T. Nejat VeziroğluT. Nejat Veziroğlu

Temiz Enerji Araştırma Enstitüsü, Miami Temiz Enerji Araştırma Enstitüsü, Miami ÜniversitesiÜniversitesi

Dünya Hidrojen Enerjisi Derneği BaşkanıDünya Hidrojen Enerjisi Derneği Başkanı

Hidrojen Enerjisi Sistemi

&Türkiyenin Çağdaş Uygarlığa Erişmesi

YILLIK ÜRETİM / İHTİYAÇYILLIK ÜRETİM / İHTİYAÇ

1979 YAZI 2003 YAZI

KUZEY KUTBUNDAKİ ERİMEKUZEY KUTBUNDAKİ ERİME

DENİZ SEVİYESİNDEKİ ARTIŞDENİZ SEVİYESİNDEKİ ARTIŞ

0.9 metre0.9 metre

0.60.6

0.30.3

002000 20202000 2040 2060 2080 2100

1990’ daki deniz seviyesi1990’ daki deniz seviyesiüzerinden artış (küresel ortalama)üzerinden artış (küresel ortalama)

En kötü En kötü durumdadurumda971 ppm 971 ppm COCO22

En iyi durumdaEn iyi durumda478 ppm 478 ppm COCO22

ÇEVRE, SAĞLIK VE TOPLUM ÇEVRE, SAĞLIK VE TOPLUM PROBLEMLERİPROBLEMLERİ

1.1. İKLİM DEĞİŞİKLİKLERİ (SERA İKLİM DEĞİŞİKLİKLERİ (SERA TESİRİ)TESİRİ)

2.2. HAVA KİRLENMESİHAVA KİRLENMESİ3.3. OKSİJEN AZALMASIOKSİJEN AZALMASI4.4. ASİT YAĞMURLARIASİT YAĞMURLARI5.5. OZON TABAKASI DELİNMESİOZON TABAKASI DELİNMESİ6.6. ÇEVRE KİRLENMESİÇEVRE KİRLENMESİ7.7. SAÇILAN PETROLLERSAÇILAN PETROLLER8.8. GÜRÜLTÜGÜRÜLTÜ9.9. GÖRÜNTÜ KİRLENMESİGÖRÜNTÜ KİRLENMESİ10.10. PETROL HARPLERİPETROL HARPLERİ

11.11. NÜFUS ARTIŞINÜFUS ARTIŞI

FOSİL YAKITLARIN ÇEVREYE ZARARLARI (200FOSİL YAKITLARIN ÇEVREYE ZARARLARI (20088))

TOPLAM YILLIK ZARAR: $6 TRİLYON

FOSİL YAKITLARIN KUSUR VE SEVAPLARIFOSİL YAKITLARIN KUSUR VE SEVAPLARI

YENİ PRİMER ENERJİYENİ PRİMER ENERJİ KAYNAKLARI KAYNAKLARI

1.1. NÜKLEER DOĞURGAN NÜKLEER DOĞURGAN REAKTÖRLERREAKTÖRLER

2.2. NÜKLEER KAYNAŞIM NÜKLEER KAYNAŞIM REAKTÖRLERİREAKTÖRLERİ

3.3. GÜNEŞ ENERJİSİGÜNEŞ ENERJİSİ4.4. RÜZGAR ENERJİSİRÜZGAR ENERJİSİ5.5. DENİZ / SU ENERJİSİDENİZ / SU ENERJİSİ6.6. JEOTERMİK ENERJİJEOTERMİK ENERJİ

YENİ ENERJİ KAYNAKLARININYENİ ENERJİ KAYNAKLARININKUSURLARIKUSURLARI

NETİCE:KUSURLARI ORTADAN KALDIRACAKBİR BAĞLAYICIYA GEREK VAR

1.1. BAZILARI KESİNTİLİBAZILARI KESİNTİLİ2.2. TÜKETİM MERKEZLERİNDEN TÜKETİM MERKEZLERİNDEN

UZAKTAUZAKTA3.3. YAKIT DEĞİLYAKIT DEĞİL4.4. DEPOLANMAZ (NÜKLEER HARİÇ)DEPOLANMAZ (NÜKLEER HARİÇ)5.5. TAŞINMAZ (NÜKLEER HARİÇ)TAŞINMAZ (NÜKLEER HARİÇ)

BAĞLAYICI SİSTEMİN NİTELİKLERİBAĞLAYICI SİSTEMİN NİTELİKLERİ

NETİCE:BAĞLAYICI SİSTEM SENTETİK YAKIT OLMALI

1.1. DEPOLANABİLİR DEPOLANABİLİR OLMALIOLMALI

2.2. TAŞINABİLİR OLMALITAŞINABİLİR OLMALI3.3. YAKIT OLMALIYAKIT OLMALI4.4. EKONOMİK OLMALIEKONOMİK OLMALI5.5. YENİLENEBİLİR OLMALIYENİLENEBİLİR OLMALI6.6. TEMİZ OLMALITEMİZ OLMALI

AğırlıkAğırlıkKütle / Enerji (HHV)Kütle / Enerji (HHV)

HidrojenHidrojen D.GazD.Gaz LPGLPG BenzinBenzin EtanolEtanol MetanolMetanol

HacimHacimHacim / EnerjiHacim / Enerji (HHV) (HHV)

BenzinBenzin LPGLPG D.GazD.Gaz EtanolEtanol MetanolMetanol HidrojenHidrojen

Sıvı YakıtlarSıvı YakıtlarYararlanma Verimliliği Etkisi Yararlanma Verimliliği Etkisi

mm3 3 / G

J/ G

J

HacimHacimHacim / EnerjiHacim / Enerji (HHV) (HHV)

Gaz YakıtlarGaz YakıtlarYararlanma Verimliliği Etkisi Yararlanma Verimliliği Etkisi

HidrojenHidrojen

mm3 3 / G

J/ G

J

D.GazD.Gaz

TahrikTahrik Fa FakkttöörrüüSıvı YakıtlarSıvı YakıtlarGaz YakıtlarGaz Yakıtlar

Tahr

ik fa

ktör

üTa

hrik

fakt

örü

MetanolEtanol LPG D.Gaz Benzin H2 H2D.Gaz

YAKITLARIN DÖNÜŞÜM NİTELİKLERİYAKITLARIN DÖNÜŞÜM NİTELİKLERİDönüşüm MetoduDönüşüm Metodu HidrojenHidrojen Fosil YakıtlarFosil Yakıtlar

Alevli yanmaAlevli yanma

Direkt buhar üretimiDirekt buhar üretimi

Katalitik yanmaKatalitik yanma

Kimyasal dönüşüm (Hidrit)Kimyasal dönüşüm (Hidrit)

Elektrokimyasal dönüşüm Elektrokimyasal dönüşüm (Yakıt pilleri)(Yakıt pilleri)

Hidrojen ve Fosil Yakıtların Kullanım Hidrojen ve Fosil Yakıtların Kullanım Verimliliklerinin MukayesesiVerimliliklerinin Mukayesesi

0.740.74Ağırlıklı OrtalamaAğırlıklı Ortalama

Termal EnerjiTermal Enerji alevli yanma alevli yanma katalitik yanmakatalitik yanma buhar üretimibuhar üretimiElektrik EnerjisiElektrik Enerjisi yakıt pilleriyakıt pilleriKarayolu TaşımacılığıKarayolu Taşımacılığı i.y. motori.y. motor yakıt pili / EMyakıt pili / EMSesten Yavaş JetlerSesten Yavaş JetlerSesten Hızlı JetlerSesten Hızlı Jetler

Kullanım Verimliliği Oranı (Kullanım Verimliliği Oranı (FFHH))Uygulama/ TeknolojiUygulama/ Teknoloji

1.001.000.800.800.800.80

0.540.54

0.820.820.400.40

0.820.820.720.72

Yakıtların Emniyet Sıralaması(*)Yakıtların Emniyet Sıralaması(*)ÖzelliklerÖzellikler BenzinBenzin MeMettanan HHiidrodrojjenenYakıtın zehirliliğiYakıtın zehirliliği 33 22 11Yanma ürünlerinin zehirliliğiYanma ürünlerinin zehirliliği(CO, SO(CO, SOxx, NO, NOxx, HC, , HC, SSM)M) 33 22 11

YoğunlukYoğunluk 33 22 11DifDifüzyon katsayısıüzyon katsayısı 33 22 11Isıl DeğeriIsıl Değeri 33 22 11Tutuşma sınırıTutuşma sınırı 11 22 33Tutuşma sıcaklığıTutuşma sıcaklığı 33 22 11Alevlenme sıcaklığıAlevlenme sıcaklığı 33 11 22Patlama enerjisiPatlama enerjisi 33 22 11Alev yayılmasıAlev yayılması 33 22 11ToplamToplam 3030 2020 1616Emniyet katsayısıEmniyet katsayısı, , 0.530.53 0.800.80 1.001.00

^1 En Emniyetli; 2 Az emniyetli; 3 En Az Emniyetli

YAPAY YAKITLARIN MUKAYESESİYAPAY YAKITLARIN MUKAYESESİ

NETİCE: EN İYİ BAĞLAYICI SİSTEM:

HİDROJEN ENERJİ SİSTEMİ

(AMONYAK, ETİL-ALKOL, H(AMONYAK, ETİL-ALKOL, H22, METİL ALKOL, SENTETİK , METİL ALKOL, SENTETİK D.G., SENTETİK PETROL)D.G., SENTETİK PETROL)

NİTELİKNİTELİK YAKITYAKIT1.1. EN HAFİFEN HAFİF H2H22.2. EN İYİ ARAÇ YAKITIEN İYİ ARAÇ YAKITI H2H23.3. EN VERİMLİEN VERİMLİ H2H24.4. EN TEMİZEN TEMİZ H2H25.5. EN EKOMOMİKEN EKOMOMİK H2H26.6. EN DÖNÜŞEBİLİREN DÖNÜŞEBİLİR H2H27.7. EN YENİLENEBİLİREN YENİLENEBİLİR H2H2

HİDROJEN ENERJİ SİSTEMİHİDROJEN ENERJİ SİSTEMİ

HİDROJEN MEDENİYETİNİN HİDROJEN MEDENİYETİNİN GETİRECEĞİ KALICI ÇÖZÜMLERGETİRECEĞİ KALICI ÇÖZÜMLER1.1. İKLİM NORMAL’E DÖNECEKİKLİM NORMAL’E DÖNECEK2.2. HAVA TEMİZ OLACAKHAVA TEMİZ OLACAK3.3. ASİT YAĞMURLARI OLMAYACAKASİT YAĞMURLARI OLMAYACAK4.4. OZON TABAKASINI DELEN KİMYEVİ MADDELER ÜRETİLMEYECEKOZON TABAKASINI DELEN KİMYEVİ MADDELER ÜRETİLMEYECEK5.5. ÇEVRE KİRLENMEYECEKÇEVRE KİRLENMEYECEK6.6. PETROL SAÇILMASI ORTADAN KALKACAKPETROL SAÇILMASI ORTADAN KALKACAK7.7. GÜÇ ÇEVRİM CİHAZLARI SESSİZ OLACAKGÜÇ ÇEVRİM CİHAZLARI SESSİZ OLACAK8.8. ELEKTRİK DAĞITIM HATLARI KALMAYACAKELEKTRİK DAĞITIM HATLARI KALMAYACAK

(ENERJİ YER ALTINDAN BORULARLA TAŞINACAK)(ENERJİ YER ALTINDAN BORULARLA TAŞINACAK)9.9. HER ÜLKE KENDİ YAKITINI ÜRETECEKHER ÜLKE KENDİ YAKITINI ÜRETECEK

10.10. PETROL HARPLERİ OLMAYACAKPETROL HARPLERİ OLMAYACAK11.11. HAYAT SEVİYESİ YÜKSELECEK, NÜFUS ARTIŞI DURACAKHAYAT SEVİYESİ YÜKSELECEK, NÜFUS ARTIŞI DURACAK

KÖMÜR/LİNYİT KULLANIMIKÖMÜR/LİNYİT KULLANIMI(Bugün)(Bugün)

KÖMÜR / LİNYİT - HKÖMÜR / LİNYİT - H2 2 KULLANIMIKULLANIMI(Yarın)(Yarın)

NÜKLEER ENERJİ (Bugün)NÜKLEER ENERJİ (Bugün)

NÜKLEER ENERJİ (Yarın)NÜKLEER ENERJİ (Yarın)

ENERJİ SİSTEMLRİNİNENERJİ SİSTEMLRİNİNEKONOMİK MUKAYESESİEKONOMİK MUKAYESESİ (2008) (2008)

$23.40/GJ$27.00/GJ$33.60/GJ

MMİLLETLERARASI STANDARTLARİLLETLERARASI STANDARTLAR

ISO

1990

ISO/TC-197 Komitesi

•Tarifler•Ölçümler•Depolama ve Taşıma•Emniyet•Araçlar•Havacılık ve Uzay•Elektro-Kimyasal Cihazlar•Hidritler•Çevre•Uygulamalar

UNIDO MİLLETARASI HİDROJENUNIDO MİLLETARASI HİDROJENENERJİSİ TEKNOLOJİLERİ MERKEZİENERJİSİ TEKNOLOJİLERİ MERKEZİ

2004

HİDROJEN ENERJİSİNİN HİDROJEN ENERJİSİNİN YAPILANMASIYAPILANMASI

Türkiye Döviz Geliri, Enerji İthalatı ve Toplam İthalat

Enerji İthalatı : Petrol, Doğalgaz, Kömür

Kaynak: 2005 yılına kadar değerler TÜİK ve ETKB’den, ileriye yönelik tahminler ise DPT’nin ekonomide %5-6’lık büyüme tahminleri ve ETBK’nın enerji talep artış tahminlerine göre hesaplanmıştır.

-

50

100

150

200

250

300

1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020

Yıllar

mily

ar $

Döviz Gelirleri (İhracat + Turizm)

Enerji İthalatı

Toplam İthalat

Enerji İthalatı : Petrol, Doğalgaz, Kömür

Kaynak: 2005 yılına kadar değerler TÜİK ve ETKB’den, ileriye yönelik tahminler ise DPT’nin ekonomide %5-6’lık büyüme tahminleri ve ETBK’nın enerji talep artış tahminlerine göre hesaplanmıştır.

TÜRKİYE VE BAZI MEMELEKETLERİNKİŞİ BAŞINA MİLLİ GELİRLERİ

Kişi

baş

ına

mill

i gel

ir (

ABD

Dol

arı)

Yıllar

Yüzyılda Bir Gelen Fırsatlar

1. 1974’te A.B’ye Muracaat

2. Birinci Irak Harbi (1990)

3. Hidrojen Enerjisi (2008)

TÜRKİYE VE BAZI MEMLEKETLERİNKİŞİ BAŞINA MİLLİ GELİRLERİ

Kişi

Baş

ına

Gel

ir (

ABD

Dol

arı)

Yıllar

Ekonomik Bağımsızlık

Temiz Çevre

Yüksek Hayat Seviyesi

Hidrojen Enerji Sistemi

2010 2050

TÜRKİYENİN ÇAĞDAŞ UYGARLIĞA GEÇİŞİTÜRKİYENİN ÇAĞDAŞ UYGARLIĞA GEÇİŞİ

GENERAL MOTORS

Hidrojenle calisan Yaris Arabasi

Hidrojenle calisan Denizaltilari

veziroglu@miami.eduveziroglu@miami.eduveziroglu@iahe.orgveziroglu@iahe.org

www.iahe.orgwww.iahe.org