SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL
Transcript of SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL
![Page 1: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/1.jpg)
02.06.2018 | Sander van den Heuvel
SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE
VOET EN ENKEL
![Page 2: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/2.jpg)
AANDOENINGEN VAN DE ACHILLESPEES
• Pees genoemde naar ACHILLES uit de HOMERUSvan ILIAS
• de Griekse held werd dodelijk getroffen door een giftige pijl die zijn hiel doorboorde, het enige onbeschermde deel van zijn lichaam
• De rest van zijn lichaam was onkwetsbaar gemaakt door een onderdompeling in de rivier de Styx, vastgehouden bij zijn hiel door zijn moeder.
• In 1693 werd de naam van de pees veranderd door Philip Verheyen, een vlaamse chirurg en anatoom van “TENDO MAGNUS DE HIPPOCRATES” naar “CHORDA ACHILLIS”
2
![Page 3: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/3.jpg)
ANATOMIE
3
• Grootste en sterkste pees van het menselijk lichaam
• Gevormd door pees van de gastrocnemius en soleus
• Insertie op de tuberositas calcanei
![Page 4: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/4.jpg)
ANATOMIE
4
• Het Paratenon omgeeft de achillespees, maar is geen echte synoviale peesschede
- het heeft viscerale en parietale lagen
- laat de pees toe 1,5 cm te glijden
- anterieur: rijk gevasculariseerd
![Page 5: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/5.jpg)
BLOEDVOORZIENING
• Proximaal: via de musculotendineuze junctie (c)
• Distaal: via de osseuze insertie op de calcaneus (a)
• Midden deel: via de anterieur oppervlak paratenon (b)- minste vaten 2-6 cm proximaal van de insertie
- verhoogd risico op ruptuur in deze zone
- risico op chirurgische complicaties
5
![Page 6: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/6.jpg)
FYSIOLOGIE
• Lichamelijke oefening induceert toename pees diameter
• Inactiviteit of immobilisatie en oudere leeftijd veroorzaken atrofie met tendinopathie of ruptuur tot gevolg
6
![Page 7: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/7.jpg)
RISICOFACTOREN VOOR ACHILLESPEES AANDOENINGEN
• Overbelasting: te ver/te lang/ te steil/ te explosief
• Overgewicht
• Standsafwijking: platvoet/ holvoet
• Bijwerkingen van medicatie: cortisone/ fluoroquinolones
• Oudere atleten
• Onaangepast schoeisel
• Systemische aandoeningen: jicht/ RA
• Genetisch factoren
7
![Page 8: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/8.jpg)
KLACHTEN
• Ontstaan geleidelijk
• Pijn bij opstaan, startpijn, beter na enige beweging
• Zwelling van de achillespees of aanhechting
• Pijnlijk bij palpatie
• Uiteindelijk verminderde functionaliteit
8
![Page 9: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/9.jpg)
AANDOENINGEN VAN DE ACHILLESPEES
• Spectrum van aandoeningen
- Inflammatie van peritendineus weefsel: paratenonitis
- Degeneratie van de achillespees: tendinosis
- Aandoeningen ter hoogte van de aanhechting: retrocalcaneaire bursitis, insertie tendinopathie
- Achillespees ruptuur
9
![Page 10: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/10.jpg)
ACHILLESPEES TENDINOPATHIE
• Niet-insertie tendinopathie
- Paratenonitis
- Paratenonitis met tendinosis
- Tendinosis
• Insertie tendinopathie
10
![Page 11: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/11.jpg)
NIET-INSERTIE TENDINOPATHIE
• Peritendinitis/tendovaginitis/paratenonitis/tenosynovitis- Inflammatie van het paratenon
◦ Pijn bij activiteiten, warm aanvoelend, pijnlijk bij palpatie
◦ Crepiteren door fibrine uit oedeem vocht
◦ Chronisch: onregelmatige verdikkingen = littekenvorming door verklevingen tussen pees en peesschede
• Behandeling- NSAID, IJsapplicatie, Relatieve rust, Kinesitherapie
11
![Page 12: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/12.jpg)
NIET-INSERTIE TENDINOPATHIE
• Tendinitis/ tendonitis/ achillodynie
• Tendinosis: geen ontstekingsproces maar degeneratieve pathologie
- Repetitieve microtrauma in een relatieve hypovasculaire zone
- 3 stadia volgens Cook◦ Reactieve fase: acute overbelasting: reversibel
◦ Dysrepair: gefaald herstel van de chronisch overbelaste pees: gedeeltelijk reversibel
◦ Degeneratie: gebieden in de pees met celdood, recidiverende klachten: weinig kans op herstel, risico op ruptuur
12
![Page 13: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/13.jpg)
BEHANDELING
• Aanpassing van de belasting: mate van/ duur
• Oefentherapie: excentrische oefeningen
• Biomechanische optimalisatie: schoenaanpassing, looptechniek, afstelling fiets
• Nacht extensie spalk
• Tijdelijke hiel ophoging
• ESWT
• Chirurgie
13
![Page 14: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/14.jpg)
ACHILLESPEES INSERTIE TENDINOPATHIE
• Pijnklachten ter hoogte van de aanhechting van de achillespees
• Verdikking of zwelling ter hoogte van deze aanhechting
• Gepaard met vorming van beenderige “spurs” en calcificaties in de aanhechting
• Overbelastingsletsel door repetitieve trekkrachten op reeds verzwakte pees
14
![Page 15: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/15.jpg)
ACHILLESPEES INSERTIE TENDINOPATHIE
• Haglundse exostose
• Retrocalcaneaire bursitis
• Insertie tendinopathie
15
TRIADE
![Page 16: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/16.jpg)
ONTSTAANSMECHANISME
• Onduidelijke etiologie
• Impingement van de retrocalcaneaire bursa tussen de Haglundse exostose en de achillespees
• Irritatie van de retrocalcaneaire bursa leidt tot inflammatie en bursitis
• Aantasting van de pees insertie
16
![Page 17: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/17.jpg)
RISICOFACTOREN
• Intrinsieke factoren
- Overgewicht
- Korte kuitmusculatuur
- Holvoeten
• Extrinsieke factoren
- Over training
- Harde contrefort van de schoen
• Aangeboren aanleg
• Vaak bilateraal
• Meer bij vrouwen
17
![Page 18: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/18.jpg)
AANVULLEND ONDERZOEK
• RONTGEN
• ECHO
• MRI
18
![Page 19: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/19.jpg)
BEHANDELING
19
• Conservatief:
- Bursitis:
◦ Aanpassing irriterend schoeisel
◦ Infiltratie retrocalcaneaire bursa
- Insertie tendinopathie:
◦ Aanpassing van de belasting
◦ Kinesitherapie: oefentherapie
◦ ESWT
![Page 20: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/20.jpg)
BEHANDELING
• Operatief:
- Resectie bursa + Haglundse exostose, Debridement achillespees
- Traag herstel >6m
- Open of endoscopisch
20
![Page 21: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/21.jpg)
ACHILLESPEES RUPTUUR
• RISICOFACTOREN
- Recreatieve atleet van 30-50j (75% van alle rupturen)
- Voorgeschiedenis van peesletsel en tendinosis
- Abrupte verandering in sport activiteit en intensiteit
- Infiltraties met cortisone of inname fluoroquinolone
- Systemische aandoeningen: Jicht, RA
21
![Page 22: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/22.jpg)
PATHOFYSIOLOGIE
• Repetitieve microtrauma in een relatieve hypovasculaire zone
• Reparaties kunnen niet bijbenen
• Meeste rupturen in de slecht gevasculariseerde zone 4 cm proximaal van de calcaneaire insertie
• Antecedenten van tendinosis in 15%
22
![Page 23: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/23.jpg)
ANAMNESE EN MECHANISME
•Gevoel een trap te krijgen tegen het been
•Mechanisme:◦ Excentrische loading: achteruit rennen bij
tennis en badminton
◦ Plotse en onverwachte dorsiflexie van de enkel
◦ Directe klap of sectie door scherp voorwerp (zeldzaam)
23
![Page 24: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/24.jpg)
KLINISCH ONDERZOEK
•Patient in buiklig met voeten over de rand van de tafel
•Vergelijk met de andere zijde
•Palpeer voor een ‘’Delle ‘’ of ‘’Gap’’
•Geen actieve- of zwakke plantaire flexie
•Positieve Thompson test
• Geen plantair flexie voet bij knijpen in de kuit
24
![Page 25: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/25.jpg)
AANVULLEND ONDERZOEK
• Echo bij twijfel
• MRI bij Manchester United
25
![Page 26: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/26.jpg)
BEHANDELING
• Conservatief- 2w gips in equinus + 2w loopgips in 90°
- 4w walker
- Start kinesitherapie na 4w
• Chirurgisch- Hechting
- 2w gipsimmobilisatie
- 4w walker met wiggen
- Start kinesitherapie na 4w
26
![Page 27: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/27.jpg)
BEHANDELING
• Overwegingen voor conservatief of chirurgisch
- leeftijd patient
- mate van sportactiviteiten
- comorbiditeiten
- toestand van de huid
- roker
- Minimale hogere re-rupture rate conservatief vs operatief
27
![Page 28: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/28.jpg)
FASCIITIS PLANTARIS
• Hielpijn ten gevolge van inflammatie van de insertie van de fascia plantaris op de calcaneus
• Symptomen: - pijn ter hoogte van de mediale zijde of midden
van de hiel
- pijn bij opstaan in de ochtend
- startpijn
- pijn aan einde van de dag
28
![Page 29: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/29.jpg)
ANATOMIE
• Stevig peesblad dat de longitudinale boog van de voet ondersteund
• Loopt van de tuberositas calcaneii tot aan de MT-koppen
• Functie- ondersteunen voetboog
- dynamische functie tijdens de gang
29
![Page 30: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/30.jpg)
RISICOFACTOREN
• Obesitas en snelle gewichtstoename
• Korte kuitmusculatuur
• Weinig dorsiflexie van de voet
• Slecht schoeisel: zachte zool, onvoldoende mediale steun
30
![Page 31: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/31.jpg)
AANVULLEND ONDERZOEK
• Meestal niet nodig: anamnese, klinisch onderzoek
• Eventueel Echo
• Zelden MRI
• Niet: RX- Hielspoor is geen Fasciitis plantaris
◦ vaak aanwezig zonder hielklachten
◦ behandel fasciitis plantaris, niet de calcificatie
31
![Page 32: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/32.jpg)
BEHANDELING
• Conservatief:
- Kuitspierstretching
- Stretching van de fascia plantaris
- Steunzolen
- Nacht extensie spalk
- Infiltratie met cortisone
- ESWT
• Chirurgisch
- release mediale deel aanhechting fascia plantaris
32
![Page 33: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/33.jpg)
Bedanktwww.azklina.be
![Page 34: SPORT- EN PEESLETSELS VAN DE VOET EN ENKEL](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022012507/61835fc4439541459742f8e1/html5/thumbnails/34.jpg)
SPONSORS