tai chinh quoc te_ Dola hoa

8/7/2019 tai chinh quoc te_ Dola hoa

1/43

trng i hc kinh t quc dn

khoa ngn hng ti chnh

---

---

BI TP NHM

TI CHNH QuC T ti:

Phn tch nhng tc ng ca tnh trng la ha

Vit Nam v cc bin php khc phc

Danh sch nhm 5: 1. CQ501555 Cao Th Hng Linh

2. CQ501682 m Phng Mai

3. CQ503430 H Th Qunh Nga4. CQ503491 Nguyn Th Nh Qunh

5. CQ502396 H Th Thu Tho

6. CQ502167 Dng Th Quyt

7. CQ503940 Nh Th Huyn Ngc

8. CQ503331 L Th Thanh Huyn

H Ni, ngy 15/11/2010

1


2/43

MC LC3.2. Giai on 2001 n 2006. .......................................................................... 17

2


3/43

LI M U

Ngy nay, trong thi i ton cu ha v hi nhp kinh t quc t, cng

vi s pht trin khng ngng ca quan h thng mi gia cc quc gia

dn ti s xm nhp mnh m ca cc ngoi t mnh vo mt s nn kinh t

dn ti hin tng la ha. C th ni la ha l hin tng ph bin

cc nc ang pht trin ang trong qu trnh chuyn i trong c Vit

Nam. Vit Nam hin nay la ha ang l vn nng bng thu ht s

quan tm ca cc nh nghin cu kinh t ng thi cng l mi lo ngi ca

cc nh hoch nh chnh sch. Vic tm ra nhng gii php hiu qu nhm

hn ch nhng tc ng tiu cc ca hin tng ny ln nn kinh t l mtnhim v cp bch.Chnh v vy ti Phn tch nhng tc ng ca tnh

trng la ha Vit Nam v cc bin php khc phc c chn.

3


4/43

CHNG 1: NHNG VN CHUNG V LA HA

I. Tng quan v la ha

1. Khi nim la ha

la ha l hin tng xy ra khi ngoi t c s dng rng ri thayth mt phn hoc ton b ni t thc hin mt s chc nng ca tin.

Theo quan im ca cc nh kinh t hc hin i, tin c ba chc nng: lm

phng tin trao i, n v o lng v ct tr gi tr. i vi nhng nn

kinh t b la ha ngoi t c s dng rng ri trong vic nim yt gi

hng ha dch v, trong thanh ton v trong ct tr. Bt k mt ngoi t no

(nh la M, Euro, Yn Nht) u c kh nng thay th ng ni t dn

n hin tng la ha, tuy nhin trong mt thi gian di USD c nhn

nhn l ng tin mnh nht th gii, c s dng rng ri nht trong cc

quan h thng mi quc t nn trong bi la ha l ch s thay th ni

t ca USD.

Mc s dng ngoi t thay th cc chc nng ca ni t th hin

di hai dng:

Th nht l s thay th ti sn: l vic cng chng nm gi tri

phiu nc ngoi; ti khon tin gi tit kim tin gi ngoi t nc ngoi;

ti khon tin gi tit kim ngoi t trong nc vi mc ch ct tr gi tr

hn ch tc ng ca vic ng ni t mt gi khi lm pht xy ra.

Th hai l s thay th tin t: l vic ngi dn nm gi ngoi t

tin mt, ti khon tin gi thanh ton bng ngoi t trong h thng ngn

hng trong nc thc hin chc nng phng tin thanh ton. Gi hngha, dch v cng c nim yt bng ngoi t v ngi dn s dng ngoi

t thanh ton cho hng ha, dch v .

4


5/43

2. Phn loi la ha

Ty theo mc s dng rng ri USD trong nn kinh t v thi ca

quc gia i vi vic tha nhn hay khng tha nhn m la ha c

chia lm 3 mc :

la ha chnh thc l hin tng xy ra khi mt quc gia s dng

ngoi t l tin t chnh thc, hon ton thay th ni t. Trong nhng nn

kinh t la ha chnh thc ni t khng cn tn ti hoc ch tn ti di

dng tin xu vi mnh gi nh v khng c nhiu ngha trong vic thc

hin cc chc nng ca tin. Trong khi ngoi t l tin t chnh thc c

s dng vi c 3 chc nng: phng tin thanh ton, n v o lng v ct

tr gi tr. NHTW ca nhng quc gia ny ch tn ti trn danh ngha khng

c vai tr g trong vic iu hnh chnh sch tin t, chnh sch tin t ca

quc gia ph thuc hon ton vo chnh sch ca Cc d tr lin bang M.

Hu ht cc quc gia c nn kinh t la ha chnh thc ch chn mt ngoi

t lm tin t chnh thc. Do mi ngi u coi ng tin quc gia l biu

tng ch quyn dn tc, mt i ng tin c ngha l giao quyn iu hnhchnh sch tin t cho NHTW nc ngoi v vy hin tng la ha chnh

thc khng ph bin thng ch xy ra nhng nc c nn kinh t nh.

Mt nc ch t b ng ni t chp nhn ngoi t l tin t chnh thc khi

chnh ph nc khng cn cch no khc a nn kinh t thot khi

khng hong suy thoi v tnh trng mt n nh ko di.

la ha khng chnh thc l hin tng xy ra khi ngi dn mtnc nm gi s lng ln ti sn bng ngoi t, tuy nhin ni t vn l

ng tin chnh th, hp php ca quc gia . Trong nhng nn kinh t b

la ha khng chnh thc, ngoi t c cng chng a chung nm gi

di dng ti sn nh: ngoi t tin mt, tri phiu nc ngoi, ti khon

5


6/43

tin gi ngoi t nc ngoi, ti khon tin gi ngoi t trong nc. Cc

nh kinh t nhn chung ng nht la ha khng chnh thc vi thay th ti

sn c ngha l ngoi t c nm gi ch yu vi chc nng ct tr gi tr

nhm gim tc ng ca vic ng ni t mt gi trong iu kin lm pht.Tuy nhin ty thuc vo mc la ha trong nn kinh t v ty thuc vo

nhng quy nh hn ch trong h thng php lut ca tng quc gia v vn

s dng ngoi t m c nhng quc gia ngoi t cn c s dng trong

c thanh ton v nim yt gi hng ha dch v. Thng thng, trong cc

quc gia ny, cc khon mc nh lng, thu, nhng hng ha dch v bnh

thng vn c thanh ton bng ni t cn nhng hng ha, dch v xa x

hay trong hot ng kinh doanh bt ng sn th c nim yt v thanh

ton bng ngoi t. Vit Nam l mt trong s cc nc c nn kinh t b la

ha khng chnh thc.

la ha bn chnh thc l hin tng m trong nn kinh t c s lu

hnh chnh thc hai ng tin. nhng quc gia ny ngoi t l ng tin

lu hnh hp php v chim t trng ln hn trong tng s tin gi ngn

hng nhng vic tr lng, np thu v cc chi tiu hng ngy vn c thc

hin bng ni t. Cc nc ny vn duy tr NHTW thc thi chnh sch

tin t ca h.

II. NGUYN NHN DN N LA HA

1. Nguyn nhn ch quan

Cc quc gia c nn kinh t la ha chnh thc thng l nhngquc gia c nn kinh t nh quy m dn s cng nh din tch nh. i vi

nhng nc ny vic chp nhn mt ngoi t mnh l tin t chnh thc gp

phn lm cho nn kinh t n nh hn, lm pht thp hn, tng trng mc

cao hn v h chp nhn nh i ch quyn v tin t t c s n

6


7/43

nh ny hoc do s yu km trong vic hoch nh thc thi chnh sch tin

t ca NHTW v s hot ng km hiu qu ca h thng NHTM trong

nc, NHTW khng nng lc iu hnh chnh sch tin t do chp

nhn giao quyn iu hnh cho NHTW nc ngoi. Panama l mt v din hnh v mt nc la ha hon ton mc d v kinh t do s dng

chnh thc USD to ra mi trng kinh t n nh, tr thnh trung tm ti

chnh quan trng trong vng, tng phn vi cc nc lng ging, nhng v

chnh tr, Panama l nc d b tn thng trong quan h vi M. in hnh

l nm 1998, M buc ti v b t nh lnh o ca nc ny, tng

Manuel Noriega, ng thi chnh ph M ra lnh ng bng ti sn ca

Panama ti cc ngn hng M, ngng tt c vic chuyn nhng, thanh ton

bng USD.

2. Nguyn nhn khch quan.

Nguyn nhn th nht ls sp ca h thng Bretton Wood

Sau khi h thng ny sp rt nhiu nc gp kh khn trong vic tm

kim mt ch t gi ph hp, vic iu hnh t gi li cng kh khn hnkhi th trng vn v th trng thng mi t do hi nhp. Mt trong

nhng cch gii quyt tng i hiu qu vn ny l t b ng tin

chnh thng ca mnh v chp nhn mt tin t n nh hn ca quc gia

khc. Cng trong giai on ny cc nc km pht trin khng xut khu

du m gp nhiu kh khn mt mt do gi du tng cao mt mt do kinh t

cc nc pht trin suy thoi nn xut khu vo nhng nc ny c xuhng gim st. Kt qu l cc nc ny chu thm ht cn cn thanh ton

vi khi lng khng l v cn bng chnh ph cc nc tin hnh vay

n nc ngoi dn n la ha ti khon n bc u m ng cho la

ha.

7


8/43

Nguyn nhn th hail do nhu cu phng chng ri ro. Khi nn kinh

t trong nc gp phi nhng bt n trm trng nh khng hong ti chnh,

lm pht cao thm ch siu lm pht trong khi li sut tin gi ni t li

khng my hp dn so vi li sut tin gi ngoi t. Ngi dn s tm ncc cng c d tr gi tr khc, trong c cc ng ngoi t c uy tn. Vi

chc nng ban u lm phng tin ct gi gi tr, dn dn ng ngoi t s

cnh tranh vi ng ni t trong chc nng lm phng tin thanh ton hay

lm thc o gi tr.

Nguyn nhn th ba la ha bt ngun t c ch tin t th gii

hin i, trong tin t ca mt s quc gia pht trin, c bit l la M,c s dng trong giao lu quc t lm vai tr ca tin t th gii. Ni cch

khc, la M l mt loi tin mnh, c t do chuyn i c lu

hnh khp th gii v t u th k XX dn thay th vng, thc hin vai

tr tin t th gii. Ngoi ng la M, cn c mt s ng tin ca cc

quc gia khc cng c quc t ha nh GBP, JYP, EUR..., nhng v th

ca cc ng tin ny trong giao lu quc t khng ln; ch c la M l

chim t trng cao nht (khong 70% kim ngch giao dch thng mi th

gii).

Trong iu kin ca th gii ngy nay, hu ht cc nc u thc thi c

ch kinh t th trng m ca; qu trnh quc t ha giao lu thng mi,

u t v hp tc kinh t ngy cng tc ng trc tip vo nn kinh t v tin

t ca mi nc, nn trong tng nc xut hin nhu cu khch quan s dng

n v tin t th gii thc hin mt s chc nng ca tin t.

Nguyn nhn th tmc la ha ca mi nc khc nhau cn ph

thuc vo trnh dn tr v tm l ca ngi dn, trnh pht trin ca h

thng ngn hng v c ch qun l ngoi hi. nhng quc gia trnh ca

8


9/43

ngi dn v lnh vc ti chnh tin t cn hn ch h c tm l thch nm

gi ngoi t, thch s dng hng ngoi s tip tay cho s thm nhp ngoi t

ngy cng su vo nn kinh t trong nc. Bn cnh trnh pht trin

ca h thng ngn hng trong nc cng thp, c ch qun l t gi cnglng lo th mc la ha nn kinh t cng cao.

III. TC NG CA TNH TRNG LA HA

C rt nhiu quan im nh gi v vn tc ng ca la ha ln

nn kinh t. C kin cho rng la ha ch mang li tc ng tiu cc do

phi a ra gii php nhm xa b hon ton hin tng ny. Tuy nhin

thc t cho thy bn cnh nhng tc ng tiu cc la ha cng c nhng

tc ng tch cc.

1. Tc ng tch cc

Th nhti vi cc quc gia c nn kinh t la ha hon ton, ngoi

t mnh c s dng thay th ton b ni t trong giao dch cng nh trong

ct tr, do la ha chnh thc gp phn lm gim chi ph giao dch nh

chnh lch gia t gi mua v bn khi chuyn t ng tin ny sang ng

tin khc c xo b, cc chi ph d phng cho ri ro t gi cng khng

cn thit, cc ngn hng c th h thp lng d tr, v th gim c chi

ph kinh doanh. Ngoi ra la ha chnh thc cn loi b hon ton ri ro

tin t xy ra trong giao dch gia cc quc gia cng s dng USD t

thc y quan h thng mi gia cc nc. Nhng nn kinh t la ha

chnh thc thng n nh hn v c t l lm pht thp hn, chnh s nnh ny ca nn kinh t thu ht cc nh u t nc ngoi u t vn

vo trong nc t thc y tng trng v pht trin kinh t .

9


10/43

Th hai la ha chnh thc gp phn lm tng k lut ngn sch nh

nc. Vi nhng quc gia c chnh sch tin t c lp khi ngn sch nh

nc b thm ht, chnh ph c th yu cu NHTW pht hnh tin b p

thm ht. Ngc li vi nhng quc gia b la ha hon ton chnh phkhng th yu cu NHTW pht hnh tin ti tr cho thm ht ngn sch

do khc phc tnh trng thm ht chnh ph nc ny phi tit kim

chi tiu ng thi gia tng ngun thu ngn sch.

Th ba la ha khng chnh thc gp phn gim lm pht. la ha

lm tng cung ngoi t dn n s gim gi ngoi t. Khi gi c hng ha

nhp khu t nc ngoi tr nn r hn dn n mt bng gi c trong ncgim xung.

2. Tc ng tiu cc

Ngoi s nh mt ch quyn v tin t, v tr c tn ca ng ni t

b gim st khi ngoi t c s dng rng ri ln t ni t th la ha cn

gy ra nhiu tc ng tiu cc ln nhng nn kinh t b la ha. Chnh v l

do ny m chnh ph v NHTW cc nc lun tm cch hn ch v y litnh trng ny.

Tc ng tiu cc u tin c th d dng nhn thy l vic mt i thu

nhp t thu in tin. chnh l thu nhp t vic pht hnh tin c tnh

bng chnh lch gia chi in tin, chi ph a tin vo lu thng so vi gi tr

hng ha m tin mua c.

Th hai, nhng quc gia c nn kinh t la ha chnh thc khng c

chnh sch tin t c lp khi cc quc gia ny khng th ch ng trong

vic thc hin cc mc tiu ca chnh sch tin t. i vi nhng nn kinh

t khng b la ha, NHTW c th thng qua c ch iu hnh t gi tc

10


11/43

ng ln xut nhp khu t c cc mc tiu ca chnh sch tin t.

Gi s khi cc yu t khc khng i mun kim ch lm pht, NHTW c

th ht ni t trong lu thng lm cho ni t ln gi so vi ngoi t (tc lm

cho t gi gim) ngc li thc y tng trng kinh t to cng n viclm, NHTW c th s dng chnh sch ni t. Trong khi , nhng nc c

nn kinh t la ha chnh thc khng c quyn ch ng trong vic iu

hnh chnh sch tin t, chnh sch tin t ca h ph thuc hon ton vo

chnh sch tin t ca NHTW nc ngoi.

Th ba, la ha chnh thc tc i vai tr ca NHTW, l ngi cho

vay cui cng ca nn kinh t. nhng nn kinh t khng b la ha, khiNHTM gp kh khn v thanh khon, NHTW s cho vay tin gii quyt

vn , trnh dn n s sp ca h thng ngn hng, nhng nhng

nn kinh t b la ha chnh thc, NHTW ch tn ti trn danh ngha. Mt

khi s dng ht d tr tin t th khng th pht hnh thm tin gip

NHTM. V vy, kh nng dn ti s sp ca h thng NHTM trong

nc l hon ton c th xy ra.

Th t, i vi nhng nn kinh t b la ha khng chnh thc,

ngoi t c s dng rng ri trong thanh ton, ct tr, do s c mt

lng ngoi t ln tri ni trn th trng, nm ngoi tm kim sot ca

NHTW. V vy, vic d on din bin tng phng tin thanh ton t

a ra cc quyt nh v tng hoc gim lng tin trong lu thng s km

chnh xc v kp thi.

Th nm, cung cu ngoi t thng xuyn bin ng. Nhng thay i

v li sut trong nc t nc ngoi c th gy ra s dch chuyn ln t

ng tin ny sang ng tin khc hay t ni ny sang ni khc. Khi li sut

c s thay i theo hng nm gi ngoi t c li hn, ngi dn s mang

11


12/43

ni t i ly ngoi t, lm cho cu ngoi t tng, ngc li, khi nm gi ni

t c li hn, ngi dn s mang ngoi t i ly ni t, dn ti cu ni t

tng. iu ny s gy kh khn cho NHTW trong vic iu hnh chnh sch

tin t. Ngoi ra, i vi cc NHTM c t l tin gi bng ngoi t cao, khic bin ng, ngi dn x i rt ngoi t, trong khi s ngoi t

c ngn hng cho vay, v NHTW cng khng th h tr c do d tr

ngoi hi cn mng c th gy ra nhng bt n trong h thng NHTM trong

nc.

12


13/43

CHNG 2: VN LA HA TI VIT NAM

I. TNG QUAN V TNH TRNG LA HA VIT NAM.

Vit Nam l mt trong nhng nn kinh t b la ha khng chnh

thc. la ha ca Vit nam bao gm: la ha thay th ti sn, la ha

phng tin thanh ton, la ha trong nim yt gi hng ha dch v. Tnh

trng la ha Vit Nam c nh gi l kh trm trng.

Mt trong nhng cng c o lng mc la ha l t l tin gi bng

ngoi t trn tng phng tin thanh ton FCD/M2. Tuy nhin t l ny vn

cha phn nh c mt cch chnh xc nht v tnh trng la ha ca Vit

Nam do n ch o lng c lng USD gi trong cc ngn hng m

khng th thy c khi lng ln USD dn chng nm gi.

Bng 1: T l tin gi bng ng USD trn tng phng tin thanh ton

(FCD/M2)

Thigian 1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

13


14/43

1999

2000

2001

2002 2003

2004

2005

2006

6/2007

(Ngun : IMF - Vietnam Statistical Appendix 2007)

Theo thng k trn, t l la ha ca Vit Nam lun mc trn 20%,

con s ny cao hn nhiu so vi cc nc trong khu vc nh Indonesia,

Malaysia, Thi lan (ch khong t 7-10%).

II. THC TRNG LA HA VIT NAM QUA CC GIAI

ON

1. Giai on trc khi m ca.

Vit Nam thc hin c ch qun l tp trung bao cp. Nh nc nm c

quyn v ngoi thng, ngoi hi. Quy m nn kinh t nh, kh nng cnh

tranh ca hng ho, dch v rt thp, kinh t i ngoi km pht trin, h

thng ngn hng cn s khai. iu l qun l ngoi hi ban hnh km theo

Ngh nh s 102/CP ngy 06 thng 7 nm 1963 ca Chnh ph nghim cm

cc t chc, c nhn s hu, s dng ngoi t trong nc (k c vic ct tr,

mang theo ngi), mi giao dch trong nc phi thc hin bng VND. Vic

chuyn i VND sang ngoi t c thc hin theo k hoch vi c ch a

t gi (t gi mu dch, t gi phi mu dch) do Nh nc cng b. Xut

14


15/43

nhp khu v thanh ton quc t ch yu theo cc Hip nh song bin - a

bin, ng tin s dng trong quan h thanh ton i ngoi thng l ng

Rp chuyn nhng v ng Nhn dn t mu dch. V vy, kh nng

chuyn i ca VND rt hn ch. V cui giai on xut hin du hiu cakhng hong kinh t, VND suy yu mnh sau tht bi ca chnh sch gi -

lng - tin, lm pht ti 3 con s v lin tc c cc t tng gi vng.

Trong dn c xut hin vic mua vng, ngoi t tch tr, u c gi v s

dng lm phng tin thanh ton. Tuy nhin mc la ha l khng ng

k do m ca nn kinh t cn rt nh.

2. Giai on bt u m ca n khng hong ti chnh khu vc

Hin tng nn kinh t Vit Nam s dng rng ri ng la M trong

giao dch bun bn..., ch bt u c ch n t cui nhng nm 80 u

nhng nm 90, khi m nn kinh t nc ta phi i mt vi lm pht nng

n, tin ng tr nn mt gi so vi USD dn n tm l ngi dn chuyn

sang tch tr USD hoc vng thay cho ni t.

Bng 2: T l lm pht Vit Nam

Nm Lm pht(%) Nm Lm pht(%)1986 774,7 2000 -0,61987 223,1 2001 0,81988 393,8 2002 1,51989 37,7 2003 3,01991 64,6 2004 7,711992 17,36 2005 8,291996 4,5 2006 7,481997 3,6 2007 8,31998 7,8 2008 22,971999 0,1 2009 6,88

15


16/43

(Ngun: Tng cc thng k, Ngn hng Nh nc v IMF)

Mt khc, do thy c im yu v gi tr ca tin ng, nn ngi dn

chuyn sang gi ngn hn ni t thay cho vic gi di hn, iu ny nhhng ln ti lng vn u t cho nn kinh t ang trong giai on kin

thit. Trc hon cnh , Chnh ph ban hnh lut u t nm 1987

hoan nghnh v khuyn khch cc t chc, c nhn nc ngoi u t vn v

k thut vo Vit Nam, ng thi cho php cc ngn hng c nhn tin

gi bng ng la. Chnh sch ny lm tng t l la ha ca nn kinh

t do tc ng lm tng ngun la chy vo trong nc thng qua cc

knh nh FDI, vin tr nc ngoi v lng kiu hi n nm 1991, sau khi

Vit Nam bnh thng ha quan h vi Trung Quc v mt s quc gia

khc, cng vi nhng chnh sch m ca ca Nh nc lm lng USD

vo Vit Nam tng mnh. Bn cnh , t l lm pht ln ti nh im

67.5% v t gi USD/VND tng vt (t 5,133VND/US

9,274VND/USD). iu ny khin cho tnh trng la ho tng lnmnh vi

hn 41% lng tin gi vo cc ngn hng l bng USD.

Trc tnh trng trn, Ngn hng Nh nc Vit Nam c gng o

ngc qu trnh la ho nn kinh t v kh thnh cng khi gim mnh

mc tin gi bng USD vo cc ngn hng xung cn 20% vo nm 1996.

Mt khc, thi gian ny lm pht ch mc trn di 10%, t gi bin ng

t, vic nm gi VND t ra c li hn nn mc la ha gim mnh, t

l FCD/M2 nm 1997 mc 23,6%. ng thi, Chnh ph cng bt u hnch vic thanh ton bng ngoi t, xo b cc im bn hng thu ngoi t,

tng cng cc bn i ngoi t. Tuy nhin, th trng ngoi t t do, yt gi

v thanh ton ngoi t trong dn c vn cha kim sot c do thi quen v

cc hot ng kinh t ngm. Cng phi nhn nhn rng, cc hot ng ngoi

16


17/43

hi tri php tn ti ch yu l do cha c x l mt cch kin quyt. Cho

n nay, vn ny vn l mt tn ti cha c khc phc.

3. Giai on t sau khng hong ti chnh khu vc n nay

3.1. Giai on 1998-2001

Sau mt thi gian gi n nh mc tng i thp khong trn 20%, t l

FCD/M2 li c du hiu tng ln trong giai on ny v n nm 2000 - 2001

tng cao tr li n gn 30%. Nguyn nhn l trong sut mt thi gian di,

kinh t M tng trng cao v n nh lm cho ng USD hp dn hn cc

ngoi t khc. Mt khc, cc chnh sch mi ban hnh to s tin tng ca

ngi dn, thu ht c mt lng ln ngoi t t th trng t do vo h

thng ngn hng. Tm l la ha trong giai on ny cng mt phn do tc

ng ca khng hong ti chnh khu vc v k vng ca th trng vo s ph

gi ca VND.

3.2. Giai on 2001 n 2006.

T l FCD/M2 lin tc gim, n nm 2003 cn 23,6%. Thanh ton v

kinh doanh ngoi t vn tip tc pht trin. Theo kt qu kho st nm 2002,

hot ng ca th trng ngoi t t do c quy m t 4 - 6 t USD/nm, tng

ng 1/3 kim ngch nhp khu nm , s ngoi t tri ni ngoi th trng

t do c khong 5 t USD. la ha trong nim yt, nh gi bng ngoi t

cn ph bin. Tuy nhin n nm 2004 khi lm pht mc 9,5% v li sut

tin gi VND khng my hp dn hn li sut tin gi bng USD khin cho

ngi dn c tm l i VND ly cc ng tin khc c tnh n nh cao hn

nh USD, EUR gi vo NHTM khin cho FCD/M2 tng ln n mc

24,3%. Vi doanh s tin gi ngoi t khng ngng tng ln, cc NHTM

17


18/43

cng phi tm cch cho vay s ngoi t ny, trnh tn ng vn. y

chnh l hin tng la ha ngun vn huy ng v la ha c cu d n

cho vay ca h thng ngn hng. Nm 2005 li sut c bn ca M tip tc

tng ln t 3.75% ln n 4.75%, theo hiu ng , cc NHTM trong ncng lot tng li sut tin gi USD, li sut tin gi VND cng tng nhng

khng ng k, trong khi lm pht vn mc cao, t thu ht lng tin

gi ngoi t vo cc NHTM. Nm 2006, nh du s tng trng ngon mc

ca u t trc tip vo Vit Nam t mc 10.2 t USD mang li mt ngun

thu ngoi t ln v lm cho t l FCD/M2 vn duy tr mc trn 20%.

3.3. Giai on nm 2007 n nay

Nm 2007, Vit Nam chnh thc tr thnh thnh vin th 150 ca t chc

Thng mi th gii WTO v thc hin cam kt quy ch Thng mi bnh

thng vnh vin vi Hoa K (PNTR), to c hi m rng th trng xut

khu v hn ch cc ro cn thng mi. Tuy nhin, trong nm 2007, bin

ng ca nn kinh t M cng nh hng mt phn n nn kinh t Vit

Nam khin cho t gi USD/VND trong nc bt n. Nhng tc ng ny

mt ln na li lm tng t l la ha trong nn kinh t.

Nm 2008 c xem l mt nm y bin ng i vi nn kinh t VN

ni chung v vn t gi USD/VND ni ring.

Giai on u nm 2008, NHNN thng bo pht hnh tn phiu bng

VND, v thc hin di hnh thc bt buc i vi cc NHTM vi tng gi

tr tn phiu pht hnh l 20.300 t ng, k hn 364 ngy, li sut

7,8%/nm. ng thi NHNN cng khng thc hin vic mua USD vo

nhm hn ch bm tin ra lu thng.

18


19/43

Cng thi im trn th trng th gii gi USD vn tip tc st gim,

Cc d tr lin bang M (FED) vn tip tc ct gim li sut c bn. Ngi

dn khng cn gi USD nh trc m chuyn qua nm gi vng hoc VND

gi tit kim hng li sut cao. Hot ng ca gii u t v u cnc ngoi a vo Vit Nam mt lng ngoi t ln. S tin ny c

i ra VND hng chnh lch li sut thng qua gi tit kim hoc u

t vo tri phiu chnh ph. Mt lng kiu hi cng c chuyn v Vit

Nam nhm hng chnh lch li sut v chuyn cho ngi thn dp Tt.

Nhng nguyn nhn trn khin cho lng USD vo NHTM tng ln

khng ngng, lm tng t l FCD/M2 mt cch ng k.

Tuy nhin, trong qu 2 nm 2008, khi m t gi USD/VND tng mnh

v vic cc nh u t nc ngoi bt u rt vn khi Vit Nam khi lo ngi

v tnh hnh kinh t Vit Nam cng nh tnh hnh thanh khon yu trn th

trng th gii gy ra tnh trng khan him ngoi t c trn th trng

chnh thc v th trng t do, t l la ha c xu hng gim nhit.

Sang n qu 3 nm 2008, khi t gi i vo n nh ng thi NHNNcng b t l d tr USD, thc hin kim sot cht cc i l thu i ngoi

t (cm mua bn ngoi t trn th trng t do khng ng k vi cc

NHTM), cm mua bn USD thng qua ngoi t khc lch bin , cm

nhp khu vng v cho php xut khu vng, bn ngoi t can thip th

trng thng qua cc NHTM ln khc phc tnh trng khan him USD,

n nh th trng ngoi hi, ng thi n nh t l FCD/M2 quanh mc

20%.

Nhng thng cui nm 2008, t l lm pht tng ln t mc xp x 20 %

khin cho ngi dn c tm l lo ngi v s mt gi ca VND, t tng

vic nm gi USD trong dn. Thi gian ny cng l lc nhu cu s dng

19


20/43

ngoi t thanh ton ca cc doanh nghip nhp khu tng ln, cng nh

ngun kiu hi v nc nhiu hn khin cho tnh trng la ha trm

trng tr li. Mt khc, cc ngn hng thng mi tng li sut tin gi bng

USD ln 7,2% cao hn gn 2% so vi mc li sut tri phiu Chnh ph khn 1 nm ca M l 5,25%. Chnh lch qu ln so vi th trng quc t

to ra tm l coi trng ng la, tip sc cho nn u c ngoi t, lm tng

mc la ha nn kinh t.

Sau c sc khng hong ti chnh nm 2008, kinh t th gii ang phc

hi chm chp. ng la M ngy cng mt gi, song USD t gi

USD/VND ngy cng cao, vt mc 20.000 VND/USD. Ngi dn ngy

cng mt lng tin vo VND v xu hng sng bi ng la cng tr nn

trm trng hn, t l la ha ngy cng cao, theo thng k mi nht ca

ADB t l la ha ca Vit Nam hin nay mc 20%. Mc d Nh nc

khng cho php, ni mt cch khc l bt hp php, nhng giao dch ngoi

t ti mt s trung tm ca cc thnh ph ln (nh H Trung H Ni)

din ra kh si ng, k c khi Ngn hng Nh nc tng cng kim sot,v chng no tn ti t gi th trng ch en cao hn t gi chnh thc th

ngi bn ngoi t vn la chn t gi cao; hn na, hot ng trao i

ngoi t trn th trng ch en cn c u im v tin ch cho ngi dn,

ch cn gi in thoi n cc c s i tin l c ngi mang n tn nh

mt lng tin ln.

III.BIU HIN LA HA TRONG NN KINH T VIT NAM

Th nht, l la ha trong qung co, nim yt, thng bo gi hng

ha, dch v. Hin nay tnh trng qung co, nim yt, thng bo gi c hng

ha dch v c gi tr ln. Nhng ni b kim sot gt gao, ch h kinh

20


21/43

doanh lch bng cch khng ghi gi song vn chp nhn thanh ton bng

USD. nhng ni tp trung nhiu khch du lch nc ngoi ti thm quan

mua sm, nhng ngi bn hng d khng nim yt gi bng USD nhng

khi khch ngoi quc hi h vn phi ni gi bng USD. Cng ty kinhdoanh my tnh v linh kin my tnh cng l mt trong s nhng i

tng vi phm quy nh nim yt gi nhiu nht.

Th hai, l la ha ngun vn huy ng v d n cho vay trong cc

NHTM. Mc la ha ny c o lng bng t l tin gi ngoi t trn

tng tin gi v t l tn dng bng ngoi t trn tng tn dng trong h

thng NHTM. T nm 1988, khi NHTM cho php cc ngn hng thng

mi c nhn tin gi bng ngoi t, t l tin gi USD trn tng tin gi

tng dn, n nm 1992 t mc 41,2%. Tuy nhin sau , t l ny gim

xung mc 20,3% nm 1996. u nm 2000, ng USD lin tc tng gi so

vi VND, ng thi li sut USD trn th trng tin t quc t tng rt cao,

gia nm 2000 ln ti 6,5%/nm dn ti s tng li sut huy ng USD ca

cc NHTM trong nc, iu ny thc y tm l mun nm gi USD ca

ngi dn. Do tin gi bng USD tng ln t 31,7% nm 2001 trong khi

cc khon cho vay bng USD li gim gy nn hin tng la ha ngun

vn. Sau , t l tin gi USD trn tng tin gi gim t 31,7% nm 2001

xung 22% nm 2005. T trng tn dng ngoi t trn tng tn dng trong

cc NHTM tng t 20,7% nm 2000 ln 24,5% nm 2004 t gn 103 t

(theo bo co IMF nm 2006). Mc d t l tin gi ngoi t trn tng tin

gi c gim xung song s tuyt i vn lin tc tng t 4,85 t USD nm2000 ln 8.85 t USD nm 2005. Hin nay, t l tin gi ngoi t c xu

hng gim v t trng tn dng ngoi t li c xu hng tng do nhu cu

gm d USD ca ngi dn v nhu cu vay ngoi t cho cc hot ng

thanh ton ca doanh nghip.

21


22/43

Th ba, hot ng mua bn trao i ngoi t din ra mt cch t do v

cng khai trn th trng ngm (th trngphi chnh thc, th trng ch

en).

Trong thng t s 33/NH-TT ngy 15/03/1989 v hng dn thi hnhiu l qun l ngoi hi nu r: Vic lu thng ngoi t trong nc ch

c thc hin thng qua ngn hng v cc t chc kinh doanh, dch v

c php thu ngoi t. Nghim cm vic mua bn, trao i ngoi t trn th

trng ngm. Nh vy th trng ngm l th trng din ra hot ng trao

i, mua bn ngoi t khng c php lut cng nhn. S d tn ti ca th

trng ngm lm tng tnh trng la ha Vit Nam l do: NHNN lun

khuyn khch ngi dn bn ngoi t cho NHTM ng thi php lut Vit

Nam c mt s quy nh hn ch i vi i tng c mua ngoi t ti

cc NHTM nhm hn ch vic s dng rng ri vic s dng ngoi t trn

lnh th Vit Nam nhng do t gi cc NHTM lun thp hn t gi trn th

trng ngm nn c li ngi dn em ngoi t bn trn th trng ngm,

bn cnh nhng i tng khng p ng c yu cu ca cc NHTM

th cng thc hin vic mua USD trn th trng ngm. Vit Nam, th

trng ngm tn ti di cc hnh thc sau: cc ca hng kinh doanh vng

bc qu ng thi kinh doanh mua bn ngoi t tin mt; chuyn tin

kiu hi chuyn tin qua bin gii khng thng qua h thng ngn hng di

nhiu hnh thc khc nhau; cc sp i tin dc bin gii ni cc hot ng

bun lu; cc hot ng mua bn khc trong dn c. Phng thc giao dch

mua bn ch yu trn th trng ngm l phng thc trao tay. ng tingiao dch ch yu l USD, ngoi ra cn mt s ngoi t khc nhng khi

lng giao dch rt nh b. S tn ti ca th trng ngm cc quc gia l

iu thng thy v trn thc t khng c s n khp hon ton gia t gi

chnh thc v t gi t do, tuy nhin Vit Nam th trng ngm khng

22


23/43

nhng tn ti m cn pht trin mnh m do s chnh lch ng k gia t

gi chnh thc v t gi ch en. S d c s chnh lch ny l do trong thi

gian qua t gi vn c xc nh mt cch ch quan theo ch ca NHNN,

cha phi l t gi phn nh cung cu trn th trng. Hin nay, cc NHTMc php xc nh t gi mua bn i vi USD khng c vt qu bin

giao dch cho php so vi t gi giao dch bnh qun trn th trng lin

ngn hng ca ngy giao dch trc . Thi gian gn y, do c nhiu bin

ng trn th trng ngoi hi, NHNN thc hin 2 ln iu chnh nh

bin nm 2007, 3 ln iu chnh trong nm 2008 v 2 ln vo nm 2009.

C th, ngy 3/1/2007 bin l 0.5%, n cui nm 2007 l 0.75%. Ngy

10/3/2008, bin tng thm 0.25% ln mc 1%, ngy 27/6/2008 bin l

2% v tng ln 3% vo ngy 7/11/2008. Ngy 24/3/2009, bin c

NHNN quy nh l 5%, sau gim xung 3% vo ngy 26/11/2009 v gi

nguyn cho ti nay. Vic m rng bin ny l cn thit ko t gi trn

th trng chnh thc gn vi th trng t do hn. Ngoi ra chng no cc

hot ng kinh t ngm cn pht trin, th chng nhu cu ngoi t v cc

giao dch v ngoi t trn th trng ngm cn tn ti v pht trin.

IV. CC NGUN CUNG USD CA VIT NAM

1. Ngun kiu hi

Kiu hi (khng k lng kiu hi chuyn lu, ngoi t ca ngi Vit

Nam nhp cnh khng khai bo) chuyn v Vit Nam nhn chung mi

nm mt tng, vi mc tng bnh qun 10% mi nm, vi s liu c th

bng 2. Cc khon kiu hi sau khi i qua h thng ngn hng nu khng

c khuyn khch chuyn thnh ni t s pht tn trong dn c di hnh

thc ngoi t v lm tng kh nng la ha nn kinh t.

23


24/43

Trong iu kin nn kinh t nc ta, vi gi tr kiu hi khong 4,5 t

USD/nm, th kiu hi l ngun cung ngoi t ng k, c tc ng tch cc

trong vic ci thin cn cn thanh ton quc t, n nh t gi, l ngun

ngoi t quan trng cung ng cho nhu cu nhp khu hng ha. Tuy nhin,bn cnh lung kiu hi vo Vit Nam theo con ng chnh thc, th mt

b phn ln kiu hi chy vo Vit Nam theo con ng khng chnh thc,

gi l kiu hi lu. Kiu hi lu chuyn vo Vit Nam ch yu bng tin

mt USD do Vit kiu thu gom nc ngoi chuyn v nc v c trao

tn tay cho ngi nhn. C ch qun l ngai hi hin hnh Vit Nam

khng cm a kiu hi vo Vit Nam di bt k hnh thc no, min l

khi nhp cnh c khai bo vi c quan hi quan theo quy nh. Trn thc

t ngi nhn kiu hi lu rt t khi gi, bn ngoi t cho ngn hng m

ch yu l nm gi ngoi t tin mt hoc bn trn th trng ngm. Bn

cnh , i vi ngun kiu hi chnh thc, c ch qun l ngoi hi cho

php vic chi tr bng ngoi t tin mt cho ngi th hng trong nc

cng l nguyn nhn to nn lng ngoi t tri ni trn th trng ngm.

Bng 3: Lng kiu hi chuyn v Vit Nam trong cc nm gn y

24


25/43

(Ngun: BVSC)

2. Khch du lch n Vit Nam

S lng khch quc t n Vit Nam ngy cng tng. Khch du lch

nc ngoi mang theo ngoi t v chi tiu bng ngoi t tin mt rt ln ti

cc c s kinh doanh t nhn. Khch du lch cng c hot ng i tin ti

cc quy i tin nhng thng thng chi tiu n u h i tin n v

khi vic i tin khng my thun li do a bn, ng x, h tha thun

vi ngi bn hng thanh ton bng la M.

Bng 4 : S lng khch du lch nc ngoi n Vit Nam

25


26/43

Nm 2000 01 02 03 04 05 06 07 08 09S

lng

(tr ltngi)

2.1 2.3 2.6 2.4 2.9 3.4 3.6 4.2 4.3 3.8

Ngun: Tng cc thng k

3. Vn u t nc ngoi

3.1. Vn u t trc tipNgun vn u t trc tip nc ngoi FDI ngy cng tng cung cp mt

lng ngoi t ln cho nn kinh t. Nm 2006 c coi l m u cho mt

thi k mi, v th ca nc ta trn th gii tip tc c nng cao sau khi

Vit Nam tr thnh thnh vin th 150 ca t chc thng mi th gii

WTO, bn cnh l vic hon thin h thng php lut, chnh sch v u

t, kinh doanh to trng php l bnh ng thng thong v minh bch chocc nh u t trong v ngoi nc: Lut u t v lut doanh nghip cng

vi lut u thu, lut cnh tranh, lut s hu tr tu v mt s lut khc

c ban hnh v c hiu lc trong nm 2006 nh du bc tin quan

trng trong vic th ch ha kinh t th trng v ng li m ca hi nhp

kinh t quc t ca nc ta. Chnh nhng yu t trn, to nim tin cho cc

nh u t nc ngoi t gp phn thc y ln sng u t trc tip

nc ngoi vo nc ta.

Bng 5 : Biu Vn u t trc tip vo Vit Nam 2006-2009

26


27/43

(Ngun: Tng cc Thng k)

3.2. Vn u t gin tip

Ngun vn u t nc ngoi gin tip FII, cng l mt ngun cung

ngoi t quan trng. u t gin tip nc ngoi l hnh thc u t thng

qua vic mua c phiu, tri phiu, cc giy t c gi khc, qu u t chng

khon v thng qua cc nh ch trung gian ti chnh khc m nh u t

khng trc tip tham gia hot ng qun l u t. Ln song FII u tin vo

Vit Nam xut hin khi mt s qu u t t nc ngoi nh Vietnam

Lazard Fund, Templeton Vietnam v Beta Fund c thnh lp th trng

Vit Nam vi s vn huy ng khong 700 triu USD. Tuy nhin, sau cuc

khng hong kinh t chu nm 1997, phn ln cc qu u t rt khith trng VIt Nam, ch cn duy nht Vietnam Enterprise Investment Fund

(VEIL) do cng ty Dragon capital (ca Anh) qun l. Ln s FII th hai

c khi ng li t nm 2002 khi nh u t nc ngoi nhn thy c hi

kinh doanh ln t qu trnh c phn ha cc doanh nghip nh nc ca Vit

27


28/43

Nam. Hin nay, cng vi vic thnh lp cc qu vo Vit Nam, s nh u

t nc ngoi u t vo th trng chng khon Vit Nam ang tng

nhanh, c bit trong thi gian gn y, khi th trng chng khon Vit

Nam ang trn tng trng mnh m.4. Vay n nc ngoi

Vay n nc ngoi cng l mt knh dn ngun ngoi t vo nc ta.

Vay n nc ngoi l khon vay ngn, trung hoc di hn (c hoc khng

tr li) do Nh nc Vit Nam, chnh ph Vit Nam hoc doanh nghip l

php nhn Vit Nam (k c doanh nghip c vn u t nc ngoi) vay ca

t chc ti chnh quc t, ca chnh ph, ca ngn hng nc ngoi hoc ca

t chc v c nhn nc ngoi khc. Cc khon vay n bao gm: Vay ODA,

tn dng thng mi ca chnh ph v doanh nghip t cc t chc ti chnh

quc t, chnh ph cc nc, cc ngn hng v t chc ti chnh nc ngoi,

pht hnh tri phiu ra th trng vn quc t ca chnh ph v doanh

nghip Vit Nam trong ch yu l ODA.

Bng 6: ODA ca Vit Nam

Nm Cam kt Thc hin % thc hin2006 3.75 1.85 49.41%2007 4.50 1.82 40.44%2008 5.43 2.20 40.55%2009 5.85 3.00 51.28%

Ngun: Tng cc thng k

5. Ngun thu t xut khu

Kim ngch xut khu ca Vit Nam tng nhanh trong thi gian gn y,

cng gp phn l ngun cung la ln cho nn kinh t.

Bng 7: Kim ngch xut khu ca Vit Nam

28


29/43

Kim ngch xut khu

0

10

20

30

40

50

6070

2000 2002 2004 2006 2008 2010

Kim ngch xut khu

Ngun: Tng cc thng k

6. Cc knh ngoi t khc

Cc knh ngoi t khc nh tin lng v thu nhp ca ngi Vit Nam

c tr bng ngoi t, lng ngoi t do ngi nc ngoi n Vit Nam

29


30/43

lm vic , sinh sng v hc tp mang theo, ngoi t t hot ng bun lu v

cc hot ng kinh t ngm khc

V. TC NG CA TNH TRNG LA HA TI VIT NAM

la ha c th l mt gii php hiu qu i vi cc nn kinh t m ,c

quy m nh v c mi quan h thng mi cng nh ti chnh cht ch i

vi quc gia cung cp ng tin thay th. Vit Nam r rng khng phi lng c vin c li t la ha do khc bit ln so vi M v s giu c,

c cu kinh t v s hi nhp thp v vn v lao ng. Ngoi ra ngoi t

c s dng ch yu Vit Nam l la M nhng Vit Nam li c quan

h thng mi a dng vi cc nc khc trn th gii. Mc d bun bn

vi M ang tng nhanh nhng bun bn vi cc nc khc nh Nht Bn

Trung Quc chu u cng chim mt t trng ln. Khi t gi USD/VND v

t gi ca USD vi cc ng tin khc ang bin ng ngc chiu nh hin

nay s nh hng ln n thng mi ca Vit Nam.

Tnh trng la ha ko di v mc cao nh vit Nam hin nay gy

nhiu tc ng tiu cc ln nn kinh t:

Th nht, xu hng tng gi mt chiu ca t gi ngy cng r rt. Tnh

n ngy 30/9 /2010 VND mt gi khong 10,2% t gi USD/VND clc ln n 21000. Theo l thuyt khi ni t gim gi s kch thch xut khu

tng v nhp khu gim, nhng trong iu kin thc t ca Vit Nam nhp

khu gim khng ng k do nng lc sn xut v qun l ca cc doanh

nghip trong nc vn cn yu km, trong khi chng ta xut khu nhng sn

30


31/43

phm th hoc sn phm thuc nhng ngnh hng cn nhiu sc lao ng do

doanh thu t xut khu khng ln. Bn cnh khi USD tng gi lm

cho gi hng ha nhp khu tng t dn ti s tng gi chung i vi cc

hng ha trong nc, gy p lc lm pht.Th hai, ngun ngoi t chy vo Vit Nam di do nhng cung ngoi t

tng ln khng ng k. Thay v bn ngoi t trn th trng ngoi hi, cc

c nhn t chc c ngun thu t ngoi t nh doanh nghip xut khu,

nhng ngi nhn kiu hi t nc ngoili nm gi ngoi t tin mt

hoc gi tit kim ti cc NHTM.Khi cc NHTM kh mua c ngoi t

p ng nhu cu thanh ton v NHNN cng kh tng d tr ngoi hi.

Bng 8: Tng d tr quc t ca Vit Nam

31


32/43

Bng 9: Tng trng tn dng 9 thng u nm 2010

32


33/43

(Ngun BVSC c tnh)

Th ba, tnh trng la ha cng pht trin cng to iu kin v kch

thch th trng ch en pht trin, t gy kh khn v gim hiu lc khi

iu hnh chnh sch t gi. la ha to nn tnh trng hai t gi, mt t

gi trn th trng chnh thc v mt t gi trn th trng ch en.

Bng 10: T gi chnh thc v t gi ch en ca VND/USD

33


34/43

T gi trn th trng ch en thng cao hn so vi t gi trn th trng

chnh thc, thng bin ng rt nhanh, thm ch to ra cn st la, gy

thit hi cho mt b phn ngi dn, tc ng xu n lng tin ca ngi

dn i vi VND. Bn cnh , hot ng ca th trng ch en cn tip

tay cho nhng hot ng kinh doanh bt hp php nh bun lu, tham

nhng, ra tin.Th t, h thng ngn hng b la ha gy nguy c khng hong ti

chnh. Mc d tin gi bng ngoi t c tc ng tch cc n su ti

chnh song tin gi bng ngoi t thng c thi hn tng i ngn, trong

khi cc khon cho vay bng ngoi t li thng c thi hn di. S mt cn

34


35/43

i v k hn ny dn n nguy c thanh khon bng ngoi t cao, trong khi

kh nng ca NHNN trong vic iu tit nguy c thanh khon bng ngoi

t ca h thng ngn hng khi NHTM phi nh n NHNN trn cng v l

ngi cho vay cui cng cn hn ch. M rng tn dng bng ngoi t gipngn hng trnh c chnh lch tin t gia ti sn n v c, nhng li gia

tng ri ro tn dng, v ri ro t gi c chuyn sang ngi i vay cui

cng, nht l nhng doanh nghip khng c ngun thu bng ngoi t. Trong

khi cc cng c phng nga ri ro bng ngoi hi trn th trng Vit

Nam vn cha pht trin, hn na vic cho vay ngoi t trong nc cn thc

y tin trnh la ha bng cch tnh li bng ngoi t i vi nhng khon

vay ny, to thm cu ngoi t, ph hoi s n nh ca ni t.

Th nm, la ha ngun vn huy ng khin cc NHTM trong nc b

ng v li sut. Li sut ngoi t trong nc v quc t u cao hn, dng

tin gi ngoi t s chy n . Nu nhn thy li sut tin gi trn th

trng quc t cao hn, ngi gi tin s rt tin gi ngoi t ca mnh

ngn hng trong nc gi ngn hng nc ngoi. Trong trng hp

ny, cc ngn hng trong nc c th ri vo tnh trng mt kh nng thanh

ton. gi c ngi gi tin, cc ngn hng buc phi tng li sut bng

ngoi t ln theo li sut quc t. Bn cnh , nhng khch hng ang gi

tin bng ni t khi nhn thy li sut tin gi ngoi t em li li nhun cao

hn, h s chuyn khon tin gi ca mnh sang ngoi t. V vy, cu ni t

tr nn bt n do nhy cm vi s thay i ca li sut quc t. Li sut huy

ng ni t tng ln, m bo li nhun, cc ngn hng cng phi tng lisut cho vay ni t, t lm gia tng chi ph vn cho cc doanh nghip,

dn n s gia tng ca gi c hng ha trong nc, t gy p lc ln lm

pht.

35


36/43

CHNG 3: GII PHP HN CH TNH TRNG

LA HA VIT NAM

Nhn thy c nhng tc ng tiu cc ca tnh trng la ha ln nnkinh t Vit Nam thi gian qua Chnh ph c mt s bin php nhm hn

ch tnh trng ny nh: nghim cm vic thanh ton, nim yt gi hng ha

dch v bng ngoi t, pht hnh tri phiu chnh ph bng ngoi t, tng

bc t do ha i vi giao dch vng lai v giao dch vn, hn ch cho vay

ngoi t i vi cc doanh nghip c ngun thu ngoi ttuy nhin nhng

bin php ny ch yu l nhng bin php hnh chnh mang tnh tm thi

khng t hiu qu cao, tnh trng la ha Vit Nam vn ngy cng trm

trng.

gp phn gii quyt tnh trng la ha Vit Nam hin nay nhm

xin c xut mt s gii php c bn

1. Cng c lng tin ca dn chng vo VND

Nguyn nhn su xa dn n tnh trng la ha trm trng nh hinnay Vit Nam l vic mt lng tin ca cng chng vo VND ng thi qu

sng bi, tin tng USD. V vy bin php quan trng nht c th gii quyt

tn gc tnh trng la ha Vit Nam chnh l cng c lng tin ca ngi

dn vo s n inh ca VND, nng cao tnh chuyn i ca VND thng qua

n nh nn kinh t v m. Trong c bit ch n vic kim sot lm

pht v n nh t gi.

c th kim ch lm pht trc tin i hi phi c s phi hp

ng b, hi ha gia chnh sch ti kha v chnh sch tin t. NHTW phi

s dng cc cng c ca chnh sch tin t nh: li sut ti chit khu,

36


37/43

nghip v th trng m, d tr bt buctc ng mt cch c hiu qu

vo th trng tin t nhm n nh gi tr ca VND.

Lm pht Vit Nam hin nay c nh gi l lm pht do chi ph

y v do cu ko. i vi lm pht do chiphis y chnh ph c th kimch bng cch gim thu nhp khu i vi nhng mt hng nhp khu cn

thit cho qu trnh sn xut v cho tiu dng ca ngi dn. i vi lm

pht do cu ko NHNN cn iu hnh chnh sch tin t mt cch thn trng

kim sot cht ch mc gia tng tn dng, hn ch bm tin vo nn kinh t.

V vn t gi: NHNN cn iu hnh chnh sch t gi theo c ch

linh hot v n nh. Ch t gi Vit Nam hin nay c gi l ch

t gi th ni c iu tit tuy nhin c ch iu hnh tht s l c ch neo

gi t gi. NHNN cng b t gi dao dch bnh qun lin ngn hng ng

thi quy nh bin dao ng i vi t gi mua v bn ca cc ngn hng

thng mi. C ch ny to ra s n nh ca t gi trong mt thi gian

nhng n khng phn nh chnh xc quan h gia cung cu ngoi t, lm

tng chnh lch gia t gi ca cc NHTM v t gi trn th trng t do

gp phn lm tng tnh trng la ha.

V vy trong di hn hn ch tnh trng la ha NHNN cn phi

p dng c ch t gi th ni c iu tit tht s, t gi phi phn nh chnh

xc quan h cung cu trn th trng ngoi hi. Vic lm ny cn thc hin

dn tng bc cc ch th trong nn kinh t c th thch ng thch ng

Bc u nn ni lng bin dao ng dn tin ti xa b bin dao

ng v NHTM khng trc tip n nh t gi. Bn cnh cc cng c cachnh sch t gi nh: mua bn trc tip ni t trn th trng ngoi hi, quy

inh li sut ti chit khuvn phi c NHTW s dng c nhng tc

ng kp thi, hiu qu trong trng hp t gi bin i theo chiu hng

tn hi n s pht trin ca nn kinh t.

37


38/43

ng thi t gi ngang gi nn gn vi mt r tn t bao gm mt s

ngoi t mnh nh USD, EURO, JPY v 1 s ng tin ca cc nc trong

khu vc nh CNY.Cc ng tin ny tham gia vo r tin t theo t trng

quan h thng mi v u t vi Vit Nam. Vic xc nh t gi nh vy sgim bt s l thuc ca VND vo USD.

2. Xa b hon ton hot ng nhn tin gi bng ngoi t v tn

dng ngoi t cc NHTM

Vit Nam, lng tin bng ngoi t c gi vo cc NHTM nhiu,

nhng thc t lng ngoi t cho vay li rt hn ch (ch nhng doanh

nghip c hot ng thu chi bng ngoi t v mt s t ngi dn c iu

kin theo quy nh mi c vay), t dn n tnh trng la ha ngun

vn huy ng Vit Nam, v nm mc cao. Cc NHTM sau cng phi

em gi ngoi t nc ngoi to ra s cn bng gia ngun vn huy

ng v ngun cho vay.

Mt khc, nhng i tng tham gia v hot ng gi tin bng ngoi

t vo NHTM khng ch l nhng ngi c mc ch chnh ng nh Vit

kiu gi tin v nc, cc doanh nghip c doanh thu trc tip t ngoi t,

m cn c nhng i tng bun lu, tham nhng t cc d n u t nc

ngoi, nhng ngi c c ngoi t t vic bn ni t trn th trng ch

en Nh th, chnh nhng hot ng huy ng tin gi tit kim bng

ngoi t, v hnh chung tip tay cho th trng ch en pht trin.

Bin php xa b hot ng huy ng vn bng ngoi t ca cc

NHTM s nng cao tnh minh bch ca th trng ngoi hi trong nc,khin cho nhng ngi c ngoi t phi bn ngoi t cho ngn hng thay v

em gi nh trc y. iu ny c th thc hin bng cch a ra cc mc

t gi hp dn dnh ring cho ngun kiu hi, ng thi pht trin cc dch

v ngn hng hin i, trong c dch v chuyn tin kiu hi c quy i

38


39/43

ngay ra VND theo t gi hin ti thng qua h thng ATM. Trn thc t,

dch v ny c mt s NHTM trong nc trin khai song ngi dn

vn cn hn ch trong vic tip cn v s dng.

3. Qun l cht cc knh dn ngoi t vo trong nc: u t ncngoi, kiu hi, vay n nc ngoi.

Mt trong nhng nguyn nhn dn ti tnh trng la ha l do ngun

ngoi t di do chy vo nc ta hng nm. S l khng kh thi nu hn

ch lng ngoi t chy vo trong nc bi l ngun ng gp quan

trng vo s tng trng kinh t. Do vy nn thay v hn ch, cn phi c

nhng bin php nng cao hiu qu ca lung vn ny, nh qun l cht ch

dng lu chuyn v s dng vn, tng cng hon thin mi trng kinh

doanh, h thng php lut, xy dng c ch qun l ph hp thu ht cc

lung ngoi t vo vi hiu qu t c l cao nht.

i vi ngun kiu hi, chng ta c th khuyn khch ngi dn bn

thng ngoi t cho t chc tn dng, trin khai cc dch v ngn hng hin

i, p ng c nhu cu giao dch nhanh chng, thun tin.

i vi ngun vn ODA, cn phi c nhng chnh sch qun l cht

ch, s dng hp l, c hiu qu, trnh tnh trng vn c gii ngn m

d n trin khai chm, km hiu qu, ngoi t ri vo tay mt s ngi, t

chc tip tay cho nn tham nhng.

i vi hot ng u t nc ngoi, cho php nh u t nc ngoi

u t bng VND, ng thi quy nh u t gin tip phi m ti khon

giao dch chng khon bng VND; cn xy dng mi trng php l ngycng hon thin, ng b thu ht cc nh u t nc ngoi u t vn

vo Vit Nam, phc v cho mc tiu pht trin kinh t-x hi ca t nc.

39


40/43

4. S dng ng tin chung khu vc

ng tin chung chu l vn c cp kh nhiu trong cc

hi ngh quc t v khu vc k t sau cuc khng hong tin t 1997-1998.

tng v vic hnh thnh ng tin chung chu l rt tch cc trong xuth lin kt khu vc, mt mt thc y pht trin kinh t x hi tng kh

nng cnh tranh, mt khc s gip cc quc gia chu hn ch s l thuc

qu nhiu vo USD v trnh c nhng bin ng trn th trng tin t

quc t. Tuy nhin con ng dn n ng tin chung cho khu vc chu

cn nhiu chng gai c bit l s khc bit kh ln gia cc thnh vin

trong khu vc i hi s n lc hp tc gip gia cc quc gia.

5. Pht trin cc cng c phi sinh trn th trng ngoi hi

cc t chc tn dng v khch hng tip cn v thch nghi hn vi

c ch t gi linh hot v phng nga ri ro t gi trong kinh doanh ngoi t;

th chng ta phi pht trin mnh cc giao dch phi sinh ngoi hi cc

bn tham gia th trng t bo v mnh trc cc ri ro v t gi thay v nm

gi ngoi t. To iu kin cho mi t chc, c nhn c tham gia th

trng ngoi t mt cch cng khai, d dng nhm thc hin mc tiu l

dch v ho cao cc nghip v hi oi, bnh thng ho vai tr v nh

hng ca ngoi t.

Ti Vit Nam cng c NHTM th im cung cp sn phm ti chnh phi

sinh nh hp ng quyn chn, giao dch hon i.Tuy nhin vic cung

cp cc sn phm ny vn cn hn ch v quy m v loi hnh sn phm. V

vy cn nng cao nghip v chuyn mn ca cc cn b ngn hng, khnng ti chnh, trnh cng ngh.

Bn cnh chng ta vn cha c mt khung php l ph hp iu chnh

hot ng cung cp sn phm ti chnh phi sinh ca c ngn hng thng

mi. Nh vy trong thi gian ti NHNN cng cc c quan chuyn mn cn

40


41/43

nhanh chng nghin cu, xy dng, ban hnh h thng c vn bn php lut

hon chnh iu chnh hot ng kinh doanh sn phm ti chnh phi sinh

ca cc NHTM to iu kin cc NHTM c cung cp v khch hng c

s dng cng c phi sinh ny.6. Tng quy m v qun l tt d tr ngoi hi quc gia

D tr ngoi hi trong thi gian va qua gim mnh hin nay d tr

ngoi hi ca Vit Nam t khong 8 tun nhp khu trong khi mc cn

thit l 12 tun. Dn n khng ch lng tin trong nc m c uy tn vay

n nc ngoi ca chnh ph cng gim st. Trong iu kin hi nhp kinh

t quc t, nhu cu ngoi t cho nhp khu cao (Vit Nam li l mt nc

nhp siu) v yu cu thanh ton cc khon n nc ngoi ngy cng ln

v vy tng d tr ngoi hi l cn thit. D tr ngoi hi c mnh th

NHNN mi c th can thip kp thi v hiu qu vo th trng ngoi hi.

Gii php quan trng nhm tng d tr ngoi hi quc gia nhng ng thi

cng hn ch tnh trng la ha l: Khuyn khch ngi dn bn ngoi t

cho NHTM, sau NHNN mua li ngoi t t cc NHTM ny tng d

tr ngoi hi quc gia.

Thu ht tin gi vo Ngn hng, tng cng gim st cht ch v

ngn chn vic mua bn ngoi t qu d dng cc ca hng t nhn va

to ngun USD cho pht trin kinh t, qun l c khi lng USD, hn

ch cc giao dch bng USD khng c php.

Nn kinh t Vit Nam hng nm thu ht mt lng ln vn u t

nc ngoi, nu lng vn ny khng c hp th ht s lm USD hatrm trong hn, v vy vic mua vo la ca Nh nc l cn thit.

Tuy nhin mt vn ny sinh y l mua ngoi t t cc NHTM cng

c ngha l bn ra ni t. Hot ng bn ra ni t lm tng cung tin trong

lu thng t c th gy lm pht. V vy, khi tin hnh mua ngoi t t

41


42/43

cc NHTM, NHNN cn kt hp vi cng c nghip v th trng m: bn ra

chng khon thu ht bt lng ni t vo.

Bn cnh cng cn phi qun l tt d tr ngoi hi: Ngoi t khi a

vo can thip phi c hiu qu, xc nh mc d tr ngoi hi ph hp adng ha c cu d tr ngoi hi, la chn cc ng tin mnh trn th gii

v c Vit Nam s dng nhiu trong thanh ton quc t lm d tr ngoi

hi, gim s ph thuc vo USD. ng thi phi cng khai minh bch s

kiu d tr ngoi hi nhm nng cao tnh minh bch trong qun l d tr

ngoi hi, to lp nim tin cho dn chng vo vic n nh t gi v tng

cng thu ht u t nc ngoi.

7. Cc gii php khc

Bn cnh nhng gii php c bn trn cn ch kt hp thm nhng

bin php nh:

y mnh cng tc tuyn truyn gio dc, tng cng nhn thc ca

ngi dn v vn ny.

Hon thin h thng NHTM y mnh vic thanh ton khng dng tin

mt.

Tng cng chng bun lu v tham nhng.

Tng cng cng tc kim tra x l cc vi phm v qun l ngoi hi.

42


43/43

KT LUN

Theo nhng phn tch trnh by trn, c th thy c thc trng

la ha trm trng trong nn kinh t Vit Nam hin nay cng nh nhng

tc ng tiu cc m n mang li trong mi mt i sng. Tuy nhin cng

khng th ph nhn nhng tc ng tch cc ca la ha n nn kinh t

ca cc quc gia khc, m qua Vit Nam cn hc tp.

Trong bi cnh gia nhp WTO v m rng quan h v mi mt vi

cc quc gia khc trn th gii, vic s dng USD trong cc hot ng kinh

t l mt vn tt yu ca Vit Nam. Tuy nhin khng nn qu l thuc vsng bi USD, nht l trong hon cnh hin nay, khi m nn kinh t M c

nhiu du hiu bt n. Vic duy tr mt t l la ha hp l l vic lm cn

thit i hi phi thc hin trong thi gian sm nht n nh th trng

ngoi hi qua , tc ng n nh kinh t v m. C rt nhiu cc gii php

c ra, nhng chung li, vic m cc c quan chc nng cng nh Nh

nc cn lm l ly li lng tin ca ngi dn vo VND. iu l rt kh

thc hin trong ngy mt ngy hai, m cn mt qu trnh lu di vi nhng

gii php ng b v vic thc hin kin quyt, c hiu qu ca cc c quan

Nh nc, cc cp cc ngnh.

tai chinh quoc te_ Dola hoa

Documents

Transcript of tai chinh quoc te_ Dola hoa