Staaroperatie - Staarbehandeling OOG 16... · 7 Voorbereidend onderzoek Ter voorbereiding op de...

16
Oogheelkunde Staaroperatie (Cataract)

Transcript of Staaroperatie - Staarbehandeling OOG 16... · 7 Voorbereidend onderzoek Ter voorbereiding op de...

Oogheelkunde

Staaroperatie(Cataract)

3

InhoudsopgaveInleiding ���������������������������������������������������������������������������������������4

Ouderdomsstaar �����������������������������������������������������������������������5

Onderzoek ���������������������������������������������������������������������������������5

Wanneer behandelen ���������������������������������������������������������������6

Behandeling ��������������������������������������������������������������������������������6

Voorbereidend onderzoek ������������������������������������������������������7

Staaroperatie �����������������������������������������������������������������������������7

Soort kunstlens �������������������������������������������������������������������������8

Oogdruppels ������������������������������������������������������������������������������8

Vervoer van en naar huis ���������������������������������������������������������8

Tijd tussen twee staaroperaties ������������������������������������������ 10

Oogleden schoonmaken ������������������������������������������������������� 10

Problemen in de eerste 24 uur ������������������������������������������� 10

Problemen na de eerste paar dagen ����������������������������������� 11

Complicaties ��������������������������������������������������������������������������� 11

Vlekken ������������������������������������������������������������������������������������ 12

Nastaar ������������������������������������������������������������������������������������ 12

Meer informatie ��������������������������������������������������������������������� 13

4

InleidingVoor in het oog, vlak achter de pupil, zit de heldere en doorzichtige ooglens� Naarmate we ouder worden, wordt deze lens minder helder� Daardoor lijken de dingen die we zien waziger en grauwer van kleur� Dit troebel worden van de ooglens wordt ‘staar’ of ‘cataract’ genoemd� Iedereen die ouder wordt, krijgt daarmee te maken� Maar niet iedereen heeft er last van�

Er zijn verschillende vormen van staar: jeugdstaar, staar die ontstaan is door een ziekte of door een beschadiging van het oog, bij een ongeval� De meest voorkomende vorm van staar is ouderdomsstaar� Over de ouderdomsstaar gaat deze folder�

5

OuderdomsstaarOuderdomsstaar is een ‘normaal’ verouderingsproces� Sommige mensen merken al rond hun veertigste dat de ooglens troebel wordt� Meestal doen de eerste verschijn-selen van ouderdomsstaar zich echter pas later voor� Of u het merkt, hangt ervan af op welke plek in de ooglens de troebeling zich ontwikkelt en hoe groot die troebeling is� Zit de troebele plek in het midden van de lens of daar vlakbij, dan krijgt u al gauw klachten� U gaat bij voorbeeld wazig zien, dubbelzien, u ziet kleuren doffer of u krijgt last van licht of schitteringen�

Als u binnen korte tijd opeens veel sterkere brillenglazen nodig heeft, kan dat ook wijzen op ouderdomsstaar�

Sterkere brillenglazen kunnen het zicht op den duur niet meer verbeteren� Doorgaans neemt de staar in de loop van de tijd toe� Het gezichtsvermogen wordt daarmee steeds slechter� Een bezoek aan de oogarts is dan noodzakelijk�

OnderzoekOm erachter te komen of er inderdaad sprake is van ouderdomsstaar, bekijkt de oogarts uw ogen met de spleet-lamp� Deze lamp geeft een smalle bundel licht, waarmee de oogarts het voorste deel van het oog kan bekijken� Daar bevindt zich de ooglens� De oogarts kan met het licht zien of er troebelingen zijn in de ooglens en zo ja, hoe ver die staar zich al heeft ontwikkeld� Daarnaast onderzoekt de oogarts of uw ogen verder gezond zijn�

6

Wanneer behandelenWie nog goed genoeg ziet om zonder problemen het dagelijk-se werk en hobby’s te kunnen doen, hoeft zich (nog) niet te laten behandelen� Een operatie is dan niet direct noodzake-lijk� Het is echter wel realistisch om rekening te houden met een staaroperatie in de toekomst� Staar wordt immers nooit minder; het gezichtsvermogen gaat langzaam maar zeker toch achteruit� Zodra de staar te hinderlijk wordt, kan uw gezichts-vermogen weer worden hersteld met een staaroperatie� Wanneer dit moet gebeuren, kunt u in principe zelf bepalen, maar wel in overleg met uw oogarts�

BehandelingOuderdomsstaar is goed te behandelen� Als het oog verder gezond is, kan een staaroperatie het gezichtsvermogen vrijwel volledig herstellen� Bij deze operatie haalt de oogarts de troebele lens uit het oog en vervangt deze door een kunstlens� De oogarts opereert altijd maar één oog per operatie� Zo kunt u kort na de operatie alles weer doen, omdat u nog voldoende zicht heeft door uw niet-geopereer-de oog�

Staaroperaties worden heel regelmatig uitgevoerd�

Voor iemand met een redelijke gezondheidstoestand heeft deze operatie heel weinig risico’s Ook op zeer hoge leeftijd is de operatie nog goed te ondergaan� Overigens is opereren de enige manier om echt iets te doen aan ouderdomsstaar� Er bestaan geen medicijnen tegen staar�

7

Voorbereidend onderzoekTer voorbereiding op de operatie is het nodig een biometrie te verrichten� Hiermee wordt bepaald wat de sterkte van de te implanteren kunstlens moet zijn� Tevens kan het nodig zijn een pré-operatief onderzoek te laten verrichten door de anesthesist�

StaaroperatieDe operatie vindt meestal in dagbehandeling plaats� Dat wil zeggen dat u een aantal uren in het ziekenhuis bent, meestal 1,5 á 2 uur� Houdt u er rekening mee dat u geen make up en/of nagellak draagt� Ook een gehoorapparaat aan de te opereren kant moet uit in verband met spoelen met water�

De voorbereiding voor de operatie duurt ongeveer drie kwartier� Er wordt een pupil verwijdend tabletje in het oog geplaatst� U krijg een OK-jasje aan en sloffen om de schoenen� Er wordt uit voorzorg een infuusnaaldje in de hand/arm geplaatst� Vervolgens krijgt u verdovingsdruppels in het oog�

In bijzondere situaties is ook narcose mogelijk� Het soort verdoving heeft geen invloed op het resultaat van de operatie�De operatie duurt ongeveer een half uur� Meestal wordt een flexibele opvouwbare kunstlens in het oog geplaatst en is geen hechting nodig�

Soms wordt een andere kunstlens gebruikt en soms is het wel nodig om te hechten� Het uiteindelijke resultaat van de operatie wordt hierdoor niet beïnvloed�

8

Soort kunstlensBij de staaroperatie krijgt u een kunstlens geïmplanteerd� Er zijn vier typen kunstlenzen beschikbaar: monofocaal, torisch, multifocaal en torisch-multifocaal� Alle kunstlenzen zijn van exact dezelfde kwaliteit.In de meeste gevallen is een monofocale kunstlens het meest geschikt� Deze kunstlens wordt dan ook standaard gebruikt�Soms is een torische kunstlens (met cilinder) of een multifo-cale kunstlens (met leesgedeelte) of een torisch-multifocale lens meer geschikt� Dit kan bij het vooronderzoek worden bepaald en besproken� Voor deze kunstlenzen wordt een bijbetaling gevraagd� Meer informatie hierover kunt u krijgen van uw behandelend oogarts�

OogdruppelsEen dag voor de operatie en op de dag zelf start u met de voorgeschreven oogdruppels� Ook na de operatie moet uw oog gedruppeld worden� U krijgt van de assistente een schema mee, waar precies op staat welke druppels u moet gebruiken, hoe vaak, wanneer en hoe lang u dit moet doen�

Vervoer van en naar huisNa een staaroperatie is het niet mogelijk zelf auto te rijden� Begeleiding, ook wanneer men met het openbaar vervoer of met de taxi is gekomen, is aan te bevelen.

9

Na de operatieNa de operatie zult u zichzelf nog één week in acht moeten nemen� Dat wil zeggen geen zwaar lichamelijk werk verrichten en niet sporten� Ook mag u één week geen make-up gebrui-ken en moet u uitkijken met het wassen van uw haar� Fietsen en autorijden in overleg met de oogarts� Uw normale dagelijk-se activiteiten kunt u wel direct weer hervatten� Na één week kunt u ook weer sporten�

De oogarts adviseert om de eerste week ’s nachts met een oogdop op te slapen�

Een aantal dagen kunt u nog wat wazig zien� Dit komt door de operatie�

Doordat uw huidige brilcorrectie niet meer klopt zult u met de bestaande bril meestal niet goed meer kunnen zien� Uw oog zal zo’n 4 á 6 weken nodig hebben om te herstellen� Na deze periode zal uw gezichtsscherpte stabiel zijn en kan er, indien nodig, bepaald worden wat de sterkte van uw nieuwe brillenglas moet zijn� In de tussentijd kunt u het glas tijdelijk laten vervangen door vensterglas� Indien u na één maand een staaroperatie ondergaat aan het tweede oog, is het niet zinvol om daarna een bril met twee vensterglazen te dragen� Beter kunt u dan de bril afzetten en een tijdelijke leesbril gebruiken�

10

Tijd tussen twee staaroperatiesWanneer u aan beide ogen geopereerd moet worden, wordt tussen beide ingrepen ongeveer vier weken aangehouden� Dit in verband met het herstel van het oog� Een periode van vier weken kan onwenselijk zijn� Bijvoorbeeld wanneer een groot sterkteverschil tussen beide ogen bestaat tussen de twee operaties� Verkorting van de tussenliggende periode is dan mogelijk�

Oogleden schoonmakenNa de operatie dienen de ooglidranden tweemaal per dag voorzichtig schoongemaakt te worden� U kunt dit zelf doen met een washand en lauw water uit de kraan� Dit dient om irritatie van het oog te voorkomen�

Problemen in de eerste 24 uurWat te doen bij problemen in de eerste 24 uur na de operatie? Enige pijn na het uitwerken van de verdoving is normaal� Bij aanhoudende drukkende, stekende pijn neemt u 1 tablet Paracetamol 500 mg en 1 tablet Diamox 250 mg. De Diamox en paracetamol krijgt u van de afdeling mee. Als dit niet helpt moet u dit na 1 uur herhalen� Wanneer u pijn blijft houden, neemt u contact op met het ziekenhuis� Het is ook normaal dat het oog in het begin traant en daardoor de neus loopt�

11

Problemen na de eerste paar dagenWat te doen bij problemen na de eerste paar dagen? Bij een plotselinge vermindering van het gezichtsvermogen dient u direct contact op te nemen met het ziekenhuis� Bij irritatie of branderig gevoel kunt u het beste de oogleden schoonmaken (zie pagina 11)� Irritatie die aanvoelt als een vuiltje in het oog dat niet verwijderd kan worden, wordt veroorzaakt door de wondjes en gaat vanzelf over�

ComplicatiesEen staaroperatie is een veilige operatie met weinig kans op complicaties� Als er een complicatie optreedt is deze bovendien meestal goed te verhelpen en levert meestal geen blijvende problemen op� Voorbeelden hiervan zijn: • lenskapselbreuk tijdens de operatie (1-2 op 100)• vocht onder het netvlies na de operatie (1 op 200)

Ernstige complicaties veroorzaken meestal blijvende vermin-dering van het gezichtsvermogen, maar zijn gelukkig zeldzaam� Voorbeelden hiervan zijn: • bloeding tijdens de operatie (1 op 2000)• netvliesloslating (1 op 3000)• infectie in het oog (1 op 2000)�

12

VlekkenVeel mensen zien wel eens “vlekken” (een vlekje, draadje of stipje met kijken)� Dit zijn glasvochttroebelingen, een soort eiwitklontjes in het oog� Het hoort bij een normaal veroude-ringsproces van het oog en kan meestal geen kwaad� Het heeft niets te maken met de staar�Na een staaroperatie bemerken een op de tien mensen opeens het optreden van deze vlekken of verergering hiervan� Ook dit kan over het algemeen geen kwaad en gaat vanzelf grotendeels over�Indien de vlekken gepaard gaan met lichtflitsen en/of gezichts-velduitval dient wel met spoed (binnen 24 uur) het netvlies gecontroleerd te worden�

NastaarNastaar is vertroebeling van het lenskapsel dat in sommige gevallen ontstaat na een staaroperatie� Klachten hiervan kunnen zijn: wazig zien of lichtgevoeligheid� Nastaar kan vrij snel na de operatie al optreden, maar het kan ook jaren duren� De behandeling is met de laser� Hierna zijn de klachten vrijwel altijd verholpen�

13

Meer informatieDeze folder geeft in het kort weer wat er gebeurt wanneer u aan staar wordt geopereerd� Het betreft hier algemene informatie� Het is altijd mogelijk dat in individuele gevallen van bovenstaande wordt afgeweken� Mocht u nog vragen hebben, dan kunt u bellen met de volgende nummers�

Eerste vier weken na de ingreep: ziekenhuis • tussen 08.30 - 16.30 uur:

polikliniek oogheelkunde tel (0341) 463751• buiten kantooruren:

receptie tel (0341) 463911

Vier weken of langer na de ingreep: huisarts• van 08.00 - 17.00 uur:

uw eigen huisarts• buiten praktijkuren:

Huisartsen Post (HAP)eerst bellen tel: 0900 3410341

14

Uitgave:PatiëntencommunicatieHarderwijk, mei 2017 CAZ OOG 16�05�17

Ziekenhuis St JansdalWethouder Jansenlaan 90 3844 DG Harderwijk

Postbus 1383840 AC Harderwijk

Telefoon (0341) 463911 www.stjansdal.nl