Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

37
Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie 1 Warszawa, 17 czerwca 2008 Jacek Gogolowicz, Maciej Roch

description

 

Transcript of Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Page 1: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

1

Warszawa, 17 czerwca 2008

Jacek Gogołowicz, Maciej Roch

Page 2: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Agenda

Nowe obszary ryzyka w biznesie, ERM

Konieczność ciągłej identyfikacji ryzyk

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 2

Jak zarządzać zidentyfikowanym ryzykiem ?

Przykład - Ryzyko kredytowe

Page 3: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Nowe obszary ryzyka w biznesie, ERM

3

Page 4: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Nowi aktorzy

Zewnętrzne i Wewnętrzne źródła ryzyka

Krajowe Regulacje

prawne

Unijne Regulacje

prawne

Stopy procentowe –

koszt pieni ądza

Rynek giełdowy

Media i opinia społeczna

...???

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 4

Klienci

Substytuty

Dostawcy

Nasza firma i Konkurencja

wewnątrzbranŜy

Page 5: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Większość ryzyk

była zwi ązana

z majątkiem

Przeszło ść

Otoczenie biznesowe

coraz bardziej

ryzykowne

� Nowe technologie

� Nowi konkurenci

� Nowe produkty i usługi

� Globalizacja

Aktywa niematerialne � Kurcz ący i zmieniaj ący si ę rynek pracy

Teraźniejszo ść i przyszło ść

Zmienna natura ryzyka

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 5

z majątkiem

trwałym

Identyfikacja

i ocena ryzyka

była prostsza

Aktywa niematerialne

coraz bardziej istotne

� Kurcz ący i zmieniaj ący si ę rynek pracy

� Innowacyjno ść

Oczekiwania wzgl ędem

osób zarz ądzających

� Regulatorzy i interesariusze

� Wymagania dotycz ące ryzyk i sposobów

ich zarz ądzania

Marka i reputacja �Coraz wi ększe zainteresowanie mediów

Page 6: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Kluczowe ryzyka w biznesie wg mened Ŝerów

: Aon

Glo

bal R

isk

Man

agem

ent S

urve

y 20

07Ranking istotno ści

ryzykaOpis ryzyka

1 Utrata reputacji firmy2 Przerwa w działalności3 Odpowiedzialność cywilna (roszczenia)4 Zakłócenia w łańcuchu dostaw

Deklarowany stopie ń

przygotwania na ryzyko

48%70%75%63%

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 6

Źró

dło:

Aon

Glo

bal R

isk

Man

agem

ent S

urve

y 20

07

4 Zakłócenia w łańcuchu dostaw5 Otoczenie rynkowe6 Zmiany w regulacjach prawnych7 Problem z przyciągnięciem lub zatrzymaniem pracowników8 Ryzyko rynkowe9 Fizyczne zniszczenie mienia10 Fuzje / Przejęcia / Restrukturyzacja10 Nieskuteczność planów odtworzenia działności

63%35%41%55%56%77%69%65%

Page 7: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Konieczność ciągłej identyfikacji ryzyk

7

Page 8: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

EkonomiaStrategia

Polit yka

Ryzyka zewn ętrzneRyzyka wewn ętrzne

• Zmiany w regulacjach• Bariery wejścia • Embarga handlowe

• Brak szybkiej adaptacji do zmieniających się warunków rynkowych • Niedotrzymywanie kroku zmieniającej się technologii• Niewłaściwy dobór partnera

• Zła komunikacja pomiędzy jednostkami operacyjnymi

Ryzyka firmy X:

• Fluktuacje cen surowców • Zmiany oprocentowania• Wahania kursów walut• Wzrost inflacji• Wzrost składek ubezpieczeniowych

Identyfikacja ryzyka – rejestr ryzyk

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 8

Społeczne

Rynek

Natura

Polit yka

Organizacja

Pracownicy

Procesy i Aktywa

Firma

• Presja klientów na obniŜanie ceny – konsolidacja klientów• Niedotrzymanie warunków kontraktu przez kluczowych dostawców• Brak pracowników na rynku• Utrata własności intelektualnej• Wzrost konkurencji

• Powódź• Huraganowy wiatr

• Sprzeniewierzenia• Pogwałcenie wytycznych i procedur wewn ętrznych

• Choroby zawodowe• Strajki pracownicze• Brak kompetencji • Utrata pracowników

• Przestępstwa • Wzrost Świadomo ści odszkodowawczej• Demonstracje

• Wypadki w trakcie transportu• PoŜar / awarie• Wadliwa jako ść produktów i zanieczyszczenia/ska Ŝenia

Page 9: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Przykładowe rezultaty prac:

Mapa Ryzyka – wynik analizy

5Critical > $50 M

6

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 9

54321

1

2

3

4

>90%30-59%10-29% 60-89%

ExpectedHighly LikelyLikelyNot LikelySlight

Minor

Low

Moderate

High

Critical

Likelihood

<10%

< $2.5 M

$2.5-10 M

$10-25 M

$25-50 M

> $50 M

Impact

1

2 3

4

5

7

8

9,10

Page 10: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Przykłady zagro Ŝeń

Finanse, administracja

Zasoby ludzkie ( rekrutacja, rotacja, systemy motywacyjne)

Zarządzanie

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 10

Zasoby ludzkie ( rekrutacja, rotacja, systemy motywacyjne)

Rozwój technologiczny (rozwój produktu, rozwój procesu produkcji)

IT

Logistykawewnętrzna

Produkcja Logistykazewnętrzna

Marketing Serwis

Zakupy SprzedaŜ

Page 11: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Jak zarządzać zidentyfikowanym ryzykiem ?Schemat procesu ERM wg metodologii Aon

11

Schemat procesu ERM wg metodologii Aon

Page 12: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Proces zarz ądzania ryzykiem

MONITOROWANIEMonitorowanie,

raportowanie i kolejna iteracja cyklu

zarządzania ryzykiem

IDENTYFIKACJAIdentyfikacja obszarów

niepewno ści

Cele

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 12

REAKCJAOkreślenie wła ściwej

reakcji na ryzyko

OCENAOcena prawdopodobie ństwa i

skutków zidentyfikowanych ryzyk

Cele

Page 13: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Opcje post ępowania z ryzykiem

Reakcja na Ryzyko

Łagodzenie i w konsekwencji

Transfer Ryzyka

Transfer Ryzyka

Unikanie Ryzyka

Łagodzenie Ryzyka

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 13

Rozwi ązania OrganizacyjneRozwi ązania Finansowe

Strategia Pracownicy Procesy SystemyRynki

FinansoweRozwi ązania Hybrydowe

Ubezpieczenia

Wyjście z obszaru ryzyka

Zarządzanie i redukcja Ryzyka

Źródło: The EIU, Enterprise Risk Management – Implementing New Solutions

Page 14: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Identyfikacja Ryzyka

Ocena Ryzyka

Środki Kontroli Ryzyka

Określenie Kontekstu

Proces zarz ądzania ryzykiem - resume

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 14

eliminacjałagodzenie

zatrzymanietransfer

Finansowanie RyzykaKontrola ryzyka

Page 15: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Ranking priorytetowych działa ń w zarządzaniu ryzykiem wg mened Ŝerów

: Aon

Glo

bal R

isk

Man

agem

ent S

urve

y 20

07

Obecny ranking

wg waŜności

Priorytetowe działanie

1 Identyfikacja, ocena wielkości i analiza ryzyka2 Zgodność działania i raportowanie3 Kontrola strat / prewencja

Prognoza zmiany

istotno ści na następne 2

lata

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 15

Źró

dło:

Aon

Glo

bal R

isk

Man

agem

ent S

urve

y 20

07

3 Kontrola strat / prewencja4 Zarządzanie ryzykiem na bazie całej firmy5 Komunikacja ryzyka (wewnętrzna w ramach organizacji)6 Planowanie na wypadek nagłych zdarzeń7 Zakup ubezpieczeń8 Finansowanie ryzyka9 Zarządzanie roszczeniami 10 Komunikacja ryzyka (zewewnętrzna do kontrahentów)

Page 16: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Przykład - Ryzyko kredytowe

16

Warszawa, 17 czerwca 2008

Marek Brandt

Page 17: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Ryzyko polityczne i ekonomiczne

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 17

Źródło: Aon Political & Economic Risk Map 2008, Aon Crisis Management

Page 18: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Ryzyko polityczne i ekonomiczne

•Spowolnienie wzrostu gospodarczego w strefie Euro

•Efekt kryzysu w Stanach Zjednoczonych

• Restrykcje na rynkach monetarnych

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 18

Źródło: Aon Political & Economic Risk Map 2008, Aon Crisis Management

• Zwiększenie opó źnień płatniczych w wielu bran Ŝach

• Prognozowany wzrost upadło ści o 10 % w 2008

• Zapowiedzi zwi ększonych kosztów transferu ryzyka

Page 19: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Upadło ści podmiotów gospodarczych w Polsce

100012001400160018002000

?

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 19

0200400600800

1000

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

?Źródło: Upadłości firm w 2007, Coface Poland

Page 20: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Rola zarz ądzania ryzykiem kredytowym.

� NaleŜności stanowią średnio 20-30% � Kontrola naleŜności jest zarządzeniem prawie

Czy zarządzanie nale Ŝnościami jest wa Ŝne dla firmy?

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 20

� NaleŜności stanowią średnio 20-30% aktywów firm produkcyjnych i nawet 70% aktywów firm handlowych.

� Jest to majątek firmy eksponowany na szereg ryzyk wewnętrznych i zewnętrznych.

� Kontrola naleŜności jest zarządzeniem prawie wszystkimi przychodzącymi przepływami pienięŜnych do firmy

.

Jakie mo Ŝna tu osi ągnąć oszcz ędności?

� Zaburzenia przepływów pienięŜnych to jedna z głównych przyczyn upadłości dostawcy.

.

Page 21: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Oszczędności - wymiar finansowyProducent materiałów wykończeniowych:

� Przychody ze sprzedaŜy 140 milionów zł. rocznie.

� Średni okres spływu naleŜności 57 dni.

� Średni koszt kapitału: 7 %

� 270 kontrahentów.

� Utracone naleŜności w ciągu ostatnich 2 lat: 32 tyś zł.

� Utracone naleŜności w ciągu ostatnich 4 lat: 640 tyś zł.

53 dni:

� Uwolnienie środków pienięŜnych:

(4/365 dni * 140 M) = 1 530 tys. złotych

� ObniŜenie kosztów finansowania:

(1 530 tyś PLN * 7%) = 107 tyś zł. rocznie .

� Poprawa profilu ryzyka firmy:

Redukcja wskaźników zadłuŜenia

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 21

Wolne przepływy pienięŜne

Koszty finansowania klienta

Zalegający kontrahenci

Koszty obsługi klienta

Page 22: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Cele zarządzania ryzykiem kredytowym

� Rezygnacja z zagroŜonych kontrahentów � Aktywizacja sprzedaŜy do nowych klientów

Zapewnienie wzrostu wartości firmy poprzez stabilizację przepływów pienięŜnych moŜe być osiągnięte w ramach róŜnych strategii:

STRATEGIA KONSERWATYWNA STRATEGIA AGRESYWNA

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 22

� Rezygnacja z zagroŜonych kontrahentów

� Skrócenie okresu spływu naleŜności

� Maksymalna redukcja strat na naleŜnościach

� Uwolnienie środków pienięŜnych

� Oszczędność kosztów finansowych i administracyjnych

� Aktywizacja sprzedaŜy do nowych klientów

� Finansowanie kontrahentów jako wsparcie sprzedaŜy

� Inwestowanie w sprzedaŜ

� Zabezpieczenie tylko kluczowych ryzyk

Page 23: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Ryzyko kredytowe w strukturze firmy

� Minimalizacja naleŜności spisanych w koszty

Kto jest odpowiedzialny za naleŜności handlowe?

� Zapewnienie zyskowności sprzedaŜy

� Realizacja planów sprzedaŜowych

GŁÓWNY KSIĘGOWY DYREKTOR FINANSOWY DYREKTOR SPRZEDAśY

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 23

w koszty

� Uniknięcie błędów rachunkowych

sprzedaŜy

� Uwolnienie środków finansowych

� Kontrola płynności firmy

� Zabezpieczenie ryzyk firmy

� Troska o relacje z klientami

� Rozwój sprzedaŜy do nowych kontrahentów

Page 24: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Struktura portfela nale Ŝności

80%

•Krajowe grupy zakupowe

•Międzynarodowe sieci handlowe

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 24

20 %•Regionalne składy budowlane

•Małe firmy wykonawcze

•Sklepy detaliczne

Page 25: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Ryzyko portfela nale Ŝności

80%

•Krajowe grupy zakupowe

•Międzynarodowe sieci handlowe

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 25

20 %•Regionalne składy budowlane

•Małe firmy wykonawcze

•Sklepy detaliczne

Page 26: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Zarządzanie ryzykiem portfelowym

Przewidywalność ryzyka: NiemoŜliwa

Częstotliwość: Bardzo niska

Skutek finansowy: Katastroficzny

Transfer Ryzyka

Ochrona majątku

akcjonariuszy

Przewidywalność ryzyka: Niska Transfer Ryzyka

Wysokie

Średnie

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 26

Częstotliwość: Średnia

Skutek finansowy: Wysoki

Przewidywalność ryzyka: Wysoka

Częstotliwość: Wysoka

Skutek finansowy: Niewielki

Retencja części ryzyka

Monitoring ryzyka

Kontrola własnych procesów

Inwestycja w lepsze systemy

Kontrola, retencja lub transfer ryzyka

Średnie

Małe

Źródło: Aon Trade Credit

Page 27: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Proces zarz ądzania ryzykiem kredytowym

Akceptacja zamówienia

Ocena ryzyka Sprzeda Ŝ

Raporty kredytowe

Systemy scoringowe

Audyt procedur ryzyka

Ubezpieczenie nale Ŝności

Systemy fakturowania

Finansowanie sprzeda Ŝy

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 27

Monitoring ryzyka

Windykacja

Raportowanie

Wartość firmy

Analizy bran Ŝowe

Monitoring kredytów

Oprogramowanie CMS

Monitoring wierzytelno ści

Windykacja zewn ętrzna

Obrót wierzytelno ściami

Page 28: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Proces zarz ądzania ryzykiem kredytowym

Akceptacja zamówienia

Ocena ryzyka Sprzeda Ŝ

Raporty kredytowe

Systemy scoringowe

Audyt procedur ryzyka

Ubezpieczenie nale Ŝności

Systemy fakturowania

Finansowanie sprzeda Ŝy

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 28

Monitoring ryzyka

Windykacja

Raportowanie

Wartość firmy

Analizy bran Ŝowe

Monitoring kredytów

Oprogramowanie CMS

Monitoring wierzytelno ści

Windykacja zewn ętrzna

Obrót wierzytelno ściami

Page 29: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Proces zarz ądzania ryzykiem kredytowym

Akceptacja zamówienia

Ocena ryzyka Sprzeda Ŝ

Raporty kredytowe

Systemy scoringowe

Audyt procedur ryzyka

Systemy fakturowania

Finansowanie sprzeda Ŝy

Ubezpieczenie nale Ŝności

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 29

Monitoring ryzyka

Windykacja

Raportowanie

Wartość firmy

Monitoring kredytów

Oprogramowanie CMSObrót wierzytelno ściami

Analizy bran ŜoweMonitoring wierzytelno ści

Windykacja zewn ętrzna

Page 30: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Proces zarz ądzania ryzykiem kredytowym

Ocena ryzyka Sprzeda Ŝ

Raporty kredytowe

Systemy scoringowe

Audyt procedur ryzyka

Systemy fakturowania

Finansowanie sprzeda Ŝy

Ubezpieczenie nale Ŝności

•Raporty kredytowe dla 110 kontrahentów

•Ocena i monitoring limitów 110 kredytowych przez ubezpieczyciela

• Ubezpieczenie kontrahentów

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 30

Monitoring ryzykaWindykacja

Wartość firmy

Monitoring kredytów

Oprogramowanie CMSObrót wierzytelno ściami

Analizy bran ŜoweMonitoring wierzytelno ści

Windykacja zewn ętrzna

•Analizy branŜowe•Refundowana przez ubezpieczyciela

Page 31: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Dziękuję.

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 31

Marek Brandt

Departament Ryzyk Finansowych

Page 32: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Kilka słów o Aon i badaniu ZR

32

Page 33: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Aon na świecie i w Polsce

Aon Headquarters

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 33

Page 34: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Raport Aon z badania zarz ądzania ryzykiem

W badaniu wzi ęło udział 320 firm z całego świata.

� Azja 10 %,

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 34

� Azja 10 %,

� Europa 29%,

� Ameryka 61%

Page 35: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Z ostatniej chwili...

35

Page 36: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Czy ERM staje si ę standardem ?

2008-05-07Komunikat Agencji Ratingowej Standard & Poor’s (S&P)

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 36

� Począwszy od 3 kwartału 2008 S&P będzie dyskutować z ocenianymi firmami ich procedury i procesy ERM.

� S&P planuje włączyć do oceny ratingowej kryteria związane z ERM juŜ w roku 2009

Page 37: Świadome zarządzanie ryzykiem w biznesie

Czynniki sukcesu skutecznego zarz ądzenia ryzykiem

Keep It Simple !!!

Konferencja „Zarządzanie ryzykiem w biznesie” 37

Nie komplikuj prostych spraw!