Të kuptuarit e Zgjerimit - eeas.europa.eu · 4 5 M e 25 Mars 1957, liderët e gjashtë vendeve të...

12
Të kuptuarit e Zgjerimit Politika e zgjerimit e Bashkimit Evropian Komisioni Evropian

Transcript of Të kuptuarit e Zgjerimit - eeas.europa.eu · 4 5 M e 25 Mars 1957, liderët e gjashtë vendeve të...

Të kuptuarit e ZgjerimitPolitika e zgjerimit e Bashkimit Evropian

Komisioni Evropian

1

Gjat

ë gj

ysm

ë sh

ekul

li, B

ash

kim

i Ev

rop

ian

ka

ndje

kur

inte

grim

in m

ë të

th

ellë

nd

onjë

her

ë gj

atë

pra

nim

it t

ë an

ëtar

ëve

të r

inj.

shum

tën

e ko

hës

, d

y p

roce

set

janë

zh

villu

ar p

aral

el-

ish

t. S

i rr

jed

hoj

ë, B

E e

sots

hm

e, m

e 27

sh

tete

anë

-ta

re d

he

me

pop

ulla

të p

rej

afro

50

0 m

ilion

ë b

anor

ë,

ësh

të m

ë e

sigu

rt,

pro

sper

uese

, m

ë e

fuq

ish

me

dh

e m

e m

ë sh

umë

ndik

im s

e sa

Kom

unit

eti E

kono

mik

Ev

rop

ian

i par

a 50

vit

eve,

me

6 a

nëta

rë t

ë ti

j dh

e p

op-

ulla

të p

rej m

ë p

ak s

e 20

0 m

ilion

ë.

Anë

tarë

sim

i i

rrit

ur k

a q

enë

pje

së e

zh

villi

mit

in-

tegr

imit

Evr

opia

n q

ysh

nga

fill

imi.

Deb

ati

lidh

ur m

e zg

jeri

min

ësh

të p

o aq

i v

jetë

r sa

ed

he

vetë

BE-

ja.

Sa

her

ë q

ë B

E-ja

pra

non

anët

arë

të r

inj,

ai n

dry

shon

. Kur

m

end

ojm

ë se

çfa

rë m

und

bëh

emi

na d

etyr

on t

ë m

end

ojm

ë p

ër a

të s

e çf

arë

jem

i tan

i, d

he

çfar

ë d

ësh

i-ro

jmë

të b

ëhem

i në

të a

rdh

men

.

Qev

erit

ë e

zgje

dh

ura

mën

yrë

dem

okra

tike

sh

tete

ve a

nëta

re t

ë B

E-së

, d

uke

ard

hur

bas

hku

Kës

hill

in E

vrop

ian

, ja

në p

ajtu

ar q

ë zg

jeri

met

e a

r-d

hsh

me

do

të k

enë

të b

ëjnë

me

vend

et t

ë ci

lat

tan

-im

ë ja

në d

uke

pun

uar

në d

rejt

im t

ë an

ëtar

ësim

it n

ë B

E -

Kro

acia

, is

h-R

epub

lika

Jugo

slla

ve e

Maq

edon

isë,

S

hq

ipër

ia,

Bos

nja

dh

e H

erce

govi

na,

Mal

i i

Zi,

Ser

bia

,

Para

thën

ie

Olli

Reh

n A

nëta

r i K

omis

ioni

t Ev

rop

ian

p

ërg

jeg

jës

për

zg

jeri

m

Koso

va (

nën

Rezo

lutë

n 12

44

të K

ësh

illit

Sig

urim

it

të K

B),

dh

e Tu

rqia

. A

nëta

rësi

mi

do

të n

dod

vetë

m

atëh

erë

kur

seci

li ve

nd

i p

ërm

bu

sh k

ërke

sat

e d

omo

-sd

osh

me.

Një

pro

ces

i zgj

erim

it g

rad

ual d

he

i men

ax-

hua

r m

e ku

jdes

kri

jon

një

situ

atë

fitu

es-f

itue

s p

ër t

ë gj

ith

a ve

ndet

fjal

ë.

Qël

limi

i kë

saj

bro

shur

e ës

htë

të s

hp

jego

het

, në

nj

ë m

ënyr

ë të

qar

të d

he

konc

ize,

se

çfar

ë ës

htë

pol

i-ti

ka e

zgj

erim

it e

BE-

së,

dh

e si

zb

atoh

et n

ë p

rakt

ikë.

A

jo s

ynon

lexu

esit

t’i

jap

një

pas

qyr

ë se

si

ësh

rrit

ur B

E-ja

nga

them

elim

i, k

u q

ënd

ron

sot

pas

i që

ka k

alua

r ra

und

in e

tij

të r

ënd

ësis

hëm

zgje

rim

it

në 2

00

4/20

07,

dh

e çf

arë

ësh

të p

ersp

ekti

va e

pra

nim

-it

anët

arëv

e të

rin

j në

të a

rdh

men

. Mb

i të

gjit

ha,

ky

pub

likim

syn

on t

’iu p

ërgj

igje

t p

yetj

eve

të s

hp

esh

-ta

si

‘’Ku

sh v

end

os?’

’, d

he

‘’Si

bëh

et n

jë a

spir

ues

shte

t an

ëtar

?’’

Zgje

rim

i në

200

4/20

07

në v

end

et e

Evr

opës

Qen

dro

re

dh

e Li

ndor

e, d

he

në M

esd

he

ësh

të d

ësh

mua

r si

su

-ks

es

i m

adh

për

B

E-në

, ed

he

pse

ai

ës

htë

p

ër-

dor

ur

si

vikt

imë

e p

rob

lem

eve

shum

ta

soci

ale

dh

e ek

onom

ike

në E

vrop

ë. N

ë fa

kt,

ky r

aund

i f

un-

dit

i z

gjer

imit

e k

a rr

itur

zon

ën e

paq

es,

stab

ilite

tit

dh

e d

emok

raci

së n

ë ko

nti

nen

tin

tonë

, d

he

e ka

fu

-q

izua

r ek

onom

inë

evro

pia

ne d

uke

i zg

jeru

ar t

regj

et,

duk

e kr

ijuar

mun

dës

i të

reja

afa

rist

e, d

he

duk

e i s

jel-

lë e

kono

mit

ë m

e zh

villi

m t

ë sh

pej

të b

rend

a nj

ë tr

egu

të p

ërb

ash

kët.

Tan

i, B

E-ja

ësh

të z

ona

e m

adh

e ek

onom

ike

e b

otës

. Tr

egu

i b

rend

shëm

i gj

erë

si

dh

e m

und

ësit

ë e

reja

eko

nom

ike

kanë

rri

tur

pro

sper

-it

etin

dh

e ko

nkur

renc

ën e

evr

opia

nëve

.

Sh

pre

soj s

e le

xim

i i k

ësaj

bro

shur

e d

o të

jet

ë in

form

-at

iv d

he

i leh

të, d

he

do

t’i o

froj

ë p

ërgj

igje

pye

tjev

e tu

-aj

a lid

hur

me

zgje

rim

in e

BE-

së.

Olli

Reh

n

3

Përm

bajt

ja

2

Nga

6 n

ë 27

Sh

tete

Anë

tare

..

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

. 4

Kush

mun

d t

ë b

ashk

ohet

? .

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

6

Kush

ven

dos

? .

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

...

8

Pro

cesi

i zg

jeri

mit

vep

rim

: p

ërm

bu

shja

e k

ërke

save

...

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

9

Të n

dih

mua

rit

e ka

ndid

atëv

e p

ër t

u p

ërga

titu

r p

ër a

nëta

rësi

m

....

....

....

....

....

....

....

....

....

.. 1

4

E ar

dhm

ja

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

. 16

Përk

thim

in e

pub

likim

it e

rea

lizoi

:

Zyra

nd

ërlid

hës

e e

Kom

isio

nit

Evro

pia

n

E sh

typ

ur n

ë Ko

sovë

*

*nën

Rez

olu

tën

124

4 të

Kës

hilli

t të

Sig

urim

it t

ë K

B

As

Kom

isio

ni E

vrop

ian,

as

ndon

jë p

erso

n q

ë ve

pro

n në

em

ër t

ë Ko

mis

ioni

t nu

k ës

htë

p

ërgj

egjë

s p

ër s

hfr

ytëz

imin

do

të m

und

të b

ëhej

nga

info

rmac

ioni

vijim

.

Një

pje

së e

kon

sid

erue

shm

e e

info

rmac

ioni

t sh

tesë

mb

i B

ashk

imin

Evr

opia

n nd

odh

et n

ë In

tern

et. A

i mun

d të

arr

ihet

për

mes

ser

veri

t Eu

rop

a (h

ttp

://e

urop

a.eu

/).

Info

rmac

ioni

lid

hur

me

zgje

rim

in e

Bas

hkim

it E

vrop

ian

mun

d të

gje

ndet

faq

en e

inte

rnet

it

të D

rejt

orat

it G

jene

ral p

ër Z

gjer

im (

htt

p://

ec.e

urop

a.eu

/enl

arge

men

t/).

Të d

hën

at e

kat

alog

imit

mun

d të

gje

nden

fund

këti

j pub

likim

i

ISB

N-1

3 9

78-9

2-79

-113

31-4

Kom

isio

ni E

vrop

ian,

Dre

jtor

ati G

jene

ral p

ër Z

gjer

im, 2

00

7 ©

Kom

unit

etet

Evr

opia

ne 2

00

7

Rip

rod

him

i ësh

të i

auto

rizu

ar n

ëse

treg

ohet

bur

imi.

Pub

likim

i ori

gjin

al ë

shtë

sht

ypur

Bel

gjik

ë

45

Me

25 M

ars

1957

, lid

erët

e g

jash

të v

ende

ve t

ë ci

lat r

imëk

ëmbe

shin

nga

shk

atër

rim

et e

luft

ës,

u ul

ën s

ë ba

shku

Rom

ë pë

r në

nshk

rim

-in

zyr

tar

të T

rakt

atev

e të

cila

t ev

entu

alis

ht i

dha

në j

etë

asaj

ne s

ot e

qua

jmë

Bas

hkim

Evr

opia

n. I

shte

një

ha

p pa

pre

cede

nt,

një

hap

që k

ërko

nte

shum

ë gu

xim

dh

e vi

zion

: ve

ndet

kish

in l

uftu

ar m

e nj

ëra

tjet

rën

me

shek

uj,

u pa

jtua

n që

mar

rin

vend

ime

së b

ashk

u lid

hur

me

çësh

tjet

ishi

n qe

nëso

re p

ër t

ë ar

dhm

en e

ty

re.

Ata

po

asht

u ra

në d

akor

d që

t’i

tran

sfer

onin

dis

a pr

ej k

ompe

tenc

ave

të t

yre

në n

ivel

ri,

në a

të q

ë ne

th

jesh

të i

refe

rohe

mi s

i Bas

hkim

Evr

opia

n.

Zgje

rim

et s

ipas

radh

ës

Org

aniz

ata

e th

emel

uar

në v

itin

19

57 s

i Ko

mun

itet

et E

vrop

iane

, d

he

tani

e n

jo-

hur

si

B

ash

kim

i Ev

rop

ian

, fi

llim

ish

t ki

shte

6

an

ëtar

ë:

Bel

gjik

ën,

Fran

cën

, G

jerm

anin

ë, I

talin

ë, L

ukse

mb

urg

un d

he

Hol

and

ën.

viti

n 19

73,

Dan

imar

ka,

Irla

nda

dh

e M

bre

tëri

a e

Bas

hku

ar

u b

ënë

Sh

tete

A

nëta

re.

Gre

qia

u b

ash

kua

me

198

1,

dh

e P

ortu

gal

ia d

he

Sp

anja

pas

uan

me

198

6.

Aus

tria

, Fi

nlan

da

dh

e S

ued

ia u

b

ash

kuan

me

199

5.

viti

n 20

04

, në

zg

jeri

min

të m

adh

BE-

së,

Qip

roja

, R

epub

lika

Çeke

, Es

toni

a,

Hun

gar

ia,

Leto

nia,

Li

tuan

ia,

Mal

ta,

Polo

nia,

Sllo

vaki

a d

he

Sllo

veni

a u

bën

ë S

hte

te A

nëta

re.

Jana

r 20

07,

u

bas

hku

an

Bul

lgar

ia

dh

e R

uman

ia d

uke

e rr

itur

num

rin

e an

ë-ta

rëve

27.

Shte

tet

them

elue

se 1

957

Vend

et k

andi

date

pot

enci

ale

Vend

et k

andi

date

Anë

tarë

t vi

jues

BE-s

ë 19

73 –

200

7

Bas

hkim

i Evr

opia

n ka

sje

llë p

ërp

arës

i të

mëd

ha p

ër t

ë gj

ithë

evr

opia

nët-

sta

bili

tet,

pro

sper

itet

, dem

okra

ci, t

ë d

rejt

a të

nje

riut

, lir

i the

mel

ore

dhe

sun

dim

të li

gjit

. Kët

o nu

k ja

në v

etëm

par

ime

abst

rakt

e. A

to e

kan

ë tr

ansf

or-

mua

r ci

lësi

në e

jet

esës

mili

ona

njer

ëzve

. Pë

rfit

imet

ng

a tr

egu

i vet

ëm p

ër k

onsu

mat

orët

BE

janë

duk

-sh

me:

rri

tja

ekon

omik

e d

he k

rijim

i i v

end

eve

të p

unës

, pr

oduk

te m

ë të

sig

urta

, çm

ime

të u

lëta

, dhe

zgj

ed-

hje

të m

ëdha

sekt

orët

ven

dim

tarë

siç

jan

ë te

l-ek

omun

ikac

ioni

, se

ktor

i b

anka

r d

he t

rans

por

ti a

jror

, p

ër t

’i nu

mër

uar

vetë

m d

isa

pre

j tyr

e.

Por

BE

nuk

ka t

ë b

ëjë

vetë

m m

e p

asur

i dhe

sta

ndar

de

të p

ërm

irës

uara

jete

sës.

Shu

qyt

etar

ë të

BE-

end

e e

kujt

ojnë

se

si ë

shtë

të r

rite

sh n

ë p

eriu

dhë

luft

e,

apo

nën

regj

im r

epre

siv,

frik

ë ng

a p

olic

ia s

ekre

te.

Shu

evro

pia

në k

anë

end

e m

emor

ie t

ë je

tesë

s m

e fr

ikë

dhe

per

seku

tim

e. S

hum

ë p

rej t

yre

janë

rri

tur

jas-

htë

ven

deve

tyre

, fëm

ijë t

ë p

olit

ikan

ëve

në e

kzil.

BE-

ja ë

shtë

kom

unit

et i

vle

rave

. N

e je

mi

një

fam

ilje

e ve

ndev

e d

emok

rati

ke

Evro

pës

, të

p

ërku

shtu

-ar

për

pun

uar

së b

ashk

u p

ër p

aqe,

pro

sper

itet

, lir

i d

he d

rejt

ësi

soci

ale.

Dhe

ne

i m

bro

jmë

këto

vle

ra.

Ne

shik

ojm

ë që

ta

inku

rajo

jmë

bas

hkëp

unim

in n

ë m

es t

ë p

opuj

ve t

ë Ev

rop

ës d

uke

e re

spek

tuar

dhe

rua

jtur

di-

vers

itet

in t

onë.

Nga

6 n

ë 27

Sht

ete

Anë

tare

BE-

ja k

a qe

në n

jë s

ukse

s hi

stor

ik.

Ai

ka s

jellë

per

iud

-hë

n m

ë të

gja

të të

paq

es s

ë pa

ndër

prer

ë dh

e nj

ë ni

vel t

ë pr

ospe

rite

tit

të p

a kr

ahas

uar

të p

opul

lit t

ë ti

j. A

jo ç

farë

fi

lloi s

i klu

b i t

ë 6’

tëve

tan

i ësh

të s

htëp

ia e

27

vend

eve

me

një

pop

ulla

të m

e p

othu

aj 5

00

mili

onë

bano

rë.

Suk

sesi

i

BE-

ësht

ë sh

ndër

ruar

nj

ë m

agne

t.

Inte

grim

i i

anët

arëv

e të

rin

j is

hte

pjes

ë e

plan

it që

nga

fi

llim

i. Et

ërit

them

elue

s ka

në q

enë

mja

ftë

të s

igur

t në

id

enë

e ty

re p

ër t

a lë

në d

erën

e h

apur

për

ven

det e

tje

ra

evro

pian

e pë

r tu

bas

hkua

r. Të

ndi

hmua

rit

e ve

ndev

e,

dësh

ira

e të

cila

ve k

a qe

në t

ë bë

hen

anët

arë,

ka

qenë

rgjig

jja e

BE-

së n

daj n

drys

him

eve

në p

latf

orm

ën p

oli-

tike

evr

opia

ne g

jatë

pes

ë de

kada

ve t

ë fu

ndit

, duk

e pr

o-

mov

uar

rrit

jen

ekon

omik

e dh

e so

lidar

itet

in,

dhe

duke

rfor

cuar

for

cat

dem

okra

tike

vend

et e

dal

a ng

a di

ktat

ura.

Fin

lan

da

Su

edia

Esto

nia

Latv

ia

Leto

nia

Po

lon

ia

Dan

imar

ka

Gje

rman

ia

Ho

lan

da

Bel

gjik

a

Fran

ca

Ital

ia

Rep

ub

lika

Çek

e

Sll

ove

nia

Hu

nga

ria

Au

stri

a

Sll

ova

kia

Ru

man

ia

Bu

llga

ria

Gre

qia

Turq

iaS

pan

jaP

ort

uga

lia

Mb

retë

ria

e

Bas

hku

ar

Irla

nd

a

Mal

ta

Qip

ro

Kro

acia

Ser

bia

Bo

snja

Her

cego

vin

a

Mal

i i Z

i

Ish

rep

ub

lika

jugo

slla

ve e

Maq

edo

nis

ë

Sh

qip

ëria

Luks

emb

urg

u

2007

Ko

sova

(R

KS

KB

12

44

)

67

Kush

mun

d të

anë

tarë

sohe

t?

Kër

kesa

t p

ër a

nëta

rësi

m n

ë B

E ja

në p

ërca

ktu

-ar

me

sakt

ësi

të r

ritu

r p

ërgj

atë

evol

uim

it t

ë B

E-së

, m

e q

ëllim

ofri

mit

qar

tësi

së p

ër

qyt

etar

ët d

he

për

shër

bye

r si

ud

hër

rëfi

m p

ër v

en-

det

dës

hir

ojnë

bas

hko

hen

.

Nen

i 49

i T

rakt

atit

mb

i B

ash

kim

in E

vrop

ian

thot

ë se

çd

o ve

nd e

vrop

ian

mun

d t

ë ap

likoj

ë p

ër a

nëta

rësi

m

nëse

i r

esp

ekto

n p

arim

et e

lir

isë,

dem

okra

cisë

, re

-sp

ekti

mit

të të

dre

jtav

e të

nje

riu

t dh

e lir

ive

them

elor

e,

si d

he

sund

imit

ligjit

.

Një

ven

d m

und

bëh

et a

nëta

r ve

tëm

nës

e i

për

m-

bu

sh t

ë gj

ith

a kr

iter

et p

ër p

rani

m s

iç j

anë

def

inua

r së

par

i nga

Kës

hill

i Ev

rop

ian

në K

open

hag

ë m

ë 19

93,

d

he

ri-f

orcu

ar m

e 19

95.

Kët

o kr

iter

e ja

në:

Ku q

ëndr

ojm

ë ne

?

Turq

ia d

he

Kro

acia

jan

ë nj

ohur

ng

a B

E si

kan

did

atë.

Neg

ocia

tat

e an

ëtar

ësim

-it

me

të d

yja

vend

et j

anë

hap

ur m

e 3

teto

r 20

05.

Ish

-Rep

ublik

a Ju

gos

llave

e M

aqed

onis

ë ës

htë

njo

hur

si

kand

idat

e në

dh

jeto

r 20

05.

200

3,

lider

ët e

sh

tete

ve d

he

qeve

-ri

ve

BE-

mir

atua

n ‘’A

gje

ndën

e

Sel

anik

ut’’

duk

e e

riko

nfir

mua

r p

er-

spek

tivë

n e

anët

arës

imit

ar

dh

-sh

ëm p

ër t

ë g

jith

a ve

ndet

e B

allk

anit

Pe

rënd

imor

. S

i rr

jed

hoj

ë,

Sh

qip

ëria

, B

osnj

a d

he

Her

ceg

ovin

a,

Mal

i i

Zi,

Ser

bia

, d

he

Koso

va (

nën

Rez

olut

ën

124

4 të

Kës

hill

it t

ë S

igur

imit

KB

-së

), k

onsi

der

ohen

si

vend

e ka

ndid

ate

pot

enci

ale

Vend

et K

andi

date

1

Kro

acia

2 Is

h-

Rep

ub

lika

Jugo

slla

ve e

Maq

edon

isë

3 Tu

rqia

Vend

et k

andi

date

pot

enci

ale

4 S

hq

ipër

ia

5 M

ali i

Zi

4 B

osnj

a d

he

Her

cego

vina

5

Ser

bia

6 K

oso

va (

nën

Rez

olu

tën

124

4 të

Kës

hill

it t

ë S

igu

rim

it t

ë K

B-s

ë)

3

1

2

76

5

4

8

2007

Nen

i 6 (1

) i T

rakt

atit

Bas

hkim

it Ev

ropi

an

“Bas

hki

mi

ësh

them

elua

r m

bi

pa-

rim

et e

liri

së, d

emok

raci

së, r

esp

ekti

m-

it t

ë të

dre

jtav

e të

nje

riut

dh

e lir

ive

them

elor

e, d

he

sund

imit

ligjit

, p

ar-

ime

të c

ilat

janë

për

bas

hkë

ta p

ër

Sh

tete

t A

nëta

re’’.

Nen

i 49

i Tra

ktat

it të

B

ashk

imit

Evro

pian

“Çd

o S

hte

t Ev

rop

ian

i ci

li i

resp

ekto

n p

arim

et e

për

men

dur

a në

Nen

in 6

(1)

m

und

të a

plik

oj p

ër t

u b

ërë

anët

ar i

B

ash

kim

it.”

1.

Polit

ike:

in

stit

ucio

ne

stab

ile

gara

ntoj

dem

okra

ci, s

und

im t

ë lig

jit, t

ë d

rejt

a të

nje

riu

t d

he

resp

ekti

m d

he

mb

rojt

je t

ë m

inor

itet

eve.

2.

Ekon

omik

e: n

jë e

kon

omi f

unks

iona

le t

ë tr

egu

t d

he

kap

acit

et p

ër t

u m

arrë

me

konk

urre

ncën

dh

e fu

-q

itë

e tr

egu

t në

BE.

3.

Kap

acite

ti p

ër të

nd

ërm

arrë

ob

ligim

e të

anë

tarë

sim

-it

, p

ërfs

hirë

ad

erim

in n

ë ob

jekt

ivat

e u

nion

it p

oli-

tik,

eko

nom

ik d

he

mon

etar

4.

Imp

lem

enti

mi

i ti

j p

ërm

es s

truk

tura

ve t

ë p

ërsh

tat-

shm

e ad

min

istr

ativ

e d

he

gjy

qëso

re.

Për

veç

këty

re,

BE-

ja d

uhet

jetë

gjen

dje

inte

groj

ë an

ëtar

ë të

rin

j, n

ë m

ënyr

ë q

ë ta

rez

ervo

të d

rejt

ën p

ër t

ë ve

ndos

ur s

e ku

r ës

htë

i g

atsh

ëm t

’i p

rano

jë a

ta.

Dis

a ve

nde

evro

pia

ne

akom

a d

uhet

ta

sh

ndër

ro-

jnë

per

spek

tivë

n e

tyre

evr

opia

ne n

ë an

ëtar

ësim

BE.

Kro

acia

, Tu

rqia

dh

e is

h-R

epub

lika

Jugo

slla

ve e

M

aqed

onis

ë ta

ni j

anë

kand

idat

e: m

e K

roac

inë

dh

e Tu

rqin

ë B

E-ja

i k

a fi

lluar

neg

ocia

tat

dre

jt a

nëta

rësi

m-

it.

Vend

et e

tje

ra t

ë B

allk

anit

Per

ënd

imor

- S

hq

ipër

ia,

Bos

nja

dh

e H

erce

govi

na, M

ali i

Zi,

Ser

bia

dh

e Ko

sova

(n

ën R

ezol

utë

n 12

44

të K

ësh

illit

Sig

urim

it t

ë K

B-

së)

- ja

në p

o as

htu

duk

e p

unua

r d

rejt

për

mb

ush

jes

së k

ërke

save

për

lëvi

zur

për

par

a. S

hp

ejtë

sia

me

cilë

n p

o av

anco

n çd

onjë

ri p

rej

këty

re s

hte

teve

var

et

sid

omos

nga

pro

gres

i i

tyre

dre

jt q

ëllim

eve

tona

për

bas

hkë

ta.

89

Polit

ika

e zg

jeri

mit

e B

E-së

sig

uron

një

pro

ces

men

axh

uar

mir

ë të

anë

tarë

sim

it,

në m

ënyr

ë q

ë zg

jeri

mi

të s

jellë

për

fiti

me

të n

jëko

hës

ish

me

edh

e p

ër

BE-

në,

edh

e p

ër

vend

et

bas

hko

hen

. K

and

idat

ët d

uhet

dem

onst

rojn

ë se

ata

do

të j

enë

në g

jend

je q

ë ta

luaj

në p

jesë

n e

tyre

tërë

si s

i anë

-ta

rë -

diç

ka q

ë kë

rkon

për

krah

je t

ë gj

erë

në m

esin

e

qyt

etar

ëve,

si

dh

e p

ajtu

esh

mër

i p

olit

ike

dh

e te

knik

e m

e st

and

ard

et d

he

nor

mat

e B

E-së

. P

ërgj

atë

pro

ces-

it,

nga

aplik

imi e

der

i tek

anë

tarë

sim

i, B

E-ja

i ap

likon

p

roce

dur

at g

jith

ëpër

fsh

irës

e të

ap

rovi

mit

faz

ë p

as

faze

.

Vend

i i

cili

dës

hir

on t

’i b

ash

koh

et B

E-së

par

aqet

një

rkes

ë p

ër a

nëta

rësi

m n

ë Kë

shill

, ku

qev

erit

ë e

gjit

ha

Sh

tete

ve A

nëta

re të

BE-

së ja

në të

për

faq

ësua

ra.

Kësh

illi

kërk

on n

ga K

omis

ioni

t’i

vler

ësoj

ë m

un-

dës

itë

e ap

likan

tit

për

për

mb

ush

jen

e ku

shte

ve p

ër

anët

arës

im.

Nës

e Ko

mis

ioni

jep

një

op

inio

n p

ozit

iv,

dh

e Kë

shill

i p

ajto

het

una

nim

ish

t p

ër m

and

atin

neg

o-

ciue

s, n

egoc

iata

t h

apen

mën

yrë

form

ale

në m

es t

ë ka

ndid

atit

dh

e të

gjit

ha

Sh

tete

ve A

nëta

re.

mën

yrë

të n

dih

moh

en v

end

et p

ër a

nëta

rësi

min

e

ard

hsh

ëm,

diz

ajn

ohet

nj

ë st

rate

gji

e p

ara-

anë-

tarë

sim

it.

Elem

ente

t ky

çe t

ë kë

saj

stra

tegj

ie p

ërfs

h-

ijnë

mar

rëve

shje

t të

cila

t p

ërca

ktoj

në t

ë d

rejt

a d

he

oblig

ime

(si

Mar

rëve

shja

e S

tab

ilizi

m-A

soci

imit

rast

in e

ven

dev

e të

Bal

lkan

it P

erën

dim

or),

si d

he

me-

kani

zma

të v

eçan

të t

ë b

ash

këp

unim

it s

i P

artn

erit

etet

e

Anë

tarë

sim

it a

po

Evro

pia

ne t

ë ci

lat

për

cakt

ojnë

ob

-je

ktiv

a ko

nkre

te t

ë re

form

ave

të c

ilat

duh

et t

ë ar

rih

en

nga

kand

idat

ët d

he

kand

idat

ët p

oten

cial

ë. A

sist

enca

fi

nanc

iare

e B

E-së

ësh

të n

jë a

spek

t tj

etër

i r

ënd

ë-si

shëm

i st

rate

gjiv

e të

par

a-an

ëtar

ësim

it.

Anë

tarë

t e

rinj

pra

noh

en m

e p

ajti

m u

nani

m t

ë q

ever

ive

të z

gjed

hur

a në

mën

yrë

dem

okra

tike

Sh

tete

ve A

nëta

re t

ë B

E-së

, të

cila

t b

ash

ko-

hen

ose

Kësh

illin

e M

inis

trav

e os

e në

Kës

hill

in

Evro

pia

n.

Sh

umë

par

a fi

llim

it t

ë çf

arëd

o ne

goci

ate

për

pra

nim

, të

gjit

ha

mar

rëve

shje

t në

mes

vend

eve

të B

E-së

d

he

cilit

do

anët

ari p

oten

cial

- s

iç ja

në M

arrë

vesh

jet

e S

tab

ilizi

m A

soci

imit

me

vend

et e

Bal

lkan

it P

erën

dim

or

apo

Uni

onit

Dog

anor

me

Turq

inë

- ar

rih

en v

etëm

pas

i S

hte

tet

Anë

tare

BE-

së t

a ke

në d

hën

ë m

irat

imin

e

tyre

.

Kur

një

ven

d a

plik

on q

ë t’

i bas

hko

het

BE-

së,

qev

erit

ë e

Sh

tete

ve A

nëta

re,

të p

ërfa

qës

uara

Kësh

ill,

ven

-d

osin

- p

asi

ta k

enë

mar

rë n

jë o

pin

ion

nga

Kom

isio

ni

- se

a d

o ta

pra

noj

në a

po

jo a

plik

imin

dh

e ta

njo

hin

ve

ndin

si

një

kand

idat

. N

gjas

hëm

, S

hte

tet

Anë

tare

ve

ndos

in v

etë

se k

ur d

he

në ç

farë

ku

shte

sh t

’i h

apin

Kush

ven

dos?

Proc

esi i

zgj

erim

it n

ë ve

prim

: Pë

rmbu

shja

e k

ërke

save

dh

e m

byl

lin n

egoc

iata

t e

anët

arës

imit

me

kand

idat

ët

mb

i çd

o fu

shë

të p

olit

ikës

. D

he

janë

Sh

tete

t A

nëta

re

ato

të c

ilat

vend

osin

se

kur

janë

neg

ocia

tat

e p

rani

mit

për

mb

yllu

ra n

ë m

ënyr

ë të

kën

aqsh

me.

Dra

fti

i Tr

akta

tit

të P

rani

mit

duh

et t

ë ve

ndos

et d

he

të n

ënsh

kruh

et n

ga ç

do

Sh

tet

Anë

tar

si d

he

vend

i ka

ndid

at p

ërp

ara

se n

jë k

and

idat

bëh

et n

jë s

hte

t i

pra

nuar

, d

he

pas

taj

duh

et t

ë ra

tifi

koh

et n

ga ç

do

Sh

tet

Anë

tar

sip

as p

roce

dur

ave

të t

yre

të p

ërca

ktu

-ar

a m

e ku

shte

tutë

. Par

lam

enti

Evr

opia

n, a

nëta

rët

e të

ci

lit z

gjed

hen

dre

jtp

ërd

rejt

ë ng

a q

ytet

arët

e B

E-së

, po

ash

tu d

uhet

ta

jap

paj

tim

in e

vet

.

Neg

ocia

tat

e an

ëtar

ësim

it

par

i, ë

shtë

me

rënd

ësi

të n

ënvi

zoh

et s

e te

rmi

‘’neg

ocia

ta’’

mun

d t

ë ke

qku

pto

het

. N

egoc

iata

t e

anë-

tarë

sim

it f

oku

soh

en n

ë ku

shte

t dh

e ko

hën

e a

dop

tim

-it

, im

ple

men

tim

it d

he

aplik

imit

rreg

ulla

ve t

ë B

E-së

-

rret

h 9

0.0

00

faq

e -

nga

kand

idat

i. D

he

këto

rre

gul-

la (

gjit

has

htu

njoh

ura

si ‘

’acq

uis’

’, në

Frë

ngjis

ht

‘’ aj

o p

ër ç

ka ë

shtë

rën

ë d

akor

d’’

) n

uk j

anë

të n

ego

-ci

uesh

me.

Për

kan

did

atët

, ës

htë

çës

htj

e q

enës

ore

të m

erre

n ve

sh s

e si

dh

e ku

r t’

i ad

opto

jnë

dh

e im

ple

-m

ento

jnë

rreg

ulla

t d

he

pro

ced

urat

e B

E-së

. P

ër B

E-në

, ës

htë

me

rënd

ësi

të m

arr

gara

ncio

ne m

bi

da-

tat

dh

e ef

ekts

hm

ërin

ë e

imp

lem

enti

mit

çdo

rreg

ulli

nga

kand

idat

i.

Neg

ocia

tat

zhvi

lloh

en i

ndiv

idu

alis

ht

me

çdo

kand

i-d

at,

dh

e rr

ugë

tim

i va

ret

nga

pro

gres

i i

çdo

vend

i në

p

ërm

bu

shje

n e

këty

re k

ërke

save

. K

and

idat

ët s

i rrj

ed-

hoj

ë ka

në n

jë m

otiv

im q

ë t’

i im

ple

men

tojn

ë re

for-

mat

e d

uhur

a sh

pej

të d

he

në m

ënyr

ë ef

ekti

ve.

Dis

a p

rej

këty

re r

efor

mav

e kë

rkoj

në t

rans

form

ime

të k

on-

sid

erue

shm

e d

he

ndon

jëh

erë

vësh

tira

st

ruk-

tura

ve p

olit

ike

dh

e ek

onom

ike

të v

end

it. P

rand

aj ë

sh-

të m

e rë

ndës

i q

ë q

ever

itë

në m

ënyr

ë të

qar

të d

he

bin

dsh

me

t’iu

kom

uni

kojn

ë ar

syet

për

kët

o re

form

a q

ytet

arëv

e të

ven

dit

. P

ërkr

ahja

nga

sh

oq

ëria

civ

ile

ësh

të q

enës

ore

në k

ëtë

pro

ces.

Neg

ocia

tat

e an

ëtar

ësim

it

zhvi

lloh

en

mes

S

hte

teve

Anë

tare

BE-

së d

he

vend

eve

kand

idat

e.

Ses

ione

t e n

egoc

iata

ve m

bah

en n

ë ni

vel t

ë m

inis

trav

e ap

o zë

vend

ësve

, p

.sh

. P

ërfa

qës

uesv

e të

Për

her

shëm

S

hte

teve

A

nëta

re,

dh

e A

mb

asad

orëv

e ap

o K

ryes

uesv

e të

Neg

ocia

tave

për

ven

det

kan

did

ate.

mën

yrë

të l

ehtë

soh

en n

egoc

iata

t, i

tër

ë lig

ji (a

cqui

s) i

BE-

së n

dah

et n

ë ‘’k

apit

uj’’,

ku

çdon

jëri

kor

-re

spon

don

me

një

fush

ë të

pol

itik

ës.

Hap

i i

par

ë në

ne

goci

ata

quh

et ‘

’ekz

amin

im’’

(‘sc

reen

ing

’);

qël

limi

i ti

j ësh

të q

ë të

iden

tifi

koh

en f

ush

a të

cila

t kan

ë ne

vojë

p

ër p

ëraf

rim

in e

leg

jisla

cion

eve,

ins

titu

cion

eve

apo

pra

ktik

ave

të v

end

eve

kand

idat

e.

1011

Kapi

tujt

e A

cqui

s

Rapo

rti e

kzam

inue

s Kr

oaci

, Ka

pitu

lli 2

0 - P

oliti

kat i

ndus

-tr

iale

dhe

të n

dërm

arrj

es

“III

. Vle

rësi

mi i

sh

kall

ës s

ë pë

rafr

imit

dh

e ka

paci

teti

t im

plem

entu

es.

për

gjit

hës

i, K

roac

ia k

a ar

ritu

r nj

ë ni

v-el

këna

qsh

ëm t

ë p

ëraf

rim

it m

e ac

qui

s;

ka n

evoj

ë q

ë ta

fin

aliz

ojë

stra

teg

jinë

e ve

t in

dus

tria

le d

he

ta p

ërm

irës

ojë

kap

acit

e-ti

n e

vler

ësim

it t

ë ko

nkur

renc

ës i

ndus

tri-

ale

dh

e ta

për

mir

ësoj

ana

lizën

dh

e fo

rmu-

limin

e p

olit

ikav

e […

].”

Si

baz

ë p

ër l

ansi

min

e p

roce

sit

aktu

al,

tekn

ik t

ë ne

-go

ciat

ave,

Kom

isio

ni p

ërga

titë

një

‘’r

apor

t ek

zam

in-

ues’

’ p

ër ç

do

kap

itul

l d

he

çdo

vend

. Kë

to r

apor

te

dor

ëzoh

en n

ë Kë

shill

. Ko

mis

ioni

ësh

të a

i i

cili

bën

ë re

kom

and

ime

mb

i atë

se

a d

uhet

hap

en n

egoc

iata

t m

bi

një

kap

itul

l, a

po

të k

ërko

het

par

i p

ërm

bu

shja

e

dis

a ku

shte

ve (

apo

‘’sta

ndar

dev

e”).

Vend

i ka

ndid

at p

asta

j e

dor

ëzon

q

ënd

rim

in n

ego-

ciue

s. N

ë b

azë

të p

rop

ozim

it n

ga K

omis

ioni

, Kës

hill

i e

apro

von

një

qën

dri

m t

ë p

ërb

ash

kët

të B

E-së

ku

lejo

n h

apje

n e

nego

ciat

ave.

18.

Stat

isti

kat

19.

Pol

itik

a so

cial

e d

he

pun

ësim

i

20.

Polit

ika

e nd

ërm

arrj

eve

dh

e in

du

stri

ale

21.

Rrj

etet

Tra

ns-E

vrop

iane

22.

Polit

ika

reg

jiona

le d

he

koor

din

imi i

in

stru

men

teve

str

uktu

rale

23.

Gjy

qës

ia d

he

të d

rejt

at t

hem

elor

e

24.

Dre

jtës

ia,

liria

dh

e si

gur

ia

25.

Shke

nca

dh

e kë

rkim

i

26.

Ars

imi d

he

kult

ura

27.

Mje

dis

i

28.

Mb

rojt

ja e

kon

sum

ator

it d

he

shën

det

it

29.

Uni

oni i

dog

anav

e

30.

Mar

rëd

hën

iet

e ja

shtm

e

31.

Pol

itik

at e

jash

tme,

sig

uris

ë d

he

mb

rojt

jes

32.

Kont

rolli

fin

anci

ar

33.

Dis

poz

itat

fin

anci

are

dh

e b

uxh

etor

e

34.

Inst

ituc

ione

t

35.

Çësh

tjet

tje

ra

1.

Lëvi

zja

e Li

rë e

Mal

lrav

e

2.

Liri

a e

lëvi

zjes

pun

ëtor

ëve

3.

E d

rejt

a e

vend

osje

s d

he

liria

e o

frim

it

të s

hër

bim

eve

4.

Lëvi

zja

e lir

ë e

kap

ital

it

5.

Pro

kuri

mi P

ublik

6.

E d

rejt

a e

ndër

mar

rjev

e

7.

E d

rejt

a e

Pro

nësi

së In

tele

ktu

ale

8.

Pol

itik

a e

konk

urre

ncës

9.

Shër

bim

et f

inan

ciar

e

10.

Shoq

ëria

info

rmat

ive

dh

e m

edia

11.

Ag

riku

ltur

a

12.

Sig

uria

ush

qim

, p

olit

ika

vete

rina

re

dh

e fi

tosa

nita

re

13.

Pesh

kata

ria

14.

Pol

itik

a e

tran

spor

tit

15.

Ener

gjia

16.

Tati

met

17.

Pol

itik

a ek

onom

ike

dh

e m

onet

are

Pas

i q

ë B

E-ja

ketë

ven

dos

ur n

jë q

ënd

rim

për

-b

ash

kët

mb

i çd

o ka

pit

ull

të a

cqui

s, d

he

pas

i q

ë ka

n-

did

ati

e p

ran

on q

ënd

rim

in e

për

bas

hkë

t të

BE-

së,

nego

ciat

at m

bi

atë

kap

itul

l p

ërm

byl

len

- p

or v

etëm

p

ërko

hës

ish

t. N

egoc

iata

t e

anët

arës

imit

BE

oper

o-

jnë

mb

i par

imin

se

‘’për

asg

jë n

uk ë

shtë

rën

ë d

akor

d,

për

der

isa

çdo

gjë

ësh

të a

kord

uar’

’, kë

shtu

për

mb

-yl

lja p

ërfu

ndim

tare

e k

apit

ullit

nd

odh

ë ve

tëm

fund

tër

ë p

roce

sit

të n

egoc

iata

ve.

1213

Rap

orti

mi d

he m

onit

orim

i

Kom

isio

ni e

mb

an K

ësh

illin

dh

e P

arla

men

tin

Evro

pia

n të

info

rmua

r rre

gulli

sht l

idh

ur m

e p

rogr

esin

e v

end

eve

kand

idat

e, p

ërm

es d

okum

ente

ve s

trat

egjik

e vj

etor

e d

he

rap

orte

ve t

ë p

rogr

esit

ind

ivid

ual

të v

end

eve.

Ai

po

ash

tu m

onit

oron

për

mb

ush

jen

e kë

rkes

ave

stan

d-

ard

e,

dh

e p

rogr

esin

re

spek

tim

in

e h

apav

e të

nd

ërm

arra

.

Turq

ia, R

apor

ti i P

rogr

esit

2006

Ka-

pitu

lli 2

5 ‘’S

hken

ca d

he K

ërki

mi’’

“Pol

itik

a kë

rkim

ore

e Tu

rqis

ë ka

rez

ultu

ar n

ë nj

ë b

uxh

et të

rri

tur

në m

ënyr

ë të

kon

sid

erue

shm

e p

ër

hul

umti

me

dh

e zh

villi

m:

gat

i p

esëf

ish

i kr

ahas

uar

me

nive

let

e vi

tit

200

2. J

anë

hap

ur u

nive

rsit

ete

të r

eja

në 1

5 q

ytet

e. P

ërm

irës

imet

jan

ë ar

ritu

r ed

he

në k

apac

itet

et s

hke

ncor

e d

he

kërk

imor

e të

Tu

rqis

ë p

ërfs

hir

ë d

he

pje

sëm

arrj

en e

saj

gra

du-

alis

ht

të s

ukse

ssh

me

në F

P6

(P

rog

ram

i Ko

rniz

ë i

6’të

). S

hka

lla e

suk

sesi

t të

Tur

qisë

nën

FP

6 ë

sh-

të p

ërm

irës

uar

dh

e ta

ni ë

shtë

17%

. M

egjit

hat

ë,

ësh

të n

ën m

esat

aret

e B

E-së

për

rre

th 2

0%

. S

a i

për

ket

fina

ncim

it,

Turq

ia

ka

qen

ë sh

pes

h

e su

kses

shm

e në

fi

tim

in

e pr

ojek

teve

vo

gla

. M

egjit

hat

ë, f

inan

cim

i i

BE-

së n

uk p

o e

arri

n p

o-te

ncia

lin e

vet

.

Duk

e m

arrë

par

asys

h v

epri

met

cila

t Tu

rqia

i ka

nd

ërm

arrë

lidh

je m

e lë

vizs

hm

ërin

ë e

hul

um-

tues

ve, s

hke

ncës

dh

e sh

oqër

isë

dh

e 3%

të G

DP

’së

për

mas

at e

Pla

nit

të V

epri

mit

për

Sh

kenc

ë d

he

Tekn

olog

ji, T

urqi

a ës

htë

tan

imë

e in

teg

ruar

Zonë

n Ev

rop

iane

Kër

kim

ore’

’.

Mon

itor

imi

vazh

don

der

i në

pra

nim

. K

jo m

und

ëson

d

hën

ien

e ud

hëz

imev

e sh

tesë

me

mar

rjen

e p

ërgj

egjë

-si

ve të

anë

tarë

sim

it n

ga v

end

et, d

he

po

ash

tu i

gara

n-

ton

Sh

tete

ve A

nëta

re s

e an

ëtar

ët e

rin

j i

për

mb

ush

in

kush

tet

e p

rani

mit

.

Trak

tati

i A

nëta

rësi

mit

Kur

neg

ocia

tat m

bi t

ë gj

ith

a ka

pit

ujt k

omp

leto

hen

dh

e të

dy

pal

ët j

anë

të k

ënaq

ura,

rez

ulta

tet

inko

rpor

ohen

një

pro

jekt

Tra

ktat

Anë

tarë

sim

it.

Nës

e ai

e f

it-

on p

ërkr

ahje

n e

Kom

isio

nit,

Kës

hill

it d

he

Par

lam

enti

t Ev

rop

ian

, Tr

akta

ti n

ënsh

kruh

et d

he

rati

fiko

het

nga

ve

ndi k

and

idat

dh

e të

gjit

ha

Sh

tete

t A

nëta

re.

Ng

a në

nshk

rim

i i T

rakt

atit

Anë

tarë

sim

it

deri

te

anët

arës

imi

Pas

i q

ë të

nën

shkr

uhet

Tra

ktat

i i

Anë

tarë

sim

it,

vend

i ka

ndid

at b

ëhet

‘’S

hte

t në

pra

nim

’’ (‘

acce

din

g s

tate

’)

dh

e e

fito

n të

dre

jtën

dis

a p

rivi

legj

e të

për

koh

shm

e d

eri

sa t

ë b

ëhet

Sh

tet

Anë

tar

i B

E-së

. S

i nj

ë sh

tet

pra

nim

, ai

mun

d t

ë ko

men

tojë

mb

i p

roje

kt p

rop

oz-

imet

e B

E-së

, ko

mun

ikat

at,

reko

man

dim

et a

po

inic

ia-

tiva

t, d

he

e fi

ton

një

‘’sta

tus

të v

ëzh

gues

it a

ktiv

’’ m

bi

orga

net

dh

e ag

jenc

itë

e B

E-së

, ku

ka

të d

rejt

ë të

fla

s,

por

jo

edh

e të

vot

oj.

Pas

i q

ë të

kom

ple

toh

et p

roce

-si

i r

atif

ikim

it,

Trak

tati

i A

nëta

rësi

mit

hyn

fuq

i në

d

atën

e c

aktu

ar,

dh

e ve

ndi b

ëhet

Sh

tet

Anë

tar.

1415

Të n

dihm

uarit

e k

andi

datë

ve p

ër tu

për

gatit

ur p

ër a

nëta

rësim

Progr

esi

i ve

ndit

kan

did

at d

rejt

BE-

së v

aret

nga

aj

o se

sa

mir

ë i

imp

lem

ento

n ai

ven

d r

efor

mat

e

duh

ura

për

për

mb

ush

jen

e kë

rkes

ave

të a

në-

tarë

sim

it.

BE-

ja o

fron

për

krah

je p

ër v

end

et n

ë p

ër-

gati

tjet

e t

yre

për

anë

tarë

sim

BE.

Lid

hje

t fo

rmal

e të

ven

dev

e ka

ndid

ate

në B

E m

und

vend

osen

për

mes

mar

rëve

shje

ve t

ë nd

rysh

me.

Për

sh

emb

ull,

lid

hje

t fo

rmal

e të

Tur

qis

ë m

e B

E-në

jan

ë p

ërca

ktua

r në

një

mar

rëve

shje

nëns

hkr

uar

së p

ari

1963

(“M

arrë

vesh

ja e

Ank

aras

ë”),

e c

ila ë

shtë

az

hur

nuar

rre

gulli

sht

nga

atëh

erë,

dh

e në

Uni

onin

e

Dog

anav

e të

ven

dos

ur m

e 19

95.

Për

ven

det

e B

allk

anit

Per

ënd

imor

, ës

htë

për

cakt

uar

një

pro

ces

i ve

çan

të n

ë vi

tin

200

0,

i q

uajt

ur P

roce

si

i St

abili

zim

-Aso

ciim

it (

PS

A).

PS

A n

dje

k tr

i q

ëllim

e:

stab

ilizi

min

dh

e tr

anzi

cion

in e

leh

të n

ë ek

onom

i të

tr

egu

t, p

rom

ovim

in e

bas

hkë

pun

imit

reg

jiona

l d

he

pro

spek

tin

e an

ëtar

ësim

it n

ë B

E. A

i i

ndih

mon

ven

-d

et e

reg

jioni

t q

ë t’

i nd

ërto

jnë

kap

acit

etet

e t

yre

për

ad

opti

min

dh

e im

ple

men

tim

in e

sta

ndar

dev

e ev

rop

i-an

e. N

ë ku

adër

PS

A,

Uni

oni

i of

ron

vend

eve

Bal

lkan

it

Per

ënd

imor

ko

nces

ione

tr

egta

re,

mar

rëd

-h

ënie

kon

trak

tual

e d

he

asis

tenc

ë ek

onom

ike

dh

e fi

-na

ncia

re.

nga

viti

19

91,

BE-

ja k

a of

ruar

rre

th €

12

mili

ard

ë si

asi

sten

cë p

ër B

allk

anin

Per

ënd

imor

, as

ist-

enca

e m

adh

e p

ër k

okë

të b

anor

it n

ë b

otë.

Vend

et k

and

idat

e sh

pes

h k

anë

nevo

jë p

ër t

ë b

ërë

refo

rma

të k

onsi

der

uesh

me

për

tu

sigu

ruar

se

rreg

-u

llat

e B

E-së

jo v

etëm

adop

toh

en,

por

ed

he

imp

le-

men

toh

en n

ë m

ënyr

ë të

duh

ur.

Aty

re m

und

t’iu

duh

et

Për

gati

tja

e ve

ndev

e p

ër a

nëta

rësi

m m

und

po

ash

tu

të n

ënku

pto

jë o

frim

in e

nd

ihm

ës n

ë p

ërm

irës

imin

e

infr

astr

uktu

rës:

nd

ërti

mi

i p

lan

taci

onev

e të

mb

etur

i-na

ve s

olid

e, a

po

për

mir

ësim

i i

rrje

teve

tran

spor

-ti

t. V

end

et k

and

idat

e le

joh

en t

ë m

arri

n p

jesë

pro

-gr

amet

e B

E-së

, p

ër s

hem

bu

ll n

ë fu

shat

e s

hën

det

it

pub

lik a

po

hul

umti

mit

, d

he

po

ash

tu m

und

mar

-ri

n gr

ante

dh

e kr

edi n

ga in

stit

ucio

net

ndër

kom

bët

are

fina

ncia

re.

Kjo

për

vojë

iu

mun

dës

on v

end

eve

kand

i-d

ate

të m

ësoj

në s

e si

t’i

men

axh

ojnë

kët

o fo

nde

në t

ë ci

lat

kanë

dre

jtë

pas

pra

nim

it, d

he

po

ash

tu iu

nd

i-h

mon

aty

re t

ë fa

milj

ariz

ohen

me

pol

itik

at d

he

inst

ru-

men

tet

e B

E-së

.

BE-

ja k

a kr

ijuar

një

inst

rum

ent

të r

i fin

anci

ar p

ër t

a fi

-na

ncua

r as

iste

ncën

e v

et n

ë ve

ndet

janë

rrug

ë d

rejt

anë

tarë

sim

it,

për

fsh

irë

një

gam

ë të

sti

mul

imev

e d

he

kush

teve

për

ta

sigu

ruar

për

dor

imin

të m

irë

par

ave

të B

E-së

. Ky

‘’I

nstr

umen

t i

Asi

sten

cës

së P

ara-

Anë

tarë

sim

it’

(IPA

), q

ë ës

htë

fuq

i q

ë ng

a 1

jana

ri

200

7, ë

shtë

një

th

jesh

tësi

m i

një

sër

ë p

rogr

amev

e të

m

ëpar

shm

e të

për

krah

jes

së B

E-së

, si

ç ja

në P

har

e,

CA

RD

S a

po

SA

PAR

D.

veça

nti

, IP

A d

o të

nd

ihm

ojë

në f

orci

min

e i

nsti

tu-

cion

eve

dem

okra

tike

dh

e su

ndim

in e

lig

jit,

refo

rmim

-in

e a

dm

inis

trat

ës p

ublik

e, z

hvi

llim

in e

ref

orm

ave

të t

hem

eloj

në o

rgan

e, s

iç ë

shtë

një

au

tori

tet

i p

a-va

rur

i ko

nkur

renc

ës,

apo

agje

ncia

për

sta

ndar

det

e

ush

qim

it.

Ap

o at

yre

do

të m

und

t’iu

duh

et t

’i ri

stru

k-tu

rojn

ë in

stit

ucio

net

ekzi

stue

se:

dem

ilita

rizi

mi i

pol

i-ci

së,

për

mir

ësim

i i

mb

rojt

jes

së m

jed

isit

dh

e si

guri

nukl

eare

, ap

o m

ë sh

umë

auto

nom

i p

ër p

roku

rorë

t në

lu

ftën

ku

nd

ër k

orru

psi

onit

.

Këto

ref

orm

a za

koni

sht

për

fsh

ijnë

inve

stim

e të

mëd

-h

a në

njo

hur

i dh

e fo

nde.

BE-

ja o

fron

një

gam

ë të

pro

-gr

amev

e d

he

mek

aniz

mav

e p

lotë

sues

për

ofru

ar

asis

tenc

ë fi

nanc

iare

dh

e te

knik

e në

zh

villi

min

e k

ë-ty

re r

efor

mav

e. D

uke

qen

ë të

vet

ëdijs

hëm

për

sfi

-d

at t

ë ci

lat

mun

d t

’i p

araq

esin

ref

orm

at p

ër q

ytet

arët

ven

det

kan

did

ate,

BE-

ja p

o as

htu

pro

mov

on e

dh

e st

rate

gji

për

ta

për

mir

ësua

r të

kup

tuar

it e

pub

liku

t p

ër p

roce

sin

e an

ëtar

ësim

it,

për

fsh

irë

dia

logu

n në

m

es t

ë ve

ndev

e të

BE-

së d

he

vend

eve

kand

idat

e në

ni

vel

të s

ho

qër

isë

civi

le:

unio

net

treg

tare

, as

ocia

-ci

onet

e k

onsu

mat

orëv

e d

he

orga

niza

tat

e tj

era

jo

qev

erit

are.

Një

asp

ekt

i rë

ndës

ish

ëm i

asi

sten

cës

së B

E-së

ësh

-të

për

forc

imi

i ka

pac

itet

it i

nsti

tuci

onal

, ap

o ‘’n

dër

ti-

mi

inst

ituc

iona

l’’,

duk

e zh

villu

ar s

truk

tura

t ap

o d

uke

traj

nuar

per

sone

lin p

ërgj

egjë

s p

ër a

plik

imin

e r

reg-

ulla

ve t

ë B

E-së

vend

et k

and

idat

e. K

ësh

illim

i m

bi

imp

lem

enti

min

e a

cqui

s sh

pes

h o

froh

et p

ërm

es m

ar-

rëve

shje

ve

‘’bin

jakë

zim

it’’

(‘tw

inni

ng’)

, ku

ek

-sp

ertë

t ca

ktoh

en n

ga S

hte

tet

Anë

tare

BE-

së,

apo

për

mes

pun

ëtor

ive

afat

-sh

kurt

ëra.

ekon

omik

e, p

rom

ovim

in e

res

pek

tim

it p

ër t

ë d

rejt

at

e nj

eriu

t d

he

të m

inor

itet

eve,

bar

azin

ë gj

inor

e, d

o të

p

ërkr

ah z

hvi

llim

in e

sh

oq

ëris

ë ci

vile

dh

e av

anci

m-

it t

ë b

ash

këp

unim

it r

egjio

nal,

dh

e d

o të

kon

trib

uoj

ë në

zh

villi

min

e q

ënd

rues

hëm

dh

e zv

ogël

imin

e v

ar-

fëri

së.

Për

ven

det

kan

did

ate,

ob

jekt

iva

shte

së ë

sh-

të a

dop

tim

i dh

e im

ple

men

tim

i i k

ush

teve

plo

ta p

ër

anët

arës

im.

IPA

do

të o

froj

ë €

11,4

68

mili

onë

në ç

mim

et a

ktua

le

mes

20

07-

2013

, m

e al

okim

e p

reci

ze t

ë ve

ndos

ura

baz

a vj

etor

e.

Turq

ia

Kro

acia

Ish

-Rep

ublik

a Ju

gos

llave

e M

aqed

onis

ë

Kor

niza

Ind

ikat

ive

Fina

ncia

re p

ër I

nstr

umen

tin

e A

sist

encë

s së

Par

a-A

nëta

rësi

mit

der

i në

2012

(€

m

ilio

n, ç

mim

et a

ktua

le)

2007

200

820

09

2010

Turq

ia49

7.2

538

.756

6.4

653

.7

Kro

acia

138

.514

6.0

151.

215

4.2

Ish

Rre

publ

ika

e M

aqed

onis

ë58

.570

.28

1.8

92.3

Sër

bia

186

.719

0.9

194

.819

8.7

Mal

i i Z

i31

.432

.633

.334

.0

Kos

ova

(nën

rez

olut

ë U

NS

CR 1

244)

68

.36

4.7

66

.167

.3

Bos

nja

dhe

Her

cego

vina

6

2.1

74.8

89

.110

6.0

Sh

qipë

ria

61.0

70.7

81.

293

.2

Tota

li 12

60

.213

83.

314

80

.416

21.7

1617

His

tori

ku i

zgje

rim

it

1957

B

elgj

ika,

Fra

nca,

Gje

rman

ia,

Ital

ia,

Luks

emb

urgu

dh

e H

olan

da

nëns

hkr

uan

Trak

tati

n e

Rom

ës d

he

them

e-lu

an K

omun

itet

in E

kono

mik

Evr

opia

n (K

EE).

1963

U

nën

shkr

ua M

arrë

vesh

ja e

Ank

aras

ë m

e Tu

rqin

ë.

1973

D

anim

arka

, Ir

land

a d

he

Mb

retë

ria

e B

ash

kuar

iu b

ash

kuan

KE-

së.

198

1 G

req

ia iu

bas

hku

a K

E-së

.

198

6

Sp

anja

dh

e P

ortu

galia

iu b

ash

kuan

KE-

së.

198

7 Tu

rqia

ap

likoi

t’i

bas

hko

het

KE-

së.

199

0

In

tegr

imi i

ish

-Rep

ublik

ës D

emok

rati

ke t

ë G

jerm

anis

ë p

as r

i-un

ifik

imit

Gje

rman

isë.

199

3

Kësh

illi E

vrop

ian

i Kop

enh

agës

ven

dos

i kri

tere

t e

anët

arës

imit

.

199

5

Au

stri

a, F

inla

nda

dh

e S

ued

ia iu

bas

hku

an K

E-së

. U

nion

i i D

ogan

ave

me

Turq

inë.

199

9

Kësh

illi E

vrop

ian

i Hel

sink

it e

kon

firm

oi T

urq

inë

si v

end

kan

did

at.

200

0

Sam

iti i

Zag

reb

it e

kon

firm

oi p

ërku

shti

min

e p

lotë

për

Pro

cesi

n e

Sta

bili

zim

-Aso

ciim

it n

ga v

end

et e

B

allk

anit

Per

ënd

imor

.

200

3

K

roac

ia a

plik

oi p

ër a

nëta

rësi

m n

ë B

E.

Sam

iti i

Sel

anik

ut

i ria

firm

oi p

ërku

shti

met

e B

E-së

inte

grim

in e

ven

tual

Bas

hki

m t

ë ve

ndev

e të

B

allk

anit

Per

ënd

imor

.

200

4 Q

ipro

ja,

Rep

ublik

a Ç

eke,

Est

onia

, H

unga

ria,

Let

onia

, Li

tuan

ia,

Mal

ta,

Pol

onia

, S

llova

kia

dh

e S

llove

nia

iu

bas

hku

an B

E-së

.

Ish

Rep

ublik

a Ju

gosl

lave

e M

aqed

onis

ë ap

likon

për

t’iu

bas

hku

ar B

E-së

.

200

5 H

apja

e n

egoc

iata

ve t

ë an

ëtar

ësim

it m

e Tu

rqin

ë d

he

Kro

acin

ë. E

kzam

inim

i fill

on p

ër T

urq

inë

dh

e K

roac

inë.

200

6

Hap

ja d

he

për

mb

yllja

e p

ërko

hsh

me

e ka

pit

ullit

par

ë të

neg

ocia

tave

me

Kro

acin

ë d

he

Turq

inë.

200

7 Ja

nar:

Bul

lgar

ia d

he

Rum

ania

u b

ënë

Sh

tete

Anë

tare

BE-

së.

Zgjer

imet

e a

rdh

shm

e ka

në t

ë b

ëjnë

me

ven

-d

et e

Evr

opës

ju

glin

dor

e. P

rom

ovim

i i

tran

s-fo

rmim

eve

dem

okra

tike

vend

et e

Bal

lkan

it

Per

ënd

imor

dh

e Tu

rqis

ë, d

he

kons

olid

imi i

sta

bili

teti

t ës

htë

inte

resi

n m

ë të

mir

ë të

tër

ë Ev

rop

ës.

dh

jeto

r 20

06

, Kë

shill

i Ev

rop

ian

e ka

rip

ërtë

rirë

ko

nsen

susi

n e

tij m

bi z

gjer

imin

. BE-

ja i

ka k

onsi

der

uar

shq

etës

imet

e q

ytet

arëv

e të

vet

lid

hur

me

rru

gëti

min

e

zgje

rim

it

mën

yrë

seri

oze.

P

olit

ika

e zg

jeri

m-

it ë

shtë

e b

azua

r në

kon

solid

imin

. K

jo n

ënku

pto

n se

B

E-ja

i çm

on p

ërku

shti

met

ekz

istu

ese

kars

hi v

end

eve

tani

janë

pro

ces,

por

ësh

të i

kuj

des

shëm

mar

rjen

e p

ërku

shti

mev

e të

rej

a. K

ush

tëzi

mi

rigo

roz

aplik

ohet

të g

jith

a ve

ndet

kan

did

ate

dh

e ka

ndi-

dat

e p

oten

cial

e. D

atat

e t

yre

të m

und

shm

e të

pra

nim

-it

var

en n

ga p

rogr

esi

i ty

re m

e re

form

at p

olit

ike

dh

e ek

onom

ike,

si

dh

e p

ajtu

esh

mër

ia m

e le

gjis

laci

onin

e

BE-

së.

Çd

o ve

nd d

uhet

gjyk

ohet

baz

uar

në m

erit

at

e ve

ta. E ar

dhm

ja

mën

yrë

zgje

rim

i të

jet

ë i

suks

essh

ëm,

ësh

-të

qen

ësor

e q

ë të

sig

uroh

et p

ërkr

ahja

e q

ytet

arëv

e ed

he

në S

hte

tet

Anë

tare

BE-

së e

dh

e në

ven

det

ka

ndid

ate

dh

e ka

ndid

ate

pot

enci

ale.

Ësh

të m

e rë

ndë

-si

të k

omun

ikoh

en m

ë m

irë

suks

esi

dh

e sf

idat

e

zgje

rim

it,

në m

ënyr

ë q

ë të

fit

ohet

për

krah

ja e

pub

-lik

ut

dh

e ta

bëj

në t

ë gj

ith

ë së

bas

hku

pro

jekt

in e

për

-b

ash

kët

të r

rite

t.

Pra

nim

i i B

ullg

aris

ë d

he

Rum

anis

ë në

jana

r 20

07

e ka

ko

mp

letu

ar r

aund

in e

pes

të t

ë zg

jeri

mit

BE-

së, i

cili

ka

fill

uar

në 2

00

4 d

he

e ka

rri

tur

num

rin

e S

hte

teve

A

nëta

re t

ë B

E-së

nga

15

në 2

7. N

uk k

a nd

onjë

val

ë të

ng

jash

me

të z

gjer

imit

mad

h n

ë nd

onjë

ard

hm

e të

par

ash

ikua

r. B

E-ja

duh

et t

ë va

zhd

ojë

të r

rite

t si

pas

ri

tmit

për

cakt

uar

nga

qyt

etar

ët e

vet

dh

e p

rogr

esi i

ve

ndev

e ka

ndid

ate

në p

ërm

bu

shje

n e

kërk

esav

e.

Nat

yra

e B

ash

kim

it E

vrop

ian

ësh

të d

inam

ike.

Sh

umë

ësh

të a

rrit

ur g

jatë

vit

eve

të k

alua

ra,

dh

e rr

ugë

tim

i va

zhd

on.

Bas

hki

mi

ësh

të i

për

kush

tuar

t’i

mb

ajë

nego

ciat

at n

ë b

inar

ë. N

ë p

roce

sin

e in

tegr

imit

anë-

tarë

ve të

rin

j, n

e d

o të

pun

ojm

ë së

bas

hku

dre

jt r

ritj

es

pro

sper

itet

it

dh

e si

guri

duk

e e

për

mir

ësua

r so

lidar

itet

in.

Edh

e B

E ed

he

vend

et

e p

ërfs

hir

a p

ërfi

tojn

ë ng

a ko

mp

eten

cat

e tr

ansf

orm

uara

pro

cesi

t q

ë ço

n në

an

ëtar

ësim

.

Kom

isio

ni E

vrop

ian

– D

rejt

orat

i i p

ërgj

ith

shëm

për

zgj

erim

Të k

uptu

arit

e z

gje

rim

it –

Pol

itik

a e

zgje

rim

it e

Bas

hki

mit

Evr

opia

n

Luks

emb

urg:

Zyr

a e

pub

likim

eve

zyrt

are

të K

omun

itet

eve

Evro

pia

ne

200

7 –

17

fq.

– 1

7, 4

x 2

4,

9 c

m

ISB

N:

978

- 9

2 –

79

- 11

331-

4

Num

ri i

kata

logi

mit

: JU

– 7

8 –

07

– 3

52 –

SQ

– C

Komisioni Evropian-Drejtorati Gjeneral për Njësinë e Zgjerimit A2: Zyra e Informacionit dhe Komunikimit. Adresa e Zyrës: Rue de la Loi 200, B-1049 Bruksel Tel: (+32-2) 299.06.66 Fax: (+32-2) 299.17.77

Më shumë informata mbi zgjerimin do të gjeni në faqen e internetit të Drejtoratit Gjeneral për Zgjerim të Komisionit Evropian.

http://ec.europa.eu/enlargement/

JU – 78 – 07-352 – SQ

– C

Për informacione për çfarëdo aspekti të politikave të BE-së tele-fononi Evropën Direkt nga çdo vend në BE: 00800 6 7 8 9 10 11

Zyra e Publikimeve

Publications.europa.eu