1

Şubat 2017 Gülpınar-Ayvacık (Çanakkale) depremleri bilgi notu

Gürol Seyitoğlu1, Berkan Ecevitoğlu2, Korhan Esat1, Bülent Kaypak3 1Ankara Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Tektonik Araştırma Grubu, Gölbaşı Ankara.

2Anadolu Üniversitesi, Yer ve Uzay Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. 3Ankara Üniversitesi, Jeofizik Mühendisliği Bölümü, Gölbaşı Ankara.

06.02.2017 tarihinde, saat 06:51:40'da, Biga Yarımadası'nın batı ucuna yakın kesimde (39.5447oK-26.1027oD) büyüklüğü 5.3 (Mw) olan depremin odak mekanizması çözümü normal faylanmayı göstermektedir (Şekil 1a ve b).

Şekil 1: a) Kuzey Ege'deki diri fay hatları ve Gülpınar-Ayvacık Depremi'nin konumu. Faylar: Taymaz vd., (1991); Yılmaz ve Karacık, (2001); Koukouvelas ve Aydın, (2002); Emre, (2010); Emre vd., (2011); Sakellariou vd., (2016). İBF: İskiri-Biga Fayı; BF: Bababurnu Fayı; GF: Gülpınar Fayı; EF: Edremit Fayı; HBF: Havran-Balıkesir Fayı. Dışmerkez dağılımı: AFAD Deprem Dairesi Başkanlığı. b) Gülpınar civarında sismik etkinlik ve odak mekanizması çözümleri. (1) 2017.02.06 - 06:51:40 (TSİ) Mw: 5.3-USGS; (2) 2017.02.06 - 13:58:02 (TSİ) Mw: 5.3-GFZ; (3) 2017.02.07 - 05:24:04 (TSİ) Mw: 5.2-USGS.

Şekil 2’deki grafiklerde görülen bir süreden beri bölgede devam eden sismik etkinlik, Biga yarımadasında Kuzey Anadolu Fay Zonu’na ait kolların Ege Denizi içine nasıl bağlandığını göstermesi açısından öğretici olmuştur.

Şekil 2: Sismik etkinlik grafikleri. Üstte Büyüklük/Gün grafiği: 14.01.2017gelmiştir. Ortada Derinlik/Gün grafiği: Mitibariyle yoğunluk değeri 193/Gün değerine ulaşmış

İskiri (Skyros) Adası kuzeydoğusundan Biga YFayı, Bababurnu açıklarına kadar uzanır Aydın, 2002) (Şekil 1a). Burada KBrahatlamalı / genişlemeli bir sıçrama yaptığını gösterirparalel olarak 13-15 km daha Gülpınar-Ayvacık depreminin kaynağı olarak değerlendirilmiştir

İskiri-Biga doğrultu atımlı fayının Gülpınar ve Bababurnu normal fayları ile temsil edilen rahatlamalı sıçrama oluşturabilmesi için bunun eşdeğerinin sağa sıçrama gerekmektedir. Buna en uygun mekanizmanın doğrultu atımlı sistem ile biçilyapılan en son çalışmalardan biri olan Sözbilir vd. (2016)karakteri taşıdığı belirtilmesine karşın, Gürer vd. (2016) Edremit Fayıolarak tanımlar.

2

görülen bir süreden beri bölgede devam eden sismik etkinlik, Biga adasında Kuzey Anadolu Fay Zonu’na ait kolların Ege Denizi içine nasıl bağlandığını göstermesi

Üstte Büyüklük/Gün grafiği: 14.01.2017-06.02.2017 tarihleri arasında 459 deprem meydana Maksimum derinlik 27.1 km’dir. Altta Deprem Yoğunluğu/Gün grafiği: 06.02.207 tarihi

itibariyle yoğunluk değeri 193/Gün değerine ulaşmıştır.

Adası kuzeydoğusundan Biga Yarımadası'na uzanan sağ yanal doğrultu atımlı Fayı, Bababurnu açıklarına kadar uzanır (Taymaz vd., 1991; Skyros-Edremit Trough: Koukouvelas ve

KB-GD doğrultulu Bababurnu Normal Fayı'nın varlığı İskiri/ genişlemeli bir sıçrama yaptığını gösterir (Yaltırak vd., 2012). Bababurnu Normal Fayı'na

daha kuzeyden geçen Gülpınar Normal Fayı (Yılmaz ve KaracıkAyvacık depreminin kaynağı olarak değerlendirilmiştir (Şekil 1b).

Biga doğrultu atımlı fayının Gülpınar ve Bababurnu normal fayları ile temsil edilen rahatlamalı için bunun eşdeğerinin sağa sıçrama yapan doğrultu atımlı bir fay olması

aday Edremit Fayı’dır. Kazdağ masifinin yüzeylemesine neden olan doğrultu atımlı sistem ile biçildiği bilinmektedir (Kurt vd., 2010).

yapılan en son çalışmalardan biri olan Sözbilir vd. (2016)'da, fay üzerindeki son fazın normal fay karakteri taşıdığı belirtilmesine karşın, Gürer vd. (2016) Edremit Fayı’nı sağ yanal

görülen bir süreden beri bölgede devam eden sismik etkinlik, Biga adasında Kuzey Anadolu Fay Zonu’na ait kolların Ege Denizi içine nasıl bağlandığını göstermesi

06.02.2017 tarihleri arasında 459 deprem meydana . Altta Deprem Yoğunluğu/Gün grafiği: 06.02.207 tarihi

na uzanan sağ yanal doğrultu atımlı İskiri-Biga Edremit Trough: Koukouvelas ve

'nın varlığı İskiri-Biga Fayı'nın 2012). Bababurnu Normal Fayı'na

Fayı (Yılmaz ve Karacık, 2001),

Biga doğrultu atımlı fayının Gülpınar ve Bababurnu normal fayları ile temsil edilen rahatlamalı yapan doğrultu atımlı bir fay olması

Kazdağ masifinin yüzeylemesine neden olan (Kurt vd., 2010). Edremit Fayı üzerine fay üzerindeki son fazın normal fay

nı sağ yanal doğrultu atımlı

3

Gürer vd. (2016) ayrıca Edremit Körfezi'nin, Edremit Fayı'nın sağa sıçrama yapması sonucunda bir çek-ayır havza olarak geliştiğini öne sürmektedir, ancak Havran-Balıkesir Fayı'nın doğuya devamı izlenemez (Emre vd., 2011), bu nedenle Edremit Fayı'nın sola sıçrama yaparak Kazdağları'nın kuzeyinden Yenice-Gönen hattına bağlanarak Güney Marmara'da Kuzey Anadolu Fay Zonu'nun güney kolu (Seyitoğlu vd. 2016) ile ilişkilendirilmesinin daha uygun olduğu düşünülmektedir.

Değinilen Belgeler

Emre, Ö. 2010. 1:250.000 Ölçekli Türkiye Diri Fay Haritaları Serisi, Çanakkale (NK 35-10b) Paftası, Seri No:1, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Ankara - Türkiye.

Emre, Ö., Doğan, A., Özalp, S. 2011. 1:250.000 Ölçekli Türkiye Diri Fay Haritaları Serisi, Balıkesir (NJ 35-3) Paftası, Seri No:4, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Ankara- Türkiye.

Gürer, Ö.F., Sangu, E., Özburan, M. Gürbüz, A., Gürer, A., Sinir, H. 2016. Plio-Quaternary kinematic development and paleostress pattern of the Edremit basin, western Turkey. Tectonophysics, 679, 199-210.

Koukouvelas, I.K., Aydın, A. 2002. Fault structure and related basins of North Aegean Sea and its surroundings. Tectonics, 21, 1046.

Kurt, F.S., Işık, V., Seyitoğlu, G. 2010. Alternative Cenozoic exhumation history of the Kazdağ core complex. Tectonic Crossroads: Evolving Orogens of Eurasia-Africa-Arabia, Abstracts with Programs (36-3), p.70, Middle East Technical University, Ankara.

Sakellariou, D., Rousakis, G., Vougioukalakis, G., Ioakim, Ch., Panagiotopoulos, I., Morfis, I., Zimianitis, E., Athanasoulis, K., Tsampouraki-Kraounaki, K., Mpardis, D., Karageorgis, A.P. 2016. Deformation pattern in the western North Aegean Trough: Preliminary Results. Bulletin of the Geological Society of Greece, XLVIII, Proceedings of the 14th International Conference, Thessaloniki, May 2016.

Seyitoğlu, G., Kaypak, B., Aktuğ, B., Gürbüz, E., Esat, K., Gürbüz, A., 2016. A hypothesis for the alternative southern branch of the North Anatolian Fault Zone, Northwest Turkey. Geological Bulletin of Turkey, 59(2), 115-130

Sözbilir, H., Sümer, Ö., Özkaymak, Ç., Uzel, B., Güler, T., Eski, S. 2016. Kinematic analysis and palaeoseismology of the Edremit Fault Zone: evidence for past earthquakes in the southern branch of the North Anatolian Fault Zone, Biga Peninsula, NW Turkey. Geodinamica Acta, 28, 273-294.

Taymaz, T., Jackson, J., McKenzie, D. 1991. Active tectonics of the north and central Aegean Sea. Geophysical Journal International, 106, 433-490.

Yaltırak, C., İşler, E.B., Aksu, A.E., Hiscott, R.N. 2012. Evolution of the Bababurnu basin and shelf of the Biga Peninsula: Western extension of the middle strand of the North Anatolian Fault Zone, Northeast Aegean Sea, Turkey. Journal of Asian Earth Sciences, 57, 103-119.

Yılmaz, Y., Karacık, Z. 2001. Geology of the northern side of the Gulf of Edremit and its tectonic significance for the development of Aegean grabens. Geodynamica Acta, 14, 31-43.