Szanse, bariery i ograniczenia w przygotowaniu i realizacji inwestycji drogowych i mostowych
description
Transcript of Szanse, bariery i ograniczenia w przygotowaniu i realizacji inwestycji drogowych i mostowych
Szanse, bariery i ograniczenia Szanse, bariery i ograniczenia w przygotowaniu i realizacji inwestycji w przygotowaniu i realizacji inwestycji
drogowych i mostowychdrogowych i mostowych
Zbigniew KotlarekZbigniew KotlarekPrezes ZarząduPrezes ZarząduPolskiego Kongresu DrogowegoPolskiego Kongresu Drogowego
Warszawa, 25 czerwca 2008 r.Warszawa, 25 czerwca 2008 r.
Historyczny wymiar programu drogowegoHistoryczny wymiar programu drogowego
• Program budowy dróg i autostrad Program budowy dróg i autostrad przewidziany do realizacji w latach 2007- 2013 przewidziany do realizacji w latach 2007- 2013 jest naszą narodową i historyczną szansą jest naszą narodową i historyczną szansą
• Udział środków unijnych w swej skali Udział środków unijnych w swej skali nie powtórzy się w następnych budżetachnie powtórzy się w następnych budżetach
• Skala tych zadań ma wymiar historyczny Skala tych zadań ma wymiar historyczny i musi być programem Narodowym.i musi być programem Narodowym.
Główne uwarunkowania realizacji programu :
• Problemy związane z przygotowaniem inwestycji
• Uwarunkowania prawne
• Biurokracja jako bariera w procesie budowy dróg
• Dostępność środków finansowych
• Potencjał techniczny firm projektowych i wykonawców robót
• Stosowane technologie i rozwiązania techniczne
• Zasoby materiałowe, wykorzystanie materiałów miejscowych i recyklingu
Co jest szansą programu rządowego Co jest szansą programu rządowego i programów regionalnychi programów regionalnych
• Ogromna presja i oczekiwania społeczneOgromna presja i oczekiwania społeczne
• Znaczny stopień zaawansowania wielu projektów Znaczny stopień zaawansowania wielu projektów na etapie przygotowania inwestycjina etapie przygotowania inwestycji
• Determinacja osób zaangażowanych w te procesy\Determinacja osób zaangażowanych w te procesy\
• Unijna perspektywa finansowaUnijna perspektywa finansowa
• Przygotowanie wykonawców i producentów materiałów Przygotowanie wykonawców i producentów materiałów do realizacji programu.do realizacji programu.
Jakie są ograniczenia i barieryJakie są ograniczenia i bariery
• tempo realizacji programu jest kwestą przekroczenia punktu tempo realizacji programu jest kwestą przekroczenia punktu krytycznego - odpowiedniego (oczekiwanego) poziomu zamówień.krytycznego - odpowiedniego (oczekiwanego) poziomu zamówień.
• katalog utrudnień jest otwarty - opanowanie wybranych problemów katalog utrudnień jest otwarty - opanowanie wybranych problemów skutkuje często pojawieniem się nowych utrudnieńskutkuje często pojawieniem się nowych utrudnień
• kolejne okresy (rządy) generowały nowe utrudnienia kolejne okresy (rządy) generowały nowe utrudnienia często poważniejsze od poprzednichczęsto poważniejsze od poprzednich
• im dłużej się proceduje, tym bardziej osłabia się możliwości im dłużej się proceduje, tym bardziej osłabia się możliwości realizacyjnerealizacyjne
• zmiany polityczne i kadrowe powodują utratę wiedzy historycznejzmiany polityczne i kadrowe powodują utratę wiedzy historycznej
• zbyt wiele czasu schodzi na poznanie trudnych problemów zbyt wiele czasu schodzi na poznanie trudnych problemów przez zmieniające się ekipyprzez zmieniające się ekipy
Problemy związane z regulacjami prawnymiProblemy związane z regulacjami prawnymi
• zmieniające się prawo i potrzeba częstych aktualizacji, zmieniające się prawo i potrzeba częstych aktualizacji, które są bardzo czasochłonne które są bardzo czasochłonne
• prawo i jego praktyczna skuteczność prawo i jego praktyczna skuteczność i efektywnośći efektywność
• aktualne zmiany: prawo ochrony przyrody, aktualne zmiany: prawo ochrony przyrody, ustawa o zamówieniach publicznych, tzw. Spec-ustawaustawa o zamówieniach publicznych, tzw. Spec-ustawa
• konieczność przeprowadzenia szybkich zmiankonieczność przeprowadzenia szybkich zmian
Kwestie ekologiczneKwestie ekologiczne
• brak równowagi miedzy potrzebami w zakresie brak równowagi miedzy potrzebami w zakresie budowy infrastruktury drogowej a skalą żądań ekologicznych.budowy infrastruktury drogowej a skalą żądań ekologicznych. • eskalacja problemów w kolejnych etapach przygotowania inwestycji eskalacja problemów w kolejnych etapach przygotowania inwestycji spowalnia realizację zadań drogowychspowalnia realizację zadań drogowych
• zgodność prawa polskiego z dyrektywami UEzgodność prawa polskiego z dyrektywami UE
• Nowe obszary „naturowe”, brak inwentaryzacji przyrodniczych,Nowe obszary „naturowe”, brak inwentaryzacji przyrodniczych,obowiązek konsultacji projektów z organizacjami ekologicznymi obowiązek konsultacji projektów z organizacjami ekologicznymi - dodatkowe utrudnienia i strata czasu- dodatkowe utrudnienia i strata czasu
Potencjał wykonawczyPotencjał wykonawczy
• Biura projektoweBiura projektowe
• NadzoryNadzory
• Konsultanci (ochrona środowiska,DB,PPP, doradztwo finansowe)Konsultanci (ochrona środowiska,DB,PPP, doradztwo finansowe)
• Wykonawcy kontraktów o potencjale pow. 200 mlnWykonawcy kontraktów o potencjale pow. 200 mln
• Wykonawcy kontraktów o potencjale poniżej 200 mlnWykonawcy kontraktów o potencjale poniżej 200 mln
Obecny poziom zamówień jest niższy od rzeczywistych możliwości Obecny poziom zamówień jest niższy od rzeczywistych możliwości realizacyjnych firmrealizacyjnych firmDuże firmy walczą o małe kontrakty, małe przedsiębiorstwa walczą Duże firmy walczą o małe kontrakty, małe przedsiębiorstwa walczą o przetrwanieo przetrwanie
Potrzeba uczciwych zasad w drogownictwie
Uczciwe zasady nie są zdefiniowane żadna ustawąZasady generalne:
• Zasada uczciwej konkurencji
• Eliminowanie przypadków zmowy uczestników procesów
• Jasno i precyzyjnie opisane wymagania stawiane wykonawcom przez zamawiającego opisane w SIWZ
• Zgodna z zamówieniem realizacja robót
• Problem roszczeń (dla uzyskania wyższej wartości kontraktu)
• Zasada podziału ryzyka w umowie
Wzrost kosztów realizacji robót
• Im dłużej trwa proces przygotowania i realizacji, tym mniejszy efekt rzeczowy
• Przewymiarowanie inwestycji jako skutek roszczeń władz samorządowych i uwag na etapie konsultacji społecznych - rozwiązania wykraczają poza wymagania techniczne, co skutkuje wzrostem cen (ekrany, tunele, przebudowa infrastruktury). Jest to cena uzyskania pozytywnych opinii
• Niezwykle utrudniony dostęp do płatności za wykonane roboty. Najczęstszy postulat to możliwość wypłat zaliczek i płatności częściowe (szczególnie w projektowaniu)
Bariery materiałowe
• Lata 2006-2007 kryzysowa sytuacja związana z dużą ilością kontraktów (szczególnie w odnowach nawierzchni i na zlecenie samorządów) i wynikającym z tego brakiem kruszyw i możliwości przewozowych kolei
• Lata 2007-2008 spadek ilości robót (mniej odnów, b.mało robót zlecanych przez samorządy, a duże kontrakty w fazie początkowej)
• Zwiększone zapotrzebowanie pojawi się w latach 2010 - 2012
Nowe technologie w drogownictwie
• Potrzeba wykorzystania w znacznie większej skali materiałów miejscowych
• Recycling materiały odpadowe
• Konieczność opracowania Specyfikacji Technicznych pozwalających na uproszczenie procesu przygotowania i realizacji inwestycji
• Przestrzeganie zasad stosowania odpowiednich standardów dla odpowiednich kategorii dróg
• Innowacyjność –większe zaangażowanie ośrodków naukowych w proces realizacji inwestycji
Bariery kadrowe
• Rynek wchłonął praktycznie wszystkich inżynierów posiadających uprawnienia budowlane i projektowe
• Na rynku nie ma niezagospodarowanego potencjału intelektualnego w branży drogowej
• Wzajemne „podkupywanie” kadr przez konkurujące ze sobą przedsiębiorstwa – podstawowy problem dla nowych firm w Polsce (szczególnie zagranicznych)
• Duże zainteresowanie kierunkami drogowo-mostowymi na uczelniach technicznych. Wymierny efekt 5 lat po skończeniu studiów
• Brak techników i szkół technicznych - problem uprawnień dla techników
Finansowanie inwestycji drogowych
• Zasada obowiązująca w nowej projekcji opiera się na zasadzie pre-finansowania zadań ze środków krajowych
• System kontroli jest asekuracyjnie restrykcyjny – wydłużanie procedur sprawdzająco - zatwierdzających.
• Skala programu wymaga zaangażowania środków prywatnych i szersze stosowanie systemu PPP (mimo, że jest droższy), dla takich obiektów jak mosty, tunele. W przypadku wprowadzenia odpłatności na drogach ekspresowych jest wiele odcinków, które mogą spełniać kryteria kwalifikujące je do tego systemu
• Kontynuacja systemu DB.
Sprawność zarządzania procesami przygotowania i realizacji inwestycji
Kluczowe problemy to:
• decyzje środowiskowo-lokalizacyjne
• pozwolenia na realizacje zadania wraz z sprawnymi procedurami wykupu gruntów
• procedury przetargowe oraz sprawdzająco – zatwierdzające
• skuteczny system płatności
Podsumowanie – to co najważniejsze:
• Program budowy dróg w Polsce w latach 2008-2013 jest naszą historyczną i niepowtarzalną szansą .
• Program ten powinien być PROGRAMEM NARODOWYM
Dziękuję za uwagę
www.pkd.org.plwww.pkd.org.pl