SORU 1: İnaat malzemeleri ticareti ile itigal e den ...

14
SORU 1: İnşaat malzemeleri ticareti ile iştigal eden birinci sınıf tüccar Bay (Y)’nin 2016 takvim yılında elde ettiği kazanç ve iratlar ile gelir vergisi beyanına esas bilgiler aşağıdaki gibidir. Kazanç ve İratlara İlişkin Bilgiler: - Ticari faaliyetten elde edilen gelir 250.000 TL iken faaliyetin gerçekleştirilmesi için katlanılan gider ve maliyetler toplamı ise187.000 TL’dir. - Ticari faaliyetin elde edilmesinde katlanılan gider ve maliyet unsurlarının 15.000 TL’lik kısmı ticari kazancın tespitinde gider kabul edilmeyen ödemelerden oluşmaktadır. - İktisadi işletmeye kayıtlı olmayan gayrimenkulün mesken olarak kiraya verilmesi sonucunda 30.000 TL gayrisafi irat elde etmiştir. - İktisadi işletmeye kayıtlı olmayan gayrimenkulün tam mükellef (A) A.Ş.’ye işyeri olarak kiraya verilmesi sonucunda 240.000 TL gayrisafi irat elde etmiştir. Elde edilen gayrisafi irat üzerinden (A) A.Ş. tarafından 48.000 TL gelir vergisi tevkifatı yapılmıştır. - 05.04.2013 tarihinde 170.000 TL bedelle iktisap ettiği gayrimenkulü 17.09.2016 tarihinde 280.000 TL bedelle elden çıkarmıştır. Elden çıkartma nedeniyle yapılan ve Bay (Y)’nin uhdesinde kalan giderler ile ödenen vergi ve harçların toplamı 4.200 TL’dir. - 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen dövize endeksli devlet tahvilinden 22.000 TL faiz elde etmiştir. Dövize endeksli devlet tahvili Bay (Y)’nin ticari faaliyetine bağlı olmayan nakdi sermayesi ile iktisap edilmiştir. - Kira alacağı nedeniyle yapılan yasal takip sonucunda 1.200 TL alacak faizi elde etmiştir. Beyana İlişkin Bilgiler: (Aşağıdaki verilerden ilgili mevzuat kapsamında gerekli olanların kullanılacağına dikkat ediniz.) - 2016 takvim yılında verilen 9.000 TL tutarında geçici vergi tahakkuk etmiş olup, Bay (Y) tarafından tahakkuk eden geçici vergilerin 5.000 TL’lık kısmı ödenmiştir. - Bay (A) 2016 takvim yılında 5510 sayılı Sosyal Güvenlik Kanununun 4/b maddesi (Bağ-Kur) kapsamında 10.000 TL prim ödemesi gerçekleştirmiştir. - Gayrimenkul sermaye iradının beyanında götürü gider usulünü seçmiştir. - 2016 takvim yılında GVK’nun 21 inci maddesi kapsamında uygulanacak istisna tutarı 3.800 TL’dir. - Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunmak üzere kurulan ve vakıf tüzüğünde bu yönde hüküm bulunan bir vakfa KDV dahil bedeli 6.000 TL olan gıda maddesini bedelsiz olarak ihtiyaç sahiplerine dağıtılması şartıyla bağışlamıştır. - GVK’nun mükerrer 81 inci maddesi kapsamında yapılacak endekslemeye esas alınacak Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi 1 artış oranı aşağıdaki gibidir. Dönem Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) (2003=100) 2 2016/Ekim 260,94 2016/Eylül 258,77 2016/Ağustos 258,01 2013/Mayıs 209,34 2013/Nisan 207,27 2013/Mart 208,33 Bay (Y)’nin 2016 takvim yılı gelir vergisi matrahı ve beyan edilecek gelir vergisi aşağıdaki gibi hesaplanacaktır. 1 6527 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 14 üncü maddesi ile 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanununun 58 inci maddesinin başlığı“Yürürlükten kaldırılan ve uygulanmayacak hükümler ile atıflar” olarak değiştirilmiş ve madde metnine “Muhtelif mevzuatta Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE) ve Üretici Fiyat Endeksine (ÜFE) yapılmış olan atıflar, Kurumca hesaplanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksine (Yİ-ÜFE), tarım sektörü TEFE ve ÜFE’ye yapılan atıflar Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksine yapılmış sayılır.” şeklindeki fıkra eklenmiştir. 2 Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) (2003=100), Erişim: http://www.yaklasim.com/BookList.aspx?AnnouncementId=13428&AnnouncementCategoryId=8&, Erişim Tarihi: 09.02.2017

Transcript of SORU 1: İnaat malzemeleri ticareti ile itigal e den ...

Page 1: SORU 1: İnaat malzemeleri ticareti ile itigal e den ...

SORU 1: İnşaat malzemeleri ticareti ile iştigal eden birinci sınıf tüccar Bay (Y)’nin 2016 takvim

yılında elde ettiği kazanç ve iratlar ile gelir vergisi beyanına esas bilgiler aşağıdaki gibidir.

Kazanç ve İratlara İlişkin Bilgiler:

- Ticari faaliyetten elde edilen gelir 250.000 TL iken faaliyetin gerçekleştirilmesi için katlanılan

gider ve maliyetler toplamı ise187.000 TL’dir.

- Ticari faaliyetin elde edilmesinde katlanılan gider ve maliyet unsurlarının 15.000 TL’lik kısmı

ticari kazancın tespitinde gider kabul edilmeyen ödemelerden oluşmaktadır.

- İktisadi işletmeye kayıtlı olmayan gayrimenkulün mesken olarak kiraya verilmesi sonucunda

30.000 TL gayrisafi irat elde etmiştir.

- İktisadi işletmeye kayıtlı olmayan gayrimenkulün tam mükellef (A) A.Ş.’ye işyeri olarak kiraya

verilmesi sonucunda 240.000 TL gayrisafi irat elde etmiştir. Elde edilen gayrisafi irat üzerinden (A)

A.Ş. tarafından 48.000 TL gelir vergisi tevkifatı yapılmıştır.

- 05.04.2013 tarihinde 170.000 TL bedelle iktisap ettiği gayrimenkulü 17.09.2016 tarihinde

280.000 TL bedelle elden çıkarmıştır. Elden çıkartma nedeniyle yapılan ve Bay (Y)’nin uhdesinde kalan

giderler ile ödenen vergi ve harçların toplamı 4.200 TL’dir.

- 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen dövize endeksli devlet tahvilinden 22.000 TL faiz elde

etmiştir. Dövize endeksli devlet tahvili Bay (Y)’nin ticari faaliyetine bağlı olmayan nakdi sermayesi ile

iktisap edilmiştir.

- Kira alacağı nedeniyle yapılan yasal takip sonucunda 1.200 TL alacak faizi elde etmiştir.

Beyana İlişkin Bilgiler: (Aşağıdaki verilerden ilgili mevzuat kapsamında gerekli olanların

kullanılacağına dikkat ediniz.)

- 2016 takvim yılında verilen 9.000 TL tutarında geçici vergi tahakkuk etmiş olup, Bay (Y)

tarafından tahakkuk eden geçici vergilerin 5.000 TL’lık kısmı ödenmiştir.

- Bay (A) 2016 takvim yılında 5510 sayılı Sosyal Güvenlik Kanununun 4/b maddesi (Bağ-Kur)

kapsamında 10.000 TL prim ödemesi gerçekleştirmiştir.

- Gayrimenkul sermaye iradının beyanında götürü gider usulünü seçmiştir.

- 2016 takvim yılında GVK’nun 21 inci maddesi kapsamında uygulanacak istisna tutarı 3.800

TL’dir.

- Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunmak üzere kurulan ve vakıf

tüzüğünde bu yönde hüküm bulunan bir vakfa KDV dahil bedeli 6.000 TL olan gıda maddesini bedelsiz

olarak ihtiyaç sahiplerine dağıtılması şartıyla bağışlamıştır.

- GVK’nun mükerrer 81 inci maddesi kapsamında yapılacak endekslemeye esas alınacak Yurt İçi

Üretici Fiyat Endeksi1 artış oranı aşağıdaki gibidir.

Dönem Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) (2003=100)2

2016/Ekim 260,94

2016/Eylül 258,77

2016/Ağustos 258,01

2013/Mayıs 209,34

2013/Nisan 207,27

2013/Mart 208,33

Bay (Y)’nin 2016 takvim yılı gelir vergisi matrahı ve beyan edilecek gelir vergisi aşağıdaki gibi

hesaplanacaktır.

1 6527 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 14 üncü maddesi ile 5429 sayılı Türkiye İstatistik

Kanununun 58 inci maddesinin başlığı“Yürürlükten kaldırılan ve uygulanmayacak hükümler ile atıflar” olarak

değiştirilmiş ve madde metnine “Muhtelif mevzuatta Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE) ve Üretici Fiyat Endeksine (ÜFE)

yapılmış olan atıflar, Kurumca hesaplanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksine (Yİ-ÜFE), tarım sektörü TEFE ve ÜFE’ye

yapılan atıflar Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksine yapılmış sayılır.” şeklindeki fıkra eklenmiştir. 2 Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) (2003=100), Erişim:

http://www.yaklasim.com/BookList.aspx?AnnouncementId=13428&AnnouncementCategoryId=8&, Erişim Tarihi:

09.02.2017

Page 2: SORU 1: İnaat malzemeleri ticareti ile itigal e den ...

2

Raşit UÇAN – Vergi Müfettişi ([email protected])

Cevap 1 :

Ticari Kazancın Tespitine İlişkin Açıklamalar:

Bay (Y)’nin ticareti faaliyeti karşılığında elde ettiği kazanç; GVK’nun 37 inci madde hükmü

uyarınca, ticari kazançtır.

GVK’nun 85 inci maddesinin birinci fıkrasında mükelleflerin, GVK’nun 2 nci maddesinde yazılı

kaynaklardan bir takvim yılı içinde elde ettikleri kazanç ve iratları için mezkûr Kanunda aksine hüküm

olmadıkça yıllık beyanname verecekleri, GVK’ya göre beyanı gereken gelirlerin yıllık beyannamede

toplanmasının zorunlu olduğu, ikinci fıkrasında ise tacirlerle çiftçiler ve serbest meslek erbabı ticari,

zirai ve mesleki faaliyetlerinden kazanç temin etmemiş olsalar bile, yıllık beyanname verecekleri

hükmolunmuştur.

Ticari kazanç sahibi Bay (Y)’nin GVK’nun 85 inci maddesi uyarınca ticari kazancını zarar dahi olsa

yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.

İnşaat malzemeleri ticareti ile iştigal eden birinci sınıf tüccar Bay (Y)’nin 2016 takvim yılı ticari

kazancının tespitinde GVK’nın Bilanço Esasında Ticari Kazancın Tespiti başlıklı 38 inci maddesinin

dikkate alınması gerekmektedir. Mezkûr madde;

“Bilanço esasına göre ticari kazanç, teşebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve

başındaki değerleri arasındaki müspet farktır. Bu dönem zarfında sahip veya sahiplerce:

1. İşletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirilir;

2. İşletmeden çekilen değerler ise farka ilave olunur.

Ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanunu'nun değerlemeye ait

hükümleri ile bu kanunun 40 ve 41'inci maddeleri hükümlerine uyulur.

şeklindedir.

Bay (Y), 2016 takvim yılında ticari kazancı ile ilgili olarak 250.000 TL gelir elde etmiş, ticari

faaliyetin gerçekleştirilmesi için 187.000 TL gider ve maliyete katlanmıştır. Buna göre Bay (Y)’nin

ticari bilanço karı aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

Elde Edilen Hasılat 250.000 TL

Katlanılan Giderler 187.000 TL

Ticari Bilanço Karı 63.000 TL

Ticari bilanço kazancının elde edilmesinde katlanılan gider ve maliyet unsurlarının bir kısmı

GVK’nın 41 inci maddesi kapsamında Gider Kabul Edilmeyen Ödemeler olarak değerlendirilmekte ve

mali bilanço karının tespitinde ticari bilanço karına Kanunen kabul Edilmeyen Gider olarak

eklenmektedir. 4 Sıra No’lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği bilanço usulünde defter tutan

gelir vergisi mükelleflerinin muhasebe usul ve esasları dikkate alınarak tanzim edilecek mali tablolarda

yer alacak dönem kârı ticari kâr veya zararı ile vergiye matrah olacak kâr mali kâr veya zarar arasında

meydana gelecek farkın, bilanço ya da gelir tablosu üzerinde giderilmeyeceği, vergiye tabi safi

kazancın, mükellefler tarafından mali tablolar dışında hesaplanacağı belirtilmiştir. Bu nedenle gelir

vergisi mükelleflerinin, ticari kârdan mali kâra ulaşmak için gerekli hesaplamaları Bilanço Esasına Göre

Defter Tutan Mükelleflere Ait Ticari Kârdan Mali Kâra Ulaşmak İçin Yapılan Hesaplamayı Gösteren

Bildirim ile yapacakları belirtilerek bildirimin düzenlenmesi gerekmektedir. Mezkûr düzenleme dikkate

alındığında Bay (Y)’nin ticari kazancın tespitinde gider kabul edilmeyen 15.000 TL tutarındaki

ödemelerini Bilanço Esasına Göre Defter Tutan Mükelleflere Ait Ticari Kârdan Mali Kâra Ulaşmak İçin

Yapılan Hesaplamayı Gösteren Bildirimin düzenlenmesine ilişkin esaslara göre ticari bilanço karına

ekleyerek mali kara ulaşması gerekmektedir. Buna göre Bay (Y)’nin mali karı aşağıdaki gibi

hesaplanacaktır.

Ticari Bilanço Karı 63.000 TL

Page 3: SORU 1: İnaat malzemeleri ticareti ile itigal e den ...

3

Raşit UÇAN – Vergi Müfettişi ([email protected])

Kanunen Kabul Edilmeyen Gider (KKEG) 15.000 TL

Mali Karı (Yıllık beyannamenin ekinde yer alan Tablo-2 Ticari Kazançlara İlişkin

Bildirimin 7 ve 10 numaralı satırlarına yazılacak tutar) 33.000

TL

4 Sıra No’lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği ile bilanço usulünde defter tutan gelir

vergisi mükelleflerinin ticari bilanço karından mali karına geçişte kullandıkları “Bilanço Esasına Göre

Defter Tutan Mükelleflere Ait Ticari Kârdan Mali Kâra Ulaşmak İçin Yapılan Hesaplamayı Gösteren

Bildirim” ile tespit edilen mali kar gelir vergisi mükelleflerinin vereceği yıllık beyannamenin ekinde yer

alan “Tablo-2 Ticari Kazançlara İlişkin Bildirim” bölümünün 7 ve 10 numaralı satırlarına satırındaki

“Kar” sütununa yazılacaktır.

Bağ-Kur prim ödemesine ilişkin açıklamalar:

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun3 88’inci maddesinde mezkûr

Kanun kapsamında ödenen sosyal güvenlik primlerinin gelir ve kurumlar vergisi uygulamasında indirim

konusu yapılabileceği hükmü yer almaktadır. Yine aynı kapsamda mükelleflerce ödenen sosyal güvenlik

destek primleri, basamak ilerlemesi için yapılan ödemeler de gider olarak yazılabilecektir.

Bağ-Kur ödemeleri ile ilgili olarak açıklamalara yer verilen 110 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel

Tebliği4 ile Bağ-Kur giriş keseneği ve sigorta primlerinin Gelir Vergisi Kanununun 89’ucu maddesinin

1 numaralı fıkrası hükmüne paralel olarak, gelirin elde edildiği yılda ödenmiş olduğunun tevsik edilmesi

kaydıyla, mükellefler tarafından ticari kazançları dolayısıyla verilecek yıllık beyannamede bildirilen

gelirden indirilmesi gerektiği belirtilmiştir.

GVK’nın 91 inci maddesi ile yıllık beyannamelerin şekil, muhteva ve eklerinin tayin ve tespitinde

Maliye Bakanlığını yetkili kılmış, mükelleflerin beyanlarını bu beyanname ile yapmaya veya bu

beyannamelerde yazılı bilgilere mütenazır olarak bildirmeye mecbur kılmıştır. Söz konusu maddenin

verdiği yetki kapsamında mükelleflerin verecekleri yıllık beyanname ve ekleri her yıl mevzuattaki

değişikliklerde göz önüne alınarak yenilenmekte ve beyan dönemlerinden önce Gelir İdaresi Başkanlığı

tarafından resmi internet sitesinde yayımlanmaktadır.

Tablo-2 Ticari Kazançlara İlişkin Bildiriminin Düzenlenmesi:

Yıllık beyanname ve ekleri tetkik edildiğinde Bağ-Kur ödemeleri ile ilgili olarak mükelleflerin

yapacakları indirimin gelir vergisi beyannamesi üzerinde “Tablo-2: Gelir Bildirimi” üzerinde değil,

beyanname ekinde yer alan “Tablo-2 Ticari Kazançlara İlişkin Bildirim” bölümünde sadece kar olması

durumunda, bu tutarla sınırlı olmak üzere indirileceği anlaşılmaktadır.

Mali Karı (Yıllık beyannamenin ekinde yer alan Tablo-2 Ticari Kazançlara İlişkin

Bildirimin 7 ve 10 numaralı satırlarına yazılacak tutar) 33.000 TL

Bağ-Kur Prim Ödemesi(Yıllık beyannamenin ekinde yer alan Tablo-2 Ticari

Kazançlara İlişkin Bildirimin 11 numaralı satırına yazılacak tutar) 10.000 TL

Beyan Edilen Ticari Kazançlar Toplamı (Yıllık beyannamenin 17 numaralı

satırına aktarılmak üzere yıllık beyannamenin ekinde yer alan Tablo-2 Ticari

Kazançlara İlişkin Bildirimin 11 numaralı satırına yazılacak tutar) 23.000 TL

Gayrimenkul Sermeye İradının Tespitine İlişkin Açıklamalar:

İktisadi işletmeye kayıtlı olmayan gayrimenkulün mesken olarak kiraya verilmesi:

Bay (Y)’nin iktisadi işletmesine kayıtlı olmayan gayrimenkulünü mesken olarak kiraya verilmesiyle

elde ettiği gelir 30.000 TL gayrisafi irat tutarı GVK’nun 70 inci maddesi hükmü gereği gayrimenkul

sermaye iradıdır.

3 16.06.2006 tarih ve 26200 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. 4 14.03.1973 tarih ve 14476 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

Page 4: SORU 1: İnaat malzemeleri ticareti ile itigal e den ...

4

Raşit UÇAN – Vergi Müfettişi ([email protected])

GVK’nun 21 inci maddesinde:

“Binaların mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde elde edilen hasılatın 2016

takvim yılında 3.800 TL’si gelir vergisinden müstesnadır. İstisna haddi üzerinde hasılat elde edilip

beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde, bu istisnadan yararlanılamaz.

Ticari, zirai veya mesleki kazancını yıllık beyanname ile bildirmek mecburiyetinde olanlar ile istisna

haddinin üzerinde hasılat elde edenlerden, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya

birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve

iratlarının gayri safi tutarları toplamı 103 üncü maddede yazılı tarifenin üçüncü diliminde ücret

gelirleri için yer alan tutarı aşanlar bu istisnadan faydalanamazlar.”

hükmü yer almaktadır.

GVK’nun 21 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca Bay (Y) ticari kazancı dolayısıyla yıllık

beyanname vermek zorunda olduğu için gayrimenkul sermaye iradı ile ilgili aynı maddenin birinci

fıkrasında yer alan 3.800 TL tutarındaki istisnadan faydalanamayacaktır. Gayrimenkullerin mesken

olarak kiraya verilmesi nedeniyle kiracılar tarafından yapılan kira ödemelerinden gelir vergisi tevkifatı

yapılmamaktadır.

GVK’nun 86 ncı maddesinin 1 numaralı fıkrasının d bendine göre; bir takvim yılı içinde elde edilen

ve toplamı 2016 takvim yılı için 1.600 TL’yi aşmayan, tevkifata ve istisna uygulamasına konu olmayan

gayrimenkul sermaye iratları gelirin toplanmasında dikkate alınmayacaktır. Bay (Y) tarafından 2016

takvim yılında iktisadi işletmeye kayıtlı olmayan gayrimenkulünü mesken olarak kiraya verilmesiyle

elde edilen istisna ve tevkifat uygulamasına konu olmayan 30.000 TL gayrimenkul sermaye iradı yıllık

gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecektir.

İktisadi işletmeye kayıtlı olmayan gayrimenkulün işyeri olarak kiraya verilmesi:

Öte yandan Bay (Y)’nin iktisadi işletmesine kayıtlı olmayan gayrimenkulünü tam mükellef (A)

A.Ş.’ye işyeri olarak kiraya verilmesiyle elde ettiği 240.000 TL gayrisafi irat üzerinden (A) A.Ş.

tarafından 48.000 TL gelir vergisi tevkifatı yapılmıştır.

İktisadi işletmesine kayıtlı olmayan gayrimenkulünü işyeri olarak kiraya verilmesi sonucunda elde

edilen iratlar için tanınan bir istisna tutarı bulunmamakta olup, söz konusu iratların gayrisafi tutarları

üzerinden vergi sorumlularınca GVK’nın 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının 5 numaralı bendinin a

alt bendi kapsamında % 20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.

GVK’nun 86 ncı maddesinin 1 numaralı fıkrasının c bendinde; vergiye tabi gelir toplamının

GVK’nın 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan 2016 takvim yılı için

30.000 TL’yi aşmaması koşuluyla, Türkiye'de tevkifata tabi tutulmuş olan gayrimenkul sermaye

iratlarının yıllık gelir vergi beyannamesi ile beyan edilmeyeceği hükmolunmuştur.

16 seri numaralı Gelir Vergisi Sirkülerinin Gayrimenkul Sermaye İratları başlıklı 3.3. bölümünde

tam mükellefiyette

- Tam mükellef gerçek kişiler, vergi tevkifatına tabi tutulmuş gayrimenkul sermaye iratları için

beyan sınırını (2016 yılı gelirleri için 30.000 TL) aşmaları halinde beyanname vereceklerdir.

- Tevkif yoluyla vergilendirilmemiş konut kira geliri ile ilgili olarak 2016 yılı için istisna tutarı olan

3.800 TL’nin aşılması halinde beyanname verilecektir.

- Bir takvim yılı içinde elde edilen ve toplamı 2016 yılı beyan sınırı olan 1.600 TL’yi aşmayan,

tevkifat ve istisna uygulamasına konu olmayan gayrimenkul sermaye iratları için yıllık beyanname

verilmeyecektir.

- Konut kira geliri ile vergi tevkifatına tabi tutulmuş gayrimenkul sermaye iradının birlikte elde

edilmesi halinde, beyan haddinin hesabında; konut kira geliri için istisna tutarı düşüldükten sonra

Page 5: SORU 1: İnaat malzemeleri ticareti ile itigal e den ...

5

Raşit UÇAN – Vergi Müfettişi ([email protected])

kalan tutar ile tevkifata tabi tutulmuş gayrimenkul sermaye iradının brüt tutarının toplamının

dikkate alınacağı hükmolunmuştur.

Buna göre Bay (Y)’nin beyan edilen ticari kazançlar toplamı 23.000 TL, istisna ve tevkifat

uygulamasına konu olmayan gayrimenkul sermaye iradı 30.000 TL toplamı dikkate alındığında sadece

bu iki vergiye tabi gelir unsuru toplamı bile GVK’nın 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin ikinci gelir

dilimi olan 30.000 TL’yi aşmaktadır. Bu nedenle Bay (Y) tarafından 2016 takvim yılında iktisadi

işletmeye kayıtlı olmayan gayrimenkulünü tam mükellef (A) A.Ş.’ye işyeri olarak kiraya verilmesiyle

elde edilen 240.000 TL gayrimenkul sermaye iradı yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecektir.

GVK’nın “Vergi Tevkifatının Mahsubu” başlıklı 121 inci maddesinin birinci fıkrasında yıllık

beyannamede gösterilen gelire dahil kazanç ve iratlardan GVK’ya göre kesilmiş bulunan vergilerin,

beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edileceği, ikinci fıkrasında ise mahsubu

yapılan miktar gelir vergisinden fazla olduğu takdirde aradaki fark verginin dairesince mükellefe

bildirileceği ve mükellefin tebliğ tarihinden itibaren bir yıl içinde müracaatı üzerine kendisine red ve

iade olunacağı hükmolunmuştur. Buna göre Bay (Y)’nin iktisadi işletmesine kayıtlı olmayan

gayrimenkulünü tam mükellef (A) A.Ş.’ye işyeri olarak kiraya verilmesiyle elde ettiği 240.000 TL

gayrisafi irat üzerinden (A) A.Ş. tarafından yapılan 48.000 TL gelir vergisi tevkifatı Bay (Y) tarafından

verilecek yıllık gelir vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilecek,

mahsup edilemeyen tutar 252 Seri Numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinde belirtilen usul ve esaslar

çerçevesinde mükellefe red ve iade edilecektir.

Tablo-9 Gayrimenkul Sermaye İradına İlişkin Bildiriminin Düzenlenmesi:

Bay (Y) tarafından verilecek yıllık gelir vergisi beyannamesi ekinde yer alan “Tablo-9 Gayrimenkul

Sermaye İradına İlişkin Bildirim” üzerinde 2016 takvim yılında elde edilen gayrimenkul sermaye iradı

aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

Gayrisafi İratlar Toplamı 270.000 TL

- Mesken kirası 30.000 TL

- İşyeri kirası 240.000 TL

Vergiden İstisna Edilen Tutar 0 TL

Kalan 270.000 TL

Götürü Gider Tutarı (270.000 TL x % 25) 67.500 TL

Safi İrat veya Zarar (Yıllık beyannamenin 21 numaralı satırına aktarılmak üzere

yıllık beyannamenin ekinde yer alan Tablo-9 Gayrimenkul Sermaye İradına İlişkin

Bildirimin 43 numaralı satırına yazılacak tutar) 202.500 TL

Kesilen Gelir Vergisi Toplamı (Yıllık beyannamenin 53 numaralı satırına

aktarılmak üzere yıllık beyannamenin ekinde yer alan Tablo-9 Gayrimenkul Sermaye

İradına İlişkin Bildirimin 43 numaralı satırına yazılacak tutar) 48.000 TL

Değer Artış Kazancının Tespitine İlişkin Açıklamalar:

GVK’nun mükerrer 80 inci maddesinin birinci fıkrasının 6 numaralı bendine göre; iktisap şekli ne

olursa olsun (ivazsız iktisap edilenler hariç) GVK’nun 70 inci maddesinin (1), (2), (4) ve (7) numaralı

bentlerinde yazılı mal ve hakların, iktisap tarihinden başlayarak beş yıl içinde elden çıkarılmasından

doğan kazançlar değer artış kazancıdır.

GVK’nun mükerrer 80 inci maddesinin ikinci fıkrasında elden çıkarma deyiminin, yukarıda yazılı

mal ve hakların satılması, bir ivaz karşılığında devir ve temliki, trampa edilmesi, takası,

kamulaştırılması, devletleştirilmesi, ticaret şirketlerine sermaye olarak konulmasını ifade ettiği

hükmolunmuştur. Mezkûr maddenin üçüncü fıkrasında bir takvim yılında elde edilen değer artışı

kazancının, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından sağlananlar

hariç, 10.600 TL’si gelir vergisinden müstesnadır.

Page 6: SORU 1: İnaat malzemeleri ticareti ile itigal e den ...

6

Raşit UÇAN – Vergi Müfettişi ([email protected])

Bay (Y), 05.04.2013 tarihinde iktisap ettiği gayrimenkulünü 17.09.2016 tarihinde 280.000 TL bedel

ile elden çıkartmıştır. Söz konusu gayrimenkul beş yıldan az süre ile Bay (Y)’nin mülkiyetinde

kalmıştır.

Değer artışında safi kazancın tespitine ilişkin usul ve esaslara GVK’nun mükerrer 81 inci

maddesinde yer verilmiştir. Mezkûr maddeye göre; değer artışında safi kazanç, elden çıkarma

karşılığında alınan para ve ayınlarla sağlanan ve para ile temsil edilebilen her türlü menfaatlerin

tutarından, elden çıkarılan mal ve hakların maliyet bedelleri ile elden çıkarma dolayısıyla yapılan ve

satıcının uhdesinde kalan giderlerin ve ödenen vergi ve harçların indirilmesi suretiyle bulunacak,

hasılatın ayın ve menfaat olarak sağlanan kısmının tutarı Vergi Usul Kanununun değerleme ile ilgili

hükümlerine göre tayin ve tespit olunacaktır.

GVK’nun mükerrer 81 inci maddesinin yedinci fıkrasında mal ve hakların elden çıkarılmasında

iktisap bedeli, elden çıkarılan mal ve hakların, elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Devlet İstatistik

Enstitüsünce belirlenen toptan eşya fiyat endeksindeki artış oranında artırılacağı, endekslemenin

yapılabilmesi için artış oranının % 10 veya üzerinde olmasının şart olduğu hükmolunmuştur.

Bay (Y)’nin elden çıkarttığı gayrimenkulün endekslemeye tabi tutulup tutulmayacağının tespitinde

öncelikle endekslemede dikkate alınacak Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi artış oranının hesaplanması,

bu oranın % 10’dan fazla olması halinde maliyet bedeli endekslemesinin yapılması gerekmektedir.

GVK’nun mükerrer 81 inci maddesi kapsamında yapılacak endekslemeye esas alınacak Yurt İçi

Üretici Fiyat Endeksi artış oranının hesaplanmasında gayrimenkulün elden çıkarıldığı tarihinin içinde

bulunduğu aydan önceki ay olan Ağustos/2016 dönemi yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE)

(2003=100) ile iktisap tarihinin içinde bulunduğu aydan önceki ay olan Mart/2013 dönemi yurt içi

üretici fiyat endeksi aşağıdaki gibidir.

Dönem Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) (2003=100)

2016/Ağustos 258,01

2013/Mart 208,33

Endeksleme yapılırken aşağıdaki iki yöntem ile hesaplanabilir.

1. Yöntem:

Endeks Artış Oranı = 2016/Ağustos (Yİ-ÜFE)

= 258,01

= 1,24 2013/Mart (Yİ-ÜFE) 208,33

2. Yöntem:

Endeks Artış Oranı = 2016/Ağustos (Yİ-ÜFE)- 2013/Mart (Yİ-ÜFE)

2013/Mart (Yİ-ÜFE)

Endeks Artış Oranı = 258,01 - 208,33

= 49,01

= 0,23846 = % 24 208,33 208,33

Her iki yöntem ile yapılan hesaplamada yurt içi üretici fiyat endeksindeki (Yİ-ÜFE) (2003=100)

artış oranını % 24 olarak hesaplanmış olup, GVK’nun mükerrer 81 inci maddesine göre endekslemenin

yapılabilmesi için arana % 10 veya üzerindeki artış oranı şartı sağlanmaktadır. Buna göre

gayrimenkulün endekslenmiş maliyet bedeli aşağı gibi hesaplanacaktır.

İktisap Bedeli 170.000 TL

Endeks Artış Oranı % 24

Endekslenmiş Maliyet Bedeli 210.800 TL

Buna göre gayrimenkulün elden çıkarılması sonucunda elde edilen gayrisafi değer artış kazancı

aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

Page 7: SORU 1: İnaat malzemeleri ticareti ile itigal e den ...

7

Raşit UÇAN – Vergi Müfettişi ([email protected])

Elden Çıkarma Karşılığında Alınan Para Tutarı 280.000 TL

Endekslenmiş Maliyet Bedeli 210.800 TL

Gayrisafi Kazanç 69.200 TL

Tablo-11 Diğer Kazanç ve İratlara İlişkin Bildiriminin Düzenlenmesi:

Elden çıkartma nedeniyle yapılan ve Bay (Y)’nin uhdesinde kalan giderler ile ödenen vergi ve

harçların toplamı 4.200 TL’dir. Söz konusu giderler ile ödenen vergi ve harçlar 81 inci maddesinin

birinci fıkrasına göre değer artışında safi kazanç tutarının tespitinde GVK’nun mükerrer 80 inci

maddesinde yer alan 10.600 TL istisna tutarı ile birlikte yıllık gelir vergisi beyannamesinin ekinde yer

alan “Tablo-11 Diğer Kazanç ve İratlara İlişkin Bildirim” tablosunun “İstisna, Gider ve İndirimler”

sütununa toplam 14.800 TL olarak dikkate alınacaktır. GVK’nun 86 ncı maddesinin 1 numaralı

fıkrasının a bendinde göre kazanç ve iratların istisna hadleri içinde kalan kısmı için yıllık beyanname

verilmeyeceği, diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde bu gelirler beyannameye dahil

edilmeyeceği hükmolunmuştur. Buna göre istisna haddini aşan safi değer artış kazancı tutarı olan 54.400

TL Bay (Y) tarafından verilecek yıllık gelir vergisi beyannamesine dahil edilecektir.

Gayrisafi Kazanç ve İrat 69.200 TL

İstisna, Gider ve İndirimler 14.800 TL

Safi Kazanç ve İrat(Yıllık beyannamenin 23 numaralı satırına

aktarılmak üzere yıllık beyannamenin ekinde yer alan Tablo-11 Diğer

Kazanç ve İratlara İlişkin Bildirimin 56 numaralı satırına yazılacak tutar) 54.400 TL

Menkul Sermaye İradının Tespitine İlişkin Açıklamalar:

Dövize Endeksli Devlet Tahvili:

GVK’nun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının 5 numaralı bendine göre her nevi tahvil

faizleri menkul sermaye iradıdır. Öte yandan 75 inci maddenin ikinci fıkrasında 1 ila 16 ncı bentlerinde

yazılı iratların, bunları sağlayan sermaye sahibinin ticari faaliyetine bağlı bulunduğu takdirde, ticari

kazancın tespitinde nazara alınacağı hükmolunmuştur. Dövize endeksli devlet tahvilini Bay (Y) ticari

faaliyetine bağlı olmayan nakdi sermayesi ile iktisap edilmiştir. Buna göre 01.01.2006 tarihinden önce

ihraç edilen dövize endeksli devlet tahvilinden Bay (Y)’nin elde ettiği faiz menkul sermaye iradı olarak

değerlendirilecektir.

01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen dövize endeksli devlet tahvilinden elde edilen 22.000 TL

faiz GVK’nun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının 7 numaralı bendinin a alt bendi kapsamında % 0

oranında tevkifata tabidir. 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen devlet tahvillerinin

vergilendirilmesinde GVK’nun geçici 67 uncu maddesinin 9 numaralı fıkrasına göre 31.12.2005

tarihinde yürürlükte olan hükümlerin uygulanması gerekmektedir.

31.12.2005 tarihinde yürürlükte olan hükümler kapsamında 75 inci maddenin ikinci fıkrasının 5

numaralı alt bendinde yer alan tahvil faiz gelirlerinin vergilendirilmesi aşağıdaki şekilde yapılmaktadır:

- Faiz ödemesini gerçekleştiren vergi sorumlusu tarafından GVK’nun 94 üncü maddesinin birinci

fıkrasının 7 numaralı bendinin a alt bendi göre % 0 oranında tevkifat yapılmaktadır.

Page 8: SORU 1: İnaat malzemeleri ticareti ile itigal e den ...

8

Raşit UÇAN – Vergi Müfettişi ([email protected])

- 75 inci maddenin ikinci fıkrasının 5, 6, 7, 12 ve 14 numaralı bentlerinde yer alan menkul sermaye

iratlarına (döviz cinsinden açılan hesaplara ödenen faiz ve kar payları, dövize, altına veya başka bir

değere endeksli menkul kıymetler ile döviz cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden elde edilenler

hariç) ilgili takvim yılı için belirlenen indirim oranının5 uygulanması suretiyle bulunacak kısım, bu

iratların beyanı sırasında indirim olarak dikkate alınmaktadır. (İndirim oranının tevkif yoluyla kesilen

vergiye şümulü yoktur. İndirim, menkul kıymetler yatırım fonları ve ortaklıkları, risk sermayesi

yatırım fonları ve ortaklıkları ve gayrimenkul yatırım fonları ve ortaklıklarından sağlanan kar

payları hakkında da uygulanır. Ticari işletmelere dahil bu tür gelirler hakkında indirim

uygulanmaz.)

- İndirim oranı uygulandıktan sonra kalan tutarın GVK’nun 86 ncı maddesinin 1 numaralı fıkrasının

c bendinde yer alan 2016 takvim yılı için 30.000 TL beyan sınırını aşması halinde yıllık gelir vergisi

beyannamesine dahil edilecektir.

Bay (Y)’nin elde ettiği tahvil faiz geliri dövize endeksli Devlet tahvilinde kaynaklandığı için söz

konusu tahvil faiz gelirine indirim oranının uygulanmayacaktır. Bu nedenle elde edilen faiz gelirinin

beyan edilip edilmeyeceğinin tespitinde, Bay (Y)’nin vergiye tabi gelir toplamının GVK’nun 86 ncı

maddesinin 1 numaralı fıkrasının c bendine göre değerlendirilmesi gerekmektedir. Mezkur bende

GVK’nın 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan 2016 takvim yılı için

30.000 TL’yi aşmaması koşuluyla, Türkiye'de tevkifata tabi tutulmuş olan menkul sermaye iratlarının

yıllık gelir vergi beyannamesi ile beyan edileceği hükmolunmuştur.

Elde edilen dövize endeksli Devlet tahvili faizi 22.000 TL olup tek başına beyan sınırı olan 30.000

TL’nin altındadır. 16 seri numaralı Gelir Vergisi Sirkülerinde yapılan açıklamalar doğrultusunda Bay

(Y)’nin 2016 takvim yılı vergiye tabi gelir toplamı 23.000 TL ticari kazanç, 270.000 TL (=30.000 TL +

240.000 TL) gayrimenkul sermaye iradı, 54.400 TL değer artış kazancı ve 23.200 TL (=22.000 TL +

1.200 TL) menkul sermaye iradı toplamı 370.600 TL’dir.

GVK’nun 86 ncı maddesinin 1 numaralı fıkrasının c bendine göre Bay (Y)’nin vergiye tabi gelir

toplamı GVK’nın 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan 2016 takvim yılı

için 30.000 TL’yi aştığı için dövize endeksli Devlet tahvili faiz geliri yıllık gelir vergisi beyannamesi ile

beyan edilecektir.

Alacak Faizi:

25 seri numaralı Gelir Vergisi Sirkülerinin Mahkeme Masraflarının Gider Olarak Dikkate Alınması

başlıklı 2.3. bölümünde kiracıların kira bedellerini ödememeleri nedeniyle açılan davalar sonucu verilen

yargı kararlarında, kira bedelinin yanı sıra yasal faiz ödenmesine de karar verilmiş olması halinde, tahsil

edilen kira bedelinin gayrimenkul sermaye iradı, faiz gelirinin ise menkul sermaye iradı olarak

vergilendirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Öte yandan mezkûr Sirkülerin Gelir Vergisi Tevkifatı başlıklı

2.3. bölümünde ise kiracının, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında sayılan

tevkifat yapmakla sorumlu olanlar arasında bulunması durumunda, ödenen kira bedeli üzerinden

GVK’nun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının 5 numaralı bendinin a alt bendine göre gelir vergisi

tevkifatı yapılması, alacak faizleri ise anılan maddede vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratlar arasında

sayılmadığından vergi tevkifatına tabi tutulmaması gerektiği belirtilmiştir.

25 seri numaralı Gelir Vergisi Sirkülerinde yapılan açıklamalar dikkate alındığında kira alacağı

nedeniyle yapılan yasal takip sonucunda Bay (Y)’nin elde ettiği alacak faizi GVK’nun 75 inci

maddesinin ikinci fıkrasının 6 numaralı bendine göre her nevi alacak faizleri menkul sermaye iradı olup,

vergi tevkifatına tabi tutulmamaktadır.

5 İndirim oranı, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre o yıl için tespit edilmiş olan yeniden değerleme oranının, aynı

dönemde Devlet tahvili ve Hazine bonosu ihalelerinde oluşan bileşik ortalama faiz oranına bölünmesi suretiyle Maliye

Bakanlığı'nca tespit edilir.

Page 9: SORU 1: İnaat malzemeleri ticareti ile itigal e den ...

9

Raşit UÇAN – Vergi Müfettişi ([email protected])

Alacak faizleri tevkifat ve istisna uygulamasına konu olmayan menkul sermaye iratlarıdır. GVK’nun

86 ncı maddesinin 1 numaralı fıkrasının d bendine göre; bir takvim yılı içinde elde edilen ve toplamı

2016 takvim yılı için 1.600 TL’yi aşmayan, tevkifata ve istisna uygulamasına konu olmayan menkul ve

gayrimenkul sermaye iratları gelirin toplanmasında dikkate alınmamaktadır.

Elde edilen alacak faizi 1.200 TL olup tek başına beyan sınırı olan 1.600 TL’nin altındadır. Ancak;

Bay (Y)’nin 2016 takvim yılında iktisadi işletmeye kayıtlı olmayan gayrimenkulünü mesken olarak

kiraya verilmesi nedeniyle elde ettiği istisna ve tevkifat uygulamasına konu olmayan 30.000 TL

gayrimenkul sermaye iradı mevcuttur. Bu durumda 2016 takvim yılında elde edilen tevkifata ve istisna

uygulamasına konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratları toplamı 31.200 TL olup, .

GVK’nun 86 ncı maddesinin 1 numaralı fıkrasının d bendinde yer alan 1.600 TL beyan sınırını aşması

nedeniyle 1.200 TL tutarındaki alacak faizi yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecektir.

Tablo 10-Menkul Sermaye İratlarına İlişkin Bildiriminin Düzenlenmesi:

Dövize endeksli devlet tahvil faizi ve alacak faizi ile ilgili olarak yukarıda yapılan açıklamalara göre

Bay (Y) tarafından verilecek yıllık gelir vergisi beyannamesinin Tablo 10-Menkul Sermaye İratlarına

İlişkin Bildirimi aşağıdaki gibi düzenlenecektir.

Gayrisafi İrat 23.200 TL

- Dövize Endeksli Devlet Tahvil Faizi 22.000 TL

- Alacak Faizi 1.200 TL

İstisna Tutarı 0 TL

İndirilecek Giderler 0 TL

Safi İrat (Yıllık beyannamenin 22 numaralı satırına aktarılmak üzere yıllık

beyannamenin ekinde yer alan Tablo-10 Menkul Sermaye İratlarına İlişkin

Bildirimin 50 numaralı satırına yazılacak tutar) 23.200 TL

Kesilen Gelir Vergisi Toplamı (Yıllık beyannamenin 53 numaralı satırına

aktarılmak üzere yıllık beyannamenin ekinde yer alan Tablo-10 Menkul

Sermaye İratlarına İlişkin Bildirimin 50 numaralı satırına yazılacak tutar) 0 TL

Beyana İlişkin Bilgiler:

Geçici Vergi:

GVK’nun mükerrer 120 inci maddesinin birinci fıkrasında ticari kazanç sahiplerinin cari

vergilendirme döneminin gelir vergisine mahsup edilmek üzere, GVK’nun ticari kazancın tespitine

ilişkin hükümlerine göre (indirim ve istisnalar ile Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümleri de

dikkate alınarak) belirlenen ilgili hesap döneminin kazançları (42 nci madde kapsamına giren kazançlar

ile noterlik görevini ifa ile mükellef olanların bu işlerden sağladıkları kazançlar hariç) üzerinden 103

üncü maddede yer alan tarifenin ilk gelir dilimine uygulanan oranda geçici vergi ödeyecekleri, Geçici

vergi matrahının hesaplanmasında dönem sonu mal mevcutları, kayıtlar üzerinden tespit edilebieceği

hükmolunmuştur.

Mezkûr maddeye göre geçici verginin yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisine

mahsup edilebilmesi için ödenmiş olması gerekmektedir. Buna göre; 2016 takvim yılında Bay (Y)’nin

verdiği geçici vergi beyannameleri ile tahakkuk eden 9.000 TL tutarında geçici verginin sadece Bay (Y)

tarafından ödenen 5.000 TL yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisine mahsup edilecektir.

Gıda Bankacılığı Bağışı:

GVK’nun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının 6 numaralı bendine göre gelir vergisi matrahının

tespitinde, gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden fakirlere yardım amacıyla gıda

bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar

Page 10: SORU 1: İnaat malzemeleri ticareti ile itigal e den ...

10

Raşit UÇAN – Vergi Müfettişi ([email protected])

çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedelinin tamamı

indirilebilir.

Mezkûr madde ile Maliye Bakanlığına verilen yetki çerçevesinde yayımlanan 251 seri numaralı

Gelir Vergisi Genel Tebliği ile gıda bankacılığı kapsamında yapılacak bağışlara ilişkin usul ve esasları

düzenlenmiştir. Buna göre:

- Gıda maddesi bağışının dernek veya vakfa yapılmış olması gerekmektedir. Bağışı kabul edecek

dernek veya vakfın tüzüğünde veya senedinde ihtiyacı bulunanlara gıda yardımı yapabilmesine ilişkin

hükümlerin bulunması gerekmektedir.

- Gıda bankacılığı kapsamında yapılacak bağışların gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddesi

niteliğinde olması gerekmektedir.

- Yapılacak bağışlar şartlı olarak (bedelsiz olarak ihtiyaç sahiplerine dağıtılmak üzere) yapılması

gerekmektedir.

- Gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddesi niteliğini taşımayan veya şartlı olarak yapılmayan

bağışlar, gıda bankacılığı kapsamında yapılacak bağış olarak değerlendirilmeyecektir.

- Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesi çerçevesinde indirim konusu yapılacak bağışlar, bağışa

konu mal bedeli Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesinde belirtilen fatura düzenleme sınırının altında

kalsa dahi mutlaka fatura ile belgelendirilecek ve ayrıca taşıma için sevk irsaliyesi düzenlenecektir.

- Bağışlanan mala ilişkin bilgileri eksiksiz olarak içerecek fatura, bağış yapılan dernek veya vakıf

adına düzenlenecektir. Mal bedeli olarak faturada, bağışa konu malın maliyet bedeli (yüklenilen katma

değer vergisi hariç) yazılı olacaktır.

- Faturada "İhtiyaç sahiplerine yardım şartıyla bağışlandığından KDV hesaplanmamıştır." ibaresinin

yer alması zorunludur. (KDVK 17/2-b kısmi istisna6)

- Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesinde yapılan düzenleme çerçevesinde, yıllık

beyannamede yer alacak gelir vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılacak işlemlerde bağışı

yapan tarafından bir belge düzenlenmesine gerek bulunmamakta olup, varsa bağış yapılan malın

edinimine ilişkin belgelerin saklanması zorunludur.

- Dernek ve vakıflar kendi mevzuatlarının öngördüğü belgeleri düzenleyecek ve bağış yapanlara bir

örneğini vereceklerdir.

- Ticari faaliyetle uğraşanlarca düzenlenen faturalar dernek ve vakıf tarafından muhafaza edilecektir.

- Ticari işletmeye dahil malların (gıda maddelerinin) bağışlanması durumunda bu malların maliyet

bedeli Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesi çerçevesinde gider kaydedilir. Bu işlem, faturanın bir

yandan gelir bir yandan da gider kaydedilmesi suretiyle gerçekleştirilir.

- Bağışlanan gıda maddelerinin işletmeye dahil olmaması halinde ise, söz konusu malın maliyet

bedeli (KDV dahil) Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesi çerçevesinde yıllık beyannamenin bağış

ve yardımlara ilişkin bölümüne yazılarak gelir vergisi matrahının tespitinde indirim olarak dikkate

alınacaktır.

6 Gıda bankacılığı kapsamında yapılan bağışlar KDV Kanunun 17 nci maddesinin 2 numaralı fıkrasının b bendine göre katma

değer vergisinden müstesnadır. Katma değer vergisi mükellefleri, bir vergilendirme döneminde yaptıkları bağışların toplam

tutarını ilgili dönem beyannamesinin 6 ve 7 numaralı satırlarına dahil etmek suretiyle beyanda bulunacaklardır.

KDV Kanunun 30 uncu maddesinin a fıkrası ve 32 nci maddelerine göre, kısmi istisna mahiyetindeki bu teslimin (gıda

maddesi bağışlarının) bünyesine giren katma değer vergisi tutarının indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır. Bu

nedenle, bağışın yapıldığı dönemde, bağışlanan gıda maddelerinin iktisabı dolayısıyla yüklenilen katma değer vergisi

tutarının hesaplanması ve aynı döneme ait katma değer vergisi beyannamesinin 20 numaralı satırına dahil edilmesi, aynı

tutarın defter kayıtlarında "indirim KDV" hesaplarından çıkarılarak, gider hesaplarına aktarılması gerekmektedir.

Page 11: SORU 1: İnaat malzemeleri ticareti ile itigal e den ...

11

Raşit UÇAN – Vergi Müfettişi ([email protected])

Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunmak üzere kurulan ve vakıf tüzüğünde

bu yönde hüküm bulunan bir vakfa KDV dahil bedeli 6.000 TL olan gıda maddesini bedelsiz olarak

ihtiyaç sahiplerine dağıtılması şartıyla bağışlamıştır. Yapılan bağış 251 seri numaralı Gelir Vergisi

Genel Tebliğindeki şartları taşıdığı için bağış tutarının tamamı gelir vergisi matrahının tespitinde

indirim konusu yapılabilecektir.

GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİNİN DÜZENLENMESİ:

Beyan Edilecek Gelir 303.100 TL

- Ticari Kazanç 23.000 TL

- Gayrimenkul Sermaye İradı 202.500 TL

- Menkul Sermaye İradı 23.200 TL

- Safi Değer Artış Kazancı 54.400 TL

Mahsup Edilecek Geçmiş Yıl Zararları ve İndirimler Toplamı 6.000 TL

- Gıda Bankacılığı Faaliyetinde Bulunan Bir Vakıfa Yapılan Bağış 6.000 TL

Mahsup Sonrası Kalan Tutar 297.100 TL

Gelir Vergisi Matrahı 297.100 TL

Hesaplanan Gelir Vergisi 95.735 TL

Mahsup Edilecek Vergiler Toplamı 53.000 TL

- Kesinti Yoluyla Ödenen Vergiler 48.000 TL

- Geçici Vergi 5.000 TL

Ödenmesi Gereken Gelir Vergisi 42.735 TL

Page 12: SORU 1: İnaat malzemeleri ticareti ile itigal e den ...

12

Raşit UÇAN – Vergi Müfettişi ([email protected])

Page 13: SORU 1: İnaat malzemeleri ticareti ile itigal e den ...

13

Raşit UÇAN – Vergi Müfettişi ([email protected])

Page 14: SORU 1: İnaat malzemeleri ticareti ile itigal e den ...

14

Raşit UÇAN – Vergi Müfettişi ([email protected])