Spor Bilimlerinin Bilim Temelleri
Transcript of Spor Bilimlerinin Bilim Temelleri
Spor Bilimlerinin Bilim Temelleri
Bilim Spor Bilimlerinin Gelişimi Gelişimi Etkileyen Faktörler Temel Kavramlar Türkiye’de Spor Bilimlerinin
Gelişimi ve Yapılanması
Bilim
Science (yöntemli bilgi) Olayların yasalarını bulmak amacını güden araştırmaları dile getirir, yöntemsel bir çabayla, gözlem ve deneylerle elde edilir ve pratikle doğrulanır. Bilimin değeri nesnel gerçekliğe uygunluğundadır. Bilginin gittikçe ayrıntılara inen ve onları kavrayan, genel ve nesnel yasalara bağlayan gelişme sürecini izler.
Bilim
Doğal dünyanın neye benzediği hususundaki en son düşüncelerimizi temsil eden, birbirine mantıkla bağlanmış teoriler ağıdır. Birçok görüşe göre bilim varolan, ama belirgin olmayan bir düzeni ve ilişkileri araştırmaktır. İnsanın kendisini ve çevresini daha iyi tanıyıp gerektiğinde etkileyebilme, egemen olma, kendi kontrolüne alma biçimindeki doğal istek ve güdüsünden kaynaklanmaktadır.
Bilim
Bilim, tek tek saptayıp düzelttiği hatalarıyla bir bütündür. Hatalı sonuçlara varılması her zaman olasıdır ve bu sonuçlar, yeni çalışmalarla belirlenerek düzeltilir. Hipotezler çürütülmeye uygun şekilde yapılandırılır. Ardından da deney ve gözlem süzgecinden geçirilmiş başka bir dizi hipotez gelir.
Hipotezleri geçersiz kılındığında bundan incinen kimi bilim adamları olur kuşkusuz; ancak bilimde esas olan savlama – çürütme sürecidir.
Bilim
Bilim, “gerçeğin bir kısmıyla kanıtlama dayalı bağ kurma süreci ve bu sürecin sonunda elde edilen dirik bilgiler bütünü olarak tanımlanabilir” ( Sönmez, 1998). Kendi başına bilim, insanların izlemesi için çeşitli yollar belirleyip bunları dayatmaz; ancak alternatif yolların olası sonuçları konusunda aydınlatıcı olabilir.
Spor Bilimleri Özellikle Fizik, Kimya, Biyoloji ve
Matematik gibi temel bilimler ve Sosyal ve Tıp Bilimlerinde meydana gelen teknolojik değişimler ve yeni araştırma metodları, insan performansına sosyokültürel bir yaklaşımla, Spor Bilimlerinin oluşumunu ve gelişimini hazırlamıştır. Ancak, özellikle 20. Y.Y.ın ikinci yarısından itibaren sporda bilimsel çabanın ürünleri ortaya çıkmaya başlamıştır.
Spor Bilimleri
“spor bilimleri” Röthing tarafından “ sporda ortaya çıkan sorunları ve bu sorunların görünüş biçimleri üzerine bilimsel ilkeler ile yönlendirilmiş bütün bilgi, açıklama ve yöntemlerin bütünlüğü “ olarak anlaşılmakta ve tanımlanmaktadır (Bağırgan, 1992).
Spor Bilimleri
spor, sporcular açısından yarışma ve kazanmaya dönük fiziksel, zihinsel ve teknik bir çaba; izleyenler açısından heyecan ve estetik içeren sanatsal bir süreç, genel bütünlüğü içinde de anatomi, fizyoloji, ortopedi, biyomekanik, psikoloji ve farmakoloji gibi disiplinlerin yardımıyla gelişen, sürdürülen bilimsel bir oluşumdur (Fişek,1985).
Spor bilimlerinin Ölçütleri Spor bilimlerinin kendine özgü ve bilim yapısı ile
özdeşleşmiş bir konusu olmalıdır. Bu konu araştırmaları, yöntemleri ile herkes tarafından kabul edilebilir olmalıdır.
Spor bilimlerinin kendine özgü bir tarihi ve herkesçe kabul edilen geleneksel bir alan yazını (alan uzmanlık yayınları) ve kaynakları olmalıdır.
Spor bilimleri kendine özgü uygulamaya yönelik araştırmalarla birlikte kendi kavramsal dizgesini (sistemini) oluşturmalıdır. Kuramsal dizgesindeki kavramlar açık ve niteleyici olmalı ve bu kavramlar ile uygulamadaki olgular arasında uygun bir ilişki sağlanmalıdır.
Spor bilimleri (bir) bütünlük oluşturucu bir yapıda kendisini oluşturan bilim dallarının özel sorunlarının çözümlerinden ve çözüm yöntemlerinden ilişkili bir biçimde bütün bilim dallarının yararlanmasını sağlayıcı bir biçimde genelleyici olmalıdır.
Spor Bilimlerinin Ölçütleri Spor bilimleri genel yada kendi alanlarına özgü
yöntemleri geliştirmeli ve kullanmalıdır. Kullandığı bu yöntemler ile niteliği belirginlik kazanmalıdır. Spor bilimleri hem kuramsal hem uygulamaya yönelik teknik ve mekanik işlemlerle geliştirilmelidir.
Spor bilimleri ortaya koyduğu sonuçlar ile de kabul görmeli, aynı zamanda da gelecek için öngörüleri ile süreçsel bir işlevi yerine getirmelidir.
Spor bilimleri anlaşılır ve ortak duyulu bir dil üzerine kurulmalıdır. Spor dilinin kendi içerisinde anlaşılır olması yanında spor bilimleri alanları dışında kalanlarca da kolayca anlaşılır bir yapıda yönlendirilmesi gerekmektedir.
Spor bilimlerinin dili evrensel kavramları ve bunların karşılıklarını içeren Ulusal bilim dili üzerine kurulmalıdır. Spor bilimlerindeki bilgilerin istendik bir biçimde iletilmesinde anlaşırlık açısından ve ulusal bir spor bilimleri alanı oluşturmada ulusal bir spor bilimleri dili zorunlu bir koşuldur.
Spor Bilimlerinin Gelişim Evreleri II. Evre Toparlanma
Spor Tıbbı
Spor
Psikolojisi
Spor Toplum
Bilimi
.............
Spor Bilimleri
Bilimin asıl görevi, gerçeği oluşturan parçaların arasındaki ilişkileri kavramak, onları sistematik bir biçimde tanımlamak ve bütün bunlardan yola çıkarak bir kurama varmak olmalıdır.
“Spor Bilimleri, bütün temel bilim dallarının verilerinden yararlanan ve kendi ilke ve kuramlarını geliştiren disiplinler arası temel bir bilim dalıdır
Sporun Belirleyici Özellikleri Spor olayı yaşamla bağlantılı bir etkinliktir
Durağan değildir. Nasıl ki her çağın bir sanatı ve sanat üslubu varsa, her çağın kendine göre bir spor anlayışı, bir beden kültürü anlayışı vardır. Spor salt bir kavram olmayıp, tersine pratiğe yönelik bir etkinliktir. Sporun kuramsal alanında üretilen kavramlar, terim ve deyimler bir yandan dil kültür ilişkisine bağlı olurken, bir yandan da sporun dinamik popüler bir olgu olması nedeniyle o farklı kesimlerce ( aktif sporcu, seyirci, antrenör, kitle iletişim araçları v.b.) farklı algılanmakta ve bunun sonucu olarak günlük dilin ağır etkisi altında kalmaktadır.
Sporun Belirleyici Özellikleri Modern spor bilimi çok yeni bir bilim alanıdır
Tekdüze değildir. Aynı amaca yönelik bir yığınlığı oluşturan
konularıyla “multidisipliner“ bir bilim karakteridir.
Sporun Belirleyici Özellikleri
Bir kültür ve eylem kategorisi olarak spor olgusunun henüz analitik bir felsefesi yapılmamıştır
Spor Bilimlerinin Gelişimini Etkileyen Faktörler
Sporun İlgi Merkezi Olması Endüstrileşme Teknolojik Gelişme Performans Sporlarındaki İlerleme Siyasal Etkenler Sağlık Profesyonellik ve Yeni Meslekler Sponsorluk Pasif Katılımdaki Artış Psiko Sosyal Olgular
Beden Eğitimi
Hedefi insan performansını geliştirmek olan ve seçtiği fiziksel aktivitelerle bu hedefe ulaşmaya çalışan bir eğitim yöntemidir (Bucher,1983).
Kas etkinlikleri aracılığı ile fiziksel, zihinsel ve toplumsal açıdan olumlu davranışlar kazanma sürecidir.
Beden Eğitimi
Okul öncesi çağdan okul kariyerinin bitimine kadar ki dönemde insanın fiziksel gelişimine eğitimsel yaklaşımdır (Demirhan,1997).
Hareket etmeyi öğrenmek ve hareketler yolu ile öğrenmek demektir (Tamer,1988).
Beden Eğitimi
Sonuç olarak “beden eğitimi” genel eğitimin çok önemli bir tamamlayıcısı niteliğindedir. Çünkü genel anlamda eğitim, bireyin kişilik, sağlık ve mutluk kazanmasını; ekonomik ve toplumsal yararlar sağlamasını amaçlar. Böylece beden eğitimi bu amaçların gerçekleşmesinde temel araç niteliğindedir.
Spor
Spranger’e (1928) göre, kültürel hastalıklar karşısında kendini iyileştirme olayı,
Plessner’e (1970) göre, endüstriyel iş bölümüyle gereksinimleri giderilmeyen insanlar için bir ödünleme olanağı ve “rasyonalize edilmiş iş dünyasının baskısına, fabrika yada bürodaki yaşama karşı bir isyan”,
Pistone’a (1969) göre ise, oyun ve iş biçimleri arasında yer alan bir ilişkidir.
Spor
Spor, yapan açısından kazanmaya dönük teknik ve fizik bir bir çaba; izleyen açısından yarışmaya dayalı estetik bir süreç; toplum genelince oluşturulan bütün içinde de, yerine göre o toplumun çelişki ve özelliklerini olduğu gibi yansıtan bir ayna, yerine göre onu yönlendirebilen etkili bir araç, ama, son tahlilde önemli bir toplumsal kurumdur.
Spor, Birey ya da grupların; sağlık, eğlence veya gösteri amacı ile yaptıkları, fiziksel ve/veya beyinsel aktivite gerektiren, bazı kurallar içinde uygulanan organize oyuna verilen genel isim olarak tanımlanabilmektedir.
Spor
Spor, bireysel ve kollektif oyunlar şeklinde yapılan, genellikle yarışmaya yönelik olarak bazı kurallarla uygulanan ve geç dönemde yararlı olması beklenen beden hareketlerinin tümü olarak da tanımlanmaktadır.
Spor, bir amaca yönlendirilmiş, katılımcı ve yarışmaya dayanan, belirli kuralları olan, bireyin organizmasının fiziksel, sosyal ve düşünsel olarak katıldığı verimsel bir etkinliktir.
Spor
Sonuç olarak spor; Otodisiplin Kendini ifade etme Deneyim kazanma Kendini gerçekleştirme Fiziksel ve psikolojik sınırların sınanması Heterojen
Spora Katılım Nedenleri Sevinç, eğlence, haz, neşe Sağlık, fitnes, ödünleme Kendini gerçekleştirme, sınır alanlarını yaşamak Yeni deneyimlerin kazanılması Sosyal ilişki kurma çabası Maddi ve kişisel kazanç; ayrıcalıklar elde etme Kendini gösterme Zayıflama, mutlu olma Güç, hız, dayanıklılık, çeviklik, koordinasyon geliştirme Stres ve hastalıklara karşı direnç kazanma Gençlik, güzellik elde etme, benlik duygusunu geliştirme Özsaygının artırılması Gerilim ve gevşemenin arka arkaya tadılması Serbest zamanın ortaklaşa ve etkili bir biçimde
gerçekleştirilmesi v.b.
Spora Katılım Nedenleri
Belirli sosyal gereksinimleri karşılamak amacıyla (sosyal deneyim)
Sağlık ve fitnes amacıyla (sağlık ve rehabilitasyon)
Gerilim ve kontrollü rizikoyu yaşamak amacıyla
Estetik gereksinimleri doyurmak amacıyla (estetik deneyim)
Duygusal gerilimden kurtulmak amacıyla Spor yoluyla bilgece davranışlar kazanmak
amacıyla
Beden Eğitimi ve Spor
“Beden Eğitimi ve Spor”, sadece sağlıklı ve mutlu olmanın, doygunluğa ulaşmanın bir yolu değil, aynı zamanda bir eğitim aracıdır. Eğitim ise, insanların yaşamları boyunca devam eden bir süreçtir. O nedenle beden eğitimi ve spor herkes için olmalıdır ve insanlar bu konuda bilinçlendirilmelidir. İnsanlara, tüm yaşamları boyunca kullanacakları beden eğitimi ve spor gibi güçlü bir eğitim aracından yararlanma alışkanlığının kazandırılması gerekir.
Spor Hedef Kitlesi
Anormal Kişiler
Kadınlar Yaşlılar Çocuklar Erkekler
Yetişkinler Yetenekliler Az yetenekliler
Hastalar Sağlıklı kişiler
Eğitimin Genel Amacı Bireye ve topluma, toplumsallaşma ve bireyselleşme sürecinde yardım ederek
onların yaşam düzeylerini yükseltmelerine yardımcı olmak
Sporun Genel Amacı Daha üst amaçlara katkıda bulunmak için insan potansiyelini geliştirmek
Sporun Genel Hedefleri
Fiziksel Bilişsel Duyuşsal Sosyal
Organik Kas-İskelet
Dayanıklılık Kuvvet Sürat
Esneklik Denge
Koordinasyon
Bilgi Uygulama
Analiz Sentez
Değerlendirme
Duyarlılık Sorumluluk
Kendine Güven
Kendini Kontrol Hoşgörü
Yardımlaşma
Türkiye’de Spor Bilimlerinin Gelişimi
1932 Gazi Terbiye Enstitüsü 1974-76 Spor Akademileri 1982 YÖK 1983-84 Lisans Üstü Eğitim Marmara-Gazi 1989 Spor Bilimleri Ve Teknolojisi Bölümü
Beş ayrı anabilim dalı 1992 Yüksekokullar
Beş ayrı anabilim dalı
Bilimsel Etkinlikler
Uluslar arası Spor Bilimleri Kongresi Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Kongresi Eğitim Kurumlarında Beden Eğitimi ve Spor Sempozyumu Beden Eğitimi Spor Öğretmenliği Sempozyumu Beden Eğitimi ve Sporda Sosyal Alanlar Kongresi Spor Hekimliği Kongresi Doğa Sporları ve Bilim Kongresi Uluslar arası Spor Psikolojisi Kongresi Çok Sayıda Yerel Bilimsel Etkinlik ve Yayımlanan Dergi