Staże Ośrodka RENOWATOR
description
Transcript of Staże Ośrodka RENOWATOR
StażeOśrodka RENOWATOR
WSKAŹNIKI GIEŁDOWE
Analiza
Kazimierz Wiejak
Staż w Instytucie Badań Systemowych PAN
w ramach Ośrodka RENOWATOR
Wstęp ogólny
16 lat temu Polska wywalczyła sobie liczące się miejsce w rodzinie krajów z gospodarką wolnorynkową. W tej chwili praktycznie tylko Kuba i Korea Północna pozostają poza tą rodziną.
Jednym z głównych instrumentów regulujących działanie gospodarki wolnorynkowej jest Giełda Papierów Wartościowych.
Każda firma, która chce się rozwijać, stara się wyemitować akcje i wejść na giełdę. Giełda jest bowiem barometrem stanu gospodarki państw i kondycji firm. Poprzez sprzedaż akcji wśród inwestorów firmy uzyskują środki na inwestycje i, co za tym idzie, na rozwój. Ponieważ liczba akcji jest w dłuższych okresach czasu stała (musi mieć na starcie pokrycie w kapitale firmy) cena akcji i obroty nimi na giełdzie (co wynika z zainteresowania nimi inwestorów chcących zarobić lub korzystnie inwestować) najlepiej świadczą o kondycji firmy, jej perspektywach rozwoju i pozycji na rynku.
Wstęp do analizy
Interesującą dla mnie rzeczą było sprawdzenie czy inwestorzy na polskiej młodej giełdzie biorą pod uwagę raporty finansowe ogłaszane okresowo przez firmy giełdowe. Innymi słowy: czy ceny akcji firm w ogóle lub w pewnych branżach i może obroty nimi zależą w jakikolwiek sposób od jakichkolwiek parametrów finansowych tych firm. W tym celu wybrałem 3 diametralnie różne branże gospodarki:
- budownictwo- handel- bankowość
i w tych branżach firmy, które są na giełdzie co najmniej od 2001 roku
Firmy budowlaneBUDOWLANE - 22 firmy BUDOPOL, ELKOP, ENAP, ENERGOPOL, GANT, ELEKTROEX, ELMONTWAR,ENERGOPOLD, ENERGOPOLPN, HYDROBUD, INSTALKRK, INSTAL, MOSTALPLC,MOSTALEXP, MOSTALWAR, MOSTALZAB, NAFTA, PEMUG, POLNORD, PROCHEM,PROJPRZEEM, ELBUDOWA
Są to w większości firmy będące na giełdzie od początku jej istnienia. Przeważnie powstały po przekształceniu lub rozpadzie socjalistycznych gigantów budowlanych korzystając z ich majątku. Większość takich firm istnieje i nieźle sobie radzi, być może właśnie dzięki giełdzie i możliwościwyjścia na rynki europejskie, a nawet bardziej odległe. Dzisiaj wygląda na to, że idą dla nich dobreczasy, bo u nas w zasadzie trzeba wszystko odbudować, a pieniądze z Unii Europejskiej na topopłyną szerokim strumieniem. Są to firmy obarczone dużym ryzykiem, ponieważ w budownictwiewyłożone pieniądze nie zawsze się zwracają, a na pewno nie szybko. Działają sezonowo, pogodama duży wpływ na ich wyniki, bo nie zawsze pozwala budować szybko, czyli tanio,i nigdy nie da się jej przewidzieć w dłuższym okresie.Klimat się jednak obecnie ociepla, co działa na korzyść firm budowlanych.W sumie w branży tej można dużo stracić, ale i dużo zarobić.
Firmy handlowe HANDLOWE - 13 firm AMPLI, 7BULLS, CENSTALGD, EFEKT,ELDORADO, FARMACOL,ALMA,KRUK, LPP, LGF, STALPROFI, TIM, WANDALEX
Tych firm jest dużo mniej, chociaż najbardziej w nowej Polsce zmienił i rozwinął się handel. Wynika to chyba z tego, że polski kapitał jest tu bardziej rozdrobniony, a zagraniczne supermarkety, które opanowały nasz rynek nie są notowane na polskiejgiełdzie. Zyski w tej branży jak mawiał Wokulski w „Lalce” Prusa biorą się z obracania kapitałem.Zysk jest tu szybki, ale też niepewny, klienci w sklepach są coraz bardziej wymagający i do końca nie wiadomo, co się dobrze sprzeda, a konkurencja nie śpi. Można jednak zarobić krocie kiedy się trafi w gust klienta.
BankiBANKI- 13 DZPOLSKA, HANDLOWY, MILLENIUM, NORDEABP, BOS, BANK BPH, BRE, GETIN,KREDYT BANK, PEKAO, FORTISPL, INGBSK, BZWBK
Banki kojarzą się z pewnością, zysk jest tu raczej pewny, choć nie zawsze duży.W obecnym systemie każda firma a nawet każdy obywatel jest klientem jakiegoś bankui musi płacić prowizję. Największe banki, czyli te które narzucają reguły gry, są jednak jeszczepaństwowe i rządzone są jeszcze trochę innymi prawami niż firmy prywatne.
Banki udzielają kredytów i nie zawsze mogą lub nie zawsze chcą je ściągać. Do tej poryzbankrutował jednak chyba tylko jeden bank, a jego właściciele na tym nie stracili.
W sumie zysk pewny i chyba niezły.
Parametry finansowe 1Jako parametry finansowe firm podawane w okresowych raportach finansowych wybrałem
- przychody netto ze sprzedaży (dla banków suma przychodów z tytułu odsetek i przychodów z tytułu prowizji) – firma, która się rozwija, więcej sprzedaje i to widać
- zysk z działalności operacyjnej (dla banków przychody z tytułu prowizji) – tu firma o wysokim zysku jest bardziej widoczna na rynku, jest bardziej znana inwestorom, bo więcej działa
- kapitał własny – firma zwiększając kapitał własny, np. przez inwestycje, w przyszłości osiągnie lepsze wyniki, jest bardziej interesująca dla inwestorów długofalowych
- zysk netto – widać kto zarabia („netto”), będzie dywidenda
- zysk netto na jedną akcję – od razu widać, ile jedna akcja daje zysku
Parametry finansowe 2
Parametry te są podawane przez portal MONEY.PL w raportach rocznych z lat:
2001,2002,2003,2004,2005 oraz kwartalnych II,III i IV kw. 2005 ; I i II kw. 2006.
Dane (poza kapitałem własnym i zyskiem netto na 1 akcję) za I kw. 2005 zostały policzone jako różnica danych z 2005 r minus suma danych z II,III i IV kw. 2005 r. Daje to w sumie 10 danych (kapitał własny – 9).
Ceny i obroty akcji tych spółek giełdowych w dniach kończących powyższe okresy sprawozdawcze również zostały pobrane z portalu MONEY.PL.
* * *
Na kolejnym slajdzie widzimy ilustrację, do której wybrano 6 firm po dwie z każdej branży i dla nich na wykresach przedstawiono: zysk na 1 akcję, kapitał własny i cenę akcji w funkcji czasu obecności na giełdzie
Parametry wybranych firmBudowlane-PROCHEM
Zysk netto na 1 akcjęSerie 2
Kapitał WłasnySerie 3
Cena akcjiSerie 1
Banki-INGBSKHandlowe-FARMACOL
0,000
10,000
20,000
30,000
40,000
50,000
60,000
70,000
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Serie1
Serie2
Serie3
0,000
100,000
200,000
300,000
400,000
500,000
600,000
700,000
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Serie1
Serie2
Serie3
0,000
5,000
10,000
15,000
20,000
25,000
30,000
35,000
40,000
45,000
50,000
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Serie1
Serie2
Serie3
0,000
1,000
2,000
3,000
4,000
5,000
6,000
7,000
8,000
9,000
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Serie1
Serie2
Serie3
Banki-MILLENIUM
-5,000
0,000
5,000
10,000
15,000
20,000
25,000
30,000
35,000
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Serie1
Serie2
Serie3
Budowlane-INSTAL
0,000
20,000
40,000
60,000
80,000
100,000
120,000
140,000
160,000
180,000
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Serie1
Serie2
Serie3
Handlowe-STALPROFI
Korelacje
Z obserwacji tych wykresów wynika, że zapewne istnieje jakaś zależność ceny akcji od zysku na 1 akcję i od kapitału własnego, czyli od poziomu inwestycji.
Aby tę obserwację potwierdzić i uzyskać dodatkową informację, dotyczącą siły powiązań między zmiennymi, w następnym kroku zostały policzone wartości współczynnika korelacji dla wszystkich zmiennych „wyjaśniających” wobec tych dwóch zmiennych „wyjaśnianych” , zarówno dla wszystkich uwzględnianych firm, jak i wewnątrz branż.
Na kolejnym slajdzie pokazano korelacje między poszczególnymi zmiennymi „wyjaśniającymi” a dwiema zmiennymi hipotetycznie „wyjaśnianymi”, w tym, w szczególności – ceną akcji.
Korelacja wyniki
Budowlane
Banki
Handlowe
Cena akcji-słupki z lewejObroty akcji-słupki z prawej
Wszystkie
Serie1-Zysk netto na 1 akcjęSerie2-Kapitał własny
Serie5-Zysk netto
0,939465092
-0,255740173
0,521990172
0,082425767
0,274685814
-0,060215716
0,18347208
-0,071088968
0,186143138
0,063762489
-0,4
-0,2
0
0,2
0,4
0,6
0,8
1
1 2
Serie1
Serie2
Serie3
Serie4
Serie5
0,716599258
-0,053539051
0,491878772
0,163263932
0,337780045
0,07656517
0,256576907
0,07656517
0,229812677
0,117920817
-0,1
0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,6
0,7
0,8
1 2
Serie1
Serie2
Serie3
Serie4
Serie5
-0,091071349
0,036896495
0,207964097
-0,008904699
0,05634787
-0,028852481
0,073537422
-0,144333713
0,105089284
-0,014139906
-0,2
-0,15
-0,1
-0,05
0
0,05
0,1
0,15
0,2
0,25
1 2
Serie1
Serie2
Serie3
Serie4
Serie5
Serie3-Zysk z działalności operacyjnejSerie4-Przychody netto ze sprzedaży
0,382739812
-0,144275906
0,359083987
-0,182409514
0,203695579
-0,151407269
-0,008263942
-0,143475027
0,17352497
-0,119256221
-0,3
-0,2
-0,1
0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
1 2
Serie1
Serie2
Serie3
Serie4
Serie5
Korelacje-komentarzZ analizy danych wynika, że:
1- Obroty akcji nie zależą praktycznie od żadnego z podanych czynników finansowych
2 - Ceny akcji wykazują pewną zależność od tych wskaźników, najwyraźniejszą od zysku netto na 1 akcję i od kapitału własnego
3 – Zależność ta jest najbardziej widoczna w przypadku banków (tu zakres skali współczynnika korelacji = 1, w innych mniej), które są najbardziej stabilne i przewidywalne
4 – Najsłabsza zależność w przypadku firm budowlanych wynika zapewne z ich sezonowej działalności, a także z długiego cyklu inwestycyjnego i długich terminów zwrotu
RegresjePo analizie korelacji w następnym kroku zostały policzone funkcje regresji („modele”) w postaci:
1. y = a1*x1 + b12. y = a2*x2 + b23. y = a3*x1 + b3*x2 + c1
gdzie: y - cena akcjix1 - zysk netto na 1 akcjęx2 - kapitał własny
Wyniki na następnych slajdach
Regresje wyniki 1Wartości współczynniku R kwadrat dla modelu:
y=a*x1+b
Gdzie y - cena akcji x1 – zysk netto na 1 akcję
Dla banków współczynnik b jest nieistotny dla tego modelu.
Następny slajd pokazuje rozrzut R kwadrat dla tych regresji
0,513514497
0,008293991
0,146489763
0,881785528
0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,6
0,7
0,8
0,9
1
1
Serie1
Serie2
Serie3
Serie4
Wszystkie-serie1Budowlane-serie2Handlowe -serie3Banki -serie4
Regresje rozrzut 1
y = 2,2345x - 3,8416R2 = 0,8818
-100,00
0,00
100,00
200,00
300,00
400,00
500,00
600,00
700,00
800,00
900,00
-50,000 0,000 50,000 100,000 150,000 200,000 250,000 300,000
Banki
y = 2,0555x + 24,43R2 = 0,5135
-400,00
-200,00
0,00
200,00
400,00
600,00
800,00
1000,00
-200,000 -100,000 0,000 100,000 200,000 300,000
Wszystkie
y = 14,724x + 41,599
R2 = 0,1465
-200,00
0,00
200,00
400,00
600,00
800,00
1 000,00
-10,000 -5,000 0,000 5,000 10,000 15,000 20,000 25,000 30,000
Handlowe
y = -0,1493x + 10,626
R2 = 0,0083
0,00
10,00
20,00
30,00
40,00
50,00
60,00
70,00
80,00
-140,000 -120,000 -100,000 -80,000 -60,000 -40,000 -20,000 0,000 20,000
Budowlane
Regresje wyniki 2Wartości wskaźnika R kwadrat dla modelu:
y=a*x2+b
Gdzie y - cena akcji x2 – kapitał własny
0,241944726
0,043249066
0,126604973
0,266806656
0
0,05
0,1
0,15
0,2
0,25
0,3
1
Serie1
Serie2
Serie3
Serie4
Wszystkie-serie1Budowlane-serie2Handlowe -serie3Banki -serie4
Następny slajd pokazuje rozrzut R kwadrat dla tych regresji
Regresja rozrzut 2
y = 4E-05x + 29,54
R2 = 0,2668
-100,000
0,000
100,000
200,000
300,000
400,000
500,000
600,000
700,000
800,000
900,000
0 1 000 000 2 000 000 3 000 000 4 000 000 5 000 000 6 000 000 7 000 000 8 000 000 9 000 000
y = 4E-05x + 27,648
R2 = 0,2419
0,00
100,00
200,00
300,00
400,00
500,00
600,00
700,00
800,00
900,00
1000,00
-1 000 000 0 1 000 000 2 000 000 3 000 000 4 000 000 5 000 000 6 000 000 7 000 000 8 000 000 9 000 000
y = 0,0005x + 11,733
R2 = 0,1266
-200,000
0,000
200,000
400,000
600,000
800,000
1000,000
0 50 000 100 000 150 000 200 000 250 000 300 000 350 000 400 000 450 000
y = 6E-05x + 9,1876
R2 = 0,0432
-150,000
-100,000
-50,000
0,000
50,000
100,000
-150 000 -100 000 -50 000 0 50 000 100 000 150 000 200 000 250 000
Banki Handlowe
Wszystkie Budowlane
Regresje wyniki 3Wartości wskaźnika R kwadrat dla modelu: y=a*x1+b*x2+c gdzie
y - cena akcji
x1 – kapitał własny
x2 – zysk netto na 1 akcję
Dla firm „wszystkich” współczynnik b jest nieistotny
0,527541127
0,061819197
0,231726632
0,889673941
0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,6
0,7
0,8
0,9
1
1
Serie1
Serie2
Serie3
Serie4
Wszystkie-serie1Budowlane-serie2Handlowe -serie3Banki -serie4
Regresje-komentarz
Z analizy wskaźnika R kwadrat dla tych regresji wynika: 1 – potwierdza się zależność cen akcji od zysku netto na 1 akcję i, w mniejszej mierze, kapitału własnego, widoczna szczególnie wyraźnie dla banków 2 – można stworzyć model zależności liniowej zarówno dla jednej zmiennej jak i dla tych dwóch zmiennych3 – modele te sprawdzają się najbardziej dla banków, w mniejszym stopniu dla firm handlowych a w najmniejszym stopniu dla firm budowlanych
Komentarz końcowy
Na koniec nasuwają się następujące wnioski:
1 – Można zauważyć pewne prawidłowości, które rządzą naszą młodą, na pozór chaotyczną, giełdą 2 – Ceny akcji zależą od zysku bo tym się kierują inwestorzy szukający szybkiego zarobku 3 – Ceny akcji zależą także od kapitału własnego, a więc od poziomu inwestycji, bo tym się kierują inwestorzy długofalowi 4 – Ceny akcji bardziej zależą od zysku niż od inwestycji, bo więcej inwestorów chce szybkiego zarobku niż długofalowej lokaty5 – Wskazuje to - być może - na większy udział w zakupach inwestorów spekulacyjnych, w tym zagranicznych, a mniejszy funduszy emerytalnych i inwestycyjnych