SÜT SIĞIRCILIĞINDA YEMLEME YÖNETİMİ

Prof. Dr. Armağan HAYIRLIAtatürk Üniversitesi-Veteriner Fakültesi

Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Anabilim DalıErzurum

ahayirli_2000@yahoo.com

Ana Başlıklar

• Genel Planlama

• Yemler

• Fizyolojik ve Kritik Evreler

• Sonuç

SÜT SIĞIRI BESLEME

Sağlık Döl Verimi

Süt Verimi

Besleme

SÜT SIĞIRCILIĞINDA MALİYET (100 Baş-Sağmal)

UNSUR TL/YIL• Yem (17.4 TL/Baş/Gün, x1.5) 949,000• Koruyucu Sağlık (600 TL/Baş/Yıl, x1.5) 90,000• İşçilik (2000 TL/Kişi/Ay, x5) 120,000 • Veteriner Sağlık Gideri (500 TL/Baş/Yıl, x1,5) 75,000• Enerji-Tamir vs. (6000 TL/Ay) 72,000

Toplam: 1,306,000

Yem Paritesi: %73- Kaba Yem: 11,6 TL/Gün (%45)- Kesif Yem: 14.4 TL/Gün (%55)

SÜT SIĞIRCILIĞINDA PLAN (100 Baş-Sağmal)

Yem Maddesi Ton/Yıl/Sürü

Kuru Yonca/Ot 356

Silaj 1,370

Yem 500

Toplam 2,226

CA: 600 KMT: %3.80 CA 17.4 TL/Sağmal/Gün

TMR KM: %55 TMR HP: %16 TMR ME kcal/kg: 2500

Kaba/Kesif: 60/40

YEM GİDERİ: 949,000 TL/Yıl

KENDİ ÜRETİMİNİ YAPARSA: 618,000 TL/Yıl

SÜRÜ YÖNETİMİ

HAYVANSAL ÜRETİM 24/7/365• DİSİPLİN• İŞ TANIMI-İŞÇİLİK KALİTESİ

– Veteriner Hekim/Zooteknist• Planlama

– İşçi yönetimi (takım oyunu/farkındalık)– Yem projeksiyonu– Sağlık Protokolü– Fertilite Protokolü– Hijyen (yem, süt, işletme)

• Ölçme ve Değerlendirme– Sağımcı– Yemci– Meydancı– Buzağı/Dana/Düve Bakıcısı

YEM MADDEDLERİ• KABA YEMLER

– Yeşil yemler (Çayır-Mera-Hasıl)– Kök ve Yumru yemler (Patates-Havuç-Pancar)– Dolgu maddeleri (Saman-Kavus-Koçan)– Konserve yemler (Kuru Ot-Silaj-Haylaj)

• KESİF YEMLER– Tane Yemler (Buğdaygil-Baklagil-Yağlı Tohum)– Endüstri kalıntıları

(Değirmencilik-Şeker/Yağ/Nişasta/Fermentasyon Sanayi-Biyodizel Yan Ürünleri)

– Yemlik yağlar (İç Yağ-Kullanılmış Yağ-Bitkisel Yağ-ByPass Yağ)– Hayvansal kökenli yemler (Et/Et Kemik Unu-Tüy Unu-Balık Unu)– Mineral yemler (Yalama Yaşları-Mermer Tozu-DCP)– Yem katkı maddeleri

Koruyucu, Bağlayıcı, Topaklaştırıcı, Renklendirici, Lezzetlendirici,Vitamin Premiksi, Amino Asitler, Organik Asitler, Aromatik Yağlar, Enzimler, Prebiyotikler, Probiyotikler, YYO Artırıcılar,Antikoksidiyaller

YEŞİL YEMLER

• LEGÜM (BAKLAGİL) YEŞİL YEMLERProtein: %17-23 ME kcal/kg: 2000-2500 Ca: %1.0-2.2 P:%0.3-0.4

Yonca Korung FiğBurçak Bezelye Mürmüdük

• GRAMİNÖZ (BUĞDAYGİL) YEŞİL YEMLERProtein: %12-15 ME kcal/kg: 1900-2400 Ca: %0.3-0.5 P:%0.2-0.3

Tahıl hasılı Mısır hasılıDarı Sudan otuAyrık otu Brom otu

• DİĞER YEŞİL YEMLERProtein: %8-11 ME kcal/kg: 1300-1600 Ca: %2 P:%-0.3

Pancar Havuç-Lahana Yaprakları

KONSERVE KABA YEMLER

• KAYIPLAR– Solunum– Fermentasyon– Yıkanma– Mekanik– Mikrobiyel

• KALİTE– Yaprak oranı– Renk– Aroma– Yumuşaklık/Esneklik– Yabancı madde

KURU OTLAR SİLAJ

KURU OTLAR

KABA YEMLER: Hasat Zamanı

Selüloz-Protein-Enerji

0

5

10

15

20

25

30

35

%

2400 2200 2000 1700 kcal/kg

SİLAJ

• Hasat– Hamur evresi– Soldurma (KM: %30-40)– Dikkat– KM kaybı– Aneorob ortam/Sıkıştırma– Sıcaklık (25-30C)– pH (3.8-4.2)– CHO (%3 melas?)– Tuz?

• Değerlendirme– Koku– Bütünlük/Yapı/KM– Renk

KÖK-YUMRU ve DOLGU YEMLER

Yem Maddesi HP, % NDF, % Kcal/kg

Pancar 6.0 12.0 2900

Havuç 9.9 20.0 2850

Patates 11.0 7.3 3000

Tahıl Samanı 3.5 75.0 1200

Bakla Samanı 6.5 70.0 1300

TANE YEMLER

Yem Maddesi HP, % Kcal/kg

Tahıl 7-13 2600-3200

Bakla 15-26 2300-2700

DEĞİRMEN-ŞEKER SANAYİ

Yem Maddesi HP, % HS, % Kcal/kg

Kepek 15 14 2500

Razmol 18 6 2600

Bonkalit 17 4 2750

Gluten yemi 24 9 2700

Gluten unu 60 2 3050

Arpa posası 25 15 2600

Melas 7 0 2200

Pancar posası 9 14 2600

YAĞ SANAYİ ÜRÜNLERİ VE ÜRE

Yem Maddesi HP, % Kcal/kg

Soya küspesi 44-50 2500-2800

Ayçiçeği küspesi 22-30 2000-2300

Pamuk tohumu küspesi 25-40 2400-2500

Yağlar - 6300-8500

Üre 286 -

Üre: 100-150 gr/baş/gün + 2 kg buğday/arpa/tritikale3-5 kg/ton silaj

YEMLERDE DİKKAT• HİJYEN

– Küflenme– Acılaşma

• FİZİKSEL FORM– TMR Yemlemesi– Partikül Büyüklüğü– Kaba:Kesif Oranı– NDF ve ADF Düzeyi

• ROTEİN DÜZEYİ– Yıkımlanan– By-pass– N ve CHO Senkronizasyonu

• ENERJİ DÜZEYİ– Yağ– Nişasta

• VİTAMİN-MİNERAL ve KATKILAR– İmmunite– Enerji Metabolizması

Partikül Büyüklüğü

PARTİKÜL BÜYÜKLÜĞÜ (%)

Yem Maddesi Üst

(1.9 cm)

Orta

(0.8 cm)

Alt

Ot 10-20 30-50 <45

Silaj 10-20 50-60 <30

TMR 5-15 40-50 <50

KRİTİK EVRELER• Ağız-Süt Besleme/Sütten Kesim• Düve Besleme• Peripartum Dönem Besleme

– Kuru dönem• Meme Gelişimi/Dinlendirilmesi• Fötal Büyüme• Metabolik/Hormonal/Ruminal Adaptasyon

– Erken Laktasyon• Enerji Balansı

– Metabolik/Enfeksiyöz Hastalıklar– Pik Laktasyon– Persistens– Döl Verimi

• Yem Değişimi• Sıcaklık Stresi

SÜT BESLEME VE SÜTTEN KESİM

BUZAĞININ ÖNEMİ

Yemden sonra süt sığırcılığındaki 2. en yüksek maliyet kalemi düvedir!!!Buzağı maliyetini karşılamak için 1.3

laktasyon (~ 400 gün sağım günü)Düvelerin %20’si ilk laktasyona

başlayamamaktadırYaşam boyu buzağı verimi 2.6’dır

Kolostrum ve Süt

Sağım Sayısı

1

Toplam solit, %

Yağ, %

Protein, %

Unsur

23.9

6.7

14.0

Tam SütKolostrum

Laktoz, %

Mineral, %

Vitamin A, ug/dl

2.7

1.11

295

2

Geçiş Sütü

17.9

5.4

8.4

4.2 3.9

0.95

---

3

14.1

3.9

5.1

2.4 4.4

0.87

113

4

13.9

3.7

4.2

0.2 4.6

0.82

---

5

13.6

3.5

4.1

0.1 4.7

0.81

74

11

3.3

3.2

4.9

0.74

34

12.5

Vitamin E, ug/dl 300-600 40-60

Kolostrum Verme

0 12 24 36 Saat0 12 24 36

0

510

15

Serum IgG

(mg/ml)

3 kg

1 kg

0.5 kg

Verilen KolostrumKg/yemleme

Yemleme

Doğumdan sonra ilk yemleme

Yemleme

Doğumdan 12 saat sonra yapılan ilk yemleme

100 gr Ig alımı

Ağız Sütü

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Emili

m e

tkin

liği

(%)

0 4 8 12 16 20 24

Saat

Süt Yemleme Programı

Yağsız süt (2x)

Kolostrum

İlk Gün

Tam süt

Fermente süt

Süt ikame

6. Gün (+başlangıç yemi)Gün 56 = Sütten Kesim

Geçiş Sütü

2-5 Gün

CA’ın %10’u kadar her gün süt verilmeldir.Bu iki öğünde yapılmalıdır.

CA(kg)

Süt(kg/Yemleme) Yemleme:Gün

25 1.0 - 1.25 230 1.2 - 1.50 240 1.6 - 2.00 245 1.8 - 2.25 2

Rumen (İşkembe) Gelişimi

Papillalar en çok süt ve tahıl ile beslenen buzağılarda gelişir. Böylece yemden yararlanma, büyüme ve gelişme hızlanır ve buzağı beslenme bozuklukları riski düşer

Sadece Süt Süt + Tane Yem Süt + Kuru Ot

8 Haftalık Buzağı

Buzağı Başlangıç Yemi

0200

1000

400

Yaş (hafta)

22 4 6 8 10 120

600800

1200

1400

Başlangıç yemi tüketimi (gr/gün Süt tüketimi: 3.6 kg/d

1600

Sütten kesim döneminde, bir buzağı CA’nın %1’i kadar başlangıç yemi tüketmelidir (90 kg olan buzağı 900 gr yem tüketmelidir

Çevre ve Besin İhtiyacı

oC -1 -12 -23

km/sa 1.6 16 1.6 16 1.6 16

ÇARPIM FAKTÖRÜ

Kuru/Temiz

Islak/Çamurlu2.842.392.271.901.701.41

2.261.741.801.371.17 1.33

Boynuz Kesme

Elektrikli veya gaz koteriyle 1 aylık yaştan önce boynuz kesilirVitamin-Mineral Takviyesi Yapılmalı ve Ağrı Kesici Kullanılmalıdır

Sütten Kesim

Günlük ağırlık kazancı 360 gr6 haftalık süreçte 59-63 kg6-8 haftalık yaşta sütten kesilirYeterince başlangıç yemi

almayan hayvanlarda sütten kesimden sonra kilo kaybı söz konusu olabilir

Yüzey:Ağırlık Oranı

1:1 3.5:1

DÜVE BESLEME

Başarılı Düve Yetiştirme

Büyüme Denetimi

Ağırlık ve Yükseklik

Düve YetiştirmeTohumlama Doğum

Irk

Doğum Ağırlığı,kg

CAkg

Yaşay

ErişkinCA,kg

HolştaynMontafon 40-45 340-38614-16 544-590 23-25 650-725

Jersey 25-30 250-27213-15 363-386 22-24

OCAAkg/g

.75-.80

425-500

CAkg

Yaşay

.50-.55

Düve Yetiştirme Erişikin

100

5 - 6

0

100

0

200

300

400

500

600

700

CA,kg

yıl

Tohum.%60

14 - 16ay

Ergenlik%40

Erişkin ağırlığın %’si

9 - 11ay

1. Doğum%80

22 - 24ay

Holstayn Montafon

Jersey

Düve Yetiştirme

6000

6200

6400

6600

6800

7000

7200

7400

7600

7800

8000

600 700 800 900 1000 1100 1200

Average daily gain (g/d)

305-

day

milk

yie

ld (

kg)

Düve Yetiştirme  Holştayn   Jersey

Yaş (ay) (CAA)

  CA (kg)

Yükseklik (cm)

  CA (kg) Yükseklik (cm)

2 (0.45 kg)   76 87   55 78

4 (0.65 kg)   127 96   95 89

6 (0.65 kg)   180 104   130 94

12 (0.85 kg)

 340 124

 220 109

15 (0.85 kg)

 420 129

 265 114

18 (0.80 kg)

 490 133

 305 119

21 (0.80 kg)

 545 137

 395 120

Doğum Öncesi

 568 140

 395 122

Doğum Sonrası

 536 140

 350 122

PERİPARTUM DÖNEM

Peripartum/Geçiş Dönemi

• Peripartum dönem (-3/4 hafta)– Verimsiz bir dönem değildir. Yatırım dönemidir.– Fizyolojik değişikler

• fötusun hızlı büyümesi, • gebeliğinin sonlanması ve • laktogenezin başlaması

– Beslenme statüsü– Metabolik statü– Sağlık durumu

• Bir sütçü ineğin yaşamındaki en kritik ve masraflı evredir.

Prepartum Beslenme Durumu

Kuru Madde (KM) Tüketimi (CA’nın %’si)

• Doğum yaklaştıkça KM tüketimindeki düşme ineklerde daha fazla ve hızlıdır.

• Obez ineklerde prepartum dönemde KM tüketimindeki düşüş sürekli ve hızlıdır.

1

1,3

1,6

1,9

2,2Düve İnek

1

1,3

1,6

1,9

2,2

-1-3-5-7-9-11-13-15-17-19-21

Zayıf (2,84) Normal (3,57) Obez (4,36)

Doğuma göre zaman (gün)

Doğuma göre zaman (gün)

ENERJİ BALANSI

Vücut Kondüsyonu

Başlıca Geçiş Dönemi Sorunları

Süt hummasıMastitis- Eşini atamama-Uterus hastalıklarıKetozisKaraciğer yağlanmasıRumen alkalozuAbomazum deplasmanıRumen asidozu-Rumen paraketozu-Karaciğer

apsesi- Meme ödemi-Düşük süt yağı sendromuLaminitis

Peripartum Sağlık Durumu

Süt Humması-Korunma Gebeliğin son döneminde rasyona baklagil yerinebuğdaygil

katılmalıdır. Rasyon katyon-anyon balansı asidik yönde ayarlanmalıdır.Diyet Katyon-Anyon Farkı (Na + K) – (S+ Cl)

Fark + olursa, idrar pH’sı 7-8. Fark – olursa, idrar pH’sı 5.5-6.5

İDRAR pH’SINA BAKINIZ!ANYONİK TUZ kullanınız (150 gr): amonyum klorit,

amonyum sülfat, kalsiyum klorit, magnezyum sülfat Bu tuzlar hayvan tarafından istekle tüketilemez. Çare: TMR

Süt Hummasının Sonuçları

Meme ve Üreme Sistemi Sorunları

Korunma Hijyen Uygun vücut kondisyonunda kuruya çekme (3.50) ve 3.25-

3.00 vücut kondisyonu ile laktasyona başlama. Bağışıklık sistemini güçlendirme

Enerji ve protein ihtiyacının karşılanması Ketozis ve süt humması sorunlarını cözme Hayvanının doğumuna 15 ve 5 gün kala yüksek dozda vitamin

E (4,000 IU) ve Se (0.1 mg/ kg CA) enjeksiyonları uygulama

Ketozis-Korunma Kuru dönemde obesiteye yol açmamalı Doğum öncesi ve doğum sonrası yem değişikliği yapılmamalı

(GEÇİŞ YEMİ!!!) Yem seçiliğinin önlenmesi (TMR!!!) ve yem tüketiminin artırılması Rasyonun enerji düzeyi artırılır. Ancak, bu artırma sırasında asidoz

ve abomazum deplasmanına neden olmamak için rasyonun kaba yem miktarı (CA’nın %1.5’i) ve kaba yem partikül büyüklüğü (4-7 cm) dengede tutulmalıdır.

Niasin (6 gr/gün) Glukoz ön maddeleri:

Propilen glikol, sodyum propionat Dekstroz uygulma SÜT KETON DÜZEYİNE BAKINIZ!

Ketozisin Sonuçları

Yağlı Karaciğer SendromuMekanizma-Korunma Negatif enerji balansının sonucudur. Tedavi ve korunma yöntemi ketozis ile aynıdır. Kan NEFA düzeyi ve karaciğer TG:GLY oranı en iyi

göstergedir. Kuruya çıkarırken ve doğum zamanı vücut

kondisyonuna dikkat edilmeli Yem seçiciliğini engellemek için TMR yapılmalı Yem tüketiminde azalmanın önüne geçilmeli Glukoz ön maddeleri ile hayvan ve rasyon

desteklenmelidir. Verim kaybı, bağışıklık sisteminin baskılanması,

mastitis riskinde artma ve üreme performansında düşme meydana gelir.

Rumen Alkalozu

Aşırı protein yüklemesi sonucu oluşur.Mekanizma-Belirtiler-KorunmaRumende parçalanabilir proteinler Anomonyak

Karaciğerde üreye çevrilir Rumende oluşan ampyağın karaciğer tarafından üreye

çevirebilme miktarından fazla olması Bu durumda rumen pH’sı >8 Rasyona fazla miktarda üre katılması Yetersiz sülfür bulunması Rasyonun konsantre yemden yoksun olması Yemdeki üre miktarı kontrol edilmelidir. Rasyona

bypass protein katılmalıdır.

Kan-Süt Üre Azotu

20

30

40

50

60

70

80

< 16 16-19 19-22 22-25 > 25

mg/dl

Ko

nse

psi

yon

Ora

nı,

%

PUN MUN

Korunmuş Aminoasitler

N ve CHO Senkronizasyonu

Abomazum Deplasmanı

Doğumla birlikte iç basıncın değişmesi Coğunlukla sola torsiyon (%85) Coğunlukla doğumdan sonra ilk 2 haftaMekanizma ve Korunma Mekanik ve metabolik sebepler Duyarsızlık, yem tüketimi ve verimin düşmesi, sekonder ketozis,

asimetrik timpani, ve dışkı miktarında azalma, vücudun ark şeklinde kıvrılması

Diğer hastalıklardan sakınma: süt humması, asidoz ve ketozis Rasyonda yeterli kaba yem (en az %25) ve geviş getirmeyi

uyaracak kadar partikül büyüklüğü (> 3 cm) Yem geçişlerinin tedrici olması TMR uygulanması

KABA:KESİF YEM ORANI

Rumen Asidozu• Neden• Yüksek enerji talebi• Yetersiz lifsi maddeler / hızlı fermente olabilen karbonhidrat

kaynakları• Yemleme yönetimi hataları

– Kaba yem : kesif yem oranının düşük olması– Kaba ve kesif yemin ayrı verilmesi– Sıcaklık stresi – yem seçimi– Kaba yemin küçük boyutta olması

MekanizmaRumende kolay parçalanabilir karbondihratlar Uçucu yağ

asitleri, asetik, propionik, butirik ve valerik asit Rumen sıvısı pH’sı <5.5 Selulolitik bakterilerinin ölümü Laktik asit bakterilerinin üremesi

Komplikasyonları Rumen asidozu Rumen parakeratozu Düşük yağ

sendromu Laminitis Karaciğer apsesi

Ruminal Asidozisin Önlenmesi

• TMR uygulama/Yem seçiciliğini engelleme• %6-10: > 1.90 cm• %30-50: 0.79 - 1.90 cm• %40-60: <0.79 cm

– TMR NDF oranı %27-33– TMR ADF oranı %19– TMR konsantre yem oranı %60-65’i

geçmemeli– TMR NSC düzeyi %35-40

• Kaba yem artırılmalı (tükürük)• Dışkı < 1 cm partikül içermemelidir. Dışkıda sümük,

fibrin, kan, köpük, gaz kabarcıkları olmamalıdır• Na/K bikarbonat(%1-1.5)

Ruminal Asidozisin Önlenmesi

• Yavaş fermente olabilen tahıl yedirme (örk: mısır)• Sıkışıklığın önlenmesi ve yeterli yemlik alanı

sunulması• Sıcaklık stresinin azaltılması• Rasyonu ıslatma (KM: %40-55)• İdeaş protein %14-15 (%60 RDP + %40 RUP). BUN

ve MUN düzeyini artırır ve üremeyi olumsuz etkiler

• Rasyon katyon anyon dengesi >250 mEq/kg [(Na + K) – (CI + S)]

• Maya ve Aspergillus oryzea takviyesi• Çinko, bakır, biyotin ve niasin takviyesi

Ruminal Asidozisin Komplikasyonları

LaminitisMekanizma

Asidoz Gram – bakterilerin ölümü ile birlikte endotoksin salınması Histamin artışı Damarlarda genişleme ve daralma Ödem oluşumu Damar kasarı Keratin sentezinde azalma aksama

KorunmaAsidoz ile aynı

Laminitis ve Komplikasyonları

Laminitis ve Fertilite

Parametre Sağlıklı Laminitisli

Östrus süresi, saat 11,0 7,5

Ayakta östrus gösterenlerin oranı, %

9,5 5,6

Önerilen RasyonBesin Kuru Dönem Geçiş Dönemi Erken Laktasyon

Net Enerji, Mcal/kg

1.36-1.41 1.5-1.6 1.67

Ham Protein, % 13-14 15-17 19

NDF, % 38-53 30-41 En az 28

ADF, % 29-37 20-25 En az 21

Ca, % 0.52-0.87 0.55-1.80 0.77

K, % 1.40-2.32 1.20-1.64 1.00

Öneriler • Vücut kondüsyonu takip edilmeli,• NEBAL süresi ve şiddeti düşürülmeli (Ketozis/Yağlı Karaciğer)

– KM tüketimi maksimize edilmeli• NSC artırılmalı• Glukojenik prokörsörler verilmeli (propilen glikol)• Lipolizi baskılayaıcı ajanlar verilmeli (niasin, krom)

– BUN seviyesini 20 mg/dl, MUN seviyesini ise 14 mg/dl’nin altında tutacak şekilde protein besleme yapılmalı

– Yağ asitlerince zengin yağlar verilmeli (keten tohumu küspesi)– Normokalsemi için rasyon anyon-katyon dengesi izlenmeli (prepartum,

-; postpartum, +)– Makro ve mikro elementler dengeli ve yeterli düzeyde olmalı, profilaktik

vit E + Se enjeksiyonları yapılmalı– Rasyonun fiber içeriği rumen kontraksiyonlarını etkilemeyecek şekilde

ayarlanmalı,– Rumen pH’sını tamponlayıcı ajanlar kullanılmalı (Na/K HCO3,

probiyotik, maya)• Rutin testler yapılmalı (SCC, BUN, PUN, rumen pH’sı, bakteriyel kültür)

YEM DEĞİŞİMİ

RUMEN FONKSİYONU

SICAKLIK STRESİ

Sıcaklık Stresi

Çevre Sıcaklığı ve Nem: Performans

Tahmini

Sıcaklık, C KMT, kg SV, kg SuTük., kg

20 18.2 27.0 68.4

25 17.7 25.0 74.1

30 16.9 23.0 79.4

35 16.7 18.0 120.5

40 10.2 12.0 106.4

Sıcaklık Stresi ve Fertilite

– Östrus süresi kısalır– Östrus belirginsizleşir– Folikül büyümesi ve gelişimi yavaşlar– Sistemik hormon seviyesi düşer (östradiol,

progesteron)– Konsepsiyon oranı düşer– Emriyonal ölüm artar– Boş gün süresi uzar– Buzağı ağırlığı düşer

Sıcaklık Stresi ve Fertilite

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Öst

rus

bel

irle

yem

eme

ora

nı,

%

Kış Yaz

Sıcaklık Stresi ve Fertilite

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Aşı

m s

ayıs

ı

Yaz Kış0

10

20

30

40

50

60

ilk

serv

iste

ko

nse

psi

yon

ora

nı,

%

Yaz Kış

Fiziksel Serinletme

ModifikasyonlarYEMLEME VE RASYON DÜZENLEMESİ• Sık sık yemleme• Gece yemleme: Yemlemeden 3-4 saat sonra

metabolik ısı açığa çıkar.• TMR uygulama

– %6-10: > 1.90 cm– %30-50: 0.79 - 1.90 cm– %40-60: <0.79 cm– TMR NDF oranı %27-33– TMR ADF oranı %19– TMR konsantre yem oranı %60-65’i geçmemeli– TMR NSC düzeyi %35-40

• Rasyonu ıslatma (KM: %40-55)

ModifikasyonlarYEMLEME VE RASYON DÜZENLEMESİ• Isı: Kaba yemler > tahıl > yağ• Kaba yem azaltma ve sindirilebilir iyi kaliteli kaba yem• Kaba ot partikül ebatını düşürme. Rumen fonksiyonu!!!• Rasyona yağ katma (en fazla KM’nin %7’si; %30-40 yağlı

tohum küspelerinden, %40-45 bazal yemden ve %10-30 rumen inert yağ). Asidoz ve laminitis!!!

• Yavaş fermente olan nişata içerikli tahıl tanesi (mısır).• İdeal protein %14-15 (%60 RDP + %40 RUP).• Mineral

– K: %1.4-1.6 Na: %0.35-0.45– Mg: %0.35 DCAD [(Na + K) – (S + Cl)]: 320 meql/kg

KM• Yem Katkı Maddeleri:

– Vitamin E and A– Tamponlayıcı ajanlar: %0.75-1 NaHCO3– Aspergillus oryzae– Niasin: 6 gr/gün

SONUÇ• Yem gereksinimi belirlenmeli• İşçilik organizasyonu• Beslenme-Sağlık-Sürü İdaresi Protokolleri hazırlanmalı ve titizlikle

uygulanmalı • Reproduktif hedefler belirlenmeli

TEŞEKKÜR EDERİM