SÜRESİ SINIRLIDİNAMİK PSİKOTERAPİ

1. Atölye Çalışması Metinleri

Hanna LEVENSON, Ph.D.

ii

Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları: 47

Süresi Sınırlı Dinamik PsikoterapiAtölye Çalışması I

Hanna Levenson, PhD

Copyright Özak Yayınevi (Psikoterapi Enstitüsü)

Tüm hakları saklıdır. Yayıncının izni olmaksızın tümüyle veyakısmen yayımlanamaz, kısmen de olsa çoğaltılamaz ve

elektronik ortamlarda yayımlanamaz.

Birinci baskı: Aralık 2011

Editör: Güney ToprakDeşifre: Necmiye Özveren

Yayıma hazırlayan: Menekşe Arık

Baskı: Düzey Matbaa

PSİKOTERAPİ ENSTİTÜSÜ EĞİTİM ARAŞTIRMA SAĞLIKORGANİZASYON VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ.

Eğitim ve Kongre Merkezi: Bayramoğlu Mahallesi Fatih SultanMehmet Caddesi Mehtap Koyu Sitesi No285 Darıca-İZMİT

Tel : 0262 653 6699 Fax : 0262 653 6698

Merkez: Bağdat Caddesi İmrençer Apartmanı No: 540/8 Bostancı-İSTANBUL / TÜRKİYE

Tel : 0216 464 3119 Fax : 0216 464 3102

www.psikoterapi.com - www.psikoterapi.org - www.hipnoz.com

iii

SÜRESİ SINIRLI

DİNAMİK PSİKOTERAPİ

1. Atölye Çalışması Metinleri

Hanna LEVENSON, Ph.D.

EditörGüney Toprak

v

SUNUŞ

Psikoterapi Enstitüsü olarak dünyadaki psikoterapiyaklaşım tarzlarını tanıtma misyonumuz devam etmektedir.Değerli bilim kadını Prof. Dr. Hanna Levenson ve geliştirdiği“Süresi Sınırlı Dinamik Psikoterapi” yaklaşımı bu zincirinhalkalarından biridir.

Bu kitapta 9-10 Nisan 2011 tarihlerinde PsikoterapiEnstitüsü’nde Hanna Levenson’ın katılımıyla düzenlenenSüresi Sınırlı Dinamik Psikoterapi atölye çalışması metinlerinibulacaksınız.

Atölye çalışmasının görüntülerini içeren eğitim DVD’leri veatölye çalışması materyallerine ek olarak sunulan bu eseri,hem bu önemli çalışmaya katılma fırsatı bulamamış olanmeslektaşlarımızın yararlanabileceği hem de eğitimçalışmasına katılmış olanların bilgilerini tazeleme fırsatı olarakkullanabileceği eşsiz bir kaynak olarak sunmaktan gururduyuyoruz.

Dr. Tahir ÖZAKKAŞPsikoterapi Enstitüsü Başkanı

vi

vii

İÇİNDEKİLER

ATÖLYE ÇALIŞMASI PROGRAMI................................ix

9 Nisan 2011

1. Oturum................................................................... 1

2. Oturum................................................................. 21

3. Oturum................................................................. 41

4. Oturum................................................................. 59

10 Nisan 2011

1. Oturum................................................................. 85

2. Oturum................................................................. 97

3. Oturum............................................................... 113

4. Oturum............................................................... 129

viii

ix

SÜRESİ SINIRLI DİNAMİK PSİKOTERAPİATÖLYE ÇALIŞMASI PROGRAMI

1. Gün

9:00-10:30 SSDP’ye Giriş: İlkeler, formülasyon ve müdahalestratejileri

* Bütünleştirici bir model* Bağlanma teorisinin rolü* Süreç deneyimleme çalışmasının rolü* Kısa ve derinlemesine çalışma nasıl yapılır

11:00-12:30 SSDP’de Odak Geliştirme: Video Gösterimleri* Depresif, Umutsuz danışan Vakası* Danışanın “hikayesini” ortaya çıkarma* İlk seansta odak oluşturmanın beş adımı* Bütün terapi için ayrıntılı plan oluşturan odak noktası* Kişilerarası ve intrapsişik iki hedefi ortaya çıkarma

14:00-15:30 SSDP tekniği: Video Gösterimi* Aktarım-karşı aktarım yeniden canlandırmalarıyla başa

çıkılması* Düzeltici deneyim ve anlayışların kullanılması* Terapinin mikro süreçleri – neyi, ne zaman, niçin

söylemeli16:00-17:30 Sonlandırma: Video Gösterimi

* Kısa çalışmaya karşı on üç terapist direnci* Ne zaman sonlandırmak (ve sonlandırmamak) gerektiğini

bilmek için beş kılavuz ilke* Sonlandırma aşamasında odak üzerine çalışma

x

2. Gün

9:00-10:30 Altı seanslık kısa terapi –Bölüm I: Video Gösterimi* "Yapışmacı Kız Arkadaş" Vakası* Değişimi etkilemek üzere duyguların tanınması ve

derinleştirilmesi* Terapötik ilişki üzerine çalışma

11:00-12:30 Altı seanslık kısa terapi –Bölüm II: VideoGösterimi

* Şimdi-burada gerçekleşen etkileşimlerin azamiyeçıkarılması* İnkar edilen duygularla yeniden bağlantı kurulması* Odaklanma egzersizleri ve ev ödevi verilmesi

14:00-15:30 Şiddetli çocukluk travması geçirmiş kadın vakası– Video Gösterimi

* Bağlanma örüntüsünün değiştirilmesi* Zor danışanlarla etkin biçimde çalışılması* Esas ilişkisel öğrenme

16:00-17:30 Sorular/Cevaplar/Yorumlar* SSDP’nin uzun süreli tedavi ve eş terapisine

uygulanması* Katılımcıların vakalarının tartışılması

xi

Süresi Sınırlı Dinamik Psikoterapi

Atölye Çalışması

9 Nisan 2011

1. Gün / 1. Oturum 1

1. Oturum

Dr. Tahir ÖZAKKAŞ’ın açılış konuşması

Değerli arkadaşlar;

Psikoterapi Enstitüsü’nün düzenlemiş olduğu eğitimprogramlarından, 2011 Nisan ayında Hanna Levenson’labuluşacağımızı daha önce yayınlamıştık. Hanna LevensonAmerika’da ve dünyada tanınan çok değerli bir bilim kadını,aynı zamanda uygulayıcı ve klinisyendir. Onu, buradagörmekten mutluluk ve onur duyduğumuzu ifade etmekisterim. Biliyorsunuz ki, psikoterapi Freud’la başlayıp yüz yıllıkbir tarihe geri dönse de, kanıta da dayalı olarak henüz sınırlarınetleşmiş, her perspektifte nedenselliği ortaya konmuşçalışmalar değildir. Daha çok pragmatist olarak yararlılığı önplanda bulunan bir perspektiften yapılıyor. Bu durum, çokçeşitli uygulamaların, yapılandırılmaların, çeşitli ülkelerdeçeşitli farklılaşmaların ortaya çıkmasına neden olmaktadır.

Bilindiği gibi bu alanda, ifade edilmiş, anlatılmış, netleştirilmişdört yüze yakın psikoterapi tekniği olduğu bilinmektedir. Buteknikleri bir gruplamaya tabi tuttuğumuzda dört ana başlıktabunları toplayabiliriz.

Birincisi; Davranışçı psikoterapiler. Psikolojinin ilkkuruluşundan itibaren insanların iç dünyasına ulaşmatekniklerinin olmadığı bir süreçte, insanların davranışlarınıgözlemleyerek bunlardan anlam çıkarma ve oradan sonucaulaşma çalışmaları yapılmıştır.

Bunun arkasından bilişsel psikoterapi uygulamaları başladı.Bu çalışmalarda algı sürecinden başlayarak, zihnin nasılçalıştığı, algıyı nasıl değerlendirdiği, hafızada nasıl tuttuğu ve

2 SÜRESİ SINIRLI DİNAMİK PSİKOTERAPİ

nasıl geri çağırdığı ile ilgili laboratuar çalışmaları başlayınca,bundan yola çıkarak bilişsel terapiler gündeme gelmiş oldu. Buçalışmalardan da bilişim pozisyonlarının nasıl işlediğiniöğrendik. Çarpık pozisyonların nasıl sonuçlara ulaştığını,bunları nasıl değerlendireceğimizi öğrendik. Bundan da bilişselterapiler çıktı.

Sonra Freud’la birlikte bilinçdışı kavramının yakalanması vesavunma düzeneklerinin ortaya çıkması ile birlikte, özellikleödipal döneme has dinamik psikoterapi ile psikoanalitikpsikoterapi ortaya çıktı. Sonra bu ekolden türeyen, çoğununpsikoanalizden kaynaklanan özellikle preödipal patolojilerdediğimiz, anne çocuk ikilisindeki bağlanmanın MelanieKlein’le başlayan nesne ilişkilerinin gelişmesi, egopsikolojisinin gelişmesi, bağlanma stillerinin ortaya konması,bunun nörobiyolojik açılımlarının görülmesi, çok zengin birdinamik perspektifi doğurdu. Yani Freud’la başlayan bu güzelsürecin ardından araştırmacıların, bilim adamlarının, dinamikyapının, bilinçdışı süreçlerin, otomatik mekanizmaların,içselleştirmiş nesne ilişkilerinin nasıl geliştiği konusunda biziaydınlatmıştır. Dinamik terapilerle ilgili insanlar, bir döngüiçindeler. Bu döngüyü zaman zaman davranışsal döngü,çarpıtmalar ve şemalar olarak isimlendiriyoruz.

Dinamik yapıda içselleştirilmiş nesne ilişkilerinin, çocuklukdöneminde içe alınmış olan ikili yapıtları daha sonrakihayatımızda davranışlarla tekrarladığımız, Freud’un ifade ettiğigibi, bu da dinamik ekolü oluşturmuştur. İşte bu süreçte,dinamik yapının ana kavramlarının öğrenilmesi ve kişiyerahatsızlık veren bu kalıpların düzeltilmesi ile ilgili, kısa süreli,etkin, süre odaklı çalışma ihtiyacı vardır. Eğer belirli birpopülasyonla çalışılırsa, hasta grubu iyi seçilirse, aylarca veyıllarca uğraşmak yerine, bu hasta grubunda -süre odaklı kısadinamik psikoterapilerin- çok etkin olduğunu biliyoruz. Bu

1. Gün / 1. Oturum 3

nedenle ülkemizin ihtiyaçlarından bir tanesi uzun yıllar,psikoterapilerde kişilik bozukluklarını çalışmak yerine, belirlihasta gruplarında, kısa dinamik psikoterapilerin sizler için çokönemli bir araç olacağına biliyorum. Sizlerin de, bundan büyükoranda istifade edeceğinize inanıyorum. İşte bunun anahtarı,Hanna Levenson’un ellerinde ve zihninde.

Bütün bu nedenlerden dolayı, Hanna Levenson öncülüğündebaşlattığımız bu çalışmada bilgi ve becerileri edinmekonusunda bir yol alacağımızı umuyorum. Sizin gibi bu işemeraklı, gönüllü, iştahlı, öğrenmeye gayretli arkadaşlarımızınsayesinde kısa dinamik psikoterapi çalışmaları, ülkemizdeyaygınlaşmaya başlayacaktır. Daha sonra gelecekarkadaşlarımızı eğitecek eğitmenlerin bu grubun içindençıkacağına inanıyorum. Bu konuda Hanna Levenson elindengeleni yapmaya çalışacaktır. Şimdi müsaadenizle, sözü HannaLevenson’a bırakıyorum.

Dr. Hanna LEVENSON:

Hepinize çok teşekkür ederim, burada sizinle olmaktan büyükzevk alıyorum. Buraya İtalya’da bir konferansta tanıştığımTahir Bey’in daveti üzerine geldim. Tahir Bey bana “Türkiye’yegelmek ister misin?” dedi. “Çok isterim” dedim. Buraya dahaönce ailemle turist olarak gelmiştim. Çok hoşumuza gitmişti.Bu sefer profesyonel olarak geldim. Ayrıca bana, İstanbul’damükemmel ev sahipliği yaptıkları için de, çok teşekkür ederim.Sizinle iki günlük bir çalışma yapacağız, bu çalışmada dahaçok video kasetler izleteceğim. Böylece terapide, gerçekten neolduğuna bakabiliriz. Sadece konuşmakla yetinmeyelim.Sizlerin, bu inanılmaz kaset kütüphanenizi gördüğümde çokşaşırdım. Öncelikle bunun için sizleri tebrik etmek istiyorum.İnanılmaz bir kütüphane. Seanslar, hastalar, çok çok

4 SÜRESİ SINIRLI DİNAMİK PSİKOTERAPİ

alışılmadık bir durum. Aslında bu Enstitü benzersiz, bu konudatebrik edilmeniz gerektiğini düşünüyorum. Eğitim almak için deoldukça benzersiz bir yer. Sizden bir şeyler öğrenmekistiyorum, bu konu da benim dikkatimi çekiyor. Bugünküeğitimimiz karşılıklı olsun istiyorum, biraz karmaşık olacağınıdüşünsem de sizin buna alışık olduğunuza inanıyorum. Sizisorular sormaya ve yorum yapmaya davet ediyorum. Bu ikigün içinde etkileşimde bulunmak ve benimle bu şekildediyalog kurmanızı istiyorum.

Sınırlı süreli dinamik psikoterapiyi bilen var mı? Yok, peki ozaman önümde boş bir sayfa olduğunu düşünüyorum.Kullandığım model hakkında bu iki gün içinde çok şeyöğreneğinizi düşünüyorum. Bu meslek hayatımda 34. yılım. Budeneyimleri sizinle paylaşabileceğimi umuyorum. Elinizdebugünkü programı anlatan bir broşür var. Kahve molasındanönce daha çok ben konuşacağım.

Öncelikle temel konulara dair bilgilerimizi güncellemek ve birgiriş yapmak isterim. Kahve molasından sonra kasetlerigöstermeye başlayacağım. Size göstereceğim ilk kaset, bumodeli kullanarak tedavi ettiğim ilk hastamın kaseti. Bu yüzdençok eski bir kaset ama başlangıç için iyi olduğunukanaatindeyim. Yarın ise en yenilerini göstereceğim. Yıllariçinde fikirlerimizin nasıl değiştiğine dair daha bilgilendiriciolacaktır.

Sınırlı süreli dinamik psikoterapi hakkında konuşacağım.Kısaca yazılışı SSDP, her hangi bir sorunuz veya netleşmeyenbir yer olduğunda bana soru sormanız için fırsatınız olacak.Aradan sonra hastanın kasetlerine bakacağız. Öğleyemeğinden sonra seanslara bakmaya devam edeceğiz. Enson, bu hasta bazında sonlandırma meseleleri ile bitireceğiz.Burada sizin için hazırlanmış inanılmaz kitaplarımız var.

1. Gün / 1. Oturum 5

Burada yapılan çok güzel tercüme işi var. Tahir Bey’i tekrartekrar tebrik ediyorum.

Burada, zor hastalarla psikodinamik yaklaşımı görüyoruz. Bukarikatürü göstererek size anlatacağım model, zor hastalarlabaşa çıkmak için geliştirilmiştir. Yani içimize işleyen, bizirahatsız eden, kaygılandıran, kızdıran, rekabete girdiğimizhastalar. Bizi memnun eden hastaları severiz. Bu hastalar biziiterler çekerler ve iyi bir terapi yapmamızı çok zorlaştırırlar. Bumodel, zor hastalarla başa çıkmak için geliştirildi. Kısa dinamikyaklaşımları genel olarak tanımlayan bazı niteliklerdenbahsedeceğim. Ondan sonra SSDP’ye özel olarak gireceğim.

1. Sınırlı odak, sınırlı hedefler; bu zamanın sınırlı olmasındanbile çok daha önemlidir. Sınırlı bir odağınız olmasa, terapi sizbaşlamadan biter. Harika şeyler olabilir, ilginç olabilir ama buyolda çok fazla sapmalar olur. Bir hastayı kısa sürede görmekistiyorsak odak oluşturmak zorundayız. Ortalama olarakhastayı ne kadar uzunlukta görüyorsunuz? Toplam süreolarak, 4 yıl mı? 6 ay, 8 ay?…. Teşekkürler…

Katılımcı: Ancak derin travmalar varsa ağır yaşantılaryaşamışsa bu bir ya da iki yıl da olabiliyor.

Diğerlerini toplamda ne kadar görüyorsunuz? Haftada bir, biryıl?

Bu Amerika’da genel olarak geçerli olandan daha kısa amasonuçta kısa terapiden daha uzun. Ben kısa terapidenbahsederken, haftada bir olarak 20 seanstan bahsediyorum.Kısa dinamik psikoterapi’nin genel tanımı budur. Sınırlı birodağımızın olması gerekiyor, ilerleyen zamanda da bu sınırlıodağı nasıl oluşturacağımızı size anlatacağım.

2. Bir diğeri kısa zaman, bu da kısa dinamik psikoterapide neanlattığımızı gösteriyor. 20 seans son sınırımız, ben burada

6 SÜRESİ SINIRLI DİNAMİK PSİKOTERAPİ

çok çok kısa zamandan, çok çok kısa terapidenbahsetmiyorum yani 6 seanstan bahsetmiyorum. Bahsettiğimşey kriz müdahalesi değil.

3. Seçim kriterleri. Tahir Hoca seçimlerden bahsetti, çok çokiyi seçilmiş hastalar olması gerekiyor, en iyi eğitim alan, enzeki, psikolojik yönden düşünebilen, hatta evlenmek istediğinizbiri yani! Bu konuda kriterler çok katı. Tamamen konuştuğummodele yönleniyorum. Herhangi birini de alabiliriz, çok fazlazaman harcamamız gerekmiyor. Bu seçim unsurlarıaraştırmalarda çok iyi sonuç doğuracak gibi görünmüyor.Terapistle danışan arasında iyi sonuç doğuransa, süreçte olupbitenler. Sadece hastayı tanıyarak bunu tahmin edemezsiniz.Kafanızda neler olup bittiğini, anlamanız gerekiyor. Seçimkriterlerinden de burada bahsedilmiş oluyor.

4. Terapistin etkinliği; terapistin terapide yeteri kadar aktifolması gerekiyor. Ne daha fazla, ne daha az, yeterince aktifolması. Sadece oturup “hıııı, hıııı” yaparsanız bu sizin için iyimodel olmaz. Bu modelde terapist hastayı odaklı tutmalı,ilerlemesini sağlamalıdır.

5. Terapötik ittifak; bütün modellerde olduğu gibi bu modeldede terapötik ittifak çok önemli. Ne zaman terapi yaparsanızyapın, terapötik ittifak çok önemli ama kısa dönemde yapılanterapilerde, çok çabuk terapötik ittifak kurmanız önemlidir.Araştırmaların gösterdiğine göre, 3. seansa kadar iyi bir ittifakkuramazsanız, kötü sonuçlar doğurabiliyor. Erken dönemde iyibir ittifak kuramamak çok endişe verici bir şey. Bunudüşünmek lazım.

6. Hızlı değerlendirme, anında müdahale, bunlar zaten bellidir.Çok az bilgiye dayanarak vakayı formüle etmeye hevesliolmalısınız, boşlukları doldurmaya, bütünleştirmeye hevesliolmalısınız. Hastaya dair bir anlatı, bir öykü oluşturmaya, bir

1. Gün / 1. Oturum 7

formülasyon oluşturmaya hevesli olmalısınız. Her şeyibilmeyeceksiniz, her şeyi bilene kadar bekleyemezsiniz. Ozaman 20 seans biter gider. Bu modeli yapmak için birazcüretli olmanız gerekiyor.

7. Planlandırma, sonlandırma; hastanın bu kısa terapi için birfikri olması lazım. Kısa bir terapi, odaklı bir terapi, bazen de birsözleşme imzalarsınız. Sürekli böyle olmayabilir. Bazen dehastaya, “sizin geldiğiniz soruna bakarsak bunu üç ya da altıay içinde bitirmemiz gerekiyor” demeniz gerekir.

8. İyimserlik ; terapist için iyimserlik çok önemli. Değişimin çokçok uzun zaman almasından ziyade, iyimser bir hayat görüşü,iyimser bir değişim inancı çok önemli. Burada kısa dönemdeterapist daha iyimserdir. Mümkün olduğunca çok değişiklikyapmaya çalışır. İmkansız olandan ziyade, mümkün olan ençok değişikliği yapmaya çalışır.

9. Sözleşme: Ya yazılı ya da sözlü olan bir anlaşma vardır.Herhangi bir soru var mı? Bütün bunlar kısa dinamikyaklaşımlar için genel niteliklerdir.

Bu gördüğünüz grafik oldukça önemli, bunu anlatmak içinbiraz zamana ihtiyacımız var. İki grafik var. Bu yüzdeliği, bu daseans sayısı. İki seanstan iki yıla kadar. Bu eğri iyileşmeyigösteriyor. Bu eğri de katılımı anlatıyor.

Önce katılım eğrisine bakalım, ne fark ediyoruz? Birden biredüşüyor. İkinci seans itibari ile insanların sadece % 75’i halaterapiye devam ediyor. İkinci seans itibari ile insanların %25kendi istekleri ile gitmiş. Bir iki seanstan sonra terapiyi bırakanhastalarınız oldu mu? Sonra gelenlerin sayısı, kendi istekleriile azalıyor. Bu grafik bize şunu demez, gelmiyorlarsa devametmiyorlarsa iyileştiler, çok mutlular. “Hoşça kal” derler vegiderler. Belki de hayal kırıklığına uğradılar, böyle olacağını

8 SÜRESİ SINIRLI DİNAMİK PSİKOTERAPİ

düşünmüyorlardı. Belki, yeterince ilerleme göstermediler. Belkibu harcadıkları zamana ve emeğe değmeyecek, nedüşünüyorlar bilmiyoruz. Buradan gördüğümüz; çok azınınterapiye devam ettiği, on beşinci seans itibariyle %10 düşüyor.Biz Amerika’da “insanlar ayakları ile oy verirler” deriz. Bu teorisizin için bir anlam ifade ediyor mu bilmiyorum ama insanlarterapiye gelmenin kendileri için iyi olup olmayacağına,kendileri karar veriyorlar. İnsanlar kısa terapiyi seviyorlarçünkü terapide kısa bir zaman kalıyorlar. Bunu anlamak daönemli, size anlatacağım model her seansın bir anlam ifadeetmesini sağlar.

10. Her seansın bir anlam ifade etmesi. Terapi yaptığımdainsanları beş seanstan, beş seneye kadar görüyorum. Kısadönem terapi ya da uzun dönem terapi, her seansın işeyaramasını sağlamaya çalışıyorum. Beni terapi yaparkendinleseniz, “bu kısa dönem mi uzun dönem hasta mı?” diyezorlanırsınız. Çünkü ikisinde de aynı şekilde çalışıyorum. Nekadar uzun süre çalışacak olursak olalım, mümkün olduğuncaçok ilerlemeye çalışıyorum.

Bugünü ve yarını sizin için pragmatik olarak işe yarar halegetirmeye çalışıyorum. Pazartesi kullanacağınız bir şeyleröğretmeye çalışıyorum. Beni bu noktada, burada tutun.İnsanlar kısa dönem terapiye geliyorlar. İyileşme eğrisinebakacak olursak, sanki bir ayna imgesi gibi… Ayna imgesiyukarı doğru çıkıyor, yukarı yukarı yukarı… Buradançıkarılacak bir sonuç; ne kadar çok terapi o kadar iyi. Ne kadarçok olursa o kadar iyi çünkü terapi çok iyi bir şey. Ne kadarçok terapi alırsak, ne kadar çok terapi verirsek, insanlar okadar faydalanırlar. Bu eğri aşağıya inmez, hep yukarı çıkar.Kısa dönem terapi için bunu söylemek garip olabilir ama benkısa dönem terapiyi ne kadar konuşursan, o kadar iyi diyorum.

1. Gün / 1. Oturum 9

En hızlı değişim ve ilerleme, ilk on ya da yirmi seansaralığında oluyor. Bundan sonraki ilerleme, daha yavaş oluyor,biraz biraz, adım adım gidiyorsunuz. Bir yıldan sonraki hafta,bir yıl bir hafta, bir sonraki hafta arasında çok büyük değişiklikolmuyor. Yalnız kısa dönem terapi yaparken, çok büyükilerleme ve değişikliği hemen görüyorsunuz. Bu, çok fazlaçalışmayı birleştiren meta analitik bir çalışma. Bu iyileşme, çokçeşitli yollarla ölçüldü. İlaç miktarı, hastanın skorları, bir takımtestlerle ölçülüyor, depresyon testi gibi. Hasta hakkındainsanların ne dediği, karısı ya da kocası “iyileşti” mi diyor,“iyileşmedi” mi? diyor, bakarız. İlaç kullanımı, işe gitmediğigünler gibi, iyileşme şekline çok çeşitli yönlerden bakılabilir.Genel bulgu, terapinin başında artan bir iyileşme olduğudur.Hem iyileşme hem de katılım bakış açısından kısa dönemçalışmayı bizim için daha rahat kullanılır bir hale getiriyor. Bubulgular kısa dönem çalışmaya dair daha rahat bilgi veriyor.

Katılımcı: Kısa süreli dinamik terapiyi, ilk defa terapi alacakhastaya mı uygulamak gerekiyor yoksa daha önce uzun süreliterapi almış ve terapistini değiştirmek isteyen, bizimle ilk defaterapötik ilişkiye girecek kişiye de aynı şekilde yaklaşabilirmiyiz?

Anladığım kadarı ile ikisi de olabilir. Hiç terapiye girmemiş,yeni birisi de olur. Aslında daha önce hiç terapiye girmemiş,insanların kısa dönem terapi almasından hoşlanıyorum çünkübu kadar kısa sürede işe yarayacaklarına inanmıyorlar. Kısaterapiye dair, negatif bir yaklaşımları olmuyor. Birini, kısadönem terapide ilk defa görmek çok işe yarıyor. Değişime dairolumlu bir beklenti oluşturuyoruz ve bunu da çok çabukyapıyoruz. Ama, çok çok uzun zaman terapi almış kişiler içinde kısa dönem terapi uygundur çünkü terapinin nasıl işlediğinibilirler. Bir şekilde çok çabuk başlarlar ve iyi ilerlerler. İkisini dealıyoruz. Çok uzun süre terapiye katılmış insanlarda

10 SÜRESİ SINIRLI DİNAMİK PSİKOTERAPİ

gördüğümüz en büyük sorun, değişimin çok zaman aldığınıdüşünmelerinden kaynaklanmaktadır.

Biraz araştırmadan bahsetmek istiyorum. Dinamik terapikonusunda yapılan araştırmaların çoğu, kısa vakalarlayapılmıştır çünkü araştırmacılar veri toplayıp yayınlamak içinuzun yıllar beklemek istemezler. Araştırmaların çoğu kısadönem dinamik terapilerde yapılır. Araştırmalarda 8. seanstan16. seansa kadar olan sürede hastaların %50’sinin klinikiyileşme gösterdiğini görürüz. %75 oranında 26. seans itibariile iyileşme gösterirler. %60- %70’i de 13. seans itibari ileiyileşme gösterirler. Aşamalı model dediğimiz budur. Öznelperformans önce değişir. “Daha iyi hissediyorum” şeklinde,önce semptomlar değişir. “ Tekrar yemeğe başladım, daha iyiuyuyorum.” Daha sonra da karakter, daha sonra da kişilerarası değişim gelir. Bu mantıklı olanıdır.

Kısa ve uzun dönem terapileri karşılaştırdığımızda, kısa önemterapilerin oldukça iyi kazanımlar sağladığını görebiliriz.Kazanımlar ve ilerlemeler, üç yıl boyunca ve daha sonrasındada devam ediyor. Hastaların yarısını uzun, yarısını kısadönem terapiye aldığımızda, araştırma sonucu gösteriyor ki,uzun dönem terapi gören hastaların %20 si terapiyibırakmışlardır. Ampirik kanıtlar da önemlidir. Para ve zamantasarrufu sağlar, aynı zamanda da etkilidir. Para ve zamanTürkiye’de bir problem mi bilmiyorum ama Amerika’da birproblem, zannediyorum ki burada da öyle olsa gerek.

Katılımcı: Bizim zamanımız var ama para yok.

Bu çok iyi, çünkü bazen insanlar “ zaman paradır” derler.

Bekleme listesindeki üstünlüğünü de görüyoruz. Diğerterapilerle eşdeğerdir, bilişsel terapiler gibi. Aynı zamandaetkileri de kalıcıdır. Benim ve öğrencilerimin yaptığı

1. Gün / 1. Oturum 11

araştırmalarda, kadınların uzun dönem, erkeklerinse kısadönem terapileri tercih ettiği ortaya çıkmıştır.

SSDP yaklaşımı odaklı konuşacağım, içeriğindenbahsedeceğim. Bu model olarak tanımlanan, psikodinamik biryaklaşımdır. 35 yıl önce nesne ilişkilerine temellendirilmiştir.Kişiler arasıdır. İnsanlar arasında neler olduğu ile ilgilenir,ilişkiseldir, deneyimseldir. Bu sizinle geçireceğimiz zamandaçok önemli olacak. Bunu anladığınızdan emin olmak istiyorum.Deneyimsel bir modeldir. Bununla neyi kast ettiğimi bilen varmı? Sadece içeriğe odaklı yani bilişe temelli bir yapı değildir.Kişinin kendini nasıl deneyimlediği, diğerini nasıldeneyimlediği, aynı zamanda ikisi arasındaki ilişkiyi nasıldeneyimlediği ve bunun ikisi arasında nasıl bir değişime yolaçtığı üzerinde durur. Bağlanma temellidir. Bowlby’inbağlanma yaklaşımını bildiğinizi zannediyorum. Bu modelinrotası budur, bütün bunların detayları ile üzerinden geçeceğiz.Bu psikodinamik, kişiler arası, deneyimsel, bağlanma temelliçalışma hepsini kapsayan bir çalışmadır. Davranışsal bilişselsistem yaklaşımlarını içerir. Hiçbir şey dışında kalmaz.Entegratif bir modeldir. Bütün bunları teorik bir yapı içerisindebirleştirmeye çalışır. Bizim yaptığımız ise temel değişiklikleryapmaktır, yüzeysel değişiklikler değil. Derin temeldeğişiklikler. Hastanın intrapsişik olarak, kişi ve kişiler arasıolarak. Burada yani paketin içinde çok şey var, bunları yavaşyavaş açmamız gerekiyor. Aşina olmamız gerekir. Şu an hepsiolmasa bile, biz devam ettikçe bunların hepsi netleşecek diyedüşünüyorum.

Bu kitap, “Psikoterapi ve Yeni Anahtar” kısa dönempsikoterapi’ye rehberlik eder. Hans Strupp, Jeffrey Bindertarafından yazılmıştır. Harika ve mükemmel bir kitaptır, klasikolacağından eminim. Hans Strupp şu an hayatta değil, kendisimükemmel bir teorisyen ve eğiticiydi. Aynı zamanda da