SOL3 UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW Niemetale: nie · 2019-07-30 · SOL3 UKŁAD OKRESOWY...
Transcript of SOL3 UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW Niemetale: nie · 2019-07-30 · SOL3 UKŁAD OKRESOWY...
SOL3 Układ Okresowy (13/04/2019)
Autorzy: dr Patryk Zaleski-Ejgierd Korekta: R. Płaczkiewicz, inż. P. Kowalski
Aktualna wersja: www.sol3.science/uklad
izotopy tylko radioaktywne; krótki okres półtrwania;
stosowany w radioterapii
zielonkawy gaz; sól kuchenna;
wybielacze; kwas żołądkowy;
sterylizacja wody; tworzywa PVC
środki
sterylizujące; materiały
fotograficzne; środki gaśnicze; medykamenty;
środki czystości; jodyna; dodatek
do soli kuchennej; materiały
fotograficzne; jodometria
czarne ciało stałe; bardzo twardy; boraks; szkło żaroodporne;
półprzewodniki; nawozy roślinne
elementy optyczne; soczewki; teleskopy; obiektywy;
lampy łukowe;
krzesiwo w zapalniczkach; powierzchnie
pieców i piekarników;
materiały ścierne
miękki metal;szkła ochronne dla spawaczy (Pr/Nd);
krzesiwa; magnesy dużej
mocy; żółte szkło
bardzo silne magnesy
(Nd-Fe-B); silniki elektryczne;
głośniki; lasery; krzesiwa
źródło promienio-twórcze; sztuczny izotop; świecące
wskazówki zegarków; mierniki
grubości
komponent magnesów
(Sm-Co); silniki elektryczne;
detektory podczerwieni
miękki metal; luminofory w
starych telewizorach;
lampy świecące w ciemności; lasery
najlepszy znany absorbent neutronów;
środek kontras-towy w NMR;
radiografia
miękki metal; luminofory w
starych telewizorach; twarde dyski;
Terfenol-D
pręty kontrolne w reaktorach
jądrowych; środki do NMR; dyski komputerowe;
Terfenol-D
lasery w zakresie
podczerwieni; chirurgia laserowa;
dyski twarde; filtry optyczne
materiały światłowodowe; wzmacniacze sygnałowe;
chirurgia; różowe szkło
bardzo rzadki metal; lasery w zakresie pod-czerwonym;
chirurgia laserowa
dodatek stopowy do stali;
wzmacniacze sygnałowe;
światłowody; lasery
krótkotrwały sztuczny
pierwiastek; brak
zastosowań praktycznych;
krótkotrwały sztuczny
pierwiastek; brak
zastosowań praktycznych;
krótkotrwały sztuczny
pierwiastek; brak
zastosowań praktycznych;
krótkotrwały sztuczny
pierwiastek; brak
zastosowań praktycznych;
radioaktywny; materiał sztuczny;
odpady promieniotwórcze; analizatory składu
minerałów
radioaktywny; materiał sztuczny;
odpady promieniotwórcze; brak konkretnych
zastosowań
radioaktywny; materiał sztuczny;
odpady promieniotwórcze; analizatory składu
minerałów
radioaktywny; materiał sztuczny; detektory dymu;
mierniki grubości; odpad
promieniotwórczy
radioaktywny; paliwo do reaktorów
atomowych; broń atomowa; statki
kosmiczne
detekcja neutronów;
dozymetry; broń atomowa; odpady promieniotwórcze;
paliwo jądrowe
paliwo jądrowe; broń atomowa;
pociski penetrujące;
chemia analityczna
promieniotwórczy; odpady
radioaktywne; brak
szczególnych zastosowań
najpopularniejszy materiał
promieniotwórczy;paliwo jądrowe;
dodatek do żarników
radio-medykament;
źródło neutronów;
odpad radioaktywny
krótkotrwały sztuczny
pierwiastek; brak
zastosowań praktycznych;
krótkotrwały sztuczny
pierwiastek; brak
zastosowań praktycznych;
krótkotrwały sztuczny
pierwiastek; brak
zastosowań praktycznych;
krótkotrwały sztuczny
pierwiastek; brak
zastosowań praktycznych;
krótkotrwały sztuczny
pierwiastek; brak
zastosowań praktycznych;
krótkotrwały sztuczny
pierwiastek; brak
zastosowań praktycznych;
krótkotrwały sztuczny
pierwiastek; brak
zastosowań praktycznych;
krótkotrwały sztuczny
pierwiastek; brak
zastosowań praktycznych;
krótkotrwały sztuczny
pierwiastek; brak
zastosowań praktycznych;
krótkotrwały sztuczny
pierwiastek; brak
zastosowań praktycznych;
krótkotrwały sztuczny
pierwiastek; brak
zastosowań praktycznych;
krótkotrwały sztuczny
pierwiastek; brak
zastosowań praktycznych;
krótkotrwały sztuczny
pierwiastek; brak
zastosowań praktycznych;
krótkotrwały sztuczny
pierwiastek; brak
zastosowań praktycznych;
krótkotrwały sztuczny
pierwiastek; brak
zastosowań praktycznych;
terapia fotodynamiczna; medykamenty; najcięższy z metali ziem
rzadkich
paliwo rakietowe; składnik wody;
najlżejszy pierw-iastek; główny
składnik gwiazd;silnie wybuchowy
najlżejszy z metali; reaktywny;
dodatek do lekkich stopów; składnik
baterii; ważny składnik leków
lekki metal; two-rzy nieiskrzące stopy; transpa-rentny dla pro-
mieni X; kamienie szlachetne
metal; miękki; reaktywny; lampy
uliczne; soda; sól kuchenna;
przemysł papierniczy
metal; lekki; chlorofil; talk;
stosowany przy produkcji rowerów, samolotów, flar i
fajerwerków
metal; miękki; reaktywny; łatwo
tworzy sole; tworzy mydła;
składnik nawozów zapałek i prochu
metal; miękki; składnik kości, zębów, mleka,
gipsu, cementu, marmuru, kredy i
koralowców
metal; miękki;
bardzo reaktywny; zegary atomowe; istotny dla tech-
nologii GPS; lampy próżniowe
metal; miękki; czerwone
fajerwerki; flary; baterie atomowe;
znacznik w radiomedycynie
metal; płynny w
temp. pokojowej; największe
stabilne atomy; zegary atomowe; lampy próżniowe
metal; miękki;
mocno absorbuje pr. X; kontrast w badaniach RTG;
zielone fajerwerki; dodatek do gum
radioaktywny; w przyrodzie
występuje tylko w
śladowych ilościach
radioaktywny;długi okres pół-
rozpadu; świecące wskazówki zegar-ków; radioterapia,
źródło radonu
stopy z glinem; rowery wyści-gowe; lampy stadionowe;
łodzie podwodne; elementy pieców
wytrzymałe i ultralekkie stopy;
przemysł kos-miczny; rowery;
implanty; pigmenty
ultra-odporne stale; sprężyny;
dodatek do narzędzi; przemysł lotniczy; fioletowe
szafiry
stal (Fe-Cr-Ni); sprzęt kuchenny i
armatura; elementy dekora-
cyjne; taśmy magnetyczne
bardzo twarda stal; maszyny do prac ziemnych; tory kolejowe;
siekiery; baterie; nawozy sztuczne
magnesy; podstawowy składnik stali;
maszyny; budownictwo;
krew; jądro Ziemi
magnesy; narzędzia tnące i
skrawające; turbiny; niebieskie szkło; ceramika;
witamina B12
magnesy; stal; naczynia
kuchenne; grzałki i druty
oporowe; baterie; jądro Ziemi
kolorowy metal; brąz; przewody (przewodnictwo
elektryczne i cieplne); mosiądz;
monety; rurki
trwałe powłoki galwaniczne; brąz (Cu-Zn); baterie;
białe farby; materiały
fosforescencyjne
luminofory w starych TV;
lasery (YAG);elementy pieców;
wysoko-temp. nadprzewodniki
bariery przeciw-neutronowe;
aparatura chemiczna;
reaktory atomowe; mat. ścierne
instalacje chemiczne;
pociągi magnetyczne;
magnesy w sprzęcie NMR
bardzo twarda stal; narzędzia
skrawające; wiertła; lufy karabinowe;
nawozy sztuczne
pierwszy sztuczny izotop; śladowe ilości na Ziemi lecz obecny
w gwiazdach; radiomedycyna
trwałe złącza elektryczne;
stalówki; powłoki ochronne;
produkcja wodoru; katalizatory
sprzęt laboratoryjny;
reflektory; termopary;
katalizatory; detektory
pasywność; absorpcja wodoru;
sprzęt laboratoryjny; stomatologia; katalizatory
przewody wysokiej jakości; wyroby
jubilerskie; naczynia; sztućce;
stomatologia; fotografia
powłoki ochronne; baterie; czerwone i
żółte farby oraz pigmenty;
urządzenia gaśnicze
pręty sterujące w reaktorach jądrowych; elektrody w palnikach
plazmowych
stopy trudnotopliwe;
sprzęt laboratoryjny;
sztuczne stawy; kondensatory
najwyższa temp. topnienia; żarniki;
narzędzia wiertnicze;
materiały ścierne; termopary
silniki rakietowe; elementy grzejne; włókna żarowe;
termopary; złącza elektryczne; katalizatory
silniki rakietowe; elementy grzejne;
wzorce masy; katalizatory; termopary
wysoko-temp.
jeden z najcięższych pierwiastków;
sprzęt laboratoryjny; stalówki; igły
sprzęt laboratoryjny; igły;
katalizatory; kraking
węglowodorów; pióra wieczne
wyroby jubilerskie;
monety; ultra-cienkie płatki złota; spoiwo lutownicze
termometry; zawory rtęciowe;
barometry; termostaty; lampy
uliczne; stomatologia
grafit; diament; fulereny; sadza; fundament życia na Ziemi; plastiki;
ropa naftowa; benzyna
bezbarwny gaz; główny składnik
powietrza; białka i proteiny; materiały
wybuchowe, nawozy sztuczne
bezbarwny gaz; składnik powietrza
i wody; oddy-chanie; stanowi połowę skorupy
Ziemskiej
inertny gaz; zjonizowany
świeci na pomarańczowo-
czerwono; lasery;super-chłodziarki;
inertny gaz; ok. 1% powietrza;
wypełnienia ża-rówki i „neony” reklamowe; gaz
ochronny
cebula; włosy; białko kurze;
gorące źródła; wulkany; gips;
gumy i tworzywa sztuczne; kwasy
trzy alotropy; kości; DNA;
magazynowanie energii (ATP);
nawozy sztuczne; kwasy; zapałki
kwarc; granit; piasek; szkło;
ceramika; silikony; okrzemki;
półprzewodniki; mikroprocesory;
metal; bardzo lekki, odporny na korozję; naczynia kuchenne; puszki; folia śniadaniowa; rowery; samoloty
lampy duże jasności; światła samochodowe; rzutniki; lampy
stroboskopowe; silniki rakietowe
półprzewodniki; tranzystory; prostowniki;
diody; fotodetektory;
soczewki
metal; topi się w upalny dzień; zwilża skórę oraz szkło;
komponent LED; mikro-lasery
trucizny na szkodniki;
półprzewodniki; urządzenia typu
LED (GaAs); mikro-lasery;
fotokopiarki; drukarki laserowe;
fotokomórki; czerwone szkło;
szampony przeciwłupieżowe;
lampy i żarówki o dużej jasności; światła samo-
chodowe; latarki; „neony” rekla-mowe; lasery
diody; spoiwa lutownicze;
produkcja luster; komponent LCD; półprzewodniki;
scyntylatory
spoiwa lutownicze; opakowania
spożywcze; brąz(Cu-Sn); szkło;
pożarnictwo
spoiwa lutownicze;
kule pistoletowe; półprzewodniki; zapałki; środki
gaśnicze
dodatek stopowy; półprzewodniki;
twarde dyski komputerowe;
generatory termo-elektryczne
radioaktywny gaz; zagrożenie
środowiskowe; stosowany w medycynie w radioterapii
miękki metal; bardzo trujący;
termometry nisko-temperaturowe;
podwodne lampy;scyntylatory
odważniki; spoiwa
lutownicze; baterie; szkło; ochrona przed
promieniowaniem
materiały lutownicze;
bezpieczniki; urządzenia gaśnicze; pigmenty;
długo-żywotny materiał
radioaktywny; występuje w
przyrodzie oraz w papierosach
niepalny, lżejszy od powietrza,
całkowicie inertny, stosowany w
laserach i jako chłodziwo
Nd PmCeLa Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb58 57 60 61 62 63 64 65 66 67 69 68 70
Pa 91 U Np.ThAc Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No90 89 92 93 94 95 96 97 98 99 101 100 102
Bh 107 MeSgDb Dsx~ Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og106 ~105 108 109 110 111 112 113 114 115 117116 118
Re 75 Os IrWTa Pt Au Hg Tl Pb Bi Po Rn74 73 76 77 78 79 80 81 82 83 84 86
Tc 43 Ru RhMoNb Pd Ag Cd In Sn Sb Xe42 41 44 45 46 47 48 49 50 51 54
Mn 25 Fe CoCrV Ni Cu Zn Ga Ge Se Kr24 23 26 27 28 29 30 31 32 34 36
Al. P . S Ar13 15 16 18 ~
C N O Ne6 7 8 10
Lr 103 RfRa Fr 88 87 104
Lu 71 HfBaCs 5655 72
Y 39 ZrSr Rb 38 37 40
Sc ~ 21 TiCaK 20 19 22
MgNa 12 11
Li 3 Be 4
H 1 He 2
Pr 59
1
1
Aktyn Tor Protaktyn Uran Neptun Pluton Berkel Kaliforn Einstein Ferm Mendelew NobelAmeryk Kiur
Lantan Cer Prazeodym Neodym Promet Samar Terb Dysproz Holm Erb Tul IterbEurop Gadolin
Dubn Seaborg Bohr Has Meitner Darmsztadt Nihonium Flerow Moscovium Liwermor Tennessine OganessonRoentgen KopernikFrans Rad Lorens Rutherford
Tantal Wolfram Ren Osm Iryd Platyna Tal Ołów Bizmut Polon RadonZłoto RtęćCez Bar Lutet Hafn
Niob Molibden Technet Ruten Rod Pallad Ind Cyna Antymon KsenonSrebro KadmRubid Stront Itr Cyrkon
Wanad Chrom Mangan Żelazo Kobalt Nikiel Gal German Selen KryptonMiedź CynkPotas Wapń Skand Tytan
Glin Fosfor Siarka ArgonSód Magnez
Węgiel Azot Tlen Neon
Hel
Lit Beryl
Wodór 2
3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17
18
2
3
4
5
6
7
Halogenki: niemetale grupy 17, reaktywne i trujące.
Gazy szlachetne: niemetale chemiczne niereaktywne.
Półmetale: wyglądają i zachowują się jak metale ale są miękkie i mają zdecydowanie
niższe temperatury topnienia.
Metale ziem alkalicznych: wykazują wszyst-kie cechy metali; są reaktywne dlatego w
przyrodzie nie występują w stanie wolnym.
Wodór: jest szczególnym przypadkiem; nie należy do żadnej z grup.
Metale alkaliczne:bardzo reaktywne,reagują z wodą,
tworzą różne sole.
Aktynowce: spora grupa metali o niestabilnym charakterze; wszystkie aktynowce są radioaktywne. Cześć z aktynowców
stosuje się w przemyśle a część do produkcji broni atomowej.
B 5
Bor
Te 52
As 33
Si 14
Tellur
Arsen
Krzem
Metale przejściowe: to typowe metale; są twarde, kowalne (dają się formować na zimno), mają metaliczny
połysk i świetnie przewodzą prąd elektryczny i ciepło.
At 85
I 53
Br 35
Cl 17
F 9
Astat
Jod
Brom
Chlor
Fluor
SOL3 UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓWSprawdź ile wiesz o każdym z pierwiastków. Zaplanuj kolekcję i zbierz je wszystkie!
Metale ziem rzadkich: miękkie metale, chemicznie przypominają skand lub itr
przez co są dość trudne do rozdzielania.W rzeczywistości nie są aż tak rzadkie.
Niemetale: nie mają cech metali; są izolatorami. Kruche ciała stałe lub gazy.
Często barwne.
Półprzewodniki: posiadają cechy metali i niemetali. Przewodzą prąd w
pewnych warunkach.
żółtawy gaz; trujący; żrący;
pasty do zębów; powierzchnie
patelni; czynniki chłodzące;
krótkotrwały sztuczny
pierwiastek; brak
zastosowań praktycznych;
Protony
Neutrony
Elektrony
+1
10
Składniki atomów
+ =
Na Na
Na Na Na
NaNa
+ +
+ +
+
+ +F
FNa
Na
+ -
+
wiązanie jonowe wiązanie kowalencyjne wiązanie metaliczne
OO C
OO C+ +re
Wiązania: atomy dążą do posiadania pełnych powłok elektronowych; bardzo chcą posiadać dublet (2) lub oktet (8) elektronowy. W tym celu oddają swe elektrony lub współdzielą je z innymi atomami. W przypadku metali, elektrony walencyjne są wspólne dla wszystkich atomów, ta cecha metali pozwala im świetnie przewodzić prąd oraz ciepło.
Pełniejszy opis struktury atomów i molekuł jest nieco bardziej skomplikowany i wymaga znajomości elementów mechaniki kwantowej :)
Hs
Atomy: atom to układ złożony z jądra atomowego oraz elektronów. Jądro składa się z protonów i neutronów i skupia prawie całą masę atomu. Elektrony znajdują się na powłokach elektronowych a ich struktura decyduje o właściwościach chemicznych pierwiastów.
Niniejsza wersja Układu Okresowego powstała w porozumieniu i za zgodą autora oryginalnej wersji, Keith Enevoldsen. Tak niniejsza jak i oryginalna praca powstała na licencji CC BY-SĄ. Jeśli jesteś zainteresowany oryginalną wersją lub innymi podobnie pięknymi pracami, odwiedź elements.wlonk.com