STUDIE NAAR KOSTENOPTIMALE NIVEAUS VAN DE … · 21 Methodiek . MAATREGELEN CV-INSTALLATIE ... HR...
Transcript of STUDIE NAAR KOSTENOPTIMALE NIVEAUS VAN DE … · 21 Methodiek . MAATREGELEN CV-INSTALLATIE ... HR...
Jeroen Van der Veken
Jan Creylman
Toon Lenaerts
KENNISCENTRUM ENERGIE (KCE)
STUDIE NAAR KOSTENOPTIMALE NIVEAUS VAN DE MINIMUMEISEN INZAKE
ENERGIEPRESTATIES VAN GERENOVEERDE BESTAANDE RESIDENTIËLE GEBOUWEN
Voorstelling resultaten VEA-studie 23-09-14
• Methodiek
• Randvoorwaarden/aannames
• Resultaten
• Conclusies
OVERZICHT
2 Eindvergadering VEA 07/06/2013
• Vrijstaande woning
− Architecturale woning
− Fermette
• Halfopen woning
• Rijwoning
− Arbeiderswoning
− Herenhuis
• Appartementen
− Dak-zijkant
− Onderaan-midden
− Midden-midden
REFERENTIEWONINGEN
3 Methodiek
EIGENSCHAPPEN REFERENTIEWONINGEN
Arbeiderswoning Herenhuis Halfopen woning
Bouwjaar 1970 1920 1950
BV 425 631 548
Bruto vloeropp 133 210 187
Compactheid 1,99 2,47 1,63
K-peil 94 141 141
E-peil 208 209 237
Dak Geïsoleerd, 4 cm dakisolatie tussen kepers (0,85 W/m²K)
Ongeïsoleerd (1,9 W/m²K) Ongeïsoleerd (1,9 W/m²K)
Gevel Geventileerde spouwmuur, 3
cm spouwisolatie (0,85 W/m²K) Ongeïsoleerde volle muur
(2,2 W/m²K) Ongeïsoleerde spouwmuur
(1,7W/m²K)
Vloer Ongeïsoleerd (0,85 W/m²K) Ongeïsoleerd (0,85 W/m²K) Ongeïsoleerd (0,85 W/m²K)
Venster Dubbel glas, meerkamer
raamprofiel (Uw = 3,5 W/m²K) Enkel glas, houten raamprofiel
(Uw = 5 W/m²K) Enkel glas, houten raamprofiel
(Uw = 5 W/m²K)
Verwarming Centrale verwarming, gasketel
(h = 0,72) Plaatselijke gaskachel (h = 0,75) Plaatselijke gaskachel (h = 0,75)
Warm tapwater Combiketel op gas met
opslagvat Individuele doorstroom
gasgeiser Elektrisch met opslag
15 Referentiegebouwen
EIGENSCHAPPEN REFERENTIEWONINGEN
Architecturale woning Fermette
Bouwjaar 1970 1985
Beschermd volume
659 581
Bruto vloeroppervlak
206 197
Compactheid 0,97 1,3
K-peil 137 85
E-peil 256 169
Dak Geïsoleerd, 4 cm (0,85 W/m²K) Geïsoleerd, 6 cm tussen kepers (0,60
W/m²K)
Gevel Ongeïsoleerde spouwmuur (1,7 W/m²K) Geventileerde spouwmuur, 6 cm spouwisolatie (0,60 W/m²K)
Vloer Ongeïsoleerd (0,85 W/m²K) Isolerende chape (0,75 W/m²K)
Venster Dubbel glas, meerkamer raamprofiel
(Uw = 3,5 W/m²K) Dubbel glas, meerkamer raamprofiel
(Uw = 2,8 W/m²K)
Verwarming Centrale verwarming op stookolie (h =
0,75) Centrale verwarming op stookolie (h =
0,80)
Warm tapwater Elektrisch met opslag Combiketel op stookolie met opslagvat
16 Referentiegebouwen
EIGENSCHAPPEN REFERENTIEWONINGEN
Onderapp (1) Middenapp (3) Bovenapp (5) Topapp (x)
Bouwjaar 1970 1970 1970 1970
Beschermd volume 283 292 292 292
Bruto vloeroppervlak
91 97 97 97
Compactheid 2 5,57 1,95 1,57
K-peil 96 96 96 96
E-peil 215 166 217 195
Dak Geïsoleerd, 4 cm (0,85 W/m²K)
Gevel Ongeïsoleerde spouwmuur (1,7 W/m²K)
Vloer Ongeïsoleerd (0,85 W/m²K)
Venster Dubbel glas, meerkamer raamprofiel (Uw = 3,5 W/m²K)
Verwarming Collectieve centrale verwarming op stookolie (h = 0,70)
Warm tapwater Individueel elektrisch met opslag
17 Referentiegebouwen
• EPB-berekening • Cfr nieuwbouw
• Rekening houden met specifieke problematiek (bv. koudebruggen)
• Financiële berekeningen • Gelijkaardig aan nieuwbouw
• Bijkomende afbraakkosten
• Aangepaste (plaatsings)kosten voor verbouwing => andere aannemers
• Optimalisatie naar Primair energieverbruik, TAK en investeringskost
• Is onderdeel aan vervanging toe of niet ? Verschil tussen methodiek op gebouwschaal en componentschaal
METHODIEK
18 Methodiek
• Cfr nieuwbouw
• Sensitiviteitsanalyse op rebound-gedrag
• Volledige energiebesparing
• 50% energiebesparing
• Installatiekundige maatregelen (ventilatie, verwarming, SWW, HE) worden gedimensioneerd en toegepast op eerder geselecteerde woningen.
• Aanwezig afgiftesysteem kan worden behouden, en levert zelfs lagere regimetemperaturen op bij afnemende warmtevraag
METHODIEK : EPB-BEREKENING
19 Methodiek
MAATREGELEN SCHIL
ref eis nieuw BBT
U plat dak 1.9 0.5 0.4 0.32 0.27 0.24 0.2 0.16 0.13 0.1
U hellend dak 1.9 0.5 0.4 0.32 0.27 0.24 0.2 0.16 0.13 0.1
U gevel 2.2 1 0.6 0.4 0.32 0.27 0.24 0.2 0.16 0.13 0.1
U vloer 0.85 0.6 0.5 0.4 0.35 0.3 0.25 0.2 0.15 0.1
U glas 5 1.6 1.3 1.1 1.0 1.1 -0.8N
0.8 -1.1Z
0.8 0.6
U profielen 5 2.9 2.2 1.8 1.4 0.8
U deuren 4 2.2 2.0 1.75 1.5 1.25 1
• Maatregelen worden ook toegepast op 25/50/75/100% van schildelen
• Lage toepassingspercentages van ingrijpende renovaties komen in concurrentie met overal toegepaste maatregelen met hogere U-waardes
• Gedeeltelijk renov. kan financieel interessanter zijn door lagere
plaatsingskosten
20 Methodiek
MAATREGELEN SCHIL
zonnewinsten
g-waarde glas 0.6 0.6 - 0.4Z
0.4 0.25
zonnewering handbediend geen Z Z-O-W overal
automatisch
kwaliteit
bouwknopen C B+ # niet-aanvaarde B
v50 12 7 3 1 0.5
(enkel bij totaalrenovatie)
21 Methodiek
MAATREGELEN CV-INSTALLATIE
Productie type/dimension. regeling Twater afgifte
gasketel condensatie decentraal variabel HTrad
stookolieketel HR (LT)
decentraal variabel HTrad
condensatie LTrad
houtpelletketel HR decentraal vast HTrad
WP lucht-water SPF 2.5
decentraal variabel LTrad
SPF 3 VV
WP bodem-water SPF 4
decentraal variabel LTrad
SPF 5 VV
WP water-water (flatgebouw)
SPF 5 decentraal variabel
LTrad
SPF 5.5 VV
WP lucht-lucht SPF 2.5
decentraal / lucht SPF 3
compactmodule SPF 3 centraal / lucht
el. weerstand direct decentraal / convector
22 Methodiek
MAATREGELEN SWW-INSTALLATIE
Productie opslag zon
Gas
geiser /
boiler /
collector
Elektrisch boiler /
collector
WP (bodem / lucht / binnenlucht)
boiler /
collector
• Met ook minstens 1 collectief systeem voor verwarming en SWW in de meergezinswoning
23 Methodiek
MAATREGELEN VENTILATIE
Systeem WTW balans Bypass Regeling m-factor
A (ref) / / / / 1.5
C / / /
1 1.5
1.33 0.88
1.17
0.75 1
D
/ onbalans
geen 1 1.5
1.33 0.75 onvolledig 0.88
balans 1.17
0.85 volledig 0.75 1
24 Methodiek
• PV
• 2.5-7.5 kWp, georiënteerd op meest zuidelijk dakdelen
• (µ)WKK
• Meergezinswoning (wetgeving?)
• Gedimensioneerd op 20% van warmtevraag (cfr kantoorgebouwen) of SWW
• Afstandsverwarming
• Grenzen van toepasbaarheid onderzoeken
• douchewarmteterugwinning
MAATREGELEN HERNIEUWBARE ENERGIE
25 Methodiek
• Materiaal + plaatsing + secundaire kosten van energetische maatregelen
• Prijzen worden verzameld bij verschillende aannemers en installateurs m.b.v. Arcadis en Aspen-database • Binnen-, spouw-, buitenisolatie
• Modaal tot passief
• Verschillende technieken
• Secundaire kosten worden bepaald o.b.v. referentiewoningen en bouwwijze • Oplossen koudebruggen (raamneg, vensterbank, ophangpunten,
dakrand…)
• Plinten / stopcontacten / verwarming / regenafvoer / mechanische bevestigingen
• Vrijwaren binnenhoogte / dakoprand / dakgoot
INVESTERINGSKOSTEN
26 Methodiek
PRIJS BUITENISOLATIE IFV R-WAARDE
27 Methodiek
lambda-waarde EPS 0.032
BUITENISOLATIE Rmat m²K/W 0.83 1.50 2.33 2.96 3.53 4.00 4.83 6.08 7.52 9.83
U W/m²K 1 0.6 0.4 0.32 0.27 0.24 0.2 0.16 0.13 0.1
dikte m 0.03 0.05 0.07 0.09 0.11 0.13 0.15 0.19 0.24 0.31
primaire kosten Pleister totaal €/m² 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70
materiaal €/m²
plaatsing €/m²
Isolatie (l=0.032W/m²K) totaal €/m² 12.8 17.2 21.6 26.1 30.3 34.7 39.4 44.1 48.8 53.5
materiaal €/m²
plaatsing €/m²
secundaire kosten Aanpassing kroonlijst 5 €/lm 0 0 0 50 50 50 75 75 75 75
Uitbreken dakgoot 0 €/lm 0 0 0 2.54 2.54 2.54 2.54 2.54 2.54 2.54
nieuwe dakgoot 0 €/lm 125 125 125 130 130 130 140 140 140 150
waterafvoer 6 €/lm 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30
zink tss isolatie en dak 0 €/lm 12.8 17.0 22.3 26.3 30.0 32.9 38.3 46.2 55.4 70.1
nieuwe deksteen of overkapping 0 €/lm 10 10 12 12 12 12 12 14 14 16
Verlenging dak zonder isolatie (incl pannen) 0 €/m² 104 108 112 116 120 124 128 132 136 140
Verlenging dak met isolatie 0 €/m² 154 158 162 166 170 174 178 182 186 190
doorboring (bv. luchtrooster) 0 €/stuk 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100
Supplement kleine ramen (<2m²) 0 €/lm 70 75 80 85 90 95 100 105 110 115
Supplement raam (2-4m²) 25 €/lm 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85
Supplement grote ramen (>4m²) 0 €/lm 32 34 36 38 40 42 44 46 48 50
Vensterbank vervangen (blauwe steen) 0 €/lm 150 150 150 150 150 175 175 175 200 200
Geïsoleerde vensterbank 3 €/lm 100 100 100 100 100 125 125 125 150 150
plint blauwe hardsteen 0 €/lm 110 110 110 110 110 110 110 110 110 110
Ophangblok (PUR) (nodig per bevestiging) 0 €/blok 64 68 72 76 80 84 88 92 96 100
Indien zowel isolatie als ramen vervangen 0 €/lm -35 -35 -35 -35 -35 -35 -35 -35 -35 -35
Totaal €/m² 112.40 119.30 126.21 138.19 144.87 153.34 163.04 170.23 178.93 186.12
Onderhoudskosten %/j 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
Afbraakkosten % 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25
levensduur j 90 90 90 90 90 90 90 90 90 90
PRIJS BINNENISOLATIE IFV R-WAARDE
28 Methodiek
lambda-waarde PUR 0.023
BINNENISOLATIE Rmat m²K/W 0.83 1.50 2.33 2.96 3.53 4.00 4.83 6.08 7.52 9.83
U W/m²K 1 0.6 0.4 0.32 0.27 0.24 0.2 0.16 0.13 0.1
dikte m 0.02 0.03 0.05 0.07 0.08 0.09 0.11 0.14 0.17 0.23
primaire kosten PUR-platen + gipskarton totaal €/m² 31.5 33.1 35.0 37.3 39.2 44.2 65.8 75.5 84.6 100.0
materiaal €/m²
plaatsing €/m²
afwerking gipskarton totaal €/m² 20.4 20.8 21.2 21.5 21.8 22.0 22.5 23.2 23.9 24.7
materiaal €/m²
plaatsing €/m²
secundaire kosten vervangen stopcontact 5 €/stuk 38.1 38.1 38.1 38.1 38.1 38.1 38.1 38.1 38.1 38.1
vervangen lichtschakelaar 3 €/stuk 35.1 35.1 35.1 35.1 35.1 35.1 35.1 35.1 35.1 35.1
verplaatsen radiator + leidingen 4 €/stuk 185 185 185 185 185 185 185 185 185 185
verplaatsen plinten 10 €/lm 13 13 13 13 13 13 13 13 13 13
isoleren + afwerken raamneggen 2cm PUR 25 €/lm 43.7 43.7 43.7 43.7 43.7 43.7 43.7 43.7 43.7 43.7
uitbreken houten vloer €/m² 0.27 0.32 0.42 0.57 0.66 0.74 0.90 1.15 1.39 1.69
uitbreken plafond €/m² 0.23 0.25 0.27 0.35 0.42 0.47 0.58 0.73 0.89 1.08
isoleren tussenvloer €/m² 1.00 1.09 1.23 1.32 1.38 1.54 2.13 2.65 2.92 3.46
verwijderen oude gipspleister €/m² 0.71 0.71 0.71 0.71 0.71 0.71 0.71 0.71 0.71 0.71
Totaal €/m² 99.3 101.5 104.0 106.9 109.3 114.9 137.7 149.0 159.6 176.8
Onderhoudskosten %/j 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Afbraakkosten % 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25
levensduur (j) 90 90 90 90 90 90 90 90 90 90
ECONOMISCHE BEREKENINGSWIJZEN
31 OPTIMALISATIEVARIANTEN
Macro
• Excl. BTW en
energietaksen
• Excl. Subsidies
• injectietarief (±5
cent/kWh) voor niet-
gedekt deel productie
• CO2-kost volgens EC
• Discontovoet 1/3/5
bovenop inflatie
Micro z. subs
• Incl. BTW en
energietaksen
• Excl. Subsidies
• Terugdraaiteller
• Excl. netvergoeding
• Geen CO2-kost
• Discontovoet 1/3/5
bovenop inflatie
Micro m. subs
• Incl. BTW en
energietaksen
• Incl. subsidies
• Terugdraaiteller
• Incl. netvergoeding
• Geen CO2-kost
• Discontovoet 1/3/5
bovenop inflatie
• Vrijstaande woning
− Architecturale woning
− Fermette
• Halfopen woning
• Rijwoning
− Arbeiderswoning
− Herenhuis
• Appartementen
− Dak-zijkant
− Onderaan-midden
− Midden-midden
REFERENTIEWONINGEN
32 Methodiek
jaar U-schil K-peil EPC
1970 1,31 K127 527 mazoutketel
1985 0,86 K75 235 mazoutketel
1950 1,67 K138 371 mazoutkachels
1970 1,34 K100 325 gasketel
1920 2,1 K140 296 gaskachels
1970 1,54 K109 mazoutketel
459 collectief
331
238
• Vrijstaande woning
− Architecturale woning
− Fermette
• Halfopen woning
• Rijwoning
− Arbeiderswoning
− Herenhuis
• Appartementen
− Dak-zijkant
− Onderaan-midden
− Midden-midden
MOGELIJKE MAATREGELEN
33 Methodiek
jaar isolatie Te herbruiken
1970 Spouw + buiten Dakbedekking
1985 Buiten Onderdak
HT-radiatoren
1950 Spouw + binnen Zoldervloer
1970 Buiten Plafond
HT-radiatoren
1920 Binnen /
1970 Spouw + buiten Dakbedekking
Collectieve CV
RESULTATEN ARCHITECTURALE WONING
36 Resultaten kostenoptimum renovatie
K66 + WW WP5
K66 + gascondensatieketel
TAK restwaarde 12087 8003
TAK afbraakkosten 356 110
TAK onderhoudskosten 9535 8065
Investeringskost 49492 32994
Jaarlijkse energiekosten 2296 3188
TAK energiekosten 49453 70879
TAK vervangingskosten 7990 4393
TAK subsidies 5000 1600
TAK macro 107881 118637
TAK CO2-emissiekosten 3498 10310
RESULTATEN ARCHITECTURALE WONING
37 Resultaten kostenoptimum renovatie
K66 + WW WP5
K66 + gascondensatieketel
TAK restwaarde 12087 8003
TAK afbraakkosten 356 110
TAK onderhoudskosten 9535 8065
Investeringskost 49492 32994
Jaarlijkse energiekosten 2296 3188
TAK energiekosten 49453 70879
TAK vervangingskosten 7990 4393
TAK subsidies 5000 1600
TAK macro 107881 118637
TAK CO2-emissiekosten 3498 10310
RESULTATEN ARCHITECTURALE WONING
38 Resultaten kostenoptimum renovatie
K66 + WW WP5
K66 + gascondensatieketel
TAK restwaarde 12087 8003
TAK afbraakkosten 356 110
TAK onderhoudskosten 9535 8065
Investeringskost 49492 32994
Jaarlijkse energiekosten 2296 3188
TAK energiekosten 49453 70879
TAK vervangingskosten 7990 4393
TAK subsidies 5000 1600
TAK macro 107881 118637
TAK CO2-emissiekosten 3498 10310
RESULTATEN RENOVATIES
49 Resultaten kostenoptimum renovatie
Referentie Micro
3%
Micro zs
3%
Macro
3%
Rij 1: Arbeiders
K101 E190
K43 E79
K74 E110
K74 E110
Rij 2: Herenhuis
K139 E207
K36 E63
K36 E32
K36 E63
Halfopen K138 E230
K52 E90
K52 E61
K52 E76
Vrij 1: Architecturaal K127 E251
K63 E57
K63 E28
K79 E66
Vrij 2: Fermette
K75 E144
K71 E114
K71 E81
K75 E119
Appartement individueel K115 E202
K48 E79
K48 E79
K48 E79
Appartement collectief K115 E202
K59 E78
K67 E84
K67 E64
RESULTATEN RENOVATIES
50 Resultaten kostenoptimum renovatie
Referentie Micro
3%
Micro zs
3%
Macro
3%
Rij 1: Arbeiders
K101 E190
K43 E79
K74 E110
K74 E110
Rij 2: Herenhuis
K139 E207
K36 E63
K36 E32
K36 E63
Halfopen K138 E230
K52 E90
K52 E61
K52 E76
Vrij 1: Architecturaal K127 E251
K63 E57
K63 E28
K79 E66
Vrij 2: Fermette
K75 E144
K71 E114
K71 E81
K75 E119
Appartement individueel K115 E202
K48 E79
K48 E79
K48 E79
Appartement collectief K115 E202
K59 E78
K67 E84
K67 E64
RESULTATEN RENOVATIES
51 Resultaten kostenoptimum renovatie
Referentie Micro
3%
Micro zs
3%
Macro
3%
Rij 1: Arbeiders
K101 E190
K43 E79
K74 E110
K74 E110
Rij 2: Herenhuis
K139 E207
K36 E63
K36 E32
K36 E63
Halfopen K138 E230
K52 E90
K52 E61
K52 E76
Vrij 1: Architecturaal K127 E251
K63 E57
K63 E28
K79 E66
Vrij 2: Fermette
K75 E144
K71 E114
K71 E81
K75 E119
Appartement individueel K115 E202
K48 E79
K48 E79
K48 E79
Appartement collectief K115 E202
K59 E78
K67 E84
K67 E64
RESULTATEN RENOVATIES
52 Resultaten kostenoptimum renovatie
Eisen
2012
Eisen
2014
Minimum
optima
Gem.
optima
Maximum
optima
Max. als
geïsoleerd
E-peil - / / 63 87 119
K-peil - / / 36 64 79
Primair
energieverbruik kWh/m²j / / 89 146 194
Ugevels W/m²K 0.32 0.24 0.24 0.45 0.85 0.36/0.24
Uhellend dak W/m²K 0.27 0.24 0.16 0.65 0.85 0.2
Uplat dak W/m²K 0.27 0.24 0.32 0.41 0.85 0.32/0.24°
Uvloer W/m²K 0.35 0.3 0.2 0.72 0.85 0.25
Uraamprofiel W/m²K / / 1.4/2.3 2.09/2.3 4.19 2.9
Uglas W/m²K 1.3 1.1 1 1.9 2.9 1.1
Uraam W/m²K 2.2 1.8 1.42/ 1.69 2.51 3.47 1.96
RESULTATEN RENOVATIES
53 Resultaten kostenoptimum renovatie
Eisen
2012
Eisen
2014
Minimum
optima
Gem.
optima
Maximum
optima
Max. als
geïsoleerd
E-peil - / / 63 87 119
K-peil - / / 36 64 79
Primair
energieverbruik kWh/m²j / / 89 146 194
Ugevels W/m²K 0.32 0.24 0.24 0.45 0.85 0.36/0.24
Uhellend dak W/m²K 0.27 0.24 0.16 0.65 0.85 0.2
Uplat dak W/m²K 0.27 0.24 0.32 0.41 0.85 0.32/0.24°
Uvloer W/m²K 0.35 0.3 0.2 0.72 0.85 0.25
Uraamprofiel W/m²K / / 1.4/2.3 2.09/2.3 4.19 2.9
Uglas W/m²K 1.3 1.1 1 1.9 2.9 1.1
Uraam W/m²K 2.2 1.8 1.42/ 1.69 2.51 3.47 1.96
RESULTATEN RENOVATIES
54 Resultaten kostenoptimum renovatie
Eisen
2012
Eisen
2014
Minimum
optima
Gem.
optima
Maximum
optima
Max. als
geïsoleerd
E-peil - / / 63 87 119
K-peil - / / 36 64 79
Primair
energieverbruik kWh/m²j / / 89 146 194
Ugevels W/m²K 0.32 0.24 0.24 0.45 0.85 0.36/0.24
Uhellend dak W/m²K 0.27 0.24 0.16 0.65 0.85 0.2
Uplat dak W/m²K 0.27 0.24 0.32 0.41 0.85 0.32/0.24°
Uvloer W/m²K 0.35 0.3 0.2 0.72 0.85 0.25
Uraamprofiel W/m²K / / 1.4/2.3 2.09/2.3 4.19 2.9
Uglas W/m²K 1.3 1.1 1 1.9 2.9 1.1
Uraam W/m²K 2.2 1.8 1.42/ 1.69 2.51 3.47 1.96
RESULTATEN GRONDIGE RENOVATIES
55 Resultaten kostenoptimum renovatie
Eisen
2012
Eisen
2014
Minimum
grondig
Gem.
grondig
Maximum
grondig
E-peil - / / 55 66 91
K-peil - / / 36 49 63
Primair
energieverbruik kWh/m²j / / 83 111 146
Ugevels W/m²K 0.32 0.24 0,2 0,32 0,6/0,36
Uhellend dak W/m²K 0.27 0.24 0,13 0,16 0,2
Uplat dak W/m²K 0.27 0.24 0,32 0,32 0,32
Uvloer W/m²K 0.35 0.3 0,2 0,66 0,85
Uraamprofiel W/m²K / / 1,4/2,3 1,9/2,3 2,36/2,9
Uglas W/m²K 1.3 1.1 0,7 1,9 2,9
Uraam W/m²K 2.2 1.8 1,19/1,46 2,2/2,44 3,47
RESULTATEN GRONDIGE RENOVATIES
56 Resultaten kostenoptimum renovatie
Eisen
2012
Eisen
2014
Minimum
grondig
Gem.
grondig
Maximum
grondig
E-peil - / / 55 66 91
K-peil - / / 36 49 63
Primair
energieverbruik kWh/m²j / / 83 111 146
Ugevels W/m²K 0.32 0.24 0,2 0,32 0,6/0,36
Uhellend dak W/m²K 0.27 0.24 0,13 0,16 0,2
Uplat dak W/m²K 0.27 0.24 0,32 0,32 0,32
Uvloer W/m²K 0.35 0.3 0,2 0,66 0,85
Uraamprofiel W/m²K / / 1,4/2,3 1,9/2,3 2,36/2,9
Uglas W/m²K 1.3 1.1 0,7 1,9 2,9
Uraam W/m²K 2.2 1.8 1,19/1,46 2,2/2,44 3,47
RESULTATEN GRONDIGE RENOVATIES + VENT
57 Resultaten kostenoptimum renovatie
Minimum gemiddeld Maximum
E-peil - 18 59 76
K-peil - 41 49 59
Primair
energieverbruik kWh/m²j 38 96 122
RESULTATEN RENOVATIES ½ VERBRUIK
58 Resultaten kostenoptimum renovatie
Referentie Micro Micro zs Macro ½ Micro ½ Mi zs ½ Macro
Rij 1: Arbeiders
K101 E190
K43 E79
K74 E110
K74 E110
K84 E121
K84 E121
K84 E121
Rij 2: Herenhuis
K139 E207
K36 E63
K36 E32
K36 E63
K64 E118
K64 E88
K59 E112
Halfopen K138 E230
K52 E90
K52 E61
K52 E76
K53 E91
K54 E63
K54 E93
Vrij 1: Architecturaal
K127 E251
K63 E57
K63 E28
K79 E66
K79 E128
K79 E99
K79 E66
Vrij 2: Fermette
K75 E144
K71 E114
K71 E81
K75 E119
K75 E120
K75 E86
K75 E120
Appartement individueel
K115 E202
K48 E79
K48 E79
K48 E79
K67 E98
K67 E98
K67 E98
Appartement collectief
K115 E202
K59 E78
K67 E84
K67 E64
K67 E84
K67 E84
K67 E64
RESULTATEN RENOVATIES ½ VERBRUIK
59 Resultaten kostenoptimum renovatie
Referentie Micro Micro zs Macro ½ Micro ½ Mi zs ½ Macro
Rij 1: Arbeiders
K101 E190
K43 E79
K74 E110
K74 E110
K84 E121
K84 E121
K84 E121
Rij 2: Herenhuis
K139 E207
K36 E63
K36 E32
K36 E63
K64 E118
K64 E88
K59 E112
Halfopen K138 E230
K52 E90
K52 E61
K52 E76
K53 E91
K54 E63
K54 E93
Vrij 1: Architecturaal
K127 E251
K63 E57
K63 E28
K79 E66
K79 E128
K79 E99
K79 E66
Vrij 2: Fermette
K75 E144
K71 E114
K71 E81
K75 E119
K75 E120
K75 E86
K75 E120
Appartement individueel
K115 E202
K48 E79
K48 E79
K48 E79
K67 E98
K67 E98
K67 E98
Appartement collectief
K115 E202
K59 E78
K67 E84
K67 E64
K67 E84
K67 E84
K67 E64
RESULTATEN RENOVATIES ½ VERBRUIK
60 Resultaten kostenoptimum renovatie
Referentie Micro Micro zs Macro ½ Micro ½ Mi zs ½ Macro
Rij 1: Arbeiders
K101 E190
K43 E79
K74 E110
K74 E110
K84 E121
K84 E121
K84 E121
Rij 2: Herenhuis
K139 E207
K36 E63
K36 E32
K36 E63
K64 E118
K64 E88
K59 E112
Halfopen K138 E230
K52 E90
K52 E61
K52 E76
K53 E91
K54 E63
K54 E93
Vrij 1: Architecturaal
K127 E251
K63 E57
K63 E28
K79 E66
K79 E128
K79 E99
K79 E66
Vrij 2: Fermette
K75 E144
K71 E114
K71 E81
K75 E119
K75 E120
K75 E86
K75 E120
Appartement individueel
K115 E202
K48 E79
K48 E79
K48 E79
K67 E98
K67 E98
K67 E98
Appartement collectief
K115 E202
K59 E78
K67 E84
K67 E64
K67 E84
K67 E84
K67 E64
• Beginsituatie bepaalt veel − Wat is technisch mogelijk?
− Besparingspotentieel ≈ renovatiebudget
• Als er wordt gerenoveerd en er zijn geen fysische belemmeringen, dan energetisch voldoende ver gaan − Optima voor nieuwbouw gelden ook voor te isoleren schildelen
uitz. - na te isoleren spouwmuren - platte daken met beperkte dakopstand
− Energiezuinige technieken, zelfs warmtepompen kunnen financieel interessant zijn, als ze zonder dure aanpassingen in de bestaande woning kunnen geïntegreerd worden.
− Als er een ventilatiesysteem geplaatst wordt, dan best C++ of Dwtw
− PV staat los van andere beslissingen, meestal net niet optimaal
CONCLUSIES
68 Conclusies
• Algemeen E-peil doel?
− Algemeen
− Helft verbruik
− Grondige renovatie
− Grondige renovatie + ventilatie
spreiding blijft groot
• Uitgegaan van energetisch kwalitatieve verbouwing:
− Koudebruggen wegwerken waar mogelijk
− Luchtdichtheid verhogen bij elke maatregel aan schil
− Goede (her)dimensionering van CV
− Gedetailleerde ingave EPB
CONCLUSIES
69 Conclusies
Gemiddeld spreiding
K64 E87 E63-E119
K70 E96 E64-E121
K49 E61 E55-E91
K49 E59 E18-E76