Surin Civilization

ฝากดสนปก ปรบขนาดใหเทากบความหนาจรง

4 | เสนทางอารยธรรม มรดกลำ คาสรนทร

ากยอนกาลเวลาไปยคกอนประวตศาสตร จากหลกฐานโบราณคดทขดคนพบและทปรากฏในพนทของจงหวดสรนทรยงพบแหลงอารยธรรมเกาแกของชมชนโบราณยคโลหะตอนปลายเปนจำานวนมากอนแสดงถงความเจรญ

รงเรองทงศลปกรรม สถาปตยกรรม วฒนธรรม ศาสนา เศรษฐกจ และการปกครอง มคเมองสามชน และปราสาทหนทเกาแกทสดและมากทสดในประเทศไทย ทสรางมาในชวงพทธศตวรรษท 12 ซงเปนสวนหนงของ “อาณาจกรเจนละ” แหงทราบลมตอนกลางของแมนำามลโดยเปนศนยกลางการตดตอคาขายและการประกอบศาสนกจระหวาง ดนแดนภาคตะวนตกและทลมตำาดานทศใตและทศตะวนออกเฉยงใตของเทอกเขาพนมดงรก

จนกระทงสมยอยธยาตอนปลายไดมการอพยพของชนหลายเผาทแตกตางกนเขามาตงชมชนขนใหม โดยมชนเผา “สวย กย กวย” เปนกลมแรก และตอมาจงมชนกลมอน เชน เขมร ลาว ไทย และจน ตามมาในยคหลง จงทำาใหจงหวด สรนทรมทงศลปวฒนธรรมและประเพณทหลากหลายและอารยธรรมทอาจผสมผสานกนในบางเรอง แตทยงคงรกษาเอกลกษณไวไดจนถงปจจบนคอ “การเลยงชาง” ทชนชาวสวยมความชำานาญตงแตการจบชางปา ในอดตการเลยงชางและการฝกชางเพอใชงานและการศกสงคราม ทำาใหจงหวดสรนทรมชอเสยงโดงดงไปทวโลก จงไดสงเสรมใหมประเพณเทศกาลงานชางจงหวดสรนทรไปพรอมๆ กบการสงเสรมการทองเทยวในงานประเพณทสำาคญทนกทองเทยวไมควรพลาด เชน ประเพณขนเขาพนมสวาย งานบวชนาคชาง งานมหกรรมแหเทยนพรรษาและตกบาตรบนหลงชาง การ ทอผาไหมยกทองทขนชอลอชาวาเปนผาไหมทสวยงามเปนหนงในแดนสยาม และการผลตเครองเงนประคำาอนเลองชอ

การเดนทางทองเทยวจงหวดสรนทรจงเสมอนการเดนทางตามรอย “เสนทางอารยธรรม มรดกลำาคาสรนทร” ยคกอนประวตศาสตรสมยโลหะตอนปลายสยครงเรองแหงอาณาจกรเจนละทเรยกวา “สรนทร ถนปราสาท” จนถงยคปจจบนทมอบมรดกใหชาวสรนทร “ถนชางใหญ ผาไหมงาม ประคำาสวย รำารวยปราสาท ผกกาดหวาน ขาวสารหอม งามพรอมวฒนธรรม” ไวตอนรบทกทานทมาเยอนจงหวดสรนทรและเพอเปนการตอนรบการเปดประตสอาเซยนในป พ.ศ.2558 จงไดจดพมพหนงสอ “เสนทางอารยธรรม มรดกลำาคาสรนทร” เปนคมอสำาหรบนกทองเทยวใชเปนขอมลเพอสรางความรความเขาใจแหลงทองเทยวเชงศลปวฒนธรรมอารยธรรม และแหลงโบราณคดของจงหวดสรนทรตอไป

(นายนรนดร กลยาณมตร) ผวาราชการจงหวดสรนทร

สารจากผวาราชการจงหวดสรนทร

ห

TrACKING DOWN THE GLORIOUS PATHS of SURIN CIVILAZATION | 5

ating back to Prehistoric era, early human settlements of the late Metal Age discovered from archeological excavations in Surin Province revealed a glorious history. Prosperity of arts, architectures, cultures, religions, economies and politics relied in the city surrounding with three-layered moats, a land with the oldest and highest numbers of Prasat or stone castle or Khmer ruins in Thailand which constructed during the 7th century. As a part of “Jen la Kingdom” in the alluvial plains of Mun River, Surin once was the center of trade and religious ritual performances between lands in the west, the south and the southeast of Phanom Dong Rak Mountains.

Since the late Ayutthaya period, various ethnic groups had migrated into the area, beginning with “Suay or Kui or Kuay”, following with Khmer, Laos, Thai and Chinese. As a result, Surin Province is the home of diverse cultures and traditions as well as mingling civilizations. However, the proficiency in training and taming wild elephants for domestic and war usege of Kuay people still remained through the days and became the unique symbol of the province. The Surin Elephant Festival is annually venue along with other traditions such as Ascending Phanom Sawai Mountain Festival.Ordination parade on elephant’s back, Buddhist Lent Candle Procession and Alms Giving on Elephant’s back. Surin Province is also renowned for golden brocade silk and silver bead production.

Visiting Surin Province is likely a journey to tracking down the glorious paths of civilizations, from Prehistoric era in the late Metal Age to the prosperity of Jenla Kingdom which made Surin known as “Land of Prasats or stone castles. Surin, Land of Elephant, Fine Silk, Beautiful Rosary, Khemer Ruins, Sweet Radish,Fragrant Rice, Splendid Culture”, the provincial motto, is clearly depicted Surin’s present pictures. For welcoming visitors and opening doors to ASEAN in 2015, “Tracking down the Glorious Paths of Surin Civilizations” is published for serving as a tourist guidebook as well as to provide knowledge in terms of historic and archeological significances of the sites in Surin Province.

(Mr. Niran Kalayanamit) Governor of Surin Province

Message from the Governor of Surin

D


• สารจากผวา Message from the Governor of Surin• ยลปราสาทเมองชาง Visit Prasat (Khmer Ruins) of Elephant City• สรนทรถนปราสาท Surin, Land of Prasat (Khmer Ruins)• แผนทสรนทรตอนเหนอ Map of Northern Surin• อำาเภอจอมพระ/ปราสาทจอมพระ Prasat (Khmer Ruins) Chom Phra• อำาเภอสนม/ ปราสาทบานสนมหรอปราสาทวดธาต

Prasat (Khmer Ruins) Ban Sanom or Prasat (Khmer Ruins) Wat That• อำาเภอทาตม/โนนแทน(โนนคอกมา)

Non Than (Non Khok Ma)• ปราสาทนางบวตม

Prasat (Khmer Ruins) Nang Bua Tum• อำาเภอรตนบร/ปรางวดโพธศรธาต

Prang of Wat Pho Si Tat• ปรางควดบานหนองหน

Prang of Wat Ban Nong Hin• อำาเภอโนนนารายณ/ปราสาทขมดน

Prasat (Khmer Ruins) Khum Din• แผนทสรนทรตอนกลาง

Map Surin Central• อำาเภอเมองสรนทร/ปราสาทบานเฉนยง

Prasat (Khmer Ruins) Ban Chaniang• ปราสาทพนมสวาย

Prasat (Khmer Ruins) Phanom Sawai• ปราสาทอโรงา

Prasat (Khmer Ruins) Oranga

สารบญTable of Contents

4

8

12

16

18

21

23

25

28

30

32

34

36

38

41


• ปราสาทเมองท Prasat (Khmer Ruins) Mueang Thi

• อำาเภอเขวาสนรนทร/ปราสาททอง Prasat (Khmer Ruins) Thong

• ปราสาทพระปด Prasat (Khmer Ruins) Phra Puet

• อำาเภอศขรภม/ปราสาทศขรภม Prasat (Khmer Ruins) Sikhoraphum

• ปราสาทชางป Prasat (Khmer Ruins) Chang Pi

• ปราสาทอานาร Prasat (Khmer Ruins) Ar Na

• อำาเภอสำาโรงทาบ/ปราสาทหมนศรนอย Prasat (Khmer Ruins) Mon Sri Noi

• ปราสาทตระเปยงเตย Prasat (Khmer Ruins) Trapeang Tia

• ปราสาทตระเบยงบลลงก Prasat (Khmer Ruins) Trapeang Banlang

• เจดยลำาดวน Ban Lamduan Chedi

• แผนทสรนทรตอนใต Map of Sout Surin

• อำาเภอบวเชด/ปราสาทตามอญ Prasat (Khmer Ruins) Ta Morn

• รอยพระพทธบาทเขาศาลา Kao Sala Buddha's Footprint

• ปราสาทภมโปน Prasat (Khmer Ruins) Phum Pon

• ปราสาทยายเหงา Prasat (Khmer Ruins) Yai Ngao

• ปราสาทสงขศลปชยหรอปราสาทบานจารย Prasat (Khmer Ruins) Sang Silp Chai

or Prasat (Khmer Ruins) Ban Jarn

• ปราสาทบานปราสาทหรอปราสาทกงเอน Prasat (Khmer Ruins) Ban Prasat

or Prasat Kung En • ปราสาทมชย

Prasat (Khmer Ruins) Me Chai• อำาเภอกาบเชง/ปราสาทเบง

Prasat (Khmer Ruins) Beng• ปราสาทหมอนเจรญ

Prasat (Khmer Ruins) Morn Charoen• ปราสาทเซม

Prasat (Khmer Ruins) Sem• อำาเภอพนมดงรก/กลมปราสาทตาเมอน

Group of Prasat (Khmer Ruins) Ta Muan• ปราสาทตาเมอนโตจ

Prasat (Khmer Ruins) Ta Muen Tot• ปราสาทตาเมอนธม

Prasat (Khmer Ruins) Ta Muen Tom• ปราสาทตาควาย

Prasat (Khmer Ruins) Ta Kwai• อำาเภอปราสาท/ปราสาทบานพลวง

Prasat (Khmer Ruins) Ban Plaung• ปราสาทบานไพล

Prasat (Khmer Ruins) Ban Plai• ปราสาททนง

Prasat (Khmer Ruins) Thanong• ปราสาทองกญโพธ

Prasat (Khmer Ruins) Ang Kan Pho• แผนทจงหวดสรนทร

Map of Surin• รายละเอยดการจดทำา

Credits• แหลงอางอง

References

43

46

48

51

56

58

60

62

64

66

68

70

72

75

78

80

82

84

86

88

90

92

96

99

103

106

110

112

114

116

118

119


รจกสรนทร

จงหวดสรนทรตงอยทางทศใตของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มเนอทประมาณ 8,124.056 ตารางกโลเมตร (ประมาณ 5,077,535 ไร) หางจากกรงเทพฯ ประมาณ 450 กโลเมตร ทศเหนอตดตอกบจงหวดรอยเอดและจงหวดมหาสารคาม ทศตะวนออกตดตอกบจงหวดศรสะเกษ ทศตะวนตกตดตอกบจงหวดบรรมย ทศใตตดตอกบราชอาณาจกรกมพชา โดยมความยาวตลอดแนวชายแดนประมาณ 90 กโลเมตร

พนทอนเปนทตงเมองสรนทรนไดรบการสนนษฐานจากนกประวตศาสตรวา มชมชนอาศยอยเมอประมาณ 2,000 ปลวงมาแลว พบหลกฐานการอยของมนษยตงแตสมยกอนประวตศาสตร ยคโลหะตอนปลาย ซงมการใชเครองมอเหลกแลว ซงยงปรากฏใหเหนชมชนโบราณกวา 59 แหง จากสภาพภมศาสตรทมอาณาเขตตอเนองกบพนททเคยเปนอาณาจกรขอมโบราณ ทำาใหชมชนในจงหวดสรนทรไดรบวฒนธรรมขอมมาโดยตลอดตงแตในชวงพทธศตวรรษท 12 เปนตนมา เมอขอมเสอมอำานาจลง ไมปรากฏหลกฐานเดนชดทแสดงถงการอยอาศยของชมชนในสมยตอมา จนกระทงในสมยกรงศรอยธยาตอนปลาย พ.ศ.2260 จงปรากฏรองรอยขนอกครงหนงในพงศาวดารอสาน ชาวพนเมองกลมหนงทเรยกตวเองวา สวยหรอกย ซงอาศยอยแถบเมองอตปอแสนแป แควนจำาปาศกด ซงขณะนนเปนดนแดนของไทย และเปนผทมความสามารถในการจบชางปามาเลยงไวใชงาน พากนอพยพขามลำานำาโขงมาสฝงขวา โดยไดแยกยายกนไปตงชมชนทเมองลง (อ.จอมพระ) บานโคกลำาดวน (อ.ขขนธ

จ.ศรสะเกษ) บานอจจะปะนง (อ.สงขะ) และบานกดปะไท (อ.ศขรภม) ซงชมชนชาวกย (กวย) มหวหนาปกครองชอ เชยงปม กระทงราวป พ.ศ.2302 ในสมยพระทนงสรยาสอมรนทร แหงกรงศรอยธยา ไดมชางเผอกแตกโรงออกจากกรงศรอยธยา เชยงปมจงไดรวมกบผนำา หมบานอนๆ ตดตามชางเผอกสงคนกรงศรอยธยาไดสำาเรจ เชยงปมจงไดรบแตงตงเปนหลวงสรนทรภกด ตอมาได ยายชมชนจากบานเมองทมาอยทคประทายสมน (เมองสรนทร) และไดสรางความดความชอบตอมาจนไดเลอนบรรดาศกดเปนพระยาสรนทรภกดศรณรงคจางวาง เจาเมองสรนทรคนแรก

เมองสรนทรมเจาเมองปกครองสบเชอสายกนมารวม 11 คน จนถงป พ.ศ.2451 ไดมการปรบปรงระบบบรหารราชการแผนดนเปนแบบเทศาภบาลสวนกลางจงไดแตงตงพระกรงศรบรรกษ (สม สมานนท) มาดำารงตำาแหนงเปนขาหลวงประจำาจงหวดหรอผวาราชการจงหวดเปนคนแรก สวนผวาราชการจงหวดคนปจจบน คอ นายนรนดร กลยาณมตร ซงเปนผวาราชการจงหวด คนท 52

จงหวดสรนทรแบงออกเปน 17 อำาเภอ คอ1. อำาเภอเมองสรนทร2. อำาเภอชมพลบร3. อำาเภอทาตม4. อำาเภอจอมพระ5. อำาเภอปราสาท6. อำาเภอกาบเชง7. อำาเภอรตนบร


8. อำาเภอสนม9. อำาเภอศขรภม10. อำาเภอสงขะ11. อำาเภอลำาดวน12. อำาเภอสำาโรงทาบ13. อำาเภอบวเชด14. อำาเภอพนมดงรก15. อำาเภอศรณรงค16. อำาเภอเขวาสนรนทร17. อำาเภอโนนนารายณ

สญลกษณประจำ จงหวดตราประจำาจงหวด คอ พระอนทรทรงประทบชาง• พระอนทร หมายถงเทพเจาผทรงเกงกาจสามารถ• ชาง หมายถงเมองทมชางอยมากมาย• ปราสาทหน คอปราสาทศขรภม

ดอกไมประจำ จงหวด ดอกกนเกรา

คำ ขวญประจำ จงหวดสรนทรถนชางใหญ ผาไหมงาม ประคำาสวย รำารวย

ปราสาท ผกกาดหวาน ขาวสารหอม งามพรอมวฒนธรรม

ความหมายของคำ ขวญ• ถนชางใหญ หมายถง สรนทรมศนยคชศกษามชาง

อยมาก เปนเอกลกษณของจงหวด• ผาไหมงาม หมายถง สรนทรมการทอผาไหมทขน

ชอในเรองการทอผาไหมปกทอง ทสวยงามมากตด 1 ใน 10 เมองทอผาไหมในประเทศไทยทบานทาสวาง อำาเภอเมองสรนทร

• ประคำาสวย หมายถง สรนทรมการประคำาเงนขนชอ ทอำาเภอเขวาสนรนทร

• รำารวยปราสาท หมายถง สรนทร มปราสาทกระจายอยมากทสดในประเทศไทย และมปราสาททอายเกาแกทสดในประเทศไทยคอปราสาทภมโปน

• ผกกาดหวาน หมายถง สรนทรมการทำาผกกาดดองทหวานอรอยขนชอ

• ขาวสารหอม หมายถง สรนทรมขาวสารทปลกท ทงกลารองไห และอรอยหอมทสดในโลก

• งามพรอมวฒนธรรม หมายถง ดจากการเลนสงกรานตของชาวสรนทรและงานประเพณมากมาย

Surin Province is located in the southern part of northeastern Thailand, with a total area of 8,104.056 square kilometers (approximately 5,077,335 rai). The distance from Bangkok is about 450 kilometers. Surin Province borders Roi Et and Mahasarakham Provinces on the north, Sisaket Province on the east, Buriram Province on the west, and Cambodia on the south.

In this area, prehistoric human settlements in late Metal Age, date about 2,000 years old were discovered, along with more than 59 ancient communities. Due to its topography which bordered the Khmer empire, communities in Surin Province had been influenced by Khmer kingdom since 7th century. After the decline of Khmer empire, no obvious evidence suggested the later community in the area. Until 1717 during late Ayutthaya period, the chronicles mentioned the Kuay people with proficient in raising wild elephants whom migrated crossing Mekong River to the lands of present Surin and Sisaket Provinces. Chiang Pum and other village leaders helped to capture the elephant and returned it to the court. As a result, he was appointed as Luang Surin Pakdi. Afterward, he transferred the settlements to Khu Pratai Saman (Surin) and gained rewards from the king, in which, promoting him to Praya Surin Pakdi Sri Narong Changwang- the first ruler of Surin.

Surin had been ruled by eleven leaders, in which, inherited from the first ruler respectively. After the changing of administrative powers to municipality system in 1908, Phra Krungsiburirak (Sum Sumanon) was appointed by Bangkok as the first governor of Surin Province. The present governor, which is the 52nd, is Mr. Niran Kalayanamit.

Surin Province can be divided into 17 districts as followings;

1. Mueang Surin District 2. Chumphon Buri District3. Tha Thum District4. Chom Phra District5. Prasat District6. Kap Choeng District7. Rattanaburi District 8. Sanom District9. Sikhoraphum District10. Sangkha District11. Lamduan District12. Samrong Thap District13. Buachet District14. Phanom Dong Rak District15. Si Narong District16. Khwao Sinrin District17. Non Narai District

Visit Prasat of Elephant CityIntroduction to Surin Province


Provincial symbols of Surin Province The provincial seal is an image of Indra atop

his celestial white elephant. • Indra referring to a powerful Deva• Elephant referring to elephants commonly

found in Surin Province• Prasat referring to Prasat Sikhoraphum

The provincial flowerCochlospermum regium

The provincial treeCochlospermum regium

The provincial mottoSurin the land of elephants, splendid silk, beau-

tiful silver beads, stone castles, sweet cabbage, aromatic rice, beautiful culture

Meaning of the provincial motto

• Land of elephants referring to abundance of elephants in Surin Province

• Splendid silk referring to renowned silk weaving at Ban Tha Sawang, Mueang Surin District

• Beautiful silver beads referring to famous silver beads production at Khwao Sinarin District

• Stone castles referring to the most highest numbers of Prasat in Thailand and the most oldest which is Prasat Phum Pon

• Sweet cabbage referring to well-known pickled cabbages

• Aromatic rice referring to rice cultivated at Thung Kula Rong Hai which is the most delicious rice in the world

• Beautiful culture referring to Songkran festivals and Surin traditions



สรนทรถนปราสาทจงหวดสรนทร มอาณาเขตตดตอกบประเทศกมพชา บรเวณนเคยไดรบอทธพลวฒนธรรมขอม หรอเขมรโบราณ

ซงยงคงมรองรอยเหลออยในปจจบนน ทเหนไดชดเจนคอ สถาปตยกรรมแบบศลปะขอม ทเรยกวา ปราสาทหน หรอปรางค มลกษณะเปนอาคารทกอดวยอฐ หนทราย หรอศลาแลง มหลงคา บนไดและประตทางขน ซงสวนใหญมกจะอยทางทศตะวนออก ภายในเปนหองประดษฐานรปเคารพตามลทธความเชอของผสรางและชมชนโดยรอบ ภายนอก ตวอาคารประดบตกแตงดวยลวดลายตางๆ ใกลปราสาท หรอปรางค มกจะมบาราย คอ สระนำา เพอใชในการประกอบพธกรรม และสำาหรบอปโภคบรโภคในชมชน บารายเหลานมกกรดวยอฐ หรอศลาแลงกอลดหลนลงไปจนถงกนสระ ทำาใหสามารถไปตกนำาขนมาใชไดสะดวก ลกษณะของปราสาทหรอปรางค ลวดลายประดบตลอดจนวสดทใชกอสรางอาคาร นอกจากสามารถใชในการวเคราะหเกยวกบยคสมยและกำาหนดอายปราสาทหรอปรางคไดแลว ยงสามารถใชศกษาวถชวตของชมชน เชน วฒนธรรม ความเชอ ภมปญญาของผทอยโดยรอบไดอกดวย

สรนทรมโบราณสถานทเปนปราสาท หรอปรางค อยตามอำาเภอตางๆ มากถง 30 กวาแหง มทงสรางดวยอฐ หนทราย และศลาแลง แยกตามรปแบบของสถาปตยกรรมไดดงน

แบบปราสาทหลงเดยว ตงอยบนฐานยกสงเหนอพนดน แบบปราสาทสามหลง ตงอยบนฐานเดยวกน แบบปราสาทหาหลง ตงอยบนฐานเดยวกน


รายชอแหลงโบราณคดททำ การสำ รวจในจงหวดสรนทร

12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637

ปราสาทบานเฉนยงปราสาทพนมสวายปราสาทโอรงาปราสาทเมองทปราสาทเบงปราสาทหมอนเจรญปราสาทเซมปราสาททองปราสาทพระปดปราสาทจอมพระ ปราสาทนางบวตมโนนแทนปราสาทตามอญรอยพระพทธบาทเขาศาลาปราสาทบานพลวงปราสาทบานไพลปราสาททนงปราสาทองกญโพธปราสาทตาเมอนปราสาทตาเมอนโตจปราสาทตาเมอนธมปราสาทตาควาย-ตาเมยงปรางควดโพธศรธาตปรางควดบานหนองหนปราสาทตระเปยงเตยปราสาทตระเปยงบลลงกเจดยบานลำาดวน ปราสาทศขรภมปราสาทชางปปราสาทอานารปราสาทบานสนมปราสาทภมโปนปราสาทยายเหงา ปราสาทสงขศลปชยปราสาทบานปราสาทปราสาทมชยปราสาทหมนศรนอย

หม 4 บานปราสาทบานพนมหม 10 บานโคกปราสาทหม 1 บานเมองทบานปราสาทเบงบานหมอนเจรญบานบกจรงบานแสรออบานพระปดศรดงบงหม 5 บานสระถลาหม 15 บานโพนครกบานปราสาทบานจรสหม 1 บานพลวง หม 6 บานปราสาทหม 2 บานปราสาททนงหม 4 บานองกญโพธบานหนองคนนาบานหนองคนนาบานหนองคนนาบานไทยนยมพฒนาหม 1 บานธาตหม 5 บานหนองหนหม 2 บานหนองเกาะหม 8 บานตระเปยงกหม 1 บานลำาดวนบานปราสาทหม 1 บานชางปหม 2 บานอนนตหม 1 บานสนมหม 5 บานภมโปนหม 1 บานสงขะหม 1 บานจารยหม 5 บานถนนหม 5 บานถนนหม 2 บานหมนศรกลาง

เฉนยงนาบวเทนมยเมองทกาบเชงกาบเชงกาบเชงตากกบานแรจอมพระทาตมโพนครกบวเชดจรสบานพลวงบานไพลปราสาททนงโคกยางตาเมยงตาเมยงตาเมยงบกไดธาตดอนแรดลำาดวนลำาดวนลำาดวนระแงงชางปยางสนมดมสงขะบานจารยกระเทยมกระเทยมหมนศร

เมองเมองเมองเมองกาบเชงกาบเชงกาบเชงเขวาสนรนทรเขวาสนรนทรจอมพระทาตมทาตมบวเชดบวเชดปราสาทปราสาทปราสาทปราสาทพนมดงรกพนมดงรกพนมดงรกพนมดงรกรตนบรรตนบรลำาดวนลำาดวนลำาดวนศขรภมศขรภมศขรภมสนมดมสงขะบานจารยกระเทยมกระเทยมหมนศร

อโรคยศาลปราสาทปราสาทปราสาทปราสาทปราสาทปราสาทปราสาทปราสาท + วหารอโรคยศาลปราสาทปราสาทปราสาทรอยพระพทธบาทปราสาทปราสาทปราสาทปราสาทบานมไฟอโรคยศาลปราสาทปราสาทปราสาทปราสาทปราสาทปราสาทปราสาทปราสาทอโรคยศาลปราสาทปราสาทปราสาทปราสาทปราสาทอโรคยศาลปราสาทปราสาท + วหาร

ลำาดบ ชอแหลง หมบาน ตำาบล อำาเภอ ประเภท

Surin, Land of Prasat


Since Surin Province borders Cambodia, this area had been influenced by Khmer culture which can be seen from Khmer architectures called Prasat or Prang. These architectures were constructed with brick, sandstone, or laterite, having roof, stairs and entrance-mostly on the east. Inside the building, there were scared chambers for performing ceremonies of the builders and communities. The outside walls typically adorned with decorations. Barai or water ponds were positioned nearby Prasat for ceremony usage as well as water reservoirs. The ponds normally covered with brick or laterite for easily bringing up water. Architectural styles and components, decorations and construction materials reflected to the dates of buildings as well as daily-life of ancient communities-the builders.

There are more than 30 national monuments of Prasat or Prang in Surin Province. These buildings were constructed with brick, sandstone and laterite, and can be divided into three types of architectures as followings;

A single Prasat on tall foundationA group of three Prasat on the same foundationA group of five Prasat on the same foundation

12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637

Prasat Ban ChaniangPrasat Phanom SawaiPrasat OrangaPrasat Mueang ThiPrasat BengPrasat Mon CharoenPrasat SemPrasat ThongPrasat Phra PuetPrasat Chom Phra Prasat Nang Bua TumNon ThanPrasat Ta MonBuddha Foot-print, Khao SalaPrasat Ban PluangPrasat Ban PlaiPrasat ThanongPrasat Ang Kan PhoPrasat Ta MuanPrasat Ta Muan TotPrasat Ta Muan ThomPrasat Ta Kwai-Ta MeangPrasat Wat Pho Sri ThatPrang Wat Ban Nong HinPrasat Trapeang TiaPrasat Trapeang BanlangBan Lamduan ChediPrasat SikhoraphumPrasat Chang PiPrasat ArnaPrasat Ban SanomPrasat Phum PonPrasat Yai NgaoPrasat Sang Sin ChaiPrasat Ban PrasatPrasat Mi ChaiPrasat Mun Sri Noi

Mu 4 Ban PrasatBan PhanomMu 10 Ban Khok PrasatMu 1 Ban Mueang ThiBan Prasat BengBan Mon CharoenBan Bak CharangBan SaeoBan Phra PuetSri Dong BangMu 5 Ban Sra ThalaMu 15 Ban Phon KhrokBan PrasatBan CharatMu 1 Ban PluangMu 6 Ban PrasatMu 2 Ban Prasat ThanongMu 4 Ban Ang Kan PhoBan Nong Khan NaBan Nong Khan NaBan Nong Khan NaBan Thai Niyom PattanaMu 1 Ban ThatMu 5 Ban Nong HinMu 2 Ban Nong KaoMu 8 Ban Trapeang KuMu 1 Ban LamduanBan PrasatMu 1 Ban Chang PiMu 2 Ban AnanMu 1 Ban SanomMu 5 Ban Phum PonMu 1 Ban SangkhaMu 1 Ban ChanMu 5 Ban ThanonMu 5 Ban ThanonMu 2 Ban Muen Si Klang

ChaniangNa BuaThenmiMueang ThiKap ChoengKap ChoengKap ChoengTa ThokBan RaeChom PhraTha TumPhon KhrokBuachetCharatBan PluangBan PlaiPrasat ThanongKhok YangTa MeangTa MeangTa MeangBakdaiThatDon RatLamduanLamduanLamduanRa NgaengChang PiYangSanomDomSangkhaBan ChanKratiamKratiamMuen Si

MueangMueangMueangMueangKap ChoengKap ChoengKap ChoengKhwao SinarinKhwao SinarinChom PhraTha TumTha TumBuachetBuachetPrasatPrasatPrasatPrasatPhanom Dong RakPhanom Dong RakPhanom Dong RakPhanom Dong RakRattanaburiRattanaburiLamduanLamduanLamduanSikhoraphumSikhoraphumSikhoraphumSanomDomSangkhaBan ChanKratiamKratiamSamrong Thap

No. Name Village Sub-district DistrictHospitalPrasatPrasatPrasatPrasatPrasatPrasatPrasatPrasat/ViharaHospitalPrasatPrasatPrasatBuddha Foot-printPrasatPrasatPrasatPrasatRest houseHospitalPrasatPrasatPrasatPrasatPrasatPrasatPrasatPrasatHospitalPrasatPrasatPrasatPrasatPrasatHospitalPrasatPrasat/Vihara

Type


List of archeological sites in Surin Province


1

2

3

4

5

6

ปราสาทนางบวตม/Prasat (Khmer Ruins) Nang Bua Tumโนนแทน/Non Thanปรางควดบานหนองหน/Prang of Wat Ban Nong Hinปรางควดโพธศรธาต/Prang of Wat Pho Si Tatปราสาทบานสนม/Prasat (Khmer Ruins) Ban Sanomปราสาทจอมพระ/Prasat (Khmer Ruins) Chom Phra

1

5


แผนทสรนทรตอนเหนอ

24

6

3


ปราสาทจอมพระ

ตงอยบรเวณวดปราสาทจอมพระ ซงเปนวดปา มตนไมรมรน บรเวณน มแหลงชมชนโบราณทมคนำา คนดนลอมรอบ คอ บานจอมพระ ปรากฏหลกฐานการอยอาศยของมนษยตงแตสมยกอนประวตศาสตรตอนปลาย -ตนประวตศาสตร ทางดานทศตะวนออกและทศตะวนตกของปราสาทจอมพระมการสรางบารายรปสเหลยม ผนผา 2 แหงคอ บารายดานทศตะวนออก และบารายดาน ทศตะวนตก

ลกษณะทางสถาปตยกรรมปราสาทจอมพระ เปนปราสาทขอมประเภทอโรคย

ศาล ศลปะขอมแบบบายน อายราวพทธศตวรรษท 18 ประกอบดวยปราสาทประธานตงอยตรงกลาง ทางดานทศตะวนออกเฉยงใต มบรรณาลย ลอมรอบดวยกำาแพง ซงมโคประอยทางดานทศตะวนออก นอกกำาแพงทางดานทศ ตะวนออกเฉยงเหนอมสระนำา มรายละเอยดดงน

ปราสาทประธาน กอดวยศลาแลง แผนผงเปนรปสเหลยมจตรสยอมม ขนาดประมาณ 5 เมตร มประต ทางเขาดานทศตะวนออก ซงทำาเปนมขยนออกมา บรรณาลย กอดวยศลาแลง แผนผงเปนรปสเหลยมผนผา มประตทางเขาทางดานทศตะวนตก (หนหนาเขาหาปราสาทประธาน) ตงอยทางดานทศตะวนออกเฉยงใต ของปราสาทประธาน มหนาตาง 1 ชองทางดานทศใต

กำาแพงและโคประ (ซมประต) กอดวยศลาแลง มแผนผงเปนรปสเหลยมผนผาลอมรอบโบราณสถาน ม โคประอยทางดานทศตะวนออก แผนผงเปนรปกากบาท ทผนงโคประดานทศใตมชองหนาตาง 1 ชอง

สระนำา กรขอบสระดวยศลาแลง ตงอยนอกกำาแพงทางดานทศตะวนออกเฉยงเหนอ


หลกฐานทางโบราณคดทพบศลาจารก (จารกสรนทร 2) เปนอกษรขอม ภาษา

สนสกฤต อายราวพทธศตวรรษท 18 มสภาพชำารด แตเนอความทเหลออยจบความไดวาเปนเรองเกยวกบพระเจาชยวรมนท 7 ทรงสรางอโรคยศาล เปนเนอหาเดยวกนกบจารกปราสาทตาเมอนโตจ

จากการขดแตงโบราณสถานโดยกรมศลปากร เมอป พ.ศ.2530 พบโบราณวตถทสำาคญ คอ พระโพธสตว -อวโลกเตศวร 1 เศยร และพระวชรสตว 1 องค และ ป พ.ศ.2552 กรมศลปากรไดทำาการขดแตงอกครง พบหลกฐานทสำาคญคอ ชนสวนพระพทธรปนาคปรก

ความสำ คญของแหลงทางประวตศาสตร โบราณคดพนทบรเวณปราสาทจอมพระมหลกฐานการอย

อาศยมาแลวตงแตสมยกอนประวตศาสตรตอนปลาย-ตนประวตศาสตร ตอมาปราสาทจอมพระไดกลายเปนศนยกลางของชมชนทไดรบอทธพลวฒนธรรมขอม

ปราสาทจอมพระเปนอโรคยศาลหรอศาสนสถานประจำาโรงพยาบาล เนองในพทธศาสนาลทธมหายาน ทสรางขนในสมยพระเจาชยวรมนท 7 ตรงกบศลปะขอมแบบบายน อายราวพทธศตวรรษท 18 สอดคลองกบ จารกปราสาทตาพรหม (พ.ศ.1729) ทกลาวถงการสราง อโรคยศาล จำานวน 102 แหง กระจายอยทวราชอาณาจกรขอมในสมยนน ปราสาทจอมพระจงเปนรองรอยหลกฐาน ทแสดงอทธพลวฒนธรรมขอมทปรากฏขนในดนแดนแถบน ในราวพทธศตวรรษท 18

ตำ แหนงทตงบานศรดงบง ตำาบลจอมพระ อำาเภอจอมพระ จงหวด

สรนทร

การเดนทางจากตวเมองสรนทร ไปตามทางหลวงหมายเลข 214

(สรนทร-จอมพระ) เปนระยะทาง 26 กโลเมตร ถง ตวอำาเภอจอมพระ ใหเลยวขวาตรงไปอกประมาณ 500 เมตร จะผานสระนำาใหญ ใกลกนเปนทตงของวดปราสาทจอมพระและปราสาทจอมพระอยในบรเวณเดยวกนกบวด

Prasat Chom Phra

Its location is in Wat Prasat Chom Phra area. Archeological evidences discovered at Ban Chom Phra-an ancient community surrounding from the west of Prasat, revealed the late prehistoric-early historic human settlements. From aerial photograph taken in 1974, two rectangle barai (ancient water reservoirs) were found at the east and the west of Prasat Chom Phra.


Architectural ConstructionPrasat Chom Phra was constructed as an aro-

kayasala (hospital), Khmer art-Bayon style, ca 13th century. The main temple is located at the center. The library is positioned at the southeast. The Prasat is surrounded with walls having gopura arch at the east. The water pond is situated at the northeast outside the walls. The construction details are cited as following;

The main temple was constructed with laterite in square planning with the entrance and balcony at the east. The library, constructed with laterite in rectangle layout with the entrance at the west and a window at the south, is located at the southeast of the main temple.

The walls and gopura arch were built with laterite in rectangle planning surrounding the Prasat. Gupura arch is located at the east in cruciform planning with a window on the southern wall.

The water pond having edges covered with laterite is situated at the northeast.

Archeological EvidencesInscription stone (Surin Inscription II), in Khmer

alphabets, Sanskrit language, ca 13th century, was found in damage condition. However, the remained

inscription denoted the story of King Jayavarman VII who constructed the hospitals, the same content as those unearthed at Prasat Ta Muan Tot.

Archeological evidences discovered from the excavations by Fine Arts Department in 1987 were the heads of Avalokitesvara Bodhisattva and Vajra Bodhisattva. During the excavations of Fine Arts Department in 2009, portions of Buddha sheltered by Naga were unearthed.

Archeological and Historical Signifi-cances of the Site

In Prasat Chom Phra area, the discoveries of evidences suggested late prehistoric-early historic human settlements beforetime of Prasat’s construc-tion. Later the Prasat was then the center of a community influenced by Khmer empire.

Prasat Chom Phra was an arokayasala or a Ma-hayana Buddhist temple in the hospital, constructed during the reign of King Jayavarman VII, in Khmer art-Bayon style, ca 13th century. Prasat Ta Prom Inscription (1186) also mentioned the building of 102 hospitals throughout Khmer empire during King Jayavarman VII’s reign. The Parsat is one of the evidences suggested the Khmer influences in this region during 13th century.

LocationBan Sri Dong Bang, Chom Phra Sub-district,

Chom Phra District, Surin Province

To Go ThereTake the route 214 (Surin-Chom Phra), 26 kilo-

meters from Surin municipal to Chom Phra District, turn right and go straight for 500 meters, pass the water pond to the location of Wat Prasat Chom Phra and Prasat Chom Phra.

ปราสาทบานสนม หรอปราสาทวดธาต

เปนปราสาทตงอยในวดธาต บานสนม อำาเภอสนม จงหวดสรนทร คาดวาสรางสมยอาณาจกรขอมเรองอำานาจประมาณ พ.ศ.1800 สมยพระเจาชยวรมนท 7 ทรงนบถอศาสนาพทธนกายมหายาน พระองคโปรดใหสรางทพกคนเดนทาง และสรางอโรคยาศาล หรอสถานพยาบาลขนในชมชนตางๆ มากมาย


ลกษณะสถาปตยกรรมปราสาทแหงนมขนาดโดยประมาณ กวาง 20 เมตร

ยาว 25 เมตร สงประมาณ 5 เมตร สรางดวยศลาแลงและหนทราย อยในสภาพชำารดทรดโทรม เดมมตนไม ขนาดใหญ ประมาณ 2-3 คนโอบ จำานวนมาก ไดแก ประด ตะแบก ยาง ตะครอ ตาเสอ คำาไก ซงปราสาทหลงนมองจากทงนาเหนเดนชด บรเวณรอบๆ ปราสาทมสระนำา เรยงรายทงสดานในบรเวณวด ทางวดไดรอปราสาทและกอสรางอโบสถแทน เมอ พ.ศ.2478 และนำาชนสวนปราสาทไปทงไวดานหลงวด อดตเคยขดไดพระพทธรปปางตางๆ และเทวรป ปจจบนม 2 องค 1 องค อยทพพธภณฑสถานแหงชาต สรนทร และอก 1 องค อยทศาลเจาพอศรนครเตาทาวเธอ คาดวาสรางสมยเดยวกบปราสาทจอมพระ แตรปรางเปนแบบเดยวกนกบปราสาทศขรภม

ทตงตงอยในวดธาต บานสนม อำาเภอสนม จงหวดสรนทร


Prasat Ban Sanom or Prasat Wat That

This Prasat is located in Wat That area, Ban Sanom, Ban Sanom District, Surin Province. It was possibly constructed in 1257 during the reign of King Jayavarman VII of Khmer empire. The King was a devotee of Mahayana Buddhism and ordered the constructions of numerous rest houses and arokayasala or hospitals throughout the kingdom.

Architectural ConstructionThe Prasat, constructed with laterite and sand-

stone surrounding with water ponds, is in a deteri-orated condition. Previously, there were numerous gigantic trees in the area and the Prasat was obvi-ously seen from the scenery. In 1935, the Prasat was demolished and ubosot was built instead, resulting in the discard of architectural components. Buddha and statues were discovered, including the one at Surin National Museum and the one positioned at the Srinakhon Shrine. The characteristic suggested the era of Prasat Chom Phra with the style of Prasat Sikhoraphum.

LocationIn Wat That area, Ban Sanom, Sanom District,

Surin Province

โนนแทน (โนนคอกมา)

ลกษณะทางสถาปตยกรรมโนนแทนประกอบดวยเนนดน 2 เนน มคนำาลอม

อยเกอบรอบ ยกเวนดานทศตะวนออกเฉยงเหนอ และทศตะวนตกเฉยงใต คนำาตนเขนกลายเปนทองนา สภาพปจจบนตวโบราณสถานมลกษณะเปนเนนดนขนาดเลก มกอนศลาแลงกระจายอยจำานวนหนง


จากการสำารวจพบเศษภาชนะดนเผาทงแบบเนอดนธรรมดา และเนอแกรงเคลอบสนำาตาลแบบเครองถวยลพบรกระจายอยเปนจำานวนมากและเมอไมกปมานไดมการขดคลอง บรเวณหนาทางเขาโรงเรยน ทำาใหพบเศษภาชนะดนเผาเนอดนธรรมดาแบบทงกลาเปนจำานวนมาก ทงแบบหมอกนกลม และแบบแคปซลมกระดกมนษยและเครองสำารดบรรจอยภายใน

ความสำ คญของแหลงทางประวตศาสตร โบราณ- คด

บรเวณโนนแทนเปนชมชนโบราณทมการตงถนฐาน มา ต งแตสม ยก อนประ ว ตศาสตรตอนปลาย -ตนประวตศาสตร และตอมามการสรางปราสาทในวฒนธรรมแบบขอมขนเปนศนยกลางของชมชนแถบปจจบน ไมปรากฏหลกฐานทบหลงหรอเสาประดบกรอบประต สำาหรบการศกษากำาหนดอายสมย อยางไรกตามโนนแทนยงคงเปนรองรอยหลกฐานทแสดงอทธพลวฒนธรรมขอม ทปรากฏขนในดนแดนแถบน

ตำ แหนงทตงหม 15 บานโพนครก ตำาบลโพนครก อำาเภอทาตม

จงหวดสรนทร


(สรนทร-จอมพระ-ทาตม)เปนระยะทาง 52 กโลเมตร ถงตวอำาเภอทาตม เดนทางตอไปตามทางหลวงหมายเลข 215 อกประมาณ 12 กโลเมตร (ซงจะขามลำานำามล) สงเกตทางขวามอจะมปายทางไปโรงเรยนโนนแทน ให เล ยวขวาตรงไปอก 200 เมตร จะเปนท ต ง ของโรงเรยนโนนแทน และโนนแทนอย ในบร เวณ เดยวกนกบโรงเรยน

ชาวบานเรยกกนวา โนนแทน เนองจากมแทนหนตงอยบนเนนดน


Non Than (Non Khok Ma)

Architectural ConstructionNon Than consists of two mounds surrounding

with moats except the northeastern and southwestern sides. At present, the moats are shallow and turned to the fields. The site is in deteriorated condition, left only small mounds and pieces of laterite.

From the expeditions, numerous portions of earthenware with Lopburi art style were discovered. Recently, the canal digging in front of Non Than school yielded various segments of earthenware with human skeletons and bronze objects inside.


Non Than was once the settlements of late prehistoric-early historic humans beforetime of Khmer Prasat’s construction. Unfortunately, no evidence of lintel or colonnette was unearthed in this area for identifying date of the building. However, the site is still one of the evidences suggested the Khmer influence in this region.

LocationMu 15 Ban Phon Khrok, Phon Khrok Sub-district,

Tha Tum District, Surin Province

To Go ThereTake the route 214 (Surin-Chom Phra-Tha Tum)

from Surin municipal for 52 kilometers to Tha Tum District. Take the route 215 for 12 kilometers (cross-ing Mun River), you will find the signage of Non Than School on the right. Turn right for 200 meters to Non Than School and Non Than.

This place is called Non Than by villagers due to the stone pedestals positioned on the mounds.

ปราสาทนางบวตม


ตำานานปราสาทนางบวตมเลาวา มฤาษตนหนงได ไปเกบดอกบว บงเอญพบทารกอยในดอกบว จงไดนำามาเลยงใหชอวา บวตม เมอเจรญวยขนนางบวตมไดเกบ ดอกลำาดวนมาเสยงทายหาค ปรากฏวาทาวโสวฒนเจาเมอง พมายไดพบดอกลำาดวนและตดตามมาจนพบรกกบ นางบวตม แลวทงสองกกราบลาฤาษเพอกลบไปอยทเมองพมาย ระหวางทางมอปสรรคมากมาย ทำาใหทาวโสวฒนและนางบวตมตองเสยชวตและพลดพรากจากโอรสซงคลอดระหวางทางในทสดฤาษไดตดตามมาชบชวต และนำาพาพอแม ลก ใหไดมาอยพรอมหนากนทปราสาทนางบวตม

ลกษณะทางสถาปตยกรรมปราสาทนางบวตม ประกอบดวยปราสาทศลาแลง 3

หลง ตงเรยงกนในแนวเหนอ-ใตหนหนาไปทางทศตะวนออก ตงอยบนฐานศลาแลงเดยวกนฐานมแผนผงเปนรปสเหลยมผนผา มบนไดทางขนทางดานทศตะวนออก 1 แหง มรายละเอยดดงน

ปราสาทหลงกลาง กอดวยศลาแลง มประตทางเขาดานทศตะวนออก มเสากรอบประต และเสาประดบกรอบประตสลกลวดลาย และมประตหลอกอก 3 ดาน ทำาดวยศลาทราย มเสาประดบกรอบประตไมสลกลวดลาย พนธรณประตมลายสลกรปดอกบวอยในกรอบสเหลยมจตรส

ปราสาทหลงเหนอ กอดวยศลาแลง และมองคประกอบเชนเดยวกบปราสาทหลงกลาง

ปราสาทหลงใต กอดวยศลาแลง และมองคประกอบเชนเดยวกบปราสาทหลงกลาง

หลกฐานทางโบราณคดทพบทบหลงศลาทรายจำานวน 3 ชน มโครงสรางลวดลาย

ทเหมอนกนคอ ทอนพวงมาลย ออกมาจากกงกลาง เบองลาง วกออกมาทกลางทบหลงแลวพงออกไปยงทปลายทงสองเปนใบไมมวนทงสองขาง เหนอใบไมมวนเปนใบไมสามเหลยม ใตทอนพวงมาลยเปนใบไมมวน เหนอทอนพวงมาลยเปนใบไมสามเหลยมตงขน ทกงกลางทบหลงมภาพสลกเลาเรอง ลกษณะเชนนจงสามารถกำาหนดอายไดวาตรงกบศลปะขอมแบบบาปวน อายราวกลางพทธ


Prasat Nang Bua Tumศตวรรษท 16 ถงตนพทธศตวรรษท 17 ทบหลงจำานวน 3 ชนดงกลาวสามารถตความไดดงน ภาพพระอนทรทรงชางเอราวณ ภาพพระกฤษณะปราบชางกวลยปถะ และภาพพระกฤษณะตอสกบจาณระ

นอกจากนยงพบแทนประตมากรรมศลาทราย เสาประดบกรอบประตแปดเหลยม

พจารณาจากลายใบไมเหนอวงแหวนพบวา ระหวางใบไมสามเหลยมมลายกานตอดอกขนาบอย ซงเปนแบบทปรากฏในราวพทธศตวรรษท 16 และพบศลาทรายสลกรปดอกบวแปดกลบอยในกรอบรปสเหลยมจตรส พบบนพนทางเขาปราสาทหลงกลาง


ปราสาทนางบวตม เปนปราสาท 3 หลงตงอยบนฐาน เดยวกน เปนศาสนสถานประจำาชมชน ทสรางขนในราวพทธศตวรรษท 16-17 ปราสาทนางบวตมจงเปนรองรอยหลกฐานทแสดงอทธพลวฒนธรรมขอมทปรากฏขนใน ดนแดนแถบน

ปราสาทนางบวตมจดเปนปราสาทขนาดเลก ม 3 หลงตงเรยงกน เหลอเพยงสวนฐาน และสวนเรอนธาต สวนยอดพงทลาย และมรองรอยหลกฐานตางๆ ใหศกษาดไดเชน ทบหลง เสาประดบกรอบประต ปจจบนปราสาทหลงนยงไมไดทำาการบรณะ แตสภาพโดยรวมกไดรบการดแลรกษาความสะอาดอยางสมำาเสมอ

ตำ แหนงทตงหม 5 บานสระถลา ตำาบลทาตม อำาเภอทาตม จงหวด

สรนทร


(สรนทร-จอมพระ-ทาตม) เมอถงตวอำาเภอทาตมใหเลยวขวาตรงเขาไปอกประมาณ 4 ก โลเมตร (ซงจะผานบานตม บานปราสาท และบานสระถลา) ทางขวามอจะเปนทตงของวดปทมศลาวารและปราสาทนางบวตมอยในบรเวณเดยวกนกบวด

Upon the legend of Prasat Nang Bua Tum, a hermit went out to gather lotuses and found a baby girl in a lotus. He brought up the girl and named her Bua Tum (lotus) who grown up to be a beautiful woman. For choosing her mate, Bua Tum dropped white cheesewood and prayed for the right man to find. Tao Sowat, ruler of Phimai, found the flower and searched for her. They fallen in love and took

a journey back to Phimai. During the trip, they lost a new-born son and died. Finally, the hermit brought their life back and the family lived happily together at Prasat Nang Bua Tum.

Architectural ConstructionPrasat Nang Bua Tum contains of three laterite

buildings, constructed in row from north to south face east. The three buildings share the same rectangle laterite foundation, having a stair at the east. The construction details are cited as following;

The central prasat was constructed with laterite having the entrance at the east. The entrance dec-orated with craved colonnettes, having three sand-stone imitated doors adorned with carved wooden colonnettes. Doorstep’s floor decorated with lotus motif in square frame.

The northern prasat was built with laterite and adorned with the same architectural components as the central prasat.

The southern prasat was constructed with laterite and decorated with the same architectural components as the central prasat.

Archeological EvidencesThree sandstone lintels with the same dec-

orations; garland and leaf motifs as the frame surrounding the story depicted in the center, the characteristic denoted to Khmer Art-Baphuon style, ca middle 11th-early 12th centuries. The stories represented in the three lintels including Indra on his three-headed elephant Erawan, Vishnu defeated Kuwalapitha Elephant, and Vishnu fighting Charuna.

Sandstone sculpture pedestals and octagon col-onnettes were also discovered. The leaf and floral decorations suggested the date of 11th century. Sandstone craving in eight-petaled lotus motif in

square frame was found at the floor of the central prasat’s entrance.


Prasat Nang Bua Tum is a group of three buildings on the same foundation constructed as the temple of community, ca 11th-12th centuries. The Parsat is one of the evidences suggested the Khmer influence in this region.

This small complex of three prasat was deteri-orated overtime. Only the foundation and ruenthat (room structure) were survived along with lintels and colonnettes. At present, the Prasat is not yet renovated but still in a proper condition.

LocationMu 2 Ban Sra Thala, Tha Thum Sub-district, Tha

Thum District, Surin Province

To Go ThereTake the route 214 (Surin-Chom Phra-Tha Thum)

from Surin municipal, turn left from Tha Thum District for 4 kilometers (pass Ban Tha Thum, Ban Prasat, Ban Sra Thala). Prasat Tha Thum is on the right in Wat Pathum Sila Wari area.



ปรางควดโพธศรธาตPrang of Wat Pho Si Tat


ปรางควดโพธศรธาต เดมเปนปราสาทขอมสรางดวยศลาแลงและศลาทราย ตอมาทางวดไดรอสวนเรอนธาตของปราสาทออกจนเหลอเพยงฐานศลาแลง และไดนำาวสดทไดจากการรอมาสรางเจดยรปทรงสเหลยมจตรสทบซอนอยบนฐานปราสาท

หลกฐานทางโบราณคดทพบภายในบรเวณวด พบแทนประตมากรรมศลาทราย

และฐานศลาแลง แตจากหลกฐานปรากฏใหเหนวาเคยเปนปราสาทขอมมากอน แสดงใหเหนถงวฒนธรรมขอมในดนแดนแถบน

ทตงวดโพธศรธาต หมท 1 ตำาบลธาต อำาเภอรตนบร


การเดนทางมาจากตวเมองสรนทร ไปตามทางหลวงหมายเลข

226 ถนนสายสรนทร-ศขรภม เมอมาถงตวอำาเภอศขรภมใหเลยวซายไปตามทาง สร.2079 ทางไปอำาเภอรตนบร ใหเลยวขวาไปตามทาง สร.2076 อก 9 กโลเมตร จะถง บานธาต ทางขวามอจะเปนทตงของวดโพธศรธาต ซงไดสรางเจดยหลงใหมตงอยบนฐานปราสาท

Prang of Wat Pho Si Tat. This place used to be Khmer prasat built with laterite and sandstone. Later the Ruen That part was removed and only the laterite foundation remained. Then a squared-shape Prang was built on top of the foundation from those stone pieces removed.

Archeological EvidencesIn the area, there are sandstone sculpture

and laterite base reflecting the evidence of Khmer influence in this area.

LocationWat Pho Si Tat is Mu 1, Tat Sub-district, Ratana

Buri District Surin Province

To Go ThereFrom Surin City. Take route 226 Surin-Sikhora

phum to Si Khoraphum District then turn left onto route SR 2079 the way to Ratana Buri. Turn right onto SR 2076 for 9 kilometers to Ban tat. Wat Pho Si Tat is on the right. The new Prang was built on top of the foundation of the prasat.

ปรางควดบานหนองหน ความสำ คญของแหลงทางประวตศาสตรโบราณ- คด

ปรางควดบานหนองหน เปนศลปะขอมแบบบาปวน อายราวพทธศตวรรษท 16-17 ปรางควดบานหนองหนจงเปนรองรอยหลกฐานทแสดงอทธพลวฒนธรรมขอมทปรากฏขนในดนแดนแถบน

ทตง วดศลาวรรณ หมท 5 บานหนองหน ตำาบลแรด

อำาเภอรตนบร จงหวดสรนทร

การเดนทางมาจากปรางควดโพธศรธาต ใหเลยวซายไปตามทาง

สร.4022 ตรงไป 5.6 กโลเมตร แลวเลยวซายตรงไปอก 1.2 กโลเมตร จะถงบานหนองหน เปนทตงวดศลาวรรณ ซงไดสรางอโบสถหลงใหมทบอยบนปราสาท


ปรางควดบานหนองหน เดมเปนปราสาทขอม สรางดวยศลาทรายและศลาแลง ตอมาทางวดไดรอออกเพอสรางอโบสถซอนทบลงไปแทนท

หลกฐานทางโบราณคดทพบพบทบหลงศลาทรายสลกภาพเทพนงชนเขาภายใน

ซมเหนอหนากาล ซงกำาลงคายทอนพวงมาลย ศลปะขอมแบบบาปวน อายราวพทธศตวรรษท 16-17 กลบขนนศลาทรายภาพบคคลนงชนเขา ปราสาทจำาลอง บวกลมยอดปราสาท และเสาประดบกรอบประต คนำาลอมรอบพนทเปนรปสเหลยมผนผา เวนทางดานทศตะวนออกไวเปนทางเขา-ออก ซงยงคงปรากฏรองรอยอยางชดเจนทางดานทศใต


Prang of Wat Ban Nong Hin


Prang Wat Ban Nong Hin was Khmer’s Ba Puan art around 16th-17th BE. It is one of the evidences suggested the Khmer influence in the region during 13th century.

LocationIt is located at Wat Silawan, Mu 5th, Ban Nong

Hin, Rad Sub-district, Ratana buri, District.

To Go ThereTo go there, start from Prang Wat Po Sri Tat and

turn left onto route SR 4022 for 5.6 kilometers and then turn left again for another 12 kilometers until reaching Ban Nong Hin. Prang situats next to the new Buddhist Temple of Wat Silawan in which it was built over the original site of the removed Prasat.

Prang of Wat Ban Nong Hin was originally the Khmer Prasat or Khmer ruin built with laterite and sandstone. Later the Ruin that part was removed by Wat and then constructed the new Buddhist temple over the same place.

Archeological EvidencesOne of the archeological evidences is a lintel

carved in sitting Deity with one knee lifted up with in the tympanum over the Na Kan and is ejecting the garland. It was built to the believe in Khmer’s Ba Puan Art around 16th-17th BE. The another evi-dences were also found e.g. the engraving sandstone in figures of jackfruit petal, sitting human body with one knee lifted up, small-scale Prasat with a lotus design consisting of row upon row of lotus petal on the tiptop of Prasat and on the decorated col-umns of the door frame, and moat surrounds the square-shaped area of Prasat except the doorway on the east side.

ปราสาทขมดน


ตงอยภายในวดบานขมดน ตำาบลหนองหลวง อำาเภอโนนนารายณ จงหวดสรนทร คาดวานาจะสรางราวพทธศตวรรษท 16-17 มเนอทประมาณ 2 งาน เปนปราสาทกอดวยอฐ 4 หลง ดานตะวนตกมโคประหรอซมประตมมขยนออกไปทางดานหนา เชอมตอกบแนวกำาแพงศลาแลง ซงลอมอยทง 4 ดาน ตวปราสาทดานทศใตอยในสภาพ พงทลาย สวนปราสาททอยดานทศตะวนออกมกรอบประตตงอยดานทศเหนอพงทลายหมดแลว มแทนศลาแลงและหนทรายขนาดใหญวางอยบนพนจำานวนมาก นอกนนยงพบทบหลงขนาดกวาง 0.9 เมตร ยาว 2.10 เมตร หนา 0.44 เมตรวางตงอยบนพน รอบตวปราสาทมคนำากวางประมาณ 6 เมตร ลอมรอบเปนรปตวย

ปราสาทขมดนนนบเปนปราสาทหนเกาแก เปนโบราณสถานคบานคเมอง เปนทเคารพสกการะ และเปนสถานทพกผอนหยอนใจของคนในชมชนตำาบลหนองหลวง และชมชนใกลเคยง

ทตงวดบานขมดน ตำาบลหนองหลวง อำาเภอโนนนารายณ



Prasat Khum Din

Its location is in Wat Ban Khum Din, Nong Lu-ang Sub-district, Non Narai District, Surin Province, ca 11th-12th centuries. Prasat Khum Din is a group of four prasat having Gopura arch and porch at the west and surrounding by walls. The southern prasat is in a deteriorated condition. The door frame was found at the eastern prasat along with pieces of laterite and sandstone in addition to a lintel. The Prasat was surrounded with moats.

Prasat Khum Din is an ancient prasat, one of the sacred places for Nong Luang and nearby communities.

Location Wat Ban Khum Din, Nong Luang Sub-district,

Non Narai District, Surin Province


ปราสาทพระปด/Prasat Phra Puetปราสาททอง/Prasat Thongปราสาทเมองท/Prasat Mueang Thiปราสาทชางป/Prasat Chang Piปราสาทศขรภม/Prasat Sikhoraphumปราสาทอารนาร/Prasat Ar Na ปราสาทหมนศรนอย/Prasat Mon Sri Noiปราสาทพนมสวาย/Prasat Phanom Sawaiปราสาทบานเฉนยง/Prasat Ban Chaniangปราสาทอโรงา/Prasat Orangaปราสาทตระเปยงเตย/Prasat Trapeang Tiaปราสาทตระเบยงบลลงก/Prasat Trapeang Banlangเจดยลำาดวน /Ban Lamduan Chedi

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

1

2

3

8

9

10

11

12


4

7

6

5

13

แผนทสรนทรตอนกลาง


ปราสาทบานเฉนยง

ตงอยภายในบรเวณวดปราสาทศลาราม ซงไดมการสรางอโบสถทบอยบนฐานและกำาแพงของปราสาท พนท รอบๆ ไดรบการตกแตงเปนสวนหยอม ถดออกไปเปนเสนาสนะและอาคารตางๆ ของทางวด ทศตะวนออกเปนอางเกบนำาโครงการชลประทานหวยเสนง

ลกษณะทางสถาปตยกรรมปราสาทบานเฉนยง เปนปราสาทขอมประเภทอโร-

คยาศาล ศลปะขอมแบบบายน อายราวพทธศตวรรษท 18 ประกอบดวยปราสาทประธานตงอยตรงกลาง ซงปจจบนมอโบสถสรางทบ มกำาแพงลอมรอบและมโคประอยทางดาน ทศตะวนออก ภายนอกกำาแพงดานทศตะวนออกเฉยงเหนอมสระนำา มรายละเอยดดงน

ปราสาทประธาน กอดวยศลาแลง ปจจบนมอโบสถสมยปจจบนสรางทบอย ดวยเหตนจงไมสามารถศกษาลกษณะทางสถาปตยกรรมของปราสาทประธานรวมถง บรรณาลย (ซงโดยปกตมกตงอยทางดานทศตะวนออกเฉยงใตของปราสาทประธาน) ได

กำาแพงและโคประ (ซมประต) กอดวยศลาแลง กำาแพง มแผนผงเปนรปสเหลยมผนผาลอมรอบ มโคประอยทางดานทศตะวนออก และอโบสถทสรางทบกมขนาดเทากบกำาแพงน สระนำา กรขอบสระดวยศลาแลง แผนผงรปสเหลยมผนผาขนาด 15 x 29 เมตร ตงอยนอกกำาแพงทางดานทศตะวนออกเฉยงเหนอ

หลกฐานทางโบราณคดทพบพบฐานประตมากรรมรปเคารพศลาทรายและชนสวน

เครองประกอบสถาปตยกรรม ศลาทราย ตงอยในพนท ซงจดเปนสวนหยอมใกลๆ กบตวปราสาท


ปราสาทบานเฉนยงเปนอโรคยศาลหรอศาสนสถานประจำาโรงพยาบาลเนองในพทธศาสนาลทธมหายาน ทสรางขนในสมยพระเจาชยวรมนท 7 ตรงกบศลปะขอมแบบบายน อายราวพทธศตวรรษท 18 สอดคลองกบจารกปราสาทตาพรหม (พ.ศ.1729) ทกลาวถงการสรางอโร- คยศาลจำานวน 102 แหง กระจายอยทวราชอาณาจกรขอมในสมยนน ปราสาทบานเฉนยงจงเปนรองรอยหลกฐานทแสดงอทธพลวฒนธรรมขอมทปรากฏขนในดนแดนแถบน ในราวพทธศตวรรษท 18

ปราสาทบานเฉนยงไดรบการประกาศขนทะเบยนโบราณสถานแลว ปจจบนไดมการสรางอโบสถซอนทบปราสาทเฉนยง ทำาใหไมเหนลกษณะของปราสาทประธาน เหลอเพยงรองรอยทยงปรากฏอย คอ สระนำา และกำาแพงและโคประบางสวน

ตำ แหนงทตงหม 4 บานปราสาท ตำาบลเฉนยง อำาเภอเมองสรนทร



(สรนทร-ปราสาท) เมอถงชวง หลกกโลเมตรท 8 จะเปนสแยก ใหเลยวซายไปตามถนนสายบานเฉนยง-บานทมอ เปนระยะทาง 2 กโลเมตร จะเหนสามแยก ใหเลยวขวาตรงไป 1.6 กโลเมตร จะพบปายทางเขาวดปราสาทศลาราม ใหเลยวซายตรงไปอก 600 เมตร จะเปนทตงของวดปราสาทศลาราม และปราสาทบานเฉนยงอยในบรเวณเดยวกนกบวด


Prasat Ban Chaniang (Khmer Ruins)

Its location is in Wat Prasat Sila Ram with the construction of ubosot atop the Prasat’s foundation and walls.

Architectural ConstructionPrasat Ban Chaniang, constructed as an aro-

kayasala (hospital), Khmer Art-Bayon style, ca 13th century, consists of the main temple located at the center- currently atop by ubosot, surrounding walls and Gopura arch on the east. The pond is positioned outside the walls on the northeast. The construction details are cited as following;

The main temple was constructed with laterite currently atop by ubosot resulting in difficulty to study architectural components of the building and library-normally situated on the southeast of the main temple.

The walls and Gopura arch (gate) were con-structed with laterite. The walls were built in rect-

angle planning with Gopura arch on the east. The rectangle pond, covered the edges with

laterite, is located on the northeast outside the walls. Archeological Evidences

Sandstone pedestals of scared statues and archi-tectural elements were discovered in the nearby area.

Archeological and Historical Significances of the Site

Prasat Chaniang was an arokayasala or Ma-hayana Buddhist temple in the hospital constructed during the reign of King Jayavarman VII, Khmer art-Bayon Style, ca 13th century-as cited in Prasat Ta Prohm Inscription (1186) regarding the establishment of 102 arokayasala throughout the Khmer empire. The Prasat is one of the evidences suggested the Khmer influence in this region during 13th century.

Prasat Chaniang was registered as a national monument. Recently, with the construction of ubosot atop the foundations, notable characteristics of the main temple cannot be identified, left only the pond, walls and Gopura arch.

LocationMu 4 Ban Prasat, Chaniang Sub-district, Mueang

District, Surin Province

To Go ThereTake the route 214 (Surin-Prasat) for 8 kilo-

meters, turn left at the intersection and take Ban Chaniang-Ban Mao Road for 2 kilometers. Turn right for 1.6 kilometers from three-way junction to Wat Prasat Sila Ram signage, turn left for 600 meters to Wat Prasat Sila Ram and Prasat Chaniang.


ปราสาทพนมสวาย (ปราสาทสนชย)

รองรอยของปราสาทเหลออยเพยงเลกนอยบนไหลเขาพนมเปราะ (เขาชาย) ซงอยบรเวณเขาพนมสวาย เขาพนมสวายเปนกลมเขาหนปน ประกอบดวยเขาขนาดเลก 3 ยอด ไดแก พนมเปราะ (เขาชาย) บนยอดเขาเปนทประดษฐาน

พระพทธสรนทรมงคล พนมแสรย (เขาหญง) เปนทประดษฐานพระพทธรปปางตางๆ และพนมกรอล (เขาคอก) เปนทประดษฐานพระพทธบาทจำาลองฉลอง 25 พทธศตวรรษ


ลกษณะทางสถาปตยกรรมปราสาทพนมสวาย จากคำาบอกเลากลาววา เดม

ประกอบดวยปราสาท 3 หลง ตงอยบนฐานเดยวกน ตงอยบนยอดเขาชาย ตอมาถกรอถอนเพอสรางพระพทธรป ไวแทน จงไมปรากฏรองรอยของปราสาทบนยอดเขา ปจจบนเหลอเพยงหลกฐานทมความเกยวของกนดงน

แนวฐานศลาแลง ทบรเวณไหลเขาชายทางดานทศเหนอ รมถนนเลกๆ ทจะตรงเขาไปยงวดพนมศลาราม ไดปรากฏแนวศลาแลงกอนใหญเรยงตอเนองกนยาวประมาณ 5 เมตร ลกษณะคลายเปนสวนหนงของฐานปราสาท ฝงตรงขามถนนกยงมกอนศลาแลงทถกรอถอนจากการสรางถนนตงเรยงรายอยอกจำานวนหนง และพบเศษอฐอกเลกนอย

สระนำา 2 สระ ตงอยบรเวณใกลวดพนมศลาราม ปจจบนทางวดไดขดรวมเปนสระเดยวกน

หลกฐานทางโบราณคดทพบชาวบานเลาวา เคยขดพบพระคเณศศลาทราย 1 องค

และบรเวณโดยรอบพนมสวาย ซงเปนพนทเกษตรกรรม ชาวบานไดพบโบราณวตถศลปะขอมจำานวนมาก เชน ชามสำารด กระพรวนสำารด ครฑสำารด ไหเคลอบสนำาตาล ฯลฯ


พนทบรเวณเขาพนมสวาย ปรากฏหลกฐานคอ ปราสาท บาราย และโบราณวตถตางๆ ซงสนนษฐานวานาจะเปนชมชนทมอายรวมสมยกบวฒนธรรมขอม ปราสาทพนมสวายจงเปนรองรอยหลกฐานทแสดงอทธพลวฒนธรรมขอมทปรากฏขนในดนแดนแถบน ตอมาในสมย รตนโกสนทรปรากฏความสำาคญคอเปนสถานทบรรจอฐของเจาเมองสรนทร และยงคงเปนสถานทศกดสทธทชาวสรนทรใหความเคารพนบถอตงแตอดตมาจนถงปจจบน

ตำ แหนงทตงบานพนม ตำาบลนาบว อำาเภอเมองสรนทร จงหวดสรนทร


(สรนทร-ปราสาท) เมอถงชวงหลกกโลเมตรท 15 จะเปนสามแยก ใหเลยวขวา เปนระยะทาง 7 กโลเมตร เมอถงวนอทยานพนมสวาย จะมถนนลาดยางเลกๆ เลยบไหลเขาไปสวดพนมศลาราม ปราสาทพนมสวาย

Only a few remaining of Prasat Phanom Sawai survived in Phanom Sawai Mountains. Phamon Sawai Mountains are a group of three small limestone hills including Phanom Pro (Khao Chai) in which posi-tioned Phra Phuttha Surin Mongkhon Buddha Phanom Srae (Khao Ying) in which located Buddha images, and Phanom Kron (Khao Khok) in which positioned reproductions of Buddha foot-print.

Architectural ConstructionFrom the stories being told, Prasat Phanom Sawai

was a group of three prasat on the same foundation located at the apex of Khao Chai. It was demolished afterward for the construction of Buddha with only a few remaining survived as following;

Laterite foundations were discovered at the northern part of the hill nearby a small road leading Only a few remaining of Prasat Phanom Sawai sur-vived in Phanom Sawai Mountains. Phamon Sawai Mountains are a group of three small limestone hills including Phanom Pro (Khao Chai) in which positioned

Phra Phuttha Surin Mongkhon Buddha, Phanom Srae (Khao Ying) in which located Buddha images, and Phanom Kron (Khao Khok) in which positioned re-productions of Buddha foot-print.

Archeological EvidencesSandstone Ganesha and artifacts in Khmer art

style including bronze bowls and bells, as well as earthenware were also discovered by the villagers in the residence areas.


In Phanom Sawai Mountains, prasat, barai and artifacts were found hinted the settlements influenced by Khmer culture. Thus, Prasat Phanom Sawai is one of the evidences suggested the Khmer influence in this region. During the Bangkok period, this area was used for containing bone ash of Surin leaders. It has been served as a scared place for Surin people from past to present.

LocationBan Phanom, Na Bua Sub-district, Mueang Surin


To Go ThereTake the route 214 (Surin-Prasat) from Surin

municipal for 15 kiometers, turn right at three-way junction (to Phanom Sawai National Park) for 7 kilometers. The Prasat is on the north of Khao Chai in Phanom Sawai National Park. Take a small road uphill to Wat Phanom Sila Ram and Prasat Phanom Sawai is on the left.

Prasat Phanom Sawai (Prasat Son Chai)


ปราสาทโอรงา

ปราสาทโอรงา เปนปราสาทหลงเดยว ตงอยบนฐานศลาแลง มคนำาลอมรอบ มรายละเอยดดงน ปราสาทประธานกออฐไมสอปน (ปจจบนไมปรากฏแลว) ตงอยบน ฐานศลาแลงซงมแผนผงเปนรปสเหลยมผนผา และมชนสวน กรอบประตศลาทรายกองอย คนำาลอมรอบพนทเปนรปสเหลยมผนผา ปจจบนปรากฏรองรอยเฉพาะคนำาทางดานทศเหนอและทศตะวนตกบางสวน

หลกฐานทางโบราณคดทพบฐานประตมากรรมรปเคารพศลาทรายตงอยภายใน

ศาลเจาทซงสรางอยบนตวปราสาท นอกจากนยงพบ ชนสวนกรอบประตศลาทรายอกจำานวนหนงดวย


ปราสาทโอรงา เปนปราสาทขอม ปจจบนไมปรากฏหลกฐานทบหลงหรอเสาประดบ กรอบประตสำาหรบการศกษากำาหนดอายสมย หากพจารณาจากเทคนควธการเขากรอบประตสนนษฐานวานาจะมอายในราวพทธศตวรรษท

16 ปราสาทโอรงาจงเปนรองรอยหลกฐานทแสดงอทธพลวฒนธรรมขอมทปรากฏขนในดนแดนแถบน

ปจจบนปราสาทโอรงาถกทำาลายไปมาก และเหลอรองรอยหลกฐานเพยงเลกนอย สำาหรบตวปราสาทและพนทรอบๆ ไดรบการดแลทำาความสะอาดและกำาจดวชพชอยางสมำาเสมอ

ตำ แหนงทตงหม 10 บานโคกปราสาท ตำาบลเทนมย อำาเภอเมอง

สรนทร จงหวดสรนทร

การเดนทางจากตวเมองสรนทร ไปตามทาง สร.2077 (สรนทร-

ลำาดวน) แลวเลยวขวาเขา สร.3005 ตรงไปเปนระยะทาง 10 กโลเมตร จากนนเลยวขวาและตรงไปอก 2 กโลเมตร จะพบปายทางไปวดโคกปราสาทใหเลยวขวาตรงไปอก เลกนอย เปนทตงของวดโคกปราสาท และปราสาทโอรงาตงอยบรเวณเดยวกนกบวด


Prasat Oranga

Prasat Oranga is a single prasat on laterite foun-dation surrounding with moats. The main temple was constructed with brick (do not exist at present) on rectangle laterite foundation surrounding with rect-angle moats in which remained only at the northern and western sides.

Archeological EvidencesSandstone pedestal of scared statues inside the

shrine built atop the Prasat and portions of door frame were discovered in this area.


Prasat Oranga is a Khmer prasat. Without ev-idence of lintel or colonnette to identify the date,

study of door frame structure alone suggested the date of 11th century. The Prasat is one of the ev-idences suggested Khmer influence in this region.

Nowadays, Prasat Oranga is in deteriorated condition and only a few evidences survived.

LocationMu 10 Ban Khok Prasat, Thenmi District, Mueang


To Go ThereTake the road no.2077 (Surin-Lamduan) from

Surin municipal turn right to road no.3005 for 10 kilometers, then turn right for 2 kilometers. You will find Wat Khok Prasat signage. Turn right to Wat Khok Prasat and Prasat Oranga.


ปราสาทเมองทอยในบรเวณวดจอมสทธาวาส ใกลกบซมประตทาง

เขาและอโบสถของวด ลกษณะพนทตงของวดและตวปราสาทเปนเนนดนสงกวาพนทโดยรอบเลกนอย ทางดานทศตะวนออกตดกบถนนถดไปเปนเปนทงนา

ประวตความเปนมา พงศาวดารอสานไดกลาวถงบานเมองทในสมยกรง

ศรอยธยาตอนปลาย วาเปนทตงถนฐานของชมชนชาว กย (กวย) มหวหนาปกครองชอ เชยงปม กระทงราวป พ.ศ.2302 ในสมยพระทนงสรยาสอมรนทร แหงกรงศรอยธยา ไดมชางเผอกแตกโรงออกจากกรงศรอยธยา เชยงปม จงไดรวมกบผนำาหมบานอนๆ ตดตามชางเผอกสงคนกรงศรอยธยาไดสำาเรจ เชยงปมจงไดรบแตงตงเปนหลวงสรนทรภกด ตอมาไดยายชมชนจากบานเมองท มาอยทคประทายสมน (เมองสรนทร) และไดสรางความดความชอบตอมาจนไดเลอนบรรดาศกดเปนพระยาสรนทรภกดศรณรงคจางวางเจาเมองสรนทรคนแรก

ลกษณะทางสถาปตยกรรมปราสาทเมองท เดมนาจะประกอบดวยปราสาทกออฐ

ฉาบปนจำานวน 5 องค ตงอยบนฐานอฐเดยวกน ปราสาทประธานตงอยตรงกลาง ลอมรอบดวยปราสาทบรวารทมม ทงส แตปจจบนเหลอเพยง 3 องค คอ ปราสาทประธาน ปราสาทบรวารองคทศตะวนออกเฉยงเหนอและองค ทศตะวนตกเฉยงเหนอ

ปราสาทประธาน กออฐฉาบปน มขนาดใหญกวาปราสาทบรวาร แผนผงเปนรปสเหลยมจตรสยอมม ขนาด 2.70 x 2.70 เมตร สวนเรอนธาตทบตน ดานลางมรองรอยการกออฐ นาจะแทนฐานหรอซมจรนำาประกบเขาทดานทงสของตวปราสาท ทำาใหมลกษณะแผนผงเปนรปกากบาท สวนหลงคาทำาซอนชนลดหลนกนขนไป 4 ชน มรปทรงผอมเพรยวแตกตางไปจากปราสาทขอมโดยทวไป

ปราสาทบรวารองคทศตะวนออกเฉยงเหนอ กออฐฉาบปน แผนผงเปนรปสเหลยมจตรส มรปทรงผอมเพรยวเชนเดยวกนกบปราสาทประธาน แตมขนาดยอมกวา สวน


หลงคาทำาในลกษณะเรอนธาตซอนลดหลนขนไป 2 ชน จนถงสวนยอดซงหกพง

ปราสาทบรวารองคทศตะวนตกเฉยงเหนอมลกษณะเชนเดยวกบปราสาทบรวารองคทศตะวนออกเฉยงเหนอ แตมสภาพทคอนขางสมบรณกวาคอ มสวนยอดลกษณะเปนบวเหลยมยอมม


ปราสาทเมองท เปนปราสาททมรปทรงคอนขางสงเพรยว แตกตางไปจากปราสาทขอมโดยทวไป จากหลกฐานทปรากฏทำาใหสนนษฐานไดเปน 2 ประการคอ


Prasat Mueang Thi

Its location is in Wat Chom Sutthawat, nearby the entrance gate and ubosot of the temple. Prasat and temple are positioned on the mound with rice fields on the east.

Historic BackgroundAs told in the legends, Mueang Thi during late

Ayutthaya period was a settlement of Kuay and Chiang Pum was the leader. In 1749 during the reign of King Suriyamarin, a scared white elephant

ประการแรกอาจเคยเปนทตงปราสาทขอมมากอน แลวม การมาซอมแซมปรบเปลยนรปทรงภายหลงในสมยอยธยาตอนปลาย-ตนรตนโกสนทร ราวพทธศตวรรษท 23-24 หรอประการทสองอาจเปนปราสาททสรางขนในสมยอยธยาตอนปลาย-ตนรตนโกสนทร ราวพทธศตวรรษท 23–24

จากการทไมปรากฏรองรอยหลกฐานชนสวนเครองประกอบสถาปตยกรรมตามแบบปราสาทขอมโดยทวไป เชน ทบหลง เสาประดบกรอบประต บวกลมยอดปราสาท ชนสวนศลาทรายหรอศลาแลง จงทำาใหเชอวานาจะเปนไปตามประการทสองมากกวา อยางไรกตาม ปราสาทเมองทกเปนรองรอยหลกฐานทแสดงถงการตงถนฐานของชมชนสอดคลองกบเอกสารพงศาวดารอสานทไดกลาวถงชมชนชาวกยตงถนฐานอยทบานเมองท ในราวพทธศตวรรษท 23-24 ซงตรงกบชวงทวฒนธรรมแบบลานชางแพรหลายอยในภาคอสาน

ตำ แหนงทตงหม 1 บานเมองท ตำาบลเมองท อำาเภอเมองสรนทร



(สรนทร-ศขรภม) เมอถงชวงหลกกโลเมตรท 15-16 หมบานเมองท บรเวณตรงขามททำาการ อบต. เมองท ใหเลยวซายตรงไป 300 เมตร จะเหนปราสาทเมองทตงอย ทางดานซายมอซงอย ในบรเวณเดยวกนกบวดจอมสทธาวาส


escaped from Ayutthaya. Chiang Pum and other village leaders helped to capture the elephant and returned it to the court. As a result, he was appointed as Luang Surin Pakdi. Afterward, he transferred the settlements to Khu Pratai Saman (Surin) and gained rewards from the king, in which, promoting him to Praya Surin Pakdi Sri Narong Changwang- the first ruler of Surin.

Architectural ConstructionPreviously, Prasat Mueang Thi was a group of

five brick prasat located on the same brick founda-tion. The main temple was positioned at the center surrounding with four smaller prasat. At present, only three prasat remained-the main temple, the northeastern prasat and southeastern prasat.

The main temple was constructed with brick in square planning and larger than the other four. The room structure was dense and in cruciform layout.

The roof had floor layers and taller than common Khmer prasat.

The northeastern prasat was built with brick in square planning and tall, resemble the main temple but smaller. The roof had two layers.

The southeastern prasat was similar to the northeastern prasat but still in a good condition.


Prasat Mueang Thi is a tall building dissimilar to the common Khmer prasat. From the evidences found, two theories are suggested by the historians. The first one, it was once the location of Khmer prasat before reconstruction during late Ayutthaya-early Bangkok periods (18th-19th centuries) in which resulted in changing the structures. The second one, it was constructed during late Ayutthaya-early Bangkok periods (18th-19th centuries).

Without architectural components typically found in Khmer prasat, the second theory is more reliable. However, Prasat Mueang Thi is one of the evidences suggested the settlements mentioned in the legends and Kuay people who resided at Mueang Thi during 18th-19th centuries-the times while Lan Chang culture influenced northeastern Thailand.

LocationMu 1 Ban Mueang Thi, Mueang Thi Sub-district,

Mueang District, Surin Province

To Go ThereTake the rout 226 (Surin-Sikhoraphum) from

Surin municipal for 15-16 kilometers to Ban Mueang Thi then turn left for 300 meters at Sub-district Administrative Office. Prasat Mueang Thi is on the left in Wat Chom Sutthawat.

ปราสาททอง


ปราสาททอง เปนชอทตงขนโดยชมชนทองถน เปนชอทสอดคลองกบปราสาทแกว หรอปราสาทพระปด ซงตงอยในอกหมบานใกลๆ กน (หางกนประมาณ 6 กโลเมตร)

ลกษณะทางสถาปตยกรรมปราสาททอง ประกอบดวยปราสาทหลงเดยว ตงอย

บนเนนดนขนาดเลก ดานหนาหรอทางทศตะวนออกม สระนำาขนาดใหญ มรายละเอยดดงน

ปราสาทประธาน กออฐถอปน แผนผงเปนรปสเหลยมจตรส ขนาด 3.5 x 3.5 เมตร สวนเรอนธาต ลกษณะตนทบ (ไมสามารถเขาไปภายในได) ทำาเปนซมจรนำาประดษฐาน พระพทธรปทงสดาน สวนหลงคาทำาซอนลดหลนกนขนไป 3 ชน ปราสาทตงอยบนฐานสงซงกอเปนเขอนอฐถมดน แผนผงเปนรปสเหลยมจตรส ขนาด 14 x 14 เมตร

เนนดนตงอยทางดานหนาปราสาทประธาน สนนษฐาน วาอาจเปนเนนโบราณสถาน ปจจบนมการสรางศาลเจาท ซอนทบไว

สระนำาขนาดใหญ ตงอยทางดานหนา (ทศตะวนออก) หางไปประมาณ 80 เมตร


ปราสาททอง เปนปราสาทกออฐถอปนทมรปทรงคอนขางสงเพรยว เชนเดยวกบปราสาทเมองท อำาเภอเมองสรนทร และจากการทไมปรากฏรองรอยหลกฐานชนสวนเครองประกอบสถาปตยกรรมตามแบบปราสาทขอมโดยทวไป เชน ทบหลง เสาประดบกรอบประต บวกลมยอดปราสาท ชนสวนศลาทรายหรอศลาแลง ทำาใหสนนษฐานไดวาอาจเปนปราสาททสรางขนในสมยอยธยาตอนปลาย -ตนรตนโกสนทร ราวพทธศตวรรษท 23-24 โดยอาจ ไดรบแรงบนดาลใจมาจากรปทรงของปราสาทขอม แตมการปรบเปลยนรปทรงใหสงเพรยวขน ปราสาททองจงเปนรองรอยหลกฐานทแสดงถงการตงถนฐานของชมชนในวฒนธรรมลานชาง ซงแพรหลายอยในภาคอสานในชวงเวลาดงกลาว

ปราสาททอง ไดรบการประกาศขนทะเบยนโบราณสถานแลว ปจจบนยงไมไดรบการบรณะ มการนำาไมมาคำายน เสรมความมนคงไว ปราสาททองจดเปนปราสาททมขนาดเลก แตมสภาพทคอนขางสมบรณ ไดรบการดแลรกษาทำาความสะอาดกำาจดวชพชอยางสมำาเสมอ หากพจารณาเรองตำาแหนงทตงพบวามปราสาททตงอยใกลกนคอปราสาทพระปด และมถนนเขาถงแหลงไดโดยสะดวก

ตำ แหนงทตงบานแสรออ ตำาบลตากก อำาเภอเขวาสนรนทร จงหวด

สรนทร


(สรนทร-จอมพระ) เมอถงชวงหลกกโลเมตรท 14-15 ใหเลยวขวาไปตามทาง สร.3036 (จะผานตวอำาเภอเขวา สนรนทร) เปนระยะทาง 8.5 กโลเมตร จะถงวดปราสาททอง ซงปราสาททองตงอยบรเวณเดยวกนกบวด


Prasat Thong

Prasat Thong was named by villagers to relate with Prasat Keaw or Prasat Pra Puet (6 kilometers distance from Prasat Thong)

Architectural ConstructionPrasat Thong is a single prasat located on small

mound with large pond at the front or on the east. The construction details are cited as following;

The main temple was construed with brick in square planning. The room structure was dense and adorned with arches for position Buddha. The roof had three layers. The building was located on tall square foundation.

The mound was at the front of the main temple. At present, a guardian shrine is built atop the mound.

The large pond was positioned at the front (on the east).


Prasat Thong was a tall brick building resemble

Prasat Mueang Thi in Mueang District. Without dec-oration components normally found in Khmer prasat, it possibly constructed during late Ayutthaya-early Bangkok periods with an impact of Khmer prasat and adjusted to a taller structure. The Prasat is one of the evidences suggested Lan Chang influence in this region during 18th-19th centuries.

Prasat Thong was registered as a national mon-ument but not yet renovated. It is a small and in almost perfect condition. The closet prasat is Prasat Phra Puet in nearby village.

LocationBan Saeo, Ta Thok Sub-district, Khwao Sinarin

Ditrict, Surin Province

To Go ThereTake the route 214 (Surin-Chom Phra) for 14-

15 kilometers and turn left to road no.3036 (pass Khwao Sinarin District) for 8.5 kiometers to Wat Prasat Thong and Prasat Thong.

ปราสาทพระปด (ปราสาทแกว)


ปราสาทตงอยบรเวณวด มเสนาสนะและอาคารของวดตงอยรายรอบ บรเวณนเปนเมองโบราณทมคนำาคนดน ลอมรอบเปนรปสเหลยมผนผา ขนาดประมาณ 800 x 1,000 เมตร มคนำา 2 ชน คนดน 3 ชน ซงสงกวาพนทโดยรอบ

ประวตความเปนมา ตำ นานตำานานพระปด เลาวา ชาวสวย (กย) คนหนง อาศย

อยทจอมพระ วนหนงออกไปหาขดมนในปา และไดพลง มอทำารายกวางตวหนงซงมกระดงทองหอยคอจนบาดเจบทขาขางขวา ชาวสวยนนพรอมกบพวกไดตดตามรอยเลอดกวางผานบานแสรออ บานฉนเพล บานเมองท จนพลดเขาไปในปราสาทรางกลางปา ในนนมพระพทธรปองคใหญซงมรอยคราบเลอดทพระชงฆขางขวา ชาวสวยตางตกใจรองขนวา “พระปด พระปด” ซงเปนภาษาสวย แปลวา พระใหญ และคำารองนกไดกลายเปนชอของปราสาท และหมบานมาจนทกวนน

สำาหรบชอเรยก ปราสาทแกว เกดจากพระภกษรปหนงชอ พระปลง ไดมาสรางวดและเรยกวดแหงนวา วดปราสาทแกว ซงสอดคลองกบปราสาททอง บานแสรออ ทตงอยอกหมบานหนงใกลๆ กน

ลกษณะทางสถาปตยกรรมปราสาทพระปด ประกอบดวยปราสาทประธานกออฐ

สอปน ตงอยบนฐานอฐรปสเหลยมผนผา ซงถกปรบปรงใหเปนวหาร (หรออโบสถ) ในสมยหลง นอกจากนยงพบซากโบราณสถานกอดวยศลาแลง ตงอยทางดานทศตะวนออกเฉยงใต มรายละเอยดดงน

ปราสาทประธาน กออฐสอปนแผนผงเปนรปสเหลยม จตรสยอมมทางดานทศตะวนออกกอเปนซมภายในประดษฐานพระพทธรปนามวา หลวงพอพระปด ประสาทประธานตงอยบนฐาน ชดเขาไปทางดานในหรอทางทศตะวนตก ฐานนกออฐแผนผงเปนรปสเหลยมผนผา ทมศลาแลงประกอบอยทฐานลาง มบนไดอยทางดานหนา (ทศตะวนออก) 2 ทาง และมหลงคาสงกะสคลม ผนงทงสดานเปนไมระแนงแนวตง เจาอาวาสวดเลาวา บรเวณรอบๆเคยมศลาแลงปกอยใชเปนพทธสมา (ลกนมต) ปจจบนเหลอหลกฐานทมมดานทศตะวนออกเฉยงเหนอ

ซากโบราณสถานกอดวยศลาแลง แผนผงเปนรปสเหลยมจตรส ตงอยทางดานทศตะวนออกเฉยงใตของปราสาทประธาน พบใบเสมาศลาแลงตงอยบนฐานน ปจจบนบนซากโบราณสถานนมการนำาปนซเมนตมาโบกทบ แลวสรางเปนรปปน “ทานเจาปคฤห” ตามความเชอ ของทองถน และสรางอาคารโถงมหลงคาคลมไว

หลกฐานทางโบราณคดทพบปราสาทพระปด ตงอยภายในเมองโบราณทมคนำาคนดน

ลอมรอบเปนรปสเหลยม ในป พ.ศ.2546 ชาวบานได ขดพบโครงกระดกมนษย ฝงรวมกบภาชนะดนเผา เครองมอเหลก และเครองสำารดสมยกอนประวตศาสตรยคเหลก อายราว 2,500-1,500 ปมาแลว

ภายในบรเวณเมองโบราณแหงน ไดพบเศษภาชนะดนเผาทงแบบเนอดนธรรมดาสขาว (แบบทงกลา) ภาชนะดนเผาเนอแกรง เคลอบสนำาตาล (แบบเครองถวยลพบร) เครองมอเหลก ประตมากรรมสำารด ไดแก ประตมากรรม


สำารดรปสตรยนถอดอกบวทงสองพระหตถ สงขสำารด ปจจบนจดแสดง ณ พพธภณฑสถานแหงชาต สรนทร

สำาหรบโบราณวตถทแสดงถงชมชนทองถนในวฒนธรรมแบบลานชางคอ พระพทธรป “พระปด” ศลาทรายสแดง ขดสมาธเพชร (พระเศยรปนตอใหม) และพระพทธรป “พระเสยงทาย” ขดสมาธราบ พระเศยรทรงเทรด รศมรปกลบบวหงาย


พนทบรเวณปราสาทพระปดมหลกฐานการอยอาศย มาแลวตงแตสมยกอนประวตศาสตรตอนปลาย ดงปรากฏ หลกฐานโครงกระดกมนษยและเครองมอเครองใชสมยกอนประวตศาสตร ตอมาไดกลายเปนศนยกลางของชมชนในวฒนธรรมขอม มการสรางปราสาทพระปดเปนปราสาทขอม ในราวพทธศตวรรษท 16-18 และตอมาไดมการซอมแซมดดแปลงปราสาทขอมใหเปนทประดษฐานพระพทธรปสรางอาคารมหลงคาคลม ในสมยอยธยาตอนปลาย-ตนรตนโกสนทร ราวพทธศตวรรษท 23-24 หรอ ทมกเรยกกนวา วฒนธรรมแบบลานชาง จนกระทงปจจบนทางวดและชมชนยงคงใชประโยชนของปราสาทพระปดเปนอโบสถสำาหรบประกอบพธกรรมทางศาสนา

ตำ แหนงทตงบานพระปด ตำาบลบานแร อำาเภอเขวาสนรนทร



(สรนทร-จอมพระ) เมอถงบานนาเกา ชวงหลกกโลเมตรท 9 ใหเลยวขวาตรงเขาไปอกประมาณ 7 กโลเมตร เมอพบแนวคนำาคนดนบานพระปด ใหเลยวซายเขาไป มปายบอกทางเปนระยะไปจนถงวดปราสาทแกวและปราสาทพระปดอยในบรเวณเดยวกนกบวด

Prasat Phra Puet (Prasat Keaw)

Its location is in Wat Prasat Keaw surrounding with the temple buildings. The area was once an ancient city in rectangle planning surrounded with moats and mounds. which is higher than the sur-rounding area.

The Legend and HistoryUpon the legend, a Kuay, who lived in Chaom

Phra, went to the woods for gathering foods and accidently injured a deer wearing a necklace with golden bell at the right feet. He and his friends tracked down the blood and got deeper into the forest where they found a deserted prasat. At the prasat, there was a gigantic Buddha with blood at the right shin. The Kuay were frightened and cried out “Phra Puet, Phra Puet” which meant “large Bud-dha.” Their words then became the name of prasat and village afterward.

The name “Prasat Keaw” also had the legend. A Buddhist monk named Phra Plong constructed the temple called Wat Prasat Keaw, a name related to

Prasat Thong which located in the nearby village.

Architectural ConstructionPrasat Phra Puet contains of the main temple

constructed with bricks on rectangle foundation, in which, reconstructed as vihara (or ubosot) afterward. Remains of laterite architecture were also discovered on the southeast. The construction details are cited as following;

The main temple was constructed with bricks in square planning. The chamber was built on the east to position the Buddha named Luang Pho Phra Puet. The foundation was constructed with bricks and laterite in rectangle planning with stairs on the east.

Remaining laterite architecture was in square layout, located on the southeast of the main tem-ple. Laterite boundary stone was discovered on the foundation. At present, the statue of “Than Chao Phu Kheu” is positioned in this area covered with roof.

Archeological EvidencesPrasat Phra Puet is located inside an ancient

city surrounding with moats and mounds. In 2003,

human skeletons, earthenware, iron and bronze objects, dated Prehistoric era in Metal Age about 2,500-1,500 years ago, were found by villagers.

Portions of earthenware both in Tung Kula and Lopburi art styles, iron tools, bronze tools and statues were discovered in this area and preserved at the temple. Bronze sculpture of a female holding lotus, conch and pedestal are currently displayed at Surin National Museum.

Evidences of Lan Chang culture found in this area are red sandstone Buddha in meditation “Phra Puet” and “Phra Sieng Thai”-Buddha in meditation with lotus radiance.


Evidences of late prehistoric human settlements were discovered in this area including human skele-tons and prehistoric tools. Later on, the communities under Khmer influence were established. Prasat Phra Puet was built during 11th-13th centuries as a Khmer prasat. During late Ayutthaya-early Bangkok periods (18th-19th centuries), the Prasat was under reconstruction and turned to ubosot for position of Buddha in Lan Chang culture. Recently, the villagers still use ubosot at Prasat Phra Puet for religious performances.

LocationBan Phra Puet, Ban Rae Sub-district, Khwao

Sinarin Ditrict, Surin Province

To Go ThereTake the route 214 (Surin-Chom Phra) for 9

kilometers to Ban Na Kao, turn right for 7 kilometers to Ban Phra Puet. Turn left to Wat Prasat Keaw and Prasat Phra Puet.


ปราสาทศขรภม

ปราสาทศขรภม มลกษณะเปนปรางคหม 5 องค เปนปราสาทกออฐไมสอปน ตงอยบนฐานศลาแลงเดยวกน โดยตวฐานกอดวยศลาแลงกวาง 25 เมตร ยาว 26 เมตร สง 1.5 เมตร โดยมคนำากวาง 125 เมตร ลอมรอบสามดาน โดยเวนดานตะวนออกอนเปนทางเขาไว

ปรางคประธานสงประมาณ 32 เมตร ทบหลงเปนภาพพระศวนาฏราชสบกร ทรงฟอนรำาอยเหนอเกยรตมข ภายใตวงโคงลายทอนมาลย ซงสลกเปนภาพพระคเณศ พระพรหม พระวษณ และพระอมา โดยทบหลงชนนนบเปนทบหลงทมความสวยงามและสมบรณทสดชนหนงของเมองไทย บรเวณเสากรอบประตสลกเปนรปนางอปสราถอดอกบว และทวารบาลยนกมกระบอง ซงนางอปสราทปราสาทศขรภมนมลกษณะคลายกบนางอปสราทปราสาท

นครวด ประเทศกมพชา ซงไมพบทปราสาทศลปะเขมรโบราณแหงใดอกเลยในประเทศไทย พบทปราสาทศขรภมเพยงแหงเดยวเทานน นอกจากลวดลายสลกเสลาของทบหลงและเสาทสวยงามแลว เครองประดบจำาพวกกลบขนนกสวยงามไมแพกน และสงหนงทอยากใหสงเกตคอ อฐแตละกอนนนนอกจากมขนาดไมเทากนยงประสานกนเปนเนอเดยวอกดวย นคอความอจฉรยะของชางสมยโบราณโดยแท

จากลกษณะทางศลปกรรม สนนษฐานวาปราสาทศขรภมนาจะสรางราวพทธศตวรรษท 17 เปนศาสนสถานในลทธไศวนกาย และในพทธศตวรรษท 22 มการบรณะเพมเตมทองคปราสาทแถวหลงฝงทศใต เปนแบบศลปะลานชาง และยงมจารกอกษรธรรมปรากฏอย ณ ปราสาท


หลงนปราสาทศขรภมถอเปนสญลกษณของอำาเภอศขรภม

และจงหวดสรนทร โดยตราประจำาจงหวดสรนทรนนจะเปนรปพระอนทรทรงชางอยดานหนาปราสาทศขรภม

ในชวงเดอนพฤศจกายนของทกปชาวอำาเภอศขรภมยงคงสบสานประเพณการฉลองปราสาทศขรภมมาอยางตอเนอง โดยปรบเปลยนรปแบบใหทนสมยยงขน บางปมการแสดงแสง ส เสยงประกอบ โดยใชชองานวา “สบสานตำานานพนปปราสาทศขรภม”

ทตงตงอยทตำาบลระแงง หางจากตวเมองสรนทร 34

กโลเมตร

การเดนทางใชเสนทางหลวงหมายเลข 226 เสนทางสายสรนทร-

ศรขรภม บรเวณหลกกโลเมตรท 34-35 แลวแยกซายเขาไปประมาณ 500 เมตร จงจะถงบรเวณองคปราสาท โดยอยหางจากทวาการอำาเภอไปอก 1 กโลเมตร


Prasat Sikhoraphum

Prasat Sikhoraphum is a group of five prasat con-structed with brick on laterite foundation surrounding with moats except the eastern side-the entrance.

The main temple was decorated with lintel-depict-ed scene of ten-armed Shiva dancing atop garland arch in which a location of Ganesha, Brahma, Vishnu and Parvati-one of Thailand’s the most beautiful lin-tels ever found in perfect condition. The colonnettes adorned with carving Apsara holding lotus blossoms and door guardians holding clubs. Apsara found at Prasat Sikhoraphum had a resemblance to those of Angkor Wat in Cambodia, a distinctive characteristic never found in any Khmer prasat in Thailand. In addition to splendid lintel and colonnettes, the Prasat also have elegant architectural adornments. Each brick is not in the same size but cleverly connected, in which, hinted the proficiency of ancient artisans.

According to artistic style, Prasat Sikhoraphum was possibly constructed during 12th century as a

Shaivite monastery. In 17th century, the southern prasat was reconstructed in Lan Chang art style with Dharma inscriptions in which survived until the present.

Prasat Sikhoraphum is a symbol of Sikhoraphum District and Surin Province. The provincial seal is an image of Indra atop his celestial white elephant in front of Prasat Sikhoraphum.

Prasat Sikhoraphum Celebration still annually performed in November with a modern adjustment including light and sound performances.

LocationRa Ngaeng Sub-district, 34 kilometers from

Surin municipal

To Go ThereTake the route 226 (Surin-Sikhoraphum) for

34-35 kilometers and turn left for 500 meters to Prasat Sikhoraphum.


ปราสาทชางป


ปราสาทชางป เปนศาสนสถานในศาสนาพทธลทธมหายาน กอดวยศลาแลง และหนทราย มแผนผงเปนรปสเหลยมผนผา ตงหนหนาไปทางทศตะวนออก มอายในราวพทธศตวรรษท 18 ประกอบดวยสงกอสราง คอ ปราสาทประธาน วหารกำาแพงแกว ซมประต สระนำา โบราณสถานแหงนเปนอโรคยศาล หรอศาสนสถานพยาบาลแหงหนงในจำานวน 102 แหง ทพระเจาชยวรมนท 7 (พ.ศ.1724 - ราว พ.ศ.1763) แหงอาณาจกรขอม โปรดใหสรางขนทวราชอาณาจกร ตามความทปรากฏในจารกปราสาทตาพรหม ประเทศกมพชา พธสบสานตำานาน องคปราสาทชางป (เจยงเปย)

ตงแตป 2553 กรมศลปากรไดทำาการบรณะปราสาทชางป พบโบราณวตถจำานวนมาก สวนหนงนำาไปเกบรกษาไวทพพธภณฑสถานแหงชาตสรนทร อกสวนหนงเกบรกษาไวทวดบานชางป

ปจจบนไดมการจดงานประเพณสบสานตำานานปราสาทชางป อำาเภอศขรภม จงหวดสรนทร ซงเปนงานประเพณทจดอยางยงใหญโดยองคการบรหารสวนจงหวดสรนทร รวมกบองคการบรหารสวนทองถนตำาบลชางป

และประชาชนในทองถนรวมกนจดขน ณ บรเวณปราสาทชางป เพอเปนการสงเสรมการทองเทยวในจงหวดสรนทร อนรกษศลปวฒนธรรมประเพณอนดงามของทองถน ใหคงอยสบไป และสงเสรมใหปราสาทชางปเปนแหลงศกษาหาความรดานศลปวฒนธรรมโบราณ ในงานไดมการจดขบวนแหพระโพธสตวครไวทรยประภา ซงเปนพระทประดษฐานอยทปราสาทชางป ทประชาชนในพนทใหความเคารพนบถอ

ทตงปราสาทชางป ตงอยทหม 1 บานชางป ตำาบลชางป

อำาเภอศขรภม จงหวดสรนทร หางจากทวาการอำาเภอไปทางทศตะวนตกเฉยงใต ทางถนนสายสรนทร-ศขรภม ระยะทางประมาณ 12 กโลเมตร

การเดนทางออกจากสรนทรไปทางเสนทางสาย 226 (สรนทร-

ศรสะเกษ) เมอเขาเขตอำาเภอศขรภม ประมาณกโลเมตรท 19 มองทางขวามอจะมปายบอกทาง เขาไปเรอยๆ จะมปายบอกทางตลอด เมอผานหมบานชางป และวดชางป ทางขวามอจะเหนทงนาและปราสาทตงอย


Prasat Chang Pi

Prasat Chang Pi was a Mahayana Buddhist monastery, constructed with laterite and sandstone in square planning face east, ca 13th century. The Prasat, consists of main temple, vihara, gallery, Go-pura arch and water pond, was served at arokayas-ala or hospital-one of 102 built throughout Khmer empire under the command of King Jayavarman VII (1181-1220) -as cited in Cambodia’s Prasat Ta Prohm Inscription regarding ceremonies hold at Prasat Chang Pi.

In 2010, Fine Arts Department renovated Pra-sat Chang Pi and discovered some artifacts which reserved at Surin National Museum and Wat Ban Chang Pi.

At present, the ceremonial celebration of Prasat Chang Pi is performed annually by the corporation between Surin Provincial Administrative Organization, Chang Pi Sub-district Administrative Organization and

villagers for promoting the site as a tourist attrac-tion and providing cultural learning opportunity. The ceremonies include procession of Phra Phaisatkuru Buddha, the Buddha positioned at Prasat Chang Pi, and merit makings.

LocationMu 1 Ban Chang Pi, Chang Pi Sub-district, Sikh-

oraphum District, Surin Province, 12 kilometers from the southwestern of District Office on Surin-Sikh-oraphum Road.

To Go ThereTake the route 226 (Surin-Sisaket) to Sikhora-

phum District for 19 kilometers and watch for the signage on the right. You will pass Ban Chang Pi and Wat Chang Pi and find Prasat in the field on the right.

ปราสาทอานาร


ปราสาทอานารหรอปราสาทบานอนนต ทตงของปราสาทมลกษณะเปนเนนดนสงกวาพนทโดยรอบเลกนอย เปนปราสาทหลงเดยวขนาดเลก ปราสาทกอดวยอฐไมสอปน แผนผงเปนรปสเหลยมจตรสยอมม ตงอยบนฐาน ศลาแลงรปสเหลยมจตรส สวนเรอนธาตมประตทางเขาดานทศตะวนออก สวนอก 3 ดานเปนประตหลอก ภายในปราสาทประธานมการตอเตมเปนแทนฐานประดษฐานพระพทธรป ปราสาทอานารเปนศาสนสถานประจำาชมชนทสรางขนในพทธศตวรรษท 16-17

หลกฐานทางโบราณคดทพบพบทบหลงศลาทราย 1 ชน ตงอยทพนฐานปราสาท

ดานทศตะวนออก สลกภาพพระอนทรทรงชางเอราวณในซมเรอนแกวเหนอหนากาล สองขางหนากาลเปนรปสงหคายทอนพวงมาลย เหนอทอนพวงมาลยเปนลายใบไมตงขนชออกจากจดศนยกลาง ใตทอนพวงมาลยเปนลายใบไมมวนหอยลงมา เปนศลปะขอมแบบบาปวน อายราวพทธพทธศตวรรรษท 16-17

ทตง วดโพธญาณ หม 2 บานอนนต ตำาบลยาง อำาเภอ

ศขรภม จงหวดสรนทร


(สรนทร-ศขรภม-สำาโรงทาบ) ผานตวอำาเภอศขรภม ไปทางอำาเภอสำาโรงทาบ เปนระยะทาง 5 กโลเมตร เมอถงบานอนนตวดโพธญาณจะอยทางดานซายมอ ซงปราสาทตงอยบรเวณเดยวกบวด


Ar Na Khmer Ruins

Ar Na Khmer Ruins or Ban Anant Khmer Ruins is located on the mound a little higher that surrounding areas. This is a small standalone brick stupa with no mortar. The layout is a square with indented corners on top of a square laterite base. The main structure has a door in the east side with 3 false doors in 3 other sides. Inside the main stupa is an extension of the base of the foundation of Buddha Image. Ar Na Khmer Ruins is a place of worship of the community built in 16-17 BE.

Architectural Evidence There is a sandstone lintel on the floor of the

temple in the east. It was crafted in Indra on Erawan elephant in the Ruankaew arch above the Nakal of which both sides are the image of Singha (lion) spitting out rosary pieces.

Above these rosary pieces are the pattern of standing leaves pointing out from the center. Under the rosary pieces are the pattern of folding leaves hanging down. This is Bayon Khmer art in 16-17 BE.

LocationBhodhiyan temple, Mu 2, Ban Anant, Sikhora-

phum District, Surin Province

To Go ThereFrom Surin city on highway 226 (Surin-Sikho

raphum-Samrongtab) passing Srikaraphoom district to Samrongtab District for 5 kilometers When reach. Ban Anant, the Bhothiyan temple is on your left and this Khmer Ruins is in the same area.

ปราสาทบานโคกปราสาทหรอปราสาทหมนศรนอย


ตงอยทหม 2 บานหมนศรกลาง ตำาบลหมนศร อำาเภอสำาโรงทาบ จงหวดสรนทร มชออนอกทคนทวไปเรยกขาน คอ พระธาตหมนศร, พระธาตปาเวย เปนโบราณสถาน ทประกอบดวยซากอาคารของวหาร หรอโบสถ และเจดยธาตกอดวยอฐฉาบ ปน และมเครองไมประกอบบางสวน มสภาพชำารด พงทลาย มการขดแตง บรณะและคำายน เมอป 2530 ลกษณะของรปทรงการกอสราง เชอวาไดรบอทธพลของศลปะหรอลกษณะทางสถาปตยกรรมของขอม พจารณาจากสวนทเหลออย สนนษฐานวากอสรางในสมยอยธยาตอนปลาย

ตงอยท หม 2 บานหมนศรกลาง ตำาบลหมนศร อำาเภอ

สำาโรงทาบ จงหวดสรนทร

การเดนทางจากตวเมองสรนทรไปตามทางหลวงหมายเลข 226

(สรนทร-ศขรภม-สำาโรงทาบ) เปนระยะทาง 51 กโลเมตร เมอถงบานหมนศรนอยใหเลยวขวา ผานหมบานหมนศรใหญ ใหเลยวขวาไปอก 5 กโลเมตร


Prasat Ban Khok Prasat or Prasat Mon Sri Noi

Located at Mu 2 Ban Muen Si Klang, Muen Si Sub-district, Samrong Thap District, Surin Province. The other names called by villagers are Phra That Muen Si and Phra That Pa Wei. The site contains the remaining of vihara or ubosot and chedi, constructed with brick and plaster along with wooden structures. The reconstruction during 1987 suggested the Khmer influence and date of late Ayutthaya period.

LocationMu 2 Ban Muen Si Klang, Muen Si Sub-district,

Samrong Thap District, Surin Province.

To Go ThereFrom Surin city on highway 226 (Surin-Sikho

raphum-Samrongtab) passing Srikaraphoom district to Samrong Thap District for 51 kilometers When reach. Ban Muen Si Noi is on your right through the village Ban Muen Si Yai, on your right to Prasat Muen Si Noi District for 5 kilometers.

ปราสาทตระเปยงเตย หรอปราสาทตะเปยงเตย


ตงอยทบานหนองเกาะ ตำาบลตะเปยงเตย อำาเภอลำาดวน จงหวดสรนทร มลกษณะเปนปรางคกอดวยอฐ หนหนาไปทางทศตะวนออก มแผนผงเปนรปสเหลยมจตรสซอนกน 4 ชน สวนยอดทำาเปนรปดอกบวตม เมอพจารณาจากลกษณะสถาปตยกรรม พบวาเปนแบบลาวรวมสมยกบอยธยาตอนปลาย หรอรตนโกสนทรตอนตน

ตระเปยงเตย เปนภาษาเขมรทองถน คำาวา “ตระ เปยง” แปลงวาบอ สระ หนอง หรอหลมทมนษยขดขน หรออาจจะหมายถงบารายทปราสาทขอมทกแหงมกจะม หรออาจจะเปนแหลงนำาทเกดขนเองตามธรรมชาต สวนคำาวา “เตย” หมายถง เปด แปลรวมกนไดความวา ตระเปยงเตย แปลวา หนองเปด ซงเปนไปไดวาในอดต

มนกเปดนำาอพยพยายถนมาอาศยอยในบรเวณดงกลาว กเปนได

ทตงตงอยหม 3 บานยะสข ตำาบลตระเปยงเตย อำาเภอ

ลำาดวน ภายในบรเวณวดปราสาทเทพนมตร หลกกโลเมตรท 33-34

การเดนทางใชทางหลวงหมายเลข 2077 แยกเขาทางลาดยางอก

7 กโลเมตร


Prasat Trapeang Tia or Prasat Tapeang Tia

Its location is in Bang Nong Kao, Trapeang Tia Sub-district, Lamduan District, Surin Province. The building was a prang constructed with brick face east, having four layers of square foundation and lotus upper part. Its architectural components suggested Laos influence in late Ayutthaya or early Bangkok periods.

Trapeang Tia is local Khmer language. The meaning of “Trapeang” is a man-made pond or barai (water reservoir) normally found at Khmer prasat

or natural water source, and “Tia” is ducks. Thus, Trapeang Tia means a pond of ducks, possibly, may refer to the area once full of migrated teals.

LocationMu 3 Ban Ya Suk, Trapeang Tia Sub-district,

Lamduan District, in Wat Prasat Thep Nimit

TO Go ThereTake the road no.2077 for 7 kilometers

ปราสาทตระเปยงบลลงก (ปราสาทบานกระดก/กระดวด)


ปราสาทตระเปยงบลลงก ตงอยหม 8 บานตระเปยงก ตำาบลลำาดวน อำาเภอลำาดวน จงหวดสรนทร ปราสาทตระเปยงบลลงกมสภาพถกขดรอทำาลาย ลกษณะเปนเนนดน มตนไมปกคลมมรองรอยคนำาลอมรอบบางสวน ถดไปเปนทงนา สาเหตทเรยกวาตระเปยงบลลงกเนองจากบรเวณนมสระนำา ซงภาษาเขมรทองถนสรนทรเรยกสระนำาวา ตระเปยง และมแทนฐานประตมากรรมศลาทรายซงมลกษณะเปนแทน ชาวบานเรยกวา บลลงก เปนหลกฐานทแสดงอทธพลวฒนธรรมขอมในดนแดนแถบน

หลกฐานทางโบราณคดทพบแทนประตมากรรมศลาทราย ตงอยบนเนนดน

การเดนทางจากตวเมองสรนทร ไปตามทาง สร.2077 เมอถง

กโลเมตร 25 ใหเลยวขวา ผานบานลำาดวน พบสแยกใหเลยวขวาผานบานโคกกระดวด ตรงไปตามทางดนลกรง ปราสาทตระเปยงบลลงกอยดานซายมอ


Prasat Trapeang Banlang (Prasat Ban-Kradook/Kraduad)

Prasat Trapeang Banlang is located at Mu 8 Ban Trapeang-goo, Lamduan Sub-district, Lamduan District, Surin Province. Prasat Trapeang Banlang is exposed, molehill, tree-covered, trace of surrounded by ditches, and fields nearby. The reason why we called Trapeang Banlang is there is pond, which is a local Surin-Cambodian language called it as Trapeang. And there is the sandstone sculpture platform, which the villagers called Banlang, that shows the influence of Khmer surround here.

Archaeological evidenceThe sandstone sculpture platform on a molehill.

To Go ThereFrom Surin city, take highway SR 2077. When

you get the 25 kilometre marker, turn right. Pass through Ban-Lamduan, there will be an intersection, then turn right pass through Ban-Khokkraduad. Go straight along a dirt road. Prasat Trapeang Banlang is on your left hand side.

เจดยบานลำ ดวน


ตงอยโรงเรยนบานลำาดวน ตำาบลลำาดวน อำาเภอลำาดวน จงหวดสรนทร ปจจบนเรยกวาปราสาทยายแกรม เปนสถาปตยกรรมสมยอยธยา มอายราวพทธศตวรรษท 23 กอดวยอฐสอดน แผนผงเจดยเปนรปสเหลยมจตรส กวาง 1.20 เมตร ยาว 1.20 เมตร สงประมาณ 2 เมตร

ลกษณะทางสถาปตยกรรม เจดยบานลำาดวนหรอปราสาทยายแกรม เปนเจดย

หรอปราสาทหลงเดยวขนาดเลกกอดวยอฐสอดน ฐานเปนรปสเหลยมจตรส ขนาด 1.20 x 1.20 เมตร แลวสอบขนไปสสวนยอด ปจจบนมความสงประมาณ 2 เมตร พนทโดยรอบไมปรากฏรองรอยของกำาแพงหรอคนำาลอมรอบ

หลกฐานทางโบราณคดทพบบรเวณโดยรอบซงเปนชมชนโบราณ พบเศษภาชนะ

ดนเผาเนอดนธรรมดา และภาชนะดนเผาเนอแกรง เผาดวยอณหภมสง และเครองเคลอบสนำาตาลแบบเครองถวยลพบร

ความสำ คญของแหลงทางประวตศาสตรโบราณ-คด

เจดยลำาดวน หรอปราสาทยายแกรม เปนปราสาทขนาดเลกกออฐถอปน และจากการทไมปรากฏรองรอย หลกฐานชนสวนเครองประกอบสถาปตยกรรมตามแบบปราสาทขอมโดยทวไป ทำาใหสนนษฐานไดวาอาจเปนปราสาททสรางขนในสมยอยธยาตอนปลาย-ตนรตนโกสนทรราวพทธศตวรรษท 23-24 โดยอาจไดรบแรงบนดาลใจจากรปทรงของปราสาทขอมแตมการปรบเปลยนรปทรงใหสงเพรยวขน เจดยบานลำาดวนจงเปนรองรอยหลกฐานทแสดงถงการตงถนฐานของชมชนในวฒนธรรมลานชาง ซงแพรหลายอยในภาคอสานในชวงเวลาดงกลาว

ตำ แหนงทตงโรงเรยนอนบาลบานลำาดวน หม 1 บานลำาดวน ตำาบล

ลำาดวน อำาเภอลำาดวน จงหวดสรนทร

การเดนทางจากตวเมองสรนทร ไปตามทาง สร.2077 สาย

สรนทร-ลำาดวน เมอถงกโลเมตรท 25-26 พบสแยกไฟจราจร ใหเลยวขวาไปตามทาง สร.2288 ประมาณ 100 เมตร ทางดานซายมอเปนทตงของโรงเรยนอนบาลบานลำาดวน หรอสรพน วทยานสรณ


Ban Lamduan Chedi

Its location is in Ban Lamduan Elementary School, Lamduan Sub-district, Lamduan District, Surin Province. At present, it is called Prasat Yai Kram. The Chedi is dated Ayutthaya period, ca 18th century, constructed with brick and clay in square planning.

Architectural ConstructionBan Lamduan Chedi or Prasat Yai Kram is a

small chedi or prasat constructed with brick and clay in square planning without evidence of wall or surrounding moat.

Archeological EvidencesFragments of earthenware and Lopburi pottery

were discovered in the nearby area once were the ancient communities.


Ban Lamduan Chedi or Prasat Yai Kram is a

small brick prasat. Without evidence of architectural components commonly found in Khmer prasat, it was possibly constructed during late Ayutthaya-ear-ly Bangkok periods (18th-19th centuries) having an inspiration from Khmer prasat with additional structure adjustment. Ban Lamduan Chedi is one of the evidences suggested Lan Chang influences in this region.

LocationBan Lamduan Elementary School, Mu 1 Ban

Lamduan, Lamduan Sub-district, Lamduan District, Surin Province

To Go ThereTake the road no.2077 (Surin-Lamduan) for 25-

26 kilometers. Turn right at the intersection to road no.2288 for 100 meters. Ban Lamduan Elementary School is on the left.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18


ปราสาททนง/Prasat Thanongปราสาทบานไพล/Prasat Ban Plaiปราสาทองกญโพธ/Prasat Ang Kan Phoปราสาทบานปราสาท/Prasat Ban Prasat ปราสาทมชย/Prasat Mechaiปราสาทสงขศลปชย/Prasat Sang Silp Chai ปราสาทยายเหงา/Prasat Yai Ngaoปราสาทตามอญ/Prasat Ta Morn ปราสาทภมโปน/Prasat Phum Ponพระพทธบาทเขาศาลา/Kao Sala Buddha’s Footprint ปราสาทเบง/Prasat Bengปราสาทเซม/Prasat Semปราสาทหมอนเจรญ/Prasat Morn Charoenปราสาทบานพลวง/Prasat Ban Plaungปราสาทตาเมอนธม/Prasat Ta Muen Tomปราสาทตาเมอนโตจ/Prasat Ta Muen Totปราสาทตาควาย/Prasat Ta Kwaiปราสาทตาเมอน/Prasat Ta Muan

1

2

3

4

1112

13

14

15

17

18 16


แผนทสรนทรตอนใต

56

7

8

9

10

ปราสาทตามอญ


ลกษณะทางสถาปตยกรรมปราสาทตามอญ ประกอบดวยปราสาทหลงเดยว

พนทโดยรอบไมปรากฏรองรอยของกำาแพงหรอคนำาลอมรอบ มรายละเอยดดงน

ปราสาทประธานกออฐ แผนผงเปนรปสเหลยมจตรส ขนาด 2.65 x 2.65 เมตร มประตทางเขาดานทศตะวนออก สวนผนงอก 3 ดานกอทบกรอบประตสลกลวดลายบนอฐ สวนหลงคาทำาเปนชนๆ ซอนลดหลนกนขนไป 3 ชน


ปราสาทตามอญ เปนปราสาทกออฐถอปน ทมรปทรงคอนขางสงเพรยว เชนเดยวกบปราสาทเมองท อำาเภอ เมองสรนทร และจากการทไมปรากฏรองรอยหลกฐานชนสวนเครองประกอบสถาปตยกรรมตามแบบปราสาทขอมโดยทวไป เชน ทบหลง เสาประดบกรอบประต บวกลมยอดปราสาท ชนสวนศลาทรายหรอศลาแลง ทำาใหสนนษฐานไดวาอาจเปนปราสาททสรางขนในสมยอยธยาตอนปลาย-ตนรตนโกสนทร ราวพทธศตวรรษท 23-24 โดยอาจไดรบแรงบนดาลใจมาจากรปทรงของปราสาทขอมแตมการปรบเปลยนรปทรงใหสงเพรยวขน ปราสาทตามอญจงเปนรองรอยหลกฐานทแสดงถงการตงถนฐานของชมชนในวฒนธรรมลานชาง ซงแพรหลายอยในภาค

อสานในชวงเวลาดงกลาว

ศกยภาพทางดานการพฒนาเปนแหลงทองเทยว

ปราสาทตามอญ ไดรบการประกาศขนทะเบยนโบราณสถานแลว ปราสาทตามอญจดเปนปราสาทขนาดเลก แตกมสภาพทคอนขางสมบรณ ปจจบนไดรบการปรบปรงภมทศนตางๆ ใหสวยงาม มรวกนแนวเขตอยางชดเจน มการดแลรกษาทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ และมถนนเขาถงแหลงไดโดยสะดวก

ตำ แหนงทตงบานปราสาท ตำาบลบวเชด อำาเภอบวเชด จงหวด

สรนทร

การเดนทางจากตวเมองสรนทร ไปตามทาง สร.2077 (สรนทร-

สงขะ) เปนระยะทาง 49 กโลเมตร เมอถงตวอำาเภอสงขะ มสแยกไฟจราจรใหตรงไปทางทศใตไปตามทาง สร.2124 (ทางไปอำาเภอบวเชด) อกเปนระยะทาง 13 กโลเมตร เมอถงชวงหลกกโลเมตรท 13 จะพบปราสาทตามอญอยทางซายมอ ฝงตรงขามเปนโรงเรยนบานบวเชด


Prasat Ta Morn

Prasat Ta Morn is a single main square-based brick stupa which located in an area that there is no signs of surrounding ditches or walls. It is around 2.65 x 2.65 m. in size and the entrance door is in the east. The rest of the walls in all 3 sides are built in solid formation with no doors. The doorframe are crafted in bricks. three-tiered roof are built in descending order.

Historical and Archeological AspectPrasat Ta Morn is a rather flowing and tall ma-

sonry structure similar to Muang Tee Khmer Ruins in Surin City. There are no evidence of such architectural fixings used in other traditional Khmer Ruins e.g. lintel, ornamental pillar doorframe, lotus petal shapes at the top, sandstones and laterite pieces. So it might probably be built during the late Ayutthaya-early Ratanakosin period around 23th-24th BE. with the inspiration from the shape of Khmer temples adjusted to be taller and more flowing. Prasat Ta Morn could be seen as the evidence of the settlement of Lan Chang people which was widespread in the Esarn area at that time.

Tourist Attraction PotentialPrasat Ta Morn is a registered historic site.

Even though it is small but it is in quite a good and complete condition. The landscape was beautifully renovated and there is a clear boundary line. The site is taken care of and cleaned regularly. The road to go there is also quite convenient.

LocationBan Prasart, Bua Chet Sub-district, Bua Chet


To Go ThereFrom Surin City, take SR.2077 (Surin-Sangka) for

49 kilometers When you reach Sangkha District, there will be an intersection with traffic light, go to the south direction on SR.2124 (to Bua Chet) for 13 kilo-meters After that you will see Prasat Ta Morn on your left while on your right will be Ban Bua Chet School.

รอยพระพทธบาท เขาศาลา


ตงอยบนเทอกเขาพนมดงรก ปจจบนเปนทตงของ วดเขาศาลาอตลฐานะจาโร หางจากศาลาวดไปดานทศตะวนออกเฉยงใตประมาณ 300 เมตร รอยพระพทธบาทสลกอยบนโขดหน ใตรมไมใหญ มความสงจากพนดนราว 2 เมตร

ลกษณะทางสถาปตยกรรมเปนรอยพระพทธบาทหนทรายทมขนาดใหญ วาง

ตำาแหนงตามแนวตะวนออก-ตะวนตก มความยาว 3.2 เมตร ความกวางดานสนพระบาท 0.7 เมตร ดานปลายพระบาท 1.5 เมตร แกะสลกใหลกลงไปประมาณ 20 เซนตเมตร เปนรอยพระบาทขางขวา ภายในรอยพระบาท มเสนขอบนนเปนกรอบสลกรปสตวในธรรมชาต ไดแก สตวใหญ สตวเลก สตวปก นก ปลา สตวเลอยคลานนานาชนด รวมทงภาพดอกบว ภาพทงหมดแบงออกเปน 23 แถว นบจำานวนได 166 ภาพ กลางฝาพระบาทและสนพระบาทสลกลายวงกลม 7 ชน ภายในแตละวงเปนลาย 2 แบบสลบกน รอบๆ วงกลมเปนภาพกลบบวหรอเศยร งใหญ เชนเดยวกบขอบรอบพระบาท สวนนวมลายกนหอยประดบทงสวนปลายนวและขอนวเรยงตามรอยนวตามขนาดของนวแบงเปนแนวนอน 3 แถว แนวตงตามนว 5 ลาย รวมแลวม ลายกนหอยทงสน 15 ลาย


ลวดลายกลบบวทเสนขอบรอบ และทวงนอกสดของลายดอกบวในรอยพระพทธบาทนนดเปนแบบศลปะเขมร ทคอนขางเกา แตการสลกลวดลายเฉพาะรปสตวนานาชนด เชน แมงมม ตกแตน ผเสอ นกเงอก นกยง ป ปลาดก ง ฯลฯ และรปพนธพฤกษาคอไมใหญและกอบว โดยไมปรากฏลายมงคลใดๆ เลยนน ไมเคยปรากฏพบในศลปะทวารวด ศลปะขอม หรอลพบรมากอน ทำาใหยงไมอาจกำาหนดอายไดแนชดนก อาจเปนรอยพระพทธบาทแบบ พนเมองทสรางขนตามคตความเชอทสญหายไปแลว ในปจจบน

ปจจบนพระพทธบาท และบรเวณวดเขาศาลาไดรบการพฒนาใหเปนแหลงทองเทยวทางวฒนธรรมอกแหงหนงของจงหวดสรนทร โดยจดตงเปนพทธอทยานวดเขาศาลา อตลฐานะจาโร สภาพแวดลอมเปนปาและภเขาลอมรอบ มเนอทประมาณ 10,865 ไร ซงอดมสมบรณไปดวยพนธไม และสมนไพรหายาก รวมทงสตวปานานาชนด โดยเฉพาะอยางยงเปนแหลงกำาเนดตนนำาลำาธาร มทศนยภาพงดงาม สภาพแวดลอมเงยบสงบรมเยน เหมาะกบการศกษา ปฏบตธรรม และทองเทยวเชงอนรกษ

ตำ แหนงทตงบานจรส ตำาบลจรส อำาเภอบวเชด จงหวดสรนทร

การเดนทางเขาถงแหลงใชถนนสายสรนทร-อำาเภอปราสาท เรอยมาจนถงส

แยกอำาเภอปราสาท แลวเลยวซาย เขาทางหลวงหมายเลข 24 ทกโลเมตรท 45 บรเวณสแยกอำาเภอสงขะ เลยวขวาเขาถนนสาย 2124 ผานอำาเภอบวเชดไปตามเสนทางจนถงบานจรส กโลเมตรท 23 ทางเขาวดจะอยทางขวามอ


Kao Sala Buddha’s Footprint

Kao Sala Buddha’s Footprint Located on Panom Dongrug Mountain, in the site

of Wat Kaosala Utaratanajaro Temple, the Buddha’s footprint is 300 m. southeast of the pavilion in the temple or sala. It is crafted in a rock 2 m. above ground under a big tree.

Architectural StyleThis is a big sandstone Buddha’s footprint alignd

in east - west orientation. It is 3.2 m. in length, 0.7 m. in width at heel side and 1.5 m. at toes side. The right foot image was crafted 20 cm. in depth. Inside the foot, there is a lifted frame crafted in the image of animals in nature all big, small, poultry, birds, fish, reptiles and also lotus flowers in total of 23 rows of 166 pieces. In the middle of the sole and at the heel are the crafted patterns of 7-layered circles alternating in 2 different designs. Surrounding the circles are lotus petals or heads of big snakes, same as the ones in the rim of the foot. There are patterns of spirals in the toes in both the fingertips and knuckles. These spirals are in order of sizes of the toes, 3 horizontally and 5 vertically resulting in

15 spiral patterns altogether.

Historical and Archeological AspectThe lotus petal patterns at the rim and the

outermost layer of the lotus pattern in the Buddha’s footprint looks like an old Khmer art. However, the animal figures such as spiders, grass hoppers, butterflies, hornbills, peacocks, crabs, catfish, snakes etc. and the plants, trees and lotuses without any felicitous patterns have never been found in Dvaravati or Khmer or Lopburi art before. So it is not quite clear about the age of this Buddha’s Footprint. It might have been built according to the local faith which had been lost already.

Today Kao Sala Buddha’s Footprint is developed into another cultural tourist attraction of Surin. It is named Wat Kao Sala Atulatana Jaro Buddhist Park. The 10,865 Rai area is surrounded by forests and mountains in abundance of various kinds of rare plants and herbs including all kinds of animals. Specially, it is also the upstream area with beautiful scenery and peaceful and tranquil atmosphere suit-able for spiritual study and practice and ecotourism.

LocationBan Jaras, Jaras Sub-district, Bua Chet District,

Surin Province

To Go ThereTake Surin-Prasart road to Prasart District

crossroad then turn right onto highway 24. At km. 45 in Sangkha crossroad, turn right onto highway 2124 passing Bua Chet District and continue to Ban Jaras. At km. 23 the entrance to the temple is on your right.


ปราสาทภมโปน

ปราสาทภมโปน ประกอบดวย โบราณสถาน 4 หลง คอ ปราสาทกออฐ 3 หลง และศลาแลง 1 หลง มอายการ กอสรางอยางนอย 2 สมย ปราสาทกออฐหลงใหญ และหลงทางทศเหนอสด นบเปนปราสาทแบบศลปะเขมร ทมอายเกาทสดในประเทศไทย คอราวพทธศตวรรษท 13

สวนปราสาทอฐหลงเลก ทตงตรงกลาง และปราสาททมฐานศลาแลง ดานทศใตนน สรางขนในสมยหลงปราสาทภมโปน คงจะสรางขนเปนศาสนสถานในศาสนาฮนด ไศวนกาย เชนเดยวกบศาสนสถานอนๆ ในรนเดยวกน ทปรางคองคใหญพบ ทอโสมสตร คอ ทอนำามนต ทตอออกมาจากแทนฐานรปเคารพหองกลาง ตดอยทผนงในระดบพนหอง

ตำ นานปราสาทภมโปนตำานานเนยงดอฮธม หรอพระนางนมใหญ มเรองเลา

วา กษตรยขอมไดสรางเมองไวกลางปาใหญ สำาหรบเปนทหลบภยของราชวงศและไดนำาธดาคอ เนยงดอฮธม มา หลบซอนไว ตอมาไดมการสรางปราสาทขน อนเปนทมาของ ชอปราสาทคอ ภมโปนหรอปมปน ในภาษาเขมรทองถน

“ภมหรอปม” แปลวา แผนดนหรอสถานท “โปนหรอปน” แปลวา หลบซอน

บรเวณใกลปราสาท หางออกไปทางทศตะวนออก มตนลำาเจยกทสระนำาซงไมเคยออกดอกเลย เลาวาเกดจากเนยงดอฮธมไดอธษฐานไว กอนทนางจะจากปราสาท ภมโปนไปวา หากมไดกลบมาทปราสาทแหงนอกขออยาใหตนลำาเจยกมดอกอกเลย

ทตงหม 5 บานภมโปน ตำาบลดม อำาเภอสงขะ จงหวด

สรนทร

การเดนทางจากจงหวดสรนทร ใชทางหลวงหมายเลข 2077

(สรนทร-สงขะ) ระยะทาง 49 กโลเมตร จากแยกอำาเภอสงขะ เขาทางหลวง หมายเลข 2124 (สงขะ- บวเชด) ตรงตอไป จนถงชมชนบานภมโปน ระยะทาง อก 10 กโลเมตร จะเหนปราสาทตงอยรมถนนดาน ซายมอ


Phum Pon Khmer Ruins


Phum Pon Khmer Ruins consist of 4 archeological sites 3 of which were built with bricks and one with laterite. The time that these stupas were built are in at least 2 different periods. The big brick one and the northernmost one are in the oldest Khmer art in Thailand. Around 13 BE.

As for the small brick stupa located in the middle and the one built with laterite base in the south, these were built at a later time.

Phum Pon Khmer Ruins might have been built to be the places of worship in Siva sect in Hindu-ism, like other places of worship in the same age. A Somsutr Pipe or holy water pipe was found at the big Prang, extending from the base of an idol in the middle room. It is attached to the wall at the ground level.

The Legend of Phum Pon Khmer Ruins The Legend of Neang Dok Tom or big boob lady

was told that a Khmer king built a city in a big forest to be the safe house for the royal family members. The princess Neang Dok Tom was brought to hide

here. Later the stupa was built and named after this incident. The word Phum Pon or Poom Poon, in local Khmer language “Phum or Poom” means land or place and “Pon or Poon” means hiding.

In the vicinity of this place to the east, there is a Screw Pine at the pond that never gives any flowers. It is said that it was princess Neang Dok Tom who prayed before she left the place that this Screw Pine shall not give any flowers unless she gets to come back to this place again.

LocationMoo 5, Ban Phum Pon, Dom Sub-district,

Sangkha District, Surin Province

To Go ThereFrom Surin city take highway 2077 (Surin-

Sangkha) for 49 kilometers From Sangkha inter-section take highway 2124 (Sangkha-Buachet) continue to Ban Phum Pon community. Comtinue for 10 kilometers and you will see the temple on the roadside on your left.


ปราสาทยายเหงา


ปราสาทยายเหงา เปนศาสนสถานแบบขอมทประกอบดวยปรางค 2 องค ตงอยเรยงกน ในแนวทศเหนอ -ใต หนหนาไปทางทศตะวนออก องคปรางคกอดวยอฐ ตงอยบนฐานศลาแลง มการแกะสลกอฐเปนลวดลาย เชน ทกรอบหนาบน เปนรปมกร (สตวผสม ระหวางสงห ชาง และปลา) คาบนาค 5 เศยร

จากลกษณะแผนผงของอาคาร ปราสาทยายเหงา นาจะประกอบดวย ปรางค 3 องค ตงเรยงกน แตปจจบน เหลอเพยง 2 องคเทานน ภายในบรเวณปราสาท พบกลบขนนยอดปรางค เสาประดบกรอบประต ฯลฯ แกะสลก

จากหนทราย จดแสดงไวอยางเปนระเบยบ บรเวณดานหนาปราสาท

ทตงและการเดนทางบานพนทราย ตำาบลบานชบ อำาเภอสงขะ หางจาก

ทวาการอำาเภอไปทางทศตะวนออกเฉยงใตประมาณ 4 กโลเมตร อยรมถนน สายโชคชย-เดชอดม (ทางหลวงหมายเลข 24) ระหวางหลกกโลเมตรท 189-190 จะมปายบอกทางจากถนนใหญเขาไป เปนทางคอนกรตปนทรายประมาณ 800 เมตร


Yai Ngao Khmer Ruins

Yai Ngao Khmer Ruins is Khmer place of worship consists of 2 Prangs in North-South alignment fac-ing east. The Prang was built with brick on laterite base. There are crafted patterns on the bricks. For example, on the gable frame is a Makorn (hybrid of singha or lion, elephant and fish) holding 5 headed Naka in his mouth.

From the layout of the structures Yai Ngao Khmer Ruins might have consisted of 3 Prangs in a line but now only 2 remain. In the area there are

prang's top jack petals (or Kleebkanoon), ornamental pillar door frames, etc. crafted in sandstone exhibited nicely at the front area of the place.

Location and To Go ThereBan Phoon Sai, Bankob Sub-district, Sangkha

District 4 kilometers southeast of District Office on the Chokchai-Dech Udom road side (Highway 24). At km. 189-190 there is a sign to show direction from the main road about 800 meters on a concrete-sand road.

ปราสาทสงขศลปชย หรอปราสาทบานจารย


มลกษณะเปนปราสาทองคเดยวหลงคอนขางใหญ แผนผงเปนรปสเหลยมจตรสยอมมสบสอง ตงอยบนฐานสง ปจจบนหกพง หลงคาทลายลงมาเหลอผนงบางสวนและกรอบประตดานทศตะวนออก สงสำาคญของปราสาทหลงนคอ ทบหลงทพบบรเวณดานหนา มขนาดใหญกวา ทพบทวไป คอ ขนาดยาว 2.70 เมตร สง 1.10 เมตร และหนา 0.85 เมตร ตรงกลางสลกเปนภาพพระอนทรทรงชางเอราวณทารายรำาพนมมอประกอบ แนวทบหลงตอนบน เปนภาพเทพนมในซมเรอนแกว 10 ซม เรยงกน จากทบหลงทเหลอใหเหนในปจจบนมลกษณะคลายกบทบหลงแบบเกาะแกร ดงนนปราสาทสงขศลปชยนาจะสรางขนในชวงพทธศตวรรษท 15 นอกจากน ยงพบเสาประดบกรอบประตแปดเหลยม จำาหลกรปฤาษนงอยภายในซมบรเวณโคนเสาดวย

ตำ นานปราสาทสงขศลปชย

ณ เมองหมนชย ซงปจจบนเปนทตงของปราสาท

หมนชย ตำาบลกระเทยม อำาเภอสงขะ เรองเลานนมอยวา เมอกอนนนมกษตรยองคหนง ชอกษตรยหมนชย มพระมเหส หลายพระองค มเหสเอกมนองสาวสวยมากแตถกยกษลกพาตวไป ตอมามเหสเอกไดใหกำาเนดพระโอรสออกมา พรอมกบถอคนธนออกมาจากทองแมดวย จงตงชอวาสงขศลปชย ภาษาเขมรเรยกสงขศรชย มเหสอกองคกคลอดลกเชนกนแตคลอดออกมาเปนหอยสงข นางอบอายมากจงเอาไปซอนไวในกอกลวย แตกแอบไปดบอยๆ กเหนหอยเตบโตเองไดอยางนาอศจรรย ตอมาเมอพระโอรสทงสองโตขนตางกเปนคนมฤทธทงค ทงสงขศลปชยและเจาหอยสงขมกแอบออกมาเลนกนดวยกนเสมอ จนพระบดาสงเกตเหนและแนใจวาลกของตนเปนคนมฤทธทงค จงไดใหทงสองเดนทางไปชวยนาสาวทถกยกษลกตวไป ทงสองเดนทางไปเมองยกษและไดตอสกบยกษจนไดรบชยชนะ และพานาสาวกลบเมองไดเปนผลสำาเรจ ตอมาพวกยกษพยายามจะกลบมาแยงตวนาสาวอก ทงสองจงเขาตอส ยกษจงหนกลบเมองไป จากนนทงสองจงไดเปนเลนนำาทหวยสงหและปนรปสงหเลน ปจจบนจงเรยกบรเวณนนวาหวยสงห เมอบานเมองสงบเรยบรอย สงขศลปชยจงไดพานองหอยสงขมาสรางปราสาทใหม อยทบานจารยเรยกชอวาปราสาทสงขศลปชยมาจนถงปจจบน

ทตงตงอยในหม 1 บานจารย ตำาบลบานจารย อำาเภอ

สงขะ จงหวดสรนทร

การเดนทางจากตวเมองสรนทร ใชทางหลวงหมายเลข 214 สาย

สรนทร-ปราสาท ระยะทาง 28 กโลเมตร ผานตวอำาเภอปราสาทไปเพยงเลกนอยถงสแยกไฟจราจรใหเลยวซายไปตามทางหลวงหมายเลข 24 ทางไปอำาเภอสงขะ เมอถงหลกกโลเมตรท 184-185 พบสามแยกใหเลยวขวาไป 12 กโลเมตร เมอถงบานจารยใหเลยวซายตรงไปจะผานวดบานจารย ปราสาทสงขศลปชยตงอยทางทศเหนอ


Sang Silp Chai Khmer Ruins or Ban Jarn Khmer Ruins.

It is a rather big square-based single stupa with indented corners situated on a high base. Now it was greatly damaged as the roofs are gone and only parts of the walls and east doorframe remain. What is important about this temple is the lintel found in the front is bigger that usual with the dimension of 2.7 m. in length, 1.1 m. in height and 0.85 m. in thickness. The middle part was crafted in the image of Indra on Erawan the elephant dancing with hands together in salute. The ipper part of the lintel are the figures of divinity in 10 Ruankaew archs lining in a row. From what we can see in the lintel now, it looks like Kor Kare style so this Sang Silp Chai Khmer Ruins should have been built in 15 BE. In addition, there are 8 faceted ornamental pillar door frames crafted in image of hermit sitting under an arch at the base of the pillar.

The Legend of Sang Silp Chai Khmer Ruins

There is a story In Muin Chai city which is now the location of Muin Chai Khmer Ruins. Kratiam Sub-district, Sangkha District. There was a king named Muin Cha. He has many wives. The first queen has a very beautiful sister who was kidnapped by a giant. Later this queen gave birth to a baby boy who carried with him a bow when he was born so they named him Sang Silp Chai or Sang Sorn Chai in Khmer language. Another queen also gave birth but it seemed to be a conch shell. she was so embarrassing that she hid the conch shell in the

banana tree. She often went to check on it and found out that it could grow on its own magically. Later both of them grew up and turned to have magical abilities. They usually play together and the king saw them and was certain that they had magical abilities. So he made them go rescue their aunty who was kidnapped by the giant. They went to the giant city and won the battle and brought her home. The giants tried to fight over her again but they could not so they left. Later both of them went to swim and sculpted from dirt some Singha (lion) figure to play with. We call that area Huay Singha. When there was peace in town again Sang Silp Chai brought his conch shell brother to build and live in another Prasart in Ban Jarn, called Sang Silp Chai Prasart until now.

Location Mu 1, Ban Jarn, Ban Jarn Sub-district, Sangkha


To Go ThereFrom Surin city take highway 214 (Surin-

Prasart) for 28 kilometers passing Prasart District a little bit to intersection with traffic light then turn left onto highway 24 the way to Sangkha. At km. 184-185, turn right at the T junction for 12 kilometers Reaching Ban Jarn and turn left you will see wat Ban Jarn and Sang Silp Chai Khmer Ruins in located in the north direction.

ปราสาทบานปราสาท หรอปราสาทกงเอน


ปราสาทบานปราสาท หรอปราสาทกงเอน ลกษณะปราสาทตงอยทางทศเหนอ อยหางจากปราสาทมชย 75 เมตร

ลกษณะทางสถาปตยกรรมปราสาทบานปราสาท หรอปราสาทกงเอน ตงอย

ทางทศเหนอ มลกษณะแผนผงเปนปราสาทขอมประเภทอโรคยาศาล ศลปะขอมแบบบายน อายราวพทธศตวรรษท 18 ซงประกอบไปดวย

ปราสาทประธาน กอดวยศลาแลงปนศลาทราย แผนผงเปนรปสเหลยมจตรสยอมมขนาด 5X5 เมตร มประตทางเขาดานทศตะวนออก ซงทำาเปนมขยนออกมาเลกนอย

บรรณาลย กอดวยศลาแลง แผนผงเปนรปสเหลยมผนผา ขนาด 3.60 x 6 เมตร หนหนาเขาหาปราสาทประธาน

กำาแพง และโคประ (ซมประต) กอดวยศลาแลง แผนผงเปนรปสเหลยมผนผาลอมรอบโบราณสถาน ขนาด 21.30 x 29.40 เมตร มโคประอยทางดานทศตะวนออก แผนผงเปนรปกากบาท ขนาด 8.50 x 12 เมตร มการแกะสลกชองหนาตางทำาเปนลกมะหวดและมผามานปดลงมาครงหนง

สระนำา กรขอบดวยศลาแลง แผนผงเปนรปสเหลยมผนผา ตงอยนอกกำาแพงทางดานทศตะวนออกเฉยงเหนอ

หลกฐานทางโบราณคดทพบเศษภาชนะดนเผาทงแบบเนอดนธรรมดา และแบบ

เนอแกรงเคลอบสนำาตาลแบบเครองถวยลพบร ลกษณะแผนผง และตำาแหนงทตงเหมอนกบปราสาทนางรำาและ กพราหมณจำาศล อำาเภอประทาย จงหวดนครราชสมา ซงเปนศาสนสถาน 2 กลมทตงอยใกลกน ปราสาทบานปราสาทและปราสาทมชย จงเปนรองรอยหลกฐานทแสดงอทธพลวฒนธรรมขอมทปรากฏขนในดนแดนแถบน ในราวพทธศตวรรษท 15 และตอเนองหรอปรากฏขนอกครงในพทธศตวรรษท 18

ทตงหม 5 บานถนน ตำาบลกระเทยม อำาเภอสงขะ จงหวด

สรนทร

การเดนทาง จากตวเมองสรนทร ใชทางหลวงหมายเลข 214

สรนทร-ปราสาท ผานอำาเภอปราสาทพบสแยกไฟจราจรใหเลยวซายไปตามทางหลวงหมายเลข 24 เมอถงชวง กโลเมตรท 98-99 ใหเลยวขวาไปตามทาง สร.2024 เปนระยะทาง 3 กโลเมตร เมอถงวดปราสาทมชยใหเลยวซายไปอก 500 เมตร จะพบทตงปราสาทบานปราสาทและปราสาทมชย อยหางจากปราสาทสงขศลปชยไปทางทศตะวนตก ประมาณ 5 กโลเมตร


Ban Prasat Khmer Ruins or Kung En Khmer Ruins

Ban Prasat Khmer Ruins or Kung En Khmer Ruins is located 75 meters North of Mechail Khmer Ruins.

Architectural StyleBan Prasat Khmer Ruins or Kung En Khmer Ruins

is located in the north. The layout is determined to be Arokayasala, Bayon Khmer art., 18 BE.

This place consists of many parts. The main stupa was made with laterite and

sandstones with 5 x 5 m. indented corner layout. The door is in the east side with a little balcony.

Bunnalai (library) built with laterite in a 3.6 x 6 m. rectangular shape. Facing the main stupa.

Walls and Kopura (door facade) built with laterite in a 21.3 x 29.4 m. rectangular shape. The kopura is in the east side in a cross layout 8.5 x 12 m. in size. The windows were crafted to be Lukmahuad and half covered with curtains.

Rectangular pond with laterite rim outside the wall in the northeast side.

Archeological EvidenceFractions of Earthenware with both normal

quality and strong ones with brown coats as found in Lopburi pottery. The layout and location is the same as Nang Rum Khmer Ruins and Kubrahmjumsin in Pratai District, Nakorn Ratchasima which are 2 places of worship in the same area.

So Ban Prasat Khmer Ruins and Mechai Khmer Ruins are the evidence of Khmer civilization in this region in 15 BE. and continued or reappeared again in 18 BE.

LocationMu 5, Ban Tanon, Tambon Kratiam Sub-district,

Sangkha District, Surin Province

To Go There From Surin city take highway 214 Surin-Prasart.

Passing Prasart District to intersection with traffic light then turn left onto highway 24. At km. 98-99 turn right onto SR 2024 for 3 kilometers when reach Mechai temple turn left for another 500 meters You will see the site of Ban Prasat Khmer Ruins or Kung En Khmer Ruins which is 5 kilometers west of Sang Silp Chai Khmer Ruins.

ปราสาทมชย/หมนชย


ปราสาทมชยหรอหมนชย เปนปราสาทองคเดยวกอดวยอฐ มประตเขาทางดานทศตะวนออก กรอบประตและทบหลงทำาดวยหนทราย มสระนำาลอม 3 ดาน ยกเวนทางทศตะวนออก ปจจบนเหลอเพยงผนงบางสวนและฐาน

หลกฐานทางโบราณคดพบภาพสลกพระอนทรทรงชางเอราวณ มทอนพวง

มาลยออกมาจากจดกงกลางของทบหลง อกชนหนงเปนรปพระกฤษณะปราบนาคกาลยะมทอนพวงมาลยออกมาจากจดกงกลางของทบหลง และมบรวารของพระคเณศ อยทปลายทงสองขาง ศลปะขอมแบบแปรรป

ความสำ คญของแหลงทางประวตศาสตรโบราณ- คด

ปราสาทมชยสรางขนราวพทธศตวรรษท 15 มลกษณะแผนผงเปนอโรคยาศาลหรอศาสนสถานประจำาโรงพยาบาล เนองในพทธศาสนาลทธมหายาน ในสมย

พระเจาชยวรมนท 7 ตรงกบศลปะขอมแบบบายน อายราวพทธศตวรรษท 18

ทตงตงอยทหม 5 บานถนน ตำาบลกระเทยม อำาเภอสงขะ


การเดนทางจากตวเมองสรนทร ใชทางหลวงหมายเลข 214

สรนทร-ปราสาท ผานอำาเภอปราสาทพบสแยกไฟจราจรใหเลยวซายไปตามทางหลวงหมายเลข 24 เมอถงชวงกโลเมตร ท 98-99 ใหเลยวขวาไปตามทาง สร.2024 เปนระยะทาง 3 กโลเมตรเมอถงวดปราสาทมชยใหเลยวซายไปอก 500 เมตร จะพบทตงปราสาทบานปราสาทและปราสาทมชย อยหางจากปราสาทสงขศลปชยไปทางทศตะวนตก ประมาณ 5 กโลเมตร


Mechai Khmer Ruins or Muen Chai

Mechai Khmer Ruins or Muen Chai is a stand-alone brick stupa with a door in the east side. The doorframe and lintel were made of sandstones. This place is surrounded by ponds except in the east. Now only part of ther walls and the base remain.

Architectural EvidenceThere is an image if Indra on Erawan the el-

ephant with rosary pieces coming from the center of the lintel. Another piece is. Krishna conquering Kaliya Naka with rosary pieces coming from the center of the lentil and Kanesh’s followers at both ends. This is modified Khmer art.

Historical and archeological aspectMechai Khmer Ruins or Muen Chai was built in

15 BE. as an Arokayasala or the place of worship in the hospital. According to Mahayana Buddhism in the period of Jayavarman VII which is Bayon art in BE. 18.

LocationMu 5, Ban Tanon, Kratiam Sub-district, Sangkha


To Go ThereFrom Surin city, take highway 214 Surin-Prasart.

Passing Prasart District there will be an intersection with traffic light turn left onto highway 24 until km. 98-99 then turn right onto SR 2024 for 3 km. Turn left at Mechai temple for 500 meters You will see Ban Prasart Khmer Ruins and Mechai Khmer Ruins 5 kilometers west of Sang Silp Chai.

ปราสาทเบง (ปราสาทเบง)


ปราสาทเบง ประกอบดวยปราสาทหลงเดยว ตงอยภายในบรเวณซงมคนำาลอมรอบมรายละเอยดดงน

ปราสาทประธาน กออฐ มแผนผงเปนรปสเหลยมจตรสไมยอมม ขนาดประมาณ 4 x 4 เมตร มประตทางเขา อยทางดานทศตะวนออก มเสาประดบกรอบประตเปนเสาแปดเหลยม แตละเหลยมประดบดวยลายใบไมรปสามเหลยม 1 ใบ ซงเปนรปแบบทนยมในราวพทธศตวรรษท 15 ผนงดานทเหลออก 3 ดานทำาเปนประตหลอก

สวนหลงคาพงทลายหมดแลวคนาลอมรอบเปนรปสเหลยม เวนทางดานทศตะวน

ออกไวเปนทางเขา-ออก ปจจบนยงคงปรากฏรองรอยใหเหนอยทกดาน


ปราสาทเบง เปนปราสาทขอม ทมแผนผงเปนรปสเหลยมจตรสไมยอมม และมเสาประดบกรอบประตเปนรปแปดเหลยม ซงกำาหนดอายไดราวพทธศตวรรษท 15 ปราสาทเบงจงเปนรองรอยหลกฐานทแสดงอทธพลวฒนธรรมขอมทปรากฏขนในดนแดนแถบน ในราว พทธศตวรรษท 15

ปราสาทเบง จดเปนปราสาทหลงเดยว มขนาดเลก สภาพปจจบนยงไมไดรบการขดแตงและบรณะ ปรากฏ รองรอยหลกฐานคอสวนเรอนธาตและเสาประดบกรอบประตซงยงตดตงอยตำาแหนงเดม มมลดนทบถมขนมาถงสวนฐาน คนำาตนเขน และถนนเขาถงตวปราสาทเปนถนนลกรง ในสวนของการดแลปจจบนไดมการดแลรกษาทำาความสะอาดและกำาจดวชพชอยางสมำาเสมอ

ตำ แหนงทตงบานปราสาทเบง ตำาบลกาบเชง อำาเภอกาบเชง



(สรนทร-ปราสาท) เมอผานตวอำาเภอปราสาทไปเลกนอย จะเปนสแยกไฟจราจร ใหเลยวขวาตามทางหลวงหมายเลข 24 จากนนเลยวขวาไปตามทาง สร.2022 เปนระยะทาง 10 กโลเมตร เมอถงบานปราสาทเบง ใหตรงผานหมบานไปอก 500 เมตร จะพบปายบอกทางใหเลยวขวาเปน ถนนลกรงอก 800 เมตร กจะถงปราสาทเบงซงตงอยสดถนน


Beng Khmer Ruins

Beng Khmer Ruins is a single main square-based brick stupa with non-indented corners located in an area surrounded by ditches. It is around 4 x 4 m. in size and the entrance door is in the east. There are eight-faced ornamental pillars at this doorway. On each face of the pillar is the tracery of a trian-gle-shaped leaf which is a popular pattern around the 15th BE. The rest of the walls in all 3 sides are false doorways and all the roofs are gone.

There are ridges surrounding the area in square shape which is still visible today except in the east that is the entry and exit way.

Historical and Archeological AspectBeng Khmer Ruins is a square-based stupa with

non-indented corners with eight-faced ornamental pillars at its doorway. It is estimated that this place is built in 15th BE. and is the evidence of the influ-ence of Khmer civilisation in that area in 15th BE.

Beng Khmer Ruins is a single stupa small in size. It has never been repaired and the main body of the

stupa and the ornamental pillars at the doorway is what is left to be seen today in the same position as in the past. There are earthwork up to the base of the stupa with shoal canals around. The road to this Khmer Ruins is a dirt road. The place is taken care of and cleaned and weeded regularly.

LocationBeng Khmer Ruins, Kabcherng Sub-district,

Kabcherng District, Surin Province

To Go ThereFrom Surin City, take highway 214 (Surin-

Prasart), after passing Prasart District, there will be an intersection with traffic light, take a right turn to highway 24 then turn right to SR 2022 for 10 kilometers After reaching Parsart Beng village, keep going for another 500 meters and follow the signage to turn right on a dirt road for 800 meters to Beng Khmer Ruins at the end of the road.

ปราสาทหมอนเจรญ


ตงอยในบรเวณเดยวกนกบวด มโครงสรางฐานและเสาของอโบสถซอนทบ เนองจากกรมศลปากรไดระงบโครงการกอสรางอโบสถนไว (ตงแตเมอประมาณ 20 ปมาแลว) พนทลอมรอบดวยคนำา สภาพโดยรวมเปนเนนดนสงกวาพนทโดยรอบซงเปนทงนาเลกนอย

ลกษณะทางสถาปตยกรรมปราสาทหมอนเจรญเดมคงมลกษณะเปนปราสาท

ขอมหลงเดยว ตงอยภายในพนทซงมคนำาลอมรอบ มรายละเอยดดงน

ปราสาทประธาน เดมคงมลกษณะแบบปราสาทขอมโดยทวไปคอ สรางหนหนาไปทางทศตะวนออก มกรอบประตและทบหลงทำาดวยศลาทราย สภาพปจจบนเหลอเพยงฐานศลาแลงรปสเหลยมผนผา ขนาด 11 x 14.35 เมตร ตอมาทางวดไดสรางอโบสถซอนทบลงไปแทนท อยางไรกตามยงพบหลกฐานชนสวนเครองประกอบสถาปตยกรรม ไดแก กอนศลาทรายและศลาแลง ตงอยรายรอบคนำาลอมรอบพนทมแผนผงเปนรปสเหลยมผนผา ขนาด 90 x 94 เมตร เวนทางดานทศตะวนออกไวเปน ทางเขา-ออก ยงปรากฏรองรอยใหเหนชดเจนทกดาน

หลกฐานทางโบราณคดทพบฐานประตมากรรมรปเคารพศลาทราย ตงอยบน

ปราสาท ซงปจจบนมฐานอโบสถครอบทบอย และกอนหนทรายขนาดใหญมากบางชนยาวถง 3 เมตร


พบหลกฐานเครองประกอบสถาปตยกรรม ทสำาคญคอกอนศลาทรายทมขนาดใหญมาก อาจเปนวสดเตรยมการสำาหรบการกอสรางปราสาท จงทำาใหอาจสนนษฐานไดวาปราสาทแหงนนาจะอยระหวางการกอสรางคอการประกอบหนเปนตวปราสาท ยงไมมการแกะสลกลวดลายใดๆ โดยทมการนำาฐานประตมากรรมรปเคารพมาตดตงไวแลว ปราสาทหมอนเจรญจงเปนรองรอยหลกฐานทแสดงอทธพลวฒนธรรมขอมทปรากฏขนในดนแดนแถบน

ปจจบนปราสาทหมอนเจรญยงไมไดรบการบรณะ ทงนเนองจากมสภาพทถกทำาลายไปมาก และมโครงการกอสรางอโบสถหลงใหมซอนทบซงกรมศลปากรไดระงบการกอสราง ดงกลาวไวตงแตเมอประมาณ 20 ปมาแลว สภาพพนทมตนไมและวชพชปกคลม

ตำ แหนงทตงบานหมอนเจรญ ตำาบลกาบเชง อำาเภอกาบเชง จงหวด

สรนทร


(สรนทร-ปราสาท-กาบเชง) เปนระยะทาง 52 กโลเมตร เมอถงชวงหลกกโลเมตรท 52 จะพบปายบอกทางไปวดหมอนเจรญใหเลยวขวาตรงไป 800 เมตร จะพบวดหมอนเจรญตงอยทางขวามอ ซงปราสาทหมอนเจรญตงอย บรเวณเดยวกนกบวด


Morn Charoen Khmer Ruins

Located superimposed with a base structure and pillars of a chapel of a temple. This is the proj-ect owned and canceled by Fine Arts Department around 20 years ago. The place is surrounded by ditches and generally is a mound area higher than the surrounding rice fields.

Architectural StyleThis might be a single structured Khmer Ru-

ins located in the area surrounded by ditches. It might be a normal Khmer Ruins that usually built facing the east. The doorframe and lintel are made of sandstone. The visible part now is only the 11 x 14.35 m. rectangular laterite bases. Later there was an attempt to build a chapel overlapping this structure. However, there are some evidence of architectural fitments i.e. sandstones and laterite scattering around the area. The surrounded rect-angular ditches are 90 x 94 m. in size except in the east that is the entry and exit way. This is still clearly visible even today.

Archeological EvidenceThere are bases of the sandstone idols in the

stupa which is now covered by the base of the chapel and big sandstones up to 3 m. in size.

Historical and Archeological AspectThere are some evidence of architectural fitments

or fixings especially sandstones which is huge in size. This might be intended to be used to build the place. This place might have been in the construction process. There is no crafted pattern on the stones yet but the bases of the sandstone idols are there.

So this place is the evidence of Khmer civilisation in the region at that time.

Morn Charoen Khmer Ruins has never been re-paired and is now in a mostly damaged conditions. The base structure of a chapel of the project to build a temple by Fine Arts Department around 20 years ago is there and the place is cluttered by plants and weeds.

LocationBan Morn Charoen, Kabcherng Sub-district,

Kabcherng District, Surin Province


Prasart-Kabcherng) for 52 kilometers There will be a signage to Morn Charoen Temple. Turn right and continue for 800 meters Morn Charoen Temple will be on your right and Morn Charoen Khmer Ruins is at the same location.

ปราสาทเซม


ปราสาทเซม ประกอบดวยปราสาทหลงเดยว ตงอยภายในบรเวณซงมคนำาลอมรอบ มรายละเอยดดงน

ปราสาทประธาน กออฐ มแผนผงเปนรปสเหลยมจตรส ขนาดประมาณ 4 x 4 เมตร มประตทางเขาอยทางดานทศตะวนออก ผนงดานทเหลออก 3 ดานทำาเปนประตหลอก สวนหลงคาพงทลายหมดแลว

คนำาลอมรอบเปนรปสเหลยม เวนทางดานทศตะวนออกไวเปนทางเขา-ออก ปจจบนยงคงปรากฏรองรอยใหเหนอยทกดาน


ปราสาทเซม เปนปราสาทขอม พนทโดยรอบพบเศษภาชนะดนเผาแบบเครองถวยลพบร ในบรเวณใกลเคยงกนยงมปราสาทหมอนเจรญ และปราสาทเบง ซงเปน รองรอยหลกฐานทแสดงอทธพลวฒนธรรมขอมทปรากฏขนในดนแดนแถบน

ปราสาทเซม จดเปนปราสาทหลงเดยว มขนาดเลก สภาพปจจบนยงไมไดรบการขดแตงและบรณะ ปรากฏ

รองรอยหลกฐานคอสวนเรอนธาต มมลดนทบถมขนมาถงสวนฐาน คนำาตนเขน และถนนเขาถงตวปราสาทเปนถนนดนอยกลางทงนาและไรมนสำาปะหลง ในสวนของ การดแลพนทนปจจบนไดมการดแลรกษาทำาความสะอาดและกำาจดวชพชอยางสมำาเสมอ

ตำ แหนงทตงบานบกจรง ตำาบลกาบเชง อำาเภอกาบเชง จงหวด

สรนทร


(สรนทร-ปราสาท-กาบเชง) เปนระยะทาง 52 กโลเมตร เมอถงชวงหลกกโลเมตรท 52 จะพบปายบอกทางไปวดหมอนเจรญใหเลยวขวาตรงประมาณ 2 กโลเมตร (ซง จะผานวดหมอนเจรญกอน) เสนทางนเปนถนนดนทตดเขาทงนาและไรมนสำาปะหลง ควรสอบถามเสนทางจากชาวบาน ปราสาทเซมจะตงอยใกลกบตนยาง ซงมขนาดสงใหญทสดในบรเวณน


Sem Khmer Ruins

Sem Khmer Ruins is a single main square-based brick stupa with located in an area surrounded by ditches. It is around 4 x 4 m. in size and the entrance door is in the east. The rest of the walls in all 3 sides are false doorways and all the roofs are gone.

There are ridges surrounding the area in square shape which is still visible today except in the east that is the entry and exit way.

Historical and Archeological AspectEarthenware and pottery fragments in Lopburi

style are found in the area of Sem Khmer Ruins. Nearby are Morn Charoen Khmer Ruins and Beng Khmer Ruins which are the evidences of the influ-ence of Khmer civilisation in that area.

Sem Khmer Ruins is a single stupa small in size. It has never been repaired and the main body of the stupa is what is left to be seen today. There are earthwork up to the base of the stupa with shoal canals around. The road to this Khmer Ruins is a dirt road surrounded by rice fields and tapioca fields. The place is taken care of and cleaned and weeded regularly.

LocationBan Bugjrang, Kabcherng Sub-district, Kabcherng



Prasart-Kabcherng) for 52 kilometers There will be a signage to Morn Charoen Temple at 52th kilometers sign. Turn right and continue for 2 kilometers (passing Morn Charoen Temple) This road will cut

through rice fields and tapioca fields. Please ask for additional information for direction from the locals there. Sem Khmer Ruins is located near the biggest and tallest India rubber tree in the area.

กลมปราสาทตาเมอน



กลมปราสาทตาเมอน ตงอยทบานหนองคนนาสามคค ตำาบลตาเมยง อำาเภอพนมดงรก จงหวดสรนทร ตามรายทางสเมองพระนครของขอม ในอดตยงไมมความร ในเรองพรมแดนตางประเทศ มแตเพยงแนวทศเขาดงเรก เปนพรมแดนธรรมชาตท กนผคนสองดนแดนไว คนโบราณมการใชเสนทางผาชองเขาทมอยตลอดแนว ในบางชองเขามการสรางปราสาทหนขนาดเลก เชน ชองไชตะกมปราสาทแบแบก แตสำาหรบทชองตาเมอนหรอตาเมยงนมลกษณะพเศษคอ มปราสาทหนสามหลงอยใกลๆ กน เรยงลำาดบจากขนาดใหญไปขนาดเลก เรยกวากลมปราสาทตาเมอน โดยปราสาทแตละหลงมขนาดและประโยชนทใชสอยแตกตางกนไป

ปราสาทตาเมอนธม เปนปราสาทขนาดใหญทสดในกลม ตวปราสาทอยบนเนนเขาสรางครอมโขดหนธรรมชาตทศกดสทธในรปของ สยมภศวลงค และเปนทสำาหรบประกอบพธกรรม อยใกลดนแดนเขมรมากทสด ปราสาทแหงนหนหนาไปทางทศใต ผดแผกจากแหงอนซงมกจะหนหนาไปทางทศตะวนออก คงจะรบกบเสนทางทมาจากเขมรตำาผานมาทางชองทางตาเมอนน ปราสาทตาเมอนธม ซงแปลตรงกบภาษาเขมรวา ใหญ นอกจากนยงมอาคารอน คอปรางคกอดวยหนทรายสองหลง อยทางดานทศตะวนออกเฉยงเหนอ และตะวนตกเฉยงเหนอของปราสาทประธาน บรรณาลยศลาแลงสองหลง และนอกระเบยงคดทางทศเหนอมสระนำาขนาดเลกสองสระ

เนองจากปราสาทแหงนอยใกลเขตชายแดน การเทยวชมจงควรอยเฉพาะภายในเขตปราสาทเทานน ไมควรเดนออกไปไกลจากแนวตนไมรอบปราสาทเพราะพนทนยงไมปลอดภยนก

ปราสาทตาเมอนโตจอยหางจากปราสาทตาเมอนธม ประมาณ 750 เมตร กอดวยศลาแลง มกำาแพงลอมรอบและมสระนำาขนาดเลกอยทางทศเหนอหนงสระ โดยเชอวาปราสาทแหงนเปนอโรคยาศาล รกษาพยาบาลของชมชนหรอตามรายทางทเปนเสนทางคมนาคม ซงนยมสรางในสมยพระเจาชยวรมนท 7

ปราสาทตาเมอน (บายกรม) อยหางจากปราสาท

ตาเมอนโตจ ประมาณ 390 เมตร เปนปราสาททเลกทสด กอดวยศลาแลง มลกษณะเปนหองยาว เชอวาเปนธรรมศาลา คอทพกสำาหรบคนเดนทาง

กลมปราสาทตาเมอนนนบไดวาเปนกลมปราสาททม ความสมบรณในดานของการอำานวยประโยชนแกผคน ทใชเสนทางผานชองเขา ซงไมปรากฏในถนอน การทมกลมปราสาทตาเมอนตงอยในบรเวณนเปนประจกษพยานทแสดงใหเหนวา ในอดตเสนทางชองเขาตาเมอนนคงจะ มชมชนหรอเปนเสนทางผานชองเขาสำาคญของภมภาค

Group of Prasat Ta Muan



Group of Prasat Ta Muan are located at Ban Nong Khan Na, Ta Meang Sub-district, Phanom Dong Rak District, Surin Province on the ancient route to Khmer Empire. In those days, the locals used Phanom Dong Rek as a natural border and travelled through the paths inside the valley. A group of three prasat was built nearby the valley, standing next to each other-from large to small-and named Group of Prasat Ta Muan.

Prasat Ta Muan Thom, the largest, was posi-tioned on the hill atop scared stone-a symbol of lingam, and served for the ritual performances. This Prasat face south in which dissimilar to the common Khmer preset (typically face east), possibly turning to the passage from Khmer Empire. In Khmer lan-guage, Prasat Ta Muan Thom meant “large.” In addition, two sandstone prang are standing on the northeast and northwest of the main temple. There are two libraries and two small ponds outside the northern gallery.

Since this prasat is closed to the border, for safety, visitors should stay only in prasat area during the visits and do not walk into the woods outside the prasat.

Prasat Ta Muan Tot, 750 meters distance from Prasat Ta Muan Thom, was constructed with later-ite surrounding by walls and having small pond at the north. Historians believed it was an arokayasala (hospital) for serving communities or travelers, typ-ically built during the reign of King Jayavarman VII.

Prasat Ta Muan, 390 meters distance from Prasat Ta Muan Tot, the smallest, was constructed with laterite as a long room-possibly serving as a dharmasala (rest house) for travelers.

Group of Prasat Ta Muan was a perfect ac-

commodations for travelers in which never found in other regions, suggested once the area was the significant community or important passageway through the borders.

ปราสาทตาเมอนโตจ


ตงอยในชองเขาตาเมอน (หรอชองเขาตาเมยง) เทอกเขาพนมดงรก ในเขตบานหนองคนนาสามคค หม 8 ตำาบลตาเมยง อำาเภอพนมดงรก จงหวดสรนทร เปนปราสาทหลงหนงในกลมปราสาทตาเมอน ซงประกอบดวยปราสาทหนสามหลง เรยงลำาดบจากขนาดใหญไปขนาดเลก คอ ปราสาทตาเมอนธม ปราสาทตาเมอนโตจ และปราสาทตาเมอน

ปราสาทตาเมอนโตจ อยหางจากปราสาทตาเมอนธม ไปทางทศตะวนตกเฉยงเหนอ ประมาณ 750 เมตร และอยหางจากปราสาทตาเมอน ไปทางทศตะวนออกเฉยงใต ประมาณ 390 เมตร กอดวยศลาแลง มกำาแพงลอมรอบและมสระนำาขนาดเลกอยทางทศเหนอหนงสระ เชอกนวาปราสาทแหงนเปนอโรคยาศาล หรอสถานรกษาพยาบาลของชมชน หรอตามรายทางทเปนเสนทางคมนาคม ซงนยมสรางในสมยพระเจาชยวรมนท 7

การเขาชมเนองจากกลมปราสาทนต งอย ในเขตชายแดน

ประเทศไทย และเคยเปนเขตอนตราย เพอความสะดวกและปลอดภยในการเดนทางเขาชม ควรตดตอหนวยตำารวจตระเวนชายแดนทตงดานอยทหมบาน

การเดนทางการเดนทางตามทางหลวงหมายเลข 214 จนมาถง

ทางแยกตดกบทางหลวงหมายเลข 24 ใหเลยวขวาไปตามทางหลวงหมายเลข 24 จนถงสามแยกบรเวณนคมปราสาท ใหเลยวซาย ไปตามปายบอกทางไปอำาเภอพนมดงรก ตามทางหลวงหมายเลข 2397 จนมาถงแยกบรเวณ อบต. แนงมด ใหเลยวขวา ไปตามทางหลวงหมายเลข 224 จนพบปายบอกทางไปกลมปราสาทตาเมอน ใหเลยปายไปอกเลกนอยจนถงแยกบานตาเมยง จะพบทางทมปายบอกไป ฉก. ตชด. 16 เลยวไปตามถนนเสนน (2407) ตรงมาเรอยๆ จนพบหาแยกเลยวขวาไปตามทางหลวงหมายเลข 2407 ผานบานหนองคนนา จนพบทางแยก จะพบปราสาทตาเมอนกอน ควรตดตอเจาหนาทกอนเพอความปลอดภย


Ta Muen Tot Khmer Ruins

Located in the Ta Muen defile (or Ta Meang defile) in Panom Dongrak mountain range, Ban Nongkanna Samakki, Moo 8, Tambon Ta Meang, Panom Dongrak District, Surin. It is one of the Ta Muen group of Khmer Ruins that consists of 3 Ruin structures from big to small i.e. Ta Muen Tom, Ta Muen Tot and Ta Muen Khmer Ruins.

Ta Muen Tot Khmer Ruins is 750 m. northwest of Ta Muen Tom and 390 m. southeast of Ta Muen Khmer Ruins. It is built by laterite surrounded by walls and there is a small pond in the north. It is believed that this place is an Arokaya Sala or a community hospital or along the transportation route which is popular in King Jayavarman 7 period.

Visitor NoteDue to the fact that this group Khmer Ruins is

at the Thai - Cambodia borderline and used to be a danger zone, for your safety and convenience please contact border patrol office sited in the village.

To Go ThereFrom Surin City to Prasart District using highway

214 to the intersection with highway 24 and turn right onto highway 24. Continue to the T junction at Nikom Prasart then turn left and follow the sign to Panom Dongrak on highway 2397. Continue to the junction at Nangmood TAO (Tambon Administrative Organization) then turn right on highway 224 until you see the direction sign to Ta Muen group of Khmer Ruins. Continue a little more after the sign you will reach Ban Ta Meang crossroads and see the direction sign to Ranger task force 216, make a turn and continue on this road (2407). Keep going until you reach a 5-way intersection then turn right onto highway 2407. Continue to Ban Nongkanna and keep going forward until reaching a crossroads, you will see Ta Muen Khmer Ruins first. Nearby there will be the border patrol office in service to tourist, contact them for your safety to visit this Khmer Ruins.

ปราสาทตาเมอนธม


จากประวตเดม ปราสาทตาเมอนธม (คำาวาตาเมอนธม เปนภาษาเขมรแปลวา ตาไกใหญ) เปนปราสาทหนทรายโบราณขนาดใหญทสดในกลมปราสาทตาเมอน โบราณสถานแบบขอม 3 หลง อนประกอบไปดวย ปราสาทตาเมอน ปราสาทตาเมอนโตจ และปราสาทตาเมอนธม ปราสาททงสามตงอยใกลเคยงกน บนแนวภเขาบรรทด ในตำาบลตาเมยง กงอำาเภอพนมดงรก จงหวดสรนทร ตดชายแดนกมพชา หางเพยง 100 เมตรเทานน โดยตวปราสาทตาเมอนธม สรางครอมโขดหนธรรมชาตทศกดสทธในรปของสยมภ ศวลงค หรอลงคทเกดขนเองตามธรรมชาต และนเองทเปน เครองหมายทแสดงวา ปราสาทหลงนเปนศาสนสถาน ในศาสนาพราหมณ ลทธไศวนกาย เปนทสำาหรบประกอบพธกรรม แตภายหลงไดถกใชเปนพทธสถาน นกโบราณคดกำาหนดอายอยในชวงพทธศตวรรษท 16-17 ตรงกบศลปะขอมแบบบาปวน ตวปราสาทตาเมอนธมจะหนหนาไปทางทศใต ตางจากปราสาทอนๆ ทมกหนหนาไปทางทศตะวนออก และทศเหนอ ปราสาทตาเมอนธมถกสรางเปนพระตำาหนกพกผอนของกษตรยขอมในยคโบราณตงอยรมถนน โบราณทเชอมระหวางเมอง


ทตงปราสาทนครวดกบดนแดนทเปนภาคตะวนออกเฉยงเหนอของไทย

สงสำาคญ “ปราสาทตาเมอนธม” นน ในอดตสถานท แหงนเปนสงกอสรางทเชอวาเปนทพกคนเดนทาง หรอทเรยกกนวา “ธรรมศาลา-บานมไฟ” 1 ในจำานวน 121 แหง ทพระเจาชยวรมนท 7 มหาราชองคสดทายแหงเมองพระนคร โปรดใหสรางขนจากเมองยโสธรประ เมองหลวง ของอาณาจกรขอมโบราณไปยงเมองพมาย จงถอวาเปนปราสาทหนทเชอมโยงเสนทางอารยธรรมขอมโบราณระหวางปราสาทนครวด-นครธม ประเทศกมพชา กบปราสาทหนพนมรง จงหวดบรรมย และปราสาทหนพมาย

ทตงตงอยท ทางหลวงหมายเลข 2407 ตำาบลตาเมยง

อำาเภอพนมดงรก จงหวดสรนทร

Ta Muen Tom Khmer Ruins

From historical records, Ta Muen Tom Khmer Ruins (Ta Muen Tom is Khmer language which means big chicken eyes) is the biggest sandstone stupa in the group of Ta Muen Khmer Ruins, the historical site consisting of 3 Khmer Ruins which are Ta Muen, Tamuen Tot and Ta Muen Tom Khmer Ruins. These Khmer Ruins are located in the same vicinity on the Bantad Mountain Range, Tambon Ta Meang, Panom Dongrak Sub-District, Surin. The site is only 100 m. from the borderline. Ta Muen Tom Khmer Ruins is built superimposed a natural rock in the shape of a swayambhu lingam or natural lingam. This is a sign that this Khmer Ruins is a place of worship in Siva Sect in Brahmanism. Later this place is used as Buddhist Place. It is determined by archeologists



that it was built during 16th-17th BE. which is at the age of Ba Puan Khmer Art.

Unlike other typical Khmer Ruins, Ta Muen Tom Khmer Ruins is facing south while most of other Khmer Ruins are facing east or north. Ta Muen Tom was built to be a recreational palace to the Khmer Kings in ancient times and located on the ancient roadside connecting the city in which Angkor Wat is situated and the land of which the Northeastern Part of Thailand is in the present time.

What is also important is that Ta Muen Tom Khmer Ruins in the past was a place believed to be an accommodation for travellers which is called “Dhammasala - The House of Fire”. It is 1 of the 121 sites built in the period of the last Great King Jayavarman VII of Phra Nakorn city connecting Yaso- torn Pura, the capital of ancient Khmer and Phi Mai. So we can say that this temple is connecting the routes of ancient Khmer civilisations between Angkor Wat-Angkor Tom in Cambodia and Phanom Rung Temple in Buriram and Phi Mai Temple.

LocationHighway 2407 Ta Meang Sub-district, Phonom

Dongrak District, Surin Provience

ปราสาทตาควายหรอปราสาทกรอเบย (กระบอ) ซงเปนภาษาเขมรทองถนสรนทรหมายถงควาย

ปราสาทตาควายเปนปราสาทหนศลาแลง ตงทางดานทศตะวนออกของปราสาทตาเมอนธม หางไปประมาณ 12 กโลเมตร ตงอยบนสนเขาหางจากหนาผาสงประมาณ 10 เมตร ของเทอกเขาพนมดงรก เปนปราสาทจตรมขตงหนหนาไปทางทศตะวนออก ผงของปราสาทเปนรปกากบาท สวนฐานตำา สวนลางสดกอดวยศลาแลง สวนบนกอดวยศลาทรายทงหมด หลงคาหองครรภคฤหะ กอเปนทรงพมยอดปรางค ซอนลดหลนกนขนไป 5 ชน สวนหลงคามขกอเปนรปประทน จรดหนาบนทง 4 ดาน ภายในหองมประตมากรรม ลกษณะคลายสยมภศวลงค 1 ชน

ปราสาทตาควายเปนปราสาทหลงเดยวโดดๆ ตวปราสาทกอดวยหนทรายและศลาแลง ความสงประมาณ 12-15 เมตรจากพนดน มประตทางเขาสดาน ทกดานเปน

ปราสาทตาควาย หรอปราสาทกรอเบย (กระบอ)


ชองประตจรง มมขยนออกมาทางดานหนา (ตะวนออก) เปนมขสนๆ ปจจบนพงทลายลงมาบางสวน สภาพของ ปราสาทตาควายนบวาสมบรณมาก คอชนหลงคายงอยทงหมดจนถงบวยอด แตการกอสรางปราสาทแหงนยงไมแลวเสรจ เพยงกอขนรปไวเทานน ยงมไดขดแตงผวหน หรอแกะสลกลวดลายใดๆ ซงนนเองอาจเปนเหตใหปราสาท ยงคงรปอยได โดยไมถกทำาลาย หรอลกลอบกะเทาะชนสวนตางๆ ไป เชนทเกดขนกบปราสาทอนๆ ตามแนวชายแดน เชนปราสาทตาเมอนธมการทไมปรากฏลวดลายอยางหนงอยางใดเลยน ทำาใหกำาหนดอายปราสาทตาควายไดแตเพยงกวางๆ จากรปทรงของตวปราสาท วานาจะอยในราวชวงปลายสมยนครวด ตอตอนตนสมยบายน หรอรชกาลพระเจาสรยวรมนท 2 ถงรชกาล พระเจาชยวรมนท 7


ทตงตงอยท บานไทยนยมพฒนา หม 17 ตำาบลบกได

อำาเภอพนมดงรก จงหวดสรนทร

การเดนทางจากตวเมองสรนทรไปตามทางหลวงหมายเลข 214

(สรนทร-ปราสาท-กาบเชง) ผานอำาเภอปราสาท จนถงหลกกโลเมตรท 44 เปนสามแยกใหเลยวขวา ไปตามทางหลวงหมายเลข 224 จนถงหลกกโลเมตรท 35 ใหเลยวซายไปตามทางหลวง 2407 ผานบานไทยสนตสข เมอเลยวซายเขามาแลวตรงไปอกประมาณ 16 กโลเมตรกจะพบตวปราสาท การเดนทางไปยงปราสาทตาควายตองประสานงานลวงหนากบฝายกจการพลเรอนกองกำาลง สรนาร คายวรวฒนโยธน อำาเภอเมอง จงหวดสรนทร โทร.044-513502

Ta Kwai Khmer Ruins or Kraw Boey (Kra Bue)


Ta Kwai Khmer Ruins or Kraw Boey (Kra Bue) which is local Khmer Surin language meaning buffalo.

Ta Kwai Khmer Ruins was built with laterite and situated about 12 km. east of Ta Muen Tom Khmer Ruins on the ridge away from the 10 m. high cliff of Phanom Dongrak mountain range. Ta Kwai Khmer Ruins is a chaturaphak bay structure facing east. The layout of the temple is a cross shape. The bases part are low, the lowermost part was built by laterite. The upper part was built with all sandstones. The roof of the Garbhagriha room was constructed in 5-tiered pagoda shape in descending order. The porch roof was built like a hood up to all 4 sides of the gable. In this room, there is a sculpture that looks like a swayambhu lingam.

Ta Kwai Khmer Ruins is a stand alone stupa built with sandstones and laterite 12-15 m. from the ground in hight. There are 4 real workable gateways covered by partly damaged short porch roof in the front side (east). Ta Kwai Khmer Ruins’ condition is very good. All the roof layers are still there to the top lotus pattern. However, this place was not completely constructed yet. Only the basic formation was built with no stone-polishing or crafting. This might be the reason why it is still in good condition and not damaged due to stealing of parts like in any other Khmer Ruins along the borderline such as Ta Muen Tom. This also makes it pretty broad to estimate when this place was built. Without the crafting pat-terns and other clues, it is estimated roughly from the shape of the stupa that it might be built between the late Angkor Wat era to the early Bayon period or King Suriyavarman 2 to Jayavarman 7 period.

LocationBan Thai Niyom Pattana, Mu 17, Bakdai Sub-

district, Panom Dongrak District, Surin Province

To Go ThereFrom Surin City on highway 214 (Surin-Prasart-Kab-

cherng) to Parsart District until km. 44 turn right at the T shape junction onto highway 224 until km. 35. Turn left onto highway 2407 passing Thai Santisuk Village. Turn left and continue for 16 kilometers to the site. To visit this place, you need to contact and appoint with Suranaree civil affairs forces, Virawat Yotin camp, Surin city. Tel. 044-513502

ปราสาทบานพลวง


ปราสาทบานพลวงตงอยในบรเวณน ซงกรมศลปากรไดตดตงรวลอมรอบแนวเขตโบราณสถานไว รอบๆ มถนนและบานเรอนราษฎรตงเรยงรายอย ทางดานหนาหรอทางทศตะวนออกมบารายหรอสระนำาขนาดใหญ สภาพรอบหมบานเปนปาโปรง และทงนา

ลกษณะทางสถาปตยกรรมปราสาทบานพลวง ประกอบดวยปราสาทหลงเดยว

ตงอยบนฐานศลาแลง พนทลอมรอบดวยคนำา มรายละเอยดดงน

ปราสาทประธาน กอดวยศลาทราย แผนผงเปนรปสเหลยมจตรสยอมม ขนาด 4 x 4 เมตร ตงอย

บนฐานศลาแลงแผนผงรปสเหลยมผนผาขนาด 8.40 x 23.30 เมตร และมยนออกมาทางดานทศตะวนออก ขนาด 6 x 8 เมตร ปราสาทประธานมประตทางเขาอยทางดานทศ ตะวนออก ทผนงสองขางประตสลกภาพทวารบาลยน กมกระบองขางละ 1 ตน ดานทศตะวนออกมทบหลงสลกภาพพระอนทรทรงชางเอราวณอยเหนอหนากาล หนาบนสลกภาพพระกฤษณะยกเขา โควรรธนะ ดานทศเหนอมทบหลงสลกภาพพระกฤษณะปราบนาคกาลยะ หนาบนสลกภาพพระอนทรทรงชางเอราวณ ดานทศใตมทบหลงสลกภาพพระอนทรทรงชางเอราวณ หนาบนสลก ภาพเทพประทบนงเหนอหนากาล สวนดานทศตะวนตกทบหลงและหนาบนยงไมไดสลกภาพ ภายในปราสาทมฐาน


หลงคาปราสาทแตอยางใด พบเพยงกลบขนนสลกเปนรปนาค 5 เศยรเพยงชนเดยว ซงยงแกะสลกไมเสรจเรยบรอยด ปจจบนจดแสดง ณ พพธภณฑสถานแหงชาต สรนทร ประกอบกบทบหลงและหนาบนทางดานทศตะวนตกทยงไมแกะสลก จงสนนษฐานวาปราสาทบานพลวงนาจะเปนปราสาททยงสรางไมแลวเสรจ และไดพบเศษภาชนะดนเผาแบบเครองถวยเขมรจำานวนมาก ทงจากแหลงเตาพนมกเลน แหลงเตาบรรมย เครองถวยชนดไมเคลอบแบบลเดอแวง (Lie de Vin)

ตอมาป พ.ศ.2535 กรมศลปากรไดทำาการขดแตงและบรณะอกครง พบเครองถวยลพบร เคลอบสเขยวและสดำาหรอนำาตาล ประเภทแจกน คนโท ไห ครก อายราวพทธศตวรรษท 16-17


ปราสาทบานพลวงเปนปราสาทขอมเนองในศาสนาพราหมณ ศลปะขอมแบบบาปวน อายราวพทธศตวรรษท 16-17 ซงเปนศาสนสถานประจำาชมชน โดยทางดานหนาหรอทางทศตะวนออกของปราสาทมบารายขนาดใหญ อนแสดงใหเหนวาบรเวณนเคยเปนชมชนทมขนาดคอนขางใหญ ปราสาทบานพลวงจงเปนรองรอยหลกฐานทแสดงอทธพลวฒนธรรมขอมทปรากฏขนในดนแดนแถบน

ตำ แหนงทตงหม 1 บานพลวง ตำาบลกงแอน อำาเภอปราสาท



(สรนทร-ปราสาท) ผานตวอำาเภอปราสาท และสแยกปราสาทไปเลกนอย เมอถงหมบานพลวง ชวงหลกกโลเมตรท 32 ใหเลยวซาย เขาไปอกประมาณ 600 เมตร จะพบปราสาทบานพลวงตงอยทางดานขวามอ

ประตมากรรมรปเคารพคนำาลอมรอบ มแผนผงเปนรปสเหลยมผนผา เวน

ทางดานทศตะวนออกไวเปนทางเขาออกปราสาท หางออกไปประมาณ 100 เมตร

หลกฐานทางโบราณคดทพบปราสาทบานพลวงไดรบการบรณะดวยวธอนสตโลซส

เมอป พ.ศ.2514-2516 โดยนายแวนส เรย ซลเดรส (Childress R. Vance) นกศกษาปรญญาเอกแหงมหาวทยาลย คอรแนล สหรฐอเมรกา โดยไดรบความชวยเหลอจากกรมศลปากร จากการบรณะไมปรากฏรองรอยของสวน


Prasat Ban Pluang

Its location is in the area announced by Fine Arts Department as a national monument surround-ing with villagers’ residences, having a barai (water reservoir) on the east.

Architectural ConstructionPrasat Ban Plaung is a single prasat on laterite

foundation surrounding with moats. The construction details are cited as following;

The main temple was constructed with sandstone in square planning positioned on rectangle latarite foundation with the porch on the east. The entrance was on the east adorned with carving door guardians holding clubs. The eastern lintel depicted scene of Indra atop Elephant Erawan above Kala and Vishnu lifting Mount Govadhana was represented at the eastern tympanum. On the north, scene of Vishnu defeating Kaliya Naga was depicted at the lintel while Indra atop Elephant Erawan was represented at the tympanum. On the south, the lintel depicted scene of Indra atop Elephant Erawan and Cupid sitting on Kala was represented at the tympanum. However, there is no carving at the western lintel and tympanum. Pedestal of scared statue was also found inside the main temple.

Rectangle moats were surrounding the Prasat except the eastern part-the entrance.

Archeological EvidencesPrasat Ban Plaung was reconstructed by anas-

tylosis technique during 1971-1973 by Mr. Childress R. Vance, a PhD. student from Cornell University,

USA, with an association from Fine Arts Department. From the reconstruction, no evidence of the roof was found. Only Naga carving antefix was discovered (currently displayed at Surin National Museum) and in uncompleted condition. Since the southern lintel and tympanum were also unfinished, possibly, the construction of Prasat was incomplete. Numerous fragments of Khmer earthenware and Lie de Vin pottery were also unearthed in the area.

In 1992, the excavation was performed by Fine Arts Department and Lopburi pottery ca 11th-12th centuries were discovered.


Prasat Ban Plaung was a Khmer prasat in Brahmanism, Khmer art-Baphuon style, ca 11th-12th centuries, serving as a monastery of the community. Large barai (water reservoir) at the front or on the east suggested the area once was a prosperous community. The Prasat is one of the evidences implied Khmer influences in this region. Location

Mu 1 Ban Plaung, Kang An Sub-district, Prasat District, Surin Province

To Go ThereTake the route 214 (Surin-Prasat) passing Prasat

District and Prasat Intersection to Ban Plaung for 32 kilometers. Turn left for 600 meters and Prasat Ban Plaung is on the right.



ปราสาทบานไพล ตงอยในบรเวณซงกรมศลปากรไดตดตงรวลอมรอบแนวเขตโบราณสถานไว รอบๆ มถนน และบานเรอนตงอยเรยงรายอย ทางดานหนาหรอทางทศตะวนออกมอาคารเสนาสนะของวด ทางดานทศตะวนตก เปนสวนยคาลปตส และหมบานซงมพนทโดยรอบเปนทงนา

ลกษณะทางสถาปตยกรรมปราสาทบานไพล ประกอบดวยปราสาท 3 หลง ตง

เรยงกนในแนวเหนอ-ใต หนหนาไปทางทศตะวนออก อยบนฐานศลาแลงเดยวกน มบนไดทางขนดานหนา 3 ทาง พนทลอมรอบดวยคนำาเปนรปสเหลยม มรายละเอยดดงน

ปราสาทประธาน (หลงกลาง) กออฐ แผนผงเปนรปสเหลยมยอมมขนาดประมาณ 4x4 มประตทางเขาดาน ทศตะวนออก มสวนเรอนธาตและสวนหลงคาทำาซอนชนขนไป

ปราสาทหลงใต กออฐ แผนผงเปนรปสเหลยมยอมมขนาดประมาณ 4 x 4 เมตร มประตทางเขาดานทศตะวนออก สภาพชำารดเหลอเพยงสวนเรอนธาตดานลาง

ลานศลาแลงหนาตวปราสาท มฐานประตมากรรมรปเคารพอก 2 ฐาน และรอยหลมเสาจำานวนมาก ซง มระยะหางสมำาเสมออาจเปนรองรอยของอาคารทคงเคยมอย ณ ทนน

คนำามแผนผงเปนรปสเหลยมผนผาลอมรอบปราสาท เวนดานทศตะวนออกไวเปนทางเขา-ออก และสระนำารปสเหลยมจตรส ขนาด 20 x 52 เมตร ตงอยทางทศตะวนออกเฉยงเหนอ นอกคนำา

หลกฐานทางโบราณคดทพบทบหลงจำานวน 3 ชน คอ ทบหลงจากปราสาทหลง

กลาง สลกภาพเทวดานงชนเขาอยในซมเหนอหนากาลทกำาลงคายทอนพวงมาลย ตรงเสยวของทอนพวงมาลยจะแอนลงเลกนอย เหนอทอนพวงมาลยเปนลายใบไมตงขน ใตทอนพวงมาลยเปนลายใบไมมวน

ทบหลงจากปราสาทหลงเหนอ สลกภาพเทวดานงชนเขาอยในซมเหนอหนากาลทกำาลงคายทอนพวงมาลย และ

ทบหลงจากปราสาทหลงใต สลกภาพพระอนทรทรงชางเอราวณเหนอหนากาลทกำาลงคายทอนพวงมาลย เหนอทอนพวงมาลยเปนลายใบไมตงขน ใตทอนพวงมาลยเปนลายใบไมมวน (ปจจบนจดแสดง ณ พพธภณฑสถานแหงชาต สรนทร) และไดพบชนสวนบวกลมยอดปราสาท และแทนสำาหรบตดตงประตมากรรมรปเคารพ ปจจบนตงอยทพนดนในบรเวณปราสาท


ปราสาทบานไพล เปนปราสาทขอม เนองในศาสนาพราหมณ ลทธไศวนกาย ศลปะขอมแบบบาปวน อายราวพทธศตวรรษท 16-17 ซงเปนศาสนสถานประจำาชมชน โดยทางดานหนาหรอทางทศตะวนออกของปราสาทมบาราย ขนาดใหญ อนแสดงใหเหนวาบรเวณนเคยเปนชมชน ทมขนาดคอนขางใหญ ปราสาทบานไพลจงเปนรองรอยหลกฐานทแสดงอทธพลวฒนธรรมขอมทปรากฏขนในดนแดนแถบน

ปราสาทบานไพล ไดรบการประกาศขนทะเบยนโบราณสถานแลว ปจจบนปราสาทบานไพลไดรบการพฒนาใหเปนแหลงทองเทยวทางวฒนธรรมอกแหงหนงของจงหวด มการบรณะซอมแซมโดยกรมศลปากร มการปรบภมทศนตางๆ ใหสวยงาม

ตำ แหนงทตงหม 6 บานปราสาท ตำาบลบานไพล อำาเภอปราสาท



(สรนทร-ปราสาท) เมอถงบานรำาเบอะ ชวงหลกกโลเมตรท 22 เปนสแยกใหเลยวขวาไปอกประมาณ 3 กโลเมตร จะถงหมบานปราสาท ทางขวามอเปนทตงของวดโคกปราสาท (หรอวดบานปราสาทพรหมคณ) ปราสาทบานไพลอยในบรเวณเดยวกนกบวด

ปราสาทบานไพล


Prasat Ban PlaiIts location is in the area announced by Fine

Arts Department as a national monument surrounding with villagers’ residences. The temple buildings are on the east, eucalyptus plantations and rice fields are on the west.

Architectural ConstructionPrasat Ban Plai is a group of three prasat on

the same laterite foundation face east with stairs at the front, surrounded by rectangle moats. The construction details are cited as following;

The main temple (at the center) was constructed with brick in square planning having the entrance on the east, room structure and layered roof.

The southern prasat was built with brick in square planning having the entrance on the east. It is in deteriorated condition and only the lower wall survived.

The laterite court in front of the Prasat is a lo-cation of two scared statue pedestals and numerous holes-possibly the pillar supporters of the building.

Rectangle moats were surrounded the Prasat except the eastern part-the entrance. Square pond was positioned on the northeast outside the moats.

Archeological EvidencesThree lintels were discovered including the lintels

from the main temple, the northern and southern prasat. The central lintel depicted a scene of Deva sitting above Kala adorned with garland.

Resemble the central lintel; the northern lintel also presented a scene of Deva sitting above Kala adorned with garland.

The southern lintel depicted scene of Indra atop Elephant Erawan above Kala adorned with garland

(currently displayed at Surin National Museum). Architectural adornments and pedestals of scared statues were also found and placed at the ground nearby the Prasat.


Prasat Ban Plai was a Khmer prasat in Shaivism, Khmer art- Baphuon style, ca 11th-12th centuries, serving as a monastery of the community. Large barai (water reservoir) at the front or on the east suggested the area once was a prosperous com-munity. The Prasat is one of the evidences implied Khmer influences in this region.

Prasat Ban Plai was registered as a national monument. Nowadays, the site is renovated by Fine Arts Department and served as a tourist attraction of Surin Province.

LocationMu 6 Ban Prasat, Ban Plai Sub-district, Prasat


To Go ThereTake the route 214 (Surin-Prasat) for 22 kilome-

ters, turn right at the intersection for 3 kilometers to Ban Prasat. Wat Khok Prasat and Prasat Ban Plai are on the right.


ลกษณะทางสถาปตยกรรมปราสาททนง ประกอบดวย โบราณสถาน 2 กลม

ตงอยใกลๆ กน เรยงกนในแนว ทศตะวนออก-ทศตะวนตก มรายละเอยดดงน

พลบพลา ตงอยดานหนาสภาพ ชำารดเหลอเพยงสวนฐานกอดวยศลาแลงเปนรป กำาแพงหนา ลอมพนทวางไวตรงกลาง มแผนผงเปนรปสเหลยมผนผา ขนาด 23 x 31 เมตร มบนไดทางขน-ลงทกทศทางกลมปราสาทประธาน กอดวยศลาแลง ประกอบดวยปราสาทประธานอยตรงกลาง ดานหนามรองรอยหลมเสา เยองไปทางดานหนามบรรณาลย 2 หลง ลอมรอบดวยกำาแพงทมโคประ (ซมประต) กอดวยอฐอยทางดานทศตะวนออกและทศตะวนตก นอกจากนยงพบทบหลงศลาทราย สลกเปนรปบคคลนงชนเขาเหนอหนากาล และรปพระอนทรทรงชางเอราวณ ศลปะขอมแบบบาปวน อายราวพทธศตวรรษท 16-17

หลกฐานทางโบราณคดทพบกรมศลปากรไดทำาการขดแตงบรณะปราสาททนงเมอ

ป พ.ศ.2536 พบหลกฐานทสำาคญ ไดแก รองรอยของ เตาถลงเหลกทมตะกรน (ขแร) เหลกจำานวนมาก และโครงกระดกมนษย ซงหนศรษะไปทางทศใต มสงของทฝงรวมกบศพ ไดแก ภาชนะดนเผา ลกปดแกว แหวนสำารด และขวานเหลก กำาหนดอายอยในสมยกอนประวตศาสตรตอนปลายยคเหลก อายราว 2,500-1,500 ปมาแลว


พนทบรเวณปราสาททนง มหลกฐานการอยอาศยมาแลวตงแตสมยกอนประวตศาสตรตอนปลาย ตอมาปราสาททนงไดกลายเปนศนยกลางของชมชนทไดรบอทธพลวฒนธรรมขอมโบราณ ทนบถอศาสนาพราหมณ ในราวพทธศตวรรษท 16-17 มการสรางปราสาทเปน ศาสนสถานประจำาชมชน ปราสาททนงจงเปนรองรอยหลกฐานทแสดงอทธพลวฒนธรรมขอมทปรากฏขนในดนแดนแถบน

ตำ แหนงทตงหม 2 บานปราสาททนง ตำาบลปราสาททนง อำาเภอ

ปราสาท จงหวดสรนทร


(สรนทร-ปราสาท) กอนถงตวอำาเภอปราสาท ประมาณหลกกโลเมตรท 28 ใหเลยวขวาทวดสวรรณวจตร ตรงไปตามทาง สร.3011 เปนระยะทาง 8 กโลเมตร ซงมปายบอกทางเปนระยะ ทางดานซายมอจะเปนทตงของ โรงเรยนบานปราสาท และถดไปเปนทตงของปราสาททนง

ปราสาททนง


Prasat Thanong

Architectural ConstructionPrasat Thanong includes two groups of buildings

standing next to each other. The construction details are cited as following;

The pavilion, located at the front, is in dete-riorated condition, left only laterite foundation in rectangle layout with stairs. The main temple was constructed with laterite, positioned at the center. Pillar holes can be seen at the front. Two libraries were located at the front surrounding by brick walls

with Gopura arch (gate) on the east and the west. Sandstone lintels depicted scenes of figure sitting above Kala and Indra atop Elephant Erawan, Khmer art-Baphuon style, ca 11th-12th centuries, were un-earthed in this area.

Archeological EvidencesThe excavations by Fine Arts Department in

1993 revealed significant evidences such as iron smelting furnaces, human skeletons buried with objects-pottery, glass beads, bronze rings and iron axes-dated late Iron Age, about 2,500-1,500 years ago.


The evidences of late prehistoric settlements in this area prior to the Prasat’s construction were dis-covered. During 11th-12th centuries, Prasat Thanong was a center of communities influenced by Khmer culture. The Prasat was served as a monastery in Brahmanism and one of the evidences suggested Khmer influences in this region.

Location Mu 2 Ban Prasat Thanong, Prasat Thanong Sub-district, Prasat District, Surin Province To Go There

Take the route 214 (Surin-Prasat) from Surin municipal for 28 kilometers, turn right at Wat Su-wan Wichit to the road no.3011. Go straight for 8 kilometers. Ban Prasat School and Prasat Thanong are on the left.


ชาวบานในพนทเลาวา เดมเปนพนทรกราง ชาวบานเรยกวา โคกปราสาท ในป พ.ศ.2517 ไดมผลกลอบขดหาวตถโบราณ ซงไดทำาลายโบราณสถานไปเปนอยางมาก

ลกษณะทางสถาปตยกรรมปราสาทองกญโพธ จากคำาบอกเลากลาววา เดม

ประกอบดวยปราสาท 3 หลง กอดวยอฐ ตงอยบนฐานศลาแลงเดยวกน ปจจบนเหลอเพยงสวนฐานทกอดวยศลาแลง พนทโดยรอบเปนเนนดน และมรองรอยคนำาลอมรอบ ทตวปราสาทมหลมลกลอบขดเปนจำานวนมาก พบเศษ ศลาทราย ศลาแลง และอฐกระจดกระจายอยทวไป

หลกฐานทางโบราณคดทพบจากการสำารวจพบฐานประตมากรรมรปเคารพ และ

บวกลมยอดปราสาท และเศษภาชนะดนเผาเนอแกรง เคลอบสนำาตาลแบบเครองถวยลพบรกระจายอยทวไป


ปราสาทองกญโพธเปนปราสาทขอม ปจจบนถกลกลอบขดรอทำาลายไปเปนอยางมาก ไมปรากฏหลก

ฐานทบหลงหรอเสาประดบกรอบประตสำาหรบการศกษากำาหนดอายสมย แตอยางไรกตามปราสาทองกญโพธยงคงเปนรองรอยหลกฐานทแสดงอทธพลวฒนธรรมขอมท ปรากฏขนในดนแดนแถบน

ตำ แหนงทตงหม 4 บานองกญโพธ ตำาบลโคกยาง อำาเภอปราสาท



(สรนทร-ปราสาท) เมอถงบานรำาเบอะ ชวงหลกกโลเมตรท 22 ใหเลยวซาย ตรงไปตามทาง สร.3005 เปนระยะทาง 6 กโลเมตร ถงบานองกญโพธ ใหเลยวซาย (ทางไปบานสะเกยร) ไปตามถนนบานองกญโพธ-บานโคกบ ซงเปนถนนลกรงประมาณ 1 กโลเมตร จากนนใหเลยวขวา ตดผานทงนาตรงไปอกประมาณ 500 เมตร จะเหนเนนดน มตนไมขนปกคลมหนาแนน เปนทตงของปราสาท องกญโพธ ปจจบนมพระสงฆเขาไปตงสำานกสงฆทบรเวณดงกลาวดวย

ปราสาทองกญโพธ


Prasat Ang Kan Pho

As told by the villagers, this area was previously deserted and called Khok Prasat. In 1974, the looters came in, searched for artifacts and destroyed the site.

Architectural Construction

Prasat Ang Kan Pho, upon the story being told, was a group of three prasat constructed with brick on the same laterite foundation. At present, only the laterite foundation remained. The evidences of mounds and moats were found in the surrounding area along with pieces of laterite, sandstone and brick.

Archeological EvidencesPedestals of scared statues, architectural adorn-

ments, fragments of Lopburi pottery were normally discovered in the area.


Prasat Ang Kan Pho was a Khmer prasat. It is in a damage condition at present in which resulted in no evidence of lintel or colonnette to identify the date. However, the Prasat is still one of the evidences suggested Khmer influences in this region.

Location

Mu 4 Ban Ang Kan Pho, Khok Yang Sub-district, Prasat District, Surin Province

To Go ThereTake the route 214 (Surin-Prasat) for 22 kilome-

ters, turn left to the road no.3005 for 6 kilometers to Ban Ang Kan Pho. Take the road Ban Ang Kan Pho-Ban Khok Bu for 1 kilometer, turn right passing the fields for 500 meters to Prasat Ang Kan Pho.


แผนทจงหวดสรนทร ปราสาทบานเฉนยง ปราสาทพนมสวาย ปราสาทโอรงา ปราสาทเมองท ปราสาทเบง ปราสาทหมอนเจรญ ปราสาทเซม ปราสาททอง ปราสาทพระปด ปราสาทจอมพระ ปราสาทนางบวตม โนนแทน ปราสาทตามอญ รอยพระพทธบาท เขาศาลา ปราสาทบานพลวง ปราสาทบานไพล ปราสาททนง ปราสาทองกญโพธ ปราสาทตาเมอน ปราสาทตาเมอนโตจ ปราสาทตาเมอนธม ปราสาทตาควาย - ตาเมยง ปรางควดโพธศรธาต ปรางควดบานหนองหน ปราสาทตระเปยงเตย ปราสาทตระเปยงบลลงก เจดยบานลำาดวน ปราสาทศขรภม ปราสาทชางป ปราสาทอานาร ปราสาทบานสนม ปราสาทภมโปน ปราสาทยายเหงา ปราสาทสงขศลปชย ปราสาทบานปราสาท ปราสาทมชย ปราสาทหมนศรนอย

ปราสาทนางบวตม/ Prasat (Khmer Ruins) Nang Bua Tumโนนแทน/ Non Thanปรางควดบานหนองหน/ Prang of Wat Ban Nong Hinปรางควดโพธศรธาต/ Prang of Wat Pho Si Tatปราสาทบานสนม/ Prasat (Khmer Ruins) Ban Sanomปราสาทจอมพระ/ Prasat (Khmer Ruins) Chom Phraปราสาทพระปด/ Prasat Phra Puetปราสาททอง/ Prasat Thongปราสาทเมองท/ Prasat Mueang Thiปราสาทชางป/ Prasat Chang Piปราสาทศขรภม/ Prasat Sikhoraphumปราสาทอารนาร/ Prasat Ar Naปราสาทหมนศรนอย/ Prasat Mon Sri Noiปราสาทพนมสวาย/ Prasat Phanom Sawaiปราสาทบานเฉนยง/ Prasat Ban Chaniangปราสาทอโรงา/ Prasat Orangaปราสาทตระเบยงบลลงก/ Prasat Trapeang Banlangปราสาทตระเปยงเตย/ Prasat Trapeang Tiaเจดยลำาดวน/ Lamduan Chediปราสาททนง/ Prasat Thanongปราสาทบานไพล/ Prasat Ban Plaiปราสาทองกญโพธ/ Prasat Ang Kan Phoปราสาทบานปราสาท/ Prasat Ban Prasatปราสาทมชย/ Prasat Mechaiปราสาทสงขศลปชย/ Prasat Sang Silp Chaiปราสาทยายเหงา/ Prasat Yai Ngaoปราสาทตามอญ/ Prasat Ta Mornปราสาทภมโปน/ Prasat Phum Ponพระพทธบาทเขาศาลา/ Kao Sala Buddha’s Footprintปราสาทเบง/ Prasat Bengปราสาทเซม/ Prasat Semปราสาทหมอนเจรญ/ Prasat Morn Charoenปราสาทบานพลวง/ Prasat Ban Plaungปราสาทตาเมอน/ Prasat Ta Muan ปราสาทตาเมอนธม/ Prasat Ta Muen Tomปราสาทตาเมอนโตจ/ Prasat Ta Muen Totปราสาทตาควาย/ Prasat Ta Kwai

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37


34

37 35

36

20

2114

33

15

16

32

31

30

2223

24

17

18

19

7

9

10

8

6

1

23

4

5

13

12

11

26

25

28

27

29

หนงสออางองกรมศลปากร. ทำาเนยบโบราณสถานขอมในประเทศไทย เลม 3 จงหวดสรนทร. กรงเทพฯ: กอง โบราณคด กรม ศลปากร, 2538.พฒ บตรรตน. “การศกษารปแบบปราสาทอฐแบบเขมรแบบบาปวนในจงหวดสรนทร” สารนพนธ ศศ.บ. (โบราณคด) คณะโบราณคด มหาวทยาลยศลปากร, 2528.กองบรรณาธการ. "ปราสาทบานไพล อำาเภอปราสาท จงหวดสรนทร" เมองโบราณ. ปท 30 ฉบบท 4 (ตลาคม - ธนวาคม 2547), หนา 147.

เฉลมเกยรต กจตระกลรตน. “ปราสาทหนบานพลวง ตำาบลกงแอน อำาเภอปราสาท จงหวด สรนทร” สารนพนธ ศศ.บ.(โบราณคด) คณะโบราณคด มหาวทยาลยศลปากร, 2528.

อนงค หนแปน. “การศกษากลมปราสาทตาเมอน อำาเภอกาบเชง จงหวดสรนทร” วทยานพนธ ศศ.ม. (โบราณคดสมยประวตศาสตร) บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2535.กรมศลปากร. แหลงโบราณคดประเทศไทยเลม 4 (ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง). กรงเทพฯ: กองโบราณคด กรมศลปากร, 2533.กฤช เหลอลมย. "เรองเกา ๆ ทวดพระปด" เมองโบราณ. ปท 26 ฉบบท 1 (มกราคม - มนาคม 2543), หนา 122 - 126.ภาณวฒน เออสามาลย. “การศกษาพฒนาการชมชนโบราณบานพระปด ตำาบลบานแร กงอำาเภอเข วาสนรนทร จงหวดสรนทร”. การศกษาเฉพาะบคคล ศศ.บ.(โบราณคด) คณะโบราณคด มหาวทยาลยศลปากร, 2545.

กรมศลปากร. วฒนธรรม พฒนาการทางประวตศาสตร เอกลกษณและภมปญญา จงหวดสรนทร. กรงเทพฯ: กรมศลปากร. 2544.กรมศลปากร. ประวตศาสตรเมองสรนทร. สำานกพพธภณฑสถานแหงชาต กรมศลปากร, 2550.

ผจดทำ / Creditsจดทำาโดย จงหวดสรนทรPublished by Surin Province

บรรณาธการ โชตกา วรนะEditor Chotika Weeranaผเรยบเรยง ทพยวรรณ แสวงศรRewriter Thipwan Swaengsriประสานงาน อศมกรณ จนทรเสวกCoordinator Atsakorn Chansawekผแปลภาษา กชพร ธรรมจรยาInterpreter Kotchaporn Thamachariya ปรดาวรรณ บรณะรงเรองกจ Preedawan Buranarungruengkijชางภาพ สระ สายยศPhotographer Sura Saiyos ภาคภม นอยวฒน Pakpoom Noywat นฤพนธ สายเสมา Narupon Saisema

ภาพประกอบแผนท อ.วรงค วงศลงกาMap Illustrstion by Warong Wonglangkaภาพประกอบสนำา อ.เสกสรร สงหออนWatercolor illustrations by Sekson sing-onศลปกรรม กมปนาท ศลาวรรณ Art Director Kampanat Silawanพสจนอกษร ณรงค พงบญพาProofreader Narong Puengboonpa

เลขมาตรฐานสากลหนงสอ ISBN 978-974-458-435-9

พมพครงแรก 6,000 เลม ธนวาคม 2556First Printed December 2013, 6,000 copies

สงวนลขสทธตามกฎหมาย

สำานกงานจงหวดสรนทรศาลากลางจงหวดสรนทรอำาเภอเมอง จงหวดสรนทร32000

ฝากดสนปก ปรบขนาดใหเทากบความหนาจรง

Surin Civilization

Documents

Transcript of Surin Civilization