Strategisch Plan Limburg in het Kwadraat (SALK)
-
Upload
provincie-limburg -
Category
Documents
-
view
242 -
download
9
description
Transcript of Strategisch Plan Limburg in het Kwadraat (SALK)
Strategisch Actieplan voorLimburg in het Kwadraat
Expertengroep olv Herman Daems VERTROUWELIJK EN INTELLECTUEEL EIGENDOM VAN DE EXPERTENGROEPGebruik van dit rapport is enkel toegestaan na overleg met de expertengroep
SALK eindrapport
Overhandiging aan Taskforce voor Limburg op 1 februari 2013
|Expertengroep SALK 1
Voorwoord: werkzaamheden van de expertengroep onder leiding van Herman Daems
Op 24 oktober 2012 heeft Ford de sluiting van de vestiging in Genk aangekondigd, wat een grote economische en sociale impact zal hebben op de Limburgse regio in de nabije toekomst. Daarop stelt de Vlaamse regering een raad van experten (zonder politiek mandaat) aan, onder leiding van Herman Daems
Deze expertengroep heeft de opdracht gekregen om op korte termijn een Strategisch Actieplan voor Limburg in het Kwadraat (SALK) uit te werken, met name een onafhankelijke aanbeveling om duurzame werkgelegenheid te bevorderen en het economisch herstel van de regio op lange termijn te realiseren
De expertengroep heeft gedurende 2 maanden (december 2012 - januari 2013) intensief gewerkt aan de concrete uitwerking van SALK. De groep heeft onder meer …– Een veelheid aan bronnen geraadpleegd– 16 partijen uit het middelveld gehoord tijdens officiële ‘hearings’– Alle suggesties ingediend door verschillende partijen geanalyseerdDe expertengroep is 6 maal samengekomen, en er hebben ook een vijftiental werksessies plaatsgevonden in subgroepen
Het finale SALK rapport wordt overgemaakt aan de Vlaamse regering op 1 februari 2013, die deze voorstellen verder zal moeten laten concretiseren om vervolgens een beslissing te nemen omtrent wat effectief te implementeren. Dit debat zal plaatsvinden in nauw overleg met de Taskforce voor Limburg, een specifiek overlegorgaan samengesteld uit de verschillende politieke niveaus en de sociale partners
De samenstelling van de expertengroep, alsook meer details over de opdrachtstelling, de hearings en de geraadpleegde bronnen zijn opgenomen in bijlage
|Expertengroep SALK 2
SALK samenvatting (1/2)
Limburg werd in de jaren ’80 economisch zwaar getroffen door de sluiting van de mijnen. De regio is sindsdien door een reconversie gegaan wat geleid heeft tot een sterke groei in werkgelegenheid. Anno 2013 staat de regio opnieuw onder druk door de sluiting van de Ford vestiging, de grootste werkgever. Limburg moet deze gebeurtenis zo snel mogelijk te boven komen en verder bouwen aan de toekomst. Echter, het Limburgse economische weefsel heeft een aantal belangrijke problemen die een snel herstel bemoeilijken
– Limburgse werkgelegenheid en welvaart staan onder druk: de sluiting van Ford Genk vergroot het reeds bestaande werkgelegenheidsprobleem. Bovendien dreigt er een daling van de Limburgse welvaart. Werkgelegenheid staat onder druk terwijl totale en beroepsbevolking blijven stijgen en productiviteit daalt
– Het beschikbare talent sluit niet aan bij de noden van de markt: de werkloosheidsgraad is structureel hoger dan het Vlaamse gemiddelde en treft vooral laaggeschoolden. Bovendien kent de Limburgse beroepsbevolking een scholingsachterstand
– Limburgse economie mist innovatiekracht en ondernemerschap en de bedrijven zijn onvoldoende exportgericht. Bovendien kent tewerkstelling in Limburg een oververtegenwoordiging in sectoren onder druk (klassieke industrie)
– Limburgse regio is onvoldoende ontsloten (weg / water / spoor) en de ontwikkeling van bedrijventerreinen is niet afgestemd op de vraag
– Gezien het huidige financiële klimaat en mogelijks beperktere privé kapitaal accumulatie, is het voor Limburgse bedrijven niet mogelijk om een inhaalbeweging te financieren
Gezien de specifieke problemen in Limburg, is een strategische aanpak vereist. De doelstelling van het Strategisch Actieplan voor Limburg in het Kwadraat (SALK) is dan ook het economisch weefsel van de regio duurzamer te maken door een vernieuwende strategie. Op die manier kan jobcreatie versterkt en het werkloosheidssurplusweggewerkt worden. Deze strategie zit vervat in “de Limburgse 6-hoek”: meer jobs, marktgericht scholen, sterker ondernemen, krachtiger innoveren, beter exporteren, en gericht ontsluiten. Dit alles moet gebaseerd zijn op 2 basisprincipes
– Interregionale samenwerking: Limburg kan zich het best ontwikkelen in samenwerking met andere regio’s – zo kan het bouwen op de sterktes van die regio’s, en zelf inspelen op hun behoeftes (complementariteit).
– Community formation: het beleid dient gericht te zijn op het creëren van linken tussen mensen: groei wordt gevoed door het samenbrengen van de juiste partijen (bedrijven, kennisinstellingen en overheid) rond de juiste thema’s
|Expertengroep SALK 3
SALK samenvatting (2/2)
▪ De uitvoering van deze strategische visie wordt onderbouwd door 4 pijlers– Acties op korte termijn, met als doel de impact van de sluiting van Ford op tewerkstelling te temperen. Een
concreet engagement van de Federale en Vlaamse regering m.b.t. een aantal lopende dossiers kan een grote en directe impact hebben op werkgelegenheid. Verder kan de vraag naar en aanbod van arbeid snel beter op elkaar wordenafgestemd
– Acties op lange termijn gericht op een transformatie van het economisch weefsel, vertrekkend van het huidige portfolio aan activiteiten in de regio. Deze maatregelen zijn afgestemd op de noden van de lokale markt: grote sectoren dienen versterkt (V) te worden, in groeiende sectoren moet het potentieel versneld (V) worden en kiemen voor de toekomst moeten verder worden ontwikkeld (O) (V²O principe)
– Acties op lange termijn gericht op een transformatie van het economisch weefsel, die inspelen op de randvoorwaarden. Deze maatregelen zijn bedoeld om de economie in zijn geheel te versterken (de Limburgse zeshoek). Het beleid moet gericht zijn op het creëren van duurzame jobs, beter opleiden van talent, stimuleren van innovatie, export en ondernemerschap en het verbeteren van de infrastructuur
– Sterke institutionele verankering van het beleid: de aanpak voor Limburg dient te kaderen in het Vlaamse beleid, maar met de nodige bewegingsruimte voor lokale instellingen om specifieke accenten te leggen. Bovendien spelen de lokale sociale partners een cruciale rol
▪ Door het uitvoeren van de SALK aanbevelingen, zal de regio terug kunnen aanknopen bij economische groei. Het zal echter verschillende jaar duren eer de impact van de Ford sluiting gecompenseerd is, en productiviteit moet opnieuw stijgen om de welvaart te kunnen behouden. Vandaar dat het zo belangrijk is om te focussen op het duurzamer maken van het economisch weefsel op lange termijn
▪ Een daadkrachtige implementatie en opvolging van SALK is essentieel om de Limburgse economie te versterken. We raden de Vlaamse Regering dan ook aan een transparante, daadkrachtige en duurzame “governance” structuur uit te tekenen. Dit binnen het kader van het Vlaamse industriële, technologische en arbeidsmarktbeleid en sterk verankerd in de bestaande Vlaamse en Limburgse instellingen
|Expertengroep SALK 4
SALK – Inhoud
11
33
44
66
55
Inleiding
Limburgse problemenDiagnose van de specifieke economische uitdagingen van Limburg
SALK visie & doelstellingenVernieuwend beleid om te komen tot sterkere Limburgse economie met meer en duurzame tewerkstelling. Netto 10,000 nieuwe jobs en productiviteitsstijging nodig om welvaart te behouden
Doelgerichte acties in 4 pijlers Acties op korte termijn met directe impact op tewerkstelling:
versnelde uitvoer van bestaande plannen Acties op lange termijn om het economisch weefsel te transformeren,
in functie van de noden van de regionale activiteiten (V²O principe): maatregelen die echt het verschil kunnen maken Acties op lange termijn om het economisch weefsel te transformeren in functie van
de randvoorwaarden van economische groei: maatregelen die het juiste klimaat creëren Centraal gevoerd beleid met lokale accenten en sterke verankering in lokale instellingen
Tot slotDoor daadkrachtig beleid volgens Limburgse zeshoek met sterke bestuursstructuur kan de provincie uitgroeien tot een sterkere regio
Bijlagen
22
p. 4
p. 7
p. 35
p. 43
p. 104
p. 108
|Expertengroep SALK 5
SALK kader
Kader voor het Strategisch Actieplan voor Limburg in het KwadraatInleiding
Aanleiding / context
Sluiting van de Ford fabriek
▪ Nakende ontslag van ±8,000 werknemers in Limburg betrokken bij Ford Genk en zijn toeleveranciers
▪ Geschatte economische impact van 0.3% op het Belgische BBP
▪ De opdracht van de expertengroep is het opstellen van een plan voor de toekomstige economische ontwikkeling van Limburg waarbij de nadruk ligt op het creëren van additionele duurzame werkgelegenheid en het versterken van het economische weefsel in de regio
▪ De expertengroep heeft binnen deze opdrachtstelling in de periode december 2012 -januari 2013 een strategisch plan voor Limburg uitgewerkt, en dit binnen het volgende kader– Het plan heeft voornamelijk een lange termijn focus, en richt zich dus niet
uitsluitend op de hertewerkstelling van de werknemers van Ford en toeleveranciers
– Het plan omvat een strategie voor de regio, onderbouwd door een veelheid aan concrete ideeën om deze strategie te realiseren. Deze ideeën zijn vorm gegeven binnen een korte termijn, en op basis van de beschikbare expertise binnen de expertengroep. De betrokken overheden dienen deze ideeën te concretiseren / evalueren en te kiezen welke te implementeren
– Het plan spreekt zich niet uit over eventuele extra middelen die toegewezen zouden moeten worden aan Limburg. Het is aan de betrokken overheden om uit te maken welke bijkomende budgettaire inspanning zij wensen te leveren voor de regio. De expertengroep is echter van mening dat vele initiatieven kunnen uitgevoerd worden binnen de huidige budgetten, maar door deze anders en efficiënter aan te wenden
▪ De SALK aanbevelingen sluiten aan bij het bestaande kader van Vlaanderen In Actie (ViA) en het Nieuwe Industriële Beleid (NIB). Zij dienen gezien te worden als een verdieping op basis van de specifieke situatie van de Limburgse provincie
|Expertengroep SALK 6
Basisprincipes gehanteerd bij het uitwerken van de SALK aanbevelingen
▪ SALK is gericht op maximale creatie van arbeidsplaatsen, met als toetsstenen – Duurzame en inclusieve jobcreatie– Hoge toegevoegde waarde– Onafhankelijkheid van structurele subsidiëring– Milieuvriendelijkheid
▪ SALK is voornamelijk gebaseerd op creatie van arbeidsplaatsen in de markteconomie, en dit zowel voor loontrekkenden als zelfstandigen
▪ SALK focust op de creatie van nieuwe arbeidsplaatsen (en dus niet op herlokalisatie van bestaande activiteiten in Vlaanderen naar Limburg) zodat de tewerkstelling stijgt, waarmee SALK aansluit bij de Vlaamse strategie om de werkzaamheidsgraad te verhogen
▪ SALK bouwt verder op – Huidige sterktes– Reeds aanwezige kiemen voor de toekomst
(“niet het wiel heruitvinden”)– Competenties aanwezig in de regio
▪ SALK initiatieven kaderen in een …– Korte termijn actieplan vs. een lange termijn aanpak– Defensieve vs. offensieve aanpak (jobs beschermen in sectoren
onder druk, jobs creëren in groeisectoren)
▪ SALK initiatieven zijn bedoeld om niet-markt verstorend te zijn, bij implementatie mogen ze …– Geen oneerlijke concurrentie veroorzaken binnen de huidige
(Limburgse) economie– Geen verdringing met zich meebrengen op de arbeidsmarkt
Inleiding
|Expertengroep SALK 7
SALK – Inhoud
11
33
44
66
55
Inleiding
Limburgse problemenDiagnose van de specifieke economische uitdagingen van Limburg
SALK visie & doelstellingenVernieuwend beleid om te komen tot sterkere Limburgse economie met meer en duurzame tewerkstelling. Netto 10,000 nieuwe jobs en productiviteitsstijging nodig binnen 5 jaar om welvaart te behouden
Doelgerichte acties in 4 pijlers Acties op korte termijn met directe impact op tewerkstelling:
versnelde uitvoer van bestaande plannen Acties op lange termijn om het economisch weefsel te transformeren,
in functie van de noden van de regionale activiteiten (V²O principe): maatregelen die echt het verschil kunnen maken Acties op lange termijn om het economisch weefsel te transformeren in functie van
de randvoorwaarden van economische groei: maatregelen die het juiste klimaat creëren Centraal gevoerd beleid met lokale accenten en sterke verankering in lokale instellingen
Tot slotDoor daadkrachtig beleid volgens Limburgse zeshoek met sterke bestuursstructuur kan de provincie uitgroeien tot een sterkere regio
Bijlagen
22
p. 4
p. 7
p. 35
p. 43
p. 104
p. 108
|Expertengroep SALK 8
Limburgse problemen – SamenvattingLimburg werd in de jaren ’80 economisch zwaar getroffen door de sluiting van de mijnen. De regio is sindsdien door een reconversie gegaan wat geleid heeft tot een sterke groei in werkgelegenheid. Anno 2013 staat de regio opnieuw onder druk door de sluiting van de Ford vestiging, de grootste werkgever. Limburg moet deze gebeurtenis zo snel mogelijk te boven komen en verder bouwen aan de toekomst. Echter, Het Limburgse economische weefsel heeft een aantal belangrijke problemen die een snel herstel bemoeilijken
Limburgse werkgelegenheid en welvaart staan onder druk▪ Sluiting van Ford Genk vergroot het reeds bestaande werkgelegenheidsprobleem en doet de inspanningen van de voorbije
jaren teniet▪ Daling van de Limburgse welvaart dreigt aangezien de werkgelegenheid onder druk staat terwijl de totale en beroepsbevolking
blijft stijgen en de productiviteit daalt. Bovendien zet de sluiting van Ford Genk de inkomsten voor de lokale overheden onder druk waardoor hun bestuurskracht verminderd wordt
Beschikbare talent sluit niet aan bij de noden van de markt▪ Werkloosheidsgraad is structureel hoger dan het Vlaamse gemiddelde en treft vooral laaggeschoolden, jongeren en ouderen▪ Limburgse beroepsbevolking kent een scholingsachterstand
– Er bestaat een aanzienlijke leerachterstand in lager en secundair onderwijs in de mijnregio– Universitair onderwijs is minder uitgebouwd in de regio; hoger onderwijs kan nog beter afgestemd worden op de lokale noden
Limburgse economie mist innovatiekracht, internationalisering en ondernemerschap▪ Limburgse bedrijven zijn minder innovatief in vergelijking met het Vlaamse gemiddelde▪ Limburgse bedrijven zijn onvoldoende exportgericht, en de regio slaagt er niet in om meer buitenlandse investeerders
aan te trekken▪ Het aantal starters in Limburg daalt▪ Tewerkstelling in Limburg kent een oververtegenwoordiging in sectoren onder druk (klassieke industrie);
netto nieuwe jobs in afgelopen jaren gecreëerd in diensten en publieke sector
Infrastructuur ondersteunt bedrijven onvoldoende om te groeien▪ Limburgse regio is gebrekkig ontsloten (weg / water / spoor)▪ Ontwikkeling van bedrijventerreinen is niet afgestemd op de vraag
De huidige financieringsbronnen zijn ontoereikend voor de Limburgse bedrijven om een inhaalbeweging te kunnen maken▪ Banken voeren een gevoelig strenger kredietbeleid▪ Het is waarschijnlijk aan te nemen dat de opbouw van eigen vermogen in Limburgse bedrijven lager is omwille van de meer recente
economische evolutie van de regio
AA
BB
CC
DD
EE
|Expertengroep SALK 9
Werk-gelegenheid in LimburgAantal werknemers
279
275.5
10
276
273
270
267
264
261
02014111
268.1
13
274.1
12
276.1
272.5
09
268.7
08
271.4
07
269.8
2006
262.0
Limburgse problemen: Werkgelegenheid & welvaartZonder bijkomende maatregelen, valt tewerkstelling in Limburg door sluiting Ford Genk terug op het crisisdieptepunt van 2009
1 Abstractie makend van mogelijke groei in werkgelegenheid 2013-14. Uitsluitend gecorrigeerd voor impact Ford Genk (8K jobs in Limburg): ±2K jobs verloren in 2013, ±6K jobs verloren in 2014
BRON: VDAB arvastat; RSZ; Impactstudie UHasselt
Simulatie
Door sluiting Ford Genk gaan ±8,000 jobs verloren in Limburg
Door sluiting Ford Genk gaan ±8,000 jobs verloren in Limburg
Inspanningen van voorbije jaren worden teniet gedaan; de regio loopt mogelijks een
achterstand van 5 jaar op
Inspanningen van voorbije jaren worden teniet gedaan; de regio loopt mogelijks een
achterstand van 5 jaar op
AA
|Expertengroep SALK 10
Het aantal werkenden daalt als gevolg van de sluiting van Ford Genk, terwijl de totale Limburgse bevolking aangroeit
860855850845
570
400395390385380375
880
370365360
875
Werkenden1
Beroepsbevolking(Participatiegraad van 69.6% tegen 2017)
Beroepsgeschiktebevolking (15-64 jaar)
Totale bevolking
2017160
1413122011
870865
15
0.70.7
0.10.1
0.50.5
0.10.1
-0.6-0.6
CAGR t.o.v. 2011Percent
1 Abstractie makend van mogelijke groei in werkgelegenheid 2013-14, uitsluitend gecorrigeerd voor impact Ford Genk (8K jobs in Limburg)2 De participatiegraad is het aandeel actieve bevolking (werkenden of werkzoekenden) binnen de beroepsgeschikte bevolking (mensen
tussen 15-64 jaar); deze bedraagt momenteel 68.2%. Beleidsdoelstelling is om participatiegraad voor 20-64 jarigen op te trekken tot 75% tegen 2020. Inclusief de 15-19 jarigen betekent dit een participatiegraad van 70.3% (veronderstelling dat 15% van de 15-19 jarigen deelneemt aan de arbeidsmarkt). Door extrapolatie van 2020 naar 2017 wordt dit participatiedoel 69.6% voor deze groep in 2017
BRON: FOD economie
Beleidsdoelstelling om participatiegraad op te trekken tot 70.3% tegen 2020 door activatie 50+ers²
Beleidsdoelstelling om participatiegraad op te trekken tot 70.3% tegen 2020 door activatie 50+ers²
Beroepsgeschikte bevolking groeit niet evenredig met totale bevolking omwille van vergrijzing
Beroepsgeschikte bevolking groeit niet evenredig met totale bevolking omwille van vergrijzing
Ervan uitgaande dat er geen maatregelen worden genomen om nieuwe werkgelegenheid te creëren
Ervan uitgaande dat er geen maatregelen worden genomen om nieuwe werkgelegenheid te creëren
44%44%
Limburgse problemen: Werkgelegenheid & welvaart
Verwachte evolutie bevolkingsstructuur LimburgDuizend
41%41%
Beroepsbevolking(aanhouden huidige participatiegraad)
Aandeel werkenden binnen totale bevolkingSimulatie
AA
|Expertengroep SALK 11
ArbeidsproductiviteitReëel BBP1 (per werkende)/Gewerkte uren, CAGR2
Na jaren van productiviteitsgroei, daalt deze in Limburg sinds 2008
48
46
44
34
40
38
36
0
-2% p.a.
+3% p.a.
0% p.a.
+3% p.a.
20111009080706050403022001
42
Limburgse problemen: Werkgelegenheid & welvaart
Vlaanderen
Limburg
▪ Stagnering van de productiviteit is een algemene Vlaamse trend
▪ In Limburg neemt de productiviteit zelfs af– 0% p.a. afgelopen 5 jaar– -2% p.a. afgelopen 3 jaar
▪ Deze daling in Limburg is groter aangezien er verhoudingsgewijs meer jobs zijn verloren gegaan in de industrie in vgl met Vlaanderen. Aangezien jobs in de industrie typisch een hogere toegevoegde waarde hebben, weegt dit sterk door op de productiviteit
▪ Stagnering van de productiviteit is een algemene Vlaamse trend
▪ In Limburg neemt de productiviteit zelfs af– 0% p.a. afgelopen 5 jaar– -2% p.a. afgelopen 3 jaar
▪ Deze daling in Limburg is groter aangezien er verhoudingsgewijs meer jobs zijn verloren gegaan in de industrie in vgl met Vlaanderen. Aangezien jobs in de industrie typisch een hogere toegevoegde waarde hebben, weegt dit sterk door op de productiviteit
AA
1 De reële evolutie van het BBP zonder invloed van inflatie; basisjaar voor de meting is 19992 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei
BRON: OECD; FOD economie
|Expertengroep SALK 12
21,255
26,006
24,998
32,317
Limburg
Vlaanderen
Welvaart in Vlaanderen is hoger en groeit sneller dan in Limburg, gedreven door hogere productiviteit
+2.6% p.a.+2.6% p.a. -0.1% p.a.-0.1% p.a. +0.5% p.a.+0.5% p.a. 0% p.a.0% p.a. +2.2% p.a.+2.2% p.a.
+2.0% p.a.+2.0% p.a. -0.2% p.a.-0.2% p.a. +0.8% p.a.+0.8% p.a. 0% p.a.0% p.a. +1.4% p.a.+1.4% p.a.
Creatie van welvaart
ProductiviteitWerktijd²Participatie aan de arbeidsmarkt
1 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei2 Cijfers op Belgisch niveau aangepast voor Limburg o.b.v. cijfers VDAB; geen evolutie van 2001 naar 20113 Aandeel beroepsgeschikte bevolking (15-64j) binnen totale bevolking4 Aandeel werkenden binnen beroepsgeschikte bevolking
BRON: Eurostat; Statbel; OESO; VDAB
BBPGewerkte uren
(€/uur)
BBPCapita
(€)
Proportie be-roepsgeschikte
bevolking³(Percentage)
Gewerkte urenWerkenden
(Uren)
Tewerkstellingsgraad4
Limburgse problemen: Werkgelegenheid & welvaart
(Percentage)
21,255 33.968.6% 1,51260.3%
39.167.6% 1,51265.1%
37.866.1% 1,57763.4%
47.165.7% 1,57766.2%
CAGR1
2001-11AA
20112011
20112011
20012001
20012001
|Expertengroep SALK 13
Creatie van welvaart
ProductiviteitWerktijdParticipatie aan de arbeidsmarkt
BBPCapita
(€)
Proportie be-roepsgeschikte
bevolking2
(Percentage)
Tewerkstellings-graad³
(Percentage)
26,006
Zonder meer werkgelegenheid en hogere productiviteit, dreigt de welvaart in Limburg te dalen
-1.6% p.a.-1.6% p.a. -0.6% p.a.-0.6% p.a. -0.7% p.a.-0.7% p.a. 0% p.a.0% p.a. 0% p.a.0% p.a.
1 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei2 Aandeel beroepsgeschikte bevolking (15-64j) binnen totale bevolking 3 Aandeel werkenden binnen beroepsgeschikte bevolking
BRON: Eurostat; Statbel; OESO; VDAB
24,124
Limburgse problemen: Werkgelegenheid & welvaart
20172017
BBPGewerkte uren
(€/uur)
Gewerkte urenWerkenden
(Uren)
Rekening houdend met impact Ford Genk en zonder maatregelen om
nieuwe werkgelegenheid te creëren
Rekening houdend met impact Ford Genk en zonder maatregelen om
nieuwe werkgelegenheid te creëren
Extrapolatie productiviteitsgroei van afgelopen 5 jaar
Extrapolatie productiviteitsgroei van afgelopen 5 jaar
39.167.6% 1,51265.1%
39.165.3% 1,51262.5%
AA
Limburg
20112011
CAGR1
2001-11
|Expertengroep SALK 14
Het voorbeeld van de stad Genk toont aan dat de sluiting van Ford Genk een impact kan hebben op de budgetten van de lokale overheden
2
6
1
1
Totaal verlies inkomsten Genk 10
Inkomstenbelastingenwerknemers Ford Genk
Motorenbelasting
Onroerende voorheffingoutillage1
Onroerende voorheffinggebouwen
Onmiddellijk verlies door wegvallen …€ mln, stad Genk
Genk-specifiekverlies door situering Ford terreinen op grondgebied Genk
ILLUSTRATIEF
1 Outillage: alle toestellen, machines en andere installaties dienstig voor een nijverheids-, handels- of ambachtsbedrijf2 Indirect verlies aan inkomsten door inkomensverlies ontslagen werknemers waardoor in Genk minder geconsumeerd zal worden.
Deze indirecte effecten zullen leiden tot andere ontslagen en dalende belastingenBRON: Stad Genk
Limburgse problemen: Werkgelegenheid & welvaartAA
▪ € 10 mln vertegenwoordigt 9% van de stadsbegroting van Stad Genk
▪ Dit is in het bijzonder problematisch aangezien– Genk diverse projecten in
stelling heeft staan om de overgang te maken naar innovatieve maak- en kenniseconomie. Deze projecten zijn echter door dit inkomensverlies gehypothekeerd
– De huidige situatie bovendien een versnelling en versterking vergt van extra investeringen in toekomstgerichte economische projecten
▪ Deze cijfers houden nog geen rekening met indirecte effecten
▪ € 10 mln vertegenwoordigt 9% van de stadsbegroting van Stad Genk
▪ Dit is in het bijzonder problematisch aangezien– Genk diverse projecten in
stelling heeft staan om de overgang te maken naar innovatieve maak- en kenniseconomie. Deze projecten zijn echter door dit inkomensverlies gehypothekeerd
– De huidige situatie bovendien een versnelling en versterking vergt van extra investeringen in toekomstgerichte economische projecten
▪ Deze cijfers houden nog geen rekening met indirecte effecten
|Expertengroep SALK 15
8.5
8.0
7.5
7.0
6.5
6.0
0
Vlaanderen
Limburg
2014²1312111009
11.5
11.0
10.5
10.0
9.5
9.0
080706050403022001
Werkloosheid is reeds jaren structureel hoger dan Vlaamse gemiddelde; sluiting Ford Genk dreigt kloof terug te vergroten
1.4%1.4% 0.6%0.6%
2.2%2.2%
Limburgse problemen: Talent
1 Data steeds op basis van maand oktober van desbetreffende jaar2 Assumptie: 2012 werkloosheid aangehouden in 2013 & 2014, uitsluitend gecorrigeerd voor impact Ford
Genk (8K jobs in Limburg, 12K jobs in Vlaanderen)BRON: VDAB arvastat; RSZ; Impactstudie UHasselt
Werkloosheid Limburg vs. Vlaamse gemiddelde1
Percentage
Simulatie
Door sluiting Ford Genk gaan ±8,000 jobs verloren in Limburg (+2.0%), ±12,000 jobs in Vlaanderen (+0.4%)
Door sluiting Ford Genk gaan ±8,000 jobs verloren in Limburg (+2.0%), ±12,000 jobs in Vlaanderen (+0.4%)
BB
|Expertengroep SALK 16
Leeftijd Geslacht Scholingsgraad Werkloosheidsduur
6751
27 25
2012
24
2001
6
3438
10 15
2012
48
2001
57
4152
2012
48
2001
59 12 16
65 59
2012
25
2001
24
Werkloosheid treft vandaag voornamelijk jongeren, 50+ers en laaggeschoolden. Werkloosheid verschuift meer naar mannen en gemiddelde duurtijd neemt toePercentage, proportioneel t.o.v. het totaal= 100%
Limburgse problemen: Talent
BRON: VDAB arvastat
Laag
Midden
HoogVrouwenMannen≥5025-50<25 ≥2 j1-2 j<1 j
Daling in proportie van laaggeschoolden; blijft echter hoger dan aandeel laaggeschoolden in
beroepsgeschikte bevolking (31%)
Daling in proportie van laaggeschoolden; blijft echter hoger dan aandeel laaggeschoolden in
beroepsgeschikte bevolking (31%)
BB
|Expertengroep SALK 17
Het opleidingsniveau van de beroepsgeschikte bevolking neemt toe, maar trager dan in de rest van Vlaanderen
4340
1716
7 10
5
100% =
Geen diplomaLager onderwijs
Lager secundair
Hoger secundair
Hoger onderwijs niet universitair kort
Hoger onderwijs nietuniversitair lang
Universitair
Vlaanderen
4,136
47
18
Limburg
571
56
20
3
OpleidingsniveauPercentage van de bevolking tussen 15-64j naar opleidingsniveau, 2011 Vlaanderen
▪ Het aantal laag en midden geschoolden is hoger in Limburg vs. Vlaanderen, onder meer gedreven door scholingsachterstand in lager en secundair onderwijs in de mijnregio’s
▪ Het aantal hooggeschoolden is lager vs. Vlaanderen en is de afgelopen jaren ook trager aangegroeid
▪ Participatie aan hoger onderwijs van de Limburgse jeugd² is momenteel wel in lijn met het Vlaamse gemiddelde; het zal echter tijd vragen eer de historische achterstand van de Limburgse (beroepsgeschikte) bevolking is bijgebeend en mogelijks dient ook brain drain terug gedrongen te worden
▪ Het aantal laag en midden geschoolden is hoger in Limburg vs. Vlaanderen, onder meer gedreven door scholingsachterstand in lager en secundair onderwijs in de mijnregio’s
▪ Het aantal hooggeschoolden is lager vs. Vlaanderen en is de afgelopen jaren ook trager aangegroeid
▪ Participatie aan hoger onderwijs van de Limburgse jeugd² is momenteel wel in lijn met het Vlaamse gemiddelde; het zal echter tijd vragen eer de historische achterstand van de Limburgse (beroepsgeschikte) bevolking is bijgebeend en mogelijks dient ook brain drain terug gedrongen te worden
Hoog geschoolden
Midden geschoolden
Laag geschoolden
1.41.4 1.51.5
+1.7+1.7 +2.7+2.7
-1.9-1.9 -2.7-2.7
1 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groeiBRON: FOD Economie
CAGR1, 2007-11Percent
Limburg
Limburgse problemen: TalentBB
|Expertengroep SALK 18
Schoolse vertraging in het lager onderwijs1
De scholingsachterstand in Limburg ligt in lijn met Vlaanderen; mijngemeenten vormen echter een duidelijke probleemzonePercentage, aandeel leerlingen met schoolse vertraging
BBLimburgse problemen: Talent
20,920,818,017,5
15,415,5 14,0
Limburgse mijnstreek
Maasmechelen
41,0
Genk
39,9
Heusden-Zolder
25,5
Beringen
29,8
Hout-halen-Helchteren
31,7
Vlaams Gewest
29,0
Limburg
30,2
1 Betreft gewoon onderwijsBRON: Studiedienst Vlaamse regering
Schoolse vertraging in het secundair onderwijs1
▪ Scholingsachterstand start reeds in het lager onderwijs en groeit aan in het secundair onderwijs
▪ Steden Maasmechelenen Genk zijn het meest geconfronteerd met problematiek
▪ De situatie is nauwelijks verbeterd over de afgelopen jaren
▪ Scholingsachterstand start reeds in het lager onderwijs en groeit aan in het secundair onderwijs
▪ Steden Maasmechelenen Genk zijn het meest geconfronteerd met problematiek
▪ De situatie is nauwelijks verbeterd over de afgelopen jaren
|Expertengroep SALK 19
N = 9,296
N = 24,989
Door beperkt universitair aanbod in Limburg, kiezen universiteitsstudenten vaak om te studeren buiten hun provinciePercentage, studiejaar 2010-11
30
Elders
Limburg70
N = 15,693
UHasselt
UGent
KULeuven
4
11
16
Aantal faculteitenUniversiteit
Limburgse problemen: Talent
BRON: Studiedienst Vlaamse Regering
63
Hogeschool
Universiteit37
76Elders
Limburg24
Locatie Limburgse universiteitsstudenten
Locatie Limburgse hogeschoolstudenten
Limburgse studenten
Gebrek aan lokale universitaire opleidingen
werkt brain drain in de hand
Gebrek aan lokale universitaire opleidingen
werkt brain drain in de hand
▪ Geneeskunde en levenswetenschappen
▪ Wetenschappen▪ Rechten▪ Bedrijfseconomische
wetenschappen
▪ Geneeskunde en levenswetenschappen
▪ Wetenschappen▪ Rechten▪ Bedrijfseconomische
wetenschappen
BB
|Expertengroep SALK 20
Limburgse ondernemers ervaren het gebrek aan personeel met de juiste competenties als grootste groeiremmer
9
12
25
29
39
47
60
66
Ondersteunende maatregelen voor groeiambities
Arbeidsmarkt flexibiliteit
Competente werknemers
Infrastructuur(e.g., weg, spoor, water)
Ruimte(terreinen, gebouwen, uitrusting)
Ondersteuning voor innovatieen kennisontwikkeling
Privé kapitaal
Overheidsfinanciering
Sectorspecifieke infoGrootste groeiremmers voor eigen sectoren1: gebrek aan …% van de ondernemers (n = 442)
▪ Handel, Bouw en Logistiek (>80%)▪ Vrije beroepen en onderzoek (43%)
▪ Industrie (79%), Logistiek (73%)▪ Inform & Comm (44%), Publieke
sector (0%)
▪ Industrie (79%), Logistiek (73%)▪ Inform & Comm (44%)
▪ Handel (17%)
▪ Vrije beroepen en onderzoek (46%)▪ Logistiek (7%)
▪ Publieke sector (50%)▪ Logistiek (7%)
▪ Handel (31%)
1 Op basis van multiple choiceBRON: VKW bevraging december 2012
Meest frequente antwoorden op de open vraag “Welke boodschap wil u nog meegeven aan de experten-groep om de groei van het aantal arbeidsplaatsen in Limburg te maximaliseren?”
▪ Verlagen van de loonkost
▪ Vergroten van de kloof tussen verloning voor werkenden en werkloosheidsuitkeringen
▪ Verlagen van de administratieve lasten
▪ Stimuleren van ondernemerschap en in het bijzonder bij KMOs
▪ Focus op scholing om vraag en aanbod op de arbeidsmarkt beter op elkaar af te stemmen
▪ Positivisme
▪ Innovatie en export
Meest frequente antwoorden op de open vraag “Welke boodschap wil u nog meegeven aan de experten-groep om de groei van het aantal arbeidsplaatsen in Limburg te maximaliseren?”
▪ Verlagen van de loonkost
▪ Vergroten van de kloof tussen verloning voor werkenden en werkloosheidsuitkeringen
▪ Verlagen van de administratieve lasten
▪ Stimuleren van ondernemerschap en in het bijzonder bij KMOs
▪ Focus op scholing om vraag en aanbod op de arbeidsmarkt beter op elkaar af te stemmen
▪ Positivisme
▪ Innovatie en export
Limburgse problemen: TalentBB
|Expertengroep SALK 21
IWT steun aan bedrijven1
€ mln, 2004-11
0
15
30
45
60
75
90
105
120
135
20111009080706052004
6% van totale IWT steun
6% van totale IWT steun
7% van totale IWT steun
7% van totale IWT steun
Limburgse problemen: Innovatiekracht, export & ondernemerschapHet Limburgs aandeel binnen de IWT steun is licht toegenomen maar blijft lager dan het Limburgs aandeel in het Vlaamse BBP
1 Gebaseerd op 3 jaar voortschrijdend gemiddeldeBRON: IWT via VOKA Barometergegevens
Vlaanderen
Limburg
▪ De Limburgse economie is goed voor 11% van het Vlaamse BBP
▪ Limburgse grote ondernemingen en high-tech KMO’svinden slechts beperkt hun weg naar het IWT: hun aandeel bedraagt 5% (2008-11) van de fondsen van het IWTO&O-programma
▪ Limburgse KMO’svinden beter hun weg naar IWT: hun aandeel bedraagt 10% binnen het KMO-innovatie programma
▪ De Limburgse economie is goed voor 11% van het Vlaamse BBP
▪ Limburgse grote ondernemingen en high-tech KMO’svinden slechts beperkt hun weg naar het IWT: hun aandeel bedraagt 5% (2008-11) van de fondsen van het IWTO&O-programma
▪ Limburgse KMO’svinden beter hun weg naar IWT: hun aandeel bedraagt 10% binnen het KMO-innovatie programma
CC
+€36 mln(+43%)
+€36 mln(+43%)
+€3 mln(+64%)+€3 mln(+64%)
Groei
|Expertengroep SALK 22
Aantal Europese patentaanvragen
129
178
208
228
82
Vlaams Gewest 825
Limburg
West-Vlaanderen
Oost-Vlaanderen
Vlaams Brabant
Antwerpen 134134
9999
195195
126126
112112
133133
BRON: Eurostat
Het aantal patentaanvragen ligt in Limburg lager dan in de rest van Vlaanderen, ook als men rekening houdt met lager aantal inwonersTotaal aantal, 2008
Aantal patenten per miljoen inwoners
Limburgse problemen: Innovatiekracht, export & ondernemerschapCC
|Expertengroep SALK 23
Prestatie Top 5001 bedrijven in LimburgOmzet & exportpercentage Top 500 in 2011, € mrd, percentage, 2006-11
▪ In 2006 realiseerde de Top 500 Limburgse bedrijven 52% van hun omzet door export, in 2011 was dit nog slechts 47%
▪ De omzet steeg in dezelfde periode echter van € 27 mrd naar € 31 mrd (+2.7% p.a.). Deze omzetstijging werd haast volledig gerealiseerd op de binnenlandse markt
▪ In 2006 realiseerde de Top 500 Limburgse bedrijven 52% van hun omzet door export, in 2011 was dit nog slechts 47%
▪ De omzet steeg in dezelfde periode echter van € 27 mrd naar € 31 mrd (+2.7% p.a.). Deze omzetstijging werd haast volledig gerealiseerd op de binnenlandse markt
De exportgerichtheid van top 500 Limburgse bedrijven neemt af
1 Analyse op basis van database VKW van 500 grootste bedrijven in Limburg (Top 500), exclusief KBCBRON: VKW database top 500
Limburgse problemen: Innovatiekracht, export & ondernemerschapCC
48 53
100% =
Aandeel omzetbinnenlandse markt
Aandeel omzetexport
2011
31
47
2006
27
52
|Expertengroep SALK 24
Export buiten de Europese UniePercentage van het BBP
CAGR1
2006-11Procent
▪ In Vlaanderen wordt 34% van het BBPgegenereerd door export buiten Europa, voor Limburg is dit slechts 3%
▪ Ondanks het feit dat het exportaandeel binnen het BBP in Limburg groeit, is de kloof met Vlaanderen nog toegenomen
▪ In Vlaanderen wordt 34% van het BBPgegenereerd door export buiten Europa, voor Limburg is dit slechts 3%
▪ Ondanks het feit dat het exportaandeel binnen het BBP in Limburg groeit, is de kloof met Vlaanderen nog toegenomen
+4.3+4.334
3
0
5
10
15
20
25
30
35
2011100908072006
Limburg exporteert nauwelijks buiten Europa, in schril contrast met het Vlaamse gemiddelde
+7.4+7.4
Vlaanderen
Limburg
25%25%
30%30%
1 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groeiBRON: VOKA Limburg
Limburgse problemen: Innovatiekracht, export & ondernemerschapCC
|Expertengroep SALK 25
Hoewel het aantal buitenlandse investeringsprojecten in Vlaanderen steeg, bleef dit in Limburg stabiel
Buitenlandse investeringen in VlaanderenAantal projecten/jaar1, 2003-11
110
151
2011
174
23
2003
132
22
Rest van Vlaanderen
LimburgCAGR² 2003-11Procent
+4.0+4.0
+0.5+0.5
+3.5³+3.5³
1 Op Limburgs niveau zijn geen cijfers beschikbaar omtrent het volume in € van de buitenlandse investeringen2 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei3 CAGR voor Vlaanderen als geheel
BRON: FIT
▪ Het aantal buitenlandse investeringsprojecten is de afgelopen 8 jaar in Vlaanderen sterk gegroeid
▪ Limburg heeft niet kunnen kapitaliseren op deze positieve evolutie
▪ Het aantal buitenlandse investeringsprojecten is de afgelopen 8 jaar in Vlaanderen sterk gegroeid
▪ Limburg heeft niet kunnen kapitaliseren op deze positieve evolutie
Limburgse problemen: Innovatiekracht, export & ondernemerschapCC
|Expertengroep SALK 26
Het aantal starters in Limburg nam af de afgelopen jaren▪ Zowel relatief t.o.v. Vlaanderen (van 13.8% van het totaal naar
12.7%)▪ Als in absoluut aantal oprichtingen (-3.3% p.a.)
Het aantal starters in Limburg nam af de afgelopen jaren▪ Zowel relatief t.o.v. Vlaanderen (van 13.8% van het totaal naar
12.7%)▪ Als in absoluut aantal oprichtingen (-3.3% p.a.)
Oprichting vennootschappen volgens regioAantal, 2009-11
Het aantal oprichtingen van vennootschappen in Limburg daalde de afgelopen jaren t.o.v. een stijging in de rest van Vlaanderen
2009 2010 2011
20,000
18,000
16,000
4,000
2,000
0
CAGR%, 2009-11
1.31.3
-3.3-3.3
100% =
2011
20,152
12.7
87.3
10
21,518
13.5
86.5
2009
19,877
13.8
86.2
LimburgRest van VlaanderenOprichting vennootschappen volgens regio%, 2009-11
Limburgse problemen: Innovatiekracht, export & ondernemerschap
BRON: RSVZ
CC
|Expertengroep SALK 27
Tewerkstelling in Limburg is oververtegenwoordigd door de industrie; ondervertegenwoordiging van diensten in de privé sector biedt groeipotentieelAantal arbeidsplaatsen, duizend, percentage, 2011
35 33
37 44
100% =
Publiekesector2
Diensten
Productie
Vlaanderen
2,195
24
Limburg
276
28
23 26
1925
1513
14 6
138
611
76
Bouw
Andere productie1
PetrochemieAutomotiveMetaalVoeding
Landbouw, energie en afvalbeheer
Machinebouw
Vlaanderen
5265
Limburg
76100% 3
Sectoren die oververtegenwoordigd zijn in Limburg t.o.v. Vlaanderen
Na de sluiting van Ford Genk, daalt aandeel van automotive in Limburg tot 6%; in Vlaanderen tot 4%
Na de sluiting van Ford Genk, daalt aandeel van automotive in Limburg tot 6%; in Vlaanderen tot 4%
Na de sluiting van Ford Genk, daalt aandeel van productie in Limburg tot 25%; in Vlaanderen tot 23%
Na de sluiting van Ford Genk, daalt aandeel van productie in Limburg tot 25%; in Vlaanderen tot 23%
Limburgse problemen: Innovatiekracht, export & ondernemerschapCC
1 Delfstoffen, tabak, kleding, leer, houtindustrie, drukkerijen, papier, informatica, elektrisch apparatuur, ander transport, meubelen, overige industrie, reparatie machines
2 Publieke sector omvat tewerkstelling in openbaar bestuur, maatschappelijke dienstverlening en menselijke gezondheidszorg. Privé instellingen in dit domein vallen hier ook onder. Voor meer details - zie bijlage
BRON: RSZ
|Expertengroep SALK 28
Netto nieuwe jobs in Limburg werden afgelopen jaren gecreëerd in diensten en publieke sector
276 5.1%
Publiekesector
Diensten
Productie
20111
97 (35%)
103 (37%)
76 (28%)
Publieke sector
8
Diensten
10
Productie
-5
20061
262
88 (34%)
93 (35%)
81 (31%)
Evolutie arbeidsplaatsen in Limburg naargelang sector (exclusief zelfstandigen)Aantal arbeidsplaatsen, Duizend
-1.2-1.2
2.02.0
1.81.8
-36-36
7474
6262
▪ De privésector creëerde netto slechts ±5,100 nieuwe jobs; ±4,800 netto arbeidsplaatsen verloren in productie en ±9,900 netto arbeidersplaatsen gecreëerd in diensten
▪±8,300 netto arbeidsplaatsen in de publieke sector; creëert verschuiving naar meer niet-markt tewerkstelling
▪ De privésector creëerde netto slechts ±5,100 nieuwe jobs; ±4,800 netto arbeidsplaatsen verloren in productie en ±9,900 netto arbeidersplaatsen gecreëerd in diensten
▪±8,300 netto arbeidsplaatsen in de publieke sector; creëert verschuiving naar meer niet-markt tewerkstelling
CAGR²Procent
Aandeel in totale groei
Procent
1 2011 data zijn resultaat van simulatie: reële groeivoeten per sector (planbureau) toegepast op 2010 data 2 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei
BRON: Dynam; RSZ; Planbureau
Privé sector: +5,100 jobs
Privé sector: +5,100 jobs
Limburgse problemen: Innovatiekracht, export & ondernemerschapCC
|Expertengroep SALK 29
Evolutie arbeidsplaatsen bij lokale Limburgse organisaties naargelang bedrijfsgrootteAantal arbeidsplaatsen, Percentage
1.41.4
1.31.3
-0.7-0.7
CAGR³Procent
Vooral grote interregionale bedrijven reduceren tewerkstelling in Limburg2
Vooral grote interregionale bedrijven reduceren tewerkstelling in Limburg2
1 2011 data zijn resultaat van simulatie: reële groeivoeten per sector (planbureau) toegepast op 2010 data 2 Interregionale bedrijven zijn bedrijven met maatschappelijke zetel buiten Limburg maar met tewerkstelling binnen Limburg3 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei
BRON: RSZ
Limburgse problemen: Innovatiekracht, export & ondernemerschapCC
43 43
44 45
100% =
>500 werknemers
50-500 werknemers
<50 werknemers
2011
276
12
2006
262
13
In Limburg verschuift de werkgelegenheid naar kleinere organisaties
|Expertengroep SALK 30
Limburgse problemen: Infrastructuur
BRON: POM; Agentschap Ondernemen
Limburg is onvoldoende ontsloten, en dit zowel voor personen- als goederentransport
Kanaal / waterwegSpoortracéAutosnelwegGewestweg
Er is geen Noord-Zuidverbinding via autosnelweg (N74)
Er is geen Noord-Zuidverbinding via autosnelweg (N74)
Capaciteit E313 is beperkt (slechts 2 baanvakken)
Capaciteit E313 is beperkt (slechts 2 baanvakken)
Constructie bruggen over Albertkanaal hindert containerschepen (met 4 lagen aan containers)
Constructie bruggen over Albertkanaal hindert containerschepen (met 4 lagen aan containers)
Sluizencomplex De Blauwe Kei in Lommel en De Stop in Lozen verhinderen de toegankelijkheid van grote schepen (>1,350 ton)
Sluizencomplex De Blauwe Kei in Lommel en De Stop in Lozen verhinderen de toegankelijkheid van grote schepen (>1,350 ton)
Spoorlijn 18 en 20 zijn niet in gebruikSpoorlijn 18 en 20 zijn niet in gebruik
Ijzeren Rijn is niet in gebruikIjzeren Rijn is niet in gebruik
DD
Capaciteit E314 tussen Lummen Nederlandse grens is beperkt
Capaciteit E314 tussen Lummen Nederlandse grens is beperkt
Sint-Truiden is niet aangesloten op E40
Sint-Truiden is niet aangesloten op E40
Gebrek aan ontsluiting hindert zowel het verkeer met de omliggende regio’s als de mobiliteit binnen de Limburgse provincie
Gebrek aan ontsluiting hindert zowel het verkeer met de omliggende regio’s als de mobiliteit binnen de Limburgse provincie
Ontsluiting door openbaar vervoer doorheen de regio (trein, bus en tram) is eveneens suboptimaal
Ontsluiting door openbaar vervoer doorheen de regio (trein, bus en tram) is eveneens suboptimaal
|Expertengroep SALK 31
Grote beschikbaarheid aan bedrijventerreinen, maar onvoldoende afgestemd op de vraag …
Gemiddelde vraag is ±80 ha/jaar; reserves lijken dus voldoende voor komende ±15 jaar. Er zijn echter 2 belangrijke knelpunten▪ Er zijn gebieden binnen Limburg met relatieve of absolute schaarste aan bedrijventerreinen
(Houthalen, Hasselt, Tongeren-Oost en Sint-Truiden)▪ Er is een tekort aan KMO-gronden, voornamelijk in het Maasland , NO-Limburg en Zuid-Limburg
Gemiddelde vraag is ±80 ha/jaar; reserves lijken dus voldoende voor komende ±15 jaar. Er zijn echter 2 belangrijke knelpunten▪ Er zijn gebieden binnen Limburg met relatieve of absolute schaarste aan bedrijventerreinen
(Houthalen, Hasselt, Tongeren-Oost en Sint-Truiden)▪ Er is een tekort aan KMO-gronden, voornamelijk in het Maasland , NO-Limburg en Zuid-Limburg
OppervlakteHa, 2012
▪ Haspengouw / Zuid-Limburg▪ Midden-Limburg▪ Maasland▪ Noord-Limburg▪ West-LimburgTotaal
Actief aanbod
86121
66333
89695
In ontwikkeling
19221283
166302
In planning
1750
1040
37208
Totaal1
122193182416292
1,206
Limburgse problemen: InfrastructuurDD
1 Houdt geen rekening met reserves in privéhanden (432 ha) en het mogelijks beschikbaar komen van de Ford Genk terreinen (130 ha)BRON: Agentschap Ondernemen; POM
|Expertengroep SALK 32
… en vele bedrijventerreinen zijn onvoldoende ontsloten
Bedrijventerreinen met gebrekkige ontsluiting
Limburgse problemen: Infrastructuur
Dilsen-RotemDilsen-Rotem
WaterscheiWaterschei
MaasmechelenMaasmechelen
Neerpelt en OverpeltNeerpelt en Overpelt
Paal-BeringenPaal-Beringen
Sint-TruidenSint-Truiden
BRON: POM; Agentschap Ondernemen
DD
|Expertengroep SALK 33
K2
-16,3
K3
-3,4
K4
-14,2
K1
3,8
K2
11,3
K1
6,7
K3 K4 K1 K2 K3
17,2
3,5
15,315,422,8
Weigeringsgraad Belgische leningaanvragen door bedrijvenIndex, 100 = gemiddelde voor aanvragen in eerste 8 maand 2008
KredietaanvragenProcent, evolutie t.o.v. zelfde trimester jaar voordien
Bedrijven raken gevoelig minder makkelijk aan kredieten maar doen ook minder aanvragen
EELimburgse problemen: Financiering
136,8115,0108,197,9104,4115,1103,1
86,4
118,9113,6103,2
2010 2011 2012
Problemen financiering in Vlaanderen
▪ Moeilijkere kredietfinanciering
▪ Te weinig kapitaal voor “kleinere” bedrijven (segment €1,5 tot 5 mln)
▪ Onvoldoende “high risk” financiering voor bedrijven in transitiefase
Problemen financiering in Vlaanderen
▪ Moeilijkere kredietfinanciering
▪ Te weinig kapitaal voor “kleinere” bedrijven (segment €1,5 tot 5 mln)
▪ Onvoldoende “high risk” financiering voor bedrijven in transitiefase
BRON: Febelfin; Analyse experten
|Expertengroep SALK 34
Limburgse ondernemers ondervinden eveneens strenger bankenbeleid; huidige financieringsmiddelen ontoereikend voor hen om inhaalbeweging te kunnen maken
17
19
25
27
Behandelingstermijnkredietaanvraag
Kostprijs investeringskrediet
Geëiste waarborgen
Bankeisen voor aanleveringbedrijfsinformatie
Huidige financieringsklimaat heeft sterke impact in Limburg in vergelijking met Vlaanderen omdat
▪ Het economisch weefsel zich minder heeft ontwikkeld
▪ De bedrijven veelal nog een te kleine dimensie hebben
▪ De kapitaalaccumulatie binnen de privé sector kleiner is geweest
Huidige financieringsklimaat heeft sterke impact in Limburg in vergelijking met Vlaanderen omdat
▪ Het economisch weefsel zich minder heeft ontwikkeld
▪ De bedrijven veelal nog een te kleine dimensie hebben
▪ De kapitaalaccumulatie binnen de privé sector kleiner is geweest
BRON: VKW bevraging POL januari 2012; Analyse experten
Limburgse problemen: Financiering
Bankfinanciering: Limburgse bedrijven ondervinden een stijging van …Percentage van Limburgse bedrijven dat afgelopen kwartaal in contact kwam met de bank en … als reden aangaf, 2012
EE
|Expertengroep SALK 35
SALK – Inhoud
11
33
44
66
55
Inleiding
Limburgse problemenDiagnose van de specifieke economische uitdagingen van Limburg
SALK visie & doelstellingenVernieuwend beleid om te komen tot sterkere Limburgse economie met meer en duurzame tewerkstelling. Netto 10,000 nieuwe jobs en productiviteitsstijging nodig om welvaart te behouden
Doelgerichte acties in 4 pijlers Acties op korte termijn met directe impact op tewerkstelling:
versnelde uitvoer van bestaande plannen Acties op lange termijn om het economisch weefsel te transformeren,
in functie van de noden van de regionale activiteiten (V²O principe): maatregelen die echt het verschil kunnen maken Acties op lange termijn om het economisch weefsel te transformeren in functie van
de randvoorwaarden van economische groei: maatregelen die het juiste klimaat creëren Centraal gevoerd beleid met lokale accenten en sterke verankering in lokale instellingen
Tot slotDoor daadkrachtig beleid volgens Limburgse zeshoek met sterke bestuursstructuur kan de provincie uitgroeien tot een sterkere regio
Bijlagen
22
p. 4
p. 7
p. 35
p. 43
p. 104
p. 108
|Expertengroep SALK 36
Limburg heeft een unieke kans om de huidige situatie aan te grijpen als een opportuniteit door in te zetten op vernieuwing
Limburg heeft een unieke en centrale ligging. Door het uitbouwen van samenwerking met de omringende regio’s kan Limburg kapitaliseren op de sterktes en inspelen op de concrete noden van die regio’s– Limburg ligt centraal in West-Europa, en in het bijzonder vlakbij een aantal economische centra
zoals de Haven van Antwerpen en het Ruhrgebied. Limburg kan verder aansluiten op de activiteiten in deze centra, zoals logistiek en petrochemie, en zich positioneren als belangrijk knooppunt voor Europese spelers
– Limburg is omringd door sterk uitgebouwde kenniscentra, zoals de KULeuven, TU Eindhoven en UMaastricht. De regio kan het lokale opleidingsaanbod versneld uitbouwen in lijn met de lokale noden door o.m. gericht samen te werken met deze instellingen op een aantal fronten. Ook voor de regio relevante onderzoeksactiviteiten kunnen collectief ontwikkeld worden
– Limburg heeft een grote troef in vergelijking met andere regio’s, nl. veel ruimte ter beschikking aan een scherpe prijs. Dit moet verder uitgespeeld worden om bedrijven aan te trekken, in het bijzonder activiteiten die veel oppervlakte nodig hebben zoals opslag, productie en recyclage. Veel ruimte betekent in het geval van Limburg ook veel natuur, een strategisch voordeel om de vrijetijdseconomie verder uit te bouwen
Limburg dient een vernieuwend beleid te voeren gebaseerd op community formation1, in navolging van andere succesvolle regio’s– Door een beleid, gericht op het creëren van linken tussen mensen, wordt de uitwisseling van kennis en
ervaring gestimuleerd. Door allerhande communities, gaande van officiële partnerships tot virtuele denktanks, worden de juiste mensen rond de juiste topics met elkaar in contact gebracht vanuit de bedrijfswereld, kennisinstellingen en de overheid (“triple helix”)
– Het gericht samenbrengen van mensen en uitwisseling van ideeën ligt aan de basis van open innovatie, een kritische succesfactor in de economie van morgen. Het is dan ook de uitgelezen manier om aansluiting te zoeken bij de belangrijkste maatschappelijke en economische trends zoals o.m., globalisering, duurzaam produceren en leven, diversiteit, levenskwaliteit en ouderenzorg
Duurzame groei door
interregionale samenwerking & community
formation
Duurzame groei door
interregionale samenwerking & community
formation
SALK visie & doelstellingenVISIE
1 Er wordt geopteerd voor de bewoording community formation ipv community vorming omwille van de mogelijke verwarring met onderwijsterminologie
|Expertengroep SALK 37
“De Limburgse 6-hoek”: bouwstenen voor een sterker economisch weefselSALK visie & doelstellingen
Beter opleiden
Beter opleiden
Doelgericht innoveren
Doelgericht innoveren
Ruimer exporteren
Ruimer exporteren
Sterker ondernemen
Sterker ondernemen
Gericht ontsluiten
Gericht ontsluiten
Inter-regionale
samenwerking & community formation
Inter-regionale
samenwerking & community formation
Duurzame jobs creëren
Ambitie om het welvaartsniveau van 2017 te laten aansluiten bij dat van 2011 (€ 26,000 BBP/capita)
Ambitie om het welvaartsniveau van 2017 te laten aansluiten bij dat van 2011 (€ 26,000 BBP/capita)
Gemiddelde productiviteitsgroei ambiëren van 1.1% p.a. in de komende 5 jaar
Gemiddelde productiviteitsgroei ambiëren van 1.1% p.a. in de komende 5 jaar
Evolutie aantal starters opnieuw laten aansluiten bij Vlaamse gemiddelde
Evolutie aantal starters opnieuw laten aansluiten bij Vlaamse gemiddelde
Netto 10,000 nieuwe jobs creëren op 5 jaar of een totaal van 278,000 arbeidsplaatsen in Limburg realiseren tegen 2017
Netto 10,000 nieuwe jobs creëren op 5 jaar of een totaal van 278,000 arbeidsplaatsen in Limburg realiseren tegen 2017
|Expertengroep SALK 38
Enkel door een gericht beleid, kan de regio terug aanknopen bij economische groei en na 4-5 jaar de impact van Ford Genk compenseren
283
275
15
280
278
282
286
276
274
272
270
268
266
284
02017
268
278
285
16
268
264
268
272
280
14
268
271
278
13
274
277
12
276
11
276
10
272
09
269
08
271
07
270
2006
262
0.70.7
0.10.1
-0.4-0.4
1 Groeiprognoses o.b.v. Planbureau met correcties voor gezondheidszorg (±5,000 jobs t.o.v. 2012) en nulgroei voor openbaar bestuur en onderwijs
2 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groeiBRON: RSZ; Team analyse
CAGR 2006-11: 1.0%
CAGR 2006-11: 1.0%
Geselecteerd scenario
Verloren potentieel voor de regio door sluiting Ford
Netto +10,000 jobs door gericht beleid
Evolutie Limburgse arbeidsplaatsen o.b.v. 3 scenario’s Aantal arbeidsplaatsen, duizend
CAGR2 t.o.v. 2012
Percent
Scenario 1: “geen Ford”Scenario 1: “geen Ford”
Scenario 3: sluiting Ford zonder beleidsacties (0% groei)
Scenario 3: sluiting Ford zonder beleidsacties (0% groei)
Scenario 2: sluiting Ford wordt gecompenseerd door economische groei1
Scenario 2: sluiting Ford wordt gecompenseerd door economische groei1
SALK visie & doelstellingen
|Expertengroep SALK 39
13
Job-destructie krimpende sectoren
-3
Impact Ford
-8
Arbeids-plaatsen 2012
276
Arbeids-plaatsen 2017
Jobcreatie groeiende sectoren
278
Evolutie Limburgse tewerkstelling scenario 2Aantal arbeidsplaatsen, duizend
▪ Netto kunnen 10,000 arbeidsplaatsen gecreëerd worden– Netto verlies van 3,000 jobs in
krimpende sectoren, voornamelijk in de productiesector
– Netto creatie van 13,000 jobs in groeiende sectoren, voornamelijk in diensten en publieke sector
▪ Krimpende sectoren realiseren netto jobdestructie, groeiende sectoren netto jobcreatie. Dit is echter in beide gevallen het resultaat van bruto jobcreatie en –destructie binnen elke sector. Dit onderliggend niveau kan niet weergegeven worden
▪ Momenteel staan er ~10,000 vacatures open in Limburg, dus via beter matching van vraag en aanbod kunnen er ook meer mensen aan het werk gesteld worden zonder dat hiervoor nieuwe arbeidsplaatsen gecreëerd moeten worden
▪ Netto kunnen 10,000 arbeidsplaatsen gecreëerd worden– Netto verlies van 3,000 jobs in
krimpende sectoren, voornamelijk in de productiesector
– Netto creatie van 13,000 jobs in groeiende sectoren, voornamelijk in diensten en publieke sector
▪ Krimpende sectoren realiseren netto jobdestructie, groeiende sectoren netto jobcreatie. Dit is echter in beide gevallen het resultaat van bruto jobcreatie en –destructie binnen elke sector. Dit onderliggend niveau kan niet weergegeven worden
▪ Momenteel staan er ~10,000 vacatures open in Limburg, dus via beter matching van vraag en aanbod kunnen er ook meer mensen aan het werk gesteld worden zonder dat hiervoor nieuwe arbeidsplaatsen gecreëerd moeten worden
BRON: UHasselt impactstudie; RSZ; Planbureau
Netto creatie van 10,000 jobs
Door gericht beleid kan Limburg weer aansluiten bij de economische groei en netto 10,000 jobs creëren
SALK visie & doelstellingen
|Expertengroep SALK 40
Ondanks ±10,000 nieuwe jobs, daalt de tewerkstellingsratio van de Limburgers door de aangroei van de beroepsbevolking
Aandeel werkenden in beroepsbevolking, Percentage
1 Assumptie: actuele trend (2008) aangehouden, namelijk 14% van totaal aantal arbeidsplaatsen in Limburg wordt ingevuld door niet-Limburgers2 Assumptie: actuele trend (2010) aangehouden, namelijk ±25% van de Limburgers werkt in een andere regio3 Assumptie: aantal Limburgse zelfstandigen groeit evenredig met tewerkstelling in Limburg4 Beleidsdoelstelling is om participatiegraad voor 20-64 jarigen op te trekken tot 75% tegen 2020. Inclusief de 15-19 jarigen betekent dit een
participatiegraad van 70.3% (veronderstelling dat 15% van de 15-19 jarigen deelneemt aan de arbeidsmarkt). Door extrapolatie van 2020 naar 2017 wordt dit participatiedoel 69.6% voor deze groep in 2017
BRON: Team analyse
Tewerkstellingin Limburg
Correctietewerkstelling
niet-Limburgers1
Limburgers werkend in
buurregio’s2
Limburgse zelfstandigen³
Tewerkstelling Limburgers
2017
Scenario 2Scenario 2 278 40 75 56 369
SALK visie & doelstellingen
2017, verhoging participatiegraad volgens
doelstelling regering (69.6%)
92
2017, stabiele participatiegraad (68.2%)
94
2011
96
|Expertengroep SALK 41
Limburg zal zijn welvaartsniveau niet op peil kunnen houden zonder productiviteitsverhoging Nulgroei Negatieve groei Positieve groei
BBP
Gewerkte uren
(€/uur)
Creatie van welvaart
BBP
Capita
(€)
Proportie beroepsgeschikte
bevolking
(Percentage)
Gewerkte uren
Werkenden
(Uren)
Tewerkstellings-graad o.b.v. scenario 2
(Percentage)
26,006
24,357
ProductiviteitWerktijd1Participatie aan de arbeidsmarkt
-1.1% p.a.-1.1% p.a. -0.6% p.a.-0.6% p.a. -0.5% p.a.-0.5% p.a. 0% p.a.0% p.a. 0% p.a.0% p.a.
26,006
0% p.a.0% p.a. -0.6% p.a.-0.6% p.a. -0.5% p.a.-0.5% p.a. 0% p.a.0% p.a. 1.1% p.a.1.1% p.a.
2017 op basis van historische productiviteits-groei
2017 op basis van historische productiviteits-groei
20112011
2017 met productiviteits-verhoging
2017 met productiviteits-verhoging
Historische groei van afgelopen 5 jaar
Historische groei van afgelopen 5 jaar
Het beleid moet zich ook richten op innovatie en export om productiviteit te doen groeien: 1.1% jaarlijkse productiviteitsgroei is vereist om de huidige welvaart aan te houden
Het beleid moet zich ook richten op innovatie en export om productiviteit te doen groeien: 1.1% jaarlijkse productiviteitsgroei is vereist om de huidige welvaart aan te houden
1 Werktijd stabiel gehouden o.b.v. van historische cijfersBRON: Team analyse
SALK visie & doelstellingen
|Expertengroep SALK 42
28
30
32
34
24
20
22
26
0
Limburg, zonder Productiviteitsgroei(historische prestatie)
Limburg, met productiviteitsgroei
Vlaanderen
201720112006120011
3.93.9
3.23.2
1.31.3
0.90.9 -1.1-1.1
0.70.7
-15%-15%
00
GDP/capita, voortzetting gemiddelde productiviteitsgroei (van 2006-11)€ duizend, 2001-2017
-18%-18%
-23%-23%
Door jobcreatie en productiviteitsgroei kan het vergroten van de welvaartskloof tussen Limburg en Vlaanderen beperkt worden
1 Berekeningen aangepast t.o.v. vorige berekeningen omwille van bottom-up calculaties vs. aanwenden gegevens FOD economie (licht verschil in “arbeidstelling”)
2 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groeiBRON: Team analyse
-20%-20%
▪ Welvaart in Vlaanderen blijft toenemen door doorzetting productiviteitsgroei en bijkomende werkgelegenheid
▪ Zelfs met productiviteitsgroei van 1.1% p.a. en 10,000 nieuwe jobs in Limburg, zal de welvaartskloof vergroten
▪ Welvaart in Vlaanderen blijft toenemen door doorzetting productiviteitsgroei en bijkomende werkgelegenheid
▪ Zelfs met productiviteitsgroei van 1.1% p.a. en 10,000 nieuwe jobs in Limburg, zal de welvaartskloof vergroten
Matigere stijging in welvaart door lagere productiviteitsgroei (+0.9% p.a. in Vlaanderen, 0% in Limburg)
Matigere stijging in welvaart door lagere productiviteitsgroei (+0.9% p.a. in Vlaanderen, 0% in Limburg)
Stijging in welvaart voornamelijk door sterke productiviteitsgroei (+3.5% p.a.
in Vlaanderen, +2.8% in Limburg)
Stijging in welvaart voornamelijk door sterke productiviteitsgroei (+3.5% p.a.
in Vlaanderen, +2.8% in Limburg)
CAGR² (Procent)
Welvaartskloof
SALK visie & doelstellingen
|Expertengroep SALK 43
SALK – Inhoud
11
33
44
66
55
Inleiding
Limburgse problemenDiagnose van de specifieke economische uitdagingen van Limburg
SALK visie & doelstellingenVernieuwend beleid om te komen tot sterkere Limburgse economie met meer en duurzame tewerkstelling. Netto 10,000 nieuwe jobs en productiviteitsstijging nodig om welvaart te behouden
Doelgerichte acties in 4 pijlers Acties op korte termijn met directe impact op tewerkstelling:
versnelde uitvoer van bestaande plannen Acties op lange termijn om het economisch weefsel te transformeren,
in functie van de noden van de regionale activiteiten (V²O principe): maatregelen die echt het verschil kunnen maken Acties op lange termijn om het economisch weefsel te transformeren in functie van
de randvoorwaarden van economische groei: maatregelen die het juiste klimaat creëren Centraal gevoerd beleid met lokale accenten en sterke verankering in lokale instellingen
Tot slotDoor daadkrachtig beleid volgens Limburgse zeshoek met sterke bestuursstructuur kan de provincie uitgroeien tot een sterkere regio
Bijlagen
22
p. 4
p. 7
p. 35
p. 43
p. 104
p. 108
|Expertengroep SALK 44
Doelgerichte acties in 4 pijlers – Samenvatting
De uitvoering van deze strategische visie wordt onderbouwd door 4 pijlers
▪ Acties op korte termijn, met als doel de impact van de sluiting van Ford op tewerkstelling te temperen. Een concreet engagement van de Federale en Vlaamse regering m.b.t. een aantal lopende dossiers kan een grote en directe impact hebben op werkgelegenheid. Verder kan de vraag naar en aanbod van arbeid snel beter op elkaar worden afgestemd
▪ Acties op lange termijn gericht op een transformatie van het economisch weefsel, vertrekkend van het huidige portfolio aan activiteiten in de regio. Deze maatregelen zijn afgestemd op de noden van de lokale markt: grote sectoren dienen versterkt (V) te worden, in groeiende sectoren moet het potentieel versneld (V) worden en kiemen voor de toekomst moeten verder worden ontwikkeld (O) (V²O principe)
▪ Acties op lange termijn gericht op een transformatie van het economisch weefsel, die inspelen op de randvoorwaarden. Deze maatregelen zijn bedoeld om de economie in zijn geheel te versterken (de Limburgse zeshoek). Het beleid moet gericht zijn op het creëren van duurzame jobs, beter opleiden van talent, stimuleren van innovatie, export en ondernemerschap en het verbeteren van de infrastructuur
▪ Sterke institutionele verankering van het beleid: de aanpak voor Limburg dient te kaderen in het Vlaamse beleid, maar met de nodige bewegingsruimte voor lokale instellingen om specifieke accenten te leggen. Bovendien spelen de lokale sociale partners een cruciale rol
|Expertengroep SALK 45
Doelgerichte acties in 4 pijlers Focus volgende sectie
SALK visie & doelstellingenSterkere Limburgse economie met meer
en duurzame tewerkstelling door een vernieuwend beleid
Acties op korte termijn
Acties op lange termijn, inspelend op activiteiten
Acties op lange termijn, inspelend op
randvoor-waarden
Verankering in beleid en instellingen
11 22 33 44
|Expertengroep SALK 46
Twee concrete pistes om werkgelegenheid op korte termijn te stimuleren
Doelgerichte acties in 4 pijlers – korte termijn11
Hertewerkstelling van medewerkers Ford en toeleveranciers versnellen en Limburgse bedrijven ondersteunen
▪ Centraal punt aanduiden voor bedrijven die interesse hebben voor werknemers Ford & toeleveranciers: 1 centrale account manager bij VDAB
▪ Herplaatsingsloket oprichten om werknemers Ford & toeleveranciers te begeleiden naar nieuw werk: 1 centraal punt voor vragen, loopbaangesprekken en opleidingen
▪ Transferonderneming oprichten (privé intermediairs) die groep Ford werknemers vast in dienst neemt en via interim tewerk stelt om zo via heroriëntering en opleiding toe te leiden naar vast werk (cf. Joroca bij sluiting Renault)
▪ Subsidieaanvraag bij Europees globalisatiefonds indienen om heroriëntering en herscholing van werknemers van Ford en toeleveranciers mee te financieren
▪ Bijkomende starterscoaches aanstellen om medewerkers van Ford en toeleveranciers te begeleiden naar het opstarten van een eigen zaak
▪ Meldpunt opstarten & bemiddelaars aanduiden om Limburgse ondernemers te helpen bij het oplossen van specifieke knelpunten zodat ze hun groeiplannen kunnen realiseren
Concreet engagement van de Federale en Vlaamse regering in een aantal lopende investeringsdossiers met grote en directe impact op werkgelegenheid
▪ Versneld realiseren van een aantal buitenlandse investeringsdossiers die momenteel in de pipeline zitten, e.g., Ikea
▪ (Deel van) grote investeringsprojecten van de overheid / overheidsbedrijven in Limburg realiseren, e.g., realisatie nieuwe gevangenissen, NMBS herstelplaats, renovatie van overheidsbedrijven door Vlaams Energiebedrijf starten in Limburg
▪ Extra inspanning leveren om hindernissen in lopende projecten van Limburgse bedrijven op te heffen
▪ Limburgse projecten in uitvoering verder ondersteunen en uitvoering binnen geplande termijn verzekeren e.g., Be-Mine, C-Mine, THOR-park, Terhills
▪ Starten met de bouw van bijkomende sociale woningen om wachtlijsten (deels) weg te werken
▪ Wegwerken knelpunten in aantal infrastructuur-dossiers, e.g., Noord-Zuid verbinding; zowel uitvoeren van de werken als het resultaat leiden tot jobcreatie
Zie bijlages pg. 144-147 voor uitwerken van concrete initiatieven
Zie bijlages pg. 144-147 voor uitwerken van concrete initiatieven
Federale en Vlaamse regeringen kunnen op basis van reeds lopende dossiers 4,000 tot 5,000 jobs creëren
in Limburg!
|Expertengroep SALK 47
Doelgerichte acties in 4 pijlers
SALK visie & doelstellingenSterkere Limburgse economie met meer
en duurzame tewerkstelling door een vernieuwend beleid
Acties op korte termijn
Acties op lange termijn, inspelend op activiteiten
Acties op lange termijn, inspelend op
randvoor-waarden
Verankering in beleid en instellingen
22 33 4411
Focus volgende sectie
|Expertengroep SALK 48
Het beleid dient zich af stemmen op de noden van de regionale activiteiten: Versterk, Versnel en Ontwikkel (V²O)
Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe22
Sectoren
Ontwikkelen(O)
Ontwikkelen(O)
Versterk (V)
Versterk (V)
Versnel (V)
Versnel (V)
Jobs
|Expertengroep SALK 49
Typologie van activiteiten: introductie van het V²O principe
Verwachte groei in tewerkstelling binnen sector
Jobs
bin
nen
sect
or
Stabiel / negatief Beperkt (1% p.a.) Groot
Laag
Hoo
g5,
000
wer
knem
ers1
Ontwikkel (O)Ontwikkel (O)
Versnel (V)Versnel (V)Versterk (V)Versterk (V)
Focus: maximaal ontwikkelen om nieuwe en duurzame jobs te creëren op lange termijn
Focus: groei versnellen om nieuwe en duurzame jobs te creëren
Focus: vernieuwen van (delen van) activiteiten om jobs te behouden en duurzaam te maken; indien mogelijk ook jobs te creëren
1 Komt overeen met ±1.5% van de arbeidsplaatsen in Limburg
Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe22 Ontwikkelingscyclus
activiteiten
|Expertengroep SALK 50
Versterk Versnel Ontwikkel
DoelstellingDoelstelling
V²O principe als leidraad om een gericht beleid uit te werken naargelang het type activiteit
Behouden / verder uitbouwen tewerkstelling op basis van creëren juiste randvoorwaarden, in het bijzonder het ondersteunen van innovatie
“De sector slimmer maken”
“De sectorgroei maximaal benutten”
“Opties op de toekomst creëren”
Maakindustrie Logistiek, transport &
groothandel Bouwen Petrochemie
& grondstoffen Voedsel & dranken
ActiviteitenActiviteiten
Uitbouwen tewerkstelling op basis van creëren juiste randvoorwaarden, in het bijzonder stimuleren innovatie & export, oplijnentalent, beschikbaarheid kapitaal, actieve acquisitie en aangepaste infrastructuur
Versneld uitbouwen USP1
en tewerkstelling op basis van creëren juiste randvoorwaarden, in het bijzonder stimuleren ondernemershap, ondersteunen O&O, aangepaste infrastructuur, oplijnen talent, beschikbaarheid kapitaal en actieve acquisitie
Innovatieve zorg Professionele & financiële
diensten Vrijetijdseconomie
ICT & digitale media Green energy Recyclage & cleantech Biotech / medtech Creatieve industrie Innovatieve tuinbouw
22Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe
1 Unique Selling Proposal
|Expertengroep SALK 51
Versterk
Specifieke criteriaSpecifieke criteria
Versnel Ontwikkel
V²O principe: criteria
Grote tewerkstelling (>5K) Beperkt tot sterke
groeiprognose qua tewerkstelling (>1% nieuwe arbeidsplaatsen p.a.)
Duidelijk comparatief voordeel / Unique Value Proposition (UVP) Aantal “trekkers”
aanwezig: groot en/of innovatieve koploper Potentieel voor
internationalisatie en export (inclusief inter-regio) Potentieel tot “spill over
effecten” op andere sectoren
BasiscriteriaBasiscriteria Grote tewerkstelling
(>5K) Beperkt tot negatieve
groeiprognose qua tewerkstelling (<1% nieuwe arbeidsplaatsen p.a.)
Basis voor comparatief voordeel Aantal “trekkers”
aanwezig: grote en/of innovatieve koplopers Opportuniteit tot
technologische evolutie / innovatie van (deel van de) activiteiten
Beperkte tewerkstelling (<5K) Sterke groeiprognose qua
tewerkstelling waardoor grote en duurzame tewerkstelling op lange termijn mogelijk is (“scalable”)
Comparatief voordeel reeds aanwezig of mogelijk te ontwikkelen “Emerging eco-system”
aanwezig met duidelijke “trekkers” op bedrijfs-en academisch vlak Potentieel voor
internationalisatie en export (inclusief inter-regio) Aansluitend bij de
belangrijke economische en maatschappelijke trends, e.g., duurzaam leven en produceren, cradle 2 cradledesign, circle economy
22Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe
|Expertengroep SALK 52
De V²O activiteiten dekken ±2/3 van de Limburgse werkgelegenheid af
36
35
Andere
Versterk
Versnel26
Ontwikkel2
Opdeling Limburgse werkgelegenheid volgens activiteitentypePercent van totale werkgelegenheid1, 2012
63% van de arbeidsplaatsen worden afgedekt door de geselecteerde V²O activiteiten
Meerderheid van de Limburgse arbeidsplaatsen is gesitueerd in activiteiten onder druk of met beperkt groeipotentieel; absolute prioriteit om deze jobs te beschermen
Tewerkstelling in “Ontwikkel” activiteiten is zeer beperkt; enkel op zeer lange termijn kunnen deze activiteiten voor een substantieel aandeel van de werkgelegenheid zorgen. De ontwikkeling ervan is echter van bijzonder belang van de versterking van het economisch weefsel op lange termijn. Daarom moet hier extra op ingezet worden en spill-over effecten gestimuleerd worden
63% van de arbeidsplaatsen worden afgedekt door de geselecteerde V²O activiteiten
Meerderheid van de Limburgse arbeidsplaatsen is gesitueerd in activiteiten onder druk of met beperkt groeipotentieel; absolute prioriteit om deze jobs te beschermen
Tewerkstelling in “Ontwikkel” activiteiten is zeer beperkt; enkel op zeer lange termijn kunnen deze activiteiten voor een substantieel aandeel van de werkgelegenheid zorgen. De ontwikkeling ervan is echter van bijzonder belang van de versterking van het economisch weefsel op lange termijn. Daarom moet hier extra op ingezet worden en spill-over effecten gestimuleerd worden
1 Totaal van 268.000 arbeidsplaatsen in Limburg (2012 data, gecorrigeerd voor impact Ford); In de categorie “andere” vallen activiteiten zoals detailhandel, vrije beroepen, interim werk, openbaar bestuur en onderwijs
22Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe
|Expertengroep SALK 53
Context Criteria
V²O principe: eerste aanzet tot uitwerking van actiefiches voor een selectie van sectoren
22Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe
Kenmerken: “wat is er reeds?”– Activiteit: de te versterken, versnellen of te ontwikkelen
activiteit– Competitief voordeel: onderscheidende eigenschap(pen)
t.o.v. andere regio’s – reeds aanwezig of versneld verder te ontwikkelen
Aanbevelingen– Scholing en arbeidsmarkt: wat moet er ondernomen
worden om de talentvraag – en aanbod op elkaar af te stemmen?
– Innovatie, export & ondernemerschap: welke initiatieven zijn nodig om de innovatiekracht te versterken en bedrijven ondernemender en meer exportgericht te maken?
– Infrastructuur: hoe kan de infrastructuur verder uitgebouwd worden in functie van de noden van de sector?
– Pilootproject: welk project kan een inspirerend voorbeeld zijn?
– Owner: wie is er verantwoordelijk om het actieplan verder te verdiepen en uit te voeren?
Er werden een aantal sectorfiches opgesteld als toepassing van het V²O principe
Elke fiche werd uitgewerkt volgens een standaard set van kenmerken en categorieën van aanbevelingen
Deze fiches werden opgesteld op basis van de aanwezige kennis in de expertengroep, de input verkregen tijdens de hearings en gerichte bronnen. De fiches zijn dan ook slechts een eerste basis voor discussie, en zij dienen verder verfijnd en gevalideerd te worden
|Expertengroep SALK 54
V²O principe: definiëren van actieplan voor “Versterk” activiteiten
22Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe
“De sector slimmer maken”
Doelstelling: Behouden / verder uitbouwen tewerkstelling op basis van creëren juiste randvoorwaarden, in het bijzonder het ondersteunen van innovatie
Sectoren
Versterk (V)
Versterk (V)
Jobs
2.12.1
Activiteiten: ▪ Maakindustrie▪ Logistiek, transport & groothandel▪ Bouwen▪ Petrochemie & grondstoffen▪ Voedsel & dranken
Voorzet actieplan
|Expertengroep SALK 55
f
Actieplan voor versterken maakindustrie (1/2)2.12.1Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe
▪ Door de sterke prijsconcurrentie binnen de maakindustrie moet geëvolueerd worden naar een slimme maakindustrie met hoge toegevoegde waarde waarin elektronica / technologie een belangrijke rol spelen als “enabler” voor de voortdurende ontwikkeling / specialisatie van product- en/of productiecompetenties
▪ Voorbeelden van de slimme maakindustrie zijn– Precision manufacturing (e.g., VCST en Punch Powertrain in Limburg) – Manufacturing van light weight materials (e.g.,Sabca Limburg)– 3D-printing (e.g., Melotte in Zonhoven)– Mechatronics: “slimme” subsystemen die mechanische componenten intelligent maken via toevoeging van
sensoren, elektronica en software controllers (bv. Tenneco, Punch)
▪ Reeds duidelijke industriële trekkers aanwezig in Limburg▪ Ondersteunende kenniscentra zoals Sirris Limburg en Flanders Drive lokaal aanwezig▪ Ruime aanwezigheid van KMO’s in maakindustrie die nieuwe “best practices” kunnen implementeren, mits
begeleiding en ondersteuning van nieuwe investeringen ▪ Ruim aanbod aan technisch geschoolden en ervaren vaklui▪ Mechatronics is de core competence van de maakindustrie in Brainport Eindhoven, maar ook in Vlaanderen is er
reeds een kenniscentrum voor slimme subsystemen voor de machinebouw (FMTC) dat verder “geleveraged” kan worden
▪ T2 (Technologie & Talent) campus om meer talent met juiste technologische competenties op de markt te brengen
▪ Stroomlijning en uitbreiding hoger onderwijs ifv de noden van de lokale maakindustrie (e.g., Master Industriële Wetenschappen, Elektromechanica)
▪ Betere samenwerking tussen maakindustrie en onderwijs naar voorbeeld van Maaseik
Innoverende subactiviteit
Competitief voordeel
Scholing & arbeidsmarkt
|Expertengroep SALK 56
f
Actieplan voor versterken maakindustrie (2/2)2.12.1Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe
▪ Strategisch kennis- en onderzoekscentrum (SOC): samenwerking van onderzoekers uit verschillende bestaande kennisinstellingen en bedrijven rond mechatronics– Doel: optreden als katalysator voor innovatie door▫ Vergroten van kritische massa (basis)onderzoek en verhogen van de kwaliteit / ambitieniveau in vgl met
individuele inspanningen van kleinere onderzoeksinstanties▫ Versnellen van aansluiting marktonderzoek en bedrijfstoepassing▫ Permanentie te creëren in de onderzoeksketen (verhoogt kwaliteit en talentretentie)
– Reeds permanente onderzoeksgroepen aanwezig, die worden verenigd in 1 samenwerkingsstructuur▫ Partnership tussen FMTC Leuven (Flanders’ Mechatronics Technology Center) met Flanders’ DRIVE, in
samenwerking met Sirris (Agoria) en PMA2 (KUL)▫ Inschakelen van process engineers van Ford▫ Uitbouwen internationale connecties (e.g., Duitsland en Nederland)
– SOC voorstel dient verder onderzocht en uitgewerkt te worden▪ Begeleiding van innoverende projecten / bedrijven (e.g., innovatie- en vermarktingsstages)
▪ Bevorderen personen- en goederentransport door verbeterde ontsluiting (weg, spoor en water)(zie algemene aanbevelingen m.b.t. “gericht ontsluiten”)
▪ Strategisch onderzoekscentrum voor slimme maakindustrie
▪ Agoria als centrale actor▪ Betrokkenen: UHasselt, KULeuven, AUHL, VDAB, provincie Limburg, Innovatiecentrum Limburg,
FMTC Leuven, Flanders’ DRIVE, etc.▪ Specifiek scholingsproblematiek: FTML, LIMOB
Innovatie, export & on-dernemerschap
Infrastructuur
Pilootproject
“Owner”
|Expertengroep SALK 57
f
Actieplan voor versterken van logistiek met hoge toegevoegde waarde (1/2)
2.12.1Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe
▪ Focus op distributielogistiek met hoge toegevoegde waarde (eerder dan productielogistiek): opslag, transport en logistieke activiteiten met hoge toegevoegde waarde waardoor – Stromen in Limburg worden verankerd– Het inventarismanagement van bedrijven wordt geoptimaliseerd – En bijgevolg supply-chain kosten worden verlaagd (e.g., pick / pack & co-packing diensten, labelling, assemblage, bundelen
goederenstromen / modal shift, fiscale vertegenwoordiging, etc.)
▪ Centrale ligging in West-Europa en in de nabijheid van de havens (Antwerpen, Rotterdam, Luik en Genk), grote consumen-tenmarkten en logistieke centra (Genk, Tongeren-Oost,…) en internationale en regionale luchthavens (Zaventem, Dusseldorf, Budel, Beek, Bierset en Keulen)
▪ Veel ruimte aan scherpe prijs beschikbaar▪ Trimodale ontsluiting: infrastructuur is al op vele plaatsen aanwezig (dient verder uitgebreid/verbeterd te worden)▪ Talent aanwezig: grote arbeidsreserve met laaggeschoolde arbeiders en hooggeschoolden in de logistiek▪ Sector is sterk uitgebouwd, zowel binnen Vlaanderen als in Limburg▪ Aanwezigheid grote logistieke spelers, e.g., H. Essers
▪ Betere afstemming arbeidsmarkt op de noden van de logistieke sector vanuit een coördinerend en dienstverlenend platform (olv Logistiek Platform Limburg)
▪ Innovatieve acties naar leerlingen in middelbaar onderwijs en werkzoekenden om de instroom in logistieke opleidingen / beroepen te verhogen
▪ Verder ontwikkelen opleidingen logistiek aan Associatie UH Hasselt (Master TEW / Supply chain - logistiek) en andere onderwijsinstellingen (e.g., PXL)
▪ Versterken opleidingsaanbod om laaggeschoolde werkzoekenden beter toe te leiden naar logistieke beroepen (e.g., magazijnier, inpakker, chauffeur)
▪ Uitbouwen van een Strategisch Onderzoekscentrum ter ondersteuning van O&O binnen de sector– Gezien het strategisch belang van logistiek in Limburg, en het competitief voordeel van de regio op dit domein, is het
aangewezen te opteren voor een Strategisch Onderzoekscentrum (SOC)▫ Een duidelijke verankering via een SOC van O&O met lange termijn visie en hoge ambities zal de sector versterken en
duurzaamheid in de hand werken▫ Verschillende bestaande kenniscentra kunnen bijdragen tot dit geïntegreerd platform: VIM, VIL, Flanders Drive,
onderzoekscentra aan de UA, UHasselt en (kleinere) onderzoekseenheden aan de VUB, UGent en KULeuven▫ Relevante onderzoeksthema’s kunnen zijn: Smart Handling in logistieke processen, GPRS monitoring in luchtvaart,
Rijvaardigheidsanalyse en –instructie, Intelligente transportsystemen▫ SOC voorstel dient verder onderzocht en uitgewerkt te worden (mogelijks alternatief kan een competentiecentrum zijn dat
gebaseerd is op een lichter partnership tussen bestaande spelers)
Innoverende subactiviteit
Competitief voordeel
Scholing & arbeidsmarkt
Innovatie, export & on-dernemerschap
|Expertengroep SALK 58
f
Innovatie, export & on-dernemerschap
Actieplan voor versterken van logistiek met hoge toegevoegde waarde (2/2)
2.12.1Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe
▪ Duurzaam versterken van de Limburgse positie inzake ketenregie door het opzetten van een regiecentrum van waaruit supply chains gezamenlijk gecoördineerd en geregisseerd kunnen worden met behulp van de modernste technologie, geavanceerde software concepten en supply chain professionals. – Waarom? Ontwikkelen van unieke capaciteiten en tools (ICT, financiën, planning, regie) voor het beheren, modelleren en
optimaliseren van supply chains die in Limburg worden verankerd. – Wat? Zowel fysieke goederenstromen, als ook informatie en financiële stromen (zoals “forecasting‟, “financial engineering”
en “datamanagement”)▪ Introduceren van een gerichte internationale acquisitiestrategie (in nauwe samenwerking met en door het Logistiek Platform
Limburg) om logistieke stromen aan te trekken en te verankeren in Limburg▪ Uitbouwen / versterken van de relaties met nationale, regionale en internationale partners (bv. Haven Antwerpen /
Rotterdam, Nederlands Limburg & Nordrhein-Westfalen (Duitsland), China, …)▪ Creatie van een “European Customs Zone” specifiek voor Limburg
▪ Versneld ontwikkelen “state of the art” bedrijventerreinen met specifieke focus op logistiek (in bijzonder ENA zone)▪ Oplossen multimodale infrastructuurknelpunten
– Wegen: verhogen capaciteit E313 en E314, aansluiting op E40 / Ring Brussel, Noord-Zuid verbinding– Spoor: activeren Ijzeren Rijn, spoorlijnen 18 & 20– Water: versneld verhogen bruggen Albertkanaal en verhelpen Stop van Lozen en De Blauwe Kei in Lomme– Gerichte ontsluiting van (toekomstige) logistieke bedrijventerreinen
▪ Logistieke poort Genk als Dry Port (actieplan uit te werken voor Logistiek Platform Limburg)▪ SOC Added Value Logistics▪ Groot acquisitieproject
▪ Centrale actor: POM, Logistiek Platform Limburg▪ Betrokkenen: NV De Scheepvaart, LRM
Algemene aanbeveling tot versneld realiseren van de voorstellen uit het Economisch Rapport Logistiek (POM Limburg, mei 2012) door het bijkomend inzetten van mensen / middelen. In dit kader dient er te worden gewerkt rond 4 pijlers▪ Internationale Acquisitie▪ Opleiding – Kennis – Arbeidsmarkt▪ Bundelen goederenstromen / modal shift▪ Ruimte – infrastructuur
Algemene aanbeveling tot versneld realiseren van de voorstellen uit het Economisch Rapport Logistiek (POM Limburg, mei 2012) door het bijkomend inzetten van mensen / middelen. In dit kader dient er te worden gewerkt rond 4 pijlers▪ Internationale Acquisitie▪ Opleiding – Kennis – Arbeidsmarkt▪ Bundelen goederenstromen / modal shift▪ Ruimte – infrastructuur
Infrastructuur
Pilootproject
“Owner”
|Expertengroep SALK 59
Actieplan voor versterken van de bouw (1/2)2.12.1Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe
f
▪ De activiteiten in de bouwsector situeren zich tot op heden vooral op het vlak van de eenvoudige handenarbeid (metselen, …). De bouwbedrijven zullen enkel kunnen standhouden wanneer ze zich specialiseren en inspelen op innovatie, door verbetering van hun productieprocessen en het maximaal inzetten op menselijk kapitaal
▪ Voorbeelden van Limburgse bedrijven die op dit vlak excelleren– Houben / Airdeck: lage energiegebouwen met betonkern activering– CVR: innovatie funderingstechnieken– CKS: domotica, specifieke zonne-energie installaties en hoogspanningstechnieken– Glas Ceyssens: verwarmd glas en creatieve toepassingen van heating via glas in de bouwsector– Isolair: specifieke isolatietechnieken met innovatieve producten
▪ Bouwsector is relatief groot in de regio▪ Kenniscentra zijn aanwezig in Limburg (Cedubo, WTCB, Betonica)▪ Bedrijven uit de bouwsector hebben een prima reputatie op het vlak van vakmanschap▪ De betonindustrie is sterk aanwezig, ook hier kan innovatie een rol spelen▪ Grote hoeveelheid KMO’s is actief in de Limburgse bouwsector. Zij kunnen innovatieve toepassingen op
voorwaarde dat ze voldoende ondersteund en begeleid worden▪ Aanwezigheid van vele laaggeschoolde werknemers die naar deze sector toegeleid kunnen worden
▪ Technische competenties moeten worden verbeterd met het oog op de duurzaam bouwen technieken en de Europese doelstelling op het vlak van energie
▪ Om de specifieke noden (ten gevolge van nieuw toe te passen technieken) te implementeren in de diverse opleidingen en/of bijscholingen, moet gepeild worden naar de reële behoeften (e.g., expertenmeetings met diverse actoren zoals werkgevers, opzoekingscentra, fabrikanten en productontwikkelaars, via enquêtes bij Limburgse bouwbedrijven)
Innoverende subactiviteit
Competitief voordeel
Scholing & arbeidsmarkt
|Expertengroep SALK 60
Actieplan voor versterken van de bouw (2/2)2.12.1Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe
f
▪ Samenwerking tussen de kennis- en onderzoekscentra UHasselt, PXL (Xios), Architecten opleiding, WTCB, Betonica & Cedubo
▪ Onderzoek moet worden geconcretiseerd en leiden tot bedrijfstoepassingen door de relatie onderzoek / innovatie enerzijds en bedrijven anderzijds. Daarom is er nood aan een interface die effectief werkt
▪ Uitbouw van innovatie knooppunten met andere sectoren zoals cleantech– Building integrated manufacturing van PV zonnecellen: grote opportuniteit om met Imec / Energyville naar
verticale integratie van zonnecellen te gaan, e.g., dakpannen, bakstenen, ramen met geïntegreerde PV functionaliteit
– Isolatie op basis van de nieuwste technieken: PUR, minerale wol in spouwmuren en buitengevel isolatie– Bouw sociale woningen met laatste nieuwe technieken naar energie efficiëntie
▪ Creatie van een betonlabo. Dit moet een brug vormen tussen de kennis voorhanden in al de kenniscentra en de concrete bedrijven
▪ Een beter ontsluiting van weg, spoor en water zou ook de bouwindustrie ten goede komen (zowel door de tewerkstelling van de realisatie zelf als voor het vlottere transport achteraf)
▪ Energie efficiënt maken van overheidsgebouwen: start van geplande renovaties door “Vlaams Energiebedrijf” in Limburg
▪ Centrale actor: Confederatie Bouw Limburg ▪ Betrokken partners: UHasselt, WTCB, PXL (Xios), Architecten opleiding, Cedubo, Betonica, Innovatiecentrum
Limburg, Fonds Vakbondsopleidingen Bouwnijverheid, Competentiecentrum Bouw Genk-Zuid▪ Dit alles in nauw overleg met de Provincie Limburg en de Vlaamse Overheid
Infrastructuur
Pilootproject
Innovatie, export & on-dernemerschap
“Owner”
|Expertengroep SALK 61
“De sectorgroei maximaal benutten”
Doelstelling: Uitbouwen tewerkstelling op basis van creëren juiste randvoorwaarden, in het bijzonder stimuleren innovatie & export, oplijnen talent, beschik-baarheid kapitaal, actieve acquisitie en aangepaste infrastructuur
Activiteiten: ▪ Curatieve en innovatieve zorg▪ Professionele & financiële diensten▪ Vrijetijdseconomie
Voorzet actieplan
Het beleid dient zich af stemmen op de noden van de regionale activiteiten: Versterk, Versnel en Ontwikkel (V²O)
Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe22
Sectoren
Versnel (V)
Versnel (V)
Jobs
2.22.2
|Expertengroep SALK 62
f
Actieplan voor versnellen innovatieve zorg (1/2)2.22.2Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe
Activiteit(en)
Competitief voordeel
Scholing & arbeidsmarkt
Innovatie, export & on-dernemerschap
▪ De toenemende vergrijzing en frequentie van chronische ziekten, het waarborgen van kwaliteit en de economische context en budgettaire beperkingen geven aanleiding tot de behoefte aan nieuwe zorgmodellen
▪ Innovatie op elk niveau, het centraal stellen van de patiënt en ondernemerschap zijn de aandrijvers voor het waarborgen van een kwaliteitsvolle en betaalbare zorg.
▪ Zorg is een belangrijke opportuniteit voor onderzoek, innovatie, ondernemerschap en jobcreatie
▪ Zorgeconomie en daarmee verbonden arbeidsmarktbeleid en talent is als speerpuntsector uitgebouwd bij POM-Limburg.▪ Hospilim als samenwerkingsverband van de 13 Limburgse ziekenhuizen en psychiatrische centra heeft de structuur en de
kennis om als zorgvernieuwingsplatform te fungeren. Om de economische finaliteit van kostenreductie verder uit te bouwen dient Hospilim versterkt te worden door het betrekken van andere zorgsectoren zoals ouderenzorg en thuiszorg
▪ Het “Limburg Clinical Research Programma” aan UHasselt en KULeuven ( UZ Gasthuisberg) omvat het relevante wetenschappelijk onderzoeksprogramma versterken
▪ Zorg voor Talent: aansluitend op het opleidingsprogramma “Zorgen voor Morgen” van Flanders Care (FC) versnelt POM-Limburg de projecten voor scholing en arbeidsorganisatie– Brede publieksgerichte acties “Werkgoesting in de Zorg”– Impulsprogramma stageplaatsen– Satelliet opleidingen verpleegkunde in Limburgse regio’s (niveau HBO5 en Bachelors verpleegkunde)– Uitrol traject werkplekleren in meer ziekenhuizen en psychiatrische centra– Implementatie van de scenario’s uit de Z³ zoekconferentie van FC omtrent organisatieontwikkeling– Versterken van de labofunctie van POM-Limburg voor het uitwerken van nieuwe arbeidsformules
▪ Versterken accreditering van de Limburgse Ziekenhuizen en psychiatrische centra ▪ Versterken expertise van UHasselt inzake gezondheidseconomie en patient safety▪ Uitbouw expertise centrum in de gezondheidszorg (ICT4HI) gericht op de omkadering van ondernemingen ▪ Uitbouw van een proeftuin in het kader van zorginnovatieruimte Vlaanderen (IWT en Flanders Care), gericht op ouderenzorg▪ Realisatie van een SBO-project (IWT) met focus op innovatie van zorg en de uitdagingen van chronische ziekten in
partnerschap met KULeuven, UGent, VUB,UA en TNO▪ Internationale valorisatie van zorgtechnologie van Limburgse bedrijven door deelname aan netwerken van FC , FIT en IWT
(CORAL netwerk en deelname via IWT aan de AAL-oproepen). In overleg en met steun van FC verkennen van nieuwe businessmodellen in het hulpmiddelenbeleid
▪ Wetgevend initiatief om Reproductieve B activiteit in Jessa en ZOL te erkennen om uit te groeien tot een Limburgs Fertiliteitscentrum. Op die manier kan de kennis in beide centra gebundeld worden met kwaliteitsuitstraling in de Euregio en internationaal
|Expertengroep SALK 63
f
Actieplan voor versnellen innovatieve zorg (2/2)2.22.2Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe
Infrastructuur
Pilootproject
“Owner”
▪ Versnellen van het grensoverschrijdend patiëntenverkeer middels convenanten tussen Vesalius Tongeren, ZOL Genk en Ziekenhuis Bree-Maaseik met UZMaastricht en ZHWeert.
▪ Uitbouw zorglogistiek platform (Clean room, warehousing, data en call centrum) (Cf. Added value logistics)▪ ICT4HI infrastructuur geraamd op € 3 miljoen
▪ Verdere uitbouw van VITALINK, in samenwerking met zorgpartners, gekaderd in het e-health platform en tevens gekaderd in de e-zorgzame samenleving van Vlaanderen.
▪ Ontwikkeling van één EPD (Elektronisch Patiënten Dossier). ICT in de zorg▪ ICT4HI: UHasselt met iMinds in steun. Voor medische technologie samenwerking met IMEC en NERF▪ Projectfinanciering via IWT
▪ Hospilim voor zorglogistiek platform en E-Healthplatform met EPD▪ UHasselt voor gezondheidseconomie en patient safety. UHasselt met co-owner KULeuven voor Clinical Research Programma▪ POM Limburg en Hogescholen voor het traject opleiding en arbeidsmarkt in samenspraak met Flanders Care▪ Steden Genk en Hasselt in samenwerking met UHasselt en Life Tech Limburg voor proeftuin zorginnovatie met steun van
IWT en FC
|Expertengroep SALK 64
f
▪ Versterken van professionele dienstverlening in het kader van decentralisatie (weg van de grote steden omwille van fileproblematiek en plaatsgebrek)
▪ Dit actieplan beoogt voornamelijk volgende subsectoren– Financiële diensten en verzekeringen– Consulting en marktonderzoek– Juridische diensten– Architecten en studiebureaus– Call centers en office support
▪ Veel kantoorruimte aan (relatief) lage prijs▪ Beperktere fileproblematiek; snel bereikbaar overdag vanuit centrumsteden▪ Voldoende lokaal beschikbaar talent met zowel beperkte als hogere opleiding
▪ Vorming van managers en ondernemers met focus op beheren van diensten voor derden▪ Voldoende aanbod verzekeren van mensen met dienstverleningsprofiel door gepast middelbaar en hoge school
opleidingsaanbod▪ Heroriëntering, inclusief herscholing, van laaggeschoolde werknemers naar dienstenjobs met beperkte
opleidingsvereisten
▪ Versterkt beleid om bijkantoren van grote ondernemingen in Limburg te openen i.p.v. in andere regio’s. Eventueel binnen PPS structuur
▪ Innovatie in business / service models door delen van best practices en uitbouwen van netwerkplatforms door o.a. werkgroepen en netwerkevents
Actieplan voor versnellen professionele dienstverlening (1/2)2.22.2Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe
Activiteit(en)
Competitief voordeel
Scholing & arbeidsmarkt
Innovatie, export & on-dernemerschap
|Expertengroep SALK 65
f
▪ Ontwikkeling van meer bedrijventerreinen (dienstenzones) en kantoorgebouwen in specifieke regio’s▪ Uitvoering Spartacus 1 & 2 om mobiliteit van werknemers te bevorderen
▪ Aantrekken van een regionaal administratief centrum van een grote Belgische speler
▪ PPS als centrale actor die publieke en privé sector samenbrengt ▪ Met betrokkenen: UHasselt, AUHL, provincie Limburg, Vlaamse regering, Syntra
Actieplan voor versnellen professionele dienstverlening (2/2)2.22.2Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe
Infrastructuur
Pilootproject
“Owner”
|Expertengroep SALK 66
f
Activiteit(en)
Actieplan voor versnellen vrijetijdseconomie (1/2)2.22.2Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe
▪ Met 4 miljoen overnachtingen en €1,1 miljard omzet heeft het toerisme voor de provincie Limburg een groot economisch potentieel. Toerisme is bovendien duurzaam, arbeidsintensief en ruimtelijk relevant
▪ Toeristische verblijfsrecreatie in Limburg dominant ingevuld door CenterParcs (gevolgd door kleinschaliger initiatieven zoals Molenheide, Schoon Zutendaal, etc.)
▪ Limburg scoort vooral met ééndagsbezoek / kortverblijven; uitdaging is gemiddelde verblijfsduur te verlengen
▪ Mooie uitgestrekte ongerepte natuur en groengebieden▪ Geografische ligging t.a.v. doelmarkten (Euregio met koopkracht t.a.v. toerisme) en potentieel voor
zorgtoerisme▪ Zeer kwalitatief fietsroutenetwerk▪ Beschikbare terreinen voor nieuwe toeristische infrastructuur grenzend aan Nationaal Park Hoge Kempen ▪ Bokrijk: hoge bekendheid met hoog potentieel voor herhalingsbezoek▪ Recente aanwezigheid op de Duitse markt (Nord-Rhein Westfalen)
▪ Nood aan bijkomende opleidingsinfrastructuur: tophotelschool & hospitality-opleiding, toerisme en toeristische marketing inbouwen als mogelijke specialisatie in masters TEW en handelswetenschappen
▪ Nood aan bedrijfsgerichte consultancy in één toeristisch expertisecentrum (financieel, marketing, positionering, organisatie, marktkennis, …) dat een strategie kan ontwikkelen m.b.t. de toeristische assets en aan product management kan doen
▪ Uitbouw toegepast onderzoek bij PXL en KHLim▪ Ontwikkelen van een leerhotel/-restaurant gekoppeld aan de master Hospitality Academy
▪ Thematische productontwikkeling: overkoepelende visie gebaseerd op onderscheidende USPs, e.g.,– Erfgoed: mijnpatrimonium, religieus patrimonium– Rond natuur: “50 tinten groen”– Ontwikkelen nieuwe niche zorgtoerisme
▪ Product management: toeristische aantrekkingspolen meer internationaal promoten (Bokrijk, shopping Value Retail) → mijnpatrimonium als erfgoed met nieuwe invulling ervan toeristisch internationaal valoriseren
▪ Uitbouw van toeristische e-shop: nood aan een one-stop boekingssysteem voor attracties, verblijfsaccomodatie, seminarie-infrastructuur
Competitief voordeel
Scholing & arbeidsmarkt
Innovatie, export & on-dernemerschap
|Expertengroep SALK 67
Actieplan voor versnellen vrijetijdseconomie (2/2)2.22.2Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe
f
Infrastructuur▪ Uitbouw van toeristische “slechtweeralternatieven” complementair aan het huidig toeristisch aanbod ▪ Spartacus 1 & 2▪ Aantrekken van projecten die ruimte nodig hebben (e.g., thematische leisureparken, grote evenementen)▪ Ontsluiting naar regionale en nationale luchthavens
▪ Bokrijk: investeringen voor verlevendigen van museum voor 365-dagen exploitatie▪ Realisatie Connecterra als toeristisch versterkend project▪ Fietsroutenetwerk: concept transponeren naar andere doelgroepen (e.g.,paardenroutenetwerk, Vespanetwerk )▪ Kin-Joy: innovatieproject voor zorgtoerisme (voeding – gezondheid – water)▪ Bosland: ANBos-project met 3 Noord-Limburgse gemeenten▪ Business hotels in Hasselt en Genk voor zakentoerisme▪ Investeren in optimalisering van het toeristisch potentieel van het NPHK door doorontwikkeling van
toegangspoorten
▪ Toerisme Limburg, Toerisme Vlaanderen, LRM, provincie Limburg
Pilootproject
“Owner”
|Expertengroep SALK 68
Voorzet actieplan
Het beleid dient zich af stemmen op de noden van de regionale activiteiten: Versterk, Versnel en Ontwikkel (V²O)
Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe22
2.32.3
Sectoren
Ontwikkelen(O)
Ontwikkelen(O)
Jobs
“Opties op de toekomst creëren”
Doelstelling: Versneld uitbouwen USP en tewerkstelling op basis van creëren juiste randvoorwaarden, in het bijzonder stimuleren ondernemershap, ondersteunen O&O, aangepaste infrastructuur, oplijnen talent, beschikbaarheid kapitaal en actieve acquisitie
Activiteiten: ▪ ICT & media▪ Green energy▪ Recyclage & cleantech▪ Biotech / medtech▪ Creatieve industrie▪ Innovatieve fruitteelt
|Expertengroep SALK 69
Actieplan voor ontwikkelen ICT & digitale media (1/2)Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe2.32.3
f
▪ ICT dienstenbedrijven▪ Software ontwikkelingsbedrijven in niche applicaties
▪ Aanwezigheid early stage risicokapitaal met focus op ICT & Media (LRM)▪ Aanwezigheid grote speler in ICT (Cegeka) en in Media (Concentra)▪ Aanwezigheid kenniscentra: UHasselt – iMinds – Microsoft Innovation Centre▪ Ligging in middelpunt van ELAt driehoek
▪ Oprichten opleiding internationale productmarketing in ICT (gebruik makend van opgebouwde ervaring); dit kan een ManaMa zijn of georganiseerd worden in het kader van de business school opleidingen
▪ Opleiding Gaming aan de MAD faculty
▪ Verder uitbouw van RCH tot een nternationaal toonaangevende campus op gebied van technologie, hightech, ICT & Media. RCH dient als een magneet te fungeren voor innovatieve ondernemingen en instellingen
▪ Brug voorzien naar andere regio’s met focus op ICT & digitale media door samenwerkingen met incubatoren en expertise centra e.g., samenwerking met Plug-and-Play Tech Center in Silicon Valley (e.g., stages voor Limburgse ICT ondernemers)
▪ Inzetten op strategische tendensen: cross-overs met Zorg (Ehealth), Logistiek (E-commerce), Life Science(biometrics), Cleantech & Energy (smart grids)
▪ Aantrekken investeringen in Datacenters
Activiteit(en)
Competitief voordeel
Scholing & arbeidsmarkt
Innovatie, export & on-dernemerschap
|Expertengroep SALK 70
Actieplan voor ontwikkelen ICT & digitale media (2/2)Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe2.32.3
f
▪ Verdere uitbouw van C-Mine Crib als een dienstencentrum voor creatieve en innovatieve jonge en startende bedrijven
▪ Glasvezelvoorzieningen: inventarisatie van bestaande infrastructuur, uitwerking en uitvoering van actieplan
▪ LRM, iMinds en RCH/C-Mine Crib zetten samenwerking op met andere ICT & Media regio’s (Silicon Valley –London) waardoor de brug voor bedrijven tussen Limburg en die regio’s makkelijk overbrugbaar wordt
▪ LRM, iMinds
Infrastructuur
Pilootproject
“Owner”
|Expertengroep SALK 71
f
Actieplan voor ontwikkelen green energy (1/2)Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe2.32.3
▪ Energie-onderzoek en energie-innovatie zijn een centraal gegeven voor de competitieve toekomst van onze Vlaamse, Belgische en Europese industrie
▪ Populaire thema’s in het energiebeleid van de toekomst: groene energiebronnen, ontwikkeling van nieuwe netwerkconcepten, intelligent beheer van energienetwerken, efficiënte productie en distributie van energie, ontwikkelingen van nieuwe innovatieve diensten op energievlak naar gebouwen en stedelijke omgevingen toe
▪ EnergyVille, het state-of-the-art onderzoeks- en innovatiecentrum voor Energie speelt als strategische kernpartner in de KIC InnoEnergy van het European Institute of Technology (EIT) een leidende rol op Europees vlak. EnergyVille is een Limburgs speerpunt van economische ontwikkeling in de energiesector door de unieke combinatie van opleiding, onderzoek en innovatie
▪ Limburg heeft een sterke Vlaamse positie rond fot.o.v.oltaïsche technologie-ontwikkeling met belangrijke spelers in de verschillende onderdelen van de waardeketen - ondersteund door R&D netwerk
▪ Er groeit bovendien een internationaal netwerk van hoogwaardige bedrijvigheid rond EnergyVille dat wordt ingebed in een ecosysteem van lokale bedrijvigheid en spin-off activiteiten
▪ EnergyVille ontwikkelt en ondersteunt samen met een breed netwerk van geaffilieerde partners (technische scholen, hogescholen, universiteiten – nationaal en internationaal, onderzoekscentra en bedrijven), een brede talentbasis voor energie-onderzoek en de economische exploitatie van energie-innovaties, inclusief de nodige opleidingen en ondersteuning voor ondernemerschap.
▪ De partners rond EnergyVille tonen een breed portfolio aan activiteiten op de diverse dimensies van opleiding en talentontwikkeling:– Technische opleidingen in het secundair onderwijs– HBO5 technische opleidingen– Industriële ingenieurswetenschappen– Ingenieurswetenschappen– Innovatiestages– Internationale Masterclasses– Opleidingen ondernemerschap en innovatie, lokaal en internationaal, met focus op energie-innovatie
▪ Uitbouw van een economische “hub” met betrekking tot energie-innovatie vanuit en rond EnergyVille. Het EnergyVilleecosysteem is ingebed in en bouwt rond de activiteiten op het THOR-park en zal een versterking vormen voor het Vlaamse en Limburgse industriële weefsel
▪ De verdere uitbouw van dergelijke “center of excellence” schept een omgeving waarin cross-overs met andere sectoren mogelijk worden, e.g., de bouwsector, met een bijzondere aandacht voor gebouw-geïntegreerde PV-toepassingen (BIPV)
Activiteit(en)
Competitief voordeel
Scholing & arbeidsmarkt
Innovatie, export & on-dernemerschap
|Expertengroep SALK 72
Actieplan voor ontwikkelen green energy (2/2)Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe2.32.3
f
▪ Het huidige industrieel weefsel is klaar om in te spelen op de aanwezigheid van een “center of excellence” in de sector van energietoepassingen en hun verschillende dimensies (materialen, equipment, diensten …) door aanwezigheid van enkele duidelijke trekkers in volgende activiteiten– Materiaalproducenten met oog op o.a. PV-toepassingen voor hoogwaardig zand, actieve materialen, glas, encapsulatie,
metallisatie– Equipment leveranciers– Cel- en moduleproducenten– Systeemleveranciers– Componentenleveranciers (sensoren, vermogencomponenten, driver circuits, ...)– Dienstenbedrijven– Netwerkbeheerders– BIPV
▪ Gekoppeld aan EnergyVille de realisatie van een Imec PV innovatiecentrum: uitbouw van een geïntegreerde O&O benadering tussen de spelers Imec, Vito, KULeuven en UHasselt waardoor totaaloplossingen mogelijk worden
▪ Uitbouw van de EnergyVille infrastructuur op THOR-park in Waterschei▪ Gemeenschappelijke faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen KULeuven – UHasselt▪ Incubatie-activiteiten rond ondernemerschap & nieuwe bedrijvigheid op vlak van energie rond de incubator in Waterschei.
▪ Met investeringen in proeftuininfrastructuur en pilootlijnen rond EnergyVille op het THOR-park in Waterschei (o.a. geothermie, PV, slimme netwerken, etc.)
▪ ImecPVv innovatiecentrum
▪ Centrale actor: EnergyVille▪ Betrokken actoren: IMEC, VITO, KULeuven - ESAT, Associatie KULeuven en AUHL en LRM
Innovatie, export & on-dernemerschap
Infrastructuur
Pilootproject
“Owner”
|Expertengroep SALK 73
Actieplan voor ontwikkelen cleantech & recycling (1/2)Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe2.32.3
f
▪ Elke activiteit of business die de duurzame productie, aan lage kost of het efficiënt beheer van essentiële basisproducten nastreeft, met een verlaagde impact op de leefwereld. Dit omvat o.a. een focus op voedsel, energie, grondstoffen en alle andere essentiële basisproducten
▪ Limburg heeft reeds spelers in afval en recyclage en een historiek van ontginning van natuurlijke rijkdommen
▪ Ruimte en natuurlijke rijkdommen▪ “Emerging eco-systeem” (politiek, industrieel en maatschappelijk draagvlak in de provincie) onder impuls van
“Limburg gaat klimaatneutraal”▪ Wereldspeler aanwezig in de regio (Umicore)
▪ Integratie en uitbouw van de ingenieursopleidingen (industrieel ing.) bij KHLim en PXLin de universitaire structuren (UHasselt & KULeuven)
▪ Opstart / uitbouw van opleiding “milieu-economie”▪ Specifieke “cleantech”-opleidingen (universiteiten & hogescholen en via Syntra of gelijkaardige initiatieven)
▪ Versterking van de kennisontwikkeling & ontwikkeling van een top-expertisecentrum door clustering van academische en industriële know-how
▪ Ontwikkeling van real-life pilootprojecten binnen de regio ter voorbereiding van een industriële uitrol buiten de regio
Activiteit(en)
Competitief voordeel
Scholing & arbeidsmarkt
Innovatie, export & on-dernemerschap
|Expertengroep SALK 74
Actieplan voor ontwikkelen cleantech & recycling (2/2)Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe2.32.3
f
▪ Uitbouw van GreenVille tot een incubator met een focus op materialen en recyclage▪ Verdere uitbouw cleantech campus (KMO-zone) in Houthalen-Helchteren▪ Ontwikkeling van het project Agropolis tot een cluster rond “nieuwe landbouw”
▪ Enhanced Landfill Mining-project, met als eerste pilootproject de REMO-site in Houthalen-Hechteren▪ Waterstof netwerk in Limburg▪ Pilootprojecten rond algen en aquacultuur in Agropolis
▪ LRM, VITO, I-cleantech Vlaanderen en antenne Limburg
Infrastructuur
Pilootproject
“Owner”
|Expertengroep SALK 75
Actieplan voor ontwikkelen biotech & medtech (1/2)Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe2.32.3
f
Activiteit(en)▪ Reeds een tiental early-stage biotechbedrijven ontstaan in Limburg de laatste jaren, voornamelijk gehuisvest in
BioVille
▪ Combinatie van risicokapitaal, infrastructuur en humaan kapitaal in de vorm van een virtueel drug development team
▪ Ruimte: mogelijkheid tot bouwen van flexibele productieruimtes (dewelke niet beschikbaar zijn in de nabije omgeving)
▪ Aanwezigheid zachte factoren zoals: ligging in sterke regio, netwerk, ….
▪ Handhaving opleidingsaanbod geneeskunde (bachelor) en biomedische wetenschappen (master)▪ Versterking alumniwerking om ‘reverse brain drain’ te ondersteunen▪ Ondersteuning regionale HR projecten (vividlinks) en aansluiting (inter)nationale portals (eg. FlandersBio)▪ Continue aandacht voor versterking netwerk van professionals (biotech, farma, CRO)
▪ Uitbouw kennisnetwerk door aansluiting met topinstituten en klinische centra, zowel nationaal als internationaal
▪ Gerichte acquisitiestrategie in samenwerking met FlandersBio, FIT en VIB▪ Profilering als hub van de sterke Vlaamse biotech scene▪ Creatie lokale VIB unit via UHasselt-BIOMED
Competitief voordeel
Scholing & arbeidsmarkt
Innovatie, export & on-dernemerschap
|Expertengroep SALK 76
Actieplan voor ontwikkelen biotech & medtech (2/2)Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe2.32.3
f
Infrastructuur▪ Uitbreiding infrastructuur en dienstenaanbod (inclusief shared facilities) via BioVille om bedrijven met R&D-
activiteiten aan te trekken en groeipotentieel te bieden; verder uitbouw wetenschapspark UHasselt▪ Realisatie infrastructuuraanbod om bedrijven met productieactiviteiten aan te trekken en zo volledige
ontwikkelingstraject “from lab-to-fab” te ondersteunen
▪ Creatie en uitrollen van overkoepelend incubatorennetwerk in Vlaanderen (KULeuven en VIB)
▪ LRM, VIB, Biomed
Pilootproject
“Owner”
|Expertengroep SALK 77
Actieplan voor ontwikkelen van de creatieve industrie (1/2)Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe2.32.3
f
▪ Het uitbouwen van een ecosysteem creatief ondernemerschap in de stedelijke regio Hasselt-Genk ▪ Het versterken van het innovatievermogen van traditionele bedrijven door het inbrengen van creativiteit
▪ MAD faculty in Hasselt en Genk: opleiding en kennisontwikkeling in creatieve disciplines – EDM verbonden aan UHasselt. ▪ Creatieve bedrijvigheid en netwerken/creatieve community▪ Creatieve sites in Genk (C-mine) en Hasselt (Quartier Canal en Z33)▪ Microsoft Innovation Center (MIC) en iMinds
▪ Versterking van de werking Hoezo Design waarbij designers worden ingeschakeld in het TSO en BSO met het oog op het zelf leren ontwerpen van oplossingen, producten,…: verhoging van het aantal designers in scholen
▪ Organisatie van opleidingen designmanagement voor designcoaches die ingezet worden in bedrijven – te financieren vanuit Design Platform Vlaanderen
▪ Opleiding ondernemerschap voor creatieven in samenwerking met bestaande instanties: Innovatiecentrum – UHasselt –FDC – Design Hub Limburg
▪ Integratie van creatief ondernemerschap in opleiding handelswetenschappen ▪ Versterking van de opleiding productdesign MAD/KHLim-Luca ▪ Uitbouw van opleiding mode & accessoire ontwerpers – kenniscentrum aan de PHL▪ Organisatie van summer schools – bv sustainable summer school met ingenieurs – creatieven, …▪ Opleiding binnen ICT & media: uitbouw opleiding Gaming aan de MAD faculty
Afstemming – ontwikkeling van een gecoördineerde strategie creatieve industrie en innovatie in Limburg ▪ versterking van de werking van Design Hub Limburg ( partners steden Hasselt –Genk – UHasselt – MAD faculty): verruiming
van de middelen mhoo inzet van ervaren medewerkers en prototype-ontwikkeling▪ Oprichting van een Limburgse Innovatieraad (cf. de Kempen) waarin de Limburgse actoren actief op gebied van innovatie
elkaar ontmoeten om te komen tot een gecoördineerd aanbod
Activiteit(en)
Competitief voordeel
Scholing & arbeidsmarkt
Innovatie, export & on-dernemerschap
|Expertengroep SALK 78
Actieplan voor ontwikkelen van de creatieve industrie (2/2)Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, V²O principe2.32.3
f
Creatief ondernemerschap vergroten: incubatoren voor creatieve business▪ Uitbouw business development gekoppeld aan creatieve-economie-incubatoren: inzet van minimaal één BDM per incubator
(Genk: C-mine accent op gaming / natural user inferfaces, Hasselt focus op mode en accessoires)▪ Ontwikkeling van co-creatie plekken en projecten vanuit de creatieve incubatoren ▪ Ontwikkeling van systemen gericht op nieuwe ondernemingsmodellen gebaseerd op het gezamenlijk inschrijven op offertes
door creatieve bedrijven met verschillende expertise ▪ Inzet van creatieven bij productinnovatietrajecten van traditionele bedrijven ▪ Uitbouw van de werking van het fablab als werkplek waar creatieve ondernemers prototypes kunnen ontwikkelen. ▪ Verbreding van de werking van het Microsoft Innovation Center: verruiming naar andere sectoren bv energie▪ Tax shelter voor gamingCreatieve innovatie in traditionele ondernemingen verhogen▪ Realisatie van het Innovation & Design Euregio-businessplan waarbij jaarlijks 5 (per sector) creatieve innovatieprojecten
worden opgestart in de sectoren maakeconomie – zorg – mode▪ Verhoging van de capaciteit van Flanders DC en Flanders InShape met het oog op het uitrollen van acties in Limburgse
bedrijven- oprichting van hubs in Limburg gekoppeld aan de werking van Design Platform Limburg▪ Optimaal inspelen op Vlaamse calls zoals CICI (koppeling traditionele bedrijven aan creatieven) – call m.b.t.
innovatiemanagers in KMO’s: facilitering door Innovatiecentrum, Design Hub Limburg, etc.Ondersteunend: organisatie van exposure-projecten – branding van Limburg als creatieve regio / niches te ontwikkelen
▪ Ontwikkeling van de creatieve site Quartier Canal Hasselt en C-mine▪ Realisatie van de mode-incubator in Hasselt▪ Verdere uitbouw van het Fablab van de MAD faculty op C-mine▪ Verdere ontwikkeling van Z33 vanuit de invalshoek kunst-design
▪ Realisatie van het Innovation & Design Euregio-plan als co-creatie trajecten tussen creatieven en traditionele bedrijven▪ Realisatie gaming platform C-mine Crib en mode platform Hasselt▪ Ontwikkeling van een crowd sourcing platform als basis voor co-creatie
▪ Design Hub Limburg en steden Genk en Hasselt
Innovatie, export & on-dernemerschap
Infrastructuur
Pilootproject
“Owner”
|Expertengroep SALK 79
Actieplan voor ontwikkelen van de innovatieve tuinbouw (1/2)Doelgerichte acties in 3 pijlers – lange termijn, V²O principe2.32.3
f
▪ Optimalisering en valorisatie van het exportpotentieel van het Limburgs fruit (China, India, …) ▪ Ontwikkeling van nieuwe niches van tuinbouwproducten met een hoge(re) toegevoegde waarde (glastuinbouw,
functional food / brainfood) ▪ Versterking van het Limburgs businesscomplex rond tuinbouw door betere kennisopbouw en clustering van
onderzoek en verder aansluiting realiseren bij de verwerking van versproducten
▪ Limburg is kernfruitteeltgebied inzake fruitproductie met sterk uitgebouwde keten gaande van boomkwekerijen, onderzoek, productie, logistiek en vermarkting via coöperatieven (veilingen)
▪ Pcfruit is ontwikkeld tot sterke Vlaamse en internationale onderzoekscluster▪ Voldoende ruimte voor ontwikkeling van nieuwe niches▪ Innovatief ondernemerschap in de tuinbouw▪ Sterke subregionale specialisatiegraad (Zuid-Limburg: fruitteelt; Noord-Oost-Limburg: groententeelt, …)
▪ Stimuleren vast personeel via bedrijfs- en trajectbegeleiding, gerichte individuele beroepsopleiding IBO(samenwerking VDAB, POM-ERSV, tuinbouwsector)
▪ Betere match van vraag en aanbod op piekmomenten (seizoenspersoneel) i.s.m. de Fruitcel▪ Versterking van het ondernemerschap (management ifv volatiliteit markt – duurzaamheid – innovatie)
(Verre) Exportstimulering fruit▪ Afbakening bacterievrije zones (provincie Limburg / VLM / FAVV / veilingen)▪ GMO-inzet via coöperatieven/veilingen en nieuwe vermarktingacties i.s.m. VLAM▪ Exportstimulering
Versterking kennisopbouw en clustering van tuinbouwonderzoek▪ Uitbouw en financiering ruggengraatstructuur pcfruit (financiering senior-onderzoekers), samenwerking pcfruit
met KULeuven▪ Link uitbouwen tussen toegepast wetenschappelijk en demonstratief onderzoek enerzijds en academisch
onderzoek anderzijds
Activiteit(en)
Competitief voordeel
Scholing & arbeidsmarkt
Innovatie, export & on-dernemerschap
|Expertengroep SALK 80
Actieplan voor ontwikkelen van de innovatieve tuinbouw (2/2)Doelgerichte acties in 3 pijlers – lange termijn, V²O principe2.32.3
f
Uitbouw van innovatieve Food-cluster(Food4Health&Care)▪ Greenhouse-cluster (duurzame productie in glastuinbouw): Ontwikkeling van glastuinbouwcluster met toepassing
van duurzame technieken (WKK, geothermie, …) voor de productie van functional Food / brainfood
Potentiële innovatieve knooppunten (cross-overs met andere sectoren):▪ Uitbouw kenniscluster duurzame landbouw (bodem, energie en water) door herbestemming proeftuin Tongeren
en inhoudelijke opschaling PIBO (Tongeren) en PVL (Bocholt)▪ Uitbouw van Agro-Polis voor cultivatie en verwerking van algen (cross-over tussen landbouw en chemische
industrie)▪ Linken met Limburg, klimaatneutraal: inzet van reststromen en linken met uitbouw serrecluster
▪ Greenhousecluster ▪ Kenniscentrum duurzame landbouw▪ Agro-bedrijventerrein Agropolis▪ Realisatie ruilverkaveling Noord-Oost Limburg VLM – uitbreiding irrigatie Ciro ter ondersteuning van de
groententeelt▪ Irrigatieprojecten Noord-Limburg
▪ Serrecluster op terreinen Ford Genk▪ Pilotcase algenproductie
▪ Provincie Limburg, POM, pcfruit, fruit- en groenteveilingen
Innovatie, export & on-dernemerschap
Infrastructuur
Pilootproject
“Owner”
|Expertengroep SALK 81
Doelgerichte acties in 4 pijlers Focus volgende sectie
SALK visie & doelstellingenSterkere Limburgse economie met meer
en duurzame tewerkstelling door een vernieuwend beleid
Acties op korte termijn
Acties op lange termijn, inspelend op activiteiten
Acties op lange termijn, inspelend op
randvoor-waarden
Verankering in beleid en instellingen
11 22 33 44
|Expertengroep SALK 82
Het beleid moet ook inzetten op transversale acties om via de randvoorwaarden een optimaal economisch klimaat te creëren
33Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden
Beter opleiden
Beter opleiden
Doelgericht innoveren
Doelgericht innoveren
Ruimer exporteren
Ruimer exporteren
Sterker ondernemen
Sterker ondernemen
Gericht ontsluiten
Gericht ontsluiten
Inter-regionale
samenwerking & community formation
Inter-regionale
samenwerking & community formation
Duurzame jobs creëren
Context
▪ Er werden een aantal initiatieven uitgewerkt per randvoorwaarde
▪ Deze initiatieven werden opgesteld op basis van de aanwezige kennis in de expertengroep, de input verkregen tijdens de hearings en gerichte bronnen. De initiatieven zijn dan ook slechts een eerste basis voor discussie, en zij dienen verder verfijnd en gevalideerd te worden
▪ Volgende sectie geeft een overzicht van de initiatieven, meer gedetailleerde uitwerking kan geraadpleegd worden in bijlage (pg. 151-166)
|Expertengroep SALK 83
Doelstellingen op het gebied van Scholing & Arbeidsmarkt3.13.1Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: scholing & arbeidsmarkt
Doelgericht innoveren
Doelgericht innoveren
Ruimer exporteren
Ruimer exporteren
Sterker ondernemen
Sterker ondernemen
Gericht ontsluiten
Gericht ontsluiten
Inter-regionale
samenwerking & community formation
Inter-regionale
samenwerking & community formation
Duurzame jobs creëren
Beter opleiden
Beter opleiden
De ongekwalificeerde uitstroom terugdringen
Meer Limburgse jongeren motiveren voor een technische opleiding
Limburgs talent beter opleiden door toonaangevend hoger en universitair onderwijs
De acties inzake opleiding, vorming en arbeidsmarktregulering laten aansluiten bij de concrete behoeften van de Limburgse markt
|Expertengroep SALK 84
De ongekwalificeerde uitstroom terugdringenDoelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: scholing & arbeidsmarkt
PreventiePreventie
RemediërenRemediëren
▪ Organiseren van specifieke preventie acties in het kleuter en lager onderwijs om taalachterstand bij aanvang van het onderwijs terug te dringen (in het bijzonder van toepassing in de mijnregio)– Instapje initiatief– Pedagogische trainers– Expertise centrum
▪ Verbeteren / versterken van de begeleiding van leer- en beroepskeuze, alsook leerloopbaanbegeleiding door middel van doedagen, workshops i.s.m. onderwijs, “Elke week ander werk”, campusacties, …
▪ Uitbreiden van stageaanbod in samenwerking met de bedrijfswereld, waaronder IBO, inleefstages, instapstages en werkplekleren
▪ Uitbreiden van werkinlevingsprojecten (WIJ; speciale werkateliers voor jongeren om afstand tot arbeidsmarkt te verkleinen)
▪ Versterken van onderwijskwalificerende en beroepskwalificerende trajecten (volwassenenonderwijs) met focus op specifieke beroepen, e.g., kok, hovenier, procesoperator, PC technicus, elektricien
▪ Intensifiëren van “School's out, work's in”, een campagne en coachingprogramma om de sollicitatievaardigheden van jongeren te verbeteren
▪ Opzetten van duurzaamheidstrajecten voor werkloze jongeren i.s.m. uitzendsector: activatie door uitzendwerk
3.13.1
|Expertengroep SALK 85
Wat?Wat?
ConceptConcept
▪ T2 (Technologie & Talent) campus: technologie & talent worden samengebracht in innovatief onderwijsconcept
▪ Concept: introductie van “technologie onderwijs” – Hervormen van deel van het aanbod van ASO, TSO & BSO tot
technologierichtingen– Gedeelde campus om maximaal kruisbestuivingen te realiseren▫ Technologie gerelateerde opleidingen in het hoger onderwijs▫ Volwassenenonderwijs▫ Spin-offs
– In nauwe samenwerking met bedrijfswereld om opleidingsaanbod maximaal af te stemmen op de noden van de markt en opportuniteiten te benutten e.g., uitbouwen van stage aanbod, introduceren van business plan competities
– Deze kan deels geïnspireerd worden op de campus in Maaseik
▪ THOR-park
Meer Limburgse jongeren motiveren voor een technische opleiding
Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: scholing & arbeidsmarkt
PilootPiloot
3.13.1
|Expertengroep SALK 86
Limburgs talent beter opleiden door toonaangevend hoger en universitair onderwijs
Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: scholing & arbeidsmarkt
Management & ondernemerschapManagement & ondernemerschap
Lokale vraag
▪ Talent met algemene economische vorming, in lijn met realiteit van KMOs
▪ Goed geschoolde industrieel ingenieurs voor de industrie
▪ Talent geschoold in supply chain & logistiek, zowel op lager als hoger niveau
▪ Hoger geschoold personeel in de vrijetijdseconomie
▪ Meer lokale competenties op het gebied van cleantech
▪ Ondersteuning voor lokale ondernemers en managers om competenties verder te ontwikkelen, in het bijzonder m.b.t. innovatie, export en groei
Specifieke activiteitenSpecifieke activiteiten
AlgemeenAlgemeen
Implicatie opleidingsaanbod
▪ Introductie Bachelor & Master Handelswetenschappen
▪ Uitbreiding van Master industrieel ingenieur tot 2 jaar
▪ Introductie HBO5 logistiek, bachelor warehouse management en Master Handelswetenschappen (of TEW), specialisatie Supply Chain & logistiek
▪ “Upgrade” van de bestaande bachelor in toerisme om beter aan te sluiten bij de Limburgse realiteit
▪ Opstarten van Internationale Summer Schools voor Sustainable Tourism
▪ “Upgrade” van de master handelsingenieur technologie, innovatie & milieu
▪ Introductie Master Industriële Wetenschappen, specialisatie cleantech
▪ Opzetten van permanente vorming voor managers en ondernemers op 3 niveaus: van idee naar innovatief ondernemerschap
▪ Via professionalisering naar duurzame groei▪ Van Vlaanderen naar de wereld
3.13.1
|Expertengroep SALK 87
De acties inzake opleiding, vorming en arbeidsmarktregulering laten aansluiten bij de concrete behoeften van de Limburgse markt
Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: scholing & arbeidsmarkt
Opleiding, vorming & begeleidingOpleiding, vorming & begeleiding
▪ Co-sourcen faciliteren door opzetten van juridisch kader zodat bedrijven medewerkers kunnen “delen”
▪ Engagement van sociale partners om tijdelijke werkeloosheid aan te wenden voor opleidingen om competenties te versterken – ofwel met het oog op concreet veranderen van werk (e.g., situatie Ford), ofwel in het kader van levenslang leren
▪ Praktijklabo inrichten voor het toepassen van inzichten van integrale arbeidsorganisatie-vernieuwing op bedrijfscases
▪ Matching van openstaande vacatures verbeteren door gerichte bemiddelingsacties i.f.v. beschikbaar aanbod aan openstaande vacatures
▪ LABs infrastructuur uitbreiden om mobiele opleidingen te kunnen aanbieden m.b.t. technische en generieke competenties op basis van simulaties
▪ Laaggeschoolde 50+ers, in het bijzonder mannen door opleiding en begeleidingen toeleiden naar food, bouw & toerisme gezien grote vraag naar laaggeschoolden
▪ Ondersteuning uitbouwen voor levenslang leren door uitbreiden toegang loopbaanadvies / begeleiding
ArbeidsmarktbeleidArbeidsmarktbeleid
3.13.1
|Expertengroep SALK 88
Doelstellingen op het gebied van Innovatie & ExportDoelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: innovatie & export3.23.2
Beter opleiden
Beter opleiden
Sterker ondernemen
Sterker ondernemen
Gericht ontsluiten
Gericht ontsluiten
Inter-regionale
samenwerking & community formation
Inter-regionale
samenwerking & community formation
Duurzame jobs creëren
Doelgericht innoveren
Doelgericht innoveren
Ruimer exporteren
Ruimer exporteren
De huidige grote sectoren in stand houden en uitbreiden door middel van innovatie en export
Bedrijven, groot en klein, sensibiliseren en mobiliseren tot innovatie en export
Limburg laten inzetten op de groeisectoren van morgen (zie V²O: te ontwikkelen activiteiten)
|Expertengroep SALK 89
De huidige grote sectoren in stand houden en uitbreiden door middel van innovatie en export
Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: innovatie & export
Innovatie in de zorgketenInnovatie in de zorgketen
▪ Strategisch Onderzoekscentrum (SOC) “Slimme Maakindustrie” oprichten voor productontwikkeling en procesoptimalisatie in de maakindustrie, in het bijzonder m.b.t. mechatronica– Concept: samenwerkingsstructuur in de vorm van een SOC voor volgende partijen:
FMTC, Flanders’ Drive, Sirris (Agoria) en PMA divisie KULeuven– Doel: door gericht ondersteunen van O&O, innovatie stimuleren en de sector
competitiever / duurzamer maken
▪ Zorginnovatie en -projecten rond wonen voor ouderen uitbouwen in nauwe samenwerking met de privésector
▪ Inzetten op curatieve zorg door o.a. upgrading afdelingen van Limburgse ziekenhuis tot universitaire afdelingen
▪ Ontwikkeling van Biotech / Medtech versnellen ter ondersteuning van de zorgindustrie
▪ Strategisch Onderzoekscentrum (SOC) voor “Added Value Logistics” met het oog op meer innovatie binnen de sector, in het bijzonder specifieke logistieke activiteiten met hoge toegevoegde waarde– Concept: samenwerkingsstructuur in de vorm van een SOC voor volgende partijen:
VIL, VIM en IMOB (verder uit te bouwen en te versterken)– Doel: door gericht ondersteunen van O&O, zo Limburg te positioneren als ‘slimme
schakel in de logistiek’▪ Indien een SOC niet mogelijk blijkt te zijn na verder onderzoek, is het aangewezen om
competentiecentrum uit te bouwen voor logistiek & mobiliteit als lichtere O&O structuur
Slimme maakindustrieSlimme maakindustrie
Slimme logistiekSlimme logistiek
3.23.2
|Expertengroep SALK 90
Bedrijven, groot en klein, sensibiliseren en mobiliseren tot innovatie en export
Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: innovatie & export
CommunitiesvormenCommunitiesvormen
Bedrijven begeleidenBedrijven begeleiden
Export & acquisitie ondersteunen
Export & acquisitie ondersteunen
▪ Vergroten van de capaciteit van het innovatiecentrum Limburg om meer bedrijven op individuele basis te kunnen begeleiden m.b.t. innovatie & export door …– Meer subsidiebegeleiding– Stimuleren van grote bedrijven zonder O&O afdeling om alsnog aan O&O te doen (nieuwe subsidieformule
IWT)– Begeleiden van “vermarkten” bij spin-offs en KMOs door business development experten– Subsidies voor incrementele innovaties met hoog valorisatiepotentieel– Verder uitbouwen van investeringsfonds ter ondersteuning van exportambities van bedrijven, in
samenwerking met Nederland en Duitsland – Stimuleren van open innovatie
▪ Uitbouwen van 2 specifieke communities in samenwerking met de KULeuven– Leuven.Inc Limburg, de Limburgse divisie van Leuven.Inc als ondersteuning van het groeimanagement van
“born globals”– LRD Kwadraat, de Limburgse divisie van LRD als interactie platform voor de academische en bedrijfswereld
▪ Uitbreiden van de werkgroepen binnen de werkgeversorganisaties tot “lerende netwerken tussen bedrijven”– Door verruimen van de participanten en aantrekken van externe input wordt een bredere basis van ervaring
en kennis opgebouwd
▪ FIT verhoogt zijn focus en optimaliseert werking rond export en acquisitie voor Limburg– Specifieke taskforce voor Limburg & aanstellen 3 “Limburg investment traders”
▪ Partijen betrokken bij acquisitie / “Locate in Limburg” (POM, AO, kennisinstellingen, werkgevers, FIT, …) worden samengebracht in 1 ploeg. Deze ploeg treedt op als 1 “Promotion Agency for Limburg”
3.23.2
|Expertengroep SALK 91
Doelstellingen op het gebied van OndernemerschapDoelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: ondernemerschap
▪ Ondersteunen en stimuleren van ondernemerschap in de regio, inclusief in de sociale sector en bij de allochtone gemeenschap
▪ Bieden van aangepaste ondersteuning aan Limburgse bedrijven, binnen de bestaande Europese regelgeving en budgettaire mogelijkheden door aangepaste …– Financiële instrumenten– Fiscale maatregelen
3.33.3
Beter opleiden
Beter opleiden
Doelgericht innoveren
Doelgericht innoveren
Ruimer exporteren
Ruimer exporteren
Sterker ondernemen
Sterker ondernemen
Gericht ontsluiten
Gericht ontsluiten
Inter-regionale
samenwerking & community formation
Inter-regionale
samenwerking & community formation
Duurzame jobs creëren
|Expertengroep SALK 92
Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: ondernemerschapOndersteunen en stimuleren van ondernemerschap in de regio
BegeleidenBegeleiden
Obstakels wegnemenObstakels wegnemen
▪ Opzetten van op maat gemaakte ondersteuningstrajecten voor (innovatieve) starters en bedrijven in de groeifase door werkgeversorganisaties om – Ondernemerschap te stimuleren (zowel private als publieke sectoren, e.g.,
zorg)– Slaagkansen van starters en bedrijven met groeiambities te verhogen – Peer-to-peer learning te faciliteren
▪ Voor starters– “Raad der Wijzen” als klankbord en strategisch adviseur– “Bootcamp”: 3-daags trainingsprogramma voor ondernemers– 1 jaar begeleiding en coaching
▪ Voor bedrijven in groeifase– “Raad der Wijzen” als klankbord en strategisch adviseur– Begeleidingstraject i.s.m. andere bedrijven– Nazorg door oprichting “Adviesraad” binnen groeibedrijf
▪ Meldpunt & bemiddelaars om Limburgse ondernemers te helpen bij het oplossen van knelpunten zodat ze hun groeiplannen kunnen realiseren– Centraal meldpunt registreert de problemen (+ inventariseert en rapporteert) en
verwijst door naar bemiddelaars– De bemiddelaars brengen betrokken personen rond te tafel om knelpunten op
te heffen (e.g., problemen met vergunningen, subsidiedossiers)
3.33.3
|Expertengroep SALK 93
Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: ondernemerschapBieden van aangepaste ondersteuning aan Limburgse bedrijven, door aangepaste financiële instrumenten
▪ Introduceren van de KLIM-OP lening (voluntaristisch) voor kleine bedrijven– Dit is een aantrekkelijke lening formule (van maximum 250K) voor kleine bedrijven – Moet lokaal aangeboden worden om doelpubliek te bereiken (e.g., via LRM)– Inschatting van het geschatte tekort aan middelen (om te voldoen aan de behoefte, die
niet / onvoldoende wordt aangeboden door de makt) voor Limburg: €20 mln op 10 jaar
▪ Lanceren van equity participatie voor KMOs met groeipotentieel– Deelname van €1.5-5 mln in groeiende KMOs; 50-tal participaties in Limburg– Inschatting van het geschatte tekort aan middelen (om te voldoen aan de behoefte,
die niet / onvoldoende wordt aangeboden door de markt) voor Limburg: €40 mln
▪ Introduceren van high risk mezzanine voor middelgrote bedrijven, in bijzonder in de maakindustrie– Leningverstrekking voor middelgrote bedrijven in de maakindustrie
(leningen van € 1-10 mln)– Inschatting van het geschatte tekort aan middelen (om te voldoen aan de behoefte,
die niet / onvoldoende wordt aangeboden door de markt) voor Limburg”: €50-70 mln op 10 jaar
▪ Oprichten van PPS investeringsfonds voor publieke financiering infrastructuurprojecten (met eventueel fiscale hefboom)
3.33.3
|Expertengroep SALK 94
Bijkomende versterking van AO nodig om (Limburgse) bedrijven optimaal te leiden
naar de verschillende financieringsbronnen
Bijkomende versterking van AO nodig om (Limburgse) bedrijven optimaal te leiden
naar de verschillende financieringsbronnen
Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: ondernemerschapBieden van aangepaste ondersteuning aan Limburgse bedrijven, door aangepaste fiscale instrumenten
▪ Invoeren van aangepaste fiscale maatregelen voor innovatie en versterken eigen vermogen– Fiscaal gunstig regime m.b.t. kosten / inkomsten van
innovatieve bedrijven of uit specifieke innovatieve activiteiten om zo innovatie en ondernemerschap te bevorderen in België▫ Cf. regeling voor inkomsten uit octrooien
– Fiscaal gunstig regime voor de “reconversiemaatschappij” onder de vorm van kapitaalinjectie▫ Dossier wordt verder onderzocht door AO
▪ Introduceren van tax shelter voor creatieve industrie– Fiscaal gunstig regime om ontwikkeling van concrete
projecten in de creatieve industrie te stimuleren in België (e.g., cutting edge software simulatie, modecollectie)
– Cf. tax shelter filmindustrie
3.33.3
|Expertengroep SALK 95
Doelstellingen op het gebied van Bedrijventerreinen & Infrastructuur
Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: infrastructuur3.43.4
Beter opleiden
Beter opleiden
Doelgericht innoveren
Doelgericht innoveren
Ruimer exporteren
Ruimer exporteren
Sterker ondernemen
Sterker ondernemen
Gericht ontsluiten
Gericht ontsluiten
Inter-regionale
samenwerking & community formation
Inter-regionale
samenwerking & community formation
Duurzame jobs creëren
Aanbod aan bedrijventerreinen en specifieke bedrijfsinfrastructuur optimaal afstemmen op de noden van de bedrijven
Limburgse regio beter ontsluiten, zowel voor goederen-als personenverkeer
|Expertengroep SALK 96
Aanbod aan bedrijventerreinen en specifieke bedrijfsinfra-structuur optimaal afstemmen op de noden van de bedrijven
Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: infrastructuur
Kwaliteit verhogenKwaliteit verhogen
Kwantiteit verhogenKwantiteit verhogen
▪ Ontwikkelen van bijkomende (lokale) bedrijventerreinen in regio's met terrein schaarste, e.g., Hasselt, Sint-Truiden
▪ Afronden van het planproces van de ENA bedrijventerreinen– (Selectie van) geïdentificeerde gronden in de regio rond Genk worden finaal aangeduid
als bedrijventerrein en ontwikkeling start– In bijzonder van belang voor uitbreiding van logistieke activiteiten / aansluiting bij de
Haven van Antwerpen▪ Inschakelen van onbenutte bedrijventerreinen in privé handen dmv activeringsteams
– Doel: ca. 400 ha vrijmaken tegen 2020– Deze percelen zijn vaak zeer goed gelegen, vandaar belang van herinschakeling
▪ Verwerven, saneren en herbestemmen van Ford terreinen gezien de strategische waarde (grootte, trimodale ontsluiting, afgescheiden van woongebied, …)
▪ Opwaarderen van de kwaliteit van bestaande bedrijventerreinen: uitvoeren van infrastructuurwerken op 7 regionale bedrijventerreinen e.g., Opglabbeek
▪ Uitbreiden van het aandeel voor lokale bedrijven binnen het bestaande aanbod aan bedrijventerreinen om aan de noden van KMOs tegemoet te komen: voornamelijk te realiseren door het effectief uitvoeren van de gemeentelijke structuurplannen
▪ Oprichten van incubator / kenniscentrum voor fruit & voeding om O&O in de fruitteelt te ondersteunen
▪ Verkorten van de RUP procedure met 50 dagen: bestaande juridische onduidelijkheid uitklaren om reductie van 410 naar 360 dagen mogelijk te maken
3.43.4
|Expertengroep SALK 97
Limburgse regio beter ontsluiten, zowel voor goederen-als personenverkeer
Doelgerichte acties in 4 pijlers – lange termijn, randvoorwaarden: infrastructuur
Aanleggen van de Noord-Zuid verbinding (autostrade)Creëren van aansluiting aan de E40 in Sint-TruidenVerhogen wegcapaciteit rond Neerpelt & Overpelt (onsluitendesbetreffende bedrijventerreinen)
WaterWater
WegWeg
SpoorSpoor
TramTram
▪ Aanleggen van de Noord-Zuid verbinding (autostrade)▪ Creëren van aansluiting aan de E40 in Sint-Truiden▪ Verhogen wegcapaciteit rond Neerpelt & Overpelt (ontsluiten
desbetreffende bedrijventerreinen)
▪ Verhogen en verbreden van de bruggen over het Albertkanaal om 4-lagen containertransport mogelijk te maken
▪ Verplaatsen van de sluis aan de Mondeolaan naar achter de Ebema Zone
▪ Verdiepen van Sluizencomplex De Blauwe Kei in Lommel en De Stop in Lozen
▪ Onderzoeken of er een concrete “business case” is voor het heractiveren van bepaalde spoorlijnen met het oog op vlotter goederenverkeer
▪ Verhogen van mobiliteit van de Limburgers in eigen regio via tram / openbaar vervoer in het algemeen – te analyseren opties– Uitvoeren van Spartacus 1 & 2 (opheffen van barrières) om
betere ontsluiting via sneltram (en –bus) mogelijk te maken– Uitvoering Limburgs mobiliteitsplan
INDIVIDUELE BUSINESS CASES PER INFRASTRUCTUUR DOSSIER TE VALIDEREN
3.43.4
|Expertengroep SALK 98
Doelgerichte acties in 4 pijlers Focus volgende sectie
SALK visie & doelstellingenSterkere Limburgse economie met meer
en duurzame tewerkstelling door een vernieuwend beleid
Acties op korte termijn
Acties op lange termijn, inspelend op activiteiten
Acties op lange termijn, inspelend op
randvoor-waarden
Verankering in beleid en instellingen
11 22 33 44
|Expertengroep SALK 99
Vernieuwing van het economische weefsel vereist een duidelijke verankering in het beleid, instellingen en middenveld
Doelgerichte acties in 4 pijlers – verankering in beleid en instellingen44
Centraal aangestuurd beleid met ruimte voor lokale invullingCentraal aangestuurd beleid met ruimte voor lokale invulling
Uitvoering van de SALK initiatieven impliceert meer slagkracht voor de betrokken Limburgse instellingenUitvoering van de SALK initiatieven impliceert meer slagkracht voor de betrokken Limburgse instellingen
Ondersteuning van de implementatie sociale partnersOndersteuning van de implementatie sociale partners
4.14.1
4.24.2
4.34.3
|Expertengroep SALK 100
SALK kadert binnen een regionaal aangestuurd beleid met ruimte voor lokale invulling
Regionaal beleid
Doelgerichte acties in 4 pijlers – verankering in beleid en instellingen
Lokaal beleid
Vlaamse overheid stippelt het regionale beleid uit en
implementeert dit doorheen Vlaanderen (Vlaanderen in Actie,
Nieuwe Industriële Beleid)
Lokale overheden stippelen het puur lokale beleid uit en
implementeren dit in hun specifieke gemeente / stad /
provincie. Dit gebeurt binnen het algemene Vlaamse beleidskader
Strategisch Actieplan voor Limburg in het Kwadraat
SALK situeert zich op de intersectie van regionaal en
lokaal beleid: SALK kadert binnen het
algemene Vlaamse beleid, maar geeft specifieke invulling in
functie van de Limburgse noden
4.14.1
|Expertengroep SALK 101
Aanleggen van de Noord-Zuid verbinding (autostrade)Creëren van aansluiting aan de E40 in Sint-TruidenVerhogen wegcapaciteit bedrijventerreinen)
LRM zal, als belangrijke speler in het economische landschap in Limburg en vanuit de doelstelling van de organisatie, een vooraanstaande rol spelen in de implementatie van SALK
De organisatie is immers rechtstreeks betrokken bij vele initiatieven die opgenomen zijn in dit Actieplan (e.g., Locate in Limburg, uitbouwen van een aantal ‘ontwikkel’ sectoren in de regio). LRM kan ook bijkomend als “owner” geïdentificeerd worden voor een aantal initiatieven (e.g., KMO equity initiatief, uitbreiden van ondersteuning naar andere sectoren toe zoals vrijetijdseconomie en logistiek) omdat deze in het verlengde liggen van LRM’s doelstelling of bij gebrek aan een alternatieve organisatie die dit kan opnemen
De mate waarin LRM bijkomende activiteiten toegewezen krijgt in het kader van SALK, zal weerspiegeld moeten worden in de budgettaire middelen en beheersovereenkomst van de organisatie. Dit dient verder bepaald te worden door de Vlaamse regering
Bij het uitrollen van bijkomende financieringsinstrumenten, kan ook een XL-structuur overwogen worden (cf. GIMV) waar LRM dan aan participeert, samen met andere publieke en privé partijen
LRMLRM
Uitvoering van de SALK initiatieven impliceert meer slagkracht voor de betrokken Limburgse instellingen (1/2)
Doelgerichte acties in 4 pijlers – verankering in beleid en instellingen4.24.2
|Expertengroep SALK 102
Uitvoering van de SALK initiatieven impliceert meer slagkracht voor de betrokken Limburgse instellingen (2/2)
Doelgerichte acties in 4 pijlers – verankering in beleid en instellingen
Aanleggen van de Noord-Zuid verbinding (autostrade)Creëren van aansluiting aan de E40 in Sint-TruidenVerhogen wegcapaciteit bedrijventerreinen)
Innovatiecentrum Limburg speelt een belangrijke faciliterende rol in de regio op het gebied van innovatie en exportgerichtheid. Beide aspecten dienen verder gestimuleerd te worden in Limburg zoals ook gestaafd in het rapport
Dit impliceert een verhoging van de middelen van het Innovatiecentrum. Op die manier kan het centrum de individuele begeleiding van bedrijven opdrijven alsook de creatie en stimulatie van innovatieve clusters verbeteren
Het Innovatiecentrum heeft een concreet voorstel uitgewerkt op het gebied van bijkomende activiteiten en vereiste middelen. De concrete beslissing hieromtrent dient genomen te worden door de Vlaamse overheid
Meer export, alsook een gerichtere acquisitie aanpak, zijn naar voren geschoven als prioritaire initiatieven in SALK. Dit impliceert een bijgestelde werking voor FIT, met meer aandacht voor de regionale noden binnen Vlaanderen, en in het bijzonder deze van Limburg
Deze aangepaste werking, en meer intense focus op Limburg (e.g., door aanstellen van Limburg Investment Traders) vereist naar alle waarschijnlijkheid bijkomende middelen. Het is dan ook aangewezen dat FIT een voorstel uitwerkt hoe dit gerealiseerd kan worden, dat dan voorgelegd kan worden aan de Vlaamse regering
AO kan op korte termijn een rol spelen bij het begeleiden van Limburgse ondernemers m.b.t. van hun knelpuntdossiers d.m.v. een meldpunt en bemiddelaars. Daarenboven vereist de implementatie van het SALK plan eveneens een verhoogde inspanning van AO om Limburgse ondernemers toe te leiden tot de verschillende (nieuwe) beleidsinstrumenten
Concrete toewijzing van bijkomende middelen dient besproken te worden met de Vlaamse regering
4.24.2
Innovatie-centrum Limburg
Innovatie-centrum Limburg
AgenschapondernemenAgenschapondernemen
FlandersInvestment & Trade
FlandersInvestment & Trade
|Expertengroep SALK 103
Ondersteunen van de implementatie door sociale partners
Doelgerichte acties in 4 pijlers – verankering in beleid en instellingen
▪ Begeleiden van werknemers van Ford en toeleveranciers naar het opstarten van een eigen zaak
▪ Verbreden en versterken van de werkgroepen om te komen tot lerende netwerken tussen bedrijven om zo peer learning en open innovatie te stimuleren
▪ Aanbieden van meer stage opportuniteiten, zowel voor studenten in het middelbaar als hoger onderwijs, en in het kader van werkplekleren voor schoolverlaters / werklozen
▪ Opstarten en versterken van begeleidingstrajecten voor innovatieve starters en bedrijven met groei ambities
▪ …
▪ Ondersteunen van centraal herplaatsingsloket om werknemers van Ford en toeleveranciers te begeleiden naar nieuwe tewerkstelling
▪ Duidelijk engagement aangaan om periodes van tijdelijke werkloosheid voor herscholing / permanente vorming van werknemers aan te willen wenden; dit alzo meenemen in het sociale overleg
▪ Steunen van de verdere concretisering en organisatie van co-sourcing, alsook ander initiatieven om de arbeidsmarkt te moderniseren en de afstand tussen werklozen en de arbeidsmarkt te verkleinen
▪ …
4.34.3
Het is van cruciaal belang dat werkgevers en werknemers goed SAMEN werken om acties te realiseren, alsook onderling vlot overeenkomen
Het is van cruciaal belang dat werkgevers en werknemers goed SAMEN werken om acties te realiseren, alsook onderling vlot overeenkomen
WerkgeversorganisatiesWerkgeversorganisaties WerknemersorganisatiesWerknemersorganisaties
Werkgevers- en werknemersorganisaties hebben een cruciale rol in de uitvoering van vele initiatieven
Werkgevers- en werknemersorganisaties hebben een cruciale rol in de uitvoering van vele initiatieven
|Expertengroep SALK 104
SALK – Inhoud
11
33
44
66
55
Inleiding
Limburgse problemenDiagnose van de specifieke economische uitdagingen van Limburg
SALK visie & doelstellingenVernieuwend beleid om te komen tot sterkere Limburgse economie met meer en duurzame tewerkstelling. Netto 10,000 nieuwe jobs en productiviteitsstijging nodig om welvaart te behouden
Doelgerichte acties in 4 pijlers Acties op korte termijn met directe impact op tewerkstelling:
versnelde uitvoer van bestaande plannen Acties op lange termijn om het economisch weefsel te transformeren,
in functie van de noden van de regionale activiteiten (V²O principe): maatregelen die echt het verschil kunnen maken Acties op lange termijn om het economisch weefsel te transformeren in functie van
de randvoorwaarden van economische groei: maatregelen die het juiste klimaat creëren Centraal gevoerd beleid met lokale accenten en sterke verankering in lokale instellingen
Tot slotDoor daadkrachtig beleid volgens Limburgse zeshoek met sterke bestuursstructuur kan de provincie uitgroeien tot een sterkere regio
Bijlagen
22
p. 4
p. 7
p. 35
p. 43
p. 104
p. 108
|Expertengroep SALK 105
VervolgstappenTot slot
Verdiepenvan het plan
• De strategische voorstellen moeten verdiept en omgezet worden in concrete uitvoeringsplannen
Beslissenover de
uitvoering
• Op basis van de uitvoeringsplannen, moeten beslissingen genomen worden door de juiste organen m.b.t. de effectieve implementatie en toe te wijzen budgetten
• Dat zal ook moeten leiden tot een toewijzing van de uitvoeringsopdrachten en bijhorende middelen aan de bevoegde instellingen
Uitvoerenvan de
beslissing
• De opdrachten zullen door de bevoegde instellingen uitgevoerd moeten worden, wat kan leiden tot aanpassingen in decreten en beheersovereenkomsten
• Een centraal uitvoeringsorgaan zal nodig zijn om de coördinatie te regelen
Supervise-ren van de
vooruitgang
• Monitoring is fundamenteel voor het welslagen. Daarom is het is essentieel dat er om de zes maanden een voortgangsrapport gemaakt wordt, zodat de realisatie van de doelstellingen van SALK kan opgevolgd worden
|Expertengroep SALK 106
Aanbevolen principes voor het opstellen van een bestuursstructuur voor de implementatie van SALK (“governance”)
Maak zoveel mogelijk gebruik van bestaande instellingen en organen
Zorg voor gestructureerd overleg tussen betrokken instellingen
Betrek alle stakeholders om een draagvlak te creëren voor de implementatie, en vraag hen een duidelijk engagement te nemen
Focus en creëer synergieën. Vermeid versnippering van het beleid
Veranker bepaalde beslissingen in decreten om uitvoering te vergemakkelijken / versnellen
Stel Key Performance Indicators (KPIs) op, formuleer concrete doelstellingen in functie van de Limburgse zeshoek en ontwikkel een projectplanning met duidelijke “milestones”
Implementeer een strakke opvolging van de vooruitgang en communiceer regelmatig over de resultaten
Laat de monitoring van de KPIs uitvoeren door een onafhankelijke expert
Tot slot
|Expertengroep SALK 107
ConclusieLimburg staat voor een hele uitdaging: de sluiting van Ford Genk is een harde dobber en de lokale economie vertoont een aantal zwakheden. De regio heeft echter ook een unieke kans om de huidige situatie om te buigen tot een opportuniteit.
Via een gerichte en vernieuwende aanpak kan Limburg terug aanknopen bij de economische groei en op lange termijn een duurzamer economisch weefsel uitbouwen. Dit is moment bij uitstek om aansluiting te zoeken bij de nieuwste economische en maatschappelijke trends, iets waar de SALK strategie ook duidelijk op aanstuurt.
Limburg moet haar troeven waaronder de centrale ligging en de beschikbaarheid aan ruimte gericht uitspelen. Door meer samenwerking met andere regio’s op vele fronten, creëert Limburg nieuwe groei-opportuniteiten voor zichzelf, kan het kapitaliseren op synergieën evenals voorbouwen op de sterktes van anderen om zelf snel vooruitgang te boeken.
Tijdens dit traject van verandering, is het ook belangrijk dat Limburg het juiste imago uitdraagt, zowel binnen de eigen provincie als naar de andere regio’s toe. Limburg Sterk Merk, dat staat onder meer voor gastvrijheid, lekker fruit en mooie natuur… In de toekomst moet Limburg ook een synoniem zijn voor innovatie en vernieuwing … een goede regio om in te werken en te wonen!
Beter opleiden
Beter opleiden
Doelgericht innoveren
Doelgericht innoveren
Ruimer exporteren
Ruimer exporteren
Sterker ondernemen
Sterker ondernemen
Gericht ontsluiten
Gericht ontsluiten
Inter-regionale
community formation
Inter-regionale
community formation
Duurzame jobs creëren
|Expertengroep SALK 108
SALK – Inhoud
11
33
44
66
55
Inleiding
Limburgse problemenDiagnose van de specifieke economische uitdagingen van Limburg
SALK visie & doelstellingenVernieuwend beleid om te komen tot sterkere Limburgse economie met meer en duurzame tewerkstelling. Netto 10,000 nieuwe jobs en productiviteitsstijging nodig om welvaart te behouden
Doelgerichte acties in 4 pijlers Acties op korte termijn met directe impact op tewerkstelling:
versnelde uitvoer van bestaande plannen Acties op lange termijn om het economisch weefsel te transformeren,
in functie van de noden van de regionale activiteiten (V²O principe): maatregelen die echt het verschil kunnen maken Acties op lange termijn om het economisch weefsel te transformeren in functie van
de randvoorwaarden van economische groei: maatregelen die het juiste klimaat creëren Centraal gevoerd beleid met lokale accenten en sterke verankering in lokale instellingen
Tot slotDoor daadkrachtig beleid volgens Limburgse zeshoek met sterke bestuursstructuur kan de provincie uitgroeien tot een sterkere regio
Bijlagen
22
p. 4
p. 7
p. 35
p. 43
p. 104
p. 108
|Expertengroep SALK 109
Bijlage – Inhoud
▪ Diagnose Limburgse problemen
▪ Toekomstprognose voor Limburg
▪ Details initiatieven
▪ Details VKW bevraging Limburgse ondernemers
▪ Samenstelling expertengroep
▪ Overzicht hearings
▪ Lexicon
▪ Bronnen
▪ SALK opdrachtstelling
|Expertengroep SALK 110
Specifiek beleid gericht op randvoorwaarden is noodzakelijk om tewerkstelling te optimaliseren
Tewerkstelling: hoe maximale
overeenstemming bereiken?
Tewerkstelling: hoe maximale
overeenstemming bereiken?
RandvoorwaardenRandvoorwaarden
Vraag naar arbeidskrachten Aanbod aan arbeidskrachten
Scholing & arbeidsmarkt
beleid
Scholing & arbeidsmarkt
beleid
Innovatie, export & ondernemerschapInnovatie, export & ondernemerschap InfrastructuurInfrastructuur Financierings-
instrumentenFinancierings-instrumenten
DD EE FF GG
AA BBCC
Diagnose Limburgse problemen
|Expertengroep SALK 111
Verhouding kleine bedrijven in Limburg is vergelijkbaar met het Vlaamse gemiddelde
100% =
Vlaanderen
159,356
94.9
4.9
0.2
Limburg
20,900
95.0
4.8
0.2
Kleine bedrijven (<50 werknemers)
Middelgrote bedrijven (50-500 werknemers)
Grote bedrijven (>500 werknemers)
Bedrijven volgens groottePercentage bedrijven naar grootte, 2010
12.4 14.9
100% =
Vlaanderen
2,170,097
43.1
42.0
Limburg
272,445
44.8
42.8
Bedrijven volgens grootteWerknemers naar bedrijfsgrootte, 2010
864864
116116
66
966966
117117
66
BRON: RSZ
Gemiddeld aantal werknemers per bedrijf
AADiagnose Limburgse problemen
|Expertengroep SALK 112
Aantal bedrijven in Limburg nam sterker toe dan in Vlaanderen, grootste absolute aangroei bij kleine bedrijven
2010
159,356
151,258
7,763
335
Delta
4,434
3,732
685
-17
2006
154,956
147,526
7,078
352
Kleine bedrijven (<50 werknemers)
Middelgrote bedrijven (50-500 werknemers)
Grote bedrijven (>500 werknemers)
0.70.7
2.32.3
-1.2-1.2
0.60.6
2010
20,900
19,862
999
39
Delta
840
767
70 3
2006
20,060
19,095
929
36
Limburg evolutie aantal bedrijvenAantal bedrijven naar grootte, 2006-10
1.01.0
1.81.8
2.02.0
1.01.0
1 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei BRON: RSZ
Vlaanderen evolutie aantal bedrijvenAantal bedrijven naar grootte, 2006-10
CAGR1 2006-10 (Procent)
AADiagnose Limburgse problemen
|Expertengroep SALK 113
Net als op Vlaams niveau, telt Limburg de meeste bedrijven in handel, bouw, industrie en horeca
412
1
191
251
287
467
704
874
875
8
18
106
669
Verschaffen van accommodatie en maaltijden (horeca)
Openbaar bestuur en defensie; verplichte sociale verzeker
Onderwijs 1,072
Menselijke zorg en maatschappelijke dienstverlening 1,296
Extraterritoriale organisaties en lichamen
Huishoudens als werkgever van huishoudelijk personeel
Informatie & communicatie
Exploitatie van en handel in onroerend goed
Kunst, amusement en recreatie
Logistiek
Financiële activiteiten en verzekeringen
Administratieve en ondersteunende diensten
Overige diensten 1,058
Professionele dienstverlening 1,239
1,680
Groot- en detailhandel 5,212
Energie
Winning van delfstoffen
Water-, afval en afvalwaterbeheer
Landbouw, bosbouw en visserij
Industrie 1,790
Bouwnijverheid 2,690
2.7
1.7-1.32.23.5-7.46.9-0.21.22.6-0.8-4.1-1.5-3.13.426.6-2.38.60
0.2
16.0
Totaal 0.7
▪ Limburg kent een groot aantal bedrijven in de handel, bouw, industrie en horeca (zelfde trend als Vlaams gemiddelde)
▪ Het aantal bedrijven in Limburg is in de periode 2008-2010 met 0.7% per jaar toegenomen
▪ Belangrijke groeisectoren zijn o.m. landbouw, professionele dienstverlening, kunst en recreatie, immo
▪ Limburg kent een groot aantal bedrijven in de handel, bouw, industrie en horeca (zelfde trend als Vlaams gemiddelde)
▪ Het aantal bedrijven in Limburg is in de periode 2008-2010 met 0.7% per jaar toegenomen
▪ Belangrijke groeisectoren zijn o.m. landbouw, professionele dienstverlening, kunst en recreatie, immo
ProductieProductie
DienstenDiensten
Publieke sectorPublieke sector
2010CAGR2 2008-10
ProcentSector1
20,900
AA
1 NACE 2008 2 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groeiBRON: RSZ
Diagnose Limburgse problemen
|Expertengroep SALK 114
1,780,868
Bedrijfsinvesteringen in Limburg namen de afgelopen jaren met 5% p.a. toe; meeste investeringen in industrie en handel
Totaal 5.0
CAGR² 2005-11 (tenzij anders aangegeven)ProcentSector
▪ Naar totaal volume werden vooral investeringen gerealiseerd in de industrie, bouw, handel en logistiek
▪ Het volume aan investeringen in Limburg steeg de afgelopen jaren met 5% per jaar met als voornaamste groeisectoren: energie, bouw , kunst & cultuur, ICT en logistiek
▪ Ondanks druk op industrie sector, is het investerings-niveau grotendeels op peil gebleven
▪ Naar totaal volume werden vooral investeringen gerealiseerd in de industrie, bouw, handel en logistiek
▪ Het volume aan investeringen in Limburg steeg de afgelopen jaren met 5% per jaar met als voornaamste groeisectoren: energie, bouw , kunst & cultuur, ICT en logistiek
▪ Ondanks druk op industrie sector, is het investerings-niveau grotendeels op peil gebleven
0
408,137
248,780
Industrie
Water & Afval
36,782
Kunst, amusement en recreatie
Horeca
Bouw
Vrije beroepen en wetenschap
64,587
Informatie en communicatie
Overige diensten
Administratieve en ondersteunende diensten
55,838
135,596
Winning van delfstoffen
29,893
182,350
135,997
Energie
25,087
375,009
Logistiek
82,812
Groot- en detailhandel
ProductieProductie
DienstenDiensten
-0.1
7.2
16.5
3.0
–
5.2
7.5
6.6
4.2
-0.4
17.7
8.0
8.5
2006-11
2005-10
2009-11
Investeringsvolume1
Duizend €, 2011
1 Investeringen volgens BTW aangiften aangegeven bij de overheid2 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei
BRON: RSZ
AADiagnose Limburgse problemen
|Expertengroep SALK 115
Vooral de industrie, horeca en handel kennen vele faillissementen; in relatieve termen zijn ICT en logistiek eveneens aandachtspunten
0
0
1
12
10
26
134
35
12
36
14
113
2
10
50
139
1
Onderwijs
Openbaar bestuur en defensie; verplichte sociale verzeker
Menselijke gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverl
Overige Diensten
Financiële activiteiten en verzekeringen
Kunst, amusement en recreatie N/A
Vrije beroepen en wetenschappelijke en technische activit
Groot- en detailhandel
Administratieve en ondersteunende diensten
Exploitatie van en handel in onroerend goed
Logistiek
Informatie en communicatie
Verschaffen van accommodatie en maaltijden (horeca)
Winning van delfstoffen N/A
Distributie van water, afvalbeheer
Energie
Bouw
Industrie
Landbouw, bosbouw en visserij
12.5
5.2
2.8
1.5
1.9
N/A
6.7
5.6
5.1
4.2
4.0
2.6
2.1
1.7
1.1
1.1
0
0
0
Totaal
▪ Voor 2012 bedraagt het totaal aantal faillissementen 603 in Limburg (midden November)
▪ Relatief naar het aantal bedrijven in de sector komen het vaakst faillissementen voor in: energie, horeca, ICT, logistiek en bouw
▪ Voor 2012 bedraagt het totaal aantal faillissementen 603 in Limburg (midden November)
▪ Relatief naar het aantal bedrijven in de sector komen het vaakst faillissementen voor in: energie, horeca, ICT, logistiek en bouw
ProductieProductie
DienstenDiensten
Publieke sectorPublieke sector
Absoluut aantal faillissementenSector1
603
Aantal faillissementen, 20122
Aantal faillissementen/100 bestaande ondernemingen
AA
1 NACE 2008 2 Laatst bijgewerkt op 21 november 2012BRON: FOD Economie
Diagnose Limburgse problemen
|Expertengroep SALK 116
Het aantal zelfstandigen in Limburg groeide tussen 2003 en 2010 met gemiddeld 1% per jaar gedreven door dienstverlening, bouw en horeca
Horeca
GezondheidszorgIndustrieFinanciën
2010
55.406
14.746
8.350
8.873
5.119
6.521
5.580
3.1112.259
Groot- & Detailhandel
Verschil 2003-10
4.039
2003
51.367
15.327
6.564
5.959
6.185
5.158
5.215
3.4322.542
985
Overige diensten1
Zakelijke diensten
Landbouw
Bouw
847
Evolutie zelfstandigen naar activiteit in LimburgTotaal aantal zelfstandigen in hoofdberoep, 2003 & 2010
▪ Het aantal zelfstandigen in Limburg groeide van 51k naar 55k in 2010, oftewel + 1 p. a. (aangroei vergelijkbaar met stijging tewerkstelling in loonverband)
▪ De groei werd gerealiseerd in de dienstverlening, bouw en horeca
▪ Er was een belangrijke afname van het aantal zelfstandigen in de landbouw en industrie
▪ In grote lijnen komt de sectorspreiding van zelfstandigen in Limburg overeen met die van Vlaandern
▪ Het aantal zelfstandigen in Limburg groeide van 51k naar 55k in 2010, oftewel + 1 p. a. (aangroei vergelijkbaar met stijging tewerkstelling in loonverband)
▪ De groei werd gerealiseerd in de dienstverlening, bouw en horeca
▪ Er was een belangrijke afname van het aantal zelfstandigen in de landbouw en industrie
▪ In grote lijnen komt de sectorspreiding van zelfstandigen in Limburg overeen met die van Vlaandern
CAGR² 2003-10%
-1
3
6
-3
1
3
-1-2 -2
1
1 Vervoer, opslag, communicatie, publieke sector en overige diensten2 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei
BRON: RSVZ
AADiagnose Limburgse problemen
|Expertengroep SALK 117
Tewerkstellingspiramide Limburg in lijn met Vlaamse situatie2011
2,738
2,860
4,136
6,298
372
389
571
845
Tewerkstelling VlamingenAantal, duizend
Tewerkstelling LimburgersAantal, duizend
Werkenden
Beroepsbevolking1
Beroepsgeschikte bevolking
Totale bevolking
4444
4646
6868
Proportie t.o.v. totale bevolking (%)
4343
4545
6666
95.6%95.6%
68.2%68.2%
95.7%95.7%
69.1%69.1%
1 Bevolking: totaal aantal inwoners binnen de regio; beroepsgeschikte bevolking: totaal aantal inwoners tussen 15 en 64 jaar; beroepsbevolking: totaal aantal inwoners dat werkzaam of werkloos is (volgens definitie van het internationaal Arbeidsbureau, dus niet volgens de werkzoekende definitie zoals bij vdab); inactieven: deel van de beroepsgeschikte bevolking dat niet actief is op de arbeidsmarkt (e.g., student, invalide, bruggepensioneerde)
BRON: FOD Economie; Federaal Planbureau
CCDiagnose Limburgse problemen
|Expertengroep SALK 118
Bevolking wordt verwacht verder te stijgen; aandeel beroepsgeschikte bevolking daalt proportioneel door vergrijzing2017, verhoogde participatiegraad volgens beleidsdoelstelling³
2791(+1.9%)
2,916(+2.0%)
4,190 (+1.3%)
6,569 (+4.3% tov 2011)
382(+2.6%)
400(+2.8%)
574(+0.5%)
880 (+4.1% tov 2011)
Werkenden
Beroepsbevolking
Beroepsgeschikte bevolking
Totale bevolking
4343
4545
6565
4242
4444
6464
95.6%²95.6%²
69.6%³69.6%³
95.7%²95.7%²
69.6%³69.6%³
CCProportie t.o.v. totale bevolking (%)
1 Bevolking: totaal aantal inwoners binnen de regio; beroepsgeschikte bevolking: totaal aantal inwoners tussen 15 en 64 jaar; beroepsbevolking: totaal aantal inwoners dat werkzaam of werkloos is (volgens definitie van het internationaal Arbeidsbureau, dus niet volgens de werkzoekende definitie zoals bij vdab); inactieven: deel van de beroepsgeschikte bevolking dat niet actief is op de arbeidsmarkt (e.g., student, invalide, bruggepensioneerde)
2 Activiteitsgraad gelijk verondersteld tov 20113 Werkloosheids-en activiteitsgraad in lijn met doelstelling van de regering om tegen 2020 75% actieven te hebben onder de 20-64 jarigen
BRON: FOD Economie; Planbureau
Tewerkstelling VlamingenAantal, duizend
Tewerkstelling LimburgersAantal, duizend
Diagnose Limburgse problemen
▪ Hoewel de bevolking met ± 4% stijgt, is de aangroei in aantal werkenden slechts de helft (uitgaande van eenzelfde werkloosheidsgraad)
▪ Door verhoging van de participatiegraad³ stijgt het aandeel werkenden echter wel sneller dan de beroepsgeschikte bevolking
▪ De stijging in werkenden ligt hoger in Limburg dan in Vlaanderen vermits de participatiegraad daar meer moet stijgen tov 2011 (68.2% in Limburg, 69.1% in Vlaanderen)
▪ Indien de participatiegraad echter dezelfde blijft als in 2011, stijgt het aandeel werkenden in Limburg slechts 0.5% t.o.v. 1.5% in Vlaanderen
▪ Hoewel de bevolking met ± 4% stijgt, is de aangroei in aantal werkenden slechts de helft (uitgaande van eenzelfde werkloosheidsgraad)
▪ Door verhoging van de participatiegraad³ stijgt het aandeel werkenden echter wel sneller dan de beroepsgeschikte bevolking
▪ De stijging in werkenden ligt hoger in Limburg dan in Vlaanderen vermits de participatiegraad daar meer moet stijgen tov 2011 (68.2% in Limburg, 69.1% in Vlaanderen)
▪ Indien de participatiegraad echter dezelfde blijft als in 2011, stijgt het aandeel werkenden in Limburg slechts 0.5% t.o.v. 1.5% in Vlaanderen
|Expertengroep SALK 119
In Limburg vallen de kernen van tewerkstelling niet samen met de kernen van bewoningBevolking per km2, 2011
<150
151-300
301-450
>450
Sint-Truiden
Tongeren
Hasselt Genk
Maasmechelen
Maaseik
Lommel Steden
▪ Grootste kernen van tewerkstelling zijn Hasselt en Genk, verder wordt de regio gekenmerkt door kleine arbeidsmarkten
▪ Bepaalde regio’s in het Oosten (e.g., bij Maaseik en Maasmechelen) zijn dichtbevolkt en sluiten niet aan bij de locatie van beschikbare jobs
▪ Tewerkstellings- en bewoningskernen vallen dus niet altijd samen wat erop wijst dat een goede ontsluiting voor vlot woon-werkverkeer belangrijk is
▪ Grootste kernen van tewerkstelling zijn Hasselt en Genk, verder wordt de regio gekenmerkt door kleine arbeidsmarkten
▪ Bepaalde regio’s in het Oosten (e.g., bij Maaseik en Maasmechelen) zijn dichtbevolkt en sluiten niet aan bij de locatie van beschikbare jobs
▪ Tewerkstellings- en bewoningskernen vallen dus niet altijd samen wat erop wijst dat een goede ontsluiting voor vlot woon-werkverkeer belangrijk is
CC
BRON: Analyse expertenteam SALK
Diagnose Limburgse problemen
|Expertengroep SALK 120
Aantal werkende Limburgers steeg met 1.2% p.a. afgelopen decennium, sterker dan het Vlaamse gemiddelde
1.21.2
0.80.8
0.80.8
0.90.9
1.01.0
CAGR² 2001-11 Percentage
Tewerkgestelde populatie1 in VlaanderenAantal werkenden
0.930.93
750,000
700,000
650,000
550,000
500,000
450,000
350,000
300,000
Antwerpenaren
Oost-Vlamingen
West-VlamingenVlaams-Brabanders
Limburgers
20111009080706050403022001
Arbeidsplaatsen op het Limburgs grondgebied stegen van ±262,000 (2006) naar ±277,000 (2011), (excl. zelfstandigen), ofwel 1.0% p.a
Arbeidsplaatsen op het Limburgs grondgebied stegen van ±262,000 (2006) naar ±277,000 (2011), (excl. zelfstandigen), ofwel 1.0% p.a
CC
1 Aantal arbeidsplaatsen bekleed door Limburgers, zowel in Limburg als andere regio's (inclusief zelfstandigen) 2 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei 3 CAGR voor Vlaanderen als geheel
BRON: FOD Economie
Diagnose Limburgse problemen
|Expertengroep SALK 121
De werkloosheid in Limburg is structureel hoger dan het Vlaamse gemiddelde
9.0
8.5
8.0
7.0
6.5
6.0
5.5
5.0
0
Vlaanderen
West VlaanderenVlaams Brabant
Oost Vlaanderen
Limburg
Antwerpen
Okt 2012Okt 2011Okt 2010Okt 2009Okt 2008
7.5
BRON: Eurostat
CC
Werkloosheid per provinciePercentage, 10/2008-10/2012
Diagnose Limburgse problemen
|Expertengroep SALK 122
Relatieve werkloosheidsgraad, Percentage
Werkloosheid bij 50+ is afgelopen jaren zowel relatief als absoluut sterk gestegen
0
5
10
15
20
25
>= 50 jaar25 tot 50 jaar
<25 jaar
2012111009080706050403022001
-0.4-0.4
-0.7-0.7
13.913.9
CAGR³ obv absolute aantallen tov 2001 (%)
1 Werkloosheid zoals gedefinieerd volgens vdab (Niet-Werkende Werkzoekenden)2 Werklozen volgens de definitie van het Internationaal Arbeidsbureau, verschilt van definitie
van VDAB en geeft op geaggregeerd niveau steeds lagere werkloosheidspercentages3 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei
BRON: FOD Economie; VDAB
CCDiagnose Limburgse problemen
Leef
tijds
cate
gorie
1Sc
holin
gsgr
aad2
02468
101214
HoogMidden
Laag
20111009080706050403022001
0.30.3
8.48.4
0.10.1
|Expertengroep SALK 123
Limburgse hoger onderwijsinstellingen: geconcentreerd rond Hasselt-Genk
UHasselt 1
Transnationale universiteit Limburg1
Katholieke Hogeschool Limburg1
PXL (Xios & Provinciale Hogeschool Limburg) 1
Top 3 opleidingen▪ TEW▪ Handelsingenieur▪ Geneeskunde (bachelor)
563324184
Aantal studenten
Top 3 opleidingen▪ Biomedische
wetenschappen▪ Informatica▪ Statistiek
420
22296
Aantal studenten
Top 3 opleidingen▪ Bedrijfsmanagement▪ Industriele Wetenschappen▪ Sociaal werk
1173772604
Aantal studenten
Top 3 opleidingen▪ Leraar secundair onderwijs▪ Orthopedagogie▪ Bedrijfsmanagement
1167788752
Aantal studenten
Genk
Diepenbeek
Hasselt
1,4981,4986,5606,560
7,8027,8021,5441,544
Totaal aantal studenten 2011
1 Cijfers telling oktober 2011BRON: Regiograph; Rijksdienst; McKinsey analyse
DDDiagnose Limburgse problemen
|Expertengroep SALK 124
Sterke aangroei studenten aan UHasselt is voornamelijk gedreven door stijging studenten afkomstig uit Limburg
Studenten aan de Limburgse hogescholenAantal studenten
Studenten aan de Limburgse universiteit1
Aantal studenten
8.7²8.7²
9.59.5
6.16.1
7.47.4
CAGR³ 2005-11 Percentage
2.3² 2.3²
1.51.5
5.35.3
22.822.8
CAGR³ 2005-11 Percentage
2010-11
13,180
11,014(84%)
1,828(14%)338(2%)
2005-06
11,745
10,213(87%)
1,411(12%)
121(1%)
2010-11
2,775
2,246(81)
452(16%)77(3%)
2005-06
1,815
1,425(78%)
336(19%)54(3%)
Limburgse studenten
Vlaamse (excl. Limburg)
Andere studenten
Groei beneden algemene toename Limburgse hogeschoolstudenten (2.8% CAGR³). Limburgse hogeschoolstudenten kiezen dus gradueel meer
voor niet-Limburgse hogescholen
Groei beneden algemene toename Limburgse hogeschoolstudenten (2.8% CAGR³). Limburgse hogeschoolstudenten kiezen dus gradueel meer
voor niet-Limburgse hogescholen
Groei sterker dan algemene toename Limburgse universiteitsstudenten (6.8%). Limburgse
universiteitsstudenten kiezen dus gradueel meer voor de Limburgse universiteit
Groei sterker dan algemene toename Limburgse universiteitsstudenten (6.8%). Limburgse
universiteitsstudenten kiezen dus gradueel meer voor de Limburgse universiteit
1 Inclusief Transnationale universiteit Limburg2 Totale CAGR rekening houdend met alle studenten aan de Limburgse hogeschool / universiteit3 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei
BRON: Studiedienst Vlaamse Regering
DDDiagnose Limburgse problemen
|Expertengroep SALK 125
29
28
27
19
16
Financiering uit het bedrijfsleven% 3de en 4de geldstroom van het totaal, 2008
UHasselt heeft een sterke financieringsband met het bedrijfsleven
Financiering uit Industrieel Onderzoeksfonds% van het Vlaamse totaal, 2008-12
3.6
2.62.8
0
0.5
1.0
1.5
2.0
2.5
3.0
3.5
4.0
201211
3.0
10092008
2.3
▪ De UHasselt haalt een groot deel van haar financiering op bij het bedrijfsleven
▪ Aandeel van de doctoraats financiering uit Industrieel Onderzoeksfonds stijgt (fonds voor toegepast onderzoek ter ondersteuning van het bedrijfslevel)
▪ De UHasselt haalt een groot deel van haar financiering op bij het bedrijfsleven
▪ Aandeel van de doctoraats financiering uit Industrieel Onderzoeksfonds stijgt (fonds voor toegepast onderzoek ter ondersteuning van het bedrijfslevel)
BRON: UHasselt; IOF
DDDiagnose Limburgse problemen
|Expertengroep SALK 126
23
23
21
11
99
Aantal Spin-offs Totaal, 2011-121
Spin-off creatieAantal/1000
ZAP2, 2007-09
12.312.3
6.66.6
3.23.2
5.35.3
5.05.0
Laag aantal spin-offs UHasselt, echter wel hoog proportioneel tot academisch personeel
▪ Het totaal aantal spin-offs aan de UHasseltis laag in vergelijking met andere universiteiten
▪ Spin-off creatie per ZAP2 aan UHasselt is opvallend hoger dan aan andere universiteiten, wijzend op ondernemend karakter van de universiteit en een goede relatie tussen industrie en universiteit
▪ Het totaal aantal spin-offs aan de UHasseltis laag in vergelijking met andere universiteiten
▪ Spin-off creatie per ZAP2 aan UHasselt is opvallend hoger dan aan andere universiteiten, wijzend op ondernemend karakter van de universiteit en een goede relatie tussen industrie en universiteit
1 Meest recente beschikbare cijfers per universiteit2 Zelfstandig Academisch Personeel
BRON: Websites Universiteiten; Transparantieproject Umap / URank
DDDiagnose Limburgse problemen
|Expertengroep SALK 127
Limburg kent relatief veel starters, de overlevingsgraad is echter lager dan in de rest van Vlaanderen
Vlaams Brabant 163
Oost-Vlaanderen 157
West-Vlaanderen 149
Limburg 149
Antwerpen 143
StartersAantal inwoners/starter, 2011
7070
7070
7272
7171
7373
Overlevingsgraad%, overlevingsgraad
na 5j, 2011
BRON: Unizo Startersatlas 2012
EEDiagnose Limburgse problemen
|Expertengroep SALK 128
Limburg kent minder snelle groeiers in vergelijking met de rest van Vlaanderen
2019
1316
12 17
100% =
Aantal snelle groeiers (>20% groei per jaar van 2006-09))
489
37
11
Aantal bedrijven (met meer dan 10 werknemers in 2006)
13,295
30
25
Antwerpen
Limburg
Oost-Vlaanderen
Vlaams- Brabant
West-Vlaanderen
Onderzoek wijst uit dat snelle groeiers verantwoordelijk zijn voor meer dan 95% van de netto jobcreatie in Vlaanderen (2006-09)
1 Een onderneming die gedurende een driejarige periode jaarlijks minimaal een groei van 20% kent in termen van tewerkstelling, waarbij de onderneming in kwestie in het eerste jaar van de periode minimaal een werknemersbestand van 10 werknemers dient te hebben
BRON: Dillen, Laveren & Martens (Snelgroeiende ondernemingen als motor van de Vlaamse jobcreatie)
Snelle groeiers1 in VlaanderenPercent, 2006-09
Slechts 1.8% van de Limburgse bedrijven evolueert tot “snelle groeier1” tov 3.7% als Vlaams gemiddelde
Slechts 1.8% van de Limburgse bedrijven evolueert tot “snelle groeier1” tov 3.7% als Vlaams gemiddelde
EEDiagnose Limburgse problemen
|Expertengroep SALK 129
Met het Ford bedrijventerrein heeft Limburg een extra troef; het terrein heeft echter ook beperkingen
Voordelen
▪ Groot terrein van 130ha
▪ Logistiek ontsloten door E313/E314, Spoor en het Albertkanaal
▪ Relatief lage geschatte grondprijs van € 40 miljoen of € 30/m2
▪ Geen aansluiting met woongebieden of stadskernen
Beperkingen
▪ Eigendom van Ford Motor Company
▪ Hergebruik huidige infrastructuur onwaarschijnlijk gezien ouderdom van gebouwen
▪ Gezien industriële activiteiten in het verleden is totaal nieuwe bestemming van de gronden onwaarschijnlijk
▪ Nieuwe traditionele assemblage activiteiten onwaarschijnlijk gezien sectorsituatie
▪ Ligging relatief ver van bepaalde economische centra
▪ Al dan niet verder zetten van persactiviteiten zal herbestemming sterk beïnvloeden omwille van centrale ligging perserij op terrein
▪ Waterwegbeheerder De Scheepvaart pleitbezorger van watergebonden activiteiten
BRON: Press search
FFDiagnose Limburgse problemen
|Expertengroep SALK 130
De verschillende steunmaatregelen voor ondernemingen zijn erg gefragmenteerd; lacune in aanbod voor doorgroei van bedrijven
Business omgevingBusiness omgeving
Financieel kapitaalFinancieel kapitaal
Toegang tot de markt
Toegang tot de markt
Menselijk kapitaalMenselijk kapitaal
Initiële groei TransitieStart-up Continue groei Globale leider
▪ Voka-project Bryo▪ Wedstrijden (bv. Battle of talents,
entreprize)
▪ PMV (win-win, VINNOF, waarborgregeling, innovatie mezzaine, …)
▪ Participatiefonds (Starteo, Initio)▪ Business Angels Network
▪ KMO Haalbaarheids-studie (IWT)▪ KMO Portefeuille (AO)▪ FIT
▪ Ondernemersloket▪ Kruispuntbank▪ IWT (haalbaarheidsstudie, O&O)
▪ KMO Portefeuille (AO)▪ PLATO▪ SYNTRA▪ DHO – Lerende netwerken▪ BMI▪ Gazellensprong (nieuw)
▪ PMV (VINNOF, GIGARANT, waarborgregeling, …)
▪ Participatiefonds (Optimeo)▪ Vlaams Waarborgfonds
▪ VON, KMO Portefeuille (AO)▪ Strategische investerings- en
opleidingssteun▪ overnamemarkt.be▪ Vlerick (KMO-Excellence)▪ Guberna▪ BMI▪ Gazellensprong (nieuw)▪ KMO in actie (nieuw)
▪ PMV (ARKImedes, GIGARANT, VINNOF, groei-mezzanine, waarborg-regeling, Fonds Vlaanderen internationaal, …)
▪ Vlaams Waarborgfonds▪ IWT (KMO)▪ GIMV XL▪ LRM▪ BMI▪ Strategische investerings- en
opleidingssteun
▪ BMI▪ Strategische investerings- en
opleidingssteun
▪ GIMV XL▪ LRM▪ BMI▪ Strategische investerings- en
opleidingssteun▪ PMV (Arkimedes, groei-
mezzanine, gigarant, …)
▪ FIT▪ Agentschap Ondernemen (site
visits)▪ Ministriële handelsmissies▪ Clustersinitiatieven
▪ Young President Organization▪ BAKERMAT / TERTIO
▪ GIMV XL▪ LRM▪ Strategische investerings- en
opleidingssteun
▪ FTA’s▪ Investeringsakkoorden
▪ Agentschap Ondernemen (oa EEN)▪ FIT▪ KMO innovatieproject (IWT)▪ Gazellensprong▪ Delcredere▪ Globus▪ Landenclubs▪ IWT▪ Clusterinitiatieven
▪ Milieuchecklijst▪ Fiscale rulings▪ FOD Financiën (notionele interest aftrek, investeringsaftrek,
belastingskrediet, investeringsreserve)▪ IWT subsidies▪ Agentschap Ondernemen
▪ Gefragmenteerd aanbod van steunmaatregelen▪ Met weinig aandacht voor internationalisering & management expertise om doorgroei van ondernemingen te realiseren▪ Gebrek aan doorgroeikapitaal
BRON: Team analyse
GGDiagnose Limburgse problemen
|Expertengroep SALK 131
Limburgse bedrijven ontvangen een evenredig deel van de Vlaamse subsidies binnen de KMO portefeuille en het Hermes fonds
13 11
11%
100% =
Subsidies via Hermes fonds3
€202 mln1
89
Subsidies via KMO portefeuille2
€33 mln
87
Aandeel in Vlaams BBP
▪ Limburg vertegenwoordigt 11% van het Vlaamse BBP
▪ Limburgse bedrijven ontvangen 13% van de Vlaamse steun aan KMO’svia de KMO-portefeuille. En 11% van de totale steun uit het Hermes fonds
▪ Limburg vertegenwoordigt 11% van het Vlaamse BBP
▪ Limburgse bedrijven ontvangen 13% van de Vlaamse steun aan KMO’svia de KMO-portefeuille. En 11% van de totale steun uit het Hermes fonds
1 Incluis €84.5 mln voor Vlaamse bedrijven met maatschappelijke zetel in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest2 De KMO-portefeuille is een laagdrempelige en interactieve webtoepassing waarlangs ondernemers / KMOs jaarlijks tot €15,000 subsidies
kunnen bekomen voor ondersteuning in hun processen van ondernemen, innoveren en internationaliseren3 Fonds voor flankerend economisch beleid met in het bijzonder aandacht voor het creëren van een gunstig ondernemerschapsklimaat,
ruimtelijk economisch beleid en het stimuleren van ondernemerschapBRON: Agentschap Ondernemen
Subsidies aan Limburgse bedrijvenPercent, 2012
GGDiagnose Limburgse problemen
|Expertengroep SALK 132
Publieke sector
Diensten
Productie
0 Openbaar bestuur en defensie; verplichte sociale verzekeringen
P Onderwijs
Q Menselijke gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening
NACE 1 NACE 2
84 Openbaar bestuur en defensie; verplichte sociale verzekeringen
85 Onderwijs
86 Menselijke gezondheidszorg
87 Maatschappelijke dienstverlening met huisvesting (e.g., rusthuizen, tehuizen)
88 Maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting, (e.g. dagcentra voor gehandicapten & ouderen)
Activiteiten binnen de publieke sector
11
18
24
16
31
Tewerkstelling per sector, % 2010
Toelichting met betrekking tot de gebruikte sectoropdeling o.b.v. NACE; publieke sector in de ruime betekenis
|Expertengroep SALK 133
Bijlage – Inhoud
▪ Diagnose Limburgse problemen
▪ Toekomstprognose voor Limburg
▪ Details initiatieven
▪ Details VKW bevraging Limburgse ondernemers
▪ Samenstelling expertengroep
▪ Overzicht hearings
▪ Lexicon
▪ Bronnen
▪ SALK opdrachtstelling
|Expertengroep SALK 134
Focus van het SALK rapport: maximaliseren van arbeidsplaatsen in Limburg, als belangrijkste hefboom van tewerkstelling Limburgers
5140
79
57
372
276
327
Tewerstelling Limburgers 2011
Limburgse zelfstandigen
Limburgers in arbeidsplaatsen
buurregio’s
Arbeidsplaatsen Limburg
ingevuld door niet-Limburgers
Arbeidsplaatsen Limburg
Zelfstandigen in Limburg
Tewerkstelling Limburg 2011
Relatie tussen tewerkstelling op Limburgs grondgebied en tewerkstelling Limburgse bevolkingAantal arbeidsplaatsen, duizend
▪ Het aantal arbeidsplaatsen in Limburg is de belangrijkste hefboom voor de tewerkstelling van Limburgers (goed voor 74% van de tewerkstelling bij Limburgers in 2012). Er dient echter ook rekening gehouden te worden met een aantal andere factoren– 14% of ±40,000 arbeidsplaatsen in Limburg worden ingevuld door niet-Limburgers1
– 29% of ±80,000 Limburgers werken in de buurregio’s – ±57,000 Limburgers werken als zelfstandigen
▪ Dit betekent dat 372,000 Limburgers tewerkgesteld zijn in 2012, resulterend in een Limburgse tewerkstellingsgraad van 65% (of 55%, exclusief zelfstandigen)
▪ Het aantal arbeidsplaatsen in Limburg is de belangrijkste hefboom voor de tewerkstelling van Limburgers (goed voor 74% van de tewerkstelling bij Limburgers in 2012). Er dient echter ook rekening gehouden te worden met een aantal andere factoren– 14% of ±40,000 arbeidsplaatsen in Limburg worden ingevuld door niet-Limburgers1
– 29% of ±80,000 Limburgers werken in de buurregio’s – ±57,000 Limburgers werken als zelfstandigen
▪ Dit betekent dat 372,000 Limburgers tewerkgesteld zijn in 2012, resulterend in een Limburgse tewerkstellingsgraad van 65% (of 55%, exclusief zelfstandigen)
Focus SALK
Diagnose Limburgse problemen – Tewerkstelling
1 Op basis van pendelarbeid data in 2008; verondersteld stabiel gebleven over tijd als % van totaal aantal arbeidsplaatsen (tbc)
BRON: RVA; FOD economie; Team analysis
|Expertengroep SALK 135
Creatie van welvaart
Welvaartscreatie wordt gedreven door arbeidsmarktparticipatie, werktijd en productiviteitsgraad
ProductiviteitWerktijd1Participatie aan de arbeidsmarkt
Welvaart wordt uitgedrukt als de geproduceerde toegevoegde waarde per
inwoner (nominatieve
waarde1). Hoe hoger het BBP
per inwoner, hoe rijker een
regio/land is (ervan uitgaande
dat factoren zoals de ‘cost of living’ gelijk zijn)
Aandeel inwoners op een beroeps-geschikte leeftijd (tussen 15 en 64 jaar) versus totale populatie. Hoe hoger
de proportie beroepsgeschikten,
hoe hoger het aandeel van mensen dat mogelijks kan
deelnemen aan de arbeidsmarkt en dus de totale populatie
financieel kan dragen
Aandeel binnen arbeids-
geschikten groep die ook
daadwerkelijk werken
Aantal uren de werkenden gemiddeld
werken per jaar
Welvaartscreatie per gewerkt uur
Door het verhogen van een of meer van deze factoren (ervan uitgaand dat andere factoren gelijk blijven),
kan de welvaartscreatie verhoogd worden
Door het verhogen van een of meer van deze factoren (ervan uitgaand dat andere factoren gelijk blijven),
kan de welvaartscreatie verhoogd worden
BBPGewerkte uren
(€/uur)
BBPCapita
(€)
Proportie be-roepsgeschikte
bevolking³(Percentage)
Gewerkte urenWerkenden
(Uren)
Tewerkstellingsgraad
(Percentage)
Toekomstprognose voor Limburg
1 Cijfers zonder invloed inflatie
|Expertengroep SALK 136
Jobcreatie voor Limburgers evolueerde sneller dan het lokale BBP, resulterend in tragere evolutie in BBP per capita vs. Vlaanderen
122,0120,0118,0116,0114,0112,0110,0108,0106,0104,0102,0100,0
4,0
VlaanderenBBP/capita
132,0
LimburgBBP/capita
Limburgtewerkstelling
201106
Vlaanderentewerkstelling
130,0128,0126,0124,0
2001
+0.9+0.9
+1.2+1.2
+2.0+2.0
+2.6+2.6
CAGR1 2001-11 Percentage
Evolutie van BBP en werkgelegenheidPercentage, index 100 = 2001
▪ Het aantal Limburgse arbeidsplaatsen is proportioneel sneller gestegen dan het Vlaamse gemiddelde
▪ Bruto binnenlands product per capita is echter trager gegroeid dan Vlaamse gemiddelde door lagere productiviteit
▪ Het aantal Limburgse arbeidsplaatsen is proportioneel sneller gestegen dan het Vlaamse gemiddelde
▪ Bruto binnenlands product per capita is echter trager gegroeid dan Vlaamse gemiddelde door lagere productiviteit
Toekomstprognose voor Limburg
1 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei BRON: Eurostat, Planbureau; Statbel
|Expertengroep SALK 137
Bruto Binnenlands Product€/capita, 2009
Het Limburgse binnenlands product per capita is ±20% lager dan het Vlaamse gemiddelde
28,500
29,600
31,400
33,900
36,100
25,400
-19%
Limburg
Oost-Vlaanderen
West-Vlaanderen
Vlaams Gewest
Vlaams-Brabant
Antwerpen 1.11.1
CAGR1
2005-09Percentage
2.32.3
1.71.7
1.91.9
2.12.1
1.71.7
Toekomstprognose voor Limburg
1 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei BRON: Eurostat
|Expertengroep SALK 138
In de toekomst zal het aandeel van industriële jobs verder verminderen
Evolutie Limburgse tewerkstelling per sector prognoseAantal arbeidsplaatsen, duizend
-2.3-2.3
0.90.9
1.11.1
CAGR² ‘11-’17Procent
Publieke sector
Diensten
Productie
2017 prognose
278
103 (37%)
109 (39%)
66 (24%)
20111
276
97 (35%)
103 (37%)
76 (28%)
2006
262
88 (34%)
93 (35%)
81(31%)
1 Berekend door extrapolatie van evolutie 2006-10 naar 20112 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei
BRON: RSZ, planbureau, team analyse
Sterke aangroei in de zorgsector
-7,000 jobs door sluiting Ford Genk (en -1,000 door indirect effect in de dienstensector)
Toekomstprognose voor Limburg
|Expertengroep SALK 139
109102103
666976
Arbeids-plaatsen
2017
278
103
Publieke sector
6
Diensten
7
Productie
3
Subtotaal
268
97
Secundaire & tertiaire
impact Ford
41 3
Primaire impact Ford
4
Arbeids-plaatsen
2012
276
97
Evolutie Limburgse tewerkstelling prognoseAantal arbeidsplaatsen, Duizend
▪ Impact Ford bedraagt ±8,000 arbeidsplaatsen in Limburg (studie UHasselt)– ±4,500 rechtstreeks bij Ford– ±2,500 bij toeleveranciers– ±1,000 als gevolg van
verlies aan koopkracht
▪ Door gericht beleid kan aantal arbeidsplaatsen toenemen: 0.8% p.a. (exclusief impact Ford), of 0.2% p.a. (inclusief impact Ford)
▪ Impact Ford bedraagt ±8,000 arbeidsplaatsen in Limburg (studie UHasselt)– ±4,500 rechtstreeks bij Ford– ±2,500 bij toeleveranciers– ±1,000 als gevolg van
verlies aan koopkracht
▪ Door gericht beleid kan aantal arbeidsplaatsen toenemen: 0.8% p.a. (exclusief impact Ford), of 0.2% p.a. (inclusief impact Ford)
Verschuiving naar arbeidsplaatsen buiten de markteconomie
Verschuiving naar arbeidsplaatsen buiten de markteconomie
Publieke sector
Diensten
ProductieToekomstprognose voor Limburg
BRON: UHasselt impactstudie; RSZ; Planbureau; Team analyse,
Door gericht beleid kan aantal arbeidsplaatsen in Limburg 278,000 bedragen in 2017, in lijn met huidige situatie
|Expertengroep SALK 140
23 2323
33 3232
10
Onderwijs
Openbaar bestuur en defensie
Andere dienstenKunst, amus en recr
Administratieve diensten
Vrije beroepen en onderzoekVervoer en opslag
Groot- en detailhandel
Andere productieBouwnijverheid
Industrie
2017, scen 2
278
50
29
234
27
716
420
41
Evolutie 2012-17
2012, post-Ford
268
45
29
224
24
615
520
44
Ford
8
1 7
Zorg
2012, pre-Ford
276
45
29
224
24
615
520
51
1
1
6
0
0
3
1
1
0
0
1
-3
Evolutie Limburgse tewerkstelling per sector volgens geselecteerde scenarioAantal arbeidsplaatsen, duizend
Toekomstprognose voor Limburg
BRON: UHasselt impactstudie, RSZ, planbureau, team analyse,
|Expertengroep SALK 141
Prognose per sector: grootste jobdestructie in industrie, grootste jobcreatie in gezondheidzorg en professionele diensten“Base case” per sector o.b.v. prognoseAantal arbeidsplaatsen, duizend
0
5,000
10,000
15,000
20,000
25,000
30,000
35,000
40,000
45,000
50,000
-3,000 -2,000 -1,000 0 1,000 2,000 3,000 4,000 5,000 6,000
Grootte sector 2012# arbeidsplaatsen
Geschatte arbeidscreatie tegen 20171
# additionele arbeidsplaatsen (netto)
Maatschappelijke dienstverlening
Gezondheidzorg
Openbaar bestuur
Overige diensten
Professionele diensten²
Financiële dienstenInformatie en communicatie
Vervoer en opslag
Handel en horeca
Bouw
Energie, water & afval
Industrie
Landbouw
Publieke sectorDienstenProductie
Toekomstprognose voor Limburg
1 Creatie scenario 2 t.o.v. 2012, post Ford, dus reeds – 7,000 arbeidsplaatsen in de industrie -1,000 in handel2 Brede definitie van professionele diensten: immo, vrije beroepen en onderzoek en administratieve en ondersteunende diensten
BRON: RSZ, planbureau , team analysis
|Expertengroep SALK 142
Groeiprognose planbureau verschilt van historische prestatie 2007-10 m.b.t. een paar specifieke sectoren
Sector (Nace) 2012 start-basis, met impact Ford
# duizend werknemers
Scenario 2 CAGR1, (prognosePlanbureau)
%
Scenario 2 2017tewerkstelling
# duizend werknemers
Historische groei ‘07-’10 (inclusief crisis)
%
A Landbouw 1.5 ‐1.5% 1.4 0.8%B Winning van delfstoffen 0.1 ‐1.4% 0.1 ‐8.0%C Industrie 43.9 ‐1.2% 41.2 ‐3.5%D Energie 1.5 ‐0.1% 1.5 3.2%E Ditributie van water, afvalbeheer 1.5 ‐0.1% 1.5 ‐1.4%F Bouwnijverheid 19.7 0.6% 20.3 0.7%PRODUCTIE 68.2 ‐0.7% 66.0 ‐1.9%G Groot‐ en detailhandel; 31.7 0.1% 31.8 1.1%H Vervoer en opslag 14.5 1.3% 15.5 ‐1.6%I Horeca 8.6 0.1% 8.7 0.0%J Informatie & communicatie 3.3 1.3% 3.5 3.2%K Financiële activiteiten & verzekeringen 4.5 ‐0.5% 4.4 0.9%L Immobiliën 0.8 2.6% 1.0 9.6%M Vrije beroepen en wetenschapp en techn activ 6.2 2.6% 7.0 1.5%
N Administratieve diensten 24.0 2.6% 27.3 1.4%R Kunst, etc. 3.7 2.6% 4.2 2.4%S Overige Diensten 4.8 2.6% 5.5 1.4%T Huishoudens als werkgever 0.2 ‐14.7% 0.1 7.6%DIENSTENSECTOR 102.4 1.2% 108.9 0.9%O Openbaar bestuur en defensie 23.3 0.0%² 23.3 ‐0.1%P Onderwijs 29.2 0.0%² 29.2 1.2%Q Menselijke gezondheidszorg en maatsch dienstverl 44.9 2.3%² 50.4 3.6%
PUBLIEKE SECTOR 97.4 1.1% 102.9 1.1%TOTAAL 268.1 0.7% 277.8
Verschil in groeiprognose (positief vs. Negatief)
Toekomstprognose voor Limburg
1 Compound annual growth rate of samengestelde jaarlijkse groei2 Aangepast t.o.v. planbureau/historische groei: +5500 jobs in de dienstensector (pers), overheid wil aantal werknemers gelijk houden
BRON: Team analyse
|Expertengroep SALK 143
Bijlage – Inhoud
▪ Diagnose Limburgse problemen
▪ Toekomstprognose voor Limburg
▪ Details initiatieven
▪ Details VKW bevraging Limburgse ondernemers
▪ Samenstelling expertengroep
▪ Overzicht hearings
▪ Lexicon
▪ Bronnen
▪ SALK opdrachtstelling
|Expertengroep SALK 144
Acties op korte termijn – Lopende dossiers –Details (1/2)
Initiatief Wat? Waarom? Wie? Gevraagd engagementBuitenlandse
projecten, momenteel in de pipeline, versneld realiseren
Overheidsinitiatieven concreet ontwikkelen in Limburg
Hindernissen in lopende projecten van Limburgse bedrijven opheffen
▪ Versneld concretiseren van aantal industriële en commerciële projecten;4 concrete investerings-dossiers in de pipeline
▪ (Deel van) grote investeringsprojecten van overheid / overheids-bedrijven in Limburg realiseren, e.g., realisatie nieuwe gevangenissen, NMBS herstelplaats
▪ Extra inspanning om huidige knelpunten in projecten van Limburgse bedrijven versneld op te heffen e.g., Closing the Circle project op REMO (Groep Machiels)
▪ Snel groot aantal arbeidsplaatsen creëren in de regio (direct & indirect)
▪ Snel groot aantal arbeidsplaatsen creëren in de regio (direct & indirect)
▪ Snel groot aantal arbeidsplaatsen creëren in de regio (direct & indirect)
▪ Extra inspanning te leveren door Vlaamse regering, samen met betrokken instellingen (FIT, LRM, …)
▪ Extra inspanning te leveren door Federale en Vlaamse regering
▪ Extra inspanning te leveren door Federale en Vlaamse regering
▪ 2 van de 4 projecten binnenhalen in de komende 12 maanden; directe impact van ±1,000 jobs in komende jaren
▪ 2 projecten toewijzen aan Limburg in komende 12 maanden; mogelijks directe impact van ±1,000 jobs in de komende jaren
▪ 5 grootste kneldossiers deblokkeren in komende 12 maanden
TE VERFIJNENEN TE VALIDEREN
|Expertengroep SALK 145
Initiatief Wat? Waarom? Wie? Gevraagd engagement
Limburgse projecten in uitvoering verder ondersteunen en uitvoering binnen geplande termijn verzekeren
▪ Huidige projecten in ontwikkeling (Be-Mine,C-Mine, THOR-park, Terhills) uitvoeren zoals reeds gepland (budget, timing); potentiële toekomstige obstakels worden meteen opgelost
▪ In het bijzonder voor THOR-park: toekenning middelen onroerend erfgoed voor de renovatie van het hoofdgebouw (2013)
▪ Geplande creatie van arbeidsplaatsen in tewerkstelling veilig stellen
▪ Vlaamse regering ▪ Maximaal ondersteunen van geplande jobcreatie van ±2,500 jobs in de komende jaren
Starten met de bouw van bijkomende sociale woningen (bijzondere nood in de mijnregio)
▪ Groot aantal bijkomende sociale woningen bouwen (energie efficiënt & eventueel zelfs op innovatieve manier e.g., volledig passief, innovatieve houtskeletbouw)
▪ Werklozen en medewerkers Ford & toeleveranciers omscholen naar bouwberoepen
▪ Dubbel effect:– Tegemoetkomen
aan grote en groeiende nood aan sociale woningen
– Creëren van bijkomende werkgelegenheid voor lager geschoolden
▪ Vlaamse regering ▪ Versneld vrijmaken van budget voor 700 bijkomende sociale woningen nodig per jaar in de komende 10 jaar om wachtlijsten deels weg te werken
▪ Federale en Vlaamse regering kan op basis van reeds lopende dossiers 4,000-5,000 jobs creëren in Limburg!
▪ Federale en Vlaamse regering hebben bovendien ook de mogelijkheid om een aantal aanslepende infrastructuurdossiers te deblokkeren, wat een lange termijn impact zal hebben op economische ontwikkeling in de regio, b.v.b., Noord-Zuid verbinding
▪ Federale en Vlaamse regering kan op basis van reeds lopende dossiers 4,000-5,000 jobs creëren in Limburg!
▪ Federale en Vlaamse regering hebben bovendien ook de mogelijkheid om een aantal aanslepende infrastructuurdossiers te deblokkeren, wat een lange termijn impact zal hebben op economische ontwikkeling in de regio, b.v.b., Noord-Zuid verbinding
Acties op korte termijn – Lopende dossiers –Details (2/2)
TE VERFIJNENEN TE VALIDEREN
|Expertengroep SALK 146
Acties op korte termijn – Verbeterde matching vraag & aanbod – Details (1/2)
Initiatief
▪ Centraal loket voor bedrijven die interesse hebben voor werknemers Ford & toeleveranciers
Wat?
▪ 1 centrale account manager voor alle aanvragen + centrale databank met gegevens betrokken werknemers
Waarom?
▪ Snelle hertewerkstelling bevorderen voor de werknemers van Ford & toeleveranciers
Wie?
▪ VDAB
Hoeveel?
▪ Kan gefinancierd worden met reguliere middelen VDAB
▪ Herplaatsingsloket om werknemers Ford & toeleveranciers te begeleiden naar nieuw werk
▪ 1 centraal punt voor vragen, loopbaangesprekken en opleidingen
▪ Snelle hertewerkstelling bevorderen voor de werknemers van Ford & toeleveranciers
▪ VDAB als centrale actor, in samenwerking met o.a., uitzendsector alsook Syntra en sectorfederaties voor opleidingen
▪ Kan deels gefinancierd worden met reguliere middelen VDAB, aangevuld met middelen die normaliter deel uitmaken van sociaal begeleidingsplan
▪ Meldpunt & bemiddelaars om Limburgse ondernemers te helpen bij het oplossen van knelpunten zodat ze hun groeiplannen kunnen realiseren
▪ Centraal meldpunt registreert de problemen (+ inventariseert en rapporteert) en verwijst door naar bemiddelaars
▪ De bemiddelaars brengen betrokken personen rond te tafel om knelpunten op te heffen (e.g., problemen met vergunningen, subsidiedossiers)
▪ Limburgse ondernemers met concrete groeiplannen ondersteunen in de realisatie
▪ Agentschap Ondernemen
▪ 2 bijkomende FTE in initiële fase binnen onthaalstructuur van AO
▪ Binnen duidelijk kader (significante dossiers, geen injuctie recht, wel mogelijkheid tot bewaken redelijke termijn voorstellen van dadingen)
TE VERFIJNENEN TE VALIDEREN
|Expertengroep SALK 147
Acties op korte termijn – Verbeterde matching vraag & aanbod – Details (2/2)
Initiatief
▪ Transferonderneming die werknemers Ford & toeleveranciers aanneemt en via interim tewerkstelt
Wat?
▪ Deel van werknemers van Ford & toeleveranciers worden vast aangenomen door interimkantoor en via interimwerk en opleiding toegeleid naar nieuw werk
Waarom?
▪ Snelle hertewerkstellingbevorderen voor werknemers Ford en toeleveranciers
Wie?
▪ Privé intermediairs (oproep)
Hoeveel?
▪ TBD
▪ Subsidieaanvraag indienen bij Europees globalisatiefond
▪ Steun vragen voor heroriëntering & -scholing van werknemers van Ford en toeleveranciers
▪ Snelle hertewerkstellingbevorderen voor werknemers Ford en toeleveranciers
▪ Vlaamse regering ▪ TBD
▪ Bijkomende starterscoaches om medewerkers Ford te heroriënteren naar een eigen zaak
▪ - ▪ Snelle hertewerkstellingbevorderen voor werknemers Ford en toeleveranciers
▪ TBD (eventueel Unizo) ▪ TBD
TE VERFIJNENEN TE VALIDEREN
|Expertengroep SALK 148
Acties op lange termijn – Details activiteiten in kwadrant “Versterk”
1 Uitgedrukt in aantal arbeidsplaatsen, gebaseerd op prognose planbureau gecorrigeerd voor specifieke situatie van Limburg waar aangewezen
2 Vervaardiging van tabak, textiel, leder, papier, houtbewerking, metaal, drukkerij, meubelen, werk-envoertuigen, informatica & elektronica, installatie & herstelling
3 Gebaseerd op 1e scan van de markt, dient verder verfijnd/gevalideerd te worden
Activiteit
▪ Maakindustrie
▪ Logistiek, transport & groothandel
▪ Bouwen
▪ Petrochemie & grondstoffen
▪ Voedsel & dranken
Details
▪ Vervaardigings-activiteiten2
▪ Groothandel, vervoer, opslag, koeriers
▪ Aanleg van wegen en (ver)bouwen van gebouwen
▪ Productie rubber, mineralen, chemische & farmaceutische grondstoffen
▪ Verwerking van voedsel en dranken
Tewerkstelling# arbeidsplaatsen
±33,000(post-Ford)
±26,000
±19,000
±11,000
±6,000
Groeiprognose1
% stijging p.a.
±(-1) - (-2%)
±0 - 1%
±0 - 1%
±(-1) - (-3%)
±(-1) - 1%
Comparatief voordeel
▪ Grote beschikbaarheid arbeidskrachten; expertise in automotive; aandeel sector groter dan Vlaamse gemiddelde
▪ Beschikbare ruimte, strategische ligging vs. Haven Antwerpen, Nederland & Duitsland, ligging in centrum van West-Europa
▪ Grote beschikbaarheid toeleidbarearbeidskrachten
▪ Jarenlange ervaring in de sector, logistieke aansluiting op activiteiten in Antwerpen; aandeel sector groter dan Vlaamse gemiddelde
▪ Jarenlange ervaring in de sector (expertise)
MogelijkeTrekkers³
▪ Agoria, Sirris, FlandersDrive, SabcaLimburg, VCST, Melotte
▪ H.Essers, EwalsIntermodal, Scania, SKF, haven Genk
▪ Confederatie Bouw, Cordeel, FVB
▪ TessenderloChemie, DSM
▪ Campina-Friesland, Coninckx, Damhert, Nolika
Innoverende subactiviteit
▪ Technologie gedre-ven maakindustrie (werk-en voertuigen, informatica & elektronica)
▪ Value addedlogistics; green mobility
▪ Duurzaam bouwen en renoveren
▪ High tech en groene materialen (recycleerbaar, produceerbaar met minder energie)
▪ Functional & convenience food & beverages
TE VERFIJNENEN TE VALIDEREN
|Expertengroep SALK 149
Acties op lange termijn – Details activiteiten in kwadrant “Versnel”
1 Uitgedrukt in aantal arbeidsplaatsen, gebaseerd op prognose planbureau gecorrigeerd voor specifieke situatie van Limburg waar aangewezen
2 Gebaseerd op 1e scan van de markt, dient verder verfijnd/gevalideerd te worden
Details
▪ Medische en ondersteunende (e.g., huisvesting) dienstverlening hulpbehoevenden
▪ Administratieve en ondersteunende diensten, bankieren & verzekeren
▪ Horeca, korte termijntoerisme, recreatie
Tewerkstelling# arbeidsplaatsen
±43,000
±13,000
±15,000
Groeiprognose1
% stijging p.a.
±3%
±2-3%
>1%
Comparatief voordeel
▪ Snel vergrijzende populatie, sterk ontwikkelde ziekenhuizen, draagvlak voor Limburg als proeftuin
▪ Goedkopere werkkrachten, beschikbare en goedkopere ruimte, beperkte file problematiek vs. grootsteden
▪ Sterke horeca infrastructuur, natuur en recreatie attracties, eco-toerisme, korte termijn toerisme
Mogelijke trekkers²
▪ ZOL, Virga Jessa, Flanders’ care, LRM
▪ Ethias, Mensura
▪ Bokrijk, Federatie toerisme Limburg, Park Midden Limburg, Different Hotel Group, Molenheide, Centerparks
Mogelijke spill-over effecten
▪ E.g., Zorgtoeris-me, ICT
▪ E.g., bouw
▪ E.g., detailhandel
Activiteit
▪ Innovatieve zorg
▪ Professionele & financiële diensten
▪ Vrijetijds-economie
Internatio-naliseer-
baar?
(beperkt)
TE VERFIJNENEN TE VALIDEREN
|Expertengroep SALK 150
▪ ICT & media
▪ Green energy
▪ Recyclage & cleantech
▪ Biotech & Medtech
▪ Creatieve industrie
▪ Innovatieve tuinbouw
Activiteit
Acties op lange termijn – Details activiteiten in kwadrant “Ontwikkel”
1 Uitgedrukt in aantal arbeidsplaatsen, gebaseerd op prognose planbureau gecorrigeerd voor specifieke situatie van Limburg waar aangewezen
2 Gebaseerd op 1e scan van de markt, dient verder verfijnd/gevalideerd te worden
Details
▪ Informatie-verstrekking, programmatie, film, tv, video
▪ Alternatieve energiewinning & gebruik
▪ Milieuvriendelijke technologieën, o.m. voor afvalverwerking
▪ Onderzoek & productie medicatie en biotechnologie
▪ Design & mode
▪ Ontwikkeling & vermarkting nieuwe fruitsoorten
Tewerkstelling# arbeidsplaatsen
3-4,000
<1,000
<1,000
<1,000
<1,000
<1,000
Groeiprognose1
% stijging p.a.
>1%
>5%
>5%
>5%
>2%
>1%
Comparatief voordeel
▪ Eco-systeem in ontwikkeling met groeiende spelers
▪ Comparatief voordeel nog niet aanwezig, maar platform aanwezig om het uit te bouwen
▪ Comparatief voordeel nog niet aanwezig, maar platform aanwezig om het uit te bouwen
▪ Comparatief voordeel nog niet aanwezig, maar platform aanwezig om het uit te bouwen
▪ Comparatief voordeel nog niet aanwezig, maar platform aanwezig om het uit te bouwen
▪ Hoge kwaliteit & vermarkting peren, onderzoekscentrum
Mogelijke trekkers²
▪ Cegeka, Concentra
▪ EnergyVille, Limburg win(d)t
▪ Groep Machiels, Vysis, Greenville, Agropolis
▪ Promethera, LifeTechLimburg, Complix, Amakem
▪ Quartier Canal –modeincubator, C-mine crib, MIC, RCA, Groep C, Z33
▪ PC fruit, VLAM
Eco. / maatsch. trend?
▪ Groeiend belang van technologie en automatisering
▪ Groeiend belang van ecologie
▪ Groeiend belang van ecologie
▪ Vergrijzing; focus op levenskwaliteit
▪ Groeiend belang van symbolisch toegevoegde waarde, person-alisering en user centered design
▪ Gezonde voeding
Internatio-naliseer-
baar?
TE VERFIJNEN EN TE VALIDEREN
|Expertengroep SALK 151
Initiatieven gericht op het terugdringen en remediëren van de ongekwalificeerde uitstroom uit het onderwijs (1/2)Initiatief Wat? Waarom? Wie? Hoeveel Wanneer? Waar? Prioritering?
▪ Specifieke preventie acties organiseren in het lager onderwijs, in het bijzonder in de mijnregio
▪ “Instapje‘ initiatief wordt uitgebreid, aangevuld door pedagogische trainers die begeleiding aanbieden en het uitbouwen van een expertise centrum
▪ Mogelijke scholingsachterstand ondervangen in een zo vroeg mogelijk stadium
▪ Te ont-wikkelen structuur
▪ 60 instapmedewerkers, 150 kleutertrainers, 2 conceptontwikkelaars voor het expertise centrum alsook omkadering
▪ MT/LT ▪ **
▪ Begeleiding van leer- en beroepskeuze wordt verbeterd / versterkt, alsook leerloopbaanbege-leiding
▪ Veelheid aan initiatieven e.g., doedagen, workshops ism onderwijs, “Elke week ander werk”, SID-in beurzen, campusacties
▪ Preventie mbt scholingsachterstand en ongekwalificeerde uitstroom in het middelbaar onderwijs
▪ VDAB1, RTC-Limburg
▪ Te financieren uit reguliere middelen departementen onderwijs & werk (tbc)
▪ KT ▪ *
▪ Stageaanbodwordt sterk uitgebreid in samenwerking met de bedrijfswereld
▪ Verschillende formules: IBO, inleefstages, instapstages, werkplekleren etc.
▪ Competenties van jongeren op arbeidsmarkt versterken en zo jeugdwerkloosheid verminderen
▪ VDAB1, ERSV
▪ Deels te financieren met reguliere middelen VDAB, bijkomend budget nodig voor 7 FTE (€420K / jaar)
▪ KT ▪ ***
▪ Werkinlevingspro-jecten (WIJ) worden uitbreid
▪ Speciale werkateliers voor jongeren om de afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinen
▪ Competenties van jongeren op arbeidsmarkt versterken en zo jeugdwerkloosheid verminderen
▪ VDAB1, ERSV
▪ €2.820K / jaar ▪ KT ▪ ***
Acties op lange termijn mbt randvoorwaarden: scholing & arbeidsmarkt
(Onderdeel Vlaams beleid met specifieke toepassing Limburg)
(Onderdeel Vlaams beleid met specifieke toepassing Limburg)
(Onderdeel Vlaams beleid met specifieke toepassing Limburg)
1 VDAB als arbeidsmarktregisseur. De acties worden uitgevoerd door de actoren die volgens VDABhiervoor het meest aangewezen zijn
TE VERFIJNENEN TE VALIDEREN
|Expertengroep SALK 152
Initiatieven gericht op het terugdringen en remediëren van de ongekwalificeerde uitstroom uit het onderwijs (2/2)Initiatief Wat? Waarom? Wie? Hoeveel Wanneer? Waar? Prioritering?
▪ Onderwijskwalifi-cerende trajecten worden versterkt (volwassenonder-wijs)
▪ Modulair volwassenonderwijs gericht op specifieke beroepen e.g., logistiek, procesoperator, PC technicus
▪ Competenties van jongeren op arbeidsmarkt versterken en zo jeugdwerkloosheid verminderen (ook van toepassing voor ouderen)
▪ VDAB1, ERSV, uitvoering i.s.m. hoge-scholen en Syntra
▪ Te financieren uit reguliere middelen provinciale contingent OKOT
▪ MT ▪ ***
▪ Beroeps-kwalificerende trajecten worden versterkt (volwassenon-derwijs)
▪ Modulair volwassenonderwijs e.g., elektricien, kok, hovenier
▪ Competenties van jongeren (en ouderen) op arbeidsmarkt versterken en zo jeugdwerkloosheid verminderen( ook van toepassing voor ouderen)
▪ VDAB1, ERSV
▪ 200 trajecten op jaarbasis; 330 K / jaar via kabinet Onderwijs / Limburgse CVOs
▪ MT ▪ ***
▪ School's out, work's in
▪ Campagne gericht op schoolverlaters om sollicitatievaardig-heden te verbeteren
▪ Competenties van jongeren op arbeidsmarkt versterken en zo jeugdwerkloosheid verminderen
▪ VDAB1, ERSV (& privé inter-mediairen)
▪ Te financieren uit reguliere middelen VDAB (cf.Provinciaal VDAB ondernemingsplan 2013)
▪ KT ▪ **
Acties op lange termijn mbt randvoorwaarden: scholing & arbeidsmarkt
(Onderdeel Vlaams beleid met specifieke toepassing Limburg)
(Onderdeel Vlaams beleid met specifieke toepassing Limburg)
(Onderdeel Vlaams beleid met specifieke toepassing Limburg)
▪ Duurzaamheids-trajecten jongeren ism uitzendsector
▪ Activatie van werkloze jongeren door uitzendwerk
▪ Jeugdwerkloosheid verminderen
▪ VDAB1 & Federgon
▪ Te financieren uit reguliere middelen VDAB
▪ KT ▪ **
(Onderdeel Vlaams beleid met specifieke toepassing Limburg)
1 VDAB als arbeidsmarktregisseur. De acties worden uitgevoerd door de actoren die volgens VDABhiervoor het meest aangewezen zijn
TE VERFIJNENEN TE VALIDEREN
|Expertengroep SALK 153
Initiatieven gericht op versterken van technisch en hoger onderwijsInitiatief Wat? Waarom? Wie? Hoeveel Wanneer? Waar? Prioritering?
▪ T2 campus: technologie & talent worden samengebracht in innovatief onderwijsconcept
▪ Nieuw concept van technologie onderwijs (doorbreekt schotten ASO-TSO-BSO)– In combinatie met
technologie gericht hoger onderwijs
– In nauwe samenwerking met bedrijfswereld
▪ Piloot op THOR-park
▪ Beantwoorden aan de vraag naar meer en beter technologisch geschoold personeel
▪ Aantrekkelijker maken van technisch/technologisch onderwijs
▪ High level concept-groep (verder te verfijnen); implemen-tatie in samen-spraak met RTC-Limburg
▪ Conceptontwikkeling: €150K / jaar; infrastructuurbudget van €2.5 mln;
▪ opzetten opleidingsinfra-structuur door reguliere middelen
▪ MT ▪ ***
▪ Associatie KULeuven en Associatie UH Limburg verdiepen het interassociatieakkoord
▪ Doelen: – Opleidingsaanbod
gezamenlijk versterken
– Onderzoeksacti-viteiten & innovatiebeleid coördineren
▪ Scholing, kennisontwikkeling en innovatie versterken in Limburg en Vlaams-Brabant door het beleid af te stemmen en elkaars sterktes te benutten
▪ Associatie KULeuven en Associatie UH Limburg
▪ TBD▪ Opmerking: vereist
lange termijn engagement van beide partijen mbt concrete thema’s op lange termijn
▪ KT ▪ ***
▪ Verder uitbouwen hoger onderwijs in de regio, afgestemd op noden van lokale economie
▪ Uitbreiden opleidings-aanbod hoger onder-wijs met specifieke opleidingen: BA & MA Handelswet., MA TEW / Supply chain -Logistiek
▪ “Brain drain tegengaan”; talent vormen in functie van de noden van de lokale economie
▪ Associatie UH Limburg
▪ TBD ▪ MT/LT ▪ * tot *** (Afhankelijk
van de richting)
▪ Verder uitbouwen van permanente vorming voor managers en ondernemers in de regio
▪ Uitbouwen aanbod 'management classes' met focus op starters, groeiers en internationale expansie
▪ Competenties van lokale ondernemers en managers versterken; ondernemerschap stimuleren
▪ Associatie UH Limburg
▪ €1 mln als opstartbudget (cf. opstart VAMS & Vlerick)
▪ MT/LT ▪ ***
Acties op lange termijn mbt randvoorwaarden: scholing & arbeidsmarkt
(Als piloot mogelijks latere uitbreiding tot Vlaanderen)
TE VERFIJNENEN TE VALIDEREN
|Expertengroep SALK 154
Initiatieven gericht op moderniseren van de arbeidsmarkt (1/2)
▪ LABs infrastructuur wordt uitgebreid
▪ Mobiele infrastructuur voor opleidingen mbt technische en generieke competenties op basis van simulaties
▪ Beroepskeuze voor jongeren en werkzoekenden begeleiden om zo werkloosheid te verminderen
▪ VDAB1, ERSV
▪ TBD ▪ KT
Initiatief Wat? Waarom? Wie? Hoeveel Wanneer? Waar? Prioritering?
▪ *
▪ Eventueel kan ook kader wordt gecre-eerd om co-sourcente vergemakkelijken
▪ Co-sourcen wordt ondersteund en uitgevoerd door werkgevers en werknemers
▪ Vraag en aanbod op de arbeidsmarkt beter op elkaar afstemmen
▪ SERR ▪ N/A; Federale regering dient dit wettelijk te regelen
▪ KT ▪ **
▪ Periodes van tijdelijke werkloosheid aanwenden voor opleidingen
▪ Engagement van sociale partners om dit in praktijk toe te passen
▪ Wettelijk kader te voorzien
▪ Competenties van werknemers op permanente basis versterken; transitie ‘werk naar werk’ versnellen
▪ SERR ▪ 2.160 K / jaar voor het opleidingsaanbod
▪ Opmerking: belang van engagement van sociale partners!
▪ KT ▪ ***
▪ Laaggeschoolde 50+ ers, in het bijzonder mannen
▪ Toeleiden naar food, bouw & toerisme;
▪ Werkloosheid bij 50+ terugdringen
▪ ERSV ▪ Kan deels gefinancierd worden met reguliere middelen VDAB
▪ KT ▪ **
Acties op lange termijn mbt randvoorwaarden: scholing & arbeidsmarkt
(Onderdeel Vlaams beleid met specifieke toepassing Limburg)
(Onderdeel Vlaams beleid met specifieke toepassing Limburg)
1 VDAB als arbeidsmarktregisseur. De acties worden uitgevoerd door de actoren die volgens VDABhiervoor het meest aangewezen zijn
TE VERFIJNENEN TE VALIDEREN
|Expertengroep SALK 155
Initiatieven gericht op moderniseren van de arbeidsmarkt (2/2)
▪ Matching van openstaande vacatures verbeteren
▪ Gerichte bemiddelingsacties i.f.v. beschikbaar aanbod aan openstaande vacatures
▪ VDAB1 & uitzendsector
▪ Kan gefinancierd worden met reguliere middelen VDAB voor eigen acitviteiten
▪ Uitzendsector als autonome partner
▪ KT
Initiatief Wat? Waarom? Wie? Hoeveel Wanneer? Waar? Prioritering?
▪ ***
▪ Neemt (boventallige) werknemers in dienst; op voorwaarde dat ze ingaan op acties inzake heroriëntering, profilering, opleiding en plaatsing
▪ Oprichting van een transfer-onderneming
▪ Personeelscapaciteit flexibeler afstemmen op conjunctuur-schommelingen zonder risico op transitie naar werkloosheid
▪ Call private inter-mediairen
▪ N/A; Federale regering dient wettelijk kader te vergemakkelijken
▪ MT ▪ **
▪ Doelgerichter werklozen toeleidennaar vacatures: gemiddeld staan er ±10,000 vacatures open in de provincie Limburg
▪ Toepassen van inzichten van integrale arbeidsorganisatie-vernieuwing op bedrijfscases
▪ Inrichting praktijklabo
▪ Wendbaarheid van KMO’s waarborgen ifv groei
▪ Flanders Synergy
▪ Cofinanciering via budget FlandersSynergy
▪ KT ▪ **
Acties op lange termijn mbt randvoorwaarden: scholing & arbeidsmarkt
▪ Ondersteuning uitbouwen voor levenslang leren
▪ Uitbreiden toegang loopbaanadvies / begeleiding
▪ Vraag en aanbod op de arbeidsmarkt beter op elkaar afstemmen
▪ VDAB1, sectorfond-sen
▪ Te financieren uit reguliere middelen VDAB
▪ MT ▪ *
(Onderdeel Vlaams beleid met specifieke toepassing Limburg)
Opmerking: opgenomen bij de korte termijnacties in de hoofdpresentatie, kan echter ook toepast worden in andere situaties
Opmerking: opgenomen bij de korte termijnacties in de hoofdpresentatie, kan echter ook toepast worden in andere situaties
1 VDAB als arbeidsmarktregisseur. De acties worden uitgevoerd door de actoren die volgens VDABhiervoor het meest aangewezen zijn
TE VERFIJNENEN TE VALIDEREN
|Expertengroep SALK 156
Initiatieven gericht op ondersteunen van grote sectoren
▪ SOC “Slimme Maakindustrie” oprichten voor productontwik-keling en procesop-timalisatie mbtmechatronica
▪ Een strategisch onderzoekscentrum (SOC) voor mechatronica
▪ Samenvoegen FMTC, Flanders’ Drive, Siris(Agoria) en PMAdivisie KULeuven
▪ Ondersteunen van onderzoek & ontwikkeling (O&O) in de maakindustrie om werkgelegenheid duurzaam te maken / te verhogen
▪ Agoria ▪ TBD (cf wetgeving oprichting SOC)
▪ MT
Initiatief Wat? Waarom? Wie? Hoeveel Wanneer? Waar? Prioritering?
▪ ***
▪ Zorginnovatie en -projecten rond wonen voor ouderen uitbouwen in nauwe samenwerking met de privésector
▪ Topspecialisatie in curatieve zorg door o.a. upgrading van afdelingen in Limburgse ziekenhuis tot universitaire afdelingen
▪ Innovatie in de zorg, met diverse subthema’s– Innovaties in de
zorg– Top-
specialisaties in curatieve behandelingen
– Biotech/ medtech
▪ Ondersteunen van O&O in de zorg om de vergrijzingsuitdaging op innovatieve manier aan te gaan o.a. door ondersteuning van Biotech/Medtech
▪ TBD op basis van – Ingediend dossier– Via LSM– LRM beleid
▪ MT - LT ▪ **
▪ SOC value addedlogistics
▪ Strategisch onderzoekcentrum als O&O onder-steuning van het uitbouwen van Limburg als 'slimme schakel in de logistiek‘
▪ Samenvoegen en verder uitbouwen van partnership tussen VIM, VIL en IMOB
▪ Ondersteunen van onderzoek & ontwikkeling (O&O) in de logistiek om werkgelegenheid duurzaam te maken / te verhogen
▪ Logistiek Platform Limburg (POM)
▪ POM dient studie uit te voeren om plan en kostenraming uit te werken
▪ MT ▪ ***
SOC voor Vlaanderen, echter gelegen in Limburg
Limburg als proeftuin; ‘best practice’ ontwikkelen voor Vlaanderen
▪ Flanders’ care, ZOL& Virga Jessa, LRM, UHasselt, Hospilim
Acties op lange termijn mbt randvoorwaarden: innovatie & exportTE VERFIJNEN
EN TE VALIDEREN
|Expertengroep SALK 157
Initiatieven gericht op ondersteunen van bedrijven op het gebied van innovatie en internationalisatie (1/2)
▪ Capaciteit van het innovatiecentrum Limburg wordt vergroot
▪ “Manpower” uitbreiding om – Meer bedrijven te
begeleiden mbtinnovatie & export
– De vorming en begeleiding van clusters van bedrijven en actoren rond bep. thema’s te bevorderen
▪ De innovatiekracht en exportgerichtheid van Limburgse bedrijven verhogen door concrete begeleiding en ‘networking’
▪ Innovatie-centrum Limburg
▪ 10 extra FTE's en bijkomend budget voor co-financiering (e.g., €2 mln co-financieringvoor internationalisatie fonds vanuit Limburg)
▪ KT
Initiatief Wat? Waarom? Wie? Hoeveel Wanneer? Waar? Prioritering?
▪ ***
▪ Limburgse devisievan Leuven.Inc en LRD in het kader van een intensievere en structurele samenwerking tussen UHasselten KULeuven
▪ Ondersteunen van groeimanagamentvoor Born Globalsdoor oprichting Limburgse afdeling Leuven. Inc
▪ Bevorderen interactie tussen de academische en bedrijfswereld door Limburgse afdeling LRD(netwerking)
▪ Versnelde doorgroei van innovatieve en exportgerichte spin-offs en andere kennis-intensievegroeibedrijven door binnen een win-win kader meer intensieve samenwerking, zowel op het vlak van technologie-valorisatie als op het vlak van implementatie van best-practices
▪ Concrete toepassing en kostenraming uit te werken door LRD, Leuven.Inc en Agentschap Ondernemen
▪ KT ▪ **▪ LRD, Leuven.Inc& AO
▪ De werkgroepen binnen de werkgeversorgani-saties worden uitgebreid om meer input te kunnen delen
▪ Delen van ervaringen binnen bredere werkgroepen van werkgeversorgani-saties, alsook aantrekken externe input
▪ De innovatiekracht en exportgerichtheid van Limburgse bedrijven verhogen door verbeterde ‘networking’ en delen van best practices tussen bedrijven
▪ Binnen werkingsmiddelen werkgeversorgani-saties?
▪ KT ▪ **▪ Werkge-versorga-nisaties
Acties op lange termijn mbt randvoorwaarden: innovatie & exportTE VERFIJNEN
EN TE VALIDEREN
|Expertengroep SALK 158
Initiatieven gericht op ondersteunen van bedrijven op het gebied van innovatie en internationalisatie (2/2)
▪ FIT verhoogt zijn focus en optimaliseert werking rond export en acquisitie voor Limburg
▪ Werking FIT optimaliseren met o.m. specifieke taskforce voor Limburg & aanstellen 3 ‘Limburg Investment traders’
▪ Limburgse bedrijven meer gericht ondersteunen in hun exportplannen; gerichter acquisities aantrekken naar Limburg
▪ FIT ▪ Concrete toepassing uit te werken door FIT. Te coveren binnen huidige werkingsmiddelen FIT (tbd)
▪ KT
Initiatief Wat? Waarom? Wie? Hoeveel Wanneer? Waar? Prioritering?
▪ ***
▪ Werking van “Locate in Limburg” wordt verder versterkt
▪ Betrokken partijen (POM, AO, werkgevers, FIT, …) worden samengebracht in 1 ploeg
▪ Deze ploeg treedt op als 1 “Promotion Agency for Limburg”
▪ Gerichter acquisities aantrekker naar Limburg
▪ €330K bijkomende middelen per jaar (eventueel via LSM)
▪ KT ▪ ***▪ LRM
▪ Capaciteit van AO voor toeleiding naar FIT, innovatiecentrum e.d. te verhogen
▪ AO speelt belangrijke toeleidende rol. Indien de bevoegdheden en capaciteit van bep. organen vergroot wordt, dient ook de toeleidende capaciteit van AO verhoogt te worden
▪ Optimale doorverwijzing van Limburgse bedrijven naar beleidsinstrumenten verzekeren
▪ 3 voltijdse account manager
▪ KT ▪ **▪ AO
Acties op lange termijn mbt randvoorwaarden: innovatie & exportTE VERFIJNEN
EN TE VALIDEREN
|Expertengroep SALK 159
Initiatieven gericht op ondersteunen van innovatieve sectoren in de regio
▪ Clusters worden gevormd rond innovatieve thema’s, relevant voor de regio
▪ Clusters worden samengesteld met verschillende partijen: bedrijven, onderzoekers, experten, potentiële investeerders etc.
▪ Clusters worden gevormd rond relevante thema’s voor de toekomst e.g., ICT, voeding, cleantech, clean & smart energy, biotech&medtech
▪ Begeleiding door de innovatiemanagers van het Innovatiecentrum Limburg
▪ Versneld ontwikkelen van de sectoren met groot potentieel voor de toekomst door de juiste netwerken op te zetten (‘innovationwebs’) om kruisbestuivingen te bevorderen
▪ Uitvoering door UHasselt, LRM en Innovatie-centrumLimburg
▪ InnovatiecentrumLimburg - zie eerdere actie +10 FTEs voor totale versterking van organisatie
▪ LRM tbd▪ UHasselt als
reflectiepartner
▪ KT
Initiatief Wat? Waarom? Wie? Hoeveel Wanneer? Waar? Prioritering?
▪ **
Acties op lange termijn mbt randvoorwaarden: innovatie & exportTE VERFIJNEN
EN TE VALIDEREN
|Expertengroep SALK 160
Initiatieven om het aanbod aan bedrijventerreinen en specifieke infrastructuur beter af te stemmen op de noden (1/2)
▪ Het planproces van de ENA bedrijven-terreinen afronden
▪ (Selectie van) geïdentificeerde gronden in de regio rond Genk worden aangeduid als bedrijventerrein en ontwikkeling start
▪ Tegemoetkomen aan de vraag naar bijkomende terreinen in de regio rond Genk, in het bijzonder voor logistieke activiteiten
▪ RWO(+ regio-nale actoren zoals LRM, AWV, POM, NV Scheep-vaart)
▪ Financiering regulier via POM Antwerpen, POM Limburg en NV Scheepvaart
▪ MT
Initiatief Wat? Waarom? Wie? Hoeveel Wanneer? Waar? Prioritering?
▪ ***
▪ Bijkomende (lokale) bedrijventerreinen in regio's met terrein schaarste ontwikkelen
▪ Bijkomende gronden worden vrijgemaakt, , e.g., Hasselt, Sint-Truiden
▪ Significant aandeel dient naar KMOs te gaan
▪ Tegemoetkomen aan de vraag naar bijkomende terreinen in specifieke regio’s, in het bijzonder voor KMOs
▪ POM (+gemeen-tes, LRM, NV De Scheep-vaart)
▪ TBD ▪ LT ▪ *
▪ Onbenutte bedrijventerreinen opnieuw ingeschakelendmvactiveringsteams
▪ Gerichte acties om onbenutte percelen te activeren voor verkoop: 400 ha tegen 2020
▪ Tegemoetkomen aan de vraag naar bijkomende terreinen, in het bijzonder in de grensgebieden met Antwerpen (grootste schaarste en grootste privé reserves)
▪ AO, POM, LRM
▪ TBD ▪ LT ▪ **
▪ De kwaliteit van bestaande bedrijventerreinenopwaarderen
▪ Uitvoeren van infrastructuurwerken op 7 regionale bedrijventerreinen e.g., Opglabbeek
▪ Kwaliteit van de bestaande terreinen laten aansluiten bij de verwachtingen van bedrijven inzake e.g., glasvezel, riolering
▪ AO, POM, LRM, gemeentes
▪ TBD ▪ MT ▪ **
Acties op lange termijn mbt randvoorwaarden: infrastructuur TE VERFIJNENEN TE VALIDEREN
|Expertengroep SALK 161
Initiatieven om het aanbod aan bedrijventerreinen en specifieke infrastructuur beter af te stemmen op de noden (2/2)
▪ Dienstenzones uitbreiden
▪ Meer terreinen voor dienstenactiviteiten ontwikkelen, gericht op specifieke sectoren (e.g. ICT) en locaties (e.g. Hasselt RCH, Xentro Genk)
▪ Tegemoetkomen aan de vraag naar bijkomende terreinen en kantoren in specifieke regio’s voor de dienstensector
▪ LRM, Stad Genk, Stad Hasselt
▪ TBD ▪ MT
Initiatief Wat? Waarom? Wie? Hoeveel Wanneer? Waar? Prioritering?
▪ **
▪ Incubator / kenniscentrum voor fruit & voeding in Sint-Truiden oprichten
▪ Specifieke infrastructuur om O&O in de fruitteelt te ondersteunen
▪ Inspelen op het groeipotentieel op basis van innovatie in de fruitteelt (en in de voedingsindustrie in het algemeen)
▪ PC Fruit, LRM, NV bedrijven-centra, POMStadSint-Truiden
▪ TBD ▪ MT ▪ **
▪ Het aandeel voor lokale bedrijven uitbreiden binnen het bestaande aanbod aan bedrijventerreinen
▪ Meer bedrijventerreinen voorzien voor KMOs, voornamelijk te realiseren door het effectief uitvoeren van de gemeentelijke Structuurplannen
▪ Op korte termijn tegemoetkomen aan de sterke vraag naar kleine percelen binnen het huidige aanbod
▪ AO, POM, LRM
▪ TBD ▪ KT ▪ **
▪ RUP procedure wordt verkort met 50 dagen
▪ Juridische ondui-delijkheid ophelderen om reductie van 410 naar 360 dagen mogelijk te maken
▪ Versnellen van de procedure om nieuwe bedrijventerreinen vrij te maken
▪ Provincie-bestuur
▪ TBD ▪ KT ▪ ***
Acties op lange termijn mbt randvoorwaarden: infrastructuur
▪ Ford terreinen worden verworven, gesaneerd en herbestemd
▪ Terreinen herbruikbaar maken en laten aansluiten bij bedrijventerrein Genk Zuid
▪ Vrijgekomen terrein opnieuw beschikbaar maken voor economische activiteit,e.g., trimodalelogistiek
▪ AO, Stad Genk, NV De Scheepvaart
▪ Brownfield financiering ▪ KT/MT ▪ ***
TE VERFIJNENEN TE VALIDEREN
|Expertengroep SALK 162
Initiatieven om de regio beter te ontsluiten (1/2)
Initiatief Wat? Waarom? Wie? Hoeveel Wanneer? Waar? Prioritering?
▪ De bruggen over het Albertkanaal verhogen en verbreden
▪ Heraanleg van de bruggen om vervoer met 4-lagen containerschepen mogelijk te maken
▪ Provincie beter ontsluiten via het water met de haven van Antwerpen, vooral van belang voor de petrochemie, maak-industrie en logistiek
▪ Dienst voor de scheep-vaart
▪ € 234 mln (prijsniveau schatting 2012 voor projectvoltooiing tegen 2030 – moet mogelijks geaccelereerd worden)
▪ MT tot LT
▪ **
▪ Heractivering van Ijzeren Rijn onderzoeken
▪ Kosten-baten analyse uitvoeren
▪ Provincie beter ontsluiten via het spoor met het oog op efficiënter en meer handel voeren met Duitsland
▪ NMBS, Infrabel
▪ TBD ▪ MT ▪ **
▪ Heractivering van spoorlijnen 18 & 20 onderzoeken
▪ Kosten-baten analyse uitvoeren
▪ Provincie beter ontsluiten via het spoor met het oog op betere ontsluiting tussen het noorden en zuiden van de provincie, en met Duitsland
▪ NMBS, Infrabel
▪ TBD ▪ LT ▪ *
▪ Verplaatsing van de sluis aan de Mondeolaan naar achter de EbemaZone
▪ TBD ▪ Idem ▪ Dienst voor de scheep-vaart
▪ € 250 mln ▪ LT ▪ **
▪ Verdiepen sluizencomplex De Blauwe Kei in Lommel en de Stop van Lozen in Bocholt
▪ TBD ▪ Provincie beter ontsluiten via het water met Nederland
▪ Dienst voor de scheep-vaart
▪ € 450 mln ▪ MT ▪ *
Acties op lange termijn mbt randvoorwaarden: infrastructuurTE VERFIJNEN
EN TE VALIDEREN
|Expertengroep SALK 163
Initiatieven om de regio beter te ontsluiten (2/2)
Noord-Zuid verbinding aanleggen (autostrade)
▪ Effectieve uitvoering van de plannen om vlot verkeer van het noorden naar het zuiden mogelijk te maken
▪ Provincie beter ontsluiten via de weg, in het bijzonder ook de aansluiting met Nederland
▪ TBD ▪ Omleidingstracé: € 300 mln
▪ MT
Initiatief Wat? Waarom? Wie? Hoeveel Wanneer? Waar? Prioritering?
▪ ***
▪ De provincie wordt aangesloten op de E40 via Sint-Truiden
▪ Verlengen van E40 tot in Sint-Truiden
▪ Provincie beter ontsluiten via de weg, in bijzonder verbinding met Brussel
▪ TBD ▪ Studiekosten: € 480K ▪ Studie op KT, realisatie op LT
▪ **
▪ Door verhoging van de wegcapaciteit, bedrijventerreinen in Neerpelt & Overpelt (N71) ontsluiten
▪ TBD ▪ Provincie beter ontsluiten via de weg, in bijzonder de noordelijke bedrijventerreinen die aansluiten op de Ijzeren Rijn
▪ TBD ▪ € 15 mln ▪ LT ▪ *
▪ Openbaar vervoer in de regio verbeteren, eventueel door uitvoering van Spartacus 1 & 2
▪ Huidige barrières opheffen en starten met voorziene investeringen in openbaar vervoer
▪ Provincie beter ontsluiten via het openbaar vervoer
▪ TBD ▪ TBD ▪ KT ▪ ***
Acties op lange termijn mbt randvoorwaarden: infrastructuurTE VERFIJNEN
EN TE VALIDEREN
|Expertengroep SALK 164
Initiatieven gericht op het stimuleren van ondernemerschap
▪ Uitbreiden startersservice met focus op ex-Ford werknemers en werkzoekenden
▪ Stimuleren en ondersteunen van werkzoekenden voor het opstarten van een eigen zaak via een integrale aanpak
▪ Stimuleren ondernemerschap
▪ UNIZO-Limburg ism VDAB Syntra en beroepsfederaties
▪ TBD ▪ KT (2013-14)
Initiatief Wat? Waarom? Wie? Hoeveel Wanneer? Waar? Prioritering?
▪ **
▪ Opzetten ondersteunings-traject voor (innovatieve) starters
▪ “Raad der Wijzen” als klankbord en strategisch adviseur
▪ ‘Bootcamp’: 3-daags trainingsprogramma voor ondernemers
▪ 1 jaar begeleiding en coaching
▪ Ondernemerschap stimuleren en slaagkansen van starters verhogen
▪ Stimuleert eveneens peer-to-peer learning
▪ Werk-gevers-organi-satie(s)
▪ €200.000 (initiële schatting voor personeelskosten en werkingsmiddelen)
▪ KT (2013-14)
▪ ***
▪ Opzetten ondersteunings-traject voor bedrijven in de groeifase
▪ “Raad der Wijzen” als klankbord en strategisch adviseur
▪ Begeleidingstraject ism andere bedrijven
▪ Nazorg door oprichting ‘Adviesraad’ binnen groeibedrijf
▪ Ondernemingen met groei ambities ondersteunen en slaagkansen verhogen
▪ Stimuleert eveneens peer-to-peer learning
▪ Werk-gevers-organi-satie(s)
▪ €200.000 (initiële schatting voor personeelskosten en werkingsmiddelen)
▪ KT (2013-14)
▪ ***
Acties op lange termijn mbt randvoorwaarden: ondernemerschap
Opmerking: opgenomen bij de korte termijnacties in de hoofdpresentatie, kan echter ook toepast worden in andere situaties
Opmerking: opgenomen bij de korte termijnacties in de hoofdpresentatie, kan echter ook toepast worden in andere situaties
TE VERFIJNENEN TE VALIDEREN
|Expertengroep SALK 165
Initiatieven gericht op het financieren van ondernemerschap (1/2)
▪ KLIM-OP lening introduceren
▪ Aantrekkelijke lening formule kleine bedrijven (leningen van max 200 K)
▪ (Geformuleerd als Limburgs initiatief, maar kan ook toegepast worden in heel Vlaanderen)
▪ Ondersteunen van de ontwikkeling van kleine bedrijven (voluntaristisch)
▪ LRM, werkge-versorgan-isaties
▪ Fonds van € 20 mln op 10 jaar + werkingskosten, gefinancierd door de overheid
▪ KT
Initiatief Wat? Waarom? Wie? Hoeveel Wanneer? Waar? Prioritering?
▪ ***
▪ KMO equity participatie lanceren
▪ Deelname van € 1.5-5 mln in groeiende KMOs; 50-tal participaties in Limburg
▪ Ondersteunen van de ontwikkeling van KMOs met groeipotentieel
▪ Limburgse enveloppe van € 40 mln + werkingskosten, gefinancierd door privé & overheid
▪ KT ▪ ***▪ LRM –VPM –PMV
▪ PPS Investeringsfonds oprichten
▪ Publieke financiering infrastructuurprojec-ten (met eventueel fiscale hefboom)
▪ Aantrekken spaargeld om strategische ontwikkeling te financieren
▪ TBD ▪ MT ▪ *▪ TBD
▪ High risk mezzanine introduceren
▪ Leningverstrekkingvoor middelgrote bedrijven in de maakindustrie (leningen van €1-10 mln)
▪ Ondersteunen van de ontwikkeling van middelgrote bedrijven, in bijzonder in maakindustrie
▪ PMV –VPM –LRM
▪ Fonds van € 50-70 mln op 10 jaar+ werkingskosten, gefinancierd door de overheid
▪ KT ▪ **
Acties op lange termijn mbt randvoorwaarden: ondernemerschapTE VERFIJNEN
EN TE VALIDEREN
|Expertengroep SALK 166
Initiatief Wat? Waarom? Wie? Hoeveel Wanneer? Waar? Prioritering?
▪ Aangepaste fiscale maatregelen voor innovatieve bedrijven/activiteiten introduceren
▪ Bijzondere fiscale maatregel voor kosten voor innovatie / inkomsten uit innovatie (cf. regeling voor inkomsten uit octrooien)
▪ Alternatief voor het statuut van reconversiemaat-schappij?
▪ Bedrijven financieel ondersteunen en innovatie stimuleren
▪ Voorstel verder uit te werken door AO
▪ MT ▪ **▪ Federale regering
▪ Verbeterde informatie-verstrekking mbtfinancierings-mogelijkhedendoor AO
▪ - ▪ Kanalisering van informatie verbeteren
▪ Uit te werken door AO ▪ KT ▪ *▪ AO, werkge-versorga-nisaties
▪ Tax shelter voor creatieve industrie introduceren
▪ Fiscale gunstmaatregel voor de ontwikkeling van concrete projecten in de creatieve industrie(naar analogie met de filmindustrie)
▪ Stimuleren van groei in de creatieve industrie door gerichte fiscale maatregel
▪ Voorstel verder uit te werken door AO
▪ KT ▪ *▪ AO, werkge-versorga-nisaties
Acties op lange termijn mbt randvoorwaarden: ondernemerschapInitiatieven gericht op het financieren van ondernemerschap (2/2)
TE VERFIJNENEN TE VALIDEREN
|Expertengroep SALK 167
Bijlage – Inhoud
▪ Diagnose Limburgse problemen
▪ Toekomstprognose voor Limburg
▪ Details initiatieven
▪ Details VKW bevraging Limburgse ondernemers
▪ Samenstelling expertengroep
▪ Overzicht hearings
▪ Lexicon
▪ Bronnen
▪ SALK opdrachtstelling
|Expertengroep SALK 168
39
18
25
13
32
38
48
50
32
30
3
5
20
4
8
3
29
12
6
1
100%
Totaal 32 30 2
Andere 29 25 1
Publieke sector 7 14
Vrije beroepen en onderzoek 10 38
Financ act 25 25 4
Inform & Comm 28 32 4
Logistiek 40 27
Handel 36 32 2
Productie 45 32
Bouwnijverheid 25 33 2
<-3%
(-2%)-(-1%)
0%
1-2%
>3%
8787
119119
4444
1515
2525
2424
2929
1414
6868
425425
62%62%
Verwachting evolutie arbeidsplaatsen in eigen sector op middellange termijn (komende 3 jaar)Percentage van de ondernemers (n = 425)
BRON: VKW bevraging; Team analyse
±2/3 van de ondernemers verwacht een vermindering aan arbeidsplaatsen in zijn sector de komende 3 jaar
Aantal respondenten
▪ Gelijkaardige bevragingen hebben aangetoond dat ondernemers pessimistischer zijn over hun eigen sector dan de werkelijkheid
▪ Deze resultaten zijn niet significant afhankelijk van de grootte van de onderneming
▪ Gelijkaardige bevragingen hebben aangetoond dat ondernemers pessimistischer zijn over hun eigen sector dan de werkelijkheid
▪ Deze resultaten zijn niet significant afhankelijk van de grootte van de onderneming
Detail VKW bevraging Limburgse ondernemers
|Expertengroep SALK 169
1 op 4 ondernemers geeft aan dat er nog steeds groeipotentieel is in de industriële sectoren
10
11
12
15
18
23
23
24
30
35
51
Onderwijs
Horeca
Administratieve diensten
Water & afval
Bouwnijverheid
Vrije beroepen en onderzoek
Energie
Industrie
Informatie & Communicatie
Logistiek
Gezondheidszorg
Populairste subsectoren% van de ondernemers die groeisector aanduidde, die deze subsector specifieerde
▪ Opslag (76%), Vervoer over water (44%)
▪ Computer (70%), Informatie (48%), Telecom (37%)
▪ Voeding (38%), Machines (28%), Chemie (27%)
▪ Onderzoekers (44%)
▪ Inzameling van afval (68%)
Groeisectoren voor de toekomst% van de ondernemers (n = 439)
BRON: VKW bevraging; Team analyse
Detail VKW bevraging Limburgse ondernemers
|Expertengroep SALK 170
Kwalitatieve input van respondenten is gericht op beperkt aantal thema’s, in het bijzonder de loonkostPopulairste thema’s in de kwalitatieve boodschappen voor de experten groep om de groei van te maximaliseren
Verlagen van de loonkostVerlagen van de loonkost
Vergroten van de kloof tussen verloning voor werkenden en werkloosheidsuitkeringen
Vergroten van de kloof tussen verloning voor werkenden en werkloosheidsuitkeringen
Verlagen van de administratieve lasten voor ondernemersVerlagen van de administratieve lasten voor ondernemers
Stimuleren van ondernemerschap en in het bijzonder bij KMOsStimuleren van ondernemerschap en in het bijzonder bij KMOs
PositivismePositivisme
Stimuleren en ondersteunen van innovatie en exportStimuleren en ondersteunen van innovatie en export
“Na Zweden is binnen onze internationale groep België het land met veruit de hoogste loonkosten. In onze activiteit waar arbeid zeer belangrijk is, is dit nefast voor onze concurrentiepositie. Verlaging van loonkosten blijft daarom primordiaal”
“Er moet dringend een wezenlijk verschil komen tussen een werkloosheidsuitkering en een werknemer met een "laag" inkomen; dit verschil is zo klein dat veel vacatures niet ingevuld geraken”
“Uitgaan van eigen kracht gecombineerd met wijziging ondernemersklimaat. De ondernemers moeten het tenslotte zelf doen, maar overheid, pers, ... moeten wel positief klimaat voor ondernemers creëren”
“In de huidige marktomstandigheden zijn er slechts enkele maatregelen mogelijk: flexibiliteit (zie Duits systeem), innovatie-ondersteuning, export stimuleren & ondersteunen”
Focussen op scholing om vraag en aanbod op de arbeidsmarkt beter op elkaar af te stemmen
Focussen op scholing om vraag en aanbod op de arbeidsmarkt beter op elkaar af te stemmen
“Omscholing van arbeiders om de inzetbaarheid te verhogen zal een belangrijk aandachtspunt moeten worden”
Quote
BRON: VKW bevraging; Team analyse
“Een halt roepen aan de negatieve berichtgevingen in de media. (…) Er heerst zo een negatieve geest onder de mensen; wie wil er zo nog ondernemen, investeren, consumeren, ... ”
“Tegengaan van over reglementering vereenvoudiging en vermindering van administratieve lasten”
Detail VKW bevraging Limburgse ondernemers
|Expertengroep SALK 171
Bijlage – Inhoud
▪ Diagnose Limburgse problemen
▪ Toekomstprognose voor Limburg
▪ Details initiatieven
▪ Details VKW bevraging Limburgse ondernemers
▪ Samenstelling expertengroep
▪ Overzicht hearings
▪ Lexicon
▪ Bronnen
▪ SALK opdrachtstelling
|Expertengroep SALK 172
Samenstelling expertengroep
Herman Daems
Stijn Bijnens
Luc Cardinaels
Jean-Paul Coenen
Jan Denys
Wouter De Ploey
Fons Leroy
Piet Pauwels
Francine Quanten
Monique Ramioul
Rudi Roux
Francis Vanderhoydonck
Urbain Vandeurzen
Bernard De Potter
Naam
Voorzitter van de raad van bestuur van BNP Paribas Fortis, KULeuven, Barco en Lannoo en bestuurder bij andere bedrijven
Algemeen Directeur LRM
Voorzitter van VKW Limburg en bestuurder in diverse Limburgse familiebedrijven
Secretaris-opdrachthouder van de Stichting van openbaar nut Limburg Sterk Merk
Manager Corporate Communication and Public Affairs/Labour market expert bij Randstad Belgium
Director bij McKinsey
Hoofd Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB)
Decaan economie aan de Uhasselt
Directeur economische zaken en toerisme – strategisch stadsbeleid en communicatie bij Stad Gen
Hoofd onderzoeksgroep Arbeid en Organisatie van het Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving (HIVA) aan de KULeuven
Managing Director Logistics van Steinhoff International
Onafhankelijk bestuurder in enkele beursgenoteerde en private ondernemingen (o.a. GIMV)
Voorzitter van de raad van bestuur van GIMV
Hoofd van Agentschap Ondernemen
Functie
Voorzitter
Expert
Expert
Expert
Expert
Expert
Expert
Expert
Expert
Expert
Expert
Expert
Expert
Secretaris
Rol
|Expertengroep SALK 173
Bijlage – Inhoud
▪ Diagnose Limburgse problemen
▪ Toekomstprognose voor Limburg
▪ Details initiatieven
▪ Details VKW bevraging Limburgse ondernemers
▪ Samenstelling expertengroep
▪ Overzicht hearings
▪ Lexicon
▪ Bronnen
▪ SALK opdrachtstelling
|Expertengroep SALK 174
Hearings – Overzicht participanten
174
▪ VOKA▪ VKW
▪ ABVV▪ ACLBV▪ ACV
▪ Associatie Universiteit Hogescholen Hasselt / UHasselt▪ Associatie KULeuven / KULeuven
▪ Provincie Limburg▪ Stad Hasselt▪ Stad Genk
▪ LRM▪ POM / ERSV▪ FIT
▪ Zorgsector / Flanders’ care
WerkgeversorganisatiesWerkgeversorganisaties
Werknemers-organisatiesWerknemers-organisaties
OnderwijsOnderwijs
Instanties belast met uitvoeren economisch beleid / reconversie
Instanties belast met uitvoeren economisch beleid / reconversie
SectorenSectoren
▪ UNIZO▪ Boerenbond
Lokale overhedenLokale overheden
|Expertengroep SALK 175
Bijlage – Inhoud
▪ Diagnose Limburgse problemen
▪ Toekomstprognose voor Limburg
▪ Details initiatieven
▪ Details VKW bevraging Limburgse ondernemers
▪ Samenstelling expertengroep
▪ Overzicht hearings
▪ Lexicon
▪ Bronnen
▪ SALK opdrachtstelling
|Expertengroep SALK 176
Lexicon (1/2)AAL
AO
AUHL
BA
BBP
BDM
Biomed
CAGR
CICI
Ciro
CORAL-netwerk
CVO
DHL
DPV
EFRO
ELAt
ENA
EPD
ERSV
Fablab
FAVV
FC
FDC
FIS
Ambient Assisted Living
Agentschap Ondernemen
Associatie Universiteit Hogescholen Limburg
Bachelor
Bruto Binnenland Product
Business Development Manager
Biomedisch Onderzoeksinstituut
Compounded Annual Growth Rate (samengestelde jaarlijkse groei)
Creative Inner City Initiative
Coöperatieve Irrigatie Ruilverkaveling Ophoven CVBA
Community of Regions for Assisted Living
Centrum voor Volwassenenonderwijs
Design Hub Limburg
Design Platform Vlaanderen
Europees Fond voor Regionale Ontwikkeling
Eindhoven-Leuven-Aken triangle
Economisch Netwerk Albertkanaal
Elektronisch Patiënten Dossier
Erkend Regionaal SamenwerkingsVerband
Fabrication Laboratory
Federaal Agentschap voor Veiligheid van de Voedselketen
Flanders Care
Flanders District of Creativity
Flanders InShape
FIT
FMTC
FOD
FPIM
FTE
FWO
Hospilim
IBO
IDE-plan
IWT
IWT
KHLim
KMO
KT
KUL
LRD
LRM
LSM
Luca
LT
MA
MAD faculty
MIC
MT
Flanders Investment & Trade
Flanders' Mechatronics Technology Centre
Federale Overheidsdienst
Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij
Full time Equivalent
Fonds Wetenschappelijk Onderzoek
VZW HospiLim, bestaande Limburg Sterk Merk (LSM), de 9 Limburgse ziekenhuizen en 3 psychiatrische centra
Individuele Beroepsopleiding
Innovation & Design Euregio-plan
Agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie
agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie
Katholieke Hogeschool Limburg
Kleine en Middelgrote Ondernemingen
Korte termijn
Katholieke Universiteit Leuven
Leuven Research & Development
Limburgse Reconversiemaatschappij
Limburg Sterk Merk
School of arts
Lange termijn
Master
Media, Art and Design faculty
Microsoft Innovation Center
Middellange termijn
|Expertengroep SALK 177
Lexicon (2/2)NERF
OKOT
PHL
PIBO
PMA
PMV
POM
PPS
PVL
RCH
REMO
RSZ
RTC
RUP
RWO
SALK
SBO-project
SERR
SOC
TBD
TEW
TNO
UA
Neuro Electronics Research Flanders
Onderwijs Kwalificerende Opleidingstrajecten
Provinciale Hogeschool Limburg
Provinciaal Instituut voor Biotechnisch Onderwijs
Production engineering, Machine design en Automation (KULeuven)
Participatiemaatschappij Vlaanderen
Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij
Publiek Private Samenwerking
Proef- en vormingscentrum Landbouw
Research Campus Hasselt
Afvalverwerkingsbedrijf, onderdeel van de groep Machiels
Rijksdienst voor Sociale Zekerheid
Regionaal Technologisch Centrum
Ruimtelijk uitvoeringsplan
Dienst Ruimtelijke ordening, Woonbeleid en Onroerend erfgoed
Strategisch Actieplan Limburg in het Kwadraat
Strategisch Basisonderzoek project
Sociaal Economisch Raden van de Regio
Strategisch Onderzoekscentrum
To be determined
Toegepaste Economische Wetenschappen
Toegepast Natuurlijkwetenschappelijk Onderzoek
Universiteit Antwerpen
UGent
USP
UVP
V²O
VAP
VDAB
ViA
VIB
Vitalink
VITO
VLAM
VLM
VPM
WKK
XIOS hogeschool
ZOL
Z33
Universiteit Gent
Unique Selling Proposition
Unique Value Proposition
Versterk, Versnel, Ontwikkel
Vlaams Algenplatform
Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding
Vlaanderen in Actie
Vlaams Instituut voor Biotechnologie
Vitalink is het nieuwe, digitale platform van de Vlaamse overheid voor het veilig delen van zorg- en welzijnsgegevens.
Vlaams Instituut voor Technologisch Onderzoek
Vlaamse Centrum voor Agro- en Visserijmarketing
Vlaamse Landmaatschappij
Vlaamse Participatie Maatschappij
Warmte krachtkoppeling
Vlaamse Autonome Hogeschool in Limburg met vestigingen in Diepenbeek en Hasselt, eXpertisecentrum voor Innovatie, Industrie, Onderwijs, Onderzoek en Samenleving
Ziekenhuis Oost-Limburg
Z33 is een huis voor actuele kunst op zuivelmarkt 33 in Hasselt
|Expertengroep SALK 178
Terminologie arbeidsmarkt
BevolkingBevolking
Niet-beroeps-geschikte bevolking
Niet-beroeps-geschikte bevolking
Beroeps-geschikte bevolking
(15-64j)
Beroeps-geschikte bevolking
(15-64j)Beroeps-bevolkingBeroeps-bevolking
Inactieven (zieken,
studenten, etc.)
Inactieven (zieken,
studenten, etc.)
WerklozenWerklozen
WerkendenWerkenden
Belangrijke ratio’s:(1) Aandeel werkenden in beroepsbevolking = werkenden / beroepsbevolking(2) Tewerkstellingsgraad = werkenden / beroepsgeschikte bevolking(3) Activiteitsgraad = beroepsbevolking / beroepsgeschikte bevolking(4) Aandeel beroepsgeschikte bevolking = beroepsgeschikte bevolking / bevolking
(1)
(2)
(3)
(4)
|Expertengroep SALK 179
Bijlage – Inhoud
▪ Diagnose Limburgse problemen
▪ Toekomstprognose voor Limburg
▪ Details initiatieven
▪ Details VKW bevraging Limburgse ondernemers
▪ Samenstelling expertengroep
▪ Overzicht hearings
▪ Lexicon
▪ Bronnen
▪ SALK opdrachtstelling
|Expertengroep SALK 180
Rapporten (1/3) NIET EXHAUSTIEF
Auteur / uitgevende instantie
▪ Stijn Bijnens, Jean Paul Coenen, Ronald Hoebers, Herman Reynders, Marc Vandeput
▪ Vlaamse regering & provincie Limburg
▪ Vlaamse regering
▪ Vlaamse regering
▪ VDAB
▪ LRM
▪ VIL; Buck Consultants International; POM Limburg
▪ LRM
▪ VIM/Propeller
▪ Provincie Limburg
▪ Nv scheepvaart
Titel
▪ Limburg 2.24: een contract met de Limburgers
▪ Limburgplan
▪ Limburgplan - projectmonitorfiches
▪ Limburgplan - evaluatie
▪ Cosourcing
▪ LRM strategie 2012-2015
▪ Masterplan Alberthaven- definitief eindrapport
▪ Reconversiestructuren Limburg
▪ Draft document ter ondersteuning van de opmaak van een business plan
▪ The port of Antwerp and its extended gateway Limburg
▪ Project verhoging bruggen Albertkanaal
▪ Toelichting rond het belang van de 'sluis van Lozen'
▪ Uitvoeringsagenda Havenbeheer Limburg
▪ Ruimte voor nieuwe bedrijventerreinen Plan-MER economisch netwerk van het Albertkanaal
▪ Verhoging bruggen Albertkanaal-strategisch belang
Datum
▪ Sep-11
▪ Jul-05
▪ Jul-12
▪ Aug-12
▪ Sep-09
▪ Nov-12
▪ Jun-11
▪ 2012
▪ 2011
▪ 2012
▪ 2010/2011
|Expertengroep SALK 181
Rapporten (2/3) NIET EXHAUSTIEF
Auteur / uitgevende instantie
▪ LMT
▪ VIA, Agentschap ondernemen
▪ VRWI
▪ VKW & Unizo Limburg
▪ FNV
▪ Planbureau
▪ Resoc
▪ Studiebureau van de Vlaamse regering
▪ POM-ERSV
▪ McKinsey & Company
▪ Kamer van Koophandel
▪ VIA
▪ Dillen, Laveren & Martens
▪ Febelfin
▪ Febelfin
Titel
▪ Stimuleren van sociale innovatie in de 'low-tech en medium-low tech' maakindustrie
▪ Subsidieleidraad voor het bedrijfsleven- U denkt innovatief
▪ Advies 160 - Kernindicatoren 2011
▪ Internationaal zakendoen vanuit Limburg
▪ Arbeidsmarkt & Economische structuur
▪ HEMREG model 2012-2017
▪ Streekpact Limburg 2008-2013
▪ Socio-economische situatie van de provincie Limburg binnen Vlaanderen
▪ Socio-economische analyse van Limburg en haar 5 streken
▪ Prospero: a new momentum to economic prosperity in Belgium
▪ Routeplan 2020
▪ Een verdere invulling van de ViA Doorbraak 'Innovatiecentrum Vlaanderen
▪ Snelgroeiende ondernemingen als motor van de Vlaamse jobcreatie : analyse van de tewerkstellingsbijdrage en profielkenmerken van Vlaamse snelle groeiers Over.werk : tijdschrift van het Steunpunt WSE / Steunpunt Werkgelegenheid, Arbeid en Vorming [Leuven] - ISSN 1379-7034 - 2(2011), p. 75-80
▪ Economische context weegt op kredietverlening aan ondernemingen
▪ Kredietvolume blijft op hoog niveau, kredietaanvraag stokt
Datum
▪ 2009
▪ 2011
▪ Sep-11
▪ Apr-12
▪ Sep-05
▪ Feb-08
▪ Sep-12
▪ Nov-11
▪ 2004
▪ 2012
▪ 2011
▪ 2011
▪ Sep-12
▪ Dec-12
|Expertengroep SALK 182
Rapporten (3/3) NIET EXHAUSTIEF
Auteur / uitgevende instantie
▪ Universiteit Hasselt
▪ VR Studiedienst
▪ Flanders' Care
▪ Planbureau
▪ Universiteit Hasselt Magazine
▪ Roger Mucken e.a.
▪ Universiteit Hasselt, Voka Limburg
▪ Febelfin
Titel
▪ Studie van de economische impact van de sluiting van Ford Genk
▪ Limburgse gemeenten met sociaaleconomisch zwakke positie
▪ Jaarplan 2013 - juni 2014
▪ Regionale economische vooruitzichten 2012-2017
▪ Samen een nieuw verhaal voor Limburg schrijven
▪ Limburg en het Europees belied in de jaren 1987-1991
▪ Toekomstindicatoren
▪ Rapport bijzondere bancaire werkgroep
Datum
▪ –
▪ –
▪ –
▪ Mei-12
▪ Dec 12
▪ 1994
▪ –
▪ Nov-12
|Expertengroep SALK 183
Data NIET EXHAUSTIEF
Bron
▪ ERSV
▪ Eurostat
▪ Febelfin
▪ FIT
▪ FOD economie
▪ HIVA
▪ IWT
▪ OESO
▪ RSZ/RSVZ
▪ Studiedienst Vlaamse Regering
▪ vdab - arvastat
▪ VKW
▪ Werk.be
Gebruikte data
▪ Zelfstandigen
▪ Patentaanvragen, BBP
▪ Kredietaanvragen en weigeringsgraad
▪ Buitenlandse investeringsprojecten
▪ (Arbeids)structuur van de bevolking
▪ Tewerkstelling bij lokale bedrijven
▪ Subsidies Limburgse en Vlaamse bedrijven
▪ Aantal gewerkte uren
▪ Werknemers Vlaanderen en Limburg 2007- 2010, ramingen
▪ Scholing
▪ Werkloosheid
▪ Database top 500 grootste bedrijven in Limburg, bevraging ondernemers
▪ Werkgelegenheid
|Expertengroep SALK 184
Nota’s – Suggesties toegezonden naar expertengroep NIET EXHAUSTIEF
Auteur / uitgevende instantie
▪ Agoria
▪ Altran-Circuit Zolder
▪ Belbag
▪ Claire Tilkaers
▪ Innovatiecentrum Limburg
▪ Limburg Stand-up
▪ Louis Machiels
▪ Provincie Limburg, Dienst Economie
▪ Regionaal Technisch Centrum Limburg
▪ Syntra Limburg
▪ Toeristische actoren en partners Limburg
▪ Victor Billen e.a.
▪ Voorzitter LifeTechLimburg
▪ XIAO, PHL, KHLim en Uhasselt
Titel
▪ Made Different
▪ Clean Mobility hub - Zolder Circuit
▪ Grind in Strategisch Actieplan Limburg²
▪ Strategische adviesraad Limburg Kwadraat – overzicht
▪ Innovatie in Limburg na Ford
▪ En de toekomst kan weer beginnen
▪ Projecten voor Limburg
▪ Startnota voor een strategische aanpak van de Limburgse arbeidsmarkt 2024
▪ Nota samenwerking onderwijs - bedrijven, Good practices in Limburg
▪ Actieplan Ford medewerkers en medewerkers toeleveringsbedrijven
▪ Zoveel redenen om te investeren in het toerisme in Limburg: Visienota over kansen en uitdagingen voor het toerisme in Limburg
▪ Behoud automotive functie en equivalente tewerkstelling in Genk na Ford
▪ Life sciences in Limburg
▪ Overzicht van mogelijke wijzigingen in Limburgse opleidingsaanbod
Datum
▪ –
▪ Dec-12
▪ Jan-12
▪ Jan-12
▪ Dec-12
▪ –
▪ Dec-12
▪ Aug-12
▪ Dec-12
▪ Jan-13
▪ –
▪ Jan-13
▪ Jan-13
|Expertengroep SALK 185
Nota’s ingezonden voor hearings
Auteur / uitgevende instantie
▪ ACV ABVV ACLVB
▪ Boerenbond
▪ Flanders Care
▪ LRM
▪ POM
▪ Stad Genk
▪ Stad Hasselt
▪ Uhasselt
▪ UNIZO
▪ Platform Zorglandschap Limburg
▪ VKW
▪ VOKA
Titel
▪ Nota hearing expertengroep
▪ Land- en tuinbouw, grenzen verleggen
▪ Enkele uitdagingen en opportuniteiten in de organisatie van toekomstige zorg
▪ Zuurstof voor groei
▪ Een blik op het economisch beleid van de provincie Limburg
▪ Hearing SALK
▪ Advies stadsbestuur Hasselt in het kader van het strategisch actieplan Limburg Kwadraat (SALK)
▪ Blauwdruk voor een innovatie gedreven actieplan voor Limburg
▪ KMO² Plan
▪ Speerpunt zorgeconomie
▪ Nota: toekomst voor Limburg n.a.v. sluiting Ford Genk
▪ E= TI³
Datum
▪ Dec-12
▪ Dec-12
▪ Dec-12
▪ Dec-12
▪ Dec-12
▪ Dec-12
▪ Dec-12
▪ Dec-12
▪ Dec-12
▪ Dec-12
▪ Dec-12
▪ Dec-12
|Expertengroep SALK 186
Bijlage – Inhoud
▪ Diagnose Limburgse problemen
▪ Toekomstprognose voor Limburg
▪ Details initiatieven
▪ Details VKW bevraging Limburgse ondernemers
▪ Samenstelling expertengroep
▪ Overzicht hearings
▪ Lexicon
▪ Bronnen
▪ SALK opdrachtstelling