Sulfate Removal from Latex Rubber ... - doc2.clib.psu.ac.th · (5) Thesis Title Sulfate Removal...

(1)

การบาบดซลเฟตในนาเสยจากโรงงานนายางขนโดยใชเถาลอย

จากเตาเผาขยะของจงหวดภเกต Sulfate Removal from Latex Rubber Industry Wastewater

by Using Phuket Incinerator Fly Ash

วระชาต อนทรทอง Weerachat Inthong

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการสงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทร

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Science in Environmental Management

Prince of Songkla University 2551

ลขสทธของมหาวทยาลยสงขลานครนทร

(2)

ชอวทยานพนธ การบาบดซลเฟตในนาเสยจากโรงงานนายางขนโดยใชเถาลอยจากเตาเผาขยะ ของจงหวดภเกต ผเขยน นายวระชาต อนทรทอง สาขาวชา การจดการสงแวดลอม

อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก คณะกรรมการสอบ

………………………................................. .………………………….ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.พนาล ชวกดาการ) (รองศาสตราจารย ดร.พษณ บญนวล) ……………………………………กรรมการ อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม (รองศาสตราจารย ดร.วระศกด ทองลมป) …………………………………………….. ……………………………………กรรมการ (รองศาสตราจารย ดร.สรพล อารยกล) (ดร.ชยศร สขสาโรจน)

……………………………………กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.พนาล ชวกดาการ) ……………………………………กรรมการ (รองศาสตราจารย ดร.สรพล อารยกล)

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร อนมตใหนบวทยานพนธฉบบนเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการสงแวดลอม ………………………………….…………. (รองศาสตราจารย ดร.เกรกชย ทองหน) คณบดบณฑตวทยาลย

(3)

ชอวทยานพนธ การบาบดซลเฟตในนาเสยจากโรงงานนายางขนโดยใชเถาลอย จากเตาเผาขยะของจงหวดภเกต

ผเขยน นายวระชาต อนทรทอง สาขาวชา การจดการสงแวดลอม ปการศกษา 2551

บทคดยอ

ในกระบวนการผลตยางสกม กรดซลฟวรกเปนสารเคมหลกทชวยใหนายางจบตวกนเปนกอน ดงนนในนาเสยจากกระบวนการผลตนายางขนจะมปรมาณของซลเฟตสงมาก ทาใหเกดปญหากลนทมาจากการเกดกาซไฮโดรเจนซลไฟลหรอแกสไขเนา เมอเกดการหมกแบบไมสมบรณ ในการศกษาครงน เนนการประยกตใชเถาลอยจากเตาเผาขยะภเกต ซงเปนเถาทเกดจากเตาเผาทพนสารเคมแคลเซยมไฮดรอกไซด (Ca(OH)2) ทมความสามารถในการดดซบและมปรมาณแคลเซยมออกไซด (CaO) สง โดยจดประสงคหลกของการศกษาในครงน เพอหาความเปนไปไดในการกาจดซลเฟตในนาเสย โดยใชเถาลอยจากเตาเผาขยะภเกต ซงศกษาในระดบหองปฏบตการ โดยแบงการทดลองออกเปนหาชด คอ ชดการทดลองทหนง ทดลองเพอหาปรมาณซลเฟตทปลดปลอยออกมาจากเถาลอยในนาเสยปราศจากอออนทระยะเวลาการกวนและปรมาณเถาลอยตางกน ปรมาณแคลเซยมทมอยในเถาลอยและความสามารถการตกตะกอนเถาลอยเปรยบเทยบกบปนขาว ซงพบวาปรมาณเถาลอย 1 กรมตอลตรทระยะเวลาการกวน 60 นาท จะปลดปลอยปรมาณซลเฟต ออกมานอยสดคอ 36.5 มลลกรมตอลตร พบปรมาณแคลเซยมในเถาลอยรอยละ 36.00 ปรมาณแคลเซยมละลายรอยละ 0.05 และพบวาปรมาตรของตะกอนทเกดขนจากการรวมตวของเถาลอยและซลเฟตนอยกวาปรมาตรของตะกอนจากการใชปนขาว ชดการทดลองทสอง ทดสอบหาสภาวะเหมาะสมในการกาจดซลเฟตในนาเสยสงเคราะหทมความเขมขนของซลเฟตเรมตน 20,000 มลลกรมตอลตร พบวาการใชเถาลอย 2 กรมตอลตร ระยะเวลาการกวน 10 นาท สามารถกาจดซลเฟตไดดทสด ชดการทดลองทสาม ทดสอบหาความสามารถในการดดซบซลเฟตดวยการศกษาไอโซเทอมของการดดซบ พบวาการดดซบซลเฟตดวยเถาลอยเปนไปตาม Freundlich Isotherm ซงเปนการดดซบแบบ Multilayer ทงนพฤตกรรมเหลานมกพบโดยทวไปเมอการดดซบนนเกดขนในนาเสยสงเคราะห ชดการทดลองทส ทดลองผสมนาซรมจากการผลตยางสกมกบนาจากการลางเครองปนนายางขนโดยหลงการผสมสารทงสองชนดกาหนดใหมพเอชจากการผสมเทากบ 4.5 พบวาสามารถลดปรมาณซลเฟตไดรอยละ 67.87 และสามารถนาเนอยางกลบคนมาได

(4)

โดยคดเทยบเปนนาหนกยางแหงรอยละ 0.4 ชดการทดลองทหา ทดสอบการกาจดซลเฟตในนาเสยโรงงานนายางขนโดยใชเถาลอย ปนขาวและเถาไมยางพารา พบประสทธภาพในการลดซลเฟตโดยใชเถาลอยลดไดรอยละ 2.40 โดยใชปนขาวลดไดรอยละ 3.21 และโดยใชเถาไมยางพาราลดได รอยละ 5.32 โดยปรมาณซลเฟตเรมตน 8,364 มลลกรมตอลตร

(5)

Thesis Title Sulfate Removal from Latex Rubber Industry Wastewater by using Phuket Incinerator Fly Ash Author Mr. Weerachat Inthong Major Program Environmental Management Academic Year 2008

ABSTRACT

Sufuric acid is the main chemical used in latex rubber industries, for soliding rubber. Their wastewater contained high concentration of sulfate, and that brought odor problem from Hydrogen sulfide gas when anaerobic condition occurred. In this study, application of fly ash from Phuket incinerator to reduce sulfate in wastewater was concerned. This fly ash was from incinerator using Calcium Hydroxide (Ca(OH)2) which has high adsorption ability. The main objective of this study was to investigate the possibility of sulfate removal using this fly ash. The experiments were divided into five parts. The first one was to find sulfate releasing from fly ash, compared with lime (commercial grade). It was found that 1 g/L of flyash at 60 minute mixing released sulfate of 36.50 mg/L. Calcium in fly ash was 36 percent (solid phase) and 0.05 percent in liquid phase. In the second experiment, to investigate the optimum condition for sulfate reduction (synthesis wastewater of 20,000 mg/L sulfate concentration), it was found that using 2 g/L of fly ash with 10 minute mixing gave the best removal capacity. The third experiment, to investigate the adsorption capacity, adsorption isotherm of fly ash was concerned. The result showed that adsorption mechanism was followed Freundlich Isotherm, multilayer type. The forth experiment, by mixing serum from skim production and wastewater from centrifugal unit, controlled pH at 4.5, the sulfate reduction was 67.87 percent. The rubber mass were trapped (0.4 percent by weight). In the last phase (the 5th one), to investigate sulfate reduction in raw wastewater sent to actual treatment plant, comparing between fly ash, lime and ash from rubber wood were applied. The sulfate reduction were 2.40, 3.21 and 5.32 when using fly ash, lime and ash from rubber wood, respectively (when influent sulfate concentration was 8364 mg/L).

(6)

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนสาเรจลงไดดวยด ดวยความกรณาใหคาปรกษาพรอมทงแนะแนวทางและตรวจสอบแกไขขอบกพรอง ตลอดจนคอยตดตามความกาวหนาอยเสมอ จากอาจารยทปรกษาคอ ผชวยศาสตราจารย ดร.พนาล ชวกดาการ และอาจารยทปรกษารวม คอ รองศาสตราจารย ดร.สรพล อารยกล ณ โอกาสน

ขอขอบคณคณะกรรมการสอบวทยานพนธในการตรวจสอบและแกไขขอบกพรองจนทาใหวทยานพนธฉบบนมความถกตองสมบรณมากยงขน

ขอขอบคณเทศบาลนครภเกตทอานวยความสะดวกในการเกบตวอยางเถาลอย และขอขอบคณเจาหนาทฝายวศวกรรมบรษท เฟลเทกซ จากด ทกรณาอานวยความสะดวกในการเกบตวอยางนาเสย

ขอขอบคณ คณวรรณฤด หวนเซง คณกฤตตกา จานงจตร ในการชวยเกบตวอยางเถาลอย และเพอนๆ พๆ นองๆ นกศกษาคณะการจดการสงแวดลอมทกทาน ทคอยใหกาลงใจตลอดการทาวทยานพนธ

ขอขอบคณคณะการจดการสงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทร รวมถงนกวทยาศาสตรหองปฏบตการคณะการจดการสงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทร ทใหความสะดวกเกยวกบวสดอปกรณและเครองมอตางๆ รวมถงการใหคาแนะนาและการปรกษาปญหาตางๆ ใหสาเรจลลวงไปไดดวยด

ขอขอบคณบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตหาดใหญ ทไดสนบสนนทนอดหนนในการทาวจยในครงน

ขอขอบคณ คณแม คณพอ พชาย ทคอยเปนแรงบนดาลใจพรอมทงเปนกาลงใจในการตอสปญหาอปสรรคตางๆ ในระหวางการทาวทยานพนธ

วระชาต อนทรทอง

(7)

สารบญ หนา บทคดยอ (3) Abstract (5) กตตกรรมประกาศ (6) สารบญ (7) รายการตาราง (10) รายการภาพประกอบ (13) บทท

1 บทนา 1 1.1 บทนาตนเรอง 1 1.2 การตรวจเอกสาร 2

1.2.1 กระบวนการผลตนายางขน 2 1.2.2 ซลเฟต 6

1.2.2.1 การเกดไฮโดรเจนซลไฟด 6 1.2.2.2 วฏจกรของซลเฟอร 7 1.2.2.3 การตกผลกซลไฟด 8 1.2.2.4 สวนประกอบของซลไฟดในนา 9 1.2.2.5 การใชกรดซลฟวรกในโรงงานนายางขน 11

1.2.3 การบาบดซลเฟต 13 1.2.3.1 การบาบดทางดานเคม 13 1.2.3.2 เมมเบรน 14 1.2.3.3 การแลกเปลยนประจ 14 1.2.3.4 การบาบดซลเฟตทางดานชวภาพ 15

1.2.4 การดดซบ 16 1.2.4.1 ปจจยทมผลตอการดดซบ 16 1.2.4.2 ไอโซเทอมของการดดซบ 17

(8)

สารบญ (ตอ) หนา

1.2.5 เถาลอยจากเตาเผาขยะภเกตและการใชเถาลอยในการบาบดนาเสย 19 1.2.5.1 ลกษณะของเถาลอยจากเตาเผาขยะภเกต 19 1.2.5.2 ความสามารถในการดดซบ 22

1.2.6 ปนขาวและคณสมบตปนขาว 24 1.3 วตถประสงคงานวจย 26 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 26

2 วธการวจย 27 2.1 วสด 27 2.2 อปกรณ 29 2.3 ขอบเขตและวธการวจย 29

2.3.1 ขอบเขตของการวจย 29 2.3.2 วธการวจย 29

2.4 วธการวเคราะห 32 3 ผลการทดลองและการอภปราย 34

3.1 คณลกษณะปรมาณซลเฟตและปรมาณแคลเซยมของเถาลอย ปนขาว และเถาไมยางพารา 34

3.1.1 การชะละลายของซลเฟตในเถาลอยและปนขาวจากการทดลองในหองปฏบตการ 34

3.1.2 การทดสอบหาปรมาณแคลเซยมในเถาลอยจากการสงตวอยาง ตรวจวเคราะหโดยศนยเครองมอวทยาศาสตรมหาวทยาลย สงขลานครนทร 50

3.1.3 การทดสอบความสามารถในการตกตะกอนของเถาลอย เปรยบเทยบกบปนขาว (ในนาเสยโรงงานนายางขน) 51

3.2 สภาวะทเหมาะสมในการกาจดซลเฟตในนาเสยสงเคราะหโดยใชเถาลอย 53 3.2.1 การศกษาความเขมขนของแคลเซยมในการกาจดซลเฟตสงสด 54

(9)

สารบญ (ตอ) หนา

3.3 ความสามารถในการดดซบซลเฟต 55 3.4 ผงการผลตยางสกมและลกษณะนาเสยจากกระบวนการผลตนายางขน

และการผลตยางสกม 58 3.4.1 ผงการผลตยางสกมโรงงานเฟลเทกซ จากด 58 3.4.2 ทดลองผสมนาซรมจากการผลตยางสกมกบนาจากการลาง

เครองปนนายางขน 65 3.5 การกาจดซลเฟตในนาเสยโรงงานนายางขน 66

3.5.1 เปรยบเทยบประสทธภาพวตถดบ (เถาลอย ปนขาวและ เถาไมยางพารา) ในลดซลเฟตในนาเสยโรงงานนายางขน 66

4 บทสรปและขอเสนอแนะ 70 4.1 การกาจดซลเฟตในนาเสยสงเคราะหโดยใชเถาลอย 70 4.2 การทดสอบความสามารถในการตกตะกอนของเถาลอยเปรยบเทยบกบ

ปนขาวในนาเสยจรง 70 4.3 ปรมาณแคลเซยมในเถาลอยจากการสงตวอยางวเคราะหโดยศนยเครองมอ

วทยาศาสตรมหาวทยาลยสงขลานครนทร 70 4.4 ปรมาณซลเฟตปลดปลอยจากเถาลอย ปนขาวและเถาไมยางพารา 71 4.5 ความสามารถในการดดซบซลเฟตของเถาลอย 71 4.6 การกาจดซลเฟตโดยใชเถาลอยในนาเสยจากโรงงานนายางขน 71 4.7 การหาแนวทางในการลดซลเฟตทงในดานลดการใชกรดซลฟวรกและ

การนานาเสยจากการผลตยางสกมกลบมาใชใหม 72 4.8 ขอเสนอแนะ 72

บรรณานกรม 73 ภาคผนวก 76

ก. รายงานผลการทดสอบเถาลอย 77 ข. ผลการวเคราะหทไดจากการทดลอง 80 ค. การคานวณผลการทดลอง 83 ง. ผลงานทไดรบการเผยแพรจากวทยานพนธ 85

ประวตผเขยน 96

(10)

รายการตาราง

ตารางท หนา

1.1 ปรมาณการใชกรดซลฟวรกเปนกโลกรมตอตนเนอยางแหงในหางนายาง

และตนทนของกรดซลฟวรก (ทราคากโลกรมละ 2 บาท) 12 1.2 ปรมาณโลหะหนกในเถาจากเตาเผามลฝอยชมชนจงหวดภเกต ซงวเคราะห

โดยบรษท SGS (Thailand) Ltd. เมอเดอนเมษายน พ.ศ. 2545 21 1.3 มาตรฐานคณภาพนาแหลงนาผวดน 22 1.4 ความเขมขนขององคประกอบตางๆ (%) ในเถาลอยจากเตาเผาขยะภเกต

ซงวเคราะหโดยศนยเครองมอวทยาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร เมอวนท 4 สงหาคม 2548 ดวยเครอง X-ray Fluorescence Spectrometer 23

1.5 ความเขมขนขององคประกอบตางๆ (%) ในเถาไมยางพารา ซงวเคราะห โดยศนยเครองมอวทยาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร เมอ วนท 4 สงหาคม 2548 ดวยเครอง X-ray Fluorescence Spectrometer 24

1.6 คณสมบตของตวอยางผลตภณฑปนขาว 25 2.1 พารามเตอรทนาไปวเคราะหหาปรมาณในสารตวอยาง 30 2.2 ปรมาณเถาลอยและระยะเวลาในการกวนเพอศกษาสภาวะทเหมาะสม

ในการกาจดซลเฟตในนาเสยสงเคราะห 30 2.3 จดเกบตวอยางและพารามเตอรททาการศกษา 31 2.4 ปรมาณ ชนดของวตถดบและพารามเตอรในการนามาศกษาเปรยบเทยบ

การตกตะกอน 32 2.5 พารามเตอรและวธการวเคราะห 32 3.1 ผลการทาจารเทส โดยใชนา DI กบเถาลอย กวน 30 นาท ตงใหตกตะกอน 30 นาท 35 3.2 ผลการทาจารเทส โดยใชนา DI กบเถาลอย กวน 45 นาท ตงใหตกตะกอน 30 นาท 36 3.3 ผลการทาจารเทส โดยใชนา DI กบเถาลอย กวน 60 นาท ตงใหตกตะกอน 30 นาท 37 3.4 สรปผลการทดลองเมอเตมเถาลอยลงไปในปรมาณทเพมขน 38 3.5 ผลการทาจารเทส โดยใชนา DI กบปนขาว กวน 30 นาท ตงใหตกตะกอน 30 นาท 40 3.6 ผลการทาจารเทส โดยใชนา DI กบปนขาว กวน 45 นาท ตงใหตกตะกอน 30 นาท 41

(11)

รายการตาราง (ตอ)

ตารางท หนา 3.7 ผลการทาจารเทส โดยใชนา DI กบปนขาว กวน 60 นาท ตงใหตกตะกอน 30 นาท 42 3.8 สรปผลการทดลองเมอเตมปนขาวลงไปในปรมาณทเพมขน 43 3.9 ผลการทาจารเทสโดยใชนากลน DI กบเถาไมยางพารา กวน 30 นาท ตงให

ตกตะกอน30 นาท 45 3.10 ผลการทาจารเทสโดยใชนากลน DI กบเถาไมยางพารา กวน 45 นาท ตงให

ตกตะกอน30 นาท 46 3.11 ผลการทาจารเทสโดยใชนากลน DI กบเถาไมยางพารา กวน 60 นาท ตงให

ตกตะกอน30 นาท 47 3.12 สรปผลการทดลองเมอเตมเถาไมยางพาราลงไปในปรมาณทเพมขน 48 3.13 ผลการทดสอบปรมาณแคลเซยมในเถาลอยวเคราะหโดยศนยเครองมอวทยาศาสตร

ดวยเครอง เอกซเรย ฟลออเรสเซนต สเปกโตรมเตอร เมอวนท 8 ธนวาคม 2549 50 3.14 ผลการทดสอบปรมาณแคลเซยมในเถาลอยวเคราะหโดยศนยเครองมอวทยาศาสตร

ดวยเครอง เอกซเรย ฟลออเรสเซนต สเปกโตรมเตอร เมอวนท 11 มกราคม 2550 50 3.15 ปรมาณซลเฟตและพเอชในแตละชวงเวลาของการกวน 55 3.16 ขอมลการศกษาไอโซเทอมในการกาจดซลเฟตโดยใชเถาลอย 56 3.17 คาคงทการดดซบจากสมการ Freundlich 57 3.18 อธบายความหมายของคา K และ 1/n จากสมการ Freundlich 57 3.19 ปรมาณซลเฟตและแอมโมเนยทจดตางๆ ในโรงงาน 60 3.20 ปรมาณนาเสย ปรมาณซลเฟตและปรมาณแอมโมเนยในแตละจดเกบตวอยาง

ในโรงงานนายางขน 63 3.21 คาพารามเตอรตางๆของหางนายางและนาเสยทเกดจากการผลตยางสกม 64 3.22 ผลการวเคราะหการผสมระหวางนาซรมและนาลางเครองปนนายางขนโดยใหพเอช

หลงจากผสมเปน 4.5 65

(12)

รายการตาราง (ตอ)

ตารางท หนา 3.23 คาพารามเตอรตางๆ ทไดจากการวเคราะหหลงจากเตมสารดดซบและกวน

ดวยเครองจารเทสเปนเวลา 30 นาท ตงใหตกตะกอน 30 นาท และกรอง ดวยกระดาษกรอง GF/C 67

(13)

รายการภาพประกอบ

ภาพประกอบท หนา 1.1 กระบวนการผลตนายางขนดวยวธการปนแยก 3 1.2 วฏจกรของซลเฟอร 8 1.3 ผลตอพเอชตอสมดลของ H2S และ S2 10 1.4 Eh-pH Diagram 10 1.5 กราฟของของ Freundlich Isotherm เพอหาคา K และ n 18 1.6 กราฟของ Langmuir Isotherm เพอหาคา KA และ qm 19 1.7 เถาลอยจากเตาเผาขยะภเกต 20 1.8 ภาพถายอนภาคเถาลอยจากกลอง Scanning Electron Microscope (SEM) 20 2.1 เถาลอยจากเตาเผาขยะภเกต 27 2.2 ปนขาว 27 2.3 เถาไมยางพารา 28 2.4 ขนตอนดาเนนการทดลอง 33 3.1 ปรมาณซลเฟตทแปรเปลยนตามเวลาและปรมาณเถาลอย 39 3.2 ปรมาณซลเฟตทแปรเปลยนตามเวลาและปรมาณปนขาว 44 3.3 ปรมาณซลเฟตทแปรเปลยนตามเวลาและปรมาณเถาไมยางพารา 49 3.4 เปรยบเทยบการจมตวของของตะกอนในนาเสยทรวมตะกอนโดยใชเถาลอย

และปนขาว 52 3.5 การจมตวของตะกอนในนาเสยทรวมตะกอนโดยใชปนขาว 53 3.6 การกวนนาเสยสงเคราะหโดยกวนท 125 รอบตอนาทเปนเวลา 24 ชวโมง 54 3.7 ไอโซเทอมการดดซบซลเฟตโดยใชเถาลอยจากเตาเผาขยะภเกต 56 3.8 ผงการผลตยางสกมและบอดกยางรวมถงจดเกบตวอยางนา 59 3.9 สมดลมวลในสวนของบอผลตยางสกม (Skim Lump) 61 3.10 สมดลมวลในสวนของ บอรวบรวมนาซรม 61 3.11 สมดลมวลในสวนของบอดกเศษยาง (Trapping) 62

(14)

รายการภาพประกอบ (ตอ) ภาพประกอบท หนา 3.12 จดเกบตวอยางบรเวณผลตยางสกม 64

1

บทท 1

บทนา

1.1 บทนาตนเรอง โรงงานผลตยางพาราเปนแหลงกาเนดมลพษทสาคญแหลงหนง ทอาจสรางความ

เดอดรอนราคาญใหกบชมชนใกลเคยง ทงนเกดจากสภาพปญหาการจดการนาเสยของโรงงานซงมผลตอประสทธผลการบาบดนาเสย เนองจากอตสาหกรรมนายางขนทาใหเกดการปนเปอนมลพษตางๆ มากมาย เชน ปรมาณสารอนทรยทสง ปรมาณไนโตรเจนโดยเฉพาะในรปแอมโมเนยไนโตรเจนสง มปรมาณซลเฟตและสารแขวนลอยสง แตคาพเอชของนาเสยตา ในปจจบนระบบบาบดนา เสยทใชกนในอตสาหกรรมนายางขน เปนระบบบาบดนา เสยทอยกลางแจง ซงประกอบดวยบอดกยาง บอหมกไรอากาศ บอกงมอากาศ และบอมอากาศ จากสภาพทเปนระบบเปดและเงอนไขของปฏกรยาทเกดขนในระบบบาบดนาเสยทเปนอยในปจจบน พบวาไดกอใหเกดปญหาสงแวดลอมตามมา ซงในกระบวนการผลตยางพาราใชกรดซลฟวรกชวยใหนายางจบตวกนเปนกอน ซงเมอเสรจสนกระบวนการผลตจะมซลเฟตออกมากบนาเสย เนองจากกรดซลฟวรกทใชในกระบวนการดงกลาว ทาใหเกดกลนจากการหมกแบบไมสมบรณ โดยเฉพาะกลนทเกดจากระบบบาบดนาเสย ซงสวนหนงเกดขนจากกาซไฮโดรเจนซลไฟด (H2S) ทมกลนเหมนและเปนอนตรายตอชวตหากมความเขมขนสง กาซไฮโดรเจนซลไฟดเกดขนจากการยอยสลายทางชวภาพในสภาวะไรอากาศของนาเสยทมซลเฟตสงมากกวา 300 มลลกรม/ลตร (แกมกาญจน รกษาพราหมณ, 2539) ทาใหตองกาจดสารดงกลาวโดยการใชปนขาวในปรมาณมากเพอกาจดซลเฟต จงหวดภเกตมเตาเผาขยะแบบพนสารเคม แคลเซยมไฮดรอกไซด (Ca(OH)2) เพอจบกาซทเกดจากการเผาไหม โดยของเสยทเกดจากการเผาแบงเปน 2 สวน คอ เถาหนก (Bottom Ash) และเถาลอย (Fly Ash) สาหรบการเกดเถาลอยนนในระยะเวลา 19 เดอน มปรมาณสงถง 3,497 ตน (http://www.phuketcity.go.th/html/incinerator.inc44001.html, วนท 29/7/48) ซงเถาลอยดงกลาวสดทายจะนาไปฝงกลบทหลมฝงกลบโดยไมไดนาไปใชประโยชนอะไรอกเลยทาใหตองเสยคาใชจายในการขนสงและฝงกลบ อกทงยงสนเปลองพนทฝงกลบอกดวย แตจากการศกษาพบวา เถาลอยจากเตาเผาขยะภเกตมปรมาณแคลเซยมออกไซดสง มความสามารถในการดดซบสารละลาย เชน ฟอสฟอรส และทาใหตกตะกอน (ชระวทย รตนพนธ, 2548) ซงเถาลอยยงมประสทธภาพในการกาจดโลหะหนกไดโดยสามารถกาจดนกเกลไดรอยละ 99.52 กาจดแคดเมยมไดรอยละ 99.12 และกาจดตะกวไดรอยละ 99.55 ทพเอชเทากบ 10 (จนทรนา สงวนรงวงศ

2 และคณะ, 2540) นอกจากนยงสามารถลดความเปนพษของโลหะหนกจาพวก ทองแดง (Cu) และตะกว (Pb) ซงสามารถลดฟอสเฟต (PO4

3-) และไนเตรต (NO3-) ไดอกดวย (Gupta and Torres, 1998)

ดงนนการวจยนจงมวตถประสงคเพอ ศกษาความเปนไปไดในการใชเถาลอยจากเตาเผาขยะภ เกตในการกาจดซลเฟตในระบบบาบดน า เสยโรงงานน ายางขน โดยเนน การเปรยบเทยบประสทธภาพของเถาลอยภเกตและปนขาวในการกาจดซลเฟตเพอลดปรมาณซลเฟตในระบบบาบดนาเสยของโรงงานนายางขน

1.2 การตรวจเอกสาร

1.2.1 กระบวนการผลตนายางขน นายางสดทไดจากการกรดตนยางพารา มลกษณะเปนของเหลวขนคลายนานม มอนภาคขนาด 0.05-0.50 ไมครอน ในนายางสดมปรมาณเนอยางแหงประมาณรอยละ 25-45 ขนอยกบสายพนธ อาย ฤดกาล เเละกรรมวธกรดยาง โดยทวไปนายางสดประกอบดวยสารทเปนของแขงทงหมดรอยละ 36 เนอยางเเหงรอยละ 33 โปรตนเเละไขมนรอยละ1.0-1.2 คารโบไฮเดรตเเละเถา รอยละ 1.0 ความหนาเเนนประมาณ 0.975-0.980 กรม/มลลลตร เเละมคาความเปนกรด-ดาง 6.5-7.0 ซงตองนามาเเปรรปใหอยในรปของนายางขน เพอใหเหมาะสมตอการผลตผลตภณฑ และมคณภาพทสมาเสมอกวานายางสด (กรมควบคมมลพษ, 2548) นายางขน คอ นายางทมเนอยางแหง (Dry Rubber Content: DRC) ไมตากวา 60% การผลตนายางขนสามารถทาได 4 วธ คอ 1) วธระเหยดวยนา (Evaporation) 2) วธทาใหเกดครม (Creaming) 3) วธปนเเยก (Centrifuging) 4) วธเเยกดวยไฟฟา (Electro Decantation) ซงวธทใชในการผลตนายางขนในประเทศไทย ใชวธการปนแยกดวยเครองปนความเรวสงและมรายละเอยดการผลตแสดง ดงภาพประกอบท 1.1

3 ภาพประกอบท 1.1 กระบวนการผลตนายางขนดวยวธการปนแยก ทมา : กรมควบคมมลพษ, 2548

นายางสด

บอรบนายางสด

เตม NH3, TMTD/ZnO เพอรกษาสภาพนายางเตม DAHP เพอตกตะกอน Mg+

เครองปนแยก

นาสะอาดเพอลาง นาทงจากการลาง ขแปง

นาทงจากการลาง ขแปง ยางหว โบวล

ไฟฟา

นาสะอาดเพอลาง

นายางขน หางนายาง

ถงเกบนายางขน

บอจบตวเตมกรด ซลฟวรก

ซรม

กอนยางสกม

การผลตยางสกม นาเสย นาใช

สกมบลอกและสกมเครพ

พนทเกบยางสกม นาเสย

บอดกยาง

นาเสย เศษยาง

บอบาบดนาเสย บอเกบเศษยาง

4

รายละเอยดการผลตนายางขน (กรมควบคมมลพษ, 2548) 1. การรบนายางสด นายางสดจะถกรกษาสภาพไมใหจบตว ดวยแอมโมเนยและ

TMTD/ZnO และถกถายผานตะเเกรงกรองลงสรางรบนายางสดจากนนนายางสดจะไหลจากรางรบนายางสดลงสบอรบนายางสด ซงในขนตอนนจะเกดกลนเหมนของไอระเหยเเอมโมเนยเนองจากการฟงกระจายของแอมโมเนยระหวางการถายนายางสด นอกจากน จาเปนตองมการลางทาความสะอาดบอรบนายางสดทกวน เนองจากมการเตมสารเคมชวยในการตกตะกอนเเมกนเซยม เเละมการจบตวของยางทผนงบอ ซงอาจทาใหนายางสดมการปนเปอนได

2. การเตรยมนายางสด ตองมการปรบสภาพนายางสดใหเหมาะสมตอกระบวนการปนเเยก ดวยการเตมเเอมโมเนย เพอใหนายางมปรมาณเเอมโมเนยเกนกวา 0.4% โดยนาหนกเเละเตม Di-ammonium Hydrogen Phosphate (DAHP) เพอใหแมกนเซยมตกตะกอนเปนขแปง เเละทงไว 1 คนสาหรบนายางทมเเมกนเซยมสง สาหรบนายางทจะนามาปนเเยก ควรมปรมาณแมกนเซยมนอยกวา 50 มลลกรมตอลตร เเละเมอปนเเลวไมควรเกน 20 มลลกรมตอลตร นอกจากน ปรมาณกรด (Volatile Fatty Acid : VFA) ไมควรเกน 0.05% หากเกน ใหนาไปผสมกบนายางสดทมคาไมเกน 0.05%

3. การปนแยก อาศยหลกการ คอ นายางธรรมชาตเปนสารละลายคอลลอยด ทประกอบดวยสวนอนภาคของยางแขวนลอยกระจดกระจายอยในเซรม และเนองจากอนภาคยางเหลานเบากวาเซรมจงลอยตวสผวหนานายางและมการเคลอนไหวแบบบราวเนยน ซงอตราการเคลอนไหวขนอยกบแรงดงดดของโลก ดงนน การปนจะชวยเพมแรงดงดด และเรงการเคลอนทของอนภาคยาง ซงชวยแยกสวนทเปนเนอยางออกจากสวนเซรม ในการปนแยกนายางสดจะไดนายาง 2 สวน คอ หางนายาง และนายางขน โดยนายางขนจะมเนอยางแหงประมาณ 60% เครองปนยางขนาดเลก สามารถปอนนายางสดไดประมาณ 150 ลตร/ชวโมง สวนเครองขนาดใหญสามารถปอนนายางสดได 400-600 ลตร/ชวโมง และในการปนเเยกยางจะมการลางเครองปนยางทกๆ 2 หรอ 3 ชวโมง เนองจากการอดตนของยางเเละกากขเเปงบรเวณหวโบวลของเครองปนยาง โดยในการลางเเตละครงจะใชเวลาในการลางนานประมาณ 10-15 นาท

4. การไลแอมโมเนยในหางนายาง หางนายางทไดจากกระบวนการปนยางจะถกนาไปไล แอมโมเนยออก เพอลดปรมาณการใชกรดซลฟวรกเพอผลตยางสกม เนองจากหางนายางมปรมาณแอมโมเนยสง จะตองใชกรดในปรมาณมาก ดงนนจงมการไลแอมโมเนยในหางนายาง ดวยการใชถาดไลแอมโมเนยหรอเครองกวน

5

5. การผลตยางสกม หางนายางทผานการไลแอมโมเนยแลว จะถกเตมดวยกรดซลฟวรกเพอใหเนอยางจบตวกนในขนตอนนจะไดกอนยางสกมทจบตวกนเเละสามารถนาไปขายได นอกจากนกอนยางสกมนสามารถนาไปผลตเปนยางสกมเครพหรอสกมบลอคตอไป ดงน

- การผลตยางสกมเครพ โดยการนากอนยางสกมผานเครองตดใหเปนกอนเเละลางนา เพอชาระกรดออก จากนนรดยางใหเปนเเผนเเละนาไปอบในเตาอบเเลวบรรจหบหอ

- การผลตยางสกมบลอค โดยการนากอนยางสกมผานเครองตดใหเปนกอนเเละลางนา เพอชาระกรดออก จากนนรดยางใหเปนแผนเเละนายางไปตดดวยเครองตดยอยเเลวนาไปอบใน เตาอบ นามาอดแทงเเละบรรจหบหอ กรดซลฟวรก เปนสารเคมทใชในการจบตวของหางนายาง แตการใชกรดซลฟวรก ทมากเกนไปจะทาใหยางเปอยและเสอมงาย ซงเปนสาเหตทาใหยางสกมไมไดคณภาพ นอกจากน ปรมาณกรดซลฟวรกมความสมพนธกบปรมาณแอมโมเนยในหางนายางทเขาบอจบตว คอ ถามปรมาณแอมโมเนยในหางนายางมากจะตองเตมปรมาณกรดซลฟวรกมากดวย สวนระยะเวลาทเหมาะสมในการจบตวของยางสกม คอ 24 ชวโมง ถาจาเปนตองจบตวดวยเวลาทนอยกวานจะตองใชปรมาณกรดซลฟวรกมากขน กรมโรงงานอตสาหกรรมไดกาหนดปรมาณการใชทรพยากร หลายอยาง เพอเปนเกณฑในการปองกนมลพษจากอตสาหกรรมนายางขน ซงในสวนของ กรดซลฟวรกไดกาหนดเกณฑไวท 210 กโลกรมตอตนเนอยางแหงในหางนายาง (กรมควบคมมลพษ, 2548)

6. การดกยาง เปนการดกจบเนอยางทปะปนมากบนาเสยจากกระบวนการตางๆ เชน การตกคางในบอรบนายางสดเครองปนยาง และบอเกบนายางขน ดวยการเตมโพลเมอรตางๆ หรอจากบอดกยาง ซงยางทไดจะสามารถนาไปขายในราคาทตา เนองจากมคณภาพไมด เมอเทยบกบยางแผน

7. การเตรยมสารละลายแอมโมเนย ในกรณทโรงงานใชแอมโมเนยในรปสารละลายแอมโมเนยหรอนาแอมโมเนย โรงงานจะตองเตรยมสารละลายแอมโมเนย ใหอยในรปสารละลายเขมขนประมาณ 10% ซงในการเตรยมสารละลายแอมโมเนยผสมกบนาจะเกดความรอน เเละสงผลใหแอมโมเนยระเหยออกจากสารละลายไดงายขน เนองจากอณหภมสงขน (กรมควบคมมลพษ, 2548) นาเสยของโรงงานนายางขนเกดจากนาทใชในกระบวนการผลตสวนตางๆ ภายในโรงงาน ซงในกระบวนการผลตแตละสวนนาเสยทเกดขนจะมลกษณะสมบตทแตกตางกนออกไป นาเสยจากกระบวนการผลตยางสกมเครพม BOD5 ในชวง 6,533-14,566 มลลกรม/ลตร และปรมาณของแขงแขวนลอยในชวง 456-933 มลลกรม/ลตร ตามลาดบ นาเสยท เกดขนทงหมดจาก

6 กระบวนการผลตในโรงงานทศกษาจะถกรวมกนเพอเขาสระบบบาบดของโรงงาน ซงนาเสยรวมของแตละโรงงานจะมปรมาณสารอนทรยสง (ทง BOD5 และ COD) โดยคา BOD5 และ COD มคาแตกตางกนคอนขางมาก โดยมสดสวนของคา BOD5 ตอ COD ในนาเสยรวมเฉลย 0.5 (พฒนวรรณ วทยกล, 2544) แสดงใหเหนวานาเสยมศกยภาพ ทจะยอยสลายไดดวยกระบวนการทางชวภาพ ในนาเสยรวมมปรมาณของแขงแขวนลอยสง อยในชวง 350-2,680 มลลกรม/ลตร ซงสวนใหญมกเปนพวกเศษยางทลอยปะปนอยในนาเสย นอกจากนนาเสยรวมยงมปรมาณซลเฟตทสงอยระหวาง 404-2,262 มลลกรม/ลตรและมสภาพเปนกรด โดยคาซลเฟตทสงและสภาพเปนกรดเกดจากนาเสยทมาจากกระบวนการผลตยางสกมเครพ โดยในขนตอนการผลตจะทาการเตมกรดซลฟวรก เพอใหเกดการจบตวของเนอยางทอยในหางนายาง โดยจะมการเตมกรดซลฟวรกในปรมาณ 6% ของปรมาณหางนายาง (พฒนวรรณ วทยกล, 2544)

1.2.2 ซลเฟต (Sulfate) ซลเฟตพบอยทวไปในนาธรรมชาต นาเสยจากโรงงานอตสาหกรรมและนาทงจากเหมองตางๆ ผบรโภคทดมนาทมซลเฟตปรมาณมากจะกอใหเกดการระบายทองขนได ในทางอตสาหกรรมซลเฟตกมความสาคญ เนองจากเปนตวททาใหเกดตะกรนในหมอนา กอใหเกดปญหาเรองกลนและการกดกรอนในทอนาเสย ปญหาดงกลาวเกดจากปฏกรยารดกชนของซลเฟตกลายเปนซลไฟดภายใตสภาวะไมใชอากาศ แหลงของซลเฟอรและสารประกอบซลเฟอรในธรรมชาตพบไดในรปแรตางๆ ทอยใตดน เชน ธาตซลเฟอร (S0), แรยบซม (CaSO42H2O), แรไพไรต Pyrite (FeS2) ซงเปนสวนผสมทไมตองการในถานหน กาซธรรมชาตและนามนปโตเลยม การระเบดของภเขาไฟเปนตนเหตสาคญอยางหนงในการปลดปลอยสารซลเฟอรสบรรยากาศทงในรปกาซซลเฟอรไดออกไซด (SO2) รวมทงขเถาซลไฟดรปตางๆ กาซซลเฟอรไดออกไซดอาจทาใหเกดปรากฏการณฝนกรดตามมา ขณะทซลเฟตเปนอออนทสาคญพบไดทงในนาทะเลและแหลงนาจด นาเสยอตสาหกรรมหลายประเภททมความเขมขนของซลเฟตอยในปรมาณสง (มนสน ตณฑลเวศม และมนรกษ ตณฑลเวศม, 2545)

1.2.2.1 การเกดไฮโดรเจนซลไฟด (H2S) ไฮโดรเจนซลไฟดเปนกาซทพบไดทวไปในธรรมชาต เนองจากมกลนเหมอนไขเนา จงทาใหเปนกาซทรจกกนอยางกวางขวาง กาซนเกดขนจากการเนาเปอยและยอยสลายของสารอนทรย โดยเฉพาะอยางยงอลบมน (Albumin) หรอไขขาว อลบมนทยอยสลายทางชวภาพ

7 (แบบไมใชอากาศ) สรางไฮโดรเจนซลไฟดเกดขนในปรมาณสงและมกลนเหมนซงเปนทมาของกาซไขเนา ไฮโดรเจนซลไฟดพบไดมากในบอพกนาเสยหรอในทอระบายนาเสย นาเสยทมซลไฟดมาก เปนนาเสยจากโรงงานอตสาหกรรมบางประเภท เชน โรงกลนนามน โรงงานเสนใย วสโคซเรยอน และอนๆ การเกดไฮโดรเจนซลไฟดในระบบบาบดนาเสยไรอากาศทบาบดนาเสยทม ซลเฟตสงกอใหเกดปญหาหลายประการ เชน ปญหากลนเหมนไขเนา ปญหาการสกกรอนของอปกรณโลหะ ปญหาเปนพษตอแบคทเรยผลตมเทนและทาใหปรมาณกาซมเทนลดลง รวมทงมผลตอระบบเตมอากาศทตามหลง เนองจากซลไฟดเปนสารรดวซททาปฏกรยากบออกซเจนได นอกจากนน เมอนากาซชวภาพทมไฮโดรเจนซลไฟดไปใชประโยชนจะมปญหาการกดกรอนของอปกรณตางๆ จาเปนตองทาความสะอาดกาซชวภาพกอนนาไปใช การเผาไฮโดรเจนซลไฟดจะไดกาซซลเฟอรไดออกไซด (SO2) ซงมสมบต กดกรอนโลหะสง และเมอปนเปอนสสงแวดลอมจะทาใหเกดภาวะฝนกรด

1.2.2.2 วฏจกรของซลเฟอร กจกรรมของมนษยและปรากฏการณธรรมชาตเปนสาเหตททาใหเกด การเคลอนยายและเปลยนรปของสารประกอบของธาตซลเฟอรตางๆ อยตลอดเวลา ในทางชวภาพ ซลเฟอรเปนธาตทมความสาคญกบสงมชวตทกชนด เชน เปนองคประกอบของเซลล เอนไซม และโปรตนตางๆ สารประกอบของซลเฟอรในรปออกซไดซหลายชนดทาหนาทเปนสารรบอเลกตรอนตวสดทายในกระบวนการหายใจแบบไมใชออกซเจนของจลชพบางกลม และในทางกลบกน สารประกอบซลเฟอรในรปรดวซบางรปกจะถกใชเปนสารใหอเลกตรอนสาหรบการดารงชพของจลชพบางกลมไดเชนเดยวกน วฏจกรของซลเฟอรมลกษณะคลายวฏจกรของไนโตรเจน เนองจากเกยวกนกบปฏกรยาหรอกจกรรมทางชวภาพเปนอยางมาก ซลเฟอรทอยในสารประกอบอนทรย (เรยกวาสารอนทรยซลเฟอร) มกอยในรปของโปรตน แบคทเรยสามารถยอยสลายสารอนทรยซลเฟอร เพอสรางเปนเนอเยอ และสรางพลงงานในการดารงชวต ซลเฟอรถกเปลยนใหอยในรปซลเฟตภายใตสภาวะแอโรบก สวนภายใตสภาวะไมใชอากาศ ซลเฟอรจะถกเปลยนเปนซลไฟดหรอไฮโดรเจนซลไฟด สตวจะกนสารอนทรยซลเฟอรในพช และใชในการเจรญเตบโต เมอพชและสตวตายกจะเนาเปอยและสลายตวกลายเปนสารอนทรยซลเฟอรในดนหรอในนา ดงภาพประกอบท 1.2

8 แบคทเรยประเภทออโตโทรบ เชน แบคทเรยซลเฟอรสมวง (Purple Sulfur Bacteria) สามารถเจรญเตบโตไดโดยใช H2S และสารอนนทรยคารบอน (เชน CO2) เปนแหลงพลงงานและแหลงคารบอนตามลาดบ แบคทเรยซลเฟตรดกชน (SRB) สามารถรดวซซลเฟตให กลายเปนไฮโดรเจนซลไฟด ภาพประกอบท 1.2 วฏจกรของซลเฟอร ทมา : Sawyer et al. (2003)

1.2.2.3 การตกผลกซลไฟด ซลไฟดรวมกบอออนโลหะตางๆ ไดเปนสารประกอบโลหะซลไฟดทละลายนาไดนอย เชน ZnS, CuS, Cu2S, NiS, FeS เปนตน การสรางโลหะซลไฟดถอเปนปฏกรยาเคมทใชในการกาจดโลหะหนกออกจากนาวธหนง ปฏกรยาทเกดขนเปนแบบ Precipitation ดงสมการ (1)

M2+ + S2- MS (1)

การตกผลกดวยซลไฟดมประสทธภาพสงกวาการตกผลกดวยไฮดรอกไซดในการกาจดโลหะหนกของนาเสยโรงงานอตสาหกรรม แตมขอเสยทเดนชดของการตกผลกดวยซลไฟด

9 คอ อาจมโฮโดรเจนซลไฟดเกดขนซงมกลนเหมน เปนพษและเปนอนตรายตอสขภาพ การใช ซลไฟดกาจดโลหะหนกม 2 วธ คอ วธตกผลกดวยซลไฟดละลายนา (SSP หรอ Soluble Sulfide Precipitation) และวธตกผลกดวยซลไฟดไมละลายนา (ISP หรอ Insoluble Sulfide Precipitation) ทง 2 วธแตกตางกนตรงทชนดของสารประกอบซลไฟดทเตม กลาวคอ วธ SSP ใชสารประกอบซลไฟดทละลายนาไดด เชน Na2S, NaHS เปนตน สวนวธ ISP ใชสารประกอบซลไฟดทละลายนาไดนอย เชน FeS (มนสน ตณฑลเวศม, 2545)

1.2.2.4 สวนประกอบของซลไฟดในนา ซลไฟดในนาและนาเสยสามารถจาแนกได 3 ประเภท (มนสน ตณฑลเวศม และมนรกษ ตณฑลเวศม, 2545)

1) ซลไฟดทงหมด (Total Sulfide) ซลไฟดทงหมด ไดแก ไฮโดรเจนซลไฟดละลาย (Dissolved H2S) อออนซลไฟด (S2-) และอออนไบซลไฟด (HS-) รวมทงสารประกอบโลหะซลไฟดทปนกบตะกอนแขวนลอย ปรมาณซลไฟดขนอยกบพเอชของนา กลาวคอ ทพเอช 11 และ 12 จะมซลไฟดละลาย (S2-) นอยกวา 0.05% และ 0.50% ตามลาดบ

2) ซลไฟดละลาย (Dissolved Sulfide) ซลไฟดละลายคออออนซลไฟด (S2-) และอออนไบซลไฟด (HS-) ทเหลออยภายหลงจากการกาจดตะกอนแขวนลอยออกจากนาดวยวธฟลอคคเลชนและตกตะกอน

3) กาซไฮโดรเจนซลไฟดอสระ (Un-Ionized Hydrogen Sulfide) ไฮโดรเจนซลไฟด (H2S) ไดแก สารประกอบซลไฟดทอยในรปกาซซงไมแตกตวเปนอออน สดสวนของ H2S, S2- และ HS- ในนาขนอยกบพเอช และปรมาณสาร ละลายในนา ดงภาพประกอบท 1.3 และ 1.4

10

ภาพประกอบท 1.3 ผลของพเอชตอสมดลของ H2S และ S2- ทมา : Sawyer et al. (2003) ภาพประกอบท 1.4 Eh-pH Diagram ภายใตสภาวะทเหมาะสม อาจพบสารซลไฟดรปตางๆ ในนา ระดบพเอชจะเปนตวกาหนดชนดและความเขมขนดงจะเหนไดจากภาพประกอบท 1.3 นาทมพเอชตา จะพบ ไฮโดรเจนซลไฟด (H2S) (มกลนเหมน) มากทสด สวนนาทมพเอชเปนกลาง จะพบอออนไบซลไฟด (HS-) ซลไฟดซงไมมกลนเหมน (มนสน ตณฑลเวศม, 2542) สวนอออนซลไฟด (S2-) ทพเอช 11 และ 12 จะมนอยกวา 0.05% และ 0.50% ตามลาดบ (มนสน ตณฑลเวศม และมนรกษ ตณฑลเวศม, 2545) ดงสมการ (2), (3) และ (4) (Sawyer et al., 2003)

11

SO42- + organic matter S2- + H2O + CO2 (2)

S2- + H+ HS- (3) HS- + H+ H2S (4)

1.2.2.5 การใชกรดซลฟวรกในโรงงานนายางขน

กรดซลฟวรกทใชในโรงงานนายางขนมจดประสงคเพอใชจบหางนายาง แมวากรดซลฟวรกจะมราคาถก แตกมขอจากดคอ การใชกรดซลฟวรกในปรมาณทมากเกนไปจะทาใหเนอยางเปอยและเสอมงาย ปรมาณแอมโมเนยในหางนายางทจะเขาบอจบตวกมความสาคญกบปรมาณกรดซลฟวรกทใช ถาปรมาณแอมโมเนยในหางนายางมากกตองใชปรมาณกรดซลฟวรกมากขน เพราะสวนหนงของกรดตองนาไปทาใหเปนกลาง (Neutralize) ดวยแอมโมเนยในหางนายาง นอกจากนนเมอนาทงจากการจบตวมกรดซลฟวรกอยมากจะทาใหระบบบาบดนาเสยมปญหาเรองการบาบดซลเฟต เวลาในการจบตวของสกมทเหมาะสมประมาณ 24 ชวโมง แตถาจาเปนตองจบตวในเวลาทนอยกวานนอนเนองมาจากเหตผลใดกตาม เชน บอสกมมปรมาตรนอย หรอปรมาณนายางสดทรบเขามามปรมาณมาก ทาใหเวลาในการจบตวยางสกมลดลง กจาเปนตองใชปรมาณกรด ซลฟวรกมากขน (กรมโรงงานอตสาหกรรม, 2544) เกณฑในการปองกนมลพษสาหรบการใชกรดซลฟวรกในโรงงานอตสาหกรรมนายางขนในการผลตยางสกม โดยกรมโรงงานอตสาหกรรมพบวา เนองจากการผลตยางสกมซงเปน By-Product จากกระบวนการผลตนายางขนนน โรงงานบางแหงจะผลตเปนสกมบลอก บางแหงจะผลตเปนสกมเครพ ในขณะทบางแหงเพยงแคจบตวเปนกอนกจะตดขายเหมาเปนคนรถ ทประชมคณะกรรมการอตสาหกรรมรายสาขา-ยางพาราจงมมตใหเกณฑการปองกนมลพษของการใชกรดซลฟวรกมหนวยเปนกรดเขมขน 98% คดเปนกโลกรมตอตนเนอยางแหงในหางนายาง โดยจากการเกบขอมลโรงงานนายางขน 11 โรงงานพบปรมาณการใชกรดซลฟวรกเปนกโลกรมตอตนเนอยางแหงในหางนายางดงตารางท 1.1 นอกจากนนยงคานวณตนทนของกรดซลฟวรก (ทราคากโลกรมละ 2.00 บาท) ไวในตารางท 1.1 (กรมโรงงานอตสาหกรรม, 2544) คณะกรรมการอตสาหกรรมรายสาขายางพารายงไดพจารณาคามธยฐาน (Median) ของขอมลในการตงเกณฑการปองกนมลพษ (CT-Criteria) ซงเทากบกรดซลฟวรกเขมขน 98% โดยนาหนก และมมตใหใชคาการใชกรดซลฟวรก 210 กโลกรมตอตนเนอยางแหงในหางนายางเปนเกณฑการปองกนมลพษ (กรมโรงงานอตสาหกรรม, 2544)

12 จากตารางท 1.1 พบวาถาโรงงานท 13 สามารถลดการใชกรดซลฟวรกลงจนถงคาเกณฑ คอจาก 367 เปน 210 กโลกรมตอตนเนอยางแหงในหางนายาง จะทาใหสามารถลดตนทนคากรดซลฟวรกลงไดถง 334 บาทตอตนเนอยางแหงในหางนายาง ถาโรงงานผลตนายางขน 10,000 ตนตอป กจะมเนอยางแหงในหางนายางประมาณ 450 ตนตอป โรงงานจะประหยดถง 150,300 บาทตอป (กรมโรงงานอตสาหกรรม, 2544) ตารางท 1.1 ปรมาณการใชกรดซลฟวรกเปนกโลกรมตอตนเนอยางแหงในหางนายางและตนทน

ของกรดซลฟวรก (ทราคากโลกรมละ 2 บาท)

โรงงานท กโลกรมตอตนเนอยางแหง

ในหางนายาง บาทตอตนเนอยางแหง

ในหางนายาง 11 120 240 16 140 280 10 149 298 5 208 416 12 211 422 1 225 450 4 227 454 17 231 462 2 240 480 7 326 652 13 367 734

Median 211 422 Min 120 240 Max 367 734

หมายเหต ขอมลของโรงงานท 7 และ 13 ไมไดนามาคดในการหา Median ทมา : กรมโรงงานอตสาหกรรม, 2544

13

1.2.3 การบาบดซลเฟต การเลอกกระบวนการในการบาบดซลเฟตขนอยกบความสามารถทจะนาไปปรบใชในการกาจดซลเฟตได ตนทนทใชและขอมลในการกาจดซลเฟตทหางาย โดยจะแบงออกเปน 4 หมวดหมดวยกน คอ 1) การบาบดทางดานเคมดวยการตกตะกอน (Chemical Treatment with Mineral Precipitation) 2) เมมเบรน (Membrane) 3) การแลกเปลยนประจ (Ion-Exchange) 4) การบาบดซลเฟตทางดานชวภาพ (Biological Sulfate Removal)

1.2.3.1 การบาบดทางดานเคม การตกตะกอนทางเคม (Chemical Precipitation) เปนกระบวนการทางฟสกส-เคมทเปลยนสารทอยในรปของสารละลายใหอยในรปของตะกอน ซงจะแยกออกจากสารละลายนนได การตกตะกอนทางเคมขนอยกบสภาวะสมดลทางเคมทมผลตอการละลายในนาของสารนนๆ ซงการตกตะกอนทางเคมเกดขนไดหลายวธ โดยมกระบวนการเปนไปไดตามขนตอนใดขนตอนหนงหรอหลายขนตอนรวมกน ดงตอไปน (อบลวรรณ กมลศรประเสรฐ, 2536)

1) ใสสารเคมซงสามารถทาปฏกรยาโดยตรงกบสารทละลายในนา เพอเปลยนเปนสารประกอบใหมซงมคณสมบตทละลายนาไดนอย

2) ใสสารซงทาใหเกดการเปลยนแปลงสภาวะสมดลของการละลายนา (Solubility equilibrium) ใหเลอนมาถงจดทสารละลายในนาไมสามารถละลายไดอกตอไป จงเกดการรวมตวและตกตะกอน

3) เปลยนอณหภมของสารละลายอมตว หรอเกอบอมตวไปในทศทางททาใหคาการละลายลดลงจนเปลยนไปอยในสภาวะของแขง เนองจากคาการละลายนาขนอยกบอณหภม กระบวนการการตกตะกอนทางเคม (Chemical Precipitation) เปนกระบวนการทแตกตางจากกระบวนการโคแอกกเลชน (Coagulation) เพราะการตกตะกอนทางเคมเปนการเตมสารลงไปในนาเพอใหทาปฏกรยากบสารทละลายนา เกดเปนสารประกอบใหมซงเปนการตกตะกอนทใหญและหนก จมตวได สวนใหญโคแอกกเลชนเปนการเตมสารเคมเพอชวยใหสงสกปรกทเปนตะกอนขนาดเลกรวมตวกนเปนกอนใหญ การตกตะกอนดวยอนมลซลเฟต เปนการตกตะกอนอนภาคบวกหรอโลหะหนก (Cation) ออกจากนาเสยในรปของโลหะซลเฟต ตวอยางเชน การตกตะกอนแบเรยมออกจากนาเสยในรปของแบเรยมซลเฟตหรอเกลอซลเฟต ซงมความเขมขนของซลเฟตมากกวา 10 มลลกรมตอลตร เปนตน ดงสมการ (5) (Sawyer et al., 2003)

14

Ba2+ + SO42- BaSO4 (5)

1.2.3.2 เมมเบรน

เปนระบบบาบดนาซงกาจดแรธาตตางๆทละลายอยในนาและทเกดจากกระบวนการทางเคม เชน ซลเฟต จากนาโดยการผลกดนนาผานผวหนาเยอกรอง ซงรจกกนในชอของ “Semi Permeable Membrane” โดยทวไปสามารถกาจดซลเฟตในนาดมไดอยทรอยละ 93-99 ซงขนอยกบชนดของเมมเบรนและสภาวะของการเดนระบบ Reverse Osmosis (RO) RO ถกนามาใชในการบาบดนาอยางแพรหลาย เนองจากนาเปนตวทาละลายทด และ มขนาดโมเลกลเลกมาก จงสามารถแพรกระจายผาน Membrane ไดงาย แตขอจากดของการบาบดนาแบบ RO จะใหผลผลตนามอตราการไหลตา ดงนน จงตองการพนทผวของ Membrane สง เพอใหไดนาปรมาณมากภายในเวลาทเหมาะสม นอกจากนนการบาบดนาแบบ RO ซงเกดปญหาจากการอดตนและการเสยหายของ Membrane ซงเกดขนไดงาย หากนาทนามาบาบดมการปนเปอนสง ดงนนนาทนามาบาบดจะตองนาไปผาน Pre-Filter เพอขจดสารแขวนลอยทมโมเลกลใหญและขจดสารประกอบคลอไรด (Chloride) ทจะทาใหเกดการเสยหายของ Membrane และหากตองการนานาจากการบาบดแบบ RO ไปใชในการอปโภค บรโภค ตองนานาทผาน Membrane มาแลวไปผาน Postfilter อกครงหนงเพอเปนการขจดกลนทไมพงประสงคออกไป การบาบดนาแบบ RO น จะเกยวของกบการแยกไอออนดวยโดยเทคนค Ion Exclusion เนองดวยคณสมบตของนาจะผาน Semipermeable RO Membrane ได แตพวกโมเลกลของตวถกละลายได เชน เกลอ นาตาล จะถกกกไว Semipermeable Membrane จะขจดโมเลกลของเกลอ (ไอออน) โดยใชหลกการของประจ ถายงมประจมากจะยงถกขจดไดงายมากขน ดงนน พวก อออนทมพนธะยดเหนยวทแขงแรง (มประจมาก) Strong Polyvalent Ions จะถกขจดไดงายคอ ประมาณ 98% แตพวกไอออนทมพนธะยดเหนยวอยางออน (ประจนอย) Weakly Ionized Monovalent Ions เชน โซเดยมจะถกขจดเพยง 93% เทานน (กรต พฒนสารนทร, 2546)

1.2.3.3 การแลกเปลยนประจ การแลกเปลยนประจ คอ การทประจของสารมลทนในนาไปแลกเปลยนกบประจอสระของสารตวกลาง (Ion Exchanger) เชนในปฏกรยาการกาจดซลเฟต (SO4) ซลเฟตอออน (SO4

2-) จะแลกเปลยนกบไฮดรอกไซดอออน (OH-) ของสารตวกลาง (R) เกดเปน SO4 R ดงสมการ (6)

15

ROH + SO42- SO4 R + 2OH- (6)

โดยทวไปแลวสารตวกลาง (Media) จะมลกษณะเปนรพรน (Porous) และยอมใหนาผานได (Permeable) รปรางกลมขนาดเสนผานศนยกลาง 0.4-0.8 มลลเมตร ปจจบน สารดงกลาวทนยมใช คอ เรซน (Resin) ซงจะมสองประเภท คอ เรซนแบบมประจอสระเปนประจบวก (Cationic Resin) ซงใชกาจดสารมลทนทมประจบวก เชน แคลเซยม (Ca2+) แมกนเซยม (Mg2+) และเรซนแบบมประจอสระเปนประจลบ (Anionic Resin) ซงใชกาจดสารมลทนทมประจลบ เชน ซลเฟต (SO4)

-2 ไนเตรท (NO-3) เมอใชงานเรซนไประยะหนงแลว ประสทธภาพในการแลกเปลยน

ประจของเรซนจะนอยลง เนองจากประจอสระถกแลกเปลยนไปหมด จงตองมการทารเจนเนอเรชนใหกบเรซน คอ การเตมประจอสระใหกบเรซน นนเอง โดยทวไปสารเคมทใชในการรเจอเนอเรชนจะไดแก โซเดยมคลอไรด (NaCl) และกรดซลฟรค (H2SO4) (อบลวรรณ กมลศรประเสรฐ, 2536)

1.2.3.4 การบาบดซลเฟตทางดานชวภาพ การเปลยนแปลงธาตกามะถน (S) สารอนทรยท เกดการยอยสลายภายใตสภาวะทไรออกซเจน แบคทเรย บางชนด เชน แบคทเรยรดวซซลเฟต จะยอยสลายสารอนทรย โดยใชซลเฟตแทนออกซเจนและผลตกาซไฮโดรเจนซลไฟดเกดขนมากๆ จะมฟองผดขนมาและมกลนเหมนเหมอนกาซไขเนา ความเปนพษของไฮโดรเจนซลไฟด (H2S) จะเพมมากขน เมอ pH ของนาเปนกรด ดงสมการ (7)

H2S ------------->HS- + H+ (7)

หากมการใหออกซเจนอยางเพยงพอทพนกนบอ แบคทเรยพวกหนงจะสามารถกาจดไฮโดรเจนซลไฟดไดโดยการออกซไดซไฮโดรเจนซลไฟดใหกลายเปนซลเฟต เชน Thiomicrospira Thiobacillus บางชนดจะสะสมซลเฟอรไวในเซลล ใชเปนพลงงานในยาม ขาดแคลน เชน Beggiatoa แบคทเรยในกลมนจาเปนตองใชออกซเจนในการหายใจ ยกเวนพวก Thiocillus Denitrificans และ Thiomicrospira Denitrificans ซงใชไนเตรทแทนออกซเจน (อบลวรรณ กมลศรประเสรฐ, 2536)

16

1.2.4 การดดซบ การดดซบ เปนการกระทาระหว างตวดดซบ (Adsorbent) และตว ถกดดซบ (Adsorbate) หลกการของการดดซบ จะเปนการทาใหเกดพนธะระหวางตวดดซบและตวถกดดซบ ดงนนการจบยดระหวางตวดดซบและตวถกดดซบจะแขงแรงกวาการจบยดในแบบของ Macro และ Microencapsulation โดยทวไปถาตวดดซบและตวถกดดซบพบกนและดดซบกนไวแลวทสภาวะหนงๆ กจะจบยดกนตลอดสภาวะนนๆ โดยการดดซบ (Adsorption) มดวยกน 3 ลกษณะ คอ

1) การดดซบแบบแลกเปลยนประจ (Exchange Adsorption) การดดซบแบบนอาศยการดดตดดวยไฟฟาสถตยบรเวณผว

2) การดดซบแบบเคม (Chemical Adsorption) การดดซบแบบนอาศยการเกดปฏกรยาตอกนทาใหโมเลกลของสารเคมทถกดดซบไมเกดการเคลอนทบรเวณผว

3) การดดซบแบบกายภาพ (Physical Adsorption) การดดซบแบบนอาศยการเกดการดดตดดวยแรงประเภท Van Der Waals ซงไมตดแนนเหมอนกบสองแบบแรก มกจะเหมาะสมกบสภาวะอณหภมตา

1.2.4.1 ปจจยทมผลตอการดดซบ 1) สมบตของตวดดซบ

พนทผวและโครงสรางของรพรน พนทผวมความสมพนธโดยตรงกบ รพรน หากรพรนมมากทาใหมพนทผวดดซบมาก ดงนนความสามารถในการดดซบกจะมากขน การดดซบจะเกดไดดเมอโมเลกลตวถกดดซบมขนาดเลกกวารพรนเลกนอย หากรพรนมมากแตมขนาดเลกหรอมขนาดใหญแตปากรพรนมขนาดเลก กไมทาใหความสามารถในการดดซบเพมขน

2) สมบตของสารดดซบ ก. ความสามารถในการละลาย สารทมความสามารถในการละลายสง

จะถกดดซบไดนอย เนองจากกอนทจะเกดกระบวนการดดซบจะตองมการทาลายพนธะของตวถกละลายและตวทาละลายกอนทจะเกดการดดซบ ซงถาไมมการทาลายพนธะกจะไมสามารถเกดการดดซบได

ข. นาหนกและขนาดของโมเลกล ถานาหนกของโมเลกลและขนาดโมเลกลของสารทถกดดซบเพมขนความสามารถในการดดซบจะเพมขน และโมเลกลมโครงสรางเปนกง (Branched Chain) จะถกดดซบไดดกวาโมเลกลทเปนโซตรง (Straight Chain)

17

ค. คาความเปนกรดดาง (pH) การดดซบขนกบสภาพความเปนขวของพนผวตวดดซบ เชน หากพเอชลดลงสงผลใหเกดไฮโดรเนยมอออน (H3O

+) ทพนผวตวดดซบเพมขน ทาใหการดดซบไออนลบเกดไดมากขน

ง. อณหภม การเพมอณหภมทาใหการแพรผานของสารทถกดดซบลงไปยงรพรนของตวดดซบเรวขน แตจะสงผลใหแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลของสารทถกดดซบกบพนผวของตวดดซบออนลง

1.2.4.2 ไอโซเทอมของการดดซบ

ไอโซเทอมของการดดซบ คอ ความสมพนธระหวางนาหนกหรอปรมาณของสารทถกดดซบกบความเขมขนของสารทยงคงเหลออยทจดสมดลของการดดซบ (Schuliger, 1978) การพจารณาเลอกไอโซเทอมจะพจารณาจากคาคงทของการดดซบกบสมประสทธการตดสนใจ () ซงมคาระหวาง 0-1 โดยคาเขาใกล 0 หมายความวามความนาเชอถอตาสด สวนคาทเขาใกล 1 หมายความวามความนาเชอถอสงสด แบบจาลองทนยมนามาใชในการวเคราะหมอยสองรปแบบ คอ Freundlich Isotherm และ Langmuir Isotherm

1) Freundlich Isotherm เปนสมการทนยมใชกนมากในระบบดดซบ โดยเฉพาะจะใชอธบายสาหรบสารละลายทมความเจอจางและความเขมขนคอนขางตารวมถงรปแบบการดดซบแบบ Multilayer คอนอกจากโมเลกลของสารดดซบจะม Interaction กบผวของตวดดซบแลว ยงม Interaction ระหวางกนอกดวย และอาจเกดจากการดดซบแบบ Monolayer ทมาซอนทบกน ดงสมการ (8) และสามารถเขยนเปนกราฟไดดงภาพประกอบท 1.5 q = x/m = KCf

1/n หรอ Log (q) =LogK + (1/n)LogCf (8) เมอ q คอ มวลของสารทถกดดซบตอมวลของตวดดซบ

Cf คอ ความเขมขนของตวดดซบ ณ สภาวะสมดล , มลลกรมตอลตร

x คอ มวลของสารทถกดดซบ, มลลกรม m คอ มวลของตวดดซบ, มลลกรม K คอ คาคงททไดจากการทดลอง n คอ คาคงททไดจากการทดลอง

18 ภาพประกอบท 1.5 กราฟของ Freundlich Isotherm เพอหาคา K และ n จากลกษณะของเสนกราฟ Freundlich Isotherm คาคงท K จะบอกถงความสามารถในการดดซบของสารดดซบ และ 1/n เปนคาความชนทไดจากสมการเสนตรง ซงบอกถงความแขงแรงของพนธะในการดดซบได โดยหากมคา 1/n ตา จะทาใหพนธะของการดดซบคอนขางแขงแรงมากกวา 1/n ทมคาสง (Snoeying, 1990) และกรณเสนความชนมคาสง แสดงวาการดดซบเกดขนไดด เมอสารทตองการดดซบมความเขมขนสง (Ford, 1981)

2) Langmuir Isotherm เปนสมการทใชอธบายในกรณทการดดซบจะคดเฉพาะผวชนเดยว (Monolayer) และโมเลกลของสารทถกดดซบ (Adsorbate) จะไมมการเคลอนทอสระบนผวของตวดดซบ (Adsorbant) ดงสมการ (9) และสามารถเขยนเปนกราฟไดดงภาพประกอบท 1.6

q = (qmKACf)/(1+KACf) หรอ 1/q = (1/Cf)(KA*qm)+(1/qm) (9) เมอ q คอ มวลของสารทถกดดซบตอมวลของสารดดซบ Cf คอ มวลของสารดดซบทเหลออยในสารละลาย ณ สภาวะสมดล,

มลลกรมตอลตร qm คอ คาคงททไดจากการทดลอง KA คอ คาคงททไดจากการทดลอง

Log Cf

Log q

Log K ความลาดชน = 1/n

19 ภาพประกอบท 1.6 กราฟของ Langmuir Isotherm เพอหาคา KA และ qm

1.2.5 เถาลอยจากเตาเผาขยะภเกตและการใชเถาลอยในการบาบดนาเสย

1.2.5.1 ลกษณะของเถาลอยจากเตาเผาขยะภเกต เถาทเกดจากการกาจดขยะโดยการเผาไหมม 2 ประเภท (http://www.phuketcity.

go.th/html/incinerator.inc44001.html, วนท 29/7/48) 1) เถาหนก เกดจากเมอเผาขยะแลววสดทเผาไหมไมได เชน โลหะ แกว

เศษอฐ เศษหน จะออกมาขางลางเตา เรยกวาเถาหนก เถาหนกทออกมาจากเตาเผาจะรอนมาก ในกระบวนการเผาจะมกระบวนการทาใหเยน โดยทงลงไปในนาเยนกอนนาออกจากระบบเตาเผา ดงนนเถาทออกจากเตาจงมอณหภมไมเกนจดเดอดของนา คอ 100 องศาเซลเซยส และเถาดงกลาวทางโรงงานจะนาไปเกบไวประมาณ 2 วน เพอใหเยนลงไปอก แตบางสวนของเถาทอยดานลางอาจเยนชาหรอยงอนอยเมอนาไปฝงกลบ เถาหนกทนาไปฝงกลบไมมทางลอยเปนฝนได เพราะ เถาสวนทลอยไดทเกดจากการเผาไหมจะถกแยกออกมาเกบไวคนละทกน

2) เถาลอย ดงภาพประกอบท 1.7 และ 1.8 เปนเถาทเกดจากเตาเผาเชนกน ซงประกอบดวย ขยะทถกเผาจะมขนาดทเลกลงมาก จนถกลมพดพาออกจากเตาไปตามทอแลวถกกรองโดยถงกรอง กอนปลอยกาซออกจากปลองควน เถาลอยอกสวนหนงเกดจากการทระบบเตาเผามการกาจดกาซจากการเผา (ซงการเผาทงทว ไปไมสามารถทาได) โดยการพนสารเคม (Ca(OH2)) เขาไปจบกบกาซทเกดจากการเผาไหม 2 ตว (SOx, NOx) ออกจากกาซ ซงสารทเกดจากการทาปฏกรยามลกษณะเปนฝนขนาดเลก กจะถกจบแยกจากกาซโดยถงกรองซงรวมอยกบเถาลอยทงหมดเมอถกถงกรองแยกออกมาจะนามาเกบไวในบอพกแยกตางหากจากเถาหนก มลกษณะคลาย

1/Cf

1/q

1/qm ความลาดชน = 1/KA*qm

20 ปนซเมนต แตเนองจากกระบวนการกอนการนาไปฝงกลบมการฉดนาทาใหจบตวกนเปนกอนเหลวๆ ในบอฝงกลบเถาลอยจงมวสดรองพนและมรวตาขายกนรอบบรเวณดงกลาวเพอปองกนบคคลภายนอก

ภาพประกอบท 1.7 เถาลอยจากเตาเผาขยะภเกต ภาพประกอบท 1.8 ภาพถายอนภาคเถาลอยภายใตกลอง Scanning Electron Microscope (SEM) ทมา : สนนาฏ พวงมณ, 2547 จากการศกษาคณลกษณะของเถาลอยเตาเผามลฝอยชมชนจงหวดภเกต ดวยการทดสอบหาขนาดคละของอนภาคเถาลอย ซงเปนการวเคราะหหาสวนคละของวสดผสมละเอยดและหยาบ พบวา เถาลอยทไมไดผานการรอนดวยตะแกรง มลกษณะเปนผงละเอยดคลายปนซเมนต ม

21 ขนาดอนภาคเฉลย (d50%) 1,000 ไมครอน (1 มลลเมตร) หลงจากถายภาพดวยกลอง Scanning Electron Microscope (SEM) แลว พบวา พนทผวของอนภาคขรขระ เปนเหลยมบดเบยวและมรพรน องคประกอบทางเคมอยในรปของออกไซด สวนใหญเปน CaO หรอ ปนขาว (Lime) เนองจากการตกคางในระบบควบคมมลพษทางอากาศในเตาเผา (พจณย อนทสโร, 2545) ในสวนของการวเคราะหหาปรมาณโลหะหนกในเถาโดยบรษท SGS (Thailand) Ltd. พบวา มการปนเปอนของโลหะหนกนอยมาก ซงแสดงไวในตารางท 1.2 ตารางท 1.2 ปรมาณโลหะหนกในเถาจากเตาเผามลฝอยชมชนจงหวดภเกต ซงวเคราะหโดย บรษท

SGS (Thailand) Ltd. เมอเดอนเมษายน พ.ศ. 2545

พารามเตอร หนวย ผล

เถาหนก เถาลอย สารหน (ทงหมด) มลลกรม/ลตร <0.01 <0.01 แคดเมยม (ทงหมด) มลลกรม/ลตร <0.01 <0.01 โครเมยม (ทงหมด) มลลกรม/ลตร <0.02 <0.02 ตะกว (ทงหมด) มลลกรม/ลตร <0.05 <0.05 ปรอท (ทงหมด) มลลกรม/ลตร <0.001 <0.001 ซลเนยม (ทงหมด) มลลกรม/ลตร <0.01 <0.01 เงน มลลกรม/ลตร <0.01 0.01 ทมา : ดดแปลงจาก สนนาฏ พวงมณ, 2547 จากตารางแสดงใหเหนวาในเถาลอยภเกตมปรมาณโลหะหนกในปรมาณทนอยกวา 0.01 มลลกรมตอลตร ซงเมอนามาใชในการกาจดซลเฟตในนาเสยโรงงานนายางขนจะไมทาใหเกดปญหาการปนเปอนของโลหะหนกอนเนองมาจากเถาลอยภเกต โดยพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 ไดกาหนดมาตรฐานคณภาพนาในแหลงนาผวดนซงกาหนดปรมาณของโลหะหนกดงตารางท 1.3 ซงเมอนาเถาลอยมาใชในระบบบาบดนาเสยจะไมทาใหเกดการปนเปอนของสารโลหะหนกทเกนเกณฑมาตรฐานสสงแวดลอม

22 ตารางท 1.3 มาตรฐานคณภาพนาแหลงนาผวดน

ดชนคณภาพนา 1/ หนวย การแบงประเภทคณภาพนาตามการใชประโยชน

ประเภท 1 ประเภท 2 ประเภท 3 ประเภท 4 ประเภท 5 1. ไนเตรต (NO3) ในหนวยไนโตรเจน มก./ล. ธ 5.0 5.0 5.0 - 2. แอมโมเนย (NH3) ในหนวย

ไนโตรเจน มก./ล. ธ 0.5 0.5 0.5 -

3. ฟนอล (Phenols) มก./ล. ธ 0.005 0.005 0.005 - 4. ทองแดง (Cu) มก./ล. ธ 0.1 0.1 0.1 - 5. นคเกล (Ni) มก./ล. ธ 0.1 0.1 0.1 - 6. แมงกานส (Mn) มก./ล. ธ 1.0 1.0 1.0 - 7. สงกะส (Zn) มก./ล. ธ 1.0 1.0 1.0 - 8. แคดเมยม (Cd) มก./ล. ธ 0.005* 0.005* 0.005* - 0.05** 0.05** 0.05** - 9. โครเมยมชนดเฮกซาวาเลนท

(Cr Hexavalent) มก./ล. ธ 0.05 0.05 0.05 -

10. ตะกว (Pb) มก./ล. ธ 0.05 0.05 0.05 - 11. ปรอททงหมด (Total Hg) มก./ล. ธ 0.002 0.002 0.002 - 12. สารหน (As) มก./ล. ธ 0.01 0.01 0.01 - 13. ไซยาไนด (Cyanide) มก./ล. ธ 0.05 0.05 0.05 -

ทมา : ดดแปลงจาก กรมควบคมมลพษ, 2535 หมายเหต : ธ เปนไปตามธรรมชาต

* นาทมความกระดางในรปของ CaCO3 ไมเกนกวา 100 มลลกรมตอลตร ** นาทมความกระดางในรปของ CaCO3 เกนกวา 100 มลลกรมตอลตร

1.2.5.2 ความสามารถในการดดซบ (Adsorption Capacity) การศกษาความสามารถในการดดซบ เปนการศกษาความสมพนธระหวางปรมาณของตวดดซบตอปรมาณของตวดดซบทใชไปกบความเขมขนของสารทเหลออย ณ จดสมดล โดยมจดมงหมาย เพอหาความสามารถในการดดซบของเถาลอยจากเตาเผาขยะภเกตในการดดซบซลเฟตในนา โดยอาศยไอโซเทอรมของการดดซบ (Adsorption Isotherm) แคลเซยมสามารถทาใหซลเฟตตกตะกอนไดมากถง 30% โดยสามารถกาจด Barium Sulfate และ Lead Sulfate ไดเกอบหมด (Isik, Olcay and Derin, 1995) และจากการสงตวอยางเถาลอยภเกตวเคราะหทศนยเครองมอวทยาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร โดยสานกงานอตสาหกรรมจงหวดสงขลามรายละเอยดดงตารางท 1.4

23 เถาลอยจากเตาเผาขยะภเกตซงมปรมาณแคลเซยมออกไซดรอยละ 54.26 ของนาหนกแหง มความสามารถในการดดซบฟอสฟอรสดวยสมการการดดซบของ Freundlich ซงคาคงทจากสมการการดดซบมคาเทากบ 158.63 มลลกรมออโธฟอสเฟตตอกรมของเถาลอย (ชระวทย รตนพนธ, 2548)

ตารางท 1.4 ความเขมขนเปนรอยละขององคประกอบตางๆ ในเถาลอยจากเตาเผาขยะภเกต ซง

วเคราะหโดยศนยเครองมอวทยาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร เมอวนท 4 สงหาคม 2548 ดวยเครอง X-ray fluorescence spectrometer

พารามเตอร ความเขมขน (รอยละ)

Na2O 5.95 MgO 2.18 Al2O3 0.84 SiO2 2.02 SO3 5.82 K2O 8.57 CaO 57.73 Fe2O3 0.89

ทมา : รายงานผลการทดสอบตวอยางของศนยเครองมอวทยาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร จากขอมลในตารางแสดงใหเหนวาในเถาลอยภเกตมความเขมขนของ CaO รอยละ 57.73 ซงมในปรมาณทคอนขางสง โดย CaO เปนตวชวยในการตกตะกอนของซลเฟตถามในปรมาณทมากกจะชวยใหซลเฟตตกตะกอนไดด จากการศกษายงไดนาเถาจากไมยางพารามาทาการทดลองในบางการทดลอง ซงพบวาเถาไมยางพารามปรมาณความเขมขนของ CaO รอยละ 59.52 ซงมในปรมาณคอนขางสงใกลเคยงกบปรมาณ CaO ของเถาลอยภเกต ดงตารางท 1.5

24 ตารางท 1.5 ความเขมขนเปนรอยละขององคประกอบตางๆ ในเถาไมยางพารา ซงวเคราะหโดย

ศนยเครองมอวทยาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร เมอวนท 4 สงหาคม 2548 ดวยเครอง X-ray fluorescence spectrometer

พารามเตอร ความเขมขน (รอยละ)

Na2O 0.17 MgO 7.49 Al2O3 1.27 SiO2 6.12 SO3 3.80 K2O 11.66 CaO 59.52 Fe2O3 5.20

ทมา : พนาล ชวกดาการและคณะ, 2548

1.2.6 ปนขาวและคณสมบตปนขาว Quicklime เปนผลตภณฑจากการ Calcination ของ Limestone ซงประกอบดวยออกไซด

ของแคลเซยมและแมกนเซยม รปแบบดงเดมของ Quicklime คอ (http://www.lime.org, วนท 2/10/51)

High Calcium Quicklime ไดมาจาก Limestone ซงมแมกนเซยมคารบอเนต 0-5% Dolomitic Quicklime ไดมาจาก Limestone ซงมแมกนเซยมคารบอเนต 35-

46% Hydrated lime คอผงแปงซงไดจากกระบวนการทา Quicklime ใหอมตวดวยนา ดวย

วธการเปลยนจาก ออกไซด (Oxides) เปน ไฮดรอกไซด (Hydroxides) ขนอยกบชนดของ Quicklime ทใชและองคประกอบของนา ดงน (http://www.lime.org, วนท 2/10/51)

High Calcium Hydrated Lime ประกอบดวยแคลเซยมออกไซด 72-74% และนา 23-24%

Dolomitic Hydrated Lime (Normal) ประกอบดวยแคลเซยมออกไซด 46-48% แมกนเซยมออกไซด 33-34% และนา 15-17%

25

Dolomitic Hydrated Lime (Pressure) ประกอบดวยแคลเซยมออกไซด 40-42% แมกนเซยมออกไซด 29-30% และนา 25-27%

Quicklime มลกษณะโครงสรางเปนผลกสขาวถงสเทา มปฏกรยาไวตอนาและความชนในอากาศ และทาปฏกรยาชาๆ กบคารบอนไดออกไซดในอากาศซงทาใหเปลยนรปเปนแคลเซยมคารบอเนต

Hydrated Lime ละลายนาไดนอย แตทาใหนามพเอชสงถง 12.4 Quicklime และ Hydrated Lime มองคประกอบและคณสมบตดงตารางท 1.6

ตารางท 1.6 คณสมบตของตวอยางผลตภณฑปนขาว

High

Calcium Normal

Dolomitic Dolomitic

Quick limes

Primary Constituents CaO - CaO•MgO Specific Gravity 3.2-3.4 - 3.2-3.4 Bulk Density (Pebble Lime), lb./cu. ft.

55-60 - 55-60

Specific Heat at 100๐ F., Btu/lb 0.19 - 0.21 Angle of Repose 55๐ - 55๐

Hydrate

Primary Constituents Ca(OH)2 Ca(OH)2•MgO Ca(OH)2•Mg(OH)2 Specific Gravity 2.3-2.4 2.7-2.9 2.4-2.6 Bulk Density (Pebble Lime), lb./cu. ft.

25-35 25-35 30-40

Specific Heat at 100๐ F., Btu/lb 0.29 0.29 0.29 Angle of Repose 70๐ 70๐ 70๐

ทมา : http://www.lime.org, วนท 2/10/2551 จากการคนควาหาขอมลทาใหเกดแนวความคดทวา เถาลอยจากเตาเผาขยะภเกตสามารถลดซลเฟตในนาเสยโรงงานนายางขนได และอาจจะสามารถใชแทนปนขาวได โดยทาใหลดคาใชจายในการใชปนขาวมากาจดซลเฟตและไมทาใหเกดกลนจากแกส H2S ซงเปนแนวคดททาใหเกดการวจยในครงน

26 1.3 วตถประสงคของงานวจย

1. เพอศกษาถงปจจยทมผลตอประสทธภาพการกาจดซลเฟตโดยใชเถาลอยจากเตาเผาขยะภเกต

2. เพอศกษาความสามารถในการดดซบซลเฟตโดยใชเถาลอยจากเตาเผาขยะภเกต 3. เพอหาความเปนไปไดในการหาแนวทางลดซลเฟตทงในดานการใชกรดซลฟวรกและ

การนานาเสยจากการผลตยางสกมกลบมาใชใหม 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ไดนาของเสยจากเตาเผาขยะภเกตมาใชในการบาบดซลเฟตในนาเสยโรงงานนายางขน 2. ไดเพมมลคาของเสยโดยการนาของเสยกลบมาใชประโยชน 3. ลดคาใชจายจากการใชเถาลอยแทนปนขาว

27

บทท 2

วธการวจย

2.1 วสด วสดทใชทาการวจยประกอบดวย สารดดซบ (Adsorbent) นาเสยทใชในการ

ทดลอง และสารเคมระดบคณภาพวเคราะห

2.1.1 สารดดซบ คอ เถาลอยจากเตาเผาขยะชมชน จงหวดภเกต (ซงตอไปจะใชคาวา “เถาลอย” แทน) ปนขาว และ เถาไมยางพารา ดงภาพประกอบท 2.1, 2.2 และ 2.3 ภาพประกอบท 2.1 เถาลอยจากเตาเผาขยะภเกต ภาพประกอบท 2.2 ปนขาว

28

ภาพประกอบท 2.3 เถาไมยางพารา

2.1.2 นาเสยทใชในการทดลอง 2.1.2.1 นาเสยสงเคราะหทเตรยมจากหองปฏบตการเคม โดยคานงถงองคประกอบ

ของซลเฟตเปนหลก ซงเตรยมจากการเจอจางกรดซลฟวรกเขมขนในนากลนเพอใหมความเขมขนของซลเฟตเทากบ 20,000 มลลกรมตอลตร

2.1.2.2 นาเสยจากโรงงานนายางขน บรษท เฟลเทกซ จากด คอ 1) นาเสยจากการผลตยางสกม คอ นาเสยทเกดจากบอหมกหางนายางเพอทา

ใหเนอยางจบตวกนและดงเนอยางออกจากบอหมกยาง ซงจะเหลอแตนาในบอหมกทจะถกระบายทงเขาสระบบบาบดนาเสย (นาเสยทนามาใชในการทดลอง มความเขมขนของซลเฟต ประมาณ 8,000 มลลกรมตอลตร)

2) นาเสยจากกระบวนการผลตนายางขน คอ นาทเกดจากการใชลาง ทาความสะอาดเครองผลตนายางขน อปกรณตางๆ และทาความสะอาดบรเวณทพนกงานปฏบตงานในการผลตนายางขน (นาเสยทนามาใชในการทดลอง มความเขมขนของแอมโมเนยประมาณ 300 มลลกรมแอมโมเนยไนโตรเจนตอลตร)

2.1.3 สารเคม สารเคมทใชในการทดลองและการวเคราะหทางเคมอยในระดบคณภาพวเคราะห

29

2.2 อปกรณ

2.2.1 เครองกวนของเหลว (Jar Test) ของ Phipps & Bird รน PB 700 TM 2.2.2 เครองวดความเปนกรดดาง (pH meter) ของ WTW รน pH 526 2.2.3 เครองสเปกโทรโฟโตมเตอร ของ Shimadzu รน UV-1601 2.2.4 เครองวดความขน ของ Lamotte รน 2020 Turbidimeter 2.2.5 เครองกวนแมเหลก (Magnetic Stirrer) 2.2.6 เครองชงละเอยด ของ Mettler-Toledo (Thailand) Ltd. รน AB 204 2.2.7 ปมสญญากาศและชดกรอง ของ GAST รน ¼ แรงมา 2.2.8 ตอบทสามารถควบคมอณหภมในชวง 103-105 องศาเซลเซยส 2.2.9 กระดาษกรอง GF/C ขนาดแผนกรอง 4.7 เซนตเมตร ขนาดรกรอง 1 ไมโครเมตร 2.2.10 เครอง Centrifuge 2.2.11 เครองแกวตางๆ สาหรบการวเคราะห

2.3 ขอบเขตและวธการวจย

2.3.1 ขอบเขตของการวจย 2.3.1.1 ศกษาเพอหาประสทธภาพในการกาจดซลเฟตในนาเสยโดยใชเถาลอย 2.3.1.2 ศกษาเพอหาความสามารถในการกาจดซลเฟต โดยใชเถาลอย ดวยการศกษา

ไอโซเทอรมของการดดซบซลเฟต 2.3.1.3 ศกษาเพอหาความเปนไปไดในการลดซลเฟตในน า เสยของโรงงาน

อตสาหกรรมนายางขน ทงในดานลดการใชกรดซลฟวรกและการนานาเสยจากการผลตยางสกม กลบมาใชใหม

2.3.2 วธการวจย การศกษาแบงออกเปน 7 ขนตอน ดงน

2.3.2.1 ศกษาเพอหาปรมาณซลเฟตและแคลเซยมในเถาลอย ทงในสวนท เปนสารประกอบทงหมด (Total Concentration) และสวนทสามารถละลายนาได (Soluble Concentration)โดยนาเถาลอย ละลายนากลนปราศจากอออน (De-Ionized Water ; DI) ตรวจวเคราะหทศนยเครองมอวทยาศาสตรมหาวทยาลยสงขลานครนทร ดวยเครองเอกซเรย ฟลออเรส-

30

เซนต สเปกโตรมเตอร (PHILIPS PW2400) วเคราะหความเขมขนของแคลเซยมทงหมด (Total Calcium) และแคลเซยมทสามารถละลายนาได (Soluble Calcium) และวเคราะหหาปรมาณซลเฟต (ตามวธการวเคราะหในขอ 2.4) เพอพจารณาปรมาณซลเฟตทปลดปลอยออกมาจากเถาลอยซงสามารถ รบกวนความสามารถในการดดซบซลเฟตในนาเสยโดยแคลเซยม ทเปนองคประกอบหลกของเถาลอย และทราบถงปรมาณแคลเซยมทมอยในเถาลอยเพอเปนแนวทางนาไปประยกตใชเพอกาจดซลเฟตในนาเสยจากโรงงานอตสาหกรรมนายางขนตอไป สามารถนามาสรปเปนตารางไดดงตารางท 2.1 ตารางท 2.1 พารามเตอรทนาไปวเคราะหหาปรมาณในสารตวอยาง

สารตวอยาง พารามเตอรทศกษา เถาลอยจากเตาเผาขยะภเกต Ca2+ สารละลายเถาลอยจากเตาเผาขยะภเกต Ca2+, SO4

2-

2.3.2.2 ศกษาเพอหาสภาวะทเหมาะสมในการกาจดซลเฟตในนาเสยสงเคราะห โดยเตมเถาลอย ในนาเสยสงเคราะหทมปรมาณซลเฟต 20,000 มลลกรมตอลตรกวนดวยเครอง Jar-Test ทความเรวรอบ 125 รอบตอนาท (ชระวทย รตนพนธ, 2547) และเปลยนแปลงความเขมขนของ เถาลอยตงแต 1, 2, 3, 4 และ 5 กรมตอลตร และระยะเวลาในการกวน 10, 30 นาท 1, 3, 6, 12 และ 24 ชวโมง เพอพจารณาถงระยะเวลาเกบกกและความเขมขนทเหมาะสมในการกาจดซลเฟต สามารถสรปเปนตารางไดดงตารางท 2.2

2.3.2.3 ศกษาเพอหาความสามารถในการกาจดซลเฟตสงสดโดยใชเถาลอยเปนสารดดซบดวยการศกษาไอโซเทอมของการดดซบซลเฟต ซงนาเถาลอยปรมาณ 1 กรมตอลตร เตมในนาเสยสงเคราะหทมปรมาณซลเฟตตงแต 1000, 2000, 3000, 5000, 7000 และ 9000 มลลกรมตอลตร เขยาดวยเครองเขยา โดยใชความเรวในการเขยา 125 รอบตอนาท เปนเวลา 24 ชวโมง กรองดวยกระดาษกรอง GF/C นาไปวเคราะห เพอพจารณาถงปรมาณซลเฟตทเหลอและนามาเปรยบเทยบกบปรมาณซลเฟตเรมตน

2.3.2.4 ศกษาขอมลพนฐานของโรงงานผลตนายางขน โดยตรวจสอบปรมาณและคณลกษณะนาเสยจากกระบวนการผลตนายางขนและการผลตยางสกม ไดแก อตราการไหล ปรมาณนาเสย ปรมาณซลเฟต ปรมาณแอมโมเนย และปรมาณเนอยาง ทจดเกบตางๆ ดงตารางท 2.3

31

ตารางท 2.2 ปรมาณเถาลอยและระยะเวลาในการกวนเพอศกษาสภาวะท เหมาะสมในการกาจดซลเฟตในนาเสยสงเคราะห ปรมาณเถาลอยจากเตาเผาขยะภเกต

(g/l) ระยะเวลาในการกวน

(min) พารามเตอรทศกษา

1 10, 30, 60, 180, 360, 720, 1440 SO42-

2 10, 30, 60, 180, 360, 720, 1440 SO42-

3 10, 30, 60, 180, 360, 720, 1440 SO42-

4 10, 30, 60, 180, 360, 720, 1440 SO42-

5 10, 30, 60, 180, 360, 720, 1440 SO42-

ตารางท 2.3 จดเกบตวอยางและพารามเตอรททาการศกษา จดเกบตวอยางท คาอธบายจดเกบตวอยาง พารามเตอรทศกษา

1 จากถงเกบหางนายางไปยง Skim Lump NH3, ปรมาณเนอยาง, ปรมาณการใช

2 จากถงเกบกรดซลฟวรกไปยง Skim Lump ปรมาณการใช 3 จาก Skim Lump ไปยงบอรวบรวมนาซรม SO4

2-, pH, ปรมาณการใช 4 จากถงเกบนาซรมไปยง Skim Lump SO4

2-, pH, ปรมาณการใช 5 จากเครองรดยางสกมไปบอรวบรวมนาซรม SO4

2-, ปรมาณการใช 6 จากบอรวบรวมนาซรมไปบอดกเศษยาง SO4

2-, pH, ปรมาณการใช 7 จากบอดกเศษยางไปยงสวนทเตมปนขาว SO4

2-, pH, ปรมาณการใช 8 จากสวนทเตมปนขาวไปยงบอเตมอากาศ SO4

2-, pH, ปรมาณการใช 9 จากถงเกบนาลางไปยงบอดกเศษยาง NH3, SO4

2-, pH, ปรมาณการใช 10 จดเตมปนขาว ปรมาณการใช

2.3.2.5 ศกษาเปรยบเทยบการตกตะกอนของเถาลอยและปนขาวในนาเสยจากโรงงาน

นายางขนซงตะกอนอาจจะสงผลกระทบตอระบบบาบดนาเสยในกระบวนการบาบดและอาจทาใหบอบาบดนาเสยเกดการตนเขน และหากตะกอนตกตวไดเรวกจะเปนการงายและประหยดเวลาในการกาจดตะกอน สามารถนามาสรปไดดงตารางท 2.4

32

ตารางท 2.4 ปรมาณ ชนดของวตถดบและพารามเตอรในการนามาศกษาเปรยบเทยบการตกตะกอน

ชนด ปรมาณ

(g/l) ระยะเวลา

การตกตะกอน (min) พารามเตอรทศกษา

เถาลอยจากเตาเผาขยะภเกต 1, 2, 3, 4, 5 1, 2, 3, 4, 5, 10, 20, 30, 60

ปรมาตรของชนตะกอนในชวงเวลาตางๆ ปนขาว 1, 2, 3, 4, 5

2.3.2.6 ศกษาการกาจดซลเฟตในนาเสยโรงงานนายางขนของบรษทเฟลเทกซ จากด

จากการผลตยางสกม 2.3.2.7 ศกษาเพอหาแนวทางในการลดซลเฟตทงในดานการใชกรดซลฟวรกและการ

นานาเสยจากการผลตยางสกมกลบมาใชใหม โดยการนานาเสยจากการผลตนายางขนผสมกบนาเสยจากการผลตยางสกมโดยควบคมพเอชสดทายหลงจากผสมนาเสยทงสองชนดเปน 4.5 (พงศนรนทร ปราบนคร, 2543) ซงจากการทดลองของพงศนรนทร (2543) พบวาการปรบคาพเอชเทากบ 4.5 เปนคาทดทสดททาใหเนอยางจบตวกนเปนกอน สงเกตการจบตวของเนอยางและหานาหนกของเนอยางจากการจบตว พรอมทงหาอตราสวนการผสมของนาเสยทงสอง ปรมาณซลเฟตในนาเสยเรมตนและปรมาณนาเสยหลงการจบตวของเนอยาง

ขนตอนดาเนนการทดลองทงหมดสามารถนามาเขยนสรปไดดงภาพประกอบท 2.4

2.4 วธการวเคราะห การตรวจวดและวเคราะหผลการทดลองจะใชวธการวเคราะหจากตารางท 2.5 ตารางท 2.5 พารามเตอรและวธการวเคราะห

พารามเตอร วธวเคราะห pH pH meter Turbidity Turbidimetric Meter Sulfate Turbidimetric Method COD Closed Reflux Method Conductivity Conductivity Meter ทมา : APHA, AWWA and WEF, 1998.

33

ขนตอ

นดาเน

นการทด

ลอง

เตมเถาลอ

ยในน

าเสยส

งเคราะห

ทมคว

ามเขมข

นของซล

เฟต

20,00

0 มลล

กรมต

อลตร

กวนด

วยเครองกวน

จารเท

ส 12

5 รอบ

ตอนาท

เปลยนแ

ปลงความเขม

ขนขอ

งเถาลอยเปน

1, 2,

3, 4 แ

ละ 5 กรมต

อลตร

และระยะเว

ลาการ

กวน

10, 3

0 นาท 1,

3, 6,

12 แล

ะ 24 ช

วโมง

หาปร

มาณแ

ละคณ

ลกษณ

ะนาเส

ยจากการ

ผลตน

ายางขน

และก

ารผล

ตยางสก

ม ได

แก

อตราการไหล

ปรม

าณเนอยาง

ปรม

าณนา

เสย

ปรมาณซ

ลเฟต

และป

รมาณ

แอมโ

มเนย

นานา

เสยจากการผลต

นายางขนผ

สมกบ

นาเสยจากการผลต

ยางส

กม โด

ยควบ

คมพเอช

สดทายเป

น 4.5

หาปร

มาณซ

ลเฟตแ

ละแค

ลเซยม

ในเถาลอย

หาสภ

าวะท

เหมาะส

มในก

ารกาจด

ซลเฟตใน

นาเสยส

งเคราะห

หาคว

ามสามารถใน

การก

าจดซ

ลเฟต

สงสด

โดยใชเถาลอ

ยเปนส

ารดด

ซบดว

ยการศก

ษาไอโซ

เทอม

การด

ดซบ

ศกษาขอ

มลขอ

งโรงงานผ

ลตนา

ยางขน

หาการตกต

ะกอน

ของเถ

าลอยแล

ะปนข

าว

หาแน

วทางการลดซ

ลเฟตท

งดานการใชก

รดซล

ฟวรกแล

ะการนา

นาเสยจากการผลต

ยาง

สกมก

ลบมาใชให

ม

หาปร

มาณซ

ลเฟตโดยวธวเค

ราะห

ตามว

ธ Tu

rbidim

etric

Meth

od ของ

Stan

dard

Meth

od

หาปร

มาณแ

คลเซยม

ออกไซด

โดยส

งวเคราะห

ทศ

นยเครองมอว

ทยาศาสตร

มห

าวทย

าลยส

งขลานค

รนทร

ดวยเครอง

เอกซเรยฟล

ออเรส

เซนต

สเปกโตรมเตอ

ร

นาเถาลอย

1 กรมต

อลตร

เตมในน

าเสย

สงเคราะห

ทมคว

ามเขมข

นของซเฟต

1000

, 20

00, 3

000,

5000

, 700

0 และ

9000

มลล

กรม

ตอลต

ร เขยาท 12

5 รอบ

ตอนาท เปนเวล

า 24

ชวโม

ง กรองดวยกระด

าษกรอง

GF/C

นานา

เสยใสก

ระบอ

กตวง

1 ลต

ร เตม

เถาลอย

หรอป

นขาวโดยเป

ลยนป

รมาตร 1

, 2, 3

, 4 แล

ะ 5 ก

รมตอ

ลตร ร

ะยะเว

ลาการตกต

ะกอน

1, 2,

3,

4 , 5,

10, 2

0, 30

และ 6

0 นาท

ภาพป

ระกอ

บท 2.

4 ขนต

อนดาเนนก

ารทด

ลอง

34

บทท 3

ผลการทดลองและการอภปราย

ปจจยทมผลตอการกาจดซลเฟตในนาเสยโดยใชเถาลอย คอ ความเขมขนของแคลเซยม ระยะเวลาเกบกก และพเอช ดงนนการทราบถงคณลกษณะ ปรมาณซลเฟต และปรมาณแคลเซยมทมอยในเถาลอยในเบองตนเปนเรองสาคญ เพอนาไปเปนขอมลสาคญในการออกแบบการทดลองตอไป

3.1 คณลกษณะ ปรมาณซลเฟตและปรมาณแคลเซยมของเถาลอย ปนขาว และ เถาไมยางพารา

ในการทดสอบหาคณลกษณะ ปรมาณซลเฟตทปลดปลอยออกในนาและปรมาณแคลเซยมออกไซดของเถาลอย ไดแยกออกเปน 2 สวนดวยกน คอ ในการหาคณลกษณะและปรมาณซลเฟตทปลดปลอยออกมาในนาของเถาลอย ทาการทดลองในหองปฏบตการ และอกสวน คอ การหาปรมาณแคลเซยมออกไซดของเถาลอย ตรวจวเคราะหตวอยางโดยศนยเครองมอวทยาศาสตรดวยเครอง เอกซเรย ฟลออเรสเซนต สเปกโตรมเตอร

3.1.1 การชะละลายของซลเฟตในเถาลอยและปนขาวจากการทดลองในหองปฏบตการ 3.1.1.1 การทดสอบคณลกษณะทางกายภาพของเถาลอย

จากการทดลองทาจารเทส โดยใชนากลนปราศจากอออน (De-Ionized Water) 500 มลลลตร (เพอไมใหมอออนไปรบกวนการจบตวของซลเฟตและเถาลอย) เตมเถาลอยลงไปโดยเปลยนแปลงความเขมขนของเถาลอย ตงแต 0, 1, 2, 3, 4 และ 5 กรมตอนากลน 1 ลตร กวนดวยเครองกวนจารเทสทความเรวรอบ 125 รอบตอนาท ระยะเวลาในการกวน 30, 45 และ 60 นาท ตงใหตกตะกอนทระยะเวลา 30 นาท แยกตวอยางนาใสออกเปน 2 สวน นาใสสวนแรกนาไปวเคราะหหาปรมาณซลเฟต นาใสสวนทสองนาไปกรองดวยกระดาษกรอง GF/C แลวนาไปวเคราะหหาปรมาณซลเฟต โดยการทดลองนทาในหองปฏบตการทมการควบคมอณหภมคงทท 25 องศาเซลเซยส ไดคาผลการทดลองดงแสดงในตารางท 3.1

35 ตารางท 3.1 ผลการทาจารเทส โดยใชนา DI กบเถาลอย กวน 30 นาท ตงใหตกตะกอน 30 นาท

ปรมาณเถาลอย (g)

pH Temperature

(๐C) Conductivity

(mS/cm) Turbidity

(NTU) Sulfate (SO4

2-) (mg/l)

COD (ไมกรอง)

(mg/l)

COD (กรอง) (mg/l)

0 6.7 23.3 0.0018 0.00 0.00 0.00 0.00

1 11.4 23.3 1.5620 7.54 45.06 0.00 0.00

2 11.6 22.4 2.0500 12.4 79.36 0.00 0.00

3 11.8 23.3 2.1400 13.30 105.60 0.00 0.00

4 11.8 23.2 2.2600 25.45 130.49 0.00 0.00

5 11.9 22.4 2.3800 50.10 143.98 0.00 0.00

จากตารางผลการทาจารเทสโดยใชนา DI กบเถาลอย กวน 30 นาท ตงใหตกตะกอน 30 นาท พบวา พเอชมคาเพมสงขนมากเมอเตมเถาลอยลงไปในปรมาณ 1 กรม มคา 11.4 โดยจากเดมนากลนทไมเตมเถาลอยมคาพเอช 6.7 และไมเกน 12 เมอเตมเถาลอยลงไป 5 กรม เชนเดยวกบคาการนาไฟฟา ความขนและซลเฟต เมอเตมเถาลอยลงไป 5 กรม มคาเพมขนจนถง 2.38 มลลซเมนตตอเซนตเมตร, 50.10 NTU และ 143.98 มลลกรมตอลตร ตามลาดบ และจากการทดลองพบวาปรมาณ COD มคาเปน 0 มลลกรมออกซเจนตอลตร ในกรณกรองหรอไมกรองดวยกระดาษกรอง GF/C หรอจะเตมเถาลอยลงไปในปรมาณ 5 กรมกตาม ผลการทดลองจากตารางท 3.1 แสดงไดวาไมปรากฏคาซโอดละลายนาภายใตสภาวะการกวน 30 นาท โดยซโอดจากการทดลองมคา 0 มลลกรมออกซเจนตอลตร



pH Temperature

(๐C) Conductivity

(mS/cm) Turbidity

(NTU)

Sulfate (SO4

2-) (mg/l)


(mg/l)


0 6.7 23.8 0.0011 0.10 0.00 0.00 0.00

1 11.4 23.5 1.4260 6.94 38.92 0.00 0.00

2 11.6 23.2 2.9900 10.51 78.63 0.00 0.00

3 11.8 23.0 4.2800 20.45 108.35 80.00 80.00

4 11.8 22.8 5.6100 26.35 145.09 120.00 120.00

5 11.9 22.6 6.4700 21.85 171.95 120.00 120.00

จากตารางผลการทาจารเทส โดยใชนา DI กบเถาลอย กวน 45 นาท ตงใหตกตะกอน 30 นาท พบวา พเอชมคาเพมสงขนมากเมอเตมเถาลอยลงไปในปรมาณ 1 กรมมคา 11.4 โดยจากเดมนากลนทไมเตมเถาลอยมคาพเอช 6.7 และไมเกน 12 เมอเตมเถาลอยลงไป 5 กรม คาการนาไฟฟา ความขนและซลเฟต มคาเพมขนจนถง 6.47 มลลซเมนตตอเซนตเมตร, 21.85 NTU และ 171.95 มลลกรมตอลตร ตามลาดบ เมอเตมเถาลอยลงไปปรมาณ 5 กรม และเรมตรวจพบปรมาณ COD ทความเขมขนของเถาลอย 3 กรมตอลตร อยท 80 มลลกรมออกซเจนตอลตร ผลการทดลองจากตารางท 3.2 แสดงวามคาซโอดละลายนา โดยเรมปรากฏเมอเตมเถาลอยปรมาณ 3 กรมตอลตร ภายใตสภาวะการกวน 45 นาท



pH Temperature

(๐C) Conductivity

(mS/cm) Turbidity

(NTU)

Sulfate (SO4

2-) (mg/l)


COD (กรอง) (mg/l) (mg/l)

0 7.0 25.3 0.0028 0.00 0.00 0.00 0.00

1 11.3 25.4 1.7070 4.72 36.50 40.00 40.00

2 11.5 25.4 3.2400 6.30 72.28 80.00 40.00

3 11.9 25.2 4.6800 13.75 113.06 120.00 40.00

4 11.9 25.7 5.7500 16.40 150.67 120.00 40.00

5 11.9 25.8 6.6600 18.75 170.21 240.00 40.00

จากตารางผลการทาจารเทส โดยใชนา DI กบเถาลอย กวน 60 นาท ตงใหตกตะกอน 30 นาท พบวา พเอช มคาเพมสงขนมากเมอเตมเถาลอยลงไปในปรมาณ 1 กรมมคา 11.3 โดยจากเดมนากลนทไมเตมเถาลอยมคาพเอช 7.0 และไมเกน 12 เมอเตมเถาลอยลงไป 5 กรม คาการนาไฟฟา ความขน และซลเฟต มคาเพมขนจนถง 6.66 มลลซเมนตตอเซนตเมตร, 18.75 NTU และ 170.21 มลลกรมตอลตร ตามลาดบ เมอเตมเถาลอยลงไปปรมาณ 5 กรม สาหรบคาซโอด สามารถตรวจพบไดเมอทาการเตมเถาลอยลงไป 1 กรมตอลตร โดยมคา 40 มลลกรมออกซเจนตอลตร ทงในสวนทกรองและไมกรอง สวนทไมกรองมคาซโอดเพมขนเรอยๆ และสวนทกรองมคาซโอดคงท คอ 40 มลลกรมออกซเจนตอลตร ผลการทดลองจากตารางท 3.3 แสดงวามคาซโอดละลายนา โดยเรมปรากฏเมอเตมเถาลอยปรมาณ 1 กรมตอลตร ภายใตสภาวะการกวน 60 นาท ซงเมอเปรยบเทยบกบตาราง 3.1.1 และ 3.1.2 ปรากฏวา ระยะเวลาทใชในการกวนเพมขนทาใหปรมาณออแกนกคารบอนเพมขนตามไปดวย จากตารางผลการทาจารเทสเมอเตมเถาลอยลงไปในปรมาณทเพมขนสามารถนามาสรปไดดงตารางท 3.4

38 ตารางท 3.4 การทดสอบหาปรมาณซลเฟตในเถาลอยจากการทดลองในหองปฏบตการ

ดวยนา DI เมอเตมเถาลอยลงไปในปรมาณทเพมขนและระยะเวลาการกวนทเพมขน

ระยะเวลากวน (minute)

pH Conductivity

(mS/cm) Turbidity

(NTU) Sulfate (SO4

2-) (mg/l)


(mg/l)


30 45 60

หมายเหต หมายถง มปรมาณเพมขน หมายถง มปรมาณคงท ไมเปลยนแปลง เมอความเขมขนของเถาลอยเพมขน เมอนาคาของซลเฟตจากการทดลองมาเขยนเปนกราฟความสมพนธของปรมาณซลเฟตและปรมาณเถาลอยทเตมลงไปพบวาซลเฟตมปรมาณเพมขนตามปรมาณของเถาลอยทเตมลงไปและระยะเวลาการตกวนทเพมขน ดงภาพประกอบท 3.1 ปรมาณของซลเฟตทมอยในเถาลอยจะถกปลดปลอยออกมาเพมขนเรอยๆ เมอปรมาณของเถาลอยทเตมลงไปมปรมาณมากขนและในขณะเดยวกนเมอระยะเวลาทใชในการตกวนเพมขนกทาใหปรมาณซลเฟตทปลดปลอยออกมาเพมขนตามไปดวย หรอปรมาณซลเฟตแปรผนตรงกบระยะเวลาทใชในการตกวนและปรมาณ เถาลอย ในสวนของคาซโอดพบวาเมอเตมเถาลอยลงไปในปรมาณเพมขน และระยะเวลาการกวนทเพมขน ทาใหปรมาณซโอดเพมขนตามไปดวย ดงนนการทดลองนพบวาทระยะเวลาการกวน เพมขน ปรมาณเถาลอยเพมขน ทาใหปรมาณซลเฟตและปรมาณซโอดเพมขนตามไปดวยจงควรใชระยะเวลาการกวนทนอยและปรมาณเถาลอยทนอยทสดในการกาจดซลเฟตในนาเสยโรงงานนายางขน

39

ปรมาณซลเฟตทแปรเปลยนตามเวลาและปรมาณเถาลอย

020406080

100120140160180

0 1 2 3 4 5 6

ปรมาณเถาลอย

(กรม/ลตร)

ปรมาณซลเฟต

(มลลกรม/ลตร)

30 นาท

45 นาท

60 นาท

ภาพประกอบท 3.1 ปรมาณซลเฟตทแปรเปลยนตามเวลาและปรมาณเถาลอย

3.1.1.2 การทดสอบคณลกษณะทางกายภาพของปนขาว จากการทดลองทาจารเทส โดยใชนากลน DI 500 มลลลตร เตมปนขาวโดยเปลยนแปลงความเขมขนของปนขาวตงแต 0, 1, 2, 3, 4 และ 5 กรมตอนากลน 1 ลตร กวนดวยเครองกวนจารเทสทความเรวรอบ 125 รอบตอนาท เปนระยะเวลา 30, 45 และ 60 นาท ตงใหตกตะกอนทระยะเวลา 30 นาท แยกออกเปน 2 สวน นาใสสวนแรกนาไปวเคราะหคาตางๆ นาใสสวนทสองนาไปกรองดวยกระดาษกรอง GF/C นาไปวเคราะหคาตางๆ ไดผลการทาจารเทส ดงแสดงในตารางท 3.5, 3.6 และ 3.7 โดยการทดลองนไดทาในหองปฏบตการทมการควบคมอณหภมคงทท 25 องศาเซลเซยส

40 ตารางท 3.5 ผลการทาจารเทส โดยใชนา DI กบปนขาว กวน 30 นาท ตงใหตกตะกอน 30 นาท

ปรมาณปนขาว (g)

pH Temperature

(๐C) Conductivity

(mS/cm) Turbidity

(NTU)

Sulfate (SO4

2-) (mg/l)


(mg/l)


0 6.50 23.5 0.0016 0.26 0.00 0.00 0.00

1 11.80 23.5 2.2500 15.75 1.01 0.00 0.00

2 11.99 23.3 4.2300 18.70 2.21 0.00 0.00

3 12.07 23.6 5.2800 22.40 3.82 0.00 0.00

4 12.14 23.4 6.3100 20.45 4.62 0.00 0.00

5 12.20 23.4 7.0000 20.95 6.91 0.00 0.00

จากตารางพบวา พเอช มคาเพมสงขนมากเมอเตมปนขาวลงไปในปรมาณ 1 กรม มคา 11.80 โดยจากเดมนากลนทไมเตมเถาลอยมคาพเอช 6.5 และไมเกน 12.20 เมอเตมปนขาว ลงไป 5 กรม คาการนาไฟฟา ความขนและซลเฟต มคาเพมขนจนถง 7.00 มลลซเมนตตอเซนตเมตร 20.95 NTU และ 6.91 มลลกรมตอลตร ตามลาดบ เมอเตมปนขาวลงไปปรมาณ 5 กรม และไมพบปรมาณซโอด ในกรณกรองและไมกรอง หรอวาจะเตมปนขาวลงไปในปรมาณ 5 กรมกตาม ผลการทดลองจากตารางท 3.5 ไมปรากฏคาซโอดละลายนาภายใตสภาวะการกวนท 30 นาท โดยซโอดจากการทดลองมคา 0 มลลกรมออกซเจนตอลตร สวนปรมาณซลเฟตมคาเพมขนเมอปรมาณปนขาวเพมมากขน



pH Temperature

(๐C) Conductivity

(mS/cm) Turbidity

(NTU)

Sulfate (SO4

2-) (mg/l)


(mg/l)


0 6.63 24.7 0.0021 0.65 0.00 0.00 0.00

1 11.92 24.6 2.3800 18.05 0.04 0.00 0.00

2 12.02 24.5 4.2900 20.10 1.90 0.00 0.00

3 12.13 24.3 5.7100 24.10 3.40 0.00 0.00

4 12.18 24.5 6.9100 29.80 4.86 0.00 0.00

5 12.19 24.5 7.1500 30.45 5.85 0.00 0.00

จากตารางสรปไดดงน พเอช มคาเพมสงขนมากเมอเตมปนขาวลงไปในปรมาณ 1 กรม มคา 11.92 โดยจากเดมนากลนทไมเตมเถาลอยมคาพเอช 6.63 และไมเกน 12.19 เมอเตม ปนขาวลงไป 5 กรม คาการนาไฟฟา ความขน และซลเฟต มคาเพมขนจนถง 7.15 มลลซเมนตตอเซนตเมตร 30.45 NTU และ 5.85 มลลกรมตอลตร ตามลาดบ เมอเตมปนขาวลงไปปรมาณ 5 กรม จากการทดลองไมพบปรมาณซโอด กรณกรองและไมกรองดวยกระดาษกรอง GF/C หรอเตมปนขาวลงไปในปรมาณ 5 กรมกตาม ผลการทดลองจากตารางท 3.6 ไมปรากฏคาซโอดละลายนา ภายใตสภาวะการกวน 45 นาทโดยซโอดมคา 0 มลกรมออกซเจนตอลตร สวนปรมาณซลเฟตมคาเพมขนเมอปรมาณ ปนขาวเพมขน



pH Temperature

(๐C) Conductivity

(mS/cm) Turbidity

(NTU)

Sulfate (SO4

2-) (mg/l)


(mg/l)


0 6.3 23.4 0.0022 0.39 0.00 0.00 0.00

1 11.7 23.8 2.3400 14.85 0.13 0.00 0.00

2 11.9 23.4 4.4800 12.05 1.70 0.00 0.00

3 12.0 24.2 5.9000 15.45 3.39 0.00 0.00

4 12.0 24.2 6.8600 18.95 4.87 20.00 0.00

5 12.1 24.3 7.4300 27.10 7.23 40.00 0.00

จากตารางพบวา พเอช มคาเพมสงขนมากเมอเตมปนขาวลงไปในปรมาณ 1 กรม โดยจากเดมนากลนทไมเตมเถาลอยมคาพเอช 6.3 และไมเกน 12.1 เมอเตมปนขาวลงไป 5 กรม คาการนาไฟฟา ความขน และซลเฟต มคาเพมขนจนถง 7.43 มลลซเมนตตอเซนตเมตร 27.10 NTU และ 7.23 กรมตอลตร ตามลาดบ เมอเตมปนขาวลงไปปรมาณ 4 กรม เรมตรวจพบปรมาณ ซโอด ในสวนทไมละลายนา มคา 20 มลลกรมออกซเจนตอลตร และไมพบซโอดในสวนทละลายนา ผลการทดลองจากตารางท 3.7 ปรากฏคาซโอดละลายนาเมอเตมเถาลอยปรมาณ 4 กรมตอลตร ภายใตสภาวะการกวน 60 นาท สวนปรมาณซลเฟตมคาเพมขนเมอปรมาณปนขาวเพมขน

43 ตารางท 3.8 สรปผลการทดลองเมอเตมปนขาวลงไปในปรมาณทเพมขน


pH Conduct (mS/cm)

Turbidity (NTU)

Sulfate (SO42-)

(mg/l)


(mg/l)


30 45 60

หมายเหต หมายถง มปรมาณเพมขน หมายถง มปรมาณคงท ไมเปลยนแปลง เมอความเขมขนของปนขาวเพมขน จากสรปผลการทดลองในตารางท 3.8 ปรากฏวาปรมาณซลเฟตมคาเพมขนทระยะเวลาการกวนทเพมขน และทระยะเวลาการกวนทเพมขนไมปรากฏปรมาณซโอดในสวนทละลายนาแตจะปรากฏปรมาณซโอดสวนทไมละลายนาทระยะเวลาการกวน 60 นาท จากการทดสอบหาปรมาณซลเฟตในปนขาว พบวาทระยะเวลาการกวนทเพมขนและปรมาณของปนขาวทเพมขนทาใหปรมาณซลเฟตทปลดปลอยออกมามคาเพมขนตามไปดวย ดงภาพประกอบท 3.2

44

ปรมาณซลเฟตทแปรเปลยนตามเวลาและปรมาณปนขาว

0

1

2

3

4

5

6

7

8

0 1 2 3 4 5 6

ปรมาณปนขาว



(มลกรม/ลตร)

30 นาท

45 นาท

60 นาท

ภาพประกอบท 3.2 ปรมาณซลเฟตทแปรเปลยนตามเวลาและปรมาณปนขาว

3.1.1.3 การทดสอบคณลกษณะทางดานกายภาพของเถาไมยางพารา จากการทดลองทาจารเทส โดยใชนากลน DI 500 มลลลตร เตมเถาไมยางพาราโดยเปลยนแปลงความเขมขนของเถาไมยางพารา ตงแต 0, 1, 2, 3, 4 และ 5 กรมตอนากลน 1 ลตร กวนดวยเครองกวนจารเทสทความเรวรอบ 125 รอบตอนาท เปนระยะเวลา 30, 45 และ 60 นาท ตงใหตกตะกอนทระยะเวลา 30 นาท แยกออกเปน 2 สวน นาใสสวนแรกนาไปวเคราะหคาพารามเตอรตางๆ นาใสสวนทสองนาไปกรองดวยกระดาษกรอง GF/C นาไปวเคราะหคาพารามเตอรตางๆ ไดผลการทาจาร เทสดงแสดงในตารางท 3.9, 3.10 และ 3.11 โดยการทดลองนไดทาในหองปฏบตการทมการควบคมอณหภมคงท ท 25 องศาเซลเซยส

45 ตารางท 3.9 ผลการทาจารเทสโดยใชนากลน DI กบเถาไมยางพารา กวน 30 นาท ตงใหตกตะกอน

30 นาท

ปรมาณเถาไมยางพารา

(g) pH

Temperature (oC)

Conductivity (mS/cm)

Turbidity (NTU)

Sulfate (SO4

2-) (mg/l)


(mg/l)


0 6.4 23.0 0.0039 0.73 0.00 0.00 0.00

1 10.8 23.9 0.3570 6.76 13.76 0.00 0.00

2 11.3 24.5 0.8220 7.06 26.40 0.00 0.00

3 11.5 25.0 0.7700 9.72 48.31 0.00 0.00

4 11.6 24.6 1.5010 17.50 66.53 40.00 0.00

5 11.7 24.0 1.9700 13.50 75.64 120.00 0.00

จากตารางพบวา พเอชมคาเพมสงขนเรอยๆ เมอเตมเถาไมยางพาราในปรมาณทเพมขน เชนเดยวกนกบคาการนาไฟฟา คาความขนและปรมาณซลเฟต แตปรมาณซโอดกรณเตม เถาไมยางลงไปในปรมาณ 4 และ 5 กรมตอลตร โดยมคาอยท 40 และ 120 มลกรมออกซเจนตอลตร ผลการทดลองจากตารางท 3.9 ปรากฏคาซโอดละลายนา เมอเตมเถาไมยางปรมาณ 4 กรมตอลตร ภายใตสภาวะการกวน 30 นาท และตงใหตกตะกอน 30 นาท สวนปรมาณซลเฟตมคาเพมขนเมอปรมาณเถาไมยางพาราเพมขน


30 นาท


(g) pH

Temperature (oC)


Turbidity (NTU)

Sulfate (SO4

2-) (mg/l)


(mg/l)


0 6.7 23.8 0.0011 0.10 0.00 0.00 0.00

1 11.4 23.5 1.4260 6.94 36.22 0.00 0.00

2 11.6 23.2 2.9900 10.51 75.92 0.00 0.00

3 11.8 23.0 4.2800 20.45 105.63 80.00 80.00

4 11.8 22.8 5.6100 26.35 142.37 120.00 120.00

5 11.9 22.6 6.4700 21.85 169.22 120.00 120.00

จากตารางพบวา พเอชมคาเพมสงขนเรอยๆ เมอเตมเถาไมยางพาราในปรมาณทเพมขน โดยคาการนาไฟฟา คาความขนและปรมาณซลเฟตกมคาเพมขนตามไปดวย และตรวจพบปรมาณซโอด 80 มลลกรมออกซเจนตอลตร และเพมขนเมอปรมาณเถาไมยางพาราเพมขน ผลการทดลองจากตารางท 3.10 ปรากฏคาซโอดละลายนา เมอเตมเถาไมยาง 3 กรมตอลตร ภายใตสภาวะการกวน 45 นาท และตงใหตกตะกอน 30 นาท สวนปรมาณซลเฟตมคาเพมขนเมอปรมาณเถาไมยางพาราเพมขน


30 นาท


(g) pH

Temperature (oC)


Turbidity (NTU)

Sulfate (SO4

2-) (mg/l)


(mg/l)


0 7.0 25.3 0.0028 0.00 0.00 0.00 0.00

1 11.3 25.4 1.7070 4.72 33.80 40.00 40.00

2 11.5 25.4 3.2400 6.30 69.57 80.00 40.00

3 11.9 25.2 4.6800 13.75 110.34 120.00 40.00

4 11.9 25.7 5.7500 16.40 147.94 120.00 40.00

5 11.9 25.8 6.6600 18.75 167.47 240.00 40.00

จากตารางพบวา พเอชมคาเพมสงขนเรอยๆ เมอเตมเถาไมยางในปรมาณทเพมขนโดยคาการนาไฟฟา คาความขนและปรมาณซลเฟตมคาเพมขนตามไปดวย และตรวจพบปรมาณ ซโอดตงแตเรมตนใสเถาไมยางพาราลงไป 1 กรมตอลตรโดยมคาอยท 40 มลลกรมออกซเจนตอลตร และมคาเพมขนเมอปรมาณเถาไมยางพาราเพมขน ผลการทดลองจากตารางท 3.11 ปรากฏคาซโอดละลายนาเมอเตมเถาไมยางพารา 1 กรมตอลตร ภายใตสภาวะการกวน 60 นาท และตงใหตกตะกอน 30 นาท สวนปรมาณซลเฟตมคาเพมขนเมอปรมาณเถาไมยางพาราเพมขน

48 ตารางท 3.12 สรปผลการทดลองเมอเตมเถาไมยางพาราลงไปในปรมาณทเพมขน


pH Conductivity

(mS/cm) Turbidity

(NTU) Sulfate (SO4

2-) (mg/l)


(mg/l)


30 45 60

หมายเหต หมายถง มปรมาณเพมขน หมายถง มปรมาณคงท ไมเปลยนแปลง เมอความเขมขนของปนขาวเพมขน จากสรปผลการทดลองในตารางท 3.12 ปรากฏวาปรมาณซลเฟตมคาเพมขนทระยะเวลาการกวนทเพมขน และทระยะเวลาการกวน 30 นาทไมปรากฏปรมาณซโอดละลายนาแตจะเรมปรากฎปรมาณซโอดละลายนาในระยะเวลาการกวนทเพมขน และปรมาณซโอดไมละลายนามปรมาณเพมขนในทกชวงเวลาของการกวน จากการทดสอบหาปรมาณซลเฟตในเถาไมยางพารา พบวาทระยะเวลาการกวนทเพมขนและปรมาณของเถาไมยางทเพมขนทาใหปรมาณซลเฟตทปลดปลอยออกมามคาเพมขน ตามไปดวย ดงภาพประกอบท 3.3

49

ปรมาณซลเฟตทแปรเปลยนตามเวลาและปรมาณเถาไมยางพารา

0

25

50

75

100

125

150

175

200

0 1 2 3 4 5 6




(มลลกรม/ลตร)

30 นาท

45 นาท

60 นาท

ภาพประกอบท 3.3 ปรมาณซลเฟตทแปรเปลยนตามเวลาและปรมาณเถาไมยางพารา จากการทดลอง 3.1.1 สามารถนามาสรปไดดงน

- ท HRT เพมขน ทาใหปรมาณซลเฟตเพมขนตามไปดวย - การใสปรมาณวตถดบ (เถาลอย เถาไมยางและปนขาว) เพมขน ทาใหปรมาณ

ซลเฟตเพมขนตามไปดวย - ปรมาณซลเฟตทปลดปลอยออกมาจากเถาลอยและเถาไมยางพาราทความ

เขมขนของวตถดบเดยวกนและระยะเวลาการกวนทเทากนพบวามปรมาณใกลเคยงกน - ปรมาณซลเฟตทปลดปลอยออกมาจากเถาลอยและเถาไมยางพาราทความ

เขมขนของวตถดบเดยวกนและระยะเวลาการกวนทเทากน พบวามปรมาณมากกวาปนขาว

50

3.1.2 การทดสอบหาปรมาณแคลเซยมในเถาลอยจากการสงตวอยางตรวจวเคราะหโดย ศนยเครองมอวทยาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร

การทดสอบหาปรมาณแคลเซยมในเถาลอยโดยสงตวอยางตรวจวเคราะหทศนยเครองมอวทยาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร ซงตวอยางทสงตรวจวเคราะหมดวยกน 2 ลกษณะ คอ ลกษณะทเปนของแขง (เถาลอยทเกบมาจากเตาเผาขยะชมชนจงหวดภเกตทไมไดเผา และเถาลอยทนาไปเผาทอณหภม 1,000 องศาเซลเซยสเปนเวลา 1 ชวโมง) และลกษณะทเปนสารละลาย (สารละลายทไดจากการนาเถาลอยทไมไดเผา 1 กรม ละลายในนากลน 1 ลตร และสารละลายทไดจากการนาเถาลอยไปเผาทอณหภม 1,000 องศาเซลเซยสเปนเวลา 1 ชวโมง ปรมาณ 1 กรมนามาละลายในนากลน 1 ลตร) แสดงผลดงตารางท 3.13 และ 3.14 ตารางท 3.13 ผลการทดสอบปรมาณแคลเซยมในเถาลอยวเคราะหโดยศนยเครองมอวทยาศาสตร

ดวยเครอง เอกซเรย ฟลออเรสเซนต สเปกโตรมเตอร เมอวนท 8 ธนวาคม 2549

ตวอยาง ความเขมขน Ca (%) เถาลอย (Solid) 35.56 เถาลอย (Liquid) 0.03 ตารางท 3.14 ผลการทดสอบปรมาณแคลเซยมในเถาลอยวเคราะหโดยศนยเครองมอวทยาศาสตร

ดวยเครอง เอกซเรย ฟลออเรสเซนต สเปกโตรมเตอร เมอวนท 11 มกราคม 2550

ตวอยาง ความเขมขน Ca (%) เถาลอย หลงจากเผาท 1,000oC 1 hr. (Solid) 36.00 เถาลอย หลงจากเผาท 1,000oC 1 hr. (Liquid) 0.05 จากการตรวจวเคราะหหาปรมาณแคลเซยมในเถาลอย พบวา ในเถาลอยสวนทเปนของแขงหรอผงมความเขมขนของแคลเซยม รอยละ 35.56 ในสวนทเปนสารละลายพบวามความเขมขนของแคลเซยม รอยละ 0.03 และเมอนาเถาลอยไปเผาทอณหภม 1,000 องศาเซลเซยส เปนเวลา 1 ชวโมง และนามาวเคราะหหาปรมาณแคลเซยมทมอยในเถาลอย พบวา ในเถาลอยสวนทเปนของแขงหรอผงมความเขมขนของแคลเซยม รอยละ 36.00 ในสวนทเปนสารละลาย พบวามความเขมขนของแคลเซยม รอยละ 0.05 ซงงานของ Mahendra (1992) พบวาในการเผาเถาลอยทอณหภม

51 600 องศาเซลเซยส จะพบ CaCO3 และทอณหภม 1,300 องศาเซลเซยส จะพบ CaO และคารบอเนตจากแคลเซยมคารบอเนตจะถกแยกออกทอณหภม 700-900 องศาเซลเซยส และสงเกตเหนวาปรมาณของแคลเซยมในเถาลอยทงทเผาและไมเผาไมตางกนมากแสดงวาในเถาลอยทไมเผาไมมปรมาณของของแขงระเหย ดงงานของ Mahendra, (1992) พบวา ในการเผาเถาลอยทอณหภม 800-900 องศาเซลเซยส เกดการระเหยของโพแทสเซยม ทอณหภม 1000 องศาเซลเซยส เกดการระเหยของคอปเปอรและโบรอน และทอณหภม 1000-1200 องศาเซลเซยส เกดการระเหยของซลเฟอรในเถาลอย ซงความเขมขนของแคลเซยมทมอยในเถาลอย (จากการทดลองมรอยละ 35.56-36.00) ตางจากงานของสนนาฏ พวงมณ (มแคลเซยมรอยละ 57.73) เนองจากชวงเวลาในการเกบตางกน องคประกอบของขยะทนามาเผา มการคดแยกขยะกอนนาเขาเตาเผาขยะและหลงจากเกบเถาลอยมาจากเตาเผาขยะไดมการนามารอนดวยตะแกรงกอนทาการทดลอง ซงเปนสาเหตททาใหมปรมาณความเขมขนของแคลเซยมตางจากของสนนาฏ พวงมณ เมอทราบถงปรมาณของซลเฟตและแคลเซยมทสามารถละลายออกมาไดแลว ขนตอไปนาเถาลอยดงกลาวมาใชแทนปนขาว เพอเปรยบเทยบทดสอบหาความสามารถในการตกตะกอนของเถาลอยและปนขาวในหวขอตอไป

3.1.3 การทดสอบความสามารถในการจมตวของเถาลอยเปรยบเทยบกบปนขาว (ในนาเสยโรงงานนายางขน)

ทดสอบการจมตวของเถาลอยกบปนขาว เพอเปรยบเทยบความสามารถในการจมตว ดงภาพประกอบท 3.4 ทาการทดลองโดยนานาเสยจากโรงงานนายางขนใสในกระบอกตวงปรมาตร 1 ลตร เตมเถาลอยหรอปนขาว โดยปรบเปลยนปรมาณเถาลอยหรอปนขาว 1, 2, 3, 4 และ 5 กรมตอปรมาตรนาเสย 1 ลตร เขยาใหเขากนตงใหตกตะกอนโดยจดปรมาตรตะกอนทตกลงไปยงกนกระบอกตวงทชวงเวลา 1, 2, 3, 4, 5, 10, 20, 30 และ 60 นาท

52 ภาพประกอบท 3.4 เปรยบเทยบการจมตวของตะกอนในนาเสยทรวมตะกอนโดยใชเถาลอย และปนขาว (a) นาเสยกอนใสปนขาว (b) นาเสยหลงใสปนขาวและปรมาณตะกอนทเกดขน (c) นาเสยกอนใสเถาลอย (d) นาเสยหลงใสเถาลอยและปรมาณตะกอนทเกดขน จากการทดสอบการจมตวของตะกอนในนาเสยทรวมตะกอนโดยใชเถาลอยเปรยบเทยบกบการจมตวของตะกอนในนาเสยทรวมตะกอนโดยใชปนขาว ผลทไดคอ เถาลอยทาใหตะกอนจมตวไดเรวกวาปนขาวและปรมาตรของตะกอนทเกดขนจากการรวมตวของเถาลอยและซลเฟตนอยกวาปรมาตรของตะกอนจากการใชปนขาว ดงภาพประกอบท 3.5 สามารถสรปไดวาหากใชเถาลอยแทนปนขาวสามารถลดระยะเวลาทใชในการตกตะกอนในถงตกตะกอนและงายตอการกาจดตะกอนในถงตกตะกอน

(a)

(d) (c)

(b)

53

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

550

600

650

700

750

800

850

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60เวลา (นาท)

ปรมา

ตรตะ

กอน

(มล.

)

1 g ภเกต

2 g ภเกต

3 g ภเกต

4 g ภเกต

5 g ภเกต

1 g ปนขาว

2 g ปนขาว

3 g ปนขาว

4 g ปนขาว

5 g ปนขาว

ภาพประกอบท 3.5 การจมตวของตะกอนในนาเสยทรวมตะกอนโดยใชเถาลอยและปนขาว

3.2 สภาวะทเหมาะสมในการกาจดซลเฟตในนาเสยสงเคราะหโดยใชเถาลอย

ปจจยทมผลตอการกาจดซลเฟตในนาเสยโดยใชเถาลอย คอ ความเขมขนของแคลเซยม ระยะเวลาเกบกก และพเอช แตเนองจากมปจจยสอดแทรกมากมาย ไดแก ลกษณะของนาเสยซงจะแตกตางกนไปในแตละวน ชนดของสารทเจอปนในนาเสย และความเขมขนของสาร เจอปนแตละชนดในนาเสย จงทาใหการกาหนดปจจยตางๆเหลานนจากการทดสอบกบนาเสยจากการทานายางขนมความซบซอน ดงนนการทดลองกาจดซลเฟตในนาเสยสงเคราะหทาใหสามารถจากดปจจยทจาเปนไดงายขน ซงในการกาจดซลเฟตโดยนาเสยสงเคราะหทเตรยมขนในครงนมความเขมขนของซลเฟต 20,000 มลลกรมตอลตร (สาเหตทใหมความเขมขนของซลเฟตสงในนาเสยสงเคราะหเพอใชแคลเซยมทมอยในเถาลอยใหหมดในการจบกบซลเฟตในนาเสยสงเคราะห)

54 การทดลองในนาเสยสงเคราะห เรมจากการทดสอบความเขมขนของแคลเซยมในเถาลอยในการกาจดซลเฟตไดสงสด โดยไมมการปรบคาพเอช และกาหนดระยะเวลาเกบกกนาเสยสงเคราะห ดงภาพประกอบท 3.6

3.2.1 การศกษาความเขมขนของแคลเซยมในการกาจดซลเฟตสงสด

ภาพประกอบท 3.6 การกวนนาเสยสงเคราะหโดยกวนท 125 รอบตอนาทเปนเวลา 24 ชวโมง

เตม Fly Ash ปรมาณ 2 กรม

นาเสยสงเคราะหปรมาณซลเฟต 20,000 มลลกรมตอลตร จานวน 1 ลตร

กวนดวยเครองจารเทส เปนเวลา 0, 10, 30, 60, 180, 720, 1440 นาท

เกบตวอยางทกชวงเวลา

กรองดวยกระดาษกรอง GF/C

กรองดวยเยอกรอง Cellulose acetate

นาไป Centrifuge ท 3,000 รอบตอนาทเปนเวลา 5 นาท

นาไปวเคราะหหาคาตางๆ ตามพารามเตอร

55 จากการทดลองสามารถนามาเขยนสรปไดดงตารางท 3.15

ตารางท 3.15 ปรมาณซลเฟตและพเอชในแตละชวงเวลาของการกวน

ชนด Time (min) mg SO42-/l pH

mg SO42- ทลดลง / 1 g เถาลอย

นาเสยสงเคราะห

10 17,436.72 0.87 1,281.64

30 17,657.23 0.87 1,171.38

60 17,695.53 0.88 1,152.23

180 17,739.35 0.88 1,130.32

360 17,766.54 0.91 1,116.73

720 17,839.42 0.90 1,080.29

1440 18,439.27 0.87 780.36

จากการทดลองสรปไดวา ทระยะเวลาในการกวนเพมขนปรมาณซลเฟตกเพมขนตามไปดวยทงนซลเฟตทปลอยออกมาเปนซลเฟตในนาเสยสงเคราะหทเถาลอยไดดดซบเอาไวและปลอยออกมาเรอย ๆ โดยปรมาณซลเฟตเรมตนอยท 20,000 มลลกรมตอลตร หรอ ความสามารถในการบาบดซลเฟตดวยการใชเถาลอยลดลงตามระยะเวลาการทาปฏกรยาทเพมขน

3.3 ความสามารถในการดดซบซลเฟต จากวธการทดลองขอ 2.3.2.3 ทาการทดลองเพอหาความสามารถในการดดซบซลเฟตของเถาลอยในนาเสยสงเคราะห ไดผลดงตารางท 3.16 เขยนกราฟไอโซเทอมการดดซบซลเฟตตามสมการ Freundlich ไดดงภาพประกอบท 3.7 อานคา K และ 1/n จากกราฟตามสมการ Freundlich ไดดงตารางท 3.17

56 ตารางท 3.16 ขอมลการศกษาไอโซเทอมในการกาจดซลเฟตโดยใชเถาลอย ปรมาณซลเฟตเรมตน

(mg/l) ปรมาณซลเฟตหลงการใชเถาลอย 1 กรม

(mg/l) q = x/m (mg/l)

1,000 692.35 153.83 2,000 1,538.86 230.57 3,000 2,408.74 295.63 5,000 4,222.30 388.85 7,000 6,219.93 390.04 9,000 7,913.89 543.05

ภาพประกอบท 3.7 ไอโซเทอมการดดซบซลเฟตโดยใชเถาลอย

y = 0.5345x + 0.594R2

= 0.9738

0.00

0.50

1.00

1.50

2.00

2.50

3.00

2.50 2.75 3.00 3.25 3.50 3.75 4.00 4.25 4.50 log Cf

log q

57 ตารางท 3.17 คาคงทการดดซบจากสมการ Freundlich

ชนดของคาคงท คาคงท 1/n 0.5149

K (mg/l) 350.97 สมการ Freundlich q = x/m = KCf

1/n หรอ log q = log K + 1/n log Cf จากสมการเสนตรงแสดงความสมพนธ สามารถอานคา Kf และ 1/n ได 1/n = ความชนของเสนตรง K = x/m (mg/l) เมอ Cf = 1 มลลกรมตอลตร

ความสามารถในการดดซบเมอความเขมขน ของสารปนเปอนเทากบ 1

ตารางท 3.18 อธบายความหมายของคา K และ 1/n จากสมการ Freundlich

1/n K คาอธบาย

ตา สง

ความสามารถในการดดซบสงและจะเปลยนตามความเขมขนของสารปนเปอนในอตราระดบหนง

ตา ความสามารถในการดดซบตาในทกชวงความเขมขน

สง สง

ความสามารถในการดดซบสงมากเมอความเขมขนสงและความสามารถในการดดซบจะลดลงอยางมากเมอความเขมขนตา

ตา ความสามารถในการดดซบสงเมอความเขมขนสงและความสามารถในการดดซบตาเมอความเขมขนตา

ทมา : สรชน ตะนสะ, 2543.

58 จากคา K และ 1/n ทอธบายความสามารถในการดดซบสาร ดงตารางท 3.18 นามาอธบายความสามารถในการดดซบซลเฟตของเถาลอย เมอพจารณาจากกราฟแลว พบวาคาความชน (1/n) ในการดดซบซลเฟตของเถาลอยมคาตา แตคา K ของการดดซบโดยใชเถาลอยมคาสง แสดงใหเหนวาเถาลอยมความสามารถในการดดซบซลเฟตสง และจะเปลยนความสามารถในการดดซบตามความเขมขนของสารปนเปอนในอตราระดบหนง ซงทงนสรปไดวาเถาลอยมการดดซบซลเฟตเปนการดดซบทางกายภาพไดดวยการศกษาความสามารถในการดดซบ พบวาการดดซบซลเฟตดวยเถาลอยเปนไปตาม Freundlich Isotherm เพราะมคา Linear Regression เขาใกล 1 มากทสด นนคอเปนรปแบบการดดซบแบบ Multilayer ซงเปนการดดซบทางกายภาพ ทงนพฤตกรรมการดดซบเชนนมกพบโดยทวไปซงสวนใหญเกดจากการทดลองในนาเสยสงเคราะห (เมตตา เพญผลเจรญ และศศธร แสงฮวด, 2547 อางโดย ชระวทย รตนพนธ, 2548) โดยมชวงความเขมขนของซลเฟตอยท 1,000-10,000 มลลกรมตอลตร

3.4 ผงการผลตยางสกมและลกษณะนาเสยจากกระบวนการผลตนายางขนและการผลตยางสกม 3.4.1 ผงการผลตยางสกมโรงงานเฟลเทกซ จากด

ศกษาสมดลมวลของนาในระบบการผลตยางสกมและบอดกยาง โดยศกษาปรมาณของหางนายางทนามาผลตยางสกมและนาซรมทปลอยออกมาจากการผลตยางสกมไปยงบอดกเศษยางจนกระทงลงสบอเตมอากาศรวมถงปรมาณของสารละลายปนขาวทเตมลงไปยงนาทผาน บอดกเศษยาง และศกษาถงปรมาณของนาซรมทนากลบมาใชในการผลตยางสกมซงมปรมาณซลเฟตหลงเหลออย และปรมาณของเศษยางทหลดลอดออกมาจากการผลตยางสกมลงส บอดกเศษยาง จากการศกษาการเดนทางของหางน ายางและน า เสยท เกดจากการผลต ยางสกมสามารถนามาเขยนเปนแผนผงไดดงภาพประกอบท 3.8 เพอนาไปใชในการคานวณหาสมดลมวลของนาทเขาและออกจากระบบการผลตยางสกม รวมทงหาปรมาณซลเฟต แอมโมเนย และสารแขวนลอยจากการผลตยางสกมและหางนายางขน เพองายตอการนามาคานวณ ไดแยกระบบออกเปนสวนๆ ดงภาพประกอบท 3.9, 3.10 และ 3.11

59

ภาพป

ระกอ

บท 3.

8 ผงการผล

ตยางสก

มและ

บอดก

ยางรวม

ถงจด

เกบต

วอยางน

า

ตาแห

นงตางๆ

ของผงผล

ตยางสก

ม 1.

ถงเกบห

างนายาง

2. ถงเกบ

Conc

. H2S

O 4

3. ถงเกบน

าซรม

4. ถงเกบน

าลาง

5. ถงผส

ม H 2S

O 4+H 2O

: 200

+800

6. Sk

im L

ump

7. บอ

รวบร

วมนาลางจาก

LC

Proc

ess

8. Po

lymer

9. บอ

รวบร

วมนาซร

ม

10.

เครองรดยางสก

ม

11.

Trap

ping

12.

ถงผส

มปนข

าว

13.

บอเตมอ

ากาศระบบ

บาบด

นาเสย

14.

Air B

lower

60 จากภาพประกอบท 3.8 ไดแสดงถงจดเกบตวอยางนาเพอนามาหาปรมาณซลเฟตและแอมโมเนย โดยไดคาดงแสดงในตารางท 3.19 ตารางท 3.19 ปรมาณซลเฟตและแอมโมเนยทจดตางๆ ในโรงงาน

จดเกบตวอยาง Sulfate (mg/l) NH3 (mg NH3-N/l)

1 - 2143.75

2 - 108.5

3 6075.9615 -

4 3836.5385 -

5 3832.6923 -

6 5747.1154 -

7 4381.7308 -

8 4372.1154 -

หมายเหต : จดเกบตวอยางดจากภาพประกอบ 3.8 จากตารางท 3.19 พบวาปรมาณซลเฟตพบเฉพาะทจดเกบตวอยาง 3, 4, 5, 6, 7 และ 8 สวนจดเกบตวอยางท 1 และ 2 ไมพบปรมาณซลเฟต แตพบปรมาณแอมโมเนย เนองจากทง 2 จดเปนนาเสยทมาจากการผลตนายางขน จากภาพประกอบท 3.8 สามารถนามาแยกออกเปน 3 สวน คอสวนแรก บอผลตยาง สกม (Skim Lump) สวนทสอง บอรวบรวมนาซรม สวนทสาม บอดกเศษยาง (Trapping) เพอคานวณหาสมดลมวลนา ดงภาพประกอบท 3.9, 3.10 และ 3.11 ตามลาดบ

61 ภาพประกอบท 3.9 สมดลมวลในสวนของบอผลตยางสกม (Skim Lump) จากภาพประกอบท 3.9 สมดลมวลในสวนของ Skim Lump พบวามมวลของนา ทเขามาในระบบ 3 สวนดวยกน คอ

- H2SO4 + H2O สวนผสม 200 + 800 ปรมาตร 3.27 ลกบาศกเมตรตอวน - หางนายาง ปรมาตร 109.67 ลกบาศกเมตรตอวน - นาซรมจากถงเกบนาซรม ปรมาตร 499.19 ลกบาศกเมตรตอวน

และนาทงหมดทเขามายง Skim Lump ถกสงตอไปยงบอรวบรวมนาซรม ซงมปรมาตร 612.14 ลกบาศกเมตรตอวน ภาพประกอบท 3.10 สมดลมวลในสวนของ บอรวบรวมนาซรม

Skim Lump

H2SO4+H2O 200+800

3.27 m3/day

นาซรม ไปยงบอรวบรวมนาซรม 612.14 m3/day

หางนายาง 109.67 m3/day

นาซรมจากถงเกบนาซรม

499.19 m3/day

บอรวบรวมนาซรม

ถงเกบนาซรม 499.19 m3/day

นาซรมจาก Skim Lump

612.14 m3/day

Trapping 164.25 m3/day

นาซรม จากเครองรดยางสกม

51.30 m3/day

62 จากภาพประกอบท 3.10 สมดลมวลในสวนของบอรวบรวมนาซรม พบวามมวลของนาทเขามาในระบบ 3 สวนดวยกน คอ

- นาซรมจาก Skim Lump ปรมาตร 612.14 ลกบาศกเมตรตอวน - นาซรมจากถงเกบนาซรม ปรมาตร 499.19 ลกบาศกเมตรตอวน - นาซรมจากเครองรดยางสกม ปรมาตร 51.30 ลกบาศกเมตรตอวน

และนาทงหมดทเขามายงบอรวบรวมนาซรม ถกสงตอไปยงบอดกเศษยาง (Trapping) ซงมปรมาตร 164.25 ลกบาศกเมตร ภาพประกอบท 3.11 สมดลมวลในสวนของบอดกเศษยาง (Trapping) จากภาพประกอบท 3.11 สมดลมวลในสวนของบอดกเศษยาง (Trapping) พบวามมวลของนาทเขามาในระบบ 2 สวนดวยกน คอ

- นาซรมจากบอรวบรวมนาซรม ปรมาตร 164.25 ลกบาศกเมตรตอวน - นาลางจากถงเกบนาลาง ปรมาตร 320.94 ลกบาศกเมตรตอวน

และนาทงหมดทเขามายงบอดกเศษยาง ถกสงตอไปยงบอเตมอากาศระบบบาบดนาเสย โดยระหวางทางมการเตมปนขาวในปรมาณ 9.6 ลกบาศกเมตรตอวน ซงทาใหมปรมาตร นาเสย 494.78 ลกบาศกเมตรตอวน จากภาพประกอบ 3.9, 3.10 และ 3.11 สามารถนามาเขยนสรปปรมาณนาเสย ปรมาณซลเฟตและปรมาณแอมโมเนยในแตละจดเกบตวอยางไดดงตารางท 3.20

Trapping

บอเตมอากาศ ระบบบาบบดนาเสย

494.78 m3/day

นาซรมจาก บอรวบรวมนาซรม

164.25 m3/day

นาลางจาก ถงเกบนาลาง

320.94 m3/day

ถงผสมปนขาว 9.6 m3/day

63 ตารางท 3.20 ปรมาณนาเสย ปรมาณซลเฟตและปรมาณแอมโมเนยในแตละจดเกบตวอยาง

ในโรงงานนายางขน

จดเกบตวอยาง

pH Temperature

(oC) ปรมาตรตอ 1วน

(m3) SO4

2-

(mg/l) SO4

2- Loading (kg/day)

NH3(mg/l)

1 9.63 29.3 109.67 - - 2143.75

2 9.13 29.5 320.93 - - 108.50

3 4.39 32.1 612.13 6075.96 3719.73 -

4 4.36 29.6 499.19 3836.54 1915.16 -

5 4.46 28.9 51.30 3832.69 196.62 -

6 4.47 31.6 164.25 5747.12 943.96 -

7 4.53 29.9 485.18 4381.73 2125.93 -

8 4.75 29.7 494.78 4372.12 2163.24 -

9 - - 3.27 - - -

10 12.2 30.7 9.60 - - -

หมายเหต จดท 9 ไมสามารถวดคาพเอชและอณหภมไดเนองจากเปนกรดซลฟวรกเขมขนผสมนา อตราสวน 200:800

เกบตวอยางนาโรงงานนายางขน บรษท เฟลเทกซ จากด วนท 10 ตลาคม 2549 เวลา 10.30 น.โดยสวนของการผลตยางสกม เสนทางการไหลของนาจากการผลตยางสกมและ จดเกบตวอยางบรเวณผลตยางสกมซงแสดงดงภาพประกอบ 3.12 จากการเกบตวอยางของหางนายางซงจะนามาผลตเปนยางสกมและนาเสยท เกดจากการผลตยางสกม (ซรม) เพอวเคราะหหาปรมาณซลเฟตและปรมาณแอมโมเนย รวมทงปรมาณของแขงแขวนลอยและคาพเอชไดคาดงแสดงในตารางท 3.21

64

(a) (b)

(c) (d) ภาพประกอบท 3.12 จดเกบตวอยางบรเวณผลตยางสกม

(a) ทอสงหางนายางเพอนามาผลตยางสกม (b) ถงผสมกรดซลฟวรก โดยผสมกรดซลฟวรกเขมขนตอนาในอตราสวน

200:800 (c) นาจากการลางเครองปนนายางขน (d) บอดกเศษยางและเปนสวนทนาเสยจากการผลตยางสกมผสมกบนาเสย

จากการผลตนายางขน

65 ตารางท 3.21 คาพารามเตอรตางๆของหางนายางและนาเสยทเกดจากการผลตยางสกม

ตวอยาง pH Temp (oC)

Conductivity (ms/cm)

Turbidity (NTU)

Sulfate (mg/l)

NH3-N (mg NH3-N/l)

SS (mg/l)

หางนายาง 9.02 25.3 12.06 91,250 - 338.10 6,380.95

ซรม 3.86 24.7 16.96 352 8,247.45 353.03 1,077.78

จากตารางคาพารามเตอรตางๆของหางนายางพบปรมาณแอมโมเนย-ไนโตรเจน 338.10 มลลกรมแอมโมเนย-ไนโตรเจนตอลตร ปรมาณของแขงแขวนลอย 6,380.95 มลลกรมตอลตร แตไมพบปรมาณซลเฟต และนาเสยทเกดจากการผลตยางสกม พบปรมาณแอมโมเนย-ไนโตรเจน 353.03 มลลกรมแอมโมเนย-ไนโตรเจนตอลตร ปรมาณของแขงแขวนลอย 1,077.78 มลลกรมตอลตร และพบปรมาณซลเฟต 8,247.45 มลลกรมตอลตร

3.4.2 ทดลองผสมนาซรมจากการผลตยางสกมกบนาจากการลางเครองปนนายางขน เนองจากนาซรมจากการผลตยางสกมมสภาพเปนกรด (พเอช 3.36) และนาจากการลางเครองปนนายางขนมสภาพเปนดาง (พเอช 8.79) ซงนาทง 2 สวนนมพเอชทแตกตางกนมาก จงมแนวคดทจะนานาทง 2 สวนนมาผสมกนเพอปรบสภาพความเปนกรด-ดาง เพอชวยในการลดปรมาณการใชปนขาวในการปรบสภาพความเปนกรด-ดางใหกบนาจากการผลตยางสกม (นาซรม) ซงปกตโรงงานใชปนขาวในการปรบสภาพความเปนกรด-ดางของนาซรม โดยทาการผสมนาซรมและนาจากการลางเครองปนนายางขนดงน นาน าซ รมผสมกบน าล างโดยใหพ เอชหลงจากผสมกนแลว เท ากบ 4.5 (พงศนรนทร ปราบนคร, 2543) โดยไมคานงถงปรมาณของแตละชนด นาไปกวนดวยเครองจารเทส 125 รอบตอนาท เปนเวลา 30 นาท นาสวนของใสไปหาคาตางๆ และสวนของเนอยางนาไปชงนาหนก

66 ตารางท 3.22 ผลการวเคราะหการผสมระหวางนาซรมและนาลางเครองปนนายางขนโดยใหพเอช

หลงจากผสมเปน 4.5

ตวอยาง พเอช

ความขน

ปรมาตรทใชผสม

เวลาทใชในการกวน

ความเรวรอบ

นาหนกเนอยาง ปรมาณซลเฟตทเหลอ

(NTU) นาลาง(ml)

ซรม(ml)

(min) (rpm) เปยก (g)

แหง (g)

(mg/l)

นาลาง 8.79 - - - - - - - -

ซรม 3.36 266 - - - - - - 6,245.15

A 4.62 50.1 600 324 30 125 9.6555 2.3317 1,867.75

B 4.55 48.5 600 380 30 125 10.457 2.3860 2,006.04

หมายเหต : A = การทดลองครงท 1 B = การทดลองครงท 2 จากตารางท 3.22 พบวา เมอนานาเสยจากการผลตยางสกม (นาซรม) มาผสมกบ นาเสยทเกดจากการผลตนายางขน (นาลาง) โดยควบคมพเอชหลงการผสมกนเทากบ 4.5 พบวา สามารถทาใหเกดการจบตวของเนอยางโดยเทยบเปนนาหนกยางแหงคดเปนรอยละ 0.4 ของปรมาณนาลาง โดยปรมาณนาลางและนาซรมทใชผสมกนและทาใหพเอชเทากบ 4.5 คอ 600 มลลลตรและ 380 มลลลตร ตามลาดบ และพบวาปรมาณซลเฟตลดลงรอยละ 67.87 จากปรมาณซลเฟตเรมตนของนาซรมเทากบ 6,245 มลลกรมตอลตร และไดปรมาณเนอยางแหง 2.39 กรมตอนาเสย 1 ลตร นนกคอเมอคดเทยบใน 1 วน ซงโรงงานเฟลเทกซมปรมาณนาลาง 320 ลกบาศกเมตรตอวน จะไดปรมาณเนอยางแหง 1,283 กโลกรมตอวน

3.5 การกาจดซลเฟตในนาเสยโรงงานนายางขน 3.5.1 เปรยบเทยบประสทธภาพวตถดบ (เถาลอย ปนขาวและเถาไมยางพารา) ในการลด

ซลเฟตในนาเสยโรงงานนายางขน เกบนาตวอยางทโรงงานนายางขน บรษท เฟลเทกซ จากด โดยจดเกบตวอยางนาเปนจดซงปลอยออกมาเฉพาะนาเสยจากการทายางสกมเครพ ซงนาตวอยางทเกบจากโรงงาน นายางขนเฟลเทกซมาทาจารเทสโดยเตมเถาลอย 1, 2 และ 5 กรม ลงในนาเสยจากโรงงานกวนดวย

67 เครองกวนจารเทสเปนเวลา 30, 45 และ 60 นาทตงทงไวใหตกตะกอน 30 นาท เกบตวอยางแยกออกเปน 2 สวน สวนแรกนาไปวเคราะหหาคาตางๆ สวนท 2 นาไปกรองดวยกระดาษกรอง GF/C และวเคราะหหาคาตางๆ พบวาไดคาดงแสดงในตารางท 3.23 ตารางท 3.23 คาพารามเตอรตางๆ ทไดจากการวเคราะหหลงจากเตมสารดดซบแตละกวนดวย

เครองจารเทสเปนเวลา 30 นาท ตงใหตกตะกอน 30 นาท และกรองดวย กระดาษกรอง GF/C

ชนดสาร ดดซบ

ปรมาณวตถดบ

(g) pH

Turbidity (NTU)

Sulfate (SO4

2-) (mg/l)

ปรมาณซลเฟตท ลดลงตอ 1

กรม เถาลอย

(mg)

COD (กรอง)

(mgO2/l)

ปรมาณซโอดทลดลงตอ 1 กรมเถาลอย

(mg)

เถาลอย

0 4.3 858.00 8382.00 0.00 19,000.00 0.00

1 4.6 816.00 8382.00 0.00 18,600.00 400

2 4.8 736.00 7981.16 200.42 19,000.00 0.00

5 5.3 661.00 8302.58 15.88 19,000.00 0.00

เถาไมยางพารา

0 4.3 11.90 7429.90 0.00 16,600.00 0.00

1 4.7 17.40 7034.67 395.23 15,800.00 800

2 5.0 25.75 6993.56 218.17 16,000.00 300

5 5.8 15.50 7071.11 71.76 15,600.00 200

ปนขาว

0 4.3 105.00 7368.23 0.00 15,800.00 0.00

1 4.7 62.50 7200.99 167.24 14,200.00 1600

2 5.0 61.00 6890.78 238.73 14,800.00 500

5 7.0 99.00 6718.87 129.87 14,800.00 200

68 จากตารางท 3.23 พบวา ในกรณของเถาลอย คาเรมตนของปรมาณซลเฟต 8,382 มลลกรมตอลตร คาเรมตนซโอด 19,000 มลลกรมตอลตร โดยหลงจากทาการทดลองพบวาปรมาณซลเฟตลดลงมากทสดในกรณทใชเถาลอย 2 กรมตอลตรโดยลดลง 200 มลลกรมตอกรมของเถาลอยหรอคดเทยบเปนรอยละ 2.40 ปรมาณซโอดลดลงมากทสดในกรณใชเถาลอย 1 กรมตอลตร โดยลดลง 400 มลลกรมตอกรมของเถาลอยหรอคดเทยบเปนรอยละ 2.11 ในกรณของเถาไมยางพารา คาเรมตนของปรมาณซลเฟต 7,429 มลลกรมตอลตร คาเรมตนซโอด 16,600 มลลกรมตอลตร โดยหลงจากทาการทดลองพบวาปรมาณซลเฟตลดลงมากทสดในกรณทใชเถาไมยางพารา 1 กรมตอลตร โดยลดลง 395 มลลกรมตอกรมของเถาไมยางพาราหรอคดเทยบเปนรอยละ 5.32 ปรมาณซโอดลดลงมากทสดในกรณใชเถาไมยางพารา 1 กรมตอลตร โดยลดลง 800 มลลกรมตอกรมของเถาไมยางพาราหรอคดเทยบเปนรอยละ 4.82 ในกรณของปนขาว คาเรมตนของปรมาณซลเฟต 7,368 มลลกรมตอลตร คาเรมตนซโอด 15,800 มลลกรมตอลตร โดยหลงจากทาการทดลองพบวาปรมาณซลเฟตลดลงมากทสดในกรณใชปนขาว 2 กรมตอลตร โดยลดลง 298 มลลกรมตอกรมของปนขาวหรอคดเทยบเปนรอยละ 3.21 ปรมาณซโอดลดลงมากทสดในกรณใชปนขาว 1 กรมตอลตรโดยลดลง 1,600 มลลกรมตอกรมของปนขาวหรอคดเทยบเปนรอยละ10.13 จากการทดลองในหวขอ 3.5.1 สรปไดดงน นาตวอยางทเกบมาจากโรงงานนายางขนเฟลเทกซมคา พเอช ซลเฟต และซโอดเรมตนท 4.2, 8,364.24 มลลกรมตอลตร และ 20,200 มลลกรมตอลตร ตามลาดบ เมอทาการทดลองโดยใชวสด 3 ชนด (ปนขาว, เถาไมยางพารา และเถาลอย) ในการลดซลเฟตและซโอดพบวา กรณซลเฟต เมอคดเปรยบเทยบเปนรอยละพบวา ประสทธภาพในการลดซลเฟต (ไมกรอง) เปนดงน

- เถาลอย ลดไดรอยละ 2.40 - ปนขาว ลดไดรอยละ 3.21 - เถาไมยางพารา ลดไดรอยละ 5.32

69 เมอคดเปรยบเทยบเปนปรมาณซลเฟตทลดลงตอ 1 กรมของวสดทใช พบวา

- เถาลอย โดยเฉลย 1 กรมสามารถทาใหซลเฟตลดลง 200.42 มลลกรมตอลตร

- ปนขาว โดยเฉลย 1 กรมสามารถทาใหซลเฟตลดลง 238.73 มลลกรมตอลตร

- เถาไมยางพารา โดยเฉลย 1 กรมสามารถทาใหซลเฟตลดลง 395.23 มลลกรมตอลตร กรณซโอด เมอคดเปรยบเทยบเปนรอยละพบวา ประสทธภาพในการลดซโอด เปนดงน

- เถาลอย ลดไดรอยละ 2.11 - ปนขาว ลดไดรอยละ 10.13 - เถาไมยางพารา ลดไดรอยละ 4.82

เมอคดเทยบเปนปรมาณซโอดทลดลงตอ 1 กรมของวสดทใช พบวา - เถาลอย ทาใหซโอดลดลง 400 มลลกรมตอลตร - ปนขาว ทาใหซโอดลดลง 1,600 มลลกรมตอลตร - เถาไมยางพารา ทาใหซโอดลดลง 800 มลลกรมตอลตร

70

บทท 4

บทสรปและขอเสนอแนะ จากการศกษาประสทธภาพของวสดทใชในการกาจดซลเฟตในนาเสยสงเคราะหและนาเสยจากโรงงานอตสาหกรรมนายางขน พรอมทงแนวทางในการลดซลเฟตในดานลดการใชกรดซลฟวรกและการนานาเสยจากการผลตยางสกมกลบมาใชใหม สามารถสรปผลไดดงน

4.1 การกาจดซลเฟตในนาเสยสงเคราะหโดยใชเถาลอย ในการกาจดซลเฟตในนาเสยสงเคราะหโดยมคาเรมตนของซลเฟตอยท 20,000 มลลกรมตอลตร พบวาทระยะเวลาการกวน 10 นาท ทาใหปรมาณซลเฟตลดลงไดมากทสดคอ 1,281 มลลกรมตอกรมของเถาลอย หรอคดเทยบเปนรอยละ 12.82 โดยใชเถาลอย 2 กรมตอลตร

4.2 การทดสอบความสามารถในการตกตะกอนของเถาลอยเปรยบเทยบกบปนขาวในนาเสยจรง เมอเปรยบเทยบการตกตวของเถาลอยและปนขาวในนาเสยจรงพบวา เถาลอยตกตะกอนไดเรวกวาปนขาวและปรมาตรของตะกอนทเกดจากการใชเถาลอยนอยกวาปรมาตร ปนขาว โดยเรมตนใชเถาลอยและปนขาวเทากน จงถอวาเถาลอยเปนสารชวยใหเกดการจมตวของตะกอนในนาเสยทเกดจากการรวมตะกอนไดเรว

4.3 ปรมาณแคลเซยมในเถาลอยจากการสงตวอยางวเคราะหโดยศนยเครองมอวทยาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร ปรมาณแคลเซยมในเถาลอยจากเตาเผาขยะชมชนจงหวดภเกตจากการทดลอง ในครงนพบวา

1) ในเถาลอย (Solid phase) มปรมาณแคลเซยม รอยละ 35.60 2) ในสารละลายเถาลอย (Liquid phase) มปรมาณแคลเซยม รอยละ 0.03 3) ในเถาลอย (Solid phase) หลงนาไปเผาทอณหภม 1,000 องศาเซลเซยส ม

ปรมาณแคลเซยม รอยละ 36.00 4) ในสารละลายเถาลอย (Liquid phase) หลงนาไปเผาทอณหภม 1,000 องศา

เซลเซยส มปรมาณแคลเซยม รอยละ 0.05

71

4.4 ปรมาณซลเฟตของเถาลอย ปนขาวและเถาไมยางพารา ปรมาณซลเฟตทปลอยออกมาจากตววตถดบเองพบวา ปนขาวปลดปลอยซลเฟต ออกจากตวเองนอยทสด คอ 0.04 มลลกรมตอลตร ทระยะเวลา 45 นาท รองลงมาคอ เถาไมยางพารา คอ 13.76 มลลกรมตอลตร ทระยะเวลา 30 นาท และเถาลอยปลดปลอยซลเฟตออกมาจากตวเองในปรมาณมากทสด คอ 36.50 มลลกรมตอลตร ทระยะเวลา 60 นาท

4.5 ความสามารถในการดดซบซลเฟตของเถาลอย เมอเขยนกราฟไอโซเทอรมการดดซบซลเฟตตามสมการ Freundlich แลวพจารณาคา K และ 1/n ทคานวณได พบวา คา 1/n เทากบ 0.5149 และคา K เทากบ 350.97 มลลกรมซลเฟตตอกรมของเถาลอย ซงสามารถอธบายความสามารถในการดดซบซลเฟตของเถาลอยจากคาคงทของสมการดดซบวา เถาลอยจากเตาเผาภเกตมความสามารถในการดดซบซลเฟตสงและจะเปลยนความสามารถในการดดซบตามความเขมขนของสารปนเปอน คอ เมอมปรมาณสารปนเปอนสงความสามารถในการดดซบซลเฟตลดลง ในทางกลบกนเมอมสารปนเปอนตาความสามารถในการดดซบเพมขน ซงเมอเปรยบเทยบกบงานของชระวทย รตนพนธ (2548) ซงใชเถาลอยในการกาจดฟอสฟอรสในนาเสยโรงงานอาหารทะเล พบวาคา 1/n เทากบ 0.6941 และคา K เทากบ 158.63 นนคอ ความสามารถในการดดซบสงเมอความเขมขนของซลเฟตสง และความสามารถในการดดซบตาเมอความเขมขนของซลเฟตตา

4.6 การกาจดซลเฟตโดยใชเถาลอยในนาเสยจากโรงงานนายางขน 1) การศกษาเวลาการเกบกกในการกาจดซลเฟตสงสด

เวลาทใชในการเกบกกเพอกาจดซลเฟตสงสดโดยเถาลอย พบวา ทระยะเวลาการกกเกบ 30 นาทกาจดซลเฟตไดสงสด (ในกรณของนาเสยจรงจากโรงงานนายางขน) การทดลองในหวขอนอาจมขอขดแยงกบผลการทดลองในหวขอ 4.1 อาจเนองมาจากในนาเสยจรงมสารบางตวทสงผลกระทบในการจบตวของซลเฟตกบเถาลอย

2) การศกษาปรมาณเถาลอยในการกาจดซลเฟตสงสด ปรมาณเถาลอยทใชในการกาจดซลเฟตสงสด คอ 2 มลลกรมตอลตร (ตารางท 3.23) โดยสามารถกาจดซลเฟตได 200.42 มลลกรมตอเถาลอย 1 กรม หรอคดเปนรอยละ 2.40

3) การศกษาเปรยบเทยบวสดปรบสภาพทมความสามารถในการก าจด ซลเฟตสงสด

72 วสดทใชในการกาจดซลเฟตในนาเสยโรงงานนายางขนไดดทสด (เมอเปรยบเทยบระหวางเถาลอย เถาไมยางพารา และปนขาว) คอ เถาไมยางพารา โดยสามารถลดปรมาณซลเฟตได 395 มลลกรมตอกรมเถาไมยางพารา หรอคดเปน รอยละ 5.32 จากความเขมขนซลเฟตเรมตนเทากบ 7,429 มลลกรมตอลตร

4.7 การหาแนวทางในการลดซลเฟตทงในดานลดการใชกรดซลฟวรกและการนานาเสยจากการผลตยางสกมกลบมาใชใหม การหาแนวทางในการลดซลเฟตโดยลดการใชกรดซลฟวรกและนานาเสยจากการผลตยางสกมกลบมาใชใหม พบวา เมอนานาเสยจากการผลตยางสกม (นาซรม) กลบมาใชในกระบวนการผลตยาง สกมใหมสามารถลดปรมาณการใชกรดซลฟวรกในการผลตยางสกมได เมอนานาเสยจากการผลตยางสกม (นาซรม) มาผสมกบนาเสยทเกดจากการผลต นายางขน (นาลาง) โดยควบคมพเอชหลงการผสมกนเทากบ 4.5 พบวา สามารถทาใหเกดการจบตวของเนอยางโดยเทยบเปนนาหนกยางแหงคดเปนรอยละ 0.4 ของปรมาณนาลางและพบวาปรมาณซลเฟตลดลงรอยละ 67.87 ของปรมาณซลเฟตเรมตน คอ 6,245 มลลกรมตอลตร

4.8 ขอเสนอแนะ

1) ควรเปรยบเทยบความสามารถในการดดซบซลเฟต ระหวางเถาลอยทบดละเอยดกบเถาลอยทไมมการบดละเอยด พรอมทงประเดนทางดานเศรษฐศาสตร

2) ควรศกษาการกาจดซลเฟตในนาเสยโดยใชเถาลอยจากเตาเผาขยะจากแหลงอน 3) ควรศกษาถงพารามเตอรอนทมผลตอการกาจดซลเฟต โดยใชเถาลอย เชน ผล

ของไอออนชนดตางๆ ทมผลตอการกาจดซลเฟต อณหภม ความเรวรอบในการตกวน เปนตน

73

บรรณานกรม กรมควบคมมลพษ. 2548. แนวปฏบตทดดานการปองกนและลดมลพษอตสาหกรรมนายางขน.

กรงเทพฯ : สถาบนสงแวดลอมไทย. กรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. 2548. โครงการสนบสนนการ

ฟนฟสงแวดลอมพนทลมนาทะเลสาบสงขลากจกรรมเสรมสรางศกยภาพการจดการมลพษจาก แหลงกาเนดประเภทอตสาหกรรมในพนทลมนาทะเลสาบสงขลา แนวปฏบตทดดานการป อ ง ก น และลดมลพ ษ อ ตส าหกรรมน า ย า ง ข น . เ ล มท 6/8. มปพ . เ ข า ถ ง จ า ก http://infofile.pcd.go.th/water/ rubbertree.pdf วนท 29 มนาคม 2548

กรมโรงงานอตสาหกรรม. 2544. หลกปฏบตเพอการปองกนมลพษ (เทคโนโลยการผลตทสะอาด) สาหรบอตสาหกรรมรายสาขา. กรงเทพ.

กรรณการ สรสงห. 2544. เคมของนา นาโสโครกและการวเคราะห. พมพครงท 3. สารมวลชนจากด.กรงเทพ.

กรต พฒนสารนทร. 2546. การบาบดนาโดยวธการรเวอรสออสโมซส. วารสารโลกพลงงาน. ปท 6 ฉบบท 20 กรกฎาคม - กนยายน 2546. เข า ถ งจาก http://teenet.chiangmai.ac.th/emac/ journal/2003/20/05 .php

แกมกาญจน รกษาพราหมณ. 2539. การประเมนสภาพปญหาไฮโดรเจนซลไฟดในบอหมกไรอากาศของระบบบาบดนาเสยโรงงานยาง, วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการ สงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

จนทรนา สงวนรงวงศ, อรทย ชวาลภาฤทธ และชดพงศ ประดษฐสวรรณ. 2540. การกาจดโลหะหนกในนาโดยใชขเถาลอย. วารสารวจยสภาวะแวดลอม ปท 19 เลมท 1. (ม.ค.-ม.ย. 2540).

ชระวทย รตนพนธ. 2548. การกาจดฟอสฟอรสในนาเสยโดยใชเถาลอยจากเตาเผาขยะภเกต, วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาการจดการส งแวดลอม มหาวทยาล ย สงขลานครนทร.

พจณย อนทสโร. 2545. การนาเถาลอยจากเตาเผาขยะชมชนมาใชทดแทนปนซเมนตบางสวน, วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาการจดการสงแวดลอม จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พนาล ชวกดาการ และคณะ. 2548. การลดซลเฟตในนาเสยจากโรงงานนายางขนจงหวดสงขลาโดยใชเถาลอยจากเตาเผา. โครงการวจย.สานกงานอตสาหกรรมจงหวดสงขลารวมกบมหาวทยาลย สงขลานครนทร. รางรายงานฉบบสดทาย.

74 พฒนวรรณ วทยกล. 2544. การบาบดซลเฟตและกาซไฮโดรเจนซลไฟดในนาเสยจากโรงงาน

นายางขน ดวยระบบบอไรอากาศและระบบการกรองทางชวภาพ, วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขา การจดการสงแวดลอม คณะการจดการสงแวดลอมมหาวทยาลย สงขลานครนทร.

มนสน ตณฑลเวศม และมนรกษ ตณฑลเวศม. 2545. เคมวทยาของนาและนาเสย. พมพทโรงพมพ จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สนนาฏ พวงมณ. 2547. การศกษาความเปนไปไดในการนาเถาลอยจากเตาเผามลฝอยชมชนจงหวดภเกตมาทาเปนคอนกรตบลอกไมรบนาหนก, วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาการจดการ สงแวดลอม มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

สรชน ตะนสะ. 2543. การดดซบตะกวโดยการพฒนาตวกลางดดซบทไดจากกระดองปและเปลอกหอยแครง, วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาการจดการสงแวดลอม มหาวทยาลย สงขลานครนทร.

อบลวรรณ กมลศรประเสรฐ. 2536. การกาจดฟอสเฟตในนาทงทผานการบาบดจากระบบแอรเรเตทลากนโดยกระบวนการตกตะกอนทางเคม, วทยานพนธวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวศวกรรมสงแวดลอม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

APHA, AWWA. and WEF. 1998. Standard Methods for The Examination of Water and

Wastewater. 20th edition. Washington D.C : American Public Health Association. Aygun, A., Yenisoy-Karakas, S. and Duman, I. 2003. “Production of granular activated carbon

fruit stones and nutshells and evalution of their physical, chemical and adsorption properties”, Microporous and Mesoporous. 66(2003), 189-195.

Ford, D.L. 1981. Wastewater Characteristic and Treatment. In Activated Carbon Adsorption for Wastewater Treatment. Perrich J.R., eds.fla. : CRC Press. Inc.

Gupta, G. and Torres, N. 1998. “Use of ash in reducing toxicity of and heavy metals in wastewater effluent”. Journal of Hazardous Materials. 57, 243-248.

Isik, K., Olcay, T. and Derin, O. 1995. “Sulfate removal from indigo dyeing textile wastewaters”. Water Science and Technology. Vol 32 No 12 pp 21–27.

Sawyer, C.N., McCarty, P.L. and Parkin, G.F. 2003. Chemistry for Environmental Engineering. 5th edition. New York : McGraw-Hill, Inc.

75 Schuliger, W.G. 1978. “Purification of Industrial Liquids with Granular Activated Carbon :

Techniques for Obtaining and Interpreting Data and Electing the Type of Commercial System”, In Carbon Adsorption., 56-58.

Snoeyink, V.L. 1990. Adsorption of Organic Compound. Water Quality and Treatment. 781-785. Vernon. L.S. eds. Conn : AVI Publish Company. Inc.

Voudrias, E., Fytianos, K. and Bonzani, E. 2002. “Sorption-desorption isotherm of dyes from aqueous solutions and wastewaters with different sorbent materials”, Global Nest. 4(2002), 75-83.

เวปไซตเทศบาลนครภเกต, 2546, เตาเผาขยะเทศบาลเมองภเกตเผา 200 ชวตชมชนสะพานหน

(ออนไลน), เขาถงไดจาก http://www.phuketcity.go.th/html/incinerator.inc44001.html.เขาถงวนท 29 กรกฎาคม 2548.

http://www.lime.org. เขาถงวนท 2 ตลาคม 2551

76

ภาคผนวก

77

ภาคผนวก ก รายงานผลการทดสอบเถาลอย

80

ภาคผนวก ข. ผลการวเคราะหทไดจากการทดลอง

81

ตารางภาคผน

วก ข-

1 ผลก

ารทด

ลองการจม

ตวขอ

งตะก

อนทเกด

จากก

ารรวมต

วของนาเสยกบเถาลอ

ยและ

นาเสยกบป

นขาว

หมายเหต

- หมายถง ไม

สามารถบง

บอกถ

งปรม

าตรของตะ

กอน

82

ภาพประกอบภาคผนวก ข-1 Standard curve ของ ซลเฟต

83

ภาคผนวก ค. การคานวณผลการทดลอง

84 ตวอยางการคานวณหาปรมาณซลเฟตทลดลง จากผลการทดลอง 3.5.1 ปรมาณซลเฟตเรมตน 7368.23 มลลกรม ใชปนขาว 2 กรม ในการตกตะกอน เหลอซลเฟต 6890.78 มลลกรม ปรมาณซลเฟตทลดลงเมอใชปนขาว 2 กรม 7368.23-6890.78 = 477.45 มลลกรม ถาคดเทยบตอปนขาว 1 กรมพบวาปรมาณซลเฟตลดลง = 477.75/2 มลลกรม = 238.725 มลลกรม คดเทยบเปนรอยละของปรมาณซลเฟตทลดลงจากการใชปนขาว 1 กรม ตอปรมาณซลเฟตเรมตน ปรมาณซลเฟต 7368.23 มลลกรม คดเปน 100 % ปรมาณซลเฟต 238.725 มลลกรม คดเปน (238.725*100)/7368.23 = 3.24

85

ภาคผนวก ง. ผลงานทไดรบการเผยแพรจากวทยานพนธ

96

ประวตผเขยน

ชอ สกล นายวระชาต อนทรทอง รหสประจาตวนกศกษา 4777032 วฒการศกษา วฒ ชอสถาบน ปทสาเรจการศกษา วทยาศาสตรบณฑต สถาบนราชภฏยะลา 2545 (เทคโนโลยสงแวดลอม) การตพมพเผยแพรผลงาน การเผยแพรในการประชมวชาการ วระชาต อนทรทอง, พนาล ชวกดาการ, สรพล อารยกล และสเมธ ไชยประพทธ, 2549 “การลดซลเฟตในนาเสยจากโรงงานนายางขนโดยใชเถาลอยจากเตาเผาขยะของจงหวดภเกต” เอกสารประกอบการประชมวชาการสงแวดลอมแหงชาต ครงท 5 สมาคมวศวกรรมสงแวดลอมแหงประเทศไทย. ณ โรงแรมสยามซต กรงเทพฯ ระหวางวนท 8-10 มนาคม 2549

Sulfate Removal from Latex Rubber ... - doc2.clib.psu.ac.th · (5) Thesis Title Sulfate Removal...

Documents

Transcript of Sulfate Removal from Latex Rubber ... - doc2.clib.psu.ac.th · (5) Thesis Title Sulfate Removal...