SWOT ยานยนต์ไทย vs เวียดนาม (อุตยานยนต์)

299

Transcript of SWOT ยานยนต์ไทย vs เวียดนาม (อุตยานยนต์)

สญญาเลขท RDG5010010

รายงานวจยฉบบสมบรณ

โครงการ “การศกษาเชงเปรยบเทยบศกยภาพทางเศรษฐกจและการคาของประเทศไทยและเวยดนาม: อตสาหกรรมยานยนต”

คณะผวจย สงกด 1. ดร.สรยา ชยรตนานนท สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย 2. ดร.สจตรา วาสนาดารงด สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย 3. นางสาวบญถม สภาพพนธ สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย 4. นางสาวนชสรา เทยนไชย สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย 5. นางสาวพรรณนภา จนทรผอง สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

ชดโครงการ ศกยภาพของไทยและเวยดนาม

สนบสนนโดย สานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) (ความเหนในรายงานนเปนของผวจย สกว. ไมจาเปนตองเหนดวยเสมอไป)

บทสรปผบรหาร

จากการทรฐบาลเวยดนามไดเรงปฏรประบบเศรษฐกจในประเทศใหเปนระบบเศรษฐกจแบบตลาด (Market Economy) อยางตอเนอง โดยเรมประกาศใชนโยบาย Doi Moi ในป 2529 และการดาเนนนโยบายสงเสรมการลงทนอยางจรงจงดวยการปรบปรงกฎระเบยบดานการลงทนใหเออตอตางชาตมากขน รวมทงเรงพฒนาระบบสาธารณปโภคพนฐานใหทนสมยเพอรองรบการขยายตวของการลงทน สงผลใหเศรษฐกจของเวยดนามเตบโตแบบกาวกระโดดโดยเฉพาะอยางยงในชวง 4 - 5 ปทผานมาเศรษฐกจเวยดนามมอตราขยายตวเฉลยสงกวารอยละ 7 ตอป ในขณะทประเทศไทยมอตราการขยายตวทางเศรษฐกจเฉลยรอยละ 5.56 ทาใหเวยดนามกลายเปนคแขงทสาคญของหลายประเทศในเอเชยรวมทงประเทศไทย

สาหรบอตสาหกรรมยานยนตและชนสวน แมวาในปจจบนประเทศไทยจะเปนฐานการผลตหลกในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตและเปนตลาดยานยนตและผประกอบยานยนตทใหญทสดในเอเซย แตตลาดการบรโภครถยนตและรถจกรยานยนตทมขนาดใหญของเวยดนาม และความไดเปรยบในเรองของตนทนแรงงานทตา รวมทงการเปดการคาเสรโดยการเขาเปนสมาชก WTO ของเวยดนามในป 2550 อาจเปนปจจยสาคญทสงผลใหประเทศเวยดนามเปนจดสนใจในการดงดดการลงทนระหวางประเทศและสงผลกระทบตอศกยภาพในการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนตไทยได นอกจากน ในป 2546 รฐบาลไทยไดประกาศยทธศาสตรยานยนตโดยตงเปาหมายของการเปนดทรอยตแหงเอเซย (Detroit of Asia) และรฐบาลไดกาหนดแผนพฒนาอตสาหกรรมยานยนต ระยะท 2 (พ.ศ.2549-2553) ซงจะทาใหประเทศไทยกลายเปนประเทศผผลตรถยนตรายใหญตดอนดบ 1 ใน 10 ของโลก สวนรฐบาลเวยดนามกมนโยบายในการเพมขดความสามารถการแขงขนของภาคอตสาหกรรมเวยดนาม และตงเปาหมายใหอตสาหกรรมยานยนตของเวยดนามสามารถตอบสนองความตองการภายในประเทศและเรมเขาสตลาดภมภาคและตลาดโลกไดภายในป 2553 ซงเปนปเดยวกบเปาหมายการเปนดทรอยตแหงเอเซยของไทย การศกษาโครงการ “การศกษาเชงเปรยบเทยบศกยภาพทางเศรษฐกจและการคาของประเทศไทยและเวยดนาม: อตสาหกรรมยานยนต” จงเกดขน โดยมวตถประสงคเพอศกษาความเปนคคาและคแขงทางการคาของอตสาหกรรมยานยนตในเชงเปรยบเทยบระหวางประเทศเวยดนามกบประเทศไทย ผลกระทบทเกดขนตออตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยภายหลงจากทประเทศเวยดนามเขาเปนสมาชก WTO ในป 2550 ทงนเพอนาผลการศกษามาใชกาหนดกลยทธในการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตเพอรกษาความไดเปรยบของไทยตอเวยดนาม และเสรมสรางศกยภาพการแขงขนของผประกอบการในเวทการคาโลก

วธการศกษาประกอบดวยการรวบรวมขอมลดวยการสมภาษณผท เ กยวของกบอตสาหกรรมยานยนตในประเทศไทยและเวยดนามทงผประกอบการและหนวยงานทวางแผนและนโยบายของอตสาหกรรม รวมถงการจดประชมระดมความคดเหนและการรวบรวมขอมลเอกสารทเกยวของในดานโครงสรางพนฐานของอตสาหกรรม การผลต การตลาด การคาและการลงทน ปจจยสงเสรมและสนบสนนอตสาหกรรม เปนตน สาหรบเครองมอทใชในการวเคราะหศกยภาพทางการคา

2

และขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนตไทยและเวยดนามประกอบดวย 1) ดชนความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบทปรากฏ (RCA) 2) การวเคราะหสวนแบงตลาดคงท (CMS) 3) โมเดลเพชรพลวต (Dynamic Diamond Model) และ 4) การวเคราะหจดออน จดแขง โอกาส และอปสรรค/ปจจยภายนอก (SWOT Analysis)

ผลจากการวเคราะหศกยภาพทางเศรษฐกจและการคาในอตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนามพบวา ในภาพรวมของอตสาหกรรมยานยนตนนประเทศไทยยงคงมศกยภาพทางเศรษฐกจและการคาสงกวาประเทศเวยดนาม โดยเมอวเคราะหโดยดชนความไดเปรยบทปรากฏ (RCA) ซงพจารณาจากศกยภาพการสงออกของประเทศเปรยบเทยบกบสดสวนมลคาการสงออกสนคาสนคาอตสาหกรรมยานยนตในตลาดโลกพบวา สนคาในกลมอตสาหกรรมยานยนตทไทยมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในอตราทสงกวาสดสวนการสงออกของโลก (RCA มากกวา 1) ไดแก อตสาหกรรมรถบรรทกและรถกระบะ (RCA = 3.52) รถจกรยานยนต (RCA = 1.54) และชนสวนรถจกรยานยนต (RCA = 4.35) ในขณะทประเทศเวยดนามมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบเฉพาะสนคาในอตสาหกรรมชนสวนรถจกรยานยนต (RCA = 1.76)

สาหรบการวเคราะหสวนแบงตลาดคงท (CMS) โดยวเคราะหศกยภาพในการสงออกของสนคาซงมการวเคราะห 3 ดาน ไดแก ปจจยดานตลาด (Growth effects) ปจจยดานผลตภณฑ (Commodity effects) และปจจยดานความสามารถในการแขงขน (Competitiveness effects) ไดผลการวเคราะหวา ไทยมการขยายตวของการสงออกสนคาเนองจากปจจยจากการเตบโตของตลาดสงกวาเวยดนามทกรายการ ยกเวนชนสวนรถจกรยานยนต ทการขยายตวของการสงออกของไทยเกดจากขดความสามารถทสงขนและการผลตทเพมขน กลาวคอ การขยายตวของการสงออกของอตสาหกรรมยานยนตของเวยดนามเกดจากการพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนตและการผลตทเพมขนมากกวาการขยายตวของตลาด

อยางไรกตาม ประเทศไทยมสนคา 4 รายการทมสวนแบงการตลาดสงกวาอตราการเตบโตของตลาดโลก ไดแก สนคารถยนตนงสวนบคคล (พกด 8703) รถบรรทก/รถกระบะ (พกด 8704) ชนสวนรถยนต (พกด 8708) และชนสวนรถจกรยานยนต (พกด 8714) ในขณะทประเทศเวยดนามมสวนแบงการตลาดสงกวาอตราการเตบโตของตลาดโลก จานวน 3 รายการสนคา ไดแก รถบรรทก/รถกระบะ (พกด 8704) ชนสวนรถยนต (พกด 8708) และชนสวนรถจกรยานยนต (พกด 8714) และเมอเปรยบเทยบการอตราการเตบโตของตลาดสนคาในอตสาหกรรมยานยนตระหวางประเทศไทยกบเวยดนามพบวา ประเทศไทยมอตราการเตบโตสงกวาเวยดนามแทบทกหมวดสนคา ยกเวนรถบรรทก/รถกระบะ และชนสวนรถยนต ทไทยมอตราการเตบโตตากวาเวยดนาม รวมทงสดสวนการนาเขาสนคาอตสาหกรรมยานยนตของโลกกมการนาเขาจากไทยสงกวาเวยดนามทกรายการ

ผลจากการวเคราะหเพอการวางแผนกลยทธทางการตลาด (SWOT analysis) ไดสนบสนนผลการศกษาขางตนและชใหเหนวาแมวาในปจจบนศกยภาพของอตสาหกรรมยานยนตไทยจะมจดแขงดานเทคโนโลยทสงกวา แรงงานท มฝ มอและมผลตภาพแรงงานสง และการรวมกลม

3

ผประกอบการทเขมแขงกวาประเทศเวยดนาม แตไทยกยงมขอเสยเปรยบในเรองของความสมบรณทางทรพยากร อตราคาจางแรงงานทตากวา และเสถยรภาพทางการเมอง รวมทงลกษณะนสยของประชากรทมความขยนและอดทน ซงทาใหปจจยทเปนจดแขงเหลานอาจทาใหเวยดนามสามารถพฒนาศกยภาพอตสาหกรรมยานยนตใหทดเทยมประเทศไทยไดไมยาก อยางไรกด ผลการวเคราะหความสามารถการแขงขนโดยใชโมเดลเพชรพลวตชใหเหนวา ในภาพรวมของอตสาหกรรมยานยนตนน ไทยยงคงมความสามารถในการแขงขนสงกวาเวยดนาม แตจากตวเลขการพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของเวยดนามทสงขนอยางตอเนองทาใหพจารณาไดวาไทยตองหนกลบมาทบทวนแนวทางการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตของตนเองวาควรมทศทางอยางไรตอไปเพอใหไทยยงคงรกษาอตราการเตบโตของตลาดในอตสาหกรรมนใหสงกวาเวยดนามดงเชนในปจจบน

เมอนาผลการวเคราะหโดยการประเมนศกยภาพทางการแขงขนของเวยดนามมาพจารณารวมกบผลกระทบทางดานโครงสรางทางเศรษฐกจของประเทศเวยดนามภายหลงจากเขาเปนสมาชกของ WTO พบวา การลงทนจากตางประเทศของเวยดนามเพมสงขน ผนวกกบการทยอยลดและยกเลกการเรยกเกบภาษสนคานาเขา และการผอนคลายมาตรการการจากดการลงทนของตางชาตยงชวยสงเสรมใหภาคอตสาหกรรมในประเทศเวยดนามมอตราการเตบโตสงขน ซงทาใหภาคการคาและบรการเตบโตขนตามไปดวย และสงผลกระทบตอไทยในหมวดของสนคาหลกทเปนสนคาสงออกประเภทเดยวกน อยางไรกตาม สาหรบอตสาหกรรมยานยนตนน การเปดเสรทางการคาของเวยดนามจากการเปนสมาชก WTO อาจจะยงไมสงผลกระทบตออตสาหกรรมยานยนตของไทยในระยะน เนองจากระบบสาธารณปโภคและระบบขนสงของเวยดนามยงตองการการพฒนาในระยะเวลาหนงจงจะสามารถแขงขนกบประเทศไทยในอตสาหกรรมนได อยางไรกตาม หากเวยดนามไมสามารถควบคมสถานการณเงนเฟอทขยายตวอยางรวดเรว ณ ปจจบนได ผลกระทบคาจางแรงงานทสงขน และตนทนการผลตทสงขน กอาจทาใหเวยดนามไมนาสนใจสาหรบนกลงทนตางประเทศอกตอไป

กลาวโดยสรปไดวา อตสาหกรรมยานยนตของเวยดนามในปจจบนอยในฐานะคคากบประเทศไทยมากกวาการเปนคแขง เนองจากอตสาหกรรมยานยนตมฐานอตสาหกรรมใหญและไมไดสรางขนไดโดยงายอกทงจาเปนตองอาศยระยะเวลา และดวยเหตผลของระดบการพฒนาของอตสาหกรรม ความสามารถในการแขงขน สวนแบงการตลาด ศกยภาพการสงออก และจดออน จดแขง ปญหาและอปสรรคของอตสาหกรรม และจากขอจากดทางดานเทคนคและคณภาพของแรงงานในอตสาหกรรม ทาใหเวยดนามยงคงตองพงพาการนาเขาชนสวนจากประเทศไทยอย และแมวาการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยในปจจบนจะมความรดหนากวาเวยดนามอยมากกตาม อยางไรกตาม ประเทศไทยกไมควรนงนอนใจ และสงทอตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยควรเรงดาเนนการคอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนไปสการเปนศนยกลางการผลตอยางแทจรงนอกจากการเปนแคเพยงศนยรวมธรกจยานยนต ศนยการผลต และศนยกลางทางการตลาดเชนในปจจบน

4

ผลการศกษายงชใหเหนวาในการพฒนาศกยภาพอตสาหกรรมยานยนตของไทยเพอใหเปนศนยกลางการผลตอยางแทจรง สงสาคญทหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนควรดาเนนการมอยหลายดาน ทงดานการวจยและพฒนาความสามารถในการออกแบบทางวศวกรรม การสรางนวตกรรม ดานการยกระดบบคลากรในอตสาหกรรมยานยนตในทกระดบทงระดบบรหาร ระดบวศวกร (โดยเฉพาะวศวกรดานเทคโนโลยยานยนต) ระดบชางเทคนคไปจนถงระดบแรงงานทมทกษะฝมออยางตอเนอง ดานการเสรมสรางความพรอมของกระบวนการทดสอบคณภาพมาตรฐานยานยนตและชนสวนโดยเรงจดตงศนยทดสอบคณภาพสนคาและผลตภณฑในอตสาหกรรมยานยนต เนองจากประเทศทเปนคแขงของไทยทงประเทศจน อนเดย และมาเลเซยตางมการพฒนาดานมาตรฐานการผลตทรดหนาไปมาก และดวยเหตทอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนมความเกยวเนองและเชอมโยงกบอตสาหกรรมหลายสาขา จงมความจาเปนตองพฒนาอตสาหกรรมสนบสนนโดยเฉพาะอตสาหกรรมแมพมพและเทคโนโลยวสดไทยทยงคงมขดจากดอยมาก รวมถงการพฒนาระบบฐานขอมลความตองการและความสามารถในการจดทามาตรฐานระบบการจดการ การไดรบการรบรองมาตรฐานตางๆ ของผประกอบการ ตลอดจนฐานขอมลทางดานเทคนคเพอใหไดระบบฐานขอมลทมความครบถวน ทนสมย และตรงกบความตองการใชประโยชนของภาคอตสาหกรรมมากทสด

นอกจากน จากการทโลกกาลงประสบกบปญหาวกฤตการณพลงงานทาใหผบรโภคตางกมความตนตวและมแนวโนมตอบรบยานยนตทมประสทธภาพในการประหยดพลงงานมากขน ซงรถยนตประหยดพลงงานตามมาตรฐานสากลหรออโคคารกเปนอกผลตภณฑทมศกยภาพและควรไดรบการสงเสรมและสนบสนนเพอเพมโอกาสแขงขนของอตสาหกรรมยานยนตไทยในตลาดโลกนอกเหนอจากรถกระบะทถอวาเปน Product Champion อยในขณะน ทงนภาครฐตองสรางแรงจงใจใหเกดความตองการในการผลตและการบรโภคเพมขนกวาทเปนอยดวยการปรบลดภาษสรรพสามตและภาษศลกากรอยางเพยงพออนจะทาใหรถยนตประหยดพลงงานมราคาลดลงทาใหแขงขนกบตางประเทศได

5

บทคดยอ

โครงการ “การศกษาเชงเปรยบเทยบศกยภาพทางเศรษฐกจและการคาของประเทศไทยและเวยดนาม: อตสาหกรรมยานยนต” มวตถประสงคเพอศกษาความเปนคคาและคแขงทางการคาของอตสาหกรรมยานยนตในเชงเปรยบเทยบระหวางประเทศเวยดนามกบประเทศไทย รวมถงผลกระทบทเกดขนตออตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยภายหลงจากทประเทศเวยดนามเขาเปนสมาชกองคการการคาโลก (WTO) ในป 2550 โดยเครองมอทใชในการวเคราะหประกอบดวย 1) ดชนความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบทปรากฏ (RCA) 2) การวเคราะหสวนแบงตลาดคงท (CMS) 3) โมเดลเพชรพลวต (Dynamic Diamond Model) และ 4) การวเคราะหจดออน จดแขง โอกาส และอปสรรค/ปจจยภายนอก (SWOT Analysis)

ผลจากการศกษาพบวา ในภาพรวมของอตสาหกรรมยานยนตนนประเทศไทยยงคงมศกยภาพทางเศรษฐกจและการคาสงกวาประเทศเวยดนาม อยางไรกตาม สาหรบสนคาชนสวนรถจกรยานยนตนน แมวาเวยดนามมการผลตทตากวาไทยแตความสามารถในการแขงขนและการขยายตวของการสงออกทมอตราทสงกวาไทยอาจทาใหเวยดนามครองสวนแบงในตลาดโลกในสนคานมากกวาไทยในอนาคต นอกจากนน การศกษาจดออน จดแขง โอกาส และขดความสามารถในการแขงขน ชใหเหนวาศกยภาพของอตสาหกรรมยานยนตไทยมจดแขงดานเทคโนโลยทสงกวา แรงงานมทกษะฝมอและมผลตภาพแรงงานสง รวมทงมการรวมกลมผประกอบการทเขมแขงกวา แตไทยกยงมขอเสยเปรยบในดานความสมบรณทางทรพยากร อตราคาจางแรงงาน และเสถยรภาพทางการเมอง และผลจากการศกษาผลกระทบของอตสาหกรรมฯ จากการเขาเปนสมาชก WTO ของเวยดนามพบวา แมวาการคาและการลงทนจากตางประเทศในเวยดนามเพมสงขนในป 2550 แตสาหรบอตสาหกรรมยานยนตแลว การยายฐานการผลตจากไทยไปเวยดนามไมใชเรองงาย เนองจากเวยดนามขาดความพรอมดานโครงสรางพนฐาน ซงตองใชเวลาในการพฒนาอกหลายป ดงนน อตสาหกรรมยานยนตของประเทศเวยดนามในปจจบนจงอยในฐานะคคาของไทยมากกวาคแขง

6

7

ABSTRACT

The study on “Comparative Advantage of Thailand and Vietnam Economy and Trade: the Automotive Industry” was conduct as a comparative study on trade partnership and competition of the automotive industries in Thailand and Vietnam. The study identified the impacts on the Thai automotive industry after Vietnam became member of World Trade Organization (WTO) in 2007. In this regard, the analytical tools adopted in this study comprised of (1) Revealed Comparative Advantage (RCA), (2) Constant Market Share Analysis (CMS), (3) Dynamic Diamond Model; and (4) SWOT Analysis.

According to the study, overall economic and trade capability of the Thai automotive industry was higher than that of Vietnam’s. However, in case of motorcycle parts and components, although production capacity of Vietnam was less than that of Thailand, remarkable competitive capability as well as a rapid growth in export has created an opportunity for Vietnam to win a larger world market share in the future. In addition, the SWOT analysis revealed that technological capability, skilled labor, labor productivity and industrial networking were key strengths of the Thai automotive industry compared to Vietnam’s. On the other hand, major disadvantages of Thailand were in natural resources, labor price and political stability. From the analysis on impacts from WTO accession of Vietnam, even though there was an increase in trade and foreign direct investment in Vietnam in 2007, to move automotive production base from Thailand to Vietnam tends to be problematic due to a lack in basic infrastructure that would need few years for development. Hence, at the current status of development, Vietnam tends to be a trade partner of Thailand rather than a trade competitor.

i

สารบญ

บทสรปผบรหาร

บทคดยอ

Abstract

บทท 1 บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของโครงการ............................................................ 1-1

1.2 วตถประสงคของการวจย ..................................................................................... 1-2

1.3 แผนในการดาเนนโครงการ .................................................................................. 1-3

1.4 แนวทาง/ขนตอนการดาเนนงาน........................................................................... 1-4

1.5 ผลทคาดวาจะไดรบ ............................................................................................. 1-6

บทท 2 ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม

2.1 ประเทศไทย ........................................................................................................ 2-1

2.1.1 ขอมลดานสงคม ...................................................................................... 2-1

2.1.2 ขอมลดานเศรษฐกจ ................................................................................ 2-6

2.1.3 การทาการคาระหวางประเทศ................................................................ 2-16

2.2 ประเทศเวยดนาม .............................................................................................. 2-21

2.2.1 ขอมลดานสงคม .................................................................................... 2-21

2.2.2 ขอมลดานเศรษฐกจ .............................................................................. 2-25

2.2.3 การทาการคาระหวางประเทศ................................................................ 2-38

2.3 สรป .................................................................................................................. 2-42

บทท 3 สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

3.1 อตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตของโลก .............................................. 3-2

3.1.1 อตสาหกรรมรถยนต................................................................................ 3-2

3.1.2 อตสาหกรรมรถจกรยานยนต................................................................. 3-27

3.1.3 อตสาหกรรมชนสวนยานยนต................................................................ 3-33

3.2 อตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของอาเซยน ................................................... 3-36

ii

3.2.1 การผลต ............................................................................................... 3-36

3.2.2 การตลาด ............................................................................................. 3-41

3.2.3 การคา .................................................................................................. 3-42

3.2.4 ความรวมมอทางเศรษฐกจของอาเซยนทมผลตอ

อตสาหกรรมยานยนต ........................................................................... 3-43

3.3 สรป .................................................................................................................. 3-45

บทท 4 อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

4.1 ประเทศไทย ........................................................................................................ 4-1

4.1.1 โครงสรางอตสาหกรรมยานยนต.............................................................. 4-1

4.1.2 อตสาหกรรมรถยนต ............................................................................... 4-5

4.1.3 อตสาหกรรมรถจกรยานยนต................................................................. 4-13

4.1.4 อตสาหกรรมชนสวนยานยนต ............................................................... 4-19

4.1.5 นโยบายของภาครฐตอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวน ของประเทศไทย ................................................................................... 4-33

4.2 ประเทศเวยดนาม .............................................................................................. 4-33

4.2.1 อตสาหกรรมรถยนต............................................................................. 4-36

4.2.2 อตสาหกรรมรถจกรยานยนต................................................................. 4-51

4.2.3 อตสาหกรรมชนสวนยานยนต ............................................................... 4-59

4.2.4 นโยบายของภาครฐดานการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต ...................... 4-63

4.3 สรป .................................................................................................................. 4-74

บทท 5 ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

5.1 การวเคราะหดชนความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบทปรากฏ (Revealed Comparative Advantage Index : RCA) ............................................................. 5-2

5.2 การวเคราะหสวนแบงตลาดคงท (COnstant Market Share Analysis: CMS) ........ 5-8

5.3 การวเคราะหสถานการณ (SWOT Analysis) ...................................................... 5-19

5.3.1 การวเคราะหสถานการณของอตสาหกรรมยานยนตไทยและเวยดนาม.... 5-19

iii

5.3.2 การวเคราะหสถานการณของสนคาภายใตอตสาหกรรมยานยนต............ 5-24

5.4 การวเคราะหความสามารถการแขงขนระดบประเทศโดยใช แบบจาลองเพชรพลวต (Dynamic Diamond Model).......................................... 5-37

5.4.1 อตสาหกรรมรถยนต.............................................................................. 5-38

5.4.2 อตสาหกรรมรถจกรยานยนต................................................................. 5-43

5.4.3 อตสาหกรรมชนสวนยานยนต................................................................ 5-48

5.5 ผลกระทบตออตสาหกรรมยานยนต จากการทเวยดนามเขาเปน สมาชกขององคการการคาโลก (WTO) ............................................................... 5-52

5.5.1 การลงทน............................................................................................. 5-52

5.5.2 การคา ................................................................................................. 5-55

5.6 สรป .................................................................................................................. 5-57

บทท 6 บทสรปผลการศกษา

6.1 สรปผลการศกษา................................................................................................. 6-1

6.2 ขอเสนอแนะในการศกษาโครงการขนตอไป.......................................................... 6-6

ภาคผนวก ก นโยบายของภาครฐตอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวน ของประเทศไทย……….….. ................................................................................ก-1

ภาคผนวก ข การเปลยนแปลงโครงสรางภาษทจดเกบกบรถยนตทประกอบภายใน ประเทศและรถยนตสาเรจรปใหม และรถยนตสาเรจรปใชแลว ของประเทศเวยดนาม……….….. ........................................................................ข-1

iv

สารบญตาราง

ตารางท 2.1: โครงสรางประชากรของไทยในปจจบน ................................................................... 2-3

ตารางท 2.2 : ประมาณการประชากรจาแนกตามกลมอายทวราชอาณาจกรไทย ............................ 2-3

ตารางท 2.3: ตวชวดและดชนการพฒนาทางการศกษาของไทย.................................................... 2-4

ตารางท 2.4: โครงสรางกาลงแรงงาน จาแนกตามระดบการศกษาป 2538 - 2563 .......................... 2-4

ตารางท 2.5: อตราคาจางขนตาใหมทมการบงคบใชตงแต 1 มกราคม 2551 ................................ 2-5

ตารางท 2.6: เงนลงทนโดยตรงสทธจากตางประเทศในไทยป 2549 - 2550 ............................... 2-15

ตารางท 2.7: เงนลงทนโดยตรงจากตางประเทศสทธในป 2549 - 2550 จาแนกตาม สาขาการลงทน ................................................................................................... 2-16

ตารางท 2.8: ประเภทสนคาสงออกของไทยป 2550 (ม.ค. - ต.ค.)............................................... 2-18

ตารางท 2.9: ประเภทสนคานาเขาของไทยป 2550 (ม.ค. - ต.ค.)................................................ 2-19

ตารางท 2.10: โครงสรางประชากรของเวยดนาม ........................................................................ 2-22

ตารางท 2.11: ดชนชวดการพฒนาทางการศกษาของเวยดนามป 2548 ........................................ 2-23

ตารางท 2.12: ประเทศทมการลงทน 10 อนดบแรกในเวยดนามป 2531 - 2550 .......................... 2-31

ตารางท 2.13: ประเทศทมการลงทน 10 อนดบแรกในเวยดนามป 2550

(1 ม.ค. - 22 ธ.ค. 2550) ....................................................................................2-32

ตารางท 2.14: การลงทนในเวยดนามจาแนกตามประเภทอตสาหกรรมป 2550 (1 ม.ค. - 22 ธ.ค 2550) ........................................................................................... 2-33

ตารางท 2.15: จงหวดทมการลงทนมากทสด 10 อนดบแรกในเวยดนามป 2550 (1 ม.ค. - 22 ธ.ค. 2550)......................................................................................... 2-34

ตารางท 2.16: สนคาสงออกทสาคญของเวยดนามป 2545 - 2549 ............................................... 2-39

ตารางท 2.17: สนคานาเขาทสาคญของเวยดนามป 2545 - 2549 ................................................ 2-40

ตารางท 3.1: ประเทศทผลตรถยนตนงมากทสดในโลก 10 อนดบแรกป 2547 - 2549 ................... 3-8

ตารางท 3.2: การผลตรถพาณชยขนาดเลกของโลกป 2547 - 2549 .............................................. 3-9

ตารางท 3.3: การผลตรถบรรทกขนาดใหญของโลกป 2547 - 2549 ............................................ 3-10

ตารางท 3.4: ประเทศทผลตรถโดยสารมากทสดในโลก 5 อนดบแรกป 2548 - 2549................... 3-11

v

ตารางท 3.5: กลมบรษทผลตรถยนตทมการผลตมากทสด 10 อนดบแรกในป 2549 ................... 3-13

ตารางท 3.6: ยอดจาหนายรถยนตทกประเภทตามภมภาคตางๆ ของบรษททผลตรถยนต มากทสด 10 อนดบแรกป 2548 - 2549 ................................................................ 3-16

ตารางท 3.7: การสงออกรถยนตนงของโลกในป 2545 - 2550 ................................................... 3-17

ตารางท 3.8: การนาเขารถยนตนงของโลกในป 2545 - 2550 .................................................... 3-18

ตารางท 3.9: การสงออกรถยนตเพอการพาณชยของโลกในป 2545 - 2550 ............................... 3-18

ตารางท 3.10: การนาเขารถยนตเพอการพาณชยของโลกในป 2545 - 2550 ................................ 3-19

ตารางท 3.11: การลงทนของกลมบรษทผผลตรถยนตขามชาตในประเทศจน ............................... 3-20

ตารางท 3.12: การลงทนของกลมบรษทผผลตรถยนตขามชาตในประเทศอนเดย ......................... 3-22

ตารางท 3.13: รายละเอยดการลงทนในอเมรกาใตของกลมบรษทผผลตรถยนตขามชาต .............. 3-23

ตารางท 3.14: รายละเอยดการลงทนของกลมบรษทผผลตรถยนตขามชาตในประเทศรสเซย ........ 3-25

ตารางท 3.15: ปรมาณการผลตรถจกรยานยนตของโลกป 2546 - 2549........................................ 3-28

ตารางท 3.16: การสงออกรถจกรยานยนตของโลกในป 2545 - 2550 .......................................... 3-30

ตารางท 3.17: การนาเขารถจกรยานยนตของโลกในป 2545 - 2550 ............................................ 3-31

ตารางท 3.18: การลงทนของผผลตรถจกรยานยนตญปนทจะเรมดาเนนการป 2549 - 2552 ......... 3-32

ตารางท 3.19: ตวอยางบรษทผผลตชนสวนยานยนตชนนาของโลกในป 2549 ............................. 3-34

ตารางท 3.20: การผลตรถยนตทกประเภทของประเทศสมาชกอาเซยนป 2547 - 2550 ................ 3-36

ตารางท 3.21: การผลตรถยนตนงของประเทศในกลมอาเซยนป 2548 - 2550 ............................. 3-37

ตารางท 3.22: การผลตรถเพอการพาณชยขนาดเลกของประเทศในกลมอาเซยน ป 2548 - 2550 .................................................................................................... 3-38

ตารางท 3.23: การผลตรถบรรทกหนกของประเทศในกลมอาเซยนป 2547 - 2550 ....................... 3-39

ตารางท 3.24: การผลตรถโดยสารของประเทศในกลมอาเซยนป 2548 - 2549 ............................. 3-40

ตารางท 3.25: ยอดจาหนายรถยนตทกประเภทในตลาดหลกของประเทศอาเซยน ป 2547 - 2549 ................................................................................................... 3-42

ตารางท 3.26: มลคาการสงออกยานยนตประเภทตางๆ ของประเทศในกลมอาเซยนใน ป 2549 ................................................................................................................ 3-43

ตารางท 4.1: รายชอบรษทผประกอบยานยนตในประเทศไทย ...................................................... 4-2

vi

ตารางท 4.2: ปรมาณการผลตรถยนตของไทยจาแนกตามประเภทป 2546 - 2550 ...................... 4-5

ตารางท 4.3: ปรมาณการจาหนายรถยนตภายในประเทศไทยจาแนกตามประเภทป 2546 - 2550 ...... 4-6

ตารางท 4.4: สวนแบงทางการตลาดของการจาหนายรถยนตจาแนกตามประเภทป 2548 - 2550 ......... 4-8

ตารางท 4.5: มลคาการสงออกรถยนตป 2546 - 2550................................................................ 4-10

ตารางท 4.6: มลคาการนาเขารถยนตป 2546 - 2550 ................................................................ 4-11

ตารางท 4.7: การผลตรถจกรยานยนตของประเทศไทยระหวางป 2546 - 2550........................... 4-14

ตารางท 4.8: การจาหนายรถจกรยานยนตภายในประเทศไทยระหวางป 2546 - 2550.........................4-15

ตารางท 4.9: สวนแบงตลาดรถจกรยานยนตแตละยหอป 2548 - 2550 ...................................... 4-16

ตารางท 4.10: การสงออกและนาเขารถจกรยานยนตของไทยระหวางป 2546 - 2550 ................... 4-17

ตารางท 4.11: การสงออกชนสวนยานยนตของไทยระหวางป 2546 - 2550 .................................. 4-22

ตารางท 4.12: มลคาการสงออกชนสวนยานยนตไทยทสาคญแยกตามประเภทของสนคา ป 2547 - 2550 ................................................................................................... 4-25

ตารางท 4.13: ตลาดสงออกทสาคญของชนสวนยานยนตไทย 10 อนดบแรก ระหวาง ป 2548 - 2550 .................................................................................................... 4-26

ตารางท 4.14: การนาเขาชนสวนยานยนตของไทยป 2546 - 2550............................................... 4-27

ตารางท 4.15: มลคาการนาเขาชนสวนยานยนตไทยทสาคญแยกตามประเภทของสนคา ป 2547 - 2550 ................................................................................................... 4-28

ตารางท 4.16: บรษทผผลตรถยนตในประเทศเวยดนามทเปนสมาชก VAMA................................ 4-39

ตารางท 4.17: ปรมาณการผลตของบรษทผผลตรถยนตทเปนสมาชก VAMA ในชวงป 2543 - 2550 (มกราคม - กรกฎาคม) ...................................................... 4-41

ตารางท 4.18: ปรมาณการนาเขารถยนตสาเรจรปแบงตามประเภทรถยนต ................................... 4-48

ตารางท 4.19: อตราภาษนาเขารถยนตสาเรจรปภายใตขอผกพนของ WTO ................................. 4-49

ตารางท 4.20: รายชอผประกอบการรถจกรยานยนตตางชาต 6 รายในเวยดนาม ......................... 4-52

ตารางท 4.21: ปรมาณรถจกรยานยนตทจดทะเบยนในประเทศเวยดนามในชวงป 2544 - 2549 และสวนแบงตลาดของผผลตตางชาตและผผลตเวยดนาม...................................... 4-53

ตารางท 4.22: ยอดจาหนายรถจกรยานยนตและสวนแบงตลาดของบรษทผผลต ในป 2541 - 2548 ................................................................................................ 4-56

vii

ตารางท 4.23: มลคาการนาเขารถจกรยานยนตและชนสวนจากตลาดโลกไปเวยดนาม ในชวงป 2543 - 2548 ......................................................................................... 4-58

ตารางท 4.24: มลคาการสงออกรถจกรยานยนตและชนสวนจากเวยดนามไปยงตลาดโลก ในชวงป 2543 - 2548 ......................................................................................... 4-59

ตารางท 4.25: มลคาการสงออกชนสวนรถยนตและรถจกรยานยนตของเวยดนาม ไปยงตลาดโลกในชวงป 2545 - 2549 ................................................................. 4-60

ตารางท 4.26: โครงสรางการจดซอชนสวนของบรษทญปนผผลตรถจกรยานยนตในเวยดนาม....... 4-63

ตารางท 4.27: โครงสรางภาษรถยนตทประกอบในประเทศและรถยนตนาเขาของประเทศ เวยดนาม ............................................................................................................. 4-65

ตารางท 4.28: การคาดการณผลผลตรวมของอตสาหกรรมยานยนตภายในป 2563 ..................... 4-67

ตารางท 4.29: ขดความสามารถในการผลตของอตสาหกรรมยานยนตเวยดนามในปจจบน ............ 4-68

ตารางท 4.30: หนวยงานและประเภทการผลตทไดรบมอบหมายภายใตแผนแมบท เพอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต .................................................................... 4-69

ตารางท 5.1: มลคาการสงออกสนคายานยนตและชนสวนของไทยและเวยดนาม ไปยงตลาดโลกระหวางป 2545 - 2549 .................................................................. 5-4

ตารางท 5.2: มลคาการสงออกสนคาทงหมดของประเทศไทย ประเทศเวยดนาม และตลาดโลก ........................................................................................................ 5-4

ตารางท 5.3: มลคาการสงออกของสนคายานยนตและชนสวนยานยนตโดยรวมในตลาดโลก ......... 5-5

ตารางท 5.4: การวเคราะหความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบของอตสาหกรรมยานยนตของไทย ...... 5-5

ตารางท 5.5: การวเคราะหความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบของอตสาหกรรมยานยนต ของเวยดนาม ......................................................................................................... 5-7

ตารางท 5.6: มลคาการนาเขาสนคาอตสาหกรรมยานยนตของโลกป 2548 และ 2549 ................. 5-10

ตารางท 5.7: มลคาการสงออกสนคาอตสาหกรรมยานยนตของไทยไปยงตลาดโลก ป 2548 - 2549 .................................................................................................... 5-11

ตารางท 5.8: มลคาการสงออกสนคาอตสาหกรรมยานยนตของเวยดนามไปยงตลาดโลก ป 2548 - 2549 .................................................................................................... 5-12

ตารางท 5.9: สวนแบงตลาดและอตราการเจรญเตบโตของไทยและเวยดนามในตลาดโลก ป 2549 ................................................................................................................ 5-12

viii

ตารางท 5.10: Commodity Effect และ Competitiveness Effect ของสนคา อตสาหกรรมยานยนตไทยในตลาดโลกป 2549...................................................... 5-15

ตารางท 5.11: Commodity Effect และ Competitiveness Effect ของสนคา อตสาหกรรมยานยนตเวยดนามในตลาดโลกป 2549 ............................................. 5-17

ตารางท 5.12: อตสาหกรรมทนกลงทนตางชาตนยมเขาไปลงทนในเวยดนามป 2550 ................... 5-53

ตารางท 5.13: นกลงทนตางชาตในเวยดนามป 2550 ................................................................... 5-53

ix

สารบญภาพ

รปท 2.1: สดสวนการสงออกของไทยในตลาดตางประเทศป 2550 (ม.ค. - ต.ค.) ...................... 2-19

รปท 2.2: สดสวนแหลงนาเขาทสาคญของไทยป 2550 (ม.ค. - ต.ค.)........................................ 2-20

รปท 3.1: สดสวนการผลตรถยนตรวมทกประเภทในทวปตางๆ ของโลกในป 2550..................... 3-3

รปท 3.2: การผลตรถยนตของประเทศผผลตหลกในเอเชยป 2548 – 2550 ................................ 3-4

รปท 3.3: การผลตรถยนตของประเทศผผลตหลกในยโรปป 2548 – 2550 ................................. 3-5

รปท 3.4: อตราการเปลยนแปลงการผลตรถยนตของประเทศตางๆ ในอเมรกา ........................... 3-6

รปท 3.5: สดสวนการผลตรถยนตนงของโลกในป 2550 ............................................................. 3-9

รปท 3.6: การผลตรถยนตเพอการพาณชยขนาดเลกของโลกป 2550 ....................................... 3-10

รปท 3.7: สดสวนการผลตรถบรรทกขนาดใหญของโลกป 2550 ............................................... 3-11

รปท 3.8: สดสวนการผลตรถโดยสารของโลกป 2550 .............................................................. 3-12

รปท 3.9: อตราการเปลยนแปลงยอดจาหนายรถยนตในป 2549 เทยบกบป 2548.................... 3-14

รปท 3.10: แสดงอตราสวนการผลตรถจกรยานยนตของทวปตางๆ ในป 2549 ........................... 3-28

รปท 3.11: แสดงการผลตรถยนตทกประเภทของผผลตในอาเซยนป 2548 – 2550 .................... 3-37

รปท 3.12: การผลตรถยนตนงของผผลตในอาเซยนป 2548 – 2550 .......................................... 3-38

รปท 3.13: การผลตรถเพอการพาณชยขนาดเลกในอาเซยนป 2548 – 2550.............................. 3-39

รปท 3.14: การผลตรถบรรทกหนกในอาเซยนป 2548 – 2550................................................... 3-40

รปท 3.15: การผลตรถโดยสารในอาเซยนป 2548 - 2550.......................................................... 3-41

รปท 4.1: โครงสรางการผลตของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต .............................. 4-4

รปท 4.2: ปรมาณการผลตรถยนตของไทยจาแนกตามประเภทป 2546 - 2550 .......................... 4-6

รปท 4.3: ปรมาณการจาหนายรถยนตภายในประเทศไทยจาแนกตามประเภทป 2546 - 2550 .......... 4-7

รปท 4.4: สวนแบงทางการตลาดของการจาหนายรถยนตรวมทกประเภทป 2548 - 2550.....................4-9

รปท 4.5: มลคาการสงออกรถยนตป 2546 - 2550................................................................... 4-11

รปท 4.6: มลคาการนาเขารถยนตป 2546 - 2550.................................................................... 4-12

รปท 4.7: การผลตรถจกรยานยนตของประเทศไทยระหวางป 2546 - 2550 ............................. 4-14

x

รปท 4.8: การจาหนายรถจกรยานยนตของไทยระหวางป 2546 - 2550 ................................... 4-15

รปท 4.9: สวนแบงการตลาดรถจกรยานยนตจาแนกตามยหอระหวางป 2548 - 2550 .............. 4-16

รปท 4.10: มลคาการสงออกและนาเขารถจกรยานยนตของไทยระหวางป 2546 - 2550 ............. 4-18

รปท 4.11: การสงออกชนสวนรถยนตของไทยระหวางป 2546 - 2549 ....................................... 4-23

รปท 4.12: การสงออกชนสวนรถจกรยานยนตของไทยระหวางป 2546 - 2550 .......................... 4-23

รปท 4.13: การนาเขาชนสวนยานยนตของไทยระหวางป 2546 - 2550...................................... 4-28

รปท 4.14: มลคาการนาเขาชนสวนยานยนตไทยทสาคญจาแนกตามประเภทสนคา ป 2547 - 2550 ....................................................................................................... 4-29

รปท 4.15: อตราการเตบโตของผลตภณฑมวลรวมในประเทศป 2543 - 2549............................ 4-33

รปท 4.16: ปรมาณรถยนตและรถจกรยานยนตในประเทศเวยดนามป 2533 - 2549................... 4-35

รปท 4.17: ปรมาณการผลตของบรษทผผลตรถยนตเวยดนามป 2541 - 2549 ........................... 4-41

รปท 4.18: ปรมาณการผลตรถยนตของบรษทผผลตรถยนตในเวยดนาม.................................... 4-42

รปท 4.19: ปจจยทมอทธพลตอราคารถยนตในเวยดนาม ........................................................... 4-43

รปท 4.20: ยอดจาหนายรถยนตของสมาชกสมาคมผผลตรถยนตเวยดนาม ในชวงป 2543 - 2550 ............................................................................................. 4-45

รปท 4.21: สวนแบงตลาดรถยนตทกประเภท จาแนกตามบรษทผผลตในป 2549....................... 4-46

รปท 4.22: โครงสรางการจาหนายรถยนตของเวยดนามจาแนกตามประเภทรถยนต ในป 2543 - 2549 ................................................................................................... 4-47

รปท 4.23: เปรยบเทยบปรมาณรถยนตทผลตในประเทศกบปรมาณรถยนตสาเรจรปนาเขา........ 4-48

รปท 5.1: ผลการวเคราะหคา RCA สาหรบการสงออกสนคาของไทยทง 5 รายการ .................... 5-6

รปท 5.2: ผลการวเคราะหคา RCA สาหรบการสงออกสนคาของเวยดนามทง 5 รายการ ............ 5-7

รปท 5.3: การเปรยบเทยบอตราการขยายตวของการนาเขาสนคาใน กลมอตสาหกรรมยานยนตป 2549........................................................................... 5-13

รปท 5.4: การเปรยบเทยบสวนแบงตลาดของสนคาในกลมอตสาหกรรมยานยนต ของไทยและเวยดนามป 2549 ................................................................................ 5-13

รปท 5.5: สวนแบงการตลาดการนาเขาสนคาอตสาหกรรมยานยนตของไทยและเวยดนาม ในตลาดโลกป 2549 ................................................................................................ 5-14

xi

รปท 5.6: การวเคราะหความสามารถในการแขงขนของสนคาอตสาหกรรมยานยนต ของไทยในตลาดโลกป 2549.................................................................................... 5-16

รปท 5.7: Commodity Effect และ Competitiveness Effect ของสนคา อตสาหกรรมยานยนตเวยดนามในตลาดโลกป 2549 ................................................ 5-17

รปท 5.8: การเปรยบเทยบปจจยทมผลตอศกยภาพในการสงออกของไทยและเวยดนาม........... 5-18

รปท 5.9: แบบจาลองเพชรพลวตรของ Michael E. Porter....................................................... 5-37

รปท 5.10: แบบจาลองเพชรพลวตของอตสาหกรรมรถยนตของไทย .......................................... 5-41

รปท 5.11: แบบจาลองเพชรพลวตของอตสาหกรรมรถยนตของเวยดนาม .................................. 5-42

รปท 5.12: แบบจาลองเพชรพลวตของอตสาหกรรมรถจกรยานยนตของไทย ............................. 5-46

รปท 5.13 แบบจาลองเพชรพลวตของอตสาหกรรมรถจกรยานยนตของเวยดนาม ..................... 5-47

รปท 5.14: แบบจาลองเพชรพลวตของอตสาหกรรมชนสวนยานยนตของไทย ............................ 5-50

รปท 5.15: แบบจาลองเพชรพลวตของอตสาหกรรมชนสวนยานยนตของเวยดนาม .................... 5-51

บทท 1

บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของโครงการ

การพฒนาอยางรวดเรวของประเทศเวยดนามทมอตราการเจรญเตบโตของ GDP ชวงป พ.ศ.2535-2539 เฉลยเทากบรอยละ 24 (General Statistics Office of Vietnam, 2000) และเพมขนอยางตอเนองจากรอยละ 7.3 ในป 2546 เปนรอยละ 8.5 ในป 2550 (Asian Development Bank (ADB), 2008) ซงเมอเปรยบเทยบกบประเทศไทยทมอตราการเจรญเตบโตของ GDP สงทสดในป 2537 อยทอตรารอยละ 12.3 กอนเกดวกฤตการณทางเศรษฐกจ จนกระทงในป 2548 อตราการเตบโตของ GDP ของประเทศไทยไดลดลงเรอยมาและอยทระดบรอยละ 4.5 ในป 2550 (สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2550) นน จากขอมลดงกลาวจะเหนไดวา ในขณะทอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศเวยดนามมการเปลยนแปลงเพมสงขนตามลาดบ แตอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศไทยกลบเพมขนในอตราทลดลงนน สงผลใหมมมองของประเทศไทยตอประเทศเวยดนามอาจตองเปลยนไป จากประเทศทไทยมองวาเปนเพอนบานธรรมดามาเปนประเทศคคาหรออาจเปนคแขงของประเทศไทยในบางสนคาในอนาคต เพราะนอกจากอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศเวยดนามมแนวโนมทสงขนเรอยๆ แลว จากการท มทรพยากรธรรมชาตทคลายกนและมอาหารเปนผลตภณฑสงออกหลกในหมวดเกษตรกรรม และสงทอเปนผลตภณฑสงออกอนดบตนๆ ในหมวดอตสาหกรรมเชนเดยวกน ทาใหประเทศเวยดนามจดเปนคแขงทสาคญตอภาคอตสาหกรรมของประเทศไทย แมวาเมอเปรยบเทยบศกยภาพในการแขงขนในปจจบน สนคาอตสาหกรรมของประเทศไทยมความไดเปรยบเวยดนามในดานเทคโนโลยการผลต คณภาพของสนคา และแรงงานทมฝมอ ซงหากพจารณาถงอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศเวยดนามแลวพบวา ความสามารถในการพฒนาเทคโนโลยและคณภาพสนคาเวยดนามใหทดเทยมประเทศไทยอาจใชเวลาไมนาน เนองจากเวยดนามมปจจยในการดงดดการลงทนของบรษทขามชาตในเรองของตนทนแรงงานทตากวาประเทศไทย ซงเทคโนโลยและการพฒนาคณภาพสนคาจะถกถายทอดใหเวยดนามหลงจากมบรษทตางประเทศเขาไปตงฐานการผลต

1-2 บทท 1: บทนา

ในกลมสนคาอตสาหกรรมทสาคญของประเทศไทยทสามารถพเคราะหไดวาการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของเวยดนามแบบกาวกระโดดอาจสงผลใหประเทศเวยดนามกลายเปนคแขงทางการคาทสาคญกบประเทศไทยไดแกอตสาหกรรมยานยนตและชนสวน ซงสนคาในกลมอตสาหกรรมนเปนสนคาสงออกทมมลคาการสงออกสงเปนอนดบสองของประเทศไทย โดยมมลคาการสงออกทงสน 363,019 ลานบาท ในป 2549 หรอคดเปนรอยละ 7.4 ของสนคาสงออกทงหมด และแมวาในปจจบนประเทศไทยจะเปนฐานการผลตหลกในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต และเปนตลาดยานยนตและผประกอบยานยนตทใหญทสดในเอเซย โดยมบรษททเปนผนาในการผลตรถยนต ไดแก โตโยตา ฮอนดา BMW เจเนอรล มอเตอร ฟอรด วอลโว เปอรโย เมอรซเดส เบนซ และอนๆ ตางกเขามาตงโรงงานประกอบรถยนตในเมองไทย รวมทงประเทศไทยมตลาดรถขนสงหรอปคอพใหญเปนอนดบสองในโลกรองจากประเทศอเมรกากตาม แตตลาดการบรโภครถยนตและรถจกรยานยนตทมขนาดใหญของประเทศเวยดนามและความไดเปรยบในเรองของตนทนแรงงานทตาอาจเปนปจจยสาคญทสงผลใหประเทศเวยดนามเปนจดสนใจในการดงดดการลงทนระหวางประเทศเชนเดยวกบประเทศไทยในอนาคต

เพอใหภาคอตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยมศกยภาพในการแขงขนในระดบโลก สามารถดาเนนการดานเศรษฐกจและการคาในเชงรก ตลอดจนมความเหนอชนในการเปนคคาและคแขงดานสนคายานยนต โครงการการศกษาเชงเปรยบเทยบศกยภาพทางเศรษฐกจและการคาของประเทศไทยและเวยดนาม : อตสาหกรรมยานยนต จงเกดขน ภายใตการสนบสนนงบประมาณในการศกษาโครงการโดย ฝายนโยบายชาตและความสมพนธขามชาต สานกงานกองทนสนบสนนการวจย โดยมอบหมายให สถาบนวจยและพฒนาเพออตสาหกรรม สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย เปนผดาเนนการ ทงน เพอศกษาความเปนคคาหรอคแขงระหวางประเทศไทยและเวยดนาม รวมทงสงเสรมใหประเทศไทยสามารถกาหนดกลยทธในการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตเพอรกษาความไดเปรยบของไทยตอเวยดนาม และเสรมสรางศกยภาพการแขงขนของผประกอบการในเวทการคาโลก

1.2 วตถประสงคของการวจย

1) เพอศกษาโครงสรางอตสาหกรรม ศกยภาพทางเศรษฐกจ การคา และความเปนคคาและคแขงทางการคา ของอตสาหกรรมยานยนตในเชงเปรยบเทยบระหวางประเทศเวยดนามกบประเทศไทย

2) เพอศกษาผลกระทบทเกดขนตออตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทย ภายหลงจากทประเทศเวยดนามเขาเปนสมาชกของ WTO

3) เพอประเมนขดความสามารถ (RCA) และการวเคราะหสวนแบงตลาด (CMS) และปจจยผลประโยชนเปรยบเทยบ (Dynamic Diamond Model) ของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบประเทศเวยดนามในระยะยาว

4) เพอศกษาจดออน จดแขง โอกาส และขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนตไทยโดยเปรยบเทยบกบประเทศเวยดนาม

บทท 1: บทนา 1-3

5) เพอเสนอแนะแนวทางการสรางหรอคงไวซงความไดเปรยบของอตสาหกรรมยานยนตของไทย ในเวทการคาระหวางประเทศและการแขงขนในตลาดโลก

1.3 แผนในการดาเนนโครงการ

โครงการการศกษาเชงเปรยบเทยบศกยภาพทางเศรษฐกจและการคาของประเทศไทยและเวยดนาม: อตสาหกรรมยานยนต มระยะเวลาในการศกษาทงสน 12 เดอน (1 พฤษภาคม 2550 - 30 เมษายน 2551) โดยมแผนในการดาเนนโครงการในแตละกจกรรมดงน

วตถประสงค กจกรรมหลก ชวงระยะเวลาดาเนนการ

1.1 รวบรวมขอมลทตยภมจากเอกสารตางๆ และขอมลจากหนวยงานภาครฐ/ภาคเอกชนทเกยวของ

เดอนท 1-2 1. เพอศกษาขอมลพนฐานดานโครงสรางอตสาหกรรม เศรษฐกจและการคาระหวางประเทศและการลงทน (ไทย-เวยดนาม)

1.2 เกบขอมลปฐมภมจากการสมภาษณผทเกยวของกบอตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

เดอนท 3-5

2. เพอศกษาผลกระทบทเกดขนตออตสาหกรรมยานยนตของประ เทศไทย ภายห ล งจ ากทประเทศเวยดนามเขาเปนสมาชกของ WTO

2.1 จดประชมระดมความคดเหนผประกอบการอตสาหกรรมยานยนต และผทเกยวของดานการคาและการลงทนระหวางประเทศ (รวมระยะเวลาเตรยมงาน)

เดอนท 6

3. เ พ อ ว เ ค ร า ะ ห เ ช ง ล ก ด า นศกยภาพ การคาระหวางประเทศและการลงทน ของอตสาหกรรมยานยนตของไทยเปรยบเทยบกบประเทศเวยดนามในระยะยาว

3.1 นาขอมลทไดจากขอ 1.1-1.3 มาวเคราะหเชงเปรยบเทยบดานโครงสรางอตสาหกรรม การคาระหวางประเทศ และการลงทน ระหวางประเทศไทยกบประเทศเวยดนาม โดยใชดชนความได เปร ยบโดย เปร ยบ เท ยบท ปร ากฏ (Revealed Comparative Advantage Index: RCA) การวเคราะหสวนแบงตลาดคงท (Constant market Share Analysis: CMS) และโมเดลเพชรพลวต (Dynamic Diamond Model)

เดอนท 7-9

4. เ พ อศ กษาจ ดอ อน จ ดแ ข ง โอกาส และปจจยภายนอกทมผลต อ ศ ก ยภาพกา รแข ง ข นขอ งอตสาหกรรมยานยนตไทยโดยเปรยบเทยบกบประเทศเวยดนาม

4.1 นาขอมลทไดจากขอ 2.1 มาวเคราะหเชงเปรยบเทยบอตสาหกรรมยานยนตระหวางประเทศไทย-เวยดนามโดยใช SWOT Analysis

เดอนท 10

5.1 จดทาเอกสารเผยแพรผลการศกษา เดอนท 11 5. เ ส ร ม ส ร า ง ศ ก ย ภ า พ ข อ งอตสาหกรรมยานยนตของไทยในการแขงขนกบตางประเทศ

5.2 จดทารายงานเสนอแนวทางการสรางความไดเปรยบทางการคาของอตสาหกรรมยานยนตไทย

เดอนท 12

1-4 บทท 1: บทนา

1.4 แนวทาง/ขนตอนการดาเนนงาน

1.4.1 การเกบรวบรวมขอมล

การเกนรวบรวมขอมล ไดแก การเกบรวบรวมขอมลพนฐานและสถานการณของประเทศเวยดนามและไทย ประกอบดวยขอมลโครงสรางอตสาหกรรมยานยนต ภาวะการผลต การใชวตถดบ การนาเขา - สงออก การลงทน นโยบายและแผนการสงเสรมอตสาหกรรมของรฐ โครงสรางพนฐานทสงเสรม/สนบสนนอตสาหกรรมฯ รสนยมและการบรโภคสนคายานยนต เปนตน โดยการเกบขอมลจากบทความ/ บทวเคราะหในวารสาร งานวชาการ และขอมลอเลกทรอนกส รวมทงเอกสารทเกยวของ

1.4.2 การสารวจขอมล

1) การออกแบบสอบถาม ดานโครงสรางอตสาหกรรม การผลต การตลาด การคาและการแขงขน ปญหาและอปสรรค โดยมกลมเปาหมายเปนผประกอบการอตสาหกรรมยานยนต ทงทเปนสมาชกของสภาอตสาหกรรมและไมใชสมาชกของสภาอตสาหกรรมจานวนทงสน 200 ตวอยาง

2) การสมภาษณ โดยมรายละเอยดดงน

ประเทศไทย โดยการสมภาษณผประกอบการอตสาหกรรมยานยนต สถาบนยานยนต และผทเกยวของกบอตสาหกรรมยานยนตของไทยในดานของนโยบายและแผนพฒนาอตสาหกรรมโครงสรางการผลต สถานการณการตลาด และการคาระหวางประเทศ

ประเทศเวยดนาม โดยการเดนทางไปเกบขอมลและสารวจดานโครงสรางพนฐานของอตสากรรมยานยนต การคา/การลงทน การใชวตถดบ การลงทนจากตางประเทศ ปจจยสงเสรมและสนบสนนอตสาหกรรม และสมภาษณผทเกยวของกบอตสาหกรรมยานยนต ในดานการวางแผน/นโยบาย และยทธศาสตรการคาระหวางประเทศของประเทศเวยดนาม รวมทงสมภาษณผประกอบการในอตสาหกรรมยานยนต และหนวยงานทเกยวของ

1.4.3 การจดประชมระดมความคดเหน

จดประชมระดมความคดเหนเรองการคาและการลงทนในประเทศเวยดนามผทเกยวของกบอตสาหกรรมยานยนต และการเจรจาการคาระหวางประเทศ โดยเฉพาะการดาเนนการดานตางประเทศกบประเทศเวยดนาม ไดแก เจาหนาทจากหนวยงานราชการ ผประกอบการอตสาหกรรม นกธรกจ และผนาเขา/สงออกสนคา เพอนาขอมลจากประสบการณทเกดขนจรง ขอคดเหน ขอเสนอแนะ และขอเรยกรองตางๆ มาประกอบการวเคราะหเชงเปรยบเทยบดานศกยภาพในการแขงขนและการคาในอตสาหกรรมยานยนตและเครองนงหม ระหวางประเทศไทยกบประเทศเวยดนาม โดยมผเขารวมประชมทงสนจานวน 50 คน

บทท 1: บทนา 1-5

1.4.4 การวเคราะหขอมล

การวเคราะหความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนามประกอบดวยการวเคราะห 2 ลกษณะ ไดแก

1) การวเคราะหเชงพรรณนา (Descriptive Method) เปนการศกษาสภาพความเปนมาและพฒนาการของอตสาหกรรม โครงการและการเปลยนแปลงโครงสรางของอตสาหกรรม การผลต การตลาด การนาเขา-สงออก การคาและการลงทน ปจจยพนฐาน แผน/นโยบายของภาครฐตออตสาหกรรม ปญหาและอปสรรค การเจรญเตบโตและแนวโนม มาตรการการคาระหวางประเทศ ปจจยภายนอกทมผลกระทบ และการปรบตวของอตสาหกรรมตอการแขงขนในภาวะปจจบน

2) การวเคราะหเชงปรมาณ (Quantitative Method) โดยแบงการวเคราะหออกเปน 2 สวนไดแก

การวเคราะหขดความสามารถในการแขงขนในเชงเปรยบเทยบระหวางประเทศไทยและประเทศเวยดนาม โดยใชดชนความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบทปรากฏ (Revealed Comparative Advantage Index: RCA) ซงจะแสดงใหเหนความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบทปรากฏของอตสาหกรรม การวเคราะหสวนแบงตลาดคงท (Constant Market Share Model: CMS) เพอใชพจารณาทมาของการเจรญเตบโตของการสงออกและทราบถงปจจยทมผลทาใหตลาดตางๆ นาเขาสนคายานยนตของทง 2 ประเทศเพมขน และโมเดลเพชรพลวต (Dynamic Diamond Model) เพอจดอนดบความไดเปรยบทางการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนตของทงสองประเทศ (ไทยและเวยดนาม) ในตลาดโลก

การวเคราะหจดออน จดแขง โอกาส และอปสรรค/ปจจยภายนอก (SWOT Analysis) ทมผลตอศกยภาพของอตสาหกรรมยานยนตทงของประเทศไทยและเวยดนาม โดยการนาผลการวเคราะหทง 3 วธในขอแรกมาประเมนจดแขงและจดออน ทรพยากรภายในของอตสาหกรรม อนประกอบดวยทรพยากรมนษย (แรงงาน) สนคาและการบรการ การดาเนนงาน การผลต การเงน การบรหารและการจดการ การวางแผน เทคโนโลย เครองจกร และการวเคราะหสงแวดลอมภายนอก เชน ตลาด คแขงขนทางการคา ผสนบสนนวตถดบ หวงโซอปทาน (supply chain) สนคาและการบรการ อะไหลทดแทน กฎหมาย เศรษฐกจ เพอคนหาความแตกตางของจดแขงและจดออนระหวางอตสาหกรรมยานยนตของไทยกบคแขงขนทางการคา ซงในการศกษานไดแกประเทศเวยดนาม ประกอบสงแวดลอมภายนอกทมการเปลยนแปลงอยเสมอ เพอวางกลยทธของอตสาหกรรมยานยนตทเหมาะสมสาหรบประเทศไทยเพอความไดเปรยบทางการคา

1-6 บทท 1: บทนา

1.4.5 การจดทารายงาน

รายงานภายใตโครงการการศกษาเชงเปรยบเทยบศกยภาพทางเศรษฐกจและการคาของประเทศไทยและเวยดนาม : อตสาหกรรมยานยนตและเครองนงหม มทงสน 3 ฉบบ ประกอบดวย

1) รายงานความกาวหนาในการดาเนนโครงการ (Progress Report) ประกอบดวยขอมลเชงเปรยบเทยบอตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม ไดแก โครงสรางอตสาหกรรม การผลตและความกาวหนาทางเทคโนโลย การคาและการลงทน ปญหาและอปสรรคของอตสาหกรรม สถานการณการคาในตลาดโลก ความกาวหนาในการดาเนนงานเมอเปรยบเทยบกบแผนงาน รายละเอยดของงาน/กจกรรมทไดดาเนนมาแลว และแผนการดาเนนงานขนตอไป สงภายใน 120 วนนบตงแตลงนามในสญญา

2) รางรายงานฉบบสมบรณ (Draft Final Report) ประกอบดวยการวเคราะหขอมลเชงสงเคราะหทางนโยบายเศรษฐกจ โครงสรางการเมอง และการทาการคาระหวางประเทศ ทมผลกระทบตออตสาหกรรมยานยนต ทงของประเทศไทยและเวยดนาม การวเคราะหเชงเปรยบเทยบอตสาหกรรมยานยนตระหวางไทยกบเวยดนาม ทางดานโครงสรางอตสาหกรรม การผลต การคา และการลงทน โดยใชวธการวเคราะหเชงพรรณนาและเชงปรมาณ จานวน 10 เลม สงภายใน 270 วนนบตงแตลงนามในสญญา

3) รายงานฉบบสมบรณ (Final Report) ประกอบดวยบทสงเคราะห การเสนอแนะแนวทางสรางความไดเปรยบทางการคาของอตสาหกรรมยานยนตไทยรายงานจานวน 10 เลม พรอมบทคดยอ สงภายใน 360 วนนบตงแตลงนามในสญญา

1.5 ผลทคาดวาจะไดรบ

1) ขอมลของอตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและประเทศเวยดนาม ไดแก

• พนฐานและขอมลเชงลกของอตสาหกรรมยานยนต

• ขอมลเชงลกดานเศรษฐกจ การผลต การคา และการลงทน ท เ กยวของกบอตสาหกรรมยานยนต

• ขอมลแผนและนโยบายดานการคาและการลงทนระหวางประเทศของอตสาหกรรมยานยนตจากหนวยงานภาครฐและหนวยงานทเกยวของ

• ขอมลดานประสบการณการคาและการลงทนในอตสาหกรรมยานยนต ทศทางและแผนการดาเนนงานการคาระหวางประเทศไทยและเวยดนาม รวมทงขอคดเหนและเสนอแนะจากผประกอบการ

บทท 1: บทนา 1-7

2) ทราบศกยภาพขดความสามารถในการแขงขน จดออน จดแขง รวมทงปญหาและอปสรรค ทางดานการคาและการลงทนเปรยบเทยบระหวางประเทศไทยและประเทศเวยดนาม

3) อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยสามารถแขงขนไดในเวทการคาโลก

1-8 บทท 1: บทนา

บรรณานกรม

สานกงานคณะกรรมการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.(2550). Economic Outlook. สบคนเมอวนท 1 ตลาคม 2550, จาก http://www.nesdb.go.th/Portals/0/eco_datas/economic/ecostate/150/ Press%20ThaiV1.pdf.

Asian Development Bank. (2008). Asian Development Bank & Viet Nam 2008: A Fact Sheet. Retrived on May 26, 2008, from www.adb.org/Documents/Fact_Sheets/VIE.pdf.

General Statistics Office of Vietnam. (2000). Growth rate of gross domestic product of some countries and territories. Retrived on October 1, 2007, from http://www.gso.gov.vn/ default _en.aspx?tabid=475&idmid=3&ItemID=6377.

บทท 2

ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม

2.1 ประเทศไทย

2.1.1 ขอมลดานสงคม

1) การเมองการปกครอง

ประเทศไทยมการปกครองโดยระบอบประชาธปไตยซงยดหลกการความเสมอภาค เสรภาพ หลกเสยงขางมาก โดยมพระมหากษตรยเปนประมขสงสดและอยใต รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย รฐธรรมนญถอเปนกฎหมายสงสดในการปกครองประเทศ โดยมหลกการสาคญคอ (1) อานาจอธปไตยหรออานาจสงสดในการปกครองประเทศไทยเปนของปวงชนชาวไทย (2) ประชาชนใชอานาจอธปไตยผานทางสถาบนรฐสภา คณะรฐมนตร และศาล (3) มหลกประกนและคมครองสทธ เสรภาพ และความเสมอภาคของประชาชน และ (4) ประชาชนเลอกตงตวแทนของตนเพอใหอานาจปกครองประเทศ ไดแก สภานตบญญตและคณะรฐมนตร

รฐธรรมนญไทยไดแบงอานาจอธปไตยของประเทศออกเปน 3 สวน และเปนอสระตอกน คอ อานาจนตบญญต อานาจบรหาร และตลาการ นอกจากน ยงมสวนราชการอสระตางๆ ภายใตรฐธรรมนญซงคอยตรวจสอบถวงดลอานาจทงสาม ไดแก สานกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ปปช.) สานกงานคณะกรรมการการเลอกตง (กกต.) สานกงานสทธมนษยชนแหงชาต ศาลรฐธรรมนญ เปนตน การบรหารราชการของไทยในปจจบนอยภายใตพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 และแกไขเพมเตม ฉบบท 5 (พ.ศ. 2545) โดยแบงออกเปน 3 สวน คอ (1) การบรหารราชการสวนกลาง (2) การบรหารราชการสวนภมภาค และ (3) การบรหารราชการสวนทองถน

ระบบการเมองของไทยทผานมามทงระบบพรรคคและระบบหลายพรรคซงทาใหประชาชนมทางเลอกมากขน อยางไรกตาม จดออนของระบบดงกลาวโดยเฉพาะระบบหลายพรรคมกกระทบกบความเสถยรภาพทางการเมอง การทารฐประหารในวนท 19 กนยายน 2549 ไดสงผลกระทบ

2-2 บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม

ตอความมนคงทางการเมองของประเทศไทยอยางมาก รวมทงสงผลกระทบตอความเชอมนในการตดสนใจของการประกอบธรกจของนกลงทนทงในประเทศและตางประเทศโดยเฉพาะอยางยงการลงทนทมขนาดใหญ ดงจะเหนไดจากผลการศกษาของสานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) ซงจดทาโดยทปรกษาของสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (บโอไอ) ประจาประเทศออสเตรเลย ทไดทาการสารวจความคดเหนตอการลงทนในประเทศไทยของนกลงทนชาวออสเตรเลยทงทอยในประเทศไทยและออสเตรเลยโดยเปรยบเทยบกบประเทศจน เวยดนาม และอนเดย ทาการสารวจระหวางเดอนพฤศจกายน 2549 - เมษายน 2550 ผลการศกษาพบวาประเทศไทยถกจดอนดบไวทายสดสาหรบประเทศทนาลงทน โดยประเทศทนาลงทนอนดบหนง ไดแก จน รองลงมา ไดแก เวยดนาม และอนเดย ตามลาดบ ทงนนกลงทนของออสเตรเลยเหนวาจดออนทสาคญของประเทศไทยคอเสถยรภาพทางการเมอง โดยนกลงทนมองการเปลยนแปลงทางการเมองเมอวนท 19 กนยายน 2549 ทผานมาวามความขดตอหลกประชาธปไตย ขณะทปญหาความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใตกมผลกระทบตอความรสกของนกลงทนอยางมากเชนกน เนองจากนกลงทนรสกวาประเทศไทยไมปลอดภยขณะทรฐบาลไทยไมสามารถควบคมสถานการณทเกดขนได

2) ขนาดประชากร

ขนาดและการเปลยนแปลงของประชากรถอเปนเ งอนไขสาคญทจะสงผลตอกระบวนการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ เมอพจารณาขนาดประชากรของไทยในปจจบนทรวบรวมโดยกรมการปกครอง (ขอมล ณ วนท 31 ธนวาคม ป 2550) พบวา ไทยมจานวนประชากรทงสน 63 ลานคน โดยประชากรวยเดก (0 -14 ป) รอยละ 21 จานวนประชากรวยแรงงาน (15 - 59 ป) รอยละ 68.1 และประชากรสงอาย (60 ปขนไป) รอยละ 10.9 (ตารางท 2.1) ซงขอมลโครงสรางประชากรดงกลาวแสดงใหเหนวาปจจบนประชากรไทยสวนใหญอยในวยแรงงาน อยางไรกตาม การคาดการณโครงสรางและแนวโนมของประชากรของไทยโดยสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) พบวา ผลสาเรจของนโยบายวางแผนประชากรในชวง 30 กวาปทผานมาทาใหอตราเจรญพนธลดลงจงสงผลใหจานวนประชากรเพมขนในอตราทชาลง ขณะทประชากรไทยมอายยนยาวมากขนเนองจากผลสาเรจของการพฒนาทางดานสาธารณสขทสามารถลดการตายของมารดาและทารก การสงเสรมสขภาพและการรกษาพยาบาลทเออตอการมสขภาพทดขน ทาใหโครงสรางประชากรไทยในปจจบนแตกตางไปจากในอดตคอนขางมาก กลาวคอ (1) ประชากรวยเดกมสดสวนลดลงอยางรวดเรว (2) ประชากรวยแรงงานมสดสวนทสงอยจนถงป 2553 หลงจากนนจานวนประชากรจะลดลงอยางตอเนองในชวงระยะเวลา 20 ปขางหนา (3) ประชากรวยสงอาย มสดสวนสงขนอยางตอเนองจากรอยละ 9.5 ในป 2543 และคาดวาจะเพมขนเปนรอยละ 13.8 ในป 2558 (ตารางท 2.2)

การเปลยนแปลงโครงสรางประชากรขางตนจะเหนไดวาแมปจจบนประเทศไทยจะมประชากรวยแรงงานในการเปนกาลงสาคญในการขบเคลอนเศรษฐกจอยเปนจานวนมาก แตในอนาคตอนใกลโครงสรางประชากรไทยจะเรมเขาสสงคมผสงอายอนจะสงผลกระทบตอแนวโนมการพฒนาเศรษฐกจทจะลดนอยถอยลงหากไมมการกาหนดแนวทางการพฒนาทด เนองจากคนวยแรงงานม

บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม 2-3

สดสวนลดลงทาใหกาลงการผลตของประเทศลดลงดวย ขณะทอตราพงพงจะสงขนเนองจากประชากรวยแรงงานตองรบภาระเพมขนในการดแลผสงอายซงมสดสวนสงขน

ตารางท 2.1: โครงสรางประชากรของไทยในปจจบน

อาย จานวน (คน) รอยละ

0-14 ป 12,924,777 21.0

15-59 ป 41,910,182 68.1

60 ปขนไป 6,705,061 10.9

หมายเหต: เปนขอมลประชากร ณ วนท 31 ธนวาคม ป 2550

ทมา : กรมการปกครอง, 2551

ตารางท 2.2 : ประมาณการประชากรจาแนกตามกลมอายทวราชอาณาจกรไทย

ป ประชากร 0 - 14 ป รอยละ 15 - 59 ป รอยละ 60+ รอยละ

2523 46,718 18,693 40.01 25,498 54.58 2,527 5.41

2533 55,839 17,062 30.56 34,743 62.22 4,034 7.22

2543 62,236 15,344 24.65 41,025 65.92 5,867 9.43

2553 67,041 14,245 21.25 44,954 67.05 7,842 11.70

2558 69,060 13,920 20.16 45,581 66.00 9,559 13.84

หมายเหต : เปนการประมาณการภายใตขอสมมตภาวะเจรญพนธระดบปานกลาง

ทมา : สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2546

3) การศกษา

การศกษาของประชากรถอเปนปจจยสาคญของการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ เนองจากความกาวหนาทางเทคโนโลยและวทยาการตางๆ ลวนเกดขนจากความรความสามารถของประชากร สาหรบประเทศไทยรฐบาลกไดเหนความสาคญของการพฒนาดานการศกษามาโดยตลอดโดยปจจบนกไดเรงทาการปฏรประบบการศกษาเพอพฒนาแรงงานไทยทกาลงจะเขาสตลาดแรงงานใหมความรความสามารถสงขนและมศกยภาพเพยงพอทจะใชเทคโนโลยททนสมย

สาหรบสถานการณความรความสามารถของคนไทย พบวาประชากรไทยทมอาย 15 ปขนไปมอตราการอานออกเขยนได (Adult Literacy Rate) เปนรอยละ 99.76 (ตารางท 2.3) สาหรบขอมลระดบการศกษาตามโครงสรางกาลงแรงงาน (ตารางท 2.4) พบวาในป 2549 มกาลงแรงงานทจบการศกษาระดบประถมศกษาหรอตากวาคดเปนรอยละ 59.9 ของกาลงแรงงานทมอยทงหมด ระดบมธยมศกษาตอนตนและมธยมศกษาตอนปลายอยทรอยละ 14.1 และ 8.8 ตามลาดบ สาหรบระดบ

2-4 บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม

อาชวศกษาและระดบอดมศกษามกาลงแรงงานอยรอยละ 3.2 และ 14 ตามลาดบ เมอพจารณาขอมลดงกลาวจะเหนไดวาโครงสรางกาลงแรงงานสวนใหญไดรบการศกษาในระดบประถมศกษาหรอตากวาซงจดเปนแรงงานไรฝมอ (Non-skilled Labor) อยางไรกตาม ผลจากการคาดการณระดบการศกษาแรงงานไทยในอนาคตโดยสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทยพบวามแนวโนมไปในทศทางทดขนในระยะยาว

ตารางท 2.3: ตวชวดและดชนการพฒนาทางการศกษาของไทย

ดชนชวด รอยละ

อตราการอานออกเขยนได (อาย15 ปขนไป)* 99.76

สดสวนเฉลยของผเขาเรยนตอ**

- ประถมศกษา 88.0

- มธยมศกษา 64.0

- มหาวทยาลย N/A

ดชนชวดทางการศกษา** 0.85

คาใชจายทางการศกษา ***

- ตอ GNP 4.20

- ตอคาใชจายรฐบาล 25.0

หมายเหต : * ขอมล จปฐ. ป 2549 กรมการพฒนาชมชน ** เปนขอมลป 2548 *** เปนคาเฉลยระหวางป 2545 - 2548

ทมา : Human Development Report 2007/2008, UNDP

ตารางท 2.4: โครงสรางกาลงแรงงาน จาแนกตามระดบการศกษาป 2538 - 2563

ระดบการศกษา 2538 2540 2542 2544 2546 2548 2549 2553 2563

ประถมศกษาหรอตากวา 78.0 75.2 69.8 66.3 63.8 61.4 59.9 55.9 39.9

มธยมศกษาตอนตน 8.9 10.1 12.0 12.7 13.7 13.8 14.1 14.7 14.6

มธยมศกษาตอนปลาย 3.3 3.6 5.0 6.2 7.2 8.1 8.8 8.7 14.3

อาชวศกษา 4.7 4.8 5.0 3.4 3.3 3.3 3.2 6.6 8.7

อดมศกษา 5.1 6.2 8.2 11.3 11.9 13.4 14.0 14.1 22.5

รวม 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00

หมายเหต : * ตวเลขอาชวศกษาในป 2538 - 2549 เปนผลรวมของผจบอาชวศกษาและผจบฝกหดคร

ทมา : 1. ป 2538 - 2549 จากรายงานผลการสารวจภาวะการมงานทาของประชากรไทย, สานกงานสถตแหงชาต 2. ป 2553 - 2563 จากรายงานผลการศกษาแนวโนมเศรษฐกจและสงคมไทย, สถาบนวจยเพอการพฒนา

ประเทศไทย

บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม 2-5

4) แรงงาน

ผลการสารวจกาลงแรงงานโดยสานกงานสถตแหงชาตพบวาในป 2550 (ขอมล ณ วนท 31 ธนวาคม 2550) ประเทศไทยมผทอยในกาลงแรงงานจานวน 36.78 ลานคน สาหรบภาวะการจางงานในป 2550 พบวา ภาคเกษตรกรรมมการจางงานรอยละ 37 ของผมงานทาทงหมด สวนภาคอตสาหกรรมมอตราการจางงานรอยละ 17.06 และภาคอนๆ อกรอยละ 46 โดยแรงงานสวนใหญเปนแรงงานไรฝมอ (Non-skilled Labor) มากกวาแรงงานทมฝมอ (Skilled Labor) ซงประเทศไทยมการขาดแคลนแรงงานทง 2 ประเภท ซงสวนหนงเปนผลมาจากการทไทยมการสงออกแรงงานโดยเฉพาะแรงงานไรฝมอจานวนมากไปยงตางประเทศ สาหรบผลตภาพแรงงาน (Labor productivity)1 ของไทย พบวาในป 2549 แรงงานไทยมผลตภาพแรงงานเปน 13,915 เหรยญสหรฐฯ ตอป (International Labor Organization: ILO, 2008)

ในดานอตราคาจางขนตาพนฐานของประเทศไทย พบวา อตราคาแรงขนตาทมการบงคบใชตงแตวนท 1 มกราคม 2551 เปนอตรา 144 บาทตอวน โดยมความแตกตางตามคาครองชพในพนทตางๆ แสดงดงตารางท 2.5

ตารางท 2.5: อตราคาจางขนตาใหมทมการบงคบใชตงแต 1 มกราคม 2551

พนท คาจางขนตา (บาทตอวน)

กรงเทพมหานคร นครปฐม นนทบร ปทมธาน สมทรปราการ และสมทรสาคร 194 ภเกต 193 ชลบร 175 สระบร 170 ฉะเชงเทรา นครราชสมา พระนครศรอยธยา และระยอง 165 ระนอง 163 พงงา 162 กระบ และเพชรบร 160 เชยงใหม 159 จนทบร และลพบร 158 กาญจนบร 157 ราชบร และสงหบร 156 ปราจนบร สมทรสงคราม และสระแกว 155 ตรง เลย และอางทอง 154 ประจวบครขนธ ลาพน และสงขลา 152

1 ผลตภาพแรงงานคอปรมาณผลงานเฉลยตอคนของลกจางซงเปนขอมลบงชถงความสามารถในการผลตตอคน

2-6 บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม

พนท คาจางขนตา (บาทตอวน)

ขอนแกน ชมพร ตราด นครนายก นครศรธรรมราช นครสวรรค บรรมย พทลง เพชรบรณ สตล สราษฎรธาน หนองคาย อดรธาน และอทยธาน

150

กาแพงเพชร ชยนาท ลาปาง สโขทย และ สพรรณบร 149 กาฬสนธ นครพนม นราธวาส ปตตาน พษณโลก มกดาหาร ยะลา สกลนคร และหนองบวลาภ 148 ตาก มหาสารคาม แมฮองสอน ยโสธร รอยเอด สรนทร และอตรดตถ 147 ชยภม เชยงราย พจตร แพร และศรสะเกษ 146 อานาจเจรญ และอบลราชธาน 145 นาน และพะเยา 144

ทมา : กรมแรงงาน, 2551

2.1.2 ขอมลดานเศรษฐกจ

1) ภาวะเศรษฐกจ

เศรษฐกจไทยในป 2550 โดยรวมยงคงขยายตวทรอยละ 4.8 โดยมแรงขบเคลอนสาคญมาจากภาคการสงออกซงสอดคลองกบผลผลตอตสาหกรรมทขยายตวสงขน โดยเฉพาะหมวดทผลตเพอการสงออก ขณะทอปสงคในประเทศชะลอตวลงเมอเทยบกบป 2549 ทงการบรโภคและการลงทนแตเรมมสญญาณการฟนตวในชวงครงหลงของปเชนเดยวกบการนาเขาทเรงตวขน ในดานเสถยรภาพทางเศรษฐกจโดยรวมอยในเกณฑดพจารณาจากการมดลบญชเดนสะพดเกนดลตอเนองและเงนสารองระหวางประเทศทอยในระดบสง ขณะทอตราเงนเฟอโดยรวมในป 2550 ตากวาปทผานมาแมวาอตราเงนเฟอจะมการขยายตวขนสงในชวงไตรมาสท 4 ของปอนเปนผลจากราคานามนทเพมขนกตาม

ในสวนของภาคเกษตรกรรม จานวนผลผลตและราคาพชผลทสาคญในภาพรวมไดชะลอตวลงทาใหรายไดเกษตรกรจากการขายพชผลสาคญขยายตวในอตราทชะลอลงจากปกอนแตยงอยในเกณฑด สาหรบการผลตในภาคอตสาหกรรมพบวามการขยายตวในระดบสงโดยคาดชนผลผลตอตสาหกรรม (Manufacturing Production Index: MPI) มการขยายตวรอยละ 8.2 ซงสงขนจากปกอนตามการผลตในหมวดอเลกทรอนกส หมวดเครองใชไฟฟา หมวดเครองหนง และหมวดผลตภณฑเคม ซงเปนการผลตเพอการสงออกเปนสาคญ สวนอตราการใชกาลงการผลตในป 2550 อยทรอยละ 74.6 เพมขนจากปกอนซงอยทรอยละ 73.9

ดานภาคบรการ พบวาการทองเทยวอยในเกณฑดโดยนกทองเทยวชาวตางประเทศมจานวน 14.5 ลานคน เพมขนรอยละ 4.6 จากปกอน แมวาจะมปจจยลบหลายประการ อาท เหตระเบดในกรงเทพฯ ในวนสงทายของป 2549 ปญหาหมอกควนในภาคเหนอตอนบน และเหตระเบด 7 จดทอาเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา

บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม 2-7

สาหรบอปสงครวมภาคเอกชนพบวาการอปโภคบรโภคภาคเอกชนในป 2550 ไดขยายตวรอยละ 1.4 ชะลอลงจากรอยละ 3.2 เมอเทยบกบป 2549 ตามความเชอมนของผบรโภค สอดคลองกบดชนการอปโภคบรโภคภาคเอกชนทชะลอตวลงเชนกน อยางไรกด การบรโภคของภาคเอกชนเรมมสญญาณฟนตวขนเปนลาดบในครงหลงของปโดยเฉพาะในไตรมาสท 4 จากสถานการณทางการเมองคลคลายและอตราดอกเบยททรงตวในระดบตา สาหรบการลงทนภาคเอกชนขยายตวเพยงรอยละ 0.5 ชะลอลงจากรอยละ 3.7 ในป 2549 อนเปนผลมาจากการชะลอตวทงในหมวดเครองจกรและอปกรณและหมวดกอสรางสอดคลองกบดชนความเชอมนทางธรกจทลดลงเมอเทยบกบปกอน อยางไรกด ในชวงครงหลงของปการลงทนในหมวดเครองจกรและอปกรณปรบตวดขนตอเนอง

สาหรบภาคการคลง ในปงบประมาณ 2550 รฐบาลดาเนนนโยบายขาดดลหลงจากทไดทางบประมาณแบบสมดลในปงบประมาณ 2548 และ 2549 โดยมวงเงนรายจายประจาปงบประมาณ 2550 ท 1,566.2 พนลานบาท รายไดสทธ 1,420 พนลานบาท และขาดดลงบประมาณ 146.2 พนลานบาท (หรอขาดดลรอยละ 1.7 ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ) ทงนรฐบาลมรายไดนาสง 1,432.7 พนลานบาท เพมขนจากระยะเดยวกนปกอนรอยละ 6.9 สงกวาเอกสารงบประมาณ สวนหนงเปนเพราะไดรบรายไดพเศษจากการยบเลกทนรกษาระดบอตราแลกเปลยนและมรายจาย 1,575 พนลานบาท เพมขนจากปงบประมาณกอนหนารอยละ 12.8 โดยมอตราเบกจายทงปงบประมาณรอยละ 93.9 ซงสงกวาอตราเบกจายรอยละ 93.4 ในปงบประมาณทผานมา และเปาหมายทรอยละ 93 โดยเปนผลจากมาตรการเรงรดการเบกจายของรฐบาลสงผลใหรฐบาลขาดดลเงนสด 94.2 พนลานบาท

ทางดานภาคการเงน อตราดอกเบยระยะสนในตลาดเงนปรบลดลงตอเนองในชวงครงแรกของปตามการปรบลดอตราดอกเบยนโยบายของคณะกรรมการนโยบายการเงน (กนง.) รวม 5 ครง กอนทจะทรงตวในชวงครงหลงของปตามทศทางของอตราดอกเบยนโยบายโดยเฉลยทงป อตราดอกเบยตลาดซอคนพนธนบตรระยะ 1 วนและอตราดอกเบยระหวางธนาคารระยะ 1 วนอยทรอยละ 3.77 และ 3.79 ตอป ลดลงเมอเทยบกบคาเฉลยป 2549 ทรอยละ 4.64 และ 4.69 ตอป ตามลาดบ จากอตราดอกเบยเงนฝากทตากวาในปกอนทาใหผฝากเงนบางสวนเปลยนไปลงทนในตวแลกเงนและพนธนบตรทมอตราดอกเบยสงกวา มผลทาใหเงนฝากของสถาบนรบฝากเงนมแนวโนมชะลอลงตอเนองตงแตตนป สาหรบสนเชอภาคเอกชนของสถาบนรบฝากเงนมอตราการขยายตวคอนขางตาตงแตตนป 2550 จากการหดตวของสนเชอทใหแกภาคธรกจโดยเฉพาะสนเชอเพอการลงทน เนองจากการชะลอตวของอปสงคในประเทศและความไมเชอมนของภาคธรกจ อยางไรกด สนเชอทใหแกภาคธรกจเรมขยายตวบางในชวงสนป

2-8 บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม

สาหรบคาเงนบาทตอดอลลาร สรอ2 เฉลยทงปอยท 34.56 บาทตอดอลลาร สรอ. แขงคาขนเมอเทยบกบคาเฉลย 37.93 บาทตอดอลลาร สรอ. ในป 2549 จากการออนคาของเงนดอลลาร สรอ.และการเกนดลบญชเดนสะพดอยางตอเนองเปนสาคญ ทงนคาเงนบาทตอดอลลาร สรอ.เฉลยในเดอนธนวาคมเทยบกบระยะเดยวกนปกอนแขงคาขนรอยละ 6.3 อยางไรกด ดชนคาเงนบาท (Nominal Effective Exchange Rate: NEER) และดชนคาเงนบาททแทจรง (Real Effective Exchange Rate: REER) แขงคาขนรอยละ 1.4 และ 1.3 ตามลาดบ

ในดานเสถยรภาพเศรษฐกจพบวาทงป 2550 เศรษฐกจมเสถยรภาพโดยรวมอยในเกณฑดกลาวคอดานเสถยรภาพในประเทศ อตราเงนเฟอทวไป และอตราเงนเฟอพนฐานอยทรอยละ 2.3 และ 1.1 ตามลาดบ ลดลงจากป 2549 ทรอยละ 4.7 และ 2.3 ตามลาดบ แมวาอตราเงนทวไปจะเรงตวขนในชวงไตรมาสท 4 จากราคานามนทปรบสงขนกตามสวนอตราการวางงานและหนสาธารณะอยในระดบตาสาหรบเสถยรภาพดานตางประเทศอยในเกณฑดเชนกนโดยดลบญชเดนสะพดเกนดลตอเนองขณะทสดสวนเงนสารองระหวางประเทศตอหนตางประเทศระยะสนยงคงอยในระดบสง

2) นโยบายเศรษฐกจ

การดาเนนนโยบายเศรษฐกจทผานมาเนนการรกษาเสถยรภาพของระบบเศรษฐกจเปนหลกโดยชวงกอนป 2529 เปนชวงเวลาแหงการปรบตวเพอแกไขปญหาความไมสมดลทางเศรษฐกจทเกดจากวกฤตราคานามน ความไรเสถยรภาพทางการคลง วกฤตสถาบนการเงน และไดมการเปลยนนโยบายทสาคญมากคอมการมงเนนการสงออกมากยงขน แตการสงออกและการลงทนของไทยไมไดรบผลดมากนกเนองจากเงนเหรยญสหรฐฯ แขงคาในชวงป 2521 - 2529 จนกระทงเกดขอตกลงพลาซา (The Plaza Accord) ในป 25283 มความผนผวนดานนโยบายการเงนการคลงพอสมควรโดยเฉพาะการขาดดลนโยบายการคลงทสงในชวงปลายทศวรรษ 1970 ตอเนองมาถงตนทศวรรษ 1980

ป 2530 - 2539 ไทยไดผลประโยชนจากการปรบคาเงนสกลโลกตามขอตกลงพลาซาทาใหคาเงนบาทออนลง การสงออกขยายตวเรว การลงทนทงในประเทศและจากนอกประเทศ เชน ญปน

2 คานยาม ดอลลาร สรอ. คอ อตราแลกเปลยนเฉลยของยอดคงคางหนตางประเทศ หมายถง คาเฉลยอตราแลกเปลยน (บาทตอ 1 ดอลลาร สรอ.) ถวงนาหนกดวยหนตางประเทศทยงคงคางอยแยกตามชวงเวลาการนาเงนตราตางประเทศทไดรบจากการกอหนเขามาแลกเงนบาท หรอชวงเวลาทเรมกอหน (กรณทไมมการนาเงนตราตางประเทศเขามาแลกเปนเงนบาท) คานวณโดยใชอตราแลกเปลยนเฉลยรายเดอน (บาทตอ 1 ดอลลาร สรอ.) ของเดอนทมการนาเขาหน เฉลยถวงนาหนกดวยมลคาหนคงคางนน และรวมเปนขอมลเฉลยรายปจากป 2536 ถงปปจจบน (เดอนมกราคม - เดอนปจจบนทคานวณ) โดยมสตรการคานวณอตราแลกเปลยนเฉลยถวงนาหนก ดงน

ยอดคงคางหนตางประเทศเทยบเทาดอลลาร สรอ. รายเดอน * อตราแลกเปลยน (บาท : 1 USD) รายเดอน ยอดรวมคงคางหนตางประเทศเทยบเทาสกลดอลลาร สรอ.

3 ขอตกลงพลาซา (The Plaza Accord) เกดจากการประชมรวมกนระหวางรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงของหาประเทศ

ไดแก ฝรงเศส องกฤษ เยอรมนตะวนตก ญปน และสหรฐอเมรกา ณ โรงแรมพลาซา กรงนวยอรก ในวนท 22 กนยายน 2528 โดยไดบรรลขอตกลงรวมกนในการแทรกแซงใหเงนดอลลารสหรฐออนคาลงเพอลดความไมสมดลของการคาโลก

บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม 2-9

เกาหลใต ไตหวน สงขน การสงออกและการลงทนเพมขน ฐานะการคลงเขาสเสถยรภาพ รฐบาลไดสงเสรมใหภาคเอกชนมบทบาทมากขน นโยบายการเงนเรมเปนแนวรกโดยเฉพาะการเปดเสรทางการเงนและเรมเกดภาวะฟองสบในตลาดอสงหารมทรพยและตลาดหลกทรพย การลงทนเกนตว ความสามารถในการแขงขนเรมลดลงในชวงทศวรรษ 1990 เนองจากคาจางแรงงานสงขนและการลงทนไรประสทธภาพ

ป 2540 - 2545 เศรษฐกจหดตวอยางรนแรงในป 2540 - 2541 ภาระหนสนของภาคเอกชนสงมาก นโยบายการคลงไดมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวจากการรดเขมขดในชวงแรกเปนการกระตนเศรษฐกจในชวงหลง นโยบายการเงนในระยะแรกเนนการรกษาเสถยรภาพของระบบสถาบนการเงนเปนหลกซงในระยะตอมาจงเรมนโยบายกาหนดเปาหมายเงนเฟอ (inflation targeting)

ป 2546 - ปจจบน สภาพเศรษฐกจของประเทศไดฟนตวจากวกฤตเศรษฐกจเกอบเตมตว ยกเวนสาขาการลงทนทยงคงอยในภาวะซบเซา การเมองทเคยมเสถยรภาพในระยะแรกไดคอยๆ พฒนาเขาสความขดแยงทางความคดและผลประโยชนจนเกดการตอตานรฐบาลและเกดการปฏรปการปกครองในทสด จะเหนไดวาในชวงนการเมองและเศรษฐกจมความผกพนกนมากกวาในอดต ดงนนเมอเรมมปญหาทางการเมองในป 2549 เศรษฐกจจงไดรบผลกระทบในวงกวาง ในขณะเดยวกนปจจยภายนอกกเรมผนผวนตงแตปลายป 2549 ตอเนองถงปจจบน และการรวมตวของกลมเศรษฐกจและการเปลยนแปลงในตลาดการเงนของโลกทาใหการเคลอนยายเงนทนระหวางประเทศมความคลองตวมากขน ประกอบกบการทจนและอนเดยเปนประเทศทมความสาคญในการขบเคลอนเศรษฐกจโลก ประเทศไทยจงจาเปนตองดาเนนนโยบายการคาในเชงรกมากขน ทงการหาตลาดเพมและการผลกดนใหผผลตในประเทศปรบตวใหสามารถแขงขนได

3) นโยบายการคลง

สถานการณเศรษฐกจตงแตในชวงปลายป 2549 ไดสงสญญาณการชะลอตวทางเศรษฐกจจากปจจยตางๆ โดยเฉพาะแนวโนมการขยายตวของการใชจายภายในประเทศทงการบรโภคและการลงทนของภาคเอกชนทลดลง ดงนนรฐบาลจงไดวางแผนการดาเนนนโยบายการคลงแบบขยายตวเพอขบเคลอนเศรษฐกจ (Expansionary Fiscal Policy) โดยจดทางบประมาณขาดดลจานวน 146,200 ลานบาท หรอประมาณรอยละ -1.7 ของ GDP ในปงบประมาณ 2550 เพอชวยสนบสนนการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศในชวงทการใชจายภาคเอกชนชะลอตว

การจดเกบรายไดรฐบาลประจาปงบประมาณ 2550 (ตลาคม 2549 – กนยายน 2550) รฐบาลสามารถจดเกบรายไดสทธ (หลงหกการจดสรรใหองคกรปกครองสวนทองถน) 1,445,600 ลานบาท หรอขยายตวรอยละ 7.9 ตอป และสงกวาประมาณการตามเอกสารงบประมาณ 1,420,000 ลานบาท จานวน 25,600 ลานบาท หรอรอยละ 1.8 ตอปโดยมรายไดพเศษจากการนาสงรายไดจากการยบกองทนรกษาระดบอตราแลกเปลยนจานวน 36,951 ลานบาท และภาพรวมเศรษฐกจทขยายตวดกวาคาดการณ โดยเฉพาะการจางงานทขยายตวอยในเกณฑด

2-10 บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม

รฐบาลสามารถเบกจายรายจายรฐบาลประจาปงบประมาณ 2550 ไดทงสน 1,470,839 ลานบาท โดยเปนการเบกจายรายจายงบประมาณประจาป 2550 ในอตราทสงเปนประวตการณถงรอยละ 93.9 ของกรอบงบประมาณ 1,566,200 ลานบาท และยงสามารถเรงเบกจายงบประมาณจากปกอนอก 104,127 ลานบาท ทาใหตลอดปงบประมาณ 2550 รฐบาลสามารถเบกจายงบประมาณรวมทงสน 1,574,967 ลานบาท สงขนจากการเบกจายในปงบประมาณกอนรอยละ 12.9 ตอป ดงนนหากพจารณาถงการเบกจายรายจายรฐบาลทลาชาในชวง 4 เดอนแรกของปงบประมาณภายหลงจากมการอนมตงบประมาณ จะเหนไดวารฐบาลไดมการดาเนนนโยบายเรงรดการเบกจายในชวง 8 เดอนหลงประสบผลสาเรจดวยด ซงแสดงถงบทบาทของรฐบาลทพยายามเรงเบกจายเพอกระตนเศรษฐกจในป 2550 ในชวงทภาคเอกชนยงฟนตวไมเตมท

ฐานะการคลงตลอดปงบประมาณ 2550 รฐบาลขาดดลเงนงบประมาณจานวน 129,973 ลานบาท แตเมอรวมกบดลเงนนอกงบประมาณทขาดดลจานวน 28,758 ลานบาท ซงสวนหนงเปนผลมาจากการจายเงนเหลอมจายสทธ ทาใหดลเงนสดกอนกขาดดลเปนจานวนทงสน 158,731 ลานบาท หรอขาดดลประมาณรอยละ 1.9 ของ GDP เทยบกบปงบประมาณ 2549 ทเกนดลเงนสดกอนกจานวน 37,497 ลานบาท หรอเกนดลประมาณรอยละ 0.5 ของ GDP

4) การลงทน

4.1) นโยบายการสงเสรมการลงทน

คณะกรรมการสงเสรมการลงทนไดกาหนดนโยบายสงเสรมการลงทน ดงน

(1) เพมประสทธภาพและความคมคาในการใชสทธและประโยชนภาษอากร โดยใหสทธและประโยชนแกโครงการทมผลประโยชนตอเศรษฐกจอยางแทจรง และใชหลกการบรหารและการจดการองคกรทด (Good Governance) ในการใหสทธและประโยชนดานภาษอากร โดยกาหนดใหผไดรบการสงเสรมตองรายงานผลการดาเนนงานของโครงการทไดรบการสงเสรมเพอใหสานกงานไดตรวจสอบกอนใชสทธและประโยชนดานภาษอากรในปนนๆ

(2) สนบสนนใหอตสาหกรรมพฒนาระบบคณภาพและมาตรฐานการผลตเพอแขงขนในตลาดโลก โดยกาหนดใหผไดรบการสงเสรมทกรายทมโครงการลงทนตงแต 10 ลานบาทขนไป (ไมรวมคาทดนและทนหมนเวยน) ตองดาเนนการใหไดรบใบรบรองระบบคณภาพตามมาตรฐาน ISO 9000 หรอมาตรฐานสากลอนทเทยบเทา

(3) ปรบมาตรการสงเสรมการลงทนใหสอดคลองกบขอตกลงดานการคาและการลงทนระหวางประเทศ โดยการยกเลกเงอนไขการสงออกและการใชชนสวนในประเทศ

(4) สนบสนนการลงทนเปนพเศษในภมภาคหรอทองถนทมรายไดตาและมสงเอออานวยตอการลงทนนอย โดยใหสทธและประโยชนดานภาษอากรสงสด

บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม 2-11

(5) ใหความสาคญกบการสงเสรมอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดยอม โดยไมเปลยนแปลงเงอนไขเงนลงทนขนตาของโครงการทจะไดรบการสงเสรมเพยง 1 ลานบาท (ไมรวมคาทดนและทนหมนเวยน)

(6) ใหความสาคญแกกจการเกษตรกรรมและผลตผลจากการเกษตร กจการทเกยวของกบการพฒนาเทคโนโลยและทรพยากรมนษย กจการสาธารณปโภคสาธารณปการ และบรการพนฐาน กจการปองกนและรกษาสงแวดลอมและอตสาหกรรมเปาหมาย

4.2) กจการทใหความสาคญเปนพเศษในการสงเสรมการลงทน

(1) กจการเกษตรกรรมและผลตผลจากการเกษตรตามทกาหนดไวในหมวด 1 ของบญชทายประกาศน

(2) กจการทเกยวของโดยตรงกบการพฒนาเทคโนโลยและพฒนาทรพยากรมนษย ไดแก

(2.1) กจการวจยและพฒนา

(2.2) กจการบรการทดสอบทางวทยาศาสตร

(2.3) กจการบรการสอบเทยบมาตรฐาน

(2.4) กจการพฒนาทรพยากรมนษย

(3) กจการสาธารณปโภค สาธารณปการ และบรการพนฐาน ไดแก

(3.1) กจการสาธารณปโภคและบรการพนฐาน

(3.2) กจการขนสงมวลชนและสนคาขนาดใหญ

(4) กจการทเกยวของกบการปองกนและรกษาสงแวดลอม ไดแก

(4.1) กจการนคมอตสาหกรรมเพออนรกษสงแวดลอม

(4.2) ก จการบ รการบ าบ ด น า เ สย ก า จดห รอขนถ ายขยะ กากอตสาหกรรม หรอสารเคมทเปนพษ

(5) อตสาหกรรมเปาหมาย ไดแก

(5.1) การผลตชนสวนเหลกหลอเฉพาะทใชเตาหลอมแบบ Induction Furnace

2-12 บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม

(5.2) การผลตชนสวนเหลกทบ

(5.3) การผลตเครองจกรและอปกรณ ไดแก

(5.3.1) การผลตแมพมพและชนสวน

(5.3.2) การผลตอปกรณจบยด

(5.3.3) การผลตเครองจกรอตสาหกรรม ไดแก

- Turning Machines

- Drilling Machines

- Milling Machines

- Grinding Machines

- Machine Centers

- Gear Cutting & Finish Machines

- Die Sinking EDMs

- Wire EDMs

- Laser Beam Machines

- Plasma Arc Cutting Machines

- Electron Beam Machines

- Broaching Machines

(5.3.4) การผลตอปกรณหรอวสดสาหรบงาน ตด กด กลง เซาะ ไส เจยร ขด และทาเกลยว ทใชกบเครองจกรทมความเทยงตรงสง

(5.4) การผลตชนสวนผงโลหะอดขนรป

(5.5) การผลตหรอซอมอากาศยาน รวมทงชนสวนอากาศยาน

(5.6) การผลตชนสวนยานพาหนะ ไดแก

บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม 2-13

(5.6.1) การผลตระบบเบรค ABS

(5.6.2) การผลต Substrate สาหรบ Catalytic Converter

(5.6.3) การผลต Electronic Fuel Injection System

(5.7) การชบแขง

(5.8) การผลตสารหรอแผนสาหรบไมโครอเลกทรอนกส

(5.9) กจการออกแบบทางอเลกทรอนกส

(5.10) กจการซอฟตแวร

(5.11) กจการเขตอตสาหกรรมซอฟตแวร

(5.12) กจการศนยกระจายสนคาระหวางประเทศดวยระบบททนสมย

โดยแบงเปนประเภทกจการทใหการสงเสรมการลงทน ดงน

หมวด 1 เกษตรกรรมและผลตผลจากการเกษตร

หมวด 2 เหมองแร เซรามกส และโลหะขนมลฐาน

หมวด 3 อตสาหกรรมเบา

หมวด 4 ผลตภณฑโลหะ เครองจกร และอปกรณขนสง

หมวด 5 อตสาหกรรมอเลกทรอนกสและเครองใชไฟฟา

หมวด 6 เคมภณฑ กระดาษ และพลาสตก

หมวด 7 กจการบรการและสาธารณปโภค

4.3) เขตสงเสรมการลงทน

คณะกรรมการไดแบงเขตการลงทนออกเปน 3 เขต ตามปจจยทางเศรษฐกจ โดยใชรายไดและสงอานวยความสะดวกพนฐานของแตละจงหวดเปนเกณฑ ดงน

• เขต 1 ประกอบดวย 6 จงหวดในสวนกลาง ไดแก กรงเทพมหานคร นครปฐม นนทบร ปทมธาน สมทรปราการ และ สมทรสาคร

2-14 บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม

• เขต 2 ประกอบดวย 12 จงหวด ไดแก กาญจนบร ฉะเชงเทรา ชลบร นครนายก พระนครศรอยธยา ภเกต ระยอง ราชบร สมทรสงคราม สระบร สพรรณบร และอางทอง

• เขต 3 ประกอบดวย 58 จงหวด แบงออกเปน 2 กลม คอ 36 จงหวด และ 22 จงหวด โดยกลม 36 จงหวด ไดแก กระบ กาแพงเพชร ขอนแกน จนทบร ชยนาท ชมพร เชยงราย เชยงใหม ตรง ตราด ตาก นครราชสมา นครศรธรรมราช นครสวรรค ประจวบครขนธ ปราจนบร พงงา พทลง พจตร พษณโลก เพชรบร เพชรบรณ มกดาหาร แมฮองสอน ระนอง ลพบร ลาปาง ลาพน เลย สงขลา สระแกว สงหบร สโขทย สราษฏรธาน อตรดตถ อทยธาน และกลม 22 จงหวด ไดแก กาฬสนธ นครพนม นราธวาส นาน บรรมย ปตตาน พะเยา แพร มหาสารคาม ยโสธร ยะลา รอยเอด ศรสะเกษ สกลนคร สตล สรนทร หนองบวลาภ ชยภม หนองคาย อบลราชธาน อดรธาน และอานาจเจรญ โดยใหทองททกจงหวดในเขต 3 เปนเขตสงเสรมการลงทน

4.3) การลงทนจากตางประเทศในไทย

จากสถตของธนาคารแหงประเทศไทย พบวา เงนลงทนโดยตรงจากตางประเทศสทธในไทยในป 2550 (ตารางท 2.6) มมลคารวม 580,593.1 ลานบาท ลดลงรอยละ 26.72 จากมลคา 382,891.6 ลานบาท ในป 2549 เมอพจารณาแหลงทมาของเงนทนจะเหนไดวาแหลงทมาของเงนลงทนโดยตรงสทธสงสดยงคงเปนญปน ซงคดเปนมลคา 92,488.1 ลานบาท คดเปนรอยละ 32.96 ของมลคาเงนลงทนโดยตรงสทธทงหมด รองลงมาไดแกสงคโปรมลคา 34,759 ลานบาท เนเธอรแลนดมลคา 34,199.4 ลานบาท สหรฐอเมรกามลคา 31,025 ลานบาท และเขตเศรษฐกจฮองกงมลคา 25,603.8 ลานบาท ตามลาดบ

จากการเปรยบเทยบกบสถตในป 2549 จะเหนไดวามลคาเงนลงทนโดยตรงสทธจากอาเซยนลดลงถงรอยละ 72 เนองจากมลคาเงนลงทนสทธของ 7 ประเทศสมาชกอาเซยนลดลงยงคงมเพยงฟลปปนสและกมพชาเทานนทขยบตวในทศทางบวก ในขณะทมลคาเงนลงทนโดยตรงสทธจากสหภาพยโรปในไทยขยายตวถงรอยละ 70 โดยเฉพาะในสวนของประเทศสมาชกใหมของสหภาพยโรป ซงไดแก ไซปรส, ฮงการ, ลทวเนย, และสโลเวเนย นอกจากนประเทศอนๆ ทมมลคาการลงทนโดยตรงสทธขยายตวในไทยในป 2550 ไดแก ออสเตรเลย และแคนาดา

อยางไรกด มลคาเงนลงทนโดยตรงจากตางประเทศสทธในป 2549 ซงสงทสดในรอบ 6 ปทผานมาเกดจากเงนลงทนโดยตรงจากสงคโปรเขามาซอกจการขนาดใหญของไทยในสาขาโทรคมนาคมในชวงครงปแรก 2549 ตามทเปนขาวในหนงสอพมพจงอาจกลาวไดวาเงนลงทนทไหลเขามาในชวงนเปนกรณพเศษของการเขามาซอกจการบางสาขาเทานน มใชแนวโนมการเพมขนโดยทวไปของการลงทนโดยตรงจากตางประเทศ จงสงผลใหมลคาเงนลงทนโดยตรงสทธในป 2550 ลดลงอยางมากทงในภาพรวมและตวเลขการลงทนจากสงคโปรและอาเซยนเมอเปรยบเทยบกบป 2549

บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม 2-15

ตารางท 2.6: เงนลงทนโดยตรงสทธจากตางประเทศในไทยป 2549 - 2550 มลคา: ลานบาท

ป 2550 ป 2549 อนดบ

แหลงทมา มลคา แหลงทมา มลคา

อนดบท 1 ญปน 92,488.1 สงคโปร 143,679.8

อนดบท 2 สงคโปร 34,759.0 ณปน 97,754.8

อนดบท 3 เนเธอรแลนด 34,199.4 เยอรมน 14,430.8

อนดบท 4 สหรฐอเมรกา 31,025.0 มาเลเซย 12,369.7

อนดบท 5 ฮองกง 25,603.8 สหรฐอเมรกา 11,772.9

อนดบท 6 สหราชอาณาจกร 11,789.8 เนเธอรแลนด 9,709.9

อนดบท 7 มาเลเซย 8,303.9 สหราชอาณาจกร 8,694.8

อนดบท 8 เยอรมน 4,137.6 ออสเตรเลย 3,872.2

อนดบท 9 ออสเตรเลย 3,872.2 เกาหลใต 1,898.8

อนดบท 10 สวเดน 3,612.6 เบลเยยม 1,793.0

รวม 580,593.1 รวม 382,891.6

ทมา: ธนาคารแหงประเทศไทย อางถงใน ภาวะการลงทนโดยตรงจากตางประเทศในไทย ป 2550 ของ สานกความรวมมอการลงทนตางประเทศ สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน, 2551

หากพจารณามลคาเงนลงทนโดยตรงสทธเปนรายสาขาจะเหนไดวาเงนลงทนโดยตรงจากตางประเทศสวนมากเปนการลงทนในอตสาหกรรมการผลตซงมมลคารวม 130,632.6 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 46.56 ของมลคาเงนลงทนโดยตรงสทธทงหมด รองลงมาไดแก การลงทนในกจการอสงหารมทรพยมลคา 41,299.8 ลานบาท ขยายตวขนกวา 3 เทาตว จากป 2549 การลงทนในกจการบรการมลคา 28,554.9 ลานบาท การลงทนในสถาบนการเงนมลคา 23,907.3 ลานบาท และการลงทนในธรกจการคามลคา 15,840 ลานบาท ตามลาดบ ทงน การลงทนในภาคอตสาหกรรมทมมลคาสงสด ไดแก สาขาเครองใชไฟฟา (46,744 ลานบาท) รองลงมาไดแก สาขาเครองจกรและอปกรณขนสง (35,383.3 ลานบาท) สาขาโลหะและอโลหะ (8,443.7 ลานบาท) สาขาผลตภณฑปโตรเคม (5,636.2 ลานบาท) และสาขาสงทอ (1,194.4 ลานบาท) ตามลาดบ (ตารางท 2.7)

2-16 บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม

ตารางท 2.7: เงนลงทนโดยตรงจากตางประเทศสทธในป 2549 - 2550 จาแนกตามสาขาการลงทน มลคา: ลานบาท

ป 2550 ป 2549 อนดบ

สาขา มลคา สาขา มลคา

อนดบท 1 อตสาหกรรม 130,632.6 อตสาหกรรม 153,300.6

อนดบท 2 อสงหารมทรพย 41,299.8 กจการการลงทน 82,951.1

อนดบท 3 กจการบรการ 28,554.9 สถาบนการเงน 77,851.4

อนดบท 4 สถาบนการเงน 23,907.3 กจการการคา 28,014.1

อนดบท 5 กจการการคา 15,840.0 กจการบรการ 26,383.4

อนดบท 6 กจการการลงทน 9,723.3 อสงหารมทรพย 8,972.8

อนดบท 7 กจการเหมองแร 2,887.9 กจการเหมองแร 8,835.1

อนดบท 8 กจการกอสราง 2,753.6 กจการกอสราง 454.5

อนดบท 9 เกษตรกรรม -8.3 เกษตรกรรม -112.5

อนดบท 10 อนๆ 25,000 .0 อนๆ -3,758.7

รวม 280,593.1 รวม 382,891.6

ทมา: ธนาคารแหงประเทศไทย อางถงใน ภาวะการลงทนโดยตรงจากตางประเทศในไทย ป 2550 ของ สานกความรวมมอการลงทนตางประเทศ สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน, 2551

2.1.3 การทาการคาระหวางประเทศ

1) นโยบายการคาระหวางประเทศ

นโยบายการคาระหวางประเทศของไทยโดยฝายเลขาธการขององคการการคาโลก (WTO) มความเหนวาในชวงป 2543 - 2546 ทผานมา นโยบายการคาของไทยไมไดมการเปลยนแปลงไปมากนก นบจากการประเมนนโยบายการคาโดย WTO โดยไทยยงคงดาเนนนโยบายไปตามแนวทางการเปดเสร (Liberalization) และมการปฏบตตามหลกการปฏบตเยยงชาตทไดรบการอนเคราะหยง (Most Favored Nation: MFN) กบทกประเทศ นอกจากนยงเหนวารฐบาลไทยยงคงยดมนนโยบายการเปดเสรการคาและการลงทน เนองจากไทยถอวานโยบายดงกลาวเปนเครองมอในการเพมขดความสามารถในการแขงขนระหวางประเทศ การสงเสรมความเจรญเตบโตทยงยนและเปนการบรรเทาปญหาความยากจน นโยบายดงกลาวดาเนนตามนโยบายเศรษฐกจคขนาน (Dual Track Economy) ของรฐบาลทระบวาจะพยายามเสรมสรางความเขมแขงของเศรษฐกจภายในประเทศไปพรอมๆ กบการประสานเศรษฐกจไทยเขากบกระแสโลกาภวฒนของโลก นโยบายการคาของไทยจงเนนทอตราการเจรญเตบโตของการสงออกและการกระจายตลาดรวมทงการเนนการผลตสนคาทมมลคาทสงขน

บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม 2-17

รฐบาลไทยสนบสนนการคาเสรและผกพนในนโยบายการเปดเสรโดยเฉพาะในภาคการเกษตร ซงสอดคลองกบแนวทางภมภาคเปด (Open regionalism) ของกลม APEC (Asian Pacific Economic Cooperation) ซงประเทศไทยเปนสมาชกและผกพนทจะมการเปดการคาและการลงทนเสรภายในป 2563 นอกจากนรฐบาลไทยยงพยายามทจะเจรจาการคาแบบทวภาคกบหลายประเทศเพมเตม และเพมความเชอมโยงทางเครอขายการคากบตางประเทศในภมภาคดวย (ชยนต ตนตวสดาการ, 2549)

ในป 2550 ทผานมาประเทศไทยไดมนโยบายสงเสรมการคาระหวางประเทศ ตามกรอบการนโยบายของกระทรวงพาณชยคอ

• สงเสรมการสงออกสนคาและบรการ และผลกดนสงท เปนประโยชนโดยมภาคเอกชนเปนกลไกขบเคลอน เชน การสรางผสงออกรายใหมและภาคบรการทมศกยภาพ เปนตน

• สรางความเขมแขงของระบบเศรษฐกจการคา สรางเสถยรภาพราคา มความเปนธรรมตอผผลต ผบรโภค

• การคมครองผบรโภค

• การพฒนาสงเสรมสาขาบรการทมศกยภาพ

• การปฏรปกฎหมายและกากบดแลการคา

• สงเสรมความสามารถในการแขงขนและสงเสรมสมรรถนะ

นอกจากน กระทรวงพาณชยไดวางกลยทธและแผนการสงเสรมการคาระหวางประเทศ โดยใชการเจรจาการคาและใหความสาคญกบงานเจรจาการคาระหวางประเทศโดยเฉพาะ ASEAN Integration โดยมภาคเอกชนเปนผขบเคลอนนาและรฐบาลสนบสนนสงเสรมการเจรจาเนนการนาอาเซยนไปส ASEAN Economic Community (AEC)4 ในป 2558 เปนตน (นรชรา, 2551)

2) สถานการณการคาระหวางประเทศ

สถานการณการคาระหวางประเทศของไทยป 2550 (ม.ค.-ต .ค.) มมลคาทงสน 240,275.1 ลานเหรยญสหรฐฯ เพมขนรอยละ 12.5 โดยเปนมลคาการสงออกเทากบ 125,114.3 ลานเหรยญสหรฐฯ และมลคาการนาเขาเทากบ 115,160.8 ลานเหรยญสหรฐฯ ซงเมอเทยบกบชวงเดยวกน

4 AEC (ASEAN Economic Community) ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เปนการเสรมสรางความแขงแกรงทางเศรษฐกจในกลมอาเซยนรวมกนอยางตอเนอง โดยแผนงานสาคญภายใต AEC Blueprint กาหนดใหอาเซยนบรรลวตถประสงคในการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป 2558 โดยไดมการกาหนดเปาหมายไว 4 ดาน ไดแก (1) การเปนตลาดและฐานการผลตเดยว (2) การสรางขดความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจของอาเซยน (3) การพฒนาเศรษฐกจอยางเสมอภาค และ (4) การบรณาการอาเซยนเขากบเศรษฐกจโลก ซงจะครอบคลมการยกเลกภาษศลกากร การขจดอปสรรคทางการคาทมใชภาษ (NTBs) การปรบปรงกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาของอาเซยน

2-18 บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม

ของปกอน พบวามลคาการสงออกเพมขนรอยละ 17.2 และมลคาการนาเขาเพมขนรอยละ 7.8 สงผลใหดลการคาเกนดล 9,953.5 ลานเหรยญสหรฐฯ

2.1) การสงออกสนคา

การสงออกสนคาในระยะ 10 เดอนแรกของป 2550 แบงตามประเภทหมวดของสนคาพบวาสนคาอตสาหกรรมมการสงออกสงสดเปนจานวน 98,018.7 ลานเหรยญสหรฐฯ รองลงมา ไดแก สนคาเกษตรกรรม 12,123.4 ลานเหรยญสหรฐฯ สนคาอตสาหกรรมเกษตร 7,883.4 ลานเหรยญสหรฐฯ สนคาแรและเชอเพลง 5,951.9 ลานเหรยญสหรฐฯ และสนคาอนๆ 1,136.9 ลานเหรยญสหรฐฯ เมอเทยบกบชวงเวลาเดยวกนของปทแลวพบวามลคาการสงออกสนคาสวนใหญมอตราการเตบโตทเพมขน โดยสนคาอตสาหกรรมเพมขนรอยละ 19.14 สนคาเกษตรกรรมเพมขนรอยละ 20.5 สนคาอตสาหกรรมเกษตรรอยละ 13.09 และสนคาแรธาตและเชอเพลงเพมขนรอยละ 2.94 สาหรบสนคาอนๆ มมลคาการสงออกทลดลงรอยละ 20.13 (ตารางท 2.8)

ตารางท 2.8: ประเภทสนคาสงออกของไทยป 2550 (ม.ค. - ต.ค.)

หนวย: ลานเหรยญสหรฐฯ

มลคาการสงออก ประเภทสนคา

2549 (ม.ค. – ต.ค.) 2550 (ม.ค. – ต.ค.)

อตราการเปลยนแปลง (รอยละ)

1. สนคาอตสาหกรรม 82,576.5 98,018.7 19.14

2. สนคาเกษตรกรรม 10,656.4 12,123.4 20.50

3. สนคาอตสาหกรรมเกษตร 6,500.5 7,883.4 13.09

4. สนคาแรธาตและเชอเพลง 5,786.4 5,951.9 2.94

5. สนคาอนๆ 1,597.7 1,136.9 -20.13

ทมา: สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม, 2551

สาหรบตลาดการสงออกสนคาในชวง 10 เดอนแรกของป 2550 การสงออกไปยงตลาดหลกคดเปนสดสวนการสงออกรวมรอยละ 58.68 ของการสงออกของไทยไปยงทวโลก ซงไดแก อาเซยน (รอยละ 21.05) สหรฐอเมรกา (รอยละ 12.69) สหภาพยโรป (รอยละ 12.98) และญปน (รอยละ 11.96) (รปท 2.1) โดยเมอเปรยบเทยบกบชวงเวลาเดยวกนของปกอนพบวา การสงออกไปยงตลาดหลกสวนใหญมอตราทเพมขน ยกเวนการสงออกไปยงตลาดสหรฐอเมรกาลดลงคดเปนรอยละ 2.64 โดยในตลาดอาเซยนเพมขนรอยละ 16.89 ตลาดญปนรอยละ 10.81 ตลาดสหภาพยโรปรอยละ 18.06 และตลาดอนๆ เพมขนรอยละ 3.43

บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม 2-19

หนวย: รอยละ

OTHERS 41.32

ASEAN 21.05

USA 12.69

EU 12.98 JAPAN 11.96

ทมา: สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม, 2551

รปท 2.1: สดสวนการสงออกของไทยในตลาดตางประเทศป 2550 (ม.ค. - ต.ค.)

2.2) การนาเขาสนคา

การนาเขาสนคาในระยะ 10 เดอนแรกของป 2550 (ตารางท 2.9) แบงตามประเภทหมวดของสนคา พบวา สนคาวตถดบมมลคาสงสด 49,834.8 ลานเหรยญสหรฐฯ รองลงมาเปนการนาเขาสนคาทน 30,119.1 ลานเหรยญสหรฐฯ สนคาเชอเพลง 20,981.3 ลานเหรยญสหรฐฯ สนคาอปโภคบรโภค 9,480.5 ลานเหรยญสหรฐฯ สนคาหมวดยานพาหนะ 3,585.6 ลานเหรยญสหรฐฯ และสนคาอนๆ 1,159.5 ลานเหรยญสหรฐฯ เมอเทยบกบชวงเวลาเดยวกนของปทแลว พบวาสนคาทนนาเขาเพมขนรอยละ 2.03 สนคาวตถดบเพมขนรอยละ 14.21 สนคาอปโภคบรโภคเพมขนรอยละ 22.08 สนคาหมวดยานพาหนะเพมขนรอยละ 10.98 และสนคาหมวดอนๆ เพมขนรอยละ 0.93 และสนคาเชอเพลงลดลงรอยละ 2.4

ตารางท 2.9: ประเภทสนคานาเขาของไทยป 2550 (ม.ค. - ต.ค.)

หนวย: ลานเหรยญสหรฐฯ

มลคาการนาเขา ประเภทสนคา

2549 (ม.ค. - ต.ค.) 2550 (ม.ค. - ต.ค.)

อตราการเปลยนแปลง (รอยละ)

1. สนคาวตถดบ 43,833.2 49,834.8 14.21

2. สนคาทน 29,459.7 30,119.1 2.03

3. สนคาเชอเพลง 21,496.6 20,981.3 -2.40

4. สนคาอปโภคบรโภค 7,475.1 9,480.5 22.08

5. สนคายานพาหนะ 3,229.6 3,585.6 10.98

6. สนคาอนๆ 1,140.3 1,159.5 0.93

ทมา: สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม, 2551

2-20 บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม

สาหรบตลาดการนาเขาสนคาจากแหลงนาเขาทสาคญในชวง 10 เดอนแรกของป 2550 ไดแก ญปน (รอยละ 20.3) อาเซยน (รอยละ 17.92) สหภาพยโรป (รอยละ 8.39) สหรฐอเมรกา (รอยละ 6.71) (รปท 2.2) และเมอเทยบกบชวงเวลาเดยวกนของป 2549 พบวาการนาเขาจากกลมประเทศญปนเพมขนรอยละ 9.24 สหภาพยโรปเพมขนคดเปนรอยละ 7.86 สหรฐอเมรกาเพมขนรอยละ 7.26 และอาเซยนเพมขนรอยละ 5.2

หนวย: รอยละ

OTHERS 46.68

ASEAN 17.92

USA 6.71

EU 8.39JAPAN 20.3

ทมา: สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม, 2551

รปท 2.2: สดสวนแหลงนาเขาทสาคญของไทยป 2550 (ม.ค. - ต.ค.)

นอกจากน กระทรวงพาณชยไดตงเปาหมายการสงออกในป 2551 จะขยายตวรอยละ 10 - 20 โดยคาดวาจะสามารถสงออกไดเปนมลคา 1.65 - 1.69 แสนลานเหรยญสหรฐฯ ทงนคาดวาตลาดหลกจะเพมขนรอยละ 7.1 โดยกระทรวงพาณชยยงคงจดกจกรรมสงเสรมการสงออก รวมทงการดาเนนมาตรการตลาดเชงรกยงกลมลกคาใหมๆ รวมถงการเรงสงเสรมการสงออกในตลาดใหมๆ สาหรบปจจยเสยงทสงผลกระทบตอการสงออก ไดแก ทศทางและแนวโนมราคานามน รวมถงเศรษฐกจของตลาดสงออกสาคญ ทศทางและแนวโนมคาเงนบาทและเสถยรภาพของคาเงนบาท เปนตน

สาหรบแผนการผลกดนการสงออกในป 2551 กรมสงเสรมการสงออกจะเนนการผลกดนการสงออกไปตลาดใหมใหมากขน ไดแก จน อนเดย ตะวนออกกลาง แอฟรกาใต ยโรปตะวนออกและประเทศเพอนบาน โดยตลาดหลกอยางสหรฐฯ จะเนนกจกรรมการกระตนตลาดอยางตอเนอง เพราะสนคาหลายรายการยงคงขยายตวไดด ญปนจะเรงใชประโยชนจากขอตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน สหภาพยโรป จะมแผนกระตนตลาดอยางตอเนอง ขณะทอาเซยนจะเรงผลกดนใหมการคาขายมากขน เพราะอตราภาษใกลจะเหลอรอยละ 0 เกอบทกรายการ เปนตน

บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม 2-21

นอกจากน กรมสงเสรมการสงออกไดสงเสรมใหนกลงทนไทยออกไปลงทนตางประเทศ เพอสรางโอกาสในการสงออกใหมๆ และหาวตถดบราคาถก ซงขณะนอยระหวางการผลกดนใหรฐบาลสนบสนนดานเงนลงทนและสงจงใจ ผลกดนแหลงการคาทสาคญใหเปนทรจก เพอสนบสนนใหมการสงออกมากขน (สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม, 2551)

2.2 ประเทศเวยดนาม

2.2.1 ขอมลดานสงคม

1) การเมองการปกครอง

เวยดนาม ตงอยในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ทศเหนอตดกบจน ทศใตและทศตะวนตกเฉยงใตตดกบอาวไทย ทศตะวนออกตดทะเลจนใต ทศตะวนตกตดกบสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว และกมพชา เมองหลวงของเวยดนามคอฮานอย (Hanoi) ประชากรชาวเวยดนามนบถอศาสนาพทธ (นกายมหายาน) รอยละ 70 สวนทเหลอนบถอศาสนาครสต (สวนใหญนบถอนกายโรมนคาทอลก), Hao Hao, Cao Dai, ศาสนาอสลามและความเชอทสบทอดมาจากบรรพบรษ (Indigenous Beliefs) ภาษาราชการคอภาษาเวยดนาม ภาษาอนๆ คอภาษาองกฤษ (เรมใชอยางแพรหลายมากขน) ฝรงเศส จน เขมร และภาษาชาวเผาตางๆ (Mon-Khmer และ Malayo-Polynesian)

เวยดนามปกครองโดยระบบสงคมนยมคอมมวนสตโดยมพรรคคอมมวนสตเวยดนาม (Communist Party of Vietnam หรอ CPV) เปนพรรคการเมองเดยวในประเทศ ทาใหมบทบาทอยางมากในการกาหนดแนวทางการบรหารประเทศในทกดาน

โครงสรางการปกครองของเวยดนามแบงออกเปน 3 ระดบ ทสาคญ ไดแก

(1) สภาแหงชาต (The National Assembly หรอ Quoc-Hoi) เปนองคกรฝายนตบญญต ประกอบดวยสมาชกทมาจากการเลอกตง ทงนสภาแหงชาตมอานาจในการแกไขรฐธรรมนญและการออกกฎหมายตางๆ นอกจากน ยงมอานาจใหความเหนชอบในการแตงตงและถอดถอนประธานาธบด นายกรฐมนตร และรองนายกรฐมนตร ปจจบนสภาแหงชาตเปดโอกาสใหสมาชกสภาฯ สามารถซกถามการบรหารงานของรฐบาลเปนเปนรายบคคลไดระหวางสมยประชม

(2) องคกรฝายบรหารทาหนาทกาหนดนโยบายและบรหารประเทศ สาหรบผทมบทบาทสาคญในฝายบรหารประกอบไปดวย 3 ตาแหนง คอ (1) เลขาธการพรรคฯ ซงมาจากการเลอกตงของสมาชกพรรค CPV (2) ประธานาธบดทาหนาทประมขของรฐ (Chief of State) และ (3) นายกรฐมนตรทาหนาทเปนหวหนาคณะรฐบาล (Head of Government)

2-22 บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม

(3) รฐบาลทองถน (People’s Committee of Province) เวยดนามมสภาประชาชนและคณะกรรมการประชาชนประจาทองถนเปนองคกรบรหารสงสดประจาทองถน โดยรฐบาลทองถนจะทาการบรหารงานตามกฎหมายรฐธรรมนญ และกฎระเบยบทรฐบาลกลางบญญตไว

จากการทเวยดนามมการปกครองโดยระบบสงคมนยมและมพรรคการเมองเพยงพรรคเดยวคอพรรคคอมมวนสตเวยดนามทมบทบาทในการกาหนดแนวทางการบรหารประเทศทกดาน ทาใหเวยดนามเปนประเทศทมเสถยรภาพทางการเมองสง การบรหารประเทศจงเปนไปอยางราบรนและนโยบายตางๆ ไดรบการปฏบตอยางตอเนอง ประกอบกบรฐบาลเวยดนามมวสยทศนในการบรหารประเทศทชดเจนและมความมงมนในการพฒนาเศรษฐกจอยางจรงจง สงผลใหการดาเนนนโยบายทางเศรษฐกจของเวยดนามเปนไปอยางตอเนอง

อยางไรกตาม ปจจยสาคญบางประการทอาจบนทอนความมนคงทางการเมองของเวยดนาม อาท ปญหาความลาชาในการแปรรปรฐวสาหกจ ปญหาความไมสงบบรเวณทราบสงตอนกลางของประเทศเนองจากความขดแยงทางศาสนาระหวางชนกลมนอย ตลอดจนปญหาความขดแยงระหวางประเทศเรองกรรมสทธในการปกครองหมเกาะ Sprightly และหมเกาะ Paracel ในทะเลจนใตทยงคงเปนปญหาขดแยงระหวางประเทศเวยดนามกบ จน ฟลปปนส บรไน ไตหวน และมาเลเซย แมวาทผานมารฐบาลเวยดนามไดเปดการเจรจาเพอแกไขปญหาความขดแยงดงกลาวกบบางประเทศ เชน ฟลปปนส และจนแลวกตาม แตความขดแยงยงคงเกดขนปนระยะๆ (สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม, 2551)

2) ขนาดประชากร

เวยดนามมจานวนประชากรประมาณ 84.5 ลานคน ประชากร 20 ลานคนหรอรอยละ 25 อาศยอยในเขตเมอง ขณะทภาคชนบทมประชากรมากกวา 60 ลานคน หรอรอยละ 75 อยางไรกตาม ประชากรในเมองมจานวนเพมขนในอตราทสงกวาประชากรในชนบทประมาณ 4 เทาตว อนเนองมาจากการอพยพยายถนของประชากรในชนบทเพอทางานในเมอง เมอพจารณาโครงสรางประชากร พบวา เวยดนามมประชากรวย 0 - 14 ป มอยรอยละ 27 อาย 15 - 64 ป รอยละ 67.1 และอาย 65 ป ขนไปอกรอยละ 5.9 (ตารางท 2.10) กลาวคอประชากรเวยดนามสวนใหญอยในวยแรงงาน โดยมสดสวนแรงงานในภาคเกษตรรอยละ 56.8 อตสาหกรรมรอยละ 37 และบรการรอยละ 6.2

ตารางท 2.10: โครงสรางประชากรของเวยดนาม

อาย รอยละ

0 - 14 ป 27.0 15 - 64 ป 67.1 65 ปขนไป 5.9

หมายเหต: เปนขอมลประชากรในป 2549

ทมา : ศนยวจยกสกรไทย, 2550

บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม 2-23

2) การศกษา

การพฒนาระบบการศกษาเปนประเดนทรฐบาลเวยดนามใหความสนใจมาโดยตลอดในฐานะเครองมอชนสาคญในการผลตทรพยากรมนษยทมคณภาพ อนจะชวยขบเคลอนเศรษฐกจและสงคมของเวยดนามใหเตบโตและพฒนาไดอยางยงยน ดงเหนไดจากโครงการของภาครฐในระยะแรกๆ หลงจากเวยดนามไดรบอสรภาพในการปกครองตนเองจากฝรงเศสเมอป 2488 สวนใหญเปนโครงการทเนนการเพมสดสวนประชากรทรหนงสอ โดยเฉพาะหลงจากทเวยดนามประกาศนโยบายปฏรปเศรษฐกจDoi Moi เมอป 2529 สงผลใหเกดการเปลยนแปลงอยางขนานใหญในระบบเศรษฐกจและสงคมของเวยดนาม ทาใหรฐบาลเวยดนามตระหนกถงความจาเปนในการเรงปฏรประบบการศกษาใหสอดคลองและสามารถรองรบการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมของเวยดนามซงมแนวโนมตองการแรงงานทผานการอบรมจากระบบการศกษาทมคณภาพ จงเนนการปฏรปทเกอหนนตอระบบเศรษฐกจเสรซงครอบคลมถงการกาหนดระดบการศกษาขนพนฐานซงเปนการศกษาภาคบงคบเพอใหเกดความเทาเทยมกนในการเขาถงการศกษา การเพมจานวนประชากรทรหนงสอ การยกระดบการศกษา โดยเฉพาะในระดบประถมศกษาใหมคณภาพมากขน และขยายโอกาสใหแกชาวเวยดนามทกคนทตองการเรยนหรอฝกอบรมเพมเตม พรอมทงขยายความรวมมอทางการศกษาในระดบนานาชาต (ธนาคารเพอการสงออกและนาเขาแหงประเทศไทย, 2549) การดาเนนงานดงกลาวจงสงผลใหอตราการอานออกเขยนไดของประชากรวยผใหญ (Adult Literacy Rate) ในป 2545 เปนรอยละ 94.3 (UNDP, 2008) ขณะทในป 2488 ประชากรเวยดนามมอตราการอานออกเขยนไดเพยงรอยละ 10 เทานน (ธนาคารเพอการสงออกและนาเขาแหงประเทศไทย, 2549)

ตารางท 2.11: ดชนชวดการพฒนาทางการศกษาของเวยดนามป 2548

ดชนชวด รอยละ

อตราการอานออกเขยนได (อาย15 ปขนไป) 94.3

สดสวนเฉลยของผเขาเรยนตอ

- ประถมศกษา 88.0

- มธยมศกษา 69.0

- มหาวทยาลย N/A

ดชนชวดทางการศกษา 0.8

คาใชจายทางการศกษา *

- ตอ GDP 1.8

- ตอคาใชจายรฐบาล 9.7

หมายเหต : * เปนขอมลป 2531

ทมา : Human Development Report 2007/2008, UNDP

2-24 บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม

3) แรงงาน

ปจจบนเวยดนามมจานวนประชากร 84.5 ลานคน และมอายเฉลยของประชากรในเวยดนามทมอายตากวา 30 ป ถงรอยละ 60 ทาใหประชากรซงสวนใหญอยในวยแรงงานประมาณ 42.6 ลานคน (สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน, 2551) ในจานวนนมจานวนแรงงานมฝมอ (Skilled Labor) ประมาณ 11.1 ลานคน สวนทเหลออกประมาณกวา 30 ลานคนเปนแรงงานไรฝมอ (Non-skilled Labor) จดแขงของตลาดแรงงานในเวยดนามคอการมแรงงานพรอมทางานอยจานวนมาก และสามารถดาเนนการวาจางไดโดยตรงโดยไมตองผานกระทรวงแรงงานของเวยดนาม นอกจากน ยงมอตราคาจางทคอนขางตา ตลาดแรงงานของเวยดนามมรายละเอยด ดงน

อตราคาจางแรงงานขนตา เมอวนท 6 มกราคม 2549 รฐบาลเวยดนามไดปรบเพมอตราคาจางแรงงานขนตาตอเดอน (หลงจากทไมมการปรบเพมมาเปนเวลานานกวา 7 ป) ภายใต Decree No. 03-2006-ND-CP ซงกาหนดอตราคาจางแรงงานขนตาตอเดอนไวรวม 3 อตรา ไดแก

- อตราคาจาง 55 เหรยญสหรฐฯ สาหรบพนทในเขตจงหวดใหญ เชน กรงฮานอย และนครโฮจมนห

- อตราคาจาง 50 เหรยญสหรฐฯ สาหรบพนทรอบนอกจงหวดใหญ รวมทงพนทในเขตตวเมอง Hai Phong, Ha Long, Bien Hoa และ Vung Tau เปนตน

- อตราคาจาง 45 เหรยญสหรฐฯ สาหรบพนทชนบทหางไกล

อยางไรกตาม รฐบาลเวยดนามมไดกาหนดเพดานอตราคาจางแรงงานไว โดยใหขนอยกบความพงพอใจของนายจางเปนสาคญ ดงนนแรงงานในอตสาหกรรมบางประเภท โดยเฉพาะอตสาหกรรมทตองอาศยทกษะและความชานาญเปนพเศษ เชน อตสาหกรรมประกอบรถยนต จงมอตราคาจางเฉลย (ราว 80 - 120 เหรยญสหรฐฯ ตอเดอน) สงกวาแรงงานในอตสาหกรรมทวๆ ไป

แรงงานในเวยดนามสวนใหญเปนหญง เนองจากในอดตผหญงเวยดนามทางานเพอหาเลยงครอบครวมาโดยตลอด (เพราะแรงงานผชายสวนใหญเปนทหาร) จงมทกษะ ความชานาญ และสามารถปรบตวใหเขากบบรรยากาศของงานททาไดเปนอยางด รวมถงมความมานะ อดทน และทางานทตองอาศยความละเอยดรอบคอบไดดกวาแรงงานชาย อยางไรกตาม ขอเสยของแรงงานหญงคอ การตงครรภและลาคลอด เนองจากในชวงทตงครรภ แรงงานจะไดรบอนญาตใหทางานวนละ 7 ชวโมง (จากปกตทตองทางานวนละ 8 ชวโมง) และมสทธลาคลอดไดครงละ 4 เดอน นอกจากน เมอกลบมาปฏบตงานยงไดรบอนญาตใหทางานวนละ 7 ชวโมงตอไปอกจนกวาบตรจะมอายครบ 1 ปบรบรณ ซงอาจกระทบถงความตอเนองในการปฏบตงาน และเปนภาระของนายจางในการจดหาแรงงานทดแทนในชวงดงกลาว (ธนาคารเพอการสงออกและนาเขาแหงประเทศไทย, 2550)

บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม 2-25

แมวาแรงงานของเวยดนามมการศกษาดโดยอตราการอานออกเขยนไดของเวยดนามมากกวารอยละ 90 อยางไรกตาม จดออนของเวยดนามคอการขาดแคลนแรงงานทมฝมอ โดยมสาเหตจากการขาดสถานศกษาทอบรมดานอาชวคณภาพด ประกอบกบการทธรกจตางๆ จายคาแรงถกเกนไปจงทาใหแรงงานมฝมอนอยอยแลวเปลยนงานบอย โดยผลการสารวจของ Central Institute for Economic Management (ZCIEM) พบวา อตราการเปลยนงานของแรงงานเวยดนามทมฝมอในบรษทตางชาตมอตราสงถงรอยละ 43 ในป 2544 - 2547 (สานกงานเศรษฐกจการคลง, 2550) สาหรบผลตภาพแรงงานของเวยดนามพบวาในป 2549 แรงงานเวยดนามมผลตภาพแรงงานเปน 4,809 เหรยญสหรฐฯ ตอป (ILO, 2008)

2.2.2 ขอมลดานเศรษฐกจ

1) ภาพรวมเศรษฐกจ

ในชวงป 2545 - 2549 เวยดนามมการเตบโตทางเศรษฐกจโดยเฉลยอยทรอยละ 7.5 และ สวนป 2550 มอตราขยายตวรอยละ 8.5 สงทสดในรอบ 11 ป เวยดนามจงเปนประเทศทไดรบความสนใจดานการคาและการลงทนมากเปนประเทศหนง ซงสาเหตสาคญทเวยดนามมการเตบโตทางเศรษฐกจสงเชนน เนองจากไดรบแรงขบเคลอนจากการใชจายของผบรโภค การเตบโตจากการลงทน และยงไดรบแรงขบเคลอนใหมจากการทเวยดนามเขาเปนสมาชก WTO ในลาดบท 150 เมอวนท 11 มกราคม 2550 หลงจากทมการเตรยมตวมานานถง 11 ป และใชเวลาในการเจรจามากกวา 8 ป การทเวยดนามเขาเปนสมาชก WTO ทาใหเวยดนามสามารถสงออกสนคาไปยงประเทศสมาชก WTO จานวน 149 ประเทศไดอยางเสรมากขน โดยเฉพาะอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมซงเวยดนามมตนทนการผลตทตา

เวยดนามมการปฏรปประเทศทมความกาวหนาอยางตอเนอง ทงภาคเศรษฐกจและการเงน โดยมการปรบตวเองจากระบบเศรษฐกจทมการควบคมจากสวนกลางมาเปนระบบเศรษฐกจทใชกลไกตลาด การขยายตวของภาคอตสาหกรรมมการเตบโตทสงมาก และมศกยภาพการสงออกดานนามน สนคาโภคภณฑ เชน ขาวทเปนคแขงของไทยในขณะน

สาหรบอตสาหกรรมการสงออก สนคาสงออกทสาคญยงคงเปนอตสาหกรรมสงทอประเภทเสอผาสาเรจรปและเรองของตลาดหน แมวาขณะนตลาดหนของเวยดนามยงมการพฒนาทไมมากนก แตในป 2549 ตลาดหนของเวยดนามกลบเตบโตสงสดตลาดหนงในภมภาคเอเชย อยางไรกตาม เวยดนามยงมปญหาเรองการพฒนาดานสาธารณปโภคพนฐานในระดบตาและตองการขยายการลงทน แตอปสรรคดงกลาวเวยดนามสามารถแกไขไดโดยการรวมทนกบตางชาต ซงปจจยดงดดการลงทนทดของเวยดนามคอจานวนประชากรและแรงงานทมจานวนมาก รวมทงคาจางแรงงานตา ประกอบกบคนเวยดนามมอปนสยขยนขนแขง ทางานหนก และพรอมทจะปรบตวเรยนรสงใหมๆ

2-26 บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม

อยางไรกตาม อตราเงนเฟอของเวยดนามยงสงกวาประเทศอนๆ ในเอเชย โดย EIU ไดคาดการณอตราเงนเฟอของเวยดนามอยทประมาณรอยละ 6.9 และ International Monetary Fund (IMF) ไดกลาวในรายงานประจาป 2549 เกยวกบเศรษฐกจของเวยดนามวาในระยะปานกลางเศรษฐกจเวยดนามจะมแนวโนมทดแตยงคงมความไมแนนอนทงภายในและภายนอกประเทศ ซงความไมแนนอนอาจเกดจากความลาชาในการปฏรปเศรษฐกจ การถดถอยอยางรนแรงของเศรษฐกจสหรฐ และการลดลงของราคานามน

2) นโยบายเศรษฐกจ

ในป 2529 เวยดนามจงไดตดสนใจปรบเปลยนจากระบบเศรษฐกจแบบทมการวางแผนจากสวนกลางไปเปนระบบเศรษฐกจแบบตลาด (Market Economy) ทใชกลไกราคาเปนเครองมอในการจดสรรทรพยากร โดยแผนสาหรบใชฟนฟเศรษฐกจและสงคมคอ Doi Moi ซงประกอบดวยยทธศาสตรเศรษฐกจ 6 ประการ เพอยกระดบการเตบโตทางเศรษฐกจ ดงน

(1) การกระจายอานาจบรหารแกภาคธรกจและทองถน

(2) ระบบเศรษฐกจเสร

(3) อตราการแลกเปลยนและดอกเบยเปนไปตามกลไกตลาด

(4) สาหรบนโยบายเกษตร ใหสทธครอบครองทดนในระยะยาวและเสรการซอขายสนคาเกษตร

(5) เพมบทบาทภาคเอกชน

(6) เปดการลงทนเสร

เวยดนามมการวางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมทงระยะสนและระยะยาวภายใตการกากบดแลของกระทรวงวางแผนและการลงทนของเวยดนาม (Ministry of Planning and Investment : MPI) ปจจบนเวยดนามอยระหวางการใชแผนฯ 2 ฉบบควบคกนไป ไดแก แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมระยะ 10 ป (The 10-Years Socio-Economic Development Strategy) ในชวงระหวางป 2544 -2553 และแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมระยะ 5 ป (The 5-Years Socio-Economic Development Plan) ในชวงระหวางป 2549-2553 ทงน MPI ไดวางเปาหมายในการพฒนาประเทศไวอยางชดเจนโดยกาหนดวสยทศนในการพฒนาเวยดนามไปสการเปนประเทศอตสาหกรรม มงขจดปญหาความยากจน และยกระดบความเจรญใหทดเทยมกบนานาอารยประเทศ โดยมรายละเอยดทนาสนใจ ดงน

• แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมระยะ 10 ป มการวางเปาหมายใหเวยดนามหลดพนจากการเปนประเทศดอยพฒนาและกาวไปสการเปนประเทศอตสาหกรรมในอนาคต พรอมทงยกระดบคณภาพชวตและความเปนอยของประชาชนใหดขน ทงนรฐบาลเวยดนามตงเปาหมายใหอตรา

บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม 2-27

การขยายตวทางเศรษฐกจป 2553 เพมขนเปน 2 เทาของป 2544 โดยจะทยอยลดสดสวนของภาคเกษตรกรรม และใหความสาคญกบภาคอตสาหกรรมและภาคบรการมากขน

• แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมระยะ 5 ป เนนการเปดประเทศและดงดดการลงทนจากตางประเทศมากขน เพอพฒนาประเทศใหมความเจรญกาวหนายงขน โดยกาหนดเปาหมายอตราการขยายตวทางเศรษฐกจไวทระดบเฉลยรอยละ 7.5 - 8 ตอป ควบคไปกบการพฒนาดานสงคมโดยมงขจดปญหาความยากจน และยกระดบคณภาพชวตของประชาชนใหดขน

ทงนรฐบาลเวยดนามไดกาหนดแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมในแตละภมภาคไวอยางชดเจน โดยมเปาหมายเพอสรางความแขงแกรงเปนรายภมภาคภายใตระบบเศรษฐกจแบบเสรซงเนนการคาระหวางประเทศและการลงทนจากตางประเทศเปนสาคญ พรอมทงขยายตลาดการคาของแตละภมภาคออกไปทงในระดบประเทศและระหวางประเทศ นอกจากนยงเรงยกระดบเขตสงเสรมการลงทนทงนคมอตสาหกรรม (Industrial Zones : IZs) และเขตสงเสรมอตสาหกรรมเพอการสงออก (Export Processing Zones : EPZs) ทมอยเดมใหมประสทธภาพมากขน พรอมทงสนบสนนใหมการจดตงเขตสงเสรมการลงทนแหงใหมเพอกระตนใหเกดการพฒนาเศรษฐกจอยางยงยนในแตละภมภาค โดยแบงพนทสาหรบการพฒนาออกเปน 6 ภมภาค ดงน

- ภาคเหนอและพนทภเขา (The Northern and Midland Mountainous Area)

- พนทบรเวณสามเหลยมปากแมนาแดง (The Red River Delta)

- ภาคกลางตอนบนและพนทชายฝงทะเลตอนกลาง (The Northern Central and Central Coastal Areas)

- พนทราบสงภาคกลาง (The Central Highlands)

- ภาคใตฝงตะวนออก (The Southeastern Region)

- พนทบรเวณสามเหลยมปากแมนาโขง (The Mekong River Delta)

3) นโยบายการคลง

กระทรวงการคลงของเวยดนามไดประกาศตวเลขคาดการณสาหรบงบประมาณประจาป 2549 โดยระบวา เวยดนามมรายรบประมาณ 1,500 ลานเหรยญสหรฐฯ เพมขนรอยละ 13 จากฐานป 2548 และรายจายประมาณ 1,860 ลานเหรยญสหรฐฯ เพมขนรอยละ 28 จากฐานปเดม สงผลใหรฐบาลเวยดนามมยอดขาดดลงบประมาณราว 360 ลานเหรยญสหรฐฯ ขณะเดยวกน กระทรวงการคลงของเวยดนามคาดการณวาระหวางป 2549 - 2553 รายรบของเวยดนามจะเพมเปน 101,000 ลานเหรยญสหรฐฯ และรายจายอยทประมาณ 120,000 ลานเหรยญสหรฐฯ สงผลใหยอดขาดดลงบประมาณเพมขนเปน 19,000 ลานเหรยญสหรฐฯ

2-28 บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม

4) การลงทน

นบตงแตป 2529 เปนตนมา รฐบาลเวยดนามไดเรงปฏรประบบเศรษฐกจอยางตอเนอง ภายใตนโยบาย Doi Moi สงผลใหเศรษฐกจของเวยดนามมการขยายตวอยางรวดเรว ขณะเดยวกนการดาเนนนโยบายทเปดรบการลงทนจากตางประเทศมากขน ทาใหปจจบนเวยดนามกลายเปนแหลงดงดดการลงทนทไดรบความสนใจเปนอยางมากจากนกลงทนทวโลก

4.1) ปจจยสาคญทสนบสนนใหเวยดนามเปนประเทศทนาลงทน ประกอบดวย

(1) ความมเสถยรภาพของรฐบาล เวยดนามปกครองดวยระบอบสงคมนยมคอมมวนสต โดยมพรรคการเมองเพยงพรรคเดยวคอพรรคคอมมวนสตเวยดนาม (CPV) ซงมบทบาทในการกาหนดแนวทางการบรหารประเทศทกดาน ทาใหการบรหารประเทศเปนไปอยางราบรนและนโยบายตางๆ ไดรบการปฏบตอยางตอเนอง ขณะเดยวกนผนาประเทศมวสยทศนทชดเจนในการบรหารประเทศ และมความมงมนในการพฒนาเศรษฐกจอยางจรงจง ซงชวยสรางความมนใจใหแกนกลงทนตางชาตทสนใจเขามาลงทนในเวยดนาม

(2) ทรพยากรธรรมชาตอดมสมบรณ โดยเฉพาะพลงงานและแรธาต เชน การมแหลงนามนดบกระจายอยทวทกภาค ทาใหเวยดนามกลายเปนประเทศผสงออกนามนดบรายสาคญอนดบ 3 ของภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตรองจากมาเลเซยและอนโดนเซย นอกจากนเวยดนามยงมปรมาณเชอเพลงสารอง เชน กาซธรรมชาต ปโตรเลยม และถานหนอยมาก รวมทงแรธาตสาคญ คอ บอกไซตโปแตสเซยม และเหลก นอกจากน ยงมทรพยากรปาไมซงลวนเปนวตถดบสาคญสาหรบการลงทน รวมทงทรพยากรดนและนาทมอยางเพยงพอทงในดานปรมาณและคณภาพกเออตอการเพาะปลก สงผลใหเวยดนามเปนแหลงผลตสนคาเกษตรหลายรายการจนตดอนดบประเทศผสงออกสนคาเกษตรรายใหญของโลก เชน พรกไทย (อนดบ 1 ของโลก) ขาว (อนดบ 2 ของโลก รองจากไทย) กาแฟ (อนดบ 2 ของโลก รองจากบราซล) เมดมะมวงหมพานต (อนดบ 2 ของโลกรองจากอนเดย) และอาหารทะเล (อนดบ 6 ของโลก)

(3) เปนตลาดขนาดใหญทมศกยภาพ เวยดนามมจานวนประชากรมากถง 84.5 ลานคน จากการทเวยดนามปดประเทศมานานทาใหประชากรตนตวกบสนคาและบรการใหมๆ และมการจบจายใชสอยมากขนหลงการเปดประเทศ ประกอบกบชาวเวยดนามเรมมกาลงซอมากขนตามการขยายตวทางเศรษฐกจทอยในชวงขาขน อกทงปรมาณเงนโอนกลบประเทศของชาวเวยดนามโพนทะเล หรอทเรยกวา ”เวยดกว” ซงมประมาณ 3 ลานคน และโอนเงนกลบมาประเทศปละประมาณ 3,200 ลานเหรยญสหรฐฯ ชาวเวยดนามสวนใหญมความตองการสนคาอปโภคบรโภคทมคณภาพดจานวนมากและเพมขนทกป ทงนประชากรทมกาลงซอสงสวนใหญอาศยอยในนครโฮจมนหและจงหวดรอบนอกกรงฮานอยและจงหวดตางๆ บรเวณใกลสามเหลยมปากแมนาโขงซงเปนพนทสาคญทางเศรษฐกจ

บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม 2-29

(4) เนนนโยบายเปนมตรกบทกประเทศและใหความสาคญกบความปลอดภย ทาใหเวยดนามไมเคยตกเปนเปาหมายในการกอการรายและเวยดนามแทบไมมปญหาอาชญากรรมขนรายแรงเนองจากการมกฎหมายทเขมงวดและมบทลงโทษทรนแรง สงผลใหเวยดนามเปนประเทศทมความปลอดภยสงแหงหนงของโลกซงเปนปจจยสาคญททาใหนกลงทนเกดความเชอมนและตดสนใจเขามาลงทน

(5) ใหความสาคญกบการพฒนาเสนทางคมนาคมขนสง ทงการคมนาคมขนสงทางบก ทางนา และทางอากาศ ตลอดจนสาธารณปโภคตางๆ ใหมความสะดวกและทนสมยยงขนเพอรองรบการขยายตวของเศรษฐกจโดยเฉพาะการพฒนาเสนทางระเบยงเศรษฐกจแนวตะวนออก-ตะวนตก (East-West Economic Corridor: EWEC) โดยไดมการกอสรางระบบรถไฟความเรวสงฮานอย-เหงะอาน (Hanoi-Nghe An) และกาลงจะมการกอสรางระบบรถไฟความเรวสงฮานอย-โฮจมนหความยาวกวา 2,000 กโลเมตร อกทงเวยดนามกาลงอยระหวางการศกษาโครงการขนสงระบบรางและระบบลออกนบ 10 โครงการอกดวย นอกจากน นครโฮจมนหเพงประกาศเชญชวนนกลงทนเขารวมโครงการกอสรางรถไฟฟารางเดยวความเรวสง (hi-speed monorail) สายแรกจากทงหมด 3 สาย การกอสรางรถไฟฟาใตดนเฟสแรกจานวน 2 สาย จากทงหมด 6 สายกจะเรมสรางเชนกน

(6) ความไดเปรยบดานแรงงาน รอยละ 67.1 ของประชากรในเวยดนามอยในวยทางานซงมอายระหวาง 15-64 ป และอตราการรหนงสอของชาวเวยดนามสงกวารอยละ 90 ทาใหเวยดนามมแรงงานคณภาพจานวนมาก อตราคาจางแรงงานตา และยงสามารถหาแรงงานไดงาย นายจางสามารถรบสมครแรงงานไดโดยตรงโดยไมตองผานกระทรวงแรงงานของเวยดนาม ในขณะเดยวกนชาวเวยดนามกมความสนใจสมครงานซงสงเหลานเปนจดแขงของตลาดแรงงานในเวยดนาม

(7) นโยบายสงเสรมการลงทนของรฐบาลเวยดนามและการเพมสทธประโยชนตางๆ ทผานมารฐบาลเวยดนามมการปรบปรงกฎระเบยบตางๆ ใหเออตอการลงทนจากตางประเทศ และเพมสทธประโยชนตางๆ ใหแกนกลงทนตางชาตเพอดงดดการลงทนสเวยดนาม โดยมกระทรวงวางแผนและลงทน (Ministry of Planning and Investment: MPI) เปนหนวยงานททาหนาทกากบดแลและสงเสรมการลงทนในเวยดนาม สทธประโยชนทสาคญ ไดแก

(7.1) การยกเวนภาษนาเขาวตถดบ ชนสวน และสวนประกอบของวตถดบ เปนเวลา 5 ปเพอสนบสนนการผลตเพอสงออก

(7.2) การอนญาตใหนกลงทนตางชาตสงผลกาไรกลบประเทศไดอยางเสร ขณะนรฐบาลเวยดนามประกาศยกเลกการเกบภาษจากผลกาไรทโอนกลบประเทศ (Profit Remittance Tax)

2-30 บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม

(7.3) การอนญาตใหกจการทถอหนโดยชาวตางชาตทงหมด 100 % โอนผลขาดทนสะสม (Loss Carry Forward) ไปหกลบกบผลกาไรในปตอๆ ไปไดอกนาน 5 ป

(7.4) การทยอยยกเลกระบบสองราคา เพอใหเกดความเทาเทยมกนระหวางนกลงทนตางชาตกบนกลงทนชาวเวยดนาม

(7.5) การลดหยอนภาษเงนไดนตบคคล โดยจดเกบภาษในอตรารอยละ 10 จากเดมอตรารอยละ 28 ในชวง 10 - 15 ปแรกทเรมดาเนนกจการ ทงนขนอยกบเงอนไขของประเภทกจการลงทน จานวนเงนลงทน สถานทตงของโครงการลงทน และสดสวนการสงออก เปนตน หากธรกจมกาไรเมอใดกจะไดรบยกเวนภาษเงนไดนตบคคลในชวง 4 ปแรกทผลประกอบการมกาไร หลงจากนนจะไดรบลดหยอนภาษเหลอรอยละ 5 เปนเวลา 7 ป และเสยภาษในอตรารอยละ 10 จนถงปท 15 หลงจากนน นกลงทนตองเสยภาษเงนไดนตบคคลในอตราปกต

(7.6) สรางความมนใจใหแกนกลงทนตางชาต รฐบาลเวยดนามไดจดทาขอตกลงเพอสงเสรมและคมครองการลงทนและขอตกลงเพอยกเวนการเกบภาษซอนกบประเทศตาง ๆ รวมทงไทยดวย โดยใหการรบรองวาหากรฐบาลเวยดนามออกกฎหมายใหมใดๆ ททาใหนกลงทนตางชาตไดรบความเสยหายหรอไดรบสทธประโยชนลดลง นกลงทนตางชาตสามารถเลอกรบสทธประโยชนตามใบอนญาตสงเสรมการลงทนทไดรบอยเดม หรอเลอกทจะรบสทธประโยชนตางๆ ตามทระบไวในกฎหมายการลงทนฉบบปรบปรงใหมกได

(7.7) สทธในการใชทดน (land use right) ระยะเวลาทไดรบสทธในการใชทดน ระยะเวลา 50 - 70 ป ซงขนอยกบระยะเวลาทกาหนดใน Investment license ของโครงการลงทน

(8) การมสวนรวมในประชาคมโลก อาท การเปนสมาชกกลมอาเซยน เอเปค การจดทาขอตกลงการคาทวภาคกบสหรฐฯ การสรางความรวมมอกบประเทศเพอนบานภายใตกรอบความรวมมอทางเศรษฐกจอรวด-เจาพระยา-แมโขง (Ayeyawady - Chao Phraya - Mekong Economic Cooperation Strategy: ACMECS) และกรอบความรวมมอทางเศรษฐกจในอนภมภาคลมแมนาโขง (Greater Mekong Subregion: GMS) รวมทงการเปนสมาชกขององคการการคาโลก (World Trade Organization: WTO) ลาดบท 150

4.2) การลงทนจากตางประเทศ

ในชวงป 2531-2550 ทผานมา พบวาการลงทนโดยตรงจากตางประเทศมจานวน 8,684 โครงการ คดเปนมลคาเงนลงทนสะสม 85,056.8 ลานเหรยญสหรฐฯ ประเทศทมมลคาเงนลงทนสะสมในเวยดนามมากทสดคอเกาหล รองลงมาไดแก สงคโปร ไตหวน ญปน และหมเกาะบรตชเวอรจน ตามลาดบ (ตารางท 2.12) ขณะทไทยเปนนกลงทนอนดบท 13 ในเวยดนาม มโครงการลงทนทงสน 167 โครงการ คดเปนมลคาเงนลงทนสะสม 1,664.9 ลานเหรยญสหรฐฯ และจากการทเวยดนามผกพนการเปนสมาชกกบ WTO เมอป 2550 เวยดนามจะตองเปดเรมเสรดานการลงทนในป 2552

บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม 2-31

สาหรบป 2550 พบวามการลงทนจากตางประเทศจานวน 1,445 โครงการ คดเปนมลคาการลงทน 17,855.9 ลานเหรยญสหรฐฯ ซงประเทศทเขามาลงทนมากทสดไดแก เกาหลใต รองลงมา ไดแก หมเกาะบรตชเวอรจน สงคโปร ไตหวน และมาเลเซย ตามลาดบ สวนกจการทนกลงทนตางชาตนยมเขาไปลงทนในเวยดนามมากทสดคออาคารสานกงานและอพารตเมนต รองลงมา ไดแก อตสาหกรรมเบา อตสาหกรรมหนก โรงแรมและทองเทยว และนามนและกาซธรรมชาต ตามลาดบ โดยจงหวดทนกลงทนตางชาตเขาไปลงทนมากทสด คอ Ho Chi Minh City รองลงมาคอ Hanoi, Dong Nai, Binh Dong และ Phu Yen ตามลาดบ (ตารางท 2.13 - 2.15)

ตารางท 2.12: ประเทศทมการลงทน 10 อนดบแรกในเวยดนามป 2531 - 2550

ลาดบท ประเทศ จานวนโครงการ มลคาเงนลงทนสะสม

(ลานเหรยญสหรฐฯ)

1 เกาหล 1,857 14,398.1

2 สงคโปร 549 11,058.8

3 ไตหวน 1,801 10,763.1

4 ญปน 934 9,179.7

5 หมเกาะบรตชเวอรจน 342 7,794.9

6 ฮองกง 457 5,933.2

7 มาเลเซย 245 2,823.2

8 สหรฐอเมรกา 376 2,788.6

9 เนเธอรแลนด 86 2,598.5

10 ฝรงเศส 196 2,376.4

อนๆ 1,841 15,342.3

รวม 8,684 85,056.8

ทมา : Ministry of Planning and Investment of Vietnam, 2551

2-32 บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม

ตารางท 2.13: ประเทศทมการลงทน 10 อนดบแรกในเวยดนามป 2550 (1 ม.ค. – 22 ธ.ค. 2550)

ลาดบท ประเทศ จานวนโครงการ มลคาเงนลงทน

(ลานเหรยญสหรฐฯ)

1 เกาหลใต 405 4,463.2

2 หมเกาะบรตชเวอรจน 56 4,267.7

3 สงคโปร 84 2,614.2

4 ไตหวน 211 1,735.6

5 มาเลเซย 45 1,091.2

6 ญปน 154 965.2

7 จน 115 460.5

8 สหรฐอเมรกา 62 358.3

9 ไทย 24 285.1

10 ฮองกง 68 238.8

อนๆ 221 1376.2

รวม 1,445 17,855.9

ทมา : General Statistics Office of Vietnam, 2551

บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม 2-33

ตารางท 2.14: การลงทนในเวยดนามจาแนกตามประเภทอตสาหกรรมป 2550 (1 ม.ค. - 22 ธ.ค. 2550)

ประเภทอตสาหกรรม จานวนโครงการ มลคาการลงทน

(พนลานเหรยญสหรฐฯ)

Construction of office, apartment 28 4,721.0

Heavy industry 337 3,477.0

Light industry 441 2,474.3

Hotel, tourism 48 1,872.8

Oil & gas 7 1,868.3

Construction 87 979.6

Transport, communication, post office 26 571.3

Construction of new urban area 3 400.0

Services 301 376.8

Infra-structure for industrial park 7 333.5

Food manufacturing 38 243.1

Culture, health & education 42 235.7

Agriculture, forestry 63 180.5

Fishery 16 101.9

Finance & banking 1 20.0

Total 1,445 17,855.9

ทมา : General Statistics Office of Vietnam, 2551

2-34 บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม

ตารางท 2.15: จงหวดทมการลงทนมากทสด 10 อนดบแรกในเวยดนามป 2550 (1 ม.ค. - 22 ธ.ค. 2550)

ลาดบท จงหวด จานวนโครงการ มลคาเงนลงทน

(ลานเหรยญสหรฐฯ)

1 Ho Chi Minh 307 2,280.7

2 Ha Noi 209 1,990.8

3 Dong Nai 119 1,786.8

4 Binh Duong 280 1,754.1

5 Phu yen 5 1,703.8

6 Ba Ria - Vung Tau 18 1,069.4

7 Da Nang 21 812.1

8 Long An 66 809.4

9 Vinh Phuc 18 780.6

10 Hau Giang 2 629.0

Others 400 4,239.1

รวม 1,445 17,855.9

ทมา : General Statistics Office of Vietnam, 2551

สวนสถานการณลาสดในป 2551 (มถนายน) พบวาการลงทนโดยตรงจากตางประเทศในเวยดนามไดเพมขนเกอบ 4 เทาเมอเทยบกบชวงตนป ขอมลดงกลาวชใหเหนวาบรรดานกลงทนยงคงมองภาพรวมเศรษฐกจของเวยดนามในแงบวกทามกลางภาวะเงนเฟอในประเทศทยงอยในระดบสง กระทรวงวางแผนและการลงทนของเวยดนามไดเปดเผยขอมลวาปจจบนมบรษทขามชาตไดทาขอตกลงการลงทนในเวยดนามแลวถง 3.16 หมนลานเหรยญสหรฐฯ แสดงใหเหนวาความเชอมนของนกลงทนในเวยดนามยงคงแขงแกรง (โพสตทเดย, 2551)

4.3) รปแบบการลงทนของตางชาตในเวยดนาม ม 5 รปแบบ

(1) กจการทชาวตางชาตเปนเจาของทงหมด (Wholly Foreign-Owned Enterprise) เปนการลงทนโดยชาวตางชาตทงหมดซงจดตงเปนบรษทจากดทมฐานะเปนนตบคคลตามกฎหมายของเวยดนาม โดยมขอดคอการบรหารงานคลองตวเนองจากผลงทนมอานาจเตมทในการบรหาร สวนขอเสยคออาจไมไดรบความสะดวกในการตดตอประสานงานกบหนวยราชการตางๆ ของเวยดนาม และประสบปญหาการถอกรรมสทธในสนทรพยตางๆ และขอกาหนดในการจางแรงงานทองถน

บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม 2-35

(2) กจการรวมทน (Joint Ventures: JV) เปนการลงทนรวมกนระหวางหนสวนชาวเวยดนามกบชาวตางชาต จดตงเปนบรษทจากดทมฐานะเปนนตบคคลโดยชาวตางชาตมสดสวนการลงทนไมตากวารอยละ 30 ของเงนลงทนทงหมด ระยะเวลาในการลงทนไมเกน 50 ป และในสวนของคณะกรรมการบรหาร (Board of Management: BOM) ประกอบดวยผแทนจากแตละฝายตามสดสวนการลงทนแตตองมสมาชกทเปนชาวเวยดนามอยางนอย 2 คน ขอดคอเปนรปแบบการลงทนทรฐบาลเวยดนามใหการสงเสรมมากทสด นอกจากน นกลงทนตางชาตสามารถอาศยหนสวนชาวเวยดนามเปนผตดตอประสานงานกบหนวยราชการตางๆ ของเวยดนามทาใหไดรบความสะดวกและรวดเรว แตขอเสยคอนกลงทนชาวเวยดนามมกรวมทนโดยใชทดนและสงกอสรางในเวยดนามตคาออกมาเปนเงนลงทนประเมนสงกวามลคาทแทจรงซงทาใหนกลงทนตางชาตเสยเปรยบ อกทงอาจมปญหาดานการบรหารงานและการขยายธรกจ

(3) สญญารวมลงทนธรกจ (Business Co-operation Contract: BCC) เปนการรวมทนระหวางหนสวนชาวเวยดนามกบชาวตางชาตในธรกจทหนสวนชาวเวยดนามขาดความชานาญ จงทาขอตกลงใหหนสวนชาวตางชาต ซงอาจมมากกวา 1 รายเขารวมทาธรกจดวยโดยไมมการจดทะเบยนเปนบรษทใหมและไมมขอกาหนดเรองเงนทนขนตาของหนสวนชาวตางชาต แตไดทาสญญาวาหนสวนชาวเวยดนามจะแบงปนความรบผดชอบและผลกาไรให สวนระยะเวลาการลงทนขนอยกบการตกลงกน ตวอยางของสญญารวมลงทนธรกจ เชน ชาวเวยดนามททาธรกจผลตเสอผาสาเรจรปตองการทาธรกจโรงฟอกยอมดวยแตยงขาดความชานาญจงใหนกลงทนตางชาตเขารวมดาเนนธรกจโดยตกลงจะแบงผลประโยชนให เปนตน ขอดคอใชเงนลงทนนอย ไดผลกาไรทชดเจน นกลงทนตางชาตสามารถโอนเงนกาไรกลบประเทศไดคอนขางงาย แตขอเสยคอนกลงทนตางชาตขาดอสระในการบรหารกจการและไมมการจากดความรบผดชอบหากเกดการขาดทน

(4) กจการททาสญญากบภาครฐ เปนการลงทนระหวางหนวยงานราชการของเวยดนามกบนกลงทนตางชาต โดยมรปแบบการลงทนทหลากหลายขนอยกบขอกาหนดในสญญา

(5) อนๆ นอกจากรปแบบการลงทนทกลาวมาแลว นกลงทนตางชาตอาจขยายกจการในเวยดนามในรปแบบอนๆ เชน สานกงานตวแทน (Representative Offices) ทาหนาทเปนตวแทนทางการคาและการลงทน ตลอดจนใหบรการดานตางๆ แทนบรษทแมในตางประเทศ เชน บรการดานขอมล การหาตลาด และตดตามเรองกฎหมายและเอกสารตางๆ ใหแกธรกจทตองการเขาไปลงทนในเวยดนาม และสาขา (Branches) ดาเนนการไดเฉพาะธรกจบางประเภทเทานน มสถานะเปนบรษทลก เชน ธรกจธนาคาร ธรกจประกนภย บรษทกฎหมาย และบรษทบญช เปนตน

4.4) เขตเศรษฐกจพเศษ

เวยดนามไดจดตงเขตเศรษฐกจพเศษจากตนแบบของไตหวน สงคโปรและจน โดยแบงออกเปน 3 ประเภท ไดแก (1) เขตสงเสรมการสงออก (Export Processing Zone: EPZ) จดตงขนในป 2534 (2) นคมอตสาหกรรม (Industrial Zone: IZ) จดตงป 2537 และ (3) High-Tech Zone (HTZ) ซงม

2-36 บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม

จานวนรวมทงหมด 119 แหง ตงอยในภาคเหนอ 32 แหง ภาคกลาง 24 แหง และภาคใต 63 แหง สาหรบเขตอตสาหกรรมอมตะซงเปนเขตอตสาหกรรมทนกลงทนไทยเขาไปรวมลงทนกบชาวเวยดนาม ตงในจงหวดดองไนทางภาคใต จดเปนนคมอตสาหกรรมระดบ A ทมการบรหารจดการทมประสทธภาพทาใหนกลงทนตางชาตใหความสนใจเขาไปลงทนเปนจานวนมาก

4.5) โครงการลงทนทเวยดนามใหความสาคญในการสงเสรมการลงทน

(1) อตสาหกรรมผลตเพอสงออก

(2) การเลยงสตว แปรรปสนคาเกษตร ปาไม และประมง

(3) อตสาหกรรมทเนนการใชเทคโนโลยขนสง

(4) อตสาหกรรมทเปนมตรตอสงแวดลอมและการลงทนดานการวจยและพฒนา

(5) อตสาหกรรมทเนนการใชแรงงาน วตถดบ และทรพยากรธรรมชาต

(6) โครงการกอสรางและการผลตในภาคอตสาหกรรม

ทงนโครงการลงทนในถนทรกนดาร อาท บรเวณเทอกเขา ทราบสง และชนบททหางไกลความเจรญ เปนพนทเปาหมายทกระทรวงวางแผนและลงทนเนนใหการสงเสรมเปนพเศษเพอกระจายความเจรญสภมภาค

4.6) กจการทไมอนญาตใหตางชาตเขาไปลงทน

ประมง การสารวจอญมณ ผลตภณฑขายดกปลา เบยรและเครองดม ยาสบ ซเมนต อฐและอฐดนเหนยว กระเบอง เหลกลวดสาหรบกอสราง เหลกทอ สงกะส ผลตภณฑของปยไนโตรเจน ฟอสฟอรสและโปแตสเซยม แกวเพอการกอสราง หลอดฟลออเรสเซนท และนามนหลอลน เปนตน เนองจากรฐบาลเวยดนามมมาตรการไมตองการเพมจานวนผผลตในกจการเหลาน

4.7) อตสาหกรรมทนาลงทนในเวยดนาม

(1) อตสาหกรรมการเกษตร รฐบาลเวยดนามมแผนอยางจรงจงในการสงเสรมการเพาะปลกพชเศรษฐกจ เชน กาแฟ ขาว ยางพารา ชา มะมวงหมพานต และพรกไทย ซงผลผลตเหลานคลายคลงกบไทย ดงนนนกลงทนไทยสามารถเขาไปรวมลงทนโดยใชเวยดนามเปนแหลงผลตเพอสงออกผลผลตทางการเกษตรเหลานมาแปรรปในประเทศไทย และสงไปจาหนายยงตลาดตางประเทศได ทงนปจจบนสงคโปรและมาเลเซยไดเขาไปลงทนในอตสาหกรรมดานการเกษตรในเวยดนามเปนจานวนมาก นอกจากนรฐบาลเวยดนามยงใหความสาคญกบการสงเสรมการพฒนากรรมวธการแปรรปสนคาเกษตรและสงเสรมการเพาะเลยงสตวนาบรเวณชายฝงโดยเฉพาะกงดวย

บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม 2-37

(2) อตสาหกรรมผลตสนคาอปโภคบรโภค ตลาดสนคาภายในเวยดนามมขนาดใหญเนองจากมประชากร 84.5 ลานคน และปจจบนชาวเวยดนามมกาลงซอสงขนตามเศรษฐกจทอยในชวงขาขน จงมความตองการใชสนคาอปโภคบรโภคทมคณภาพดซงเวยดนามยงไมสามารถผลตได ดงนน การเขาไปลงทนผลตสนคาอปโภคบรโภค อาท สบ ยาสฟน ผงซกฟอก ผาอนามย และกระดาษทชช ฯลฯ คณภาพดเพอตอบสนองตลาดระดบกลางถงระดบบนในเวยดนาม จงเปนธรกจทมลทางดและนาสนใจ

(3) อตสาหกรรมหนกทมศกยภาพ โดยเฉพาะโรงกลนนามน เนองจากเวยดนามมแหลงนามนสารองในประเทศอยเปนจานวนมากซงรฐบาลตงเปาหมายผลตนามนดบใหได 20 ลานตนภายในป 2553 อยางไรกตาม เวยดนามไมสามารถใชประโยชนจากทรพยากรทมอยไดเตมท เนองจากเวยดนามเพงมโครงการกอสรางโรงกลนนามนเพยงแหงเดยวเทานนคอโรงกลน Dung Quat ตงอยในจงหวด Quang Ngai ทางภาคกลางของเวยดนาม ซงคาดวาจะเปดดาเนนการไดอยางสมบรณในป 2552 ดงนนรฐบาลเวยดนามจงใหความสาคญเปนอยางมากกบการเขามาลงทนในอตสาหกรรมดงกลาว

(4) อตสาหกรรมผลตเพอสงออก โดยใชวตถดบและแรงงานของเวยดนามเปนปจจยสาคญในการผลต นอกจากนนกลงทนยงสามารถใชสทธประโยชนจากขอตกลงการคาทวภาค (Bilateral Trade Agreement) ระหวางเวยดนามกบสหรฐฯ หรอสนธสญญาทางการคาทเวยดนามมกบประเทศตางๆ เพอทาการผลตและสงออกไปยงประเทศคสญญาได

(5) อตสาหกรรมทองเทยว รฐบาลของเวยดนามมแผนพฒนาแหลงทองเทยวอยางจรงจง ขณะเดยวกนมความรวมมอกบประเทศเพอนบานผานโครงการตางๆ ในการสงเสรมการทองเทยวในประเทศและภมภาค เนองจากเวยดนามมแหลงทองเทยวทางธรรมชาตทสวยงามและหลากหลาย รวมทงยงมความหลากหลายทางวฒนธรรมและเชอชาต จงเปนทสนใจของบรรดานกทองเทยวทงจากในประเทศและตางประเทศ ทงนธรกจทองเทยวในเวยดนามสามารถสรางรายไดใหกบประเทศเปนจานวนมาก อยางไรกตาม ปจจบนโรงแรม รสอรท และทพกตากอากาศ ทมอยยงมไมเพยงพอทจะรองรบนกทองเทยวทเพมขน ดงนนการลงทนในธรกจดงกลาวจงมศกยภาพสงในการขยายตว นอกจากน ยงมธรกจทสามารถตอยอดจากการทองเทยว เชน สนามกอลฟ ซงเวยดนามยงขาดแคลน

4.7) ปญหาและอปสรรคดานการลงทนในเวยดนามทสาคญ

(1) มการเปลยนแปลงกฎระเบยบบอยครง ขณะเดยวกนกฎระเบยบตางๆ ยงขาดความชดเจนเชน พธการและแบบฟอรมศลกากรแตกตางกนไปในแตละเมอง ทาใหนกลงทนตางชาตขาดความมนใจในการลงทนหรอเขาไปทาธรกจในเวยดนาม

2-38 บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม

(2) ปญหาความขดแยงระหวางนกลงทนตางชาตกบผรวมทนทองถน เนองจากแนวทางการบรหารงานแตกตางกน ปญหาการแบงปนผลประโยชนไมลงตว เปนตน อยางไรกตาม ปจจบนปญหาเหลานลดนอยลง เนองจากการลงทนเปนตางชาต 100 เปอรเซนตมากขน

(3) ระบบกฎหมายและระบบการตดสนขอพพาทของเวยดนามมผลตอการตดสนใจเขามาลงทนของนกลงทนตางชาต ซงในทางปฏบตการพจารณาตดสน/ลงโทษนอกจากขนอยกบตวบทกฎหมายแลว ยงตองพจารณาถงผลประโยชนของประชาชนสวนใหญเปนสาคญ

(4) ระบบโครงสรางพนฐานและสาธารณปโภคยงไมมความพรอมเทาทควร

(5) ปญหาขาดแคลนแรงงานฝมอและผบรหารระดบกลางทมประสบการณในการดาเนนธรกจสมยใหม

(6) ความลาชาในการปฏรประบบการเงนการธนาคาร

(7) นกลงทนทองถนขาดแคลนเงนทนในการรวมทนกบชาวตางชาต และขาดประสบการณในการดาเนนธรกจและการแขงขนในตลาดโลก

2.2.3 การทาการคาระหวางประเทศ

1) นโยบายการคาระหวางประเทศ

ภายหลงจากทประเทศเวยดนามเรมปรบเปลยนระบบเศรษฐกจ โดยการนานโยบาย Doi Moi มาใชซงเปนนโยบายทเปลยนแปลงระบบการวางแผนจากสวนกลางมาสระบบตลาดเสรมการกระจายอานาจทางเศรษฐกจไปทกองคกรและกระตนใหภาคเอกชนเขามามบทบาทในการทาธรกรรมมากขน รวมทงสงเสรมการคาและการลงทนจากตางประเทศ ซงการเปลยนแปลงดงกลาวดาเนนอยางคอยเปนคอยไปในระยะหลงคอเรมตงแตป 2532 การคาและการลงทนของเวยดนามไดรบการพฒนาอยางรวดเรว การคาระหวางประเทศไดรบการพฒนาอยางตอเนองและเปนสากลมากขน สงผลใหเวยดนามมการพฒนา และมอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจในอตราคอนขางสงคอเฉลยประมาณรอยละ 8.2 ตอป

การคาระหวางประเทศของเวยดนามแบงไดเปน 2 กลม คอ (1) การคากบกลมทไมตองใชเงนตราตางประเทศซงเปนการทาการคากบกลมประเทศสงคมนยมเปนสวนใหญโดยมการทาการคาในลกษณะแลกเปลยนสนคาตอสนคา (Barter System) และ (2) การคาทตองใชเงนตราตางประเทศ ในปจจบนการคาประเภททเปนลกษณะแลกเปลยนสนคาตอสนคามแนวโนมลดลงอยางมาก เนองจากการลดความชวยเหลอของกลมประเทศสงคมนยมทมตอเวยดนามลดนอยลง และสาเหตทสาคญอกประการ คอการทเวยดนามมการดาเนนนโยบายเปดประเทศ สงผลใหการขยายตลาดการคากบกลมประเทศตะวนตกเพมมากขน ดงนนการคาระหวางประเทศของเวยดนามในปจจบนจงเปนรปแบบการคาทตองใช

บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม 2-39

เงนตราตางประเทศเปนสวนใหญ ประกอบกบการทเวยดนามเขาเปนสมาชก ASEAN ในป 2538 ไดสงผลตอเวยดนามทงในดานการเมองและดานการคา ทาใหสหรฐอเมรกาเปดสมพนธทางการฑตอยางเตมทกบเวยดนาม ดงนนการขยายตวดานการคาในรปแบบทตองใชเงนตราตางประเทศจงยงเพมความสาคญมากขน

นโยบายการคาระหวางประเทศของเวยดนามคอการสงเสรมการคาเสร โดยรฐบาลไดมการปรบปรงกฎหมายและระเบยบใหเอออานวยตอการคาระหวางประเทศ โดยมการจดตงหนวยงานของรฐเพอประสานงานกบบรษทการคาระหวางประเทศและบรษทเอกชนในการตดตอการคากบตางประเทศซงมหนวยงานทสาคญ ไดแก กระทรวงเศรษฐกจสมพนธกบตางประเทศ ศนยพฒนาการสงออกหอการคาและอตสาหกรรมแหงเวยดนาม อยางไรกตาม ปจจบนเวยดนามยงคงมนโยบายปกปองการใชประโยชนจากทรพยสนและทรพยากรธรรมชาตภายในประเทศ รวมทงคมครองกจการภายในประเทศ โดยมมาตรการควบคมทงดานการสงออกและนาเขา เชน การควบคมการสงออกและนาเขาสนคาบางประเภท และการกาหนดโควตาการสงออกและนาเขาสนคาบางประเภท เปนตน (กรมการคาตางประเทศ, 2550)

2) สถานการณการคาระหวางประเทศ

สถานการณการคาของเวยดนามในป 2549 (ธนาคารแหงประเทศไทย, 2549) พบวา การคาระหวางประเทศเวยดนามขยายตวตอเนองจากปกอน โดยมมลคาการคา 84,717 ลานดอลลาร สรอ. เพมขนจากปกอนรอยละ 22.4 สนคาสงออกมมลคา 39,826 ลานดอลลาร สรอ. เพมขนรอยละ 22.7 สวนสาคญเปนผลมาจากการเพมขนของมลคาการสงออกนามนดบ ขณะทการนาเขามมลคา 44.891 ลานดอลลาร สรอ. เพมขนรอยละ 22.1 เปนผลจากการเพมขนของราคาผลตภณฑปโตรเลยม ผาและดายเปนสาคญ

2.1) การสงออกสนคา

สนคาทสงออกมากทสดคอนามนดบซงมมลคา 8,323 ลานดอลลาร สรอ. เพมขนรอยละ 12.7 (ตารางท 2.16) ตามราคาในตลาดโลกทปรบตวสงขน รองลงมาไดแก สงทอและเสอผาสาเรจรปมลคา 5,802 ลานดอลลาร สรอ. เพมขนรอยละ 20.7 รองเทามลคา 3,555 ลานดอลลาร สรอ. เพมขนรอยละ 18.3 ผลตภณฑสตวนาทะเลมลคา 3,364 ลานดอลลาร สรอ. เพมขนรอยละ 22.7 และไมและเฟอรนเจอร มมลคา 1,904 ลานดอลลาร สรอ. เพมขนรอยละ 25.5 (ธนาคารแหงประเทศไทย, 2549)

ตลาดสงออกทสาคญ ไดแก สหรฐอเมรกา เนองจากขอตกลง Bilateral Trade Agreement ระหวางเวยดนามกบสหรฐฯ สงผลใหสหรฐฯ กลายเปนตลาดสงออกทสาคญแทนญปน โดยในป 2548 มมลคาการสงออกไปสหรฐฯ จานวน 5,930.6 ลานเหรยญสหรฐฯ รองลงมาไดแก ประเทศในกลมสหภาพยโรป (5,551.7 ลานเหรยญสหรฐฯ) ญปน (4,411.2 ลานเหรยญสหรฐฯ) จน (2,961 ลานเหรยญสหรฐฯ) ในป 2549 เดอนพฤษภาคม มลคาการสงออกไปสหรฐยงคงเปนอนดบหนง เปนมลคา

2-40 บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม

717.6 ลานเหรยญสหรฐฯ อนดบสองไดแก สหภาพยโรป เปนมลคา 557.2 ลานเหรยญสหรฐฯ อนดบสาม คอ ญปน เปนมลคา 437.4 ลานเหรยญสหรฐฯ (สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน, 2550)

ตารางท 2.16: สนคาสงออกทสาคญของเวยดนามป 2545 - 2549

หนวย: ดอลลาร สรอ.

มลคาการสงออก อตราการขยายตว สนคา

2545 2546 2547 2548 2549 2545 2546 2547 2548 2549

นามนดบ 3,226 3,777 5,666 7,387 8,323 3.2 17.1 50.0 30.4 12.7

สงทอและเสอผาสาเรจรป 2,710 3,630 4,319 4,806 5,802 37.2 33.9 19.0 11.3 20.7

รองเทา 1,828 2,225 2,604 3,005 3,555 15.2 21.7 17.0 15.4 18.3

ผลตภณฑสตวนาทะเล 2,024 2,217 2,397 2,741 3,364 11.5 9.5 8.1 14.4 22.7

ไมและเฟอรนเจอร N/A N/A 1,139 1,517 1,904 N/A N/A - 33.2 25.5

ทมา: ธนาคารแหงประเทศไทย, 2550

2.2) การนาเขาสนคา

สนคานาเขามากทสดคอเครองจกรและชนสวนอปกรณซงมมลคา 6,555 ลานดอลลาร สรอ. เพมขนรอยละ 24.8 (ตารางท 2.17) รองลงมา ไดแก ผลตภณฑปโตรเลยม 5,848 ลานดอลลาร สรอ. เพมขนรอยละ 17.7 ผาและดาย 3,722 ลานดอลลาร สรอ. เพมขนรอยละ 27.4 เหลกและเหลกกลา 2,905 ลานดอลลาร สรอ. ลดลงรอยละ 2.6 และคอมพวเตอรและอเลกทรอนกส 2,055 ลานดอลลาร สรอ. เพมขนรอยละ 21.2 (ธนาคารแหงประเทศไทย, 2550)

ตารางท 2.17: สนคานาเขาทสาคญของเวยดนามป 2545 - 2549

หนวย: ดอลลาร สรอ.

มลคาการนาเขา อตราการขยายตว สนคา

2545 2546 2547 2548 2549 2545 2546 2547 2548 2549

เครองจกรและชนสวนอปกรณ

3,700 5,350 5,116 5,254 6,555 36.7 44.6 -4.4 2.7 24.8

ผลตภณฑ ปโตรเลยม

2,017 2,410 3,571 4,969 5,848 10.0 19.5 48.2 39.1 17.7

ผาและเสนดาย 1,781 2,039 2,265 2,922 3,722 N/A 14.5 11.1 29.0 27.4

เหลกกลา 1,317 1,642 2,509 2,984 2,905 36.5 24.7 52.8 18.9 -2.6

คอมพวเตอรและอเลกทรอนกส

649 968 1,324 1,695 2,055 -8.6 49.2 36.8 28.0 21.2

ทมา: ธนาคารแหงประเทศไทย, 2550

บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม 2-41

สาหรบตลาดการนาเขาสนคาทสาคญ ไดแก จน ซงเปนแหลงนาเขาสนคาเปนอนดบหนงโดยในป 2549 เดอนพฤษภาคม มมลคาการนาเขา 653.6 ลานเหรยญสหรฐฯ อนดบสองไดแก สงคโปร มมลคาการนาเขา 569.5 ลานเหรยญสหรฐฯ อนดบสามไดแก ไตหวน มมลคาการนาเขา 481.2 ลานเหรยญสหรฐฯ สาหรบไทยเปนแหลงนาเขาสนคาอนดบ 7 ของเวยดนาม มมลคาการนาเขา 237.4 ลานเหรยญสหรฐฯ

สานกงานสงเสรมการคาในตางประเทศ ณ กรงฮานอย ไดรายงานความเคลอนไหวทางเศรษฐกจของเวยดนามในชวงเดอนพฤษภาคม 2550 ดงน (กรมสงเสรมการสงออก, 2551)

• การคาระหวางประเทศของเวยดนาม

กรมสถตแหงชาตเวยดนาม ไดรายงานมลคาการคาระหวางประเทศเวยดนามในชวงเดอนมกราคม - มนาคม 2550 พบวา ประเทศเวยดนามมมลคาการคาระหวางประเทศรวม 22,841.9 ลานเหรยญสหรฐฯ เพมขนจากกระยะเวลาเดยวกนของปทผานมารอยละ 28.7 โดยมมลคาการสงออก 10,566.24 ลานเหรยญสหรฐฯ เพมขนรอยละ 18.6 และมมลคาการนาเขา 12,276.7 ลานเหรยญสหรฐฯ เพมขนรอยละ 39 ขาดดลการคา 1,711.5 ลานเหรยญสหรฐฯ

• การสงออกสนคา

สนคาสงออกทสาคญ 5 อนดบแรก ไดแก นามนดบมมลคาการสงออก 1,765.8 ลานเหรยญสหรฐฯ สงทอและเครองนงหม 1,597.6 ลานเหรยญสหรฐฯ รองเทา 895.2 ลานเหรยญสหรฐฯ กาแฟ 773.5 ลานเหรยญสหรฐฯ อาหารทะเล 715.7 ลานเหรยญสหรฐฯ และผลตภณฑไม 569.8 ลานเหรยญสหรฐฯ

ตลาดสงออกทสาคญ 5 อนดบแรก ไดแก สหรฐอเมรกามมลคาการสงออก 2,086.7 ลานเหรยญสหรฐฯ ญปนมมลคาการสงออก 1,237.4 ลานเหรยญสหรฐฯ จนมมลคาการสงออก 722.7 ลานเหรยญสหรฐฯ ออสเตรเลยมมลคาการสงออก 693.7 ลานเหรยญสหรฐฯ และเยอรมนมมลคาการสงออก 474.1 ลานเหรยญสหรฐฯ

• การนาเขาสนคา

สนคานาเขาทสาคญ 5 อนดบแรก ไดแก เครองจกรกล มลคาการนาเขา 2,234.7 ลานเหรยญสหรฐฯ นามนปโตรเลยม 1,487.8 ลานเหรยญสหรฐฯ เหลกและเหลกกลา 909 ลานเหรยญสหรฐฯ ผาผน 757 ลานเหรยญสหรฐฯ และเมดพลาสตก 527.2 ลานเหรยญสหรฐฯ

2-42 บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม

ตลาดนาเขาทสาคญ 5 อนดบแรก ไดแก จน มลคาการนาเขา 2,274.5 ลานเหรยญสหรฐฯ สงคโปรมมลคาการนาเขา 1,559.2 ลานเหรยญสหรฐฯ ไตหวนมมลคาการนาเขา 1,250.6 ลานเหรยญสหรฐฯ ญปนมมลคาการนาเขา 1,192.1 ลานเหรยญสหรฐฯ และเกาหลใตมมลคาการนาเขา 1,094.8 ลานเหรยญสหรฐฯ

ทงน รฐมนตรวาการกระทรวงการคาของเวยดนามไดประกาศยทธศาสตรสนคาสงออกชวงป 2549-2553 ในสนคาสงออกหลก 8 รายการ ไดแก ผลตภณฑไม เครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส พลาสตก หตถกรรม ผกและผลไม เมดมะมวงหมพานต การตอเรอและเครองกล การเกษตร โดยสนคาทงหมดจะมมลคาการสงออกเพมขนไมตากวา 1 พนลานเหรยญสหรฐฯ ภายใน 5 ป นอกจากนเวยดนามจะตองลดภาษนาเขาสนคาจากประเทศสมาชกอาเซยนลงเหลอไมเกนรอยละ 5 ตามขอตกลง CEPT ตงแตตนป 2549 เปนตนไป ซงหมายความวาการผลตสนคาในเวยดนามจะเผชญการแขงขนทสงขนจากสนคาประเภทเดยวกนทนาเขาจากกลมอาเซยน แตขณะเดยวกนผบรโภคจะไดซอสนคาในราคาตาลงและผประกอบการจะมตนทนวตถดบตาลงหากนาเขาวตถดบจากอาเซยน การคาระหวางเวยดนามกบอาเซยนนาจะขยายตวมากขน และการลงทนในเวยดนามเพอผลตสนคาสงออกนาจะไดประโยชนมากขน (สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน, 2550)

2.3 สรป

จากการศกษาขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนามจะเหนไดวาทงสองประเทศตางมปจจยทเปนจดเดนและจดดอยสาหรบการพฒนาเศรษฐกจของประเทศทแตกตางกน กลาวคอเวยดนามมจดเดนในปจจยการผลตดานการมทรพยากรธรรมชาตทงแหลงพลงงานและแรธาต การมพนทชายฝงทะเลทยาวและตดมหาสมทรจงมขอไดเปรยบทางภมศาสตรททาใหเวยดนามสามารถมทาเรอเปนจานวนมาก ขณะทเวยดนามมทรพยากรแรงงานอยเปนจานวนมาก และอตราคาจางแรงงานตากวาของไทย จงเปนแรงดงดดการลงทนจากนานาประเทศ แตเวยดนามยงขาดแรงงานทมฝมอและแรงงานระดบผบรหารขนกลางอยมาก นอกจากน จากการทเวยดนามมระบบการปกครองดวยระบอบสงคมนยมคอมมวนสตทมพรรคการเมองเพยงพรรคเดยวทาใหการเมองของเวยดนามมเสถยรภาพ การบรหารประเทศจงเปนไปอยางราบรน นโยบายตางๆ ไดรบการนาไปปฏบตอยางตอเนอง อยางไรกตาม จดออนของระบบบรหารจดการของภาครฐของเวยดนามยงขาดระบบธรรมาภบาลทดทาใหตนทนการทาธรกจในเวยดนามสงขน นอกจากปญหาดานธรรมาภบาลแลว เวยดนามยงประสบปญหาดานการจดการภาครฐทเชองชาและมขนตอนมากซงเปนอปสรรคตอการจดตงรวมถงการดาเนนงานทางธรกจอกดวย

ในสวนของประเทศไทย จากการทโครงสรางทางการเมองของไทยเปนระบบหลายพรรคจงมกสงผลกระทบตอเสถยรภาพทางการเมองและความเชอมนในการตดสนใจของนกลงทนทงในประเทศและตางประเทศโดยเฉพาะอยางยงการลงทนทมขนาดใหญ ขณะทปญหาความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใตกเปนปจจยทสงผลกระทบตอความรสกของนกลงทนอยางมากเชนกน อยางไรกตาม เมอพจารณาองคประกอบอนๆ พบวา แมวาไทยจะมจานวนแรงงานนอยกวาเวยดนามและมอตราคาจางขน

บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม 2-43

ตาแพงกวา แตไทยกมจานวนแรงงานทมทกษะฝมอมากกวา แรงงานไทยมผลตภาพแรงงานสงกวาเวยดนาม และไทยยงมระบบสาธารณปโภคขนพนฐานสาหรบรองรบการขยายตวของอตสาหกรรมและการดาเนนธรกจตางๆ ทดกวาเวยดนาม นอกจากน จากการทไทยเปนแหลงรองรบการลงทนจากตางประเทศโดยเฉพาะประเทศญปนในการใชเปนฐานการผลตเพอการสงออกมาอยางยาวนานจนทาใหเศรษฐกจของไทยมอตราการเตบโตโดยเฉลยปละประมาณรอยละ 7 ตอปตลอดชวงระยะเวลา 40 ปทผานมา แสดงใหเหนวาไทยอยในฐานะไดเปรยบเวยดนามในดานความพรอมและประสบการณในดานการเปนแหลงรองรบการลงทนจากตางประเทศ

อยางไรกตาม เนองจากรฐบาลเวยดนามกาลงอยระหวางการปรบปรงกฎระเบยบตางๆ ใหเออตอการลงทนจากตางประเทศและเพมสทธประโยชนใหแกนกลงทนตางชาตเพอดงดดการลงทนสเวยดนามมากขน อาท การยกเวนภาษ การยกเลกการเกบภาษจากผลกาไรทโอนกลบประเทศ การทยอยยกเลกระบบสองราคาเพอใหเกดความเทาเทยมกนระหวางนกลงทนตางชาตกบนกลงทนชาวเวยดนาม เปนตน และยงไดสรางความมนใจใหแกนกลงทนตางชาตโดยไดจดทาขอตกลงเพอสงเสรมและคมครองการลงทนและขอตกลงเพอยกเวนการเกบภาษซอนกบประเทศตางๆ อกดวย ซงจะสงผลใหเวยดนามเปนประเทศทนาลงทนและเปนคแขงทสาคญของไทยมากกวาทเปนอยในปจจบน

2-44 บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม

บรรณานกรม

กรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย. (2551). การคาและการลงทน ประเทศเวยดนาม. สบคนเมอวนท 23 เมษายน 2551, จาก http://www.dft.moc.go.th/document/foreign trade_policy/ service/horizon/vietnam/vietnam_1.htm.

กรมการปกครอง. (2551). ขอมลสถตเกยวกบจานวนประชากร. สบคนเมอวนท 23 เมษายน 2551, จาก http://www.dopa.go.th/cgi-bin/people2_stat.exe?YEAR=50&LEVEL=4&PROVINCE= 00%23no&DISTRICT=&TAMBON=.

กรมการพฒนาชมชน. (2551). ขอมล จปฐ. ป 2549. สบคนเมอวนท 18 เมษายน 2551, จาก http://202.8.85.199/bmn/.

กรมสงเสรมการสงออก. (2550). รายงานความเคลอนไหวทางเศรษฐกจของเวยดนามชวงเดอนพฤษภาคม 2550. สบคนเมอวนท 23 เมษายน 2551, จาก http://www.depthai.go.th/ DEP/DOC/51/51011854.DOC.

กระทรวงการตางประเทศ. (2548) . โครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมของอาเซยน. สบคนเมอวนท 31 สงหาคม 2550, จาก http://www.mfa.go.th/asean/asean_web/docs/conomic_aico.doc.

ชยนต ตนตวสดาการ. (2549). นโยบายการคาระหวางประเทศของไทยชวงป 2543-2549. โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ.

ธนาคารแหงประเทศไทย. (2549). ภาวะเศรษฐกจการเงนสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม ป 2549. สบคนเมอวนท 23 เมษายน 2551, จาก http://www.bot.or.th/bothomepage/databank/ RegionEcon/n_east/Vietnam/text/economy_49.pdf.

นรชรา เบญจนรตศย. (2551). ภาพรวมเศรษฐกจและนโยบายการคาระหวางประเทศของไทย. สบคนเมอวนท 23 เมษายน 2551, จาก http://www.129jump.com/actdata/ Manual/customs/totle_01.html.

เวยดนามฮอตเงนตางชาตทะลกเพม 4 เทา. (24 มถนายน 2551). หนงสอพมพโพสทเดย.

สานกความรวมมอการลงทนตางประเทศ, สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน. (2551). ภาวะการลงทนโดยตรงจากตางประเทศในไทย ป 2550. สบคนเมอวนท 21 เมษายน 2551, จาก http://www.boi.go.th/thai/download/investment_foreign/100/FDI07.pdf.

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2546). การคาดประมาณการประชากรของประเทศไทย 2523 - 2558. กรงเทพฯ

บทท 2: ขอมลพนฐานของประเทศไทยและเวยดนาม 2-45

สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน. (2550). คมอการลงทนประเทศสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม. สบคนเมอวนท 16 พฤศจกายน 2550, จาก http://www.boi.go.th/thai/ clmv/2008_vietnam/vietnam_2.pdf.

สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม. (2551). สรปภาวะเศรษฐกจรายป 2550 และแนวโนมป 2551. สบคนเมอวนท 23 เมษายน 2551, จาก http://www.oie.go.th/industrystatus1_th.asp.

สานกอาเซยน, กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ. (2551). Country Profile สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม สบคนเมอวนท 23 เมษายน 2551, จาก http://www.dtn.moc.go.th/ vtl_upload_file//1205375935343/VietnamMarch08.doc.

General Statistics Office of Vietnam. (2008). Socio-economic situation for the year 2007, Retrieved on 23 June, 2008, from http://www.gso.gov.vn/default.aspx?tabid=503& ItemID=6929

International Labour Organization. (2008). High labor productivity equals human dignity, Retrieved on 19 June, 2007, from http://www.manilatimes.net.

Ministry of Planning and Investment of Vietnam (2008). FDI Distribution by country 1988-2007, Retrieved on 23 June, 2008, from http://fia.mpi.gov.vn/Default.aspx?ctl=Article2 &TabID=4&mID=52&aID=412.

United Nations Development Programme. (2008). Human Development Report 2007/2008. Retrieved on April 18, 2008, from http://hdr.undp.org/en/reports/global/hdr2007-2008

บทท 3

สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

อตสาหกรรมยานยนตเปนอตสาหกรรมทมขนาดใหญเปนอนดบตนๆ ของโลก ความสาเรจในการพฒนาอตสาหกรรมนมสวนอยางมากในการชวยยกระดบฐานะทางดานเศรษฐกจของประเทศดงจะเหนไดจากประเทศทพฒนาแลวดงเชน สหรฐอเมรกา ญปน และกลมประชาคมยโรป ทลวนเปนประเทศผนาดานการผลตยานยนตออกสตลาดโลก ทงนเนองจากยานยนตเปนอตสาหกรรมทมความสาคญในการพฒนาเศรษฐกจเพราะเปนผลตภณฑทประกอบดวยชนสวนจานวนมากซงทาใหมความเกยวของกบอตสาหกรรมตางๆ มากมาย เชน อตสาหกรรมการผลตชนสวนพลาสตก โลหะ กระจก ยาง เครองยนต ไฟฟาและอเลกทรอนกส เปนตน ขณะทยานยนตเปนอตสาหกรรมทมมลคามหาศาล พจารณาไดจากขอมลการผลตรถยนตทวโลกในป 2549 ทมมากกวา 66 ลานคน ซงมมลคาคดเปนรอยละ 9.5 ของการคาทงหมดของโลก มมลคาการสงออกคดเปนรอยละ 12.9 ของการสงออกของโลกทงหมด มการจางงานในอตสาหกรรมสงถงประมาณ 25 ลานคน เฉพาะโรงงานประกอบรถยนตมการจางงาน 8 ลานคน (Automotive Components and Parts, 2007) นอกจากน อตสาหกรรมยานยนตยงกอใหเกดความตองการดานแรงงานและวตถดบในการผลตอยางมาก ขณะทยานยนตไดเขามามสวนสาคญในการดารงชวตของมนษยเพมขนเรอยๆ

ดวยเหตผลดงกลาวทาใหประเทศตางๆ มความพยายามในการเขามามสวนรวมในอตสาหกรรมยานยนต ตงแตการผลต การประกอบ หรอการผลตชนสวนเพอปอนใหกบอตสาหกรรม โดยมงหวงทจะเปนศนยกลางการผลตและสงออกยานยนตและชนสวนอนจะชวยยกฐานะทางเศรษฐกจของประเทศ ในสวนของประเทศไทย โดยหนวยงานภาครฐไดมความพยายามในการสงเสรมและผลกดนใหไทยเปนศนยกลางในการผลตและสงออกของอตสาหกรรมยานยนตในภมภาคเอเชยและของโลก ขณะทประเทศตางๆ ทวโลกโดยเฉพาะประเทศในแถบเอเชยกดาเนนนโยบายในลกษณะเดยวกน โดยพยายามผลกดนใหมการลงทนในอตสาหกรรมยานยนตในประเทศของตนสงผลใหสภาวะการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนตเปนไปอยางรนแรง การศกษาถงสถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลก จะทาใหทราบถงสถานการณปจจบน แนวโนม และทศทางการเปลยนแปลงทจะเกดขน สามารถนามาใช

3-2 บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

ประโยชนในการเตรยมความพรอมและการปรบตวของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของไทยเพอพฒนาอตสาหกรรมนใหสามารถบรรลเปาหมายการเปนศนยกลางการผลตในภมภาคเอเชย

ในการวเคราะหสถานการณของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกในครงนไดแบงสถานการณออกเปนสถานการณในระดบโลกและระดบอาเซยน โดยแยกออกตามประเภทของผลตภณฑดงน

3.1 อตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตของโลก

3.1.1 อตสาหกรรมรถยนต

1) การผลต

1.1) การผลตในภมภาคตางๆ ของโลก

อตสาหกรรมการผลตรถยนตเกดขนในหลายภมภาคของโลกทงยโรป เอเชย อเมรกา แอฟรกา โดยในแตละปทวโลกจะมการผลตรถยนตจานวนมาก ขณะทความตองการกมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง โดยในป 2549 ทวโลกมการผลตรถยนตทกประเภทประมาณ 69.2 ลานคน และเพมขนเปน 73.1 ลานคนในป 2550 โดยเอเชยมปรมาณการผลตรถยนตมากกวาภมภาคอนๆ โดยในป 2550 มปรมาณการผลตจานวน 30.7 ลานคน มสวนแบงการตลาดสงถงรอยละ 41.96 รองลงมาคอยโรปมการผลตจานวน 22.7 ลานคน สวนแบงตลาดรอยละ 31.13 อนดบสามคอทวปอเมรกามการผลตจานวน 19.13 ลานคน มสวนแบงตลาดรอยละ 26.18 และแอฟรกามปรมาณการผลตนอยทสดคอ 0.53 ลานคน มสวนแบงตลาดเพยงรอยละ 0.73 (รปท 3.1) และเมอพจารณาปรมาณการผลตรถยนตทกประเภทของไทยและเวยดนามเทยบกบการผลตของโลก พบวาปรมาณการผลตของไทยคดเปนรอยละ 1.69 ของโลก ขณะทปรมาณการผลตของเวยดนามคดเปนรอยละ 0.03 ของโลก (The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers (OICA), 2008)

บทท 3 : สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน 3-3

อเมรกา 26.18%

แอฟรกา 1%

เอเชย 41.96%

ยโรป 31.13%

ทมา: The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers, 2008

รปท 3.1: สดสวนการผลตรถยนตรวมทกประเภทในทวปตางๆ ของโลกในป 2550

(1) ทวปเอเชย

ปจจบนเอเชยเปนทวปทมปรมาณการผลตรถยนตมากทสดในโลก ขอมลการผลตรถยนตของทวปเอเชยในป 2550 พบวาทงญปน จน เกาหลใต อนเดย ไทย และเวยดนาม ตางมแนวโนมของการผลตเพมขน (รปท 3.2) โดยญปนมการผลตมากทสดคอ 11.60 ลานคน มปรมาณการผลตเพมขนจากป 2549 รอยละ 1 รองลงมาคอจนซงมการผลต 8.88 ลานคน เพมขนจากป 2549 ถงรอยละ 22 ขณะทเกาหลใตมปรมาณการผลตเปนอนดบ 3 คอ 4.09 ลานคน เพมขนจากป 2549 รอยละ 6.4 สวนอนเดยมการผลต 2.31 ลานคนเพมขนจากป 2549 รอยละ 14.4 ในสวนของไทยในป 2550 มการผลต 1.24 ลานคน เพมขนจากป 2549 รอยละ 3.7 ขณะทเวยดนามมปรมาณการผลตเพยง 20,700 คน เพมขนจากป 2549 รอยละ 13.9

3-4 บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

ทมา: The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers, 2008

รปท 3.2: การผลตรถยนตของประเทศผผลตหลกในเอเชยป 2549 - 2550

สาหรบแนวโนมของการผลตของอตสาหกรรมรถยนตในทวปเอเชย พบวาผผลตรถยนตทเปนบรษทขามชาตทงจากญปน เกาหล และยโรป หลายรายไดเขามาลงทนขยายฐานการผลตไปยงจนและอนเดย เนองจากมขอไดเปรยบดานคาแรงถก และตลาดมขนาดใหญทาใหสามารถทาตลาดไดทงในประเทศและเปนฐานการผลตเพอสงออก อกทงจนและอนเดยตางกมบรษททมการผลตรถยนตของตนเองทาใหยอดการผลตรวมขยายตวสง ดงจะเหนไดจากสถตการผลตรถยนตของจนในป 2550 เทยบกบป 2549 ทจนมการผลตเพมขนสงถงรอยละ 22 ขณะทอนเดยมการผลตเพมขนรอยละ 14.4 นอกจากนบรษทขามชาตยงเขาไปลงทนเพอทาตลาดสงออกดวย เชน บรษทเจนเนอรลมอเตอรส กาลงผลกดนใหจนเปนฐานการผลตรถยนตเพอสงออกไปขายยงภมภาคอนของโลกในอก 3 - 4 ปขางหนา โดยปจจบนฐานการผลตในจนไดมการผลตรถยนตเพอสงจาหนายไปยงตลาดนอกประเทศอยแลวแตในปรมาณทไมมากนก เชน สงไปขายยงรสเซยประมาณ 1,000 - 2,000 คน เทานน (ผจดการ, 2549)

สาหรบญปนซงเปนผนาการผลตรถยนตของโลกในฝงเอเชยกมแนวโนมทจะขยายการผลตรถยนตนอกประเทศมากขนดวย สมาคมผผลตยานยนตของญปนไดรายงานวาในชวงปงบประมาณ พ.ศ. 2548 ซงสนสดในวนท 31 มนาคม 2549 พบวาบรษทรถยนตของญปนไดหนมาผลตรถยนตในตางแดนมากกวาผลตในประเทศเปนครงแรกโดยปรมาณการผลตรถยนตในตางประเทศอยท 10.93 ลานคน ขณะทในญปนมปรมาณการผลตอยท 10.89 ลานคน ทงนปรมาณการผลตรถยนตในตางประเทศของบรษทรถยนตญปนในป 2548 เปรยบเทยบกบป 2547 มปรมาณเพมขนถงรอยละ 10.6 ขณะทในประเทศมอตราการเพมขนเพยงรอยละ 7.2 (โพสตทเดย, 2549)

0.01

82

1.192.

02

3.84

7.28

11.4

8

0.02

07

1.242.

31

4.09

8.88

11.6

0

+13.90%+3.70%+14.40%

+6.40%

+22.00%

+1.00%

ญปน จน เกาหลใต อนเดย ไทย เวยดนาม

หนวย

: ลานคน

Series1 Series2 Series32549 2550

บทท 3 : สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน 3-5

(2) ทวปยโรป

ยโรปมสดสวนปรมาณการผลตรถยนตคดเปนรอยละ 31.13 ของโลก โดยมการวจยและพฒนาประมาณปละ 2 หมนลานยโร และมอตราผลประโยชนคนกลบมา (Turnover Rate) รอยละ 4 โดยเยอรมนเปนประเทศทมปรมาณการผลตรถยนตมากทสดในยโรป โดยในป 2550 มการผลตรถยนต 6.21 ลานคน รองลงมาคอฝรงเศส ยโรปกลางและตะวนออก และสเปน ซงมปรมาณการผลตเปน 3.02, 2.99 และ 2.89 ลานคนตามลาดบ (รปท 3.3)

5.82

3.17

2.39 2.

78

1.65

1.50 1.661.75

2.892.99

3.02

6.21

10.40%6.10%

4.00%25.20%-4.70%

6.80%

เยอรมน

ฝรงเศส

ยโรปกลางและตะวนออก

สเปน

สหราชอาณาจกร

รสเซย

Series1 Series2 Series32549 2550

ทมา: The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers, 2008

รปท 3.3: การผลตรถยนตของประเทศผผลตหลกในยโรปป 2549 - 2550

แนวโนมการผลตรถยนตของทวปยโรปในปจจบนไดเรมหนไปลงทนในกลมประเทศยโรปตะวนออกและกลมประเทศใหมทแยกตวออกมาจากสหภาพโซเวยต โดยพบวาการผลตรถยนตของยโรปป 2550 มการขยายตวเกอบทกประเทศ อาท สโลวาเกย มการขยายตวสงขนเมอเทยบกบป 2549 คดเปนรอยละ 93.3 สวนฮงการและยเครน มการขยายตวรอยละ 53.5 และ 39.7 ตามลาดบ ขณะทฝรงเศสเปนประเทศทเปนฐานการผลตเดมประเทศเดยวทมปรมาณการผลตลดลงคอรอยละ 4.7 สวนเยอรมนและสวเดนทยงคงมการผลตเพมขนอยคอรอยละ 6.8 และ 9.9 ตามลาดบ (OICA, 2008) สาเหตททาใหประเทศยโรปตะวนออกมแรงดงดดในการลงทนจากบรษทผผลตรถยนตตางชาตเกดจากปจจยหลายประการ เชน คาแรงงานถก และมแหลงเงนทนสนบสนนการลงทนใหกบบรษทตางชาตจากสถาบนการเงนหลกของยโรป อาท European Central Bank (ECB) และ European Bank for Reconstruction and Development (EBRD) รวมทงธนาคารโลก

หนวย

: ลานคน

3-6 บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

เมอพจารณาปรมาณการผลตรวมทงหมดของทวปยโรปในป 2550 พบวาไดเพมขนจากป 2549 คดเปนรอยละ 6.3 (OICA, 2008) การผลตทเพมขนเปนผลมาจากการขยายกลมสมาชกประเทศสหภาพยโรป (EU Enlargement) เปน 25 ประเทศ เมอวนท 1 พฤษภาคม 2547 และ 27 ประเทศในวนท 1 มกราคม 2550 ทาใหกลมประเทศยโรปตะวนออกทไดเขาเปนสมาชก EU บรษทผลตรถยนตและชนสวนตางชาตจานวนมากไดเขามาตงฐานการผลตในประเทศแถบน อาท Fiat และ General Motors ในโปแลนด Volkswagen ในสาธารณรฐเชกและฮงการ และ Suzuki ในฮงการ

(3) ทวปอเมรกา

สถานะการณอตสาหกรรมรถยนตทวปอเมรกาในป 2550 แมวาอเมรกาจะมสดสวนการผลตรถยนตทกประเภทเปน 26.18 ของโลก แตการผลตไดอยในภาวะชะลอตวมากโดยปรมาณการผลตรถยนตโดยรวมไดเพมขนเพยงรอยละ 0.2 เมอเทยบกบป 2549 โดยแคนาดาซงจดเปนอกประเทศหนงทมความเจรญเตบโตและเปนผนาทางเศรษฐกจมปรมาณการผลตเพมขนเพยงรอยละ 0.3 ขณะทสหรฐอเมรกากลบมปรมาณการผลตรถยนตลดลงรอยละ 4.5 (รปท 3.4) อนเปนผลมาจากการชะลอตวของเศรษฐกจ ตนทนคาแรงงาน วตถดบ ประกนสขภาพ และราคานามนไดเพมสงขนขณะทวกฤตของสนเชออสงหารมทรพยทาใหผบรโภคเปลยนพฤตกรรมไปซอรถยนตมอสอง รถยนตเลกทมราคาถกและประหยดนามน ทาใหรถยนตกลมนโดนครองตลาดโดยรถยนตตางชาตโดยเฉพาะจากญปน เมอยอดขายรถยนตลดลงมากทาใหบรษทรถยนตชนนาของสหรฐอเมรกา 3 บรษทซงประกอบดวย ฟอรด เจอเนอรลมอเตอร และเดมเลอรไครสเลอร ประสบกบภาวะการขาดทนอยางหนกจนถงขนตองมการปรบกลยทธการดาเนนงานของบรษทรวมทงการปดโรงงานดวย

ทมา: The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers, 2008

รปท 3.4: อตราการเปลยนแปลงการผลตรถยนตของประเทศตางๆ ในอเมรกา

-4.5%

0.3%

0.4%

2.4%

13.8%

26.0%

45.0%

-10% 0% 10% 20% 30% 40% 50%

โคลมเ บย

สหรฐอเ มรก า

แ คนาดา

เ วเ น สเ อลา

เ มกซโก

บราซล

อาร เ จนตน า

หน วย รอย ละ:

บทท 3 : สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน 3-7

ในป 2549 บรษทฟอรด มอเตอร ไดขาดทนเปนจานวนเงน 12,700 ลานเหรยญสหรฐฯ ซงถอเปนการขาดทนครงใหญทสดในประวตศาสตรการดาเนนธรกจของบรษทตลอด 104 ปทผานมา เพอเปนการแกไขปญหาทเกดขนบรษทฯ ไดมแผนปรบโครงสรางโดยปลดพนกงาน 25,000-30,000 ตาแหนง คดเปนรอยละ 25 ของแรงงานในภาคอตสาหกรรมรถยนตทงหมดในอเมรกาเหนอ และจะทยอยปดโรงงาน 14 แหงในทวปอเมรกาเหนอโดยการปดโรงงานทงหมดจะเสรจสนสมบรณภายในป 2555 นอกจากน บรษทยงไดขายกจการรถยนตกลมหรหราซงประกอบดวยแลนดโรเวอร จากวร แอสตน และมารตน เพอนามาใชเปนทนในการปรบปรงกจการอกดวย (กรงเทพธรกจ, 2549)

สาหรบเจอเนอรลมอเตอร ซงเปนบรษทรถยนตทใหญทสดในสหรฐอเมรกาไดประสบปญหาขาดทนประมาณ 14,000 ลานบาทในป 2548 ทาใหบรษทฯ ตองออกแผนปรบปรงองคกรและระบบการทางานทงหมดเพอลดตนทนประกอบการ และการปดโรงงานกเปนสวนหนงของแผนงานดงกลาวดวย และไดตงเปาหมายในการลดตนทนประกอบการลง 7,000 ลานเหรยญสหรฐฯ ใหไดภายในสนป 2549 การปดโรงงานจะสงผลใหมจานวนพนกงานทเตรยมถกปลดประมาณ 30,000 ตาแหนง คดเปนรอยละ 10 ของแรงงานเจอเนอรลมอเตอรทงหมดในโลก หรอคดเปนรอยละ 17 ของจานวนพนกงานรายชวโมงและพนกงานประจาในอเมรกาเหนอจานวนทงหมด 173,000 ตาแหนง (มตชน, 2548) ในป 2549 บรษทเจอเนอรลมอเตอร ไดมการผลตรถยนตรวมทกประเภทในตลาดสหรฐอเมรการวม 3.09 ลานคน ซงลดลงจากป 2548 ทผลตได 3.38 คน คดเปนอตราการลดลงรอยละ 8.5 สาหรบในตลาดแคนาดามการผลตรถยนตรวมทกประเภทลดลงรอยละ 5.1 นอกจากนบรษทฯ ยงไดพยายามแกไขปญหาเพอลดภาวะการขาดทนโดยพงพาการเตบโตทางเศรษฐกจของตลาดตางประเทศ อาท จน รสเซย ตะวนออกกลาง และแอฟรกา พรอมกบการกระตนยอดขายของรถยนตรนใหม (OICA, 2007)

สวนบรษทเดมเลอรไครสเลอร ในป 2549 กไดประสบกบภาวะการขาดทนซงคดมลคาประมาณ 1.4 พนลานเหรยญสหรฐฯ บรษทฯ จงไดทาการปดโรงงานผลตรถยนต 2 แหงในสหรฐอเมรกา ลดกาลงการผลตรถยนตในภมภาคอเมรกาเหนอถงป 2552 ลงจานวน 400,000 คน รวมถงไดปลดพนกงาน 13,000 ตาแหนงในอเมรกาเหนอ ขณะเดยวกนกไดปรบแบบแผนการผลตโดยเนนผลตรถยนตทประหยดเชอเพลง โดยมญปนเปนคแขงทสามารถชงสวนแบงตลาดสวนใหญอกดวย (กรงเทพธรกจ, 2550)

เมอพจารณาปญหาการขาดทนของบรษทรถยนตชนนาของอเมรกาทง 3 บรษทขางตนในภาพรวม พบวานบตงแตป 2548 เปนตนมา บรษทไดมการปลดพนกงานในภาคอตสาหกรรมรถยนตสหรฐฯ ไปแลวจานวนประมาณ 285,000 คน ซงนอกจากจะสงผลกระทบตออตสาหกรรมยานยนตเองแลว ยงไดสงผลกระทบไปสอตสาหกรรมผลตชนสวนยานยนตดวย อาท บรษทเดลฟาย ไดปลดพนกงานไปแลวกวา 14,000 คน อยางไรกตาม บรษทรถยนตตางชาตโดยเฉพาะญปนทไดเขาไปทาตลาดในสหรฐอเมรกากลบมสวนแบงการตลาดเพมมากขน เชน ยอดขายไตรมาสแรกของป 2550 ของบรษทผผลตรถยนตฮอนดาและโตโยตา มสวนแบงการตลาดในสหรฐอเมรการวมกนเปนรอยละ 22 เพมขนมากกวาชวงเดยวกนของป 2549 ทมสวนแบงรอยละ 21 ในขณะทยอดขายรวมของบรษทฟอรด เดมเลอร

3-8 บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

ไครสเลอร และเจอเนอรลมอเตอร มสวนแบงตลาดอยทรอยละ 56 ลดลงจากชวงเดยวกนของปทผานมาซงมสวนแบงรอยละ 58 (กรงเทพธรกจ, 2550)

แมวาบรษทรถยนตชนนาของอเมรกาไดประสบกบภาวะการขาดทน อยางไรกตาม สหรฐอเมรกาถอวายงคงเปนประเทศทผลตรถยนตมากทสดในภมภาคน กลาวคอมปรมาณการผลตรถยนตถง 11.26 ลานคนในป 2549 ในขณะเดยวกนการผลตรถยนตในสหรฐอเมรกากมแนวโนมยายฐานการผลตไปยงประเทศในอเมรกาใตทมคาแรงถกกวา เชน อารเจนตนา บราซล แมกซโก (OICA, 2007)

1.2) การผลตรถยนตจาแนกตามประเภทรถ

(1) รถยนตนง (passenger car)

สถานการณการผลตรถยนตนงของโลก พบวาญปนเปนประเทศทมการผลตรถยนตนงมากเปนอนดบหนงของโลก โดยในป 2550 ผลตได 9.94 ลานคน เพมขนจากป 2549 รอยละ 2.0 (ตารางท 3.1) สาหรบจนเปนประเทศทมอตราการผลตเพมมากทสดโดยในป 2550 โดยมปรมาณการผลตเพมขนรอยละ 21.99 จากป 2549 และภายในระยะเวลาเพยง 3 ป จนไดขยบจากการเปนผผลตอนดบท 5 ของโลกในป 2547 ขนมาเปนผผลตรถยนตอนดบ 2 ในป 2550 คาดวาภายในป 2553 จนจะผลตรถยนตได 8 ลานคน และ17 ลานคนในป 2568 (Detroit of Asia in the 21st century, Thailand Automotive Industry Directory 2005 - 2006) สาหรบประเทศหนงทมการผลตรถยนตเพมขนมากเชนกนคออนเดยเนองจากเปนตลาดทกาลงไดรบความสนใจจากกลมบรษทผลตรถยนตขามชาตในการเขาไปลงทนผลตรถยนต

ตารางท 3.1: ประเทศทผลตรถยนตนงมากทสดในโลก 10 อนดบแรกป 2547 – 2550 หนวย : ลานคน

อนดบ ประเทศ 2547 2548 2549 2550 Δ% 49/50

1 ญปน 8.72 9.01 9.75 9.94 2.00 2 เยอรมน 5.19 5.35 5.39 5.71 5.94 3 จน 2.48 3.93 5.23 6.38 21.99 4 สหรฐอเมรกา 4.22 4.32 4.36 3.92 -10.09 5 เกาหลใต 3.12 3.35 3.48 3.72 6.90 6 ฝรงเศส 3.66 3.11 2.72 2.55 -6.25 7 บราซล 2.31 2.011 2.09 2.38 13.88 8 สเปน 3.01 2.09 2.07 2.19 5.80 9 อนเดย 1.51 1.26 1.47 1.70 15.65 10 สหราชอาณาจกร 1.85 1.59 1.44 1.53 6.25

อนๆ 8.43 10.8 11.93 12.97 8.72

รวม 44.55 46.86 49.98 53.04 6.12

ทมา: The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers, 2007

บทท 3 : สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน 3-9

ฝรงเศส4.81%

เกาหลใต7.02%

สหรฐอเมรกา7.40%

จน12.04%

เยอรมน10.77%

ญปน18.77%

บราซล4.49%

สเปน4.13%

อนเดย3.21%

สหราชอาณาจกร3%

อนๆ24.47%

ทมา: The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers, 2008

รปท 3.5: สดสวนการผลตรถยนตนงของโลกในป 2550

(2) รถยนตเพอการพาณชยขนาดเลก (Light Commercial Vehicles)

ปจจบนประเทศทผลตรถยนตเพอการพาณชยขนาดเลกจานวนมากทสดในโลกคอสหรฐอเมรกา โดยในป 2550 ผลตได 6.54 ลานคน อนดบสองคอแคนาดา ผลตได 1.2 ลานคน อนดบสามคอจนผลตได 1.38 ลานคน (ตารางท 3.2) สาหรบไทยอยในอนดบท 5 ผลตได 0.91 ลานคนและมสดสวนการผลตรอยละ 5.6 ของการผลตทงหมด ทงนประเทศผผลตรายสาคญของโลกซงประกอบดวยสหรฐอเมรกา แคนนาดา และญปน มสวนแบงการผลตรวมกนรอยละ 56.53 แตญปนและเมกซโกมแนวโนมการผลตลดลงเมอเทยบกบป 2549 ขณะทประเทศอนๆ รวมถงไทยมแนวโนมการผลตเพมขน

ตารางท 3.2: การผลตรถพาณชยขนาดเลกของโลกป 2547 - 2550 หนวย : ลานคน

อนดบ ประเทศ 2547 2548 2549 2550 Δ% 49/50

1 สหรฐอเมรกา 7.37 7.0 6.43 6.54 1.71 2 แคนนาดา 1.32 1.26 1.10 1.20 9.09 3 จน 2.3 0.98 1.05 1.38 31.43 4 ญปน 1.00 1.04 1.01 0.92 -8.91 5 ไทย 0.61 0.83 0.88 0.91 3.41 6 เมกซโก 0.60 0.76 0.86 0.79 -8.14 7 สเปน 0.54 0.58 0.62 0.59 -4.84 8 ฝรงเศส 0.38 0.38 0.39 0.39 0.00 9 บราซล 0.32 0.36 0.38 0.40 5.26 10 อตาล 0.27 0.27 0.27 0.32 18.32 อนๆ 2.27 2.42 2.47 2.69 8.91

รวม 16.84 16.10 15.48 16.13 4.20

ทมา: The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers, 2008

3-10 บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

สหรฐอเมรกา40.55%

แคนนาดา7.44%

จน8.56%

ญปน5.70%

ไทย5.64%

เมกซโก4.90%

สเปน3.66%

ฝรงเศส2.42%

บราซล2.48%

อตาล1.98%

อนๆ16.68%

ทมา: The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers, 2008

รปท 3.6: การผลตรถยนตเพอการพาณชยขนาดเลกของโลกป 2550

(3) รถบรรทกขนาดใหญ (Heavy Truck)

ประเทศทผลตรถบรรทกขนาดใหญมากทสดในโลกคอจน โดยในป 2550 ผลตได 878,608 คน เพมขนจากป 2549 รอยละ 25 อนดบสองคอญปนผลตได 718,901 คน อนดบสาม ไดแก อนเดยผลตได 288,020 คน ทงนจนและบราซลมการผลตเตบโตมากทสดคอเพมขนรอยละ 25 และ 29.29 ตามลาดบ (ตารางท 3.3)

ตารางท 3.3: การผลตรถบรรทกขนาดใหญของโลกป 2547-2550

หนวย : แสนคน

อนดบ ประเทศ 2547 2548 2549 2550 Δ% 49/50

1 จน 541,813 617,293 702,870 878,608 25.00

2 ญปน 769,953 723,663 699,410 718,901 2.79 3 อนเดย 202,435 179,476 280,237 288,020 2.78 4 สหรฐอเมรกา 357,834 422,403 461,941 279,117 -39.58 5 เยอรมน 193,774 205,696 209,385 243,642 16.36

6 บราซล 107,338 118,000 106,001 137,052 29.29 7 เมกซโก 68,445 78,390 89,735 89,544 -0.21

8 สเปน 71,992 74,081 77,882 92,793 19.15

9 แคนาดา 48,578 65,012 74,925 36,088 -51.83

10 เนเธอรแลนด 58,442 63,643 70,202 74,649 6.33

อนๆ 432,260 502,517 506,481 586,973 15.89

รวม 2,852,864 3,050,174 3,279,069 3,425,387 4.46

ทมา : The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers, 2008

บทท 3 : สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน 3-11

จน25.65%

ญปน20.99%

สหรฐอเมรกา8.15%

อนเดย8.41%

เยอรมน7.11%

บราซล4.00%

เมกซโก2.61%

สเปน2.71%

แคนาดา1.05%

เนเธอแลนด2.18%

อนๆ17.14%

ทมา: The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers, 2008

รปท 3.7: สดสวนการผลตรถบรรทกขนาดใหญของโลกป 2550

(4) รถโดยสาร (Bus)

จนเปนประเทศทผลตรถโดยสารมากทสดในโลก โดยในป 2550 จนมปรมาณการผลต 242,022 คน เพมขนจากป 2549 รอยละ 23.90 รองลงมาคออนเดย ผลตได 61,070 คน อนดบสามไดแก บราซล ซงมปรมาณการผลต 39,087 คน (ตารางท 3.4)

ตารางท 3.4: ประเทศทผลตรถโดยสารมากทสดในโลก 5 อนดบแรกป 2548 - 2550

หนวย : คน

อนดบ ประเทศ 2548 2549 2550 Δ% 49/50

1 จน 175,390 195,333 242,022 23.90

2 อนเดย 30,347 58,227 61,070 4.88

3 บราซล 35,387 33,809 39,087 15.61

4 เกาหลใต 115,015 13,386 16,378 22.35

5 ญปน 11,763 11,063 11,516 4.09

6 เยอรมน 8,790 9,290 9,085 -2.21

7 สวเดน 9,224 9,100 8,806 -3.23

8 ยเครน 4,051 6,830 8,654 26.71

9 โปแลนด 5,400 6,200 3,600 -41.94

10 อยปต 2,828 5,633 6,430 14.15

อนๆ 61,236 65,263 96,560 47.96

รวม 459,431 416,683 503,208 20.77

ทมา : The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers, 2008

3-12 บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

จน48.10%

เกาหลใต3.25%

อนเดย12.14%บราซล

7.77%

ญปน2.29%

เยอรมน1.81%

สวเดน1.75%

ยเครน1.72%

โปแลนด0.72%

อยปต1.28%

อนๆ19.19%

ทมา: The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers, 2008

รปท 3.8: สดสวนการผลตรถโดยสารของโลกป 2550

1.3) การผลตรถยนตจาแนกตามกลมบรษทผผลต

สถานการณการผลตรถยนตจาแนกตามกลมบรษทผผลต พบวา กลมบรษททผลตรถยนตรวมทกประเภทมากทสดของโลกคอกลมบรษทเจเนอรลมอเตอร โดยในป 2549 มปรมาณการผลตรถยนตรวมทกประเภท 8.9 ลานคน รองลงมาคอบรษทโตโยตา ซงมการผลตรถยนตรวมทกประเภท 8 ลานคน อนดบสามคอบรษทฟอรด ซงผลตรถยนตรวมทกประเภทจานวน 6.3 ลานคน

เมอพจารณาปรมาณการผลตของกลมบรษทผผลตตามประเภทของรถยนต พบวา กลมผผลตทผลตรถยนตนงไดมากทสดคอบรษทโตโยตา ซงผลตได 6,800,228 คน รองลงมาคอบรษทเจเนอรลมอเตอร และอนดบสามไดแก โฟลคสวาแกน ขณะทรถยนตเพอการพาณชยขนาดเลก กลมบรษทผผลตทผลตไดมากทสดคอบรษทเจเนอรลมอเตอร มปรมาณการผลต 3,156,888 คน รองลงมาไดแกบรษทฟอรด มปรมาณการผลต 2,386,296 คน และอนดบสามคอบรษทเดมเลอรไคสเลอร มปรมาณการผลต 1,834,299 คน

สาหรบรถยนตบรรทกขนาดใหญ กลมผผลตทผลตไดมากทสดคอบรษทฮนได ผลตได 122,569 คน รองลงมาคอบรษทนสสนผลตได 134,874 คน และอนดบสามไดแกบรษทโตโยตาผลตได 122,569 คน สวนรถโดยสารนน กลมบรษทผผลตทผลตไดมากทสดคอบรษทฮนไดผลตได 85,278 คน รองมาคอบรษทโตโยตาผลตได 63,868 คน และอนดบสามคอบรษทเจเนอรลมอเตอรผลตได 17,396 คน

บทท 3 : สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน 3-13

ตารางท 3.5: กลมบรษทผลตรถยนตทมการผลตมากทสด 10 อนดบแรกในป 2549 หนวย: คน

อนดบ ผผลต รถยนตนง รถยนตเพอการพาณชยขนาดเลก

รถบรรทกขนาดใหญ

รถโดยสาร รวม

1 เจเนอรลมอเตอร 5,708,038 3,156,888 43,838 17,396 8,926,160

2 โตโยตา 6,800,228 1,049,345 122,569 63,868 8,036,010

3 ฟอรด 3,800,633 2,386,296 81,264 0 6,268,193

4 โฟลคสวาแกน 5,429,896 219,537 29,175 5,995 5,684,603

5 ฮอนดา 3,549,787 119,727 0 0 3,669,514

6 กลม PSA 2,961,437 395,422 0 0 3,356,859

7 นสสน 2,512,519 570,136 134,874 5,843 3,223,372

8 เดมเลอรไครสเลอร 710,291 1,834,299 0 0 2,544,590

9 เรโนล 2,085,837 406,633 0 0 2,492,470

10 ฮนได 2,231,313 966 145,120 85,278 2,462,677

อนๆ 16,163,255 3,048,439 2,293,393 170,769 21,675,856

รวม 51,953,234 13,187,688 2,850,233 349,149 68,340,304

ทมา: The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers, 2007

2) การตลาด

ภาวะการตลาดรถยนตของโลก พบวามการขยายตวเพมขนโดยในป 2549 ตลาดรถยนตโลกมการขยายตวเมอเทยบกบป 2548 รอยละ 3.2 มการจาหนายรถยนตนงและรถยนตเพอการพาณชย 65.3 ลานคน ขณะทรถยนตเพอการพาณชยมยอดจาหนายขยายตวรอยละ 6 ภาวะการตลาดรถยนตในยโรปตะวนตก (รปท 3.9) พบวาตลาดมการขยายตวรอยละ 1.3 มยอดจาหนายรถยนตรวม 16.7 ลานคน ตลาดสาคญ 3 ประเทศคอองกฤษ ฝรงเศส และสเปน มยอดจาหนายลดลงรอยละ 3.3, 1.9 และ 0.4 ตามลาดบ ขณะทเยอรมนกบอตาลยงคงมยอดจาหนายเพมขนโดยเยอรมนมการขยายตวรอยละ 4.2 และอตาลขยายตวรอยละ 3.8

ตลาดยโรปกลางและตะวนออก พบวายอดจาหนายในป 2549 มจานวน 3.7 ลานคน เพมขนจากป 2548 รอยละ 13.8 โดยตลาดหลกในยโรปตอนกลาง ไดแก โปแลนด ฮงการ สาธารณรฐเชค สโลวเนย โครเอเชย และสโลวาเกย ทงหมดมการขยายตวเพมขนรอยละ 2.2 ซงตลาดทมการขยายตวมากทสดในกลมนคอรสเซย ซงมยอดจาหนายรถยนตเพมขนรอยละ 20.1 ในจานวนนยอดขายของรถยนตตางชาตมยอดจาหนายเพมรอยละ 65.8 ขณะทยอดขายของรถรสเซยเองกลบลดลงลงรอยละ 9.6

3-14 บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

สาหรบตลาดเอเชยและแปซฟกมยอดจาหนาย 18.4 ลานคน ขยายตวรอยละ 6.5 ตลาดใหญทสดและขยายตวมากทสดคอจน โดยมปรมาณการจาหนายรถยนตประมาณ 4.2 ลานคน ขยายตวรอยละ 32.2 อนเดยมการขยายตวรอยละ 20 ในขณะเดยวกนตลาดสาคญคอญปนกลบมยอดขายลดลงเหลอ 4.6 ลานคน ลดลงรอยละ 2 สาหรบไทยลดลงรอยละ 3.1 ขณะทเวยดนามขยายตวรอยละ 1.5

ในสวนตลาดรถยนตในอเมรกาพบวารถยนตในสหรฐอเมรกามยอดจาหนายรถยนตในป 2549 จานวน 17.1 ลานคน ลดลงจากป 2548 รอยละ 1.7 ขณะทอเมรกาใตมยอดจาหนาย 4.6 ลานคนในป 2549 เพมขนจากป 2548 รอยละ 11.9 โดยตลาดทสาคญในอเมรกาใต ไดแก อารเจนตนาซงมยอดจาหนายเพมขน 16.2 บราซลมยอดจาหนายเพมขนรอยละ 13 เมกซโกมยอดจาหนายเพมขนรอยละ 0.9 สวนตลาดรถยนตในแอฟรกาและตะวนออกกลาง พบวามยอดจาหนาย 3.7 ลานคนในป 2549 เพมขนจากป 2548 รอยละ 5.3

จากขอมลการตลาดขางตนแสดงใหเหนวาประเทศทอตสาหกรรมรถยนตมการขยายตวมากทสดสวนใหญเปนตลาดเกดใหม ไดแก จน (ขยายตวรอยละ 32.2) อนเดย (รอยละ 20) รสเซย (รอยละ 20.1) และอเมรกาใต (รอยละ 11.9) สาเหตททาใหประเทศในกลมตลาดเกดใหมมการขยายตวของตลาดรถยนตคอการมสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจตางๆ เอออานวย เชน การทชนชนกลางมรายไดเพมขนจากสภาพเศรษฐกจทดขนและสามารถหาซอรถคนแรกของตนเองได การใชรถยนตยงอยในระดบตาเมอเทยบกบประเทศทพฒนาแลวจงทาใหตลาดมการขยายตวเพมขน ขณะทตลาดหลกของโลก เชน องกฤษ ญปน สหรฐอเมรกา ฝรงเศส ยอดขายกลบลดลงเนองจากสภาวะเศรษฐกจซบเซาและประกอบกบนามนเชอเพลงยงมราคาสงขนอกดวย

จน

รสเซย

ไทย

ญปน

สหรฐอเมรกา

ยโรปตะวนดก

เวยดนาม

โลก

อนเดย

ยโรปตะวนออก

อเมรกาใตเอเชยแปซฟค

แอฟรกา

-5 0 5 10 15 20 25 30 35

การเปลยนแปลงยอดจาหนายรถยนตป 2549 / 2548 (%)

ทมา: รวบรวมจาก PSA Peugeot Citroen 2006 Annual Report, DaimlerChrysler 2006 Annual

Report, Vietnam Automobile Manufacturers’ Association (VAMA), 2007 และกลมอตสาหกรรมยานยนต สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย, 2007

รปท 3.9: อตราการเปลยนแปลงยอดจาหนายรถยนตในป 2549 เทยบกบป 2548

บทท 3 : สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน 3-15

เมอพจารณายอดจาหนายของกลมผผลตรถยนตแตละบรษท (ตารางท 3.6) พบวา บรษทผผลตทมยอดจาหนายสงทสดในโลกในป 2549 คอเจเนอรลมอเตอร ซงสามารถจาหนายรถยนตได 9.1 ลานคน ลดลงจากป 2548 รอยละ 0.7 อนดบสองคอโตโยตา ซงมยอดจาหนาย 7.97 ลานคน เพมขนจากป 2548 รอยละ 7.6 ทงน เจเนอรลมอเตอรเปนกลมผผลตรถยนตทมยอดจาหนายเปนอนดบ 1 ของโลกมาตงแต ป 2473 (ค.ศ.1930) หรอสามารถครองอนดบ 1 ของโลกไดนานถง 76 ป

สาหรบกลมบรษททจาหนายไดมากเปนอนดบ 3 ของโลกคอ ฟอรด โดยมปรมาณจาหนาย 6.59 ลานคน ลดลงจากป 2548 รอยละ 2.5 สาหรบกลมบรษททมยอดจาหนายขยายตวมากทสด ไดแก ฮอนดา โดยในป 2549 มยอดจาหนาย 3.65 ลานคน เพมขนจากป 2548 รอยละ 12.65 โดยอนเดยเปนตลาดทฮอนดามการขยายตวมากทสดคอ รอยละ 40.3 รองลงมาคอขยายตวรอยละ 25.9

บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน 3-16

ตารางท 3.6: ยอดจาหนายรถยนตทกประเภทตามภมภาคตางๆ ของบรษททผลตรถยนตมากทสด 10 อนดบแรกของป 2548 - 2549

หนวย : ลานคน

อเมรกาเหนอ ยโรป เอเชย ภมภาคอนๆ1 ทวโลก กลมบรษท

2548 2549 % Δ 2548 2549 % Δ 2548 2549 % Δ 2548 2549 % Δ 2548 2549 % Δ

เจเนอรลมอเตอร (4.50)2 (4.10)2 (- 8.80)2 2.68 2.71 +1.00 1.11 1.26 +13.51 0.88 1.03 +17.0 9.17 9.10 - 0.70

โตโยตา 2.27 2.55 +12.50 0.97 1.02 +4.50 3.21 3.24 + 0.93 0.94 1.15 + 22.00 7.40 7.97 +7.60

ฟอรด 3.41 3.05 -10.50 1.75 1.84 +5.40 0.50 0.58 +16.00 0.33 0.38 +13.7 6.76 6.59 -2.50

โฟลคสวาแกน 3.43 3.66 +6.90 0.52 0.53 +1.60 0.69 0.84 +22.50 0.59 0.68 +14.9 5.24 5.73 +9.40

ฮอนดา 1.57 1.78 +13.30 0.26 0.32 +23.07 1.22 1.29 +5.73 0.17 0.24 +41.17 3.24 3.65 +12.65

กลม PSA 0 0 0 (2.34)3 (2.31)3 (-1.70)3 0.17 0.24 +36.80 0.35 0.37 5.71 3.07 3.11 +1.30

นสสน (1.07)2 (1.03)2 (-3.73)2 0.54 0.60 11.20 (0.84)4 (0.74)4 (-1.90)4 N/A N/A N/A 3.56 3.48 -2.40

เดมเลอรไครสเลอร N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A 1.21 1.25 +3.00

เรโน (1.65) (1.86) (+12.70)2 (1.85)3 (1.69)3 (-8.60)3 (1.80)5 (1.75)5 (- 2.80)5 N/A N/A N/A 2.53 2.43 - 4.00

ฮนได N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A 2.53 2.66 +5.10

หมายเหต : 1. ภมภาคอนๆ ประกอบดวยอเมรกากลาง อเมรกาใต โอเชยเนย และแอฟรกา 2. เฉพาะสหรฐอเมรกา 3. เฉพาะยโรปตะวนตก 4. เฉพาะญปน 5. รวมเอเชยกบแอฟรกา

ทมา: Annual Report 2006 ของบรษทตางๆ

บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน 3-17

3) การคาและการลงทน

3.1) การคา

สถานการณการคาในอตสาหกรรมรถยนตของโลกโดยพจารณาจากมลคาการสงออกและนาเขารถยนตของประเทศตางๆ ซงเมอพจารณาจากขอมลการสงออกรถยนตทวโลก (ตารางท 3.7) พบวา ในป 2549 ประเทศทมการสงออกรถยนตนงมากทสดคอเยอรมน ซงมลคาการสงออก 117.85 ลานเหรยญสหรฐฯ คดเปนสวนแบงรอยละ 25.09 รองลงมาคอญปน มมลคาการสงออก 94.48 ลานเหรยญสหรฐฯ คดเปนสวนแบงรอยละ 20.11 อยางไรกตาม เมอพจารณาตามขนาดของรถยนตแลว ญปนเปนประเทศทมการสงออกรถยนตนงขนาดเลก (ไมเกน 1,500 ซซ) เปนอนดบหนงของโลก และในป 2550 เยอรมนมมลคาการสงออกรถยนต 138.8 ลานเหรยญสหรฐฯ โดยมมลคาการสงออกเพมขนรอยละ 17.77

ตารางท 3.7: การสงออกรถยนตนงของโลกในป 2545 - 2550

มลคา : พนเหรยญสหรฐฯ

ประเทศ 2545 2546 2547 2548 2549 Δ%48/49 %share 49 2550 Δ% 49/50

เยอรมน 74,080 91,509 101,376 108,663 117,857 8.43 25.09 138,802 17.77

ญปน 62,582 68,293 74,692 79,577 94,485 18.47 20.11 N/A N/A

แคนาดา 31,908 31,174 36,427 36,993 37,808 1.64 8.05 37,647 -0.43

สหรฐฯ 20,800 22,385 24,771 30,835 35,401 13.46 7.54 44,792 26.53

ฝรงเศส 24,862 30,118 35,156 33,873 30,767 -9.19 6.55 30,988 0.72

อนๆ 123,798 149,328 182,067 194,607 153,451 -20.70 32.67 N/A N/A

รวม 338,033 392,809 454,491 484,551 469,770 -3.05 100.00 N/A N/A

หมายเหต : 1. พกดศลกากร 8703 2. เปนตวเลขการสงออกทไมรวมรถ Snowmobiles และรถ golf

ทมา: International Trade Centre, 2550

สาหรบสถานการณดานการนาเขารถยนตนงพบวาในป 2549 ประเทศทมมลคาการนาเขามากทสดคอสหรฐอเมรกา โดยมลคาการนาเขา 137.48 ลานเหรยญสหรฐฯ คดเปนสวนแบงรอยละ 30.95 และลดลงเลกนอยในป 2550 ทมการนาเขา 134.51 ลานเหรยญสหรฐฯ รองลงมาคอ เยอรมน และสหราชอาณาจกร โดยมมลคาการนาเขา 44.19 และ 43.47 ลานเหรยญสหรฐฯ และคดเปนสวนแบงตลาดรอยละ 9.21 และ 8.15 ตามลาดบ ขณะทในป 2550 นาเขาเพมขน รอยละ 8.05 หรอคดเปนมลคานาเขา 44.19 ลานเหรยญสหรฐ (ตารางท 3.8)

3-18 บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

ตารางท 3.8: การนาเขารถยนตนงของโลกในป 2545 - 2550 มลคา : พนเหรยญสหรฐฯ

ประเทศ 2545 2546 2547 2548 2549 %share 49 2550 Δ% 49/50

สหรฐอเมรกา 115,629 115,967 123,977 125,289 137,487 30.95 134,518 -2.16

เยอรมน 25,667 32,806 38,940 36,664 40,897 9.21 44,190 8.05

สหราชอาณาจกร 27,551 30,981 35,226 35,326 40,897 8.15 43,472 19.96

อตาล 20,719 26,041 30,112 30,537 31,685 7.13 N/A N/A

ฝรงเศส 17,488 21,143 25,199 26,572 28,341 6.38 34,735 22.56

อนๆ 131,230 161,252 197,692 223,869 169,577 38.18 N/A N/A

รวม 338,287 388,193 451,150 478,259 444,170 100.00 N/A N/A

หมายเหต: เปนตวเลขการสงออกทไมรวมรถ Snowmobiles และรถ golf ขอมลลาสดป 2550

ทมา: International Trade Centre, 2550

ในดานการสงออกรถยนตเพอการพาณชย (พกดศลกากร 8704) (ตารางท 3.9) ในป 2549 ประเทศทมการสงออกมากทสดคอสหรฐอเมรกา โดยมมลคาการสงออกทงสน 11.58 ลานเหรยญสหรฐฯ คดเปนสวนแบงตลาดรอยละ 12.86 และมลคาการสงออกไดเพมขนเปน 13.70 ลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2550 สาหรบประเภทของรถยนตทสหรฐอเมรกาสงออกมากทสดคอรถบรรทกประเภททมเครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบทจดระเบดดวยประกายไฟ (Gas powered trucks with a GVW) ทมขนาดไมเกน 5 ตน ขณะทประเทศแคนนาดาและเยอรมนทเปนผสงออกรถบรรทกขนาดเลกประเภทดเซลไมเกน 5 ตน และขนาดใหญเกน 20 ตน เปนอนดบ 1 ของโลก สาหรบรถบรรทกขนาดกลาง 5-20 ตน นนประเทศทเปนผสงออกอนดบ 1 ของโลกคอญปน

ตารางท 3.9: การสงออกรถยนตเพอการพาณชยของโลกในป 2545 - 2550

มลคา : พนเหรยญสหรฐฯ

ประเทศ 2545 2546 2547 2548 2549 %share2549 2550 Δ%48/49

สหรฐอเมรกา 6,077 7,282 8,713 10,049 11,587 15.88 13,706 15.31

เยอรมน 5,754 7,229 8,806 9,764 10,036 13.71 12,983 18.67

แคนาดา 9,153 9,135 9,002 9,961 8,938 12.25 9,221 16.32

แมกซโก 6,349 6,638 6,668 7,135 8,510 11.66 N/A 19.27

ญปน 5,927 6,679 8,071 7,578 8,293 11.37 N/A 9.44

อนๆ 22,183 26,589 32,745 37,510 25,630 35.13 N/A -31.67

รวม 55,445 63,555 74,007 81,999 72,966 15.88 N/A -11.02

หมายเหต : รถยนตเพอการพาณชยอยในพกดศลกากร HS 8704

ทมา: International Trade Centre, 2550

บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน 3-19

สาหรบการนาเขารถยนตเพอการพาณชยของโลก พบวาในป 2549 ประเทศทมการนาเขามากทสดคอสหรฐอเมรกา โดยมมลคาการนาเขา 19.15 ลานเหรยญสหรฐฯ คดเปนสวนแบงการตลาดรอยละ 25 และในป 2550 การนาเขาไดเพมขนเปน 19.50 ลานเหรยญสหรฐฯ โดยเปนการนาเขารถเพอการพาณชยมากทสดในทกประเภท ยกเวนรถบรรทกขนาดเลกไมเกน 5 ตน โดยฝรงเศสมการนาเขามากทสดและรถ Gas ขนาดเกน 5 ตน แคนนาดาเปนผนาเขามากทสด

ตารางท 3.10: การนาเขารถยนตเพอการพาณชยของโลกในป 2545 - 2550

มลคา : พนเหรญสหรฐฯ

ประเทศ 2545 2546 2547 2548 2549 % share2549 2550 Δ%48/49

สหรฐอเมรกา 16,665 17,217 17,422 18,378 19,156 25.00 19,505 4.23

แคนาดา 4,926 6,114 6,801 7,715 9,035 11.79 10,737 17.12

ฝรงเศส 3,673 4,250 5,390 5,944 6,369 8.31 6,957 7.14

สหราชอาณาจกร 3,245 3,827 4,636 4,917 5,421 7.07 6,573 10.25

เยอรมน 3,174 3,801 3,735 3,805 4,408 5.75 6,047 15.82

อนๆ 27,383 31,285 39,763 46,671 32,239 42.07 N/A -30.92

รวม 59,068 66,497 77,749 87,433 76,630 100.00 N/A -12.36

ทมา: International Trade Centre, 2550

3.2) การลงทน

ผลจากการทยอดจาหนายรถยนตไดเพมขนในกลมตลาดใหมท กาลงมการขยายตวทางเศรษฐกจรอนแรง ทาใหกลมบรษทผผลตรถยนตขามชาตตางๆ ใหความสนใจในการเขาไปลงทนการผลตและขยายกาลงการผลตรถยนตในประเทศเหลานเปนจานวนมาก เนองจากประเทศทเปนตลาดใหม มลกษณะเดนในดานคาแรงงานถก คนระดบกลางมรายไดสงขนมาก มระบบโครงสรางพนฐานรองรบในระดบหนง การยายฐานการผลตไปยงกลมประเทศทเปนตลาดใหมจะทาใหมตนทนการผลตตาลง ความตองการของตลาดในประเทศอยในระดบสงจงมโอกาสของการขยายตลาดในประเทศและยงสามารถทาเปนฐานการผลตเพอสงออกไดดวย นอกจากน ผลจากการรวมรวบขอมลการลงทนตงโรงงานผลตรถยนตใหมของกลมบรษทผผลตรถยนตขามชาตจานวน 10 ราย ทจะเรมทาการผลตระหวางป 2550 - 25531 พบวา กลมบรษทผผลตรถยนตขามชาตนยมเขาไปลงทนผลตรถยนตในประเทศ เชน อนเดย จน และรสเซย โดยสามารถสรปไดดงน

1 สารวจจากกลมบรษทผผลตรถยนตขามชาตทมการผลตรถยนตมากทสด 10 อนดบแรกของโลก

3-20 บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

(1) ประเทศจน

ในสวนของจนพบวา การลงทนสรางโรงงานผลตรถยนตแหงใหมในจนทจะเปดดาเนนการระหวางป 2549 - 2553 มกลมบรษทผผลตรถยนตขามชาตเขาไปลงทน 10 ราย (ตารางท 3.11) ไดแก Ford, GM, Fiat, Toyota, PSA, BMW, DaimlerChrysler, Nissan, Volkswagen และ Renault ซงในป 2549 จนมตลาดรถยนตสงเปนอนดบ 3 ของโลก รองจากสหรฐอเมรกาและเยอรมน สาหรบป 2549 ยอดจาหนายในจนม 4.1 ลานคน ตลาดสวนใหญ 2 ใน 3 เปนรถยนตนงขนาดเลกซงมราคาถกไปจนถงขนาดกลาง อยางไรกตาม อตราการใชรถยนตของคนจนยงตามากกลาวคอประชาชน 1,000 คน มรถยนตใชเพยง 24 คน (ประเทศในกลม G7 ม 749 คนตอประชากร 1,000 คน) ซงสวนแบงการตลาดสวนใหญรอยละ 75 ยงเปนของรถยนตตางชาต เชน General Motors และ Volkswagen สาหรบรถยนตสญชาตจน เชน Geely และ Cherry ฯลฯ ครองสวนแบงการตลาดเพยงรอยละ 25 เทานน นอกจากน จนยงไดทาการสงออกรถยนตตงแตป 2548 เปนตนมา ขณะทตวเลขการสงออกกมแนวโนมเพมขนอยางรวดเรวโดยครงปแรกของป 2550 จนสงออกรถยนตจานวน 241,000 คน เพมขนจากชวงเดยวกนของป 2549 ถงรอยละ 71.2 คดเปนมลคาทเพมขนรอยละ 110.7 ในจานวนนเปนรถยนตเพอการพาณชย รอยละ 65 ซงตลาดสงออกใหญทสด ไดแก รสเซย (Xinhua People’s Daily, 2007)

ตารางท 3.11: การลงทนของกลมบรษทผผลตรถยนตขามชาตในประเทศจน

ผผลต รายละเอยดการลงทน

Ford Ford Motor Company's China รวมทนกบ Changan Ford Mazda Automobile (CFMA) ตงโรงงานผลตทมณฑล Nanjing ทาการผลตรถยนตขนาดเลกในยหอของ Ford และ Mazda มลคาการลงทน 510 ลานเหรยญสหรฐฯ กาลงการผลต 160,000 คน เมอรวมกบกาลงการผลตเดมแลวเทากบ 410,000 คน เรมทาการผลตป 2550 รนททาการผลต เชน Mazda2, Ford Fiesta

ทมา: http://www.ford.com/about-ford/news-announcements/featured-stories/featured-stories-detail/fs-20070924-ford-china-plant

GM รวมทนกบ Shanghai Automotive Industry Corp (SAIC) มเงนลงทนประมาณ 263 ลานเหรยญสหรฐฯ เปดโรงงานผลตเครองยนตแหงใหมทเมอง Liuzhou มกาลงการผลต 300,000 คน รวมกบกาลงการผลตเดมเทากบ 700,000 คน จะเรมการผลตเดอนสงหาคม 2550

ทมา: http://www.chinacarforums.com/forum/showthread.php?t=2763

Fiat รวมทนกบ Cherry ผลตรถยนต Fiat และ Alfaromeo กาลงการผลต 175,000 คน เพอจาหนายภายในประเทศ จะทาการผลตไดในป 2552

ทมา: http://jalopnik.com/cars/chery

Toyota ยงอยในระหวางการเตรยมการลงทนครงใหมในจน โดยมแผนจะเปดโรงงานทเมอง Guangzhou มกาลงผลต 100,000 คนตอป ผลตรถยนต เชน Yaris, Camry, RAV4, Highlander และ SUVs

ทมา: http://www.motorauthority.com/news/industry/toyota-to-build-new-plants-in-india-and-china

PSA PSA, Peugeot, Citroen รวมทนกบ Dongfeng Motor Corp ลงทนมลคา 311.6 ลานเหรยญสหรฐฯ ตงโรงงานผลตรถยนตทมณฑล Hubei เรมการผลตเมอป 2549 กาลงการผลต

บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน 3-21

ผผลต รายละเอยดการลงทน

220,000 และ 300,000 ในป 2550 ทงนบรษทฯ ไดตงเปายอดจาหนายไวท 300,000 คน ในป 2551 และ 1 ลานคนในป 2558

ทมา: China Daily 2006-04-04, http://www.chinadaily.com.cn/bizchina/2006-04/04/content_559165.htm

DaimlerChrysler DaimlerChrysler AG ไดรวมทนกบ Beijing Automotive Industry Holding Corp ในการสรางโรงงานผลตรถยนตแหงใหมบรเวณ Beijing Development Area (BDA) กรงปกกง รถยนตรนทผลตไดแก Mercedes-Benz E-Class และ Chrysler 300 C รวมกาลงการผลตรวม 2 รน 105,000 คนตอป เรมทาการผลตตงแตธนวาคม 2549

ทมา: http://www.daimlerchrysler.com/dซซ om/0-5-7153-1-639076-1-0-0-0-0-0-8-7145-0-0-0-0-0-0-1.html

Nissan Nissan รวมทนกบ Dongfeng ผลตรถยนตขนาดเลก 2 รน ไดแก Nissan SUV Qashqai และ X-Trail จะเรมทาการผลตในป 2551

Volkswagen ในป 2546 Volkswagen มแผนการลงทนในจนภายใน 5 ปมลคา 6,840 ลานเหรยญสหรฐฯ โดยมแผนการผลตรถยนต 300,000 คนตอป Volkswagen AG สรางโรงงานแหงท 2 ในเมอง Jilin ดวยมลคาการลงทน 1.03 หมนลานเหรยญสหรฐฯ เมอป 2548

ทมา: http://www.uschina.org/statistics/2005foreigninvestment.html

(2) ประเทศอนเดย

อนเดยไดมการลงทนสรางโรงงานผลตรถยนตแหงใหมทจะเปดดาเนนการระหวางป 2549-2553 โดยมกลมบรษทผผลตรถยนตขามชาตเขาไปลงทนจานวน 11 ราย ไดแก Ford, GM, Honda, Fiat, DaimlerChrysler, Toyota, Suzuki, Nissan, Renault, Volkswagen, Hyundai และ BMW ซงตลาดรถยนตในอนเดยเตบโตขนอยางรวดเรวประมาณรอยละ 20 ในป 2549 และคาดวาจะเตบโตถงรอยละ 25 และคาดวาจะมยอดจาหนายในประเทศประมาณ 2 ลานคนภายในป 2553 ซงประมาณ 2 ใน 3 สวนเปนตลาดรถยนตขนาดเลก โดยรถยนตของผผลตอนเดยมสวนแบงการตลาดเกนรอยละ 50 คอ Maruti Udyog รองลงมาคอ Tata การเตบโตของตลาดรถยนตเกดขนเนองจากสภาพเศรษฐกจภายในประเทศซงเตบโตประมาณรอยละ 9 กลมชนชนกลางมรายไดเพมขน ระบบการกเงนสะดวกสบายมากขน การประกาศนโยบายสนบสนนอตสาหกรรมยานยนตของรฐบาลอนเดย (Automotive Mission Plan) ทอนญาตใหบรษทผผลตรถยนตจากตางชาตไดสทธเปนเจาของโรงงานในทองถนไดรอยละ 100 และเมอพจารณาสถตการใชรถยนตของอนเดยในป 2550 ปรากฏวายงอยในระดบตามากคอประชากร 1,000 คน มรถยนตใชเพยง 7 คน จงมแนวโนมทจะขยายตวอยางตอเนองในอนาคตซงคาดวาจะเพมเปน 11 คนตอ 1,000 คน ในป 2553 (BBC News, 2007) แมวาปจจบนระบบโครงสรางสาธารณปโภคพนฐานของอนเดยยงไดรบการพฒนาไมมากนกเมอเทยบกบไทย แตอยางไรกตาม อนเดยกาลงอยระหวางการพฒนาโครงสรางสาธารณปโภคพนฐานเพอรองรบกบการบรโภครถยนต

3-22 บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

ทกาลงจะเพมขนในอนาคต เชน การสรางทางดวน และการสรางทางหลวง 8 ชองทางเชอมเมองสาคญ ซงขณะนกาลงอยระหวางการกอสราง

ตารางท 3.12: การลงทนของกลมบรษทผผลตรถยนตขามชาตในประเทศอนเดย

ผผลต รายละเอยดการลงทน

Ford ขณะนยงไมมการลงทนเพมเตม แตกาลงขยายตลาดรถยนตขนาดเลกในอนเดยดวยการเพมตวแทนจาหนายใหมากขน

ทมา: http://www.domain- b.com/companies/companies f/ford_motor/20070908 _ _launch.html

GM GM ลงทนมลคา 279.3 ลานเหรยญสหรฐฯ สรางโรงงานแหงใหมในอนเดยทเมอง Talegaon ทาการผลตรถยนตขนาดเลก มกาลงผลต 140,000 คนตอป กาลงการผลตรวมกบโรงงานเดมเทากบ 220,000 คนตอป กาหนดเปดดาเนนการปลายป 2552

ทมา: http://www.industryweek.com/ReadArticle.aspx?ArticleID=12446

Honda Honda ลงทนมลคา 230 ลานเหรยญสหรฐฯ สรางโรงงานรถยนตแหงท 2 ทาการผลตรถยนตขนาดเลกและขนาดกลาง (Honda Jazz) กาหนดเปดดาเนนการปลายป 2552 มกาลงผลต 60,000 คนตอป สงผลใหในป 2553 ฮอนดาจะมกาลงผลตจากโรงงานทง 2 แหง รวมกน 150,000 คนตอป

Fiat Fiat รวมทนกบ Tata มแผนการลงทน 660 ลานยโรภายใน 5 ปขางหนา โดยในขนแรกจะลงทนตงโรงงานผลตรถยนตมลคา 150 ลานยโร ผลตรถยนตขนาดเลก Grande Punto และ Fiat Linea มกาลงการผลต 100,000 คน / ป นอกจากนยงทาการผลตเครองยนตโดยมกาลงการผลต 200,000 เครอง / ป จะเรมทาการผลตไดในป 2552

ทมา: http://www.indiaabc.com/ibbinternet/byFCompany.aspx?fcompany=Fiat

DailmerChrysler ลงทนมลคา 50 ลานยโร สรางโรงงานผลตรถยนตทเมอง Pune โดยมกาลงการผลต 5,000 คนตอป ทาการผลตรถยนตนง C-Class, E-Class และ S-class จะเรมทาการผลตไดในป 2552

ทมา: http://www.daimlerchrysler.com

Toyota ยงอยในระหวางการตดสนใจสรางโรงงานแหงใหมซงคาดวาจะสรางทอนเดย โดยโรงงานแหงใหมจะทาการผลตรถยนตนงขนาดเลก ปจจบน Toyota มโรงงานทอนเดย 1 แหงทาการผลตรถยนตนงรนใหญ คอ Corolla, Camry และ Innova

ทมา: http://www.freep.com/apps/pbcs.dll/article?AID=/20070822/BUSINESS01/70822020

Suzuki Suzuki Powertrain India Limited รวมทนกบ Maruti Udyog Limited รถททาการผลตคอรถยนตนงขนาดเลก Suzuki Swift มเปาหมายการผลต 150,000 คน สงออก 100,000 คน และขายในประเทศ 50,000 คน จะเรมทาการผลตในเดอนตลาคม 2550

ทมา: http://www.domain-b.com/automotive/2007/20070103_overdrive.htm

Nissan + Renault + Mahindra

Nissan รวมทนกบ Renault และ Mahindra ผผลตรถยนตอนเดย ลงทนมลคา 900 ลานเหรยญสหรฐฯ สรางโรงงานผลตรถยนต โดยมกาลงการผลต 400,000 คนตอป ทาการผลตรถยนตนงและรถอเนกประสงคจะเรมการผลตไดในป 2552

ทมา: http://newcarnissanprices.com/2007/02/

บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน 3-23

ผผลต รายละเอยดการลงทน

Volkswagen ลงทนมลคา 530 ลานเหรยญสหรฐฯ สรางโรงงานผลตรถยนตแหงแรกในอนเดยทเมอง Maharashtra มกาลงการผลต 110,000 คนตอป โรงงานจะสามารถเรมการผลตไดในป 2553

ทมา: http://www.autonews24h.com/Auto-Industry/Volkswagen/1456.html

Hyundai ลงทนสรางโรงงานผลตรถยนตแหงทสองในอนเดยมลคา 700 ลานเหรยญสหรฐฯ มกาลงผลต 3 แสนคนตอป รวมกบโรงงานเดม Hyundai จะมกาลงการผลตในอนเดย 6 แสนคน รถททาการผลตคอรถยนตนง โรงงานจะเรมการผลตในป 2550

ทมา: http://www.thehindubusinessline.com/2006/09/19/stories/2006091901850200.htm

BMW ลงทนมลคา 26.5 ลานเหรยญสหรฐฯ สรางโรงงานผลตรถยนตนงในเมอง Tamil Nadu ทาการผลตรถยนตนง Serie 3 และ Serie 5 โดยมกาลงการผลต1,700 คนตอป โรงงานจะเรมการผลตในป 2550

ทมา: http://english.people.com.cn/200703/29/eng20070329_362251.html

(3) กลมอเมรกาใต

ในสวนของอเมรกาใตไดการลงทนสรางโรงงานผลตรถยนตแหงใหมทจะเปดดาเนนการระหวางป 2549 - 2553 โดยมกลมบรษทผผลตรถยนตขามชาตเขาไปลงทน 6 ราย ไดแก Ford, GM, Honda, Fiat, PSA และ DaimlerChrysler โดยมบราซล อารเจนตนา และเมกซโก เปนศนยกลางการผลตรถยนตทสาคญ สาหรบตลาดรถยนตทเตบโตเรวทสดคอเปร ซงประเทศทมอตราการใชรถยนตตามากคอประชากร 1,000 คน มรถยนตใช 24 คน ดงนนความตองการของตลาดในประเทศอยในระดบสงจงมโอกาสของการขยายตลาดในประเทศ

ตารางท 3.13: รายละเอยดการลงทนในอเมรกาใตของกลมบรษทผผลตรถยนตขามชาต

ผผลต รายละเอยดการลงทน

Ford ลงทนมลคา 156 ลานเหรยญสหรฐฯ และพฒนาโรงงานประกอบรถยนตทมอยเดม และทาการพฒนารถยนตรนใหมออกจาหนาย รถทผลตเปนรถยนตนง Ford Focus และรถกระบะ Ford Ranger โดยการผลตดงกลาวเปนการผลตเพอสงออกไปจาหนายในประเทศทวทวปอเมรกาใต โรงงานจะเรมการผลตในป 2551

ทมา: http://www.autosavant.net/2007/08/ford-will-invest-1565-million-in.html

Honda ลงทนมลคา 100 ลานเหรยญสหรฐฯ สรางโรงงานผลตรถยนตแหงใหมในอารเจนตนา เพอผลตรถยนตขนาดคอมแพกต มกาลงผลต 30,000 คนตอป โดยจะเรมดาเนนงานไดในป 2552 วางแผนทาตลาดในอารเจนตนาและประเทศในกลมทวปอเมรกาใต

ทมา: http://www.theautochannel.com/news/2007/09/09/061385.html และ http://www.autonews24h.com/Auto-Industry/Honda/1922.html

GM ลงทนในอาเจนตนามลคา 350 ลานเหรยญสหรฐฯ เพอสรางโรงงานผลตรถยนต โดยเนนการผลตรถยนตขนาดเลก โรงงานจะเรมดาเนนการไดในป 2552 นอกจากนยงไดลงทนในบราซลอกมลคา 150 ลานเหรยญสหรฐฯ เพอกอตงศนยวจยและพฒนา

ทมา: http://www.globalinsight.com/SDA/SDADetail9986.htm

3-24 บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

ผผลต รายละเอยดการลงทน

Fiat ลงทนมลคา 60 ลานเหรยญสหรฐฯ ทาการผลตใน Cordoba ประเทศอารเจนตนา รนททาการผลตคอ Siena เรมทาการผลตเดอนมกราคม 2551 มกาลงการผลต 50,000 คนตอป นอกจากนยงลงทนรวมกบ Tata (อนเดย) สรางโรงงานประกอบรถกระบะใน Cordoba ประเทศอารเจนตนา ดวยเงนลงทน 100 ลานเหรยญสหรฐฯ ทงน Fiat วางแผนการลงทนในอเมรกาใตประมาณ 1 พนลานเหรยญสหรฐฯ ภายในป 2553 โดยตงเปาหมายครองสวนแบงการตลาดรอยละ 15 ของตลาดรถในอเมรกาใต

ทมา: http://www.globalinsight.com/SDA/SDADetail9441.htm)

PSA มแผนการลงทนในอเมรกาใต 500 ลานเหรยญสหรฐฯ ในอก 3 ปขางหนา โดยจะทาการผลตรถยนตรนใหม 12 รนภายในป 2553

ทมา: http://www.tmcnet.com/usubmit/2007/09/27/2972662.htm และ http://store.eiu.com/article/1222613307.html

DaimlerChrysler มแผนจะสรางโรงงานแหงทสามท Virrey del Pino อารเจนตนา

(4) ประเทศรสเซย

รสเซยไดมการลงทนสรางโรงงานผลตรถยนตแหงใหมทจะเปดดาเนนการในรสเซยระหวางป 2549 - 2553 มกลมบรษทผผลตรถยนตขามชาตเขาไปลงทน 14 ราย ไดแก Ford, GM, Fiat, DailmerChrysler, Toyota, PSA, Susuki, Hyundai, Renault, Nissan, Volkswagen, SsangYong (เกาหลใต), Scania และ Great Wall (จน) มมลคาการลงทนรวม 27,016 ลานเหรยญสหรฐฯ (มลคาการลงทนรวม 12 บรษท) มกาลงการผลตรวม 1.08 ลานคน ปจจบนสภาวะเศรษฐกจของรสเซยเตบโตอยางรวดเรวการเตบโตของสภาพเศรษฐกจทาใหความตองการรถยนตเพมขนไปดวย หากเปรยบเทยบอตราสวนการใชรถยนตทกประเภทของคนรสเซยตอคน 1,000 คนแลวพบวา มประชากรทมรถใชประมาณ 178 คน ซงยงตากวาอตราสวนของยโรป2 นอกจากน ภาครฐปจจบนกมมาตรการสนบสนนใหผผลตรถยนตจากตางชาตเขามาลงทน รวมทงดานการเงนกมผใหบรการสนเชอซงทาใหประชาชนสามารถซอรถยนตไดงายกวาในอดต โดยในไตรมาสแรกของป 2550 รถยนตจากตางชาตในรสเซยมยอดจาหนายเพมขนถงรอยละ 74 คาดวาตลาดรถยนตในป 2550 นจะเตบโตรอยละ 10-20 และจะมยอดจาหนายท 1.7 ลานคน

2 ยโรปตะวนตกประมาณ 500 คนตอ 1,000 คน

บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน 3-25

ตารางท 3.14: รายละเอยดการลงทนของกลมบรษทผผลตรถยนตขามชาตในประเทศรสเซย

ผผลต รายละเอยดการลงทน

Ford ลงทนมลคา 100 ลานเหรยญสหรฐฯ สรางโรงงานผลตรถยนตแหงใหมในรสเซย มกาลงการผลต 53,000 ตอป เมอรวมกบกาลงการผลตเดมจะม 125,000 คนตอป รถยนตทผลตคอ Ford Focus และ Ford Mondeo โรงงานจะเรมทาการผลตในป 2552

GM ลงทนมลคา 115 ลานเหรยญสหรฐฯ สรางโรงงานผลตรถยนตแหงใหมในรสเซย มกาลงการผลต 25,000 ตอป รถยนตทผลตคอ Chevrolet Captiva และรถ sport utility โรงงานจะเรมทาการผลตในป 2551

ทมา: http://in.news.yahoo.com/ 060613/137/651gz.html

Fiat รวมทนกบ Severstal Avto ลงทนมลคา 150 ลานเหรยญสหรฐฯ สรางโรงงานผลตรถยนตในรสเซยมกาลงการผลต 50,000 คนตอป รถรนททาการผลตไดแก C Class, FIAT Linea โดยมแผนจะวางจาหนายทงในประเทศและสงออกไปยงยโรปตะวนออกและจน

ทมา: http://www.kommersant.com/p805131/ Car_Industry_Foreign_Deals/

DailmerChrysler รวมมอกบ Avtovaz (รสเซย) และ Magna (แคนนาดา) มแผนการทจะลงทนมลคา 22,600 ลานเหรยญสหรฐฯ สรางโรงงานผลตรถยนตในรสเซย โดยมกาลงการผลต 480,000 คนตอป รถททาการผลตไดแก New Lada Model และ Daimler Premium-Class อยางไรกตามขณะนยงเปนเพยงการวางแผนการเทานนคาดวาโรงงานจะเรมสรางในป 2553

ทมา: http://www.russianspy.org/2006/12/07/daimlerchrysler-may-build-plant-in-russia/

Toyota เรมสรางโรงงานผลตรถยนตแหงแรกในรสเซยมลคา 15 ลานเหรยญสหรฐฯ ในเมอง St. Petersburg มกาลงการผลต 50,000 คนตอป รนททาการผลตคอ Toyota Camry โรงงานจะเรมทาการผลตในป 2550

ทมา: http://www.ebrd.com/new/pressrel/2005/36apr26.htm

PSA ลงทนมลคา 332 ลานเหรยญสหรฐฯ ลงทนสรางโรงงานผลตรถยนตในรสเซยมกาลงการผลต 75,000 คนตอป รนทจะทาการผลตไดแก Peugeot 307 และ Citroen C4 โรงงานจะเรมทาการผลตไดประมาณป 2551 - 2553 ทงนยอดขายของ Peugeot ในรสเซยเพมขนถงรอยละ 60 ในป 2549 ทมา: http://www.automotiveworld.com/WAM/content.asp?contentid=61292

Susuki ลงทนมลคา 117 ลานเหรยญสหรฐฯ สรางโรงงานผลตรถยนตในรสเซย มกาลงการผลต 30,000 คนตอป รถททาการผลต ไดแก Susuki Grand Vitara 4WD รถ terrain ประเภทตางๆ และ crossover โรงงานจะเรมทาการผลตในป 2552

ทมา: http://www.mnweekly.ru/business/20070614/55258018.html

Hyundai มแผนการจะสรางโรงงานใหมในรสเซย โดยปจจบน Hyundai มยอดจาหนายเปนอนดบ 3 ในรสเซย ในป 2549 มยอดจาหนายประมาณ 100,000 คน

ทมา: http://uk.reuters.com/article/basicIndustries/idUKL0782848820070607

Renault ลงทน 2502 ลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2548 สรางโรงงานในรสเซย ตอมาในป 2550 ไดลงทนเพมอก 150 ลานเหรยญสหรฐฯ เพอเพมกาลงการผลตเปน 160,000 คนตอป รถททาการผลตคอรถยนตนงชอวา Logan ซงเปนรถยนตนงขนาดเลกทขายดเปนอนดบสองรองจาก

3-26 บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

ผผลต รายละเอยดการลงทน

Ford Focus

ทมา: http://www.globalinsight.com/SDA/SDADetail8248.htm

Nissan ลงทนมลคา 200 ลานเหรยญสหรฐฯ สรางโรงงานใหมในรสเซยโดยมกาลงการผลต 50,000 คนตอป รถททาการผลตไดแก รถอเนกประสงคประเภทตางๆ (SUV) และรถยนตนง (sedan) โรงงานจะเรมทาการผลตในป 2552

ทมา: http://in.news.yahoo.com/060613/137/651gz.html

Volkswagen ขณะนมแผนการทจะสรางโรงงานแหงใหมในรสเซย มลคา 500 ลานเหรยญสหรฐฯ โดยมกาลงการผลต 50,000 คนตอป ปจจบนมโรงงานเดมมกาลงการผลต 115,000-150,000 ตอป

ทมา: http://www.kommersant.com/p805131/Car_Industry_Foreign_Deals/

SsangYong (เกาหลใต)

รวมทนกบ Severstal Avto ลงทนมลคา 150 ลานเหรยญสหรฐฯ สรางโรงงานผลตรถยนตในรสเซย โดยมกาลงการผลต 50,000 คนตอป รถททาการผลตคอรถ crossover http://www.kommersant.com/p805131/Car_Industry_Foreign_Deals/

Scania สรางโรงงานประกอบรถบรรทกหนกในรสเซย โดยมกาลงการผลต 10,000 คนตอป จะเรมผลตไดในป 2552

ทมา: http://www.kommersant.com/p790925/Scania_assembly_truck/

Great Wall (จน) ลงทนมลคา 85 ลานเหรยญสหรฐฯ สรางโรงงานผลตรถยนตแหงแรกในรสเซย

ทมา: http://www.siteselection.com/features/2006/nov/russiaCIS/

เมอพจารณาถงแนวโนมของการลงทนและการผลตรถยนตในอนาคต ขอมลดานการลงทนโดยกลมบรษทผผลตตางชาตโดยสวนใหญจะเปนรถยนตขนาดเลกซงกาลงไดรบความนยมอยางสงจากผบรโภค เนองจากรถยนตขนาดเลกประหยดนามนเชอเพลงและมราคาถกกวา ประเทศไทยกมนโยบายสนบสนนการลงทน เชน การผลตรถยนตขนาดเลกหรออโคคาร นอกจากการลงทนของกลมบรษทรถยนตขามชาตในการสรางโรงงานผลตรถยนตแหงใหมในเอเชย รสเซย และอเมรกาใตแลว กลมบรษทรถยนตขามชาตยงไดลงทนสรางศนยวจยและพฒนาอกดวยโดยเฉพาะอยางยงในทวปเอเชย จากรายงาน World Investment Report ของ UNCTAD ระบวาในป 2548 มการลงทนเพอสรางศนยวจยและพฒนาในทวปเอเชยในทกอตสาหกรรมถง 315 โครงการ โดยรอยละ 80 ตงอยในจนและอนเดย ผผลตททาการลงทนดานการวจยและพฒนาในเอเชย ไดแก GM, Volkswagen, Nissan, DaimlerChrysler, Honda, Hyundai และ Toyota

ในดานเทคโนโลยการผลตทกาลงพฒนาโดยคายผผลตรถยนตคอเทคโนโลยรถยนตทเปนมตรกบสงแวดลอมโดยการหนมาใชพลงงานทดแทนชนดตางๆ เชน Biodiesel, CNG, Electric Battery Powered, Ethanol, Hydrogen, LPG, Hybrid Car และ Fuelcell โดยเทคโนโลยทกาลงไดรบความสนใจจากกลมผผลตรถยนต ไดแก

บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน 3-27

(1) Hybrid Car ซงเปนรถยนตทมการใชแหลงพลงงานตงแต 2 ชนดขนไป โดยรถยนตไฮบรดนนมทงแบบทใชพลงงานจากเครองยนตเบนซนกบพลงงานไฟฟา และเครองยนตดเซลกบพลงงานไฟฟา

(2) Fuel Cell Car หรอรถเซลลเชอเพลงหรอรถพลงงาน Hydrogen ซงใชพลงงานจากกระแสไฟฟาซงเกดจากการทาปฏกรยาเคมระหวาง Oxygen และ Hydrogen กระแสไฟฟาทไดจากเซลลเชอเพลงเปนรอยๆ ชนในเครองยนตจะนามารวมกนเพอสรางแรงขบเคลอนใหกบรถยนต โดยมประสทธภาพมากกวาและสะอาดกวาพลงงานจากนามน ปจจบนการพฒนายงมปญหาอย 4 ดานดวยกน คอถงเกบไฮโดรเจนทตองคงสภาพความเยนอยตลอดเวลาเพอทาใหไฮโดรเจนคงสภาพเปนของเหลวตลอด หากไดรบความรอนไฮโดรเจนจะระเหยเปนไอ นอกจากนยงมปญหาเรองราคา ความทนทาน โครงสรางพนฐานของรถ และสถานใหบรการเชอเพลงจากไฮโดรเจน ซงอาจจะตองใชเวลาอก 20 ถง 30 ปในการพฒนารถพลงงานไฮโดรเจนใหไดมาตรฐาน

3.1.2 อตสาหกรรมรถจกรยานยนต

1) การผลต

ตลาดรถจกรยานยนตทสาคญของโลกคอตลาดในเอเชยเนองจากการผลตกวารอยละ 90 ของโลกผลตอยทเอเชย (ตารางท 3.15) โดยเฉพาะประเทศจนซงเปนตลาดรถจกรยานยนตทใหญทสดในเอเชยและใหญทสดในโลก ขอมลการผลตในป 2548 พบวา ทวโลกมการผลตรถจกรยานยนต 39.31 ลานคน ตอมาในป 2549 ปรมาณการผลตไดเพมขนเปน 44.15 ลานคน ซงมอตราเพมขนรอยละ 12.3 ขณะทการผลตในป 2549 อยในภมภาคเอเชย 40.92 ลานคน หรอรอยละ 92 ของปรมาณการผลตทงหมด และในจานวนนผลตทประเทศจนถง 21.4 ลานคน (รปท 3.10) ปจจบนประชากรจนมรถจกรยานยนตใชประมาณ 50 ลานคน โดยมผผลตรถจกรยานยนตรวมทกประเภทจานวน 813 ราย3 นอกจากนตลาดรถจกรยานยนตในจนยงมโอกาสขยายตวไดอกมาก พจารณาไดจากขอมลสดสวนการใชรถจกรยนตของประชากรในป 2549 ซงประชากร 1,000 คน มรถจกรยานยนตใชเพยง 40 คนเทานน ซงถอวาเปนสดสวนทตาเมอเทยบกบไตหวนทประชากร 1,000 คน มรถจกรยานยนตใชถง 500 คน รายงานของ China Automobile Industry Association ไดระบวาอตสาหกรรมรถจกรยานยนตของจนทากาไรเพมขนรอยละ 4.16 ในป 2549 ซงเปนอตสาหกรรมเดยวในกลมอตสาหกรรมยานยนตทงหมด 5 กลมทมกาไรเพมขน

3 http://www.made-in-china.com

3-28 บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

ตารางท 3.15: ปรมาณการผลตรถจกรยานยนตของโลกป 2546 - 2549 หนวย : ลานคน

ประเทศ 2546 2547 2548 2549 Δ48/49 Δ46/49

เอเชย 28.32 33.50 36.58 40.92 11.86 44.49

- จน N/A N/A 17.20 21.40 24.42 N/A

- อนเดย 5.07 5.62 6.52 7.60 16.56 49.90

- ไทย 2.37 2.86 2.30 2.07 -10.00 -12.66

- ญปน 1.83 1.74 1.79 1.77 -1.12 -3.28

- เวยดนาม 1.78 2.13 2.18 2.55 16.97 43.26

- อนๆ ในเอเชย 17.27 21.15 6.59 5.53 -16.80 -67.98

ยโรป 1.52 1.23 1.26 1.24 -1.59 -18.42

อนๆ 1.08 1.26 1.50 1.99 32.67 84.26

รวม 30.92 35.99 39.31 44.15 12.31 42.79

ทมา : รวบรวมจาก Japan Automobile Manufacturers Association, The Automotive Component Manufacturers Association of India และกลมอตสาหกรรมยานยนต สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

จน 47%

อนเดย 17% ไทย 5%ญปน, 4%

เวยดนาม, 6%

อนๆในเอเชย 13%

เอเชย 92%

อนๆ 5%

ยโรป 3%

ทมา: Japan Automobile Manufacturers Association, 2008

รปท 3.10: แสดงอตราสวนการผลตรถจกรยานยนตของทวปตางๆ ในป 2549

บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน 3-29

สาหรบประเทศทมการผลตรถจกรยานยนตมากเปนอนดบสองของโลกคอ อนเดย โดยในป 2549 ผลตได 7.6 ลานคน เพมขนจากปทผานมารอยละ 16.56 ในป 2550 คาดวาจะผลตไดประมาณ 8.63 ลานคน โดยมกาลงการผลตอยท 10.78 ลานคน และคาดวาจะผลตได 17.85 ลานคนในป 2555 โดยมกาลงการผลตอยท 22.31 ลานคน4 สาหรบการผลตรถจกรยานยนตทวโลกนน สวนใหญยงคงเปนการผลตของบรษทขามชาตของญปนโดยในป 2548 การผลตรถจกรยานยนตทวโลกมปรมาณ 39.31 ลานคน เปนการผลตของบรษทญปน 19.95 ลานคน คดเปนรอยละ 51 และในป 2549 การผลตรถจกรยานยนตทวโลกมปรมาณ 44.15 ลานคน เปนการผลตของบรษทญปน 20.41 ลานคน หรอคดเปนรอยละ 46 (Japan Automobile Manufacturers Association: JAMA, 2006)

2) การตลาด

จากรายงานของ Cleveland-based Freedonia Group Inc. ความตองการจกรยานยนตของโลกคาดวานาจะเพมปละประมาณรอยละ 4.9 ตอป ความตองการจกรยานยนตทงหมดในป 2552 มจานวนประมาณ 41.6 ลานคน มลคาประมาณ 40 พนลานเหรยญสหรฐฯ อยางไรกตาม อตราการขยายตวของความตองการรถจกรยานยนตปจจบนถงป 2552 นจะนอยกวาอตราการขยายตวในชวงป 2542 - 2547 ซงมอตราการขยายตวปละรอยละ 6.8 โดยความตองการทเพมขนสวนใหญมาจากการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศทมการขยายตวของเศรษฐกจใหมโดยเฉพาะตลาดใหญซงอยในทวปเอเชยซงมความตองการใชจกรยานยนตไวเปนยานพาหนะประจาครอบครวและใชขบขเพอการทางาน โดยตลาดเหลานสวนใหญจะนยมรถจกรยานยนตทมขนาดเลกและมราคาถก

ตลาดจกรยานยนตทใหญทสดในโลกคอ จนโดยยอดจาหนายในป 2549 ประมาณ 21.26 ลานคน เพมขนจากป 2548 รอยละ 19.85 ตลาดทมขนาดใหญเปนอนดบสองรองจากจนคอ อนเดย โดยมยอดจาหนายในป 2549 จานวนประมาณ 7.8 ลานคน เพมขนจากปทผานมารอยละ 11.41 สาหรบตลาดทมขนาดเปนอนดบสามรองจากจนและอนเดยคออนโดนเซย โดยมยอดจาหนายของป 2549 ท 2.3 ลานคน ลดลงจากปทผานมารอยละ 11.6 สาหรบตลาดอนๆ เชน สหรฐอเมรกามยอดจาหนายในป 2549 เพมขนจากป 2548 รอยละ 1.3 สาหรบไทยมการจาหนายลดลงรอยละ 1.99 อนเปนผลมาจากภาวะเศรษฐกจโดยรวมของประเทศและกาลงซอของผบรโภคทลดลงอนเนองมาจากราคานามนทเพมสงขน และฤดฝนทมฝนตกหนกทาใหเกดนาทวมขงเปนเวลานานในหลายพนทของประเทศ สงผลกระทบตอการตดสนใจซอของเกษตรกรทเปนตลาดผซอหลก ประกอบกบแหลงเงนทนตางๆ ไดชะลอการปลอยสนเชอเชาซอรถจกรยานยนต

ในสวนของตลาดเวยดนามถอวาเปนตลาดรถจกรยานยนตทสาคญ โดยในป 2549 มการบรโภคถง 2,553,600 คน และมการนาเขาคดเปนมลคา 557.4 ลานเหรยญสหรฐฯ นอกจากน อตราการบรโภคในประเทศมแนวโนมสงขน โดยในป 2549 มยอดจาหนายเพมขนสงจากป 2548 ถงรอยละ 46 เนองจาก

4 http://www.theindusview.com/Automobile.html

3-30 บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

รฐบาลไดยกเลกขอบงคบการถอครองรถจกรยานยนตเกน 1 คนในเขตเมองใหญ (ขอมลจากการสมภาษณบรษทฮอนดาเวยดนาม, 2550)

3) การคาและการลงทน

3.1) การคา

เมอพจารณาการสงออกรถจกรยานยนตของโลก (ตารางท 3.16) พบวาประเทศทมการสงออกมากทสด ไดแก ญปน โดยในป 2549 มมลคาการสงออก 6.40 ลานเหรยญสหรฐฯ มสวนตลาดแบงตลาดรอยละ 34.79 สวนใหญเปนการสงออกรถจกรยานยนตขนาดใหญซงมขนาดเครองยนตระหวาง 250 - 800 ซซ รองลงมาคอประเทศจนซงในป 2549 มมลคาการสงออก 3.19 ลานเหรยญสหรฐฯ มสวนตลาดแบงตลาดรอยละ 17.36 สวนใหญเปนการสงออกรถจกรยานยนตขนาดเลกซงมขนาดเครองยนตไมเกน 250 ซซ อยางไรกตาม เมอพจารณายอดสงออกระหวางป 2545 - 2549 พบวาในกลมผสงออกรถจกรยานยนต 5 อนดบแรกของโลกนน จนเปนประเทศทมการสงออกเตบโตภายในระยะเวลา 5 ปมากทสดคอรอยละ 391.54 และสามารถขยบอนดบจากการเปนผผลตอนดบทสของโลกในป 2545 ขนมาเปนอนดบสองตงแตป 2546 เปนตนมา

ในสวนของการนาเขารถจกรยานยนตของโลก (ตารางท 3.17) พบวาประเทศทมการนาเขามากทสดคอสหรฐอเมรกา โดยในป 2549 มมลคาการนาเขาทงหมด 3.80 ลานเหรยญสหรฐฯ คดเปนสวนแบงการตลาดรอยละ 20.88 ของการนาเขาทงหมดของโลก และในป 2550 มการนาเขามลคา 3.15 ลานเหรยญสหรฐฯ เมอพจารณาการนาเขาเปรยบเทยบการนาเขาของสหรฐอเมรการะหวางป 2545 กบป 2550 พบวามลคาการนาเขาเพมขนรอยละ 52.59 โดยเปนการนาเขารถจกรยานยนตมากทสดในทกประเภท ยกเวนรถจกรยานยนตขนาดเลกไมเกน 50 ซซ ทเยอรมนมการนาเขามากทสด

ตารางท 3.16: การสงออกรถจกรยานยนตของโลกในป 2545 - 2550

มลคา : พนเหรยญสหรฐฯ

ประเทศ 2545 2546 2547 2548 2549 Δ%45/49 % Share49 2550 Δ%45/50

ญปน 4,483 4,612 5,511 6,106 6,403 42.83 34.79 N/A N/A

จน 650 1,448 1,987 2,417 3,195 391.54 17.36 N/A N/A

อตาล 990 1,086 1,314 1,391 1,627 64.34 8.84 1,404 105.87

สหรฐอเมรกา 682 759 808 857 1,083 58.80 5.88 1,099 101.65

เยอรมน 545 619 720 942 1,047 92.11 5.69 N/A N/A

อนๆ 2,857 3,549 4,400 4,712 2,848 76.83 27.45 N/A N/A

รวม 10,209 12,074 14,744 16,427 16,206 80.30 100.00 N/A N/A

ทมา: International Trade Centre, 2008

บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน 3-31

ตารางท 3.17: การนาเขารถจกรยานยนตของโลกในป 2545 – 2550

มลคา : พนเหรยญสหรฐฯ

ประเทศ 2545 2546 2547 2548 2549 Δ%45/49 % Share49 2550 Δ%45/50

สหรฐอเมรกา 2,496 2,877 3,415 3,702 3,801 52.28 20.88 2.68 52.29

อตาล 686 968 1,214 1,258 1,436 109.33 7.89 14.14 109.15

ฝรงเศส 780 1,107 1,253 1,286 1,365 75.00 7.50 6.10 74.9

เยอรมน 836 932 1,066 1,148 1,238 48.09 6.80 7.84 48.11

เบลเยยม 594 762 1,020 1,050 937 57.74 5.15 -10.77 57.53

อนๆ 4,603 5,469 7,015 8,454 5,130 104.80 51.79 -39.32 11.46

รวม 9,998 12,117 14,985 16,901 13,910 82.08 100.00 -17.70 39.12

ทมา: International Trade Centre, 2008

2) การลงทน

เนองจากความตองการใชรถจกรยานยนตในแตละภมภาคมความแตกตางกนอยางชดเจนตามลกษณะภมประเทศและการใชประโยชน อาท รถจกรยานยนตขนาดใหญประเภท Cruisers จะไดรบความนยมในสหรฐอเมรกาเนองจากมพนทกวางใหญจงตองใชรถทมแรงขบเคลอนสง ซงตางจากตลาดเอเชยทนยมรถจกรยานยนตขนาดเลกเพราะตองการใชขบขระยะทางใกลๆ ภายในตวเมองเทานน จากการทความตองการของการใชงานทแตกตาง จงเปนสาเหตหนงททาใหรปแบบการลงทนของอตสาหกรรมรถจกรยานยนตในเอเชยมกเปนกลมผผลตทเปนบรษทขามชาตจากญปนเปนสวนใหญ และตลาดหลกของจกรยานยนตอยในทวปเอเชยซงนยมใชรถจกรยานยนตขนาดเลก โดยมผผลตรายสาคญของญปน เชน ฮอนดา ยามาฮา ซซก และคาวาซาก ไดทาการลงทนขยายฐานการผลตของตนเองไปยงภมภาคตางๆ ทงในอเมรกา ยโรป และเอเชย ซงโรงงานจะสามารถเรมดาเนนการผลตไดประมาณป 2549 - 2551 โดยแหลงทบรษทผลตจกรยานยนตไดใหความสนใจมากคออเมรกาใตและอาเซยน

สาหรบทวปอเมรกาใต ฮอนดาไดลงทนในเปรซงตลาดจกรยานยนตมการขยายตวรอยละ 30 ขณะทยามาฮาไดลงทนในอารเจนตนา สาหรบในภมภาคอาเซยนประเทศทไดรบความสนใจคอเวยดนามและฟลปปนส เนองจากตลาดของเวยดนามมการขยายตวสงมาก โดยในป 2549 การจาหนายรถจกรยานยนตเพมขนจากป 2548 ถงรอยละ 46.3 ทาใหฮอนดา ยามาฮา และซซก ไดเขาไปลงทนสรางโรงงานผลตรถจกรยานยนตแหงใหมทเวยดนาม โดยยามาฮาจะลงทนสรางโรงงานแหงทสองคดเปนมลคา 46 ลานเหรยญสหรฐฯ เมอรวมกบกาลงการผลตทจะเพมขนกบกาลงการผลตทมอยเดมจะสามารถผลตรถจกรยานยนตได 700,000 คนตอป ซงรถจกรยานยนตทผลตขนทงหมดจะจาหนายในประเทศเวยดนาม สาหรบฮอนดาจะมการลงทนมลคา 65 ลานเหรยญสหรฐฯ เพอสรางโรงงานแหงทสอง เพมกาลงการผลตเปนรอยละ 50 ซงเมอรวมกบกาลงการผลตเดมจะสามารถผลตรถจกรยานยนตได 1.5

3-32 บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

ลานคนตอป โดยโรงงานจะสามารถเรมการผลตไดกลางป 25515 ในสวนของฟลปปนส แมวาตลาดจะขยายตวเพยงรอยละ 6 แตอตราการใชรถจกรยานยนตยงตามากคอ 40 คนตอประชากร 1,000 คน ดงนนความตองการของตลาดในประเทศในอนาคตจงยงคงมอย

สาหรบในกลมจกรยานยนตขนาดใหญจะถกครองตลาดโดยผผลตรถจกรยานยนตของยโรปและอเมรกา ซงจะไมมการขยายการผลตไปยงตางประเทศหรอหากมกเปนจานวนนอย เชน BMW ผผลตรถจกรยานยนตของเยอรมนมโรงงานผลตรถจกรยานยนตในเยอรมนเพยงแหงเดยวเทานน เชนเดยวกบ Harley Davidson ซงเปนผผลตรถจกรยานยนตขนาดใหญของสหรฐอเมรกากทาการผลตเฉพาะในสหรฐอเมรกาเทานน อยางไรกตาม ไดมผผลตรถจกรยานยนตของยโรปบางราย เชน Triump ขององกฤษไดมการขยายการผลตไปยงประเทศทมตลาดจกรยานยนตขนาดใหญอยางสหรฐอเมรกาและออสเตรเลย นอกจากน Triump ยงไดวางแผนทจะขยายการผลตมายงไทยอกดวย โดยโรงงานใหมแหงแรกในไทยจะเรมทาการผลตไดในป 2551

ตารางท 3.18: การลงทนของผผลตรถจกรยานยนตญปนทจะเรมดาเนนการป 2549 - 2552

ผผลต รายละเอยดการลงทน

ฮอนดา • ลงทนมลคา 26.2 ลานเหรยญสหรฐฯ สรางโรงงานผลตรถจกรยานยนตทประเทศฟลปปนส มกาลงการผลต 1 ลานคนตอป แตชวงแรกคาดวาจะผลตท 5 แสนคนตอป ทมา: http://www.theautochannel.com/news/2006/05/22/007933.html

• ลงทนมลคา 26.2 ลานเหรยญสหรฐฯ สรางโรงงานผลตรถจกรยานยนตทประเทศอนเดย มกาลงการผลต 1.5 ลานคนตอป เมอรวมกบกาลงการผลตเดม ฮอนดาสามารถผลตรถจกรยานยนตอนเดยไดประมาณ 7 ลานคนตอป ทมา: http://www.cmsnl.com/news/honda-to-build-motorcycle-plant-in-india_news337.html

• ลงทนมลคา 2 ลานเหรยญสหรฐฯ สรางโรงงานผลตรถจกรยานยนตทประเทศเปร มกาลงการผลต 25,000 คน ทงนตลาดเปรกเปนอกตลาดหนงทมการขยายตวสงโดยในป 2549 ขยายตวถงรอยละ 30 ทมา: http://www.cmsnl.com/news/honda-to-build-motorcycle-plant-in-peru_news373.html

• รวมทนกบ Guangzhou Motors Group Company มลคาประมาณ 49 ลานเหรยญสหรฐฯ สรางโรงงานผลตรถจกรยานยนตในเขตอตสาหกรรม Xintang มณฑล Zeng Cheng ประเทศจน มกาลงการผลต 1 ลานคน โรงงานเรมทาการผลตเมอป 2549 การรวมทนดงกลาวใชชอบรษท Wuyang-Honda Motors (Guangzhou) Co, Ltd., ทมา: http://www.thefreelibrary.com/Wuyang- Honda+Begins+Production+at+New+ Motorcycle+Plant-a014264223

• ลงทนมลคา 65 ลานเหรยญสหรฐฯ เพอสรางโรงงานแหงทสองในเวยดนาม เพอเพมกาลงการผลตรอยละ 50 ซงเมอรวมกบกาลงการผลตเดมจะสามารถผลตรถจกรยานยนตได 1.5 ลานคนตอปโดยโรงงานจะสามารถเรมการผลตไดกลางป 2551

5 http://www.reuters.com/article/tnBasicIndustries-SP/idUST1013020070730

บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน 3-33

ผผลต รายละเอยดการลงทน

ยามาฮา • ลงทนสรางโรงงานผลตรถจกรยานยนตทประเทศอารเจนตนา มกาลงการผลต 6,000 คนตอป จะเรมการผลตในเดอนเมษายนป 2551 ทมา: http://www.japantoday.com/jp/news/420077

• ลงทนสรางโรงงานแหงทสองในประเทศเวยดนามมลคา 46 ลานเหรยญสหรฐฯ เมอรวมกบกาลงการผลตเดมจะสามารถผลตรถจกรยานยนตได 700,000 คนตอป ซงรถจกรยานยนตทผลตขนทงหมดจะจาหนายในประเทศเวยดนาม

• ลงทนสรางโรงงานผลตรถจกรยานยนตในประเทศฟลปปนส โรงงานจะสามารถเรมการผลตไดในป 2551 ขนาดรถทผลตคอ 105 – 135 ซซ มกาลงการผลต 70,000 คนตอป ทงนตลาดฟลปปนสมการขยายตวรอยละ 6 ในป 2548/2549 มอตราการใชรถจกรยานยนต 40 คนในประชากร 1,000 คน ในอนาคตคาดวาตลาดจะเตบโตสง

ทมา: http://www.yamaha-motor.co.jp/global/news/2007/08/09/ymph.html ซซก • ลงทนมลคา 20 ลานเหรยญสหรฐฯ สรางโรงงานผลตรถจกรยานยนตในเวยดนาม มกาลงการผลต

100,000 คนตอป เปดดาเนนการเมอตนป 2549 ทมา: http://www.globalsuzuki.com/globalnews/2004/0721.html

3.1.3 อตสาหกรรมชนสวนยานยนต

1) การผลต

อตสาหกรรมชนสวนยานยนตถอเปนอตสาหกรรมสนบสนนในอตสาหกรรมผลตและประกอบรถยนต ดงนนภาวะการผลตและการลงทนของสนคาทงสองกลมจงมแนวโนมไปในทศทางเดยวกน การลงทนของบรษทผผลตชนสวนยานยนตรายใหญของโลกตางนยมเขาไปลงทนผลตชนสวนยานยนตในตลาดเกดใหม อาท Robert Bosch GmbH ซงเปนบรษทผผลตชนสวนยานยนตทใหญทสดในโลก ในป 2549 ไดลงทนประมาณ 642 ลานเหรยญสหรฐฯ ในเอเชย และ 571 ลานเหรยญสหรฐฯ ในยโรปตะวนออก และ Robert Bosch GmbH ยงไดตงเปาหมายการลงทนในเอเชยเปนหลกโดยไดกาหนดเปาหมายการลงทนท 2 พนลานเหรยญสหรฐฯ ภายในป 2551 - 2553 ขณะทบรษท Johnson Controls Inc. ซงเปนผผลตชนสวนยานยนตอนดบสองของโลกไดเปดโรงงานในจน 6 แหงภายใน 2 ป และยงไดเปดโรงงานแหงใหมในยโรปตะวนออกคอสาธารณรฐมาซโดเนย (Republic of Macedonia) โดยมมลคาการลงทน 20 ลานเหรยญสหรฐฯ และในโรมาเนยอก 24 ลานเหรยญสหรฐฯ (Johnson Controls 2006 Annual Report, 2007) ขณะท Magna International Inc., ไดลงทน 24 พนลานเหรยญสหรฐฯ สาหรบสรางโรงงานแหงแรกในอนเดย สวน Delphi Automotive Systems กไดลงทนมลคา 142 ลานเหรยญสหรฐฯเพอสรางโรงงานผลตเครองยนตดเซลแหงใหมในโรมาเนยซงจะเรมทาการผลตไดปลายป 2550

นอกจากน แอฟรกากเปนอกแหงหนงทมบรษทตางชาตตางๆ ไดใหความสนใจเขาไปลงทน เพมขนเชนกน โดยในป 2543 มการลงทนในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนทงหมด 236 ลาน

3-34 บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

ลานเหรยญสหรฐฯ ตอมาในป 2548 ไดเพมขนเปน 566 ลานเหรยญสหรฐฯ ชนสวนทมการผลตมากในแอฟรกาเชน หนงหมเบาะรถยนต หมอพกทอไอเสย ทอไอเสย และเครองกรองไอเสย (World Investment Report 2006 อางถงใน UNCTAD,2007)

2) การตลาด

โครงสรางตลาดของอตสาหกรรมชนสวนยานยนต หากจาแนกตามประเภทของผผลตสามารถ จาแนกได 2 ประเภท คอ ผผลตชนสวนทปอนใหกบโรงงานประกอบรถยนตโดยตรงซงเปนผผลตชนสวนระดบหนง (First Tier Original Equipment Manufacturers หรอ 1st Tier OEM)6 ซงสวนใหญทาการผลตชนสวนทมความซบซอนสง มการใชเทคโนโลยขนสง และมรปแบบบรษทเปนบรษทขามชาต (ตารางท 3.19) อกประเภทหนงคอผผลตชนสวนทดแทน (After Market) ซงสวนใหญจะเปนผผลตในขน 2nd Tier และรองลงมา7 สวนใหญเปนรปแบบบรษทภายในประเทศ อยางไรกตาม รปแบบของธรกจมแนวโนมการควบรวมกจการระหวางบรษทขามชาตและบรษทผผลตทองถนเพมขน เนองจากปจจยหลายดาน เชน ความจาเปนดานเทคโนโลย นโยบายเขตการคาเสรทเออผผลตจากตางชาตเขาไปลงทนไดงายขน และสภาวะเศรษฐกจทซบเซา

ตารางท 3.19: ตวอยางบรษทผผลตชนสวนยานยนตชนนาของโลกในป 2549

บรษท ยอดจาหนาย

(เหรยญสหรฐฯ) จานวนประเทศทม

(สาขา) จานวนคนงานทวโลก

(คน)

Robert Bosch GmbH 62,445 50 258,000 Johnson Controls, Inc. 32,235 125 136,000 Denso Corporation 30,590* 32 120,000 Delphi Automotive Systems Corp 26,400 36 171,000 Magna International Inc. 24,000 23 83,000 Lear Corporation 17,800 33 90,000 TRW Automotive Holdings Corp. 13,100 28 65,000 Arvinmeritor 8,800** 28 29,000

หมายเหต: * เปนขอมลตามปงบประมาณ (ม.ค. 49 – ม.ค. 50)

** ขอมลป 2548

ทมา: Annual Report ของบรษทผผลตชนสวนยานยนต

6 ผผลตชนสวนระดบหนง (First Tier) เปนผทผลตหรอจดหาชนสวนสงใหผประกอบการยานยนตโดยตรง ซงจะตองมเทคโนโลยการผลตชนสวนใหไดมาตรฐานตามทผประกอบการยานยนตกาหนด สวนใหญเปนการนาเทคโนโลยการผลต เครองจกร และชางเทคนคเขามาดาเนนการ วตถดบหลกๆ เชน เหลกแผนรดรอน รดเยน เหลกหลอ เปนตน

7 ผผลตชนสวนลาดบสอง (Second Tier & Lower Tiers) เปนผผลตชนสวนยอยหรอจดหาวตถดบเพอปอนใหผผลตชนสวนลาดบหนงหรอลาดบเหนอขนไป

บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน 3-35

ในสวนของความตองการชนสวนยานยนตของโลกกมแนวโนมไปในทศทางเดยวกนกบตลาดยานยนตโลก ขณะทชองทางการจาหนายนอกจากการจะเปนการซอขายผานทางสานกงานของบรษทตางๆ โดยตรงแลว การซอขายผานทางอนเตอรเนตกเปนชองทางการตลาดอยางหนงทสาคญของอตสาหกรรมชนสวนยานยนตในปจจบน เนองจากผซอไดหนมาใชการซอผานอนเตอรเนตกนมากขนเรอยๆ

จากรายงานประจาป 2549 ของบรษทกดเยยร (The Goodyear Tire & Rubber Company) ซงเปนบรษทผลตยางรถยนตอนดบ 1 ของโลกระบวาลกคากวารอยละ 60 เรมการตดสนใจซอสนคาของบรษทมาจากการคนหาขอมลทางอนเตอรเนต เชนเดยวกบ Robert Bosch GmbH ไดรายงานวาในอนาคตผซอชนสวนผานทางอนเตอรเนตจะมเพมมากขนถงรอยละ 45 นอกจากนยงมกรณศกษาทสาคญทแสดงใหเหนวาการตลาดไดมงไปทการพฒนาระบบการจดซอทางอนเตอรเนตมากขน เชน การจดตงระบบซอขายชนสวนยานยนตทางอนเตอรเนตของ 5 บรษทใหญของโลก ไดแก ฟอรด เจเนอรลมอเตอร เดมเลอรไครสเลอร เรโน และนสสน

เจเนอรลมอเตอรเปนบรษทแรกทไดเปดระบบพาณชยอเลคทรอกนกสแบบ B2B ซงมชอเรยกวา TradeXchange เมอเดอนธนวาคม 2542 สาหรบทาการซอขายและประมลชนสวนยานยนตระหวางซพพลายเออรกบบรษท ซงระบบดงกลาวมสนคาประมาณ 200,000 รายการ มซพพลายเออรประมาณ 30,000 ราย ระบบซอขายผานทางอนเตอรเนตนจะชวยลดตนทนของคาเอกสาร คาโทรศพท คาโทรสาร นอกจากนยงชวยอานวยความสะดวกในการเลอกซพพลายเออรทใหราคาดทสดผานทางการประมล เจเนอรลมอเตอรสามารถขาย stamping presses ไดเพมขน 2 ลานเหรยญสหรฐฯ ผานทางระบบออนไลน หลงจากเปดระบบแลวสองเดอน และซอชนสวนอนๆ เพมขน 1.7 ลานเหรยญสหรฐฯและฟอรดกไดทาระบบ B2B เหมอนกบเจเนอรลมอเตอร แตใชชอวา AutoXchange

ปจจบนมเวบไซตททาการซอขายชนสวนยานยนตผานทางอนเตอรเนต เชน www. auto1688.com ซงเปนเวบไซตซอขายชนสวนยานยนตทเนนชนสวนทผลตในประเทศจน ซงเปนแหลงจาหนายชนสวนยานยนตของผประกอบการประมาณ 15,000 ราย มสมาชกทซอสนคาประมาณ 5 แสนรายจาก 150 ประเทศทวโลก ขณะทเวบไซต www.1aauto.com กมชนสวนอะไหลใหเลอกกวา 1 ลานรายการ ขณะทบรษท Bosch กไดเปดรานคาออนไลนสาหรบจาหนายชนสวนรถยนตคลาสสคโดยเฉพาะท http://stores.ebay.de/Bosch-Klassik-Teilevermittlung สาหรบตลาดในกมการซอขายผานทางอนเตอรเนตเชนกน เชน www.rsthailand.com

3) การคาและการลงทน

สถานการณการสงออกชนสวนยานยนตของโลกในป 2549 พบวา ประเทศทมการสงออกชนสวนยานยนตมากทสดไดแก สหรฐอเมรกา (เครองยนตเบนซล) บราซล (โครงฐานรถยนตทมเครองยนตตดตง) เยอรมน (สวนประกอบเครองยนต และสวนประกอบและอปกรณรถยนต) สวเดน (ตวถงรถยนต) และจน (ชนสวนรถจกรยานยนต) ซงจะเหนไดวาผนาการสงออกชนสวนยานยนตสวน

3-36 บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

ใหญจะเปนประเทศทมบรษทผลตรถยนตขามชาตและเปนผนาเทคโนโลยในวงการรถยนต อยางไรกตาม หากพจารณาการสงออกชนสวนยานยนตของประเทศทเปนตลาดใหมหรอประเทศทมตนทนการผลตตา จะพบวาประเทศในกลมนมอตราการสงออกเตบโตเรวมาก โดยในป 2544 สดสวนการสงออกชนสวนยานยนตของประเทศในกลมนเปนรอยละ 6.4 ของการสงออกทงหมดของโลก จากนนในป 2548 สดสวนการสงออกไดเพมขนเปนรอยละ 29 โดยประเทศทมการสงออกชนสวนยานยนตจานวนมากไดแก เมกซโก ฮงการ โปแลนด จน สาธารณรฐเชค โดยจนมอตราการสงออกภายใน 5 ปขยายตวมากทสดคอรอยละ 387 (International Trade Centre, 2550) ซงสดสวนการสงออกทเพมขนแสดงใหเหนวาในอนาคตประเทศตนทนตาเหลานจะเปนฐานการผลตทสาคญในอตสาหกรรมชนสวนยานยนตของโลก

3.2 อตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของอาเซยน

3.2.1 การผลต

อาเซยนมการผลตรถยนตในป 2550 ประมาณ 2 ลานคน คดเปนรอยละ 2.9 ของการผลตรถยนตรวมทงหมดของโลก ปจจบนตลาดรถยนตในอาเซยนใหญเปนอนดบ 4 ในทวปเอเชย รองจากตลาดในประเทศจน อนเดย และญปน อาเซยนยงมความสาคญในฐานะเปนฐานการผลตทสาคญของกลมบรษทรถยนตและชนสวนขามชาตเพอสงออกไปยงตลาดโลก เมอพจารณาการผลตรถยนตรวมทกประเภท (ตารางท 3.20) พบวาไทยมปรมาณการผลตมากทสดคอ 1.2 ลานคนมการผลตรวมเพมขนจากป 2549 รอยละ 3.70 ประเทศทมการผลตลดลงมากทสดในกลมสมาชกอาเซยนคอมาเลเซย โดยผลตรถยนตทกประเภทในป 2550 ลดลงจากป 2549 ถงรอยละ 17.8 โดยมาเลเซยเปนเพยงประเทศเดยวในอาเซยนทมการผลตรถรวมทกประเภทลดลง

ตารางท 3.20: การผลตรถยนตทกประเภทของประเทศสมาชกอาเซยนป 2547 - 2550 หนวย : คน

ประเทศ 2547 2548 2549 2550 Δ% 49/50

ไทย 927,981 1,122,712 1,193,903 1,238,460 3.70

อนโดนเซย 408,311 500,710 296,008 419,040 41.60

มาเลเซย 471,975 563,408 502,973 413,440 -17.80

ฟลปปนส 70,728 45,311 41,603 42,000 1.00

เวยดนาม 19,868 31,600 18,211 20,750 13.90

รวม 1,898,863 2,263,741 2,062,623 2,133,690 3.45

ทมา: The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers, 2008

บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน 3-37

0

200,000

400,000

600,000

800,000

1,000,000

1,200,000

1,400,000

จานวน

: คน

ไทย อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส เวยดนาม

ทมา: The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers, 2008

รปท 3.11: แสดงการผลตรถยนตทกประเภทของผผลตในอาเซยนป 2549 - 2550

1) รถยนตนง (Passenger Car)

สถานการณการผลตรถยนตนงในกลมประเทศอาเซยน พบวามาเลเซยมปรมาณการผลตรถยนตนงมากทสด โดยในป 2550 มการผลตจานวน 328,300 คน เมอพจารณาปรมาณการผลตเทยบกบป 2549 พบวาการผลตรถยนตนงของประเทศมาเลเซยมปรมาณการผลตลดลงถงรอยละ 13.10 ขณะทประเทศในอาเซยนสวนใหญมการผลตเพมขนโดยเฉพาะอนโดนเซยซงมอตราการผลตเพมขนถงรอยละ 47.50 (ตารางท 3.21 และรปท 3.12)

ตารางท 3.21: การผลตรถยนตนงของประเทศในกลมอาเซยนป 2547 - 2550

หนวย : คน

ประเทศ 2547 2548 2549 2550 Δ% 49/50

มาเลเซย 364,852 404,571 377,952 328,300 -13.10

ไทย 299,439 277,562 298,819 308,500 3.20

อนโดนเซย 262,752 332,590 206,321 304,300 47.50

ฟลปปนส 61,070 36,236 33,000 33,000 0.00

เวยดนาม 16,978 20,076 17,516 20,000 14.20

รวม 1,005,091 1,071,035 933,608 994,100 6.08

ทมา: The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers, 2008

3-38 บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

0

50,000

100,000

150,000

200,000250,000

300,000

350,000

400,000

จานวน

: คน

มาเลเซย ไทย อนโดนเซย ฟลปปนส เวยดนาม

ป 2549 ป 2550

ทมา: The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers, 2008

รปท 3.12: การผลตรถยนตนงของผผลตในอาเซยนป 2549 – 2550

2) รถยนตเพอการพาณชยขนาดเลก (Light Commercial Vehicles)

สถานการณการผลตของรถยนตเพอการพาณชยขนาดเลกพบวาไทยมการผลตมากทสดโดยในป 2550 มปรมาณการผลต 914,900 คน โดยมปรมาณการผลตเพมขนจากป 2549 รอยละ 3.9สาหรบประเทศทมปรมาณการผลตรถยนตนอยทสดคอเวยดนามซงในป 2550 มปรมาณการผลตเพยง 400 คน เมอพจารณาประเทศทมปรมาณการผลตลดลงมากทสดคอมาเลเซย โดยปรมาณการผลตในป 2550 ลดลงจากป 2549 ถงรอยละ 33.1 และมาเลเซยเปนเพยงประเทศเดยวในอาเซยนทมการผลตลดลง ขณะทประเทศอนๆ มการผลตเพมขนจากป 2549 โดยเฉพาะอนโดนเซยเพมขนถงรอยละ 31.7 (ตารางท 3.22 และรปท 3.13)

ตารางท 3.22: การผลตรถเพอการพาณชยขนาดเลกของประเทศในกลมอาเซยนป 2547 - 2550

หนวย : คน

ประเทศ 2547 2548 2549 2550 Δ% 49/50

ไทย 612,150 829,574 880,457 914,900 3.90

ฟลปปนส 9,658 9,075 8,700 9,000 4.80

มาเลเซย 107,123 137,977 105,474 70,610 -33.10

อนโดนเซย 123,659 99,536 49,964 65,790 31.70

เวยดนาม 2,890 11,524 380 400 5.30

รวม 855,480 1,087,686 1,054,595 1,371,751 23.12

ทมา: The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers, 2008

บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน 3-39

0100,000200,000300,000400,000500,000600,000700,000800,000900,000

1,000,000

จานวน

: คน

ไทย

ฟลปปนส

มาเลเซย

อนโดนเซย

เวยดนาม

ป 2549 ป 2550

ทมา: The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers, 2008

รปท 3.13: การผลตรถเพอการพาณชยขนาดเลกในอาเซยนป 2549 - 2550

3) รถบรรทกขนาดใหญ (Heavy Truck)

สถานการณการผลตของรถบรรทกหนกในอาเซยนพบวา อนโดนเซยเปนประเทศทมการผลตมากทสดโดยในป 2550 มปรมาณการผลต 47,800 คน โดยมการผลตสงขนจากป 2549 รอยละ 24.3 (ตารางท 3.23) เมอพจารณาการผลตเปรยบเทยบการผลตในปทผานมา พบวาทกประเทศมปรมาณการผลตเพมขนยกเวนมาเลเซยมการผลตลดลงจากป 2549 ถงรอยละ 25.7 (รปท 3.14)

ตารางท 3.23: การผลตรถบรรทกหนกของประเทศในกลมอาเซยนป 2547 - 2550

หนวย: คน

ประเทศ 2547 2548 2549 2550 Δ% 49/50

อนโดนเซย 20,000 66,155 38,469 47,800 24.30

ไทย 16,179 15,164 14,352 14,630 1.90

มาเลเซย - 19,500 18,254 13,560 -25.70

เวยดนาม - - 315 350 11.10

รวม 36,179 100,819 71,523 76,340 6.31

ทมา: The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers, 2008

3-40 บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

05,000

10,00015,00020,00025,00030,00035,00040,00045,00050,000

จานวน

: คน

อนโดนเซย ไทย

มาเลเซย

เวยดนาม

ป 2549 ป 2550

ทมา : The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers, 2008

รปท 3.14: การผลตรถบรรทกหนกในอาเซยนป 2549 - 2550

4) รถโดยสาร (BUS)

สถานการณการผลตรถโดยสารในประเทศอาเซยนพบวาอนโดนเซยเปนประเทศทมการผลตมากทสด โดยในป 2550 มปรมาณการผลต 1,150 คน (ตารางท 3.24) เมอพจารณาการผลตเปรยบเทยบการผลตในปทผานมา พบวาทกประเทศมปรมาณการผลตลดลงโดยมาเลเซยมการผลตลดลงจากป 2549 มากทสด ถงรอยละ 25 สวนไทยเปนประเทศเดยวทมปรมาณการผลตเพมขน ซงเพมขนจากป 2549 ถงรอยละ 56.4 (รปท 3.15)

ตารางท 3.24: การผลตรถโดยสารของประเทศในกลมอาเซยนป 2549 - 2550

หนวย : คน

ประเทศ 2547 2548 2549 2550 Δ% 49/50

อนโดนเซย 1,900 2,429 1,254 1,150 -8.30

มาเลเซย - 1,360 1,293 970 -25.00

ไทย 213 412 275 430 56.40

รวม 2,113 4,201 2,897 2,550 -13.61

ทมา: The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers, 2008

บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน 3-41

0

200

400

600

800

1,000

1,200

1,400

จานวน

: คน

อนโดนเซย มาเลเซย ไทย

ป 2549 ป 2550

ทมา: The International Organization of Motor Vehicle Manufacturers, 2008

รปท 3.15: การผลตรถโดยสารในอาเซยนป 2549 - 2550

3.2.2 การตลาด

สถานการณดานการตลาดรถยนตในกลมประเทศอาเซยน 6 ประเทศ พบวา ยอดจาหนายรถยนตทกประเภทในป 2549 ลดลงจากป 2548 รวมรอยละ 14 โดยประเทศทมการจาหนายรถยนตลดลงไดแก ไทย มาเลเซย อนโดนเซย ซงในกลมนอนโดนเซยเปนประเทศทมการจาหนายรถยนตลดลงมากทสดคอรอยละ 40.27 (ตารางท 3.25) อยางไรกตาม อนโดนเซยเรมมสญญาณของการฟนตวขนบางจากยอดจาหนายในชวง 7 เดอนแรกของป 2550 ทมปรมาณยอดจาหนาย 38,400 คน โดยเพมขนจากชวงเดยวกนของป 2549 ซงขายไดเพยง 21,891 คน หรอมปรมาณการจาหนายเพมขนรอยละ 75 การฟนตวของตลาดมสาเหตมาจากการลดลงของอตราดอกเบยจากรอยละ 12.75 ในปท 2549 แลวมาเปนรอยละ 8 ในป 2550 GAIKINDO หรอ The Association of Indonesian Automotive Industries ไดคาดการณวาในป 2550 จะมยอดจาหนายภายในประเทศถง 400,000 คน

หากพจารณาสวนแบงตลาดของผผลตรถยนตในตลาดอาเซยน 6 ประเทศหลกในป 2549 พบวาโตโยตาสามารถครองตลาดเปนอนดบ 1 ไดในทกประเทศ ยกเวนมาเลเซยทผผลตทครองตลาดเปนอนดบ 1 และ 2 เปนรถยนตสญชาตมาเลเซย คอ Perodua และ Proton ตามลาดบ สวนโตโยตาครองตลาดเปนอนดบ 3 สาหรบสถานการณในประเทศอนๆ เชน ในประเทศไทย โตโยตามสวนแบง

3-42 บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

ตลาดรอยละ 43.27 เวยดนามมสวนแบงตลาดรอยละ 36 สงคโปรมสวนแบงตลาดรอยละ 22.9 ฟลปปนสมสวนแบงตลาดรอยละ 38.4 8

ตารางท 3.25: ยอดจาหนายรถยนตทกประเภทในตลาดหลกของประเทศอาเซยนป 2547 - 2549 หนวย: คน

ประเทศ 2547 2548 2549 Δ% 2548/2549

ไทย 626,026 703,432 682,161 -3.02

มาเลเซย 487,605 552,316 490,768 -11.14

อนโดนเซย 483,094 533,910 318,904 - 40.27

สงคโปร 119,815 132,912 137,597 3.52

ฟลปปนส 88,075 97,063 99,541 2.55

เวยดนาม 40,138 40,274 40,897 1.55

รวม 1,844,753 2,059,907 1,769,868 -14.00

หมายเหต: มาเลเซยเปนยอดจดทะเบยนรถใหม (New registration)

ทมา: รวบรวมจาก Malaysian Automobile Association, Association of Indonesian Automotive Industries, Vietnam Automobile Manufacturers’ Association (VAMA) และกลมอตสาหกรรมยานยนต สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

3.2.3 การคา

เมอพจารณามลคาการสงออกรถยนตเพอการพาณชยของประเทศในกลมอาเซยน พบวา ไทยมการสงออกรถยนตทกประเภททงรถยนตนง รถเพอการพาณชย รวมถงรถจกรยานยนต (ตารางท 3.26) โดยในสวนของการสงออกรถยนตนง ไทยมมลคาการสงออกรถยนตในป 2549 คดเปนมลคา 2,921 ลานเหรยญสหรฐฯ โดยสวนใหญเปนการสงออกรถยนตขนาด 1,500 - 3,000 ซซ ในสวนของรถเพอการพาณชยมมลคาสงออก 3,682 ลานเหรยญสหรฐฯ ในสวนของรถจกรยานยนต พบวาไทยมมลคาการสงออก 304 ลานเหรยญสหรฐฯ ซงสวนใหญเปนการสงออกรถจกรยานยนตขนาดเลก 50-250 ซซ และเมอพจารณาขอมลการสงออกตงแตป 2544 - 2548 พบวา ไทยมการสงออกขยายตวมากทสดในกลมอาเซยนคอ มการขยายตวรอยละ 104.7 ในชวงระยะเวลา 5 ป

8 สวนแบงตลาดในอนโดนเซย จาก The Association of Indonesian Automotive Industries ระบวารถรนทจาหนายมากทสด

ในป 2549 อนดบ 1 ไดแก Toyota Avanza อนดบ 2 ไดแก Toyata Kijang

บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน 3-43

ตารางท 3.26: มลคาการสงออกยานยนตประเภทตางๆ ของประเทศในกลมอาเซยนในป 2549

มลคา: พนเหรญสหรฐฯ

ประเทศ รถยนตนง รถเพอการพาณชย รถจกรยานยนต รวม

ไทย 2,921,663 3,682,673 304,264 6,908,600

มาเลเซย 151,389 29,025 38,370 218,784

เวยดนาม 1,787 1,483 18,507 21,777

อนโดนเซย 365,971 45,138 30,641 441,750

สงคโปร 442,989 209,980 49,083 702,052

ฟลปปนส 89,678 2,138 409 92,225

รวม 3,973,477 3,970,437 441,274 8,385,188

ทมา: http://www.trademap.org

3.2.4 ความรวมมอทางเศรษฐกจของอาเซยนทมผลตออตสาหกรรมยานยนต

ในกลมประเทศอาเซยนไดมความรวมมอทางเศรษฐกจและการคาทสรางผลประโยชนใหกบอตสาหกรรมรถยนตภายในภมภาค โดยความรวมมอทสาคญมดงน

1) โครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมของอาเซยน (ASEAN Industrial Cooperation Scheme: AICO)

การคาภายในกลมอาเซยนดวยกนเองมการขยายตวเพมมากขน เปนผลมาจากการไดมการจดทาความรวมมอทางเศรษฐกจในกลมอาเซยนดวยกนเอง โดยเฉพาะสาหรบกลมอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนนนไดรบสทธประโยชนจากโครงการความรวมมอดงกลาว เชน โครงการ ASEAN Industrial Joint Ventures (AIJV) และ the Brand-to Brand Complementation (BBC) ในป 1988 ซงตอมาไดมการพฒนามาเปน โครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมของอาเซยน (ASEAN Industrial Cooperation Scheme : AICO)

โครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมของอาเซยน (AICO) เรมตนขนเมอ 2545 เปนโครงการเพอสงเสรมการขยายความรวมมอดานอตสาหกรรมระหวางภาคเอกชนในประเทศสมาชกอาเซยน โดยมเปาหมายเพอตองการใหเกดการแลกเปลยนสนคาขนาดกลางและวตถดบ (intermediate goods and raw material) เพอเพมพนและเสรมสรางความสามารถในการแขงขนใหกบภาคอตสาหกรรมของอาเซยน ซงจะสงผลใหเกดความชานาญในการผลตรวมทงไดรบประโยชนจากการประหยดโดยขนาดและการประหยดโดยการผลต (economy of scale and economy of scope) และนาไปสการรวมกลมอตสาหกรรมตอเนองในภมภาค

3-44 บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

โครงการฯ มรปแบบการดาเนนงานคอบรษทในประเทศ A จะรวมโครงการกบบรษทในประเทศ B เพอทาการซอ-ขายแลกเปลยนซงจะครอบคลมสนคาทงทเปนสนคาขนกลาง (intermediate product) สนคาสาเรจรป (final product) หรอวตถดบ (raw material) กได สนคาทอยในโครงการฯ จะไดรบการลดภาษนาเขาเหลอรอยละ 0 ซงรปแบบของ AICO เหมาะสมกบอตสาหกรรมยานยนตอยางมาก กลาวคอ บรษทแมจากญปนไดเขามาลงทนอตสาหกรรมยานยนตในอาเซยนอยแลวโดยเฉพาะประเทศไทยและอนโดนเซย ผลของ AICO ไดทาใหยอดการนาเขาสงออกสนคายานยนตและชนสวนเพมมากขน สาหรบประเทศไทยมสานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรมทาหนาทอนมตโครงการ AICO

2) เขตการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area : AFTA)

ในการประชมสดยอดผนาอาเซยน (ASEAN Summit) ครงท 4 ในป 2535 อาเซยนตกลงทจะจดตงเขตการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area: AFTA) โดยมเปาหมายทจะลดภาษศลกากรระหวางกนลงเหลอรอยละ 0 - 5 และยกเลกมาตรการกดกนทางการคาอนๆ ประเทศสมาชกไดจดทาความตกลงวาดวยอตราภาษพเศษทเทากนสาหรบเขตการคาเสรอาเซยนหรอเรยกสน ๆ วา ความตกลง “CEPT” (Agreement on the Common Effective Preferential Tariff (CEPT) Scheme for the ASEAN Free Trade Area (AFTA)) ขน เมอเรมดาเนนการอาเซยนไดกาหนดเปาหมายลดภาษสนคาอตสาหกรรมและเกษตรแปรรป เหลอรอยละ 0 - 5 ภายใน 15 ป นบแต 1 มกราคม 2536 ตอมาในป 2538 อาเซยนไดตกลงรนระยะเวลาในการลดภาษเหลอ 10 ป

สถานการณลดภาษภายใต AFTA ในปจจบนนน รถยนตและชนสวนซงเปนหนงในรายการสนคาปกต (Normal Track) ไทยไดกาหนดอตราภาษไวทรอยละ 5 สาหรบยางรถยนตซงเปนหนงในสนคาออนไหว (Sensitive Track) ของไทยจะทยอยลดภาษลงใหเหลอรอยละ 20 ภายในป 2555 และเหลอรอยละ 0 - 5 ภายในป 2561 สาหรบเวยดนามไดขอเลอนการลดภาษรถจกรยานยนตและสวนประกอบยานยนตจานวน 14 รายการออกไปกอนจากกาหนดการเดมคอรอยละ 0 - 5 ภายในป 2549 เนองจากประสบปญหารถจกรยานยนตลนตลาด สถานการณดงกลาวทาใหไทยไดรบผลกระทบ เนองจากไทยครองสวนแบงตลาดรถจกรยานยนตและสวนประกอบยานยนตในเวยดนามสงถงรอยละ 90 สนคาทไทยไดรบผลกระทบม 8 รายการ คอ คารบเรเตอรและชนสวน สวนประกอบของคลทช สวนประกอบของเกยร เปนตน

สาหรบสทธประโยชนทางดานภาษจากโครงการ AICO และ AFTA ทาใหการคาในอตสาหกรรมยานยนตระหวางประเทศอาเซยนมเพมมากขน โดยการสงออกรถยนตประกอบสาเรจจากไทยไปอาเซยนในป 2546 เพมขนจากป 2545 รอยละ 42.38 และการนาเขารถยนตประกอบสาเรจจากอาเซยนมายงไทยในป 2546 เพมขนจากป 2545 รอยละ 106.36 การนาเขาและการสงออกรถยนตจาแนกตามประเทศและผผลตรถยนต เชน

• ไทย – ฟลปปนส : บรษทฟอรด ประเทศไทย ไดสงออกรถกระบะ Ford Ranger ไปขายในฟลปปนส และฟอรดฟลปปนสไดสงออกรถยนตนง Ford Laser มาขายยงประเทศไทย

บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน 3-45

• ไทย – อนโดนเซย : บรษทนสสนประเทศไทยไดสงออกรถยนตนง Nissan Cefiro, Nissan Sentra และรถกระบะ Nissan Frontier ไปจาหนายยงอนโดนเซย

• บรษทบเอมดบเบลย ประเทศไทยสงออก BMW 330i ไปจาหนายยงอนโดนเซย และบเอมดบเบลยอนโดนเซยไดสงออก BMW 530i มาจาหนายยงประเทศไทย

• บรษทฮอนดา ประเทศไทยสงออก Honda Accord ไปจาหนายยงอนโดนเซย และฮอนดาอนโดนเซยสงออก Honda Stream มาจาหนายยงประเทศไทย

การคาภายในภมภาคอาเซยนดวยกนเหนไดชดในกรณของรถยนตนงรนเลก จากสถตการสงออกรถยนตนง 1,500 - 3,000 ซซ ของภมภาคอาเซยนในป 2548 มการสงออกไปยงภายในภมภาคอาเซยนดวยกนมลคา 1,055 ลานเหรยญสหรฐฯ คดเปนสดสวนรอยละ 64 ของการสงออกทงหมด สาหรบรถยนตนงขนาด 1,000 - 1,500 ซซ คดเปนรอยละ 72 ปจจบนตลาดอาเซยน เปนตลาดสงออก (อนโดนเซย ฟลปปนส และมาเลเซย) และแหลงนาเขา (อนโดนเซย ฟลปปนส) รถยนตนงทสาคญของไทย

3.3 สรป

จากรายงานสถานการณของอตสาหกรรมยานยนตของโลกในปจจบน จะเหนไดวาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนมการขยายตวสงโดยเฉพาะในประเทศทเปนตลาดใหมหรอ Emerging Market ของโลกไดแก จน อนเดย รสเซย และอเมรกาใต ซงไดมการผลต การจาหนาย และการสงออกทขยายตวเพมขนอยางมาก ในทางกลบกนตลาดเดมซงเปนตลาดหลกของโลกซงเปนกลมประเทศพฒนาแลวและเปนประเทศผนาเศรษฐกจของโลก ซงเปนผคดคนเทคโนโลย เชน ยโรป อเมรกา ญปน ฯลฯ กลบมสภาวะตลาดทซบเซาลงหรอเพมขนไมมากนก ซงกลมบรษทขามชาตไดใหความสนใจตลาดใหมเหลานมากเปนพเศษในการเขาไปลงทนตงฐานผลตเพอตลาดภายในประเทศและผลตเพอสงออก

ในสวนของทวปเอเชย ตลาดใหมทสาคญของอตสาหกรรมยานยนตคอจนและอนเดย ซงทงสอง ประเทศตางกไดรบความสนใจจากกลมบรษทผผลตรถยนตขามชาตในการเขามาลงทนขยายการผลตเปนอยางมากโดยเฉพาะในกลมรถยนตเลกเนองจากมปจจยสนบสนนหลายดาน เชน คาแรงมราคาถก ประเทศกาลงมความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอยางมาก และมสดสวนการของยานยนตตอประชากรยงอยในระดบตา เปนตน ซงสภาวะดงกลาวนนเปนไปตามขนตอนการขยายตวทางการคาของกลมบรษทขามชาตทจะตองมการเคลอนยายเทคโนโลยการผลตทพฒนาถงขนสงแลวไปสภมภาคทมตนทนตากวา ขณะทเทคโนโลยใหมทมการพฒนาในระดบเรมตน อาท รถยนตไฮบรด การผลตทตองมความปราณต ละเอยดออน และมคณภาพการผลตสงอยางรถยนตนงรนใหญ ยงทาการผลตในประเทศทเปนเจาเทคโนโลย เหนไดจากการทรถยนตไฮบรดของฮอนดาและโตโยตายงทาการผลตในญปน นอกจากน ฮอนดาและโตโยตากกาลงอยระหวางกาลงสรางโรงงานใหมในประเทศญปนโดยมงเนนการผลตรถยนต

3-46 บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

นงรนใหญและรถยนตไฮบรดเปนหลก ซงการสรางโรงงานใหมดงกลาวถอวาเปนโรงงานใหมแหงแรกในรอบ 20 ปของโตโยตา และรอบ 30 ปของฮอนดาทกอตงในประเทศญปน

เมอพจารณาประเทศในกลมอาเซยนรวมทงไทย พบวากลมบรษทผผลตรถยนตขามชาตของญปนและยโรปไดเขามาตงฐานการผลตรถยนตในอาเซยนไดชวงระยะเวลาหนงแลว โดยในปจจบนไทยมปรมาณการผลตมากทสดและเปนเพยงประเทศเดยวในอาเซยนทมการขยายตวของการผลตรถรวมทกประเภท ในอนาคตหากบรษทผผลตรถยนตขามชาตสามารถพฒนาเทคโนโลยยานยนตในระดบสง ไดแก รถไฮบรด และรถ Fuel Cell ไดในระดบหนงแลวบรษทขามชาตเหลานนกจะหาฐานการผลตแหลงใหมทมความพรอมมากทสดและไทยอาจไมใชเปนแหลงดงดดการลงทนครงใหมอกตอไป นอกจากน ในปจจบนเวยดนามเปนประเทศทไดรบความสนใจในการลงทนอยางมากโดยเฉพาะในอตสาหกรรมรถจกรยานยนตเนองจากตลาดมการขยายตวสงมากและอาจเปนคแขงของไทยดานการสงออกในอนาคต

ในดานความนยมของผบรโภคนน เนองจากปจจบนกระแสโลกรอนและการรณรงคใหคนใสใจกบสงแวดลอมมมากขน โดยลาสดไดมการนาหวขอ Global Warming มาเปนหวขอเจรจาในการประชมสดยอดกลม APEC ณ ประเทศออสเตรเลย เมอเดอนกนยายน ป 2550 ประกอบกบการทราคานามนไดสงขนอยางตอเนองทวโลก ทาใหปจจบนผบรโภคหนมานยมใชรถยนตทประหยดพลงงาน ราคาถกและเปนมตรตอสงแวดลอม ซงคณสมบตดงกลาวไดรวมไวในรถยนตขนาดเลกหรอทเรยกวาอโคคาร กลมบรษทผผลตหลายคายไดใหความสนใจทจะขยายการผลตและตลาดรถประเภทน พจารณาไดจากการขยายตวของการลงทนของกลม MNCs สวนใหญจะเพมกาลงการผลตในกลมรถยนตนงขนาดเลกมากกวารถยนตหรหรา สาหรบไทยกมนโยบายสนบสนนการผลตอโคคารเชนกน

สาหรบแนวโนมของเทคโนโลยยานยนตในอนาคต กลมผผลตรถยนตขามชาตไดพฒนาเทคโนโลยยานยนตเพอแกปญหาสภาวะแวดลอมและราคานามนทสงขน โดยการพฒนารถยนตพลงงานทดแทนอนๆ มาใชแทนนามน เชน รถยนตไฮบรด ใชพลงงานจากทงนามนและไฟฟา ซงปลอยของเสยตอสภาพแวดลอมนอยมาก จนถงรถ Fuel Cell ทใชพลงงานจากไฮโดรเจน ซงถอวาเปน Zero-Emission Vehicle (ZEV) 9 ซงเปนยานพาหนะทไมมการปลอยของเสยตอสภาวะแวดลอม อยางไรกตาม เทคโนโลยรถยนตพลงงานทดแทนยงอยในชวงกาลงพฒนา คาดวาจะใชเวลาอกหลายปในการพฒนาใหไดคณภาพมาตรฐาน หากเทคโนโลยไฮบรดและ Fuel Cell ถกพฒนาขนจนถงขนสงและมการพฒนาสถานทใหบรการพลงงานไฮโดรเจนตามทตางๆ อยางแพรหลายและเพยงพอแลวอาจจะเกดการเปลยนแปลงครงใหญไดในอตสาหกรรมรถยนตซงอาจจะตองใชเวลาอกประมาณ 20 ถง 30 ป

จากสถานการณอตสาหกรรมยานยนตของโลกจะเหนไดวามปจจยดานเทคโนโลยและอทธพลของบรษทขามชาตทเปนผคดคนเทคโนโลยเขามามสวนเกยวของอยางมาก ขณะทไทยนนแมวาจะเปนฐานการผลตหลกในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต และเปนตลาดยานยนตและผประกอบยานยนตท

9 เชน Chevrolet Sequel ของกลม GM ซงขณะนยงเปนรถตนแบบ (Concept car) อย

บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน 3-47

ใหญทสดในเอเชยกตาม แตไทยอยในสถานะประเทศทไดรบการถายทอดเทคโนโลยและไมมสนคาของตนเอง ซงบรษทขามชาตสามารถยายฐานการผลตไปยงประเทศทมความพรอมมากกวา ขณะทมาเลเซยมรถยนตเปนของตนเอง 2 ยหอ และสามารถทายอดจาหนายสงสดเอาชนะคแขงจากตางชาตได ดงนนการกาหนดกลยทธในการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตเพอรกษาความไดเปรยบของไทยและเสรมสรางศกยภาพการแขงขนของผประกอบการในเวทการคาโลกจงเปนสงสาคญทตองเรงดาเนนการ

3-48 บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

บรรณานกรม

กระทรวงการตางประเทศ. (2548) . โครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมของอาเซยน. สบคนเมอวนท 31 สงหาคม 2550, จาก http://www.mfa.go.th/aseaN/Asean_web/docs/economic_ aico.doc.

สถานเอกอครราชทตไทย ณ กรงวอรซอ. (2548). ศกยภาพดานการผลตและสงออกยานยนตของโปแลนด. สบคนเมอวนท 15 สงหาคม 2550, จาก http://news.thaieurope.net/ content/ blogcategory/0/59/10/540/.

สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม. (2550). โครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมของอาเซยน. สบคนเมอวนท 31 สงหาคม 2550, จาก http://www.oie.go.th/cooperation_1.asp?ind=5.

ArvinMeritor,Inc. (2006). ArvinMeritor At a Glance 2006. Retrieved on Oct 3, 2007, from http://www.arvinmeritor.com/glance/2006/At_A_Glance%20_English.pdf.

Automotive-Online.com. (2007). Industry snapshot. Retrieved on Oct 3, 2007, from http://www. automotive-online.com/auto-industry.html

BBC news. (2006). VW to build its first India plant . Retrieved on Sep 26, 2007, from http://news. bbc.co.uk/2/hi/business/6190436.stm.

Bosch. (2006). Bosch Annual Report 2006 . Retrieved on Sep 26, 2007, form http://www.bosch. com/content/language2 /downloads/GB2006_En.pdf.

Burgert, Philip. (2006). Honda chooses Indiana site for new auto assembly plant. Retrieved on Sep 27, 2007, from http://findarticles.com/p/articles/mi_m3MKT/is_25-4_114/ai_n16546616.

Denis Pinchuk and Anton Doroshev. (2007) . GM builds Russia plant as workers in Europe strike . Retrieved on Sep 27, 2007, from http://in.news.yahoo.com/060613/ 137/651gz.html.

Denso. (2006). Denso Annual Report 2006 . Retrieved on Aug 27, 2007, from http://www. globaldenso.com/en/investors/annual/2006/pdf/DENe.pdf.

European Automobile Manufacturers Association. (2007). European Automobile Industry Report 07/08 . Retrieved on Aug 27, 2007, from http://www.acea.be/files/ IndustryReport0708Keyfigures.pdf.

บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน 3-49

European Automobile Manufacturers Association. (2007). European Automobile Statistics . Retrieved on Aug 27, 2007, from http://www.acea.be/.

fDimagazine.com. (2007) .Thinking small. Retrieved on Sep 26, 2007, from http://www.fdimagazine. com/news/fullstory.php/aid/2052/Thinking_small.html.

Ford Company. (2007) . Ford plans to increase capacity of St.petersburg assembly plant to meet customer demand . Retrieved on Sep 27, 2007, from http://media.ford.com/ newsroom/release_display.cfm?release=26333.

Ford Motor China. (2007) . Ford Motor China Launches Second Manufacturing Plant In Nanjing. Retrieved on Sep 26, 2007, from http://www.ford.com/about-ford/news-announcements/featured-stories/featured-stories-detail/fs-20070924-ford-china-plant.

General Motor. (2006). General Motor Annual Report 2006 . Retrieved on Sep 26, 2007, from http://www.gm.com/corporate/investor_information/docs/fin_data/gm06ar/download/gm06ar.pdf.

(2007). GM Announces $500 Million Investment for Argentina and Brazil. Retrieved on Sep 26, 2007, from http://media.gm.com:8221/servlet/GatewayServlet?target=http://image. emerald.gm.com/gmnews/viewmonthlyreleasedetail.do?domain=589&docid=37932.

Global-production.com, Inc. (2007). Automotive Parts: Trends in global production and trade. Retrieved on Oct 3, 2007, from http://www.global-production.com/automotive-parts/trendstudy/index.htm.

Honda. (2007). Honda Annual Report 2005 - 2007. Retrieved on Sep 26, 2007, from http://world.honda.com/investors/reports/

International Organization of Motor Vehicle Manufacturers. (2006). OICA Statistics (2005 - 2006). Retrieved on Sep 26, 2007, from http://www.oica.net.

James R. Healey. (2007). Toyota to build Mississippi plant . Retrieved on Sep 26, 2007, from http://www.usatoday.com/money/autos/2007-02-27-toyota-plant_x.htm.

Japan Automobile Manufacturers Association INC. (2007). Motor Vehicle Statistics of Japan 2007. Retrieved on Sep 28, 2007, from http://www.jama-english.jp/publications/ motor_vehicle_statistic2007.pdf.

3-50 บทท 3: สถานการณการคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในตลาดโลกและอาเซยน

Japan Automobile Manufacturers Association INC. (2007). News from JAMA Motorcycle July 2007. Retrieved on Aug 22, 2007, from http://www.jama-english.jp/motor/2007/ 200701.pdf.

Madslien, Jorn. (2007). India prepares for automotive boom . Retrieved on Sep 28, 2007, from http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/6521909.stm.

Nissan. (2006). Nissan Annual Report 2006. Retrieved on Sep 28, 2007, from http://www.nissan-global.com/ EN/IR/LIBRARY/AR/.

PSA PEUGEOT CITROEN. (2006). Annual Report 2006. Retrieved on Sep 27, 2007, from http://www.psa-peugeot-ctroen.com/en/fonctionnelle/finances.php?annee =2006&page=A.

Renault. (2006) . Renault Annual Report 2006 . Retrieved on Sep 27, 2007, from http://www. renault.com/renault_com/en/images/Rapport%20annuel%20-2006UK%20%20OK% 20230307_tcm1120-591464.pdf.

Reuters. (2007). Hyundai Mulls New Car Plant in Russia. Retrieved on Sep 27, 2007 from http://uk. reuters.com/article/basicIndustries/idUKL0782848820070607.

Scotiabank Global Auto Report. (2007). Five-year cycle of record global car sales set to end in 2007. Retrieved on Sep 27, 2007, from http://www.autoindustry.co.uk/news/03-01-07_10.

The Associated Press. (2007). Toyota planning new auto assembly plant in Japan. Retrieved on Sep 26, 2007 from http://edition.cnn.com/2007/BUSINESS/09/13/toyota.new. plant.ap/index.html.

Toyota. (2006). Toyota Annual Report 2006. Retrieved on Sep 27, 2007, from http://www.toyota. co.jp/en/ir/library/annual/pdf/2006/ar06_e.pdf.

United Nations Conference on Trade and Development. (2006) . World Investment Report 2006. Retrieved Oct 18 , 2007, from http://www. unctad.org/en/docs/wir2006_en.pdf

Volkswagan. (2006). Volkswagan Annual Report 2006 . Retrieved on Sep 27, 2007, from http://www. vw. co.uk/assets/pdf/AnnualReport2006.pdf.

บทท 4

อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทย และเวยดนาม

4.1 ประเทศไทย

4.1.1 โครงสรางอตสาหกรรมยานยนต

ประเทศไทยเปนศนยรวมของผผลตยานยนตจากทวโลกทงจากญปน ยโรป และอเมรกาเหนอ และเปนฐานการผลตรถปกอพและรถจกรยานยนตอนดบตนๆ ของโลก สงผลใหอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนเปนอตสาหกรรมหนงทมความสาคญตอเศรษฐกจของประเทศ เมอพจารณามลคาการสงออกสนคาไทย พบวา สนคากลมยานพาหนะ อปกรณและสวนประกอบมมลคาการสงออกเปนอนดบ 3 ของประเทศ รองจากสนคากลมเครองอเลคทรอนกส และสนคากลมเครองใชไฟฟา ตามลาดบ โดยในป 2550 มมลคาการสงออกทงสน 524,389.4 ลานบาท คดเปนรอยละ 9.98 ของสนคาสงออกทงหมด และมอตราการขยายตวรอยละ 12.93 เมอเทยบกบป 2549 (ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร สานกงานปลดกระทรวงพาณชย โดยความรวมมอจากกรมศลกากร, 2551)

โดยโครงสรางการผลตในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตของประเทศไทยประกอบดวยผประกอบการหลก 2 กลมใหญๆ ไดแก

1) กลมอตสาหกรรมผประกอบยานยนต ไดแก รถยนตนงสวนบคคล รถกระบะ 1 ตน รถเพอการพาณชยอนๆ จานวน 16 ราย และผประกอบรถจกรยานยนต จานวน 6 ราย (ตารางท 4.1)

4-2 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

ตารางท 4.1: รายชอบรษทผประกอบยานยนตในประเทศไทย

บรษท ประเภทรถทผลต ยหอ

• ผประกอบรถยนตนงสวนบคคล รถกระบะ 1 ตน และรถเพอการพาณชยอนๆ 1. บรษท เจนเนอรล มอเตอรส (ประเทศไทย)

จากด รถยนตนง รถอเนกประสงค รถกระบะ

Chevrolet, Holden, Opel, Subaru, Vauxhall Alfa Romeo Isuzu

2. บรษท โตโยตามอเตอร ประเทศไทย จากด รถยนตนง รถอเนกประสงค รถกระบะ

TOYOTA

3. บรษท ไทย-สวดช แอสเซมบลย จากด รถยนตนง รถอเนกประสงค รถบรรทก รถโดยสาร

Volvo

4. บรษท ธนบรประกอบรถยนต จากด รถยนตนง รถอเนกประสงค Benz 5. บรษท นสสนดเซล (ประเทศไทย) จากด รถบรรทกหนก NISSAN 6. บรษท บางชนเยนเนอเรลเอเซมบล จากด รถยนตนง รถอเนกประสงค

รถกระบะ รถโดยสาร รถบรรทก HYUNDAI , HONDA , Chrysler, Jeep Cherokee

7. บรษท บ เอม ดบเบลย แมนแฟคเจอรง (ประเทศไทย) จากด

รถยนตนง รถอเนกประสงค BMW

8. บรษท มตซบช ฟโซ ทรค (ประเทศไทย) จากด รถบรรทก MITSUBISHI FUSO 9. บรษท มตซบช มอเตอรส (ประเทศไทย) จากด รถยนตนง รถกระบะ MITSUBISHI 10. บรษท วาย เอม ซ แอสแซมบล จากด รถยนตนง รถอเนกประสงค BMW, Volkswagen,

Skoda, Seat, Peugeot, KIA, Citroen and Audi

11. บรษท สแกนเนย (ไทยแลนด) จากด รถโดยสาร (Bus) รถบรรทก SCANIA 12. บรษท สยามนสสน ออโตโมบล จากด รถยนตนง รถอเนกประสงค

รถโดยสารขนาดเลก รถกระบะ

NISSAN

13. บรษท ออโต อลลายแอนซ (ประเทศไทย) จากด รถยนตนง รถกระบะ FORD, MAZDA 14. บรษท อซซมอเตอร (ประเทศไทย) จากด รถกระบะ ISUZU 15. บรษท ฮอนดา ออโตโมบล (ประเทศไทย) จากด รถยนตนง รถอเนกประสงค HONDA 16. บรษท ฮโนมอเตอรเซลส (ประเทศไทย) จากด รถบรรทก HINO

• ผประกอบรถจกรยานยนต

1. บรษท คาวาซาก มอเตอร เอนเตอรไพรส (ประเทศไทย) จากด

รถจกรยานยนต KAWASAKI

2. บรษท ไทเกอรมอเตอร จากด รถจกรยานยนต TIGER 3. บรษท ไทยซซกมอเตอร จากด รถจกรยานยนต SUZUKI 4. บรษท ไทยยามาฮามอเตอร จากด รถจกรยานยนต YAMAHA 5. บรษท ไทยฮอนดา แมนแฟคเจอรง จากด รถจกรยานยนต HONDA 6. บรษท อนเตอรเนชนแนล วฮเคลล จากด รถจกรยานยนต CAGIVA

ทมา: กลมอตสาหกรรมยานยนต สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย และ สถาบนยานยนต, 2550

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-3

2) กลมอตสาหกรรมผผลตชนสวนยานยนต ไดแก เหลก พลาสตก ยาง เครองจกรกล อเลกทรอนกส รวมถงการผลตชนสวนยานยนตในประเทศ ซงในการผลตยานยนต 1 คน ตองใชชนสวนตางๆ ประมาณ 20,000-30,000 ชน โดยชนสวนยานยนตและวสดอปกรณหลกๆ ทใชในการประกอบยานยนต แบงไดเปน 3 กลมหลกคอ (1) ชนสวนทเปนเหลกหลอ (Cast Iron Engine Parts) เชน Cylinder Blocks (2) ชนสวนทเปนเหลกกลา เชน Chassis Frames Wheel และ Parts และ (3) ชนสวนทมลกษณะพเศษทาจากเหลกและเหลกกลา เหลกทมรปทรงแบน เชน เหลกแผนรดรอน เหลกแผนรดเยน เหลกแผนเคลอบ เปนตน นอกจากนยงมสวนของยางลอรถยนตซงเปนชนสวนทสาคญอกสวนหนงททาจากยางธรรมชาต และยางสงเคราะห ซงสามารถจาแนกกลมอตสาหกรรมนตามระดบโครงสรางการผลตไดดงน (รปท 4.1)

• ผผลตชนสวนระดบหนง (First Tier) เปนผทผลตหรอจดหาชนสวนสงใหผประกอบการยานยนตโดยตรง ซงจะตองมเทคโนโลยการผลตชนสวนใหไดมาตรฐานตามทผประกอบการยานยนตกาหนด สวนใหญเปนการนาเทคโนโลยการผลต เครองจกร และชางเทคนคเขามาดาเนนการ วตถดบหลกๆ เชน เหลกแผนรดรอน รดเยน เหลกหลอ เปนตน โดยมผผลตทอยในระดบนประมาณ 648 ราย

• ผผลตชนสวนลาดบสองและรองลงมา (Second Tier & Lower Tiers) เปนผผลตชนสวนยอยหรอจดหาวตถดบเพอปอนใหผผลตชนสวนลาดบหนงหรอลาดบเหนอขนไป โดยมผผลตทอยในระดบนประมาณ 1,641 ราย

กลมอตสาหกรรมผผลตชนสวนยานยนตยงสามารถแบงเปนกลมทสาคญไดดงน

• Original Equipment Manufacturers (OEM) เปนกลมทผลตชนสวนยานยนต เชน เบาะ ประต เพอสงไปประกอบเปนรถใหม ทงนเนองจากผผลตยานยนตรายใหญจะไมผลตชนสวนประกอบของยานยนตทกๆ ชนเอง

• Replacement Equipment Manufacturers (REM) เปนกลมททาการผลตและจดจาหนายชนสวนทดแทน จะผลตชนสวนประกอบรถยนตเพอทดแทนชนสวนทชารด และรวมถงอปกรณตกแตงรถยนตดวย

• Rubber Fabrication เปนกลมทผลตชนสวนยางเปนสวนประกอบ เชน ยางรถยนต เขมขดนรภย เปนตน

สาหรบความรวมมอระหวางอตสาหกรรมผประกอบยานยนตและอตสาหกรรมผผลตชนสวนยานยนตนน ในอดตผประกอบยานยนตจะมบทบาทอยางมากในการใหความชวยเหลอพฒนากลมผผลตชนสวนใหสามารถผลตชนสวนใหไดคณภาพตามความตองการของผประกอบยานยนต เนองจากนโยบายการบงคบใชชนสวนรถยนตทผลตภายในประเทศของรฐบาล โดยกาหนดใหรถยนตนงตองใชชนสวนในประเทศในอตรารอยละ 54 รถกระบะรอยละ 70 รถบรรทกใหญรอยละ 40 เปนตน ทาใหผประกอบรถยนตจาเปนตองใหความชวยเหลอแกผผลตชนสวนใหสามารถผลตชนสวนตามความตองการ

4-4 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

ใหไดเพอใหสามารถใชชนสวนภายในประเทศไดครบตามอตราทกาหนด แตเมอนโยบายนมการยกเลกไปในป 2543 ทาใหผประกอบยานยนตไมจาเปนจะตองใชชนสวนภายในประเทศอกตอไป และสามารถจดหาชนทไดคณภาพและราคาถกทสดจากภายนอกประเทศได เพอเปนการลดตนทนและเพมความไดเปรยบคแขงในดานราคา ทาใหความสมพนธในปจจบนเปนในลกษณะทผประกอบยานยนตเปนผกาหนดคณลกษณะของสนคา และผผลตชนสวนจะเปนผทาหนาทออกแบบและพฒนาผลตภณฑเอง อยางไรกตาม สาหรบผผลตชนสวนในเครอขายของผประกอบยานยนตนน บรษทผประกอบยานยนตไดใหความชวยเหลอโดยการสงผเชยวชาญเขาไปใหคาแนะนาและชวยแกปญหาทางดานวศวกรรม รวมทงการตรวจสอบมาตรฐาน

จะเหนไดวาความรวมมอของผประกอบรถยนตและผผลตชนสวนรถยนตในปจจบนมระดบการใหความชวยเหลอทลดลง เนองจากผประกอบยานยนตมทางเลอกมากขน ซงผผลตชนสวนทมความสามารถในการผลตชนสวนทมคณภาพ ราคาถก ผลตไดตามจานวนทตองการ สามารถสงมอบไดตรงเวลา และมความสามารถในการออกแบบผลตภณฑและพฒนาผลตภณฑ ตลอดจนมการเลอกใชวตถดบในการผลตไดอยางเหมาะสม จะมความไดเปรยบมากกวาผผลตชนสวนรายอนๆ ซงความสามารถดงกลาวจาเปนตองลงทนอยางมากในดานการวจยและพฒนา รวมทงจาเปนตองมผทเชยวชาญทางวศวกรรมอกดวย

ทมา : สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. รายงานการศกษาการพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของไทย โดย Professor Michael E. Porter, 2546

รปท 4.1: โครงสรางการผลตของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต

เหลก

พลาสตก

อเลกทรอนกส

แกว และกระจก

ผาและเครองหนง

เครองจกรกล

เครองมอและอปกรณ

แมพมพ

เครองและอปกรณ จบยดชนสวน

อตสาหกรรมตนนา

กจกรรมหลก

ผประกอบรถบกอพ และรถเพอการคา

ผผลตชนสวนลาดบหนง ( 1st tier) เชน เครองยนต เบรค ลอ ระบบอเลกทรอนกส เปนตน

ผผลตชนสวนลาดบสองและรองลงมา (2nd tier & lower tiers) เชน ผลตภณฑเครองจกรกลและโลหะการ พลาสตก ยาง เหลก

อเลกทรอนกส แกว และกระจก เปนตน

ผประกอบ รถยนตนงสวนบคคล

ผประกอบรถจกรยานยนต

สถาบนและสมาคม ผประกอบการตางๆ

สถาบนการศกษาและสถาบนทางเทคนคตางๆ

รฐบาล

กลมนโยบายและองคกรสนบสนน

กระจายสนคา

การเงน

การทดสอบ

การปรกษาเฉพาะ

บรการอนๆ

อตสาหกรรมบรการ

H&R

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-5

นอกจากนอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยงเชอมโยงกบอตสาหกรรมตอเนองอนๆ อกหลายกลม อาท กลมธรกจการเงนการธนาคาร กลมสถาบนการศกษา การฝกอบรมพฒนาบคลากรและการวจย และกลมสมาคมและสถาบนเฉพาะทาง โดยมภาครฐมบทบาทในการวางนโยบายในการพฒนาและออกกฎระเบยบ

4.1.2 อตสาหกรรมรถยนต

1) การผลต

การผลตรถยนตของไทยป 2546-2550 มปรมาณการผลตเพมขนทกป โดยรถยนตทมการผลตมากทสด คอ รถกระบะ 1 ตน รองลงมา คอ รถยนตนง และรถเพอการพาณชยอน ตามลาดบ และเมอพจารณาปรมาณการผลตของป 2550 พบวา มปรมาณการผลตรถยนตจานวนทงสน 1,287,346 คน โดยแบงเปน รถยนตนง จานวน 315,444 คน รถกระบะ 1 ตน จานวน 948,658 คน และรถเพอการพาณชยอน (ไมรวมรถกระบะ 1 ตน) จานวน 23,244 คน ซงเมอเทยบกบปรมาณการผลตของป 2549 อตราการผลตรวมเพมขนรอยละ 8.36 โดยประเภทรถยนตทมอตราการผลตเพมขนมากทสด คอ รถกระบะ 1 ตน มอตราการผลตเพมขนรอยละ 9.45 รองลงมาคอรถยนตนง มอตราการผลตเพมขนรอยละ 5.56 และรถเพอการพาณชยอน (ไมรวมรถกระบะ 1 ตน) มอตราการผลตเพมขนรอยละ 3.51 ตามลาดบ (ตารางท 4.2 และรปท 4.2)

ตารางท 4.2: ปรมาณการผลตรถยนตของไทยจาแนกตามประเภทป 2546 - 2550

หนวย : คน

ประเภท 2546 2547 2548 2549 2550 การเปลยนแปลง 49/50 (รอยละ)

รถยนตนง 251,684 304,349 277,603 298,819 315,444 5.56 รถกระบะ 1 ตน 468,938 597,914 822,867 866,769 948,658 9.45 รถเพอการพาณชยอน (ไมรวมรถกระบะ 1 ตน)

20,925 25,818 24,846 22,456 23,244 3.51

รวม 741,547 928,081 1,125,316 1,188,044 1,287,346 8.36

ทมา : กลมอตสาหกรรมยานยนต สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย, 2551

4-6 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

รปท 4.2: ปรมาณการผลตรถยนตของไทยจาแนกตามประเภทป 2546 - 2550

2) การจาหนาย

จากขอมลการจาหนายรถยนตภายในประเทศไทยป 2546 - 2550 พบวา รถยนตทมการจาหนายมากทสด คอ รถกระบะ 1 ตน รองลงมา คอ รถยนตนง และรถเพอการพาณชยอน (ไมรวมรถกระบะ 1 ตน) ตามลาดบ โดยมปรมาณการจาหนายทงสน 631,251 คน โดยแบงเปน รถยนตนง จานวน 182,767 คน รถกระบะ 1 ตน จานวน 405,865 คน และรถเพอการพาณชยอน (ไมรวมรถกระบะ 1 ตน) จานวน 42,619 คน ซงเมอเทยบกบปรมาณการจาหนายของป 2549 อตราการจาหนายรวมลดลงรอยละ 6.96 โดยประเภทรถยนตทมอตราการจาหนายลดลงมากทสด คอ รถกระบะ 1 ตน มอตราการจาหนายลดลงรอยละ 9.77 รองลงมาคอรถยนตนง มอตราการจาหนายลดลงรอยละ 4.69 สวนรถเพอการพาณชยอน (ไมรวมรถกระบะ 1 ตน) มอตราการจาหนายเพมขนรอยละ 15.48 (ตารางท 4.3 และรปท 4.3)

ตารางท 4.3: ปรมาณการจาหนายรถยนตภายในประเทศไทยจาแนกตามประเภทป 2546 - 2550 หนวย : คน

ประเภท 2546 2547 2548 2549 2550 การเปลยนแปลง 49/50 (รอยละ)

รถยนตนง 179,005 209,110 188,211 191,763 182,767 -4.69 รถกระบะ 1 ตน 309,114 368,911 469,657 449,796 405,865 -9.77 รถเพอการพาณชยอน (ไมรวมรถกระบะ 1 ตน)

28,565 36,038 40,163 36,907 42,619 15.48

รวม 516,684 614,059 698,031 678,466 631,251 -6.96

ทมา : กลมอตสาหกรรมยานยนต สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย, 2550

0

200,000

400,000

600,000

800,000

1,000,000

1,200,000

1,400,000

2546 2547 2548 2549 2550

จานวน

( คน

)

รถยนตนง รถกระบะ 1 ตน รถเพอการพาณชยอน (ไมรวมรถกระบะ 1 ตน) รวม

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-7

รปท 4.3: ปรมาณการจาหนายรถยนตภายในประเทศไทยจาแนกตามประเภทป 2546 - 2550

เมอพจารณาถงสวนแบงทางการตลาด พบวา ขอมลรวมรถทกประเภท ของป 2550 ยหอทม

สวนแบงทางการตลาดมากทสด 3 ลาดบแรก ไดแก โตโยตา อซซ และ ฮอนดา โดยมสวนแบงทางการตลาดคดเปนรอยละ 44.63, 23.93 และ 9.27 ตามลาดบ และเมอพจารณาแยกตามประเภทรถยนต พบวา รถยนตนงยหอทมสวนแบงทางการตลาดมากทสด 3 ลาดบแรก ไดแก โตโยตา ฮอนดาและเชฟโรเลต โดยมสวนแบงทางการตลาดรอยละ 54.19, 29.45 และ 4.47 ตามลาดบ สวนรถกระบะ 1 ตน ยหอทมสวนแบงทางการตลาดมากทสด 3 ลาดบแรก ไดแก โตโยตา อซซ และ นสสน โดยมสวนแบงทางการตลาดรอยละ 42.67, 34.64 และ 7.88 ตามลาดบ และรถเพอการพาณชยอน (ไมรวมรถกระบะ 1 ตน) ยหอทมสวนแบงทางการตลาดมากทสด 3 ลาดบแรก ไดแก โตโยตา อซซ และ นสสน โดยมสวนแบงทางการตลาดรอยละ 41.10, 32.76 และ 7.34 ตามลาดบ (ตารางท 4.4 และรปท 4.4)

0

100,000

200,000

300,000

400,000

500,000

600,000

700,000

800,000

2546 2547 2548 2549 2550

จานวน

( คน)

รถยนตนง รถกระบะ 1 ตน รถเพอการพาณชยอน (ไมรวมรถกระบะ 1 ตน) รวม

4-8 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

ตารางท 4.4: สวนแบงทางการตลาดของการจาหนายรถยนตจาแนกตามประเภทป 2548 - 2550

หนวย : รอยละ

สวนแบงทางการตลาด อนดบท ยหอ

2548 2549 2550 รวมรถทกประเภท

1 โตโยตา 39.47 42.34 44.63 2 อซซ 25.12 26.25 23.93 3 ฮอนดา 8.97 9.77 9.27 4 นสสน 5.05 4.49 6.07 5 เชพโรเลต 5.32 4.34 4.33 6 มตซบช 6.02 4.61 3.61 7 ฟอรด 3.4 2.82 2.40 8 มาสดา 2.68 2.35 2.38 9 ฮโน 1.45 1.14 1.28 10 เบนซ 0.74 0.57 0.67 11 อนๆ 1.79 1.32 1.45

รวม 100.00 100.00 100.00 รถยนตนง

1 โตโยตา 47.9 48.15 54.19 2 ฮอนดา 30.35 33.9 29.45 3 เชฟโรเลต 4.43 4.05 4.47 4 เบนซ 2.57 1.81 2.61 5 นสสน 3.55 3.5 2.33 6 มาสดา 2.7 1.86 1.90 7 บเอมดบบลว 1.31 1.33 1.87 8 มตซบช 4.32 2.14 0.95 9 ฟอรด 1.18 2.04 0.76 10 วอลโว 0.35 0.23 0.28 11 อนๆ 1.34 0.99 1.18

รวม 100.00 100.00 100.00 รถกระบะ 1 ตน

1 โตโยตา 37.82 41.29 42.67 2 อซซ 35.26 37.3 34.64 3 นสสน 6.71 4.87 7.88 4 มตซบช 7.88 5.67 5.52 5 เชฟโรเลต 5.45 4.86 3.19 6 ฟอรด 4.17 3.25 3.19 7 มาสดา 2.71 2.77 2.90

รวม 100.00 100.00 100.00

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-9

สวนแบงทางการตลาด อนดบท ยหอ

2548 2549 2550 รถเพอการพาณชยอน (ไมรวมรถกระบะ 1 ตน)

1 โตโยตา 36.39 40.06 41.10 2 อซซ 34.3 36.52 32.76 3 นสสน 6.58 4.88 7.34 4 มตซบช 7.62 5.57 5.23 5 เชฟโรเลต 4.97 4.46 3.29 6 ฟอรด 4.12 3.12 2.93 7 มาสดา 2.64 2.55 2.55 8 ฮโน 1.68 1.59 1.83 9 ฮอนดา 0.27 0.33 1.75 10 ซซก 0.1 0.09 0.41 11 อนๆ 1.33 0.85 0.80

รวม 100.00 100.00 100.00

ทมา : บรษท โตโยตา มอเตอร ประเทศไทย จากด, 2551

รปท 4.4: สวนแบงทางการตลาดของการจาหนายรถยนตรวมทกประเภทป 2548-2550

โตโยตา โตโยตา

โตโยตา

อซซ

อซซ

อซซ

ฮอนดา

ฮอนดา

ฮอนดา

นสสน

นสสน

นสสน

มตซบช

มตซบช

มตซบช

เชพโรเลต

เชพโรเลต

เชพโรเลต

ฟอรด

ฟอรด

ฟอรด

มาสดา

มาสดา

มาสดา

ฮโน

ฮโน

ฮโน

เบนซ

เบนซ

เบนซ

อนๆ

อนๆ

อนๆ

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

2548 2549 2550

สวนแบงการตลาด

( รอยละ

)

4-10 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

3) การสงออก-นาเขา

(1) การสงออก

จากขอมลการสงออกรถยนตของไทยป 2546 - 2550 พบวา มลคาการสงออกรถยนตโดยรวมมแนวโนมเพมขนทกป โดยในป 2550 มมลคาการสงออกทงสน 269,085.9 ลานบาท คดเปนอตราการเพมขนรอยละ 8.16 เมอเทยบกบมลคาการสงออกป 2549 โดยรถยนตทมการสงออกมากทสดไดแก รถแวนและปกอพ ซงมมลคาการสงออก 119,234 ลานบาท ลดลงรอยละ 8.76 รองลงมาคอรถยนตนงมมลคา 123,268.7 ลานบาท เพมขนรอยละ 27.53 สวนรถโดยสารและรถบรรทกมมลคา 26,583.2 ลานบาท เพมขนรอยละ 23.95 (ตารางท 4.5 และรปท 4.5) โดยในป 2550 ประเทศทไทยมการสงออกรถแวนและรถปกอพมากทสด 5 อนดบแรก ไดแก ออสเตรเลย ซาอดอาระเบย สหราชอาณาจกร อตาล และสหรฐอเมรกา สวนประเทศทไทยสงออกรถยนตนงมากทสด 5 อนดบแรก ไดแก ออสเตรเลย อนโดนเซย ฟลปปนส ซาอดอาระเบย และมาเลเซย

ตารางท 4.5: มลคาการสงออกรถยนตป 2546 - 2550 หนวย : ลานบาท

ประเภท 2546 2547 2548 2549 2550 การเปลยนแปลง

49/50 (รอยละ)

รถยนตนง 31,946.4 44,822.3 75,385.7 96,662.1 123,268.7 27.53

รถแวนและปกอพ 60,511.1 77,189.1 102,483.1 130,679.1 119,234.0 -8.76

รถยนตโดยสารและรถบรรทก

16,511.8 24,712.6 29,640.0 21,446.1 26,583.2 23.95

รวม 108,969.3 146,724.0 207,508.8 248,787.3 269,085.9 8.16

ทมา : ศนยสารสนเทศเศรษฐกจการคา กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ อางถงใน สภาวะอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตป 2549 (มกราคม - ธนวาคม) และภาวะอตสาหกรรมยานยนต ป 2550 (ม.ค. - ธ.ค.)

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-11

รปท 4.5: มลคาการสงออกรถยนตป 2546 - 2550

(2) การนาเขา

จากขอมลการนาเขารถยนตของไทยป 2546 - 2550 พบวา มลคาการนาเขารถยนตรวมในชวงป 2546 - 2548 มแนวโนมเพมขน แตลดลงในป 2549 ทงนเนองมาจากการขาดความเชอมนของผบรโภค สงผลใหอปสงคภายในประเทศลดลง สวนการนาเขารถยนตรวมของป 2550 มมลคาการนาเขา 22,740.9 ลานบาท อตราการนาเขาเพมขนรอยละ 17.5 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาป 2549 โดยรถยนตทมการนาเขามากทสดไดแก รถยนตโดยสารและรถบรรทกซงมมลคาการนาเขา 14,162.6 ลานบาท เพมขนรอยละ 41.05 เมอเทยบกบป 2549 สวนการนาเขารถยนตนงมมลคา 8,578.3 ลานบาท ลดลงจากป 2549 รอยละ 7.89 (ตารางท 4.6 และรปท 4.6) โดยในป 2550 ประเทศทไทยนาเขารถยนตโดยสารและรถบรรทกมากทสด 5 อนดบแรก ไดแก ญปน เยอรมน ไทย มาเลเซย และอนเดย สวนประเทศทไทยนาเขารถยนตมากทสด 5 อนดบแรก ไดแก ญปน เยอรมน ฟลปปนส อนโดนเซย และสหราชอาณาจกร

ตารางท 4.6: มลคาการนาเขารถยนตป 2546 - 2550

หนวย : ลานบาท

ประเภท 2546 2547 2548 2549 2550 การเปลยนแปลง 49/50 (รอยละ)

รถยนตนง 16,090.0 15,012.1 13,466.5 9,312.7 8,578.3 -7.89 รถยนตโดยสารและรถบรรทก

4,704.8 6,487.4 10,992.0 10,041.0 14,162.6 41.05

รวม 20,794.8 21,499.5 24,458.5 19,353.7 22,740.9 17.50

ทมา : ศนยสารสนเทศเศรษฐกจการคา กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ, อางถงใน สภาวะอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตป 2549 (มกราคม - ธนวาคม) และภาวะอตสาหกรรมยานยนต ป 2550 (ม.ค. - ธ.ค.)

0

50,000

100,000

150,000

200,000

250,000

300,000

2546 2547 2548 2549 2550

มลคา

( ลานบาท

)

รถยนตนง รถแวนและปกอพ รถยนตโดยสารและรถบรรทก รวม

4-12 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

รปท 4.6: มลคาการนาเขารถยนตป 2546 - 2550

4) การลงทน

การลงทนในอตสาหกรรมยานยนตของไทยในชวงแรกเกดจากการยายฐานการผลตจากประเทศญปนเพอตองการลดตนทนการผลต และบรษทผประกอบรถยนตจากยโรปและอเมรกาเขามาตงโรงงานในประเทศไทยภายหลง การเขามาลงทนของบรษทผประกอบรถยนตขนาดใหญในไทยถอเปนการกระตนและดงดดการลงทนในกจการผลตชนสวนยานยนตจากทงในและตางประเทศ เพอปอนชนสวนใหแกบรษทผประกอบรถยนตดงกลาว

สาหรบการลงทนในอตสาหกรรรมรถยนตในประเทศของป 2550 มโครงการทไดรบอนมตจากสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทนรวม 6 โครงการ รวมเปนเงนลงทน 51,533 ลานบาท เปนโครงการผลตรถยนตประหยดพลงงานมาตรฐานสากล 3 โครงการ โครงการผลตรถยนต 3 โครงการ ซงประกอบดวย

- โครงการประกอบกจการรถยนตของบรษท ทาทา มอเตอรส (ประเทศไทย) จากด ซงเปน

การรวมทนของบรษท ทาทา มอเตอรส จากด ประเทศอนเดย กบบรษท ธนบรประกอบรถยนต จากด โดยไดรบการสงเสรมใหประกอบรถปกอพ 1 ตน มเงนลงทน 1,302 ลานบาท กอใหเกดการจางแรงงานไทย 482 คน มปรมาณการผลตรถปกอพประมาณ 35,000 คนตอป

- โครงการผลตรถยนตนงสวนบคคล (Passenger Car) ของบรษท ออโตอลลายแอนซ (ประเทศไทย) จากด เงนลงทน 20,893 ลานบาท ซงมกาลงการผลตรถยนต 140,000 คนตอป ชนสวนสาเรจรป 42,000 ชดตอป และชนสวนปมขนรป 105,000 ชนตอป โดยแบงเปนการจาหนายในประเทศรอยละ 22 และสงออกรอยละ 78

0

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

30,000

2546 2547 2548 2549 2550

มลคา

( ลานบาท

)

รถยนตนง รถยนตโดยสารและรถบรรทก รวม

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-13

- โครงการผลตรถยนต เชน ซวค แอคคอรด และซอารว ของบรษท ฮอนดา ออโตโมบล(ประเทศไทย) จากด เงนลงทน 7,588 ลานบาท ซงมกาลงการผลตรถยนต 210,000 คนตอป และผลตชนสวนโลหะสาหรบยานพาหนะ 2,160,000 ชนตอป โดยแบงเปนการจาหนายในประเทศรอยละ 40 และสงออกรอยละ 60

- โครงการผลตรถยนตประหยดพลงงานมาตรฐานสากลของบรษท ซซก มอเตอร คอรปอเรชน ประเทศญปน เงนลงทน 9,500 ลานบาท ซงมกาลงการผลตรถยนต 138,000 คนตอป โดยแบงเปนการจาหนายในประเทศรอยละ 19 และสงออกรอยละ 81

- โครงการผลตรถยนตประหยดพลงงานมาตรฐานสากลของบรษท ฮอนดา ออโตโมบล(ประเทศไทย) จากด เงนลงทน 6,700 ลานบาท ซงมกาลงการผลตรถยนต 120,000 คนตอป โดยแบงเปนการจาหนายในประเทศรอยละ 50 และสงออกรอยละ 50

- โครงการผลตรถยนตประหยดพลงงานมาตรฐานสากลของบรษท สยามนสสน ออโตโมบล จากด เงนลงทน 5,550 ลานบาท ซงมกาลงการผลตรถยนต 120,000 คนตอป โดยจะสงออกเปนสวนใหญในตลาดเอเชย และออสเตรเลย

4.1.3 อตสาหกรรมรถจกรยานยนต

อตสาหกรรมรถจกรยานยนตของไทยในปจจบน จดไดวามความถดถอยลงอยางมาก อนมสาเหตมาจากภาวะซบเซาทางเศรษฐกจอยางตอเนอง และสถานการณการเมองทมความไมแนนอน อกทงตลาดรถจกรยานยนตทกาลงเขาสการอมตว เนองจากตลาดรถจกรยานยนตไทยไดมการเตบโตอยางตอเนองมาหลายป ซงในปจจบนสดสวนจานวนรถจกรยานยนตตอจานวนประชากรของไทยมสดสวน 1 คน ตอประชากร 3 - 4 คน นบวาเปนตวเลขทเพมขนจากเมอ 10 ปทแลวทมสดสวนรถจกรยานยนตเพยง 1 คนตอประชากร 8 คน และหากเปรยบเทยบกบประเทศในภมภาคอาเซยนดวยกนจะเหนไดวาสดสวนรถจกรยานยนตตอจานวนประชากรของไทยสงกวาประเทศอน ยกตวอยางเชน เวยดนามมอตราการเปนเจาของรถจกรยานยนต คอ 1 คนตอประชากร 6 - 7 คน อนโดนเซย 1 คนตอ 10 คน และฟลปปนส 1 คนตอประชากรถง 40 คน เปนตน

นอกจากนโครงสรางการสงออกรถจกรยานยนตและชนสวนของไทยไดเรมมการเปลยนแปลงในลกษณะทสดสวนมลคาสงออกรถจกรยานยนตสาเรจรปลดลง ในขณะทสดสวนมลคาการสงออกชนสวนประกอบรถจกรยานยนตกลบเพมขน แนวโนมการเปลยนแปลงดงกลาวอนมสาเหตมาจากปจจบนประเทศผนาเขาโดยเฉพาะอยางยงหลายประเทศในภมภาคอาเซยน อยางเชน เวยดนาม อนโดนเซย และฟลปปนส ไดมการพฒนาอตสาหกรรมรถจกรยานยนตภายในประเทศ จงมการลดหรอจากดการนาเขารถสาเรจรป ในขณะทโรงงานรถจกรยานยนตในประเทศเหลานมการนาเขาชนสวนเขาไปประกอบภายในประเทศมากขน (ศนยวจยกสกรไทย, 2550)

4-14 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

1) การผลต

ภาวะการผลตอตสาหกรรมรถจกรยานยนตของไทยระหวางป 2546 - 2550 มอตราการผลตลดลง โดยในป 2546 มอตราการผลตรถจกรยานยนตจานวน 2,424,676 คน และในป 2550 มอตราการผลตเพยง 1,653,139 คน ลดลงรอยละ 31.82 และเมอเทยบกบปรมาณการผลตรถจกรยานยนตในป 2549 พบวามอตราการผลตลดลงรอยละ 20.67 โดยเมอพจารณาการผลตตามประเภทของรถจกรยานยนต พบวาในป 2549 มการผลตรถจกรยานยนตแบบครอบครวเปนจานวน 2,005,968 คน ลดลงเหลอ 1,563,788 คนในป 2550 ลดลงรอยละ 22.04 ในทางกลบกนรถจกรยานยนตประเภทสปอรต กลบมยอดการผลตเพมมากขนจากป 2549 โดยมปรมาณการผลตเพมขนเปน 89,351 คนในป 2550 หรอเพมขนรอยละ 14.5 (ตารางท 4.7 และรปท 4.7) สาเหตทอตสาหกรรมการผลตรถจกรยานยนตของไทยในภาพรวมมการชะลอตวลงเมอเทยบกบปทผานมา สวนหนงอาจเปนเพราะไดรบผลกระทบจากภาวะเศรษฐกจโดยรวมของประเทศและกาลงการซอของผบรโภคทลดลง ภาวะราคานามนทเพมสงขน ประกอบกบแหลงเงนทนตางๆ ไดชะลอการปลอยสนเชอสาหรบการเชาซอรถจกรยานยนต

ตารางท 4.7: การผลตรถจกรยานยนตของประเทศไทยระหวางป 2546 - 2550

หนวย: คน

ประเภท 2546 2547 2548 2549 2550 การเปลยนแปลง 49/50 (รอยละ)

ครอบครว1 2,368,270 2,936,738 2,265,889 2,005,968 1,563,788 -22.04 สปอรต 56,406 91,332 92,622 78,033 89,351 14.50 รวม 2,424,676 3,028,070 2,358,511 2,084,001 1,653,139 -20.67

หมายเหต: 1 เปนปรมาณการผลตรวมรถจกรยานยนตแบบครอบครว และแบบสกตเตอร

ทมา: สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม, 2551

-500,000

1,000,0001,500,0002,000,0002,500,0003,000,0003,500,000

2546 2547 2548 2549 2550

จานว

น (คน)

ครอบครว สปอรต รวม

รปท 4.7: การผลตรถจกรยานยนตของประเทศไทยระหวางป 2546 - 2550

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-15

2) การจาหนาย

การจาหนายรถจกรยานยนตของไทยระหวางป 2546 - 2550 มยอดการจาหนายลดลง โดยในชวงป 2546 - 2548 มยอดการจาหนายรถจกรยานยนตเพมขน และลดลงในป 2549 - 2550 โดยในป 2549 มยอดการจาหนายเปนจานวน 2,061,610 คน และป 2550 มยอดจาหนายเปน 1,598,876 คน ลดลงรอยละ 2.21 และ 22.45 ตามลาดบ (ตารางท 4.8 และรปท 4.8) ทงนเนองจากผลกระทบจากภาวะเศรษฐกจภายในประเทศกบสภาพตลาดภายในประเทศทชะลอตว เนองจากปญหาทางดานเศรษฐกจทมการเปลยนแปลงอยางสง อยางไรกด การจาหนายรถจกรยานยนตแบบสกตเตอรมอตราการชะลอตวนอยกวารถจกรยานยนตประเภทอนๆ เนองจากผประกอบการมการจดกจกรรมกระตนการขายโดยการเปดตวผลตภณฑใหมอยางตอเนอง และปรบเปลยนรปลกษณผลตภณฑตามสมยนยม ทาใหเปนทสนใจในกลมวยรนมากขน

ตารางท 4.8: การจาหนายรถจกรยานยนตภายในประเทศไทยระหวางป 2546 - 2550

หนวย: คน

ประเภท 2546 2547 2548 2549 2550 การเปลยนแปลง 49/50 (รอยละ)

ครอบครว 1,735,446 2,017,319 2,088,360 1,250,608 856,028 -31.55 สปอรต 19,851 16,447 19,718 20,683 14,979 -27.58 สกตเตอร ** ** ** 790,319 727,869 -7.90

รวม 1,755,297 2,033,766 2,108,078 2,061,610 1,598,876 -22.45

หมายเหต: ** ตวเลขปรมาณการจาหนายรถจกรยานยนตแบบสกตเตอร รวมในการจาหนายรถจกรยานยนตแบบครอบครว

ทมา : สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม, 2551

-

500,000

1,000,000

1,500,000

2,000,000

2,500,000

2546 2547 2548 2549 2550 ป

จานว

น (คน)

ครอบครว สปอรต สกตเตอร รวม

รปท 4.8: การจาหนายรถจกรยานยนตของไทยระหวางป 2546 - 2550

4-16 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

สาหรบสวนแบงตลาดรถจกรยานยนตในป 2550 บรษททมสวนแบงตลาด 5 อนดบแรก ไดแก ฮอนดา ยามาฮา ซซก คาวาซาก และเจอารด โดยผผลตรถจกรยานยนตภายใตแบรนดฮอนดายงคงครองตลาดไดมากทสด คดเปนรอยละ 70 รองลงมาไดแก ยามาฮา คดเปนรอยละ 23.2 และอนดบสามไดแก ซซก คดเปนรอยละ 5.1 ตามลาดบ (ตารางท 4.9 และรปท 4.9)

ตารางท 4.9: สวนแบงตลาดรถจกรยานยนตแตละยหอระหวางป 2548 - 2550

สวนแบงตลาด (รอยละ) อนดบท ยหอ

2548 2549 2550

1 ฮอนดา 69.7 65.0 70.0 2 ยามาฮา 14.1 23.1 23.2 3 ซซก 12.5 10.0 5.1 4 คาวาซาก 1.2 0.5 0.5 5 เจอารด 0.6 0.3 0.4 6 อนๆ 2.2 1.1 1.0

รวม 100.00 100.00 100.00

ทมา: สถาบนยานยนต, 2551

-20.0040.0060.0080.00

100.00120.00

รอยละ

2548 2549 2550

ฮอนดา ยามาฮา ซซก คาวาซาก เจอารด อนๆ

รปท 4.9: สวนแบงการตลาดรถจกรยานยนตจาแนกตามยหอระหวางป 2548 - 2550

3) การสงออก-นาเขา

ในชวงป 2550 การผลตรถจกรยานยนตไดรบผลกระทบจากตลาดภายในประเทศทชะลอตวอยางตอเนอง ในขณะทการสงออกสามารถขยายตวได สาหรบตลาดรถจกรยานยนตภายในประเทศทชะลอตวเปนไปตามสภาพเศรษฐกจทซบเซา สงผลตอความเชอมนของผบรโภคทาใหชะลอการจบจายใชสอย ประกอบกบการปลอยสนเชอเชาซอรถจกรยานยนตของผจาหนายรายยอยมความเขมงวดมากขน ซงสงผลตอการขยายตวของรถจกรยานยนต

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-17

(1) การสงออก

ปรมาณการสงออกรถจกรยานยนต (CBU & CKD)1 ของไทยระหวางป 2546 - 2550 มปรมาณการสงออกสงขนอยางตอเนอง โดยในป 2549 มปรมาณการสงออกรถจกรยานยนต (CBU & CKD) เปนจานวน 1,575,666 คน คดเปนมลคา 24,535.2 ลานบาท เพมขนเปนจานวน 1,789,485 คน คดเปนมลคา 26,400 ลานบาท ในป 2550 โดยปรมาณการสงออกและมลคาการสงออกเพมขนรอยละ 13.57 และ 7.6 ตามลาดบ (ตารางท 4.10 และรปท 4.10) การสงออกรถจกรยานยนตของไทยสวนใหญเปนการสงออกรถจกรยานยนตทมความจของกระบอกสบเกน 200 cc แตไมเกน 250 cc โดยประเทศทเปนตลาดสงออกสาคญของรถจกรยานยนตในป 2550 ไดแก สหรฐอเมรกา ออสเตรเลยและเนเธอรแลนด คดเปนสดสวนการสงออกรอยละ 40.47, 10.33 และ 9.74 ตามลาดบ โดยการสงออกรถจกรยานยนตไปเนเธอรแลนดและออสเตรเลยเพมขนรอยละ 4,830.43 และ 139.36 ตามลาดบ แตการสงออกรถจกรยานยนตไปสหรฐอเมรกาลดลงรอยละ 10.94 (สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม, 2551)

ตารางท 4.10: การสงออกและนาเขารถจกรยานยนตของไทยระหวางป 2546 - 2550

ประเภท 2546 2547 2548 2549 2550 การเปลยนแปลง

49/50 (รอยละ)

ปรมาณการสงออก (คน)

(CBU & CKD) 604,995 846,619 1,337,586 1,575,666 1,789,485 13.57

มลคาการสงออก (ลานบาท) 8,732.6 15,430.6 22,769.0 24,535.2 26,400.0 7.60

มลคาการนาเขา (ลานบาท) 1,347.6 1,550.1 1,806.3 2,135.1 2,266.6 6.16

ทมา: สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม, 2551

1 CBU (Completely Built Unit) หมายถง ยานยนตทผลตแบบสาเรจรป

CKD (Completely Knocked Down) หมายถง ชนสวนยานยนตสาเรจรป ซงตองเขาสกระบวนการประกอบยานยนต

4-18 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

2546 2547 2548 2549 2550 ป

ลานบาท

มลคาการสงออก มลคาการนาเขา

รปท 4.10: มลคาการสงออกและนาเขารถจกรยานยนตของไทยระหวางป 2546 - 2550

(2) การนาเขา

จากตารางท 4.10 และรปท 4.10 การนาเขารถจกรยานยนตของไทยระหวางป 2546 - 2550 มมลคาการนาเขาเพมสงขนอยางตอเนอง ในป 2549 มการนาเขาเปนจานวน 2,135.1 ลานบาท เพมขนเปน 2,266.6 ลานบาท หรอเพมขนรอยละ 6.16 โดยประเทศทไทยนาเขารถจกรยานยนตทสาคญในป 2550 ไดแก ญปน จน และสหรฐอเมรกา มสดสวนการนาเขารอยละ 91.45, 2.91 และ 1.59 ตามลาดบ โดยการนาเขารถยนตจากสหรฐอเมรกาและญปนเพมขนรอยละ 440.19 และ 5.05 ตามลาดบ และการนาเขารถจกรยานยนตจากจนลดลงรอยละ 10.18 (สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม, 2551)

4) การลงทน

จากขอมลของบรรษทเงนทนอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ในป 2547 พบวา การขยายการลงทนของคายรถจกรยานยนตในไทยทสาคญ ไดแก

(1) ความเคลอนไหวดานการลงทนรถจกรยานยนตภายใตแบรนดฮอนดา มลคาเงนลงทน 850 ลานบาท สาหรบการขยายศนย R&D ในไทยเพอใชเปนศนยกลางพฒนารถจกรยานยนตฮอนดาในอาเซยน โดยจะไดรบเทคโนโลยถายทอดจากญปนเตมท หลงจากไดเพมกาลงการผลตจาก 1 ลานคนเปน 1.4 ลานคน

(2) ความเคลอนไหวดานการลงทนรถจกรยานยนตภายใตแบรนดยามาฮา มการลงทนเพม 500 และ 600 ลานบาท ในป 2546 และ 2547 ตามลาดบ เพอปรบและขยายสายการผลต สาหรบรถรนใหมทเนนเกยรอตโนมต กาลงการผลตแบบใหมจะเพมเปนกวา 4 แสนคนตอป จากเดมประมาณ 3.6 แสนคนตอป

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-19

(3) ความเคลอนไหวดานการลงทนรถจกรยานยนตภายใตแบรนดซซก มการลงทนเพม 500 และ 310 ลานบาท ในป 2546 และ 2547 ตามลาดบ เพอพฒนาสายการผลตรถรนใหม กาลงการผลตจะเพมเปน 4.2 แสนคนตอป

(4) ความเคลอนไหวดานการลงทนรถจกรยานยนตภายใตแบรนดไทเกอร มการลงทนตอเนองมากกวา 200 ลานบาท เพอรองรบการผลตใหไดถง 1.2 แสนคนตอป จากเดมผลตเพยง 8.4 หมนคนตอป

(5) ความเคลอนไหวดานการลงทนรถจกรยานยนตภายใตแบรนดเจอารด มลคาเงนลงทน 700 ลานบาท สาหรบการขยายการผลตครอบคลมทงแบบสกตเตอร ชอปเปอร และแบบครอบครว

นอกจากน สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI) มการปรบนโยบายเพอสงเสรมการผลตรถจกรยานยนตขนาดใหญ เพอดงดดผผลตรายใหญใหมาตงฐานการผลตในไทย โดยเหนควรใหปรบนโยบายสงเสรมการลงทนในกจการประกอบรถจกรยานยนต 4 จงหวะ (เครองยนตมากกวา 500 cc) ใน 2 ประเดนหลก คอ 1) จากเดมกาหนดวาตองมกาลงการผลตเกนกวาปละ 50,000 คน เปนไมมการกาหนดขนาดของกาลงการผลต และ 2) เดมตองมผมสญชาตไทยถอหนไมนอยกวารอยละ 60 ปรบเปนไมกาหนดสดสวนผถอหนไทย อกประการหนง การปรบนโยบายของสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทนในกจการรถจกรยานยนต จะเปนการสนบสนนใหอตสาหกรรมรถจกรยานยนตมศกยภาพมากขน ซงในปจจบนตลาดรถจกรยานยนตขนาดใหญเรมเปดกวางมากขน ผลของความรวมมอทางเศรษฐกจไทย-ญปน (JTEPA) ซงจะมขนในป 2551 โดยรถจกรยานยนตทมขนาด 250 ซซ จะมภาษเปนรอยละ 0 รถจกรยานยนตขนาดเกน 250 ซซ จะลดลงรอยละ 10 ตอป ซงหากภาครฐใหการสนบสนนมากยงขน จะเปนการยกระดบใหอตสาหกรรมรถจกรยานยนตขนาดใหญมการพฒนาไดมากยงขน (หนงสอพมพประชาชาตธรกจ, 2550)

4.1.4 อตสาหกรรมชนสวนยานยนต

อตสาหกรรมชนสวนยานยนตจดเปนหนงในอตสาหกรรมเปาหมายทรฐบาลใหการสนบสนน เนองจากเปนอตสาหกรรมทมบทบาทในการสนบสนนอตสาหกรรมยานยนต ซงไทยเปนฐานการผลตขนาดใหญทสาคญแหงหนงของโลก และมความสาคญตอระบบเศรษฐกจของประเทศ ทงในสวนทกอใหเกดการจางงาน และกอใหเกดความเชอมโยงกบอตสาหกรรมเกยวเนองตางๆ รวมทงเปนอตสาหกรรมสาคญทสามารถทารายไดเขาสประเทศ

4-20 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

1) การผลต

โครงสรางการผลตของอตสาหกรรมชนสวนยานยนตไทย ปจจบนมจานวนผผลตชนสวนยานยนตจานวน 1,656 ราย ประกอบดวยผผลตขนาดเลก2 จานวน 903 ราย ขนาดกลางจานวน 738 ราย และขนาดใหญจานวน 15 ราย และประกอบไปดวยจานวนโรงงานขนาดใหญจานวน 77 โรงงาน และโรงงานขนาดกลาง/ยอม จานวน 2,160 โรงงาน (กรมสงเสรมการสงออก, 2550) ซงอตสาหกรรมรถยนตในประเทศไทยประมาณรอยละ 80 เปนของผผลตรถยนตจากประเทศญปน ดงนนผผลตชนสวนปอนโรงงานประกอบรถยนต (OEMs) สวนใหญจงเปนกลมบรษทจากประเทศญปนและปอนชนสวนทผลตไดใหกบบรรดาผประกอบรถยนตจากคายเดยวกน โดยกลมผผลตชนสวนนสามารถจาแนกไดเปน 3 กลมยอย คอ

- กลมผผลตทเปนบรษทในเครอของบรษทแมจากญปน โดยสวนใหญจะเปนกลมผผลตชนสวนทตองใชเทคโนโลยในการผลตชนสง ผผลตกลมนมกจะมขอไดเปรยบมากเนองจากบรษทแมในญปนของทงผผลตชนสวนเองและผผลตรถยนตหรอรถจกรยานยนตมกจะเปนคคาทางธรกจกนอยแตเดมและเปนผผลตประเภทกลมหนง (1 st Tier) ซงมาลงทนอยในไทยแลวเปนเวลานาน

- กลมผผลตทเปนผรวมทนกบบรษทญปนผเปนเจาของเทคโนโลย เชน การรวมทนระหวางกลมบรษทผประกอบการไทยและกลมบรษทผผลตชนสวนยานยนตจากญปน

- กลมบรษทไทยทไดรบความชวยเหลอทางเทคนคการผลตหรอลขสทธในการผลตจากบรษทในญปน ผผลตกลมนยงคงความไดเปรยบในฐานะทเปนผรบเทคโนโลยจากบรษทในญปน แตยงไมทดเทยมสองกลมดงกลาวขางตน สวนใหญยงคงสถานะเปนผผลตประเภทกลมสอง (2 nd Tier)

ในปจจบนยงคงมการลงทนเพมในประเทศจากผผลตชนสวนปอนโรงงานประกอบรถยนต (OEMs) ของคายยโรปและสหรฐอเมรกา ในขณะทผผลตทเปนคนไทยลวนและไมไดรบความชวยเหลอจากบรษทผผลตชนสวนในตางประเทศ โดยเปนผผลตทรบชวงตอจากผผลตชนสวนปอนโรงงานประกอบรถยนตหรอเปนผผลตชนสวนอะไหลสาหรบตลาดอะไหลรถยนต ซงจดสถานภาพเปนผผลตกลมสาม (3 rd Tier) ทมเทคโนโลยการผลตและรปแบบการบรหารเปนแบบทพฒนากนขนมาเอง ในปจจบนผผลตทเปนของคนไทยลวนบางรายไดหนไปรวมทนกบบรษทในตางประเทศ อนเปนผลสบเนองมาจากวกฤตการณทางเศรษฐกจและดวยขอจากดทางเทคโนโลยการผลตทยงไมเพยงพอ อกทงเปนการยกระดบชน (Tier) ในอตสาหกรรม

การผลตของอตสาหกรรมชนสวนยานยนตของไทยในปจจบน ครอบคลมรายการชนสวนตางๆ มากมาย ไดแก ชนสวนเครองยนต ชนสวนระบบกนสะเทอนและเบรก ชนสวนตวถง ชนสวน

2 ผผลตขนาดเลก หมายถง โรงงานทมจานวนคนงานไมเกน 50 คน ผผลตขนาดกลาง หมายถง โรงงานทมจานวนคนงาน 51-200 คน และผผลตขนาดใหญ หมายถง โรงงานทมจานวนคนงานมากกวา 200 คน

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-21

ระบบขบเคลอนและถายทอดกาลง ชนสวนตกแตงภายใน และชนสวนอปกรณระบบไฟฟา เปนตน โดยทวไปแลวผผลตชนสวนยานยนตจะมตลาดในการจดจาหนายชนสวนอย 2 ตลาดหลก ไดแก

(1) ตลาดชนสวนสาหรบปอนโรงงานประกอบรถยนต (Original Equipment Market: OEM) คอ ผผลตชนสวนยานยนตเพอปอนใหกบรถยนตและรถจกรยานยนตรนใหมๆ สาหรบคาย ยานยนตทเขามาตงฐานการผลตในไทยเพอประกอบยานยนตสงออกและจาหนายในประเทศ เปนการผลตตามคาสงซอโดยมการกาหนดจานวนคาสงซอไวลวงหนา และในแตละครงจะมจานวนการสงซอเปนจานวนมาก ทาใหผประกอบการยานยนตมอานาจในการเจรจาตอรองราคากบผผลตชนสวนยานยนต เพอทาใหตนทนการผลตยานยนตตาลง ซงความตองการใชชนสวนยานยนตในกลมนขนอยกบปรมาณการผลตรถยนตและรถจกรยานยนตของผประกอบการยานยนตทเขามาตงฐานการผลตในไทย

(2) ตลาดชนสวนทดแทนหรออะไหลทดแทน (Replacement Equipment Market: REM) เปนตลาดชนสวนอะไหลเพอการทดแทนชนสวนเดมทเสยหรอสกหรอตามสภาพการใชงาน ซงชนสวนแตละชนจะมสภาพการใชงานทแตกตางกน ผผลตททาการผลตเพอปอนใหกบตลาดทดแทนนมทงผประกอบการขนาดใหญ ขนาดกลางและขนาดเลก จงทาใหชนสวนทไดมคณภาพทหลากหลายทงอะไหลแท อะไหลปลอม และอะไหลเทยม ซงจะทาการจดจาหนายใหกบศนยบรการอะไหลของคาย ยานยนตตางๆ โดยปกตศนยบรการจะมการจดเกบสตอกอะไหลทดแทนไมมากนก จะเกบเฉพาะอะไหลทใชในการซอมยานยนตบอยครงเทานน นอกจากนการขยายชองทางการจดจาหนายในรานคาอะไหลทวประเทศ ตลอดจนอซอมรถยนตและรถจกรยานยนต ทงน ความตองการใชชนสวนในตลาดทดแทนน ขนอยกบปรมาณการใชยานยนตภายในประเทศ โดยตลาดชนสวนอะไหลทดแทนนจะรวมถงอปกรณตกแตงรถยนตดวย

2) การสงออก-นาเขา

(1) การสงออก

• ชนสวนรถยนต

ภาวะการสงออกชนสวนรถยนตไทยระหวางป 2546 - 2550 โดยแบงตามประเภทชนสวน คอ สวนประกอบและอปกรณ (OEM) เครองยนต และชนสวนอะไหลรถยนต โดยชนสวนรถยนตแตละประเภทมยอดการสงออกสงขนอยางตอเนอง และในป 2550 สวนประกอบและอปกรณ (OEM) มยอดการสงออกสงถง 112,341.9 ลานบาท เพมขนเมอเปรยบเทยบกบป 2549 รอยละ 28.88 รองลงมาไดแก เครองยนต คดเปนมลคา 10,504.2 ลานบาท เพมขนรอยละ 25.68 และชนสวนอะไหลรถยนต คดเปนมลคา 7,630.6 ลานบาท เพมขนรอยละ 39.92 (ตารางท 4.11 และรปท 4.11)

จากขอมลสงเกตเหนไดวา การสงออกชนสวนรถยนตมการขยายตวอยางตอเนอง แมวาผผลตชนสวนจะไดรบผลกระทบจากคาเงนบาททแขงคาขน ทงนเปนเพราะผผลตชนสวนไดมองหาตลาดสงออกใหมๆ ดวย โดยตลาดสงออกทสาคญของสวนประกอบและอปกรณรถยนต ไดแก ญปน

4-22 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

อนโดนเซย และมาเลเซย คดเปนสดสวนการสงออกรอยละ 16.52, 10.44 และ 9.76 ตามลาดบ โดยการสงออกสวนประกอบและอปกรณรถยนตไปอนโดนเซย มาเลเซยและญปน เพมขนรอยละ 124.05, 6.15 และ 5.94 ตามลาดบ

• ชนสวนรถจกรยานยนต

การสงออกสวนประกอบและอปกรณรถจกรยานยนต (OEM) และชนสวนอะไหลรถจกรยานยนตในป 2550 มมลคาการสงออก 14,220.1 และ 1,033.7 ลานบาท เมอเปรยบเทยบกบป 2549 เพมขนรอยละ 8.75 และ 47.83 ตามลาดบ (ตารางท 4.11 และรปท 4.12) ตลาดสงออกสวนประกอบรถจกรยานยนตของไทยในป 2550 ไดแก อนโดนเซย ฟลปปนส และกมพชา คดเปนสดสวนการสงออกรอยละ 20.65, 13.21 และ 12.65 ตามลาดบ โดยการสงออกสวนประกอบรถจกรยานยนตไปอนโดนเซยและกมพชา เพมขนรอยละ 39 และ 22.53 ตามลาดบ แตการสงออกสวนประกอบรถจกรยานยนตไปฟลปปนสลดลงรอยละ 9.44

ตารางท 4.11: การสงออกชนสวนยานยนตของไทยระหวางป 2546 - 2550 หนวย: ลานบาท

ประเภท 2546 2547 2548 2549 2550 การเปลยนแปลง 49/50 (รอยละ)

ชนสวนรถยนต

- สวนประกอบและ อปกรณ (OEM)

23,499.9 43,873.4 76,790.7 87,170.9 112,341.9 28.88

- เครองยนต 5,290.9 4,316.1 7,903.8 8,357.9 10,504.2 25.68 - ชนสวนอะไหล 2,182.0 2,909.4 4,100.5 5,453.4 7,630.6 39.92 ชนสวนรถจกรยานยนต

- สวนประกอบและ อปกรณ (OEM)

6,634.4

14,883.6

11,428.2

13,076.3 14,220.1 8.75

- ชนสวนอะไหล 2,221.2 2,510.6 729.6 699.3 1,033.7 47.83

ทมา: สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม, 2551

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-23

0

50,000

100,000

150,000

2546 2547 2548 2549 2550 ป

ลานบาท

สวนประกอบ/อปกรณ (OEM) เครองยนต ชนสวนอะไหล

รปท 4.11: การสงออกชนสวนรถยนตของไทยระหวางป 2546 - 2550

0

5,000

10,000

15,000

20,000

2546 2547 2548 2549 2550 ป

ลานบาท

สวนประกอบ/อปกรณ (OEM) ชนสวนอะไหล

รปท 4.12: การสงออกชนสวนรถจกรยานยนตของไทยระหวางป 2546 - 2550

จากการศกษาของสถาบนยานยนต ป 2550 พบวาการสงออกชนสวนยานยนตรวมชนสวนรถยนตและชนสวนรถจกรยานยนตไทยในป 2550 มมลคาการสงออกรวมทงสน 296,538.6 ลานบาท เพมขนจากป 2549 ซงมมลคา 254,422.7 ลานบาท คดเปนรอยละ 16.5 โดยชนสวนยานยนตทมมลคาการสงออกมากทสด ไดแก สวนประกอบและอปกรณชนสวนอนๆ 124,057.6 ลานบาท อนดบสองไดแก เครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบ 59,683.9 ลานบาท และอนดบสาม ไดแก ยางยานพาหนะ 55,928.5 ลานบาท ตามลาดบ (ตารางท 4.12)

จากขอมลตลาดสงออกสวนประกอบและอปกรณยานยนต กรมสงเสรมการสงออก พบวา การสงออกสวนประกอบและอปกรณยานยนตในป 2551 คาดวาจะขยายตวอยางตอเนอง โดยเฉพาะผประกอบการทผลตชนสวนยานยนตใหกบโรงงานประกอบรถยนตหรอ OEM จะขยายตวไดด เนองจากการผลตของไทยมคณภาพสงทาใหไดรบการยอมรบจากลกคา อกทงความตองการของตลาด

4-24 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

ตางประเทศยงขยายตวอยางตอเนอง อยางไรกตามจากการทอตราแลกเปลยนมคาแขงมากขน ทาใหผประกอบการทผลตชนสวน REM ตองมการปรบราคาสนคาใหสงขนสงผลใหไมสามารถแขงขนดานราคากบประเทศคแขงเชนจนได โดยตลาดสงออกหลกทสาคญของไทยในป 2549 - 2550 ไดแก ญปน อนโดนเซย มาเลเซย ตามลาดบ (ตารางท 4.13)

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-25

ตารางท 4.12: มลคาการสงออกชนสวนยานยนตไทยทสาคญแยกตามประเภทของสนคาระหวาง ป 2547 - 2550

หนวย: ลานบาท

ป พ.ศ. อตราการขยายตว

(รอยละ) รายการ

2547 2548 2549 2550 2549 2550

เพลาสงกาลงและขอเหวยง 2,866.8 4,033.4 3,800.4 5,524.5 -5.8 45.3 สวนประกอบและอปกรณอนๆ 61,377.2 90,832.9 100,286.8 124,057.6 10.4 23.8 ชดสายไฟรถยนต 12,410.6 11,320.9 12,797.9 9,736.6 13.1 -26.0 เครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบและสวนประกอบ 49,873.2 55,058.2 59,787.3 59,683.9 8.6 -0.1 เครองอปกรณไฟฟาสาหรบจดระเบดเครองยนตและสวนประกอบ

4,375.6 4,962.5 5,551.8 6,127.1 11.9 9.9

ยางยานพาหนะ 27,290.1 36,055.8 45,609.7 55,928.5 26.5 22.9 หมอแบตเตอรและสวนประกอบ 4,856.1 5,329.5 6,236.8 8,330.8 17.0 33.6 กระจกนรภย กระจกรถยนต 3,949.6 4,173.4 3,974.9 5,118.0 -4.8 28.4 สวนประกอบรถจกรยานยนต 12,342.9 14,457.3 16,376.9 22,077.0 13.3 35.2 รวมสงออกชนสวน (รถยนตและรถจกรยานยนต)

179,342.0 226,223.4 254,422.7 296,583.6 12.5 16.5

ทมา: สถาบนยานยนต, 2551

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-26

ตารางท 4.13: ตลาดสงออกทสาคญของชนสวนยานยนตไทย 10 อนดบแรก ระหวางป 2549 - 2550

มลคา : ลาน USD อตราการขยายตว (รอยละ) สดสวน (รอยละ) ประเทศ

2549 2550 2549 2550 2549 2550

รวม 10 ประเทศ 3,645.7 4,746.3 11.5 30.2 68.4 67.1

1. ญปน 914.3 1,110.6 32.2 21.5 17.1 15.7

2. อนโดนเซย 422.3 819.8 -28.4 92.7 7.92 11.5

3. มาเลเซย 577.6 640.3 1.2 10.9 10.8 9.1

4. สหรฐอเมรกา 417.3 384.5 14.9 -7.8 7.8 5.4

5. เวยดนาม 261.2 345.7 14.7 32.4 4.9 4.9

6. ฟลปปนส 265.8 421.5 18.7 58.6 4.9 5.9

7. แอฟรกาใต 322.5 386.9 18.2 19.9 6.1 5.5

8. อนเดย 246.1 290.1 35.2 17.9 4.6 4.1

9. กมพชา 107.0 164.6 91.9 53.0 2.0 2.3

10. บราซล 111.6 188.1 19.5 68.6 2.1 2.7

11. อนๆ 1,688.0 2,325.4 27.2 37.8 31.7 32.9

มลคารวมทงสน 5,333.7 7,071.6 16.0 32.6 100.0 100.0

ทมา: กรมสงเสรมการสงออก, 2551

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-27

(2) การนาเขา

• ชนสวนรถยนต

การนาเขาสวนประกอบและอปกรณรถยนตของไทยระหวางป 2546 - 2549 มอตราการนาเขาสงขนอยางตอเนอง โดยในป 2549 มการนาเขาสวนประกอบและอปกรณรถยนตคดเปนมลคา 117,916.8 ลานบาท และลดลงเลกนอยในป 2550 คดเปนมลคา 116,104.5 ลานบาท หรอลดลงรอยละ 1.54 (ตารางท 4.14 และรปท 4.13) แหลงนาเขาสวนประกอบและอปกรณรถยนตทสาคญในป 2550 ไดแก ญปน ฟลปปนส และอนโดนเซย คดเปนสดสวนการนาเขารอยละ 62.45, 6.92 และ 5.81 ตามลาดบ โดยการนาเขาสวนประกอบและอปกรณรถยนตจากฟลปปนสและญปน ลดลงรอยละ 9.92 และ 7.87 ตามลาดบ แตการนาเขาสวนประกอบและอปกรณรถยนตจากอนโดนเซย เพมขนรอยละ 26.93

ตารางท 4.14: การนาเขาชนสวนยานยนตของไทยระหวางป 2546-2550

หนวย: ลานบาท

ประเภท 2546 2547 2548 2549 2550 การเปลยนแปลง 49/50 (รอยละ)

สวนประกอบและอปกรณรถยนต

104,058.7 120,681.0 129,305.7 117,916.8 116,104.5 -1.54

สวนประกอบและอปกรณรถจกรยานยนตและรถจกรยาน

4,199.5 4,978.3 6,036.3 8,864.6 10,039.5 13.25

ทมา: สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม, 2551

• ชนสวนรถจกรยานยนต

การนาเขาสวนประกอบและอปกรณรถจกรยานยนตระหวางป 2546 - 2550 ประเทศไทยมการนาเขาสวนประกอบและอปกรณรถจกรยานยนตสงขนอยางตอเนอง โดยในป 2550 มการนาเขาสวนประกอบและอปกรณรถจกรยานยนตคดเปนมลคา 10,039.5 ลานบาท เมอเปรยบเทยบกบป 2549 เพมขนรอยละ 13.25 (ตารางท 4.14 และรปท 4.13) แหลงนาเขาสวนประกอบและอปกรณรถจกรยานยนตทสาคญป 2550 ไดแก ญปน จน และอนโดนเซย คดเปนสดสวนการนาเขารอยละ 26.23, 22.13 และ 9.12 ตามลาดบ โดยการนาเขาสวนประกอบและอปกรณรถจกรยานยนตจากญปน และจน เพมขนรอยละ 18.57 และ 10.44 ตามลาดบ แตการนาเขาสวนประกอบและอปกรณรถจกรยานยนตจากอนโดนเซยลดลงรอยละ 25.25

4-28 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

020,00040,00060,00080,000

100,000120,000140,000

2546 2547 2548 2549 2550 ป

ลานบาท

สวนประกอบ/อปกรณรถยนต สวนประกอบ/อปกรณรถจกรยานยนต

รปท 4.13: การนาเขาชนสวนยานยนตของไทยระหวางป 2546 - 2550

จากการศกษาของสถาบนยานยนต พบวาการนาเขาชนสวนยานยนตรวมชนสวนรถยนตและชนสวนรถจกรยานยนตแยกตามประเภทสนคาของไทยในป 2550 มมลคาการนาเขารวมทงสน 206,469 ลานบาท เพมขนจากป 2549 รอยละ 2.1 โดยมมลคา 202,327.7 ลานบาท ประเภทของชนสวนทมการนาเขามากทสด ไดแก สวนประกอบและอปกรณรถยนตรวมทงโครงรถและตวถง คดเปนมลคา 98,688 ลานบาท อนดบสอง ไดแก เครองยนต เพลากาลงสงและสวนประกอบอนๆ 80,325.1 ลานบาท และอนดบสาม ไดแก สวนประกอบรถจกรยานยนต 10,039 ลานบาท (ตารางท 4.15 และรปท 4.14)

ตารางท 4.15: มลคาการนาเขาชนสวนยานยนตไทยทสาคญแยกตามประเภทของสนคาป 2547 - 2550

หนวย: ลานบาท

ป พ.ศ. อตราการขยายตว

(รอยละ) รายการ

2547 2548 2549 2550 2549 2550

สวนประกอบ อปกรณรถยนต (รวมโครงรถและตวถง)

111,242.9 117,197.7 103,453.1 98,688.0 -12.1 -4.6

สวนประกอบและอปกรณอนๆ 5,770.2 7,667.9 8,526.4 9,886.8 10.3 16.0 เครองยนต เพลาสงกาลง และสวนประกอบอนๆ

53,979.9 70,864.7 75,546.3 80,325.1 5.9 6.3

ยางรถยนต 3,654.7 4,453.4 5,937.3 7,529.7 31.9 26.8 สวนประกอบรถจกรยานยนต 4,973.8 6,036.3 8,864.6 10,039.5 43.4 13.6

รวม 179,626.1 206,219.9 202,327.7 206,469.0 -2.5 2.1

ทมา: สถาบนยานยนต, 2551

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-29

0100,000200,000300,000

2547 2548 2549 2550ป

จานว

น (ลาน

บาท)

สวนประกอบ/อปกรณรถยนต สวนประกอบ/อปกรณอนๆ

เครองยนต เพลาสงกาลงและอนๆ ยางรถยนต

สวนประกอบรถจกรยานยนต รวม

รปท 4.14: มลคาการนาเขาชนสวนยานยนตไทยทสาคญจาแนกตามประเภทสนคา ป 2547 - 2550

3) การลงทนอตสาหกรรมชนสวนยานยนต

การลงทนในอตสาหกรรมชนสวนยานยนต ป 2550 บโอไอไดอนมตสงเสรมการลงทนแกบรษท แมกซส อนเตอรเนชนแนล (ประเทศไทย) จากด เพอขยายกจการสาหรบผลตยางรถยนตสาหรบรถยนตนง และรถบรรทกขนาดเลก ยหอ MAXXIS มลคาเงนลงทนทงสนประมาณ 9,367.5 ลานบาท ทนคมอตสาหกรรมอสเทรนซบอรด จงหวดระยอง โดยมกาลงการผลตปละประมาณ 2,400 ลานบาท โดยกอนหนานบรษท แมกซส อนเตอรเนชนแนล (ประเทศไทย) จากด ไดรบการสงเสรมจากบโอไอในการผลตยางรถยนตในป 2546 มกาลงการผลตวนละประมาณ 20,000 เสน และจะสามารถผลตไดเตมกาลงการผลตภายในป 2551

นอกจากน บโอไอยงเหนชอบใหมการสงเสรมกจการการผลตชนสวนยานยนตอก 4 โครงการ มลคาเงนลงทนรวมประมาณ 879 ลานบาท ประกอบดวย

• บรษท จเคเอน ไดรฟไลน โตโยดะ แมนแฟคเจอรง จากด ขยายกจการผลตเพลาขบสาหรบยานพาหนะปละประมาณ 115,000 ชน และชนสวนของเพลาขบปละประมาณ 420,000 ชน เงนลงทนทงสน 100 ลานบาท ตงอยทนคมอตสาหกรรมอสเทรนซบอรด จงหวดระยอง โดยสนคาทงหมดจะผลตเพอปอนใหกบคายรถยนตในประเทศเพอใชในการขบเคลอนของยานพาหนะ

• บรษท ทเอชเค รทม (ไทยแลนด) จากด ผลตชนสวนยานพาหนะ ซงเปนชนสวนในระบบกนสะเทอนและระบบบงคบเลยวของรถยนต ไดแก Ball Joint ปละประมาณ 2,000,000 ชน และ Tie Rod (inner & Outer) ปละประมาณ 2,800,000 ชน เงนลงทนทงสน 319 ลานบาท ทนคมอตสาหกรรมอสเทรนซบอรด โดยโครงการดงกลาวจะเปนการรองรบการขยายตวของอตสาหกรรมยานยนตในประเทศไทย

4-30 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

• บรษท โกลบอล-ไทยซอน พรซชน อนดรสทร จากด ขยายกจการผลตชนสวนโลหะสาหรบยานพาหนะ งานสอสารและอตสาหกรรมอนๆ เชน ชนสวนระบบเบรค พวงมาลย คอมเพรสเซอร High Pressure cleaner และชนสวน fiber Optic เปนตน ปละประมาณ 139,521,000 ชน รวมถงการผลตแมพมพปละ 15 ชด การซอมแมพมพทผลตเอง อปกรณจบยดปละ 800 ชด และชนสวนพลาสตกฉดขนรปเชน Digital Camera & Optical Device ปละประมาณ 3,185,000 ชน เงนลงทนทงสน 262 ลานบาท ตงโรงงานทนคมอตสาหกรรมเวลโกรว จงหวดฉะเชงเทรา

• บรษท ออโตเลฟ (ประเทศไทย) จากด ขยายกจการผลตชนสวนหรออปกรณทใชกบเขมขดนรภย เชน Retractor, Buckle, Height Adjuster และ Seat Belt เปนตน ผลตไดปละประมาณ 13,687,200 ชน และถงลมนรภยปละประมาณ 604,800 ชน เงนลงทนทงสน 198 ลานบาท ตงโรงงานอยในนคมอมตะนคร จงหวดชลบร (สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน, 2550)

นอกจากน การดาเนนธรกจในกลมอตสาหกรรมชนสวนยานยนต ภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน (Japan-Thailand Economic Partnership) ไดกาหนดใหสนคาชนสวนยานยนต (เฉพาะ Original Equipment Manufacturing: OEM) ซงปจจบนไทยมอตราภาษนาเขารอยละ 15-30 โดยกาหนดใหรายการทมอตราภาษเกนรอยละ 20 ลดภาษเหลอรอยละ 20 ทนท และใหคงภาษไว 5 ป และยกเลกในปท 6 สวนรายการทมอตราภาษเทากบหรอตากวารอยละ 20 ใหคงอตราภาษไวทอตราเดม 5 ป และยกเลกในปท 6 เชนกน ขณะทกลมชนสวนยานยนตทมความออนไหวงาย เพราะความสามารถในการแขงขนไมมากพอ เชน เครองยนตและชนสวนเครองยนต ไดกาหนดใหคงอตราภาษไวทอตราเดมเปนเวลา 7 ป และยกเลกในปท 8

จากการลดภาษนาเขาชนสวนยานยนตดงกลาว สงผลดตออตสาหกรรมรถยนตใหสามารถนาเขาชนสวนคณภาพดในราคาทลดลง ซงชวยใหการผลตรถยนตมตนทนทตาลง ในขณะทผลกระทบระยะยาวจะทาใหผผลตชนสวนของไทยตองเผชญกบภาวะแขงขนทรนแรงมากขน อยางไรกตามการปรบลดภาษ เปนการปรบลดแบบมระยะเวลา ซงจะทาใหผผลตชนสวนยานยนตประเภท OEM มระยะเวลาในการปรบตว โดยการพฒนาประสทธภาพการผลตชนสวนใหมคณภาพสงขน มตนทนการผลตทตาลง เพอเพมศกยภาพการแขงขนกบชนสวนทนาเขาจากญปน และพรอมสาหรบการแขงขนอยางเสรตอไป (ฝายวจยธนาคารนครหลวงไทย, 2550)

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-31

4.1.5 นโยบายของภาครฐดานการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต3

อตสาหกรรมยานยนตไทยเรมขนตงแตป 2504 โดยในระยะแรกเปนการประกอบรถยนตโดยใชชนสวน CKD ทนาเขาจากสหรฐอเมรกาและยโรปเปนหลก จนกระทงป 2512 ภาครฐกไดมการกาหนดนโยบายเพอสนบสนนสงเสรมการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตอยางจรงจงโดยไดเรมกาหนดนโยบายสงเสรมการลงทนกจการชนสวนแทนกจการประกอบรถยนต และมการประกาศนโยบายและมาตรการตางๆ อยางตอเนอง อาท การกาหนดการใชชนสวนทผลตภายในประเทศเพอสงเสรมใหมการใชชนสวนทผลตเองในประเทศแทนการนาเขา จนถงป 2530 เมอคาเงนสหรฐฯตอคาสกลเงนเยนออนตวลงอยางมากอนเปนผลมาจากการมความตกลง Plaza Agreement4 ในป 2528 ซงทาใหตนทนสนคาในญปนเพมขน บรษทญปนจงไดเคลอนยายมาลงทนในประเทศไทยเปนจานวนมาก ทาใหภาครฐหนมาเปดเสรอตสาหกรรมรถยนตเพอสงเสรมการสงออกขนในป 2534 โดยไดมมาตรการตางๆ มากมาย อาท การยกเลกการควบคมการนาเขาทงทเปนรถยนตใหมและทใชแลว การลดภาษชนสวน CKD การยกเลกการหามประกอบรถยนตใหม การปรบปรงโครงสรางภาษใหมทงหมดเพอใหราคารถยนตทจาหนายในประเทศลดลงกวาเดม นอกจากน ยงไดกาหนดนโยบายดานการลดมลพษดวยการบงคบใชมการตดตงอปกรณขจดมลพษในระบบไอเสยเพอปองกนและลดมลพษทจะเกดขนในประเทศ อกทงยงเปนการพฒนาคณภาพสนคาเพอชวยเพมศกยภาพการแขงขนไดอกดวย

เพอใหการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตไทยมทศทางและแนวทางการพฒนาทชดเจนและมความสอดคลองกบบรบทการพฒนาประเทศในดานตางๆ มากขน ในป 2544 หนวยงานทเกยวของจงไดรวมกนจดทาแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนตไทยป 2545 - 25495 เพอชวยกาหนดทศทางการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต กาหนดมาตรการและแผนปฎบตการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตทสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และโอกาสทางการคาระหวางประเทศ รวมทงสถานภาพอตสาหกรรม ตลอดจนการพฒนาเศรษฐกจและการพฒนาในดานอนๆ ของประเทศ และในป 2545 ภาครฐยงไดกาหนดนโยบายเพอใหเออตอการพฒนาเทคโนโลยและความสามารถในการแขงขนของผผลตมากขน โดยไดมการปรบปรงโครงสรางรปแบบภาษรถยนตรปแบบใหมคอใหมการจดเกบภาษสรรพสามตรถยนตตามสภาพรถยนตในการใชงานจรง มโครงสรางภาษทไมซาซอน รวมถงการปรบปรงอตราอากรศลกากรใหสมพนธกบขอผกพนทางการคาระหวางประเทศโดยเฉพาะขอผกพนอาเซยนอกดวย

3 รายละเอยดนโยบายการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของไทยดไดจากภาคผนวก ก 4 Plaza Agreement เปนขอตกลงโดยประเทศมหาอานาจทางเศรษฐกจของชาตตะวนตกเพอทาใหคาเงนของตนเองแขงตว

ขนมาเมอเทยบกบเงนเหรยญสหรฐ เพอแกไขปญหาขาดดลการคาของสหรฐฯ ทมมากมายมหาศาลในชวงนน

5 ขณะนกาลงอยระหวางการพฒนาแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต ระยะท 2 (ป 2550-2554)

4-32 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

รฐบาลยงไดมความมงมนทจะใหไทยเปนฐานการผลตยานยนตในเอเชย โดยในป 2546 ไดมการศกษาจดทาแผนงานโครงการ Detroit of Asia ซงไดมการกาหนดเปาหมายระยะสนวาในป 2549 จะตองผลตรถยนตได 1 ลานคน และในระยะยาวคอป 2553 จะตองผลผลตรถยนตใหได 1.8 ลานคน โดยรอยละ 40 เปนการผลตเพอการสงออกไปยงตางประเทศ นอกจากน ยงมเปา หมายใหไทยเปนฐานการผลตรถยนตทมกาลงการผลตอยใน 10 อนดบแรกของโลกอกดวย โดยในป 2547 ไดมการกาหนดมาตรการตางๆ เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมไทยและความสอดคลองกบสถานการณวกฤตพลงงานโลก อาท การปรบโครงสรางภาษสรรพสามต การปรบขนคาธรรมเนยมการจดทะเบยนเพอใหเกดการใชรถยนตอยางประหยดพลงงาน การสนบสนนใหผผลตรถยนตพฒนาเครองยนตทมงไปสการประหยดพลงงานเชอเพลง เปนตน

ในชวงป 2550 เปนตนมาถอวาโลกไดเขาสชวงวกฤตพลงงานและสงแวดลอม รฐบาลจงไดกาหนดนโยบายเพอสงเสรมใหเกดการสรางฐานการผลตรถยนตประเภทใหมทชวยประหยดพลงงานเชอเพลงและลดผลกระทบตอสงแวดลอม จงไดอนมตแผนสงเสรมการลงทนในอตสาหกรรมรถยนตประหยดพลงงานตามมาตรฐาน (อโคคาร) รวมถงยงไดเหนชอบในมาตรการภาษศลกากรเพอสนบสนนการใชกาซธรรมชาตเปนเชอเพลงในรถสาธารณะ นอกจากนยงไดมการดาเนนงานดานกฎหมายเพอรองรบการใชเชอเพลงไฟฟาและพลงงานทางเลอกดงจะเหนไดจากพระราชบญญตรถยนต (ฉบบท 14) พ.ศ. 2550 ไดประกาศในราชกจจานเบกษาเพอจดเกบภาษประจาปสาหรบรถยนตทขบเคลอนดวยพลงงานไฟฟา หรอรถทขบเคลอนดวยพลงงานอนโดยมไดใชเครองยนต รถทขบเคลอนดวยเครองยนตทใชพลงงานทดแทน พลงงานอนรกษสงแวดลอม และรถทขบเคลอนดวยเครองยนตทใชกาซธรรมชาต ซงมผลบงคบใชเมอพนกาหนดสามสบวนนบจากวนประกาศในราชกจจานเบกษา

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-33

4.2 ประเทศเวยดนาม

จากการทรฐบาลเวยดนามไดเรงปฏรประบบเศรษฐกจในประเทศใหเปนระบบเศรษฐกจแบบตลาด (Market Economy) อยางตอเนอง โดยเรมประกาศใชนโยบาย Doi Moi ในป 2529 และการดาเนนนโยบายสงเสรมการลงทนอยางจรงจงดวยการปรบปรงกฎระเบยบดานการลงทนใหเออตอตางชาตมากขน รวมทงเรงพฒนาระบบสาธารณปโภคพนฐานใหทนสมยเพอรองรบการขยายตวของการลงทน สงผลใหเศรษฐกจของเวยดนามเตบโตแบบกาวกระโดดจนกลายเปนคแขงทสาคญของหลายประเทศในเอเชยรวมทงประเทศไทย พจารณาไดจากในชวงป 2543 - 2548 เศรษฐกจของเวยดนามมอตราการขยายตวเพมขนเปนลาดบ โดยเฉพาะอยางยงในชวง 4 - 5 ปทผานมา เศรษฐกจเวยดนามมอตราขยายตวเฉลยสงกวารอยละ 7 ตอป ในขณะทประเทศไทยมอตราการขยายตวทางเศรษฐกจเฉลยรอยละ 5.56 (รปท 4.15) โดยแรงขบเคลอนทางเศรษฐกจทสาคญของประเทศเวยดนามมาจากภาคการสงออกทขยายตวเฉลยสงกวารอยละ 20 ตอป ขณะทมลคาเงนลงทนทางตรงจากตางประเทศทไหลเขา (inward foreign direct invesment) มการขยายตวเพมขนอยางรวดเรวจาก 1.4 พนลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2545 เปน 2.4 พนลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2549 (VietNamNet Bridge, 2006)

4.8

2.17

5.32

7.03

6.17

7.46

6

8.178.44

7.797.347.086.896.79

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549

รอยละ

เวยดนาม ไทย

หมายเหต : ประเทศเวยดนาม GDP ณ ราคาป 2537 และ ประเทศไทย GDP ณ ราคาป 2531

รปท 4.15: อตราการเตบโตของผลตภณฑมวลรวมในประเทศป 2543 - 2549

เวยดนามไดเขาเปนสมาชกรายลาสดในลาดบท 150 ของ WTO อยางเปนทางการเมอวนท 11 มกราคม ป 2550 ทผานมา ซงเปนผลจากการเรงปฏรปเศรษฐกจของประเทศเวยดนาม และถอเปนจดเรมสาคญของเวยดนามในการเขาเปนสวนหนงของประชาคมโลกอยางเตมตว ปจจบนรฐบาลเวยดนามกาลงเรงปรบปรงและแกไขกฎระเบยบดานการลงทนทบงคบใชกบนกลงทนทองถนและนกลงทนตางชาตใหมความสอดคลองกนยงขน รวมถงเรงแกไขหรอผานกฎหมายหลายฉบบใหสอดคลองกบพนธกรณภายใตกรอบ WTO ซงจะทาใหกฎหมายตางๆ ของเวยดนามโปรงใสและไดมาตรฐานสากลมากขน อกทงยงไดเรงปรบปรงการจดเกบภาษทางการคาใหสอดคลองกบระบบพกดศลกากร (Harmonize) ซงเปนระบบสากลอกดวย

4-34 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

ผลจากการดาเนนการขางตนสงผลกระทบตอเศรษฐกจของเวยดนามในหลายดาน โดยเฉพาะอยางยงสงผลใหศกยภาพในการแขงขนดานการสงออกของเวยดนามสงขน เนองจากประเทศสมาชก WTO ตองเปดตลาดใหกบสนคาเวยดนาม ทาใหเวยดนามสามารถขยายการสงออกไดเพมขน (ธนาคารเพอการสงออกและนาเขาแหงประเทศไทย, 2550) ประกอบกบเวยดนามมทรพยากรแรงงานอยมาก โดยในป 2563 ประมาณการวา ประเทศเวยดนามจะมประชากรวยแรงงานสงถงรอยละ 50.4 ของประชากรทงประเทศ และแรงงานของเวยดนามมศกยภาพในการพฒนาไดคอนขางดเนองจากมอตราการอานออกเขยนได (Adult Literacy rate) รอยละ 94.5 (ป 2545) รวมทงขอไดเปรยบจากการทคาจางแรงงานขนตาถก (สานกงานเศรษฐกจการคลง, 2550) นอกจากน การทเวยดนามมการปกครองในระบบคอมมวนสตทาใหประเทศเวยดนามมเสถยรภาพทางการเมองทมนคง เมอผนวกรวมเขากบการเขาเปนสมาชก WTO ทาใหนกลงทนตางชาตมความมนใจทจะเขาไปลงทนในเวยดนามมากขน การลงทนจากตางประเทศมแนวโนมทจะหลงไหลเขาสเวยดนามเพมขน และชวยเกอหนนใหเวยดนามเปนแหลงดงดดเงนลงทนจากตางประเทศไดอยางมหาศาล อนจะทาใหเกดการถายโอนเทคโนโลยทชวยพฒนาภาคการผลตของเวยดนามใหมประสทธภาพมากขนตามไปดวย

ในภาคอตสาหกรรมนโยบายของรฐมงพฒนาเวยดนามใหเปนประเทศอตสาหกรรมจงไดเรงลงทนพฒนาโครงสรางพนฐานเพอรองรบการลงทนจากตางประเทศ อาท การสรางทาอากาศยานนานาชาตแหงใหม (Long hanh International Airport) ในจงหวดลองถด ซงอยหางจากเมองโฮจมนหไมมากนก และยงมแผนพฒนาถนนสายเศรษฐกจ ทาเรอนาลก การสรางโรงกลนนามนและกาซธรรมชาตขนาดใหญ รวมถงโรงไฟฟาเพอใชผลตกระแสไฟฟาใหเพยงพอตอความตองการในประเทศ อกทงยงจดทานโยบายขยายนคมอตสาหกรรมกระจายไปยงจงหวดตางๆ (สานกงานเศรษฐกจการคลง, 2550) นอกจากน รฐบาลยงไดใหความสาคญอยางจรงจงกบการเพมขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนตเพอใหสามารถตอบสนองความตองการรถยนตภายในประเทศและเรมเขาสตลาดภมภาคและโลกไดภายในป 2553 อกดวย6 โดยอาศยปจจยเกอหนนจากเศรษฐกจทขยายตวอยางรวดเรว การเรงสรางระบบสาธารณปโภคพนฐานใหเพยงพอและทนสมยเพอรองรบการลงทนทจะเกดขนอยางตอเนอง (ธนาคารเพอการสงออกและนาเขาแหงประเทศไทย, 2550)

ในดานแนวโนมของอตสาหกรรมยานยนตพบวาผลจากการทเศรษฐกจมการเจรญเตบโตอยางแขงแกรงและตอเนองทาใหประชาชนมรายไดตอหวมากขน เมองใหญๆ ของประเทศเวยดนามมการขยายตวอยางรวดเรวและมความตองการในการเดนทางและการขนสงเพมขน ขณะทระบบขนสงมวลชนในประเทศเวยดนามยงไมไดมการพฒนาเทาทควร ทาใหชาวเวยดนามนยมซอพาหนะสวนบคคลทงรถจกรยานยนตและรถยนต สาหรบใชในการเดนทางและการขนสงเพมขน จงสงผลใหอตสาหกรรมยานยนตของเวยดนามไดรบประโยชนจากสถานการณทเกดขนอยางตอเนอง พจารณาไดจากขอมลการจดทะเบยนรถยนตของ National Traffic Safety Committee และ Traffic Police Road and Railroad

6 Master Plan for Automobile Industry Development by 2010, Vision to 2020

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-35

Department ณ สนป 2549 เวยดนามมยานยนตทจดทะเบยนจานวนทงสน 19.34 ลานคน ประกอบดวยรถยนต (ทกประเภท) 940,000 คน คดเปนสดสวน 1 คนตอประชากร 89 คน7 รถจกรยานยนต 18.4 ลานคน คดเปนสดสวน 1 คนตอประชากร 5 คน8 เมอเปรยบเทยบกบปรมาณยานยนตในป 2533 พบวา ปรมาณการใชรถยนตและรถจกรยานยนตในป 2549 เพมสงจากป 2533 ถง 3.8 เทา และ 6.6 เทา ตามลาดบ (รปท 4.16) โดยเฉพาะระหวางป 2543 - 2549 ความตองการยานพาหนะไดเพมปรมาณขนอยางมากโดยเฉพาะในเมองใหญ เชน ฮานอยและโฮจมนห พบวา รถจกรยานยนตเปนยานพาหนะทไดรบความนยมมาก โดยในฮานอยมจานวนผใชรถจกรยานยนตมากทสดถงรอยละ 62.7 รองลงมาคอรถยนตนงสวนบคคลและรถแทกซมเพยงรอยละ 3.5 ขณะทรถโดยสารประจาทางมสดสวนอยทรอยละ 8.4 เชนเดยวกนกบโฮจมนหมสดสวนผใชรถจกรยานยนต รถยนตนงสวนบคคลและรถแทกซ และรถโดยสารประจาทางเปนรอยละ 77.9, 5.9 และ 5.9 ตามลาดบ (Ministry of Industry (Vietnam), 2007)

0

5

10

15

20

25ลานคน

รถจกรยานยนต

รถยนต

รถจกรยานยนต 2.77 2.81 2.85 2.9 3.28 3.58 4.21 4.83 5.2 5.6 6.48 8.36 10.3 11.4 13.4 16.1 18.4

รถยนต 0.25 0.3 0.29 0.3 0.32 0.34 0.39 0.42 0.44 0.47 0.49 0.56 0.61 0.68 0.77 0.89 0.94

2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549

ทมา: National Traffic Safety Committee and Vietnam Road Administration (VRA) อางถงใน Ministry of Industry (2007) และ Vietnam Economic Times (1 April 2007)

รปท 4.16: ปรมาณรถยนตและรถจกรยานยนตในประเทศเวยดนามป 2533 - 2549

7 อตราการถอครองรถยนตดงกลาวถอวาเปนอตราทตามากเมอเทยบกบประเทศอนๆ ในภมภาค เชน ประเทศมาเลเซย (1 คนตอประชากร 5 คน) ประเทศไทย (1 คนตอประชากร 10 คน) และประเทศฟลปปนส (1 คนตอประชากร 30 คน) (Economist Intelligence Unit, 2007)

8 ป 2549 มจานวนประชากรทงหมด 84 ลานคน

4-36 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

ปจจยสาคญททาใหรถจกรยานยนตเปนทนยมของประชาชนเวยดนามมากกวารถยนตนน เนองจากระดบราคารถยนตทมราคาสงมากเมอเทยบกบรายไดปจจบนของชาวเวยดนาม9 นอกจากนปญหาขนาดของถนนหนทางทมขนาดเลกและแคบ รวมทงการขาดแคลนทจอดรถในเมองใหญยงเปนอปสรรคตอการขยายตวของการใชรถยนตในเมองใหญอกดวย10

จากขอมลของ United Nations Industrial Development Organization (UNIDO) วเคราะหวาพนทจอดรถในเมองใหญมเพยงรอยละ 0.7 ของพนทเมอง นอกจากนน ถนนในเขตเมองของเวยดนามมระยะทางหรอความยาวของถนนเพยง 3,211 กโลเมตร จากจานวนความยาวของถนนทวประเทศ 210,447 กโลเมตร หรอคดเปนสดสวนรอยละ 1.53 ของความยาวถนนทงหมด และสภาพของถนนทมอยในปจจบนมความเสอมโทรม คบแคบ และไมมเกาะกลางถนน (Nguyen Xuan Chuan, 2007)

ปจจบน อตสาหกรรมยานยนตเปนอตสาหกรรมทนาจบตามองของเวยดนาม โดยมฮานอยและจงหวดใกลเคยงเปนศนยกลางของเครอขายอตสาหกรรมยานยนตทสาคญทสด จงเปนแหลงดงดดการลงทนทงหมดทเกยวของกบอตสาหกรรมยานยนต เชน ชนสวนยานยนตและอะไหล อปกรณอเลกทรอนกส เครองจกรกล เหลก ยางยานพาหนะ อปกรณตกแตงภายในรถยนต และอนๆ อกเปนจานวนมาก

4.2.1 อตสาหกรรมรถยนต

1) โครงสรางอตสาหกรรม

ในยคแรกรถยนตทใชในเวยดนามสวนใหญเปนรถยนตสาเรจรปทนาเขามาจากสหภาพโซเวยตและจน รวมไปถงรถบรรทกมอสองทนาเขาจากเกาหล โดยในชวงกอนป 2534 บรษทประกอบรถยนตในประเทศเวยดนามเปนการดาเนนการโดยรฐภายใตบรษทชอ Auto Hoa Binh ซงทาการผลตรถยนตใหกบกองทพของเวยดนามนบตงแตสมยสงครามโลกครงทสอง เรมดาเนนการในป 2494 ทกรงฮานอย โดยใชชนสวนยานยนตบางรายการทผลตโดยบรษทของรฐและนาเขาชนสวนอนๆ จากตางประเทศ ตอมาในป 2534 บรษท Auto Hoa Binh ไดเขารวมทนกบบรษทตางชาตสองบรษท ไดแก บรษทโคลมเบยน มอเตอร (Columbian Motors) ของฟลปปนส และบรษทนชเมน คอรป (Nichmen Corp.) ของญปนภายใตชอ เวยดนาม มอเตอร คอรป (Vietnam Motors Corp., VMC) และในป 2535 VMC ไดรวมทนกบบรษทแมโขง คอรป (Mekong Corp.) ซงมบรษทเกาหลเปนผถอหนใหญ เพอ

9 รถยนตมราคาตงแต 19,000 USD ในขณะทรายไดตอหวเฉลยของประชากรของเวยดนามในป 2549 อยท 722 USD 10 จากการวเคราะหของประธาน Vietnam Society of Automotive Engineers กลาววา “ฮานอยกาลงขาดแคลนพนทจอดรถ

ประมาณ 400 เฮกเตอร (2,471 ไร) ในขณะทโฮจมนหขาดแคลนพนทจอดรถถง 1,400 เฮกเตอร (8,649 ไร)” (Nguyen Xuan Chuan, 2007)

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-37

ประกอบรถอเนกประสงค (Sport Utility Vehicles, SUV) ใหกบบรษทมตซบช (Mitsubishi) ของญปน11 รวมทงประกอบรถยนตนงสวนบคคลใหกบบรษทเฟยต (Fiat) ของอตาล

ในป 2538 รฐบาลเวยดนามไดมนโยบายสงเสรมการพฒนาอตสาหกรรมรถยนตในประเทศและเพอลดระดบราคาของรถยนตในประเทศ จงไดมการออกใบอนญาตประกอบกจการเพมเตมใหกบบรษทรวมทนทเปนผประกอบรถยนตอก 3 บรษท ไดแก บรษทมตซบชของญปน แดว (Daewoo) ของเกาหล และแดมเลอร เบนซ (Daimler Benz) ของเยอรมน ซงบรษททงสามไดเปดโรงงานประกอบรถยนตนงสวนบคคล รถบรรทกขนาดเลก และรถต ในกรงฮานอยและโฮจมนหในป 2539 ตอมารฐบาลเวยดนามเตรยมทจะออกประกาศในการจากดการออกใบอนญาตประกอบกจการรถยนต ทาใหบรรษทขามชาตเขาไปลงทนในเวยดนามเพมขน โดยในป 2540 มบรษททไดรบใบอนญาตประกอบกจการรถยนตในเวยดนามเพมขนอก 8 บรษท ไดแก อซซ ฮโน ไดฮทซ โตโยตา ฟอรด นสสน เปอรโยต และไครสเลอร แตเนองจากการแขงขนของตลาดรถยนตอยางรนแรงและตลาดมขนาดเลก สงผลใหบางบรษททไดรบใบอนญาตประกอบกจการ เชน นสสน ตองระงบแผนการกอสรางโรงงานประกอบรถยนตทเมองดานง และบางบรษทแมไดรบใบอนญาตใหประกอบกจการแตกมไดดาเนนการผลตแตอยางใด ดงเชน เปอรโยตและไครสเลอร

กลาวไดวา ในชวงป 2535 - 2540 มบรษททไดรบใบอนญาตประกอบกจการผลตรถยนตทงสน 14 ราย แตดาเนนการผลตจรงเพยง 11 ราย โดยมมลคาการลงทนทงสน 550 ลานเหรยญสหรฐฯ และมกาลงการผลตรถยนต 150,000 คนตอป (Sturgeon, 1998 และ Nguyen My Lan, 2003) โดยปญหาการประกอบการในชวงแรกทเกดขนกบบรษทผผลตรถยนตตางชาตทง 11 ราย ไดแก ภาวะขาดทนอนเนองมาจากการทตลาดมขนาดเลกมาก ประชาชนเวยดนามมระดบรายไดตา และปญหาการลกลอบนาเขารถยนตจากตางประเทศ อยางไรกด รฐบาลไดออกกฎหมายการประกอบกจการภายในประเทศฉบบใหมซงชวยใหบรษทผผลตรอดพนจากการตตลาดของธรกจลกลอบนาเขารถยนต สงผลใหยอดจาหนายรถยนตในป 2543 เพมขนเกอบสองเทาจากปกอนหนา และนบตงแตป 2544 อตสาหกรรมรถยนตของประเทศเวยดนามมอตราการเตบโตประมาณรอยละ 30 โดยมยอดจาหนายรถยนตในป 2544 ทงหมดประมาณ 20,000 คน และเพมเปน 27,000 คนในป 2545 สงผลใหบรษทผผลตบางราย เชน บรษทโตโยตาเวยดนามเรมมกาไรเปนครงแรก

ป 2543 บรษทผผลตรถยนตเวยดนาม 11 ราย ไดรวมตวกนกอตงสมาคมผผลตยานยนตเวยดนาม (Vietnam Automobile Manufacturers’ Association, VAMA)12 โดยปจจบนมสมาชกจานวนทงสน 18 ราย (ตารางท 4.16) ประกอบดวยผประกอบการ 3 ประเภท ไดแก

11 รจกในชอ “แมโขง” (Mekong) 12 บรษทผผลตรถยนต 11 ราย ไดรวมกนจดตงตงแตป 2543

4-38 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

• บรษทรวมทนตางชาต ซงเปนบรษทรวมทนระหวางนกลงทนตางชาตและนกลงทนทองถน จานวน 12 บรษท มเงนลงทนทงสน 1 พนลานเหรยญสหรฐฯ (ธนาคารเพอการสงออกและนาเขาแหงประเทศไทย, 2550) ประกอบดวย (1) Ford Vietnam Limited (2) Hino Motors Vietnam imited (3) Isuzu Vietnam Limited (4) Mekong Auto Corporation (5) Mercedes-Benz Vietnam Limited (6) Vietnam Daewoo Motor Company Limited (7) Vietindo Daihatsu Automotive Corporation13 (8) Vina Star Motors Corporation (9) Vietnam Motors Corporation (10) Vietnam Suzuki Corporation และ (11) Toyota Vietnam Company Limited และ (12) Honda Vietnam Company Limited

• บรษททเปนรฐวสาหกจ เกดจากการลงทนของรฐวสาหกจของรฐบาลทมาจากภาคอตสาหกรรมอนๆ เชน ภาคการเกษตร ถานหน เหมองแร ซงประกอบดวย 4 บรษท ไดแก

(1) Saigon Transportation Mechanical Corporation (SAMCO) ประกอบรถโดยสารและรถใชงานพเศษ

(2) Viet Nam Engine and Agricultural Machinery Corporation (VEAM) เปนรฐวสาหกจขนาดใหญของเวยดนามโดยมบรษทลก 16 บรษท เนนการผลตเครองจกรทางการเกษตรและผลตชนสวนรถยนตและรถจกรยานยนต รวมทงถอหนอยในบรษทผผลตรถยนตหลายแหง (Toyota Motor Vietnam, Mekong Auto Corporation, Ford Vietnam Ltd., Vietnam Suzuki Corporation และ Honda Vietnam)

(3) Viet Nam National Coal and Mineral Industries Group (Vinacomin) ประกอบรถบรรทกขนาด 20 ตนขนไปยหอ KAMAZ และ KrAZ

(4) Vietnam Motors Industry Corporation (Vinamotor) ผลตรถโดยสารและรถบรรทกขนาดกลางและเลกโดยใชเทคโนโลยทไดรบการถายทอดจากบรษทฮนไดมอเตอรของประเทศเกาหลโดยจะใชชอยหอ Transinco และ Vinamotor14

• บรษทเอกชน มจานวน 2 บรษท ไดแก 1) Xuan Kien Automobile Factory ประกอบรถบรรทกขนาดกลางและเลกภายใตยหอ VINAXUKI และ 2) Truong Hai Auto Co., Ltd. ประกอบรถบรรทกภายใตยหอ Kia รถบรรทกยหอ Thaco และรถโดยสารยหอ Daewoo

13 ไดประกาศยตการดาเนนธรกจในเวยดนามไปเมอวนท 11 เดอนมถนายน 2550 ทผานมา เนองจากตลาดรถยนตของเวยดนามมขนาดเลกและมการแขงขนกนอยางรนแรงและอตราการเกบภาษทอยในระดบสงตงแตป 2546 เปนตนมา โดยเฉพาะภาษนาเขาชนสวนรถยนต

14 บรษทฯ มแผนทจะลงทนสรางโรงงานผลตรถโดยสารทจงหวด Santiago สาธารณรฐโดมนกน คดเปนมลคาการลงทน 70 ลานเหรยญสหรฐฯ โดยจะเรมดาเนนโครงการในปลายป 2550 น

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-39

ตารางท 4.16: บรษทผผลตรถยนตในประเทศเวยดนามทเปนสมาชก VAMA

ชอบรษท ยหอรถ ปทกอตง ประเภทธรกจ กาลงการผลต

(คน/ป)

1. Ford Vietnam Limited Ford 1995 รวมทนตางชาต 14,000 2. Hino Motors Vietnam Limited Hino 1996 รวมทนตางชาต 1,000 3. Isuzu Vietnam Limited Isuzu 1995 รวมทนตางชาต 5,000 4. Mekong Auto Corporation Fiat, Sanyong,

Iveco 1991 รวมทนตางชาต 4,000

5. Mercedes-Benz Vietnam Limited Mercedes-Benz 1995 รวมทนตางชาต 4,000 6. Vietnam Daewoo Motor Company

Limited (Vidamco) Daewoo, GM-

Daewoo 1995, 2000

รวมทนตางชาต 10,000

7. Vina Star Motors Corporation Mitsubishi 1994 รวมทนตางชาต 10,000 8. Vietindo Daihatsu Automotive

Corporation (Vindaco)* Daihatsu 1995 รวมทนตางชาต 10,000,

500 (รถโดยสาร) 9. Vietnam Motors Corporation

(VMC) Kia, Mazda,

BMW 1991 รวมทนตางชาต 5,000

10. Vietnam Suzuki Corporation (Visuco)

Suzuki 1995 รวมทนตางชาต 1,800

11. Toyota Vietnam Company Limited Toyota 1995 รวมทนตางชาต 24,000 12. Saigon Transportation Mechanical

Corporation Samco 2004 รฐวสาหกจ 3,000

13. Truong Hai Auto Corporation Kia,Daewoo (bus),Foton,

Thaco

1997 เอกชน 25,000

14. Vietnam Engine Agricultural Machinery Corp. (VEAM)

Veam 1990 รฐวสาหกจ N/A

15. Vietnam National Coal-Mineral Industries Group (Vinacomin)

Kamaz,Kraz 1994 รฐวสาหกจ 3,000

16. Xuan Kien Private Enterprise Vinaxuki 1992 เอกชน 25,000 17. Vietnam Motors Industry

Corporation Vinamotor, Tran

sinco 1995 รฐวสาหกจ N/A

18. Honda Vietnam Company Limited Honda 1995 รวมทนตางชาต 10,000

หมายเหต: * บรษทไดประกาศเลกกจการและลาออกจากการเปนสมาชก VAMA ตงแตวนท 11 มถนายน 2550

** ไดเขามาลงทนผลตรถจกรยานยนตในเวยดนามตงแตป 2539 เปนตนมาและในป 2548 ไดทาการประกอบรถยนตนง (ซวค)

ทมา: VAMA, 2007

4-40 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

จะเหนไดว าโครงสราง อตสาหกรรมยานยนตของเวยดนามในปจ จบน ประกอบดวยหลายประเภทธรกจดวยกน ทงเปนบรรษทขามชาตทเขามาลงทนในประเทศ รฐวสาหกจของรฐบาลเวยดนาม และบรษทของเอกชนเวยดนาม นอกจากน ยงมบรษทเอกชนเวยดนามขนาดกลางและเลกอนๆ อกกวา 30 บรษท ทมไดเขาเปนสมาชก VAMA (Nguyen Xuan Chuan, 2007) แตทาการประกอบรถโดยสารและรถบรรทกโดยการนาเขาชนสวนประกอบรถยนตจากประเทศจน เกาหล และไตหวน

2) การผลต

ขอมลของ Vietnam Society of Automotive Engineers (VSAE) (Nguyen Xuan Chuan, 2007) ระบวาในป 2549 เวยดนามมยอดการผลตรถยนตรวมทกประเภทจานวน 60,005 คน แบงเปนยอดการผลตของบรษทผผลตรถยนต 18 รายทเปนสมาชก VAMA จานวน 35,013 คน15 และบรษทผผลตรถยนตเวยดนามทมไดเปนสมาชก VAMA อก 24,992 คน (รปท 4.17) ในขณะท VAMA รายงานยอดการผลตรวมในป 2549 มจานวนทงสน 27,020 คน16 (ตารางท 4.17 และรปท 4.18)

การผลตของบรษทผผลตรถยนตในประเทศเวยดนามยงตองพงพาการนาเขา CKD เพอนามาประกอบรถยนต ทาใหอตราการใชชนสวนภายในประเทศยงอยในระดบตามาก กลาวคอประมาณรอยละ 10 เทานน (Vietnam Economic Times, 2004) ในแตละปเวยดนามตองนาเขาสนคาในหมวดยานยนตเปนมลคากวา 1 พนลานเหรยญสหรฐฯ (ธนาคารเพอการสงออกและนาเขาแหงประเทศไทย, 2550) นอกจากน รฐบาลเวยดนามอนญาตใหบรษทผผลตตางชาตทาการผลตและจาหนายเฉพาะรนทผลตในเวยดนามเทานน อยางไรกตาม คาดวาการเขาเปนสมาชก WTO จะทาใหผผลตตางชาตสามารถนาเขาและจาหนายรถยนตสาเรจรปไดในป 2552 เปนตนไป (จากการสมภาษณนายกสมาคม VAMA, 2550)

15 เปนขอมลกอนท Vietindo Daihatsu Automotive Corporation ประกาศเลกกจการ 16 25,361 คนจากสมาชก 11 รายเดมรวมกบ 1,659 คนจาก Honda Vietnam

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-41

5,927

6,963 13,7

10 16

,926

24,550 41

,329

40,141

35,26

4

35,013

650 720

780 1,362

3,68

2

9,307

8,18

8

30,24

6

24,992

0

10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

60,000

70,000

2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549

ปรมาณการผลต

( คน

)

บรษทรวมทนตางชาต (FDI) บรษทเวยดนาม

หมายเหต: บรษทเวยดนามรวมทงรฐวสาหกจและเอกชนเวยดนามและทงทเปนและไมไดเปนสมาชก VAMA

ทมา: Nguyen Xuan Chuan, 2007

รปท 4.17: สดสวนการผลตของบรษทผผลตรถยนตเวยดนามป 2541 - 2549

ตารางท 4.17: ปรมาณการผลตของบรษทผผลตรถยนตทเปนสมาชก VAMA ในชวงป 2543 - 2550 (มกราคม - กรกฎาคม)

ชอบรษท 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550

(ม.ค.-ก.ค.)

บรษทสมาชกเดม

1. Mekong 229 737 939 1,295 623 386 438 260 2. VMC 1,937 1,954 2,667 4,238 3,336 1,802 172 259 3. Vidamco 1,683 3,409 3,718 5,131 5,334 4,515 899 3,094 4. Vinastar 947 1,689 2,369 4,618 5,416 6,216 2,469 1,348 5. Mercedes-Benz 595 1,991 2,710 3,115 2,824 1,494 904 884 6. Vindaco 754 497 519 958 823 581 483 39 7. Suzuki 1,007 1,541 2,032 2,886 4,107 4,051 1,296 1,213 8. Toyota 4,689 5,760 7,139 11,714 9,150 13,168 12,472 9,666 9. Isuzu 410 855 771 1,936 2,934 2,751 2,476 1,760 10. Ford 1,120 2,138 3,708 5,049 5,589 6,254 3,109 1,443 11. Hino 58 102 132 206 394 663 643 583

รวม 13,429 20,673 26,704 41,146 40,530 41,881 25,361 20,549

4-42 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

ชอบรษท 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550

(ม.ค.-ก.ค.)

บรษทสมาชกใหม 12. Samco - - - - - 5,461 530 328 13. Truong Hai - - - - - 672 5,713 5,333 14. Vinacomin - - - - - - 76 109 15. Vinaxuki - - - - - 939 1,982 3,333 16. Honda - - - - - - 1,659 1,408

รวม - - - - - 7,072 9,960 10,511 รวมทงสน 13,429 20,673 26,704 41,146 40,530 48,953 35,321 31,060

หมายเหต: VEAM และ Vinamotor ไมมการผลต

ทมา: VAMA, 2007

13,42920,673

26,704

41,146 40,530 41,881

25,36120,549

7,072

9,960

10,511

13,429

20,673

26,704

41,146 40,530

48,953

35,32131,060

-

10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

60,000

2543 (11 บรษท)

2544 2545 2546 2547 2548 (15 บรษท)

2549 (16 บรษท)

2550 (ม.ค.-ก.ค.)

ปรมาณการผลต

( คน

)

ยอดการผลตของสมาชกเดม 11 บรษท ยอดการผลตของสมาชกใหม 5 บรษท

รปท 4.18: ปรมาณการผลตรถยนตของบรษทผผลตรถยนตในเวยดนาม17

กาลงการผลตรถยนตของเวยดนามในปจจบนมประมาณ 150,000 คนตอป อยางไรกตาม ความตองการรถยนตในเวยดนามมไมถง 1 ใน 3 ของกาลงการผลต (ธนาคารเพอการสงออกและนาเขาแหงประเทศไทย, 2550) เนองจากรายไดเฉลยตอหวของชาวเวยดนามยงคงอยในระดบตาราว 604 เหรยญสหรฐฯ ตอป18 ขณะทราคารถยนตในเวยดนามอยในระดบสงมาก อาท ราคาขายรถยนตนงสวนบคคล

17 รวม bus chassis 18 ในขณะทประสบการณการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตในตางประเทศชใหเหนวา หากอตสาหกรรมรถยนตจะอยรอดและม

กาไรไดนน ประชาชนในประเทศจะตองมระดบรายไดอยางนอย 1,000 เหรยญสหรฐฯตอคนตอป และหากตองการใหอตสาหกรรมรถยนตเตบโตอยางรวดเรวนน ประชาชนตองมระดบรายไดตอคนตอปประมาณ 3,000 – 4,000 เหรยญสหรฐฯฯ (Sturgeon, 1998)

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-43

(ซดาน) ขนาด 1,500 ซซ ทขายในเมองใหญของเวยดนามอยท 26,500 เหรยญสหรฐฯ สงกวาประเทศเพอนบาน อาท ไทย (12,663 เหรยญสหรฐฯ) มาเลเซย (13,965 เหรยญสหรฐฯ) ฟลปปนส (13,511 เหรยญสหรฐฯ) และอนโดนเซย (18,801 เหรยญสหรฐฯ) (JETRO, 2004)19 หรอรถยนต Toyota Camery มราคาจาหนาย 50,000 เหรยญสหรฐฯ คดเปน 2.5 เทา ของราคาจาหนายในญปน เปนตน ปจจยททาใหรถยนตในเวยดนามมราคาสงเกดจากปจจยหลายประการ อาท ตลาดรถยนตมขนาดเลกเนองจากปรมาณความตองการนอยทาใหไมสามารถผลตรถยนตในปรมาณมากพอทจะไดรบประโยชนจากการผลตจานวนมาก (economy of scale) อนจะสงผลมราคาตนทนการผลตตอหนวยตาลง ขณะทรฐบาลยงมการเกบภาษในอตราทสงจงสงผลใหราคารถยนตมราคาสงยงขน (รปท 4.19) อยางไรกตาม นบตงแตป 2545 เปนตนมา ความตองการรถยนตในเวยดนามไดเพมขนอยางตอเนองเฉลยรอยละ 13-17 ตอป จนอยในระดบ 40,000 ป คนตอปในปจจบน และคาดวาจะเพมขนเปน 100,000 คนตอปในป 2553 (ธนาคารเพอการสงออกและนาเขาแหงประเทศไทย, 2550) และปจจบน (ป 2551) รฐบาลเวยดนามไดกาหนดอตราภาษบรโภคพเศษ (Special Consumption Tax: SCT)20 อยทรอยละ 30 - 50 และยงไดมแผนในการขนอตราภาษบรโภคเปนรอยละ 50-70 ในชวงปลายป 2551 เพอลดความแออดของการจราจรบนทองถนนอกดวย (Asean Affairs, The Voice of Asean, 2008)

ทมา: Kenichi Ohno and Mai The Cuong, 2004

รปท 4.19: ปจจยทมอทธพลตอราคารถยนตในเวยดนาม

19 ราคาจาหนายของฮอนดาซวค รน 1.8L อยทประมาณ 1.05 ลานบาท (US$31,000) (1 US$ = 34 บาท) ในขณะทราคาจาหนายของรนเดยวกนในประเทศไทยอยทประมาณ 8 แสนบาท

20 หรอภาษสรรพสามต ซงตอจากนไปจะเรยกวาภาษ SCT

Small market

High price Low production efficiency

High parts cost

High taxes & tariffs

(1) Market size

Vicious Circle

(2) Tax factor

No scale economy

No growth of parts Industries

4-44 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

3) การตลาด

จากขอมลของ VAMA ยอดจาหนายรวมของบรษทผผลตรถยนตทเปนสมาชกของสมาคมตงแตป 2535 จนถงป 2549 มจานวนทงสน 244,000 คน โดยยอดจาหนายไดเพมขนจาก 6,963 คนในป 2542 เปน 41,183 คนในป 2549 และมอตราการขยายตวอยางตอเนองจนถงป 2546 ซงเปนปทภาคอตสาหกรรมมยอดจาหนายสงสดคอ 42,557 คน (รปท 4.20) อยางไรกด ตงแตป 2546 เปนตนมา รฐบาลเรมใชมาตรการทางภาษเพอกระตนใหบรษทผผลตรถยนตหนมาใชชนสวนทผลตในประเทศมากขนดวยการทยอยยกเลกความชวยเหลอทางดานภาษทเคยใหกบบรษทผผลตรถยนตตงแตป 2546 และไดปรบอตราภาษชนสวน CKD จากรอยละ 20 เปนรอยละ 25 สาหรบรถยนตไมเกน 7 ทนงและรถยนต 8 - 15 ทนง และจากรอยละ 10 เปนรอยละ 15 สาหรบรถยนต 16 - 29 ทนง ซงมผลบงคบใชตงแตวนท 1 กนยายน 2546 เปนตนมา การขนภาษนาเขาชนสวน CKD สงผลกระทบตอตนทนการผลตของบรษทโดยตรงและทาใหบรษทตองปรบราคาจาหนายรถยนตใหสงขนเนองจากบรษทผผลตรถยนตพงการนาเขาชนสวน CKD สาหรบการผลตรถยนตภายในประเทศเปนหลก

นอกจากน ในป 2547 รฐบาลเวยดนามโดยกระทรวงการคลงไดมการปรบอตราภาษ SCT ในอตราทเพมสงขนจากเดมทบรษทผผลตรถยนตเสยภาษ SCT ในอตราทตา คอ รอยละ 5 สาหรบรถยนตไมเกน 7 ทนง เปนรอยละ 24 สาหรบรถยนต 8 - 15 ทนง เดมรอยละ 3 เปนรอยละ 50 และรอยละ 1.5 สาหรบรถยนต 16 - 29 ทนง มารอยละ 25 ตามลาดบ รวมทงมการจดเกบภาษมลคาเพม (VAT) รอยละ 10 ทาใหอตราภาษรวมสาหรบรถยนตไมเกน 7 ทนง เพมจากรอยละ 25 ในป 2546 (กอนวนท 1 กนยายน) เปนรอยละ 59 ในป 2547 ในขณะเดยวกน รฐไดทยอยลดกาแพงภาษนาเขารถยนตสาเรจรปและยกเลกการหามนาเขารถยนตมอสอง ทาใหภาวะการณของอตสาหกรรมรถยนตภายในประเทศในปจจบนกาลงเผชญกบตนทนการผลตและอตราภาษทสงขน ในขณะทมการแขงขนดานคณภาพและราคากบรถยนตสาเรจรปนาเขาทรนแรงมากขน และในขณะเดยวกนไดลดระดบการคมครองอตสาหกรรมรถยนตภายในประเทศเพอเตรยมการสาหรบการเขาเปนสมาชก WTO

การขนระดบภาษสามประเภทพรอมกนไดสงผลใหบรษทผผลตรถยนตจาเปนตองขนราคาจาหนายรถยนต ทงน ในชวงป 2547 ทภาษนาเขาชนสวน CKD เพมขนอกรอยละ 5 บวกกบภาษ SCT ทเพมขนอกรอยละ 19 และภาษมลคาเพมอกรอยละ 10 (รวมเปนรอยละ 34) ทาใหบรษทรถยนตตองขนราคาจาหนายรถอกอยางนอยรอยละ 15 (Vietnam Economic Times, 1 April 2004) และการขนราคารถยนตของบรษทผผลตขางตน ไดสงผลใหยอดการจาหนายรถยนตในป 2547 ลดลงจากป 2546 โดยมยอดจาหนายรวม 40,138 คน และหากไมรวมตวเลขของยอดจาหนายของ 5 บรษททเปนสมาชกใหม ยอดจาหนายของบรษทผผลตรถยนต 11 แหงลดลงอยางตอเนองในป 2548 - 2549

ในชวงตนป 2549 ยอดจาหนายรถยนตไดลดตาลงเนองจากผบรโภครอดระดบราคานาเขารถยนตใชแลวซงรฐบาลไดประกาศยกเลกการหามนาเขารถยนตใชแลวเมอวนท 1 พฤษภาคม 2549 อยางไรกด เนองจากรฐบาลไดตงอตราภาษนาเขารถยนตใชแลว (ภาษสทธ) ในระดบทสง (ประมาณรอยละ 60 ของราคารถ) รวมกบภาษ SCT ทจดเกบในอตรารอยละ 50 สาหรบรถยนตไมเกน

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-45

5 ทนง (รอยละ 30 สาหรบรถยนต 6 - 15 ทนงและรอยละ 15 สาหรบรถยนต 16 - 29 ทนง) อกทงกระบวนการทางศลกากรทมความยงยาก ระดบราคาของรถยนตใชแลวทนาเขาจากตางประเทศจงอยในระดบสง ไมสามารถจงใจใหผบรโภคใหหนมาซอรถยนตใชแลวได ทาใหรถยนตใชแลวไมสามารถถอครองสวนแบงตลาดรถยนตในประเทศไดมากเทาทคาดการณไว

สาหรบภาวะการตลาดรถยนตในปจจบน เมอพจารณาในชวง 8 เดอนแรกของป 2550 น พบวา ยอดจาหนายรถยนตเพมขนจากชวงเวลาเดยวกนของปทผานมาถงรอยละ 60 กลาวคอในชวงเดอนมกราคมถงสงหาคม 2550 ยอดจาหนายรถยนตรวมของบรษทผผลตรถยนตทเปนสมาชก VAMA มจานวนรวม 41,557 คน ขณะทในชวงเวลาเดยวกนของป 2549 มยอดจาหนายเพยง 23,066 คน เมอพจารณายอดจาหนายโดยจาแนกตามประเภทรถยนตแลว พบวา รถยนตนงเตบโตมากทสดโดยเพมขนจากปทผานมาถงรอยละ 156 (9,320 คน) สะทอนใหเหนถงกาลงซอทเพมขนของชาวเวยดนามตามสภาพเศรษฐกจทขยายสงขนกวารอยละ 8 ตอป ทาใหผคนเปลยนมาใชรถยนตแทนรถจกรยานยนตมากขน ผผลตรถยนตททายอดขายไดมากทสด ไดแก บรษทฮอนดาเวยดนาม (รนซวค) ซงเพงเขาสตลาดเมอป 2549 มยอดขาย 2,296 คน คดเปนอตราขยายตวเพมขนถงรอยละ 8,404 เทยบกบยอดจาหนายรถ 27 คนในชวงเวลาเดยวกนของป 2549 (VAMA, 2550) (รปท 4.20)

13,23918,960

26,835

42,557 40,13835,013 31,562 28,866

5,264 9,335 12,691

13,239

18,960

26,835

42,55740,138 40,277 40,897 41,557

0

10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

60,000

70,000

2543 (11บรษท)

2544 2545 2546 2547 2548 (15บรษท)

2549 (16บรษท)

2550 (ม.ค.-ส.ค.)

สมาชกเดม 11 บรษท สมาชกใหม 5 บรษท

ทมา: VAMA, 2007

รปท 4.20: ยอดจาหนายรถยนตของสมาชกสมาคมผผลตรถยนตเวยดนามในชวงป 2543 - 2550

สาหรบสวนแบงตลาดรถยนตรวมในเวยดนามนน นบตงแตเรมการพฒนาอตสาหกรรมรถยนตในเวยดนาม Toyota เปนผนาตลาดมาโดยตลอด โดยในป 2549 มสวนแบงตลาดรอยละ 36 รองลงมาคอ Truong Hai ซงเปนบรษทผลตรถบรรทกทใหญทสดในเวยดนาม มสวนแบงตลาดรอยละ 13 ตามดวย Ford และ Vinastar (Mitsubishi) ทมสวนแบงตลาดรอยละ 9 และ 8 ตามลาดบ (รปท 4.21)

4-46 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

Toyota36%

Truong Hai13%

Ford9%

Vinastar8%

Isuzu6%

Vinaxuki6%

Suzuki4%

Vidamco4%

Mercedes-Benz3%

Honda3%

Hino2%

อนๆ 6%

ทมา: Vietnam Automobile Manufacturers’ Association (VAMA), 2007

รปท 4.21: สวนแบงตลาดรถยนตทกประเภท จาแนกตามบรษทผผลตในป 2549

หากจาแนกประเภทรถทจาหนายในเวยดนาม (รปท 4.22) พบวา ในชวงแรกของอตสาหกรรมรถยนตนน รถยนตนง (Passenger Car) มสดสวนมากทสดเมอเทยบกบรถอเนกประสงค (Sport Utitliy Vehicle/Multi-Purpose Vehice: SUV/MPV) และรถเพอการพาณชย (Commercial Vehicle) ไดแก รถโดยสารและรถบรรทก โดยสดสวนของรถยนตนงคดเปนรอยละ 48 ในป 2543 แตในป 2549 ลดลงเหลอรอยละ 18.3 ในขณะทสดสวนของรถเพอการพาณชยและรถเอนกประสงคเพมขนอยางตอเนอง โดยเฉพาะรถเพอการพาณชยทเพมขนอยางมากจนเปนประเภทรถทมสดสวนมากทสดในป 2548 - 2549 (รอยละ 38.2 และ 42.9 ตามลาดบ) ปจจยหนงททาใหรถเพอการพาณชยเพมสงขนในชวงเวลาดงกลาวมาจากการปลดระวางรถบรรทกของรฐทวงขนสงระหวางจงหวดทวประเทศกวา 55,000 คน (Vietnam Trade Information Center, 2005) รวมทงความตองการรถบรรทกหลายขนาดในภาคขนสงและอตสาหกรรมกอสรางทกาลงเตบโตอยางมากในเวยดนาม

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-47

14.3 15.8 22.0 26.0 30.1 32.9 38.8

48.0 48.944.1

48.1 38.7 28.8 18.3

37.7 35.3 33.825.9 31.3

38.2 42.9

0

20

40

60

80

100

120

2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549

สดสวนรถย

นตแตละประเภ

ท (รอยละ

)

สดสวนรถเอนกประสงค สดสวนรถยนตนง สดสวนรถเพอการพาณชย

ทมา: Vietnam Automobile Manufacturers’ Association (VAMA), 2007

รปท 4.22: โครงสรางการจาหนายรถยนตของเวยดนามจาแนกตามประเภทรถยนตในป 2543 - 2549

เมอพจารณาสดสวนรถยนตทผลตในประเทศกบรถยนตนาเขาจากตางประเทศ พบวา ในชวงเรมตนของอตสาหกรรมยานยนตเวยดนามนน รถยนตนาเขามสดสวนมากกวารถยนตทผลตในประเทศ (ในชวงป 2543 - 2544) อยางไรกด ตงแตป 2545 เปนตนมา สดสวนรถยนตทผลตในประเทศเพมสงขนอยางตอเนอง ในขณะทรถยนตนาเขามอตราการขยายตวเพมขนหรอลดลงจากป 2544 เลกนอย โดยมจานวนเฉลยประมาณ 20,000 คนตอป แมวาในชวงป 2549 รฐบาลไดประกาศยกเลกมาตรการหามนาเขารถยนตใชแลว อกทงรฐบาลไดลดอตราภาษนาเขารถยนตใหมตงแตป 2548 โดยลดจากรอยละ 100 เหลอรอยละ 90 ในป 2548 และเหลอรอยละ 80 ในป 2549 อยางไรกด ยอดการนาเขารถยนตสาเรจรป (รวมรถยนตใหมและรถยนตใชแลว) ในป 2548 - 2549 มไดขยายตวเพมขน ทงน อาจเปนผลจากภาวะทผบรโภคชะลอการตดสนใจซอรถเพอรอดระดบภาษนาเขาทรฐบาลจะประกาศออกมาและเมอระดบภาษมไดลดลงมากดงทคาดการณไว ประกอบกบอตราภาษ SCT ทยงจดเกบในระดบสงทาใหราคารถยนตนาเขาบางรนมราคาแพงกวารถยนตรนเดยวกนทผลตในประเทศถง 1.5 เทา สงผลใหผบรโภคยงไมสนใจทจะซอรถยนตนาเขามากนก (รปท 4.23)

เมอพจารณาตามประเภทรถยนตสาเรจรปทนาเขา พบวา ในชวงป 2543 - 2549 มการนาเขารถบรรทกมากทสด คดเปนสดสวนประมาณรอยละ 60 - 80 ของปรมาณรถยนตทนาเขาทงหมด ในป 2549 มการนาเขารถบรรทก 7,620 คน (รอยละ 61) รองลงมาเปนรถยนตนงไมเกน 12 ทนง 2,231 คน (รอยละ 17.86) และรถยนตอนๆ 2,177 คน (รอยละ 17.43) (ตารางท 4.18)

4-48 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

16,3

62

23,8

75

22,6

65

21,3

55 24,9

61

21,2

79

12,4

90

13,2

39 18,9

60

26,8

35

42,5

57

40,1

38

40,2

77

40,8

97

0

10000

20000

30000

40000

50000

2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549

คน

รถยนตนาเขา* รถยนตทผลตในประเทศ**

หมายเหต: * ปรมาณรถยนตนาเขาในป 2549 เปนยอดรวมรถยนตใชแลว ซงรฐบาลเวยดนามเรมอนญาตให นาเขาตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2549 เปนตนมา

** เฉพาะขอมลยอดจาหนายของบรษทผผลตรถยนตทเปนสมาชก VAMA (ไมรวมยอดจาหนายของผประกอบการเวยดนามทมอยประมาณ 35-40 ราย)

ทมา: VAMA, General Statistics Office’s Statistical Yearbook of Vietnam, 2006

รปท 4.23: เปรยบเทยบปรมาณรถยนตทผลตในประเทศกบปรมาณรถยนตสาเรจรปนาเขา

ตารางท 4.18: ปรมาณการนาเขารถยนตสาเรจรปแบงตามประเภทรถยนต

หนวย: คน (รอยละ) ปรมาณการนาเขา 2543 2546 2547 2548 2549

- รถยนตไมเกน 12 ทนง 252

(1.54) 1,436 (6.72)

3,542 (14.19)

5,447 (25.60)

2,231 (17.86)

- รถยนต 12 ทนงขนไป 1,996

(12.20) 1,006 (4.71)

1,059 (4.24)

749 (3.52)

462 (3.70)

- รถบรรรทก 13,048 (79.75)

16,094 (75.36)

16,445 (65.88)

12,334 (57.96)

7,620 (61.01)

- อนๆ 1,066 (6.52)

2,819 (13.20)

3,915 (15.68)

2,749 (12.92)

2,177 (17.43)

รวมรถยนตสาเรจรปทกประเภท 16,362

(100.00) 21,355

(100.00) 24,961

(100.00) 21,279

(100.00) 12,490

(100.00)

ทมา: Statistical Yearbook of Vietnam, 2006

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-49

อยางไรกด ภายหลงจากทเวยดนามไดเขาเปนสมาชก WTO เมอเดอนมกราคม 2550 ทผานมา รฐบาลเวยดนามจะตองลดระดบภาษนาเขารถยนตสาเรจรปลงจากเดมทตงไวทรอยละ 90 -100 สาหรบรถยนตนงสวนบคคลและรอยละ 100 สาหรบรถบรรทกและรถต เหลอรอยละ 52 - 70 และ 70 ตามลาดบ โดยจะตองดาเนนการลดระดบภาษของรถยนตนงสวนบคคลภายในป 2557 - 2562 และรถบรรทกและรถตภายในป 2557 สวนรถประเภทอนๆ เชน รถพยาบาล รถเพอการกอสราง ซงประเทศเวยดนามไมสามารถผลตไดเองอยแลว รฐบาลเวยดนามจะดาเนนการลดภาษใหอยในระดบผกพนเรวกวา คอ ภายในป 2552 - 2555 (ตารางท 4.19)

ดงนน สาหรบอตสาหกรรมรถยนตภายในประเทศซงสวนใหญประกอบรถยนตนงและรถบรรทกจะยงมระยะเวลาในการปรบตวไปอก 7 - 12 ป อยางไรกด เนองจากรฐบาลยงไมไดมการประกาศแผน (roadmap) การลดภาษนาเขานบจากป 2550 นไปจนถงป 2562 ซงอาจจะเรงลดภาษเพอใหดาเนนการแลวเสรจกอนระยะเวลาทกาหนดไว บรษทรถยนตโดยเฉพาะบรษทรวมทนตางชาต จงยงไมสามารถกาหนดแผนธรกจของบรษทในระยะสนและระยะยาวได (จากการสมภาษณนายกสมาคม VAMA, 2550) ทงน หากรฐบาลเวยดนามประกาศลดภาษนาเขารถยนตอยางตอเนองจนทาใหระดบราคารถยนตนาเขาไมตางจากรถยนตทผลตในประเทศมากนก (ประมาณรอยละ 10 - 15) อาจจะทาใหรถยนตนาเขาเปนคแขงทนากลวของบรษทผผลตรถยนตในประเทศ

ตารางท 4.19: อตราภาษนาเขารถยนตสาเรจรปภายใตขอผกพนของ WTO

ประเภทรถ อตราภาษนาเขา ณ วนทเขา

เปนสมาชก WTO

(11 มกราคม 2550) (รอยละ)

อตราภาษนาเขาท

ผกพนกบ WTO

(รอยละ)

ระยะเวลาในการ

ดาเนนการ (ปพ.ศ.)

รถยนตนงสวนบคคล 90 - 100 52 - 70 2557 - 2562 รถบรรทกและรถต 100 70 2557 รถพยาบาล รถเกบขยะรถบรรทกศพ รถขนนกโทษ

30 - 25 25 - 20 2552 - 2555

รถบรรทกทมตแชเยน รถผสมปนซเมนต

40 - 60 35 - 30 2553 - 2555

ทมา: กระทรวงพาณชย อางถงใน Vietnam Economic Times, Issue 162, สงหาคม 2550, หนา 39

ปจจบน รฐบาลเวยดนามไดลดอตราภาษนาเขารถยนตสาเรจรปลงจากรอยละ 100 ในป 2548 เหลอรอยละ 70 ในป 2550 ประกอบกบรฐบาลเวยดนามไดอนญาตใหผผลตรถยนตตางประเทศสามารถเขามาทาธรกจนาเขาและจาหนายรถยนตของตนเองไดตงแตป 2549 เปนตนมา ทาใหเรมมการเคลอนไหวของบรษทผผลตรถยนตรายใหญของโลกทเรมเขามาทาธรกจรถยนตในประเทศเวยดนามหลงจากไดหยดชะงกไปในชวงวกฤตเศรษฐกจในเอเชยในป 2540 ดงจะเหนไดจากการท Nissan ไดเขามาเปดโชวรมแหงแรกของบรษททกรงฮานอยเมอเดอนมนาคม 2549 Hyundai ซงเปนผผลตรถยนตอนดบหนงของเกาหลกไดวางจาหนายรถยนตรน Santa Fe Getz ผานบรษทตวแทนทกอตงขน คอ

4-50 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

Hyundai Vietnam Joint Stock Company รวมทง Pergeot Land Rover Lexus Porsche และ Volvo ทจะเรมเขามาจาหนายรถยนตและชนสวนรถยนตในเวยดนามในป 2550 - 2551 น นอกจากน บรษทรถยนตจากประเทศจนเรมเขามาทาตลาดรถยนตในเวยดนาม หลงจากทกอนหนานรถจกรยานยนตจากจนเขามาทาตลาดเวยดนามเมอ 3 - 4 ปกอน อยางไรกด แมรถยนตทผลตในจนจะมราคาถกกวารถยนตญปนและยโรป แตยงไมไดรบความนยมจากผบรโภคชาวเวยดนามมากนกเนองจากผบรโภคยงไมมนใจในคณภาพของรถยนตทผลตจากประเทศจนโดยเหนวายงมคณภาพตากวารถยนตญปนและยโรป นอกจากน บรษทตางชาตทเขามาลงทนผลตรถยนตในเวยดนาม เชน Mercedes Benz ไดอาศยประโยชนจากอตราภาษนาเขารถยนตสาเรจรปทลดลงนโดยการเพมการนาเขารถยนตของบรษททไมไดมการผลตภายในประเทศเพอกระจายความเสยงทางธรกจจากธรกจประกอบรถยนตในประเทศดวย (ขอมลจากการสมภาษณนายกสมาคม VAMA, 2550)

การทาตลาดเชงรกของบรษทนาเขารถยนตสาเรจรปทงรถใหมและรถมอสองเรมปรากฎผลเมอยอดนาเขารถยนตสาเรจรปในชวงแปดเดอนแรกของป 2550 ขยายตวเพมขนจากปกอนอยางมากโดยมปรมาณการนาเขาเพมขน 5,252 คน คดเปนอตราการขยายตวเพมขนรอยละ 62.2 จากชวงเดยวกนของป 2549 ทงน เปนผลมาจากการทบรษทผผลตรถยนตตางชาตเรมทยอยนาเขารถยนตเขาสตลาดเวยดนามและการโฆษณาท เนนคณภาพของรถยนตนาเขาเหนอกวารถยนตทประกอบภายในประเทศและผานการผลตทมเกณฑมาตรฐานความปลอดภยทเขมงวดกวา การอนญาตใหมการนาเขารถยนตใชแลวยงเปนเพมความหลากหลายของรถใหกบผบรโภคเมอเทยบกบตลาดรถยนตภายในประเทศทมจากดเฉพาะบางรน (VietNamNet Bridge, 2007)

ในดานการสงออกรถยนตและชนสวนของเวยดนาม เนองจากอตสาหกรรมรถยนตของเวยดนามยงอยในขนเรมตนของการพฒนาอตสาหกรรม โดยยงคงเปนระดบผประกอบรถยนตทนาเขาชนสวนจากตางประเทศ ยงไมสามารถพฒนาขนมาเปนอตสาหกรรมการผลตซงตองอาศยการพฒนาอตสาหกรรมเกยวเนองและอตสาหกรรมชนสวนอยางตอเนอง การมตนทนการผลตทสงมากและการมสดสวนการใชชนสวนภายในประเทศทตาและการขาดอตสาหกรรมสนบสนนทาใหบรษทผผลตรถยนตยงไมอยในระดบทจะสามารถผลตเพอสงออกไดอยางแทจรง อยางไรกด เวยดนามกไดมการสงออกรถยนตไปจาหนายยงตางประเทศอยบางแตในปรมาณนอยมากโดยในป 2549 มการสงออกรถยนตนงสวนบคคลคดเปนมลคา 1.5 ลานเหรยญสหรฐฯ สาหรบรถโดยสารบรษท Vinamotor ซงเปนรฐวสาหกจของเวยดนามมการสงออกรถโดยสารจานวน 50 คนไปยงสาธารณรฐโดมนกน โดยไดเซนสญญาสงออกเมอวนท 26 กนยายน 2547 และบรษทมแผนทจะตงโรงงานในประเทศโดมนกนดวย (Global Manufacture Net, 2004)

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-51

4.2.2 อตสาหกรรมรถจกรยานยนต

1) โครงสรางอตสาหกรรม

กอนป 2538 เวยดนามมปรมาณการใชรถจกรยานยนตเพยง 2 - 3 ลานคน และมอตราการเพมขนตอปเพยงเลกนอย ซงในขณะนนรถจกรยานยนตทงหมดลวนนาเขามาจากตางประเทศ ตอมาในชวงป 2538 - 2542 ผผลตรถจกรยานยนตทเปนบรรษทขามชาตหรอรวมทนตางชาต ไดแก Vietnam Manufacturing and Export Processing Ltd. (VMEP) ซงเปนบรษทสญชาตไตหวน และบรษทผผลตรถจกรยานยนตฮอนดา ยามาฮา และซซกซงเปนบรษทสญชาตญปน กไดเรมเขามาลงทนและเรมการผลตในประเทศ โดยเรมจากการนาเขาชนสวนกอนจากนนจงทยอยเพมสดสวนการใชชนสวนทผลตในประเทศ แมวาความตองการของผบรโภคจะเพมขนทกปแตปรมาณการผลตยงคงอยในระดบตา ขณะทราคาจาหนายยงคอนขางสงเมอเทยบกบระดบรายไดของประชาชนสวนใหญในขณะนน

ในป 2543 ผผลตรถจกรยานยนตเวยดนามไดเพมจานวนขนอยางมาก โดยผลตรถจกรยานยนตดวยชนสวนทนาเขาจากประเทศจน สนคามคณภาพระดบปานกลางและเสนอราคาทตากวาของบรษทขามชาต ทาใหรถจกรยานยนตของบรษทเวยดนามไดรบความนยมของประชาชนอยางมาก โดยมสวนแบงตลาดถงรอยละ 60 - 70 ในชวงป 2543 - 2546 ผผลตรถจกรยานยนตตางชาตจงไดปรบแผนธรกจใหมเพอเพมสวนแบงทางการตลาดทเสยไป โดยการนารถจกรยานยนตรนใหมทมราคาปานกลางออกสตลาดและบางบรษทไดหนไปเนนทาการตลาดในตลาดบนโดยไดมการปรบสและแบบของตวรถใหทนสมยมากขน การแขงขนทางการตลาดทรนแรงขนทาใหระดบราคารถจกรยานยนตมราคาถกลงในขณะทระดบรายไดของประชาชนไดทยอยสงขน สงผลใหปรมาณการใชรถจกรยานยนตเพมสงขนอยางรวดเรวโดยมอตราเพมขนถง 2 ลานคนตอป อยางไรกด ในชวงป 2545 - 2548 รฐบาลไดออกมาตรการจากดโควตาการนาเขาชนสวน อกทงในป 2546 - 2548 รฐบาลทองถนของกรงฮานอยและโฮจมนหยงไดออกมาตรการจากดสทธในการจดทะเบยนรถจกรยานยนตในเมอง ทาใหยอดการจาหนายรถจกรยานยนตในชวงดงกลาวลดตาลง

ในชวงปลายป 2546 ภาวะการผลตทเกนความตองการของตลาด (over-supply) และระดบการแขงขนทรนแรงสงผลใหผประกอบการชาวเวยดนามตองปรบลดราคารถจกรยานยนตทผลตดวยชนสวนจากประเทศจนซงสงผลกระทบตอคณภาพของรถ ผบรโภคเรมคลายความนยมในตวสนคาลงเนองจากไมสามารถตอบสนองในเรองคณภาพได ดวยเหตน ผประกอบการชาวเวยดนามจงไดปรบแผนธรกจใหมเพอความอยรอด เชน การเพมการผลตชนสวนภายในบรษท การเปลยนไปเปนผผลตชนสวนใหกบบรษทผผลตตางชาต การสรางเครอขายผผลตชนสวน การทาการตลาดเชงรก เปนตน ผประกอบการทไมสามารถแขงขนไดกตองออกจากภาคอตสาหกรรมไป ในชวงนการนาเขาชนสวนจากประเทศจนเรมลดนอยลงและมการผลตชนสวนภายในประเทศเองเพมมากขน

4-52 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

สาหรบโครงสรางการผลตของอตสาหกรรมรถจกรยานยนตในเวยดนาม พบวา ในป 2549 เวยดนามมผผลตรถจกรยานยนตจานวน 52 ราย ประกอบดวยบรษทรวมทนตางชาต 7 ราย บรษทเอกชนเวยดนาม 23 รายและรฐวสาหกจเวยดนาม 22 ราย (VietNamNet Bridge, 30 August 2007) สาหรบบรษทของเวยดนามรายใหญ ไดแก Vietnam Motors Industry Corporation (Vinamotor) และ Lisohaka สวนบรษทตางชาตรายใหญ ไดแก SYM ฮอนดา ยามาฮา และซซก

ตารางท 4.20: รายชอผประกอบการรถจกรยานยนตตางชาต 6 รายในเวยดนาม

ชอบรษท ชอยหอ ปทกอตง กาลงการผลตตอป (คน)

Honda Vietnam Honda 2539 1,000,000

Vietnam Manufacturing and Export Processing Co. (VMEP)

SYM, Attila, Angel, Hi-angel, Magic, Star

2535 540,000

Yamaha Motors Vietnam Yamaha 2541 435,000 Vietnam Susuki Corp. Susuki 2539 100,000 GMN* Honda Spacy 2539 N/A Lifan Vietnam Lifan 2544 N/A

หมายเหต: * เปนการรวมทนระหวางนกลงทน 3 ประเทศ ไดแก Geleximco (เวยดนาม) Manoyant (ไทย) และ Newchipxeng (ลาว)

ทมา : ธนาคารกรงเทพ จากด (มหาชน) สาขายอยฮานอย ประเทศเวยดนาม วนท 23 พฤศจกายน 2548 อางถงใน http://www. boi.or.th

2) การผลต

ปจจบนการผลตรถจกรยานยนตในเวยดนามโดยบรษทตางชาตขนาดใหญ 4 รายใหญ ไดแก ฮอนดา VMEP ยามาฮา และซซก มกาลงการผลตรวมประมาณ 2.07 ลานคนตอป โดยฮอนดามกาลงการผลตรถจกรยานยนต 1 ลานคน รองลงมาคอ VMEP 540,000 คน ยามาฮา 435,000 คน และซซก 100,000 คน นอกจากน ฮอนดาและยามาฮา กาลงสรางโรงงานผลตรถจกรยานยนตแหงทสองขน คาดวาจะเรมทาการผลตไดในปลายป 2551 ซงจะทาใหกาลงการผลตของบรษททงสองเพมขนเปน 1.5 ลานคน และ 700,000 คน ตามลาดบ และจะสงผลใหกาลงการผลตรวมของผผลตรถจกรยานยนตตางชาต 4 รายใหญเพมขนเปน 2.84 ลานคนภายในป 2552 ขณะทผประกอบการของเวยดนามประมาณ 15 ราย จากทงหมด 45 ราย ยงคงสามารถรกษาธรกจของตนไวไดอยางมนคงในตลาดรถจกรยานยนตเวยดนาม (Ministry of Industry, 2007 and VietnamNet Bridge, 2007)

สาหรบแนวโนมของการผลตเมอพจารณาจากขอมลปรมาณรถจกรยานยนตทจดทะเบยน พบวาในชวงป 2544-2549 มปรมาณอยระหวาง 1.7 ถง 2.5 ลานคน (ตารางท 4.21) ขณะทสวนแบงการตลาดระหวางผผลตตางชาตกบผผลตเวยดนามกมการเปลยนแปลงจากเดมเชนกน กลาวคอผผลตตางชาตจะไดรบสวนแบงการตลาดเพมขนอยางตอเนอง ขณะทผผลตเวยดนามมสวนแบง

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-53

การตลาดลดลง เนองจากในระหวางป 2541 - 2545 ซงเปนชวงทผผลตรถจกรยานยนตของเวยดนามไดเพมขนอยางมาก โดยอตสาหกรรมมกาลงการผลตรวมถง 3.2 ลานคนในขณะทตลาดรถจกรยานยนตมขนาดเพยง 1.5 ลานคนตอป เกดภาวะการผลตลนเกนความตองการของตลาด ตลาดจงมการแขงขนทรนแรงและผประกอบการเวยดนามทไมมเงนทนเพยงพอทจะปรบปรงเทคโนโลยการผลต ทาใหไมสามารถแขงขนในตลาดไดและทยอยปดกจการลง

ปจจยอกประการหนงมาจากการทรฐบาลเวยดนามเพมความเขมงวดในเรองสทธบตรการออกแบบมากขนตงแตป 2548 เปนตนมา เนองมาจากปญหาขอรองเรยนเรองทผประกอบการเวยดนามบางรายไดลอกเลยนแบบรถจกรยานยนตของบรษทผผลตญปน (VietnamNet Bridge, 2007) ดงจะเหนไดจากสวนแบงตลาดและจานวนผประกอบการเวยดนามขนาดกลางและเลกลดลงตงแตป 2548 โดยผผลตทมยอดจาหนายระหวาง 20,000 - 40,000 คน มจานวนลดลงจาก 10 รายในป 2548 เหลอ 6 รายในป 2549 สวนผผลตทมยอดจาหนายระหวาง 10,000 - 20,000 รายมจานวนลดลงจาก 14 รายในป 2548 เหลอ 9 รายในป 2549 และผประกอบการเวยดนามทมยอดจาหนายนอยกวา 10,000 คนนนสวนใหญมไดดาเนนการอยางตอเนอง และในจานวนน 20 รายมไดมการแจงการจดทะเบยนรถของบรษทแตอยางใดในป 2549 (ตารางท 4.21)

ตารางท 4.21: ปรมาณรถจกรยานยนตทจดทะเบยนในประเทศเวยดนามในชวงป 2544 - 2549 และสวนแบงตลาดของผผลตตางชาตและผผลตเวยดนาม

รถจกรยานยนต 2544 2545 2546 2547 2548 2549

จดทะเบยนใหม21 2,485,600 1,818,600 1,789,600 2,138,800 2,188,400 2,553,600 - สกตเตอร (scooter) 22,430 82,170 101,470 180,980 192,320 N/A - เกยรธรรมดา 2,463,170 1,736,430 1,688,170 1,957,810 1,996,100 N/A

สวนแบงตลาด (รอยละ) ผผลตตางชาต (บรษทรวมทน) (FDI) 12.94 42.37 47.59 51.71 53.55 54.53 - ฮอนดา 6.84 21.02 23.68 23.85 28.63 31.57 - ยามาฮา 0.92 3.78 6.77 9.80 11.72 13.74 - ซซก 1.04 2.31 2.88 3.59 3.89 1.69 - VMEP 3.18 13.55 11.80 12.02 7.75 5.87 - อนๆ 0.97 1.71 2.47 2.46 1.56 1.65 ผผลตเวยดนาม (local assemblers) 87.06 57.63 52.41 48.29 46.45 45.47 - ยอดจาหนายมากกวา 40,000 คน/ป (6 บรษทในป 2548)

8.07 10.20 12.59 19.35 22.42 27.09

21 ขอมลจดทะเบยนใหมอาจเปนตวเลขทสงกวาทเปนจรง เนองจากมรถจกรยานยนตของบรษทเวยดนามทจดทะเบยนโดยบรษทผผลตไมไดมการจาหนายในปทจดทะเบยนและรถจกรยานยนตทตกคางสตอก บางครงมการปรบเปลยนตวรถและนามาจดทะเบยนใหมทาใหเกดการจดทะเบยนซา และมบางสวนทมการนารถจกรยานยนตทไมไดจดทะเบยนมาใชโดยเฉพาะในพนทตางจงหวดหางไกล

4-54 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

รถจกรยานยนต 2544 2545 2546 2547 2548 2549

- ยอดจาหนายระหวาง 20,000 ถง 40,000 คน/ป (10 บรษทในป 2548)

40.54 31.10 30.64 24.57 13.43 7.35

- ยอดจาหนายระหวาง 10,000 ถง20,000 คน/ป (14 บรษทในป 2548)

21.07 10.03 9.16 4.20 8.83 5.46

- ยอดจาหนายนอยกวา 10,000 คน/ป (ในป 2548)

17.38 6.29 0.03 0.16 1.77 5.57

หมายเหต: ตวเลขจดทะเบยนใหมรวมทงรถจกรยานยนตทนาเขาจากตางประเทศ

ทมา: Vietnam Register อางถงใน Ministry of Industry, 2007

ในสวนของมลคาการลงทนสะสมในอตสาหกรรมรถจกรยานยนต รายงานของกระทรวงอตสาหกรรม (Ministry of Industry, 2007) พบวา ณ เดอนกนยายน 2548 อตสาหกรรมรถจกรยานยนตมการลงทนสะสมคดเปนมลคารวมทงสนประมาณ 9,000 พนลานดอง (562.5 ลานเหรยญสหรฐฯ) โดยหนงในสามของมลคารวม (3,200 พนลานดองหรอ 200 ลานเหรยญสหรฐฯ) มาจากการลงทนของผประกอบการเวยดนาม ในขณะทบรษทรวมทนจากตางประเทศมทนจดทะเบยนรวม 394.4 ลานเหรยญสหรฐฯ และยงคงขยายฐานการผลตทงในสวนการประกอบรถจกรยานยนตและการผลตชนสวนอยางตอเนองถงปจจบน

ภายใตภาวะการแขงขนทรนแรง ผประกอบทเปนบรษทรวมทนจากตางประเทศรายเลกไดปรบเปลยนกลยทธทางธรกจของตน ตวอยางเชน (1) บรษท Lifan Vietnam ไดลดปรมาณการประกอบรถจกรยานยนตและหนมาเนนการผลตเครองยนตปอนตลาดภายในประเทศแทน (2) บรษท Vina-Siam ไดเรมประกอบรถสกตเตอรจากชนสวนทนาเขาเกอบทงหมดและในเวลาเดยวกน ไดปอนชนสวนรถจกรยานยนตทมคณภาพใหกบตลาดภายใน เชน เบรค โซจกรยานยนต สายเคเบลสาหรบเบรค สายเคเบลสาหรบเครองวดความเรว และอปกรณกนสะเทอน (โชคอพ) และ (3) บรษท GMN ไดแยกเปนสองบรษท คอ บรษท GMN ทดเฉพาะการคาและบรษท VAP ทผลตชนสวนรถยนตและรถจกรยานยนต VAP ไดเขามาเปนสวนหนงของกลมบรษทสมาชกของฮอนดาและเปนผผลตชนสวนปอนใหฮอนดาเวยดนาม

สาหรบการผลตรถจกรยานยนตของผประกอบรถจกรยานยนตทเปนบรษทเวยดนามนน ในชวงแรกไดพงการนาเขาชนสวนจากประเทศจนและบางสวนไดลงทนสรางโรงงานผลตชนสวนขนเองเนองจากรฐบาลไดดาเนนนโยบายการเพมสดสวนชนสวนทผลตภายในประเทศในชวงป 2543-2546 อยางไรกด การลงทนของบรษทเหลานสวนใหญไมมประสทธภาพเทาทควร และเมอรฐบาลยกเลกนโยบายการเพมสดสวนชนสวนทผลตภายในประเทศ หลายบรษทไดเลกการผลตชนสวนและหนมานาเขาชนสวนอกครง

ในสวนของการวจยและพฒนาบรษทรวมทนจากตางประเทศรายใหญทง 4 บรษทเปนสวนหนงของบรรษทขามชาตทบรษทแมเปนผดาเนนการเรองการวจยและพฒนาเกอบทงหมด บรษทในเวยดนามทาเพยงการวจยเสรมเทานน เชน การสารวจตลาดและการปรบเปลยนโมเดลพนฐานของ

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-55

บรษทแม ปญหาอปสรรคใหญของบรษทรวมทนจากตางประเทศในเรองการวจยและพฒนา คอ การขาดแคลนบคลากรทมทกษะในระดบสง อยางไรกด เปนทนาสงเกตวา บรษท VMEP กาลงลงทนสรางศนยวจยและพฒนาในจงหวด Dong Nai และมแผนทจะสงออกรถจกรยานยนตทออกแบบขนจากศนยวจยฯ นไปยงตลาดอาเซยนโดยตงเปาสงออกรถจกรยานยนตใหได 500,000 คนภายในป 2553 น (Dong Nai Newspaper, 17 May 2006) สวนการวจยและพฒนาของผผลตชนสวนทองถนในปจจบนยงคงไมมนยสาคญตออตสาหกรรม

3) การตลาด

ตลาดรถจกรยานยนตในเวยดนามเปนตลาดทเตบโตอยางมากและยงมอนาคตทสดใสเมอเทยบกบตลาดรถยนตเนองจากประชาชนชาวเวยดนามยงนยมใชรถจกรยานยนตเปนพาหนะหลกในการเดนทาง อกทงระดบราคารถยนตทผลตในประเทศยงมราคาสงมาก ทง นยอดจาหนายรถจกรยานยนตเพมจาก 302,000 คนในป 2541 จนเกน 2 ลานคนใน 2545 (ตารางท 4.22) อยางไรกด ในป 2546 รฐบาลทองถนโฮจมนหและฮานอย ไดใชมาตรการจากดจานวนรถจกรยานยนตโดยกาหนดใหประชาชนในเมองใหญมสทธจดทะเบยนรถจกรยานยนตไดเพยง 1 คนเพอควบคมปรมาณรถจกรยานยนตในเมองใหญทเพมสงขนจนกอใหเกดปญหาจราจร ผลจากการดาเนนมาตรการดงกลาวทาใหยอดจาหนายรถจกรยานยนตในป 2546 ลดลงกวารอยละ 40 และมอตราการขยายตวในป 2547-2548 อยทรอยละ 12.3 และ 14.2 ตามลาดบ อยางไรกด หลงจากทรฐบาลทองถนยกเลกมาตรการดงกลาวในป 2548 ทาใหยอดจาหนายรถจกรยานยนตในป 2549 เพมสงขนอกครงโดยมอตราการขยายตวเพมขนจากป 2548 ถงรอยละ 46 โดยมยอดจาหนายรวมอยทประมาณ 2,400,000 คน (ขอมลจากการสมภาษณบรษทฮอนดาเวยดนาม, 2550)

สาหรบภาวะตลาดในป 2550 น มการรายงานตวเลขยอดจาหนายในชวงสองเดอนแรกของป 2550 จากบรษทผผลตรถจกรยานยนต 4 รายใหญ ไดแก ฮอนดาเวยดนาม ยามาฮาเวยดนาม ซซกเวยดนาม และ SYM โดยทงสบรษทมยอดจาหนายรวมประมาณ 174,000 คนและ 128,000 คนในเดอนมกราคม และเดอนกมภาพนธ ตามลาดบ คดเปนอตราการขยายตวจากชวงเวลาเดยวกนของปทแลว รอยละ 29 และรอยละ 28 ดวยตวเลขการเตบโตในชวงครงปแรกทผานมา ทาใหนายกสมาคมผผลตรถจกรยานและรถจกรยานยนตเวยดนาม (Vietnam's Association of Bicycles and Motorbikes) คาดการณวา ภายในสนป 2550 น ยอดจาหนายรถจกรยานยนตจะมมากกวา 2.5 ลานคนดวยอตราการขยายตวเพมขนจากป 2549 รอยละ 13.6 (VietNamNet Bridge, 2007)

ปจจยทสงผลใหยอดการจาหนายทพงสงขนในชวงตนป 2550 นมาจากการทผบรโภคชะลอการซอรถจกรยานยนตในชวงปลายป 2549 เนองจากคาดหวงวาราคารถจกรยานยนตจะลดลงภายหลงจากเวยดนามเขาเปนสมาชก WTO แตหลงจากทไมไดมการลดลงของราคาแตอยางใด ผบรโภคจงตดสนใจซอรถจกรยานยนตในป 2550 น และผเชยวชาญดานการตลาดยงไดคาดการณวาตลาดรถจกรยานยนตในเวยดนามจะยงคงเตบโตตอไป และในอนาคตอนใกลนตลาดจะมอตราการขยายตว

4-56 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

ประมาณรอยละ 25 ตอป โดยมปจจยบวกมาจากความรอนแรงของตลาดหนททาใหนกลงทนชาวเวยดนามมรายไดมากขน อกทงผบรโภคจะตดสนใจซอรถจกรยานยนตเรวขนเนองจากการทราบขาวทรฐไดมแผนในการขนภาษและคาธรรมเนยมการจดทะเบยนรถจกรยานยนต (VietNamNet Bridge, 2007)

ตารางท 4.22: ยอดจาหนายรถจกรยานยนตและสวนแบงตลาดของบรษทผผลต ในป 2541 - 2548

2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548

ยอดจาหนายรวม (คน)* 302,000 475,000 1,686,000 1,983,000 2,058,000 1,280,000 1,437,000 1,641,000

สวนแบงตลาด (รอยละ) - ฮอนดาเวยดนาม 27.2 19.5 9.7 8.6 19.4 32.3 35.7 34.0 - ฮอนดา (นาเขา) 40.0 43.6 9.7 3.3 0.0 0.0 0.0 0.0 - ยามาฮา 0.0 2.7 1.0 1.3 2.7 7.7 13.3 13.2 - ซซก 7.2 3.6 1.0 1.4 2.2 4.0 4.9 4.1 - VMEP 11.7 4.2 2.3 3.3 7.4 13.6 15.6 7.5 - สกตเตอรสาเรจรป (CBU) 0.4 2.5 1.1 1.7 3.4 3.7 1.0 2.7 - บรษทเวยดนามและ ตางชาต

13.5 23.8 75.2 80.5 65.1 37.8 29.6 35.7

หมายเหต : * ตวเลขจาก VietNamNet Bridge, 2007

ทมา: จากการสมภาษณ Ministry of Industry, 2550 (เฉพาะตวเลขสวนแบงตลาดของบรษท)

สาหรบสวนแบงตลาดรถจกรยานยนตในประเทศเวยดนาม (ตารางท 4.22) พบวา ในชวงป 2541 - 2542 นน รถจกรยานยนตฮอนดานาเขาซงสวนใหญจากไทยมสวนแบงตลาดมากทสด (ประมาณรอยละ 40) รองลงมาเปนรถจกรยานยนตของบรษทฮอนดาเวยดนามและผประกอบการชาวเวยดนามและบรษทตางชาตอนๆ ซงนาเขาชนสวนรถจกรยานยนตจากจนมาทาการประกอบในเวยดนาม ในชวงป 2543 - 2545 รถจกรยานยนตทผลตโดยบรษทเวยดนามและบรษทตางชาตอนๆ ทใชชนสวนนาเขาจากจนไดรบความนยมอยางมาก เนองจากมราคาถกกวารถจกรยานยนตของบรษทญปนเกอบเทาตว ทาใหบรษทเหลานสามารถยดครองสวนแบงตลาดรถจกรยานยนตไดถงรอยละ 80.5 ในป 2544 ในขณะทสวนแบงตลาดของฮอนดาและบรษทตางชาตอนๆ ไดตกลงอยางมากในชวงเวลาดงกลาว

อยางไรกด เนองจากรถจกรยานยนตทใชชนสวนจากจนมคณภาพตา ประกอบกบการทบรษทผผลตรถจกรยานยนตญปนไดวางจาหนายรถจกรยานยนตทมราคาถกลง เชน Honda Wave และยงไดทาการตลาดเชงรก ทาใหบรษทผผลตรถจกรยานยนตตางชาตโดยเฉพาะบรษทญปน สามารถเรยกสวนแบงการตลาดคนจากบรษททองถนเวยดนามตงแตป 2546 เปนตนมา และในป 2550 น คาดวาจะสามารถทาสวนแบงตลาดรวมไดถงรอยละ 70 โดยบรษทฮอนดาเวยดนามมสวนแบงตลาดเฉลยอยทรอยละ 34 รองลงมาคอบรษทยามาฮามสวนแบงตลาดเฉลยอยทรอยละ 13 ในขณะท

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-57

รถจกรยานยนตทผลตโดยบรษทเวยดนามมสวนแบงตลาดลดลงเหลอรอยละ 30 (VietNamNet Bridge, 2007)

ในสวนของแนวโนมความตองการของตลาดรถจกรยานยนตในประเทศ สถาบนเพอนโยบายและยทธศาสตรอตสาหกรรม (Institute for Industry Policy and Startegy: IPSI) ภายใตกระทรวงอตสาหกรรมและการคา ไดคาดการณวาภายในป 2553 เวยดนามจะมรถจกรยานยนตประมาณ 25 ลานคนและจะเพมเปน 31 ลานคน และ 35 ลานคนในป 2558 และ 2563 ซงเทากบวาปรมาณรถจกรยานยนตในป 2563 จะเพมเปนสองเทาจากปรมาณทมอยในปจจบนทมอย 18 ลานคน โดยอตราการถอครองรถจกรยานยนตในกรงฮานอยและโฮจมนหเฉลยอยท 2 คนตอ 1 คน สวนเมองอตสาหกรรมอนๆ เชน Dong Nai, Ba Ria-Vung Tau และ Binh Duong มตวเลขอยท 3 คนตอ 1 คน ในขณะทจงหวดอนๆ มอตราการถอครองรถจกรยานยนตโดยเฉลยอยท 6 คนตอ 1 คน ดงนนตลาดรถจกรยานยนตในเวยดนามจงยงมโอกาสเตบโตไดอกมาก โดยเฉพาะในพนทชนบทอนเนองมาจากการเพมขนของรายไดประชากร

จากการทตลาดรถจกรยานยนตในเมองเรมถงจดอมตวโดยยอดจาหนายมอตราการขยายตวคงท บรษทผผลตจงไดหนมาเนนจบตลาดเปาหมายมากขนคอกลมคนหนมสาว โดยออกรถจกรยานยนตรนใหมทเนนดไซนแบบสปอรต โดยเฉพาะอยางยงรถจกรยานยนตประเภทสกตเตอรซงยงมสวนแบงตลาดนอยเพยงรอยละ 17 เมอเทยบกบรถจกรยานยนตแบบเกยรธรรมดา (manual transmission) ตลาดรถสกตเตอรจงยงคงมโอกาสขยายตวไดอกมาก โดยในชวง 2 - 3 ปทผานมาความตองการรถสกตเตอรเพมสงขนเนองจากรถสกตเตอรเรมมราคาถกลงและมดไซนทหลากหลายและตรงกบรสนยมของผบรโภคทเปนคนหนมสาว ดวยเหตน บรษทผผลตจงไดหนมาทาตลาดรถสกตเตอรมากขน ดงเชน ฮอนดาไดออกสกตเตอรรน Air Blade ซงไดรบการตอบสนองจากลกคาเปนอยางด SYM กไดออกโมเดล Attila Elizabeth ซงทงสองโมเดลนเปนโมเดลทขายดในตลาดเวยดนามอยในขณะนโดยลกคาตองจองลวงหนาเพอทจะไดรถเหลาน นอกจากน ซซกกไดนาสกตเตอรรน Hayate สปอรตดไซนออกวางตลาดเชนกน (VietNamNet Bridge, 2007)

ความนาดงดดของตลาดสกตเตอรเหนไดจากการทบรษทฮอนดาเวยดนามไดลงทนเปดโรงงานผลตรถจกรยานยนตแหงทสองขนในเดอนกรกฎาคม 2550 คดเปนมลคาการลงทนประมาณ 65 ลานเหรยญสหรฐฯ โดยจะเนนการผลตรถสกตเตอรเปนหลก โรงงานดงกลาวจะเรมเปดสายการผลตไดในชวงครงปหลงของป 2551 โดยจะมกาลงการผลต 500,000 คนตอป (Honda News Release 2007, 2007) นอกจากน บรษทผผลตรถสกตเตอรสญชาตอตาเลยน Piaggio ซงผลตรถสกตเตอรยหอ Vespas มแผนทจะเขามาลงทนเปดโรงงานผลตรถสกตเตอรในเวยดนามในป 2552 - 2553 น มมลคาการลงทนประมาณ 20.4 ลานเหรยญสหรฐฯ การลงทนดงกลาวเปนสวนหนงของแผนของบรษททจะเขามาขยายตลาดในเอเชย (Scooteringusa Archives, 2007)

4-58 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

ในสวนของการนาเขารถจกรยานยนตและชนสวน จากขอมลในรางแผนแมบทการพฒนาอตสาหกรรมรถจกรยานยนตของเวยดนาม (Ministry of Industry, 2007) (ตารางท 4.23) พบวา การนาเขารถจกรยานยนตและชนสวนมมลคาลดลงจาก 810.4 ลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2543 เหลอ 557.4 ลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2549 และหากดสดสวนของมลคาการนาเขาจาแนกตามประเภทสนคา พบวา สดสวนมลคาการนาเขาชนสวน CKD มแนวโนมลดลงจากรอยละ 95.5 ในป 2543 เหลอเพยงรอยละ 0.2 ในป 2548 ในขณะทมลคาการนาเขาสวนใหญมาจากการนาเขาชนสวนอนๆ (Loose parts) แสดงใหเหนวาอตสาหกรรมรถจกรยานยนตในประเทศเวยดนามไดเปลยนจากการนาเขาชนสวน CKD มาประกอบในประเทศมาเปนการผลตภายในประเทศโดยมการนาเขาชนสวนสาหรบรายการทไมสามารถผลตไดในประเทศหรอผลตไดแตมคณภาพไมดหรอราคาสงกวา อยางไรกด เปนทสงเกตวาสดสวนมลคาการนาเขารถจกรยานยนตสาเรจรปเรมเพมมากขนตงแตป 2546 อนเปนผลจากการทรฐบาลเวยดนามไดลดภาษนาเขารถจกรยานสาเรจรปลงเพอเตรยมประเทศเขาสระบบการคาเสรมากขนตามพนธกรณของ WTO

ตารางท 4.23: มลคาการนาเขารถจกรยานยนตและชนสวนจากตลาดโลกไปเวยดนามในชวงป 2543 - 2548

2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549*

มลคาการนาเขา (ลานเหรยญสหรฐฯ)

810.4 713.3 465.2 319.6 451.6 541.4 557.4

สดสวนตามประเภทสนคา (รอยละ) - รถจกรยานยนตสาเรจรป (CBU) 0.1 0.3 0.3 12.8 8.8 12.0 13.8 - ชนสวนประกอบสาเรจรป (CKD) 95.5 88.2 64.2 28.0 0.0 0.2 - เครองยนต 0.0 0.1 1.6 0.7 0.5 1.1 - ชนสวนเครองยนต 0.0 4.7 2.4 3.0 2.9 0.2 - ชนสวนอนๆ (Loose parts) 4.5 6.8 31.6 55.5 87.9 86.5

86.2

หมายเหต: * ขอมลจาก Statistical Yearbook of Vietnam 2006 (General Statistics Office, 2007)

ทมา: รวบรวมจากขอมลของ General Customs Office อางถงใน Ministry of Industry, 2007

สาหรบการสงออกรถจกรยานยนตและชนสวน พบวา มการสงออกอยบางแตในจานวนไมมากนก จากขอมลในรางแผนแมบทการพฒนาอตสาหกรรมรถจกรยานยนตของเวยดนามจดทาโดยกระทรวงอตสาหกรรมซงปจจบนไดเปลยนชอเปนกระทรวงอตสาหกรรมและการคา (Ministry of Industry, 2007) พบวา มลคาการสงออกรถจกรยานยนตและชนสวนของเวยดนามในชวงป 2543 - 2548 มแนวโนมเพมขนโดยเพมจาก 2.2 ลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2543 เปน 70.8 ลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2548 เหรยญสหรฐฯ และเพมขนเปน 100 ลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2549 (ขอมลจากการสมภาษณ Vietnam Trade Information Center, 2550) ทงน เมอพจารณาสดสวนการสงออกโดยจาแนกเปน

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-59

ชนสวนตางๆ พบวา ประเทศเวยดนามมการสงออกชนสวน CKD มากทสด รองลงมา คอ Loose parts และเครองยนต (ตารางท 4.24)

หากแยกตามบรษทผสงออกแลว พบวา บรษทฮอนดาเวยดนาม เปนผสงออกรถจกรยานยนตและชนสวนมากทสด โดยในป 2549 ไดมการสงออกรถจกรยานยนตสาเรจรป (รน Wave Alpha) จานวน 18,7000 คน ชนสวน CKD จานวน 106,600 ชด และอปกรณตกแตง 160,000 ชน คดเปนมลคาสงออกรวม 40 ลานเหรยญสหรฐฯ บรษททมการสงออกรองลงมาคอบรษท VMEP ของไตหวน ซงสงออกเฉพาะเครองยนตและชนสวน สวนบรษทไตหวนอกสองบรษท ไดแก Machino และ Chunfun ไดมการสงออกชนสวนรถจกรยานยนต โดยมมลคาสงออกคดเปนสดสวนรอยละ 13 ของมลคาสงออกทงหมด (VietNamNet Bridge, 2007)

ตารางท 4.24: มลคาการสงออกรถจกรยานยนตและชนสวนจากเวยดนามไปยงตลาดโลกในชวงป 2543 - 2548

2543 2544 2545 2546 2547 2548

มลคาการสงออก (ลานเหรยญสหรฐฯ) 2.2 6.2 9.0 22.9 46.4 70.8 สดสวนตามประเภทสนคา (รอยละ) - รถจกรยานยนตสาเรจรป (CBU) 12.1 1.4 3.3 1.6 0.6 0.5 - ชนสวนประกอบสาเรจรป (CKD) 0.0 0.0 53.4 66.7 57.2 47.5 - เครองยนต 0.0 0.0 0.0 1.9 10.8 24.4 - ชนสวนเครองยนต 0.0 0.0 0.0 0.0 0.9 0.0 - ชนสวนอนๆ (Loose parts) 87.9 98.6 43.3 29.8 30.5 27.6

ทมา: รวบรวมจากขอมลของ General Customs Office อางถงใน Ministry of Industry, 2007

4.2.3 อตสาหกรรมชนสวนยานยนต

1) อตสาหกรรมชนสวนรถยนต

จากการทอตสาหกรรมรถยนตของเวยดนามอยในระยะเรมตน เพราะขนาดตลาดรถยนตมขนาดเลกมากเนองจากปรมาณความตองการมนอย ทาใหไมสามารถผลตรถยนตในปรมาณมากพอทจะไดรบประโยชนจากการผลตจานวนมาก อนจะสงผลใหมราคาตนทนการผลตตอหนวยตาลงได ขณะทจานวนรถและรนรถยนตในตลาดกมไมหลากหลายมากนก ทาใหบรษทผผลตทงทเปนบรรษทขามชาตและบรษททองถนจงเปนตองทาการประกอบรถยนตโดยนาเขาชนสวน CKD จากตางประเทศเปนหลก ประกอบกบบรษทผผลตในทองถนยงมขอจากดดานเทคโนโลยการผลตอกดวย จงทาใหการพฒนาและลงทนในอตสาหกรรมชนสวนรถยนตภายในประเทศเวยดนามยงมนอยมาก แตเวยดนามกไดมการสงออกชนสวนรถยนตอยบาง (ตารางท 4.25) อยางไรกดอตสาหกรรมชนสวนรถยนตในเวยดนามยงคงเปนเพยงการผลตชนสวนรถยนตเพอรองรบตลาดในประเทศเสยสวนใหญและมกระบวนการผลตทมการใช

4-60 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

เทคโนโลยการผลตทไมสงนกโดยเนนการผลตแบบตนทนตา เปนชนสวนทมขนาดใหญ เชน ยางรถยนต แบตเตอร เบาะรถยนต โครงหลงคา สายไฟรถยนต เปนตน รวมถงอปกรณตกแตงรถยนต (Accessory) ขณะทชนสวนรถยนตทตองใชเทคโนโลยระดบสงโดยเฉพาะชนสวนอเลกทรอนกส จาเปนตองพงการนาเขาจากตางประเทศ จากการทตลาดจกรยานยนตมขนาดใหญและมการเจรญเตบโตอยางรวดเรว ทาใหบรษทผผลตชนสวนรถยนตกไดเรมหนมาผลตอปกรณตกแตงรถจกรยานยนตโดยเฉพาะชนสวนอปกรณทผลตจากวตถดบประเภทพลาสตก สาหรบขอจากดทสาคญของอตสาหกรรมการผลตชนสวนรถยนตของเวยดนามคอการมเทคโนโลยการผลตทไมเพยงพอตอการพฒนาผลตภณฑใหสามารถแขงขนไดในระยะยาว (ขอมลจากการสมภาษณบรษทผผลตชนสวนยานยนตของเวยดนาม, 2550) เมอพจารณาอตสาหกรรมการผลตชนสวนรถยนตโดยรวมจะเหนวาเวยดนามยงขาดประสบการณ เงนทน และเทคโนโลย

ตารางท 4.25: มลคาการสงออกชนสวนรถยนตและรถจกรยานยนตของเวยดนามไปยงตลาดโลกในชวงป 2545 - 2549

หนวย: ลานเหรยญสหรฐฯ

สนคา 2545 2546 2547 2548 2549

ชนสวนรถยนต 14.9 20.2 54.2 91.5 108.9

ชนสวนรถจกรยานยนต 25.8 27.9 43.4 57.7 59.9

ทมา : http://www.mfa.go.th

2) อตสาหกรรมชนสวนรถจกรยานยนต

อตสาหกรรมชนสวนรถจกรยานยนตถอไดวาเปนอตสาหกรรมสนบสนน (supporting industry) ทใหญทสดทงในแงจานวนและปรมาณการผลตในบรรดาอตสาหกรรมสนบสนนทมอยในประเทศเวยดนาม การเตบโตของอตสาหกรรมชนสวนรถจกรยานยนตเปนผลมาจากการเตบโตของยอดการผลตรถจกรยานยนตในชวงหลายปทผานมา ทงน สาหรบผผลตรถจกรยานยนตญปน กระบวนการสรางระบบจดซอชนสวนของบรษทกาลงดาเนนมาถงขนสดทาย

หลงจากทผผลตรถจกรยานยนตตางชาตไดทยอยเขามาลงทนสรางโรงงานประกอบรถจกรยานยนตในเวยดนามในชวงป 2538 - 2542 ผผลตชนสวนตางชาตกไดตามเขามาลงทนผลตชนสวนเพอสงใหกบบรษทผผลตรถจกรยานยนตดวย โดยในชวงป 2541 มผผลตชนสวนตางชาตเขามาลงทนในเวยดนามประมาณ 10 ราย โดยสวนใหญผลตยางรถจกรยานยนต แบตเตอร และสายไฟ ในขณะทการผลตชนสวนเครองยนตนนเปนการรวมลงทนระหวางกลมผผลตชนสวนของฮอนดาโดยรวมกนจดตงบรษทชอ Machino Auto Parts Co., Ltd (MAP) ผลตชนสวนเครองยนตและชนสวนระบบไฟฟาใหกบบรษทฮอนดาเวยดนาม (Mishima, 2005)

ในชวงป 2543 - 2546 จากการทรฐบาลใชนโยบายสงเสรมการใชชนสวนภายในประเทศ ทาใหผผลตรถจกรยานยนตทเปนบรษทรวมทนจากตางประเทศเรมเขามาสนบสนนผผลตชนสวน

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-61

ภายในประเทศเพอเพมสดสวนการใชชนสวนภายในประเทศ ทาใหในปจจบนชนสวนรถจกรยานยนตแบบเกยรธรรมดาเกอบทงหมดรวมทงชนสวนเครองยนตสามารถผลตไดภายในประเทศ โดยสวนหนงมาจากการผลตโดยผผลตเองและสวนหนงมาจากผผลตชนสวนหลายรอยบรษท อยางไรกด เนองจากหลายบรษททรบผลตมไดผลตชนสวนเหลานเปนสนคาหลก จงมไดมการลงทนดานเทคโนโลยและเครองจกรเทาทควร สงผลใหคณภาพและราคาของชนสวนบางประเภทดอยกวาชนสวนนาเขา นอกจากน ชนสวนทสาคญทตองใชเทคโนโลยและทกษะระดบสง เชน ชนสวนเครองยนตและชนสวนทเกยวของกบระบบกลไกตางๆ เชน piston ring, oil pump, crank และ shaft ยงคงนาเขาจากตางประเทศเนองจากไมสามารถผลตภายในประเทศไดหรอผผลตยงไมไวใจในคณภาพของชนสวนทผลตในประเทศ อยางไรกตาม ในปจจบนผผลตชนสวนทองถนเรมลงทนจดซอเครองจกรและอปกรณทจาเปนตอการปรบปรงคณภาพของสนคา และเรมมผผลตทสามารถผลตชนสวนทมคณภาพระดบสากลและทาใหผผลตเหลานสามารถเขาไปอยในระบบจดซอชนสวนของผผลตรถจกรยานยนตตางชาต

สาหรบแนวโนนการใชชนสวนภายในประเทศนน จากการสารวจของกระทรวงอตสาหกรรมและการคา พบวา ในสวนของการผลตรถจกรยานยนตแบบเกยรธรรมดานน บรษทผผลตรถจกรยานยนตทองถนสามารถใชชนสวนทผลตภายในประเทศในสดสวนทสง โดยบางบรษทสามารถทาสดสวนไดสงเกนรอยละ 80 สาหรบชนสวนของตวรถ และเกนรอยละ 60 สาหรบชนสวนเครองยนต ในขณะทผผลตรถจกรยานยนตตางชาตไดใชชนสวนภายในประเทศเปนสดสวนระหวางรอยละ 70 - 90 ขนอยกบปรมาณการผลตและยทธศาสตรการจดซอชนสวนของบรษท สวนการผลตรถจกรยานยนตแบบสกตเตอรนน สดสวนการใชชนสวนภายในประเทศยงอยในอตราทตาเนองจากมปรมาณการผลตไมมากนก

ในสวนของจานวนผผลตชนสวนตางชาตนน พบวา ในป 2545 มบรษทตางชาตกวา 80 รายเขามาตงโรงงานในเวยดนามเพอปอนชนสวนใหกบฮอนดา VMEP ซซก และยามาฮา คดเปนมลคาการลงทนทงหมดประมาณ 260 ลานเหรยญสหรฐฯ ทงน บรษท VMEP ไดสรางกลมอตสาหกรรม (cluster) ของผผลตชนสวนทปอนเขาโรงงานของตนทจงหวด Dong Nai โดยชวงแรกมบรษทเขามาตงโรงงาน 11 รายและไดทยอยเพมจานวนขนในเวลาตอมา อาจกลาวไดวาผผลตชนสวนเวยดนาม ญปน และไตหวนเปนกลมผผลตหลกของอตสาหกรรมชนสวนรถจกรยานยนตของเวยดนามในปจจบน โดยชนสวนทผลตโดยผผลตญปนจะมคณภาพดทสด รองลงมาคอชนสวนทผลตโดยผผลตไตหวนและผผลตเวยดนาม อยางไรกด คณภาพยงมความแตกตางระหวางบรษทดวย ดงจะเหนไดจากการทมบรษทเวยดนามบางบรษทสามารถผลตชนสวนทมประสทธภาพเหนอกวาบรษทญปนทงในแงคณภาพ ราคา และการจดสง

นอกจากผผลตชนสวนแลวผผลตรถจกรยานยนตยงผลตชนสวนเองดวย โดยในป 2547 VMEP สามารถใชชนสวนภายในประเทศเปนสดสวนถงรอยละ 70 สาหรบเครองยนตและสามารถสงออกเครองยนตไดจานวน 18,000 ชน ในป 2548 บรษทฮอนดาไดตดตงสายการผลตเครองยนตรวม และในป 2549 บรษทยามาฮาไดลงทนสรางโรงงานผลต head cylinders และชด mission gears สาหรบการผลตรถจกรยานยนตของบรษทและสงออกไปประเทศญปน

4-62 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

ในสวนของบรษทผผลตญปนขนาดใหญ 3 บรษทคอฮอนดา ยามาฮา และซซก มแผนการณการจดหาชนสวนทงในปจจบนและในอนาคตแตกตางกนไปในแตละบรษท ขนอยกบขนาดการผลตและยทธศาสตรการจดหาชนสวนระหวางประเทศของบรษทแม ทงนบรษททมขนาดการผลตใหญสามารถบรรลการใชชนสวนภายในประเทศในสดสวนทสงหรอประมาณรอยละ 90 ของชนสวนทงหมดซงถอไดวาเปนจดสงสดของบรษท22 บรษทเหลานจงไมจาเปนตองเพมสดสวนการใชชนสวนภายในอก แตหนมาเนนสรางความหลากหลายของผผลตชนสวนในแตละชนสวนเพอลดความเสยงในการพงพาบรษทรายเดยวหรอเปลยนไปจดซอกบบรษทใหมทม QCD (Quality, Cost, Delivery) ทดกวา ในทางตรงกนขาม บรษทผผลตทมขนาดการผลตทเลกกวานน ระบบการจดซอชนสวนยงไมเสรจสนและมความตองการทจะเพมจานวนผผลตชนสวนภายในประเทศ รวมทงสดสวนการใชชนสวนภายในควบคไปกบการหาผผลตชนสวนรายใหมแทนผผลตชนสวนเดมทมการดาเนนงานไมด หรอม QCD อยในระดบตา อยางไรกด เมอพจารณาภาพรวมแลว บรษทผผลตรถจกรยานยนตญปนจะพยายามเพมสดสวนการจดซอจดหาชนสวนทผลตในประเทศใหมากขนเพอลดตนทนการผลตโดยรวม แตชนสวนบางประเภทยงคงตองพงการนาเขาวตถดบและชนสวนอเลกทรอนกสทใชเทคโนโลยระดบสงจากตางประเทศ เชน แผนเหลก สารเคม และวงจรรวม

จากการสารวจแบบแผนการจดซอชนสวนของบรษทญปนทงสามรายโดย Vietnam Development Forum ในป 2550 (ตารางท 4.26) พบวา บรษทญปนไดนาเขาชนสวนเครองยนตจากประเทศไทยมากทสด สวนทเหลอมาจากผผลตชนสวนไตหวนและเวยดนาม รวมทงการผลตภายในบรษทเอง สวนชนสวนทอไอเสยและโครงรถสวนใหญมาจากบรษทผผลตญปนและไตหวนทเขามาตงโรงงานในประเทศเวยดนาม ในขณะทผผลตชนสวนทเปนบรษทเวยดนามนนจะจดสงชนสวนทอยในรายการอนๆ รวมทงชนสวนตวรถและระบบไฟซงมมลคาตากวา อยางไรกตาม เวยดนามกไดมการสงออกชนสวนรถจกรยานยนตซงแมวามมลคาการสงออกไมมากนกแตแนวโนมการสงออกไดเพมขนอยางตอเนอง

ตงแตป 2548 เปนตนมา ตลาดชนสวนรถจกรยานยนตเรมมการแขงขนสงขนหลงจากทมผผลตชนสวนตางชาตจากอนเดย ไทย อนโดนเซย และมาเลเซย ไดเขามาลงทนในเวยดนามมากขนรวมทงจากประเทศทเปนผผลตเดม เชน ญปน และไตหวน ผผลตชนสวนตางชาตเหลานไดทาการตลาดเชงรกโดยการเขาหาผประกอบรถจกรยานยนตรายใหญของเวยดนามเพอใหไดรบยอดสงซอชนสวน ความเคลอนไหวดงกลาวสะทอนใหเหนถงความนาดงดดของอตสาหกรรมชนสวนรถจกรยานยนตเวยดนามซงมขนาดตลาดเพมสงขนอยางตอเนอง นอกจากน ยงสะทอนใหเหนถงขดความสามารถของผผลตชนสวนของประเทศสมาชกอาเซยนและอนเดยทเพมสงขน ผผลตชนสวนเหลานสวนใหญทาธรกจกบผผลตรถจกรยานยนตญปนในประเทศของตนอยกอนแลว ทงน ผผลตรถจกรยานยนตญปนได

22 อตสาหกรรมยานยนตในปจจบนเปนอตสาหกรรมระดบโลกทดาเนนการโดยบรรษทขามชาต ยทธศาสตรการจดหาและจดซอชนสวนของบรรษทขามชาตจงเปนการมองหาแหลงจาหนายชนสวนขามประเทศเพอใหไดชนสวนทมราคาถกและมคณภาพมากทสด แทนทจะลงทนหรอจดซอชนสวนทกชนภายในประเทศ ซงไมสามารถผลตชนสวนทกชนสวนในระดบทประหยดตอขนาดได

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-63

กาหนดเปนนโยบายทชดเจนอยแลววา จะใชระบบ QCD เปนเกณฑในการคดเลอกผผลตชนสวนใหกบตนโดยไมขนอยกบสญชาตของบรษทผผลตชนสวน ภายใตบรบทดงกลาวบรษทผผลตรถจกรยานยนตญปนมแนวโนมทจะสงซอชนสวนจากผผลตชนสวนตางชาตทเขามาลงทนในเวยดนามซงสามารถผลตสนคาไดมาตรฐาน QCD มากกวาผผลตชนสวนเวยดนาม

ตารางท 4.26: โครงสรางการจดซอชนสวนของบรษทญปนผผลตรถจกรยานยนตในเวยดนาม

หนวย: รอยละ

การจดซอในประเทศ การนาเขา

การผ

ลต

ญปน

ไตหว

เวยด

นาม

สญชา

ตอน

ญปน

ไทย

อนโดนเซย

มาเลเซย

ไตหว

อนๆ

รวม

ชนสวนทงหมด 2.6 28.1 28.4 10.6 4.0 2.3 19.5 2.3 0.7 0.7 1.0 100.0

ชนสวนเครองยนต 6.3 14.3 16.1 5.4 0.0 2.7 47.3 4.5 1.8 0.9 0.9 100.0

ชนสวนทอไอเสย 0.0 50.0 50.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 100.0

ชนสวนโครง/ตวรถ 0.8 32.0 44.3 9.0 9.0 0.0 3.3 0.0 0.0 0.8 0.8 100.0

ชนสวนระบบไฟฟา 0.0 75.0 7.1 10.7 3.6 0.0 0.0 3.6 0.0 0.0 0.0 100.0

ชนสวนอนๆ 0.0 15.2 24.2 36.4 0.0 12.1 6.1 3.0 0.0 0.0 3.0 100.0

หมายเหต: 1. ขอมลสดสวนการผลตชนสวนมาจากแบบสอบถามการจดซอชนสวนรถจกรยานยนตของผประกอบรถจกรยานยนตญปน 3 บรษทครอบคลมชนสวน 82 รายการ ชนสวนแตละรายการนนอาจประกอบดวยชนสวนยอยมากกวาหนงชนและอาจมผผลตชนสวนมากกวา 1 รายทจดสงชนสวนนนใหกบบรษท ดงนน ตวเลขในตารางจงไมสะทอนจานวนชนสวนยอยๆ ทงหมดหรอมลคาของชนสวนเหลาน

2. เปนผลการสารวจในเดอนมนาคม 2550

ทมา: VDF Survey, 2007 อางใน Industry Strategy and Policy Institute, 2007

4.2.4 นโยบายของภาครฐดานการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต

นอกจากรฐบาลเวยดนามไดกาหนดนโยบายเพอสงเสรมการลงทนและการเพมสทธประโยชนตางๆ โดยไดมการปรบปรงกฎระเบยบตางๆ ใหเออตอการลงทนจากตางประเทศ และเพมสทธประโยชนตางๆ ใหแกนกลงทนตางชาตเพอดงดดการลงทนสเวยดนาม อาท การยกเวนภาษนาเขา การอนญาตใหนกลงทนตางชาตสงผลกาไรกลบประเทศไดอยางเสร การทยอยยกเลกระบบสองราคาเพอใหเกดความเทาเทยมกนระหวางนกลงทนตางชาตกบนกลงทนชาวเวยดนาม การลดหยอนภาษเงนไดนตบคคล การเพมระยะเวลาในสทธในการใชทดน ในสวนของนโยบายทเกยวของกบการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวน รฐบาลยงไดกาหนดนโยบายเพอพฒนาและสงเสรมอตสาหกรรมโดย สามารถแบงออกเปน 4 สวน ไดแก 1) นโยบายการพฒนาอตสาหกรรมโดยรวม 2) นโยบายดานภาษ

4-64 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

3) แผนพฒนาอตสาหกรรมยานยนต และ 4) แผนพฒนาอตสาหกรรมรถจกรยานยนต โดยแตละนโยบายมรายละเอยดดงตอไปน

• นโยบายการพฒนาอตสาหกรรมโดยรวม

แผนยทธศาสตรเพอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ป ค.ศ. 2001 - 2010 (พ.ศ.2544 - 2553) ไดกาหนดเปาหมายใหประเทศเวยดนามบรรลการเปนประเทศอตสาหกรรม (industrialized country) ใหไดภายในป ค.ศ. 2020 (พ.ศ.2563) และกาหนดเปาประสงคในภาคอตสาหกรรมไวดงตอไปน

(1) เพมสดสวน GDP ภาคอตสาหกรรมใหถงรอยละ 45

(2) ดาเนนการพฒนาอตสาหกรรมทมงสอตสาหกรรมผลตเพอสงออกและอตสาหกรรมเพอทดแทนการนาเขาทมประสทธภาพ

(3) สงเสรมอตสาหกรรมการเกษตรเพอสนบสนนแรงงานและการพฒนาทยงยน

(4) สงเสรมโครงการลงทนอตสาหกรรมในตางประเทศผานความรวมมอตางๆ ซงจะชวยใหเวยดนามเขาสระบบเศรษฐกจของภมภาคและของโลกมากขน

(5) จดทานโยบายและมาตรการเพอ 1) สนบสนนและอานวยความสะดวกการมสวนรวมของเอกชนและระดมทนทงภายในและตางประเทศเพอพฒนาภาคอตสาหกรรม 2) ใชประโยชนจาก FDI ใหเปนพลงขบเคลอนเพอการระดมทนและสรางสรรคเทคโนโลยและขดความสามารถในการบรหารจดการและการแขงขน 3) เรงดาเนนโครงการทสาคญของประเทศใหเสรจตามระยะเวลาทกาหนด และ 4) สงเสรมการพฒนาอตสาหกรรมสนบสนนและเกยวเนองกบอตสาหกรรมอนๆ

แผนยทธศาสตรฯ ไดกาหนดกลมอตสาหกรรมเปาหมาย 3 กลม ไดแก

(1) กลมอตสาหกรรมทมความไดเปรยบในการแขงขน ไดแก อตสาหกรรมอาหาร อตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม

(2) กลมอตสาหกรรมพนฐาน ไดแก อตสาหกรรมเหลก อตสาหกรรมเครองจกร

(3) กลมอตสาหกรรมทมแนวโนมทดในการสงออกและการสรางมลคาเพม ไดแก อตสาหกรรมอเลกทรอนกส

สาหรบอตสาหกรรมยานยนตนน จดอยในกลมอตสาหกรรมพนฐาน ซงรฐไดกาหนดเปาหมายการพฒนาอตสาหกรรมพนฐาน ในป ค.ศ.2005 (พ.ศ.2548) ประการหนง คอ การพฒนาภาคอตสาหกรรมเครองจกรกลใหมความเขมแขงและเปนอตสาหกรรมหลกของประเทศเพอตอบสนองความตองการเครองมอ/เครองจกรเพอการผลตในประเทศ และความตองการชนสวนและอะไหลภายในประเทศสาหรบอตสาหกรรมประกอบรถยนตและจกรยานยนต และกาหนดเปาหมายในป ค.ศ.

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-65

2010 (พ.ศ.2553) วาจะมงเนนการผลตอะไหลสาหรบรถยนตและรถจกรยานยนต รวมทงเนนการผลตอะไหลสาหรบรถยนตและรถจกรยานยนต อปกรณทใชในการกอสรางอปกรณดานเทคนค/เครองยนตทใชสาหรบการขนสงทางทะเล (Ministry of Industry of Vietnam, 2007)

• นโยบายดานภาษ

ภายใตแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมระยะเวลา 5 ป (2544 - 2548) รฐบาลเวยดนามไดผลกดนใหอตสาหกรรมยานยนตภายในประเทศสนองตอบตอความตองการรถยนตทเพมมากขน รวมทงเพมสดสวนชนสวนทผลตในประเทศใหไดประมาณรอยละ 60 - 70 ของชนสวนทใชในการผลตรถยนตและเพมการลงทนในการผลตเครองยนต รฐบาลเวยดนามไดประกาศเปาหมายของอตสาหกรรมในชวงป 2553 - 2558 โดยอตสาหกรรมยานยนตจะตองมการผลตเพอทดแทนการนาเขาสาหรบประเภทรถยนตหลกและพฒนาขดความสามารถในการสงออกชนสวนและรถยนต และเนองจากอตสาหกรรมยานยนตในเวยดนามยงอยในระดบการนาเขาชนสวน CKD มาประกอบทาใหอตสาหกรรมสนบสนนยงไมไดรบการผลกดนจากอตสาหกรรมยานยนต รฐบาลเวยดนามจงดาเนนมาตรการทางดานภาษ คอ การเพมภาษนาเขาชนสวน CKD ตงแตป 2546 สาหรบผผลตรถยนต และจากดโควตาการนาเขาชนสวน CKD รถจกรยานยนตในชวงป 2545 - 2548

ในขณะเดยวกน ดวยแรงกดดนจากการเขาเปนสมาชก WTO และ AFTA ทาใหรฐบาลเวยดนามตองถอนการใหสทธประโยชนในดานภาษนาเขาและภาษการบรโภคพเศษกบอตสาหกรรมยานยนตในประเทศ (อตสาหกรรมรถจกรยานยนตไมตองเสยภาษการบรโภคพเศษ) ทาใหอตสาหกรรมยานยนตในเวยดนามตองเผชญกบการแขงขนกบรถยนตนาเขาจากตางประเทศมากขน การดาเนนนโยบายดานภาษทผานมาของรฐบาลมการเปลยนแปลงอยบอยครงและมกจะมไดมการประกาศลวงหนาอยางเพยงพอทาใหผประกอบการอตสาหกรรมยานยนตไมสามารถปรบตวไดทน จงสงผลตอการดาเนนงานของผประกอบการอยางมาก นโยบายการเปลยนแปลงโครงสรางภาษทกระทบตออตสาหกรรมยานยนตเวยดนาม (VAMA, 2007) รายละเอยดแสดงดงภาคผนวก ข

4-66 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

ตารางท 4.27: โครงสรางภาษรถยนตทประกอบในประเทศและรถยนตนาเขาของประเทศเวยดนาม

2546 2547 2548 2549 2550 CKD

กอน 1 ก.ย.

CKD หลง

1 ก.ย.

CKD CBU CKD CBU (ใหม)

CBU (ใชแลว)

CKD CBU (ใหม)

CBU (ใชแลว)

CKD CBU (ใหม) กอน 7 ส.ค.

CBU (ใหม) หลง 8 ส.ค.

CBU (ใชแลวกอน

7 ส.ค.

CBU (ใชแลว)หลง 8 ส.ค.

รถยนตไมเกน 7 ทนง รถยนตไมเกน 5 ทนง ภาษนาเขา

20% 25% 25% 100% 25% 100% X 25% 90% A PxP 80% 70% A B

SCT 5% 5% 24% 80% 40% 80% X 50% 50% 50% 50% 50% 50% 50% 50% VAT 0% 0% 10% 10% 10% 10% X 10% 10% 10% 10% 10% 10% 10% 10% รถยนต 8-15 ทนง รถยนต 6-15 ทนง ภาษนาเขา

20% 25% 25% 100% 25% 100% X 25% 90% A PxP 80% 70% A B

SCT 3% 3% 15% 50% 25% 50% X 30% 30% 30% 30% 30% 30% 30% 30% VAT 0% 0% 10% 10% 10% 10% X 10% 10% 10% 10% 10% 10% 10% 10% รถยนต 16-29 ทนง ภาษนาเขา

10% 15% 15% 100% 15% 100% X 15% 90% 150% PxP 80% 70% A B

SCT 1.5% 1.5% 7.5% 25% 12.5% 25% X 15% 15% 15% 15% 15% 15% 15% 15% VAT 0% 0% 10% 10% 10% 10% X 10% 10% 10% 10% 10% 10% 10% 10%

หมายเหต : CKD หมายถง ชนสวนสาเรจรปเพอประกอบในประเทศ

CBU (ใหม) หมายถง รถยนตสาเรจรป (ใหม)

CBU (ใชแลว) หมายถง รถยนตทงคนใชแลว/มอสอง

A หมายถง ภาษสทธ (absolute tax)

B หมายถง ภาษสทธทลดลงอกรอยละ 5 โดยเรมใชตงแตวนท 8 สงหาคม 2550 เปนตนไป

x หมายถง สนคาหามนาเขาจงไมมอตราภาษ

ทมา: VAMA, 2007

• แผนแมบทเพอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตของเวยดนาม

รฐบาลเวยดนามไดประกาศใชแผนยทธศาสตรอตสาหกรรมยานยนต (Strategy for Automobile Industry Development to 2010, Vision to 2020) ตามประกาศ Decision No. 175/2002/QD-TTg ลงวนท 3 ธนวาคม 2545 และไดจดทาแผนแมบทเพอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตของเวยดนาม (Master Plan for Automobile Industry Development by 2010, Vision to 2020) ตามประกาศ Decision No. 177/2004/QD-TTg ลงวนท 5 ตลาคม 2547 และฉบบปรบปรงเพมเตม Decision No. 108/2005/QD-TTg ลงวนท 16 พฤษภาคม 2548 (Vietnam Trade Information Center, 2005) โดยเปาหมายโดยรวมของแผนแมบทฯ คอ เพอสนบสนนอตสาหกรรมยานยนตของเวยดนามใหเปนอตสาหกรรมทสาคญของประเทศโดยจะสามารถตอบสนองความตองการรถยนตภายในประเทศและเรมเขาสตลาดภมภาคและโลกไดภายในป 2553

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-67

วตถประสงคของแผนแมบทฯ มดงตอไปน

(1) รถเพอการพาณชย (รถบรรทก รถโดยสาร และรถยนต): ใหมปรมาณการผลตทสามารถตอบสนองความตองการของตลาดภายในประเทศได รอยละ 40 สาหรบรถบรรทก รอยละ 50 สาหรบรถโดยสาร และรอยละ 80 สาหรบรถยนต และใหมสดสวนการใชชนสวนภายในประเทศรอยละ 40-50 ภายในป 2548 และ 2553 รวมทงใหมการผลตเครองยนตและกระปกเกยร ภายในประเทศคดเปนสดสวนรอยละ 50 และ 90 ตามลาดบภายในป 2553

(2) รถเพอใชงานพเศษ : ใหมปรมาณการผลตทสามารถตอบสนองความตองการของตลาดภายในประเทศได รอยละ 30 และ 60 และใหมสดสวนการใชชนสวนภายในประเทศรอยละ 40 - 60 ภายในป 2548 และ 2553

(3) รถยนตมระดบ (high class vehicle):

รถทองเทยวมระดบ: ใหมสดสวนการใชชนสวนภายในประเทศรอยละ 20 - 25 ภายในป 2548 และรอยละ 40 - 45 ภายในป 2553 เพอตอบสนองความตองการของตลาดภายในประเทศได

รถบรรทกและรถโดยสาร: ใหมสดสวนการใชชนสวนภายในประเทศรอยละ 20 ภายในป 2548 และรอยละ 35 - 40 ภายในป 2553 และสามารถตอบสนองความตองการของตลาดภายในประเทศไดรอยละ 80

สาหรบเครองยนต กระปกเกยร และชนสวนอะไหล: ควรเนนการผลตเครองยนต กระปกเกยร transmission sets และชนสวนอะไหลในปรมาณมากเพอสนองตลาดภายในและสงออก

แผนแมบทฯ ไดตงเปาผลผลตอตสาหกรรม ภายในป 2563 ดงแสดงในตารางท 4.28และนอกจากเปาหมายดานการผลตแลว แผนแมบทฯ ยงไดมการกาหนดปรมาณการลงทนดานขดความสามารถในการผลตรถยนตในแตละประเภทในชวงป 2546 - 2553 (ตารางท 4.29) รวมทงเปาหมายในการสงออกรถยนตและชนสวนรถยนตใหไดรอยละ 5 - 10 ของปรมาณรถยนตทผลตไดทงหมดภายในป 2553 และทยอยเพมขนในภายหลง

4-68 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

ตารางท 4.28: การคาดการณผลผลตรวมของอตสาหกรรมยานยนตภายในป 2563

หนวย: คน

ลาดบท ประเภท 2548 2553 2563

1. รวมรถยนตทกประเภท 120,000 239,000 398,000

2. รถยนตไมเกน 5 ทนง 32,000 60,000 116,000

3. รถยนต 6-9 ทนง 3,000 10,000 28,000

4. รวมรถโดยสาร 15,000 36,000 79,900

รถโดยสาร 10-16 ทนง 9,000 21,000 44,000

รถโดยสาร 17-25 ทนง 2,000 5,000 11,200

รถโดยสาร 26-46 ทนง 2,400 6,000 15,180

รถโดยสาร 46 ทนงขนไป 1,600 4,000 9,520

รวมรถบรรทก 68,000 127,000 159,800

รถบรรทกไมเกน 2 ตน 40,000 57,000 50,000

รถบรรทก 2-7 ตน 14,000 35,000 53,700

รถบรรทก 7-20 ตน 13,600 34,000 52,900

5.

รถบรรทก 20 ตนขนไป 400 1,000 3,200

6. รถยนตเฉพาะดาน

(specialized vehicles)

2,000 6,000 14,400

หมายเหต: ตวเลขดงกลาวรวมรถบรรทกใหมจานวน 55,000 คนทจะมาทดแทนรถบรรทกขนสงในชนบทซงจะถกปลดระวางทงหมดภายในป 2550

ทมา: Master Plan for Automobile Industry Development by 2010, Vision to 2020 อางถงใน Vietnam Trade Information Center, 2005

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-69

ตารางท 4.29: ขดความสามารถในการผลตของอตสาหกรรมยานยนตเวยดนามในปจจบน หนวย: คนตอป

ประเภท ขดความสามารถในการผลตปจจบน

(ตามขอมลป 2546)

คาดการณความตองการในป 2553

การลงทนเพมเตม

รถยนต

รถยนตไมเกน 5 ทนง >100,000 60,000 ไมจาเปน

รถยนต 6-9 ทนง 4,000 10,000 6,000

รวมรถโดยสาร 8,000 36,000 28,000

รถโดยสาร 10-16 ทนง -- 21,000 21,000

รถโดยสาร 17-25 ทนง -- 5,000 5,000

รถโดยสาร 26-46 ทนง 7,000 6,000 ไมจาเปน

รถโดยสาร 46 ทนงขนไป 2,000 4,000 2,000

รวมรถบรรทก 14,000 127,000 113,000

รถบรรทกไมเกน 2 ตน 10,000 57,000 47,000

รถบรรทก 2-7 ตน 4,000 35,000 31,000

รถบรรทก 7-20 ตน -- 34,000 34,000

รถบรรทก 20 ตนขนไป -- 1,000 1,000

รถยนตเฉพาะดาน (specialized vehicles) 300 6,000 6,000

ทมา: Master Plan for Automobile Industry Development by 2010, Vision to 2020 อางถงใน Vietnam Trade Information Center, 2005

เพอทจะบรรลเปาหมายเหลาน แผนแมบทฯ ไดกาหนดพนทการลงทน รวมทงมาตรฐานอตสาหกรรมและบทบาทของธรกจของนกลงทนตางชาตและธรกจทรฐเปนเจาของ ทงน พนททรฐใหการสงเสรมการลงทน ไดแก พนทในเขตจงหวด Hanoi, Hai Phong และ Quang Ninh ในภาคเหนอ พนทในจงหวด Thanh Hoa และ Khanh Hoa ในภาคกลางและ Ho Chi Minh City, Ba Ria-Vung Tau, Dong Nai และ Bihn Duong ในภาคใต รวมทงในจงหวด Can Tho ซงตงอยในพนทปากแมนาโขง โครงการลงทนทงหมดจาเปนตองปฏบตตามเงอนไขเกยวกบมาตรฐานสาหรบผประกอบและผผลตรถยนต โครงการใหมจะตองมเทคโนโลยขนสงจากผผลตรถยนตรายใหญของโลก

แผนแมบทฯ ยงไดกาหนดใหนกลงทนตางชาตปฏบตตามเงอนไขทกาหนดไวในใบอนญาตการลงทน และผลกดนใหมการลงทนในอตสาหกรรมการผลตเครองยนตและชนสวนเครองยนต และมอบหมายใหรฐวสาหกจ 4 แหง กระทรวงกจการตารวจและกระทรวงกลาโหมเปนผนาในการผลตรถยนตแตละประเภทภายใตแผนแมบทฯ (ตารางท 4.30)

4-70 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

ตารางท 4.30: หนวยงานและประเภทการผลตทไดรบมอบหมายภายใตแผนแมบทเพอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต

หนวยงาน บทบาททไดรบมอบหมาย

Vietnam Auto Industry Corporation ผลตและประกอบรถโดยสาร รถบรรทกขนาดเลกและกลาง รถยนตนง เครองยนต กระปกใสเกยร และมฟเวอร

Vietnam Engine and Agricultural Machinery Corporation

ผลตและประกอบรถโดยสาร รถบรรทกขนาดเลกและกลาง เครองยนต กระปกใสเกยร และมฟเวอร

Vietnam National Coal Corporation ผลตและประกอบรถบรรทกขนาดเลกและใหญ รถยนตเฉพาะดานและชนสวน

Saigon Automobile Mechanical Corporation

ผลตและประกอบรถโดยสาร รถยนตเฉพาะดานและชนสวนยานยนตบางประเภท

Ministry of Police and Ministry of Defense

ผลตและประกอบรถทออกแบบเพอใชในการรกษาความมนคงของประเทศ

ทมา: Master Plan for Automobile Industry Development by 2010, Vision to 2020 (Vietnam Trade Information Center, 2005) และ Ohno and Cuong, 2004

ในสวนของการเงนและนโยบายสนบสนนของภาครฐนน แผนแมบทฯ คาดการณวา อตสาหกรรมยานยนตเวยดนามจะตองใชเงนลงทนประมาณ 1 - 1.1 พนลานเหรยญสหรฐฯ ในชวงป 2544 - 2553 และ 2.2 - 2.5 พนลานเหรยญสหรฐฯ ในชวงป 2553 - 2563 รฐบาลจะใหสนเชอแกโครงการทไดรบการอนมตจากนายกรฐมนตร

เพอใหเปนไปตามเปาหมายของแผนแมบทฯ รฐบาลเวยดนามไดกาหนดนโยบายสนบสนนอตสาหกรรมยานยนต 7 เรอง ดงตอไปน

(1) นโยบายดานภาษศลกากร: เพอสงเสรมการพฒนาอตสาหกรรมรถยนตและชนสวนเพอตลาดภายในและสงออก รฐบาลมนโยบายสนบสนน ไดแก การยกเวนภาษนาเขาชนสวน CKD และชนสวนเพอการประกอบบางสวน (Incomplete Knocked Down: IKD) และกาหนดภาษนาเขาชนสวนและอะไหลรถยนตตามตารางภาษทกาหนดไปในทศทางทสนบสนนการผลตภายในประเทศ การยกเวนภาษเงนไดนตบคคล เปนระยะเวลา 1 ป ในชวงเรมตนของการผลตรถรนใหมซงเปนชวงการทดสอบตวผลตภณฑ

(2) นโยบายและมาตรการดานการตลาด: ในสวนของการคมครองตลาดนน รฐบาลจะดาเนนมาตรการเพอสนบสนนการผลตภายในประเทศทสอดคลองกบการเขาสระบบเศรษฐกจทงในระดบภมภาคและระดบโลก รวมทงจะประกาศมาตรฐานทางเทคนคสาหรบรถยนตและชนสวนเพอปองกนสนคาทไมมคณภาพและททาลายสงแวดลอม สาหรบการขยายตลาด รฐบาลจะเพมการลงทนในการปรบปรงระบบจราจรทางบกของประเทศ ผลกดนใหผประกอบการรถยนตใชเครองยนตและชนสวนท

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-71

ผลตในประเทศ รวมทงอานวยความสะดวกตอการจดกจกรรมสงเสรมการขายและการตลาดเพอเพมสวนแบงตลาดและเพอปทางสการสงออกตางประเทศ

(3) นโยบายและมาตรการดานการลงทน: รฐบาลจะดาเนนนโยบายในการผลกดนความรวมมอและการแบงการผลตระหวางผประกอบการทองถนดวยกนเองและระหวางผประกอบการทองถนและผประกอบการตางชาต เพอใชประโยชนสงสดจากเทคโนโลยและอปกรณทไดมการลงทน และเพอลดคาใชจายในการลงทนใหมและหลกเลยงการลงทนททบซอนกน การมนโยบายเพอสงเสรมใหมการลงทนในสาขาเทคโนโลยขนพนฐานและการพฒนาคณภาพสนคาทสอดคลองกบความตองการของตลาด รวมทงโครงการลงทนจากตางชาตทเปนการสนบสนนอตสาหกรรม เชน การผลตเครองยนตและชนสวนทเกยวของ โดยเฉพาะอยางยงโครงการลงทนขนาดใหญทจะยกระดบการใชชนสวนภายในประเทศและมงการผลตเพอสงออกจะไดรบสทธประโยชนตามกฎหมายการลงทนตางประเทศของเวยดนาม (Law on Foreign Investment in Vietnam)

(4) นโยบายและมาตรการดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย: รฐบาลจะดาเนนนโยบายและมาตรการเพอกระตนการถายทอดเทคโนโลยและการลงทนในเทคโนโลยขนสงสาหรบการใชประโยชนในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวน โดยเฉพาะอยางยงเครองยนต กระปกเกยรและเครองถายกาลง ทงน รฐบาลจะจดเตรยมงบประมาณจานวนหนงเพอสนบสนนกจกรรมการวจยและพฒนาดงกลาว

(5) นโยบายและแนวทางการพฒนาทรพยากรมนษย: รฐบาลจะดาเนนนโยบายเรงการลงทนในการฝกอบรมเจาหนาทระดบบรหาร นกออกแบบ และคนงานใหมทกษะสาหรบอตสาหกรรมยานยนต รวมทงการสงพนกงานไปอบรมตางประเทศดวยงบประมาณของรฐ

(6) นโยบายและแนวทางการระดมทน: รฐบาลจะเรงการแปรรปรฐวสาหกจทดาเนนธรกจเกยวกบยานยนตและชนสวน รวมทงการจาหนายสนทรพยใหกบตางชาตเพอเพมงบลงทนและกระจายแหลงเงนทน นอกจากน รฐบาลจะผลกดนใหภาคเศรษฐกจอนๆ เขามาลงทนในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวน นอกจากน ผประกอบการทจดตงตามกฎหมายและมโครงการทตรงตามเงอนไขทกาหนดไวในมาตรา 4 (วาดวยโครงการภายในประเทศอนๆ) ควรพจารณาการลงทนในขนาดการผลตและในพนททกาหนดไวในแผนน

(7) นโยบายและแนวทางการจดการในภาคอตสาหกรรม: รฐบาลจะสงเสรมการวจยและหาแนวทางในการกากบดแลอปสงคและอปทานของตลาดรถยนตภายในประเทศ เพอใหมสภาพแวดลอมทเออตอการแขงขนอยางมประสทธภาพในอตสาหกรรมน นอกจากน รฐบาลจะสรางกรอบทางกฎหมายเพอสรางเงอนไขทเหมาะสมสาหรบผประกอบการในการดาเนนธรกจ

4-72 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

4) แผนแมบทเพอการพฒนาอตสาหกรรมรถจกรยานยนตของเวยดนาม

นโยบายการพฒนาอตสาหกรรมรถจกรยานยนต ในชวงปลายป 2546 กระทรวงอตสาหกรรม โดย Institute for Industry Policy and Strategy (IPS) ไดรวมกบ Vietnam Development Forum ซงเปนสถาบนวจยเชงนโยบายจดตงคณะทางานรวม (Joint Working Group) ระหวางภาครฐ ภาคเอกชนและผเชยวชาญ เพอยกรางแผนแมบทเพอการพฒนาอตสาหกรรมรถจกรยานยนตและไดสงแผนแมบทฯ ใหกระทรวงอตสาหกรรมเมอเดอนพฤษภาคม 2550

กระบวนการยกรางแผนแมบทฯ ดงกลาวนบวาแตกตางจากการจดทาแผนพฒนาอตสาหกรรมทผานมาของกระทรวงอตสาหกรรม โดยเปดโอกาสใหภาคเอกชนไดรวมยกรางแผนแมบทฯ ทง น ในแผนแมบทฯ ไดระบบทบาทสาคญของรฐบาลเวยดนามตอการพฒนาอตสาหกรรมรถจกรยานยนต 3 ประการ ไดแก 1) การสรางความชดเจนในทศทางนโยบายและคาดการณแนวโนมการใชรถจกรยานยนต การจาหนายและการผลต 2) การกาหนดมาตรฐานทองอยบนความจรงทงในดานคณภาพ ความปลอดภย มลพษและทรพยสนทางปญญา และ 3) การยกระดบขดความสามารถของอตสาหกรรม โดยเฉพาะอตสาหกรรมสนบสนนและทรพยากรมนษย

แผนแมบทฯ ไดคาดการณความตองการรถจกรยานยนตของประเทศเวยดนามวาจะมถง 24 ลานคนในป 2553 เพมเปน 31 ลานคนในป 2558 และ 33 ลานคนในป 2563 และหากใชอตราการถอครองรถจกรยานยนต ณ ปจจบนซงเฉลยอยท 10 ป คาดการณวาจะมความตองการรถจกรยานยนตใหมในป 2553 จานวน 2.43 ลานคนและจะเพมเปน 3.18 ลานคน และ 3.35 ลานคนในป 2558 และ 2563 ตามลาดบ แผนแมบทฯ ไดสรปวา เวยดนามจะยงคงเปนประเทศทใชรถจกรยานยนตในปรมาณทสงมากตอไปในอนาคตอนใกลนแมวาจะมการพฒนาการขนสงแบบอนขนมากตาม (Ministry of Industry of Vietnam, 2007)

เนองจากแผนแมบทฯ ดงกลาวมไดกาหนดเปาหมายในการผลตและสดสวนการใชชนสวนทผลตในประเทศอยางชดเจน IPS จงไดจดทาแผนยทธศาสตรในการพฒนาอตสาหกรรมรถจกรยานยนต สาหรบป ค.ศ. 2006 - 2015 (พ.ศ. 2549 - 2558) เสนอตอกระทรวงอตสาหกรรมและการคา เพออนมตพรอมกบแผนแมบทฯ ทไดยนใหกระทรวงกอนหนาน ทงน แผนยทธศาสตรฯ ซงไดรบการอนมตในเดอนกนยายน 2550 ไดกาหนดเปาหมายของอตสาหกรรมรถจกรยานยนตของเวยดนาม ไดแก การผลตเพอตอบสนองความตองการของตลาดภายในประเทศใหได รอยละ 100 สาหรบตลาดรถจกรยานยนตในพนทชนบท และรอยละ 95 ของความตองการของตลาดในเมอง และใหมสดสวนการใชชนสวนทผลตภายในประเทศรอยละ 60 สาหรบรถสกตเตอร และรอยละ 90 สาหรบรถจกรยานยนตทวไป นอกจากน แผนยทธศาสตรยงไดกาหนดเปาหมายใหมการผลตรถจกรยานยนตทหลากหลายมากขนดวย ไดแก รถจกรยานยนตทใชเครองยนตขนาด 125 ซซขนไป รถสกตเตอรทมคณภาพสง รถจกรยานยนตแบบสปอรต รถจกรยานยนตสามลอสาหรบคนพการและรถเพอใชงานเอนกประสงค

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-73

รฐบาลเวยดนามยงไดกาหนดเปาหมายใหประเทศเวยดนามเปนศนยการออกแบบ การผลตและการประกอบรถจกรยานยนตในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยไดการกาหนดเปาหมายการสงออกรถจกรยานยนตและชนสวนใหได 400 ลานเหรยญสหรฐฯ ภายในป 2553 น และยงกาหนดใหอตสาหกรรมสนบสนนของเวยดนาม (หมายถงผผลตชนสวน) เขาไปมสวนรวมในการหวงโซการผลตระดบโลก (Global production chain) ของบรษทผผลตรถจกรยานยนตชนนาของโลกดวย (VietNamNet Bridge, 2007 และ Vietnam Business Forum, 2007)

5) การยกเลกกฏระเบยบ ขอบงคบตางๆ ใหเออตอการลงทนในอตสาหกรรมรถจกรยานยนต

ผลจากการทเวยดนามเขารวมเปนสมาชก WTO สงผลใหตงแตวนท 1 มกราคม 2552 เปนตนไปเวยดนามจะตองเปดตลาดอตสาหกรรมรถจกรยานยนตโดยเฉพาะในสวนของรถจกรยานยนตทมเครองยนตตงแต 175 ซซขนไปจะไดรบการลดภาษเหลอเพยงรอยละ 40 เปนระยะเวลา 8 ป อกทง Ministry of Industry ไดออกประกาศหมายเลข 33/2006/QD-BCN ลงวนท 13 มนาคม 2549 โดยมจดประสงคเพอทจะยกเลกกฎระเบยบ ขอบงคบตางๆ ทจะขดขวางตอการลงทนในอตสาหกรรมรถจกรยานยนต โดยมจดมงหมายดงน

ในชวงป 2549 - 2553

(1) ตอบสนองความตองการของรถจกรยานยนตของภายในประเทศใหไดรอยละ 90

(2) มกระบวนการผลตมากกวารอยละ 90 สาหรบชนสวนรถจกรยานยนต และรอยละ 95 สาหรบสวนประกอบอนๆ

(3) จดตงศนยใหบรการทางดานของรถจกรยานยนตเพอทจะสามารถจดหาอะไหลทมราคาเหมาะสม คณภาพสง มการรบประกนหลงการขาย มการใชชองทางการจาหนายอยางมออาชพ และมระบบการบรการทด

(4) สงออกรถจกรยานยนตและชนสวนตางๆ 450,000 - 500,000 คน ซงมมลคา 3 แสนลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2553

(5) ทาการจดตงศนยกลางการวจยและพฒนากอนป 2553

ในชวงป 2554 - 2558

ตอบสนองความตองการของรถจกรยานยนตใหไดรอยละ 95 และสามารถจดหาชนสวนหรออะไหลของรถจกรยานยนตเพอตอบสนองความตองการของผบรโภคใหไดรอยละ 95 มมลคาสงออกประมาณ 5 แสนลานเหรยญสหรฐฯ และเพมการสนบสนนในการวจยและพฒนา

4-74 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

ในชวงป 2559 - 2568

(1) เ พมการผลตและการส งออกรถจกรยานยนต ช นส วน และอะไหลรถจกรยานยนต

(2) ผลตรถจกรยานยนตทมคณภาพสงใหกบตลาดในประเทศและสงออก

4.3 สรป

จากการทรฐบาลไทยกาหนดนโยบายสนบสนนสงเสรมอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนเพอใหไทยเปนศนยกลางอตสาหกรรมยายนตและชนสวนของเอเชยไดสงผลใหการลงทนในอตสาหกรรมยานยนตมการขยายตวอยางตอเนอง นบตงแตปทเกดวกฤตเศรษฐกจ โดยเปนการลงทนของกจการผลตชนสวนยานยนตเปนหลก ทงนเพอปอนชนสวนยานยนตใหแกบรษทรถยนตขนาดใหญทไดเขามาตงโรงงานประกอบอยในประเทศ โดยบรษททเขามาลงทนสวนมากเปนบรษทผผลตชนสวนขามชาตทอยในคายของผประกอบยานยนตแตละรายทเรยกกนวา First Tier สาหรบผประกอบการคนไทยสวนใหญจะทาหนาทปอนชนสวนใหกบผผลตชนสวน First Tier อกทหนง

นอกจากน อตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของไทยยงไมสามารถพฒนาไปสการเปนศนยกลางการผลตทแทจรงได เนองจากความสามารถและกจกรรมดานการวจยและพฒนายงมไมมากนก ปจจบนจงเปนแคเพยงศนยรวมธรกจยานยนตและศนยกลางทางการตลาดเทานน ดงนนการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตของไทยใหเปนศนยกลางยานยนตแหงเอเชยทแทจรง จงควรใหความสาคญในเรองความสามารถในการวจยและพฒนาทงในเรองของรถยนตและชนสวน แตอยางไรกตาม ในปจจบนประเทศไทยนบเปนฐานการผลตยานยนตทมความแขงแกรงทสดในกลมประเทศอาเซยน และอยในขนการพฒนาไปสการเปนศนยกลางการวจยและพฒนากระบะในเอเชย เนองจากประเทศไทยมความสามารถในการผลตรวมทงมความตองการทงภายในและภายนอกในรถประเภทดงกลาวสง

สาหรบประเทศเวยดนาม จากการทรฐบาลเวยดนามไดเรงปฏรประบบเศรษฐกจในประเทศใหเปนระบบเศรษฐกจแบบตลาด (Market Economy) อยางตอเนอง ไดสงผลใหเศรษฐกจของเวยดนามเตบโตแบบกาวกระโดดจนกลายเปนคแขงทสาคญของหลายประเทศในเอเชยรวมทงประเทศไทย ขณะทมลคาเงนลงทนจากตางประเทศทไหลเขามการขยายตวเพมขนโดยมปจจยสาคญทสนบสนนใหเวยดนามเปนประเทศทนาลงทนอยหลายประการ ทงความมเสถยรภาพของรฐบาลอนเปนผลมาจากการมระบบการปกครองดวยระบอบสงคมนยมคอมมวนสตทมพรรคการเมองเพยงพรรคเดยวทาใหการบรหารประเทศเปนไปอยางราบรน นโยบายตางๆ ไดรบการนาไปปฏบตอยางตอเนอง ขณะทเวยดนามมทรพยากรธรรมชาตอดมสมบรณโดยเฉพาะแหลงพลงงานและแรธาต การมขอไดเปรยบดานคาจางแรงงานขนตาถก ประกอบกบเวยดนามไดใหความสาคญกบการพฒนาเสนทางคมนาคมขนสงทงทางบก ทางนา และทางอากาศ ตลอดจนสาธารณปโภคตางๆ ใหมความสะดวกและทนสมยยงขน เพอรองรบการลงทนโดยเฉพาะการพฒนาเสนทางระเบยงเศรษฐกจแนวตะวนออก - ตะวนตก (EWEC) นอกจากน

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-75

เวยดนามยงไดกาหนดนโยบายสงเสรมการลงทนโดยไดมการปรบปรงกฎระเบยบตางๆ ใหเออตอการลงทนจากตางประเทศและเพมสทธประโยชนใหแกนกลงทนตางชาตเพอดงดดการลงทนสเวยดนาม อาท การยกเวนภาษนาเขาวตถดบ ชนสวน และสวนประกอบของวตถดบเปนเวลา 5 ป การยกเลกการเกบภาษจากผลกาไรทโอนกลบประเทศ การอนญาตใหกจการทถอหนโดยชาวตางชาตทงหมดรอยละ 100 โอนผลขาดทนสะสมไปหกลบกบผลกาไรในปตอไปไดอกนาน 5 ป การทยอยยกเลกระบบสองราคาเพอใหเกดความเทาเทยมกนระหวางนกลงทนตางชาตกบนกลงทนชาวเวยดนาม เปนตน นอกจากน ยงไดสรางความมนใจใหแกนกลงทนตางชาตโดยไดจดทาขอตกลงเพอสงเสรมและคมครองการลงทนและขอตกลงเพอยกเวนการเกบภาษซอนกบประเทศตางๆ รวมทงไทย ตลอดจนการใหสทธในการใชทดน 50 - 70 ปขนอยกบระยะเวลาทกาหนดใน Investment License ของโครงการลงทน

ในสวนของอตสาหกรรมรถยนตในเวยดนาม แมวาภาวะเศรษฐกจของเวยดนามยงคงเดนหนาเตบโตอยางตอเนอง แตถอวาเปนอตสาหกรรมทเพงเรมตนไดไมนานนก พจารณาไดจากยอดขายรถยนตในเวยดนามในชวง 10 ปทผานมายงไมเตบโตเทาทควร เนองจากประชาชนสวนใหญนยมใชรถจกรยานยนตเปนพาหนะในการเดนทางในชวตประจาวน ขณะทรถยนตถอเปนสนคาทมราคาแพงเกนกวารายไดของประชาชนทวไป เมอทาการผลตปรมาณนอยจงทาใหตนทนการผลตตอหนวยสง ประกอบกบถนนหนทางในเวยดนามมความคบแคบและการขาดแคลนสถานทจอดรถยนตในเมองใหญ นอกจากน นโยบายการจดเกบภาษนาเขาในอตราทสงทาใหราคารถยนตมราคาสงอกดวย ซงทงหมดถอเปนอปสรรคตอการเตบโตของอตสาหกรรมรถยนตในเวยดนาม

สาหรบอตสาหกรรมรถจกรยานยนต เวยดนามถอเปนตลาดทนาสนใจสาหรบการลงทน เนองจากรถจกรยานยนตเปนพาหนะหลกในการเดนทาง ขณะทความตองการในประเทศยงคงมอกมากพจารณาไดจากการมสดสวนจานวนรถจกรยานยนตตอจานวนประชากรเปน 1 คนตอประชากร 6 คน แมวาตลาดรถจกรยานยนตในเมองเรมถงจดอมตว แตความนยมของประชาชนในเมองโดยเฉพาะคนหนมสาวไดหนมานยมรถจกรยานยนตประเภทสกตเตอรท มดไซนทหลากหลาย จงทาใหตลาดรถจกรยานยนตประเภทดงกลาวยงคงมโอกาสขยายตวไดอกมาก ขณะทประชากรในเขตชนบททมรถจกรยานยนตยงมจานวนนอยทาใหความตองการรถจกรยานยนตภายในประเทศมมากถงประมาณ 30 ลานคน ในขณะทผผลตภายในประเทศผลตไดเพยง 2 ลานคนตอปเทานน ปจจยดงกลาวยอมสงผลใหอตสาหกรรมรถจกรยานยนตในเวยดนามจะยงคงเปนธรกจทมการเตบโตอยางตอเนองตอไป

ในดานอตสาหกรรมการผลตชนสวนยานยนต พบวาในสวนของชนสวนรถยนตจะเนนการผลตเพอปอนบรษทประกอบรถยนตในประเทศเปนสวนใหญ โดยผลตเฉพาะชนสวนทมการใชเทคโนโลยการผลตทไมสงนก เนนการผลตแบบตนทนตา ขณะทชนสวนรถยนตทตองใชเทคโนโลยระดบสงจะตองนาเขาชนสวน CKD มาประกอบในประเทศมากกวา ทงนโดยรวมแลวถอวาอตสาหกรรมชนสวนรถยนตของเวยดนามยงขาดประสบการณ เงนทน และเทคโนโลย ขณะทอตสาหกรรมชนสวนรถจกรยานยนตกลบเปนอตสาหกรรมสนบสนนทมขนาดใหญทสดของเวยดนามอนเปนผลมาจากการเตบโตของยอดของการผลตอยางตอเนอง อยางไรกตาม ตลาดรถจกรยานยนตและชนสวนของเวยดนามมไทยครองสวน

4-76 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

แบงตลาดอยถงรอยละ 90 และดวยเหตททงไทยและเวยดนามตางเปนประเทศสมาชกอาเซยนซงมสทธพเศษระหวางกนภายใตเขตการคาเสรอาเซยนหรอ AFTA ซงปจจบนภาษยานยนตและชนสวนไดรบการลดภาษนาเขาระหวางกนลงเหลอเพยงรอยละ 5 ทาใหอตสาหกรรมจกรยานยนตและชนสวนของไทยไดรบประโยชนจากเวยดนามภายใต AFTA มากขนดวย

สถานการณของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในเวยดนามขางตนแสดงใหเหนถงการเตบโตเพมขนอตสาหกรรมยานยนตของเวยดนามโดยเฉพาะอตสาหกรรมจกรยานยนตและชนสวน ขณะทอตสาหกรรมรถยนตยงอยในฐานะทเสยเปรยบประเทศคแขงอนๆ เนองจากการพฒนาอตสาหกรรมทชากวา การมตนทนการผลตสง มสดสวนการใชชนสวนภายในประเทศตา นอกจากน ยงตองอาศยระยะเวลาการเตรยมความพรอมเพอรองรบการลงทน ทงในดานสาธารณปโภคพนฐาน การสนบสนนใหมการลงทนในอตสาหกรรมชนสวนทมการใชเทคโนโลยขนสง การพฒนาบคลากรแรงงานโดยเฉพาะแรงงานทมฝมอ อนจะสงผลใหเวยดนามมศกยภาพเพยงพอทจะแขงขนกบประเทศอนๆ โดยเฉพาะไทยทมความพรอมทงในดานวตถดบ แรงงานมฝมอ สาธารณปโภคพนฐาน ความชานาญ และยงมอตสาหกรรมสนบสนนโดยเฉพาะชนสวนยานยนตทแขงแกรงกวาอกดวย

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-77

บรรณานกรม

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย. (2547). รายงานฉบบสมบรณโครงการศกษาผลกระทบจาการจดทาเขตการคาเสรไทย-ออสเตรเลย ฉบบท 3 อตสาหกรรมรถยนต และสวนประกอบ อตสาหกรรมเมดพลาสตกและผลตภณฑพลาสตก อตสาหกรรมยางรถยนตและถงมอยาง. กรงเทพฯ.

กรมสงเสรมการสงออก กระทรวงพาณชย. (2551). การสงออกสนคายานยนต อปกรณและสวนประกอบ. สบคนเมอวนท 11 มถนายน 2551, จาก http://www.depthai.go.th/TabID/86/Default.aspx? aOfficeID=238.

ชนสวนยานยนตอดทนพรบ ยดไทยตตราจองปอนเอเชย. (กนยายน 2549). หนงสอพมพฐานเศรษฐกจ.

ธนาคารเพอการสงออกและนาเขาแหงประเทศไทย. (2550). เจาะลกประเทศเปาหมายเพอการลงทน: ฐานขอมลประเทศเวยดนาม, สบคนเมอ 8 ตลาคม 2550, จาก http://www.exim.go.th /doc/research/targeted_country/6412.pdf.

____________________. (2550). ผลกระทบตอไทยหลงจากเวยดนามเขาเปนสมาชก WTO, สบคนเมอวนท 5 ตลาคม 2550. จาก http://www.exim.go.th/doc/research/foreign_weekly _movement/9668.pdf.

____________________. (2550). พนธกรณและผลกระทบตอเศรษฐกจเวยดนามหลงเขาเปนสมาชก WTO. สบคนเมอ 9 ตลาคม 2550, จาก http://www.exim.go.th/doc/research/targeted_ country/6412.pdf.

บรษท โตโยตา มอเตอร ประเทศไทย จากด. (2550). สรปยอดจาหนาย. สบคนเมอวนท 26 กนยายน 2550, จาก http://www.toyota.co.th/red/th/sales_summary.asp.

บโอไอ ชสทธประโยชนปลกดทรอยต ฮารเลยจอควตาม ฮอนดา-ฟอรด. (4 ตลาคม 2550). หนงสอพมพประชาชาตธรกจราย 3 วน.

แผนกวเคราะหธรกจยานยนต สถาบนยานยนต. (2550). สภาวะอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต ป 2549 (มกราคม -ธนวาคม ) . สบคน เ มอวนท 24 กนยานยน 2550 , จาก http://www.thaiauto.or.th/research/ document/status06/status0612.pdf.

____________________. (2550). สภาวะอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต ป 2550 (มกราคม-มถนายน). สบคนเมอวนท 24 กนยานยน 2550, จาก http://www.thaiauto.or.th/ research/ document/status07/status0706.pdf.

4-78 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

____________________. (2551). สภาวะอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต ป 2550 (มกราคม-ธนวาคม). สบคนเมอวนท 22 เมษายน 2551, จาก http://www.thaiauto.or.th/ research/document/status07/status0712.pdf.

ฝายวจย บรรษทเงนทนอตสาหกรรมแหงประเทศไทย. (2547). ภาวะเศรษฐกจและอตสาหกรรม. สบคนเมอวนท 24 กนยายน 2550, จาก http://www.thaiautoparts.or.th/fileupload/Motorcycle_ outlook 47.doc.

ฝายวจยธนาคารนครหลวงไทย. (2550). อตสาหกรรมชนสวนยานยนต สงออกขยายตว...ภายใตอปสรรคกดขวาง . กรงเทพธร กจออนไลน . สบคนเ มอวนท 8 ตลาคม 2550, จาก http://www.bangkokbiznews.com/2007/07/18/WW02_0209_news.php?newsid=84833.

ศนยวจยกสกรไทย. (2550). ตลาดรถจกรยานยนตไทยตกตาสดในรอบทศวรรษ...แตสงออกยงเตบโตด. สบคนเมอวนท 8 ตลาคม 2550, จาก http://www.kasikornresearch.com/kr/search_detail. jsp?id=9861&cid=5.

สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน. (2550). อตสาหกรรมชนสวนยานยนตแหลงลงทนในไทย. สบคนเมอวนท 26 มนาคม 2551, จาก http://www.thaipr.net/nc/printprnews.aspx? newsid= BF29950C27F886EF2C9E3EB23ED3DC4B.

สานกงานเศรษฐกจการคลง. (2549). เวยดนาม คแขงหรอคคาของอตสาหกรรมไทย?. สบคนเมอวนท 5 ตลาคม 2550, จาก http://www.fpo.go.th/content.php?action=view&section= 3100000000&id=17562.

สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม. (2548). รายงานการศกษาฉบบสมบรณโครงการพฒนาฐานขอมลอตสาหกรรมเชงเปรยบเทยบเพอเพมขดความสามารถในการแขงขน (Competitive Benchmarking) สาขายานยนตและชนสวนยานยนต. กรงเทพฯ.

____________________. (2549). รายงานการศกษาผลกระทบจากมาตรฐานระบบบรหารงานคณภาพสาหรบอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต ISO/TS 16949. กรงเทพฯ.

____________________. (2550). ภาวะอตสาหกรรมยานยนต ไตรมาสท 2 ป 2550. สบคนเมอวนท 24 กนยานยน 2550, จาก http://www.oie.go.th/industrystatus21 _th.asp?ind=02.

____________________. (2551). ภาพรวมอตสาหกรรมยานยนต. สบคนเมอวนท 30 พฤษภาคม 2551, จาก http://www.oie.go.th/industrystatus1/r_OctDec50 /r_OctDec50_1.html.

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-79

Asean Affairs, The Voice of Asean. (2008). Vietnam/Automotive: Car sales triple on planed tax hike, Retrieved on June 18, 2008, from http://www.aseanaffairs.com/page/vietnam/ automotive_car_sales_triple_on_planned_taxhike.

Dong Nai Newspaper. (17 May 2006). The hottest investment destination. Retrieved on September 24, 2007, from http://www.baodongnai.com.vn/default en.aspx?tabid=597 &ItemID=8693.

Economist Intelligence Unit. (2007). Vietnam Automotive profile. Retrieved on August 10 2007, from http://www.eiu.com/index.asp?layout=IWArticleVW3&article_id=752298860&refm= iwIndustryProfile&industry_id=20000002&country_id=&page title=Profiles.

Global Manufacture Net. (1 October 2004). Vietnam exported first 50 buses to Dominica. Retrieved on September 9, 2007, from http://www.globalmanufacture.net/home /news/vina.cfm .

Honda. (18 July 2007). Honda News Release 2007: Honda to Build Second Motorcycle Plant in Vietnam. Retrieved on September 17, 2007, from http://world.honda.com/news/2007/ c070718 Motorcycle-Plant-in-Vietnam.

Mishima, K. (2005). The Supplier System for the Motorcycle Industry in Vietnam, Thailand and Indonesia: Localization, Procurement and Cost Reduction Processes. Retrieved on August 6, 2007, from http://www.vdf.org.vn/IndustrialBook05/10-MISHIMA-Motorbike %20Suppliers.pdf.

Nguyen Xuan Chuan. (5 June 2007). Vietnam’s Auto Parts Industry and Investment Environment. Powerpoint presentation document at VDF-UNIDO Expert Meeting on Development of Vietnam’s Automobile Industry, Hanoi. retreived June 28, 2007, from http://www.vdf.org.vn/WS/WS%202007/NguyenXuanChuan5June07 /UNIDO_Tokyo.ppt.

Ohno, K. and M.T. Cuong. (2004). The Automotive Industry in Vietnam: Remaining Issues in Implementing the Master Plan. Retrieved on June 4, 2007, from http://vdf.org.vn /IndustrialBook05/09-KO-CUONG-Automobile%20Industry%20in%20Vietnam.pdf.

People's Daily Online. (2007). Vietnam to encourage motorbike production, export 20 September 2007. Retrieved on September 24, 2007, from http://english.people.com. cn/200609 /20/eng20060920_304577.html.

4-80 บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม

Scooteringusa Archives. (2007). Honda Vietnam Starts Building $65 Million Scooter Factory, Retrieved on September 17, 2007, from http://www.scooteringusa.com /2007/08/honda vietnam starts building.htm.

The Industry Strategy and Policy Institute, Ministry of Industry. (2007). The Master Plan for The Development of the Motorcycle Industry. Final Draft, Retrieved on August 10, 2007, from http://vdf.org.vn/MotorbikeMPchapter/Motorbikechaptersfinal (25Apr06)/finalE4May31.doc.

The Japan External Trade Organization. (March 2004). The 14th Survey of Investment-Related Cost Comparison in Major Cities and Regions in Asia.

Vietnam Business Forum. (17 September 2007). Vietnam to Become Regional Motorcycle Centre. Retrieved on September 25, 2007, from http://vibforum.vcci.com.vn /news_detail.asp?news_id=11159.

____________________. (21 September 2006). Vietnam's Motorcycle Industry Eyes US$300Mln Export Earnings in 2010. Retrieved on october 5, 2007, from http://vibforum. vcci.com.vn/news_detail.asp?news _id=7792.

Vietnam Economic Times (1 April 2007). Curbing the Carnage. Retrieved on September 10, 2007, from http://www.vneconomy.com.vn/vet/?param=info&name=Business&id=18723.

____________________. (1 April 2004). Castles in the Air. Retrieved on September 14, 2007 from http://www.vneconomy.com.vn/vet/?param=info&name=Sector%20report&id=1912.

Vietnam Trade Information Center. (2005). Plan on Vietnam’s automobile industry development by 2010, with a vision to 2020. Retrieved on August 10, 2007, from http://asemconnect vietnam.gov.vn/LongTerm Strategies /Detail.aspx?ZoneId=1&id=58.

VietNamNet Bridge. (10 September 2007). Motorbike market: purchasing power rises sharply. Retrieved on September 17, 2007, from http://english.vietnamnet.vn/biz/2007/09/739183/.

____________________. (13 March 2007). Over 2.5 mil. motorbikes to be purchased in 2007. Retrieved on October 8, 2007, from http://english.vietnamnet.vn/biz/2007/03/672635/.

____________________. (27 August 2007). $1bil motorbike export plan too ambitious: experts. Retrieved on September 18, 2007, from http://english.vietnamnet.vn/biz/2007/08/734312/.

บทท 4: อตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม 4-81

____________________. (29 August 2007). MOF persuades auto manufacturers to cut prices: an odd move. Retrieved on September, 13 2007. http://english.vietnamnet.vn/biz/2007/ 08/735200/.

____________________. (30 August 2007). Motorbike assemblers prolonging misery. Retrieved on September 25, 2007, from http://english.vietnamnet.vn/reports/2006/08/607173/ .

Vietnamnet. (2007). Imports of CBU cars and components rose dramatically. Retrieved on September 10, 2007, from http://asemconnectvietnam.gov.vn/printNews.aspx? newsId=8756.

บทท 5

ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทน ของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบ

เวยดนาม

การวเคราะหโครงการ “การศกษาเชงเปรยบเทยบศกยภาพทางเศรษฐกจและการคาของประเทศ

ไทยและเวยดนาม: อตสาหกรรมยานยนต” นน จะใชเครองมอในการวเคราะห 2 ชนดดวยกน ไดแก (1) การวเคราะหทางทฤษฎ ประกอบดวย ทฤษฎความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบทปรากฏ (Revealed Comparative Advantage Index: RCA) และทฤษฎสวนแบงตลาดคงท (Constant Market Share Analysis: RCA) และ (2) การวเคราะหโดยใชโมเดล ประกอบดวย การวเคราะหกลยทธ (SWOT Analysis) และโมเดลเพชรพลวต (Dynamic Diamond Model) ทงน เพอพเคราะหปจจยของการเจรญเตบโตของการสงออกและปจจยการขยายตวของการนาเขาสนคายานยนตของทง 2 ประเทศ การจดอนดบความไดเปรยบทางการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนตของไทยและเวยดนามในตลาดโลก รวมทงการวเคราะหจดออน จดแขง โอกาส และอปสรรค ทมผลตอศกยภาพของอตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนาม การประเมนความเปนคแขงและคคา เพอวางกลยทธของอตสาหกรรมยานยนตทเหมาะสมสาหรบประเทศไทย จากนนจะนาผลทไดจากการวเคราะหทางทฤษฎและการวเคราะหโดยใชโมเดลมาผนวกกบการวเคราะหผลกระทบตออตสาหกรรมยานยนตไทยหลงจากทเวยดนามเขาเปนสมาชกของ WTO เพอประเมนศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสหากรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

ขอมลทใชในการวเคราะหทางทฤษฎและการใชโมเดลน ไดจากการสบคนขอมลเอกสารงานวจยและบทความทเกยวของ การสมภาษณผทเกยวของ และการเกบขอมลภาคสนามโดยใชแบบสอบถาม รวมทงการลงพนทเวยดนามเพอเกบขอมลจรงจากผประกอบการอตสาหกรรมและหนวยงานภาครฐทเปนผวางแผนและนโยบายอตสาหกรรม การคา และการลงทนระหวางประเทศ ทงของประเทศไทยและประเทศเวยดนาม โดยมรายละเอยดการวเคราะหในแตละดานดงน

5-2 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

5.1 การวเคราะหดชนความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบทปรากฏ (Revealed Comparative Advantage Index: RCA)

ดชนความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบทปรากฏ (RCA) เปนดชนทแสดงถงศกยภาพการสงออกของประเทศสาหรบสนคารายการใดรายการหนง โดยพจารณาจากสดสวนของมลคาการสงออกของสนคารายการนนของประเทศหนงเปรยบเทยบกบสดสวนของมลคาการสงออกสนคารายการนนของโลก ถาสดสวนของการสงออกสนคาของประเทศใดสงกวาสดสวนของการสงออกของสนคารายการนนของโลก (มคา RCA มากกวา 1) แสดงวา ประเทศนนมศกยภาพสงในการสงออกสนคารายการนน ในทางตรงกนขาม หากสดสวนของการสงออกสนคาของประเทศใดตากวาสดสวนของการสงออกสนคารายการนนของโลก (มคา RCA นอยกวา 1) แสดงวา ประเทศนนไมมศกยภาพในการสงออกสนคารายการนน คาดชนความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบสามารถคานวณไดดงน

RCAxji = (EXj

i/TEXi) / (EXjw)/TEXw)

โดยท RCAxji = คาดชนความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบของการสงออกสาหรบ

สนคา j ของประเทศ i

EXji = มลคาการสงออกสนคา j ของประเทศ i

TEXi = มลคาการสงออกสนคารวมของประเทศ i

EXjw = มลคาการสงออกสนคา j ของโลก

TEXw = มลคาการสงออกสนคารวมของโลก

การศกษาในสวนนจะไดครอบคลมรายการสนคาในกลมอตสาหกรรมยานยนต ตามการแบงขอบเขตสนคาของกรมเจรจาการคาระหวางประเทศ (ป 2547) ซงไดทาการระบพกดสนคาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในระบบพกดอตราศลกากร ดงนน การศกษานจะไดครอบคลมสนคาจานวน 5 รายการ1 ไดแก (1) รถยนตนงสวนบคคล (พกด 8703) (2) รถบรรทก/รถกระบะ (พกด 8704) (3) รถจกรยานยนต (พกด 8711) (4) ชนสวนรถยนต (พกด 8708) และชนสวนรถจกรยานยนต (พกด 8714)

1 HS 87.03: รถยนตและยานยนตอนๆ ทออกแบบสาหรบขนสงบคคลเปนหลก (นอกจากของตามประเภทท 87.02) รวมถง สเตชนแวกกอนและรถแขง

HS 87.04: ยานยนตสาหรบขนสงของ HS 87.08: สวนประกอบและอปกรณประกอบของยานยนตตามประเภทท 87.01 ถง 87.05 HS 87.11: รถจกรยานยนต (รวมถงโมเพด) และรถจกรยานทตดตงมอเตอรชวย (มหรอไมมรถพวงขาง) รวมทงรถพวงขาง HS 87.14: สวนประกอบและอปกรณประกอบของยานยนตตามประเภทท 87.11 ถง 87.13

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-3

อยางไรกตาม การวเคราะหดวย RCA มขอพงระวงอนเนองจากขอสมมตทสาคญทใชสาหรบการวเคราะห คอ

- การวเคราะหดวย RCA เปนเครองมอทใชแสดงถงสถานะของศกยภาพในการสงออกสนคาในขณะใดขณะหนง ไมไดเปนเครองมอทใชเพอการพยากรณความสามารถในการสงออกของประเทศ

- ประเทศททาการวเคราะหมโครงสรางตลาดสาหรบสนคาททาการวเคราะหเปนแบบแขงขนสมบรณ การทธรกจสามารถมและใชอานาจตลาดภายในประเทศอาจทาใหการวเคราะหศกยภาพในการสงออกเบยงเบนไปจากความเปนจรงได เชน สนคาบางรายการอาจจะมความไดเปรยบอนเกดขนจากการใชอานาจผกขาดทางการตลาดภายในประเทศทาใหมขดความสามารถ (หรอมความไดเปรยบคแขง) ในการสงออกสนคา ความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบจงไมไดมาจากขดความสามารถของผประกอบการจรง

- ไมไดคานงถงการแทรกแซงโดยมาตรการตางๆ จากภาครฐทจะมผลกระทบโดยตรงตอการสงออก เชน มาตรการการใหความคมครองอตสาหกรรม (Industrial Protection) มาตรการในการสงเสรมการสงออกทมเปาหมายเพอสนบสนนการสงออกสนคาบางรายการ การวเคราะหดวยดชน RCA จงอาจชวาประเทศนนมศกยภาพในการสงออกสนคารายการนน แตถาปราศจากมาตรการสนบสนน ประเทศนนอาจจะไมมศกยภาพในการสงออกสนคารายการดงกลาวได

โดยการศกษาในครงน คณะผศกษาจะทาการวเคราะหความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในการสงออกสนคาทง 5 ชนดดงกลาว โดยวเคราะหเปรยบเทยบระหวางประเทศไทยและเวยดนาม ในการสงออกสนคาดงกลาวไปยงตลาดโลกระหวางป 2545-2549 โดยกาหนดคาตวแปรทใชในการศกษาประกอบดวย มลคาการสงออกสนคายานยนตและชนสวนของไทยและเวยดนามไปยงตลาดโลก มลคาการสงสนคาออกทงหมดของประเทศไทย ประเทศเวยดนาม และตลาดโลก และมลคาการสงออกของสนคายานยนตและชนสวนยานยนตโดยรวมในตลาดโลก (ตารางท 5.1-5.3)

5-4 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

ตารางท 5.1: มลคาการสงออกสนคายานยนตและชนสวนของไทยและเวยดนามไปยงตลาดโลกระหวางป 2545-2549

หนวย: ลานเหรยญสหรฐ

สนคา 2545 2546 2547 2548 2549

ประเทศไทย

รถยนตนงสวนบคคล (พกด 8703) 528.0 780.8 1,128.6 2,160.7 2,921.7

รถบรรทก/รถกระบะ (พกด 8704) 1,425.3 1,851.3 2,516.2 2,997.4 3,682.7

รถจกรยานยนต (พกด 8711) 122.2 173.8 252.0 298.1 304.3

ชนสวนรถยนต (พกด 8708) 628.4 957.1 1,412.0 2,120.0 2,500.2

ชนสวนรถจกรยานยนต (พกด 8714) 232.2 273.3 354.3 439.1 494.3

ประเทศเวยดนาม

รถยนตนงสวนบคคล (พกด 8703) 2.6 12.6 31.9 44.6 1.5

รถบรรทก/รถกระบะ (พกด 8704) 0.08 0.2 0.5 0.7 1.5

รถจกรยานยนต (พกด 8711) 5.1 15.8 26.7 34.2 18.3

ชนสวนรถยนต (พกด 8708) 14.9 20.2 54.2 91.5 108.9

ชนสวนรถจกรยานยนต (พกด 8714) 25.8 27.9 43.4 57.7 59.9

ทมา: จาก http://www.mfa.go.th/business/data_trade.php สบคนเมอวนท 4 ธนวาคม 2550

ตารางท 5.2: มลคาการสงออกสนคาทงหมดของประเทศไทย ประเทศเวยดนาม และตลาดโลก

หนวย: ลานเหรยญสหรฐ

มลคาการสงออกสนคาทงหมด ประเทศ

2545 2546 2547 2548 2549

มลคาการสงออกของไทย 68,156.3 80,040.0 96,531.0 110,953.3 129,720.4

มลคาการสงออกของเวยดนาม 16,706.1 20,149.3 26,485.0 32,447.1 39,826.2

มลคาการสงออกของโลก 683,106.9 795,971.4 961,782.2 1,075,418.2 1,224,205.9

ทมา: 1. ตวเลขการสงออกของไทยและของโลกป 2545-2549 โดยความรวมมอจากสานกยทธศาสตรการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย

2. ตวเลขการสงออกของเวยดนามป 2545-2549 จาก http://www.gso.gov.vn/default_en.aspx?tabid=472& idmid=3&ltemID=6545 สบคนเมอวนท 16 พฤศจกายน 2550

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-5

ตารางท 5.3: มลคาการสงออกของสนคายานยนตและชนสวนยานยนตโดยรวมในตลาดโลก

หนวย: ลานเหรยญสหรฐฯ

มลคาการสงออกสนคายานยนตในตลาดโลก ประเภท

2545 2546 2547 2548 2549

รถยนตนงสวนบคคล (พกด 8703) 342,407.1 394,791.9 455,369.5 486,127.7 527,437.9

รถบรรทก/รถกระบะ (พกด 8704) 55,870.1 63,828.3 74,312.4 82,144.3 87,880.0

รถจกรยานยนต (พกด 8711) 10,260.8 12,084.1 14,743.5 16,456.0 17,976.0

ชนสวนรถยนต (พกด 8708) 147,990.3 173,347.6 206,278.7 225,015.2 240,240.8

ชนสวนรถจกรยานยนต (พกด 8714) 7,115.1 8,395.8 9,764.2 10,304.5 10,607.6

ทมา: กระทรวงการตางประเทศ, http://www.mfa.go.th/business/data_trade.php สบคนเมอวนท 4 ธนวาคม 2550

จากการวเคราะหศกยภาพในการสงออกของไทยดวยดชนความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ (ตารางท 5.4) พบวา ในป 2549 ประเทศไทยมศกยภาพในการสงออกสนคา 3 รายการ ไดแก รถบรรทก (รถบรรทกขนาด 1 ตน) (HS 87.04) รถจกรยานยนต (HS 87.11) และชนสวนรถจกรยานยนต (HS 87.14) โดยมคาดชนความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบเทากบ 3.52, 1.54 และ 4.35 ตามลาดบ และไทยไมมศกยภาพในการสงออกสนคา 2 รายการ ไดแก HS 87.03: รถยนตนงสวนบคคล และ HS 87.08: ชนสวนยานยนต ซงมคา RCA เทากบ 0.5 และ 0.97 ตามลาดบ (RCA มคานอยกวา 1)

ตารางท 5.4: การวเคราะหความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบของอตสาหกรรมยานยนตของไทย

RCAxTH

พกด ประเภทสนคา 2545 2546 2547 2548 2549

8703 รถยนตนงสวนบคคล 0.13 0.18 0.21 0.38 0.50

8704 รถบรรทก/รถกระบะ 2.25 2.69 2.96 3.16 3.52

8711 รถจกรยานยนต 1.05 1.32 1.49 1.56 1.54

8708 ชนสวนรถยนต 0.37 0.51 0.59 0.81 0.97

8714 ชนสวนรถจกรยานยนต 2.86 2.99 3.00 3.68 4.35

5-6 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

รปท 5.1: ผลการวเคราะหคา RCA สาหรบการสงออกสนคาของไทยทง 5 รายการ

อยางไรกตาม เมอพจารณาจากแนวโนมของคา RCA สาหรบการสงออกของสนคาทง 5 รายการ ของกลมอตสาหกรรมยานยนต พบวามแนวโนมสงขนในทกรายการ ยกเวน รถจกรยานยนต (HS 87.11) ทมแนวโนมของคา RCA ลดลงเลกนอยจาก 1.56 ในป 2548 เปน 1.54 ในป 2549 การเพมขนของคา RCA สาหรบสนคาทกรายการในกลมอตสาหกรรมยานยนตแสดงใหเหนถงการพฒนาศกยภาพในการสงออกของอตสาหกรรมยานยนตของไทยในชวง 5 ปทผานมา (พ.ศ.2545 - 2549) โดยศกยภาพในการสงออกรถบรรทกของ (รถบรรทกขนาด 1 ตน) และการสงออกชนสวนรถจกรยานยนตเพมขนอยางตอเนอง โดยคา RCA สาหรบการสงออกเพมขนจาก 2.25 และ 2.86 ในป 2545 เปน 3.52 และ 4.35 ในป 2549

จากการวเคราะหอตสาหกรรมยานยนตของเวยดนามพบวายงอยในชวงเวลาของการพฒนาศกยภาพในการสงออก โดยในป 2549 มเพยงชนสวนรถจกรยานยนตเทานนทมศกยภาพในการสงออก คอ มคา RCA เทากบ 1.76 (คา RCA มากกวา 1) สนคาอนในกลมอตสาหกรรมยานยนตททาการศกษาไมวาจะเปนรถยนตนงโดยสาร รถบรรทกของ ชนสวนยานยนต และรถจกรยานยนต ไมมศกยภาพในการสงออก โดยมคา RCA สาหรบการสงออกนอยกวาหนง กลาวคอ มคา RCA เทากบ 0.001, 0.005, 0.141 และ 0.311 ตามลาดบ (ตารางท 5.5)

อยางไรกตาม ประเทศเวยดนามมการพฒนาศกยภาพในการสงออกอยางมากในป 2546 โดยคาดชนความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบมการปรบเพมขนอยางมากในชวงป 2547 เวยดนามเปนประเทศทม

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

4

4.5

5

2545 2546 2547 2548 2549

RC

A

รถยนต รถบรรทก/กระบะ ชนสวนรถยนต รถจกรยานยนต ชนสวนรถจกรยานยนต

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-7

ศกยภาพในการสงออกชนสวนรถจกรยานยนตและจกรยาน ซงจะเหนไดจากการเพมขนของคา RCA จาก 1.35 ในป 2547 เปน 1.64 ในป 2548 และเปน 1.76 ในป 2549

ตารางท 5.5: การวเคราะหความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบของอตสาหกรรมยานยนตของเวยดนาม

RCAxVN

พกด ประเภทสนคา 2545 2546 2547 2548 2549

8703 รถยนตนงสวนบคคล 0.00 0.00 0.02 0.03 0.001

8704 รถบรรทก/รถกระบะ 0.00 0.00 0.00 0.00 0.005

8711 รถจกรยานยนต 0.02 0.05 0.58 0.61 0.311

8708 ชนสวนรถยนต 0.00 0.00 0.08 0.12 0.141

8714 ชนสวนรถจกรยานยนต 0.15 0.13 1.35 1.64 1.762

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

1.4

1.6

1.8

2

2545 2546 2547 2548 2549

RC

A

รถยนตนงสวนบคคล รถบรรทก/รถกระบะ รถจกรยานยนต ชนสวนรถยนต ชนสวนรถจกรยานยนต

รปท 5.2: ผลการวเคราะหคา RCA สาหรบการสงออกสนคาของเวยดนามทง 5 รายการ

5-8 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

เมอเปรยบเทยบคา RCA ของสนคาในกลมอตสาหกรรมยานยนตของไทยและเวยดนาม พบวา ไทยยงมศกยภาพในการสงออกสงกวาเวยดนามอยมากในอตสาหกรรมยานยนต นอกจากน สนคาในกลมอตสาหกรรมยานยนตของไทยยงมแนวโนมของการพฒนาศกยภาพในการสงออกอยางตอเนองจากการทมคา RCA เพมขนอยางตอเนองในทกรายการสนคาทศกษา แมวาเวยดนามจะยงมศกยภาพในการสงออกตากวาไทย แตเวยดนามมการพฒนาศกยภาพในการสงออกสนคาในกลมอตสาหกรรมยานยนตอยางรวดเรวโดยเฉพาะอยางยงชนสวนรถจกรยานยนต (HS 87.14)

5.2 การวเคราะหสวนแบงตลาดคงท (Constant Market Share Analysis: CMS)

การวเคราะหสวนแบงตลาดคงท (CMS) จะเปนการวเคราะหเพอใหทราบถงปจจยทมความสาคญตอศกยภาพในการสงออกของประเทศในสนคาสงออกรายการหนงๆ ซงจะแยกพจารณาเปนปจจยใน 3 สวน ไดแก ปจจยทางดานตลาด (Growth or Market effects) ปจจยดานผลตภณฑ (Commodity effects) และปจจยดานความสามารถในการแขงขน (Competitiveness effects) ดงนน การทประเทศจะสามารถรกษาสวนแบงตลาดของตนในตลาดโลกได (ใหมสวนแบงตลาดคงท) จะขนอยกบปจจยทงสามน โดยปจจยทางดานตลาด หมายถง การขยายตวของการสงออกสนคาอนเนองมาจากการขยายตวของตลาดนาเขาสนคา เชน การเศรษฐกจโลกมการขยายตวยอมทาใหเกดการขยายตวของตลาดนาเขาสนคารายการนนๆ ดวย ปจจยดานผลตภณฑ เปนการขยายตวของการสงออกสนคาทมสาเหตมาจากความตองการผลตภณฑนนเพมขน (นอกเหนอจากการทตลาดโดยรวมมการขยายตว) เชน การทผบรโภคในตลาดหนมาใหความสาคญกบเรองสขภาพมากขน ทาใหความตองการผลตภณฑทเกยวของกบสขภาพมการขยายตว หรอจากการทราคานามนปรบสงขนอยางมากและรวดเรว ทาใหเกดความตองการรถยนตทประหยดพลงงาน หรอรถยนตท มขนาดเลกลง ฯลฯ และปจจยดานความสามารถในการแขงขน หมายถง การขยายตวของการสงออกอนเนองจากการทประเทศมขดความสามารถในการแขงขนสงขนซงอาจจะมาจากปจจยภายใน เชน การเพมขนของประสทธภาพในการผลต (Efficiency improvement) ทาใหตนทนการผลตตาลง ผประกอบการสามารถขายสนคาในราคาตาลงได ทาใหมขดความสามารถในการแขงขนสงขน หรออาจจะมาจากปจจยภายนอก เชน การแขงคาของเงนสกลภายในประเทศ ทาใหผประกอบการมขดความสามารถในการแขงขนทตาลงได ฯลฯ

การวเคราะหสวนแบงตลาดคงทจะคานวณจาก2

Xt-X0 = mX0 + SUM [(mi -m)Xi0] + SUM [Xit - Xi0 - miXi0]

2 สมการในการคานวณอางองจาก Ichikawa (1996). Constant-Market Share Analysis and Open Regionalism. Available www.ide.go.jp/English/Publish/Apec/apec08.html

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-9

โดยท

Xt คอ มลคาการนาเขารวมของโลกจากประเทศไทย / เวยดนาม ในป 2549

X0 คอ มลคาการนาเขารวมของโลกจากประเทศไทย / เวยดนาม ในป 2548

m คอ อตราการเจรญเตบโตของการนาเขาทงหมดของโลกระหวางปท 0 ถงปท t

mi คอ อตราการเจรญเตบโตของการนาเขาสนคา i ของโลกระหวางปท 0 ถงปท t

Xit คอ มลคาการนาเขาสนคา i ของโลกจากประเทศไทย/เวยดนาม ในปท t

Xi0 คอ มลคาการนาเขาสนคา i ของโลกจากประเทศไทย/เวยดนาม ในปท 0

ดงนน

m X0 หมายถง Growth Effect

SUM [(mi -m)Xi0] หมายถง Commodity Effect

SUM [Xit - Xi0- miXi0] หมายถง Competitiveness Effect

ในการศกษานจะเปนการวเคราะหศกยภาพการสงออกของสนคา 5 รายการในอตสาหกรรมยานยนต ไดแก (1) รถยนตนงสวนบคคล (พกด 8703) (2) รถบรรทก/รถกระบะ (พกด 8704) (3) รถจกรยานยนต (พกด 8711) (4) ชนสวนรถยนต (พกด 8708) และ (5) ชนสวนรถจกรยานยนต (พกด 8714) โดยการขยายตวของอตสาหกรรมยานยนตโดยพจารณาจากอตราการขยายตวในตลาดโลกของสนคาแตละรายการในชวงป 2548 - 2549 พบวา รถยนตนงโดยสารมมลคาการนาเขาประมาณ 527 พนลานเหรยญสหรฐฯ มการขยายตวรอยละ 9.65 ตลาดรถบรรทกมมลคาการนาเขาประมาณ 95 พนลานเหรยญสหรฐฯ และมอตราขยายตวรอยละ 7.92 ชนสวนยานยนตมมลคาการนาเขาประมาณ 234 พนลานเหรยญสหรฐฯและอตราการเตบโตรอยละ 5.42 รถจกรยานยนตมมลคาการนาเขาประมาณ 18 พนลานเหรยญสหรฐฯ และขยายตวรอยละ 8.59 และชนสวนรถจกรยานยนตมมลคาการนาเขาประมาณ 10.3 พนลานเหรยญสหรฐฯ และอตราการเตบโตรอยละ 0.78 อตสาหกรรมยานยนตโดยรวมมมลคาการนาเขาโดยรวมประมาณ 11,883 พนลานเหรยญสหรฐฯ และมอตราการเตบโตประมาณรอยละ 8.19 โดยสนคาในกลมอตสาหกรรมยานยนตสาหรบการศกษานเปนสนคาทไทยมมลคาการคาสงและมการขยายตวสง ยกเวนการนาเขาชนสวนรถจกรยานยนตทมการเตบโตตาเพยงรอยละ 0.78 ซงเปนรายการสนคาททงไทยและเวยดนามมศกยภาพในการสงออกสง (ตารางท 5.6)

5-10 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

ตารางท 5.6: มลคาการนาเขาสนคาอตสาหกรรมยานยนตของโลกป 2548 และ 2549

การนาเขาของโลก

(พนเหรยญสหรฐฯ)

อตราการเตบโต (รอยละ) พกด รายการ

2548 2549 2548/2549

8703 รถยนตนงสวนบคคล 480,266,671 526,626,760 9.65

8704 รถบรรทก/รถกระบะ 87,943,611 94,908,862 7.92

8711 รถจกรยานยนต 16,456,005 17,870,264 8.59

8708 ชนสวนรถยนต 221,751,265 233,780,804 5.42

8714 ชนสวนรถจกรยานยนต 10,223,372 10,303,437 0.78

อนๆ 9,843,839,745 10,952,869,036 11.27

รวมทงสน 10,660,480,669 11,836,359,163 11.03

ทมา : Trademap และจากการคานวณ

เมอพจารณามลคาการสงออกสาหรบอตสาหกรรมยานยนตของไทย พบวา มการขยายตวของการสงออกรถยนตนงโดยสารสงถงรอยละ 35.22 รถบรรทกของรอยละ 22.86 ชนสวนรถยนตรอยละ 17.93 และชนสวนรถจกรยานยนตรอยละ 12.58 ในขณะทการสงออกรถจกรยานยนตมอตราการเตบโตไมสงเมอเปรยบเทยบกบสนคารายการอน คอ มอตราการเตบโตเพยงรอยละ 2.06 และเมอพจารณาเปรยบเทยบกบการขยายตวของตลาดนาเขารถจกรยานยนตของโลก ซงมการขยายตวสงถงรอยละ 8.59 แสดงใหเหนวาประเทศไทยมแนวโนมทจะสญเสยตลาดสงออกรถจกรยานยนตในชวงป 2548-2549 ในขณะทตลาดสงออกรถยนต รถบรรทก/รถกระบะ และชนสวนรถยนต ไปยงตลาดโลกยงพอมลทางอย (ตารางท 5.7)

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-11

ตารางท 5.7: มลคาการสงออกสนคาอตสาหกรรมยานยนตของไทยไปยงตลาดโลกป 2548 - 2549

มลคาการสงออกของไทย

(พนเหรยญสหรฐฯ)

อตราการเตบโต

(รอยละ)

สดสวนการนาเขาของโลก

(รอยละ) พกด รายการ

2548 2549 2548/2549 2548 2549

8703 รถยนตนงสวนบคคล 2,160,709 2,921,663 35.22 0.45 0.55

8704 รถบรรทก/รถกระบะ 2,997,432 3,682,673 22.86 3.41 3.88

8711 รถจกรยานยนต 298,131 304,264 2.06 1.81 1.70

8708 ชนสวนรถยนต 2,120,010 2,500,165 17.93 0.96 1.07

8714 ชนสวนรถจกรยานยนต 439,057 494,282 12.58 4.29 4.80

อนๆ 102,094,695 120,676,999 18.20 N/A N/A

รวมทงสน 110,110,034 130,580,046 18.59 1.03 1.10

ทมา : Trademap และจากการคานวณ

การสงออกสนคาในกลมอตสาหกรรมยานยนตของเวยดนามยงมสวนแบงตลาดในตลาดโลกในระดบตา โดยการสงออกชนสวนรถจกรยานยนตเปนสนคาอตสาหกรรมยานยนตของเวยดนามทมสดสวนของการนาเขาในตลาดโลกสงทสดในจานวนสนคา 5 รายการททาการศกษา ซงมสวนแบงตลาดคดเปนรอยละ 0.58 ในตลาดโลก อยางไรกตาม เวยดนามมอตราการเตบโตของการสงออกรถบรรทกของสงถงรอยละ 118.75 ในป 2549 แมวาจะมสดแบงตลาดนอยมากในสนคารายการน การสงออกชนสวนรถยนตมการขยายตวในอตรารอยละ 18.98 ในป 2549 และการสงออกชนสวนรถจกรยานยนตมอตราการเตบโตรอยละ 3.77 ในปเดยวกน เปนทนาสงเกตวาสดแบงตลาดของการสงออกรถจกรยานยนตของเวยดนามลดลงจากรอยละ 0.21 ในป 2548 เปนรอยละ 0.1 ในป 2549 ตามมลคาการสงออกทลดลงจากประมาณ 34 ลานเหรยญสหรฐฯ เปน 18 ลานเหรยญสหรฐฯ ซงสอดคลองกบการลดลงของมลคาการสงออกรถยนตนงโดยสารจากประมาณ 45 ลานเหรยญสหรฐฯ เหลอเพยง 1.47 ลานเหรยญสหรฐฯ ในชวงป 2548-2549 ทงนนาจะมเหตผลสาคญจากการขยายตวของความตองการภายในประเทศตามการขยายตวทางเศรษฐกจของเวยดนามทอยในอตราสง มากกวาการสญเสยความศกยภาพในการสงออกรถยนตนงโดยสาร และรถจกรยานยนตของเวยดนาม (ตารางท 5.8)

5-12 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

ตารางท 5.8: มลคาการสงออกสนคาอตสาหกรรมยานยนตของเวยดนามไปยงตลาดโลกป 2548 - 2549

มลคาการสงออกของเวยดนาม

(พนเหรยญสหรฐฯ)

อตราการเตบโต

(รอยละ)

สดสวนการนาเขาของโลก

(รอยละ) พกด รายการ

2548 2549 2548/2549 2548 2549

8703 รถยนตนงสวนบคคล 44,563 1,465 -96.71 0.01 0.00

8704 รถบรรทก/รถกระบะ 672 1,470 118.75 0.00 0.00

8711 รถจกรยานยนต 34,196 18,347 -46.35 0.21 0.10

8708 ชนสวนรถยนต 91,488 108,850 18.98 0.04 0.05

8714 ชนสวนรถจกรยานยนต 57,730 59,906 3.77 0.56 0.58

อนๆ 32,218,480 38,860,064 20.61 N/A N/A

รวมทงสน 32,447,129 39,050,102 20.35 0.30 0.33

ทมา : Trademap และจากการคานวณ

เนองจากการขยายตวทางเศรษฐกจ ซงหมายความรวมไปถงการขยายตวของการนาเขาสนคาของโลกเปนปจจยสาคญหนงในการกาหนดการขยายตวของการสงออกของสนคาในกลมอตสาหกรรมยานยนต เมอพจารณาจากสดสวนของการนาเขาสนคาของโลกจากประเทศไทยและเวยดนาม พบวา ประเทศไทยยงมสดสวนของการนาเขาสงกวาเวยดนาม โดยตลาดโลกมการนาเขาจากไทยคดเปนสดสวนรอยละ 1.1 ในขณะทเวยดนามมสดสวนรอยละ 0.33 และเมอพจารณาจากอตราการเตบโตของการนาเขาสนคาจากทงสองประเทศปรากฏวา ทงสองประเทศมอตราการขยายตวของการนาเขาของโลกสงกวาอตราการเตบโตของการนาเขาของโลกโดยเฉลย (คดเปนรอยละ 11.03) เวยดนามมอตราการเตบโตของการนาเขาสงกวาไทย โดยเวยดนามมอตราการเตบโตของการนาเขาเทากบรอยละ 20.35 และไทยมอตราการขยายตวของการนาเขาเทากบรอยละ 18.59 ในป 2549 (ตารางท 5.9)

ตารางท 5.9: สวนแบงตลาดและอตราการเจรญเตบโตของไทยและเวยดนามในตลาดโลกป 2549

ประเทศ มลคาการสงออก

(พนเหรยญสหรฐฯ)

สวนแบงการนาเขา (รอยละ)

อตราการเตบโตของการนาเขา (รอยละ)

ประเทศไทย 130,580,046 1.10 18.59

ประเทศเวยดนาม 39,050,102 0.33 20.35

ทมา : จากการคานวณ

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-13

World Imports Share and Growth (Thailand & Viet Nam 2006)

ThailandVeit Nam

0

10

20

30

40

0 0.2 0.4 0.6 0.8 1 1.2 1.4

Imports Share (%)

Impo

rts

Gro

wth

(%)

World Growth = 11.03 %

รปท 5.3: การเปรยบเทยบอตราการขยายตวของการนาเขาสนคาในกลมอตสาหกรรมยานยนตป 2549

Import Growth Compared betweenWorld, Thailand and Viet Nam 2006

-125%

-100%

-75%

-50%

-25%

0%

25%

50%

75%

100%

125%

150%

HS-Code

Gro

wth

World 9.65% 7.92% 5.42% 8.59% 0.78%Thai 35.22% 22.86% 17.93% 2.06% 12.58%Viet Nam -96.71% 118.75% 18.98% -46.35% 3.77%

8703 8704 8708 8711 8714

รปท 5.4: การเปรยบเทยบสวนแบงตลาดของสนคาในกลมอตสาหกรรมยานยนตของไทยและเวยดนามป 2549

5-14 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

Import Share Thailand and Viet Nam 2006

0.00%0.50%1.00%1.50%2.00%2.50%3.00%3.50%4.00%4.50%5.00%5.50%

HS-Code

Impo

rt S

hare

Thai 0.55% 3.88% 1.07% 1.70% 4.80%Viet Nam 0.0003% 0.0015% 0.05% 0.10% 0.58%

8703 8704 8708 8711 8714

รปท 5.5: สวนแบงการตลาดการนาเขาสนคาอตสาหกรรมยานยนตของไทยและเวยดนามในตลาดโลกป 2549

การวเคราะหสวนแบงตลาดคงทแสดงใหเหนวาปจจยทางดานตลาด (Growth or Market Effect) และปจจยทางดานขดความสามารถในการแขงขนเปนปจจยทมความสาคญตอการขยายตวของอตสาหกรรมยานยนตของไทย อยางไรกตาม ผลการศกษาปจจยดานผลตภณฑ ซงเปนผลกระทบจากการขยายตวของความตองการผลตภณฑทนอกเหนอจากความตองการทเกดขนจากการขยายตวของตลาด ปรากฏวา สนคาทกรายการในกลมอตสาหกรรมยานยนตมผลกระทบดานผลตภณฑเปนลบ ชใหเหนวา การขยายตวของการสงออกสนคาในกลมอตสาหกรรมยานยนตยงไมสามารถรกษาสวนแบงตลาดของสนคาในกลมใหคงทไวไดเนองจากอตราการขยายตวของการสงออกของไทยในสนคากลมอตสาหกรรมยานยนตตากวาอตราการขยายตวของการนาเขาสนคาโดยรวมในตลาดโลก ดงนน ศกยภาพในการสงออกสนคาในกลมอตสาหกรรมยานยนตจงขนอยกบการขยายตวของตลาดนาเขาของโลก (หรอการขยายตวทางเศรษฐกจของโลก) และการพฒนาขดความสามารถในการแขงขนเปนหลก (ตารางท 5.10)

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-15

ตารางท 5.10: Commodity Effect และ Competitiveness Effect ของสนคาอตสาหกรรมยานยนตไทยในตลาดโลกป 2549

CMS Calculation (%)

พกด รายการ มลคาการสงออก

( พนเหรยญสหรฐฯ ) Growth Effect Commodity

Effect Competitiveness

Effect

8703 รถยนตนงสวนบคคล 2,921,663 31.32 -3.91 72.59

8704 รถบรรทก/รถกระบะ 3,682,673 48.25 -13.60 65.36

8711 รถจกรยานยนต 304,264 536.19 -118.42 -317.77

8708 ชนสวนรถยนต 2,500,165 61.51 -31.26 69.75

8714 ชนสวนรถจกรยานยนต 494,282 87.69 -81.47 93.77

การขยายตวของการสงออกรถยนตนงโดยสาร (HS 8703) ของไทยเกดขนจากการขยายตวของการนาเขาในตลาดโลก และการพฒนาของศกยภาพในการแขงขนของผประกอบการใหสามารถแขงขนไดดขนในตลาดโลก เชนเดยวกบการขยายตวของการสงออกรถบรรทกของ (HS 8704) ชนสวนรถยนต (HS 8708) และชนสวนรถจกรยานยนต (HS 8714) สาหรบการขยายตวของการสงออกรถจกรยานยนต (HS 8711) มปจจยมาจากการขยายตวของตลาดเปนสาคญ สงถงรอยละ 536.19 ในขณะทปจจยดานผลตภณฑและขดความสามารถในการแขงขนเปนลบ เทากบรอยละ -118.42 และรอยละ -317.77 ตามลาดบ (รปท 5.6) ประเทศไทยสญเสยขดความสามารถในการแขงขนในการสงออกรถจกรยานยนต แตมการขยายตวของการสงออกเพราะการขยายตวของตลาดโลกโดยเฉพาะอยางยงการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศเกดใหม (Emerging Markets) ในเอเชย ไดแก จน อนเดย และเวยดนาม เปนตน

5-16 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

Commodity Effect and Competitiveness Effect of Thailand goods in the World Market, 2006

HS 8714

HS 8708

HS 8704

HS 8703

HS 8711

-500.00

-400.00

-300.00

-200.00

-100.00

0.00

100.00

200.00

300.00

400.00

-200.00 -150.00 -100.00 -50.00 0.00 50.00 100.00 150.00 200.00

Commodity effect (%)

Com

pett

iven

esee

eff

ect (

%)

รปท 5.6: การวเคราะหความสามารถในการแขงขนของสนคาอตสาหกรรมยานยนตของไทยในตลาดโลกป 2549

เมอวเคราะหศกยภาพในการสงออกสนคาในกลมอตสาหกรรมยานยนตททาการศกษา 5 รายการพบวา เวยดนามไดมการพฒนาศกยภาพในการสงออกสนคาในกลมอตสาหกรรมยานยนตโดยการเพมขดความสามารถในการแขงขนอยางมากในสนคาทกรายการ โดยการขยายตวของการสงออกมปจจยสาคญจากการพฒนาขดความสามารถในการแขงขนรอยละ 109.98, 93.33, 71.41, 118.54 และ 79.22 สาหรบการสงออกรถยนตนงโดยสาร (HS 8703) รถบรรทกของ (HS 8704) ชนสวนรถยนต (HS 8708) รถจกรยานยนต (HS 8711) และชนสวนรถจกรยานยนตและจกรยาน (HS 8714) ตามลาดบ แมวามลคาการสงออกจะยงไมมากเมอเปรยบเทยบกบมลคาการสงออกของประเทศไทย แตเวยดนามไดแสดงถงการพฒนาขดความสามารถในการแขงขนในกลมอตสาหกรรมยานยนตอยางมาก (ตารางท 5.11)

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-17

ตารางท 5.11: Commodity Effect และ Competitiveness Effect ของสนคาอตสาหกรรมยานยนตเวยดนามในตลาดโลกป 2549

CMS Calculation (%)

พกด รายการ มลคาการสงออก

( พนเหรยญสหรฐฯ ) Growth Effect

Commodity Effect

Competitiveness Effect

8703 รถยนตนงสวนบคคล 1,465 -11.41 1.42 109.98

8704 รถบรรทก/รถกระบะ 1,470 9.29 -2.62 93.33

8711 รถจกรยานยนต 18,347 -23.80 5.26 118.54

8708 ชนสวนรถยนต 108,850 58.12 -29.54 71.41

8714 ชนสวนรถจกรยานยนต 59,906 292.64 -271.86 79.22

Commodity Effect and Competitiveness Effect of Viet Nam goods in the World Market, 2006

HS 8711

HS 8703

HS 8704HS 8708

HS 8714

-200.00

-150.00

-100.00

-50.00

0.00

50.00

100.00

150.00

200.00

-350.00 -250.00 -150.00 -50.00 50.00 150.00 250.00 350.00

Commodity effect (%)

Com

pett

iven

esee

eff

ect (

%)

รปท 5.7: Commodity Effect และ Competitiveness Effect ของสนคาอตสาหกรรมยานยนตเวยดนามในตลาดโลกป 2549

5-18 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

Commodity Effect and Competitiveness Effect of Thailand & Viet Nam goods in the World Market, 2006

HS 8711

HS 8703

HS 8704

HS 8708HS 8714

HS 8708HS 8703

HS 8704

HS 8711

HS 8714

-400.00

-300.00

-200.00

-100.00

0.00

100.00

200.00

300.00

400.00

-350.00 -250.00 -150.00 -50.00 50.00 150.00 250.00 350.00

Commodity effect (%)

Com

petti

vene

see

effe

ct (%

)

Thailand's goodsViet Nam's goods

รปท 5.8: การเปรยบเทยบปจจยทมผลตอศกยภาพในการสงออกของไทยและเวยดนาม

เมอเปรยบเทยบศกยภาพในการสงออกของไทยกบเวยดนาม พบวา ประเทศไทยมการพฒนาดานขดความสามารถในการแขงขนตากวาเวยดนามในสนคารถยนตนงโดยสาร รถบรรทกของ ชนสวนรถยนต รถจกรยานยนต มเพยงสนคาชนสวนรถจกรยานยนตเทานน ทไทยมการพฒนาดานขดความสามารถในการแขงขนสงกวาเวยดนาม และเมอพจารณาจากปจจยดานตลาด ปรากฏวา อตสาหกรรมยานยนตของไทยสามารถอาศยความไดเปรยบดานการตลาดเหนอกวาเวยดนาม เชนเดยวกบการขยายตวของการสงออกของไทยทเกดขนจากการขยายตวของตลาดสงกวาเวยดนามในสนคารถยนตนงโดยสาร รถบรรทกของ ชนสวนรถยนต รถจกรยานยนต โดยมเพยงชนสวนรถจกรยานยนตเทานนทเวยดนามมการขยายตวของการสงออกทมปจจยจากการเตบโตของตลาดมากกวาไทย

ผลการศกษาดงกลาวแสดงถงบทบาท และความสาคญของการทาความตกลงเปดเสรทางการคาของไทยตออตสาหกรรมยานยนต โดยเฉพาะอยางยงการทาความตกลงทางเปดเสรทางการคากบประเทศทมตลาดใหญมกาลงซอสง และมอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจสง ในขณะเดยวกน อตสาหกรรมยานยนตของไทยยงคงตองพฒนาขดความสามารถในการแขงขนอยางตอเนอง เพราะเวยดนามไดมการพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของตนอยางมาก นอกจากน การทปจจยดานผลตภณฑมผลเปนลบสาหรบประเทศไทยในสนคาทกรายการของกลมอตสาหกรรมยานยนต ทาใหตองหนกลบมาพจารณาในดานการพฒนาผลตภณฑของกลมอตสาหกรรมยานยนตเพอใหเปนปจจยของการพฒนาศกยภาพในการสงออกของอตสาหกรรมยานยนตของไทยตอไป

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-19

5.3 การวเคราะหสถานการณ (SWOT Analysis)

SWOT เปนการวเคราะหเพอการวางแผนกลยทธทางการตลาดของสนคา ซงมาจากคาวา Strengths, Weaknesses, Opportunities และ Threats โดย Strengths คอ จดแขง หมายถง ความสามารถและสถานการณภายในองคกรทเปนบวก ซงองคกรนามาใชเปนประโยชนในการทางานเพอบรรลวตถประสงค หรอหมายถงการดาเนนงานภายในทองคกรทาไดด Weaknesses คอ จดออน หมายถง สถานการณภายในองคกรทเปนลบและดอยความสามารถ ซงองคกรไมสามารถนามาใชเปนประโยชนในการทางานเพอบรรลวตถประสงค หรอหมายถงการดาเนนงานภายในทองคกรทาไดไมด Opportunities คอ โอกาส หมายถง ปจจยและสถานการณภายนอกทเอออานวยใหการทางานขององคกรบรรลวตถประสงค หรอหมายถง สภาพแวดลอมภายนอกทเปนประโยชนตอการดาเนนการขององคกร Threats คออปสรรค หมายถง ปจจยและสถานการณภายนอกทขดขวางการทางานขององคกรไมใหบรรลวตถประสงค หรอหมายถงสภาพแวดลอมภายนอกทเปนปญหาตอองคกร SWOT จงเปนวธการและเทคนคทใชในการวเคราะหสภาวะขององคกรและกระบวนการกาหนดกลยทธขององคกร เพอใหรสถานภาพหรอสภาวะขององคกรของตนเอง และใชกระบวนการนในการกาหนดกลยทธ

ในการศกษาน จะทาการวเคราะห SWOT ของอตสาหกรรมยานยนตไทยและเวยดนาม เพอเปรยบเทยบจดแขง จดออน โอกาส และอปสรรคของอตสาหกรรมยานยนตของทง 2 ประเทศ โดยวเคราะห SWOT ในภาพรวมของทง 2 ประเทศ และแยกวเคราะหตามหมวดสนคาภายใตอตสาหกรรมยานยนต

5.3.1 การวเคราะหสถานการณของอตสาหกรรมยานยนตไทยและเวยดนาม

1) อตสาหกรรมยานยนตไทย

การวเคราะหจดแขง จดออน โอกาส และอปสรรคของอตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทย มดงน

• จดแขง

1) อตสาหกรรมตนนาของอตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยมศกยภาพทางเทคโนโลยทสงกวาประเทศในกลมอาเซยน เชน อตสาหกรรมเครองจกรกลโลหะการ (การฉดหลอโลหะ การตขนรปโลหะ

2) อตสาหกรรมยานยนตของไทยมการกระจกตวทางภมศาสตร ทาใหตนทนการขนสงของอตสาหกรรมตา

3) มการรวมกลมของผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในพนทคอนขางเขมแขง มการรวมมอของผประกอบการเพอพฒนาสนคารวมกนมากขน

5-20 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

4) มผลตภาพแรงงาน (Labor Productivity) สง3

5) มสถาบนการศกษาในทองถน ทงระดบ ปวช. ปวส. และอดมศกษา สามารถผลตบคลากรเขาสภาคอตสาหกรรมไดอยางเพยงพอทงในเชงปรมาณและคณภาพ

6) การจดตงกองทนเพอการพฒนาอตสาหกรรมตาง ๆ ของรฐโดยใหภาคเอกชนม สวนรวมในการเปนเจาของดานการพฒนาบคลากร ดานการวจย พฒนาและนวตกรรม หรอกองทนรวมลงทนตางๆ

7) อตสาหกรรมยานยนตของไทยมการเรยนรดานเทคโนโลยจากบรษทตางชาต

8) รฐบาลไทยมนโยบายตางๆ ทสนบสนนและใหความคมครองดานการสงออกของภาคอตสาหกรรม

9) วฒนธรรมของไทยมความเปดกวาง สงผลใหตางชาตมองวาประเทศไทยสามารถควบคมไดงาย

10) อตสาหกรรมยานยนตไทยมการรวมตวเปนสมาคม เพอเปนการชวยเหลอและรกษาผล ประโยชนแกสมาชกในกลมอตสาหกรรมนนๆ

• จดออน

1) ไมมทรพยากรบคคลในสายวศวกรรมและการจดการท เ กยวของกบอตสาหกรรมโดยตรงอยางเพยงพอ รวมทงทรพยากรบคคลในปจจบนไมสามารถสนองความตองการของภาคอตสาหกรรม

2) ขาดความสามารถทางการออกแบบและพฒนาผลตภณฑ

3) ปจจบนมสาธารณปโภคทด แตยงไมมการวางแผนโครงการในอนาคต

4) ไมมศนยกลางทางดานวจยและพฒนา เชน ศนยทดสอบเครองยนต และสนามทดสอบรถยนต เปนตน

3 ผลการสารวจของ ILO พบวาในป 2549 ไทยมผลตภาพแรงงาน 13,915 เหรยญสหรฐฯ ตอป ขณะทเวยดนามมผลตภาพแรงงาน 4,809 เหรยญสหรฐฯ ตอป

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-21

5) ขอมลของอตสาหกรรมมไมเพยงพอและขาดการประสานงานทางดานขอมล ทาใหผประกอบการวางแผนธรกจไดยาก

6) ผประกอบการขาดเงนลงทนในการพฒนาผลตภณฑและปรบปรงประสทธภาพการผลต

7) ขาดเสถยรภาพทางการเมอง ทาใหตางชาตไมกลาเขามาลงทน หรอยายฐานการผลต

• โอกาส

1) ประเทศไทยมความไดเปรยบดานทตงทางภมศาสตร โดยเปนศนยกลางของภมภาคอาเซยน อนโดจน และเชอมกบเอเชยใตดวย ซงเปนสวนเสรมใหประเทศไทยเหมาะทจะเปนศนยกลางการผลตและสงออกของภมภาคน

2) ประเทศไทยมสาธารณปโภคทพรอมและดกวาประเทศเวยดนาม ทงทางบก ทางเรอ ทางอากาศ เชน ถนน ทาเรอ ระบบการจราจร สามารถรองรบการเพมขนของการผลต

3) มอตราภาษสรรพสามตทเออตอการผลต ไมมการกดกนทางการคา

4) ประเทศไทยมความรวมมอในโครงการ AICO (Asean Industrial Cooperation)4 และ AFTA (Asean Free Trade Area) โอกาสในการสงออกในอตสาหกรรมนไปยงกลมอาเซยนและประเทศอนๆ จงมแนวโนมสงขน

5) นบตงแตป 2546 ภาครฐไดใหการสงเสรม สนบสนนอตสาหกรรมยานยนต โดยมเปาหมายอยางชดเจนและตอเนองทจะใหประเทศไทยเปนศนยกลางการผลตและสงออกยานยนต (Detroit of Asia) ซงจะสงผลใหอตสาหกรรมยานยนตของไทยเตบโตขนเปนลาดบ

• อปสรรค/ภยคกคาม

1) บรษทแมในตางประเทศเปนผกาหนดนโยบายและมาตรการในการดาเนนกจการ โดยเฉพาะอยางยงผประกอบรถยนตและผผลตชนสวนยานยนตระดบ First Tier เกอบทงหมดจะ

4 ผลการดาเนนงานของโครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมของอาเซยน (AICO) จนถงวนท 21 เมษายน 2548: ม จานวนคาขอรวมโครงการ AICO มทงสน 195 โครงการ ไดรบอนมต 129 โครงการ รวมมลคา 1,560 ลานเหรยญสหรฐ ประเทศสมาชกทมโครงการฯ มากทสดเรยงตามลาดบไดแก ไทย (61) มาเลเซย (60) ฟลปปนส (52) สงคโปร (3) และเวยดนาม โดยโครงการของไทยดานอตสาหกรรมยานยนต ไดแก Automotive CKD 96 โครงการ, Automotive CKD & CBU1 โครงการ, ชนสวนรถยนต 15 โครงการ

5-22 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

เปนการลงทนจากตางประเทศ ดงนน มโอกาสการยายฐานการผลตออกจากประเทศไทยไปยงประเทศทเปนตลาดใหม (Emerging market)

2) การกาหนดทศทางการออกแบบพฒนาผลตภณฑในอตสาหกรรมยานยนตถกกาหนดจากบรษทแมในตางประเทศ สาหรบอตสาหกรรมชนสวนยานยนตประเภทอะไหล (REM) กเปนไปตามการประกอบรถยนต

3) การถายทอดเทคโนโลยจากนกลงทนตางประเทศอยในวงจากด เนองจากไดรบการถายทอดเฉพาะเทคโนโลยระดบพนฐาน

2) อตสาหกรรมยานยนตเวยดนาม

การวเคราะหจดแขง จดออน โอกาส และอปสรรคของอตสาหกรรมยานยนตของประเทศเวยดนาม มดงน

• จดแขง

1) มทรพยากรแรงงานมากและคาแรงงานตา

2) มการสงเสรมภาคอตสาหกรรมโดยการจดทานโยบายขยายนคมอตสาหกรรมกระจายไปยงจงหวดตางๆ

3) เศรษฐกจมการเจรญเตบโตอยางตอเนองทาใหประชาชนมรายไดตอหวมากขน ขณะทระบบขนสงมวลชนในประเทศยงไมไดมการพฒนาเทาทควร ทาใหประชาชนนยมซอพาหนะสวนบคคล

4) มการสนบสนนการลงทน เชน ออกกฎหมายเออตอการลงทน การลดภาษธรกจ อตราคาเชาทดนตาและระยะเวลาเชานาน เปนตน

• จดออน

1) อตสาหกรรมยานยนตในเวยดนามอยในขนเรมตนของการพฒนา ทาใหประสทธภาพการผลตและทกษะตางๆ ยงลาหลงประเทศในภมภาคอาเซยนดวยกน

2) มปญหาขาดแคลนแรงงานฝ มอและผบรหารระดบกลางทย งขาดประสบการณในการทางาน

3) ลกษณะของแรงงานเปนแรงงานทไมมทกษะ

4) ผลตภาพแรงงานตา

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-23

• โอกาส

1) รฐบาลเวยดนามมนโยบายทจะผลกดนใหประเทศเวยดนามกลายเปนศนยกลางการผลตเหลกในอาเซยนภายในป 2553 - 2563

2) ประเทศเวยดนามมทรพยากรทอดมสมบรณเปนอยางมาก มแหลงแรเหลกซงเปนวตถดบทสาคญในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวน

3) ไดรบผลประโยชนจากการคาทเพมขนและการลงทนกบประเทศอาเซยนทงหมด

4) จากการขยายตวทางดานการลงทนของตางชาต ทาใหประชาชนเวยดนามมโอกาสไดเรยนรในเทคโนโลยตางๆ จนทาเกดการพฒนาทกษะ

5) การเขาเปนสมาชก WTO ทาใหนกลงทนตางชาตมความมนใจทจะเขามาลงทนมากขน อตราภาษนาเขาชนสวนลดลง

6) ตลาดของอตสาหกรรมยานยนตยงมขนาดเลก

5) เศรษฐกจของเวยดนามมการขยายตวอยางตอเนอง ทาใหสภาพเศรษฐกจคลองตว การจบจายใชสอยของคนในประเทศมมากขน

6) มภมประเทศตงอยในทาเลทสะดวกตอการขนสงสนคา และมทาเรอจานวนมาก

7) การทเวยดนามมพรรคการเมองพรรคเดยว ทาใหการเมองมเสถยรภาพสถานการณการเมองสงบ และไมมผลกระทบกบธรกจตางๆ ในประเทศ

8) คนเวยดนามมวถชวตความเปนอยทเรยบงาย มความอดทนในการทางาน ขยนและซอสตยตอองคกร (Royalty) เรยนรเรว

7) รฐบาลมงพฒนาโครงสรางพนฐานเพอรองรบการลงทนจากตางประเทศ เชน ทาอากาศยานนานาชาตแหงใหม ถนน ทาเรอนาลก การสรางโรงกลนนามนและกาซธรรมชาตขนาดใหญ โรงไฟฟา

• อปสรรค/ภยคกคาม

1) คนเวยดนามไมปฏบตตามกฎจราจร ทาใหการจราจรของเมองใหญสบสน วนวาย ไมเปนสากล

5-24 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

2) ระบบโครงสรางพนฐานตางๆ ยงอยในระหวางการเรงพฒนาซงคงตองใชเวลาในการดาเนนงานอกหลายป ตวอยางเชน การจดการดานไฟฟา ประปา การขนสง และการสอสาร เปนตน

3) การปฏรประบบธนาคารยงลาชา

5) ขนาดของถนนมขนาดเลกและแคบ และขาดแคลนทจอดรถในเมองใหญ

6) ภมประเทศเปนรปตวเอส ซงทอดตวในแนวยาวทาใหยากลาบากในการขนถายสนคา

7) ระบบการเงนยงไมพฒนา การซอขายตางๆ ในประเทศใชเงนสดยงไมมการใชเชคและสนเชอจากสถาบนการเงน ทาใหขาดความคลองตวทางการตลาด

8) นโยบายเรองภาษทสง เพอการควบคมการนาเขารถยนตเกาจากตางประเทศ โดยมการเกบภาษการบรโภคพเศษ (Special Consumption Tax) สงขนจากอตรารอยละ 24 ในป 2547 เปนรอยละ 40 ในป 2548 และมแนวโนมจะปรบขนเปนรอยละ 70 ในป 2550

9) รายไดประชากรตอหวตา (725 ดอลลาตอป) ประชาชนมกาลงซอนอย

10) ป 2550 เวยดนามมอตราเงนเฟอสงถงรอยละ 12.6 และมการปรบคาแรงขนตา ทาใหตนทนการผลตของเวยดนามในภาคอตสาหกรรมสงขน

5.3.2 การวเคราะหสถานการณของสนคาภายใตอตสาหกรรมยานยนต

1) อตสาหกรรมรถยนต

ประเทศไทย ประเทศเวยดนาม

จดแขง

1) ประเทศไทยเปนฐานการประกอบรถยนตในภมภาคเอเชย

2) ประเทศไทยเปนฐานการผลตปกอพทใหญเปนอนดบ 2 รองจากสหรฐอเมรกา

3) ตลาดในประเทศมขนาดใหญพอทจะรองรบกาลงการผลตทมอยในปจจบน

4) ไทยมการผลตสนคาในกลมอตสาหกรรมยานยนตอยางครบวงจร ทงการประกอบและชนสวน

5) ประเทศไทยมเทคโนโลยการผลตและประสบการณทขนสงกวาประเทศเวยดนาม

1) เวยดนามมรถยนตตดยหอของตนเอง

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-25

ประเทศไทย ประเทศเวยดนาม

6) ประเทศไทยมศกยภาพและขดความสามารถในการแขงขนในอตสาหกรรมยานยนตในกลมไทยสงกวาประเทศในกลมอาเซยน โดยความสามารถดานทกษะของแรงงานไทยไดรบการยอมรบ

7) รฐบาลไทยมนโยบายตางๆ ทสนบสนนการผลตรถยนตเพอการสงออก เชน การลดภาษการนาเขาชนสวนจากรอยละ 0-5 เหลอรอยละ 10-30 และใหความคมครองดานการสงออกของภาคอตสาหกรรม

8) อตสาหกรรมยานยนตของไทยมการรวมกลมกนเปนส ม า ค ม เ พ อ เ ป น ก า ร ช ว ย เ ห ล อ แ ล ะ ร ก ษ าผลประโยชนแกสมาชกในกลม ทาใหมความเขมแขงมากกวาเวยดนาม

9) ประเทศไทยมกาลงการผลตรถยนตสงกวาปรมาณความตองการภายในประเทศ จงมกาลงการผลตเหลอสาหรบสงออกได

จดออน

1) ผประกอบการประกอบรถยนตมกจะเปนบรษทขามชาตและเปนผกาหนดนโยบาย การปฏบต ทาใหความรวมมอในการสนบสนนมาตรการตางๆ เชน การถายทอดเทคโนโลยการผลตชนสวนทมมลคาเพมสงเกดขนไดยาก จะมการถายทอดเฉพาะบรษททเปนเครอขายกนเทานน

2) บคลากรทมอยมคณภาพ ความร ความสามารถไมตรงกบความตองการของภาคเอกชน และบคลากรไมทางานตรงกบความร ความสามารถทไดรบการศกษามา ทาใหการพฒนาบคลากรไมสามารถทาไดอยางเตมท ทงนเนองมาจากการเปลยนงานบอย โดยเฉพาะเจาหนาทเทคนค (วศวกร) องคกรสญเสยองคความร และเปนปญหาหนงของการถายทอดเทคโนโลย และตวพนกงานเองขาดความเชยวชาญและความชานาญ

3) ผประกอบการในประเทศไมมเทคโนโลยในการออกแบบ พฒนา และผลตชนสวนเปนของตนเอง ตอง พงพาจากบรษท ทม เครอข ายกบบรษทประกอบรถยนตและการพฒนาจะเปนเรองการลดตนทนการผลต มใชการพฒนาผลตภณฑโดยเฉพาะบรษทระดบ First Tier ทเปนของคนไทยม โอกาสถกลดระ ดบเปนผ ผ ลตช นส วน

1) ราคารถยนตของเวยดนามสงกวาราคารถยนตจากประเทศเจาของเกอบสองเทา เนองจากใชชนสวนรถยนตเกอบทงหมดจากโรงงานประเทศเจาของ

2) รถยนตมราคาสงมากเมอเทยบกบรายไดปจจบน ซงเปนผลใหตลาดภายในประเทศมขนาดเลกเนองจากปรมาณความตองการมนอยทาใหไมสามารถผลตรถยนตในปรมาณมากพอทจะไดรบประโยชนจากการผลตจานวนมาก (Economy of scale) สงผลใหราคาตนทนการผลตตอหนวยสง และรฐบาลยงมการเกบภาษในอตราสงอย

3) การผลตสวนใหญยงตองพงพาการนาเขาวตถดบชนสวนยานยนตประเภทสาเรจรป (Completely Knocked Down : CKD) และชนสวนยานยนตกงสาเรจรป (Semi Knocked Down : SKD) เพอนา มาประกอบรถยนต

5-26 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

ประเทศไทย ประเทศเวยดนาม

Second Tier ได

4) การพฒนาบคลากรทงดานเทคโนโลย วศวกรรม และการจดการยงไมสามารถสนองตอบความตองการของภาคอตสาหกรรมได

5) รฐบาลไทยไมมนโยบายสนบสนนการผลตรถยนตของตวเอง ทาใหไมมการพฒนาเทคโนโลย เครองจกร และนวตกรรมในอตสาหกรรมน

6) ไมมการถายทอดเทคโนโลยอยางแทจรง เนองจากคนงานทางานภายใตกรอบ (module) ทถกกาหนดโดยบรษทแม ไมเปดโอกาสใหคนทางานคดและพฒนาเปน และเสนอแนะได

7) วตถดบตนนา เชน เหลกทยงตองนาเขา ซงเปนปญหาสาหรบผประกอบการไทย แตบรษทตางชาตไมมปญหาเพราะสามารถนาเขาจากตางประเทศไดโดยไมตองเสยภาษ

8) คนไทยขาดความนาเชอถอจากบรษทตางชาต เนองจากคนไทยมนสยสบายๆ ไมตรงตอเวลา ทาใหตางชาตนยมจางบรษทญปนมากกวาบรษทไทย แมจะแพงกวา

9) ในกลมผ ท า วจยของไทย สวนใหญไมมการแลกเปลยนและตอยอดงานวจย

10) คณภาพของบคลากรมปญหา เนองจากมาตรฐานการศกษาทแตกตางกนระหวางสถาบนฯ ตางๆ

11) สถาบนวจยและพฒนาของไทยยงมนอย ทมอย เชน MTEC สถาบนยานยนต ซงยงไมสามารถตอบสนองความตองการของผประกอบการได

12) ภาครฐของไทยไมมการศกษาและประเมนผลในการกาหนดหรอการใชนโยบายและกฎระเบยบตางๆ

13) ประเทศไทยไมได เปนเจาของเทคโนโลย ในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวน การพฒนาออกแบบผลตภณฑเปนของบรษทตางประเทศ ดงนนประเทศไทยไมสามารถกาหนดทศทางการลงทนการตลาดเองได ตองพงพานโยบายจากบรษทแม และผประกอบการทเปนของคนไทยเองตองจายอมปฏบตตามเงอนไขตางๆ ของผประกอบการจากตางประเทศ ดงนนผลประโยชนทไดจากอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนจะตก

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-27

ประเทศไทย ประเทศเวยดนาม

อยกบคนตางชาตเปนหลก

โอกาส

1) มโอกาสในการครองตลาดในภมภาคเอเชย

2) ประเทศไทยมศกยภาพในการทาใหตนทนตาลงโดยการทาวจยและพฒนา

3) จากกฎเกณฑของ AFTA ตลาดมขนาดใหญขนสงผลใหผประกอบการสามารถมการผลตขนาดใหญทกอใหเกดประสทธภาพและการประหยดทาใหผลกาไรเพมขนได

4) ภาครฐมนโยบายสนบสนนใหไทยเปน Detroit of ASIA รวมถงนโยบายการเปดการคาเสร (Free Trade Zone : FTA) สงเสรมการพฒนาอตสาหกรรมในประเทศ

5) ปจจบนบรษทตางชาตเรมมความมนใจ และเปดโอกาสใหไทยสามารถออกแบบสนคาบางสวนเองได

6) แผนแมบทของไทยใหสทธแกภาคเอกชน มสวนรวมในกระบวนการยกรางแผนแมบท ดงนน แนวทางการพฒนาอตสาหกรรมจะมโอกาสเปนรปธรรมมากขน

7) เขตเศรษฐกจพเศษในภาคเหนอของไทยมระบบการขนสงทสะดวกและสามารถเชอมโยงกบตลาดสาคญ อาท จน และประเทศตางๆ ในแถบอนโดจน อกทงยงไดรบสทธประโยชนขนสงสดจากสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน ทาใหผผลตชนสวนยานยนตและชนสวนอเลกทรอนกสของญปนสนใจเขามาลงทนของไทย

8) รฐบาลมมาตรการสนบสนนใหมการลงทนผลตรถอโคคารขน เพอตองการสรางดมานดของคนใหม เนองจากราคาถกกวาและประหยดพลงงาน ซงจะสงผลใหการผลตรถยนตนงโดยรวมสดสวนจะเพมมากขน

1) การทเวยดนามเปนสมาชก WTO ทาใหเวยดนามตองปรบลดอตราภาษลงภายใตขอกาหนด ทาใหราคารถยนตมแนวโนมลดลง โอกาสของตลาดจะขยายตวมากขน

2) เศรษฐกจของเวยดนามมการขยายตวอยางตอเนอง (ป 2550 รอยละ 8) ประชาชนมรายไดเพมขนทาใหมกาลงซอมากขนตามไปดวย และประชาชนหนมาใชรถยนตแทนรถมอเตอรไซด

3) หลงจากเขาเปนสมาชก WTO เวยดนามไดดาเนนการปรบลดอตราภาษนาเขาสนคาประเภทตางๆ รวมถงรถยนตและชนสวน โดยตงแตวนท 1 มกราคม 2549 เวยดนามไดเรมทยอยลดอตราภาษนาเขารถยนตและรถยนตใชแลว สงผลใหราคารถยนตในประเทศปรบราคาจาหนายลดลง

อปสรรค (ภยคกคาม)

1) ประเทศจนและอนเดยมศกยภาพในการผลตทมตนทนตา โดยเฉพาะอยางยงจนเรมขยายตลาดการสงออกสภมภาคเอเชยมากขน ทาใหเปนคแขงทสาคญของไทย

2) แมวานโยบายการเปดการคาเสรจะสรางโอกาสการ

1) บรษทตางชาตทลงทนในอตสาหกรรมรถยนตมองตลาดภายในประเทศดวย เนองจากตลาดรถยนตของเวยดนามมขนาดเลก อาจไมดงดดนกลงทนชาวตางชาตมากนก

2) เวยดนามจากดความเรวของรถยนตไวไมเกน 50

5-28 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

ประเทศไทย ประเทศเวยดนาม

ดาเนนธรกจ แตในขณะเดยวกนกเปนภยคกคามได อนเนองจากปญหาระบบกลมนยมของผประกอบการททาธรกจกนเฉพาะในกลมของตนเอง และการแขงขนระหวางประเทศทสงขน

3) การเมองไทยไมมเสถยรภาพ ทาใหเสยโอกาสในการดงนกลงทนจากตางประเทศ

4) ผประกอบการไทยเคยชนกบการรบจางผลต ไมใหความสาคญตอการทา R&D และขาดโอกาสในการพฒนา

5) บรษทตางชาตไมมนใจในคณภาพ การควบคม และการขนสงของไทย (เทยบกบจนและประเทศอนๆ) ในอนาคตตางชาตอาจไมมาตงฐานการผลตในไทย แตใชการนาเขาชนสวนแทน

6) ปญหาดานปจจยการผลตทสงผลตอผประกอบการไทย เชน

• รฐบาลไมมการกาหนดอตราคาจางแรงงานขนตาทแนนอน สงผลใหผประกอบการตองมการปรบอตราคาจางแรงงานทกๆ ป ในขณะทเวยดนามมคาแรงถกกวา

• รฐบาลไมสามารถแกไขปญหาสหภาพแรงงานได

กโลเมตรตอชวโมง ทาใหชาวเวยดนามเลอกเดนทางดวยวธอนแทนรถยนต

3) ป 2549 กระทรวงการเงนของเวยดนามปรบขนอตราภาษนาเขารถยนตใชแลวเปนรอยละ 150 พรอมเรงจดทามาตรฐานนาเขารถยนตใชแลว เพอสกดการนาเขาซากรถยนตจากตางประเทศและลดปญหาสงแวดลอม

4) ปญหาเรองทจอดรถและการจราจรตดขดในเมองใหญๆ อาท กรงฮานอย นครโฮจมนห และนครไฮฟอง ทาใหรถยนตไมเปนทนยมของประชาชนเวยดนาม

5) การเพมภาษรถยนตประกอบสาเรจรป (completely knock down-CKD) ซงจะทาใหราคารถยนตเพมสงขนและมราคาแพงกวารถจกรยานยนตมาก รวมทงคาบารงรกษาทสงกวารถจกรยานยนต

2) อตสาหกรรมรถจกรยานยนต

ประเทศไทย ประเทศเวยดนาม

จดแขง

1) อตสาหกรรมมการรวมกลม ทแข งแกร ง ทาใหประหยดตนทนการขนสง โดยมโรงงานผลตชนสวน ซงสวนใหญตงอยรวมกนในบรเวณเขตกรงเทพฯและปรมณฑล โดยเฉพาะเขตภาคตะวนออก ซงมจานวนโรงงานผลตชนสวนรถจกรยานยนตตงอยมากกวา รอยละ 60 ของทงประเทศ (180 ราย จาก ทวประเทศ 300 ราย)

2) มผบรโภคเฉพาะกลมทหลากหลายและมจานวนความตองการทมากพอตอการลงทน เชน กลมรถ จกรยานยนต ตกแตง กลมรถจกรยานยนตสาหรบแขงขน หรอกลมลกคาทตองการชนสวนคณภาพสง และมนวตกรรม ซงมทงทอยในและตางประเทศ เปนตน

1) มตลาดขนาดใหญ เนองจากเวยดนามเปนประเทศทมอตราการถอครองรถจกรยานยนตมากทสดแหงหนงของโลก

2) มรถจกรยานยนตตดยหอของตนเอง

3) คนสวนใหญนยมใชจกรยานยนตมากกวารถยนต จากการทรถยนตมราคาสงมากเมอเทยบกบรายไดปจจบน ขนาดของถนนมขนาดเลกแคบ และการขาดแคลนทจอดรถในเมองใหญ

4) จกรยานยนต ถอเปนปจจยท 5 ในว ถช วตของพลเมองเวยดนาม

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-29

ประเทศไทย ประเทศเวยดนาม

3) อตสาหกรรมรถจกรยานยนตของไทยมขนาดคอนขางใหญ และมการเชอมโยงอยางครบวงจรธรกจตงแตภาคการผลต การคา การจดจาหนาย และบรการหลงการขาย

จดออน

1) การทาวจย พฒนา และการทานวตกรรมมนอย

2) ระดบคณภาพในการผลตยงไมสมาเสมอ ตนทนตอหนวยสง มาตรฐานชนสวนรถจกรยานยนตของประเทศไทยยงมนอย และยงไมเขาระบบสากล

3) ขาดหนวยงานทมอปกรณและเครองมอ ในการใหบรการดานตรวจสอบ ทดสอบ ซงปจจบนมอยนอย ไมครบถวนตามขอกาหนด และเครองมอ อปกรณทดสอบหลายรายการเกา/ลาสมย

4) ขาดการส ง เสรมสนบสนนจากภาค รฐอย างมเปาหมาย ทศทาง ทเปนระบบ

5) ขาดหนวยงานรบผดชอบโดยเฉพาะการวจย พฒนาและนวตกรรมดานตวรถและชนสวนรถจกรยานยนตทพอเพยง

6) เครองจกรและเทคโนโลยการผลต ยงตองพงพาตางประเทศ

7) ไมมการถายทอดเทคโนโลยอยางแทจรง เนองจากคนงานทางานภายใตกรอบ (module) ทถกกาหนดโดยบรษทแม ไมเปดโอกาสใหคนทางานคดและพฒนาเปน และเสนอแนะได

8) วตถดบตนนา เชน เหลกทยงตองนาเขา ซงเปนปญหาสาหรบผประกอบการไทย แตบรษทตางชาตไมมปญหาเพราะสามารถนาเขาจากตางประเทศไดโดยไมตองเสยภาษ

9) ความนาเช อ ถอตอคนไทยจากบรษทตางชาต เนองจากคนไทยมนสยสบายๆ ไมตรงตอเวลา ทาใหตางชาตนยมจาง บ.ญปนมากกวา บ.ไทย แมจะแพงกวา

10) ลกษณะนสยของคนรนใหม ไมอดทนตอปญหาและแรงกดดน และปญหาการเปลยนงานบอยของพนกงาน (job hopping) โดยเฉพาะเจาหนาทเทคนค (วศวกร) องคกรสญเสยองคความร และเปนปญหาหนงของการถายทอดเทคโนโลย

1) กฎหมายและขอระเบยบหลายอยางยงไมเปนสากล

2) ระบบโครงสรางพนฐานตางๆ ยงอยในระหวางการเรงพฒนาซงคงตองใชเวลาในการดาเนนงานอกหลายป

3) การปฏรประบบธนาคารยงลาชา

4 ) มปญหาขาดแคลนแรงงานฝม อและผ บรหารระดบกลางทยงขาดประสบการณในการทางาน

5) ภมประเทศเปนรปตวเอส ซงทอดตวในแนวยาวทาใหยากลาบากในการขนถายสนคา

6) ป 2546 รฐบาลกาหนดโควตาการนาเขา รวมทงออกขอหามไมใหประชาชนซอรถจกรยานยนตคนท 2

7) คณภาพของสนคายงไมไดมาตรฐาน

5-30 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

ประเทศไทย ประเทศเวยดนาม

11) ปญหาการพฒนาบคลากรไมสามารถทาไดอยางเตมท (ผลจากการเปลยนงานบอยของพนกงาน)

12) ในก ล มผ ท า ว จ ย ขอ ง ไทยส วน ใหญ ไ ม ม ก า รแลกเปลยนและตอยอดงานวจย

13) ปญหาคณภาพของบคลากรเนองจากมาตรฐานการศกษาทแตกตางกนระหวางสถาบนฯ ตางๆ

14) สถาบน R&D ของไทยยงมนอย ทมอย เชน MTEC สถาบนยานยนตยงไมสามารถตอบสนองความตองการของผประกอบการไดในเรองการพฒนา R&D

15) ภาครฐของไทยไมมการศกษาและประเมนผลในการกาหนด/การใชนโยบายและกฎระเบยบตางๆ

16) ระบบการศกษาของไทย ไมมการปลกฝงดานจรยธรรมและคณธรรม

โอกาส

1) นโยบายการคาเสรของรฐบาลทาใหมการยายฐานการผลตมาในประเทศไทยมากขน

2) การกาหนดยทธศาสตรยานยนตของประเทศทมงสงเสรมใหประเทศไทยเปนฐานการผลตยานยนตในเอเชย สามารถสรางมลคาเพมในประเทศ โดยมอตสาหกรรมชนสวนยานยนตทมความแขงแกรง อนจะสงผลใหเกดโครงการเพอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตขนาดใหญ และตอเนองหลายป (2549 - 2553)

3) นโยบายของรฐบาลทจะมงเนนการพฒนาและยกระดบขดความสามารถในภาคการผลตโดยเฉพาะ SMEs ทเปนรากหญาของอตสาหกรรมของประเทศ เครอขายวสาหกจ คอ หนงในเครองมอหลกทใช

4) มโอกาสขยายตลาดไปสกลมลกคาตางประเทศ ในรปแบบของผใหการถายทอดเทคโนโลย และเปนผลงทน หรอรวมลงทนในประเทศทอยในภมภาค

5) ตลาดในประเทศมขนาดใหญ อกทงมอตราการเตบโตในระดบสง

6) ยานยนตเปนหนงในอตสาหกรรมเปาหมายของประเทศ โดยมการกาหนดยทธศาสตรยานยนตของประเทศทมงสงเสรมใหประเทศไทยเปนฐานการผลตยานยนตในเอเชย สามารถสรางมลคาเ พมใน

1) ไดรบผลประโยชนจากการคาทเพมขนและการลงทนกบประเทศอาเซยนทงหลาย

2) จากการขยายตวทางดานการลงทนของตางชาต ทาใหประชาชนเว ยดนามม โอกาสได เ ร ยนร ในเทคโนโลยตางๆ จนทาเกดการพฒนาทกษะ

3) การเขาเปนสมาชก WTO ทาใหนกลงทนตางชาตมความมนใจทจะเขามาลงทนมากขน

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-31

ประเทศไทย ประเทศเวยดนาม

ประเทศ โดยมอตสาหกรรมชนสวนยานยนตทมความแขงแกรง ซงสงผลใหเกดโครงการเพอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตขนาดใหญ และตอเนองหลายป (2549-2553)

7) มโอกาสขยายตลาดไปสกลมลกคาตางประเทศ ในรปแบบของผใหการถายทอดเทคโนโลย และเปนผลงทน หรอรวมลงทนในประเทศทอยในภมภาค

8) ตลาดในประเทศมขนาดใหญ อกทงมอตราการเตบโตในระดบสง

9) ภาครฐมนโยบายสนบสนนใหไทยเปน Detroit of ASIA รวมถงนโยบายการเปดการคาเสรทาใหมการยายฐานการผลตมาในประเทศไทยมากขน

10) ปจจบนบรษทตางชาตเรมมความมนใจ และเปดโอกาสใหไทยสามารถออกแบบสนคาบางสวนเองได

11) แผนแมบทของไทยใหสทธแกภาคเอกชน มสวนรวมในกระบวนการยกรางแผนแมบท

อปสรรค (ภยคกคาม)

1) การประกอบธรกจรถจกรยานยนตทงวงจร ตงแตการผลต การขาย และการบรการอยในการครอบครองและควบคมของตางชาต

2) คนไทยมคานยมทจะใชสนคาตางประเทศ

3) การแขงขนกนรนแรงมากขน

4) การประกอบธรกจรถจกรยานยนตทงวงจร ตงแตการผ ลต การขาย และการบ รการอ ย ในการครอบครองของตางชาต

5) แมวานโยบายการเปดการคาเสรจะสรางโอกาสการดาเนนธรกจ แตในขณะเดยวกนกเปนภยคกคามได อนเนองจากปญหาระบบกลมนยมของผประกอบการททาธรกจกนเฉพาะในกลมของตนเอง และการแขงขนระหวางประเทศทสงขน

6) การเมองไทยไมมเสถยรภาพ ทาใหเสยโอกาสในการดงนกลงทนจากตางประเทศ

7) ผประกอบการไทยเคยชนกบการรบจางผลต ไมใหความสาคญตอการทา R&D และขาดโอกาสในการพฒนา (บ.ลกคาไมใหโอกาสสาหรบการผลตปรมาณมาก)

8) ในสวนของบรษทรวมทนญปนมอง QCD (Quality,

1) ป ร ะ เ ท ศ เ ว ย ดน า ม เ ป น ป ร ะ เ ท ศท ไ ม ไ ด ใ ชภาษาองกฤษ เปนอปสรรคตอการเขามาลงทนของตางชาต

2) การซอขายตางๆ ในประเทศใชเงนสดยงไมมการใชระบบของสถาบนการเงน ขาดความคลองตวทางการเงน

3) จากการทรฐบาลเวยดนามไดออกกฎหมายใหประชาชนในเมองฮานอยและเมองโฮจมนหมกรรมสทธจดทะเบยนจถจกรยานยนตรไดเพยง 1 คน (ป 2546) สงผลกระทบตอยอดขายรถจกรยานยนตร กระทบไปถงอตสาหกรรมชนสวนดวย

4) การผลตรถจกรยานยนตรในประเทศเวยดนาม จา เปนตองนาเขา เคร องยนตและชนสวนจากตางประเทศ

5-32 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

ประเทศไทย ประเทศเวยดนาม

Cost, Delivery) บรษทตางชาตไมแนใจในความสามารถของผประกอบการไทย (เทยบกบจนและอนๆ) ในอนาคตตางชาตอาจไมมาตงฐานการผลตในไทย แตใชการนาเขาชนสวนแทน

9) ปญหาดานปจจยการผลตทสงผลตอผประกอบการไทย เชน

• รฐบาลไมมการกาหนดอตราคาจางแรงงานขนตาทแนนอน สงผลใหผประกอบการตองมการปรบอตราคาจางแรงงานทกๆ ป ในขณะทเวยดนามมคาแรงถกกวา

• รฐบาลไมสามารถแกไขปญหาสหภาพแรงงานได

3) อตสาหกรรมชนสวนยานยนต

ประเทศไทย ประเทศเวยดนาม

จดแขง

1) ผประกอบรถยนตรายใหญของโลก ทงในสวนของคายรถยนตจากประเทศญปน ไดแก โตโยตา ฮอนดา เปนตน หรอคายรถยนตจากประเทศตะวนตก ไดแก กลมเจเนอรอล มอเตอร ฟอรด เปนตน มาสรางฐานการผลตในประเทศไทยเพอจาหนายทงในประเทศและสงออกไปยงตางประเทศ ดงนนอตสาหกรรมสนบสนนการประกอบรถยนต ซงไดแก อตสาหกรรมชนสวนยานยนต มโอกาสในการผลตสงขนดวย รวมถงไดรบการถายทอดการบรหารจดการการผลตจากบรษทประกอบรถยนต ทาใหอตสาหกรรมทเกยวเนองกบการประกอบรถยนตแขงแกรงมากขนดวย

2) ไทยสามารถการผลตชนสวนยานยนตและอปกรณตกแตงไดหลากหลายประเภท และมคณภาพด รวมทงการออกแบบได ทนสมย สวยงามกว าเวยดนาม

3) มสถาบน สมาคม องคกรใหการสนบสนนคลสเตอร เชน สถาบนเฉพาะทาง สถาบนการเงน

4) ประเทศไทยมความพรอมทงการคมนาคมขนสง ทงทางบก ทางเรอ ทางอากาศ สามารถรองรบการเพมขนของการผลต

5) ประเทศไทยมโครงสรางสาธารณปโภคทด

1) อตสาหกรรมยานยนตเปนอตสาหกรรมทนาจบตามองของเวยดนาม จงเปนแหลงดงดดการลงทนทงหมดทเกยวกบอตสาหกรรมยานยนตรวมทงอตสาหกรรมชนสวนยานยนต

2) ร ฐบาล เ ร ม ใ ช ม าตรกา รทา งภาษ ก ร ะต น ใหบรษทผผลตหนมาใชชนสวนทผลตในประเทศมากขน

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-33

ประเทศไทย ประเทศเวยดนาม

6) ประเทศไทยมอตราภาษสรรพสามตทเออตอการผลต

7) ประเทศไทยมสถาบนการศกษาในทองถน ทงระดบ ปวช. ปวส. และอดมศกษา สามารถผลตบคลากรเขาสภาคอตสาหกรรมไดอยางเพยงพอในเชงปรมาณ

8) ประเทศไทยมสถาบน สมาคม องคกรใหการสนบสนน เชน สถาบนการเงน

9) ชนสวนทผลตในประเทศไทยไดรบการยอมรบจากลกคาในภมภาคทงดานคณภาพ การออกแบบและราคา

10) อตสาหกรรมไทยมการเรยนรดานเทคโนโลยจากบรษทตางชาต

11) รฐบาลไทยมนโยบายตางๆ ทสนบสนนและใหความคมครองดานการสงออกของภาคอตสาหกรรม

12) วฒนธรรมของไทยมความเปดกวาง สงผลใหตางชาตมองวาประเทศไทยสามารถควบคมไดงาย

13) อตสาหกรรมไทยมการรวมตวเปนสมาคม เพอเปนการชวยเหลอและรกษาผลประโยชนแกสมาชกในกลมอตสาหกรรมนนๆ

จดออน

1) บรษทแมในตางประเทศเปนผกาหนดนโยบายและมาตรการในการดาเนนกจการ ผประกอบการทอยในประเทศไทยหรอจะเขามาลงทนในประเทศไทยอาจยายฐานการผลตจากประเทศไทยไปยงประเทศดงกลาวได

2) ไมมอตสาหกรรมตนนา ทจะเปนแหลงปอนวตถดบทมคณภาพและศกยภาพ

3) ผประกอบการผลตชนสวน โดยเฉพาะทสงให OEM มชอตราสนคา (Brand ) ของตนเองนอยมาก

4) ผประกอบการผลตชนสวนไทย มขอจากดในการตดตอสอสารกบตางประเทศ ขาดการวางแผนทางธรกจ รวมถงการนาระบบการบรหาร การจดการสมยใหมและเทคโนโลยสารสนเทศ มาใชปรบปรง และพฒนาองคกร

5) อตสาหกรรมผลตชนสวนยานยนตเปนอตสาหกรรมทใชทนสง เนองจากตองมการลงทนดานเครองจกรและอปกรณทดสอบ ทาใหผผลตรายยอยของไทย

1) อตสาหกรรมผลตชนสวนรถยนตในประเทศยงไมสามารถรองรบการผลตในอตสาหกรรมประกอบรถยนต ทาใหเวยดนามตองนาเขาชนสวนรถยนตจากตางประเทศจานวนมาก

2) ระบบโครงสรางพนฐานตางๆยงอยในระหวางการเรงพฒนาซงคงตอง ใชเวลาในการดาเนนงานอกหลายป

3) การปฏรประบบธนาคารยงลาชา

4) มปญหาขาดแคลนแรงงานฝมอและผบรหารระดบกลางทยงขาดประสบการณในการทางาน

5) โครงสรางของอตสาหกรรมกระจดกระจาย ประกอบกบภมประเทศเปนรปตวเอส ซงทอดตวในแนวยาวทาใหยากลาบากในการขนถายสนคา

5-34 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

ประเทศไทย ประเทศเวยดนาม

ตองรวมทนกบตางชาต เพอยกระดบความสามารถในการผลตและทาใหถกทนตางชาตเขาครอบครองธรกจไป

6) ไมมวตถดบในประเทศจงทาให ประสบปญหาการขาดแคลนวตถดบ ราคาตนทนการผลตสงอยางตอเนอง

7) ขาดการวจยและพฒนาทพอเพยง และสามารถนาไปใชประโยชนไดในเชงพานชย ทาใหการพฒนากระบวนการผลตใหไดมาตรฐานเปนไปอยางเชองชา

8) ผประกอบการยงเคยชนกบการรบจางการผลตตามคาสง ขาดโอกาสและวสยทศนในการวจยและพฒนาสรางนวตกรรมใหม

9) ขาดผบรหารระดบกลางและวศวกรทมความรเฉพาะทาง

10) มปญหาการเคลอนยายแรงงาน

11) สถาบนการศกษาในพนทยงมความเชอมโยงกบผประกอบการไมมากเทาทควร

12) ผซอม อานาจตอรองมากขน และมเ งอนไขทางการคามาก ทาใหอตรากาไรลดลงอยางตอเนอง

13) ไมมการทาการตลาดรวมกน ยงไมสามารถเขารวมงานแสดงสนคาสาขายานยนตและชนสวนยานยนตไดมากนก

14) ขาดอปกรณเครองมอหรอศนยทดสอบผลตภณฑ

15) ไมมการถายทอดเทคโนโลยอยางแทจรง เนองจากคนงานทางานภายใตกรอบ (module) ทถกกาหนดโดยบรษทแม ไมเปดโอกาสใหคนทางานคดและพฒนาเปน และเสนอแนะได

16) วตถดบตนนา เชน เหลกยงตองนาเขา ซงเปนปญหาสาหรบผประกอบการไทย แตบรษทตางชาตไมมปญหาเพราะสามารถนาเขาจากตางประเทศไดโดยไมตองเสยภาษ

โอกาส

1) กฎเกณฑททางการบงคบใหโรงงานรถยนตตองใชชนสวนทผลตภายในประเทศ (Local Contents) ในสดสวนทกาหนด เปนปจจยทกระตนใหมการพฒนาผผลตชนสวนรถยนตภายในประเทศ

2) บรษทผผลตรถยนตในกลมอเมรกา ญปน และยโรป

1) ไดรบผลประโยชนจากการคาทเพมขนและการลงทนกบประเทศอาเซยนทงหลาย

2) จากการขยายตวทางดานการลงทนของตางชาต ทาใหประชาชนเว ยดนามม โอกาสได เ ร ยนร ในเทคโนโลยตางๆ จนทาเกดการพฒนาทกษะ

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-35

ประเทศไทย ประเทศเวยดนาม

ยายฐานการลงทนมามากขน ทาใหความตองการชนสวนมมากขนและกอใหเกดอตสาหกรรมเกยวเนอง ทาใหความตองการชนสวนทง OEM และ REM เพมขน

3) ภาครฐมนโยบายสงเสรมอตสาหกรรมยานยนต

4) นโยบายการใชพลงงานทดแทน จะเปนตวกระตนใหเกดการวจยและพฒนามากขนในกลมชนสวนยานยนต เพอใหสามารถตอบสนองนโยบายและความตองการของลกคาไดมากขน

5) รฐบาลมนโยบายเพมขดความสามารถในการแขงขน โดยสงเสรมการรวมกลมอตสาหกรรมแบบ Cluster จะชวยผลกดนให SMEs เขาใจกนและรวมมอกนพฒนาศกยภาพมากขน

6) มการจดตงกองทนวจยและพฒนามากขน

7) ภาครฐมนโยบายสนบสนนใหไทยเปน Detroit of ASIA รวมถงนโยบายการเปดการคาเสร (FTA)

8) ปจจบนบรษทตางชาตเรมมความมนใจ และเปดโอกาสใหไทยสามารถออกแบบสนคาบางสวนเองได

9) แผนแมบทของไทยใหสทธแกภาคเอกชน มสวนรวมในกระบวนการยกรางแผนแมบท

3) การเขาเปนสมาชก WTO ทาใหนกลงทนตางชาตมความมนใจทจะเขามาลงทนมากขน

4) รฐบาลเวยดนามพยายามผลกดนใหโรงงานประกอบรถยนตหนมาใชวตถดบและชนสวนในประเทศมากขนเพอทดแทนการนาเขา

5) ตงแตเดอน ม.ย. 2548 รฐบาลเวยดนามปรบลดอตราภาษนาเขาสนคาหมวดชนสวนยานยนตเหลอรอยละ 5-30 โดยหากเปนการนาเขาชนสวนยานยนต ทสามารถผลตได เองในเวยดนาม อาท แบตเตอร เบาะนง และยางรถยนต จะเรยกเกบภาษนาเขาในอตราสงสดรอยละ 30 เพอเตรยมความพรอมของเวยดนามในการเขารบการพจารณาเปนสมาชกขององคการการคาโลก (WTO) การปรบลดอตราภาษนาเขาดงกลาวจะเออใหชนสวนยานยนตจากตางประเทศสามารถขยายตลาดเวยดนามไดมากขน

อปสรรค (ภยคกคาม)

1) มการเค ลอนย ายเคร อข ายผ ผ ลตช นส วนจากตางประเทศเขามาในไทยมากขน สงผลใหภาวะการแขงขนสงขน

2) กระแสความตนตวดานสทธของผบรโภค อาจจะเปนผลใหรฐบาลออกกฎหมายหรอมาตรการคมครองตางๆ ซงจะสงผลใหมความเขมงวดตอระบบควบคมคณภาพและมาตรฐานของชนสวนยานยนตมากขน

3) นโยบายคมครองแรงงาน และการกาหนดคาจางขนตาทสงขน จะกระทบตอตนทนโดยรวม และผลกดนใหศกยภาพการแขงขนลดลง

4) การเปลยนแปลงทางการเมองไทย ขาดเสถยรภาพ สงผลใหนโยบายตางๆ ไมมความตอเนองและยงใหความสาคญตอผประกอบการอตสาหกรรมชนสวนนอย ทาให เ สยโอกาสในการด งนกลงทนจากตางประเทศ

5) นโยบายการผลตและการสงออกขนอยกบบรษทแม

1) ระบบการเงนของประเทศยงไมพฒนา การซอขายตางๆ ในประเทศใชเงนสดยงไมมการใชเชค

5-36 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

ประเทศไทย ประเทศเวยดนาม

ทงสน รวมทงอานาจในการควบคม supply chain

6) การกดกนการเขาตลาดของบรษทผผลตชนสวน จากการเปดการคาเสร ไดแก ปญหาระบบกลมนยมของผประกอบการททาธรกจกนเฉพาะในกลมของตนเอง และการแขงขนระหวางประเทศทสงขน

7) ผประกอบการไทยเคยชนกบการรบจางผลต ไมใหความสาคญตอการทา R&D และขาดโอกาสในการพฒนา (บ.ลกคาไมใหโอกาสในการผลตปรมาณมาก)

8) ในสวนของบรษทรวมทนญปนมอง QCD (Quality, Cost, Dalivery) ตอนน บรษทตางชาตไมแนใจในความสามารถของผประกอบการไทย (เทยบกบจนและอนๆ) ในอนาคตตางชาตอาจไมมาตงฐานการผลตในไทย แตใชการนาเขาชนสวนแทน

9) ผผลตรถยนตเปลยนแปลงพฤตกรรม โดยมงเนนใชวธการผลตแบบโกลบอลซอรสซง หรอสงซอสนคาจากแหลงผลตราคาถกทวโลกมากยงขน ปรบระบบการจดซอเปน Make to order แทน Make to part การใชกลยทธการออกแบบรถยนต โดยกาหนดใหใชชนสวนหลกรวมกน และการเรมหนมาผลตตามระบบการประกอบรถยนตแบบ modular ทาใหผประกอบการชนสวนยานยนตของไทย ตองเรงรดพฒนาศกยภาพการแขงขนและปรบตวเพอรองรบรปแบบการบรโภคทเปลยนไป

10) นโยบายการคาเสรจะมผลใหการแขงขนระหวางประเทศสงขน เนองจากการลดอตราภาษนาเขา สงผลใหมการนาเขามากขน และผผลตเขามาลงทนตงฐานการผลตชนสวนในไทยลดลง ทาใหไทยขาดโอกาสในการรบการถายทอดเทคโนโลยและไมสามารถผลตชนสวนหลกสาคญทมมลคาเพมสงหรอใชเทคโนโลยขนสงได

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-37

5.4 การวเคราะหความสามารถการแขงขนระดบประเทศโดยใชแบบจาลองเพชรพลวต (Dynamic Diamond Model)

แบบจาลองเพชรพลวต (Dynamic Diamond Model) พฒนาขนโดย Prof. Michael E. Porter เพอใชเปนเครองมอในการพจารณาศกยภาพและขอไดเปรยบในการแขงขนระหวางประเทศซงประกอบดวยปจจยสาคญ 5 ประการ ไดแก (1) สภาวะปจจยการผลตในประเทศ (Factors Conditions) (2) สภาวะอปสงคในประเทศ (Demand Conditions) (3) อตสาหกรรมสนบสนนและเกยวเนองในประเทศ (Related and Supporting Industries) (4) การแขงขนและกลยทธทางธรกจ (Firm Strategy, Structure and Rivalry) และ (5) บทบาทภาครฐ (The Role of Government) ซงปจจยทง 5 ตางมความสมพนธซงกนและกน (รปท 5.9)

รปท 5.9: แบบจาลองเพชรพลวตรของ Michael E. Porter

เมอทาการวเคราะหขอมลของอตสาหกรรมรถยนตและชนสวนเปรยบเทยบระหวางประเทศไทยและประเทศเวยดนาม สามารถสรปปจจย 5 ประการตามองคประกอบของโมเดลเพชรพลวตโดยแยกตามประเภทของอตสาหกรรมคอ อตสาหกรรมรถยนต อตสาหกรรมรถจกรยานยนต อตสาหกรรมชนสวนยานยนต ไดดงตอไปน

5-38 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

5.4.1 อตสาหกรรมรถยนต

ปจจย ประเทศไทย ประเทศเวยดนาม

1. สภาวะปจจยการผลตในประเทศ

(+) อตสาหกรรมรถยนตไทยเปนฐานการ ผลตรถยนตหลกของอาเซยน

(+) ระบบโครงการพนฐานสามารถรองรบ

การขยายตวของอตสาหกรรม

(+) แรงงานมทกษะฝมอ

(+) มเครองจกรเครองมอและอปกรณการ

ผลตททนสมย

(+) มกาลงการผลตสงกวาเวยดนามอยมาก โดยในป 2549 มปรมาณการผลตถง 599,536 คน

(-) คาจางแรงงานสง

(+) มต น ทนการผ ลตต า กว า เ ว ยดนาม เน องจากม ระบบการบรหารจดการโรงงานเพอเพมประสทธภาพการผลต

(-) อตสาหกรรมรถยนตของเวยดนามอยในขนเรมตนของการพฒนา

(-) อตสาหกรรมการผลตรถยนตของเวยดนาม ตองพงพาการนาเขา CKD ถงรอยละ 90 เพอนามาประกอบรถยนต

(-) ระบบโครงการพนฐานตองไดรบการ

พฒนาซงจาเปนตองใชระยะเวลาหลายป

(-) ขาดแรงงานทมทกษะฝมอและผบรหาร

ระดบกลางยงขาดประสบการณ

(-) มกาลงการผลตประมาณ 150,000 คน/ป

ซงนอยกวาไทยมาก

(+) คาแรงงานตา

(+) มตราสนคาของตนเอง

(-) มตนทนการผลตสง

2. สภาวะอปสงคในประเทศ

(+) ตลาดภายในประเทศมขนาดใหญกวาเวยดนาม มแนวโนมการขยายตวอยางตอเนองและมศกยภาพในการขยายตลาดไดอกมาก

(+) ความตองการของรถปกอพมลกษณะคอนขางใหญเนองจากเหมาะสมสาหรบขนสงสนคาเกษตรกรรมและมราคาไมสงเนองจากมอตราภาษสรรพสามตคอนขางตา

(-) แรงงานมทกษะฝมอและมผลตภาพแรงงานตากวาไทย

(-) ถนนมขนาดเลกและแคบและมปญหาการขาดแคลนทจอดรถในเมองใหญ

(+) มความตองการรถบรรทกในภาคขนสง และอตสาหกรรมกอสรางทกาลงเตบโต

3. อตสาหกรรม สนบสนนและเกยวเนองในประเทศ

(+) มผผลตชนสวนเปนอตสาหกรรมสนบสนนเปนจานวนมาก ทาใหบรษทประกอบรถยนตใชชนสวนจากสวนผผลตในประเทศเปนสวนใหญ

(+) ผประกอบการในอตสาหกรรมเครองจกรกลและโลหะการมศกยภาพเทคโนโลยทสงกวาประเทศในกลมอาเซยน แตในสวนอตสาหกรรมเหลก ไทยตองพงพงการนาเขาเหลกแผนจากตางประเทศ

(-) อตสาหกรรมสนบสนนเกยวเนองทงอ ต ส าหก ร รม เ ห ล ก อ ต ส าหก ร รมเ ค ร อ ง จ ก ร ก ล แ ล ะ โ ลห ะก า ร แ ล ะอตสาหกรรมยาง ยงพฒนาทงในเชงปรมาณและเชงคณภาพไดไมทดเทยมประเทศไทย

(-) การผลตชนสวนซ งเปนอตสาหกรรมสนบสนนยงขาดประสบการณ เงนทน และเทคโนโลยอ ยมากเม อ เ ทยบกบประเทศไทย

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-39

ปจจย ประเทศไทย ประเทศเวยดนาม

(+) บรษทชนสวนสวนใหญตงอยในบรเวณใกลเคยงกบโรงงานประกอบยนตจงถอวามระบบบรหารหวงโซอปทาน (Supply Chain Management) ทชวยลดตนทนขนส งและบรรจ ภณฑ และชวยเ พมศกยภาพการผลตดวยระบบ just in time (JIT) ตลอดหวงโซอปทาน

(+) มการรวมกลมของธรกจผผลตชนสวนทเขมแขงเกดการเชอมโยงการผลตตงแตตนนาจนถงปลายนา

(-) ผผลตชนสวนยงมปญหาเรองคณภาพและตนทนโดยเฉพาะในกล มผ ผ ลตชนสวนไทยทเปน SMEs

4. การแขงขนและ กลยทธทางธรกจ

(+) มผผลตทมศกยภาพโดยเฉพาะอยางยงผผลตรายใหญจากทวโลกไดเขามาตงฐานการผลตในประเทศไทยเพอใชไทยเปนฐานการผลตรถยนตเพอการสงออก

(+) ผผลตรถยนตแตละคายมการสนบสนนซงกนและกนเพอสรางความเขมแขงในระบบการผลต สงเสรมจดเดน และแกไขจดดอยรวมกนอยตลอดเวลา

(+) การลดภาษนาเขาชนสวนยานยนตสงผลใหอตสาหกรรมรถยนตสามารถนาเขาชนสวนคณภาพดในราคาทถกลง ชวยใหสามารถผลตรถยนตทมตนทนลดตาลงอนจะทาใหเพมขดความสามารถในการแขงกนในตลาดโลก

(-) อตสาหกรรมรถยนตในเวยดนามมการแขงขนดานคณภาพและราคากบรถยนตสาเรจรปนาเขาอยางรนแรง

(-) อตสาหกรรมรถยนตภายในเวยดนามตองเผชญกบตนทนการผลตและอตราภาษทสง

5. บทบาทของภาครฐ

(+) นโยบายการคาเสร (FTA) ของรฐบาลชวยสรางโอกาสและความมนใจในการลงทนในประเทศมากขน

(+) อตสาหกรรมยานยนตและชนสวนเปนหนงในอตสาหกรรมทรฐบาลมนโยบายสงเสรมใหประเทศไทยเปนศนยกลางการผลตยานยนตในภมภาค

( + ) ร ฐ ไ ด ด า เ น น น โ ยบ าย เพ อ เ พ ม ข ดค ว า มส าม า ร ถ ใ นก า ร แ ข ง ข น ข อ งอตสาหกรรมยานยนตเพอใหสามารถตอบสนองความตองการในประเทศและเรมเขาสตลาดภมภาค

(-) รฐบาลไดกาหนดอตราภาษสรรพสามตและภาษมลคาเพมสง ทยอยลดกาแพงภาษนาเขารถยนตสาเรจรปและยกเลกก า ร น า เ ข า ร ถ ย นต ม อ ส อ ง ท า ใ หภาวะการณของอตสาหกรรมในประเทศ

5-40 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

ปจจย ประเทศไทย ประเทศเวยดนาม

กาลงเผชญกบตนทนการผลตและอตราภาษทสงขน

(-) การลดระดบการคมครองอตสาหกรรมรถยนตในประเทศเพอเขาเปนสมาชก WTO

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-41

รปท 5.10: แบบจาลองเพชรพลวตของอตสาหกรรมรถยนตของไทย

รฐบาล การแขงขนและ

กลยทธทางธรกจ

ภาวะอปสงค ปจจยการผลต

อตสาหกรรมสนบสนน

(+) ผผลตรายใหญจากทวโลกเขามาตงฐานการผลตเพอสงออก

(+) ผผลตแตละคายมการสนบสนนซงกนและกน

(+) การลดภาษนาเขาชนชวยลดตนทนจงชวยเพมขดความสามารถในการแขงขน

(+) เปนฐานการผลตหลกของอาเซยน (+) ระบบโครงการพนฐานทดสาหรบ รองรบการขยายตว (+) แรงงานมทกษะฝมอ (+) มเครองจกรและอปกรณทนสมย (+) มกาลงการผลตสงกวาเวยดนามมาก (-) คาจางแรงงานสง (+) มผผลตชนสวนซงเปนอตสาหกรรมสนบสนน

เปนจานวนมาก (+) ผประกอบการในอตสาหกรรมเครองจกรกลและ

โลหะการมศกยภาพเทคโนโลยทสงกวาประเทศในกลมอาเซยน แตในสวนอตสาหกรรมเหลก ไทยตองพงพงการนาเขาเหลกแผนเปนวตถดบทสาคญของการผลตยานยนตจากตางประเทศ

(+) บรษทชนสวนสวนใหญตงอยในบรเวณใกลเคยงกบโรงงานประกอบยนตจงถอวามระบบบรหารตลอดหวงโซอปทาน

(+) มการรวมกลมของธรกจผผลตชนสวนทเขมแขงเกดการเชอมโยงการผลตตงแตตนนาจนถงปลายนา

(-) ผผลตชนสวนยงมปญหาเรองคณภาพและตนทนโดยเฉพาะในกลมผผลตชนสวนไทยทเปน SMEs

(+) ตลาดภายในประเทศมขนาดใหญมแนวโนมการขยายตวอยางตอเนองและมศกยภาพในการขยายตลาดไดอกมาก

(+) ความตองการรถปกอพมลกษณะคอนขางใหญเนองจากเหมาะสมสาหรบขนสงสนคาเกษตรกรรมและมราคาไมสงเนองจากมอตราภาษสรรพสามตคอนขางตา

(+) นโยบายการคาเสรของรฐบาลชวยสรางโอกาสและความมนใจในการลงทนมากขน

(+) รฐบาลมนโยบายสงเสรมใหประเทศไทยเปนศนยกลางการผลตยานยนตในภมภาค

5-42 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

รปท 5.11: แบบจาลองเพชรพลวตของอตสาหกรรมรถยนตของเวยดนาม

รฐบาล การแขงขนและ กลยทธทางธรกจ

ภาวะอปสงค ปจจยการผลต

อตสาหกรรมสนบสนน

(-) อตสาหกรรมรถยนตของเวยดนามยงอยในระยะเรมตน

(-) การแขงขนดานคณภาพและราคากบรถยนตสาเรจรปนาเขาอยางรนแรง

(-) อตสาหกรรมตองเผชญกบตนทนการผลตและอตราภาษทสง

(-) ตองนาเขา CKD ถงรอยละ 90 เพอนามาประกอบรถยนต (-) ระบบโครงการพนฐานตองไดรบการ พฒนาซงตองใชระยะเวลาหลายป (-) ขาดแรงงานทมทกษะฝมอและผบรหาร ระดบกลางยงขาดประสบการณ (+) คาแรงงานตา (+) มตราสนคาของตนเอง (-) มตนทนการผลตสง

(-) อตสาหกรรมสนบสนนเกยวเนองทงอ ต ส าหกร รม เห ล ก อ ต ส าหก ร รมเ ค ร อ ง จ ก รกลแล ะ โ ลห ะก า ร แล ะอตสาหกรรมยาง ยงพฒนาทงในเชงปรมาณและเชงคณภาพไดไมทดเทยมประเทศไทย

(-) การผลตชนสวนยงขาดประสบการณ เงนทน และเทคโนโลยอยมากเมอเทยบกบประเทศไทย

(-) ตลาดรถยนตยงมขนาดเลกมาก (-) ถนนมขนาดเลกและมปญหาการ

ขาดแคลนทจอดรถในเมองใหญ (+) มความตองการรถบรรทกในภาค

ขนสงและอตสาหกรรมกอสรางทกาลงเตบโต

(+) นโยบายเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนต

(-) กาหนดอตราภาษสรรพสามตและภาษมลคาเพมสง ลดภาษนาเขารถยนตสาเรจรปยกเลกการนาเขารถยนตมอสอง อตสาหกรรมจงกาลงเผชญกบตนทนการผลตและอตราภาษทสงขน

(-) การลดระดบการคมครองอตสาหกรรมรถยนตในประเทศเพอเขาเปนสมาชก WTO

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-43

5.4.2 อตสาหกรรมรถจกรยานยนต

ปจจย ไทย เวยดนาม

1. สภาวะปจจยการผลตในประเทศ

(+) ไทยเปนฐานการผลตรถจกรยานยนตและชนสวนอยางครบวงจร ทาใหการผลตรถจกรยานยนตมการใชชนสวนทผลตขนในประเทศเปนสวนใหญ

(+) ระบบโครงการพนฐานสามารถรองรบ การขยายตวของอตสาหกรรม

(+) แรงงานชางฝมอมทกษะความชานาญทงภาคการผลตและภาคบรการ(ชางซอม)

(-) คาจางแรงงานสง

(-) มตราสนคาของตนเองเพยงตราเดยวคอ Tiger เทานน

(-) เวยดนามมการผลตรถจกรยานยนตเปนจานวนมากในแตละป แตการผลตยงตองพงพาการนาเขาชนสวนจากตางประเทศอยมาก

(-) ระบบโครงการพนฐานตองไดรบการ พฒนาซงจาเปนตองใชระยะเวลาหลายป

(-) ขาดแรงงานทมทกษะฝมอ

(+) คาแรงงานตา

(-) ผลตภาพแรงงานตา

(+) มตราสนคาของตนเอง เชน SYM, Attilia, Angel, Hi-Angel , Magic, Star, Lifan

(-) การยกเ ลกนโยบายการเ พมสดสวนชนสวนทผลตในประเทศ หลายบรษทจงได เ ลกผลตชนสวนและหนมานาเขาชนสวนเพอประกอบรถจกรยานยนต

2. สภาวะอปสงคในประเทศ

(-) การเตบโตของตลาดรถจกรยานตอยในภาวะถดถอยอนเปนผลมาจากภาวะการซบเซาทางเศรษฐกจ รวมถงตลาดรถจกรยานยนตกาลงเขาสภาวะอมตว

(-) อตราการถอครองรถจกรยานยนตตอจานวนประชากรไทยมสดสวนเปน 1 คนตอประชากร 3-4 คน

(+) อตราการเตบโตของตลาดยงคงมความตอเนองและมอนาคตสดใส เนองจากเศรษฐกจขยายตวในระดบสงขณะทรถจกรยานยนตมราคาเหมาะสมกบรายไดของประชาชน และเหมาะสมกบการ ใช ง านตาม ลกษณะสภาพถนนหนทางทคบแคบ และการขาดแคลนทจอดรถในเมองใหญ

(+) อตราการถอครองรถจกรยานยนตตอจานวนประชากรเวยดนามในกรงฮานอยแล ะ โ ฮ จ ม น ห เ ฉ ล ย อ ย ท 1 ค น ต อประชากร 2 คน เมองอตสาหกรรมตวเลขอย 1 คนตอประชากร 3 คน สวนจงหวดอนๆ ทวประเทศอยท 1 คนตอประชากร 6 คน ดงนนตลาดในเวยดนามจงยงเตบโตได อกมากโดยเฉพาะในพนทชนบท

5-44 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

ปจจย ไทย เวยดนาม

3. อตสาหกรรมสนบสนนและเกยวเนองในประเทศ

(+) มผผลตชนสวนซงเปนอตสาหกรรมสนบสนนทสาคญอยเปนจานวนมาก จงสามารถชวยพฒนาขดความสามารถของอตสาหกรรมของประเทศ

(+) บรษทประกอบรถจกรยานยนตใชชนสวนจากสวนผผลตในประเทศเปนสวนใหญ

(+) มการเชอมโยงอตสาหกรรมการผลตตงแตตนนาจนถงปลายนา และมการรวมกลมของธรกจทชดเจน และความรวมมอภายในเครอขายของกลมผผลตชนสวน

(-) ผผลตชนสวนยงมปญหาเรองคณภาพและตนทนโดยเฉพาะในกล มผ ผ ลตชนสวนไทยทเปน SMEs

(+) มจานวนผผลตชนสวนรถจกรยานยนตจานวนมาก อนเปนผลมาจากการเตบโตของยอดการผลตรถจกรยานยนตในชวงหลายปทผานมา

(-) บรษทประกอบรถจกรยานยนตยงคงตองนา เข าชนส วนจากตางประเทศเปนจ า น ว น ม า ก โ ด ย เ ฉพ า ะ ช น ส ว น ทจาเปนตองอาศยเทคโนโลยการผลตระดบสง

4. การแขงขนและ กลยทธธรกจ

(+) ผผลตชนสวนรถจกรยานยนตไทยมโครงสรางอตสาหกรรมทแขงแกรงเมอเ ทยบกบ เว ยดนาม และมชนดของชนสวนหลากหลายคอนขางครบถวน

(+) ผผลตรถจกรยานยนตของไทยมการบ ร ห า ร จ ด ก า ร ใ น โ ร ง ง า น ท เ ป นมาตรฐานสากล

(-) แนวโนมมลคาการสงออกรถจกรยานยนตและชนสวนเรมเปลยนแปลงในลกษณะทสดสวนมลคาการสงออกรถจกรยานยนตสาเรจรปลดลง ในขณะทสดสวนมลคาก า ร ส ง อ อ ก ช น ส ว น ป ร ะ ก อ บรถจกรยานยนตกลบเพมขน

(+) รถจกรยานยนตทผลตจากประเทศไทยสงออกไปยงประเทศเวยดนามจะมความเสยเปรยบในดานราคาทไมสามารถสกบรถจกรยานยนตทผลตจากจนไดเนองจากต น ทนกา รผ ลตของจ นต า ก ว า แตคณภาพจะดอยกวาไทย

(-) มจดการวางผงโรงงานไมเปนระเบยบเทากบโรงงานไทยและไมมการควบคมคณภาพทเปนมาตรฐานเทยบเทากบโรงงานไทย

(+) รถจกรยานยนตทผลตโดยการนาเขาชนสวนจากจนมาประกอบในเวยดนามจะไดเปรยบในดานราคา

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-45

ปจจย ไทย เวยดนาม

5. บทบาทของภาครฐ

(+) นโยบายการคาเสรของรฐบาลชวยสรางโอกาสและความมนใจในการลงทนในประเทศมากขน

(+) อตสาหกรรมยานยนตและชนสวนเปนหนงในอตสาหกรรมทรฐบาลมนโยบายสงเสรมใหประเทศไทยเปนศนยกลางการผลตยานยนตในภมภาค

(+) การยกเลกการจดเกบอากรพเศษแกเครองยนตและรถจกรยานยนต

( + ) ร ฐ ไ ด ด า เ น น น โ ยบ าย เพ อ เ พ ม ข ดค ว า มส าม า ร ถ ใ นก า ร แ ข ง ข น ข อ งอตสาหกรรมรถจกรยานยนตโดยไดมการจดทาแผนแมบทการพฒนาอตสาหกรรมรถจกรยานยนต

(-) การลดภาษการนาเขารถจกรยานยนตสาเรจรปเพอเตรยมเขาสระบบการคาเสร

(+) ก า ร ย ก เ ล ก ภ า ษ ส ร ร พ ส า ม ต แ กรถจกรยานยนตทาใหตนทนลดลง

5-46 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

รปท 5.12: แบบจาลองเพชรพลวตของอตสาหกรรมรถจกรยานยนตของไทย

รฐบาล การแขงขนและ กลยทธทางธรกจ

ภาวะอปสงค ปจจยการผลต

อตสาหกรรมสนบสนน

(+) มโครงสรางอตสาหกรรมทแขงแกรงเมอเทยบกบเวยดนาม และมชนดของชนสวนหลากหลายคอนขางครบถวน

(+) มการบรหารจดการในโรงงานทเปนมาตรฐานสากล

(-) การสงออกไปยงเวยดนามจะมความเสยเปรยบในดานราคา

(+) เปนฐานการผลตรถจกรยานยนตและชนสวนอยางครบวงจร

(+) ระบบโครงการพนฐานสามารถรองรบ การขยายตวของอตสาหกรรม (+) แรงงานชางฝมอมทกษะความชานาญ

ทงภาคการผลตและภาคบรการ (ซอม) (-) คาจางแรงงานสง

(+) มผผลตชนสวนซงเปนอตสาหกรรมสนบสนนทสาคญอยเปนจานวนมาก

(+) บรษทประกอบรถจกรยานยนตใชชนสวนจากสวนผผลตในประเทศเปนสวนใหญ

(+) มการเชอมโยงอตสาหกรรมการผลตตงแตตนนาจนถงปลายนา

(-) ผผลตชนสวนยงมปญหาเรองคณภาพและตนทนโดยเฉพาะในกลมผผลตชนสวนไทยทเปน SMEs

(-) ตลาดรถจกรยานยนตอยในภาวะถดถอยอนเปนผลมาจากภาวะการซบเซาทางเศรษฐกจ รวมถงตลาดรถจกรยานยนตกาลงเขาสภาวะอมตว

(+) นโยบายการคาเสร (FTA) ของรฐบาลชวยสรางโอกาสและความมนใจในการลงทนในประเทศมากขน)

(+) รฐบาลมนโยบายสงเสรมใหประเทศไทยเปนศนยกลางการผลตยานยนตในภมภาค

(+) การยกเลกการจดเกบอากรพเศษ

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-47

รปท 5.13 แบบจาลองเพชรพลวตของอตสาหกรรมรถจกรยานยนตของเวยดนาม

รฐบาล การแขงขนและ

กลยทธทางธรกจ

ภาวะอปสงค ปจจยการผลต

อตสาหกรรมสนบสนน

(-) มจดการวางผงโรงงานไมเปนระเบยบเทากบโรงงานไทยและไมมการควบคมคณภาพทเปนมาตรฐานเทยบเทากบโรงงานไทย

(+) รถจกรยานยนตทผลตโดยการนาเขาชนสวนจากจนมาประกอบในเวยดนามจะไดเปรยบในดานราคา

(-) การผลตยงตองพงพาการนาเขาชนสวนจากตางประเทศอยมาก

(-) ระบบโครงการพนฐานตองไดรบการ พฒนาซงจาเปนตองใชระยะเวลาหลายป (-) ขาดแรงงานทมทกษะฝมอ (+) คาแรงงานตา (+) มตราสนคาของตนเอง เชน SYM, Attilia, Angel, Hi-Angel , Magic, Star, Lifan (-) มตนทนการผลตสง

(+) มจานวนผผลตชนสวนจานวนมาก อนเปนผลมาจากการเตบโตของยอดการผลตรถจกรยานยนตในชวงหลายปทผานมา

(-) บรษทประกอบรถจกรยานยนตยงคงตองนาเขาชนสวนจากตางประเทศเปนจานวนมากโดยเฉพาะชนสวนทจาเปนตองอาศยเทคโนโลยการผลตระดบสง

(+) อตราการเตบโตของตลาดรถจกรยานยนตยงคงมความตอเนอง จากเหมาะสมกบรายได การใชงานตามลกษณะสภาพถนน

(+) อตราการถอครองรถจกรยานยนตตอจานวนประชากรเวยดนามในกรงฮานอยและโฮจมนหเฉลยอยท 1 คนตอประชากร 2 คน เมองอตสาหกรรมตวเลขอย 1 คนตอประชากร 3 คน สวนจงหวดอนๆ ทวประเทศอยท 1 คนตอประชากร 6 คน ดงนนตลาดในเวยดนามจงยงเตบโตไดอกมากโดยเฉพาะในพนทชนบท

(+) รฐไดดาเนนนโยบายเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมรถจกรยานยนต

(+) การยกเลกภาษสรรพสามตแกรถจกรยานยนต

(-) การลดภาษการนาเขารถจกรยานยนตสาเรจรปเพอเตรยมเขาสระบบการคาเสร

5-48 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

5.4.3 อตสาหกรรมชนสวนยานยนต

ปจจย ไทย เวยดนาม

1. สภาวะปจจยการผลตในประเทศ

(+) มบรษทผผลตชนสวนยานยนตทมทงประสบการณและเงนทนเปนจานวนมาก

(+) ระบบโครงการพนฐานสามารถรองรบ การขยายตวของอตสาหกรรม

(+) แรงงานชางฝมอมทกษะความชานาญ

(-) คาจางแรงงานสง

(-) จาเปนตองนาเขาวตถดบตนนาสาคญโดยเฉพาะเหลก

(-) การลดภาษนาเขาชนสวนยานยนตสงผลใหผผลตชนสวนไทยตองเผชญกบภาวะการแขงขนอยางรนแรงมากขน

(-) อตสาหกรรมชนสวนยานยนตเปนเพยงการผลตชนสวนรถยนตเพอรองรบตลาดในประเทศเปนสวนใหญ และมกระบวนการผลตทการใชเทคโนโลยตา

(-) ระบบโครงการพนฐานตองไดรบการพฒนาซงจาเปนตองใชระยะเวลาหลายป

(-) การยกเลกนโยบายการเพมสดสวนชนสวนทผลตในประเทศ หลายบรษทจงไดเลกผลตชนสวนและหนมานาเขาชนสวนแทน

(-) ขาดแรงงานชางฝมอทมทกษะชานาญ

(+) คาแรงงานตา

(-) มแหลงแร เหลกซงเปนวตถดบตนนา ท สาคญ

( -) ชนสวนยานยนตในประเทศยงพบกบปญหาดานคณภาพสนคาและมาตรฐานการผลตโดยเฉพาะผผลตจากจนทเขามาลงทน

2. สภาวะอปสงคในประเทศ

(+) การเตบโตของตลาดรถยนตมแนวโนมเพมขน เนองจากความตองการรถยนตในประเทศยงคงมมาก

(+) การสงออกรถยนตมแนวโนมเพมขนทาใหความตองการชนสวนรถยนตมมากขนตามมาดวย

(+) อปสงคในกลมชนสวนประดบยนตมอตราการขยายตวอยางตอเนอง

(-) การเตบโตของตลาดรถจกรยานตอยในภาวะถดถอยจากภาวะความซบเซาทางเศรษฐกจและตลาดรถจกรยานยนตกาลงเขาสภาวะอมตวทาใหความตองการชนสวนรถจกรยนตมแนวโนมลดลงตามมา

(+) เศรษฐกจขยายตวในระดบสงประชาชนมรายไดมากขน ยอมสงผลให อตราการเตบโตของตลาดยานยนตยงคงมความตอเนอง ดงนนความตองการชนสวนยานยนตจงมแนวโนมเพมขน

(+) อตราการเตบโตของตลาดรถจกรยานยนตยงคงมความตอเนองและมอนาคตสดใส เนองจากเศรษฐกจขยายตวในระดบสงขณะทรถจกรยานยนตมราคาเหมาะสมกบรายไดของประชาชน ยอมสงผลใหความตองการชนสวนรถจกรยานยนตในประเทศมมากขน

(+) อตราการถอครองรถจกรยานยนตตอจานวนประชากรเวยดนามโดยเฉพาะในพนทชนบทย ง ค ง เ ต บ โ ต ไ ด อ ก แ ล ะ ส ง ผ ล ด ต ออตสาหกรรมชนสวนรถจกรยานยนต

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-49

ปจจย ไทย เวยดนาม

3. อตสาหกรรมสนบสนนและเกยวเนองในประเทศ

( + )ม ผ ผ ลตช นส วนและอ ตสาหกรรมสนบสนนประมาณ 323 บรษท

(-) ผผลตชนสวนคนไทยโดยเฉพาะ SMEs ม ร ะ บบค วบค ม ก า ร ผ ล ต ท ไ ม ไ ดม า ต ร ฐ าน ท า ใ ห คณภาพ สนค า มคณภาพไมสมาเสมอและมตนทนตอหนวยสง

(-) ยงขาดการสนบสนนดานการวจยและพฒนาอยางจรงจง การวจยพฒนาในไทยเกดในภาคเอกชนขนาดใหญเทานน

(-) ชนสวนยานยนตมอตสาหกรรมสนบสนนนอย เนองจากตลาดรถยนตมขนาดเลกทาใหมตนทนการผลตตอหนวยสง ทาใหไมมแรงจงใจแกบรษทผผลตชนสวนในประเทศ

(+) ชนสวนรถจกรยานยนตเปนอตสาหกรรม ขนาดใหญทสดของเวยดนาม เนองจากตลาดรถจกรยานยนตมการขยายตวมาก

(-) ขาดการสนบสนนดานการวจยและพฒนาอยางจรงจง

4. การแขงขนและ กลยทธธรกจ

( + ) การส งออกช นส วนรถยนตม การขยายตวอยางตอเนอง เนองจากผผลตชนสวนไดมองหาตลาดใหม

(-) การลดภาษนาเขาชนสวนยานยนตส งผลกระทบต อผ ผ ลตช นส วน ในประเทศ

(-) ไมมการควบคมคณภาพทไดเปนมาตรฐานเทยบเทากบโรงงานไทยโดยเฉพาะผผลตทองถนและผผลตจากจนทเขามาลงทนในเวยดนาม

(+) มการแขงขนสงเนองจากผผลตชนสวนยานยนต ในเวยดนามม ทงผผ ลตญปน จน ไตหวน และเวยดนาม

5. บทบาทของภาครฐ (+) นโยบายการคาเสร (FTA) ของรฐบาลชวยสรางโอกาสและความมนใจในการลงทนในประเทศมากขน

(+) อตสาหกรรมยานยนตและชนสวนเปนหนงในอตสาหกรรมทรฐบาลมนโยบายสงเสรมใหประเทศไทยเปนศนยกลางการผลตยานยนตในภมภาค

( + ) ร ฐ ไ ด ด า เ น น น โ ย บ า ย เ พ อ เ พ ม ข ดค ว า ม ส า ม า ร ถ ใ น ก า ร แ ข ง ข น ข อ งอตสาหกรรมรถจกรยานยนตโดยไดมการจดทาแผนแมบทการพฒนาอตสาหกรรมรถจกรยานยนต

(-) การลดภาษการนาเขารถจกรยานยนตสาเรจรปเพอเตรยมเขาสระบบการคาเสร

(-) การยกเลกนโยบายหามนาเขาชนสวนจากตางประเทศทาใหระดบการปกปองคมครองอตสาหกรรมชนสวนในประเทศลดลงจากเดม

5-50 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

รปท 5.14: แบบจาลองเพชรพลวตของอตสาหกรรมชนสวนยานยนตของไทย

รฐบาล การแขงขนและ กลยทธทางธรกจ

ภาวะอปสงค ปจจยการผลต

อตสาหกรรมสนบสนน

(+) การสงออกชนสวนรถยนตมการขยายตวอยางตอเนอง เนองจากผผลตชนสวนไดมองหาตลาดใหมอยเสมอ

(-) การลดภาษนาเขาชนสวนยานยนตสงผลกระทบตอผผลตชนสวนในประเทศ

(+) ผผลตมทงประสบการณและเงนทน (+) ระบบโครงการพนฐานสามารถรองรบ การขยายตว (+) แรงงานชางฝมอมทกษะชานาญ (-) คาจางแรงงานสง (-) ตองนาเขาเหลกแผนเปนวตถดบสาคญ (-) การลดภาษนาเขาชนสวนยานยนต สงผลใหผผลตชนสวนไทยตองเผชญกบ ภาวะการแขงขนอยางรนแรงมากขน

(+) มผผลตชนสวนและอตสาหกรรมสนบสนนจานวนมาก

(-) ผผลตชนสวนโดยเฉพาะ SMEs มระบบควบคมการผลตทไมไดมาตรฐานอยมาก

(-) ยงขาดการสนบสนนดานการวจยและพฒนาอยางจรงจง การวจยพฒนาในไทยเกดในภาคเอกชนขนาดใหญเทานน

(+) การเตบโตของตลาดรถยนตมแนวโนมเพ ม ขน จ งส งผล ดต ออ ตสาหกรรมชนสวนยานยนตไทย

(+) อปสงคในกลมชนสวนประดบยนตมอตราการขยายตวอยางตอเนอง

(-) ตลาดรถจกรยานยนตอยในภาวะถดถอยจากภาวะความซบเซาทางเศรษฐกจและตลาดรถจกรยานยนตกาลงเขาสภาวะอมตว

(+) นโยบายการคาเสร (FTA) ของรฐบาลชวยสรางโอกาสและความมนใจในการลงทนในประเทศมากขน

(+) อตสาหกรรมยานยนตและชนสวนเปนหนงในอตสาหกรรมทรฐบาลมนโยบายสงเสรมใหประเทศไทยเปนศนยกลางการผลตยานยนตในภมภาค

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-51

รปท 5.15: แบบจาลองเพชรพลวตของอตสาหกรรมชนสวนยานยนตของเวยดนาม

รฐบาล การแขงขน

และกลยทธทางธรกจ

ภาวะอปสงค ปจจยการผลต

อตสาหกรรมสนบสนน

(-) ไมมการควบคมคณภาพทไดเปนมาตรฐานเทยบเทากบโรงงานไทยโดยเฉพาะผผลตทองถนและผผลตจากจนทเขามาลงทนในเวยดนาม

(+) มการแขงขนสงเนองจากผผลตชนสวนยานยนตในเวยดนามมทงผผลตญปน จน ไตหวน และเวยดนาม

(-) ระบบโครงการพนฐานตองไดรบการ พฒนาซงจาเปนตองใชระยะเวลา หลายป (+) มอตสาหกรรมสนบสนนขนาดใหญ

ทสดของเวยดนาม (-) ขาดแรงงานชางฝมอทมทกษะชานาญ (+) คาแรงงานตา (-) มแหลงแรเหลกซงเปนวตถดบสาคญ

(-) ชนสวนยานยนตมอตสาหกรรมสนบสนนนอย เนองจากตลาดรถยนตมขนาดเลกทาใหมตนทนการผลตตอหนวยสง ทาใหไมมแรงจงใจแกบรษทผผลตชนสวนในประเทศ

(-) ขาดการสนบสนนดานการวจยและพฒนาอยางจรงจง

( + ) อ ต ร า ก า ร เ ต บ โ ต ข อ ง ต ล า ดรถจกรยานยนตยงคงมความตอเนองและมอนาคตสดใส เนองจากเศรษฐกจข ย า ย ต ว ใ น ร ะ ด บ ส ง ข ณ ะ ทรถจกรยานยนตมราคาเหมาะสมกบรายไดของประชาชน ยอมสงผลใหความตองการชนสวนรถจกรยานยนตในประเทศมมากขน

(+) อตราการถอครองรถจกรยานยนตตอจานวนประชากรเวยดนามโดยเฉพาะในพนทชนบทยงคงเตบโตไดอก และส ง ผล ดต อ อ ต ส าหกร รมช น ส ว นรถจกรยานยนต

(+) รฐไดดาเนนนโยบายเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมรถจกรยานยนตอยางจรงจง

(-) การลดภาษการนาเขารถจกรยานยนตสาเรจรปเพอเตรยมเขาสระบบการคาเสร

(-) การยกเลกนโยบายหามนาเขาชนสวนจากตางประเทศทาใหระดบการปกปองคมครองอตสาหกรรมชนสวนในประเทศลดลงจากเดม

5-52 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

5.5 ผลกระทบตออตสาหกรรมยานยนต จากการทเวยดนามเขาเปนสมาชกของ องคการการคาโลก (WTO)

วนท 11 มกราคม 2550 ประเทศเวยดนามไดเขาเปนสมาชกขององคการการคาโลก (World Trade Organization: WTO) เปนลาดบท 150 ทาใหเวยดนามมการพฒนาไปสการเปดเศรษฐกจสตลาดโลก รวมทงเปนประเทศทนาสนใจสาหรบนกลงทนตางประเทศ โดยประโยชนของการเขาเปนสมาชก WTO ของเวยดนามคอการปรบปรงแกไขกฎหมายวาดวยเรองการคาการลงทนของเวยดนามจานวน 150 ฉบบ ใหสอดคลองกบหลกการของ WTO และการใหสทธพเศษดานภาษแกสนคานาเขาจากประเทศสมาชก WTO ทง 149 ประเทศ เทยบเทากบสนคาชนดเดยวกนทผลตภายในเวยดนามตามอตราภาษทเวยดนามไดแจงกบ WTO ไว

สาหรบผลกระทบทเกดขนตออตสาหกรรมยานยนตนน ไดแก (1) การทเวยดนามตองปรบอตราภาษนาเขาของรถยนตสาเรจรปลงจากเดมทตงไวทรอยละ 90-100 ใหเหลอรอยละ 52-70 สาหรบรถยนตนงสวนบคคล ภายในป 2557-2562 และจากรอยละ 100 ใหเหลอรอยละ 70 สาหรบรถบรรทกและรถตภายในป 2557 และรถจกรยานยนตตองปรบภาษนาเขาจากรอยละ 100 ใหเหลอรอยละ 74.3 ภายในป 2662 ตามพนธกรณภายใตกรอบของ WTO (ธนาคารเพอการสงออกและนาเขาแหงประเทศไทย, 2550) (2) การยกเลกมาตรการหามนาเขา (Import Ban) สาหรบสนคาประเภทมอเตอรไซตขนาดใหญและรถยนตใชแลว สงผลใหตลาดของยานยนตในเวยดนามใหญขน และประชาชนเวยดนามมทางเลอกมากขนนอกเหนอจากรถยนตทผลตใหม และ (3) การทเวยดนามยอมลดอตราภาษนาเขาสนคาสวนประกอบรถยนตและอปกรณใหแกสหรฐอเมรกา เหลอไมเกนรอยละ 15 ภายใตขอแลกเปลยนในการสนบสนนเวยดนามเขาเปนสมาชก WTO ของสหรฐอเมรกา เปนตน

นอกจากการเปลยนแปลงโครงสรางภาษของอตสาหกรรมยานยนตดงทไดกลาวมาแลว ผลกระทบตอการลงทนและการคาของเวยดนามในฐานะทเปนทงคคาและคแขงของไทยกมดงน

5.5.1 การลงทน

นอกเหนอจากปจจยทางทรพยากรธรรมชาตทมความอดมสมบรณของเวยดนามทเหนอกวาประเทศไทยแลว ตลาดของประชากรในวยแรงงานขนาดใหญและอตราคาจางแรงงานทตาทาใหเวยดนามมความไดเปรยบประเทศไทยเปนอยางมากสาหรบการดงดดภาคการลงทนทมการใชแรงงานอยางเขมขน ซงเมอรวมกบปจจยของการเปดเสรดานการลงทนของเวยดนามจากการเขาเปนสมาชกของ WTO ยงทาใหประเทศเวยดนามเปนทนาสนใจสาหรบนกลงทนตางชาตในการยายฐานการผลตไปลงทนในเวยดนามมากขนในอนาคต รวมทงขอเดนดานแรงงานทมฝมอ มการศกษา และขยนขนแขง ซงเปนปจจยสาคญในการดงดดการลงทนจากตางประเทศแมวายงมปจจยทเปนขอจากดการลงทนในระยะสนของเวยดนาม ไดแก ระบบสาธารณปโภคทยงไมสมบรณสาหรบรองรบการลงทน คณภาพของแรงงานท

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-53

ไมสงเสรมการทาอตสาหกรรมทมเทคโนโลยและนวตกรรมสง และนโยบายการคาและการลงทนทขาดความชดเจน

ขอมลทแสดงใหเหนถงผลประโยชนดานการลงทนทประเทศเวยดนามไดรบจากการเขาเปนสมาชกของ WTO ไดแกมลคาการลงทนจากตางประเทศ (FDI) ทเพมขนรอยละ 69.3 หรอ 20.3 พนลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2550 (Vietnam Investment Review, 2008 อางใน EXIM Thailand 2008) โดยอตสาหกรรมทมมลคาเงนลงทนสงทสดไดแกอาคารสานกงานและอพารทเมนต (4.7 พนลานเหรยญสหรฐฯ) อตสาหกรรมเบา (3.5 พนลานเหรยญสหรฐฯ) และอตสาหกรรมหนก (2.5 พนลานเหรยญสหรฐฯ) ตามลาดบ (ตารางท 5.12) โดยประเทศนกลงทนตางชาตทสาคญ ไดแก เกาหลใต หมเกาะบรตชเวอรจน สงคโปร และไตหวน (ตารางท 5.13) สาหรบประเทศไทยมการลงทนในเวยดนามในป 2550 จานวน 24 โครงการ รวมมลคา 285.1 ลานเหรยญสหรฐฯ อยในอนดบ 9 ของนกลงทนทงหมด โดยขยบจากอนดบท 13 ณ สนป 2549 (ธนาคารเพอการสงออกและนาเขาแหงประเทศไทย, 2550)

ตารางท 5.12: อตสาหกรรมทนกลงทนตางชาตนยมเขาไปลงทนในเวยดนามป 2550

อตสาหกรรม จานวนโครงการลงทน มลคาเงนลงทน

(ลานเหรยญสหรฐฯ)

อาคารสานกงานและอพารตเมนต 28 4,721.2

อตสาหกรรมเบา 337 3,477.0

อตสาหกรรมหนก 441 2,474.3

โรงแรมและการทองเทยว 48 1,872.8

นามนและกาซธรรมชาต 7 1,866.3

ทมา: Vietnam Investment Review, No.854/Feb. 25-Mar. 2, 2008.

ตารางท 5.13: นกลงทนตางชาตในเวยดนามป 2550

ประเทศผลงทน จานวนโครงการลงทน มลคาเงนลงทน

(ลานเหรยญสหรฐฯ)

เกาหลใต 405 4,463.2 หมเกาะบรตชเวอรจน 56 4,267.7 สงคโปร 84 2,614.2 ไตหวน 211 1,735.6 มาเลเซย 45 1,091.2

ทมา: Vietnam Investment Review, No.854/Feb. 25-Mar. 2, 2008.

5-54 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

สาหรบ 6 เดอนแรกของป 2551 (มกราคม-มถนายน) การลงทนจากตางประเทศในประเทศเวยดนามมมลคา 3.16 หมนลานเหรยญสหรฐฯ โดยเพมขนคดเปน 4 เทาเมอเทยบกบชวงเดยวกนของป 2550 (ครงปแรกของป 2550 มการลงทนจากตางชาต 8,500 ลานเหรยญสหรฐฯ) จานวน 478 โครงการ โดยประเทศไตหวนเปนบรษทขามชาตทมการลงทนในเวยดนามสงทสดในโครงการถลงเหลก (7,900 ลานเหรยญสหรฐฯ) รองลงมาไดแกประเทศญปน มการลงทนมลคา 7,100 ลานเหรยญสหรฐฯ ในธรกจประกนภย และแคนนาดา มการลงทนมลคา 4,200 ลานเหรยญสหรฐฯ ในธรกจรสอรทคอมเพลกทางตอนใตของเวยดนาม ตามลาดบ (Today’s Zaman, 2008)

จากการวเคราะหของธนาคารเพอการสงออกและนาเขาแหงประเทศไทยถงธรกจทมศกยภาพในการลงทนในเวยดนาม ไดแก อตสาหกรรมเกษตรและเกษตรแปรรป โรงแรมและธรกจเกยวเนองกบการทองเทยว อตสาหกรรมการผลตเพอการสงออก ธรกจพลงงาน อตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม อตสาหกรรมรองเทาและเครองหนง อตสาหกรรมยานยนต และธรกจโทรคมนาคมและเทคโนโลย

ผลกระทบทางบวกดานการลงทนจากการทประเทศเวยดนามสมครเขาเปนสมาชก WTO ไดแก (1) การลดภาษนาเขาสาหรบสนคาเพอใชเปนวตถดบในการผลตในประเทศ รวมไปถงการนาเขาเพอการบรโภคของภาครฐและภาคเอกชน วตถดบการผลตเพอการสงออก เชน เครองจกรและอปกรณภายใตขอกาหนดของ WTO รวมทงการขอคนภาษสงออกวตถดบเพอการผลตของผสงออก และ (2) การเปดเสรทางการคาบรการ ซงมการแบงออกเปน 4 ประเภท ภายใตกฎการคาบรการระหวางสมาชกของ WTO ไดแก

การขายบรการขามพรมแดน (Cross-border) เชน บรการโอนเงนอเลกทรอนกสระหวางประเทศ

บคคลหรอทรพยสนเขาไปใชบรการในประเทศอน (Abroad consumption) เชน การบรการทองเทยว

ผใหบรการตางชาตเขามาจดตงธรกจใหบรการ (Commercial presence) เชน การลงทนบรการขามชาตในเวยดนาม

บคลากรตางชาตเขามาใหบรการในประเทศ (Presence of natural persons) เชน ตางชาตเขามาใหบรการในเวยดนาม

การเปดเสรในภาคบรการน สงผลใหมการหลงไหลของการลงทนตางประเทศในเวยดนามโดยเฉพาะภาคบรการทเคยมการกาหนดขอจากดการลงทนจากตางประเทศในชวง 3- 5 ปทผานมา

สาหรบอตสาหกรรมยานยนตนน จากรายงานของสานกงานสถตแหงชาตเวยดนาม พบวาผลผลตของภาคอตสาหกรรมในป 2550 นน อตสาหกรรมยานยนตมผลผลตเพมขนเปนอนดบสองรองจากอตสาหกรรมเครองจกร โดยมอตราการเตบโตเพมขนรอยละ 52.8 (General Statistics Office of

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-55

Vietnam, 2007) โดยในสวนของการผลตนน ในป 2550 มการผลตรถยนตทงสน 72,700 คน คดเปนอตราเพมขนจากป 2549 รอยละ 152.8 และมการผลตรถจกรยานยนตจานวน 2,659,000 คน คดเปนอตราผลตเพมขนรอยละ 123.9

แมวาประเทศไทยมความไดเปรยบในการเปนฐานการลงทนและพฒนาของตางชาตมาเปนเวลานานกอนประเทศเวยดนาม บคลากรและสาธารณปโภคมความพรอมมากกวา แตหากปจจยทเปนขอจากดดงกลาวขางตนของประเทศเวยดนามไดรบการปรบปรงพฒนาอยางตอเนอง อาจทาใหอตสาหกรรมยานยนตซงเปนอตสาหกรรมทอาศยการลงทนจากตางชาตมการยายฐานการผลตเขาไปลงทนในเวยดนามโดยหยดการลงทนหรอลดการลงทนในประเทศไทย โดยเฉพาะอยางยงอตสาหกรรมยานยนตในสายการผลตใหม ประกอบกบการทเวยดนามมแหลงนามนและกาซธรรมชาตอยางมากมาย และกาลงมการกอสรางโรงกลนในประเทศ ทาใหสถานการณตลาดของยานยนตในประเทศเวยดนามทมขนาดเลกมากโดยเฉพาะอยางยงรถยนตกลบกลายมาเปนตลาดทดงดดใหเกดการขยายการผลตและสรางความตองการของสนคารถยนตในประเทศไดในอนาคต ยงไปกวานน การลงทนจากตางประเทศยงกอใหเกดการถายโอนเทคโนโลยทชวยใหการพฒนาภาคการผลตของเวยดนามมประสทธภาพมากขนตามไปดวย

5.5.2 การคา

ผลกระทบทางการคาจากการทเวยดนามเขาเปนสมาชกของ WTO ตอประเทศไทยมทงทางบวกและทางลบ โดยทางบวก ไดแก การทไทยจะไดรบประโยชนจากการขยายการสงออกไปเวยดนามไดเพมขนโดยเฉพาะอยางยงสนคาไทยในบางรายการทยงไมเคยไดรบสทธพเศษทางภาษภายใตกรอบ AFTA มากอน และในทางลบ ไดแก สนคาบางรายการทไดมศกยภาพในการแขงขนกบสนคาสงออกของไทยกอนทเวยดนามจะเขาเปนสมาชกของ WTO นน อาจทาใหการแขงขนในสนคาบางกลมมความรนแรงมากขนโดยเฉพาะอยางยงสนคากลมเดยวกนทมตลาดสงออกเดยวกบตลาดสงออกของไทย เชน ขาว สงทอ ผลตภณฑอเลกทรอนกสและชนสวน พลาสตกและเคมภณฑ เปนตน

สาหรบอตสาหกรรมชนสวนยานยนตของประเทศเวยดนามสวนใหญเปนการผลตเพอรองรบตลาดในประเทศซงมตลาดทเลกมาก โดยเนนการผลตตนทนตา ปรมาณไมมาก และจานวนรถและรนรถยนตมไมหลากหลายทาใหการผลตเพอบรโภคในประเทศยงไมถงระดบทจะไดรบประโยชนตอขนาด (Economy of Scale) อยางไรกตามอตสาหกรรมผลตชนสวนยานยนตเพอการสงออกของเวยดนามไดรบประโยชนจากการเขาเปนสมาชกของ WTO เนองจากตนทนการผลตทตาทาใหเวยดนามสามารถสงออกไดมากขนจากการเปดเสรทางการคา

แมวาอตสาหกรรมยานยนตของเวยดนามมศกยภาพทางการคาของอตสาหกรรมในปจจบนนอยมากเมอเปรยบเทยบกบศยภาพทางการคาในอตสาหกรรมอนๆ อยางไรกตาม จากการเขาเปนสมาชกของ WTO การเปดเสรทางการคา และการดงดดการลงทนของตางชาต จะชวยพฒนาภาคการคาของ

5-56 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

ประเทศเวยดนามใหแขงแกรงขน ซงสงผลใหมการเตบโตของภาคอตสาหกรรมซงจะชวยเสรมศกยภาพทางการคาของประเทศเวยดนามใหเพมขนเปนลาดบ

ผลประโยชนจากศกยภาพทางการคาทเพมขนและการดงดดการลงทนจากตางประเทศยงสงผลใหภาคธรกจของเวยดนามมการขยายตวมากขนเพอตอบสนองตอความตองการการบรโภคสนคาทงในประเทศและตลาดโลก เกดการจางงานในประเทศเพมขน รายไดตอหวของประชากรเวยดนามเพมสงขน การปรบลดภาษนาเขาสนคาภายใตกรอบของ WTO ทาใหสนคานาเขาและสนคาในประเทศมราคาถกลง นอกจากประชาชนเวยดนามจะมทางเลอกในการบรโภคสนคามากขนแลว ยงทาใหสามารถเขาถงการบรโภคสนคาฟมเฟอย เชน รถยนต ซงสงผลใหตลาดของอตสาหกรรมยานยนตขยายตวสงขน

ความคาดหวงของเวยดนามในการเปนศนยกลางการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตของโลกนนมปจจยหลายประการททาทายอตสาหกรรมยานยนตของเวยดนาม ไดแก

การปรบปรงโครงสรางภาษและนโยบายของอตสาหกรรมใหเออตอการเรงการเตบโตของตลาดรถยนตในประเทศซงมผลโดยตรงตอการเตบโตของอตสาหกรรมยานยนต

ความตอเนองในการปรบปรงโครงสรางสาธารณปโภคโดยเฉพาะอยางยงการกอสรางถนนและทจอดรถในเมองทจะชวยในการกระตนเศรษฐกจและสภาพแวดลอมเพอจงใจนกลงทนของอตสาหกรรมยานยนต

การเตรยมตวของเวยดนามในการสรางมลคาเพมของสนคาปลายนาในกลมชนสวนยานยนต โดยผนวกเขากบแผนของรฐบาลในการสนบสนนการใชเทคโนโลยขนสงในอตสาหกรรม เพอความชดเจนสาหรบทางเลอกของนกลงทน

การพฒนาทกษะบคลากรในอตสาหกรรมยานยนต รวมถงการปรบปรงคาจางแรงงาน และปญหาการขาดแคลนวศวกรทมฝมอ

อยางไรกตาม การขยายตวของการคาและการลงทนในประเทศเวยดนามไดสงผลใหการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศเพมสงขนเปนลาดบ โดยอยในระดบรอยละ 8.5 ในป 2550 ซงกอใหเกดภาวะเงนเฟอจากปจจยภายนอกทราคานามนในตลาดโลกเพมสงขน สงผลใหราคาอาหารและตนทนการผลตในประเทศเพมสงขนตามไปดวย โดยในเดอนพฤษภาคม 2551 อตราเงนเฟอของประเทศเวยดนามอยในระดบรอยละ 25.2 ซงผลกระทบตอภาคการลงทนไดแกคาจางแรงงานทสงขน อาจสงผลใหนกลงทนตางชาตเรมไมมนใจและถอนหรอชะลอการลงทนในเวยดนาม

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-57

5.6 สรป

จากการวเคราะหศกยภาพทางเศรษฐกจและการคาในอตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนามพบวาภาพรวมของอตสาหกรรมยานยนตนน ประเทศไทยยงคงมศกยภาพทางเศรษฐกจและการคาสงกวาประเทศเวยดนาม โดยเมอวเคราะหโดยดชนความไดเปรยบทปรากฎ (RCA) ซงพจารณาจากศกยภาพการสงออกของประเทศเปรยบเทยบกบสดสวนมลคาการสงออกสนคาอตสาหกรรมยานยนตในตลาดโลกพบวา สนคาในกลมอตสาหกรรมยานยนตทไทยมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในอตราทสงกวาสดสวนการสงออกของโลก (RCA มากกวา 1) ไดแก อตสาหกรรมรถบรรทกและรถกระบะ (RCA = 3.52) รถจกรยานยนต (RCA = 1.54) และชนสวนรถจกรยานยนต (RCA = 4.35) ในขณะทประเทศเวยดนามมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบเฉพาะสนคาในอตสาหกรรมชนสวนรถจกรยานยนต (RCA = 1.762)

สาหรบการวเคราะหสวนแบงตลาดคงท (CMS) โดยวเคราะหศกยภาพในการสงออกของสนคาซงมการวเคราะห 3 ดาน ไดแก ปจจยดานตลาด (Growth effects) ปจจยดานผลตภณฑ (Commodity effects) และปจจยดานความสามารถในการแขงขน (Compettitiveness effects) ไดผลการวเคราะหวา ไทยมการขยายตวของการสงออกสนคาเนองจากปจจยจากการเตบโตของตลาดสงกวาเวยดนามทกรายการ ยกเวนชนสวนรถจกรยานยนต ทการขยายตวของการสงออกของไทยเกดจากขดความสามารถทสงขน กลาวคอ การขยายตวของการสงออกของเวยดนามเกดจากการพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนตมากกวาการขยายตวของตลาดหรอการผลตทเพมขน

อยางไรกตาม ประเทศไทยมสนคา 4 รายการทมสวนแบงการตลาดสงกวาอตราการเตบโตของตลาดโลก ไดแก สนคารถยนตนงสวนบคคล (พกด 8703) รถบรรทก/รถกระบะ (พกด 8704) ชนสวนรถยนต (พกด 8708) และชนสวนรถจกรยานยนต (พกด 8714) ในขณะทประเทศเวยดนามมสวนแบงการตลาดสงกวาอตราการเตบโตของตลาดโลก จานวน 3 รายการสนคา ไดแก รถบรรทก/รถกระบะ (พกด 8704) ชนสวนรถยนต (พกด 8708) และชนสวนรถจกรยานยนต (พกด 8714) และเมอเปรยบเทยบการอตราการเตบโตของตลาดสนคาในอตสาหกรรมยานยนตระหวางประเทศไทยกบเวยดนามพบวา ประเทศไทยมอตราการเตบโตสงกวาเวยดนามแทบทกหมวดสนคา ยกเวนรถบรรทก/รถกระบะ และชนสวนรถยนต ทไทยมอตราการเตบโตตากวาเวยดนาม รวมทงสดสวนการนาเขาสนคาอตสาหกรรมยานยนตของโลกกมการนาเขาจากไทยสงกวาเวยดนามทกรายการ

ผลจากการวเคราะหเพอการวางแผนกลยทธทางการตลาด (SWOT analysis) ไดสนบสนนผลการศกษาขางตนและชใหเหนวา แมวาในปจจบนศกยภาพของอตสาหกรรมยานยนตไทยจะมจดแขงดานเทคโนโลยทสงกวา แรงงานทมฝมอและมผลตภาพแรงงานสง และการรวมกลมผประกอบการทเขมแขงกวาประเทศเวยดนาม แตไทยกยงมขอเสยเปรยบในเรองของความสมบรณทางทรพยากร อตราคาจางแรงงานทตากวา การมสนคาทเปนแบรนดของตนเอง และเสถยรภาพทางการเมอง รวมทงลกษณะนสยของประชากรทมความขยนและอดทน ซงทาใหปจจยทเปนจดแขงเหลานอาจทาให

5-58 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

เวยดนามสามารถพฒนาศกยภาพอตสาหกรรมยานยนตใหทดเทยมประเทศไทยไดไมยาก อยางไรกด ผลการวเคราะหความสามารถการแขงขนโดยใชโมเดลเพชรพลวตชใหเหนวา ในภาพรวมของอตสาหกรรมยานยนตนน ไทยยงคงมความสามารถในการแขงขนสงกวาเวยดนาม แตจากตวเลขการพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของเวยดนามทสงขนอยางตอเนองทาใหพจารณาไดวา ไทยตองหนกลบมาทบทวนแนวทางการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตของตนเองวาควรมทศทางอยางไรตอไปเพอไทยยงคงรกษาอตราการเตบโตของตลาดในอตสาหกรรมนใหสงกวาเวยดนามดงเชนในปจจบน

เมอนาผลการวเคราะหโดยการประเมนศกยภาพทางการแขงขนของเวยดนามมาพจารณารวมกบผลกระทบทางดานโครงสรางทางเศรษฐกจของประเทศเวยดนามภายหลงจากเขาเปนสมาชกของ WTO พบวา การลงทนจากตางประเทศของเวยดนามเพมสงขน ผนวกกบการทยอยลดและยกเลกการเรยกเกบภาษสนคานาเขา และการผอนคลายมาตรการการจากดการลงทนของตางชาตยงชวยสงเสรมใหภาคอตสาหกรรมในประเทศเวยดนามมอตราการเตบโตสงขน ซงทาใหภาคการคาและบรการเตบโตขนตามไปดวย และสงผลกระทบตอไทยในหมวดของสนคาหลกทเปนสนคาสงออกประเภทเดยวกน อยางไรกตาม สาหรบอตสาหกรรมยานยนตนน การเปดเสรทางการคาของเวยดนามจากการเปนสมาชก WTO อาจจะยงไมสงผลกระทบตออตสาหกรรมยานยนตของไทยในระยะน เนองจากระบบสาธารณปโภคและระบบขนสงของเวยดนามยงตองการการพฒนาในระยะเวลาหนงจงจะสามารถแขงขนกบประเทศไทยในอตสาหกรรมนได อยางไรกตาม หากเวยดนามไมสามารถควบคมสถานการณเงนเฟอทขยายตวอยางรวดเรว ณ ปจจบนได ผลกระทบคาจางแรงงานทสงขน และตนทนการผลตทสงขน กอาจทาใหเวยดนามไมนาสนใจสาหรบนกลงทนตางประเทศอกตอไป

บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม 5-59

บรรณานกรม

กงสลใหญ ณ นครโฮจมนห. (2549). เอกสารประกอบการบรรยายสรปเรอง “การเขาเปนสมาชก WTO ของเวยดนาม”. กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย. สบคนเมอ 1 มนายน 2551. http://www.mfa.go.th/internet/BDU/vietnamwto.doc

กลมชนสวน-อะไหลยานยนตตอรฐ ดนอโคคารใชชนสวนในประเทศ 60%. (18-21 กมภาพนธ 2550).หนงสอพมพฐานเศรษฐกจ.

ชาตชย พราราสข (13 ม.ย. 2551). ถาเศรษฐกจเวยดนามลม. โพสตทเดย. หนา วเคราะห 2.

ทมขาวตางประเทศ (11 ม.ย. 2551). ฤา ‘เฝอญวน’ จะซารอย ‘ตมยากง’. โพสตทเดย. หนา วเคราะห 4.

ธนาคารเพอการสงออกและนาเขาแหงประเทศไทย. (2550). ผลกระทบตอไทย หลงตากเวยดนามเขาเปนสมาชก WTO. สบคนเมอ 21 กมภาพนธ 2550. http://www.exim.go.th/doc/ research/targeted_country/9675.pdf.

ธนาคารเพอการสงออกและนาเขาแหงประเทศไทย. (2550). พนธกรณและผลกระทบตอเศรษฐกจเวยดนาม...หลงเขาเปนสมาชก WTO. สบคนเมอ 30 มนาคม 2551. http://www.exim.go.th/ doc/research/targeted_country/9540.pdf.

เวยดนามเตรยมปรบลดอตราภาษนาเขาชนสวนยานยนต. (16 พฤษภาคม 2548). หนงสอพมพผจดการ

เวยดนามยมรบเอฟดไอพง 2 เทา. (27 พฤษภาคม 2551). หนงสอพมพโพสตทเดย.

เวยดนามสดอนขนดอก 14% (11 ม.ย. 2551). โพสตทเดย. หนา A13.

อตสาหกรรมยานยนตเวยดนาม ยงหางไกลประเทศเพอนบาน. (18 - 20 ตลาคม 2550). หนงสอพมพฐานเศรษฐกจ.

Genergal Statistic Office of Vietnam. (2007). Press release: socio-economic statistical data, 2007. Retrived on June 16, 2008, from http://www.gso.gov.vn/default_en. aspx?tabid=508&ItemID=6930.

PriceWaterhouseCoopers. (2007). Vietnam’s Automotive Component Industry: Ready to go global?. Retrive on June 1, 2008, from http://www.pwc.com/extweb/ pwcpublications.nsf/docid/5436A4F8800B5BF3CA2573450037BBFF.

5-60 บทท 5: ศกยภาพการคาระหวางประเทศและการลงทนของอตสาหกรรมยานยนตไทยเปรยบเทยบกบเวยดนาม

Today’s Zaman. (24/06/08), Pledged FDI in Vietnam jumps nearly fourfold, Retrived on 26 June 2008. from http://www.todayszaman.com/tzweb/detaylar.do?load= detay&link=145652&bolum =105.

VietNamNet Bridge, 30/10/2006. WWTO accession, auto industry in vicious circle”, Retrived on 9 June 2008. from http://english.vietnamnet.vn/interviews/2006/10/627982/.

บทท 6

บทสรปผลการศกษา

6.1 สรปผลการศกษา

จากการทประเทศเวยดนามมการพฒนาอยางรวดเรว มอตราการเจรญเตบโตของ GDP ทมการเปลยนแปลงเพมสงขนในชวงป 2535 - 2539 โดยมอตราการเจรญเตบโตเฉลยเทากบรอยละ 24 และในป 2550 มอตราการเจรญเตบโตของ GDP อยทรอยละ 8.5 ซงเมอเปรยบเทยบกบประเทศไทยในชวงกอนเกดวกฤตการณทางเศรษฐกจ ทมอตราการเจรญเตบโตของ GDP สงทสดในป 2537 อยทอตรารอยละ 12.3 จนกระทงในป 2550 อตราการเตบโตของ GDP ของประเทศไทยไดลดลงเรอยมาและอยทระดบรอยละ 4.8 ทาใหเวยดนามถกมองวาอาจเปนคแขงทสาคญตอภาคอตสาหกรรมของประเทศไทย เนองจากมทรพยากรธรรมชาตทคลายกน และมอาหารเปนผลตภณฑสงออกหลกในหมวดเกษตรกรรม และสงทอเปนผลตภณฑสงออกอนดบตนๆ ในหมวดอตสาหกรรมเชนเดยวกน และแมวาไทยจะไดเปรยบดานศกยภาพในการแขงขนในปจจบน ทงในเรองของเทคโนโลยการผลต คณภาพของสนคา และแรงงานทมฝมอ แตเมอพจารณาถงอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศเวยดนามแลวพบวา ความสามารถในการพฒนาเทคโนโลยและคณภาพสนคาเวยดนามใหทดเทยมประเทศไทยอาจใชเวลาไมนาน เนองจากเวยดนามมปจจยในการดงดดการลงทนของบรษทขามชาตในเรองของตนทนแรงงานทตากวาประเทศไทย ซงเทคโนโลยและการพฒนาคณภาพสนคาจะถกถายทอดใหเวยดนามหลงจากมบรษทตางประเทศเขาไปตงฐานการผลต

นอกจากนน การทเวยดนามเขาเปนสมาชกรายลาสดของ WTO เมอวนท 11 มกราคม 2550 และไดเรงปฏรประบบเศรษฐกจในประเทศใหเปนระบบเศรษฐกจแบบตลาด (Market Economy) อยางตอเนอง การประกาศใชนโยบาย Doi Moi ในป 2529 รวมกบนโยบายสงเสรมการลงทน รวมทงการปรบปรงกฎระเบยบดานการลงทนใหเออประโยชนตอตางชาตมากขน สงผลใหมการหลงไหลของความชวยเหลอเงนกและการลงทนจากตางประเทศ รวมทงการคากบตางประเทศขยายตวเพมมากขน ในขณะเดยวกนรฐบาลเวยดนามมนโยบายในการเพมขดความสามารถการแขงขนของภาคอตสาหกรรมเวยดนาม รวมถงการตงเปาหมายใหอตสาหกรรมยานยนตของเวยดนามสามารถตอบสนองความ

6-2 บทท 6: บทสรปผลการศกษา

ตองการภายในประเทศและเรมเขาสตลาดภมภาคและตลาดโลกไดภายในป 2553 ซงเปนปเดยวกบเปาหมายการเปนดทรอยตแหงเอเชยของประเทศไทย และความไดเปรยบในเรองของตนทนแรงงานทตาอาจเปนปจจยสาคญทสงผลใหประเทศเวยดนามเปนจดสนใจในการดงดดการลงทนระหวางประเทศเชนเดยวกบประเทศไทยในอนาคต

ความเปนมาของอตสาหกรรมยานยนตของไทยไดมการเรมดาเนนการกอนประเทศเวยดนามกวา 40 ป จากจดเรมตนของการยายฐานการผลตจากตางชาตเพอตองการลดตนทนการผลตมาตงโรงงานประกอบรถยนตในประเทศไทยในป 2504 เปนตนมา ในขณะทประเทศเวยดนามมการรวมทนกบตางชาตจดตงโรงงานประกอบรถยนตเพอการพาณชยขนเปนครงแรกในป 2534 แมวาในปจจบนประเทศไทยจะเปนฐานการผลตหลกในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต และเปนตลาดยานยนตและผประกอบยานยนตทใหญทสดในเอเชย โดยมบรษททเปนผนาในการผลตรถยนต ไดแก โตโยตา ฮอนดา BMW เจเนอรล มอเตอร ฟอรด วอลโว เปอรโย เมอรซเดส เบนซ และอนๆ ตางกเขามาตงโรงงานประกอบรถยนตในเมองไทย รวมทงประเทศไทยมตลาดรถขนสงหรอปคอพใหญเปนอนดบสองในโลกรองจากประเทศอเมรกากตาม แตตลาดการบรโภครถยนตและรถจกรยานยนตทมขนาดใหญของประเทศเวยดนาม และการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของเวยดนามแบบกาวกระโดดอาจสงผลใหประเทศเวยดนามกลายเปนคแขงทางการคาทสาคญกบประเทศไทย ซงสนคาในกลมอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนน เปนสนคาสงออกทมมลคาการสงออกสงเปนอนดบสามของประเทศไทย โดยมมลคาการสงออกทงสน 524,389.4 ลานบาท ในป 2550 หรอคดเปนรอยละ 9.98 ของสนคาสงออกทงหมด

ปจจยทเปนจดเดนและจดดอยสาหรบการพฒนาเศรษฐกจของประเทศทแตกตางกนของประเทศไทยและเวยดนาม ไดแก การทประเทศเวยดนามมปจจยการผลตดานการมทรพยากรธรรมชาตทงแหลงพลงงานและแรธาต การมพนทชายฝงทะเลทยาวและตดมหาสมทรจงมขอไดเปรยบทางภมศาสตรททาใหเวยดนามสามารถมทาเรอเปนจานวนมาก นอกจากนนยงมทรพยากรแรงงานอยเปนจานวนมาก และอตราคาจางแรงงานตากวาของไทย จงเปนแรงดงดดการลงทนจากนานาประเทศ นอกจากน ระบบการปกครองแบบระบอบสงคมนยมคอมมวนสตทมพรรคการเมองเพยงพรรคเดยวทาใหการเมองของเวยดนามมเสถยรภาพ การบรหารประเทศจงเปนไปอยางราบรน นโยบายตางๆ ไดรบการนาไปปฏบตอยางตอเนอง เวนแตจดออนของระบบบรหารจดการของภาครฐของเวยดนามยงขาดระบบธรรมาภบาลทดทาใหตนทนการทาธรกจในเวยดนามสงขน และปญหาดานการจดการภาครฐทเชองชาและมขนตอนมากซงเปนอปสรรคตอการจดตงและการดาเนนงานทางธรกจ

สาหรบประเทศไทยเปนระบบหลายพรรคจงมกสงผลกระทบตอเสถยรภาพทางการเมองและความเชอมนในการตดสนใจของนกลงทนทงในประเทศและตางประเทศโดยเฉพาะอยางยงการลงทนทมขนาดใหญ และปญหาความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใตทสงผลกระทบตอภาคการลงทน แตเมอพจารณาองคประกอบอนๆ แลวพบวา ไทยมจานวนแรงงานทมทกษะฝมอมากกวาเวยดนาม อกทงระบบสาธารณปโภคขนพนฐานของไทยสามารถรองรบการขยายตวของอตสาหกรรมและการดาเนน

บทท 6: บทสรปผลการศกษา 6-3

ธรกจตางๆ ทดกวาเวยดนาม นอกจากน ประเทศไทยไดเปรยบเวยดนามในดานความพรอมและประสบการณในดานการเปนแหลงรองรบการลงทนจากตางประเทศ

เมอประเมนศกยภาพทางเศรษฐกจและการคาในอตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยและเวยดนามโดยการวเคราะหดชนความไดเปรยบทปรากฎ (RCA) ซงพจารณาจากศกยภาพการสงออกของประเทศเปรยบเทยบกบสดสวนมลคาการสงออกสนคาอตสาหกรรมยานยนตในตลาดโลกพบวา สนคาในกลมอตสาหกรรมยานยนตทไทยมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในอตราทสงกวาสดสวนการสงออกของโลก (RCA มากกวา 1) ม 3 รายการ ไดแก รถกระบะ/รถบรรทก รถจกรยานยนต และชนสวนจกรยานยนต ในขณะทประเทศเวยดนามมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ 1 รายการ ไดแก สนคาในกลมอตสาหกรรมชนสวนรถจกรยานยนตทไทยกมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบเชนกน

เมอวเคราะหผนวกกบการวเคราะหสวนแบงตลาดคงท (CMS) โดยวเคราะหศกยภาพในการสงออกของประเทศพบวา ขดความสามารถในการแขงขนสนคาอตสาหกรรมยานยนตของไทยทวดจากปจจยทางดานตลาด ไทยมการขยายตวของการสงออกสนคาเนองจากการขยายตวของตลาดนาเขาสงกวาเวยดนามทกรายการ ยกเวนชนสวนรถจกรยานยนต ปจจยทางดานผลตภณฑ พบวา ไทยมการขยายตวของการสงออกสนคาเนองจากการผลตเพมขนตากวาเวยดนามทกประเภทสนคา ยกเวนชนสวนรถจกรยานยนต สวนปจจยดานความสามารถในการแขงขน พบวา ไทยมการขยายตวของการสงออกสนคาเนองจากมขดความสามารถในการแขงขนสงกวาเวยดนามประเภทเดยวในอตสาหกรรมน ไดแก ชนสวนจกรยานยนต โดยทอตราการเตบโตของตลาดสนคาในอตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยมอตราการเตบโตสงกวาเวยดนามแทบทกหมวดสนคา ยกเวนรถบรรทก/รถกระบะ และชนสวนรถยนต ทไทยมอตราการเตบโตตากวาเวยดนาม แตสดสวนการนาเขาสนคาอตสาหกรรมยานยนตของโลกกมการนาเขาจากไทยสงกวาเวยดนามทกรายการ กลาวโดยสรปวา แมวาสถานะของอตสาหกรรมยานยนตไทยในปจจบนจะมอตราการเตบโตสงกวาและมการสงออกมากกวาเวยดนาม แตเมอพจารณาปจจยของสวนแบงตลาดคงทในตลาดโลกพบวามเพยงสนคาในหมวดชนสวนรถจกรยานยนตประเภทเดยวทการขยายตวของการสงออกในตลาดโลกทไทยมกาลงการผลตและขดความสามารถในการแขงขนสงกวาเวยดนาม

สาหรบการศกษาจดออน จดแขง โอกาส และขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนต (SWOT analysis) ชใหเหนวา ศกยภาพของอตสาหกรรมยานยนตไทยจะมจดแขงดานเทคโนโลยทสงกวา แรงงานทมฝมอและมผลตภาพแรงงานสงกวาเวยดนาม ผประกอบการยงมการรวมกลมทเขมแขงกวาประเทศเวยดนามอกดวย แตไทยกยงมขอเสยเปรยบในเรองของความสมบรณทางทรพยากร อตราคาจางแรงงานทสงกวา และเสถยรภาพทางการเมอง รวมทงลกษณะนสยของประชากรเวยดนามทมความขยนและอดทน และผลการวเคราะหความสามารถการแขงขนโดยใชโมเดลเพชรพลวตชใหเหนวา ในภาพรวมของอตสาหกรรมยานยนตนน ไทยยงคงมความสามารถในการแขงขนสงกวาเวยดนามในปจจบน ซงเมอวเคราะหการเตบโตทางเศรษฐกจของเวยดนามในระดบรอยละ 8 ตอป รวมทงจานวนประชากรในวยแรงงานสงถงรอยละ 50.4 อาจเปนสญญาณใหอตสาหกรรมยานยนตของ

6-4 บทท 6: บทสรปผลการศกษา

ไทยตองมการพฒนาและปรบกลยทธทางการคาและการลงทนเพอใหอตสาหกรรมยานยนตของไทยกาวไปขางหนาและรกษาระยะหางของการเตบโตในระดบนตอไปได

กลาวโดยสรปไดวา ผลกระทบตออตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยจากการทเวยดนามเขาเปนสมาชก WTO นนยงมนอยมาก แมวาการปรบตวตามขอบญญตของการเปนสมาชก WTO ในการปรบโครงสรางภาษและลดขอจากดดานการลงทนระหวางประเทศจะเปนปจจยทดงดดการลงทนจากตางชาตกตาม แตเนองจากความพรอมของระบบสาธารณปโภคและระบบการขนสงทจะรองรบการพฒนาของอตสาหกรรมยานยนตในเวยดนามยงอยในระดบทหางไกลประเทศไทยอยมาก และตองใชเวลานานในการพฒนา และอตสาหกรรมยานยนตมฐานอตสาหกรรมใหญและไมไดสรางขนไดโดยงายและจาเปนตองอาศยระยะเวลา จงไมใชเรองงายทจะทาใหผลงทนในอตสาหกรรมนพจารณาในการยายฐานการผลตจากไทยไปยงเวยดนาม ดงนนอตสาหกรรมยานยนตของเวยดนามในปจจบนอยในฐานะคคากบประเทศไทยมากกวาการเปนคแขง และดวยเหตผลของระดบการพฒนาของอตสาหกรรม ความสามารถในการแขงขน สวนแบงการตลาด ศกยภาพการสงออก และจดออน จดแขง ปญหาและอปสรรคของอตสาหกรรม และจากขอจากดทางดานเทคนคและคณภาพของแรงงานในอตสาหกรรม ทาใหเวยดนามยงคงตองพงพาการนาเขาชนสวนจากประเทศไทยอย

แมวาการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยในปจจบนจะมความรดหนากวาเวยดนามอยมากกตาม แตประเทศไทยกไมควรนงนอนใจ และสงทอตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยควรเรงดาเนนการคอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนไปสการเปนศนยกลางการผลตอยางแทจรง นอกจากการเปนแคเพยงศนยรวมธรกจยานยนต ศนยการผลต และศนยกลางทางการตลาดเชนในปจจบน ซงสงทสาคญในการพฒนาศกยภาพของอตสาหกรรมยานยนตของไทยใหเปนศนยกลางยานยนตแหงเอเชยไดนน ภาครฐและผประกอบการอตสาหกรรมควรใหความสาคญและดาเนนการในประเดนดงน

1. การวจยและพฒนาเพอสรางมลคาเพมในประเทศและการแขงขนไดในตลาดโลก นบเปนอกปจจยหนงทสาคญยงหากตองการใหอตสาหกรรมยานยนตไทยเปนศนยกลางการผลตสตลาดโลก ดงนนการวจยและพฒนาความสามารถในการออกแบบทางวศวกรรม การสรางนวตกรรม และการเสรมสรางความพรอมของกระบวนการทดสอบคณภาพมาตรฐานยานยนตและชนสวน จงมความสาคญตอการยกระดบศกยภาพอตสาหกรรม มฉะนนแลวอตสาหกรรมยานยนตของไทยจะเปนเพยงกระบวนการผลตตามรปแบบและเทคโนโลยทคดคนโดยบรษทแมในประเทศซงเปนเจาของแบรนด หรอเปนเสมอนโรงงานรบจางประกอบรถยนตทไดถกออกแบบและพฒนามาจากตางประเทศเทานน นบเปนความสาเรจทฉาบฉวยและไมยงยน เพราะในอนาคตขางหนาเจาของแบรนดในตางประเทศอาจยายฐานการผลตและการลงทนไปยงประเทศทมตนทนและคาแรงตากวา ซงอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของไทยกจะประสบปญหาดงเชนทอตสาหกรรมสงทอของไทยกาลงประสบอยในปจจบนได

บทท 6: บทสรปผลการศกษา 6-5

2. การพฒนาบคลากรทกระดบใหมคณภาพในระดบสากล แนวโนมการแขงขนในอตสาหกรรมยานยนตของโลกทมความทาทายเพมขนโดยเฉพาะอยางยงการเตบโตอยางกาวกระโดดของอตสาหกรรมยานยนตในประเทศจน ดงนนหากไทยมงหวงทจะเปนดทรอยตแหงเอเชยอยางแทจรง การยกระดบบคลากรในอตสาหกรรมยานยนตเพอเพมผลตภาพการผลต (Productivity) ถอเปนปจจยทตองดาเนนการเพอนาไปสความสาเรจ โดยการพฒนาบคลากรในทกระดบ ทงบคลากรในระดบบรหาร ระดบวศวกรโดยเฉพาะวศวกรดานเทคโนโลยยานยนต ระดบชางเทคนคไปจนถงระดบแรงงานทมทกษะฝมอ การยกระดบคณภาพบคลากรนตองเปนไปอยางตอเนองเนองจากเทคโนโลยมการเปลยนแปลงตลอดเวลา โดยเปนการดาเนนงานรวมกนระหวางภาครฐและภาคเอกชนอนจะสงผลใหบคลากรในอตสาหกรรมยานยนตของไทยมความไดเปรยบในดานความร ความสามารถและความชานาญ ซงสามารถทดแทนขอแขงขนในเรองของคาจางแรงงานทตากวาของประเทศคแขงอนๆ ได นอกจากน ในสวนของผประกอบการโดยเฉพาะผผลตชนสวนยานยนตโดยเฉพาะผประกอบการ SMEs ตองไดรบการพฒนาทงในดานการพฒนาคณภาพผลตภณฑและการบรหารจดการอยตลอดเวลาดวยเชนกน

3. การจดตงศนยทดสอบมาตรฐานยานยนตและชนสวน ทผานมาโครงการสรางศนยทดสอบและสนามทดสอบมาตรฐานยานยนตและชนสวนไดถกนาเสนอตอรฐบาลมาแลวหลายครงแตกมอปสรรคในดานงบประมาณในการดาเนนการ อยางไรกตาม การจดตงศนยทดสอบสาหรบใชทดสอบคณภาพสนคาและผลตภณฑตางๆ ในอตสาหกรรมยานยนตเปนสงทจาเปน เนองจากประเทศทเปนคแขงของไทยทงประเทศจน อนเดย มาเลเซย ตางมการพฒนาดานมาตรฐานการผลตทรดหนาไปมาก

4. การพฒนาอตสาหกรรมสนบสนนเพอชวยยกระดบขดความสามารถในการแขงขน เนองจากอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนเปนอตสาหกรรมทมความเกยวเนองและเชอมโยงกบอตสาหกรรมหลายสาขา ทงอตสาหกรรมแมพมพ อตสาหกรรมเหลกและเหลกกลา อตสาหกรรมผลตภณฑยาง เปนตน ซงอตสาหกรรมดงกลาวนบไดวาเปนอตสาหกรรมพนฐานทมความสาคญอยางยงในการพฒนาขดความสามารถของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของไทย ดงนนภาครฐจงจาเปนตองเรงดาเนนการพฒนาอตสาหกรรมสนบสนนควบคไปกบการสงเสรมอตสาหกรรมหลกดวยโดยเฉพาะอตสาหกรรมแมพมพและเทคโนโลยวสดไทยทยงคงมขดจากดอยมาก ทงนเพอเปนปจจยในการชวยยกระดบขดความสามารถในการแขงขนอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนไดดยงขน

5. การพฒนาเครอขายวสาหกจหรอคลสเตอรใหมความเขมเขง เนองจากเปนแนวทางทจะนาไปสการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนใหมขดความสามารถในการแขงขนเพมขน การพฒนาเครอขายความรวมมอผทมสวนเกยวของเพอรวมกนประกอบกจกรรมทจะกอใหเกดประโยชนในการพฒนาทงในระดบหนวยงานและระดบอตสาหกรรมโดยรวม เชน การพฒนานวตกรรม การพฒนาเทคโนโลย การบรหารจดการเพอชวยลดตนทนระหวางกน เปนตน

6. การพฒนาและการจดการระบบฐานขอมลอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของไทย เนองจากอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของไทยยงมปญหาดานประสทธภาพในการเชอมโยงฐานขอมลของหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนทเกยวของ โดยเฉพาะฐานขอมลในดานความตองการ

6-6 บทท 6: บทสรปผลการศกษา

และความสามารถในการจดทามาตรฐานระบบการจดการ การไดรบการรบรองมาตรฐานตางๆ ของผประกอบการอตสาหกรรมยานยนตและชนสวน ตลอดจนฐานขอมลทางดานเทคนคตางๆ (Technical Information) จงมความจาเปนตองทาการพฒนาและจดการระบบฐานขอมลดงกลาวโดยอาศยความรวมมอและการมสวนรวมจากทกฝาย ทงสมาคมทเกยวของโดยตรงกบอตสาหกรรมยานยนตและชนสวน ไดแก สมาคมอตสาหกรรมยานยนต สมาคมผผลตชนสวนยานยนต สมาคมวศวกรรมยานยนต สถาบนยานยนต สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย (กลมอตสาหกรรมยานยนต และกลมผผลตชนสวนยานยนต) รวมถงสมาคมและสถาบนตางๆ ทเกยวของกบอตสาหกรรมสนบสนนทสาคญ ไดแก สมาคมแมพมพ สถาบนไทย-เยอรมน สถาบนมาตรวทยาแหงชาต สมาคมอตสาหกรรมหลอโลหะ สมาคมพลาสตก และสมาคมวสดคอมโพสต ทงนเพอใหไดระบบฐานขอมลทมความครบถวน ทนสมย และตรงกบความตองการใชประโยชนของภาคอตสาหกรรมมากทสด

7. การกาหนดนโยบายเพอสงเสรมผลตภณฑยานยนตของไทยใหโอกาสแขงขนไดในตลาดโลก นอกเหนอจากรถกระบะทถอวาเปน Product Champion อยในขณะนแลว ภาครฐควรกาหนดนโยบายเพอสงเสรมและสนบสนนผลตภณฑยานยนตทไทยมโอกาสแขงขนในตลาดโลก ซงรถยนตประหยดพลงงานตามมาตรฐานสากลหรออโคคาร กเปนอกผลตภณฑทมศกยภาพและควรไดรบการสงเสรมและสนบสนน เนองจากมความสอดคลองกบสถานการณนามนของโลกทมความผนผวนอยางมากในปจจบน ทาใหผผลตและผบรโภคตางกมความตนตวและมแนวโนมตอบรบการผลตและการบรโภคยานยนตทมประสทธภาพในการประหยดพลงงานมากขน ทงนภาครฐตองสรางแรงจงใจใหเกดความตองการในการผลตและการบรโภคเพมขนกวาทเปนอย ทงการปรบลดภาษสรรพสามตและภาษศลกากรอยางเพยงพอเพอใหรถยนตประหยดพลงงานมราคาลดลงทาใหแขงขนไดกบตางประเทศ รวมถงการผลกดนใหมการจดตงสถานบรการพลงงานทางเลอกอยางเพยงพอและทวถงมากขน

6.2 ขอเสนอแนะในการศกษาโครงการขนตอไป

ในการศกษาโครงการเพอเปรยบเทยบศกยภาพทางเศรษฐกจและการคาของประเทศไทยและเวยดนามในขนตอไปนน คณะผศกษาโครงการมขอเสนอแนะในการศกษาโครงการคอชดการศกษานควรขยายขอบเขตการศกษาไปยงอตสาหกรรมอนๆ ทเปนสนคาสงออกทสาคญสาหรบประเทศไทยและสอดคลองกบสนคาสงออกทสาคญของเวยดนาม โดยพจารณาถงการเปรยบเทยบในลกษณะของการเปนคคาและคแขง เชน สนคาเกษตรและอาหาร ไดแก ขาว ผกและผลไมสดและแปรรป เปนตน และสนคาอตสาหกรรม เชน สงทอและเครองนงหม พลาสตก เครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส เปนตน

นอกจากน จากการทเศรษฐกจของเวยดนามมการเตบโตอยางตอเนองและยงมความตองการในการเปนแหลงรองรบการลงทนอกมาก ทงในการผลตเพอปอนความตองการของตลาดในประเทศทมจานวนประชากรถง 84.5 ลานคน และการผลตเพอสงออกยงตางประเทศ ขณะทเวยดนามมตนทนดานแรงงานตา ประกอบกบรฐบาลเวยดนามไดปรบปรงกฎระเบยบใหเออตอการลงทนจากตางประเทศแกนกลงทนตางชาตเพมขน ดงนนจงเปนโอกาสของไทยในการใชศกยภาพของเวยดนามใหเปนประโยชนใน

บทท 6: บทสรปผลการศกษา 6-7

การเปนแหลงลงทน ซงนกลงทนไทยยงจะไดรบประโยชนดานภาษนาเขาวตถดบจากไทยสเวยดนามภายใตกรอบการคาเสรอาเซยนอกดวย ทาใหการลงทนผลตสนคาในเวยดนามมตนทนเสมอนผลตในไทยและยงสามารถจาหนายสนคาไดทงในตลาดเวยดนามหรอสงกลบมาขายในไทยโดยใชประโยชนจากเสนทาง East - West Corridor ทเชอมตอจากเวยดนามผานลาวมายงประเทศไทยและจนได อกทงขยายตลาดไปยงจนตอนใตซงมกาลงซอมหาศาล ดงนนจงควรสนบสนนใหมการศกษาเพอวเคราะหอตสาหกรรม การบรการ และการลงทนของไทยทมลทางหรอโอกาสทดในเวยดนามโดยพจารณาภายใตบรบทตางๆ ของเวยดนามอยางรอบดาน อนจะทาใหภาครฐสามารถนาใชประกอบการกาหนดนโยบายเพอสนบสนนและผลกดนดานการลงทนในเวยดนามไดอยางเหมาะสม และเปนทางเลอกแกการประกอบธรกจของนกลงทนไทยไดมากยงขนตอไป

ภาคผนวก ก

นโยบายของภาครฐตอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของประเทศไทย

ภาคผนวก ก

นโยบายของภาครฐตอการพฒนา อตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของประเทศไทย

อตสาหกรรมยานยนตไทยเรมขนตงแตป 2504 โดยเรมจากการผลตชนสวนยอย และพฒนาเปน

การประกอบรถยนต ซงภาครฐเรมมการสงเสรมการลงทนใหแกผประกอบการรถยนตมากขน เพอทดแทนการนาเขาและชวยลดปญหาการขาดดลทางการคา สงผลใหมผขอรบการสงเสรมการประกอบรถยนตเพมขน โดยปจจบนอตสาหกรรมยานยนตไทยสามารถประกอบไดทงรถยนตนง รถกระบะขนาด 1 ตน และรถบรรทกขนาดใหญ นอกจากนยงสามารถผลตชนสวนภายในประเทศสาหรบรถกระบะไดมากกวารอยละ 80 และรถยนตนงรอยละ 50 โดยววฒนาการของนโยบายของภาครฐทมบทบาทสาคญตอการพฒนาตงแตอดตจนถงปจจบน มดงน

1) ป 2504 สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทนไดใหการสงเสรมการตงโรงงานประกอบรถยนตมการใชสวนประกอบและอปกรณทผลตไดภายในประเทศเพยงยาง แบตเตอร และแหนบตบ

2) ป 2505 สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน สงเสรมใหมการประกอบจกรยานยนตขนตาม พ.ร.บ.การลงทน พ.ศ. 2505 โดยเรมใหการสงเสรมเมอป 2507

3) ป 2512 กระทรวงอตสาหกรรมไดมการจดตงคณะกรรมการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตขนตามมตคณะรฐมนตร เมอวนท 26 สงหาคม 2512 เพอกาหนดนโยบายและวธการตางๆ ในการพฒนาอตสาหกรรมนใหเปนอตสาหกรรมผลตรถยนตในทสด โดยสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน มประกาศยกเลกใหการสงเสรมการลงทนโรงงานประกอบรถยนต ซงขณะนนมอยทงสน 9 โรงงาน และในปเดยวกน กรมศลกากรประกาศใหยาง แบตเตอร หมอนา และแหนบตบไมนบรวมอยใน CKD (Complete Knock Down) เนองจากการนาเขา CKD สามารถนาเขาชนสวนครบชดสมบรณไดจากตางประเทศในอตราพเศษ จงไมควรนบชนสวนทสามารถผลตไดในประเทศรวมอยดวย

4) ป 2514 กระทรวงอตสาหกรรมไดประกาศนโยบายอตสาหกรรมรถจกรยานยนตฉบบแรก โดยมสาระสาคญกาหนดใหโรงงานประกอบรถจกรยานยนตใชสวนประกอบและอปกรณทผลตได

ก-2 ภากผนวก ก : นโยบายของภาครฐตอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของประเทศไทย

ภายในประเทศรอยละ 50 ของมลคารวมของวตถสวนประกอบทงหมด ภายในกาหนดระยะเวลา 2 ป พรอมนไดระงบการตงโรงงานประกอบรถจกรยานยนตขนใหมเปนการชวคราวกาหนดระยะเวลา 5 ป เพอใหมการแขงขนในขอบเขตอนควร และเดอนกรกฎาคมในปเดยวกนไดประกาศนโยบายอตสาหกรรมประกอบรถยนตฉบบแรกขน โดยสาระสาคญคอการจากดจานวนแบบรถยนตทประกอบภายในประเทศ และกาหนดการใหใชชนสวนภายในประเทศในอตรารอยละ 25 ภายในวนท 31 ธนวาคม 2516 โดยมวตถประสงคของนโยบายดงน

(1) สนบสนนการประกอบรถยนตภายในประเทศทดแทนรถยนตสาเรจรป

(2) ปรบปรงโรงงานประกอบรถยนตทตงอยแลวและทจะตงขนใหม ใหเปนโรงงานผลตรถยนตอยางแทจรง

(3) สนบสนนการเตบโตของอตสาหกรรมการผลตสวนประกอบและอปกรณรถยนต

5) ป 2515 กระทรวงอตสาหกรรมไดยกเลกประกาศนโยบายอตสาหกรรมประกอบรถยนตฉบบแรก ทประกาศเมอเดอนกรกฎาคม 2514 และประกาศนโยบายอตสาหกรรมประกอบรถยนตฉบบใหมแทน โดยมสาระสาคญคอไมมการจากดจานวนแบบรถยนตทประกอบในประเทศ และกาหนดใหมการใชชนสวนทผลตไดภายในประเทศในอตรารอยละ 25 ตงแตวนท 1 มกราคม 2518

6) ป 2516 กระทรวงอตสาหกรรมประกาศกาหนดอตรารอยละของการใชชนสวนภายในประเทศสาหรบรถยนตบรรทก/รถยนตโดยสารประเภท Chassis with Engine ในอตรารอยละ 15 ตงแต 1 มกราคม 2518

7) ป 2517 เดอนกมภาพนธ กระทรวงอตสาหกรรมประกาศกาหนดอตรารอยละของการใชชนสวนภายในประเทศสาหรบรถยนตบรรทก/โดยสาร ประเภท Chassis with Windshield ใหใชในอตราเพมขนจากเดมรอยละ 15 เปนรอยละ 20 ตงแต 1 มกราคม 2518

8) ป 2518 กระทรวงอตสาหกรรมประกาศสตรการคานวณการใชชนสวนภายในประเทศ โดยใชราคาและภาษอากรของชนสวนเปนขอมลในการคานวณ

9) ป 2520 กระทรวงอตสาหกรรมประกาศปรบปรงแกไขนโยบายอตสาหกรรมจกรยานยนตในเรองวธการคานวณการใชสวนประกอบและอปกรณทผลตไดภายในประเทศ โดยกาหนดมลคารอยละของสวนประกอบและอปกรณจกรยานยนตแตละรายการเปนการตายตวเชนเดยวกบอตสาหกรรมประกอบรถยนต พรอมทงนไดกาหนดใหโรงงานประกอบจกรยานยนตในประเทศเพมการใชสวนประกอบและอปกรณทผลตไดภายในประเทศเปนรอยละ 70 ภายในกาหนดเวลา 2 ป รวมทงไดยกเลกการหามตงโรงงานประกอบจกรยานยนต

10) ป 2521 กระทรวงพาณชยประกาศหามนาเขารถยนตนงสาเรจรป และหามนาเขา

จกรยานยนตสาเรจรป ทงนเพอเปนการลดการขาดดลการคา และกระทรวงการคลงประกาศขนอตรา

ภากผนวก ก : นโยบายของภาครฐตอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของประเทศไทย ก-3

อากรขาเขารถยนตนงของ CKD จากรอยละ 50 เปนรอยละ 80 และ CBU จากรอยละ 80 เปน รอยละ 150 เพอลดการขาดดลการคาและคมครองอตสาหกรรมประกอบรถยนตในประเทศ

กระทรวงอตสาหกรรมกาหนดตารางมาตรฐานของการใชชนสวนภายในประเทศสาหรบรถยนตนง โดยยกเลกสตรการคานวณมลคารอยละของการใชชนสวนภายในประเทศของรถยนตนง ซงใชราคาและภาษอากรของชนสวนเปนขอมลในการคานวณ และเปลยนเปนการคานวณมลคารอยละใหแตละชนสวนของรถยนตมคาทเปนตารางมาตรฐานทแนนอน เนองจากสตรเดมนนมลคารอยละจะเปลยนแปลงไปตามราคาขนลงของชนสวนและอตราแลกเปลยน การกาหนดสตรใหมโดยกาหนดตารางมาตรฐานทแนนอนจะชวยในการวางแผนการใชชนสวนลวงหนาไดดกวา และในเดอนสงหาคมปเดยวกนกระทรวงอตสาหกรรมไดประกาศกาหนดใหเพมการใชชนสวนภายในประเทศสาหรบรถยนตนงจากเดมรอยละ 25 เปนรอยละ 50 ภายใน 5 ป โดยการใหเพมเปนรอยละ 35 ภายใน 2 ปแรก และปตอ ๆ ไปใหเพมรอยละ 5 ตอปจนครบรอยละ 50 และไดหามเพมการประกอบจานวนรน (Series) ของรถยนตนงเพมจากทเคยประกอบอยเดมรวมทงการหามตงโรงงานประกอบรถยนตนงขนใหม

11) ธนวาคม 2522 กระทรวงอตสาหกรรมไดประกาศยกเลกสตรการคานวณมลคารอยละของรถยนตบรรทก/รถยนตโดยสารฉบบเดม และกาหนดตารางมาตรฐานการใชชนสวนภายในประเทศสาหรบรถยนตบรรทกและรถยนตโดยสารขนใหมเชนเดยวกบรถยนตนง พรอมกนนใหเพมการใชชนสวนทผลตไดภายในประเทศเพมขนรอยละ 5 ตอปเปนระยะเวลา 5 ป จนถงเกณฑทกาหนดในแตละประเภท ดงน

(1) ประเภท Chassis with Cab จากเดมรอยละ 25 เพมเปนรอยละ 50

(2) ประเภท Chassis with Windshield จากเดมรอยละ 20 เปนรอยละ 45

(3) ประเภท Chassis with Engine จากเดมรอยละ 15 เปนรอยละ 40

และในเดอนธนวาคมปเดยวกนน กระทรวงอตสาหกรรมประกาศนโยบายอตสาหกรรมยานยนตเพอการสงออก ซงมสาระสาคญคอใหโรงงานประกอบยานยนตในสวนทจะประกอบรถเพอสงออกไปจาหนายตางประเทศไดรบการยกเวนขอกาหนดการใหใชสวนประกอบและอปกรณทผลตไดภายในประเทศตามประกาศกระทรวงอตสาหกรรม แตใหใชสวนประกอบและอปกรณทผลตไดภายในประเทศตามทคณะกรรมการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตอนญาตใหเลอกใช

12) มกราคม 2523 คณะกรรมการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตประกาศหลกเกณฑการปฎบตของการประกอบรถยนตประเภทแวน ต และจป โดยรถยนตประเภทแวน (ไมวาจะเปนตทบหรอกระจกโปรง) ใหถอปฎบตตามนโยบายรถยนตนง สวนรถต (ไมวาจะเปนตทบหรอกระจกโปรง) และประเภทจปนนหากนาเขาในลกษณะสมบรณครบชด ใหถอปฏบตตามนโยบายรถยนตนง แตหากนาเขาในลกษณะ Chassis with Windshield หรอ Chassis with Engine ใหถอปฏบตตามนโยบายรถยนตบรรทก/รถยนตโดยสาร ตอมาในเดอนเมษายน พ.ศ. 2523 และเดอนธนวาคม พ.ศ. 2524 คณะกรรมการพฒนา

ก-4 ภากผนวก ก : นโยบายของภาครฐตอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของประเทศไทย

อตสาหกรรมยานยนตไดประกาศกาหนดชนสวนบงคบใชสาหรบรถยนตบรรทกรวม 7 รายการ คอ หมอนา ชดหมอพกเกบเสยงและทอไอเสย แบตเตอร แหนบตบหนาและหลง ยางนอกและยางใน กระจกนรภย และดรมเบรคหนาและหลง

13) ป 2525 ไดมการจดตงคณะกรรมการปรบโครงสรางอตสาหกรรม ซงตามแผนพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 5 ไดจดใหอตสาหกรรมรถยนตเปนอตสาหกรรมหนงทจะตองปรบโครงสรางใหม และสบเนองมาจากผลการพจารณาของคณะกรรมการปรบโครงสรางอตสาหกรรมรวมกบความเหนของคณะกรรมการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตท เหนสมควรใหระงบการใชชนสวนภายในประเทศสาหรบรถยนตนงไวทรอยละ 45 เนองจากเหนวาชนสวนทผลตไดภายในประเทศแพงกวาทนาเขามาก ดงนนในป พ.ศ.2526 กระทรวงอตสาหกรรมจงไดประกาศหยดการใชชนสวนภายใน ประเทศสาหรบรถยนตนงไวทรอยละ 45 และสวนทเกนรอยละ 45 จะกาหนดเปนชนสวนบงคบตอไป

14) สงหาคม 2527 กระทรวงอตสาหกรรมประกาศกาหนดใหโรงงานประกอบรถยนตนงไดรวมกนทงหมดไมเกน 42 รน (Series) โดยแตละรนไมเกน 2 แบบ (Model) และแตละแบบใหมตวถงไดแบบเดยวและใชเครองยนตขนาดเดยวแตใหมระบบเกยรได 2 ชนด นอกจากนหากรถยนตนงรนใดไมมการประกอบในปหนงปใด จะยกเลกสทธการประกอบและไมมการทดแทนรนทยกเลกนน ทงนเพอลดจานวนแบบของรถยนตนงทมอยใหนอยลง

ตลาคม 2527 กระทรวงอตสาหกรรมไดกาหนดใหรถยนตทประกอบในประเทศ ใชระบบทอไอเสยเฉพาะทแสดงเครองหมายมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม ตงแต 1 มกราคม 2528 เพอประโยชนทางเศรษฐกจของประเทศและเพอขจดปญหามลภาวะ รวมทงเปนการยกระดบคณภาพและประสทธภาพของรถยนตทผลตในประเทศ

ธนวาคม 2527 กระทรวงอตสาหกรรมไดประกาศกาหนดชนสวนบงคบใชสาหรบรถยนตนงเปนรายประหวางป 2529 - 2531 โดยในปแรกกาหนดใหใช 67 รายการ ปท 2 เพมขนอก 42 รายการ เปน 109 รายการ และปท 3 เพมขนอก 56 รายการ เปน 165 รายการ เพอใหมการใชชนสวนรายการเดยวกนมากขน ซงจะเปนการลดตนทนการผลตชนสวนลง

นอกจากน กระทรวงอตสาหกรรมยงประกาศนโยบายอตสาหกรรมจกรยานยนตเพมเตม โดยกาหนดใหมการใชสวนประกอบและอปกรณทผลตไดภายในประเทศเปนรายการบงคบควบคไปกบนโยบายเดม

15) พฤษภาคม 2528 กระทรวงอตสาหกรรมประกาศกาหนดชนสวนบงคบใชสาหรบรถยนตบรรทกขนาดเลก (รถกระบะ) เปนรายป ระหวางป 2529 - 2531 เพอใหเปนไปในแนวทางเดยวกบรถยนตนง ดงน

(1) รถกระบะทใชเครองยนตดเซล ปท 1 ม 70 รายการ ปท 2 เพมขน 18 รายการ รวมเปน 88 รายการ ปท 3 เพมขน 23 รายการ รวมเปน 111 รายการ

ภากผนวก ก : นโยบายของภาครฐตอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของประเทศไทย ก-5

(2) รถกระบะทใชเครองยนตแกสโซลน ปท 1 ม 60 รายการ ปท 2 เพมขน 24 รายการ รวมเปน 84 รายการ ปท 3 เพมขน 19 รายการ รวมเปน 103 รายการ

ในเดอนมถนายนปเดยวกน กระทรวงพาณชยประกาศอนญาตนาเขารถยนตนงขนาดเครองยนตเกน 2,300 ซซ และกระทรวงการคลงไดประกาศเพมอตราภาษนาเขารถยนตนงขนาดดงกลาว จากเดมรอยละ 150 เปนรอยละ 200

กนยายน 2528 คณะกรรมการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตไดประกาศอนญาตใหมการยายการประกอบรถยนตนงและประกอบรถยนตนงรนเดยวกนตางโรงงานไดเพอใหมการใชเครองจกรและอปกรณทมอยใหไดประโยชนเตมทโดยไมจาเปนตองลงทนเพม

16) กรกฎาคม 2529 คณะกรรมการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตไดเปลยนแปลงจากการกาหนดชนสวนบงคบใชของรถยนตนงเปนรายป มากาหนดเปนรปแบบชนสวนบญช ก. และบญช ข. โดยใหใชบญช ก. ทกรายการ และใหเลอกใชจากบญช ข. เพมขนซงตองมมลคาทงสองบญชรวมกนไมนอยกวารอยละ 54 ทงนเพอใหการใชชนสวนในประเทศของรถยนตนงเหมาะสมกบสถานการณทางเศรษฐกจของประเทศโดยรวม ซงตกตาอยในขณะนน และในปเดยวกนไดประกาศกาหนดใหรถยนตใชเครองยนตทผลตในประเทศตงแต 1 กรกฎาคม 2532 เปนตนไป ทงนเพอเปนการสงเสรมและสนบสนนอตสาหกรรมผลตชนสวนรถยนตในประเทศ

17) ป 2532 คณะกรรมการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตออกประกาศกาหนดใหรถยนตบรรทกเลก (รถกระบะ) ทประกอบในประเทศทใชเครองยนตขนาดความจกระบอกสบไมเกน 2,500 ลบ.ซม. ใชเครองยนตทผลตในประเทศ และในปเดยวกนกระทรวงอตสาหกรรมไดยกเลกประกาศนโยบายรถยนตนง โดยไดออกประกาศกระทรวงอตสาหกรรมใหมแทน ซงมสาระสาคญเกยวกบการไมอนญาตใหตงโรงงานประกอบรถยนตขนใหมแตขยายโรงงานได รถยนตนงทประกอบในประเทศจะตองใชชนสวนทผลตในประเทศทกาหนดบงคบใชในบญช ก. ทกรายการและเลอกใชชนสวนทผลตในประเทศบญช ข. เพมเตม เมอรวมกนแลวตองมมลคารอยละไมนอยกวา 54 และจะอนญาตใหมการประกอบรถยนตนงเพอจาหนายในประเทศไดทงหมดรวมกนไมเกน 42 รน โดยแตละรนใหมการประกอบไดไมเกน 2 แบบ

18) ป 2533 กระทรวงอตสาหกรรมออกประกาศนโยบายอตสาหกรรมประกอบรถยนตนง (เพมเตม) โดยใหมการประกอบรถยนตนงไดอยางเสรไมจากดรน (Series) ทงนเพอใหนโยบายอตสาหกรรมประกอบรถยนตนงเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจการคาระหวางประเทศ โดยคานงถงประโยชนทผบรโภคสมควรไดรบ

19) ป 2534 กระทรวงอตสาหกรรมออกประกาศนโยบายอตสาหกรรมรถยนตบรรทกขนาดเลกแทนประกาศเดมทงหมด โดยมสาระสาคญคอ กาหนดใหรถยนตบรรทกขนาดเลกใชชนสวนในประเทศทเปนบญชกาหนดใหใชทกรายการ รวมทงกาหนดใหรถยนตบรรทกขนาดเลกทมเครองยนตขนาดตงแต 1,000 ซซ ขนไป ตองใชเครองยนตทผลตในประเทศ และในปเดยวกน คณะรฐมนตรได

ก-6 ภากผนวก ก : นโยบายของภาครฐตอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของประเทศไทย

ปรบปรงโครงสรางภาษรถยนตใหมทงหมด ซงรวมถงภาษการคาของรถยนต โดยรวมแลวภาระภาษของรถยนตทนาเขาจากตางประเทศและรถยนตทประกอบในประเทศจะลดนอยลง สงผลใหราคารถยนตทจะจาหนายในประเทศลดลงกวาเดม เปนประโยชนตอผบรโภคโดยตรง และในปนกระทรวงอตสาหกรรมยงกาหนดใหรถยนตนงทประกอบในประเทศซงใชเครองยนตแกสโซลนตองตดตงอปกรณขจดมลพษในระบบไอเสย ซงมคณสมบตในการลดมลพษตามมาตรฐานทสานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมกาหนด สาหรบกระทรวงพาณชยออกประกาศยกเลกการควบคมการนาเขารถยนตนง และหามการนาเขารถยนตนงใชแลวเขามาในราชอาณาจกร

20) ป 2535 กระทรวงอตสาหกรรมไดออกประกาศกาหนดใหรถยนตนงทไดดาเนนการตดตงอปกรณขจดมลพษในระบบไอเสยแลว ตองมหวรบนามนเชอเพลงสาหรบการเตมนามนเบนซนไรสารตะกว ตามขนาดทกาหนด

วนท 1 มกราคม 2535 ประเทศไทยไดยกเลกการเกบภาษการคาเปนการเกบภาษมลคาเพมแทน โดยภาษมลคาเพมนใชอตราเดยวในสนคาและบรการทกชนด สาหรบสนคาอนใดทมเหตผลทางเศรษฐกจทจะเกบสงกวาอตราภาษมลคาเพม ใหเกบภาษสรรพสามตเพมเตมจากภาษมลคาเพม การเกบภาษมลคาเพมดงกลาวสงผลใหการซอรถยนตเกดการชะลอตว

21) ป 2536 กระทรวงอตสาหกรรมกาหนดใหรถจกรยานยนตทผลตในประเทศตองเปนไปตามมาตรฐานรถจกรยานยนตเฉพาะดานความปลอดภยเกยวกบสารมลพษจากเครองยนต

22) ป 2537 กระทรวงอตสาหกรรมไดปรบปรงนโยบายอตสาหกรรมประกอบรถยนตนง โดยยกเลกการหามตงโรงงานประกอบรถยนตนงขนใหม ทงนมงทจะใหมการลงทนในกจการประเภทนเพมขน และเพอใหเกดการแขงขนเพมประสทธภาพการผลต คณะกรรมการสงเสรมการลงทนประกาศใหการสงเสรมกจการประกอบรถยนตโดยใหสทธและประโยชนตามเขตสงเสรม และกระทรวงการคลงประกาศใหสวนลดพเศษทางภาษศลกากรแกผลตภณฑตามโครงการแบงผลตชนสวนรถยนตเฉพาะยหอและรนของอาเซยน (BBC Scheme) โดยจะไดลดอตราอากรขาเขารอยละ 50 ของอตราปกต

23) ป 2539 กระทรวงพาณชยไดประกาศใหนาเขารถจกรยานยนตได แตไมรวมถงรถจกรยานยนตทมขนาดเครองยนตนอยกวา 150 ซซ

24) ป 2540 กระทรวงอตสาหกรรมประกาศยกเลกขอกาหนดเรองการบงคบใชชนสวนในประเทศสาหรบรถจกรยานยนต แตคงใหรถจกรยานยนตทมขนาดเครองยนตตงแต 150 ซซ ลงไป ตองใชเครองยนตทผลตภายในประเทศ กระทรวงการคลงไดกาหนดภาษสรรพสามตสาหรบรถจกรยานยนตทกรนในอตรารอยละ 3

25) ป 2541 หลงจากอตสาหกรรมยานยนตไทยไดรบผลกระทบจากภาวะวกฤตเศรษฐกจในป 2540 กระทรวงอตสาหกรรมมนโยบายปรบโครงสรางอตสาหกรรมยานยนตจงไดจดตงสถาบนยานยนต

ภากผนวก ก : นโยบายของภาครฐตอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของประเทศไทย ก-7

ขนตามมตคณะรฐมนตร เพอเปนหนวยงานหลกทจะสงเสรมและสนบสนนการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต โดยมเปาหมายทจะปรบปรงขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนตของไทย

26) วนท 23 กมภาพนธ 2542 มตคณะรฐมนตร มมตใหยกเลกมาตรการการบงคบใชชนสวนทผลตภายในประเทศ สาหรบการประกอบรถยนตนงตงแต 1 มกราคม 2543 ตามขอตกลงการคาโลกทใหยกเลกอปสรรคทางการคาทางภาษและทมใชภาษ ซงกระทรวงการคลงจงไดวางนโยบายพจารณาปรบโครงสรางภาษของอตสาหกรรมยานยนต ซงจะมผลตงแต 1 มกราคม 2543 โดยพจารณาปรบลดรายการทไมสามารถผลตไดในประเทศและรายการวตถดบทใชในการผลต

27) ป 2543 ประกาศยกเลกบงคบใชชนสวนภายในประเทศ และกระทรวงการคลงไดพจารณาปรบโครงสรางภาษ โดยไดพจารณาการปรบลดภาษตงแตรายการวตถดบ สนคากงสาเรจรป จนถงสนคาสาเรจรป

28) ป 2544 ในวนท 31 ธนวาคม มประกาศกระทรวงการคลงเรองการลดอตราและการยกเวนอากรศลกากรตามมาตรา 12 แหงพระราชกาหนดพกดอตราศลกากร พ.ศ. 2530 โดยมสวนทเกยวของกบอตสาหกรรมยานยนตคอการลดอตราอากรแกสวนประกอบและอปกรณประกอบไมวาจะเปนของตามพกดใดทนาเขามาเพอประกอบหรอผลตเปนยานบกตามตอนท 87 ไดแก การนาเขามาเพอประกอบหรอผลตยานยนตตามประเภท 87.02, 87.03, 87.04, 87.05 และชนสวนทนาเขามาเพอผลตหรอประกอบเปนแชสซสทมเครองยนตตดตงตามประเภท 87.06 และในปเดยวกนสานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรมและสถาบนยานยนต ไดรวมกนจดทาแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนตป 2545 - 2549 โดยมวตถประสงคเพอ

- กาหนดทศทางการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต และกาหนดกลยทธ มาตรการและแผนปฏบตการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต ทสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และสอดคลองกบโอกาสทางการคาระหวางประเทศ สถานภาพอตสาหกรรมยานยนตไทย ตลอดจนการพฒนาเศรษฐกจของประเทศและการพฒนาดานอน ๆ

- กาหนดบทบาทของกระทรวงอตสาหกรรมและหนวยงานอนทเกยวของทงภาครฐและภาคเอกชน ดานนโยบายอตสาหกรรมยานยนตอยางมประสทธภาพและมความเชอมโยงสอดประสานไปในทศทางเดยวกน

- ทราบปญหาและอปสรรคในกระบวนการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต

และในขณะนแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนตป ป 2550 - 2554 อยระหวางการดาเนนงาน

29) ป 2545 นโยบายทางดานภาษรถยนต ไดมการเปลยนแปลง ปรบปรง โดยรฐบาลมนโยบายทจะปรบปรงโครงสรางภาษรถยนตรปแบบใหม โดยมวตถประสงคคอใหมการจดเกบภาษ

ก-8 ภากผนวก ก : นโยบายของภาครฐตอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของประเทศไทย

สรรพสามตรถยนตตามสภาพรถยนตในการใชงานจรง มโครงสรางการจดเกบภาษทเปนธรรมและไมซบซอน และเออตอการพฒนาเทคโนโลยและความสามารถในการแขงขนของผผลต สาหรบอตราอากรศลกากรนน สานกงานเศรษฐกจการคลงไดพจารณาดาเนนการปรบปรงอตราอากรใหเขาสโครงสรางการผลต 3 ขนตอน คอ วตถดบ สนคากงสาเรจรป และสนคาสาเรจรป เพอใหสมพนธกบขอผกพนการคาระหวางประเทศ โดยในป 2546 อตราอากรขาเขาของสนคาทกชนดภายใตขอผกพนอาเซยนจะตองปรบลดลงเหลอรอยละ 0 - 5 รวมถงสนคารถยนตและชนสวนยานยนตดวย โดยการลดจะทยอยพจารณาลดตามความเหมาะสม

30) ป 2546 สานกงานเศรษฐกจการคลงพจารณาดาเนนการปรบปรงอตราอากรใหเขาสอตราอากรตามโครงสรางการผลต 3 ขนตอน (วตถดบ สนคากงสาเรจรป และสนคาสาเรจรป) ซงจะตองปรบลดลงใหเหลอรอยละ 0 - 5 ดงนน จากโครงสรางภาษใหมจะทาใหสนคาในตอนท 87 เมอแบงกลมสนคาตามขนตอนการผลตจะอยในกลมของสนคาสาเรจรปทงหมดมอตราอากรเปาหมายของสนคากลมสาเรจรปทจะประกาศใหม คอ รอยละ 10 นอกจากนอตราอากรขาเขาของสนคาทกชนดภายใตขอผกพนอาเซยนจะตองปรบลดลงเหลอรอยละ 0 - 5 รวมถงสนคารถยนตและชนสวนยานยนตดวย

กนยายน 2546 คณะรฐมนตรเหนชอบใหปรบปรงโครงสรางพกดอตราศลกากรตามทกระทรวงการคลงเสนอ โดยการปรบปรงครงนมสนคาในกลมยานยนตและชนสวนยานยนตรวมอยดวย 79 ประเภทยอย โดยมการปรบปรงอตราศลกากร 39 ประเภทยอยสวนอก 40 ประเภทยอยอยในกลมสนคาทสงวนเกบไวใชประโยชนเพอการเจรจาตอรองการคาระหวางประเทศ สาหรบ 39 ประเภทยอยทมการปรบปรงอตราศลกากร แบงเปนการปรบเขาโครงสรางทนทจานวน 2 รายการ ทยอยปรบลดเขาโครงสรางในป 2548 จานวน 10 รายการ และปรบลดแตยงสงกวาโครงสรางจานวน 27 รายการ สาหรบรายละเอยดมดงน

- ปรบลดอตราอากรเพอใหเขาสอตราอากรตามโครงสรางทนทไดแก เครองยนตทใชกบอากาศยานและสวนประกอบ

- ปรบลดอตราอากรลงทนทแตยงสงกวาอตราอากรตามโครงสรางฯ ไดแก ยานยนตสาหรบขนสงของ สวนประกอบและอปกรณประกอบของยานยนต เปนตน

- ทยอยปรบลดอตราอากรลงในอตราปละเทาๆ กน และเขาสอตราอากรตามโครงสรางฯ ป 2548 ไดแก เครองยนตสาหรบยานบกและสวนประกอบรถจกรยานยนต เปนตน

- ปรบลดอตราอากรแกสวนประกอบและอปกรณประกอบไมวาจะเปนของตามพกดประเภทใด (CKD) ทนาเขามาประกอบหรอผลตเปนรถยนตหรอยานยนตตามประเภท 87.03 และประเภท 87.04 (เฉพาะรถบรรทกชนดแวน ชนดปกอพ และรถทมลกษณะคลายกบรถดงกลาว) จากอตรารอยละ 33 ลงเหลอรอยละ 30

ภากผนวก ก : นโยบายของภาครฐตอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของประเทศไทย ก-9

- ปรบลดอตราอากรแกสวนประกอบและอปกรณประกอบไมวาจะเปนของตามพกดประเภทใด (CKD) ทนาเขามาเพอประกอบหรอผลตเปนแชสซสทมเครองยนตตดตงตามประเภท 87.06 สาหรบรถยนตหรอยานยนตตามประเภท 87.03 รถบรรทกชนดแวนและชนดปกอพและรถทมลกษณะคลายกบรถดงกลาวตามประเภท 87.04 จากอตรารอยละ 33 ลงเหลอรอยละ 30

- ยกเลกการจดเกบอากรพเศษแก เครองยนต และรถจกรยานยนต

วนท 2 ธนวาคม 2546 กระทรวงอตสาหกรรมมการจดตงคณะกรรมการยทธศาสตรยานยนต พรอมทงตงคณะทางานยทธศาสตรยานยนต เพอศกษาการจดทาแผนงานตามโครงการ Detroit of Asia และมการเปดตวโครงการดงกลาวอยางเปนทางการเมอวนท 25 มนาคม 2547 โดยโครงการ Detroit of Asia มการกาหนดเปาหมายระยะสนใหป 2549 จะตองผลตรถยนตได 1 ลานคน และในระยะยาวป 2553 จะตองผลตรถยนตได 1.8 ลานคน โดยรอยละ 40 เปนการผลตเพอการสงออกไปยงตางประเทศ นอกจากนยงมเปาหมายใหไทยเปนฐานการผลตรถยนตทมกาลงการผลตอยใน 10 อนดบแรกของโลก

31) วนท 27 กรกฎาคม 2547 คณะรฐมนตรไดมมตใหปรบปรงโครงสรางภาษสรรพสามตรถยนต และมอบหมายใหกระทรวงคมนาคมพจารณาปรบขนคาธรรมเนยมจดทะเบยนรถยนตและปายทะเบยน รถยนต และภาษรถยนตประจาป สาหรบรถยนตทกประเภท เพอใหเกดการใชรถยนตอยางประหยดพลงงาน นอกจากน ยงไดมอบหมายใหกระทรวงพาณชยดาเนนการตรวจสอบดแลการปรบลดราคาขายรถยนตสาหรบรถยนตทมการปรบอตราภาษสรรพสามตใหอยในระดบทเหมาะสมและสอดคลองกบภาษทลดลง การปรบโครงสรางภาษสรรพสามตรถยนตในครงนเพอตองการเพมขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมรถยนตไทย เพอนาไปสการเปนศนยกลางการผลตรถยนตในภมภาคเอเชย (Detroit of Asia) และสนบสนนใหผผลตรถยนตพฒนาเครองยนตทมงไปสการประหยดพลงงานเชอเพลง ซงการกาหนดโครงสรางอตราภาษสรรพสามตรถยนตตามมตคณะรฐมนตรขางตน สรปไดดงน

(1) รถยนตนง (เกง/ตรวจการณ/รถยนตโดยสารทมทนงไมเกน 10 คน)

- ทมความจของกระบอกสบไมเกน 2,000 ซซ และไมเกน 220 แรงมา(HP) อตราตามมลคารอยละ 30

- ทมความจของกระบอกสบ 2,001 - 2,500 ซซ และไมเกน 220 แรงมา(HP) อตราตามมลคารอยละ 35

- ทมความจของกระบอกสบ 2,501 - 3,000 ซซ และไมเกน 220 แรงมา(HP) อตราตามมลคารอยละ 40

- ทมความจของกระบอกสบเกน 3,000 ซซ หรอเกน 220 แรงมา(HP) อตราตามมลคารอยละ 50

ก-10 ภากผนวก ก : นโยบายของภาครฐตอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของประเทศไทย

(2) รถยนตนงกงบรรทก(PPV) ซงมคณลกษณะตามทรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงประกาศกาหนด

- ทมความจของกระบอกสบไมเกน 3,250 ซซ อตราตามมลคารอยละ 20

- ทมความจของกระบอกสบเกน 3,250 ซซ อตราตามมลคารอยละ 50

(3) รถยนตนงทมกระบะ(Double Cab) ซงมคณลกษณะตามทรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงประกาศกาหนด

- ทมความจของกระบอกสบไมเกน 3,250 ซซ อตราตามมลคารอยละ 12

- ทมความจของกระบอกสบเกน 3,250 ซซ อตราตามมลคารอยละ 50

(4) รถยนตนงดดแปลงซงมคณลกษณะตามทรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงประกาศกาหนด

- ทดดแปลงโดยผดดแปลงทประกอบกจการเปนธรกจ ซงมคณสมบตตามทรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงประกาศกาหนด ทมความจของกระบอกสบไมเกน 3,250 ซซ อตราตามมลคารอยละ 3 และทมความจกระบอกสบเกน 3,250 ซซ อตราตามมลคารอยละ 50

- ทดดแปลงโดยผดดแปลงทวไป จดเกบภาษจากมลคาสวนตอเตมหรอดดแปลง อตราภาษเชนเดยวกบรถยนตนงแบบเกง

(5) รถยนตประเภทประหยดพลงงาน

- แบบผสมทใชพลงงานเชอเพลงและไฟฟา (Hybrid Electric Vehicle) ทมความจของกระบอกสบไมเกน 3,000 ซซ อตราตามมลคารอยละ 10 ทมความจของกระบอกสบเกน 3,000 ซซ อตราตามมลคารอยละ 50

- แบบพลงงานไฟฟา (Electric Powered Vehicle) อตราตามมลคารอยละ 10

- แบบเซลลเชอเพลง (Fuel Cell Powered Vehicle) อตราตามมลคารอยละ 10

(6) รถยนตประเภทใชเชอเพลงทดแทนมความจของกระบอกสบไมเกน 3,000 ซซ และมคณลกษณะตามทรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงประกาศกาหนด

- ทสามารถใชเชอเพลงประเภทเอทานอลเปนสวนผสมกบนามนเชอเพลงไมนอยกวารอยละ 20 ไดอตราตามมลคารอยละ 20

- ทสามารถใชเชอเพลงประเภทกาซธรรมชาตได อตราตามมลคารอยละ 20

ภากผนวก ก : นโยบายของภาครฐตอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของประเทศไทย ก-11

(7) รถยนตนงสามลอและรถยนตนงทผลตขน โดยใชเครองยนตของรถจกรยานยนตขนาดไมเกน 250 ซซ อตราตามมลคารอยละ 5

(8) รถยนตนงหรอรถยนตโดยสารทมทนงไมเกน 10 คน ทใชเปนรถพยาบาลของสวนราชการ โรงพยาบาล หรอองคการสาธารณกศล ใหยกเวนภาษเชนเดม

(9) รถยนตกระบะ

- ทมความจของกระบอกสบไมเกน 3,250 ซซ ซงมคณลกษณะตามทรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงประกาศกาหนด อตราตามมลคารอยละ 3

- ทมความจของกระบอกสบไมเกน 3,250 ซซ ซงไมมคณลกษณะตามทรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงประกาศกาหนด อตราตามมลคารอยละ 18

- ทมความจของกระบอกสบเกน 3,250 ซซ อตราตามมลคารอยละ 50

32) วนท 5 มถนายน 2550 คณะรฐมนตรไดอนมตแผนสงเสรมการลงทนในอตสาหกรรมรถยนตประหยดพลงงานตามมาตรฐานสากล (อโคคาร) ตามทกระทรวงอตสาหกรรมเสนอ ซงแผนดงกลาวมผลใหปรบลดภาษสรรพสามตรถยนตอโคคารเหลอรอยละ 17 จากเดมทเกบรอยละ 30 โดยมผลบงคบใชตงแตวนท 1 ตลาคม 2552

33) วนท 12 มถนายน 2550 คณะรฐมนตรไดอนมตแผนแมบทการเพมประสทธภาพและผลตภาพของภาคอตสาหกรรม พ.ศ. 2551 - 2555 โดยมวตถประสงคเพอตอบสนองนโยบายรฐบาลในการพฒนาประสทธภาพและผลตภาพซงเปนรากฐานการเตบโตของผลตภณฑประชาชาตทยงยน อนนาไปสการเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศและคณภาพชวตของประชาชน เพอแกไขปญหา ตลอดจนสรางความเขมแขงและภมคมกนใหกบภาคอตสาหกรรรมไทย ใหสามารถอยรอดและแขงขนไดในเวทการคาโลก และเพอผลกดนใหภาคเอกชนมบทบาทในการพฒนาดวยตนเอง รวมทงใหความสาคญกบการเพมประสทธภาพและผลตภาพ โดยความรวมมอกบภาครฐในการรวมคดรวมทา (Collaboration) แนวทางการดาเนนการตามแผนแมบทฯ ไดกาหนดเปาหมายไว 3 ประการ คอ

เปาหมายท 1 ผลตภาพแรงงานของภาคอตสาหกรรมเพมขนรอยละ 5 ตอป

เปาหมายท 2 กลมอตสาหกรรมทเขารวมโครงการภายใตแผนแมบทฯ ในป 2551 มจานวน 13 กลมอตสาหกรรม และป 2555 จะเพมขนอกไมนอยกวา 25 กลมอตสาหกรรม

เปาหมายท 3 ผประกอบการทเขารวมโครงการภายใตแผนแมบทฯ ในป 2551 มจานวนไมนอยกวา 4,500 โรงงาน และป 2555 จะเพมขนเปน 9,000 โรงงาน

ก-12 ภากผนวก ก : นโยบายของภาครฐตอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของประเทศไทย

สาหรบกลมอตสาหกรรมยานยนต ไดรบอนมตงบประมาณดาเนนโครงการภายใตแผนแมบทฯ จานวน 102.805 ลานบาท ภายใต 3 โครงการหลก คอ โครงการพฒนาระบบบรหารการผลต โครงการพฒาบคลากรเพอรองรบการลงทนในอตสาหกรรมยานยนตไทย และโครงการเพมประสทธภาพและผลตภาพผผลตชนสวนยานยนตไทย

34) วนท 15 มถนายน 2550 สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน เหนชอบนโยบายสงเสรมการผลตรถยนตประหยดพลงงานมาตรฐานสากล เพอเปนการสงเสรมใหเกดการสรางฐานการผลตรถยนตประเภทใหม ทชวยประหยดพลงงานเชอเพลงและลดผลกระทบดานสงแวดลอม โดยกาหนดเงอนไขการขอรบการสงเสรมการลงทนดงตอไปน

- ผขอรบการสงเสรมตองเสนอการลงทนเปนโครงการรวม (Package) ประกอบดวยโครงการประกอบรถยนต การผลตเครองยนต และการผลตหรอจดหาชนสวนยานยนต และมขนาดการลงทนของโครงการรวมไมนอยกวา 5,000 ลานบาท ทงการประกอบรถยนตและการผลตชนสวน โดยไดรบสทธประโยชนสงสด ยกเวนอากรขาเขาเครองจกรและยกเวนภาษเงนไดไมเกน 8 ปในทกเขตทตง ทงการประกอบรถยนต (จากดวงเงนยกเวนไมเกนมลคาลงทนขอโครงการ) การผลตเครองยนต และการผลตชนสวนอนๆ

- มปรมาณการผลตจรงไมนอยกวา 100,000 คนตอป ตงแตปท 5 เปนตนไป รถยนตทผลตตองมคณสมบต ดานการประหยดพลงงานเชอเพลง มอตราการใชเชอเพลงไมเกน 5 ลตรตอ 100 กโลเมตร ดานสงแวดลอม ผานมาตรฐานมลพษ EURO 4 หรอสงกวา ดานความปลอดภย มคณสมบตในการปองกนผโดยสาร กรณทเกดอบตเหตจากการชนดานหนาและดานขางของตวรถ ตามมาตรฐาน UNECE Reg.94 และ Reg.95

- การผลตชนสวนยานยนต ตองผลตชนสวนหลกของเครองยนต อยางนอย 4 ใน 5 ชน ไดแก Cylinder Head, Cylinder Block, Crankshaft, Camshaft และ Connecting Rod และจะตองผลต Cylinder Head, Cylinder Block และ Crankshaft โดยอยางนอยจะตองมการผลตในขนตอนการ Machining

35) วนท 14 สงหาคม 2550 กระทรวงการคลงไดนาเสนอรางประกาศกระทรวงการคลง เรอง ลดอตราภาษสรรพสามตใหคณะรฐมนตรพจารณา โดยมรายละเอยดทเกยวของกบรถยนตทสามารถใชเชอเพลงประเภทเอทานอลเปนสวนผสมกบนามนเชอเพลงไดไมนอยกวารอยละ 20 ซงมผลบงคบใชตงแตวนท 1 มกราคม 2551 ซงมรายละเอยด ดงน

- รถยนตทมความจของกระบอกสบไมเกน 2,000 ซซ และมกาลงเครองยนตไมเกน 220 แรงมา(HP) ปรบอตราภาษตามมลคาจากรอยละ 30 เปนรอยละ 25

- รถยนตทมความจของกระบอกสบเกน 2,000 ซซ แตไมเกน 2,500 ซซ และมกาลงเครองยนตไมเกน 220 แรงมา (HP) ปรบอตราภาษตามมลคาจากรอยละ 35 เปนรอยละ 30

ภากผนวก ก : นโยบายของภาครฐตอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของประเทศไทย ก-13

- รถยนตทมความจของกระบอกสบเกน 2,500 ซซ แตไมเกน 3,000 ซซ และมกาลงเครองยนตไมเกน 220 แรงมา (HP) ปรบอตราภาษตามมลคาจาก รอยละ 40 เปนรอยละ 35

ซงรถยนตนงหรอรถยนตโดยสารทมทนงไมเกนสบคนทสามารถใชเชอเพลงประเภทเอทานอลเปนสวนผสมกบนามนเชอเพลงไดไมนอยกวารอยละ 20 ตองมคณลกษณะครบถวนทกขอ ดงตอไปน

- มการออกแบบทผลตใหเปนรถยนตประเภทใชเชอเพลงประเภทเอทานอลเปนสวนผสมกบนามนเชอเพลงไดไมนอยกวารอยละ 20 โดยโรงงานอตสาหกรรมทผลตรถยนตรนนนๆ โดยตรง

- มการรบประกนจากผผลตวาสามารถใชเชอเพลงประเภทเอทานอลเปนสวนผสมกบนามนเชอเพลงไมนอยกวารอยละ 20

- ตองไดรบการรบรองมาตรฐานมลพษจากสานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมไมตากวาระดบ มอก. 2160 - 2546

36) วนท 2 ตลาคม 2550 คณะรฐมนตรไดใหความเหนชอบมาตรการภาษศลกากรเพอสนบสนนการใชกาซธรรมชาตเปนเชอเพลงในรถตโดยสารสาธารณะและการสนบสนนใหมการประกอบรถตโดยสารในประเทศ โดยมรายละเอยดดงน

- ปรบลดอตราอากรขาเขารถตโดยสารสาเรจรป (เครองยนตเบนซน) ซงมจานวนทนงตงแตสบหาคนขนไป (รวมคนขบ) และมนาหนกรถรวมนาหนกบรรทกไมเกน 3.5 ตน ตามประเภทยอย 8702.90.99 ทนาเขาไปในเขตปลอดอากรเพอตดตงอปกรณและสวนควบสาหรบใชกาซธรรมชาตเปนเชอเพลง และนาออกจากเขตปลอดอากร เพอวตถประสงคในการใชเปนรถยนตโดยสารประจาทาง จากอตราปจจบนรอยละ 40 ลงเหลอรอยละ 22 เปนการชวคราว จนถงวนท 31 ธนวาคม 2551 โดยอตราอากรขาเขาทปรบลดลงดงกลาวไดครอบคลมถง (1) คาใชจายในการตดตงอปกรณทใชกาซธรรมชาต (2) คาใชจายการยายโรงงานเพอใหบรการปรบเปลยนอปกรณการใชกาซธรรมชาตเขาไปจดตงในเขตปลอดอากร และ (3) การจงใจเพอใหราคารถตโดยสารทใชกาซธรรมชาตเปนเชอเพลงมราคาถกกวารถตโดยสารทใชเชอเพลงปกต ทงน จะตองเปนไปตามเงอนไขทกระทรวงการคลงกาหนด

- ยกเวนอากรขาเขาสาหรบสวนประกอบและอปกรณประกอบทนาเขามาในลกษณะชนสวนสมบรณ (CKD) เพอผลตหรอประกอบเปนรถยนตโดยสาร ซงมนาหนกรถรวมนาหนกบรรทกไมเกน 3.5 ตน ตามประเภท 87.02 เปนการชวคราว จนถงวนท 31 ธนวาคม 2555

37) วนท 30 ตลาคม 2550 กระทรวงการคลงไดออกประกาศ เรองการยกเวนอากรและลดอตราอากรศลกากรสาหรบของทมถนกาเนดจากญปน เพอเปนการปฏบตตามขอผกพนตามความตกลงระหวางราชอาณาจกรไทยและญปนสาหรบความเปนหนสวนทางเศรษฐกจ โดยมผลบงคบใชตงแตวนท 1 พฤศจกายน 2550 (รายละเอยดเพมเตมท ราชกจจานเบกษา ลงวนท 31 ตลาคม 2550)

ก-14 ภากผนวก ก : นโยบายของภาครฐตอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของประเทศไทย

38) วนท 30 ตลาคม 2550 กระทรวงอตสาหกรรมไดออกประกาศ เรองวธการในการขออนมตนาเขาชนสวนรถยนตทมถนกาเนดจากญปน โดยไดรบสทธชาระภาษตามความตกลงระหวางราชอาณาจกรไทยและญปนสาหรบความเปนหนสวนทางเศรษฐกจ โดยมผลบงคบใชตงแตวนท 1 พฤศจกายน 2550

39) วนท 31 ตลาคม 2550 กรมศลกากรไดออกประกาศ เรองหลกเกณฑและพธการสาหรบการยกเวนอากรและลดอตราอากรศลกากรสาหรบของทมถนกาเนดจากญปน โดยมผลบงคบใชตงแตวนท 1 พฤศจกายน 2550

40) วนท 21 ธนวาคม 2550 กระทรวงอตสาหกรรมไดออกประกาศ เรองคณสมบตรถยนตประหยดพลงงานมาตรฐานสากล โดยมผลบงคบใชตงแตวนท 21 ธนวาคม 2550

41) พระราชบญญตการขนสงทางบก (ฉบบท 11) พ.ศ. 2550 ไดประกาศในราชกจจานเบกษา เลม 124 ตอนท 102 ก วนท 30 ธนวาคม 2550 เพอจดเกบภาษประจาป สาหรบรถยนตทใชในการขนสงทางบก การขนสงไมประจาทาง การขนสงโดยรถขนาดเลก และการขนสงสวนบคคล มผลบงคบใชเมอพนกาหนดสามสบวนนบจากวนประกาศในราชกจจานเบกษา

42) พระราชบญญตรถยนต (ฉบบท 14) พ.ศ. 2550 ไดประกาศในราชกจจานเบกษา เลม 124 เมอ ตอนท 102 ก วนท 30 ธนวาคม 2550 เพอจดเกบภาษประจาป สาหรบรถทขบเคลอนดวยพลงงานไฟฟา หรอรถทขบเคลอนดวยพลงงานอนโดยมไดใชเครองยนต รถทขบเคลอนดวยเครองยนตทใชพลงงานทดแทน พลงงานอนรกษสงแวดลอมหรอพลงงานอยางประหยด และรถทขบเคลอนดวยเครองยนตทใชกาซธรรมชาตซงเปนกาซไฮโดรคารบอนทประกอบดวยกาซมเทนเปนสวนใหญเปนเชอเพลง มผลบงคบใชเมอพนกาหนดสามสบวนนบจากวนประกาศในราชกจจา

ภาคผนวก ข

การเปลยนแปลงโครงสรางภาษทจดเกบกบรถยนตทประกอบภายในประเทศและรถยนตสาเรจรปใหมและรถยนตสาเรจรปใชแลวของ

ประเทศเวยดนาม

ภาคผนวก ข

การเปลยนแปลงโครงสรางภาษทจดเกบกบรถยนตทประกอบภายในประเทศและรถยนตสาเรจรปใหมและรถยนตสาเรจรปใชแลวของประเทศเวยดนาม

1. อตราภาษทจดเกบกบรถยนตทประกอบภายในประเทศ

• ภาษนาเขาชนสวนเพอการประกอบ (CKD)

กอนวนท 1 กนยายน 2546 อตราภาษนาเขาชนสวน CKD อยทรอยละ 20 สาหรบรถยนตไมเกน 7 ทนงและรถยนต 8-15 ทนง และอยทรอยละ 10 สาหรบรถยนต 16-29 ทนง และนบจากวนท 1 กนยายน 2546 เปนตนไป อตราภาษนาเขาชนสวน CKD เพมเปนรอยละ 25 สาหรบรถยนตไมเกน 7 ทนงและรถยนต 8-15 ทนง และเพมเปนรอยละ 15 สาหรบรถยนต 16-29 ทนง รายละเอยดดในประกาศกระทรวงการคลง Decision No. 110/2003/QD-BTC of July 25, 2003, Promulgating the Preferential Import Tariffs

ตงแตวนท 1 มกราคม 2550 เปนตนไป อตราภาษขนอยกบประเภท (พกด) ของชนสวน (preferential import tax rates of automobile parts and accessories) ตามทระบไวในบญช 1 และบญช 2 แนบทายประกาศกระทรวงการคลง Decision No. 57/2005/QD-BTC of August 10, 2005, Amending Preferential Import Tax Rates of Automobile Parts and Accessories in the Preferential Import Tariffs

• ภาษการบรโภคพเศษ (Special Consumption Tax: SCT):

รถยนตไมเกน 5 ทนง เพมจากรอยละ 5 ในป 2546 เปนรอยละ 24 ในป 2547 เปนรอยละ 40 ในป 2548 และเปนรอยละ 50 ในป 2549-2550 (เพดานภาษอยทรอยละ 90)

ข-2 ภาคผนวก ข: การเปลยนแปลงโครงสรางภาษทจดเกบกบรถยนตทประกอบภายในประเทศและรถยนตสาเรจรปใหมและรถยนตสาเรจรปใชแลว

ของประเทศเวยดนาม

รถยนต 6-15 ทนง เพมจากรอยละ 3 ในป 2546 เปนรอยละ 15 ในป 2547 เปนรอยละ 25 ในป 2548 และเปนรอยละ 30 ในป 2549-2550 (เพดานภาษอยทรอยละ 50)

รถยนต 16-24 ทนง เพมจากรอยละ 1.5 ในป 2546 เปนรอยละ 7.5 ในป 2547 และรอยละ 12.5 ในป 2548 และเปนรอยละ 15 ในป 2549-2550 (เพดานภาษอยทรอยละ 25)

ภาษมลคาเพม (Value Added Tax: VAT): รถยนตทกขนาด เพมจากรอยละ 0 ในป 2546 เปนรอยละ 10 ตงแตป 2547 เปนตนไป

2. อตราภาษทจดเกบกบรถยนตสาเรจรปนาเขา (รถยนตใหมและรถยนตใชแลว)

2.1 รถยนตใหม

• ภาษนาเขา

รถยนตทกขนาด อตราภาษนาเขาลดจากรอยละ 100 ในป 2548 เหลอรอยละ 90 ในป 2547 และเหลอรอยละ 80 สาหรบรถทนาเขากอนวนท 7 สงหาคม 2550 และเหลอรอยละ 70 สาหรบรถทนาเขาหลงวนท 8 สงหาคมเปนตนไป

• ภาษการบรโภคพเศษ (Special Consumption Tax: SCT):

รถยนตไมเกน 5 ทนง ลดจากรอยละ 80 ในป 2548 เหลอรอยละ 50 ตงแตป 2549 เปนตนไป

รถยนต 6-15 ทนง ลดจากรอยละ 50 ในป 2548 เหลอรอยละ 30 ตงแตป 2549 เปนตนไป

รถยนต 16-29 ทนง ลดจากรอยละ 25 ในป 2548 เหลอรอยละ 15 ตงแตป 2549 เปนตนไป

ภาษมลคาเพม (Value Added Tax: VAT): จดเกบรอยละ 10 สาหรบรถยนตทกขนาด

2.2 รถยนตใชแลว

กอนป 2549 รฐบาลหามนาเขารถยนตใชแลว ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2549 เปนตนมา อนญาตใหนาเขาได แตตองเสยภาษดงตอไปน

ภาคผนวก ข: การเปลยนแปลงโครงสรางภาษทจดเกบกบรถยนตทประกอบภายในประเทศและรถยนตสาเรจรปใหมและรถยนตสาเรจรปใชแลว

ของประเทศเวยดนาม ข-3

• ภาษนาเขา

รถยนตไมเกน 5 ทนง: ในป 2549 เสยภาษสทธตามอตราทกาหนด (ราคาประเมนตามอายของรถ) สวนรถยนตทนาเขาหลงวนท 8 สงหาคม 2550 เปนตนไป เสยภาษสทธลดลงจากเดมอกรอยละ 5

รถยนต 6-15 ทนง: ในป 2549 เสยภาษสทธตามอตราทกาหนด (ราคาประเมนตามอายของรถ) สวนรถยนตทนาเขาหลงวนท 8 สงหาคม 2550 เปนตนไป เสยภาษสทธลดลงจากเดมอกรอยละ 5

รถยนต 16-29 ทนง: ในป 2549 เสยภาษในอตรารอยละ 150 ของราคารถ ในป 2550 ปรบมาเปนการเสยภาษสทธตามอตราทกาหนดสาหรบรถยนตมอสองทนาเขากอนวนท 7 สงหาคม สวนรถยนตทนาเขาหลงวนท 8 สงหาคม 2550 เปนตนไป เสยภาษสทธลดลงจากเดมอกรอยละ 5

(รายละเอยดดในประกาศกระทรวงการคลง Decision No. 69/2006/QD-TTG of March 28, 2006, Promulgating the Absolute Rates of Import Tax on Used Motor Cars )

ภาษการบรโภคพเศษ (Special Consumption Tax: SCT): ตงแตป 2549 เปนตนมา จดเกบในอตรารอยละ 50 สาหรบรถยนตไมเกน 5 ทนง รอยละ 30 สาหรบรถยนต 6-15 ทนง และรอยละ 15 สาหรบรถยนต 16-29 ทนง

ภาษมลคาเพม (Value Added Tax: VAT): จดเกบรอยละ 10 สาหรบรถยนตทกขนาด

ทมา: VAMA, 2007 และขอมลในเวบไซตของกระทรวงการคลง (www.mof.gov.vn)