sinh

trưởng mạnh, nhanh cho thu sản phẩm.

- Môi trường sinh thái được bảo vệ.

- Tình hình thời tiết diễn biến phức tạp,

dịch bênh thường xuyên xuất hiện.

- Giá cả các hàng hoá nông sản thường

xuyên biến động, cần phát triển các kênh

tiêu thụ sản phẩm

- Tiếp thu các tiến bộ khoa học còn chậm.

- Tàn phá nhiều diện tích rừng.

- Tiêu cực phát triển, không kích thích

đựơc sản xuất.

39

4.1.7 Dự báo nhu phát triển kinh tế nông lâm nghiệp, xã hội và môi trường

của xã

4.1.7.1 Nhu cầu phát triển kinh tế nông lâm nghiệp

Nhu cầu của người dân về lương thực thực phẩm ngày càng lớn do sự phát

triển của dân số. Hiện nay cần có kế hoạch phân bố diện tích đất một cách hợp

lý để tạo ra điều kiện phát triển sản xuất nông lâm nghiệp bền vững. Theo số

liệu thống kê cho biết bình quân lương thực đầu người đạt 0,36 tấn/người/năm

(360 kg/người/năm)

Để đáp ứng nhu cầu đời sống hằng ngày ngoài việc sản xuất chính là gieo

trồng lúa nước, lúa nương, ngô, nhân dân trong xã còn tận dụng diện tích đất

vườn xung quanh nhà để trồng các cây rau màu kết hợp với chăn nuôi gia súc,

gia cầm cải thiện bữa ăn hàng ngày cho gia đình.

Phấn đấu đến năm 2020 bình quân lương thực đầu người đạt

480kg/người/năm. Để đạt được điều đó chúng ta không những chú trọng phát

triển ngành chủ yếu là nông- lâm nghiệp mà còn phải phát triển các ngành khác

như thương nghiệp và dịch vụ.

Trong những năm tới cần tập trung đẩy mạnh phong trào chuyển dịch cơ

cấu cây trồng vật nuôi áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất.

Nhu cầu sử dụng đất nông nghiệp

Nhu cầu sử dụng đất nông nghiệp là rất lớn vì muốn tạo ra sản lượng lớn

lương thực đáp ứng nhu cầu trong tương lai nhưng diện tích đất sản xuất nông

nghiệp còn ít mà giá trị lại thấp. Như vậy vấn đề đặt ra là cần đưa các giống mới

năng suất cao vào sản xuất và áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản

xuất đảm bảo sản xuất đủ lương thực phục vụ cho nhu cầu cho tương lai.

Nhu cầu sử dụng đất lâm nghiệp

Cuộc sống người dân nơi đây chủ yếu gắn liền với rừng, khai thác các

sản phẩm của rừng phục vụ nhu cầu của nhân dân như: lấy gỗ, tre làm nhà cửa,

lấy củi đun hàng ngày, khai thác các sản phẩm lâm sản ngoài gỗ nhằm tăng thu

nhập cho người dân…, do đó người dân mong muốn được chính quyền giao

rừng để quản lý, bảo vệ, và phát triển.

40

Nhu cầu sử dụng đất phi nông nghiệp

- Dự báo nhu cầu sử dụng đất ở:

Hằng năm có khoảng 46 cặp vợ chồng kết hôn mới nên nhu cầu nhà ở

cũng ngày một tăng lên. Nên tiến hành cấp đất ở cho các hộ gia đình có nhu cầu

trên địa bàn.Vì vậy cần tiến hành dự báo diện tích đất ở trong tương lai để quy

hoạch đất đai hợp lý.

+ Dự báo dân số đến năm 2020 được tính theo công thức:

Trong đó: - Nt là dân số đến năm quy hoạch

- N0 là dân số hiện tại

- P là tỷ lệ tăng dân số tự nhiên

- V là tỷ lệ tăng dân số cơ học

- n là thời gian quy hoạch

Căn cứ vào tình hình dân số xã năm 2012 và 2013, ta xác định được dân

số của xã như sau :

Đến năm 2020 tổng dân số của xã Sa Dung là 6.499 người tăng 603 người

so với thời điểm hiện tại.

+ Dự báo số HGĐ theo công thức:

Ht = H0.

Trong đó: - Ht là số HGĐ đến năm quy hoạch

- H0 là số HGĐ hiện tại

- Nt là dân số đến năm quy hoạch

- N0 là dân số hiện tại

Theo công thức trên, số hộ gia đình dự báo đến năm 2020 là 1086 hộ, tăng

101 hộ so với hiện tại

Vậy hộ phát sinh trong năm quy hoạch là 101 hộ

Như vậy, số hộ có nhu cầu đất ở trong kỳ quy hoạch là 101 hộ

Hiện tại trung bình mỗi hộ được sử dụng 410 m2, Vậy quy hoạch mỗi hộ

410 m2, đến năm 2020 diện tích đất ở cấp mới là 4,1 ha

41

Dự báo đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp

Trong tương lai ngành chăn nuôi của xã Sa Dung có tiềm năng phát tiển

lớn nên cần thực hiện đi trước đón đầu quy hoạch các vùng đất chưa sử dụng

thành các trang trại chăn nuôi trâu, bò, dê và lợn trên quy mô lớn.

Ngoài ra còn các công trình quan trọng khác cũng cần được quy hoạch,

xây dựng trong kỳ quy hoạch : hệ thống trường học mầm non, chợ, sân vận

động, hệ thống giao thông, thủy lợi cũng cần được hoàn thiện...

4.1.7.2 Nhu cầu phát triển xã hội Để đảm bảo nền kinh tế ổn định, xã hội phát triển nhân dân trong xã ấm

no hạnh phúc thì vấn đề giải quyết việc làm cho người lao động, nâng cao chất

lượng cuộc sống cho nhân dân là rất cần thiết. Trong tương lai Đảng bộ và nhân

dân Sa Dung cần cố gắng hỗ trợ nhau thực hiện được mục tiêu đó.

4.1.7.3 Nhu cầu phát triển môi trườngHiện nay khi mà các nhu cầu thiết yếu của con người đang dần được đảm

bảo thì vấn đề về môi trường luôn được coi trọng. Một môi trường trong lành,

sanh sạch đẹp, khí hậu mát mẻ là điều không thể thiếu trong hiện tại mà cả trong

tương lai. Như vậy các hoạt động sản xuất nông lâm nghiệp không những đáp

ứng được năng suất cao, chất lượng tốt mà phải đảm bảo được yêu cầu về môi

trường : bảo vệ đất, nước, chống xói mòn, bảo vệ không khí trong lành, giữ cân

bằng sinh thái và tạo cảnh quan môi trường, và việc tăng cường cải tạo, khoanh

nuôi, xúc tiến tái sinh các loại rừng hiện có, khoanh nuôi thêm các khu rừng mới

để diện tích rừng ngày càng tăng về cả số lượng và chất lượng là điều cần thiết

phải làm.

4.2. Xây dựng phương án quy hoạch sử dụng đất cho xã Sa Dung giai đoạn

2015 – 2020.

4.2.1. Căn cứ để xây dựng phương án quy hoạch

- Căn cứ kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của UBND xã Sa Dung năm

2013.

42

- Căn cứ Quyết định số 363/QĐ-UBND ngày 25/3/2013 của UBND

huyện Điện Biên Đông về việc Quy hoạch xây dựng nông thôn mới xã Sa Dung,

huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên đến năm 2020

- Căn cứ Quyết địnhsố 800/QĐ-TTg ngày 4/6/2010 của Thủ Tướng Chính

Phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng ông thôn mới giai

đoạn 2010-2020

- Căn cứ Quyết định số 196/QĐ-UBND ngày 21/02/2008 của UBND tỉnh

Điện Biên về việc phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội

huyện Điện Biên Đông đến năm 2020

- Căn cứ vào hiện trạng sử dụng đất đai của xã, quỹ đất nông, lâm nghiệp,

các loại đất khác.

- Căn cứ vào điều kiện kinh tế xã hội, cơ sở hạ tầng của xã và quá trình

đánh giá những thuận lợi, khó khăn của xã trong công tác sản xuất nông, lâm

nghiệp của địa phương.

4.2.2. Phương hướng, mục tiêu của phương án quy hoạch.

4.2.2.1. Phương hướng

Từ cơ sở nghiên cứu điều kiện cơ bản của xã, phân tích những thuận lợi,

khó khăn và việc đánh giá những tiềm năng phát triển kinh tế xã hội, môi trường

của xã ta có những phương hướng quy hoạch sử dụng đất cho xã như sau:

- Phát triển hoạt động sản xuất nông, lâm nghiệp, đẩy mạnh các hoạt động

sản xuất phát huy toàn bộ tiềm năng sẵn có của xã nhằm nâng cao năng suất, sản

lượng sản phẩm nông nghiệp và sản lượng rừng, cung cấp hàng hóa nông, lâm

sản đáp ứng nhu cầu thị trường, tạo công ăn việc làm cho người dân, tạo ra môi

trường sinh thái bền vững…

- Nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng, giao thông, thủy lợi tạo điều kiện thuận

lợi cho việc phát triển kinh tế và nâng cao đời sống cho người dân.

43

4.2.2.2. Mục tiêu

Để đạt được những phương hướng đã đề ra như trên thì việc quy hoạch sử

dụng đất phải đạt được những mục tiêu như sau:

* Các mục tiêu về kinh tế

- Về nông nghiệp:

Đảm bảo lương thực thực phẩm của nhân dân trong xã và đáp ứng nhu

cầu của thị trường, cần phải:

+ Tăng cường vốn đầu tư, cải tạo đất, thâm canh, xen canh tăng vụ

+ Chuyên môn hóa trong sản xuất, sử dụng hiệu quả đất

+ Áp dụng các biện pháp kỹ thuật tiên tiến, đưa những giống có năng suất

cao và phù hợp điều kiện địa phương vào sản xuất.

Song song với việc phát triển trồng trọt, công tác chăn nuôi cũng càng

được đẩy mạnh nhằm phát triển, đặc biệt là đại gia súc.

- Về lâm nghiệp:

Làm tốt công tác khoanh nuôi tái sinh rừng, tiến hành công tác giao khoán

rừng cho hộ gia đình, cộng đồng làng, bản quản lý hiệu quả. Bảo vệ tốt và phát

triển diện tích rừng hiện có.

Trồng các loại cây đa tác dụng và các cây xanh tại những khu vực dân cư

nhằm vừa đem lại cảnh quan vừa có tác dụng bảo vệ môi trường.

- Về cơ sở hạ tầng:

Tiếp tục hoàn thiện việc bê tông hóa giao thông khu trung tâm xã, trung

tâm các làng bản theo chương trình xây dựng nông thôn mới của chính phủ tạo

điều kiện thuận lợi cho người dân qua lại.

Bêtông hóa hệ thống kênh mương phục vụ tưới tiêu chủ động cho các

diện tích đất nông nghiệp.

44

Tiếp tục hoàn thiện việc kéo điện đến các bản còn lại chưa có điện của xã,

đảm bảo việc cung cấp điện sinh hoạt đáp ứng nhu cầu sử dụng điện của nhân

dân, nhằm nâng cao dân trí và trình độ lao động sản xuất.

Đối với các ngành thủ công và tiểu thủ công nghiệp, cần khuyến khích và

tạo điều kiện thuận lợi để người dân tham gia những lúc nông nhàn. Bên cạnh đó

cần đẩy mạnh ngành khai thác chế biến và bảo quản nông lâm sản nhằm thu hiệu

quả kinh tế cao hơn khi xuất ra thị trường.

* Các mục tiêu về xã hội

Giải quyết ổn định công ăn việc làm cho người dân lao động, từng bước

nâng cao thu nhập, giảm tỷ lệ họ nghèo.

Tích cực đẩy mạnh công tác kế hoạch hóa gia đình, phấn đấu đến năm

2020 tỷ lệ tăng dân số xuống còn 1,00%.

* Mục tiêu về môi trường

Tăng cường tốt công tác chăm sóc và bảo vệ rừng, nghiêm cấm các hành

vi chặt phá rừng, đốt rừng làm nương rẫy.

Thực hiện hiệu quả công tác giao khoán bảo vệ rừng, khoanh nuôi xúc

tiến tái sinh những diện tích rừng hiện có.

Khắc phục tình trạng chặt phá rừng, có biện pháp xử lí kịp thời các hành

vi vi phạm.

4.2.3. Quy hoạch sử dụng đất.

Xuất phát từ hiện trạng sử dụng đất đai của xã, từ việc nghiên cứu tiềm

năng về tài nguyên thiên nhiên, phân tích những thuận lợi, khó khăn, nhu cầu sử

dụng đất và yêu cầu của sự phát triển kinh tế xã hội, phương án quy hoạch đất

cho xã Sa Dung như sau:

45

Bảng 4.9: Quy hoạch sử dụng đất xã Sa Dung giai đoạn 2015 - 2020

STT Loại đất Quy hoạch Diện tích

tăng (+),

giảm (-)

2013 2020

TỔNG DIỆN TÍCH TỰ NHIÊN 9.118,55 9.118,55 0

1 Đất nông nghiệp 7077,67 7091,68 14,01

1.1 Đất sản xuất nông nghiệp 1426,12 1427,86 1,74

1.1.1 Đất trồng cây hàng năm 1404,36 1404,36 0

1.1.1.1 Đất trồng lúa 740,18 740,18 0

1.1.1.2 Đất trồng cây hàng năm khác 664,18 664,18 0

1.1.2 Đất trồng cây lâu năm 21,76 23,5 1,74

1.2 Đất lâm nghiệp 5625,94 5635,71 9,77

1.2.1 Đất rừng sản xuất 1035,71 1035,71 0

1.2.2 Đất rừng phòng hộ 4590,23 4600 9,77

1.3 Đất nuôi trồng thủy sản 24,11 27,11 3

1.4 Đất nông nghiệp khác 1,5 1 -0,5

2 Đất phi nông nghiệp 120,1 155.34 35,244

2.1 Đất ở nông thôn 40,47 44,56 4,09

2.2 Đất chuyên dung 47,31 48,96 1,65

2.2.1 Đất trụ sở, công trình sự nghiệp 0,4 0,4 0

46

2.2.2 Đất có mục đích công cộng 46,91 49,62 2,35

2.2.2.1 Đất giao thông 12,23 13 0,77

2.2.2.2 Đất thủy lợi 1,17 2 0,83

2.2.2.3 Đất công trình năng lượng 0,2 0,2 0

2.2.2.4 Đất công trình bưu chính viễn thông 0,81 0,81 0

2.2.2.5 Đất cơ sở y tế 0,21 0,21 0

2.2.2.6 Đất cơ sở giáo dục – Đào tạo 2,01 2,11 0,1

2.2.2.7 Sân vận động, nhà văn hóa, chợ trung tâm xã 0 0,65 0,65

2.2.2.8 Đất có di tích danh thắng 30,28 30,28 0

2.3 Đất nghĩa trang nghĩa địa 3,21 4 0,79

2.4 Đất sông suối và mặt nước chuyên dùng 28,21 28,21 0

2.5 Đất sông ngòi, kênh, rạch, suối 28,21 28,21 0

2.6 Đất phi nông nghiệp khác 0,9 0,7 -0,2

3 Đất chưa sử dụng 1.920,78 1.872,23 -49,25

47

Qua biểu trên cho thấy:

* Nhóm đất nông nghiệp

Đến năm 2020, nhóm đất nông nghiệp có sự thay đổi tương đối lớn so với

năm 2013, cụ thể:

+) Đất trồng cây lâu năm năm 2013 là 21,76 ha, quy hoạch đến năm 2020 là

23,5 ha, tăng 1,74 ha so với trước quy hạch (Chiếm 0,26% diện tích đất tự

nhiên).

+) Đất lâm nghiệp năm 2013 là 5625,94 ha, quy hoạch đến năm 2020 là

5635,71 ha, tăng 9,77 ha so với trước quy hoạch, (Chiếm 61,80% diện tích đất

tự nhiên)

+) Đất nuôi trồng thủy sản tăng 3 ha từ 24,11 ha năm 2013 lên 27,11 ha

năm 2020.

+) Đất nông nghiệp khác giảm 0,5 ha vào năm 2020.

* Nhóm đất phi nông nghiệp

Đến năm 2020, nhóm đất phi nông nghiệp là 154,64, tăng 34,54 ha so với

năm 2013 là 120,1 ha. Diện tích này được chuyển từ đất chưa sử dụng sang. Cụ

thể các loại đất phi nông nghiệp như sau.

Đến năm 2020, đất ở (Đất thổ cư) là 44,56 ha, tăng 4,09 ha so với năm

2013 là 40,47 ha. Đây chính là lượng đất cung cấp cho số dân phát sinh đến năm

quy hoạch.

Kết quả tính toán dự báo tăng dân số và số hộ gia đình phát sinh được thể

hiện ở bảng sau:

48

Bảng 4.10: Kết quả tính toán dự báo tăng dân số và số hộ gia đình phát sinh

của xã Sa Dung

Năm Dân số (Người) Số hộ gia đình

Số hộ phát sinh so

với năm 2013

2013 5896 985 0

2014 5979 999 14

2015 6062 1013 28

2016 6147 1027 42

2017 6233 1041 56

2018 6320 1056 71

2019 6409 1071 86

2020 6499 1086 101

Đến năm 2020, diện tích đất chuyên dùng là 49,66 ha, tăng 2,35 ha so với

2013 là 47,31 ha. Trong đó:

Đất trụ sở, công trình sự nghiệp không thay đổi

Đất có mục đích công cộng tăng 2,35 ha từ 46,91 ha năm 2013 lên 49,26

ha năm 2020 ( Trong đó Đất giao thông tăng 0,77 ha, Đất thủy lợi tăng 0,83 ha,

Mở thêm Sân vận động, nhà văn hóa xã, chợ trung tâm xã 0,65 ha, Đất cơ sở

giáo dục tăng 0,05 ha)

Đất nghĩa trang, nghĩa địa tăng 0,79 ha, từ 3,21 ha năm 2013 lên 4 ha năm

2020

Đất phi nông nghiệp khác có xu hướng giảm, cụ thể giả 0,2 ha (Từ 0,9 ha

năm 2013 xuống 0,7 ha vào năm 2020). Lý do giảm là do chuyển một phần sang

đất ở (Đất ở nông thôn).

* Nhóm đất chưa sử dụng

Quy hoạch đến năm 2020, diện tích đất chưa sử dụng giảm 49,25 ha từ

1.920,78 năm 2013 xuống 1.871,53 ha năm 2020. Lý do giảm là do tiến hành

khai hoang, chuyển mục đích sử dụng đất sang nhóm đất nông nghiệp và nhóm

49

đất phi nông nghiệp nhằm tận dụng tối đa quỹ đất hiện có để đem lại hiệu quả

cao nhất

4.2.4. Quy hoạch các hoạt động sản xuất.

4.2.4.1 Hoạt động trồng trọt

Diện tích đất trồng cây hàng năm đến năm 2020 không có sự thây đổi. Để

đảm bảo cung cấp đủ nguồn lương thực phục vụ cho nhu cầu của nhân dân trong

xã cũng như xuất đi nơi khác cần áp dụng các biện pháp kỹ thuật tiên tiến vào

sản xuất nhằm nâng cao năng xuất các loài cây trồng.

Đối với hoạt động cây trồng nông nghiệp ngắn ngày cần tập trung vào các

giải pháp như sau.

- Tăng cường công tác thâm canh, áp dụng các kỹ thuật tiên tiến trong canh

tác.

- Cần tiến hành cải tạo lại hệ thống thủy lợi để đảm bảo tưới tiêu cho các

diện tích thiếu nước.

- Cần lựa chọn các giống tốt, đảm bảo chất lượng khi đưa vào canh tác

Cây ăn quả:

Đất trồng cây lâu năm tăng 1,74 ha từ 21,76 ha năm 2013 lên 23,5 ha năm

2020

4.2.4.2 Hoạt động lâm nghiệp

Năm 2020 Diện tích đất lâm nghiệp là 5.635,71 ha, tăng 9,77 ha so với

năm 2013 là 5.625,94 ha. Diện tích này được chuyển từ đất chưa sử dụng sang

khoanh nuôi, xúc tiến tái sinh.

Hoạt động bảo vệ rừng:

- Tiếp tục khoanh nuôi, xúc tiến tái sinh rừng, bảo vệ diện tích rừng hiện

có.

- Tăng cường hoạt động các tổ bảo vệ rừng của các bản

50

- Tăng cường công tác tuần tra, tuyên truyền nâng cao ý thức của người dân

trong các bản về công tác bảo vệ rừng.

- Tăng cường công tác phòng chống cháy rừng

- Tăng cường công tác lợi dụng các sản phẩm của rừng.

- Phòng cháy chữa cháy rừng: Tiến hành vệ sinh rừng thường xuyên, làm

các đường rãnh cản lửa thành lập các ban bảo vệ rừng, phòng và trừ các nguồn

lửa.

- Ngăn chặn kịp thời tình trạng chặt phá rừng, khai thác gỗ trái phép, đốt

nương làm rẫy và chăn thả gia súc bừa bãi.

- Tuyên truyền nhiều hơn nữa đến người dân ý thức tham gia bảo vệ rừng.

Ngăn cấm chăn thả gia súc bừa bãi phá hoại cây tái sinh. Đồng thời khuyến

khích người dân,có hình thức khen thưởng kịp thời và hợp lý nếu phát hiện cháy

rừng.

4.2.4.3 Hoạt động thủy sản

Diện tích nuôi trồng thủy sản trong kỳ quy hoạch tăng 3 ha. Tiến hành

khai hoang các diện tích đất chưa sử dụng có khả năng cải tạo thành đất nuôi

trồng thủy sản, tiến hành xen canh lúa với cá. Lựa chọn giống cá có giá trị kinh

tế, năng xuất cao, phù hợp với điều kiện tự nhiên, khí hậu địa phương.

4.2.4.4 Hoạt động chăn nuôi

Cần có kế hoạch cụ thể trong chăn nuôi gia súc gia cầm, đẩy mạnh phát

triển những loài vật nuôi có ưu thế. Phát triển các trang trại chăn nuôi đại gia súc

dựa vào lợi thế tận dụng những đồi núi nhiều cây cỏ và trồng thêm cỏ cho gia

súc. Có các biện pháp chăm sóc, bảo vệ vật nuôi, tăng cường tiêm phòng vacxin

định kỳ cho vật nuôi, có biện pháp giúp vật nuôi phòng chống được các dịch

bệnh và điều kiện thời tiết giá rét của địa phương

Đối với xã Sa Dung cần tăng cường, đẩy mạnh nuôi những loại gia súc, gia

cầm có triển vọng và được người dân lựa chọn như Trâu, Bò, Dê, Gà, Lợn..

51

4.2.5 Kế hoạch sử dụng đất giai đoạn 2015 – 2020

Kế hoạch sử dụng đất của phương án quy hoạch sử dụng đất xã Sa Dung

giai đoạn 2015 - 2020 được thể hiện ở bảng sau:

52

Bảng: 4.11. Kế hoạch sử dụng đất của xã Sa Dung

(Giai đoạn 2015-2020)

STT Loại đất Kế hoạch sử dụng đất các năm (ha)

2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

TỔNG DIỆN TÍCH TỰ

NHIÊN

9.118,55 9.118,55 9.118,55 9.118,55 9.118,55 9.118,55 9.118,55 9.118,55

1 Đất nông nghiệp 7077,67 7080,07 7081,21 7083,31 7085,16 7087,61 7091,01 7091,68

1.1 Đất sản xuất nông nghiệp 1426,12 1426,12 1426,36 1426,56 1426,96 1427,26 1427,56 1427,86

1.1.1 Đất trồng cây hàng năm 1404,36 1404,36 1404,36 1404,36 1404,36 1404,36 1404,36 1404,36

1.1.1.1 Đất trồng lúa 740,18 740,18 740,18 740,18 740,18 740,18 740,18 740,18

1.1.1.2 Đất trồng cây hàng năm khác 664,18 664,18 664,18 664,18 664,18 664,18 664,18 664,18

1.1.2 Đất trồng cây lâu năm 21,76 21,76 22 22,2 22,6 22,9 23,2 23,5

1.2 Đất lâm nghiệp 5625,94 5627,94 5628,44 5629,44 5630,44 5632,44 5635,44 5635,71

1.2.1 Đất rừng sản xuất 1035,71 1035,71 1035,71 1035,71 1035,71 1035,71 1035,71 1035,71

1.2.2 Đất rừng phòng hộ 4590,23 4592,23 4592,73 4593,73 4594,73 4596,73 4599,73 4600

1.3 Đất nuôi trồng thủy sản 24,11 24,61 25,11 26,11 26,61 26,81 27,01 27,11

1.4 Đất nông nghiệp khác 1,5 1,4 1,3 1,2 1,15 1,1 1 1

2 Đất phi nông nghiệp 120,1 149,08 150,07 151,37 152,37 153,75 154,63 155,24

2.1 Đất ở nông thôn 40,47 41,07 41,57 42,17 42,77 43,37 43,97 44,56

2.2 Đất chuyên dùng 47,31 47,51 47,87 48,48 48,75 49,38 49,54 49,56

2.2.1 Đất trụ sở, công trình sự

nghiệp

0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4

2.2.2 Đất có mục đích công cộng 46,91 47,11 47,47 48,08 48,35 48,98 49,14 49,16

53

2.2.2.1 Đất giao thông 12,23 12,33 12,53 12,73 12,83 13 13 13

2.2.2.2 Đất thủy lợi 1,17 1,17 1,33 1,49 1,66 1,82 1,98 2

2.2.2.3 Đất công trình năng lượng 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2

2.2.2.4 Đất công trình bưu chính viễn

thông

0,81 0,81 0,81 0,81 0,81 0,81 0,81 0,81

2.2.2.5 Đất cơ sở y tế 0,21 0,21 0,21 0,21 0,21 0,21 0,21 0,21

2.2.2.6 Đất cơ sở giáo dục – Đào tạo 2,01 2,01 2,01 2,01 2,01 2,01 2,01 2,01

2.2.2.7 Sân vận động, nhà văn hóa,

chợ trung tâm xã

0 0,1 0,1 0,35 0,35 0,65 0,65 0,65

2.2.2.8

.

Đất có di tích danh thắng 30,28 30,28 30,28 30,28 30,28 30,28 30,28 30,28

2.3 Đất nghĩa trang nghĩa địa 3,21 3,21 3,36 3,52 3,67 3,84 3,98 4

2.4 Đất sông suối và mặt nước

chuyên dùng

28,21 28,21 28,21 28,21 28,21 28,21 28,21 28,21

2.5 Đất sông ngòi, kênh, rạch, suối 28,21 28,21 28,21 28,21 28,21 28,21 28,21 28,21

2.6 Đất phi nông nghiệp khác 0,9 0,87 0,85 0,78 0,76 0,74 0,72 0,7

3 Đất chưa sử dụng 1.920,78 1.889,40 1.887,27 1.883,87 1.881,02 1.877,19 1.872,91 1.871,63

54

Trong kỳ quy hoạch, lượng đất được đưa ra sử dụng chủ yếu là lấy từ đất

chưa sử dụng thông qua việc khai hoang. Bên cạnh đó chuyển một phần từ đất

trồng cây hàng năm khác và đất phi nông nghiệp khác sang.

4.2.6 Hiệu quả của phương án quy hoạch.

4.2.6.1 Hiệu quả kinh tế

Để đánh giá khả năng phát triển của xã trong kỳ quy hoạch, chuyên đề tiến

hành dự tính hiệu quả kinh tế phương án quy hoạch:

Tốc độ tăng trưởng kinh tế của xã đạt từ 10 – 12%, chuyển dịch cơ cấu kinh

tế theo hướng phát triển kinh tế hàng hóa, đáp ứng được mục tiêu kinh tế của xã.

Phát triển được đồng đều giữa các ngành và gắn kết với nhau. Sản xuất

nông nghiệp đảm bảo an ninh lương thực, phục vụ đủ cho nhu cầu của nhân dân

trong bản. Các cây hoa màu được trồng xen với cây ăn quả, như vậy vừa tận

dụng hiệu quả sử dụng đất, vừa tăng thêm thu nhập, đồng thời có tác dụng cải

tạo đất, chống xói mòn.

4.2.6.2 Hiệu quả xã hội

Trước đây đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn vì điều kiện kinh tế hạn

hẹp, nhân dân ở vùng sâu vùng xa chưa được tiếp cận với khoa học, hoạt động

sản xuất chưa có hiệu quả cao. Nay với việc thực hiện phương án quy hoạch sử

dụng đất nông lâm nghiệp vừa mang lại hiệu quả kinh tế cao, từ đó cũng đem lại

hiệu quả xã hội:

Đời sống nhân dân được ấm no, đầy đủ, có điều kiện tiếp xúc, học hỏi khoa

học – công nghệ, áp dụng vào sản xuất. Tạo việc làm cho những lao động nhàn

rỗi, do thực hiện thâm canh cây trồng, áp dụng các mô hình nông lâm kết hợp

nên lao động có việc quanh năm.

Dân số được kiểm soát, tỷ lệ phát triển dân số ổn định, 100% trẻ em

được đến trường, 100% số gia đình được xem truyền hình, tiếp xúc với văn hóa,

nâng cao tri thức. Các vấn đề còn tồn đọng trong các lĩnh vực y tế, văn hóa

giáo dục, thể dục thể thao,... được giải quyết, đảm bảo trật tự an toàn xã hội

55

4.2.6.3 Hiệu quả môi trường

Trước đây tập quán canh tác của nhân dân là đốt rừng làm nương rẫy, sử

dụng đất không đúng mục đích và không hiệu quả, làm cho chất lượng đất đai

ngày càng giảm, diện tích đất trống đồi núi trọc tăng nhanh. Việc quy hoạch sử

dụng đất đai với các phương thức canh tác bền vững sẽ giúp cải thiện chất lượng

dinh dưỡng của đất, giảm xói mòn, rửa trôi. Phục hồi và trồng thêm được diện

tích rừng góp phần làm cho môi trường xanh – sạch – đẹp và còn tận dụng được

gỗ củi và các lâm sản khác. Đảm bảo phát triển các hoạt động sản xuất nông lâm

nghiệp ổn định, bền vững lâu dài.

4.3. Đề xuất các giải pháp thực hiện phương án quy hoạch

4.3.1 Giải pháp về tổ chức, quản lý.

Hiện nay bộ máy tổ chức, quản lý sử dụng đất của xã còn mỏng vì số

lượng cán bộ ít và yếu về trình độ chuyên môn, trình độ quản lý . Vì vậy cần

tăng cường khả năng tổ chức quản lý, sử dụng đất trực tiếp tại cấp xã bằng các

giải pháp sau:

Cử cán bộ của xã phụ trách địa chính-nông lâm, khuyến nông đi học tập

thêm chuyên môn ở các lớp đào tạo, các khóa đào tạo ngắn hạn, và các lớp quản

lý sử dụng đất.

Kiện toàn, nâng cao năng lực quản lý sử dụng đất cho cán bộ xã bằng

cách liên kết với các trường đào tạo, các trung tâm để mở các khoá học ngắn

hạn, các khoá tập huấn, các buổi thăm quan học hỏi kinh nghiệm về vấn đề quản

lý sử dụng đất. Các khoá học ngắn hạn (như là nâng cao năng lực tổ chức, quản

lý; Quản lý sử dụng đất có hiệu quả...), hay các khoá tập huấn ( như Luật đất đai,

Phương pháp lập kế hoạh sử dụng đất có sự tham gia, phát triển kinh tế nông hộ

thông qua phát triển nông - lâm nghiệp.

Giao cho cán bộ xã phụ trách quản lý sử dụng đất của các bản, các nhóm

hộ gia đình trong bản.

56

Phát huy tối đa vai trò của các tổ chức đoàn thể trong xã (như Hội cựu

chiến binh; Hội phụ nữ; Đoàn thanh niên, Hội nông dân ...) các tổ chức này sẽ

giúp xã quản lý sử dụng đất đến các hộ gia đình, các bản.

4.3.2 Giải pháp về nguồn vốn.

Muốn thúc đẩy quá trình sử dụng đất hiệu quả bằng việc áp dụng các tiến

bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất thì yếu tố vốn đầu tư đóng vai trò then chốt.

Có vốn thì người sản xuất mới có khả năng lựa chọn những giống cây trồng có

chất lượng tốt, đầu tư phân bón để thâm canh, tăng vụ, đầu tư kỹ thuật...

Xã cần có chính sách tạo lập nguồn vốn cho phát triển sản xuất kinh doanh

của xã bằng cách thành lập quỹ tín dụng của xã bằng nguồn vốn huy động từ

nhân dân, huy động từ các cơ sở chế biến thu mua nông sản.

Nhà nước cần ưu tiên đối với miền núi giảm lãi suất hoặc cho vay không

tính lãi đối với các hộ vay vốn trồng rừng để thúc đẩy người dân trong xã trồng

và phát triển rừng.

Nhà nước cần đa dạng hoá các hình thức vay vốn với lãi suất thấp đến từng

hộ dân để họ có thể chủ động tiếp cận với nhiều nguồn vốn khác nhau.

Xã cần có những chính sách thông thoáng để kéo nguồn vốn của các

chương trình, dự án đầu tư phát triển sản xuất vào thực hiện trên địa bàn xã.

Nhà nước nên đơn giản hoá các thủ tục vay vốn đối với người dân, đặc biệt

là các thủ tục thế chấp tài sản.

Nhà nước cần cho các tổ chức xã hội vay vốn để họ tổ chức sản suất.

4.3.3 Giải pháp về kỹ thuật.

Tiến hành xây dựng hệ thống thuỷ lợi để đảm tưới tiêu cho sản xuất nông

nghiệp.

Hiện nay vấn đề khó khăn nhất của người dân trong xã đó là sự thiếu hiểu

biết về kỹ thuật gây trồng các loài cây, kỹ thuật canh tác hiệu quả.

57

Xã có thể huy động từ nhiều nguồn vốn, từ các nguồn hỗ trợ liên kết với

các trường đại học, các trung tâm chuyển giao khoa học và công nghệ, trung tâm

khuyến nông tỉnh mở các lớp tập huấn đến tận các bản, các hộ nông dân. Nội

dung tập huấn bao gồm.

+ Kỹ thuật canh tác đất dốc hiệu quả.

+ Kỹ thuật trồng và nâng cao năng suất lúa, ngô.

+ Kỹ thuật gây trồng và các biện pháp kỹ thuật nâng cao sản lượng Xoài,

Sơn tra, Đào...

+ Kỹ thuật gây trồng các loài cây đặc sản dược liệu dưới tán rừng có hiệu

quả.

+ Kỹ thuật canh tác nông lâm kết hợp.

+ Kỹ thuật chăn nuôi

Tăng cường công tác bảo vệ, phát triển rừng của xã bằng cách thành lập các

tổ bảo vệ rừng cấp bản.

Xã cần định hướng phát triển, quy hoạch cơ cấu cây trồng và từng mô hình

sử dụng đất cho các Bản với các loài cây trồng mang lại hiệu quả kinh tế cao.

+ Cây nông nghiệp ngắn ngày là mô hình trồng lúa nương, lúa nước, Ngô,

Sắn

+ Cây công nghiệp, cây ăn quả là mô hình trồng cây Xoài, Sơn tra, đào.

Các bản trong xã không có khu chăn thả vì vậy cần khuyến khích các hộ gia

đình có chăn nuôi Trâu, Bò xây dựng mô hình cỏ voi xung quang nhà để cung

cấp cỏ phục vụ chăn nuôi.

Cần phải tiến hành các biện pháp cải tạo đất chưa sử dụng để đưa vào sử

dụng như xây dựng hệ thống thuỷ lợi, bón phân, trồng các loài cây có tác dụng

cải tạo đất trước sau đó mới tiến hành trồng các loài cây mục đích.

Đẩy mạnh việc chăn nuôi gia súc, gia cầm gắn với xây dựng các chuồng

trại cố định.

58

4.3.4 Giải pháp về thị trường.

Đẩy mạnh xây dựng các cơ sở chế biến, thu mua nông sản ở địa phương

như Ngô, Lúa, Sắn và các hàng hóa nông sản khác

Đẩy mạnh liên doanh, liên kết, mở rộng thị trường tiêu thụ các sản phẩm

của địa phương như Đào, Sơn tra, Xoài, các cây đặc sản, dược liệu dưới tán, các

sản phẩm gỗ

4.3.5 Nhóm giải pháp khác.

Cải tạo, đầu tư xây dựng mới hệ thống giao thông, cơ sở hạ tầng của xã.

Tăng cường công tác kế hoạch hoá gia đình đến tận các hộ gia đình để giảm

tỷ lệ sinh của xã xuống mức thấp.

Tăng cường công tác khuyến nông, khuyến lâm cho xã và cần đầu tư 1 tủ

sách khyến nông, khuyến lâm là nơi lưu giữ các loại sách liên quan đến phát

triển sản xuất, phát triển kinh tế, kỹ thuật để người dân có thể tham khảo học

tập.

Xã cần phối hợp nhanh với cấp huyện để giao đất chưa sử dụng cho các

nông hộ để họ yên tâm đầu tư cải tạo và đưa vào sử dụng.

Tăng cường công tác tuyên truyền quản lý, bảo vệ rừng và phát triển rừng

đến tận người dân.

59

PHẦN 5

KẾT LUẬN – TỒN TẠI VÀ KHUYẾN NGHỊ

5.1 Kết luận

Qua kết quả nghiên cứu, rút ra một số kết luận như sau:

Nghiên cứu, đánh giá được đặc điểm về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội

của xã.

Tìm ra được những thuận lợi và khó khăn trong phát triển nông, lâm nghiệp,

làm cơ sở vững chắc để xây dựng phương án quy hoạch phù hợp, có tính thực

tiễn và hiệu quả cao.

Người dân trong xã sống chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp nhưng

vấn đề sử dụng đất của xã còn nhiều tồn tại làm cho hiệu quả sử dụng đất thấp:

+ Do ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên, điều kiện kinh tế xã hội như: Đất

đai của xã bị chia cắt, dốc mạnh; Trình độ nhận thức của người dân còn hạn chế

và thiếu về kỹ thuật gây trồng và sử dụng đất; Người dân thiếu vốn đầu tư cho

sản xuất.

+ Do phong tục canh tác của người dân còn lạc hậu, sản xuất chủ yếu theo

hình thức quảng canh làm cho đất bị thoái hoá, bạc màu.

Cơ cấu cây trồng, vật nuôi có giá trị được người dân lựa chọn đưa vào cơ

cấu cây trồng của xã. Cụ thể là:

+ Cây nông nghiệp ngắn ngày : Lúa, ngô, Sắn, Khoai, rau màu

+ Cây ăn quả: Sơn Tra, Đào, Mận, Chuối.

+ Vật nuôi: Trâu, Bò, Dê, Lợn, Gà

Xây dựng được phương án quy hoạch sử dụng đất cho xã giai đoạn 2015 –

2020 và đã đề xuất 5 nhóm giải pháp để thực hiện phương án quy hoạch sử dụng

đất cho xã gồm:

(1) Giải pháp về tổ chức, quản lý.

(2) Giải pháp về nguồn vốn.

(3) Giải pháp kỹ thuật.

(4) Giải pháp về thị trường.

60

(5) Nhóm giải pháp khác.

5.2. Tồn tại

Trong quá trình thực hiện chuyên đề còn gặp một số khó khăn và tồn tại

như sau:

Do kinh nghiệm và thời gian có hạn nên việc điều tra nghiên cứu chưa được

chi tiết, đầy đủ.

Diện tích tự nhiên của xã khá rộng và địa hình phức tạp, dân cư phân tán

cho nên chỉ điều tra được một số điểm mang tính đại diện cho các khu vực.

5.3. Khuyến nghị

Khuyến khích, hỗ trợ nhân dân trong các hoạt động sản xuất và hướng dẫn

nhân dân tiếp cận khoa học, áp dụng các tiến bộ khoa học vào sản xuất.

Đề xuất với cấp trên các chính sách sản xuất và đề nghị hỗ trợ về vốn, đầu

tư phát triển giao thông, thủy lợi, xây dựng cơ sở hạ tầng vững chắc, ổn định.

Mở các lớp tập huấn chuyển giao kỹ thuật về các loại cây nông nghiệp, lâm

nghiệp, đạc biệt cần có các lớp tập huấn về kỹ thuật canh tác đất dốc bền vững

Tìm kiếm thị trường tiêu thụ các mặt hàng nông, lâm sản cho người dân.

61

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Báo cáo tình hình thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội – đảm bảo

quốc phòng an ninh năm 2013 và phương hướng, mục tiêu, giải pháp tổ

chức thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an

ninh năm 2014

2. Báo cáo kết quả kiểm kê đất đai năm 2013 của UBND xã Sa Dung

3. Bộ NN &PTNT (1997), Quy hoạch sử dụng đất và giao đất Lâm nghiệp,

Nxb Nông nghiệp Hà Nội, tr 83-97.

4. Các báo cáo, nghị quyết của Đảng ủy, HĐND, UBND xã Bằng Thành

năm 2010.

5. Hà Quang Khải, Đỗ Đình Sâm, Đỗ Thanh Hoa (2002), Giáo trinh Đại học

Lâm nghiệp phần I và II.

6. Lương Văn Hinh (2003), Giáo trinh quy hoạch sử dụng đất đai, Trường Đại

Học Nông Lâm Thái Nguyên.

7. Luật bảo vệ và phát triển tài nguyên rừng 2004.

8. Nguyễn Bá Ngãi (2001), Nghiên cứu cơ sở khoa học và thực tiễn cho quy

hoạch phát triển lâm nông nghiệp cấp xã vùng trung tâm miền núi phía Bắc

Việt Nam, Luận án Tiến sỹ Nông nghiệp, Trường Đại học Lâm nghiệp, Hà

Tây.

9. Nghị định 69/NĐ-CP ngày 13/8/2009 của Chính phủ quy định bổ sung về quy

hoạch sử dụng đất, giá đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư.

10. Vũ Văn Thông (2008), Bài giảng Điều tra quy hoạch rừng, Trường Đại Học

Nông Lâm Thái Nguyên.

11. Trần Hữu Viên (1997), Quy hoạch sử dụng đất và giao đất có sự tham gia

của người dân, Tài liệu tập huấn dự án hỗ trợ LNXH, Trường Đại học Lâm

nghiệp, Hà Tây.

62

Tailieu.vncty.com bao cao-chuyen_de_tot_nghiep_chu_5641

Design

Transcript of Tailieu.vncty.com bao cao-chuyen_de_tot_nghiep_chu_5641