solidworks skripta

OPR-podloge

I/112

SADRAJ 1 VJEBA ...............................................................................................................1

1.1 MODELIRANJE POKLOPCA........................................................................1 1.1.1 Koraci modeliranja poklopca..................................................................1 1.1.2 Skiciranje profila za ekstrudiranje ..........................................................2 1.1.3 Ekstrudiranje kvadra ..............................................................................2 1.1.4 Skiciranje krunice.................................................................................3 1.1.5 Ekstrudiranje valjka................................................................................3 1.1.6 Skiciranje krunice za oduzimanje materijala ekstruzijom .....................3 1.1.7 Izrada provrta oduzimanjem materijala ekstruzijom...............................4 1.1.8 Izrada zaobljenja....................................................................................4 1.1.9 Izrada ljuske...........................................................................................5

2 VJEBA ...............................................................................................................6 2.1 MODELIRANJE OJNICE ..............................................................................6

2.1.1 Koraci modeliranja .................................................................................6 2.1.2 Skiciranje profila za ekstrudiranje ..........................................................7 2.1.3 Ekstrudiranje profila ...............................................................................7 2.1.4 Skiciranje krunice 15..........................................................................7 2.1.5 Skiciranje otvorenog crtea za oduzimanje materijala ekstrudiranjem...8 2.1.6 Oduzimanje materijala ekstrudiranjem...................................................8 2.1.7 Odreivanje nagiba ploha......................................................................8 2.1.8 Izrada ljuske...........................................................................................9 2.1.9 Odreivanje nagiba unutranjih ploha ljuske .........................................9 2.1.10 Izrada zaobljenja....................................................................................9 2.1.11 Zrcaljenje znaajki modela...................................................................10

2.2 MODELIRANJE MATICE............................................................................11 2.2.1 Koraci modeliranja matice....................................................................11 2.2.2 Skiciranje i ekstrudiranje esterokuta ..................................................12 2.2.3 Skiciranje profila za dodavanje materijala rotiranjem...........................12 2.2.4 Dodavanje materijala rotiranjem profila................................................12 2.2.5 Skiciranje profila za oduzimanje materijala rotiranjem .........................13 2.2.6 Kreiranje dodatne ravnine....................................................................13 2.2.7 Skiciranje profila i oduzimanje materijala rotiranjem ............................13 2.2.8 Izrada zaobljenja..................................................................................14 2.2.9 Izrada skoenja....................................................................................14

3 VJEBA .............................................................................................................15 3.1 MODELIRANJE NOSAA ..........................................................................15

3.1.1 Koraci modeliranja nosaa...................................................................15 3.1.2 Ekstrudiranje valjka..............................................................................16 3.1.3 Skiciranje profila za dodavanje materijala po putanji ...........................16 3.1.4 Skiciranje putanje za dodavanje materijala..........................................16 3.1.5 Dodavanje materijala po putanji...........................................................17 3.1.6 Skiciranje krunice 80........................................................................17 3.1.7 Ekstrudiranje sa skoenjem.................................................................18 3.1.8 Izrada provrta oduzimanjem materijala ekstrudiranjem .......................18 3.1.9 Zaobljavanje bridova............................................................................18 3.1.10 Skoavanje bridova .............................................................................19

3.2 MODELIRANJE KUITA..........................................................................20 3.2.1 Koraci modeliranja kuita ...................................................................20 3.2.2 Skiciranje krivulje 1 kao vodilje za dodavanje materijala po putanji .....21 3.2.3 Skiciranje krivulje 2 kao vodilje za dodavanje materijala po putanji .....21

OPR-podloge

II/112

3.2.4 Kreiranje pomone ravnine ................................................................. 21 3.2.5 Skiciranje profila za dodavanje materijala po putanji........................... 22 3.2.6 Skiciranje putanje za dodavanje materijala po putanji......................... 22 3.2.7 Dodavanje materijala po putanji .......................................................... 23 3.2.8 Izrada zaobljenja ................................................................................. 23 3.2.9 Izrada ljuske ........................................................................................ 23 3.2.10 Skiciranje krunice 20 i oduzimanje materijala ekstruzijom............... 24 3.2.11 Zrcaljenje znaajki modela .................................................................. 24 3.2.12 Skiciranje i ekstrudiranje dviju krunica............................................... 24 3.2.13 Zrcaljenje znaajki modela .................................................................. 25 3.2.14 Izrada skoenja ................................................................................... 25

4 VJEBA............................................................................................................. 26 4.1 MODELIRANJE PREKIDAA .................................................................... 26

4.1.1 Koraci modeliranja prekidaa .............................................................. 26 4.1.2 Skiciranje i ekstrudiranje polovice valjka ............................................. 27 4.1.3 Skiciranje i ekstrudiranje profila hvataljke............................................ 27 4.1.4 Ukoavanje ploha................................................................................ 27 4.1.5 Izrada zaobljenja izmeu ploha........................................................... 28 4.1.6 Izrada zaobljenja bridova .................................................................... 28 4.1.7 Izrada zaobljenja varijabilnog radijusa................................................. 28 4.1.8 Zrcaljenje modela ................................................................................ 29 4.1.9 Izrada zaobljenja ................................................................................. 29

4.2 MODELIRANJE PRIRUBNICE................................................................... 30 4.2.1 Koraci modeliranja prirubnice.............................................................. 30 4.2.2 Skiciranje i ekstrudiranje krunice 150.............................................. 31 4.2.3 Kreiranje dodatnih ravnina .................................................................. 31 4.2.4 Skiciranje etiriju krunica ................................................................... 31 4.2.5 Dodavanje materijala povezivanjem profila ......................................... 32 4.2.6 Izrada ljuske ........................................................................................ 33 4.2.7 Izrada skice rebra................................................................................ 33 4.2.8 Izrada rebra......................................................................................... 33 4.2.9 Izrada ostalih rebara............................................................................ 34 4.2.10 Izrada zaobljenja bridova rebara ......................................................... 34 4.2.11 Izrada zaobljenja podnoja rebara ...................................................... 34 4.2.12 Izrada provrta 6oduzimanjem materijala ekstrudiranjem................... 35 4.2.13 Izrada krunog obrasca provrta........................................................... 35

5 VJEBA............................................................................................................. 36 5.1 MODELIRANJE ISPUNE GRANE............................................................ 36

5.1.1 Koraci modeliranja............................................................................... 36 5.1.2 Skiciranje krunice 50 i ekstrudiranje cijevi ....................................... 37 5.1.3 Skiciranje dviju krunica 40 i 35 kao profil za dodavanje materijala preko putanje..................................................................................................... 37 5.1.4 Dodavanje materijala po putanji .......................................................... 38 5.1.5 Pretvorba brida u element skice.......................................................... 38 5.1.6 Oduzimanje matrijala ekstrudiranjem .................................................. 39 5.1.7 Skiciranje i ekstrudiranje cijevi ............................................................ 39 5.1.8 Skiciranje i ekstrudiranje prirubnice..................................................... 40 5.1.9 Izrada linearnog obrasca..................................................................... 40

5.2 MODELIRANJE OPLATE........................................................................... 41 5.2.1 Koraci modeliranja oplate.................................................................... 41 5.2.2 Skica i izrada osnove oplate................................................................ 42 5.2.3 Izrada skice prirubnice ........................................................................ 42

OPR-podloge

III/112

5.2.4 Izrada prirubnica po obodu ..................................................................42 5.2.5 Izrada prirubnice iz brida......................................................................43 5.2.6 Izrada druge prirubnice na bridu ..........................................................44 5.2.7 Izrada pobrida......................................................................................44 5.2.8 Izrada jezika.......................................................................................44 5.2.9 Skoavanje kuteva...............................................................................45 5.2.10 Savijanje jezika ..................................................................................45 5.2.11 Oduzimanje materijala ekstruzijom ......................................................45 5.2.12 Izravanavanje lima...............................................................................46

6 VJEBA .............................................................................................................47 6.1 MODELIRANJE OPRUGE..........................................................................47

6.1.1 Koraci modeliranja opruge ...................................................................47 6.1.2 Skiciranje luka uice opruge ................................................................48 6.1.3 Skiciranje gornje projekcije krivulje ulaznog prijelaza ..........................48 6.1.4 Skiciranje desne projekcije krivulje ulaznog prijelaza ..........................48 6.1.5 Kreiranje krivulje iz dviju projekcija ......................................................49 6.1.6 Kreiranje dodatne ravnine....................................................................49 6.1.7 Skiciranje krunice kao osnove za zavojitu krivulju..............................49 6.1.8 Kreiranje zavojite krivulje .....................................................................50 6.1.9 Kreiranje dodatne ravnine....................................................................50 6.1.10 Skiciranje desne projekcije krivulje ulaznog prijelaza ..........................50 6.1.11 Skiciranje prednje projekcije krivulje ulaznog prijelaza ........................51 6.1.12 Kreiranje krivulje iz dviju projekcija ......................................................51 6.1.13 Skiciranje luka uice opruge ................................................................51 6.1.14 Kreiranje kompozitne krivulje ...............................................................52 6.1.15 Kreiranje dodatne ravnine....................................................................52 6.1.16 Kreiranje krunice kao osnove profila za dodavanje materijala po putanji 52 6.1.17 Dodavanje materijala po putanji...........................................................53

6.2 KREIRANJE RAZLIITIH KONFIGURACIJA MODELA OPRUGE.............54 6.2.1 Dodavanje jednadbi izmeu dimenzija modela ..................................54 6.2.2 Povezivanje dimenzija s razliitim vrijednostima unutar tablice ...........55

7 VJEBA .............................................................................................................56 7.1 MODELIRANJE MASKE MOBITELA..........................................................56

7.1.1 Koraci modeliranja maske mobitela .....................................................56 7.1.2 Skiciranje luka i kreiranje povrine.......................................................57 7.1.3 Skiciranje referentnih elipsi ..................................................................57 7.1.4 Skiciranje profila za odrezivanje povrine ............................................58 7.1.5 Odrezivanje povrine ...........................................................................58 7.1.6 Kreiranje dodatne ravnine....................................................................59 7.1.7 Kreiranje ravne povrine......................................................................59 7.1.8 Skiciranje krivulje kao profila 1 za kreiranje povrine po putanji ..........60 7.1.9 Skiciranje krivulje kao profila 2 za kreiranje povrine po putanji ..........60 7.1.10 Kreiranje povrine po putanji ...............................................................60 7.1.11 Skiciranje luka radijusa 100 mm za kreiranje povrine rotiranjem .......61 7.1.12 Kreiranje povrine rotiranjem...............................................................61 7.1.13 Odrezivanje povrina ...........................................................................61 7.1.14 Skrivanje i povezivanje povrina..........................................................62 7.1.15 Skiciranje luka radijusa 80mm .............................................................62 7.1.16 Kreiranje povrine popunjavanjem.......................................................62 7.1.17 Povezivanje povrina...........................................................................63 7.1.18 Zrcaljenje i povezivanje povrina .........................................................63

OPR-podloge

IV/112

7.1.19 Dodavanje materijala zadebljenjem povrina ...................................... 64 7.1.20 Kreiranje otvora oduzimanjem materijala ekstrudiranjem.................... 64 7.1.21 Skiciranje elipse .................................................................................. 64 7.1.22 Kreiranje linearnog obrasca unutar skice ............................................ 65 7.1.23 Kreiranje otvora za gumbe oduzimanjem materijala ekstrudiranjem ... 65

8 VJEBA............................................................................................................. 66 8.1 KREIRANJE SKLOPA POKLOPCA I KUITA......................................... 66

8.1.1 Smjetanje dijelova u sklop ................................................................. 67 8.1.2 Kreiranje veze meu bridovima........................................................... 67 8.1.3 Kreiranje veze meu bonim plohama ................................................ 68 8.1.4 Kreiranje veze meu gornjim plohama................................................ 68

8.2 KREIRANJE SLOENIJEG SKLOPA......................................................... 69 8.2.1 Smjetanje nosaa.............................................................................. 70 8.2.2 Smjetanje dijelova zgloba.................................................................. 70

a. Povezivanje ploha nosaa i glavine relacijom koncetrinosti .................. 70 b. Povezivanje ploha nosaa i glavine relacijom koincidentnosti ................ 71 c. Povezivanje ploha glavine i kocke zgloba relacijom koncetrinosti......... 71 d. Povezivanje ploha glavine i kocke zgloba relacijom koincidentnosti....... 71 e. Povezivanje ploha kocke zgloba i druge glavine relacijama koncentrinosti i koincidentnosti ............................................................................................. 72 f. Povezivanje nosaa i druge glavine relacijom paralelnosti ..................... 72 g. Povezivanje manjeg zatika i druge glavine relacijama koncetrinosti i tangentnosti ................................................................................................... 73 h. Povezivanje drugog manjeg zatika ......................................................... 73 i. Povezivanje veeg zatika i glavine relacijama koncetrinosti i tangentnosti 73

8.2.3 Smjetanje podsklopa u sklop............................................................. 74 j. Povezivanje podsklopa ruice s glavinom............................................... 74

8.2.4 Rotiranje dijelova sklopa ..................................................................... 74 9 VJEBA............................................................................................................. 75

9.1 Modeliranje i sklapanje arke ..................................................................... 75 9.1.1 Koraci modeliranja i sklapanja arke................................................... 75 9.1.2 Kreiranje osnovnog dijela .................................................................... 76 9.1.3 Ekstrudiranje profila skice ................................................................... 76 9.1.4 Kreiranje uice..................................................................................... 76 9.1.5 Izrada provrta za svornjak ................................................................... 77 9.1.6 Izrada provrta za vijke s ravnom glavom............................................. 77 9.1.7 Dodavanje veza izmeu kota pomou jednadbi ................................ 77 9.1.8 Zrcaljenje provrta za vijke.................................................................... 78 9.1.9 Izrada skice (Layout) ........................................................................... 78 9.1.10 Izrada prve skice za odrezivanje uica................................................ 80 9.1.11 Izrada druge skice za odrezivanje uica.............................................. 81 9.1.12 Razmjetaj dijelova (Parts Configurations).......................................... 82 9.1.13 Sklapanje dijelova u sklop ................................................................... 82 9.1.14 Kreiranje novog dijela unutar sklopa ................................................... 84

10 Modeliranje i sklapanje zatvaraa .................................................................. 86 10.1.1 Modeliranje pozicije 1.......................................................................... 87 10.1.2 Modeliranje pozicije 2 i 3 ..................................................................... 88 10.1.3 Modeliranje pozicije 4.......................................................................... 89 10.1.4 Modeliranje pozicije 5.......................................................................... 90 10.1.5 Sklapanje dijelova ............................................................................... 91

11 VJEBA ......................................................................................................... 92

OPR-podloge

V/112

11.1 Izrada 2D crtea (Drawing) .........................................................................92 11.1.1 Ova vjeba obuhvaa ..........................................................................92 11.1.2 Povlaenje sastavnica iz ACAD 2002..................................................93 11.1.3 Otvaranje crtea na osnovu predloka (Drawing Template) ................94 11.1.4 Priprema predloka..............................................................................94 11.1.5 Promjena svojstava crtea...................................................................95 11.1.6 Kreiranje crtea (Drawing) ...................................................................95 11.1.7 Kotiranje crtea....................................................................................96 11.1.8 Modificiranje dimenzija.........................................................................97 11.1.9 Novi list (Drawing Sheet) .....................................................................98 11.1.10 Ureivanje crtea .............................................................................98

11.2 Kreiranje sastavnice i pozicija dijelova u sklopu (Bill of Materials) ..............99 11.2.1 U ovoj vjebi se prikazuje ....................................................................99 11.2.2 Postavljanje opcija crtea ..................................................................100 11.2.3 Ubacivanje sastavnice dijelova ..........................................................101 11.2.4 Promjena sadraja sastavnice dijelova..............................................102 11.2.5 Prikazivanje oznaka pozicija dijelova u sklopu...................................102

12 VJEBA........................................................................................................103 12.1 Modeliranje reetke (3D Sketching) ..........................................................103

12.1.1 U ovoj vjebi pokazat e se uvod u 3D skiciranje ..............................103 12.1.2 Kreiranje okvira reetke koristei 3D skicu ....................................104

a. Kreiranje vanjskog okvira ......................................................................104 b. Kreiranje poprene cijevi reetke ..........................................................105 c. Kreiranje uzoraka ..................................................................................105

12.1.3 Kreiranje druge polovice reetke (Mirror)...........................................106

OPR-podloge

1/112

1 VJEBA

1.1 MODELIRANJE POKLOPCA

Tijekom prve vjebe izradit e se raunalni model dijela prema slici 1. Kvadrat i krunica projicirat e se u smjeru normale te tako tvoriti kvadar odnosno valjke. Pri projekciji profila (ekstruziji) nastali volumen se moe dodavati ili oduzimati.

Slika 1. Crte i model poklopca

1.1.1 Koraci modeliranja poklopca

Skiciranje kvadrata 120x120 mm kao osnove za ekstrudiranje. Ekstrudiranje skice kvadrata. Skiciranje i definiranje poloaja krunice 70 na povrini kvadra kao osnove

za ekstrudiranje. Ekstrudiranje skice krunice. Skiciranje i definiranje poloaja krunice 50 na povrini valjka kao osnove za

oduzimanje materijala ekstruzijom. Oduzimanje materijala kroz cijeli model. Zaobljavanje bridova i plohe. Izrada ljuske d=2 mm.

OPR-podloge

2/112

1.1.2 Skiciranje profila za ekstrudiranje

U ravnini (FRONT) prednjeg pogleda (nacrta) potrebno je nacrtati etverokut (Rectangle) s donjim lijevim vrhom koji se nalazi u ishoditu i dimenzijama (Dimension) 120x120 mm. Ova skica definira se zadavanjem slijedeih ogranienja (Constraints):

krajevi dviju crta (vertikalne (a) i horizontalne (b)) prolaze kroz ishodite (koincidentni s ishoditem Coincident),

stranice etverokuta su meusobno okomite i paralelne, dimenzije definiraju meusobnu udaljenosti stranica.

Slika 2. Skica kvadrata 120x120 mm

1.1.3 Ekstrudiranje kvadra

Slika 3. Ekstrudiranje kvadrata

Nacrtani kvadrat potrebno je ekstrudirati (Extrude) u smjeru normale na pozitivnoj strani ravnine skiciranja za 30 mm, prema slici 3.

OPR-podloge

3/112

1.1.4 Skiciranje krunice

Na odabranoj plohi kvadrata (prema slici 4.) potrebno je nacrtati sredinjicu (Center Line) po glavnoj dijagonali kvadrata i krunicu (Circle) promjera 70. Sredinjica ne ulazi u osnovu za izradu Feature-a (znaajke) ve slui kao referentna linija za odreivanje poloaja sredita krunice. Potrebno je odrediti ogranienje konicidencije pozicije sredita krunice i polovita (Midpoint) dijagonale. Time je povezano sredite krunice i sredite kvadrata.

Slika 4. Skica krunice

1.1.5 Ekstrudiranje valjka

Nacrtanu krunicu potrebno je ekstrudirati za 25 mm u smjeru normale na pozitivnoj strani ravnine skiciranja (slika 5).

1.1.6 Skiciranje krunice za oduzimanje materijala ekstruzijom

Na ravnoj plohi valjka nacrtati krunicu promjera 50 uz definiciju koncentrinosti (Concentric) s bridom valjka 70.


OPR-podloge

4/112

1.1.7 Izrada provrta oduzimanjem materijala ekstruzijom

Nacrtana krunica osnova je za oduzimanje materijala ekstruzijom (Extruded Cut) kroz cijeli model (Through All), slika 6.

Slika 6. Provrt izraen oduzimanjem materijala ekstruzijom

1.1.8 Izrada zaobljenja

Izraditi zaobljenja (Fillet) konstantnog radijusa R=5mm na bridovima modela prikazanim na slici 7.

Slika 7. Zaobljenje bridova

Izraditi zaobljenja konstantnog radijusa R=2mm svih bridova odabrane prednje plohe kvadra (slika 8) i dva brida na valjku.

Slika 8 Zaobljenje bridova plohe i valjka

OPR-podloge

5/112

1.1.9 Izrada ljuske

Iz modela napraviti ljusku (Shell) debljine (Thickness) 2mm uz odstranjivanje zadnje plohe (slika 9).

Slika 9. Izrada ljuske

OPR-podloge

6/112

2 VJEBA

2.1 MODELIRANJE OJNICE

Izradit e se raunalni model dijela prema slici 10. Profil gornje polovice modela. projicirat e se u smjeru normale, te odrezivanjem i skoavanjem dobiti potreban oblik od kojeg e se izraditi ljuska. Zaobljavanjem ploha i bridova dobit e se konani oblik.

Slika 10. Model ojnice

2.1.1 Koraci modeliranja

Skiciranje profila kao osnove za ekstrudiranje. Ekstrudiranje profila. Skiciranje i definiranje poloaja krunice 15 kao osnove za ekstrudiranje. Oduzimanje materijala ekstrudiranjem krunice kroz cijeli model. Skiciranje otvorenog profila za oduzimanje ekstrudiranjem. Odreivanje kosine vanjskih ploha modela. Izrada ljuske d=10 mm. Odreivanje kosine unutarnjih ploha modela. Zaobljavanje bridova. Zrcaljenje modela.

OPR-podloge

7/112

2.1.2 Skiciranje profila za ekstrudiranje

U ravnini (FRONT) prednjeg pogleda (nacrt) potrebno je nacrtati profil prema slici 11. koritenjem crta (Line), lukova (Centerpoint Arc) sa sreditem u ishoditu uz ogranienje da je crta s nagibom 15 tangentna (Tangent) na vanjski luk.

Slika 11. Skica profila za ekstrudiranje

2.1.3 Ekstrudiranje profila

Ekstrudirati profil u oba smjera nomale (Midplane) tako da ukupna irina modela bude 80mm.

Slika 12. Ekstrudiranje profila u oba smjera

2.1.4 Skiciranje krunice 15


Na donjoj plohi modela skicirati krunicu 15 sa sreditem udaljenim od lijevog brida za 15 mm (slika 13.). Oduzeti materijal ekstrudiranjem kroz cijeli model.

OPR-podloge

8/112

2.1.5 Skiciranje otvorenog crtea za oduzimanje materijala ekstrudiranjem

Na donjoj plohi modela potrebno je nacrtati otvoreni profil tako da je crta pod nagibom 7 koincidentna s gornjim desnim vrhom, na koju se nastavlja tangentni luk (Tangent Arc). Luk tangengira i koincidira s lijevim bridom modela. Nacrtanu duinu i luk potrebno je zrcaliti (Sketch Mirror) oko sredinjice koja ide iz ishodita.

Slika 14. Skica za oduzimanje materijala ekstrudiranjem

2.1.6 Oduzimanje materijala ekstrudiranjem

Otvoreni profil sluit e za oduzimanje materijala ekstrudiranjem prema vani i u smjeru prikazanom na slici15.

Slika 15. Oduzimanje materijala ekstruzijom

2.1.7 Odreivanje nagiba ploha Potrebno je ukositi (Draft) 3 vanjske plohe modela za 7 (slika 16.) uzimajui

donju plohu modela za neutralnu ravninu.

Slika 16. Skoavanje ploha modela

OPR-podloge

9/112

2.1.8 Izrada ljuske

Izraditi ljusku debljine 10mm iz modela odstranjujui gornju plohu (slika 17).


2.1.9 Odreivanje nagiba unutranjih ploha ljuske

Slika 18. Skoavanje unutranjih ploha ljuske

Potrebno je ukositi (Draft) 3 unutranje plohe ljuske za 7 (slika 18.) uzimajui gornju plohu modela za neutralnu ravninu.


Na prethodno skoenim plohama potrebno je izraditi zaobljenja (Fillet) konstantnog radijusa R=3mm (slika 19.), na svim bridovima, koji se nalaze na presjecitu sa susjednim plohama modela.

Slika 19. Izrada zaobljenja ploha

OPR-podloge

10/112

Zatim je potrebno izraditi zaobljenja na bridovima prikazanim na slici 20.

Slika 20. Izrada zaobljenja bridova

2.1.11 Zrcaljenje znaajki modela Sve prethodno izraene znaajke (Features) modela potrebno je zrcaliti (Mirror)

oko donje plohe, koja lei u ravnini simetrije modela.

Slika 21. Zrcaljenje modela

OPR-podloge

11/112

2.2 MODELIRANJE MATICE

Slika 22. Model matice

2.2.1 Koraci modeliranja matice

Skiciranje esterokuta kao osnove za ekstrudiranje. Ekstrudiranje esterokuta. Skiciranje profila kao osnove za dodavanje materijala rotiranjem. Dodavanje materijala rotiranjem. Skiciranje profila kao osnove za oduzimanje materijala rotiranjem. Oduzimanje materijala rotiranjem. Kreiranje dodatne ravnine. Skiciranje profila kao osnove za oduzimanje materijala rotiranjem. Zaobljavanje oduzimanjem materijala rotiranjem. Izrada zaobljenja. Izrada skoenja.

OPR-podloge

12/112

2.2.2 Skiciranje i ekstrudiranje esterokuta

U ravnini (TOP) gornjeg pogleda (tlocrt) potrebno je nacrtati esterokut s promjerom unutranje krunice od 120 mm koristei poligon (Polygon) sa est stranica i ekstrudirati ga za 20 mm u smjeru normale na pozitivnoj strani ravnine skiciranja (slika 23).

Slika 23. Skica esterokuta

2.2.3 Skiciranje profila za dodavanje materijala rotiranjem

U ravnini (FRONT) prednjeg pogleda (nacrt) potrebno je nacrtati dva zatvorena profila i sredinjicu iz ishodita prema slici 24.

Slika 24. Skica profila za dodavanje materijala rotiranjem

2.2.4 Dodavanje materijala rotiranjem profila

Dodati materijal rotiranjem (Revolved Boss) profila oko sredinjice za 360.

Slika 25. Dodavanje materijala rotiranjem

OPR-podloge

13/112

2.2.5 Skiciranje profila za oduzimanje materijala rotiranjem

U ravnini (FRONT) prednjeg pogleda (nacrt) potrebno je nacrtati zatvoreni profil koritenjem crta, tangentnog luka i luka definiranog s tri toke (3 Pt Arc) i sredinjicu iz ishodita prema slici 26. Oduzeti materijal rotiranjem (Revolved Cut) profila oko sredinjice za 360.

Slika 26. Skica profila i oduzimanje materijala rotiranjem

2.2.6 Kreiranje dodatne ravnine

Kreirati dodatnu ravninu (Plane) rotacijom nacrtne ravnine (FRONT) za 30 oko osi modela (Temporary Axes).

Slika 27. Dodatna ravnina

2.2.7 Skiciranje profila i oduzimanje materijala rotiranjem

U kreiranoj ravnini skicirati trokutl prema slici 28. ije katete koincidiraju s bridovima modela i sredinjicu oko koje e se oduzeti materijal rotiranjem za 360

Slika 28. Skica profila i oduzimanje materijala rotiranjem

OPR-podloge

14/112


Potrebno je izraditi zaobljenja konstantnog radijusa R=3mm na 2 brida(slika 29).

Slika 29. Izrada zaobljenja

2.2.9 Izrada skoenja

Potrebno je izraditi skoenja od 2mm pod kutem od 45 na bridovima oznaenim na slici 30.

Slika 30. Skoavanje bridova

OPR-podloge

15/112

3 VJEBA

3.1 MODELIRANJE NOSAA

Slika 31. Model nosaa

3.1.1 Koraci modeliranja nosaa Skiciranje krunice 100 kao osnove za ekstrudiranje. Ekstrudiranje skice krunice. Skiciranje profila za dodavanje materijala po putanji. Skiciranje putanje za dodavanje materijala. Dodavanje materijala po putanji. Skiciranje 80 i definiranje poloaja krunice kao osnove za ekstrudiranje. Ekstrudiranje krunice s ukoenjem Izrada provrta 70 i 50 oduzimanjem materijala ekstruzijom Izrada zaobljenja Izrada skoenja

OPR-podloge

16/112

3.1.2 Ekstrudiranje valjka

U ravnini (FRONT) prednjeg pogleda (nacrt) potrebno je nacrtati krunicu 100 sa sreditem u ishoditu. Ekstrudirati skiciranu krunicu u smjeru normale na pozitivnoj strani ravnine skiciranja za 120mm i u u smjeru normale na negatvnoj strani ravnine skiciranja za 50mm.

Slika 32. Ekstrudiranje valjka

3.1.3 Skiciranje profila za dodavanje materijala po putanji

U ravnini (RIGHT) desnog pogleda potrebno je nacrtati profil prema slici 33. iz ishodita koristei duine i zaobljenja (Sketch Fillet) koje se trebaju zrcaliti oko simetrale koja prolazi kroz ishodite.

Slika 33. Skiciranje profila

3.1.4 Skiciranje putanje za dodavanje materijala

U ravnini (TOP) gornjeg pogleda potrebno je nacrtati i pozicionirati crte putanje koja poinje u ishoditu (slikam 34).

OPR-podloge

17/112

Slika 34. Skica putanje

3.1.5 Dodavanje materijala po putanji

Dodati materijal po putanji (Sweep) odabiranjem skice profila (Profile) i skice putanje (Path).

Slika 35. Dodavanje materijala po putanji

3.1.6 Skiciranje krunice 80

U ravnini (TOP) gornjeg pogleda potrebno je nacrtati krunicu 80 sa sreditem koje je koincidentno s bridom dodanog profila (slika 36).


OPR-podloge

18/112

3.1.7 Ekstrudiranje sa skoenjem

Ekstrudirati kruznicu u oba smjera normale (Mid Plane) tako da ukupna visina ekstruzije iznosi 100mm uz skoenje prema unutra za 5 (slika 37).

Slika 37. Ekstrudiranje sa skoenjem

3.1.8 Izrada provrta oduzimanjem materijala ekstrudiranjem

Treba izraditi dva provrta (70 i 50) oduzimanjem materijala ekstrudiranjem kroz cijeli model koristei krunice skicirane na plohama prema slici 38. Zadati ogranienje koncentrinosti (Concentric) krunice 70 s vanjskim bridom valjka i krunice 50 s krnjem stocem.

Slika 38. Oduzimanje materijala ekstrudiranjem

3.1.9 Zaobljavanje bridova

Izraditi zaobljenja konstantnog radijusa R= 3 mm na vanjskim bridovima prema slici 39.

Slika 39. Zaobljavanje bridova

OPR-podloge

19/112

3.1.10 Skoavanje bridova

Izraditi skoenja 3 mm pod kutem od 30 na unutarnjim bridovima prema slici 41.

Slika 40. Skoavanje bridova

OPR-podloge

20/112

3.2 MODELIRANJE KUITA

Slika 41. Model kuita

3.2.1 Koraci modeliranja kuita Skiciranje vodilje 1 za dodavanje materijala po putanji. Skiciranje vodilje 2 za dodavanje materijala po putanji. Kreiranje dodatne ravnine. Skiciranje profila za dodavanje materijala po putanji. Skiciranje putanje za dodavanje materijala. Dodavanje materijala po putanji. Izrada zaobljenja. Izrada ljuske d=2 mm. Skiciranje krunice 20 kao osnove za oduzimanje materijala ekstrudiranjem. Oduzimanje materijala ekstrudiranjem. Zrcaljenje svih znaajki modela. Skiciranje dviju krunica 20 i 6 kao osnove za dodavanje materijala

ekstrudiranjem.

Dodavanje materijala ekstrudiranjem. Zrcaljenje svih znaajki modela. Izrada skoenja.

OPR-podloge

21/112

3.2.2 Skiciranje krivulje 1 kao vodilje za dodavanje materijala po putanji

U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) nacrtati vodilju 1 (slika 42.) za dodavanje materijala po putanji.

Slika 42. Skica krivulje 1

3.2.3 Skiciranje krivulje 2 kao vodilje za dodavanje materijala po putanji

U ravnini gornjeg pogleda (TOP) nacrtati vodilju 2 (slika 43.) za dodavanje materijala po putanji.

Slika 43. Skica krivulje 2

3.2.4 Kreiranje pomone ravnine Kreirati pomonu ravninu Plane1 koja je paralelna i udaljena 70 mm od ravnine

(RIGHT) desnog pogleda u smjeru normale negativnog pogleda na ravninu (RIGHT) kao to je prikazano na slici 44.

OPR-podloge

22/112

Slika 44. Kreiranje pomone ravnine

3.2.5 Skiciranje profila za dodavanje materijala po putanji

U kreiranoj ravnini Plane1 skicirati etverokut iji je donji lijevi vrh koincidentan s vodiljom 2, a polovite gornje stranice s vodiljom 1 (slika 45).

Slika 45. Skica profila

3.2.6 Skiciranje putanje za dodavanje materijala po putanji

U ravnini gornjeg pogleda (TOP) skicirati putanju (slika 46.) za dodavanje materijala kao horizontalnu crtu koja ima duinu od profila do shodita.

Slika 46. Skica putanje

OPR-podloge

23/112


Odabiranjem profila (Profile), putanje (Path) i dviju vodilja (Guideline Curves) dodati materijal prema slici 47.



Izraditi zaobljenja bridova konstantnofg radijusa R=2mm prema slici 48.


3.2.9 Izrada ljuske

Izraditi ljusku debljine 2mm odstranjivanjem triju ploha na modelu kao to je prikazano na slici 49.


OPR-podloge

24/112

3.2.10 Skiciranje krunice 20 i oduzimanje materijala ekstruzijom

U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) skicirati krunicu i oduzeti materijal ekstrudiranjem u oba smjera normale na ravninu skiciranja, kroz cijeli model (slika 50).


3.2.11 Zrcaljenje znaajki modela Zrcaliti sve znaajke modela oko donje plohe modela.

Slika 51. Zrcaljenje znaajki modela

3.2.12 Skiciranje i ekstrudiranje dviju krunica

U dodatnij ravnini nacrtati dvije krunice i ekstrudirati ih za 5mm u smjeru prikazanom na slici 52.

Slika 52. Skica i ekstrudiranje dviju krunica

OPR-podloge

25/112

3.2.13 Zrcaljenje znaajki modela Zrcaliti sve znaajke modela oko ravnine desnog pogleda (RIGHT).

Slika 53. Zrcaljenje znaajki modela

3.2.14 Izrada skoenja

Izraditi skoenja 1mm bridova prikazanih na slici 54. pod kutem od 45.

Slika 54. Izrada skoenja

OPR-podloge

26/112

4 VJEBA

4.1 MODELIRANJE PREKIDAA

Slika 55.Model prekidaa

4.1.1 Koraci modeliranja prekidaa Skiciranje i ekstrudiranje polovice valjka Skiciranje i ekstrudiranje profila hvataljke Ukoavanje ploha hvataljke Izrada zaobljenja izmeu ploha Izrada zaobljenja bridova Izrada zaobljenja varijabilnog radijusa Zrcaljenje modela

OPR-podloge

27/112

4.1.2 Skiciranje i ekstrudiranje polovice valjka

U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) nacrtati luk radijusa R=15 mm sa sreditem u ishoditu i crtu kao na slici 56. Ekstrudirati skicu za 10mm u smjeru normale na pozitivnoj strani ravnine skiciranja.

Slika 56. Skica i ekstrudiranje polovice valjka

4.1.3 Skiciranje i ekstrudiranje profila hvataljke

U ravnini desnog pogleda (RIGHT) nacrtati skicu kao osnovu za ekstrudiranje i ekstrudirati u smjeru normale na pozitivnoj strani ravnine skiciranja za 5mm. (slika 57).

Slika 57. Skica i ekstrudiranje

4.1.4 Ukoavanje ploha

Ukositi (Draft) 3 plohe za 10 u smjeru prikazanom na slici 58, gdje je ravnina desnog pogleda (RIGHT) neutralna ravnina.

Slika 58. Skoavanje ploha

OPR-podloge

28/112

4.1.5 Izrada zaobljenja izmeu ploha Zaobliti dvije plohe zaobljenjem izmeu ploha (Face fillet) uz zadravanje jednog

brida (slika 59).

Slika 59. Izrada zaobljenja izmeu ploha

4.1.6 Izrada zaobljenja bridova

Izraditi tri zaobljenja konstantnih radijusa (5mm. 2mm i 0.5mm) na bridovima prikazanim na slici 60. Preporua se izrada zaobljenja od veeg radijusa prema manjim.

Slika 60. Izrada zaobljenja bridova

4.1.7 Izrada zaobljenja varijabilnog radijusa

Na bridovima prikazanim na slici 61. izraditi zaobljenje varijabilnog radijusa (Variable radius) zadanog u pet toaka.

OPR-podloge

29/112

Slika 61. Izrada zaobljenja varijabilnog radijusa

4.1.8 Zrcaljenje modela

Zrcaliti model oko ravnine desnog pogleda (RIGHT).

Slika 62. Zrcaljenje modela


Izraditi zaobljenje konstantnog radijusa R=5mm na bridovima prikazanim na slici 63.


OPR-podloge

30/112

4.2 MODELIRANJE PRIRUBNICE

Slika 64. Model prirubnice

4.2.1 Koraci modeliranja prirubnice

Skiciranje i ekstrudiranje krunice 150 u plou Kreiranje dodatnih ravnina Skiciranje krunica u dodatnim ravninama Dodavanjem materijala povezivanjem krunica Izrada ljuske Izrada rebara Izrada zaobljenja bridova Skiciranje i izrada provrta 6 oduzimanjem materijala ekstrudiranjem Izrada krunog obrasca provrta

OPR-podloge

31/112

4.2.2 Skiciranje i ekstrudiranje krunice 150

U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) nacrtati krunicu 150 i ekstrudirati je u smjeru normale na pozitivnoj strani ravnine skiciranja za 5mm.

Slika 65. Ekstrudiranje krunice u plou

4.2.3 Kreiranje dodatnih ravnina

Kreirati dodatnu ravninu Plane1 paralelnu s ravninom prednjeg pogleda (FRONT) i udaljene 20mm od prednje plohe ploe. Zatim kreirati ravninu Plane2 udaljenu 30mm od ravnine Plane1 i ravninu Plane3 udaljenu 40mm od ravnine Plane2 (slika 66).

Slika 66. Kreiranje dodatnih ravnina

4.2.4 Skiciranje etiriju krunica U ravnini prednje plohe ploe nacrtati krunicu 130 sa sreditem u projekciji

ishodita. U ravnini Plane1 nacrtati krunicu 90 sa sreditem udaljenim od projekcije ishodita prema slici 67. U ravninama Plane2 i Plane3 nacrtati krunice 70 sa sreditima koincidentnim sreditu krunice u ravnini Plane1.

OPR-podloge

32/112

Slika 67. Skice krunica

4.2.5 Dodavanje materijala povezivanjem profila

Dodati materijal povezivanjem (Loft) etiri nacrtane krunice koje e predstavljati profile (Profiles).

Slika 68. Dodavanje materijala preko profila

OPR-podloge

33/112

4.2.6 Izrada ljuske

Izraditi ljusku debljine 5mm oduzimanjem prednje i zadnje plohe modela kao to je prikazano na slici 69.


4.2.7 Izrada skice rebra

U ravnini gornjeg pogleda (TOP) nacrtati crtu iji su krajevi koincidentni s bridom i siluetom plohe prikazanim na slici 70.

Slika 70. Skica rebra

4.2.8 Izrada rebra

Prethodno nacrtana crta sluit e kao osnova za izradu rebra debljine 10mm dodavanjem materijala u smjeru prikazanom na slici 71.

Slika 71. Izrada rebra

OPR-podloge

34/112

4.2.9 Izrada ostalih rebara

U ravnini gornjeg pogleda (TOP) nacrtati s istim dimenzijama i ogranienjima kao u prethodnom koraku osnovu za drugo rebro, te isto ponoviti za crtanje dviju skica u ravnini desnog pogleda (RIGHT). Na taj nain potrebno je kreirati ukupno etiri rebra kao to je prikazano na slici 72.

Slika 72. Prikaz rebara

4.2.10 Izrada zaobljenja bridova rebara

Izraditi zaobljenja na gornjim bridovima rebara s konstantnim radijusom R=5mm (slika 73).


4.2.11 Izrada zaobljenja podnoja rebara

U podnoju rebara potrebno je izraditi zaobljenja konstantnog radijusa R=0.5mm kao to je prikazano na slici 74.


OPR-podloge

35/112

4.2.12 Izrada provrta 6oduzimanjem materijala ekstrudiranjem

U ravnini prednje plohe nactrati krunicu 6 s ogranienjem da je njeno sredite vertikalno s ishoditem i udaljeno od njega 70. Izraditi provrt oduzimanjem materijala kroz cijeli model.

Slika 75. Izrada provrta

4.2.13 Izrada krunog obrasca provrta

Potrebno je izraditi kruni obrazac (Circular Pattern) provrta kreirajui ukupno 8 provrta koji zatvaraju kut od 360oko osi (Temporary Axes) ploe.

Slika 76. Izrada krunog obrasca provrta

OPR-podloge

36/112

5 VJEBA

5.1 MODELIRANJE ISPUNE GRANE

Slika 77. Model ispune grane

5.1.1 Koraci modeliranja

Skiciranje i ekstruduranje cijevi 50 Skiciranje dviju krunica 40 i 35 kao profila za kreiranje savijene cijevi Skiciranje 3D skice za putanju za kreiranje savijene cijevi Kreiranje savijene cijevi dodavanjem materijala po putanji Skiciranje pretvorbom brida u dio skice i oduzimanje materijala ekstrudiranjem

do povrine cijevi

Skiciranje pretvorbom bridova i ekstrudiranje do povrine cijevi Skiciranje i ekstrudiranje prirubnice Izrada linearnog obrasca

OPR-podloge

37/112

5.1.2 Skiciranje krunice 50 i ekstrudiranje cijevi

U ravnini desnog pogleda (RIGHT) potrebno je nacrtati i odrediti poloaj krunice 50 prema slici 78. i ekstrudirati je 600 mm u smjeru normale na pozitivnoj strani ravnine skiciranja s debljinom stjenke (Thin Feature) 5 mm.

Slika 78. Skica i ekstrudiranje cijevi

5.1.3 Skiciranje dviju krunica 40 i 35 kao profil za dodavanje materijala preko putanje

U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) skicirati krunicu 40 sa sreditem u ishoditu i kreirati iz nje jo jednu s udaljenou (Offset Entities) 5mm prema unutra (slika 79).

Slika 79. Skica profila

1.1.1 Skiciranje 3D skice kao putanje Kreirati 3D skicu (3D Sketch) koristei krivulju (Spline) kroz tri toke (Point) s koordinatama prikazanim u tablici 1, i kao to je prikazano na slici 80. 3D skica e biti putanja za dodavanje materijala po putanji.

Tablica 1 Koordinate toaka 3D skice

X Y Z

Toka 1 0 0 0 Toka 2 30 -20 -150 Toka 3 100 -90 -160

OPR-podloge

38/112

Slika 80. 3D skica putanje


Izraditi savijenu cijev dodavanjem materijala po putanji (Sweep) gdje je skica s krunicama profil, a 3D skica putanja.


5.1.5 Pretvorba brida u element skice

Skicirati na donjoj ravnoj plohi savijene cijevi (slika 82) koristei pretvorbu elemenata (Convert Entities), u ovom sluaju unutarnjeg brida u element skice (krunicu).

OPR-podloge

39/112

Slika 82. Pretvorba brida u dio skice

5.1.6 Oduzimanje matrijala ekstrudiranjem

Oduzeti materijal ekstrudiranjem kreirane krunice do unutranje plohe (Up to Surface) ravne cijevi 50 (slika 83).


5.1.7 Skiciranje i ekstrudiranje cijevi

Skicirati na donjoj ravnoj plohi savijene cijevi koristei pretvorbu oba brida cijevi (slika 84) u dvije krunice koje treba ekstrudirati do vanjske plohe ravne cijevi 50.

Slika 84. Ekstrudiranje cijevi

OPR-podloge

40/112

5.1.8 Skiciranje i ekstrudiranje prirubnice

U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) skicirati prirubnicu kao na slici 85. koritenjem pretvorbe brida, crte, lukova, krunice i zrcaljenja. Tako nacrtan profil ekstrudirati 10 mm u smjeru normale negativne strane ravnine skiciranja.

Slika 85. Skica i ekstrudiranje prirubnice

5.1.9 Izrada linearnog obrasca

Potrebno je izraditi linearni obrazac (Linear Pattern) etiriju znaajki modela (Sweep, Extruded Cut, Extruded Boss) u smjeru osi ravne cijevi s ukupno etiri instance meusobno udaljene 130 mm, ujedno je u opcijama potrebno ukljuiti (Geometry pattern) (slika 86).

Slika 86. Izrada linearnog obrasca

OPR-podloge

41/112

5.2 MODELIRANJE OPLATE

Slika 87.Model oplate

5.2.1 Koraci modeliranja oplate

Skiciranje i izrada osnove oplate iz lima. Skiciranje i izrada prirubnice. Izrada prirubnica iz bridova. Izrada pobrida. Izrada jezika. Skoavanje kutova jezika. Savijanje jezika. Skiciranje krunice i oduzimanje materijala ekstruzijom. Izravanvanje oplate.

OPR-podloge

42/112

5.2.2 Skica i izrada osnove oplate

U ravnini gornjeg pogleda (TOP) nacrtati pomou crta skicu prema slici 88. Koristei opciju za kreiranje modela od savijenog lima (Sheet Metal) iz skice izraditi osnovu (Base Flange) oplate visine 100 mm, deblljine (Thicness) 2mm i radijusa savijanja (Bend Radius) 2 mm.

Slika 88. Skica i kreiranje oplate

5.2.3 Izrada skice prirubnice

Na plohi prikazanoj na slici 89. potrebno je skicirati horizontalnu crtu duljine 20mm kao osnovu za modeliranje prirubnice.

Slika 89. Skica prirubnice

5.2.4 Izrada prirubnica po obodu

Kreirati prirubnice (Miter Flange) iz skiciranog profila po donjim bridovima prikazanim na slici 90. Prirubnica ima iste znaajke kao i ostatak lima.

OPR-podloge

43/112

Slika 90. Izrada prirubnice po obodu

Slika 91. Konani izgled prirubnica

5.2.5 Izrada prirubnice iz brida

Iz odabranog brida (slika 92) kreirati prirubnicu (Edge Flange) duljine 20 mm u smjeru prema slici.

Slika 92. Izrada prirubnice na bridu

OPR-podloge

44/112

5.2.6 Izrada druge prirubnice na bridu

Iz odabranog brida (slika 93) kreirati prirubnicu (Edge Flange) duljine do odabranog vrha susjedne prirubnice prema slici.

Slika 93. Izrada druge prirubnice

5.2.7 Izrada pobrida

Izraditi pobrid (Hem) na prethodno kreiranoj prirubnici duljine (Lenght) 20mm i irine procjepa (Gap distance) od 3 mm (slika94).

Slika 94. Izrada pobrida

5.2.8 Izrada jezika Na odabranoj plohi oplate nacrtati etverokut dimenzija prema slici 95. i iz njega

kreirati jeziak (Tab).

Slika 95. Izrada jezika

OPR-podloge

45/112

5.2.9 Skoavanje kuteva

Odstraniti kuteve (Break Corner) skoavanjem (Chamfer) za 5 mm.

Slika 96. Skoavanje kuteva

5.2.10 Savijanje jezika Skicirati horizontalnu crtu na odabranoj plohi prema slici 97. i saviti (Sketched

Bend) jeziak za 90 tako da je ploha ispod crte fiksna, a pod opcijom (Bend position) odabrati (Material Outside).

Slika 97. Savijanje jezika

5.2.11 Oduzimanje materijala ekstruzijom

Skicirati krunicu na vanjskoj plohi oplate prema slici 98. i oduzeti materijal ekstrudiranjem kroz cijeli model.


OPR-podloge

46/112

5.2.12 Izravanavanje lima

Pomou opcije izravnavanja (Flattened) izravnati oplatu (slika 99).

Slika 99. Izravanavanje lima

OPR-podloge

47/112

6 VJEBA

6.1 MODELIRANJE OPRUGE

Slika 100. Model opruge

6.1.1 Koraci modeliranja opruge

Skiciranje skice Usica1 uice opruge. Skiciranje gornje projekcije krivulje Ulaz_TOP. Skiciranje desne projekcije krivulje Ulaz_RIGHT. Kreiranje krivulje Ulaz iz projekcija. Kreiranje zavojite krivulje. Skiciranje desne projekcije krivulje Izlaz_RIGHT. Skiciranje prednje projekcije krivulje Izlaz_FRONT. Kreiranje krivulje Izlaz iz projekcija. Skiciranje skice Usica1 uice opruge. Kreiranje kompozitne krivulje kao putanje. Skiciranje krunice kao profila. Dodavanje materijala po putanji.

OPR-podloge

48/112

6.1.2 Skiciranje luka uice opruge

U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) nacrtati skicu naziva Usica1 s lukom sredita u ishoditu prema slici 101. Dimenziju radijusa povezati (Link value) s dimenzijom Radijus_usice=30 mm.

Slika 101. Skica luka uice opruge

6.1.3 Skiciranje gornje projekcije krivulje ulaznog prijelaza

U ravnini gornjeg pogleda (TOP) nacrtati skicu naziva Ulaz_TOP s lukom (slika 102) od 90 s poetnom tokom u ishoditu. Dimenziju radijusa povezati (Link value) s dimenzijom Radijus_usice.

Slika 102. Gornja projekcija krivulje

6.1.4 Skiciranje desne projekcije krivulje ulaznog prijelaza

U ravnini desnog pogleda (RIGHT) nacrtati skicu naziva Ulaz_RIGHT s lukom (slika 102) od 90 s poetnom tokom koja je koicidentna s krajem luka uice. Zavrna toka koincidentna je sa sreditem gornje projekcije krivulje.

Slika 103. Desna projekcija krivulje

OPR-podloge

49/112

6.1.5 Kreiranje krivulje iz dviju projekcija

Kreirati krivulju (Projected Curve) prijelaza naziva Ulaz iz gornje i bone projekcije tj. iz skica Ulaz_TOP i Ulaz_RIGHT.

Slika 104. Krivulja kreirana iz projekcija


Kreirati dodatnu ravninu Plane1 paralelnu s ravninom desnog pogleda (RIGHT) i koincidentnu s krajnjom tokom krivulje Ulaz kao to je prikazano na slici 105.

Slika 105. Kreiranje dodatne ravnine Plane1

6.1.7 Skiciranje krunice kao osnove za zavojitu krivulju

U dodatnoj ravnini Plane1 nacrtati skicu krunice nazvanu Helix_Kruznica kojoj je sredite koincideno s projekcijom ishodita (slika 106).

Slika 106. Krunica kao osnova za zavojitu krivulju

OPR-podloge

50/112

6.1.8 Kreiranje zavojite krivulje

Iz prethodno nacrtane krunice kreirati zavojitu krivulju (Helix) ukupne duljine 200mm koja se sastoji od 15 zavoja kao to je prikazano na slici 107.

Slika 107. Zavojita krivulja


Kreirati dodatnu ravninu Plane2 paralelnu s ravninom desnog pogleda (RIGHT) i koincidentnu s krajnjom tokom krivulje Helix kao to je prikazano na slici 108.

Slika 108. Dodatna krivulja Plane2

6.1.10 Skiciranje desne projekcije krivulje ulaznog prijelaza

U ravnini Plane2 nacrtati skicu naziva Izlaz_RIGHT s lukom (slika 109) od 90 s ishoditem koincidentnim s projekcijom ishodita. Dimenziju radijusa povezati (Link value) s dimenzijom Radijus_usice.

Slika 109. Skica desne projekcije Izlaz_RIGHT

OPR-podloge

51/112

6.1.11 Skiciranje prednje projekcije krivulje ulaznog prijelaza

U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) nacrtati skicu Izlaz_FRONT (slika s poetnom tokom koincidentnom s projekcijom ishodita. Dimenziju radijusa povezati (Link value) s dimenzijom Radijus_usice.

Slika 110. Skica prednje projekcije Izlaz_FRONT

6.1.12 Kreiranje krivulje iz dviju projekcija

Kreirati krivulju (Projected Curve) prijelaza naziva Izlaz iz prednje i bone projekcije tj. iz skica Izlaz_FRONT i Izlaz_RIGHT.

Slika 111. Kreiranje krivulje Izlaz

6.1.13 Skiciranje luka uice opruge

U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) nacrtati skicu naziva Usica2 s lukom sredita u projekciji ishoditu prema slici 112. Poetna toka luka koincidentna je s krajnjom tokom krivulje Izlaz. Dimenziju radijusa povezati (Link value) s dimenzijom Radijus_usice=30 mm.

Slika 112. Skica luka uice opruge

OPR-podloge

52/112

6.1.14 Kreiranje kompozitne krivulje

Od prethodno kreiranih skica Usica1 i Usica2 te krivulja Ulaz, Helix i Izlaz kreirati kompozitnu krivulju (Composite Curve) naziva Putanja koja e sluiti kao putanja za dodavanje materijala po putanji.

Slika 113. Krivulja Putanja


Kreirati dodatnu ravninu Plane3 ija je normala tangentna na krivulju (Normal to Curve) skice Usica1 i koincidentna s njenom krajnjom tokom (slika 114).

Slika 114. Dodatna ravnina Plane3

6.1.16 Kreiranje krunice kao osnove profila za dodavanje materijala po putanji

U kreiranoj dodatnoj ravnini Plane3 nacrtati skicu naziva Profil s krunicom sredita u ishoditu ravnine (slika 115).

Slika 115. Krunica kao profil

OPR-podloge

53/112


Dodati materijal po putanji (Sweep) gdje e kompozitna krivulja Putanja biti putanja, a profil skica Profil.


OPR-podloge

54/112

6.2 KREIRANJE RAZLIITIH KONFIGURACIJA MODELA OPRUGE

Slika 117. Konfiguracije modela opruge

6.2.1 Dodavanje jednadbi izmeu dimenzija modela Dodati jednadbu za povezivanje dimenzije promjera krunice koja slui za

osnovu za kreiranje zavojite krivulje nazivanog D1 i radijusa uice nazvane Radijus_usice. Dimenzija D1 treba biti dvostruko vea od dimenzije Radijus_usice.

Slika 118. Skice

OPR-podloge

55/112

Jednadba glasi: "D1@Helix_Kruznica" = 2 * "Radijus_usice@Usica1"

6.2.2 Povezivanje dimenzija s razliitim vrijednostima unutar tablice Dimenziju promjera ice D1 skice Profil, radijusa Radijus_usice skice Usica1 i

dimenzije Broj_zavoja i Duljina krivulje nazvane Helix prikazane na slici 119. potrebno je povezati s vrijednostima kao u tablici 2.

Slika 119. Dimenzije krivulje Helix

Tablica 2 Dimenzije i njihove vrijednosti u razliitim konfiguracijama

Design Table for: Opruga D1@Profil Radijus_usice@Usica1 Broj_zavoja@Helix Duljina@Helix Konfig-1 3 60 20 200 Konfig-2 20 30 6 200 Konfig-3 10 40 15 160 Konfig-4 10 40 15 500

Na taj nain kreirat e se dodatne etiri konfiguracije modela opruge naziva

Konfig-1, Konfig-2, Konfig-3 i Konfig-4 prikazane na slici 117.

OPR-podloge

56/112

7 VJEBA

7.1 MODELIRANJE MASKE MOBITELA

Slika 120. Model maske mobitela

7.1.1 Koraci modeliranja maske mobitela

Skiciranje luka radijusa 300 mm i kreiranje povrine ekstrudiranjem. Skiciranje referentnih elipsi. Skiciranje krivulje i profila za odrezivanje povrine. Odrezivanje povrine skicom. Kreiranje dodatne ravnine. Kreiranje ravne povrine. Skiciranje dviju krivulja kao profila za kreiranje povrine po putanji. Kreiranje povrine po putanji. Kreiranje povrine rotiranjem luka radijusa 100 mm. Odrezivanje povrina rotiranom povrinom. Skrivanje i povezivanje povrina. Kreiranje povrine popunjavanjem. Zrcaljenje povrina. Dodavanjem materijala zadebljanjem povrina. Skiciranje otvora i oduzimanje materijala ekstrudiranjem. Kreiranje linearnog obrasca elipsi unutar skice. Kreiranje otvora za gumbe oduzimanjem materijala ekstrudiranjem.

OPR-podloge

57/112

7.1.2 Skiciranje luka i kreiranje povrine

U ravnini desnog pogleda (RIGHT) nacrtati luk (Centerpoint Arc) radijusa R=300 mm i sreditem udaljenim od ishodita za 300 mm tako da luk prolazi kroz ishodite. Ostale dimenzije prikazane su na slici 121. Luk je potrebno ekstrudirati (Surface Extrude) u smjeru normale na pozitivnoj ravnini skiciranja za 25 mm.

Slika 121

7.1.3 Skiciranje referentnih elipsi

Slika 122. Skica elipsi

U ravnini FRONT prednjeg pogleda nacrtati dvije elipse (Ellipse) sa sreditima koincidentnim s lijevim bridom kreirane povrine dimenzija prikazanih na slici 122. Potrebno je nacrtane elipse pretvoriti u referentni dio skice (Construction Geometry) prikazan na slici 123. vrstom crte toka-crta-toka.

OPR-podloge

58/112

7.1.4 Skiciranje profila za odrezivanje povrine

U istoj skici lijevi brid povrine pretvoriti (Convert Entities) u duinu kao dio skice. Nacrtati krivulju (Spline) s poetnom tokom koincidentnom s gornjom krajnjom tokom prethodno kreirane duine. Slijedee tri toke krivulje koincidentne su s veom elipsom. Prema dimenzijama na slici 123. definirati naredne tri toke krivulje i zatim nacrtati jo etiri toke na manjoj elipsi tako da je zadnja toka krivulje koincidentna donjoj krajnjoj toki duine.

Slika 123. Skica profila za odrezivanje

Na desnom prikazu slike 123. prikazana je krivulje s pripadnim kutevima nagibima (opcija Show Curvature).

7.1.5 Odrezivanje povrine

Povrinu odrezati (Surface Trim) s kreiranom skicom (Trim tool) tako da se zadri (Pieces to keep) povrina unutar skice kao to je prikazano na slici 124.

Slika 124. Povrina nakon odrezivanja

OPR-podloge

59/112


Kreirati dodatnu ravninu Plane1 paralelnu s ravninom FRONT i udaljenom od nje u smjeru normale na pozitivnoj strani ravnine FRONT za 10 mm (slika 125).

Slika 125. Kreiranje dodatne ravnine

7.1.7 Kreiranje ravne povrine

U ravnini Plane1 skicirati profil pretvorbom zaobljenog brida povrine u skicu s pomakom (Offset) 3 mm te nacrtati duinu koincidentnu s ravnim bridom povrine. Uz koritenje odrezivanja (Trim) potrebno je dobiti skicu prikazanu na slici 126. Kreirati ravnu povrinu (Surface Plane) omeenu (Bounding Entities) skiciranim profilom.

Slika 126. Kreiranje ravne povrine

OPR-podloge

60/112

7.1.8 Skiciranje krivulje kao profila 1 za kreiranje povrine po putanji

U ravnini RIGHT desnog pogleda skicirati Spline kroz tri toke kojoj su poetna i zavrna koincidentne s gornjim vrhovima povrina, a srednja definirana dimenzijama prikazanim na slici 127.

Slika 127. Skica profila 1

7.1.9 Skiciranje krivulje kao profila 2 za kreiranje povrine po putanji

U ravnini RIGHT desnog pogleda skicirati Spline kroz tri toke kojoj su poetna i zavrna koincidentne s donjim vrhovima povrina, a srednja definirana dimenzijama prikazanim na slici 128.

Slika 128. Skica profila 2

7.1.10 Kreiranje povrine po putanji

Kreirati povrinu po putanji (Surface Loft) tako da su profili (Profiles) skice profila 1 i 2, a vodilje (Guide Curves) zakrivljeni rubovi obaju povrina.

Slika 129. Kreiranje povrine po putanji

OPR-podloge

61/112

7.1.11 Skiciranje luka radijusa 100 mm za kreiranje povrine rotiranjem

Skicirati luk (3 Pt Arc) radijusa R=100 mm s poetnom i krajnjom tokom koincidentnom s bridom ravne plohe (slika 130) te simetralu.

Slika 130. Skica luka

7.1.12 Kreiranje povrine rotiranjem

Kreirati povrinu rotiranjem (Surface revolve) luka oko simetrale za 20 u smjeru prikazanom na slici 131.

Slika 131. Kreiranje povrine rotiranjem

7.1.13 Odrezivanje povrina

Odrezati povrine (Surface Trim) kreiranom povrinom nastalom rotiranjem (Trim tool) tako da se zadre (Pieces to keep) povrine kao to je prikazano na slici 124.

Slika 132. Odrezivanje povrina

OPR-podloge

62/112

7.1.14 Skrivanje i povezivanje povrina

Skriti (Hide Surface Body) zakrivljenu i povrinu nastalu rotiranjem kao to je prikazano na slici 133.

Slika 133. Skrivanje povrina

Ostale povrine povezati opcijom Surface Knit.

7.1.15 Skiciranje luka radijusa 80mm

Skicirati luk (3 Pt Arc) radijusa R=80 mm s poetnom i krajnjom tokom koincidentnom s vrhovima otvora u ravnoj povrini (slika 134).

Slika 134

7.1.16 Kreiranje povrine popunjavanjem

Odabiranjem skiciranog luka i rubova otvora na ravnoj povrini (Patch Boundary) kreirati povrinu popunjavanjem (Surface Fill) kao to je prikazano na slici 135.

OPR-podloge

63/112

Slika 135. Kreiranje povrine popunjavanjem

7.1.17 Povezivanje povrina

Sve povrine povezati opcijom Surface Knit.

Slika 136. Povezivanje povrina

7.1.18 Zrcaljenje i povezivanje povrina

Zrcaliti (Mirror) povezane povrine (Bodies to Mirror) oko ravnine RIGHT desnog pogleda (slika 137), a zatim sve povrine povezati opcijom Surface Knit.

Slika 137. Zrcaljenje povrina

OPR-podloge

64/112

7.1.19 Dodavanje materijala zadebljenjem povrina

Dodati materijal zadebljanjem povrina (Thicken) na 1 mm.

Slika 138

7.1.20 Kreiranje otvora oduzimanjem materijala ekstrudiranjem

U ravnini ravne povrine skicirati otvor 30x30 mm uz zaobljenja R=3mm kao osnovu za oduzimanje materijala ekstrudiranjem kroz cijeli model.


7.1.21 Skiciranje elipse

U ravnini ravne povrine skicirati i odrediti poloaj elipse prema slici 140.

Slika 140. Skica elipse

OPR-podloge

65/112

7.1.22 Kreiranje linearnog obrasca unutar skice

Slika 141. Linearni obrazac elipsi

Kreirati linearni obrazac elipsi unutar skice (Linear Sketch Step and Repeat) s 4 retka meusobne udaljenosti 10 mm i 3 stupca meusobne udaljenosti 10 mm u smjerovima prikazanim na slici 141.

7.1.23 Kreiranje otvora za gumbe oduzimanjem materijala ekstrudiranjem

Tako kreirana skica slui za oduzimanje materijala ekstrudiranjem kroz cijeli model


OPR-podloge

66/112

8 VJEBA

8.1 KREIRANJE SKLOPA POKLOPCA I KUITA

Slika 143. Sklop poklopca i kuita

OPR-podloge

67/112

8.1.1 Smjetanje dijelova u sklop

Dijelove (Part) poklopac i kuite smjestiti u sklop (Assembly) tako da je ishodite poklopca koincidentno s ishoditem sklopa (Origin). Poklopac mora biti fiksan (Fixed), a kuite pomino (Float).

Slika 144. Dijelovi sklopa

8.1.2 Kreiranje veze meu bridovima Odabrane bridove (slika 145) povezati (Mate) relacijom koincidentnosti. Pozicija

kuita jo nije definirana jer jo postoje stupnjevi slobode koji se trebaju ograniiti novim vezama.

Slika 145. Povezivanje bridova relacijom koincidentnosti

OPR-podloge

68/112

8.1.3 Kreiranje veze meu bonim plohama Odabrane bridove (slika 146) povezati relacijom koincidentnosti tako da se nalaze

u istoj ravnini.

Slika 146. Povezivanje ploha relacijom koincidentnosti

8.1.4 Kreiranje veze meu gornjim plohama Odabrane bridove (slika 146) povezati relacijom koincidentnosti.

Slika 147. Povezivanje ploha relacijom koincidentnosti

OPR-podloge

69/112

8.2 KREIRANJE SLOENIJEG SKLOPA

Slika 148. Sklop i njegovi dijelovi

OPR-podloge

70/112

8.2.1 Smjetanje nosaa Nosa prikazan na slici 149. smjestiti u sklop kao fiksni dio tako da je ishodite

nosaa koincidentno s ishoditem sklopa.

Slika 149. Smjetanje fiksnog

8.2.2 Smjetanje dijelova zgloba

Dijelovi zgloba prikazani na slici 150. dvije glavine i zglobna kocka smjetaju se kao pomini dijelovi.

Slika 150. Smjetanje pominih djelova

a. Povezivanje ploha nosaa i glavine relacijom koncetrinosti Odabrane zaobljene plohe nosaa i glavine (slika 151) povezati relacijom

koncentrinosti (Concentric). Pomini dio moe se tada pomicati (Move Component) u smjeru prikazanom na desnom prikazu slike 151. te rotirati (Rotate Component).

Slika 151. Povezivanje relacijom koncentrinosti

OPR-podloge

71/112

b. Povezivanje ploha nosaa i glavine relacijom koincidentnosti Odabrane plohe (slika 152) povezati relacijom koincidentnosti (Coincident).

Nakon toga pomini dio moe se samo rotirati.

Slika 152. Povezivanje relacijom koincidentnosti

c. Povezivanje ploha glavine i kocke zgloba relacijom koncetrinosti Odabrane zaobljene plohe (slika 153) povezati relacijom koncentrinosti.

Slika 153. Povezivanje relacijom koncentrinosti

d. Povezivanje ploha glavine i kocke zgloba relacijom koincidentnosti

Odabrane plohe (slika 154) povezati relacijom koincidentnosti (Coincident).

Slika 154. Povezivanje relacijom koincidentnosti

OPR-podloge

72/112

e. Povezivanje ploha kocke zgloba i druge glavine relacijama koncentrinosti i koincidentnosti

Odabrane zaobljene plohe na lijevom prikazu slike 155. kocke zgloba i druge glavine povezati relacijom koncentrinosti, a zatim plohe oznaene na desnom prikazu povezati relacijom koincidentnosti.

Slika 155. Povezivanje relacijama koncentrinosti i

koincidentnosti

Slika 156. Sklop nakon povezivanja

f. Povezivanje nosaa i druge glavine relacijom paralelnosti

Slika 157. Povezivanje relacijama koincidentnosti

Donju plohu druge glavine povezati relacijom paralelnosti (Parallel) s plohom nosaa prikazanoj na slici 157.

OPR-podloge

73/112

g. Povezivanje manjeg zatika i druge glavine relacijama koncetrinosti i tangentnosti

Odabrane zaobljene plohe na lijevom prikazu slike 158. druge glavine i manjeg zatika povezati relacijom koncentrinosti, a zatim ravnu plohu zatika prikazanu na desnom prikazu povezati relacijom tangentnosti s zaobljenom plohom druge glavine.

Slika 158. Povezivanje relacijama koncentrinosti i tangentnosti

h. Povezivanje drugog manjeg zatika

Isti manji zatik koriten u prolom koraku smjestiti u sklop kao drugi manji zatik te ga povezati s drugom glavinom po istom principu samo na drugom provrtu glavine.

Slika 159. Povezivanje drugog manjeg zatika

i. Povezivanje veeg zatika i glavine relacijama koncetrinosti i tangentnosti

Vei zatik povezati s glavinom istim relacijama kao u predhodna dva koraka. (slika 160).

Slika 160. Povezivanje relacijama koncentrinosti i tangentnosti

OPR-podloge

74/112

8.2.3 Smjetanje podsklopa u sklop

Slika 161. Smjetanje podsklopa u sklop

U sklop smjestiti sklop ruice (slika 161). j. Povezivanje podsklopa ruice s glavinom

Zaobljene plohe povezati relacijom koncentrinosti, a ravne plohe relacijama koincidentnosti (slika 162).

Slika 162. Povezivanje podsklopa ruice s glavinom

8.2.4 Rotiranje dijelova sklopa

Rotiranjem ruice rotirat e se i ostali dijelovi zgloba zbog meusobnih relacija veza (slika 163) dok e nosa ostati nepomian.

Slika 163. Rotiranje dijelova sklopa

OPR-podloge

75/112

9 VJEBA

9.1 Modeliranje i sklapanje arke

Slika 164. Prikaz sklopa arke

9.1.1 Koraci modeliranja i sklapanja arke

Koritenje skice (Layout). Povezivanje kota jednadbama (Equations). Iskljuivanje znaajki (Suppressing features) za kreiranje (Part

configurations). Sklapanje dijelova. Kreiranje novog dijela unutar sklopa.

OPR-podloge

76/112

9.1.2 Kreiranje osnovnog dijela

Otvoriti novi dio i u ravnini (Front) nacrtati vertikalnu crtu duine 60mm poevi od ishodita koordinatnog sustava, prema slici 165.

Slika 165.

9.1.3 Ekstrudiranje profila skice

Nacrtanu crtu ekstrudirati (Extrude Boss/Base) na dubinu 120mm simetrino s obzirom na ravninu (Front) u oba smjera (Mid Plane) i debljine 5mm (Thickness), prema slici 166.

Slika 166. Ekstrudiranje

9.1.4 Kreiranje uice

Odabrati plohu te na njoj nacrtati krunicu s sreditem na gornjem desnom vrhu tako da je tangentna na suprotni brid (slica 167), a zatim dodati materijal po putanji prema slici 168.

Slika 167

OPR-podloge

77/112

Slika 168.

9.1.5 Izrada provrta za svornjak

Na plohi prema slici 169 kreirati krunicu, nakon ega se oduzima materijal ekstrudiranjem (Extrude Boss/Base) kroz cijelu uicu (Through All).

Slika 169

9.1.6 Izrada provrta za vijke s ravnom glavom

Na prednjoj plohi postaviti dva provrta (Hole Wizard) za vijak M8 prema standardu (Ansi Metric) i njihov poloaj kotirati prema slici 170.

Slika 170

9.1.7 Dodavanje veza izmeu kota pomou jednadbi Ukoliko se eli dodati veza izmeu nekih kota tako da promjenom jedne dolazi do

promjene ostalih kota prema nekoj jednadbi koristi se alat (Equations) koji se nalazi u alatnoj traci (Tools).Pri tome se u dijalokom okviru prema slici 171. upisuje eljena jednadba.

OPR-podloge

78/112

U ovom primjeru kota 30mm (slika 170) treba biti dvostruko manja od kote 60mm (slika 165), a kota 40mm (slika 170) tri puta manja od kote 120 mm koja predstavlja dubinu ekstrudiranja (korak 9.1.3). Da bi se kote prikazale i omoguio njihov odabir odabrati lijevom tipkom mia one znaajke koje su definirane traenim kotama, a zatim se u dijaloki okvir (New Equation) upisuje jednadba.

Slika 171

9.1.8 Zrcaljenje provrta za vijke

Oko ravnine (Front) zrcaliti provrte za vijke (Mirror) tako to se odaberu sa stabla modela ili sa grafikog podruja (slika172).

Slika 172.

9.1.9 Izrada skice (Layout)

Otvoriti skicu na prednjoj plohi modela, odabrati rub prema slici 173, a zatim kreirati crtu na udaljenosti 1mm od odabranog ruba (Offset Entities).

Slika 173

OPR-podloge

79/112

Nakon toga nacrtati ostale crte na skici prema slici 174. koristei alate (Convert Entities, Extend).

Slika 174.

Nacrtati i dimenzionirati dvije vertikalne crte prema slici 175.

Slika 175

Vertikalne crte zrcaliti oko prethodno nacrtane osi koja prolazi kroz ishodite koordinatnog sustava (slika 176).

Slika 176

Za kote 24mm (slika 176) napisati jednadbu u kojoj su one 1/5 duine modela (120mm). Dodavanje ove veze vri se na isti nain kao i u koraku 9.1.7.

Sada je potrebno zatvoriti tu skicu i u stablu modela promijeniti joj ime u "Layout for cuts".

OPR-podloge

80/112

9.1.10 Izrada prve skice za odrezivanje uica

Otvoriti novu skicu na prednjoj plohi osnovnog tijela arke, a zatim koristei alate (Convert Entities) kopirati vanjski okvir skice "Layout for cuts". Kopiranje se vri tako to se najprije odabere duina prema slici 177.

Slika 177.

Vertikalne crte potrebno je kopirati koristei alat (Offset Entities) tako da su pomaknute 1mm prema slici 178.

Slika 178.

Orezati viak crta (Trim) prema slici 179.

Slika 179.

Pomou dobivene skice, kojoj u stablu modela promijenimo ime u "3Cuts", odrezati model (Extruded Cut) na jednu i na drugu stranu (Through All) prema slici 180.

Slika 180.

OPR-podloge

81/112

9.1.11 Izrada druge skice za odrezivanje uica

Vratiti se u stablu modela korak unazad povlaenjem trake (Rollback bar) iznad skice "3Cuts", a ispod skice "Layout for cuts".

Zatim otvoriti novu skicu pod imenom "2Cuts" na prednjoj plohi osnovnog tijela arke, a zatim koristei alate (Convert Entities) kopirati vanjski okvir skice "Layout for cuts" na isti nain kao u sluaju skice "3Cuts".

Vertikalne crte kopirati koristei alat (Offset Entities) tako da su pomaknute 1mm prema slici 181.

Slika 181.

Odstraniti viak crta (Trim) prema slici 182.

Slika 182.

Pomou dobivene skice "2Cuts", odrezati model (Extruded Cut) na jednu i na drugu stranu (Through All) prema slici 183.

Slika 183.

U stablu modela sakriti (Hide) skicu "Layout for cuts" (desna tipka mia na ime skice).

OPR-podloge

82/112

9.1.12 Razmjetaj dijelova (Parts Configurations)

U stablu modela povui traku (Rollback bar) tako da se ona nalazi ispod svih znaajki koje su kreirane.

Na dnu stabla nalazi se gumb za otvaranje pogleda (ConfigurationManager). Desnom tipkom mia odabrati ime dijela i otvoriti dijaloki okvir (Add Configuration), a zatim u prozoru (Configuration Name) upisati ime "OuterCuts" prema slici 184.

Slika 184

Na dnu stabla otvoriti ponovo pogled (FeatureManager), a zatim desnom tipkom mia odabrati znaajku "2Cuts" i opciju (Suppress) nakon ega ta znaajka poprimi sivu boju.

Ponoviti postupak dodavanja imena "InnerCuts" (Configuration Name) za drugi dio arke "3Cuts". Nakon toga opet otvoriti pogled (FeatureManager), u stablu modela za znaajku "2Cuts" te odabrati opciju (Unsuppress), a za znaajku "3Cuts" opciju (Suppress).

9.1.13 Sklapanje dijelova u sklop

Otvoriti novi sklop (Assembly), prikazati koordinatni sustav (View, Origins), a zatim ubaciti dio u garafiko podruje sklopa tako da se poklapaju koordinatni sustavi dijela i sklopa (slika 185).

Slika 185.

OPR-podloge

83/112

Ubaciti drugi dio arke u sklop na taj nain to se drei tipku Ctrl na tipkovnici, lijevom tipkom mia primi prvi dio i povue pokraj njega, a zatim se koristei alate (Move Component, Rotate Component) drugi dio okrene prema slici 186.

Slika 186.

U stablu modela desnom tipkom mia kliknuti na drugu komponentu koja je ubaena u sklop, odabrati opciju (Component Properties, Use named configuration), a zatim iz liste odabrati ime drugog dijela "OuterCuts". Drugi dio se automatski promijeni prema slici 187.

Slika 187.

Dodati veze izmeu povrina prema slici 188. (Coincident Mate, Concentric Mate).

Slika 188.

Dio "OuterCuts" moe se okretati (Move Component) u odnosu na dio "InnerCuts" prema slici 189.

Slika 189.

OPR-podloge

84/112

9.1.14 Kreiranje novog dijela unutar sklopa

Unutar sklopa kreirati svornjak koji e povezivati oba dijela arke. Da bi se omoguilo kreiranje svornjaka potrebno je u izborniku (Insert) odabrati opciju (Component, New Part) nakon ega se otvori dijaloki okvir u kojem se upisuje ime novog dijela.

Pokaziva mia promijeni oblik i trai da se odabere povrina na koju e se vezati novi dio prema slici 190. U alatnoj traci je ujedno ukljuen alat (Edit Part).

Slika 190.

Pomou alata (Offset Entities) napraviti krunicu koja je udaljena 0,25mm od krunog brida provrta uice prema slici 191, a zatim zatvoriti skicu.

Slika 191.

Odabrati unutranju povrinu na dijelu "2Cuts" i na njoj otvoriti novu skicu u kojoj treba kreirati crtu na osnovu postojeeg ruba prema slici 192, a zatim zatvoriti skicu.

Slika 192.

OPR-podloge

85/112

Dodati materijal po putanji (Sweep): za putanju (Path) odabrati crtu sa zadnje skice, a za profil (Profile) krunicu sa predzadnje skice (slika 193).

Slika 193.

Izradu glave svornjaka zapoinje se odabirom elne povrine tijela svornjaka prema slici 194.

Slika 194.

Na toj povrini otvori se skica u kojoj treba nacrtati krunicu istog promjera kao i vanjski promjer uice, odnosno dodati vezu (Coradial), a zatim ju ekstrudirati (Extruded Boss/Base) na dubinu 3mm prema slici 195.

Slika 195.

Napraviti kuglasto ispupenje na eonoj povrini glave svornjaka pomou alata (Dome) koji se nalazi na traci s alatima (Features). Postavit visinu zaobljenja (Height) na 3mm (slika 196).

Slika 196.

U traci s alatima odabrati (Edit Part) i spremiti sklop. Kako su zadane odreene veze izmeu kota pomou jednadbi, mogue je promijeniti ukupnu duinu arke. Nakon promjene obnoviti sklop alatom (Rebuild).

OPR-podloge

86/112

10 Modeliranje i sklapanje zatvaraa

3

2

1

4

5

28

Slika 197. Sklop zatvaraa, njegovi dijelovi i crte sklopa

OPR-podloge

87/112

10.1.1 Modeliranje pozicije 1

AA

A-A

8,5

3316

3

11M20

6,5

22 Slika 198. Model i crte pozicije 1

OPR-podloge

88/112

10.1.2 Modeliranje pozicije 2 i 3

92

19,532

12,7

22

8

5,5

R6

3

27R6,35

5

6,4

1935

R6,35

8

Slika 199. Model i crte pozicije 2 i 3 (pozicija 3 se dobije

zrcaljenjem Insert>Mirror Part)

OPR-podloge

89/112


50,8

38,12822

15,5 16

16

9,67

2

R1R2

R0,2556

,5

R6,35

Slika 200. Model i crte pozicije 4

OPR-podloge

90/112


2530

M6

11

6,35

5

89

Slika 201. Model i crte pozicije 5

OPR-podloge

91/112

10.1.5 Sklapanje dijelova

Slika 202. Sklop zatvaraa

Prvi dio iji se koordinatni sustav poklapa s koordinatnim sustavom sklopa je pozicija 1. Nakon toga se u sklop dodaje pozicija 4, zatim pozicija 2, 3, 5. (Mate, Concentric, Coincident)

OPR-podloge

92/112

11 VJEBA

11.1 Izrada 2D crtea (Drawing)

Slika 203.

11.1.1 Ova vjeba obuhvaa Povlaenje sastavnica kreiranih u ACAD 2002. Otvaranje predloka (Drawing Template). Priprema predloka (Drawing Template Format). Promjena svojstava kota. Kreiranje crtea (Drawing). Pomicanje pogleda. Kotiranje crtea. Modificiranje dimenzija. Otvaranje novog lista (Drawing Sheet).

OPR-podloge

93/112

11.1.2 Povlaenje sastavnica iz ACAD 2002 Ukoliko se eli povui sastavnica koja je snimljena u formatu .dxf tada treba

pokrenuti SolidWorks i otvoriti postojei dokument (Open). U dijalokom okviru koji se pojavi odabrati onaj format papira koji se eli ubaciti, nakon ega se pojavi dijaloki okvir prema slici 204 i 205 u kojem se opcije postavljaju ovisno o potrebi.

Prilikom snimanja, format papira se moe snimiti kao predloak na osnovu kojeg se moe izraivati tehnika dokumentacija.

Slika 204.

Slika 205.

OPR-podloge

94/112

11.1.3 Otvaranje crtea na osnovu predloka (Drawing Template)

Da bi se otvorio novi crte na osnovu postojeeg predloka potrebno je otvoriti novi crte (New, Drawing), odabrati opciju (Templates) nakon ega se otvori dijaloki okvir prema slici 206. U njemu odabrati opciju (Custom sheet format) te pronai predloak (Browse).

Slika 206. Prozor za odabir formata

11.1.4 Priprema predloka

Ukoliko se eli neto promijeniti na predloku (npr. tekst u sastavnici koji treba biti isti na svakom crteu) u podruju crtea kliknuti desnu tipku mia, odabrati opciju (Edit Sheet Format, Properties) nakon ega se moe promijeniti izgled i sadraj sastavnice.

Osim promjene izgleda formata mogue je promijeniti i ostale postavke koje se tiu kota, teksta, pogleda itd. (Tools, Options).

Kada se eli spremiti predloak u izborniku (File) odabere se opcija (Save Sheet Format) nakon ega se pojavi dijaloki okvir prema slici 207 u kojem se pronalazi mjesto gdje e se snimiti predloak.

Slika 207. Prozor za spremanje formata

OPR-podloge

95/112

11.1.5 Promjena svojstava crtea

Kada se ele promijeniti postavke koje odreuju izgled crtea (npr kota, jedinica, strelica itd.) u izborniku (Tools) odabere se opcija (Options) pri emu se otvara dijaloki okvir prema slici 208 u kojem se nalazi popis opcija koje je mogue promijeniti.

Slika 208. Prozor za podeavanje osnovnih postavki

11.1.6 Kreiranje crtea (Drawing)

Nakon to se otvori novi crte (Drawing) projekcije 2D crtea na osnovu postojeeg 3D modela mogue je dobiti na dva naina:

1. Tako da se otvori dio/sklop za koji se radi crte. U izborniku (Window) odabrati opciju (Tile Window Horizontally), a zatim lijevom tipkom mia povui dio/sklop iz stabla modela u podruje crtea pri emu program automatski kreira tri standardne projekcije.

2. Tako da se otvori dio/sklop za koji se radi crte. U izborniku (Window) odabrati opciju (Tile Window Horizontally), u traci s alatima (Drawing) odabrati alat (Named View), a zatim lijevom tipkom mia povui dio/sklop iz stabla modela u podruje crtea. Pri tome se otvara s desne strane izbornik u kojem se odabire pogled (orijentacija projekcije) (slika 210).

Ukoliko se prilikom ubacivanja projekcija na crte pojavi dijaloki okvir prema slici 209, u njemu se moe ukljuiti ili iskljuiti prikaz tangenti koje se pojavljuju na prijelazu s zaobljenja na ravne povrine.

Slika 209.

OPR-podloge

96/112

Slika 210.

Kao primjer prikazane su tri projekcije modela "Poklopac.sldprt" prema slici 210.

Slika 211.

Da bi se pojedini pogled mogao pomicati odabrati pogled lijevom tipkom mia, a zatim ga pomicati kada pokaziva promijeni oblik (Pan).

11.1.7 Kotiranje crtea

Kotirati crte mogue je na dva naina: 1. Dodavanjem svih kota na crte koje su kreirane pri izradi skica tijekom

modeliranja dijela : U izborniku (Insert) odabrati (Model Items) pri emu se otvara dijaloki okvir prema slici 212 u kojem se odabiru opcije (Dimensions, Import items into all views, Eliminate duplicate model dimensions) (slika213).

2. Samostalno dodavanje kota na projekcije: U tu svrhu koristi se alat (Dimension) pri emu se kotiranje obavlja tako da se lijevom tipkom mia odaberu bridovi i potvrdi smjetaj kote. Ukoliko je kotni broj pri tome u zagradi potrebno je u izborniku (Tools, Optons, Document Properties, Dimensions) iskljuiti opciju (Add parentheses by default).

OPR-podloge

97/112

Slika 212.

Slika 213. Kotiranje crtea

11.1.8 Modificiranje dimenzija

Promjenom neke od dimenzija bilo na crteu bilo na modelu to se automatski reflektira na sve dokumente koji sadre dio/sklop na kojem je dolo do promjene. Ukoliko se promjena dimenzije eli napraviti u crteu dvostruko kliknuti lijevom tipkom mia na dimenziju i u dijalokom okviru (Modify) promijeniti veliinu, a zatim obnoviti crte (Rebuild). Primjer je prikazan na slici 214.

Slika 214. Modificiranje dimenzija

OPR-podloge

98/112

11.1.9 Novi list (Drawing Sheet)

Dodati novi list u istom dokumentu crtea mogue je preko izbornika (Insert) u kojem se odabire opcija (Sheet) pri emu se otvara dijaloki okvir prema slici 215.

Slika 215. Prozor za otvaranje novog Drawing Sheeta

11.1.10 Ureivanje crtea Osim standardna tri pogleda na crte je mogue postaviti detalj karakteristinog

mjesta na nekoj od postojeih projekcija (Detail View), projicirani pogled (Projected View), pomoni pogled (Auxiliary View), presjek postojeeg pogleda s presjenom ravninom (Section View), djelomini presjek postojeeg pogleda (Broken-out Section).

Da bi se crte popunio svim potrebnim znakovima obrade, osima, znakovima za zavarivanje itd. koriste se alati u alatnoj traci (Annotation). Za promjenu vrste i debljina crta koriste se alati u alatnoj traci (Line Format).

Kao primjer na slici 216 prikazan je crtea poklopca.

Slika 216.

OPR-podloge

99/112

11.2 Kreiranje sastavnice i pozicija dijelova u sklopu (Bill of Materials)

Slika 217. Crte s tablicom dijelova i pozicija

11.2.1 U ovoj vjebi se prikazuje

Postavljanje opcija crtea. Ubacivanje sastavnice dijelova (Bill of Materials). Promjena sadraja sastavnice dijelova. Prikazivanje oznaka pozicija dijelova u sklopu.

OPR-podloge

100/112

11.2.2 Postavljanje opcija crtea

Otvoriti novi crte i ubaciti izometrijski prikaz sklopa "ujoint.sldasm" na A3 format papira prema slici 218.

Slika 218.

U izborniku (Tools, Options) pod opcijom (System Options, Drawings) provjeriti da li je odabrana opcija (Automatic update of BOM) (slika 219).

Slika 219.

Pod opcijom (Document Properties, Detailing) postaviti sve prema slici 220 i 221.

OPR-podloge

101/112

Slika 220.

Slika 221.

11.2.3 Ubacivanje sastavnice dijelova

U izborniku (Insert) odabrati opciju (Bill of Materials) pri emu se pojavi dijaloki okvir prema slici 222. U njemu se odabere standardni predloak "bomtemp.xls" to otvara dijaloki okvir prema slici 223 koji slui za smjetaj sastavnice na crte.

OPR-podloge

102/112

Slika 222.

Slika 223.

11.2.4 Promjena sadraja sastavnice dijelova

Da bi se promijenio sadraj sastavnice (Bill of Materials) desnom tipkom mia kliknuti na sastavnicu i odabrati opciju (Edit Bill of Materials). Nakon to se otvori Excel tablica (slika 224), u njoj je mogue mijenjati tekst prema potrebi.

Slika 224.

11.2.5 Prikazivanje oznaka pozicija dijelova u sklopu

Za prikaz oznaka pozicija na sklopnom crteu koristi se alat (Balloon) iz alatne trake (Annotation). Nakon to se promijene sve postavke prema potrebi dobije se sklopni crte prema slici 217.

OPR-podloge

solidworks skripta

Documents

Transcript of solidworks skripta