Strategia promocji i rozwoju turystyki w Węgrowie i gminie Liw
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE ......Rozbudowa infrastruktury turystycznej i opracowanie...
Transcript of STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE ......Rozbudowa infrastruktury turystycznej i opracowanie...
Załącznikdo uchwały nr X/69/2015Rady Miejskiej w Sierakowiez dnia 29 września 2015 r.
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKIW GMINIE SIERAKÓW
DO 2020 ROKU
Sieraków 2014
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Spis treści
1. Wstęp................................................................................................................................... 4
1.1. Cel, zakres i metody badawcze......................................................................................... 5
1.2. Programy rozwoju działalności turystycznej w świetle obwiązujących dokumentów
strategicznych........................................................................................................................... 6
A. CZĘŚĆ DIAGNOSTYCZNA
2. Uwarunkowania rozwoju turystyki w gminie........................................................................ 8
2.1. Uwarunkowania przyrodnicze rozwoju turystyki............................................................... 8
2.2. Uwarunkowania pozaprzyrodnicze rozwoju turystyki..................................................... 16
3. Infrastruktura turystyczna i ruch turystyczny..................................................................... 32
3.1. Baza noclegowa i ruch turystyczny.................................................................................. 32
3.2. Baza gastronomiczna i towarzysząca............................................................................... 36
3.3. Szlaki turystyczne............................................................................................................. 39
4. Dostępność turystyczna...................................................................................................... 46
4.1. Informacja turystyczna..................................................................................................... 46
4.2. Dostępność komunikacyjna............................................................................................. 54
4.3. Dostępność dla turystów niepełnosprawnych................................................................. 55
5. Analiza SWOT...................................................................................................................... 70
B. CZĘŚĆ STRATEGICZNA
6. Strategia rozwoju produktów turystycznych gminy Sieraków............................................ 73
6.1. Wizja i misja turystyczna gminy....................................................................................... 73
6.2. Cele strategiczne i operacyjne rozwoju turystyki w gminie............................................. 74
6.3. Markowe produkty turystyczne....................................................................................... 77
6.4. Działania........................................................................................................................... 82
7. System realizacji i wdrażania strategii................................................................................ 95
7.1. Podmiot odpowiedzialny za wdrażanie strategii............................................................. 95
7.2. Partnerzy instytucjonalni gminy w działaniach służących rozwojowi turystyki w
Sierakowie............................................................................................................................... 95
7.3. Źródła finansowania......................................................................................................... 96
7.4. Ramowy harmonogram wdrażania strategii.................................................................... 96
2
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
8. Monitoring i ocena prowadzonych działań w ramach strategii.......................................... 98
Literatura................................................................................................................................ 99
Spis rycin............................................................................................................................... 102
Spis tabel.............................................................................................................................. 105
Załącznik
3
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
1. Wstęp
Turystyka jest elementem współczesnego stylu życia, sposobem poznawania świata,
przyrody, ludzi i kultury, daje możliwość odpoczynku, relaksu, poprawy stanu zdrowia, lecz
przede wszystkim turystyka XXI wieku powoduje rozwój gospodarczy i społeczny regionów
turystycznych. Ze względu na położenie geograficzne gminy Sieraków oraz urzekające walory
przyrodnicze i krajobrazowe, turystyka jest jedną z perspektywicznych gałęzi rozwoju
gospodarczego tego terenu. Liczne działania i przedsięwzięcia samorządu oraz lokalnej
społeczności przyczyniają się do wzrostu zatrudnienia i poprawy jakości życia mieszkańców.
Aby turystyka miała szansę stać się podstawową gałęzią gospodarki gminy Sieraków i ważnym
źródłem dochodów dla jej mieszkańców, niezbędne są kompleksowe i wszechstronne
działania planistyczne, organizacyjne i inwestycyjne. Konieczne jest ukierunkowanie tych
działań, a więc określenie misji i wizji oraz strategicznych celów rozwojowych turystyki w
gminie. Zadanie to spełni Strategia Rozwoju Turystyki w Gminie Sieraków do 2020 roku.
Dokument ten został przygotowany na zlecenie Urzędu Gminy Sieraków przez zespół
pracowników Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej oraz
Katedry Turystyki Wydziału Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. Adama
Mickiewicza w Poznaniu w składzie:
prof. UAM dr hab. Anna Kołodziejczak - kierownik zespołu,
prof. UAM dr hab. Alina Zajadacz,
dr Urszula Kaczmarek,
dr inż. Magdalena Szczepańska,
dr Krzysztof Piotrowski.
Pragniemy w tym miejscu serdecznie podziękować wszystkim osobom, które swoimi
opiniami i zaangażowaniem przyczynili się do powstania strategii, które zgłaszały swoje uwagi
w trakcie konsultacji i tym, którzy w toku wywiadów dostarczali nam wielu ważnych
informacji o turystyce w gminie. Trudno sobie wyobrazić opracowanie tego dokumentu bez
ich zaangażowania. Szczególne podziękowania należą się zastępcy burmistrza gminy dr
Arkadiuszowi Świderskiemu, który na wszystkich etapach pracy nad strategią składał
propozycje działań inwestycyjnych i promocyjnych związanych z turystyką, konsultował
merytoryczne zapisy dokumentu oraz udostępniał nam materiały i dane.
4
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
1.1. Cel, zakres i metody badawcze
Podstawowym celem strategii jest wskazanie takich produktów i działań, które
zaspokajają potrzeby turystów, służą wzmocnieniu lokalnej gospodarki, przynoszą korzyści
lokalnemu środowisku społecznemu i przyrodniczemu, a zarazem odpowiadają warunkom
jakie może oferować gmina. Dzięki niej możliwe będzie skupienie uwagi na priorytetach,
koordynowanie działań tych, którzy w ten rozwój są lub powinni być zaangażowani, ukazanie
wagi zagadnień i korzyści związanych z rozwojem turystyki w gminie, a także dostarczenie
argumentów w procesie pozyskiwania źródeł finansowania projektów. Przy formułowaniu
celów strategicznych opierano się na następujących zasadach:
- zrównoważonego rozwoju,
- racjonalnego wykorzystania środowiska przyrodniczego,
- zintegrowanego planowania, z uwzględnieniem elastyczności i ciągłości procesu
planowania,
- równoległej realizacji celów publicznych i prywatnych (zasada współpracy i partnerstwa).
Okres planowania i wdrażania strategii zawiera się w latach 2014-2020.
Uzasadnieniem przyjęcia takiego okresu są unijne, krajowe i regionalne programy rozwoju
obejmujące identyczne lub podobne ramy czasowe. Analiza stanu istniejącego obejmowała
2014 r. i umożliwiła pełne rozpoznanie uwarunkowań przyrodniczych i pozaprzyrodniczych
sprzyjających rozwojowi obszaru w zakresie turystyki, identyfikację mocnych i słabych stron,
szans i zagrożeń w konfrontacji z oczekiwaniami lokalnej społeczności. Na tym tle określono
docelowo wizję stanu turystyki w 2020 r. oraz wyodrębniono priorytetowe cele strategiczne,
stanowiące siłę napędową rozwoju turystyki w gminie. Strategia stanowić będzie podstawę
działania w dziedzinie turystyki organów samorządu gminnego w zakresie ich kompetencji.
Dokument będzie także inspirować i mobilizować do działań rozwojowych w turystyce
podmioty obsługi ruchu turystycznego. Odnosi się to także do społeczności lokalnych, dla
których rozwój gospodarki turystycznej może zasadniczo wpływać na warunki i jakość ich
życia. Strategia rozwoju turystyki gminy Sieraków została opracowana w oparciu o koncepcję
turystyki zrównoważonej, pod względem form turystyki, pojemności obszarów recepcji
turystycznej oraz jakości życia mieszkańców.
5
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
W pracy wykorzystano dostępne publikacje książkowe, zwłaszcza z zakresu
krajoznawstwa, opracowania statystyczne (Bank Danych Lokalnych GUS), materiały
niepublikowane, dokumenty urzędowe oraz wyniki badań własnych, przeprowadzonych na
terenie gminy.
Dla potrzeb niniejszej strategii posłużono się metodą indukcji, polegającą na
formułowaniu ocen i wniosków na podstawie szczegółowej analizy zjawisk. Przeprowadzona
analiza dotyczyła walorów turystycznych, infrastruktury turystycznej i towarzyszącej, ruchu
turystycznego w gminie oraz otoczenia marketingowego gminy (w tym tendencji i trendów w
turystyce krajowej i zagranicznej, czynników ekonomicznych, społecznych, kulturowych,
technicznych, prawnych i demograficznych). Zastosowanymi metodami szczegółowymi były:
opisowa, statystyczne, kartograficzne, wnioskowania, prognozowania oraz analiza SWOT.
Opracowanie strategii rozwoju turystyki w gminie wymagało także wykorzystania metod
budowania założeń strategicznych, tj. aktywnego planowania strategicznego oraz analizy
eksperckiej. Techniki badawcze wykorzystywane w badaniach to przede wszystkim:
obserwacja, wywiad bezpośredni oraz ankiety. Badania ankietowe objęły trzy grupy
respondentów, tj. turystów przyjeżdżających na wypoczynek, mieszkańców oraz gestorów
usług turystycznych prowadzących działalność gospodarczą w gminie.
1.2. Programy rozwoju działalności turystycznej w świetle obowiązujących dokumentów
strategicznych
Strategia rozwoju turystyki w gminie Sieraków do 2020 roku nawiązuje do treści
Strategii rozwoju turystyki w województwie wielkopolskim, a także Strategii rozwoju
województwa wielkopolskiego do 2020 r. wykorzystując zapisy, które mają charakter
uniwersalny i dotyczą rozwoju turystyki.
Przede wszystkim jest spójna ze Strategią rozwoju gminy Sieraków do 2020 r. oraz
priorytetami i zadaniami przyjętymi w niej, a w szczególności z programem 2.2. Wspieranie i
rozwój turystyki i rekreacji. Przygotowana strategia rozwoju turystyki spełnia zadanie
projektu 2.2.1. Rozbudowa infrastruktury turystycznej i opracowanie strategii aktywizującej
ten sektor.
Strategia rozwoju turystyki w gminie Sieraków do 2020 roku w swoich założeniach
spójna jest z priorytetami i zadaniami przyjętymi w dokumencie Zmiana Studium
Uwarunkowań i Kierunków Przestrzennego Zagospodarowania Gminy Sieraków (2010), w
6
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
którym określono kierunki rozwoju turystyki, rekreacji i wypoczynku. Rozwój tych sektorów
ma postępować w sposób zrównoważony, w harmonii z zasobami naturalnymi. Zmiana
studium adaptuje istniejące zagospodarowanie turystyczne, a także wyznacza nowe tereny o
funkcji wypoczynkowo - turystyczno - rekreacyjnych.
Strategia jest spójna z priorytetami i zadaniami w innych urzędowych dokumentach
związanych z zagospodarowaniem gminy, tj. Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla
Gminy Sieraków na lata 2011-2014 z uwzględnieniem lat 2015-2018 (2011) oraz Plany
Odnowy Miejscowości: Bucharzewo na lata 2013-2020, Chorzępowo na lata 2010-2018,
Kaczlin na lata 2012-2020, Kłosowice na lata 2012-2020, Lutom na lata 2011-2020.
Strategia jako dokument pełni funkcję drogowskazu w realizacji przedsięwzięć
związanych z turystyką w gminie. Informacje podane w opisach działań są propozycjami
realizacji celów strategicznych w dążeniu do wypełnienia misji. Działania te nie można
uważać za zamknięte, bowiem zmieniają się warunki wewnętrzne i zewnętrzne gminy. Trzeba
wziąć pod uwagę możliwości aktualizowania strategii, które pozwolą na utrzymanie jej
aktualności na kilka lat.
7
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
2. Uwarunkowania rozwoju turystyki w gminie
2.1. Uwarunkowania przyrodnicze rozwoju turystyki
Wg regionalizacji fizycznogeograficznej (Kondracki 2000) obszar gminy Sieraków
znajduje się w Prowincji Niż Środkowoeuropejski, Podprowincji Pojezierza
Południowobałtyckie. Północna część gminy znajduje się w mezoregionie Kotlina Gorzowska
(która jest częścią makroregionu Pradolina Toruńsko – Eberswaldzkiej), a południowa w
mezoregionie Pojezierze Poznańskie (które jest częścią Pojezierza Wielkopolskiego). Granica
między tymi obszarami przebiega na południe od doliny Warty, która płynie jeszcze w
pradolinie. Najniżej położonymi obszarami na terenie gminy jest dno doliny Warty (30-40 m
n.p.m). Teren wznosi się od niej zarówno ku północy jak i w stronę południową, gdzie osiąga
maksymalne wysokości powyżej 100 m n.p.m.
Rzeźba terenu
Charakterystyczne dla północnej części gminy jest występowanie wydm śródlądowych
na rozległych poziomach terasowych pradoliny. Wydmy te o wysokościach przeciętnych 20–
30 metrów, dochodzą maksymalnie do 90 m i stanowią największy w Polsce zespół wydm
śródlądowych. Średnia odległość między wydmami to 500 – 600 metrów. Zajmują one
submezoregion Międzyrzecze Warty i Noteci (Kondracki 2000). Cechą charakterystyczną dla
środkowej i południowej części gminy są przebiegające południkowo rynny jeziorne (w
większości wypełnione jeziorami, które opisane są w dalszej części opracowania). Występują
one na północ i południe od doliny Warty, która opada w kierunku zachodnim. Pod względem
spadków terenu bardzo urozmaicona jest północna część gminy oraz część południowa
(krawędzie rynien jeziornych). Położenie gminy na granicy tak różnych pod względem rzeźby
powierzchni Ziemi obszarach jest w skali obszarów nizinnych wyjątkowe. Duże urozmaicenie
form terenu podnosi atrakcyjność turystyczną krajobrazu oraz daje możliwość uczenia na
przykładach o genezie rzeźby nizinnej części Polski. Stanowiąca oś gminy dolina Warty
stanowi łącznik między tym obszarem, a innymi położonymi na wschód i zachód od niego.
Takie zróżnicowane ukształtowanie terenu sprzyja organizowaniu punktów
widokowych. W północnej części gminy jest to wieża obserwacji przeciwpożarowych na
8
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Francuskich Górach (Francuskiej Górze). W południowej części gminy punkt widokowy na
Górze Głazów (Grobia). Zagospodarowanie turystyczne punktów widokowych:
- punkt widokowy na Francuskiej Górze jest czynny tylko czasowo. Informacja o tym nie jest
powszechnie dostępna (nie udzielono jej również w punkcie IT w Zamku Opalińskich). Brakuje
jej również przy wieży. Dojście do punktu z parkingu również nie jest oznaczone (a nie jest
oczywiste). Jeżeli więc wieża ta ma pełnić rolę punktu widokowego (a taką informację można
znaleźć w materiałach kartograficznych) to informacja o nim powinna być konsekwentna,
pełniejsza i bardziej szczegółowa. Warto ustawić drogowskaz przy drodze wojewódzkiej 198
oraz przy najbliższym wieży parkingu leśnym. Punkt widokowy z racji dojazdu drogą
nieutwardzoną jest raczej niedostępny dla grup autokarowych.
- punkt widokowy Góra Głazów jest ogólnodostępny, bez ograniczeń czasowych. Znajduje się
przy nim parking i kilka stolików oraz tablica informacyjna. Można rozważyć wzbogacenie
tablic informacyjnych o wyjaśnienie pochodzenia rzeźby terenu oraz wybudowanie wieży
widokowej.
9
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Źródło: opracowanie K. Piotrowski na podkładzie mapy wektorowej poziomu 2.
Ryc.1. Hipsometria gminy Sieraków.
10
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Źródło: opracowanie K. Piotrowski na podkładzie mapy wektorowej poziomu 2.
Ryc. 2. Spadki terenu w gminie Sieraków.
Wody
Osią hydrograficzną gminy Sieraków jest przecinająca ją równoleżnikowo rzeka Warta.
Stanowi ona korytarz komunikacyjny wykorzystywany przez szlak wodny „Wielka Pętla
Wielkopolski”.
Powierzchnia jezior w gminie Sieraków to około 12,5 km2, co przy ogólnej powierzchni
gminy wynoszącej 203 km2 daje jeziorność 6% i to uwzględniając pozbawioną wód północną
część gminy (ryc. 3). Taki wskaźnik powoduje, że obszar gminy wyróżnia się na tle Pojezierza
Wielkopolsko – Kujawskiego, którego średnia jeziorność wynosi 1,23% (Choiński 2007).
Powierzchnia 9 jezior przekracza 50 ha, a dalszych 13 10 ha. Zróżnicowana jest głębokość tych
jezior. Najgłębsze jest jezioro Śremskie (45 m), nieco płytsze są jeziora Jaroszewskie (35 m) i
Krzymień (33 m). Powierzchnie jezior na terenie gminy wg mapy topograficznej 1: 50 000 są
następujące:11
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
1. Jezioro Lutomskie 151 ha,2. Jezioro Kłosowskie 125 ha,3. Jezioro Śremskie 112 ha,4. Jezioro Barlin 96 ha,5. Jezioro Jaroszewskie 86 ha,6. Jezioro Ławickie 85 ha,7. Jezioro Kubek 64 ha,8. Jezioro Krzymień 62 ha,9. Jezioro Lichwińskie 52 ha
Źródło: opracowanie A.Świderski na podstawie danych GIS i Urzędu Gminy Sieraków.
Ryc. . Wody powierzchniowe w gminie Sieraków.
Obszary wydmowe pozbawione są sieci wód powierzchniowych. Wystąpiło tu
natomiast specyficzne zjawisko – w latach 20. XX wieku pojawiły się tu efemeryczne jeziorka
śródwydmowe jako efekt wycięcia na znacznych obszarach zniszczonych przez sówkę
chojnówkę lasów, co spowodowało zanik sczerpywania i podniesienie poziomów wód
gruntowych (Kondracki 2000).
12
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Ocena atrakcyjności rekreacyjnej jezior gminy Sieraków
Ocenę atrakcyjności rekreacyjnej jezior przeprowadzono metodą zaproponowaną
przez zespół S. Bródka, B. Medyńska-Gulij, L. Kaczmarek (2010) wykorzystując dane z mapy
wektorowej poziomu 2 według techniki zaproponowanej przez K. Piotrowskiego (2013).
Ocena metodą bonitacji punktowej obejmuje 7 kryteriów, w tym powierzchnia jest inaczej
punktowana dla celów kąpieliskowych oraz sportów wodnych i żeglarstwa (tab.1).
Tab. . Kwalifikacja i bonitacja punktowa cech służących ocenie atrakcyjności rekreacyjnej
jezior.
Kryteria oceny
Kwalifikacja i bonitacja poszczególnych kryteriów
tereny korzystne4 pkt
tereny korzystne z ograniczeniami
2 pkt
tereny niekorzystne0 pkt
1aPowierzchnia jeziora:- dla celów kąpieliskowych powyżej 50 ha 25 – 50 ha poniżej 25 ha
1b
- dla sportów wodnych i żeglarstwa powyżej 200 ha 100 – 200 ha poniżej 100 ha
2 Średnia głębokość jeziora powyżej 5 m 2 m – 5 m poniżej 2 m
3 Wskaźnik wydłużenia jeziora od 3 do 5 1,5 – 3 oraz 5 – 7 poniżej 1,5 oraz
powyżej 7
4 Wskaźnik rozwinięcia linii brzegowej powyżej 3 1,5 – 3 poniżej 1,5
5 Wskaźnik odsłonięcia jeziora powyżej 75 25 – 75 poniżej 25
6
Charakter otuliny jeziora:Zmienność rzeźby terenu w strefie brzegowej o szer.1 km
obszary płaskiemonotonne
krajobrazowozajmują poniżej 30%
obszary płaskiemonotonne
krajobrazowo zajmują30- 60%
obszary płaskiemonotonne
krajobrazowo zajmująpowyżej 60%
7Udział lasów w strefie brzegowej o szer. 1 km 40 - 60% 20- 40% oraz
60 - 80%poniżej 20% oraz
powyżej 80%Bonitacja sumująca – przedziaływ punktach
powyżej 20 punktów od 10 do 20 punktów poniżej 10 punktów
Źródło: Bródka. 2010.
Z uwagi na dostępność kompletnych danych niezbędnych do analizy, obliczenia
wykonano dla 16 jezior (tab. 2). Według przyjętych kryteriów dla celów kąpielowych oraz
sportów wodnych i żeglarstwa korzystne z ograniczeniami są jeziora: Jaroszewskie, Ławickie,
Śremskie, Wielkie, Putnik. Tylko dla celów kąpielowych korzystne z ograniczeniami są jeziora:
Lutomskie, Krzymień, Kłosowskie, Lichwińskie, Kubek, Barlin oraz Małe i Chalinek. Te ostatnie
są o tyle ciekawe, że uzyskały wysoką ocenę mimo relatywnie niewielkiej powierzchni. Wody
13
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
powierzchniowe, szczególnie jeziora, czynią z gminy Sieraków obszar wyjątkowy w skali
Pojezierza Wielkopolskiego.
Tab. 2. Wskaźniki oceny atrakcyjności rekreacyjnej jezior w gminie Sieraków.
Sumaryczna ocena dla celów
kąpieliskow
ych
Sumaryczna ocena dla celów
sportów
wodnych i żeglarstw
a
powierzchnia jeziora dla celów
kąpieliskow
ych
powierzchnia jeziora dla celów
sportów
wodnych i żeglarstw
a
średnia głębokość jeziora
wskaźnik w
ydłużenia jeziora
wskaźnik rozw
inięcia linii brzegow
ej
wskaźnik odsłonięcia jeziora
udział lasów w
strefie brzegowej
udział obszarów płaskich w
strefie brzegow
ej
JEZIORO JAROSZEWSKIE 18 14 4 0 4 4 0 0 4 2JEZIORO ŁAWICKIE 18 14 4 0 4 4 0 0 4 2JEZIORO ŚREMSKIE 16 12 4 0 4 2 0 0 4 2JEZIORO WIELKIE 14 12 2 0 2 4 0 0 4 2JEZIORO PUTNIK 12 12 0 0 4 4 0 0 2 2JEZIORO LUTOMSKIE 12 8 4 0 4 0 2 0 2 0JEZIORO KRZYMIEŃ 12 8 4 0 4 2 0 0 2 0JEZIORO KŁOSOWSKIE 12 8 4 0 2 0 2 2 2 0JEZIORO MAŁE 10 10 0 0 4 2 0 0 2 2JEZIORO CHALINEK 10 10 0 0 2 2 0 0 4 2JEZIORO LICHWIŃSKIE 10 6 4 0 2 4 0 0 0 0JEZIORO KUBEK 10 6 4 0 2 0 2 2 0 0JEZIORO BARLIN 10 6 4 0 0 0 2 2 2 0JEZIORO BRAGANT 8 8 0 0 4 4 0 0 0 0JEZIORO BUCHARZEWSKIE 6 6 0 0 2 2 0 0 2 0JEZIORO MNISZE 6 6 0 0 2 0 2 0 0 2Źródło: obliczenia K. Piotrowski.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu w 2012 r. badał jakość wód
w dwudziestu jeziorach w Wielkopolsce, w tym położonych na obszarze gminy Sieraków
jeziorach Lutomskim i Śremskim. Na tle województwa jeziora położone w gminie wypadły
przeciętnie. Ogólny stan ekologiczny jeziora Śremskiego został określony jako umiarkowany, a
jeziora Lutomskiego jako słaby. Stan ogólny wód został określony jako zły (Pułyk 2013).
Klimat
Gmina Sieraków leży na granicy trzech regionów klimatycznych: Dolnej Warty,
Lubuskiego i Środkowowielkopolskiego. Granice między tymi regionami są niewyraźne (Woś
1999). Specyfiką klimatu Regionu Dolnej Warty jest występowanie dni z pogodą
przymrozkowi bardzo chłodną, zazwyczaj z opadem (średnio 21 dni w roku). Liczniejsze niż w
14
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
innych regionach Polski są tutaj dni z pogodą umiarkowanie ciepłą z dużym zachmurzeniem
(49 w roku) oraz z pogodą bardzo ciepłą z dużym zachmurzeniem (15 w roku). Region Lubuski
natomiast charakteryzuje się częstszym niż w innych regionach występowaniem pogody
gorącej (średnia dobowa powyżej 25oC), częściej występuje pogoda słoneczna bez opadu. Do
względnie licznych należą dni z pogodą bardzo ciepłą, z dużym zachmurzeniem, bez opadu.
Rzadziej występują dni z pogodą bardzo chłodną i przymrozkami.
Średnia roczna temperatura powietrza wynosi około 8oC i należy na najwyższych w
kraju, podobnie jak wynosząca -2oC średnia temperatura stycznia. W ciągu roku występuje tu
250 – 260 dni z temperaturą minimalną powyżej 0oC, a okres wegetacyjny trwa ponad 220
dni, co należy do wyższych wartości w skali kraju.
Zachmurzenie jest raczej wysokie – średnia roczna liczba dni pogodnych wynosi 35 –
40 i należy do niższych w Polsce, a dni pochmurnych 120 – 130. W ciągu roku występuje w
gminie Sieraków około 160 dni z opadem atmosferycznym, co stanowi w skali kraju wartość
poniżej przeciętnej (nie wliczając obszarów górskich). Efektem relatywnie wyższej
temperatury i niższych opadów jest późno powstająca i wcześnie zanikająca pokrywa śnieżna.
Średnio rocznie pokrywa śnieżna występuje przez około 50 dni, przy czym pokrywa o
grubości co najmniej 20 cm trwa poniżej 10 dni. Częstość występowania zim śnieżnych nie
przekracza 10% (Woś 1999).
W miesiącach letnich liczba dni pogodnych należy do niższych w skali kraju (10 – 15%),
podobnie jak w skali roku (9,3 – 11,5% ; Kuchcik i in. 2013).
Przyroda ożywiona
Niemal całą północną część gminy porastają lasy drugiego największego w Polsce
kompleksu leśnego - Puszczy Noteckiej. Drzewostan jest jednorodny – bór sosnowy został tu
posadzony w latach 20. XX wieku (po gradacji strzygoni choinówki). W południowej części
gminy występują lasy bardziej zróżnicowane, częściowo liściaste (ryc. 4). Łącznie w gminie
lasy zajmują 121 km2, czyli lesistość wynosi 60%.
15
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Źródło: opracowanie A.Świderski na podstawie danych GIS i Urzędu Gminy Sieraków.
Ryc. . Użytkowanie gruntów / lasy gminy Sieraków.
Ochrona przyrody
Centralna i południowa część gminy została objęta ochroną w ramach Sierakowskiego
Parku Krajobrazowego. Łącznie Sierakowski PK obejmuje 153 km2 powierzchni gminy, co
stanowi 75% gminy i 50% parku krajobrazowego (ryc. 5).
W gminie znajdują się 4 rezerwaty przyrody. Trzy z nich znajdują się w niedalekim
sąsiedztwie, nad jeziorami Kłosowskim i Mniszym:
1. Rezerwat leśny Cegliniec (4,3 ha) – chroniący wyjątkowe, bo 170 letnie drzewostany
sosnowe, ocalałe po gradacji strzygoni sosnówki,
2. Rezerwat faunistyczny Czaple Wyspy (7,1 ha) – chroniący wyspy będące miejscem
lęgowym wielu gatunków ptaków,
3. Rezerwat torfowiskowy Mszar nad Jeziorem Mnich (6 ha).
16
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Czwarty – leśny rezerwat przyrody Buki nad Jeziorem Lutomskim – to największy z
rezerwatów na obszarze gminy (powierzchnia 55 ha). Obejmuje on ochroną porośniętą
bukiem krawędź rynny jeziornej.
Źródło: opracowanie A.Świderski na podstawie danych GIS i Urzędu Gminy Sieraków.
Ryc. 5. Formy ochrony przyrody w gminie Sieraków.
Cały obszar gminy znajduje się w Obszarze Specjalnej Ochrony „Puszcza Notecka” (sieć
Natura 2000). Na obszarze gminy znajdują się pomniki przyrody m. in. dąb „Józef”, głaz
narzutowy „Diabelski kamień”.
2.2. Uwarunkowania pozaprzyrodnicze rozwoju turystyki
Historia Sierakowa sięga czasów średniowiecza. Lokacja miasta nastąpiła za
panowania Kazimierza Wielkiego. Osobą lokującą miasto był prawdopodobnie wojewoda
poznański Maćko Borkowic. Za jego staraniem około 1334 r., na tzw. surowym korzeniu,
zostaje założone miasto tuż przy brodzie przez rzekę Wartę. Borkowic pragnąc zachować
tradycje rodzinne przenosi nazwę z rodzinnego sioła – Sierakowa koło Kościana na nowo
17
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
założoną osadę oraz nadaje mu godło w postaci swego rodowego herbu zwanego Napiwo lub
Napiwon. Przedstawia on czerwoną głowę jelenia ze złotymi rogami i po dziś dzień stanowi
on znak rozpoznawczy miasta (Jędrzejczak 2014). W wyniku koligacji rodzinnych dobra
sierakowskie przeszły następnie w ręce Nałęczów, którzy władali nimi do połowy XV wieku.
Bardzo ważnym wydarzeniem w dziejach Sierakowa był wtedy przywilej wydany przez
Dobrogosta i Świętochę dnia 5 lipca 1423 r., nadający szereg uprawnień mieszkańcom miasta.
W 1450 r. dobra sierakowskie nabył Łukasz I Górka, wojewoda poznański – na ponad 100 lat
Sieraków znalazł się w rękach rodu Górków. Czasy panowania możnego wielkopolskiego rodu
sprzyjały rozwojowi miasta – nastąpił m.in. rozkwit handlu, przebudowano zamek,
ufundowano kościół i szpital św. Ducha z myślą o ubogich mieszkańcach. W 1570 r. dobra
sierakowskie zakupił Jakub Rokossowski, starosta ostrzeszowski. W 1591 r. ówcześni
właściciele sprzedali miasto Janowi z Bnina Opalińskiemu. Rządy Opalińskich były złotym
wiekiem w historii Sierakowa. Za ich czasów m.in. przebudowano i powiększono sierakowski
zamek, który stał się rezydencją magnacką, gruntowanie odnowiono kościół parafialny p.w.
Wszystkich Świętych, miasto czerpało dochody z handlu, rozwijały się cechy rzemieślnicze. W
1619 r. Piotr Opaliński ufundował klasztor bernardynów wraz z kościołem, a jego syn
Krzysztof założył pierwsze w Polsce trzyklasowe gimnazjum oparte na programie
przygotowanym przez Jana Amosa Komeńskiego, drukarnię oraz teatr na dworze magnackim.
Kolejnymi właścicielami z rodu Opalińskich byli: Jan Karol, a następnie jego córka Katarzyna,
która została żoną Stanisława Leszczyńskiego, późniejszego króla Polski. Po ich śmierci
majątek przeszedł w ręce córki – Marii Leszczyńskiej – królowej Francji. W 1749 r. sprzedała
ona jednak miasto wraz z dobrami Henrykowi hrabiemu z Ocieszyna Brühlowi, ministrowi
króla Augusta III. W następnych latach Sieraków zmieniał właścicieli kilkakrotnie. Jednym z
nich był Piotr Mikołaj Gartenberg Sadogórski, który wydał m.in. przywilej przekazujący
miejscowej gminie ewangelickiej jeden z magazynów solnych nad Wartą, z przeznaczeniem
na budowę nowego kościoła dla zboru. Kolejnymi właścicielami dóbr sierakowskich zostają:
Abraham baron de Fritsch, konsyliarz elektora saskiego (późniejszy kanclerz saski, nabywa je
27 grudnia 1780 r.) a następnie Łukasz hrabia Bniński z Bnina (nabywa je 9 maja 1789 r.).
Okres saski i czasy późniejsze doprowadziły do stopniowego upadku miasta. W 1817 r., w
wyniku wielkiego pożaru, zniszczeniu uległo ponad 70% zabudowy Sierakowa. Nastąpiła
korekta układu ulic i stopniowa odbudowa. Sieraków i okolice zostają następnie sprzedane 28
lipca 1827 r. General direktion der Algemeinen Wittwen – Verpflegungs – Anstalt w Berlinie a
18
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
w 1832 r. stały się własnością króla pruskiego. W 1829 r. w budynkach byłego majątku
Opalińskich, założono stado ogierów. W drugiej połowie XIX wieku powstały w Sierakowie 2
cegielnie, 2 gorzelnie, tartak, funkcjonowały 2 kopalnie węgla brunatnego. Na początku XX
wieku działał młyn parowy i fabryka cygar, założono linię kolejową. W 1919 r. miasto zostało
wyzwolone przez Powstańców Wielkopolskich – rozpoczął się rozwój Sierakowa w granicach II
Rzeczpospolitej (Program opieki nad zabytkami dla gminy Sieraków 2008).
W nowych realiach administracyjnych, w okresie powojennym rozpoczynają się
trudne lata odbudowy polskiej państwowości, instytucji i infrastruktury. W 1923 r. dochodzi
do katastrofy ekologicznej tj. masowego występowania strzygoni chojnówki (motyl, szkodnik
drzew sosnowych), w wyniku czego zostają zniszczone duże obszary Puszczy Noteckiej.
Inwazja tego szkodnika jest impulsem do rozwoju tartaków, które pozyskują drewno ze
zniszczonych lasów. Występujące na terenie Sierakowa i okolic pokłady węgla brunatnego są
eksploatowane m.in. w kopalni „Wanda”. W 1924 r. zawiązana zostaje Huta Szkła „Warta”
działająca do dzisiaj. Co istotne dla późniejszego charakteru miasta, Sieraków zaczyna
zyskiwać i pokazywać swe walory turystyczne. Przesłanką do utworzenia na tym terenie
specjalnego ośrodka był rozkaz marszałka Józefa Piłsudzkiego, którego rezultatem w latach
1927-1928 był obóz szkoleniowy dla kadetów strzelnictwa. W 1929 r. założone zostają letnie
obozy przysposobienia wojskowego oraz wychowania fizycznego nad Jeziorem Jaroszewskim.
W tym okresie zaczyna powstawać ośrodek wypoczynkowy, który staje się podwaliną dla
rozwoju turystyki na tym terenie.
Pojezierny obszar, tradycje rybackie wpływają na utworzenie w 1939 r. w Sierakowie
pierwszej w Polsce szkoły rybactwa śródlądowego, która ma za zadanie kształcić młodzież w
zawodzie rybaka. Niestety rozwój miasta przerywa wybuch II wojny światowej. Miasto zajęte
przez okupantów hitlerowskich szybko doświadcza ich bezwzględności i okrucieństwa.
Zamknięte zostają polskie instytucje i szkoły, przejmowany jest majątek Polaków, sprowadzani
są osadnicy niemieccy (Jędrzejczak 2014).
Pod koniec stycznia 1945 r. Sieraków i okolice zostają wyzwolone z rąk niemieckich
okupantów. W okresie PRL, w gminie odbudowywane i uruchamiane w nowych realiach
systemowych są obiekty istniejące przed 1939 r. tj. Stado Ogierów, Huta Szkła „Warta”, szkoła
rybacka oraz cegielnia. W latach 50. XX wieku rozpoczyna się dynamiczny rozwój bazy
rekreacyjno-turystycznej w okolicach Jeziora Jaroszewskiego. Powstają liczne ośrodki
wczasowe świadczące usługi głównie dla pracowników różnych poznańskich zakładów pracy.
19
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Siedzibą gminy jest miasto Sieraków, którego centralna zabudowa składa się głównie z
kamienic i domów o wielkości i formach typowych dla architektury XIX oraz pierwszej połowy
XX wieku, budynków gospodarczych oraz użyteczności publicznej. Elementem
urozmaicającym, choć nie w pełni wykorzystanym, jest położenie miasta nad rzeką Wartą.
Rzeka stanowiącą w przeszłości ważną drogę komunikacyjną i transportową, do dziś
pozostaje czynnikiem kształtującym krajobraz kulturowy gminy Sieraków, dzieląc teren gminy
na dwie części. Część na północ od Warty, prawie w całości zajęta jest przez lasy Puszczy
Noteckiej. Osadnictwo na tym terenie jest rozrzucone i przyjmuje postać kilku niewielkich
wiosek, pojedynczych leśniczówek oraz niewielkich osad leśnych, pełniących coraz częściej
funkcje rekreacyjne. Sieć osadnicza stopniowo zagęszcza się w kierunku południowym, w
kilku przypadkach mając związki z osadnictwem olęderskim. Południowa część gminy to teren
rolniczy, wyróżnia się typową zabudową zagrodową z licznymi zespołami dworsko-parkowymi
i folwarcznymi, które miały zasadniczy wpływ na kształtowanie się sieci osadniczej i formy
zabudowy na tym obszarze. Różnica poziomów w ukształtowaniu terenu gminy dochodzi
nawet do 30 m wysokości, co stanowi o znacznej atrakcyjności krajobrazowej. Ponadto,
charakterystyczne dla krajobrazu są liczne jeziora, wykorzystywane w gospodarce rybackiej
oraz w kilku przypadkach głównie turystycznie.
Na obszarze gminy Sieraków znajdują się bogate zasoby dziedzictwa i krajobrazu
kulturowego. Wpisem do rejestru zabytków województwa wielkopolskiego objęto:
- układ urbanistyczny Sierakowa,
- 4 obiekty sakralne (m.in. kościoły parafialne w Sierakowie i w Lutomiu),
- odbudowane budynki zamku w Sierakowie, w którym obecnie mieści się Muzeum Zamek
Opalińskich,
- 4 dwory i pałac (Chalin, Ławica, Lutomek, Lutom i Sieraków),
- 4 zespoły folwarczne (Chalin, Lutomek, Lutom i Ławica),
- 5 parków (Chalin, Ławica, Lutomek, Lutom, Sieraków),
- cmentarze poewangelickie m.in. w Bucharzewie, Lutomiu, Tucholi czy Sierakowie.
Oprócz wymienionych obiektów objętych wpisem do rejestru sporządzono także
wykaz ponad 250 innych zabytków nieruchomych, w tym ponad 100 zespołów obiektów
zabytkowych ujętych w gminnej ewidencji zabytków (tab. 3). Zdecydowana większość
zasobów dziedzictwa i krajobrazu kulturowego gminy objętych ochroną skupiona jest na
20
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
terenie miasta Sieraków, jednakże znaczny potencjał kulturowy wykazują obszary wiejskie, co
może stanowić istotny czynnik rozwoju turystyki w tej gminie.
Tab. 3. Wykaz zabytkowych obiektów nieruchomych w ewidencji konserwatorskiej.
Miejscowość Ukł
ad u
rban
istyc
zny
Zabu
dow
a m
iesz
kaln
a
Obi
ekty
sak
raln
e
Budo
wni
ctw
o ob
ronn
e
Obi
ekty
uży
tecz
nośc
i pub
liczn
ej
Obi
ekty
prz
emys
łow
e i g
ospo
darc
ze
Pała
ce i
dwor
y
Zesp
oły
folw
arcz
ne
Budo
wni
ctw
o w
iejs
kie
Park
i
Cmen
tarz
e
Bucharzewo 5Chalin 1 1 1Chorzępowo 3 4 3Góra 5 1 1Grobia 1 1Grobia-Jaroszewo 2Grobia-Sprzeczno 2Izdebno 2 1 1Jeziorno 2Kaczlin 7 2 3Kaczlin-Olendry 3Kłosowice 2 1Lesionki 1Lutom 4 1 1 1Lutomek 6 1 1 1Lutomek-Sośnia 1Ławica 1 1 1Marianowo 5 1Przemyśl 2 1Sieraków 1 167 3 1 11 6 2Tuchola 3 1 3Źródło: opracowanie M. Szczepańska.
Na terenie gminy Sieraków zabytki ruchome skupione są głównie w obiektach
sakralnych (wystrój i wyposażenie kościołów w Sierakowie i Lutomiu) oraz w obiektach Stada
Ogierów (kolekcja powozów konnych) i Muzeum Zamku Opalińskich (sarkofagi rodu
Opalińskich i cynowy puchar cechu kowali).
Na terenie gminy zinwentaryzowano 14 kapliczek i figur przydrożnych (ryc. 6).
21
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Źródło: fot. M. Szczepańska. 2014.
Ryc. 6. Przydrożna figura z cennym starodrzewem - ważny element krajobrazu kulturowego
wsi.
Drogom towarzyszą liczne aleje drzew, często pomnikowych, natomiast polom
uprawnym – zadrzewienia śródpolne, co urozmaica rolniczą przestrzeń gminy (ryc. 7).
Niestety tradycyjne ogrody podokienne, sady oraz elementy małej architektury
ogrodowej zastępowane są nowoczesnymi formami. Podobny trend zauważa się w
budownictwie, zwykle jednorodzinnym – niekiedy forma, skala, kolorystyka detal
architektoniczny obiektów odstają od lokalnej tradycji budowlanej. Działania te skutkują
brakiem harmonii w krajobrazie kulturowym gminy, wpływają na niego niekorzystnie.
Jednakże wszystkie wymienione zasoby dziedzictwa kulturowego wraz z bogatym tłem
historycznym i urozmaiconym krajobrazem kulturowym, mogą stanowić interesujące i
atrakcyjne uzupełnienie walorów przyrodniczych oraz oferty turystyczno-rekreacyjnej gminy
(ryc. 8).
22
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Źródło: fot. M. Szczepańska. 2014.
Ryc. 7. Przydrożna aleja drzew charakterystyczna dla krajobrazu kulturowego wsi w gminie
Sieraków.
Źródło: fot. M. Szczepańska 2014.
Ryc. 8. Przykład dobrych praktyk – budynek Gościńca Jaroszewskie Wzgórze wpisany jest
do ewidencji zabytków.
23
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Znaczna część zasobów dziedzictwa i krajobrazu kulturowego gminy Sieraków
objętych ochroną stanowi istotny walor turystyczny.
Obiekty sakralne
Jednym z najważniejszych obiektów sakralnych w gminie Sieraków jest kościół
parafialny p.w. NMP Niepokalanie Poczętej przy ul. Poznańskiej - manierystyczna świątynia
wzniesiona została dla zakonu bernardynów w latach 1619 – 1639, według projektu
architekta i budowniczego z północnych Włoch Krzysztofa Bonadury Starszego. Kościół jest w
bardzo dobrym stanie technicznym, prowadzone są w nim bieżące prace remontowe i
konserwatorskie. Przy kościele znajduje się plebania wzniesiona po 1817 r. na
pozostałościach jednego ze skrzydeł dawnego klasztoru bernardynów. Na terenie kościelnym
przy ul. Poznańskiej znajduje się również fragment muru klasztornego wraz z bramą. Bryła
kościoła jest dominantą w panoramie miasta (ryc. 9). Obok kościoła znajduje się
zaprojektowany i zrewitalizowany w 2013 r. park miejski im. św. Jana Pawła II z bogatym
starodrzewem i infrastrukturą sportowo-rekreacyjną.
Źródło: fot. M. Szczepańska. 2014.
Ryc. 9. Widok na kościół parafialny p.w. NMP Niepokalanie Poczętej w Sierakowie spod
Zamku Opalińskich.
W Sierakowie zachował się również kościół ewangelicki. Zbudowany w technice
szachulcowej, usytuowany jest na skarpie nad brzegiem Warty. Powstał w latach 1782 –
1785, z fundacji ówczesnego właściciela miasta Piotra Mikołaja Gartenberga-Sadogórskiego,
24
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
jako salowa świątynia z zamkniętym trójbocznie prezbiterium oraz charakterystyczną niską
wieżą w dachu od strony południowej. Do 1945 r. wykorzystywany był przez gminę
ewangelicką, następnie użytkowany jako magazyn. W 2010 r. doszło do katastrofy
budowlanej - zawaliła się wieża w południowej części świątyni. Kościół ten jest jednym z
najgorzej zachowanych obiektów zabytkowych gminy z wpisanych do rejestru zabytków (ryc.
10). Właściciel obiektu – gmina Sieraków – czyni starania związane z pozyskaniem
zewnętrznych środków finansowych na jego rewitalizację. W 2013 r. opracowana została
kompletna dokumentacja odbudowy tego zabytku i utworzenia w nim Muzeum Rybactwa
Śródlądowego i Ochrony Wód z funkcją biblioteczną.
Źródło: fot. M. Szczepańska. 2014.
Ryc. 10. Ruiny kościoła poewangelickiego w Sierakowie.
Przy ul. Sokoła znajduje się dawna synagoga pochodząca z około 1880 r. Po 1945 r.
zaadaptowana została na kino, w wyniku, czego całkowicie zmieniono jej wnętrze. Ocalała
natomiast jej elewacja, zdobiona charakterystycznymi neoromańskimi półkolistymi arkadami.
Synagoga stanowi obecnie własność prywatną, a jej właściciel wykonał prace remontowe
związane z adaptacją budynku na lokal handlowy. Stan zachowania budynku należy ocenić
jako dobry.
Na terenie gminy znajduje się wpisany do rejestru zabytków kościół p.w. św. Andrzeja
i NMP Wspomożenia Wiernych w Lutomiu, wzniesiony w latach 1753 –1762 na miejscu
wcześniejszej drewnianej świątyni z fundacji ówczesnej właścicielki wsi Anny Marii z
KolovrathówBrühlowej. Jest to murowana, jednonawowa świątynia z prosto zamkniętym
25
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
prezbiterium, nakryta niskim dwuspadowym dachem. Od strony południowej do nawy
dostawiona jest 3-kondygnacyjna wieża (ryc. 11). W 2004 r. odnowiono wnętrze kościoła.
Stan zachowania świątyni należy ocenić jako dobry. Bryła kościoła stanowi silną dominantę w
panoramie wsi.
Źródło: fot. M. Szczepańska. 2014.
Ryc. 11. Kościół p.w. św. Andrzeja i NMP Wspomożenia Wiernych w Lutomiu – silna
dominanta w panoramie wsi.
Obiekty obronne
Na terenie gminy znajdują się pozostałości zamku Opalińskich w Sierakowie,
pochodzącego z przełomu XIV i XV wieku. Na bazie dawnych piwnic zrekonstruowano jedno
skrzydło zamku Opalińskich. Przeprowadzone w latach 90. XX wieku badania architektoniczne
wykazały, że zamek był budynkiem z dwoma równoległymi skrzydłami mieszkalnymi z tzw.
przewiązką, ujmującymi niewielki dziedziniec pośrodku. Wjazd do niego prowadził od strony
wschodniej przez most nad fosą. W wyniku pożaru miasta w 1817 r. zamek został mocno
zniszczony, jego pozostałości rozebrano w pierwszej połowie XIX wieku, zachowując jedynie
piwnice ze skrzydła południowego. Odbudowane w latach 90. XX wieku skrzydło zamku
uzyskało bryłę 2-kondygnacyjnego budynku, nakrytego dwuspadowym dachem. Z uwagi na
brak źródeł faktograficznych bryła została maksymalnie uproszczona, zachowano natomiast
elementy ocalałe w partii dawnych piwnic, które stanowią przyziemie odbudowanego
skrzydła. Stan zamku należy ocenić jako dobry. W budynku utworzono Muzeum Zamek
26
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Opalińskich. Eksponowane w przyziemiach zamku sarkofagi z XVII wieku stanowią zespół
unikalny w skali Wielkopolski. W obiekcie organizowane są wystawy o charakterze czasowym,
wykłady, koncerty i warsztaty teatralne.
Obiekty zabudowy przemysłowej i gospodarczej
Ciekawym zespołem zabudowy gospodarczej zachowanym we wschodniej części
Sierakowa są budynki stada ogierów, których historia sięga 1829 r. Powstały one w miejscu
dawnego folwarku zamkowego. Zgrupowane są wokół dwóch dziedzińców. Starszy
chronologicznie jest dziedziniec północny, zabudowany z trzech stron późnoklasycystycznymi
budynkami stajennymi z pawilonami mieszkalnymi w narożach, zamknięty od północy
pałacem, za którym rozciąga się rozległy park w stylu angielskim z licznymi pomnikami
przyrody (np. 600-letni dąb). Od frontu pałac osłaniają 120-letnie cyprysiki nutkajskie i
główny dziedziniec z czteroma ponad 200-letnimi dębami oraz płytą wystawową do
prezentacji koni. W latach 2006–2007 przeprowadzono generalny remont pałacu – wnętrz i
fasady wraz z adaptacją na cele administracyjno-turystyczne. Na terenie głównego podwórza
folwarcznego znajdują się 4 stajnie oraz 4 pawilony mieszkalne. Przy wjeździe do folwarku
położony jest budynek tzw. ambulatorium, który jest w dość dobrym stanie technicznym.
Wokół drugiego podwórza znajdują się kolejne stajnie (nr V i VI) oraz budynek mieszkalny
pracowników stada tzw. biały domek. W obiekcie oferowane są kursy jazdy konnej pod okiem
kadry instruktorów i trenera w terenie lub w krytej ujeżdżalni oraz treningi indywidualne.
Organizowane są tu zawody konne i pokazy mini woltyżerki na konikach polskich. Stado
posiada również interesującą ofertę noclegów oraz imprez integracyjnych, a także prowadzi
pensjonat dla koni oraz wynajem powozów.
Dwory i pałace
Najstarszy dwór (z XVII, a może nawet XVI wieku) wraz z parkiem znajduje się w
Chalinie, gruntownie przebudowany około 1800 r. Obiekt ten jest siedzibą Ośrodka Edukacji
Przyrodniczej popularyzującego wiedzę o przyrodzie utworzonego w 1991 r. Sierakowskiego
Parku Krajobrazowego. Odbywają się tu zajęcia z edukacji przyrodniczej dla dzieci i młodzieży,
liczne kursy, warsztaty, konferencje, spotkanie integracyjne, istnieje także możliwość noclegu.
W dworku znajdują się trzy ekspozycje przyrodnicze, sala dydaktyczna oraz pomieszczenia
klubowe. W skład ekspozycji przyrodniczych wchodzą: zagrożenia środowiska, zwierząt
27
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
występujących na terenie Sierakowskiego Parku Krajobrazowego wraz z kolekcją poroży,
motyli, imitacją jaskini. Stan dworu należy ocenić jako bardzo dobry, wszelkie remonty
prowadzone są na bieżąco. W znacznie gorszym stanie znajdują się budynki folwarczne
stanowiące własność prywatną. Nieznacznym utrudnieniem może być dojazd do obiektu.
Z początku XIX wieku pochodzi klasycystyczny dwór w Ławicy, który w 2001 r.
zakupiony został od ówczesnej Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa przez prywatną
spółkę. Przeprowadzony kapitalny remont budynku dworu oraz części budynków
gospodarczych doprowadził do przywrócenia dawnego wyglądu elewacji wraz z ich
dekoracją. Rekonstrukcję tę oparto na zachowanych zdjęciach archiwalnych. Prace
remontowe zakończyły się w 2004 r. Stan dworu należy ocenić jako bardzo dobry.
Z końca XIX wieku pochodzi niewielki dwór w Lutomku, stanowiący własność osoby
prywatnej, która nabyła go od Agencji Nieruchomości Rolnych.
Kolejnym dworem jest pochodząca z początku XX wieku okazała budowla w Lutomiu,
własność prywatna. Obiekt jest dozorowany, ogrzewany, wykonano w nim prace remontowe i
uszczelniono pokrycie dachowe, kompletne są rynny i rury spustowe. Konieczna jest jednak
kontynuacja prac remontowych dworu.
Zespoły folwarczne
Na terenie gminy znajduje się 10 zespołów folwarcznych, z czego 2 wpisane do
rejestru zabytków oraz ujęte w ewidencji. Pierwszy z nich, znajdujący się w Lutomku –
stanowi własność prywatną nabytą od Agencji Nieruchomości Rolnych. Zespół folwarku
stanowią: stajnie wyjazdowa i z budynkiem kieratu, spichrz, obora i jałownik – wyróżniają się
one wśród budownictwa folwarcznego w Wielkopolsce z uwagi na fakt, że wzniesione zostały
z kamienia (ryc. 12).
Zabudowania gospodarcze są w części odbudowane i wykorzystywane na cele
prowadzonej przez obecnego właściciela gospodarki rolnej. Niektóre z obiektów wymagają
przeprowadzenia prac remontowych. W najgorszym stanie technicznym jest stajnia z
budynkiem kieratu oraz sąsiedni spichlerz. Pozostałe obiekty są w stanie średnim.
28
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Źródło: fot. M. Szczepańska. 2014.
Ryc. 12. Zabudowania folwarczne w Lutomku.
Do rejestru zabytków wpisano także dziedziniec gospodarczy w Ławicy, ale bez
zabudowy. Obecnie teren całego podwórza znajduje się w rękach właściciela, który prowadzi
systematyczne prace remontowe i konserwatorskie, m.in. przywrócono dawny wygląd
budynku gospodarczego z gołębnikiem oraz formę dachu i kamienną licówkę elewacji.
W centralnej części Grobi znajdują się pozostałości po zabytkowej gorzelni (ryc. 13).
Źródło: fot. M. Szczepańska. 2014.
Ryc. 13. Pozostałości po zabytkowej gorzelni w Grobi / obecnie w odbudowie.
29
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Właściciel obiektu podjął prace remontowe, co w przyszłości może pozytywnie
wpłynąć na krajobraz tej wsi i jej funkcje turystyczno-rekreacyjne.
Zabudowa mieszkalna
Jednym z obiektów zabudowy mieszkaniowej wpisanych do rejestru zabytków jest
dom przy ul. 8 Stycznia nr 7 w Sierakowie pochodzący z początku XIX wieku, stanowiąc
przykład tradycyjnej zabudowy miasta z tego okresu. Dom w dość dobrym stanie
technicznym, stanowi obecnie własność prywatną. Przy ul. Poznańskiej nr 14zachował się
budynek szpitala św. Ducha, w którym znajdowały się niegdyś mieszkania dla ubogich.
Obiekt ten do 2004 r. stanowił własność sierakowskiej parafii. W 2004 r. zakupiony został
przez osobę prywatną, która rozpoczęła kapitalny remont obiektu – m.in. przemurowano
część ścian, wykonano nowe stropy, zamontowano nową więźbę dachową. Budynek ten pełni
funkcję mieszkalną i po remoncie jego stan należy ocenić jako bardzo dobry.
W miejscowości Bucharzewo znajduje się dom nr 16. W latach 70. XX wieku powstała
w nim baza noclegowa, którą nazwano „Chatą Zbójców” i była własnością Almaturu. Obecnie
stanowi własność prywatną i jest obiektem turystycznym dostępnym dla wszystkich. Poza
bazą noclegową oferuje się bogaty program turystyczno-rekreacyjny. Stan techniczny obiektu
należy ocenić na dobry.
Parki
Na terenie gminy znajduje się 5 parków krajobrazowych, które wpisane są do rejestru
zabytków.
Park w Chalinie, o pow. 3 ha, z połowy XIX wieku jest użytkowany przez Zespół
Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego. Stanowi on otoczenie
funkcjonującego tu Ośrodka Edukacji Przyrodniczej. Na jego terenie znajduje się kilka
pomnikowych drzew, m.in. kasztan jadalny i platan. Park jest w dobrym stanie.
Przeprowadzona została jego rewaloryzacja, na bieżąco prowadzone są prace porządkowe i
pielęgnacja drzewostanu. W bezpośrednim otoczeniu parku znajduje się polana edukacyjna z
wigwamem.
Park w Lutomiu, o pow. 3 ha z drugiej połowy XIX wieku jest dobrze zachowany, choć
układ kompozycyjny został mocno zniekształcony przez niekontrolowane zakrzaczenia i brak
pielęgnacji w poprzednich latach. Z pierwotnego układu zachowało się częściowo ogrodzenie,
30
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
brama wjazdowa, aleja dojazdowa, podjazd, pierwotny drzewostan. W parku
przeprowadzono prace porządkowe i wstępne prace sanitarne. Konieczne jest
kontynuowanie tych prac oraz dokonanie rewaloryzacji założenia w celu odtworzenia
dawnego układu.
W Lutomku znajduje się park o pow. 2,8 ha z połowy XIX wieku, stanowiący otoczenie
dworu. Park utrzymany w stanie dobrym, prace sanitarne i porządkowe wykonywane są na
bieżąco.
Park w Ławicy o pow. 6,3 ha z przełomu XVIII/XIX wieku jest położony na zboczu
opadającym tarasowo w kierunku Jeziora Ławickiego. Właściciel wykonał w nim prace
porządkowe, sanitarne i rewaloryzacyjne, a także część prac związanych z oczyszczeniem
systemu wodnego oraz z uregulowaniem stosunków wodnych na terenie parku.
Założenie parkowe w Sierakowie o pow. 6 ha z pierwszej połowy XIX wieku jest w
stanie dobrym, prace porządkowe, sanitarne i pielęgnacyjne prowadzone są na bieżąco,
układ kompozycyjny czytelny. Zalecane jest przeprowadzenie pełnej rewaloryzacji parku i
przywrócenie pierwotnego układu kompozycyjnego oraz uatrakcyjnienie założenia
parkowego pod kątem ruchu turystycznego.
Cmentarze
Na terenie gminy Sieraków znajduje się 19 cmentarzy, w tym jeden wpisany do
rejestru zabytków – cmentarz ewangelicki w Bucharzewie. Pozostałe cmentarze figurują w
ewidencji wojewódzkiej, w tym:
- 3 cmentarze rzymsko-katolickie, w tym przykościelny,
- 12 cmentarzy ewangelickich,
- cmentarz-mogiła Powstańców Wielkopolskich na Pławiskach,
- 2 pojedyncze mogiły z czasów II wojny światowej oraz miejsce pochówku żołnierzy z czasów
wojen napoleońskich w Grobi.
Cmentarz w Grobi jest prawdopodobnie jedynym znanym miejscem pochówku
żołnierzy napoleońskich na obszarze dawnego województwa poznańskiego. Cmentarze
katolickie są utrzymane w dobrym stanie, natomiast cmentarze ewangelickie, z wyjątkiem
Bucharzewa, w stanie złym – zdewastowane, zarośnięte, wymagające przeprowadzenia
podstawowych prac porządkowych.
Ponadto, jako atrakcyjne dla ruchu turystycznego należy wymienić również m.in.:
31
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
- układ urbanistyczny Sierakowa,
- zabudowania nieczynnej stacji kolejowej oraz most kolejowy w Sierakowie,
- zabudowa dawnego szpitala ewangelickiego w Sierakowie,
- zespoły leśniczówek: Gospódka, Kukułka, Borowy Młyn i Pławisko.
Na trasie pomiędzy wsią Kwilcz a Sierakowem znajduje się punkt widokowy „Góra
Głazów”, z którego można oglądać dolinę Warty i Puszczę Notecką. Wzgórze ma 104 m
n.p.m. i znajduje się na nim 9 m w obwodzie głaz granitowy i kilka mniejszych głazów
narzutowych.
Innym atrakcyjnym granitem o obwodzie 11 m jest znajdujący się w Lutomiu tzw.
Diabelski Kamień, z którym związane są miejscowe legendy i opowieści. Atrakcję turystyczną
stanowi także obiekt dostrzegalni przeciwpożarowej o wysokości 32 m, z którego można
podziwiać walory Puszczy Noteckiej. Wieża ta jest otwarta podczas dyżurowania
pracowników, przeważnie podczas ładnej pogody, co zapewnia dobrą widoczność.
Istotnym uzupełnieniem atrakcyjności turystycznej gminy Sieraków jest bogaty
kalendarz imprez cyklicznych tj.: Triathlon Sieraków, wydarzenia związane z jeździectwem i
hippiką (Memoriały: im. Kazimierza Nowickiego, im. Tadeusza Czermiskiego, Dni Konia,
Tarpaniada), Dni Ziemi Sierakowskiej, Wielkopolskie Spotkania Sportowe UTW w Sierakowie,
koncerty muzyki organowej i kameralnej, festiwal akordeonowy, a także letnie koncerty
muzyczne (w 2014 r. m.in. Lato z Radiem, Beach Time Festival, Human Art Festiwal). Na
terenie gminy działa również Sierakowskie Bractwo Strzeleckie, które sięga swoim
początkiem roku 1641, a reaktywowane zostało 15 grudnia 2008 r.
32
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
3. Infrastruktura turystyczna i ruch turystyczny
3.1. Baza noclegowa i ruch turystyczny
Stan infrastruktury turystycznej, dostępność jej obiektów i urządzeń oraz działalność
podmiotów, którym one podlegają decydują o ocenie jakości wypoczynku przez turystów
przebywających w danym regionie. Uznaje się, że najważniejszym elementem
zagospodarowania turystycznego regionu jest baza noclegowa, na którą składają się obiekty i
urządzenia umożliwiające turyście nocleg poza miejscem jego stałego zamieszkania.
W 2013 r. według informacji GUS, które umożliwiają porównanie danych dla gminy z
innymi gminami w powiecie i regionie Sieraków oferował 898 całorocznych miejsc
noclegowych w 12 turystycznych obiektach noclegowych (tab. 4).
Tab.4. Baza noclegowa gminy Sieraków na tle regionu i kraju w 2013 r.
obiektyogółem
obiekty całoroczne
miejscanoclegowe
ogółem
miejscanoclegowecałoroczne
udzielonenoclegi
POLSKA 9775 6661 679445 464652 33126462Powiat międzychodzki 25 10 2127 788 77089Międzychód 8 2 638 122 10876Sieraków 11 5 898 328 45891Sieraków - miasto 8 3 794 254 40840Sieraków - obszar wiejski 3 2 104 74 5051
Źródło: GUS Bank Danych Lokalnych.
Na gminę przypada zatem 44% ogólnej liczby obiektów noclegowych powiatu
międzychodzkiego i 42% wszystkich miejsc noclegowych. Świadczy to o dużej koncentracji
powiatowej bazy noclegowej w gminie Sieraków. W gminie Międzychód skoncentrowanych
jest odpowiednio 32% obiektów i 30% miejsc noclegowych powiatu. Dynamikę liczby
obiektów i miejsc noclegowych gminy Sieraków w latach 1995-2013 przedstawia ryc. 14.
W analizach poziomu rozbudowy bazy noclegowej częściej niż liczba obiektów stosuje
się mierniki odnoszące się do liczby miejsc noclegowych oferowanych przez te obiekty.
Wskaźnik nasycenia bazą turystyczną wyrażony liczbą miejsc noclegowych przypadających na
1 km2, zwany wskaźnikiem Charvata wynosi dla gminy Sieraków 4,5. Wartość wskaźnika jest
tu bardzo wysoka, prawie dwukrotnie wyższa niż przeciętnie dla Polski (2,2) i prawie
trzykrotnie większa od przeciętnych wartości dla województwa (1,4).
33
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Liczba turystycznych obiektów noclegowych
Liczba miejsc noclegowych
Źródło: U. Kaczmarek na podstawie Banku Danych Regionalnych GUS.
Ryc.14. Dynamika bazy noclegowej gminy Sieraków w latach 1995-2013.
Podstawowym miernikiem rozwoju funkcji turystycznych w regionie jest wskaźnik
Baretjea i Deferta, wyrażony liczbą miejsc noclegowych przypadających na 100 mieszkańców
(Baretje, Defert 1972). Przyjmuje się, że funkcje turystyczne danego terenu są dobrze
rozwinięte a obszar zaczyna pełnić funkcje turystyki pobytowej, kiedy wartość tego wskaźnika
przekracza 100. Obszar gminy Sieraków ze względu na niską wartość tego wskaźnika (10,2
przy przeciętnej dla Polski 1,8 oraz 1,2 dla województwa wielkopolskiego), nie charakteryzuje
się monofunkcyjnością turystyczną, typową dla np. nadmorskich miejscowości
wypoczynkowych.
W 2013 r. z noclegów w obiektach turystycznych na terenie gminy Sieraków
skorzystało łącznie 46402 turystów, co stanowiło połowę noclegów udzielonych w powiecie
międzychodzkim, z czego 41351 (89%) w mieście i 5051 na obszarach wiejskich. Turyści
zagraniczni stanowią niewielki odsetek ogólnej liczby turystów na terenie gminy (3%).
Wskaźnik intensywności ruchu turystycznego (wskaźnik Schneidera) wyrażony liczbą
turystów korzystających z noclegów, przypadającą na 1000 mieszkańców (Szromek. 2012) dla
gminy wynosi 5187. Jego wartość jest siedmiokrotnie wyższa niż przeciętnie w Polsce (724) i
ponad dwukrotnie wyższa niż średnio w powiecie międzychodzkim (2047). Intensywność
ruchu turystycznego wyrażona liczbą turystów przypadających na miejsce noclegowe w
gminie Sieraków osiąga wartość 51 osób/miejsce, co jednocześnie jest wskaźnikiem dużo
wyższym niż przeciętnie w powiecie międzychodzkim (36,2) i średnio w Polsce (48,7).
Cechą charakterystyczną dla struktury przestrzennej bazy noclegowej w gminie
Sieraków jest szczególnie w ostatnich latach rosnący udział obszarów wiejskich w ogólnej
liczbie gminnych obiektów, miejsc noclegowych oraz udzielonych noclegów, przy spadku tych
wskaźników w mieście.
Trzeba jednak podkreślić, że przedstawiona analiza stanu bazy noclegowej dotyczy
jedynie rejestrowanych statystycznie obiektów noclegowych w ramach tzw. turystycznych
34
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
zakładów zbiorowego zakwaterowania. Na rzeczywisty poziom wyposażenia regionu w bazę
noclegową obok zakładów zbiorowego zakwaterowania składa się wiele prywatnych
obiektów noclegowych, w tym gospodarstwa agroturystyczne itp. Stan bazy noclegowej
gminy Sieraków po uwzględnieniu wszystkich kategorii istniejących obiektów w ramach
inwentaryzacji przeprowadzonej w czerwcu 2014 r. zwiększa się (tab. 5). W sumie w gminie
funkcjonuje 19 ośrodków turystycznych i 16 gospodarstw agroturystycznych, które oferują
1552 miejsca noclegowe. Rocznie z tych miejsc korzysta ponad 53 tys. turystów.
Wyniki badań ankietowych przeprowadzonych wśród mieszkańców i turystów
wskazują, że baza noclegowa została przez obie grupy respondentów oceniona najwyżej na
tle pozostałych elementów bazy turystycznej gminy. Ponad 51% turystów i 48% mieszkańców
oceniło bazę noclegową jako dobrą, a dalsze 43% turystów i 47% mieszkańców jako średnią.
Tab.5. Stan bazy noclegowej w gminie Sieraków w czerwcu 2014 r.
Obszar Rodzaj obiektów Liczbaośrodków
Liczba miejscnoclegowych
Liczba turystówkorzystających z
noclegówMiasto ośrodki turystyczne 13 1165 49800
agroturystyka 7 80 415razem 20 1245 50215
Wieś ośrodki turystyczne 6 191 6800agroturystyka 9 116 1340razem 15 307 8140
Gmina razem
ośrodki turystyczne 19 1356 56600agroturystyka 16 196 1775razem 35 1552 58355
Źródło: wyniki badań ankietowych bazy noclegowej gminy Sieraków.
Na pytanie jaki rodzaj bazy noclegowej powinien się rozwijać w gminie najwięcej
wskazań (ponad 32%) dotyczyło małych pensjonatów, po 23% dużych ośrodków
wypoczynkowych i gospodarstw agroturystycznych, natomiast 11% "drugich domów" oraz
8% luksusowych hoteli.
Charakteryzując ruch turystyczny w gminie wykorzystano wyniki badań ankietowych
dotyczących rozwoju funkcji turystycznych Sierakowa przeprowadzonych wśród 200 turystów,
którzy przebywali na terenie gminy w czerwcu, lipcu i sierpniu 2014 r.
35
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Wśród ankietowanych 52,8% stanowiły kobiety. Pod względem wieku dominowały
osoby młode (25-40 lat) - 41%, młodzież (18-25 lat) stanowiła 31%, w dalszej kolejności były
osoby w wieku 40-60 lat - 23% i osoby starsze - 5%. Najliczniejszą grupę turystów (20%)
stanowili mieszkańcy Poznania, pozostali reprezentowali ogólnie ujmując Wielkopolskę
(gminy sąsiadujące: Kwilcz, Międzychód, Wronki, Szamotuły, gminy wokół Poznania: Suchy
Las, Kostrzyn, Pobiedziska, miasta: Wolsztyn, Ostrów Wlkp., Pniewy, Gniezno, Kalisz) - około
40%. Kolejną grupę stanowili mieszkańcy gmin sąsiednich województw, głównie lubuskiego
(Gorzów Wlkp., Międzyrzecz, Zielona Góra) - 10%, oraz zachodniopomorskiego (Szczecin),
kujawsko-pomorskiego (Bydgoszcz, Nakło, Inowrocław), pomorskiego (Gdańsk) i kilka osób
(około 5) z Warszawy, Łodzi, Białegostoku i Śląska. Wskazuje to na szeroki zasięg przestrzenny
oddziaływania Sierakowa jako miejsca wypoczynku letniego w kraju. Szczególnie dotyczy to
specjalistycznej turystyki (konnej).
Prawie połowa turystów (49%) przyjechała do Sierakowa pierwszy raz. Fakt, że
pozostali byli tu już wielokrotnie oznacza dość mocno ugruntowaną pozycję Sierakowa na
mapie miejsc letniego wypoczynku w Polsce.
Na pytanie czym kierowano się przy wyborze miejsca wypoczynku w 60% wskazywano
ceny noclegów, w 30% położenie, a wśród pozostałych przyczyn najczęściej znajdowało się
polecenie przez znajomą osobę czy namowa na wspólny wyjazd. Nie dziwi zatem, że wśród
form organizacji przyjazdu obok przyjazdu z rodziną (40%) znaczący udział ma przyjazd z
grupą znajomych (33%). Około 1/5 turystów przyjechała indywidualnie. Zdecydowana
większość ankietowanych latem turystów spędza w Sierakowie kilka dni (69,5%), a 22,5%
ankietowanych ponad tydzień. Udział jednodniowych wypoczywających był niewielki (8%).
Ponad 67% turystów w czasie swojego pobytu w Sierakowie nocowało w ośrodku
wypoczynkowym. Po około 10% korzystało z noclegów w gospodarstwach agroturystycznych
lub u znajomych. Udział pól kempingowych w strukturze bazy noclegowej jest niewielki i
wynosi około 4%.
Turyści wskazywali na typ usług z których korzystali w trakcie wypoczynku w
Sierakowie. Dominują wskazania usług rekreacyjnych (25%) i kulturalnych (odwiedziny
muzeum) - 21%, oraz rozrywkowych i gastronomicznych (po około 20%). Pojedyncze
wskazania na korzystanie z usług transportowych świadczą o konieczności rozwoju tego typu
usług dla turystów.
36
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
3.2. Baza gastronomiczna i towarzysząca
Bardzo istotnym elementem infrastruktury turystycznej jest baza gastronomiczna.
Jej znaczenie w procesie kształtowania produktu turystycznego oraz planowania intensyfikacji
ruchu turystycznego jest bardzo duże. Dobry standard i smaczne menu obiektów
gastronomicznych bezpośrednio wpływają na zadowolenie turystów i opinię na temat
odwiedzanego obszaru. Wśród obiektów bazy żywieniowej w Sierakowie znajdują się
restauracje, pizzerie, kawiarnie, cukiernie, puby, bary i mała gastronomia. Poza
wymienionymi obiektami możliwość wyżywienia istnieje w wielu gospodarstwach
agroturystycznych, jak również sezonowo w ośrodkach wypoczynkowych.
Dość bogatą ofertą rodzajową bazy gastronomicznej posiada miasto. Tam też działa
najwięcej lokali całorocznych i sezonowych, które nastawione są w pierwszej kolejności na
obsługę mieszkańców gminy. Na obszarach wiejskich mamy do czynienia z bazą żywieniową
związaną z ośrodkami turystycznymi. Dostępność oferty gastronomicznej jest zatem
wystarczająca pod względem liczby miejsc konsumenckich. O jakości usług gastronomicznych
świadczą wyniki badań ankietowych, przeprowadzonych wśród mieszkańców gminy i
turystów ją odwiedzających (por. tab. 6 i 7). Baza żywieniowa gminy została przez
mieszkańców oceniona jako średnia. Dość wysoki udział wskazań słabo oceniających
uzasadnia wg respondentów brak lokali z kuchnią regionalną/lokalną. Podobne wypowiadali
się turyści odwiedzający gminę.
Tab.6. Ocena zagospodarowania turystycznego gminy w opinii mieszkańców (% wskazań).
Ocena
bazanocle-gowa
bazagastronomiczna /kuchniaregional
na
oznaczenie szlakówturystycz
nych
tabliceinforma-cyjne odojaz-dach
standróg –
dostęp-nośćpa
rkin-gów
obiektysporto-
we irekrea-cyjne
roz-rywka(puby,impre-
zy)
kultura(wy-
stawy,kon-
certy)
czystość,porząde
k,bezpie-czeństw
odobra 48,4 26,4 39,9 36,0 18,8 36,3 18,1 49,6 33,2średnia 42,7 52,5 45,2 48,0 53,5 51,3 49,3 39,5 51,2zła 4,8 16,0 9,6 11,7 23,8 8,3 24,0 6,5 11,8nie wiem 4,2 5,0 5,2 4,4 3,8 4,1 8,6 4,4 3,8Źródło: wyniki badań ankietowych Sieraków 2014.
W ocenie pozostałych elementów infrastruktury turystycznej funkcjonującej na
terenie gminy Sieraków, to zdecydowanie wyżej oceniają poszczególne jej elementy
mieszkańcy, aniżeli turyści. Najsłabiej w ocenie obu grup wypada stan dróg i słaba
37
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
dostępność parkingów szczególnie akcentowana przez turystów. Turyści krytyczniej oceniają
również oznaczenia szlaków turystycznych i tablice informacyjne. Mieszkańcy wysoko
oceniają porządek i bezpieczeństwo w gminie oraz lokalne wydarzenia kulturalne. Najgorzej
natomiast wg nich wypada oferta rozrywkowa, w przeciwieństwie do wypowiedzi turystów
odwiedzających gminę, którzy ofertę rozrywkową Sierakowa oceniają najwyżej. Najniżej
oceniają dostępność obiektów i sprzętu sportowego (w tym szczególnie akcentowany jest
brak basenu) oraz kulturę.
Uzupełnieniem tej oceny były odpowiedzi na otwarte pytanie skierowane do turystów
- co powinno się zmienić w zagospodarowaniu gminy aby zwiększyć jej atrakcyjność
turystyczną? Wśród wskazań najczęściej pojawiały się postulaty dotyczące zwiększenia
imprez rozrywkowych, poprawy stanu dróg (zwłaszcza dojazdowych do działek letniskowych)
i ich oznakowania, stworzenia systemu komunikacji wewnątrz gminy dla turystów, rozbudowa
szlaków rowerowych i infrastruktury rowerowej (m.in. parkingów przy muzeum), rozwój
infrastruktury dla sportów wodnych, większej liczby kąpielisk, zwiększenia infrastruktury dla
osób starszych i niepełnosprawnych.
Tab.7. Ocena zagospodarowania turystycznego gminy w opinii turystów (% wskazań).
Ocenabaza
nocle-gowa
bazagastronomiczna /kuchniaregional
na
oznacze-nie
szlakówturysty-cznych
tabliceinforma-cyjne odojaz-dach
standróg –
dostęp-nośćpa
rkin-gów
obiektysporto-
we irekrea-cyjne
roz-rywka(puby,impre-
zy)
kultura(wy-
stawy,kon-
certy)
czystość,porząde
k,bezpie-czeństw
o
dobra 51,9 32,5 26,4 30,3 31,3 18,7 40,0 21,2 34,0średnia 34,9 43,1 39,1 42,6 40,4 35,4 39,0 43,9 40,6zła 8,5 18,8 21,8 20,0 21,7 21,2 8,7 15,7 8,6nie wiem 4,8 5,6 12,7 7,2 6,6 24,7 12,3 19,2 16,8Źródło: wyniki badań ankietowych Sieraków 2014.
Na pytanie skierowane do mieszkańców gminy - jakie działania powinny być podjęte
przez władze gminy aby mieszkańcom żyło się lepiej? - dominują odpowiedzi związane z
koniecznością zwiększenia miejsc pracy, sprowadzenia inwestorów (również turystycznych).
Sytuacja na rynku pracy jest wśród mieszkańców niezwykle istotnym problemem. Świadczy o
tym chociażby struktura odpowiedzi na pytanie - Na jakiej gminie Sieraków mógłby się
wzorować? Która z gmin w regionie jest najbardziej atrakcyjna do życia i dlaczego? Otóż
wśród ogółu wskazań 70% dotyczyło Tarnowa Podgórnego, bo jest bogatą gminą i oferuje
38
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
dużą liczbę miejsc pracy. Także Międzychód wskazywany był z uwagi na miejsca pracy (w
pojedynczych wypowiedziach jako miasto zielone). Wśród wypowiedzi mieszkańców
związanych z poprawą w zagospodarowaniu gminy dominowały postulaty tworzenia miejsc
publicznych, miejsc bezpiecznych spotkań, poprawy jakości dróg, zwiększenia ścieżek
rowerowych i poprawy komunikacji publicznej (między miastem i wsiami) ze szczególnym
uwzględnieniem pozyskanych z UE środków finansowych.
Mimo wielu krytycznych ocen oraz dostrzegania mankamentów w obsłudze ruchu
turystycznego 89% turystów jest zadowolonych z pobytu w Sierakowie. Na pytanie co by
przenieśli z Sierakowa do miejscowości w której mieszkają zdecydowana większość (90%)
wymienia walory przyrodnicze gminy: jeziora, lasy, klimat, krajobraz oraz konie. Aż 83%
respondentów uważa Sieraków za gminę atrakcyjną turystycznie, która kojarzy się z
wypoczynkiem, jeziorem, lasem. O atrakcyjności gminy decyduje w pierwszej kolejności
jezioro Jaroszewskie i plaża, a następnie Puszcza Notecka i Sierakowski Park Krajobrazowy
oraz Stado Ogierów. Kolejne miejsce na liście atrakcji turystycznych gminy zajmuje bogata
baza noclegowa, a zaraz potem imprezy sportowe organizowane na terenie gminy: triatlon,
zawody ratownicze i turnieje siatkówki plażowej.
Wśród preferowanych przez turystów kierunków rozwoju turystyki na terenie gminy
dominują dotychczasowe już dobrze rozwinięte. Zatem są to: letnia turystyka wypoczynkowa,
wodna (jeziora i rzeka Warta) oraz turystyka sportowa i jeździectwo konne. Ponadto uznaje
się potrzebę rozwoju turystyki aktywnej (amatorskiej), "zielonych szkół" dla dzieci, turystyki
dla osób niepełnosprawnych i seniorów oraz agroturystyki. Według ankietowanych turystów
słabe są perspektywy rozwoju turystyki uzdrowiskowej, geotermii, turystyki kolejowej i dla
singli.
Wyniki ankiety przeprowadzonej wśród mieszkańców gminy pokazują, że aż 87% z
nich uważa Sieraków za gminę atrakcyjną turystycznie. Na tę atrakcyjność składają się
(podobnie jak wg turystów) w kolejności Jezioro Jaroszewskie i plaża, a następnie w takim
samym stopniu: Stado Ogierów, Puszcza Notecka i Zawody Triatlonowe. Tak, jak i wśród
turystów najmniej atrakcyjne są: jarmark Bożonarodzeniowy (organizacja od 2 lat
zawieszona) i festiwal akordeonowy (mały krąg odbiorców). Mieszkańcy podobnie, jak i
turyści za najbardziej wskazane kierunki rozwoju turystyki w gminie uznają turystykę letnią,
wodną i sportową, akcentując szczególnie potrzebę rozwoju turystyki całorocznej.
39
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
3.3. Szlaki turystyczne
Na obszarze gminy znajdują się szlaki różnych zarządców i o różnych zasięgach,
samorządów na szczeblu wojewódzkim, powiatowym i gminnym, Zarządu Parków
Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego, Lasów Państwowych, Polskiego Towarzystwa
Turystyczno-Krajoznawczego. Dzięki temu różne podmioty łożą na oznakowanie tych szlaków
i informację o nich. Jednocześnie powoduje to ryzyko niespójności systemów szlaków i
informacji o szlakach.
Szlaki piesze
Obszar gminy Sieraków przecina gęsta sieć szlaków pieszych. Ich łączna długość około
200 km (geobaza ZPKWW i dane Piotrowski). Ważnym węzłem szlaków pieszych jest Sieraków
oraz położony w południowo-zachodniej części gminy Chalin (ryc. 15).
Źródło: opracowanie na podstawie geobazy Zarządu Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego.
Ryc. 5. Szlaki piesze gminy Sieraków.
Szlaki piesze są wyczerpująco opisane i przedstawione na schemacie, który można
pobrać ze strony internetowej www.sierakow.pl. Opisy i schemat są autorstwa R.
Grochowiaka i są aktualne (ryc. 16). Szlaki piesze, co jest dobrą praktyką, posiadają
informację o dostępności dla turystów – kolarzy. Przez analizowany obszar przebiegają szlaki
40
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
łączące go z innymi obszarami, należą do nich fragmenty Drogi Świętego Jakuba oraz żółtego
szlaku pieszego Bydgoszcz – Ostroróg.
Rodzajem szlaków pieszych są trasy do nordic walking. Na terenie gminy Sieraków w
Chalinie znajduje się węzeł 6 różnej długości pętli z tablicami informacyjnymi pomagającymi
prawidłowo uprawiać tą formę aktywności. W miejscu, gdzie się wszystkie pętle rozpoczynają
(Ośrodek Edukacji Przyrodniczej w Chalinie) istnieje możliwość wypożyczenia kijków do
nordic walking, a nawet wynajęcia instruktora.
Sieci tras pieszych dopełniają ścieżki dydaktyczne, które znajdują się m. in. nad
jeziorem Lutomskim czy w okolicach Chalina.
Źródło: R. Grochwiak.
Ryc. 16. Schemat szlaków pieszych ze strony www.sierakow.pl.
Szlaki rowerowe
Szlaki rowerowe na wspomnianej stronie internetowej www.sierakow.pl opisane są w
sposób bardziej schematyczny. Szlaki rowerowe gminy Sieraków z regionalną siecią szlaków
rowerowych łączą należące do Wielkopolskiego Systemu Szlaków Rowerowych (Urząd
Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego): szlak rowerowy Stu Jezior oraz
Nadwarciański Szlak Rowerowy, odcinek zachodni – łącznie 30 km.
41
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Poza tymi szlakami znajdują się w gminie Sieraków inne szlaki rowerowe. Ich łączna
długość, oszacowana na podstawie danych z geobazy Zarządu Parków Krajobrazowych
Województwa Wielkopolskiego, wynosi ponad 110 km.
Ścieżki rowerowe powstań narodowych – Stowarzyszenie na rzecz rozwoju Ziemi
Międzychodzkiej, 3 pętle: Międzychodzka, Kwilecka i Sierakowska, z czego tylko Sierakowska
(długość około 26 km) znajduje się w analizowanej gminie.
Łącznie w gminie Sieraków znajduje się około 170 km szlaków rowerowych, przy czym
część z nich prowadzi tymi samymi trasami – zatem oznakowanych tras rowerowych jest
mniej (ryc. 17).
Źródło: opracowanie na podstawie geobazy Zarządu Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego.
Ryc. 17. Szlaki rowerowe gminy Sieraków.
Warto zwrócić uwagę, że powiat międzychodzki, w skład którego wchodzi gmina
Sieraków należy do obszarów o najgęstszej sieci szlaków rowerowych w Wielkopolsce (ryc.
18).
42
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Źródło: opracowanie własne na podstawie geobaz: Zarządu Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego i Trial. pl.
Ryc. 18. Przybliżona gęstość szlaków rowerowych wg powiatów w województwie
wielkopolskim.
Gęstość wynosząca około 85 km szlaków na 100 km2 stawia gminę wśród najlepszych w
województwie.
Szlaki konne
Przez gminę Sieraków przebiega Wilczy Szlak Konny, którego docelowa długość to 240
km, co umożliwiać będzie wielodniowe wyprawy jeździeckie.
Przy tak dużej liczbie szlaków istotnym problemem staje się odpowiednie tymi
szlakami zarządzanie i ich utrzymanie. Generalnie sieć szlaków gminy Sieraków jest dobrze
utrzymana. Na uwagę zasługują między innymi „Przystanie turystyczne” na szlakach
rowerowych, które powstały m.in. z inicjatywy powiatu międzychodzkiego, gminy Sieraków i
lokalnych stowarzyszeń (głownie Ochotniczych Straży Pożarnych). Sieć szlaków nie jest
spójna. Czasami na dłuższych odcinkach kilka szlaków prowadzi tą samą trasą, a w innych
tych szlaków brakuje. Należy odpowiedzieć na pytanie czy sieć szlaków nie jest za gęsta oraz o
to czy szlaki na zbyt długich odcinkach nie idą tą samą trasą? Niespójne jest również
oznakowanie szlaków, a w wielu węzłach brakuje drogowskazów dotyczących wszystkich
szlaków. Warto uzupełnić w punktach węzłowych np. słupy z drogowskazami i informacjami o
43
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
wszystkich szlakach przez dany węzeł czy skrzyżowanie przechodzących. W wielu miejscach
tego typu rozwiązania się znajdują i ułatwiają poruszanie się. Miejscami oznakowanie
wymaga odnowienia lub wskazane byłoby trzymanie się jednego sposobu znakowania.
Brakuje opracowań prezentujących wszystkie szlaki jednocześnie. Warto stworzyć bazę
szlaków z informacją o zarządzającym oraz finansowaniu, dbać o coroczne sprawdzenie i
uzupełnienie oznakowania oraz o regularne (co 3 – 5 lat) odnawianie szlaku.
Na różnych mapach (Miasto i Gmina Sieraków, Top Novum Sp. z o.o. na zlecenie UG w
Sierakowie; Sierakowski Park Krajobrazowy, Danupol Sp. z o.o. na zlecenie ZPKWW;
OpenStreetMap.org) szlaki przebiegają miejscami w różny sposób (np. okolice Francuskiej
Góry).Istniejąca sieć szlaków pieszych i rowerowych stanowi dobrą bazę do organizowania
imprez turystyki kwalifikowanej oraz do promowania obszaru jako atrakcyjnego dla turystyki
aktywnej. Ponad to trasy nordic walking i ścieżki dydaktyczne czynią ten obszar sprzyjający
poprawianiu kondycji, dbaniu o zdrowie równocześnie ze zdobywaniem wiedzy ekologicznej.
Źródło: fot. K. Piotrowski. 2014.
Ryc. 19. Dwa szlaki niebieskie na jednym znaku przy drodze nr 150 Sieraków - Bucharzewo.
44
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Źródło: fot. K. Piotrowski. 2014.
Ryc. 20. Zniszczony znak szlaku rowerowego „Powstań Narodowych” w okolicy Ośrodka
Edukacji Przyrodniczej w Chalinie.
Źródło: fot. K. Piotrowski. 2014.
Ryc. 21. Oznakowanie zbiegu szlaków niezgodne z instrukcją znakowania PTTK w okolicy
Ławicy.
Szlaki kajakowe
Na terenie gminy znajdują się trzy szlaki kajakowe. Jeden z nich rzeką Wartą
oznakowany w ramach Wielkiej Pętli Wielkopolski. Miejsca wodowania i przystosowania do
obsługi turystów są w Sierakowie i Chorzępowie. Pozostałe to lokalne szlaki kajakowe.
Możliwy jest spływ najdłuższą rzeką w gminie Oszczenicą na odcinku Jezioro Lutomskie -
Oszczenica, dalej Wartą do Sierakowa. Inny szlak to z Chalina - Jezioro Ławickie - Jezioro
Janukowo do Jeziora Koleńskiego położonego w gminie Międzychód.
45
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
4. Dostępność turystyczna
4.1. Informacja turystyczna
Informacja turystyczna obejmuje uporządkowany zbiór danych zorganizowanych w
system, w skład którego wchodzi sieć centrów i punktów IT, służących organizatorom i
konsumentom usług turystycznych. Powinien on być dostosowany do metod gromadzenia,
przetwarzania, weryfikowania oraz udostępniania danych. W potocznym rozumieniu ta
informacja obejmuje przekazywanie wszelkich danych interesujących turystę, odnoszących
się do bazy turystycznej i towarzyszącej, walorów turystycznych oraz innych zagadnień
pokrewnych. Dobra informacja turystyczna powinna być:
- merytoryczna: treść informacji powinna być dostosowana do zagadnień będących
przedmiotem zainteresowania określonych grup użytkowników,
- pełna: o różnym stopniu szczegółowości i dostosowana do oczekiwań użytkowników,
- selektywna: system informacyjny powinien umożliwiać budowanie łatwych i precyzyjnych
zapytań oraz skutecznie odnajdywać informacje,
- prawdziwa: od tego zależy wiarygodność całej bazy danych,
- aktualna: informacja zdezaktualizowana jest oceniana jak informacja nieprawdziwa,
- łatwo dostępna: poprzez rozbudowaną sieć punktów informacyjnych czynnych całą dobę,
dostęp do informacji w kilku językach,
- zrozumiała: łatwo przyswajalna przez odbiorcę,
46
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
- prezentowana w interesujący sposób: przyczynia się do tego świadczenie jej w różnych
formach poprzez dźwięk, obraz, animację, tekst1.
Informacja turystyczna jest świadczona w formie:
- wydawniczej: katalogi, przewodniki, foldery, mapy, słowniki, encyklopedie,
- medialnej: telewizja, prasa, radio, Internet – portale turystyczne, komputerowe systemy
informacji turystycznej,
- osobowej: pracownicy punktów informacji turystycznej, piloci, przewodnicy, znajomi.
Informacja turystyczna składa się z informacji krajoznawczej i funkcjonalnej.
Informacja krajoznawcza dotyczy walorów i atrakcji turystycznych, natomiast funkcjonalna
zawiera dane obiektów noclegowych, gastronomicznych, komunikacji oraz innych usług
niezbędnych uczestnikom i organizatorom turystyki.
Stan faktyczny
Na rynku wydawniczym nie ma przewodnika turystycznego po gminie Sieraków.
Zaktualizowane opisy miejscowości, jezior, rezerwatów i informacje praktyczne dotyczące
gminy można znaleźć w trzeciej części 8 wydania przewodnika W. Łęckiego (2012) Pojezierze
Międzychodzkie-Sierakowskie. Na końcu opisów miejscowości zebrane są dane o szlakach
pieszych przez nią przebiegających i z niej wychodzących. Ponadto w części drugiej
przewodnika są przedstawione przebiegi szlaków pieszych, kolarskich i motorowych oraz
ogólne informacje o turystyce wodnej i narciarskiej tego regionu. Przewodnik wydania VII jest
dostępny w wersji cyfrowej na stronie Wielkopolskiej Biblioteki Cyfrowej2.
Opis terenów położonych w północnej części gminy znajdziemy w przewodniku
krajoznawczym po Puszczy Noteckiej autorstwa P. Andersa i W. Kusiaka (2011). Są tam
informacje dotyczące nadleśnictwa Sieraków oraz miejscowości: Błota, Borowy Młyn,
Bucharzewo, Kukułka, Marianowo i Sieraków. Przedstawiono przebieg 4 szlaków pieszych na
terenie gminy związanych z Puszczą Notecką oraz ścieżki dydaktycznej Ostępy Puszczy
Noteckiej w Bucharzewie.
Dostępny jest bezpłatnie dla turystów folder Sieraków się dzieje, odpoczywa,
wspomina wydany przez urząd gminy (ryc. 22). W nim znajdziemy informacje o bazie
1Kruczek Z., Walas B., 2004, Promocja i informacja turystyczna, Prokseknia, Kraków, s. 160.
2http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=242911&from=publication; [dostęp: 11.09.2014]
47
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
noclegowej, gastronomicznej, imprezach cyklicznych oraz plan centrum Sierakowa i mapkę
gminy.
Turysta może otrzymać bezpłatne foldery i ulotki dotyczące muzeum-zamku
Opalińskich, stada ogierów w Sierakowie, Historia i konie w Sierakowie. Z map dostępne są:
- Sieraków plan miasta i gminy (2014) wydane przez TopMapa, gdzie znajdziemy plan
Sierakowa w skali 1:60 000 i mapę gminy 1: 12 500, opisy szlaków turystycznych, bazę
noclegową, obszary chronione, zabytki i ciekawostki;
- Sierakowski Park Krajobrazowy (2013) wydany przez Zespół Parków Krajobrazowych
Województwa Wielkopolskiego, mieści się mapa w skali 1: 50 000, informacje o położeniu i
walorach przyrodniczych SPK, rezerwatach przyrody, ścieżkach przyrodniczych, o obiektach,
które warto zobaczyć (ryc. 23);
Źródło: fot. A. Kołodziejczak. 2014.
Ryc.22. Folder turystyczny Sieraków się dzieje, odpoczywa, wspomina.
48
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Źródło: fot. A. Kołodziejczak. 2014.
Ryc. 23. Mapa Sierakowskiego Parku Krajobrazowego.
- Atlas rowerowy Krainy Stu Jezior – Powiatu Międzychodzkiego (2012) wydany przez Powiat
Międzychodzki, w którym jest rozdział Okolice Sierakowa z mapami i opisem szlaków
rowerowych (ryc. 24).
Źródło: fot. A. Kołodziejczak. 2014.
Ryc. 24. Atlas rowerowy Krainy Stu Jezior – Powiatu Międzychodzkiego.
Sporo informacji dotyczących walorów przyrodniczych i kulturowych gminy
znajdziemy w słowniku p.t. „Wielkopolska. Słownik Krajoznawczy” (2002). W nim są
umieszczone następujące hasła: Bucharzewo (s. 33), „Buki nad Jeziorem Lutomskim” (36),
„Cegliniec” (38), „Czaple Wyspy” (48), Jaroszewskie Jez. (114), Kłosowskie Jez. (117), Lutom
(187), Lutomek (187), Lutomskie Jez. (187), Ławica (190), „Mszar nad Jeziorem Mnich” (216),
Sierakowski Park Krajobrazowy (321), Sieraków (322) i Śremskie Jez. (359).
W nowszej publikacji p.t. „Kanon Krajoznawczy Województwa Wielkopolskiego” pod
red. W. Łęckiego (2010) w rozdziale Powiat międzychodzki znajdziemy 5 haseł związanych z
gminą Sieraków. Są to: Sierakowski Park Krajobrazowy (s. 107), Chalin – Ośrodek Edukacji
49
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Przyrodniczej (108), Sieraków – Kościół NMP Niepokalanie Poczętej (110), Sieraków -
Muzeum Opalińskich - Zamek (111) i Sieraków – Rezerwat przyrody „Buki nad Jez.
Lutomskim" (111).
W wyniku przeprowadzonych wywiadów turyści najczęściej wskazywali na Internet
jako źródło informacji turystycznej. Wielu turystów rozpoczyna planowanie podróży od
przejrzenia zasobów internetowych. Aktualnie istniejąca strona internetowa urzędu gminy w
Sierakowie ma wiele zalet, do których należą: łatwy do zapamiętania adres
(www.sierakow.pl), atrakcyjna szata graficzna, przejrzysty układ, łatwy sposób nawigacji,
merytorycznie bogata zawartość i aktualne informacje. W zakładce Turystyka znajdziemy
opisy szlaków rowerowych i pieszych, co warto zobaczyć w gminie, adresy ośrodków
wypoczynkowych i gospodarstw agroturystycznych, punktów gastronomicznych oraz
wirtualne wycieczki: Muzeum Zamek Opalińskich, Zima w gminie Sieraków i Rezerwat Buki
nad Jeziorem Lutomskim. Po drugiej stronie witryny mamy zakładki Turystyka, Kalendarz
imprez, Mapy, plany (mapy: gminy, miasta Sieraków, form ochrony przyrody, atrakcji
turystycznych, noclegów i wyżywienia) oraz Ścieżki rowerowe GPS, gdzie można pobrać trasy
6 szlaków rowerowych. Witryna ma też jedną, ale bardzo poważną wadę, informacje i dane
dla turystów oprócz zakładki są rozproszone w różnych działach lub ukryte wśród innych
treści lub pomieszane z informacjami dla mieszkańców gminy. W wersji anglojęzycznej
znajdziemy krótkie informacje o historii, przyrodzie i zabytkach Sierakowa, mapy oraz galerię
zdjęć.
Oprócz samego faktu istnienia strony internetowej, ważna jest także łatwość jej
odnalezienia w sieci. Aby to sprawdzić przeprowadzono w dniu 11.09.2014 r. prosty test do
wyszukiwarek wpisano hasło „Sieraków Wlkp”. Wynik przeszukiwania zasobów Internetu na
www. google.pl przedstawiał się następująco:
1. Sierakow.pl: Się Dzieje:, Zapraszamy – Aktualności
2. Parafia w Sierakowie
3. Sieraków Wielkopolski – Wikipedia, Wolna encyklopedia
4. Sieraków –Wikipedia, Wolna encyklopedia,
5. Stado Ogierów Sieraków.
Strona www. Sierakow.pl pojawiała się na pierwszym miejscu także w portalach onet.pl,
interia.pl, oraz wp.pl. Istnienie własnej strony internetowej gminy nie wyczerpuje wszystkich
możliwości, jakie daje sieć. Gmina ma swój portal na Facebooku – Gmina Sieraków.
50
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Społeczność i Rząd, na którym znajdziemy aktualności, podstawowe informacje, zdjęcia oraz
opinie (średnia ocen użytkowników 4,7). Największą aktywność stanowią osoby w wieku 25-
34 lata, pochodzące z Sierakowa i Poznania, natomiast 1109 osób lubi tą stronę, a 89 osób
mówi o niej3. Turystyczne informacje o mieście i gminie Sieraków pojawiają się także w wielu
innych witrynach. Do najważniejszych należą:
www.stadoogierow.eu (Stado Ogierów Sieraków),
www.sierakow.poznan.lasy.pl (Nadleśnictwo Sieraków),
www.muzeum-sierakow.pl (Muzeum Zamek Opalińskich),
www.parafia.sierakow.pl (Parafia NMP Niepokalanie Poczętej w Sierakowie Wlkp.),
www.ekoedukacja.com.pl/chalin/ ( Ośrodek Edukacji Przyrodniczej w Chalinie).
Poza Internetem w sezonie letnim 2014 r. można było uzyskać informacje w prasie,
radiu i telewizji. W dodatku wakacyjnym p.t. Leżak gazety lokalnej Głos Wielkopolski ukazały
się dwa artykuły dotyczące jezior Lutomskiego (3.07.2014) i Jaroszewskiego (11.08.2014). W
nich można znaleźć podstawowe informacje, a także krótkie przewodniki turysty.
Informacje krajoznawcze o gminie można było usłyszeć w popularnej audycji
polskiego radia Lato z radiem, której emisja na żywo odbyła się w Sierakowie w niedzielę
30.06.2014 r. W telewizji informacyjnej tv Wielkopolska nadano następujące audycje:
Strażacy turystom (29.07.2014), Sieraków Lato z radiem (11.07.2014), Jedyna taka noc
(4.07.2014), Wieża w Puszczy Noteckiej (29.06.2014), Sieraków Latające papcie (25.08.2014),
Sieraków: Triathlon (6.06.2014) oraz Sieraków: festiwal akordeonowy (3.06.2014).
W największych ogólnopolskich portalach internetowych można znaleźć informacje o
noclegach na terenie gminy. Na stronie internetowej e-turysta.pl umieszczonych jest 15 ofert
noclegowych, są to adresy, zdjęcia oraz podane ceny ośrodków wypoczynkowych,
gospodarstw agroturystycznych i dwóch domków letniskowych do wynajęcia4. Na portalu
noclegi w Polsce są 24 oferty obiektów noclegowych położonych na terenie gminy5,
natomiast na stronie internetowej meteor-turystyka.pl tych ofert jest 236. Oczywiście
właściciele obiektów noclegowych nie mają wpływu na kształt stron internetowych, ale mogą
korygować pojawiające się w nich błędy, uaktualniać zamieszczane w nich informacje.
3https://www.facebook.com/gmina.sierakow/likes?ref=page_internal; [dostęp: 11.09.2014].
4http://e-turysta.net/lista-noclegow/Sierak%C3%B3w,180913,l,li.html; [dostęp: 11.09.2014].
5http://www.noclegiw.pl/#1; [dostęp; 11.09.2014].
6http://meteor-turystyka.pl/noclegi,sierakow,0_2.html; [dostęp; 11.09.2014].
51
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Swoje strony internetowe mają ośrodki wypoczynkowe: Energo-Tour, Słoneczna,
KAMA, Puszczyk, Nowa Holandia, Moje Eldorado w Sierakowie, Chata Zbójców w
Bucharzewie, gospodarstwa agroturystyczne: Gawra w Chorzępowie, Przystań Chorzępowo,
Zagroda z Wiatrakiem w Górze.
W systemie informacji turystycznej w Polsce funkcjonują następujące jednostki
organizacyjne: Polska Organizacja Turystyczna, wojewódzkie centra informacji turystycznej,
powiatowe i gminne centrum informacji turystycznej, punkty „it” oraz multimedialne punkty
informacyjne7.
Na terenie gminy nie funkcjonuje lokalne centrum informacji turystycznej, natomiast
znajduje się w Zamku Opalińskich stały punkt „it” (ryc. 25). Punkty informacji turystycznej to
placówki, w których udzielanie informacji jest na ogół zadaniem dodatkowym. Osoby
udzielające informacji są pracownikami muzeum. Punkt jest czynny w godzinach otwarcia
muzeum, czyli w wtorki – piątki w godzinach 8.30 – 15.30, w soboty 11.00-15.00 oraz w
niedziele 13.00-17.00. W tych godzinach można uzyskać również informację w języku
niemieckim, jak i telefoniczną. Adres i telefon tego punktu informacyjnego znajduje się na
stronie internetowej gminy. Można otrzymać bezpłatnie folder z informacjami, planem i
mapą Sierakowa, foldery muzeum - zamku Opalińskich, stada ogierów oraz atlas rowerowy
Krainy Stu Jezior - Powiatu Międzychodzkiego. Punkt informacji jest dobrze zaopatrzony w
płatne przewodniki, mapy i foldery dotyczące gminy Sieraków. Można kupić różne pamiątki z
obiektami i logo Sierakowa, są to koszulki, breloczki, kubki, długopisy, pendrivy itp.
Źródło: fot. A. Kołodziejczak. 2014.
Ryc.25. Punkt „it” Muzeum-Zamek Opalińskich w Sierakowie.
7 Kruczek Z., Walas B. 2004. Promocja i informacja turystyczna. Proksenia. Kraków. 174-178.
52
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Na stronie internetowej gminy podany jest adres i telefony sezonowego punktu „it”
przy „Słoneczku”. Niestety w tym roku nie został on uruchomiony. Pod numerem telefonu
odzywa się recepcja ośrodka wypoczynkowego, w której recepcjonistki są skłonne udzielić
turyście potrzebnej informacji.
Na terenie gminy w 5 wsiach tj. Grobi (ryc. 26), Górze, Izdebnie (ryc. 27), Przemyślu i
Tucholi są multimedialne punkty informacyjne tzw. infokioski, które powstały przy
przystaniach turystycznych. Znaleźć je można na wyznaczonych szlakach rowerowych i
pieszych. W ramach wyposażenia znajdują się w tych atrakcyjnych punktach: grille i
wędzarnie, ławki, stoły, kosze na śmieci, stojaki na rowery, ławki i stoły, zgniatarki do butelek,
maszt flagowy, oświetlenie zasilane fotowoltaicznie oraz infokioski. W nich znajdziemy krótką
informację o wsi i dużo zdjęć. Przystanie powstały w 2014 r. w ramach współpracy
Ochotniczych Straży Pożarnych oraz Urzędu Gminy Sieraków i były współfinansowane z
działania PO Ryby 2007-20138. W przyszłość powinny być one uzupełnione o inne informacje
potrzebne turyście.
Źródło: fot. A. Kołodziejczak. 2014.
Ryc. 26. Przystań turystyczna z wyposażeniem m.in. infokioskiem w Grobi.
Źródło: fot. A. Kołodziejczak. 2014.
8www.lgrow.pl/promocja-i-szkolenia-dzialania-promocyjne/promocja-i-szkolenia-dzialania-promocyjne-planowane/1285-zaprosili-nas-ochotnicza-stra-poarna-w-izdebnie [dostęp: 11.09.2014].
53
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Ryc. 27. Przystań turystyczna z wyposażeniem m.in. infokioskiem w Izdebnie.
W większości wsi na terenie gminy turysta znajdzie tablice informacyjną z mapą
krajoznawczą gminy. Właścicielami tych tablic są różne podmioty: gmina, Zespół Parków
Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego, Nadleśnictwo Sieraków (ryc. 28).
Źródło: fot. A. Kołodziejczak. 2014.
Ryc. 28. Tablice informacyjne na terenie gminy Sieraków.
Na portalu Wielkopolska Turystyczny Serwis Regionalny w zakładce obsługa turystów
– Centra i punkty informacji turystycznej nie ma adresu punktu informacji turystycznej w
Sierakowie9.
Informacje turystyczne można uzyskać w recepcjach ośrodków wypoczynkowych,
gdzie są bezpłatne foldery i ulotki, jak również u właścicieli gospodarstw agroturystycznych.
Obsługa jest uprzejma, kompetentna oraz potrafi udzielić rzetelnej, czytelnej informacji.
4.2. Dostępność komunikacyjna
Przez gminę Sieraków przebiegają drogi wojewódzkie 133, 150, 182, 186 i 198.
Generalnie są dobrej jakości. Drogi niższych klas częściowo są gorszej jakości. Szczególnie
drogi nieutwardzone w Puszczy Noteckiej, które mogą być zaskoczeniem dla osób
nieznających specyfiki tego obszaru. Jednocześnie drogi o nieutwardzonej nawierzchni
sprzyjają uspokojeniu czy też ograniczeniu ruchu samochodowego co sprzyja turystyce
rowerowej, szczególnie uprawianej rodzinnie (z dziećmi).
9Strona internetowa: http://www.wielkopolska.travel/obsluga_turystow/centra_i_punkty_informacji_turystycznej [dostęp: 11.09.2014].
54
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Dojazd do obiektów, które są celem wyjazdów grupowych miejscami wymaga
poprawy jakości dróg czy parkingów (parking dla autokarów w Bucharzewie czy dojazd do
Ośrodka Edukacji Przyrodniczej Chalin).
Najbliższa gminie droga krajowa to droga nr 24 łącząca (przez Pniewy i DK 92)
aglomerację poznańską z Gorzowem Wielkopolskim i dalej (przez drogę S3) z Szczecinem.
Sieraków położony jest w odległości około 40 km od najbliższego węzła na autostradzie A2
(Nowy Tomyśl) i w podobnej odległości od najbliższego węzła na drodze ekspresowej S3
(Skwierzyna). Z gminy Sieraków do Poznania i Gorzowa jest po około 70 km, czyli ponad
godzina jazdy. Do Zielonej Góry 120 km (1,5 godziny), do Szczecina 170 km (2–2,5 godziny),
do Berlina około 240 km (przy płynnym ruchu na autostradzie 3 godziny jazdy).
Gmina leży poza głównymi szlakami kolejowymi. W niedziele sezonu letniego 2014 r.
do Sierakowa można było dotrzeć turystycznym pociągiem Rybak uruchomionym w ramach
projektu Turystyka Kolejowa realizowanego przez Instytut Rozwoju i Promocji Kolei z siedzibą
w Poznaniu10.
Przepływająca przez gminę Sieraków rzeka Warta promowana jest jako szlak wodny w
ramach projektu Wielka Pętla Wielkopolski realizowanego przez Wielkopolską Organizację
Turystyczną11 .
Podsumowując w dostępności komunikacyjnej dominującą rolę pełni transport
samochodowy. Kolejowy sezonowo pełni funkcję uzupełniającą, a wodny marginalną.
Jednocześnie należy podkreślić obie te formy transportu wpisują się w markowe produkty
turystyczne województwa wielkopolskiego i stanowią atrakcję turystyczną.
4.3. Dostępność dla osób niepełnosprawnych
Dostępność, w odniesieniu do potrzeb osób niepełnosprawnych (ON), „oznacza
możliwość korzystania na równych prawach z innymi ze środowiska fizycznego, transportu,
technologii i systemów komunikacyjno-informacyjnych oraz pozostałych obiektów i usług”12.
O dostępności oferty turystycznej dla osób niepełnosprawnych decyduje:
10 Strona internetowa: http://www.turkol.pl; [dostęp: 3. 09.2014].
11 Strona internetowa: http://www.wielka-petla.pl; [dostęp: 3.09.2014].
12Europejska strategia w sprawie niepełnosprawności 2010 – 2020: Odnowione zobowiązanie w sprawiebudowy Europy bez barier. KOM(2010) 636, Bruksela, s. 7.http://spdn.pl/wp-content/uploads/2012/11/pdf-Europejska-strategia-w-sprawie-niepenosprawnoci-2010-2020.pdf [dostęp: 20.07.2014].
55
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
1. dostosowanie fizyczne obiektów i otaczającej je przestrzeni,
2. kompetentna obsługa,
3. informacja turystyczna (aktualna, czytelna, łatwa do odszukania) w warunkach terenowych
(w obiektach, na szlakach), jak i w: informatorach, broszurach, przewodnikach, stronach
internetowych.
Udogodnienia dla ON we współczesnych usługach turystycznych nie mogą być
traktowane jako „dodatkowe” czy „specjalne”. Każdy obiekt turystyczny (stanowiący walor,
czy też element zagospodarowania turystycznego) powinien być opisany pod względem jego
dostępności dla osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności, z wykorzystaniem przyjętych
symboli (ryc. 29).
Obiekty i przestrzenie użyteczności publicznej (w tym turystycznej), zgodnie z
zasadami uniwersalnego projektowania, powinny być „dostępne dla wszystkich ludzi, w
największym, możliwym stopniu, bez potrzeby adaptacji, bądź wyspecjalizowanego
projektowania”13.
Ryc. 29. Międzynarodowe oznaczenia dostępności dla osób niepełnosprawnych.
Do podstawowych zasad uniwersalnego projektowania należą:
1. użyteczność dla osób o różnej sprawności,
2. elastyczność w użytkowaniu,
3. proste i intuicyjne użytkowanie,
4. czytelna informacja,
5. tolerancja na błędy,
6. wygodne użytkowanie bez wysiłku,
7. wielkość i przestrzeń odpowiednie dla dostępu i użytkowania14.
13Projektowanie uniwersalne. Objaśnienie koncepcji. The Norwegian Ministry of the Environment, 2007, s. 7.http://www.niepelnosprawni.gov.pl/dostepnosc-projektowanie/[dostęp: 20.07.2014].
56
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Efektywność projektowania uniwersalnego zależna jest od stopnia włączania w ten
proces osób niepełnosprawnych, jako głównych ekspertów w zakresie znajdowania
optymalnych rozwiązań. Działania związane zarówno z projektowaniem, wdrażaniem planów,
jak i eksploatacją obiektów i urządzeń powinny być zatem podejmowane nie tylko „dla” osób
o różnej sprawności ale także „z” ON oraz „przez” ON (Zajadacz 2012), zatrudniane w branży
turystycznej.
Badania dostępności oferty turystycznej dla osób niepełnosprawnych w gminie
Sieraków były prowadzone w okresie czerwiec – lipiec 2014 r. i dotyczyły: bazy noclegowej,
głównych walorów kulturowych, przestrzeni otwartych i systemu informacji turystycznej.
W celu określenia stopnia dostępności wykorzystano dane zwarte w informatorach
turystycznych oraz wyniki badań ankietowych i wywiadów telefonicznych, przeprowadzonych
w wybranych obiektach turystycznych (noclegowych, kulturowych). Ponadto sprawdzono w
terenie dostępność wybranych miejsc, atrakcyjnych pod względem walorów przyrodniczych
(takich jak: Leśny Ogród Edukacyjny „Leśna Przygoda” w Bucharzewie; Ścieżka edukacyjna dla
osób słabowidzących w Chorzępowie). W analizie dostępności systemu informacji
turystycznej uwzględniono oznaczenia stosowane w terenie, jak i treści stron internetowych
badanych miejsc i obiektów.
DOSTĘPNOŚĆ BAZY NOCLEGOWEJ
Badaniami ankietowymi objęto wybrane ośrodki turystyczne oraz gospodarstwa
agroturystyczne (informacji udzieliło łącznie 21 podmiotów). Spośród 13 badanych ośrodków
turystycznych (tab. 8) cztery posiadają pokoje z łazienką dostosowaną dla potrzeb osób
niepełnosprawnych, we wszystkich tych obiektach dostosowane są także toalety, ponadto na
stronach internetowych zamieszczono ogólną informację o udogodnieniach dla ON.
Najwięcej miejsc noclegowych w tym zakresie oferuje ośrodek Leśny (Sieraków),
trzema tego typu pokojami dysponuje Ośrodek Edukacji Przyrodniczej w Chalinie oraz
Ośrodek Szkolno-Wypoczynkowy Puszczyk (Sieraków, także 3 pokoje) ponadto dwa domki
letniskowe są dostosowane dla potrzeb osób niepełnosprawnych w Ośrodku Szkolno-
Wypoczynkowym Kama (Sieraków). Na terenie TKKF w Sierakowie cztery nowe domki
14 The Center of the Universal Design http://www.ncsu.edu/ncsu/design/cud/about_ud/udprinciplestext.htm [dostęp 20.07.2014]; Wysocki M., 2010, Projektowanie otoczenia dla osób niewidomych. Pozawzrokowa percepcja przestrzeni, Wyd. Politechniki Gdańskiej, Gdańsk, s. 21.
57
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
spełniają kryteria dostępności, informacja na ich temat niestety nie została zamieszczona na
stronie internetowej ośrodka15.
W dominującej mierze ośrodki turystyczne oferują miejsca parkingowe, jednak
zaledwie w jednym zadbano o odpowiednie oznakowanie wydzielonego miejsca dla ON.
Wejścia do budynków są najczęściej bez schodów, w sześciu obiektach zbudowano podjazdy.
W przypadku schodów zazwyczaj są poręcze i chropowate stopnie. Drzwi należą do
standartowych (ręcznie otwieranych), tylko w jednym ośrodku są automatycznie oraz także w
jednym – samozamykające się. Winda występuje w jednym obiekcie (Wyborowa, Sieraków).
W żadnym z ośrodków nie ma sygnalizacji dźwiękowej dla osób niewidomych. W
Ośrodku Szkolno-Wypoczynkowym Puszczyk w Sierakowie obsługa posługuje się językiem
migowym. W obiektach dysponującymi pokojami z dostosowanymi łazienkami zazwyczaj są
także wypukłe numery na drzwiach, stanowiące ułatwienie dla osób niewidomych.
Tab. 8. Dostępność wybranych ośrodków turystycznych dla osób niepełnosprawnych.
CechaOśrodki turystyczne
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
parkingtak x x x x x x x x x x xnie x x
jeśli tak, miejsce (koperta) dla ONtak xnie x x x x x x x x x x x x
wejście z terenu bez schodówtak x x x x x x x x x x xnie x
podjazdtak x x x x x xnie x x x x x x
w przypadku schodówliczba stopni 0 0 2 3 0 0 2 3 0 4 0 0 0
poręczetak x x x xnie x
chropowatość schodówtak x xnie x x x x
rodzaj drzwi wejściowychnormalne x x x x x x x x x x x
samozamykające xautomatyczne x
15Strona internetowa: http://tkkfsierakow.pl/ [dostęp: 28.07.2014].
58
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
windatak xnie x x x x x x x x x x x
dźwięk dla niewidomychtaknie x x x x x x x x x x x x x
wypukłe nr na drzwiachtak x x x xnie x x x x x x x x
liczba pokoi z łazienką dla ON 0 3 4 0 4* 3 0 0 0 2* 0 0 2WC w obiekcie dla ON
tak x x x x xnie x x x x x x x
Obsługa w języku migowymtak xnie x x x x x x x x x x x x
Informacja w Internecie na temat dostępności dla ONtak x x x xnie x x x x x x x x x
1.Wyborowa SA, ul Poznańska 28, Sieraków; 2. Ośrodek Edukacji Przyrodniczej, Chalin; 3. Domki letniskowe – Leśny, ul. So-wia 2, Sieraków; 4. Moje El Dorado, ul. Kukułcza 1, Sieraków; 5. TKKF, ul Poznańska 27, Sieraków, *domki letniskowe; 6. Ośro-dek Szkoleniowo – Wypoczynkowy Puszczyk, ul Słowicza 18, Sieraków; 7. Gościniec Jaroszewskie Wzgórze, Grobia 60, Siera-ków; 8. Nowa Holandia, ul. Słowicza 20, Sieraków; 9. Ośrodek Sportu i Rekreacji, ul. Poznańska 28, Sieraków; 10. Energo –Tour, ul. Poznańska 30, Sieraków, * w łazienkach wanna; 11. Słoneczna, ul. Poznańska 28, Sieraków; 12. Arenda, Grobia 62,Sieraków; 13. Ośrodek Szkolno-Wypoczynkowy Kama, ul Orla 13, Sieraków.Kolor: zielony – elementy dostosowane, szary – brak dostosowania.
Źródło: badania ankietowe, 2014; analiza stron internetowych ośrodków [28.07. 2014].
Informacja w Internecie, zamieszczona na stronach domowych ośrodków na temat ich
dostępności jest bardzo ogólna. Najczęściej sprowadza się do hasła: „udogodnienia dla osób
niepełnosprawnych”, bez podania szczegółów na temat rodzaju tych udogodnień.
Mankamentem jest także to, że informacja ta nie jest graficznie wyeksponowana (należy jej
szukać w opisach, często dość rozbudowanych). Jedynie w przypadku Ośrodka Edukacji
Przyrodniczej w Chalinie pojawia się ikona ułatwiająca szybką orientację o dostosowaniu
ośrodka. Niestety, także w tym przypadku brak jest szczegółów na temat rodzaju
wprowadzonych udogodnień.
W niektórych obiektach, pomimo fizycznie istniejących udogodnień informacja na ten
temat została zupełnie pominięta na domowej stronie www. Należy do nich TKKF (z 4
nowymi, dostosowanymi domkami). Brak tego typu informacji jest niedopatrzeniem, tym
bardziej, że Zarząd Główny TKKF16 promuje sport osób niepełnosprawnych i podaje: „jednym
z bardzo ważnych celów statutowych naszego Towarzystwa jest działalność na rzecz osób
niepełnosprawnych.
16Strona internetowa TKKF, Zarząd Główny: http://www.zgtkkf.pl/sport_os_niep.html, [dostęp: 28.07.2014].
59
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Od ponad 10 lat przy realizacji programu konsekwentnie wdrażamy zasadę integracji
całego środowiska uczestniczącego w procesie rozwoju kultury fizycznej. Włączając osoby
niepełnosprawne do uczestnictwa w naszej działalności szczególną uwagę zwróciliśmy na
szeroko pojętą integrację, pozytywnego nastawienia do życia a nade wszystko wyrobienia
pozytywnego wizerunku i akceptacji w społeczeństwie. (…). Wychodząc z ofertą programową
do osób niepełnosprawnych nawiązaliśmy współpracę z Warsztatami Terapii Zajęciowej, z
Domami Pomocy Społecznej, z Przedszkolami Integracyjnymi, Specjalnymi Ośrodkami Szkolno
– Wychowawczymi oraz ze Stowarzyszeniem Diabetyków gmin, miast, powiatów i
województw. Pensjonariusze tych placówek uczestniczą w naszym programie. Stałą
współpracę utrzymujemy z wychowawcami i terapeutami, którzy w formie wolontariatu
stanowią pomoc we wszystkich przedsięwzięciach (…). Największym powodzeniem cieszą się
stałe zespoły ćwiczebne oraz masowe imprezy integracyjne, gdzie sport i rehabilitacja
powiązane są z działalnością oświatową i turystyczną. Bardzo dobre wyniki w poprawie stanu
zdrowia fizycznego i psychicznego osiągane są na obozach sportowych osób niepełnospraw-
nych, które organizujemy głównie w Centralnym Ośrodku Sportowo-Szkoleniowym TKKF w
Sierakowie”17.
W Sierakowie, w TKKF zorganizowano wiele imprez integracyjnych (m. in. „Jesienny
integracyjny festyn dla osób niepełnosprawnych”, 14-15.09.2013; Integracyjny piknik „Marsz
z kijkami” dla osób niepełnosprawnych, 30.09-1.10.2013. Imprezy te były dofinansowane
przez Ministerstwo Sportu i Turystyki18. Ważną imprezą, promującą Sieraków i związaną z
pomocą dla wybranej grupy osób niepełnosprawnych był JBL Triathlon Sieraków
(31.05.2014). Ambasadorzy akcji „Biegiem na pomoc" wspierali Fundację SYNAPSIS w zbiórce
funduszy na pierwszy w Polsce program diagnozy autyzmu i kompleksowej terapii (m. in.
psychologiczno – pedagogicznej) dla niemowląt i małych dzieci. Poza tym promowali wiedzę
na temat autyzmu19.
W informatorze Agroturystyka w parkach krajobrazowych Wielkopolski (2012),
spośród 13 obiektów przedstawionych w Sierakowskim Parku Krajobrazowym, zaledwie dwa
posiadały udogodnienia dla osób niepełnosprawnych, w tym jedno gospodarstwo
17j. w.
18 j. w.
19 Strona internetowa: http://www.biegiemnapomoc.pl/aktualnosci/134-ambasadorzy-jbl-sierakow; [dostęp: 28.07.2014].
60
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
„Agroturystyka Gawra” zlokalizowane było w gminie Sieraków (Chorzępowo 42). Posiadało
ono 14 miejsc noclegowych i nastawione było głównie na obsługę osób niewidomych.
Badania ankietowe przeprowadzone w wybranych gospodarstwach
agroturystycznych w 2014 r. (tab. 9) potwierdziły, że w zakresie podstawowych usług
turystycznych (tj. noclegowych) największą liczbą miejsc noclegowych, dostosowanych dla
ON oferują gospodarstwa w Chorzępowie: „Gawra” (cztery pokoje) oraz „Domki pod lipą”
(pokój). Pozostałe gospodarstwa zlokalizowane są w Sierakowie – Piaskach: „Na Morenie”
(trzy pokoje) oraz „Na Skraju Puszczy” (dwa pokoje).
Inne udogodnienia, występujące zazwyczaj w gospodarstwach agroturystycznych, to
parkingi (niestety w żadnym gospodarstwie nie zadbano o wyznaczenie miejsca postojowego
oznaczonego symbolem „koperty”) oraz wejścia do budynków bez schodów (w 3 obiektach
zbudowano podjazdy). W przypadku schodów często występują poręcze i chropowate
stopnie. Drzwi wejściowe we wszystkich obiektach są otwierane ręcznie. W budynkach nie
ma wind. W jednym obiekcie: Gawra (Chorzępowo) zadbano o sygnalizację dźwiękową oraz
wypukłe numery na drzwiach z myślą o osobach niewidomych. Numery takie wprowadzono
także w Gospodarstwie Magda (Chorzępowo) oraz Agro Puchacz (Marianowo). W obiektach z
pokojami z łazienką dostosowaną dla ON zazwyczaj jest także oddzielna, dostosowana
toaleta. Niestety w żadnym z badanych gospodarstw obsługa nie zna języka migowego.
Tab. 9. Dostępność wybranych gospodarstw agroturystycznych dla osób niepełnosprawnych.
CechaGospodarstwa agroturystyczne
1 2 3 4 5 6 7 8
parkingGospodarstwa:
1. Gawra, Chorzępowo 42
2. Agro Puchacz, Ma-rianowo 12/1
3. Chorzępowo Przy-stań, Chorzępowo 79
4. Chata Zbójców, Bu-charzewo 64
5. Magda, Chorzępowo6. Na Morenie, Siera-
ków, Okręg Wieleń-ski 3, Piaski, Siera-ków
7. Na Skraju Puszczy, ul. Św. Huberta 12, Sieraków-Piaski
tak x x x x x xnie x x
jeśli tak, miejsce (koperta) dla ONtaknie x x x x x x x x
wejście z terenu bez schodówtak x x x x x xnie x x
podjazdtak x x xnie x x x x x
w przypadku schodówliczba stopni 0 5 0 5 0 0 0 5
poręczetak x x x x x x xnie
chropowatość schodówtak x x x x xnie x x
61
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
8. Domki pod lipą, Chorzępowo.
Kolor zielony - elementy dostosowane,szary –brak dostosowania.
rodzaj drzwi wejściowychnormalne x x x x x x x x
samozamykająceautomatyczne
windataknie x x x x x x x x
dźwięk dla niewidomychtak xnie x x x x x x x
wypukłe nr na drzwiachtak x x xnie x x x x x
liczba pokoi z łazienką dla ON 4 0 0 0 0 3 2 1WC w obiekcie dla ON
tak x x xnie x x x x x
Obsługa w języku migowymtaknie x x x x x x x x
Informacja w Internecie na temat dostępności dla ONtaknie x x x x x x x x
Źródło: badania ankietowe, 2014; analiza stron internetowych gospodarstw [28.07. 2014].
Warto podkreślić, że gospodarstwo – Chorzępowo Przystań, pomimo braku fizycznego
dostosowania pokoi, oferuje obsługę dla osób starszych i niepełnosprawnych. Niestety
żadne gospodarstwo (w tym także te, które posiadają dostępne pokoje), nie zadbało o to, aby
informacje na temat szczegółów udogodnień przedstawić na swojej stronie internetowej, co
stanowi znacznie utrudnienie dla ON w planowaniu pobytu w gminie Sieraków.
DOSTĘPNOŚĆ GŁÓWNYCH ATRAKCJI KULTUROWYCH
Muzeum – Zamek Opalińskich w Sierakowie
Obiekt nie jest przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych ruchowo. Brak
także galerii dotykowej dla osób niewidomych czy możliwości zwiedzania z przewodnikiem w
j. migowym.
Stado Ogierów, Sieraków
Zwiedzanie stadniny (stajnie i powozownie) jest dostosowane dla osób poruszających
się na wózkach. Na terenie stadniny występują wyrównane (płaskie) ścieżki z nawierzchnią
gruntową lub żwirową. Przy stadninie jest parking z wyznaczonym miejscem dla osób
62
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
niepełnosprawnych, oznaczonym kopertą. Do udogodnień na terenie stadniny należą: wejście
z terenu bez schodów, podjazd, winda (długość windy 120 cm). Jeden pokój z łazienką jest
dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Drzwi do obiektu są standardowe. Na
stronie internetowej (http://www.stadoogierow.eu/) brak jest jednak informacji na temat
istniejących udogodnień.
Kościół p.w. NMP Niepokalanie Poczętej w Sierakowie
Kościół parafialny, pobernardyński, ufundowany w 1619 r. przez wojewodę
poznańskiego Piotra Opalińskiego, stanowiący obecnie jeden z głównych walorów
kulturowych miasta. Wejście do kościoła jest dostępne dla osób poruszających się na
wózkach, można swobodnie wjechać do wnętrza, zwiedzanie głębi kościoła jest także
możliwe po wcześniejszym zgłoszeniu w parafii. Osoby niewidome mogą dotykać elementów
wyposażenia. Nie ma nabożeństw w j. migowym. Na oficjalnej stronie internetowej parafii
brak jest informacji na temat dostępności dla ON.
Dwór w Chalinie
Dworek (z XIX w.), użytkowany przez Zespół Parków Krajobrazowych Województwa
Wielkopolskiego jako Ośrodek Edukacji Przyrodniczej. Stanowi dobra bazę do organizacji
wycieczek w okolicach Chalina (m. in. do Jarów koło Chalina). Wewnątrz znajduje się ciekawa
ekspozycja dotycząca walorów Sierakowskiego Parku Krajobrazowego. Dwór dostosowany
został do pobytu osób niepełnosprawnych ruchowo. Przy wejściu do dworu znajduje się
jeden stopień, drzwi są dwuskrzydłowe, ekspozycja na parterze jest dostępna dla osób
poruszających się na wózkach, przystosowano także toaletę. Dla osób niewidomych
ciekawostkę stanowi tablica z dźwiękami zwierząt. Na zewnątrz urządzono także krótką
ścieżkę zmysłów (o zróżnicowanej nawierzchni), po której można chodzić boso.
Ośrodek Sportu i Rekreacji w Sierakowie
Dla osób niepełnosprawnych ruchowo dostępny jest Orlik oraz zjazd na plażę. Do
kręgielni prowadzi wejście z jednym stopniem. Toalety są dostosowane do potrzeb osób
niepełnosprawnych ruchowo, natomiast baza noclegowa (domki) nie posiada takich
udogodnień.
63
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
DOSTĘPNOŚĆ OTWARTEJ PRZESTRZENI
Bucharzewo – Leśny Ogród Edukacyjny „Leśna Przygoda” w Nadleśnictwie Sieraków został
utworzony w 2009 r. Jest to jeden z nielicznych w Polsce (obok Arboretum w Bolestraszycach
i Ogrodu Botanicznego PAN w Powsinie) ogród dostosowany do edukacji i wypoczynku osób
niewidomych i słabowidzących. Dojazd możliwy jest samochodem lub autokarem, obok
nadleśnictwa dostępny jest bezpłatny parking dla 15 samochodów i 3 autokarów (ryc. 30).
Wstęp do sensorycznego ogrodu również jest bezpłatny (ryc. 31).
Ryc. 30. Parking przed Ogrodem Edukacyjnym „Leśna Przygoda”, Fot. A. Zajadacz, 2014.
Ryc. 31. Wejście do Ogrodu Edukacyjnego„Leśna Przygoda”, Fot. A. Zajadacz, 2014.
Przy wejściu zamieszczono plan ogrodu z reliefem (ryc. 32). Nawierzchnie ścieżek na
placu zbudowane są z drobnego otoczaka. Na powierzchni 1,98 ha. wyznaczono 8 przystan-
ków przedstawiających 11 typów siedliskowych lasu. Tematyka ścieżek związana jest z
edukacją przyrodniczą. Na placu znajduje się 11 „okręgów”, które przedstawiają poszczegól-
ne typy siedliskowe lasu. Każdy z okręgów jest obsadzony odpowiednimi dla danego siedliska
gatunkami drzew i wyposażony w tablice opisujące dane siedlisko. Na terenie ogrodu
przygotowano ponad 130 stanowisk, przy których osoby niedowidzące i niewidome
odczytują informacje o lasach. Tablice ustawiono na starannie utrzymanej murawie
trawnikowej. Informacje podane są tekstem tradycyjnym, na który nałożono plastikowe
osłony z tekstem Braille’a (ryc. 33). Ogród jest podzielony na działy: łowiectwo, szkolnictwo
leśne, praca leśnika, ochrona przeciwpożarowa, ochrona lasu i lekcja dendrologii. W
otoczeniu są łąki i lasy.
64
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Ryc. 32. Plan Ogrodu Edukacyjnego „Leśna Przygoda”, z plastikową nakładką z reliefem Fot. A. Zajadacz, 2014.
Ryc. 33. Tablica edukacyjna z plastikową nakładką i opisem w języku Braille’a Fot. A. Zajadacz, 2014.
Opisano i przedstawiono w grafice reliefowej dziko żyjące leśne zwierzęta.
Sprawdzenie wiedzy możliwie jest w formie realizacji zadań przy kolejnych stanowiskach z
grami edukacyjnymi (Dąbski, Dudkiewicz. 2010). W przestrzeni ogrodu rozmieszczono
również leśne cymbały (ryc. 34).
Ryc. 34. Leśne cymbały, Ogród Edukacyjny„Leśna Przygoda”, Fot. A. Zajadacz, 2014.
Ryc. 35. Alejki w Ogrodzie Edukacyjnym„Leśna Przygoda”, Fot. A. Zajadacz, 2014.
Ogród (ryc. 35) można zwiedzać z przewodnikiem. W jednym z bloków tematycznych
zadbano o „leśne zabawki interaktywne” (ryc. 36), takie jak: ścieżka zmysłów (można chodzić
po niej boso), leśna skocznia, terenowa gra dydaktyczna itp. Jest także możliwość organizacji
zajęć edukacyjnych i rekreacyjnych – w leśnej klasie (wigwamie) znajdują się ławy i stoły (ryc.
37), wyznaczono miejsce na ognisko. Wszystkie urządzenia edukacyjne i rekreacyjne
przystosowane są do korzystania z nich przez osoby niewidome. W części dendrologicznej
dzieci, dotykając kory, uczą się rozpoznawać gatunki drzew. W części poświęconej łowiectwu
mogą poczuć słony smak lizawki lub wspiąć się na ambonę. O pożarach uczą się, dotykając
65
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
spalonego pnia drzewa. Dzięki tablicom dowiadują się również, w jaki sposób należy
zachowywać się w lesie (ryc. 38).
Źródło: fot. A. Zajadacz, 2014.
Ryc. 36. (a, b) Leśne zabawki interaktywne, Ogród Edukacyjny „Leśna Przygoda”.
Ogród Edukacyjny „Leśna Przygoda” w Bucharzewie to przestrzeń przystosowana dla
niewidomych użytkowników o czytelnym układzie kompozycji, starannie dobranym materiale
roślinnym i umiejętnie wkomponowanej małej architekturze. Udostępnione urządzenia oraz
środowisko przyrodnicze ogrodu i jego otocznia sprzyja zarówno edukacji, jak i wypoczynkowi
z uwzględnieniem potrzeb osób niewidomych.
Ryc. 37. Leśna klasa (wigwam), Fot. A.Zajadacz, 2014.
Ryc. 38. Tablica edukacyjna, Fot. A. Zajadacz,2014.
Do mankamentów, z punktu widzenia potencjalnego turysty, należy natomiast bardzo
słabe oznakowanie drogi dojazdu do Nadleśnictwa Bucharzewo, brak informacji na temat
66
ba
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
ogrodu, jego lokalizacji w terenie. Ponadto po 5 latach od uruchomienia ogrodu część tablic z
plastikowymi nakładkami w języku Braille’a wymaga odnowienia lub oczyszczenia (zwłaszcza
od zanieczyszczeń ptasich).
Kolejnym miejscem przystosowanym dla niewidomych turystów jest Ścieżka
edukacyjna dla osób słabowidzących w Chorzępowie. Jej powstanie jest wynikiem działań
Stowarzyszenia na Rzecz Integracji Osób Starszych i Niepełnosprawnych „Wieś bez barier” z
siedzibą w Chorzępowie, jako inicjatywy społeczności lokalnej: Koła Gospodyń, Ochotniczej
Straży Pożarnej oraz młodzieży. We wsi zmodernizowano świetlicę dostosowując ją do
potrzeb osób niepełnosprawnych (głównie niewidomych), wyposażono w urządzenia
edukacyjne i rekreacyjne Ścieżkę prowadzącą ze wsi w kierunku lasu (ryc. 39, 40). Trasa ma
charakter drogi gruntowej i liczy około 1,5 km. Wzdłuż drogi zamieszczono tradycyjne,
kolorowe tablice z informacjami dotyczącymi: życia na wsi, walorów Puszczy Noteckiej oraz
funkcjonowania lokalnego ekosystemu (ryc. 41-44). Ponadto na trasie można skorzystać z
interaktywnych gier edukacyjnych (ryc. 45) oraz tablicy dźwiękowej. Ścieżkę zwiedza się
indywidualnie lub (po wcześniejszym umówieniu) z przewodnikiem20. Trasa przebiega przez
bezpieczną, spokojną okolicę, co gwarantuje swobodę poruszania się, zwiedzania i zabawy
dla osób niewidomych oraz słabowidzących.
Ryc. 39. Początek ścieżki w ChorzępowieFot. J. Zajadacz, 2014.
Ryc. 40. Plan wsi z plastikową nakładką zreliefem. Fot. J. Zajadacz, 2014.
20 Oferta turystyczna Sierakowa, http://sierakow.pl [dostęp: 20.07.2014]
67
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Ryc. 41. Tablice edukacyjne z opisem wjęzyku Braille’a, Fot. J. Zajadacz, 2014.
Ryc. 42. Zabawki interaktywneFot. J. Zajadacz, 2014.
Ryc. 43. Urządzenia edukacyjneFot. J. Zajadacz, 2014.
Ryc. 44. Tablice edukacyjneFot. J. Zajadacz, 2014.
Ryc. 45 (a, b) Gra terenowa w kółko i krzyżyk, przystosowana dla osób niewidomych, Fot. J. Zajadacz, 2014.
Działania podjęte w Chorzępowie, wyróżniają się bardzo pozytywne w skali kraju, ze
względu na kompleksowe podejście do obsługi niewidomych turystów. Zagwarantowano
dostosowanie: bazy noclegowej (gospodarstwa agroturystyczne, tab. 9), świetlicy, ścieżki
edukacyjno-wypoczynkowej. Duży potencjał w rozwoju turystyki osób niewidomych tkwi w
68
a b
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
postawach i inicjatywach mieszkańców Chorzępowa – dostrzegających potrzeby osób
niepełnosprawnych. Zdecydowanie wymaga jednak wzmocnienia system informacji
turystycznej, zarówno w terenie (obecnie brak jest wyraźnego oznakowania dojazdu do
ścieżki edukacyjnej), jak i na stronach internetowych organizatorów turystyki w Chorzępowie.
69
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
5. Analiza SWOT
Klasycznym narzędziem stosowanym w analizie strategicznej jest analiza SWOT. Jest
zestawienie mocnych stron (atutów) i słabych stron (bariery) turystyki w gminie oraz
określenie szans i zagrożeń rozwojowych. Metoda ta pozwala na zebranie i uszeregowanie
informacji o potencjale rozwojowym turystyki w gminie oraz o dostrzeganych barierach,
zwraca też jednocześnie uwagę na pojawiające się na zewnątrz szanse i zagrożenia. Analiza
SWOT oparta jest na bardzo czytelnym schemacie, w którym wszystkie czynniki wpływające
na rozwój turystyki w gminie poddaje się ocenie i dzieli się na:
- wewnętrzne (mają źródło na terenie badanego obszaru) i zewnętrzne generowane przez
otoczenie),
- mające negatywny i pozytywny wpływ na rozwój danej funkcji.
Ze skrzyżowania tych dwóch podziałów powstają cztery kategorie czynników:
1. wewnętrznie pozytywne - atuty,
2. zewnętrznie pozytywne - szanse,
3. zewnętrznie negatywne - zagrożenia,
4. wewnętrznie negatywne - słabe strony.
W zależności od przewagi czynników pozytywnych lub negatywnych wewnątrz
badanej jednostki oraz w jej otoczeniu, może ona znaleźć się w jednej z czterech sytuacji,
determinującej wybór modelowej strategii:
1. przewaga atutów nad słabymi stronami i szans nad zagrożeniami - strategia MAXI - MAXI,
2. przewaga słabych stron nad atutami i zagrożeń nad szansami - strategia MINI -MINI,
3. przewaga atutów nad słabymi stronami i zagrożeń nad szansami - strategia MINI - MAXI,
4. przewaga słabych stron nad atutami i możliwości nad zagrożeniami - strategia MAXI -
MINI21.
W analizie SWOT została dokonana ocena jakościowa uwzględnionych czynników,
która pozwala na określenie pozycji strategicznej gminy (tab. 10).
21Weihrich H. 1982. The TOWS Matrix. A Tool for Situational Analysis. Long Range Planning nr 2 [za:] G.Gierszewska, M. Romanowska. 2003. Analiza strategiczna przedsiębiorstwa. PWE. Warszawa. s. 234.
70
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Tab. 10. Analiza SWOT.
Mocne strony Pkt. Słabe strony Pkt.- korzystne położenie (wysoka lesistość i jezior- ność gminy) sprzyjające rozwojowi turystyki,
- urozmaicona rzeźba terenu (duże deniwelacje),
- duża powierzchnia lasów (Puszcza Notecka),
- różne formy ochrony przyrody (Sierakowski Park Krajobrazowy, rezerwaty, obszary NATURA 2000),
- duża liczba jezior, zbiorników wodnych, rzeka Warta,
- bogactwo gatunków roślin i zwierząt,
- korzystne warunki klimatyczne,
- dobry stan środowiska przyrodniczego (powie- trze, klimat akustyczny i gospodarka odpadami),
- liczne obiekty architektoniczne, cenne dla turystyki kulturowej,
- różnorodna i dobrze rozwinięta baza noclegowa, gastronomiczna,
- rozbudowana sieci szlaków turystycznych: pieszych, rowerowych, konnych,
- oferta turystyczna dla osób niewidomych,
- bogaty kalendarz imprez kulturalno- sporto- wych,
- współpraca sąsiadujących gmin w ramach LGD „Puszcza Notecka” i LGR „Obra-Warta” oraz Starostwa Powiatowego w Międzychodzie,
- zróżnicowanie walorów turystycznych umożliwiających rozwój produktów markowych dla Wielkopolski.
+5
+5
+5
+5
+5
+5
+3
+5
+4
+4
+5
+3
+5
+4
+4
- słaba dostępność komunikacyjna,
- pogarszający się stan wód powierzchniowych substancjami organicznymi i biogennymi,
- wycinanie alei przydrożnych i uzupełnianie nasadzeń gatunkami mniej szlachetnymi,
- postępująca degradacja obiektów zabytkowych (kościół poewangelicki, zespoły folwarków) i terenów parków podworskich,
- zanikająca tradycja budowlana i ogrodowa na terenach wiejskich,
- zaniedbany ośrodek edukacyjny w Bucharzewie,
- słabo rozwinięta infrastruktura wodna, brak krytego basenu,
- braki i niespójne oznakowanie szlaków,
- brak zintegrowanego systemu informacji tury- stycznej (m. in. chaos informacyjny oznakowań w terenie),
- brak kompleksowej oferty turystycznej i infor- macji na temat dostępności i udogodnień obiek- tów turystycznych dla osób niepełnosprawnych,
- brak obiektów turystycznych o wyższym stan- dardzie,
- brak dostosowania wielu obiektów noclego- wych do obsługi osób niepełnosprawnych,
- brak markowych produktów regionalnych,
- zanik tradycji rybactwa śródlądowego,
- sezonowość ruchu turystycznego, brak oferty zimowej,
- niewielki udział turystów zagranicznych w strukturze ruchu turystycznego,
- niewystarczająca promocja gminy oraz jej oferty (turystycznej, sportowej, kulturalnej),
- brak wyrazistego wizerunku gminy,
- słaba współpraca między podmiotami działają- cymi na terenie gminy w zakresie turystyki.
-3
-4
-3
-5
-3
-3
-3
-2
-5
-4
-2
-4
-4
-2
-2
-2
-2
-4
-3
RAZEM +67 -60
71
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Szanse Pkt. Zagrożenia Pkt.- rozwój markowego produktu turystycznego„Wielka Pętla Wielkopolski”, ożywienie turystyki wodnej,
- rozwój multimedialnych narzędzi informacji turystycznych,
- współpraca różnych podmiotów odpowiedzial- nych za rozwój turystyki,
- aktywna współpraca - partnerstwo zagraniczne gmin sprzyjające promocji turystycznej na rynkach zagranicznych,
- moda na turystykę kulinarną, aktywną (w tym sport amatorski), alternatywną (m. in. birdwa- tching, astroturystyka, geocaching), weekendo- wą,
- potencjał zasobów wód geotermalnych,
- fundusze strukturalne przeznaczone na rozwój turystyki, gmin,
- starzenie się społeczeństwa, wzrost liczby osób niepełnosprawnych.
+5
+4
+5
+5
+5
+4
+4
+3
- ograniczone możliwości finansowe na ochronę dziedzictwa kulturowego,
- brak zainteresowania kapitału zewnętrznego inwestowaniem w turystykę w gminie,
- zwiększanie się liczby Polaków o niskich i bardzo niskich dochodach,
- pogarszająca się dostępność komunikacyjna,
- wzrost konkurencyjności regionów o podobnych walorach turystycznych,
- niestabilna pogoda.
-5
-4
-4
-3
-3
-3
RAZEM +35 RAZEM -22
Pozycja strategiczna gminy Sieraków wyznaczona na podstawie analizy SWOT:
przewaga atutów nad słabościami i możliwości nad zagrożeniami – strategia MAXI-MAXI.
Oznacza to uprzywilejowaną pozycję na rynku turystycznym, którą należy wykorzystać i
podejmować działania rozwojowe.
72
WIZJA GMINY SIERAKÓW
Sieraków jest jedną z najlepiej rozwiniętych turystycznie gmin w północno-zachodniej Polsce, gdzie turystyka jest istotną dziedziną gospodarki, sprzyjającą ochronie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego.
Gmina Sieraków ma turystyczną markę, rozpoznawalną zarówno w Wielkopolsce, całym kraju, jak i na wybranych rynkach zagranicznych w zakresie turystyki zdrowotnej, aktywnej i wypoczynkowej.
Rozwój turystyki w gminie Sieraków tworzy warunki dla aktywnego i bezpiecznego życia oraz wypoczynku, zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
6. Strategia rozwoju produktów turystycznych gminy Sieraków
6.1. Wizja i misja turystyczna gminy
Wizja jest marzeniem, do którego się dąży, stanem pożądanym gminy, możliwym do
osiągnięcia w przyszłości. Zawiera najbardziej zasadnicze dążenia i jest jednym z kluczowych
elementów służącym budowie długofalowej strategii rozwoju turystyki w ujęciu
przestrzennym (ryc. 46).
Ryc. 46. Wizja rozwoju turystyki w gminie Sieraków.
Misja stanowi „drogę dojścia” do realizacji przyjętej wizji. Wybór misji to określenie
warunków służących budowaniu wspólnych wartości, ukierunkowaniu i zintegrowaniu
indywidualnych działań dla osiągnięcia założonych celów. Misja przyjmowana jest na czas
realizacji strategii (ryc. 46).
73
MISJA TURYSTYCZNA GMINY SIERAKÓW DO 2020 R.
Zrównoważony rozwój turystyki, prowadzący do wzrostu efektów gospodarczych, jakości życia mieszkańców oraz konkurencyjności gminy.
Atrakcyjna, zróżnicowana oferta turystyczna w ciągu całego roku, wysoka jakość usług powodująca zwiększenie rozmiarów krajowego i zagranicznego ruchu turystycznego, efektywniejsze wykorzystanie bazy turystycznej oraz wzrost dochodów z turystyki.
Rozwój produktów markowych, towarzyszącej im informacji i promocji turystycznej.
Cele strategiczne rozwoju turystyki w gminie Sieraków do 2020 roku
Wzrost konkurencyjności turystycznejgminyRozwój sieciowychproduktów turystycznychPobudzanie przedsiębiorczości oraz poprawa jakości życia mieszkańcówpoprzez turystykęi rekreacjęWykreowaniewizerunku gminyjako destynacjidla różnych segmentów rynku turystycznego atrakcyjnej wciągu całego roku
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Ryc. 47. Misja strategiczna gminy Sieraków na lata 2015-2020.
6.2. Cele strategiczne i operacyjne rozwoju turystyki w gminie
Cele strategiczne zostały ustalone na podstawie kompleksowej diagnozy aktualnego
stanu rozwoju turystyki w gminie (ryc. 48).
Ryc. 48. Cele strategiczne rozwoju turystyki w gminie Sieraków do 2020 roku.
74
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Cel strategiczny I: Wzrost konkurencyjności turystycznej gminy
Realizacja tego celu przyczyni się do wzmocnienia pozycji gminy w regionie
turystycznym Wielkopolski i północno-zachodniej Polski. Osiągnięciu tego celu będą służyć
następujące cele operacyjne:
1. budowa systemu zintegrowanej informacji turystycznej,
2. wydłużenie sezonu turystycznego związanego z różnymi formami turystyki,
3. większe zróżnicowanie bazy noclegowej i gastronomicznej,
4. podniesienie jakości usług oferowanych w gminie.
Cel strategiczny II: Rozwój sieciowych produktów turystycznych
Sieciowe produkty turystyczne charakteryzują się następującymi cechami: dużą liczbą
składników produktów występujących na konkretnym obszarze, licznymi powiązaniami
wewnętrznymi między produktami i ich składnikami oraz silnymi związkami między
produktami a ich otoczeniem zewnętrznym, tworzącymi swoistą sieć powiązań produktowo-
obszarowych. Znaczenie produktów sieciowych dla rozwoju turystyki w województwie
wielkopolskim wynika przede wszystkim z ich specyfiki. Należy podkreślić ich
komplementarność, integrację pomiędzy różnymi partnerami rynku, zdolność przedłużania
sezonu turystycznego oraz pojedynczych pobytów w Wielkopolsce. Generalnie ujmując
przewaga produktów sieciowych nad produktami miejsca polega na tym, że produkty
sieciowe poprzez zintegrowanie wielu składników oferty są bardziej konkurencyjne rynkowo,
będąc bardziej atrakcyjne dla potencjalnych turystów, którzy zgodnie z istniejącymi trendami
wybierają destynacje mogące podczas krótszych pobytów zaspokoić wiele potrzeb. Produkty
sieciowe w większym stopniu niż produkty miejsca wyzwalają gospodarcze i społeczne
korzyści płynące z rozwoju turystyki zarówno na szczeblu regionalnym, jak i lokalnym dzięki
wykorzystaniu efektów skali.
Na terenie gminy Sieraków odnotowano następujące sieciowe produkty turystyczne:
- Wielka Pętla Wielkopolski: turystyka wodna,
- Wielkopolski System Szlaków Rowerowych: Nadwarciański Szlak Rowerowy: turystyka ro-
werowa,
- Szlak św. Jakuba: turystyka piesza, rowerowa, konna,
- Kraina Stu Jezior: turystyka piesza, rowerowa, konna, kajakowa, ekologiczna,
- w ramach Lokalnej Grupy Działania „Puszcza Notecka”: turystyka piesza, rowerowa, konna,
75
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
kajakowa, ekologiczna,
- turystyka kolejowa oparta o linię kolejową 368;
imprezy sportowe o ogólnopolskim zasięgu: triatlon, turniej siatkówki plażowej, turystyka
konna we współpracy ze Stadem Ogierów.
Realizacja tego celu strategicznego przyczyni się do umocnienia pozycji gminy
Sieraków w sieciowych produktach turystycznych i jest możliwa poprzez następujące cele
operacyjne:
1. rozbudowa bazy turystycznej w ramach sieciowych produktów turystycznych,
2. współdziałanie i współpraca z interesariuszami sieciowych produktów turystycznych.
Cel strategiczny III: Pobudzanie przedsiębiorczości oraz poprawa jakości życia mieszkańców
poprzez turystykę i rekreację
Rozwój funkcji turystycznej gminy powinien służyć podniesieniu jakości i poziomu
życia mieszkańców. Realizacja tego celu polegać będzie na aktywizacji zawodowej,
rekreacyjnej mieszkańców. Daje to uzyskiwanie dochodów z tytułu bezpośredniej i pośredniej
obsługi turystów oraz zwiększenia dostępności do usług turystycznych mieszkańców gminy.
Cele operacyjne niezbędne do realizacji tego celu to:
1. stworzenie warunków aktywizacji zawodowej mieszkańców w usługach turystycznych,
2. rozwój lokalnego przetwórstwa i rzemiosła artystycznego (wyroby pamiątkowe),
3. poprawa dostępności do usług turystycznych mieszkańców gminy.
Cel strategiczny IV: Wykreowanie wizerunku gminy jako destynacji dla różnych segmentów
rynku turystycznego atrakcyjnej w ciągu całego roku
Sieraków postrzegany jest przede wszystkim jako gmina turystyczna, dlatego
niezbędne jest podjęcie działań służących budowie turystycznego wizerunku dla różnych
segmentów rynku. Dla realizacji tego celu ustalono cele operacyjne takie jak:
1. promocja turystyczna gminy,
2. stworzenie i wypromowanie markowych produktów turystycznych gminy.
Sformułowane cele strategiczne i operacyjne zrealizowane zostaną poprzez określone
działania podejmowane dla rozwoju różnych form turystyki w oparciu atrakcyjne i cenne
zasoby, które posiada gmina.
76
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
6.3. Markowe produkty turystyczne
Konsument podejmując decyzje o zakupach towarów i usług zwraca coraz większą
uwagę na markę, gdyż zakłada, iż jest ona gwarantem określonych cech produktu -
użyteczności, wysokiej jakości oraz bezpieczeństwa. Spodziewa się ponadto, że dokonany
zakup niesie ze sobą pewne dodatkowe wartości, może być: źródłem prestiżu, podkreślać
przynależność do danej grupy społecznej, preferowany styl życia oraz zamożność. Suma tych
czynników sprawia, że spośród zaoferowanych mu produktów, chętniej wybiera te, które
ocenia jako markowe. Nadawanie produktom marki jest zatem koniecznością w warunkach
silnej konkurencji i przewagi podaży nad popytem. Tworzenie produktów markowych w
turystyce może sprzyjać obniżeniu konkurencji na rynku, a także zagwarantować lokalnym
społecznościom i podmiotom gospodarczym dochody wyższe niż przeciętne (Śniadek,
Zajadacz 2008). Zdaniem autorek produkt turystyczny spełnia warunki produktu markowego,
gdy jest on:
- profesjonalnie opracowany i przygotowany oraz kompletny,
- oznakowany i rozpoznawalny (kojarzony z gminą),
- wysokiej jakości,
- oryginalny,
- można go nabyć na miejscu.
Gmina Sieraków posiada wystarczający potencjał, aby wykreować produkty markowe
w ramach takich form turystyki jak: wypoczynkowa, aktywna, edukacyjna, kulturowa,
sportowa, agroturystyka. Położenie oraz przestrzenne zróżnicowanie walorów gminy
powodują, że dla potrzeb kreowania i rozwoju produktu turystycznego wskazane jest
wyróżnienie czterech stref turystycznych (ryc. 49):
A - obejmująca swoim zasięgiem tereny nad jeziorami Jaroszewskim i Lutomskim,
B – obejmująca centrum miasta,
C – obejmująca południową część terenów wiejskich gminy,
D – obejmująca północną część gminy za rzeką Wartą – Puszcza Notecka.
Strefa A: Tereny nad jeziorami Jaroszewskim i Lutomskim
Obszar atrakcyjny pod względem walorów krajobrazowych (jeziora, lasy, rezerwat) i
zagospodarowania sportowo-rekreacyjnego, a także tradycji z rozwojem turystyki aktywnej.
77
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Dla tej strefy szczególnie zalecany jest rozwój takich form turystyki jak wodna, wypoczynkowa
i sportowa.
Źródło: A. Kołodziejczak 2014.
Ryc. 49. Strefy turystyczne gminy Sieraków.
Strefa B: Centrum miasta Sieraków
Miasto położone centralnie spaja północną i południową część gminy poprzez jedyny
most nad rzeką Wartą. Centrum jest atrakcyjne pod względem walorów kulturowych (zamek
Opalińskich, stadnina ogierów, rynek, rzeka Warta, kościoły). Na podstawie istniejących
walorów należałoby wdrożyć turystykę kulinarną oraz rozwijać turystykę kulturową, konną i
wodną w oparciu o rzekę Wartę.
Strefa C: Południowa część terenów wiejskich gminy
78
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Obszar o dużej atrakcyjności środowiska przyrodniczego dla potrzeb turystyki i
wypoczynku ze względu na zróżnicowanie walorów krajobrazowych (urozmaicona rzeźba
terenu, liczne jeziora w otulinie leśno-rolniczej) i występowanie osobliwości przyrodniczych
objętych formami ochrony prawnej (park krajobrazowy, rezerwaty, pomniki przyrody, obszary
NATURA 2000). Rozwój turystyki na tym terenie wymaga szczególnego respektowania zasad
turystyki zrównoważonej, definiowanej jako: „każda forma rozwoju turystycznego,
zarządzania i aktywności turystycznej, która podtrzymuje ekologiczną, społeczną i
gospodarczą integralność terenów, a także zachowuje dla przyszłych pokoleń w
niezmienionym stanie zasoby naturalne i kulturowe tych obszarów” (Zajadacz 2005). W tej
strefie powinny rozwijać się następujące formy turystyki: edukacyjna, rowerowa, kulturowa
oraz wiejska – agroturystyka i ekoturystyka.
Strefa D: Puszcza Notecka
Strefę stanowią tereny leśne Puszczy Noteckiej położone w północnej części gminy za
rzeką Wartą. Zasoby w połączeniu z tendencjami na regionalnym rynku turystycznym
wskazują, iż cele strategiczne zrealizowane mogą być poprzez rozwój takich form, jak
agroturystyka, ekoturystyka, turystyka rowerowa, konna, piesza, wodna oraz osób
niewidomych.
Przeprowadzona diagnoza zasobów gminy oraz założone cele strategiczne pozwalają
stwierdzić, iż największe możliwości wykorzystania potencjału oraz zrealizowania założonych
celów stwarza kreacja 3 markowych produktów turystycznych (ryc. 50 i 51):
1. Sieraków Naturalnie
2. Sieraków Słonecznie
3. Sieraków Smacznie.
Sieraków Naturalnie
Lasy, jeziora, rzeka Warta, bogactwo przyrody to najczęściej wymieniane przez
respondentów wyróżniki tożsamości gminy. Ta cecha gminy jest związana ze współczesnymi
trendami turystycznymi. Coraz więcej mieszkańców dużych miast poszukuje wyciszenia,
kontaktów z naturą, jak również miejsc do aktywności rekreacyjnej i sportowej.
Sieraków Słonecznie
Produkt oparty na wykorzystaniu walorów i atrakcyjności środowiska wodnego oraz
terenów nadwodnych jeziora Jaroszewskiego tzw. „Na Słoneczku”, wykreowany dla potrzeb
79
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
organizowania imprez rekreacyjno-sportowych oraz uprawiania takich form turystyki
aktywnej, wypoczynkowej, sportowej i rekreacji jak: kajakarstwo, żeglarstwo, windsurfing,
triatlon, plażowanie i kąpiele.
Źródło: M. Szczepańska. 2014.
Ryc. 50. Logo markowych produktów turystycznych.
Sieraków Smacznie
Produkt oparty na atrakcjach Puszczy Noteckiej, gospodarstw rybackich i rolnych,
oferujący pobyty na wsi, dający możliwość spróbowania i nabycia produktów wytwarzanych
w gospodarstwie, jak również organizowania imprez kulinarnych na targowisku w Sierakowie.
Biorąc pod uwagę współczesne trendy powrotu do tradycji kulinarnych, ten produkt
markowy należałoby wykreować i systematycznie rozwijać, bowiem jest on dużą szansą dla
rozwoju turystyki w gminie.
W ramach każdego markowego produktu turystycznego zawarte są 4 produkty
uzupełniające:
1. Sieraków rodzinnie,
2. Sieraków aktywnie,
3. Sieraków bez barier,
4. Sieraków SPA.
80
SierakówSmacznie SierakówNaturalnie SierakówSłonecznie
Sierakówrodzinnie Sierakówaktywnie Sierakówbez barier SierakówSPA
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Ryc. 51. Markowe produkty turystyczne.
Sieraków rodzinnie
Produkt ten jest uzupełniającym markowe produkty turystyczne, który adresowany
jest do całych rodzin. Walory przyrodnicze, rozwinięta baza noclegowa (ośrodki
wypoczynkowe, agroturystyka) są odpowiednim miejscem do przyjazdów jednodniowych,
weekendowych, świątecznych i wakacyjnych (pobyty tygodniowe, dłuższe) rodzin
pokoleniowych. Mogą oni spędzać czas rekreacyjnie (ścieżki spacerowe, nordic walking, szlaki
grzybowe, jagodowe), czy aktywnie (pływanie, kręgle, rowery, konie, wędkarstwo).
Sieraków aktywnie
Gmina jest dobrym miejscem do promowania aktywnego spędzania czasu wolnego,
bowiem posiada walory przyrodnicze i rozwiniętą sieć szlaków pieszych, rowerowych oraz
możliwości do rozwoju turystyki wodnej i konnej.
Sieraków bez barier
Kompleksowa oferta turystyczna powinna być nastawiona na zagwarantowanie
dłuższego, komfortowego pobytu na terenie gminy Sieraków dla wszystkich turystów. Osoby
niepełnosprawne, starsze mogą stanowić istotną grupę turystów, dlatego należałoby
poprawić dostępność turystyki dla osób niepełnosprawnych na terenie gminy.
Sieraków SPA
81
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Baza zabiegów SPA i wykorzystanie wód geotermalnych dotychczas nie istnieje na
terenie gminy. W oparciu o udokumentowane zasoby wód geotermalnych oraz bazę
turystyczną ten produkt wymaga jednak wcześniejszych inwestycji.
6.4. Działania
W ramach wyznaczonych celów strategicznych i operacyjnych zostały sformułowane
zadania, które wskazują na sposoby osiągania tych celów. Szczegółowy opis działań tj.
rezultaty, wskaźniki: realizacji i oceny rezultatu działań, źródła weryfikacji wskaźników,
podmioty odpowiedzialne za wdrożenie działań, źródła finansowania, terminy realizacji oraz
szacunkowe koszty inwestycji przedstawiono w tabeli znajdującej się w załączniku.
Cel strategiczny I: Wzrost konkurencyjności gminy
Cel operacyjny 1.1. Budowa systemu zintegrowanej informacji turystycznej
Istniejący w gminie potencjał pod względem możliwości obsługi turystów wymaga
lepszego wyeksponowania poprzez stworzenie logicznego, uporządkowanego, aktualnego
systemu zintegrowanej informacji turystycznej, który jest zbiorem wszystkich atrakcji,
dostępnych miejsc, obiektów i usług. Uruchomienie specjalnego zintegrowanego portalu
turystycznego gminy ma na celu ułatwienie potencjalnemu turyście szybkie odnalezienie
najważniejszych dla niego wiadomości. Istotne jest, aby materiały informacyjne stworzone
były również w językach obcych (angielskim, niemieckim) celem dotarcia do jak najszerszego
kręgu osób za granicą.
Działania:
1.1.1. opracowanie i wykonanie kompleksowego oznakowania turystycznego gminy,
1.1.2. uzupełnienie oznaczeń szlaków turystycznych,
1.1.3. stworzenie zintegrowanej elektronicznej platformy informacyjnej i rezerwacyjnej dla
wszystkich turystów,
1.1.4. szkolenia dla podmiotów z zakresu promocji i informacji turystycznej,
1.1.5. organizacja wizyty studyjnej, możliwości wymiany doświadczeń turystycznych z gmi-
nami partnerskimi.
Wskaźniki realizacji:
- oznakowanie bazy noclegowej, gastronomicznej i towarzyszącej,
- zwiększenie liczby turystów korzystających z szlaków turystycznych,
- zwiększenie liczby turystów odwiedzających gminę Sieraków i korzystających z jej oferty o
82
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
20%,
- ukończenie szkolenia przez co najmniej 15 przedstawicieli podmiotów z branży turystycz-
nej,
- w ciągu 3 lat zorganizowana wizyta studyjna.
Cel operacyjny 1.2. Wydłużenie sezonu turystycznego związanego z różnymi formami
turystyki
Zjawiskiem charakterystycznym dla Polski jest sezonowość turystyczna. Sezony w
turystyce są zgodne z podziałem na pory roku, wiosnę, lato, jesień i zimę. Turyści najchętniej
wypoczywają latem, w szczególności dotyczy to pobytów długookresowych. Wiosna, jesień i
zima obserwuje się uczestnictwo Polaków w wyjazdach krótszych 2-4 dniowych.
Zminimalizowanie, tak uciążliwego dla turystyki zjawiska sezonowości spowoduje znaczne
podniesienie rentowności prowadzonych działań. Ciekawe wydarzenia, imprezy rekreacyjno-
sportowe, urozmaicona oferta kulturalna oraz pobytowe pakiety weekendowe, tematyczne i
niszowe (birdwatching, astroturystyka) przyciągną na teren gminy turystów zamożniejszych i
bardziej świadomych, którzy są mniej wrażliwi na wahania pogody.
Działania:
1.2.1. wypracowanie oferty dla zielonych szkół,
1.2.2. stworzenie oferty obserwacji po zmroku - rozwój astroturystyki,
1.2.3. stworzenie oferty obserwacji przyrody - rozwój turystyki przyrodniczej m.in. obserwa-
cji ptaków (tzw. birdwatching), ssaków, płazów, gadów w ich naturalnym środowisku,
1.2.4. budowa sezonowego lodowiska sztucznego,
1.2.5. wyznaczanie szlaków dla narciarstwa biegowego na terenie gminy,
Wskaźniki realizacji:
- opracowany kompleksowy program min 3 dniowego pobytu w ramach zielonej szkoły przy
wykorzystaniu dostępnej infrastruktury i oferty turystycznej,
- opracowany scenariusz obserwacji po zmroku (czas trwania min 2 godz.),
- utworzenie małych obserwatoriów astronomicznych,
- opracowany scenariusz obserwacji zwierząt (czas trwania min 2 godz.),
- utworzenie małych obserwatoriów w pobliżu siedlisk zwierząt (bez naruszania ich bezpie-
czeństwa),
- powstanie lodowiska pod zadaszeniem z wypożyczalnią łyżew,
83
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
- wytyczenie trasy narciarskiej o długości minimum 5 km.
Cel operacyjny 1.3. Większe zróżnicowanie bazy noclegowej i gastronomicznej
Aby spełnić oczekiwania turystów powinna być dobrze rozwinięta baza noclegowa i
gastronomiczna o zróżnicowanym standardzie. Generalnie baza na terenie gminy jest mało
zróżnicowana, w strukturze przeważają ośrodki wypoczynkowe i gospodarstwa turystyczne,
zasadniczo niewiele jest obiektów wyższych kategorii. Większość obiektów noclegowych jest
nie dostępna dla osób niepełnosprawnych. W kontekście rozwoju turystyki należy podjąć
kroki do rozszerzenia liczby i zakresu oferowanych przez nie usług, a także poprawy
dostępności dla niepełnosprawnych turystów.
Działania:
1.3.1. budowa całorocznego obiektu noclegowego o wysokim standardzie,
1.3.2. modernizacja i rozbudowa infrastruktury turystycznej przy Jeziorze Jaroszewskim,
1.3.3. modernizacja obiektów noclegowych i gastronomicznych, w tym usuwanie barier dla
osób niepełnosprawnych.
Wskaźniki realizacji:
- powstanie obiektu o wysokim standardzie,
- wzrost liczby turystów,
- wzrost liczby turystów niepełnosprawnych.
Cel operacyjny 1.4. Podniesienie jakości usług oferowanych w gminie
Dbałość o jakość (tj. dążenie do doskonałości) oferty turystycznej jest jednym
z podstawowych narzędzi osiągania przewagi konkurencyjnej na rynku turystycznym zarówno
na poziomie przedsiębiorstw, jak i jednostek terytorialnych. Działania te mają na celu
zapewnienie zwiększenia stopnia satysfakcji z pobytu (mierzonego jako stosunek poziomu
oczekiwań do poziomu zadowolenia z realnej oferty). Wysoki stopień satysfakcji może
skutkować efektem lojalności turystów (powtórne przyjazdy), jak również rekomendowaniem
sprawdzonych miejsc i usług innym turystom, co stanowi pożądaną i skuteczną formę
promocji. Podnoszenie jakości oferty turystycznej wymaga konsekwentnych, nieustannych
działań ze strony wszystkich podmiotów świadczących usługi turystyczne oraz
paraturystyczne.
84
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Działania:
1.4.1. podnoszenie komfortu użytkowania, estetyki i dostępności obiektów turystycznych z uwzględnieniem zróżnicowanych potrzeb turystów,1.4.2. dbałość o niezawodność usług (rzetelność usługodawcy, wiarygodność, dokładność informacji, terminowość oferowanych usług, powtarzalność cech usług – nie obniża-nie ich standardu przy każdorazowym ich świadczeniu),1.4.3. pogłębianie wrażliwości usługodawców w zakresie gotowości świadczenia usług (szyb-kość świadczenia usług, czas i odpowiednia reakcja na życzenia klientów, skuteczność
spełniania życzeń klientów, dyskrecja i umiejętność zachowania tajemnicy przez
usługodawcę),1.4.4. gwarantowanie pewności usług i bezpieczeństwa (fachowość i kompetencje usługo-dawców, odpowiedzialność, bezpieczeństwo klienta, zaufanie do usługodawcy),1.4.5. ciągłe rozpoznawanie potrzeb klientów (kształtowanie umiejętności rozpoznawania potrzeb i oczekiwań klientów, łatwego nawiązywania kontaktów przez usługodawców z klientami, zrozumienia problemów klientów).
Wskaźniki realizacji
- % turystów, którzy wysoko ocenili jakość oferty turystycznej w gminie,- wskaźnik satysfakcji turystycznej,
Cel strategiczny II: Rozwój sieciowych produktów turystycznych.Cel operacyjny 2.1. Rozbudowa bazy turystycznej w ramach sieciowych produktów
turystycznychSieciowe produkty to zintegrowanie składników oferty turystycznej. Mogą się one
wzajemnie uzupełniać, wpływać na podnoszenie atrakcyjności obszaru. Turysta liczy na usługi
kompleksowe, a to oczekiwanie spełnia w największym stopniu produkt zintegrowany, bo
łączy w sobie różne usługi, rzeczy i wartości. Objęcie gminy produktami sieciowymi
przyczynia się do promocji turystycznej Sierakowa.Działania:2.1.1. budowa dalszej część bulwaru spacerowego wzdłuż Warty w Sierakowie (element Wielkiej Pętli Wielkopolskiej),2.1.2. rewitalizacja i rozwój przystani dla wykorzystania drogi wodnej (podniesienie atrakcyj-ności terenu za mostem i parku zawarciańskiego),2.1.3. rozbudowa i poprawa oznakowania szlaków rowerowych, pieszych (nordic walking) i konnych m. in. w ramach Szlaku Stu Jezior oraz Nadwarciańskiego Szlaku Rowerowego
należących do Systemu Szlaków Rowerowych Wielkopolski,2.1.4. ujednolicenie i uzupełnienie oznakowania odcinków Drogi św. Jakuba przebiegającego
przez gminę,2.1.5. wspólne utrzymanie oznakowania Szlaku Stu Jezior (z pozostałymi gminami i
powiatem),2.1.6. podjęcie działań mających wpływ na rozwój turystyki w oparciu o istniejącą trasę kole-jową nr 368 - turystyka kolejowa, drezyny lub inne rozwiązania w oparciu o ten szlak.
85
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Wskaźniki realizacji:- liczba realizacji projektów,- zwiększenie liczby turystów odwiedzających gminę,
- długość szlaków pieszych, wodnych, konnych oraz dróg rowerowych na terenie gminy.
2.2. Współdziałanie i współpraca z interesariuszami sieciowych produktów turystycznychDziałania:2.2.1. wydawanie wspólnych materiałów promocyjnych,2.2.2. spójność współpracy w zakresie budowy i utrzymania infrastruktury i informacji tury-stycznej,2.2.3. spójność w organizowaniu imprez promujących produkty sieciowe,2.2.4. przygotowanie pakietów turystycznych sieciowych produktów w postaci kart,2.2.5. kontynuacja współpracy gmin w ramach Krainy Stu Jezior, Puszczy Noteckiej, Wielko-polskiej Organizacji Turystycznej.Wskaźnik realizacji:- zwiększenie liczby turystów odwiedzających gminę i korzystających z oferty sieciowych produktów turystycznych o 20%.
Cel strategiczny III: Pobudzanie przedsiębiorczości oraz poprawa jakości życia mieszkańców
poprzez rozwój turystyki i rekreacji.
Cel operacyjny 3.1. Stworzenie warunków aktywizacji zawodowej mieszkańców w usługach
turystycznych
Jednym z priorytetów władz samorządowych powinno być wspieranie działalności
gospodarczej mieszkańców. Uwarunkowania i walory przyrodniczo-kulturowe gminy Sieraków
sprzyjają rozwojowi działalności gospodarczej mieszkańców w zakresie świadczenia usług
turystycznych. Pod pojęciem usług turystycznych należy rozumieć usługi przewodnickie,
usługi hotelarskie oraz wszystkie inne usługi świadczone turystom lub odwiedzającym.
Szczególne znaczenie w realizacji tego zadania ma wspieranie rozwoju agroturystyki
na terenie gminy. Powstawanie gospodarstw agroturystycznych uatrakcyjnia ofertę
turystyczną. Przede wszystkim jednak daje dodatkowe miejsca pracy i jest alternatywą dla
produkcji rolnej, szczególnie na terenach o mało urodzajnych glebach (Strategia Rozwoju
Gminy Sieraków do roku 2020, 2009).
Działania:3.1.1. organizacja szkoleń dla obecnych i przyszłych właścicieli i pracowników gospodarstw agroturystycznych oraz ośrodków wypoczynkowych,
3.1.2. inwestycje w zakresie odnowy wsi (stworzenie katalogu dobrych praktyk, zwłaszcza dla
86
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
działalności agroturystycznej, ze szczególnym uwzględnieniem tradycyjnych form architekto-
nicznych, materiałów budowlanych i gatunków roślin),
3.1.3. stworzenie jednolitej aranżacji (elewacje budynków, dekoracje kwiatowe, mała archi-tektura, tablice informacyjne) miejsc reprezentacyjnych i tras wiodących do głównych atrakcji
turystycznych miasta (Bulwar nad Wartą, Plac Powstańców Wlkp., ul. Rybacka, 8 Stycznia,
Stadnina i Poznańska),3.1.4. organizacja szkoleń w zakresie obsługi imprez turystycznych oraz przewodnika / pilota / instruktora w oparciu o lokalne zasoby i produkty (np. kursy wędkowania, nurkowania,
narciarstwa biegowego, nordic walking, warsztaty kulinarne),3.1.5. stworzenie systemu lokalnego przewozu turystów (np. bryczki, taksówki) oraz wypoży-czalni umożliwiających transport (np. wypożyczalnia rowerów, kajaków, nart, kijów).Wskaźniki realizacji:- liczba przeprowadzonych szkoleń,- liczba nowych gospodarstw agroturystycznych i ośrodków wypoczynkowych,- wydatki na odnowę wsi,- liczba zrealizowanych projektów w oparciu o zasadę dobrych praktyk,- wydatki na realizację projektów,- liczba wydarzeń - atrakcji turystycznych, - liczba przejazdów i wypożyczeń.
Cel operacyjny 3.2. Rozwój lokalnego przetwórstwa i rzemiosła artystycznego (wyroby
pamiątkowe) Mimo braku możliwości bezpośredniego wpływu na działalność gospodarczą, władze
gminne mogą i powinny wspierać każdą formę przedsiębiorczości, m.in. poprzez stosowanie
ulg czy umorzeń podatków.Gmina Sieraków charakteryzuje się wysokim udziałem terenów leśnych (60%),
obszarów wodnych (8%) oraz stosunkowo niewielkim odsetkiem użytków rolnych (28%) o
niskiej klasie bonitacyjnej (Studium… 2010). W świetle powyższych uwarunkowań szczególnie
istotna wydaje się aktywizacja gospodarcza w dziedzinach tj. leśnictwo, rybactwo, rolnictwo.
Powinna ona skupiać się na wsparciu miejscowych producentów, przetwórców i
rzemieślników, tworzeniu stowarzyszeń branżowych i społecznych w celu promowania
lokalnych tradycji i markowych produktów turystycznych oraz pozyskania funduszy na rozwój
i modernizację.Działania:3.2.1. promowanie tradycyjnej i ekologicznej produkcji żywności oraz sprzedaży przyzagro-dowej (m.in. miód, jaja, zioła, warzywa, owoce, produkty runa leśnego),3.2.2. wsparcie lokalnych producentów i przetwórców (m.in. wyroby mięsne, rybne, cukier- nicze, alkoholowe, przetwory owocowo-warzywne), 3.2.3. wsparcie lokalnych rzemieślników i artystów oraz przedstawicieli ginących zawodów
87
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
(m.in. bartnik, bednarz, cieśla, garncarz, hutnik, kowal, kołodziej, kuśnierz, młynarz, stolarz,
snycerz), 3.2.4. aktywizacja lokalnych podmiotów gospodarczych (m.in. grup producenckich), stowa-rzyszeń i organizacji (m.in. lokalnych grup działania oraz Centrum Integracji Społecznej) w
zakresie promowania lokalnej tradycji rzemieślniczej i markowych produktów turystycznych,3.2.5. organizacja szkoleń dla pracowników administracji i producentów w zakresie pozyska-nia funduszy na rozwój i modernizację oraz promocji lokalnych produktów,3.2.6. tworzenie oferty sprzedażowej na targowisku miejskim w oparciu o lokalne i tradycyj-ne produkty (organizacja jarmarków, targów rzemieślniczych).Wskaźniki realizacji:- wskaźnik sprzedaży lokalnych towarów i przetworów, - liczba producentów i przetwórców,- liczba zatrudnionych,- liczba lokalnych rzemieślników i artystów oraz przedstawicieli ginących zawodów,- liczba zrealizowanych projektów,- wielkość pozyskanych środków przez podmioty gospodarcze, stowarzyszenia i organizacje,- liczba szkoleń,- liczba uczestników szkoleń,- liczba lokalnych tradycyjnych produktów,- liczba dostawców lokalnych towarów.
Cel operacyjny 3.3. Poprawa dostępności do usług turystycznych mieszkańców gminy
Zaspokojenie podstawowych potrzeb w zakresie infrastruktury technicznej i
społecznej jest z jednym z najważniejszych oczekiwań mieszkańców wobec władz gminy, a
także w sposób szczególny decyduje o jakości życia. Działania podejmowane przez władze
gminne na rzecz rozwoju branży turystycznej i rekreacyjnej przyczyniają się do wzrostu
dostępności i atrakcyjności świadczonych usług również wobec mieszkańców gminy,
wpływając na poprawę jakości ich życia. Istotnym zadaniem władz gminnych w tym zakresie
będzie dążenie do włączenia miasta Sieraków do sieci Slow City (Cittaslow) - koncepcja
propagująca dobry i spokojny styl życia codziennego w niewielkich miasteczkach, jako
przeciwieństwo pośpiechu i stresu wielkich aglomeracji, promująca lokalne produkty i usługi
oraz rezygnację z turystyki masowej na rzecz turystyki wyciszonej.
Działania:
3.3.1. wspieranie inwestycji podnoszących jakość środowiska przyrodniczego jako głównego
składnika oferty turystycznej (przydomowe oczyszczalnie ścieków, fotowoltaika i inne,
3.3.2. promocja i rozpowszechnianie programów zazieleniania prywatnych i publicznych
przestrzeni roślinami rodzimych gatunków,
3.3.3. zwiększenie zaangażowania organizacji pozarządowych, przedsiębiorstw i instytucji w
88
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
promowanie lokalnych wartości kulturowych (m.in. Lokalna Grupa Rybacka Obra-Warta, Huta
Szkła Warta S.A. Grupa Warta Glass, Huta Szkła EVA, Stado Ogierów, Muzeum Opalińskich),
3.3.4. poprawa estetyki i funkcjonalności przestrzeni miejskiej (m.in. likwidacja chaosu in-
formacji wizualnej, tworzenie miejsc wypoczynku, parkingów, toalet, oświetlenie),
3.3.5. likwidacja barier architektonicznych w przestrzeni miasta (m.in. Sierakowski Ośrodek
Kultury, Urząd Miasta i Gminy) i obszarów wiejskich (wspieranie idei „Wieś bez barier"),
3.3.6. polepszenie dostępu do terenów rekreacyjnych i obiektów zabytkowych poprzez bu-
dowę systemu ścieżek rowerowych,
3.3.7. wsparcie organizacyjno-administracyjne dla tworzenia się nowych ofert turystycznych
(m.in. ośrodków wypoczynkowych dla osób niepełnosprawnych i w wieku emerytalnym,
ośrodków spa i wellness, ośrodków turystyki uzdrowiskowej),
3.3.8. spełnienie wymogów/kryteriów sieci Slow City (Cittaslow).
Wskaźniki realizacji:
- wskaźnik jakości środowiska,
- liczba nowych miejsc pracy w branży usługowo-turystycznej,
- liczba zrealizowanych projektów,
- liczba modernizowanych obiektów,
- wzrost dostępności podmiotów świadczących usługi kultury,
- wskaźnik zadowolenia i poziomu jakości życia mieszkańców,
- włączenie miasta Sieraków do sieci Slow City (Cittaslow).
Cel strategiczny IV: Wykreowanie wizerunku gminy jako destynacji dla różnych segmentów
rynku turystycznego atrakcyjnej w ciągu całego roku.
Cel operacyjny 4.1. Promocja turystyczna gminy 22
Tworzenie wizerunku gminy obejmuje działania związane z marketingiem
terytorialnym, który koncentruje się na polityce i strategii komunikowania się jednostki
administracji terytorialnej ze swym otoczeniem. Istotnym celem działań marketingowych jest
zachęcanie potencjalnych inwestorów lub klientów do skorzystania z oferty gminy. Wizerunek
gminy – oryginalny, atrakcyjny, „przykuwający uwagę”, nie kształtuje się samoistnie. Jego
wykreowanie w świadomości społecznej wymaga zaplanowanych, ukierunkowanych,
22Por. Kruczek Z., Walas B., 2010, Promocja i informacja w turystyce, Proksenia, Kraków.
89
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
długodystansowych i kompleksowych działań. Proces ten powinien mieć charakter
dynamiczny, dostosowany do zmieniających się cech popytu i podaży turystycznej. Kreowanie
wizerunku gminy wymaga równoległego wykorzystania wielu form promocji, nakładów czasu,
środków finansowych, jak i zaangażowania specjalistów łączących wiedzę z zakresu
marketingu terytorialnego, ze znajomością problemów rozwoju turystyki i rekreacji.
Działania:
4.1.1. opracowanie znaku marki dla gminy (nazwa, logo, slogan - uzupełnienie informacji przekazywanej przez nazwę i/lub logo, wezwanie lub obietnica, kody graficzne - jednolity
system wizualizacji gminy tj. szata graficzna wydawnictw, gadżetów, pamiątek itp.),4.1.2. stworzenie i wypromowanie markowych produktów gminy,4.1.3. spójny system identyfikacji wizualnej atrakcji turystycznych w gminie, także w warun-kach terenowych,4.1.4. reklama: prasowa (płatne moduły, artykuły reklamowe), telewizyjna (filmy, spoty), radiowa (spoty, płatne audycje), w środkach transportu (wewnętrzna i zewnętrzna: plakaty, plansze), kampanie outdoorowe (m. in. bilbordy, plakaty w otoczeniu, instalacje plastyczne w
centrach miejscowości na terenie gminy, w miastach partnerskich), wydawnictwa turystyczne
(foldery, mapy, ulotki, multimedia),4.1.5. Public Relations (PR): artykuły prasowe, wywiady radiowe, telewizyjne i prasowe; targi i wystawy (prezentacja produktów, promocja firmy, gminy; wydarzenia promocyjne (np.
koncerty, festyny, pikniki, jarmarki, pokazy), sponsoring (finansowanie imprez kulturalnych,
sportowych, rozrywkowych w celu zdobycia rozgłosu o gminie), kreowanie tzw. wydarzeń
„kotwic”; współpraca z mediami (Media Relations), wizyty studyjne (study tour) dla
dziennikarzy krajowych i zagranicznych oraz study tour - warsztaty turystyczne z udziałem
organizatorów turystyki; kreowanie wizerunku turystycznego gminy na oddzielnej stronie
internetowej, powiązanej z popularnymi witrynami promującymi region, Polskę, jak i
adresowanymi do konkretnych segmentów rynku turystycznego (np. w zakresie turystyki
„bez barier” na stronie: the European Network for Accessible Tourism23),4.1.6. promocja sprzedaży: warsztaty robocze (handlowe spotkania wielu partnerów w celu nawiązania kontaktów i prezentacji oferty), targi i wystawy (prezentacja na targach oferty po
promocyjnej cenie), rabaty, próbki produktów (obniżanie ceny lub dystrybucja produktów w
celu pobudzenia sprzedaży i prezentacji produktu), merchandising (koncentrowanie promocji
w punkcie sprzedaży, degustacje i pokazy), e-marketing (promocja, sprzedaż w Internecie),4.1.7. sprzedaż osobista: wizyty u klienta (np. w stowarzyszeniach seniorów, Uniwersytecie III Wieku), telemarketing (badania rynku, sprzedaż przez telefon, infolinia),4.1.8. marketing bezpośredni (interaktywny sposób komunikowania się z pojedynczym klien-
23 Strona internetowa: http://www.accessibletourism.org [dostęp: 30.10.2014].
90
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
tem, dbałość o satysfakcję z usług – decydującą o „marketingu szeptanym”- rodzaju
rekomendacji ze strony klientów,4.1.9. inne formy promocji np. współpraca z regionami partnerskimi, z sąsiednimi gminami,4.1.10. wybór rynków docelowych działań promocyjnych (krajowych, zagranicznych,
segmentów rynku).
Wskaźniki realizacji:
- liczba reklam prasowych, telewizyjnych, radiowych, w środkach transportu, kampanii out-doorowych, - liczba i nakład wydawnictw turystycznych,- liczba sprzedanych / rozdanych wydawnictw turystycznych, gadżetów, upominków,- liczba uczestników study tour,- liczba organizatorów turystyki realizujących study tour i liczba opracowanych przez nich imprez turystycznych, wykorzystujących potencjał gminy,- liczba uczestników imprez turystycznych (mieszkańców, turystów),- dynamika wzrostu uczestnictwa mieszkańców w kulturze, sporcie i rekreacji,- dynamika wejść na stronę internetową poświęconą ofercie turystycznej gminy,- dynamika wzrostu liczby turystów w gminie,- dynamika wzrostu wykorzystania potencjału usługowego obiektów turystycznych,- liczba inwestorów zainteresowanych gminą,- % turystów identyfikujących gminę jako atrakcyjną destynację turystyczną,- % turystów znających logo, slogan gminy,- % turystów oraz mieszkańców znających nazwy markowych produktów turystycznych gmi-ny,- wdrożenie systemu identyfikacji wizualnej atrakcji turystycznych w gminie (spójnego
z Systemem Informacji Turystycznej),- wypracowanie nazwy, sloganu oraz logo gminy, kodów graficznych produktów turystycz-nych,- % turystów w gminie reprezentujących wybrane rynki docelowe.
Cel operacyjny 4.2. Stworzenie i wypromowanie markowych produktów gminyRozpoznawalna i wiarygodna marka ma nieocenioną wartość i jest niezbędna w
turystyce. Odpowiada ona za pierwsze wrażenie, pozwala się wyróżnić na tle innych miejsc
oraz budować przewagę konkurencyjną w oparciu o unikatowe walory. Stworzenie
markowych produktów turystycznych pozwoli ożywić ofertę turystyczną gminy oraz
komercjalizować ją w nowoczesny sposób. Najatrakcyjniejsze miejsca, zachęcające
wydarzenia i wyselekcjonowane informacje to elementy, które wspólnie stworzą spójną i
wyróżnikową ofertę turystyczną gminy. Dzięki stworzonym markowym produktom gmina
Sieraków zaistnieje w świadomości turystów odwiedzających Wielkopolskę jako interesująca
destynacja nie będzie zaś anonimowym obszarem w północno-zachodniej części kraju.
91
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Markowe produkty Sieraków Naturalnie i Słonecznie należałoby dobrze wypromować,
natomiast konieczne jest stworzenie i wypromowanie produktu Sieraków Smacznie.
Działania:
4.2.1. turystyka konna, jeździectwo, w oparciu o dziedzictwo i potencjał Stada Ogierów w
Sierakowie i innych ośrodków jeździeckich; nauka jeździectwa, powożenie, edukacja,
hubertusy, hipoterapie i inne,
4.2.2. turystyka wodna, organizacja szlaków i stanic wodnych umożliwiających uprawianie
sportów wodnych (np. kajakarstwo, wioślarstwo), aktywny udział w promocji i rozwoju
turystyki na bazie ‘Wielkiej Pętli Wielkopolski’, przystań nad Wartą,
4.2.3. turystyka aktywna, wypoczynkowa, rekreacyjna na bazie infrastruktury w obrębie ‘Sło-
neczka’; w tym organizacja imprez masowych (m.in. koncertów) na ‘Słoneczku’,
4.2.4. rozwój i utrzymanie szlaków turystycznych umożliwiających uprawianie turystyki ak-
tywnej w bezpośrednim kontakcie z naturą (rowery, nordic walking, trekking, jogging,
jeździectwo i inne),
4.2.5. utworzenie kompleksu sportowego - Centrum Sportowo-Rekreacyjnego w Sierakowie
– na bazie hipodromu przy ul. Wronieckiej; obiekt pełnił będzie funkcje aktywizacji sportów
jeździeckich (nowy parkur), piłki nożnej (boiska sportowe) i innych sportów,
4.2.6. utworzenie we współpracy z TKFF i innymi podmiotami centrum sportów wodnych w
oparciu o kryty basen; rozwój geotermii oraz usług prozdrowotnych i pielęgnacyjnych (SPA
Sieraków),
4.2.7. utworzenie Europejskiego Muzeum Rybactwa Śródlądowego i Ochrony Wód z funkcją
biblioteczną,
4.2.8. stworzenie oferty dla osób niepełnosprawnych, w tym dalszy rozwój turystyki osób
niewidomych,
4.2.9. organizacja festiwalu „Smaki Puszczy Noteckiej”, w tym przygotowanie konkursu na
najlepszy przepis potrawy w oparciu o zasoby Puszczy Noteckiej (wybór potrawy co roku
inny),
4.2.10. wypromowanie kulinarnego produktu turystycznego w oparciu o lokalne płody rolne
oraz zasoby rybackie,
4.2.11. utworzenie listy lokalnych produktów kulinarnych,
4.2.12. zachęcanie restauratorów do wprowadzania dań z listy produktów regionalnych,
4.2.13. promocja produktów lokalnych (spożywczych i rękodzieła) w oparciu o imprezy han-
92
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
dlowo-targowe (jarmarki, pchle targi, w tym organizacja Jarmarku Bożonarodzeniowego,
Wiosennego, Letniego, Jesiennego itp.),
4.2.14. organizacja rodzinnych ‘Pikników nad Wartą”,
4.2.15. turystyka przyrodniczo-edukacyjna - organizacja wydarzeń edukacyjno-rekreacyjnych
i budowa infrastruktury dla rozwoju turystyki związanej z tzw. ‘zielonymi szkołami’,
astroturystyką (małe obserwatorium astronomiczne), bridwatching (oglądaniem ptaków),
turystyka edukacyjna tj. popularyzacja wiedzy o przyrodzie, geografii, biologii, geologii, fizyce
z wykorzystaniem urządzeń i materiałów edukacyjnych (praktyczna prezentacja zjawisk
fizycznych, lokalnych gatunków roślin i zwierząt, zasad ochrony przyrody).
Wskaźniki realizacji:
- liczba atrakcji turystycznych na terenie gminy,
- długość szlaków pieszych, dróg rowerowych, konnych na terenie gminy,
- długość szlaków wodnych na terenie gminy,
- wzrost liczby turystów odwiedzających gminę,
- liczba osób korzystająca z imprez sportowych i rekreacyjnych,
- powstanie geotermii Sieraków,
- liczba turystów niepełnosprawnych,
- lista lokalnych produktów kulinarnych,
- liczba produktów regionalnych w menu obiektów gastronomicznych,
- sprzedaż lokalnych prezentów, upominków, potraw kulinarnych,
- opracowane scenariusze zajęć edukacyjnych.
7. System realizacji i wdrażania strategii
93
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
7.1. Podmiot odpowiedzialny za wdrażanie strategii
Zakłada się, że podmiotem odpowiedzialnym za inicjowanie, koordynację i monitoring
działań przyczyniających się do realizacji celów wynikających ze strategii, a także za wsparcie
finansowe, organizacyjne i programowe innych podmiotów zaangażowanych w jej wdrażanie
jest samorząd gminy Sieraków i jego organy według kompetencji.
Zaakceptowane przez Radę Miejską w Sierakowie działania powinny być realizowane,
dlatego też potrzebny jest organ, który będzie odpowiedzialny za rozdzielanie zadań,
śledzenie postępów w ich wdrażaniu, okresową ocenę, nanoszenie korekt i uzupełnianie oraz
wprowadzanie do dokumentu nowych propozycji. Najczęściej takim organem jest komisja
powołana przez Burmistrza lub Radę Miejską, a przy najważniejszych decyzjach – oczywiście
Rada. Niekiedy do cyklicznej oceny realizacji zadań powołuje się specjalną komisję, w skład
której wchodzą także przedstawiciele społeczności gminnej, nie związani bezpośrednio z
pracą Urzędu ani Rady.
7.2. Partnerzy instytucjonalni gminy w działaniach służących rozwojowi turystyki w
Sierakowie
Realizacja strategii rozwoju turystyki wymaga zaangażowania i współpracy partnerów
instytucjonalnych. Ponieważ gmina należy do sieciowych produktów turystycznych
Wielkopolski konieczne jest współdziałanie z władzami powiatu międzychodzkiego i
województwa wielkopolskiego.
Jednym z celów strategii jest zwiększenie liczby turystów odwiedzających gminę, co
wymaga aktywności wszystkich osób zaangażowanych w organizację i promocję turystyki, do
współpracy należy zaprosić Wielkopolską Organizację Turystyczną, Wielkopolski Zespół
Parków Krajobrazowych, Nadleśnictwo Sieraków, Stadninę Ogierów w Sierakowie i inne.
Warto też pamiętać o partnerach tematycznych związanych z realizacją poszczególnych
działań takich jak Lokalna Grupa Działania „Puszcza Notecka”, Lokalna Grupa Rybacka „Obra –
Warta” czy Stowarzyszenie „Wieś bez barier”.
Realizacja strategii rozwoju turystyki wymaga wsparcia planów, inicjatyw i nowej
aktywności społecznej. Wskazana jest współpraca organizacyjna z instytucjami i
organizacjami promującymi kulturę: Zamek Opalińskich, Sierakowski Ośrodek Kultury,
94
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Towarzystwo Miłośników Ziemi Sierakowskiej, Bractwo Kurkowe oraz instytucjami i
organizacjami sportowymi.
Do współpracy w ramach promocji turystyki należy zaprosić media publiczne tj. Lato z
radiem, radio Merkury, TVP Regionalna, TV Wielkopolska, Tydzień Międzychodzko-
Sierakowski, Pojezierze, Głos Wielkopolski czy Gazeta Wyborcza – dodatek lokalny.
Postulatem jest stworzenie społecznego ruchu wspierającego realizację strategii
rozwoju turystyki w gminie Sieraków, który będzie zbierał opinie środowisk, koordynował
przepływ informacji, inspirował nowe inicjatywy, wspierał władze gminy. Ruch winien być
społeczną inicjatywą zainspirowaną przez Burmistrza, do której zaprosi on imiennie
przedstawicieli wybranych instytucji, organizacji i osoby mogące być szczególnie przydatne
dla realizacji strategii.
7.3. Źródła finansowania
Realizacja działań wskazanych w strategii opierać się będzie na wykorzystaniu szeregu
możliwości finansowych, które stosowane będą w zależności od aktualnych uwarunkowań.
Można je podzielić na środki wewnętrzne i zewnętrzne. Najważniejszym wewnętrznym
instrumentem finansowym realizacji opisanych działań jest budżet gminy Sieraków. W
przypadku środków zewnętrznych mogą pochodzić z:
- funduszy pomocowych (Norweski Mechanizm Finansowy, Szwajcarsko-Polski Program
Współpracy, Fundusz Wyszehradzki, Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej),
- funduszy strukturalnych (LEADER w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-
2020, Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny, Program Operacyjny Kapitał Ludzki,
Europejski Fundusz Morski i Rybacki na lata 2014-2020),
- dotacji uzyskanych na realizację określonych zadań,
- budżetów województwa (Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego) i powiatu
międzychodzkiego,
- finansowania w oparciu o partnerstwo publiczno-prywatne,
- środki własne podmiotów gospodarczych,
- środki własne z Państwowych Lasów.
7.4. Ramowy harmonogram wdrażania strategii
95
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Zasadniczym krokiem wdrażania strategii jest przeprowadzenie analizy możliwości
finansowych i przyjętych działań z określeniem kolejności i czasu ich realizacji. W przeciwnym
razie dokument pozostanie jedynie w sferze założeń i planów. Co również ważne, koniecznie
będzie połączenie wdrażania z aktywnym poszukiwaniem i zdobywaniem środków
zewnętrznych na sfinansowanie poszczególnych działań i w efekcie osiągnięcie stanu
pożądanego i opisanego w turystycznej wizji. Ramowy harmonogram realizacji planowanych
zadań w strategii znajduje się w załączniku.
96
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
8. Monitoring i ocena prowadzonych działań w ramach strategii
Istota oceny i monitorowania realizacji Strategii Rozwoju Turystyki polega na
prowadzeniu stałych obserwacji, dokonywania systematycznych pomiarów, określaniu
narzędzi pomiarów przebiegu procesów, które nas interesują. Strategia ma na celu
wspomagać rozwój turystyki w gminie Sieraków. Stosownie do tych dwóch funkcji powstaje
zasadne wyróżnienie dwóch sfer. Jedną sferą jest obserwacja Strategii jako dokumentu
planowania działań wspomagających rozwój turystyki z całą logiką uzasadniania tych działań,
drugą zaś jest obserwacja i ocena wdrażania działań w życie.
Wzorcem dla oceny mogą być wskaźniki oceny realizacji planowanych działań.
Wskaźniki te można podzielić na trzy podgrupy:
− Wskaźniki produktu opisujące rozmiar podejmowanych przedsięwzięć w ramach
danego projektu,
− Wskaźniki rezultatu związane z bezpośrednimi i natychmiastowymi efektami
przedsięwzięcia (projektu). Informują one o zmianach, jakie nastąpiły tuż po wdrożeniu
danego przedsięwzięcia. Efekty bezpośrednie mogą być mierzone wartościowo i
ilościowo,
− Wskaźniki oddziaływania opisujące efekty odległe w czasie lub efekty pośrednie nie
ograniczające się do korzyści beneficjentów (korzyści zewnętrzne). Pomiar tego typu
efektów pośrednich jest tylko częściowo możliwy na wybranych przykładach, dających się
zidentyfikować i zmierzyć. Całość efektów pośrednich może nie być jednoznacznie
określona, może być jednak szacowana.
Wskaźniki oceny projektowanych przedsięwzięć powinny być realne, trafnie dobrane,
mierzalne oraz umożliwiające porównania, wiarygodne i dostępne. Stworzenie w miarę
pełnego indeksu wskaźników oceny projektów może stanowić podstawę do określenia
monitorowania całej strategii. Dokument zawiera określone działania, do których przypisane
są poszczególne wskaźniki za pomocą, których będą monitorowane działania. Monitoring
realizacji strategii będzie się odbywał poprzez analizowanie jej realizacji na podstawie tych
wskaźników.
W razie nie osiągnięcia planowanych wskaźników produktu, rezultatu lub
oddziaływania należy dokonać dokładnej analizy sytuacji w celu zdefiniowania przyczyn
97
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
nieosiągnięcia planowanych wskaźników oraz określenia postępowania naprawczego i ścieżki
postępowania w latach następnych.
9. Literatura
Agroturystyka w parkach krajobrazowych Wielkopolski, 2012. Zespół Parków KrajobrazowychWojewództwa Wielkopolskiego, Poznań.
Aktualizacja Planu Ochrony Środowiska dla Gminy Sieraków na lata 2011-2014 zuwzględnienie lat 2015-2018. 2011.Firma Abrys. Poznań.
Anders P., Kusiak W. 2011. Puszcza Notecka. Przewodnik krajoznawczy. Oficyna Wydawnicza G&P. Poznań.
Atlas rowerowy Kraina Stu Jezior – Powiatu Międzychodzkiego. 2012. Powiat Międzychodzki.
Baretje R., Defert P. 1972. Aspects economiques du tourisme. Paris.
Bródka S. (red.), 2010, Praktyczne aspekty ocen środowiska przyrodniczego. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Choiński A., 2007, Limnologia fizyczna Polski. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Dąbski M., Dudkiewicz M., 2010, Przystosowanie ogrodu dla niewidomego użytkownika na przykładzie ogrodów sensorycznych w Bolestraszycach, Bucharzewie i Powsinie. Teka Kom. Arch. Urb. Stud. Krajobr. – OL PAN. s. 7-17.
Francuz M., Francuz S., 2013, Przewodnik Dolny Śląsk – otwarty dla każdego. 100 trasturystycznych dla osób niepełnosprawnych. Urząd Marszałkowski Woj. Dolnośląskiego,Wrocław.
Gierszewska G., Romanowska M. 2003. Analiza strategiczna przedsiębiorstwa. PWE. Warszawa.
Jędrzejczak R. 2014. Historia Sierakowa. maszynopis
Kondracki J., 2000, Geografia regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Kruczek Z., Walas B. 2004. Promocja i informacja turystyczna. Proksenia. Kraków.
Kuchcik M. , Błażejczyk K., Szmyd J., Milewski P., Błażejczyk A., Baranowski J. 2013, Potencjałleczniczy klimatu Polski. IGiPZ PAN, Wyd. Akad. Sedno, Warszawa.
Łęcki W. (red.). 2010. Kanon Krajoznawczy Województwa Wielkopolskiego. Bogucki Wydawnictwo Naukowe. Poznań.
Łęcki W. 2012. Pojezierze Międzychodzko-Sierakowskie. Przewodnik. Wydanie VIII. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego. Poznań-Warszawa.
98
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Paroń I. 2014a. Lutomskie: Wędkarski raj i oaza spokoju. Głos Wielkopolski z dnia 3.07. 2014. s. 13 Leżak.
Paroń I. 2014b. Atrakcje dla całych rodzin, czyli wyprawa nad Jezioro Jaroszewskie. Głos Wielkopolski z dnia 11.08.2014. s. 16 Leżak.
Piotrowski, 2013, Zastosowanie Mapy Wektorowej Poziomu 2 do oceny atrakcyjnościrekreacyjnej jezior metodą bonitacji punktowej na przykładzie Pojezierza Wałeckiego,Równiny Drawskiej i Równiny Wałeckiej.
Plan Odnowy Miejscowości Bucharzewo na lata 2013-2020. 2013. Urząd Gminy Sieraków.
Plan Odnowy Miejscowości Chorzępowo na lata 2010-2018. 2010. Urząd Gminy Sieraków.
Plan Odnowy Miejscowości Kaczlin na lata 2012-2020. 2012. Urząd Gminy Sieraków.
Plan Odnowy Miejscowości Kłosowice na lata 2012-2020. 2010. Urząd Gminy Sieraków.
Plan Odnowy Miejscowości Lutom na lata 2011-2020. 2011. Urząd Gminy Sieraków.
Program opieki nad zabytkami dla gminy Sieraków na lata 2008-2011. 2008. Urząd GminySieraków.
Pułyk M., 2013, Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2012, BibliotekaMonitoringu Środowiska, Poznań .
Sierakowski Park Krajobrazowy, przyroda, kultura, turystyka. Mapa. 2013. Zespól Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego. Poznań.
Sieraków plan miasta, mapa gminy. 2014. TopMapa.
Śniadek J., Zajadacz A. 2008. Strategia rozwoju turystyki w regionie leszczyńskim. PaństwowaWyższa Szkoła Zawodowa im. Jana Amosa Komeńskiego. Leszno.
Strategia rozwoju gminy Sieraków do 2020 r. 2009. Urząd Gminy Sieraków.
Strategia rozwoju turystyki w województwie wielkopolskim na lata 2007-2013. 2007. Wielkopolska Organizacja Turystyczna, Instytut Turystyki.
Strategia rozwoju województwa wielkopolskiego do 2020 r. 2012. Oddział Analiz Regionalnych Departament Polityki Regionalnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego.
Szromek A. 2012. Wskaźniki funkcji turystycznej. Koncepcja wskaźnika funkcji turystycznej i uzdrowiskowej. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. Gliwice.
Wielkopolska. Słownik Krajoznawczy. 2002. Wydawnictwo Kurpisz. Poznań.
Woś A., 1999, Klimat Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
99
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Wysocki M., 2010, Projektowanie otoczenia dla osób niewidomych. Pozawzrokowa percepcja przestrzeni, Wyd. Politechniki Gdańskiej, Gdańsk.
Zajadacz A. 2005. Turystyka alternatywna – zarys genezy i idei. Problemy Turystyki nr 3-4, s. 3-15.
Zajadacz A., 2012, Turystyka osób niesłyszących – ujęcie geograficzne. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Przestrzennego Zagospodarowania Gminy Sieraków. 2010. Pracownia Urbanistyczna "Plan 21" Poznań.
Strony internetowe:
http://e-turysta.nethttp://www.lgrow.plhttp://meteor-turystyka.pl/noclegi,sierakow,0_2.html;http://muzeum-sierakow.plhttp://www.niepelnosprawni.gov.plhttp://www.noclegiw.plhttp://sierakow.plhttp://www.stadoogierow.euThe Center of the Universal Design http://www.ncsu.eduhttp://tkkfsierakow.plhttp://www.turkol.plhttp://www.wbc.poznan.plhttp://www.wielka-petla.plhttp://www.wielkopolska.travel/obsluga_turystow/centra_i_punkty_informacji_turystycznejZarząd Główny TKKF: http://www.zgtkkf.pl
100
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Spis rycin
1. Hipsometria gminy Sieraków.
2. Spadki terenu w gminie Sieraków.
3. Wody powierzchniowe w gminie Sieraków.
4. Użytkowanie gruntów / lasy gminy Sieraków.
5. Formy ochrony przyrody w gminie Sieraków.
6. Przydrożna figura z cennym starodrzewem - ważny element krajobrazu kulturowego wsi.
7. Przydrożna aleja drzew charakterystyczna dla krajobrazu kulturowego wsi w gminie Sieraków.
8. Przykład dobrych praktyk – budynek Gościńca Jaroszewskie Wzgórze wpisany jest do ewidencji zabytków.
9. Widok na kościół parafialny p.w. NMP Niepokalanie Poczętej w Sierakowie spod Zamku Opalińskich.
10. Ruiny kościoła poewangelickiego w Sierakowie.
11. Kościół p.w. św. Andrzeja i NMP Wspomożenia Wiernych w Lutomiu – silna dominanta w panoramie wsi.
12. Zabudowania folwarczne w Lutomku.
13. Ruiny zabytkowej gorzelni w Grobi / obecnie w budowie.
14. Dynamika bazy noclegowej gminy Sieraków w latach 1995-2013.
15. Szlaki piesze gminy Sieraków.
16. Schemat szlaków pieszych ze strony www.sierakow.pl.
17. Szlaki rowerowe gminy Sieraków.
18. Przybliżona gęstość szlaków rowerowych wg powiatów w województwie wielkopolskim.
19. Dwa szlaki niebieskie na jednym znaku przy drodze nr 150 Sieraków - Bucharzewo.
20. Zniszczony znak szlaku rowerowego „Powstań Narodowych” w okolicy Ośrodka Edukacji Przyrodniczej w Chalinie.
21. Oznakowanie zbiegu szlaków niezgodne z instrukcją znakowania PTTK w okolicy Ławicy.
101
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
22. Folder turystyczny Sieraków się dzieje, odpoczywa, wspomina.
23. Mapa Sierakowskiego Parku Krajobrazowego.
24. Atlas rowerowy Krainy Stu Jezior – Powiatu Międzychodzkiego.
25. Punkt „it” Muzeum-Zamek Opalińskich w Sierakowie.
26. Przystań turystyczna z wyposażeniem m. in. infokioskiem w Grobi.
27. Przystań turystyczna z wyposażeniem m. in. infokioskiem w Izdebnie.
28. Tablice informacyjne na terenie gminy Sieraków.
29. Międzynarodowe oznaczenia dostępności dla osób niepełnosprawnych.
30. Parking przed Ogrodem Edukacyjnym „Leśna Przygoda”.
31. Wejście do Ogrodu Edukacyjnego „Leśna Przygoda”.
32. Plan Ogrodu Edukacyjnego „Leśna Przygoda”, z plastikową nakładką z reliefem.
33. Tablica edukacyjna z plastikową nakładką i opisem w języku Braille’a.
34. Leśne cymbały, Ogród Edukacyjny „Leśna Przygoda”.
35. Alejki w Ogrodzie Edukacyjnym „Leśna Przygoda”.
36. Leśne zabawki interaktywne, Ogród Edukacyjny „Leśna Przygoda”.
37. Leśna klasa (wigwam).
38. Tablica edukacyjna.
39. Początek ścieżki w Chorzępowie.
40. Plan wsi z plastikową nakładką z reliefem.
41. Tablice edukacyjne z opisem w języku Braille’a.
42. Zabawki interaktywne.
43. Urządzenia edukacyjne.
44. Tablice edukacyjne.
45. Gra terenowa w kółko i krzyżyk, przystosowana dla osób niewidomych.
46. Wizja rozwoju turystyki w gminie Sieraków.
47. Misja strategiczna gminy Sieraków na lata 2015-2020.
102
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
48. Cele strategiczne rozwoju turystyki w gminie Sieraków do 2020 roku.
49. Strefy turystyczne gminy Sieraków.
50. Logo markowych produktów turystycznych.
51. Markowe produkty turystyczne.
103
STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W GMINIE SIERAKÓW DO 2020 ROKU
Spis tabel
1. Kwalifikacja i bonitacja punktowa cech służących ocenie atrakcyjności rekreacyjnej jezior.
2. Wskaźniki oceny atrakcyjności rekreacyjnej jezior w gminie Sieraków.
3. Wykaz zabytkowych obiektów nieruchomych w ewidencji konserwatorskiej.
4. Baza noclegowa gminy Sieraków na tle regionu i kraju w 2013 r.
5. Stan bazy noclegowej w gminie Sieraków w czerwcu 2014 r.
6. Ocena zagospodarowania turystycznego gminy w opinii mieszkańców (% wskazań).
7. Ocena zagospodarowania turystycznego gminy w opinii turystów (% wskazań).
8. Dostępność wybranych ośrodków turystycznych dla osób niepełnosprawnych.
9. Dostępność wybranych gospodarstw agroturystycznych dla osób niepełnosprawnych.
10. Analiza SWOT.
104