1

T. C. ANKARA VALİLİĞİ

İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ

Eğitim Şube Müdürlüğü

www.asm.gov.tr

2

Hava yolu ile bulaşan hastalıklar ve korunma yolları konusunda bilgi ve tutum kazandırmak.

3

Hava yolu ile bulaşan hastalıkları sayabilmeli,

Bu hastalıkların önemli belirtilerini söyleyebilmeli,

Bu hastalıklardan korunma yollarını açıklayabilmelidir.

4

Nezle (soğuk algınlığı), Grip, Verem, Bademcik iltihabı (streptekok anjini), Suçiçeği, Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak, Boğmaca, Difteri (kuş palazı), Menenjit.

5

Etkeni: Çeşitli virüsler.

Bulaşma Yolu: Solunum Kirli eller Ortak kullanılan bardak, mendil, havlu gibi

malzemeler de bulaşmada önemlidir.

6

BELİRTİLERİ Burun akıntısı, burun tıkanıklığı, Boğazda yanma, Gözlerde sulanma, Kulaklarda basınç hissi, Hâlsizlik, Bebeklerde ve yaşlılarda hafif ateş.

7

ÖNEMİ Başka bulaşıcı hastalıklara zemin hazırlar Yaşlılarda, çocuklarda ve kronik hastalığı olanlarda

ağır seyreder Kapalı alanlardan (kahvehane gibi), mümkün

olduğunca uzak durulmalıdır. Antibiyotik kullanmanın hiçbir yararı yoktur. Hatta

zararlı olabilir. 

8

Bulaşma Yolu: Solunum Kirli eller Ortak kullanılan bardak,

mendil, havlu gibi malzemeler de bulaşmada önemlidir.

9

Etkeni: Grip virüsü.

BELİRTİLERİ

Nezleye benzer,daha ağır seyreder

Yüksek ateş

Şiddetli baş, kas ve eklem ağrıları

Hasta yatma gereksinimi duyar

10

ÖNEMİ

Başka hastalıklara yol açar

Aşısı vardır

Ancak herkese önerilmemektedir

11

Etkeni: Bakteri.

Bulaşma Yolu: Solunum yolu Nadiren de olsa çiğ süt ile

sindirim sistemine bulaşabilir.

12

BELİRTİLERİ

Halsizlik, yorgunluk

İştahsızlık, kilo kaybı

Ateş, gece terlemesi

Kanlı balgam

13

ÖNEMİ Önemli bir halk sağlığı sorunudur. En çok akciğerlerde yerleşerek

hastalık yapar. Uygun ilaç dozları ve süreye

uyulmalıdır. Tedavi, Verem Savaş Dispanserleri

kaydı altında, mutlaka hekim kontrolünde yapılmalıdır.

14

ÖNEMİ Tedavi edilebilir bir hastalık olmasına karşın, ihmal edilmesihalinde ölümlere neden olabilir. Veremden aşı ile korunmak mümkündür. Sağlık Bakanlığı aşı takviminde “BCG Aşısı” olarak yeralmaktadır. Yeterli ve dengeli beslenme vücut direncini artırır. Erken tanı ve tedavide başarı şansı yüksektir.

15

Etkeni: Bakteri (A grubu beta-hemolitik streptokok).

 Bulaşma yolu: Solunum yoluOrtak kullanılan kaşık, çatal ve havlu gibi

malzemelerle bulaşır.

16

BELİRTİLERİ Boğaz ağrısı, yüksek ateş, yutma güçlüğü Dil başlangıçta beyaz paslı, sonra kırmızı çilek

görünümde Bademciklerde iltihap, beyaz tabaka ve kızarıklık Vücutta toplu iğne başı büyüklüğünde kırmızı

renkli döküntüler

17

18

KIZILDA ÇİLEK DİL KIZIL DÖKÜNTÜSÜ

ÖNEMİ

Tedavi edilmezse ;

Kalp kaslarında,

Eklemlerde ve

Böbreklerde hasara neden olabilir.

Hastanın tedavisi ve kontrolü mutlaka

doktor gözetiminde olmalı

19

Etkeni: Virüs.  Bulaşma yolu: Solunum yoluyla (öksürük, aksırık) bulaşır. Döküntülere temas eden duyarlı sağlam kişilere debulaşabilir

20

BELİRTİLERİ Nezleye benzer belirtilerle başlar Ateş Deri döküntüsü İçi berrak su dolu, 1-2 mm büyüklüğünde

kabarcık şeklinde sivilceler Döküntüler kaşıntılıdır

21

22

ÖNEMİ Bulaşıcıdır ve hızla yayılır Vücut direncini düşürür Başka hastalıklara yol açar (zatürre, menenjit) Aşısı vardır Tırnaklar kısa kesilmeli, eller temiz tutulmalı Kaşınmaya karşı önlem alınmalı Ateş düşürücü olarak aspirin verilmemeli, diğer

ateş düşürücüler verilebilir.

23

Etkeni: Virüs. 

Bulaşma Yolu: Solunum yolu ile (öksürük,aksırık) bulaşır.

24

BELİRTİLERİ Öksürük, gözlerde sulanma,nezle belirtileri Yüksek ateş Alın ve kulak arkasından başlayarak 24-48 saat

içinde yüz, boyun ve gövdeye yayılan kırmızı

döküntüler

25

26

KIZAMIK

ÖNEMİ Aşısız çocuklarda hastalık tablosu ağır geçirilir ve aşısız toplumda

salgınlara neden olur Hastalık vücut direncini düşürdüğü için zatürre, ortakulak iltihabı gibi

hastalıklara zemin hazırlar Aşı ile korunulabilir. Kızamık aşısı yapılmayanların kızamık geçirmesi durumunda, beyinde

hasar oluşturarak ölümcül olabilir.

 

27

Etkeni: Virüs. 

Bulaşma yolu:Solunum yolu ile (öksürük ve aksırık) bulaşır.

28

BELİRTİLERİ

Nezleye benzer belirtilerle başlar

Baş ve yüzden başlayarak vücuda yayılan

kırmızı seyrek deri döküntüleri ile seyreder.

29

30

KIZAMIKÇIK EMBRİYOPATİSİ

ÖNEMİ Yetişkinlerde de görülebilir Gebelikte geçirilmesi durumunda, ölü ve sakat

doğumlara neden olabilir Aşı ile korunulabilir Çocukluğunda kızamıkçık geçirmediği saptanan

kadınlara gebe kalmadan önce kızamıkçık aşısı önerilebilir.

31

Etkeni: Virüs. Bulaşma Yolu: Solunum yolu ile(öksürük ve aksırık) bulaşır.

32

BELİRTİLERİ

Ateş, halsizlik, üşüme ve yemek yerken

özellikle kulak arkasında ağrı

Parotis denilen tükürük bezini tutar ve kulak

arkasından boyuna doğru inen şişlik

33

34

KABAKULAK

ÖNEMİ

Salgın yapabilir

Kısırlığa neden olabilir

Aşısı vardır

35

Etkeni: Bakteri. Bulaşma Yolu: Solunum yolu ile (öksürük, aksırık) bulaşır.

36

BELİRTİLERİ

Öksürük nöbetler halinde gelir ve nöbet

sırasında çocuk morarabilir, havale geçirebilir

37

ÖNEMİ

Kış mevsiminin sonlarında ve ilkbaharın

başlangıcında görülür

Aşısı vardır

Difteri-Boğmaca-Tetanos (DBT) karma aşısı

uygulanır.

38

39

PALAZI

Etkeni: Bakteri.

Bulaşma Yolu:Solunum yolu ile(öksürük, aksırık)bulaşır.

40

DİFTERİ(KUŞPALAZI)

BELİRTİLERİ

Ağız içerisinde yutak, gırtlak ve bademcikler,

yumuşak damak ve burun mukozasında gri-yeşil

tabaka,

Ateş, boğaz ağrısı, ağrılı öksürük, ses kısılması,

Deri ve gözde de hastalık görülebilir.

41

DİFTERİ(KUŞPALAZI)

42

FARENKS DİFTERİSİ

BADEMCİK DİFTERİSİ

DİFTERİ(KUŞPALAZI)

ÖNEMİ

Aşısı vardır Difteri-Boğmaca-Tetanos (DBT) ve Difteri-

Tetanos (Td) karma aşısı biçiminde uygulanır.

Tedavi edilmezse kalp ve beyinde hasara

neden olabilir.

43

DİFTERİ(KUŞPALAZI)

Etkeni: Bakteri. Bulaşma Yolu:Solunum yolu ile(öksürük, aksırık)bulaşır.

44

MENİNGOKOKSİK MENENJİT

BELİRTİLERİ

Ateş yükselmesi, kusma, baş ağrısı

Şuur değişikliği

Vücutta döküntü olabilir

45

MENİNGOKOKSİK MENENJİT

46

MENENJİT DÖKÜNTÜLERİ

MENİNGOKOKSİK MENENJİT

ÖNEMİBulaşma önemli bir özelliktir. Bu nedenle

hasta ile yakın teması olanlara koruyucu amaçlı ilaç verilir

Körlük, sağırlık gibi sakatlıklara neden olabilir

Tedavi edilmezse öldürücüdür

47

MENİNGOKOKSİK MENENJİT

Öksürürken, aksırırken ağız kapatılmalı,

Yerlere tükürülmemeli,

Kâğıt mendil ya da kâğıt havlu kullanmaya özen gösterilmeli,

Odalar havalandırılmalı,

48

HAVA YOLU İLE BULAŞAN HASTALIKLARDAN KORUNMA

Tozdan kaçınılmalı, halılar ve kilimler toz kaldırmayacak biçimde temizlenmeli,

Eller,sabun ve bol su ile 15-30 saniye iyice yıkanmalı,

Beden temizliğine özen gösterilmeli,

49

HAVA YOLU İLE BULAŞAN HASTALIKLARDAN KORUNMA

Kapalı ortamlardan (kahvehane gibi), mümkün olduğunca uzak durulmalı,

Hasta ile yakın temastan kaçınılmalı, çatal, kaşık ve havlu gibi ortak malzeme kullanımından sakınılmalıdır.

Hava yolu ile bulaşan hastalıkların çoğundan aşı ile korunmak mümkündür.

50

HAVA YOLU İLE BULAŞAN HASTALIKLARDAN KORUNMA

HAVA YOLU İLE BULAŞAN HASTALIKLARIN ÇOĞU VİRÜSLER TARAFINDAN

OLUŞTURULDUĞUNDAN RASTGELE ANTİBİYOTİK KULLANIMI YARARLI OLMADIĞI GİBİ ZARAR DA VEREBİLİR.

BU NEDENLE ANTİBİYOTİKLER HEKİMİN UYGUN GÖRMESİ HALİNDE

KULLANILMALIDIR.

51

UNUTMAYIN!

Nezle, grip, verem, difteri, boğmaca, kızıl, kızamık, kızamıkçık, kabakulak, suçiçeği ve menenjit gibi hastalıklar, vücudumuza hava yolu ile bulaşır. Bu hastalıklardan korunmak için öksürürken, aksırırken ağız kapatılmalı; salgın sırasında toplu yerlerden kaçınılmalıdır.

El yıkama ve kişisel temizliğe özen gösterilmelidir. Aşı ile korunulabilir hastalıklara karşı

zamanında aşılama yapılmalıdır.

52

ÖZET

53